23
แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543 -2544 1.วัตถุประสงค์พื้นฐานของวิชา พิษวิทยา คือ .อธิบายกลไกของการเกิดพิษจากสารเคมี .ค้นหายาแก้พิษของสารกาจัดแมลง .วิเคราะห์ปริมาณสารมลพิษในแหล่งน้.รักษาผู้ป่วยที่ต้องการฆ่าตัวตาย .ศึกษาผลไม่พึงประสงค์จากสารเคมีต่อสิ่งมีชีวิต ตอบข้อ จ(คาตอบอยู่ที่หน้าที1 หนังสือพิษวิทยานะ ) เหตุผล จากคานิยามของคาว่าพิษวิทยา พิษวิทยา คือ วิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับอันตรายหรือฤทธิ์อันไม่พึงประสงค์ของสารเคมีต่างๆต่อ สิ่งมีชีวิต 2.ความรู้ทางด้านอาชีวพิษวิทยา( occupational toxicology)มีโอกาสใช้ประโยชน์ในสถานที่หรือแหล่งทางานใดมากที่สุด .แผนกชันสูตร สถาบันนิติเวชวิทยา .แผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาลศรีนครินทร์ .แผนกวิจัยสถาบันสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ .กรมโรงงาน กระทรวงอุตสาหกรรม .แผนกวิเคราะห์ยา กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ตอบข้อ ง (หน้าที4) เหตุผล ปัจจุบันเราสามารถแบ่งสาขาของพิษวิทยาออกเป็นสาขาดังนีนักพิษวิทยาพรรณนา( descriptive toxicologists) คือ ผู้สนใจศึกษาความเป็นพิษของสารโดยอาศัยสัตว์ทดลองด้วยวิธีการทดสอบ ทางพิษวิทยา (toxicity testing) เพื่อรวบรวมข้อมูลสาคัญและเกี่ยวข้องไว้สาหรับประเมินอันตรายที่สารเหล่านี้จะมีต่อมนุษย์หรือ สิ่งแวดล้อม นักพิษวิทยากลไก (mechanistic toxicologist) ได้แก่ผู้ที่สนใจค้นหาสาเหตุและกลไกที่สารพิษต่างๆสามารถก่ออันตรายให้กับ สิ่งมีชีวิต ทาให้สามารถอธิบายสาเหตุของการก่อพิษและนาไปสู่การใช้สารใหม่ทดแทนหรือพัฒนายาแก้พิษเฉพาะ (specific antidote) นักพิษวิทยาควบคุม( regulartory toxicologist ) มักทางานในภาครัฐ เพื่ออกกฎหมาย และควบคุมการปฏิบัติของคนในสังคม เพื่อ ป้องกันอันตรายจากสารพิษชนิดต่างๆ เช่น สานักงานคณะกรรมการอาหารและยา นิติพิษวิทยา (Forensic toxicology)ศึกษาเกี่ยวกับการวิเคราะห์และชันสูตรเพื่อหาสาเหตุการเกิดพิษหรือการตายของผู้ที่ถูกสงสัยว่า ต้องสารพิษ พิษวิทยาคลินิก( Clinical toxicology) ศึกษาเกี่ยวกับการค้นคว้ายาต้านพิษเฉพาะ อาชีวพิษวิทยา( Occupational toxicology) ศึกษาการเกิดพิษในคนงานหรือผู้ประกอบอาชีพที่มีความเสี่ยงสูงต่อการได้รับอันตราย จากสารเคมีบางชนิด พิษวิทยาสิ่งแวดล้อม (Environmental toxicology)ศึกษาผลกระทบของสารต่อสิ่งแวดล้อม

แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

แบบฝกหดทายบท toxicology ป 2543 -2544

1.วตถประสงคพนฐานของวชา พษวทยา คอ

ก.อธบายกลไกของการเกดพษจากสารเคม ข .คนหายาแกพษของสารก าจดแมลง

ค.วเคราะหปรมาณสารมลพษในแหลงน า ง.รกษาผปวยทตองการฆาตวตาย

จ.ศกษาผลไมพงประสงคจากสารเคมตอสงมชวต

ตอบขอ จ(ค าตอบอยทหนาท 1 หนงสอพษวทยานะ)

เหตผล จากค านยามของค าวาพษวทยา พษวทยา คอ วชาทศกษาเกยวกบอนตรายหรอฤทธอนไมพงประสงคของสารเคมตางๆตอ

สงมชวต

2.ความรทางดานอาชวพษวทยา(occupational toxicology)มโอกาสใชประโยชนในสถานทหรอแหลงท างานใดมากทสด

ก.แผนกชนสตร สถาบนนตเวชวทยา ข.แผนกฉกเฉน โรงพยาบาลศรนครนทร

ค.แผนกวจยสถาบนสงแวดลอมแหงชาต ง.กรมโรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม

จ.แผนกวเคราะหยา กรมวทยาศาสตรการแพทย

ตอบขอ ง (หนาท 4)

เหตผล ปจจบนเราสามารถแบงสาขาของพษวทยาออกเปนสาขาดงน

นกพษวทยาพรรณนา(descriptive toxicologists) คอ ผสนใจศกษาความเปนพษของสารโดยอาศยสตวทดลองดวยวธการทดสอบ

ทางพษวทยา(toxicity testing) เพอรวบรวมขอมลส าคญและเกยวของไวส าหรบประเมนอนตรายทสารเหลานจะมตอมนษยหรอ

สงแวดลอม

นกพษวทยากลไก(mechanistic toxicologist) ไดแกผทสนใจคนหาสาเหตและกลไกทสารพษตางๆสามารถกออนตรายใหกบ

สงมชวต ท าใหสามารถอธบายสาเหตของการกอพษและน าไปสการใชสารใหมทดแทนหรอพฒนายาแกพษเฉพาะ (specific antidote)

นกพษวทยาควบคม(regulartory toxicologist) มกท างานในภาครฐ เพออกกฎหมาย และควบคมการปฏบตของคนในสงคม เพอ

ปองกนอนตรายจากสารพษชนดตางๆ เชน ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

นตพษวทยา (Forensic toxicology)ศกษาเกยวกบการวเคราะหและชนสตรเพอหาสาเหตการเกดพษหรอการตายของผทถกสงสยวา

ตองสารพษ

พษวทยาคลนก(Clinical toxicology) ศกษาเกยวกบการคนควายาตานพษเฉพาะ

อาชวพษวทยา(Occupational toxicology) ศกษาการเกดพษในคนงานหรอผประกอบอาชพทมความเสยงสงตอการไดรบอนตราย

จากสารเคมบางชนด

พษวทยาสงแวดลอม (Environmental toxicology)ศกษาผลกระทบของสารตอสงแวดลอม

Page 2: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

3.นกวทยาศาสตรทไดเสนอแนวคดวาในอนาคตการศกษาคนควาดานพษวทยามแนวโนมทจะสนใจสาเหตและกลไกทท าใหแตละคนมการ

ตอบสนองตอการเกดพษไดแตกตางกน คอ

ก.Ames ข.Archemedes ค.Orfila ง.Paracelcus จ.Zbinden

ตอบขอ จ (หนาท 3)

เหตผล อานผานๆนะชวงน หรอผานไปเลยกไดนะ

บดาการแพทยตะวนตก Hippocrates Marmoinides วธการรกษาพษจากสตว

Paracelcus ผวางรากฐานพษวทยา Percival Port ความสมพนธมะเรงถงอณฑะกบอาชพท าความสะอาดปลองไฟ

Orfila ชนสตรศพโดยวดหาปรมาณสารพษ Magendie กลไกการเกดพษจากสารธรรมชาต

Muller/Schrader ยาตานพษยาฆาแมลง Zbinden ยนและกลไกการเกดพษในปจเจกบคคล

4.การเปรยบเทยบความเปนพษของสารเคมทนยมใชวธหนงคอ Toxicity rating ท าโดยแบงประเภทสารออกเปนสารพษรายแรงจนถง

สารทมพษนอยการแบงชนดนอาศยพารามเตอรใด

ก.LD50 ข.Therapeutic index ค.Margin of safety ง.Carcinogenicity potential จ.Labeling requirement

สรปกอนไปขอตอไปนะ

พษวทยาเปนวชาทศกษาเกยวกบอนตรายจากสารเคม

ผทศกษา Toxico สงเกตนะลงทายดวย –ist

นกพษวทยาพรรณนา(descriptive toxicologist) ผศกษาความเปนพษของสารโดยใชสตวทดลอง

นกพษวทยากลไก(mechanistic toxicologist) ผศกษากลไกการเกดพษเพอสรางยาแกพษ

นกพษวทยาควบคม(regulatory toxicologist) ออกกฎหมาย(ตองเปนหนวยงานของรฐ) เชน อ.ย.

