ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ.pdf

Τ ε χ ν ι κ ή Π ρ ό Τ α σ ή

ΟλοκληρωμένηΔιαχείριση Απορριμμάτων

Δήμου Τρίπολης

Τρίπολη, Μάρτιος 2016

Νίκος Τσιαμούλος

2 Τρίπολη - Αλλάζουμε τα Δεδομένα


Χρήστος Β. ΣτάθηςΣύμβουλος Περιβαλλοντικών ΈργωνΚαζαντζάκη 11, 153 44 ΓέρακαςΤηλ. 2112142512, Κιν. 6934181454Email. [email protected]

Τάσου Σεχιώτη 38-40, 221 00 ΤρίποληΤηλ. 2710 223823Email. [email protected] Web. www.allazoumetadedomena.grBlog. nikolas-tsiamoulos.blogspot.com www.facebook.com/nikolas.tsiamouloswww.twitter.com/tsiamonik

3Τεχνική Πρόταση Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων Δήμου Τρίπολης

Περιεχόμενα

Συντομογραφίες .................................................................................................................................................. 4

Εισαγωγή................................................................................................................................................................ 5

κεφάλαιο 1. Ευρωπαϊκή & Εθνική Πολιτική Διαχείρισης Αποβλήτων ....................................... 7

1.1 Θεσμικό Πλαίσιο............................................................................................................. 8

1.2 Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων ................................................................. 11

1.3 Βασικές Αρχές Διαχείρισης Αποβλήτων ........................................................... 12

κεφάλαιο 2. Στόχοι Διαχείρισης Αποβλήτων .................................................................................... 15

2.1 Γενικοί Στόχοι Διαχείρισης ...................................................................................... 17

2.2 Ειδικοί Στόχοι Διαχείρισης ...................................................................................... 19

κεφάλαιο 3. Υφιστάμενη Κατάσταση .................................................................................................... 21

3.1 Γενικά ............................................................................................................................... 23

3.2 Είδη Αποβλήτων .......................................................................................................... 24

3.3 Ποσότητες & Σύσταση Αστικών Απορριμμάτων ............................................ 26

κεφάλαιο 4. Πρόταση Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων ..................................... 29

4.1 Στόχοι Διαχείρισης ..................................................................................................... 31

4.2 Προτεινόμενες Δράσεις Διαχείρισης .................................................................. 32

4.2.1 Γενικά ........................................................................................................................... 32

4.2.2 Δράσεις Πρόληψης / Μείωσης / Επαναχρησιμοποίησης ....................... 32

4.2.3 Δράσεις Επεξεργασίας & Τελικής Διάθεσης ................................................ 33

4.3 Προτεινόμενες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης ..................................................... 35

4.4 Προβλεπόμενος Προϋπολογισμός ...................................................................... 37

κεφάλαιο 5. Κριτήρια Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Αποβλήτων ................ 39


συντομογραφίες

ΑΗΗΕ Απόβλητα Ηλεκτρικού & Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού

ΑΣΑ Αστικά Στερεά Απόβλητα

ΒΑ Βιοαπόβλητα

ΒΑΑ Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα

ΓΓΥΠ Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας

ΔσΠ Διαλογή στην Πηγή

ΕΚΑ Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων

ΕΟΑΝ Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης

ΕΣΔΑ Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων

ΚΑΕΔΙΣΠ Κέντρο Ανακύκλωσης, Εκπαίδευσης Διαλογής στην Πηγή

ΚΔΑΥ Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών

ΜΕΑ Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων

ΜΗΠΑ Μέση Ημερήσια Παραγωγή Αποβλήτων

ΜΙΠ Μονάδες Ισοδύναμου Πληθυσμού

ΟΕΔΑ Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων

ΟΤΚΖ Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής

ΠΕΣΔΑ Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων

ΣΔΙΤ Σύμπραξη Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα

ΣΕΔ Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης

ΣΜΑ Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων

ΤΣΔ Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης αποβλήτων

ΧΑΔΑ Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων

ΧΥΤΥ Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων

CLO Compost-Like Output


Επί σειρά ετών, η πρακτική που εφαρμοζόταν στην Ελλάδα γενικότερα και στην Αρκαδία ειδι-κότερα σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων ήταν η ανεξέλεγκτη διάθεση σε Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ). Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι χώροι αυτοί χωροθετούνταν σε πλήρως ακατάλληλες θέσεις και δεν ακολουθούσαν συγκεκριμένους κανόνες και προδιαγραφές ασφαλούς διάθεσης. Ως αποτέλεσμα, η λειτουργία των ΧΑΔΑ οδη-γούσε σε σημαντικά περιστατικά υποβάθμισης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλο-ντος, προκαλώντας σημαντικούς κινδύνους για την υγεία των πολιτών. Στην περίπτωση της Τρίπολης, ο παλιός ΧΑΔΑ στη θέση «Πλάτωμα» ήταν μια τέτοια περίπτωση που κρίθηκε από την Ελληνική Δικαιοσύνη “παράνομη“ και διέταξε το άμεσο κλείσιμό της.

Με την εξέλιξη της ευρωπαϊκής και μετέπειτα της εθνικής περιβαλλοντικής πολιτικής τις τελευ-ταίες δεκαετίες, η λειτουργία των ΧΑΔΑ δεν αποτελεί πλέον αποδεκτή λύση και οι κοινωνίες θα πρέπει να εφαρμόζουν Ολοκληρωμένα Συστήματα Διαχείρισης Απορριμμάτων, στοχεύο-ντας στη μετατροπή τους σε κοινωνίες πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και ασφαλούς διάθεσης αυτών. Απώτερος στόχος η μηδενική παραγωγή αποβλήτων στο εγγύς μέλλον.

Παρά τις κατευθύνσεις, όμως, της ευρωπαϊκής και ελληνικής περιβαλλοντικής πολιτικής, του παλαιού και του νέου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), καθώς επί-σης και του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) που εγκρίθηκε για πρώτη φορά το 2005 και βρίσκεται σε φάση αναθεώρησης, δεν έχει ληφθεί μέχρι σήμερα ουσιαστικά κανένα μέτρο ολοκληρωμένης διαχείρισης από το Δήμο Τρίπολης. Ως αποτέλε-σμα, ζήσαμε τη δημιουργία δύο νέων ΧΑΔΑ στην «Αγία Τριάδα» και στον «Άγιο Βλάση» με τα υπέρογκα πρόστιμα που τις ακολούθησαν, την επανειλημμένη παραμονή των απορριμμά-των για μακρά χρονικά διαστήματα στους δρόμους της πόλης μας, τη δημιουργία επικίνδυνων και ασφυκτικών συνθηκών για τους πολίτες, την κήρυξη της πόλης μας σε καθεστώς «έκτα-κτης ανάγκης» και την άνευ κάθε λογικής μεταφορά των απορριμμάτων μας στην Αττική και σε άλλες περιοχές με μεγάλο κόστος για τους Δημότες του Δήμου Τρίπολης, με σκοπό την ασφαλή διαχείρισή τους.

Στη Δημοτική Παράταξη «Τρίπολη - Αλλάζουμε τα Δεδομένα», κρίνοντας ότι οι καταστά-σεις αυτές δεν συνάδουν με την ιστορία και τον πολιτισμό μας, αντιλαμβανόμενοι την περιβαλ-λοντική, κοινωνική και οικονομική κρισιμότητα του προβλήματος και την ευθύνη μας απένα-ντι στους συμπολίτες μας, αποφασίσαμε να φέρουμε σε δημόσιο διάλογο μια ολοκληρωμένη πρόταση για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων στην πόλη μας, με σκοπό την επί-λυση των χρόνιων προβλημάτων που έχει δημιουργήσει η αδράνεια και οι παραλείψεις των δημοτικών αρχών διαχρονικά και μέχρι σήμερα.

