˘ˇ ˆ˙˝ - Yojana TeluguFeb17.pdf · ˘ˇ ˆ˙˝ - Yojana ... 9 * (*

!

"#$%&'()*+,')*'+-./012)*'+-./012

"#$%&'345"'67"#$%&')*34589:#;<<<=>)-?@3AB=CD')E)>=>)-?@3AB=CD')E)>"#$%&')*345>FG0)-HI%&58

<J8'<'345K<J8'<'345K"#$%&')*3458#;L'+MNON

L')>?P)*HQL')>?P)*HQ

5KO=>O5KO=>OR,S"#$%&'B58)>TUJ8'"'HI=>,'V'"N#$58','

6WXXS58''YZTB58"'[=\'#EJ8']Q6WXXS58''YZTB58"'[=\'#EJ8']Q

^_à=>O^_à=>O[Fb]c2",2%&"H4=>FdefgG%&hiEj2)*%&'h

[D<=C0<Y'k)`[D<=C0<Y'k)`

2

!"#

!" #$ %" &'(#$)*+ ,-./0123 4 5 .6723 89 :;< =>&' ?@ABCDE F GH+ IJ+ ./ K.6 L0M L(,- ./ N+ 5 OP ? ?@

GH+ FQ ,R.6( ./ ./S= TUTJS MV ?@ FV WX=Y Z [ 0=\ %!! 5C23* A ]*;^+ WV [;23 ? N+ _ L `=a=&' L ? b4 ?@

ccA #$dd+ cc \=Ydd+ CD.6 ./S= F S .64 e

f= L `g.6h MV ?@ i 23 ACj=;< k01 N+ 0=(lmn0= N, N o ./ 5TJ L .6&' >0=@ L0M 5 Zi ip5 ZZ &q#r L .6>23 DNs ?@

V* 5 Z+ + GH+ CD.6 L TUtR , %u 5 Z i.6723 _;G N ?@ .MTJ ,=a+

.6WV L0M v v &'?w0= 23 #xCyz #$Cy Z|+ ~Ty,y tRCy ./S= 2,=.MK LY Z MV+ @ % ` _./\ _ N ?@

5 .6723E .6=TUe Z(.67 @#$@@$%&'()*+ ,-../01)(#

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 3

jÓ÷»qá dü+∫ø£ À...

ISSN : 0971-8729

ÄH√uÛÑÁ<ë Áø£‘·y√j·TqTÔ $X¯«‘·' (ñ‘·ÔeT uÛ≤yê\T nìïyÓ’|ü⁄\ qT+&ç sêyê*)

|òæÁãe] 2017

Á|üD≤[ø£\T, n_Ûeè~∆ ø±s¡ Áø£e÷\ >∑T]+∫q düe÷#êsêìï n+<äCÒùd+<äT≈£î, ‘Ó\T>∑T, Væ≤sB, Ç+ ¢wüß, nkÕ‡$T, u…+>±*, ‘·$Tfi¯+, ñs¡÷›,eTsêØƒ, >∑T»sêr, eTfi¯j·÷fi¯+, |ü+C≤;, ø£qï&É, ˇ&çj·÷ uÛ≤wü\˝À yÓ\Te&ÉT‘·Tqï e÷dü|üÁ‹ø£.

dü+∫ø£ : 4

eTTK´ dü+bÕ<ä≈ £î\T : B|æø± ø£#·Ã˝Ÿe]wü˜ dü+bÕ<ä≈£î&ÉT : $»j·T≈£îe÷sY y˚<ä–]dü+bÕ<ä≈£î&ÉT : eTVü≤eTà<é dæsêEB›Hé

C≤sTT+Ÿ &Ó’¬sø£ºsY (Áb˛&Éø£åHé) : $.¬ø. MTHê

e-mail : [email protected] : [email protected]

dü+|ü⁄Ï : 45

jÓ÷»q (‘Ó\T>∑T) #·+<ë $esê\T1 dü+e‘·‡sêìøÏ ` s¡÷. 230/` 2 dü+e‘·‡sê\≈£î ` s¡÷. 430/` 3 dü+e‘·‡sê\≈£î ` s¡÷. 610/`

eT]ìï $esê\ ø√dü+ : 040`27546312 /13 / 14 á bò Hé q+ãs¡¢≈£î düsÁ|ü~+#·+&ç.#·+<ëqT Bharatkosh.gov.in ôd’Ÿ À Publications Division *+≈£îqT øÏ¢ø˘ #˚dæ ÄHé …’Hé <ë«sê #Ó*¢+#·e#·TÃ :

m&ç≥sY, jÓ÷»q (‘Ó\T>∑T), 205, 2e n+‘·düTÔ, dæ.õ.z. ≥esY‡, ø£yê&ç>∑÷&É, ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 080.jÓ÷»q Á|ü#·T]s∫q yê´kÕ\˝À e´ø£Ô|ü]∫q uÛ≤yê\T Äj·÷ s¡#·sTT‘·\y, yês¡T |üì#düTÔqï dü+düú\T, Á|üuÛÑT‘·« n_ÛÁbÕj·÷\qTn$ Á|ü‹_+_s#·e⁄.jÓ÷»q˝À Á|ü#·T]+#˚ Á|üø£≥q\˝Àì nsXÊ\T Äj·÷ dü+düú\T, yê] Á|ü‹ì<ÛäT\≈£î #Ó+~q$. Á|üø£≥q bÕsƒ¡+ / kÕsê+X¯+eT÷\+>± m<äTs¡j˚T´ m≥Te+Ï |üs¡ ekÕHê\≈£î jÓ÷»q u≤<Ûä ‘· eVæ≤+#·<äT.

1. q>∑<äT dü+düÿs¡D\T 5` ns¡TDY C…’°¢

2. q>∑<äT düVæ≤‘£+ qT+&ç q>∑<äT s¡Væ≤‘·+ ~X>±... 7` Ábıô|òdüsY Á|üyêø£sY kÕVüQ, nyÓ÷|òtT ns√sê

3. q>∑<äT s¡Væ≤‘êìøÏ ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘· 12` Ábıô|òôdsY _. j·T+. eTVü≤Á‘

4. q>∑<äTs¡Væ≤‘· Á>±MTD Ä]úø£ eédüú 15- düMTsê kÂs¡uÛŸ

5. q>∑<äT ìj·T+Á‘·D <ë«sê q\¢<Ûäq+,n$˙‹ô|’ j·TT<ä∆+ ` &ç.mdt. e÷*ø 20

6. dü«\Œ q>∑<äT, n+‘·sê®rj·T nqTuÛÑyê\T eTq dæú‹>∑‘·T\T 22` &Üˆˆ n]Œ‘· eTTKØ®, ‘·qT myéT >√j·T Ÿ

7. dü«\Œ q>∑<äT Ä]∆ø£ eédüú- q\¢<Ûäq+ô|’ Á|üuÛ≤e+ 26` ÏMT‡ C…’|ü⁄]j·÷,

8. $C≤„q $|ü+∫ ` ÁbÕ‘·÷] b˛‘·j·T´ Xs¡à 28

9. <äs¡ŒD+ 31

10. mìïø£ À¢ q\¢<Ûäq+ Á|üuÛ≤yêìøÏ ø£fiËfl+ - 33ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT› ` mdt. yÓ’. KTπswæ

11. &çõ≥ Ÿ u≤≥˝À Á>±MTD Ä]∆ø£ s¡+>∑+ 37` dü+B|t <ëdt

12. dü«\Œ q>∑<äT Ä]úø£ eédüú ` uÛ≤s¡‘Y À #Ó*¢+|ü⁄\T 41` õ. s¡|òüTTsêCŸ

13. q>∑<äT s¡Væ≤‘·yT düT>∑eT´+ 44` &Üˆˆ düTs¡_Û \ø°åà XÊs¡<ä

14. q>∑<äT ˝≤yê<M\ e ¢ ø£*π> <äTÁwüŒuÛ≤yê\T 47` Ábıô|òdüsY ¬ø. Hêπ>X«sY

15. Ç+&çj·÷˝À q>∑<äT s¡Væ≤‘· eédüú 50` mHé. yÓ+ø£fÒX«s¡T¢

16. dü«\Œ q>∑<äT‘√ Jeq kÂ\uÛÑ +... 52` J&ç>∑T+≥ Hêπ>X«s¡sêe⁄

4 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

jÓ÷»qN|òt m&ç≥sY‡ &Ódtÿ

dü+bÕ<äø°j·T+

ISSN : 0971-8729

>∑‘· qe+ãsY 08e ‘˚Bq sêÁ‹ Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT›qT Á|üø£Ï+∫q|ü⁄&ÉT j·÷e‘Y <˚X¯+ ≈£L&ÜÄX¯Ãs¡ +‘√ ≈£L&çq n|üqeTàø£+‘√ $düTÔb˛sTT+~. ªªq\¢<Ûäq+, n$˙‹μμ\qT n]ø£fÒº \ø£å +‘√H˚ á ìs¡íj·T+rdüT≈£îHêïs¡T. @s√Eø±s√E Á<äy√´\“D+, edüTÔ, ùde\ <Ûäs¡\T Äø±XÊqï+≥T‘·T+fÒ, Á|ü»\#˚‘·T˝À¢ qT+&çe+<ä, j·÷uÛ…’\ H√≥T¢ <ë<ë|ü⁄ ø£qTeTs¡T>∑T nsTTq |ü]dæú‹ <ë|ü⁄]+∫+~. Çø£ |ü~ s¡÷bÕj·T\ H√≥¢HÓ’‘˚,πøe\+ >∑TfiÀfl <˚e⁄ì VüQ+&ç˝À y˚j·T&ÜìøÏ ˝Ò<ë eTTwæºyêìøÏ Çe«&ÜìøÏ e÷Á‘·y˚T e⁄Hêïj·TH˚ e´+>∑´ uÛ≤eqn\TeTTø√kÕ–+~. >∑‘·+˝À ≈£L&Ü eTq<˚X¯+˝À Ç˝≤ H√≥¢s¡<äT› 1946˝À ˇø£ kÕ], 1978˝À eTs√kÕ]»]–+~. nsTT‘˚, á ¬s+&ÉT dü+<äsê“¤\˝À ≈£L&Ü eTq Ä]∆ø£ eédüú n+‘· |üÏwüº+>± ˝Ò<äT. s¡<äT› #˚dæq H√≥T¢≈£L&Ü düe÷»+˝Àì ô|<ä› yê] e<ä› e÷Á‘·y˚T e⁄+&˚$! ø£qTø£ kÕe÷qT´&çøÏ n+‘· u≤<Ûä ø£\T>∑ Ò<äT. ø±˙, H˚ÏH√≥¢s¡<äT› e÷Á‘·+ yÓTT‘·Ô+ düe÷»+ô|’ ‘·q Á|üuÛ≤yêìï #·÷|æ+~. m+<äTø£+fÒ, á s¡<äT› #˚dæq H√fÒ¢ n‘·´~Ûø£+>±#· ≤eTD° À e⁄HêïsTT ø£qTø£. Á|ü»\#˚‹˝À ‘·eT dü«+‘· dü+bÕ<äHÓ’Hê≈£L&É ∫*¢>∑e« Ò≈£î+&Üb˛sTT+~. s√EyêØ nedüsê …’q, bÕ\T,Áu…&ÉT¶, >∑T&ÉT¶ e+Ï$ ø=q&É+ ≈£L&Ü ÁãVü‰à+&ÉeTsTT+~. |æ\¢\ |ò”E … ≤ ø£≤º*? |üìyêfi¯fl≈£î J‘ê … ≤ Çyê«* e+Ï $wüj·÷\T Á|ü»\≈£îeTVü‰düeTdü …’ ≈£Ls¡TÃHêïsTT. BìøÏ‘√&ÉT, u≤´+≈£î\˝Àq÷, @Ïm+\˝Àq÷ ‘·≈£îÿe>± e⁄qï q>∑<äTì\«\T düeTdü qT eT]+‘· »Ï\+#˚XÊsTT. n<˚düeTj·T+˝À, u≤´+≈£î\e<ä› s¡<ä›sTTq H√≥¢qT »eT#˚ùd+<äT≈£î/e÷s¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î s√p ‹s¡THêfi¯fl˝≤+Ï |ü]dæú‹! <=s¡T≈£î‘·Tqï¬s+&ÉTy˚\ e+Ï ∫qïyÓTT‘êÔqïsTTHê rdüTø√e&Üì¬ø’‘˚, <=MTà˝≤+Ï |ü]dæú‘˚! Ç+‘· øÏ¢wüº düeTj·T+˝À ≈£L&Ü á #·s¡ýÓTT‘·Ô+ πøe\+n$˙‹ì, ñÁ>∑yê<ëìøÏ Ä]∆ø£ eT<ä›‘·TqT n]ø£≥º&Üìπøqqï $wüj·T+ kÕe÷qT´&çøÏ ô|<ä› s¡≥>± e⁄qï~. Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ‘·q Á|üdü+>∑+˝ÀHÓ’‘˚,á #·s¡´, n$˙‹øÏ, q\¢<ÛäHêìøÏ, qøÏ©H√≥¢ düeTdü´≈£î e´‹πsø£+>± dü>∑≥T eTìwæì ã˝Àù|‘·+#˚j·T&Üìπø nì #˚dæq Á|üø£≥q»HêyÓ÷<ä+bı+~+~. q\¢<ÛäqeTT, düe÷+‘·s¡ Ä]∆ø£ eédüú\T düwæº+∫q düeTdü \≈£î dü>∑≥T e÷qe⁄&ÉT m+‘√ ∫ø±≈£î|ü&Ü¶&ÉT. á q\¢<Ûäq+eT<ä›‘·T‘√ ñÁ>∑yê<ä+ #Ó\πs–b˛e&É+ kÕe÷qT´&ç J$‘êìï n‘· ≤≈£î‘·\+ #˚dæ+~. m˝≤¬>’Hê MÏì n]ø£≤º\ì ø£‘·ìX¯Ãj·TT&Éj·÷´&ÉT.

á H√≥¢s¡<äT› yÓqTø£ Á|üuÛÑT‘·« eTs√ \ø£åý˚TeT+fÒ, q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]∆ø£eédüúqT @sêŒ≥T#˚j·T&É+! q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\T |üP]ÔbÕs¡<äs¡Ùø£+>± »s¡T>∑T‘êsTT. n+fÒ, Á|ü‹ ˝≤yê<˚M˙ ≈£L&Ü mes¡T me]øÏ #˚XÊs√ n<ä›+˝À˝≤>± ø£q|ü&ÉT‘·T+~. Bì‘√ ñÁ>∑yê<äT\≈£L,dü+|òüTe´‹πs≈£î\≈£L »]–q #Ó*¢+|ü⁄\qT düT\uÛÑ+>± |üdæø£≥ºe#·TÃ. n<˚düeTj·T+˝À, #· ≤eTD° À ñqï n~Ûø±]ø£ q>∑<äT yÓTT‘êÔ\T m+‘·yÓTT‘·Ô+˝À ñHêïjÓ÷ düŒwüº+>± ‘Ó\TdüTÔ+~ ø£qTø£, <ëì #·˝≤eTD°ì, nedüsêìøÏ ù|<ä\≈£î m+‘· yÓTT‘·Ô+ s¡TD≤\qT Çe«e#·TÃ, m+‘·yÓTT‘êÔìïn_Ûe~∆ ø±s¡ Áø£e÷\≈£î $ìjÓ÷–+#·e#·TÃ e+Ï $wüj·÷\T ø£fi¯fl eTT+<äT+≤sTT. n‘· ~Ûø£ »HêuÛ≤ ìs¡ø£åsêdüT´ …’q eTq ˝≤+Ï <˚X¯+˝À,Á>±MTDÁbÕ+‘ê\˝À dü¬s’q eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T Òì uÛ≤s¡‘Y e+Ï <˚X¯+˝À, &çõ≥˝Ÿ ˝≤yê<˚M\ <ë«sê |üP]Ô q>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£eédüúqTdüwæº+#·&É+ kÕ<Ûä +ø±<äT. ø£qTø£ eTq yÓTT<äÏ \ø£å +, ‘·≈£îÿeq>∑<äT Ä]∆ø£eédüúqT düwæº+#·&É+. n+fÒ, ìj·T+Á‹+#·>∑*–q ˝≤yê<˚M\qT&çõ≥˝Ÿ e÷sêZìøÏ eT[fl+#·&É+. Ç˝≤ m≈£îÿe>± &çõ≥˝Ÿ ˝≤yê<˚M\qT #˚dæqyê]øÏ ø=ìï Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\qT ≈£L&Ü Á|üø£Ï+#ês¡T. nsTT‘˚, á&çõ≥ Ÿ ≤yê<M\˝À ≈£L&Ü ø£ Á|üe÷<ä+ Òø£b˛ Ò<äT. n<, ôd’ãsY Hsê\T. &çõ≥ Ÿ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\e\¢ ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À q>∑<äTqT rdüT≈£îyÓfi¢&É+e\¢ e#˚Ã Á|üe÷<ë\qT ìyê]+#·>∑*–q|üŒÏø°, ôd’ãsY Á|üe÷<ë\T/H˚sê\T e÷Á‘·+ bı+∫ ñHêïsTT. n<˚düeTj·T+˝À Ç˝≤+Ï ôd’ãsYH˚sê\qT m˝≤ n]ø£≤º À ≈£L&Ü eTq≈£î düŒwüº+>± ‘Ó\TdüTÔ+~. #ê˝≤eT≥T≈£î Ç˝≤+Ï H˚sê\T eTq+ ñ|üjÓ÷–düTÔqï kÕ+πø‹ø£‘· e\¢e÷Á‘·+ ø±ø£, eTq ìs¡¢ø£å + e\¢H˚ »s¡T>∑T‘·THêïj·TH˚~ düTdüŒwüº+. ø£qTø£, eTq ôd’ãsY $<ÛëHê\qT eT]+‘· |üÏwüº|ü]∫, Á|ü»\˝À ne>±Vü≤qqTô|+∫‘˚ düeTdü |ü]cÕÿs¡+ ne⁄‘·T+~. á &çõ≥©ø£s¡DqT nH˚ø£ <˚XÊ\˝À yÓTT<ä …Ïºq|üŒÏø°, n$ ø=+‘·y˚Ts¡πø $»j·Te+‘·eTj·÷´sTT.n‘·´~Ûø£+>± $»j·Te+‘·yÓTÆq~ πøe\+ d”«&ÉHé˝ÀH˚! eTq<˚X¯+˝À m+‘·yTs¡ $»j·Te+‘·eTe⁄‘·T+<äH˚~ eTq ìs¡ø£åsêdüT´˝…’q Á>±MTDÁ|ü»\˝À @y˚Ts¡≈£î eTq+ ne>±Vü≤qqT ø£*–+#·>∑\eTH˚ $wüj·T+ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. Ç+<äTø√dü+ eTq≈£îqï #·≤º\qT eTq+ìã<ä∆‘·‘√ bÕÏ+#·>∑*–‘˚, Á|ü|ü+#· &çõ≥˝Ÿ Ä]∆ø£eédüú À Á|ü<Ûëq bÕÁ‘· eVæ≤+#·e#·TÃ.

q>∑<äT (s¡)Væ≤‘·+


ªªô|<ä› H√≥¢ #·˝≤eTD°ì s¡<äT› #˚düTÔqï≥TºÁ|ü<ÛëqeT+Á‹ Á|üø£Ï+∫ ¬s+&ÉT HÓ\\T> ∑& ç#êsTT. ‘ ·< äqT> ∑TD+>± Ä H√≥¢ñ|üdü+Vü≤s¡D |üPs¡ÔsTT+~. ˇø£ <˚X¯ dü÷ú\<˚ojÓ÷‘·Œ‹Ô (GDP)˝À 12.2 XÊ‘·+>± ñqï Á<äe´+ (ø£¬s˙‡) qT+∫ 86 XÊ‘êìïÁ<äe´ $|üDÏqT+∫ ‘=\–+∫, ø=‘·Ô H√≥¢‘√|üP]+#ê\qï ìs¡íj·T+ neT\Te\¢ nH˚ø£eTTK´ |ü]D≤e÷\T #√≥T#˚düT ø√e&É+nìyês¡ +. Ç|ü⁄Œ&çø£ H√≥¢ |üPs¡D Á|üÁøÏj·TeTT+<äT≈£î kÕ–q+<äTq á ìs¡íj·T+ yÓqTø£ùV≤‘·Tã<ä ∆‘ ·, <ëì neT\T`nq+‘·s¡Á| üu Û ≤yê\ô| ’ $X ‚ ¢w üD≈ £ î Ç< ˚ ‘ ·–qdüeTj·T+:`

1. q\¢<Ûäq+ e´‹πsø£ #·s¡ \T: Á| ü# · Ã ¤qï Ä] úø £ eéd ü ú≈ £ î ,

q\¢<Û äHêìøÏ y˚T+ e´‹πsø£eTì Á|üdüTÔ‘·Á| üu Û Ñ T‘ · «+ bÕ\Hê| ü>± Z\T # ˚| ü Ï ºq‘=*s√EqT+#˚ düŒwüº+ #˚dü÷Ô ek Ô+~. á~X¯>± düTÁ|”+ ø√s¡T º Ä<˚XÊqTkÕs¡+q\¢<Ûäq+ô|’ Á|ü‘˚´ø£ <äsê´|ü⁄ Ô ãè+<ëìï(SIT) ìj·T$T+#·&Éy˚T n~ rdüT≈£îqï ‘=*ìs¡íj·T+. eT÷\+˝ÀH˚ ø£åj·T+, ˝≤uÛ≤\‘·s¡*+|ü⁄ eéVü‰sê\≈£î dü+ã+~Û+∫qdüe÷#ês¡ e÷]Œ&çøÏ n+‘·s¡Z‘· düVü≤ø±sêìï

ns¡TDY C…’°¢, πø+Á<ä Ä]∆ø£, ø±s=ŒπsŸ eéVü‰sê\ XÊKeT+Á‹, q÷´ &Ûç©¢.

Ä]∆ø£ Á|ü>∑‹ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT›

q>∑<äT dü+düÿs¡D\T

<X+˝Àì 126 ø√≥¢ »HêuÛ≤˝À3.7 ø√≥¢ eT+~ e÷Á‘·yT

2015`16˝À Ä<ëj·T|ü⁄ |üqTï]≥s¡Tï\T <ëK\T #XÊs¡T. M]˝À

99 \ø£å\ eT+~ s¡÷.2.5\ø£å\ø£Hêï ‘·≈£îÿe Ä<ëj·T+

Á|üø£Ï+#·&É+ e\¢ |üqTï #Ó*¢+#nedüs¡+ Ò≈£î+&Üb˛sTT+~.eTs√ 1.95 ø√≥¢ eT+~ s¡÷.5\ø£å\ø£Hêï ‘·≈£îÿe Ä<ëj·T+Á|üø£Ï+#·>± 52 \ø£å\ eT+~

s¡÷.5`10 \ø£å\ eT<Ûä Ä<ëj·T+Á|üø£Ï+#ês¡T. Çø£ s¡÷.10

\ø£å\ø£Hêï m≈£îÿe Ä<ëj·T+Á|üø£Ï+∫qyê] dü+K´ πøe\+

24 \ø£å Ò.

y˚>∑e+‘·+ #˚j·÷\ì Á_dtuÒHé˝À õ`20<˚XÊ\ ≈£L≥$T düe÷y˚X¯+ dü+<äs¡“¤+>±Á|ü<ÛëqeT+Á‹ Á|ü‹bÕ~+#ês¡T. á ~X¯>±nyÓT]ø±‘√ ˇ|üŒ+<ä+‘√ eTT+<ä&ÉT>∑T|ü&ç+~. dæ«≥®sê ¢+&é‘√q÷ Á|üuÛ Ñ T‘·«+ˇ|üŒ+<ä+ #˚düTø√>± n~ 2019 qT+∫neT\T˝ÀøÏ sêqT+~. Ä y˚Ts¡≈£î ‘·eT‘·eT<˚XÊ˝À¢ uÛ≤s¡‘·, dæ«dt bÂs¡T\≈£î>∑\ ÄdüTÔ\$esê\qT ¬s+&ÉT Á|üuÛÑT‘ê«\T |üs¡düŒs¡+Ç∫Ã|ü⁄#·TÃ≈£î+≤sTT. Çø£ e÷]wüdt‘√<ä«+<ä« |üqTï ‘·|æŒ+|ü⁄ ˇ|üŒ+<ä+ 1996qT+#˚ neT\T˝À ñ+&É>±, ø=ìï e÷s¡TŒ\T#˚s¡TŒ\ô|’ |ü⁄q: dü+Á|ü~+|ü⁄\T ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT. á ˇ|üŒ+<ä+e\¢ düe÷#ês¡Ä<ëqÁ|ü<ëHêìøÏ Áb˛‘ê‡Vü≤+ \_Û+∫+~.n<˚$<Ûä+>± ôd’Á|üdt, dæ+>∑|üPsY\‘√q÷>∑\ˇ| ü Œ+<ë\ô| ’ | ü ⁄q:d ü+ Á| ü~+| ü ⁄\TkÕ>∑T‘·THêïsTT. uÛ≤s¡‘· <˚XÊìøÏ yÓ\T|ü\>∑\nÁø£eT ÄdüTÔ\ô|’ 60 XÊ‘·+ |üqTï, |ü<˚fi¯¢C…’\T•ø£å $~Û+#˚ q\¢<Ûäq e´‹πsø£ #·≥º+e\¢|üqTï m>∑y˚‘· >∑T]+∫ yÓ\¢&ç+#˚ |ü]dæú‹@s¡Œ&ç+~. ‘·<äqT>∑TD+>± 2016˝À 45XÊ‘·+ |üqTï‘√ Á|üø£Ï+∫q Ä<ëj·T yÓ\¢&ç|ü<∏äø£+ (IDS) $»j·Te+‘·yÓTÆ+~. ¬s+&ÉT\ø £ å\ s ¡÷bÕj· T\≈ £ î ô| ’>± q> ∑< ä T


˝≤yê<˚M\≈£î bÕHéø±s¡T¶ $esê\ düeTs¡ŒDìã+<Ûäq $~Û+∫q+<äTe\¢ q\¢<Ûäq+‘√Ks¡TÃ\≈£î n&ÉT¶ø£≥º |ü&ç+~. n|ü⁄Œ&Ó|ü⁄Œ&√1988˝À _HêMT #·≥º+ s¡÷bı+~+∫Hê<ëìï neT\T#˚dæq C≤&É˝Ò¢e⁄. Ç|ü⁄Œ&ÉT<ëìï düe]+∫ eT∞¢ neT\T˝ÀøÏ ‘Ó#êÃ+.á dü+e‘·‡s¡+ qT+∫ Á|üy˚X¯ô|≥º<ä\∫qedüTÔùde\ |üqTï (GST) #·≥º+ |üs√ø£å| üqTï\ bÕ\q y Ó Ts ¡ T> ∑ T≈ £ î <√V ü ≤< ä|ü&ÉT‘·T+~. n+‘˚>±ø£ düeTs¡ú #·≥º+>∑qTø£|üqTï\ m>∑y˚‘·qT n]ø£&ÉT‘·T+~. ô|<ä›H√≥¢s¡<äT› á ~X¯>± ˇø£ ô|<ä› eTT+<ä&ÉT>∑H˚#ÓbÕŒ*.

2. dü]ø=‘·Ô dü+Á|ü<ëj·T+:

<˚X¯+˝Àì 126 ø√≥¢ »HêuÛ≤˝À3.7 ø√≥¢ eT+~ e÷Á‘·y˚T 2015`16˝ÀÄ<ëj·T|ü⁄ |üqTï ]≥s¡Tï\T <ëK\T #˚XÊs¡T.M]˝À 99 \ø£å\ eT+~ s¡÷.2.5 \ø£å\ø£Hêï‘·≈£îÿe Ä<ëj·T+ Á|üø£Ï+#·&É+ e\¢ |üqTï#Ó*¢+#˚ nedüs¡+ Ò≈£î+&Üb˛sTT+~. eTs√1.95 ø√≥¢ eT+~ s¡÷.5 \ø£å\ø£Hêï ‘·≈£îÿeÄ<ëj·T+ Á|üø£Ï+#·>± 52 \ø£å\ eT+~s ¡÷.5`10 \ø £ å\ eT< Û ä ´ Ä<ëj· T+Á|üø£Ï+#ês¡T. Çø£ s¡÷.10 \ø£å\ø£Hêïm≈£îÿe Ä<ëj·T+ Á|üø£Ï+∫qyê] dü+K´πøe\+ 24 \ø£å˝Ò. Á|ü‘·´ø£å, |üs√ø£å |üqTï\$w üj · T+˝À # ·≤ º\≈ £ î ø £≥T ºã& Éìdüe÷»+>± uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ ≈£îHê]\T¢‘·Tqï<äì#Ó|üŒ&ÜìøÏ Ç+‘·ø£Hêï yÓTs¡T¬>’q s¡TEy˚MTñ+&É< ä T. | üqTï # ·≤ º\≈ £ î bÂs ¡ T\Tø£≥Tºã&Éì ø±s¡D+>± ù|<ä]ø£ ìs¡÷à\q,C≤rj·T uÛÑÁ<ä‘·, Ä]úø±_Ûeè~∆ ‘·~‘·sê\≈£înedüs¡yÓTÆqìï ì<ÛäT\T ˝Òø£ sêJ|ü&Ü*‡q<äTdæ ú‹ @s¡Œ&ç+~. @&ÉT <äXÊu≤›\T>±bÕøÏ åø£+>± q>∑<äT, bÕøÏ åø£+>± #Ó≈£îÿ\s¡÷|ü+˝À ˝≤yê<˚M\T kÕ–+#·&É+ uÛ≤s¡‘·dü+Á|ü<ëj·T+>± ñ+&˚~. ª|üø±ÿμ, ª∫‘·TÔμU≤‘ê\T yê´bÕs¡ uÛ≤wü À uÛ≤>∑+>± ñ+&˚$.|üqTï m>∑y˚‘·qT nHÓ’‹ø£+ Ò<ë ˙‹e÷*q

#·s¡ >± |ü]>∑DÏ+#˚yês¡T. n<√ dü+Á|ü<ëj·TJeq $<Ûëq+... nsTT‘˚, Á|ü<ÛëqeT+Á‹ìs ¡ íj · T+˝À Ä+‘ ·s ¡ ´+ ª ªd ü]ø=‘ · Ôdü+Á|ü<ëj·T+μμ düèwæº+#·&Éy˚T. <˚X¯ bÂs¡T\TKs¡TÃ#˚ùd $<Ûëq+˝À e÷s¡TŒ ‘˚e&Éy˚T <ëìñ<›X¯+. düVü≤»+>±H˚ Ç~ ø£wüºø±s¡ø£+. Äe÷≥ø=ùdÔ dü+düÿs¡D\˙ï ø£wü ºø±s¡ø±˝Ò.‘·\øÏ+<äT\T>± ñqï Á|üdüTÔ‘· dæú‹˝À n$e÷s¡TŒ ‘ÓkÕÔsTT. Ä y˚Ts¡≈£î ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT›≈£L&Ü ìC≤sTTrøÏ n‘·T´qï‘· kÕúq$T∫Ã,ìC≤sTTr Ò$Tì •øÏådüTÔ+~.

3. q>∑<äTe\¢ Á|ü‹≈£L\ |ü]D≤e÷\T:

<˚X¯+˝À ø±–‘·|ü ⁄ &ÉãT“≈ £î zù|s¡T>±˙, #·]Á‘·>±˙ ˝Òe⁄. n~ #˚‹˝Àñqïyê&˚ <ëì j·T»e÷ì... <ëìô|’ e#˚Ãe&û¶ X¯Sq´+ (n+fÒ n<=ø£ düTHêï e&û¶‘√≈£L&çq nC≤„‘· j·T»e÷q´ |üÁ‘·eTqïe÷≥). Çø£ H˚sê\qï$ q>∑<äT ˝Ò<ëq>∑<äTs¡Væ≤‘·+>± ≈£L&Ü #√≥T#˚düTø√e#·TÃ.nsTT‘˚, q\¢<Û äq+ b˛>∑T|ü&çq nC≤„‘·(düe÷+‘·s¡) Ä]úø£ eédüú dü<äs¡T n~Ûø£q>∑<äTqT z e÷s¡ø £|ü ⁄ e÷<Û äéT+>±|ü]>∑DÏdüTÔ+~. |òü*‘·+>± |üqTï #Ó*¢+|ü⁄n+XÊ\≈£î ø£≥Tºã&Éø£ ù|<ä, <äTs¡“\esêZ\≈£îe´‹πsø£+>± m>∑y˚‘·<ës¡T≈£î nqT≈£L\+>±nÁø£eT dü+|ü<äqT düwæ ºdüT Ô+~. yêdü Ôeø±–‘·|ü⁄ Á<äe´+<ë«sê q>∑<äT s¡÷ù|D≤ø=+&É ≤ b˛>∑T|ü&çq dü+|ü<ä À n~Ûø£XÊ‘·+|üqTï m>∑y˚‘· dü«s¡Z<Ûëe÷˝≤¢+Ï <˚XÊ\≈£îVü≤yê˝≤ e÷s¡Z+˝À ‘·s¡*b˛‘·T+~. C≤&É|üdæ>∑≥º&ÜìøÏ M˝Ò¢ì #Ó*¢+|ü⁄\≈£î á q>∑<äTneø±X¯+ ø£*ŒdüTÔ+~. \+#ê\T, n$˙‹,qøÏ© H√≥T¢, ñÁ>∑yê<ä+ ‘·~‘·sê\≈£îq> ∑< ä T e÷< Û ä éT+>±H ˚ ì< Û ä T\+< ä T‘·T+≤sTT. n+<äTπø HÓ’‹ø£, Á|ü>∑‹o\düe÷C≤\T $T‹MT]q q>∑<äT $ìjÓ÷>±ìøÏã<äT\T kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ kÕj·T+‘√u≤´+øÏ+>¥, &çõ≥˝Ÿ ≤yê<˚M\yÓ’|ü⁄ dæús¡+>±|üj·TìdüTÔHêïsTT. ø±–‘·|ü⁄ Á<äe´+ nH˚ø£

∫≈£îÿ\≈£î ‘·\T|ü⁄\T ‘Ós¡TdüTÔ+~. |üqTïm>∑y˚‘·<ës¡T\ qT+∫ eT]+‘· |üqTïedü÷\T #˚j·T>∑*π> Á|üuÛ ÑT‘ê«\T Á|ü‹ˇø£ ÿ]qT+N ‘·≈ £ î ÿe |üqTï edü÷\T#˚j·T>∑\ yÓTs¡T¬>’q dæú‹˝À ñ+≤sTT. q>∑<äT‘·–Z+|ü⁄e\¢ H˚sê\T, ñÁ>∑yê<ä+ ìs¡÷à\qkÕ<Ûä + ø±ø£b˛e#·TÃ. ø±˙, yêÏì ã\+>±<Óã“ø=≥º>∑\eTq&É+˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.Á|üuÛÑT‘ê«\T ø±–‘·|ü⁄ Á<äe´ |ü]e÷D≤ìï‘·–Z+#˚+<äT≈£î dü«j·T+>± #·Ts¡T¬ø’q #·s¡´\TrdüTø√ì|üø£ å+˝À >∑T≥º\T>± b˛>∑T|ü&çqq>∑<äT <ëq+‘·≥ n<˚ n<äX¯éTj˚T´|ü]dæú‹ e÷Á‘·+ ñ+&É<äT.

4. ìs¡íj·T rÁe‘·:

ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT›, ø=‘·Ô ø£¬s˙‡‘√ uÛÑØÔô|’Á|ü<ÛëqeT+Á‹ rdüT≈£îqï ìs¡íj·T+ n‘· +‘·<ÛÓ’s¡´kÕVü≤kÕ\‘√ ≈£L&çq~. á ìs¡íj·T+neT\T ≈£L&Ü m+‘√ ø£wü º+‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï<˚. Ç~ dü«\Œø±*ø£ nkÂø£sê´ìøÏ,$eTs¡Ù\≈£î <ë]rj·Te#·TÃ. ø=‘·Ô H√≥¢ uÛÑØÔdüeTj·T+˝À q>∑<äT≈£î ø=s¡‘·e\¢ Ä]úø£ø±sê´#·s¡D eT+<ä–+∫, Ä]úø£ eédüúô|’‘ê‘êÿ*ø£ Á| üu Û≤e+ |ü& ÉT‘ ·T+~. áìs¡íj·T+ yÓqTø£ ñqï‘·kÕúsTT˝À >√|ü ‘·düVü‰‘ ·–q |ü]e÷D+˝À ø±–‘·| ü ⁄ Á< äeéTTÁ< äD, <ëìï u≤´+≈£î\T, ‘·bÕ˝≤ø±sê´\j·÷\T, u≤´+ø˘$TÁ‘·, @°m+\<ë«sê |ü+|æD° #˚j·÷*‡ ñ+~. eTs√yêdüÔey˚T$T≥+fÒ s¡<ä›sTTq ô|<ä›H√≥T¢ uÛ≤Ø|ü]e÷D+˝À u≤´+≈£î\˝À »eT nsTTHên<ä+‘ê #·≥ºã<ä ∆ q>∑<äT ø±C≤\<äT.u≤´+≈£î\˝À »eT #˚d æq+‘·e÷Á‘êqq\¢<Ûäq+ s¡+>∑T e÷]b˛uÀ<äT. eTs√yÓ’|ü⁄n~ nC≤„‘· s¡÷|ü+ ø√˝ÀŒsTT, <ëìj·T»e÷ì mes¡qï~ ≈£L&Ü ‘˚\T‘·T+~.<ë+‘√ |üqTï edü÷fi¯¢ XÊK á &ÉãT“ô|’| üqT ï $~ Û+# ˚ M\T ø £\T> ∑ T‘ · T+~.@~@yÓT ÆHê Ä<ëj·T|ü⁄ |üqTï #·≤ºìï

‘·s¡TyêsTT 14e ù|J˝À...


πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ 2016 qe+ãs¡T 8e‘˚Bq s ¡÷.500, s ¡÷. 1000 H√≥¢# ·˝≤eTD °ì s ¡< ä T ›# ˚d æ+~. y Ó T T‘ · Ô+#· ≤eTD° À ñqï u≤´+≈£î H√≥¢ $\Te˝Àá ¬s+&ÉT s¡ø±\ H√≥T¢ 85 XÊ‘·+>±ñHêïsTT. H√≥¢ s¡<äT› |òü*‘·+>± q>∑<äT≈£îø=s¡‘· @s¡Œ&É≥+‘√ Á|üuÛÑT‘·«+ m\Áø±ºìø˘#Ó*¢+|ü⁄\T, ã~©\yÓ’|ü⁄ eTfi¯¢ø£ ‘·|üŒ˝Ò<äT.ñÁ> ∑yê<ëìø Ï ì< Û ä T\ Á| üyêV ü ‰ìïìs√~Û+#·&É+, q\¢<Ûäq+ ìs¡÷à\H˚ ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT› Ä+‘·s¡ eTì Á|üuÛÑT‘·«+ $es¡DÇ∫ÃHê Bìe\¢ q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú~X¯>± uÛ≤Ø |ü]es¡Ôq neX¯ yÓTÆq |ü]dæú‹‘·˝…‹Ô+~. yêdü Ôe+ Ç<˚qì ‘˚\Tdü÷ÔÄø±X¯yêDÏ˝À 2016 qe+ãs¡T 27HêÏ‘·q ªeTHéø° u≤‘Yμ Á|üdü+>∑+ dü+<äs¡“¤+>±ªªq>∑<äTs¡Væ≤‘· düe÷»y˚T eTq dü«|üï+μμ nìÁ|ü<ÛëqeT+Á‹ Á|üø£Ï+#ês¡T. ø±˙, 100XÊ‘·+ q>∑<äTs¡Væ≤‘· düe÷»+ nkÕ<Ûäý˚TnsTTHê, eTq+ dü«\Œ q>∑<äT düe÷»+‘√yÓTT<ä\Tô|Ï º n≥Tô|’q q>∑<äTs ¡V æ≤‘·d üe÷»+ ~X ¯>± kÕ> ∑& É+ d ü T< ä÷s ¡>∑eTý˚TMT ø±uÀ<äT. H√≥¢ s¡<äT›≈£î ns¡ú+e÷]q| ü Œ Ïø ° , Á| üu Û Ñ T‘ · «+ e÷Á‘ ·+q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú≈£î m|üŒÏqT+#√

Ábıô|òdüsY Á|üyêø£sY kÕVüQ, ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt mø£q$Tø˘ Á>√‘Y (IEG), q÷´ &Ûç©¢. E-mail: [email protected]Ó÷|òtT ns√sê, |ü]XÀ<Ûäø£ $<ë´]ú: ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt mø£q$Tø˘ Á>√‘Y (IEG), q÷´ &Ûç©¢ E-mail: [email protected]

&çõ≥˝Ÿ ˝≤yê<˚M\Tq>∑<äT s¡Væ≤‘· düe÷»+

q>∑<äT düVæ≤‘£+ qT+&ç q>∑<äT s¡Væ≤‘·+ ~X>±...

düMT|ü uÛÑ$wü ‘·TÔ À nìï˝≤yê<M\÷ kÕàsYºbò Hé‘√ kÕ<Ûä +ø±e&ÉyT>±ø£ @°m+\ qT+∫q>∑<äT rdüT≈£îH+<äT≈£î ø±s¡T¶‘√ì$T‘·Ô+ Ò≈£î+&Ü yÓTTu…’ Ÿ bò Hédü+πø‘·+ dü]b˛jT |ü]dæú‹

sêqT+~. B+‘√ ∫es¡≈£î Á¬ø&çŸ/&Ó_Ÿ ø±s¡T¶\T ≈£L&Ü ìs¡T|üjÓ÷>∑+

ø±>∑\eqï n_ÛÁbÕj·T+e´ø£ÔeTe⁄‘√+~. Áu…õ Ÿ, #Ó’Hê\˝À40 XÊ‘·+ Á|ü»\T q>∑<äTs¡Væ≤‘·

#Ó*¢+|ü⁄ ñ|üø£s¡D≤\qT$ìjÓ÷–düTÔ+&É>±, eTq »HêuÛ≤˝Àπøe\+ 10 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT á$<ÛëHê\qT nqTdü]düTÔHêïs¡ì

n+#·Hê.

;C≤\T y˚k˛Ô+~... eTT+<äT>± 2014˝À»Hé<Û äHé jÓ÷»q≈£î Á|üuÛ ÑT‘·«+ lø±s¡+#·TÏº+~. Ä ‘·sê«‘· 2016 @Á|æ Ÿ HêÏøÏ<˚X¯yê´|ü Ô+>± 22 ø√≥¢ ø=‘· Ô u≤´+≈£îU≤‘ê\T ÁbÕs¡+uÛ ÑeTj·÷´sTT. ø±>±,ø±s ¡ T ¶\<ë«sê, & çõ≥˝Ÿ e÷sê Z˝À ¢#Ó*¢+|ü⁄\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#˚+<äT≈£î ñ<›•+∫qe÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT 2016 |òæÁãe]˝ÀH˚ πø+Á<äÁ|üuÛ ÑT‘·«+ ÄyÓ÷~+∫+~. nq~Ûø±]ø£q>∑<äT ˝≤yê<˚M\ eédüú qT+∫ n~Ûø±]ø£Ä] úø £ # Ó* ¢+| ü ⁄\ eéd ü úy Ó ’| ü ⁄ u Û ≤Ø|ü]es¡Ôq‘√ <˚X¯+˝À #Ó*¢+|ü⁄\T`|ü]cÕÿs¡$<ÛëHêìøÏ ñ‘˚Ô»+ \_ÛdüTÔ+~. Ä]úø£ eédüúqT+∫ q\¢<Ûäq+, n$˙‹ì bÕs¡<√˝≤\+fÒÁ|ü<Ûëq+>± q>∑<äT Ä<Ûë]‘· Ä]úø£ eédüúqT+∫ m\Áø± ºìø ˘ ã~© $<ÛëHêìø ÏeTfi¯ ¢≥y˚T n‘·T´‘· ÔeT e÷s¡Z+. nsTT‘˚,Ç+<äTø√dü+ kÕs¡«»˙q u≤´+øÏ+>¥ ùde\n+<ä Tu≤≥T, d ü< ä TbÕj·÷\T ≈ £L&Ünedüs¡+. q>∑<äT≈£î ã<äT\T>± Á¬ø&çŸ/&Ó_Ÿø±s¡T¶\T, m\Áø±ºìø˘ |ü<ä∆‹˝À ì<ÛäT\ ã~©˝Ò<ë ÄHé˝…’Hé (|üs√ø£ å) ø=qT>√fi¯¢<ë«sêq>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú q&ÉTdüTÔ+~. áeédüú ~X¯>± Ä˝À#·q yêdüÔyêìøÏ ø±–‘·|ü⁄q>∑<äTqT+∫ &çõ≥˝Ÿ q>∑<äTyÓ ’|ü⁄ ˇø£


$|ü¢e+>± n_Ûe]í+#·e#·TÃ. kÕ<Ûës¡D+>±q\ ¢< Û äq+ # ·˝≤eTD ° ìs√< Û ä+ , < Û äqÁ|üyêVü≤+˝À bÕs¡<äs ¡ Ùø £‘ · ø√dü+ á$<ÛëHêìï nqTdü]kÕÔs¡T.

_\T¢\ #Ó*¢+|ü⁄, |ü+&ÉT¢ ø=q&É+,ãdüT‡ ˝Ò<ë ≤´ø°‡ Á|üj·÷D+ ‘·~‘·s¡˝≤yê<˚M\˙ï ø±s¡T¶\<ë«sê ˝Ò<ë &çõ≥˝Ÿe÷s¡Z+˝À ìs¡«Væ≤+#ê*‡ ñ+≥T+~. eTq#˚‹˝Àì dü+Á|ü<ëj·T q>∑<äTdüVæ≤‘· yê …Ÿ(|üs¡T‡)˝≤>± á`yê´ …Ÿ yê&Éø±ìøÏ uÛÖ‹ø£s ¡÷|ü+˝Àì q>∑< ä T nedüs ¡+ ˝ Ò< ä T.á`yê´ …≥T¢ yê]yê] u≤´+≈£î U≤‘ê\‘√dü+<ÛëqyÓTÆ ñ+≤sTT>∑qTø£ #Ó*¢+|ü⁄\˙ïyêÏqT+#˚ H ˚s ¡ T>± #˚j·Tã&É‘êsTT.Çy˚ø±≈ £ î+&Ü Ç+≥¬sïŸ u≤´+ø Ï+> ¥ ,Ç°e˝Ò ÁbÕs¡+_Û+∫q @ø°ø£è‘· #Ó*¢+|ü⁄d üeTq«j · T eéd ü ú (UPI) ≈ £L&Üq> ∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ ·+ ~X ¯>± Ç‘ ·s ¡ Á‘ên+<äTu≤≥T˝À ñqï $<ÛëHê\T. MÏ˝ÀÁ|üdüTÔ‘·+ n~Ûø£XÊ‘·+ Á|ü»\T $düÔè‘·+>±$ìjÓ÷–düTÔqï~ á`yê´˝…Ÿ $<Ûëqy˚T.düMT|ü uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À nìï ˝≤yê<˚M\÷kÕàsYºbò Hé‘√ kÕ<Ûä + ø±e&Éy˚T>±ø£ @°m+\qT+∫ q>∑<äT rdüT≈£îH˚+<äT≈£î ø±s¡T¶‘√ì$T‘·Ô+ ˝Ò≈£î+&Ü yÓTTu…’˝Ÿ bò˛Hé dü+πø‘·+dü]b˛j˚T |ü]dæú‹ sêqT+~. B+‘√ ∫es¡≈£îÁ¬ø&çŸ/&Ó_Ÿ ø±s¡T¶\T ≈£L&Ü ìs¡T|üjÓ÷>∑+ø±>∑\eqï n_ÛÁbÕj·T+ e´ø£ÔeTe⁄‘√+~.

2. q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú‘√Á|üjÓ÷»Hê\T

Á|ü|ü+#·+˝À n‘·´+‘· y˚>∑+>±|ü⁄s√>∑$TdüTÔqï Ä]úø£ eédüú\˝À uÛ≤s¡‘·Ä]úø£ eédü ú ≈£L&Ü ˇø£Ï. nsTT‘˚,q\¢<Û äq+‘√bÕ≥T n$˙‹, ñÁ>∑yê<ä+,nÁø£eT dü+|ü<ä e+Ï düeTdü´\T eTq Ä]úø£eédüúqT |”&çdüTÔHêïsTT. q\¢<Ûäq+, n$˙‹ø£ã+<Ûä Vü≤kÕÔ\qT ‘Ó>∑>=≥º&ÜìøÏ Ä]úø£eéVü‰sê\ ‘·ìF (Audit), #·≤º\ neT\Tdü+düú\T e+Ï $$<Ûä e÷sêZ\THêïsTT.

nsTT‘˚, q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú\˝Àn~ Ûø £XÊ‘ ·+ ˝≤yê< ˚M\T n~ Ûø±]ø £$<Ûëq+˝À n+‘·sê“¤>∑+>± ñ+≤sTT.n+‘˚>±ø£ yêÏ C≤&ÉqT düT\uÛÑ+>± |üdæ>∑fÒºM\T+≥T+~ ø±ãÏº á ñbÕj·T+ eT]+‘·Á| üu Û ≤ee+‘·y Ó T Æq< ˚ . u Û ≤s ¡‘ ·< ˚X ¯+˝Àq>∑<äT‘√ ì$T‘·Ô+˝Òì #Ó*¢+|ü⁄ |ü<ä∆‘·T\qTbÕÏ+#˚yês¡T n‘· \Œ+. Áu…õ˝Ÿ, #Ó’Hê\˝À40 XÊ‘·+ Á|ü»\T q>∑<äTs¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄ñ|üø£s¡D≤\qT $ìjÓ÷–düTÔ+&É>±, eTq»HêuÛ≤˝À πøe\+ 10 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T á$<ÛëHê\qT nqTdü]düTÔHêïs¡ì n+#·Hê.Çø£ 2014 dü+ˆˆì ÁbÕ‹|ü~ø£>± rdüT≈£î+fÒuÛ≤s¡‘Y À u≤´+≈£î\≈£î yÓ\T|ü\ #· ≤eTD° Àñqï < Û äq+ d ü÷ ú\ < ˚ojÓ÷‘ · Œ‹ Ô˝À11.1XÊ‘·+ n~Ûø£+>± ñ+~. es¡∆e÷qÄ]úø £ eédü ú\Tqï s ¡cÕ´, y Ó Tø Ï ‡ø√,Áu…õ˝Ÿ\‘√ b˛*ùdÔ Ç~ #ê˝≤ m≈£îÿe. á>∑D≤+ø±\qT |ü]o*+#êø£ nqTdüs¡D˝ÀÒì q>∑<äTs¡Væ≤‘· $ìjÓ÷>∑ $|üDÏ |ü⁄Hê~ì

ã˝Àù|‘·+ #˚düTø√>∑\ |ü]~Û |ü⁄wüÿ\eTì‘˚\T‘√+~. nsTT‘˚, Ä]úø£ kÕs¡«»˙q‘·kÕ<Ûëq \ø£ å´+ H˚|ü<∏ ä´+˝À kÂ\uÛ Ñ´+,$X¯«dü˙j·T‘·, uÛ Ñ Á<ä‘·, n+<äTu≤≥T≈£îÄkÕÿs ¡+> ∑\ # Ó* ¢+| ü ⁄ | ü< ä ∆‘ · T\qTÁ| üy ˚X ¯ ô|≥ º& É+<ë«sê q> ∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ ·$ìjÓ÷> ∑<ës ¡ T\ | ü]~ Ûì ô|+#ê*‡ñ+≥T+~. á C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√ì |üø£å+˝Àu≤´+øÏ+>¥ ùde\‘√ dü+<Ûëq+˝Òìyês¡Ts¡TD≤\T, ;e÷e+Ï Ç‘·s¡ Ä]úø£ ùde\≈£î<ä÷s¡eTj˚T´ düeTdü ‘· …‘·Ôe#·TÃ. @<˚yÓTÆHêu≤´+≈£î\ &çõ≥˝Ÿ eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\qTã˝Àù|‘·+ #˚j·T&Éy˚T>±ø£ ˝≤yê<˚M\≈£îs¡ø£ åD ø£*Œ+#·&É+ eTqeTT+<äTqï ô|<ä›düyê\T.

q>∑<äTs¡Væ≤‘· düe÷»+e\¢ Á|üjÓ÷»Hê\T` düT\uÛÑ #Ó*¢+|ü⁄ |ü<ä∆‹:

Á|ü‹ ˝≤yê<˚Mì n‘·´+‘· düT\uÛÑ+>±ìs¡«Væ≤+#·>∑*π> yÓdüT\Tu≤≥Te\¢

q>∑<äTs¡Væ≤‘·+ ~X¯>± |üj·THêìøÏø£∫Ã‘·+>± Áb˛‘ê‡Vü≤+ \_ÛdüT Ô+~.q> ∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ · Ä] úø £ eéd ü ú‘√Á|ü‹ˇø£ÿ]ø° (n˝≤Œ<ëj·T esêZ\TdüVü‰)nbÕs¡ Á|üjÓ÷»Hê\T \_ÛkÕ ÔsTT.q>∑<äT‘√ yê´bÕs¡+ ˝Ò<ë ˝≤yê<˚M\ìs¡«Vü≤D≈£j˚T´ e´j·T+ø£Hêï á$<Ûëq+˝À Ks¡TÃ ‘·>∑TZ‘·T+~.

` eTT|ü⁄Œ dü«\Œ+:d üeTT∫‘ · ôd ’ãs Y u Û Ñ Á< ä‘ ·ø £*Œd ü T Ôqï+< ä Tq u Û ≤Ø>± q> ∑< ä Ty Ó÷d ü T≈ £ îb˛e& É+e\ ¢ ø £* π>Á|üe÷<ä+ø£Hêï ÄHé˝…’Hé #Ó*¢+|ü⁄\≈£îeTT|ü⁄Œ dü«\Œ+.

` H√≥¢ eTTÁ<äD Ks¡TÃ Ä<ë:ø=‘ · Ô ø±–‘ ·| ü ⁄ H√≥ ¢ eTT Á< äD,q*–qè÷dæq`∫]–q H√≥¢ e÷]Œ&çKs ¡ T Ã‘√ ≈ £L& çq eéV ü ‰sê\T.]»s¡T«u≤´+≈£î 2015˝À ø±–‘·|ü⁄ H√≥¢eTT Á< äD≈ £ î y Ó∫Ã+∫q kıeTT às¡÷.2700 ø√≥T¢. q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£eédü ú≈ £ î eTfi ¯ ¢& É+e\¢ á Ks¡TÃ‘·–Zb˛‘·T+~.

` Hsê\ ‘·>∑TZ<ä\:e÷<äø£Á<äe´ <=+>∑ s¡yêD≤, eTVæ≤fi¯\nÁø £eT s ¡yêD≤ ñÁ> ∑yê<ëìø ÏÄ]úø£‘√&ÜŒ≥T, nÁø£eT Á<äe´ #· ≤eTD°e+ Ï u Û ≤Ø q> ∑< ä T‘√ ≈ £L& çqnkÕ+|òæTø£, #·≥º$s¡T<ä∆ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\qT q>∑<äTs ¡V æ≤‘· Ä]úø £ eédü ún&ÉT¶ø£≥º y˚düTÔ+~.

` u≤´+øÏ+>¥ s¡+>±ìøÏ yT\T:u≤´+øÏ+>¥ s¡+>±ìøÏ m+‘√ y˚T\Tø£\T>∑T‘·T+~. &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\T`ã~©\≈ £ î »q+ n\yê≥T| ü& çq‘·sê«‘· uÛ≤Ø>± q>∑<äT ñ+#·T≈£îH˚nedüs¡+, b˛π>düTø√e&É+ ‘·>∑TZ‘êsTT.Bìe\¢ u≤´+øÏ+>¥ s¡+>∑+˝À q>∑<äT


eT]+‘·>± n+<äTu≤≥T˝À ñ+&ç,‘·<ë«sê eT]+‘· bı<äT|ü⁄q≈£î M\Tø£\T>∑T‘·T+~.

` bÕs¡<äs¡Ùø£‘·, |üs¡ yø£åD:˝≤yê<˚M\˝À bÕs¡<äs¡Ùø£‘· ô|s¡>∑&É+‘√bÕ≥T Á| üu Û Ñ T‘ê«ìø Ï | üs ¡ ý ˚ø £ åDd ü T\Tee⁄‘ · T+~. B+‘√ | üqTï\m>∑y˚‘· <äTs¡ ¢uÛ ÑyÓT Æ sêã&ç edü÷fi¯ó¢ô|s¡T>∑T‘êsTT.

<˚X¯yê´|ü Ô+>± >∑&É∫q ¬s+&ÉTH Ó\˝À ¢ & çõ≥˝Ÿ ˝≤yê< ˚M\ d ü+K´ô|]–+~. ∫qï <äTø±D≤\ qT+∫ M~Ûes ¡ Ô≈ £ î\<ëø± ø±s ¡ T ¶\<ë«sê q> ∑< ä T#Ó*¢+|ü⁄`ã~©\≈£î j·T+Á‘ê\T (SwipeMachine) @sêŒ≥T #˚düT≈£îHêïs¡T. Bìe\¢m\Áø± ºìø ˘ ˝≤yê< ˚M\ | ü]e÷D+,‘·<äqT>∑TD+>± #Ó*¢+|ü⁄\ y˚>∑+ ô|s¡>∑&É+Ä]úø£ eédüú≈£î X¯óuÛÑyêπsÔ. yÓTTu…’ Ÿ yê´ …≥¢dü+K´ nq÷Vü≤´+>± ô|s¡>∑&É+‘√ Çø£<˚X¯yêdüT\T ô|<ä › dü+K´˝À yêÏyÓ ’|ü⁄eTfi¢&É+ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T. á H˚|ü<∏ä +˝À ‘·eTdü+dü úqT ÄyÓ÷~+#˚ es¡ Ô≈ £î\ dü+K´‘ · «s ¡˝ÀH ˚ 10\ø £ å\T <ë≥> ∑\< äì,2017Hê Ïø Ï ‘ ·eT<ë«sê # Ó* ¢+| ü ⁄\|ü]e÷D+ 1000 ø√≥¢ &Ü\s¡¢≈£î (<ë<ë|ü⁄s¡÷.68y˚\ ø√≥¢≈£îô|’>±) #˚s¡T‘·T+<äìªyÓTT_ øÏ«ø˘μ á`yê´ …Ÿ dü+düú ÄXÊuÛ≤e+e´ø£Ô+ #˚düTÔ+&É≥+ >∑eTHês¡Ω+. q>∑<äTs¡Væ≤‘·Ä]úø£ eédüú Ò<ë m\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\yÓ’|ü⁄eTq | üj · Tq+e\ ¢ | üqTï\ m> ∑y ˚‘ ·‘·>∑ Z&Éy˚T>±ø£ Ä]úø£ eédüú |üìrs¡T˝ÀbÕs¡<äs¡Ùø£‘· ô|]– q\¢<Ûäq+ô|’ n<äT|ü⁄düT\uÛÑkÕ<Ûä + ø±>∑\<äT. n+‹eT+>± q>∑<äT|ü≥Tº≈£îb˛e\dæq eTT|ü⁄Œ ‘·>∑T Z‘·T+~.s ¡ TD| üs ¡| ü‹ n+< ä Tu≤≥T, Ä] úø £kÕs ¡«»˙q‘· eT]+‘· Á| üD≤[ø£ã<ä ∆+ø±> ∑\e⁄. sêã& É T\ Á| üyêV ü ≤+˝Àô|s¡T>∑T<ä\‘√bÕ≥T bÕs¡<äs¡Ùø£‘· |òü*‘·+>±n_Ûeè~∆ Á|üÁøÏj·T\˝À Á|üuÛÑT‘·« e´j·T+

ô|]π> neø±X¯eT÷ ñ+≥T+~. nsTT‘˚,q> ∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ · Ä] úø £ eéd ü ú ~X ¯>±|üj·Tq+˝À ¬s+&√yÓ ’| ü ⁄ #·÷dæq|ü⁄Œ&ÉTuÛ≤s¡‘Ye+Ï es¡∆e÷q <˚X¯+˝À ù|<ä\Tq>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\T ìs¡«Væ≤+#·&ÉeTqï~ Ä#·s¡DkÕ<Ûä + ø±<äT. dü+Á|ü<ëj·Tdüe÷Cs, u≤´+øÏ+>¥≈£î <ä÷s¡+>± ñqïd üeT÷V ü ‰\ ô| ’ H√≥ ¢s ¡< ä T › Á| üu Û ≤e+rÁekÕ úsTT˝ÀH˚ | ü& ç+~. á esê Z\Tq>∑<äTs¡Væ≤‘· düe÷»+yÓ’|ü⁄ eTfi≤¢\+fÒeT]+‘· Bs¡Èø±\+ nedüs¡y˚T. &çõ≥˝Ÿ˝≤yê<˚M\ $<ÛëHêìøÏ n\yê≥T|ü&É≥+‘=\T‘ · ø £w ü º‘ ·s ¡+>±H ˚ nì| æ+∫HêbÕs ¡< äs ¡ Ùø £ Ä] úø £ eéd ü úy Ó ’| ü ⁄ ‘=*n&ÉT>∑T|ü&ÉT‘·T+<äqï uÛÑs√kÕ \_ÛdüTÔ+~.q>∑<äT n+‘·eTqï~ ø£\˝À uÛ≤eq>±ø£ì|æ+∫Hê ø£∫Ã‘·+>± Ç|üŒÏ πø n~n+‘·sê∆q+yÓ’|ü⁄ ø£<äT\T‘√+~.

3. q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú≈£î Á|üuÛÑT‘·«Áb˛‘ê‡Vü≤s

ô|<ä ›H√≥¢qT s¡<äT ›#˚dæq yÓ+≥H˚@s¡Œ&˚ q>∑<äT ø=s¡‘· |òü*‘·+>± u≤´+≈£î\T,@°m+\ eTT+<äT »q+ u≤s¡T\Tr]Çã“+<äT\T |ü&É≈£î+&Ü Á|üuÛÑT‘·«+ $$<Ûäs¡ø±\ #·s¡´\T rdüT≈£î+~. Ä y˚Ts¡≈£î&çõ≥˝Ÿ |ü<ä∆‘·T\yÓ’|ü⁄ eTfi‚¢$<Ûä+>± yê]ìÁb˛‘·‡Væ≤+∫, ÁX¯<ä∆#·÷ù|˝≤ ø£èwæ#˚dæ+~.

