ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Α’ Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. 1

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12Ο ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

12.1 Η μετανάστευση

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

2

12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 1/7 Κ

αζά

κο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

3

Η μετακίνηση ανθρώπων είτε μεμονωμένα είτε κατά ομάδες.

Μετανάστευση

Μετανάστευση στην αρχαιότητα.

Η μετανάστευση είναι πανάρχαιο φαινόμενο.

Δεν υπάρχει ιστορική περίοδος που να μην υπάρχει το φαινόμενο της μετανάστευσης.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

4

12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 2/7

Οικονομικοί λόγοι

• Για εργασία και εμπόριο.

Εκπαιδευτικοί λόγοι

• Για σπουδές.

Κοινωνικοί λόγοι

• Περισσότερες ευκαιρίες για καλύτερη ζωή.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

5

12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 3/7

12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 4/7

Είδη μετανάστευσης:

Εξωτερική. Η μετακίνηση ατόμων ή ομάδων σε άλλη

χώρα.

Ηπειρωτική. Αν η μετανάστευση

γίνεται προς χώρες της ίδιας ηπείρου.

Υπερπόντια. Αν η μετανάστευση

γίνεται προς χώρες άλλης ηπείρου.

Εσωτερική. Η μετακίνηση ατόμων

από μια περιοχή μιας χώρας σε

άλλη.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

6

Χώρα προέλευσης

• Η χώρα από την οποία μεταναστεύει κάποιος.

Χώρα υποδοχής

• Η χώρα προς την οποία μεταναστεύει κάποιος.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

7

12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 5/7

Παράδειγμα εσωτερικής μετανάστευσης

Η Αθήνα είναι προϊόν εσωτερικής μετανάστευσης κυρίως τη δεκαετίες του 1960 και 1970.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

8

12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 6/7

12.1 Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 7/7

Η μαζικότητα και ο μη σχεδιασμένος χαρακτήρας της

μετανάστευσης έχει κοινωνικές και

οικονομικές συνέπειες.

Αναπτύσσονται απόψεις ότι

για την ανεργία ευθύνονται οι μετανάστες.

Η μετανάστευση

μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικό ντάμπιγκ.

Τα δικαιώματα των

μεταναστών συχνά

καταπατώνται.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

9

10

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

Ο θάνατος, η ξενιτιά,

η πίκρα, η ορφάνια,

τα τέσσερα

ζυγιάστηκαν,

βαρύτερα είναι τα

ξένα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12Ο ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

12.2 Οι πρόσφυγες και η συμφωνία Σένγκεν

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

11

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ 1/10 Κ

αζά

κο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

12

Πρόσφυγας

Εγκαταλείπει τη χώρα του ακούσια για να αποφύγει δίωξη για πολιτικούς, εθνικούς, θρησκευτικούς λόγους.

Μπορεί να του χορηγηθεί πολιτικό άσυλο.

Μετανάστης

Ο μετανάστης φεύγει από τη χώρα του με τη θέλησή του.

Μπορεί να λάβει άδεια παραμονής.

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ

2/10 Μικρασιατική καταστροφή 1922.

• 1,5 εκατ. Έλληνες έγιναν πρόσφυγες.

Εμφύλιος πόλεμος 1946-1949.

• Στην Ουγγαρία μεταφέρθηκαν περίπου 7.000 άτομα· μάλιστα, σε έκταση που παραχωρήθηκε από την κυβέρνηση στο λεγόμενο «κτήμα Σίνα», οικοδομήθηκε από τους ίδιους τους πρόσφυγες το χωριό που λίγο αργότερα ονομάστηκε «Μπελογιάννης».

Τουρκική εισβολή στην Κύπρο 1974.

• Χιλιάδες Κύπριοι εγκατέλειψαν τα χωριά και τις πόλεις τους.

13

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ 3/10

Η Ύπατη Αρμοστεία για τους πρόσφυγες

δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου

Πολέμου για να βοηθήσει τους Ευρωπαίους που είχαν

εκτοπιστεί εξαιτίας αυτού του πολέμου.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

14

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ 4/10 Η

Ύπ

ατη

Αρ

μο

στε

ία τ

ου

ΟΗ

Ε γ

ια τ

ους Π

ρό

σφ

υγες

• Ιδρύθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1950 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με εντολή να καθοδηγεί και να συντονίζει τη διεθνή δράση για την προστασία των προσφύγων και την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων. Κύριο μέλημά της είναι να διασφαλίζει ότι κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να ζητήσει άσυλο και να βρει καταφύγιο σε μια άλλη χώρα, με την προοπτική του εθελοντικού επαναπατρισμού, της τοπικής ένταξης στη χώρα ασύλου ή της μετεγκατάστασης σε τρίτη χώρα.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

15

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ 5/10

• Η Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων είναι το βασικό νομικό κείμενο που ορίζει ποιος είναι πρόσφυγας, τα δικαιώματά τους και τις νομικές υποχρεώσεις των κρατών. Το Πρωτόκολλο του 1967 αφαίρεσε τους γεωγραφικούς και χρονικούς περιορισμούς που έθετε η Σύμβαση.

