18
Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 1 Χ Χ Η Η Μ Μ Ε Ε Ι Ι Α Α Α Α ΄ ΄ Λ Λ Υ Υ Κ Κ Ε Ε Ι Ι Ο Ο Υ Υ Τ Τ Ρ Ρ Α Α Π Π Ε Ε Ζ Ζ Α Α Θ Θ Ε Ε Μ Μ Α Α Τ Τ Ν Ν Χ Χ Η Η Μ Μ Ι Ι Κ Κ Ο Ο Ι Ι Ε Ε Σ Σ Μ Μ Ο Ο Ι Ι 1. ∆ίνεται ο πίνακας: Σύµβολο Στοιχείου Ηλεκτρονιακή Κατανοµή Οµάδα Π.Π. Περίοδος Π.Π. X K (2) L(4) Ψ K (2) L(8) M(7) Ζ K (2) L(7) α. Να αντιγράψετε τον πίνακα στη κόλλα σας και να τον συµπληρώσετε. β. Να εξηγήσετε ποια από τα στοιχεία που περιέχονται στον πίνακα έχουν παρόµοιες (ανάλογες) χηµικές ιδιότητες; γ. Ποιο είναι το είδος του δεσµού (οµοιοπολικός ή ιοντικός) που σχηµατίζεται µεταξύ Χ και Ψ ; α. Συµπλήρωση πίνακα Σύµβολο Στοιχείου Ηλεκτρονιακή Κατανοµή Οµάδα Π.Π. Περίοδος Π.Π. X K (2) L(4) 14 η (IV A ) 2 η Ψ K (2) L(8) M(7) 17 η (VΙΙ A ) 3 η Ζ K (2) L(7) 17 η (VΙΙ A ) 2 η β. Είναι γνωστό ότι η ηλεκτρονιακή δοµή και κυρίως τα εξωτερικά ηλεκτρόνια (ηλεκτρόνια σθένους) ευθύνονται για τη χηµική συµπεριφορά του ατόµου. Λαµβάνοντας υπόψη µόνο τον αριθµό των ηλεκτρονίων σθένους, από τις παραπάνω ηλεκτρονιακές δοµές συµπεραίνουµε ότι τα στοιχεία που έχουν ανάλογες ιδιότητες είναι

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 1

ΧΧΧΗΗΗΜΜΜΕΕΕΙΙΙΑΑΑ ΑΑΑ΄ ΛΛΛΥΥΥΚΚΚΕΕΕΙΙΙΟΟΟΥΥΥ

ΤΤΤΡΡΡΑΑΑΠΠΠΕΕΕΖΖΖΑΑΑ ΘΘΘΕΕΕΜΜΜΑΑΑΤΤΤΩΩΩΝΝΝ

ΧΧΧΗΗΗΜΜΜΙΙΙΚΚΚΟΟΟΙΙΙ ∆∆∆ΕΕΕΣΣΣΜΜΜΟΟΟΙΙΙ

1. ∆ίνεται ο πίνακας:

Σύµβολο

Στοιχείου

Ηλεκτρονιακή

Κατανοµή Οµάδα Π.Π. Περίοδος Π.Π.

X K (2) L(4)

Ψ K (2) L(8) M(7)

Ζ K (2) L(7)

α. Να αντιγράψετε τον πίνακα στη κόλλα σας και να τον

συµπληρώσετε.

β. Να εξηγήσετε ποια από τα στοιχεία που περιέχονται στον

πίνακα έχουν παρόµοιες (ανάλογες) χηµικές ιδιότητες;

γ. Ποιο είναι το είδος του δεσµού (οµοιοπολικός ή ιοντικός) που

σχηµατίζεται µεταξύ Χ και Ψ ;

α. Συµπλήρωση πίνακα

Σύµβολο

Στοιχείου

Ηλεκτρονιακή

Κατανοµή Οµάδα Π.Π. Περίοδος Π.Π.

X K (2) L(4) 14η (IVA) 2η

Ψ K (2) L(8) M(7) 17η (VΙΙA) 3η

Ζ K (2) L(7) 17η (VΙΙA) 2η

β. Είναι γνωστό ότι η ηλεκτρονιακή δοµή και κυρίως τα εξωτερικά

ηλεκτρόνια (ηλεκτρόνια σθένους) ευθύνονται για τη χηµική

συµπεριφορά του ατόµου. Λαµβάνοντας υπόψη µόνο τον αριθµό των

ηλεκτρονίων σθένους, από τις παραπάνω ηλεκτρονιακές δοµές

συµπεραίνουµε ότι τα στοιχεία που έχουν ανάλογες ιδιότητες είναι

Page 2: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 2

στοιχεία Ψ και Ζ αφού και τα δύο έχουν στην εξωτερική τους στοιβάδα

7e-.