ตอไปเปนสาขาวชา Toxico นะ สงเกตลงทายดวย –(o)gy ตว o เปน vowel ใชตอนไหนบาง

1.ใชตอนเชอม Root กบ Root

2.ใชตอนเชอม Root กบ Suffix อานเพมเตมใน sheet lab อ.สมชายนะ

นตพษวทยา(Forensic toxicology) วเคราะหเพอชนสตร

พษวทยาคลนก(Clinical toxicology) รกษาผทไดสารพษ(แปลวาตองท ายาตานพษดวย)

อาชวพษวทยา(Occupational toxicology) ศกษาพษในคนทมอาชพเกยวของกบสารเคม(เชนคนในโรงงาน)

พษวทยาสงแวดลอม(Environmental toxicology)พษในสงแวดลอมและสตวรวมทงคน

เกอบลมอกขอนะ เหนออกขอสอบในวชาสารพษในชวตประจ าวนดวย ขอแถมนะ

All substances are poisons there is none that is not a poison the right does differentiates a

poison and a remedy เปนค าพดของ Paracelsus*

หมายความวา *สารทกอยางลวนมพษ สารจะเปนยาหรอสารพษส าคญทขนาดทใช *

Page 3: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

ตอบขอ ก LD 50 (หนาท 5,14) ดผานๆนะ

แบงตามขนาดไดรบทท าใหตาย ไดเปน toxicity rating = LD50

แบงตามอวยวะเปาหมายกอพษ เชน สารกอพษตบ ไต ระบบเลอด หรอ ระบบประสาท

แบงตามขอก าหนดของฉลาก (labeling requirement) เชน สารไวไฟ วตถระเบด

Margin of safety คอคาชวงความปลอดภยค านวณไดจาก LD1/ED99 ใชไมไดกบสารทไมมประโยชน(เพราะไมมคา ED)

Therapeutic index(TI) คอ ดชนความปลอดภยในการใชโดยท *TI = LD50/ED50 ใชไมไดกบสารทไมมประโยชน(ไมม ED)

ไอซวาขอสอบนาจะใหหา TI จากกราฟขออธบายละกนนะ

5.ตามรปสาร 3 ชนด มคา LD50(median lethal concentration)ใกลเคยงกนมาก สารชนดใดนาจะมโอกาสกออนตรายไดงายทสด

ก.A ข.B ค.C

ง.เฉพาะ A และ B จ.เทากนทกสาร

ตอบขอ ก

เหตผล พจารณาทรปนะ

6.วธแปลงความสมพนธระหวางขนาดการไดรบกบผลตอบสนอง (dose-response curve)ของความเปนพษแบบตางๆใหเปน

เสนตรงทนยมมากวธหนงคอ ก.แปลงแกน dose เปน per body weight

ข.แปลงแกน dose เปน log scale ค.แปลงแกน dose เปน log scale

ง.แปลงแกน response เปน probit จ.ทง ข และ ง

A B

C

50

% Dead

Conc

A B

C

50

% Dead

Conc

จากนยามของค าวา LD 50 LD 50 คอขนาดของสารทไดรบท าให

สตวทดลองตาย 50 ตว ดงนน

(1).เสนทลากลงมาคอ LD50

(2).หาความชนของ A B และ C โดยเสนทมความชนมากทสด จะเปนสาร

ทกออนตรายไดมากทสด ความจรงดดวยตากรนะเสนไหนชนกวากน

(1)

LD 50

Response(Probit Units) %Response(Probit Scale)

(1)หา %Response ท 50% หรอ Probit unit ท 5

(2)ลากเสนจาก %Response ท 50% หรอ Probit unit ท 5

ไปยง เสน ED และ ลากลงมาตงฉากแกน x(dose)จะไดคา ED 50

(3)LD 50 ท าเหมอนกนกบ ED 50 แตเปลยนเปนเสน LD

(4)ใชสตร *TI = LD50/ED50 จากนนแทนคา

(5)ถา TI สง แสดงวามโอกาสกอพษนอย เนองจากขนาดทใชรกษานอย

กวาขนาดทกอพษมาก ถา TI ต า เพอนๆคดวาไง??

-50 5-

Dose(mg/kg)เปน log scale นะ

ED

TD LD

คา ED 50 คา LD 50

Page 4: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

ตอบขอ จ รสกในเฉลยพจะเฉลยผดนะชวยเคาดกไดนะ หนาท 12

เหตผล การค านวณพารามเตอรจากกราฟ dose-response แบบ quantal ทเขาใจงายคอ การประมาณคา median lethal

dose(LD50) ในทางทฤษฎหากเราใชสตวทดลองจ านวนมากพอและใหสารทดสอบหลายๆขนาดเมอน ามาสรางกราฟจะไดเปน

sigmoid curve (สงเกตดวยวาคาทใชในแกนนอนเปน logarithmic scale) จากตรงนแสดงวาการแปลง dose เปน log scale ก

เปน sigmoid curve

วธค านวณ LD50 อกแบบหนงซงพฒนาโดย Bliss เพอแปลงขอมลทเสนโคง(sigmoid curve)ใหกลายเปนเสนตรง โดยแปลง %

response ใหเปน normal equivalent deviations(NED)แลวน า NED นบวกดวยคาคงท(คอ 5)เพอกลายเปนคา

probit(probability unit)โดยท response ท 50% = 5 probit ถงตรงนจะเหนวานอกแจกแปลง dose ใหเปน log scale

แลวจะตองเปลยน % response ใหเปน probit ดวยจงจะไดเปนเสนตรง

สรปกอนไปขอตอไปนะ

7.ลกษณะการตอบสนองของการไดรบแรธาตทจ าเปนตอรางกายในปรมาณนอย เชน แมงกานส( Mn) เมอแสดงความสมพนธระหวาง

ขนาดการไดรบกบผลการตอบสนอง มกเปนรปแบบใด

ก.Normal shape ข.M-shape ค.S-shape ง.U-shape จ.Irregular shape

ตอบขอ ง (หนาท 15)

เหตผล การตอบสนองแบบ graded จะไดกราฟรปตว U-shape หรอ hormesis โดยลกษณะจะแบงเปน 3 สวนคอ

1.ไดรบสารในขนาดนอยๆรางกายจะผดปกตหรอตอบสนองตอความเปนพษมาก (ระยะขาดแคลน)

2.ไดรบสารเพมมากขนจนถงสมดลรางกายกจะกลบเปนปกต(ระยะสมดล)

3.ไดรบสารเพมขนจากระดบสมดลจะมการตอบสนองความเปนพษเพมขน(ระยะเกน)

สารทมการตอบสนองแบบน คอ วตามน แรธาตจ าเปนบางชนด และแอลกอฮอล(พบวาคนทกนนอยๆมโอกาสเกด stroke ลดลง)

8.Acute toxicity test ไมรวมถงการทดสอบใด

ก.การประมาณคา LD50 ข.การทดสอบ eye limitation ค.การประเมนผล skin irritation

ง.การประเมนผล skin sensitization จ.การประเมนฤทธกอกลายพนธของสาร

ตอบขอ จ (หนาท 33)

เหตผล การทดสอบพษแบบเฉยบพลน

วตถประสงค เพอประมาณคา median lethal dose(LD50)

เพอสบคนอวยวะเปาหมายของการกอพษทอาจเกดขน

เพอตดตามผลการเกดพษทอาจหายเปนปกตได( reversibility)

เพอเปนขอมลในการเลอกใชขนาดทเหมาะสมส าหรบการทดสอบในขนตอไป

แปลง dose เปน log scale

ไดเปน Sigmoid curve แปลง % response เปน probit

เพมจาก sigmoid curve

ไดกราฟเสนตรง

(1) (2)

Page 5: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

ก.Acute lethality ถกน ามาใชในครงแรกโดย Trevan นยมเรยกวา LD50 test นยมใชหนถบจกร และ หน(Rat)

ก.1 วธ Approximate Lethal dose(ALD) เรมจากใหสารทดสอบในขนาดทดลองเรมตนทเหมาะสม(arbitrary dose)แกสตว

หนงตว ถาหากสตวไมตายใหเพมขนาดตอไปอกประมาณ 1.5 เทา จนพบขนาดทสตวตาย

ก.2 วธ up and down

ก.3 วธทดสอบดวยขนาดคงท สามารถแปลผลแบงสารเปน 4 ประเภทคอ Super toxic,toxic,harmful และไมมอนตราย

ข.พษระคายเคองตอนยนตา เรยกอกชอวา Draize test นยมใชกระตาย โดยนยมใชสารทดสอบในขนาดเรมตนท 0.1g (ของแขง)

0.1 ml (ของเหลว) น ามาทาบรเวณ conjunctiva sac ทนยนตาขางหนง(อกขางเปน control) ดผลตดตอกน 3 วน ดปฏกรยาการ

ตอบสนองตอกระจกตา(cornea) มานตา(iris) และดการอกเสบทบรเวณ conjunctiva(อาจใช fluorescence รวมดวย)

ค.พษระคายเคองและกระตนภมแพผวหนง สนใจเรอง ฤทธระคายเคอง(primary irritation) ฤทธกระตนภมแพตอผวหนง และพษทท า

ใหผวหนงมความไวตอแสงมากขน

ค.1 ฤทธระคายเคองตอผวหนง นยมใชกระตายพนธสขาว เรมจากการโกนขนบรเวณแผนหลง 5 ตร.ซม. จมสารทดสอบ 0.5 mg หรอ

0.5 ml บนทกผลทเกดขนใน 24 ชม และ 48 ชม

ค.2 ฤทธกระตนภมแพ นยมใชหนตะเภา(guinea pig) เรยก guinea pig maximization แบงเปน 3 ชวงการทดสอบ (รปหนา 37)

ค.3 ฤทธ phototoxicity และ photosensitization เปนการศกษาโอกาสการเกดพษหลงจากไดรบแสง โดยเฉพาะแสง UV

9.ขอใดผดเกยวกบการทดสอบพษกงเรอรง

ก.ระยะเวลาทดสอบประมาณ 180-270 วน ข.เพอประมาณคาความเสยงในการใชสารนนเมอใชสารตอกนนานๆ

ค.ขนาดการทดสอบใชประมาณ 3-5 dose level ง.ทดลองอยางนอยในสตว 2 ชนด(rodent and non-rodent)

จ.ยาบางชนดทผานการทดสอบสามารถขนทะเบยนเพอทดลองตอในมนษยไดเลย

ตอบขอ ก

เหตผล การทดสอบพษแบบกงเรอรงเปนการทดสอบในชวงเวลาประมาณ 30-90 วน(ขอ ก ผด ข ถก) นอกจากนยงชวยในการประมาณ

คา no-observable effect level(NOEL)หรอขนาดใชสงสดทปลอดภยซงไมกออาการพษทสงเกตได โดยคา NOEL ใชในการ

