Upload
mirkoci
View
369
Download
17
Embed Size (px)
Citation preview
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 1/94
ANTOINE
DE
SAINT-EXUPERY
EGILE REN
JATORRIZKO AKUARELAK
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 2/94
Eragotzita dago liburu honen berregintza osoa nahiz partziala baita edozein sistema informatikotan bera
erregistratzea ere hala nola elektronikaz mekanikaz fotokopiaz edo grabazioaren bidez inoreng:matzea
aurrez copyright-aren jabegoaren baimena eskuratzen ez bada.
Jatorrizko izenburua:
e Petit Prince
Jatorrizko argitaletxea: Editions Gallimard Paris
© Editions Gallimard 1946
© Itzulpenarena: Patxi Zubizarreta
Copyright © Ediciones Salamandra 2001
Edizio honetakoa © Ediciones Salamandra Elkarlanean S.L. 2001
ISBN: 978-84-8331-749-5
L.G : B-13.986-2011
ELKAR Argitaletxea
Portuetxe kalea 88 bis
20018 Donostia
Tel. 943-31 02 7 FaJt943-31 02 16
literatura@ elkarlanean.com
www.elkarlanean.com
5
argitaraldia 2011ko apirila
lnprimatzailea: EGEDSA
Rois de Corella 12-14 Nave
I
Sabadell
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 3/94
Leon Werth i
Haurrei barkamena eskatzen diet liburu
hau
pertsona nagusi bati eskaini izanagatik. Badut
arrazoi sendo bat: pertsona nagusi horixe da
nik munduan dudan lagunik onena. Beste
arrazoirik ere badut: pert, ona nagusi horrek
den-dena uler dezake, baita haurrentzako
liburuak
ere.
Hona
hemen
ene
hirugarren
arrazoia: pertsona nagusi hori Frantzian bizi
da, eta goseak eta hotzak dago Kontsolamendu
behar handia du. Arrazoi hauek guztiak na-
hikoa ez badira, pertsona nagusi hori noizbait
izan zen haurrari eskaintzen diot liburu hau.
Pertsona nagusi guztiak lehenago
haur izanak
dira. (Baina horietako gutxi batzuk oroitzen
dira
horretaz.
Zuzen dezadan, beraz, ene
eskaintza:
Leon Werth i
h ur
txikia zene n
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 4/94
Ene ustetan basa hegaztien migrazio
batez baliatu zen ihes egiteko.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 5/94
ANTOINE DE SAINT EXUPERY
gilearen jatorrizko akuarelak
Itzultzailea: PATXI ZUBIZARRETA
.
·
elk r •
fsalamandra
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 6/94
Sei
urte
nituela behin batez irudi liluragarri bat ikusi
nuen
liburu
batean.
izi izandako
istorio k
izeneko
liburu hura
Oihan
Birjinari buruzkoa zen eta irudiak boa
suge
bat
erakusten zuen piztia bat
irensten
ari zela.
Rona
hemen
marrazkiaren kopia.
Liburuak hau zioen: «Boa sugeek oso-osorik mastekatu
gabe
irensten
dituzte beren
harrapakinak. Harren ostean
mugitu ezinik geratzen dira
eta
lotan igarotzen dituzte
digestioaldiaren sei hilabeteak».
Orduan
oihaneko abenturek
zer
pentsatu
handia
eman
zidaten eta era berean
kolorezko
arkatz batekin ene
aurreneko marrazkia zirriborratzea
lortu
nuen. Ene
1.
marrazkia alegia. Horrelakoxea zen:
Ene artelana pertsona nagusiei erakutsi eta ea beldur-
tzen zituen galdegin nien.
9
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 7/94
la era
ntzun
zidaten: «Zer dela
eta
beldurtu behar gaitu
lu
batek?
»
ne marrazkiak ez zuen kapelu
bat
erakusten.
Elefante
t
renstep. ari zen boa suge
bat
baizik.
Orduan,
boa sugea
barrunbea marraztu nuen, pertsona nagusiek uler
z z ten. Etengabe
behar izaten
dituzte argibideak.
Ene
2.
rraz
kia
horrelakoxea zen:
Pertsona nagusiek
aholkatu zidaten boa suge
ireki edo
itxie
n
marrazkiak
aide batera utzi,
eta gehiago saiatzeko
ge
ografian,
historian,
kalkuluan
edo
gramatikan.
Halaxe
utzi nion, bada,
sei
urte nituela, pintore ospetsu izateko
ikasbideari. Ene 1. eta 2.
marrazkiekin
izandako porrotak
gogogabeturik utzi
ninduen.
Pertsona nagusiek ez dute,
berez ezer ulertzen, eta haurrontzat
nekagarria
da betiere
rgibideak ematen ibili beharra.
Beraz,
beste lanbide bat hautatu behar, eta
hegazkinak
idatze
n
ikasi nuen.
Gutxi-asko
mundu
osoan
zehar
hegal
datu naiz.
Eta, jakina, geografiak asko iagundu dit.
Lehen
b giratu
hutsarekin, banekien
Txina Arizonatik
bereizten.
auean
galduz
gero oso lagungarri gertatzen da.
Hala bada, ene bizitzan
zehar
era askotako harremanak
izan
ditut
era askotako jende
serioarekin.
Luzaroan
bizi
izan
naiz
pertsona nagusien artean. Gertu-gertutik ezagutu
ditut.
Eta
horrek
ez
du
ene iritzia askorik
hobetu.
10
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 8/94
Buruargi
samarra
iruditzen zitzaidannorbaitekin
elkartuz
gero 1.
marrazkiaren froga
egiten nion, beti
eraman
izan
baitut neurekin.
Benetan ulertzen
ote
zuenjakin
nahi izaten
nuen.
Baina betiere
erantzuten
zidan: «Kapelu
bat
da».
Orduan ez nion hitz egiten ez boa sugeez ez oihan birjinez ez
izarrez.
Haren
mailarajaisten
nintzen.
Brigde-az golfaz gor
batez
eta
politikaz hitz egiten nion.
Eta
pertsona nagusia
poztu
egiten
zen
ni
bezalako gizon
zentzudun
bat ezagutzeaz.
Hala bada, bakar-bakarrik bizi izan
najz,
inorekin zinez
mintzatu gabe, harik
eta, orain
dela sei urte, Saharako
basamortuan matxura bat
izan
nuen arte. Zerbait hondatu
zitzaidan
motorrean.
Eta ez bainuen neurekin ez meka
nikaririk,
ez
bidaiaririk, bakar-bakarrik
saiatu
nintzen
konponketa gaitz hura
egiten.
Niretzat hil
edo biziko kontua
zen. Zortzi
bat egunetarako ura baino
ez
nuen.
Lehenengo
gauean,
harearen
gainean
egin nuen lo
jendea
bizi zen tokirik
hurbilenetik
mila miliatara.
Ozeanoare:o.
erdian
baltsa
batean galduta
dagoen naufragoa baino
askoz
bakartuago
nengoen.
Beraz,
ongi uler
dezakezue
zer-nolako
ustekabea
hartu
nuen,
egunsentian,
mintzo
apal
bezain
bitxi
batek esnatu
ninduenean.
Esan
zidan:
-Arren
..
egidazu
arkume
baten marrazkia
-Zer?
-Egidazu
arkume baten marrazkia ..
Tximistak jo izan banindu
bezalaxe
zutitu
nintzen.
Begiak indarrez igurtzi nituen. Arretaz
begiratu
nuen. Eta
11
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 9/94
gizontxo guztiz
liluragarri bat ikusi
:tmen,
niri
begirik
kendu
abe
zegoena. Rona
hemen nik,
geroxeago,
hartaz
egin ahal
izan
nuen erretraturik onena.
Baina, bistan
denez, ene
marrazkia ez da
inondik
ere modeloa bezain xarmagarria.
z da
ene
errua. Sei urte
nituela,
pertsona nagusiek
pintore
izatek
o gogoa
kendu zidaten,
bai,
eta
soil-soilik
boa
irekiak
ta
boa
itxiak marrazten ikasi nuen.
Begi
arranpaloekin ikusi nuen, beraz, agerpen
harrigarri
hura. Ez ahantzi jendea bizi zen tokirik
hurbilenetik
mila
milia
ara
nengoela.
Hala
ere, ez
zirudien
gizontxo
hura
galdua
do nekatua zegoenik, ezta gose, egarri edo
beldur
zenik ere.
Ez
zuen
ematen,
inondik ere,
basamortu
erdian,
bizitokirik
hurbilenetik mila miliatara galdu den haur bat. Halakoren
batean,
mintzatu ahal izan nintzenean, esan nion:
-
Baina
..,
zertan zabiltza hemen?
Eta berak,
oso
kontu serioa bailitzan, eztiki errepikatu
zidan:
-
Arren
..,
egidazu arkume baten marrazkia
..
Misterioa
zinez
hunkigarria
denean,
ez
dugu obeditu
beste aukerarik. Ezin
zentzugabeago
iruditu
arren,
jendea
bizi
zen
tokirik hurbilenetik mila miliatara eta
hiltzeko
rriskuan egon
arren, ene
sakelatik paper
orri bat eta luma
tera nituen.
Baina orduan oroitu nintzen
nik batez
ere
eografia,
historia,
kalkulua
eta
gramatika
ikasi
nituela,
eta
gizontxoari
esan
nion
apur
bat
aldarte txarrez)
ez
nekiela
marrazten. Berak erantzun zidan:
Ez dio axola.
Egidazu
arkume
baten marrazkia.
Baina
sekula
ez bainuen arkume
bat
marraztu,
egiteko
gai
nintzen bi marrazkietako
bat egin nion berriro.
Boa
itxiarena.
Eta harri
eta zur
geratu nintzen
gizontxoaren
rantzunarekin:
2
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 10/94
Hona hemen nik geroxeago h rt z egin h l iz n nuen
erretraturik onena.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 11/94
-Ez
Ez Nik ez
dut
elefanterik
nahi boa baten barnean. Boa oso
arriskutsua da eta, elefantea, ostera,
tra
ba bat besterik ez. Ene
bizitokian
dena
da txikia. Eta nik arkume
bat
behar dut.
Egidazu
arkume baten marrazkia.
Orduan, marraztu
egin nuen
bat.
Berak
arretaz begiratu
zuen, eta
ger
o:
- Ez Hau
jada
oso gaixorik dago.
Egi
dazu
beste bat.
Nik
marraztenjarraitu
nuen.
Errukibera,
irribarre ezti bat egin
zidan:
-
Begira
.. hori ez
da arkume
bat,
ah
ari
bat
baizik.
Adarrak
ditu ..
Berriro
·
ekin
nion
marrazteari.
Baina,
aurrekoak bezala, hau ere errefusatu egin zuen:
Hau
zaharregia da. Luzaroan biziko
den
arkumea nahi
dut
nik.
Pazientziarik
gabe, ene
motorra
le
henbailehen
desmuntatzen
hasi beharra
neukanez, honako marrazki
hau
zirri
borratu
nion.
Eta jaulki nion: ·
-Honako hau kaxa
bat
da.
Zuk
nahi
duzun
arkumea barnean
dago.
Baina, orduan, ustekabe handiz
iku
si nuen
ene
epaile txikiaren aurpegia argitzen:
-Horra tx nik nahi
nuen arkumea Belar
asko behar
iz
ango
duela
uste
duzu?
4
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 12/94
-Zergatik?
Ene
bizitokian dena txikia
delako ..
-Seguruenik nahikoa
izango da. Oso
arkume
txikia eman
dizut.
Burua
marrazki
aldera makurtu
zuen.
-Horren
txikia ere
ez ...
Hara
Lokartu egin da ..
Eta halaxe ezagutu nuen, bada, printze
txikia.
III
Denbora
luzea
behar
izan
nuen nondik
zetorren
ulertzeko.
Printze txikiak
galdera asko
egiten zizkidan, baina ez
zirudien nireak entzuten
zituenik. Apurka-apurka,
kasik
konturatu
gabe esandako hitz
batzuek
argitu zidaten dena.
Esate baterako, ene hegazkina
lehenengo aldiz
ikusi zuenean
(ez
dut
ene
hegazkina
marraztuko,
niretzat
oso
marrazki
zaila baita),
galdegin
zidan:
Zer
da
gauza hori?
E z da
gauza
bat. Regan
egiten du. Hegazkin bat
da.
Ene
hegazkina da.
Eta
hegan egiten
nuela
adierazteak
harrotu
egin nin
duen. Orduan, harriduraz
esan zuen:
Nola? Zerutik
erori
zara?
Ba i esan
nion, apal.
-A
Bitxia benetan
..
5
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 13/94
ta
printze txikiari atera zitzaion irri
karkaila ozenak
tan
sumindu
ninduen.
Ene zorigaitzak serioski hartzea
·
izaten dut.
Gero
gaineratu
zuen:
- Beraz
zu ere zerutik
zatoz Zein planetatakoa
zara?
Berehala argi
izpi
bat
sumatu nuen
haren presentziaren
isteri
oan,
eta bat-batean
galdegin nion:
- Beraz zu
beste planetaren batetik
zatoz?
Baina ez
zidan erantzun.
Buruari
eragiten
zion, ezti,
ene
h gazki
na aztertu
bitartean.
- Argi dago
horren gainean
ezin
izan zarela
oso
urrunetik
torri...
Eta luzaroan ametsetan bezala
egon zen.
Horren ostean
ne
arkumea sakelatik atera
eta here altxorrari begira
·
begira geratu
zen.
Erraz imajina
dezakezue zenbaterainoko
jakin-mina
piztu
zidan «beste planetez» egindako aitorpen gisako hark. Hala
bada
gehiago jakiten
ahalegindu
nintzen:
N
ondik zatoz,
ene
gizontxoa? Non dago «Zure bizitokia»?
Nora eraman nahi duzu ene arkumea?
Gogoeta isil
bat
egin
ostean erantzun
zidan:
-
Ongi
etorriko
zait zuk eman didazun
kaxa
gauean
txetzat
balioko dio-eta.
i s
tan da.
Eta zintzoa
hazara soka
bat
ere emango
dizut, egunez
lotu
dezazun. Eta
hesola
bat.
Ene
proposamenak
harritu antzean
harrapatu
zuen
printze
txikia.
L
otu? Bai burutazio bitxia
- Baina lotu ezean
batek
daki
nora
joango
den galdu
egingo
da
..
6
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 14/94
Printze txikia B 612 asteroidearen gainean
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 15/94
Eta
ene laguntxoak beste
irri karkaila
bat egin
zuen:
- Norajoango da, baina
- Edonora. Zuzen aurrera ..
Orduan printze txikia serio jarri
eta
esan zuen:
- Ez dio axola, ene bizitokia
hain
da txikia ..
E
ta
malenkonia apur batekin beharbada gaineratu
zuen :
- Zuzen aurrera joanda ere ezin ba oso urrunera
he
ldu
.
IV
Gisa
hartan
bigarren gauza
garrantzitsu
bat
jakin
ahal izan
nuen: haren jatorrizko planeta nekez
izan zitekeen
etxe bat
bain
o handiagoa
Horrek
ezin
ninduen
gehiegi
harritu. Nik
ongitxo
nekien
guk izendatuak ditugun planeta handiez gainera hala
nola Lurra Jupiter
Martitz
edo
Artizarra
beste
ehunka ere ba
daudela
eta batzuk
hain
:fiimi:fioak izaki ,
teleskopioaren
bidez
ere
nekez ikus
dai-
tezkeela.