εισαγωγή


Η πρότασή μας είναι σε πλήρη αρμονία με την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία (ευρωπα-ϊκή και εθνική), τις βασικές αρχές της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής και τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας. Δεν έχει ως σκοπό να «γκρεμίσει» τις όποιες απόπειρες του παρελθόντος και του παρόντος, αλλά να ενσωματώσει και να συνθέσει τις προτεινόμενες λύσεις στο πλαίσιο του ορθού και του πρέποντος.

Γιατί το περιβάλλον είναι υπόθεση όλων μας, ο χώρος στον οποίο ζούμε, δρούμε και προο-δεύουμε, κομμάτι του πολιτισμού μας.

νίκος ΤσιαμούλοςΕπικεφαλής Παράταξης

1

Ευρωπαϊκή & Εθνική Πολιτική Διαχείρισης Αποβλήτων


1.1 Θεσμικό Πλαίσιο

Η Ευρωπαϊκή και η Εθνική νομοθεσία για τα απόβλητα καθορίζεται από την Οδηγία 2008/98/ΕΚ (Οδηγία Πλαίσιο για τα Απόβλητα) και το Νόμο 4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/13.02.2012) με τον οποίο ενσωματώθηκε στην εθνική μας νομοθεσία.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή περιβαλλοντική πολιτική καθορίζει τις προοπτικές διαχείρισης έως το 2020 σύμφωνα με τις τάσεις που διαγράφονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σήμερα προσεγ-γίζονται με τη Στρατηγική «Ευρώπη 2020», την πρόταση για το 7ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον και τον Οδικό Χάρτη για την «Αποδοτικότητα των Πόρων».

Η εθνική πολιτική για τα απόβλητα αποτελεί μέρος της πολιτικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, με την οποία διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος, η υγεία και ευημερία των πολιτών. Αποβλέπει στον κοινωνικό, οικολογικό μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου στη μετάβαση σε μια οικονομία των κοινωνικών αναγκών, που χρησιμοποιεί αποδοτικά τους πόρους, είναι φιλική στο περιβάλλον και στοχεύει στην αντιμετώπιση των αποβλήτων ως πόρο.

Άλλες κύριες σχετικές διατάξεις που συνδιαμορφώνουν το θεσμικό πλαίσιο πολιτικής για τη διαχείριση των αποβλήτων είναι:

▶▶ Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΦΕΚ 174/Α/15.12.2015).

▶▶ Νόμος 3854/2010 (ΦΕΚ 94/Α/23.06.2010) «Τροποποίηση της νομοθεσίας για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων και τον Εθνικό Οργανισμό Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις».

▶▶ ΚΥΑ 9268/469/2007 (ΦΕΚ 286/Β/02.03.2007) «Τροποποίηση των ποσοτικών στόχων για την ανάκτηση και ανακύκλωση των αποβλήτων των συσκευασιών σύμφωνα με το άρθρο 10 (παρ. Α1, τελευταίο εδάφιο) του ν. 2939/2001 (A΄ 179), καθώς και άλλων διατάξεων του νόμου αυτού, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2004/12/ΕΚ «για την τροποποίηση της οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας», του Συμβουλίου της 11ης Φεβρουαρίου 2004».

▶▶ KYA 8668/2007 (ΦΕΚ 287/Β/02.03.2007) «Έγκριση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ), σύμφωνα με το άρθρο 5 (παρ. Α) της υπ’ αριθμ. 13588/725 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα, όροι και περιορισμοί για τη δια-χείριση επικίνδυνων αποβλήτων κ.λπ.» (Β’ 383) και σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του άρθρου 7 (παρ. 1) της υπ’ αριθμ. 91/156/ΕΚ οδηγίας του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου


1991. Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 13588/725/2006 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων ... κ.λπ.»’ (Β ́ 383) και της υπ’ αριθμ. 24944/1159/206 κοινή υπουργική απόφαση «Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για την διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων ... κ.λπ.» (Β ́ 791)».

▶▶ ΚΥΑ 24944/1159/2006 (ΦΕΚ 791/Β/30.06.2006) «Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για την διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 5 (παρ. Β) της υπ΄ αριθμ. 13588/725 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων κ.λπ.» (Β΄383) και σε συμμόρφωση με τις διατά-ξεις του άρθρου 7 (παρ. 1) της οδηγίας 91/156/ΕΚ του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991».».

▶▶ KYA 13588/725/2006 (ΦΕΚ 383/Β/28.03.2006) «Μέτρα όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ «για τα επικίνδυνα απόβλητα» του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991. Αντικατάσταση της υπ’ αριθμ. 19396/1546/1997 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων» (Β΄604)».

▶▶ ΚΥΑ 22912/1117/2005 (ΦΕΚ 759/Β/06.06.2005) «Μέτρα και όροι για την πρό-ληψη και τον περιορισμό της ρύπανσης του περιβάλλοντος από την αποτέφρωση των απο-βλήτων».

▶▶ Απόφαση 2003/33/ΕΚ του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 2002 «για τον καθο-ρισμό κριτηρίων και διαδικασιών αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής σύμφωνα με το άρθρο 16 και το παράρτημα ΙΙ της οδηγίας 1999/31/ΕΚ».

▶▶ ΚΥΑ 50910/2727/2003 (ΦΕΚ 1909/Β/22.12.2003) «Μέτρα και όροι για τη δια-χείριση στερεών αποβλήτων – Εθνικός και περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης».

▶▶ ΚΥΑ 29407/3508/2002 (ΦΕΚ 1572/Β/16.12.2002) «Μέτρα και όροι για την υγει-ονομική ταφή αποβλήτων».

▶▶ Νόμος 2939/2001 (ΦΕΚ 179/Α/06.08.2001) «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχεί-ριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων – Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις» και Προεδρικά Διατάγματα που απορρέουν από αυτόν για ειδικές κατηγορίες αποβλήτων.

▶▶ ΚΥΑ 114218/1997 (ΦΕΚ 1016/Β/17.11.1997) «Κατάρτιση πλαισίου προδιαγρα-φών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων».

▶▶ ΠΔ 15/2006 (ΦΕΚ 12/Α/03.02.2006) «Τροποποίηση του Προεδρικού Διατάγματος 117/2004 (Α΄ 82), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2003/108 «για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/96 σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρο-νικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)» του Συμβουλίου της 8ης Δεκεμβρίου 2003».

▶▶ ΠΔ 117/2004 (ΦΕΚ 82/Α/05.03.2004) «Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλα-κτική διαχείριση των αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, σε συμ-


μόρφωση με τις διατάξεις των Οδηγιών 2002/95 “σχετικά με τον περιορισμό της χρή-σης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού” και 2002/96 “σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού” του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003».

▶▶ ΠΔ 116/2004 (ΦΕΚ 81/Α/05.03.2004) «Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλα-κτική διαχείριση των οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, των χρησιμοποιημένων ανταλλακτικών τους και των απενεργοποιημένων καταλυτικών μετατροπέων σε συμμόρ-φωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/53/ΕΚ “για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους” του Συμβουλίου της 18ης Σεπτεμβρίου 2000».

