1

اضفلئ:وتہب

اضفلئ:وتہب 2

3

اضفلئ:وتہب

رضوری::لیصفت

اضفلئ:وتہب : وظع

ہیلعہللتمحارتخ:اصبح:رضحت:ومالان:اشہ:میکح:دمحم:اعرػ:ابہلل::دجمد:زامہن::: : واظع:

ریپ:ء:ربوز1987اتسگ:: 3اطمقب: ھ14۴7ذی::اہجحل:: 9: اترخی:وظع::

دیماؿ:رعافت : وظعاقمؾ:

22 : ااشتع اترخی ء2۴15 ونجری14اطمقب ھ1436ؽ:رعیب:االو

رکایچ،2البک::،:اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف،:نشلگ:اابقؽ،رشن:و:ااشتعۂبعش : زری:اامتہؾ

92.316.7771051+ اور92.21.34972080+راہطب::11182وپٹس:سکب::

khanqah.ashrafia@gmail.comای:لیم:

ؿ،رکایچ،:اپاتسک2بتک:اخہن:رہظمی،نشلگ:اابقؽ،:::البک: : انرش

اقرنیئ:ونیبحم:ےس:زگارش

زری:رگناین:خیش:ارعلب:وامجعل:اعرػ:ابہلل:رضحت:ادقس:ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ::ینپاخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:رکایچ:ا

اخاقنہ:ادمادہی: رکدہ:امتؾ:اتکوبں:یک:اؿ:یک:رطػ:وسنمب:وہےن:یک:امضتن:داتی:ےہ۔:عیاصبح:ونر:اہلل:رمدقہ:یک:اش

رۃمح:اہلل:ہیلع:یک:رطػ: :وہےن:وا ی: یس: یھ:رحتری:ےک: دنتس:اور:رضحت:واالعیارشہیف:یک:رحتریی:ااجزت:ےک:ریغب:اش

وسنمب:وہےن:یک:ذہم:داری:اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:یک:ںیہن۔

شش:یک:اجیت:ےہ:ہک:خیش:ارعلب:وامجعل:اعرػ:ابہلل:دجمد:زامہن:رضحت:ادقس:اس:ابت:یک:یتح:اولعس:وک

اس:اکؾ::! ادمحلہللیک:اتکوبں:یک:ابطتع:اور:رپوػ:رڈیگن:ایعمری:وہ۔ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ:اصبح:ونر:اہلل:رمدقہ:

اور:نگل:ےک:: نی:د ین:بذےرشن:و:ااشتع:ںیم:فلتخم:املعء:اور:امرہاخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:ےک:ۂبعش:یک:رگناین:ےک:ےیل

رسااجنؾ:دے:رےہ:ںیہ۔:اس:ےک:ابووجد:وکیئ:یطلغ:رظن:اےئ:وت:ازراہ:رکؾ:علطم:رفامںیئ:اتہک: اسھت:اینپ:دخامت

اجرہی:وہےکس۔::دصۂق:ےیلہ:ااشتع:ںیم:درہ :وہ:رک:اک:ےک:دنیا

دمحم:اامسلیع)ومالان(

ا:ہفیلخ و:ہریبن ہیلعہللتمحرضحت:واال:ز:تعمج

اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف،انمظ:ۂبعش:رشن:و:ااشتع

اضفلئ:وتہب 4

شیپ:ظفل

ذی:اہجحل::9رضحت:ادقس:ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ:اصبح:داتم:رباکمہت:اک:ایبؿ:وج:

:اطمقب:14۴7 ::1987اتسگ::3ھ :ےجب:دؿ:ء :وبتق:ایگرہ :اقمبؾ:دیماؿ:رعافت، :دوہبنش، ربوز

رعافت:ےک:ومعق:رپ:وہا۔:ووقػ

رمبت::

ےکی:از:دخاؾ:رضحت:ومالان:میکح:دمحم:ارتخ:اصبح:داتم:رباکمہت

ؤؤؤؤ

5

اضفلئ:وتہب

اضفلئ:وتہب

ده مح

وح نح صح ن رح ل عح ل

ل و س یم ر کح ال

یطن احعوذ با جی ہلل منح الشح ارلح

حی بس حمن ارلح م اہلل ارلح

ا ولىنح تح محا احن منح ا وح ارحح حنح ل

فا وح اغ نح ف عح

1 وح اع

؎

:ہک ::وچں :اعتیل:اہیںاج :اہلل :بس:وک :رتمح:یک:ےس:اعمیف:مہ :اور :اوررفغمت

:تیاج:اس:ا:۔:اس:ےیلاجںیئ:ےیےہ:ہک:مہ:بس:اعمػ:رکد:یہیدروخاہ :رکان:ےہ:اور:دصقم:

:یاور:رفغمت:اور:رتمح:اطع:رفامےن:اک:رساکر:اعمیف:ےن:اینپ:اہلل:اعتیل:ےہ،:سج:ںیم:اک:ااختنب:ایک

انگہ:رسزد::ےہ۔:بج:ااسنؿ:ےس:وکیئ:داع:اھکسیئ:کیاےنپ:دنبوں:وک:ا:ورےہ:ا:ایومضمؿ:انزؽ:رفام

۔اور:اچروں:وگاہ:رقاؿ:ےس:اثتب:ںیہ:وہےت:ںیہ:روہات:ےہ:وت:اچر:وگاہ:ایت

زنیم:ےہ:الہپ:وگاہ:

:زنیم:زنیم:سج: :وہات:ےہ:وہ :رسزد :نب:اجیت:رپ:ااسنؿ:ےس:انگہ :ایک:ےہ۔:دلیل:وگاہ

ت یحومحئذ ؟ےہ ہحا تحد ارح بحاحخ

2؎ ززلاؽ:وسرۂ۔رکے:یگ:ؿایب:ںیربخ:اینپ:سج:دؿ:ہک:زنیم

تشپ:رپ:وج::یک:ہک:زنیم:رفامیئ:ؿایب:ہیوملس:ےن:احصہب:ےس::اہلل:ہیلع:وضحر:یلص:ریسفت:یک:تیاس:ا:یک

۔:اہشدت:دے:یگ:اؿ:یک:زنیم:ہی:اامع:ؽ:ولگ:رکےت:ںیہ

3؎

:ںیم:اکیرڈرر:ویکں:ہک:پیٹ:،اصػ:وہایگ:ےس:اس:اک:اعمہلم: یھ:اکیرڈرر:لک:پیٹ:اج

:سایق: نیوہاجان:رق:بس:پیٹ:ںیم:زنیم: ذہلا:،ںیہ:یک:ےک:ادنر:یہ:وہ:زنیم:،ںیہ:ہولاہ:وریغ:ںیوج:زیچ

؟ےہایکدورسا:وگاہ::۔اورےہ

286:البقرۃ ؎1 4:ازلزلال ؎2 (4)ازلزلال ،10/322:یالمظہر ریالتفس ؎3

اضفلئ:وتہب 6

اا

ضع ںیہ:: دورسا:وگاہ:ا

ومح احل ل یح عح

ت

اح نح

ا نح

اہہ وح تکحلم وح یدیہ احف

ا کحانوا لہ بمحد احرج ہح

حش ونح وح ت

سب

؎4﴾۵۶﴿ یحک

::::::::اور:اؿ: ::::::: :::::: اج:ےک:دؿ:مہ:اؿ:ےک:ہنم:رپ:رہم:اگلدںی:ےگ،:اور:اؿ:ےک:اہھت:مہ:ےس:ابت:رکںی:ےگ،:::::

ےک:اپؤں:وگایہ:دںی:ےگ:ہک:وہ:ایک:امکیئ:ایک:رکےت:ےھت۔:

:وہےئ:ںیہ:نج :ہ :ےس:انگ اا

ضع: یھ:ا اا

ضع:ا :رویم:ںید:ےک:دؿ:وگایہ:تمایق:وہ :ومالان : ےگ۔

؎ ::رفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:رۃمح

رحاؾ زمغہ: اؾ رکدہدی::وگمشچ::

اںیھکن:وگایہ:دںی:یگ:ہک:اے:دخا!:اؿ:اوھکنں:ےس:اس:ےن:طلغ:اکؾ:ایک:اھت،:دب:اگنیہ:یک:یھت۔

:::: وگدی::::::دیچہ::: وگش::::: االکلؾ:::::: وسء اؾ:

اگےن:ےنس۔:،ںینس:ےگ:مہ:ےن:ںیتبیغ:ںیہک:اکؿ

اؾ ہوبدیس ںینچ نم: دیوگب بل

۔ےیکےک:انگہ::مسق:اور:اسےیلےگ:مہ:ےن:رحاؾ:وبےس::ںیہک:وہٹن

اؾ: دیہ:د دز::ںینچ نم:دی:وگدہ :

۔:یک:یےگ:ہک:مہ:ےن:اس:رطح:وچر:ںیہک:اہھت

اامعؽ::کین:یہ:ےسیےگ۔:ا:ںید:وگایہ:ں: یھؤےئگ:وت:اپ:ےیلےک::ےنھکید:ں:امنیسؤرطح:ارگ:اپ:ایس

امہرے::اس:ےک: یھ:رےہ:ںیہ وج:اکؾ:وہ:ہفل:ںیمدزم:،وینم:رعافت۔وگاہ:ےتنب:ںیہ: یھ:ےیلےک:

۔رےہ:ںیہ وہروگاہ:ایت

:وگاہ:رفےتش:ںیہ:ارسیت:اور

اما کحاتب ک حح ر

ونح ﴾۱۱﴿ ی

یحعلحم

حف ا ت نح مح

ل ؎5﴾ ۱۱﴿ عح

وہ:سعمز:)رفےتش(:ےنھکل:واےل:،:وج:اہمترے:اسرے:اکومں:وک:اجےتن:ںیہ۔

65:یس ؎4 11،12:االنفطار ؎5

7

اضفلئ:وتہب

ا:اامعؽ:وچاھت

:ےہ:وگاہ:انم

﴿ ة ف نشح

ح 6﴾۱۱وح اذحا الص

؎

ا

اجںیئ:ےگ۔ےیاامعؽ:وھکؽ:د:اوربج:انم

:ےگ:وت:ایک:وہاجںیئ:ےک:دؿ:شیپ:تماچر:وگاہ:امہرے:اورپ:ایق:ہیوہات:ےہ:ہک:بج::اوساؽ:دیپ:ذہلا

اؿ:ےک::رکےکچ،:ایک:راجونں:رپ:ملظ:رکےکچ:اور:اےنپ:الخػ:وگاہ:ایت:وہ:ولگ:وج:اینپ:؟رکان:اچےیہ

:؟ذہلامتخ:وہاجےئ:وہں:اور:وگایہ:ےک:دؿ:ہن:شیپ:تموگاہ:ایق:ہیےہ:ہک::یسیوصرت:ا:وکیئ:ےیل

سج::،وتہب:ی:ینعیاراشد:رفامد:اتم:ےک:ےیل: یھ:رتبیک:وملس:ےن:اس:یک:اہلل:ہیلع:رسور:اعمل:یلص

سج::،رشاطئ:ےک:اسھت:وہ:وتہب:اینپ:نکیل:۔لقن:رکوں:اگ:اؿ:اشء:اہلل:فیرش:ثیےک:قلعتم:دح

اس:رطح:،رشط:ےہ:دنبوں:ےک:وقحؼ:ںیم:کیاور:ا،اہلل:ےک:وقحؼ:ںیم:ںیہ:رشںیط:نیت:یک

۔:وہںیئلک:اچر:رشںیط

7؎

ےہ:ہک:بس:ےس:ےلہپ:وت:اس:انگہ:ےس:اگل:وہاجےئ۔::ہیرشط::یلہپ:ےک:وقحؼ:ںیم:اہلل

اح ح ن ل

ن عح عح یحق

ۃ ص ع مح ال :انگہ:ںیم:ںیہن:ہییح :ہک:اسیج:،ےہ:اور:وتہب:وتہب:رکراہ:ےہ:ہک:احتل

اور::!ےہ:اک:زامہن:اایگ:ایینرع:ایک:!ےہ:یئے:ایح:ایک!ۃح وح ق الح وح لح و حح الح ہک::ضعب:ولگ:ےتہک:ںیہ

الوحؽ:امہرے:سفن:رپ::اسی۔:اڑپےتھ:اجرےہ:ںیہ:اور:الوحؽ: یھ:اجرےہ:ںیہ: یھ:ےتھکیوک:د:وخانیت

دے۔ ےہ:ہک:انگہ:وھچڑ:ہیرشط::وخد:الوحؽ:ڑپاتھ:ےہ۔:ذہلا:بس:ےس:یلہپ

::دورسی اح ےہ:ہک::ہیرشطح عح مح دح ن یح ن :دؽ:ںیم:اہح ی ل :رپ :ادناتم:دیپ:اس:انگہ

ےن::ںیم:!وہاجےئ:ہک:اہےئ:ادنھک:اور:مغ:دیپ:ےہ:ہک:دؽ:ںیم:ہی فیرعت:وہاجےئ۔:دناتم:یک

:قح:ادا:ںیہن:ںےن:ویک:نسحم:اور:اپےنل:واےل:امکل:ےک:ااسحؿ:اک:ںیم:ےسیا:؟رک ی:انالیقئ:ہی ےسیک

:وت: یھ:وہیت:ہک:ارگ:دوزخ:ہن: یھ:رفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:رۃمح یاالتم:اھتون:رضحت:میکح:؟ایک

رکے۔::ااسنؿ:انرفامین:ااسحؿ:رکےن:واےل:امکل:یک:ےسیرشاتف:ےک:الخػ:اھت:ہک:ا:دنبوں:یک

اھت:ہک:مہ::ہیعبط:اک:اقتاض::ہک:رشاتف:اور:اؿ:ےک:ااسحانت:امہرے:اورپ:اےنت:ںیہ:راک:ایپ:اہلل:اعتیل

11: یرالتوک ؎6 بریوة ،داراحیا:الرتات ،باب بیان النقصان یف االیمان ،2/346:رشج مسلم للنووی ؎7

