«Մենք մեր մասին» ամսագիր: "We about ourselves" magazine

§Ø

ºÜ

ø Ø

ºð

Ø²

êÆ

Ü¦

²Ø

ê²

¶Æ

ð Ø

ºÜ

øÆ

à¶

ÆÜ

3/1

9 2009

Øºð Ø²êÆÜ

ISSN 1829-104X

124 ¾æ

3/192009

ØºÜøÆ à¶ÆÜ

§ØºÜø Øºð Ø²êÆÜ¦ ²Øê²¶Æð ØºÜøÆ à¶ÆÜ www.menq.org

ÐÐ-áõÙ` ·ÇÝÁ 500 ¹ñ.

´ÜàôÂÚàôÜÀØÞ²ÎàôÚÂ ¾ÎºðîàôØ...èàô´ºÜ Ê²â²îðÚ²Ü

THE SECTRET OF NATION’S SURVIVAL

- PRESERVING ITS IDENTITY

RALPH YIRIKIAN

²¼¶Æ Ð²ð²îºìØ²Ü ¶²ÔîÜÆøÀ ÆÜøÜàôÂÚàôÜÀ ä²ÐºÈÜ ¾...è²Èü ÚÆðÆÎÚ²Ü

Ð²êî²îàôÜ ø²ÚÈºðàì` ¸ºäÆ ´²ðÒð òàôò²ÜÆÞÜºð§Ð²Ú´Æ¼Üºê´²ÜÎ¦²ð² ÎÆð²ÎàêÚ²Ü

ºê Üð² ²ÜòÚ²ÈÜ ºØ...êº¸² ²¼Ü²ìàôð

NATURE CREATESCULTURE

RUBEN KHACHATRYAN

"ME

NQ

ME

R M

AS

IN" M

AG

AZ

INE

TH

E S

PIR

IT O

F M

EN

Q 3/19 2009

Ø

ù. ºñ¨³Ý ÞÇñ³ÏÇ 2/2, Ñ»é. (+374 10) 42 06 82, (+374 10) 42 26 82,

www.shenconcern.com

24Ð²ÚÎ²Î²Ü ÌÆð²Ü²öàÔÆ

¶²ÔîÜÆøÀ

ÐÆÜ Â²ÔÆ Ò²ÚÜÀÎàÜ¸ 60

56

THE HOUSE WHERE A FAIRY TALE IS BORN

40 The 21st Century against Folk Games

52ÄàðÄ Ðð²Þ²ÈÆÜ` ÜàôÚÜ

ÆÜøÀ ¶ºàð¶Æ Ú²ÎàôÈàìÀ

Øà¼ðàìÆ ø²ð²ÜÒ²ìÆ êî²È²ÎîÆîÜºðÆ ÐºøÆ²ÂÀ80

²Úê Ð²Ø²ðàôØ

ÐÇÙÝ³¹Çñ »õ Ññ³ï³ñ³ÏÇã` §ØºÜøêÂ²ÚÈ¦ Ø êäÀ Îñíîâàòåëü è èçäàòåëü ÎÎÎ “ÌÅÍÊÑÒÀÉË” Ø Founder and publisher: “MENQSTYLE” LTD§ØºÜøêÂ²ÚÈ¦ êäÀ-Ç ÑÇÙÝ³¹Çñ ¢ ïÝûñ»Ý` ä³í»É ê³ñ·ëÛ³Ý Ø Îñíîâàòåëü è äèðåêòîð ÎÎÎ “ÌÅÍÊÑÒÀÉË”-Ïàâåë Ñàðêèñÿí Ø Founder and Director of “MENQSTYLE” LTD: Pavel Sargsyan

Ð³Ù³ñÇ ÃáÕ³ñÏÙ³Ý å³ï³ëË³Ý³ïáõ` ä³í»É ê³ñ·ëÛ³Ý Ø Îòâåòñòâåííûé çà âûïóñê íîìåðà-Ïàâåë Ñàðêèñÿí Ø Responsible for the issue: Pavel Sargsyan¶ÉË³íáñ ËÙµ³·Çñ` ê³Ã»ÝÇÏ Ô³ñ³µ³ÕóÛ³Ý Ø Ãëàâíûé ðåäàêòîð-Ñàòåíèê Êàðàáàõöÿí Ø Chief Editor: Satenik Gharabaghtsyan

ÊÙµ³·Çñª ²ÝÇ Ô³ñ³µ³ÕóÛ³Ý Ø Ðåäàêòîð-Àíè Êàðàáàõöÿí Ø Editor: Ani GharabaghtsyanÂÕÃ³ÏÇóÝ»ñª ²ñÙ³Ý Î³ñ³å»ïÛ³Ý, Øáíë»ë ¸»Ù»ñ×Û³Ý, ²ÝÇ ¶ñÇ·áñÛ³Ý, ØÇù³Û»É Ð³çÛ³Ý, øñÇëïÇÝ³ äáÕáëÛ³Ý, ¶³Û³Ý» ²ëÉ³ÝÛ³Ý, ²Ýáõß ´³µ³Û³Ý, Ø³ñÇ³ ØÇñ½áÛ³Ý, ¶áÑ³ñ öÇÉÃáÛ³Ý,

¸³íÇÃ ì³ñ¹³½³ñÛ³Ý,ÈáõëÇÝ» Ð³Ûñ³å»ïÛ³Ý, ÈáõëÇÝ» ä³é³íÛ³Ý, î³Ã»õÇÏ ä»ïñáëÛ³Ý, ê³Ã»ÝÇÏ ØÏñïãÛ³Ý Êîððåñïîíäåíòû-Àðìàí Êàðàïåòÿí, Ìîâñåñ Äåìåð÷ÿí, Àíè Ãðèãîðÿí, Ìèêàåë Õàäæÿí, Êðèñòèíà Ïîãîñÿí, Ãàÿíý Àñëàíÿí, Àíóø Áàáàÿí, Ìàðèÿ Ìèðçîÿí, Ãîàð Ïèëòîÿí, Äàâèä Âàðäàçàðÿí,

Ëóñèíý Àéðàïåòÿí, Ëóñèíý Ïàðàâÿí, Òàòåâèê Ïåòðîñÿí, Ñàòåíèê Ìêðò÷ÿíReporters: Arman Karapetyan, Movses Demerchyan, Ani Grigoryan, Mikayel Hajyan, Kristina Poghosyan, Gayane Aslanyan, Anush Babayan, Mariya Mirzoyan, Gohar Piltoyan, Davit Vardazaryan,

Lusine Hayrapetyan, Lusine Paravyan, Tatevik Petrosyan, Satenik Mkrtchyan¸Ç½³ÛÝ»ñ` ì³Ñ³·Ý ØÏñïãÛ³Ý Ø Äèçàéíåð-Âààãí Ìêðò÷ÿí Ø Designer: Vahagn Mkrtchyan

ÜÏ³ñÇãÝ»ñ` ìÇÉÛ³Ù Î³ñ³å»ïÛ³Ý« ì³Ñ³·Ý ØÏñïãÛ³Ý Ø Õóäîæíèêè-Âèëüÿì Êàðàïåòÿí, Âààãí Ìêðò÷ÿí Ø Artists: Wiliam Karapetyan, Vahagn Mkrtchyan Èáõë³ÝÏ³ñÇãÝ»ñ` ²ñï³ß»ë Ø³ñïÇñáëÛ³Ý« ºÕÛ³ Ü»ñëÇëÛ³Ý« Ðñ³Ûñ ´³½», Ê³ãÇÏ ²Õ³½³ñÛ³Ý Ø Ôîòîãðàôû-Àðòàøåñ Ìàðòèðîñÿí, Åõèÿ Íåðñèñÿí, Ãðàéð Áàçý, Õà÷èê Àãàçàðÿí

Photographers: Artashes Martirosyan, Eghia Nersisyan, Hrayr Baze, Chris AghazaryanÐ³ßí³å³Ñ³Ï³Ý ³ßË³ï³ÝùÝ»ñÁ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ` §àôÆÈêàÜê øÀÜê²ÈÂÆÜ¶ ¶ðàôö¦ êäÀ Ø Èñïîëíèòåëü áóõãàëòåðñêèõ ðàáîò- ÎÎÎ “ÓÈËÑÎÍÑ ÊÎÍÑÀËÒÈÍÃ ÃÐÓÏ”

Accounting by “WILSONS CONSULTING GROUP” LTD

Èñ³ïí³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ` §ØºÜøêÂ²ÚÈ¦ êäÀ Ø Èñïîëíèòåëü êîððåñïîíäåíöèè-ÎÎÎ “ÌÅÍÊÑÒÀÉË” Ø Functioning as a mass medium: “MENQSTYLE” LTD¶ñ³Ýóí³Í ¿ ÐÐ Çñ³í³µ³Ý³Ï³Ý ³ÝÓ³Ýó å»ï³Ï³Ý é»·ÇëïñÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý Ù³ñÙÝÇ ÏáÕÙÇó 04.02.09Ã. Ø Çàðåãåñòðèðîâàíî 04.02.09ã. öåíòðàëüíûì îðãàíîì ãîñóäàðñòâåííîãî ðåãèñòðà þðèäè÷åñêèõ ëèö ÐÀ

Registered by the central body of the RA Legal Persons State Register on 04.02.09 ìÏ³Û³Ï³ÝÇ Ñ³Ù³ñ` 03 ² 084095, ·ñ³ÝóÙ³Ý Ñ³Ù³ñ` 273.110.05118 Ø Íîìåð ñåðòåôèêàòà-03-084095, íîìåð ðåãèñòðàöèè-273.110.05118 Ø License No 03-084095, registration No 273.110.05118

§Ø»Ýù Ù»ñ Ù³ëÇÝ¦ ³Ùë³·ñáõÙ ïå³·ñí³Í ÝÛáõÃ»ñÇ û·ï³·áñÍáõÙÝ ³é³Ýó ïÝûñÇÝáõÃÛ³Ý ·ñ³íáñ ÃáõÛÉïíáõÃÛ³Ý ¢ ÑÕÙ³Ý ³Ùë³·ñÇÝ` ³ñ·»ÉíáõÙ ¿: Çàïðåùàåòñÿ èñïîëüçîâàòü ìàòåðèàëû, îïóáëèêîâàííûå â æóðíàëå “Ìû î íàñ” áåç ïèñüìåííîãî ðàçðåøåíèÿ äèðåêòîðà è áåç ññûëêè íà æóðíàë.

No publication of “Menq Mer Masin” Magazine may be used in any way without prior written permission of the management and without referral to the Magazine.îå³·ñí³Í ÝÛáõÃ»ñÁ Ñ»ï ã»Ý í»ñ³¹³ñÓíáõÙ: ¶áí³½¹³ÛÇÝ ÝÛáõÃ»ñÇ µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ËÙµ³·ñáõÃÛáõÝÁ å³ï³ëË³Ý³ïíáõÃÛáõÝ ãÇ ÏñáõÙ: Ø Íàïå÷àòàííûå ìàòåðèàëû íå âîçâðàùàþòñÿ íàçàä. Çà

ñîäåðæàíèå ðåêëàìíûõ ìàòåðèàëîâ ðåäàêöèÿ íå íåñåò îòâåòñòâåííîñòè. Ø Published materials are not returned. The editorial office bears no responsibility for the advertised materials.îå³·ñíáõÙ ¿ §îÇ·ñ³Ý Ø»Í¦ Ññ³ï³ñ³ÏãáõÃÛáõÝ ö´À-áõÙ: Ø Ïå÷àòàåòñÿ â èçäàòåëüñòâå ÇÀÎ “Òèãðàí Ìåö” Ø Printed by “Tigran Mets” Publisher LLC

0028, ù. ºñ¢³Ý, ²ñß³ÏáõÝÛ³ó 2 Ø 0028 ã. Åðåâàí, Àðøàêóíÿöà 2 Ø 2 Arshakunyats, Yerevan, 0028Ð³ÝÓÝí»É ¿ ïå³·ñáõÃÛ³Ý` 28.10.2009Ã., ³Ùë³·ñáõÙ ÁÝ¹·ñÏí³Í ¿ 124 ¿ç, Ø Äàíî íà ïå÷àòàíèå 28.10.2009ã., â æóðíàë âêëþ÷åíû 124 ñòðàíèö

Handed for printing 28.10.2009, the magazine involves 124 pagesîïå³ù³Ý³ÏÁ` 500 ûñÇÝ³Ï, ²Ùë³·ñÇ ³ñÅ»ùÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ ` 500 ¹ñ³Ù, Ø Íàïå÷àòàííîå êîëè÷åñòâî-500 ýêçåìïëÿðîâ , ñòîèìîñòü îäíîãî æóðíàëà â Àðìåíèè-500 äðàìîâ

Circulation: 500 copies; price in Armenia: 500 AMD Æñ³í³µ³Ý³Ï³Ý Ñ³ëó»` ù. ºñ¢³Ý, ºñí³Ý¹ øáã³ñÇ ÷., 3 ß., µÝ. 95, Ø Þðèäè÷åñêèé àäðåñ: ã. Åðåâàí, óë. Åðâàíäà Êî÷àðà, äîì 3, êâ. 95 Ø Legal address: 3 Yervand Kochar st. apt. 95, Yerevan

ÊÙµ³·ñáõÃÛ³Ý Ñ³ëó»` ù. ºñ¢³Ý, ºñí³Ý¹ øáã³ñÇ ÷., 3 ß., µÝ. 95, Ø Àäðåñ ðåäàêöèè- ã. Åðåâàí, óë. Åðâàíäà Êî÷àðà, äîì 3, êâ. 95 Ø Editorial Office address: 3 Yervand Kochar st. apt. 95, YerevanÎ³Ûù` www.menq.org, ¿É. ÷áëï` [email protected] Ø Ñàéò: www.menq.org, ýë. ïî÷òà[email protected] Ø Site: www.menq.org E-mail: [email protected]

¶áí³½¹Ç ¢ Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ½³Ý·³Ñ³ñ»É` Ñ»é.` (+374 10) 548 469, (+374 93) 999 390 Ø Äëÿ ðåêëàìû è ñîòðóäíè÷åñòâà çâîíèòü ïî íîìåðàì (+374 10) 548 469, (+374 93) 999 390 Call for adverts and cooperation Tel: (+374 10) 548 469, (+374 93) 999 390

Ð³Ûë³ï³Ý³Û³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³Å³Ýáñ¹³·ñáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ½³Ý·³Ñ³ñ»É §äñ»ë-²ïï³ß»¦ Ñ»é.ª (+374 10) 27 02 22, ý³ùëª (+374 10) 27 82 55 Äëÿ âûïèñêè îðãàíèçàöèé Àðìåíèè çâîíèòü â “Ïðåñ-Àòòàøå” Òåë: (+374 10) 270 222, ôàêñ: (+374 10) 278 255

For subscription of Armenian organizations call "Press Attaché" Tel: (+374 10) 270 222, (+374 10) 278 255²Ùë³·ÇñÁ ï³ñ³ÍíáõÙ ¿ Ý³»õ ³ñï»ñÏñáõÙ` ØáëÏí³, ´»ÛñáõÃ, ºñáõë³Õ»Ù, ö³ñÇ½, Èáë ²Ýç»É»ë:

Æóðíàë ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ òàêæå çàðóáåæîì-â Ìîñêâå, â Áåéðóòå, â Èåðóñàëèìå, â Ïàðèæå, â Ëîñ Àíäæåëåñå Ø The Magazine is available also abroad: Moscow, Beirut, Jerusalem, Paris, and Los Angeles.

²ñï»ñÏñáõÙ µ³Å³Ýáñ¹³·ñáõÃÛ³Ý »õ Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ½³Ý·³Ñ³ñ»É` (+374 93) 999 390 Ñ»é³Ëáë³Ñ³Ù³ñáí, ¿É. Ñ³ëó»` [email protected] Äëÿ âûïèñêè è ñîòðóäíè÷åñòâå çàðóáåæîì çâîíèòü ïî íîìåðó (+374 93) 999 390 Ýë.ïî÷òà: [email protected]

For subscription and cooperation abroad call: (+374 93) 999 390, Email: [email protected].

§Ð

²Ú

´Æ

¼Ü

ºê

´²

ÜÎ

¦ ²

Øê

²¶

Æð

1/1

2009

Øºð Ø²êÆÜ

Ü²Ð²Ü¶²Î²Ü ¶²ÜÒ²î²Ü àô ¶²ÜÒ²äºî²ð²ÜÆ ÞºÜøàôØ

²Úêúð §Ð²Ú´Æ¼Üºê´²ÜÎÜ¦ ¾

Ð²êî²îàôÜ ø²ÚÈºðàì` ¸ºäÆ ´²ðÒð òàôò²ÜÆÞÜºð

§Ð²Ú´Æ¼Üºê´²ÜÎ¦ ²ð² ÎÆð²ÎàêÚ²Ü

ºê Üð² ²ÜòÚ²ÈÜ ºØêº¸² ²¼Ü²ìàôð

124 ¾æ

² Ø ê ² ¶ Æ ð

1/12009

§Ð²Ú´Æ¼Üºê´²ÜÎ¦-Ç Ð²îàôÎ ²Øê²¶Æð

Æð²Î²Ü²òÜàÔ` §ØºÜø Øºð Ø²êÆÜ¦ ²Øê²¶Æð

î²ð²ÌìàôØ ¾ ²ÜìÖ²ð

§Ð²Ú´Æ¼Üºê´²ÜÎ¦-Ç Ñ³ïáõÏ ³Ùë³·Çñ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ` §ØºÜø Øºð Ø²êÆÜ¦ ³Ùë³·Çñ

§Ø

ºÜ

ø Ø

ºð

Ø²

êÆ

Ü¦

²Ø

ê²

¶Æ

ð Ø

ºÜ

øÆ

à¶

ÆÜ

3/1

9 2009

Øºð Ø²êÆÜ

ISSN 1829-104X

124 ¾æ

3/192009

ØºÜøÆ à¶ÆÜ






RALPH YIRIKIAN





RUBEN KHACHATRYAN

"ME

NQ

ME

R M

AS

IN" M

AG

AZ

INE

TH

E S

PIR

IT O

F M

EN

Q 3/19 2009

Èáõë³ÝÏ³ñáõÙª è³Éý ÚÇñÇÏÛ³Ý ¢ èáõµ»Ý Ð³ñáõÃÛáõÝÛ³ÝÈáõë³ÝÏ³ñÇã` ²ñï³ß»ë Ø³ñïÇñáëÛ³Ý

§²Ú¸ ²Üî²ÜºÈÆ Ð²ÚºðÀ¦ 86¸àÜ Î²èÈàÐ²Ú Ðºî²ÊàõÚ¼Æ ²ÜÐ²ì²Ü²Î²Ü ²ðÎ²ÌÜºðÜ Æî²ÈÆ²ÚàõØ92

ä²îØàôÂÚ²Ü ø²èàôÔÆÜºðàôØ

8 §ØºÜø Øºð Ø²êÆÜ¦ ²Øê²¶Æð 3 (19) 2009

ÎÜÆøÜºðÆ Ðºîøºðàì...

î³ñ µ»ñ »Ý » Õ»É ÏÝÇù Ý» ñÇ ·áñ-

Í³ Í³ Ï³Ý µÝ³ ·³ í³é Ý»ñÝ áõ

Ïñ» É³Ó¢» ñÁ: ì»ñ çÇÝ Ý»ñë ³ñ -

ï³ Ñ³Û ï»É »Ý ëá óÇ³ É³ Ï³Ý

Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ, ÇÝã å»ë Ý³¢ áõ Ý» ó»É »Ý

ÍÇ ë³ Ï³Ý Ýß³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ: Ð³Ûï ÝÇ ¿, áñ

ÏÝÇ ù³ ·áñ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ` áñ å»ë Ù³ë Ý³ ·Ç-

ïáõÃ ÛáõÝ, Ï³ñ¢áñ ¹»ñ ¿ Ï³ ï³ ñ»É: ì³Õ

ßñç³ ÝÇ ÏÝÇù Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí Ï³ ñ» ÉÇ ¿

å³ï Ï» ñ³ óáõÙ Ï³½ Ù»É ÑÇÝ Åá Õá íáõñ¹-

Ý» ñÇ Ï»Ý ó³ ÕÇ, å³ß ï³ ÙáõÝ ùÇ, Ïñá ÝÇ,

½µ³Õ ÙáõÝ ùÇ, Ï»Ý ¹³ Ý³ Ï³Ý ³ß Ë³ñ ÑÇ,

³é¢ïñ³ ÛÇÝ, ïÝï» ë³ Ï³Ý, Ùß³ Ïáõ Ã³-

ÛÇÝ Ï³ å» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ÐÇÝ ²ñ¢»É ùÇ ÏÝÇ-

ù³ ·áñ ÍáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ Ç ñ»Ýó

áõ ñáõÛÝ ï»ÕÝ »Ý áõ Ý» ó»É Ð³Û Ï³ Ï³Ý

É»é Ý³ß Ë³ñ ÑÇ ÏÝÇù Ý» ñÁ: ä³ï Ù³ Ï³Ý

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÏÝÇù Ý»ñ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ-

í»É »Ý Ù.Ã.³. 4-3-ñ¹ Ñ³½.` ³ñ¢ÙïÛ³Ý

ßñç³Ý Ý» ñáõÙ, ÇëÏ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý-

ñ³ å» ïáõÃ Û³Ý ï³ ñ³Í ùáõÙ í³ Õ³ ·áõÛÝ

¹ñë ¢á ñáõÙ Ý» ñÁ å³ï Ï³ ÝáõÙ »Ý Ù.Ã.³.

3-2 Ñ³ ½³ ñ³Ù Û³Ï Ý» ñÇÝ: Ð³Û Ï³ Ï³Ý

ÏÝÇù Ý» ñÇ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõÃ Û³Ùµ ½µ³Õ-

í»É ¿ §¾ ñ» µáõ ÝÇ¦ Ã³Ý ·³ ñ³ ÝÇ ïÝû ñ»Ý,

å³ï Ù³ Ï³Ý ·Ç ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹áÏ ïáñ-

åñá ý» ëáñ ² ßáï öÇ ÉÇ åáë Û³ ÝÁ:1998-ÇÝ

Ý³ Ññ³ ï³ ñ³ Ï»É ¿ §Ð³Û Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß-

Ë³ñ ÑÇ ÏÝÇù Ý» ñÁ ÐÇÝ ²ñ¢»É ùÇ ÏÝÇ ù³-

·áñ ÍáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ¦ ·Çñ ùÁ, áñ-

ï»Õ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í »Ý 2000 ÏÝÇù Ý»ñ

(» ·Çå ï³ Ï³Ý, ³ ëá ñ³ Ï³Ý, áõ ñ³ñ ï³-

Ï³Ý, Ë» Ã³ Ï³Ý ¢ ³ÛÉÝ): ÎÝÇù Ý» ñÇ ¢

ÏÝÇ ù³ ·áñ ÍáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ ³ í» ÉÇ Ù³Ý-

ñ³ Ù³ëÝ ï» Õ» Ï³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ ½ñáõ ó»-

óÇÝù å³ ñáÝ öÇ ÉÇ åáë Û³ ÝÇ Ñ»ï:

- ä³ ñáÝ öÇ ÉÇ åáë Û³Ý, Ý³Ë Ý»ñ Ï³ Û³ó-

Ý»Ýù Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ÏÝÇù Ý» ñÇ Ý³ Ë³ å³ï-

ÙáõÃ Ûáõ ÝÁ. »±ñµ ¢ áñ ï»±Õ »Ý ³ é³ ç³ ó»É

ÎÝÇùÝ, Çµñ¢ íÏ³ Û³· ñÇ Çë ÏáõÃ Û³Ý í³ í» ñ³ó Ù³Ý Ýß³Ý, ³ é³ ç³ ó»É ¿ Ù.Ã.³. 7-ñ¹ Ñ³ ½³ ñ³Ù Û³-ÏáõÙ ÐÇÝ ²ñ¢»É ùáõÙ ¢ Ï³å í³Í ¿ ÐÇÝ ²ñ¢»É ùÇ ù³ Õ³ ù³Ïñ ÃáõÃ Û³Ý å³ï ÙáõÃ Û³Ý Ñ»ï:² é³ çÇÝ ÏÝÇù Ý»ñÝ áõ Ý» ó»É »Ý ·É³ ÝÇ Ó¢` å³ï Ï»ñ Ý» ñáí ¢ ³ñ Ó³ Ý³· ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáí. ³ÛÝ ·Éá ñ»É »Ý ÑáõÙ Ï³ íÇó å³ï ñ³ëï í³Í ë³ ÉÇÏ Ý» ñÇ íñ³` ÷³ë ï³ÃÕ ÃÇ µá í³Ý ¹³ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ ¹ñáß Ù» Éáõ Ýå³ ï³-Ïáí: ¸³ ñ» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ÛÝ ÷á Ë³ Ï»ñå í»É ¿` Ïá Ý³Ó¢, åñÇ½ Ù³ Û³Ó¢ ¢ ³ÛÉÝ, ë³ Ï³ÛÝ ÙÇÝã ûñë ÏÇ ñ³ é» ÉÇ ¿ ¹ñáß Ù³Ï ÝÇ ùÇ ï»ë ùáí: ÎÝÇù Ý» ñÁ ÑÝáõÙ ËáñÑñ ¹³Ý ß³Ý Ý»ñ ¿ÇÝ, á ñáÝù û· ï³ ·áñÍ-íáõÙ ¿ÇÝ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ï³ñ µ»ñ ËÙµ»ñÝ áõ Ï³½ Ù³ íá ñáõÙ Ý» ñÁ ï³ ñ³Ý ç³ ï» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: Ä³-Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ ÇÝù Ýáõ ñáõÛ ÝáõÃ ÛáõÝ Ó»éù µ» ñ» Éáí, ÏÝÇ ùÁ ËáñÑñ ¹³Ý ßáõÙ ¿ñ Ñëï³Ï Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ËáõÙµ, ³ í» ÉÇ áõß Ý³¢` Ñëï³Ï ³ÝÓ Ý³ íá ñáõÃ ÛáõÝ:

ÜÛáõ ÃÁ` ²ñ Ù³Ý Î³ ñ³ å»ï Û³ ÝÇ

Èáõë³ÝÏ³ñÇã` ºÕÛ³ Ü»ñëÇëÛ³Ý


3 (19) 2009 §ØºÜø Øºð Ø²êÆÜ¦ ²Øê²¶Æð 9

¹ñ³Ýù:

- Ð³Û Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑÇ ï³ ñ³Í ùáõÙ

Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í³Í ³Ù»Ý³í³Õ ÏÝÇù Ý»ñÝ

³ é³ÛÅÙ í» ñ³· ñíáõÙ »Ý Ù.Ã.³ 5-ñ¹ Ñ³ -

½³ñ³Ù Û³ ÏÇÝ, ë³ Ï³ÛÝ Ù»Ýù Ùá ï³ íá ñ³-

å»ë Ù.Ã.³ 17-ñ¹ ¹³ ñÇó ³ñ ¹»Ý áõ Ý»ÇÝù

ï³ é³ ·Çñ ÏÝÇù Ý»ñ. ¹ñ³Ýù ÙÇ çÇÝ ¢ áõß

³ ëá ñ» ñ»Ý ÑÇ» ñá· ÉÇ ý³ ÛÇÝ ·ñ»ñÝ ¿ÇÝ:

Ø.Ã.³ 9-ñ¹ ¹³ ñÇ í»ñ çÇÝ ¢ 8-ñ¹ ¹³ ñÇ

ëÏ½µÇÝ ³ñ ¹»Ý Ç Ñ³Ûï » Ï³Ý áõ ñ³ñ ï³ Ï³Ý

ÏÝÇù³¹ ñáßÙ Ý» ñÁ: º Ã» ¹ñ³Ýù ÁÝ ¹áõ Ý»Ýù

áñ å»ë å» ï³ Ï³Ý Çß Ë³ ÝáõÃ Û³Ý ËáñÑÁñ-

¹³ ÝÇß, ³ å³ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ³ ë»É, áñ Ð³Û Ï³-

Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑáõÙ í³Õ å» ï³ Ï³Ý

Ï³½ Ù³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ ÷áõ ÉáõÙ (Ù.Ã.³ 15-

ñ¹ ¹³ñ) ·á ÛáõÃ ÛáõÝ »Ý áõ Ý» ó»É Ã³ ·³-

íá ñ³ Ï³Ý Çß Ë³ ÝáõÃ Û³Ùµ Ï³Ù µ³ñÓ-

ñ³ ·áõÛÝ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ùµ ûÅï í³Í ³Ý -

ÓÇÝù, áí ù»ñ áõ Ý» ó»É »Ý Ç ñ»Ýó ÏÝÇù Ý»-

ñÁ: ¸ñ³Ýù Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë Ø» Í³ Ùá ñÇ

å» ÕáõÙ Ý» ñÇó Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í³Í »ñ Ïáõ

ÏÝÇù Ý»ñÝ »Ý, á ñáÝó íñ³ å³Ñ å³Ý í»É ¿

Î³ ëÇ ï³ Ï³Ý ´³ µ» Éá ÝÇ ïÇ ñ³ Ï³É Ý»ñ`

àõ É³Ù ´áõ ñÇ³ ñÇ³ ßÇ ¢ Îáõ ñÇ ·³É ½á õÇ

³ ÝáõÝ Ý» ñÁ: ´Ý³ Ï³ Ý³ µ³ñ, ³Û¹ ÏÝÇù-

Ý» ñÁ Ð³Û Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑáõÙ ã¿ÇÝ

Ñ³ÛïÝ íÇ, » Ã» ãµ»ñ í»ÇÝ Ï³Ù ãÝíÇñ í»ÇÝ

ëá óÇ³ É³ Ï³Ý µ³ñÓñ Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï áõ-

Ý» óáÕ ³ÝÓ Ý³ íá ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ:

Ø»Ýù áõ Ý»Ýù Ý³¢ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ï³-

ñ³Í ùáõÙ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í³Í » ·Çå ï³ Ï³Ý

ÏÝÇù Ý»ñ: ¸³ íÏ³ ÛáõÙ ¿ ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, áñ

»ñÏ ñáñ¹ Ñ³ ½³ ñ³Ù Û³ ÏÇ Ï» ë» ñÇÝ Ð³Û-

Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑÇ í³Õ å» ï³ Ï³Ý

Ï³½ Ù³ íá ñáõÙ Ý» ñÁ ïÝï» ë³ Ï³Ý, Ùß³-

Ïáõ Ã³ ÛÇÝ, ³é¢ïñ³ Ï³Ý, ·áõ ó»¢ é³½-

Ù³ Ï³Ý Ï³ å»ñ »Ý áõ Ý» ó»É Ø»ñ Ó³ íáñ

²ñ¢»É ùÇ ¢ º ·Çå ïá ëÇ Ñ»ï:

²ñ ó³ ËÇ Æ í³Ý Û³Ý ·Ûáõ ÕÇ (Êá ç³ Éáõ)

ï³ ñ³Í ùáõÙ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ¿ Ù»Ï ³ÛÉ

ÏÝÇù, á ñÇ íñ³ ³ ëá ñ³ Ï³Ý ïÇ ñ³ Ï³É

² ¹³¹ ØÇ ñ³ ñÇÇ ³ ÝáõÝÝ ¿ ÑÇ ß³ ï³Ï-

íáõÙ: ²Û¹ ÏÝÇ ùÁ ï³ñ µ»ñ Ã³ ·³ íáñ Ý»-

ñÇ ¿ í» ñ³·ñ íáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ ³ í» ÉÇ Ñ³-

í³ Ý³ Ï³Ý ¿, áñ ³ÛÝ å³ï Ï³ ÝÇ ² ¹³¹

ØÇ ñ³ ñÇ 5-ñ¹ÇÝ, áí Çß Ë»É ¿ Ù.Ã.³ 9-ñ¹

¹³ ñáõÙ:

´áõÝ áõ ñ³ñ ï³ Ï³Ý ÏÝÇù Ý» ñÁ í» ñ³-

·ñ íáõÙ »Ý Ù.Ã.³. 8-7-ñ¹ ¹³ ñ» ñÇÝ.

¹ñ³Ýù ³ñ ¹»Ý å» ï³ Ï³Ý Çß Ë³ ÝáõÃ-

Û³Ý ÏÝÇù Ý»ñ »Ý: ÆÝã í» ñ³ µ» ñáõÙ ¿

Ñ³Û Ã³ ·³ íá ñ³ Ï³Ý ÁÝ ï³ ÝÇù Ý» ñÇÝ,

³ å³ ºñ í³Ý ¹áõ ÝÇ Ý» ñÇ ßñç³ ÝáõÙ Ã³-

·³ íáñ Ý» ñÇ ³ ÝáõÝ Ý» ñÁ ÏñáÕ ÏÝÇù Ý»ñ

ãáõ Ý»Ýù, µ³Ûó Ùá ï³ íá ñ³ å»ë Ù.Ã.³.