* \ø°ÿ Á>±Vü≤ø ˘ , & çõ<Û äH é yê´bÕs YjÓ÷»q: $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ ø√dü+ ª\ø°ÿÁ>±V ü ≤ø ˘ j Ó÷»qμ (n< ä èw ü º$ìjÓ÷>∑<ës¡T |ü<∏äø£+), yê´bÕs¡T\ø√dü+ ª&çõ<Û äHé yê´bÕsY jÓ÷»qμ(& çõ≥˝Ÿ yê´bÕ] | ü< ∏ äø £+)\qTÁ|üy˚X¯ô|Ïº+~. &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\qTÁb˛‘·‡Væ≤+#˚ ~X¯>± 2016 &çôd+ãs¡T25q á ¬s+&ÉT ˝≤≥Ø |ü<∏äø±\≈£îlø±s¡+ #·TÏº+~. Ç˝≤+Ï Áb˛‘ê‡Vü≤ø£|ü<∏äø±\‘√ &çõ≥˝Ÿ Ç+&çj·÷ ñ<ä eT+<˚X¯ Ä]úø£ yÓHÓïeTT≈£qT ø£∫Ã‘·+>±

ã˝Àù|‘·+ #düTÔ+~. á ≤≥Ø <ë«sên<äèwüº $CÒ‘·\qT m+|æø£ #˚ùd+<äT≈£îs ¡÷ ù| ø±s ¡ T ¶\T , neéd ” úø £ è‘ ·Á|ü‘êé÷ïj·T ùdyê<Ûës¡ <ä‘êÔ+X¯+(USSD), @ø°ø£è‘· #Ó*¢+|ü⁄ düeTq«j·Teédü ú (UPI), Ä<Ûës Y Ä<Ûë]‘·#Ó*¢+|ü⁄ eédüú (AEPS) e+ÏyêÏ‘√#˚d æq ˝≤yê<˚M\qT ns¡ Ω‘ ·\T>±ìs¡ísTT+∫+~.

* $rÔj · T kÕø £ ås ¡‘ê n_ Ûj ·÷H é :q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M |ü<ä ∆‘·T\T,&çõ≥˝Ÿ Ä]úø£ eédüúqT nqTdü]+#˚ ≤Á|ü»\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#˚+<äT≈£î ª$rÔj·TkÕø£ås¡‘ê n_Ûj·÷Héμ (Ä]úø£ ne>±Vü≤qø±s ¡ ´ Áø £eT+)qT ÁbÕs ¡+_ Û+∫+~.&çõ≥˝Ÿ Á| ü| ü+#·+yÓ ’| ü ⁄ q&ç# ˚˝≤»qkÕe÷q´+˝À ne>±V ü ≤qø£*Œ+#·&Éy˚T á Á|ü#ês¡ ø±s¡´Áø£eT\ø£å +. á y˚Ts¡≈£î ì<ÛäT\ ã~©ø√dü+&çõ≥˝Ÿ Ä<Ûë]‘· q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£|ü<ä∆‘·T\qT nqTdü]+#ê\ì e÷qeeqs¡T\ n_Ûeè~∆ XÊK Á|ü»\≈£î $»„|æÔ#˚dæ+~. n˝≤π> d”«ø£s¡D, #Ó*¢+|ü⁄\qTq>∑< äTs ¡÷ù|D≤ ìs¡«V æ≤+#·sê<äìÁ| üu Û Ñ T‘ · « , Á ô| ’y ˚≥T ñqï‘ ·$<ë´dü+düú\≈£î dü÷∫+∫+~. Äj·÷dü+düú\ ÁbÕ+>∑D≤\qT q>∑<äTs¡Væ≤‘·+>±(<äTø±D≤\T, ø±´+°Hé, Ç‘·s¡ ùde\T)r]Ã~<ë›\ì ø√]+~. nH˚ø£ $<ë´dü+düú\˝À $<ë´s¡Tú\T, n<Ûë´|ü≈£î\T,dæã“+~ BH=ïø£ düyê\T>± rdüT≈£îìÁ|üuÛÑT‘·« dü+ø£˝≤Œìï $»j·Te+‘·+# ˚ ùd+< ä T≈ £ î q& É T+ _–+#ês ¡ T .B+‘√bÕ≥T dü<äs¡T eT+Á‹‘·« XÊKs¡÷bı+~+∫ ÁbÕs¡+_Û+∫q yÓuŸù|J˝ÀnH˚ø£eT+~ qyÓ÷<äT #˚düT≈£îHêïs¡T.Bì<ë«sê yês ¡ T ‘ Ó*j· TC Òd æqn_ÛÁbÕj·÷\T,Ç∫Ãq düe÷#êsêìïãÏºÁ|ü»\ ñ‘ê‡Vü‰ìï ns¡ú+ #˚düTø√e#·TÃ.

10 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

* q>∑<äT ø√dü+ uÛ≤s¡‘· düeTq«j·Tq>∑<äT ø√dü+ uÛ≤s¡‘· düeTq«j·Tq>∑<äT ø√dü+ uÛ≤s¡‘· düeTq«j·Tq>∑<äT ø√dü+ uÛ≤s¡‘· düeTq«j·Tq>∑<äT ø√dü+ uÛ≤s¡‘· düeTq«j·Teédüú (eédüú (eédüú (eédüú (eédüú (BHIM):):):):): düT\uÛÑ ÄHé˝…’Hé˝≤yê<˚M\ ø√dü+ 2016 &çôd+ãs¡T30q Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ø=‘·Ô á`yê´ …Ÿj·÷|t ªq>∑<äT ø√dü+ uÛ≤s¡‘· düeTq«j·Teédüúμ (;ÛyéT)qT Ä$wüÿ]+#ês¡T. Ç~Ä<ÛësY Ä<Ûë]‘· yÓTTu… ’˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄e÷s¡Z+ ø±e&É+e\¢ Á|ü»\T H˚s¡T>±‘·eT u≤´+≈£î U≤‘ê\qT+#˚ #Ó*¢+|ü⁄\T#˚j·Te#·TÃ. u≤´+≈£î U≤‘ê≈£î yê]yê]bò˛Hé q+ãs¡T dü+<ÛëqyÓTÆ ñ+≥T+~>∑qTø£ ˇø£ÿ ã≥Hé H=ø£ÿ&É+<ë«sêq> ∑< ä T # Ó* ¢+| ü ⁄ /ã~© | üPs ¡ ÔsT Tb˛‘ · T+~. Bìï j· T÷| ”◊dü< ä TbÕj·T+> ∑\ nìï u≤´+≈ £î\U≤‘ê\‘√ düeTq«j·T+ #˚j·÷*‡ñqï+<äTq Á|üdüTÔ‘êìøÏ ˇø£ÿ u≤´+≈£îU≤‘êqT e÷Á‘·y˚T ;ÛyéT˝À #˚s¡TÃ≈£îH˚neø±X¯+ ñ+≥T+~. ¬s+&ÉT y˚πs«s¡Tu≤´+≈ £ î\˝À U≤‘ê ñqï e´ø Ï ÔeTs√<ëìï $ìjÓ÷–+#·Tø√yê\+fÒÇ+ø=ø£ j·÷|t nedüs¡eTe⁄‘·T+~.

* s¡÷ù|:s¡÷ù|:s¡÷ù|:s¡÷ù|:s¡÷ù|: ªs¡÷ù|μ nqï~ n+‘·sê®rj·Tø±s¡T ¶\T MkÕ ˝Ò<ë e÷düºsY ø±s¡T ¶‘·s¡Vü‰˝À uÛ≤s¡‘· Á¬ø&çŸ/&Ó_Ÿ ø±s¡T¶.ªuÛ≤s¡‘· C≤rj·T #Ó*¢+|ü⁄\ dü+dü úμ(NPCI) »Hé<ÛäHé jÓ÷»q øÏ+<ä s¡÷ù|ø±s¡T¶qT C≤Ø#˚dæ+~. \ø£ås¡÷bÕj·T\Á| üe÷< ä ;e÷ V ü ‰MT‘√ Á| ü‹U≤‘ê<ës¡T≈£L u≤´+≈£î\T á ø±s¡T¶qTn+<äCÒkÕÔsTT. @°m+\T, Á|ü‘·´ø£ å,|üs√ø£ å neTàø£|ü⁄ kÕúHê\ (POS,Online)˝À á ø±s¡T¶ |üì#˚düTÔ+~.Á|ü|ü+#·+˝Àì Ç˝≤+Ï #Ó*¢+|ü⁄ Á|üy˚X¯eédü ú\˝À Ç~ @&√~ ø±e&É+>∑eTHês¡Ω+. ø√≤¢~ Á|ü»\≈£î s¡÷ù|&Ó_Ÿ ø±s¡T¶ ñqï+<äTe\¢ n˝≤Œ<ëj·TesêZ\qT q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú ÀuÛ≤>∑kÕ«eTT\qT #˚j·T&ÜìøÏ Ç<√

e÷s ¡ Z+>± ñ|üjÓ÷> ∑| ü& É T‘ · T+~.nsTT‘˚, s¡÷ù| ø±s¡T¶\ ÁbÕ<∏ä$Tø£ \ø£å +Ä]úø£ kÕs¡«»˙q‘˚ ø±e&É+ e\¢ Ç~Á<äy√´|üø£s¡D+>± Á|ü|ü+#·kÕúsTTìn+<äTø√yê\+fÒ n+<äT≈£î nqTyÓ’q&Ó_Ÿ/Á ¬ø&çŸ ø±s¡T ¶ $<ÛëHê\qT,Á| üe÷D≤\qT n+< ä Tø√yê*‡ñ+≥T+~.

* Ä<Ûës Y # Ó* ¢+|ü ⁄ j·÷|t:Ä<Ûës Y # Ó* ¢+|ü ⁄ j·÷|t:Ä<Ûës Y # Ó* ¢+|ü ⁄ j·÷|t:Ä<Ûës Y # Ó* ¢+|ü ⁄ j·÷|t:Ä<Ûës Y # Ó* ¢+|ü ⁄ j·÷|t: ªÄ<Ûës Y#Ó*¢+|ü⁄ j·÷|tμqT ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·«+2016 & ç ôd+ãs¡T 25q ÁbÕs ¡+_Û+∫+~. Ç~ Ä<ÛësYqT bÂs¡T\u≤´+≈£î U≤‘ê\‘√ nqTdü+<Ûëq+#˚düTÔ+~. Ç~ Jedü+ã+<Ûä düe÷#ês¡Á>∑Vü≤D j·T+Á‘·+‘√ n+#˚ ãjÓ÷yÓTÁÏø ˘ $<Ûëq+˝À dü+~Û+#·ã&çñ+≥T+~. U≤‘ê<ës¡T ‘·q $•wü ˜> ∑ T] Ô+| ü ⁄ d ü+K´ (Ä< Û ës Y )qTqyÓ÷<äT#˚dæ, ‘·q ˝≤yê<˚M ø√dü+u≤´+≈£îqT m+#·Tø√e\dæ ñ+≥T+~.bò˛Hé‘√ |üì˝Ò≈£î+&ÜH˚ á j·÷|tqTyê&ÉTø√ > ∑\>∑& É+ $ìjÓ÷–+#·Tø√>∑\>∑&É+ Bì Á|ü‘˚ ø£‘·.

4. n+‘·sê®rj·T nqTuÛÑe+: d”«&ÉHéñ<ëVü≤s¡D

Á| ü| ü+# ·+˝Àì ◊< ä T n‹ô|< ä ›q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú\˝À d”«&ÉHé≈ £L&Ü ˇø £ Ï . & çõ≥˝Ÿ eTÚ*ø £dü<äTbÕj·÷\<ë«sê yÓTTu…’˝Ÿ ˝Ò<ë bÕ¢dæºø˘# Ó* ¢+|ü ⁄\qT düT> ∑eT+ #˚ ùd Á| üu Û≤ee+‘·yÓTÆq $<ÛëHê\qT Ç|üŒÏπø nqTdü]k˛Ô+~. q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüúyÓ ’|ü⁄|üs¡T>∑T|ü+<Ó+˝À Ç|üŒÏπø Á|ü<∏äeT kÕúq+˝Àñ+&É≥y˚T>±ø£ 2020HêÏø£ ≤¢ á \øå±´ìï100 XÊ‘·+ n+<äTø√>∑\eTì Á|üø£Ï+∫q‘=* <˚X¯+ d”«&ÉHé. ÄHêÏøÏ #·]Ã\TdüVü‰u≤´+≈£î\T, ãdüT‡\T, M~Û es¡Ôø£+˝Àq÷bÕ ¢d æ ºø ˘ ˝ Ò<ë yêd ü Ô$ø £ # Ó* ¢+| ü ⁄\TÄ>∑T‘êj·Tì ù|s=ÿ+~. ìs¡T&ÉT (2016)

‘·eT <˚X¯+˝À q>∑<äT ˝≤yê<˚M\ $\Teπøe\+ 2 XÊ‘·y˚Tqì, 2020HêÏøÏ Ç~0.5 XÊ‘êìøÏ ‘·>∑TZ‘·T+<äì d”«&ÉHé πø+Á<äu≤´+≈£î (Riksbank) Á|üø£Ï+∫+~. Ä<˚X¯+˝Àì 1600 u≤´+≈£î XÊK\≈£î>±qT900 XÊK\T ‘ ·eTe< ä › q> ∑< ä T ñ+# · Tø√e& É+>±˙, & çbÕõ≥ ¢qTd”«ø£]+#·&É+>±˙ #˚j·T&É+ ˝Ò<äT. n˝≤π>nH ˚ø £#√≥ ¢ . . Á| ü‘ ˚ ´ø Ï+∫ Á>±MTDÁbÕ+‘ê\˝À @°m+\H˚y˚ ˝Òe⁄. d”«&ÉHéø£¬s˙‡ ªÁø√Hêμ #·˝≤eTD° 2009˝À 106_*j·TqT ¢+& É>± 2016Hê Ïø Ï 80_*j·Tq¢≈£î |ü&çb˛sTT+~. q>∑<äTdüVæ≤‘·+qT+∫ q> ∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ · $< Û ëq+y Ó ’| ü ⁄e÷s ¡& É+˝À kÕ+ πø‹ø £ | ü]C≤ „q+eTTK´bÕÁ‘· b˛wædüTÔ+~. d”«&ÉHé À Ç|ü⁄Œ&ÉTªdæ«wtμ (nH˚ø£ Á|ü<Ûëq d”«&çwt, &Ü´ìwtu≤´+≈£î\ düy˚Tàfi¯q+‘√ s¡÷bı+~ Äs¡T<˚oj·T u≤´+≈£î\T $ìjÓ÷–düTÔqï j·÷|t)≈£î$X ‚w ü Á| üC≤< äs ¡D ñ+~. Bìyê&Éø£+<ës¡T\T ‘êeTT ¬skÕº¬s+Ÿ˝À ñHêï,ø±úŸ˝À yÓfi≤¢\Hêï, ∫\¢s¡ <äTø±D≤ìøÏyÓ[¢Hê, ˇø£ u≤´+≈£îqT+∫ eTs√ u≤´+≈£î‘√˝≤yê<˚M\T »s¡bÕ*‡ e∫ÃHê á j·÷|t‘√y Ód ü T\Tu≤≥T \_Ûd üT Ô+~. á j·÷|t$ìjÓ÷>∑<ës¡T\ dü+K´ HÓ\≈£î 1.2 \ø£å\y ˚ Ts ¡ ô|s ¡ T> ∑ T‘√+~. ˇø £ ÿ 2014&çôd+ãs¡T˝ÀH˚ 1.69 _*j·THé Áø√Hês¡T¢dæ«wt j·÷|t<ë«sê ã~© nj·÷´j·Tì,2017HêÏøÏ yê&Éø£+<ës¡T\ dü+K´ 30\ø £ å\≈ £ î ô|s ¡> ∑> ∑\< äì ø £+ ô|˙n+#·Hêy˚dæ+~.

d”«&ÉHé‘√ b˛*ùdÔ uÛ≤s¡‘Y˝À »q|ü⁄Hê~düVü‰ Ç‘·s¡ ø√D≤\Ø‘ê´ uÛ≤Øe´‘ê´kÕ\THêïsTT. ny˚$T≥+fÒ... 2015&çôd+ãs¡T 31HêÏ n+#·Hê\ y˚Ts¡≈£îd”«&ÉHé »HêuÛ≤ 98.5 \ø£å\T ø±>±, 100XÊ‘·+ nø£åsêdüT´ Ò. n<˚ düeTj·T+˝À uÛ≤s¡‘·»HêuÛ≤ 126 ø√≥T¢>± ñ+fÒ nø£åsêdü´‘·

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 11

πøe\+ 75 XÊ‘·y˚T. n+fÒ d”«&ÉHé yÓTT‘·Ô+»Hêu Û ≤‘√ b˛*ùd Ô eTq < ˚X ¯+˝Àìs¡ø£åsêdüT´\ dü+K´ 30 ¬s≥T¢ n~Ûø£+. Çø£Á|ü|ü+#· dü>∑≥T Á|üø±s¡+ d”«&ÉHé ‘·\dü]Ä<ëj·T+ 435 XÊ‘·yÓTÆ‘˚ uÛ≤s¡‘Y˝À 14XÊ‘·y˚T. eTq <˚X¯+˝À 68 XÊ‘·+ »HêuÛ≤Á>±e÷˝À¢ ìedædüTÔ+&É>± d”«&ÉHé˝À 85.5XÊ‘·+ |ü≥ºDyêdüT˝Ò. ø±ãÏ º d”«&ÉHénqTuÛ Ñyê\ ø√D+˝À uÛ≤s¡‘Y >∑T]+∫n+#·Hê\T y˚j·T&É+ ø£wüº+. ø±˙, uÛ≤s¡‘YÇ|ü⁄Œ&ÉT ;ÛyéT j·÷|t‘√ eTT+<ä&ÉT>∑Ty˚dæ+~. uÛ≤s¡‘· »HêuÛ≤˝À n~Ûø£XÊ‘êìøÏ‘·–q kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ ˝Òq+<äTq Bìïn+~|ü⁄#·TÃø√e&ÜìøÏ ø=+‘· düeTj·T+nedüs¡eTe⁄‘·T+~. á |ü]dæ ú‘ ·T\˝Àq>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\qT düT\uÛ Ñ+,düTs¡øÏå‘·+ #˚ùd+<äT≈£î ]»s¡T«u≤´+≈£î, Ç‘·s¡yêDÏ»´ u≤´+≈£î\T $q÷‘·ï Ä˝À#·q\‘√eTT+<äT≈£î sêyê*. Çø£ <˚X¯+˝À ªyêdüÔedüeTj·T dü÷ú\ |ü]cÕÿs¡ eédüúμ (RTGS),C≤rj·T m\Áø±ºìø˘ ì~Û ã~© (NEFT)$<ÛëHê\qT nìïesêZ\yês¡÷ $]$>±nqTdü]düTÔHêïs¡T. Ä y˚Ts¡≈£î 2013 qT+∫2016 eT< Û ä ´ á d ü< ä TbÕj ·÷\$ìjÓ÷>∑<ës¡T\ dü+K´ eT÷&ÉT ¬s≥T¢ô|]–+~. n˝≤π> yÓTTu… ’˝Ÿ u≤´+øÏ+>¥˝≤yê<˚M\T ≈£L&Ü <ë<ë|ü⁄ @&ÉT ¬s≥T¢ô|]>±sTT. @°m+\T, Á|ü‘·´ø£ å $Áø£j·TÁbÕ+‘ê˝À¢ ø±s¡T¶ ˝≤yê<˚M\T >∑D˙j·T+>±ô|]>±sTT. u≤´+≈£î\T q>∑<äTs¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄| ü< ä ∆‹ì $d ü Ô è‘ ·+>± nqTd ü]d ü÷ Ô˝≤yê< ˚M\qT y ˚> ∑e+‘ ·+ # ˚XÊsTT.kÕeTsê ú´ìï ô|+#·T≈ £î+≥÷, u≤´+≈£îU≤‘ê\<ë«sê ‘·eTô|’ |ü&ÉT‘·Tqï Á|üuÛÑT‘·«dü+πøåeT ø±s¡ Áø£e÷\ (e+≥>±´dt dü_‡&û,ñbÕ~Û Vü‰MT #Ó*¢+|ü⁄\T e¬>’sê) uÛ≤sêìï‘ ·≥T º≈ £ î+≥÷ eTT+< ä T ¬øfi ¯ ó ÔHê ïsTT .nsTTq|üŒÏø° m\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\T 5XÊ‘êìø£Hêï ‘·≈£îÿe>± ñqï H˚|ü<∏ä´+˝À<˚X¯+ Ç+ø± q>∑<äT #√~‘·+>±H˚ ñqï~.

5. q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú ~X>±m<äTs¡jT´ düyêfió¢

ô|<ä ›H√≥¢ s¡<äT › ìs¡ íj·T+ Ä]úø£eédü ú y ÓTT‘ê Ôìï q>∑< äT $ìjÓ÷>∑+‘·–Z+#˚ ≤ Áb˛‘·‡Væ≤+∫Hê, Ç≥T Á|ü»\≈£î,n≥T Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ nH˚ø£ düyêfi¯ó¢ $dæ]+~.&çõ≥˝Ÿ $<Ûëq+˝ÀøÏ e÷sê\qï<ëìô|’n+<ä]B @ø±_ÛÁbÕj·Ty˚T. ø±˙, düeTT∫‘·eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T Ò≈£î+&Ü á \ø£å +kÕ~Û+#·>∑\e÷? Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝ÀùdºŸu≤´+≈£îdüVü‰ Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑ u≤´+≈£î\@°m+\T 20.8 XÊ‘·+ ñ+&É>± Áô|’y˚≥Tu≤´+≈£î\ @°m+\T 8.5 XÊ‘·y˚T ñHêïsTT.Á>±e÷\˝À @°m+\qT ø£qT>=q&É+ø£wüºy˚T. Çø£ á yê´ …Ÿ, yÓTTu…’ Ÿ #Ó*¢+|ü⁄eédü ú\ ø√d ü+ kÕàs Y ºb ò ˛H é‘√ bÕ≥TÇ+≥¬sïŸ ø£H Óø £ ¸H é ‘·|üŒìdü]. ø±˙,»HêuÛ≤˝À Hê\T>∑T XÊ‘êìø£Hêï ‘·≈£îÿeeT+~øÏ e÷Á‘·y˚T kÕàsYºbò˛qT¢ ñ+&É>±,y˚>∑e+‘·+ $X¯«dü˙j·TyÓT Æq Ç+≥¬sïŸø£HÓø£Hé rdüTø√e&É+ Ks¡TÃ‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï<˚.n˝≤π> Á|üuÛÑT‘·« yÓ’ô|ò’ \uÛÑ´‘· (Hotspot)ø £w ü º+. n+‘˚>±ø £ y Ó T Tu … ’˝ Ÿ #ê] ®+> ¥dü<äTbÕj·T+ n‹ ‘·≈£îÿe ˝Ò<ë ndü\Tñ+&Éø£b˛e&É+‘√ bÕ≥T ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘·n‘ · ´+‘ · Ä+<√fi ¯qø £s ¡+. ∫qï∫qï<äTø±D≤˝À¢ ø±s¡T¶ ñ|üjÓ÷–<ë›eT+fÒ nø£ÿ&Éôd’ãsY eTT|ü⁄Œ ñ+&É<äqï uÛÑs√kÕ @$Tqï~Á|üX¯ï. ˇø£ÿkÕ] ø±s¡T¶≈£î qøÏ© ‘·j·÷¬s’ø £cÕ º] ®‘ ·+ ø√˝ÀŒj ˚ Tyês ¡ T ‹]–ø√\Tø√yê\+fÒ @fi¯ó¢ |ü&ÉT‘·T+~.

@°m+\e<ä› <ë<ë|ü⁄ 30 \ø£å\&Ó_Ÿ ø±s¡T¶\ $esê\qT ôd’ãsY <=+>∑\Tn|üVü≤]+#ês¡ì, U≤‘ê<ës¡T\T ‘·eT |æHéq+ãs ¡ ¢qT e÷s ¡ T Ãø√yê\ì 2016nø√ºãs¡T˝À ôV≤#·Ã]ø£\T e∫Ãq dü+>∑‹‘Ó*dæ+<˚. á |ü]dæ ú‹ q&ÉTeT H Ó\>∑& ç# ˚˝À>± ô|<ä ›H√≥¢ s ¡< äT ›‘√ ø±s ¡T ¶˝≤yê<˚M\T Äø£d æ àø £+>± y˚> ∑eT+<äT

≈£îHêïsTT. ˇø£ÿkÕ]>± ô|’q|ü&çq áˇ‹Ô&çì ‘·≥Tºø√˝Òø£ Äj·÷ HÓŸesYÿ\Ty Ó T TsêsTT+∫, »q+ > ∑+≥\ bÕ≥Tu≤´+≈£î\T, @°m+\ eTT+<äT u≤s¡T\Trsê*‡ e∫Ã+~. eTs√yÓ ’|ü⁄ n$˙‹ô|’b˛sê≤ì πø H√≥ ¢ s ¡< ä T › ìs ¡ íj · T+rdüT≈£îqï≥T¢ Á|üuÛÑT‘·«+ |ü<˚|ü<˚ yê~dü÷Ôe∫Ã+~. ø±>±, Á|üC≤kÕ«eT´ Á|üuÛ ÑT‘·«eédüú À sê»ø°j·T bÕØº\≈£î ì<ÛäT*e«&É+nqï~ z u Û ≤Ø n$˙‹ø Ï eT÷\+.yêd ü Ôyêìø Ï ñqï‘ ·kÕ úsTT˝À n$˙‹ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T q>∑<äT‘√ eTT&ç|ü&ç ñ+&Ée⁄.ø±ãÏ º sê»ø°j·T bÕØº\≈£î $sêfi≤˝À¢bÕs¡<äs¡Ùø£‘· rdüT≈£îsêø£b˛‘˚ n$˙‹ô|’b˛sê≤ìø Ï # ˚ ùd @ Á| üj ·T‘ · ïy Ó T ÆHê$»j·Te+‘·eTj˚T´ e÷≥ n≥T+∫, <ëìøÏns¡úy˚T ñ+&É<äT. Á>±MTDT\qT #Ó’‘·q´+#˚j·T&É+‘√bÕ≥T eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T,s¡yêD≤ kÂø£sê´ìï yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&É+düVü‰ á˝ÀbÕ\qT n~Û>∑$T+#·>∑\ $<ÛëHê\ô|’Á|üuÛÑT‘·«+ #ê˝≤ düeTj·T+ yÓ∫Ã+#ê*‡ñ+≥T+~. sêÁ‹ø ÏsêÁ‹ uÛ≤s ¡‘ ·< ˚X ¯+q>∑<äTs¡Væ≤‘·+ ø±uÀ<äT— eTT+<äT>± Á|ü»\Tm<äTs=ÿ+≥Tqï düeTdü´\qT Á|üuÛ ÑT‘·«+>∑T]Ô+#ê*... Ä ‘·sê«‘· yêÏì n~Û>∑$T+#˚e÷sêZ\qT jÓ÷∫+#ê*.

6. ñ|üdü+Vü‰s¡+<˚X¯+˝À 100 XÊ‘·+ q>∑<äTs¡Væ≤‘·

düe÷»+ nkÕ<Ûä y˚T nsTTHê, eTq+ dü«\Œq>∑<äT düe÷»+‘√ yÓTT<ä\Tô|Ïº n≥Tô|’qn~Ûø£XÊ‘·+ q>∑<äTs¡Væ≤‘· düe÷»+>±e÷s¡e#·TÃ. á <äX¯≈£î #˚s¡&É+ ≈£L&Ün| üPs ¡ « Á| ü> ∑‹o\ | ü]D≤eTy ˚ T .e÷s¡TeT÷\ dü+Á|ü<ëj·T s¡+>±\˝ÀÁ|ü‘˚´øÏ+∫ ø=ìï $\ø£åD ˝≤yê<˚M\˝Àq>∑<äT ø°\ø£ bÕÁ‘· b˛wæ+#·&É+ ì»y˚TnsTTHê yêÏ j·÷+Á‹ø°ø£s¡D #˚j·Te#·TÃ.


12 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ Ä<ÛäTìø£ j·TT>∑+˝Àô|qT e÷s¡TŒ\≈£î <√Vü≤<ä+ #˚dæ+~.eTTK´+>± á e÷s¡TŒ |ü\T dü+#·˝Hê\Tdüèwæº+#·&É≥y˚T ø±≈£î+&Ü Jeq $<Ûëq+˝À≈£L&Ü |ü\T e÷s¡TŒ\T ‘Ó∫Ã+~. eTTK´+>±ôd’ãsY $|ü¢e+ Á|ü|ü+#· >∑‹ì e÷]Ãy˚dæ+~.Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&É qT+∫ nsTTHê |üqT\T#˚düT≈£îH˚ M\T ø£*–+~. kÕ+πø‹ø£ $C≤„q+e\¢H˚ eTTK´+>± yê´bÕs¡ ìs¡«Vü≤D ≈£L&Ü#ê˝≤ düT\TuÛÑ‘·s¡+ nsTT´+~. nsTT‘˚Çø£ ÿ& É eTs√ eTTK´ n+X¯+. ôd ’ãsYÁ|ü|ü+#·+ $düÔs¡D, ñ|üjÓ÷>±\‘√ bÕ≥T<ëì uÛÑÁ<ä‘·ô|’ ‘·˝…‘·TÔ‘·Tqï düyêfi¯¢qT ≈£L&Ü>∑eTì+#ê*‡ ñ+~. eTTK´+>± yê´bÕs¡,Ä]úø£ ˝≤yê<˚M˝À¢ ôd’ãsY ùde\T #ê˝≤ÁbÕeTTK´‘·qT dü+‘·]+#·T≈ £îHêïsTT.ñ<ëVü≤s ¡D≈£î Ç°e* ø±\+˝À ˇø£dæìe÷ #·÷&Ü\Hêï ≈£L&Ü ≈£L´ …’qT¢ e÷H˚dæ&çõ≥˝Ÿ |ü<ä∆‹˝À ÄHé˝…’Hé˝À Ï¬ø≥T¢ ãTø˘#˚düT≈£îH˚ M\T ø£*–+~. nsTT‘˚ á ‘·s¡Vü‰ÄHé˝… ’Hé #Ó*¢+|ü⁄\ $<ÛëHêìøÏ ‘=\T‘·2001˝À ôV’≤<äsêu≤<é À Á|üjÓ÷>±‘·àø£+>±n+≈£îsês¡ŒD »]–+~. ôV’≤<äsêu≤<é˝ÀìeT+∫˙Ï _\T¢\ #Ó*¢+|ü⁄\˙ï ÄHé˝…’Hé<ë«sê #Ó*¢+#˚˝≤ #·s¡´\T rdüT≈£îHêïs¡T.

Ábıô|òôdsY _. j·T+. eTVü≤Á‘˚, ôd+≥sY |òüsY ôd’ãsY ôd≈£L´]°, ÇHédæº≥÷´Ÿ |òüsY &Óe\|tyÓT+Ÿ ]ôdsYÃ ÇHé u≤´søÏ+>¥.E-mail: [email protected]

uÛÑÁ<ä‘ê#·s¡´\TÄHé …’Hé ˝≤yê<˚M\T

q>∑<äT s¡Væ≤‘êìøÏ ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘·

Ç+<äTø√dü+ ôV’≤<äsêu≤<é yê≥sY uÀs¡T¶,Ä+Á<Ûëu≤´+≈£î, ◊&ûÄsY;°, d”m+d” ˝≤+Ïdü+düú\T #˚‘·T\T ø£*bÕsTT. Ä+Á<Ûëu≤´+≈£îyês¡T C≤Ø #˚dæq á`#Óø˘ <ë«sê #Ó*¢+|ü⁄\eédüúqT @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. nsTT‘˚ á‘·s¡Vü‰ #Ó*¢+|ü⁄\ ø√dü+ $ìjÓ÷>∑<ës¡T\uÛ Ñs√kÕ ø√dü+ |ü\T uÛ Ñ Á<ä‘ê #·s¡´\T#˚|ü≤ºs¡T. eTTK´+>± m\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\y˚~ø£ô|’ ø±yê*‡q$ Á|ü<Ûëq+>± nBÛø£è‘·eédüú, »yêãT<ëØ ˝≤yê<˚M, n$∫Ã¤qï‘·MÏ Ä<Ûës¡+>± ôd’ãsY #Ó*¢+|ü⁄\ eédüúqTì]à+#ê*‡ ñ+≥T+~.

ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘· nH˚~ ˇø£ qeTàø£yÓTÆq|ü⁄Hê~ô|’ ì]à+#ê*‡q eédüú. n˝≤π>düTs¡øÏå‘·yÓTÆq eédüú>± s¡÷bı+~+#ê*‡ñ+≥T+~. eTTK´+>± ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘·qT$$<Û ä ù|s¡ ¢‘√ |æ\TkÕ Ôs ¡ T. n+<äT˝ÀÁ|ü<ÛëqyÓTÆq$. ◊° ôd≈£L´]°, &çõ≥˝Ÿôd≈£L´]°, m\Áø±ºìø˘ ôd≈£L´]°, dædüº+ôd≈ £L´]°, Ç+≥¬sïŸ ôd≈ £L´]°>±ì|ü⁄DT\T |æ\TdüT Ô+≤s¡T. eTTK´+>±$ìjÓ÷> ∑<ës ¡ T& ç u Û Ñ Á< ä‘ · , qeT àø £+#·÷s¡>=q&É+ ôd ’ãsY uÛ Ñ Á< ä‘ · Á| ü< Ûëqñ<˚›X¯´+. $ìjÓ÷>∑<ës¡T&ç ù|s¡T, U≤‘ê$esê\T, u≤´+≈£î u≤´˝…Hé‡ $esê\T,

Vü‰´ø£s¡¢ qT+∫ u≤´+≈£î U≤‘ê\ô|’<ë&ÉT\T »s¡>∑≈£î+&Ü ô|ò’sY yê Ÿ‡

@sêŒ≥T #j·T&É+‘√ bÕ≥T$ìjÓ÷>∑ <ës¡T\T øÏ¢wüºyÓTÆq|ü<äã+<Ûë\‘√ bÕdt esY¶\qT

@sêŒ≥T #düTø√yê*‡q nedüs¡+ñ+~. eTTK´+>± ÄHé …’Hé

u≤´+øÏ+>¥ À ‘·s¡#·÷ bÕdtesY¶\qTe÷s¡Ã&É+ <ë«sê eT]+‘· s¡ø£åD@s¡Œ&ÉT‘·T+~. ÄHé …’Hé uÛÑÁ<ä‘· Àn‘· +‘· ø°\ø£yÓTÆq~ $ìjÓ÷>∑<ës¡T&ç bÕdtesY¶ nH dü+>∑‹

>∑Ts¡TÔ+#·T ø√yê*. á bÕdtesY¶qTme]‘√q÷ |ü+#·Tø√≈£L&É<äT.‘·s¡#·÷ e÷s¡TÃ‘·÷ øÏ¢wüºyÓTÆq

|ü<äã+<Ûë\qT bÕdtes¡T¶\T>±m+#·Tø√yê*.

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 13

n˝≤π> ˝≤yê<˚M\ $wüj·T+˝À >√|ü´‘·nedüs¡+, eT÷&√ X¯ø Ï Ô á eédü ú˝ÀÁ| üy ˚•+#·≈ £ î+&Ü ã\yÓT Æq eédü úqTs¡÷bı+~+#ê*‡q nedüs¡+ m+‘Ó ’Hêñ+~. Ç‘ ·s ¡ T\‘√ $ìjÓ÷> ∑<ës ¡ T\$esê\T |ü+#·Tø√≈£î+&Ü s¡ø £ åD≤‘·àø £#·s¡ \T ôd’‘·+ #˚|ü≤º*‡q nedüs¡+ ñ+~.n˝≤π> $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ $esê\T πøe\+u≤´+≈£î n~Ûø±s¡T\T e÷Á‘·y˚T #·÷ùd$<Û ä+>± ñ+&Ü*‡q nedüs¡+ ñ+~.d üe÷#ês ¡ #Ís ¡ ´+ »s ¡> ∑≈ £ î+&Ünìï‘·s¡Vü‰˝À¢ uÛÑÁ<ä‘· #˚|ü≤º*‡q nedüs¡+ñ+~. $ìjÓ÷>∑ <ës¡T&çøÏ uÛÑÁ<ä‘·ô|’ |üP]Ô$XÊ«dü+ ø £*–+#˚˝≤ ôd ’ãsY u Û Ñ Á< ä‘ ·# ˚| ü≤ º*. ˝≤yê< ˚M\ d ü+< äs ¡ “ ¤+>±¬s+&É+#Ó\ eédüúqT @sêŒ≥T #˚j·÷*.eTTK´+>± ˝≤yê< ˚M\ô| ’ ‘ ·s ¡# ·÷$ìjÓ÷>∑<ës¡T&çøÏ á`yÓTsTTfi¢ <ë«sê ø±˙môd‡yÓTàdt\ <ë«sê ø±˙ düe÷#ês¡+#˚s¡y˚j·÷*‡q nedüs¡+ ñ+~. Ç˝≤#˚j·T& É+ <ë«sê ≈ £L&Ü düe÷#ês¡+#˚s¡y˚j·T&É+ <ë«sê $ìjÓ÷>∑<ës¡T&çøÏu≤´+≈£î eT<Û ä´ bÕs¡<äs¡Ùø £‘· HÓ\ø=H˚neø±X ¯+ ñ+~. >√| ü ´‘ ·‘√ bÕ≥Tdüe÷#ês¡ #Ís¡´+ n]ø£fÒº+<äT≈£î |ü\Ts¡ø£åD≤‘·àø£ eédüú\qT @sêŒ≥T#˚j·÷*.eTTK´+>± dü+øÏ ¢w ü º >∑D≤+ø£ Ä<Ûë]‘·eédü ú\qT @sêŒ≥T #˚j·T&É+ <ë«sês ¡ø £ åD≤‘ · àø £ eéd ü ú˝À Ç‘ ·s ¡ T\TÁ|üy˚•+#·≈£î+&Ü ìs√~Û+#˚ neø±X¯+ ñ+~. n˝≤π> $ìjÓ÷>∑<ës¡T&ÉT m|ü⁄Œ&ÉT @d üeTj · T+˝À ø±yê\+f Ò n| ü ⁄ Œ& É Tdüe÷#ês¡+ bı+<˚ M\T ø£*Œ+#ê*‡qnedüs¡+ ñ+~. Ç~ ≈£L&Ü ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘· Àn‘· +‘· ø°\ø£yÓTÆq n+X¯y˚T.

ôd ’ãs Y eéd ü ú˝À n‘ · ´+‘ ·ø°\ø£yÓTÆq~, Ç+≥¬sïŸ s¡ø£åD≤‘·àø£ eédüú,kÕ<Ûës¡D+>± n+‘·s¡Z‘·+>± @sêŒ≥T #˚ùdÇ+Á≤H Ó Ÿ eéd ü ú˝À eT÷&√ X ¯ø Ï Ô

Á| ü‘êé÷ïj·T <ë&ÉT\qT n]ø£≥º& É+düT\uÛÑ+. nsTT‘˚ Ç+≥¬sïŸ eédüú˝ÀÁ|ü|ü+#·+˝Àì #ê˝≤ ø£+|üP´≥s¡T¢, Ç‘·s¡m\Áø±ºìø˘ kÕ<ÛäHê\T ø£HÓøº nsTTñ+≤sTT.Ç+≥¬sïŸ <ë«sê ÄHé˝… ’Hé u≤´+øÏ+>¥,y Ó T Tu … ’˝ Ÿ u≤´+ø Ï+> ¥ # ˚ ùd neø±X ¯+ñ+≥T+~. á H˚| ü< ∏ ä ´+˝À u≤´+≈ £ î˝≤yê<˚M\ô|’ Vü‰´øÏ+>¥ ‘·s¡Vü‰ <ë&ÉT\T»]– Ä]úø£ yÓ÷kÕ\T ÄkÕÿs¡+ ñ+~.Bìì n]ø£fÒº+<äT≈£î n≥T $ìjÓ÷>∑<ës¡T\T u≤´+≈£î Çs¡Te⁄s¡÷ ‘·eT ‘·eTs¡ø£åD≤‘·àø£ eédüú\ |ü≥¢ #ê˝≤ C≤>∑s¡÷ø£‘·eVæ≤+#ê*‡q u≤<Ûä ‘· ñ+~. eTTK´+>±Vü‰´ø£s¡¢ qT+∫ u≤´+≈£î U≤‘ê\ô|’ <ë&ÉT\T»s¡>∑≈£î+&Ü ô|ò’sY yê˝Ÿ‡ @sêŒ≥T #˚j·T&É+‘√bÕ≥T $ìjÓ÷> ∑ <ës ¡ T\T ø Ï ¢w ü ºy Ó T Æq|ü<äã+<Ûë\‘√ bÕdt esY ¶\qT @sêŒ≥T#˚düTø√yê*‡q nedüs¡+ ñ+~. eTTK´+>±ÄHé …’Hé u≤´+øÏ+>¥ À ‘·s¡#·÷ bÕdtesY¶\qTe÷s ¡ Ã& É+ <ë«sê eT]+‘ · s ¡ø £ åD@s¡Œ&ÉT‘·T+~.

H˚&ÉT s¡ø£s¡ø±\ yÓTTu…’˝Ÿ yê˝…≥T¢,n˝≤π> ÄHé˝… ’Hé nøö+≥T¢ @s¡Œ&ÉT‘·Tqï<ä]$T˝≤ Ç˝≤+Ï eédüú\qT @sêŒ≥T#˚j·÷*‡q nedüs¡+ ñ+~. ÄHé˝… ’H éuÛÑÁ<ä‘·˝À n‘·´+‘· ø°\ø£yÓTÆq~ $ìjÓ÷>∑<ës¡T&ç bÕdtesY¶ nH˚ dü+>∑‹ >∑Ts¡TÔ+#·Tø√yê*. eTTK´+>± ÄHé˝… ’Hé uÛ ÑÁ<ä‘·˝ÀbÕdtesY¶ nH˚~ ˇø£ ‘êfi¯+ #Ó$˝≤+Ï~. ábÕdtesY¶qT me]‘√q÷ |ü+#·Tø√ ≈£L&É<äT.#ê˝≤ >√|ü´‘· bÕÏ+#ê*‡ ñ+≥T+~.‘·s¡#·÷ e÷s¡TÃ‘·÷ øÏ¢wüºyÓTÆq |ü<äã+<Ûë\qTbÕdtes¡T ¶\T>± m+#·Tø√yê*‡ ñ+~.ˇø£y˚fi¯ bÕdtesY ¶ me]¬ø’q ‘Ó*dæb˛‘˚yÓ+≥H˚ e÷s¡TÃø√e&ÉyÓ÷, ˝Ò<ë u≤´+≈£îyê]ì dü+Á|ü~+∫ nøö+ŸqT düÔ+_Û+|ü#˚j·T&ÉyÓ÷ #˚j·÷*‡ ñ+≥T+~. n˝≤π>eTq+ yê&ÉT‘·Tqï ø£+|üP´≥sY˝À ôd’‘·+yÓ’s¡dt\ n≤ø˘\T »s¡>∑≈£î+&Ü j·÷+°

yÓ ’s ¡d t ˝≤+Ï kÕ|ò t ºy ˚s Y\T yê&Ü*‡qnedüs¡+ ñ+~. ôd’ãsY #Ís¡´+, n˝≤π>Vü‰´ø£s¡¢ qT+∫ e#˚Ã |òæwæ+>¥ yÓTùdCŸ\T,á`yÓTsTTfi¢ |ü≥¢ C≤>∑s¡÷ø£‘· eVæ≤+#ê*.eTTK´+>± ˝≤≥Ø ‘·–*+~ nH˚ ù|]≥e#˚Ã yÓTùdJ\qT yÓ+≥H˚ &ç©Ÿ #˚j·T&É+n˝≤π> b˛©düT XÊK yê] ôd’ãsY ôd˝Ÿ≈£î|ò æsê´<äT #˚j·T&É+ e+Ï$ #˚j·÷*.HÓŸesYÿ≈£î dü+ã+~Û+∫q s¡ø£ åD≤‘·àø£eédü úqT u≤´+≈£î\T, Ä]úø£ dü+dü ú\T@sêŒ≥T #˚j·÷*‡q nedüs¡+ ñ+~.m|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT q÷‘·q+>± e#˚Ã düyêfi¯¢qTd”«ø£]dü÷Ô, ôd’ãsY ôd≈£L´]°ì eT]+‘·ø £] ƒq‘·s ¡+>±q÷, $ìjÓ÷>∑<ës ¡T& çø ÏdüT\uÛÑÁ>±Vü≤´+>±q÷ s¡÷bı+~+#ê*‡qnedüs¡+ ñ+~. ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘· ø√dü+ ˇø£Á| ü‘ ˚´ø £ eédü úqT @sêŒ≥T #˚j·T&É+e÷Á‘·y˚T ø±<äT n+<äT≈£î ‘·–q dæã“+~ì≈£L&Ü @sêŒ≥T #˚j·÷*‡q nedüs¡+ ñ+~.

H ˚& É T Á| ü| ü+# ·eT+‘ê ôd ’ãs Y≈£îÁ>±eT+>± e÷]b˛‘√+~. Ç˝≤+Ï#ê]Á‘·ø£ dü+<äs¡“¤+˝À |ü\T düyêfi¯ó¢ ≈£L&Üm<äTs¡e&É+ düVü≤»+. yêÏì n~Û>∑$Tdü÷ÔeTT+<äT≈£î yÓfi≤¢*‡ ñ+~. H˚&ÉT ôd’ãsYuÛÑÁ<ä‘· eédüú ≈£L&Ü q÷‘·q neø±XÊ\qTø£*Œ+∫+~. á s¡+>∑+˝À ≈£L&Ü n≥Tñ<√´–‘· ô|]–+~. j·TTe‘·≈£î neø±XÊ\Tø£\T>∑T‘·THêïsTT. j·TTe Ç+»˙s¡T¢ áneø±XÊ\qT n+~|ü⁄#·TÃø=ì ôd’ãsY$| ü ¢yêìï eT]+‘ · eTT+< ä T≈ £ îrdüT≈£îyÓfi¯ ¢&Éy˚T ø±≈£î+&Ü XÊÁdü ÔkÕ+πø‹ø£‘·qT ø=‘· Ô |ü⁄+‘·\T ‘=øÏÿ+#ê*‡qnedüs¡+ ñ+~. H˚Ï Á|ü|ü+#·+ á ~X¯>±ø£<ä ≤*‡q nedüs¡+ ñ+~.

bÕdtesY¶ @sêŒ≥T≈£î ø=ìï dü÷#·q\T` bÕdtes¡T¶˝À düTe÷s¡T 8 qT+∫10

πøs¡ø£ºs¡T¢ ñ+&Ü*. Ç+<äT˝À Ä\Œ¤u…≥T¢,HÓ+ãs¡T¢ Ç‘·s¡ dü+»„\T yê&Ü*.

` ø°uÀs¡T¶ Àì n|üŒsY πødt, ˝Àj·TsY πødt

14 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

nø£åsê\qT yê&Ü*` dü+øÏ¢wüº |ü<äã+<Ûë\qT bÕdtes¡T¶\T>±

m+|æø£ #˚düTø√yê*‡q nedüs¡+ ñ+~.` bÕdtes¡T¶\qT ‘·s¡#·÷ e÷sêÃ*.` mÏº|ü]dæ ú‘·T˝À¢q÷ ù|s¡ ¢qT, |ü⁄Ï ºq

‘ ˚B\qT, d ü T\u Û Ñy Ó T Æq | ü<ë\qTbÕdtes¡T¶\qT ô|≥Tºø√≈£L&É<äT.

` düT\uÛÑ+>± ñ+&˚ |ü<ë\qT yê&Éø£+&çôd≈£L´]° dü÷#·q\T` ˝≤|t≤|t\T, &Ódtÿ≤|t, yÓTTu… ’˝ Ÿ

ôd≈ £L´] ° | ò ”# ·s ¡ ¢qT n| t& ˚ Ÿ#˚düTø√yê*

` dædüº+ bÕdtes¡T¶ m+|æø£` nBÛø£è‘· yÓuŸôd’≥T¢ e÷Á‘·y˚T #·÷&Ü*` ø£+|üP´≥sYqT ≥sêï|òt #˚j·÷*` j·T÷mdt; <ë«sê ≈£L&Ü ôd≈£L´]°

|ò ”# ·s ¡ ¢qT @sêŒ≥T #˚düTø√yê*‡qnedüs¡+ ñ+~.

` k˛wü Ÿ MT&çj·÷ô|’ <äèwæºkÕ]+#ê*` ÄHé …’Hé u≤´+øÏ+>¥ ô|’ ≈£L&Ü C≤Á>∑‘·Ô

eVæ≤+#ê*.

HÓŸe]ÿ+>¥ n&çàHé\≈£î dü\Vü‰\T,dü÷#·q\T :` ô|’ kÕúsTT qT+∫ ˇø£ s¡ø£ åD≤‘·àø£

bÕ\d”ì neT\T #˚j·÷*.` Á|ü‹ ñ<√´–øÏ Ä s¡ø£åD≤‘·àø£ eédüúô|’

ne>±Vü≤q ñ+&Ü*.` m|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT düMTø£å\T ìs¡«Væ≤+#ê*.` düe÷#ês¡+ u≤´ø£|t\T ìs¡«Væ≤+#ê*.` n&çàHé s¡ø£åD≤‘·àø£ eédüúqT |üÏwüº+>±

ìs¡«Væ≤+#ê*.` ◊.Äs Y .& û .;. ° . s ¡÷bı+~+∫q

e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT bÕÏ+#ê*.Á|üdüTÔ‘·+ <˚X¯yê´|üÔ+>± ø±´wt˝…dt

mø±qMTô|’ $]$>± #·s¡Ãq&ÉTk˛Ô+~. á<ä]$T˝≤ ôd’ãsY ôd≈£L´]° ≈£L&Ü n+‘˚ø°\ø£eTì Á|ür ˇø£ÿs¡÷ >∑T]Ô+#ê*‡qdü+<äs¡“¤+>± ÄdüqïyÓTÆ+~.

d üe]+∫q+< ä Te\ ¢ d ü< äs ¡ T & ÉãT“dü«#·Ã¤+<ä+>± Á|üø£Ï+∫q<Ó’Hê, |ü≥Tºã&çq<Ó’Hê <ëìô|’q _Ûqï XÊ‘ê\˝À ôV≤#·TÃ| üqT ï‘√bÕ≥T »]e÷Hê ≈ £L&Ü$~Û+#·e#·TÃ.

5. HÏ |ü]dæú‹:

ø £w ü º+, nkÂø £s ¡ ´+ ø £*–+∫q|ü]dæú‹ yÓT*¢>± ø£qTeTs¡T>∑e⁄‘√+~. Ä]úø£ø±sê´#·s¡D eT∞¢ |ü⁄+E≈£î+À+~. e~∆øÏ‘·$T#˚Ã $<Û ä+>± s¡TD≤*#˚Ã+<äT≈£îu≤´+≈ £ î\e< ä › d üeT~ ∆>± q> ∑< ä Tì\«\THêïj·Tqï~ yêdüÔe+. á kıeTTà≈£îu≤´+≈£î\T ‘·≈£îÿe e&û¶ ÇkÕÔsTT>∑qTø£s¡TD≤\ô|’ e&û¶XÊ‘·+ ≈£L&Ü ‘·π>Z M\T+~.á |ü]D≤e÷\T Ç|üŒÏπø eTq≈£î ø£fi¯¢≈£îø£&ÉT‘·THêïsTT. $&ç Á<äe´+>± $|üDÏ˝À#· ≤eTD° nsTTq \ø£å\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\TÇ|ü⁄Œ&ÉT u≤´+øÏ+>¥ eédüú À Á|üy˚•+#êsTT.á kıeTTà ‘·q nC≤ „‘ · d ü«s ¡÷bÕìïø√˝ÀŒe&Éy˚T>±ø£ Bìô|’ |üqTï $~Û+#êø£$T–˝Ò kıeTTàqT <ëì j·T»e÷qT\≈£îeT]+‘ · Á| üj Ó÷»qø £s ¡y Ó T Æq | üqT\ø√dü+ $ìjÓ÷–+#˚+<äT≈£î M\e⁄‘·Ts~.‘·‘·Œ¤*‘·+>± u≤´+øÏ+>¥ ˝≤yê<˚M\‘√bÕ≥TÄ]úø£ eédüú |ü]e÷D+ ô|s¡>∑ø£ ‘·|üŒ<äT.eT<Ûä´`Bs¡Èø±*ø£+>± dü÷ú\ <˚ojÓ÷‘·Œ‹ÔeT]+‘· dü«#·Ã¤‘·qT, e~∆ì kÕ~ÛdüTÔ+~.u≤´+øÏ+>¥ eédüú À Á|üy˚•+#˚, n~Ûø±]ø£˝≤yê<˚M\˝À yê&˚ kıeTTà Á|ü‘· ø£å, |üs√ø£å| üqTï\ $~Û+| ü ⁄ kÕ úsTT ô|+|ü ⁄q≈ £ îneø±X¯$TdüTÔ+~. πø+Á<ä, sêÁcÕº\T eT∞¢ì\<=≈£îÿ≈£î+≤sTT. Ä]úø£ eédüú ≈£L&Üq>∑<äT‘√bÕ≥T &çõ≥˝Ÿ ˝≤yê<˚M\‘√|ü]|ü⁄wüºeTe⁄‘·T+~μμ.

dü«\Œ q>∑<äT Ä]úø£ eédüú6e ù|J ‘·s¡TyêsTT...

kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ |ü]&ÛÉ$\T¢‘·Tqï <äècÕºń‘·´+‘· dü+Á|ü<ëj·T ø=qT>√\T<ës¡T\u≤´+≈ £ î U≤‘ê\qT+∫ kıeTT à#Ó*¢+#·>∑*π>˝≤ j·÷|t\qT s¡÷bı+~+#·&É+kÕ<Ûäý˚T. n+‘˚>±ø£ #·˝≤eTD°˝À ñqïq>∑<äT |ü]e÷D+ ‘·–Z‘˚, n~Ûø£XÊ‘·+˝≤yê<˚M\T &çõ≥˝Ÿ s¡÷|ü+˝ÀøÏ e÷]»q+ ‘·≈ £î ÿe kıeTTàqT <ä> ∑ Zs ¡ T+#·T≈£î+≤s¡T. Ä $<Ûä+>± Ç+À¢ ñ+#·T≈£îqïkıeTTà≈£î e&û¶ qwüºb˛j˚T |ü]dæú‹ ≈£L&Ü‘·|ü⁄Œ‘·T+~. <˚X¯+˝À düe÷+‘·s¡ Ä]úø£eédü úqT n<äT|ü⁄˝À ô|≥º&ÜìøÏ Ä]úø£˝≤yê< ˚M\ & ç»≥©ø £s ¡D ≈ £L&Ü zÁ|üuÛ≤ee+‘·yÓTÆq e÷s¡Z+. Ç~ U≤‘ê\ìs¡«Vü≤DqT düT\uÛ Ñ‘·s ¡+ #˚dæ, |üqTï|ü⁄Hê~ì ô|+#·T‘·T+~. uÛÖ‹ø£ s¡÷|ü+˝ÀkıeTTà rdüT¬øfi‚¢ nedüsêìï >∑D˙j·T+>±‘ ·– Z+∫, <=+> ∑\ u Û Ñj ·÷ìï ≈ £L&Ü‘=\–düTÔ+~. <=+>∑H√≥¢ #· ≤eTD° n+‘·+ø±e&Éy˚T>±ø£ nÁø£eT Á<äe´ #· ≤eTD° ≈£L&Ü‘·–Zb˛‘·T+~. &çõ≥˝Ÿ dü<äTbÕj·÷\yÓ’|ü⁄eTfi¯¢&É+, Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\qT |üdæ>∑≥º&É+e+ÏM e´j·T+‘√ ≈£L&ÉT≈£îqïy˚. düe÷#ês¡kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\TuÛ≤Ø m‘·TÔq nedüs¡+. kÕ«‘·+Á‘· + dæ~∆+∫70 @fi¯ó¢ <ëÏHê á $wüj·T+˝À uÛ≤s¡‘YÇ+ø± yÓqTø£ã&ç ñ+<äH˚ #ÓbÕŒ*. @<˚yÓTÆHêôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘·, ÄHé˝…’Hé yÓ÷kÕ\T, n~Ûø±]ø£u≤´+øÏ+>¥ s¡+>∑ Ä]úø£ kÕs¡«»˙q‘·,ne>±Vü≤q ø£\Œq Á|ü#ês¡+, düeTT∫‘·düeTkÕ´ |ü]cÕÿs¡ eédüú ‘·~‘·s¡ n+XÊ\ô|’m+‘· ÁX¯<ä∆>± <äèwæº kÕ]kÕÔeTH˚<ëìô|’H˚q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú ~X¯>± |üj·Tq+Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+<äqï~ yêdüÔe+.

q>∑<äTdüVæ≤‘· Ä]úø£+ qT+∫ dü«\Œq>∑<äT Ä]úø£ eédüú ~X>±...

11e ù|J ‘·s¡TyêsTT...

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 15

q>∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ · ø±sê´ø £˝≤bÕ\qTÁb˛‘·‡Væ≤+#·&É+ <ë«sê bÕs¡<äs¡Ùø£ |ü<ä∆‹˝ÀbÕ\Hê eéVü‰sê\ìï+Ïì ø=qkÕ–+#·&É+ô|’ Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± |ü\T <˚XÊ˝À¢bÕ\≈£î\T ÄdüøÏÔ Á|ü<ä]ÙdüTÔHêïs¡T. nsTT‘˚,Ç|üŒÏø° nìï <˚XÊ˝À¢q÷ q>∑<äT ≤yê<˚M Òm≈£îÿe>± »s¡T>∑T‘·T+&É&É+ $X‚wü+. Ä]úø£˝≤yê<˚M\ìï+Ï˙ q>∑< äTs ¡V æ≤‘ ·+>±ìs¡«Væ≤+#·&É+ e\¢ mø£ÿ&√ ˇø£#√≥ yêÏøÏdü+ã+~Û+∫q qyÓ÷<äT »s¡>∑&É+‘√ nH˚ø£˝≤uÛ≤\THêïsTT. Bìe\¢ ø£*π> ‘=*Á|üjÓ÷»q+ ‘·q≈£î sêe\dæq |üqTï\yÓTT‘êÔìï Á|üuÛÑT‘·«+ sêã≥Tº ø√>∑\>∑&É+ø±>±, ¬s+&√~ nÁø£eT eéVü‰sê\≈£în&ÉT¶ø£≥º |ü&É&É+e\¢ Ä]∆ø£ düVü≤ø±s¡+ n+<˚neø±X¯+ ˝Òø£b˛e&É+ e\¢ H˚sê\ dü+K´> ∑D˙j·T+>± ‘·– Zb˛sTT d üe÷»+˝ÀXÊ+‹uÛÑÁ<ä‘·\T HÓ\ø=+≤sTT. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À $düÔ‘·yÓTÆq ndü+|òüTÏ‘· s¡+>±ìïeT]+‘· u≤>± ns¡ ú+ #˚düT≈£îH˚+<äT≈£îñ|üjÓ÷>∑|ü&É&É+ eT÷&√ Á|üjÓ÷»q+ø±>±, ∫e]~, nìï+Ïø£+fÒ eTTKýÓTÆq~Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\qT ˙s¡T>±πs˝≤ #˚düTÔqïnÁø£e÷s¡Tÿ\ Ä≥ø£Ïº+#˚+<äT≈£î q>∑<äTs ¡V æ ≤‘ · ˝≤yê< ˚M\T m+‘ ·>±H√

düMTsê kÂs¡uÛŸ, &Ó’¬sø£ºsY (bÕ¢Hé bÕ\d”), πø+Á<ä Á>±MTD≤_Ûeè~∆ eTsÁ‹‘·«XÊK, q÷´ &Ûç©¢.E-mail: [email protected]

ne>±Vü≤q&çõ≥˝Ÿ nø£åsêdü´‘·

q>∑<äTs¡Væ≤‘· Á>±MTD Ä]úø£ eédüú

<X»HêuÛ≤˝À ¬s+&ç+≥ eT÷&ÉTe+‘·T\T n+fÒ düTe÷s¡T 870

$T*j·Tq¢ ( Ò<ë 87 ø√≥¢) eT+~Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À¢H ñ+&É&É+ e\¢

Ms¡+<ä]˙ q>∑<äT s¡Væ≤‘·ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ yÓ’|ü⁄

eT[fl+#·&ÉeTqï~ á <äXÊã›+˝ÀHãVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq düyê\T>±

#Ó|ü⁄Œø√e#·TÃ. nsTT‘, 2020HêÏøÏ Ç+≥¬sïŸ $ìjÓ÷>∑<ës¡T˝À¢düTe÷s¡T 50 XÊ‘·+ eT+~ Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À¢H ñ+≤s¡qï n+#·Hê

ÄXÊ»qø£+>± ø£ì|æk Ô+~.Ç+≥¬sïŸ $ìjÓ÷–düTÔqï yê]dü+K´ 2015 HêÏøÏ 120

$T*j·TqT¢ ø±>± Ç~ 2020 HêÏøÏ315 $T*j·Tq¢≈£î ô|s¡T>∑T‘·T+<äì

n+#·Hê.

ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êj·Tqï~ ì]«yê<ä+. q>∑<äTs¡Væ≤‘· ø±s¡ ø£ ≤bÕ\‘√bÕ≥T nìï &çõ≥˝ŸeéVü‰sê˝À¢q÷ <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q@<√ ˇø£>∑Ts¡TÔ qyÓ÷<Ó’ ñ+&ç b˛‘·T+~.|òü*‘·+>± bÕs¡<äs¡Ùø£+>± eéVü‰sê\Tìs ¡ «V æ ≤+#ê\qT≈ £ îH ˚yês ¡ T ‘ ·| ü Œø £q> ∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ · ø±s ¡ ´ø £˝≤bÕ\ y Ó ’ ù|y ÓTT> ∑ T Z‘ · T+≤s ¡T. ø±–‘·+ nedüs ¡+˝Ò≈£î+&ÜH˚ u≤´+≈£î qT+∫ eTs√ u≤´+≈£î≈£î»] π> q> ∑< ä T ã~©\ e\ ¢ Ä] úø £ø±s ¡ ´ø £˝≤bÕ\T | üP] ÔbÕs ¡< äs ¡ Ùø £+>±ñ+≤sTT. n+¬ø\qT nqTdü]+#·&É+ e\¢#ê˝≤ Á|üjÓ÷»Hê\THêïsTT. &çõ≥˝Ÿeéd ü úqT $ìjÓ÷–+# · Tø√e& É+e\ ¢eTTK´+>± bÂs¡düs¡|ò üsê\ $uÛ≤>∑+˝ÀnÁø£e÷\qT ìyê]+#·e#·TÃ. <ë]Á<ä´πsK≈ £ î ~> ∑ Te ⁄q ñqï yê] ø√d ü+bÂs¡düs¡|òüsê\ $uÛ≤>∑+ yês¡T n+<äCÒdüTÔqïsêsTTr\T bı+<äT‘·Tqïyê]˝À 27%eT+~ e÷Á‘·y˚T ns¡TΩ\ì Á|üD≤[ø£ dü+|òüT+2009˝À #˚|üÏ ºq dü πs« yÓ\¢&ç+∫+~.Ä]úø £ s¡+>∑+˝À nìï eéVü‰sê\qTdü+U≤´ã<Ûä ∆+ #˚j·T&Éy˚T q>∑<äT s¡Væ≤‘·$<ÛëHêìï neT\T #˚j·T&ÜìøÏ dü ¬s ’qe÷s¡ Z+. q>∑< äT ã~©øÏ m\Áø± ºìø˘

16 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

|ü]ø£sê\qT $ìjÓ÷–+#·&É+, n+<äT≈£î‘·–q ÁbÕ<∏ä$Tø£ eqs¡T\qT düeT≈£Ls¡TÃø√e&É+, yêÏì ‘·–q $<Ûä+>± n_Ûe~∆#˚j·T&É+, yêÏ $ìjÓ÷>∑+ô|’ Á|ü»\˝À$dü Ô ‘ · Á| ü#ês ¡+ ø £*Œ+#·& É+ e+Ïø±s¡´Áø£e÷\T #˚|ü≥ºe\dæ ñ+≥T+~.Á| üu Û Ñ T‘ · «+ # ˚| ü Ï ºq ô|<ä ›H√≥ ¢ s ¡< ä T ›eéVü‰s¡+ ≈£L&Ü q>∑<äTs¡Væ≤‘· düe÷C≤ìøÏ<ë]rùd n+X¯+>±H˚ uÛ≤$+#·e\dæ ñ+~.Á|üdüT Ô‘·+ n_Ûe~∆ #Ó+<äT‘·Tqï<˚XÊ˝À¢uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ n‘·´+‘·Äø £s ¡ ¸D °j · Ty Ó T Æq Ä] úø £ eéd ü ú>±m<äT>∑T‘·Tqï~. uÛ≤s¡‘· <˚X¯ »HêuÛ≤˝ÀdüTe÷s¡T 68.84 XÊ‘·+ eékÕj·÷< Û ë]‘ ·y Ó T Æq Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À ¢ìedædüT Ô+&É>± Ç+<äT˝À eékÕj·Ts¡+>∑sô|’ Ä<Ûës¡|ü&çq 80 XÊ‘·+ »HêuÛ≤yê≤ dü÷ú\ C≤rjÓ÷‘·Œ‹Ô 20 XÊ‘·+e÷Á‘·y˚T ñqï≥Tº n+#·Hê. <˚X¯»HêuÛ≤˝À¬s+&ç+≥ eT÷&ÉT e+‘·T\T n+fÒ düTe÷s¡T870 $T*j·Tq¢ ( Ò<ë 87 ø√≥¢) eT+~Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À ¢H ˚ ñ+& É& É+ e\ ¢Ms¡+<ä]˙ q>∑<äT s¡Væ≤‘· ø±s¡´ø£˝≤bÕ\yÓ’|ü⁄ eT[fl+#·&ÉeTqï~ á <äXÊã›+˝ÀH˚ãVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq düyê\T>± #Ó|ü⁄Œø√e#·TÃ.nsTT‘ ˚ 2020 Hê Ïø Ï Ç+≥ ¬sï Ÿ$ìjÓ÷>∑<ës¡T˝À¢ düTe÷s¡T 50 XÊ‘·+eT+~ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢H˚ ñ+≤s¡qïn+#·Hê ÄXÊ»qø£+>± ø£ì|æk˛Ô+~.Ç+≥¬sïŸ $ìjÓ÷–düTÔqï yê] dü+K´2015 HêÏøÏ 120 $T*j·TqT¢ ø±>± Ç~2020 Hê Ïø Ï 315 $T*j·Tq ¢≈ £ îô|s¡T>∑T‘·T+<äì n+#·Hê. Á|üdüTÔ‘·+ 18Á|üdüTÔ‘·+ 18Á|üdüTÔ‘·+ 18Á|üdüTÔ‘·+ 18Á|üdüTÔ‘·+ 18qT+∫ 50 @fi¯¢ ej·TdüT>∑\ yê]˝À 30qT+∫ 50 @fi¯¢ ej·TdüT>∑\ yê]˝À 30qT+∫ 50 @fi¯¢ ej·TdüT>∑\ yê]˝À 30qT+∫ 50 @fi¯¢ ej·TdüT>∑\ yê]˝À 30qT+∫ 50 @fi¯¢ ej·TdüT>∑\ yê]˝À 30XÊ‘·+ eT+~ Ç+≥¬sïŸ kÂø £sê´ìïXÊ‘ ·+ eT+~ Ç+≥¬sïŸ kÂø £sê´ìïXÊ‘ ·+ eT+~ Ç+≥¬sïŸ kÂø £sê´ìïXÊ‘ ·+ eT+~ Ç+≥¬sïŸ kÂø £sê´ìïXÊ‘ ·+ eT+~ Ç+≥¬sïŸ kÂø £sê´ìï$ìjÓ÷–+# · Tø√ > ∑\T> ∑ T‘ · THê ïs ¡ T .$ìjÓ÷–+# · Tø√ > ∑\T> ∑ T‘ · THê ïs ¡ T .$ìjÓ÷–+# · Tø√ > ∑\T> ∑ T‘ · THê ïs ¡ T .$ìjÓ÷–+# · Tø√ > ∑\T> ∑ T‘ · THê ïs ¡ T .$ìjÓ÷–+# · Tø√ > ∑\T> ∑ T‘ · THê ïs ¡ T .nsTT‘˚ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢H˚ q>∑<äTs¡Væ≤‘·ø±s¡´Áø£e÷\ n_Ûe~∆øÏ $düÔ‘êeø±XÊ\THêïsTT. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ì 93 XÊ‘·+

eT+~ Ç|üŒÏes¡≈£î ˇø£ÿkÕ]≈£L&Ü &çõ≥˝Ÿø±s¡´ø£˝≤bÕ\T ìs¡«Væ≤+#·b˛e&É+ e\¢nø£ÿ&˚ n_Ûe~∆ neø±XÊ\T yÓTs¡T>∑T>±ñ+≤sTT. ù|<ä Á|ü»\ ø√dü+ ªªX¯Sq´ ì\«U≤‘ê\Tμμ ‘Ó]#˚ neø±X¯+ ñ+&Ü\ìÁ|üuÛÑT‘·«+ Ä•+∫q|üŒÏø° yêÏô|’ s¡TD≤\TÇe«& É+ e\ ¢ ø £* π> Á| üj Ó÷»q+HêeTe÷Á‘·y˚T ø±e&É+ u≤´+≈£î\qT ìsêX¯|üs ¡∫+~. n+‘˚ >±≈£î+&Ü s¡TD≤\|ü+| æD °ø Ï ‘ ·–qìï u≤´+≈ £ î XÊK\T˝Òø£b˛e&É+ e\¢ ø=‘·Ô XÊK\ @sêŒ≥TqTy˚>∑e+‘·+ #˚j·Te\dæ e∫Ã+~. 2001HêÏøÏ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝Àì Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢\ø£åeT+~øÏ 5.3 XÊK\T |üì#˚düTÔ+&É>±Ç|ü⁄Œ&ÉT düTe÷s¡T 7.8 øÏ ô|]–q≥Tº ]»s¡T«u≤´+≈£î ìy˚~ø£ yÓ\¢&çk Ô+~.

|üs√ø£å Á|üjÓ÷»Hê\T :uÛ≤s ¡‘ · < ˚X ¯+˝À q>∑< äTs ¡V æ≤‘ ·

ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ e\¢ $\ø£åDyÓTÆq eT÷&ÉTeTTKý Ó T Æq | üs√ø £ å Á| üj Ó÷»Hê\Td æ~ ∆kÕ ÔsT T . Ç$ (m) Ä] úø £| ü]~ Ûììsê∆]+#·&É+, (_) Ä]úø±+XÊ\qT qyÓ÷<äT#˚j·T&É+, (dæ) Ç<ä›]ø£+fÒ m≈£îÿe eT+~øÏdü+ã+~Û+∫q ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT dü$Tà[‘·+#˚j·T&É+ e\¢ yêÏ ìs¡«Vü≤D Ks¡TÃ ‘·π>Zneø±X¯+ ñ+&É≥+.

∫es¡ ù|s=ÿqï n+X¯+ nìï Ä]úø£eéd ü ú\ $w üj · T+˝À kÕ< Û ës ¡D+>±ø£ì|æ+#˚<˚ nsTTq|üŒÏø° yÓTT<äÏ ¬s+&ÉTn+XÊ\T Á|ü‘˚´ø£+>± uÛ≤s¡‘· <˚XÊìπøe]ÔkÕÔsTT. uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À dü>∑+ »HêuÛ≤uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À dü>∑+ »HêuÛ≤uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À dü>∑+ »HêuÛ≤uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À dü>∑+ »HêuÛ≤uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À dü>∑+ »HêuÛ≤Ä]úø±+XÊ\ ˝…ø£ÿ\ |ü]~Û˝ÀøÏ sêe&É+Ä]úø±+XÊ\ ˝…ø£ÿ\ |ü]~Û˝ÀøÏ sêe&É+Ä]úø±+XÊ\ ˝…ø£ÿ\ |ü]~Û˝ÀøÏ sêe&É+Ä]úø±+XÊ\ ˝…ø£ÿ\ |ü]~Û˝ÀøÏ sêe&É+Ä]úø±+XÊ\ ˝…ø£ÿ\ |ü]~Û˝ÀøÏ sêe&É+˝ Ò< äì 2009˝À > ∑+>√bÕ< Û ë ´j · T˝ Ò< äì 2009˝À > ∑+>√bÕ< Û ë ´j · T˝ Ò< äì 2009˝À > ∑+>√bÕ< Û ë ´j · T˝ Ò< äì 2009˝À > ∑+>√bÕ< Û ë ´j · T˝ Ò< äì 2009˝À > ∑+>√bÕ< Û ë ´j · Tìy˚~ø £ ù|s=ÿ+~.ìy˚~ø £ ù|s=ÿ+~.ìy˚~ø £ ù|s=ÿ+~.ìy˚~ø £ ù|s=ÿ+~.ìy˚~ø £ ù|s=ÿ+~. \ø£ åeT+~øÏ 7.8u≤´+≈ £î XÊK\T ñqï≥T º ˝ …ø £ ÿ\T#ÓãT‘·Tqï|üŒÏø° MÏ˝À ø£˙dü+ eT÷&ÉTu≤´+≈£î\T e+<ä #·<äs¡|ü⁄ øÏ˝ÀMT≥s¡ ¢$d”ÔsêíìøÏ ˇø£Ï>± ñ+≥THêï j·Tqï~yêdüÔe+. Á>±MTDT˝À¢ 45 XÊ‘·+ eT+~,

|ü≥ºD ÁbÕ+‘ê˝À¢ 28XÊ‘·+ eT+~, yÓTT‘·Ô+MT<ä >∑Vü≤düTú\˝À 38XÊ‘·+ eT+~ ‘·eT≈£îeTs√ ~≈£îÿ Òø£b˛e&É+ e\¢ ñqï u≤´+≈£îùde\H˚ $ìjÓ÷–+#·T ø√e\dæ ek˛Ô+<äìyêb˛‘·THêïs¡T. <˚X¯+˝Àì Á|ü‹ Ç\T¢, Á|ü‹≈£î≥T+ã+ <˚X¯ Ä]úø£ >∑Dq |ü]~Û˝ÀøÏsêyê\+fÒ yê]øÏ u≤´+≈£î n+<äTu≤≥T˝Àñ+&É&É+‘√ Òø£ yê]øÏ u≤´+≈£î U≤‘ê ñ+fÒH√ dü]b˛<äT. <˚X¯+˝Àì ø±]à≈£î\˝À90 XÊ‘·+ eT+~ ndü+|òüTÏ‘· s¡+>∑+˝À ñ+&É>± yê]øÏ u≤´+≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñ+fÒ #ê\qï~ ns¡ús¡Væ≤‘·+. yê] s√EyêØy˚‘·Hê\‘√ b˛*ùdÔ u≤´+≈£î @sêŒ≥Te\¢eT]+‘· Á|üjÓ÷»q+ #˚≈£Lsê*‡ñ+≥T+~.

ñbÕ~Ûø£\Œq≈£î ÁbÕ<∏ä$Tø£ s¡+>∑yÓTÆqeékÕj·T+˝À q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄\T ø°\ø£+ø±e&É+e\¢ q>∑<äT s¡Væ≤‘· ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT$dü Ô]+#˚+<äT≈£î eékÕj·Ts¡+>∑+˝ÀH˚ø °\ø £y Ó T Æq # ·s ¡ ´\T # ˚| ü≤ º*‡ñ+~.Ç+< ä Te\ ¢ eékÕj· T s ¡+>±ìø ÏnqTã+<Ûä+>± ñqïyês¡+‘ê Ä]∆ø£ >∑Dq|ü]~Û ÀøÏ sê>∑\T>∑T‘ês¡T. &Ó_Ÿ / Á¬ø&çŸø±s¡T ¶\ <ë«sê Ä]úø £ ø±s¡´ø £˝≤bÕ\Tìs¡«Væ≤+#˚yê]ø√dü+ düØ«dt #êØ®\‘√ düVü‰Ç‘·s¡ |üqTï\qT Á|üuÛÑT‘·«+ >∑D˙j·T+>±‘ ·– Z+∫+~. Á| üu Û Ñ T‘ · «+ ø=H ˚ ïfi ¯ ó ¢>±eékÕj·T ø±]à≈£î\≈£î á#Ó*¢+|ü⁄\T,q>∑<äTs¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄\T, bÕ¢dæºø˘ ø±s¡T¶\<ë«sê ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ ìs¡«Vü≤D e+Ïn+XÊ\ô|’ <äwæº kÕ]+∫+~. yêdüÔyêìøÏÇ<˚ uÛ Ñ$wü´‘·TÔ˝À uÛ≤s¡‘· <˚X¯|ü⁄ Ä]∆ø£eTTK∫Á‘·eTe⁄‘·T+~. nsTT‘˚ |üP]Ô>±q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄\ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&çq Á>±MTDÁbÕ+‘ê\T ø£ÿkÕ]>± |üP]Ô>± q>∑<äTs¡Væ≤‘·ø±s¡´ø£˝≤bÕ\≈£î dæ<ä∆+ ø±>∑\yê nqï~Á|üXÊïs¡úø£+>±H˚ ñ+&çb˛sTT+~. s¡<ä›sTTqø±s¡T¶\T, |ü⁄qs¡T<ä∆s¡D≈£î e∫Ãq ø±s¡T¶\Tø±≈£î+&Ü 2016 E˝…’ HêÏøÏ 697.2$T*j·Tq¢ &Ó_Ÿ ø±s¡T¶\T, 25.9 $T*j·Tq¢

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 17

Á¬ø&çŸ ø±s¡T¶\T C≤Ø nsTTq≥Tº ]»s¡T«u≤´+≈£î ˝…ø£ÿ\T #ÓãT‘·THêïsTT. nsTT‘˚ø±s ¡ T ¶\ d ü+K´qT ãÏ º eTqTw üß\qT…øÏÿ+#· Ò+ m+<äTø£+f… |ü≥ºDÁbÕ+‘ê˝À¢

#ê˝≤eT+~ ¬s+&ÉTø£+fÒ m≈£îÿe ø±s¡T¶\qTñ|üjÓ÷–düTÔHêïs¡T. Ç|ü⁄Œ&ç|ü⁄Œ&˚ Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À ¢ ≈ £L&Ü á n\yê≥T$düÔ]düTÔqï~. á ø±s¡T¶\qT eTTK´+>±eT÷&ÉT Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ yê&ÉT≈£î+≥THêïs¡T. mÏm+\ qT+∫ kıeTTàrdüT≈£îH˚+<äT≈£î, ÄHé˝…’Hé #Ó*¢+|ü⁄\≈£î,@<Ó ’Hê <äTø±D≤\T, Vü≤À≥fi¯ó ¢, Ç+<Û äqd üs ¡| ò üsê πø+Á<ë\ e< ä › ø=qT>√fi ¯ ó ¢#˚dæq|ü⁄Œ&ÉT MÏì yê&ÉT‘·THêïs¡T. nsTT‘˚uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 26XÊ‘·+ uÛ Ñ÷uÛ≤>∑+˝ÀH˚uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 26XÊ‘·+ uÛ Ñ÷uÛ≤>∑+˝ÀH˚uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 26XÊ‘·+ uÛ Ñ÷uÛ≤>∑+˝ÀH˚uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 26XÊ‘·+ uÛ Ñ÷uÛ≤>∑+˝ÀH˚uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 26XÊ‘·+ uÛ Ñ÷uÛ≤>∑+˝ÀH˚Ç+≥ ¬sï Ÿ kÂø £s ¡ ´+ n+< ä Tu≤≥T˝ÀÇ+≥ ¬sï Ÿ kÂø £s ¡ ´+ n+< ä Tu≤≥T˝ÀÇ+≥ ¬sï Ÿ kÂø £s ¡ ´+ n+< ä Tu≤≥T˝ÀÇ+≥ ¬sï Ÿ kÂø £s ¡ ´+ n+< ä Tu≤≥T˝ÀÇ+≥ ¬sï Ÿ kÂø £s ¡ ´+ n+< ä Tu≤≥T˝Àñ+& É>± 200 $T* ¢j · Tq ¢ (20 ø√≥ ¢ñ+& É>± 200 $T* ¢j · Tq ¢ (20 ø√≥ ¢ñ+& É>± 200 $T* ¢j · Tq ¢ (20 ø√≥ ¢ñ+& É>± 200 $T* ¢j · Tq ¢ (20 ø√≥ ¢ñ+& É>± 200 $T* ¢j · Tq ¢ (20 ø√≥ ¢eT+~) e÷Á‘ ·y ˚ T kÕ+ πø‹ø £ # Ó* ¢+| ü ⁄eT+~) e÷Á‘ ·y ˚ T kÕ+ πø‹ø £ # Ó* ¢+| ü ⁄eT+~) e÷Á‘ ·y ˚ T kÕ+ πø‹ø £ # Ó* ¢+| ü ⁄eT+~) e÷Á‘ ·y ˚ T kÕ+ πø‹ø £ # Ó* ¢+| ü ⁄eT+~) e÷Á‘ ·y ˚ T kÕ+ πø‹ø £ # Ó* ¢+| ü ⁄ùde\qT $ìjÓ÷–+#·T≈ £ î+≥THêïs ¡ T .ùde\qT $ìjÓ÷–+#·T≈ £ î+≥THêïs ¡ T .ùde\qT $ìjÓ÷–+#·T≈ £ î+≥THêïs ¡ T .ùde\qT $ìjÓ÷–+#·T≈ £ î+≥THêïs ¡ T .ùde\qT $ìjÓ÷–+#·T≈ £ î+≥THêïs ¡ T .n˝≤ π> < ˚X ¯+˝Àì y Ó T T‘ · Ô+ m Ïm+\n˝≤ π> < ˚X ¯+˝Àì y Ó T T‘ · Ô+ m Ïm+\n˝≤ π> < ˚X ¯+˝Àì y Ó T T‘ · Ô+ m Ïm+\n˝≤ π> < ˚X ¯+˝Àì y Ó T T‘ · Ô+ m Ïm+\n˝≤ π> < ˚X ¯+˝Àì y Ó T T‘ · Ô+ m Ïm+\dü+K´˝À 18 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T Á>±MTDdü+K´˝À 18 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T Á>±MTDdü+K´˝À 18 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T Á>±MTDdü+K´˝À 18 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T Á>±MTDdü+K´˝À 18 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À ¢ n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT.ÁbÕ+‘ê˝À ¢ n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT.ÁbÕ+‘ê˝À ¢ n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT.ÁbÕ+‘ê˝À ¢ n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT.ÁbÕ+‘ê˝À ¢ n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT.#ê˝≤ sêÁcÕº˝À¢ Á>±MTDT\T, eTVæ≤fi¯˝ÒÄ]úø£ >∑Dq |ü]~Û˝ÀøÏ sê˝Òø£b˛‘·THêïs¡ìÇ°e\ ]»s Y « u≤´+ø ˘ | ü]o\q˝ÀyÓ\ ¢& Ó ’+~. uÀdü ºH é ø £q‡* º+> ¥ Á> ∑÷|td üV ü ≤ø±s ¡+‘√ > ∑÷> ∑ T˝ Ÿ Ç+& çj ·÷ìs¡«Væ≤+∫q düπs« Á|üø±s¡+ Ç|üŒÏø° uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 75 XÊ‘·+ Ä]úø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\Tq>∑<äT s¡÷|ü+˝ÀH˚ »s¡T>∑T‘·T+&É>± n_Ûe~∆#Ó+~q nyÓT]ø±, »bÕHé, ÁbòÕHé‡, »s¡à˙e+Ï <˚XÊ˝À¢ q>∑<äT eéVü‰sê\T 20qT+∫ 25 XÊ‘·+˝Àù| q>∑<äT s¡÷|ü+˝Àñ+≥THêïsTT. ô|<ä ›H√≥¢ s¡<äT › ‘·sê«‘·yÓTTu… ’˝Ÿ, á-yê´˝…Ÿ ø£+ô|˙\ <ë«sê»]–q yê´bÕs¡+ Hê\T>∑T ¬s≥T¢ ô|]–+~.

< ˚X ¯+˝À #ê˝≤es ¡≈ £ î ∫\ ¢s ¡yê´bÕs¡y˚T »s¡T>∑T‘·T+&É>± n+<äT≈£î‘·–qìï bÕsTT+Ÿ n|òt ùd˝Ÿ‡ (|æzmdt)j·T+Á‘ê\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sê˝Ò<äT.

Ç|üŒÏø° ø√≤¢~eT+~øÏ u≤´+≈£î U≤‘ê\T˝ Òø £b˛e& É+, bÕsTT+ Ÿ n| ò t ùd˝ Ÿj·T+Á‘ê\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sêø£b˛e&É+,Ç+≥¬sïŸ ˝Ò<ë Ç‘·s¡ #Ó*¢+|ü⁄ ùde\≈£î‘ ·–q ed ü‘ · T\T ns< ä Tu≤≥T˝Àø Ïsêø£b˛e&É+ e\¢ yêÏì ns¡ú+ #˚düT≈£îì$ìjÓ÷–+#˚ kÕeTs¡ú´+ ø=s¡e&ÉT‘√+~.n+<äTe\¢ ∫qï|ü≥ºD≤˝À¢qT, Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À¢q÷ ô|<ä›m‘·TÔq b˛dt j·T+Á‘ê\Tn+~+#˚ kÕ+πø‹ø£ #Ó*¢+|ü⁄\ô|’ ne>±Vü≤qø±s¡ Áø£e÷\T #˚|ü≥ºe\dæ ñ+≥T+~. >∑‘·E …’ HêÏøÏ mÏm+\ e<ä›, b˛dt j·T+Á‘ê\d üV ü ‰j · T+‘√qT & Ó_ Ÿ ø±s ¡ T ¶\qT$ìjÓ÷–+#·T≈£î˙, 881$T*j·THé &çõ≥˝Ÿ# Ó* ¢+| ü ⁄\T »]–q≥T º > ∑D≤+ø±\TyÓ\¢&çdüT ÔHêïsTT. Ç+<äT˝À 92 XÊ‘·+m Ïm+\ <ë«sê q> ∑< ä T rd ü T≈ £ îqïø±s¡ ø£ ≤bÕ Òqì ‘˚\&É+‘√ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝Àq> ∑< ä T rd ü Tø√e&Üì πø ø±s ¡ T ¶\T$ìjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·Tqï≥Tº düŒwüºeTe⁄‘√+~.&çõ≥˝Ÿ Ç+&çj·÷ |ü<∏ äø £+˝À ìπs›•‘·\øå±´\qT kÕ~Û+#·˝Òø£b˛e&É+ ≈£L&Üq>∑<äTs¡Væ≤‘· ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ ìs¡«Vü≤D≈£îô|<ä› Ä≥+ø£+>± |ü]D$T+∫+~. b˛dtj·T+Á‘ê\T | üì#˚j·÷\+fÒ Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À¢ yÓTTu… ’˝Ÿ Ç+≥¬sïŸ ùde\TeT]+‘· $düÔ]+#·e\dæ ñ+≥T+~. ø±s¡T¶Ä<Ûë]‘· ùde\ $ìjÓ÷>∑+ô|’ u≤´+≈£î\Tø=+‘· kıeTTà edü÷\T #˚düTÔ+&É&É+ ≈£L&Üq>∑<äT s¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄\≈£î Ä≥+ø£+>±ñ+<äì |ü\Te⁄s¡T $eT]ÙdüTÔHêïs¡T. Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À¢ nø£åsêdü ‘· ‘·≈£îÿe>± ñ+&É&É+,Ç+≥ ¬sï Ÿ ùde\T n+< ä Tu≤≥T˝À˝ Òø £b˛e& É+ e+ Ï ø±s ¡D≤\ e\ ¢kÕ<Ûës¡DyÓTÆq kÕ+πø‹ø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ìs¡«Vü≤D ø£wüº‘·s¡+>± ñ+~.Á>±MTD Ä]úø£ eédüú À q>∑<äTs¡Væ≤‘·ø±s¡ ø£ ≤bÕ\≈£î m<äTs¡e⁄‘·Tqï düyêfió¢:

<˚X¯+˝À q>∑<äT düs¡|òüsê ôV≤#·TÃ>±

ñ+&É&É+ e\¢ q>∑<äT ø±s¡´ø£˝≤bÕ\Tm≈£îÿe>± ñ+≥THêïsTT. dü÷ú\ C≤rj·Tñ‘·Œ‹Ô˝À 13 XÊ‘·+ q>∑<äT eéVü‰sê˝Òø±e&É+ #Ó|ü⁄Œø√<ä>∑Z n+X¯+.

Ä]úø£ eéVü‰sê˝À¢ q>∑<äTø±s¡ ø£ ≤bÕ\ Ä~Ûø£ ‘·:

Ä]∆ø£ ø±s¡ ø£ ≤bÕ˝À¢ <ë<ë|ü⁄ 95XÊ‘·+ q>∑<äT s¡÷|ü+˝ÀH˚ ñ+≥THêïsTT.ÁbÕ<∏ä$Tø£ s¡+>∑+>± ñqï eékÕj·T+,<ëì nqTã+<Ûä |ü]ÁX¯eT˝À¢ y˚fi¯S¢qT≈£îqïndü+|òüTÏ‘· ø±]àø£ eédüú À #ê˝≤eT+~øÏkÕ+πø‹ø£ nø£åsêdü´‘· ˝Òø£b˛e&É+ e\¢q>∑<äT ø±s¡ ø£ ≤bÕ\≈£î m≈£îÿe ÁbÕ<Ûëq´‘·\_Ûk Ô+~.

q>∑<äT rdüTø√e&Üìπø ‘·|üŒ Ç‘·s¡#Ó*¢+|ü⁄\≈£î @°m+\qT$ìjÓ÷–+#·&É+ Ò<äT:

düTe÷s¡T 21 ø√≥¢ y˚Ts¡≈£î ñqïdüTe÷s¡T 21 ø√≥¢ y˚Ts¡≈£î ñqïdüTe÷s¡T 21 ø√≥¢ y˚Ts¡≈£î ñqïdüTe÷s¡T 21 ø√≥¢ y˚Ts¡≈£î ñqïdüTe÷s¡T 21 ø√≥¢ y˚Ts¡≈£î ñqïs¡÷ù| ø±s¡T¶\‘√ düVü‰ nìï ø±s¡T¶˝À¢ 92s¡÷ù| ø±s¡T¶\‘√ düVü‰ nìï ø±s¡T¶˝À¢ 92s¡÷ù| ø±s¡T¶\‘√ düVü‰ nìï ø±s¡T¶˝À¢ 92s¡÷ù| ø±s¡T¶\‘√ düVü‰ nìï ø±s¡T¶˝À¢ 92s¡÷ù| ø±s¡T¶\‘√ düVü‰ nìï ø±s¡T¶˝À¢ 92XÊ‘·+ es¡≈£î πøe\+ mÏm+\ qT+∫XÊ‘·+ es¡≈£î πøe\+ mÏm+\ qT+∫XÊ‘·+ es¡≈£î πøe\+ mÏm+\ qT+∫XÊ‘·+ es¡≈£î πøe\+ mÏm+\ qT+∫XÊ‘·+ es¡≈£î πøe\+ mÏm+\ qT+∫q>∑< äT rdüTø√e&Üìπø $ìjÓ÷>∑| ü& É Tq> ∑< ä T rdüTø√e&Üìπø $ìjÓ÷>∑| ü& É Tq> ∑< ä T rdüTø√e&Üìπø $ìjÓ÷>∑| ü& É Tq> ∑< ä T rdüTø√e&Üìπø $ìjÓ÷>∑| ü& É Tq> ∑< ä T rdüTø√e&Üìπø $ìjÓ÷>∑| ü& É T‘·THêïsTT.‘·THêïsTT.‘·THêïsTT.‘·THêïsTT.‘·THêïsTT. n~Ûø£ dü+K´˝À ø±s¡T¶\T |ü≥ºDÁbÕ+‘ê˝À ¢H ˚ ñ+&É& É+ e\¢ Á>±MTDÁbÕ+‘ê˝À¢ yêÏ $ìjÓ÷>∑+ ‘·≈£îÿe>±ñqï≥Tº ‘˚*+~.b˛dt j·T+Á‘ê\T n+<äTu≤≥T˝ÀÒø£b˛e&É+ :

ÄØ“◊ ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ 2016E˝…’ HêÏøÏ <˚X¯+˝Àì nìï ÁbÕ+‘ê˝À¢ø£*|æ $$<Ûä u≤´+≈£î\ qT+∫ HÓ\ø=*Œqb˛dt j·T+Á‘ê\ dü+U≤´ πøe\+ 1.44$T*j·TqT ¢ e÷Á‘ ·y ˚ T ø±>± M Ï˝À#ê˝≤es¡≈£î q>∑sê\÷, ô|<ä› |ü≥ºD≤\≈£îe÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·eTj·÷´sTT.yÓTTu…’ Ÿ Ç+≥¬sïŸ ùde\T Á>±MTDÁbÕ+‘ê\≈£î $düÔ]+#·ø£b˛e&É+ :

q>∑< ä T s ¡V æ ≤‘ ·y Ó T Æq kÕ+ πø‹ø £# Ó* ¢+| ü ⁄\T »s ¡>±\+f Ò Á>±MTD

18 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓTTu…’˝Ÿ Ç+≥¬sïŸ ùde\qTeT]+‘· $düÔ]+#·e\dæ ñ+≥T+~. nsTT‘˚Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ Ç+≥¬sïŸ ø£HÓø£ åHé#ê˝≤ ã\V”≤q+>± ñ+~. n+‘˚>±≈£î+&Ünø£åsêdü ‘· ‘·≈£îÿe>± ñ+&É&É+ e\¢ ≈£L&ÜÁ>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À ¢ bÕ ¢d æ ºø ˘ eT˙$ìjÓ÷>±ìï $düÔ]+#·&ÜìøÏ Ä≥+ø£+>±ì\Tk˛Ô+~. nsTT‘˚ á nes√<Ûëìïn~Û>∑$T+#˚+<äT≈£î qπs+Á<ä yÓ÷&û Ç°e˝ÒªªuÛ≤s¡‘Y Ç+≥πsŒ¤dt |òüsY eT˙μμ (BHIM)ù|s ¡ T‘√ Ç+≥ ¬sï Ÿ ned üs ¡+ ˝ Òì$q÷‘·ïyÓTÆq ø£ USSD yÓTTu…’˝Ÿ n|æ¢πøwüHéqT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T

Áô|’y˚Ÿ u≤´+≈£î\T Ç|ü⁄Œ&ç|ü⁄Œ&˚Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\≈£î ≈£L&Ü Áø£eT+>±$düÔ]düTÔqï≥Tº 2014 Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡ìy˚~ø£ yÓ\¢&çk˛Ô+~. MÏ ø=‘·Ô XÊK˝À¢dü>∑≥Tq 50 qT+∫ 65 XÊ‘·+ Ç|ü⁄Œ&ÉTÁ>±MTD ÁbÕ+‘ê\ y Ó ’ ù| | üs ¡ T> ∑ T\TrdüTÔHêïsTT. Áô|’y˚Ÿ s¡TD<ë‘·˝À¢ ô|<ä›u≤´+≈£î˝…’q ◊d”◊d”◊ u≤´+≈£î, j·÷øÏ‡dtu≤´+≈£î, ôV≤#Y &ûm|òt d”, mdt u≤´+≈£î\T>∑‘· ◊<˚fi¢ À Ç|üŒÏes¡≈£î u≤´+øÏ+>¥kÂø£s¡´+ ˝Òì Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢H˚HÓ\ø=˝≤ŒsTT. n˝≤π> 2013 qT+∫ 2016eT< Û ä ´ eT÷& ˚fi ¯ fl ø±\| ü]$T‹˝ÀÇ|üŒÏes¡≈ £î u≤´+øÏ+>¥ kÂø£s ¡´+˝ÒìÁ>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À (≥j·TsY-ô|ò’yé n+&édæø˘‡) ø=‘·Ô XÊK\qT @sêŒ≥T #˚ùd+<äT≈£îÁ|üD≤[ø£\T dæ<ä∆+ #˚düTø√yê\ì ]»s¡T«u≤´+≈£î Ç|üŒÏπø Ä<˚XÊ\T C≤Ø #˚dæ+~.nìï u≤´+≈£î\T ‘·eT XÊK˝À¢ ø£ dü+ 25XÊ‘·+ es¡≈£î ø=‘·Ô XÊK\qT Ç|üŒÏes¡≈£îu≤´+øÏ+>¥ kÂø£s¡ + Òì Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢@sêŒ≥T #˚d üTø√yê\ì Ä<˚•+∫+~.n+‘˚ø±≈£î+&Ü ø=‘·ÔXÊK\˝À 25 XÊ‘·+ø£+fÒ m≈£îÿe>± Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢HÓ\ø=˝ÒŒ u≤´+≈£î\≈£î n<äq|ü⁄ s¡TD+eT+ps¡T#˚kÕÔeTì πø+ÁBj·T u≤´+≈£î

Á|üø£Ï+#·&É+‘√ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ ‘·eTXÊK\T @sêŒ≥T #˚ ùd+<äT≈ £î Á ô| ’y ˚Ÿu≤´+≈£î\T ≈£L&Ü eTT+<äTø=düTÔHêïsTT.

Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ $$<Ûä u≤´+≈£î\XÊK\ $düÔs¡D

Á|üdüTÔ‘·+ u≤´+≈£î\ XÊK\ $düÔs¡Dy˚>∑+ ∫qï|ü≥ºD≤\T, Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢CÀs¡T>± kÕ>∑T‘·Tqï~. n+‘˚>±≈£î+&ÜnìïXÊK˝À¢q÷ ˇπø øö+≥sY e<ä› nìïùde\T \_Û+#˚ ≤ #·s¡ \T #˚|ü&ÉT‘·THêïs¡T.kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ y˚>∑+>± $düÔ]+#·&É+e\¢ yÓTTu…’ Ÿ yê´Héô|’ ñ+&˚ ªªÁu≤+#Y ÄHéM˝ Ÿ ‡ μ μ <ë«sê ø=ìï Á>±e÷\düeTT<ëj·÷\≈£î u≤´+øÏ+>¥ ùde\qT$düÔ]+#˚ neø±X¯+ ø£\>∑&É+‘√ eT]+‘·eT+~ Ä] úø £ > ∑Dq | ü]~ Û˝Àø Ïsê>∑\T>∑T‘·THêïs¡T. ˇø£ u≤´+≈£î XÊKìs¡«Vü≤D≈£î ≥j·TsY eHé q>∑sê˝À¢ dü>∑≥Te´j·T+ ‘=$Tà~ \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T ø±>±Á>±MTD XÊK\ ìs¡«Vü≤D uÛ≤s¡+ Hê\T>∑T\ø£å\ s¡÷bÕj·T\≈£î ô|’H˚ ñ+À+~. Çø£Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\≈£î $düÔ]+#˚ Áø£eT+˝ÀÁ|üuÛ ÑT‘·« s¡+>∑ u≤´+≈£î\T yÓqTø£ã&ÉT

‘·THêïj·Tì 2014 Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡ ìy˚~ø£düŒwüº+ #˚k Ô+~. ùdºŸ u≤´+ø˘ Ä|òt Ç+&çj·÷ø=‘·Ô>± @sêŒ≥T #˚dæq 1053 XÊK˝À¢ 57XÊ‘·+ ∫qï|ü≥ºD≤\T, Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ñHêïsTT. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ XÊK\T@sêŒ≥T # ˚j · T& É+‘√ n<Ó ›\ u Û ≤s ¡+

‘·≈£îÿyÓ’q|üŒÏø° dæã“+~ J‘·uÛÑ‘ê´\T, Ç‘·s¡ìs ¡ «V ü ≤D e´j·÷\T n~ Ûø £+>±ñ+≥THêïsTT. nsTTÏq|üŒÏø° nìïu≤´+≈£î\T ‘·eT ø=‘·Ô XÊK˝À¢ 25 XÊ‘·+XÊK\qT Ç|üŒÏes¡≈£î u≤´+øÏ+>¥ kÂø£s¡ +˝Òì Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢H˚ HÓ\ø=˝≤Œ\ìÄ<˚•+#·&É+ e\¢ nìï u≤´+≈£î\T Ç|ü⁄&ÉTÁ>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À ‘·eT XÊK\T @sêŒ≥T#˚düT≈£î+≥THêïsTT.

uÛÑ$wü ‘Y - >∑eT´+#Ó ≤eTDÏ À ñqï q>∑<äT˝À ô|<ä›

H√≥¢ s¡÷|ü+˝À ñqï 86 XÊ‘·+ kıeTTà$\Te s¡< ä ›e&É+‘√ ˇø£ÿkÕ]>± <˚X ¯yê´|üÔ+>± 130 ø√≥¢ eT+~ Á|ü»\T ‘·eTe<ä›qTqï ô|<ä› H√≥¢qT u≤´+≈£î˝À¢ »eT# ˚ ùd+< ä T≈ £ î ‘ê‘ê ÿ*ø £+>± nH ˚ø £Çã“+<äT\T |ü&Ü¶s¡T. eTTK´+>± Á|ü‘·´ø£å| üs√ø £ å | üqT ï\ | ü]~ Û˝Àø Ï sêì

◊d”◊d”◊ ôV≤#Y &û m|òt d” j·÷øÏ‡dtu≤´+≈£î u≤´+≈£î u≤´+≈£î

yÓTT‘·Ô+ u≤´+≈£î XÊK\T 3753 3062 2402u≤´+øÏ+>¥ kÂø£s¡ + ÒìÁbÕ+‘ê˝À¢ HÓ\ø=*Œq XÊK\T 448 318 438XÊK\ XÊ‘·+ 11.9 10.4 18.22014˝ÀyÓTT‘·Ô+XÊK\T 653 341 455u≤´+≈£î\T Òì ÁbÕ+‘ê˝À¢2014˝À ÁbÕs¡+_Û+∫q$ 317 230 298yÓTT‘·Ô+ XÊK\ XÊ‘·+ 48.5 67.4 65.5Á>±MTD XÊK\ dü+K´ 841 674 576u≤´+≈£î\T Òì ÁbÕ+‘ê˝À¢ÁbÕs¡+_Û+∫q XÊK\ XÊ‘·+ 53.3 47.2 76

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 19

eékÕj·Ts¡+>∑+˝À #Ó≈£îÿ\ s¡÷|ü+˝À#Ó* ¢+#˚ neø±X ¯+ ˝ Òø £b˛>± q>∑< ä T˝≤yê<˚M˝Ò m≈£îÿeø±e&É+e\¢ Á>±MTDÄ]∆ø£ eédüú˝À yêdü Ôe Çã“+<äT\qT,qcÕº\qT Ç|üŒŒÏøÏ|ü⁄Œ&˚ n+#·Hêy˚j·T&É+n‘·´+‘· ø£]ƒqyÓTÆq düeTdü´>±H˚ e÷]+~.ñ<ëV ü ≤s ¡D≈ £ î , eékÕj· T<ës ¡ T\TÄ<ëj·T|üqTï |ü]~Û ÀøÏ sêø£b˛sTTq|üŒÏø°1988˝À ‘=*kÕ] yê]øÏ øÏkÕHé Á¬ø&çŸø±s¡T¶\T n+<äCÒj·T>± Á|üdüTÔ‘· Á|üuÛÑT‘·«+MÏì eT]+‘· $düÔ‘· |üs¡∫+~. ø±˙Bìe\¢ <äfi≤s¡T\T \_› bı+<äT‘·÷ ¬s’‘·T\T,≈ £L©\≈ £ î ø=~ ›kıeTT à eTT≥ ºC …| æ Œ‘·øÏÿq<ä+‘ê ‘·eT CÒãT˝À¢ ≈£î≈£îÿ≈£î+≥THêïs¡T. »q<ÛäHé Ä<ÛësY yÓTTu…’ Ÿ (CÒ@m+)<ë«sê q>∑<äT s ¡V æ≤‘ · ø±s¡´ø £˝≤bÕ\ìs¡«Vü≤D $düÔ‘·eTe⁄‘·Tqï~. <˚X¯yê´|üÔ+>±2009˝À ÁbÕs¡+_Û+∫q Ä<ÛësY ø±s¡T¶\|ü+|æD° ÁbÕC…ø˘ º @&˚fi¯ ¢˝À |üP]Ôø±e\dæñ+&É>± Ç|üŒÏπø 88 XÊ‘·+ eT+~ Á|ü»\T(n+fÒ düTe÷s¡T 107 ø√≥¢eT+~) ‘·eT$esê\qT qyÓ÷<äT #˚sTT+#·T≈£îHêïs¡T.B+‘√ Á|üuÛ ÑT‘·«+ ø£*Œ+#˚ sêsTTr\‘ê\÷≈ £ î kıeTT àqT H ˚s ¡ T>±$ìjÓ÷>∑<ës¡T&çøÏ n+<äCÒùd ø±s¡´Áø£eT+|ü+<äTø√e&É+ e\¢ Á|ü»\≈£î &çõ≥˝Ÿø±s¡ ø£ ≤bÕ\ô|’ ne>±Vü≤q ø£\T>∑T‘√+~.

q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£eédüú≈£î Hs¡T>±Á|üuÛÑT‘·« ø£wæ :

Á| üu Û Ñ T‘ê«ìø Ï Á| ü»\≈ £î eT< Û ä ´dü‘·‡+ã+<Ûë\T HÓ\ø=H˚+<äT≈£î |ü\Tø°\ø£yÓTÆq neø±XÊ\qT düeTq«j·T |üs¡#˚nH˚ø£ eédüú\T n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT.ø=ìï ø°\ø£yÓTÆq XÊK˝À¢ ìπs›•‘· |ü]$T‹øÏ$T+∫q # Ó* ¢+| ü ⁄\qT ø £∫Ã‘ ·+>±q> ∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ ·+>±H ˚ ìs ¡ «V æ ≤+#ê\ìÄ<˚XÊ\T C≤Ø #˚j·T&É+ <ë«sê q>∑<äTs¡Væ≤‘·ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ $düÔs¡D≈£î u≤≥y˚dæ+~.ñ<ëVü≤s¡D≈£î bÕdt b˛sYº‡ ≈£î dü+ã+~Û+∫q

#Ó*¢+|ü⁄\qT ÄHé …’Hé ˝À>±ì Ò<ë u≤´+ø˘Á&Ü|òü⁄ º\ s¡÷|ü+˝À ø±˙ #Ó*¢+#ê\qïÄ<˚X¯+ <ë«sê Ä XÊK˝À q>∑<äTs¡Væ≤‘·ø±s ¡ ´ø £˝≤bÕ\T »s ¡ T> ∑ T‘ · THêïsTT.Ä<ëj·T|üqTï, neTàø£+ |üqTï, mø£‡sTTCŸdüT+ø±\ #Ó*¢+|ü⁄ e¬>’sê nH˚ø£ #Ó*¢+|ü⁄\Tq>∑<äTs¡Væ≤‘·+>±H˚ »s¡>∑T‘·THêïsTT. BìøÏ‘√&ÉT >∑Vü≤düTú\T ‘·eT Çfi¯¢˝À |üì#˚ùdndü+|òüTÏ‘· ø±]à≈£î\≈£î q>∑<äT s¡Væ≤‘·#Ó*¢+|ü⁄\T #˚ùdÔ yêÏô|’ πø qT+∫ ¬s+&ÉTXÊ‘·+ es¡≈£î |üqTïsêsTTr ø£*Œ+#·&É+e\¢q>∑<äTs¡Væ≤‘· ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T CÀs¡+<äT≈ £ îHêïsTT . Bìe\ ¢ > ∑ V ü ≤d ü T ú\≈ £ î| üqT ïsêsTTr \_ Û# ·& Éy ˚ T >±≈ £ î+& Éndü+|òüTÏ‘· s¡+>∑+˝À ñqï nH˚ø£eT+~ø±]à≈£î\T Ä]úø£ >∑Dq |ü]~Û˝ÀøÏ e#˚Ãneø±X¯+ \_ÛdüTÔ+~. n+‘˚>±ø£ Á|üuÛÑT‘·«sêsTTr\‘√u≤≥T Á|üuÛ ÑT‘·«y˚T H˚s¡T>±#Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·Te\dæe∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü ÄkıeTTàqT q>∑<äTs¡Væ≤‘·+>± #˚düTÔqï~.

q>∑<äTs¡Væ≤‘· ø±s¡ Áø£e÷\ $düÔs¡D˝ÀÁ|üuÛÑT‘·« bÕÁ‘· :

ø=ìï n+XÊ˝À¢ q>∑<äT s¡Væ≤‘·ø±s ¡ ´ø £˝≤bÕ\ $d ü Ôs ¡D e\ ¢ ¬s+& É TesêZ\yê]ø° ÄyÓ÷<äjÓ÷>∑´+ ø±q+‘·ôV≤#·TÃ kıeTTà Ks¡Ãe⁄‘·T+fÒ n˝≤+Ïd üeTd ü ´\ | ü]cÕÿsêìø Ï Á| üu Û Ñ T‘ · «+Á|üj·T‹ïdüT Ô+~. ø±˙ Ks¡TÃ ‘·–Z+∫Hêq>∑<äTs¡Væ≤‘· ø±s¡ Áø£+ kÕ|ò”>± kÕ>∑T‘·T+<ë˝Ò<ë nH˚ n+XÊìï ˝À‘·T>± |ü]o*+#·e\dæñ+≥T+~. á dü+<äs¡“¤+>± q>∑<äTs¡Væ≤‘· ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ $düÔs¡D˝À \uÛÑ´‘·,kÂ\uÛÑ´‘·, ÄyÓ÷<äjÓ÷>∑´‘·, uÛÑ]+#·>∑*π>X¯øÏÔ, ne>±Vü≤q nH˚ nsTT<äT n+XÊ\≈£îÁbÕ<Ûëq´‘· \_ÛdüTÔ+~.

q>∑<äTs¡Væ≤‘· ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ $düÔs¡Dø√dü+ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ ÁbÕ<∏ ä$Tø£kÂø£sê´\ ø£\Œqô|’ Á|üuÛ ÑT‘·«+ Á|ü‘˚´ø£<äwæº kÕ]k Ô+~. bÕsƒ¡XÊ\\T, ø£fi≤XÊ\\T,

|ü+#êj·Tr\T, Ç‘·s¡ dü+dü ú\ <ë«sêq>∑<äTs¡Væ≤‘· Ò<ë u≤´+øÏ+>¥ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\nedüs¡+, neø±XÊ\T, ˝≤uÛ≤\ô|’ Á|ü»\˝Àne>±V ü ≤q ø £*Œ+#ê*‡ ñ+≥T+~.n+<ä]˝Àq÷ Ä]∆ø£ n+XÊ\ô|’ ‘·–qne>±Vü≤q ø£*Œ+#˚+<äT≈£î Á|üC≤y˚~ø£\T@sêŒ≥T # ˚d æ & çõ≥˝Ÿ nø £ åsêd ü ´‘ ·ô|+#˚+<äT≈£î Á|üj·T‹ïk˛Ô+~. q>∑<äTs¡Væ≤‘·# Ó* ¢+| ü ⁄\ ø√d ü+ u≤´+≈ £ î\ <ë«sê#Ó*¢+|ü⁄\qT Áb˛‘·‡Væ≤k˛Ô+~. dü+πøåeT|ü<∏ äø±\ìï+Ïø° #Ó*¢+|ü⁄\T u≤´+≈£î\<ë«sê e÷Á‘ ·y ˚ T »] π>˝≤ # ·÷&Ü*.q>∑<äTs¡Væ≤‘· ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ $düÔs¡D≈£î≈£L&Ü ã©j·TyÓT Æq u≤´+øÏ+>¥ eéùdú| ü ⁄Hê~ nqï d ü‘ê´ìï > ∑ T] Ô+#ê*.eTqeTT+<äT #·ø £ ÿ Ï e÷s¡ Z+ ñqï~.q>∑<äTs¡Væ≤‘·, m\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\qT$düÔ‘· kÕúsTT˝À neT\T |ü]#˚+<äT≈£î‘ê‘êÿ*ø £ , eT< Û ä ´+‘ ·s ¡ , Bs ¡ Èø±*ø £\ø å ± ´\‘√ < ˚X ¯yê´| ü Ô+>± Ä] úø £nø£åsêdü´‘·≈£î $düÔ‘· Á|ü#ês¡+ »s¡T>∑T‘·Tqï~. ìØí‘· \øå±´\‘√ kÕ>∑T‘·Tqï áÁ|ü#ês¡+ e\¢ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ ≈£L&ÜÁ| ü‹ˇø £ ÿ]˝ÀqT kı+‘ · U≤‘ê\≈ £ îdü+ã+~Û+∫q nìï Ä]úø£ eéVü‰sê\ìs¡«Vü≤D kÕeTs¡ ú´+ ô|s¡T>∑T‘·T+<äqï$XÊ«dü+ ã\|ü&ÉT‘·Tqï~.

eTq$ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« |üìrs¡Tô|’Á|ü»\T ‘·eT dü÷#·q\qT

mygov.in yÓuŸôd’Ÿ <ë«sê|ü+|üe#·TÃ Ò<ë

1800 117 800 (À Ÿ Á|ò”)HÓ+ãs¡T≈£î ‘Ó*j·T#j·Te#·TÃ.

20 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

q\¢< Û äq+, n$˙‹, qø Ï© ø £ ¬s˙‡,ñÁ> ∑yê< ä+ e+ Ï nH ˚ø £ kÕe÷õø £s¡T>∑à‘·\≈£î ˇπø eT+<äT>± qe+ãsY 08,2016q eTq Á|ü<ÛëqeT+Á‹ qπs+Á<äyÓ÷Bs ¡÷. 500/-, 1000/-\ H√≥ ¢qTs¡<äT›#˚düTÔqï≥T¢ Á|üø£Ï+#ês¡T. á ìs¡íj·T+Äj·TT<Ûë\ nÁø£eT s¡yêD≤, ñÁ>∑yê<ëìøÏ#˚j·T÷‘·, e÷<äø£Á<äyê´\ yê´bÕs¡+ e+ÏkÕe÷õø£ s ¡T> ∑ à‘ ·\ ¬øìï+Ïø√ #Ó+|üô|≥T º˝≤+Ï~. q÷‘·q ◊<äT e+<ä\s¡÷bÕj·T\ H√≥T¢, ¬s+&ÉT y˚\ s¡÷bÕj·T\H√≥¢ eTTÁ<äD≈£î, uÛ≤s¡rj·T ]»s¡T« u≤´+≈£îyê] dü÷#·qqT ≈£L&É ÄyÓ÷~+∫+~. Ç‘·s¡∫qïH√≥¢ô|’ m˝≤+Ï Á|üuÛ≤e+ ˝Ò<äT.n<˚$<Ûä+>±, q>∑<äT s¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ô|’≈ £L& É m≥Te+Ï Ä+ø £ å\T ˝ Òe ⁄ .ìC≤j·Tr>± &ÉãT“ dü+bÕ~+#·T ≈£îqïyê]øÏá ìs¡ íj·T+e\¢ m≥Te+Ï düeTkÕ´ñ+&É<äì ≈£L&É Á|ü<Ûëì ‘·q Á|üdü+>∑+˝À#ÓbÕŒs¡T. Á|üuÛ ÑT‘·«+ rdüT≈£î+≥Tqï á#·s¡´\ e\¢ kÕe÷qT´&çø °, ìC≤sTTr|üs¡T&çø° m˝≤+Ï Çã“+~ ñ+&É<äì,n$˙‹ô|’q, qøÏ© H√≥¢ô|’q, q\¢<Ûäq+ô|’q#˚ùdb˛sê≥+˝À kÕe÷qT´&çøÏ eT<ä›‹kÕÔqì≈£L&É yÓ÷B #ÓbÕŒs¡T. á dæú‹˝À kÕe÷qT´&ç

&ç.mdt. e÷*ø˘, n<äq|ü⁄ &Ó’¬sø£ºsY »qs¡ Ÿ, |üÁ‹ø± düe÷#ês¡ ø±s¡ \j·T+ (|æ.◊._.), q÷´ &Ûç©¢.E-mail: [email protected]

Á|ü‘êé÷ïj·T u≤´søÏs>¥&çõ≥ Ÿ u≤´søÏ+>¥

q>∑<äT ìj·T+Á‘·D <ë«sê q\¢<Ûäq+, n$˙‹ô|’ j·TT<ä∆+

&çõ≥ Ÿ ˝≤yê<M\ uÛÑ$wü ‘·TÔÄXÊ»qø£+>± ñqï~. »eT\T,

#Ó*¢+|ü⁄\ø√dü+ |æ.z.mdt.j·T+Á‘ê\qT yê&ÉT‘·THêïs¡T.MÏô|’ ø£düºyéT‡ #ÛêØ® ÒMT Òe⁄.πø+Á<ä+ MÏì m¬ø’‡E &É÷´Ï

qT+&ç ≈£L&É $TqVü‰sTT+∫+~.n< düeTj·T+˝À Ç˝≤+Ï

j·T+Á‘ê\ ‘·j·÷ØøÏ, <oj·Tñ‘·Œ‹Ô <ës¡T\≈£î nedüs¡yÓTÆqnìï ñ|üø£s¡D≤\ô|’ nìïs¡ø±\düT+ø±\qT $TqVü‰sTT+#ês¡T.e÷]Ã 31, 2017 es¡≈£î á$TqVü‰sTT+|ü⁄\T e]ÔkÕÔsTT.

¬ ø< ä Ts ¡e ⁄‘ · Tqï d üeTd ü ´\| ü≥ ¢ | üP] Ône>±Vü≤q‘√ Äj·Tq nH˚ø£ |ü]cÕÿs¡#·s¡ \qT ≈£L&É Á|üø£Ï+#ês¡T. u≤´+≈£î\e< ä › , @ Ïmy é T\ e< ä › ø=+& ÉM Ï#ê+‘ê&É+‘·Ï ≈£L´\qT ‘·|æŒ+#·&ÜìøÏrd ü T≈ £ îqï# ·s ¡ ´\˝À, e< ä T ∆\≈ £ î ,~yê´+>∑T\≈£î Á|ü‘˚´ø£ @sêŒ≥T¢, ‘·eTq\¢<ÛäHêìï ‘Ó\T|ü⁄#˚düTø√&ÜìøÏ ne÷j·Tø£ù|<ä\qT ms¡\T>± #˚düT≈£î+≥Tqï yê]ô|’Á|ü‘˚´ø£ #·s¡´\T, e+Ï$ MÏ˝À ø=ìï.n˝≤ π>, eékÕj·T <ës ¡ T\≈ £ î yê]nedüsê\≈£î ‘·–q≥T¢ Á|ü‘˚´ø£ @sêŒ≥¢‘√n<äq| ü ⁄ y Ó T T‘ê Ô\qT Á&Ü # ˚d ü T≈ £ îH ˚y Ód üT\Tu≤≥T, ∫qï yê´bÕs¡d üT Ô\≈ £î,ø£¬s+≥T U≤‘ê\ <ë«sê s¡÷. 50,000/- \es¡≈£L Á&Ü #˚düT≈£îH˚ yÓdüT\Tu≤≥T e+Ï$≈£L&É áø√eπø #Ó+<äT‘êsTT. n+‘˚ø±<äT,Á|ü<Ûëì ‘·q Á|üdü+>∑+˝À, #· ≤eTD° À ñqïq>∑<äT≈£î q\¢<Ûäq+ ˝Ò<ë <=+>∑H√≥T¢ #˚]‘˚n~ eT<Ûä´‘·s¡>∑‹, ~>∑Te eT<Ûä´‘·s¡>∑‹Á|ü»\≈£î m˝≤ qwüº+ #˚düTÔ+<√ ≈£L&É $X¯<ä|ü]#ês¡T. nsTT‘˚, Á|üuÛÑT‘·«+ rdüT≈£î+≥Tqï#·s¡´\˝À Ç~ yÓTT<äÏ~ ø±<äT. Á|üdüTÔ‘·Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ãq yÓ+≥H˚,y˚T, 2014˝À q\¢<Ûäq+ô|’ Á|ü‘˚ ø£ <äsê´|ü⁄Ô

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 21

ãè+<ëìï (mdt.◊.Ï.)qT @sêŒ≥T #˚dæ+~.2015˝À $<˚o u≤´+≈£î˝À¢ì U≤‘ê\$esê\qT sêãfÒº+<äT≈£î >∑‘· ¬s+&ÉTqïs¡dü+e‘·‡sê\˝À, n$˙‹, q\¢<Û äHê\ô|’Á| ü< Û ëì b˛s ¡ T n+< ä]ø ° ‘ Ó*d æq< ˚ !Ä>∑wüßº, 2016˝À _Hê$T ˝≤yê<˚M\qTn]ø£≥º&ÜìøÏ Á|ü‘˚´ø£ Ä<˚XÊ\qT C≤Ø#˚XÊs¡T. n<˚ø±\+˝À, q\¢<Ûäq dü«#·Ã¤+<ÛäyÓ\¢&ç |ü<∏ äø±ìï ≈£L&É Á|üø£Ï+#ês¡T.á|ü<Ûäø£+ øÏ+<ä, s¡÷. 67y˚\ ø√≥¢ q>∑<äTyÓ\¢&ÉsTT+~. nìï#·s¡´\ dü‘·Œ¤*‘ê\TÇ+‘·es¡≈£L s¡÷. 1.25 \ø£å\ø√≥¢ q\¢<Û äHêìï ãVæ≤s¡+>∑|üs ¡#êsTT. nH˚ø £n+‘·sê®rj·T y˚~ø£\ô|’ ≈£L&É Á|ü<Ûëì áq\¢< Û äq+ @ Ä]∆ø £eédü ú ¬ø ’Hê m+‘·Vü‰ì#˚düT Ô+<√ |ü<˚ |ü<˚ $e]+#ês¡T.Á|üdüTÔ‘·+ eTq <˚X¯+ nH˚ø£ n+‘·sê®rj·TyêD Ï»´ d ü+d ü ú\≈ £ î Äø £s ¡ ¸D °j · T> ∑eT´kÕ ∆q+>± e÷]+~. nH ˚ø £n+‘·sê®rj·T Ä]∆ø£ dü+düú\T eTq Ä]∆ø£eédüúô|’ ‘·eT <äø£Œ<Ûëìï ÄXÊeVü≤+>±e÷s¡TÃ≈ £ îHêïsTT. MÏø Ï‘√& É T , eTqªªuÛ≤s¡‘Y˝À ‘·j·÷Øμμ, n+≈£îs¡ dü+düú\≈£îÁb˛‘ê‡Vü≤+ e+Ï #·s¡´\T eTq<˚X¯+˝Àô|≥T ºã& É T\≈ £L, d ü «j · T+ ñbÕ~ Ûø±s¡ Áø£e÷\≈£L |ü⁄ ì#êÃsTT. ˇø£yÓ’|ü⁄q\¢ <Û äq+ô|’ j·TT<ä ∆+ ø=qkÕ–dü÷ÔH˚,| ü ⁄qs ¡ ï> ∑Bø £s ¡D≈ £ î , n+f Ò & çõ≥˝Ÿ#Ó*¢+|ü⁄\T, á-u≤´+øÏ+>¥\≈£î Á|ü‘˚´ø£Áb˛‘ê‡Vü‰ìï∫Ã+~.