اضفلئ:وتہب 8

وک:ڈڈنا:وت::ںابک:وٹیب:میرک:وکیئ:ےسیج:،تبحم:اک:اعمہلم:ےہ:اہلل!ہیاؿ:وک:انراض:ہن:رکےت۔:احبسؿ:

اتہک:ےہ:ہک:ااب:وک:انراض:ہن::یہی اٹیب:فیوت:رش:ااسحانت:ںیہ:اوالد:رپ:اس:ےک:ااہتنیئ:امرات:نکیل:ںیہن

۔رکو:ہک:مہ:رپ:اؿ:ےک:ااسحانت:تہب:ںیہ

اح ےہ:ہک::ہیرشط::یرسیت:یک:وتہب ا اح م از ا جح م ز عح مح ز ع یح ن

ح ا دح و ع یح الح ن اہح ی ل

اھٹؿ:ےل:ہک:اچےہ::رکوں:اگ۔:دؽ:ںیم:ںیہن:انگہ:یھبک:ہیاب::!اہلل:ایہتخپ:زعؾ:رکےل:ہک::اد بح اح

:ہن::اب:یھبک:نکیل،رےہ:اجؿ:اجیت اس:انگہ:ےک:اپس:ہن:وکٹھپں:اگ۔:وتہب:رکےت:وتق:رھپ:انگہ

ےہ۔::وٹٹ:اجےئ:وت:تسکش:زعؾ:الخػ:زعؾ:ںیہن:دعب:رھپ:ارگ:یھبک:ےکرکےن:اک:ارادہ:اکپ:وہ۔:اس:

:اھت۔:تسکش:ارادہ:الخػ:ارادہ:ںیہن:ایک:ںیہن:ےہ:ہک:زعؾ:یہ:ںیہن:دلیل:تسکش:زعؾ:اس:ابت:یک

وہ:وتہب::،ےک:الخػ:ںیہن:ےارگ:وٹٹ:اجےئ:وت:وہ:اراد:دعب:ںیم:اچےیہ،ےہ۔:اس:وتق:ارادہ:وہان:

اجےئ۔:ٹوٹاچےہ:الھک:دہعف:،وبقؽ:وہیئگ

رس: اصبح:ےس:اہک:ہک:کیےک:دعب:ا:ؿایب:۔اھت:ایک:ؿایب:ےن:ڈاھہک:ںیم:ومضمؿ:ںیم:ہی

:وت:اوہنں:ےن:اہک:ہک:وھبےنل:اک:ارادہ:ںیہن:!وھبانل:تم::ےل:اان:نکیل:یشیش:کیا:یک:لیت:ےیلےک:

ےہ::انگہ:ہن:رکےن:اک:وج:اج:ارادہ:ایک:ینعی۔:ھجمس:ایگ:ریصخش:رقت:ہیہک::وہیئ:ےہ۔:ےھجم:تہب:وخیش

:ہن:وہ،:سب:وتہب:یک:ےاس:اراد:،ےگ:ںیرک:ںیہن:ہک:اب:مہ:یھبک :وک:وتڑےن:اک:اس:وتق:ارادہ

ووسہس:ڈاےل:ہک:مت:وت:ابر:ابر:وتہب:وتڑےت:رےتہ:وہ۔:وت::ؿاچےہ:اطیش:،ےہ:اانت:اکیف:ےیلےک::وبقتیل

:وتہب:ےس:وکیئ :رشب:،رحج:ںیہن:اس:ووسۂس:تسکش ےک:ابراہ::اور:زدنیگ:تیاچےہ:اےنپ:فعض

:وتہب:رپ:اقمئ:ہن:رہ:ںیکس:نیقی یھ:وکوبں:ےس:اک:رجت:وتہب::نکیل:،ےگ:وہ:ہک:مہ:اس:زعؾ وبتق

:ہن:وہ:وت:ے:اس:اراد وہاگ۔::ارادۂ:تسکش:ںیہن:،ااسحس:فعض:وہاگ:ہیوک:وتڑےن:اک:سب:ارادہ

زعامئ:وٹٹ::ےےس:ریم:انالیقئ:یاک:ااسحس:وہات:ےہ:ہک:زہاروں:ابر:ریم:یزمکور:وک:اینپےدنب

ےہ::وتہب:اک:ارادہ:ایک:ہیےن:وج::ںیم:!ہہک:دے:ہک:اے:اہلل یہیےس::اس:وتق:اہلل:اعتیل۔:ےکچ:ںیہ

؎ ورہن:،ارادہ:رکراہ:وہں:ہی ہکلب:اک:ےک:رھبوہس:رپ:ںیم:اطتق:ےک:رھبوہس:رپ:ںیہن:اینپ

ازامےئ:وہےئ:ںیہ:ریمےابزو::ہی

۔:مہ:زامےئ:وہےئ:ںیہا:ےارادے:ابراہ:ریم:ےریم:،ہیدہ :وابزو::ہی !اتہک:ےہ:ہک:اے:اہلل:وہ

9

اضفلئ:وتہب

:ےہ:ایرفام:اور:اک:ےن:مہ:وک:فیعض:وت:زمکور:ںیہ

ع وح ان ضح سحن

؎8 یفاخلقح اال

:فیعض:،ےہ:ہک:ااسنؿ:فیعض وہاگ،:اور:ارادہ:وت::فیعض:ےہ:وت:اس:اک:زج: یھ:سپ:بج:ااسنؿ:اک:ک

:ااتےہ:ہک:ارگ:وکیئ:ںیم:ثیدح:۔:اس:ےیلاک:وٹٹ:اجان:بجع:ںیہن:زیچ:اس:اک:زج:ےہ۔:ذہلا:فیعض

رھپ::رکوں:اگ،:نکیل:انگہ:ہن:ہیہ:رہزگ:دنیدؽ:ےس:ارادہ:رکات:ےہ:ہک:ا:،صخش:ابر:ابر:وتہب:رکات:ےہ

:ارصار:رکےن:واولں:ںیم :وہ :دض:ںیہن:یدض:،ینعیےہ:ںیہن:وٹٹ:اجات:ےہ:وت :دنبہ :وہ یےہ۔

الہکےئ:اگ۔::ںیہن

ادح یف عحان ح وح فح

غ حن استح

ح م محا احصحۃ ح ح مح

بعی وم سح یح

؎9 ال

اہیلع:اہلل::رۃمح:یومحمد:دغباد:دیس:العہم:اولیس:ہچ انچں ل ل محا فحعح وا عح صحم ی ل :ریسفت:یک وح

ےہ::ہی یوغل:ارصار ےہ۔:یوغل:ارصار :کیےہ:اور:ا:رشیع:ارصار :کیہک:ا:اراشد:رفامےت:ںیہ:ںیم

:ہیوت::انگہ:دس:دہعف:وہایگ:کیہک:الثم:ا

لغاا صخش:

ر ت ےہ:::ہی فیرعت:یک:رشیع:ارصار :نکیل،ےہ:م

وبحۃ التح فحار وحستغ

بدون اال

قحبی

لح ال قحامحۃ عح

احال

11؎

ےہ:وت::راتہ:وتہب:واافغتسر:رکاتیل:اور:ارگ:اقمئ:ںیہن،اافغتسر:اور:وتہب:ےک:رپ:اقمئ:رانہ:ریغب:ایئرب: یس

وہاگ۔::امشر:ںیہن:رپ:ارصار:رکےن:واولں:ںیم:صخش:تیصعم:ہیوہاجےئ:وت::ہعف: یھدارگ:زہار:

کھت:ےتکس۔:اعمػ:رکےت:رکےت:ںیہن:اہلل:اعتیل:،ارے:مہ:انگہ:رکےت:رکےت:کھت:ےتکس:ںیہ

ہیلع::اہللاصبح:رۃمح:رضحت:ڈارٹک:دبعایحل:ےک:رپاےن:ہفیلخ:ہیلع:اہلل:رۃمح یاھتون رضحت

اجات:ےہ،::اپاخہن:دنمسر:ںیم:بوس:الھک:ااسنونں:اک:اشیپ:ینعیرکوڑ::کیےک:ا:ہک:رکایچ:رکےت:ےھت:ایرفام

:اور:اس:یک:،:ولخمؼ:ےہ:کیےہ۔:دنمسر:ا:یتیاپاخہن:وک:اپک:رکد:بےہ:اور:بس:اشیپ:ومج:ایت:کیا

:یتیاپاخہن:وک:اپک:رکد:بےہ:ہک:الوھکں:ااسنونں:ےک:اشیپ:یاطتق:اہلل:ےن:د:ہی ںیمومج::کیا

:واہں:وکیئ :اس:یک:ےہ:اور رتمح::یک:ےہ:وت:اہلل:اعتیل:وہیت:امنز:حیحص:اامؾ:اہنرک:امنز:ڑپاھدے:وت

8؎ 28::النسا

یمیۃالقد ۃالمکتب ، باب االستغفار والتوبۃ ،214:المصابیمشوکۃ ؎9

بریوة ،دار احیا: الرتات ،4/61:روج المعاین ؎11

اضفلئ:وتہب 1۴

؟اپک:ہن:رکدے:یگ:ومج:امہرے:انگوہں:وک:ےسیک:کیا:دحمود:دنمسر:یک:ےک:ریغ

اع:اہلل:ےسیک:یامہر:،اگر:ںیہ ہہک:ارے:مہ:وت:ڑبے:انگ:ولگ:ےتہک:ںیہ:ضعبوبقؽ:رکے::د

ےہ:ہک::وتاعض:ولعمؾ:وہیت:یڑب:ہیاظبرہ:وت::؟ےشخب:اگ:اہلل:مہ:وک:ےسیک:،ےہ:وتہب:وٹٹ:اجیت:یابر:ابر:امہر:؟اگ

:اینپ:!اھبیئ :ارش:میکح:نکیل:،اک:ااسحس:ےہ:انالیقئ:اس:وک:وت:ڑبا :ومالان

ملتل

:ا :یلع:ػاالتم:دجمد

ربکتم:ےہ::ااہتنیئ:رگم:اتقیقح:،صخش:وتماعض:ےہ ہیہک:وصرات::رفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاصبح:اھتون

:رتمح:یک::یکاتھجمس:ےہ۔:اےنپ:انگوہں:وک:اہلل:اعتیل:رتمح:ےس:میظع:یک:اےنپ:انگوہں:وک:اہلل:اعتیلہک:

:ؿواہعق:ایب:کیتمظع:دے:راہ:ےہ۔:اور:اس:رپ:رضحت:ےن:ا:ایدہتمظع:اور:وتعس:اشؿ:ےس:ز

:انیےھجم:اعمػ:رکد:!رے:لیب:اہک:ہک:لیب بج:اڑےن:اگل:وت:،ایگ:رھچم:ھٹیب:کیرپ:ا:لیب:کیہک:ا:ایرفام

ہن:،ربخ:یک:ےنھٹیب:ےےن:اہک:ہک:ےھجم:ہن:ریت:اھت۔:اس:لیب:ایگ:رپ:ے:ااجزت:ھٹیب:گنیس:ےریت:ہک:ںیم

ہک:امہرے::ای۔:وت:رفاماور:بک:ایگ:ہن:اتلچ:ہک:وت:بک:اھٹیب: یھ:ارگ:وت:ہن:وباتل:وت:ےھجم:اتپ:،ربخ:اجےن:یک:ےریت

راتھک۔:ںیہن:تقیقح:رتمح:ےک:اسےنم:وکیئ:یک:ےک:دنمسر:اک:دنمسر:قح:اعتیل:اعمیص

ہک::االتم::رفامےت:ںیہ:میکح:نکیل:،اکؾ:نب:اجات:وت:اس:اک: یھ:وتہب:رکاتیل: یھ:ؿاطیش:ارگ

اھت:اور:: یھ:اھت:اور:اعرػ:اک:نیع:اس:ںیم:اعدب:اک:نیع:،ہن:اھت:نیع:کیا:،ےھت:نیع:نیت:ںیم:ؿاطیش

ےک::تایلک:،ںیہ:ایداس:وک::تےک:زجایئ:وتعیںرش:یک:ںاھت۔:اعمل:اانت:ڑبا:ہک:امتؾ:ویبن: یھ:اعمل:اک:نیع

۔:اور:اعرػ:اانت:ہک:ریہ:ںیہن:ےس:اخ ی:ےاس:ےک:دجس:زنیم:اسھت:اسھت۔:اور:اعدب:اانت:ڑبا:ہک:وکیئ

ج ا فحانحکح رح ث منہحر

11 یم فحاخ

؎

اع:امگن::احتل:ںیم:بضغ:یک:ےک:نیع:ےک:ومعق:رپ:اہلل:اعتیلد

:،وہےت:ولغمب:ابضغل:ںیہن:رث:اور:ااعفنؽ:ےس:اپک:ںیہات:اجاتن:اھت:ہک:اہلل:اعتیل:ویکں:ہک،راہ:ےہ

اع:وبقؽ:رکےن:رپ:اقدر:ںیہ:یریم:اس:وتق: یھ:ںیہن:اعقش:اک:نیع::سبنکیل:،رعمتف:یھت:۔:اینتد

:،اعقش:وہات:وت:اقمہلب:ہن:رکات:ہیارگ::،رمدود:ہن:وہات:ہیوہات:وت:رھپ::اھت:اس:ےک:اپس،:ارگ:اعقش:اک:نیع

:یقیقحاالسلؾ::اتہک:وج:ادؾ:ہیلع:رگڑپات:اور:ویہ:وہرک:دجسہ:ںیم:ےس:ے:نیچ:یگضانرا:یک:ہکلب:وبحمب

ا ینعیےن:اہک:اھت: نح فسح احن

ا لحمنح ا ظح بحنح رح

12؎ ۔وہاجیت:اعمیف: یھ:وت:اس:یک:رکاتیل:اسیارگ:ا:

وہاتکس::وہاجےئ:وہ:رمدود:ںیہناتبحم:دیپ:اہلل:یک:ےن:اھکل:ےہ:ہک:سج:ےک:دؽ:ںیم:املعء

34:احلجر ؎11

23:االعراف ؎12

11

اضفلئ:وتہب

:رفامےت:ںیہ:اعتیلویکں:ہک:اہلل:

ن ححدح م ن د یحرت وفح ینہ منکم عح ت فحسح

یحا

ہ بقحوم اہلل ب

وح یونحہ ب

ی

وقؾ::کیا:اہلل:اعتیل:ںیم:ےک:اقمےلب:اور:ابنیغ: نیےس:رمدت:وہاگ:وت:رمدت: نیےس:اےنپ:د:مت:ںیم:وج

:وہ:اہلل:اعتیل:ےگ:ہک:اہلل:اعتیل:ںیرک:ادیپ : ےگ۔:وت::ںیےس:تبحم:رک:اؿ:ےس:تبحم:رکے:اگ:اور

وہا:ہک::ؾرکوں:اگ۔:ولعم:اوقؾ:دیپ:یسیا:ہک:ںیم:ایگ:ایک:ؿایب:ںیم:ےک:اقمےلب: نیالہ:تبحم:وک:رمدت

وہےتکس۔:وہ:رمدود:ںیہن:ےیلاس:،الہ:تبحم:ابواف:وہےت:ںیہ

؎ :::اصبح:رفامےت:ںیہ:وخاہج

ےہ:اسیئ:ںیبج::ا :اس:در:یکوہں:اور:رشح:ںیم

ےہ وسدایئ رس: رس ہی:::: ںیہن زادہ: رس

دے۔: ےہ:ہک:اؿ:ےک:در:وک:وھچڑ:کشخ:اور:زادہوں:اک:رس:ںیہن:ےئ:الم:ہی ،اعوقشں:اک:رس:ےہ:ہی

ااھچ::ےس:املعء:ےن:اھکل:ےہ:ہک:الہ:تبحم:اک:اخہمت: یھ:تیوہات۔:ذہلا:اس:ا:رمدت:ںیہن:اعقش:یھبک

:ےکرمدتوں:::اور:اخہمت:اراب:وہات:وت:اہلل:اعتیلےتویکں:ہک:ارگ:الہ:تبحم:رمدت:وہاج:،وہات:ےہ

:اچےیہوک::ہک:اسنیکل:االتم:رفامےت:ںیہ:میکح:ےیلاعوقشں:اک:ذرک:ہن:رفامےت۔:اس::ںیماقمےلب

۔ںیراہ:رک:ایدہز:تبحص:ںیم:ہک:الہ:تبحم:یک

تبحم::اہلل:یک:ؾ:وہ:ہک:اس:ےک:دؽ:ںیمولعم:ےسیک:؟ہیےہ:العتم:ایک:الہ:تبحم:یک:نکیل

وت::،وہں:اہلل:ےک:اعوقشں:ںیم: یھ:رکاتکس:اھت:ہک:ںیم:ی ویکں:ہک:رہصخش:دوع:؟ںیہن:ایےہ:

ںی:رفامد:ؿالعامت:ایب:نیت:ےک:دعب:اےنپ:اعوقشں:یک:تیا:ےن:ایس:اہلل:اعتیل

ح لح ۃ احذل من عحؤ

مح ال

لح ۃ احعزح ی ب یف یحاہدونح ینح الکف عح ؎13اہلل یل سح

ح ےہ:تبحم:وہیت:یک:اہلل:اعتیل:ےک:دؽ:ںیم:یلہپ:العتم:ےہہک:سج لح ۃ احذل من عحؤ

مح ال

:ی

اےنپ:رہ::،راتہ:ربکت:ںیہن،ےہ:اڑکوفں:متخ:وہاجیت:یاسر:،ےہ:وہاجیت:ااشؿ:دیپ:وتاعض:یک:اس:ںیم

ےہ؟:ایک:دلیل:ےس:وتاعض:ےس:اتلم:ےہ۔:اس:یک:املسمؿ:اھبیئ

54:ۃالماىد ؎13

اضفلئ:وتہب 12

ا قحر ل خح کح اذحا دح

لم انح ال

ا احعزح یحۃ

ل عح ا وح جح دوہح سحح ۃح احف احذل

ا لہح

احہ

؎14ۃ

اور:اس::ںیہ:ےتیوت:اس:وک:ربابد:رکد:دالخ:وہےت:ںیہ:ںیم:ابداشہ:اےنپ:وتفمہح:العےق:یدوین:بج

وت:امتؾ:ابداشوہں:ےک::ےن:اھکل:ےہ:ہک:اہلل:اعتیل:خی۔:اشمںیہ:ےک:زعمز:ولوگں:وک:رگاتفر:رکےتیل

تبسن:اخص:اور::سج:ےک:بلق:وک:اینپ:ینعی دالخ:وہےت:ںیہ:بلق:ںیم:وہ:بج: یس:،ابداشہ:ںیہ

:ؿاور:رسدار:اور:اخ:یےک:ےنتج:وچدہر:ہربکت:وبجع:وریغ:وت:اس:ںیم:اخص:اطع:رکےت:ںیہ:قلعت

ا احعزح ۔:ںیہ:بس:وک:رگاتفر:رکےتیل:،وہےت:ںیہ:اصبح:ےھٹیب ل عح ح ۃح جح احذل

ا لہح

احہ

ذہلا:اس: ۃ

ح ںیم لح ۃ احذل من عحؤ

مح ال

ےہ:اور::وہاجیت:ادیپ:وتاعض:وانفتیئ:،ےہ:وہاجیت:ااشؿ:دیپ:یک ی

:اشہ:دبعاینغل:ےن:اےنپ:خیش:۔:ںیمربکت:وبجع:متخ:وہاجات:ےہ :یاصبح:وھپوپلر:رضحت:ومالان

۔یھت:اظرہ:وہیت:انفتیئ:اچؽ:ےس:: یھ:ہک:اؿ:یک:اھکیوک:د:اہلل:ہیلع:رۃمح

لح ۃ احعزح ےہ؟:العتم:ایک:یدورس:اور ::اکرفوں:ےک: ینح الکف عح )وہ:ؤمنینم:(:

ےیل:تخس:وہں:ےگ۔:

ب یف یحاہدونح العتم:ےہ:یرسیت:اور :اجمدہہ:یک:ںیم:ےک:راےتس:اہلل اہلل یل سح

حذ ےن:: نیےہ؟:رسفم:زیچ:اور:اجمدہہ:ایک:۔تقشم:ربداتش:رکےت:ںیہ دوا ف ینح وح ال اہح اجح ینح

:ےہ:یک:ریسفت:ہی اجمدہہ:یک:ںیم:لیےک:ذ:تیا:یک

وا (1) ار تح

حذینح اخ احل قحۃح یف ابتغحا: مح شح مح

اال ۃ دیننح نصح ا وح اتنح ضح

۔رہ:تقشم:وک:ربداتش:رکےت:ںیہ:رصنت:ںیم:یک: نیاور:امہرے:د:التش:ںیم:راض:یک:یوج:امہر:ینعی

امنحا (2) ال احوح قحۃح یف امتثح شح محوا ال

ار تح

حذینح اخ ال وح

:ہک:وج:ھچک: یھ:ےتہک:ںیہ:ہیاحؽ::وہ:زبابؿ :۔ںیہ:ااھٹےتیل:رہ:فیلکت:ااکحؾ:وک:اجبالےن:ںیم:ےریم:وج

؎::وہ:اک:اک:مکح:امانن:ےہ

وہں اپامؽ: رسحںیت ای:::: وہں وخؿارزوںیئ::

ےھجم ےہ انبان:: اقلب: رتے: وک: دؽ: اس: وت:اب:

تبحم:ےک:انؾ:رپ::اور:اہلل:اؿ:وک:اینپ:ںیہ:رہ:تقشم:ااھٹےتیل:اک:رہ:مکح:اجبالےن:ےک:ےیل:اہلل:اعتیل:وہ

34:النمل ؎14

13

اضفلئ:وتہب

لکن:راہ:ےہ،:رگم::دوھک:ےہ،:ہنیسپ:رعافت:ںیم:اؿ دیم:دےیھکیاہیںےہ۔::اتیدے:د:اطتق: یھ

رپ::ےنیسپوہ:اس::،تسم:ںیہ:وہا:ےہ:وہ:اس:وتق: یھ:ایتبحم:اک:درد:د:اہلل:ےن:اینپ:نج:ےک:دؽ:ںیم

:احصہب:اک:وت:وخؿ:اہب:اھت۔:اتبےیئ:،ہہب:اجںیئ:یہ:ہک:رکش:ےہ:ہک:امہرے:ھچک:ےنیسپ:رےہ:ںیہ وخش:وہ

اتہک::ربداتش:رکںیل:یہ:فیلکت:یک:اج:اہلل:اک:رکش:ےہ:ہک:مہ:ھچک:رگیم؟وہا:اھت:ایک:ادح:ںیم:گنج

ےہ۔:انؾ:وہاجےئ:وت:تمینغ:ںیم:وںوہل:اگلےک:ارگ:دیہش:،ھچک:وت:اؿ:ےک:اشمہب:وہاجںیئ

ےہ:ہک::ہی ریسفت:یرسیت:اور:اجمدہہ:یک (3)

وار تح

حذینح اخ ال ا اوح اہینح نح ن مح ا: عح تہح

ن

قحۃح یف اال شح مح

؎15ال

ارگ::اب۔انگوہں:ےکوھچڑےن:ںیم:ااھٹےت:ںیہ:فیلکت:،رکےت:ںیہ:رولگ:تقشم:اایتخ وج:ینعی

:فیلکت:انگہ:وھچڑےن:ںیم:،وھچڑےن:ںیم:تبیغ:،رظن:اچبےن:ںیم!صخش:اتہکےہ:ہک:اصبح:وکیئ

وہاگ۔:وہاگ:وت:اشمدہہ:ایک:بج:اجمدہہ:ںیہن:،وت:ربداتش:رکان:ےہ:یہ:فیلکت:ہیوت:،ےہ:وہیت

ۃ دح اہح جح مر ال

ۃ بقحد دح اہح شح

م احل

وہاگ۔:یدقر:اس:اک:اشمدہہ:وق:وہاگ:ایس:یاک:اجمدہہ:سج:دقر:وق:سج

ہن::ایےہ:ہک:اجؿ:رےہ::رکاتیل:صخش:رہ:انگہ:وھچڑےن:اک:ہیہت:اسیےہ:ہک:ا:ہیالعتم::تبحم:اکہلم:یک:سپ

:ومت:ایتکس:ایدہےس:ز:ایدہز:رکوں:اگ۔:انگہ:وھچڑےن:ںیم:ںیہن:انرفامین:یک:اہلل:اعتیل:رےہ:نکیل

:یک:یلاہلل:اعت:،دے وہاجات:ےہ۔:سپ:اہتسہ:اہتسہ:بس:انگہ:وھچڑ:رایت: یھ:وہ:اس:ےک:ےیل:،ےہ

ےہ۔:دلیل:تبحم:یک:ابت:وھچڑان:اہلل:یک:یک:انرایگض

:ارگ:انگہ:رکےک::،وہیئ:اکلم:ںیہن:تبحم:ا یھ:وھچڑات:اس:یک:صخش:انگہ:ںیہن:وج اور

ویکں:ہک:اشرع:،ابلکل:اچک:ےہ:تبحم:ںیم:،ابلکل:اخؾ:ےہ:صخش:ا یھ:اسیوت:ا:یتوہ:ںیہن: یھ:اشیینرپ

؎:: وہ:اتہک:ےہ:،ےس:تبحم:یھت:یویب:وک:اینپ:وییندبا:افین

ےہ:ضبن:اکانئت یھکید ڈوےتب: : ےن:افین:مہ

ےھجم ایا رظن: ربمہ: ھچک: ایر: ج ازم بج

یک:ےہ:وت:اہلل:اعتیل:وہاجیت:یادنریھ:داین:یوپر:تبحم:ںیم:ویےن:اھکل:ےہ:ہک:بج:داین:زبروگں

(69)العنکبوة ،7/211:یالمظہر ریالتفس ؎15

اضفلئ:وتہب 14

۔رکاتکس:ےہ:سایق:ایک:وکیئوک:اس::؟احؽ:وہات:وہاگ:ےس:اؿ:ےک:اعوقشں:اک:ایک:انرایگض

وت::،اھت:اید وملس:ےن:وبانل:وھچڑ:اہلل:ہیلع:اچپس:دؿ:وضحر:یلص:،یھت:وچک:وہیئ:یس:ذرا

انزؽ::وک:رقاؿ:ںیم:تیفیک:ےن:اؿ:ےک:دؽ:یک:اور:اہلل:اعتیل:یھت:وہیئگ:یادنریھ:داین:یوپریک:احصہب:

۔:رک ی:فیہک:اےنپ:ہنم:ےس:رعت:یتہک:ہی خیرکےت:وت:اتر:ؿوک:ایب:تیفیک:ارگ:وہ:وخد:اینپ:۔ایرفام

:رپ::اؿ:یک:ےیلا :ےک::تماور:ایق:یرفامد:فیرعت:اؿ:یک:ےن:رقاؿ:ںیم:اہلل:اعتیل:نکیل تبحم:

ح ہک::ںیہ:ےس:اانت:ے:نیچ:انرایگض:یریم:ہیہک::یتبث:رفامد:قیدصترہم: ل عحاقحت ضح

حر یہ

ض اال

ا بمحت بح ح ح ےہ۔:وہےن:ےک:ابووجد:اؿ:رپ:گنت:وہیکچ:اکانئت:وعیس:یاسر رح ل عح

اقحت ضح یہ وح

ہ فس

احن

۔اؿ:وک:خلت:وہیکچ:زدنیگ:اینپ:،ینعیںیہ:ارزیب:اجؿ:ےس: یھ:اینپ:وہاور: ؎16

:اکہلم:یک:انگہ:ےک:دعب:سج:وک:ہن:وہ:اس:وک:ا یھ:اشیینرپ:وہا:ہک:اینت:ولعمؾ :اچینش:تبحم

وہاجات:ےہ۔::اشیؿرپ:قلعت:ےہ:وہ:وت:ذرا:ےس:رکموہ:ےس: یھ:ورہن:سج:وک:اہلل:ےس:حیحص:،یلم:ںیہن