Astronomo
batek horietako bat
aurkitzen duenean, zen
baki
batez
izendatzen
du.
Esate baterako «3251 asteroi
dea
»
deitzen
dio.
18
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 16/94
Nik arrazoi sendoak
nituen printze txikia
B
612 asteroidetik
etorria
zela pen-tsatzeko. Aste
roide hau
behin baka
rrik ikusi dute; astrono
mo
turkiar
batek
bista
ratu
zuen 1909an.
Garaitsu hartan as
tronomoak N
azioarteko
Astronomia
Biltzar
ba-
tean
eman
zuen here aurkikuntzaren
berri. Baina
haren
janzkera ikusirik
inortxok
ere ez zion
sinetsi.
Halakoxeak
dira
pertsona nagusiak.
B 612
asteroidearen onerako
diktadore turkiar batek
heriotza zigorrarekin
mehatxatu zituen europar
erara
janz
ten
ez ziren here herritarrak. Astronomo turkiarrak 1920an
berriro
eman
zuen
here
deskubrimenduaren
berri
traje
dotore batez apain
baino
apainago
jantzita.
Eta oraingoan
denak bat etorri ziren berarekin.
Rain
zuzen ere pertsona
nagusiengatik eman
behar
izan dizkizuet B 612 asteroideari buruzko xehetasunak eta
zenbakia . Pertsona nagusiek zenbakiak atsegin dituzte.
Lagun berri
bati
buruz hitz egiten
diezunean
inoiz ez dizute
funtsezkoari buruzko
galderarik
egiten.
Sekula ez
dizute esaten:
«
Nolakoa du
ahotsa? Zein joste
ta
ditu
gogokoen?
Egiten al du
tximeleten bildumarik?». Aldiz
honelako galderak egiten dizki
zute:
«Zenbat urte
ditu?
Zenbat
19
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 17/94
n
ba-arre
ba ditu? Zenbat
pisatzen
du? Zenbat irabazten
du hare
n
aitak?
»
Beren ustez
,
orduan baino
ez
dute zure
1 guna ezagutzen.
Pertsona
nagusiei esaten badiezu: «Adreilu
gorrieki
ko
et
xe
polit bat
ikusi
dut, leihoetan
geranioak
eta
t ilatuan u
soak dituena .
.», ezin izango
dute etxea imajinatu.
onela hitz egin behar
zaie: «
Ehun mila liberako
etxe bat
'kusi
dut». Orduan
ahot
sa goratuz,
miresmenez
esaten dute:
«Bai etxe ederra ».
Hala bada,
honela
esaten badiezu: «
Hauxe
duzue
printze
txikiare
n ex
istentziaren
froga:
xarmagarria
zen,
irri
egiten
zuen
eta arku:tne bat
nahi
zuen. N
orbaitek
arkume bat
nahi
izatea
duzue
haren
existentziaren froga
».
Haiek orduan
sorba
ldak
jaso,
eta haurtzat
hartuko zaituzte
Baina esaten
baldin
baduzu: «B 612
asteroidetik zetorren» orduan sinetsi
gingo dizute, bakean utziko zaituzte eta ez dute
galdera
gehia
go
egiri
go.
Halakoxeak dira. Ez dira
gorrotatu
behar. Haurrek
oso
err
ukibera izan
beharra
daukate pertsona
nagusiekin.
Baina ,
bistan da, bizitza
zer den dakigunok,
zenbakiez
'
irri
e
ta trufa egiten dugu Egia esatera
,
atseginez
hasiko
nukeen istorio hau maitagarrien ipuinen antzera . Atseginez
sango nukeen:
«Be
hin
batez , hazen
printze
txiki bat , hera
baino
doi
-doia
handiagoa zen planeta batean
bizi
zena
eta
adiskide
baten beharra
zuena
. . ».
Bizitza
zer den
dakitenentzat
benetakoagoa emango luke horrela.
Izan ere, nik ez dut nahi ene
liburua arinkeriaz
irakurria
izan dadin.
Rain atsekabeturik
sentitzen naiz oroitzapen
haue
k
kontatzean. Dagoeneko sei urte
dira
ene
adiskidea
arkumearekin
joan zela Ene
adiskidea
ahantzi nahi ez du
da
l
ak
o ari
naiz hura deskribatu nahian.
Tristea
da adiskide
bat a
hanztea. Jende guztiak
ez du
adiskide
bat
izan.
Eta
20
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 18/94
pertsona
nagusien
antzekoa egin
naiteke,
gogoan
zenbakiak
baino ez
ditudala.
Horrexegatik erosi
ditut, bada,
pintura
kaxa bat eta arkatz batzuk. Sei urte nituela,
boa
itxia
eta
boa irekia beste
saiakerarik
egin
ez
nuenez,
zinez
nekeza
da, ene adinean, berriro
ere
marrazten hastea Hala
ere,
saiatuko naiz erretratuak ahalik eta zuzenen egiten.
Baina
ezin ordea jakin lortuko dudan
ala
ez. Marrazki batekin as-
matzen duzu
eta besteak
ez du batere antzik. Neurriekin ere
apur
bat nahasten naiz. Honakoan
printze txikia
handiegia
da. Harakoan txikiegia.
Jantziaren
koloreak
ere
zalantza
eragiten
dit.
Ongi
edo
gaizki,
nola
edo
hala,
saiatu
egiten
naiz.
Eta
azkenean xehetasun garrantzitsuagoekin huts
egingo dut. Baina, barkatuko ahal didazue. Ene
adiskideak
ez zuen sekula argibiderik ematen. Beharbada ni bere
antzekoa nintzela pentsatuko zuen. Baina nik zorigaitzez ez
dakit kaxa barneko
arkumeak
ikusten. Beharbada pertsona
nagusien
antzeko
samarra naiz.
Zahartu
egingo
nintzen.
Egunero zerbait ikasten
nuen
haren
planetaz, irteeraz,
bidaiaz. Hori guztia apurka-apurka zetorren gogoeten hari
tik.
Hala
gauzak, hirugarren egunean
baobab-en zorigaitza
ezagutu ahal izan nuen.
Oraingoan ere
arkumeari
esker
gertatu
zen
izan ere,
zalantzak joa printze
txikiak
honela galdegin baitzidan:
-Arkumeek
zuhaixkakjaten dituzte, ezta?
-Bai . Hala da.
-A
Pozik nago.
2
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 19/94
Ez
nuen ulertzen zergatik zen
hain garrantzitsua
arku
meek zuhaixkak jatea.
Baina
printze
txikiak
gaineratu
zue
n:
-
Beraz
baobab-ak ere jango
dituzte?
Printze txikiari argitu nahi izan nion baobab-ak ez
zirela
zuhaixkak
elizak bezalako
zuhaitz tantaiak baizik eta
b
erarekin
elefante sail bat eramango balu ere
elefanteek
ez
in
izango
luketela hura azpiratu.
Elefante
sailaren
ideiak irria eragin zion printze txikiari.
- Bata
bestearen
gainean jarri beharko
lirateke ..
Baina zu:Q.urtasunez
ohartarazi
zidan:
- Baobab-ak ere txikiak dira handi egin aurretik.
-
Halaxe
da
Baina
zergatik nahi
duzu zure arkumeek
baobab txikiakjatea?
Begien
bistako zerbait balitz
bezala erantzun
zidan:
«Nola ez, ba ». Eta burua asko
nekatu
behar izan nuen arazo
hura
neure gisara
ulertu ahal
izateko.
Jakina
printze
txikiaren planetan
gainerako
guztietan
bezala, belar onak eta txarrak zeuden. Eta , jakina belar
onen hazi onak eta belar
txarren
hazi txarrak. Haziak
ikusezinak dira
ordea.
Lurraren sekretupean lo egoten
dira , harik eta esnatzeko gogoa
etortzen
zaien
arte.
Orduan ha
ziak nagiak atera
eta
,
aurrena
lotsaturik ' bezala eguzkirantz
luzatzen du here
kimu
ahula.
Errefau
edo
arrosondo
kimua
izanez gero
here
gisara
hazten utz daiteke. Baina
landare
txar
bat
baldin bada
ernetzen
ikusi
bezain
laster
22
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 20/94
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 21/94
b obab-
ak
eta
arrosondoak
eikarr{m antz-antzekoak direnez,
rritan
saiatu beharra
dago biak ongi bereizten eta baobab
k
era
uzten.
Oso
Ian
aspergarria
da,
baina
oso
erraza
».
Eta hori
guztia
ni
bizi naizen tokiko
haurrei
uiertarazteko,
un
batez marrazki eder bat
egiten saiatzeko aholkatu
z dan.
«
Egunen
batean
bidaianjoaten badira
»,
esan
zidan,
«
baliagarri
izango zaie. Batzuetan ez dago arazorik
lana beste
batera
ko uzteko.
Baina
baobab-en
kasuan,
hondamendia etor
daiteke. Behin batez, aifer bat bizi zen
planeta
bat
ezagutu
nuen.
Hiru
zuhaixka
bertan
behera utzi zituen eta ..»
Eta printze txikiaren oharrak kontuan harturik,
marraztu
egin nuen planeta hura. Ez
naiz moralisten mintzamoidearen
za
iea.
Baina
baobab-en
arriskua hain
da ezezaguna,
eta
as t
er
oide batean galtzea
hain
izan daiteke arriskutsua,
behingoz salbuespena egitea erabaki baitut. Eta diot: Hau
rr
ok
Kontuz
baobab-ekin, gero ». Eta, nire antzera,
ene
lagunek
aspaldidanik
zuten arrisku
ezezagun horren berri
eman nahi izan
nielarik, Ian
handia
egin
nuen marrazki
harekin.
Eman
nien lezioa kontuan hartzekoa zen. Beharba
da,
ze
uen buruari
galdegingo
diozue: «
Zergatik
ez ote dago
liburu honetan baobab-ena bezain niarrazki
handiosik?
».
Erantzuna oso
erraza
da: saiatu, saiatu naiz , baina lortu ez.
Baobab-ak
marraztu
nituenean, presazko sentimendu batek
bu
lt
zaturik jardun
nuen.
24
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 22/94
Baobab ak
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 23/94
VI
Oi, printze txiki Gisa
horretan apurka-apurka
zure bizitza
xume
eta
malenkoniatsua
ulertu ahal
izan
nuen. Luzaroan
ilunabarren eztitasuna izan zenuen entretenimendu bakar.
Xehetasun
berri
hau laugarren eguneko goizean ezagutu
nuen honela mintzatu zinenean:
-Ilunabarrak oso atsegin ditut. Goazen
eguzki
sarrera
bat ikustera ..
-Itxaron beharra dago, ordea ..
Zer
itxaron?
-Eguzkia sartu
arte.
Hasieran oso harriturik agertu zinen
gero
irri
egin
' ' '
v zeure
buruari. Eta esan zenidan:
- Beti etxean nagoelakoan
Halaxe
da. Gauza jakina
da
Estatu Batuetan eguerdia
d n e
an
eguzkia sartu egiten
del
a Frantzian. N ahikoa
lit
z t K
rantziara
minutu
batean
joatea
han
g u ~ r e n
> · ~
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 24/94
sarrera ikusi ahal izateko. Zorigaitzez Frantzia urrun
baino
urrunago
dago.
Baina zure planeta txikian aulkia urrats
gutxi batzuk
mugitzea nahikoa
zenuen. Eta nahi zenuenean
ikus
zenezakeen eguzkia sartzen.
-Egun batez berrogeita hiru aldiz
ikusi
nuen eguzkiaren
sarrera
Eta geroxeago gaineratu zenuen:
Hara benetan
triste
zaudenean
atseginak
dira eguzki
sarrerak
..
-Berrogeita
hiru eguzki
s·
arrera ikusi
zenituen hartan,
benetan triste al
zeunden?
Baina
printze txikiak
ez
zuen erantzun.
VII
Bosgarren egunean, orduan ere arkumeari esker, printze
txikiaren
beste
sekretu baten berri
izan
nuen.
Luzaroan
isilean hausnartu izan den kontu baten eraginez
bezala,
zakar
eta
itzulingururik
gabe galdegin zidan:
-Arkumeak zuhaixkak jaten baditu, loreak ere jango
ditu ezta?
-Harrapatzen duen guztia jaten du arkumeak.
-Baita.lore
arantzadunak ere?
-Bai .
Baita
lore
arantzadunak
ere.
-Orduan,
arantzek zertarako balio dute?
Nik ezin
bada,jakin. Une harlan buru-belarri ari nintzen
motorrean estuegi lotuta zegoen torloju bat askatzen. Oso
kezkatua nengoen matxura
gero
eta
larriagoa iruditzen
zitzaidalako; bestalde
ura
bukatzen ari
zitzaidan eta horrek
txarrena pentsarazten zidan.
27
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 25/94
-Arantzek zertarako
balio dute?
Behin galdera bat
eginez
gero, printze txikiak ez zuen
ekula amore ematen. Ni torlojuarekin
amorraturik
nen
goen, eta burura etorri zitzaidan lehenengo gauza erantzun
nwn:
-Arantzek ez dute ezertarako balio, loreen gaiztakeria
ren adierazgarri
baino ez dira.
-Ene
Baina
isilune
baten ostean, amorruz bezala, jaulki
zi
dan:
E z dizut sinesten Loreak ahulak
dira.
Xaloak.
Ahal
duten bezala babesten dira.
Eta arantzak dituztelako
bel
durgarriak direla uste
dute
..
Ez nuen
ezer
erantzun. Une
hartantxe
neure buruari
esa
n nion: «Torloju
honek,
onean nahi ez
badu,
nik
emandako
mailukadarekin atera beharko du». Baina printze txikiak
be
hin
berriro
eten
zuen ene
gogoeta:
- Eta, beraz,
zuk
uste duzu loreek.
-Ezetz ba Ezetz ba Nik ez dut ezertxo ere uste. Gogoak
man
didana
erantzun
dizut. Ni
gauza
serioez arduratzen naiz
Begi arranpaloekin begiratu zidan.
-
Gauza
serioez
Mailua
eskuan,
hatzak koipez
belztuak, eta
oso
zatarra
iru
ditzen
zitzaion
tramankulu haren gainera makurturik
ikust en ninduen.
-
Pertsona nagusien
antzera
mintzatzen
zara
Horrek apur bat lotsatu
ninduen.
Baina
berak,
errukiga
b , jarraitu egin zuen:
- Dena
nahasten
duzu .. , dena endredatzen
Kolera bizian zegoen. Haizetan
astindu
zuen here ile
urre kolorea.
28
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 26/94
N ik ezagutzen dudan planeta batean
gizon masailgorri
bat bizi da. Sekula ez du lore bat usaindu. Sekula ez dio izar
bati begiratu.
Sekula
ez
du
pertsonarik maitatu.
Sekula
ez
du batuketak besterik
egin.
Eta egun
osoan zehar
zure
antzera errepikatzen
du: «Ni gizon serioa naiz Gizon serioa
naiz ni », eta
horrek harropuztu
egiten du. Baina hori ez da
gizon bat hori txanpinoi bat da
-Zer baina?
-Txanpinoi
bat
Une hartan
printze txikia
amorruaren
amorruz
zurbil
durik
zegoen.
-Milioika
urte
dira loreek arantzak
sortzen dituztela.