á #=s¡eqT Ä<Ûës¡+>± #˚düT≈£îì,Á|üuÛ ÑT‘·«+ &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\≈£î nH˚ø£q÷‘·q $<ÛëHê\qT, Áb˛‘ê‡V ü‰\qTÁ|üø£Ï+∫+~. ◊<äTy˚\ s¡÷bÕj·T\≈£î$T+∫q Á|üuÛÑT‘·« #Ó*¢+|ü⁄\ìï+Ï $~Û>±& çõ≥˝Ÿ $< Û ëq+˝ÀH ˚ # Ó* ¢+#ê\ììπs›•+∫+~. n˝≤π> ñ<√´>∑T\ y˚‘·Hê\T,Ç‘·s¡ #Ó*¢+|ü⁄\qT $~Û>± ÄHé˝…’Hé˝ÀH˚

#Ó*¢düTÔqï~. u≤´+≈£î\ ùde\ $düÔs¡Dø±s¡D+>± H˚&ÉT <ë<ë|ü⁄ ñ<√´>∑T\+<äs¡÷&Ó_Ÿ/Á¬ø&çŸ ø±s¡T¶\qT ø£*– ñHêïs¡T.ø £qTø £ , Á| ü‹ Á| üu Û Ñ T‘ · « ñ<√´^, áne>±Vü≤qqT ô|+bı+~+#· &ÜìøÏ ø£wæ#˚j·÷*. Ä]∆ø£eédüú $düÔ]düTÔqïø=\B,q>∑<äT Á|üy˚Tj·T+ Áø£eT+>± ‘·>±Z\H˚~πø+Á< ä Ä] úø £eT+Á‹ ns ¡ TD Y C … ’ ° ¢n_ÛÁbÕj·T+. á dü÷Á‘êìø£qT>∑TD+>±Ç|üŒÏ πø nH˚ø £ u≤´+≈£î\T ‘·eT‘·eT&çõ≥˝Ÿ |ü<Û äø±\ Á|üø£≥q\qT yÓTT<ä˝…≤ºsTT. ˝≤yê<˚M\ |ò”EqT &çôd+ãsY 31,2016 es¡≈£î s¡<äT›#˚XÊsTT. mHé.á.m|òt.Ï,yÓTTu… ’˝Ÿ yê˝…Ÿ, Á|” ô|sTT&é ø±s¡T¶\T,≈ £ î ´.Äs Y. ø√& é\T, j·TT.| æ .◊ e+ÏÁ| ü‘êé÷ïj·T u≤´+øÏ+>¥ e÷sê Z\qTÁbÕs ¡+_ Û+#êsTT. πøe\+ | ü≥ ºDÁbÕ+‘ê\˝ÀH˚ ø±ø£, Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À≈ £L& É ‘ ·eT á Ä< Û ä Tìø £ ùde\qT$dü Ô]+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+#êsTT. BìøÏeT<ä›‘·T>± $$<Ûä u≤´+≈£î\ Á|üø£≥q\Tì\TkÕÔsTT. á $<Ûä+>± rdüT≈£î+≥Tqï#·s¡ \ìï+Ï |òü*‘·+>± &çõ≥˝Ÿ ˝≤yê<˚M\uÛÑ$wü´‘·TÔ ÄXÊ»qø£+>± ñqï~. »eT\T,#Ó*¢+|ü⁄\ø√dü+ |æ.z.mdt. j·T+Á‘ê\qTyê&ÉT‘·THêïs¡T. MÏô|’ ø£düºyéT‡ #êØ®˝ÒMTÒe⁄. πø+Á<ä+ MÏì m¬ø’‡E &É÷´Ï qT+&ç

≈£L&É $TqVü‰sTT+∫+~. n<˚ düeTj·T+˝ÀÇ˝≤+Ï j·T+Á‘ê\ ‘·j·÷ØøÏ, <˚oj·Tñ‘·Œ‹ Ô <ës¡T\≈£î nedüs ¡y ÓT Æq nìïñ|üø£s¡D≤\ô|’ nìïs¡ø±\ düT+ø±\qT$TqVü‰sTT+#ês¡T. e÷]Ã 31, 2017es¡≈£î á $TqVü‰sTT+|ü⁄\T e]ÔkÕÔsTT.n<˚$<Ûä+>± e÷]Ã 31, 2017 es¡≈£î eTs√| ü~\ø £ å\ | æ .z.md t . f …]àqfi ¯ flqT@sêŒ≥T#˚j·÷\ì ≈£L&É ìs¡ísTT+#ês¡T.n<˚$<Ûä+>±, ndü+|òüTÏ‘·s¡+>∑ ø±]à≈£î\≈£îu≤´+≈£î U≤‘ê\qT ‘Ó]|æ+#·&ÜìøÏ πø+Á<äø±]àø£eT+Á‹‘·«XÊK düVü≤ø±s¡+‘√ Á|ü‘˚´ø£

•_sê\qT @sêŒ≥T#˚XÊs¡T. yÓTT‘· Ô+2,73,919 •_sê\qT ìs¡«Væ≤+∫, 24.54\ø£ å\ U≤‘ê\qT ‘Ó]#ês¡T. »Hé<Û äHéU≤‘ê\‘√ düVü‰ yÓTT‘·Ô+ 30 ø√≥¢eT+~øÏs¡÷ù| ø±s¡T¶\qT C≤Ø #˚XÊs¡T. 12 s√E˝À¢s¡÷ù| ø±s¡T¶\T 300 XÊ‘·+ n~Ûø£+>± C≤ØnsTTHêsTT. &Ó_Ÿ ø±s¡T¶\ $ìjÓ÷>±ìïeT]+‘ · ô|+# ·&Üìø Ï , ˝≤yê< ˚M\#ÛêØ®\qT ≈£L&É s¡<äT›#˚XÊs¡T. n<˚ $<Ûä+>±,á-yê´˝ … Ÿ $ìjÓ÷>±ìï eT]+‘ ·Áb˛‘·‡Væ≤+#·&ÜìøÏ, Á|üuÛ ÑT‘·«+ e´≈£îÔ\Tu≤´+≈£î qT+&ç rdüT≈£îH˚ yÓTT‘ê Ô\ô|’|ü]$T‹ $~Û+∫+~. ¬s’ Ò«yês¡T ≈£L&É nH˚ø£#·s¡´\qT rdüT≈£îHêïs¡T. Á≤jYT yês¡TUSSD (UNSTRUCTURED SUPPLE-

MENTARY DATA)#ê]®\qT Á|üdüTÔ‘·eTTqïs¡÷. 1.50\ qT+&ç, 0.50 ô|’dü\≈£î‘·–Z+∫, XÊ¢ãT\qT ≈£L&É ◊<äT qT+&ç,mì$T~øÏ ô|+#ês¡T.

Ç+‘·es¡≈£L, #Óø˘b˛düTº\T, À˝ŸbÕ¢C≤\ e<ä› m≈£îÿe ø±\Vü≤s¡D+ nj˚T´~.#Óø ˘b˛düT º\ düeTdü´\qT ø=+‘·es¡≈ £îõ.md t. Ï . | ü]w ü ÿ]d ü T Ô+~. C≤rj·Ts ¡V ü ≤<ës ¡ T\˝À # Óø ˘ b˛d ü T º\ e< ä › ,#Ó*¢+|ü⁄\≈£î ø=ìï kÕ+πø‹ø£ düeTdü´\THêïsTT. n+<äT πø, πø+Á<ä ñ|ü]‘·\s ¡yêD≤ eT+Á‹‘ · «XÊK nìïq÷‘ ·qyêVü≤Hê\≈£L, ETC COMPLAINT, RFID

\qT @sêŒ≥T #˚j·TeTì ø√]+~. nìïÁ|üuÛÑT‘·« $uÛ≤>±\T, Á|üuÛÑT‘·«s¡+>∑ dü+düú\T,‘·eT #Ó*¢+|ü⁄\qT ‘·|üŒìdü]>±, nHé ˝…’Hé˝ÀH˚ #˚j·TeTì Ä<˚•+#ês¡T. Ç˝≤+Ïnìï #·s¡´\ |òü*‘·+>±, Á|üdüTÔ‘· Á|üuÛÑT‘·«ô|<ä›H√≥¢s¡<äT› ìs¡íj·T+ &çõ≥˝Ÿ u≤´+øÏ+>¥qT eT]+‘· $»j·Te+‘·+ #˚düT Ô+<äìÄ•<ë›+.

22 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

uÛ≤s¡rj·T ]»s¡T« u≤´+≈ £î pHé,2016q ªù|yÓT+Ÿ‡ n+&é ôdÏ˝ŸyÓT+ŸdædüºyéT ÇHé Ç+&çj·÷: $»Hé 2018μ ù|]≥ˇø£ ìy˚~ø£qT $&ÉT<ä\ #˚dæ+~. n+<äT˝ÀuÛ≤s¡‘Y˝À #·ø£ÿÏ #Ó*¢+|ü⁄ ˝≤yê<˚M\TqïÄ]úø£ eédü úqT s¡÷bı+~+ #·&ÜìøÏm˝≤+Ï $~ Û$< Û ëHê\qT # ˚| ü≤ º˝Àdü÷∫+#ês¡T. düe÷»+˝Àì nìï esêZ\qTm\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\ <ë«sê nìï Ä]úø£eéVü‰sê\qT q&ÉT| ü ⁄ø=H ˚ \ø£ å ´+>±rdüT¬øfi¯¢&É+‘√ bÕ≥T n‘·´~Ûø£ dü+K´˝Àñqï ndü+| ò ü T Ï‘ · esê Z\qT ≈ £L&Üdü+|òüTÏ‘· Ä]úø£ eédüú |ü]~Û ÀøÏ rdüTø=ìsêe&É+ eTTKýÓT Æ+~. ‘·<ë«sê |üqTï| ü]~ Ûì ô|+#·Tø√e&É+, q\¢< Û äHêìïn]ø£≥ º& É+‘√ bÕ≥T, ñÁ> ∑yê<ëìø Ï ,mìïø£ À¢ z≥s¡¢qT Á|ü ÀuÛÑô|fÒº q\¢<ÛäHêìïn&ÉT¶ø£≥º y˚j·T&É+ Á|ü<Ûëq \ø£å +>± ñ+~.dü+|üPs¡í q>∑<äT s¡Væ≤‘· <˚X¯+>± uÛ≤s¡rj·TÄ]úø£ eédüú s¡÷bÕ+‘·s¡+ #Ó+<ä&ÜìøÏ‘=*<äX¯>± dü«\Œ q>∑<äT Ä]∆ø£ eédüúqT@sêŒ≥T # ˚j ·÷\ì Á| ü< Û ëqeT+Á‹Ä•+#ês¡T. d”«&ÉHé, ¬øHê´, Áu…õ˝Ÿ e+Ï<˚XÊ\T ‘·≈£îÿe q>∑<äT #·˝≤eTDÏ ñqï<˚XÊ\T>± $»j·Te+‘·+>± eTT+<äT¬øfi¯ó

eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\ ø£\Œqq>∑<äT s¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\T

dü«\Œ q>∑<äT, n+‘·sê®rj·T nqTuÛÑyê\T ` eTq dæú‹>∑‘·T\T

‘Ó\+>±D sêh+˝ÀìÇÁãV”≤+|üPsY Á>±eT+ |üP]Ô>±

q>∑<äT s¡Væ≤‘·+>± e÷]b˛sTT+~.n+<ä]ø° u≤´+≈£î nøö+≥T¢Çe«&É+, #Ó*¢+|ü⁄\˙ï q>∑<äTs¡Væ≤‘·+>± ñ+&É&É+, ø±s¡T¶$ìjÓ÷–+#·&É+‘√ ]ø±s¡T¶düèwæº+∫+~. Ç‘·s¡ Á>±e÷\T≈£L&Ü á $»j·T>±<∏ä qT+∫Áù|s¡D bı+~ q>∑<äT s¡Væ≤‘·Á>±e÷\T>± e÷πs Áø£eT+˝À

ñHêïsTT

‘·THêïsTT. Äj·÷ <˚XÊ\ nqTuÛÑyê\qT|ü]o*ùdÔ, ‘·≈£îÿe q>∑<äT ñqï Ä]úø£ eédüú@sêŒ≥TøÏ düTs¡øÏå‘·yÓTÆq ÄHé …’Hé ≤yê<˚M\Tìs ¡ «V æ ≤+# · Tø√e&Üìø Ï ned üs ¡y Ó T Æqìã+<Ûäq\‘√ bÕ≥T, X¯s¡y˚>∑+>± eTÚ*ø£dü<äTbÕj·T\ ø£\Œq‘√ bÕ≥T $ìjÓ÷>∑<ës¡T&ç πø+Á<ä+>± $<Ûëq ø£\Œq »s¡>±*.uÛ≤s¡‘Y Ç‘·s¡ <XÊ\ eT<Ûä b˛*ø£

Ç‘·s¡ <˚XÊ\‘√ b˛*ùdÔ uÛ≤s¡‘Y˝À#·˝≤eTDÏ˝À ñqï q>∑<äT nH˚ø£ n_Ûeè~∆# Ó+< ä T‘ · Tqï , # Ó+~q < ˚XÊ\ ø £Hêïn‘ · ´~ Ûø £+>± ñqï≥T ¢ ‘ Ó\Tk˛ Ô+~.2015˝À, <˚X¯ Ä]úø£ eédüú À #· ≤eTDÏ Àñqï q>∑<äT yê≤ C≤rj·T dü÷ú\ ñ‘·Œ‹Ô‘√b˛*ùdÔ 12.3 XÊ‘·+>± ñ+fÒ Áu…õ˝Ÿ˝À n~3.8 XÊ‘·+>±, <äøÏ åD ø=]j·÷˝À 5.6XÊ‘·+>±, d”«&ÉHé À 1.7 XÊ‘·+>± ñ+~.

B+‘√bÕ≥T 2016˝À 68 XÊ‘·+Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\˙ï q>∑<äT s¡÷|ü+˝À»]–qy˚ ø±e&É+ $X‚wü+. <∏ëjYT˝≤+&é,Áu…õ˝Ÿ, #Ó’Hê e+Ï n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·Tqï<˚XÊ˝À¢ q>∑<äT $ìjÓ÷>∑+ uÛ≤s¡‘Y‘√ b˛*ùdÔ#ê˝≤ ‘·≈£îÿe>± ñ+~. uÛ≤s¡‘Y˝À Á¬ø&çŸø±s¡T¶\ $ìjÓ÷>∑+ ≈£L&Ü #ê˝≤ n_Ûeè~∆#Ó+<äT‘·Tqï, #Ó+~q <˚XÊ\‘√ b˛*ùdÔ n‹

&Üˆˆ n]Œ‘· eTTKØ®, Ábıô|òdüsY, ◊dæÄsY◊áÄsY, q÷´ &Ûç©¢. E-mail: [email protected]‘·qT myéT >√j·T˝Ÿ, ø£q‡ …º+Ÿ, ◊dæÄsY◊áÄsY, q÷´ &Ûç©¢. E-mail: [email protected]

Á|ü‘˚ ø£ yê´dü+

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 23

‘·≈£îÿe>± ñ+~. <˚X¯+˝À n‹ ‘·≈£îÿeq>∑<äT $ìjÓ÷>∑ <˚X¯+>± d”«&ÉHé ]ø±s¡T¶düèwæº+∫+~. Ä <˚X¯+˝À n‘·´~Ûø£ q>∑<äT˝≤yê< ˚M\T m\Áø± ºìø ˘ s ¡÷| ü+˝Àñ+≤sTT. ãdt Ï¬ø≥T¢, <ëq <Ûäsêà\T≈£L&Ü &çõ≥˝Ÿ s¡÷|ü+˝À ñ+≤sTT. Ä<˚X ¯+˝Àì es ¡ Ô≈ £ î\T H√≥T ¢ , HêD Ò\d”«ø £s ¡DqT ‹s¡d ü ÿ]+#·&ÜìøÏ yê]øÏHê´j·T|üs¡yÓTÆq Vü≤≈£îÿ\T+≤sTT. dü>∑≥T◊s√bÕyêdæ ø£Hêï d”«&ÉHé <˚X¯düTú&ÉT eT÷&ÉT¬s≥T¢ n~Ûø£+>± &Ó_Ÿ ø±s¡T¶ $ìjÓ÷–kÕÔ&ÉT.j·÷<Ûäè∫Ã¤ø£+>± d”«&ÓHé ≈£L&Ü 2016˝ÀH˚20, 50, 1000 Áø√Hê H√≥¢qT s¡<äT ›#˚j·T>±, p˝…’, 2017 qT+∫ eT]ø=ìïeTTK $\Te⁄qï q>∑<äT ≈£L&Ü #Ó\T¢u≤≥Tø±< äì Á| üø £ Ï+∫+~. Çø £ Ç‘ ·s ¡n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·Tqï <˚XÊ˝À¢ ¬øHê´ ‘·eT<˚X¯+˝À nìï Á|üuÛ ÑT‘·« eéVü‰sê\≈£îdü+ã+~Û+∫q, n+fÒ øöì‡˝Ÿ bÕ]ÿ+>¥,ìsêàD nqTeT‘·T\T, uÛ Ñ÷$T <Û äs ¡\T,Á&Ó’$+>¥ ˝…’ôdHé‡ |ü⁄qs¡T<ä∆s¡D, bÕdtb˛s¡TºC≤Ø |ò”E\T ‘·~‘·sê\ìï+Ï˙ ÄHé˝…’Hé#˚j·T&É+‘√ n$˙‹øÏ ÄkÕÿs¡+ ˝Ò≈£î+&Üb˛e&É+‘√ bÕ≥T, sêã&ÉT\T ≈ £L&Ü>∑D˙j·T+>± ô|]>±sTT. Á|ü|ü+#· u≤´+≈£î>√¢ã˝Ÿ ô|ò’+&Óø˘‡ ìy˚~ø£ Á|üø±s¡+ ¬øHê´˝Àì58 XÊ‘·+ ô|<ä›yês¡T 2014 dü+e‘·‡s¡+˝ÀyÓTTu…’˝Ÿ eT˙ì #·Ts¡T>±Z yê&Üs¡T. Ç~Á| ü| ü+# ·+˝ÀH ˚ n‘ · ´~ Ûø £ y Ó T Tu … ’˝ Ÿ$ìjÓ÷>∑+>± >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~+~. 2015˝À¬øHê´˝Àì 31 $T*j·THé yÓTTu…’˝Ÿ eT˙#·+<ë<ës¡T\≈£î <ë<ë|ü⁄ 1,44,000 eT+~@C…+≥T¢ yÓqTï<äqTï>± ì*#ês¡ì Ä <˚X¯ôd+Á≥˝Ÿ u≤´+≈£î yÓ\¢&ç+∫+~. ‘·≈£îÿeÁ ¬ø&çŸ ø±s¡T ¶ $ìjÓ÷>∑+, Ç+≥¬sïŸnqTdü+<Ûëq+ ‘·≈ £îÿe>± ñqï|üŒÏø °yÓTTu…’ Ÿ eT˙, kÕàsYº bò Hé $ìjÓ÷>∑+ <ë«sên‘·´~Ûø£ ÄHé˝…’Hé #Ó*¢+|ü⁄\T #˚jÓTT#·TÃnq&ÜìøÏ ¬øHê´ #·ø£ÿÏ ñ<ëVü≤s¡D>±ì\TdüTÔ+~.

n+<äTu≤≥T˝À ñqï eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T

m\Áø±ºìø˘ s¡÷|ü+˝À #Ó*¢+|ü⁄\qTn+^ø£]+#·&É+‘√ bÕ≥T, á #Ó*¢+|ü⁄$<ÛëHê\qT d üe÷»+˝À ˝À˝À| ü*ø Ï#=#·TÃø=ìb˛e&É+ m+‘√ eTTKýÓTÆ+~.uÛ≤s¡‘Y À, ñ<ëVü≤s¡DøÏ, 2015˝À, πøe\+dü> ∑eT+~ »HêuÛ≤ø Ï e÷Á‘·y ˚T ø±s ¡T ¶n+<äTu≤≥T˝À ñ+~. n<˚ d”«&ÉHé‘√b˛*ùdÔ, nø£ÿ&É Á|ü‹ ˇø£ÿ]ø° dü>∑≥Tq 2.5ø±s¡T ¶\T+fÒ, <äø Ï åD ø=]j·÷˝À n~5.5>±q÷, Áu…õ˝Ÿ˝À 4.1>±q÷, #Ó’Hê˝ÀHê\T>∑T>±q÷ ñ+~.

$T–*q <˚XÊ\‘√ b˛*ùdÔ <äøÏåDø=]j·÷˝À n‹ m≈ £ î ÿe>± ø±s ¡ T ¶\$ìjÓ÷>∑+ ñqï≥T¢ ‘Ó*j·T&É+‘√ bÕ≥Tnø£ÿ&ç Ä]úø£ eédüú X¯s¡y˚>∑+>± q>∑<äTs ¡V æ≤‘ · d üe÷»+ yÓ ’| ü ⁄>± Á| üj·÷D+#˚k Ô+~. ø±s¡T¶ <ë«sê #Ó*¢+|ü⁄ #˚dæq yê]øÏn<äq|ü⁄ |üqTï sêsTTr ø£*Œ+#·&É+ e+ÏÁb˛‘ê‡Vü‰\qT bÕ¢dæºø˘ eT˙ $ìjÓ÷>∑+ô|+#˚+<äT≈£î n+~k Ô+~. uÛ≤s¡‘Y À, q>∑<äT#Ó*¢+|ü⁄ #ùdyê]ì ø±s¡T¶ <ë«sê ≤yê<M\Tìs¡«Væ≤+#˚ ≤ #˚j·T&ÜìøÏ u≤´+ø˘ #êØ®\qT‘·–Z+#·&É+ »s¡T>∑T‘√+~. B+‘√bÕ≥T,uÛ≤s¡‘Y˝Àì n‘·´~Ûø£ »HêuÛ≤‘√ b˛*ùdÔÇø£ÿ&É $Áø£j·T ùdyê $TwüqT¢ (|”zmdt\Tnq>± $Áø£j·T πø+Á<ë\ e<ä› &Ó_Ÿ ˝Ò<ëÁ ¬ø& ç Ÿ ø±s ¡ T ¶\ <ë«sê ˝≤yê< ˚M\Tìs¡«Væ≤+#˚ j·T+Á‘ê\T) $T–*q n_Ûeè~∆

#Ó+<äT‘·Tqï <˚XÊ˝…’q Áu…õ˝Ÿ, #Ó’Hê e+Ï<˚XÊ\‘√ b˛*ùdÔ ‘·≈£îÿe>± ñHêïsTT.(|üÏºø£ 1 #·÷&É+&ç).

Çø£ ‘·≈£îÿe q>∑<äT #·˝≤eTDÏ˝Àñqï <˚XÊ˝À¢ Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\ ìs¡«Vü≤D≈£îyÓTTu…’˝Ÿ Ä<Ûë]‘· #Ó*¢+|ü⁄\T, m\Áø±ºìø˘q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄\T e+Ï Ç‘·s¡ |ü<ä›‘·T\TneT˝À ¢ ñHêïsTT. u Û ≤s ¡‘ Y˝À, á$<ÛëHê\qT neT\T #˚j·T&ÜìøÏ ñqïkÂø£sê´\T |ü]$T‘·+>±H˚ ñHêïsTT. 120ø√≥¢ eT+~øÏô|’>± »HêuÛ≤ ñqï uÛ≤s¡‘Y ÀyÓ’sY …dt bò Hé dü<äTbÕj·T+ ñqïyê] dü+K´30, pHé, 2016 HêÏøÏ e+<ä ø√≥¢≈£îô|’ã&˚ ñqï≥T¢ ‘˚*+~. nsTTHê πøe\+0.05 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T q>∑<˚‘·s¡ #Ó*¢+|ü⁄\TyÓTTu…’ Ÿ bò q¢ <ë«sê »s¡|ü>∑*π> m\Áø±ºìø˘$TwüHé ˝≤yê<˚M\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. BìøÏÁ|ü<Ûëq ø±s¡D+>± Ç‘·s¡ <˚XÊ\‘√ b˛*ùdÔkÕàsYºbò q¢ $ìjÓ÷>∑+, Ç+≥¬sïŸ kÂ\uÛÑ ‘·uÛ≤s¡‘Y˝À ‘·≈£îÿe>± ñ+&É&Éy˚T. uÛ≤s¡‘Y˝Àπøe\+ 17 XÊ‘·+ eT+~ ô|<ä›\≈£î e÷Á‘·y˚T2016˝À kÕàsYº bò qT¢ n+<äTu≤≥T˝À ñ+fÒn<˚ <äøÏåD ø=]j·÷˝À 88 XÊ‘·+ eT+~øÏ¬øHê´˝À 26 XÊ‘·+ eT+~øÏ n+<äTu≤≥T˝ÀñHêïsTT. BìøÏ ‘√&ÉT, 2015˝À uÛ≤s¡‘Y À26 XÊ‘·+ eT+~ e´≈£îÔ\T Ç+≥¬sïŸqTyê&ÉT‘·T+fÒ, Áu…õ˝Ÿ˝À Ä dü+K´ 59.08XÊ‘·+, #Ó’Hê˝À 50 XÊ‘·+, <äøÏåD ø=]j·÷,d”«&ÓHé˝À <ë<ë|ü⁄ 90 XÊ‘·+ eT+~øÏn+<äTu≤≥T˝À ñ+~. n<˚ $<Û ä+>±,

Áu…õ˝Ÿ 17,811 20,561 22,146 24,837 25,241

#Ó’Hê 3,592 5,270 7,814 11,650 16,602

uÛ≤s¡‘Y 550 695 865 889 1.080

d”«&ÉHé 22,167 20,837 20,380 20,304 18,660

Ç+>∑¢+&é 21,499 25,732 25,800 26,346 30,078

|üÏºø£1: 2011`2015 eT<Ûä ø±\+˝À Á|ü‹ |ü~ \ø£å\eT+~øÏ m+|æø£ #dæq<˚XÊ˝À¢ n+<äTu≤≥T˝À ñqï bÕsTT+Ÿ Ä|òt ùd˝Ÿ $TwüqT¢ (|”zmdt)

24 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

uÛ≤s¡‘Y˝À Á|ü‹ e+<äeT+~˝À |ò æø ˘‡&éÁu≤&éÁu≤+&é dü<äTbÕj·T+ πøe\+ 1.34XÊ‘·+ eT+~øÏ e÷Á‘·y˚T ñ+fÒ d”«&ÉHé˝À36.07 XÊ‘·+, ø=]j·÷˝À 40.25 XÊ‘·+eT+~øÏ á kÂø£s¡ + ñ+~.

Ä $<Ûä+>±, Á|üdüTÔ‘·+ <˚X¯+˝À ñqïeTÚ*ø £ d ü< ä TbÕj·÷\qT Á| ü‘ ˚ ´ø Ï+∫kÕ+πø‹ø£ kÂø£sê´\qT X¯s¡y˚>∑+>± n_Ûeè~∆#˚j·T&É+ <ë«sê uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ \ø£å +>±rdüT≈£îqï q>∑<äT s¡Væ≤‘· düe÷» kÕ<ÛäqkÕ<Û äéTe⁄‘·T+~. B+‘√bÕ≥T, dü ¬s ’q$<ÛëHê\ <ë«sê ÄHé …’Hé #Ó*¢+|ü⁄\≈£î ‘·–quÛ ÑÁ<ä‘· ø£*Œ+#ê*‡q nedüs¡+ ≈£L&Üñ+~.

n+‘·sê®rj·T nqTuÛÑyê\ qT+∫Hs¡TÃ≈£î+≥÷ |ü⁄s√>∑‹ kÕ~Û+#·&É+:

¬øHê´, HÓ’s√_ e+Ï <˚XÊ\T ‘·≈£îÿeq>∑<äT ˝≤yê<˚M\ Ä]úø£ eédüúqT kÕ~Û+#˚~X¯>± $»j·Te+‘·+>± Á|üj·÷D+ #˚düTÔ+fÒuÛ≤s¡‘Y ≈£L&Ü kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„Hêìïô|+bı+~+#·T≈£î+≥÷ $q÷‘·ï #Ó*¢+|ü⁄$<ÛëHê\qT ne\+_Ûs#ê*‡ ñ+~. á$wüj·T+˝À, yÓTTu…’˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\T, yÓTTu…’˝Ÿyê˝…≥T¢ nqï$ ÄHé˝… ’Hé ˝≤yê<˚M\≈£îø°\ø£+>± ì\TkÕÔsTT. á ‘·s¡Vü‰ yÓTTu…’˝Ÿ#Ó*¢+|ü⁄\qï$ |”zmdt e+Ï m\Áø±ºìø˘$TwüqT ¢qT @sêŒ≥T #˚düTø√˝Òì ∫qïyê´bÕsê\T, ø±s=ŒπsfÒ‘·s¡ s¡+>±\≈£î dü]>±Zdü]b˛‘êj·Tì #ÓbÕŒ*. n<˚ $<Û ä+>±ÄÁ|òæø± K+&É+˝ÀH˚ n‘·´~Ûø£+>± yÓTTu…’˝ŸÄ<Ûë]‘· #Ó*¢+|ü⁄\T »]ù| ¬øHê´˝Àq÷,|ò”E\T, #ÛêØ®\T, J‘ê\T rdüTø√e&É+e+Ïe˙ï ≈£L&Ü myéT`ô|kÕ $<Ûëq+˝Àìs¡«]Ô+#·T ≈£î+≥THêïs¡T. n<˚ uÛ≤s¡‘Y˝À|”°myéT, d”d” nyÓq÷´, ù|j·T÷ e+Ï#Ó*¢+|ü⁄ e÷sêZ\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+ <ë«sêq>∑<äT s¡Væ≤‘· ≤yê<˚M\T ô|s¡T>∑T‘êsTT.

nsTT‘ ˚ Çø £ ÿ& É ø=ìï s ¡+>±\

Ä+<√fi¯q\qT >∑eTì+#ê*‡ ñ+~. ∫\¢s¡es ¡ Ô≈ £ î\T, V ü ≤ À˝ Ÿ ùd˝ Ÿ yê´bÕs ¡ T\˝≤yê<˚M\T, ndü+|ò üTÏ‘· s¡+>∑+˝Àìø±]à≈ £ î\≈ £ î # Ó* ¢+| ü ⁄\T, eékÕj·T≈£L©\≈£î Çyê«*‡q ≈£L© e+Ï yêÏ> ∑ T]+∫ Á| ü‘ ˚ ´ø £ @sêŒ≥T ¢ # ˚j ·÷*.ndü+|ò üTÏ‘· s¡+>∑+˝Àì #Ó*¢+|ü⁄\˙ï<ë<ë|ü⁄>± q>∑<äT s¡÷|ü+˝À ñ+&É&É+‘√|üqTï m>∑y˚‘· Ò<ë ‘·≈£îÿe ≈£L© Çe«&É+e+Ï$ #√≥T# ˚d ü T≈ £ î+≥THêïsTT.nd ü+| ò ü T Ï‘ · s ¡+>±ìï d ü+| ò ü T Ï‘ ·+#˚j·T&ÜìøÏ nH˚ø£ #·s¡´\qT rdüT≈£î+≥÷,nø£ÿ& É q>∑< äT s ¡V æ≤‘ · ˝≤yê<˚M\qTÁb˛‘·‡Væ≤+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‘êï\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. Ä>∑düT º, 2016˝À H˚wüq˝Ÿù|yÓT+Ÿ‡ ø±s=Œ πswüHé Ä|ò t Ç+&çj·÷(mH é| ”d ”◊)ì j·TTìô| ò ’& é ù|y Ó T+Ÿ ‡Ç+≥sYù|òdtqT @sêŒ≥T #˚j·T&É+‘√, yÓTTu…’ Ÿn| æ ¢ πøw üH é <ë«sê $ìjÓ÷> ∑<ës ¡ T\Tu≤´+≈ £ î\ eT< Û ä ´ ˝≤yê< ˚M\qTìs¡«]Ô+#·Tø√e&É+ kÕ<Û äéTe⁄ ‘√+~.B+‘√ $ìjÓ÷>∑<ës¡T\T ø±s¡T¶qT, ø√&é‡qT,bÕdtes¡T ¶\qT yê&É≈ £î+&É>±H˚ $$<Û äyêDÏ»´dü+düú\≈£î yÓTTu…’ Ÿ <ë«sê #Ó*¢+|ü⁄\T#˚j·T&É+ kÕ<Û ä´|ü&ÉT‘√+~. &çôd+ãsY,2016˝À uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ ˇø£ Ä]¶HÓHé‡qTC≤Ø #˚dæ+~. <ëì Á|üø±s¡+ y˚‘·Hê\#Ó*¢+|ü⁄ #·≥º+˝Àì Äs¡e ôdø£åHéøÏ dües¡D#˚j·T&É+ <ë«sê, j·÷»e÷qT\T ‘·eTñ<√´>∑T\≈£î #Ó≈£îÿ\ s¡÷|ü+˝À, ˝Ò<ëH˚s¡T>± u≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢ #Ó*¢+|ü⁄\T#˚j·T&É+ kÕ<Ûä´|ü&É&É+‘√ q>∑<äT s¡Væ≤‘·˝≤yê<˚M\≈£î #·≥º|üs¡+>± yÓdüT\Tu≤≥Tø£*Œ+#·&É+ »]–+~. Çø£ÿ&É #ÓbÕŒ*‡qeTTKýÓT Æq $wüj·Ty˚T$T≥+fÒ, d”«&ÉHé≈£L&Ü y˚‘·Hê\qT &çõ˝Ÿ s¡÷|ü+˝À# Ó* ¢+# ˚ ø±s ¡ ´ Áø £e÷ìï 1960˝À ¢H ˚ÁbÕs¡+_Û+∫+~.

Çø £ ‘ Ó\+>±D sêh+˝ÀìÇÁãV”≤+|üPsY Á>±eT+ |üP]Ô>± q>∑<äTs ¡V æ≤‘·+>± e÷]b˛sTT+~. n+<ä]ø°u≤´+≈£î nøö+≥T¢ Çe«&É+, #Ó*¢+|ü⁄\˙ïq>∑< ä T s ¡V æ ≤‘ ·+>± ñ+&É& É+, ø±s ¡ T ¶$ìjÓ÷–+#·&É+‘√ ]ø±s¡T¶ düèwæº+∫+~.Ç‘·s¡ Á>±e÷\T ≈£L&Ü á $»j·T>±<∏äqT+∫ Áù|s¡D bı+~ q>∑<äT s¡Væ≤‘·Á>±e÷\T>± e÷πs Áø£eT+˝À ñHêïsTT.ø=ìï dü+<äsê“¤ À¢ u≤´+≈£î\T ≈£L&Ü #=s¡erdüTø=ì &çõ≥˝Ÿ ù|yÓT+Ÿ‡ ñ<äé÷ìïeTT+< ä T≈ £ î rd ü Tø=ì b˛‘ · THêïsTT.ñ<ëVü≤s¡DøÏ >∑T»sê‘Y˝Àì nø√<äsê nH˚Á>±eT+˝À ˇø£ uÛ≤s¡rj·T Áô|’y˚≥T u≤´+≈£î2015˝ÀH˚ &çõ≥˝…’CŸ #˚dæ+~. nø£ÿ&Éy Ó ’s Y˝ …d t kÂø £sê´\qT, Ç+≥ ¬sï Ÿd ü< ä TbÕj·÷ìï ù|yÓT+Ÿ f …]àq˝Ÿ‡ìHÓ\ø=\Œ&É+ <ë«sê Á>±eTdüTÔ\≈£î Ä<ÛäTìø£u≤´+øÏ+>¥ dü<äTbÕj·÷ìï n+<äTu≤≥T˝ÀøÏrdüTø=∫Ã+~.

uÛ≤s¡‘Y˝À Á|üdüTÔ‘·+ yÓTÁÀ ¬s’\T,Ç‘·s¡ Á|üC≤ s¡yêD≤ eédüú À¢ #Ó*¢+|ü⁄\˙ïq>∑<äT s¡Væ≤‘·+>±H˚ #˚j·T&ÜìøÏ #·s¡´\TrdüTø√e&É+ »s¡T>∑T‘√+~. &Ûç©¢ Àì ø=ìïyÓTÁÀ ùdºwüqT¢ 2017 dü+e‘·‡s¡+ qT+∫|üP]Ô>± q>∑<äT s¡Væ≤‘·+>± e÷]b˛qTHêïsTT.

q>∑<äT s¡Væ≤‘·+ ~X>± Á|üuÛÑT‘·«+ |üP]Ô#j·÷*‡q n+XÊ\T:#Ó*¢+|ü⁄ $<Ûëq+˝À $eø£å sêVæ≤‘· s:

q> ∑< ä T s ¡÷| ü+˝À # ˚ ùd#Ó*¢+|ü⁄\‘√ b˛*ùdÔ ø±s¡T¶\ <ë«sê ˝Ò<ë& çõ≥˝Ÿ s ¡÷|ü+˝À #˚ ùd #Ó* ¢+| ü ⁄\TKØ< Ó ’q$>± ñ+& É≈ £ î+&Ü # ·÷&Ü*.ÄHé˝…’Hé˝À, m\Áø±ºìø˘ s¡÷|ü+˝À »]ù|#Ó*¢+|ü⁄\≈£î ‘·s¡#·÷ u≤´+≈£î\T |ò”E\s¡÷|ü+˝À e&ç¶+#·&É+ »s¡T>∑T‘√+~. B+‘√ÄHé˝…’Hé #Ó*¢+|ü⁄\T ìs¡T‘ê‡Vü≤»qø£+>±

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 25

e÷s¡‘êsTT. q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄˝À¢ m˝≤+Ï|ò”E\T Òø£b˛e&É+ Çø£ÿ&É >∑eTHês¡Ω+.

düe÷#ês¡ uÛÑÁ<ä‘·:m\Áø± ºìø ˘ s ¡÷| ü+˝À »]ù|

#Ó*¢+|ü⁄˝À¢ $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ düe÷#ês¡+qyÓ÷<äT ø±e&É+ düVü≤»+. á $<Ûä+>±qyÓ÷<äT nsTTq düe÷#ês¡+ nqï~e´øÏÔ>∑‘· uÛÑÁ<ä‘·øÏ eTT|ü>± e÷πs Á|üe÷<äeTT+~. ñ<ëV ü ≤s ¡Dø Ï d ” «& ÉH é˝À,&çõ≥˝… ’CÒwüHé ô|]–b˛sTTq ‘·s¡Tyê‘·u≤´+≈ £î <=+>∑‘ ·Hê\T > ∑D˙j·T+>±‘·–Zb˛j·÷sTT. n<˚ düeTj·T+˝À ÄHé˝…’HéyÓ÷kÕ\ dü+K´ ô|]–+~. Ä $<Ûä+>±$ìjÓ÷>∑<ës¡T&ç düe÷#êsêìï |üP]Ô>±uÛÑÁ<ä‘êj·TT‘· yê‘êes¡D+˝À |ü]s¡øÏå+#·&É+n‘· +‘· eTTKýÓTÆq $wüj·T+>± e÷]+~.Ç|üŒÏπø ÄØ“◊ Á|”ô|sTT&é kÕ<ÛäHê …’q kÕàsYºø±s¡T¶\ $wüj·T+˝À düMTø£å ÁbÕs¡+_Û+∫+~.ÄHé˝… ’H é ˝≤yê<˚M˝À ¢ì Çã“+<äT\qT‘·–Z+#·&É+‘√ bÕ≥T, $ìjÓ÷>∑<ës¡T\|òæsê´<äT\≈£î ‘·ø£åDy˚T düŒ+~+#˚ eédüúqT@sêŒ≥T #˚j·T&É+ ≈£L&Ü eTTKýÓTÆ+~.

uÛÖ‹ø£|üs¡yÓTÆq kÕ+πø‹ø£|üs¡yÓTÆq eTÚ*ø£kÂø£sê´\ ø£\Œq:

#Ó*¢+|ü⁄ $<Ûëq+ nqï~ Á|ü<Ûëq+>±$$<Ûä #Ó*¢+|ü⁄ |ü<ä∆‘·T\T n+<äTu≤≥T˝Àñ+&É&É+, yêÏ \uÛÑ ‘·, nyÓ÷<ä jÓ÷>∑ ‘·ô|’Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. uÛ≤s¡‘Y À, Á|üdüTÔ‘·+ñqï eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T q>∑<äT s¡Væ≤‘·#Ó*¢+|ü⁄\ |ü]e÷D≤ìøÏ dü]|ü&Ü Òeqï~

yêd ü Ôe+. < ˚X ¯+˝À q> ∑< ä T s ¡V æ ≤‘ ·˝≤yê<˚M\T $düÔè‘·kÕúsTT˝À »s¡>∑&ÜìøÏM˝…’q eTÚ*ø£ kÂø£sê´\ ø£\Œq‘√ bÕ≥Tyê Ï ìs ¡ «V ü ≤Dø Ï ned üs ¡y Ó T Æqj·T+Á‘ê+>±ìï @sêŒ≥T #˚j·÷*‡ ñ+~.Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>± kÕàsYº bò qT¢, Ç+≥¬sïŸ,Áu≤& é u≤+& é nqTd ü+< Û ëq+ nqï$eTTKý Ó T Æq$. Çø £ q> ∑< ä T s ¡V æ ≤‘ ·˝≤yê<˚M˝À ¢ n‘·´~ Ûø £+>± kÕ+ πø‹ø£|ü]C≤„q+ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç ñqï+<äTq yêÏ$ìjÓ÷>±ìøÏ Ç+≥¬sïŸ nqTdü+<Ûëq+nqï~ ø°\ø£ n+X¯+>± ñ+≥T+~.

‘·≈£îÿe |üqTï\T:kÕàs Y º b ò ˛qT ¢ , ≤u … ¢ Ÿ ‡ e+Ï

d üe÷#ês ¡ kÕ+ πø‹ø £ | ü]C≤ „Hêìø Ï$ìjÓ÷–+#˚ |ü]ø£sê\ô|’ |üqTï\qT‘ ·– Z+# ·& É+ eTTKý Ó T Æq n+X ¯+>±ñ+≥T+~. B+‘√ Á| ü»\T & çõ Ï˝ Ÿs¡÷|ü+˝À ‘˚*>±Z #Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·T>∑\T>∑T‘ês¡T. düs¡T≈£î\T, ùdyê |üqTï (Jmdt°)Á|üø±s¡+ πø+Á<ä Ä]úø £ eT+Á‹‘·«XÊK$&ÉT<ä\ #˚dæq≥T¢>± Jmdt° À m\Áø±ºìø˘ñ|üø£s¡D≤\ô|’ |üqTï 28 XÊ‘·+>± ñ+&˚neø±X¯+ ñ+~. Ç~ #ê˝≤ m≈£îÿy˚qì# ÓbÕŒ*. kÕ às Y º b ò ˛q ¢qT n+< ä]ø °n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ rdüTø=ì sêyê*‡ ñ+~.2016˝À Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ n‘· ~Ûø£ ø±s=ŒπsŸ|üqTï edü÷\T #˚dæq <˚XÊ˝À¢ uÛ≤s¡‘Y ≈£L&Üˇø£Ï. <˚oj·T ø£+ô|˙\ qT+∫ 30 XÊ‘·+#=|üq, $<˚o ø£+ô|˙\ qT+∫ 40 XÊ‘·+

#=|üq Ç‘·s ¡ | üqTï\≈£î n<äq+>±edü÷\T #˚düT Ô+~. n<˚ d”«&ÉHé˝À 22XÊ‘·eTT+fÒ, #Ó’Hê˝À 25 XÊ‘·+ |üqTï\qT<˚oj·T, $<˚oj·T ø£+ô|˙\ qT+∫ edü÷\T#˚kÕ Ôs ¡T. n‘·´~Ûø £ |üqTï\qï$ |üqTïm>∑y˚‘·πø <ë]rkÕÔsTT.

|ü]DÏ‹ #Ó+~q á`ø±eTsY‡ $<Ûëq+:

<˚XÊìøÏ ˇø£ ã˝yÓTÆq á`ø±eTsY‡Áø£eTãB›ø£s¡D $<Ûëq+ ñ+&É&É+‘√ n~q> ∑< ä T s ¡V æ ≤‘ · # Ó* ¢+| ü ⁄\T # ˚ ùd$ìjÓ÷>∑<ës¡T&çøÏ |ü]s¡ø£åD kÕ<Ûä eTe⁄‘·T+~.

∫es¡>±, ‘·≈£îÿe q>∑<äT ˝≤yê<˚M\Ä]úø£ eédüúqT HÓ\ø=\Œ&ÜìøÏ uÛ≤s¡‘·Á|üuÛ ÑT‘·«+ dü ¬s’q #·s¡´\T rdüT≈£î+<äì#ÓbÕŒ*. nsTT‘˚, ‘·≈£îÿe q>∑<äT ≤yê<˚M\ìs¡«V ü≤D $wüj·T+˝À Ç‘·s ¡ < ˚XÊ\nqTuÛÑyê\qT |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£î+fÒ,eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·T\ ø£\Œq, <ëìøÏ ‘·–qØ‹˝À eT<ä›‹#˚Ã kÕ<ÛäHê\T eTTKýÓTÆq$.‘·≈£îÿe q>∑<äT #·˝≤eTDÏ Ä]úø£ eédüúyÓ’|ü⁄>± Á|üj·÷D+ #˚j·T&É+˝À Á|üuÛÑT‘·«+,Ä] úø £ d ü+d ü ú\T , yêD Ï»´ d ü+d ü ú\Tdü+j·TTø£Ô+>± ø£èwæ #˚j·÷*. Bì‘√&ÉT,<˚X¯+˝À n‹ ‘·≈£îÿe, düs¡∞ø£è‘· |üqTïìsêàD+ ñ+&Ü*. 2017`18 ã&Ó®Ÿ˝À á~X¯>± Á|üuÛÑT‘·«+ ø°\ø£ ìs¡íj·÷\T rdüTø=ì‘·≈£îÿe q>∑<äT #Û·˝≤eTDÏ˝À ñqï Ä]úø£eédüú @sêŒ≥T ~X¯>± ã\yÓTÆq n&ÉT>∑T\Ty˚j·÷\ì Ä•<ë›+.

jÓ÷»qe÷]Ã, 2017 Á|ü‘˚ ø£ dü+∫ø£

πø+Á<ä ã&Ó®Ÿ2017`2018

26 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

düe÷+‘·s¡ Ä]∆ø£ eédüúô|’ b˛sê&Ü\ìuÛ≤s¡‘· <˚X¯+ qe+ãs¡T 8q ìs¡ísTT+#·T≈£îqï|ü⁄&ÉT, s√EyêØ q>∑<äT ˝≤yê<˚M\qTdüC≤e⁄>± ø=qkÕ–+#˚+<äT≈£î <√Vü≤<ä+#˚dæ+~ - Á|ü»\T q>∑<äT yê&Éø±ìøÏÁ|ü‘êé÷ïj·÷\qT $ìjÓ÷–+#· >∑\>∑≥y˚Tnq≥+ yêdüÔe+. Á¬ø&çŸ ø±s¡T¶\T / &Ó_Ÿø±s¡T¶\T, m\Áø±ºìø˘ yê´˝…≥T¢, yÓTTu… ’˝Ÿu≤´+øÏ+>¥ ˝≤+Ï yêÏ <ë«sê #Ó*¢+|ü⁄\T#˚ùd ø=‘·ÔX¯ø£+ yÓ’|ü⁄ <˚X¯+ |ü⁄s√>∑$TdüTÔqï‘·s¡TD+˝À, m≈£îÿe Çã“+<äT\T m<äTs¡e⁄‘·Tqï~ q>∑<äT yê&Éø±ìπø. q\¢<Û äHêìïô|øÏ*+∫y˚dæ, q>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédüú@sêŒ≥T ~X¯>± eTT+<äT≈£îkÕπ> \ø£å´+‘√;eT]+‘· bÕs¡<äs¡Ùø£ bÕ\q, n$˙‹ ˝Òìdüe÷» kÕ<Û äq≈£î needüs¡yÓT Æq nìï#·s¡´\q÷ #˚|ü≥º≥y˚T qπs+Á<ä yÓ÷BÁ|üuÛ Ñ T‘ ·« <ës¡Ùìø£‘·. Bìe\¢, |üqTïedü÷fi¯ó¢ ô|s¡>∑≥y˚T ø±≈£î+&Ü, ù|<ä\≈£îs¡TD kÂ\uÛÑéT÷ ô|s¡T>∑T‘·T+~. #Ó’Hê,Áu…õ˝Ÿ, <äøÏåD≤Á|òæø± e+Ï Ä]∆ø£ eédüú\‘√b˛*ùdÔ, q>∑<äT s¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ e\¢$ìjÓ÷>∑<ës¡T\ ˝≤yê<˚M\T $\Te|üs¡+>± 98 XÊ‘·+, dü+U≤´|üs¡+>± 68XÊ‘·+ ô|s¡T>∑T‘êj·Tì Áô|’dt yê≥sY Vü≤Ödt

ÏMT‡ C…’|ü⁄]j·÷, ôdŒwü Ÿ ø£¬skÕŒs&Ó+Ÿ, CNBC TV18, q÷´ &Ûç©¢.E-mail: [email protected]

q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\Tdüe÷+‘·s¡ Ä]∆ø£eédüú

dü«\Œ q>∑<äT Ä]∆ø£ eédüú- q\¢<Ûäq+ô|’ Á|üuÛ≤e+

≈£L|üsY‡ (Pricewaterhouse Coopers)dü+düú 2015˝À ˇø£ ìy˚~ø£ À ù|s=ÿ+~.düe÷»+˝À Ä]∆ø£ düe÷q‘·« kÕ<Ûäq≈£îq>∑<äT ˝≤yê<˚M˝Ò nes√<Ûë\ì ø=+<äs¡Tì| ü ⁄DT\T, Ä] ∆ø £ y ˚‘ · Ô\T ≈ £L&Ü#ÓãT‘·THêïs¡T. n+‘· ô|<ä› m‘·TÔq n~Ûø£q>∑<äT $ìjÓ÷–+#·≥+˝À m<äTs¡j˚T´ eTs√Á|ü<Ûëq düyê\T @$T≥+fÒ, n˝≤ q>∑<äT$ìjÓ÷–+#·≤ìøÏ Ks¡TÃ #˚j·÷*‡qeqs ¡ T\T ≈ £L&Ü m≈ £ î ÿy ˚ . & çõ≥˝Ÿ˝≤yê<˚M\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#·≤ìøÏ #˚ùd nìïÁ| üj·T‘êï\ e\¢ H˚s ¡T>± Á| üu Û≤$‘·+nj˚T´~, q\¢<Ûäq eéùdú.

Á|ü»\T q>∑<äT s¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\T#˚j·Tø£ ‘·|üŒì |ü]dæú‘·T\T @s¡Œ&É≥+‘√ -bÕs¡<äs¡Ùø£‘· ˝Òì, s¡Vü≤dü´ ˝≤yê<˚M\düe÷+‘·s¡ Ä]∆ø£ eédüú yÓqTø£+» y˚j·Tø£‘·|üŒ˝Ò<äT. nìï ˝≤yê<˚M\T m\Áø±ºìø˘|ü<ä ∆‹˝À »]–‘˚ Á|ü‹ ˇø£ÿ ˝≤yê<˚MC≤&Éq÷ ‘Ó\TdüTø√e#·TÃ, yÓ+ã&ç+#·e#·TÃ,qyÓ÷<äT #j·Te#·TÃ, |ü]o*+#·e#·TÃ. |üqTïedü÷fi¯¢˝À ø√‘· ô|&ÉT‘·Tqï, rÁeyê<ëìøÏÄ]∆ø£ eqs¡T\T düeT≈£Ls¡TdüTÔqï, eT‘·TÔ|ü<ësê∆\qT n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘ÓdüTÔqï, qøÏ©q>∑<äTqT n~ düwæ ºd üT Ôqï q\¢<Û äHêìï

\_› <ës¡T\≈£î Hs¡T>± yê] u≤´+≈£îU≤‘ê\≈£î q>∑<äT |ü+|æD°

#düTÔ+&É≥+‘√, &çõ≥ Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\e\¢ dü+πøåeT ø±s¡ Áø£e÷\neT\T≈£î eT]+‘· düeTs¡∆‘·\_Ûk Ô+~. n+<äTπø ˇø£kÕ]\_›<ës¡T\ u≤´+≈£î K‘ê\˝ÀøÏ

q>∑<äT |ü+|æD° nsTTb˛‘, yÓTT‘·Ô+Á|üÁøÏj·T bÕs¡<äs¡Ùø£yÓTÆb˛‘√+~.<ë+‘√ düVü≤»+>±H n$˙‹

‘·–Zb˛‘·T+~. &çõ≥ Ÿ Ä]∆ø£eédüúm˝≤ |üì#düTÔ+<√, yÓTTu…’ Ÿ bò q¢qT

u≤´+øÏ+>¥ |ü]ø£sê\T>± m˝≤yê&ÉTø√yê˝À, m˝≤ #Ó*¢+|ü⁄\T#j·÷˝À Hs¡TÃø√yê\ì Á|ü<ÛëqeT+Á‹ qπs+Á<ä yÓ÷B Á|ü»\≈£î

$»„|æÔ #XÊs¡T.

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 27

n]ø£≥º e#·TÃ. n˝≤π>, q\¢<Ûäq+ô|’ Ä+ø£å\T]j·T˝Ÿ mùdºŸ <Ûäs¡\qT ≈£L&Ü ‘·–ZkÕÔsTT.m+<äTø£+fÒ, q\¢<Ûäq+ m≈£îÿe>± ]j·T˝ŸmùdºŸ˝ÀH˚ ô|≥Tºã&ç>± ô|≥º≥+ e\¢uÛÑ÷eTT\ <Ûäs¡\T ô|]–b˛‘êsTT ø£qTø£, q\¢<ÛäHêìï n]ø£fÒº ñ<˚›X¯´+‘√, <˚XÊìï q>∑<äTs¡Væ≤‘· düe÷»+>± e÷πsÃ Ä˝À#·qqT πø+Á<äÄ]∆ø£ eT+Á‹ ns¡TDY C…’°¢ ‘·q 2016 ã&Ó®ŸÁ|üdü+>∑+˝ÀH˚ e´ø£ Ô+#˚XÊs¡T. nsTTHê,<˚X ¯+˝À yÓTT‘· Ô+ ˝≤yê<˚M\˝À 5%e÷Á‘·y˚T m˝≤Áø±ºìø˘ |ü<ä ∆‹˝À »s¡T>∑T‘·THêïj·Tì, Ç|üŒÏø° eTq <˚X¯+ q>∑<äT˝≤e< ˚M\ô| ’H ˚ Ä< Û ës ¡| ü& É ¶ < ˚X ¯+>±ø=qkÕ> ∑ T‘ · T+& É≥+ $#ês ¡ø £s ¡y Ó T Æq$wüj·T+. ô|<ä ›H√≥¢ s¡<äT › <ë«sê á$wüj·÷ìï eT]+‘· eTT+<äT≈£î ‘Ódü÷Ô,]»s Y« u≤´+≈ £ î Ç°e\ ª ªu Û ≤s ¡‘ Y˝À#Ó*¢+|ü⁄\T-ôdÏ˝…à+≥T¢: 2018 <ës¡Ùìø£|üÁ‘·+μμ ù|]≥ á eT<Ûä´ ˇø£ |üÁ‘êìïyÓ\Te]+∫+~. Ç+<äT˝À uÛ≤s¡‘YqT q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédüú>± r]Ã~<˚›+<äT≈£î,m\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#˚+<äT≈£î>±qT Bs¡Èø±*ø£, eT<Ûä´ ø±*ø£ #·s¡´\qT#˚|üfÒ º ñ<˚ ›XÊ´ìï, n+<äT≈£î nedüs¡+nsTTq Á|üD≤[ø£q÷ yÓ\Te]+∫+~.

q>∑<äT |ü+|æD°, ìs¡«Vü≤D ˝≤+Ïø±s¡ ø£ ≤bÕ\πø ]»sY« u≤´+≈£î ˇø£ÿ 2015dü+e‘·‡s¡+˝ÀH˚ 27 _*j·TqT¢ n+fÒ<ë<ë|ü⁄ 2700 ø√≥¢ s¡÷bÕsTT\T Ks¡TÃ#˚dæ+~. Á|ü|ü+#·+ n+‘ê &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄eéd ü ú y Ó ’| ü ⁄ , bÕ ¢d æ ºø ˘ q> ∑< ä T y Ó ’| ü ⁄|üj·Tìdü÷Ô+fÒ, uÛ≤s¡‘Y q>∑<äT ô|’H˚ Ç+‘·Ks ¡ T Ã # ˚j ·÷*‡ sêe≥+ < ˚XÊìï‹s√>∑eTq+ yÓ’|ü⁄ q&É|ü≥y˚Tqì Ä]∆ø£y˚‘· Ô\T uÛ≤$düTÔHêïs¡T. Ä]∆ø£eT+Á‹>±ns¡TDY C…’°¢, kÕs¡«Á‹ø£ u≤´+øÏ+>¥ ùde\\uÛÑ´‘·≈£î ªq>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédüúμe÷s¡ Z+ düT>∑eT+ #˚düT Ô+<äì nHêïs¡T.Ç+<äT≈£î &çõ≥˝Ÿ ˝≤yê<˚M\T $TqVü‰ eTπsuÛÖ‹ø£ dü<äTbÕj·÷\ nedüs¡eT÷ ˝Ò<äT.& çõ≥˝Ÿ d ü< ä TbÕj·÷\qT Á| üu Û Ñ T‘ · «+#ê˝≤ d ü T\u Û Ñ+>± n+< ä Tu≤≥T˝Àø Ï‘˚>∑\<äT ≈£L&Ü. Ç+‘˚ ø±<äT. eT] ø=ìïÁ|üjÓ÷»Hê\T ≈£L&Ü q\¢<Ûäq+ düwæºô|’Á| ü‹≈ £L\ Á| üu Û≤e+ #·÷bÕsTT. \_›<ës¡T\≈£î H˚s¡T>± yê] u≤´+≈£î U≤‘ê\≈£îq>∑<äT |ü+|æD° #˚düTÔ+&É≥+‘√, &çõ≥˝Ÿ#Ó*¢+|ü⁄\ e\¢ dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷\neT\T≈£î eT]+‘· düeTs¡∆‘· \_Ûk˛Ô+~.n+<äT πø ˇø£kÕ] \_›<ës¡T\ u≤´+≈£îU≤‘ê\˝ÀøÏ q>∑<äT |ü+|æD° nsTTb˛‘˚,

>∑eTìø£yê´düø£s¡Ô\≈£î dü÷#·q jÓ÷»q e÷dü|üÁ‹ø£≈£î yê´kÕ\T |ü+ù|yês¡T ‘·eT yê´dü+ kÕ|òtº ø±|”ì ù|õy˚Tø£sY 6.5

Ò<ë 7 eT]j·TT ªªnqTμμ 7 bòÕ+Ÿ˝À, esY¶ Àq÷ |ü+bÕ*. Áyê‘·Á|ü‹ì ≈£L&É Vü‰MT |üÁ‘·+‘√ ø£*|æ b˛düTº<ë«sê|ü+bÕ*. Vü‰MT |üÁ‘·+˝À Ç~ ‘·eT dü«+‘· s¡#·q n˙, <˚ìø° nqTyê<ä+, nqTdüs¡D ø±<ä , eTπs |üÁ‹ø£≈£L|ü+|ü Ò<ä , Ç+‘·≈£îeTT+<äT |ü⁄düÔø£+>± eTTÁ~+#· Ò<äì ù|s=ÿHê*. s¡#·q\T 15e ‘˚~ ˝À|ü⁄ e÷≈£î #˚sê*.

Á|ü#·Ts¡D≈£î H√#·Tø√ì s¡#·q\T ‹]– |ü+|üã&Ée⁄. Bìô|’ m˝≤+Ï ñ‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\≈£L #√≥T Ò<äT.>∑eTì+#·>∑\s¡T.

d”ìj·TsY m&ç≥sYjÓ÷»q ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£, 205, ¬s+&Ée n+‘·düTÔ, dæ.õ.z. ≥esY‡, ø£yê&ç>∑÷&É, ôV’≤<äsêu≤<é - 500 080.

E-mail: [email protected] - [email protected]

yÓTT‘· Ô+ Á|ü Áø Ïj·T bÕs¡< äs ¡ Ùø £+ nsTTb˛‘√+~. á #Ó*¢+|ü⁄\ C≤&ÉqT düT\uÛÑ+>±‘Ó\TdüTø√e#·TÃ. <ë+‘√ düVü≤»+>±H˚n$˙‹ ‘·–Zb˛‘·T+~. n˝≤π>, Á|ü»\T‘·eT≈£î Hê´j·T+>± sêe\dæq yÓTT‘· Ô+rdüTø√≤ìøÏ m˝≤+Ï ª# Ó* ¢+|ü ⁄\÷μ#˚j·÷*‡q nedüs¡+ ñ+&É<äT. á ô|qTe÷s¡TŒ≈£î Hê+~ |ü\T≈£î‘·÷, &çõ≥˝Ÿns¡úeédüú m˝≤ |üì#˚düTÔ+<√, yÓTTu…’˝Ÿbò˛q¢qT u≤´+øÏ+>¥ |ü]ø£sê\T>± m˝≤yê&ÉTø√yê˝À, m˝≤ #Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·÷˝ÀH˚s¡TÃø√yê\ì Á|ü<Ûëq eT+Á‹ qπs+Á<äyÓ÷B Á|ü»\≈£î $»„|æÔ #˚kÕs¡T. ªªMT u≤´+≈£îU≤‘ê\qT, Ç+≥¬sï Ÿ u≤´+ø Ï+> ¥qT$ìjÓ÷–+#·T≈ £ îH ˚ _ Ûqï | ü< ä ∆‘ · T\qT‘Ó\TdüTø√+&ç. MT bò q¢ô|’ $$<Ûä u≤´+≈£î\Ä|t (App)\qT X ¯ø Ï Ôe+‘·+>± m˝≤yê&ÉTø√yê˝À H˚s¡TÃø√+&ç. q>∑<äT Ò≈£î+&ÜMT yê´bÕsê\qT m˝≤ q& ÉbÕ˝ÀH˚s¡TÃø√+&ç. ø±sY ¶ #Ó*¢+|ü⁄\qT, Ç‘·s¡m\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\qT m˝≤ #˚j·÷˝À‘Ó\TdüTø√+&çμ nì nHêïs¡T. q\¢<ÛäHêìï@]y˚j·T≥+˝À <˚XÊìøÏ kÕj·T+ n+~+#˚e÷s¡TŒ≈£î Á|ü»\T dü«j·T+>± ‘·eT‘√H˚Áoø±s¡+ #·T≤º\ì Á|ü<ÛëqeT+Á‹ $»„|æÔ#XÊs¡T.

28 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

1) BHIM @$TÏ? $esê ÒM?m) uÛ≤s¡‘Y Ç+≥πsŒ¤dt |òüsY eT˙ (BHIM).

j·÷|t Ç~._) Ä<ÛësY HÓ+ãsY‘√ nqTdü+<ÛëqyÓTÆq~.dæ) UPI & USSD ù|yÓT+Ÿ‡ yÓ÷&é‡‘√

nqTdü+<ÛëqyÓTÆq / düb˛sYº >∑\ @ u≤´+≈£îU≤‘ê qT+#Ó’Hê eT˙ Á≤Hé‡ |òüsY (q>∑<äTã~©) #Ój·Té#·TÃqT .

&ç) ô|’e˙ï2) ªTIESμ $esê ÒM?

m) ÁfÒ&é ÇÁHêŒ¤Ádüºø£ÃsY |òüsY mø˘‡ b˛sYº d”ÿ+(TIES) Ç~.

_) Ä]∆ø£ eT<ä›‘·TìdüTÔ+~dæ) m>∑TeT‘·T\ eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\ ø√dü+

sêÁcÕº\T #ùd Á|üj·T‘êï\≈£î eT<ä›‘·T ñ+≥T+~&ç) ô|’e˙ï

3) d”dü+ - õ+ø Kì»+ |ü⁄wüÿ\+>± ñqï »yêsY>∑qT\T mø£ÿ&É ñHêïsTT ?m) $XÊK|ü≥ï+_) XÊs¡<ä õ˝≤¢, sê»kÕúHédæ) HÓ’y* &ç) ‘·Ts¡+~

4) ôd+Á≥ Ÿ kÕºÏdæºø‡ ns¡ZHÓ’CÒwüHé (CSO) Á|üø±s¡+20 16 - 17˝À, uÛ≤s¡‘· <˚X¯ Ä]∆ø£ s¡+>±ìøÏdü+ã+~Û+∫ @~ ø£¬søº?m) J&û|” e~› πs≥T : 7.1 %_) ]j·T Ÿ GDP : s¡÷.121.55 \ø£å\ ø√≥T¢dæ) ‘·\dü] Ä<ëj·T+ (ø£¬s+≥T Áô|’ôddt À)

: s¡÷. 1,03,007/-&ç) ô|’e˙ï

5) <Mï (Deoni) C≤‹ Äe⁄\ \ø£åD≤\T @$?$esê˝ÒM?m) »V”≤sêu≤<é, ;<äsY, ˝≤‘·÷sY\˝À

ô|+#·T‘·THêïs¡T_) #Óe⁄\T ø±düÔ+‘· øÏ+<äøÏ ~– ñ+≤sTT .

eTTK+ qT<äTs¡T ˝≤e⁄>± ñ+≥T+~ .q\T|ü⁄>±ì ‘Ó\T|ü⁄ >±ì X¯Øs¡ es¡í+

dæ) Ç$ ø£s¡Te⁄ ø±\+˝À ≈£L&Ü ‘·≥Tº≈£îìJ$+#·>∑\e⁄. &ç) ô|’e˙ï

ÁbÕ‘·÷] b˛‘·j·T´ X¯s¡à6) Áø°düTÔ |üPs¡«+ 10, 000 dü+e‘·‡sê\T 5,000

dü+e‘·‡sê\øÏ #Ó+~q qMq •˝≤j·TT>∑|ü⁄e÷qe⁄&ÉT J$+∫q eT≥ºsêfi ¯ ¢ > ∑TV ü≤mø£ÿ&ÉT+~?m) ø=‘·Ô>∑÷&Ó+_) jÓT\¢+ù|≥ Á>±eT+, e÷#ê¬s&ç¶ eT+&É\s,

ø±e÷¬s&ç¶, ‘Ó\+>±D≤ sêheTTdæ) uÛÑÁ<ë#·\+ &ç) bÕ\«+#·

7) ªª~ |”|ü⁄ Ÿ‡ Áô|dæ&Ó+Ÿ APJ nãT› Ÿ ø£ ≤+μμ|ü⁄düÔø£ s¡#·sTT‘· mes¡T?m) Ï+ uÖπø«Ÿ _) S.M.U≤Hédæ) A.G.s√eTàsY‡ &ç) Vü≤q´ j·Tq –Vü≤s¡

8) #·+Á<äT&ç À \_Û+#˚ ªªyê≥sY-◊dtμμì@eT+≤s¡T?m) ôV’≤Á&Üø°‡ Ÿ _) ôV’≤Á&√»Hé ô|sê¬ø’‡&édæ) ÁÏwæj·T+ &ç) &ÉT´fÒ]j·T+

9) GIFT dæ° mø£ÿ&É @sêŒ≥T #˚düTÔHêïs¡T?m) >∑T»sê‘Y À >∑T»sê‘Y Ç+≥πsïwüq Ÿ

ô|ò’HêHé‡ dæ°ì >±+BÛq>∑sY <ä>∑Zs¡ @sêŒ≥T#düTÔHêïs¡T.