ก าหนดคา acceptable daily intake(ADI) แบงเปน 2 ประเภท

ก.Ninety-day feeding test สาระส าคญ

-หลกเลยงวธบงคบให เชนการปอน ใหใชการผสมลงในอาหารหรอน า เพอปองกนการเกดความเครยด

-ถาตองการใหตดตอนานถง 90 วน ควรใชขนาดทแตกตางกนประมาณ 3 -4 ขนาด (ค ถก) โดยขนาดสงสดไมท าใหสตวตายเกน 10%

-สตวทใชควรมอยางนอย 2 ชนด คอสตวฟนแทะ(เพศละ 10-20) และสตวเลยงลกดวยนมชนดอนๆ(เพศละ 4-8) (ง ถก)

ข.Thirty-day dermal/inhalation tests เปนการทดสอบส าหรบสารทอาจเขาสมนษยทางผวหนงและลมหายใจ

-หากเปนการทาใหละลายดวยน ามนขาวโพด ethanol หรอ carboxymethyl cellulose ทาลงบรเวณทโกนขนแลว

-หากเปนการดมอาจใชเวลา 30-90 วน ใหสตวดมสารในหองควบคมพเศษ 6-8 ชม สปดาหละ 5 วน

10.ตวเลขคา safety factor = 100 นยมใชกนมากมภมหลงมาจากขอใด

ก.ความแตกตางระหวางสายพนธ ข.ความแตกตางของแตละปจเจกในสตวสายพนธเดยวกน

ค.ความแตกตางทางดานพษจลนศาสตร( toxicokinetics) ง.ความแตกตางทางดานพษพลศาสตร( toxicodynamics)

จ.ถกทกขอ

ตอบขอ จ รสกวาพจะตอบผดอกแลวนะ เพอนๆชวยดหนอยนะ หนาท 50

Page 6: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

เหตผล คาตวแปรทนยมในการบงชอนตรายจากพษ คอคา NOEL(No observed effect level) หรอ NOAEL(No observed

adverse effect level)และคา LOEL(Lowest observed effect level) หรอ LOAEL คา NOEL สามารถน าไปใชหาความเสยง

ในขนตอไป เชนค านวณหา Rfd หรอ ADI โดยสามารถค านวณไดจาก NOEL/(UF*MF)

UF(Uncertainly factor)อาจแตกยอยไดเปน UFH(ความไมแนนอนในการอนมานผลขามสายพนธ ) UFS(ความไมแนนอนทเกดจาก

ความไวตอการตอบสนองในสายพนธเดยวกน ) UFL(เมอใชคา LOEL ใหแทนดวย 10) UFC(เมอไมมผลในระยะยาวมแตผลในระยะสน

ใหแทนคาเปน 10) ดงนนจะสรปไดวา UF=UFH*UFS*UFL*UFC MF(Modifying factor)คอเมอหลกฐานไมเพยงพอใหใสเพม

จากสมการ Safety factor(SF) =UF(Uncertainly factor)*MF(Modifying factor)ในปรมาณหลกฐานทแนชดMFจะเทากบ 1

จะไดวา SF = UF จาก UF=UFH*UFS*UFL*UFC ในสภาวะปกตใช NOEL(UFL ตดออก) ขอมลครบถวน(UFC ตดออก) จะได

UF = UFH*UFS(พจารณาตามรปท 4.5 หนา 51)จะไดวาใน UFH และ UFS มผลของ toxicodynamic และ toxicokinetics ดวย

สรปนะ safety factor ในสภาวะขอมลครบถวนจะเทากบ UFH*UFS ทงใน UFH และ UFS มการพจารณา toxicokinetic และ

toxicodynamic ดวย

ดงนน safety factor = 100 มาจาก 1.speciesเดยวกน 2.คนละ species 3.toxicokinetics 4.toxicodynamics

เพมเตมนะ วตถประสงคของการประเมนความเสยงจากการใชสารเคมโดยทวไปแบงออกเปน 4 ดาน คอ

1.เพอประเมนความเสยงเมอเทยบกบประโยชน 2.เพอประมาณระดบความเสยงทยอมรบได

3.เพอจดล าดบในการแกไขปญหา 4.เพอประมาณคาความเสยงทเหลอและเพอลดขนาดความเสยงใหนอยทสด

การบงชอนตรายเปนขนตอนแรกสดของการประเมนความเสยง(Hazard identification)

11.ความหมายของmaximal tolerable dose(MTD)ซงก าหนดโดยEPA ทใชในการศกษาchronic toxicity test คอขนาดทท าให

ก.ขนาดสงสดทสตวทดลองทนได ข.สตวทดลองประมาณ 20% เสยชวต

ค.สตวทกตวมชวตรอดถงวนสนสดการทดลอง ง.ไมพบพยาธสภาพของอวยวะใด เมอสนสดการทดลอง

จ.ลดการเจรญเตบโตหรอน าหนกตวของกลมทดลองไมเกนกวา 10% ของกลมควบคม

ตอบขอ จ (หนาท 39)

เหตผล การทดสอบพษแบบเรอรง

วธการทดลอง การทดสอบพษแบบเรอรง

หลกการ เปนวธทดสอบการกอพษแบบสะสมเมอใหสารตอกนนานๆ มกท าพรอมกบ carcinogenicity test

สตวทดลอง ควรมอยางนอย 2 ชนด คอ สตวฟนแทะ และ สตวไมใชฟนแทะ

ขนาด ขนาดทใชสงสด คอ MTD(Maximal tolerated dose) เปนขนาดทไมท าใหสตวทดลองเปนอนตรายถงแกชวตหรอ

กอพษหรอพยาธสภาพทท าใหสตวมชวตสนลงผดปกตและเปนขนาดทมผลตอการเจรญเตบโตเลกนอยคอ ท าใหน าหนก

ตวลดไมเกน 10% เมอเทยบกบกลมควบคม

12.การทดสอบพษทางพนธกรรม ไดแกวธใด

ก.Ames Test ข.Draize test ค. LD50 test ง.TEA test จ.Reinsch test

ตอบขอ ก

เหตผล การทดสอบพษกอการกลายพนธ เปนการทดสอบในหลอดทดลองหรออาจเปนสตวทดลองกได ความส าคญของพษกอการ

กลายพนธเกดจากพษกอการกลายพนธเปนกลไกเรมตนของการเกดมะเรง

Page 7: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

ชนดของการทดสอบ สรปเปนตารางงายๆดงน

วธการทดสอบ The Ames Drosophillia Sex Linked Dominant Lethal Test

สงมชวตทใชในการทดลอง Salmonella typhimurium แมลงหว(fruit fly) หน (rat)

หลกการ Standard plate

incorporation assay

ใหสารโดยผสมในอาหารแก

แมลงหวตวผแลวน าไปผสม

พนธ

ใหสาร1/5ของ LD50 น าหนตว

ผแลวน าไปผสมกบหนตวเมย

สมมตฐาน ถาหากมฤทธกอการกลายพนธ

เชอจะสราง histidine และ

เตบโตไดโดยม colony

มากกวา control 2-3 เทา

ถาหากมฤทธกอการกลายพนธ

รนลก และ รนหลาน สของ

ล าตว สของนยนตา หรอขน

บรเวณทรวงอกจะเปลยน

ถาหากสารมฤทธกอการกลาย

พนธตวออนจะมความผดปกต

ระยะเวลา 48-72 ชวโมง 11-13 วน 14 วน

13.การเตม post-mitochindrial supernatant(S9)ใน Ames Test มวตถประสงคเพออะไร

ก.ปองกนการดอยาของเชอทดสอบ ข.เปนอาหารเสรมของเชอทดสอบ ค.ปองกนการเกด forward mutation

ง.ท าใหเชอทดสอบเตบโตไดเรวขน จ.เพมความไว (sensitivity)ในการตรวจพบสารกอการกลายพนธทอาศย bioactivation

ตอบขอ จ (หนาท 43)

เหตผล ในการทดสอบหาพษกอการกลายพนธดวย Ames test เราใชเชอ Salmonella typhimurium

การเตมสาร postmitochondrial supernatant(S9) หรอ microsome เพอใหระบบเอนไซมจ าลองนอกรางกายท าปฏกรยากบ

สารทดสอบกอนจะผสมกบเชอ หรอกลาวคอเพอเพมความไวในการตรวจพบของ Ames test ใหครอบคลมสารทมกลไกการออกฤทธ

ตางกนไดมากขนนนเอง

14.เชอจลชพทนยมใชในการทดสอบฤทธกอการกลายพนธ คอ

ก.Penicillin notatum DTAC 1800 ข.Pseudomonas aeruginose AIS2000

ค.Staphylococcus aureus Hutch ง.Salmonella typhimuriura TA100

จ.Vibrio chlorera Orange

ตอบขอ ง เหตผลเหมอนขอ 12 และ 13

15.ขนแรกสดของการประเมนความเสยง risk assessment ตามวธของ NRC คอ

ก.Risk perception ข.Dose-response study ค.Hazard identification

ง.Risk characterization จ.Exposure assessment

ตอบขอ ค (หนาท 49)

เหตผล แบบสภาวจยแหงชาตของสหรฐอเมรกา(NRC)แบงองคประกอบในการประเมนความเสยงเปน 4 สวน

1.การบงชอนตราย(Hazard identification) เปนขนตอนแรกสดของการประเมน หากในขนตอนนสรปวาสารนนๆไมมอนตรายตอ

มนษยกไมจ าเปนตองท าการประเมนในขนตอไปอก

ขอมลทจ าเปนตอการบงชอนตรายประกอบดวย 1.1.ความสมพนธทางโครงสรางเคมและการออกฤทธ

1.2.ผลทดสอบความเปนพษในหลอดทดลองและระยะสน 1.3.พษจลนศาสตรและการเปลยนรปสารในรางกาย

1.4.พษระยะยาวในสตวทดลอง 1.5.ผลระบาดวทยาในมนษย

Page 8: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

2.การประเมนความสมพนธระหวางขนาดและการตอบสนอง (dose-response assessment) เปนขนตอนหนงของการประมวลเชง