Milioika
urte
dira
halaber arkumeek
loreakjaten dituztela.
Eta ez al da ba serioa jakin nahi
izatea zertarako
sortzen
dituzten alfer-alferrik ezertarako balio ez duten
arantzak?
Ez al da garrantzitsua arkumeen eta loreen arteko gerra?
Ez
al
da
hori gizonkote musugorri baten batuketak baino
garrantzitsuagoa? Eta nik
ezagutzen
baldin
badut munduan
bakarra den lore bat
ene
planetan beste inon ez dagoena,
eta
goiz batez besterik gabe arkume
batek
graskada bakar batez
desa-
gerrarazi
egin badezake , egiten
ari denaz jabetu gabe, ez al
da
hori
garrantzitsua?
Aurpegia gorriturik honela ja
rraitu zuen:
-Norbaitek
lore
bat maite
hal-
din badu
eta lore
hori milioika eta
milioika
izarretan bakarra
baldin
bada
ez al
da
hori
nahikoa
hari
begiratu bitartean zoriontsu izate-
9
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 27/94
? r buruari esan diezaioke: «Ene
lorea
han nonbait
dago ... » . Baina
arkumeak lorea
jango
balu
bat-batean
i z r guztiak
itzali balira bezalako
zerbait izango
litzateke
b rar ntzat Eta hori ez al
da
garrantzitsua?
Ezin
izan
zuen
besterik
esan. Istantean negarrez hipaka
h i zen.
Gaua
etorria zen. Baztertuak nituen ene lanabesak.
Bo t axola ene
mailua
ene torlojua
egarria
eta heriotza.
Izar batean
planeta
batean
nirean
Lurrean
alegia, hazen
kontsolamendu beharra
zuen
printze txiki bat
Besoetan
hartu
nuen. Kulunkatu
egin
nuen.
Esan
ere
egin nion: «Maite
duzun lorea ez dago arriskuan .. Zure
arkumeari
muturreko
bat
marraztuko
diot
...
Zure lorearentzat babesgarri bat
marraztuko dut .. Nik .. » . Ez nekien
zer
besterik esan.
Oso
traketsa
sentitzen nintzen. Ez nekien
berarengana
nola heldu nola bildu.
Rain da
misteriotsua malkoen
lurraldea ..
VIII
Oso
laster
ikasi
nuen lore
hura
hobeki
ezagutzen. Printze
txikiaren planetan
beti
egon
ziren
lore xumeak petalo lerro
bakar
batez hornituak apenas tokirik
behar
eta
inori
traba
giten ez ziotenak. Goiz batez belar
artean
agertzen
ziren
eta ilunabarrarekin itzali.
Baina
lore hura egun batez erne
zen, batek daki nondik etorritako hazi batetik eta printze
txikiak gertutik
zaindu zuen besteen
antzik ez
zuen adaxka
hura.
Baobab mota desberdin bat
izan
zitekeen. Baina
zuhaixkak laster
hazteari
utzi
eta
lore
bat sortzeari ekin
zion.
Printze txikia
lore
pipil
handi
baten
agerpenaren
3
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 28/94
lekuko izan zen, eta handik zerhait miresgarria sortuko
zela
sumatzen
zuen, haina loreak, here hizitoki herdearen
hahesean,
ez
zuen
here apainketa guztiz amaitzen. Kontu
handiz
ari
zen
koloreak
hautatzen.
Astiro
janzten
zen,
petaloak,
hanan-hanan, egoki ezarriz. Ez zuen, mitxoleten
antzera, zimurrez heterik
agertu nahi. Bere edertasun
osoaren
dirdaiaz
agertu
nahi zuen.
Oso pinpirina
zen, hai
horixe Bere
apainketa
misteriotsua,
hainhat
egunez
luzatu
zen, heraz. Eta, azkenik, goiz
hatean,
egunsentiarekin hatera,
hain zuzen, here hurua erakutsi zuen.
Eta
hainhesteko zehaztasunez Ian
egin
ostean,
aharrau
sika mintzatu zen:
-A Esnatu herria naiz ... Barkadazu .. Ilea guztiz naha
sia dut ..
Une hartan printze txikiak
ezin
izan zion here miresme
nari
eutsi:
-Zein ederra
zaren
-Bai ,
ezta?
-eran-
tzun loreak, eztitasu
nez-. Eta
eguzkiarekin
hatera
sortu naiz ..
Printze
txikiak he-
rehala
igarri zion ez
zela oso
apala,
haina
hain zen hunkigarria
-Gosaltzeko ordua
dela esango nuke -gai
neratu zuen loreak he-
reha la .
Beharhada
zerhait pentsatu
hehar
zenuke niri
..
3
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 29/94
Eta printze txikiak, guztiz nahasirik, ureztontzi
baten
hila ibili
eta gero, lorea ur
freskoz ureztatu zuen.
Hala gauzak, printze txi-
kia laster nahigabetu
zen lo-
rearen
handikeria fidagaitz
antzeko harekin.
Egun ba
tez
esate
baterako,
here lau
arantzez mintzatzen ari ze-
la
honela
esan
zion
printze
txikiari:
-Datozela tigreak
beren
atzaparrekin
Ene planetan
ez dago
tigrerik,
ordea
-jaulki
zuen printze
txikiak- .
Eta
gainera
ti-
greek ez
dute
belarrik
jaten.
N i
ez naiz belarra -erantzun zuen loreak eztiki.
-Barkadazu
..
N i
ez
naiz
tigreen beldur
baina
aire
korronteek izutu
egiten
naute.
Ez
duzu ba, bionborik izango?
«Aire korronteek izutu .. landare
batentzat
zinezko
zorigaitza
»
egin zuen here
baitan
printze txikiak.
«
Bai
lore
ulergaitza ..»
-Gauez aterpeanjarri be-
har nauzu. Hotz handia egiten
du zure
bizitokian.
Gaizki kokatua
dago. Ni natorren
tokian
..
Baina eten bat egin
zuen.
Bera
hazia
zelarik etorri
zen.
Ezin izan
zuen
beste
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 30/94
mundurik ezagutu. Hain gez
u r
txepela
prestatzean harrap
a tu a
izan zelarik, bizpahiru bider gin
zuen
eztul printze txikia
n ab r
men
uzteko:
-Bionborik .. ?
Bi l a
nindoan, baina mjn -
tzatzen hasi zarenez
..
Hala ere, loreak indar
h an
diagoz eztul
egin
zuen , printz
txikia
damu
zedin.
Hala
bada,
nahiz
eta here maitasunaren
asmoa zint
z a
izan, loreak zalantza eragin zion printze txikiari .
Lorear
n
hitz hutsalak serioegi hartu zituen
eta
horrek
oso zori
ga
iz
toko
sentiarazi zuen.
«Ez nion
entzun behar
», aitortu zidan
egun
batez , «
lor
ez
zaie
sekula entzun behar. Begiratu eta
usaindu
besteril
ez.
Nireak
planeta urrindatzen
zuen,
baina
ez
nintz
n
horregatik pozteko gai.
Guztiarekin,
atzaparren
istorio ha
rl
sumindu beharrean, hunkitu egin ninduen non
bait ..»
Aitortu ere egin zidan:
«
Orduan
ez
nintzen ezer ulertze
ko
gai
izan
Ene iritzia haren hitzetan
ez,
baina
haren
ekintzetan oinarritu
behar nuen. Urrindatu
eta
argitu
egiten ninduen. Ez nuen sekula
ihes
egin behar
Haren itsuskerien atzean
zegoen terneziari
antzeman
behar
nion .Loreak
hain dira
kontraesanko
rrak Baina hura maitatzenjakiteko
gazteegia
nintzen»
33
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 31/94
IX
4
n ustetan,
basa
hegaztien
migrazio
batez baliatu
zen ihes
g
iteko. Abiatu zen goizean planetaren
garbiketa
egin zuen.
Bizirik zeuden
sumendiei kontu handiz kendu zien kedarra.
Bi
umendi zeuzkan bizirik. Eta oso
erosoa
zen goizean
gosa
ria
berotzeko. Sumendi itzali
bat
ere bazeukan. Baina,
b rak zioenez: «Sekula
ez
dago jakiterikl ». Horregatik,
umendi
itzalitik
ere
kedarra
atera
zuen.
Kedarra
ongi
kentzen bazaie sumendiak
astiro eta
erregularki egoten dira
sutan, erupziorik gabe.
Sumendietako
erupzioak
tximinietako
s
ua
bezalakoxeak dira. Baina,jakina, gure
lurrean txikiegiak
gara
sumendiak
garbitzeko. Eta
horregatik
sortzen
digute
hainbeste
nahigabe.
Printze txikiak, malenkoniatsu samar,
baobab-en
azken
adaxkak
ere
erauzi
zituen. Ez
zuen
uste
berriro itzuli
beha
rrik
izango zuenik. Baina, goiz hartan,
eguneroko
lan horiek
guztiak
bereziki
atseginak iruditu zitzaizkion. Eta lorea
azken aldiz ureztatu eta babesgarriaren barruan sartzear
zegoela negargura
etorri
zitzaion.
-Adio esan zion loreari.
Baina loreak ez zion erantzun.
-Adio
-errepikatu
zuen.
Loreak eztul
egin
zuen. Baina
ez
zen
hotzeriaren eragi
nez .
-
Tuntuna
izan naiz -mintza tu
zitzaion
azkenean-.
Barkamena eskatzen dizut. Saia zaitez zoriontsu
izaten.
Gaitzespen
ezak harritu
egin zuen printze
txikia.
Bertan
geratu zen
nahasirik, lorearen
babesgarria eskuetan zuela.
Ez
zuen
baretasun baketsu
hura
ulertzen.
34
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 32/94
izirikzeuden sumendiei kontu handiz
kendu zien kedarra
{
/
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 33/94
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 34/94
Eta printze txikiak here
buruari
galdegin zion:
-Sekula ikusi ez eta,
nolatan ezagutu
nazake?
Ez
zekien
errege-jendearentzat mundua guztiz
sinpli
fikatua
dagoela.
Gizaki
guztiak
direla
mendeko,
alegia.
-Hurbildu
apur bat zu
hobeki
ikusteko
- e san zion
erre
geak, behingoz norbaiten errege izateagatik
harropuzturik.
Printze
txikiak
begiradarekin
non eseri bilatu zuen
baina
erbinude zuriaren larru ikusgarriak planeta
osoa estali,
eta
traba
besterik ez zuen
egiten.
Zutikjarraitu
behar izan zuen,
beraz, eta, nekearen nekeaz,
aharrausi bat
atera zitzaion.
-Protokoloak
debekatu
egiten
du
errege
baten aurrean
aharrausi
egitea -adierazi zion monarkak- . Debekatu
egiten dizut.
-Ezin diot
eutsi
-erantzun
zion
printze txikiak nahasi
r ik- . Bidaia
luzea egin dut eta
batere
lorik egin
gabe
..
-Orduan
- esan zion
erregeak-, aharrausi egin
dezazu-
la agintzen dizut. Urte asko dira
ez
dudala inor aharrausika
ikusi.
Aharrausiak
bitxiak
dira
niretzat.
Tira, egin
aharrausi
gehiago.
Agindua
da.
-Horrek
kikildu egiten
nau .. ezin dut gehiago egin ..
- e san
zuen
printze txikiak,
lotsagorrituz.
-Hum
Hum -e ran tzun zion erregeak- . Orduan
tarteka
aharrausi egitea agintzen dizut eta
tarteka ..
Ahopean purrustaka
mintzatu
zen
erregea; haserre
zirudien.
Izan
ere
erregeak
batez ere here aginpidea
betetzen zela
zaindu behar
baitzuen.
Ez
zuen
desobedientzia
onartzen.
Monarka absolutua zen. Baina, oso zintzoa izaki zentzuzko
aginduak ematen zituen.
«
Nik aginduko banio
»
esan
ohi zuen «
nik aginduko banio
jeneral bati itsas hegazti bihurtzeko,
eta
jeneralak agindua
7
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 35/94
b teko ez balu
hori
ez litzateke jeneralaren errua
izango.
Nirea baizik».
-
Eser al
naiteke?
esan zuen hortzartean printze
txi
kiak.
-
Eser
zaitezela
agintzen dizut
-erantzun
zion erregeak
b re erbinude
larruzko
kapako hegal bat
handikiro
jaso
bitartean.
Baina printze
txikia harritu egiten zen.
Planeta
hura
fiimifioa zen. Zeren
errege
ote zen
hura?
- Maiestate .. -zuzendu
zitzaion-
barka
mena eskatzen dizut zu galdekatzeagatik
..
38
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 36/94
-Galderak
egiteko
agintzen dizut esan zion erregeak
herehalakoan.
-Maiestate .. , zeren errege zara?
-Denarena
-erantzun
zion
erregeak
xalo-xalo.
-Denarena?
Imintzio
apal hatez erregeak here planeta
gainerako
planetak
eta izarrak
seinalatu zituen.
-Hori
denarena? esan zuen
printze txikiak.
-Hor i denarena
..
-erantzun erregeak.
Zeren monarka
ahsolutua ez ezik,
monarka unihertsala
ere
bai
haitzen.
E t a izarrak esanekoak al dira?
Jak ina e san
zion erregeak-.
Berehala
oheditzen
dute. Diziplinarik eza
onartezina zait.
Printze
txikiaren
harridurak
goia
jo
zuen
halako
hote
rearen aurrean. Berak
halakorik
eduki izan halu herrogeita
lau eguzki sarrera ez, haina hirurogeita hamahi edo haita
ehun
edo
herrehun
eguzki
sarrera
ikusi ahal
izango
zituen
egun
herean
aulkia hatere
mugitu
heharrik
gabe Eta here
planeta abandonatuaz oroitzean apur bat
tristatu
baitzen
erregeari mesede bat eskatzera ausartu
zen:
-Eguzki sarrera bat ikusi nahi
nuke ..
Egidazu mesede
..
Aginduiozu
eguzkiari sar dadin
..
-Jeneral bati aginduko
banio,
tximeleta baten gisa
lorez
lore
hegan
egiteko,
edota
tragedia
bat
idazteko
edota
itsas
hegazti bihurtzeko eta jeneralak emandako
agindua
heteko
ez balu hiotako zein, hera edo ni, egongo litzateke oker?
Zu zeu
-baieztatu zuen, tinko, printze
txikiak.
-Halaxe da. Bakoitzari egin dezakeenaren neurrian
eskatu behar
zaio
- jarrai tu zuen erregeak-. Agintea ezer
baino lehen arrazoian oinarritzen da. Zure herriari
here
39
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 37/94
bu
r
ua
itsasora botatzeko agintzen
baldin
badiozu, iraultza
gingo
du.
Badut obedientzia eskatzeko eskubidea, hain
zuzen ere ene
aginduak
arrazoizkoak direlako.
- Eta
ene eguzki
sarrera? -oroi taraz i zion printze
tx
ikiak, izan ere, behin galdera bat
eginez
gero ez baitzuen
sekula ahanzten.
- Izango
duzu,
bai, zure eguzki sarrera. Exijitu egingo
dut . Baina, ene gobernamendu zientziari jarraituz, baldintza
egokiak
izan arte
itxarongo dut.
N
oiz
arte, baina?
- jakin
nahi
izan zuen printze
txikiak.
-Hem Hem -erantzun zion erregeak, egutegikote bat
ikusmiratu
bitartean-.