3-ñ¹ ¹³ ñÇó ëÏë³Í áõ Ý»Ýù ¹ñ³Ù Ý»ñ,

á ñáÝó íñ³ Ã³ ·³ íáñ Ý» ñÇ ³ ÝáõÝ Ý»ñÝ

»Ý Ý³¢ ÑÇ ß³ ï³Ï íáõÙ: ²ñ ï³ ß»ë Û³Ý

Ã³ ·³ íá ñáõÃ Û³Ý ßñç³ ÝÇó ¹ñ³Ù Ý» ñÇ

íñ³ Ñ³Ý ¹»ë »Ý ·³ ÉÇë Ý³¢ Ýñ³Ýó

ËáñÑñ ¹³Ý ß³Ý Ý» ñÁ` ÏÝÇù Ý» ñÇ Ó ¢áí:

² í» ÉÇ áõß` ³ñ ¹»Ý ´³· ñ³ ïáõ ÝÇ Ý» ñÁ ¢

²ñ ß³ Ïáõ ÝÇ Ý» ñÁ, ¹ñ³Ù Ý»ñ ã»Ý Ãá Õ³ñ-

Ï»É, µ³Ûó áõ Ý»Ýù ÎÇ ÉÇ ÏÇ³ ÛÇ Ã³ ·³ íá-

ñáõÃ Û³Ý ßñç³ ÝÇ ¹ñ³Ù Ý»ñ, á ñáÝù áõ Ý»Ý

á ñá ß³ ÏÇ ËáñÑñ ¹³Ý ß³Ý Ý»ñ:

13-ñ¹ ¹³ ñÇ å³ï ÙÇã êï» ÷³ Ýáë úñ-

µ»É Û³ ÝÇ Ùáï å³Ñ å³Ý í»É ¿ ÙÇ ï»ùëï,

Áëï áñÇ, êÛáõ ÝÇ ùÇ Çß Ë³Ý Ý» ñÁ Ñ³ ïáõÏ

ÏÝÇù Ý»ñ ¿ÇÝ ÏñáõÙ, á ñáÝù Ïáã íáõÙ ¿ÇÝ

í³ ñ³ ½³¹ ñáßÙ: ÎÝÇù Ý» ñÇ íñ³ å³ï-

Ï»ñ í³Í ¿ñ í³ ñ³½, áñÇ Ñ»ï ¿ÇÝ Ñ³ Ù»-

Ù³ ïáõÙ ³ÛÝ Ïñá ÕÇ Ñ½á ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, Ù»-

ÍáõÃ ÛáõÝÝ áõ Çß Ë³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ:

-ÆëÏ ÏÝÇ ù³ ·áñ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ, áñ å»ë Ù³ë-

Ý³ ·Ç ïáõÃ ÛáõÝ, Ç±Ýã Ý ß³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ ¿

áõ Ý» ó»É:

-Ø»Ýù áõ Ý»Ýù ë» å³ ·Çñ ï»ùë ï»ñ, áñ-

ï»Õ Ï³Ý ßáõ Ù» ñ³ Ï³Ý ¢ ³ù ù³ ¹³ Ï³Ý

ï»ñ ÙÇÝ Ý»ñ, Ã» ÇÝã å»ë »Ý ³Ý í³ Ý»É

ÏÝÇ ù³ ·áñÍ Ý» ñÇÝ: Þáõ Ù» ñ³ Ï³Ý ï»ùë-

ï» ñáõÙ Ýñ³Ýó Ïá ãáõÙ ¿ÇÝ µáõñ ·áõÉ, ÇëÏ

³ù ù³ ¹³ Ï³Ý ï»ùë ï» ñáõÙ` µáõñ ÏáõÉ-

Éáõ: Î ÝÇ ù³ ·áñ ÍáõÃ Û³Ý ³ñ í»ë ïÇÝ ïÇ-

ñ³ å» ïáÕ Ý» ñÁ á ñá ß³ ÏÇ ëá óÇ³ É³ Ï³Ý

Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï áõ Ý»ÇÝ Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý

Ù»ç: Üñ³Ýù ÏÝÇù³¹ ñáßÙ Ý»ñ ¿ÇÝ å³ï-

ñ³ë ïáõÙ ¢° µ³ñÓ ñ³ë ïÇ ×³Ý ³Ý Ó³Ýó,

¢° ³é¢ïñ³ Ï³Ý Ý» ñÇ áõ ùñÙ» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:

ÎÝÇù³·áñÍÝ»ñÁ µ³ñÓñ Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï

áõ Ý» óáÕ ³ÝÓ ¿ÇÝ Ñ³ Ù³ñ íáõÙ, ù³ ÝÇ áñ

Ç ñ»Ýù ¿ÇÝ ÁÝï ñáõÙ, Ã» ÇÝã ÝÛáõ Ã» ñáí

ÏÝÇù Ý»ñ å»ïù ¿ å³ï ñ³ë ï»É ëá óÇ³-

É³ Ï³Ý í» ñÇÝ, ÙÇ çÇÝ Ï³Ù Ñ³ Ù» Ù³ ï³-

µ³ñ ³ í» ÉÇ ó³Íñ Ë³ í» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:

Ð³Û Ï³ Ï³Ý Ç ñ³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý Ù»ç Ù»½

Ñ³Ûï ÝÇ ã¿ áñ¢¿ ÏÝÇ ù³ ·áñ ÍÇ ³ ÝáõÝ,

µ³Ûó ² ùù» Ù»Ý Û³Ý Å³ Ù³ Ý³ Ï³ßñ ç³-

ÝÇ Ù³ ëÇÝ ÙÇ Ñ» ï³ùñ ùÇñ ï»ùëï Ï³,

áõñ ÑÇß³ï³ÏíáõÙ »Ý ³ÛÝ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý

Ñ³ï Ï³ ÝÇß Ý» ñÁ, á ñáÝù ³ÝÑ ñ³ Å»ßï

¿ÇÝ ÏÝÇ ù³ ·áñÍ ¹³é Ý³ Éáõ Ñ³Ù³ñ:

Àëï ¹ñ³, ³ ß³ Ï»ñ ïÁ Ùáï ãáñë ï³-

ñÇ å³ñ ï³ ¹Çñ ³Ýí×³ñ åÇ ïÇ ³ß Ë³-

ï»ñ ÏÝÇ ù³ ·áñÍ í³ñ å» ïÇ Ùáï, ëá íá-

ñ»ñ ù³ ñ» ñÇ ¢ ¹ñ³Ýó íñ³ Ï³ ï³ñ íáÕ

å³ï Ï»ñ Ý» ñÇ áõ ·ñ³ éáõÙ Ý» ñÇ ³ é³ÝÓ-

Ý³ Ñ³ï ÏáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ, á ñÇó Ñ» ïá ÙÇ³ÛÝ

Ç ñ³ íáõÝù áõ Ý»ñ Ïáã í» Éáõ ÏÝÇ ù³ ·áñÍ:

-Ð³ï Ï³ å»ë á±ñ µ Ý³ ·³ í³é Ý» ñáõÙ »Ý

·áñ Í³Í í»É ÏÝÇù Ý» ñÁ:

-ÎÝÇù Ý» ñÁ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ËáñÑñ ¹³-

ÝÇß ÏñáÕ Ñ³ï Ï³ ÝÇß Ý»ñ ¿ÇÝ. ¹ñ³Ý óÇó

áõ Ý»ÇÝ Ý³¢ ³ñ ï³¹ ñ³ Ï³Ý ³ñ Ñ»ë-

ï³ Ýáó Ý» ñÇ Ï³ é³ í³ ñÇã Ý» ñÁ, áí ù»ñ

¹ñáß ÙáõÙ ¿ÇÝ Ç ñ»Ýó ³ñ ï³¹ ñ³Ý ùÁ

(Ñ³ï Ï³ å»ë Ë» ó» ·áñÍ Ý» ñÁ): ÎÝÇù Ý»-

ñÁ Ý³¢ ÍÇ ë³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç Ù»ç ¿ÇÝ

ÙïÝáõÙ:

Æ ñ³ Ý³ Ï³Ý §Þ³Ñ ¹³ï¦ µÝ³ Ï³ í³Û-

ñÇó Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ»É »Ý 21ëÙ »ñ Ï³ ñáõÃ-

Û³Ùµ ÙÇ ÏÝÇù, á ñÇ íñ³ ÷á ñ³·ñ í³Í

¿ñ §² ¹³¹¦ ¢ §Þ³ Ù³ß¦ ³ëï í³Í Ý»-

ñÇÝ ÝíÇñ í³Í ï» ë³ ñ³Ý, ÇÝ ãáí ¿É ¹ñáß-

Ù»É ¿ÇÝ ï³ ×³ ñÇ Ý»ñ ùÇÝ å³ ï» ñÁ:

´³ óÇ ³Û¹, ÏÝÇù Ý»ñÝ áõ Ý»ÇÝ ÍÇ ë³ Ï³Ý

Ýß³Ý³ÏáõÃÛáõÝ Ý³¢ ³ÛÝ ³ éáõ Ùáí, áñ

Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ù³ ñ³ ï» ë³ ÏÇó å³ï-

ñ³ëï í³ ÍÇÝ í» ñ³·ñ íáõÙ ¿ñ á ñá ß³ ÏÇ



Ùá ·³ Ï³Ý áõÅ:

Àëï ÑÇÝ ³ ëá ñ³ Ï³Ý ï»ùë ï» ñÇ, » Ã»

ÑÕÇ ÏÇ ÝÁ » ñ³ ½áõÙ Ï³ñ ÙÇñ ³ ·³Ã ù³-

ñÇó å³ï ñ³ëï í³Í ÏÝÇù ¿ñ ï»ë ÝáõÙ,

áõ ñ»ÙÝ ³ é³ çÇÝ » ñ» Ë³Ý å»ïù ¿ ³Ý -

å³Û Ù³Ý ïÕ³ ÉÇ Ý»ñ, Ï³Ù » Ã» ÏÇ ÝÁ » ñ³-

½áõÙ Ïáñó ÝáõÙ ¿ñ ÏÝÇ ùÁ` Ýñ³ ½³ í³Ï Ý»-

ñÇó Ù» ÏÁ åÇ ïÇ Ù³ Ñ³ Ý³ñ: Ð» ï³ùñ ùÇñ

Ñ³Ý ·³ Ù³Ýù Ï³. ù³ ñ³ ï» ë³ ÏÁ ËáñÑñ-

¹³Ý ßáõÙ ¿ñ, Ã» ëïáõÛ· áñ ï³ ñ³Í ùÇÝ ¢

ÙÇ ç³ í³Û ñÇÝ ¿ í» ñ³ µ» ñáõÙ ÏÝÇ ùÁ. û ñÇ-

Ý³Ï` öáùñ ² ëÇ³ ÛáõÙ ß³ï ï³ ñ³Í í³Í

ÏÝÇù Ý»ñ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ »Ý Ñ» Ù³ ïÇ ïÇó ¢

·Ç ß» ñ³ ù³ ñÇó, »ñ µ»ÙÝ Ý³¢` É»é Ý³ ÛÇÝ

µÛáõ ñ» ÕÇó: ØÇ ç³ ·»ï ùáõÙ ³ é³ í»É ï³-

ñ³Í í³Í ¿ÇÝ û Ó³ ù³ ñÇó, û ×³ é³ ù³ ñÇó,

ÇëÏ ëá óÇ³ É³ Ï³Ý µ³ñÓñ Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï

áõ Ý» óáÕ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ñ³ Ù³ñ` É³ ½áõ ñÇ-

ïÇó å³ï ñ³ëï í³Í ÏÝÇù Ý» ñÁ: Ð³Û Ï³-

Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑáõÙ ³ é³ í»É ï³ ñ³Í-

í³Í ¿ÇÝ ·Ç ß» ñ³ ù³ ñÇó ¢ û ×³ é³ ù³ ñÇó

å³ï ñ³ëï í³Í Ý» ñÁ: ¶Ç ß» ñ³ ù³ ñÁ á ñá-

ß³ ÏÇ Ùá ·³ Ï³Ý Ñ³ï Ï³ ÝÇß Ý»ñ áõ Ý»ñ

¢, Áëï ÑÇÝ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ëá íá ñáõÛÃ Ý»ñÇ ,

û· ÝáõÙ ¿ñ å³Ñ å³ Ý»É Ù³ñ¹ Ï³Ýó ³ éáÕ-

çáõÃ Ûáõ ÝÁ:

-Ð³Ûï ÝÇ ¿, áñ ÏÝÇù Ý»ñÝ áõ Ý» ó»É »Ý ï³ñ-

µ»ñ Ïñ» É³Ó¢»ñ. ÇÝã åÇ ëÇ±Ý ¿ÇÝ ¹ñ³Ýù:

-Ø»ñ Ó³ íáñ ²ñ¢»É ùáõÙ ÏÝÇù Ý» ñÁ ï³ñ-

µ»ñ » Õ³ Ý³Ï Ý» ñáí »Ý Ïñ»É. ¹ñ³Ýù Ï³-

ñáÕ ¿ÇÝ ÉÇ Ý»É í½Çó Ï³Ë í³Í, Ñ³ ·áõë ïÇ

íñ³ ³Ù ñ³ó í³Í, Ù³ ï³ Ýáõ ï»ë ùáí:

²Û¹ ³ Ù» ÝÁ Ï³Ë í³Í ¿ñ Ýñ³ ÝÇó, Ã» ÇÝã

Ó ¢áí ¿ñ ÏÝÇ ùÁ û· ï³ ·áñÍ íáõÙ. û ñÇ Ý³Ï,

» Ã» ÏÝÇ ùÁ ·³ É³ ñ³¹ ñáßÙ ¿ñ, ³ å³ ÑÇÙ-

Ý³ Ï³ ÝáõÙ ÏñáõÙ ¿ÇÝ í½ÇÝ, ÇëÏ »ñ µ»ÙÝ

Ý³¢` Ù³ ï³ Ýáõ íñ³:

Ð³Û Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑáõÙ ÑÇÙ Ý³ Ï³-

ÝáõÙ û· ï³ ·áñÍ í»É »Ý ¹ñáßÙ ÏÝÇù Ý» ñÁ,

ë³ Ï³ÛÝ » Õ»É »Ý Ý³¢ Ïá Ý³Ó¢ ¢ ³ÛÉ ÏÝÇù-

Ý»ñ: ØÇ ¹»åù áõ Ý»Ýù Ð³Û Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß-

Ë³ñ ÑáõÙ (Ù.Ã.³ 13-ñ¹ ¹³ñ), »ñµ ÏÝÇ ùÁ

³Ù ñ³ó í³Í ¿ » Õ»É ïÕ³ Ù³ñ ¹áõ ßù³ ë» ÕÇ

íñ³: ²Û¹ ßù³ ë» Õáí ¿É Ñ³ í³ Ý³ µ³ñ ³Ù -

ñ³ó ñ»É »Ý ÃÇÏ Ýá óÁ. ¹³ ·É³ Ý³Ó¢ ÏÝÇù

¿ñ: Ð» ï³ ·³ ÛáõÙ ¢ ÙÇÝã ûñë ¿É ÑÇÙ Ý³ Ï³-

ÝáõÙ ÏÇ ñ³é íáõÙ ¿ÇÝ ¹ñáßÙ ÏÝÇù Ý» ñÁ:

-àñ¢¿ µ³ Ýáí ï³ñ µ»ñ íá±õÙ »Ý Ð³Û Ï³-

Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑÇ ÏÝÇù Ý» ñÁ ÐÇÝ ²ñ¢»É-

ùÇ ³ÛÉ »ñÏñ Ý» ñÇ ÏÝÇù Ý» ñÇó:

-² Ûá, ï³ñ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ï³. ¹³ í» ñ³ µ»-

ñáõÙ ¿ ì³ ÝÇ Ã³ ·³ íá ñáõÃ Û³Ý ßñç³ ÝÇÝ:

²Û¹ ßñç³ ÝáõÙ áõ ñ³ñ ï³ Ï³Ý ïÇ ñ³ Ï³É-

Ý» ñÁ Ï³ ñá Õ³ ó³Ý Ýá ñ³ Ùáõ ÍáõÃ ÛáõÝ

ÙïóÝ»É ÏÝÇ ù³ ·áñ ÍáõÃ Û³Ý Ù»ç: Üñ³Ýù

ë» å³ ·Çñ ï»ùëï ï» Õ³¹ ñ» óÇÝ ÇÝã å»ë

ÏÝÇ ùÇ í»ñ¢áõÙ, ³ÛÝ å»ë ¿É` ëïá ñÇÝ Ù³-Ø.Ã.³ VIII-VII-ñ¹ ¹³ñ

Ø.Ã.³ VIII-VII-ñ¹ ¹³ñ



ëáõÙ: àõë ïÇ å»ïù ¿ »Ý Ã³¹ ñ»É, áñ ¹³

ì³ ÝÇ Ã³ ·³ íá ñáõÃ Û³Ý Ýá ñ³ Ùáõ ÍáõÃ-

ÛáõÝÝ ¿ñ ÏÝÇù³ ·áñ ÍáõÃ Û³Ý ³ë å³ ñ»-

½áõÙ:

-Ð³Û Ï³ Ï³Ý ÏÝÇù Ý» ñÇó ÇÝã åÇ ëÇ± ÝÙáõß-

Ý»ñ »Ý Ñ³ ë»É Ù»ñ û ñ» ñÁ ¢ áñ ï»±Õ »Ý

å³Ñ å³Ý íáõÙ ¹ñ³Ýù:

-ÎÝÇù Ý» ñÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ù³ ëÁ, á ñáÝù

Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É »Ý Ð³Û Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß-

Ë³ñ ÑáõÙ, å³Ñ íáõÙ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ

ä³ï ÙáõÃ Û³Ý Ã³Ý ·³ ñ³ ÝáõÙ ¢ ¾ ñ»-

µáõ ÝÇ Ã³Ý ·³ ñ³ ÝáõÙ: ´³ í³ Ï³Ý Ù»Í

áõ Éáõñç Ñ³ í³ ù³ Íáõ áõ ÝÇ êÇ ñÇ³ ÛÇ Ð³Û

Ï³ Ãá ÕÇ Ï» » Ï» Õ» óáõ ëå³ ë³ íáñ Ý» ñÇó

Ù» ÏÁ, áí, Ñ³ í³ Ý³ µ³ñ, ³Û¹ ÏÝÇù Ý» ñÁ

ÏÝíÇ ñÇ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇÝ. åÇ ïÇ ³ ë»Ù, áñ

á ñáß ÏÝÇù Ý»ñ ³ñ ¹»Ý ÝíÇ ñ»É ¿: à ñá ß³-

ÏÇ ù³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ ¿É å³Ñ íáõÙ ¿ »í ñá-

å³ Ï³Ý Ã³Ý ·³ ñ³Ý Ý» ñáõÙ, á ñáÝù

å³ ï³ Ñ³ Ï³Ý ·ï³ Íá Ý»ñ »Ý Ð³Û Ï³-

Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑÇó ¢ ·³Ý Ó³ ËáõÛ½-

Ý» ñÇ Ó»é ùáí Ñ³ÛïÝ í»É »Ý ´»é ÉÇ ÝÇ,

ÈáÝ ¹á ÝÇ, ØÛáõÝ Ë» ÝÇ, ´»é ÝÇ ¢ ö³ ñÇ-

½Ç Ã³Ý ·³ ñ³Ý Ý» ñáõÙ:

¸ñ³Ýù ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ Ññ³ ï³ ñ³Ï í³Í

»Ý, µ³Ûó Ï³Ý ÝÙáõß Ý»ñ, á ñáÝù ³Û ëûñ ¿É

Ññ³ ï³ ñ³Ï Ù³Ý Ï³ ñÇù áõ Ý»Ý:

2007-2008 Ãí³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ ßñç³ ·³-

ÛáõÙ ¿Ç ²ñ¢ÙïÛ³Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ` Ñáõ-

ß³ñ Ó³Ý Ý» ñÇÝ Í³ Ýá Ã³ Ý³ Éáõ Ýå³ ï³-

Ïáí: Ð³Û Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑÇ µ³ ½áõÙ

ÏÝÇù Ý»ñ ï» ë³Ýù Øáõ ßÇ, ̧ Ç³ñ µ» ùÇ ñÇ,

ì³ ÝÇ, ² ¹³ Ý³ ÛÇ ¢ ² Û³ ëÇ Ã³Ý ·³ ñ³Ý-

Ý» ñáõÙ: ²Ûëûñ ³Û¹ µá ÉáñÝ áõ ëáõÙ Ý³-

ëÇ ñ» Éáõ, Ï»Ýï ñá Ý³ó Ý» Éáõ, Ùß³ Ï» Éáõ ¢

Ññ³ ï³ ñ³ Ï» Éáõ Ï³ ñÇù Ï³:

Ø.Ã.³ VIII-VII-ñ¹ ¹³ñ

SOME FAST FACTS ABOUT ARMEN IA AND THE ARMEN IANSDo you know the following facts?

There are between eight and ten million Armenians in the world.There are between 500,000 and one million Armenians in

the United States, with between 30,000 and 50,000 in the met-ropolitan Detroit area.The city of Yerevan (originally called Erebuni, now the capital of the Republic of Armenia) has been continuously inhabited for over 2,700 years. Only a few cities, which include Jerusalem and Da-mascus (the oldest such city), are older. Armenian was the eighth language in which the Bible, either in full or in part was written (following Hebrew, Aramaic, Greek, Syriac, Coptic, Gothic, and Latin). The Armenian translation, a complete one finished in A.D. 433, is considered to be the “Queen of Trans-lations”. Armenians are the first people (other than the Hereros) to suffer genocide in the 20th century.Armenians built churches in a gothic style of architecture a cen-tury before it first appeared in Europe.

Chess champion Garry Kasparov, gambling mogul and part-Chrysler owner Kirk Kerkorian, retired pathologist Jack Kevorkian, singers Charles Aznavour, and Cher are all Armenians.The best man at the wedding of Richard the Lionhearted on Cy-prus during the Third Crusade was an Armenian (Levon/Leon Rubenid).Armenian was the eleventh language to be printed on the move-able type press (in 1511 or 1512, following Latin, German, Greek, Czech, Hebrew, French, Arabic, Dutch, English, and Italian).

The first-ever textbook of arithmetic problems The first-ever textbook of arithmetic problems was made by the Armenian scientist, the mathematician of the VI century Da-vid Und. A copy of this book is in Yerevan now, in Matenadaran (storehouse of ancient manuscripts).

The longest street of YerevanAt all times the prospectus of Ordzhonikidze was the longest

by Movses Demerchyan

ABOUT US

12 "MENQ MER MASIN" MAGAZINE 3 (19) 2009

street in Yerevan. After the independence of Armenia the street has been renamed into the prospectus of Arshakunjats. It begins with the Yerevan State Circus and reaches village Noragavit. The length of the street is about 7 km.

The shortest street in Yerevan The shortest street in Yerevan is Melik-Adamyan Street. Its length does not exceed 150 meters. Melik-Adamyan Street is in the vi-cinities of the area of Republic.

The smallest sculpture The smallest sculpture in Yerevan is called “Cold water of Yere-van”, or “the Boy selling water”. It was erected in 1970 by sculp-tor N.Bedzhanyan and architect M.Kntegtsyan. The size of the sculpture corresponds to the size of 12-14 years old young men. Now, as well as always, it is at an input inKomajgi.

The highest monument The height of the monument “Mother-Armenia” equals to 56 me-ters, 34 meters of that is the height of the monumental tower-pedestal made of dark grey Yerevan tufa, and 22 meters is the figure of the woman putting a sword into the sheath. The author

of the sculpture established in 1967 is A.Arutjunyan. The monu-ment is surveyed from all ends of the city and perfectly well read against the sky by an accurate, expressive contour. The figure of “Mother-Armenia” symbolizes greatness and force of the revived Armenian earth.

The highest area The highest area of Yerevan is Old Nork. It is at height of 1200м above sea level. Earlier Old Nork was called Cholmakchi. After it became an administrative centre, in 1851 Old Nork became one of city districts. Canaker which was a separate village, concedes the Nork a little.

The most popular building stone The most popular building stone in Armenia is the tufa - a stone of a volcanic origin. It easily gives in to processing, easy, porous, has more than forty shades from black to the white. But the most practical is pink; therefore Yerevan is called “a pink city”. Tufa stocks are almost inexhaustible. The monuments, which have reached us of the old Armenian architecture erected from a tufa, testify about its physical-mechanical properties, durability and frost resistance. It is easily processed manually. The tufa is also a good thermo-insulator.

ABOUT US

3 (19) 2009 "MENQ MER MASIN" MAGAZINE 13

²ì²Ü¸àôÚÂÀ Þ²ðàôÜ²ÎºÈàì. ì²Ð²¶Ü ÖºÜîºðºÖÚ²Ü

Èáõë³ÝÏ³ñáõÙ` ì³Ñ³·Ý Ö»Ýï»ñ»×Û³ÝÈáõë³ÝÏ³ñÇã` ²ñï³ß»ë Ø³ñïÇñáëÛ³Ý

ÜÛáõÃÁ` ²ÝÇ ¶ñÇ·áñÛ³ÝÇ

ºðÆî²ê²ð¸ ²ðìºêî²¶ºîÜºð


§Ø»Ýù Ù»ñ Ù³ ëÇÝ¦ ³Ù ë³-

·ÇñÝ ³Ûë ³Ý ·³Ù §º ñÇ-

ï³ ë³ñ¹ ³ñ í»ë ï³ ·»ï-

Ý»ñ¦ Ëá ñ³· ñáõÙ ÑÛáõ ñÁÝ Ï³ É»ó » ñÇ ï³-

ë³ñ¹ ÏÇ Ã³ é³ Ñ³ñ ì³ Ñ³·Ý Ö»Ý ï»-

ñ»× Û³ ÝÇÝ` » ñ³ ÅÇßï, áõÙ Ñ³Ý ñ³ Ñ³Ûï

³½ ·³ Ýáõ ÝÁ ¹»é »ñ Ï³ñ ÏëïÇ åÇ Ëá ë»É

Çñ Ù³ ëÇÝ...

§ÆÝÓ Ñ³ Ù³ñ ÷áùñ-ÇÝã µ³ñ¹, µ³Ûó ³Û -

¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ å³ ïÇí ¿ ß³ ñáõ Ý³ Ï»É Ñáñë

¢ Ñá ñ»Õ µáñë ·áñ ÍÁ¦,-³ ëáõÙ ¿ » ñÇ ï³-

ë³ñ¹ » ñ³ ÅÇß ïÁ:

ì³ Ñ³·Ý Ö»Ý ï» ñ»× Û³ ÝÇ Ù³ë Ý³ ·Ç-

ïáõÃ Û³Ý ÁÝï ñáõÃ Ûáõ ÝÁ å³ ï³ Ñ³ Ï³Ý

ãÇ » Õ»É: Ü³ ÍÝí»É ¿ » ñ³ ÅÇßï Ý» ñÇ ÁÝ-

ï³ ÝÇ ùáõÙ: ä³ åÁ Ù»Í » ñ³Åß ï³ ë»ñ ¢

ëÇ ñá Õ³ Ï³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ çáõ Ã³ Ï³ Ñ³ñ

¿ñ, áí » ñ³Åß ïáõÃ Û³Ý ÝÏ³ï Ù³Ùµ Çñ

áõÝ»ó³Í ë» ñÁ ÷á Ë³Ý ó»É ¿ áñ ¹Ç Ý» ñÇÝ:

ì³ Ñ³· ÝÇ Ñ³Û ñÁ ¢ Ñá ñ»Õ µ³Û ñÁ` ² ßáï

¢ ²ñ Ù»Ý Ö»Ý ï» ñ»× Û³Ý Ý» ñÁ, ß³ ñáõ Ý³-

Ï» Éáí Ç ñ»Ýó Ñáñ áõ ÕÇÝ, ¹³ñ Ó»É »Ý Ù»-

Í³ ÝáõÝ çáõ Ã³ Ï³ Ñ³ñ Ý»ñ: Üñ³Ýù Ç ñ»Ýó

áõ ñáõÛÝ ï»ÕÝ áõ Ý»Ý Ñ³Û Ï³ ï³ ñá Õ³ Ï³Ý

» ñ³Åß ïáõÃ Û³Ý Ù»ç:

§Ø³ë Ý³ ·Ç ïáõÃ ÛáõÝ ÁÝï ñ» ÉÇë »ñ Ï³ñ

ã»Ù Ùï³ Í»É. ¹»é ÷áù ñáõó Ñ³ë Ï³ ó»É

»Ù, áñ » ñ³ ÅÇßï »Ù ¹³é Ý³ Éáõ: Î³ñ ÍáõÙ

»Ù` » ñ³Åß ïáõÃ Û³Ý ÝÏ³ï Ù³Ùµ ë»ñÝ ÇÝÓ

÷á Ë³Ýó í»É ¿ ÍÝáÕ Ý» ñÇóë` ·» Ý» ïÇ Ïá-

ñ»Ý¦,-³ ëáõÙ ¿ ì³ Ñ³·Ý Ö»Ý ï» ñ»× Û³ ÝÁ:

ì³ Ñ³· ÝÁ13 ï³ ñ» Ï³Ý ¿ñ, »ñµ ³ é³-

çÇÝ ³Ý ·³Ù Ó»é ùÁ ÏÇ Ã³é í»ñó ñ»ó, ÇëÏ

³ñ ¹»Ý 20 ï³ ñ» Ï³ ÝáõÙ Ó³Û Ý³· ñ»ó Çñ

³ é³ çÇÝ Ó³Û Ý³ë Ï³ í³ é³ ÏÁ` "Milonga

Del Angel":

§Ð³ ×³Ë »Ý ÇÝÓ Ñ³ñó ñ»É, Ã» ÇÝ ãáõ ÁÝï-

ñ» óÇ ÏÇ Ã³ éÁ çáõ Ã³ ÏÇ ÷á Ë³ ñ»Ý... »ë

ÙÇ µ³Ý É³í ¿Ç Ñ³ë Ï³ ÝáõÙ` ¹³é Ý³ Éáí

çáõ Ã³ Ï³ Ñ³ñ í³ñ å» ïáõÃ Û³Ùµ ã¿Ç Ï³-

ñáÕ ·» ñ³ ½³Ý ó»É á°ã Ñáñë, á°ã Ñá ñ»Õ µáñë:

´³ óÇ ³Û¹, »ë ÏÇ Ã³é ß³ï »Ù ëÇ ñáõÙ¦:--

-ì³ Ñ³·Ý, Ç±Ýã »ù Ï³ñ ÍáõÙ, » ñ³ ÅÇß ïÁ

å»ïù ¿ ï³ Õ³Ý ¹³ íá±ñ, Ã»± ³ß Ë³ ï³-

ë»ñ ÉÇ ÝÇ:

-î³ Õ³Ý¹Ý áõ ³ß Ë³ ï³ ëÇ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³-

Ù³ñ Å»ù »Ý ¢ Ù» ÏÁ ÙÛáõ ëÇÝ Éñ³ó ÝáõÙ »Ý:

êñ³Ý óÇó Ù» ÏÇ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å -

ùáõÙ Ç ñ³ Ï³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùÇ » ñ³ ÅÇß ïÁ ãÇ

Ï³ ñáÕ Ñ³ë Ý»É:

ÂáÕ áñ å»ë Ù» Í³Ù ïáõÃ ÛáõÝ ãÑÝãÇ` »ë ÇÝÓ

Ñ³ Ù³ ñáõÙ »Ù ï³ Õ³Ý ¹³ íáñ, Ç Ñ³ñ Ï»

Ý³¢ ³ß Ë³ ï³ ë»ñ »Ù:

-º ñ³Åß ïÇ Ñ³ Ù³ñ ß³ï Ï³ñ¢áñ ¿ Ñ³-

Ù»ñ· Ý»ñ áõ Ý» Ý³ ÉÁ: Æ±Ýã Ñ³ ×³ Ë³ Ï³-

ÝáõÃ Û³Ùµ »ù Ñ³ Ù»ñ· Ý»ñ áõ Ý» ÝáõÙ:

-î³ ñÇÝ 2-3 ³Ý ·³Ù Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ »Ù

áõÝÏÝ¹ ñÇë Ñ»ï` Ùï»ñ ÙÇÏ §½ñáõ ó»-

Éáõ¦: Ø»ñ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ

ÁÝï ñáõÙ »Ù áã Ù»Í ¹³Ñ ÉÇ× Ý»ñ` ½ñáõÛóÇ

Ùï»ñÙÇÏáõÃÛáõÝÁ ³å³Ñáí»Éáõ Ñ³Ù³ñ:

-Î³ ï³ ñá Õ³ Ï³Ý ³ñ í»ë ïÁ ·á ÛáõÃ ÛáõÝ

áõ ÝÇ ßÝáñ ÑÇí Üá ñÇÝ Ù» ÍáõÃ ÛáõÝ áõÝÏÝ¹-

ñÇ: à±í ¿ Ò»ñ áõÝÏÝ ¹Ç ñÁ: ¸á±õù »ù á ·»ßÝ-

ãáõÙ áõÝÏÝ¹ ñÇÝ, Ã»± áõÝÏÝ ¹ÇñÝ ¿ Ò»½

á ·»ßÝ ãáõÙ:

-´³ñ¹ Ñ³ñó ¿, ¹Åí³ ñ³ ÝáõÙ »Ù å³ ï³ë-

Ë³ Ý»É... Ð³Ý ¹Ç ë³ ï» ëÁ ³ñ í»ë ï³ ·» ïÇ

Ñ³ Ù³ñ Ý»ñßÝ ã³Ýù ¿, á ·»ßÝã Ù³Ý ³Õµ-

Ûáõñ: Ð³Ý ¹Ç ë³ ï» ëÇó Ù»Í ¿ Ý»ñ ·Ç³ ¿

÷á Ë³Ýó íáõÙ Ï³ ï³ ñá ÕÇÝ: ²Û¹ µÇá ¹³ß-

ïÁ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ¿. »ñµ µ»Ù »Ù µ³ñÓ ñ³-

ÝáõÙ, Ýñ³Ýó ï»ë Ý» ÉÇë »ë »Ù á ·»ßÝã íáõÙ,

ÇëÏ Ñ³ Ù»ñ ·Ç ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ¹³Ñ ÉÇ ×áõÙ ïÇ-

ñáÕ ÙÃÝá Éáñ ïÇó Ï³ ñáÕ »Ù »Ý Ã³¹ ñ»É,

áñ Ýñ³Ýó »Ù á ·»ßÝ ãáõÙ:

¸³ ë³ Ï³Ý » ñ³Åß ïáõÃ ÛáõÝÝ ³ÛÅÙ Ñ»-

ï³ùñù ñáõÙ ¿ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ÙÇ çÇÝ ï³-

ñÇ ùÇ » ñ³Åß ï³ ë»ñ Ý» ñÇÝ, áí ù»ñ Ñ³-

Ù»ñ· Ý» ñÇÝ ·ÝáõÙ »Ý áõÕ Õ³ ÏÇ » ñ³ÅÁß-

ïáõÃ ÛáõÝ í³ Û» É»Éáõ: ò³ íáí å»ïù ¿

³ ë»Ù, áñ ³ÛÅÙ Û³Ý » ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõÃ Û³Ý

ÙÇ³ÛÝ ÷áùñ ïá ÏáëÝ ¿ Ñ» ï³ùñùñ íáõÙ

¹³ ë³ Ï³Ý » ñ³Åß ïáõÃ Û³Ùµ, ³Û ó» ÉáõÙ

Ñ³ Ù»ñ· Ý» ñÇ: Ø» Í³ Ù³ë ÝáõÃ Û³Ý Ñ»-

ï³ùñ ùáõÃ Ûáõ ÝÁ ß³ñ ÅáõÙ »Ý ßù»Õ Ù» ù»-

Ý³ Ý» ñÁ, Ã³Ý Ï³ñ Å»ù Ñ³ ·áõë ïÁ, µçç³-

ÛÇÝ Ñ» é³ Ëá ëÁ, ³ ÏáõÙ µ³ ÛÇÝ ÏÛ³Ý ùÁ...

ê³ Ï³ÛÝ ³ å³ ·³ ÛÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ É³ í³-

ï» ëá ñ»Ý »Ù ïñ³ Ù³¹ñ í³Í, ¢ Ï³ñ ÍáõÙ

»Ù, áñ Çë Ï³ å»ë Ñ³Û » ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõÃ Ûáõ-

ÝÁ ÏëÏëÇ ï³ñ µ» ñ»É µ³ñÓ ñ³ Ï³ñ· » ñ³-

Åß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ó³Í ñ³ Ï³ñ ·Çó:

-ÆëÏ Ç±Ýã ù³Û É»ñ »ù Ó»é Ý³ñ ÏáõÙ » ñÇ ï³-

ë³ñ ¹áõÃ Û³Ý áõ ß³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ¹»åÇ ¹³ -

ë³ Ï³Ý Ñ³ Ù»ñ· Ý»ñ ¹³ñÓÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ:

-öáñ ÓáõÙ »Ù ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³Ë Ñ³ Ù»ñ·-

Ý»ñ áõ Ý» Ý³É: Î³ñ ÍáõÙ »Ù, áñ ¹³ ë³ Ï³Ý

Ñ³ Ù»ñ· Ý» ñÇ ³ é³ ïáõÃ ÛáõÝÝ Ç í»ñ çá

ÏÝÏ³ï íÇ Ñ³Û » ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõÃ Û³Ý ÏáÕ-

ÙÇó:

-à±ñ ÏáÙ åá ½Ç ïáñ Ý»ñÝ »Ý Ùßï³ å»ë ï»Õ

·ïÝáõÙ Ò»ñ é» å»ñ ïá õ³ ñáõÙ:

-ºë ¹³ ë³ Ï³Ý » ñ³Åß ïáõÃ Û³Ý ç³ ï³-

·áí »Ù: ÆÙ é» å»ñ ïá õ³ ñáõÙ ÙÇßï ï»Õ

»Ý ·ïÝáõÙ ´³ ËÁ, ä³ ·³ ÝÇ ÝÇÝ, ÇÝã å»ë

Ý³¢ Ñ³Û ¢ ³ñ ï³ ë³Ñ Ù³Ý Û³Ý Å³ Ù³ Ý³-

Ï³ ÏÇó ÏáÙ åá ½Ç ïáñ Ý» ñÇ ëï»Õ Í³ ·áñ-

ÍáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ:

-¶Ç ï»Ýù Ý³¢, áñ áõ Ý»ù Ñ» ï³ùñ ùÇñ

Ý³ Ë³ ëÇ ñáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ...