▶▶ ΠΔ 115/2004 (ΦΕΚ 80/Α/05.03.2004) «Αντικατάσταση της 73537/1438/1995 κοινής υπουργικής απόφασης «Διαχείριση των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες»(Β’781) και 19817/2000 κοινής υπουρ-γικής απόφασης «Τροποποίηση της 73537/1995 κοινής υπουργικής απόφασης κ.λπ.» (Β’963). «Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των χρησιμοποιημέ-νων Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών»».

▶▶ ΠΔ 109/2004 (ΦΕΚ 75/Α/05.03.2004) «Μέτρα και όροι για την εναλλακτική διαχεί-ριση των μεταχειρισμένων ελαστικών των οχημάτων. Πρόγραμμα για την εναλλακτική δια-χείρισή τους».

▶▶ ΠΔ 82/2004 (ΦΕΚ 64/Α/02.03.2004) «Καθορισμός μέτρων και όρων για τη διαχεί-ριση των χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων».


1.2 σχεδιασμός Διαχείρισης αποβλήτων

Όπως προκύπτει από το Νόμο 4042/2012, ο σχεδιασμός των δράσεων και των έργων δια-χείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα, θα πρέπει να προσδιορίζεται σε δύο επίπεδα σχεδιασμού, το εθνικό και το περιφερειακό, μέσω του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ).

Από το Δεκέμβριο του 2015 ισχύει ο νέος αναθεωρημένος ΕΣΔΑ, ο οποίος έγινε νόμος του Κράτους με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ) 49 της 15ης Δεκεμβρίου 2015 (ΦΕΚ 174/Α/15.12.2015). Ο νέος ΕΣΔΑ καθορίζει τη στρατηγική, τις πολιτικές και τους στόχους για τη διαχείριση των αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο. Αποτελεί ένα ολοκληρω-μένο σχέδιο διαχείρισης των αποβλήτων, το οποίο προσδιορίζει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείρισή τους και υποδεικνύει κατάλληλα μέτρα.

Σε περιφερειακό επίπεδο, για την Περιφέρεια Πελοποννήσου έχει εγκριθεί από το 2005 το πρώτο ΠΕΣΔΑ με την υπ’ αριθμ. 486/10.02.2005 Απόφαση Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, το οποίο αναθεωρήθηκε και επικαιροποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. 5145/02.12.2010 Απόφαση. Το υφιστάμενο ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου αποτελεί την εξειδί-κευση των γενικών κατευθύνσεων που περιλαμβάνονταν στο παλαιότερο ΕΣΔΑ. Την περίοδο αυτή, βρίσκεται σε φάση αναθεώρησης, ούτως ώστε να εναρμονιστεί με το νέο αναθεωρημένο ΕΣΔΑ.

Παράλληλα, βρίσκονται σε φάση εκπόνησης σε εθνικό επίπεδο τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔ), με σκοπό την αποκεντρωμένη διαχείριση των αποβλήτων σε δημοτικό ή διαδημοτικό επίπεδο. Παρόλο που πολλοί Δήμοι έχουν ολοκληρώσει τα ΤΣΔ τους, το ΤΣΔ του Δήμου Τρίπολης εκκρεμεί.

Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα εκκρεμούν το αναθεωρημένο ΠεσΔα και το ΤσΔ του Δήμου Τρίπολης, η παρούσα πρόταση όλοκληρωμένης Διαχείρισης στηρίζεται στις προβλέψεις και κατευθύνσεις του νέου αναθεωρημένου εσΔα.

σημειώνεται ότι ο νέος εσΔα αφορά το σύνολο των παραγόμενων αποβλήτων της κοινωνίας και όχι μόνο των αστικών στερεών αποβλήτων (ασα) που έχουν άμεσο ενδιαφέρον για το Δήμο Τρίπολης. Για το λόγο αυτό, παρόλο που η παρούσα πρόταση εστιάζει κυρίως στα αστικά απορρίμματα, δεν περιορίζεται σε αυτά και περιλαμβάνει προτάσεις και για άλλα είδη αποβλήτων που μπορούν να συνδυαχειριστούν με τα ασα.


1.3 Βασικές αρχές Διαχείρισης αποβλήτων

Οι βασικές αρχές της εθνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων, πάνω στις οποίες έχει στηριχθεί και ο ΕΣΔΑ, είναι:

▶▶ Ιεράρχηση διαχείρισης αποβλήτων: Η στρατηγική της ΕΕ για τα απόβλητα στηρί-ζεται στην έννοια που είναι γνωστή ως «ιεράρχηση των αποβλήτων», η οποία κατα-τάσσει τις επιλογές διαχείρισης σε πέντε επίπεδα, όπως αποδίδεται σχηματικά:

Δίνεται προτεραιότητα στην πρόληψη (βέλτιστη επιλογή), ακολουθούμενη από την επανα-χρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, άλλες μορφές ανάκτησης (π.χ. ανάκτηση ενέργειας) και την ασφαλή διάθεση να αποτελεί την έσχατη λύση ανάγκης.

▶▶ Οι αρχές της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης. Με τις αρχές αυτές, ως βέλτιστη πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος κρίνεται η εκ των προτέρων αποφυγή των προσβολών του περιβάλλοντος και όχι η εκ των υστέρων αντιμετώπιση των επιπτώ-σεων τους. Με την αρχή της πρόληψης προλαμβάνεται ο κίνδυνος που είναι βέβαιος και προβλέψιμος, ενώ με την αρχή της προφύλαξης που είναι συνώνυμη με τη σύνεση και την προνοητικότητα, λαμβάνονται μέτρα για τον κίνδυνο που είναι αβέβαιος και άγνωστος αλλά όμως πιθανός, αφού υπάρχουν υπόνοιες για αυτόν.

▶▶ Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Σύμφωνα με την αρχή αυτή, το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων βαρύνει τον αρχικό παραγωγό αποβλήτων, τον τρέχοντα ή τους προηγού-μενους κατόχους αποβλήτων. Η αρχή αυτή έχει και αποτρεπτικό χαρακτήρα καθώς ο ρυπαί-νων θα πρέπει να λάβει τα απαραίτητα προληπτικά και αποτρεπτικά μέτρα για να μειωθούν τα επίπεδα ρύπανσης που προκαλεί η δραστηριότητά του ή να επιδεικνύει περισσότερη περιβαλλοντική φροντίδα.

Πρόληψη

Μείωση αποβλήτων

Επαναχρησιμοποίηση

Ανακύκλωση

Ανάκτηση Ενέργειας

Διάθεση


▶▶ Η αρχή της «ευθύνης του παραγωγού». Η ευθύνη του παραγωγού υπήρξε μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες στην πολιτική της ΕΕ για τα απόβλητα. Στην Οδηγία 2008/98/ΕΚ ενισχύεται ο ρόλος του παραγωγού στην πρόληψη της παραγωγής των απο-βλήτων. Με την εφαρμογή της διεύρυνσης της ευθύνης του παραγωγού, επιδιώκεται η κάλυψη ολόκληρου του κύκλου ζωής του προϊόντος.