Ένας άλλος τρόπος αιτιολόγησης είναι ο εξής: Γνωρίζουµε ότι τα

στοιχεία µιας οµάδας του Π.Π. έχουν παρόµοια χηµική συµπεριφορά

(ανάλογες χηµικές ιδιότητες). Τα στοιχεία Ψ και Ζ ανήκουν στην ίδια

οµάδα του Π.Π (VΙΙA), άρα εµφανίζουν παρόµοιες χηµικές ιδιότητες.

γ. Τα στοιχεία Χ και Ψ έχουν τη τάση να προσλάβουν ηλεκτρόνια για να

αποκτήσουν δοµή ευγενούς αερίου, κατά συνέπεια ο µεταξύ τους

δεσµός θα είναι οµοιοπολικός.

2. Για καθεµία από τις παρακάτω περιπτώσεις να γράψετε αν ο δεσµός

είναι οµοιοπολικός ή ιοντικός.

α. Ο δεσµός αυτός σχηµατίζεται µεταξύ ενός µετάλλου και ενός

αµετάλλου.

β. Ο δεσµός αυτός δηµιουργείται µε τη αµοιβαία συνεισφορά

µονήρων ηλεκτρονίων.

α. Ιοντικός

β. Οµοιοπολικός

3. Να αναφέρετε δυο διαφορές µεταξύ οµοιοπολικών και ιοντικών

ενώσεων.

Στις οµοιοπολικές ενώσεις οι δοµικές µονάδες είναι τα µόρια, ενώ στις

ιοντικές ενώσεις είναι τα ιόντα στο ιοντικό πλέγµα (κρύσταλλος). Οι

οµοιοπολικές ενώσεις στις συνηθισµένες συνθήκες, είναι σώµατα αέρια ή

υγρά µε χαµηλά σηµεία βρασµού ή µαλακά στερεά µε σχετικά χαµηλά

σηµεία τήξης, ενώ οι ιοντικές ενώσεις είναι σώµατα στερεά, κρυσταλλικά,

µε υψηλά σηµεία τήξης και ζέσης και εµφανίζουν ηλεκτρική αγωγιµότητα

όταν βρίσκονται σε υγρή κατάσταση (ηλεκτρολύτες).

4. Τι είδους δεσµός αναπτύσσεται µεταξύ 3Li και του χλωρίου 17Cl,

Page 3: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 3

ιοντικός ή οµοιοπολικός; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

περιγράφοντας τον τρόπο σχηµατισµού του δεσµού.

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 3Li: Κ(2) L(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 17Cl: Κ(2) L(8) M(7)

Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι το

3Li είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 17Cl ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική τους

στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο του 3Li

για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να αποβάλλει ένα

ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 3Li+ µε ηλεκτρονιακή

διαµόρφωση Κ(2), ενώ το άτοµο του 17Cl έχει τη τάση να προσλάβει ένα

ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο ανιόν 17Cl- µε ηλεκτρονιακή διαµόρφωση

Κ(2) L(8) M(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση, µεταφέρεται ένα ηλεκτρόνιο

από το άτοµο του 3Li στο άτοµο του 17Cl και σχηµατίζονται αντίθετα

φορτισµένα ιόντα που αποτελούν τα δοµικά σωµατίδια της ιοντικής ένωσης

[Li]+[Cl]-.

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Li+ και Cl- έλκονται µεταξύ τους µε ισχυρές

ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό πλέγµα της

ιοντικής ένωσης LiCl η αναλογία Li+ και Cl- είναι 1:1 αντίστοιχα.

5. Τι είδους δεσµός αναπτύσσεται µεταξύ του 19K και του φθορίου 9F,

ιοντικός ή οµοιοπολικός; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

περιγράφοντας τον τρόπο σχηµατισµού του δεσµού.

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 19Κ: Κ(2) L(8) M(8) N(1)

Page 4: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 4

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 9F: Κ(2) L(7)

Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι το

19Κ είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 9F ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική τους

στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο του 19Κ

για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να αποβάλλει ένα

ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 19Κ+ µε ηλεκτρονιακή

διαµόρφωση Κ(2) L(8) M(8), ενώ το άτοµο του 9F έχει τη τάση να

προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο ανιόν 9F- µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση,

µεταφέρεται ένα ηλεκτρόνιο από το άτοµο του 19Κ στο άτοµο του 9F και

σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν τα δοµικά

σωµατίδια της ιοντικής ένωσης [Κ]+[F]-.

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Κ+ και F- έλκονται µεταξύ τους µε ισχυρές

ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό πλέγµα της

ιοντικής ένωσης KF η αναλογία Κ+ και F- είναι 1:1 αντίστοιχα.