ےہ:وت:رہھٹ::رکیتیل:ےہ:اور:بج:رخ:حیحص:وت:رطضمب:وہاجیت:وک:ذرا:اس:اٹہےیئ:وسیئ:بطق:امن:یک:ےسیج

:ےہ:یئگ:یک:ہی فیرعت:یک:ہنیکسےیل ےہ۔:ایس:اجیت

ق حستح ی ھح نورم

حق ر

ہ الح احل ج وح ت التح

ب

بہ یحث ب وح

قحل

؎17یف ال

رطػ:وتمہج::یک:رہھٹ:اجات:ےہ:اور:رھپ:وہ:بلق:رہ:وتق:اہلل:اعتیل:ونر:ےہ:وج:دؽ:ںیم:کیا:ہنیکس

:،وہیتکس:ےس:تلفغ:ںیہن:ےہ:ہک:اس:وک:اہلل:اعتیل:ہیالعتم::اےن:یک:ہنیکس:راتہ:ےہ۔:دؽ:ںیم

وہ،:وہ:اہلل:ےس:اغلف:: یھ:وہ،:ںیہک:ابؽ:وچبں:ںیماچےہ:وہ،::دجسم:ںیمےہ:اچوہ،::اچےہ:وہ:ابزار:ںیم

:یک:رہ:وتق:رمزک:انقمسیط:،اپشل:گل:یئگ:یک:انقمسیط:ںیم:وسیئ:بطق:امن:یک:وہاتکس۔:ےسیج:ںیہن

:اس:ےک:بلق:اک:رخ:رہ:وتق:اہلل:یک:،اپشل:گل:یئگ:ونر:یک:رطػ:وتمہج:ےہ۔:سج:ےک:دؽ:ںیم

بج:ا :بلق:اک::،وہاجات:ےہ:ذرا:اس:ٹہ:اجےئ:وت:ے:نیچ:رطػ:درہ :راتہ:ےہ۔:ارگ:یھبک

لعف::اسیا:وکیئ:ارگ:اس:ےس:یھبک:ینعیاات۔::ںیہن:نیچ:،رکاتیل:درہ :ںیہن:ػرط:ہلبق:اہلل:یک

:ںیہن:اس:ابت:ےس:رایض:یریم:اےس:ولعمؾ:وہاجےئ:ہک:اہلل:اعتیل:وہاجےئ:سج:ےک:ابرے:ںیم

118:ۃالتوب ؎16

بریوة ،دار احیا: الرتات،11/25:روج المعاین ؎17

15

اضفلئ:وتہب

اانپ:وخؿ::انماجت:ںیم:دجسہ:اگہ:وک:رت:رکےک:اینپ:رس:رھک:رک:اابکشر:اوھکنں:ےس:وت:دجسہ:ںیم:ںیہ

ولعمؾ::ںیہن:تمعن:ایھچ:وکیئ:یک:اس:وتق:ا :اےس:داین:رکاتیل:ںیہن:رایض:وکرکےک:اہلل::رگج:شیپ

:اچےہ:وت:الھبےن:رپ:اقدر:ںیہن:دخا:وک:الھبان: یھ:ہیارگ::ینعیتبحم:وہرک:رہ:اجات:ےہ۔::وبجمر :،ہیوہیت

؎: ::وک:وخاہج:اصبح:رفامےت:ںیہ:وہاتکس۔:ایس

ںیہ ارےہ اید وہ یھ رھپ وہں الھبات

اگلان:ےہ۔ اپشل:رکان:ےہ؟:سب:بلق:رپ:ذرک:اہلل:ےک:ونر:یک:ایک:وک:احلص:رکےن:ےک:ےیل:تیفیک:اس

:یس:یک:انقمسیط:ںیم:وسیئ:!:بطق:امن:یکدےیھکی :وسیئ:اپشل:یتگل:ذرا :وہ رمزک::ےہ:وت

یک:انقمسیط:ےہ:اور:الوھکں:نٹ:ولاہ:سج:ںیم:ریتہ:وتق:میقتسم:رطػ:رہ:یک:بطق:امش ی:انقمسیط

ونجب،:سج:رطػ:ورشؼ:ورغب،:امشؽ::،اجاتکس:ےہ:اااقتستم:وک:ریھپ:اس:یک،اپشل:ہن:وہ:ہی

:،وھچاٹ:اس:دؽ:ےہ:ہی یہ:ےسیدبؽ:ےتکس۔:ا:اک:رخ:اک:ںیہن:اس:وسیئ:اچوہ:اس:اک:رخ:رکول،:نکیل

ذات::یک:ونر:اہلل:اعتیل:اپشل:گل:اجےئ:وت:رمزک:ربتک:ےس:ونر:یک:اہلل:ےک:ذرک:یک:ارگ:اس:ںیم

ےہ۔:ریتھک:رطػ:ےچنیھک:اپک:اس:وک:رہ:وتق:اینپ

ےہ؟::اجمدہہ:اک:ااعنؾ:ایک:نکیل۔وہیکچ:ؿرعض:رکراہ:اھت:وج:ایب:ریسفت:اجمدہہ:یک:وت:ںیم:اہں

؎::: اچےئہھچک:انلم: یھ:ےہ:وت::وہیت:فیلکت:اجمدہہ:ںیم:!ہک:اھبیئ:ےتہک:ںیہ

ریم: وتہب:رکے:اگ: ےک: ھکید وک:: ادبلؽ:معن

:رفامےت:ںیہ:ےہ؟:اہلل:اعتیل:معن:ادبلؽ:ایک:وہ

ہد حنح ہ ل ا یحنح لحنح ب

؎18س

ےگ۔:ںیےک:دروازے:وھکؽ:د:تیدہا:رضور:مہ:اؿ:ےک:ےیل:رضور

:ںیہ:یک:ںیدو:ریسفت:ےن:اس:یک:رسفم نی

:ےہ:ریسفتیلہپ:(1)

حل

ب

ہ س ہدیحنح حنح ال حینح ال

ری السح

69:العنکبوة ؎18

اضفلئ:وتہب 16

عمج:یک لی ب سح ےگ۔:ںیےک:ے:امشر:دروازے:وھکؽ:د:رطػ:ریس:ذات:یک:مہ:اینپ:ینعی س

:لب

:ہی نکیل:،دعد:ےس:رشوع:وہات:ےہ:ولخمؼ:اک:عمج:وت:نیت:،وہات:اک:عمج:دحمود:ںیہن:ےہ:اور:اہلل:اعتیل

:تیدہا:وہےئ:ہک:مہ:اؿ:ےک:ےیل:ہی ۔سج:ےک:ینعمدح:ںیہن:وکیئ:اک:عمج:ےہ:سج:یک:اہلل:اعتیل

۔ںیہ:ےتید:راسیئ ذات:ا :اؿ:وک:مہ:اینپ:ینعی دروازے:وھکےتل:ںیہ:رےک:ے:امش

:ےہ:ریسفت:یاور:دورس( 2)

ا ابنح نح صول ال جحو ال

حل

ب

وح س

19؎

وت:ےہ:اہلل:ا ::کی۔:اںیہ:ےتیوالص:ابہلل:انبد:،ینعیںیہ:ابراگہ:ا :اؿ:وک:والص:رکےتیل:اینپ:اور

وہرک::وغرورکف:بیصن:ذات:وافصت:ںیم:یک:ےہ:قح:اعتیل:کیرطػ:انلچ۔:اور:ا:رکان،:اہلل:یک ریس

:رےہ:دراب:کیےہ:درابر:ا :انچنہپ،:اور:ا:کی۔:اوہںیئ:ںیدو:زیچ:ہیدرابر:ےک:ادنر:دالخ:وہاجان۔:

رقب:اتؾ::ینعیاہلل:ہک:اؿ:وک:اےنپ:ولص:اتؾ::ےہ:ووصؽ:ا ی:ہیےک:ادنر:دالخ:وہرک:اشمدہہ:رکان۔:

:ںیہ:تایلجت یک :رفامےت :یکےس:رشمػ :اخص:رقب :اےنپ :ںیہ:۔ :اھکچےت ےہ: ہی۔ذلت

ہد حنح ہ ل ا یحنح لحنح ب

تبسن:زبرگ::اصبح:ےہ۔:العہم:اولیس:رفامیئ:دمعہ:ریسفت:ایک:،ریسفت:یکس

ےھت۔::اہلل:اہلل:رکےن:واےل:ےھت،:اباقدعہ:تع:،ےھت:ولگ:وصایف:اشیم،ہیالعہم::یہ:ےسیےھت۔:ا

حسن انح اہللح اور:معح ال حمح ح ل

ہک:بج:اانت:اجمدہہ:رکوےگ:رھپ:مہ:مت:وک:اانپ::رفامےت:ںیہ:ریسفت:یک ی

اب:اخصل:وہےئگ۔::،ریہ:اب:الموٹ:ںیہن:،ےگ:ہک:مت:امہرے:صلخم:وہ:ںیصلخم:رقار:دے:د

:اک:ےس:ہہک:دے:ہک:ںیم:ولحہ:اھکرک:وکیئ:!ےیھکی۔:ورہن:داہمترے:اسھت:ںیہ:ذہلا:اب:مہ: یھ

:اک:میلست :ےتہک:ںیہ:ںیہن:اک:اک:صلخم:دوہ :وہں، :ےس:ازامںیئ:رکےت، :ہک:مہ:مت:وک:ولبہ

اس:وک:اانپ::ااھٹات:ےہ:اک: یھ:فیلکت:ےگ۔:وج:اک:ےک:ےیل:ڈاںیل::ںیمھچک:تقشم:،ینعیےگ

۔ںیہ:ےتیصلخم:دوہ :رقار:د

:ےک:ہمیخ:)اس:اقمؾ:رپ:رضحت:ومالان:اشہ:اربار:اقحل:اصبح:داتم:رباکمہت:وخانیت

اجےت:وتق::الےئ:وت:رضحت:اداب:اخومش:وہےئگ۔:وظع:ےک:ےیل:فیےس:وظع:رفامرک:واسپ:رشت

رمدوں::اہیںامہرے:رضحت:ےس:رفامےئگ:ےھت:ہک: رضحت:ومالان:اشہ:اربار:اقحل:اصبح:دمہلظ:

(69)العنکبوة،7/216:یالمظہر ریالتفس ۔بریوة ،دار احیا: الرتات ،21/14:المعاینروج ؎19

17

اضفلئ:وتہب

:رکدوں!ہک:رضحت::ایک:ض۔رضحت:ےن:رعںیرک:ؿاک:ایب:ںیم :رفام:؟ومضمؿ:وپرا ہک::ایوت

۔:اجعم(ایرشوع:رفام:ؿ۔:اس:ےک:دعب:رھپ:ایباچےیہ:وہین:یرابت:وت:وپ،:اور:ایک۔اہں

اس:رپ:اچر:وگاہ:نب::وج:انگہ:وہےت:ںیہ:ںیم:رعض:رکراہ:اھت:ہک:ااسنؿ:ےس:زدنیگ:ہی ںیم

۔ایگ:ایےس:اثتب:رکد:صن:یعطق:یکاپک: اور:اچروں:وگاوہں:وک:رقاؿ :اجےت:ںیہ

الہپ:وگاہ:

ا ﴿ یحومحئذ ہح ارح بحت احخ ؎21﴾ ۴تحد

۔ےہ:سج:رپ:انگہ:وہےت:ںیہ:زنیم: وگاہ:وت:اکی

ےہ::وگاہدورسا

ومح احل ل یح عح

ت

اح نح

ا نح

اہہ وح تکحلم وح یدیہ احف

ا کحانوا لہ بمح د احرج ہححش ونح وح ت

سب

؎21﴾۵۶﴿ یحک

اا:ےس:انگہ:اصدر:وہےت:نج

ضع ۔دہ:ےتنب:ںیہوہ:اشںیہ: ا

:اامعؽ:ےہ ہفیحصوگاہ::رسیتا

﴿ ة ف نشح

ح ؎22﴾۱۱وح اذحا الص

ا

اجںیئ:ےگ۔:اامعؽ:وھکؽ:دےی:اوربج:انم

:وگاہ:ےہ:وچاھت

اما کحاتب حح کر

ونح ﴾۱۱﴿ ی

یحعلحم

حف ا ت نح مح

ل ؎23﴾ ۱۱﴿ عح

ںیہ۔وہ:سعمز:)رفےتش(:ےنھکل:واےل:،:وج:اہمترے:اسرے:اکومں:وک:اجےتن:

ہک:ارگ:مت:انگہ:رکےکچ:اور:اچر:اچر::ایاتبد:ہخسن: یھ:کیےن:مہ:وک:ا:وہےئگ۔:اہلل:اعتیل:راچر:وگاہ:ایت:وت

:اب:اہمتر :وہےکچ:وت :اہمترے:الخػ:رقمر :رپ :انگہ :اس وضحر::؟ےنب:یگ:ےسیک:یڑگب:یوگاہ

4:ازلزلال ؎21 65:یس ؎21 11: یرالتوک ؎22 12-11:االنفطار ؎23

اضفلئ:وتہب 18

::رطػیک:اہلل:اعتیل:ےک:اچروں:وگاوہں:وک:متخ:رکےن:ےک:ےیل:یڑگب:یوملس:ےن:امہر:اہلل:ہیلع یلص

:ایڈر:دے:دؤاپ:اسیا:کیدنبوں:وک:ا:ےعیےک:ذر:ےن:اےنپ:یبن:۔:اہلل:اعتیلایاطع:رفامد:لکیمیک:کیےس:ا

: اتلچ:ہک:اہکں:ےئگ۔:بس:وگاہ:ںیہنیہ::اجےئ:وت:انگوہں:اک:اتپ:ایہک:ارگ:وہ:انگوہں:رپ:ڑھچک:د