-² ½³ï Å³ Ù³ Ý³Ï ëÇ ñáõÙ »Ù Ùïù»ñë

ÃÕÃÇÝ Ñ³ÝÓ Ý»É: ¶ñáõÙ »Ù ëÛáõñ é»³ ÉÇë-

ï³ Ï³Ý á ×Ç ³ñ Ó³Ï ëï»Õ Í³ ·áñ ÍáõÃ Ûáõ-

Ý»ñ: ´³ óÇ ¹ñ³ ÝÇó, Ñ³ í³ ùáõÙ »Ù Ïñ³-

Ï³Û ñÇã Ý»ñ. Ñ³ í³ ù³ Íáõë Ï³½Ù í³Í ¿

Ùáï 60-65 ÝÙáõ ßÇó: ä³ï Ï» ñ³ó ñ»ù, áñ

Ý³ Ë³ ëÇ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ ÝáõÛÝ å»ë Ï³ ñáÕ

»Ý Å³ é³Ý ·³ µ³ñ ÷á Ë³Ýó í»É (ÅåïáõÙ

¿). Ñ³Ûñë ÝáõÛÝ å»ë ³ñ Ó³Ï ·áñ Í»ñ ¿

·ñáõÙ ¢ ÇÝù Ý³ ïÇå Å³ Ù³ óáõÛó Ý» ñÇ Ù»Í

Ñ³ í³ ù³ Íáõ áõ ÝÇ:

-àí ù»±ñ »Ý Ò»ñ ùÝÝ³ ¹³ï Ý» ñÁ:

-ÆÙ ³ é³ çÇÝ ùÝÝ³ ¹³ï Ý» ñÁ Ñ³Ûñë ¢ Ñá-

ñ»Õ µ³Ûñë »Ý:

- ÆëÏ áõ ëáõ óÇã Ý»±ñÁ:

-àõ ½áõÙ »Ù ³ é³ÝÓ Ý³ó Ý»É ÏáÝ ë»ñ í³ ïá-

ñÇ³ ÛáõÙ ÇÝÓ ¹³ ë³ í³Ý ¹³Í Ñ³Ý ñ³ Ñ³Ûï

Ð³ Ïáµ æ³ Õ³ó å³Ý Û³ ÝÇÝ: Üñ³ ÝÇó »ë

ß³ï µ³Ý ëá íá ñ» óÇ, í³ñ å» ïáõÃ ÛáõÝ

Ó»éù µ» ñ» óÇ, ÇÝ ãÇ Ñ³ Ù³ñ ³Ý ã³÷ ßÝáñ-

Ñ³ Ï³É »Ù: ´³Ûó ³ é³ çÇÝ Ñ»ñ ÃÇÝ áõ ëáõ-

óÇã Ý»ñë Ñ³Ûñë ¢ Ñá ñ»Õ µ³Ûñë »Ý. Ýñ³Ýù

Ç ñ»Ýó ÷áñ Óáí ¢ ùÝÝ³ ¹³ ïáõÃ Û³Ùµ

ÑÇ³ Ý³ ÉÇ ¹³ ë»ñ »Ý ï³ ÉÇë:

² í» É³ó Ý»Ýù, áñ ì³ Ñ³· ÝÁ, µ³ óÇ Ï³-

ï³ ñáÕ ÉÇ Ý» Éáõó Ý³¢ Ù³Ý Ï³ í³ñÅ ¿, ¢

³ñ ¹»Ý í»ó ï³ ñÇ ¿, ÇÝã ¹³ ë³ í³Ý ¹áõÙ

¿ ºñ¢³ ÝÇ ´³ñ ë»Õ Î³ Ý³ã Û³ ÝÇ ¢ îÇ·-

ñ³Ý âáõ Ë³ç Û³ ÝÇ ³Ý í³Ý » ñ³Åß ï³ Ï³Ý

¹åñáó Ý» ñáõÙ. §¶» ñ³ ·áõÛÝ Ñ³ ×áõÛù ¿,

»ñµ ï»ë ÝáõÙ »ë, Ã» ÇÝã å»ë »Ý ³ ß³-

Ï»ñï Ý»ñ¹ ÏÉ³Ý í³Í ù»½ ÉëáõÙ ¢ ï»ë-

ÝáõÙ »ë ùá ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùÁ¦:

ºðÆî²ê²ð¸ ²ðìºêî²¶ºîÜºð


ÜÎ²ðÆâ ¶²´ðÆºÈÚ²ÜÆ §ºðÎðàð¸ Ö²Î²îÀ¦ÜÛáõÃÁ` ØÇ ù³ Û»É Ð³çÛ³ÝÇ /ù. êï» ÷³ Ý³ Ï»ñï/

Èáõë³ÝÏ³ñÝ»ñÁ` ºÕÛ³ Ü»ñëÇëÛ³ÝÇ

¶àôÜ²äÜ²Î


§²ë ïá õ³ Í³ ½û ñÇ ¢ ùñÇë ïû-ë³å ë³ ÏÇ, Ñ½ûñ áõ Û³Õ ÃáÕ ÇÝù Ý³ Ï³ ÉÇ, ïÇ ñûÕ Íá í³ ¢

ó³ Ù³ ùÇ ä»ïñ ² É¿ù ë»Çã Ù» ÍÇ Â³ ·³-õá ñÇ¹£ Úá Å³ñ ëñïÇÝ Ï³ ÙÇÙù ÁÝ¹ Ñá-í³ Ý»³Ý Ã¢áó ùáõÛ ÉÇ ÝÇÉ ¢ å³ï ñ³ëï ÁÝ¹ ³ é³ç ùá » É³ Ý»É ½û ñûù ¢ ½Ç Ýûù, Ù»ñ Ý³ Ñ³Ý ·Çë Ù» ÉÇ ùáíù, Ù» Í³ Ù» Íáíù ¢ ÷á ùáõÙµù...¦£ ê³ ÙÇ å³ ï³ éÇÏ ¿ ¶³Ý Ó³ ë³ñ í³Ý ùáõÙ Æë ñ³ Û»É ú ñáõ Ñ»ï ·³Õï Ý³ Åá Õá íÇ Ñ³ í³ù í³Í Ñ³Û Ù» ÉÇù-Ý» ñÇ áõ Õ»ñ ÓÇóª éáõ ë³ó Ã³ ·³ íáñ ä»ï-ñáë Ø» ÍÇÝ, 1700 Ãí³ Ï³ ÝÇÝ£ ¸³ í³ã-Ï³ ïáõÝ ó» Õ» ñÇ ³ë å³ ï³ ÏáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹»Ù Ù»Ý áõ Ù» Ý³Ï Í³éë » É³Í ²ñ ó³Ë ³ß Ë³ñ ÑÇ û· ÝáõÃ Û³Ý ËÝ¹ñ³ÝùÝ ¿ñ Ñ³ í³ ï³ ÏÇó èáõ ë³ë ï³ ÝÇÝ£ ä³ ï³-éÇÏÝ ³Ûë ù³Õ í³Í ¿, ÃáÕ ½³ñ Ù³ Ý³ ÉÇ ãÃí³, ³ñ í»ë ïÇ ·áñ ÍÇóª ÝÏ³ ñÇã èáõ µ»Ý ¶³µ ñÇ»É Û³ ÝÇ Ñ» ÕÇ Ý³ Ï³Í Ïï³ íÇó£ ºí Ñ»Ýó ³Û¹ å»ë ¿É Ïáã íáõÙ ¿ª §àõ Õ»ñÓ¦, áñÁ å³ï Ï» ñáõÙ ¿ Ñ³Û Ù» ÉÇù Ý» ñÇ ³Û¹ å³ï-Ù³ Ï³Ý Ñ³ í³ ùÁ ¢ ÝíÇñ í³Í ¿ñ Ð³ Û³ë-ï³ ÝÁ èáõ ë³ë ï³ ÝÇ Ï³½ ÙÇ Ù»ç ÙïÝ» Éáõ 150-³Ù Û³ ÏÇÝ£Ðá µ»É Û³ Ý³ Ï³Ý ³Û¹ Ç ñ³ ¹³ñ ÓáõÃ Ûáõ ÝÇó áõ ÕÇÕ » ñ» ëáõÝ ï³ ñÇ ³Ýó ¿ñª ³Ýó Û³É ï³ñ í³ û ·áë ïá ëÇÝ. º ñ¢³ ÝáõÙ ÝßíáõÙ ¿ñ ÝÏ³ ñÇ Ñ» ÕÇ Ý³ ÏÇ 80-³Ù Û³ Ñá µ»É Û³-ÝÁ, Ã» Ïáõ½ 82-Ý ¿ñ Éñ³ ó»É (ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ »ñ Ïáõ ï³ ñÇ áõ ß³ óáõ Ùáí, µ³Ûó á ãÇÝã, Ñ³ Û»ñë »±ñµ ã»Ýù áõ ß³ ó»É, » ñ¢Ç Ã» ³½ -·³ ÛÇÝ µÝ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿)£ ÜßíáõÙ ¿ñ Ñá-µ»É Û³ Ý³ Ï³Ý óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÇ ï»ë ùáí, áñ Ý³ Ë³ Ó»é Ý»É ¿ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÝÏ³-ñÇã Ý» ñÇ ÙÇáõÃ Ûáõ ÝÁª ÜÏ³ñ ãÇ ï³Ý å³ï-Ï» ñ³ë ñ³ ÑáõÙ, áõñ ÷áñÓ ¿ ³ñ í»É Ç ÙÇ µ» ñ»É èáõ µ»Ý ¶³µ ñÇ»É Û³ ÝÇ ßáõñç í³Ã-ëáõ Ý³Ù Û³ ëï»Õ Í³ ·áñ Í³ Ï³Ý ÏÛ³Ý ùÇ ³ñ ·³ ëÇù Ý» ñÁ:§ÜÏ³ ñÇã Ý»ñë ³ Ù» Ý³¹Å µ³Ëï ³ ñ³-ñ³Í Ý»ñÝ »Ýù, Ù»ñ ·áñ Í» ñÁ, á ñáÝ óÇó Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõ ñÁ ÙÇ-ÙÇ ½³ í³Ï ¿ Ù»½ Ñ³-Ù³ñ, óñí³Í »Ý ³ß Ë³ñ Ñáí Ù»Ï ¢ ÇÝã Ç Ù³ Ý³ë, Ã» ³Ûë å³ ÑÇÝ áñ ï»Õ ¢áõÙ Ñá-·ÇÝ »Ý ç»ñ Ù³ó ÝáõÙ¦.- ³ëáõÙ ¿ ÝÏ³ñÇãÁ£

î» Õ» Ï³Ý ùÇ ÷á Ë³ ñ»Ý. èáõ µ»Ý Æë ñ³ Û» ÉÇ ¶³µ ñÇ»É Û³Ý. ÌÝí»É ¿ 1926Ã. Ñáõ ÉÇ ëÇ 27-ÇÝ, ´³ ùáõ ù³-Õ³ ùáõÙ, ë» ñáõÙ ¿ ³ñ ó³Ë óÇ Ý» ñÇ ÁÝ-ï³ ÝÇ ùÇó, ·» Õ³Ý Ï³ ñÇã ¿, ·Í³Ý Ï³ ñÇã, Ý³Ë ÏÇÝ ÊêÐØ Ý Ï³ ñÇã Ý» ñÇ ÙÇáõÃ Û³Ý ³Ý ¹³Ù (1956), ²¹ñ µ» ç³ ÝÇ ÝÏ³ ñÇã-Ý» ñÇ ÙÇáõÃ Û³Ý ³Ý ¹³Ù (1965), Ð³ Û³ë-ï³ ÝÇ ÝÏ³ ñÇã Ý» ñÇ ÙÇáõÃ Û³Ý ³Ý ¹³Ù (1986), º ñ¢³ ÝÇ ·» Õ³ñ í»ë ïÇ ³ Ï³ ¹»-ÙÇ³ ÛÇ åñá ý» ëáñ, ÈÔÐ Ï³ é³ í³ ñáõÃ Û³Ý º ÕÇ ß»Ç ³Ý í³Ý Ùñó³ Ý³ ÏÇ ¹³÷ Ý» ÏÇñ (1996), å³ñ ·¢³ïñ í»É ¿ ÈÔÐ §ì³ ã³ ·³Ý ´³ ñ» å³ßï¦ Ù» ¹³ Éáí (2002)£ ² í³ñ ï»É ¿ ´³ù íÇ ² ½ÇÙ ½³ ¹»Ç ³Ý í³Ý ·» Õ³ñ í»ë-ï³ Ï³Ý áõ ëáõÙ Ý³ ñ³ ÝÁ (1949), È» ÝÇÝ·-ñ³ ¹Ç è» åÇ ÝÇ ³Ý í³Ý ·» Õ³ñ í»ë ïÇ ³ Ï³ ¹» ÙÇ³Ý (1955, åñáý. ì. ú ñ»ß ÝÇ Ïá-íÇ ¹³ ë³ ñ³Ý)£ ²å ñ»É ¢ ëï»Õ Í³ ·áñ Í»É ¿ â»É Û³ µÇÝë ÏáõÙ (1955-1965), ´³ù íáõÙ (1965-1986)£ 1986¬Çó ï» Õ³ ÷áË í»É ¢ µÝ³Ï íáõÙ ¿ º ñ¢³ ÝáõÙ£ ´³½ ÙÇóë Ù³ë-Ý³Ï ó»É ¿ ËÙµ³ ÛÇÝ ¢ ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý óáõ-ó³ Ñ³Ý ¹»ë Ý» ñÇ (ØáëÏ í³, â»É Û³ µÇÝëÏ, ´³ ùáõ, º ñ¢³Ý, êï» ÷³ Ý³ Ï»ñï, Èáë-

²Ý ç» É»ë ¢ ³ÛÉÝ)£ Þ³ï ³ß Ë³ ï³Ýù Ý»ñ å³Ñ íáõÙ »Ý ³ß Ë³ñ ÑÇ ï³ñ µ»ñ »ñÏñ-Ý» ñÇ å³ï Ï» ñ³ë ñ³Ñ Ý» ñáõÙ (ØáëÏ í³, ¸ñ»½ ¹»Ý, ú ¹» ë³, ¾ç ÙÇ³ ÍÇÝ, êï» ÷³-Ý³ Ï»ñï ¢ ³ÛÉÝ) ¢ ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý Ñ³ í³-ù³ Íáõ Ý» ñáõÙ£ êï»Õ Í³ ·áñ Í³ Ï³Ý Å³Ý-ñ» ñÁª ÏáÙ åá ½Ç óÇ³, ¹Ç Ù³Ý Ï³ñ, µÝ³Ý-Ï³ñ, ·Í³Ý Ï³ñ ãáõÃ ÛáõÝ, Ã» Ù³ ïÇ Ï³Ýª ËáñÑñ ¹³ ÛÇÝ Ç ñ³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ, 20-ñ¹ ¹³ ñ³ í»ñ çÇ Ñ³ Ûáó ³½ ·³ ÛÇÝ í» ñ³ ½³ñ-ÃáÝù, ³ñ ó³Ë Û³Ý ÏÛ³Ýù, ³ñ ó³ Ë³ Ñ³-ÛáõÃ Û³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ¬³ ½³ ï³· ñ³ Ï³Ý å³Û-ù³ñ (§¼áõµñ¦, §Ü»å ïáõÝ¦, §Ê³ µ»áõÃ-Û³Ý Ù» ï³ë ï³½ Ý» ñÁ¦, §´éÝ³ å» ïáõÃ-Û³Ý ³ Ý³ ïá ÙÇ³Ý¦, §Îïñïí³Í É³ ñ»ñ¦, §²Ý ï³ é³ å³ ÑÇ » Õ» ñ³ Ï³Ý Ù³ ÑÁ¦, §È»á ÝÇ¹ Ðáõ ñáõÝó ¢ êáõ ñ»Ý Î³ë å³-

ñáí¦, §Ô³ ñ³ µ³ ÕÇ É»é Ý³ ÛÇÝ ×³Ù ÷³ Ý»-ñÇÝ¦, §²Õµ Ûáõñ¦, §îáÝ Ô³ ñ³ µ³ ÕáõÙ¦, §àõ Õ»ñÓ¦, §²ñ ó³ ËÇ äñá Ù» Ã¢ ëÁ¦, §²ñ -ó³ ËÇ ïÇ ñ³ Ù³Û ñÁ¦, §ºñ ¹áõÙ¦ ¢ ³ÛÉÝ)£ ¸»é 88-ÇÝ ¿ñª Ô³ ñ³ µ³Õ Û³Ý ß³ñÅ Ù³Ý µáõéÝ ßñç³ ÝáõÙ£ º ñ¢³ ÝÇ Â³ ï» ñ³-Ï³Ý (² ½³ ïáõÃ Û³Ý) Ññ³ å³ ñ³ ÏÁ Ûáõ ñû-ñÇ Ý³Ï §ÆÝ Ý» ñáñ¹ ³ ÉÇù¦ ¿ñ ÑÇ ß»ó ÝáõÙª Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ÷á Ãáñ Ï³ ÑáõÛ½ ³ ÉÇù Ý»-ñáí, áñ å³Ñ ³é å³Ñ Ý³¢ ³é »ñ ÏÇÝù Ó·í³Í µéáõÝóù Ý» ñÇ ËÇï ³Ý ï³ éÇ ¿ñ ÷á Ë³ñÏ íáõÙ£ ÆëÏ Ññ³ å³ ñ³ ÏÁ » ñÇ ½áÕ í³ Ñ³ Ý³Ï Ý» ñÇ íñ³, áñ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ ï» Õ³¹ñ í»É ¿ÇÝ ï³ ñ³ ï» ë³Ï ³½ ¹³- · ñ» ñÇ Ñ³ Ù³ñ, ½ûñ áõ ·Ç ß»ñ ³Ù ñ³ó-í³Í ¿ÇÝ ËáñÑñ ¹³ ÛÇÝ Ç ñ³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ¢ Ï³Ûë ñ³ å» ïáõÃ Û³Ý ³ é³ç Ýáñ¹ Ý» ñÇÝ

¶àôÜ²äÜ²Î


Ë³ ñ³ ½³ ÝáÕ, Åá Õáíñ ¹ÇÝ å³Û ù³ ñÇ Ïá-ãáÕ ÝÏ³ñ ã³ Ï³Ý ·áñ Í»ñª Ûáõ ñ³ ï» ë³Ï µ³ó áõ ßáõñ çûñ Û³ óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÇ ï»ë-ùáí£ º ñ¢Ç Ã» Ñ³Ý ñ³ Ñ³ í³ù Ý» ñÇ áã µá-Éáñ Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇÝ ¿ñ Ñ³ ëáõ, Ã» áõÙ ÝÏ³ñ Ý»ñÝ ¿ÇÝ ¹ñ³Ýù, µ³Ûó ·áõ ó» Ã» ³Û¹ ã¿ñ ¿³ Ï³ ÝÁ, Ù³ Ý³ í³Ý¹, ¹ñ³Ýó Ñ» ÕÇ Ý³ ÏÇª èáõ µ»Ý ¶³µ ñÇ»É Û³ ÝÇ Ñ³-Ù³ñ. Ý³ ³ Ù»Ý ²ëï Íá ûñ Í÷³ óáÕ ¢ ³Ý ï³ é³ ó³Í Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ ¿ñ` Çñ ï³ Ï³ íÇÝ Ý»ñ ÏÁ ããá ñ³ ó³Í Ïï³í Ý»-ñáí, Åá Õáíñ ¹Ç Ù»ç, Åá Õáíñ ¹Ç Ñ»ï£ Â³ ï» ñ³ Ï³ ÝÇó áã Ñ» éáõª Ù»Ï¬»ñ Ïáõ Ã³ Õ³ Ù³ë ³Ý ¹ÇÝ, Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Åáõé-Ý³ ÉÇëï Ý» ñÇ ÙÇáõÃ Û³Ý ß»ÝùÝ ¿ñ, áñ ³Û¹ û ñ» ñÇÝ Ûáõ ñá íÇ ¹³ñ Ó»É ¿ñ Ý³¢ èáõ µ»Ý ¶³µ ñÇ»É Û³ ÝÇ ïáõ ÝÁ£ àã, » ñ¢Ç Ã» ³ í»-ÉÇ ×Çßï ÏÉÇ Ý»ñ ³ ë»É, áñ ÝÏ³ ñÇã ¶³µ -ñÇ»É Û³ÝÝ ³Û¹ ï»Õ µ³ ó»É ¿ñ ³ñ ó³Ë Û³Ý ·á Û³ å³Û ù³ ñÇ Çñ §»ñÏ ñáñ¹ ×³ Ï³ ïÁ¦. ÙÇáõÃ Û³Ý ÁÝ ¹³ñ Ó³Ï ×» Ù³ë ñ³ ÑáõÙ ëÏë»É ¿ñ ·áñ Í»É Ýñ³ ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÁ "SOS" ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ëá-ñ³· ñÇ Ý»ñ ùá, áñ ï»Õ, Ïï³í ³é Ïï³í, ¹³ñÓ Û³É ³ ½³ ï³ Ù³ñ ïÇ » É³Í ²ñ ó³ËÝ ¿ñ£ ÐÇ ßáõÙ »Ù óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÇ ³Û ó» Éáõ Ý»-ñÇó Ù» ÏÇª Þ³ñÅ Ù³Ý ³Ï ïÇ íÇëï ´á ñÇë º ÕÇ³ ½³ñ Û³ ÝÇ Ëáë ùÁ, áñ Ó³Û Ý³· ñ»É ¿Ç ³ÛÝ Å³ Ù³ Ý³Ï é³ ¹ÇáÉ ñ³· ñáÕë. §èáõ-µ» ÝÇ ³ß Ë³ ï³Ýù Ý»ñÝ áõÕ Õ³ ÏÇá ñ»Ý Ýå³ë ïáõÙ »Ý Ù»ñ ÑÇÙ Ý³ËÝ¹ ñÇ ÉáõÍ-Ù³ ÝÁ£ ØÇ¢ ÝáõÛÝ Å³ Ù³ Ý³Ï, »ë ã»Ù áõ-½áõÙ ßÝáñ Ñ³ Ï³ ÉáõÃ ÛáõÝ Ñ³Ûï Ý»É Ýñ³Ý. ÇÝã å»±ë Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ßÝáñ Ñ³ Ï³ ÉáõÃ ÛáõÝ Ñ³Ûï Ý»É ½ÇÝ íá ñÇÝ, áñ »ñÏ ñÇ ë³Ñ Ù³ÝÝ ¿ å³ßï å³ ÝáõÙ ¢ ÇÝã å»±ë » ñ³Ë ïÇù Ñ³Ûï Ý»ë ÝÏ³ñ ãÇÝ, áñ ÝáõÛÝ å»ë ½ÇÝ íá-ñ³·ñ í³Í ¿ Ù»ñ å³Û ù³ ñÇÝ¦£ ²Û¹ û ñ» ñÇ ÇÙ Ó³Û Ý³· ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó ¿ñ Ý³¢ óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÇ ³ é³ çÇÝ ³Û ó»-Éáõ Ý» ñÇó Ù» ÏÇª Ñ³Ý ñ³ Ñ³Ûï ÝÏ³ñ ãáõ-ÑÇ ²ñ ÙÇ Ý» Î³ É»Ý óÇ Ëáë ùÁ. §èáõ µ» ÝÇ Ù»ç ³ Ù» ÝÇó ³ é³ç ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ »Ù Ýñ³ µ³ñÓñ ù³ Õ³ ù³ óÇ³ Ï³Ý ½·³ó ÙáõÝ-ùÁ, Ñ³Û Ù³ñ ¹áõÝ, ï³ é³ å³Í Ù³ñ-¹áõÝ, ²ñ ó³ ËÇ Çë Ï³ Ï³Ý ½³ í³ ÏÇÝ, Ýñ³ ÝíÇ ñáõ ÙÁ£ ä»ïù ¿ ³ ë»Éª èáõ µ» ÝÁ µ³ñÓñ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ ÝÏ³ ñÇã ¿£ ÆÝã ¿É áñ Ó»é Ý³ñ Ï»É ¿ª Ç ñ³ Ï³ Ý³ó ñ»É ¿ áã ÙÇ³ÛÝ å³ï Ï» ñ³ ÛÇÝ Ç Ù³ë ïáí, ³ÛÉ Ý³¢ µ³ñÓñ åñá ý» ëÇá Ý³ ÉÇ½ Ùáí, áñÝ ÇÝÓ Ññ³ åáõ ñáõÙ ¿£ ºë ·ïÝáõÙ »Ù, áñ èáõ µ»-ÝÇ Ùáï »ñ Ïáõ ³ñ Å»ù Ý»ñÝ ¿É µ³ñÓñ »Ýª ù³ Õ³ ù³ óÇáõÃ Û³Ý, ½·³ó ÙáõÝ ùÇ Ñ»ï Ý³¢ µ³ñÓñ åñá ý» ëÇá Ý³ ÉÇ½Ù¦£î³ ñÇ ùÁ, µÝ³ Ï³ Ý³ µ³ñ, ÃáõÛÉ ã¿ñ ï³-ÉÇë ½»Ýù í»ñó Ý»É Ó»é ùÁ£ ² ë»Ýùª á±í ÃáõÛÉ Ïï³ñ£ Ø³ñ ï³ ¹³ß ïÁ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ ë»-ñáõÝ¹ Ý» ñÇÝÝ ¿ñ£ ´³Ûó ³ ÝÁÝ¹ Ñ³ï ²ñ-ó³Ë ¿ñ Ó·ïáõÙ£ Ðáñ ¹á ñáõÙ ¿Ç. ùá ½»Ý-ùÁ íñÓÇÝÝ ¿, ÏéÇí¹ ¿Éª ÝÏ³ñ Ý» ñÇ¹ Ù»ç, ÝÏ³ñ Ý» ñÇ¹ ÙÇ çá óáí, ³ é³Ýó ³ÛÝ ¿É ûñ áõ ·Ç ß»ñ ³ å³ óáõ óáõÙ »ë, áñ ×Çßï ã¿, Ã» Çµñª »ñµ á ñá ïáõÙ »Ý ÃÝ¹³ ÝáÃ Ý»-ñÁª Ùáõ ë³ Ý» ñÁ ÉéáõÙ »Ý£ §²Û¹ ¹»å ùáõÙ óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëáí ·Ý³Ù¦,¬ Ñ³ Ù³ éáõÙ ¿ñ£ Ø»ñ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ç³Ý ù» ñáí óáõ ó³ Ñ³Ý-¹» ëÁ Ñ³ çáÕ í»ó Ï³½ Ù³ Ï»ñ å»É1993-Ç Ñáõ ÉÇ ëÇÝª Ù³ñ ï³ Ï³Ý ·áñ Íá ÕáõÃ ÛáõÝ-Ý» ñÇ » éáõÝ ßñç³ ÝáõÙ£ º ñ¢³ ÝÇ §¾ ñ»-µáõ ÝÇ¦ û ¹³ Ý³ í³ Ï³ Û³ ÝáõÙ »ñ Ïáõ ëáí ¿ÇÝù£ àõÕ Õ³ ÃÇ éÁ, á ñáí å»ïù ¿ êï»-

÷³ Ý³ Ï»ñï Ãéã»ÇÝùª µ»éÝ íáõÙ ¿ñ£ Ü³Ëª Ù³ñ ï» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ëï³ ó³Í Í³Ýñ í»ñ ù» ñÇó º ñ¢³ ÝÇ Ñáë åÇ ï³É Ý»-ñÇó Ù» ÏáõÙ ÏÛ³ÝùÝ ³ í³Ý ¹³Í ³ ½³ ï³-Ù³ñ ïÇ ÏÇ ¹³ ·³ ÕÁ ï» Õ³¹ ñ» óÇÝ, ³ å³ª ³ é³ çÇ Ï³ óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÇ ÝÏ³ñ Ý» ñÁ ¢ í»ñ çáõÙª Ù»Í Ãíáí ½ÇÝ íá ñ³ Ï³Ý Ïá ßÇÏ-Ý»ñ, áñ µ» ñ»É ¿ÇÝ, » Ã» ã»Ù ëË³É íáõÙ, ÈÇ µ³ Ý³ ÝÇó Å³ Ù³ Ý³Í ÙÇ ËáõÙµ ïÕ³-Ý»ñ¢ ³Õ çÇÏ Ý»ñª 20-ñ¹ ¹³ ñ³ëÏ½ µÇ ýÇ-¹³ Û³ Ï³Ý Ñ³ ·áõëï-Ï³ åáõë ïáí£ ²Û¹ ³ Ù» ÝÁª ·áõ Ù³ ñ³Í Ý³¢ ½áÑ Û³ ÉÇ ¹ÇÝ áõ-Õ»Ï óáÕ Ñ³ ñ³ ½³ï Ý»ñÝ áõ ÙÛáõë áõ Õ¢áñ-Ý»ñë, ¹Åí³ ñáõÃ Û³Ùµ ¿ÇÝù ï» Õ³ íáñ-íáõÙ£ î»Õ ãÏ³ñª µ³ éÇë µáõÝ Ç Ù³ë ïáí£ §Ðáë Ç±Ýã µ³ Ý»ñ »Ý, Ïáñ Ïï³ ÝÇù¦,¬ ¹Ç Ù» Éáí ÇÝÓ, Ñ³ñó ñ»ó Ï³ Ù³ íá ñ³ Ï³Ý-Ý» ñÇó Ù» ÏÁª µ³ ñ» ï»ë ³ñ ï³ ùÇ Ýáí, ³ñÍ í» ÝÇ Ñ³ Û³ó ùáí ÙÇ » ñÇ ï³ ë³ñ¹£ §ÜÏ³ñ Ý»ñ »Ý¦¬, å³ ï³ë Ë³ ÝáõÙ »Ù£ §Æ±Ýã Ý Ï³ñ Ý»ñ...¦£ §òáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÇ£ êï» ÷³ Ý³ Ï»ñ ïáõÙ åÇ ïÇ µ³ ó»Ýù¦,¬ µ³ ó³ï ñáõÙ »Ù£ Î³ñ Í»ë ß³ÝÃ áõ Ï³Û-Í³Ï » É³í ýÇ ¹³ Ûáõ ËÇï µ»Õ¬Ùá ñáõ ùÇ ÙÇ çÇó. §Æ±Ýã óáõ ó³ Ñ³Ý ¹»ë, ÇÝã µ³Ý£ ê³ ³ñ ó³Ë óÇù Ë»Éù Ý» ñÁ Ïá ñáõë ó³Í Ï»ñ í³Ý£ ÐáÝ å³ ï» ñ³½Ù ¿, Ñ³ëÏ ó³±ù, »Õ µ³Ûñ, ÏéÇ°í ¿, ÏéÇ°í...¦£ ¼³Û ñ³ ó³Í ÙÇ ÏáÕÙ ù³ß í»ó£ ² Ï³ Ù³ Ï³ñ Ï³ Ù»É ¿Ç, ã·Ç ï»Ç ÇÝã ³ ë»É£ Ü³ Û» óÇª èáõ µ» ÝÁ µ»-ÕÇ ï³Ï ÅåïáõÙ ¿ñ. §¾, ¿ë » ñ» Ë» ùÁ Ñ»ã ã»Ý Ñ³ë Ï³ ÝáõÙ, áñ ÏéÇ íÁ Ù» Ý³Ï ½»Ý-ùáí ãÇ ÉÇ ÝáõÙ¦£ ºñµ í³Û ñ¿çù Ï³ ï³ ñ»-óÇÝù êï» ÷³ Ý³ Ï»ñ ïáõÙª §Ø»Ýù »Ýùª Ù»ñ ë³ ñ» ñÁ¦ Ñáõ ß³ Ïá Ãá ÕÇ Ùá ïÇ Ñ³Ý-å³ï ñ³ë ïÇó ÃéÇã ù³ ¹³ß ïáõÙ, ë÷Ûáõé-ù³ Ñ³Û Ï³ Ù³ íá ñ³ Ï³Ý Ý» ñÁª ë»Õ Ù» Éáí Ù»ñ Ó»é ù» ñÁ, ëÇ ñáí Ññ³ Å»ßï ïí» óÇÝ£ î» ë³±ñ, ïÕ»ñ ùÁ Ñ³ë Ï³ ó»É »Ý, áñ Ù»Ýù ×Çßï »Ýùª èáõ µ»ÝÝ ¿ñ£ òáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÁ êï» ÷³ Ý³ Ï»ñ ïáõÙ µ³ó í»ó ³ÛÝ Å³ Ù³ Ý³Ï Ø³ù ëÇÙ ¶áñ-Ïáõ, Ý»ñ Ï³ ÛáõÙëª ì³Ñ ñ³Ù ö³ ÷³½ Û³ ÝÇ ³Ý í³Ý å» ï³ Ï³Ý ¹ñ³ Ù³ ïÇ Ï³ Ï³Ý Ã³ï ñá ÝÇ ×» Ù³ë ñ³ ÑáõÙ£ ²Ý ã³ ÷» ÉÇ ¿ñ Ù³ñ¹ Ï³Ýó á ·¢á ñáõÃ Ûáõ ÝÁ£ àã, ÙÇ³ÛÝ ³ñ í»ë ï³ ë»ñ Ý»ñ ã¿, áñ ³Û ó» ÉáõÙ ¿ÇÝ£ ØÇ ³Ù µáÕç ³ ÙÇë ß³ ñáõ Ý³Ï ·³ ÉÇë ¿ÇÝ, Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ³ ë»É, ³ÝË ïÇñ µá Éá ñÁª Ùï³-íá ñ³ Ï³Ý Ý»ñ, å» ï³ Ï³Ý Í³ é³ ÛáÕ Ý»ñ, Ï³ Ý³Ûù, Í» ñ»ñ áõ Ù³ ÝáõÏ Ý»ñ£ ²Ý ·³Ùª ½ÇÝ íá ñ³ Ï³Ý Ý»ñ, áñ ·³ ÉÇë ¿ÇÝ Ù³ñ-ï³ Ï³Ý Ñ»ñ Ã³ ÷á ËáõÃ Ûáõ ÝÇó, ³ é³ çÇÝ ·ÍÇóª ³ é³Ý ÓÇÝ¬³ é³Ý ÓÇÝ Ï³Ù ËÙµ»-ñáí` ÝáõÛ ÝÇëÏ ³ÛÝ Å³ Ù» ñÇÝ, »ñµ ù³ Õ³-ùÁ Ññ» ï³ ÏáÍ íáõÙ ¿ñ ²Õ ¹³ ÙÇ ÏáÕ Ù»-ñÇó£ ¼áõ ·³ ¹Ç åáõÃ Ûá±õÝ ¿ñ, Ã» ÇÝãª ³Û¹ û ñ» ñÇÝ áã ÙÇ Ññ» ï³ Ý³ ÛÇÝ ³ñÏ ãÁÝ Ï³í Ã³ï ñá ÝÇ Ù»ñ Ó³ Ï³Û ùáõÙ£ ÆëÏ ÙÇ ù³ ÝÇ ûñ ³Ýó ÈÔÐ ä³ßï å³ ÝáõÃ Û³Ý µ³ Ý³-ÏÇ ½á ñ³ Ù³ ë» ñÁ, Éé»ó Ý» Éáí Ñ³ Ï³ é³-Ïáñ ¹Ç Ïñ³ Ï³ Ï» ï» ñÁ, ³ ½³ ï³· ñ» óÇÝ ²Õ ¹³ÙÝ Çñ ßñç³ Ï³Û ùáí£ ºë ³ñ ¹»Ý º ñ¢³ ÝáõÙ ¿Ç£ èáõ µ» ÝÁ ÙÝ³ ó»É ¿ñ êï»-÷³ Ý³ Ï»ñ ïáõÙ. óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÁ ß³ ñáõ-Ý³Ï íáõÙ ¿ñ£ Ð» ï³ ·³ ÛáõÙ å³ñ½ í»ó, áñ û·ï í» Éáí ³ éÇ ÃÇó ¢ áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ã¹³ñÓ Ý» Éáí ½ÇÝ íá ñ³ Ï³Ý Çß Ë³ ÝáõÃ-ÛáõÝ Ý» ñÇ ³ñ ·»Éù Ý» ñÇÝ, Ñ³ çá Õ»ó ñ»É ¿ñ Ù»Ï¬»ñ Ïáõ û ñáí Ù»Ï Ý»É ³ é³ çÇÝ ·ÇÍª ¹» åÇ Ø³ñ ï³ Ï»ñ ïÇ ÏáÕ Ù» ñÁ, ³Ý -ÙÇ ç³ å»ëª ï³Ý Ï» ñÇó Ù» ÏÇ ½ñ³ ÑÇÝ