6. Τι είδους δεσµός αναπτύσσεται µεταξύ του 17Cl και του 19K, ιοντικός

ή οµοιοπολικός; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας,

περιγράφοντας τον τρόπο σχηµατισµού του δεσµού. Να αναφέρετε

αν η ένωση που σχηµατίζεται µεταξύ 19K και 17Cl:

α. έχει υψηλό ή χαµηλό σηµείο τήξης

β. τα υδατικά διαλύµατά της άγουν ή όχι το ηλεκτρικό ρεύµα

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 19Κ: Κ(2) L(8) M(8) N(1)

Page 5: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 5

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 17Cl: Κ(2) L(8) M(7)

Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι το

19Κ είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 17Cl ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική τους

στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο του 19Κ

για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να αποβάλλει ένα

ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 19Κ+ µε ηλεκτρονιακή

διαµόρφωση Κ(2) L(8) M(8), ενώ το άτοµο του 17Cl έχει τη τάση να

προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο ανιόν 17Cl- µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8) M(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση,

µεταφέρεται ένα ηλεκτρόνιο από το άτοµο του 19Κ στο άτοµο του 17Cl και

σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν τα δοµικά

σωµατίδια της ιοντικής ένωσης [Κ]+[Cl]-.

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Κ+ και Cl- έλκονται µεταξύ τους µε ισχυρές

ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό πλέγµα της

ιοντικής ένωσης KCl η αναλογία Κ+ και Cl- είναι 1:1 αντίστοιχα.

Αφού η ένωση KCl είναι ιοντική:

α. έχει υψηλό σηµείο τήξης

β. τα υδατικά της διαλύµατα να άγουν το ηλεκτρικό ρεύµα.

7. ∆ίνονται: χλώριο, 17Cl και νάτριο, 11Na.

α. Να γράψετε την κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για τα

άτοµα Cl και Na.

β. Τι είδους δεσµός υπάρχει στη χηµική ένωση που σχηµατίζεται

Page 6: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 6

µεταξύ Na και Cl, ιοντικός ή οµοιοπολικός;

γ. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας περιγράφοντας τον τρόπο

σχηµατισµού του δεσµούµεταξύ νατρίου και χλωρίου

α. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 11Νa: Κ(2) L(8) M(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 17Cl: Κ(2) L(8) M(7)

β. Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι

το 11Na είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 17Cl ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

γ. Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική

τους στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο

του 11Na για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να

αποβάλλει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 11Na+ µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8), ενώ το άτοµο του 17Cl έχει τη

τάση να προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο ανιόν 17Cl-

µε ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8) M(8). Άρα στην µεταξύ τους

ένωση, µεταφέρεται ένα ηλεκτρόνιο από το άτοµο του 11Na στο άτοµο

του 17Cl και σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν

τα δοµικά σωµατίδια της ιοντικής ένωσης [Na]+[Cl]-.

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Na+ και Cl- έλκονται µεταξύ τους µε

ισχυρές ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό

πλέγµα της ιοντικής ένωσης NaCl η αναλογία Na+ και Cl- είναι 1:1

αντίστοιχα.

8. ∆ίνονται: νάτριο, 11Na και φθόριο, 9F.

α. Να γράψετε την κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για τα

Page 7: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 7

άτοµα του νατρίου και του φθορίου.

β. Τι είδους δεσµός υπάρχει στη χηµική ένωση που σχηµατίζεται

µεταξύ Na και F, ιοντικός ή οµοιοπολικός; Να αιτιολογήσετε

πλήρως την απάντησή σας περιγράφοντας τον τρόπο

σχηµατισµού του δεσµού.

α. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 11Νa: Κ(2) L(8) M(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 9F: Κ(2) L(7)

β. Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι

το 11Na είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 9F ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική

τους στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο

του 11Na για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να

αποβάλλει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 11Na+ µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8), ενώ το άτοµο του 9F έχει τη

τάση να προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο ανιόν 9F- µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση,

µεταφέρεται ένα ηλεκτρόνιο από το άτοµο του 11Na στο άτοµο του 9F

και σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν τα

δοµικά σωµατίδια της ιοντικής ένωσης [Na]+[F]-.

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Na+ και F- έλκονται µεταξύ τους µε

ισχυρές ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό

πλέγµα της ιοντικής ένωσης NaF η αναλογία Na+ και F- είναι 1:1

αντίστοιχα.

Page 8: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 8

9. Το 16S µε το 11Νa σχηµατίζουν οµοιοπολικό ή ιοντικό δεσµό;

Αιτιολογήστε την απάντησή σας.