ปรมาณ(quantative risk assessment) วตถประสงคของขนตอนนเพอหาความสมพนธระหวางขนาดการไดรบกบผลตอบสนอง

3.การประเมนโอกาสไดรบสมผส(exposure assessment)มจดมงหมายเพอประเมนแหลงทมาของสาร ชนด ขนาด และระยะเวลาท

มนษยมโอกาสไดรบหรอสมผสสารนน

4.การอธบายแจงลกษณะความเสยง(risk characterization)เปนขนตอนสดทายของการประเมนความเสยงซงตองประมวลผล

การศกษาและขอมลจากขนตอนทผานมาทงหมด

16.Sweetener ชนดหนง มคา NOAEL ในหนทดลองเทากบ 40mg/kg/day หากก าหนดใหคา safety factor=100 เมอน ามาใช

กบผปวยเบาหวานซงมน าหนกตว 50kg ขนาดทเหมาะสมผปวยนควรรบประทานไดในแตละวน( ADI)ไมควรเกนเทาใด

ก.0.4 mg ข.2 mg ค.4 mg ง.20 mg จ.200 mg

ตอบขอ ง (หนาท 50)

พจารณา ADI = acceptable daily intake เปนปรมาณแนะน ายอมใหรบสารไดในแตละวน

เหตผล จากสตร Rfd or ADI = NOAEL/(UF*MF)

แทนคา ADI = 40mg/(kg*day)*50 kg/100

ADI = 20 mg/day

17.เหตใดทมการเสนอใหใชคา Benchmark dose(BMD)แทนคา NOAEL ในงานประเมนความเสยง

ก.NOAEL มความไมแนนอนมาก ข.สารบางชนดไมม threshold level

ค.เปนการใชประโยชนเสนกราฟทงเสนแทนเพยงแคเดยว ง.เปนการน าคาความชนของกราฟมาประกอบการพจารณาดวย

จ.ถกทง ก และ ข

ตอบขอ ค

เหตผล การใชคา NOAEL ไดถกวจารณวามขอจ ากดเนองจากเปนการใชคาเพยงคาเดยวโดยละเลยสวนของเสนกราฟ dose-

response ทเหลอทงหมดเพอทดแทนขอจ ากดนจงมผเสนอ benchmark dose(BMD) จะไดสตรใหมวา

Rfd = BMDx/(UF*MF)

18.ความเสยงในระดบทถอวาพอยอมรบได(acceptable risk)และอาจไมตองมการจดการความเสยงเพมเปนพเศษ ความเสยงชวงใด

ก.< 1:100 ข.1:100 – 1:1,000 ค.1:1,000-1:10,000 ง.1:10,000-1:100,000 จ.>1:100,000

ตอบขอ จ (หนาท 55)

เหตผล การสอความเสยง เปนการสอความหมายของขอมลทไดจากการประเมนความเสยงและการจดการความเสยงซงผรบผดชอบทาง

นโยบาย(policy-decision maker)หรอรฐไดตดสนใจเลอกแลวเพอใหสาธารณชนไดเขาใจ

เพอความสะดวกในการสอความหมายความเสยง บางประเทศ เชนองกฤษ แบงความเสยงออกเปน 3 กลมใหญ

1.ระดบทยอมรบได(acceptable or negligible risk)หมายถงระดบความเสยงทกออนตราย 1:1,000,000 ขนไป

2.ระดบทควรจ ากดความเสยงใหต าทสดเทาทจะท าได( as low as reasonably practicable,ALARP) ระหวาง 1:1000-

1:1,000,000

3.ระดบทความเสยงทยอมรบไมได(unacceptable region) หมายถงระดบความเสยงทกออนตรายนอยกวา 1:1,000 ลงมา

19.จากการศกษาขอมลระบาดวทยาในประชากรกลมสบบหรพบวามอตราตายจากมะเรงปอด 30 รายตอ 10,000 คนตอป ขณะท

ประชากรกลมไมสบบหรมอตราการตายจากมะเรงปอด 15 รายตอ 10,000 คนตอปความเสยงเพมของการสบบหร(attributable

risk)ตอการเกดมะเรงปอดคอเทาใด

ก.2 ข.5 ค.10 ง.15 จ.30

Page 9: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

ตอบขอ ง(หนาท 55)

เหมอนในกรอบนะเพยงแตเปลยนตวเลขใหเหมอนในโจทยเฉยๆ

กรณอธบายความเสยงอยางงาย(simple risk)

อนตรายจากมะเรงปอดในผทสบบหร 30/10,000/ป

อนตรายจากมะเรงปอดในผทสบบหร 15/10,000/ป

ความชกของผสบบหร 56%

กรณอธบายความเสยงแบบเปรยบเทยบ(compared risks)

ความเสยงเพม(attributable risk)ทจะตายจากมะเรงปอดเนองจากสบบหร

= 30/10,000/ป – 15/10,000/ป = 15/10,000/ป

ความเสยงสมพทธ(relative risk)ทจะตายจากมะเรงปอดเนองจากสบบหร

= 30/10,000/ป ÷ 15/10,000/ป = 2

ความเสยงเพมของประชากร(population attributable risk)ทจะตายจากมะเรงปอดเนองจากบหร

=15/10,000/ป × 0.56 = 8.4/10,000/ป

20.ผลจากกระบวนการ biotransformation สวนใหญมดงตอไปน ยกเวน

ก.Conjugated metabolite ข.increase clearance ค.Increase polarity

ง.Inactive metabolite จ.More lipophilic compound

ตอบขอ จ(หนาท 71)

เหตผล ในสตวชนสง กระบวนการเปลยนแปลงสารทเกดขนภายในรางกายสวนใหญจะเปนสารใหมทเรยกวา metabolite โดยอาศย

ปฏกรยาทางชวเคมทเรยกวา phase I และ phase II คณสมบตของ metabolite สวนมากเปน inactive metabolite(ง ถก)คอม

ฤทธทางเภสชวทยาหรอความเปนพษนอยกวาเดม มโครงสรางทางเคมเปลยนไปท าใหม polarity มากขน(ก ถก จ ผด)และถกขบออก

จากรางกายไดเรวกวาเดม(clearance เพม ข ถก)และถกเขาท าปฏกรยากบสารอนไดเรวขน(เชน conjugation)

21.ปฏกรยาของเอนไซมชนดใด ทไมจดอยใน phase I reactions

ก.Alcohol dehydrogenase ข.Aryl sulfotransferase ค.Cytochrome P450

ง.Flavin-containing monooxygenase จ.Prostaglandin synthetase

ตอบขอ ข (ดตารางหนาท 73) จ าแตกลมนะ

กลมชนดของปฏกรยา ตวอยางปฏกรยา

Cytochrome P450-dependent Epoxidation/Hydroxylation

N-,O-,S- Dealkylation N-,P-,S-Oxidation

Flavin-containing monooxygenase N-,P-,S-Oxidation Desulfuration

Prostaglandin synthetase cooxidation Dehydrogenation,N-Dealkylation,Oxidation

Alcohol and aldehyde dehydrogenase Oxidation,Reduction

Esterases and amidases Hydrolysis

Epoxide hydrolase Hydrolysis

Page 10: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

22.ขอใดไมใชลกษณะส าคญของ cytochrome P450

ก.ม heme เปนองคประกอบ(hemoprotein) ข. Superfamily(มหลาย isoforms)

ค.spectral peak ท 450 nm(reduced form) ง.พบในเกอบทกเซลลและทกสงมชวต

จ.เปน soluble protein ในสวน cytosol ของเซลล

ตอบขอ จ (หนาท 74)

เหตผล CYP เปนโปรตนทม heme เปนองคประกอบ(ตดขอ ก)

CYP 450 เปนกลมของเอนไซมทมสมาชกซงมโครงสรางใกลเคยงกนจ านวนมาก เรยกเปน super-family enzyme(ตดขอ ข)

ชอ CYP ไดจากคณสมบตเฉพาะทางเคมของเอนไซมเมอจบกบ carbon monoxide ทดดกลนแสงสงสดทความยาวคลน 450nm

หากอยในภาวะรดกชน (ตดขอ ค)

CYP สามารถถกเหนยวน าใหมการสรางหรอท างานมากขนหากรางกายไดรบยาหรอสารเคมบางชนด เชน Phenobarbital

phenytoin ,3-methylcholanthrene,alcohols,methylbenzenes รวมทงพยาธสภาพบางอยาง เชน ขาดอาหาร โรคอวน

เราสามารถพบ CYP450 ในสงมชวตเกอบทกชนด ตงแต สตว พช ไปจนถงจลชพ(ตดขอ ง) ในสตวชนสงอวยวะทพบมากทสด คอ ตบ

23.การท างานของเอนไซม human cytochrome P450 ในแตละรอบ(cycle)ตองอาศยองคประกอบตอไปนเสมอยกเวน

ก.Molecular oxygen ข. NADPH ค.Two electrons

ง.Hydrogen peroxide จ.เอนไซม Reductase(electron carrier)

ตอบขอ ง(หนาท 73)

เหตผล CYP แตละรอบ(cycle) ตองอาศยองคประกอบรวมอยางนอย 3 อยาง

1.ออกซเจนจากอากาศ (ตดขอ ก) 2.ไขมนบางชนด 3.ประจลบ 2 อเลกตรอน(ตดขอ ค)

โดยตวท 1 ไดจาก NADPH(ตดขอ ข) ผานเอนไซมทชอวา NADPH-P450 reductase (ตดขอ จ)

และตวท 2 ไดจาก NADPH เหมอนตวแรก หรอ cytochrome b5 โดยผาน NADH-cytochrome b5 reductase