ےہ؟:اصػ۔:وہ:ایک:لیر :یاسر:،متخ

:ثیدح:ہی ںیم:‘‘اوصتلػ:ثیااحد:ارشتلػ:یف’’ےن::ہیلعاہلل:رۃمح:یاھتون:رضحت

:ےہ:لقن:رفامیئ

س احن وح

ۃح ذنوبحہ حفحظح

سح اہلل احل

بد احن عح

اذحا تحابح ال

ہ المح محعح وح

ہ ا رحح وح ذحالکح جح

ب ن نح اہلل بذح

م

ماہد لحیہ شح سح عح

حی ل قح اہللح وح

یحل

ت حرض حح

؎24منح اال

ک )اس:ےک:انگہ:المہکئ::ےہ:وت:اہلل:اعتیل:دنبہ:بج:وتہب:رکاتیل:ینعیحح ب ات ا کح ام ر

:اتیالھبد:وک: یھ:(ی

ااےس:انگہ:وہا:اھت::،ےہ

ضعاا:ےس: یھ،اور:نج:ا

ضعرپ:انگہ::اہجں:زنیم ےہ:اوراہجں:اتیالھبد:اؿ:ا

اہلل:اعتیلےک:دؿ::تما :ہک:وہ:صخش:ایق:اہیںےہ،::اتیاٹمد:ےک:اشنانت: یھ:وہےئ:ےھت،:زنیم

واال:ہن:وہاگ۔:ےنید:وگایہ:ےلم:اگ:ہک:اس:ےک:انگہ:رپ:وکیئ:اس:احؽ:ںیم:ےس

ےن::ہک:اہلل:اعتیل:وک:لقن:رکےک:رفامےت:ںیہ:ثیاس:دح:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاھتون:رضحت

ہک::رطػ:تبسن:رفامیئ:ہکلب:اینپ:ایک:اامعتسؽ:ںیہن:المہکئ:وک: یھ:امہرے:انگوہں:وک:اٹمےن:ےک:ےیل

سح ےک:دؿ:ہنعط:ہن:دے::تمےہ؟:اتہک:رفےتش:ایق:اہلل:الھبدے:اگ۔:اس:اک:راز:ایک:ینعی اہلل احن

اھت۔:رفوتشں:ےک:ااسحؿ:ےس:اےنپ::ایاطخؤں:وک:اٹمد:یرگم:مہ:ےن:اہمتر:،القئ:انمت:ےھت:وت:ہک:ںیکس

:اھپیسن:وج: یس: زگرا:ابداشہ:ںیہن:اسیا:وکیئ:ںیم:۔:داینرھک: ی: اربو:اور:اےنپ:الغومں:یک:دنبوں:وک:اچبایل

ےک::اینمتخ:رکدو۔:د:وہ: یھ:ںیہ:افںیلئ:ینتج:ےک:رجمؾ:وک:اعمػ:رکدے:اور:ہہک:دے:ہک:اس:یک

:وکرٹ:یک:وکرٹ:اور:اہیئ:میوت:اؿ:ےک:رپس:رکےت:ںیہ:وہ:ارگ:اعمػ: یھ:،رکےت:ںیہن:اسیابداشہ:ا

:ر:دعاوتلں:ںیم :اک ::اہلل:اعتیل:نکیل۔وفحمظ:راھک:اجات:ےہ:اکیرڈاس:ےک:رجؾ : ےتید:اعمیفسج:وک

:اور:داتسو ںیہ : وھکی۔:دںیہ:ےتیمتخ:رکد:اکیرڈاور:اس:ےک:رجامئ:اک:امتؾ:ر:زیاتاس:ےک:امتؾ:وگاہ

:۔ےگ:اہکں:ےس:رکؾ:الںیئ:ےک:السنیط:داین:ںیم:اؿ:ےک:رکؾ:ےک:اقمےلب:،ںیہ:میرک:ےسیک:اہلل:اعتیل

مؤسسۃ ارلسالۃ،فضل التوبۃ والرتغیب فیہا باب ،(11179)4/219:کزن العمال ؎24

19

اضفلئ:وتہب

؎: ومالان:اشہ:دمحم:ادمح:اصبح:اک:رعش:ےہ:رضحت! یک:اطلسؿ:االسلنیط:میاشؿ:ےہ:اس:رک:ایک

اتبدے:ہی: سک:ہپ:دفا:وہں: اؿ:ےکوسا:ںیم

ےہ ارگ:: وکیئ رطح::یک اؿ: داھک وک: ھجمال:

:وھچڑےن:ںیم:اور :رگم::اڑیھدارگ::ہک:ںیم:ارگ:رگم:رکرےہ:ںیہ:وج:ولگ:انگہ :وت :ہیرھک:ولں:اگ

؎: ::رعش:رفامےت:ںیہ:ہی وہاجےئ:اگ۔:ومالان:اشہ:دمحم:ادمح:اصبح:اؿ:ےک:ےیل

ےہ: رظن:شیپ ےسج:: رہ:وتق:یرترمیض:

ہن:رگم:ےہ رپ:ہن:ارگ:ےہں:زاب:اس:یک:سب

؎ :::ارگ:رگم:اہکں،:وہ:وت:ےتہک:ںیہ:ےک:اعوقشں:ںیم:اہلل

زبؿ رمداہن: و: ربدار: ربت: ںیہ

س:ےک:رحاؾ:اقتوضں:ا:،ینعیاور:سفن:رپ:رمداہن:ہلمح:رکو:ؤارے:اھبال:ااھٹ:رفامےت:ںیہ:رویم:ومالان

دؿ:ومت:ےس:انکمہر:رکدے:اگ:اور:رجمامہن:وطررپ::کیا:ہی:ابخوتثں:ںیم:یہ ورہن:اؿ:،وک:لچک:ڈاول

:د:یاحرض:اہیںےک::اہلل:اعتیل :ذہلا :ےہ، :رطخہ :دنمش:رپ::،ہیتم:رکو:ریاک :دنمش:ےہ، اہمترا

؎ ::نہپ:رک:زانہن:ہلمح:ہن:رکو۔:رفامےت:ںیہ:ڑایںوچ

زبؿ رمداہن: و: ربدار: ربت: ںیہ

نکش:ربیخ:در ںیا وار: یلع:وچں

:اور:سفن:ےک:ۂعلق:ربیخ:ؤربت:ااھٹ:یدلج:ارے وک:رمداہن:تمہ:ےک::اور:اس:رپ:رمداہن:ہلمح:رکو

؟یگ:اہکں:ےس:ںیلم:ںیتمہ:ہی نکیل،اسھت:ہلمح:رکےک:متخ:رکدو:

:اس:ےک:نیت:اطع:وہیت:تمہ:ےسیک:وھچڑےن:یک:انگہ :ارشہیف:ےہ، :ںیم:ےخسن:امکالت

ہک:مہ::اچےتہ:ںیہ:ہی۔:وج:ولگ:رفامےئ:ںیہ:ؿےن:ایب:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاالتم:اھتون:رضحت:میکح

اع::ےس:اطعےئ:تمہ:یک:اہلل:اعتیل (2۔ںیےلہپ:وخد:تمہ:رک (1ںی::اکؾ:رک:وہ:نیت:ںیانگہ:وھچڑدد

اع:یک (3۔امںیگن ۔ںیدروخاہ :رک:اخاصؿ:دخا:ےس:د

:ومضمؿ:اعمیف:یےن:وج:رساکر:۔:اہلل:اعتیلاعدت:وھچٹ:اجےئ:یگ:اشء:اہلل:انگہ:یک:اؿ

اضفلئ:وتہب 2۴

رکات:وہں۔:اب:اس:اک:رتہمج:عم:ریسفت:۔ہک:مہ:ےس:اس:رطح:اموگن:ایاک:انزؽ:رفام

ا نح ف عحاےہ::ےن:ایک:اک:رتہمج:العہم:اولیسوح اع ثحارح ذنوبنح

امہرے::ینعی امح ا

:اٹمد :وگاوہں:وک :واشنانت:اور ::ےیجیانگوہں:ےک:ااثر ف اوراوح اغ حنح ںیہ:ےک:ینعم: ل

رت بسح

حمیل

ار ال ہحاظ وح

قحبی

ا:ںاویرب:یامہرال

:امہر:یررپ:س :ڈاؽ:دےیجیاور :رپدہ وک::ںویکین:یاک

۔قلخ:رپ:اظرہ:رفامدےیجی

25؎ ااور منح ارحح :،وہیئگاور:رفغمت::وہیئگ:۔:بج:اعمیفںیہ:ینعم:ےک:ایکوح

وت:اب:مہ:ےس::ںیشخب:د:اطخںیئ:یاور:اہمتر:ایہک:بج:مہ:ےن:مت:وک:اعمػ:رکد:اب:اھکسرےہ:ںیہ

وت:ااب:ےس:اانپ::امگن:رک:ااب:وک:وخش:رکایل:ےن:اعمیف:سج:رطح:بج:ےٹیب:،دروخاہ :رکو:رتمح:یک

:وت:اہلل:اعت:رکااتیلاجری:ارچ::بیج ارچ:::ےس:اانپ:بیجاےنپ:راب:ہک:مت: یھ:اھکسرےہ:ںیہ:یلےہ،

ا رکاول:اور:وہک::یاجر منح ےہ::ہی۔:اب:وساؽ:!:مہ:رپ:رتمح:انزؽ:رفامےیئاے:امہرے:راب:وح ارحح

:یک:ںیاچر:ریسفت:ےن:رتمح:یک:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاالتم:رضحت:اھتون:ےہ؟:میکح:زیچ:ہک:رتمح:ایک

رکےل۔:اچر:تین:وت:اس:ںیم:ےگنذہلا:بج:وفع:ورفغمت:ےک:دعب:رتمح:ام:،ںیہ

:تعاط:وتقیف( 1

وج:::ہک:االتم:رفامےت:ںیہ:ےہ۔:میکح:اطتع:نھچ:اجیت:انگوہں:ےس:وتقیف:ہکویکں:

اےئ::زمہ::ںیہن:اؿ:وک:التوت:ںیم:ںی،رھپ:اس:ےک:دعب:وہ:التوت:رک:رکےت:ںیہ:ولگ:دباگنیہ

:انح م حح ار وح ےہ۔:ذہلا::نھچ:اجیت:۔:انگوہں:ےس:الحوت:ابعدت: یھںیبج:ا :وتہب:ہن:رک،اگ

اطتع:ےک::رکدےیجی۔:وتقیف:یاطتع:وکاجر:وتقیفرے:رب!:رکول:ہک:اے:امہ:بج:وہک:وت:تین

:االتم:ےن:رفامیئ:میکح:ریسفت:یدورس:دعب:رتمح:یک

:تشیعم::رفاخ (2

:فیرعت:اور:ربتک:یک:،ریتہ:ےہ:اور:ربتک:ںیہن:ااجیت:یگنت:ےس:رزؼ:ںیم:انگوہں

:یک:اہلل:اعتیل:ینعی:اہیہل:ات ریخ:ؿےہ:اضیف:یک:ںیم:‘‘رفمدات:ارقلاؿ’’ےن::اامؾ:رابغ:ااہفصین

:اور:رتمح:یک:۔وہیگ:ھچک:ربتک:ںیہن:،الھک:امکےت:روہ:کیوت:ا:رک:یئگ:ہیابرش،:ارگ::یک:اتریخ

ےہ::ریسفت:یرسیت

بریوة ،دار احیا: الرتات،3/71:روج المعاین ؎25

21

اضفلئ:وتہب

۔ے:اسحب:رفغمت(3

:ےہ:ریسفت:وچیھت:اور

:دوخؽ:تنج(4

ا ذہلا منح ارحح اطتع::رھپ:ےس:وتقیف:وہےئ:ہک:اے:امہرے:رب!:ںیمہ:ےک:ینعم:وح

ے:اسحب:رفغمت:رفامدےیجی:اور:دوخؽ::یامہر:،اطع:رفامدےیجی:تشیعم:رفاخ:،رفامدےیجیاجری:

رفامدےیجی۔:تنج:بیصن

ہخسن:ےہ:ہک:ے:اسحب:اسی یھ:ا:اصبح:ےن:ھجم:ےس:وپاھچ:ہک:وکیئ:ساایل:اھبیئ:اور

:ایوہات:وت:اس:ےک:اسامؿ:رپ:اچک:اگلد:ںیہن:مٹسک:ےک:وتق:سج:اک:مٹسک:انیل:ےسیج:،رفغمت:وہاجےئ

:کیا:!ہک:اہں:ےن:رعض:ایک:ںیم:۔ےہ:ایک:ہک:اس:ںیم:ںیہن: یھ:ےتھکیاجات:ےہ،:رھپ:اسامؿ:وھکؽ:رک:د

:اہلل:ہیلع:اور:رضحت:یلص:ےک:دؿ:امہرے:ےچک:ےھٹچ:ہن:وھکےل:اجںیئ:تمہک:ایق:ےہ یھ:اسیہخسن:ا

اع:اھکسیئ:ہیوملس:ےن:ا:د

حسری ابای اسبن حسح ح حح

م

احلل امہرا:ااسؿ:اسحب:ےیجیل۔:!دخا:اے ؎26

:اہلل:ہیلع:یلص)روسؽ:اہلل:ایہک::اہنع:ےن:وساؽ:ایک:اہلل:اعتیل:ریض:ہقیاعہشئ:دص:امیئ

؟ںیہ:ینعم:ااسؿ:اسحب:ےک:ایک!(وملس

:یک:اب :وبنت :وبنت:ےس::اافلظ :اافلظ :ےینسرشح :یک:ینعی۔ :وخد::اےنپ:الکؾ رشح

اےنپ::ہک:اہلل:اعتیل:ہک:ااسؿ:اسحب:اس:وک:ےتہک:ںیہ:یوملس:ےن:رفامد:اہلل:ہیلع:رسور:دو:اعمل:یلص