_) eTT+u…’ dæ) #ÓHÓ’ï &ç) ø= Ÿø£‘ê10) 1969˝À eTVü‰‘êà>±+BÛ X¯‘·»j·T+‹

dü+<äs¡“¤+>± $&ÉT<ä\ #˚dæq b˛düº˝Ÿ kÕº+|tMT<ä ñ+&˚ eTVü‰‘êà >±+BÛ u§eTà / ∫Á‘·+^dæq <es¡T ?m) dü÷s¡CŸ dü<äHé ( e÷+ÁÏj·÷ Ÿ, ¬øq&Ü)_) M.F.VüQùd‡Hé dæ) s¡M+Á<äHê<∏é ≤>√sY&ç) ∫‘·Ôs¡+»Hé <ëdt

11) ;ÛeT˝Ÿ ô|Hé |üP» (;ÛeTTì |üP») ‘Ó\+>±D≤sêÁwüºeTT˝À @ –]»qT\T #˚kÕÔs¡T?$esê˝ÒM?m) ø√\+ ‘Ó>∑ yês¡T_) ø√\+ ‘Ó>∑ yê] »HêuÛ≤ <ë<ë|ü⁄ 30,000dæ) Ä~˝≤u≤<é, eT+∫sê´ Ÿ, ø=eTs¡+ ;ÛyéT

ÄdæbòÕu≤<é õ˝≤¢ À¢ ìe•düTÔHêïs¡T&ç) ô|’e˙ï

12) sêh|ü‹ (Ä]ºø£ Ÿ 123 Á|üø±s¡+), >∑es¡ïsY(Ä]ºø£ Ÿ 213 Á|üø±s¡+) Ä]¶HÓHé‡\T C≤Ø #j·TT

n~Ûø±sê\T ø£*–ñHêïs¡T. kÕ<Ûës¡D+>±Ä]¶HÓHé‡\T @ düeTj·÷\˝À C≤Ø#düTÔHêïs¡T?m) Á|üuÛÑT‘ê«ìï q&ç|æ+#˚yês¡T #·≥ºdüuÛÑ\qT

m<äTs√ÿe&É+ Çwüº+ Òq|ü⁄Œ&ÉT._) m>∑Te düuÛÑ À z≥$T >∑T]+∫ uÛÑj·T

|ü&çq|ü⁄Œ&ÉT.dæ) Á|ü‹|üøå±\T|ü<˚ |ü<˚ düuÛÑ düe÷y˚XÊ\qT

n&ÉT¶≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT.&ç) ô|’e˙ï

13) 2017˝À u…+>∑fiSs¡T˝À ìs¡«Væ≤+∫q uÛ≤s¡rj·TÁ|üyêd” ~edtøÏ n‹<ÛäT\T>± me¬ses¡T e#êÃs¡T?m) b˛s¡TÃ>∑ Ÿ Á|ü<Ûëq eT+Á‹ :

n+ÀìjÓ÷ ø√kÕÔ_) dü÷]Hê+ yÓ’dt - Áô|dæ&Ó+Ÿ:

yÓTÆπø Ÿ n•«Hé Ä~ÛHédæ) ø£‘êsY qT+&ç : ø£Ø+nãT› ≤¢&ç) ô|’ n+<äs¡÷

14) Á|üø±wt |üsY« ù|s¡T‘√ >∑Ts¡T >√$+<é dæ+>¥350e »j·T+‹ dü+<äs¡“¤+>±, ˇø£yês¡+s√E\ bÕ≥T ñ‘·‡yê\T mø£ÿ&Éìs¡«Væ≤+#ês¡T?m) ôV’≤<äsêu≤<é _) bÕ≤ï, ;Vü‰sYdæ) >∑T\“sêZ &ç) n\Vü‰u≤<é

15) Á|üdüTÔ‘·+ UGC #Ó’s¡àHé>± mes¡T |ü<äMu≤<Ûä ‘·\T ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T ?m) M. »>∑Bwt ≈£îe÷sY_) H.R. Hêπ>+Á<ä dæ) D.P. dæ+>¥&ç) K.P.CÀwæ|ü⁄s¡

16) ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝À MLA d”≥T¢ mìï?m) 403 _) 40 dæ) 117 &ç) 30

17) uÛ≤s¡‘Y HÓŸ ¬s+&Ée <äX¯qT mìï ø√≥¢s¡÷bÕj·T\‘√ #˚|ü≥º <ä*#ês¡T? $esê ÒM?m) 27,000_) 1.5 \ø£å\ Á>±eT |ü+#êj·Tr\≈£î Áu≤&é

u≤+&é ø£HÓø£åHé ÇkÕÔs¡T.dæ) $T&é - 2017 qT+&ç ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T.&ç) ô|’e˙ï

18) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üø±s¡+, &çe÷ìf…ÆCÒwüHé#˚dæq s¡T.500 s¡T.1000 H√≥¢ yÓTT‘·Ô+$\Te m+‘·? (ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\˝À )m) 12.44 _) düTe÷s¡T 15.4dæ) 14.97 &ç) 10.00

19) USA ø±+Á¬>dt (nyÓT]ø± <˚X¯ bÕs¡¢yÓT+Ÿù|s¡T ø±+Á¬>dt)˝À ñqï 535 düuÛÑT´\˝À m+‘·eT+~ $<XÊ\˝À »ìà+∫ USA˝À ôdÏ ŸnsTTq yês¡THêïs¡T?m) 23 _) 30 dæ) 40 &ç) 50

20) USA˝À kÕ<Ûës¡D »quÛ≤˝Àme¬ses¡T m+‘· XÊ‘·+ ñHêïs¡T ?m) eTTdæ¢+\T : 0.9 %

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 29

_) Væ≤+<äTe⁄\T: 0.7 %dæ) ãT~›dtº \T: 0.7 % &ç) ô|’e˙ï

21) Ç+&çj·THé - nyÓT]ø£Hé‡ MT<ä Ç°e\ |ü⁄düÔø£+sêdæq <˚es¡T?m) <˚XŸ ≈£îe÷sY _) dü+»jYT #·Áø£e]Ôdæ) ì]« ø±sY dæ+>¥ &ç) ô|’ eTT>∑TZs¡T ø£*dæ

22) ô|ò’Hêì¸j·T Ÿ ôdº_*° &Óe\|tyÓT+Ÿ øöì‡ Ÿ( FSDC)˝À me¬ses¡T ñ+≤s¡T ?m) πø+Á<ä Ä]∆ø£ eT+Á‹_) ]»s¡T« u≤´+≈£î n|òt Ç+&çj·÷ , >∑es¡ïsYdæ) SEBI, PFRDA, IRDA #ÛÓ’’s¡àqT¢&ç) ô|’ n+<äs¡÷

23) b˛s¡TÃ>∑ Ÿ Á|ü<Ûëq eT+Á‹ n+ÀìjÓ÷ ø√kÕÔÁ‘·+Á&ç ù|s¡T nsê¢+&√ ø√kÕÔ. áj·Tq @sêÁwüºeTT ˝À ñ+&˚yês¡T?m) bÕ+&ç#˚] _) >√yêdæ) j·÷Hê+ &ç) e÷ùV≤

24) 2015 - 16˝À uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ mìï $T*j·THéøÏ À Á>±eTT\ ‘˚j·÷≈£î m>∑TeT‹ #˚dæ+~?m) 232.9 _) 119 dæ) 127 &ç) 230

25) 7, ˝Àø˘ ø£fi≤´DY e÷s¡Z, q÷´ &Ûç©¢ me]n~Ûø±s¡ ìyêdü+?m) uÛ≤s¡‘· sêÁwüº|ü‹_) uÛ≤s¡‘· <˚X¯ Á|ü<Ûëq eT+Á‹dæ) Á|ü‹|üø£å bÕØº H˚‘·&ç) düTÁ|”yéT ø√s¡Tº Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T

26) á øÏ+~ yêÏ À¢ @~ ø£¬søº ?m) >√yê: 40 ( πø<äX˝À zÏ+>¥ )_) eTDÏ|üPsY: 60 (¬s+&ÉT <äX¯\˝À zÏ+>¥)dæ) |ü+C≤uŸ: 117 ( πø <äX¯ À zÏ+>¥)&ç) ô|’e˙ï (sêÁcÕº\T: nôd+;¢ kÕúHê\T)

(b˛*+>¥ <äX¯\T)27) 2017˝À 70 MLA d”≥T¢qï ñ‘·ÔsêK+&é À

mìïø£\T ˇπø <äX¯˝À ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. 403MLA d”≥T¢qï ñ‘·Ôs¡ Á|ü<XŸ À mìïø£\T mìï<äX¯\˝À ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T?m) 7 (|òæòÁãe] 7 qT+&ç e÷sYÃ 8, 2017 es¡≈£î)_) 5 dæ) 4 &ç) 3

28) á øÏ+~ yêÏ˝À¢ @~ ø£¬sø˘º? (sêÁcÕº\˝Àmìïø£\ Ks¡TÃ n‘· ~Ûø£+>± m+‘·? $esê ÒM?m) UP : s¡T.28 \ø£å\T_) >√yê: s¡T. 20 \ø£å\Tdæ) mìïø£\ Ks¡TÃ #Ó*¢+|ü⁄ m+‘· <ëÏ‘˚ #Ó≈£îÿ

<ë«sê #Ó*¢+#ê* : s¡T. 20,000/-&ç) ô|’e˙ï (mìï ø£\ ø£$TwüHé Ä<˚XÊ\ Á|üø±s¡+)

29) ¬øHé - u…≤« ]esY *+øÏ+>¥ ÁbÕC…øº $esê ÒM?m) ÁbÕC…øº Ks¡TÃ : s¡T. 10,000 ø√≥T¢_) ø±\Te\ bı&Ée⁄ : 230 øÏ ÀMT≥s¡T¢dæ) eT<Ûä´ Á|ü<˚XŸ˝À 3.5 \ø£å\ ôV≤ø±ºs¡T¢,ñ‘·Ôs¡ Á|ü<˚XŸ˝À ø£s¡Te⁄ ÁbÕ+‘·yÓTÆq ãT+<˚ Ÿ

K+&é À 14,000 ôV≤ø±ºs¡¢ uÛÑ÷$TøÏ kÕ>∑T˙s¡T\_ÛdüTÔ+~.&ç) ô|’e˙ï

30) 1.1.1818 Hê&ÉT »]–q ;Ûe÷ - ø√πs >±yée<ä› »]–q j·TT<ä∆+˝À ( 3e Ä+>√¢ - eTsêsƒêj·TT<ä ∆+˝À) me] ùdq\T |üsê»j·T+bı+<ësTT?m) Ï|ü⁄Œ düT˝≤ÔHé_) |”cÕ« u≤Jsêe⁄ IIdæ) s¡a≤˙‡ \øÏåà u≤jYT&ç) C≤|òüsY cÕ

31) düTÁ|”s ø√s¡Tº 44e Á|ü<Ûëq Hê´j·T eT÷]Ô>±mes¡T u≤<Ûä ‘·\T #˚|ü≤ºs¡T?m) »dæºdt »>∑Bwt dæ+>¥ πøVü≤sY_) »dæºdt D.Y.#·+Á<ä #·÷&édæ) »dæºdt T.S.sƒê≈£LsY&ç) M¬ses¡T ø±s¡T

32) á øÏ+~ yêÏ À¢ @~ >∑T»sê‘Y À ñ+~?m) *Ï Ÿ sêHé ($d”Ôs¡í+: <ë<ë|ü⁄ 7,000

#·<äs¡|ü⁄ øÏ À MT≥s¡T¢)_) yÓ’ Ÿ¶ j·÷dt (n&É$ >±&ç<ä\T) eq´ ÁbÕDÏ

dü+s¡ø£åD πø+Á<ä+ : $d”Ôs¡í+ 4953#·<äs¡|ü⁄ øÏ ÀMT≥s¡T¢.

dæ) ø±\<äT+>±sY q Ÿ düs√esY düs¡düT‡&ç) ô|’e˙ï

33) @ q>∑sêìï ªªπ>Ÿ y˚ n|òt ôdyÓHé dædüºsY‡μμn+≤s¡T?m) >öVü≤‹ (>∑TeVü≤‹) _) wæ À¢+>¥dæ) ø=Væ≤e÷ &ç) á≤q>∑sY

34) 1,080 MW uÛÑÁ<ëÁ~ <∏äs¡à Ÿ ÁbÕC…øº (BTPP)$esê˝ÒM?m) 270 x4=1080 MW (Á|ü‹bÕ~‘·

kÕeTs¡∆ +)_) eTDT>∑÷s¡T˝À ì]àkÕÔs¡Tdæ) u§>∑TZ Ä<Ûë]‘· <∏äs¡à Ÿ |üesY bÕ¢+Ÿ (düuŸ-

ÁøÏÏø£ Ÿ f…ø±ï\J >∑\~). &çôd+ãsY,2017 HêÏøÏ |üP]Ô ø±yê*.

&ç) ô|’e˙ï35) 2017˝À 7 >√ …¶Hé >√¢uŸ nyês¡T¶\T ¬>\TÃ≈£îqï

dæìe÷ @~?m) ªª˝≤˝≤ ˝≤´+&éμμ_) ªªeHé |òüP¢ zesY ~ ≈£î≈£Ldt HÓdtºμμdæ) ªª$T&é HÓ’Ÿ mø‡ Áô|dtμμ&ç) ªªe÷+#ÓdüºsY u…’ ~ d”μμ

36) ªn+‘·]ø£å+μ nH˚ dü+düÿ‘·+ |ü<ä+ qT+&ç @ø£+ô|˙øÏ ù|s¡T ô|≤ºs¡T?m) Ä+ÁÏø˘‡ ø±s=ŒπswüHé *$Tf…&é (Ç~ ÇÁk˛

dü+düú)_) BHEL dæ) ECIL &ç) BDL

37) kÕŸ ø±+ (XÊÏ …’Ÿ ø£eT÷´ìπøwüHé‡)

yê´bÕs¡+˝À >∑\ Á|ü<Ûëq kÂø£s¡ Ò$ ?m) Á≤Hé‡bÕ+&És¡¢qT DTH Áu≤&é ø±dæº+>¥

ø√dü+ n<Ó›øÏ Çe«≥+_) DSNG, &çõ≥ Ÿ XÊÏ …’Ÿ TV q÷´dtqT, e÷s¡T eT÷\ ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç ùdø£]+#·≥+dæ) VSAT eT]j·TT ôd\÷´\sY u≤´ø Vü‰*+>¥&ç) ô|’e˙ï

38) ôV’≤Á<∏ä÷ |ü⁄Ÿ XÊÏ …’Ÿ (HTS) (ñ|üÁ>∑Vü‰\)e\¢ Á|üjÓ÷»q+ @~?m) Ç+≥¬sïŸ düØ«dt\T u≤>± n_Ûe~∆

#Ó+<äT‘êsTT_) Çq÷‡¬sHé‡ ø£+ô|˙\T yÓ]|òæπøwüHé #kÕÔsTTdæ) eékÕj·T+ n_Ûe~∆ #Ó&ÉT‘·T+~&ç) es¡<ä\T ìs√~Û+#· ã&É‘êsTT

39) πø+Á<äbÕ*‘· ÁbÕ+‘·yÓTÆq &Ûç©¢ øÏ q÷‘·q …|òæºHÓ+Ÿ >∑es¡ïsY>± me]ï ìj·T$T#ês¡T ?m) øÏs¡DY uÒ&ç _) nì˝Ÿ u…’C≤˝Ÿdæ) qC≤à ôV≤|ü⁄Ô ≤¢ &ç) eT<äT˝≤ dæHêΩ

40) RBI #·≥º+ 1934˝Àì @ ôdø£åHé Á|üø±s¡+©>∑˝Ÿ f…+&ÉsY ø£¬s˙‡ H√≥¢ #Ó*¢+|ü⁄\≈£îdü+ã+~Û+∫q u≤<Ûä ‘· / Ä_¢π>wüHé ñ+~?m) ôdø£åHé 42 _) ôdø£åHé 26dæ) ôdø£åHé 4 &ç) ôdø£åHé 35

41) USA ôdHÓŸ (eTq <X sê»´ düuÛÑ ≤+Ï~)˝À@ bÕØº yês¡T m+‘· eT+~ ñHêïs¡T?m) ]|ü_¢ø£Hé bÕØº ôdH˚≥s¡T¢ : 52_) &ÓyÓ÷Áø±Ïø˘ bÕØº ôdH˚≥s¡T¢ : 46dæ) Ç+&çô|+&Ó+Ÿ ôdH≥s¡T¢ : 2&ç) ô|’e˙ï (yÓTT‘·Ô+ ùdH≥s¡¢ dü+K´ : 100)

42) 2017˝À Á|üyêd” uÛ≤s¡rj·T düe÷àHé (nyês¡T¶\T)n+<äT≈£îqï~ mes¡T ?m) &Ü: n+ÀìjÓ÷ø√kÕÔ_) ìcÕ <˚XÊjYT _kÕ« Ÿdæ) n]|òü⁄ Ÿ ÇkÕ¢+ &ç) ô|’ n+<äs¡÷

43) u…&Ü øÏ«*Hé (BDQ) eT+<äT @ yê´~Û‘·>∑Z≤ìøÏ yê&É‘ês¡T ?m) TB _) msTT&é‡dæ) ø£\sê &ç) eT Ò]j·÷

44) ªK+<˚]ª $esê ÒM?m) #Û·Á‘·|ü‹ •yêJøÏ sê»´+˝À ø£ ø√≥ Ç~.

Ç~ ˇø£ B$˝À ñ+~._) á ù|s¡T MT<ä »˝≤+‘·sêZ$Tì ‘·j·÷s¡T

#XÊs¡T.dæ) kÕÿsY|”Hé düuŸyÓT¬s’Hé Ç~&ç) ô|’e˙ï

45) ‘·$TfiHê&ÉT q÷‘·q Á|üuÛÑT‘·« Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ùmes¡T?m) sêJyé Xs¡à _) –]C≤ yÓ’<ä Hê<∏äHédæ) Äq+<é Á|üø±wt &ç) S.V.Á|ükÕ<é

46) b˛\es¡+ ÁbÕC…ø˘º ø√dü+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

30 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

»yêãT\T (|òæÁãe] ` 2017)1`&ç2`&ç3`_4`&ç5`&ç6`_7`_8`m9`m

10`m11`&ç12`&ç13`&ç14`_15`m16`m17`&ç18`_

19`m20`&ç21`&ç22`&ç23`_24`m25`_26`&ç27`m28`&ç29`&ç30`_31`m32`&ç33`m34`&ç35`m36`m

37`&ç38`m39`_40`_41`&ç42`&ç43`m44`&ç45`_46`_47`_48`&ç49`&ç50`m51`&ç52`_53`m54`_

55`_56`_57`_58`_59`_60`_61`_62`_63`_64`m65`&ç66`&ç67`_68`&ç69`_70`_

Hêu≤sY¶ <ë«sê m+‘· kıeTTà n+<ä#dæ+~(ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\˝À )m) 1200 _) 1981.54dæ) 1400 &ç) 2000

47) Ç+&çj·THémsTTsY bò sY‡ q÷‘·q N|òt e÷s¡ Ÿmes¡T?m) ≤+ yÓuŸ uÀyÓHé_) _¬πs+<äsY dæ+>¥ <ÛäH√yêdæ) |òæ*|t π>yéT&ç) düsY m&É«sY¶ *jÓ÷HêsY¶ m*¢+>¥ ≥Hé

48) uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ ã\+ eT÷&ÉT D\ MT<äñ+<ä+≤s¡T ? n$ @$ ?m) &˚yÓ÷Á>∑|ò” ( »HêuÛ≤)_) &ÓyÓ÷Áø£d” (Á|üC≤kÕ«eT´+)dæ) &çe÷+&é (mø£Hê$Tø˘‡˝À yê&˚ |ü<ä+)&ç) ô|’e˙ï

49) 2017 yÓ’Áu…+Ÿ >∑T»sê‘Y düe÷yXÊìøÏ e∫Ãq$<˚o Á|üeTTKT\T mes¡T?m) ø°Hê´ n<Ûä ≈£åî&ÉT : VüQs¡T ø°H˚ ≥º_) s¡Tyê+&Ü n<Ûä ≈£åî&ÉT : bÕ Ÿ ø£>±y˚Tdæ) ôd]“j·÷ Á|ü<Ûëì : n Òø±‡+&ÉsY ePdæø˘&ç) ô|’ n+<äs¡÷

50) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ jÓTTø£ÿ ÄÁ|òæø± bÕ\dæ, ÄÁ|òæø£Héj·T÷ìj·THé Á|üyÓ÷Ÿ #ùd <ìøÏ nqT≈£L\+>±ñ+~?m) mC…+&Ü 2063_) UN dü+düÿs¡D\Tdæ) yê‘êes¡D e÷s¡TŒ Ç+≥πsïwüq Ÿ

k˛˝≤sY n\j·THé‡&ç) øö+≥sY f…Ás¡]»+

51) ádtº ÄÁ|òæø± ø£eT÷´ì° (EAC)˝À >∑\ <XÊ Ò$?m) ¬øHê´_) ≤+C≤ìj·÷, ñ>±+&Ü, s¡Tyê+&Üdæ) ãTs¡T+&û kÂ‘Y dü÷&ÜHé&ç) ô|’e˙ï

52) q÷´ &Ûç©¢˝À >∑\ sêh|ü‹ uÛÑeq+ ñqïÁbÕ+‘êìï 1910 dü+e‘·‡s¡ ÁbÕ+‘·+˝À@eTì |æ*#˚yês¡T ?m) ãø£‡sY _) ¬s’dæHê Á>±eT+dæ) ø±[|òü÷Ÿ &ç) uÛÑÁ<äø˘

53) ICC ÁøÏ¬ø≥sY n|òt ~ Çj·TsY ~ u…dtºÁøÏ¬ø≥sY n|òt ~ Çj·TsY nyês¡T¶ ÇÏe\me]øÏ Ç#êÃs¡T ?m) R. n•«Hé _) $sêŸ ø√Væ≤¢dæ) M.S. <Û√ì &ç) dü∫Hé f…+&É÷\ÿsY

54) 100 uÀ*yêsY _ Ÿ‡ (ø£¬s˙‡ H√Ÿ‡) ì ÇÏe\&çe÷ìf…ÆCÒwüHé #˚dæq <˚X¯+ @~ ?m) kÂ‘Y ÄÁ|òæø± _) yÓHÓE˝≤dæ) õ+u≤uÒ« &ç) Áu…õ˝Ÿ

55) 2016 $Tdt es¡ Ÿ¶>± me]ï m+|æø£ #˚XÊs¡T?

m) ◊X¯«s¡ sêjYT _) ùdº bòÕì &Ó Ÿ yê Ò¢dæ) y˚T>±Hé j·T+>¥ &ç) s√©ÁHê‡ºdt

56) UN uÛÑÁ<ä‘ê eT+&É* (ôd≈£L´]° øöì‡ Ÿ) @<˚X¯+˝À ø±\TŒ\ $s¡eTDqT >∑T]Ô+∫+~?m) dü÷&ÜHé _) dæ]j·÷dæ) Çsêø˘ &ç) n©®]j·÷

57) n Ÿ - _s¡÷ì, |ü]¸j·÷ kÕÿ\sY >∑DÏ‘·XÊÁdüÔ y˚‘·Ô, uÛÑ÷ >√fi¯+ #·T≥÷º ø=\‘·ì ø£≤dtsêCŸ eT+~s¡+ qT+&ç ø=*#ê&É≥. áeT+~s¡+ mø£ÿ&É ñ+~?m) Ä|òüÈìkÕÔHé _) bÕøÏkÕÔHédæ) ‘·õøÏkÕÔHé &ç) øÏ]ZkÕÔHé

58) @ sêÁwüº m\ø£åHé ø£$TwüHé, m …ø√ºs¡ Ÿ s√˝Ÿ‡(z≥s¡¢ C≤_‘ê) Væ≤+B, Ç+ ¢wt, ñs¡÷›uÛ≤wü À¢ Á|ü#·T]k Ô+~?m) ‘·$TfiHê&ÉT _) ñ‘·Ôs¡ Á|ü<XŸdæ) πøs¡fi¯ &ç) ø£sêí≥ø£

59) @Á|æ Ÿ,1917˝À eTVü‰‘êà>±+BÛ mø£ÿ&É≈£î yÓ[¢ù|<ä ¬s’‘·T\ düeTdü´\T ‘Ó\TdüT≈£îì, yê]øÏ‘√&ÉT>± ñ+&ç, ñ<ä eT+ yÓTT<ä\T ô|≤ºs¡T?m) u≤s√¶© _) #·+bÕs¡DY, ;Vü‰sYdæ) düãs¡à‹ &ç) yêsê∆

60) Vü≤À|t ◊˝≤+&é (B$) mø£ÿ&É ñ+~?m) n+&Ée÷Hé ìø√u≤sY_) ø=]+>± yÓ’ Ÿ¶ …’|òt XÊ+≈£Lº e] (ø±øÏHê&É)dæ) \ø£åB«|t &ç) &Éj·TT´ &ÜeTHé

61) ø£Hé |òüP´dæj·Tdt nH˚ s¡Twæ (Áø°düTÔ|üPs¡«+ 551- 479) @ <XdüTú&ÉT ?m) »bÕHé _) #Ó’Hêdæ) <äøÏåD ø=]j·÷ &ç) ñ‘·Ôs¡ ø=]j·÷

62) &çôd+ãsY, 2016˝À uÛ≤s¡‘· <X yêDÏ»´ À≥T(ÁfÒ&é &Ó|òædæŸ) Ç+‘·≈£î ‘·–Z+~ ?m) 23.88 _) 10.36dæ) 34.25 &ç) 7.6

63) Áô|dæ&Óì¸ j·T˝Ÿ yÓT&É Ÿ n|òt Á|ò”&ÉyéTqT Ç°e\USA À me]øÏ#êÃs¡T?m) _ Ÿ øÏ¢+≥Hé_) CÀ _&ÓHé, yÓ’dt - Áô|dæ&Ó+Ÿdæ) ãsêø˘ ˇu≤e÷ &ç) ]#·sY¶ ìø£‡Hé

64) uÛÑø£Ô sêeT<ëdüT *|òtº Ç]π>wüHé ÁbÕC…øº mø£ÿ&ÉedüTÔqï~?m) bÕ ÒsY ]»sê«j·TsY, mÁs¡>∑&É¶ ‘·+&Ü,

≈£LdüTeT+∫ eT+&É\+, KeTà+ õ˝≤¢_) Hê>±s¡T®q kÕ>∑sYdæ) m\¢+|ü*¢ &ç) ø£Ø+ q>∑sY

65) &çõ <ÛäHé yTfi≤ ñ|üjÓ÷>∑+@$TÏ? $esê ÒM?m) »Hê˝À¢ &çõ≥ Ÿ ô|ò’Hêì¸j·T Ÿ *≥s¡d”

Á|ü#ês¡+ #˚j·T≥+._) &çõ≥˝Ÿ Á≤Hê‡ ø£åHé‡ n+<ä]øÏ

‘Ó*j·T#j·T≥+

dæ) ª\ø°ÿÁ>±Vü≤øμ jÓ÷»q $CÒ‘·\≈£îãVüQeT‘·T\T n+~+#·≥+

&ç) ô|’e˙ï66) |ü_¢ø˘ nøö+Ÿ‡ ø£$TÏ #Ó’s¡àHé mes¡T?

$esê˝ÒM?m) KV <∏ëeTdt(#Ó’s¡àHé)_) n‘· ~Ûø£+>± 22 eT+~ düuÛÑT´\T ñ+≤s¡Tdæ) CAG düeT]Œ+∫q nøö+Ÿ‡ ìy~ø£\qT

n<Ûä j·Tq+ #düTÔ+~.&ç) ô|’e˙ï

67) Ø j·T÷ìj·THé ◊˝≤+&é mø£ÿ&É ñ+~ ?m) |üdæ|òæø˘ eTVü‰ düeTTÁ<ä+_) Ç+&çj·THé zwüHédæ) nπs_j·÷ düeTTÁ<ä+&ç) ã+>±fi≤U≤‘·+

68) á øÏ+~ yêÏ À¢ @~ ø£¬søº?m) PIO : |üs¡‡Hé‡ n|òt Ç+&çj·THé Ä]»Hé_) OCI : zeØ‡dt dæÏC…Hé n|òt Ç+&çj·÷dæ) FTA : bòÕ¬sHé ≥÷]dtº m¬s’e Ÿ‡&ç) ô|’e˙ï

69) uÛ≤s¡rj·T ]»s¡T« u≤´+≈£î H√Ÿ eTTÁ<äDÁô|’y≥T *$Tf…&é (BRBNMPL), ñqïdü À“ì@ sêÁwüºeTT˝À ñ+~?m) ø£sêí≥ø£_) |ü•ÃeT y˚T~ì |üPsY , |ü•ÃeT u…+>± Ÿdæ) eTVü‰sêÁwüº &ç) eT<Ûä Á|ü<XŸ

70) $s¡fiŸ V. Ä#ês¡ , RBI˝À @ |ü<ä$˝À ÇÏe\#˚sês¡T?m) N|òt møÏ®≈£î´Ïyé Ä|ò”düsY_) &ç|üP´° >∑es¡ïsYdæ) &Ó’¬sø£ºsY &ç) yÓ’dt Áô|dæ&Ó+Ÿ

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 31

|üqTï m>∑y‘·<ës¡T\ô|’ ñ|üÁ>∑Vü≤ y≥:

u…+>∑Tfi¯Ss¡T eTVü‰q>∑s¡bÕ\ø£dü+düúu Û ≤s ¡rj·T n+‘·]ø £ å| ü]XÀ<Û äq d ü+dü úd üV ü≤ø±s¡+‘√ ñ|üÁ> ∑V ü≤ nqTdü+<ÛëqÄdæÔ|üqTï düe÷#ês¡ eédüú (GEOSPATIALENABLED PROPERTY TAXINFORMATION SYSTEM-GEPTIS)H=ø£<ëìì n_Ûe~∆ #˚dæ+~. >∑‘· ø=ìïdü+e‘·‡sê\T>± eTq+ m+‘· |üqTïqTÁ|üu Û Ñ T‘ê«ìøÏ #Ó* ¢+∫+B, ˝Ò<ë eTqbıs¡T>∑Tyês¡T m+‘·y˚Ts¡ |üqTï #Ó*¢+|ü⁄˝ÀÁ|üuÛÑT‘·« ìã+<Ûäq\qT bÕÏ+#ês¡T. e+Ï$esê\qT ‘Ó\TdüTø√e#·TÃ. á kÂø£s¡´+‘ · «s ¡˝ÀH ˚ u …+> ∑ Tfi ¯Ss ¡ T yêd ü T\≈ £ în+<äTu≤≥T˝ÀìøÏ sêqTqï~. >∑T]Ô+∫q ÄdæÔÄ≈£î|ü#·Ã s¡+>∑T˝À ñ+fÒ, dü<äs¡T dü«+‘·<ës¡T2009-10 qT+&ç |üqTï\qT |üP]Ô>±#Ó*¢+∫q≥T¢. ˝Ò‘·>∑T˝≤_ s¡+>∑T˝À ñ+fÒ,ø£˙dü+ ˇø£ dü+e‘·‡s¡yÓTÆHê u≤ø° ñqï≥T¢.eTT<äTs¡T >∑T˝≤; s¡+>∑T˝À ñ+fÒ, #ê˝≤dü+e‘·‡sê\T |üqTï #Ó*¢+#·q≥T¢. bÂs¡T\T‘·eT Ç+Ï eT+∫˙Ï ø£HÓø£åHé ø√dü+>±˙,eTπs Ç‘·s¡ nedüs¡+ø√dü+ s√&ÉT¶ ‘·yê«*‡eùdÔ,˝Ò<ë me¬s’Hê eTs¡DÏùdÔ n+‘·´ÁøÏj·T\≈£î$<äT´‘Y <äVü≤qyêÏø£qT ãTø #düTø√yê\Hêï,Ç≥Te+Ï Ç‘·s¡ bÂs¡ùde\≈£î á GEPTIS<ë«sê Á|üuÛÑT‘·« nqTeT‹ bı+<äe#·TÃ.

kÕ+πø‹ø£‘ê e´düq+:düe÷#ês¡ kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„qeTT

n_Ûe~∆#Ó+~q H˚Ï ø±\+˝À #·s¡yêDÏ,n+‘·sê®\+ e+Ï n+XÊ\≈£î #ê˝≤eT+~

u≤ìdü\e⁄‘·THêïs¡T. n‘·´~Ûø£ düeTj·T+yêÏ‘√ >∑&É|ü&É+˝À e´düq|üs¡T\e⁄‘·THêïs¡T.Bì‘√ $\TyÓ’q düeTj·T+ e<Ûëø±e&Éy˚Tø±ø £ , X ¯Øs ¡ ø £< ä*ø £\T ˝ Òø £ Á| ü»\TnHês√>±´\ bÕ\ã&ÉT‘·THêïs¡T. á nedüúqT

Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£ |ü<äC≤\+˝À DigitalBurnout n+≤s¡T. á Digital Burnoute\¢, ìs¡+‘·s¡ ndüÔe´düÔ‘· (n+fÒ @ |üìMT<ë<äwæº πø+ÁBø£]+#·˝Òì $düT>∑T), ‘·≈£îÿeñ‘êŒ<äø£‘·, uÛ≤yê\qT ìj·T+Á‹+#· ˝Òø£b˛e&É+ e+Ï \ø£åD≤\T bı&Édü÷|ü⁄‘êsTT.j·T<ës¡∆Á|ü|ü+#êìø°, ø±\Œìø£ Á|ü|ü+#êìø°eT<Ûä qT+&˚ e´‘ê´kÕìï >∑T]Ô+#· Òø£b˛‘ês¡T.s√E˝À πøe\+ ø=~›ùdù|, n+‘·sê®\+˝À|üì#˚j·T&É+, πøkÕ] nH˚ø£|üqT\qT #˚ùdeT©º ≤dæÿ+>¥ n\yê≥TqT e÷s¡TÃø√e&É+,≈£î≥T+ã düuÛÑT´\T, eTTK´+>± |æ\¢\, ù|òdtãTø ˘ e+ Ï n+‘ ·sê ®\ e÷< Û ä é÷\$ìjÓ÷>±ìï ìj·T+Á‹+≥&É+, ø£+|üP´≥sYeTT+<äTø±≈£î+&Ü, Äs¡Tãj·T≥ m≈£îÿeø±s¡´ø £˝≤bÕ\T #˚ ùd$<Û ä+>± |æ\¢\≈£în\yê≥T #˚j·T&É+ e+Ï$ á e´düHêìøÏ|ü]cÕÿsê\T.

q>∑<äT s¡Væ≤‘· |ü<Ûäø£+, ªª;Û+μμ:

q>∑<äT s¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ø√dü+Ç|üŒ≥πø nH˚ø£ |ü<Ûäø±\T, e÷sêZ\T Á|ü»\≈£în+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e#êÃsTT. BhaaratInterface for Money, BHIM >± |æ*#˚ á

Á|üuÛÑT‘·« n|æ¢πøwüHé, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+yê]UPI‘√ nqTdü+<Ûëì+#·ã&ç ñ+≥T+~.Ç|üŒÏπø n+<äTu≤≥T˝ÀqTqï nìï n|æ¢πøwüq¢ø£Hêï, Bìì $ìjÓ÷–+#·&É+ n‹ düT\uÛÑ+.m≥Te+Ï <äs¡U≤düTÔ\T ì+|ü&É+, ˝Ò<ëø=‘·ÔU≤‘ê\qT #˚]Ãq ‘·sê«‘· 24 >∑+≥\Ty˚∫ ñ+&É≥+ e+Ï »+s¡a≤≤˝ÒMT Bì˝Àñ+&Ée⁄. ˇø£kÕ] eTq u≤´+≈£î U≤‘ê≈£înqTdü+<Ûëq+ #˚dæq ‘·sê«‘·, Ç‘·s¡ u≤´+≈£îU≤‘ê\˝À & ÉãT“\T y ˚j · T& É+, yê]nqTeT‹‘√ &ÉãT“\T rj·T&É+ Çø£ ∫Ï¬ø˝À|üì. eTT+<äT>± á n|æ¢πøwüHé πøe\+ ◊-bò qT¢, kÕàsYº bò q¢≈£îe÷Á‘·y˚T n+<äTu≤≥T˝Àñqï~. Ä<ÛësY HÓ+ãsY düVü‰j·T+‘√ #˚ùd#Ó*¢+|ü⁄\qT ≈£L&É á n|æ¢πøwüHé <ë«sê#j·Te#·TÃ. y*eTTÁ<ä <ë«sê≈£L&É #Ó*¢+|ü⁄\T#˚j·Te#·TÃ. ˇø£kÕ] s¡÷. 20,000/-\es¡≈£L ˝≤yê<˚M\T »s¡|üe#·TÃ.

&≤ ôd≈£L´]° øöì‡ Ÿ Ä|òt Ç+&çj·÷:

<˚X ¯+˝À bÕ]ÁXÊ$Tø £ & ˚≤uÛÑÁ<ä‘·ø√dü+ &˚≤ ôd≈£L´]° øöì‡˝Ÿ Ä|òtÇ+&çj·÷ DSCIqT HêkÕÿyéT ÁbÕs¡+_Û+∫+~.n‘·´+‘· uÛ Ñ Á<ä‘·‘√ ≈£L&çq n+‘·sê®\˝≤yê<˚M\≈£î á dü+düú ‘·q düuÛÑT´\≈£îVü‰MTìdüT Ô+~. C≤rj·T Á|üuÛ ÑT‘ê«\T,bÕ]ÁXÊ$Tø£ dü+düú\T, ◊.Ï. dü+düú\‘√ düVü‰,bÕ]ÁXÊ$Tø£, yê´bÕs¡, yêDÏ»´ ìj·T+Á‘·D≤dü+|òü÷\T, yêDÏ»´ dü+|òü÷\T yÓTT<ä˝…’qdü+düú\˙ï Bì˝À düuÛÑT´\T>± ñ+≤sTT. áuÛÑÁ<ä‘ê#·s¡´\qT uÛ Ñ$wü´‘·T Ô˝À eT]+‘·yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq •ø£åD,n<Ûä´j·Tq+, Á|üe÷D|üÁ‘ê\ C≤Ø e+Ï

<äs¡ŒD+

32 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

ø±s¡´Áø£e÷\qT ìs¡«Væ≤düTÔ+≥T+~. ñqï‘·Á|üe÷D≤\‘√ ø±s¡´Áø£e÷\qT ìs¡«Væ≤+#˚dü+düú\≈£î nyês¡T¶\qT n+<äCÒdüTÔ+≥T+~.

&çõ <ÛäHé-yê´bÕsY jÓ÷»q:

&çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\ Áb˛‘ê‡Vü‰ìøÏe´≈£îÔ\≈£î Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\qT Á|üø£Ï+∫qfÒ¢,yê´bÕs¡T\≈£î ≈£L&É, ˇø£ ªª&çõ yê´bÕsYjÓ÷»qμμ |ü<∏ äø±ìï πø+Á<ä Á|üuÛ Ñ T‘ ·«+ÁbÕs¡+_Û+∫+~. &çõ≥˝Ÿ ˝≤yê<˚M\Tn~Ûø £+>± »]| æqyês ¡ T á b˛ °˝ÀbÕ˝§Zqe#·TÃ. @Á|æ˝Ÿ 14, 2017 es¡≈£îÁ|ü‹yês¡+, Ä‘·s¡Tyê‘· ˇø£ yÓT>± Á&ÜqTrkÕÔs ¡T. <˚X ¯yê´|ü Ô+>± yÓTT‘· Ô+ 100q>∑sê\˝À á Á&Ü\qT rkÕÔs¡T. Á&Ü\‘√bÕ≥T>± Á| ü»\˝À ne>±V ü ≤qqTô|+bı+~+#·&ÜìøÏ & çõ y˚Tfi≤\qT≈£L&É ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. C≤rj·T #Ó*¢+|ü⁄\d ü+d ü ∆ (NATIONAL PAYMENTSCORPORATION OF INDIA - NPCI)ìs¡«Væ≤+# á ø±s¡ Áø£eT+˝À s¡÷ù| ø±s¡T¶\T,USSD, UPI eT]j·TT, AEPS \ <ë«sê˝≤yê<˚M\T ìs¡«Væ≤+∫q yês¡T Bì˝ÀbÕ˝§ Zqe#·TÃ. @Á|æ˝Ÿ 14, 2017qìs¡«Væ≤+# yÓT>± Á&Ü˝À ø£ ø√Ï, 50 \ø£å\T,25 \ø£ å\ s¡÷bÕj·T\ ãVüQeT‘·T\Te´≈£îÔ\≈£î, es¡Tdü>± s¡÷. 50 \ø£å\T, 25\ø£å\T, ◊<äT \ø£å\s¡÷bÕj·T\ ãVüQeT‘·T\Tyê´bÕs¡T\≈£î ñ+≤j·Tì ˙‹ ÄjÓ÷>¥eTTK´ø±s¡ ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±] n$T‘êuŸ ø±+‘Y‘Ó*j·T#XÊs¡T.

ø±]à≈£î\≈£î q>∑<äTs¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄\T:Çø£ ô| ’ < ˚X ¯+˝Àì ø±]à≈ £ î\≈ £ î

y˚‘·Hê\T, Ç‘·s¡ #Ó*¢+|ü⁄\qT &çõ≥˝Ÿs¡÷|ü+˝ÀH˚ #Ó*¢+#ê\ì ìπs›•dü÷Ô, Á|üuÛÑT‘·«+ñ‘· Ôs ¡T«\qT C≤Ø#˚dæ+~. Á|üuÛ ÑT‘·«+

ìs¡ ísTT+∫q ø£˙düy˚‘·Hê\T K∫Ã‘·+>±

@y˚Ts¡≈£î neT\e⁄‘·THêïjÓ÷ |ü]o*+#·&É+Bìe\¢ kÕ<Ûä´|ü&ÉT‘·T+~. Ç+‘·es¡≈£î s¡÷.18,000/-\ ø £Hêï ‘ ·≈ £ î ÿe y ˚‘ ·q+bı+<äT‘·Tqïyê]øÏ ≈£L&É á ìã+<Û äqe]ÔdüTÔ+~. á y˚Ts¡≈£î ø£˙düy˚‘·Hê\#·≥º+ôdø£åHé 6qT düe]+#·qTHêïs¡T. »q<ÛäqjÓ÷»q |ü<Ûäø£+<ë«sê á #Ó*¢+|ü⁄\T eT]+‘·düT\uÛÑ‘·s¡+ ne⁄‘êsTT.

&çõ≥ Ÿ Ç+&çj·÷ >∑&ÉTe⁄ e÷]Ã 17:

&çõ≥˝Ÿ Ç+&çj·÷ ø±s¡ Áø£eT+ ÁøÏ+<äneT\e⁄‘·Tqï$$<Ûä |ü<Û äø±\≈£î πø+Á<ä+e÷]Ã HÓ\qT >∑&ÉTe⁄>± Á|üø£Ï+∫+~.<˚X ¯yê´|ü Ô+>± Á|ü»\qT q>∑<äTs ¡V æ≤‘·˝≤yê<˚M\≈£î eT[fl+#·&ÜìøÏ ñ<˚›•+∫q$á ø±s¡ Áø£e÷\T. á \øå±´ìøÏ eT<ä›‘·T>±&çõùdeø˘ ø±s¡´ Áø £e÷ìï e÷]ÃHêÏø ÏÁ|üuÛÑT‘·«+ ÁbÕs¡+_Û+#·qTqï~. n<˚$<Ûä+>±ãVüQfi¯ \ø£åý˚~ø£ ªªñeT+>¥μμ (UnifiedMobile Application for New AgeGovernance) ≈£L&É e÷]ÃHêÏøÏ Á|ü»\≈£în+<äTu≤≥T˝ÀøÏ edüTÔ+~.

Çø£ô|’ ªá-u≤´ …Ÿμ $<Ûëq+:

øÏ¢wüº ÁbÕ+‘ê\˝À $<ÛäT\T ìs¡«Væ≤düTÔqïôd’ìø£ k˛<äs¡T\ø√dü+ m\ø£åHé ø£MTwüHé, ªá-u≤´˝…Ÿμ $<ÛëHêìï ÁbÕs¡+_Û+∫+~. áy˚Ts¡≈ £î πø+Á<ä mìïø£\dü+|ò üT+ #˚dæqdü÷#·qqT, πø+Á<ä Hê´j·T eT+Á‹‘·«XÊKÄyÓ÷~+∫+~. Á|üdüT Ô‘·+ »s¡T>∑T‘·Tqïñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ XÊdüqdüuÛ Ñ mìïø£\˝À, á$<ÛëHêìï, Á|üjÓ÷>±‘·àø £+>± neT\T#˚düT ÔHêïs¡T. mìïø£\ dü+|ò üT+, s¡ø £ åDeT+Á‹‘·«XÊKyê] düVü≤ø±s¡+‘√ áy˚Ts¡≈£î,z≥s ¡ ¢C≤_‘êqT s ¡÷bı+~d ü T Ôqï~.n+‘˚ø±<äT, Çø£ô|’ z≥s¡¢ qyÓ÷<äT ≈£L&Éù|òdtãTø˘ <ë«sê »s¡T>∑qTqï~. Á|üdüTÔ‘·+nôd+;¢ mìïø£\T »s¡T>∑qTqï ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ,>√yê, ñ‘·ÔsêK+&é, eTDÏ|üPsY, |ü+C≤uŸ\˝Àá $<Ûëq+ neT\e⁄‘·Tqï~. ‘·«s¡˝ÀkÕe÷õø£e÷<Ûä e÷\˝À, z≥s¡¢ ùde b˛s¡º Ÿ≈£L&É ÁbÕs¡+uÛÑ+ø±qTqï~.

>∑qT\ô|’ ñ|üÁ>∑Vü≤ ì|òü÷:

nÁø£eT+>± >∑qT\T ‘·y˚«yê]ô|’ ñ|üÁ>∑Vü≤+ <ë«sê ì|òü÷ yÓTT<ä˝…’+~. πø+Á<ä>∑qT\ eT+Á‹‘·«XÊK Ç+<äTø√dü+, MiningSurveillance System (MSS) $<ÛëHêìïÁbÕs¡+_Û+∫+~. <˚X¯+˝À|ü˝Òø±ø£, #·T≥Tº|üø£ÿ\≈£L&É á ì|òü÷ ñ+≥T+~. >∑qT\˝À| üì# ˚ ùd ø±]à≈ £ î\ u Û Ñ Á< ä‘ ·ø√d ü+ áø±s¡´Áø£e÷ìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Á|üdüTÔ‘·+‘·e«ø£+ »s¡T>∑T‘·Tqï >∑qT\ #·T≥Tº|üø£ÿ\ 500MT≥s¡¢ |ü]~Û À Á|ü‹ n+>∑Tfi≤˙ï, á $<Ûëq+XÀ~ÛdüTÔ+~. Á|üdüTÔ‘·+ <˚X¯+˝À 3,843 uÛ≤Ø>∑qT\ ‘·e«ø±\≈£î nqTeT‹ ñqï~.

ø±s¡T¶yê&É+&ç

ø±düT\Tbı+<ä+&ç

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 33

mìïø£\˝À $»j·T+ kÕ~Û+#˚+<äT≈£îsê»ø°j·T bÕØº\T #ê˝≤ ô|<ä › m‘·T Ôq&ÉãT“qT Ks¡TÃ #˚kÕÔsTT. Ç<˚$T ø=‘· Ô$wüj·T+ ø±<äT. #ê˝≤ ø±\+>± Ç<˚ |ü]dæú‹ñ+~. ø=+#Ó+ $»„‘·‘√ n˝À∫ùdÔ, b˛*+>¥eTT+<äT s√E sêÁ‹ nuÛÑ´s¡T∆\T z≥s¡¢≈£î|ü+#˚ &ÉãT“, ‘ê–+#˚ eT<äý˚T Á|üC≤Á| ü‹ì<Û ä T\ ¬>\T| ü ⁄qT ìs ¡ ísTTk˛ Ô+~nqe#·TÃ. mH√ï @fi¯ó¢>± ùd«#êÃ¤j·TT‘·mìïø£\qT sê»ø°j·T bÕØº\T ‘êeTTb π>dæq &ÉãT“\ eT÷≥˝À¢ y˚dæ ≈£îfÒºXÊsTT,Ç+<äT≈£î >∑Ïº Ä<Ûësê\T nH˚ø£+ ñHêïsTT.nk˛dæj˚TwüHé n|ò t &ÓyÓ÷Áø±Ïø˘ ¬s’Ÿ‡(ADR) $X‚ ¢w üD Á| üø±s ¡+ 2011˝À‘·$Tfi¯Hê&ÉT, |ü•ÃeT u…+>±˝Ÿ, πøs¡fi¯,|ü⁄<äT#˚Ã], nkÕ‡+ sêÅcÕº\ XÊdüq düuÛÑ\≈£î»]–q mìïø£ À¢ b˛° #˚dæq nuÛÑ s¡T∆\˝À576 eT+~ (n+fÒ yÓTT‘· Ô+ 3,547eTs~˝À 16 XÊ‘·+) ø√°X ¯«s ¡ T\T.nsTTHê, n+<äT˝À 50 XÊ‘·+ eT+~Ä<ëj·T |üqTï ]≥sYï‡ <ëK\T #˚j·T Ò<äT.á ◊<äT sê ÁcÕ º\˝ÀH ˚ ø±< ä T Ç‘ ·s ¡sêÁcÕº\˝Àq÷ |ü]dæú‹ Ç+<äT≈£î _Ûqï+>±@MT ˝Ò<äT. mìïø£\˝À HêÏq n$˙‹$‘· Ôq+ |ü]bÕ\q˝À eTVü‰eø £ å+>±

mdt. yÓ’. KTπswæ, πø+Á<ä mìïø£\ dü+|òüT+ e÷J Á|ü<ÛëHê~Ûø±], q÷´ &Ûç©¢.E-mail: [email protected]

ùd«#êÃ¤¤j·TT‘· mìïø£\Tmìïø£\ e´j·T |ü]$T‹

mìïø£ À¢ q\¢<Ûäq+ Á|üuÛ≤yêìøÏ ø£fiËfl+ - ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT›

mìïø£ À¢ nuÛÑ s¡T∆\T #ùd Ks¡TÃ\≈£î|ü]$T‹ $~Û+#·&É+ »]–+~.nsTT‘ ∫Á‘·+>± e´j·T|ü]$T‹nuÛÑ s¡T∆\πø >±˙, sê»ø°j·T

bÕØº\≈£î Ò<äT. Ç<=ø£ ∫Á‘·yÓTÆq|ü]dæú‹. n+‘ ø±<äT Ç˝≤ bÕØº\≈£îe´j·T|ü]$T‹ Òø£ b˛e&É+ e\qnuÛÑ s¡T∆\≈£î $~Û+∫q |ü]$T‹øÏ

ns¡∆yT Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. Ç|ü&ÉTô|<ä›H√≥¢ô|’ Á|ü<ÛëqeT+Á‹ rdüT≈£îqï

ìs¡íj·T+ dü¬s’q düeTj·T+˝ÀrdüT≈£îqïdü¬s’q ìs¡íj·T+.

mìïø£\˝À Ks¡TÃ #ùd+<äT≈£îô|<ä›H√≥¢ ø£≥º\T ø£Ïºq sê»ø°j·TbÕØº\T, nuÛÑ s¡T∆\T Ç|üŒ&ÉT @$T

#j·÷˝À, ‘Ó*j·Tø£ ‘·\\T|ü≥Tº≈£î+≥THêïs¡T.

m~–+~. mìïø£\ Á|ü#ês¡+˝À \ø£å\Tø√≥T¢ Ks¡TÃ ô|Ïºq nuÛÑ´s¡T∆\T, sê»ø°j·TbÕØº\T n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ãq ‘·sê«‘·edü÷fi¯flqT ñ<äéT+>± kÕ–düT ÔHêïs¡T.Çø£ÿ&˚, sê»ø°j·T - n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>±\eT<Ûä n|ü$Á‘· dü+ã+<Ûä+ @s¡Œ&ÉT‘·Tqï~.Ç˝≤ | ü]bÕ\q˝Àì ¬s+& É T Á| ü< Û ëqn+>±\T ˇø£<ëì‘√ ˇø£Ï nÁø£eT+>±#˚‘·T\T ø£*|æq|ü⁄Œ&ÉT, n$˙‹ n≥÷,Ç≥÷ n&É¶+>±, ì\Te⁄>±, nwüº ~≈£îÿ\≈£Lyê´|æk Ô+~. nìïs¡+>±\˝ÀøÏ $düÔ]k Ô+~.b˛©düT ø±ìùdºãT˝Ÿ, |ü≤«Øì Ç<˚$T≥ìn&ç–‘˚, ªªñ|üsY ‘·ø˘ <˚Hêμμ (ô|’ es¡≈£îÇyê«*) nqï |ü& çø £≥T º d üe÷<Ûëq+ek Ô+~.

n˝≤>∑ì sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\Tdü+‘√wü+>± mìïø£\˝À ô|<ä› m‘·TÔq &ÉãT“Ks ¡ T Ã # ˚d ü T ÔHê ïs ¡ì nqTø√e\d æqnedüs¡eT÷ Ò<äT. yêfi¯ófl ≈£î&Ü Ä+<√fi¯qe´ø£Ô |üs¡TdüTÔHêïs¡T. nsTT‘˚, á düeTdü´≈£î|ü]cÕÿs¡+ ø£qT>=H˚ ~X¯>± #·s¡Ã\T, #·s¡ \T˝À|æ+#·&É+‘√ yê] Ä+<√fi¯q e÷≥\πø|ü]$T‘·+ ne⁄‘√+~. á $wüj·T+ô|’bÕs¡¢yÓT+Ÿ˝À #·s¡Ã »]–+~. ø£$T°\Ty˚XÊs¡T. ìy˚~ø£\T e#êÃsTT. düeTdü´≈£î

$•wüº yê´dü+

34 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

@¬ø’ø£ |ü]cÕÿs¡+(ùdºŸ |òü+&ç+>¥) Á|üuÛÑT‘·«y˚Tmìïø£\≈£î ì<ÛäT\qT düeT≈£Ls¡Ã&É+ nH˚ìs ¡ íj ·÷ìø Ï e#êÃs ¡ T . á ø £$T °\ìï+Ï˝ÀøÏ 1999˝À Ç+Á<äõ‘Y >∑TbÕÔkÕs¡<Û ä´+˝À @s¡Œ&çq ø£$T° n‘·´+‘·Á|ü<ÛëqyÓTÆq~. á ø£$T° ˝À eTH√àVü≤Hédæ+>¥, k˛eTHê<∏é #·≥Ø® ˝≤+Ï ñ<ä›+&ÉT\TdüuÛÑT´\T>± ñHêïs¡T. á ø£$TÏ mìïø£\ì< Û ä T\qT bÕø Ï åø £+>± Á| üu Û Ñ T‘ · «+düeT≈£LsêÃ\ì dü÷∫+∫+~. n+<äT≈£L zwüs¡‘·T $~Û+∫+~. sê»ø°j·T bÕØº\˝Àì»yÓTÆq n+‘·s¡Z‘· Á|üC≤kÕ«eT´+ ñqï|ü⁄Œ&˚Ä bÕØº\≈£î e÷Á‘·y˚T Á|üuÛÑT‘·«+ bÕøÏåø£+>±mìïø £\ ì< Û ä T\qT d üeT≈ £LsêÃ\ìù|s= ÿ+~. nsTT‘ ˚ , á d ü÷# ·qqT|ü]o*+#˚+<äT≈ £ î sê»ø°j·T bÕØ º\TeTT+<äT≈£î sê Ò<äT.

mìïø £\≈£î eTT+<äT sê»ø°j·TbÕØº\T, nuÛ Ñ´s¡T ∆\T z≥s¡ ¢≈£î &ÉãT“qTms¡y˚j·T&É+ |ü≥¢ uÛ≤s¡‘· mìïø£\ dü+|òüT+rÁe+>± Ä+<√fi¯q #Ó+<äT‘√+~. πø+Á<ämìïø £\ d ü+| ò ü T+ Á| ü< Û ëHê~ Ûø±]>±u≤<Ûä´‘·\T #˚|üÏºq ‘·sê«‘·, ‘=* Áô|dtø±qŒ¤¬sHé‡˝ÀH˚ H˚qT ø£$TwüHé eTT+<äTqï¬s+&ÉT düyêfi¯flqT Á|ükÕÔ$+#êqT. n+<äT˝Ày Ó TT< ä Ï~ mìïø £˝À ¢ < Û äq Á| üu Û ≤e+/<äT]«ìjÓ÷>∑+, ¬s+&Ée~ z≥TVü≤≈£îÿ$ìjÓ÷–+#·Tø√e&É+˝À z≥s¡T¢ #·÷ù|nÁX¯<ä ∆, ìs¡ ¢ø£ å´+. á ¬s+&ÉT düeTdü´\|ü]cÕÿsêìøÏ ¬s+&ÉT Á|ü‘˚´ø£ $uÛ≤>±\qT@sêŒ≥T #˚j·T&É+ »]–+~. á ¬s+&ÉT$uÛ≤>±\T ≈£L&Ü >∑D˙j·T kÕúsTT˝À$»j·÷ìï kÕ~ Û+#êsTT. n+‘ ·≈ £ îeTT+<Óqï&É÷ Òì $<Ûä+>± b˛*+>¥ XÊ‘·+ô|]–+~. n˝≤π>, mìïø£\ düeTj·T+˝Àø√≤¢~ s¡÷bÕj·T\ q>∑<äTqT, eT<ë´ìïkÕ«BÛq+ #˚düTø√e&É+ ≈£L&Ü »]–+~.n˝≤ π> mìïø £\ d ü+| ò ü T+ b˛w æ+∫qÁøÏj·÷o\ bÕÁ‘· ø±s¡D+>± ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝À

ˇø£ dæÏº+>¥ myÓTà Ò |ü<ä$ì ø√˝ÀŒj·÷s¡T.C≤s¡â+&√¢ ¬s+&ÉT sê»´düuÛÑ kÕúHê\≈£î mìïø£s ¡<ä ›sTT+~. Bì‘√ bÕ≥T>± mìïø£\d ü+| ò ü T+ y√≥T≈ £ î H√≥T nqsê ∆\$wüj·T+˝À z≥s¡¢qT #Ó’‘·q´ |ü]#˚+<äT≈£îz≥s ¡ ¢ ne>±V ü ≤q ø±s ¡ ´ Áø £e÷ìïìs¡«Væ≤k Ô+~. eTs√ e+ø£ 2011 qT+∫Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ »qe] 25q ìs¡«Væ≤düTÔqïz≥s¡¢ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“ ¤+>± Á|ü‘˚´ø£z≥s¡T qyÓ÷<äT ø±s ¡ ´ Áø £eT+ eT+∫|ò ü*‘ê\qT Ç∫Ã+~. á ø±s¡´Áø£eT+Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ n‹ ô|<ä› z≥s¡T qyÓ÷<äTø±s¡´Áø£eT+>± #·]Á‘· düwæº+∫+~. n˝≤π>á dü+<äs¡“¤+>±, Á|ü»\T eTTK´+>± j·TTe‘·z≥T Vü≤≈£îÿ $ìjÓ÷>∑+˝À HÓ’‹ø£ $\Te\TbÕÏkÕÔeTì Á|ü‹»„ #˚düTÔHêïs¡T. Ç+‘·es¡≈£î140 $T*j·Tq ¢ eT+~ á Á| ü‹» „rdüT≈£îHêïs¡T.

mìïø£\ ìj·Te÷e[ ñ#·TÃqT+∫‘·|æŒ+#·T≈£îH˚+<äT≈£î, nuÛÑ´s¡T∆\T mìïø£\Ks¡TÃ …ø£ÿ\qT ‘·|ü⁄Œ>± #·÷ù|+<äT≈£î #˚ùdÁ|üj·T‘êï\≈£î, z≥s¡T #Ó’‘·q´ $uÛ≤>∑+,MT&çj·÷, bÂs¡ düe÷»+ n+~+∫qdüVü≤ø±s¡+‘√ mìïø£\ dü+|ò üT+ ø£fiËfl+y˚dæ+~. bÕ‘· m‘·TÔ>∑&É\T Ç|ü⁄Œ&ÉT n+‘·>±kÕ>∑&É+ ˝Ò<äT. nsTTq|üŒÏø°, Ç+ø± áHêÏø° mìïø£\˝À q\¢<Û äq+ Á|üuÛ≤e+#·÷|ü⁄‘·÷H˚ ñ+~. Ç<=ø£ $cÕ<ä+. ìC≤ìøÏmìïø £\˝À & ÉãT“ Ks ¡ T Ã ˝ Ò≈ £ î+&ÜÁ|üC≤kÕ«eT´+ eTqT>∑&É kÕ–+#·˝Ò<äT.nsTT‘ ˚ n< ˚ d üeTj · T+˝À mìïø £\Á|üÁø Ïj·T˝À <Û äq Á|üuÛ≤ey˚T Á|ü<Ûëq+ø±e&É+, <Ûäì≈£î\T e÷Á‘·y˚T mìïø£ À b˛°#˚j·T>∑*π> |ü]dæ ú‹ sêe&É+ e÷Á‘·+@e÷Á‘·+ ÄyÓ÷<äjÓ÷>∑ + ø±<äT. n+<äTπø,mìïø£ À¢ nuÛÑ s¡T∆\T #˚ùd Ks¡TÃ\≈£î |ü]$T‹$~Û+#·&É+ »]–+~. nsTT‘˚ ∫Á‘·+>±e´j·T|ü]$T‹ nuÛÑ s¡T∆\πø >±˙, sê»ø°j·TbÕØº\≈£î ˝Ò<äT. Ç<=ø£ ∫Á‘·yÓTÆq |ü]dæú‹.

n+‘˚ ø±<äT Ç˝≤ bÕØº\≈£î e´j·T|ü]$T‹˝Òø£ b˛e&É+ e\q nuÛÑ´s¡T∆\≈£î $~Û+∫q|ü]$T‹øÏ ns¡∆y˚T Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. Ä]úø£Áø £eT•ø £ åD≤ sêV æ ≤‘ · ´ | ü]d æ ú‘ · T\qTdüwæº+∫+~. Á|ü‘· s¡T∆\qT ∫‘·TÔ #˚ùd+<äT≈£înìï sê»ø °j · T bÕØ º\T y ˚\ ø√≥ ¢s¡÷bÕj·T\qT Ks¡TÃ #˚düTÔHêïsTT. sê»ø°j·TbÕØ º\T 2014 kÕs ¡ « Á‹ø £ mìïø £\Á|ü#êsêìøÏ, s¡÷.30,000 ø√≥T¢ Ks¡TÃ#XÊsTT.