24.เกยวกบ ปฏกรยาแบบ phase II กบสารพษ

ก.ท าหนาทลดการละลายน าของสารลง ข.เพมความไวในการกอพษของสาร

ค.ใชเอนไซมในสวน nucleus ของเซลลเทานน ง.มการเตม endogenous moiety ใหกบ substrate

จ.ตองอาศยปฏกรยา phase I กอนเสมอจงท าได

ตอบขอ ง (หนาท 82)

เหตผล สาร metabolite จาก phase I ทมองคประกอบ functional groups ตางๆเชน

hydroxyl,amino,carboxyl,epoxide หรอ halogen สวนมากมกถกสงยค (conjugated)ตอกบสาร endogenous ตางๆ

เชน น าตาล กรดอะมโน gluthiones หรอ sulfate เพอใหไดสารทมขวมากขน มพษนอยลงและถกขบออกจากรางกายงายกวาเดม

ปฏกรยา phase II แบบท 1 แบบท 2

เปาหมาย เพอใหไดสารทม polar มากขน toxic นอยลง ขบออกงายขน

รปแบบ สาร endogenous ถกกระตนแลวคอยสง

ยคกบ xenobiotic หรอ phase I

metabolite

สารถกยอยถกกระตนแลวจงสงยคกบสาร

endogenous

สาร Endogenous ทใช Sulfate,Glycosides Amino

Page 11: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

25.เกยวกบ glutathione ขอใดผด

ก.มบทบาทในการเปน antioxidation ดวย ข.เปน cofactor ของปฏกรยา phase II

ค.สวนประกอบเปน tripeptides(Gly-Cys-Glu) ง.พบไดในเกอบทกเซลลทวรางกาย

จ.ท างานรวมกบเอนไซม UGT

ตอบขอ จ (หนาท 83)

เหตผล อานพอผานๆตานะ ดขอยกเวนดๆ

ปฏกรยาใน phase

II

Glucuronidation Sulfation Methylation

เปาหมาย เพอใหไดสารทม polar มากขน toxic นอยลง ขบออกงายขน ม polar นอยลง

ล าดบความส าคญ 1(ยกเวนในตระกลแมว) 2 3

หลกการ เตม glucuronide(-O,-N,S) เตมกลม Sulfonate เตม methyl group

Cofactor และ

Enzyme

1.Uridine diphosphate glucuronic

acid(UDPGA)

2.Uridine glucuronosyl

transferase(UGT) 1 และ 2

1.3’phospho-adenosine-

5’-phosphosulfate(PAPS)

2.Sulfotransferase(SULT)

แบง SULT เปน 2 ชนด

1.S-adenosyl

methionine(SAM)

2.methyltransferases

ม 3 กลม

บรเวณทพบเอนไซม อยในสวน microsomes ของอวยวะ เชน

ตบ ไต และเนอเยออนๆ

พบใน cytosol

การลด Efficacy จลชพในทางเดนอาหารเกดenterohepatic circulation SKF-525A,Genetic,

N-ethylmaleimide

การขบออก ทางน าดและปสสาวะ -

ปฏกรยาใน phase

II

Glutathione conjugation Acetylation Amino acid

conjugation

เปาหมาย เพอใหไดสารทม polar มากขน toxic นอยลง ขบออกงายขน

หลกการ Conjugated กบ glutathione ซงเปน

tripeptides(Gly-Cys-Glu)

Acetylation

Cofactor และ

Enzyme

Enz:glutathione S-

transferase(GST)

N-acetyl transferase(NAT)

NAT1 และ NAT2

CoASH,

Carboxylic group

บรเวณทพบเอนไซม cytosol ของตบ,ไต และ ทางเดนอาหาร Kuffer cell ของตบ,มาม,ปอด

และทางเดนอาหาร

จะสงยคกบกรดอะมโน เชน

Glycine,glutamine

การลด Efficacy เหมอน Sulfonate -

การขบออก Mercapuric â ทางน าดและปสสาวะ -

หมายเหต อนท ขด(-)ไวคอไมมหนงสอนะ

Page 12: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

กอนไปขอตอไป จะใหเพอนๆดค าถามทายบทของ บทท 6 บางขอกอนนะ เปดไปทหนา 95

โจทยขอนคลายๆโจทยขอ 23 นะ แต choice ไมเหมอน

4)การท างานของ CYP ในแตละรอบ(cycle)ตองอาศยองคประกอบตอไปน ยกเวน

ก.Molecular Oxygen ข.NADH ค.Cytochrome b5 ง.Two electrons จ.Reductase

ตอบขอ ข ใครมความคดเหนอยางอนชวยบอกดวยนะ

เหตผล เหมอนขอ 23

9)นอกจากเซลลตบ(hepatocyte)พบ xenobiotic metabolizing enzyme ไดทเซลลเหลาน ยกเวน

ก.Adipose ข.Clara ค.Epithelial ง.Placenta จ.Proximal tubule

ตอบขอ ก ผเขยนไมแนใจนะถามคนออกค าถามขอนกได

เหตผล (หนาท 74)รองจากตบเราสามารถพบ CYP ทผวหนง เยอบจมก ปอด และทางเดนอาหาร นอกจากนยงพบทไต ตอมหมวกไต

อณฑะ,รงไข,corpus luteum ,aorta , เกลดเลอด ,lymphocyte และระบบประสาท (ตด choice ขอ ค และ จ)อานใน sheet

อ.ปยะดา กไดนะเลยตด choice ขอ จ

Adipose tissue ใน Report พบเพยงสารเหนยวน า CYP

Clara cell(ตามความเขาใจของผเขยนนะ) clara cell เปนเซลลทเปนลกษณะ columnar/cuboidal epithelium ซงเปนลกษณะ

non-ciliated และไมม goblet cell พบไดท terminal bronchioles

Immunohistochemical analysis and gel electrophoresis have also been used to demonstrate the presence

of the two major rabbit pulmonary cytochrome P-450 isozymes in both the isolated Clara cells and alveolar

Type II cells. (ตด choice ขอ ข) อานหนาท 88 กได

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1568216/

http://ehp.niehs.nih.gov/members/1984/056/56010.PDF

Placenta รกนแหละ ม text ใหอานเลกๆนอยๆ

The placental metabolizing enzymes are already present in early pregnancy. In fact, it seems that the

placenta expresses a wider variety of enzymes during the first trimester than at term (Hakkola et al. 1996a,

Hakkola et al. 1996b). Both during the first trimester and at term, the placenta expresses several CYPs at

mRNA levels, (ตด choice ขอ ง) อานเพมเตมใน http://herkules.oulu.fi/isbn9514270231/html/x217.html หวขอ 2.3.3

26.ในสตวเลยงลกดวยนม(mammals)สารทสามารถ conjugated กบ glucuronide และขบออกทางน าดสวนใหญมกมขนาด

โมเลกลประมาณ

ก.<60 dalton ข.70-150 dalton ค.300-400 dalton ง.1000 dalton จ.5-10 kilodalton

ตอบขอ ค (หนาท 69)

สารอนทรยมระบบขบออกทางน าดได 3 แบบ 1.กรด 2.เบส 3.สารทมความเปนขว โดยมขนาดโมเลกลทเหมาะสม (threshold

M.W.)เปนตวก าหนด โดยสารทมขนาดมากกวา >threshold MW จะถกขบออกทางน าด เชน ของหน 325±50 Da,หนตะเภา

440±50Da และ กระตาย 475±50Da พารามเตอรทส าคญอกอยางทมผลตอการขบออกทางน าดคอ ความมขว ดวยเหตนสารหลาย

ชนดจงไมถกขบออกทางน าด ยกเวนวาจะถก metabolite โดยปฏกรยา glucuronidation ท าใหอยในรปทมขวมากขนเสยกอน

พจารณา ถงตรงนเราพอจะพจารณาไดคราวๆวาการทสารจะถกขบออกทางน าด จะตองมขนาดโมเลกลทเหมาะสม คอ ตองมขนาด

มากกวา threshold MW หรอไมกเกดปฏกรยา glucuronidation ใหมขวมากขนแลวจงถกขบออกไป ในหนสารทมขนาดต ากวา

275 Da(คดงายๆนะ 325-50=275) หนตะเภา 390 Da และกระตาย 425 Da ดงนนชวงทนาจะดทสด คอ 275-425 Da แตเนองจาก

ใน choice ไมม เลอกขอทใกลเคยงทสดตอบขอ ค

สรปกอนไปขอถดไป ในการขบออกทางน าดม 2 วถ 1.>threshold MW 2.Glucuronidation และ Sulfation(ในเดก)

Page 13: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

27.พษของ paracetamol เกดจาก metabolite

ก.N-acetyl-p-benzoquinonelamine ข.Glucuronide conjugate ค.Glutathione conjugate

ง.Mercapturic จ.Sulfate conjugate

ตอบขอ ก (หนาท 89)

เหตผล พษจาก toxic metabolite ของ acetaminophen(paracetamol)

Acetaminophen มขนาดปกต(0.5-1g ทก 4-6 ชม)ยาสวนใหญถกเปลยนแปลงใน phase II คอ glucuronidation และ

sulfation และมเพยงจ านวนนอยทถกเปลยนโดยเอนไซม phase I เชน CYP ไดเปน reactive metabolite คอ N-

acetylbenzoquinoimine(NAQI)ซงจะถกก าจดพษโดย glutathione

28.การเกดพษจากสารใด ไมตองอาศย bioactivation

ก.Aflatoxin B1 ข.Benzene ค.Carbon tetrachloride ง.Isoniazid จ.Tetradotoxin

ตอบขอ จ

เหตผล

สารตงตน สารพษ Enzyme ทท าใหเกดพษ พยาธสภาพ

Acetaminophen N-acetyl-p-

benzoquinonelamine

CYP Hepatic necrosis

Benzene Hydroquinone CYP กบ PHS กดไขกระดก และมะเรงของ

ระบบเลอด

กระบวนการ Hydrolysis

A.Vinyl acetate

B.Nitrosourea

A.Acetaldehyde

B.Methyldiazonium

hydroxide

Carboxyesterase A.มะเรงทจมก

B.มะเรงผวหนง

2-AAF,safrol,DMBA Carcinogen CYP และ Sulfation มะเรง

2-Aminonaphthalene

NSAID

Carcinogen Glucuronidation มะเรงตบ และ

มะเรงกระเพาะปสสาวะ

Halogenated

hydrocarbons

Acylated protein Glutathione conjugation

หรออาศย CYP รวมดวย

ไต

Isoniazid เปนยารกษาวณโรค เมอเขาสรางกายจะตองผานกระบวนการ Acetylation มฤทธลดการท างานของ CYP450