Hem Hem , izango da, izango da .. ,
gaur iluntzean izango da, zazpiak eta
berrogei minutuan
g
utxi
gorabehera Eta ikusiko duzu zeinen
ongi betetzen
diren ene
aginduak.
Printze
txikiak aharrausi egin zuen. Penagarria zitzaion
e
guzkiaren
sarrera hutsean
geratu
izana.
Eta
gainera
apur
bat aspertzen ere hasia zen:
Nik
hemen
ez
dut
beste zereginik
-mintzatu
zitzaion
erregeari-. Banoa
E z
zaitez
joan e ran tzun
zion erregeak, mendeko
bat zuelako
harropuzturik-.
Ez
zaitez
joan,
eta ministro
egingo zaitut
-Zeren
ministro?
-Zerarena
.. Justiziarena
-Epaitzeko inor ez dago eta
-Batek daki esan zion erregeak-. Oraindik ez dut ene
erreinu osoa bisitatu. Oso zaharra naiz,
zaldikotxe baterako
tokirik ez
dut,
eta ibilian nekatu
egiten
naiz.
Oil Baina nik dagoeneko ikusia dut esan zuen prin
tze
txikiak, eta
bien bitartean
makurtu egin zen planeta-
40
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 38/94
ren
bestaldeari
begiratu bat
emateko-.
Han
ere ez dago
1nor ..
-Ba orduan, zeure
burua
epaituko duzu
-erantzun
zion
erregeak-.
Zailena
horixe
da.
Nork here
burua
epaitzea
bes-
teak
epaitzea baino zailagoa da. Zeure
burua
ongi
epaitzea
lor-
tzen
baldin baduzu argi geratuko
da
egiazko
jakituna
zarela.
-N ik - e san zuen printze txikiak-
edozein
tokitan epai
dezaket
neure burua. Ez
dut zertan
hemen
bizi.
-Hem Hem
- e s an
zuen erregeak-. Ene planetan,
hor nonbait,
arratoi zahar bat
dabilelakoan nago. Gauean
entzuten
dut. Arratoi
zahar
hori epai
dezakezu. Noizean
behin heriotzara zigortuko duzu. Hartara, haren bizitza
justiziaren mende
egongo da.
Baina
zuk
bizirik
iraun
dezan,
aldiro indultatu
egingo
duzu. Bakar bat besterik
ez baitago.
- N i k
-erantzun
zuen printze txikiak-
ez dut gogoko
inor
heriotzara
zigortzea eta
banoala
uste dut.
- E z -esan zuen
erregeak.
Baina printze
txikiak,
prestaketak
amaiturik,
ez
zuen
erregea gehiago tristatu
nahi
izan.
-Berorren Maiestateak agindutakoa
zuzen
betetzea
nahiko
balu,
arrazoizko agindu
bat
eman liezadake.
Esate
baterako, minutu baten buruan alde egiteko agindu lieza
dake. Baldintza egokiak
daudela
uste dut ..
Erregeak ez baitzuen
ezertxo ere
erantzun, printze
txikiak
aurrena
zalantza
egin
zuen eta,
hurrena, hasperen
eginez
abiatu
egin
zen.
- E n e
enbaxadore
izendatzen zaitut
- lehenbailehen
ekin zion
erregeak, ahotsa
goratuz.
Boteretsu
baino
boteretsuago
irudi
zuen.
«Pertsona nagusiak
zinez
bitxiak
dira»
egin zuen printze
txikiak here baitan, bidaian
aurrera zihoala.
4
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 39/94
X
Big rren planetan
harroxko
bat bizi zen.
- Ene Ene Miresle bat
ni
ikustera etorria esan zuen
g raki pr intze txikia urrunetik ikusi bezain laster.
Izan er e, harroen ustetan,
gainerako
pertsonak beren
miresleak baitira.
Egun on
e s a n
zuen
printze
txikiak-.
Hori
da
ka
pelu xelebrea
daramazuna.
.. -Agur egiteko da -eran-
'
,
_;-· tzun, harroputzak-. Txalo-
? -
· tzen
nautenean, agur
egiteko.
-- '_,......._
Zorigaitzez, inor ez da
sekula
hemendik pasatzen.
E z
ezazu
esan
min-
tzatu
zen printze txikia,
ezer
ulertu
gabe.
(
Ha s zaitez txaloka,
esku
bat bestearen
kontra
joz
-aholkatu
zion
orduan
harroxkoak.
Printze txikia txaloka
hasi
zen, esku bat bestearen
kontra joz. Harroxkoak, ka
pelua
goratuz, apaltasunez
agurtu zuen.
«Erregearen ikustaldia
baino libertigarriagoa da
hau, inondik ere», pentsatu
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 40/94
I
zuen printze txikiak here artean. Eta berriro ere ekin zion
esku
bat
bestearen
kontra jotzeari.
Eta harroak berriro ere
agurtu
zuen kapelua goratuz.
Bost
minuturen buruan printze
txikia
nekatu egin zen
josteta
beti
bat harekin.
-E ta
zer
egin
behar da kapelua
eror
dadin?
-galdegin
zuen.
Baina harroak
ez zion
ulertu. Harroek laudoJioak
beste
rik e z dute ulertzen. /
-E-sadazu zinez miresten al nauzy} -galdegin
zion
printze txili:ia: ·. _ /
43
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 41/94
- Z r
da mirestea?
- Miresteak esan nahi du onartu egiten duzula ni
naizela
pl n
ta
honetako
gizonik ederrena ongien jantzita dagoena,
nl r t ena eta burutsuena.
- Baina zure planetan bakarrik zaude eta
- Egidazu mesede hori
Mirets
nazazu hala ere
-
Miresten
zaitut
esan zuen printze txikiak sorbaldak
npur
bat goratuz-
baina
zer
axola
dizu horrek?
Eta printze txikia joan
egin
zen.
«
Pertsona nagusiak
zinez
bitxiak
dira»,
egin
zuen
here
b itan bidaian
aurrera
zihoala.
XII
Hurrengo
planetan
edale
bat
bizi zen.
Ikustaldi
hau
oso
laburra gertatu
zen
baina malenkonia handia sortu
zion
printze txikiari.
Zer tan ari
zara?
-galdegin zion edaleari eta hark
aurrean
zeuzkan
botila bete multzoari eta botila huts
multzoari
begiratu zien.
Edan egiten dut -erantzun zuen
edaleak
ahots etsiaz.
-Zergatik
edaten
duzu?
-galdegin
zion
printze
txikiak.
-Ahanztearren -erantzun
edaleak.
Ze r ahanztearren? j ak in
nahi izan
zuen
prin tze
txikiak
ordurako
errukiturik.
Lotsa
naizela ahanztearren ai tor tu zuen
edaleak
burua makurtuz.
Zeren
lotsa?
e s an
zuen printze
txikiak
gizonari
lagundu
nahian.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 42/94
-Edatearen lotsa amai tu zuen edaleak,
erabateko
isiltasunean
babestuz.
Eta
printze txikia, nahasirik, joan egin zen handik.
«
Pertsona
nagusiak
zinez
bitxiak
baino
bitxiagoak
dira
»,
egin zuen here baitan, bidaian
aurrera
zihoala.
XIII
Laugarren planeta
negozio
gizonarena
zen.
Eta
hain
zegoen
lanpeturik,
ez
baitzuen burua jaso
ere
egin printze txikia
heldu zenean.
-Egun
on esan
zion
honek-. Zigarroa itzalia daukazu.
Hiru eta bi, berdin host. Bost eta zazpi, hamabi. Hama-
bi eta
hiru, hamabost.
Egun on. Hamabost eta zazpi, hogeita
bi. Hogeita bi
eta
sei,
hogeita
zortzi. Berriro
pizteko
astirik
ere
ez.
Hogeita
sei
eta
host,
hogeita
hamaika.
U£1
Beraz,
bostehun
eta
bat milioi seiehun eta hogeita bi mila
zazpiehun
eta
hogeita hamaika egiten du.
-Bostehun
milioi zer,
baina?
-Zer? Oraindik hor al zaude?
Bostehun
eta bat milioi
zera Dagoeneko ez dakit
Rain
lanpetua nago
Ni berriketa
gutxiko gizona nauzu, eta ez naiz ergelkeriatan
aritzen.
Bi
eta host, zazpi ..
-Bostehun milioi zer, baina? -errepikatu zuen printze
txikiak, izan ere,
here
bizitzan behin galdera bat eginez gero,
ez
baitzuen sekula
ahanzten.
N egozio
gizonak
burua goratu zuen.
-Badira berrogeita
hamalau
urte
planeta honetan nagoe-
la, eta
bitarte honetan hiru bider baino
ez
didate enbarazu
45
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 43/94
egin. Lehenengo
aldia orain dela
hogeita bi urte izan zen, liztor
bat batek daki nondik
heldu
zenean. Sekulako harrabotsa
ateratzen
zuen
eta
lau
akats egin nituen batuketa
batean.
Bigarren aldia orain dela hamaika urte izan zen
erreuma
krisi
baten
eraginez. Ez
dut
nahikoa
kirol
egiten.
Ezin
dut
denbora
ibilian
alferrik
galdu. Serioa naiz ni, gero Hirugarren
aldia
.. , oraingo hau da Beraz, bostehun eta
bat
milioi ...
-Milioi zer, baina?
N egozio gizonak bakean egoteko aukerarik
ez
zegoela
ulertu
zuen:
-Zeruan noizbehinka
ikusten
diren gauza
fiimifio horien
milioiak.
6
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 44/94
-Euliak?
-Ez ba
gauza fiimifio dirdaitsuak.
-Erleak?
-Ezetz
ba.
Urre
koloreko
gauza
fiimifioak,
alferrontziei
ametsak eragiten
dizkietenak.
Baina ni
serioa naiz
gero
Nik ez dut amets egiteko astirik.
-Oi
izarrak?
-Fiorratx.
Izarrak.
-E t a
zer egiten duzu bostehun milioi izarrekin?
-Bostehun eta
bat
milioi seiehun eta hogeita
bi
mila
zazpiehun
eta
hogeita
hamaika.
Serioa naiz
ni,
zehatza.
-E t a
zer
egiten duzu
izar
horiekin?
-Zer
egiten
dudan?
-Bai .
-Ezer ez. Eduki egiten
ditut.
-Izarrak
eduki?
-Bai .
-Baina
nik
ezagutu
dudan
errege
batek
..
-Erregeek ez
dute ezer edukitzen. Flaiek «erreinatu»
egiten dute. Guztiz
desberdina da.
-E t a zertarako
balio dizu izarrak edukitzeak?
-Aberats izateko balio dit.
-E t a zertarako balio dizu
aberats izateak?
-Beste izar batzuk erosteko baldin eta
norbaitek topa-
tzen
baditu.
«Fionako
honek
», egin
zuen here
baitan printze
txikiak
«ene mozkorrak bezalaxe
pentsatzen du
». Alabaina, galdezka
jarraitu
zuen:
-N
olatan
eduki daitezke izarrak?
-N
orenak
dira? -galdegin zuen, zakar, negozio gizonak.
- E z dakit ba
. Inorenak ez.
47
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 45/94
r z,
mr ak
dira, ni
izan bainaiz
horretaz pent8atu
du n I h na.
- N hikoa al
da
hori?
Z lantzarik gabe.
Inorena
ez
den
harribitxi bat topa
zt•n
duzunean,
zeurea da. Inorena ez den uharte bat topatzen
du zun an, zeurea da.
Ideia
bat izaten lehena zarenean,
pn L nt
tu egiten duzu: zeurea da.
Eta
nik izarrak
dauzkat,
nz l n batean
ene aurretik
inork ez
baitu
pent8atu horiek
lu itzea.
-
Hori
egia
da
e8an
zuen
printze
txikiak-.
Eta
zer
git n duzu
horiekin?
- Kudeatu egiten ditut. Zenbatu
eta
zenbatu, behin
eta
b rriz e8 an zuen negozio
gizonak-.
Zaila da. Baina ni
gizon 8erioa naiz, gero
Printze txikiaren jakin-mina
ez zegoen artean
guztiz
a beterik.
-
Nik
zetazko zapi
bat
baldin badaukat,
lepo
bueltanjan
Lzi eta eraman egin dezaket.
Nik
lore bat baldin badaukat,
hura hartu,
eta
eraman
egin
dezaket. Baina zuk ez daukazu
1z rrak hartzerik
- Ez,
baina banketxean
ezar ditzaket.
-
Zer e8an
nahi du
horrek?
- E8an
nahi
du
paper orri batean
idatz dezakedala izar
kopurua.
Eta
horren
o8tean,
paper
hori
kaxoi
batean
gorde,
ta giltzaz itxi
dezaket.
E t a
hori al
da guztia?
-
Nahikoa
da
«Libertigarria da
»
pent8atu zuen printze
txikiak.
«Zinez
poetikoa da.
Baina
ez
da
080 8erioa».
Printze
txikiak gauza 8erioez zituen ideiak 080 de8berdi
nak
ziren pert8ona nagu8iek
zituztenen aldean.
48
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 46/94
N ik badut egunero ureztatzen dudan lore bat
-jarraitu
zuen-. Hiru
sumendi
ere
baditut
eta astero-astero kentzen
diet
hirurei
kedarra. Itzalirik dagoena ere garbitzen baitut.
Bai
lorearentzat bai
sumendientzat onuragarria
da
nireak
izatea.
Baina izarrentzat
zu
ez
zara onuragarria
..
N egozio gizonak ahoa zabaldu
bai
egin zuen baina ez
zuen erantzunik aurkitu eta
printze
txikia joan egin zen
handik.
«Pertsona nagusiak zin-zinez harrigarriak dira» egin
zuen xaloki here baitan
bidaian aurrera
zihoala.
XIV
Bosgarren planeta oso harrigarria zen.
Guztietan txikiena
hera zen. Apenas zegoen tokirik farol eta farolari batentzat.
Printze
txikiak ezin
zuen
ulertu zertarako
balio zezaketen
zeruan
etxe
eta
jenderik
gabeko
planeta
batean
farolak
eta farolariak.
Alabaina
here buruari esan
zion: «Baliteke
gizon hau zentzugabea
izatea.
Hala ere
erregea harroxkoa
negozio gizona
eta edalea
zentzugabeagoak
dira.
Gutxienez
honen lanak badu zentzurik.
Bere
farola pizten duenean
beste
izar
berri bat edota lore bat jaioaraziko balu bezalako
zerbait
da. Bere farola
itzaltzen
duenean ostera loarazi
egiten du lorea edo izarra. Oso zeregin polita da. Eta polita
delako da zinez onuragarria».
Planetara heldu zenean adeitasunez
agurtu
zuen faro-
laria:
Egun
on. Zer
dela-eta itzali
berri duzu zure farola?
-Horixe
da
agindua -erantzun
zuen
farolariak-.
Egun
on.
9
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 47/94
-
Eta
zein da agindua?
- Ene farola
itzaltzea.
Gabon.
E
ta
berriro ere
piztu
zuen.
- Baina
zer
dela-eta piztu duzu atzera?
-
Horixe da
agindua
-erantzun
zuen farolariak.
- Ez
dut
ulertzen
esan
zuen
printze
txikiak.
- Ez dago zer ulerturik esan zuen farolariak-. Agin-
dua, ag
indua
da. Egun on.
Et a farola
itzali
zuen.