▶▶ Οι αρχές της αυτάρκειας και της εγγύτητας. Η διαχείριση των αποβλήτων πρέπει να γίνεται κατά το δυνατό εντός των ορίων της περιοχής στην οποία παράγονται. Με την αρχή της εγγύτητας υπογραμμίζεται η ανάγκη για την επεξεργασία των αποβλήτων στις πλησι-έστερες στον τόπο παραγωγή τους κατάλληλες εγκαταστάσεις, εφόσον είναι περιβαλλο-ντικά αποδεκτό και οικονομικά εφικτό, στοχεύοντας στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλο-ντικών επιπτώσεων και του κόστους μεταφοράς των αποβλήτων. Σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ, το δίκτυο πρέπει να επιτρέπει στην ΕΕ ως σύνολο να καταστεί αυτάρκης στον τομέα της διάθεσης αποβλήτων και της ανάκτησης σύμμεικτων αστικών αποβλήτων και να επιτρέπει στα κράτη μέλη να κινηθούν χωριστά προς το στόχο αυτό, λαμβανομένων υπόψη των γεωγραφικών συνθηκών ή της ανάγκης για ειδικευμένες εγκαταστάσεις για ορισμένους τύπους αποβλήτων.

▶▶ Η αρχή της «επανόρθωσης των προσβολών περιβάλλοντος κατά προτεραιό-τητα στην πηγή τους». Ότι δεν κατορθώθηκε να αποφευχθεί, με την αρχή αυτή, επιδι-ώκεται να αντιμετωπιστεί τουλάχιστον στην πηγή του. Η καλύτερη πρόληψη περιβαλλοντι-κών προσβολών, πρέπει να λαμβάνει χώρα με παρέμβαση στην ίδια την πηγή ρύπανσης. Εμπεριέχει την «αυτονόητη απαίτηση» της αποκατάστασης της περιβαλλοντικής βλάβης με τη λήψη μέτρων. Συναντά, κατά το μέρος της αποκατάστασης, την αρχή «ο ρυπαίνων πλη-ρώνει», στο βαθμό που το κόστος της περιβαλλοντικής προσβολής καταλογίζεται στον ίδιο τον παραγωγό της ρύπανσης.

κάθε σοβαρή και αντικειμενική πρόταση όλοκληρωμένης Διαχείρισης απορριμμάτων θα πρέπει να είναι συμβατή με τις ανωτέρω βασικές αρχές.


2

Στόχοι Διαχείρισης Αποβλήτων



2.1 Γενικοί στόχοι Διαχείρισης

Οι γενικοί στόχοι του νέου αναθεωρημένου ΕΣΔΑ είναι οι παρακάτω:

1. Σταθεροποίηση παραγωγής αποβλήτων στα επίπεδα του 2011, με φθίνουσα τάση.

2. Προτεραιότητα στη διαλογή υλικών στην πηγή, με σκοπό στη συνέχεια να οδηγηθούν σε αποκεντρωμένες δομές διαχείρισης, έναντι της ανάκτησης σε συγκεντρωτικές εγκαταστά-σεις μηχανικής διαλογής σύμμεικτων ΑΣΑ.

3. Ολοκλήρωση του αναγκαίου δικτύου, με προσθήκη του νέου δικτύου των Πράσινων Σημείων –ΚΑΕΔΙΣΠ σε υποδομές διαχείρισης αποβλήτων έως το 2020.

4. Μείωση στο ελάχιστο δυνατό της συνολικής ποσότητας ανακτήσιμων αποβλήτων που διατίθενται για υγειονομική ταφή.

5. Ριζικός ανασχεδιασμός του υφιστάμενου σχεδιασμού υποδομών διαχείρισης, με στόχο τη ριζική αναβάθμιση της ανακύκλωσης και ανάκτησης με χωριστή συλλογή έως το 2020.

6. Περαιτέρω αξιοποίηση δευτερογενών υλικών (κομπόστ /compost, κομπόστ τύπου Α) με εξασφάλιση αυστηρών ποιοτικών προδιαγραφών.

7. Ανάκτηση ενέργειας σε συμπληρωματικό ρόλο, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια άλλου είδους ανάκτησης.

8. Συστηματική καταγραφή και παρακολούθηση των δεδομένων παραγωγής και διαχείρισης των αποβλήτων - Δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου δεδομένων αποβλήτων εντός του 2015, το οποίο θα είναι προσβάσιμο από όλους τους αρμόδιους φορείς.

9. Αναμόρφωση κεντρικού μηχανισμού παρακολούθησης και ελέγχου της διαχείρισης των αποβλήτων.

10. Ανάπτυξη εθνικής επικοινωνιακής στρατηγικής για τα απόβλητα εντός του 2015, η οποία θα προκαθορίσει ομάδες-στόχους και θα αξιοποιήσει το σύνολο των προσβάσιμων τρό-πων επικοινωνίας (π.χ. κοινωνικά μέσα δικτύωσης).

11. Αναθεώρηση των Περιφερειακών Σχεδίων (ΠΕΣΔΑ) με γνώμονα το ΕΣΔΑ εντός ενός (1) μηνός από την έγκριση του ΕΣΔΑ. Βασικά χαρακτηριστικά τους το μοντέλο αποκεντρωμέ-νης διαχείρισης των αποβλήτων, με κεντρικό άξονα την πρόληψη – επαναχρησιμοποίηση αλλά και την οικονομική ανάπτυξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ίδιους πόρους, από την ανακύκλωση, σε άμεση συνεργασία με τους δημότες-ανακυκλωτές.


12. Εκπόνηση και εφαρμογή τοπικών σχεδίων αποκεντρωμένης διαχείρισης από όλους τους Δήμους, το αργότερο εντός (10) ημερών από την έγκριση του ΕΣΔΑ.

13. Εξάλειψη της ανεξέλεγκτης διάθεσης αστικών αποβλήτων εντός του 2015 και λοιπών αποβλήτων έως το 2018.

14. Ορθολογική διαχείριση των ιστορικά αποθηκευμένων αποβλήτων, με υποβολή των σχετι-κών προγραμμάτων/σχεδίων συμμόρφωσης από τους υπόχρεους έως τα τέλη του πρώ-του εξαμήνου του 2016. Κατόπιν έγκρισης των παραπάνω σχεδίων συμμόρφωσης η δια-χείριση των αποβλήτων και η αποκατάσταση των χώρων αποθήκευσής τους θα ολοκλη-ρωθεί βάσει αυστηρού χρονοδιαγράμματος μέχρι το τέλος του 1ου εξαμήνου του 2018, λαμβάνοντας υπόψη κριτήρια όπως κυρίως η επικινδυνότητα και η ποσότητα.

15. Αποκατάσταση των κυριότερων ρυπασμένων χώρων διάθεσης αποβλήτων έως το 2020.


2.2 ειδικοί στόχοι Διαχείρισης

Σύμφωνα με το νέο Αναθεωρημένο ΕΣΔΑ, οι ειδικοί στόχοι διαχείρισης των αστικών απορριμ-μάτων είναι οι εξής:

▶▶ Πλήρης εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης των ΑΣΑ.

▶▶ Ελάχιστοι ποσοτικοί στόχοι διαχείρισης των ΑΣΑ:

Ρεύμα αποβλήτου Έτος Περιγραφή στόχου

Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα (ΒΑΑ)

2020Μείωση αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή στο 35% κ.β. σε σχέση με τα επίπεδα παραγω-γής του 1997

Βιοαπόβλητα (ΒΑ)2015 5% του συνολικού βάρους σε χωριστή συλ-

λογή2020 40%

Ανακυκλώσιμα υλικά

2015

καθιέρωση χωριστής συλλογής: τουλάχιστον για χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό. Η χωριστή συλ-λογή σε λιγότερα ρεύματα υλικών αποβλήτων μπο-ρεί να γίνεται μόνο εφόσον αυτί τεκμηριώνεται από άποψη περιβαλλοντική, τεχνική και οικονομική. Για τα Πράσινα Σημεία, τα ρεύματα αποβλήτων θα είναι περισσότερα. Χρώμα κάθε ρεύματος πανελλαδικά (πορτοκαλί γυαλί, κίτρινο χαρτί-χαρτόνι, κόκκινο πλα-στικά-μέταλλα ή μπλε για μέταλλα, καφέ βιοαποδομή-σιμα, πράσινο ή γκρι μεταλλικό σύμμεικτα)

202065% κ.β. προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση & ανακύκλωση με προδιαλογή τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλα, πλαστικό και γυαλί

▶▶ Μικρής κλίμακας μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών συμμείκτων, με σκοπό την περαι-τέρω ανάκτηση.