Ç+‹+‘· kıeTTà sê»ø°j·T bÕØº\≈£îmø£ÿ&É qT+∫ edüTÔ+~? sê»ø°j·T bÕØº\≈£îÁ|ü<Ûëq Ä<ëj·T eqs¡T\T, ø±s=ŒπsŸdü+dü ú\T Ç#˚Ã $sêfi≤\T, ∫qï ∫qïyÓTT‘êÔ À¢ e#˚Ã #·+<ë\T, düuÛÑ ‘·« s¡TdüTeTT,Ç$ ø±ø£, &çbÕõ≥¢ô|’ e#˚Ã e&û¶\T, n<Ó›\T,¬syÓq÷´ Ä<ëj·÷\T yÓTT<ä …’q$ ñ+≤sTT.nsTT‘ ˚ , sê»ø °j · T bÕØ º\≈ £ î n+<˚$sêfi≤\≈£î dü+ã+~Û+∫, n$ mø£ÿ&ÉqT+∫ e#êÃsTT nH˚ $wüj·T+˝À mø£ÿ&ÜbÕs ¡< äs ¡ Ùø £‘ · nqï~ eT# · T Ã ¬ø ’Hêø £ì| æ+# ·< ä T . Ç+# · T$T+# · T>± nìïsê»ø°j·T bÕØº\T, 75 qT+∫ 80 XÊ‘·+ì< Û ä T\≈ £ î ˝ …ø £ ÿ\T # ·÷| üe ⁄ . Ç<=ø £rÁeeTsTTq düeTdü , Ç~ $<˚XÊ\ qT+∫e∫Ãq kıy˚Tà ø±e#·TÃ, ø±<ä+fÒ H˚s¡Á|ü|ü+#·+, Á&É>¥ ˝Ò<ë ]j·T˝Ÿ mùdºŸe÷|òæj·÷ qT+∫ n+~q nÁø£eT &ÉuÒ“ø±e#·TÃqT.

eTq mìïø£\˝À H√≥T≈£î z≥TnH ˚~ ˇø £ ìs ¡+‘ ·s ¡ Á| ü Áø Ïj · T˝≤kÕ>∑T‘√+<äì, $ø°©ø˘‡ $&ÉT<ä\ #˚dæqnyÓT]ø± s¡Vü≤dü´ |üÁ‘ê\T ‘Ó*bÕsTT.‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À 2009 ˝À »]–q ˇø£ñ|ümìïø£˝À, ˇø=ÿø£ÿ z≥s¡T≈£î s¡÷ 5000#=|ü⁄Œq |ü+∫q≥T¢ n|üŒÏ πø+Á<ä eT+Á‹düìïVæ≤‘· düVü≤#·s¡T&ÉT #Ó|æŒq $wüj·÷ìï á|üÁ‘ê\T yÓ\¢&ç+#êsTT. á mìïø£˝À ¢¬>*∫q nq‘·s¡+ dü<äs¡T Hêj·T≈£î&ÉT, #ê˝≤

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 35

#ê˝≤ Äq+<ä+>± ‘·q bòÕs¡Tà˝≤ $»j·÷ìøÏÇø£ m<äTs¡T ˝Ò<äì Á|üø£Ï+#ês¡T. á<äTsêàs¡ Zy ÓT Æq ª‹s¡TeT+>∑\ bòÕs¡Tà˝≤μmìïø£\ dü+|òüT+ eTT+<äT #ê˝≤ ô|<ä›düyê\T>± ì*∫+~. mìïø£\ dü+|òüT+2014 mìïø£\ dü+<äs¡“¤+>±, s¡÷. 300ø√≥T¢ ˝…ø£ÿ#·÷|üì s=ø±ÿìï »|ü⁄Ô #˚dæ+~.<˚X¯ yê´|üÔ+>± 2014 mìïø£\ ‘·<äT|ü]»]–q nìï nôd+;¢ mìïø£\˝À n+‘·≈£îeTT+<äT mqï&ÉT ˝Òì n‘·´~Ûø£ yÓTT‘·Ô+˝Àq>∑<äTqT mìïø£\ dü+|òüT+ n~Ûø±s¡T\T »|ü⁄Ô#˚XÊs¡T. ñ<ëVü≤s¡D≈£î, ;Vü‰sY $wüj·÷H˚ïrdüT≈£î+fÒ, 2015˝À »]>∑q sêÁwüº XÊdüqdüuÛÑ mìïø£ À¢ n‘· ~Ûø£ yÓTT‘·Ô+˝À, s¡÷.19ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ì mìïø£\ dü+|òüT+ ì|òü÷$uÛ≤>∑+ »|ü⁄ Ô #˚dæ+~. ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À@ø£+>± s¡÷.100 ø√≥T¢ |ü≥Tºã&Ü¶sTT.

sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\+<äs¡÷ n$˙‹|üs¡T˝Ò.. ÇB Ç|ü⁄Œ&ÉT kÕe÷q´ Á|ü»\n_ÛÁbÕj·T+. sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ |ü≥¢Á|ü»\≈£î Ç˝≤+Ï n_ÛÁbÕj·T+ ñ+&É&É+,Á| üC≤kÕ«e÷´ìø Ï eT+∫~ ø±< ä T .m+<äTø£+fÒ, sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\˝Àq÷,˙‹øÏ, ìC≤sTTrøÏ e÷s¡Tù|s¡T>± ì*#˚Hêj·T≈£î\T eTq <˚X¯+˝À m+<äs√ ñHêïs¡T.ìC≤ìøÏ eTq <˚X¯+ áHêÏøÏ Á|üã\ X¯øÏÔ>±m~–+<ä+fÒ n+<äT≈£î ˇø£|üŒÏ eTqHêj·T≈£î\ ìkÕ«s¡∆ ø£ùw ø±s¡D+. #ê˝≤ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À, eTTK´+>± ]j·T˝Ÿ mùdºŸs¡+>∑+˝À b˛>∑T |ü&çq q\¢<Ûäqy˚T, 2008˝ÀÁ|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± @s¡Œ&çq Ä]∆ø£ e÷<ä +qT+∫ eTq <˚XÊìï s¡ø Ï å+∫+~ nìø=+<äs¡T ‘·s¡T#·÷ n+≥T+≤s¡T. ø±˙,mìïø£\˝À <Ûäq Á|üuÛ≤e+ e\q n˝≤+Ï>∑T&ç¶˝À yÓT\¢ ˝≤+Ï Á|üjÓ÷»q+ ≈£L&Ü@Hê&ÉT Ò<äT.

á H˚|ü<Ûä +˝À s¡÷. 500 s¡÷.1000ø£¬s˙‡ H√≥¢qT s¡<äT› #˚dü÷Ô Á|ü<ÛëqeT+Á‹rdüT≈£îqï ìs¡íj·T+ dü¬s’q düeTj·T+˝À

rdüT≈£îqïdü¬s’q ìs¡íj·T+. ◊<äT sêÁcÕº\XÊdüq düuÛ Ñ\≈£î mìïø£\T »s¡>∑qTqïdüeTj·T+˝À rdüT≈£îqï á ìs¡ íj·T+,mìïø£\˝À <Ûäq Á|üuÛ≤yêìï ‘·–ZdüTÔ+~.mìïø£\˝À Ks¡TÃ #˚ùd+<äT≈£î ô|<ä›H√≥¢ø£≥º\T ø£Ïºq sê»ø°j·T bÕØº\T, nuÛÑ´s¡T∆\TÇ|üŒ&ÉT @$T #˚j·÷˝À, ‘Ó*j·Tø£ ‘·\\T|ü≥Tº≈£î+≥THêïs¡T. Á|üdüTÔ‘· mìïø£\ô|’ ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT› Á|üuÛ≤es #ê˝≤ >∑D˙j·T+>±ñ+≥T+< äH ˚ì~ Hê e´ø Ï Ô > ∑‘ ·n_ Û ÁbÕj · T+. d üV ü ≤»+>± mìïø £\düeTj·T+˝À q\¢ &ÉãT“ ãj·T≥≈£î edüTÔ+~.Ç|ü⁄Œ&ÉT Ä neø±X¯+ Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~,n<˚ $<Ûä+>± dü]Vü≤<äT›\ ne\qT+∫ e#˚Ãqø°* H√≥¢ Á|üyêVü‰ìøÏ ≈£L&Ü n&ÉT¶ø£≥º|ü&ç+~ ø±ãÏº, mìïø£\ ô|’ <Ûäq Á|üuÛ≤e+‘· π> Z neø±X ¯+ ñ+≥T+~. > ∑‘ ·+˝Àsê»ø°j·T bÕØº\T, nuÛÑ´s¡T∆\T Á|ües¡ÔHêìj·Te÷e[ neT\T˝ÀøÏ e∫Ãq ‘·sê«‘·b˛*+>¥ ‘˚BøÏ <ä>∑ Zs ¡˝À y˚s¡T y˚s¡TÁbÕ+‘ê\≈£î &ÉãT“ ø£≥º\T #˚s¡y˚ùdyês¡T.nsTT‘ ˚ mìïø £\ d ü+| ò ü T+ <ë& É T\TeTTeTàs¡+#˚dæq ‘·sê«‘· &ÉãT“ |ü+|æDÏ‘˚Bì ô|’øÏ »]bÕs¡T. B+‘√ mìïø£\≈£îø=~› yêsê\ eTT+<äT rdüT≈£îqï H√≥¢ s¡<äT›ìs ¡ íj · T+ ◊< ä T sê ÁcÕ º\ XÊd üqd üu Û Ñmìïø£\˝À <Ûäq Á|üuÛ≤e+ô|’ >∑Ïº Á|üuÛ≤e+#·÷|ü⁄‘·T+~.

mìïø£\ düeTj·T+˝À sê»ø°j·TbÕØº\T, nuÛÑ s¡T∆\T ˇø£Ï ¬s+&ÉT ø±<äT 40e÷sêZ\˝À &ÉãT“ |ü+|æDÏ #˚kÕÔs¡T. H˚qTªj·÷Hé nHé &Ü≈£îýÓT+f…&é e+&ÉsY - ~y˚TøÏ+>¥ n|òt Áπ>Ÿ Ç+&çj·THé m\ø£åHé‡μ nH˚|ü⁄düÔø£+˝À á 40 |ü<ä›‘·T\qT dü$es¡+>±$e]+#êqT. n˝≤π> Ç|ü⁄Œ&ÉT e÷]q|ü]dæú‘·T\˝À ø=‘·Ô |ü<ä›‘·T\T ø£ìô|&É‘ês¡Tnq&É+˝À m˝≤+Ï dü+<˚Vü≤+ Ò<äT. nsTT‘˚n+<äT≈£î eT]ø=+‘· düeTj·T+ |ü&ÉT‘·T+~.Ä $<Ûä+>± Á|üdüTÔ‘· mìïø£\˝À nÁø£eT <Ûäq

Á|üuÛ≤e+ ñ+&É<äT.

ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT› Á|üjÓ÷»Hê\qTeT~+|ü ⁄ #˚ ùd düeTj·T+˝À mìïø£\ìs¡«Vü≤D bÕsƒê\T, >∑TDbÕsƒê\qT ≈£L&Ü|ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüTø√e*‡q nedüs¡+ñ+~. Á|ü<Ûëq eT+Á‹ ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT›ìs¡íj·T+ Á|üø£Ï+∫q ¬s+&ÉT s√E\ ‘·sê«‘·ˇø£ |üÁ‹ø£ À H˚qT sêdæq yê´dü+˝À, áìs¡íj·T+ u≤´+≈£î n~Ûø±s¡T\ düVü≤ø±s¡+‘√nÁø£eT e÷sêZ˝À¢ q>∑<äT nÁø£eT s¡yêD≤(eT˙ ˝≤+&É]+>¥) ≈£î <ë]rdüT Ô+<äH˚uÛÑj·÷ìï e´ø£Ô e´ø£Ô|ü]#êqT. Hê uÛÑj·T+ì»eTì ‘ ˚*+~. n˝≤ π>, Hê≈ £ îqïnqTu Û Ñe+‘√, < äfi≤Ø\T u≤´+≈ £ în~Ûø±s¡T\T #˚‘·T\T ø£*|æ #˚ùd nÁø£e÷\ô|’Á|üuÛÑT‘·«+ ø£H˚ïdæ ñ+#ê\ì dü÷∫+#êqT.ˇø£ dü+<äs¡“¤+˝À, mìïø£\ dü+|òüT+ e´j·Tìj·T+Á‘·D ì|òü÷ ã+<ä+, s¡÷. 2 ø√≥T¢rdüT≈£îb˛‘·Tqï yêVü≤Hêìï Ä|æ+~. nsTT‘˚@°m+\qT ì+ù|+<äT≈£î Ä &ÉãT“qTrdüT≈£î b˛‘·THêïeTì yêVü≤q+˝Àì yês¡T#Ó|üŒ&É+‘√ e÷ n~Ûø±s¡T\T ø£åe÷|üD\T#Ó|æŒ eTØ yêVü≤Hêìï e~ ÒXÊs¡T. nsTT‘˚Ä eTsêï&ÉT n+‘·≈£î ¬sÏº+|ü⁄ kıeTTà‘√eTs√ yêVü≤Hêìï eTs√ ã+<ä+ |ü≥Tº≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü n+<äT˝Àì yês¡T n<˚ø±s¡D+ #ÓbÕŒs¡T. eT÷&√ yêVü≤q+ s¡÷. 11ø√≥¢‘√ |ü≥Tºã&ç+~. Çø£ n|ü⁄Œ&ÉT $#ês¡D»s¡bÕ\ì ìs¡ ísTT+∫ #·÷ùdÔ, ndü\TuÛ≤>√‘·+ ãj·T≥ |ü&ç+~. Ä yêVü≤q+˝Àñ+&Ée\dæq kÕj·TT<Ûä >±sY¶ ˝Ò&ÉT, n˝≤π>Ç‘·s¡ uÛÑÁ<ä‘· C≤Á>∑‘·\T ø£ì|æ+#·˝Ò<äT. ÄyÓ+≥H˚ H˚qT ]»s¡T« u≤´+≈£î n|òt Ç+&çj·÷>∑es¡ïsY &ç. düTu≤“sêe⁄‘√ e÷≤¢&ç‘˚Äj·Tq $#ês¡D≈£î Ä<˚•+#ês¡T.

‘·$Tfi¯Hê&ÉT XÊdüq düuÛÑ≈£î 2016y˚T HÓ\˝À »]–q mìïø£˝À¢ mìïø£\dü+|òüT+, n|ü]$T‘·+>± q\¢ &ÉãT“ Ks¡TÃqT>∑T]Ô+∫, ns¡e≈£î]∫, ‘·+C≤ePsY XÊdüq

36 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

düuÛÑ kÕúHê˝À¢ mìïø£\qT s¡<äT› #˚dæ+~. ÄdüeTj·T+˝À mìïø£\ dü+|òüT+ q\¢ &ÉãT“$ìjÓ÷>±ìø Ï d ü+ã+~ Û+∫ ì] ›w ü ºdüe÷#ês¡+ ñqï düeTj·÷˝À¢ mìïø£\qTs¡<äT› #˚ùd n~Ûø±s¡+ XÊX¯«‘·+>± mìïø£\dü+|òü÷ìøÏ ñ+&˚ ≤ #·s¡ \T rdüTø√yê\ìÁ|üuÛÑT‘ê«ìï ø√s¡T‘·÷ ÒK sêdæ+~. πø+Á<äHê´j · T XÊK á Á| ü‹bÕ< äqqT‹s¡düÿ]+∫Hê, q\¢ <Ûäq e´‹πsø£ b˛sê≥+ÁbÕs ¡+_ Û+∫q Á| ü< Û ëq eT+Á‹ áÁ|ü‹bÕ<äqqT |ü]>∑D˝ÀøÏ rdüT≈£î+≤s¡ìH˚qT Ä•düTÔHêïqT.

ø£˙dü+ Á|üdüTÔ‘· mìïø£\ô|’ ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT› Á|üuÛ≤e+ ‘·|üŒø£ ñ+≥T+<äì;CÒ|” Ä]úø£ eéVü‰sê\ $uÛ≤>∑+ n<Ûä ≈£åî&ÉT>√bÕ\ ø£wüí n>∑sê«˝Ÿ n_ÛÁbÕj·T|ü&Ü¶s¡T.eTTK´+>± sê»ø°j·T bÕØº\≈£î e#˚Ã ì<ÛäT\TÄ–b˛‘êj· Tì nj·Tq nHêïs ¡ T .ªªÇ+‘·es¡≈£î, sê»ø°j·T bÕØº\ ô|’ mìïø£\Ks¡TÃ\ …ø£ÿ\T #ÓbÕŒ\H˚ e‹Ôfi¯ófl ñHêïsTT.nsTT‘˚ q\¢<Ûäq+ #·˝≤eTD°˝À ñ+&É&É+e\q ìj·T+Á‘·D neT\T˝À ˙s¡T >±]b˛sTT+~. Ç| ü Œ& É T ì< Û ä T\ sêø £Ä–b˛e&É+‘√ mìïø£\ e´j·T+ ≈£L&Ü>∑D˙j·T+>± ‘·>∑TZ‘·T+~μμ nì >√bÕ\ ø£wüínHêïs¡T. nsTT‘˚, á Ä˝À#·q\T ì»+ø±yê\+fÒ, m+‘√ ø±\+>± neT\T≈£îH√#·Tø√ì mìïø£\ dü+düÿs¡D\ neT\T≈£îeT]ìï#·s¡´\T ‘·ø£ åD+ rdüTø√e\dæqnedüs ¡+ ñ+~. nk˛dæj˚Tw üH é n|ò t&ÓyÓ÷Áø±Ïø˘ ¬s’Ÿ‡ ≈£î #Ó+~q &Üø£ºsY. n˝Àø˘#·+<é, ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT› e\q sê»ø°j·TbÕØº\≈£î e#˚Ã ì<Û äT\T ‘·–Z, mìïø£\e´j·T+˝À &ÉãT“ |ü+|æD° ‘·–Zb˛sTTHê,sê»ø °j·T bÕØ º\T Ä ˝À≥TqT u Û ÑØ Ô#˚ùd+<äT≈£î, Á|üuÛÑT‘·« KC≤Hê≈£î uÛ≤s¡+>±e÷πs ñ∫‘· esê\qT Á|üø£Ï+#˚ Á|üe÷<ä+ñ+≥T+< äì nHêïs ¡ T . ª ªÇ+< ä T≈ £ îdü+ã+~Û+∫ mìïø£\ dü+|òü÷ìøÏ düTÁ|”+

ø√s¡T º Ä<˚XÊ\T Ç∫Ã+~. nsTT‘˚, ÄÄ<˚XÊ\qT C≤Á>∑‘·Ô>± neT\T #˚j·Te\dæñ+~μμ nì nj·Tq nHêïs¡T.

ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT› ìs¡íj·T+ yÓqø£ ñqï\ø å ± ´\˝À mìïø £\ d ü+d ü ÿs ¡D\T˝Òø£b˛sTTHê, mìïø£\ dü+düÿs¡D\ô|’ ÄÁ|üuÛ≤e+ ‘·|üŒø£ ñ+≥T+~. ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT›‘·sê«‘·, m<äT¬s’q düeTdü´\qT <äwæ º˝Àñ+#·T≈£îì Á|üuÛÑT‘ê«\T á-u≤´+øÏ+>¥,á-yê˝…Ÿ≈ £î $X‚wü Á| ü#ês¡+ ø£*|ædüTÔHêïsTT. Ç|üŒ&ÉT á e÷≥\T n+<ä]H√≤ $ì| æd ü T ÔHê ïsTT . q\ ¢< Û äq+ìs ¡÷à\q˝À Ç~ eTs√ kÕqT≈ £L\|ü]D≤eT+. Ç˝≤, ]ø å ± ø±]à≈ £ î\T,≈£Ls¡>±j·T\ es¡ Ô≈ £î\T ôd’‘·+ q>∑<äT˝≤yê<˚M\≈£î dü«dæÔ #Ó_‘˚ u≤´+øÏ+>¥ eédüúã\|ü&ÉT‘·T+~. dü$Tà[‘· Ä]úø£ eédüúã˝Àù|‘·+ ne⁄‘·T+~.

nsTT‘˚, Bì‘√bÕ≥T>± sê»ø°j·TbÕØº\≈£î Ç#˚Ã s¡÷. 20,000 ˝À|ü⁄$sêfi≤\qT q>∑<äT s¡÷|ü+˝À #Ó*¢+#˚+<äT≈£î>∑\ $TqVü‰sTT+|ü⁄qT ≈£L&Ü ‘=\–+#ê\qï &çe÷+&é $qek Ô+~. n<˚ »]–‘˚,sê»ø°j·T bÕØº\≈£î q>∑<äT s¡÷|ü+˝À n+<˚80 XÊ‘·+ $sêfi≤\ $wüj·T+˝Àq÷bÕs¡<äs¡Ùø£‘· @s¡Œ&ÉT‘·T+~. á yÓTT‘·Ô+dü+e‘·‡sêìøÏ Ç+#·T $T+#·T>± s¡÷. 1000ø√≥¢ es¡≈£î ñ+≥T+~. Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ‘·eTbÕØº Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T n+<äs¡÷, qe+ãsY8 qT+∫ »]|æq u≤´+≈£î ˝≤yê<˚M\qTãVæ≤s¡Z‘·+ #˚j·÷\ì Ä<˚•+#·&É+, eTs√eT+∫ | ü]e÷D+. H√≥ ¢ s ¡< ä T ›≈ £ îdü+ã+~Û+∫ #ê˝≤ Á|üX¯ï\T ‘·˝…‘êÔsTT.nsTT‘ ˚ , á nìï Á| üX ¯ ï\≈ £ î ˇø £f Òdüe÷<Ûëq+, πøe\+ $eTs¡Ù\T #˚ùdø£+fÒ,Á|ü<Ûëq eT+Á‹øÏ eT+∫ dü\Vü‰\T Çe«&É+eT+∫~. sê»ø°j·T eédüú˝À bÕs¡<äs¡Ùø£‘·qT rdüT≈£î e#˚Ã+<äT≈£î »]–q ‘=*Á|üj·T‘êïìï, m+<äT≈£î kÕ«>∑‹+#· sê<äT?

n˝≤π> Á|üuÛÑT‘·«+ rdüT≈£îqï eTs√ eT+∫ìs¡íj·T+, _HêMT ÄdüTÔ\ ìs√<Ûä #·≥º+‘Ó#˚Ã+<äT≈£î #˚düTÔqï Á|üj·T‘·ï+. á #·≥º+≈£L&Ü mìïø£\˝À q\¢ <Ûäq+ Á|üuÛ≤yêìïø£≥º&ç #˚düTÔ+~. ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT›‘√ Ä]úø£eédüú q>∑<äT s¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ yÓ’|ü⁄| üj · Tìk˛ Ô+~. Ç~ ˇø £ $< Û ä+>±ùd«#êÃ ¤j · T T‘ · mìïø £\ ìs ¡ «V ü ≤D≈ £ înqT≈£L*+#˚ ªn<äX¯´ X¯øÏÔ, ªn>∑T|æ+#·ìn<äwüº+μ nì #Ó|üŒe#·TÃqT. m+‘√ø±\+>±m<äTs¡T #·÷düTÔqï mìïø£\ dü+düÿs¡D\neT\T≈£î düeTj·T+ ÄdüqïyÓTÆ+<äH˚ H˚qTuÛ≤$düTÔHêïqT.

jÓ÷»q #·+<ëÄHé- …’Hé À

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« Á|ü#·Ts¡D\$uÛ≤>∑+ yê] jÓ÷»q, Ç‘·s¡

|üÁ‹ø£\≈£î #·+<ëqTÄHé …’Hé À #Ó*¢+#·e#·TÃ.

www.Bharatkosh.gov.inyÓuŸ ôd’Ÿ˝À

Publications'Divistion yê] linkqT

øÏ¢ø˘ #˚dæ dü÷#·q\qTnqTdü]+#·s&ç. #Ó*¢s|ü⁄\THÓŸ u≤´+øÏ+>¥, Á¬ø&çŸ ø±sY¶,

&Ó_Ÿ ø±sY¶ <ë«sê#Ój·Te#·TÃ. #·+<ë $esê\Tdü+e‘·‡sêìøÏ s¡÷. 230/-,

¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\≈£îs¡÷. 430/-,

eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\≈£îs¡÷. 610/-\T.

d”ìj·TsY m&ç≥sY

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 37

Á| ü< Ûëì q πs+Á< äy Ó÷B > ∑‘ · @&Ü~qe+ãsY À 500, 1000 s¡÷bÕj·T\ H√≥¢s¡<äT ›qT Á|üø£Ï+∫q düeTj·T+˝À ªªáø£¬s˙‡ e÷]Œ&ç Á|üÁøÏj·T Ä]úø£ s¡+>±ìï|üP]Ô>± q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ u≤≥˝Àq&ç|æ+#·ø£b˛sTTHê Ä ~X¯>± n&ÉT>∑T\Ty˚sTTdüT Ô+~μμ nHêïs¡T. <˚X¯+˝À ô|<ä ›H√≥¢qT s¡<äT› #˚dæ ¬s+&ÉT HÓ\\T <ëÏq‘ ·sê«‘ · Ç|üŒ Ï | ü]d æ ú‹ì d üMTø Ï å ùd Ô<˚X¯+˝Àì Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ $$<Ûä s¡ø±\q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ ~X¯>± uÛ≤Ø|ü]es¡Ôq #√≥T #˚düT≈£î+≥Tqï≥Tº ne>∑‘·+ne⁄‘ · T+~. Á>±MTDT˝À ¢ Ä< Û ës Y‘√nqTdü+<ÛëqyÓTÆq #Ó*¢+|ü⁄\ eédüú, H˚wüq˝Ÿj·T÷ìô|ò ’&é j·TTmdtmdt&ç (nHéÁdü ºø£ÃsY ¶dü|æ¢yÓT+≥Ø düØ«dt &˚≤), bÕsTT+Ÿ Ä|òtùd˝Ÿ‡ (|æˇmdt) |ü]ø£sê\‘√ nqTdü+<ÛëqyÓTÆq &Ó_Ÿ, Á¬ø&çŸ ø±s¡T¶\T, yÓTTu…’˝Ÿj·÷|t\ Ä<Ûë]‘· á`yê´˝…≥¢ <ë«sê# Ó* ¢+| ü ⁄\T # ˚j · T&Üìø Ï ÁbÕ< Û ëq´+ÇdüT ÔHêïs ¡T. eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·TÁ>±MTD ñbÕ~Û Vü‰MT #·≥º+ (m+mHéÄsYÇõ@) øÏ+<ä ñbÕ~Û bı+<äT‘·Tqï yê]y˚‘·Hê\T yê] u≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢H˚ »eTne⁄‘ · THêïsTT. Á ô| ’y ˚≥T, d üV ü ≤ø±s ¡

dü+B|t <ëdt, »s¡ï*düTº, q÷´ &Ûç©¢.E-mail: [email protected]

&çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\TÁ>±MTD ÁbÕ+‘ê\T

&çõ≥ Ÿ u≤≥˝À Á>±MTD Ä]∆ø£ s¡+>∑+

eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTDñbÕ~Û Vü‰MT #·≥º+ øÏ+<ä |üìyê]øÏ#Ó*¢+|ü⁄\˙ï q>∑<äTs¡Væ≤‘·+>±H»s¡T>∑T‘·THêïsTT. yês¡+<ä]

y‘·Hê\T u≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢H »eTne⁄‘·THêïsTT. es¡Ôe÷q Ä]úø£dü+e‘·‡s¡+ (2016`17)˝À

Ç|üŒÏes¡≈£î 25 ø√≥¢ eT+~øÏô|’>± \_∆<ës¡T\≈£î 32 y\ ø√≥¢

s¡÷bÕj·T\T yê] u≤´+≈£îU≤‘ê˝À¢H »eT nj·÷´sTT.Ç|üŒÏes¡≈£î q>∑<äTs¡Væ≤‘·

˝≤yê<M\ $wüj·T+˝À »]–q|ü⁄s√>∑‹ì |ü]o*ùdÔ Á>±MTDuÛ≤s¡‘êìï q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£eédüú>± e÷πsÃ ~X>± eT+∫

ÁbÕs¡+uÛÑ+ »]–+<äì #Ó|üŒe#·TÃ.

s¡+>∑+˝Àì &ÓsTTØ\≈£î bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\Tdüs ¡| ò üsê #˚düT Ôqï bÕ\≈£î #˚j·÷*‡q#Ó*¢+|ü⁄\T yê] u≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢H˚ H˚s¡T>±»eT#˚j·T&É+, Á|ü<ÛëqeT+Á‹ »Hé<Û äH éjÓ÷»q øÏ+<ä C≤Ø #˚dæq s¡Tù| ø±s¡T¶\<ë«sêH˚ Äj·÷ U≤‘ê<ës¡T\T #Ó*¢+|ü⁄\T#˚ùd˝≤ #·÷&É&É+ e+Ï q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ø±s ¡ ´ø £˝≤bÕ\H ˚ Á>±MTD Á| ü»\TnqTdü]+#˚˝≤ #·÷&É&É+ô|’ Á|üuÛ ÑT‘·«+Á|ü<Ûëq+>± <äèwæº πø+ÁBø£ ]+∫+~. »Hé<ÛäHéjÓ÷»q øÏ+<ä Ç|üŒÏ es¡≈£î 26.5 ø√≥¢≈£îô|’>± u≤´+≈£î U≤‘ê\T ‘Ó]#ês¡T. Á|ü‹»Hé<ÛäHé U≤‘ê<ës¡T≈£î ˇø£ s¡Tù|ø±s¡T¶qTÇe«qTqï≥Tº »Hé<ÛäHé jÓ÷»q ø±s¡´Áø£eT+Vü‰MT Ç∫Ã+~. Ä Vü‰MT øÏ+<ä Ç|üŒÏøÏ19.5 ø√≥¢ ø±s ¡ T ¶\T C≤Ø #˚XÊs ¡ T.& çõ≥˝Ÿ | ü]es ¡ Ôq ~X ¯>± Á>±MTDd üe÷C≤ìï eTT+< ä T≈ £ î q& É| ü& É+˝À»Hé<ÛäHé U≤‘ê<ës¡T\H˚ |ü‘êø£<Ûës¡T\T>±ì\bÕ\qï~ Á|üuÛÑT‘·« Á|ü<Ûëq <Û˚´j·TeTìÄ]úø£ eT+Á‹‘·« XÊK n~Ûø±s¡T\T #ÓbÕŒs¡T.n+<äT≈ £î ‘·–q≥T º>±H˚ q>∑< äTs ¡V æ≤‘ ·|ü]es¡Ôq˝À bÕ&ç|ü]ÁX¯y˚T eTT+<äTes¡Tdü Àì*∫+~.

Á|üuÛ ÑT‘·«+ ô|<ä › H√≥¢ s¡<äT ›qT

38 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

Á| üø £ Ï+∫q ‘·sê«‘ · $$<Û ä yêD Ï»´$u Û ≤>±˝À ¢ & çõ≥˝Ÿ ˝≤yê< ˚M\T> ∑D˙j·T+>± ô|]–Hê eéd ” úø £ è‘ ·bÕ&ç|ü]ÁX¯eT yÓqTø£ã&ç ñ+~. ø±˙, Ä‘·sê«‘· düVü≤ø±s¡, Áô|’y˚≥T &ÓsTTØ\≈£înqTdü+<ÛëqyÓTÆq bÕ\ yê´bÕs¡T\T ˇø£$T*j·THé≈£î (10 \ø£å\T) ô|’>± U≤‘ê\T‘Ó]#ês¡T. qe+ãsY qT+∫ yês¡T ‘·eT≈£îsêe\dæq kıeTTàqT Ä U≤‘ê\ <ë«sêH˚n+<äT≈£î+≥THêïs¡T. >∑‘· @&Ü~ eT<Ûä´ø±\+ qT+∫ # ·÷ ùd Ô & ÓsT TØeékÕj·T<ës¡T\T ‘Ó]∫q u≤´+≈£î U≤‘ê\dü+K´ eT÷&ÉT $T*j·TqT¢ (30 \ø£å\T)<ëÏ+~. e#˚Ã ¬s+&ÉT HÓ\\ ø±\+˝À#Ó*¢+|ü⁄\˙ï |üP]Ô>± u≤´+≈£î U≤‘ê\<ë«sêH˚ »]π>+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq #·s¡´\TrdüTø√yê\ì C≤rj·T bÕ&ç|ü]ÁX¯e÷_Ûeè~∆uÀs¡T ¶ (mHé& ç& ç_), &Û ç© ¢ bÕ\ d”ÿy éTìsê«Vü≤≈£î\≈£î πø+Á<ä eékÕj·T XÊK≈£înqTã+<Ûä+>± |üì #˚düTÔqï |üX¯ódü+es¡úø£XÊK ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø #˚dæ+~. <˚X¯+˝ÀH˚n‹ ô|<ä› bÕ\ düe÷K´ nsTTq neT÷˝Ÿ>±n$T‘· Á|üdæ~∆ bı+~q >∑T»sê‘Y düVü≤ø±s¡bÕ\ e÷¬sÿÏ+>¥ düe÷K´≈£î bÕ\T düs¡|òüsê#˚d üT Ôqï yÓTT‘ · Ô+ 29 \ø£ å\ eT+~øÏ#Ó*¢+|ü⁄\T u≤´+≈£î U≤‘ê\ <ë«sêH˚ìs¡«Væ≤+#˚+<äT≈£î |üP]Ô kÕúsTT˝À u≤´+≈£îU≤‘ê\T ‘ Ó]| æ+#ê\ì Á| üu Û Ñ T‘ · «+dü÷∫+∫+~. ªªô|<ä› H√≥¢ s¡<äT› Á|üø£Ï+∫q‘·sê«‘· Ç|üŒÏøÏ y˚T+ 8 \ø£å\ ø=‘·Ô U≤‘ê\T‘Ó]|æ+#ê+, Á|üdüTÔ‘·+ 19 \ø£å\ eT+~øÏô| ’>± bÕ&ç ¬s ’‘ · T\T e÷ düe÷K´≈ £î$Áø £sT Td ü T Ôqï bÕ\≈ £ î # Ó* ¢+| ü ⁄\Tu≤´+≈£î U≤‘ê\ <ë«sêH˚ n+<äT≈ £î+≥THêïs¡Tμμ nì õdæm+m+m|òt y˚TH˚õ+>¥&Ó’¬sø£ºsY ÄsY.mdt.k˛~∏ #ÓbÕŒs¡T. $T–*q¬s’‘·T\+<äs¡÷ u≤´+≈£î U≤‘ê\T ‘Ó]#˚+<äT≈£îM\T>± >∑T»sê‘Y Àì –]»q ÁbÕ+‘ê\ìï+Ï Àq÷ XÊK\T ‘Ós¡yê\ì ‘·eT düe÷K´

u≤´+≈ £ î\qT ø√]+< äì Äj·TqyÓ\¢&ç+#ês¡T. neT÷˝Ÿ ‘êqT ø=qT>√\T#˚düTÔqï bÕ\≈£î Á|ü‹ yês¡+ ¬s’‘·T\≈£î 450ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ y˚Ts¡≈£î #Ó*¢+|ü⁄\T #˚dü÷Ôñ+≥T+~. Ä yÓTT‘·Ô+˝À Á|üdüTÔ‘·+ 310ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T Ç|ü⁄Œ&ÉT ¬s’‘·T\ U≤‘ê\πøã~© #˚d üT ÔHêïs ¡T. ô|<ä › H√≥¢ s ¡< äT ›Á|üø£Ï+∫q ‘·sê«‘· u≤´+≈£î U≤‘ê\≈£î#˚düTÔqï »eT\T ¬sÏº+|üj·÷´sTT. #ÓHÓ’ïøÏ#Ó+~q Áô|’y˚≥T &ÓsTTØ ~>∑Z»+ Vü≤≥‡HéÄÁ>√ ÁbÕ&Éø˘º‡ Á|ür |ü<√ s√Eq eT÷&ÉT\ø£å\ eT+~øÏ ô|’>± bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\≈£î75 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T yê] U≤‘ê˝À¢H˚ »eT#˚k˛Ô+~. Áô|’y˚≥T bÕ&ç bÕ]ÁXÊ$T≈£î˝À¢≈£L&Ü á`#Ó*¢+|ü⁄\T CÀs¡+<äT≈£îHêïj·TH˚+<äT≈£î Ç~ dü+πø‘·+.

bÕ&ç|ü]ÁX¯eT˝Àì ¬s’‘·T\≈£î yês¡+Ò<ë |ü~ s√E\≈£î ˇø£ kÕ] 120 ø√≥¢

s¡÷bÕj·T\ e+‘·Tq #Ó*¢+|ü⁄\T »s¡T>∑T‘·÷ñ+≤j·Tì, Bì e\¢ uÛ≤Ø |ü]e÷D+˝Àq> ∑< ä T ã≤«&Ü »s ¡ T> ∑ T‘ · Tqï< äìn~Ûø±s¡T\+≥THêïs¡T. <˚X¯+˝Àì yÓTT‘·Ô+22 düV ü≤ø±s ¡ bÕ&ç | ü]ÁX ¯e÷_Ûeè~∆dü+|òü÷˝À¢qT ø√Ï eT+~ es¡≈£î &ÓsTTØ¬s’‘·T\T+&É>± yê]˝À 60 qT+∫ 70 XÊ‘·+eT+~øÏ u≤´+≈£î U≤‘ê\THêïsTT. ªª>∑‘· ø=~›HÓ\\T>± sêÁwü º kÕ úsTT bÕ&ç|ü]ÁX¯eTdüe÷K´\qT q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\~X¯>± Áb˛‘·‡Væ≤dü÷Ô edüTÔHêï+. Á|üuÛÑT‘·«+Á|üø £ Ï+∫q ô|<ä › H√≥¢ s ¡< äT ›‘√ e÷Á|üj·T‘êï\≈£î ø=‘·Ô ñ‘Ô»+ e∫Ã+~μμ nìˇø£ n~Ûø±] #ÓbÕŒs¡T. bÕ\T düs¡|ò üsê#˚düTÔqï ¬s’‘·T\+<ä]‘√q÷ u≤´+≈£î U≤‘ê\T‘Ó]|æ+#ê\ì Ç|üŒÏπø q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄\Tn~Ûø£+>± #˚düTÔqï õdæm+m+m|òt, ø£sêí≥ø£bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\ düe÷K´, sê»kÕúHédüVü≤ø±s¡ bÕ&ç düe÷K´ e+Ï dü+düú\qTbÕ&ç |ü]ÁX¯eT˝Àì düVü≤ø±s¡ dü+|òü÷\C≤rj·T dü+düú mHé&ç&ç_ ø√]+~.

#Íø£<Ûäs¡\ <äTø±D≤\ìï+Ï˝Àq÷&çõ≥˝Ÿ ˝≤yê<˚M\qT ÄVü‰s¡ eT+Á‹‘·«XÊK Áb˛‘·‡Væ≤k˛Ô+~. <˚X¯+˝Àì ◊<äT\ø£ å\≈£î ô|’>± #Íø£ <Û äs¡\ <äTø±D≤˝À¢C≤rj· T ÄV ü ‰s ¡ u Û Ñ Á< ä‘ê # ·≥ º+(mHém|òtmdt@) \_›<ës¡T\T uÛ≤Ø dü_‡&û<Ûäs¡\≈£î ø=qT>√\T #˚ùd ÄVü‰s¡<ÛëHê´\≈£îÄ<Ûës Y‘√ nqTdü+<ÛëqyÓT Æq u≤´+≈£îU≤‘ê\T ˝Ò<ë s ¡T ù| ø±s ¡T ¶\ <ë«sê#Ó*¢+|ü⁄\T #˚ùd+<äT≈£î ÄVü‰s¡ eT+Á‹‘·«XÊK ‘·>∑T @sêŒ≥T¢ #˚dæ+~. ªªá #·≥º+\_›<ës¡T\T uÛ≤Ø dü_‡&ûô|’ Á|üuÛ ÑT‘·«+d üs ¡| ò üsê # ˚d ü T Ôqï ÄVü‰s ¡< Û ëHê´\≈ £ îHÓ\yêØ>± #Ó*¢+#˚ kıeTTà 75 s¡÷bÕj·T\qT+∫ 90 s¡÷bÕj·T˝Ò nsTTq|üŒÏø° Ä∫qï yÓTT‘êÔ\T ≈£L&Ü q>∑<äTs¡÷|ü+˝À# Ó* ¢+# ·≈ £ î+&Ü # ·÷&Ü\ì y ˚ T+uÛ≤$düTÔHêï+μμ. nì ÄVü‰s¡eT+Á‹‘·« XÊKn~Ûø±] ˇø£s¡T #ÓbÕŒs¡T. mHém|òtmdt@øÏ+<ä \_›<ës¡T\≈£î HÓ\øÏ ◊<äT øÏ˝À\_j·T´+ ˝Ò<ë >√<Û ä TeT øÏ˝À eT÷&ÉTs¡÷bÕj·T\T/¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\ <Û äs¡≈£îbı+<äT‘·THêïs¡T. Ç$ ø±≈£î+&Ü ˇ&çXÊ,#·rÔdt>∑&Ûé, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT e+Ï sêÁcÕº\TeT]+‘ · d ü_‡& ûì n+~d ü T ÔHê ïsTT .Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nsTT‘˚ #Íø£ <Ûäs¡\ <äTø±D≤˝À¢29,082 bÕsTT+Ÿ‡ Ä|òt ùd˝Ÿ (|æˇmdt)| ü]ø £sê\T Ç|üŒ Ï πø Á| üy ˚X ¯ ô|Ï º+~.mHém|òtmdt@ \_›<ës¡T\ u≤´+≈£î U≤‘ê\‘√nqTdü+<ÛëqyÓT Æq |æˇmdt |ü]ø£sê\TÁ| üy ˚X ¯ ô|Ï º+~. ª ª| æˇmdt | ü]ø £sê\düVü‰j·T+‘√ \_›<ës¡T\T ‘êeTT ø=qT>√\T#˚dæq ÄVü‰s¡<ÛëHê´\≈£î q>∑<äTs¡Væ≤‘·#Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·Te#·TÃμμ nì ˇø£ n~Ûø±]nHêïs¡T. <˚X¯+˝À yÓTT‘· Ô+ 5,27,750#Íø£<Ûäs¡\ <äTø±D≤\T+&É>± Á|üdüTÔ‘·+ 33XÊ‘·+ <äTø±D≤\T e÷Á‘·y˚T |æˇmdt|ü]ø£sê\T ø£*– ñHêïsTT. mHém|òtmdt@øÏ+<ä »]π> ø=qT>√fi¯ ¢ ˝≤yê<˚M\˙ï

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 39

m\Áø±ºìø˘>± ]ø±s¡ ¶e⁄‘·THêïsTT. ªªá|æˇmdt |ü]ø£sê\˙ï \_›<ës¡T\ u≤´+≈£îU≤‘ê\‘√ nqTd ü+< Û ëq+ # ˚j ·÷*‡ñ+≥T+<äì ˇø £ n~Ûø±] nHêïs ¡ T.eTVü‰sêÁwüº, sê»kÕúHé, Vü≤sê´Hê, &çXÊ\‘√bÕ≥T ø£sêí≥ø£ ≈£L&Ü Ä<ÛësY nqTdü+<Ûëì‘·#Ó*¢+|ü⁄\ $<ÛëHêìï Á|üuÛ ÑT‘·« |ü+|æD°eédü ú˝À (| æ& çmdt) Á| üy ˚X ¯ ô|Ï º+~.mHém|òtmdt@ øÏ+<ä uÛ≤Ø dü_‡&û <Ûäs¡\≈£îÄVü‰s¡ <ÛëHê´\T ø=qT>√\T #˚ùd 1.08ø√≥¢ eT+~ ù|<ä]ø£ πsK≈£î ~>∑Teqìe•+# ˚ \_ ›<ës ¡ T\≈ £ î (_| æm˝ Ÿ )ãjÓ÷y Ó T Á Ïø ˘ nB Ûø £ è‘ · $< Û ëq+˝À#Ó*¢+|ü⁄\T #˚ùd+<äT≈£î 20,778 #Íø£<Ûäs¡\<äTø±D≤˝À¢ |æˇmdt |ü]ø£sê\qT Á|üy˚X¯ô|Ïº+~. sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ ø±s¡T¶ Vü≤À\¶s¡¢»Hé< Û äH é U≤‘ê\qT ≈ £L&Ü Ä<Ûës Y‘√nqTdü+<Ûëq+ #˚k˛ Ô+~. eTVü‰sêÁw ü ºÁ|üuÛÑT‘·«+ q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ ø√dü+_õHÓdt ø£¬skÕŒ+&Ó+≥T¢ Ò<ë j·TTmdtmdt&ç,á`yê´˝…Ÿ qeT÷Hê˝À Á|üjÓ÷>±‘·àø£# Ó* ¢+|ü ⁄\ $<ÛëHêìï 84 #Íø£< Û äs ¡\< äTø±D≤˝À ¢ Á| üy ˚X ¯ ô|Ï º+~. | æ& çmd t<äTø±D≤\T Ç|ü⁄Œ&ÉT |æˇmdt |ü]ø£sê\<ë«sê ˝≤yê<˚M\T ìs¡«Væ≤ düTÔHêïsTT.m|òt|æmdt\T ù|<ä]ø£ πsK≈£î ~>∑Teq ñqïÁ|ü»\≈£î πswüHé ø±s¡T¶\ô|’ ÄVü‰s¡<ÛëHê´\Tdü_‡&û <Û äs¡\≈£î düs¡|ò üsê #˚düT ÔHêïsTT.sêÁwüº+˝À ñqï düTe÷s¡T 50 y˚\ |æ&çmdt< ä Tø±D≤\ìï+Ï˝Àq÷ q>∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ ·˝≤yê<˚M\T Á|üy˚X¯ô|≤º\ì eTVü‰sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ jÓ÷∫k˛Ô+~. πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT›qT Á|üø£Ï+∫q HêÏ qT+∫Ç|üŒÏes¡≈£î #˚‹˝À q>∑<äT Òì ø±s¡D+>±mH ém| ò tmd t@ ø Ï+< ä ÄV ü ‰s ¡< Û ëHê´\düs¡|ò üsê˝À C≤|ü´+ »]–q dü+|ò üT≥qˇø£ÿÏ ≈£L&Ü »]–q yês¡Ô\T Òe⁄.

<˚X¯+˝Àì 24 ø√≥¢ πswüHé ø±s¡T¶ À¢71 XÊ‘·+ ø±s¡T¶\qT Ä<ÛësY d”&ç+>¥ #˚dæ Ä

ø±s ¡ T ¶\ìï+Ï˙ \_›<ës ¡ T\ u≤´+≈ £ îU≤‘ê\‘√ nqTdü+<Ûëq+ #˚j·T&É+, |æ mdt|ü]ø£sê\T neTs¡Ã&É+ <ë«sê q>∑<äTs¡Væ≤‘·˝≤yê<˚M\≈£î n+‘ê dæ<ä∆+ #˚dæq≥Tº ˇø£n~Ûø±] #ÓbÕŒs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ <˚X¯+˝À 82ø√≥¢ eT+~øÏ düs¡|òüsê #˚düTÔqï 50 qT+∫55 $T*j·THé ≥qTï\ _j·T´+ ˝Ò<ë>√<ÛäTeT mHém|òtmdt@ |ü]~Û ÀøÏ e#êÃsTT.nìï s¡ø±\ n~Ûø±]ø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕ˝À¢qTq>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M˝Ò »]π>˝≤ #·s¡´\TrdüTø√yê\ì ÄVü‰s¡+, $ìjÓ÷>∑<ës¡T\eéVü‰sê\ eT+Á‹‘·« XÊK n~Ûø±s¡T\qTÄ<˚•+∫+~. |ü+C≤uŸ, Vü≤sê´Hê $TqVü‰$T>∑‘ê sêÁcÕº\ qT+∫ uÛ≤s¡‘· ÄVü‰s¡ dü+düú(m|òtdæ◊) ùdø£]+#˚ ÄVü‰s¡<ÛëHê´\≈£î ø£ düeT<ä›‘·T <Ûäs¡\qT (m+mdt|æ) Äj·÷ ¬s’‘·T\u≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢H˚ »eT #˚düT ÔHêïs¡T.|ü+C≤uŸ, Vü≤sê´Hê˝À¢ e÷‘·Á+ ø£$TwüHé@C…+≥¢ U≤‘ê˝À¢ »eT #˚düTÔHêïs¡T. n˝≤π>$ìjÓ÷>∑<ës¡T\ eéVü‰sê\ XÊK Ç°e ÒeTT–dæq KØ|òt d”»Hé À ø=qT>√\T #˚dæq703 ø√≥ ¢ s ¡÷bÕj·T\ $\Te > ∑\|ü|ü⁄Œ<ÛëHê´\≈£î #Ó*¢+|ü⁄\qT Äj·÷ ¬s’‘·T\U≤‘ê˝À¢ ÄHé …’Hé ÀH˚ »eT #˚dæ+~. nìïs¡ø±\ ø±+Á≤≈£îº |üqT\≈£î #Ó*¢+|ü⁄\Tq>∑<äTs¡Væ≤‘·+>± #˚j·T&Üìï ‘·|üŒìdü]#˚j·÷\ì n~Ûø±s¡T\qT eT+Á‹‘·«XÊKÄ<˚•+∫+~.

<˚X ¯+˝À ÁbÕs ¡+_ Û+∫q Ä]∆ø £d ü$Tà[‘· ø±s ¡´ Áø £eT+ |ü ⁄Dé÷ nìeTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD ñbÕ~ÛVü‰MT #·≥º+ (m+mHéÄsYÇõ@) øÏ+<ä|üìyê]øÏ #Ó*¢+|ü⁄\˙ï q>∑<äTs¡Væ≤‘·+>±H˚»s¡T>∑T‘·THêïsTT. yês¡+<ä] y˚‘·Hê\Tu≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢H˚ »eT ne⁄‘·THêïsTT.es ¡ Ôe÷q Ä] úø £ d ü+e‘ · ‡s ¡+˝À(2016`17) Ç|üŒÏes¡≈ £î 25 ø√≥¢eT+~øÏ ô|’>± \_∆<ës¡T\≈£î 32 y˚\ ø√≥¢s¡÷bÕj·T\T yê] u≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢H˚ »eT

nj·÷´sTT. ø√Ï eT+~ Á|ü»\≈£î &çõ≥˝Ÿ#Ó*¢+|ü⁄˝À¢ #Ó’‘·q´+ ø£*Œ+#ê\ì Á|üuÛÑT‘·«+\ø£å´+>± ìπs›•+#·T≈£î+~. ø√Ï eT+~øÏô|’>± Á>±MTD bÂs¡T\≈£î &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄˝À¢•ø£åD Çe«&É+ e\¢ $ìjÓ÷>∑<ës¡T\T>±yê]øÏ n+<äTu≤≥T˝À ñqï #Ó*¢+|ü⁄\$<ÛëHê\T @$TÏ, yêÏ˝À @~ ‘·eT≈£înqT≈ £L\+ nH˚ ne>±V ü≤q yê]ø ÏedüTÔ+~. Ç|üŒÏπø 40 \ø£å\ eT+~øÏ ô|’>±Á>±MTD bÂs¡T\T, 1.2 \ø£å\ eT+~ es¡≈£îyê´bÕs¡T\T &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\≈£î qyÓ÷<äT#˚düT≈£îHêïs¡T. ªªÁ|ü»˝À¢ #Ó’‘·q´+ ø£*Œ+#˚kÕ úsT T qT+∫ m\Áø± ºìø ˘ # Ó* ¢+| ü ⁄$< Û ëHê\qT Á| ü»\T Áø Ïj ·÷o\+>±Ä#·]+#˚ kÕúsTTøÏ #˚s¡Tø√e&É+ »]–+~.á #Ó’‘·q´+˝À m\Áø±ºìø˘‡, ◊Ï eT+Á‹‘·«XÊK ìs¡«Vü≤D˝Àì ø±eTHé düØ«dt ôd+≥s¡T¢eTT+<äTes¡Tdü À ñHêïsTTμμ nì d”ìj·TsYÁ|üuÛÑT‘·« n~Ûø±] ˇø£s¡T #ÓbÕŒs¡T. nsTT‘˚Ç|üŒÏøÏ|ü⁄Œ&˚ düe÷C≤ìï ªq>∑<äTs¡Væ≤‘·+μ>±e÷s¡Ã˝ÒeTì Á|ü<Ûëì n+^ø£]+#ês¡T.nsTT‘˚ ªq>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄\T ‘·≈£îÿeμ>± »]π>eédüú>± uÛ≤s¡‘YqT e÷πsÃ+<äT≈£î ‘·ø£åD+ø£èwæ ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì |æ\T|ü⁄ Ç#êÃs¡T. ªªá&çõ≥˝Ÿ Ä]úø£ eédüú @ $<Ûä+>± |üì#˚düTÔ+~, u≤´+≈£î U≤‘ê\qT, Ç+≥¬sïŸu≤´+øÏ+>¥qT @ $<Ûä+>± ñ|üjÓ÷–+#·Tø√yê*, $$<Û ä u≤´+≈£î\ j·÷|t\qTMT b ò ˛q ¢ ô| ’ m+‘ · d üeTs ¡ úe+‘ ·+>±ñ|üjÓ÷–+#·Tø√e#·TÃ, q>∑<äTs¡Væ≤‘·+>±yê´bÕsê\qT m˝≤ ìs¡«Væ≤+#ê*μμ nqïn+XÊ\ô|’ ne>±Vü≤q ô|+#·Tø√yê\ìÁ|ü<Ûëì |æ\T|ü⁄ Ç#êÃs¡T. Ç|üŒÏes¡≈£îq>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ $wüj·T+˝À»]–q |ü⁄s√>∑‹ì |ü]o*ùdÔ Á>±MTDuÛ≤s¡‘êìï q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]úø£ eédüú>±e÷πsÃ ~X¯>± eT+∫ ÁbÕs¡+uÛÑ+ »]–+<äì#Ó|üŒe#·TÃ.

40 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

…dt ø±

´wt m

ø±qM

T - $

$<Ûä s

¡ø±\

&çõ≥

Ÿ ù|yÓT

+Ÿ d

ü<äTbÕ

j·÷\

T:1.

Á¬ø&ç

Ÿ eT]

j·TT

&Ó_Ÿ

ø±s¡T

¶‘√ #

Ó*¢+|ü⁄\

T #j

·T>∑\s

¡T.2.

Á|ò”#Ûê

]®, Ä

øÏ‡»Hé

yÓTT<

ä\>∑T ‘

=$Tà~

yπs«

s¡T á

-yê´

…≥¢‘√ #

Ó*¢+|ü⁄\

T #j

·T>∑\s

¡T.3.

Ä<ÛäT

ìø£ H

PCL Å&

Ó’yé Á

≤ø |

ü¢dt e´

edüú‘√

#Ó*¢+

|ü⁄\T #

j·T>

∑\s¡T.

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 41

q>∑<äT ˝Ò<ë ©>∑˝Ÿ f…+&ÉsY Á|üy˚Tj·T+@e÷Á‘·+ Ò≈£î+&Ü ˇø£ #Ó*¢+|ü⁄ u≤<Ûä ‘·qTrπsÃ+<äT≈£î ñ<›•+∫q eédüúqT #Ó*¢+|ü⁄\eédü ú (ù|yÓT+Ÿ dædü º+)>± eéVü≤]d üT ÔHêï+. q>∑< ä T <ë«sê # Ó* ¢+| ü ⁄\T»s ¡ T> ∑ T‘ · Tqï≥ ºsTT‘ ˚ Ä # Ó* ¢+| ü ⁄\Á|üÁøÏj·TqT Á|ü‘˚ ø£ eédüú <ë«sê #˚j·÷*‡qnedüs¡+ ˝Ò<äT.n<˚ q>∑<äT Á|üy˚Tj·T+˝Ò≈£î+&Ü #Ó*¢+|ü⁄\ Á|üÁøÏj·T· düC≤e⁄>±kÕ>±\+fÒ #Ó*¢+|ü⁄\T #˚ùd e´øÏÔ, <ëììn+<äT≈£îH˚ e´øÏ Ô Çs¡Te⁄s¡÷ #Ó*¢+|ü⁄\eédüú |ü]~Û Àì yês¡T >±ì Ò<ë #Ó*¢+|ü⁄\eédüú À bÕÁ‘· eVæ≤+#˚yês¡T ø±ì ø±yê*.dü+Á|ü<ëj·T+>± ñ|üjÓ÷–+#˚ ù||üsYÄ< Ûë]‘ · # Ó* ¢+| ü ⁄ eédü ú˝À q> ∑< ä Ts¡Væ≤‘·+>±, n+‘·sY u≤´+≈£î ˝≤yê<˚M\<ë«sê &ÉãT“ ã<ä˝≤sTT+#˚ |ü<ä∆‘·T\˝ÀyÓTT≥º yÓTT<äÏ~ $$<Ûä s¡÷bÕ\˝Àì #Ó≈£îÿ<ë«sê (U≤‘ê<ës¡T #Ó≈£îÿ, &çe÷+&é Á&Ü|òtº,ù|yÓT+Ÿ Äs¡¶sY, u≤´+ø£sY‡ #Óø˘, &ç$&Ó+&éyês¡+Ÿ, Ç+Á≥dtº yês¡+Ÿ, Á≤yÓ\sY‡ #Óø˘,–|òtº #Óø˘, &Ó_ŸH√Ÿ,]|òü+&é Äs¡¶sY e+Ï$)#Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·T&É+. u≤´+ø£sY‡ #Óø ˘øÏ¢j·T]+>¥ Vü≤Ödt eédüú <ë«sê #Ó≈£îÿ\qTÁbÕôddt #˚kÕÔs¡T. n+‘·sY u≤´+≈£î q>∑<äTs¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄\ eédüú˝À #Ó≈£îÿ\qT

õ. s¡|òüTTsêCŸ, ]»s¡T« u≤´+ø˘ n~Ûø±], ôV’≤<äsêu≤<é.E-mail: [email protected]

q>∑<äT s¡Væ≤‘· eédüúm\Åø±ºìø˘ #Ó*¢s|ü⁄\T

dü«\Œ q>∑<äT Ä]úø£ eédüú ` uÛ≤s¡‘Y À #Ó*¢+|ü⁄\T

<X+˝À ô|<ä›m‘·TÔq yÓTTu…’ Ÿf…*bò qT¢ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏsêe&É+‘√ q>∑<äT s¡Væ≤‘·#Ó*¢+|ü⁄\T #j·T&ÜìøÏÁ|ü‹ˇø£ÿ]ø° ˇø£ e÷s¡Z+n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ã+~.

<X+˝À u≤´+≈£î U≤‘ê\ø£+f…yÓTTu…’ Ÿ bò qT¢ m≈£îÿe>±

ñHêïj·Tì ‘*+~. Bì‘√ nìïù|yÓT+Ÿ eédüú\T, yÓTTu…’ Ÿ

yê …≥T¢ yÓTTu…’ Ÿ f…*bò Hé À Ò<ëÇ‘·s¡ ø£+|üP´≥sY |ü]ø£sê\˝À˝≤yê<M\T »s¡|ü&ÜìøÏ M\T>±

kÕ|òtºysY\T n_Ûeè~∆ #ùdneø±X+ ø£*Œ+∫+~.

ÁbÕôddt #˚j·T&ÜìøÏ #Óø˘ øÏ¢j·T]+>¥ Vü≤Ödtñ+&É&É+ ø£˙dü nedüs¡+. #Ó≈£îÿ\ <ë«sêq>∑<äT s¡Væ≤‘· ã~©\T #˚j·T&É+ yÓTT<ä˝…’q¬s+&ÉT X ¯‘êu≤ ›\ ‘·sê«‘· ≈ £L&Ü á|ü]d æ ú‹˝À @e÷Á‘ ·+ e÷s ¡ T Œ˝ Ò< ä T .u≤´+ø Ï+> ¥ s ¡+> ∑+˝À m\Áø± ºìø ˘ ,ø£eT÷´ìπøwüHé eédüú\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏsêe&É+‘√ |ü\T s¡ø± …’q #Ó*¢+|ü⁄ |ü<ä∆‘·T\Te#êÃsTT. n˝≤π>,u≤´+øÏ+>¥ s¡+>∑+‘√dü+ã+<Û ä+ ˝Òì yês¡T n+fÒ f…*ø£+Ä|üπs≥s¡T¢, #Ó*¢+|ü⁄\ eédüú ÀøÏ e#êÃs¡T.#Óø˘ ÁbÕôddæ+>¥ À j·÷+Árø£s¡D ‘=\T‘·1986˝À m+.◊.d æ .Äs Y f …ø± ï\J(e÷>∑ïÏø˘ Ç+ø˘ ø±´s¡ø£ºsY ]ø£–ïwüHé)ìn+~|ü⁄#·TÃø√e&É+‘√ ÁbÕs¡+uÛ ÑyÓT Æ+~.]»s¡T«u≤´+≈£î #=s¡e, Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√ Ä‘ ·sê«‘ · u≤´+≈ £ î ø±s ¡ ´ø £˝≤bÕ\˝Àø £+| üP´≥ ¬s ’C Òw üH é , j ·÷+Árø £s ¡Dy>∑e+‘·yÓTÆ+~.