Horren ostean,
koadro gorriekiko musuzapi batekin
xukatu zuen
kopeta.
-
Nik
lan izugarria
egiten
dut
hemen. Lehen
bazuen
zent
zurik.
Goizean
itzali,
eta iluntzean piztu egiten nuen.
Hortik aurrera, egunaren gainerakoa atseden hartzeko
nue
n , eta gauaren gainerakoa
lotarako
..
- Eta agindua geroztik
aldatu
al da?
-
Agindua
ez
da aldatu
esan
zuen
farolariak-.
Horixe
da, ba, ene zorigaitza Urtetik urtera
planeta
azkarrago ari
da
biratzen, eta agindua ez da
aldatu
- Eta?
esan
zuen
printze txikiak.
- Gaur
egun
minutuko
itzuli
bat egiten
du
, eta ez
dut
atseden une
bakar bat ere. Minutu
bakoitzean piztu
eta
itzali egin
behar
izaten dut
-
Bai
gauza
bitxia
Zure
planetan
egunak minutu
bat
irauten du
- Ez da
inondik
ere bitxia e san zuen
farolariak-.
Hilabete bat
bada
elkarrekin hitz egiten ari garela.
-Hilabete bat?
- Bai. Hogeita
hamar
minutu.
Hogeita
hamar
egun.
Gabon.
Eta
farola
piztu
zuen
berriz
ere.
5
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 48/94
\
\
\
I
/
I
/
\
ik
an
izugarria egiten
dut
hemen
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 49/94
rintze txikia hegira geratu zitzaion; atsegin zuen
ngi nduarekiko hain esanekoa zen
farolari hura.
Beste garai
bnL n aulkia
mugituz
berak bilatu izan zituen eguzki
u rak oroitu
zituen.
Bere
adiskideari lagundu nahi
izan
I ;
ion:
- Hara ..
nik ezagutzen
dut
nahi
duzunean
atseden
h
nr
tzeko
modua
..
- Beti nahi izaten dut nik hori esan
zuen
farolariak.
Izan
ere litekeena baita aldi berean
esanekoa
eta
nagia
IZ
tea.
Printze txikiak
jarraitu
egin zuen:
- Zure planeta hain txikia
izanik
itzulia
hiru
pauso
I
uzetan
egin dezakezu. Beti eguzkitan egoteko
astiro
samar
ibiltzea
besterik ez duzu.
Atsedena hartu
nahi
duzula hasi
ibiltzen ..
eta egunak zuk nahi
bezainbat
iraungo
du.
- Horrekin ez dugu askorik
konpontzen
e s a n zuen
f
rolar
i ak .
Bizitza
honetan
batik
bat
lo
egitea atsegin
dut.
- Tamala
da
ba esan
zuen printze
txikiak.
- Bai tamala
da
esan
zuen farolariak-. Egun
on.
Eta here
farola itzali zuen.
«Honako hau» egin
zuen
printze txikiak here baitan bi
d
ian
aurrera zihoala «gutxietsi egingo
lukete bai
erregeak
bai
harroxkoak bai edaleak
bai
negozio gizonak.
Hala
ere
barregarria ez zaidan bakarra da. Agian here
buruaz
ez
baina
beste
zerbaitez arduratzen delako»
Tristeziaz
hasperen
egin eta honela jarraitu zuen:
«Guztien
artean
honen adiskidea baino ez nintekeen egin.
Baina
planeta zinez
txikia
da.
Ez
dago
biontzako
tokirik. »
Printze txikiak ez zion here buruari aitortu nahi zergatik
gogoratzen
zuen oroiminez
zorioneko
planeta
hura:
batik
52
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 50/94
bat, hogeita
lau
orduoro ikus zitzakeen
mila laurehun eta
berrogei eguzki sarrerengatik
XV
Seigarren
planeta hamar
bider
zabalagoa gertatu zen. Li-
burukoteak idazten zituen agure zahar bat bizi zen bertan.
-Hara Esploratzaile bat - jaulki
zuen
printze txikia
ikustearekin batera.
Printze txikia
haren mahaira eseri, eta
puska
batean
arnaska
jardun
zuen.
Hainbeste
bidaiatua
zen
N
ondik
zatoz?
-galdegin
zion
agure zaharrak.
Ze r
da liburu
lodi
hau? esan
zuen
printze
txikiak-.
Zertan
ari zara
hemen?
N i geografoa naiz
-erantzun
zion agure zaharrak.
Zer
da
hori?
-l tsasoak
,
ibaiak
, hiriak,
mendiak eta basamortuak
non
dauden dakien jakintsua da.
Ba i
gauza interesgarria esan
zuen printze txikiak-.
Azkenik
, benetako lanbide bat
Eta,
here
ingurumarian, begiratu bat
luzatu
zion geogra-
foaren
planetari. Sekula
ikusi
gabea zen halako
planeta
ikusgarririk.
-Oso
planeta ederra
da
zurea. Ba al du ozeanorik?
Ezin
, ba, jakin esan
zuen
geografoak.
Oi l pr in tze txikia
nahigabeturik
zegoen- . Eta
mendirik?
Ezin , ba, jakin esan zuen geografoak.
E t a
hiririk, eta ibairik, eta
basamorturik?
53
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 51/94
-Hor i ere ezin, ba jakin esan zuen geografoak.
- Baina zu geografoa zara
-Halaxe
da esan zuen geografoak- baina
ni
ez naiz
esploratzailea. Ez daukat esploratzaile bakar bat
ere. Geo
grafoaren
egitekoa
ez
da
hiriak ibaiak mendiak itsasoak
ozeanoak
edo
basamortuak
zenbatzea. Geografoa
garrantzi
tsuegia
da
hara eta
hona alferkerian
ibiltzeko.
Berak
ez
du here bulegoa uzten. Baina han
esploratzaileak
hartzen
ditu. Galdekatu egiten ditu
eta
haien oroitzapenekin
oharrak hartu. Eta haien arteko bakarren baten oroitzape
nei
interesgarri iritziz gero ikerketa bat eginarazten
du
esploratzailearen zintzotasunaz.
54
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 52/94
Ze r dela eta?
-Esploratzai le batek gezurra esango balu,
horrek
geografia liburuetan izugarrizko
nahastea sortuko
lukeelako.
Gehiegi
edaten duen
esploratzaile
batek
bezalatsu.
Zer dela eta? a te ra
zitzaion printze txikiari.
-Mozkorrek
gauzak
bikoizturik
ikusten
dituztelako.
Hala
bada, geografoek bi
mendi
aipatuko lituzkete bakarra
dagoen tokian.
Nik ezagutzen
dut
e s an zuen printze tx ik iak-
esploratzaile kaxkarra
izango litzatekeen bakarren
bat.
-Baliteke.
Beraz,
esploratzailearen
zintzotasuna agerian
geratzen
denean,
deskubrimenduari
buruzko ikerketa bat
egiten
da.
---Joaten al
zara ikustera?
Ez .
Hori zailegia
da. Baina esploratzaileari
frogak
ekartzeko eskatzen diot. Esate
baterako,
menditzar baten
deskubrimendua jokoan badago,
harri handiak
ekartzea
exijitzen diot.
Halako batean,
geografoa
hunkiturik
agertu
zen.
-Baina
zu,
zu urrunetik
zatoz
Zu esploratzailea zara
Egidazu
zure
planetaren deskribapena
Eta
geografoak,
here
erregistroa
zabaldurik, arkatza
zorroztu
zuen.
Esploratzaileen
azalpenak arkatzez jasotzen
dira
aurrena.
Frogak ekarri arte
ez dira
tintaz jasotzen.
-Beraz ? -galdekatu
zuen
geografoak.
-Oi
e san
zuen printze
txikiak-.
Ene planeta
ez
da
oso
interesgarria,
oso txikia da.
Hiru sumendi
ditut. Bi
sumendi
bizirik,
eta sumendi itzalia.
Baina sekula
ez dago
jakiterik.
-Sekula
ez dago
jakiterik esan zuen
geografoak.
-Lore bat ere badut.
55
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 53/94
-
Guk ez dugu loreen berririk
jasotzen
esan zuen
g ografoak.
-
Zergatik
ez?
Gauza
politagorik
-
Loreak iragankorrak
direlako.
- Zer esan nahi du «iragankor»
horrek?
- Geografiako
liburuak
esan zuen geografoak- guz-
i
tan ederrenak
dira.
Sekula ez dute
gaurkotasuna
galtzen.
M
ndi bat nekez
alda
daiteke
tokiz.
Ozeano
bat
nekez
ratuko
da
urik
gabe.
Guk
betiereko
gauzei
buruz idazten
ugu.
-
Baina sumendi itzaliak esnatu
egin daitezke
e ten
zuen
printze txikiak-.
Zer esan nahi du «iragankor» ho
rrek?
- Guri ez
zaigu
axola sumendiak pizturik edo itzalirik
dauden
jakitea -adierazi zuen geografoak-.
Guretzat
axola
duena mendia da. Eta mendia ez da aldatzen.
-
Baina
zer
esan nahi
du
«iragankor»
horrek?
erre-
pikatu zuen printze
txikiak
izan ere here
bizitzan
behin
galdera bat eginez gero, ez baitzuen sekula ahanzten.
- Esan nahi
du
«laster desagertzeko arriskuan dagoela».
Ene
lorea laster
desagertzeko
arriskuan
dago?
--Jakina.
«E
ne lorea iragankorra da
» egin
zuen printze
txikiak
here baitan «eta
lau arantza baino
ez ditu
munduari
aurre
giteko Eta planetan
bakar-bakarrik
utzi ez dut ba ».
Bere lehen damu agerpena
izan
zen. Baina berriro here
onera etorririk:
Zer
bisitatzea aholkatzen didazu? -galdegin zuen.
Lu r
planeta
-erantzun
zion
geografoak-. Oso izen
ona
du
..
Eta here lorea gogoan zuela,
printze
txikiajoan egin zen.
56
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 54/94
Printze txikia h rritu egin zen inor ez ikustean
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 55/94
XVI
llala bada, zazpigarren planeta Lurra gertatu zen.
Lurra
ez da edozein planeta, gero Badira ehun eta
amaika errege
(errege
beltzak ahantzi gabe, noski , zazpi
mila geografo,
bederatziehun
mila negozio gizon, zazpi milioi
' l erdi mozkor, hirurehun eta hamaika milioi harro, hau da,
gutxi
gorabehera
bi
mila
milioi pertsona nagusi.
Lurraren
neurriez
hobeki
jabe
zaitezten,
esango
dizuet
argin
darra
asmatu aurretik eta, sei
kontinenteen
artean,
laurehun
eta hirurogeita
bi
mila eta
bostehun
farolariren
benetako
armada
bat mantendu beharra zegoela.
Zoragarria zen urrun samarretik ikusteko. Armada honen
mugimenduak operako ballet batekoak bezain arauturik
zeuden. Aurrena Zeelanda Berriko eta Australiako farolarien
aldia
izaten
zen.
Horren
ostean,
beren kriseiluak
pizten
zituztelarik, lotara erretiratzen ziren. Hurrena, Txinako
ta
Siberiako farolariak
sartzen
ziren dantzan. Gero, haiek
re bastidoreetan
desagertzen
ziren. Orduan, Errusia
ko eta Indietako farolarien aldia izaten zen. Gero, Afrika
ta
Europakoena. Gero, Hego
Amerikakoena.
Gero,
Ipar
Amerikakoena.
Eta
sekula
ez zuten huts egin eszenan
agertzeko ordenan.
Miresgarria
zen.
Soil-soilik Iparburuko farol bakarraren farolaria
eta
Hegoburuko farol bakarraren haren lankidea bizi
ziren
nagitasunak
eta zabarkeriak jota: urtean birritan
egiten
zuten Ian.
58
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 56/94
XVII
Norbaitek here burua apur bat nabarmendu nahi duenean
gezurren bat
edo
be8te e8an dezake. Eta ni
ez
naiz
o8o
egiazalea izan farolariez
mintzatu
natzaizuenean. Gure
planeta ezagutzen ez dutenek irudipen
faltsua
har dezakete.
Gizakiek
8
toki
gutxi hartzen dute lurraren gainean.
Lurrean bizi
diren
bi mila milioi gizakiak
zutik
eta
biltzar
baterako bezala bilduko
balira erraz 8artu ahal
izango
lira
teke
hogei
milia luze eta
hogei
milia zabal den plaza
publiko
batean. Gizateria Ozeano Bareko uharterik txikienaren
gainean
bildu ahal izango litzateke.
Bi8tan
da: pert8ona
nagu8iek
ez lizuekete 8inet8iko.
Toki a8ko behar
dutelakoan
daude. Baobab-ak
bezain ga
rrantzit8utzat dute
beren
burua. Orduan kalkulua egiteko
aholkatuko diezue. Zenbakiak maite dituzte:
at8egina
egingo
zaie.
Baina
ez
ezazue
zuen
denbora
zeregin
horretan xahutu.
Alferrik
da. Izan konfiantza
niregan.
Hala gauzak
behin lurrera etorririk
printze
txikia
harritu
egin zen inor
ez
iku8tean.
Planetaz naha8tu ote
zen beldurtzen
ha8ia
zela
eraztun
ilargi kolore baten
mugimendua iku8i
zuen harean.
-Gabon -e8an zuen printze txikiak badaezpada ere.
-Gabon -e8an
8ugeak.
-Zein
planetatan jau8i ote naiz?
-galdegin
zuen printze
txikiak.
-Lurrean
Mrikan
-erantzun 8ugeak.
Oil
Beraz
Lurrean
ez dago inor?
-Honako hau ba8amortua duzu.
Ba8amortuetan
ez da
inor
egoten.
Lurra handia da -adierazi zuen
8ugeak.
59
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 57/94
Harri baten gainean eseri eta
printze txikiak
zerurantz
begiratu
zuen:
-N eure
buruari galdegiten diot
- e san
zuen- izarrak
cz
ote dauden
argiztaturik
egunen batean nork
berea
topa
dezan. Begiraiozu
ene
planetari. Gure gain-gainean dago ...
Baina
zein
urrun
-Ederra
da - e san zuen
sugeak-.
Zertara
etorri
zara
hona?
-Lore batekin
arazoak
ditut -esan zuen printze txikiak.
-A
-a te ra
zitzaion
sugeari.
Eta
isildu egin ziren.
-Gizakiak non dira?
- ek in
zion, azkenik,
printze
txikiak-.
Basamortuan bakarrik samar sentitzen naiz ...
-Gizakien artean ere bakarrik egoten zara -esan zuen
sugeak.
Printze
txikia luzaroan
egon zitzaion hegira:
-P iz t i a
bitxia zara,
gero
-adierazi
zion
azkenik-,
atzamar bat bezain mehea ..
-Ha la
ere ni errege
baten atzamarra baino ahaltsuagoa
naiz -esan zuen
sugeak.
Printze txikiak irribarre egin zuen:
-E z
zara
oso ahaltsua .. Hankarik
ere
ez
duzu
.. Bidaia
tzea
ezinezkoa zaizu ..
-I tsasontzi
batek
baino
urrunago eraman zaitzaket
- esan
zuen sugeak.
Printze
txikiaren orkatilan kiribilkatu zen,
urrezko
besoko baten gisara.
-Ukitzen dudan oro
irten
zen lekura
itzularazten
dut
-
jarraitu zuen- . Baina zu garbia zara
eta
izar
batetik
zatoz...