▶▶ Κάλυψη του συνόλου της χώρας με υποδομές υγειονομικά ασφαλούς διάθεσης.

ή πρόταση όλοκληρωμένης Διαχείρισης απορριμμάτων που υποβάλλουμε, είναι σύμφωνη με τους ανωτέρω γενικούς και ειδικούς στόχους διαχείρισης και συμπεριλαμβάνει και άλλες κατηγορίες αποβλήτων που δύνανται να συνδιαχειριστούν με τα αστικά απορρίμματα.


3

Υφιστάμενη Κατάσταση



3.1 Γενικά

Η διαχείριση των απορριμμάτων στην Τρίπολη βρίσκεται σήμερα «στον αέρα», καθώς επί σειρά ετών η μόνη πρακτική διαχείρισης περιελάμβανε την απευθείας διάθεση σε ΧΑΔΑ, αρχικά στο «Πλάτωμα» και στη συνέχεια σε «Αγία Τριάδα» και «Άγιο Βλάση», καταπατώντας την κείμενη εθνική και ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία και πολιτική.

Το τελευταίο διάστημα, δε, και υπό την απειλή προστίμων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΧΑΔΑ έκλεισαν, με αποτέλεσμα την παραμονή των απορριμμάτων στους δρόμους της πόλης για μακρά χρονικά διαστήματα, δημιουργώντας ασφυκτικές συνθήκες για τους πολίτες και το περι-βάλλον. Η κατάσταση αυτή οδήγησε στην κήρυξη «κατάστασης έκτακτης ανάγκης» για το Δήμο και στη λύση της μεταφοράς των απορριμμάτων σε άλλους προορισμούς.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με το σχεδιασμό της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ο Δήμος Τρίπολης έχει προταθεί να εξυπηρετηθεί από τη μία εκ των τριών Ολοκληρωμένων Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) του έργου «Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων Περιφέρειας Πελοποννήσου με ΣΔΙΤ», η οποία έχει προταθεί να υλοποιηθεί με το σύστημα της Σύμπραξης Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Σύμφωνα με την πρόταση του επιτυχόντος αναδόχου του έργου, η εν λόγω μονάδα έχει προταθεί να εξυπηρετήσει μέρος της Αρκαδίας και ολόκληρη την Κορινθία και την Αργολίδα. Η εν λόγω ΟΕΔΑ θα περιλαμβάνει τις εξής εγκαταστάσεις:

▶▶ Μία (1) Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ)

▶▶ Έναν (1) Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ)

▶▶ Δύο (2) Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), στην Αργολίδα και στην Κορινθία

Το συγκεκριμένο έργο ΣΔΙΤ, κυρίως λόγω των όρων της συμφωνίας μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του επιτυχόντος αναδόχου, δεν χαίρει καθολικής αποδοχής από τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αποτέλεσμα να βρίσκεται επί μακράς υπό αναθεώρηση και συνεχείς διαπραγματεύσεις.

Η κατάσταση αυτή και η ολιγωρία των αρχών οδήγησαν τη Δημοτική Παράταξη «Τρίπολη - αλλάζουμε τα Δεδομένα» να προχωρήσει στην προετοιμασία της παρούσας πρότασης, λαμ-βάνοντας σαφή θέση για την επίλυση του προβλήματος.


3.2 είδη αποβλήτων

Η παρούσα πρόταση αφορά τις εξής κατηγορίες αποβλήτων, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων (ΕΚΑ).

20 ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ

ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ), ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ

ΜΕΡΩΝ ΧΩΡΙΣΤΑ ΣΥΛΛΕΓΕΝΤΩΝ

και συγκεκριμένα:

20 01 χωριστά συλλεγέντα μέρη (εκτός από το σημείο 15 01)

20 01 01 χαρτιά και χαρτόνια

20 01 02 γυαλιά

20 01 08 βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα κουζίνας και χώρων ενδιαίτησης

20 01 10 ρούχα

20 01 11 υφάσματα

20 01 38 ξύλο εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στο σημείο 20 0137

20 01 39 πλαστικά

20 01 40 μέταλλα

20 02 απόβλητα κήπων και πάρκων (περιλαμβάνονται απόβλητα νεκροταφείων)

20 02 01 βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα

20 03 άλλα δημοτικά απόβλητα

20 03 01 ανάμεικτα δημοτικά απόβλητα

20 03 02 απόβλητα από αγορές

20 03 03 υπολείμματα από τον καθαρισμό δρόμων


Επιπλέον, όπου είναι δυνατόν, στις προτεινόμενες εγκαταστάσεις, όπως περιγράφονται σε επόμενο σημείο της παρούσας, μπορούν να γίνονται αποδεκτές και να υπόκεινται διαχείρισης και άλλες κατηγορίες μη επικινδύνων αποβλήτων, ανάλογα με την κρίση του εκάστοτε Φορέα Λειτουργίας, ενδεικτικά και μη περιοριστικά:

16 01 03 ελαστικά στο τέλος του κύκλου ζωής τους

16 02 14 απορριπτόμενος εξοπλισμός που περιέχει επικίνδυνα συστατικά στοιχεία άλλος από τον αναφε-

ρόμενο στα σημεία 16 02 09 έως 16 02 13

16 02 16 συστατικά στοιχεία που έχουν αφαιρεθεί από απορριπτόμενο εξοπλισμό άλλα από αυτά που

αναφέρονται στο σημείο 16 02 15

16 06 μπαταρίες και συσσωρευτές

20 01 25 βρώσιμα έλαια και λίπη

20 01 34 μπαταρίες και συσσωρευτές άλλα από τα αναφερόμενα στο σημείο 20 01 33

20 01 36 απορριπτόμενος ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός άλλος από τον αναφερόμενο στα

σημεία 20 0121, 20 0123 και 20 0135

20 03 04 λάσπη σηπτικής δεξαμενής

20 03 06 απόβλητα από τον καθαρισμό λυμάτων

20 03 07 ογκώδη απόβλητα


3.3 Ποσότητες & σύσταση αστικών απορριμμάτων

Ο μόνιμος πληθυσμός του Δήμου Τρίπολης ανήλθε σε 47.254 κατοίκους, σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα της απογραφής του 2011 (ΕΛΣΤΑΤ, 2012). Για το 2020, οι εκτιμήσεις μας είναι ότι ο μόνιμος πληθυσμός θα έχει μια πολύ χαμηλή αύξηση της τάξεως του 0,3% και θα φτάσει σε περίπου 48.545 κατοίκους. Με παραδοχή εποχικού πληθυσμού 3%, ο ισοδύνα-μος πληθυσμός σχεδιασμού εκτιμάται σε 50.000 ΜΙΠ περίπου.