ا:اامعؽ:رپ:ا

ےہ::ہی۔:تنج:ںیم:ؤاج:اور:رفامںیئ:اور:رھپ:ھچک:ہن:وپںیھچ:رظن:ڈاںیل:کیدنبوں:ےک:انم

اسحب::ؿااس اب اسبن حسح ح ححم

احلل

حسری ۔اای

ا اور منح ےہ::یک:ہیےن::اہلل:ہیلع:رۃمح:العہم:اولیس:ریسفت:یک:وح ارحح

عقحاب ال

ا باحفحانی قحاقنح

عح است : مح الح ا بفنون اال لحینح ل عح ضح تحفح

27؎

: ،::::::رفامےیئ:وتمعنں:ےس:رہمابین:اب:مہ:رپ:رطح:رطح:یک:!اہلل:اے

۔ےک:قحتسم:ںیہ:زساؤں:ارگہچ:مہ:وت:رطح:رطح:یک

مؤسسۃ ارلسالۃ،فصل یف جوامع االدعیۃ ،(3814) 2/212:کزن العمال ؎26

بریوة ،دار احیا: الرتات ،117:ذ کرتفسریه یف سورۃ التوبۃ ،11/42:روج المعاین ؎27

اضفلئ:وتہب 22

ا دےیھکی۔:ںیالہ:ملع:رضحات:ذرا:وغر:رک:اب نح ف عحا وح اع منح ارحح ا وح حنح ل

ف:ریمض:ںیم وح اغ

: ےہ:ریہ ابرش:وہ:اور:رتمح:یک:رفغمت:وہیئگ:،وہیئگ:اب:بج:اعمیف:،یھت:رتتسم:اامعتسؽ:وہیئ

:ااتتسر:ںیم:یک:اعمیص:وحنہ :ہک:مت:ولگ:وج:اینپ:ایےن:رفام:وت:اہلل:اعتیل ےھت،:وہج:ےس:احتل

:رتمح:ےک:دعب:،اعمیف:یویکں:ہک:اہمتر،اامعتسؽ:رکو:رتتسمتماب:ریمض :زنوؽ : رفغمت:اور

؎:: اب:اہمترے:اجحابت:اھٹ:ےکچ،:انگوہں:ےک:رپدے:متخ:وہےئگ

ےہ ادرھ:رظن: یھ :یک اؿ::ںیہ:وہےئ: یھ اےھٹ::رپدے

ےہ یھ در: گنس: ےہ: یھ رس ازام دقمر: ےکڑبھ:

:راہ :ابںیت:ذہلا :اب:ریمض:اب:مہ:ےس:رباہ :وہک:راب:رکو، :اور :اامعتسؽ:رکو از ولىنح تح مح: احن

تح ۔:ںیہ:اک:امہرے:ومیل:اب:مہ::اامعتسؽ:وہات:ےہ:بج:وکیئ:بج:یہ احن اسےنم:وہات:ےہ،

:اب::اہمترے:اسےنم:ںیہ اذہلا ولىنح تح مح ،احن ول تح مح

ا احن اک::یوضحر:یےہک:اجؤ:اور:امہرىنح

ا ےن:اولیس:العہماجؤ۔:فطل:ےیل ولىنح تح مح :ںیہ:یک:ںیریسفت:نیت:یک احن

د ی تح سح احن ل وح تح

م ا وح محالکنح ورنحا نحا وح ام

۔ںیہ:اور:امہرے:اومر:ےک:وتم ی:امکل:ںیہ:،امہرے:ااق:ںیہ:اک

:اور:امینگن:ںیزیچ:۔:اب:دو:نیتایرعض:رکد:اس:ےیل:یھت رضورت:ومضمؿ:یک:ویکں:ہک:ایس:اج

نج:اک::ںیہ:ےسیظفل:ا:ےن:اھکل:ےہ:ہک:نیت:رکات:وہں۔:دحمنیث:ؿرصتخم:ایب:ٹنم:ںیم:۔:وہ:دو:نیتںیہ

۔اعتیف(3 الفح(2::تحیصن(1: ےہ:ںیہن:دبؽ:الہ:رعب:ےک:الکؾ:ںیم:وکیئ

ےہ:تیروا:یک:وکشمۃین ۃ نح الاحلد ح

؎28صی

:یک:اہلل:اعتیل:ینعیاک:ےہ۔::انؾ:تحیصن:د نی

:ےہ:ینتج :دیپ:وخایہریخ:بس:یک:،ولخمؼ :بذہب :اسر:ااک ::یوہاجےئ، :رپ :دخا :تمح:یکرولخمؼ

:الہ:ا:امیؿالہ:رفک:وک:الہ:ا:!دروخاہ :وہاجےئ:ہک:اے:اہلل :ی وک:الہ:وقت:امیؿانبدے:اور

:رپ: یھ:ویٹنںالہ:رمض:وک:الہ:تحص:رکدے:اور:ویچ:،رکدے:الہ:الب:وک:الہ:اعتیف:،رکدے

:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاالتم:اھتون:رمح:رکدے۔:میکح:رپ: یھ:ںویلھچم:رمح:رکدے:اور:دنمسر:یک

یمیۃالقد ۃالمکتب،باب الشفقۃ وارلحمۃ ،423:المصابیمشوکۃ ؎28

23

اضفلئ:وتہب

اع:ایک:ولخمؼ:ےک:ےیل:یاسر:ںیم:زامےن:کیا:ہک:ںیم:رفامےت:ںیہ رکات:اھت۔:د

:یک:وک:اہلل:اعتیل:وخایہ:ریخ:الخقئ:یک:عیمج:ےتہک:ںیہ:تحیصنہک:ےن:اھکل:ےہ::دحمنیث

وہج::اور:اس:تبسن:یک:اہلل:ےک:دنبے:ںیہ:ےریم:ہیمئ:وہاجےئ:ہک:تبسن:اق:ہیسب::۔تبسن:ےس

:ایس:وخایہ:ریخ:ےس:اؿ:یک :اوراؿ:ےس:تبحم:رکان، تبسن:اقمئ::ہیےہ۔:بج::اک:انؾ:تحیصن:رکان

ہک:تبسن:عم:اہلل::االتم:رفامےت:ںیہ:نم:اک:ارکاؾ:راتہ:ےہ۔:میکحرہ:ؤم:ےہ:وت:بلق:ںیم:وہاجیت

:ہیاتلچ:ےہ:ہک::ےس:اتپ:اک:بس:ےس:ڑبا:وہظر:اہلل:ےک:دنبوں:ےک:اسھت:رباتؤ:ےس:وہات:ےہ۔:ایس

نم:اک:رہ:ؤم:تبسن:وہاجات:ےہ:اس:ےک:بلق:ںیم:۔:وج::اصبحںیہن:ایتبسن:ےہ:::صخش:اصبح

:ےہ:اور:اہلل:اعتیل:ےس:ریقح:وہاجات:ےہ:اور:اےنپ:وک:بس:اارکاؾ:دیپ :ریخ:ولخمؼ:یک:امتؾ:یک:اتھجمس:

انبدے۔:وخاہولخمؼ:اک:ریخ:مہ:بس:وک:اینپ:اچاتہ:ےہ۔:اہلل:اعتیل

ےہ:اور:الفح:ےک::ظفل:ںیہن:اجعم:وکیئ:اسیا:تغل:رعب:ںیم:؟ںیہ:ینعم:الفح:ےک:ایک:اور

:ےہ:ذرک::اہلل: یھ:کیا:نج:ںیم:،ہگج:ہگج:اےئ:ںیہ:ودعے:رقاؿ:اپک:ںیم

وا اہللح کر

ث وح اذ ا کح

ح ری ل حعح ونح ﴿ل

ل

؎29﴾ ۱۱کم تف

ونح ےن:الجنیل:اصبحل

ۃ :ےھکل:ںیہ:ےکینعمتف

حخر

اال ا وح یح

ن حفوزونح یف الد احی ت

31؎ :::::: :

ںیہ:ہک:الفح:ےک:ینعم:ےگ۔:ےتہک:ںیہ:ؤوہاج:باکایم:واارت:ںیم:مت:داین:ینعی

ری میع خح جح

ۃ حخر

اال ا وح یح

ن ۔الد

:ہیاور::یسج:وک:اہلل:ےن:الفح:اطع:رکد:ںیہ:اس:وک:لم:اجیت:ںالھبایئ:یاسر:یک: نیود:داین

التبم:ہن:وہ،::ںیم:انرفامین: یس:یک:ےہ:ہک:اہلل:اعتیل:ہیوموقػ:ےہ:ذرک:اہلل:رپ،:اور:ذرک:اہلل:اک:احلص:

ےہ۔:ہیبس:ےس:ڑبا:ذرک:

اھکات::ےاطتق:ےک:ریمخ:،واٹنم:اھکات:ےہ:،ےہ:صخش:رمغ:اک:وسک:اتیپ:کیا:دےیھکی

اےس::ےرمغ:اک:وسک:اور:واٹنم:اور:اطتق:ےک:ریمخ:!راتہ:وت:اتبےیئ:زرہ:ےس:ابز:ںیہن:نکیل:،ےہ

ےگ؟:ںیھچک:عفن:د

11:المعۃ ؎29

28:یجالل ؎31

اضفلئ:وتہب 24

:یےک:اسھت:زرہ:ےس:انچب:رضور:وںوہا:ہک:سج:رطح:اطتق:ےک:اٹکن:اور:ریمخ:ولعمؾ

: نیرسفم:ےس:ےنچب:رپ۔:اس:ےیل:وموقػ:ےہ:اعمیص:رطح:ذرک:وونالف:واطاعت:اک:عفن: یھ:ےہ،:ایس

اشلم::بس:ذرک:اہلل:ںیم:انی،ہید وک:وھچڑ:ںانرفاموین:ہک:اہلل:ےک:ااکحامت:وک:اجبالان:اور:اہلل:یک:ےتھکل:ںیہ

ےہ:وہ:رکول،::ایہک:وبحمب:ےن:سج:اکؾ:اک:مکح:د:ہیوت:کیا:،وبحمب:ےک:دو:قح:وہےت:ںیہ:دےیھکیےہ۔

:ہیہن:اجؤ۔:سج:وک:: یھ:بیاؿ:ابوتں:ےک:رق:،ہک:وہ:سک:سک:ابت:ےس:انراض:وہات:ےہ:ہیدورسے:

:یقیقح:ےس:ھجمس:ںیل:۔:سب:ایستبحم:اکلم:ںیہن:اس:یک:،رکف:ںیہن:اشہن::اعتیلقح: ہک:وج:صخش:وبحمب

:اؿ:یک:ینعیاتچب::انراض:رکےن:واےل:اامعؽ:ےس:ںیہن:نکیل:،رکےن:واےل:اامعؽ:وت:رکات:ےہ:یضوک:را

۔:اکہلم:احلص:ںیہنتبحم:یک:قح:اعتیل:اس:وک:ا یھ:،رکات:رکف:ںیہن:ےس:ےنچب:یک:انرایگض

اجےتن::ںیہن::ہینکیل:دروخاہ :رکےت:ںیہ:یک:ےہ؟:مہ:رات:دؿ:اعتیف:ایک:اعتیف:اور

:ایوملس:ےن:اراشد:رفام:اہلل:ہیلع:اہلل:ہنع:ےس:وضحر:یلص:اربک:ریض:قیدص:۔زیچ:ےہ:ایک:ہک:اعتیف

:ایاماگن:رکو:اور:رفام:ےس:وفع:اور:اعتیف:مت:اہلل:اعتیل:قی!ہک:اے:اوبرکب:دص

د فحانح اححح

ری خح

قی یحعطح بحعدح ال

حم ی ۃ ا ل افیح عح

نح ال

؎31ا م

دی:یئگ۔ تمعن:ںیہن:ےس:ڑبھ:رک:وکیئ:ےک:دعب:اعتیف:امیؿا یس:صخش:وک ینعی

رشح::دوتل:یک:یڑب:ےہ۔:ذہلا:اینت:ےہ:وت:اعتیف:دوتل:وکیئ:یےس:ڑب:بسےک:دعب:ارگ:امیؿسپ:ا:

رمکے::رئیڈنکڈنشیا:ںیہ:ےک:ینعم:وت:اتھجمس:ےہ:ہک:اعتیف:اعؾ:ادیم:۔ےہ:ہک:ایک:اچےیہ:وت:ولعمؾ:رکین

: ےہ؟:ایک:تقیقح:یک:اعتیف:اور:سب۔:نکیل:رفاواین:اموکالت:ورشموابت:یک:راو:اور:اسامؿ:شیع

ین :ںیہ:ےک:ینعم:ہک:اعتیف:ےتھکل:ںیہ:ںیمۃ:رشح:رماق:یک:ۃوکشم:یاقر::یلعالم محۃ یف الد الح احلسح

ۃ منح نحفت

اہلل:ےک:بضغ:اور::ینعیونتفں:ےس:وفحمظ:وہ:: نیاس:وک:احلص:ےہ:سج:اک:د:اعتیفال

اس:ےک::ویکں:ہک!ےینس:وہ: یھ:؟ےہ:اک:دورسا:زج:ایک:ےک:اامعؽ:ےس:وفحمظ:وہ۔:اور:اعتیف:انرایگض

ن من انلمکم:ےہ۔:اعتیف:ریغب دح بحمحۃ یف ال الح السح وح ح سی

ۃ سقحام اال محنح

ال وح

32؎ :ینعی

ےس:وفحمظ:رےہ:اور::رویںامیب:یرب:یرب:اور:رضر:ےس:وفحمظ:وہ:اور:مسج: یھ:ہنتف:وانرفامین: یھ: نید

ایج ایم سعید ، باب من ابواب جامع الدعواة ،2/196:جامع الرتمذی ؎31

ملتان،المکتبۃ االمدادیۃ ،باب جامع الدعا:،5/245:مقاۃ المفاتی ؎32

25

اضفلئ:وتہب

۔ےہ،:سب:اس:اک:انؾ:ےہ:اعتیف:انپہ:ایئ:ےس: یھ:دیہتقشم:دش:،ےس:امومؿ:وہ:دیہتقشم:دش

ح م

احلل ۃح این افیح عح

ال وح وح

ف عح

لکح ال افحاۃح ےکدعب:احسئح عح

مال ۃ یف وح

حخر

اال ا وح یح

ن الد

ےہ:وت: ؟ںیہ:ینعم:ےک:ایکۃح اافح عح م

ہک::رفامےت:ںیہ:یاقر:یلع:المافیح ےہ:ہک:ہی:ۃح اافح عح م یعح

اس احن :کح اہلل منح النح

افیح مت:وک:ولوگں:ےک:ملظ:ےس:وفحمظ:رےھک:اہلل:اعتیل:ینعی یعحاحن ؎33ہ منکح وح

اہمترے::اور

ہک:مہ:وت:زبرگ::ںیہن:ہی۔:اچےیہ:وہین:ملظ:ےس:ولوگں:وک:وفحمظ:رےھک۔:دوونں:رطػ:ےس:اعتیف