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 11Νa: Κ(2) L(8) M(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 16S: Κ(2) L(8) M(6)

Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι το

11Na είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 16S ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική τους

στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο του

11Na για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να αποβάλλει

ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 11Na+ µε ηλεκτρονιακή

διαµόρφωση Κ(2) L(8), ενώ το άτοµο του 16S έχει τη τάση να προσλάβει

δύο ηλεκτρόνια και να µετατραπεί στο ανιόν 16S2- µε ηλεκτρονιακή

διαµόρφωση Κ(2) L(8) M(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση, µεταφέρεται

ένα ηλεκτρόνιο από δύο άτοµα νατρίου στο άτοµο του θείου και

σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν τα δοµικά

σωµατίδια της ιοντικής ένωσης 2[Na]+[S]2-.

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Na+ και S2- έλκονται µεταξύ τους µε ισχυρές

ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό πλέγµα της

ιοντικής ένωσης Na2S η αναλογία Na+ και S2- είναι 2:1 αντίστοιχα.

10. Μεταξύ των στοιχείων: 19Κ και 8O θα αναπτυχθεί οµοιοπολικός ή

ιοντικός δεσµός; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 19Κ: Κ(2) L(8) M(8) Ν(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 8Ο: Κ(2) L(6)

Page 9: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 9

Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι το

19Κ είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 8Ο ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική τους

στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο του

11Na για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να αποβάλλει

ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 19Κ+ µε ηλεκτρονιακή

διαµόρφωση Κ(2) L(8) Μ(8), ενώ το άτοµο του 8Ο έχει τη τάση να

προσλάβει δύο ηλεκτρόνια και να µετατραπεί στο ανιόν 8Ο2- µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση,

µεταφέρεται ένα ηλεκτρόνιο από δύο άτοµα καλίου στο άτοµο του

οξυγόνου και σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν τα

δοµικά σωµατίδια της ιοντικής ένωσης 2[Κ]+[Ο]2-.

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Κ+ και Ο2- έλκονται µεταξύ τους µε ισχυρές

ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό πλέγµα της

ιοντικής ένωσης Κ2Ο η αναλογία Κ+ και Ο2- είναι 2:1 αντίστοιχα.

11. ∆ίνονται τα στοιχεία: 12Mg, 9F.

α. Να γράψετε για τα παραπάνω στοιχεία την κατανοµή των

ηλεκτρονίων σε στοιβάδες.

β. Να βρεθεί η οµάδα και η περίοδος στην οποία ανήκουν τα

παραπάνω στοιχεία.

γ. Να χαρακτηρίσετε τα παραπάνω στοιχεία ως µέταλλα ή

αµέταλλα.

δ. Να αναφέρετε αν ο µεταξύ τους δεσµός είναι ιοντικός ή

οµοιοπολικός.

Page 10: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 10

α. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 12Mg: Κ(2) L(8) M(2)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 9F: Κ(2) L(7)

β. Από την ηλεκτρονιακή διαµόρφωση των στοιχείων προκύπτει:

12Mg: Εξωτερική στοιβάδα η Μ (n=3) άρα βρίσκεται στη 3η περίοδο

του Περιοδικού Πίνακα. Αριθµός ηλεκτρονίων εξωτερικής στοιβάδας

2, άρα βρίσκεται στην 2η οµάδα (IΙA) του Περιοδικού Πίνακα.

9F: Εξωτερική στοιβάδα η L (n=2) άρα βρίσκεται στη 2η περίοδο

του Περιοδικού Πίνακα. Αριθµός ηλεκτρονίων εξωτερικής στοιβάδας

7, άρα βρίσκεται στην 17η οµάδα (VIΙA) του Περιοδικού Πίνακα.

γ. Το µαγνήσιο (Μg) είναι µέταλλο και το φθόριο (F) αµέταλλο.

δ. Γνωρίζουµε ότι µεταξύ µετάλλων και αµετάλλων σχηµατίζεται ιοντικός

δεσµός µε µεταφορά ηλεκτρονίων από το µέταλλο προς το αµέταλλο

και δηµιουργία αντίθετα φορτισµένων ιόντων. Άρα ο δεσµός µεταξύ

Μg και F θα είναι ιοντικός.

12. ∆ίνονται τα στοιχεία: 12Μg, 16S.

α. Να τοποθετηθούν τα ηλεκτρόνια των στοιχείων σε στοιβάδες.