]»s¡T«u≤´+ø ˘ Ä|ò t Ç+&çj·÷(ÄsY_◊) 1990 <äX¯ø£+˝À m\Áø±ºìø˘øÏ ¢j·T]+>¥ düØ«ôddt (Çdæmdt`dæÄsY)qTÁbÕs¡+_Û+∫+~. eTT+<äT>± Bìì Á¬ø&çŸùde\≈£î ñ|üjÓ÷–+#ês¡T. m\Áø±ºìø˘øÏ¢j·T]+>¥ düØ«dt <ë«sê #Ó*¢+|ü⁄\T #˚ùdyês¡T, u≤´+≈£î <ë«sê m\Áø±ºìø˘ e÷<Ûä eT+

42 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

<ë«sê #Ó*¢+|ü⁄\T #˚kÕÔs¡T. #Ó*¢+|ü⁄\T #˚ùde´ø Ï Ô ‘ ·q U≤‘ê qT+∫ kıeTT àqT$TqVü‰sTT+∫, ‘êqT dü÷∫+∫q yê]øÏ#Ó*¢+#ê*‡+~>± u≤´+≈£îqT ø√s¡‘ê&ÉT.Ç˝≤ m\Áø± ºìø ˘ ø Ï ¢j · T]+> ¥ ùde\Tn+<äT‘êsTT. Ç~ eTTK´+>± f…*bò˛Hé,$<äT´‘Y, eT+∫˙Ï _\T¢\T, Á|”$Tj·T+#Ó*¢+|ü⁄\ yê&Éø±ìøÏ dü+ã+~Û+∫+~. Ä‘·sê«‘· m\Áø± ºìø˘ |ò ü+&é Á≤Hé‡|ò üs Y(Ç.m|òt.Ï) e∫Ã+~. m\Áø±ºìø˘ Ä<˚XÊ\<ë«sê ˇø£ u≤´+≈£î U≤‘ê<ës¡T eTs√u≤´+≈ £ î U≤‘ê<ës ¡ T≈ £ î # Ó* ¢+| ü ⁄\T#˚j·Te#·TÃ. ‘=\T‘· Ç~ <˚X¯+˝Àì 15Á|ü<Ûëq q>∑sê\˝À e÷Á‘·y˚T n+<äTu≤≥T˝Àñ+≥÷ e∫Ã+~. 2004 ‘·sê«‘· Ç~mHé.Ç.m|òt.Ï (H˚wüq˝Ÿ m\Áø±ºìø˘ |òü+&é‡Á≤Hé‡|òüsY)>± s¡÷|ü⁄~<äT›≈£î+~. u≤´+≈£î≈£î# Ó+~q nìï XÊK\T, W Ÿ˝ … Ÿ\nøö+Ï+>¥qT πø+ÁBø£è‘·+ #˚ùd ø√sYu≤´+øÏ+>¥ eédüú ~X¯>± u≤´+≈£î\T e÷s¡TŒ#Ó+<ä&É+‘√ eT]ìï ÄHé˝…’Hé dü<äTbÕj·÷\Tø£*Œ+#˚ neø±X¯+ u≤´+≈£î\≈£î <äøÏÿ+~.ø±s¡T ¶ Ä<Ûë]‘· ˝≤yê<˚M\T, mø£ÿ&Ó ’Hê#Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·T&ÜìøÏ M\T ø£*Œ+#˚ ø=‘·Ôneø±XÊ\qT $dü Ô è‘ ·+ #˚XÊsTT.nìïu≤´+≈£î\≈£î mÏm+ dü<äTbÕj·T+ ø£*Œ+∫yêÏì nqTdü+<Ûëq+ #˚j·T&É+, <˚X¯+˝Àì@ m.Ï.m+ qT+#Ó’Hê q>∑<äTqT $‘YÁ&Ü# ˚d ü T≈ £ îH ˚ d ü< ä TbÕj·T+ ø £*Œ+# ·& É+$|ü¢yê‘·àø£yÓTÆq e÷s¡TŒ>± #Ó|ü⁄Œø√e#·TÃ.Bì‘√ q>∑<äT rdüT≈£îH˚+<äT≈£î u≤´+≈£î\≈£îe#˚Ã yê] dü+K´ >∑D˙j·T+>± ‘·–Z+~.mÏm+ ø±s¡T¶ &Ó_Ÿ ø±s¡T¶>± e÷] mÏm+qT+∫ q>∑<äT rdüTø√e&Üìπø ø±≈£î+&Ü|æˇmdt (bÕsTT+Ÿ Ä|òt ùd˝Ÿ) j·T+Á‘·+<ë«sê cÕ|æ+>¥ #˚j·T&ÜìøÏ, n˝≤ π>Ç+≥¬sïŸ <ë«sê ÄHé˝… ’Hé #Ó*¢+|ü⁄\T#˚j·T&ÜìøÏ ãVüQeTTK Á|üjÓ÷»qø£s¡ø±s¡T ¶>± Ç~ m+‘√ ñ|üjÓ÷>∑+ ˝ÀøÏe∫Ã+~. mHé.Ç.m|ò t.Ï nH˚~ ]f… Æ˝Ÿ

#Ó*¢+|ü⁄\ nedüsê\qT rs¡TdüT Ô+&É>±,]»s¡T« u≤´+ø˘ Ä|òt Ç+&çj·÷ 2004 edü+e‘·‡s ¡+ e÷]Ã˝À ô|<ä ›y ÓTT‘ · Ô+˝À#Ó*¢+|ü⁄\≈£î dü+ã+~Û+∫ ÄsY.Ï.õ.mdt(]j·T˝Ÿf…ÆyéT Á>±dt ôdÏ ŸyÓT+Ÿ dædüº+)qTrdüT≈£îe∫Ã+~. Bìì u≤´+≈£î\ |òü+&éy ˚ TH ˚»s ¡T ¢ , ô| ò ’Hêì¸j·T˝ Ÿ ø £+ô|˙\T,ô|<ä›yÓTT‘·Ô+˝À q>∑<äT ã~© #˚j·T<ä\∫qyês¡T yê&ÉT‘ês¡T. Bì ù|s¡T˝À ]j·T˝Ÿf…ÆyéTnì dü÷∫+∫q≥Tº>±H˚ n+‘·sY u≤´+ø˘˝≤yê<˚M\qT ÄHé˝ … ’H é <ë«sê dü«\Œeé~Û˝À |üP]Ô #˚ùd @¬ø’ø£ eédüú Ç~.@<Ó’Hê n+‘·sYu≤´+ø˘ #Ó*¢+|ü⁄\ eédüú≈£î,Çs ¡ T | üø å ±\ eT< Û ä ´ ˝≤yê< ˚M\qT|ü]wüÿ]+#˚ $X¯«dü˙j·TyÓTÆq πø+ÁBø£è‘·øö+≥sY bÕØº ñ+&Ü*. ]»s¡T« u≤´+≈£î á|üìì ìs¡«Væ≤k Ô+~. Ç+<äT≈£î M\T ø£*Œ+#˚$<Ûä+>± ù|yÓT+Ÿ, ôdÏ˝ŸyÓT+Ÿ dædüºyéT‡#·≥º+ 2007qT rdüT≈£îe#êÃs¡T. BìÁ|üø±s¡+ #Ó*¢+|ü⁄\ eédüú≈£î , #Ó*¢+|ü⁄\eédü ú≈ £î nBÛø£è‘· eédü ú>± eéVü≤]+#·&ÜìøÏ yê] eT<Û ä ´ # Ó* ¢+|ü ⁄\|ü]cÕÿsê\≈£î ]»s¡T« u≤´+ø˘ Ä|ò tÇ+&çj·÷≈£î kÕ~Ûø±s¡‘· ø £*Œ+#ês¡T.ù|yÓT+Ÿ eédüú\qT Ä|òüsY #˚j·T&ÜìøÏ]»s¡T«u≤´+ø˘ Ä|òt Ç+&çj·÷ Á|ü<Ûëq+>±nqTeT‹∫Ãq ¬s+&ÉT dü+düú\T, ~ H˚wüq˝Ÿù|yÓT+Ÿ‡ ø±s=Œ πswüHé Ä|ò t Ç+&çj·÷(mHé|ædæ◊), øÏ¢j·T]+>¥ ø±s=ŒπswüHé Ä|òtÇ+&çj·÷ *$Tf…&é\T. H˚wüq˝Ÿ ù|yÓT+Ÿø±s=ŒπswüHé Ä|òt Ç+&çj·÷ (mHé|ædæ◊) nìïu≤´+≈£î\ nìï mÏm+\≈£î dü+ã+~Û+∫>∑]wü˜kÕúsTT˝À ]f…Æ˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\T #˚dü÷ÔH˚wüq˝Ÿ ô|ò’Hêì¸j·T˝Ÿ dæ«#Y (mHém|tmdt)qTìs¡«Væ≤düTÔ+~. mHé.|æ.dæ.◊ mH√ï s¡ø±\#Ó*¢+|ü⁄ |ü<ä ∆‘ ·T\qT n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ‘Ó∫Ã+~.

n$...◊m+|æmdt Ç$T&çj·TŸ ù|yÓT+Ÿ dædüºyéTmH émd æ ôV≤# Y` H ˚w üq˝ Ÿ ÄÀy ˚ Tf …& é

øÏ¢j·T]+>¥ Vü≤ÖdtdæÏmdt` #Óø˘ Á≥+πøwüHé dædüºyéT (Çy˚TCŸÄ<Ûë]‘· ÁbÕôddæ+>¥ <ë«sê #Óø˘qT øÏ¢j·TsY#˚j·T&É+)mÇ|æmdt Ä<ÛësY mH˚ãT˝Ÿ¶ ù|yÓT+Ÿ dædüºyéTj·TT|æ◊ `j·T÷ìô|ò’&é ù|yÓT+Ÿ Ç+≥sYù|òdtkÕºsY 99 kÕ¢wt ` j·TTmdtmdt&ç Ä<Ûë]‘·neéd”úø£è‘· nqTã+<Ûä düØ«dt &˚≤

s¡Tô| &Ó_Ÿ ø±sY¶j·TT|æ◊`j·TTìô|ò’&é ù|yÓT+Ÿ Ç+≥sY ù|òdt

mHé|ædæ◊ ]f… Æ˝Ÿ _˝Ÿ ù|yÓT+Ÿeédüú __|æmdt` uÛ≤s¡‘Y _˝Ÿ ù|yÓT+ŸdædüºyéTqT @sêŒ≥T #˚j·TqT+~. Bììñ|üj Ó÷–+# ˚ yês ¡ T Á| üu Û Ñ T‘ê«ìø Ï#Ó*¢+#ê*‡q ùde\≈£î dü+ã+~Û+∫qãø±sTT\T, |üqTï\T, Ç˝≤ @$<Û äyÓT Æq#Ó*¢+|ü⁄\HÓ’Hê <˚X¯+˝Àì mø£ÿ&çqT+#Ó’Hê#Ó*¢+#·&ÜìøÏ M\T ø£\T>∑T‘·T+~ Çy˚ø±≈£î+&Ü yê …Ÿ düØ«düT\T n+~+#˚ |ü\Tù|yÓT+Ÿ düØ«dt ÁbıyÓ ’&És¡T ¢ ñHêïs¡T.ù| Ïm+, _˝Ÿ &Ódtÿ, dædæ myÓq÷´,ÇHékÕºyÓTTCÀ, ù| bÕ˝Ÿ, dæÁ≥dt ù|, &Ó’¬sø˘ù|,ù| j·TT eT˙, Ç ù|, ù| HÓŸ®, e+Ï$MÏ À ø=ìï. MÏ‘√bÕ≥T>± ø√¢CŸ&é ù|yÓT+Ÿ dædüºyéT\T ≈£L&Ü ñHêïsTT. Ç$Á≤Hé‡b˛sY º düØ«dt, uÛ≤Ø e÷¬sÿÏ+>¥&Ó*eØ düØ«dt dü+düú\≈£î #Ó+~q$. Ç$|ü]$T‘· Á|üjÓ÷»q Á|” ô|sTT&é ø±s¡T¶\qTø£*–ñ+&Ée#·TÃ.

ù|yÓT+Ÿ n+&é ôdÏ˝Ÿ yÓT+ŸdædüºyéT #·≥º+ 2007˝Àì ôdø£åHé 2( ◊)øÏ+<ä ù|yÓT+Ÿ dæd ü ˜y éT nqï <ëìøÏìs¡«#·q+...

ù|y Ó T+ Ÿ d æd ü ºy é T n+f Ò# Ó* ¢+|ü ⁄<ës ¡T≈ £ î, \_∆<ës ¡T≈ £ î eT<Û ä ´øÏ¢j·T]+>¥, ù|yÓT+Ÿ, ôdÏ ŸyÓT+Ÿ düØ«dt,Ò<ë M≥ìïÏ <ë«sê #Ó*¢+|ü⁄\T »]π>≥Tº

#·÷ùd eédüú. kÕºø˘ e÷¬sÿŸ á |ü]~Û ÀøÏsê<äT. $es¡D.. á ø±¢E øÏ+<ä, ù|yÓT+Ÿ

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 43

dædüº+ nqï <ëì˝À Á¬ø&çŸ ø±s¡T¶ &Ó_Ÿø±s ¡T ¶ , kÕàs Y º ø±s ¡T ¶ , q>∑< äT ã~©ø±s ¡ ´ø £˝≤bÕ\T, ˝ Ò<ë Ç˝≤+ Ïø±s¡´ø£˝≤bÕ\T Ä<Ûë]‘· eédüú\T ø£*–ñ+≤sTT.

ù|yÓT+Ÿ dædüºyéT, ]»s¡T«u≤´+ø˘ Ä|òtÇ+&çj·÷˝Àì ù|yÓT+Ÿ, ôdÏ˝ŸyÓT+Ÿdæd ü ºy éT‡ Ä<∏ ä ¬s ’C Òw üH é ø £*– ñ+&Ü*.ù|yÓT+Ÿ eédüúqT ìs¡«Væ≤+#˚ dü+düú\Tø=ìï ìã+<Ûäq\≈£î ˝Àã&ç eéVü≤]+#ê*‡ñ+≥T+~. á ìã+<Û äq\T MÏììs¡«Væ≤+#ê\qT≈£îH˚ yê] düeTs¡ ∆‘·qTn+#·Hêy ˚kÕ ÔsTT. u≤´+≈ £î ù|yÓT+ŸeédüúqT Ä|òüsY #˚düTÔqï≥ºsTT‘˚, U≤‘ê<ës¡Tø±ì, ˝Ò<ë m+&é j·T÷»sYø±˙ @<Ó’Hêù|yÓT+Ÿ eédüúqT yê&˚+<äT≈£î ‘·eT u≤´+ø˘e<ä› qyÓ÷<äT #˚düTø√e\dæ ñ+≥T+~.]»s ¡ T « u≤´+ø ˘ Ä| ò t Ç+& çj ·÷ÄsY.Ï.õ.mdt, mHé.Ç.m|òt.Ï, Çdæmdt(&Ó_Ÿ ˝Ò<ë Á¬ø&çŸ) dædüºyéT\qT H˚s¡T>±ìs¡«Væ≤düT Ô+~. n<˚, ù|yÓT+Ÿdæd ü ºy éTÁbıyÓ’&És¡T¢ Ä|üπsŸ #˚ùd #Óø˘ øÏ¢j·T]+>¥‘√bÕ≥T nìïs¡ø±\ Ç‘·s¡ ù|yÓT+Ÿ eédüú\

ùde\T düØ«düT ÁbıyÓ’&Éπs¢ |ü]wüÿ]kÕÔs¡T.∫es¡>± Ç$ ]»s¡T«u≤´+≈£î U≤‘ê\˝Àqy Ó÷< äe ⁄‘êsTT. ø=‘ · Ô ñ‘ · Œ‘ · T Ô\Te÷¬sÿŸ˝ÀøÏ sêe&É+‘√ ◊Ïdæ ÇqŒ¤πsàwüHéø £eT÷´ì πøw üH é f …ø± ï\J bÕ ¢ Ÿb ò Õ+ÁbÕ<Ûëq´‘·qT eT]+‘· ô|+∫+~. n˝≤π>< ˚X ¯+˝À Ç+‘ ·es ¡≈ £L u≤´+ø Ï+> ¥ ,ô|ò’Hêì¸j·T˝Ÿ ùde\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sêìÁbÕ+‘ê\≈ £ î yê Ïì n+~+#·&Üìø Ïneø±X¯+ ø£*–+~.u≤´+øÏ+>¥ ùde\Tn+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sêì yê]ø√dü+ |üP]ÔkÕúsTT u≤´+øÏ+>¥ ùde\Tn+<äTu≤≥T˝ÀøÏrdüT≈£îsêe&É+ kÕ<Ûä´+ø±ì ÁbÕ+‘ê\˝Àø£˙dü u≤´+øÏ+>¥ ùde\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ‘Ó#˚Ã+<äT≈£î u≤´+øÏ+>¥ ø£s¡kÕŒ+&Ó+Ÿ|ü<äú‹ì rdüT≈£îe#êÃs¡T. Bìe\¢ dü$Tà[‘·Ä] úø £ \ø å±´\T kÕ~ Û+# ·&Üìø Ï M\Tø£\T>∑T‘·T+~. <˚X¯+˝À ô|<ä›m‘·TÔq yÓTTu…’ Ÿf…*bò˛qT¢ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sêe&É+‘√q>∑<äT s¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·T&ÜìøÏÁ|ü‹ˇø£ÿ]ø° ˇø£ e÷s¡Z+ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏe∫Ã+~. <˚X¯+˝À u≤´+≈£î U≤‘ê\ø£+f…yÓTTu…’ Ÿ bò qT¢ m≈£îÿe>± ñHêïj·Tì ‘˚*+~.

Bì‘√ nìï ù|yÓT+Ÿ eédüú\T, yÓTTu…’˝Ÿyê˝…≥T¢ yÓTTu…’˝Ÿ f…*bò˛Hé˝À ˝Ò<ë Ç‘·s¡ø £+|üP´≥sY |ü]ø£sê\˝À ˝≤yê<˚M\T»s¡|ü&ÜìøÏ M\T>± kÕ|òtºy˚sY\T n_Ûeè~∆# ˚ ùd neø±X ¯+ ø £*Œ+∫+~. M Ïì$ìjÓ÷–+#˚ yês¡T ˇø£ U≤‘ê Ò<ë yê …ŸqT+∫ eTs=ø£ U≤‘ê≈£î ˝Ò<ë yê˝…Ÿ≈£îdüT\uÛÑ+>± #Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·T&ÜìøÏ Ç$m+‘√ ñ|üø£]düTÔHêïsTT. nsTT‘˚ MÏìyê&˚ yês¡T ‘·eT bÕdtesY¶qT ø±˙ Ò<ë |æHéHÓ+ãs¡TqT ø±˙ me]ø° ‘Ó*j·TCÒj·T≈£î+&Ü, C≤Á>∑‘·Ô|ü&Ü*‡ ñ+≥T+~. M≥ìïÏyê&Éø£+‘√ q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄\T, #Ó≈£îÿ\ <ë«sê#Ó*¢+|ü⁄\T Ç+‘·≈£î eTT+<äT kÕúsTT˝À ˝≤>±ô|s¡>∑&É+˝Ò<äT. yÓTT‘· Ô+MT<ä #Ó*¢+|ü⁄\eédüú\T ‘·≈£îÿe q>∑<äT Ä]úø£ eédüú~X¯>±eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·THêïsTT. ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT›ìs ¡ íj · T+ nq+‘·s ¡+ q>∑< ä T s ¡V æ ≤‘ ·˝≤yê< ˚M\≈ £ î d ü+ã+~ Û+∫ > ∑‘ ·ø=~›HÓ\˝À¢, ø=ìïm\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\eédüúü\<ë«sê ˝≤yê<˚M\˝À 30 qT+∫40 XÊ‘·+ ô|s¡T>∑T<ä\ ø£ì|æ+∫+~.

˝≤yê<M\ô|’ ì|òü÷πø+Á<ä Á|ü‘· ø£å |üqTï\ uÀs¡T¶ |ü~s¡ø± …’q ˝≤yê<˚M\ô|’ ì|òü÷ ô|Ïº+~. Ç˝≤+Ï ˝≤yê<˚M\qT $#ê]+#·&ÜìøÏ ˇø£ Á|ü‘˚ ø£

$uÛ≤>±ìï ≈£L&É @sêŒ≥T #˚dæ+~. n$ @eT+fÒ:1) ˇø£ Ä]∆ø£ dü+e‘·‡s¡+˝À |ü~ \ø£å\s¡÷bÕj·T\ø£Hêï n~Ûø£+>± ˝≤yê<M\T »]–‘˚, Ä U≤‘ê\qT (nsTT‘˚ MÏ À |òæø˘‡&é &çbÕõ≥T¢,

ø£¬s+≥T U≤‘ê\T …ø£ÿ˝ÀøÏsêe⁄);2) |òæø˘‡&é &çbÕõ≥¢ À≈£L&É, πø e´øÏÔøÏ dü+ã+~Û+∫q$ ˇø£dü+e‘·‡s¡+˝À |ü~\ø£å\ >∑]wüº |ü]$T‹ì <ëÏ‘˚;3) ˇø£ \ø£å s¡÷bÕj·T\ø£Hêï m≈£îÿe>± q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄ #˚ùdÔ, eT]j·TT |ü~\ø£å\ s¡÷bÕj·T\ø£Hêï, n~Ûø£+>± @<Ó’Hê Á¬ø&çŸ ø±s¡T¶≈£î, #Ó≈£îÿ

s¡÷ù|D≤ #Ó*¢+|ü⁄ #˚ùdÔ;4) qe+ãs¡T 09, 2016 qT+&ç &çôd+ãs¡T 30, 2016 ‘˚B\ eT<Ûä 2.5 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ø£Hêï @ U≤‘ê˝ÀHÓ’Hê »eT nsTT‘˚ <ëì

$esê\T;5) ø£¬s+≥T U≤‘ê\ $wüj·T+˝À ˇø£ dü+e‘·‡s¡+˝À s¡÷. 12.5 \ø£å\ø£Hêï m≈£îÿe &çbÕõŸ nsTT‘˚ $esê\T;6) @Á|æ Ÿ 01, 2016 qT+&ç, qe+ãsY 09, 2016 eT<Ûä @ U≤‘ê˝ÀHÓ’Hê nqTe÷HêdüŒ<ä ˝≤yê<˚M\T »]–‘˚ yêÏ $esê\T;7) eT÷´#·Té˝Ÿ |òü+&ÉT¢ Ò<ë u…’u≤´ø˘ #˚dæq yê≤\ ˝≤yê<˚M\T;8) |ü~ \ø£å\ s¡÷bÕj·T\≈£î $T+∫q $<˚oe÷s¡ø£ Á<äe´, Á≤yÓ\sY‡ #Ó≈£îÿ\ ø=qT>√fi¯ófl;9) 30 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T $T+∫q ÄdüTÔ\T me¬s’Hê ø=+fÒ, ]õwüºsY #˚dæq düuŸ ]õÁkÕºsY\T Ä $esê\qT yÓ+≥H˚ á Á|ü‘˚ ø£ $uÛ≤>±ìøÏ

‘Ó*j·T#˚j·÷\ì uÀs¡T¶ ˇø£ Á|üø£≥q˝À ‘Ó*j·T#˚dæ+~.

44 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·Tqï uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ H˚&ÉTm<äTs=ÿ+≥Tqï nH˚ø£ düeTdü´\˝À Ä]∆ø£˝≤yê<˚M\ düeTdü´ ˇø£Ï. áHê&ÉT á500/`, 1000/` s¡÷bÕj·T\ H√≥¢ s¡<äT›‘√Ä] ∆ø £ ˝≤yê< ˚M\ d üeTd ü ´ eT]+‘ ·rÁeyÓTÆ+~. n+<äTe\¢ H˚&ÉT Á|ü»\T q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\πø yÓTT>∑TZ#·÷|ü⁄‘·THêïs¡T.áHê&ÉT Á|üuÛ ÑT‘·«+ á ˝≤yê<˚M\qTn~ Ûø £+>± »]| æq yê]ø Ï q> ∑< ä T|ü⁄s¡kÕÿsê\qT ≈£L&Ü n+~düTÔ+~. Ç˝≤»s¡|ü&É+ e\¢ Á|ü‹s¡÷bÕsTT ˝…ø£ÿ˝ÀøÏedüTÔ+~. q\¢<ÛäHêìøÏ ø=+‘· y˚Ts¡ dü«dæÔ|ü\ø£e#·TÃ. <=+>∑‘·Hê\T. <ë]<√|æ&ç\Te+Ï nø£è‘ê´\qT ≈£L&Ü n]ø£§º#·TÃ.

e∫Ãq düeTdü´˝≤¢ q>∑<äTs¡Væ≤‘·˝≤yê<˚M\T #˚j·T≥+ m˝≤? eTq<˚X¯+˝À#·T<äTe⁄≈£îqï yê]ø£+fÒ #·<äTe⁄˝Òì yêπsm≈£îÿe. ø±ì Á|ü‹ˇø£ÿs¡T q>∑<äTs¡Væ≤‘·˝≤yê<˚M\qT »s¡|ü&É+ ø=~›>± ø£wüºy˚T ø±ìuÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ ø=ìï dü<äTbÕj·T\qTeTq≈£î n+~+∫s~. yêÏì nqTdü]ùdÔ˝≤yê< ˚M\T # ˚j · T& É+ d ü T\u Û Ñ‘ ·s ¡+ne⁄‘·T+~. Bìï m\Åø±ºìø˘‡ (e-money)q>∑<äTs¡Væ≤‘· ã<ä© n+≤s¡T.

&Üˆˆ düTs¡_Û \ø°åà XÊs¡<ä, Á|ò”˝≤q‡sY, ôV’≤<äsêu≤<é.E-mail: [email protected]

düT\TyÓ’q e÷sêZ\Tá`#Ó*¢s|ü⁄\T

q>∑<äT s¡Væ≤‘·yT düT>∑eT´+

q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<M\ e\qdüTKe+‘·yÓTÆq JeHêìï >∑&É|ü&É+

m+‘· düT\uÛÑyÓ÷ <ëìïuÛÑÁ<ä|üs¡#·&É+ HÓ+ãs¡¢qT >∑Ts¡TÔ

ô|≥Tºø√e&É+, n&ç–qdüe÷#êsêìï Á|ü‹kÕ]

dü]jÓÆTq~>± m+≥sY #j·T&É+,yÓTTu…’ Ÿ |ü]C≤„q+‘√ bÕ≥T,

kÕàsYbò Hé ø£*– e⁄+&É&É+ ≈£L&Én+‘ nedüs¡s.

áèT˙˝À 3 s¡ø±\TyÓTT<äÏ s¡ø£+˝À q>∑<äTqT Ç∫Ã

<ëìøÏ ‘·–q yÓTT‘·Ô+‘√ ˇø£ ø±s¡T¶qT bı+~<ëìì edüT Ôs ¡÷| ü+˝À ø±˙ $T–*q$$<Ûäs¡ø±\ dü<äTbÕj·÷\qT bı+<ä≤ìøÏø±˙ ñ|üjÓ÷–kÕÔs¡T. (1) kÕàsYºø±s¡T¶\T(2) Á|”ô|sTT&é ø±s¡T¶\T (3) –|òtºø±s¡T¶\T(4) yÓTÆãdt ø±s¡Tº\T á $<Ûä+>± eTqq> ∑< ä TqT eTT+< ä Td ü T Ô>± # Ó* ¢s∫q>∑<äTs¡Væ≤‘· ≤yê<˚M\qT #˚j·Te#·TÃ.

¬s+&Ée s¡ø£+ kÕ|òtºy˚sY düVü‰j·T+‘√ÄH é˝ … ’H é ùde\qT n+~+#˚ eéd ü úñ<ëVü≤s¡D≈£î ù|Ïj·T+ e+Ï$ Ç+<äT˝ÀeTq+ eTT+<äT>±H˚ ø=+‘· q>∑<äTqT ñ+∫ÄHé˝…’Hé <ë«sê \_∆<ës¡TìøÏ q>∑<äTqT ã~©#kÕÔs¡T.

Çø£ eT÷&√e s¡ø£+ es¡TÃe˝Ÿ ø£¬s˙‡&çõ≥˝Ÿ eT˙>± |ü]>∑DÏkÕÔs¡T. πøe\+es ¡ T Ãe˝ Ÿ ø £eT÷´ì °\˝ÀH ˚ Bìïe⁄|üjÓ÷–kÕÔs¡T. Bìô|’q ìj·T+Á‘·Dπøe\s, Bìï n_Ûeè~ ∆ # ˚d æqyê]ø Ïe÷Á‘·y˚T ñ+≥T+~.

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 45

@ø°ø£è‘· düeTq«j·T #Ó*¢+|ü⁄ $<Ûëq+(Unified Payments Interface)

u≤´+ø˘ U≤‘ê ø£*–e⁄qï Á|ü‹e´ø°Ôá |ü<ä∆‹ì ñ|üjÓ÷–+#·e#·TÃ. Bì˝À‘·ø£åD #Ó*¢+|ü⁄ $<Ûëq+ <ë«sê q>∑<äTqTIFSC Code ˝Ò≈£î+&Ü y˚s=ø£ U≤‘ê˝ÀøÏã~© #ÓjÓTT´#·TÃ. ñ<ëVü≤s¡D≈£î ˇø£e´øÏÔøÏu Û ≤s ¡rj· T ùd º Ÿ u≤´+ø ˘˝À U≤‘êñ+<äqT≈ £î+fÒ <ëìøÏ d ü+ã+~Û+∫qapp˝À UPI Options ñ+≤sTT. ‘·ø£åD#Ó*¢s|ü⁄ $<Ûëq+ (IMPS) <ë«sê q>∑<äTqTy˚s=ø£e´øÏÔ U≤‘ê≈£î ã~© #Ój·Té#·TÃ.

‘·ø£åD #Ó*¢+|ü⁄ $<Ûëq+ ` IMPS

2010˝À yÓTT<ä …’q á $<Ûëq+˝ÀNEFT ˝≤>± ø±≈£î+&Ü $sêeT+ Ò≈£î+&Ü24 >∑+≥\T ì]«sêeT+>± q>∑<äTqTn+<äT≈£îH˚ kÂø£s¡ + ñ+~.

NPCI (National Payments Corporation

of India)C≤rj·T #Ó*¢s|ü⁄\ dü+düúá dü+dü ú u Û≤s ¡rj·TT\+<ä]ø °

ìã+<Û äq\T ˝Òì #Ó*¢+|ü ⁄ $<ÛëHêìïn+~düTÔqï~. 2008˝À ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq á˝≤uÛ Ñs¡Væ≤‘· dü+dü ú ôdø£ åHé 25 ø£+ô|˙#·≥ºÁ|üø±s¡+ qyÓ÷<Ó’ ]»s¡T« u≤´+ø˘ Ä|òtÇ+&çj·÷ (RBI) eT]j·TT Ç+&çj·THéu≤´+ø˘‡ nk˛dæj˚TwüHé (IBA) Ä<Ûä«s¡ +˝À]f… Æ˝ Ÿ # Ó* ¢+| ü ⁄ $<Ûëq+˝À y ÓTT‘ · Ô+u Û ≤s ¡‘ ·< ˚XÊìï ˇø £ >=& É T> ∑ Tø Ï+< ä≈ £ îrdüTø=∫Ã |üì#˚k˛Ô+~. 2016 qe+ãsYHêÏøÏ 56 u≤´+≈£î˝À¢ NPCI yê≤<ës¡T\‘√bÕ≥T Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑ u≤´+≈£î\T, Åô|’y˚≥Ts¡+>∑ u≤´s≈£î\T, eT©ºùdºŸ ø√`Ä|üπsÏyéu≤´s≈£î\T, Á>±MTD, $<˚o u≤´+≈£î\TñHêïsTT. á ø£+ô|˙ \ø£ å ´+ n~Ûø £˝≤yê<˚M\qT ‘·≈£îÿe ˝≤yê<˚M <Ûäs¡˝Àn+~+#·≥+.

C≤rj·T Ä]∆ø£ dæ«#Y (Hwüq Ÿô|ò’Hêì¸j·T Ÿ dæ«#Y)

H˚wüq˝Ÿ ô|ò’Hêì¸j·T˝Ÿ dæ«#Y ]»s¡T«u≤´+ø ˘ Ä| ò t Ç+& çj ·÷ ÄB Ûq+˝ÀyÓTT‘·Ô+ u≤´+≈£î\≈£î nqTdü+<Ûëì+#·ã&ç|üì#˚düTÔ+~. <˚X¯+˝Àì nìï ATM\ qT+∫@ u≤´+ø˘ ø±s¡T¶ ø£*–q $ìjÓ÷>∑<ës¡T …’qNFS\qT dü«<ÛäHé nqï ù|s¡T‘√ 1997qT+∫ 2003 es¡≈£î ˇø£ ùwsYº HÓŸesYÿ˝≤|üì#˚dæs~. á NFS\T q>∑<äT eT]j·TTq> ∑< ä Ts ¡V æ ≤‘ · ˝≤yê< ˚M˝ … ’q u≤˝ …H é ‡$esê\T, $TìùdºŸyÓT+≥¢qT n+~+#˚kÂø£sê´ìï nìï ATM\≈£î ø£\T>∑T#˚dæ+~.2016 es¡≈£î 2.3 \ø£å\ ATM\T BìøÏnqTdü+<Ûëì+#·ã&Ü¶sTT.

#Óø Á≥+πøwüHé eédüú2010˝À ‘ · «]‘ ·> ∑‹q # Óø ˘qT

q>∑<äT>± e÷s¡TÃø√e≤ìøÏ ñ<˚ ›•+#·ã&ç+~. BH˚ï Çy˚TCŸ uÒdtº øÏ¢j·T¬sHé‡ dædüºyéTnì ≈£L&Ü n+≤s¡T. ˇø£ u≤´+ø˘ qT+&çe∫Ãq #Ó≈£îÿ #Ûêj·÷∫Á‘êìï Á>∑Væ≤+∫ <ëìïdü< äs ¡T u≤´+≈£î\≈£î |ü+|æ q>∑< äT>±e÷s¡TÃø√e&É+. Bìe\¢ q>∑<äTqT ‘·«s¡>±bı+<äe#·TÃ. n+fÒ Á|ü‘·´ø £ å $<Ûëq+ø±≈£î+&Ü |üs√ø£å+>± |ü+|üe#·TÃ. Bìe\¢qøÏ© #Ó≈£îÿ\qT n]ø£ºe#·TÃ.

s¡÷ù| (RUPAY)2012˝À @s¡Œ&ç dü«<˚o, >√¢ã˝Ÿ

| ü< ä ∆‘ · T\˝À MkÕ, e÷d ü ºs Y ø±s ¡ T ¶\#Ó\T¢u≤≥TqT NPCI #Ó ≤eTDÏ ÀøÏ ‘Ó∫Ã+~.dü«<˚X¯+, $<˚XÊ\˝À ≈£L&Ü ñ|üjÓ÷–s#·e#·TÃ. á ø±s¡T¶\˙ï NFS\ <ë«sê ø=ìï>√¢ã˝Ÿ dædüºyéT‡ <ë«sê &çdüÿe] ô|ò’Hêì¸j·T˝ŸdüØ«düT\‘√ nqTdü+<ÛëyÓTÆHêsTT.

NUUP (NATIONAL UNIFIEDUSSP PLATFORM)

USSD #Ûêq˝Ÿ‡qT ñ|üjÓ÷–+#·T≈£î+≥÷ GSM Phone \ <ë«sê u≤´+ø˘møö+≥¢ À ≤yê<˚M\T »s¡|ü&É+.

SBI

]»sY« u≤´+ø˘, ùdºŸ u≤´+ø˘\Ä<Ûä«s¡´+˝À Ä>∑wüßº 25, 2016q UPI

Platform eT]j·T T Ä+Á&ÜsTT& én|æ¢πøwüHé‘√ @s¡Œ&É¶ n‹ô|<ä› #Ó*¢+|ü⁄ dü+düú.á |ü<ä∆‹˝À q>∑<äTqT SMS |ü+|æq+‘·‘ · «]‘ ·> ∑‹q | ü+| üe# · T Ã . eTq≈ £ îø±e\dæ+<ä˝≤¢ me]¬ø’‘˚ |ü+bÕ˝À yê]U≤‘ê q+ãπs.

n|üŒÏπø <ë<ë|ü⁄ 30 u≤´+≈£î\TÇ˝≤+Ï ‘·eT kı+‘· j·÷|t\qT ‘·j·÷s¡T#˚düT≈£îì Google Play Store <ë«sên+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘Ó#êÃsTT.

yÓTTu…’ Ÿ <ë«sê #Ó*¢+|ü⁄ $<ÛëHê\TU S S D ( U N S T R U C T U R E DSUPPLEMENTARY SERVICE DATA)Ò<ë *99# yÓTTu…’ Ÿ b˛sYºø√&é.

1. u≤´+ø ˘ møö+ ŸqT eTq b ò ˛H éq+ãsY≈£î nqT dü+<Ûëì+#ê*.

2. BìøÏ kÕàsYº bò˛Hé ˝Ò<ë Ç+≥sYHÓŸø£HÓø£åHé nedüs¡+˝Ò<äT.

3. MMID (Mobile Money Identifier)

Ò<ë MPIN (Mobile PIN) qT u≤´+ø˘qT+∫ ‘Ó#·TÃø√e\dæ ñ+≥T+~.

4. *99# qT eTq yÓTTu…’ Ÿ qT+∫ H=ø±ÿ*.5. yÓTT<äÏ eT÷&ÉT nø£åsê\ u≤´+ø˘ ù|s¡T

˝Ò<ë 4 nø£åsê\ IFSC Code qTH=ø±ÿ*.

6. Çø£ Ä|ü ¸q¢qT m+#·Tø√yê*. (1)q>∑<äT ˝≤yê<˚M\T (2) u≤´˝…Hé‡$#ês¡D\T yÓTT<ä …’q$.

7. me]¬ø’‘˚ q>∑<äTqT |ü+bÕ\qT≈£î+≥THêïs√ yê] yÓTTu…’ Ÿ q+ãsY, MMID

eT]j·TT q>∑<äT yÓTT‘êÔìï Enter

#j·÷*.8. MPIN eT]j·TT eTq 4 n+¬ø\

nøö+Ÿ q+ãs¡TqT Enter #˚j·÷*.

46 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

M Wallets

1. BìøÏ kÕàsYº bò Hé‘√ bÕ≥T Ç+≥sYHÓŸø£HÓø£åHé ñ+&Ü*.

2. yê´˝…Ÿ˝Àì n|æ¢πøwüHéì Download

#˚düT≈£îì ]õdüºsY #˚düTø√yê*.3. q>∑<äTqT ã~© #˚ùd≥|ü⁄&ÉT ÁøÏ&çŸ /

&Ó_Ÿ ø±s¡T¶ Ò<ë HÓŸ u≤´øÏ+>¥ |ü<ä∆‹ìñ|üjÓ÷–+#ê*.

4. es ¡TÃe˝Ÿ ∫s ¡ THêe÷qT, | æH éqTÁ|ü‘˚ ø£+>± @sêŒ≥T #˚düTø√yê*.

5. Çø£ q>∑<äT ã~©ì \_∆<ës¡Tì Ä<ÛësYq+ãsY / es¡TÃe˝Ÿ ∫s¡THêe÷ /nøösŸ q+ãsY / IFSC Code /yÓTTu…’ Ÿ q+ãsY eT]j·TT MMID <ë«sê#j·Te#·TÃ.

6. ˇø£ \ø£ å s¡÷bÕj·T\ es¡≈£î Bìïñ|üjÓ÷–+#· e#·TÃ.

|ü]~ÛKYC ø£düºeTs¡¢¬ø’‘˚ ø£ \ø£å s¡÷bÕj·T\TKYC ø±ìyê]øÏ πøe\+ s¡÷. 20 y˚\es¡≈£L. Çø£ UPI <ë«sê ≈£L&Ü q>∑<äTs¡Væ≤‘· ≤yê<˚M\T bı+<äe#·TÃ.

áù≤´+øÏ+>¥ e\q ø£*π> qcÕº\T `C≤Á>∑‘·Ô\T1. ˇø£kÕ] e-wallet <ë«sê |ü+|æq

q>∑<äT dü<¡s¡T \_›<ës¡TìøÏ ø=ìïd ü+< äsê“ ¤\˝À ø=+‘· Ä\dü´+>±yÓfifle#·TÃ.

2. @ e÷Á‘·+ q+ãs¡ ¢˝À bıs¡bÕ≥T»]–Hê eTs=ø £ \_ ∆<ës ¡ Tìø ÏyÓfifle#·TÃ.

3. ø=ìïs¡ø±\ yê´˝…≥T ¢ ø=ìï kÕàsY ºbò Hé\≈£î düb˛sYº #˚j·Tø£b˛e#·TÃ.

4. HÓŸesYÿ dü]>± |üì#˚j·Tø£ q>∑<äT˝≤yê<˚M˝À¢ Ä\dü eTe#·TÃ.

5. ]esY‡ &çbÕõŸ>± eTq+ ATM\<ë«sê rd æq y Ó T T‘ · Ô+ eTq≈ £ îsêìjÓT&É\ yÓTùdCŸ s¡÷|ü+˝À ]esY‡nsTTq≥T¢ edüTÔ+~.

6. ì]∆wüº |ü]~Û˝ÀøÏ ˝Àã&ç ˝≤yê<˚M\T»s¡T>∑T‘êsTT.

7. ôd’usY Å¬ø’yéT‡ »]π> neø±X¯+ e⁄+~.PIN q+ãs Y , CVV q+ãs Y ,

bÕdtesY¶\qT >√|ü +>± e⁄+#·&É+ e\¢á H˚sêìï n]ø£≥ºe#·TÃ.

q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\ e\qdüTKe+‘·yÓTÆq JeHêìï >∑&É|ü&É+ m+‘·düT\uÛÑyÓ÷ <ëìï uÛÑÁ<ä|üs¡#·&É+ HÓ+ãs¡¢qT>∑Ts¡TÔ ô|≥Tºø√e&É+, n&ç–q düe÷#êsêìïÁ|ü‹kÕ] dü]jÓÆTq~>± m+≥sY #˚j·T&É+,yÓTTu…’ Ÿ |ü]C≤„q+‘√ bÕ≥T, kÕàsYbò Hé ø£*–e⁄+&É&É+ ≈£L&É n+‘˚ nedüs¡s. Ç˝≤$wüj·T |ü]C≤ „Hêìï m|üŒÏ ø£|ü&ÉT$d ü Ô è‘ ·+ # ˚d ü Tø√> ∑*–‘ ˚ d ü TKeTj·Tq>∑<äTs¡Væ≤‘· ≤yê<˚M\≈£î m+#·ø£ÿ lø±s¡+#·TÀº#·TÃ @eT+≤s¡T?

bÕsƒ¡≈£î\≈£î eTq$jÓ÷»q ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ bÕsƒ¡≈£î\ düŒ+<äq\qT ÄVü‰«ìk Ô+~. jÓ÷»q bÕsƒ¡≈£î\T, #·+<ë <ës¡T\T, ÁX‚jÓ÷_Û ≤wüß\T |üÁ‹ø£ À e#Ã yê´kÕ\ô|’‘·eT dü+<Vü‰\T, dü÷#·q\T, düŒ+<äqqT ÒK\T, á`yÓTsTT Ÿ ([email protected]), Ï«≥ºsY (@TeluguYojana)\

<ë«sê ‘Ó*j·T#j·T>∑\s¡T. jÓ÷»q HêD´‘·qT eT]+‘· yÓTs¡T>∑T |üs¡#·&ÜìøÏ MT düŒ+<äq m+‘√ ñ|üø£]düTÔ+~.

The Editor,Yojana (Telugu), Room No. 205, Second Floor,CGO Towers; Kavadiguda, Hyderabad - 500 080. ` m&ç≥sY, jÓ÷»q

dü÷#·qjÓ÷»q #·+<ë<ës¡T\≈£î Á|ü‹ HÓ ≤ ˇø£Ï, ¬s+&Ée ‘˚B˝À¢ sƒ¡+#·qT>± yê] dü+∫ø£ b˛düTº À yÓ[¢b˛‘·T+~. me]¬ø’Hê n+<äø£b˛‘˚

yê] b˛düTºe÷´HéqT düsÁ|ü~+∫ ∫s¡THêe÷qT dü]#·÷düTø√yê*. dü+∫ø£ n+<äø£ b˛‘˚ jÓ÷»q u≤<Ûä ‘· eVæ≤+#·<äT. Çs<äT˝À ñ‘·Ôs¡Á|ü‘·T´‘·Ôsê\≈£î, f…*bò Hé dü+uÛ≤wüD\≈£î neø±X¯+ Ò<äT. >∑eTì+#·>∑\s¡T.

` d”ìj·TsY m&ç≥sY

πø+Á<ä düe÷#ês¡, Á|ükÕs¡ eT+Á‹‘·«XÊK dü«#·Ã¤‘ê |üøå√‘·‡yê\qT »qe]16 qT+∫ 31 es¡≈£î ìs¡«Væ≤+∫+~.jÓ÷»q (‘Ó\T>∑T) ‘·qe+‘·T>± ≈£L&Üá ø±s¡ Áø£eT+˝À bÕ˝§Zqï~.

` d”ìj·TsY m&ç≥sY

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 47

Á| üd üT Ô‘ ·+ < ˚X ¯+˝À H Ó\ø=qï H√≥¢dü+øå√uÛÑ+ m+‘· n\»&ç düwæº+∫+<ä+fÒ,<ë<ë|ü⁄ $T–*q q>∑<äT yÓTT‘êÔ ï Á|ü»\Tñ|üdü+Vü≤]+#·T≈£îHêïs¡T. Á|ü|ü+#· u≤´+ø˘≈£î #Ó+~q Ä]∆ø£y˚‘·Ô ¬øHÓï‘Y s√>√|òt ‘·q,ªªq>∑<äT e\¢ ø£*π> <äTwüŒ]D≤e÷\Tμμ nqï|ü⁄düÔø£+˝À Á|ü|ü+#·+˝Àì Ä]∆ø£eédüú\˙ïn~Ûø£ q>∑<äT‘√ ø=≥Tº$T≤º&ÉT‘·THêïj·TìnHêïs¡T. eTq <˚X¯+˝ÀHÓ’‘˚, ˝≤yê<˚M\≈£îdü+ã+~Û+∫ q>∑<äT≈£î, Á<äyê´ìø° ô|<ä› ‘˚&Ü˝Ò<äT. n+<äTø£H˚, nø£kÕà‘·TÔ>± Á|üø£Ï+∫qô|<ä› H√≥¢ s¡<äT›, <˚X¯+˝Àì q>∑<äT dü«s¡÷|ü+>=+‘ · T qT*$Tq≥ ¢sTT+~. <ëì‘√ˇø£s¡ø£yÓTÆq q>∑<äT e÷+<ä´+ @s¡Œ&ç+~.ndü\T Ç+‘·ø° eTq<˚X¯+˝À »]–+~@$T≥j·÷´ n+fÒ, ª$q>∑Bø£s¡Dμ ø±<äT,H√≥¢ kÕ«|æ+>¥ nH=#·TÃ. bÕ‘· H√≥¢ kÕúH˚ø=‘· Ô$, eT]+‘· n~Ûø£ $\Te >∑*–qyêÏì Á|üy˚X¯ô|≥º≥+ e\¢ q>∑<äT es¡<äeT]+‘· ô|s¡T>∑T‘·T+<˚ ø±˙, ‘·>∑Z<äT. ø£qTø£á #·s¡ Á<äe´ ns¡∆ eédüú $|ü]D≤e÷\qT@ e÷Á‘·+ ìj·T+Á‹+#·˝Ò<äT. q>∑<äTns¡∆ eédüú düVü≤»+>±H˚, ]ø±s¡T¶ ø±ì˝≤yê< ˚M\ <ë«sê, ˝ …ø £ ÿ , »eT˝ Òìø=qT>√fi¯ófl, neTàø±\ <ë«sê H√≥¢ eTTeTàs¡

Ábıô|òdüsY ¬ø. Hêπ>X¯«sY, $<ëý˚‘·Ô, XÊdüq eT+&É* e÷J düuÛÑT´\T, ôV’≤<äsêu≤<é.E-mail: [email protected]

dü$Tà[‘· Ä]∆ø£eè~∆dü«\Œ q>∑<äT eédüú

q>∑<äT ˝≤yê<M\ e ¢ ø£*π> <äTÁwüŒuÛ≤yê\T

Ç+‘·ø° eTq<X+˝À »]–+~@$T≥j·÷´ n+fÒ, ª$q>∑Bø£s¡Dμø±<äT, H√≥¢ kÕ«|æ+>¥ nH=#·TÃ.n_Ûe~∆ #Ó+<äT‘·Tqï Ä]∆ø£eédüú À q>∑<äT Ò≈£î+&Ü

eéVü≤]+#·&É+ ø£wüºyT! eTqns¡∆eédüú q>∑<äTs¡Væ≤‘· $<Ûëq+ø£Hêï q>∑<äT ‘·≈£îÿe $<ÛëHêHï

düeT]∆düTÔ+~. á q>∑<äTs¡Væ≤‘êìïeTq~>± #düTø√e&É+˝À Á|ü»\˝ÀnHø£ _ÛHêï_ÛÁbÕj·÷\T ñHêïsTT.

eTØ düŒwüº+>± #ÓbÕŒ\+fÒ,n~Ûø±<ëj·T esêZ\ø£+fÒ ‘·≈£îÿe

Ä<ëj·T esêZ Ò q>∑<äT˝≤yê<M\qT Çwüº|ü&É‘ês¡T.

|ü]dæú‹ì, |üqTï m>∑y˚‘·qT, n$˙‹ì,e÷<äø £ Á< äyê´\qT, ñÁ> ∑yê<ë˙ï≈ £L&ÉÁb˛‘·‡Væ≤düTÔ+~.

q>∑<äT s¡Væ≤‘·+ KØ<äT:á Vü‰s¡«sY ¶ Ä]∆ø£y˚‘· Ô nqï≥T¢

ù|<ä\qT ≈£L&Ü ˇ&ç˝ÀøÏ rdüT≈£îH˚≥≥T¢Ä]∆ø £ d ü$Tà[‘·+ ñ+&Ü*. n_Ûe~∆#Ó+<äT‘·Tqï Ä]∆ø£ eédüú˝À q>∑<äT˝Ò≈£î+&ÜeéVü≤]+#·&É+ ø£wü ºy ˚T! m+‘√eT+~ne÷j·T≈£î\qT u≤~Û+#·e#·TÃ, ì»+>±#Ó&É ¶yê]ì ndü˝ÒMT#˚j·T˝Òø£ b˛e#·TÃ.ø£¬s˙‡ H√≥T nH˚~ yê´~Ûì yê´|æ+|ü#˚ùdÁøÏ$T e÷Á‘·y˚T! Ä]∆ø£eédüú˝À q>∑<äTÁ|üy˚Tj·÷ìï ‘·–Z+#·&É+ m|ü⁄Œ&É÷ eT+∫<˚ø±˙, |üP]Ô q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]∆ø£eédüúqTVæ≤+#·&É+ ndü+uÛÑey˚T. e÷s¡TŒ nH˚~Áø£y˚TD≤ m≈£îÿe H=|æŒ˝Ò≈£î+&Ü »s¡>±*.q>∑<äT˝Òì Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ |üj·Tì+#·&ÜìøÏeTT+<äT mH√ï $wüj·÷\qT #·ø£ÿu…≤º*.‘·≈£îÿe q>∑<äT ˝Ò<ë q>∑<äT s¡Væ≤‘· dæú‹,#·≥º$s¡T<ä ∆yÓT Æq$ ø±ø£b˛sTTHê q>∑<äT˝≤yê<˚M\≈£î >√|ü ‘·, ˝≤yê<˚M\ uÛÑÁ<ä‘·,ìC≤sTTr>± < Û äqe÷] ®+# ˚ yê]ìy ˚~ Û+# ·≈ £ î+&Ü ñ+& É≥+, q> ∑< ä T˝≤yê< ˚M\˝À ñ+& ˚ kÂ\u Û ≤ ´ìï

48 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

b˛>=≥º≈ £ î+&Ü ñ+&Ü*. @~@yÓT ÆHêq>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\T nÁø£eT q>∑<äT˝≤yê<˚M\qT n]ø£≥º>∑\e⁄ø£<ë! yÓTT‘·Ô+q>∑<äT »ì‘· nÁø£e÷\ìï+Ï˙ n]ø£≥º>∑\<äqTø√e&É+ e÷Á‘·+ >∑&ç¶yêeTT˝À dü÷~ìyÓ‹øÏqfÒ¢!

m+‘√ n_Ûe~∆ #Ó+~q Ä]∆ø£eéd ü ú\T ôd ’‘ ·+ nH ˚ø £ Ä] ∆ø £≈£î+uÛÑø√D≤\qT m<äTs=ÿ+≥THêïsTT. á≈£î+uÛÑø√D≤\T »s¡T>∑T‘·Tqï~ Á|ü<Ûëq+>±q>∑<äTe\¢ e÷Á‘·+ ø±<äT. q>∑<äT s¡÷|ü+˝ÀÒì Á<äyê´ìï dü]>± ìs¡«Væ≤+#· Òø£b˛e&É+,

Ä]∆ø£ eédüú bÕs¡<äs¡Ùø£+>± ˝Òø£b˛e&É+,M Ï‘√bÕ≥T sê»ø °j · T n$˙‹ á˝ÀbÕ\≈£î ø±s¡D+ ø±e#·TÃ. eéd”úø£‘·<√|æ&ç, #·≥ºã<ä∆+ #˚dæq n‹ uÛ≤Ø kÕúsTT˝À»s¡T>∑T‘·Tqï ≈£î+uÛ Ñø√D≤\T e÷Á‘·y˚T<˚XÊìï Ç+‘·es¡≈£L ≈£î~ù|XÊsTTø±˙,q>∑<äT ˝≤yê<˚M\T ø±<äT. Ä]∆ø£eédüú˝Àñqï ˝ÀbÕ˝ Ò q> ∑< ä T≈ £ î XÊ| ü+>±|ü]D$T+#êsTT. á ¬s+Ï dü]b˛\Ã&É+düããT ø±<äT.Ç|üŒÏø° q>∑< sêE:

n+‘·sê®rj·T nqTuÛÑe+ @eT+fÒ,Ä]∆ø £ ˝≤yê<˚M\˝À Ç|üŒÏø ° q>∑< ˚Á| ü< Ûëq+. eTq <˚X ¯+ |üP] Ô q>∑< äTs¡Væ≤‘êìøÏ ø£\\Tø£+≥Tqï|üŒÏø°, nH˚ø£n_Ûe~∆ #Ó+~q Ä]∆ø£ eédüú\˝À Ç+ø±q>∑<äT ˝≤yê<˚M˝Ò Á|ü<Ûëq+>± ñHêïsTT.&Ü\sY, j·T÷s√ ø£¬s˙‡\ $\Te 2005‘·s¡Tyê‘· <ë<ë|ü⁄ ¬sÏ º+|ü⁄ nsTT+~.ã÷¢+ãsYZ ìy˚~ø£ ÄÁùdº*j·÷, ÄÁdæºj·÷,»s¡àì, ¬øq&Ü, ÁbòÕHé‡, HÓ<äsY˝≤´+&é‡ e+Ï<˚XÊ\ #Ó*¢+|ü⁄\ $<Ûëq+ô|’ »]|æqn<Ûä´j·Tq+ Á|üø±s¡+ MÏ nqTuÛÑyê\T_Ûqï+>± ñqï≥T¢ ‘Ó*j·T#˚dæ+~. á ∫qïnìï <˚XÊ\˝Àq÷ $ìjÓ÷>∑<ës¡T\T ‘·eT˝≤yê< ˚M\≈ £ î ‘ ·s ¡# · T>± q> ∑< ä TH ˚$ìjÓ÷–+#ês¡T. ∫qï∫qï ˝≤yê<˚M\≈£î

q>∑<˚ kÂø£s¡é+‘·eTì Á|ü|ü+#·yê´|ü ÔnqTuÛÑe+. d”«&ÉHé À á q>∑<äT ≤yê<˚M\TyÓTT‘·Ô+ ≤yê<˚M\˝À πøe\+ eT÷&ÉT XÊ‘·+e÷Á‘·y˚T! Hêπs«˝À nsTT‘˚ M~Û|üø£ÿq <=]πøãJ®\T, yêsêÔ|üÁ‹ø£\qT ≈£L&Ü yÓTTu…’˝Ÿu≤´+øÏ+>¥ <ë«sê ø=qe#·TÃ. &ÓHêàsYÿ˝À<ë<ë|ü⁄ eT÷&Ée e+‘·T »HêuÛ≤ q>∑<äTs¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄\H˚ #˚düTÔHêïs¡T. u…*®j·T+˝À90 XÊ‘·+ ô|’>± »HêuÛ≤ q>∑<äT s¡Væ≤‘·#Ó*¢+|ü⁄\πø ÁbÕ<Ûëq´$T#êÃs¡T. n+‘˚ø±<äT,k˛e÷*j·÷, ¬øHê´ e+Ï n‹ù|<ä ÄÁ|òæø£Hé<˚XÊ\˝À ≈£L&Ü ˝≤yê<˚M\˝À q>∑<äTÁ|üuÛ≤e+ ‘·–Zb˛‘·Tqï~. n<˚ düeTj·T+˝ÀÄÁdæºj·÷, »s¡àì e+Ï <˚XÊ\sTT‘˚ e´‹πsø£~X¯ À |üj·TìdüTÔHêïsTT. ‘=+<äs¡|ü&ç q>∑<äTs¡Væ≤‘êìøÏ eTfi‚fleTT+<äT á |üs¡düŒs¡ $s¡T<ä∆nqTuÛÑyê\ìï+Ï˙ eTq<˚X¯+ C≤Á>∑‘·Ô>±>∑eTì+#ê*.eTq yêdüÔ$ø£‘·:

dü>∑≥T uÛ≤s¡rj·TTì ø=qT>√\T X¯øÏÔÄ<Ûës¡+>± #·÷ùdÔ uÛ≤Ø q>∑<äT nedüs¡yÓTÆq˝≤yê<˚M\T eTq<˚X¯+˝À #ê˝≤ ‘·≈£îÿe.ø£qTø£H˚, eTq ns¡∆eédüú q>∑<äTs¡Væ≤‘·$<Ûëq+ ø£Hêï q>∑<äT ‘·≈£îÿe $<ÛëHêH˚ïdüeT]∆düTÔ+~. á q>∑<äTs¡Væ≤‘êìï eTq~>±# ˚d ü Tø√e& É+˝À Á| ü»\˝À nH ˚ø £_ÛHêï_ÛÁbÕj·÷\T ñHêïsTT. eTØ düŒwüº+>±#ÓbÕŒ\+fÒ, n~Ûø±<ëj·T esêZ\ø£+fÒ‘·≈£îÿe Ä<ëj·T esêZ Ò q>∑<äT ˝≤yê<˚M\H˚Çwüº |ü&É‘ês¡T. dü+πøåeTsê»´+˝À Á|üuÛÑT‘·«$< Û ëHê˝ …| ü ⁄ Œ& É÷ ~> ∑ TekÕ úsTT yê]ÄX¯≈£îÔ\qT <äwæº˝À ô|≥Tºø√yê*. q>∑<äT˝≤yê<˚M˝Ò n~Ûø£+>± »s¡T>∑T‘·Tqï eTqÄ]∆ø£eédüúqT q>∑<äTs¡Væ≤‘·+ #˚j·T&É+m˝≤ kÕ<Ûä +? $q>∑Bø£s¡D e÷eT÷\T>±nsTT‘˚, q>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£eédüú≈£î<ë]rj·÷*. ø±˙, Á|üdüTÔ‘· dü+<äs¡“¤+˝ÀnsTT‘˚, Á|üuÛ ÑT‘·«+ \ø£å´+ ô|<ä›H√≥¢qTs¡<äT›#˚j·T&É+ ø±<äT. q÷‘·q s¡÷. 500\

H√≥¢qT, eT]+‘· n~Ûø£$\Te ø£*–q2000\ s¡÷bÕj·T\ H√≥¢qT Á|üy˚X¯ô|≥º&É+e\¢ $q>∑Bø£s¡D \ø£å´+ q>∑<äTs¡Væ≤‘·+ø±≈£î+&Üb˛sTT+~. Ç˝≤+Ï ndü+ã<Ûä ∆ìs¡íj·÷\ø£Hêï, Á|üuÛÑT‘·«+ q>∑<äTs¡Væ≤‘·˝≤yê<˚M\qT Áb˛‘·‡Væ≤ùdÔ u≤>∑T+&˚~!q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]∆ø£eédüú Á|üjÓ÷»Hê\T:

<˚X¯+˝Àì u≤´+øÏ+>¥ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\s ¡÷| ü ⁄ πsK\qT kÕ+ πø‹ø £ | ü]C≤ „qsdü+|üPs¡í+>± e÷]Ãy˚dæ+~. u≤´+≈£î\q÷yê] U≤‘ê<ës¡T\≈£L Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£|ü]C≤„qs m+‘√ kÂø£s¡ e+‘·+ #˚dæ+<äH˚~≈ £L&Ü ì»y ˚ T . Ç °e* ø±\+˝Àn+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ãq yÓTTu…’ Ÿ u≤´+øÏ+>¥,yÓTTu… ’˝Ÿ yê´˝…Ÿ\T yÓTT‘· Ô+ u≤´+øÏ+>¥| üìrs ¡ TH ˚ e÷]Ãy ˚XÊsTT. Ä] ∆ø £d ü$T à[‘ ·+˝À u Û ≤> ∑+>± á q÷‘ ·q$<ÛëHê\T eT]+‘· ˝À‘·T≈ £î rdüT≈ £îyÓfi≤flsTT. eTT+<äT eTT+<äT eT]+‘·ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq kÕ+πø‹ø£ Ä$wüÿs¡D\TyÓ\T>∑T #·÷&ÉqTHêïsTT. eTq düeTj·÷ìïkÕ+πø‹ø£ |ü]C≤ „q+ m+‘√ bı<äT|ü ⁄#˚düTÔ+~. ‘·<ë«sê á düeTj·÷ìï eT]+‘·Á|üjÓ÷»qø£s¡yÓT Æq n+XÊ\≈£î $ìjÓ÷–+#·Tø√e#·TÃ. ñ<ëVü≤s¡D≈£î y˚T, 2016˝ÀÁ|ü»\T ¬s+&ÉT\ø£å\ @Ïm+\ qT+&ç 730$T*j·Tq¢≈£îô|’>± ˝≤yê<˚M\T #˚dæq≥T¢]ø±s¡T¶ nsTT+~. ˇø=ÿø£ÿ ˝≤yê<˚Mø° ◊<äTìeTTcÕ\ #=|ü⁄Œq …ø£ÿø£ÏºHê, eTq+ Á|ü‹HÓ˝≤ 60 $T*j·Tq¢≈£îô|’>± |üì>∑+≥\qTe<Ûë #˚dæq≥¢sTT+~. ˇø£ dü+e‘·‡sêìøÏø±e\dæq q> ∑< ä TqT n+fÒ ø £ ¬s˙‡ìeTTÁ~+#·&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ 34.2 _*j·THés ¡÷bÕj·T\qT Ks¡TÃ #˚düT Ôqï~. n<˚d üeTj·T+˝À n+fÒ, 2016 Ä]∆ø £dü+e‘·‡s¡+˝À eTq u≤´+≈£î\T @Ïm+\ìs¡«Vü≤D≈£î 158 _*j·THé s¡÷bÕj·T\qTe´j·T+ #˚XÊsTT. &çõ≥˝Ÿ Ä]∆ø£ eédüúyÓqTø£ ø£<∏ä Ç~.