Printze
txikiak
ez zuen
txintik ere erantzun.
60
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 58/94
-Erruki zaitut
hain zara ahula granitozko
Lur honetan.
Egunen batean
zure
planetarekin
behar baino gehiago gogo-
ratzen hazara
nik
lagun
diezazuket.
Zera
egin dezaket ..
Oil
Oso ongi
ulertu
dut
esan
zuen printze
txikiak-
baina
zergatik
mintzo zara etengabe igarkizunka?
-Den-denak asmatzen ditut
esan
zuen sugeak.
Eta isildu egin
ziren.
XVIII
Printze txikiak
basamortua
zeharkatu eta
lore
bat besterik
ez
zuen
topatu. Hiru
petaloko lore
bat
lore
hutsal bat
..
Egun
on esan
zuen prin-
tze txikiak.
Egun
on
esan
zuen
loreak.
Non dira gizakiak?
-galdegin
zuen
adeitsu-
ki
printze
txikiak.
Loreak
egun
batez ka-
rabana
bat igarotzen iku
Sia zuen.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 59/94
-Gizakiak? Ene
ustetan
badira sei zazpi bat. Duela
urte asko ikusi nituen. Baina ez dago jakiterik non aurki
daitezkeen. Haizeak daramatza. Ez dute errorik
eta
gabezia
horrek
zinez
zapuzten
ditu.
-Adio
- jaulki
zuen printze txikiak.
-Adio esan zuen loreak
XIX
Printze txikia
mendi handi batera igo zen Ezagunak zituen
mendi
bakarrak belaun parera heltzen
zitzaizkion
hiru
sumendiak ziren. Eta sumendi itzalia aulki
gisa erabiltzen
zuen. «Hau bezalako mendi garai batetik» egin zuen here
baitan «hegien itxi-ireki batean planeta osoa
eta gizaki
guztiak
ikusiko
ditut
» Baina harkaitz orratz ezin pikoagoak
besterik ez zuen ikusi
-Egun on
esan
zuen badaezpada ere
Egun on
Egun
on Egun
on -erantzun
oihar-
tzunak.
Nor zarete? esan zuen printze txikiak.
Nor zarete Nor zarete
Nor
zarete -erantzun
oihartzunak.
I zan zaitezte
ene adiskideak
bakarrik nago e san
zuen
Bakarr ik
nago Bakarrik
nago
Bakarrik
nago
-erantzun oihartzunak.
63
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 60/94
«
Bai
planeta bitxia »,
pentsatu zuen
orduan. «Guztiz
I '
horr
a da, eta guztiz zorrotza, eta guztiz gazia. Eta
gizakiek
'Z dute irudimenik. Zer esan, horixe errepikatzen
dute
..
i an lore bat
neukan:
mintzatzen beti lehena
izaten
z n ...»
XX
a
ina harea, harkaitz
eta
elurretan
barrena luzaroan ibili
o t ean, halako
batean
bide bat topatu zuen printze txikiak.
' t a bide guztiek gizakietara
eramaten
dute.
- Egun
on
esan
zuen.
Lorategi
bat zen, loretan zeuden arrosondoz
betea.
- Egun on esan zuten arrosek.
Printze txikia
hegira
geratu
zitzaien.
Denak
here
lorearen
, ntzekoak ziren.
- Nortzuk zarete zuek? -galdegin zien,
harri
eta zur.
- Arrosak gara esan zuten arrosek.
- Oi .. a tera zitzaion printze txikiari.
Eta oso zorigaiztoko
sentitu zen.
Bere arrosak
esana
zion unibertsoan
here
espezieko
bakarra
zela.
Eta hona
he
men host
mila,
denak ere elkarren antzekoak, lorategi
bakar
batean
«
Hau ikusiz
gero ...», esan zion
here
buruari, «
hutsaren
h
urrengo
sentituko zen. Eztul batean hasiko zen eta, lotsaga
rri ez geratzearren, itxurak
egingo zituen hiltzen ari
zela
era
kusteko.
Nik
ere i txurak
egin
beharko
nituen
hura
za
intzen ari nintzela erakusteko, zeren,
bestela,
ni lotsagarri
uztearren, here burua benetan hiltzen utziko
baitzuen
..»
64
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 61/94
}
I l
· {)
(: . ,
t
Planeta h u guztiz lehorra da, eta guztiz zorrotza,
eta
guztiz
gazia.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 62/94
Gero jarraitu
zuen
here artean:
«
Ene lore bakarrarekin
aberats
sentitzen nintzen eta
arrosa
arrunt
bat
besterik
ez
daukat.
Arrosa
eta
belaun
parera heltzen zaizkidan
hiru sumendiak bat
betiko itzalia
gian . Horrek guztiak ez nau oso
printze
handia egiten ..» .
Eta
belarretan
etzanik
negar egin
zuen.
XXI
Azeria agertu zitzaion une hartantxe:
Egun
on esan
zuen azeriak.
E gun on -erantzun
zuen adeitasunez printze
txikiak
baina atzeraka
jiratu
zen
arren ez zuen ezertxo ere ikusi.
-
Hemen
nago
esan
zuen ahotsak-
sagarrondoaren
zp1an...
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 63/94
I
I
Nor zara zu? esan zuen
printze
txikiak-. Oso
ederra
zara
..
-Azeri
bat
naiz
e san
zuen azeriak.
-Zatoz
nirekin
jostatzera
-proposatu
zion
printze
txikiak-.
Horren triste
nago
..
N i
ezin
naiz
zurekin jostatu
e san zuen
azeriak-.
Ez nago
hezia.
-Oi Barka
a te ra
zitzaion
printze txikiari.
Baina,
pentsatzen
egon ostean, gaineratu zuen:
Zer
esan
nahi
du
«hezia» izateak?
Z u
ez
zara
hemengoa
e san
zuen
azeriak- .
Zeren
hila zabiltza?
-Gizakien hila nabil
-erantzun, printze
txikiak-. Zer
esan
nahi du
«hezia» izateak?
-Gizakiek e san zuen azer iak fusilak dituzte eta
ehizatu
egiten dute. Amorragarria da
Oiloak
ere hazten
dituzte. Hori da
haien gauza interesgarri
bakarra. Oiloen
hila
al
zabiltza?
E z esan zuen printze txikiak-. Adiskideak bilatzen
ditut.
Zer esan nahi du «
hezia
» izateak?
\
;· ?
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 64/94
-
Ahaztuegia
dagoen gauza bat da hori e s an zuen
nz
riak- . «
Harremanak sortzea
..»
esan
nahi du.
-
Harremanak sortzea?
-
Bistan da
e s an
zuen
azeriak-.
Zu
niretzat,
ehun
iJa
mutikotxoren antzeko mutikotxo bat
baino ez
zara
or
indik.
Nik ez
dut zure
beharrik. Eta zuk ere ez duzu
ene
b
harrik. Ni, zuretzat,
ehun
mila azeriren antzeko azeri
bat baino
ez naiz. Baina zuk hezten banauzu,
elkarren
b harra izango dugu. Munduan
bakarra
izango zara niretzat.
Munduan
bakarra izango
naiz
zuretzat ..
-
Ulertzen
hasia naiz e s an zuen printze txikiak- .
Badut
lore
bat
..
hezi
egin nauelakoan
nago
..
-
Baliteke esan
zuen
azeriak-.
Lurrean
era
guztietako
gauzak ikusten dira ..
- Ez ez da Lurrean,
ordea
esan zuen printze
txikiak.
Azeriak
jakin-gosez beterik zirudien:
-
Beste
planeta
bate
an?
- Bai.
-
Ba al
dago ehiztaririk
planeta
horretan?
Ez.
-Hor i
bai interesgarria
Eta oilorik?
z
-
Ezin
dena perfektua izan -hasperen egin
zuen azeriak.
Azeriak bereari eutsi
zion:
Ene bizitza aspergarria da. Oiloak ehizatzen ditut
ta
gizakiek
ehizatu
egiten naute.
Oilo
guztiak
elkarren
ntzekoak
dira eta
gizaki
guztiak elkarren antzekoak dira.
Horregatik
aspergarri
samarra da ene
bizitza.
Baina
hezten
baldin banauzu, eguzki-izpi
batek argituko du
ene bizitza.
Besteak
ez
bezalako pauso-hots bat ezagutuko dut. Gainerako
pausoek
lurpean ezku tatzera behartzen
naute.
Zureak,
68
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 65/94
musika baten antzera, ezkutalekutik kanpora deituko dit.
Eta
gainera,
hegira
Ikusten
al dituzu hango
gari
sailak? Ba,
nik ez dut ogirik jaten.
Garia
alferrikakoa da niretzat. Gari
soroek
ez
didate
ezertxo
ere oroitarazten.
Eta
hori
tristea
da, gero
Baina zure ileak
urre kolorekoak
dira.
Horregatik,
hezten nauzularik, zoragarria izango da Gari urre
koloreak
zutaz pentsaraziko
dit. Eta
nik
atsegin
izango
dut haizeak
garitzan barrena
sortzen
duen
xuxurla
..
Azeria
isildu
egin zen, eta luzaroan egon zen printze
txikiari
hegira:
-Mesedez
.. ,
hezi nazazu esan
zuen.
Nahi nuke
-erantzun,
printze
txikiak-,
baina
ez
dut
astirik. Adiskideak egin behar ditut,
gauza
asko
ezagutu.
-Hezten diren gauzak
baino
ez dira
ezagutzen
e san
zuen azeriak-. Dagoeneko
gizakiek
ez dute ezer ezagutzeko
astirik. Gauza manufakturatuak erosten
dizkiete
merkata
riei. Baina
lagunak
saltzen dituen merkataririk ez dagoenez,
gizakiek
dagoeneko
ez
dute
lagunik.
Adiskide
bat
nahi
baduzu, hezi nazazu
Zer
egin
behar da? esan zuen printze txikiak.
-Pazientzia handia hartu
beharra
dago -erantzun,
azeriak-. Aurrena niregandik urrun samar eseriko zara, hor,
belarretan.
Nik zeharka begiratuko dizut
eta
zuk
ez
duzu
ezer esango.
Gaizki
ulertuen sorburua da hizkuntza. Baina
egunetik
egunera hurbilago eseri ahal izango zara ..
Printze
txikia
biharamunean
itzuli zen.
-Hobe zenuke
beti ordu
berean
itzultzea e san
zuen
azeriak- .
Esate baterako, arratsaldeko lauretan baldin
bazatoz, hiruretatik
aurrera
zoriontsu sentitzen hasiko naiz.
Ordua aurrerago, eta ni
zoriontsuago izango naiz.
Laureta
rako asaldatu eta urduritu egingo naiz: zoriontasunaren
69
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 66/94
urria ezagutuko dut Baina noiznahi etortzen baldin haza
ra, z dut
sekula
jakingo bihotza nola prestatu .. Errituak
b harrezkoak dira.
-
Zer
da erritu bat? -e san zuen printze
txikiak.
- Hori ere oso ahantzia dagoen zerbait da - e san
zuen
zeriak .
Horrek
egun
bat
besteak
ez
bezalakoa egiten
du; ordu
bat
besteak
ez
bezalakoa.
Ene ehiztariek esate
baterako erritu bat dute. Ostegunetan herriko neskatilekin
dantza egiten dute. Beraz, osteguna egun zoragarria izaten da
Mahastiraino
joaten
naiz pasieran.
Baina
ehiztariek
noiznahi
dantza egingo balute,
egunak
oso elkarren antzekoak izango
lirateke,
eta nik
ez
nuke
oporraldirik txikiena ere izango.
Halaxe
hezi zuen,
bada
printze
txikiak
azeria. Eta abiatzeko
tenorea
hurbildu
zelarik:
-A
-e san
zuen
azeriak.
.
N
egar
egingo
dut.
-E r rua
zeurea
da
- e san
zuen
printze
txikiak-. Nik
ez zintudan
mindu
nahi baina nik heztea
nahi izan zenuen
..
- -J
akina
- e san
zuen
azeriak.
-Baina negar
egin behar
duzu
-e san zuen printze txikiak.
--Jakina
-esan
zuen
azeriak.
-Beraz
ez duzu ezer irabazi
-Bai irabazi dut --esan zuen
azer iak- , ga
riaren
kolorea
ri eskerrak.
Gero gaine
ratu
zuen:
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 67/94
<
I
v.
.
,
.
• I
ft
•I·
...-...
:;_
: :
t
\
(
:f:
/
.v:
.
.
...,,
•t··
f •
I
·,
'
•
Esate baterako arratsaldeko lauretan baldin bazatoz hiruretatik
aurrera zoriontsu sentitzen hasiko naiz.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 68/94
- Zoaz berriro arrosak
ikustera.
Zeurea munduan baka
rr de
la ul
ertuko duzu. Gero
ni
agurtzera
etorriko
zara eta
n
k
se
kretu
bat
oparituko
dizut.
rin
tz
e
txikia
arrosak
ikustera
joan zen berriro:
-
Inondik
ere ez zarete ene arrosaren antzekoak,
oraindik
Z
za
r e
te deus
ere esan zien-. Inork ez zaituzte
hezi eta
zu k ez
duzue inor
hezi. Ene
azeria
lehenago zen
bezalakoxeak
z
re
t e .
Beste
ehun
mila azeriren antzekoa
besterik
ez zen.
Baina
adiskide
egin dut eta
orain
bakarra da munduan.
Arrosak oso deseroso zeuden.
-
Ederrak
zarete, baina
hutsik
zaudete -jarrai tu zuen-.
Zue
ngatik
ezin da hil.
Jakina,
ibiltari arrunt
bati
ene arrosa
zue
n a
ntzekoa dela irudituko
litzaioke. Baina
hura bakarrik
z
uek
guztiak
baino
garrantzitsuagoa da,
izan
ere, hera
b
ita
nik
ureztatu
nuena. Izan ere
hera ezarri bainuen
ba
b
esgarrian.
Izan ere
hera
gerizatu bainuen
bionboarekin.
l
zan
e
re
beldarrak akabatu
behar izan
bainizkion
(tximeleta
bih urtu
ziren
bizpahiru izan ezik). Izan
ere, kexatzen,
barropuzten edota,
batzuetan, isiltzen ere entzun bainuen.
lzan
ere
ene
arrosa baitzen.
Eta azeriagana itzuli zen:
- Adio
esan
zuen.
- Adio esan zuen azeriak-. Rona
hemen ene
sekretua.
so sinplea da: bihotzarekin
baino
ez
da
ongi ikusten. Fun
Lsez
koa ikusezina da begientzat.
-
Funtsezkoa ikusezina
da
begientzat -errepikatu
zuen
printze txikiak, gero oroitu ahal izateko.
7
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 69/94
tabelarretan etzanik negar egin zuen.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 70/94
-
Zeure
arrosarekin
alferrik galdu duzun denborak
g it n du zeure arrosa
garrantzizko.
-
Neure arrosarekin alferrik galdu
dudan
denbora ..
n zuen printze
txikiak
gerora
oroitu ahal izateko.
- Gizakiek
ahantzia
dute egia
hau
esan
zuen azeriak-.
Baina zuk ez duzu
ahantzi
behar. Hezi duzunaren arduraduna
i
l
akatu
zara betiko.
Zeure arrosaren arduraduna
zara ..
- Ene
arrosaren arduraduna
naiz ... -errepikatu zuen
printze txikiak, gerora oroitu
ahal
izateko.