β. Ποιο από αυτά τα στοιχεία όταν αντιδρά έχει την τάση να

προσλαµβάνει ηλεκτρόνια και ποιο έχει την τάση να αποβάλλει

ηλεκτρόνια. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

γ. Τι είδους δεσµός αναπτύσσεται µεταξύ του Mg και του S;

α. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 12Mg: Κ(2) L(8) M(2)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 16S: Κ(2) L(8) M(6)

β. Γνωρίζουµε ότι τα άτοµα των στοιχείων έχουν την τάση να

συµπληρώσουν την εξωτερική τους στοιβάδα (στοιβάδα σθένους) µε

οκτώ ηλεκτρόνια (εξαίρεση αποτελεί η στοιβάδα Κ που συµπληρώνεται

µε δύο ηλεκτρόνια) ώστε να αποκτήσουν δοµή ευγενούς αερίου

(κανόνας των οκτώ). Έτσι στις αντιδράσεις τους, το 12Mg διαθέτοντας

Page 11: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 11

δυο ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στοιβάδα έχει τη τάση να τα

αποβάλλει ώστε να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου, ενώ το 16S

διαθέτοντας έξι ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στοιβάδα έχει τη τάση

να τα προσλάβει δύο ηλεκτρόνια ώστε να αποκτήσει δοµή ευγενούς

αερίου.

γ. Εφόσον το Mg έχει τη τάση να αποβάλλει ηλεκτρόνια και το S να

προσλάβει, ο µεταξύ τους δεσµός θα είναι ιοντικός.

13. Ένα στοιχείο Α ανήκει στην 1η (ΙΑ) οµάδα και στην 3η περίοδο.

α. Να αποδείξετε ότι ο ατοµικός αριθµός του είναι 11.

β. Να εξηγήσετε τον τρόπο σχηµατισµού της ένωσης µεταξύ των

στοιχείων Α και του 9F και να γράψετε τον χηµικό τύπο της

ένωσης. Να χαρακτηρίσετε την ένωση ως οµοιοπολική ή

ιοντική.

α. Το στοιχείο Α βρίσκεται στη 3η περίοδο του Περιοδικού Πίνακα, άρα

εξωτερική του στοιβάδα είναι η Μ (n=3), δηλαδή τα ηλεκτρόνια του

έχουν ταξινοµηθεί σε 3 στοιβάδες (Κ, L & M). Επιπλέον, το στοιχείο Α

ανήκει στη 1η (IA) οµάδα του Περιοδικού Πίνακα, άρα έχει 1

ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του στοιβάδα (Μ). Έτσι η ηλεκτρονιακή

του διαµόρφωση είναι: K(2) L(8) Μ(1) και έχει συνολικά (2+8+1)=11

ηλεκτρόνια. Με δεδοµένο ότι το Α είναι ηλεκτρικά ουδέτερο, θα έχει

στον πυρήνα του και 11 πρωτόνια, άρα Ζ=11.

β. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 11Α: Κ(2) L(8) M(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 9F: Κ(2) L(7)

Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι

το 11Α είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 9F ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

Page 12: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 12

Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική

τους στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο

του 11Α για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να

αποβάλλει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 11Α+ µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8), ενώ το άτοµο του 9F έχει τη

τάση να προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο ανιόν 9F- µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση,

µεταφέρεται ένα ηλεκτρόνιο από το άτοµο του 11Α στο άτοµο του 9F

και σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν τα

δοµικά σωµατίδια της ιοντικής ένωσης [Α]+[F]-.

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Α+ και F- έλκονται µεταξύ τους µε

ισχυρές ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό

πλέγµα της ιοντικής ένωσης ΑF η αναλογία Α+ και F- είναι 1:1

αντίστοιχα.

14. ∆ίνονται τα στοιχεία Χ και Ψ. Το Χ βρίσκεται στην 1η (ΙΑ) οµάδα και

στην τρίτη περίοδο του Περιοδικού Πίνακα και το Ψ βρίσκεται στην

17η (VIIA) οµάδα και στην δεύτερη περίοδο του Περιοδικού Πίνακα.

α. Να βρεθεί ο ατοµικός αριθµός του κάθε στοιχείου.

β. Να κατανεµηθούν τα ηλεκτρόνια του κάθε στοιχείου σε

στοιβάδες.

γ. Τα Χ και Ψ θα αναπτύξουν µεταξύ τους ιοντικό ή οµοιοπολικό

δεσµό; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

α,β. Το στοιχείο Χ βρίσκεται στη 3η περίοδο του Περιοδικού Πίνακα, άρα

εξωτερική του στοιβάδα είναι η Μ (n=3), δηλαδή τα ηλεκτρόνια του

έχουν ταξινοµηθεί σε 3 στοιβάδες (Κ, L & M). Επιπλέον, το στοιχείο Χ

ανήκει στη 1η (IA) οµάδα του Περιοδικού Πίνακα, άρα έχει ένα

Page 13: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 13

ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του στοιβάδα (Μ). Έτσι η ηλεκτρονιακή

του διαµόρφωση είναι: K(2) L(8) Μ(1) και έχει συνολικά (2+8+1)=11

ηλεκτρόνια. Με δεδοµένο ότι το Χ είναι ηλεκτρικά ουδέτερο, θα έχει

στον πυρήνα του και 11 πρωτόνια, άρα Ζ=11.