Aflatoxin ถกสรางจากเชอราในตระกล Aspergillus flavus ชนดทกอมะเรงทส าคญ คอ Aflatoxin B1 ถกเปลยนแปลงโดย

CYP3A4 ไดเปน AFB1 exo-8.9-oxide

อานตอฉบบหนา

Page 14: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

29.ความผาเหลา แบบใดทอาจท าใหเกดการสงเคราะหโปรตนทผดปกตมากทสด

ก.Transition ข.Transversion ค.Silent mutation ง.Point mutation จ.Frameshift mutation

ตอบขอ จ (slide ท 23 เรอง Genomic toxicology และ http://blog.eduzones.com/kwang/8014)

เหตผล Mutation (การกลายพนธ) อานพอผานตานะ

การแบง mutation แบงตามลกษณะทสนใจ 3 ลกษณะ

1.Chromosome mutation

1.1.Genomic mutation (aneuploidly) มจ านวน chromosome ทผดปกต

1.2.Chromosomal aberrations(clastogenesis) มครบแต chromosome ผดปกต อาจเกดไดจาก ดลชน (deletion)

โครโมโซมหายไป ซงคอชนสวนหรอเบสหายไปนนเอง ดพลเคชน (duplication) การเพมของโครโมโซม อนเวอรชน

(inversion) การกลบหวกลบหางของโครโมโซม ทรานสโลเคชน (translocation) การท โครโมโซมไมเปนค (non-

homologous chromosome) มาแลกเปลยนชนสวนกน

2.mutation ระดบ DNA sequence การทเบสเปลยนแปลง

2.1.point mutation mutation โดยแทนท 1 nucleotide ดวยอก nucleotide เปนไดทง

2.1.1.Transition คอ แทนทระหวาง base กลมเดยวกน

purine to purine (A --> G) หรอ pyrimidine to pyrimidine (T--> C)

2.1.2.Transversion คอ แทนทระหวาง base ตางกลม

purine to pyrimidine (A --> T) หรอ pyrimidine to purine (G --> C)

สนใจท DNA sequence

1.Point Insertion 2.Insertion

3.Deletion 4.Inversion

สนใจท Gene Expression

1.Silent 2.Missense

3.Nonsense 4.Frameshift

สนใจท chromosome

1.จ านวนโครโมโซมเปลยนไป

2.โครงสรางของโครโมโซมเปลยนแปลง

Page 15: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

2.2.Insertion คอ การเพม base pair ใน DNA

2.3.Deletion คอ การเอา base pair ออกจาก DNA

2.4.Inversion คอ เปนการตดสวนของ DNA duplex แลวแทรกใสเขาไปอกครงในต าแหนงเดมแตสลบทศทาง

สรปการกลายพนธระดบ DNA

1.Point mutation 2.Insertion

3.Deletion 4.Inversion

3.Mutation ระดบ gene โดยจะมงความสนใจไปทการเปลยนแปลงท codon นนๆมผลตอการสงเคราะหโปรตนอยางไร

3.1.Silent mutation คอ Genotype เปลยนแต Phenotype ไมเปลยน เชน เกด point mutation ในต าแหนงท 3(wobble)

ของ codon หรอ mutation ภายใน intron

3.2.Missense คอ เกด point mutation 1 base เปลยน amino acid สวนนอยเกดท codon ท 3 (wobble)

3.2.1.Conservative missense mutation คอ เบสทถกเปลยนเปนคเบสของมน คอ เปลยนจาก A เปน T หรอจาก G เปน C

ยกตวอยางเชน TCA ACA เปลยนจาก Serine เปน Threonine

3.2.2.Nonconservative missense mutation คอ เบสทถกเปลยนไมใชคเบสของมน คอ เปลยนจาก A เปน G หรอจาก C เปน T

ยกตวอยางเชน TCACCA เปลยนจาก Serine เปน Proline

3.3.Nonsense mutation คอ เปลยนจากล าดบเบสทจะไดโปรตนถกเปลยนเปน stop codon ท าใหโปรตนมขนาดสนลง เชน

CCGTCACCGTTA ไดเปน Proline-Serine-Proline-Leucine เปลยนเปน

CCGTAACCGTTA ไดเปน Proline-Stop ท าให polypeptide สญเสยสวนปลาย carboxyl gene กด(truncated gene)

4.InDels(Frame-shift mutation) คอ เปน Insertion หรอ deletion หลาย base pairs แลว ท าใหชดของ codon (reading

frame)สวนหลงของ mutation เปนตนไปเปลยนซงการกลายพนธแบบนจะกออนตรายมากทสด

Page 16: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

สรปการกลายพนธระดบ gene

1.Silent mutation 2.Missense mutation

3.Nonsense mutation 4.InDels

30.ความผดปกตทางทางพนธกรรมทมจ านวนโครโมโซมผดปกต เรยกวา

ก.Aneuploidy ข.Transversion ค.Clastogenesis ง.Frameshift mutation จ.Point mutation

ตอบขอ ก (เหตผลเหมอนขอ 29)

31.ความผดปกตทางพนธกรรมแบบ frameshift อาจเกดจากสาเหตตอไปน

ก.Gene deletion ข.Gene substitution ค.Gene missense ง.Gene nonsense จ.ทง ก และ ข

ตอบขอ ก (เหตผลเหมอนขอ 29)

32.ปจจยตอไปนอาจกอความผดปกตทางพนธกรรมไดยกเวน

ก.ไดรบยาตานมะเรง cyclophosphamide ข.กนอาหารทม aflatoxin ค.อาบแดดทมแสง UV มาก

ง.อบสมนไพรในหองอบไอน า จ.ไมมขอยกเวน

ตอบขอ จ (อางองจาก http://blog.eduzones.com/kwang/8014 และตารางกอนบทท 1)

เหตผล ความคดของผจดท าใหความเหนตามค าพดของ Paracelsus

All substances are poisons;there is none that is not a poison.The right dose differentiates a poison and a

remedy แปลวา สารทกอยางลวนมพษ สารจะเปนยาหรอสารพษส าคญทขนาดทใช

คนอนอาจคดแบบอนกไดนะ ขอนดผวเผนตอบงายพอดเขาจรงๆตอบยาก

การเกดมวเทชน แบงเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

1. เกดมวเทชนปกต (Spontaneous mutation) เกดเองตามธรรมชาตทควบคมไมได

2. ชกน าใหเกด (Induced mutation) โดยการกระตนดวยมวทาเจน (mutagen = สารทกอใหเกดมวเทชน)

Page 17: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

สาเหตการกลายพนธ (อานแกะเทปของลกษณกไดนะ หนาท 4)

1. รงส (ionizing radiation) มพลงงานสง ผลต Ions, x - ray และรงสอนๆ

2. แสง (nonionizing radiation) มพลงงานสง มแรงแทรกซมต า เชน รงส UV

3. สารเคม (chemical mutagen) Nitrous acid, mustad gas

4. Alflatoxin B จากถวทขนราจาก fungi

5. 2 - amino 5 - nitrophenol ทพบใน Hair dye components

6. caffeine ใน Cola, tea, coffee, pain relievers (ยาแกปวด)

7. Sodium nitrite จากพวกเนอรมควน

8.ความรอน เปน Environmental mutagen ทส าคญทสด Heat ตด bond ระหวาง

purine กบ sugar ได apurinic siteไดถง 10,000 sites ตอ 1 cell ตอวน ในคน

9.Chemotherapy drug ซงมลกษณะเปน free radical ซงเหนยวน าใหเกดการกลายพนธได

33.ผลการศกษาตามโครงการ The Human genome project ท าใหเราทราบขอมลตอไปนยกเวน

ก.มนษยมขนาด genome ประมาณ 3,000 ลานเบส

ข.Genome ของมนษยมขนาดใหญทสดในโลกเมอเทยบกบสงมชวตอนทงหมด

ค.มนษยแตละคนม genome เหมอนกนมากกวารอยละ 99.9

ง.Genome ของมนษยมจ านวน gene อยประมาณ 30,000-35,000 ชนด จ.ไมมขอยกเวน

ตอบขอ ข (แกะเทปเรอง Genetic&Genomic Toxicity )

เหตผล ขอควรรเกยวกบ Human Genome

1.Human genome มขนาด 3,000 ลานเบส(30,000-35,000 ยน)มเพยงแค 2% ทเกยวของกบการสรางโปรตน อก 98% ไม

เกยวกบการสรางโปรตน และเรายงไมรฟงกชนของยนอกมากกวา 50% (ตด choice ขอ ก.ง)

2.99.9% ของจโนมมนษยทกคนเหมอนกนหมด ตางกนแค 0.1% เทานน (ตด choice ขอค)

ปจจบนยงไมมการคนพบ genome ของสตวทกชนดดงนนเราจงไมสามารถอนมานตามขอ ข ได

34.จนทควบคมเอนไซมทท าหนาทเปลยนแปลงยาทพบวามไดหลายแบบ (polymorphism)และมนยส าคญทางคลนกไดแกจนของ