Λαμβάνοντας Μέση Ημερήσια Παραγωγή Αποβλήτων (ΜΗΠΑ) ίση με 1,25 kg/cap-d, οι παραγόμενες ποσότητες αστικών απορριμμάτων για το 2020 ανέρχονται σε 62,50 tn/d ή 22.813,25 tn/yr.

Ελλείψει άλλων στοιχείων, η σύσταση των αστικών απορριμμάτων στην πόλη της Τρίπολης εκτιμάται για τις ανάγκες της παρούσας ότι θα είναι αντίστοιχη με την αντίστοιχη σε εθνικό επί-πεδο:

Κατηγορία Υλικών Σύσταση (%)

Οργανικό Κλάσμα (ζυμώσιμα) 44,3%

Χαρτί - Χαρτόνι 22,2%

Πλαστικά 13,9%

Μέταλλα 3,9%

Γυαλί 4,3%

Ξύλο 4,6%

Λοιπά 6,8%

Σύνολο 100%

Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτει ότι οι παραγόμενες ποσότητες αστικών απορριμμάτων ανά υλικό για το 2020 στην πόλη της Τρίπολης.

Κατηγορία Υλικών Ποσότητες

Οργανικό Κλάσμα (ζυμώσιμα) 10.106,27

Χαρτί - Χαρτόνι 5.064,54

Πλαστικά 3.171,04


Κατηγορία Υλικών Ποσότητες

Μέταλλα 889,72

Γυαλί 980,97

Ξύλο 1.049,41

Λοιπά 1.551,30

Σύνολο 22.813,25



4

Πρόταση Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων



4.1 στόχοι Διαχείρισης

Εξειδικεύοντας του ειδικούς ποσοτικούς στόχους διαχείρισης απορριμμάτων του νέου ΕΣΔΑ, για την περίπτωση του Δήμου Τρίπολης, η ολοκληρωμένη διαχείριση εκ μέρους του Δήμου θα πρέπει να επιτυγχάνει τα εξής:

1) Πλήρης εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης της παραγωγής ΑΣΑ

2) Μείωση των ΒΑΑ που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή, τουλάχιστον κατά 35% κ.β. σε σχέση με τα επίπεδα παραγωγής του 1997

3) Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων σε ποσοστό 40% κ.β. μέχρι το 2020

4) Χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών, τουλάχιστον για χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό.

5) Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση & ανακύκλωση με προδιαλογή ποσοστού 65% κ.β. τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλα, πλαστικό και γυαλί.

6) Δημιουργία μικρής κλίμακας μονάδας επεξεργασίας υπολειμματικών συμμείκτων, με σκοπό την περαιτέρω ανάκτηση. Εκτιμάται ότι η «μικρής κλίμακας μονάδα» μπορεί να γίνει σε τοπικό, υπερτοπικό ή περιφερειακό επίπεδο για λόγους επίτευξης οικονομίας κλίμακας.

7) Δημιουργία υποδομών υγειονομικά ασφαλούς διάθεσης (ΧΥΤΥ) του τελικού μη ανακτή-σιμου υπολείμματος.


4.2 Προτεινόμενες Δράσεις Διαχείρισης

4.2.1 Γενικά

Για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων διαχείρισης, προτείνεται ένας συνδυασμός δράσεων σε τοπικό (στα όρια του Δήμου Τρίπολης), υπερτοπικό (σε συνεργασία με όμορους Δήμους) και περιφερειακό επίπεδο.

Οι προτεινόμενες δράσεις ακολουθούν την ιεράρχηση των ενεργειών διαχείρισης αποβλή-των και περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό ενεργειών πρόληψης, μείωσης, επαναχρησιμοποίη-σης, ανακύκλωσης, ανάκτησης ενέργειας και ασφαλούς διάθεσης. Κατηγοριοποιούνται σε δύο κατηγορίες:

▶▶ Δράσεις πρόληψης, μείωσης και επαναχρησιμοποίησης

▶▶ Δράσεις επεξεργασίας (ανακύκλωσης/άλλης ανάκτησης) και τελικής διάθεσης

4.2.2 Δράσεις Πρόληψης / Μείωσης / επαναχρησιμοποίησης

Οι δράσεις πρόληψης, μείωσης και επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων συνδέονται με την αλλαγή συμπεριφοράς των πολιτών/καταναλωτών και θα πρέπει να επικεντρώνονται στη συστηματική ενημέρωση – ευαισθητοποίησή τους συνδυαστικά με τη θέσπιση ικανών οικονο-μικών εργαλείων. Προτείνεται να εφαρμοστούν σε τοπικό (δημοτικό) επίπεδο, το οποίο είναι το επίπεδο άμεσης δραστηριοποίησης των πολιτών.

Απαραίτητο βήμα για την επιλογή των κατάλληλων δράσεων πρόληψης, μείωσης και επαναχρη-σιμοποίησης των αποβλήτων είναι η ανάπτυξη εκ μέρους του Δήμου ενός Τοπικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, μέσω του οποίου θα οριστούν οι πλέον κατάλληλες δράσεις για το Δήμο Τρίπολης.

Ενδεικτικά και μη περιοριστικά, αναφέρουμε τις εξής δράσεις:

1) Εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για τα οφέλη της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων, μέσω καταχωρήσεων στον τοπικό τύπο, τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σποτ, οργάνωση εκδηλώσεων, κ.λπ.

2) Επανεξέταση των κριτηρίων προμηθειών του Δήμου, με πριμοδότηση των προϊόντων και υπηρεσιών που συμπεριλαμβάνουν οικολογικό σχεδιασμό ή φέρουν πιστοποίηση σύμ-φωνα με συγκεκριμένα περιβαλλοντικά πρότυπα (Ecolabel, EMAS, ISO 14001, κ.λπ.).

3) Επανεξέταση της πολιτικής τιμολόγησης πολιτών και επιχειρήσεων διαμέσου των δημοτι-


κών τελών, όταν επιτυγχάνουν σημαντικά ποσοστά πρόληψης, μείωσης ή επαναχρησιμο-ποίησης των αποβλήτων τους.

4.2.3 Δράσεις επεξεργασίας & Τελικής Διάθεσης

Οι δράσεις επεξεργασίας και τελικής διάθεσης θα πρέπει να αποσκοπούν στην κατά το δυνα-τόν μείωση των αρνητικών επιπτώσεων των απορριμμάτων προς το περιβάλλον και τη δημό-σια υγεία, σε συνδυασμό με τη βέλτιστη διάθεση των οικονομικών πόρων.

Θα πρέπει να είναι σε πλήρη συμφωνία με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία και πολιτική, τους γενικούς και ειδικούς στόχους διαχείρισης, καθώς επίσης και τις βασικές αρχές διαχείρι-σης αποβλήτων, όπως αναπτύχθηκαν σε προηγούμενα σημεία της παρούσας πρότασης.

Όμως, θα πρέπει να οδηγούν σε βιώσιμα έργα, που θα επιβαρύνουν όσο το δυνατόν λιγότερο τον προϋπολογισμό του πολίτη, αξιοποιώντας κατά το δυνατόν τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο.

Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουμε τα εξής:

▶▶ Χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων σε τοπικό επίπεδο, με σκοπό την ανάκτηση com-post καλής ποιότητας που θα μπορούσε να διατεθεί για τους σκοπούς του Δήμου Τρίπολης ή στους αγρότες της περιοχής.