Το στοιχείο Ψ βρίσκεται στη 2η περίοδο του Περιοδικού Πίνακα, άρα

εξωτερική του στοιβάδα είναι η L (n=2), δηλαδή τα ηλεκτρόνια του

έχουν ταξινοµηθεί σε 2 στοιβάδες (Κ & L). Επιπλέον, το στοιχείο Ψ

ανήκει στη 17η (VIIA) οµάδα του Περιοδικού Πίνακα, άρα έχει επτά

ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στοιβάδα (Μ). Έτσι η ηλεκτρονιακή

του διαµόρφωση είναι: K(2) L(7) και έχει συνολικά (2+7)=9

ηλεκτρόνια. Με δεδοµένο ότι το Ψ είναι ηλεκτρικά ουδέτερο, θα έχει

στον πυρήνα του και 9 πρωτόνια, άρα Ζ=9.

γ. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 11Χ: Κ(2) L(8) M(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 9Ψ: Κ(2) L(7)

Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των στοιχείων συµπεραίνουµε ότι

το 11Χ είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο (µέταλλο) και το 9Ψ ένα

ηλεκτραρνητικό στοιχείο (αµέταλλο), εποµένως ο δεσµός που θα

αναπτυχθεί µεταξύ τους είναι ιοντικός.

Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή ευγενούς

αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερική

τους στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία έχουν την τάση να

προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στοιβάδα. Έτσι άτοµο

του 11Χ για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη τάση να

αποβάλλει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο κατιόν 11Χ+ µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8), ενώ το άτοµο του 9Ψ έχει τη

τάση να προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο ανιόν 9Ψ- µε

ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση,

µεταφέρεται ένα ηλεκτρόνιο από το άτοµο του 11Χ στο άτοµο του 9Ψ

και σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν τα

δοµικά σωµατίδια της ιοντικής ένωσης [Χ]+[Ψ]-.

Page 14: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 14

Τα αντίθετα φορτισµένα ιόντα Χ+ και Ψ- έλκονται µεταξύ τους µε

ισχυρές ηλεκτροστατικές δυνάµεις Coulomb και στο κρυσταλλικό

πλέγµα της ιοντικής ένωσης ΧΨ η αναλογία Χ+ και Ψ- είναι 1:1

αντίστοιχα.

15. ∆ίνονται: υδρογόνο, 1H, άζωτο, 7N.

α. Να γράψετε την κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το

άτοµο του αζώτου.

β. Να αναφέρετε το είδος των δεσµών (ιοντικός ή οµοιοπολικός)

µεταξύ ατόµων υδρογόνου και αζώτου στη χηµική ένωση ΝΗ3.

γ. Να περιγράψετε τον τρόπο σχηµατισµού των δεσµών και να

γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο αυτής της χηµικής ένωσης.

α. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 1Η: Κ(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 7Ν: Κ(2) L(5)

β. Τα στοιχεία υδρογόνο και άζωτο είναι αµέταλλα, άρα ο µεταξύ τους

δεσµός θα είναι οµοιοπολικός (τρεις απλοί οµοιοπολικοί δεσµοί).

γ. Το άτοµο του 1Η έχει ένα µονήρες ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του

στιβάδα (η οποία είναι η Κ), µε αποτέλεσµα να έχει τη τάση να

προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου

(του He), άρα µπορεί να σχηµατίζει ένα οµοιοπολικό δεσµό ανά άτοµο

Η. Το άτοµο του 7Ν έχει τρία µονήρη ηλεκτρόνια στην εξωτερική του

στιβάδα και έχει τη τάση να προσλάβει τρία ηλεκτρόνια για να

αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου, άρα µπορεί να σχηµατίζει τρεις

οµοιοπολικούς δεσµούς ανά άτοµο Ν. Το καθένα από τα άτοµα Η

συνεισφέρει το µονήρες ηλεκτρόνιό του και το άτοµο του Ν

συνεισφέρει καθένα από τα τρία µονήρη ηλεκτρόνιά του σε καθένα

από τα άτοµα Η, µε συνέπεια να σχηµατίζονται τρία κοινά ζεύγη

ηλεκτρονίων (τρεις απλοί οµοιοπολικοί δεσµοί) µε το κάθε ζεύγος να

Page 15: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 15

ανήκει και στα δύο άτοµα. Με τον τρόπο αυτό τα τέσσερα άτοµα

αποκτούν δοµή ευγενούς αερίου.