เอนไซมชนดใด

ก.CYP2B6 ข.CYP2C19 ค. CYP2D6 ง. TPMT จ.ถกทงขอ ข ค และ ง

ตอบขอ จ (http://www.smj.ejnal.com/e-journal/showdetail/?show_detail=T&art_id=1519)

เหตผล ความจรงอยากบอกวาหนงในหนงสอทอางอง อ.วจตรา ทศนยกล เปนคนเขยน

ใน Journal เขยนไว 5 ตวนะ 1.CYP2D6 2.CYP2C19 3.CYP2D6 4,TPMT 5.N-acetyl transferase 2

อนทพบเจอในแถบ Asia เยอะๆนะ ม 2 ตวเดนๆ

1.CYP2C19(Thai 7-10%) 2.N-acetyl transferase 2(Asia 10-20%)

Page 18: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

ตารางทแสดง ความผดแผกทางพนธกรรมของเอนไซมทท าหนาทเปลยนแปลงยาทมความส าคญทางคลนก

Enzyme ยาทเกยวของ

CYP2D6 Debrisoquine ,Sparteine,Bufuralol,Dextromethorphan,

-Adreneoceptor antagonists,Antiarhythmics ,Antidepressants,Neuroleptics

CYP2C9 Tolbutamide,(S)-warfarin,Phenytoin,NSAID

CYP2C19 Mephenytoin ,Mephobarbital,Hexobarbital,Diazepam,Omeprazole,Proguanil

N-acetyl

transferase 2

Isoniazid,Hydralazine,Procainamide,Sulfamethazine,Sulfapyridine,Amonafide

Thiopurine S-

methyltransferase

6-Mercaptopurine,6-Thioguanine,Azathioprine

35.ในทางพนธศาสตรชนดของจนทพบมากทสดในประชากรสวนมากมกถกเรยกชอเปนแบบใด

ก.Domestic type ข.Major type ค.Mutant type ง.Normal type จ.Wilds type

ตอบขอ จ (แกะเทปลกษณะหนาท 2)

เหตผล การเกด Mutation เราแบงเปน 2 แบบ

1.Forward คอ จาก wild type ไปเปน mutant(อานเฉลยเพมเตมในขอ 29)

2.Reverse คอ จาก mutant ไปเปน wild type เกดได 3 แบบ(ไมมในชท ไมตองหา ผานเลยกไดนะ)

2.1.Back mutation โดย point, insertion และ deletion mutation

2.2.Second site mutation (Forward mutation) เมอเทยบกบของเดมเปน Silent mutation

2.3.Suppression mutation ไมเหมอนเดมแตท าเพอคงขนาดของโปรตนใหมขนาดเทาเดม

โดยท wild type หมายความวา genome แบบดงเดมทคนทงโลกเขาเปนกน

36.ผปวยทมพนธกรรมของเอนไซม thiopurine methyl transferase ผดปกตมกมโอกาสเกดพษจากยาชนดใด

ก.Azathioprine ข.Chlorpromazine ค.Omeprazole ง.Prednisolone จ.Nortriptyline

ตอบขอ ก (อานตารางของเฉลยขอ 34 หรอ ชทเรยน pharmacogenetic และ toxicogenetic)

เหตผล อนนแจกแจง choice ใหวาเปนยากลมไหนบาง

ก.Azathioprine เปนยาทนยมใชในการรกษาโรคทเกดจากความผดปกตของระบบภมคมกน (autoimmune disease) และโรค

ทางเดนอาหารอกเสบ (inflammatory bowel diseases) นอกจากนยงนยมใชเปนยากดภมคมกนในผปวยทไดรบการปลกถาย

อวยวะ หาก TPMT ต าจะท าใหเกดอาการกดไขกระดก

ข.Chlorpromazine ตวนเปนยาในกลม Antipsychotic drug(Neuroleptics) ดงนน Enzymeทมผล คอ CYP2D6

ค.Omeprazole enzyme ทมผล คอ CYP2C19

ง.Prednisolone ตวนเปนยากลม glucocorticoid ตวนรสกวาจะไมมปญหา

จ.Nortriptyline ตวนเปนยากลม Antidepressant ดงนน Enzymeทมผล คอ CYP2D6

ไหนๆบรรทดกเหลอ ถาโจทยถามใหมวาพษจากยาในขอใดไมตองคดเรองความผดปกตของพนธกรรม

ตอบ ง Prednisolone

Page 19: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

37.1.ตามนยามขององคการอนามยโลกกรณใดไมจดเปน ADR(adverse drug reaction)

ก.ภาวะไขสงหลงจากไดรบวคซน ข.กนยานอนหลบเกนขนาดเพอฆาตวตาย

ค.แพยาแบบ anaphylactic หลงจากกนยาชด ง.นอนตนสายหลงจากกนยาแกหวดพรอมเหลา

จ.ฟนเหลองจากยาปฏชวนะ tetracycline

ตอบขอ ข (ชทเรยน ADRs ในหนาท 1 slide ท 4,หนงสอ Toxico หนา 184)

เหตผล จากค านยามของค าวา Adverse Drug reaction

“A response to a drug that is noxious and unintend and which occurs in the normal dose”

การตอบสนองจากยาซงเปนอนตรายและเปนไปโดยไมตงใจโดยเกดในขนาดการใชยาปกต

37.2.ขอใดคอลกษณะของ ADR type A

ก.เกดขนงายพบไดบอย ข.ไมสามารถคาดคะเนลวงหนาได ค.การรกษาตองหยดยาตนเหตทนท

ง.อาการความรนแรงไมสมพนธกบขนาดการใช จ.กลไกการเกดมกเกยวของกบ pharmacodynamic

ตอบขอ ก (เหตผลตามหนงสอ Toxico หนา 187)

เหตผล กลไกการเกด Type A ADR

เกดจาก 1.Pharmaceutical 2.Pharmacokinetic 3.Pharmacodynamic 4.Drug-Drug interaction

กลไกทพบบอยทสด คอ Pharmacokinetic(ตด choice ขอ จ)

สามารถคาดคะเนลวงหนาได(ตด choice ขอ ค)

มลกษณะเปน dose dependent (ตด choice ขอ ง สามารถอนมานไดวาถาตองการลด side effect ใหลด dose ตด choice ค)

กลไกการเกด Type B ADR

เกดจาก 1.Pharmaceutical 2.Receptor abnormality 3.Drug allergy

4.Drug abnormal metabolism 5.Unmasked abnormal biological

สรปกอนไปขอตอไป Rawlins&Thompson Classification

Type A(Pharmacological) B(Idiosyncratic)

สามารถท านายโดยใชความรดาน Pharmacology ใช ไมใช

Dose dependent(เมอลดขนาดยาผลขางเคยงกลดลง) ใช ไมใช

โอกาสทพบ มาก นอย

โอกาสทพบเกดโดย ยา พนธกรรม

อตราการตาย นอย มาก

ความส าคญของ ADR

1.ผปวยสญเสยความมนใจในแพทย 2.เพมคาใชจายในการรกษา 3.ท าใหคนสวนใหญเสยโอกาสในการใชยา

4.มอาการคลายกบโรค เมอแพทยพบกอาจเอาไปตรวจท าใหการรกษาชาลง

38.การตรวจสอบ ADR วธใดทมโอกาสกออนตรายใหผปวยมากทสด

ก.Dechallenge ข.Drug quantitation ค.Pattern of symptom

ง.Rechallenge จ.Temporal eligibility

ตอบขอ ง (พษวทยาหนา 187)

Page 20: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

Adverse drug event Exclusion Temporal eligibility

Drug quantitation

Dechallenge

Recover Rechallenge ???

องคประกอบของการเปน ADR

1.ความสอดคลองดานเวลา (temporal eligibility) 2.หยดใชยาอาการหาย(dechallenge)

3.เมอใชยาซ าเกดขนอก(rechallenge) 4.สามารถตรวจระดบยาในรางกายได(drug quantitation)

5.ไมมสาเหตอนทเปนไปได(exclusion)

ลองมองแบบนนะ

เมอผปวยเกดอาการเรากตองคดแลววานาจะเปนจากยาตวนไมนาเปนอยางอน (5)กเราเหนผปวยกนยานแลวมอาการ(1)พอเราสงสยเรา

กลองตรวจระดบยา(4)พอเราหยดยาอาการคนไขหาย(2)ถาเราจะท าใหแนใจเรากตองใหยาคนไขใหม(3)

จากแผนภาพกระบวนการท 1,2,3 และ 5 สามารถท าไดในขณะทผปวยยงเกด ADE ซงหากผปวยรอดถาเราไมท าตอกผปวยรอด

แตถาเราท า Rechallenge ตอผลทเกดขนขางหนาเราไมสามารถคาดการณลวงหนาไดโดยถาเปนลกษณะ Type A เรากยงพอปองกน

ไหว แตถาเปน Type B ซงไมสมพนธกบขนาดยาเราไมสามารถคาดการณลวงหนาไดจากผปวยทรอดชวตกลายเปนคนทถกแขวนอยบน

เสนดายในความคดของผเขยน Rechallenge นาจะเปนการตรวจสอบ ADR ทอนตรายทสด

39.ขอใดไมใชลกษณะของ Drug Toxicity

ก.อาจเกดจาก Overdosage ข.มลกษณะเปน Local effect ค.มการสะสมในรางกาย

ง.รางกายผปวยไมสามารถก าจดได จ.ทกขอจดเปน Drug Toxicity

ตอบขอ ข (Slide เรอว Drug Toxicity&ADR หนาท 1)

เหตผล ลกษณะของ Drug Toxicity

1.มลกษณะเปน Systemic effect 2.อาจเกดจาก Overdosage

3.มการสะสมของยาในรางกาย 4.ผปวยไมสามารถก าจดยาออกจากรางกายได

40.แนวทางการพฒนายาจากการศกษา Drug toxicity ควรหลกเลยงหมฟงกชนตอไปน ยกเวน

ก.Aromatic amines ข.Epoxides ค.Phenols ง.Quinones จ.ไมมขอยกเวน

ตอบขอ จ

เหตผล (slide หนาสดทาย เรอง Strategy improve drug safety)