▶▶ Συνδιαχείριση (υπό προϋποθέσεις) των προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων με άλλα είδη οργανικής φύσεως αποβλήτων, όπως:

o δημοτικά κλαδέματα

o ιλύες από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων

o οργανικής φύσεως βιομηχανικά απόβλητα

o γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα

o ζωικά υποπροϊόντα

▶▶ Χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών (τουλάχιστον χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό) σε τοπικό επίπεδο, με σκοπό την ανάκτηση υλικών μέσω της ανακύκλωσης.

▶▶ Επεξεργασία, σε τοπικό (εντός του Δήμου) ή υπερτοπικό επίπεδο (σε συνεργασία με τους όμορους Δήμους), των προδιαλεγμένων υλικών (βιοαποβλήτων και ανακυκλώ-σιμων υλικών), με σκοπό την παραγωγή compost και την προετοιμασία για ανακύ-κλωση των ανακυκλώσιμων υλικών.

▶▶ Συνδιαχείριση (υπό προϋποθέσεις) των προδιαλεγμένων ανακυκλώσιμων υλικών με άλλα συναφή είδη αποβλήτων, όπως:

o υλικά συσκευασίας

o προσομοιάζοντα με τα ΑΣΑ βιομηχανικά απόβλητα

o απόβλητα εγκαταστάσεων κοινής ωφελείας, κ.λπ.


▶▶ Επεξεργασία, σε τοπικό (εντός του Δήμου), υπερτοπικό (σε συνεργασία με τους όμο-ρους Δήμους) ή περιφερειακό επίπεδο (σε επίπεδο διαχειριστικής ενότητας, μαζί με την Κορινθία, την Αργολίδα και μέρος του υπόλοιπου Νομού Αρκαδίας)1 των υπολειμ-μάτων, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της ανάκτησης υλικών (CLO, ανακυκλώσιμων) και ενέργειας, όπου είναι τεχνικοοικονομικά εφικτό. Στην περίπτωση όπου η επεξεργασία αυτή θα είναι σε περιφερειακό επίπεδο, προτείνεται η μεταφόρτωση των υπολειμμά-των για την οικονομική βελτιστοποίηση της διαδικασίας μεταφοράς.

▶▶ Ασφαλής διάθεση των τελικών υπολειμμάτων, σε τοπικό (εντός του Δήμου), υπερτο-πικό (σε συνεργασία με τους όμορους Δήμους) ή περιφερειακό επίπεδο (σε επίπεδο διαχειριστικής ενότητας, μαζί με την Κορινθία, την Αργολίδα και μέρος του υπόλοιπου Νομού Αρκαδίας)1.

▶▶ Μεταφόρτωση, σε συνεργασία με τα εγκεκριμένα από τον ΕΟΑΝ Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), άλλων ειδών αποβλήτων που υπόκεινται στο πεδίο εφαρμογής του Νόμου 2939/2001 (ΑΗΗΕ, μπαταρίες, ΟΤΚΖ, χρησιμοποιημένα ελα-στικά, κ.λπ.).

1. Η επιλογή θα πρέπει να βασίζεται σε συγκριτική περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ανάλυση των επιπτώσεων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την αντίστοιχη χωροθέτηση του/των ΧΥΤΥ.


4.3 Προτεινόμενες εγκαταστάσεις Διαχείρισης

Σύμφωνα με τις παραπάνω προτεινόμενες δράσεις, οι εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμά-των που προτείνονται είναι οι εξής:

▶▶ Δημιουργία δικτύου Πράσινων Σημείων ή/και ΚΑΕΔΙΣΠ σε διάφορα σημεία του Δήμου Τρίπολης, ούτως ώστε να ευνοηθεί η χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών και των βιοαποβλήτων. Στα Πράσινα Σημεία ή ΚΑΕΔΙΣΠ να συγκεντρώνονται επιπροσθέτως και άλλα είδη αποβλήτων που υπόκεινται στο πεδίο εφαρμογής του Νόμου 2939/2001 (ΑΗΗΕ, μπαταρίες, ΟΤΚΖ, χρησιμοποιημένα ελαστικά, κ.λπ.).

▶▶ Δημιουργία, σε τοπικό (εντός του Δήμου) ή υπερτοπικό επίπεδο (σε συνεργα-σία με τους όμορους Δήμους), δημοτικών ή ιδιωτικών Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) και Μονάδων Κομποστοποίησης για τα προ-διαλεγμένα υλικά.

▶▶ Δημιουργία, σε τοπικό (εντός του Δήμου), υπερτοπικό (σε συνεργασία με τους όμο-ρους Δήμους) ή περιφερειακό επίπεδο (σε επίπεδο διαχειριστικής ενότητας, μαζί με την Κορινθία, την Αργολίδα και μέρος του υπόλοιπου Νομού Αρκαδίας), Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ), που να συνδυάζει:

o Μονάδα Μηχανικής Διαλογής, για τη μεγιστοποίηση της ανάκτησης υλικών

o Μονάδα Βιοαερίου, για τη συνδυασμένη ανάκτηση οργανικών υλικών (CLO) και ενέργειας

▶▶ Στην περίπτωση περιφερειακής ΜΕΑ, δημιουργία, σε τοπικό (εντός του Δήμου) ή υπερ-τοπικό επίπεδο (σε συνεργασία με τους όμορους Δήμους)1, του κατάλληλου αριθμού Σταθμών Μεταφόρτωσης Αποβλήτων (ΣΜΑ) για την οικονομική βελτιστοποίηση της μεταφοράς των υπολειμμάτων στη ΜΕΑ.

▶▶ Δημιουργία, στο ίδιο χωρικό επίπεδο με τη ΜΕΑ, Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) για την ασφαλή διάθεση των τελικών υπολειμμάτων της ΜΕΑ στο περιβάλλον.


Για να επιτευχθούν οι στόχοι που περιγράφηκαν στην Παράγραφο 4.1, προτείνονται οι ακόλου-θες δυναμικότητες εγκαταστάσεων:

Είδος Εγκατάστασης Συνολική Δυναμικότητα

Πράσινα Σημεία ή/και ΚΑΕΔΙΣΠ ~15.000 tn/yr

ΚΔΑΥ ~10.000 tn/yr

Μονάδες Κομποστοποίησης ~5.000 tn/yr

ΣΜΑ 7.000-10.000 tn/yr

ΜΕΑ (μονάδες μηχανικής διαλογής & βιοαερίου)

7.000-10.000 tn/yr

ΧΥΤΥ 1.000-3.000 tn/yr

Τα προτεινόμενα κριτήρια χωροθέτησης των ανωτέρω εγκαταστάσεων δίδονται στο Κεφάλαιο 5.


4.4 Προβλεπόμενος Προϋπολογισμός

Μία αρχική εκτίμηση προϋπολογισμού των προτεινόμενων εγκαταστάσεων δίδεται στον ακό-λουθο πίνακα. Για την κοστολόγηση των έργων με μεγαλύτερη ακρίβεια θα χρειαστεί να προη-γηθεί αναλυτικός σχεδιασμός.

Είδος ΕγκατάστασηςΕκτιμώμενος

ΑριθμόςΚόστος Επένδυσης (€)

Πράσινα Σημεία ή/και ΚΑΕΔΙΣΠ 5-8 €2.000.000 - €3.200.000

ΚΔΑΥ 1-2 €1.600.000 - €2.200.000

Μονάδες Κομποστοποίησης 1-2 €800.000 - €1.200.000

ΜΕΑ (μονάδες μηχανικής διαλο-γής & βιοαερίου)

1 €3.000.000 - €4.000.000*

ΧΥΤΥ 1 €1.000.000 - €1.500.000*

ΣΜΑ 2 €800.000 - €1.200.000

Σύνολο€9.200.000 - €13.300.000

* Μόνο το τμήμα που αναλογεί στο Δήμο Τρίπολης.