Η Συνθήκη της Γενεύης

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

16

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ 6/10 Π

οιο

ς ε

ίνα

ι π

ρό

σφ

υγα

ς; • Το άρθρο 1 της Σύμβασης καθορίζει ακριβώς το ποιος

είναι ο πρόσφυγας.

•

• Είναι ένα άτομο που βρίσκεται εκτός της χώρας καταγωγής του ή του τόπου κατοικίας του, έχει δικαιολογημένο φόβο δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα ή λόγω πολιτικών πεποιθήσεων και εξαιτίας αυτού του φόβου δίωξης αδυνατεί ή δεν επιθυμεί να απολαμβάνει την προστασία αυτής της χώρας ή την επιστροφή σ' αυτήν.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

17

ΣΥ

ΝΘ

ΗΚ

Η Τ

ΗΣ Γ

ΕΝ

ΕΥ

ΗΣ

Αυτό το κείμενο παρείχε προστασία στους Ευρωπαίους πρόσφυγες του Β΄

Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ το Πρωτόκολλο του 1967 διεύρυνε την εντολή της Ύπατης Αρμοστείας καθώς το

πρόβλημα των εκτοπισμένων πληθυσμών εξαπλωνόταν σε όλο τον κόσμο.

Συνολικά 140 χώρες έχουν υπογράψει το ένα ή και τα δύο κείμενα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

18

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ 8/10

• Άρθρο 5, παρ. 2.

• Όλοι όσοι βρίσκονται στην Eλληνική Eπικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Eξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο.

• Aπαγορεύεται η έκδοση αλλοδαπού που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας.

Σύνταγμα της Ελλάδος

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

19

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ 9/10 Σ

υμ

φω

νία

Σ

ένγκεν

• Η συμφωνία Σένγκεν, που υπογράφηκε στις 14 Ιουνίου 1985 μεταξύ της Γερμανίας, του Βελγίου, της Γαλλίας, του Λουξεμβούργου και των Κάτω Χωρών, αποσκοπεί στην προοδευτική κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα και θεσπίζει καθεστώς ελεύθερης κυκλοφορίας όλων των υπηκόων των κρατών τα οποία την έχουν υπογράψει, των άλλων κρατών της Κοινότητας ή τρίτων χωρών.

• Η Ελλάδα υπέγραψε τη συμφωνία το 1992.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

20

12.2 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕΝΓΚΕΝ

10/10

Συμφωνία Σένγκεν

Άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.

Κοινή σειρά κανόνων που εφαρμόζονται σε άτομα που διασχίζουν τα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ε.Ε.

Εναρμόνιση των κανόνων σχετικά με τους όρους εισόδου και θεώρησης διαβατηρίου για σύντομες διαμονές.

Ενισχυμένη αστυνομική συνεργασία.

Ενισχυμένη δικαστική συνεργασία μέσω ενός ταχύτερου συστήματος έκδοσης και καλύτερης μεταβίβασης της εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων.

Θέσπιση και ανάπτυξη του συστήματος πληροφόρησης Σένγκεν, το οποίο καθιστά δυνατό τον έλεγχο των εθνικών συνόρων. 21

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12Ο ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

12.3 Έλληνες και αλλοδαποί

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

22

12.3 ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ 1/5

Ιθαγένεια ή υπηκοότητα

Είναι ο νομικός δεσμός που συνδέει

ένα πρόσωπο με ορισμένο κράτος και

ο οποίος συνεπάγεται

δικαιώματα και υποχρεώσεις.

Εθνικότητα

Είναι ο φυσικός δεσμός που συνδέει

ένα πρόσωπο με ορισμένο έθνος.

23

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

12.3 ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ 2/5

Πολίτης ή ιθαγενής ή ημεδαπός

Αλλοδαπός

24

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

12.3 ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ 3/5

25

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

Η ιθαγένεια αποκτάται με τη γέννηση.

Αυτό συμβαίνει:

Είτε με βάση τη συγγένεια εξ’ αίματος.

Είτε με βάση τον τόπο γέννησης.

Ο τρόπος απόκτησης

της ιθαγένειας

διαφέρει από κράτος σε κράτος.

12.3 ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ 4/5

Απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας:

Αυτοδίκαια, με τη γέννηση

Με την αναγνώριση

Με υιοθεσία

Με κατάταξη στις ένοπλες δυνάμεις

Με δήλωση και αίτηση, λόγω γέννησης ή φοίτησης

σε ελληνικό σχολείο.

Με τιμητική πολιτογράφηση

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

26

Κώδικας

ελληνικής

ιθαγένειας

12.3 ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ 5/5

Απώλεια ελληνικής ιθαγένειας:

Με κτήση αλλοδαπής ιθαγένειας

Με έκπτωση.

Με δήλωση αποποίησης.

Κα

ζάκο

υ Γ

εωρ

γία

, ΠΕ

09

Οικ

ονο

μολόγος

27

Κώδικας

ελληνικής

ιθαγένειας