وک::کیےس:رہ:ا:ہن:اتسےئ۔:مہ:ںیم:ںیمہ:وکیئ:،ںیہ:اور:مہ:ینثتسم:،:مہ:ولوگں:وک:اتسےت:رںیہےئگوہ

ہن:ےچنہپ۔:اور:فیلکت:ذیاذات:ےس:دورسے:وک:ا:یہک:امہر:ااسحس:رانہ:اچےیہ

اربک::قیتمعن:ےہ:ہک:دص:یسیتمعن:ا:یک:اعتیف:زبروگ!:ےریم اور:وزیزع:دووتس،

:،اؿ:ےک:وادل:اوباحقہف:احصیب:ینعی ،یھت:اچر:تشپ:احصیب:نج:یک:،اہلل:ہنع:وج:الضف:ااحصلہب:ںیہ:ریض

:ہی۔:احصیب:اور:اؿ:ےک:ےٹیب:رکب:احصیب::انب:ایبدبعارلنمح:اؿ:ےک:ےٹیب:،اربک:احصیب:قیرضحت:دص

اھت:ہک::ںیہن:اغر:وکیئ:ایر اسیوملس:اک:ا:اہلل:ہیلع:۔:اور:وضحر:یلصوک:احلص:ںیہن:احصیب::اوررشػ: یس

اور::یھت:اربک:یک:قیرمع:دص:ےہ:ہک:وسہل:اسؽ:یک:ںیم:خی۔:اتریھت:دویتس:ےس:دوونں:ںیم:وجاین

:دویتس:یک:قیدص:کیاور:ا:یبن:کیاس:وتق:ےس:ا:،وملس:ےھت:اہلل:ہیلع:ااھٹرہ:اسؽ:ےک:وضحر:یلص

:قی!ہک:اے:دص:ایوملس:ےن:رفام:اہلل:ہیلع:ےس:وضحر:یلص:احصیب:رےادقلر:او:رایپ:لیلج:ےسی۔:ایھت

وہات:ےہ۔:ہاک:ادناز:واتیمہ:تمیق:یک:اماگن:رکو۔:اس:ےس:تمعن:اعتیف:ےس:وفع:واعتیف:مت:اہلل:اعتیل

الجؽ::العہم۔وتق:ںیہن:ایدہویکں:ہک:ز:،متخ:رکراہ:وہں:ؿواہعق:انسرک:ایب:کیاک:ا:اؿ

اخص:اقمؾ:اھکل:ےہہک::کیاہلل:ہنع:اک:ا:اربک:ریض:قیےن:رضحت:دص:اہلل:ہیلع:رۃمح:یطویس: نیادل

:کیاور:ا:اھکیوخاب:د:کیےل:ےئگ۔:واہں:ا:فیاشؾ:رشت:وجاؿ:ےھت:وت:اجترت:ےک:ےیل:ہیبج:

تح وپاھچ:ےہ؟:اس:رابہ:ےن:ایک:ریبعت:رابہ:ےس:وپاھچ:ہک:اس:یکن احن ح

ایمت:وکؿ:وہ؟:رفام ؟م

حد ،:رھپ:وپاھچاوبرکب حل ا یف ےس،:فیہکم:رش ایسک:رہش:ےس:ارےہ:وہ؟:رفام؟من احی ب ی

ش

اح ش ی اح یف ی اح ؟:تح ن

اح ل غ

اس:رابہ:ےن:اہک:ہک:اس:۔:اجترت: ایےہ؟:رفام:ایکلغش: اہک:ہک:؟:تح ن

ملتان ،یۃاالمداد ۃالمکتب ،باب جامع الدعا:، 245 /5:ۃ المفاتیمقا ؎33

اضفلئ:وتہب 26

ےگ:اور::وعبمث:رفامںیئ:یبن:کیا:اہلل:اعتیل:اس:رہش:ہکم:ںیم:اہمترے ےہ:ہک:ہی ریبعت:وخاب:یک

:انؾ :اک :یلص:اؿ :دمحم :ہیلع:ابمرک :وہاگ۔:اہلل اتہ وملس یح یف حح

هحزیر ن وح تح تحوک

احن وح

فحاتہ بحعدح وحہ لیفحتح خح ونبےگ::ریمت:اؿ:ےک:وز:ںیم:تایح:وملس:یک:اہلل:ہیلع:یلص:اؿ:ربمغیپ:اور وح

ونبےگ۔:وافت:ےک:دعب:مت:اؿ:ےک:ہفیلخ:اور:اؿ:یک

۔ایاہلل:ہنع:ےن:اپھچ:اربک:ریض:قیوکرضحت:دص:ےہ:ہک:اس:وخاب:اور:ریبعت:اھکل

اس نح النحدا م اححح

بحم ی اسؽ:ےک::اڑسیت:ہیا :ہک::ای،اہیںاتب:صخش:ےسںیہن: یسل

اور::اسؽ:ےک:وہےئگ:اور:اک:وک:وبنت:اطع:وہیئگ:وملس:اچسیل:اہلل:ہیلع:اعمل:یلص:وہےئگ:اور:رسور

اہلل:ہنع:احرض:دختم:وہےئ:اور::اربک:ریض:قی۔:رضحت:دصایت:اک:االعؿ:رفاموبن:اک:ےن:اینپ

ل محا وپاھچ عحلیل ع محاالدح حدح اک:ےک:اپس::ایک:،وبنت:رفامرےہ:ںیہ:اےئوج:دوع:اک ؟ت

ام ای:وملس:ےن:رفام:اہلل:ہیلع:ےہ؟:وت:اک:یلص:دلیل:وکیئ:اس:یک ا بالشح ہح حیتح أ حت رح یحاکح الؤ

ر

وک::اور:وت:ےن: یس:۔اھت:اھکید:وہ:وخاب:ےہ:وج:وت:ےن:اشؾ:ںیم:اریت:دلیل:وبنت:یک:اےئدوع:ریمے

۔:یربخ:دے:د:االسلؾ:اس:یک:ہیلع:لیئربج:ۂعیےن:ذبر:اعتیل:اہللاھت۔:ایاتب:ںیہن

یہ ےہ::ںیم تیروا ینح ح عح

ح بحیل قحبح وح

انحقحہ فحعح

34؎ قی:ےکرضحت:دص:وخیش:امرے

دوہ :اس:اوےچن::اریم:!ہک:اہےئ:وملس:ےس:اعمہقن:رکایل:اہلل:ہیلع:اہلل:ہنع:ےن:وضحر:یلص:اربک:ریض

اک:اعمہقن:اھت۔:وخیش:ہیاور::۔ایوک:وبہس:د:یناشیپ:ؿدوونں:اوھکنں:ےک:درایم:اقمؾ:رپ:ےہ۔:اور:اک:یک

:ایب:ہی سب وبقؽ::رپ:متخ:رکات:وہں۔:اہلل:اعتیل:اور:ایس:یھت:رکےن:ےس:رہ:یئگ:ؿابت:

۔اطع:رفامںیئ:وتقیف:اور:مہ:بس:وک:لمع:یک:ںیئرفام

لح صح ال ہلل ا وح ل تحعح خح عح

ع ری بہ احجمحصح ل وح

ا د وح قہ محمح

ل ح خح

ی

تکح حمحح یحا بر

حم احم احرحح ح ارلح

ی

ؤؤؤؤ

/29 1 :یکب الاخلصائص ؎34

27

اضفلئ:وتہب

اک:رفؼ:اور:الہ:اہلل:ےک:شیع:داین:الہ

دمحم:ارتخ:اصبح::میکح::وک:رضحت:ادقس:ومالان:اشہء1974امرچ::13:اطمقب:ھ1394رفص:ارفظمل::9

اصبح،:امکل::ریوہا:اھت،:احظف:دبعادقل:راابددوعت:رپ:رفس:دیح:داتم:رباکمہت:اک:ضعب:اةحب:یک

ہک:ایےک:اکمؿ:رپ:ھچک:اةحب:عمج:وہےئگ۔:اس:وتق:اراشد:رفام:ۂبتکم:االصح:وغیلبت

اؿ::اکر:ںیم:ہک:اؿ:ےک:مسج:رپ:دو:زہار:اک:ابلس:ےہ،:اور:دو:الھک:یک:ںیہ:ےسیولگ:ا:ضعب

:ےک:قلعت:اور:تبحم:ےس:ابلکل:اخ ی:ےہ۔:قح:اعتیل:ریاؿاؿ:اک:دؽ:و:نکیل:،وہا:ےہ:اک:مسج:اھٹیب

ہک:اؿ::ںیہ:ےسیےہ۔:اور:ضعب:دنبے:ا:ںیہن:تمیق:وکیئ:اؿ:ےک:دؽ:یک:کیےہ۔:اہلل:ےک:زند

:ںیم:ںاؿ:ےک:ونیس:ےہ:نکیل:رویٹ:ینٹچ:اور:اھکےن:ںیم:ںیہ:ڑپکےےگل:وہےئ:دنےک:مسج:رپ:ویپ

:قح:اعتیل :ا:وہایگ:ےس:اس:دقر:یتمیق:ےک:رقب:وتیعم:وج:دؽ:ےہ:وہ دؽ:اہلل:ےک::کیہک:وہ

:ااسنہین:کیزندےک::ےہ۔:اور:قح:اعتیل:افقئ:رت:اور:یتمیق:،وبحمب:ایدہےس:ز:الوھکں:اغلف:ااسجؾ

ےہ:ہک:ابداشوہں::بیصن:اؿ:ےک:دولں:وک:وہ:نیچ:ںیم:االفساور::رویٹ:ےس:ینٹچ:قلعت:ےک:ضیف

وہا::اھٹیب:اؿ:اک:مسج:ارگہچ:اکر:ںیم:،۔:ربسکع:وج:دخا:ےس:اغلف:ںیہاھکید:ںیہن: یھ:ےن:وخاب:ںیم

دؽ::نکیل:،اک:ہمقل:ےہ:ایینوہا:ےہ،:اور:زابؿ:رپ:رمغ:اور:رب:نت:ایک:بیےہ،:اور:دو:زہار:اک:وسٹ:ز

۔:ادنر:ارگ:دے:ںیتکس:دؽ:وک:وکسؿ:ںیہن:ںیزیچ:ؾ:وہا:ہک:ابرہ:یکوے:وکسؿ:ےہ۔:ولعم:ے:نیچ

۔:اور:ارگ:ںیہ:ولعمؾ:وہیت:ایھچ:ےچب:اور:دمعہ:ذغاںیئ:ی،اکر،:ہلگنب،:ویبںی:زیچ:وکسؿ:ےہ:وت:ابرہ:یک

:،ےتگل:اےھچ:ںیہن:ےچب: یھ:ی۔:رھپ:ویبںیہ:اکاٹن:ولعمؾ:وہیت:ںیزیچ:ےہ:وت:ابرہ:یک:وکسؿ:ںیہن:دؽ:ںیم

؎::: زرہ:ولعمؾ:وہات:ےہ:رمغ:اور:ةکب:اک:ہمقل: یھ:،اتگل:ااھچ:ںیہن یھ::اکر:اور:ہلگنب

اہبر:یھت:رہےش:ےس:یتکپٹ: اتسلگں:اھت:وت:دؽ

وہایگ ابںایب اعمل: :وہایگ ابںایب دؽ

:،دالخ:وہیئگ:تبحم:اؿ:ےک:دؽ:ںیم:یک:ویکں:ہک:داین:وہیئگ:ذعاب:اس:ےیل:داین:ےک:ےیل:داین:الہ

:اؿ:ےک:دؽ:ںیم:،وک:دؽ:ےس:ابرہ:رےتھک:ںیہ:ےہ:وت:وہ:داین: یھ:ایت:ورہن:الہ:اہلل:ےک:اپس:ارگ:داین

:رہ:وتق:قح:اعتیل :اخص،قلعت:اخص:وتیعم:رصػ:اہلل:وہات:ےہ:اوراخہص:ےس::ےک:رقب

اضفلئ:وتہب 28

:یلم:اجےئ:اور:وہ:وپر:تنطلس:وابداشتہ: یھ:یک:داین:یدؽ:وک:ارگ:وپر:ےسیےہ۔:ا:اترشمػ:وہ

اکانئت:اس:ےک:اسےنم:ے:دقر،:وکحمؾ:اور:ولغمب::رکے:نکیل:تنطلس:ورمکحاین:اکانئت:رپ

:وک:اہلل:اعتیل:سجاتسروں:ےس:بک:رموعب:وہاتکس:ےہ۔:وسرج:اک:مہ:نیشن:ویکں:ہکےہ۔:وہیت

:ذلت:والحوت:بیصن:تبحم:یک:اور:اؿ:یک:وتقیف:یک:اید یک:اہلل:اعتیل:ینعیواجمتسل::مہ:ینیشن:یک

::::::؎ںیہ:وہاجیت:وے:تمیق:اس:ےک:اسےنم:چیہ:ذلںیت:اکانئت:یک:یاسر:،وہیئگ :

ربدشک: زعت:ملع اطلسؿ وچں

ج اہجںحببج

رس: در:دشک دعؾ: ی تج

:اسر:اتیاخہص:اک:ااشکنػ:رفامد:تیعم:سج:دؽ:رپ:اینپ:یقیقح:اطلسؿ :وہ :اکانئت:عم:اینپ:یےہ،

:اکانئت:اور:اعمرشہ:یک:یوہ:دؽ:وپر:ےہ،:اس:ےیل:یتیاانپ:رس:ڈاؽ:د:دعؾ:ںیم:بیجذلوتں:ےک:

:یوپر:ہی اس:ےیل:تبحم:اھچیئگ:یک:ویکں:ہک:اس:رپ:قح:اعتیل:،رپ:اغبل:راتہ:ےہ:راتفر:اور:رمگایہ