16. ∆ίνονται: υδρογόνο, 1Η και οξυγόνο, 8Ο.

α. Να γράψετε την κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το

άτοµο του οξυγόνου.

β. Να αναφέρετε το είδος των δεσµών (ιοντικό ή οµοιοπολικό)

µεταξύ ατόµων υδρογόνου και ατόµων οξυγόνου στο µόριο της

χηµικής ένωσης Η2Ο.

γ. Να περιγράψετε τον τρόπο σχηµατισµού των δεσµών και να

γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο αυτής της χηµικής ένωσης.

α. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 1Η: Κ(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 8Ο: Κ(2) L(6)

β. Τα στοιχεία υδρογόνο και οξυγόνο είναι αµέταλλα, άρα ο µεταξύ τους

δεσµός θα είναι οµοιοπολικός (δυο απλοί οµοιοπολικοί δεσµοί).

γ. Το άτοµο του 1Η έχει ένα µονήρες ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του

στιβάδα (η οποία είναι η Κ), µε αποτέλεσµα να έχει τη τάση να

προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου

(του He), άρα µπορεί να σχηµατίζει ένα οµοιοπολικό δεσµό ανά άτοµο

Η. Το άτοµο του 8Ο έχει δύο µονήρη ηλεκτρόνια στην εξωτερική του

στιβάδα και έχει τη τάση να προσλάβει δύο ηλεκτρόνια για να

αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου, άρα µπορεί να σχηµατίζει δύο

οµοιοπολικούς δεσµούς ανά άτοµο Ο. Το καθένα από τα άτοµα Η

συνεισφέρει το µονήρες ηλεκτρόνιό του και το άτοµο του Ο

συνεισφέρει καθένα από τα δύο µονήρη ηλεκτρόνιά του σε καθένα

από τα άτοµα Η, µε συνέπεια να σχηµατίζονται δύο κοινά ζεύγη

Page 16: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 16

ηλεκτρονίων (δύο απλοί οµοιοπολικοί δεσµοί), µε το κάθε ζεύγος να

ανήκει και στα δύο άτοµα. Με τον τρόπο αυτό τα τρία άτοµα αποκτούν

δοµή ευγενούς αερίου.

17. Για το άτοµο του χλωρίου δίνεται ότι: 17Cl.

α. Να γράψετε την κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το

άτοµο του χλωρίου.

β. Να αναφέρετε µε τι είδους δεσµό (ιοντικό ή οµοιοπολικό)

ενώνονται τα άτοµα του χλωρίου στο µόριο Cl2.

γ. Να περιγράψετε τον τρόπο σχηµατισµού του δεσµού και να

γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο του µορίου Cl2.

α. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 17Cl: Κ(2) L(8) M(7)

β. Το στοιχείο χλώριο είναι αµέταλλο, άρα ο δεσµός µεταξύ των δύο

ατόµων που αποτελούν το µόριο του χλωρίου θα είναι οµοιοπολικός.

γ. Τα άτοµα έχουν την τάση να δηµιουργήσουν τόσους οµοιοπολικούς

δεσµούς τουλάχιστον, όσα είναι τα µονήρη τους ηλεκτρόνια ώστε να

αποκτήσουν δοµή ευγενούς αερίου. Το άτοµο του 17Cl έχει ένα

µονήρες ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του στιβάδα µε αποτέλεσµα το

κάθε άτοµο Cl να θέλει να δηµιουργήσει ένα οµοιοπολικό δεσµό. Το

καθένα από τα άτοµα Cl συνεισφέρει το µονήρες ηλεκτρόνιό του και

δηµιουργείται το µόριο του Cl2 µε το ζεύγος των ηλεκτρονίων να

ανήκει και στα δύο άτοµα, ώστε αυτά να έχουν δοµή ευγενούς αερίου.

Page 17: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 17

18. ∆ίνονται τα στοιχεία: 17Cl , 1Η . Να εξηγήσετε το είδος του δεσµού

που σχηµατίζεται µεταξύ των στοιχείων αυτών. Τα στοιχεία αυτά

σχηµατίζουν µια ένωση µε µοριακό τύπο HCl. Να γράψετε τον

ηλεκτρονιακό τύπο της ένωσης αυτής.