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 49

$q>∑Bø£s¡D˝À qwüºb˛sTTqyês¡T:kÕ+πø‹ø£ Ä$wüÿs¡D\ düVü‰j·T+‘√

u≤´+≈£î\≈£î $ìjÓ÷>∑<ës¡\≈£î düe÷qyÓTÆq\_› ø£\T>∑T‘·Tqï|üŒÏø° q>∑<äT s¡Væ≤‘·+ |ü≥¢eTq≈£îqï Áù|eT, eT≈£îÿe e\¢ ø=ìï ‘·|üŒìd ü] Çã“+< ä T\qT $d ü à]+# ·˝ ÒeTT .kÕ+πø‹ø£ yÓ ’$<Û ä´+e⁄qï eTq <˚X¯+˝Àdü‘·«s¡y˚T q>∑<äT s¡Væ≤‘· eédüú≈£î e÷]‘˚ô|<ä› dü+K´˝À nH˚ø£ esêZ\T n‘ê´<ÛäTìø£kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤ „q+ yÓ\T|ü˝ Ò ñ+&çb˛‘êsTT. q>∑<äT <äTÅwüŒuÛ≤yêìï s¡÷|ü⁄e÷bÕ\+fÒ eTT+<äT>± á düeTdü´qT|ü]wüÿ]+#ê*. ã\V”≤q esêZ˝Ò ø±<äT,q>∑<äT Áù|]‘· s¡+>±\T ≈£L&Ü Çã“+<äT\Tm<äTs=ÿ+≤sTT. Á|ü|ü+#· kÕ+πø‹ø£ Á|ü<ÛëqÁdüe+‹˝ÀøÏ <˚XÊìï rdüT≈£î yÓfi≤fl\H˚‘ê|ü Á‘ ·j·T+‘√ @ ˇø£ ÿ]ì yÓ\T| ü\e~ Òj·T≈£L&É<äT. Ç+<äT≈£î m+‘√ e÷s¡TŒnedüs¡+. Ä]∆ø£ s¡+>∑+˝À kÕ+πø‹ø£‘·qTÁb˛‘·‡V æ≤+#·&Üìï e´‹πsø Ïd üT Ô qï≥T ¢uÛ≤$+#·≈£L&É<äT. q>∑<äT s¡Væ≤‘·+ ø√dü+q>∑<äT ˝Ò≈£î+&Ü #˚j·T&ÜìøÏ j·T‹ïs#˚eTT+<äT Ä<ëj·T e´‘ê´kÕ\T, kÕ+πø‹ø£e´‘ê´kÕ\T, nø£ åsêdü´‘· e´‘ê´kÕ\T‘·~‘·s¡ ‘˚&Ü\qT kÕ<ÛäýÓTÆq+‘· es¡≈£î|ü]wüÿ]+#ê*. BìøÏ ‘√&ÉT, nÁø£e÷\qTd üeTs ¡ ∆e+‘ ·+>± m< ä Ts= ÿe&Üìø Ïìj·TÁ‘·+D eédü ú , $ìjÓ÷>∑<ës¡T\düeTdü´\qT |ü]wüÿ]+#ê&ÜìøÏ düŒ+<äqeédüú, ‘·≈£îÿe e´j·T+‘√ ˝≤yê<˚M\qTìs ¡ «V æ ≤s# ˚ | ü]d æ ú‘ · T\qT @sêŒ≥T#˚j·Te\dæq nedüs¡+ ñ+~. ÁuÛÑeT\‘√Ä]∆ø£ $<ÛëHêïìï s¡÷b˛+~+#· Ò+. n˝≤π>,eTq+ Ä<ÛäTìø£‘·yÓ’|ü⁄ eTfi¯fl&Üìï <äè&ÛÉyÓTÆqqeTàø±\T n&ÉT¶ø√ Òe⁄. ∫qï∫qï sê»ø°j·T$uÛÒ<ë\‘√ Á|üC≤$<ÛëHêìï ì\Te]+#·≈£L&É<äT. eTq <˚X¯+ q>∑<äT s¡Væ≤‘· >∑e÷´ìï# ˚s ¡ Tø√e&Üìø Ï Á| üC\T, Á| üu Û Ñ T‘ · «+‘·eT e+‘·T ø£èwæ #˚j·÷*. sê»ø°j·T

yê>±«<ë\‘√ <˚XÊ_Ûeè~∆ì n&ÉT¶ø√e&ÜìïnqTeT‹+#·≈£L&É<äT.

Ç+¬øs‘√ #j·÷*‡ ñ+~y˚>∑+>± $düÔ]düTÔqï f…*ø±+ s¡+>∑+,

&çõ≥˝Ÿ Ä]∆ø£ eédüú≈£î <äqTï>± m+‘√‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~. 2011 »quÛ≤ ˝…ø£ÿ\Á|üø±s¡+ eTq <˚X¯+˝Àì Çfi¯fl˝À eTs¡T>∑T<=&É¢ø£+fÒ yÓTTu…’ Ÿ bò H¢ m≈£îÿe>± ñHêïsTT.53 XÊ‘·+ Çfi¯fl˝À yÓTTu…’ Ÿ bò qT¢ ñHêïsTT.á dü+K´ 88 XÊ‘êìøÏ #˚]q≥T¢ Ç°e\»]|æq düπs«˝À ‘˚*+~. eTq <˚X¯+˝À ˙fi¯flø£HÓø£åq¢ ø£Hêï f…*ø±+ ø£HÓø£åqT¢ yÓTs¡T>±ZñHêïsTT. eTq+ yÓ+≥H˚ &çõ≥˝Ÿ Ä]∆ø£eédü ú≈£î e÷sê\ì yê~düT Ôqïyê]øÏ~ã˝≤ìïd ü T Ô+~. nsTT‘ ˚ , Ç< ä+‘ê>∑D≤+ø±˝À¢ >∑ uÛ≤>∑+ e÷Á‘·y˚T! kÕàsYºbò q¢n+< ä Tu≤≥T Ç+ø± | ü]$T‘ ·+>±H ˚ñ+&É&É+‘√ yÓTTu…’ Ÿ u≤´søÏ+>¥ ˝≤yê<˚M\T»s¡|ü&É+ Çã“+~>±H˚ ñqï~. q>∑<äTs¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédü ú‘√ Á|üjÓ÷CHê\Tñqï|üŒÏø°, á ø£\ kÕø±s¡+ ø±yê\+fÒuÛ≤s¡rj·T Ä]∆ø£ eédüú eT¬s+‘√ <ä÷s¡+Á| üj ·÷D Ï+#ê*‡ ñ+~. eTq≈ £ îeTq≈ £ îeTq≈ £ îeTq≈ £ îeTq≈ £ îq> ∑< ä T ô| ’H ˚ ˝≤yê< ˚M\T »]ù| n‹q>∑< ä T ô| ’H ˚ ˝≤yê< ˚M\T »]ù| n‹q>∑< ä T ô| ’H ˚ ˝≤yê< ˚M\T »]ù| n‹q>∑< ä T ô| ’H ˚ ˝≤yê< ˚M\T »]ù| n‹q>∑< ä T ô| ’H ˚ ˝≤yê< ˚M\T »]ù| n‹ô|<ä › ∫\ ¢s ¡ yêD Ï»´ s ¡+> ∑+ ñ+~.ô|< ä › ∫\ ¢s ¡ yêD Ï»´ s ¡+> ∑+ ñ+~.ô|< ä › ∫\ ¢s ¡ yêD Ï»´ s ¡+> ∑+ ñ+~.ô|< ä › ∫\ ¢s ¡ yêD Ï»´ s ¡+> ∑+ ñ+~.ô|< ä › ∫\ ¢s ¡ yêD Ï»´ s ¡+> ∑+ ñ+~.Á|ü»\ eTH√uÛ≤e˝À ¢ e÷s¡TŒ rdüT≈ £îsêe&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ ø£èwæ #˚düTÔqï|üŒÏø°,dü+ãs~Û‘· eTÚ[ø£ dü<äTbÕj·÷\ ø=s¡‘·Á|ü<Ûëq n&É¶+øÏ>± ñqï~. $X¯«dü˙j·T$X¯«dü˙j·T$X¯«dü˙j·T$X¯«dü˙j·T$X¯«dü˙j·Tn+#·Hê\ Á| üø±s ¡+, < ˚X ¯+˝Àì 15n+#·Hê\ Á| üø±s ¡+, < ˚X ¯+˝Àì 15n+#·Hê\ Á| üø±s ¡+, < ˚X ¯+˝Àì 15n+#·Hê\ Á| üø±s ¡+, < ˚X ¯+˝Àì 15n+#·Hê\ Á| üø±s ¡+, < ˚X ¯+˝Àì 15$T*j·Tq ¢ eT+~ yê´bÕs ¡ T˝À ¢ 1.4$T*j·Tq ¢ eT+~ yê´bÕs ¡ T˝À ¢ 1.4$T*j·Tq ¢ eT+~ yê´bÕs ¡ T˝À ¢ 1.4$T*j·Tq ¢ eT+~ yê´bÕs ¡ T˝À ¢ 1.4$T*j·Tq ¢ eT+~ yê´bÕs ¡ T˝À ¢ 1.4$T*j·Tq¢ eT+~ e÷Á‘·y˚T bÕsTT+Ÿ$T*j·Tq¢ eT+~ e÷Á‘·y˚T bÕsTT+Ÿ$T*j·Tq¢ eT+~ e÷Á‘·y˚T bÕsTT+Ÿ$T*j·Tq¢ eT+~ e÷Á‘·y˚T bÕsTT+Ÿ$T*j·Tq¢ eT+~ e÷Á‘·y˚T bÕsTT+ŸÄ|ò t ùd˝Ÿ (| æ.z.j·Td t) j·TsÁ‘ê\TÄ|ò t ùd˝Ÿ (| æ.z.j·Td t) j·TsÁ‘ê\TÄ|ò t ùd˝Ÿ (| æ.z.j·Td t) j·TsÁ‘ê\TÄ|ò t ùd˝Ÿ (| æ.z.j·Td t) j·TsÁ‘ê\TÄ|ò t ùd˝Ÿ (| æ.z.j·Td t) j·TsÁ‘ê\Tø £*– e⁄Hêïs ¡T.ø £*– e⁄Hêïs ¡T.ø £*– e⁄Hêïs ¡T.ø £*– e⁄Hêïs ¡T.ø £*– e⁄Hêïs ¡T. Ç~ #ê˝≤ ‘·≈ £î ÿe.uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ q>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédüú≈£îe÷s ¡& É+˝À nH ˚ø £ Á| üj Ó÷»Hê\T,Çã“+<äT\THêïsTT. u≤´+ø˘\T q>∑<äT˝≤yê<˚M\T »s¡|ü&ÜìøÏ Á|ü‹@≤ 25 y˚\ø√≥¢ s¡÷bÕj·TT\T Ks¡TÃ #˚düT Ôqï≥T ¢

n+#·Hê. BìøÏ n<äq+>± ø£¬s˙‡ H√≥¢eTTÁ<äD≤, |ü+|æD° ø√dü+ ]»s¡T« u≤´+≈£îÁ|ü‹@≤ 17 y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T Ks¡TÃ#˚k Ô+~. Ä $<Ûä+>± &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\ e\¢uÛ≤Ø yÓTT‘·Ô+˝À &ÉãT“ Ä<ë #Ój·Te#·TÃ.nsTTq|üŒÏø°, &çõ≥˝Ÿ u≤´søÏ+>¥ eTÚ[ø£dü<äTbÕj·÷\ ìs¡«Vü≤D Ks¡TÃ, ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘·düeTdü´\T e⁄+≤sTT. ùdºŸ u≤´+ø˘ Ä|òtÇ+&çj·÷, ◊dæ◊dæ◊ u≤´+≈£î\T ≈£L&Éôd’ãsY <ë&ÉT\ qT+∫ ‘·|æŒs#·Tø√˝Òø£b˛‘·THêïsTT. ôd’ãsY <ë&ÉT\ e+Ï düyêfi¯óflq>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédüú≈£î e÷sê\H˚yÓ’K]H˚ ìs¡T‘ê‡Vü≤ |üs¡TdüTÔHêïsTT. nH˚ø£eT+~ u Û ≤s ¡rj· T T\≈ £ î u≤´sø Ï+> ¥dü<äTbÕj·T+ Ç+ø± |üP]Ô>± n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sê˝Ò<äT. <˚X¯+˝À Á>±MTD, |ü≥ºDÁbÕ+‘ê˝À¢ì Äs¡T e+<ä\ $T*j·Tq¢eT+~øÏ düT\TyÓ ’q u≤´søÏ+>¥ eédü ún+<äTu≤≥T˝À Ò<äì ]»s¡T« u≤´+ø˘ &˚≤‘Ó*j·TCÒk˛Ô+~. eT÷&ÉT e+<ä\ $T*j·Tq¢eT+~øÏ u≤´+ø˘ U≤‘ê Ò Òe⁄. u≤´+ø˘ U≤‘ê‘Ós¡e&ÜìøÏ ø±e\dæq dü¬s’q |üÁ‘ê\T nH˚ø£$T*j·Tq¢ eT+~ e<ä › Ç|üŒÏø° ˝Òe⁄.$<äT´‘·TÔ, Ç+≥sYHÓŸ nqTdü+<Ûëq+ ø=s¡‘·e\¢ u≤´s≈£î ˝≤yê<˚M\T, Á|ü‘˚´øÏ+∫&çõ≥˝Ÿ u≤´+øÏ+>¥ eédüú≈£î n+‘·sêj·T+@s¡Œ&ÉT‘√+~. n~Ûø£+>± e⁄qï &çõ≥˝Ÿu≤´søÏ+>¥ ˝≤yê<˚M\ Ks¡TÃ\T nH˚ø£eT+~øÏ ìs¡T‘ê‡Vü≤ø £+>± e÷sêsTT.uÛ≤s¡rj·T e÷¬sÿÀ¢ n‘· ~Ûø£+>± e⁄qï ∫qïyê´bÕs¡düTÔ\≈£î &çõ≥˝Ÿ ≤yê<˚M\ Ks¡TÃ\TK∫Ã‘·+>± uÛ≤s¡+>± e⁄HêïsTT. f…©,Ç+≥sYHÓŸ nqTdü+<Ûëq+ u≤´s≈£î\@sêŒ≥T Çe˙ï |ü≥ºD≤\≈£î nqTe⁄>±ñHêïsTT. eTVæ≤fi¯\T, ejÓ÷eè<äT ∆\T,ìs ¡ø £ åsêd ü T ´\T á d ü< ä TbÕj ·÷\Tbı+<ä&É+˝À yÓqTø£ã&çe⁄Hêïs¡T.dü$Tà[‘·Ä]∆ø£ eédüú, q>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédüú


50 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

Á| ü d ü T Ô‘ · q> ∑< ä T s ¡V æ ≤‘ · $< Û ëq+eTq<˚X¯+˝À ˇø£ $<Ûëq|üs¡yÓTÆq e÷s¡TŒø±˙, nH˚ø £ Ç‘·s ¡ <˚XÊ\˝À, n+fÒdæ+>∑|üPsY, ◊¬s¢+&é, Ç+>±¢+&é, ÁbòÕHé‡,ÄÁùdº*j·÷, »s¡àì, nyÓT]ø£, »bÕHéyÓTT<ä˝… ’q n_Ûe~Û ∆ #Ó+~q <˚XÊ\˝ÀÇ|üŒÏ πø Ç~ Ä#·s¡D˝À ñqï~. á<˚XÊ\ìïÏ˝À yÓTT‘· Ô+ ø±ø£b˛sTTHê,n~ Ûø £XÊ‘ ·+ ˝≤yê< ˚M\T q> ∑< ä Ts¡Væ≤‘·+>±H˚ »s¡T>∑T‘·THêïsTT. Á|üdüTÔ‘·+eTq<˚X¯+˝À 98 XÊ‘·+ ˝≤yê<˚M\T q>∑<äTs¡÷|ü+ ˝ÀH˚ »s¡T>∑T‘·THêïsTT. Ç|üŒÏ eTqá #·s¡Ã≈£î ø±s¡D+ Á|ü<Ûëì ô|<ä› H√≥¢qTs¡<äT›#˚dæ, q÷‘·q ◊<äTe+<ä\T, ¬s+&ÉTy˚\s¡÷bÕj·T\ H√≥¢qT Á|üy ˚X ¯ ô|≥º&Éy ˚T!s¡<ä ›sTTq H√≥T¢ yÓTT‘· Ô+ ø£ ¬s˙‡˝À 86XÊ‘·+>± ñ+&É≥+e\¢ á dü+øå√uÛ Ñ+‘· …‹Ô+~. á q>∑<äTs¡Væ≤‘· ìs¡íj·÷ìï ˇø£#ê]Á‘ ·ø £ | ò ü T≥ º+>± # Ó| ü Œe# · TÃ. ákÕV ü ≤k˛ ù|‘ · ìs ¡ íj ·÷ìï n+< äs ¡÷n_Ûq+~+#ê*‡+<˚!

e÷J Á|ü<Ûëì qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ eTqÄ]∆ø£eédüúqT n+‘·sê®rj·T düe÷C≤ìøÏ

mHé. yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢, #Ûê¬sº&é nøöÿ+f…+Ÿ, ôV’≤<äsêu≤<é.E-mail: [email protected]

ø=‘·Ô y˚T\Tø=\T|ü⁄q÷‘·q eT\T|ü⁄

Ç+&çj·÷˝À q>∑<äT s¡Væ≤‘· eédüú

ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT›, q>∑<äT ≤yê<M\ô|’]»sY« u≤´+ø ìj·T+Á‘·D\ e\¢

Á|ü»\T nìyês¡ +>± q>∑<äTs¡Væ≤‘·˝≤yê<M\yÓ’|ü⁄ eTfiófl‘·THêïs¡T.

nsTT‘, á \ø£å kÕ<Ûäq˝À nHø£Ä≥+ø±\÷, ∫≈£îÿ\÷ m<äTs√ÿe\dæ

edüTÔqï~. <XÁ|ü»\˝À Ç+ø±düe÷»+˝Àì n≥º&ÉT>∑T esêZ\Tôd’‘·+ n~Ûø£+>± $ìjÓ÷–+#nedüsê\T, Á|ü<XÊ\˝À, n+fÒe÷¬sÿŸ j·÷s¡T¶\T e+Ï #√≥¢‘·|üŒìdü]>± ≤yê<M\≈£î q>∑<äTÁ|ü‘êé÷ïj·T @sêŒ≥¢qT düs¡«yfi˝≤

dæ<ä∆+>± e⁄+#ê*.

‘·\T|ü⁄\T ‘Ós¡Tdü÷Ô Ä]∆ø£ düs¡∞ø£s¡D,Á|üsTTy˚°ø£s¡D, Á|ü|ü+Nø£s¡D\≈£î Hê+~|ü*øÏqfÒ¢, Ç|ü⁄Œ&ÉT yÓ÷B q>∑<äTs¡Væ≤‘·eédüú≈£î Hê+~|ü*ø±s¡T. ndü\T &çõ≥˝ŸÇ+&çj·÷ ø±s¡´Áø£e÷ìï yÓTT<ä˝…Ïºq|ü⁄&˚,á q>∑<äTs¡Væ≤‘êìï ÁbÕs¡+_Û+∫q≥T¢#Ó|üŒe#·TÃ. á q÷‘·q $<Ûëq+ e\qeTq≈£î nH˚ø £ Á| üjÓ÷»Hê\THêïsTT.Á|ü‹ ˝≤yê<˚M ≈£L&Ü qyÓ÷<äT nsTTñ+& É≥+‘√, _qMT ˝≤yê< ˚M\T,yÓ÷dü|üP]‘· ˝≤yê<˚M\≈£î neø±X¯+‘·≈£îÿe. <ëì‘√ q\¢<Ûäq+ »eT nj˚T´Äeø±X¯+≈£L&É‘·≈£îÿy˚! ˇø=ÿø£ÿ Á|ü‘˚´ø£s ¡+> ∑+˝À m+‘ ·y Ó T T‘ · Ô+˝À q> ∑< ä T# ·˝≤eTD °˝À ñ+≥T+<√ ì] ›w ü º+>±‘Ó\TdüTÔ+~. <ëì‘√ nqedüs¡yÓTÆq q>∑<äT,n~ qøÏ© ø£¬s˙‡ ø±˙j·T+&ç, q\¢<Ûäq+ø±˙j·T+&ç #·˝≤eTD°˝ÀøÏ e∫Ã H√≥¢eTTeTàs¡ |ü]dæú‹ì ø£*–+#·<äT. Bì‘√Á|ü‹˝≤yê<˚Mô|’ #Ó*¢+∫q |üqTï düeTÁ>∑+>±Á| üu Û Ñ T‘ê«ìø Ï # ˚s ¡ T‘ · T+~. | üqT ïm> ∑y ˚‘ ·\T+& Ée ⁄ , eT]ìï d ü+ πø åeTø±s ¡ ´ Áø £e÷\≈ £ î q> ∑< ä T ì] ›w ü º+>±

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 51

n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ edüTÔ+~. dü÷ú\ <˚ojÓ÷‘·Œ‹Ô ¬s≥T ≈£L&Ü ô|s¡T>∑T‘·T+~. q>∑<äTs¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\T q\¢<Û äq+, n$˙‹¬s+Ïø° #·s¡eT^‘·+ bÕ&˚ neø±X¯+ e⁄qï~.#·˝≤eTD°˝À ñ+&˚ ø£¬s˙‡øÏ ì]›wüº ˝…ø£ÿ,»eT ˝Ò≈£î+fÒ, nsê#·ø£, nkÕ+|ò æTø£,$Á<√Vü≤ X¯≈£î Ô\T #=s¡erdüT≈£î+≤sTT.á q\¢<Û äq+ ñÁ>∑yê<äT\≈£L, y˚sêŒ≥Tyê<äT\≈£L m+‘· düVü‰j·T|ü&ÉT‘·Tqï<√eTq+<äs¡≈£L u≤>± ‘Ó\TdüT. Ç˝≤+ÏX¯≈£î Ô\e\¢ n_Ûe~∆øÏ m+‘· Ä≥+ø£+ø£\T>∑T‘·Tqï<√ ≈£L&É ‘Ó\TdüT. q>∑<äTs¡Væ≤‘·$<Ûëq+‘√ á düeTdü´\ qT+&ç ãj·T≥|ü&Ée#·TÃ. Ç|üŒÏπø, ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT›, q>∑<äT˝≤yê<˚M\ô|’ ]»sY« u≤´+ø˘ ìj·T+Á‘·D\e\¢ Á|ü»\T nìyês¡´+>± q>∑<äTs¡Væ≤‘·˝≤yê<˚M\yÓ’|ü⁄ eTfi¯ófl ‘·THêïs¡T. nsTT‘˚ á\ø£å´ kÕ<Ûäq˝À nH˚ø£ Ä≥+ø±\÷, ∫≈£îÿ\÷m<äTs√ÿe\dæ ed üT Ôqï~. eTTK´+>±eTq<˚X¯+ eékÕj·÷<Ûës¡yÓT Æ+~. <˚X¯Á| ü»\˝À Ç+ø± 83 XÊ‘ ·+ eT+~eékÕj·T+ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&ç J$düTÔHêïs¡T.M]˝À n~ Ûø £XÊ‘ ·+ ìs ¡ø £ åsêd ü T ´\Tn+‘˚ø±<äT, |ü≥ºD≤ ÁbÕ+‘ê\˝À ñ+&˚ø £˙d ü kÂø £sê´\T≈ £L&Ü ˝ Ò≈ £ î+&ÜJ$d ü T ÔHê ïs ¡ T . Ms ¡+< ä]ø ° & çõ≥˝Ÿ˝≤yê<˚M\ô|’ ne>±Vü≤qqT ø£*Œ+#·&É+,#·s¡yêDÏ |üìeTT≥¢qT n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ‘˚e&É+, n+‘·sê®\ kÂø£sê´ìï n$∫Ã¤qï+>± \uÛÑéTj˚T´≥≥T¢ #·÷&É≥+ e+Ïe˙ï ø=+&É+‘·|üì n+fÒ Ç+ø± ‘·≈£îÿy˚.n+‘˚ø±<äT, eékÕj·T |üqT\˝À ñ+&˚¬s’‘·T≈£L©\≈£î ≈£L© #Ó*¢+|ü⁄\qT q>∑<äTs¡Væ≤‘·+>± n+fÒ Ä#·s¡D kÕ<Ûä´+ø±<äT.Ç+<äTø√dü+ düe÷»+˝Àì n≥º&ÉT> ∑TesêZ\T ôd’‘·+ n~Ûø£+>± $ìjÓ÷–+#˚nedüsê\T, Á|ü<˚XÊ\˝À, n+fÒ e÷¬sÿŸj·÷s¡T ¶\T e+Ï #√≥¢ ‘·|üŒìdü]>±˝≤yê< ˚M\≈ £î q> ∑< ä T Á| ü‘êé÷ïj·T

@sêŒ≥¢qT düs¡«y˚fi¯˝≤ dæ<Ûä∆+>± e⁄+#ê*.q÷‘·q Á|ü‘êé÷ïj·÷ ˝… ’q ÄHé˝… ’H é˝≤yê<˚M\T, Á¬ø&çŸ ø±sY¶/&Ó_Ÿ ø±sY¶, HÓŸu≤´+øÏ+>¥, yÓTTu… ’˝Ÿ u≤´+øÏ+>¥ e+Ïq÷‘·q kÂø£sê´\≈£î Á|ü»\T n\yê≥T|ü&˚es¡≈£L ø=ìï ∫≈£îÿ\T ‘·|üŒe⁄. q÷‘·q$<Ûëq+ eT∞fl |ü⁄+E≈£îH˚+‘· es¡≈£L, ∫qï˝≤yê<˚M\≈£î ø=+‘· Nø£fÒ! á q÷‘·q$<ÛëHêìï yÓT*¢ yÓT*¢>± Á|ü»\≈£î n\yê≥T#˚j·÷*. yÓTT‘·ÔMTà<ä á q÷‘·q eT\T|ü⁄ˇø£ dü] ø=‘·Ô y˚T\Tø=\T|üH˚ #ÓbÕŒ*.Á| ü»\T d ü]>± Bì Á| üjÓ÷»Hê\qTns¡∆+#˚düT≈£îì, Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düVü≤ø£]ùdÔ,uÛ≤$‘·sê\≈£î y˚T\T#˚dæq yês¡e⁄‘ês¡T.

q>∑<äT e ¢ ø£*π> <äTÁwüŒuÛ≤yê\T49e ù|J ‘·s¡TyêsTT...

¬s+&É÷ ˇø£<ëì‘√ eTs√ø£Ï eTT&ç|ü&çe ⁄HêïsTT. nsTT‘ ˚ , Ç+< ä T˝À @~eTTKéTqï~ Á|ü<ÛëHê+X¯+. MÏ eT<Ûäé⁄qï dü+ã+<Ûä+ô|’ HÓ\ø=qï ndüÔe´düÔ <äèwæºø±s ¡D+>± ô|<ä ›H√≥¢ s ¡< ä T ›e\¢ u Û≤ØyÓTT‘·Ô+˝À q>∑<äT n‹ dü«\Œ¤ ø±\+˝À ñ|üdü+Vü≤]+#·ã&ç+~. uÛ≤s¡‘Y À q>∑<äT`dü÷ú\C≤rj·T ñ‘·Œ‹Ô\ eT<Ûä ìwüŒ‹Ô 12 XÊ‘·+>±e⁄+~. eTq< ˚X ¯+˝À s√EyêØ>±»s¡T>∑T‘·Tqï 2.7 \ø£å\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\u≤´søÏ+>¥ ˝≤yê<˚M˝À¢ 80 XÊ‘·+ q>∑<äTs¡÷|ü+˝ÀH˚ »s¡T>∑T‘√+~. q>∑<äT s¡Væ≤‘·Ä]∆ø£ eédüú≈£î e÷sê\H˚ neX¯´ø£‘·≈£î Ç~ˇø£ düyê\T>± ñqï~. Ä]∆ø£ eédüú˝ÀìuÛ≤Ø q>∑<äTqT ñ|üdü+Vü≤]+#·&ÜìøÏdü$Tà[‘· Ä]∆ø£ eédüú @sêŒ≥T≈£î, &çõ≥˝Ÿ# Ó* ¢+| ü ⁄\≈ £ î ned üs ¡y Ó T Æq eTÚ[ø £dü<äTbÕj·T\ @sêŒ≥T düyê\T>± e÷]+~.

q>∑<äT s¡Væ≤‘·s qT+∫ dü«\Œ q>∑<äT≈£îq>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédü ú≈ £î

Ä<äT´\T nqT≈£L\+>± yê~+#˚ yês¡Tyêdü Ôyê\qT Á>∑Væ≤+∫q≥T¢ ‘Ó\Tk˛Ô+~.

Vü≤˝À¢ $Vü≤]düTÔqï yê]øÏ j·T<ës¡∆+>√#·]düTÔqï~. q>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédüú˝≤u Û ≤\T, qcÕ º\≈ £ î nr‘ ·+>± n~uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À ì»eTe⁄‘·T+<ë ˝Ò<ë nqï~Ç|ü&ÉT eTq eTT+<äTqï Á|üX¯ï. πø+Á<ä, sêhÁ|üuÛÑT‘ê«˝À¢ì Hêj·T≈£î\T q>∑<äT s¡Væ≤‘·+ø £qï d ü «\Œ q> ∑< ä T eéùd ú ‘ ·eTÁbÕ<ÛëqéTì ù|¢≥T |òæsêsTTdüTÔHêïs¡T. dü¬s’qeTÚ[ø£ dü<äTbÕj·÷\T, uÛÑÁ<ä‘· eédüú\qT@sêŒ≥T #˚j·Te\dæ e⁄qï+<äTq, ô|<ä ›H√≥¢qT s¡<äT› #˚dæq e÷~]>± q>∑<äT s¡Væ≤‘·Ä]∆ø£ eédü úqT y˚>∑+>± neT\T#˚ùdÔkÕe÷q´ Á|üC\ Á|üjÓ÷CHê\T <Óã“‹+≤j·Tqï~ yêdüÔe+.

eTT–+|ü⁄: eTT–+|ü⁄: eTT–+|ü⁄: eTT–+|ü⁄: eTT–+|ü⁄: q>∑<äT düVæ≤‘· Ä]∆ø£ eédüú˝ÀnH˚ø£ Ä]∆ø£ |üs¡yÓT Æq <√cÕ\THêïsTT.nsTT‘˚, Ä]∆ø £ |üs ¡yÓT Æq düeTdü´\qT|ü]wüÿ]+#· &ÜìøÏ q>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£ eédüúdüsJeì e÷Á‘·+ ø±<äT. q>∑<äT s¡Væ≤‘· Ä]∆ø£eédüú≈£î e÷s¡e\dæ+<˚ ø±˙, á Á|üÁøÏj·TÄ˝À#·Hê j·TT‘·+>±, Á|üD≤[ø± ã<ä∆+>±,Áø£eT+>± »s¡>±*. eTÚ[ø£ dü<äTbÕj·÷\ø£\Œq, ˝≤yê<˚M\ Ks¡TÃ\T dü$Tà[‘· Ä]∆ø£eè~∆ ôd’ãsY uÛÑÁ<ä‘· ‘·~‘·s¡ düeTdü´\qTyÓ+≥H |ü]wüÿ]+#ê*. <XÊìøÏ q>∑<äT s¡Væ≤‘·Ä]∆ø£ eédüú>± ø£+fÒ eTT+<äT>± dü«\Œ Ä]∆ø£eédüú @sêŒ≥TqT \ø£å +>± ô|≥Tºø√yê*.

uÛ≤s¡rj·T ]»sY« u≤´+ø˘ nqTã+<Ûädü+düú, ªªuÛ≤s¡rj·T ]»sY« u≤´+ø˘ H√≥TeTT Á< äD≤ Á ô| ’y ˚ Ÿ *$Tf …& é ,BRBNMPL dü+dü ú ‘·q |üP]Ô X¯ø Ï Ôj · T T≈ £ î Ô\qT| üjÓ÷–ùd Ô , kÕ\T≈ £ î 16_*j·Tq¢ ø£¬s˙‡ H√≥¢qT eTTÁ~+#·>∑\<äT.◊<äT e+<ä\, yÓsTT´ H√≥¢ s¡<äT› Á|üø£≥q‘·s¡Tyê‘·, á dü+düú 22 _*j·THé H√≥¢qTñ|üdü+Vü≤]+∫+~. MÏ˝À, 15.7 _*j·TqT¢ ◊<äT e+<ä\ H√≥T¢, $T–*q 6.3_*j·Tq¢ H√≥T¢ yÓsTT´s¡÷bÕj·T\$.

52 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

q÷≥ bÕ‹ø£ ø√≥¢ »HêuÛ≤ ø£*–q uÛ≤s¡‘Y‘·≈£îÿe q>∑<äT Ä]úø£ eédüú ~X¯>± ãT&çãT&ç n&ÉT>∑T\T y˚j·T&É+ yÓTT<ä˝…Ïº+~. Ç~ì»+>± X¯óuÛÑ |ü]D≤eT+.nsTT‘˚ á ãT&çãT&ç n&ÉT>∑T\T e&ç e&ç n&ÉT>∑T\T>±e÷s¡&É+ ∫qï $wüj·T+ ø±<äT ..Ç~ ˇø£ãVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq \ø£å´+. n+‘·≈£î $T+∫m+‘√ øÏ¢wüºyÓTÆ+~ ≈£L&Ü.

uÛ≤s¡‘· Á|ü»\ eTqdüÔ‘·«+ m+‘√$_ÛqïyÓTÆq~.. düeTdü´\qT, n+XÊ\qT˝À‘ ·T>± n<Û ä ´j·Tq+ #˚j·T≈ £ î+&ÜH ˚ìsê∆s¡D≈£î e#˚ÃdüTÔ+≤s¡T. ]πø ñÁ<˚ø£|ü&É‘ês¡T. ìqïÏøÏ ìqï ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT›$wüj·T+˝À yê] yÓ’K] >∑eTHês¡Ω+.Ç~#·]Á‘ê‘·àø£ ìs¡íj·TeTì Äq+<ä|ü&çb˛sTTqyês¡T yês¡+ s√E\T u≤´+≈£î\ e<ä› ≈£L´˝Àì\ã&˚dü]øÏ ‘Ó> ∑ Äy˚X ¯| ü& ç b˛sTTÁ|üuÛÑT‘ê«ìï <äTyÓTà‹Ô b˛XÊs¡T. n≥Te+Ï~‘·≈£îÿe q>∑<äT Ä]úø£ eédüúqT Ms¡T m+‘·‘=+<äs¡>± nq«sTT+|ü #˚düTø√>∑\T>∑T‘ês¡H˚~ n+#·Hê y˚j·T&É+ ø£wüº+.q\¢<ÛäHêìøÏ $s¡T>∑T&ÉT..

Ç|ü⁄Œ&ÉT uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ m<äTs=ÿ+≥Tqïn‹ ô|<ä› düyê\T q\¢<Ûäq+. <˚X¯ Ä]úø£eédü úqT |üÏ º |”&çdüT Ôqï q\¢<Û äHêìï

J&ç>∑T+≥ Hêπ>X¯«s¡sêe⁄, d”ìj·TsY »s¡ï*düTº, ôV’≤<äsêu≤<é.E-mail: [email protected]

|ü<∏ä ìπs›X¯+q÷‘·q e÷s¡Z+

dü«\Œ q>∑<äT‘√ Jeq kÂ\uÛÑ +...

q>∑<äT ñ∫‘·+>±\uÛÑ eTe⁄‘·T+<äH n_ÛÁbÕj·T+dü]ø±<äT. ø£¬s˙‡øÏ ø±–‘·+,

eTTÁ<äD Ks¡TÃ @&Ü~øÏ Çs¡yÓ’y\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T

ne⁄‘·T+<äH yêdüÔe+ me¬s’HêÁ>∑Væ≤düTÔHêïsê? n˝≤π> ø£¬s˙‡

‘·j·÷ØøÏ \ø£å\ >∑+≥\ düeTj·T+|ü&ÉT‘·T+~. $$<Ûä #√≥¢≈£î ø£¬s˙‡

#s¡y‘· ≈£L&Ü e´j·TÁ|üj·÷dü\‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï<.&çõ≥ Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\T q>∑<äT

˝≤yê<M\≈£î düe÷+‘·s¡yT >±ìÁ|ü‘êé÷ïj·T+ ø±<äì Á|üuÛÑT‘·«+

|ü< |ü< #ÓãT‘√+~.

ìj·T+Á‹+#˚ Á|üj·T‘·ï+>±H˚ q>∑<äT s¡Væ≤‘·˝≤yê<˚M\≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ ñ|üÁø£$T+∫+~.yêd ü Ôyêìø Ï q> ∑< ä T yê≤ ‘ ·– Z+∫,#Ó*¢+|ü⁄\˙ï u≤´+≈£î\ <ë«sê m\Áø±ºìø˘|ü<ä∆‹˝À ìs¡«Væ≤+#˚+<äT≈£î ø=+‘·ø±\+>±Á|üuÛÑT‘·«+ s¡ø£s¡ø±\ Á|üj·T‘êï\T #˚k Ô+~.|òü*‘·+>± m\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\T ô|]>±sTT.ø±˙ düe÷»+˝À q>∑<äT Á|üyêVü≤+ e÷Á‘·+‘·>∑Z Ò<äT.

|ü\T dü+|üqï, n_Ûe~∆ #Ó+~q<˚XÊ˝À¢ q>∑<äT s¡Væ≤‘· ≤yê<˚M\T Ç|üŒÏπøô|<ä› m‘·TÔq »s¡T>∑T‘·THêïsTT. u…*®j·T+˝À95%, ÁbòÕHé‡˝À, 93%, ¬øq&Ü˝À 91%Á_≥Hé, d”«&ÉHé˝À¢ 90%, Hêπs«˝À 89%HÓ<äsê¢+&é‡˝À 85%, ÄÁùdº*j·÷˝À 80%,»s¡à˙˝À 76%, nyÓT]ø±˝À 72%,<äøÏåDø=]j·÷˝À 70% es¡≈£î q>∑<äTs¡Væ≤‘·˝≤yê<˚M\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. ÄÁ|ò æø±K+& É+˝Àì n‹ ìs ¡ T ù|< ä < ˚X ¯+k˛e÷*˝≤´+&é ≈£L&Ü q>∑<äT $ìjÓ÷>±ìøÏ<ä÷s¡+>± ñ+&É&É+ $X‚wü+. d”«&ÉHé, Hêπs«,&ÓHêàsYÿ, ¬øHê´, ¬øq&Ü, <äøÏ åDø=]j·÷y Ó T T< ä˝ … ’q < ˚XÊ\T ‘ ·≈ £ î ÿe q> ∑< ä TÄ]∆ø£eédüú ø£*–q <˚XÊ\T>± dü+|üPs¡í|òü*‘ê\T kÕ~Û+#êsTT. ¬øHê´˝À yÓTTu…’˝Ÿ

jÓ÷»q 2017 |òæÁãe] 53

#Ó*¢+|ü⁄\T uÛ≤Ø>± »s¡T>∑T‘·T+fÒ Hêπs«˝À& çõ≥˝Ÿ # Ó* ¢+| ü ⁄\T ô|< ä › m‘ · T Ôq»s¡T>∑T‘·THêïsTT. yÓTT‘· Ô+>± Á|ü|ü+#·+#Ó*¢+|ü⁄\≈£î Á|ü<Ûëq πø+Á<ä_+<äTe⁄>± kÕàsYºbò˛Hé\qT nq«sTT+|ü #˚düT≈£î+À+~.m\Áø±ºìø˘ ˝≤yê<˚M\≈£î düùV≤‘·Tø£ |üqTïπs≥T¢, q>∑<äT ˝≤yê<˚M\≈£î »]e÷Hê\‘√&çõ≥ Ÿ yÓ’|ü⁄ e÷s¡TŒ oÁ|òüT‘·s¡eTe⁄‘√+~ .uÛ≤s¡‘Y ÀH m≈£îÿe...

ø±>±, Á|ü|ü+#·+˝À @ Ä]∆ø£ eédüú≈£L&Ü |üP]Ô q>∑<äT s¡Væ≤‘·+ ø±<äT. n˙ï‘·≈£îÿe q>∑<äT Ä]∆ø£ eédüú˝Ò. nsTT‘˚eTq Ä]úø£ eédüú˝À Ç+‘·es¡≈£î q>∑<äT#Ó˝≤eTDÏ uÛ≤Ø>± ñ+~. 2015 Áô|’dtyê≥sY Vü≤Ödt ≈£L|üsY‡ ìy˚~ø£ Á|üø±s¡+$ìjÓ÷>∑<ës¡T\ q>∑<äT ˝≤yê<˚M\T 98%ñHêïsTT. uÛ≤s¡‘Y˝À ]f…Æ˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\≈£îq>∑<˚ eT÷˝≤<Ûës¡+>± ñ+~. yÓTT‘·Ô+˝≤yê<˚M\˝À πøe\+ Hê\T>∑T XÊ‘·+e÷Á‘·y˚T &çõ≥˝Ÿ s¡÷|ü+˝À »s¡T>∑T‘·T+&É>±$T–*q Äìï ˝≤yê<˚M\T q>∑<äT ˝Ò<ë#Ó≈£îÿ\ s¡÷|ü+˝ÀH˚ »s¡T>∑T‘·THêïsTT.> ∑]wü º < ˚ojÓ÷‘·Œ‹ Ô˝À q\uÛ … ’ XÊ‘·+düeT≈£Ls¡TdüTÔqï ‘=+uÛ…’ XÊ‘·+ |ü]ÁX¯eT\T,dü+dü ú\T q>∑<äT ˝≤yê<˚M˝Ò »s¡T|ü⁄‘·THêïsTT.Á|ü‘êé÷ïj·T+ ø±<äT..

ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT› nq+‘·s¡ Á|üÁøÏj·T˝À‘·≈£îÿe q>∑<äT, q>∑<äT s¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\Áb˛‘ê‡Vü‰ìøÏ #˚|üÏºq #·s¡´\‘√ q>∑<äT$ìjÓ÷>∑+ u≤>± ‘·π>Z+<äT≈£î neø±XÊ\TyÓTs¡T>∑T |ü&Ée#·TÃ. Á|ü»\T nedüs¡+ y˚Ts¡≈£îq>∑<äT <ä>∑ Zs¡ ñ+#·T≈£îì - kÕ<ÛäýÓTÆq#√≥˝≤¢ ø±s¡T¶\‘√qT, m\Áø±ºìø˘ |ü<ä∆‹˝ÀqT #Ó*¢+|ü⁄\≈£î n\yê≥T |ü&Ü\qï~Á|üu Û Ñ T‘ ·« ñ<˚ ›X ¯+. ‘·<ë«sê q>∑< äTq\¢<Ûäq+>±qT, #·≥º e´‹πsø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚~>±qT e÷s¡≈£L&É<äqï~ Ç+<äT˝À eTs√ dü<äT<˚›X¯+. Ä]∆ø£

eédüú ˝À &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\T q>∑<äT˝≤yê< ˚M\≈ £ î Á| ü‘êé÷ïj· TeTì,Ç+<äTe\¢ ndü\T #˚‹˝À &ÉãT“ nH˚~˝Ò≈£î+&Ü Á|ü‹<ëìøÏ ø±s¡T¶\T e÷Á‘·y˚Tyê&Ü*‡ ñ+≥T+<äH˚ n_ÛÁbÕj·T+ ñ+~.q>∑<äT ñ∫‘·+>± \uÛ ÑéTe⁄‘·T+<äH˚n_ÛÁbÕj·T+ dü]ø±<äT. ø£¬s˙‡øÏ ø±–‘·+,eTTÁ<äD Ks¡TÃ @&Ü~øÏ Çs¡yÓ’ y˚\ ø√≥¢s¡÷bÕj·T\T ne⁄‘·T+<äH˚ yêdüÔe+ me¬s’HêÁ>∑Væ≤düTÔHêïsê? n˝≤π> ø£¬s˙‡ ‘·j·÷ØøÏ\ø£å\ >∑+≥\ düeTj·T+ |ü&ÉT‘·T+~. $$<Ûä#√≥¢≈£î ø£ ¬s˙‡ #˚s¡y˚‘· ≈£L&Ü e´j·TÁ|üj·÷dü\‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï<˚. &çõ≥˝Ÿ# Ó* ¢+| ü ⁄\T q> ∑< ä T ˝≤yê< ˚M\≈ £ îdüe÷+‘·s¡y˚T >±ì Á|ü‘êé÷ïj·T+ ø±<äìÁ|üuÛÑT‘·«+ |ü<˚ |ü<˚ #ÓãT‘√+~.düyêfiófl..

uÛ≤s¡‘Y À e+<ä ø√≥¢ eT+~ yÓTTu…’ Ÿbò Hé yê&ÉT‘·THêïs¡T. nsTT‘˚ M]˝À ◊<äTe+‘·T\ eT+~ e÷Á‘·y˚T kÕàsY º bò˛qT¢ø£*–e⁄Hêïs¡T. $T–*q yês¡T ˇø£ yÓ÷düÔs¡T˝ Ò<ë ‘ ·≈ £ î ÿe Ä< Û ä Tìø £ b ò ˛q ¢‘√q&ç|ædüTÔHêïs¡T. á |ü]dæú‹˝À Ç+‘·eT+~ìyÓTTu…’ Ÿ bò q¢‘√ &çõ≥˝Ÿ #Ó*¢+|ü⁄\ ~X¯>±q&ç|æ+#·&É+ ô|<ä› düyê˝Ò. Á|ü‹ ˇø£ÿs¡TkÕàsYº bò qT¢ ø£*– ñ+&É&É+ ˇø£ düeTdünsTT‘˚ yêÏ Ä|ü πswüHé ≈£î ìs¡+‘·s¡Ç+≥¬sïŸ dü<äTbÕj·T+ ø£\Œq eTs√düeTdü´. nø£åsêdü´‘˚ |üP]Ô>± kÕ~Û+#·ì|ü]dæú‹˝À Ä]úø£ nø£åsêdü´‘· ø£*–+#·&É+eTs√ ô|qT düyê˝Ÿ.. »Hé <ÛäHé jÓ÷»q<ë«sê u≤´+≈£î U≤‘ê\T ‘Ó]|æ+∫q|üŒÏø°yêÏ À #ê˝≤ U≤‘ê\T ìs¡«Vü≤D˝À Òe⁄.n+<ä]ø° u≤´+≈£î U≤‘ê\T Ò≈£î+&Ü q>∑<äTs¡Væ≤‘·+ Ò<ë ‘·≈£îÿe q>∑<äT ˝≤yê<˚M\TkÕ<Ûä´+ ø±<äT. ∫qï yê´bÕs¡T\T m≈£îÿeñqï uÛ≤s¡‘Y˝À m\Áø±ºìø˘ #Ó*¢+|ü⁄\eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\ô|’ ô|<ä ›yÓTT‘êÔìïyÓ∫Ã+#·&ÜìøÏ yê]ø° eqs¡T\T dü]b˛e⁄.

ø=ìï dü+<äsê“¤\˝À $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ yÓ’K]≈£L&Ü á Á|üÁøÏj·T≈£î nes√<Ûä+ ø±e#·TÃ.ø±s¡T ¶ #Ó*¢+|ü⁄\sTT‘˚ uÒs¡kÕsê\≈£îM\T+&É<äT ø±ãÏº H˚s¡T>± q>∑<äT ‘√ ø±düÔ‘·≈£îÿeøÏ edüTÔe⁄ bı+<ë\qT≈£î+≤s¡T.ô|’>± ø±s¡T¶ #Ó*¢s|ü⁄\ô|’ n<äq|ü⁄ |üqTï\Tø£fÒº+<äT≈£î dæ<ä∆|ü&˚yês¡T ‘·≈£îÿe..Áô|’y˚Ÿø£+ô|˙\ &çõ≥˝Ÿ yê˝…≥¢qT u≤´+≈£înøö+≥ ¢≈ £ î nqTd ü+< Û ëì+# ˚ M\T˝Òø £b˛e&É+ á Á|ü Áø Ïj·T eTT+<äT≈ £îyÓfi¯fl&ÜìøÏ eTs√ n&É¶+øÏ ..Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´#·s¡D

‘·≈ £ î ÿe q> ∑< ä T eéd ü úqTn+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘˚e&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+,]»sY« u≤´+≈£î ø=ìï #·s¡ \T #˚|ü≤ºsTT.ù|yÓT+Ÿ u≤´+≈£î\≈£î …’ôdHé‡ eT+ps¡T- yÓTTu…’˝Ÿ yê˝…Ÿ\≈£î Áb˛‘ê‡Vü≤+..MÏ

<ë«sê &ÉãT“ |ü+ù|+<äT≈£î, _\T¢\T#Ó*¢+#˚+<äT≈£î, yÓTTu… ’˝Ÿ Ø#Ûê]®øÏ,dæìe÷ Ï¬ø≥T¢ ãTø˘ #˚düTø√e&ÜìøÏ,ãVüQeT‘·T\T |ü+|ü&ÜìøÏ M\T.MÏ<ë«sê ìã+<Ûäq\≈£î ˝Àã&ç \ø£ås¡÷bÕj·T\ es¡≈£î ≈£L&Ü ˝≤yê<˚M\T»]ù| neø±X¯+..

- m|òt.&ç.◊. ìã+<Ûäq\qT dü&É*+#·&É+<ë«sê á`ø±eTsY‡≈£î Áb˛‘ê‡Vü≤+..

- m\Áø±ºìø˘‡ ˝≤yê<˚M\T düT\uÛÑ+>±,y˚> ∑+>± »]π>+<äT≈ £î j·TT.|æ.◊.@sêŒ≥T..

Ç+ø± #j·÷*‡+~..<˚X¯+˝À 104 ø√≥¢ &Ó_Ÿ, Á¬ø&çŸ

ø±s¡T¶\T yê&Éø£+˝À ñHêïsTT. <ë<ë|ü⁄ 90XÊ‘·+ &Ó_Ÿ ø±s¡T¶ ≤yê<˚M\T @.Ï.m+.\e<ä› »s¡T>∑T‘·T+&É>± |ü~ |üHÓï+&ÉT XÊ‘·+˝≤yê<˚M\T e÷Á‘·y˚T bÕsTT+Ÿ n|òt ùd˝Ÿ(|æˇmdt) f…]àq˝Ÿ‡ e<ä› »s¡T>∑T‘·THêïsTT.nsTT‘˚ <˚X¯+˝À Á|üdüTÔ‘·+ @.Ï.m+.\T,|æ.z.mdt. \T eTq uÛ≤Ø »HêuÛ≤≈£î ‘·–qìï

54 jÓ÷»q 2017 |òæÁãe]

˝Òe⁄. πøe\+ düTe÷s¡T ¬s+&ÉT \ø£ å\@.Ï.m+.\T, |üHÓï+&ÉT \ø£å\ |æ.z.mdt.\Te÷Á‘·y˚T ùde\+~düTÔHêïsTT. ‘·≈£îÿeq>∑<äT ˝≤yê<˚M\ ø√dü+ MÏ dü+K´qTuÛ≤Ø>± ô|+#ê*‡ ñ+~.

n‘·´~Ûø£ XÊ‘·+ eT+~øÏ q>∑<äTs¡Væ≤‘· #Ó*¢+|ü⁄\ô|’ ne>±Vü≤H˚ ˝Ò<äT.nsTT‘˚, á <Û√s¡DÏ Áø£eT+>± kÕqT≈£L\eT\T|ü⁄ rdüT≈£î+À+~. uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+rdüT≈£î+≥Tqï $$<Ûä Ä]úø£ dü$Tà[‘· e~∆#·s¡ \T dü‘·Œ¤*‘ê\ ~X¯>± kÕ>∑T‘·THêïsTT.2011˝À 35 XÊ‘·+ ñqï u≤´+≈£î U≤‘ê\T2014˝À 53 XÊ‘êìøÏ ô|s¡>∑&Éy˚T ákÕqT≈£L\‘·≈£î Á|ü‘·´ø£å dü+πø‘·+. <ë<ë|ü⁄55 ôw&É÷´˝Ÿ¶ u≤´+≈£î\T Ç+‘·es¡≈£î 44ø√≥¢ 10 \ø£ å\ &Ó_Ÿ ø±s¡T ¶\T C≤Ø#˚XÊsTT. 2014 nø√ºãsY es¡≈£î ¬s+&ÉTø√≥¢ Á¬ø&çŸ ø±s¡T¶\T Ç#êÃsTT. 2011-12˝À 120 ø√≥¢ y˚Ts¡ ñqï m\Áø±ºìø˘˝≤yê<˚M\T 2012-13˝À 170 ø√≥¢≈£îô|]>±sTT. ø±>±, e´øÏÔ>∑‘· u≤´+≈£î U≤‘ê\Tø£*–qyês¡T 21 ø√≥¢ eT+~ ñHêïs¡H˚~ˇø£ n+#·Hê. b˛˙ eT]ø±düÔ m≈£îÿe eT+<˚ñHêïs¡qT≈£îHêï ‘·≈£îÿe q>∑<äT ~X¯>±eTfi¯¢&ÜìøÏ Ç+ø± U≤‘ê\T rdüTø√e\dæqyês¡T ø√≥¢˝ÀH˚ ñHêïs¡T. Ms¡+<ä]#˚‘·

u≤´+≈£î U≤‘ê\T ‘Ó]|æ+#·&ÜìøÏ ñ<äéTkÕúsTT Á|üj·T‘·ï+ nedüs¡+.

yÓTTu…’ Ÿ $ìjÓ÷>∑+ <˚X¯+˝À u≤>±H˚ô|]–+~ ø±ì yÓTTu… ’˝Ÿ $ìjÓ÷–+#˚yêfi¯fl+‘ê @ø£+>± yÓTTu…’ Ÿ <ë«sêH˚ Ä]úø£˝≤yê<˚M\T »]ù| |ü]C≤„q+ Ò<äT. ìC≤ìøÏø±k Ô ≈£Lk Ô Ç+ ¢wüß |ü]C≤„q+ ñ+fÒ ‘·|üŒ,Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\T yÓTTu…’˝Ÿ <ë«sê »s¡|ü&É+kÕ<Ûä´|ü&É<äT. q>∑<äT s¡Væ≤‘· ˝≤yê<˚M\≈£îÇ+≥¬sïŸ kÂø£s¡´+ n‘·´+‘· ø°\ø£yÓTÆq~.Ç+≥¬sïŸ nìï y˚fi¯˝≤, nìï ÁbÕ+‘ê˝À¢ñ+&Ü*. <ëìø Ï ‘√& É T n+‘·sê ®\+‘ ·–q+‘ · y ˚> ∑+>±q÷ ñ+&Ü*.uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À dü>∑≥T y˚>∑+ eT÷&ÉT qT+∫Hê\T>∑T XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚Tqì >∑D≤+ø±\T#ÓãT‘·THêïsTT. ndü\T ø£¬s+≥T kÂø£s¡ +˝Òì Á>±e÷\T eTq <˚X¯+˝À nH˚ø£+ñHêïsTT. ‘=* qT+∫ ø±s¡T ¶\ <ë«sê˝≤yê<˚M\≈£î n\yê≥T |ü&É ¶yê]øÏ á|ü]dæ ú‹ n+‘·>± Çã“+~ nì|æ+#·ø£b˛e&É+. ù|<ä Á|ü»\T Ç|ü⁄Œ&˚ ø=‘·Ô>± Bì>∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√yê*‡ sêe&É+ e\¢ø=+‘·y˚Ts¡ Çã“+~ ñ+&Ée#·TÃ.

yêd ü Ôyêìø Ï q> ∑< ä T d üV æ ≤‘ ·˝≤yê<˚M\qT ‘·–Z+#·&ÜìøÏ, uÛ≤s¡rj·TT\Tdæ<ä›+>±H˚ ñHêïs¡T. nsTT‘˚ <˚X¯+˝À kÕàsYº

b ò ˛q ¢ $ìjÓ÷> ∑+ #ê˝≤ ‘ ·≈ £ î ÿe>±ñqï|ü⁄Œ&ÉT m\Áø±ºìø˘ ù|yÓT+Ÿ‡ m˝≤kÕ<Ûä´|ü&ÉT‘êj·Tqï Á|üX¯ï e´ø£ÔeTe⁄‘·T+~.kÕàsYº bò qT¢ Ks¡TÃ‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï eéVü‰s¡+ø±ã Ï º . # ·< ä Te ⁄sêì yês ¡ T ôd ’‘ ·+$ìjÓ÷–+#·T≈£îH˚˝≤. kÕ<Ûës¡D yÓTTu…’˝Ÿb ò ˛q ¢ <ë«sêH ˚ ù|y Ó T+ Ÿ ‡ »]| æ+# ˚yÓdüT\Tu≤≥TqT ø£*Œ+#ê*. á Á|üÁøÏj·TqTÄ<ÛësY ø±s¡T¶‘√ nqTdü+<Ûëq+ #˚j·÷*.ø±s¡T¶ #Ó*¢+|ü⁄\ô|’ #êØ®\qT s¡<äT›#˚j·÷*.Ò<ë ‘·–Z+#ê*.

q> ∑< ä T s ¡V æ ≤‘ · ˝≤yê< ˚M\≈ £ în\yê≥T | ü& ˚+< äT≈ £ î < ˚X ¯yê´| ü Ô+>±#ê˝≤eT+~ ∫s¡Tyê´bÕs¡T\T ôd’«|æ+>¥yÓTw”q¢ ø=qT>√\T≈£î dæ<ä ›|ü&ÉT‘·THêïs¡T.H√≥¢ s¡<äT›‘√.. sêuÀj˚T s√E˝À¢ <˚X¯+˝Àq> ∑< ä T ˝≤yê< ˚M\T 78XÊ‘ ·+ y ˚ Ts ¡‘·>∑ZqTqï≥T¢ ÄØ“◊ #ÓãT‘√+~. Á|üdüTÔ‘·+n~ 20XÊ‘·+>± ø=qkÕ>∑T‘√+~. @<˚yÓTÆHê‘ · «s ¡˝ÀH ˚ u Û ≤s ¡‘ Y q> ∑< ä T s ¡V æ ≤‘ ·< ˚X ¯+>±,‘ ·≈ £ î ÿe q> ∑< ä T e÷Á‘ ·y ˚ Tñ|üjÓ÷–+#˚ <˚X¯+>± Ä$s¡“¤$düTÔ+<äH˚Ä•+#ê*. ‘·≈£îÿe \π>CŸ‘√ düTK Á|üj·÷D+e÷~]>±H˚ ‘·≈£îÿe q>∑<äT‘√ JeqkÂ\uÛ≤´ìï Á|ü»\T ‘·|üŒø£ >∑T]ÔkÕÔs¡T.

MT≈£î ‘Ó\TkÕ? q>∑<äT nBÛø£‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te @ <˚XÊì¬ø’Hê #·≥ºÁ|üø±s¡+ ÄyÓ÷~+∫q q>∑<äT $\TeqT ÄBÛø£‘· #Ó*¢+|ü⁄ e÷s¡ø£+>± n+^ø£]+#ê*. kÕ<Ûës¡D+>± q>∑<äTjÓTTø£ÿ #· ≤eTD° ÀqTqï nìï $\Te\÷ #·≥ºÁ|üø±s¡+ #Ó\T¢u≤≥T nj˚Ty. á $\Te\ H√≥T¢, HêDÒ\ $\Te Á|ü‹<˚XÊìø° y˚s¡Ty˚s¡T>±ñ+≤sTT. eT∞fl á q>∑<äT ≈£L&É ¬s+&ÉT s¡ø±\T.

|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te:|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te:|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te:|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te:|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te: á $\Te˝À ø=+‘·y˚Ts¡ #Ó*¢+|ü⁄\T #˚j·Te#·TÃ. ˇø£kÕúsTTì $T+∫ á $<ÛäyÓTÆq #Ó*¢+|ü⁄\qTs¡TD<ë‘· n+^ø£]+#·ø£b˛e#·TÃ. ñ<ëVü≤s¡D≈£î ∫\¢s¡ HêDÒ\T. n˝≤ ìsêø£]ùdÔ, m≥Te+Ï #·≥º|üs¡yÓTÆq #·s¡ \q÷ rdüTø√ ÒeTT.

n|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te:n|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te:n|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te:n|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te:n|ü]$T‘· e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te: á s¡÷|ü+˝Àì <ÛäHêìï, yÓTT‘·Ô+ s¡TD $eTTøÏÔ¬ø’ $ìjÓ÷–+#·e#·TÃ. m≥Te+Ï nuÛÑ +‘·s¡eT÷ñ+&É<äT. me¬s’Hê Ç˝≤+Ï q>∑<äTqT rdüTø√&ÜìøÏ ìsêø£]ùdÔ, yê]ô|’ #·≥º|üs¡yÓTÆq #·s¡ \qT rdüTø√e#·TÃ. n+<äTπø Bìì ª#·≥º|üs¡yÓTÆqe÷s¡ø£+ $\Te n+≤s¡Tμ n+fÒ m+‘·$\TyÓ’q Ç˝≤+Ï H√≥¢qT ÇkÕÔs√ n+‘·$\Tey˚Ts¡≈£î s¡TD$eTTøÏÔ »]–qfÒ¢! ø±–‘·|ü⁄ ø£¬s˙‡m|ü⁄Œ&É÷, <ëìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ ÄbÕ~+∫q $\Te y˚Ts¡πø #· ≤eTD° ne⁄‘·T+~. n+<äTπø Äj·÷ H√≥¢MT<ä I PROMISE TO PAY THEBEARER THE SUM OF RUPEES… ONLY nì ñ+≥T+~. Ç$ø±ø£, #·≥ºã<ä∆+ø±ì e÷s¡ø£|ü⁄ $\Te ≈£L&É ñ+≥T+~. n+fÒ,#Ó≈£îÿ\T, Á&Ü|òü⁄º\T, VüQ+&û\T e+Ïeqïe÷≥! MÏì ‘Ó\T>∑T˝À nHê´Áø±+‘·jÓ÷>∑ ‘ê|üÁ‘ê\T n˙, Ä+>∑¢+˝À NEGOTIABLEINSTRUMENTS nì n+≤s¡T.

55

2

'3

45'/

0634

78

9:;

#

kS

.MT

J 0=(

lmn0=tR 5

Z\

N

?@ .

MTJ 23

0=(

lmn0=

2,.6

(+

2 L

xH?h .

/L0

M ./\ Dl./W

Z

N

i

5

Z\

ccddZ

.MTJ

./

0=(

V<^CD@

^@ =&q

_;

G

=@

i

.6 Z

=B

-

,MTU\

D E .60=(

TUe

TJ

lm.1

e(L

?ZWX

(@

L(

Zk.6

.64

L0M OC3

i5

23o0

=@

cc

0=(

lmn0=+

p

ddL0

M L T

J tR.MT

J,=(

Z g

;<2R

L0M

?0=(

+ 0

=(,=.6

L

k,=

+,=((0

=

A .623

L ?

=@

CO

FF

EE

TA

BL

EB

OO

K

Publishing date 1st February 2017, Posting on 2-3

Yojana (Telugu) Febr

February 2017

uary 2017

Documents

˘ˇ ˆ˙˝ - Yojana TeluguFeb17.pdf · ˘ˇ ˆ˙˝ - Yojana ... 9 * (*