อานพอผานตานะ รออานในแกะเทปอกทนะ

ชวงทเกด ADE

หลง ADE

Page 21: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

แนวทางในการเพมความปลอดภยในการใชยา

1.หลกเลยง chemical functional group ทรวามพษอยแลว ไดแก aromatic amine,phenol,epoxides และ quinines

2.พฒนายาใหไดยาท stable เพอปองกนการเปลยนเปน toxic metabolites

3.ออกแบบการทดสอบทง in vitro และ in vivo ใหเหมาะสม 4.ควรมการใช cell มนษยในการทดลองเพอ extraporate ผล

5.ศกษากอนวางตลาดยาในกลมคนทมความเสยงสง 6.ใชโปรแกรม computer เพอชวยวเคราะห ADR

7.กระตนใหผใชยามการรายงานผลขางเคยงของยา 8.ใชขอมลทางระบาดวทยาชวยในการพจารณาปจจยเสยง

9.ใชขอมลทาง genetic ในการพฒนายา

41.ทกขอลวนแตเปนลกษณะเฉพาะของ Hypersensitivity ยกเวน

ก.ใหยาครงแรกไมมผล ข.มลกษณะเปน dose-independent ค.สวนใหญใชเวลาหลายวนถงเกด

ง.ไมสามารถใชผลทางหอง lab มาอธบายได จ.ไมเปนไปตามฤทธทางเภสชวทยา

ตอบขอ ง (slide หนาท 4)

เหตผล Specific characteristic ของ Drug allergy (ม Immune system มาเกยวของ)

1.ใหยาครงแรกยงไมมผล 2.เกดขนในคนกลมนอย 3.มลกษณะเปน dose-independent

4.สวนใหญมกใชเวลาหลายวนถงเกด 5.ไมเปนไปตามฤทธทางเภสชวทยา 6.สามารถใชผล lab มายนยนได

42.ทกขอลวนแตเปนความเหมอนของ Drug allergy และ Pseudoallergic reaction ยกเวน

ก.มการหลง Histamine ข.จดเปน life threatening ค.เกยวของกบระบบ Immune

ง.มอาการทางคลนกเหมอนกน จ.จดเปน Idiosyncratic adverse drug reaction

ตอบขอ ค (slide หนาท 5)

เหตผล ขออนญาตสรปเปนตารางนะ

ชนด Drug Allergy Pseudoallergic reaction

Type Type B(Idiosyncratic)

กลไกการเกด immunological mechanism Non-immunological mechanism

ผลทางคลนก มการหลง Histamine ซงอาจออกมาจาก mast cell หรอ basophils

ความส าคญตอชวต Life threatening(เปนอนตรายถงชวต)

43.กลมยาทถกรายงานวากอใหเกด ADR มากทสดในประเทศไทย คอ

ก.ยารกษาเบาหวาน ข.ยาลดความดนเลอด ค.ยาจตเวช ง.ยาตานจลชพ จ.ยาสมนไพร

ตอบขอ ง (ไมมในชท แตอาจารยพดในหนาท 2 เรอง ความส าคญของ ADR)

เหตผล ตามการรายงานในไทยมการเกด APR(คอ ADR+อาหารเสรม+เครองส าอาง+เครองมอแพทย)

เรยงอนดบ 3 ล าดบดงน 1.ยาฆาเชอ 51.9% 2.ยากระดกและกลามเนอ 16.7% 3.ยากลม CNS 12.8%

44.ขอใดผดเกยวกบการแพยา

ก.จดเปน ADR type B ข.พบบอยในกลมยาปฏชวนะ ค.ตองหยดยาทนท

ง.อาการมตงแตทางผวหนงจนถงชอค จ.ไมพบในคนทเคยใชยาชนดนนมากอนอยางปลอดภย

ตอบขอ จ

เหตผล พจารณาจากลกษณะพเศษของ Drug allergy ตามขอ 41

Page 22: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

มา focus ทลกษณะพเศษขอท 1 นะ คอ ใหยาครงแรกไมมผล

อยางทบอกไปอาการแพยาเปนเรองของภมคมกน ในครงแรกของการใหยา รางกายยงไมม antibody ไปจบกบยาของเราเลยยงไมเกด

อาการแพ สมมตวา treatment นใชเวลา 1 สปดาห แตกลไกการสราง antibody สรางเสรจในสปดาหท 2 แปลวา treatment แรก

ยากไมเจอกบ antibody แตพอให treatmentท 2 คออาจจะเกดอกครงในอก 1 เดอนแลวใช treatment เดมรางกายม antibody

ของยาตวนนแลวท าใหเกดอาการแพยาในการรกษาครงท 2 ได

45.อาการการแพยาซงเปน systemic effect อวยวะทแสดงอาการมากทสด คอ อวยวะใด

ก.ตบ ข.ผวหนง ค.หลอดเลอด ง.หวใจ จ.ไต

ตอบขอ ข (Slide หนาท 6)

46.ขอใดไมเกยวของกบกลไกการเกด Sulphamethoxazole hypersensitivity

ก.CYP2C9 ข.Hydroxylamine ค.Nitroso metabolite

ง.N-acetylation จ.ไมมขอยกเวน

ตอบขอ ง (หนาท 5)

เหตผล การเกด SMX hypersensitivity

โดยปกตกลไกการท าลายฤทธของยา SMX โดยปกตจะอาศยกระบวนการ Glucuronidation และ Acetylation

สวนนอยจะถก bioactivation โดย CYP2C9 และ myeloperoxidase ไดเปน hydroxylamine และถก autooxidation ไดเปน

nitroso metabolite ซงจะไปจบกบ Cysteine ในโปรตนทบรเวณ Sulphonamide bond ซงไปมผลตอระบบภมคมกนตอไป

แตในคนปกตการเกด Autooxidation จะถกกดไวจงไมเกดอาการแพ

47.ขอใดผด(ขอสอบคงไมออกแบบนหรอก อาจจะงายไปส าหรบบางคน ขอนวตถประสงคเพอเกบเนอหา )

ก.หนงในปจจยทท าใหพษ paracetamol เกดงายขน คอ Alcohol เพราะท าให glutathione ในการก าจดพษนอยลงและCYP450

ข.ยาทใชเปน Antidote จาก paracetamol toxic คอ Glutathione เพราะจะชวยลดปรมาณสารพษทจะเขาไปสตบได

ค.ในผปวยทแพยา penicillin β-lactam ring จะแตกออกไปจบกบ lysine เกดเปน penicillin bound จากนน IgE จะไปจบกบ

penicillin bound กระตนใหเกดการหลง Histamine ดงนนแพทยจะไมสงจายยากลมนในคนไข ยกเวน Aztreonam

ง.ปจจยทท าใหอาการของผปวยแยลง(Aggravating factors) ไดแก β-blocker,Asthma และ Pregnancy

จ.ผปวยทเปนโรค Hypertension อาจจะมปญหาเรอง ADR เนองจากเรองของ Duration of treatment

ฉ.มค าตอบมากกวา 1 ขอ

เหตผล เนองจาก Glutathione มปญหาเรองการดดซม ดงนนเราจะไมใช Glutathione ในการแก Paracetamol toxic แตเราจะใช

n-acetyl cystaine ซงจะเปน substrate ในการสรางเปน Glutathione ตอไป

48.ในการศกษาทางดาน pharmacogenetic ในการเกด genetic polymorphism เราสนใจเรองเหลาน ยกเวน

ก.Drug transporter ข.Drug metabolism enzyme ค.Drug receptor

ง.Drug conjugating substrate จ.มค าตอบมากกวา 1 ขอ

ตอบขอ ง (slide หนาท 6)

เหตผล ในการศกษาเรอง pharmacogenetics เราศกษาเกยวกบ genetic เพออธบาย genetic polymorphism ของยาในเรอง

drug transporters ,drug metabolizing enzyme และ drug receptors

ลองคดดกอนอยาเพงอานเฉลยนะจะ

เฉลยอยทางน >>>>

เขยนเฉลยตรงน ตอบขอ . . . . .

.

Page 23: แบบฝึกหัดท้ายบท toxicology ปี 2543

เขยนค าตอบของทานตรงน

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

เขยนค าตอบของทานตรงน

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ตอไปจะเปน part ของ อ.ป ซง อาจารยบอกวาจะออกเปนขอเขยน ลองมาดกนนะ

เรองท 1 อนมลอสระและการท าลายเซลล

1.ใหอธบายความหมาย และชนดของอนมลอสระ มาตามทเขาใจ?

2.ความเปนพษตอเซลลในลกษณะตางๆทเกดจากอนมลอสระมอะไรบาง

อานเฉลยและตวชวยหนาตอไป

ท าดกอนอยาเพงอานเฉลยนะเธอนะ

ตวชวยท 1 จะ คณรจกค าเหลานมย

Unpair electrons Loss or Gain electron

Covalent bond Oxygen-centered

Sulfur-centered

ตวชวยท 2 ค าถามชวนคด ขอท าเปนแบบถกผดนะ

. . . . 1.อนมลอสระ คอ โมเลกลทม unpair electrons

. . . . 2.อนมลอสระสามารถเกดขนได 2 แบบ 1.เกดจากการสญเสย

อเลคตรอน 2.เกดจากการแตกหกของอเลคตรอน

. . . . 3.เราสามารถจ าแนก Free radical ไดเปน 4 พวก คอ

1.Oxygen-centered radicals 2.Sulfur-centered

radicals 3.Carbon centered radicals 4.Nitrogen

centered radicals

. . . .4.Sulfur-centered radicals เปนโมเลกลทม S เปน

องคประกอบ