5

Κριτήρια Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Αποβλήτων



Οι θέσεις των ανωτέρω εγκαταστάσεων θα πρέπει να εγκριθούν με βάση τα προτεινόμενα κρι-τήρια αποκλεισμού που ορίζονται στον ΕΣΔΑ, δηλ.:Κριτήρια Αποκλεισμού, σύμφωνα με τον ΕΣΔΑ:

▶▶ Θεσμοθετημένες περιοχές προστασίας του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, σύμφωνα με το Νόμο 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/31.03.2011) και τους όρους και περιορισμούς που θέτουν τα ειδικά καθεστώτα προστασίας τους.

▶▶ Άλλες εκτός Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενες Περιοχές, όπως ορίζονται από την κείμενη νομοθεσία και στα ειδικά καθεστώτα προστασίας τους, π.χ. οικολογικά ευαί-σθητη ζώνη από κοίτες ποταμών, κ.λπ., σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία.

▶▶ Απόσταση από πυρήνες βιοτόπων, υγροτόπων, σημειακά διατηρητέα μνημεία της φύσης και του τοπίου, κ.ά, όπως ορίζεται από την κείμενη νομοθεσία ή εφόσον ορίζε-ταια ρητά και στα ειδικά σχέδια και καθεστώτα προστασίας τους.

▶▶ Τα Δάση και οι περιοχές Γεωργικής Γης Υψηλής Παραγωγικότητας (ΓΓΥΠ), όπως προ-βλέπεται από την κείμενη νομοθεσία (Ν. 998/79 και Ν. 2637/98 αντίστοιχα), όπως ισχύουν).

▶▶ Η κρίσιμη παραθαλάσσια/παράκτια ζώνη και οικολογικά ευαίσθητη ζώνη των ακτών της χώρας με απόσταση από την ακτογραμμή, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία και τους όρους και περιορισμούς που προβλέπονται σε ειδικές διατάξεις.

▶▶ Οι ανάντη λεκάνες απορροής-τροφοδοσίας ταμιευτήρων ύδρευσης ή και άρδευσης με υδρευτικές χρήσεις, στις ζώνες εκείνες όπου με βάση τις ειδικές ρυθμίσεις που έχουν θεσπιστεί, απαγορεύονται οι εν λόγω εγκαταστάσεις και δραστηριότητες.

▶▶ Οι ζώνες ελεγχόμενης προστασίας σημείων και έργων υδροληψίας για χρήση πόσιμου νερού που προβλέπονται από τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας ή τα ισχύοντα περιοριστικά μέτρα ανά Π.Ε.

▶▶ Η προστατευτική ζώνη περιμετρικά ιαματικών πηγών της χώρας κάθε κατηγορίας, σύμ-φωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν.3498/06) και τους όρους και περιορισμούς που θέτουν ειδικά καθεστώτα προστασίας τους.

▶▶ Απόσταση από κατοικημένες περιοχές, οικισμούς, αστικές περιοχές και οικιστικές ενό-τητες, όπως: τα θεσμοθετημένα όρια Σχεδίου Πόλης, όρια οικισμών <2000 κατ. ή οικι-σμών προ του 1923, περιοχών ιδιωτικής πολεοδόμησης, όρια οικιστικών επεκτάσεων προβλεπόμενων από ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ ή ΤΧΣ και το κέντρο μη οριοθετημένων οικισμών βάσει ΕΛΣΤΑΤ 2011, σύμφωνα με το Άρθ. 4, παρ. 3, του Π.Δ./24-5-85 και το Άρθ. 1, παρ.9.3 του Π.Δ.16-5-89, όπως ισχύουν.

▶▶ Απόσταση από χαρακτηρισμένες Αναπτυγμένες Τουριστικά Περιοχές (Α1) του ΕΠΧΣΑΑ για τον Τουρισμό (ΦΕΚ 3155/Β/13), από Οργανωμένους Υποδοχείς Τουριστικών Δραστηριοτήτων όπως ΠΟΤΑ, ΠΟΑΠΔ Τουρισμού, ΠΕΡΠΟ Τουρισμού-Αναψυχής, ΕΣΧΑΔΑ με βασικό χωρικό προορισμό τον Τουρισμό-Αναψυχή, ΕΣΧΑΣΕ στον τομέα


του τουρισμού (Ν.4179/13), Τουριστικούς Λιμένες, από όρια περιοχών Τουρισμού-Αναψυχής προβλεπόμενων από ΓΠΣ/ ΣΧΟΟΑΠ ή ΤΣΧ και λοιπές Τουριστικές Ζώνες από θεσμοθέτηση ΖΟΕ ή από άλλο θεσμοθετημένο καθορισμό χρήσεων γης κ.λπ. κατ’ αναλογία με τις οικιστικές περιοχές και με βάσει την ισχύουσα νομοθεσία.

▶▶ Απόσταση από ακτές κολύμβησης που περιλαμβάνονται καταρχήν στο πρόγραμμα παρακολούθησης του ΥΠΑΠΕΝ, κατ’ αναλογία με τις τουριστικές περιοχές και με βάσει την σχετική νομοθεσία όπως εκάστοτε ισχύει.

▶▶ Οι ζώνες που υπάγονται σε ειδικό καθεστώς χρήσεων γης, όπως: Αεροδρόμια, περι-οχές ενδιαφέροντος για λόγους εθνικής άμυνας κ.λπ., σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ισχύουσα γι’ αυτές τις περιοχές νομοθεσία και τους όρους και περιορισμούς που θέτουν τα ειδικά καθεστώτα ίδρυσης και λειτουργίας τους.

▶▶ Οι οριοθετημένες Αρχαιολογικές Ζώνες προστασίας Α θεσμοθετημένων αρχαιολο-γικών χώρων και άλλων πολιτιστικών μνημείων εφόσον υφίστανται ειδικοί όροι και περιορισμοί (Ν.3028/02).

▶▶ Απόσταση από κηρυγμένα Διατηρητέα Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Μνημεία Μείζονος Σημασίας και άλλα μνημεία εφόσον υπάρχουν ειδι-κοί όροι προστασίας.

Ειδικά για τη χωροθέτηση υποδομών ανακύκλωσης με Διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ: Πράσινα Σημεία και ΚΑΕΔΙΣΠ) και κομποστοποίησης μικρής κλίμακας προδιαλεγμένου οργανικού υλι-κού χαμηλής όχλησης στον αστικό ιστό αναμένεται νομοθετική ρύθμιση απλοποιημένων διαδι-κασιών.

Για τα Πράσινα Σημεία και τα ΚΑΕΔΙΣΠ, προτείνονται επίσης τα ακόλουθα κριτήρια:

▶▶ Μέγιστη ακτίνα κάλυψης πληθυσμού: 5-10 χλμ.

▶▶ Μέγιστος χρόνος οδήγησης για τη μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων σε καλές κυκλο-φοριακές συνθήκες: 20λεπτά (πολύ αραιοκατοικημένες αγροτικές περιοχές: 30 λεπτά)


Τάσου Σεχιώτη 38-40, 221 00 ΤρίποληΤηλ. 2710 223823 Email. [email protected]

Web. www.allazoumetadedomena.gr Blog. nikolas-tsiamoulos.blogspot.com www.facebook.com/nikolas.tsiamoulos

www.twitter.com/tsiamonik

Documents

ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ.pdf