Ýëï³Í¬Ï³é ã³Í, ×³ Ï³ï Ù»Ï ÝáÕ ½ÇÝ-íáñ Ý» ñÇ Ñ»ï ÙÇ³ ëÇÝ£ Ø³ñ ï³ ¹³ß ïÇó í» ñ³ ¹³ñ Ó»É ¿ñ ïå³ íá ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ù»Í ³ í³ ñáíª »ñ Ïáõ ï³ëÝ Û³ ÏÇó ³ í» ÉÇ ×» å³Ý Ï³ñ Ý» ñáí. å³ ï» ñ³½ Ù³ Ï³Ý ¹ñí³· Ý»ñ ¿ÇÝ, ½ÇÝ íáñ Ý»ñ, ëå³ Ý»ñ, ½ñ³ Ñ³ ï»Ë ÝÇ Ï³, Ù³ñ ï³ ¹³ ¹³ ñÇ, ½ÇÝ íá ñ³ Ï³Ý Ï»Ý ó³ ÕÇ å³ Ñ»ñ ¢ ³ÛÉÝ£ §¸áõ ·Ç ï»±ë, Ã» ÇÝã ëñïáï Ù³ñ ¹ÇÏ »Ý Ù»ñ ¿ë Õ³ ñ³ µ³Õ óÇù, ¬ º ñ¢³Ý í» ñ³-¹³ñ ÓÇó Ñ» ïá å³ï ÙáõÙ ¿ñ á ·¢áñ í³Í£ ¬ ä³ï Ï» ñ³ó Ýá±õÙ »ëª Ãáõñ ùÁ Ññ» ï³-Ïá ÍáõÙ ¿ ù³ Õ³ ùÁ, »ë í³ ½áõÙ ¿Ç Ã³ï-ñáÝª Ç Ù³ Ý³Ù ÝÏ³ñ Ý»ñë ÇÝã íÇ ×³ ÏÇ »Ý, Ù»Ï ¿É Ç±Ýã ï»ë Ý»Ùª ÙÇ å³ é³í ÏÇÝ µáõñ-¹Á ÷é»É ¿ µ³ ÏáõÙ, áï ùÁ Ù»Ï Ý³Í Ýëï»É áõ µáõñ¹ ¿ Í» ÍáõÙ£ ² ëáõÙ »Ùª ³Û ùáõÛ ñÇÏ ç³Ý, µ³ ã»±ë í³ Ë» ÝáõÙ, ³Ëñ Ïñ³ ÏáõÙ »Ý£ Æ±Ýã ³ ëÇ, áñ É³í ÉÇ ÝÇª ¿, çÑ³Ý ¹³ ÙÁ Ã» Ïñ³ ÏáõÙ »Ý, ·áñÍë ÏÇ ë³±ï ÃáÕ Ý»Ùª ³Õ çÇÏ Ãá é³Ýë µ³ ÅÇÝùÝ ¿, ¿ ëûñ-¿ ·áõó Ù³ñ ¹áõ ¿ ·ÝáõÙ¦£ ²é Ñ³ ë³ ñ³Ï, ùÇã ¿ ³ ë»É, Ã» ²ñ ó³ ËÁ èáõ µ»Ý ¶³µ ñÇ»É Û³ ÝÇ ëÇ ñá ³ é³ñ Ï³Ý ¿. Ñ³ í³ ë³ ñ³ å»ëª Ý³¢ Ñå³ñ ïáõÃ Û³Ý ³ é³ñ Ï³Ý ¿, Ï³ ñá ïÇ áõ ÙËÇ Ã³ ñ³Ý ùÇ, » ñ³ ½³Ýù Ý» ñÇ ³ß Ë³ñ ÑÁ, Ùï³Ñ Õ³-óáõÙ Ý» ñÇ ·ÉË³ íáñ ËÃ³ ÝÇ ãÁ, å³ï Ï»ñ-Ý» ñÇ áõ ·áõÛ Ý» ñÇ ³Õµ Ûáõ ñÁ, ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ý»ñ Ï³å Ý³ ÏÁ£ ²Ûë ·» Õ³ ÝÇëï É»é Ý³ë-ï³ ÝáõÙ ¿, í³Ý ù» ñÇ Ù³Ù éáï Ï³ Ù³ñ Ý»-ñÇ ï³Ï, ¹³ ñ³ íáñ Ï³Õ ÝÇ Ý» ñÇ Ñá í³ Ýáõ Ý»ñ ùá, áñ Ý³ª û ï³ñ ³ ÷» ñáõÙ Ï³ñ Í»ë ÉÇá íÇÝ Ó¢³ íáñ í³Í ÝÏ³ ñÇ ãÁ í»ñ ç³ å»ë Ñ³ ëáõ » Õ³í Ñá ·ÇÝ ÷á Ãáñ ÏáÕ ·ÉË³ íáñ Ñ³ñ óÇ Ç ëå³é ÉáõÍ Ù³ ÝÁª ÇÝ ãÁ ÝÏ³ ñ»É, ÇÝã å»ë ÝÏ³ ñ»É£ ¶áõÛ Ý»ñÝ ³Ûë ï»Õ ³ÛÝ ù³Ý Ñ³ ñ³ ½³ï »Ý ¢ ³ÛÝ å»ë Ëá ëáõÝ, µ³½ Ù» ñ³Ý· áõ µ³½ Ù³ Ëáñ Ñáõñ¹, áñ åÇ ëÇù »ñ µ¢Ç ó» Ý³ ã¿ñ ï» ë»É áõ ã¿ñ ½·³ ó»É Çñ µ³½-Ù³Ù Û³ ¹» ·» ñáõÙ Ý» ñÇ ¢ áã ÙÇ í³Û ñáõÙ£ Îï³ íÇÝ íñÓÝÇ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÑåáõÙ ÙÇ Ññ³ßù ³ß Ë³ñ ÑÇ Ñ³Ûï ÝáõÃ ÛáõÝ ¿ Ýñ³ Ñá ·áõÙ£ ²ß Ë³ñÑ, áñ ï»Õ É»é Ý» ñÁ, ÇÝã ù³Ý ¿É Ñ» é³ Ý³ë Ýñ³Ý óÇó, ³ÛÝ ù³Ý Ñ³ ñ³ ×áõÝ ³ Ñ³· Ý³ ÝáõÙ, Ùáï áõ Ó»éÝ-Ñ³ë »Ý ÃíáõÙ, áñ ï»Õ ³ Ù»Ý ù³ñ ¹³ ñ»-ñÇó » ÏáÕ ÙÇ Ëáñ Ñáõñ¹ áõ ÝÇ, ÙÇ ³ëù, ÙÇ ³ é³ë å»É£ Ì³éÝ ³Ý ·³Ù ³Ûë ï»Õ ëáëÏ µáõÛë ã¿, á ñÇ ÑÛáõ ñÁÝ Ï³É ë³ Õ³ñÃ Ý» ñÇ ï³Ï ¹³ ¹³ñ ¿ ³é ÝáõÙ ³ Ù»Ý ÙÇ ³Ý-óáñ¹£ º Ã» áõ ½» Ý³ëª ÑÇÝ ·áõ ë³ Ý³ Ï³Ý ¢ Ï³Ù ßÇ Ý³ Ï³Ý »ñ ·»ñ Ïßñß³ Ý³ ùá ³ Ï³Ý çÇÝ, Ï³Ù Ã» Ç Ù³ë ïáõÝ Í» ñáõ Ýáõ ÝÙ³Ý ½ñáõÛó Ïµ³ óÇ ³Ý ó³Í ¹³ ñ» ñÇó, ³å áõ å³ å» ñÇó, ëáõ÷ ñ³ Ïµ³ óÇ, ³Õ áõ Ñ³ó Ï¹ÝÇ, ×³Ù ÷³ óáõÛó Ïï³£ ´³Ûó Í³éÝ ²ñ ó³ ËáõÙ, » Ã» å»ïù ÉÇ ÝÇ, Ñ½áñ å³ï í³ñ ¿ Ý³¢ª Í³éë » É³Í û ï³ñ, ã³ñ ÑáÕ Ù» ñÇ ¹»Ù£ §ÆÙ Ô³ ñ³ µ³Õ, ÇÙ »ñ·, ÇÙ ÏÛ³Ýù¦. Ï³ñ-¹áõÙ »Ýù §îáÝ Ô³ ñ³ µ³ ÕáõÙ¦ ÝÏ³ ñáõÙª ·áõ ë³ ÝÇ Ó»é ùÇÝ ·ïÝíáÕ ù³ Ù³Ý ã³ ÛÇ íñ³£ Ø»Ï áõ ñÇßª §²Õµ Ûáõñ¦ Ïï³ íáõÙ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ï³ñ ¹³É. §ÆÙ Ï» Ý³ó ³Õµ Ûáõñ Ô³ ñ³ µ³Õ¦£ ²Ý ßáõßï, ëáëÏ ëÇ ñá Ñ³-í³ë ïÇù áõ »ñ¹ Ù³Ý Ëáë ù»ñ ã»Ý ¹ñ³Ýù, ³ÛÉ èáõ µ»Ý ¶³µ ñÇ»É Û³Ý ³ñ í»ë ï³ ·» ïÇ Ñ³ í³ ï³ÙùÝ áõ ³Ý ë³ ë³Ý Ñ³ í³ïÝ ³é Ñ³Û ñ» ÝÇ µÝ³ß Ë³ñ ÑÁ, Ýñ³ Ñ» ñá ë³ Ï³Ý ³Ýó Û³ ÉÁ, Ý»ñ Ï³ ¢ ·³ ÉÇù Ñ³ÕÃ û ñÁ£

¶àôÜ²äÜ²Î


ÍÀØ ÃÎÐÎÄ

20 ÆÓÐÍÀË "ÌÅÍÊ ÌÅÐ ÌÀÑÈÍ" 3 (19) 2009

ÅÐÅÂÀÍ: ÂÎÏËÎØÅÍÈÅ ÃÅÐÎÈ×ÅÑÊÎÃÎ ÌÈÔÀÔîòî: Ãðàéð ÁàçåÌà òå ðèàë ïîäãîòîâèë Ìîâ ñå ñ Äå ìèð ÷ÿ í

ÍÀØ ÃÎÐÎÄ

3 (19) 2009 ÆÓÐÍÀË "ÌÅÍÊ ÌÅÐ ÌÀÑÈÍ" 21

Ëóðüå Ñâåòëàíà ÂëàäèìèðîâíàÐîäèëàñü 8 ÿíâàðÿ 1961 ãîäà â Ëåíèíãðàäå. Çàêîí÷èëà ôàêóëüòåò æóðíàëèñòèêè Ëåíèíãðàäñêîãî

Ãîñóäàðñòâåííîãî Óíèâåðñèòåòà.

Â 1990 ã. âûñòóïàëà ñ äîêëàäîì íà XII Âñåìèðíîì Ñîöèîëîãè÷åñêîì êîíãðåññå â Ìàäðèäå. Ñ 1990 ãîäà

ÿâëÿåòñÿ ÷ëåíîì Ìåæäóíàðîäíîé Ñîöèîëîãè÷åñêîé Àññîöèàöèè.

Â 1994 ã. ñòàëà ëàóðåàòîì Ãîñóäàðñòâåííîé ñòèïåíäèè äëÿ âûäàþùèõñÿ ó÷åíûõ Ðîññèè.

Ñ 1997 ãîäà ïåðèîäè÷åñêè ÷èòàëà êóðñû ëåêöèé â Åâðîïåéñêîì óíèâåðñèòåòå â Ñàíêò-Ïåòåðáóðãå è

Åðåâàíñêîì Ãîñóäàðñòâåííîì Óíèâåðñèòåòå (Àðìåíèÿ).

Îïóáëèêîâàëà ñëåäóþùèå ìîíîãðàôèè: "Ìåòàìîðôîçû òðàäèöèîííîãî ñîçíàíèÿ" (ÑÏá., 1994), "Èñòîðè÷åñêàÿ

ýòíîëîãèÿ" (Ì., Àñïåêò ïðåññ, 1997 è ïåðåðàáîòàííîå è äîïîëíåííîå èçäàíèå Ì., Àêàäåìè÷åñêèé ïðîåêò, 2003),

" Ïñèõîëîãè÷åñêàÿ àíòðîïîëîãèÿ: èñòîðèÿ, ñîâðåìåííîå ñîñòîÿíèå, ïåðñïåêòèâû " Ì., Àêàäåìè÷åñêèé ïðîåêò,

2003. Åùå 2 ìîíîãðàôèè â ïå÷àòè: "Èìïåðèÿ êàê ñóäüáà" è "Åðåâàíñêàÿ öèâèëèçàöèÿ".

Ôå íî ìåí Åðå âà íà íà ÷è íàåò ñÿ óæå ñ òî-

ãî, ÷òî ñâîåîá ðàç íîå ñó ùåñò âî âà íèå

ýòî ãî ãî ðî äà íå ïðèâ ëå êà ëî äî ñèõ ïîð

âíè ìà íèÿ íè ñ ÷üåé ñòî ðî íû. Âïðî ÷åì,

ýòî è íåó äè âè òåëü íî. Óíè êàëü íîñòü Åðå-

âà íà âðÿä ëè ìî æåò áûòü ïå ðå äà íà ñ ïî-

ìîùüþ ñòàí äàðò íûõ ïî êà çà òå ëåé, êî òî-

ðû ìè ïîëü çóþò ñÿ ñïå öèà ëèñòû ïî óð áà-

íèñòè êå, óñòà íàâ ëè âàÿ òè ïî ëî ãè ÷åñ êîå

ñõîäñò âî è ðàç ëè ÷èå ðàç íûõ ãî ðî äîâ.

Îäèí èç êðóï íûõ ïðî ìûø ëåí íûõ öåíò-

ðîâ, âû ðîñ øèõ â ïîñ ëåä íèå äå ñÿ òè ëå òèÿ,

îä íà èç ñòî ëèö áûâ øå ãî Ñîþ çà... Ðàç âå

÷òî áðî ñàåò ñÿ â ãëà çà ìî íîýò íè÷ íîñòü

ìèë ëèîí íî ãî ãî ðî äà, ìî íîýò íè÷ íîñòü,

ðàç áè âàþ ùàÿ âñå ïîñò ðîå íèÿ ñî öèî ëî-

ãîâ, áå çóñ ëîâ íî ñâÿ çû âàþ ùèõ óð áà íè çà-

öèþ è ïî ëèýò íè÷ íîñòü êðóï íûõ ãî ðî äîâ

êàê åå îáÿ çà òåëü íîå ñîï ðî âîæ äå íèå. Íî

÷åì äàëü øå ðàç âè âàë ñÿ, ðàñ øè ðÿë ñâîè

ãðà íè öû Åðå âàí, òåì îä íî ðîä íåé îêà çû-

âà ëàñü åãî ñðå äà. Â ýòîì ãî ðî äå æè âóò

ïî÷ òè îä íè òîëü êî àð ìÿ íå.

Àð ìÿ íå Åðå âà íà êà æóò ñÿ ïî òîìñò âåí íû-

ìè ãî ðî æà íà ìè, íà ðî äîì óð áà íèñòñ êèì,

äàâ íî ïðè âûê øèì ê ãî ðîäñ êîé öè âè ëè-

çà öèè. À Åðå âàí êà æåò ñÿ ãî ðî äîì î÷åíü

öåëü íûì, îð ãà íè÷ íûì, ñî ñâîèì ñòè ëåì

îò íî øå íèé, ñâîåé î÷åíü ïëîò íîé ñðå äîé,

òðà äè öèîí íîé è êîí ñåð âà òèâ íîé. Ýòî

êàê áû ñòà ðûé ãî ðîä, â êî òî ðîì åùå íå

ðàç ðó øå íû òðà äè öèè: ñëîâ íî áû â äðó ãèõ

ãî ðî äàõ ïðî öåññ ðàñ ïà äà òðà äè öèîí íûõ

îò íî øå íèé øåë áûñò ðåå, à â Åðå âà íå

ìåä ëåí íî, íî ñêî ðî î÷å ðåäü äîé äåò è äî

íå ãî.

Íî íåò. Åðå âàí - ãî ðîä ñîâ ñåì íî âûé,

ñîâ ñåì ìî ëî äîé, íåñ ìîò ðÿ íà ãî ëî âîê-

ðó æè òåëü íûé âîç ðàñò Åðå âà íà-èñòî ðèè,

Åðå âà íà-ëå ãåí äû. Òî ìó Åðå âà íó, êî òî-

ðûé ìû çíàåì, âñå ãî ëåò òðèä öàòü. Ïîñ-

ëåä íèå ñòî ëå òèÿ íà åãî ìåñòå áûë òè ïè÷-

íûé ïðî âèí öèàëü íûé âîñòî÷ íûé ãî ðîä

- àä ìè íèñò ðà òèâ íûé öåíòð ñíà ÷à ëà Ýðè-

âàíñ êî ãî õàíñò âà, óï ðàâ ëÿå ìî ãî ïåð ñà-

ìè, çà òåì Ýðè âàíñ êîé ãó áåð íèè, ïîä ÷è-

íåí íîé ðóññ êîé àä ìè íèñò ðà öèè. Åðå âàí

áûë îòñòà ëûì, îáûê íî âåí íûì àçèàòñ êèì

ãî ðî äîì ñ óç êè ìè óëè öà ìè, ïî ñòî ðî íàì

ñòîÿ ëè ïîñò ðîåí íûå èç êèð ïè ÷à è ìåë êèõ

êðóã ëûõ êàì íåé, çà ÷àñòóþ ãëè íî áèò íûå

äî ìà. Ãî ðîä ðàñ êè íóë ñÿ íà îã ðîì íîé

òåð ðè òî ðèè, íî áûë ìà ëî ëþä íûì. Äà æå ê

íà ÷à ëó XX âå êà íà ñå ëå íèå ãî ðî äà òàê è

íå äîñòèã ëî 30-è òû ñÿ÷ ÷å ëî âåê.

Òà êî âà èñ õîä íàÿ òî÷ êà.

Íû íåø íèé Åðå âàí íå èìåë àíà ëî ãîâ â

èñòî ðèè àð ìÿí. Â ðàç íûå âå êà ñó ùåñò-

âî âà ëî íåñ êîëü êî âå ëè êèõ àð ìÿíñ êèõ

ãî ðî äîâ, òà êèõ êàê Äâèí, Àíè, Êàðñ... Íî

îíè ôóíê öèî íàëü íî áû ëè ñîâ ñåì èíû ìè.

Îíè áû ëè ñòî ëè öà ìè çå ìåëü, ïî ðîé äî-

âîëü íî îá øèð íûõ. Áû ëè èõ óê ðà øå íèåì,

èõ ñëà âîé, èõ ãîð äîñòüþ. Íî îíè áû ëè

èìåí íî öåíò ðà ìè çå ìåëü, íà ñå ëåí íûõ

àð ìÿ íà ìè, à âîâ ñå íå ãëàâ íûì ñðå äî òî-

÷èåì æèç íè àð ìÿí. Íè êà êèå öåíò ðîñò-

ðå ìè òåëü íûå ñè ëû íå ñî áè ðà ëè â íèõ

àð ìÿí âñå ãî ìè ðà. Ïî òîì àð ìÿ íå ïî òå ðÿ-

ëè ñâîè çåì ëè, è òå, êòî îñòàë ñÿ æèòü â

ãî ðî äàõ - æè ëè â ÷ó æèõ ãî ðî äàõ, â ÷ó æèõ

ñòî ëè öàõ, âî ìíî ãèõ ñòî ëè öàõ ìè ðà. Äå-

ìîíñò ðè ðóÿ ñâîþ ôå íî ìå íàëü íóþ æè âó-

÷åñòü, ïî÷ òè íå ñìå øè âàÿñü ñ ìåñò íûì

íà ñå ëå íèåì, îíè âïîë íå îð ãà íè÷ íî âïè-

ñû âà ëèñü â æèçíü ÷ó æî ãî ãî ðî äà, îñ âàè-

âà ëèñü òàì, ïðèñ ïî ñàá ëè âàÿ, åñ ëè áû ëà

âîç ìîæ íîñòü, ÷ó æîé ãî ðîä ê ñå áå. Îíè

ïðè âûê ëè ê ÷ó æèì ñòî ëè öàì, äàâ íî óæå

íå èìåÿ ñâîåé. Ïðèç íàí íû ìè âå äó ùè-

ìè öåíò ðà ìè àð ìÿíñ êèõ òâîð ÷åñ êèõ ñèë

ÿâ ëÿ ëèñü Êîíñòàí òè íî ïîëü è Òèô ëèñ,

ãäå áûë ñîñ ðå äî òî ÷åí àð ìÿíñ êèé òîð-

ãî âî-ïðî ìûø ëåí íûé êà ïè òàë. Çäåñü æå

íà õî äè ëàñü áîëü øàÿ ÷àñòü èí òåë ëå ãåí-

öèè... Âû äå ëÿ ëàñü àð ìÿíñ êàÿ êî ëî íèÿ

Êàëü êóò òû... Êðóï íûì öåíò ðîì çà ïàä íûõ

àð ìÿí ÿâ ëÿ ëàñü Ñìèð íà (Èç ìèð). Òà êèì

öåíò ðîì äëÿ êàâ êàç êèõ àð ìÿí ñòà íî âèò-

ñÿ ñ êîí öà XIX âå êà Áà êó. Êðóï íûå àð-

ìÿíñ êèå êî ëî íèè íà õî äè ëèñü â Ìîñê âå,

Àñò ðà õà íè, Ïå òåð áóð ãå, Êðû ìó, Ïà ðè æå,

Æå íå âå, Âå íå, Êàè ðå...

Äà æå áóð íûé ïðî öåññ íà öèî íàëü íî ãî

âîç ðîæ äå íèÿ, íà ÷àâ øèé ñÿ ó àð ìÿí ñî

âòî ðîé ïî ëî âè íû ÕIÕ âå êà, êàê-òî ïî÷ òè

íå ñâÿ çû âàåò ñÿ ñ òåð ðè òî ðèåé Âîñòî÷-

íîé Àð ìå íèè, ïî êðàé íåé ìå ðå, íå ïðè-

âî äèò ê ñêîëü êî-íè áóäü çà ìåò íîé ðå ïàò-

ðèà öèè. Îä íèì èç öåíò ðîâ íà öèî íàëü íî-

ãî âîç ðîæ äå íèÿ àð ìÿí îêà çû âàåò ñÿ Òèô-

ëèñ. Åñ ëè â ñå ðå äè íå âå êà áîëü øèíñò âî

ïðî æè âàþ ùèõ â Òèô ëè ñå àð ìÿí íå ãî âî-

ðè ëè íà ñâîåì ðîä íîì ÿçû êå, òî ê êîí öó

âå êà îíè âñå ïî÷ òè áåç èñê ëþ ÷å íèÿ ñòà-

ëè ãî âî ðèòü ïî-àð ìÿíñ êè, ÷è òàòü àð ìÿíñ-

êèå ãà çå òû, ñëå äèòü çà ïî ëè òè êîé. Çäåñü

îòê ðû âà ëèñü àð ìÿíñ êèå ó÷åá íûå çà âå äå-

íèÿ, ñîç äà âà ëèñü íà öèî íàëü íûå êëó áû,

èç äà âà ëèñü àð ìÿíñ êèå ãà çå òû.

À Ýðè âàíü, à Àëåê ñàíä ðî ïîëü, à Ãî ðèñ, à

Íîð-Áàÿ çåò, à Øó øà?

Âîñòî÷ íàÿ Àð ìå íèÿ îñòà âà ëàñü ñëà áî-

ðàç âè òîé â ïðî ìûø ëåí íîì îò íî øå íèè,

àã ðàð íîé. Ñà ìûé êðóï íûé àð ìÿíñ êèé

ãî ðîä Øó øà, ïðåê ðàñ íûé, áëà ãîóñò ðîåí-

íûé ãî ðîä, íà ñå ëåí íûé ãëàâ íûì îá ðà-

çîì áî ãà òû ìè àð ìÿ íà ìè, áûë ãî ðî äîì

«äëÿ îò äû õà è ðàçâ ëå ÷å íèé». Ýíåð ãè÷-

íûå ïðî ìûø ëåí íè êè è êîì ìåð ñàí òû äà-

æå è íå ïî çà áî òè ëèñü î ïðîê ëàä êå ñþ äà

æå ëåç íîé äî ðî ãè. Øó øà - ýòà äðåâ íÿÿ

ñòî ëè öà Àð öà õà (Íà ãîð íî ãî Êà ðà áà õà) -

ïóñòå ëà.

Åðå âàí êàê îã ðîì íûé ìèë ëèîí íûé ãî ðîä

íà ÷àë ôîð ìè ðî âàòü ñÿ óæå íà íà øèõ ãëà-

çàõ... Îñ íîâ íîé ïðè ðîñò åãî íà ñå ëå íèÿ

ïðè õî äèò ñÿ íà 50-70-å ãî äû. Ýòî ãî äû,

êîã äà ñòîëü æå áûñò ðî ðàñòóò è äðó ãèå

ãî ðî äà ÑÑÑÐ, âáè ðàÿ â ñå áÿ áûâ øèõ

êðåñòüÿí, æè òå ëåé ìà ëûõ ãî ðî äîâ, ñà ìûõ

ðàç íîîá ðàç íûõ ìèã ðàí òîâ. Ýòî âðå ìÿ

êàê áû âå ëè êî ãî ïå ðå ñå ëå íèÿ íà ðî äîâ,

âå ëè êî ãî ñìå øå íèÿ íà ðî äîâ, ñîç äà íèÿ

îã ðîì íûõ èí òåð íà öèî íàëü íûõ öåíò ðîâ

ïî âñåé òåð ðè òî ðèè ñòðà íû...

Â Åðå âàí òî æå åäóò ñî âñå ãî Ñîþ çà, íî

åäóò àð ìÿ íå, ïî÷ òè òîëü êî àð ìÿ íå. ×àñòü

íà ñå ëå íèÿ Åðå âà íà - âû õîä öû èç àð ìÿíñ-

êîé äå ðåâ íè, äðó ãàÿ (áîëü øàÿ ïî ÷èñ ëåí-

íîñòè) - ìèã ðàí òû èç êðóï íûõ ãî ðî äîâ è

ñòî ëèö äðó ãèõ ñîþç íûõ ðåñ ïóá ëèê, ïðåæ-

äå âñå ãî Ãðó çèè è Àçåð áàéä æà íà. Êðî ìå

òî ãî òû ñÿ ÷è àð ìÿí èç çà ðó áåæ íûõ ñòðàí.

Ñòîëü ðàç íûå ïî òî êè: êðåñòüÿ íå èç ãëó-

õèõ ãîð íûõ ñå ëå íèé, òèô ëèñ öû, ïà ðè æà-

íå. Ïëþñ «ñòà ðûå åðå âàí öû». Íà íà øèõ

ãëà çàõ ñïîí òàí íî ñîç äàåò ñÿ íå÷ òî ñî âåð-

øåí íî íî âîå, áåñï ðå öå äåíò íîå - ãðî ìàä-

íûé íà öèî íàëü íûé öåíòð, íå çàï ëà íè ðî-

âàí íî ãî è ïðàê òè ÷åñ êè íå ðå ãó ëè ðóå ìî ãî

ñî áè ðà íèÿ ýò íî ñà â îáù íîñòü, îð ãà íè÷-

íóþ è åñòåñò âåí íóþ. Åñ ëè ïðè íÿòü âî

âíè ìà íèå êðî øå÷ íûå ðàç ìå ðû òåð ðè òî-

ðèè ñîâ ðå ìåí íîé Àð ìå íèè, ïðàê òè ÷åñ êè

âû ðîñ íà öèî íàëü íûé ãî ðîä-ãî ñó äàðñò âî.

À åñ ëè òàê, òî íåèç áåæ íî âñòàþò âîï-

ðî ñû: ïî ÷å ìó àð ìÿ íå âñå ãî ìè ðà åõà ëè

â Åðå âàí? Ïî ÷å ìó â íå ãî åõà ëè òîëü êî

àð ìÿ íå? ×òî ïðåäñòàâ ëÿåò ñî áîé Åðå âàí

êàê ïñè õî ëî ãè ÷åñ êàÿ îáù íîñòü?

Ïðî äîë æå íèå ñëå äóåò.

Ôå íî ìåí Åðå âà íà

ÍÀØ ÃÎÐÎÄ


§+º ñ³Åß ï³ Ï³Ý ·áñ ÍÇù Ý»ñÝ áõ Ý»Ý Ç ñ»Ýó

Ñá ·ÇÝ, Ý» ñ³ß Ë³ñ ÑÁ, áõ Ï³ ï³ ñá ÕÇ Ó»é

ù» ñáõÙ ³ ë»ë Ï»Ý ¹³ Ý³ ÝáõÙ »Ý áõ ëÏëáõÙ

Ï³Ù Ï³ ï³ Ï»É, Ï³Ù ¿É ³ñ ï³ë í»É: ²Û¹ åÇ

ëÇÝ ¿ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ÍÇ ñ³ Ý³ ÷á ÕÁ` ¹áõ ¹áõ ÏÁ,

á ñÇ ç»ñÙ, Ã³íß Û³ áõ ËáñÑñ ¹³ íáñ Ó³Û

ÝÁ Éë» ÉÇë §ÇÝù Ý³ µ» ñ³ µ³ñ ³ñ óáõÝù Ý»ñ¹

·Éáñ íáõÙ »Ý¦:² ñ³Ù Ê³ ã³ ïáõñ Û³Ý

Ð²Ú Î² Î²Ü ÌÆ ð² Ü² öà ÔÆ ¶²Ôî ÜÆ øÀÜÛáõ ÃÁ` ² ÝÇ ¶ñÇ ·áñ Û³ ÝÇ

Èáõë³ÝÏ³ñÇã` ²ñï³ß»ë Ø³ñïÇñáëÛ³Ý

Øºð ²ðÄºøÜºðÀ




Ð³Û Åá Õáíñ ¹Ç » ñ³Åß ï³ Ï³Ý Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ³Ýó Û³ ÉÁ,

Ý»ñ Ï³Ý Ý³¢ ³ å³ ·³Ý ³ÝÑ Ý³ñ ¿ å³ï Ï» ñ³ó Ý»É

³ é³Ýó ¹áõ ¹áõ ÏÇ Ãá íÇã ÑÝã» ÕáõÃ Û³Ý, ³ é³Ýó Ýñ³

¹Ûáõ ÃÇã Ó³Û Ý³ ÛÇÝ »É¢¿ç Ý» ñÇ: ¸áõ ¹áõ ÏÁ` áñ å»ë » ½³ ÏÇ ·áñ-

ÍÇù. ³ñ ï³ Ñ³Û ïáõÙ ¿ ï³ñ µ»ñ ïñ³ Ù³¹ ñáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ` áõ-

ñ³ ËáõÃ ÛáõÝ, ïËñáõÃ ÛáõÝ, Ã³ ËÇÍ, óÝÍáõÃ ÛáõÝ...

Ð³Û Ï³ Ï³Ý ³Ûë ÷á Õ³ ÛÇÝ Ýí³ ·³ ñ³ ÝÝ áõ ÝÇ ³ í» ÉÇ ù³Ý

2000 ï³ñ í³ å³ï ÙáõÃ ÛáõÝ, ¢ ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ÛÝ

µ³½ ÙÇóë ÷á ÷áË í»É ¿: ÆÝã å»ë Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÷á Õ³ ÛÇÝ

·áñ ÍÇù, ¹áõ ¹áõ ÏÁ Ý³Ë ÏÇ ÝáõÙ å³ï ñ³ë ï»É »Ý áë Ïá ñÇó,

Ñ» ïá ³ÛÝ ÷á Ë³ ñÇ Ý»É »Ý » Õ» ·áí, ÇëÏ í»ñ çÇ ÝÇë ¿É` ÍÇ ñ³-

Ý» Ýáõ ÷³Û ïáí:

¸áõ ¹áõ ÏÁ ß³ï ·³Õï ÝÇù Ý»ñ áõ ÝÇ ¢ ³Û¹ ·³Õï ÝÇù Ý» ñÁ

µ³ ó³ Ñ³Û ï» Éáõ Ù»ç Ù»½ û· Ý»ó í³ñ å»ï èáõ µ» ÝÁ:

ÆÝù Ýáõë í³ñ å»ï èáõ µ» ÝÁ ßáõñç ÑÇÝ· ï³ë Ý³Ù Û³Ï

å³ï ñ³ë ïáõÙ ¿ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ÷á Õ³ ÛÇÝ Ýí³ ·³ ñ³Ý Ý»ñ, ¢

³Ûë ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Çñ Ñ³ ×» ÉÇ ½µ³ Õ ÙáõÝ ùÇó Ù»Ï

í³ÛñÏ Û³Ý ¿É ãÇ µ³ Å³Ý í»É: Üñ³ Ñ³ Ù»ëï ³ñ Ñ»ë ï³ Ýá óÇ

Ùßï³ Ï³Ý µÝ³ ÏÇã Ý»ñÝ »Ý ¹áõ ¹áõ ÏÁ, ßíÇÝ, ½áõé Ý³Ý, µÉáõ ÉÁ,

åÏáõÝ: §¶áñ ÍÇù Ý» ñÁ ÝÙ³Ý »Ý » ñ» Ë³ Ý» ñÇ. Ýñ³Ýó ÏáÕ ùÇÝ

»ë ÍÝí» Éáõ å³ ÑÇó, Ýñ³Ýó ÷³Û ÷³ ÛáõÙ, ËÝ³ ÙáõÙ »ë` ÇÝã-

å»ë ÏËÝ³ Ù»ë ë» ÷³ Ï³Ý ½³ í³ ÏÇ¹¦,- ³ ëáõÙ ¿ í³ñ å» ïÁ:

ì³ñ å» ïÁ §» ñ» Ë³ Ý» ñÇÝ¦ ÏÝùáõÙ ¿ Çñ ³ Ýáõ Ýáí` Ûáõ ñ³-

ù³Ýã Ûáõ ñÇ íñ³ ÷á ñ³· ñ» Éáí èè` èáõ ß³Ý Û³Ý èáõ µ»Ý:

ÌÇ ñ³ Ý³ ÷á ÕÇ Ï³ éáõó í³Í ùÁ

ÌÇ ñ³ Ý³ ÷á ÕÁ Ï³½Ù í³Í ¿ »ñ Ïáõ Ù³ ëÇó, ÷á ÕÇó ¢ ÙáõÝ¹-

ß ïáõ ÏÇó` Õ³ ÙÇ ßÇó: öá ÕÇ »ñ Ï³ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ï³ ï³Ý íáõÙ ¿

28-35 ëÙ, ïñ³ Ù³ ·Ç ÍÁ` 12 ÙÙ, ÍÇ ñ³ Ý³ ÷á ÕÇ íñ³ ³ñ í³Í

»Ý10 ÙÙ ï ñ³ Ù³· Íáí 8 Ï³Ù 9 ³Ýó ù»ñ ¢1 ³Ýóù` ëïá ñÇÝ

ÏáÕ ÙÇ íñ³: Ô³ ÙÇ ßÁ å³ï ñ³ëï íáõÙ ¿ » Õ» ·Çó, »ñ Ï³ ñáõÃ-

Ûáõ ÝÁ` 9-14 ëÙ ¿:

ä³ï ñ³ëï Ù³Ý ·³Õï ÝÇù Ý» ñÁ

ì³ñ å»ï èáõ µ» ÝÁ ¹áõ ¹áõ ÏÇ Ñ³ Ù³ñ û· ï³ ·áñ ÍáõÙ ¿

²ñÙ³íÇñÇ, ²ß ï³ ñ³ ÏÇ, ¶³é Ýáõ Í»ñ ÍÇ ñ³ Ý» ÝÇ Ý» ñÁ, ÁÝ¹

á ñáõÙ ¹ñ³Ýù å»ïù ¿ ³ ×»Ý ãáñ ÏÉÇ Ù³ Û³ Ï³Ý å³Û Ù³Ý Ý»-

ñáõÙ ¢ çñí»Ý ÙÇ³ÛÝ ³ÝÓñ¢³ç ñ» ñáí: ¸ñ³ ÝáõÙ ¿ Ã³ùÝ í³Í

¹áõ ¹áõ ÏÇ ÑÝã» ÕáõÃ Û³Ý ·³Õï ÝÇ ùÁ: Ð» ïá ëÏëíáõÙ ¿ ÷³Û ïÇ

Ùß³Ï Ù³Ý »ñ Ï³ ñ³ï¢ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ: ì»ñ çáõÙ Ùß³ ÏáõÙ »Ý

Ïñáí` ÍÇ ñ³ Ý³ ÷á ÕÇÝ Ï³ñ ÙÇñ ·áõÛÝ ï³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

²Ûë »ñ Ï³ñ ·áñÍÁÝÃ³óÁ í»ñ ç³ó Ý» Éáõó Ñ» ïá ÙÝáõÙ ¿ ÙÇ³ÛÝ

¹áõ ¹áõ ÏÁ É³ ñ»É: ¶áñ ÍÇ ùÇ Ï³ Ù»ñ ïá ÝÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ÝáõÙ ¿ Õ³-

ÙÇ ßÁ: Üñ³ ÑÝãÛáõ ÝÇ µ³ñÓ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ á ñá ß» Éáõó Ñ» ïá ÍÇ ñ³-

Ý³ ÷á ÕÇ íñ³ Ù»Ï ûÏ ï³ í³ ÛÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÙ Ñ»ñ Ã³ Ï³-

ÝáõÃ Û³Ùµ ¹³ ë³ íáñ íáõÙ »Ý Ýá ï³ Ý» ñÁ:

¸áõ ¹áõ ÏÇ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÁ Ù»Í ã¿. Ýñ³ Ï³½ ÙÇ Ù»ç »Ý ÙïÝáõÙ ëá-

íá ñ³ Ï³Ý ¹áõ ¹áõ ÏÁ, ³É ï³ ÛÇÝ ¢ µ³ë ¹áõ ¹áõ ÏÁ:

Ð³Û Ï³ Ï³Ý Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÙÇ çá ó³ éáõÙ áõ Õ»Ïó íáõÙ ¿ ¹áõ-

¹áõ ÏÇ Ýí³ ·³Ï óáõÃ Û³Ùµ: Æ ¹»å, ¹áõ ¹áõ ÏÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ

Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ Ù»Ï ³ÛÉ ¹áõ ¹áõ ÏÇ` ¹³ ÙÇ áõ Õ»Ï óáõÃ Û³Ùµ:

êïáñ¢ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ »Ýù ÍÇ ñ³ Ý³ ÷á ÕÇ ï³ ñÇ ùÇ ÙÇ ù³-

ÝÇ Ýí³ ·³ ñ³Ý Ý»ñ, á ñáÝù Ç ñ»Ýó Ï³ éáõó í³Í ùáí ¢ ÑÝãá-

ÕáõÃ Û³Ùµ Ùáï »Ý Ù»ñ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý Ýí³ ·³ ñ³ ÝÇÝ:

²Ý ïÇÏ Ðá õ³ë ï³ ÝáõÙ ÍÝáõÝ¹ ³ é³Í ³í Éá ëÁ (aulos) ³ß -

Ë³ñ ÑÇ ÑÝ³ ·áõÛÝ ·áñ ÍÇù Ý» ñÇó Ù»ÏÝ ¿: ²ÛÝ ëá íá ñ³ µ³ñ

µ³Õ Ï³ ó³Í ¿ ÙÇÙ Û³Ýó Ïóí³Í »ñ Ïáõ ÷á Õ» ñÇó: ì»ñ çÇÝ-

Ý» ñÁ å³ï ñ³ëï íáõÙ »Ý ÷³Û ïÇó, áë Ïá ñÇó Ï³Ù » Õ» ·Çó,

á ñáÝó íñ³ ³ñ í³Í »Ý ÑÇÝ· ³Ýó ù»ñ: ÐÝ³ ·áõÛÝ Ðáõ Ý³ë ï³ ÝáõÙ

Ï³½ Ù³ Ï»ñå íáÕ ³ ñ³ ñá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ (½á Ñ³ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ,

Ã³ ï» ñ³ Ï³Ý Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ Ý» ñÁ, Ñ» é³ ó³ï ÏÇ ÙñóáõÙ Ý» ñÁ,

Ý³ í³ë ïÇ Ý» ñÇ å³ ñ» ñÁ, ¢ ³ÛÉÝ) áõ Õ»Ïó íáõÙ ¿ÇÝ ³í Éá ëÇ Ýí³-

·³Ï óáõÃ Û³Ùµ:

¶á õ³Ý (Guan)

¶á õ³ ÝÁ Ï³Ù ·á õ³Ýó ½ÇÝ (guanzi) (Ã³ñ·. §÷áÕ¦) ÑÝ³ ·áõÛÝ

÷³Ûï Û³ ÷á Õ³ ÛÇÝ ·áñ ÍÇù ¿, á ñÁ ÑÛáõ ëÇ ë³ ÛÇÝ âÇ Ý³ë ï³ ÝáõÙ

Ñ³Ûï ÝÇ ¿ Ý³¢ §µÇ ÉÇ¦, ÇëÏ Î³Ý ïá Ý³ Ï³Ý âÇ Ý³ë ï³ ÝáõÙ §Ñá-

·á õ³Ý¦ ³ ÝáõÝ Ý» ñáí: ² é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù ³ÛÝ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ¿

ä³ñë Ï³ë ï³ ÝáõÙ: ² í» ÉÇ ù³Ý 2000 ï³ ñÇ ³ é³ç ·á õ³ ÝÁ ëÏë»É

»Ý ÏÇ ñ³ é»É Ý³¢ ÐÛáõ ëÇ ë³ ÛÇÝ âÇ Ý³ë ï³ ÝáõÙ:

¶áñ ÍÇ ùÁ ß³ï å³ñ½ Ï³ éáõó í³Íù áõ ÝÇ. (å³ï ñ³ëï íáõÙ ¿ ´³

ÚÇÝ` ÑÇÝ ãÇ Ý³ Ï³Ý ·áñ ÍÇù Ý» ñÇ ¹³ ë³ Ï³ñ· Ù³Ý ëÇë ï» Ùáí)

Ï³½Ù í³Í ¿ » ñ»ù Ù³ ëÇó` Í³Û ñÁ, µáõÝ ·áñ ÍÇ ùÁ ¢ ÙáõÝ¹ß ïáõ ÏÁ:

ÆÝã å»ë ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ ÝÇ µá Éáñ ·áñ ÍÇù Ý» ñÇ ÑáõÙ ùÁ, ³ÛÝå»ë ¿É

·áõ³ÝÇÝÁ, » Õ»·Ý ¿: êá íá ñ³ Ï³Ý ·á õ³ ÝÇ »ñ Ï³ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ 7 ¹ÛáõÛ-

ÙÇó` 18 ëÙ, ÙÇÝã¢ 13 ¹ÛáõÛÙ` 33 ëÙ ¿: Ø³ï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ³ñ í³Í

¿ 7 ³Ýóù: Î³ ï³ ñá Õ³ Ï³Ý ï» ë³ Ï» ïÇó ·áñ ÍÇ ùÁ ß³ï µ³ñ¹ ¿:

ØÇ ³Ý ·³Ù ³Û¹ ³ éÇ Ãáí ãÇ Ý³ óÇ » ñ³ ÅÇßï Ý»ñÝ ³ ë»É »Ý. §¶á õ³-

ÝÁ å³ Ñ³Ý çáõÙ ¿ Ñ³ ½³ñ ûñ ëá íá ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ¦:

²ÛÝ Ñ» ï³ùñ ùÇñ` ³ñ¢»É ùÇÝ µÝá ñáß µáõñ ÙáõÝù áõ ÝÇ:

1920Ã -Çó ·á õ³ÝÝ ÁÝ¹·ñÏ í»É ¿ ãÇ Ý³ Ï³Ý ëÇÙýá ÝÇÏ Ýí³ ·³ËÙ-

µÇ Ï³½ ÙÇ Ù»ç:

ÐÇ ßÇ ñÇ ÏÇ (Hichiriki)

ÐÇ ßÇ ñÇ ÏÇÝ Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿ ×³ åá Ý³ óÇ Ý» ñÇ ëáõñµ ·áñ ÍÇ ùÁ: ê³

ÝáõÛÝ å»ë å³ï ñ³ëï íáõÙ ¿ » Õ» ·Çó, á ñÇ »ñ Ï³ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ å»ïù

¿ ÉÇ ÝÇ 18 ëÙ, ÇëÏ ïñ³ Ù³ ·Ç ÍÁ ãå»ïù ¿ ·» ñ³ ½³Ý óÇ 1.5 ëÙ: ÐÇ-

ßÇ ñÇ ÏÇÇ íñ³ Ù³ï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ³ñ í³Í »Ý û í³ É³Ó¢ 7 ³Ýó ù»ñ,

ÇëÏ ëïá ñÇÝ ÏáÕ ÙÇó` 2 ³Ýóù: ¶áñ ÍÇ ùÇ Í³Û ñ» ñÝ áõ ³Ýó ù» ñÇ

ÙÇç¢ ÷³ Ã³ ÃáõÙ »Ý Ï» ãáõ ¢ µ³ É» Ýáõ Ï»Õ¢áí: ØáõÝ¹ß ïáõ ÏÁ,

á ñÇÝ ×³ åá Ý³ óÇ Ý»ñÝ ³Ý í³ ÝáõÙ »Ý §ßÇ ï³¦, 5.5 ëÙ »ñ Ï³ ñáõÃ-

ÛáõÝ áõ ÝÇ: ²ÛÝ å³ï ñ³ëï í³Í ¿ Ï³ß íÇó, á ñÇ ëïá ñÇÝ` ·áñ ÍÇ ùÇÝ

Ñ³·ó íáÕ Ù³ ëÁ ÷³ Ã³Ã í³Í ¿ ×³ åá Ý³ Ï³Ý ÃÕÃáí: ØáõÝ¹ß-

ïáõ ÏÁ Ñ³ ïáõÏ ËÝ³Ùù ¿ å³ Ñ³Ý çáõÙ. Ý³Ë ù³Ý ³ÛÝ û· ï³ ·áñ-

Í» ÉÁ å»ïù ¿ ÁÝÏÕ Ù»É ï³ù Ï³ Ý³ã Ã» ÛÇ Ù»ç:

ØÇç íÇ ½Á (mijwiz)

º ·Çå ïá ëÇ ³½ ·³ ÛÇÝ Ýí³ ·³ ñ³Ý Ý» ñÇó Ù»ÏÝ ¿: ÐÝ³ ·áõÛÝ Å³-

Ù³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ ³ÛÝ û· ï³ ·áñÍ í»É ¿ Ñ³ï Ï³ å»ë Ü» Õá ëÇ ßñç³-

ÝáõÙ: ² ñ³ µ» ñ»Ý §ÙÇç íÇ½¦ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿ §½áõÛ·¦: ØÇç íÇ ½Á

µ³Õ Ï³ ó³Í ¿ ÙÇ¢ÝáõÛÝ »ñ Ï³ ñáõÃ Û³Ý` í»ó Ï³Ù áõÃ ëÙ, »ñ Ïáõ

» Õ»· Ý³ ÷á Õ» ñÇó, á ñáÝ óÇó Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõ ñÇ íñ³ ³ñ í³Í ¿ ÑÇÝ·

Ï³Ù í»ó ³Ýóù, ÇëÏ » Õ»· Ý³ ÷á Õ» ñÁ ÙÇÙ Û³Ýó ÙÇ³ó í³Í »Ý å³-

ñ³ Ýáí: ØÇç íÇ ½Á µ³ óÇ º ·Çå ïá ëÇó, É³ÛÝ ï³ ñ³ ÍáõÙ ¿ ëï³ ó»É

Ý³¢ ÈÇ µ³ Ý³ ÝáõÙ, êÇ ñÇ³ ÛáõÙ ¢ ä³ Õ»ë ïÇ ÝáõÙ:

²ÛÉ ¿ ¹áõ ¹áõ ÏÇ ÑÝãá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ, »ñµ ³ÛÝ Ýí³ ·áõÙ »Ý ³ÛÉ ³½ ·Ç

» ñ³ ÅÇßï Ý»ñ: Ð³ Û» ñÁ Ýí³ ·áõÙ »Ý ³ÛÝ åÇ ëÇ ÑÝãá ÕáõÃ Û³Ùµ áõ

ï»Ë ÝÇ Ï³ Ûáí, áñ ¹áõ ¹áõ ÏÇ Ó³Û ÝÁ Ùá ï» ÝáõÙ ¿ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ó³Û-

ÝÇÝ:

¸áõ ¹áõ ÏÁ Ï³ñ Í»ë Ûáõ ñ³ ïÇå ³½ ·³ ÛÇÝ ËáñÑñ ¹³ ÝÇß ¿, ¢ ³Û ëûñ

³ÛÝ Ýí³ ×áõÙ ¿ Ýáñ µ³ñ ÓáõÝù Ý»ñ` å³Ñ å³ Ý» Éáí Ñ³ÛÇ á ·ÇÝ áõ

ï» ë³ ÏÁ:

Ð.¶.2000Ãí³ Ï³ ÝÇó Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ÍÇ ñ³ Ý³ ÷á ÕÁ Ýí³ ×»ó Ðá-

ÉÇ íáõ¹ Û³Ý û ÉÇÙ åÁ: ¸áõ ¹áõ ÏÇ ëñï³ éáõã, »ñ ·» óÇÏ Ó³Û ÝÁ Éë» ÉÇ

¹³ñ Ó³í ûë Ï³ ñ³ ÏÇñ ýÇÉ Ù» ñáõÙ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý §¶É³ ¹Ç³ ïá-

ñÁ¦, §² É»ù ë³Ý¹ ñÁ¦, §Ü³ñ ÝÇ³ ÛÇ ùñá ÝÇÏ Ý» ñÁ¦:



Ð³ßí³å³Ñ³Ï³Ý Ñ³ßí³éÙ³Ý í»ñ³Ï³Ý·ÝáõÙ,Ï³½Ù³Ï»ñåáõÙ ¨

í³ñáõÙ

üÇÝ³Ýë³Ï³Ý ¨ Ñ³ñÏ³ÛÇÝ Ñ³ßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³½ÙáõÙ,

Ý»ñÏ³Û³óáõÙ

Ð³ßí³å³Ñ³Ï³Ý Ñ³ßí³éÙ³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ùß³ÏáõÙ,

Ý»ñ¹ñáõÙ

Ò»ñ ß³Ñ»ñÇ å³ßïå³ÝáõÃÛáõÝ Ñ³ñÏ³ÛÇÝ ¨ å»ï³Ï³Ý ³ÛÉ

Ù³ñÙÇÝÝ»ñáõÙ

VCG PartnersÀÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ ³é³ç³ñÏáõÙ ¿

Ñ»é. (+374 91) 53 20 13

ºê Üð² ...

êº¸² ²¼Ü²ìàôð

ÜÞ²Ü²ìàð Ð²Úºð


Èáõë³ÝÏ³ñáõÙ` ê»¹³ ²½Ý³íáõñÈáõë³ÝÏ³ñÇã` Ê³ãÇÏ ²Õ³½³ñÛ³Ý

¼ñáõó»ó ê³Ã»ÝÇÏ Ô³ñ³µ³ÕóÛ³ÝÁ /²ØÜ Èáë ²Ýç»É»ë/



ê»¹³ ²½Ý³íáõñÝ ÁÝï³ÝÇùÇ Ñ»ï

àï ùÇó ·ÉáõË` Ñ³Û...

¿áõÃ Û³Ùµ Ñ³Û »Ýù, Ñ³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ å³-

Ñ»É »Ýù ³Ûë áÕç ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó-

ùáõÙ: Æ Ñ³ñ Ï», ã»Ù ³ ëÇ, Ã» ³Ù µáÕç

û ñÁ Ñ³ Û» ñ»Ý »Ýù Ëá ëáõÙ, µ³Ûó Ï³ñ-

ÍáõÙ »Ù, áñ Ï³ñ¢á ñÁ Ñá ·áí Ñ³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ

å³Ñ å³ Ý»ÉÝ ¿. Ù»ñ Ñá ·ÇÝ Ñ³Û ¿:

ÆÝÓ Ù»Í Ù³Ûñë ¿ Ù» Í³ó ñ»É, ³Û ëÇÝùÝ Ñ³-

ÛáõÃ Û³Ý Ù»ç ¢ Ñ³Û ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ Ñ³ ïáõÏ

ëá íá ñáõÛÃ Ý» ñáí »Ù Ù» Í³ ó»É: Ø³Ûñë

ýñ³Ý ëÇ³ óÇ ¿ñ: ²Ý ßáõßï ýñ³Ý ëÇ³ Ï³Ý

Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ Ñ»ï ¿É »Ù ß÷í»É, Ù³ Ý³ í³Ý¹

¹åñá ó³ Ï³Ý ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ, »ñµ ¹åñáó ¿Ç

·ÝáõÙ, ³Û Ýá õ³ Ù» Ý³Û ÝÇí ã»Ù Ï³ ñáÕ ³ ë»É,

áñ ýñ³Ý ëÇ³ óÇ »Ù: ² í» ÉÇÝ, Ï³ ñáÕ »Ù

µ³ñ Ó³ Ó³Û Ý»É` Ð²Ú »Ù:

üñ³Ý ëÇ³Ý ëÇ ñáõÙ »Ù, ýñ³Ý ëÇ³ óÇ ß³ï

ÁÝ Ï»ñ Ý»ñ áõ Ý»Ù, ýñ³Ý ëÇ³ Ï³Ý Ùß³-

ÏáõÛ ÃÇ Ñ»ï ë»ñ ïá ñ»Ý ß÷í»É »Ù, µ³Ûó....

¿¹ å»ë ¿É ýñ³Ý ëÇ³ óÇ ã¹³ñ Ó³:

ºñ ·Çë É» ½áõÝ Ñ³ Û» ñ»ÝÝ ¿...

âÝ³ Û³Í ýñ³Ý ëÇ³ Ï³Ý É»½ íÇ ·» Õ»ó-

ÏáõÃ Û³ÝÝ áõ »ñ ·» óÇ ÏáõÃ Û³ ÝÁ, ã»Ù ëÇ ñáõÙ

ýñ³Ý ë» ñ»Ý »ñ ·»É: ºñ ·» óÇ ÙÇ ù³ ÝÇ »ñ·,

Ñ» ïá Ñ³ë Ï³ ó³, áñ ³Û¹ ù³Ý ¿É Ç ÙÁ ã¿:

üñ³Ý ëÇ³ Ï³Ý » ñ³Åß ïáõÃ ÛáõÝ ß³ï ëÇ-

ê» ¹³ ²½ Ý³ íáõ ñÇ Ñ»ï Ñ³Ý ¹Ç å» óÇÝù Ýñ³ ³ é³ÝÓ Ý³ ï³ ÝÁ...Ø»ñ û ñ» ñáõÙ ³ÛÝ ù³Ý ï³ ñ³Í í³Í Ù» Í³Ù ïáõÃ Û³Ý ÏáÕ ùÇÝ ²½ -Ý³ íáõ ñÇ å³ñ ½áõÃ Ûáõ ÝÁ, ³Ý ÙÇ ç³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝÝ áõ ³½Ý í³ Ï³-

ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ñ ·³Ý ùÇ ¿ ³ñ Å³ ÝÇ:² Ë³Éó Ë³ ÛÇó üñ³Ý ëÇ³ ·³Õ Ã³Í Ñ³Û ·³Õ Ã³ Ï³Ý Ý»ñ ØÇ ù³-Û»É ¢ øÝ³ñ ²½ Ý³ íáõñ Û³Ý Ý» ñÇ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ Ñ³Ûï ÝÇ ïáÑ ÙÇ ³ñ -

Å³ ÝÇ Å³ é³Ý ·áÕÝ áõ ÏñáÕÝ ¿ ê» ¹³ ²½ Ý³ íáõ ñÁ :²Ø µáÕç ÏÛ³Ý ùÁ ³å ñ» Éáí Ñ³ Û»ñ ÝÇ ùÇ ë³ÑÙ Ý³ Ý» ñÇó ¹áõñë`

ê» ¹³ ²½ Ý³ íáõñÝ »ñ µ»ù ãÇ Ùá é³ ó»É, áñ Ð³Û ¿:²Ûë ³Ý ·³Ù §Ø»Ýù Ù»ñ Ù³ ëÇÝ¦ ³Ù ë³· ñÇ ÁÝ Ã»ñ óá ÕÇÝ »Ýù

Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ ê» ¹³ ²½ Ý³ íáõ ñÇ Ñ»ï Ù»ñ ³Ý ã³÷ Ñ» ï³ùÁñ-ùÇñ, ³Ýß å³ñ áõ ³Ý Ï³ß Ï³Ý¹ ½ñáõÛ óÁ...



Ò³Û Ý³ë Ï³ í³ é³ ÏÇ Ãá Õ³ñ Ïáõ ÙÇó Ñ» ïá Ýá ñ»Ý í» ñ³ ¹³ñ Ó³ å³ åÇë ³ ÏáõÝù Ý» ñÇÝ: Þ³ï »Ù ëÇ ñáõÙ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ßáõÝ ãÁ: Ê»Ý-Ã³ ÝáõÙ »Ù Ñ³Û Ï³ Ï³Ý »ñ ·» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:

ñáõÙ »Ù, Ñ³Ûñë ¿É ýñ³Ý ë» ñ»Ý ¿ »ñ ·áõÙ,

ß³ï É³í ýñ³Ý ëÇ³ óÇ »ñ ·Çã Ý»ñ ¿É Ï³Ý,

µ³Ûó ÇÝùë Ï³ ï³ ñ»É ã»Ù ëÇ ñáõÙ:

ÆÙ ï³ ñ»ñ ùÁ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý » ñ³Åß ïáõÃ-

ÛáõÝÝ ¿: êÇ ñáõÙ »Ù Ñ³Û Ï³ Ï³Ý »ñ ·Á`

Ñ³ï Ï³ å»ë ³ í³Ý ¹³ Ï³Ý, ³½ ·³ ÛÇÝ,

³½ ·³· ñ³ Ï³Ý »ñ ·» ñÁ:

ê³ Û³Ã-Üá í³ ÛÇ, Îá ÙÇ ï³ ëÇ »ñ ·»ñÝ »Ù

ß³ï ëÇ ñáõÙ. ã·Ç ï»Ù` Ùá ·³ Ï³Ý áõÅ Ï³

Ýñ³Ýó Ù»ç, ¢° Ï³ ï³ ñ» ÉÇë, ¢° É ë» ÉÇë ³Ý -

µ³ ó³ï ñ» ÉÇ ³å ñáõÙ Ý»ñ »Ù áõ Ý» ÝáõÙ:

²Ûë í»ñ çÇÝ ßñç³ ÝÇ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý »ñ ·»-

ñÁ ß³ï ã»Ù ëÇ ñáõÙ. µ³é ãÏ³, ë»ñ ãÏ³,

Ç Ù³ëï ãÏ³, Ñá ·Ç ãÏ³, ³Ý Ï»Õ ÍáõÃ ÛáõÝ

ãÏ³...

ºñµ µ³ é» ñÁ Ç Ù³ëï »Ý áõ Ý» ÝáõÙ, ³Û¹

»ñ ·» ñÁ ã»Ý Í» ñ³ ÝáõÙ:

ÀÝ ¹³ Ù» ÝÁ Ù»Ï ¹á õ»ï áõ Ý»Ù Ñ³Û ñÇ ÏÇë

Ñ»ï, ù³ ÝÇ áñ Ñ³Ûñë Ñ³ Û» ñ»Ý ãÇ »ñ ·áõÙ:

ºë »Ù Ç ñ»Ý ß³ï §Ë»Ý Ã³ó ÝáõÙ¦ Ñ³ Û»-

ñ»Ý »ñ ·» ñáíë: Ü³¢ Ó³Û Ý³ë Ï³ í³ é³Ï

áõ Ý»Ù Ãá Õ³ñ Ï³Í ³Û¹ »ñ ·» ñáí:

Ð³ ÛáõÃ ÛáõÝë Ñ»ï µ» ñ» óÇ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý

»ñ ·» ñáí...

ºñ·Ý ÇÝÓ áõÕÏ ó»É ¿ ÙÇßï: Ðáñë ÍÝáÕ Ý»-

ñÁ »ñ ÏáõëÝ ¿É ³ñ ïÇëï Ý»ñ ¿ÇÝ: ¶Ç ß»ñ -

í³ Å³ ÙÁ »ñ Ïáõ ëÇÝ Ù»Í Ñ³Ûñë ·³ ÉÇë ¿ñ

Çñ ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇ Ñ»ï, Ù»½ ³ñÃ Ý³ó ÝáõÙ, ¢

µá Éáñë ëÏëáõÙ ¿ÇÝù »ñ ·»É: ²Ûë åÇ ëÇ ÙÇ-

ç³ í³Û ñáõÙ ¿ ³Ý ó»É Ù»ñ Ù³Ý ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ.

³Ù µáÕç ÁÝ ï³ ÝÇ ùÁ ³ñ ïÇëï ¿ñ: ê³ Û³Ã-

Üá í³ ÛÇ »ñ ·» ñÁ Ù»ñ ï³ ÝÁ ÙÇßï ÑÝã»É »Ý

áõ ß³ï »Ýù ëÇ ñ»É:

ºë ¿É ÇÝÓ ³ñ ïÇëï »Ù Ñ³ Ù³ ñáõÙ »ñ·-

ãáõ ÑÇ ÉÇ Ý» Éáõó µ³ óÇ, ã¿± áñ Ñáñë ³Õ çÇÏÝ

»Ù. å³ å³ ÛÇë å»ë ù³ ÝÇ± Ù³ñ¹ Ï³... Ù»Ï

Ñ³ï...

øáõÛñë ¿É ß³ï É³í »ñ ·áõÙ ¿ñ Ñ³Û ñÇ ÏÇë

Ñ»ï, µ³Ûó Ñ» ïá Ù» Ý³Ï ãáõ ½»ó »ñ ·»É,

ù³ ÝÇ áñ Ñá ñÇóë Ñ» ïá ß³ï ¹Åí³ñ ¿

·Ý³É ³Û¹ ×³ Ý³ å³ñ Ñáí. å³ ï³ë Ë³-

Ý³ï íáõÃ Ûáõ ÝÁ ß³ï Ù»Í ¿: ÜáõÛÝ ×³ Ý³-

å³ñ ÑÁ ã»Ýù Ï³ ñáÕ ³Ýó Ý»É:

ÆÙ ×³ Ý³ å³ñ ÑÁ Ñ³ñÃ í»ó, »ñµ Ñ³Û Ï³-

Ï³Ý »ñ ·» ñÇ Ó³Û Ý³ë Ï³ í³ é³Ï Ãá Õ³ñ-

Ï» óÇ: ¸ñ³ Ýáí Ï³ñ Í»ë Ã» Ñ³ ÛáõÃ ÛáõÝë

Ñ»ï µ» ñ» óÇ, á ñÁ ÙÇ å³Ñ Ïáñó ñ»É ¿Ç:

17-20 ï³ ñ» Ï³ ÝáõÙ ÙÇ ùÇã §³ åáõß¦ »ë

ÉÇ ÝáõÙ, áõ ½áõÙ »ë ³ Ù»Ý µ³Ý ³ Ý»É áõ ñÇß

³½ ·» ñÇÝ ÝÙ³Ý í» Éáõ ¢ ÇÝ ï»·ñ í» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ: â»ë áõ ½áõÙ ÑÇ ß»É Ñ³Û ÉÇ Ý»É¹, áõ ½áõÙ

»ë Ùá é³ Ý³É ³Û¹ ÷³ë ïÇ Ù³ ëÇÝ: 10 ï³-

ñÇ §Ñ³Û ã¿Ç¦:

Ò³Û Ý³ë Ï³ í³ é³ ÏÇ Ãá Õ³ñ Ïáõ ÙÇó Ñ» ïá

Ýá ñ»Ý í» ñ³ ¹³ñ Ó³ å³ åÇë ³ ÏáõÝù Ý»-

ñÇÝ: Þ³ï »Ù ëÇ ñáõÙ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ßáõÝ ãÁ:

Ê»Ý Ã³ ÝáõÙ »Ù Ñ³Û Ï³ Ï³Ý »ñ ·» ñÇ Ñ³-

Ù³ñ:

ì³ Õáõó »Ù ×³ Ý³ ãáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ...

Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ ß³ï í³ Õáõó »Ù ×³ Ý³ ã»É.

Ù»Í Ù³Ûñë Ñ³ ×³Ë ¿ñ ·ÝáõÙ, »ë ¿É` Ýñ³

Ñ»ï: 8-9 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó ×³ Ý³ ãáõÙ »Ù Ð³-

Û³ë ï³ ÝÁ: Ø³Ý ÏáõÃ Û³Ýó ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ

ß³ï ëÇ ñ» óÇ Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ, á ñáí Ñ»ï¢

µ³ ÏáõÙ Ë³ ÕáõÙ ¿Ç. µ³ ó³ éÇÏ Ñ» ï³ùñ-

ùÇñ »ñ¢áõÛÃ ¿ñ ¹³ ÇÝÓ Ñ³ Ù³ñ:

ºñÏ ñáñ¹ ³Ý ·³Ù, »ñµ ýñ³Ý ëÇ³ óÇ ÁÝ-

Ï» ñáõ Ñáõë Ñ»ï » Ï³ Ð³ Û³ë ï³Ý, 18

ï³ ñ» Ï³Ý ¿Ç: ²Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï ï» ë³, áñ

ß³ï ³Õ ù³ï ¿ñ Åá Õá íáõñ ¹Á, µ³Ûó Ýá ñ»Ý

ë»ñë ãÙ³ ñ»ó:

ºí » Ï³ 40 ï³ ñÇ Ñ» ïá. ³Ýó Û³É ï³ ñÇ

ïÕ³ ÛÇë ³ Ùáõë Ý³ó ñ» óÇ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ:

Þ³ï Ù»Í ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ï» ë³,

»í ñá å³ Ï³Ý ù³ Õ³ù Ý» ñÇ ßáõÝ ãÁ Ï³ ÑÇ-

Ù³ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ:

Ð³Û Ï³ Ï³Ý ³ñ Ù³ï Ý»ñ, Ñ³ñë Ý³ óáõ` Ð³-

Û³ë ï³ ÝÇó...

îÕ³ë Ù» Í³ ó»É ¿ üñ»½ Ýá ÛáõÙ, áñ ï»Õ

ß³ï Ñ³ Û»ñ Ï³Ý:Î³ ñáÕ »Ù ³ ë»É` Ñ³Û Ï³-

Ï³Ý ßÝãáí ¿ Ù» Í³ ó»É: ÖÇßï ¿, ß³ï Ñ³Û

ÁÝ Ï»ñ Ý»ñ áõ ÝÇ, µ³Ûó Ñ³ Û» ñ»Ý ãÇ Ëá ëáõÙ:

Ð³Û ÏÇÝ ÁÝï ñ»ÉÝ ÇÝÓ Ñ³ Ù³ñ ³ Ý³ÏÝ Ï³É

ã¿ñ:

âÝ³ Û³Í »ë »ñ µ»ù Çñ ³éç¢ ËÝ¹Çñ ã»Ù

¹ñ»É, áñ Ñ³ ÛÇ Ñ»ï åÇ ïÇ ³ Ùáõë Ý³ Ý³,

µ³Ûó ·Ç ï»Ç, áñ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ÁÝ ï³ ÝÇù

Ïëï»Õ ÍÇ...

²ñ ïÇëï ÉÇ Ý» Éáõó ³ é³ç Ñ³Ûñ ¿...

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ï³ Û³ ó³Í Ù»ñ Ñ³ Ù»ñ-

·Á` ÈÇ½ ê³ñ Û³ ÝÇ Ñ»ï ß³ï É³í ³Ý ó³í,

ãÝ³ Û³Í, áñ ß³ï ÑÇ í³Ý¹ ¿Ç ³Û¹ û ñÁ,

µ³Ûó Ñáõ ë³Ù, áñ Ù³ñ ¹ÇÏ ×Çßï Ñ³ë Ï³-

ó³Ý: ºñµ áñ Ñ³ Ù»ñ ·Çó Ñ» ïá ÇÝÓ Ñ³ñó-

ñ» óÇÝ, Ã» ÇÝã å»ë ¿Çñ ½·áõÙ ù»½ Ñ³Û ñÇ-

ÏÇ¹ ³éç¢ »ñ ·» Éáõó, å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ, áñ

å³ å³ ÛÇ ³éç¢ »ñ ·» ÉÁ ¹Åí³ñ ã¿, ù³ ÝÇ

áñ ³ñ ïÇëï ÉÇ Ý» Éáõó ³ é³ç Ñ³Ûñ ¿, µ³Ûó

·Ç ï»Ù, áñ ÇÝ ùÁ ß³ï É³ñ í³Í ¿ñ, á ñáí-

Ñ»ï¢ í³ Ë» ÝáõÙ ¿ñ, áñ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ýë

å³ï ×³ éáí åÇ ïÇ ãÏ³ ñá Õ³ Ý³Ù »ñ ·»É:

ÈÇ½ ê³ñ Û³ ÝÇ Ñ»ï ³ß Ë³ ï» ÉÁ ß³ï ëÇ-

ñ» óÇ, Ñáõ ëáí »Ù, áñ Ñ³Ý ñáõÃ ÛáõÝÝ ¿É ëÇ-

ñ»ó »ñ Ïáõ ëÇë: ÐÇÝ »ñ ·» ñÁ í»ñó ñ» óÇÝù,

ÙÇ³ó ñ» óÇÝù Ç ñ³ñ ¢ ß³ï Ñ» ï³ùñ ùÇñ

Ý³ Ë³ ·ÇÍ » Õ³í Ï³ñ ÍáõÙ »Ù: Æ ñ³ñ

Ñ»ï åÇ ïÇ í» ñ³ ¹³é Ý³Ýù Ð³ Û³ë ï³Ý

áõ ÏñÏÇÝ ³Ý ·³Ù Ù»Í ëÇ ñáí »ñ ·»Ýù Ñ³Û

Ñ³Ý ¹Çë ï³» ëÇ Ñ³ Ù³ñ: ê³ ß³ï á·¢á-

ñáÕ ÷³ëï ¿ ÇÝÓ Ñ³ Ù³ñ: Âá Õ³ñÏ í» ÉÇù

Ó³Û Ý³ë Ï³ í³ é³ ÏÇ Ù»ç ¿É åÇ ïÇ Ý» ñ³-

é»Ù ³Ý å³Û Ù³Ý Ù»ñ Ï³ ï³ ñáõÙ Ý» ñÇó:

ºñµ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ µ³ ó»Ý Þ³éÉ ²½ Ý³-

íáõ ñÇ Ã³Ý ·³ ñ³ ÝÁ, åÇ ïÇ ·³Ù áõ »ñ ·»Ù

³Ý å³Û Ù³Ý:

ÑÅÊÐÅÒ ÀÐÈÑÛÔîòî: Åãèÿ ÍåðñèñÿíÒåêñò: Êðèñòèíà Ïîãîñÿí

ÀÐÌßÍÑÊÀß ÊÓÕÍß


Íà âåð íî ìà ëî êòî, çíàþ ùèé Àð ìå-

íèþ, íå çíà êîì ñî çíà ìå íè òîé

àð ìÿíñ êîé êóõ íåé, àð ìÿíñ êè ìè

áëþ äà ìè è ñëà äîñòÿ ìè, òà êè ìè êàê òîë-

ìà, õàø, ñïàñ, àð ìÿíñ êèé øàø ëûê, ïàõ-

ëà âà, ãà òà. Íî, äó ìàþ, îò äåëü íî ãî âíè-

ìà íèÿ ñðå äè íèõ çàñ ëó æè âàåò îä íî äî-

âîëü íî èç âåñò íîå, ìîæ íî ñêà çàòü, äà æå

èñòî ðè ÷åñ êîå áëþ äî, íàç âà íèå êî òî ðî ãî

íà ðóññ êîì çâó ÷èò êàê Àðè ñà (Õà ðè ñà).

Âñå ìû, àð ìÿ íå, ïðè âûê ëè ñ÷è òàòü àðè ñó

àð ìÿíñ êèì òðà äè öèîí íûì, íà öèî íàëü-

íûì áëþ äîì. Îä íà êî ìíî ãèå èñòî÷ íè êè

óò âåðæ äàþò, ÷òî àðè ñà íà ñà ìîì äå ëå

– àçåð áàéä æàíñ êîå áëþ äî, î íåé òàê-

æå óïî ìè íàåò ñÿ â àðàáñ êèõ êó ëè íàð íûõ

èñòî÷ íè êàõ, à íå êî òî ðûå ñ÷è òàþò, ÷òî

«êîð íè» Àðè ñû óõî äÿò ãëó áî êî â äðåâ-

íþþ àñ ñè ðèéñ êóþ èñòî ðèþ. Áî ëåå òî-

ãî, åñòü ïðåä ïî ëî æå íèå, ÷òî àð ìÿíñ êîé

êóõ íè êàê òàêî âîé íå ñó ùåñò âóåò âîîá-

ùå, è âñå òðà äè öèîí íûå áëþ äà, êî òî ðûå

ñ÷è òàþò ñÿ àð ìÿíñ êè ìè, íà ñà ìîì äå ëå

áû ëè çàèìñò âî âà íû ó äðó ãèõ íà ðî äîâ, â

÷àñò íîñòè ó íà øèõ ñî ñå äåé. Èòàê, ïîï-

ðî áóåì ðà çîá ðàòü ñÿ âî âñåì ýòîì áî ëåå

äå òàëü íî.

Íà âåð íî, ñòîèò íà ÷àòü ñ òî ãî, ÷òî àð-

ìÿíñ êàÿ êóõ íÿ, íà ñà ìîì äå ëå, ñ÷è òàåò ñÿ

îä íîé èç äðåâ íåé øèõ â Àçèè, è ñ äðåâ íèõ

âðå ìåí àð ìÿ íå äå ëè ëèñü ñî ñâîè ìè ñî-

ñå äÿ ìè ñåê ðå òà ìè êó ëè íà ðèè è ñâîè ìè

òðà äè öèîí íû ìè, äî âîëü íî-òà êè ñëîæ íû-

ìè ñïî ñî áà ìè ïðè ãî òîâ ëå íèÿ, êî òî ðûå

íàñ ÷è òû âàþò áî ëåå 2000 ëåò. ×òî åùå

èí òå ðåñ íåå, èç âåñò íûé ðîñ ñèéñ êèé ó÷å-

íûé, èñòî ðèê, ïè ñà òåëü Âèëüÿì Âà ñèëüå-

âè÷ Ïîõ ëåá êèí â ñâîåé êíè ãå «Íà öèî-

íàëü íûå êóõ íè íà øèõ íà ðî äîâ» (1978) â

îò äåëü íîé ãëà âå, ïîñ âÿ ùåí íîé àð ìÿíñ-

êîé êóõ íå, ïîä ðîá íî ðàçúÿñ íÿåò è äî êà-

çû âàåò, ÷òî îñ íîâ íîé êóõ íåé ðå ãèî íà, è

äà æå âñå ãî Ñðåä íå ãî Âîñòî êà, ÿâ ëÿåò ñÿ

èìåí íî àð ìÿíñ êàÿ. Âîò ÷òî ïè øåò Ïîõ-

ëåá êèí â ñâîåé êíè ãå: «Àð ìÿíñ êàÿ êóõ íÿ

– îä íà èç äðåâ íåé øèõ êó õîíü â Àçèè è ñà-

ìàÿ äðåâ íÿÿ â Çà êàâ êàçüå. Åå õà ðàê òåð-

íûå ÷åð òû ñëî æè ëèñü åùå, ïî êðàé íåé

ìå ðå, çà òû ñÿ ÷å ëå òèå äî íà øåé ýðû â ïå-

ðèîä ôîð ìè ðî âà íèÿ àð ìÿíñ êî ãî íà ðî äà

è ñîõ ðà íÿþò ñÿ âî ìíî ãîì íà ïðî òÿ æå íèè

áî ëåå òðåõ òû ñÿ ÷å ëå òèé äî íà øèõ äíåé».

Â ñâîåé ðà áî òå àâ òîð ïå ðå ÷èñ ëÿåò îñî-

áåí íîñòè íà öèî íàëü íîé àð ìÿíñ êîé êóõ-

íè, ïè øåò î òðà äè öèÿõ, ñòà ðèí íîé êó õîí-

íîé òåõ íè êå è ñëîæ íûõ òåõ íî ëî ãèÿõ ïðè-

ãî òîâ ëå íèÿ áëþä, êî òî ðûå, ïî åãî ñëî âàì,

ïå ðåø ëè è ê ñî ñå äÿì àð ìÿí – ãðó çè íàì è

àçåð áàéä æàí öàì, áî ëåå òî ãî, àð ìÿíñ êàÿ

êóõ íÿ ðàñï ðîñò ðà íè ëàñü ïî âñå ìó ìè ðó

ïîñ ðåäñò âîì ïå ðå ñå ëå íèÿ àð ìÿí â ðàç-

íûå êîí öû çåì íî ãî øà ðà.