XXII
- Egun on esan zuen
printze
txikiak.
- Egun on esan zuen
orratz-zainak.
- Zer egiten
ari
zara hemen? esan zuen
printze
txikiak.
-
Bidaiariak milakako
multzotan
sailkatzen
ditut
esan
zu n orratz-zainak-.
Haiek
daramatzaten trenak zuzentzen
ditut, batzuetan
eskuinerantz,
besteetan ezkerrerantz.
Eta
tren espres argiztatu
batek,
trumoiaren
harrabotsa
r
kin, orratz-zainaren
kabina dardarazi zuen.
- Oso
presaka
doaz
esan
zuen
printze
txikiak-. Zeren
bila dabiltza?
- Tren
makinako
gizonak berak
ere
ez daki esan
zuen
orratz-zainak.
Eta beste tren espres
argiztatu
batek
kontrako
norabi
d an burrunbatu zuen.
- Dagoeneko
itzulian al datoz
... ?
-galdegin zuen printze
lxikiak
.
74
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 71/94
E z
dira
lehengo
berak e s an zuen orratz-zainak-.
Aldaketa bat da.
E z al zeuden ba pozik zeuden tokian?
Nor
hera sekula
ez
da
pozik
egoten dagoen
tokian
esan zuen
orratz-zainak.
Eta hirugarren espres argiztatu baten
trumoiak
ha
rrabots
egin zuen.
-Lehenengo bidaiariei
jarraitzen
al diete?
-galdegin
zuen printze txikiak.
E z
diote
ezertxori ere jarraitzen
e san
zuen orratz-
-zainak-.
Barnean
lotan
edo
aharrausika
doaz.
Haurrek
bakarrik zapaltzen dituzte beren sudurrak kristalaren kontra.
-Haurrek bakarrik dakite zeren hila dabiltzan a te ra
zitzaion
printze txikiari-. Trapuzko
panpina
batekin alferrik
galtzen dute
denbora eta
hura oso garrantzizko bilakatzen
da eta behin
kenduz
gero negarrez hasten dira ..
-Zorionekoak
dira
esan
zuen orratz-zainak.
XXIII
Egun on esan zuen printze
txikiak.
Egun on esan zuen saltzaileak.
Egarria
kentzen duten pilula perfekzionatuen saltzailea
zen.
Astean behin
bat hartuz
gero
ez
da edateko
behar
gehiagorik izaten.
-Zergat ik ari zara
hori saltzen?
e san
zuen
printze
txikiak.
-Denbora asko
aurreratzeko
esan zuen
saltzaileak-.
Jakitunek kontuak atera dituzte. Astean berrogeita hamahi
ru minutu
aurrezten dira.
7
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 72/94
- Eta zer egiten da berrogeita hamahiru minutu horiekin?
- Nahi dena
egin
daiteke ..
«Nik», egin zuen printze txikiak here baitan, «
berrogeita
ha mahiru minutu
banitu
, astiro-astiro iturri
batera
joango
nintzateke ..»
XXIV
Zortzi e
gun baziren basamortuan
matxura
bat izan
nuela
' t
a,
s
altzailearen
istorioa
entzuten
ari
nintzen bitartean,
n u
re
ur horniduren
azken
tanta
edan nuen.
- Ai e s an nion printze txikiari- . Zure oroitzapen
horiek zinez politak
dira,
baina
oraindik ez dut hegazkina
I
onpondu
, ez
dut edatekorik, eta
ni
ere poztu
egingo
nintza
L ke
iturri
batera astiro-astiro joan ahal izango banintz
- Ene azeri adiskidea .. esan zuen.
-
Ene
gizontxo hori, ez
gara
azeriaz
ari
- Zergatik?
- Egarriz hilko
garelako
..
Ene
arrazoibidea
ulertu ez, eta
erantzun
zidan:
- N
ahiz
eta
hiltzeko zorian
egon, ongi dago
adiskide
bat e
duki izana
..
Ni pozarren nago
azeri bat adiskide egin
tzanaz ..
«
Ez
da arriskuaz jabetzen
»
esan
nion
neure buruari.
ekula ez da gose edo egarri. Nahikoa du eguzki apur
bat
..»
Ba
ina hegira geratu
zitzaidan
eta
ene arrazoibideari
rantzun zion:
-
Ni
ere egarri naiz
..
Bila
dezagun
putzu
bat
..
76
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 73/94
Nekadura imintzio bat
egin
nuen:
alferrikakoa
d
basamortuaren handian putzu
bat
nolanahi
bilatzen
hastea.
Eta
hala ere ibiltzeari ekin genion.
Hainbat ordutan isiltasunean ibili
ostean gaua
etorri eta
izarrak argitzen hasi ziren.
Eta
ametsetan
bezala
ikusten
nituen egarriak
eragindako
sukar
apur batekin.
Printze
txikiaren
hitzak dantzan
ari
ziren ene
memorian.
-Beraz zu
ere
egarri
zara?
-galdegin nion.
Baina
berak
ez zion
ene
galderari erantzun. Besterik
gabe
esan
zidan:
Ura bihotzerako ere ona izan daiteke
..
Erantzun hura ulertu
ez
arren isildu egin nintzen ...
Ongitxo nekien hari ez zitzaiola
galderarik
egin behar.
Nekatua
zegoen. Eseri egin zen. Ni alboan eseri nintzaion.
Eta isilune baten ondotik esan zuen:
-Izarrak ederrak dira ikusten ez
den
lore bat dela medio
--Jakina -erantzun nion eta hareak ilargipean erakus-
ten zituen zimurrei begiratu
nien.
-Basamortua ederra da
.. -gaineratu zuen.
Eta egia da. Betidanik maite izan dut basamortua.
Hareazko muino batean eser zaitezke. Ez duzu
ezer
ikusten.
. .
.;
...
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 74/94
1 z d
uzu zer entzuten. Eta hala ere zerbait
ari da
isilka
diH
ir
lz n ...
-
Putzu bat
nonbait ezkutuan izateak
e s an
zuen
1
ri
ntz
txikiak-, horrexek
edertzen
du
basamortua ..
II rritu egin nintzen,
bat-batean,
harea
gaineko
distira
mi H riotsu hura zer zen ulertu nuenean.
Mutikotan,
etxe
i .H r
bate
an bizi nintzen
eta,
kondairaren arabera,
bertan
nll
or
bat zegoen ezkutaturik.
Jakina, inork
ezin
izan zuen
H ula aurkitu eta beharbada bilatu
ere
ez zuen inork egin.
B
ina etxe
guztia
xarmaz
betetzen
zuen.
Ene etxeak sekretu
bnl gordetzen zuen here bihotzaren barnean ..
- Bai esan nion printze txikiari-, etxea dela, izarrak edo
a mortua direla, haien edertasunaren funtsa ikusezina da.
- Pozten naiz
-esan
zuen- ene azeriarekin bat zatozelako.
Printze
txikia lo geratzen ari zenez, besoetan hartu, eta
bid ari ekin nion.
Hunkiturik nengoen.
Irudipena nuen al
lxor
hauskor bat neramala. Irudipena nuen,
halaber,
Lurrean
Z
zegoela ezer hauskorragorik. Eta
begiratu egiten nien,
ilargiaren
argitan,
haren kopeta
zurbilari, begi itxiei,
haizean
d rdarka
zebilzkion ile-xerloei,
eta neure buruari
esaten
nion: «
Azala
baino ez naiz
ikusten
ari. Garrantzitsuena iku
,
zina
da ..»
Ezpainetan
irrifio
bat
ikusi
nionez,
neure artean
jarraitu
nuen: «Printze txiki
lokartu
honengan, lore batekiko duen
rlde
ltasunak liluratzen nau, edota argiontzi
baten
su-lamak
b zala,
berarengan
distiratzen duen arrosa
baten
irudiak,
b
ita
lo
dagoenean
ere ..» . Eta are
hauskorrago
sentitu
nuen.
Argiontziak ongi
babestu behar
dira:
haize bolada batek
ilzali egin
ditzake ..
Eta
halaxe, ibilian-ibilian,
egunsentiarekin
putzua
aurkitu nuen.
78
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 75/94
Irri egin zuen soka ukitu eta txirrikari eragin zion.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 76/94
XXV
-
Gizakiak
e san
zuen
printze
tx ikiak-
ur-lasterretan
murgiltzen
dira baina ez
dakite
zeren
hila
dabiltzan. Orduan
a aldatu egiten dira eta itzuli-mitzulika hasi ..
Eta gaineratu zuen:
- Ez
du
merezi ...
Aurkitu genuen
putzuak ez zuen
Saharako putzuen
antzik. Saharako putzuak harean egindako zuloak besterik
z dira.
Harako hark
ostera
herri
bateko
putzua zirudien.
Baina han ez zegoen inongo herririk eta ametsetan nengoela
uste
nuen.
-
Harrigarria da e san
nion
printze txikiari- dena
prest dago: txirrika
ontzia
eta
soka
..
Berak irri
egin zuen
soka
ukitu
eta txirrikari eragin
zion.
Eta haizea luzaroan lokarturik
egon
ostean
haize-orratz
zahar batek
nola
halatsu
hasi
zen txirrika
kirrinka.
- Entzun al duzu? esan
zuen
printze txikiak-.
Putzua
natu dugu
eta kantuan hasi da
..
Nik ez nuen nahi ahaleginik txikiena
ere
egin zezan.
- Utzidazu niri
esan
nion-
zuretzat astunegia
da.
Ontzia astiro jaso nuen putzuaren kareleraino. Eta ongi
goki
tu
nuen
balantza
egin
ez
zezan.
Txirrikak
kantari
ja
rraitzen zuen ene
belarrietan
eta
artean
dardarka ari zen
uretan
eguzkia
ikusi
nuen
dardaran.
- Ur honen
egarri
naiz esan
zuen
printze txikiak-.
Ema
dazu
edaten ..
Eta
orduan
ulertu
nuen zeren hila
zebilen.
Ontzia
ezpainetaraino
jaso
nion.
Begiak
itxirik edan
zuen.
Festa
bat
bezain
ederra
zen guztia.
Ur
hura
elikagaia
8
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 77/94
ez, baina
beste
zerbait zen. Izarpean
egindako
ibil a
ld i n
sortu zen, txirrikaren kantuan , ene besoen
zazpi
ah al i a n.
Bihotzerako
zen
ona,
opari
baten gisara. Ni mutikoa nintz Ia
ere
eguberrietako
zuhaitzaren
argiak gauerdiko
mezar
en
musikak
edota irribarreen
gozoak, dirdaiaz betetzen zuten
nikjasoko
nuen gabon oparia.
-Zurean
- e san zuen
printze
txikiak- gizakiek host
mila arrosa lorategi berean hazten dituzte .. , eta
hala ere
ezin, ba bilatzen
dutena
aurkitu ..
-E z
dute
aurkitzen
.. -erantzun nuen.
-E ta ,
hala
ere,
bilatzen
duten
hori
arrosa
bakar
batean
edo ur apur
bate
an
aurki
liteke ..
-Bis tan
da -erantzun nuen.
Eta printze
txikiak
gaineratu zuen:
-Baina begiak itsuak dira. Bihotzarekin bilatu beharra
dago.
Edan
egin nuen.
Amasa
ongi hartzen nuen. Harea, egunsentian,
eztiaren kolorekoa da. Ezti kolore
hark ere
zoriontsu egiten
ninduen. Zergatik, ordea, egon behar nuen goibeldurik. ?
-Zure
promesa bete
behar
duzu - e san zidan printze
txikiak eztiki,
eta
berriro ere alboan
eseri zitzaidan.
-Zein promes, baina?
-Ongitxo dakizu: ene arkumearentzako
muturreko
bat
.. , lore
horren
arduraduna naiz e t ~
Marrazki
zirriborroak atera
nituen sakelatik. Printze
txikiak ikusi
zituen
eta irriz,
esan
zuen:
-Zure
baobab-ek badute aza
itxura
apur bat ..
- 0
Ene baobab-ekin hain
harro
nengoen
81
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 78/94
-
Zure
azeria .. ,
belarri
horiek .. , badute
adarren
antz
:q ur b t ... ,
eta
luzeegiak dira
ta irri eginez
jarraitu
zuen.
-
Ez
zara
zuzena,
ene gizontxo,
nik
boa
itxiak eta boa
ir ' I
iak besterik
ez
nekien marrazten.
- Oil Ongi da esan zuen-,
haurrek badakite.
Muturreko
bat marraztu nion
arkatzez.
Eta
bihotza
ilundu
egin zitzaidan
luzatu
nionean:
-
Nik
ezagutzen ez ditudan
asmoak dituzu
..
Baina
ez
zidan ezer
erantzun.
Honela
esan
zidan:
- Dakizunez, bihar urtebete izango
da
.. Lurrera jausi
nintzela.
Gero,
isilune
baten ostean, berriro jarraitu zuen:
-
Hemendik
oso
hurbil
jausi nintzen ..
Eta lotsagorritu egin
zen.
Eta berriro, arrazoia ez
banekien
ere,
nahigabe
bitxi bat
H
'
ntitu
nuen.
Alabaina,
galdera
bat
sortu
zitzaidan:
- Beraz,
nik
ezagutu zintudan
goizean,
ez zenbiltzan,
b t rik gabe, bakar-bakarrik eta bizitoki hurbilenetatik
mila
miliatara
Jausi
zinen tokira itzultzen
ari zinen?
Eta
printze
txikia berriro lotsagorritu zen.
Eta, zalantzak joa, honela jarraitu nuen:
-
Beharbada,
urteurrena
dela eta
.. ?
Printze txikia
beste behin lotsagorritu
zen.
Sekula
ez
zituen
galderak erantzuten,
baina
norbait gorritzen denean
«bai»
esan nahi
du, ezta?
i
ene esan
nion-. Beldur naiz
...
Baina berak erantzun zidan:
- Orain lan egin beharra daukazu. Zure aparatura
itzuli
b
har duzu.
Nik hemen
itxarongo dizut. Etor zaitez bihar
iluntzean
..
82
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 79/94
Baina ni ez
nengoen lasai. Azeria
nuen gogoan. Bakarren
batek hezi zaitzan utziz gero, negar
apur
bat egiteko
arriskua
egoten da ..
XXVI
Putzuaren alboan, harresi
zahar
baten hondakinak zeuden.
Biharamun iluntzean, lanetik
itzuli
nintzenean,
han
goian
eseria,
hankak dilindan, printze txikia ikusi nuen.
Eta
solasean sumatu
nuen:
E z al
zara oroitzen? z ioen .
Ez da hementxe ze
hazki
Inondik
ere
beste ahots batek erantzun
zion,
zeren
jaulki
baitzuen:
-Bai
Bai
Eguna gaur
da,
baina
ez
hemen bertan
..
Harresira bidean jarraitu nuen.
Ez
nuen pertsonarik
ikusten, ez entzuten. Eta,
hala
ere, printze txikia berriro
mintzatu zen:
- ...Bistan da. Harean ene aztarnak non hasten
diren
ikusiko duzu.
Niri
han itxarotea besterik ez duzu. Gaur
gauean, han egongo naiz.
Harresitik
hogei
metrora
nengoen,
artean
ezertxo
ere
ikusten ez
nuela.
Isilune baten ostean, printze txikiak jarraitu egin zuen:
-Pozoi ona
al
duzu? Ziur
al zaude
ez dudala luzaroan
sufritu
beharrik izango?