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 17Cl: Κ(2) L(8) M(7)1Η: Κ(1)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 1Η: Κ(1)

Το άτοµο του 1Η έχει ένα µονήρες ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του στιβάδα

(η οποία είναι η Κ), µε αποτέλεσµα να έχει τη τάση να προσλάβει ένα

ηλεκτρόνιο για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου (του He), άρα µπορεί

να σχηµατίζει ένα οµοιοπολικό δεσµό ανά άτοµο Η. Το άτοµο του 17Cl έχει

ένα µονήρες ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του στιβάδα και έχει τη τάση να

προσλάβει ένα ηλεκτρόνιο για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου, άρα

µπορεί να σχηµατίζει έναν οµοιοπολικό δεσµό. Το άτοµο του Η και το

άτοµο του Cl συνεισφέρουν τα µονήρη ηλεκτρόνιά τους µε συνέπεια να

σχηµατίζεται ένα κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων (ένας απλός οµοιοπολικός

δεσµός), µε το ζεύγος να ανήκει και στα δύο άτοµα. Με τον τρόπο αυτό τα

δύο άτοµα αποκτούν δοµή ευγενούς αερίου.

19. ∆ίνονται τα στοιχεία : 12Χ, 17Ψ, 8Ζ.

α. Να γράψετε την κατανοµή ηλεκτρονίων σε στιβάδες των

στοιχείων Χ, Ψ, Ζ.

β. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή

λανθασµένες (Λ) .

ι) Το στοιχείο Χ είναι µέταλλο.

ιι) Μεταξύ των στοιχείων Χ και Ψ σχηµατίζεται οµοιοπολικός

δεσµός.

ιιι) Μεταξύ των στοιχείων Χ και Ζ σχηµατίζεται ιοντικός

δεσµός.

α. Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 12Χ: Κ(2) L(8) M(2)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 17Ψ: Κ(2) L(8) M(7)

Ηλεκτρονιακή διαµόρφωση 8Ζ: Κ(2) L(6)

Page 18: Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ …symbolo-edu.gr/data/documents/A-LUKEIOU-TRAPEZA-DESMOI-SUM… · ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ

Φροντιστήριο Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Χηµικοί δεσµοί

Επιµέλεια: Νίκος Μακρολειβαδίτης 18

β. Από τις ηλεκτρονιακές διαµορφώσεις των τριών στοιχείων

συµπεραίνουµε ότι το 12Χ είναι ένα ηλεκτροθετικό στοιχείο, ενώ τα 17Ψ

και 8Ζ ένα ηλεκτραρνητικά στοιχεία.

i) Όπως φαίνεται από την ηλεκτρονιακή διαµόρφωση, το στοιχείο

12Χ έχει την τάση να αποβάλλει δύο ηλεκτρόνια ώστε να

αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου, κατά συνέπεια είναι µέταλλο,

εποµένως η πρόταση είναι σωστή.

ii) Τα ηλεκτροθετικά στοιχεία για να αποκτήσουν σταθερή δοµή

ευγενούς αερίου έχουν την τάση να αποβάλλουν τα ηλεκτρόνια

της εξωτερική τους στοιβάδας, ενώ τα ηλεκτραρνητικά στοιχεία

έχουν την τάση να προσλάβουν ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους

στοιβάδα. Έτσι άτοµο του 12Χ για να αποκτήσει δοµή ευγενούς

αερίου έχει τη τάση να αποβάλλει δύο ηλεκτρόνια και να

µετατραπεί στο κατιόν 12Χ2+ µε ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2)

L(8), ενώ το άτοµο του 17Ψ έχει τη τάση να προσλάβει ένα

ηλεκτρόνιο και να µετατραπεί στο ανιόν 17Ψ- µε ηλεκτρονιακή

διαµόρφωση Κ(2) L(8) Μ(8). Άρα στην µεταξύ τους ένωση,

µεταφέρονται δύο ηλεκτρόνια από το άτοµο του 12Χ σε δύο άτοµα

17Ψ και σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα ιόντα που αποτελούν

τα δοµικά σωµατίδια της ιοντικής ένωσης [Χ]2+[Ψ]-. Εφόσον

δηµιουργείται ιοντικός δεσµός, η πρόταση είναι λανθασµένη.

iii) Το άτοµο του 12Χ για να αποκτήσει δοµή ευγενούς αερίου έχει τη

τάση να αποβάλλει δύο ηλεκτρόνια και να µετατραπεί στο κατιόν

12Χ2+ µε ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8), ενώ το άτοµο του

8Ζ έχει τη τάση να προσλάβει δύο ηλεκτρόνια και να µετατραπεί

στο ανιόν 8Ζ2- µε ηλεκτρονιακή διαµόρφωση Κ(2) L(8). Άρα στην

µεταξύ τους ένωση, µεταφέρονται δύο ηλεκτρόνια από το άτοµο

του 12Χ στο άτοµο του 8Ζ και σχηµατίζονται αντίθετα φορτισµένα

ιόντα που αποτελούν τα δοµικά σωµατίδια της ιοντικής ένωσης

[Χ]2+[Ζ]2-. Εφόσον δηµιουργείται ιοντικός δεσµός, η πρόταση

είναι σωστή.