Âîçâ ðà ùàÿñü ê àðè ñå, êî òî ðàÿ â îñ íîâ-



íîì ãî òî âèò ñÿ èç êðó ïû, ìîæ íî îò ìå òèòü,

÷òî ñïî ñîá ïðè ãî òîâ ëå íèÿ äàí íî ãî áëþ-

äà è èíã ðå äèåí òû, òðå áóþ ùèå ïðåä âà ðè-

òåëü íîé ïîä ãî òîâ êè, ïðÿ ìî óêà çû âàþò íà

ñâîþ ïðè íàä ëåæ íîñòü ê äðåâ íåé àð ìÿíñ-

êîé êó ëè íàð íîé êóëü òó ðå.

Ñà ìîå êðóï íîå è çíà ÷è ìîå óïî ìè íà íèå

àðè ñû, ïðè äàþ ùåå åé èñòî ðè ÷åñ êèé îò-

òå íîê, áå çóñ ëîâ íî ñâÿ çà íî ñ ãå ðîè ÷åñ êè-

ìè ñî áû òèÿ ìè 1915 ãî äà íà ãî ðå Ìó ñà,

ðàñ ïî ëî æåí íîé íà áå ðå ãó Ñðå äè çåì íî ãî

ìî ðÿ – íà òåð ðè òî ðèè Èñòî ðè ÷åñ êîé Àð-

ìå íèè (íà ãðà íè öå ñå ãîä íÿø íåé Òóð öèè

è Ñè ðèè). Âî âðå ìÿ Ãå íî öè äà æè òå ëè íåñ-

êîëü êèõ àð ìÿíñ êèõ ñåë, ðàñ ïî ëî æåí íûõ

âîê ðóã ãî ðû Ìó ñà, îêà çàâ øèñü â îê ðó æå-

íèè, ïîä íÿ ëèñü íà íåå è â òå ÷å íèå 53-õ

äíåé îáî ðî íÿ ëèñü îò òó ðåö êîé àð ìèè,

íàì íî ãî ïðå âîñ õî äÿ ùåé èõ ïî ñè ëå è êî-

ëè ÷åñò âó. Âî âðå ìÿ îáî ðî íû ó æè òå ëåé íå

áû ëî áîëü øî ãî ðàç íîîá ðà çèÿ ïðî äóê òîâ

ïè òà íèÿ, êî òî ðûå â îñ íîâ íîì ñâî äè ëèñü

ê ìÿ ñó è ïøå íè öå, – òàê ÷òî ïðè õî äè ëîñü

ãî òî âèòü áëþ äà òîëü êî èç ýòèõ èíã ðå-

äèåí òîâ, è àðè ñà â ýòîì ïëà íå ïîä õî äè-

ëà èäåàëü íî: è äîñòóï íî, è ñûò íî. Íî÷üþ

ìó ñà ëåðñ êèå ìóæ ÷è íû âà ðè ëè àðè ñó, à

äíåì çà ùè ùà ëè íà ðîä îò âðà ãà. Ýòè ãå-

ðîè ÷åñ êèå ñî áû òèÿ ïðåê ðàñ íûì îá ðà çîì

ïðåäñòàâ ëå íû âî âñå ìèð íî èç âåñò íîì ëè-

òå ðà òóð íîì ïðîèç âå äå íèè íà òå ìó Ãå íî-

öè äà àð ìÿí àâñò ðèéñ êî ãî ïîý òà Ôðàí öà

Âåð ôå ëÿ «Ñî ðîê äíåé Ìó ñà-äà ãà» (1933),

ãäå àðè ñå ïîñ âÿ ùå íà îò äåëü íàÿ è î÷åíü

ëþ áî ïûò íàÿ ÷àñòü, êî òî ðóþ õî òå ëîñü áû

ïðåäñòà âèòü áåç êîì ìåí òà ðèåâ.

«...Êîã äà ýòè òðóä íûå âîï ðî ñû áû ëè ìà-

ëî-ìàëüñ êè ðàç ðå øå íû, âàð äà ïåò ïî-

÷óâñò âî âàë íåîá õî äè ìîñòü îá ðà òèòü ñÿ ê

æè òå ëÿì ëà ãå ðÿ, äà áû ïîä äåð æàòü äó øè

óã íå òåí íûõ è ðàñòå ðÿâ øèõ ñÿ. Ïðè ýòîì

îí íå òîëü êî ïîî áå ùàë ñêî ðîå ñîç äà íèå

áîëü øî ãî ÷èñ ëà òîí äû ðîâ, íî è óïîò ðå áèë

â ñâîåé ïðî ïî âå äè ñëî âî «õà ðè ñà», êà êî-

âîå è íå çà ìåä ëè ëî îêà çàòü ñâîå óñ ïî-

êîè òåëü íîå äåéñò âèå.

Õà ðè ñà – òðà äè öèîí íîå àð ìÿíñ êîå áëþ-

äî. Êàê è âñå äðåâ íåå, óøåä øåå èç ïà ìÿ òè

ïî êî ëå íèé, òàê è ýòî êó øàíüå è åãî ïðè-

ãî òîâ ëå íèå îâåÿ íû äó õîì òîð æåñò âåí íûì

è ðå ëè ãèîç íûì. Îä íî óïî ìè íà íèå ïðàçä-

íè êà õà ðè ñû çàñòà âè ëî ïîì ðà÷ íåâ øèé

íà ðîä âîñï ðÿ íóòü äó õîì. À êó øàíüå ýòî,

êàê âñå, ÷òî èñ õî äèò èç íà ðîä íîé êóõ íè,

ñîñòîèò âñå ãî èç íåñ êîëü êèõ ïðîñòåé øèõ

÷àñòåé: êóñ êîâ áà ðà íè íû, æè ðà, ðóá ëå íûõ

õðÿ ùè êîâ è îá äèð íîé ïøå íè öû. Îä íà êî

ýòè èñ õîä íûå ïðî äóê òû ñîâ ñåì íå ãëàâ-

íîå â õà ðè ñå – âñÿ ïðå ëåñòü â òîì, ÷òî ýòî

âåäü ïðàçä íè÷ íîå êó øàíüå, êàæ äûé ãîä

óê ðà øàþ ùåå íå äå ëþ ñáî ðà óðî æàÿ îò Ãà-

ëà – ïðàçä íè êà ìî ëîòü áû, äî Âàð äà âà ðà

– ïðàçä íè êà ñáî ðà âè íîã ðà äà.

Òåð-Àé êà çóí çà áî òèë ñÿ, ñòà ëî áûòü, î

òîì, ÷òî áû â áåãñò âå è â èçã íà íèè åãî íà-

ðîä íà Äàì ëàäæ êå íå áûë ëè øåí õî òÿ áû

îä íîé èç íåì íî ãèõ ðà äîñòåé, îñòàâ øèõ ñÿ

åìó. Âïðî ÷åì, ðà äîñòü ïðàçä íè êà õà ðè-

ñû çàê ëþ ÷à ëàñü âîâ ñå íå â ïîã ëî ùå íèè

ïè ùè, à ãî ðàç äî áîëü øå – â äëè òåëü íîé

öå ðå ìî íèè åå ïðè ãî òîâ ëå íèÿ: âñþ íî÷ü

â òîí äû ðå ïîä äåð æè âàë ñÿ íå áîëü øîé

îãîíü, íà êî òî ðîì è âà ðè ëàñü ñìåñü. È

òîëü êî ê óò ðó, êîã äà âî äà èñ ïà ðÿ ëàñü è

â êîò ëàõ çàñòû âà ëà ãóñòàÿ ìàñ ñà, íà ÷è-

íà ëîñü ïîä ëèí íîå âå ñåëüå. Çà äîë ãî äî

îáû÷ íî ãî âñòà âà ëè ïàð íè è äå âóø êè è

òîë êóø êîé, êî òî ðóþ âìåñòå ñ äðó ãîé êó-

õîí íîé óò âàðüþ ìîæ íî óâè äåòü â êàæ äîì

äî ìå, ïðè íè ìà ëèñü áèòü, òî ëî÷ü, ìÿòü õà-

ðè ñó - ñãóñòèâ øóþ ñÿ ìàñ ñó íóæ íî áû ëî

îò êî ëî òèòü äî íóæ íîé êîí äè öèè, êàê ýòî

äå ëàþò â äðó ãèõ ñòðà íàõ ñ âÿ ëå íîé òðåñ-

êîé...». (Êíè ãà âòî ðàÿ. Áèò âû ñëà áûõ. Ïå-

ðå âîä Âñ.Ðî çà íî âà).

È äà æå â íàøè äíè, êàæ äûé ãîä - âî âòî-

ðîé âîñê ðåñ íûé äåíü ñåí òÿá ðÿ - ïî òîì êè

ìó ñà ëåð öåâ, ïðî æè âàþ ùèõ â Àð ìå íèè è

â äà ëå êèõ ñòðà íàõ, ñî áè ðàþò ñÿ â àð ìÿíñ-

êîì ñå ëå Ìó ñà Ëåð, ðÿ äîì ñ Ìå ìî ðèà ëîì

è ìó çååì, ïîñ âÿ ùåí íû ìè âû øåó ïî ìÿ íó-

òûì ñî áû òèÿì, ïðå ïîä íî ñÿò äàíü óâà æå-

íèÿ ïà ìÿ òè ïî ãèá øèõ è îò ìå ÷àþò ãå ðîè-

÷åñ êóþ ïî áå äó ïðåä êîâ. Èìåí íî â ýòîò

äåíü â áî ëåå ÷åì ñîðîêà êîò ëàõ âà ðèò ñÿ

àðè ñà èç ìÿ ñà çà ðà íåå áëà ãîñ ëîâ ëåí íî-

ãî ñâÿ ùåí íè êîì æåðò âåí íî ãî ÿã íåí êà.

Ïîñ ëå ïðàçä íè÷ íîé Ëè òóð ãèè íà ÷è íàåò ñÿ

âå ñåëüå, è ïî êà âñþ íî÷ü âà ðèò ñÿ àðè ñà,

ëþ äè òàí öóþò è ïîþò ïåñ íè äðåâ íèõ æè-

òå ëåé Ìó ñà äà ãè. Ñî âðå ìå íåì êî ëè ÷åñò-

âî êîò ëîâ âîç ðîñ ëî, êàæ äûé ãîä îíî ðàâ-

íÿ ëîñü ãî äîâ ùè íå ñî áû òèé, îä íà êî ïîñ ëå

80-ûõ íà êîñòåð ñòà âÿò óæå áî ëåå 100

êîò ëîâ ñ àðè ñîé.

Íî èñòî ðèÿ àðè ñû íà ÷à ëàñü åùå çà äîë ãî

äî ñî áû òèé íà Ìó ñà äà ãå. ×òî áû ïî ëó ÷èòü

áîëü øå èí ôîð ìà öèè, ïðèï ðàâ ëåí íîé

êîíê ðåò íû ìè ïîä ðîá íîñòÿ ìè, ÿ ðå øè-

ëà îá ðà òèòü ñÿ çà ïî ìîùüþ ê èñòèí íî ìó

çíà òî êó àð ìÿíñ êîé êóõ íè è êó ëè íà ðèè â

öå ëîì, ïî âà ðó ñ 30-ëåò íèì ñòà æåì, øåô-

ïî âà ðó ðåñòî ðà íà «Àðà ðàò õîë» è ïðå çè-

äåí òó ÎÎ «Ïî ðàç âè òèþ è ñîõ ðà íå íèþ

òðà äè öèé àð ìÿíñ êîé êó ëè íà ðèè» Ñåä ðà-

êó Ìà ìó ëÿ íó: «Êî íå÷ íî, ãî âî ðÿ îá àðè ñå,

ìû âñïî ìè íàåì ñî áû òèÿ íà ãî ðå Ìó ñà, íî

ðîæ äå íèå àðè ñû óõî äèò êîð íÿ ìè áî ëåå

ãëó áî êî â àð ìÿíñ êóþ èñòî ðèþ. Ñó ùåñò-

âóþò äâå âåð ñèè ïðîèñ õîæ äå íèÿ àðè ñû.

Ïî ïåð âîé âåð ñèè, íàç âà íèå ýòî ãî áëþ äà

ïðîèñ õî äèò îò ñëî âà «àðåë» (harel), ÷òî

â ïå ðå âî äå ñ àð ìÿíñ êî ãî îç íà ÷àåò «ìå-

øàòü», «ðàç ìå øè âàòü». Ýòî îáúÿñ íå íèå

óïî ìè íàåò ñÿ äà æå â Ëèíã âèñòè ÷åñ êîì

ñëî âà ðå Ã.À÷à ðÿ íà. Ñîã ëàñ íî âòî ðîé æå

ãè ïî òå çå, â îñ íî âå íàç âà íèÿ ëå æèò ïåð-

ñèäñ êîå ñëî âî «õåð» (her), ïå ðå âî äÿ-

ùåå ñÿ êàê «ïðè ñîå äè íÿòü». Ýòî èñòèí íî

àð ìÿíñ êîå áëþ äî, è íóæ íî îò ìå òèòü, ÷òî

ñ äðåâ íèõ âðå ìåí â àð ìÿíñ êîé êóõ íå ñó-

ùåñò âóþò íåñ êîëü êî âè äîâ àðè ñû: «êàø-

êà», «êîð êîò» è åùå îäèí âèä – êà øà èç

ðè ñà. Oñíî âà òåõ íî ëî ãèè ïðåä âà ðè òåëü-

íîé îá ðà áîò êè ïøå íè öû ÿâ ëÿåò ñÿ èñ êîí-

íî àð ìÿíñ êîé: òîëü êî àð ìÿ íå â äðåâ íèå

âðå ìå íà ïîä âåð ãà ëè îá ðà áîò êå êðó ïó,

â ðå çóëü òà òå ÷å ãî ïî ëó ÷à ëè ïøå íè÷ íûå

êðó ïû, òà êèå êàê äçà âàð (êðó ïà èç ñëåã-

êà îò âà ðåí íî ãî, à çà òåì âû ñó øåí íî ãî

çåð íà, îñ âî áîæ äåí íî ãî ïîñ ëå ýòî ãî îò

øå ëó õè – èç íåå â îñ íîâ íîì è ãî òî âèò ñÿ

àðè ñà) è êîð êîò (êðóïa èç ÷óòü ïîä ìî ÷åí-

íî ãî çåð íà, çà òåì îò øå ëó øåí íî ãî è âû-

ñó øåí íî ãî). À òà êàÿ îá ðà áîò êà ïîä ðà çó-

ìå âàåò ñè äÿ ÷èé îá ðàç æèç íè, êà êîé âå ëè

àð ìÿ íå. È âîîá ùå, ñïî ñîá ïðè ãî òîâ ëå íèÿ

àðè ñû ñàì ïî ñå áå äî âîëü íî ñëî æåí.

Íàï ðè ìåð «êàø êà» ãî òî âèò ñÿ ñëå äóþ ùèì

îá ðà çîì: â òî íè ðå âå øàþò ìÿ ñî ÿã íåí-

êà èëè êîç ëåí êà, à íà äíî êëà äóò äçà âàð

â ê÷ó ÷å (ñïå öèàëü íûé ãîð øîê èç ãëè íû).

Æèð ìÿ ñà êà ïàåò íà êðó ïó èëè ðèñ, è òàê

áëþ äî âà ðèò ñÿ âñþ íî÷ü. Ïðè ìåð íî òåì

æå ñïî ñî áîì ãî òî âèë ñÿ è «êîð êîò», ñ èñ-

ïîëü çî âà íèåì óæå îä íîè ìåí íî ãî îò ðà áî-

òàí íî ãî âè äà êðó ïû-êîð êî òà. Ýòîò ñïî-

ñîá ïðè ãî òîâ ëå íèÿ îò íî ñèò ñÿ ê äðåâ íèì

âðå ìå íàì, êîã äà èñ ïîëü çî âà ëè ãëè íÿ íóþ

ïî ñó äó, à áî ëåå ïðîñòîé ñïî ñîá ïðè ãî-

òîâ ëå íèÿ àðè ñû, ñâÿ çàí íûé ñ ïå ðå ìå-

øè âà íèåì, ïîÿ âèë ñÿ âî âðå ìå íà èñ ïîëü-

çî âà íèÿ ìåä íûõ êîò ëîâ. Èìåí íî òà êîé

äðåâ íåé ÿâ ëÿåò ñÿ èñòî ðèÿ àðè ñû, è ýòî,

íå ñîì íåí íî, àð ìÿíñ êîå áëþ äî, õî òÿ ñïî-

ðèòü íà ýòó òå ìó, äó ìàþ, íå ñòîèò. Ýòî è

òàê î÷å âèä íî».

Âîò òà êîé èí òå ðåñ íîé è ñëîæ íîé îêà çà-

ëàñü èñòî ðèÿ ýòî ãî âêóñ íî ãî áëþ äà. È êà-

êèì áû íå ñ÷è òà ëè ïðîèñ õîæ äå íèå àðè-

ñû, êàê áû ýòî íå äî êà çû âà ëè, äëÿ ìå íÿ

îíî âñåã äà áó äåò óê ðà øå íèåì àð ìÿíñ êî ãî

ñòî ëà, íà öèî íàëü íîé ãîð äîñòüþ è ñèì âî-

ëîì ãå ðîèç ìà ìîèõ ïðåä êîâ ñ Ìó ñà Äà ãà.



´³Û ù»ñ Ý» ñÁ Ùá ïá óÇÏ É» ïÇ Ù»Í

ëÇ ñ³ Ñ³ñ Ý»ñÝ áõ »ñÏñ å³ ·áõ-

Ý»ñÝ »Ý: ´áõÝ Ã³ñ· Ù³ ÝáõÃ-

Û³Ùµ µ³ éÁ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿ Ùá ïá óÇÏ É»ï

í³ ñáÕ, ë³ Ï³ÛÝ ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ

³Û¹ µ³éÝ ³ÛÉ » ñ³Ý ·³ íá ñáõÙ ¿ ëï³-

ó»É: êá íá ñ³ Ï³Ý Ùá ïá óÇÏ ÉÇëï Ý» ñÇó

µ³Û ù»ñ Ý» ñÁ ï³ñ µ»ñ íáõÙ »Ý Ýñ³ Ýáí,

áñ í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë Ñ³ Ù³ñ Ùá ïá óÇÏ-

É» ïÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ÝáõÙ ¿ Ýñ³Ýó ÏÛ³Ý-

ùÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý áõ Ï³ñ¢áñ Ç Ù³ë ïÁ:

§´³Û ù»ñ¦ »ñ¢áõÛ ÃÁ ÍÝáõÝ¹ ¿ ³ é»É 1930-

³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ ²ØÜ-áõÙ, ³Û Ýáõ Ñ»ï¢ ï³-

ñ³Í í»É ºí ñá å³ ÛáõÙ ¢ èáõ ë³ë ï³ ÝáõÙ:

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ µ³Û ù» ñ³ Ï³Ý Ùï³ Í»-

É³ Ï»ñ åÁ Ó ¢³ íáñ í»É ¿ 90-³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ,

Ã»¢ §Ùá ïá óÇÏ É» ï³ ÛÇÝ íÇ ×³Ï¦ » Õ»É

¿ ¹»é 80-³ Ï³Ý Ý» ñÇó ëÏë³Í: Ð³ Û³ë-

ï³ ÝáõÙ ³ é³ çÇÝ µ³Û ù» ñ³ Ï³Ý ³ ÏáõÙ-

µÁ, áñÝ áõ ÝÇ Çñ ³Ý ¹³Ù Ý» ñÁ, Ñ³ í³-

ù³ ï» ÕÇÝ ¢ Ï³ ÝáÝ Ý» ñÁ, ëï»ÕÍ í»É ¿

1997Ãí³ Ï³ ÝÇÝ` Üá ñ³Ûñ Ø³ñ ïÇ ñáë-

Û³ ÝÇ Ý³ Ë³ Ó»é ÝáõÃ Û³Ùµ, áí ³ñ ¹»Ý 25

ï³ ñÇ ¿ Ùá ïá óÇÏ É» ïÇ Õ» ÏÇÝ ¿, µ³Ûó ¢

³ÛÝå»ë Ç ñ»Ý åñá ý» ëÇá Ý³É µ³Û ù»ñ ¹»é

ãÇ Ñ³ Ù³ ñáõÙ:

§ºë ÇÝÓ ¹»é¢ë å ñá ý» ëÇá Ý³É µ³Û ù»ñ

ã»Ù Ñ³ Ù³ ñáõÙ. åñá ý» ëÇá Ý³É µ³Û ù»-

ñÇ Ùáï ¿ ·áÇ½ÙÝ ³Ï Ý³ éáõ ¿. ÇÝ ùÁ Ù»-

Ý³Ï ¿` ÇÝùÝ áõ Çñ Ùáï áóÇÏ É» ïÁ: ¸ñ³-

Ýáí í³ë ï³ ÏáõÙ ¿, ¹ñ³ Ýáí` ³å ñáõÙ:

ÐÝ³ ñ³ íáñ ¿` ÝáõÛ ÝÇëÏ ïáõÝ ¿É ãáõ Ý» Ý³,

µ³Ûó å»ïù ¿ ³ Ù» Ý³ É³í, ³ Ù» Ý³ Ã³ÝÏ

Èáõë³ÝÏ³ñÝ»ñÁ` Ü³ñ»Ï Ø³ñïÇñáëÛ³ÝÇ

Ð²Ú ´²ÚøºðÜºð


²äðºÈ²Òºì` êàìàð²Î²Ü Òºì²â²öÆò ¸àôðêÜÛáõÃÁ` ¶³ Û³ Ý» ²ë É³Ý Û³ÝÇ

áõÙ ·áñ ÍáÕ §Ð³Û é³Û ¹»ñ¦ ³ ÏáõÙ µÇ Ñ»ï:

Ð»Ýó Üá ñ³ÛñÝ ¿É å³ï Ù»ó Ñ³Û µ³Û ù» ñ³-

Ï³Ý ³ ÏáõÙ µÇ Ù³ ëÇÝ: ¼ñáõÛ óÇÝ ÙÇ³ ó³Ý

Ý³¢ ËÙµÇ ïÕ³ Ý» ñÇó ê³Ù í» ÉÁ, ²ñ ï³-

ÏÁ Ý³¢ ËÙµÇ µ³ ñ» Ï³Ù ¾ ¹Ç ÏÁ:

´³Û ù» ñ³ Ï³Ý ³ ÏáõÙ µÁ

Üáñ³Ûñ- §2004-Ãí³ Ï³ ÝÇÝ ² Ù» ñÇ Ï³ ÛáõÙ

·ïÝíáÕ §Ð³Û é³Û ¹»ñ¦ ³ ÏáõÙ µÇ Ý³ Ë³-

·³Ñ ä»ñ× ¶³ë å³ñ Û³ÝÝ Çñ ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇ

Ñ»ï » Ï»É ¿ñ Ð³ Û³ë ï³Ý: ²Û¹ ³Û óÇ Å³-

Ù³ Ý³Ï Ý³ ÇÝÓ ³ é³ ç³ñ Ï»ó Ù»ñ ³ Ý³-

ÝáõÝ ³ ÏáõÙ µÁ ÙÇ³ó Ý»É Çñ §Ð³Û é³Û ¹»ñ¦

³ ÏáõÙ µÇÝ: ºë, ÙÇ ù³ ÝÇ ûñ Ùï³ Í» Éáõó ¢

ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇë Ñ»ï ËáñÑñ ¹³Ï ó» Éáõó Ñ»-

ïá, Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý» óÇ: ²Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï í³ ÝÇó

¿É ³ ÏáõÙ µÁ Ïáã í»ó §Ð³Û é³Û ¹»ñ¦: ² ÏáõÙ-

µÇ ³Ý ¹³Ù Ï³ ñáÕ ¿ ¹³é Ý³É ó³Ý Ï³ ó³Í

Ù³ñ¹, áí ëÏ½µáõÝ ù³ ÛÇÝ ¿, Ñáõ ë³ ÉÇ, Ï³-

ÛáõÝ ¢ íëï³Ñ Çñ ó³Ý ÏáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ù»ç:

²Ûë ï³ñ í³ ÝÇó ëÏë»É »Ýù Ñ³ í³ù í»É

Ý³¢ Þ³ ÑáõÙ Û³ ÝÇ ³Ý í³Ý Ññ³ å³ ñ³-

ÏáõÙ: ¸³ Ù»ñ µ³Û ù»ñ ïÕ³ Ý» ñÇ` ¾ ¹Ç ÏÇ

¢ ì³ Ñ»Ç Ý³ Ë³ Ó»é ÝáõÃ ÛáõÝÝ ¿ñ: ê³

³ñ í»É ¿ ³ÛÝ µ³Û ù»ñ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ, áí-

ù»ñ ³ ÏáõÙ µÇ ³Ý ¹³Ù ã»Ý: Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ

³Û ëûñ ³ñ ¹»Ý Ùáï 100 µ³Û ù»ñ Ï³: Ð³-

í³ù íáõÙ »Ýù, Ëá ëáõÙ ³Ý ó³Í ûñ í³ ³ñ -

ß³ íÇó, åÉ³ Ý³ íá ñáõÙ ÙÛáõë ûñ í³ áõÕ¢á-

ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ¢ ³ÛÉÝ:

ú ñ»ñ, í³Û ñ»ñ, á ñáÝù ³ í³Ý ¹áõÛÃ »Ý

¹³ñ Ó»É

Üáñ³Ûñ- §² Ù»Ý ï³ ñÇ` ë» ½á ÝÇ µ³ó Ù³-

ÝÁ, ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇë Ñ»ï ·ÝáõÙ »Ýù Ø³ß ïá-

óÇ ·»ñ»½Ù³Ý: ¸³ Çñ Ëáñ Ñáõñ¹Ý áõ ÝÇ:

Ø»Ýù ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ »½ñ »Ýù ·ï»É` ï³ é»-

ñÇ,·ñ» ñÇ ëÏÇ½µ ¢ ·³ ñáõÝ` Ù»ñ ë» ½á ÝÇ

ëÏÇ½ µÁ: ê» ½á ÝÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³Û ó» ÉáõÙ

»Ýù Ý³¢ ê ¢³ ÏÇÝ, ÜÅ¹» ÑÇÝ: ²Û¹ û ñÁ

Ñáõ ÝÇ ëÇ 17-Ý ¿: ¶ÝáõÙ »Ýù ê ¢³ ÏÇ Ùáï,

³Û Ýáõ Ñ»ï¢ ×³ Ý³ å³ñ ÑÁ ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ

¹» åÇ º Õ»· Ý³ Óá ñÇ êåÇ ï³ Ï³ íáñ » Ï»-

Õ» óÇ, á ñÇ µ³ ÏáõÙ í» ñ³ Ñáõ Õ³ñ Ï³ íáñ-

í³Í ¿ ÜÅ¹» ÑÇ ³× Ûáõ ÝÁ: ê» ½á ÝÇ ÁÝ Ã³ó-

ùáõÙ Ï³ ï³ ñáõÙ »Ýù µ³½ Ù³ ÃÇí ³ÛÉ Ñáõ-

ß³ñ ß³í Ý»ñ ¢ë: ÆëÏ ë» ½á ÝÇ ÷³ÏÙ³ÝÁ

³Û ó» ÉáõÙ »Ýù º é³µ Éáõñ: ´³ óÇ Ñáõ ß³ñ-

ß³í Ý» ñÇó ¢ áõË ï³· Ý³ óáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó,

Ï³ ï³ ñáõÙ »Ýù Ý³¢ µ³ ñ» ·áñ Í³ Ï³Ý

³Û ó» ÉáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ: ²Ûë Íñ³· ñ» ñáõÙ Ù»Í

¿ ä»ñ× ¶³ë å³ñ Û³ ÝÇ û· ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ: Ü³

² Ù» ñÇ Ï³ ÛÇó ÙÇ ù³ ÝÇ ³Ý ·³Ù û· ÝáõÃ ÛáõÝ

¿ áõ Õ³ñ Ï»É, á ñÁ ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇë Ñ»ï µ³ Å³-

Ý»É »Ýù Ù³Ý Ï³ï Ý» ñÇÝ ¢ ³ Ý³ å³ Ñáí

ÁÝ ï³ ÝÇù Ý» ñÇÝ: Ø³Ý Ï³ï Ý»ñÝ ÇÝùë »Ù

ÁÝï ñáõÙ: ¸ñ³Ýù ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ Ù³ñ-

½» ñÇ Ù³Ý Ï³ï Ý»ñÝ »Ý: Ø³Ý Ï³ï Ý»ñ

·Ý³ ÉÁ µ³ ñÇ áõ Ù»½ Ñ³ Ù³ñ Ã³ÝÏ ¹³ñ-

Ó³Í ³ í³Ý ¹áõÛÃ ¿: Î³Ý Ù³Ý Ï³ï Ý»ñ, áñ

ï³ñ í³ Ù»ç ÙÇ ù³ ÝÇ ³Ý ·³Ù »Ýù ³Û ó»-

ÉáõÙ, ÝáõÛ ÝÇëÏ »ñ µ»ÙÝ ¹³ ï³ñ Ï³ Ó»éÝ,

µ³Ûó ¹³ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ï³ñ¢áñ ã¿:

º ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ñ»ï ·ÝáõÙ »Ýù Ùá ïá óÇÏ-

É»ï Ý» ñáí ½µá ë³Ý ùÇ, á ñÁ Ýñ³Ýó á·¢á-

ñáõÙ ¿: Üñ³Ýù Ù»½ ³ñ ¹»Ý É³í ×³ Ý³ ãáõÙ

»Ý, ëÇ ñáõÙ áõ ëå³ ëáõÙ, ÝáõÛ ÝÇëÏ ÑÇ ßáõÙ

»Ý, Ã» ³Ý ó³Í ³Ý ·³Ù áí ÇÝã Ùá ïá óÇÏ-

É» ïáí ¿ñ ·Ý³ ó»É:

ÆÝã å»ë ³ñ ¹»Ý Ýßí»ó, ³ Ý³ å³ Ñáí ÁÝ-

ï³ ÝÇù Ý»ñ ¿É »Ýù ³Û ó» ÉáõÙ, å³ñ ½áõÙ

ÇÝã ËÝ¹Çñ Ý»ñ áõ Ý»Ý ¢ ÷áñÓáõÙ ¹ñ³Ýù

Éáõ Í»É: ì»ñ çÇÝ ³Ý ·³Ù ÙÇ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ

Ñ³ Ù³ñ ·³ ½³ ýÇ Ï³ó Ù³Ý ËÝ¹Ç ñÁ Éáõ Í»-

óÇÝù: ² Ù»Ý Ï»ñå ÷áñ ÓáõÙ »Ýù Ï³ ñÇ ù³-

íáñ Ý» ñÇÝ û· ÝáõÃ Û³Ý Ó»éù Ù»Ï Ý»É:

Ð³ Ù³ËÙµ í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ áõÅ ¿

Üá ñ³Ûñ- Ø»ñ µ³Û ù» ñ³ Ï³Ý ËáõÙ µÁ ÷áùñ

ËáõÙµ ¿ñ, á ñÁ Ï³ Ù³ó-Ï³ Ù³ó ëÏë»ó Ù»-

Í³ Ý³É: âÝ³ Û³Í, áñ ³Û ëûñ ËáõÙµÝ ³ñ-

¹»Ý µ³ í³ Ï³ ÝÇÝ Ù»Í ¿, µ³Ûó Ñ³ Ù³ËÙµ-

í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ, Ï³å í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ å³Ñ-

å³Ý íáõÙ ¿: Ø»Ýù ÙÇßï ï» Õ» Ï³ ÝáõÙ

»Ýù, Ã» ÇÝã Ýá ñáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ Ï³Ý ËÙµáõÙ,

Ã» áí ÇÝã Ýáñ Ùá ïá óÇÏ É»ï ¿ ·Ý»É ¢ ³ÛÉÝ:

àõ ß³ ¹Çñ »Ýù Ý³¢ Ð³ Û³ë ï³Ý » ÏáÕ µ³Û-

ù»ñ Ý» ñÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ: ºñµ ï» Õ» Ï³ ÝáõÙ

»Ýù í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë ³Û óÇ Ù³ ëÇÝ, ³Ý ÙÇ ç³-

å»ë Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõÙ »Ýù Ýñ³Ýó ¹Ç Ù³-

íá ñ» ÉÁ, åÉ³ Ý³ íá ñáõÙ, Ã» áõñ »Ýù ·Ý³-

Éáõ:

¾ ¹ÇÏ - Ø»Ýù Ù»ñ ÑÛáõ ñ» ñÇÝ ÑÇÙ Ý³ Ï³-

ÝáõÙ ÷áñ ÓáõÙ »Ýù ³ÛÝ åÇ ëÇ í³Û ñ»ñ ï³-

Ý»É, á ñáÝù ×³ Ý³ã í³Í ã»Ý, ¢ á ñáÝó Ù³-

ëÇÝ ÝáõÛ ÝÇëÏ ã»Ý ¿É Éë»É: ÜÙ³Ý í³Û ñ»ñÝ

³ í» ÉÇ Ñ» ï³ùñ ùÇñ »Ý Ýñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ:

²ñ ï³Ï-Ø»½ Ñ³ Ù³ñ ÝáõÛÝ å»ë Ñ» ï³-

ùñ ùÇñ »Ý ³Û¹ åÇ ëÇ í³Û ñ» ñÁ: ÆÝÓ Ñ³ Ù³ñ

³ é³ÝÓ Ý³ ÏÇ Ñ» ï³ùñ ùÇñ »Ý ³ñ ï³ ×³-

Ý³ å³ñ Ñ³ ÛÇÝ áõÕ¢á ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ, á ñáÝó

ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³Ý Ï³Ý Ë³ ï» ë» ÉÇ Ç ñ³ ¹³ñ-

ÓáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ å³ Ï³ë ãÇ ÉÇ ÝáõÙ:

ú ñ»Ý ùÁ Ñ³ Ù³Ï ñáõÙ ¿ Ýñ³Ýó

¾ ¹ÇÏ - ºë ³ñ ï³ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ ¿É »Ù ³å -

ñáõÙ áõ Ùá ïá óÇÏ É»ï í³ ñáõÙ, µ³Ûó Ð³-

Û³ë ï³ ÝÁ ÙÇ³Ï »ñ ÏÇñÝ ¿, áñ ï»Õ áë-

ïÇ Ï³Ý Ý» ñÁ ß³ï É³í

Ùá ïá óÇÏ É»ïÝ áõ Ý» Ý³: äñá ý» ëÇá Ý³É

µ³Û ù»ñ Ý»ñÝ Ç ñ»Ýó ûñÝ ³Ýó Ï³ó ÝáõÙ

»Ý Ùá ïá óÇÏ É» ïÇ íñ³: Üñ³Ýó ÏÛ³Ý ùÇ

90 ïá Ïá ëÁ ÝíÇñ í³Í ¿ Ùá ïá óÇÏ É» ïÇÝ:

Üñ³Ýù Éáõñç µ³Û ù» ñ³ Ï³Ý ó³Ýó áõ Ý»Ý,

³ñ Ñ»ë ï³ Ýáó Ý»ñ, Ù»Í Ï³ å»ñ ³ß Ë³ñ-

ÑáõÙ ·áñ ÍáÕ µ³Û ù» ñ³ Ï³Ý ³ ÏáõÙµ Ý» ñÇ

Ñ»ï, ³å ñáõÙ »Ý ÉÇá íÇÝ µ³Û ù» ñ³ Ï³Ý

ÏÛ³Ý ùáí¦,-å³ï ÙáõÙ ¿ Üá ñ³Û ñÁ :

2004Ãí³ Ï³ ÝÇÝ Üá ñ³Û ñÇ ëï»Õ Í³Í

³ Ý³ ÝáõÝ ³ ÏáõÙ µÁ ÙÇ³ íáñ íáõÙ ¿ ²ØÜ-



»Ý í» ñ³ µ»ñ íáõÙ µ³Û ù»ñ Ý» ñÇÝ: ºñ µ»ÙÝ

³Ý ï» ëáõÙ »Ý Ù»ñ ÷áù ñÇÏ Ë³Ë ïáõÙ Ý»-

ñÁ` Ñ³ë Ï³ Ý³ Éáí, áñ ³Ûë ù³Ý Ù» ù» Ý³ Ý»-

ñÇ Ù»ç í³ ñ» ÉÁ ¹Åí³ñ ¿ áõ íï³Ý ·³ íáñ:

Î³ ñ» ÉÇ ¿ »Ý Ã³¹ ñ»É, áñ Ù»ñ éÇë ÏÇ ·áñ-

Íá ÝÁ Ýñ³Ýó ¹áõñ ¿ ·³ ÉÇë, Ã³ùáõÝ ³Ï -

Ý³ Í³Ýù áõ Ý»Ý Ù»ñ ÝÏ³ï Ù³Ùµ: ́ ³Ûó ë³

ãÇ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ, áñ Ù»Ýù ã³ ñ³ ß³ ÑáõÙ »Ýù

áë ïÇ Ï³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ µ»ñ ÙáõÝ ùÁ, ³ í» ÉÇÝ`

³ Ù»Ý Ï»ñå ÷áñ ÓáõÙ »Ýù áõ ß³ ¹Çñ ÉÇ Ý»É

áõ Ëáõ ë³ ÷»É Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñÇó: Ø»Ýù

Ñ³ñ ·áõÙ »Ýù Ù»ñ û ñ»Ýù Ý»ñÝ áõ ù³ Õ³-

ù³ óÇ Ý» ñÇ Ç ñ³ íáõÝù Ý» ñÁ:

îá ÝÁ ïáÝ ¿ µá Éá ñÇ Ñ³ Ù³ñ

ê³Ù í»É - ì³ñ¹¢³ éÇ ïá ÝÇÝ, Ù»½ Ùáï

ÁÝ ¹áõÝ í³Í Ï³ñ· ¿ Ùá ïá óÇÏ É»ï ãí³ ñ»É,

³Û Ýá õ³ Ù» Ý³Û ÝÇí, Ùá ïá óÇÏ É» ïáí ³Ýó-

ÝáõÙ ¿Ç ÙÇ µ³ ÏÇ Ùá ïáí, ¢ » ñ» Ë³ Ý» ñÇó

Ù»ÏÝ, ÇÝÓ ÝÏ³ ï» Éáí áõ ½»ó ³Ý å³Û Ù³Ý

çñ»É: Ü³ Û»ó ÏáÕ ù» ñÁ, ãÏáÕÙ Ýá ñáß í»ó, Ã»

áñ ï» ÕÇó çáõñ ×³ ñÇ áõ Ñ³Ý Ï³ñÍ ³ãùÝ

ÁÝ Ï³í û ç³ ËÇ íñ³ ÛÇ Ï³Ã ë³ ÛÇÝ: à ãÇÝã

ãÑ³ëó ñ» óÇ ³ Ý»É. ÙÇ ù³ ÝÇ í³ÛñÏ Û³Ý

³Ýó Ù³ñ ÙÇÝë ³ñ ¹»Ý í³é íáõÙ ¿ñ »é Ù³Ý

çñÇó:

²Ûë å»ë ¿É ¿ å³ ï³ ÑáõÙ

Üá ñ³Ûñ- Ø»ñ áõÕ¢á ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ ß³ï

ï³ñ µ»ñ »Ý ÉÇ ÝáõÙ: ºë ø³ ñ³ ÉÇ× ·Ý³É

»Ù ß³ï ëÇ ñáõÙ, áñÝ ² ñ³ ·³ ÍÇ íñ³ ¿

·ïÝíáõÙ:ÐÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ëÇ ñáõÙ »Ù í³-

ñ»É ×³ Ý³ å³ñÑ Ý» ñÇó ¹áõñë: ²Ý Í³ ÝáÃ

í³Û ñ»ñ ·Ý³ ÉÇë ¿É ³ Ù» Ý³ÛÝ ½·áõ ßáõÃ-

Û³Ùµ »Ýù ÷áñ ÓáõÙ í³ ñ»É, Ã»¢ Ù»Ï-Ù»Ï

á·¢áñ íáõÙ »Ýù áõ... ²Ý ó³Í ³Ý ·³Ù Êáë-

ñá íÇ ³ñ ·» É³ Ýá óÇó í»ñ¢` 360 ³ë ïÇ-

×³Ý ù³ñ ù³ ñáï á Éá ñ³Ý Ý» ñÇ Ùáï, ãÏ³-

ñá Õ³ Ý³ Éáí ³Ýó Ý»É »ñ Ïáõ Ù»Í ù³ ñ» ñÇ

Ù»ç ï» Õáí, ÁÝ Ï³: ÐÇÝ· ñá å» ÁÝ Ï³Í ¿Ç

ÙÝ³ ó»É` Ùá ïá óÇÏ É»ïÝ ¿É íñ³ë: ú· ÝáÕ

ãÏ³ñ. ïÕ³ Ý» ñÇ ÙÇ Ù³ëÝ ³éç¢áõÙ ¿ñ,

ÇëÏ ÙÝ³ ó³ ÍÁ` »ï¢áõÙ:

Ð³Û µ³Û ù»ñ Ý» ñÇÝ Ñ» ï³ùñù ñáõÙ »Ý Ù»Í

×³ Ý³ å³ñÑ Ý»ñÝ áõ ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÁ

Üáñ³Ûñ- ² Ù»Ý ï³ ñÇ ÷áñ ÓáõÙ »Ýù ³Ý -

å³Û Ù³Ý ·á Ý» Ù»Ï Ù»Í ×³ Ý³ å³ñÑ

³Ýó Ý»É, Ç Ñ³ñ Ï», Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ¹áõñë:

Ð³ Û³ë ï³ÝÝ ³ñ ¹»Ý ë³ñ ¹áë ï³Û ÝÇ å»ë

³Ý ó»É »Ù: ²Ûë ï³ ñÇ ìñ³ë ï³Ý »Ýù ·Ý³-

Éáõ: ²Ý ó³Í ï³ ñÇ ·Ý³ ó»É ¿ÇÝù àõÏ ñ³Ç -

Ý³: ²ÛÝ ï»Õ µ³Û ù»ñ Ý» ñÇ Ù»Í Ñ³ í³ù ¿ñ,

áñ ï»Õ Ý»ñ Ï³ ¿ÇÝ 3000-4000 µ³Û ù»ñ:

Ð³ í³ ùÇ Õ» Ï³ í³ñÝ áõ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åÇ ãÁ

Ù»ñ ÁÝ Ï»ñÝ ¿ñ` ³½ ·áõÃ Û³Ùµ Ñ³Û ² ßá ïÁ,

áí Ñ³Ûï ÝÇ ¿ ê³É í³ ¹áñ µ³Û ù» ñ³ Ï³Ý

³ Ýáõ Ýáí: ØÇ çá ó³ éáõ ÙÁ, áñÝ ³ Ù»Ý ï³-

ñÇ Ï³½ Ù³ Ï»ñå íáõÙ ¿, Ïáã íáõÙ ¿ §î³ é³-

ëá íÇ» ·³ é³¦` Ç å³ïÇí áõÏ ñ³Ç Ý³ óÇ

·ñáÕ î³ é³ë Þ¢ ã»Ý Ïá ÛÇ: Ð³ í³ù íáõÙ

»Ýù áõ ³Û ó» ÉáõÙ Ýñ³ ·» ñ»½ Ù³ ÝÇÝ: º Ã»

Ù»Ýù ³Û¹ åÇ ëÇ µ³Ý Ï³½ Ù³ Ï»ñ å»Ýù` Ç

ÑÇß³ï³Ï Ù»ñ Ù» Í» ñÇó áñ¢¿ Ù» ÏÇ, Ñ³ë-

ï³ï ÙÇ ù³ ÝÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ñ ·» É»Ý, ÇëÏ

Ýñ³Ýó µá Éáñ ÏáÕ Ù» ñÇó û· ÝáõÙ »Ý, áñ

³Û¹ åÇ ëÇ ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý»ñ Ï³½ Ù³ Ï»ñ-

å»Ý:

ÆÝã¢¿, ·áõ ó» Ï·³ Å³ Ù³ Ý³Ï, »ñµ Ð³-

Û³ë ï³ ÝáõÙ ¿É §µ³Û ù»ñ¦ »ñ¢áõÛ ÃÁ ÝáõÛÝ-

ù³Ý ×Çßï ÏÁÝ Ï³ É»Ý, áñ ù³Ý ¹ñëáõÙ...



Æð²¸²ðÒàôÂÚàôÜ


Ö²äàÜ²Î²Ü ØÞ²ÎàôÚÂÀ Ð²Ú²êî²ÜàôØ

§Üñ³ ¿ ç» ñáõÙ ë÷éí³Í ¿ ³Ý ëá íáñÝ

áõ ½³ñ Ñáõ ñ» ÉÇÝ, ë³ Ï³ÛÝ á°ã Ýñ³

á ×áõÙ, á ñÁ ÙÇßï å³Ñ å³ ÝáõÙ ¿ Ã³ ÷³Ý-

óÇ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ¦,- ³Ûë å»ë ¿ ·ñáõÙ È. ́ áñ-

Ë» ëÁ ² Ïáõ ï³ ·³ í³ ÛÇÝ ÝíÇñ í³Í Çñ

¿ë ë»áõÙ: îÇÏ ÝÇ Ï³ ÛÇÝ Ã³ï ñá ÝÇ µ» ÙáõÙ

Ñ³Û Ñ³Ý ¹Ç ë³ ï» ëÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ

áõ Ý» ó³í ï»ë Ý»É ×³ åá Ý³ óÇ Ñ³Ûï ÝÇ

·ñáÕ è .² Ïáõ ï³ ·³ í³ ÛÇ ·ÉáõË ·áñ Íáó-

Ý» ñÇó Ù» ÏÇ` §Â³ íáõ ïáõÙ¦ å³ïÙ í³Í-

ùÇ µ» Ù³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ: ² í» ÉÇÝ` ³ é³ çÇÝ

³Ý ·³ÙÝ ¿ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ý»ñ Ï³ Û³ó-

íáõÙ ×³ åá Ý³ Ï³Ý Ùß³ ÏáõÛ ÃÁ:

Ð³ï Ï³Ý ß³ Ï³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ Ý³ Ë³ ¹» åÁ

ãáõ Ý» óáÕ ³Ûë Ç ñ³ ¹³ñ ÓáõÃ Û³Ý Ñ»ï¢áõÙ

Ï³Ý· Ý³Í »Ý » ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý»ñ: è» ÅÇ ëá-

ñÁ ºÂÎ äÆ é» ÅÇ ëá ñ³ Ï³Ý µ³Å ÝÇ áõ ë³-

ÝáÕ ¶áõÅ Â³¹¢áë Û³ÝÝ ¿: äñá¹ Ûáõ ë»ñÝ

áõ ¹» ñ³ ë³ Ý³ Ï³Ý Ï³½ ÙáõÙ ÝáõÛÝ å»ë

ºÂÎ äÆ áõ ë³ ÝáÕ Ý»ñ »Ý:

§§Â³ íáõ ïáõÙ¦ ëï»Õ Í³ ·áñ ÍáõÃ ÛáõÝÝ

Çñ Ù»ç å³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ ¿ Éáõñç ·» Õ³ñ í»ë-

ï³ Ï³Ý ³ñ Å»ù, áñ ï»Õ µ³ñÓ ñ³ó íáõÙ ¿

×ßÙ³ñ ïáõÃ Û³Ý Ñ³ñ óÁ: Àëï Çë, ³Û ëûñ

ë³ ß³ï ³ñ ¹Ç³ Ï³Ý ËÝ¹Çñ ¿, á ñáí Ñ»ï¢

³ Ù»Ý áù, Áëï Ç ñ³¹ ñáõÃ Û³Ý, ÷áñ ÓáõÙ ¿

×ßÙ³ñ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý»É Çñ ß³ ÑÇ

ï» ë³ÝÏ Ûáõ ÝÇó: ê³ Ï³ÛÝ ³Ûë ï»Õ ÝáõÛÝ-

å»ë å³ñ½ ãÇ ¹³é ÝáõÙ ×ßÙ³ñ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ:

²Ûë ëï»Õ Í³ ·áñ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ ÙÛáõë Ý» ñÇó

ï³ñ µ»ñ íáõÙ ¿ Ýñ³ Ýáí, áñ í»ñ ç³ µ³Ý

ãáõ ÝÇ: ² Ïáõ ï³ ·³ í³Ý ³Ûë åÇ ëÇ Ùá ï»ó-

Ù³Ùµ ÃáõÛÉ ¿ ïí»É, áñ å»ë ½Ç ÁÝ Ã»ñ óáÕÝ

ÇÝùÝ Çñ á ñáß Ù³ ÝÁ ·³: ²Ûë ï»Õ ×ßÙ³ñ-

ïáõÃ ÛáõÝÝ ³ Õ³ í³Õ íáõÙ ¿ ¢ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ

÷áË Ñ³ ñ³ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáõÙ ³½Ý íáõÃ-

Û³Ý Ñ³ñó ¿ ³ é³ ç³ ÝáõÙ¦,- ³ ëáõÙ ¿ é»-

ÅÇ ëáñ ¶áõÅ Â³¹¢áë Û³ ÝÁ:

è» ÅÇ ëáñÝ ÇÝùÝ ¿É ¿ ÷áñ Ó»É ³ í³ñ ïÇ

ï» ë³ ñ³ ÝÁ ³Ý Ï³Ë ÃáÕ Ý»É` ÇÝã å»ë Ñ»-

ÕÇ Ý³ ÏÁ, Ã»¢ µ» Ù³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ¢° ëÏ½-

µáõÝ ùáí, ¢° é» ÅÇ ëá ñ³ Ï³Ý Ùá ï» óÙ³Ùµ

³ é³ÝÓ Ý³ ÝáõÙ ¿ Çñ Ûáõ ñû ñÇ Ý³Ï Ù»Ï Ý³-

µ³ ÝáõÃ Û³Ùµ:

Ö³ åá Ý³ Ï³Ý Ùß³ ÏáõÛ ÃÁ ÙÇßï ¿É » Õ»É ¿

¶áõÅ Â³¹¢áë Û³ ÝÇ Ñ» ï³ùñù ñáõÃ Û³Ý,

ëï»Õ Í³ ·áñ Í³ Ï³Ý á ñá ÝáõÙ Ý» ñÇ áõ áõ-

ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¿ åÇ Ï»Ýï ñá-

ÝáõÙ:

§â³ ÷³ ½³Ýó Ñ» ï³ùñ ùÇñ ¿ Ýñ³Ýó

¹ñ³ Ù³ ïáõñ ·Ç³Ý, ÷Ç ÉÇ ëá ÷³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ,

åÉ³ë ïÇ Ï³Ý, ËáñÑñ ¹³ ÝÇß Ý» ñÁ ¢ ³é -

Ñ³ ë³ ñ³Ï ³ Ù»Ý ÇÝã: ºë í³ Õáõó ¿Ç ÷³Û -

÷³ ÛáõÙ ×³ åá Ý³ Ï³Ý Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ µ»-

Ù³¹ ñ» Éáõ ÙÇï ùÁ: ²Ûë ³ Ù» ÝÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ

Ñ» ï³ùñù ñáõÃ ÛáõÝë ³ í» ÉÇ Ù» Í³ ó³í,

»ñµ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõÙ ¿ÇÝù ³ÛÝ ³ Ù»ÝÝ,

ÇÝã Ï³å í³Í ¿ñ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ù³Ý áõ ×³ åá-

Ý³ Ï³Ý Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ Ñ»ï: ú ñÇ Ý³Ï, »ñµ

áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõÙ ¿ÇÝù ×³ åá Ý³ Ï³Ý

½·»ëï Ý» ñÁ, å³ñ½ ¹³ñ Ó³í, áñ Ýñ³Ý-

óáõÙ ³ Ù»Ý ÙÇ ¹» ï³É, ³ Ù»Ý ÙÇ ÝÏ³ñ ã³-

Ï³Ý Ù³ë ÝÇÏ Çñ Ýß³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝÝ áõ ÝÇ,

·ñ³ íÇã ¿ Ý³¢ Ýñ³Ýó ·áõ Ý³ ÛÇÝ ÑÛáõ Ã»-

ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ, Ýñ³Ýó` µÝáõÃ Û³Ý Ñ»ï ³Û¹

ã³÷ Ý»ñ ¹³ß Ý³Ï ÉÇ Ý» ÉÁ¦,- å³ïÙáõÙ ¿

¶áõÅ Â³¹¢áëÛ³ÝÁ:

Ö³ åá Ý³ Ï³Ý Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ Ñ³Ý ¹»å é» ÅÇ-

ëá ñÇ Ù»Í ë» ñÁ ã»½ ñ³ ÷³Ï í»ó Ý»ñ Ï³-

Û³ó Ù³Ý µ» Ù³¹ ñáõÃ Û³Ùµ: Ü»ñ Ï³ Û³ó Ù³Ý

åñ» ÙÇ» ñ³ ÛÇÝ Ñ³ çáñ ¹» óÇÝ óáõ ó³ Ñ³Ý-

¹»ëÝ áõ ×³ åá Ý³ Ï³Ý ùÝ³ ñ»ñ ·áõÃ Û³Ý

» ñ» ÏáÝ:

§Ðá í³ Ý³ íáñ §²Ý ï³ ñ»ë Ù» ¹Ç³ ÑáÉ-

¹ÇÝ·¦-Ç ³ é³ ç³ñ ÏÇ ßÝáñ ÑÇí áõ Ý» ó³Ýù

Ý³¢ ² Ïáõ ï³ ·³ í³ ÛÇ §Â³ íáõ ïáõÙ¦

å³ïÙ í³Í ùÇ ³ é³ çÇÝ Ñ³ Û» ñ»Ý Ã³ñ·-

Ù³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ: ¶ñùáõÙ Ï³Ý Ý³¢ Éáõ ë³Ý-

Ï³ñ Ý»ñ Ù»ñ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ ÙÇó: ¶áõ ó» ³ÛÝ,

ÇÝã Ù»Ýù Ý»ñ Ï³ Û³ó ñÇÝù ³Û¹ 2 û ñ» ñÇ

ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ×³ åá Ý³ Ï³Ý Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ÙÇ

ãÝãÇÝ Ù³ëÝ ¿ñ, µ³Ûó ÷áñ Ó»É ¿ÇÝù ³ Ý»É

³ é³ í» É³ ·áõÛ ÝÁ, ÇÝã ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ñ: Ü³-

Ë³ ·ÇÍÝ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý» ÉÁ ¹Åí³ñ ¿ñ, ë³-

Ï³ÛÝ ÐÐØ ß³ ÏáõÛ ÃÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõÃ Û³Ý ¢

ÙÛáõë ·áñ ÍÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇ ³ ç³Ï óáõÃ Û³Ýµ

µá Éáñ ¹Åí³ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ñ»ß ïáõÃ Û³Ùµ

Ï³ ñá Õ³ ó³Ýù Ñ³Õ Ã³ Ñ³ ñ»É¦:

Ü³ Ë³ ·Ç ÍÁ Ñ» ï³ùñù ñáõÃ ÛáõÝ ¿ñ ³ é³-

ç³ó ñ»É Ý³¢ ×³ åá Ý³ óÇ Ý» ñÇ Ùáï. §Â³-

íáõ ïáõÙ¦ å³ïÙ í³Í ùÇ Ñ³Û é» ÅÇ ëá ñÇ

µ» Ù³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ Ïáõ-

Ý» Ý³Ý ï»ë Ý»É Ý³¢ èáõ ë³ë ï³ ÝáõÙ ¢

Ö³ åá ÝÇ³ ÛáõÙ:

²Ûë ³ Ù» ÝÁ Ñ³ í³ë ïáõÙ ¿ ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, áñ

Ý³ Ë³ ·Ç ÍÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï³ Ï³Ý ¿ ÉÇ Ý» Éáõ:

Ð³ í³ Ý³ µ³ñ ³Ûë »ñ¢áõÛ ÃÁ Ï¹³é Ý³ Ù»ñ

Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ µ³ ñ» Ï³ ÙáõÃ Û³Ý ·» Õ» óÇÏ

³ í³Ý ¹áõÛÃ Ý» ñÇó Ù» ÏÁ:

Èáõë³ÝÏ³ñÁ` ºÕÛ³ Ü»ñëÇëÛ³ÝÇÜÛáõÃÁ` ¶³ Û³ Ý» ²ë É³Ý Û³ÝÇ

by Parandzem Avagyan

The 21st Century against Folk GamesIn this era of globalization it is extremely

difficult for a nation to keep its identity, i.e. a complex of characteristics peculiar only to

that nation. Almost every day mass media report about anti-globalist mass demonstrations which appeal to the Great Powers to keep the cultures of the world’s nations pure. Folklore, which comprises folk dances, folk music, folk games, etc., is of course an integral part of any nation’s culture. We - as a nation with 4000-year history - can really boast of having numerous folk games. Yet what do we know about Armenian folk games? Nowadays in Yerevan or in any other town of Armenia one can hardly find children playing ‘holl’, ‘banka plav’ or ‘7 qar’. These are all names of top-popular games only some decades ago, but recently they have yielded allowing video games, soap operas or I-don’t-know-what ‘to educate and entertain children’. At the first sight all this stuff seems even preferable. Your child sits in his/her room quietly without running, shouting, jumping and sweating. Yet a little thinking about the consequences of such an immobile life will perhaps change many parents’ opinion. On the one hand, the absence of games requiring dexterity, agility and ability to communicate with other children of the same age can cause great harm to the child’s health and further intellectual development. On the other hand, in some hundred years coming generations won’t have a slightest idea about Armenian folk games. To prevent that we should begin today by telling our children about this or that game and playing it with them. Not only parents can help the young generation, but grandparents as well since they probably have more experience concerning folk games. Moreover, a parent playing with his/her child can serve as an excellent example for other parents. So, entire streets, districts and towns will turn into huge playgrounds.Factually, folk games have both theoretical and practical value. From theoretical point of view they are very important for ethnographers and historians because every phenomenon connected with folklore reflects the nations’ history. The practical value of a game, be it

folk or not, is evident. They help to improve the player’s health, caution, and communicative abilities.Being aware of the importance and necessity of folk games our ancestors practiced various kinds of games to temper the bodies and souls of young Armenians. These games were to prepare future soldiers for the Armenian army as many of games were strength-involving exercises. According to the Armenian legends, due to such games Torq Angegh (Torq the Ugly) had ‘the strength of 20 elephants’ and could easily throw rocks on the enemy ships. Another wonderful example of strength, heroism, and patriotism is David of Sassoon, one more legendary Armenian hero who was brought up playing different games, which surely contributed to his physical development.It might seem amazing but back in the 12th century Mkhitar Gosh gives 5 definite laws concerning players in his priceless work ‘Datastanagirq’ (‘Code of Law’). The main idea of all the laws is that the parents of the guilty child or teenager are to take up the medical expenses if during the game their child has hurt any other player. The Code of Law by Smbat the Constable involves 7 laws for players. The peculiarity of these laws is that the author makes differentiation of the age of the defendants, i.e. children under 12 are found half-guilty and older children are treated like adults and can even get death sentence.Unfortunately, the great attention to folk games, which once used to exist, can hardly be felt now. As a result, most Armenian folk games have become part of history. Nonetheless, we do believe that wonderful Armenian games can be revived; they only need ‘a well-structured PR’. Out of approximately 1000 folk games several ones can be found almost in all the regions of Armenia due to their popularity, for example, Payt Qashotsik (Pulling of the Stick) which was played in Sassoon and Taron. The players choose one of them as a grandpa, with the others being numbered. The grandpa signals to 2 players to sit in front of each other, the soles pressed to each other. After the grandpa gives them a wooden stick the players take it with both hands and begin pulling each other until one is

ARMENIAN GAMES


lifted from his place. The winner stays in his place and waits for the next number. The last winner wins the whole game.Another quite an interesting game is Pesayi Qar (the Stone of the Bridegroom) played chiefly in Taron before wedding ceremonies. A round heavy stone is put in the middle of the village and all the young men who wish can try to lift the huge stone. If the participator succeeds, the adults say that it is time for him to get married. Otherwise he is reproached very badly. In fact, this is not only a game but an old tradition as well. On the first visit to the house of his beloved the future fiancé lifts and puts away the heavy stone placed there beforehand by the father of the girl. In such a way he proves his maturity and strength.It is not surprising that Armenian wrestlers almost always return from World, Europe Championships or Olympic Games with medals. We have such old games as Gyulash & Kokh which seem to be ‘brothers’ of wrestling. In these games the player who makes his rival touch the ground with his back wins. Some decades ago following the tradition during the wedding ceremonies the parents of the bridegroom held a kind of Kokh before the young couple. At present some remnants of this extraordinary custom can be found in the villages of Kotayq, Ashtarak, Ararat, etc.Among the Armenian young Lakhtakhagh (Mace Game) was of great popularity. 2-20 young men gathered in a field and drew a broad circle and got divided in two groups. One of the groups - called insiders - stepped inside the circle and the other group - called outsiders - stood around the circle. Each of the insiders had a lakht near his feet and was to protect it by all means. The outsiders used all the possible means to snatch the lakht. Blows, pushes and mockery were normal during this game.To tell the truth, it has never occurred to me that Qsanmek (Twenty-one) is an old Armenian game. Fortunately, this is one of the few folk games which are still played almost everywhere in Armenia, though with certain modifications. According to the number of the players, several equal groups are formed. The members of the first group throw up the ball with the out side of their foot for 21, then 51, and at last 101 times. Meanwhile the foot with which the player throws up the ball should not touch the ground. Every section of the game is called palan. The player should touch the ball

exactly 21, or 51, or 101 times, otherwise the points are ‘burnt’.Probably, besides Qsanmek there are three other survivors of Armenian games which are widely spread especially in villages - Banka Plav (The Can Crumbled), 7 Qar (7 Stones), and Holl. It may seem that Banka Plav has something in common with cuisine, but of course this is not so. For this game the players need a can put on the ground. Then a straight line is drawn 10 m. away from the can. One of the players stands near the can, while the others stay out of the line and throw their lepuks (flat stones) at the can trying to ‘ruin’ it. The aim of the insider is not to let the outsiders take away their lepuks and always keep the can upright. The insider can trace the outsiders up to the line, as it is his territory. In case of catching an outsider the latter substitutes the insider.Like Banka Plav, 7 Qar is also played both by girls and boys. Two groups play against each other: one group attacks trying to ruin 7 stones put one on the other and hitting the rivals with a ball, while the other group makes an attempt to put the heap of the stones on its place and count up to seven. In that case the latter group wins a palan, i.e. a round. If the attacking group grasps the ball, without it touching the ground, that group wins a palan.Actually, most Armenian games are not individual. Holl is one of those games which can be practiced both by one player and entire groups. For this game the child needs a holl, i.e. a wooden cone-shaped object, with a nail in it, and a rope. The player winds the rope around the holl and throws the holl on the ground. The latter begins to rotate. The aim of the game is to throw the holl in such a way that it hits another holl while rotating.Certainly this is only a little part of our Armenian folk games, yet even these 7-8 games demonstrate the variety of games that we have and the variety, as we know, is the mother of enjoyment.Nowadays it is extremely essential to pay more attention to intellectual and physical education of our younger generation. In this process we can make the best of our folk games. Such a return to the roots will be healthy not only for children but for our culture as well. Armenian folk games are the part of our culture which can never be substituted by video games, TV, movies, etc. Preserving folk games we preserve ourselves.

ARMENIAN GAMES


Âàôðø²Î²Ü Â²îðàÜÆ

Ð²ÚÎ²Î²Ü ²ðØ²îÜºðÀ

úë Ù³Ý Û³Ý Ï³Ûë ñáõÃ Û³Ý í»ñ çÇÝ

200 ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ

Ñ³ Û» ñÁ Ù»Í ¹»ñ »Ý Ï³ ï³-

ñ»É Ãáõñ ù³ Ï³Ý ³ñ í»ë ïÇ ½³ñ ·³ó-

Ù³Ý ·áñ ÍáõÙ` ×³ñ ï³ ñ³ å» ïáõÃ ÛáõÝ,

ÝÏ³ñ ãáõÃ ÛáõÝ, ïå³· ñáõÃ ÛáõÝ, » ñ³Åß-

ïáõÃ ÛáõÝ ¢ ³ÛÉÝ: ê³ Ï³ÛÝ ³ Ù» Ý³Ý ß³-

Ý³ Ï³ ÉÇ óÁ Ã³ï ñáÝÝ ¿ñ. Ãáõñ ù³ Ï³Ý

Ã³ï ñá ÝÇ ëÏ½µÝ³ íá ñáõÙÝ áõ ³ é³ çÇÝ

ÑÇ ëáõÝ ï³ ñÇ Ý» ñÇ å³ï ÙáõÃ Ûáõ ÝÁ ë»ñ-

ïá ñ»Ý Ï³å í³Í ¿ Ñ³Û ·áñ ÍÇã Ý» ñÇ ³Ý-

í³Ý Ñ»ï: Âáõñ ù» ñ»Ý É»½ íáí ³ é³ çÇÝ

Ã³ ï» ñ³ Ï³Ý Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ Ý» ñÇ Ï³½-

Ù³ Ï»ñ åÇã Ý» ñÁ Ñ³ Û»ñÝ ¿ÇÝ, ÇëÏ 1869Ã.

Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ï³ é³ í³ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ù³Û-

ñ³ ù³ Õ³ ùáõÙ Ã³ ï» ñ³ ËáõÙµ å³ Ñ» Éáõ

ï³ë Ý³Ù Û³ Ù» Ý³ß Ýáñ ÑÁ ïñí»É ¿ Ñ³-

Û³½ ·Ç Ð³ Ïáµ ì³ñ ¹áí Û³ ÝÇ ÑÇÙ Ý³¹ ñ³Í

§úë Ù³Ý Û³Ý Ã³ï ñá ÝÇÝ¦:

Âáõñ ù³ Ï³Ý Ã³ï ñá ÝÇ ³ é³ çÇÝ ¢ ÙÇ³Ï

¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý» ñÁ » Õ»É »Ý Ñ³ Û» ñÁ, ¢

» Ã» ãÉÇ Ý»ñ ³Ûë Ï³ñ¢áñ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÁ,

³ å³ 19ñ¹ ¹. í»ñ çÇÝ ¢ 20ñ¹ ¹. ëÏ½µÇÝ

Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ã³ï ñá ÝÇ ·á ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ

ËÇëï Ï³ë Ï³ Í» ÉÇ ÏÉÇÝ»ñ:

Ð³ Û» ñÇ ³Û¹ ã³÷ Ù»Í ¹» ñÁ å³Û Ù³ Ý³-

íáñ í³Í ¿ñ Ýñ³ Ýáí, áñ úë Ù³Ý Û³Ý

Ï³Ûë ñáõÃ ÛáõÝ Ã³ ÷³Ý óáÕ »í ñá å³ Ï³Ý

Ýá ñ³ Ùáõ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇÝ ³ é³ çÇÝÝ ³ñ -

Ó³ ·³Ý ùáÕÝ áõ ÏñáÕ Ý» ñÁ Ñ³ Û»ñÝ áõ

ÑáõÛ Ý»ñÝ ¿ÇÝ: ²ñ ¹»Ý 1850-³ Ï³Ý ÃÃ.

µ³½ Ù³ ÃÇí Ñ³Û » ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý»ñ Ç ñ»Ýó

ÏñÃáõÃ Ûáõ ÝÁ ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ ¿ÇÝ ºí ñá å³-

ÛáõÙ: Üñ³Ýù í» ñ³ ¹³é ÝáõÙ ¿ÇÝ` Ç ñ»Ýó

Ñ»ï µ» ñ» Éáí Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ Ýá ñ³ Ùáõ ÍáõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñÁ, á ñáÝù ¹ñ³ Ï³Ý ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ

¿ÇÝ ·áñ ÍáõÙ Ý³¢ Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý Ù»ç

Ï³ Ý³Ýó ¹Çñ ùÇ µ³ ñ» É³í Ù³Ý íñ³: ²Û¹

Ýá ñ³ Ùáõ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ÃíÇÝ ¿ñ å³ï-

Ï³ ÝáõÙ Ý³¢ Ã³ï ñá ÝÁ ¢ ³ÛÝ ï»Õ ÏÇÝ

¹» ñ³ ë³ ÝÇ Ë³ ÕÁ, ÇÝãÁ Ë³Ý ¹³ í³ éáõÃ-

Û³Ùµ ÁÝ ¹áõÝ í»ó ûë Ù³Ý Û³Ý Ñ³ ë³ ñ³-

ÏáõÃ Û³Ý ÏáÕ ÙÇó:

êÏ½µÝ³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ Ã³ ï» ñ³ Ï³Ý

Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ Ý» ñÁ Ï³½ Ù³ Ï»ñå íáõÙ ¿ÇÝ

Ù» Í³ Ñ³ ñáõëï Ý» ñÇ ïÝ» ñáõÙ Ï³Ù í³ñ-

Å³ ñ³Ý Ý» ñáõÙ: ²Û¹ ßñç³ ÝáõÙ ÏÇÝ ¹» ñ³-

ë³Ý Ý»ñ ãÏ³ ÛÇÝ, ¢ ÏÝáç ¹» ñ» ñÁ, ÑÇÙ Ý³-

Ï³ ÝáõÙ, Ë³ ÕáõÙ ¿ÇÝ ¹» é³ ïÇ å³ ï³-

ÝÇ Ý» ñÁ: ê³ Ï³ÛÝ ³ Ù»Ý ÇÝã ÷áË íáõÙ

¿, »ñµ êñ³ åÇáÝ Ð» ùÇ Ù»³ ÝÁ 1856Ã.

Ó ¢³ íáñ íáõÙ ¿ ³ é³ çÇÝ åñá ý» ëÇá Ý³É

Ã³ ï» ñ³ ËáõÙ µÁ: ²Ûë Ã³ ï» ñ³ ËáõÙ µÁ

¢° Ñ³Û, ¢° Ãáõñù Ã³ï ñáÝ Ý» ñÇ ³Ý¹ ñ³-

ÝÇÏ Ã³ ï» ñ³ ËáõÙµÝ ¿ñ, á ñÁ ¢ë ëÏ½µ-

Ý³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ Çñ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ Ý» ñÁ

µ» Ù³¹ ñáõÙ ¿ñ ³ é³Ýó ÏÇÝ ¹» ñ³ ë³ ÝÇ:

²Ûë å³ Ï³ ëÁ Éñ³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ êï»-

÷³Ý ¾ù ã»³ ÝÇÝ Ñ³ çáÕ íáõÙ ¿ µ» Ù³ Ï³Ý

³ñ í»ë ïÁ ëá íá ñ»ó Ý»É ÙÇ Ñ³Û ³Õç Ï³ ¢

µ»Ù Ñ³ Ý»É Ýñ³Ý: Êáë ùÁ ³ é³ çÇÝ ¹» ñ³-

ë³ Ýáõ Ñáõ` úñ. ² Õ³í ÝÇ Ê³Ù ë»³ ÝÇ Ù³-

ëÇÝ ¿, áí ³ é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù µ»Ù ¿ ¹áõñë

» Ï»É 1856Ã.` ¹³é Ý³ Éáí Ñ³Û ¢ Ãáõñù

Ã³ï ñá ÝÇ ³ é³ çÇÝ ÏÇÝ ¹» ñ³ ë³ ÝÁ:

Â³ ï» ñ³ ë»ñ Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ ß³ï

ç»ñÙ ¿ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ ÏÇÝ ¹» ñ³ ë³ ÝÇ Ë³ ÕÁ,

á ñÁ Ýá ñáõÛÃ ¿ñ, ¢ áñÇ å³ Ï³ ëÁ í³ Õáõó

½·³ó íáõÙ ¿ñ:

úñ. ² Õ³í ÝÇÝ ¢ Ýñ³ ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÑÇ Ý»-

ñÁ ãÝ³Û³Í ëÇ ñá Õ³ Ï³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇó

ãµ³ñÓ ñ³ ó³Ý, ë³ Ï³ÛÝ á·¢á ñ» óÇÝ Ñ³Û

Ï³ Ý³Ýó ¢ µ»Ù ¹áõñë µ» ñ» óÇÝ Çë Ï³ å»ë

³ñ Ñ»ë ï³ í³ñÅ ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý» ñÇ:

² é³ çÇÝ åñá ý» ëÇá Ý³É ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ

Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿ ² ñáõ ë»³Ï ö³ ÷³½ Û³ ÝÁ,

áõÙ Ñ³ çá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ù»Í ³ñ Ó³ ·³Ýù

·ï³Ý: ² ñáõ ë»³ ÏÇ Ù»Í Ñ³Ù µ³íÝ ¿ñ,

áñ Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ á·¢á ñ»ó ¢ µ»Ù Ñ³ Ý»ó

Ýá ñ³ Ýáñ ï³ Õ³Ý ¹³ íáñ ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ-

Ý» ñÇ, ÇÝã åÇ ëÇù ¿ÇÝ º ñ³ Ýáõ ÑÇ ¢ ì»ñ-

·Ç Ý» ¶³ ñ³ ·³ ß»³Ý ùáõÛ ñ» ñÁ, Ø³ ñÇ

Üí³ñ ¹Á, ä³Û Í³é ü³ ëáõ É³ ×»³ ÝÁ, Â.