Bihotza urraturik geratu nintzen, baina ezin, bada, ezer
ulertu.
83
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 80/94
- Orain, zoaz ...
esan
zuen-.
Berriro
jaitsi nahi dut.
Orduan
ene begiak
harresiaren
oinera
zuzendu, eta jauzi
'gin
nuen Hantxe
zegoen, printze
txikiarengana
luzatua,
hogeita
hamar segundotan
edonor akaba dezakeen suge
hori
horietako bat. Lasterka hasi
nintzen,
pistola
ateratzeko
·1
ua
s
akelan sartzen nuen bitartean,
baina
ene zaratarekin
Hugea leun lerratu zen
harean,
amaitzen
ari
den
ur
turrusta
b
ten gisa
,
eta, presa handiegirik
gabe,
metalezko hots
ahul
at
eginez, harri artean desagertu zen.
H
arresiraino
garaiz
iri
tsirik,
besoetan
hartu
ahal
izan
n
uen
ene gizontxoa, une hartan elurra
bezain zuri
zegoena.
- Zer
kontu
dira hauek Orain
sugeekin
ere mintzatzen
zara
Be
ti
soinean zeraman
bufanda
askatu
nion. Lokiak
busti , eta edaten
eman
nion. Eta orduan ez nintzen
besterik
gal
d
egiteko gai
izan.
Tinko begiratu zidan, besoekin lepoa
ng
u
ra
tzen
zidala.
Eskopetaz tiro
egin,
eta
hiltzear
dagoen
Lx
oria
ren bihotza nola,
halatsu
sumatzen
nituen
printze
ikiaren
pilpirak.
Esan zidan:
- Pozten
naiz
zure
makinak
falta
zuena topatu duzulako.
txera
itzuli ahal
izango
zara
..
-
Nolatan dakizu zuk
hori?
Horixe
jakinarazi
nahian
joan nintzaion, hain
zuzen
re, itx
aropen guztiak galduak
banituen
ere,
lana
amaitzea
lortu
bainuen.
Ez zion
ene
galderari erantzun, baina gaineratu
zuen:
- Ni
ere gaur itzultzekoa
naiz
neure
etxera
..
E ta gero, malenkoniatsu:
- Askoz urrunago dago , askoz zailagoa da ..
Ohartzen nintzen zerbait miresgarria
gertatzen
ari
zela .
Ene besoetan haur txiki baten antzera
estutu
nuen
,
84
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 81/94
Orain z z... esan z
uen .
Berriro
jaitsi nahi
dut.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 82/94
La
, ha
la
ere bazirudien handik
amildegi
batera irristatzen
z i l a eta nik ezin niola eutsi
..
B
girada serioa
zuen,
urrun
baino urrunago galdua:
-
Zure
arkumea
daukat.
Eta arkumearentzako kutxa ere
bndaukat. Eta
muturrekoa
..
Eta malenkoniaz egin zuen irribarre.
Luzaroan egon nintzaion zain. Apurka-apurka here
on
ra etortzen
ari zela
sumatzen
nuen:
- Beldurtu egin zara ezta gizontxo?
Bistan zen beldurrak
hilik
egona zela. Baina
eztitasunez
gin
zuen
irri:
- Gaur gauean beldur
handiagoa
izango dut ..
Halabeharraren sentimenduak berriro ere izozturik
utzi
n
induen. Eta
aurrerantzean
irri hura berriro entzuterik
iz ngo ez nuela pentsatzea ezinezkoa zitzaidala ulertu nuen.
Basam
ortuko iturri bat bezalakoxea
zitzaidan.
ne
gizontxo,
berriro
entzun
nahi
nuke zure
irria
..
Baina
esan
zidan:
aur gauean urtebete izango da.
Iaz
jausi
nintzen
L 1 iaren gain-gainean egongo da ene izarra ..
ne
gizontxo amesgaizto bat al da sugearen eta hi-
tzorduare
n eta izarraren kontu hori
guztia?
Baina ez zion ene
galderari
erantzun. Esan zidan:
a
rrantzizkoa hori
ez
da
ikusten
..
-Jakina
..
-Lorearekin berdin gertatzen da. Izar batean dagoen
lore
bat
maite
baldin
baduzu
atsegina da gauean zeruari
begiratzea. Izar guztiak
loretan
claude.
- Jakina ..
-
Urarekin berdin gertatzen
da.
Txirrika eta soka
zirela
medi
o
zuk edateko
eman zenidana musika
bezalakoxea
86
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 83/94
zen .. Oroitzen
al zara?
Ederra zegoen, gero.
- Jak ina ..
-Gauari,
izarrei
begiratuko diezu. Ene bizitokia txikiegia
da
lorea
non
dagoen
erakutsi ahal
izateko.
Horrela
hobe.
Ene
izarra, zuretzat, izarretako
bat
izango da. Horregatik atsegin
izango
duzu izar
guztiei
begiratzea .. Denak lagun izango
dituzu. Eta
gainer
a opari bat egingo dizut ..
Irri
egin zuen berriro.
-A i ene
gizontxo,
zein
atsegina zaidan zure irria
entzu
tea
-Horixe
izango
da,
ba,
ene oparia
..
Urarekin
bezalaxe
izango da ..
Zer
esan
nahi duzu?
-Jendeak berdinak ez diren
izarrak
nahi ditu. Batzuen-
tzat, bidaiarientzat,
izarrak
gidariak dira. Bestetzuentzat,
argi txikiak baino ez.
Beste
batzuentzat, jakintsuentzat,
arazoak
dira. Ene negozio
gizonarentzat
urrea
ziren.
Baina
izar
guzti-guztiak
isilean
daude.
Zuk
izango
dituzun izarrak
ez ditu beste inortxok
ere
izango ..
Zer esan nahi duzu?
-Gauez,
zeruari
begiratzen
diozularik, ni haietako ba-
tean biziko naizenez
eta
haietako batean
irri
egingo dudanez,
zuretzat izar guztiak
irriz
arituko balira
bezala
izango da.
Irri egiten
dakiten
izarrak edukiko dituzu zuk
Eta
irri
egin
zuen
berriro.
E t a
kontsolaturik sentitzen
z ~ r e n e n beti
lortzen
dugu kontsolamendua), pozik egongo zara ni ezagutu izanaz.
Beti izango zara ene adiskidea. Nirekin batera irri
egin
nahi
izango duzu.
Eta
batzuetan leihoa zabalduko
duzu, besterik
gabe,
atseginagatik.
Eta zure
lagunak
harritu egingo
dira
zu
zeruari
hegira
eta
irriz
ikustean. Orduan
esango
diezu:
87
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 84/94
uHai ,
izarr k,
b
ti irria
eragiten
didate
». Eta erotzat hartu-
1o
~ H
Luzt . Horra ene bihurrikeria ..
~ a
irri
gin
zuen
berriro.
I
z
rren
ordez, irri
egiten
dakiten kriskitin fiimifio
pila
•m In nizu bezalaxe izango da ..
~ irri
egi
nez
jarraitu
zuen.
Horren
ostean, berriro ere
I
op \La
ilundurik:
-
aur
gauean
. . badakizu, ez zaitez etorri.
- Ez zaitut utziko.
-
inaze
z
nagoela irudituko zaizu
.. ,
hilzorian
nagoela.
nla da. Ez zaitez hori ikustera
etorri,
ez du merezi ..
- z
zaitut
utziko.
ina bera kopetilun zegoen.
-
Ha
u ... sugearengatik ere badiotsut. Ez dizu
heldu
b •h r ... Sugeak makurrak dira. Atsegin hutsagatik ziztatzen
dul
..
.
-
Ez
zaitut
utziko.
Baina
zerbaitek
lasaitu zuen:
- Egia da
bigarren
ziztadarako ez
dutela
pozoirik izaten ..
~ a u hartan ez nuen
abiatzen
ikusi. Isilpean
aienatu
zen.
Bera
hnrrapatzea
lortu
nuenerako,
irmo zihoan, urrats azkarretan.
au
besterik
ez
zidan
esan:
-
Oi Hor zaude
..
Eta eskutik heldu
zidan
. Baina
berriro
nahigabetu zen:
- Gaizki egin duzu. Sufritu egingo duzu. Hil
egin
naizela
'mango
du, eta
hori
ez
da horrela izango
..
Ni isilik nengoen.
-
Ulertzen al
duzu?
Urrunegi
dago.
Ezin dut
gorputz
hau
•raman. Astunegia da.
88
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 85/94
Ni isilik nengoen
Bertan
behera utzitako
zuhaitz
azal
zahar
bat beza-
lakoxea izango da. Zuhaitz azal zaharrak ez dira
tristeak
Ni
isilik nengoen
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 86/94
Are gehiago nahigabetu
zen.
Baina beste
ahalegin
bat
gm zuen:
- Polita izango da, ikusiko
duzu. Nik
ere izarrei
begira
tu
ko diet.
Izar
guztiak
txirrika herdoildua duten
ur-putzuak
izango dira. Izar guztiek edaten emango didate ..
Ni isilik nengoen.
Ra i n libertigarria izango da Zuk
bostehun
milioi
kriskitin izango dituzu, nik bostehun milioi iturri ..
Eta
hera ere isildu egin zen negarrez ari
baitzen
..
- Hor da. Utzidazu urrats bat ematen,
neuk
bakarrik.
Eta, beldurraren beldurrez, eseri egin zen.
Esan ere egin zuen:
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 87/94
-Badakizu
.. , ene lorea .. , arduraduna naiz Eta hura
hain da ahula Eta hain xaloa ... Munduaren aurrean
babesteko lau arantza
kaxkar
ditu ...
Zutik ezin egon,
eta neu
ere
eseri egin nintzen.
Esan
zuen:
-Horra .. Amaitu da ..
Zalantza
une baten ostean,
berriro
zutitu zen. Urrats
bat
aurrera. Ni ezin nintzen
mugitu.
Beraren orkatilaren
ondoan
dirdai hori bat besterik ez
zen izan.
Une
batez geldirik egon zen. Oihurik ez. Eztiki
jausi zen, zuhaitzak jausten
diren
gisan. Hotsik ere ez
zuen
atera
harean.
XXVII
Eta
harrezkero sei urte
igaro
dira
... Orain arte ez dut
historia
hau
sekula kontatu.
Berriro
ikusi ninduten lagunak
ikaragarri
poztu
ziren ni bizirik ikustean. Triste nengoen,
baina esaten nien: «Nekea
da
..
»
Orain apur
bat
kontsolaturik nago. Hau da .. , ez guztiz.
Baina nik ongitxo dakit
egiaz
here planetara itzuli zela,
egunsentian
ez
bainuen
haren gorpurik aurkitu. Hain
gorputz
astuna ere ez zuen .. Eta, gauez, atsegin dut
izarrak
entzutea.
Bostehun
milioi
kriskitin
dirudite
..
Alabaina, oso gauza m i r e s g r r i ~ gertatu da. Printze
txikiarentzat marraztu nuen muturrekoari larruzko
uhala
eranstea ahantzi zitzaidan Sekula ezin izango du
arkumea
lotu. Hala bada,
neure
buruari galdegiten diot: «Zer gerta
tuko ote zen haren planetan? Baliteke arkumeak
lorea
jan
1zana ..
91
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 88/94
Ez
tiki j usi
zen
zuh itz k j usten
diren gisan.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 89/94
Batzuetan pentsatzen dut: «Seguruenik ez
Printze
txi-
kiak
gauero
sartzen du here lorea kristalezko
babesgarrian
eta
arretaz
zaintzen du arkumea ..». Orduan zoriontsu
izaten
naiz.
Eta
izar
guztiek
eztiki egiten
dute
irri.
Batzuetan pentsatzen dut:
«Noizbehinka
distraitu
egiten
da
bat eta
behin
gertatzea aski da Gau batean kristalezko
babesgarria
ahantzi du edo arkumea gauean
hotsik atera
gabe irten
da
... ».
Orduan kriskitin
guztiak negar
maiko
bihurtzen dira ..
Misterio
handia da hori. Printze txikia maite duzuenontzat
niretzat
bezala
unibertsoa
ezin
da berdina izan baldin eta
hor nonbait batek daki non ezagutzen ez dugun
arkume
batek arrosa bat
jan
badu edo ez ..
Begiraiozue zeruari.
Galdegiozue zeuen buruari:
«Arku-
meak jan ote
du
lorea bai edo ez?».
Eta
ikusiko duzue nola
aldatzen den guztia ..
Eta pertsona nagusi bakar batek ere ez du
sekula
uler-
tuko zein garrantzitsua
den
hori
93
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 90/94
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 91/94
Ene ustetan, hauxe da munduJ o
pni
M II III
ederrena
eta
tristeena. Aurr o Ol'l'illldt lw
bera
da, baina berriro marr
ztu
dtll i
hobeki
erakustearren.
Lurr
n,
lu
1111 111
1
agertu
zen
printze
txikia,
h
mt
nt.
xt
dt
gertu.
Begiraiozue
paisaia honi arr tnz , llnl'l,
lll
'll ,
egunen batean
Afrikara
bidaiu
hut. l ll iln11
baldin baduzue, ziur
egan
zaii zt( 11 1 ZIIIP'
tu
egingo duzuela. Eta, noizb it hod.il
rotzea
suertatzen
baldin
baz izu( , t
liTI
nl
eskatzen
dizuet,
ez izan pre aril , iL x
lli
'
OII
ezazue
apur batean izarraren
zpi-
nzpin11
Orduan haur
bat
inguratzen b ldin hnzni
zue, irri
egiten
badu, ile urre kol r
II hncht
,
galdeginez gero erantzuten ez badu , IHIJ Il
-
hala igarriko diozue nor den. Haln hndn ,
adeitsuak izan Ez
nazazue
hain tri HL{
l'i
utzi: lehenbailehen idatz iezadazu printz •
txikia
itzuli dela esateko
..
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 92/94
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 93/94
Abenturak alde batera utzirik libu
ru honek bakardadea eta adiskidetasu
nari
buruzko
hausnarketa pausatu
poetikoa eskaintzen digu; haztearekin
batera, haurtasuna
bertan
behera ez
uztea
proposatzen digu, baldin eta
haurtasuna galderekin irudimenarekin
xalotasunarekin benetakotasunarekin
lotzen bacia. Horregatik guztiagatik
haurrentzat baino gehiago helduentzat
idatzi den haur baten historia irudi
dezake edota haurrek helduekin batera
irakur dezaketena. Bestalde jakitunek
Saint-Exuperyren lter ego ikusi uste
izan clute bai narratzailearengan bai,
batik bat Printze txikiarengan; halaber
arrosa bere emaztearekin identifikatu
clute eta badirudi egileak hari eskaini
nahi izan ziola
Printze
txikiaren biga
rren partea baina asmo
hori hutsean
geratu zen zeren Frantzia menderatuak
eta hegazkinekiko
grinak
hartaraturik,
pilotu
idazleak azken hegaldi
bat
egin
baitzuen Grenoble eta Annecy-ko esku
aldeak fotografiatzeko
1944-VII-31).
Ez Saint-Exuperyren hegazkina ez gor
pua printze txikiarena bezalaxe ez ziren
lur gainean agertu.
7/25/2019 [Баскский] Printze Txikia
http://slidepdf.com/reader/full/-printze-txikia 94/94