؎ ::رپ:اھچایگ:اور:زامےن:تاکانئ

رگج امکؽ:قشع:سب:اانت:ےہ:اے: ریما

زامےن:ہپ:اھچایگ:ہپ:اھچےئگ:ںیم ھجم: وہ

وہاتکس:ےہ۔:اہلل:اک:و ی: یھ:احتل:ںیم:اامرت:وابداشتہ:یک:نیع:ادیم:ےیل:اس

ڑھچاےت::ںیہن:ہک:اہلل:واےل:داین ںاحال:ڑھچاےت:ںیہ:ہک:اہلل:واےل:داین:ےتھجمس:ںیہ:ولگ

:ںہک:وج:ذات:دوونں:اہج:اچےتہ:ںیہ:ہیوہ:وت::۔اچےتہ:ںیہ:انیابداشتہ:د:یک:ںدوونں:اہج:وہ:وت:ںیمہ

لم:اجےئ:سج:رپ:ابداشہ::وہ:شیع: یھ:ںیم:زدنیگ:یک:اتہک:داین:،رکول:اس:وک:رایض:،امکل:ےہ:یک

لم:اجےئ۔:تنطلس: یھ:دایمئ:اور:تنج:یک:ںیرکش:رک

:امکل:دواہجں: یھ:رکاتیل:ےک:امکل:وک:رایض:ںصخش:دوونں:اہجوج :وہ :اس:یک:ےہ:وت

وفک::اک:وکیئ ذات:اپک:یک:ےہ:اور:ویکں:ہک:اہلل:اعتیل:اتیانبد:زدنیگ:اور:وکسؿ:وا ی:وک:شیع:زدنیگ

ح وح ےہ:ںیہن یحکن م لمد کفوا اححح

؎35 لح:رکےن:واال:ںیہن:یاور:ربارب:یرسمہ:اؿ:یک:وکیئ

:ےیل:اس،ےہ:ہک:تنج:یک:ےہ:یتح:دبؽ:ںیہن:وفک:اور:وکیئ:وکیئ:ذلت:اک: یھ:اپک:یک:اؿ:ےک:انؾ

4:االخالص ؎35

29

اضفلئ:وتہب

۔رکںیتکس:ںیہن:یورسمہ:یربارب:ذلت:یک:اہلل:ےک:انؾ:یک: یھ:ںیتمعن

:ےتکب،:ویکں:ہک:اؿ:ےک:دؽ:اس:شیع:ےک:وعض:ںیہن:وہج:ےہ:ہک:اہلل:واےل:داین:یہی

وج::ےہ۔:ربسکع:الہ:داین:وفک،:دبؽ:اور:رسمہ:ںیہن:وکیئ:ںیم:ںسج:اک:دوونں:اہج:ےس:رشمػ:ںیہ

ا:شیع:،درادم:رکرےہ:ںیہ:ےس:ذلت:وشیع:وںزیچ:یک:اور:اپین:یٹم

:اعمیص:وحنہ : یھ:اؿ:اک:رجعۂ

؎:: وہاجات:ےہ:ورخلتوہج:ےس:زرہ:ا:یک

دای لگ و اب شیع وک دونمشں

دای دؽ درد اانپ وک دووتسں

یلم ایغطین یھ رپ اسلح وک اؿ

دای اسلح یھ ںیم وطافونں وک ھجم

:ربوز:ء1986 یونجر:3:اطمقب:ھ14۴6 ااثلین:رعیب21ابرہ:اسؽ:دعب::ابیدو:رعش:رقت:ہی)اار:ےک:

رفس:ےک:دوراؿ:اراشد:رفامےئ،:: یندنسھ::ےک:د اابد:ردیح:ںیم:لیرصع:ر:اابملرک،:دعب:امنز :ۃعمج

ےئگ۔:اجعم(دےیھکل::دنمرہج:ابال:ومضمؿ:ےک:انمبس:ےھت،:اس:ےیل:وچں:ہک نکیل

ےہ۔:راسےل:وک:ادتبا:ات:ااہتن:رحاف:رحاف:ارقح:ےن:ڑپھ:ایل:اس

ارتخ:افع:اہلل:ہنع:دمحم

ھ:: 1411::االویل:یامجد:26

ؤؤؤؤ

اضفلئ:وتہب 3۴

اراشدات

:ومالانارشػ:یلع:اصبح:اھتونی:ونر:اہلل:رمدقہاالتم:دجمرضحت:میکح:

ملتل

د:ا

دباگنیہ:ےک:اصقنانت

رفامای:ہک:ضعب:ولگ:ہی:ےتھجمس:ںیہ:ہک: یس:انرحمؾ:وک:دےنھکی:اک:زایدہ:اقتاض:بلق::ںیم:وہ،:اس:وک:

:مہ:اکی:دہعف:یج:رھب:رک:دھکی:ںیل:وت:نیکست:وہاجےئ:یگ،:ہی:ضحم:طلغ:ےہ،:وہ:نیکست:اعریض:ےہ۔اس

اور::،وسحمس:ںیہن:وہات:یک:رہگایئ:ںیم:ارت:اجات:ےہ:اس:ےیلدےنھکی:ےس:وجش:مک:ںیہن:وہات:ہکلب:دؽ:

:اس:اک:وصتر:رکےک:زمہ:انیل:زرہ د نی:ےہ۔:دحثی::اقلت،:رزہؿ :نیکست:اک:وج:ہبش:وہات:ےہ:وت:دصقا

لنح اح رشفی:ںیم:ےہ: ظ

م سح ر

ہ

ل ب ا ام ہح س ن م ےس:اکی:ریت:ےہ۔رظن:اسیلب:ےک:ریتوں:ںیم:سح ی

وتہب:اک:امکؽ

رفامای:ہک:ارگ:اسری:زنیم:انگوہں:ےس:رھباجوے:وت:وتہب:بس:وک:اٹمدیتی:ےہ۔:دےیھکی:

ود:ذرا:یس:وہیت:ےہ:رگم:ڑبے:ڑبے:اہپڑو:ں:وک:اڑادیتی:ےہ۔ ابر

اوایلء:تبحص

رفامای:ہک:وج:صخش:ششخب:اک:اطبل:وہ:اوایلء:رکاؾ:یک:تبحص:ںیم:ےھٹیب،:اہمترے:اامعؽ:

الہ:اہلل:ےک:دؽ:رونش:ںیہ،:اپس:رےنہ:ےس:دؽ:ںیم:ونر:اات::۔یک:تبحص:ےس:ربتک:وہیگ:ںیم:اؿ

ےہ،:بج:ونر:اات:ےہ:تملظ:و:اتریکی:اھبگ:اجیت:ےہ،:ہبش:اجات:راتہ:ےہ،:اؿ:اک:دھکی:انیل:یہ:اکیف::

وہاجات:ےہ۔

اابتع:تنس:ےس:وبحمتیب:اک:راز

رفامای:ہک:وضحر:یلص:اہلل:ہیلع:وملس:یک:اابتع::ںیم:اخص:ربتک:اک:راز:ہی:ےہ:ہک:وج:صخش:اک:

یک:تئیہ:)وعض(:انبات:ےہ:اس:رپ:اہلل:اعتیل:وک:تبحم:اور:ایپر:اات:ےہ:ہک:ہی:ریمے:وبحمب:اک:مہ::لکش:

( ےہ:۔:سپ:ہی:ووصؽ:اک:بس:ےس:ارقب:رطقی:ےہ:)اہلل:ا :ےنچنہپ:اک:بس:ےس:رقبی:راہتس:ےہ۔

)امکالت:ارشہیف(

31

اضفلئ:وتہب

اس:وظع:ےس:اکلم:عفن:احلص:رکےن:ےک:ےیل:ہی:دوتسر:المعل:ایمیک:ارث:راتھک:ےہ

دوتسر:المعل

:رضحت:ومالان:اشہ:دمحم:ارشػ:یلع:اصبح::اھتونی:

ملتل

ہیلعہللتمحمیکح:االتم:دجمد:ا

وہ:دوتسر:المعل:وج:دؽ:رپ:ےس:رپدے:ااھٹات:ےہ،:سج:ےک:دنچ:ازجاء:ںیہ،:اکی:وت:اتکںیب:

دانھکی:ای:اننس۔:دورسے:اسملئ:درایتف:رکےت:رانہ۔:رسیتے:الہ:اہلل:ےک:اپس:اان:اجان:اور:ارگ:اؿ:یک:

:اک:دختم:ںیم:ادم:و:رتف:ہن:وہ:ےکس:وت:اجبےئ:اؿ:یک:تبحص:ےک:اےسی:زبروگں:یک:اکحایت:و:وفلماظت:یہ

اطمہعل:رکو:ای:نس:ایل::رکو:اور:ارگ:وھتڑی:دری:ذرک:اہلل: یھ:رک:ایل:رکووت:ہی:االصح:بلق::ںیم:تہب:یہ:نیعم::

ےہاور:ایس:ذرک:ےک:وتق:ںیم:ےس:ھچک:وتق:احمہبس:ےک:ےیل:اکنؽ:ول:سج:ںیم:اےنپ:سفن:ےس:اس:

رطح:ابںیت:رکو:ہک:

:ےہ۔:اس:وتق:ہی:بس:امؽ:و:دوتل: ںیہ:رہ:اے:سفن!:اکی:دؿ:داین:ےس:اجان:ےہ۔:ومت: یھ:اےن:وا ی‚

اجےئ:اگ۔ویبی:ےچب:بس:ےھجت:وھچڑ:دںی:ےگ۔:اور:اہلل:اعتیل:ےس:واہطس:ڑپے:اگ۔ارگ:ریتے:اپس:کین:اامعؽ:

زایدہ:وہےئ:وت:اشخب:اجےئ:اگ:اور:انگہ:زایدہ:وہےئ:وت:منہج:اک:ذعاب:انتگھب:ڑپے:اگ:وج:ربداتش:ےک:اقلب:ںیہن:

وک:وسچ:اور:اارت:ےک:ےیل:ھچک:اسامؿ:رک۔::رمع:ڑبی:یتمیق:دوتل:ےہ۔:اس:وک::ےہ۔:اس:ےیل:وت:اےنپ:ااجنؾ

وضفؽ:رااگیئں:تم:رب:ابد:رک۔:رمےن:ےک:دعب:وت:اس:یک:انمت:رکے:اگ:ہک:اکش!:ںیم:ھچک:کین:لمع:رک:ولں:سج:

رگم:اس:وتق:ےھجت:ہی:رسحت:دیفم:ہن:وہیگ۔:سپ:زدنیگ:وک:تمینغ:ھجمس:رک:اس:وتق::،ےس:رفغمت:وہاجےئ

‛رفغمت:اک:اسامؿ:رکےل۔اینپ:

۹۹۹۹

اضفلئ:وتہب 32

االصح:اک:ااسؿ:ہخسن

:رضحت:ومالان:اشہ:دمحم:ارشػ:یلع:اصبح::اھتونی:ہیلعہللتمح

ملتل

میکح:االتم:دجمد:ا

دو::رتعک:لفن:امنز:وتہب:یک:تین:ےس:ڑپھ:رک:ہی:داع::اموگن:ہک

اے:اہلل!:ںیم:اک:اک:تخس:انرفامؿ:دنبہ:وہں۔:ںیم:رفامں:ربداری:اک:ارادہ:رکات:وہں:رگم:

ریمے:ارادے:ےس:ھچک:ںیہن:وہاتاور:اک:ےک:ارادے:ےس:بس:ھچک:وہاتکس:ےہ۔ںیم:اچاتہ:وہں:

ہک:ریمی:االصح:وہ:رگم:تمہ:ںیہن:وہیت۔:اک:یہ:ےک:اایتخر:ںیم:ےہ:ریمی:االصح۔اے:اہلل!ںیم:

،:تخس:ثیبخ:وہں،:تخس:انگہ:اگروہں،:ںیم:وت:اعزج:وہراہ:وہں،:اک:یہ:ریمی:دمد:تخس:انالقئ:وہں

رفامےیئ۔:ریما:بلق:فیعض:ےہ۔:انگوہں:ےس:ےنچب:یک:وقت:ںیہن:ےہ،:اک:یہ:وقت:دےیجی۔:ریمے:

اپس:وکیئ:اسامؿ:اجنت:ںیہن،اک:یہ:بیغ:ےس:ریمی:اجنت:اک:اسامؿ:دیپا:رکدےیجی۔اے:اہلل!:وج:انگہ:

:ںیہ،:اںیہن:اک:اینپ:رتمح:ےس:اعمػ:رفامےیئ۔:وگ:ںیم:ہی:ںیہن:اتہک:ہک:ادنیہ:ںیم:ےن:اب:ا :ےیک

ہن:رکوں:اگ،:ںیم:اجاتن:وہں:ہک:ادنیہ:رھپ:رکوں:اگ،:نکیل:رھپ:اعمػ:رکاولں:اگ۔ اؿ:انگوہں:وک:

رغض:ایس:رطح:ےس:روزاہن:اےنپ:انگوہں:یک:اعمیف:اور:زجع:اک:ارقار،:اینپ:االصح:یک:داع

انالیقئ:وک:وخب:اینپ:زابؿ:ےس:ہہک:ایل:رکو۔:رصػ:دس:ٹنم:روزاہن:ہی:اکؾ:رکایل:رکو۔:ول:اھبیئ:اور:اینپ:

دبرپزیہی: یھ:تم:وھچڑو۔:رصػ:اس:وھتڑے:ےس::کمن:اک:اامعتسؽ:وسےت:وتق::،دوا: یھ:تم:ویپ

اک:دںیھکی:ےگ:ہک:ھچک:دؿ:دعب:بیغ::ےس:ااسی:وہ:اجےئ:اگ:ہک:تمہ: یھ:وقی:وہ:اجےئ:یگ،:رک:ایل:رکو۔

ٹ

: یھ:ہن:ےگل:اگ:اور:داوارایں: یھ:شیپ:ہن:اںیئ:یگ۔:رغض:بیغ:ےس:ااسی:اسامؿ:وہاجےئاگاشؿ:ںیم:بج

ہک:وج:اک:ےک:ذنہ:ںیم: یھ:ںیہن:ےہ۔

۹۹۹۹