Ð» ñ³ ÝáõÛ ßÁ, Â» ñ» ½³ âáõ Ñ³ ×»³ ÝÁ ¢ ³Û-

Éáù, á íù»ñ ¹³ñ Ó»É »Ý Ãáõñ ù³ Ï³Ý µ» ÙÇ

å³ñ Í³Ý ùÁ:

² é³ çÇÝ Ã³ ï» ñ³ ËáõÙ µÁ, á ñÁ úë Ù³Ý-

ÜÛáõ ÃÁ` ²Ý Ý³ ² É»ù ë³Ý Û³ ÝÇ

Øºð Â²îðàÜÀ


Âáõñù»ñÁ ã¿ÇÝ Ï³ñáÕ

³é³Ýó Ñ³Û»ñÇ û·ÝáõÃÛ³Ý

áõÝ»Ý³É ³½·³ÛÇÝ

Ã³ïñáÝ, ù³ÝÇ áñ ÇëÉ³ÙÝ ³ñ·»ÉáõÙ ¿ñ ÏÝáç

Ý»ñÏ³ÛáõÃÛáõÝÁ µ»ÙáõÙ:

Û³Ý Ï³Ûë ñáõÃ Ûáõ ÝáõÙ áõÝ»ó»É ¿ Ï³ Ýá Ý³-

íáñ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ Ý»ñ ¢ Ïñ»É ¿ §åñá ý»-

ëÇá Ý³É¦ ¹ñáß ÙÁ, Ð³ Ïáµ ì³ñ ¹á í»³ ÝÇ

ËáõÙµÝ ¿ñ: ì³ñ ¹á í»³ ÝÇ ¹» ñÁ` áñ å»ë

Ãáõñù Ã³ï ñá ÝÇ ÑÇÙ Ý³¹ ñÇ, Ñëï³Ï

Ó ¢³ Ï»ñ å»É ¿ ê» ÉÇÙ Üáõ ½»Ã ø»ñ ã» ùÁ`

Ýß» Éáí, áñ Ãáõñ ù» ñÁ Ýñ³Ý »Ý å³ñ-

ï³ Ï³Ý Ç ñ»Ýó Ã³ï ñá ÝÇ ëï»ÕÍ Ù³Ý

Ñ³ Ù³ñ: ì³ñ ¹á í»³ ÝÁ Ãáõñ ù» ñ»Ý Ý»ñ-

Ï³ Û³ óáõÙ Ý» ñÁ µ» Ù³¹ ñáõÙ ¿ñ µ³ ó³ é³-

å»ë Ñ³Û ¹» ñ³ ë³Ý-¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý» ñÇ

Ù³ë Ý³Ï óáõÃ Û³Ùµ: Âáõñù ¹» ñ³ ë³Ý Ý»ñ

·á ÛáõÃ ÛáõÝ ãáõ Ý»ÇÝ, ÇëÏ ¹» ñ³ ë³ Ýáõ Ñáõ

Ù³ ëÇÝ Ëáëù ÉÇ Ý»É ã¿ñ Ï³ ñáÕ: ì³ñ-

¹á-í »³ ÝÇ Ã³ï ñá ÝÇ ÷³Ï í» Éáõó Ñ» ïá,

Ùáï ù³ éáñ¹ ¹³ñ Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ã³ï-

ñá ÝÇ ·áñ ÍÁ ëï³ÝÓ Ý»É ¿ Ø³ñ ïÇ ñáë

ØÝ³ Ï»³ ÝÁ` Çñ Õ» Ï³ í³ ñ³Í §úë Ù³Ý-

Û³Ý ¹ñ³ Ù³ ïÇÏ¦ Ã³ ï» ñ³ËÙ µáí, á ñÇ

Ã³ï ñá ÝáõÙ ¢ë Ë³ Õ³ ó»É »Ý µ³ ó³ é³-

å»ë Ñ³Û ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý»ñ:

1908Ã. Ñ» Õ³ ÷á ËáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá, ö³-

ñÇ ½áõÙ ÏñÃáõÃ ÛáõÝ ëï³ ó³Í Ãáõñù » ñÇ-

ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÁ Íñ³· ñ»ñ ¿ÇÝ Ï³½ ÙáõÙ

³½ ·³ ÛÇÝ Ã³ï ñá ÝÇ ëï»ÕÍ Ù³Ý Ñ³-

Ù³ñ: ´Ûáõñ Ñ³ Ý»¹ ¹ÇÝ µ» ÛÇ ³Ý í³Ý Ñ»ï

¿ Ï³å í³Í Ãáõñ ù³ Ï³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ Ã³-

ï» ñ³ ËáõÙµ ëï»Õ Í» Éáõ ÷áñ Ó» ñÁ: Ü³

³ Ù»Ý ç³Ýù ·áñ Í³¹ ñáõÙ ¿ñ Ãáõñ ù³ Ï³Ý

Ã³ï ñá ÝÁ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ï³ñ ñÇó áõ ³½ ¹»-

óáõÃ Ûáõ ÝÇó ³ ½³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, ë³ Ï³ÛÝ

Ãáõñ ù» ñÁ ã¿ÇÝ Ï³ ñáÕ ³ é³Ýó Ñ³ Û» ñÇ

û· ÝáõÃ Û³Ý áõ Ý» Ý³É ³½ ·³ ÛÇÝ Ã³ï ñáÝ,

ù³ ÝÇ áñ Çë É³ÙÝ ³ñ ·» ÉáõÙ ¿ñ ÏÝáç Ý»ñ-

Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ µ» ÙáõÙ: Âáõñù Ã³ ï» ñ³-

Ï³Ý ·áñ ÍÇã Ý» ñÁ ³Ûë Ï³ñ¢áñ Ñ³ñ óÇ

ÉáõÍ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ¹Ç ÙáõÙ »Ý ³Ý ·³Ù Í³Û-

ñ³ Ñ»Õ ù³Û ÉÇ` ÷áñ Ó» Éáí Ã³ï ñá Ý µ»ñ»É

·Ýãáõ ÑÇ Ý» ñÇ, á ñáÝù Ãñù³ Ëáë ¿ÇÝ ¢

Ï³ ñáÕ ¿ÇÝ Ýå³ë ï»É Ñ³ Û» ñÇó ³ ½³ï-

í» Éáõ ·áñ ÍÇÝ: ê³ Ï³ÛÝ ³ å³ñ¹ ÛáõÝ. Ñ³Û

¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý» ñÁ ÏñÏÇÝ ÙÝáõÙ »Ý ³Ý -

÷á Ë³ ñÇ Ý» ÉÇ: ²Ý ·³Ù ³Û¹ ù³Ý ß³ï ¹» -

ñ³ ë³Ý Ý» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ

Ð³Ù É» ïÇ ¹» ñáõÙ Ñ³Ý ¹»ë ¿ñ ·³ ÉÇë Ñ³Û

¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ` êÇ ñ³ ÝáõÛ ßÁ:

1914Ã. ÑÇÙ Ý³¹ñ í»ó Ãáõñ ù³ Ï³Ý ³½ -

·³ ÛÇÝ Ã³ï ñá ÝÁ` §¸³ñ áõÉ ´» ¹³Ý¦,

á ñÁ ·á Û³ï¢»ó ÙÇÝã¢ 1923Ã.: ²Ûë Ã³ï-

ñá ÝáõÙ ¢ë Ë³ Õ³ ó»É »Ý µ³ ó³ é³ å»ë

Ñ³Û ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý» ñÁ: Ð» ï³ ·³ ÛáõÙ

³Ûë Ã³ï ñá ÝÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³ ¿É ëï»ÕÍ í»ó

Ãáõñ ù³ Ï³Ý å» ï³ Ï³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ Ã³ï-

ñá ÝÁ: §¸³ñ áõÉ ´» ¹³ ÝÇ¦ ³ é³ çÇÝ ¹» -

ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ ¿ Ýß³ Ý³Ï í»É ¾ ÉÇ½ äÇ Ý» Ù»-

×»³ ÝÁ, áí ³ Ù» Ý³ µ³ñÓñ í³ñ Ó³ïñ íáÕ

¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇÝ ¿ñ ³Û¹ Ã³ï ñá ÝáõÙ: ²Ûë-

ï»Õ »Ý Ë³ Õ³ ó»É Ý³¢ øÝ³ñ ê ¢³ ×»³-

ÝÁ, ²ï ñÇ Ý» ¸»ñ Ó³ Ï»³ ÝÁ ¢ áõ ñÇß Ñ³Û

¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý»ñ:

² é³ çÇÝ Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ å³ ï» ñ³½-

ÙÁ ¢ Ð³ Ûáó ó» Õ³ë å³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ³ÝÑ-

Ý³ñ »Ý ¹³ñÓ ÝáõÙ Ñ³ Û» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ

Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ã³ï ñá ÝáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ Ñ³Û

¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý» ñÇÝ Ã³ï ñá ÝÇó íï³-

ñ» ÉÁ Ï³ ñáÕ ¿ñ Ãáõñ ù³ Ï³Ý Ã³ï ñá ÝÁ

å³ñ ½³ å»ë ÷³Ï Ù³Ý ³ é³ç Ï³Ý· Ý»ó-

Ý»É: Â»ñ¢ë ¹³ ¿ñ å³ï ×³ éÁ, áñ Ð³ Ûáó

ó» Õ³ë å³ ÝáõÃ Û³Ý áÕç ÁÝ Ã³ó ùáõÙ áã ÙÇ

¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ ãÇ µéÝ³ ·³ÕÃ í»É: ¾ ÉÇ½

äÇ Ý» Ù» ×»³ ÝÁ (¶á í³ ÝÇ) Ãáõñ ù³ Ï³Ý

Ã³ï ñá ÝáõÙ Ë³ Õ³ ó»É ¿ ÙÇÝã¢ 1925Ã.

¢ Ù»Ï Ý»É ö³ ñÇ½, »ñµ Ã³ï ñáÝÝ áõ Ý»ñ

Çñ ³ é³ çÇÝ Ãáõñù ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý» ñÁ:

Âáõñù Ñ³Ûï ÝÇ ¹» ñ³ ë³Ý-é» ÅÇ ëáñ ì³ë-

ýÇ ðÇ ½³ ¼á µáõÝ Çñ 1977Ã. Ññ³ ï³ ñ³-

Ï³Í §²Ûë ûñ í³ ÝÇó ÙÇÝã¢ ³Û ëûñ¦ Í³ í³-

ÉáõÝ ÑÇ ßá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ·ñùáõÙ ¶á í³ Ýáõ

Ù³ ëÇÝ ·ñáõÙ ¿ .§...³Ý ·³Ù 1925Ã. Ñ»-

ïá, »ñµ ³ñ ¹»Ý ãáñë-ÑÇÝ· Ãñùáõ ÑÇ Ý»ñ

µ» Ù³ Ï³Ý ³ë å³ ñ»½ ¿ÇÝ Ùï»É, ¾ ÉÇ ½Ç

·ñ³ í³Í ï» ÕÁ µ³ó ¿ñ ÙÝáõÙ, ÷ÝïñíáõÙ

¿ñ §ëï³Ù µáõÉ óÇ Ý» ñÇÝ ÑÙ³ ÛáÕ Ýñ³ ³ñ -

í»ë ïÁ¦: Âáõñù Ï³ Ý³Ûù, áñ ù³Ý ¿É ù³-

ç³ É» ñ³Ý ùÇ ³ñ Å³ ÝÇ ¿ Ýñ³Ýó ³ë å³ ñ»½

·³ ÉÁ, ã¿ÇÝ Ï³ ñá Õ³ ó»É Ùá é³ó Ý»É ï³É

¾ ÉÇ ½Ç ³ñ í»ë ïÁ...¦:

Øºð Â²îðàÜÀ


Êàð²Ü²Þ²îØºð ºÎºÔºòÆÜºðÀ


Ð³ Û³ë ï³Ý ³ß Ë³ñ ÑÁ Ñ³Ûï ÝÇ ¿ Çñ Ë³ã ù³ ñ» ñáí, » Ï»-

Õ» óÇ Ý» ñáí: ² Ù»Ý ßñç³ ÝáõÙ, áõñ ³å ñ»É ¿ Ñ³ÛÝ áõ Çñ

³ ÕáÃùÝ áõÕ Õ»É ³é ²ëï í³Í, Ï³ éáõ ó»É ¿ Çñ Ù³ ïáõ-

éÁ` Çñ Ñ³ í³ï ùÇ áõ ·á ÛáõÃ Û³Ý ³é Ñ³ í³ïã Û³Ý: ²Û ëûñ Ù»ñ

áõ Ý» ó³Í » Ï» Õ» óÇ Ý» ñÇó ß³ ï» ñÁ ã»Ý ·áñ ÍáõÙ, ÇëÏ Ð³ Û³ë-

ï³ ÝÇ ³ÛÅÙ Û³Ý ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇó ¹áõñë ÙÝ³ ó³Í ß³ï » Ï» Õ»-

óÇ» ñÇ ½³Ý ·» ñÁ Éé»É »Ý, áõ ï³ ²ëï í³Í, áñ »ñ Ï³ñ ãï ¢Ç

³Ûë ùáõ ÝÁ:

²Ûë Ï» Õ» óÇ Ý» ñÇó ¿ Êá ñ³ Ý³ ß³ï í³Ý ùÁ, á ñÁ ·ïÝíáõÙ ¿

âÇ Ý³ ñÇ ·Ûáõ ÕÇ Ù»ñ Ó³ Ï³ ³Ý ï³ é³ å³ï É³Ý çÇÝ: ì³Ý ùÁ

ÑÇÙ Ý³¹ ñ»É ¿ ì³ Ý³ Ï³Ý ì³ñ ¹³ å» ïÁ` XIII ¹³ ñáõÙ: Üñ³Ý

³ ß³ Ï»ñ ï»É »Ý Ýß³ Ý³ íáñ å³ï ÙÇã Ý»ñ ÎÇ ñ³ Ïáë ¶³Ý Ó³-

Ï» óÇÝ, ì³ñ ¹³Ý ²ñ¢»É óÇÝ, Ø³ Õ³ ùÇ³Ý, êï» ÷³ Ýáë ²Õ -

Ã³ Ù³ñ óÇÝ: Êá ñ³ Ý³ ß³ï í³Ý ùÁ Ý³¢ ·ñãáõÃ Û³Ý Ï»Ýï ñáÝ

¿ » Õ»É:

²Û ëûñ ³Ûë í³Ý ùÁ Ñ³ÛïÝ í»É ¿ ë³Ñ Ù³ ÝÇ íñ³. ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ ÙÇ

ù³ ÝÇ Ù»ïñ ³ÛÝ ÏáÕÙ Ãáõñ ù» ñÇ ¹Çñ ù»ñÝ »Ý: Ø³ñ ¹ÇÏ í³-

Ë» ÝáõÙ »Ý í³Ýù ·Ý³É. íï³Ý ·³ íáñ ¿ ß³ï: Ð»ï¢³ µ³ñ

·Ûáõ ÕÇ µÝ³ ÏÇã Ý» ñÁ ½ñÏí»É »Ý Ý³¢ » Ï» Õ» óáõó ¢ » Ï» Õ» ó³-

Ï³Ý ³ ñ³ ñá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó: Êá ñ³ Ý³ ß³ïÝ ³Û ëûñ Éùí³Í

¿, éÙµ³ Ïá ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó íÝ³ë í³Í, ë³ Ï³ÛÝ ÷á Ë³ ñ» ÝÁ

§Ññ³ ß³ ÉÇ¦ ·³ Õ³ ÷³ñ Ï³` âÇ Ý³ ñÇáõÙ, Ñ»Ýó ·Ûáõ ÕÇ Ù»ç Ýáñ

» Ï» Õ» óÇ ÏÏ³ éáõó íÇ: âÇ Ý³ ñÇ ·Ûáõ ÕÇ µÝ³ ÏÇã Ý» ñÁ ÑáõÛë ãáõ-

Ý»Ý, áñ » Ï» Õ» óÇÝ Ùáï ³ å³ ·³ ÛáõÙ ³Ýí ï³Ý· Ï¹³é Ý³. áã

ÙÇ Ñá·¢á ñ³ Ï³Ý Çñ ÏÛ³Ý ùÁ ãÇ íï³Ý ·Ç ¢ Í³ é³ ÛÇ Êá ñ³ Ý³-

ß³ï » Ï» Õ» óáõÝ, µÝ³ Ï³Ý µ³ñ í³ÝùÝ ¿É ãÇ ·áñ ÍÇ:


Øºð ºÎºÔºòÆÜºðÀ


Armenian land is famous with its khachkars, churches. In every corner where an Armenian has lived and has delivered his prayers to God, he has built his chapel

– the pledge of his belief and existence. Today many of the churches we have do not function and the bells of many churches beyond Armenia are silent. And please God, they don’t sleep too long.Among these churches is Khoranashat (meaning “having many vestries”) Monastery situated on the slope covered with forests near Chinary village. The Monastery was founded by Monk Vardapet in the XII century. Famous historians Kirakos Gandzaketsy, Vardan Areveltsy, Maghakia, Stepanos

Aghtamartsy were his pupils. Khoranashat Monastery was also a center of rewriting old manuscripts. Today the Monastery has appeared on the border – the positions of Turks are situated only a few meters away. People are afraid to go to the Monastery: it is rather dangerous. Thus the village folk are deprived of both the church and church ceremonies. Khoranashat is currently deserted, damaged from bombings. Instead a “wonderful” idea has occurred: to build a new church in Chinary, right in the village. The villagers of Chinary don’t hope that the church will become safe in near future: no monk would be willing to endanger his life and serve in Khoranashat Monastery. Consequently, the Monastery will not function.

Ð²Ú êöÚàôèøÀàðäºê

ØÞ²ÎàôÂ²ÚÆÜ ºðºìàôÚÂ

²Ý¹ñ³¹³ñÓÁ` Øáíë»ë ¸»Ù»ñ×Û³ÝÇ

ÜÏ³ñ³½³ñ¹áõÙÁ` ìÇÉÛ³Ù Î³ñ³å»ïÛ³ÝÇ

²Ü¸ð²¸²ðÒ


²ë í³ ÍÁ ×Çßï ¿ Ý³¢ Ñ³-

Û» ñÇë Ñ³ Ù³ñ. ³ß Ë³ñ-

ÑÇ ï³ñ µ»ñ »ñÏñ Ý» ñáõÙ

å³ï Ù³ Ï³ Ýá ñ»Ý Ó ¢³-

íáñ í³Í Ñ³Û ë÷Ûáõé ùÁ Ùßï³ å»ë

ÁÝ Ï³É í»É ¿ áñ å»ë ³½ ·³ ÛÇÝ ÇÝù-

ÝáõÃ Û³Ý å³Ñ å³Ý Ù³Ý ³Û ÉÁÝï-

ñ³Ý ù³ ÛÇÝ û ç³Ë ¢ Ñ³Û ³½ ·³ ÛÇÝ

Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ §¹»ë å³Ý¦ ³ÛÉ Ùß³-

ÏáõÛÃ Ý» ñáõÙ: ÆëÏ ³Ý Ï³Ë å» ï³-

Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ³Û ëûñ í³ å³Û Ù³Ý Ý»-

ñáõÙ ³ñ ¹»Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ýá ñá íÇ

í» ñ³ñÅ¢á ñ»É Ð³ Û³ë ï³Ý-ê÷Ûáõéù

÷áË Ñ³ ñ³ µ» ñáõ ÃáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ,

í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë Ýáñ Ç Ù³ëï ¢ µá í³Ý-

¹³ ÏáõÃ ÛáõÝ Ñ³ Õáñ ¹»É: º Ã» Ñ³ï-

Ï³ å»ë í»ñ çÇÝ ï³ë Ý³Ù Û³Ï Ý» ñáõÙ

Ñ³Û ë÷Ûáõé ùÁ ³ ç³ ÏÇó ¿ » Õ»É Ð³-

Û³ë ï³ ÝÇÝ ³ é³ í» É³ å»ë ïÝï»-

ë³ Ï³Ý ³ éáõ Ùáíª Ñá í³ Ý³ íá ñ» Éáí

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÑëÏ³ Û³ Í³ í³É µ³-

ñ» ·áñ Í³ Ï³Ý Íñ³· ñ»ñ, ³ å³ Ù»ñ

û ñ» ñáõÙ ³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ý ¹»ë ·³É

áã ³ÛÝ ù³Ý áñ å»ë ïÝï» ë³ Ï³Ý

³ ç³Ï óáõÃ Û³Ý, ³ÛÉ áñ å»ë Ñá·¢áñ

Ñ³ñë ï³ó Ù³Ý ³Õµ Ûáõñ: ´³ ÝÁ

Ýñ³ ÝáõÙ ¿, áñ ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó-

ùáõÙ, ÉÇ Ý» Éáí ³ÛÉ Ùß³ ÏáõÛÃ Ý» ñÇ

ÙÇ ç³ í³Û ñáõÙ, ë÷Ûáõé ùÁ Ïáõ ï³ Ï»É

¿ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó ù³ Õ³ ù³ ÏÇñÃ

Ùï³ Í» É³ Ï»ñ åÇ ¢ ³å ñ» É³ Ï»ñ åÇ

³Ý· Ý³ Ñ³ ï» ÉÇ ÷áñÓ, áñÝ ³ é³ çÇÝ

Ñ»ñ ÃÇÝ í» ñ³ µ» ñáõÙ ¿ ù³ Õ³ ù³-

Ï³Ý, ïÝï» ë³ Ï³Ý ¢ ëá óÇ³ É³ Ï³Ý

ù³ Õ³ ù³ ÏÇñÃ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý

Ï³½ Ù³ Ï»ñå Ù³ ÝÁ: ²Ûë ³ éáõ Ùáí

ë÷ÛáõéùÝ Çñ áõ ñáõÛÝ ¹»ñÝ áõ ÝÇ

Ë³ Õ³ Éáõ Ñ³ Ûáó Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó

å» ï³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý Ï³ Û³ó Ù³Ý ·áñ-

ÍáõÙª ÉÇ Ý» Éáí Åá Õáíñ ¹³ í³ ñ³ Ï³Ý

Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó ³ñ Å»ù Ý» ñÇ ¢ ù³-

Õ³ ù³ ÏÇñÃ ³å ñ» É³ Ï»ñ åÇ Ïñá ÕÁ:

ØÇ¢ÝáõÛÝ Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³Ûï ÝÇ ¿, áñ

å» ï³ Ï³Ý Ùï³ Íá ÕáõÃ Û³Ý µ³ ó³-

Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ ¿ Ýá ñ³Ý-

Ï³Ë å» ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ óáõ-

ÙÁ, ÇëÏ Ñ³ï Ï³ å»ë Ñ³Û Åá Õáíñ ¹Ç

å³ï ÙáõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ å» ï³-

Ï³ ÝáõÃ Û³Ý »ñ Ï³ ñ³ï¢ µ³ ó³ Ï³-

ÛáõÃ Û³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù »Ý å» ï³ Ï³Ý

Ùï³ Íá ÕáõÃ Û³Ý ¢ ù³ Õ³ ù³ óÇ³-

Ï³Ý ·Ç ï³Ï óáõÃ Û³Ý µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ-

Ûáõ ÝÁª ÇÝã å»ë ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý, ³ÛÝ-

å»ë ¿É ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï Ý» ñáõÙ

/¹ñ³ Ýáí ¿, Ã»ñ¢ë, µ³ ó³ïñ íáõÙ

Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ç ñ³ í³ Ï³Ý, ù³ Õ³-

ù³ Ï³Ý ·Ç ï³Ï óáõÃ Û³Ý ÃáõÛÉ ½³ñ -

·³ ó³Í ÉÇ Ý» ÉÁ ¢, Ñ³ Ï³ é³ ÏÁ, ÏÉ³-

Ý³ ÛÇÝ ·Ç ï³Ï óáõÃ Û³Ý áõé ×³ ó³Í

¹ñë ¢á ñáõ ÙÁ/: Ðá·¢áñ á Éáñ ïáõÙ ³Ûë

µ³ó Ãá ÕáõÙ Ý» ñÁ Éñ³ó Ý» Éáõ ³ é³-

ù» ÉáõÃ Ûáõ ÝÁ ¢ë Ï³ ñáÕ ¿ ëï³ÝÓ Ý»É

Ñ³Û ë÷Ûáõé ùÁª áõ Ý» Ý³ Éáí Å³ Ù³ Ý³-

Ï³ ÏÇó å³Û Ù³Ý Ý» ñÇÝ Ñ³ Ù³ å³-

ï³ë Ë³ ÝáÕ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý, Ç ñ³ í³-

Ï³Ý, ïÝï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý»áõÃ-

Û³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ßï Ï»Ý ë³ ÷áñÓ:

Î³ñ¢á ñ» Éáí Ð³ Û³ë ï³Ý-ê÷Ûáõéù

»ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõÃ-

Ûáõ ÝÁª ãå»ïù ¿ Ùá é³ Ý³É Ý³¢ ³ÛÝ

û Å³Ý ¹³ ÏáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ, á ñÁ Ï³-

ñáÕ ¿ óáõ ó³ µ» ñ»É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ

Ð³Ý ñ³ å» ïáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³Û ë÷Ûáõé-

ùÇÝ: ÈÇ Ý» Éáí Ïïñí³Í Ð³ Û³ë ï³-

ÝÇó, µ³Ûó ß³ ñáõ Ý³ Ï» Éáí ÙÝ³É Ùß³-

Ïáõ Ã³ ÛÇÝ »ñ¢áõÛÃ ¢ áõ Ý» Ý³ Éáí ³½ -

·³ ÛÇÝ ÇÝù ÝáõÃ Û³Ý å³Ñ å³Ý Ù³Ý

ËÝ¹Çñª ë÷Ûáõé ùÁ Ý³Ë ¢ ³ é³ç

Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ ³ ç³Ï óáõÃ Û³Ý Ï³ ñÇù

áõ ÝÇ: Øß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ ³ ç³Ï óáõÃ ÛáõÝÝ

³éÝã íáõÙ ¿ ³ é³ çÇÝ Ñ»ñ ÃÇÝ É»½-

íÇ áõ ·ñ³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý, ÏñÃáõÃ Û³Ý

áõ ·Ç ïáõÃ Û³Ý µÝ³ ·³ í³é Ý» ñÇÝ,

ë÷Ûáõé ùáõÙ Ñ³ Û» ñÇ Ñá ·» µ³ Ý³-

Ï³Ý ³ ¹³å ï³ óÇ³ ÛÇÝ û Å³Ý ¹³ Ï»-

Éáõ ËÝ¹ñÇÝ ¢, ÇÝ ãá±õ ã¿ª Ý³¢ Ýñ³Ýó

Ç ñ³ í³ Ï³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¢ Ç ñ³-

íáõÝù Ý» ñÇ å³ßï å³ ÝáõÃ Û³Ý Ñ³ñ-

ó» ñÇÝ:

Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ¢ ë÷Ûáõé ùÇ ÙÇç¢

ÝÙ³ Ýû ñÇ Ý³Ï Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõÃ-

Ûáõ ÝÁ, áñÝ ³ í» ÉÇ ß³ï Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ

»ñÏ Ëá ëáõÃ Û³Ý Ó¢ ¿ ëï³ ÝáõÙ, Ï³-

ñáÕ ¿ ³ é³ í»É Ñ³ Ù³ ÑáõÝã ·ïÝí»É

Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ å³ Ñ³Ýç Ý» ñÇÝ, ½³ñ -

·³ó Ù³Ý Ýáñ ÉÇó ù»ñ Ñ³ Õáñ ¹»É Ñ³Û

³½ ·³ ÛÇÝ Ùß³ ÏáõÛ ÃÇÝ ¢ ³ å³ Ñá í»É

Ýñ³ ³Ù µáÕ ç³ Ï³Ý µÝáõÛ ÃÁ:

Ð³Ûï ÝÇ ¿, áñ Ù»Í ³½ ·» ñÁ ë÷Ûáõéù ã»Ý áõ Ý» ÝáõÙ, ã»Ý ëï»Õ ÍáõÙ: ê÷Ûáõé ùÁ ³ é³ í» É³ å»ë ÷áùñ ³½ ·»-ñÇÝ Ñ³ ïáõÏ »ñ¢áõÛÃ ¿, á ñÇ Ó ¢³ íá ñáõ-ÙÁ å³Û Ù³ Ý³ íáñ í³Í ¿ Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ û ï³ñ ÙÇ ç³ í³Û ñáõÙ ³½ ·³ ÛÇÝ-Ùß³ Ïáõ-Ã³ ÛÇÝ ë» ÷³ Ï³Ý ÇÝù ÝáõÃ Û³Ý å³Ñ-å³Ý Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Û³Ùµ:

²Ü¸ð²¸²ðÒ


´²Üø ØºÌ²ò


ì²¼¶ºÜ ² Ð²Úð²äºî Ð²Úàò

§ä³Ñ»ó¿°ù È»½áõÝ áõ Ð³õ³ïÁ¦

´²Üø ØºÌ²ò


ê÷Ûáõé ùÇ Ñ³ ÛáõÃ Û³Ý ÏÛ³Ý ùÇÝ ëå³é Ý³ óáÕ íï³Ý ·Á

³ÛÝ ù³Ý Ç ñ³ Ï³Ý ¿, ³ÛÝ ù³Ý Ñ³ Ù³ ï³ ñ³Í áõ ³ÛÝ ù³Ý

³ÛÅ Ù»³ Ï³Ý, áñ Ù»Ýù` Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Ý»ñë, Ùß³ Ïáõ Ã³-

ÛÇÝ Ñ³ë ï³ ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ, Ùï³ íá ñ³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ áõ » Ï» Õ» óÇ,

å»ïù ¿ ³ÝÑ Ý³ ñÁ ÷áñ Ó»Ýù: ä»ïù ¿ ·áõ ó» ÷ßñ»É ³ Ù»Ý ï» ë³-

ÏÇ Ý³ Ë³ å³ ß³ ñáõÙ Ý»ñ, Ùï³ Í» Éáõ ¢ ·áñ Í» Éáõ ÑÇÝ Ï³ Õ³ å³ñ-

Ý» ñÁ: ä»ïù ¿ ËÇ ½³Ë ÙÇ áë ïáõÙ Ï³ ï³ ñ»É, ³Ý Ý³ Ñ³Ýç ëÇ ñáí

áõ ·áõñ ·áõ ñ³Ý ùáí, Ý³¢ Ñ³Ù µ» ñáõÃ Û³Ùµ ¹» åÇ Ù»ñ å³Ý ¹áõËï

ùáõÛ ñ»ñÝ áõ »Õ µ³Ûñ Ý» ñÁ, ¢ ÝáõÛÝ ù³Ý ³Ý Ý³ Ñ³Ýç É³ í³ ï» ëáõÃ-

ÛáõÝ áõ Ý» Ý³É Ù»ñ ³ é³ ù» ÉáõÃ Û³Ý ÝÏ³ï Ù³Ùµ:

§ ¾ç ÙÇ³ ÍÇÝ ¦, 1970Ã., Ä², ¿ç 28-29

² Ù» ñÇ Ï³ Ñ³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ ³Û ëûñ ³ñ ï³ ë³Ñ Ù³ ÝÇ Ñ³ ÛáõÃ Û³Ý ³ Ù»-

Ý³ µ³½ Ù³ Ù³ñ¹, ³ Ù» Ý³ Ï»Ý ëáõ Ý³Ï, Çñ áõ Å³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ùµ áõ

ÝÛáõ Ã³ Ï³Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáí ³ Ù» Ý³ Ï³ñ¢áñ ·³ÕáõÃ Ý»-

ñ»Ý ÙÇÝ ÏÑ³Ý ¹Ç ë³ Ý³, » Ã» áã ³ Ù» Ý³ Ï³ñ¢á ñÁ: ²Ûë Ï³ óáõÃ Û³Ý

íñ³ áÕ µ³ Éáõ Å³ Ù³ Ý³ÏÝ ³Ý ó»É ¿ ³ñ ¹»Ý: Ð³Û ë÷Ûáõé ùÁ ³ÛÉ¢ë

Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ »ñ¢áõÛÃ ã¿: Êáë ùÁ Ï»Ýï ñá Ý³ó Ý» Éáí ØÇ³ó Û³É

Ü³ Ñ³Ý· Ý» ñáõÝ íñ³, íëï³ ÑáõÃ Û³Ùµ ÏñÝ³Ýù Á ë»É, Ã» ³ Ù» ñÇ-

Ï³ Ñ³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ ³ÛÉ¢ë Ù Ý³ ÛáõÝ »ñ¢áõÛÃ ¿: ÆÝã ù³Ý ¿É Ù»ñ ëÇñ ïÁ

ãáõ ½» Ñ³ßï íÇÉ, Ù»ñ Ùï³ Íáõ ÙÁ, ë³ Ï³ÛÝ å»ïù ¿ Ù»½ Ñ³ß ï»ó Ý»

í»ñ ç³ å»ë Ý»ñ Ï³ ³ é³ñ Ï³ Û³ Ï³Ý Ï³ óáõÃ Û³Ý Ñ»ï: Ð»ï¢³-

µ³ñ å»ïù ¿ ÁÉ É³É Ç Ù³ë ïáõÝ, Ñ³ Ù³ñ Ó³Ï ¢ Ïá ñá íÇ` ï»ë Ý»-

Éáõ Ç ñá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ ³ÛÝ å»ë, ÇÝã å»ë Ï³Ý, ¢ ïíÛ³É å³Û Ù³Ý-

Ý» ñáõ Ù»ç Ï³½ Ù³ Ï»ñ å»É Ù»ñ ÏÛ³Ý ùÁ` ³å ñ» Éáõ, ·á Û³ï¢» Éáõ ¢

½³ñ ·³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ Çµñ¢ » Ï» Õ» óÇ ¢ Çµñ¢ ³½ ·³ ÛÇÝ Ùß³ ÏáõÛÃ

ÏñáÕ Ñ³ í³ ù³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ:

Ð³ï í³Í ²ØÜ-Ç Ñ³ Ûáó å³ï ·³ Ù³ íá ñ³ Ï³Ý ÅáÕá íÇÝ áõÕ Õ³Í

ûñÑ ÝáõÃ Û³Ý Ëáë ùÇó, 4 Ù³ ÛÇ ëÇ 1973Ã.

Ð³Û Åá Õáíñ ¹Ç å³ï ÙáõÃ Û³Ý ¹Åµ³Ëï å³ ñ³ ·³ Ý» ñÁ ëï»Õ Í»É

»Ý Ù»ñ ë÷Ûáõé ùÁ: ê÷Ûáõéù áõ Ý» Ý³ ÉÁ ÇÝù ÝÇÝ áÕ µ»ñ ·áõÃ ÛáõÝ ÙÁÝ

¿ Åá Õáíñ ¹Ç ÙÁ Ñ³ Ù³ñ, Ù³ Ý³ í³Ý¹ ÷áù ñ³ ÃÇí Åá Õá íáõñ¹ Ý» ñáõ

Ñ³ Ù³ñ: ê³ Ï³ÛÝ Ù»Ýù Ç íÇ ×³ ÏÇ ã»Ýù ÷á Ë» Éáõ Ù»ñ ³Ûë ×³ Ï³-

ï³ ·Ç ñÁ ·á Ý» ³Ý ÙÇ ç³ å»ë: ä»ïù ¿ ÁÝ ¹áõ ÝÇÝù Ç ñá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ

³ÛÝ å»ë, ÇÝã å»ë Ï³ ¢ ³ß Ë³ ïÇÝù ÙÇ³ó Û³É áõ Å» ñáí áõ ×Ç ·»-

ñáí ³Ûë áÕ µ»ñ ·áõÃ Ûáõ ÝÁ í» ñ³ Í»É ·áõ ó» ¢ Ñ³Õ Ã³ Ý³ ÏÇ, á ñáí-

Ñ»ï¢ Ñ³ í³ïù áõ ÝÇÝù Ù»ñ Åá Õá íáõñ ¹Ç Ñá ·» Ï³Ý ¢ Ç Ù³ ó³ Ï³Ý

áõ Å» ñáõÝ íñ³ ¢ ³ Ýáñ Ñ³Û ñ» Ý³ ëÇ ñáõÃ Û³Ý íñ³...

Ð³ï í³Í ö³ ñÇ ½áõÙ Ëá ë³Í ù³ ñá ½Çó, 31 ÑáõÝ í³ ñÇ 1965Ã.

º Ã» ·³ Õáõ Ã³ Ñ³ ÛÁ, Ù³ Ý³ í³Ý¹ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ ·³ Õáõ Ã³ Ñ³-

ÛÁ, á ñáõÝ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ¹Ç Ù³ ·Ç ÍÁ ³ í» ÉÇ áõ ³ í» ÉÇ Ï³ Õá ïÇ, É³í

×³Ýã Ý³ µáõÝ Ñ³ ÛÁ, Ñ³ ñ³ ½³ï Ñ³ ÛÁ, Ù»Ýù íëï³Ñ »Ýù, Ã» Ç ñ»Ý

Ñ³ Ù³ñ Ñ³Ûï ÝáõÃ ÛáõÝ ÙÁ åÇ ïÇ ÁÉ É³ áõ ÙÇ³ Å³ Ù³ Ý³Ï Ýáñ

Ç ¹»³É ÙÁ: ºí ·áõ ó» Ç ï»ë ³Ûë Ï»Ý ¹³ ÝÇ Ýáñ å³ï Ï» ñÇÝ Çñ

Ù»çÝ ³É µ³Ý ÙÁ åÇ ïÇ ß³ñ ÅÇ áõ ½³ñÃ ÝÇ, Ýáñ ×³ é³ ·³ÛÃ ÙÁ

åÇ ïÇ Çç Ý» Çñ Ñá ·ÇÇÝ Ù»ç:

ÀÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å»ë Ù»Ýù Ùß³ ÏáõÛ ÃÇÝ ÏÑ³ í³ ï³Ýù: Ø»Ýù ÏÏ³ñ-

Í»Ýù, áñ » Ã» Çë Ï³ å»ë Ù³ñ¹ »Ýù, ã»Ýù ÏñÝ³ñ Ùß³ ÏáõÛ ÃÇÝ

ãÑ³ í³ ï³É, á ñáí Ñ»ï¢ Ù³ñ ¹áõ ·³ Õ³ ÷³ ñÁ ³ é³ í» É³ å»ë

¢ ¿³ å»ë µÝá ñá ßá ÕÁ Ùß³ ÏáõÛÃÝ ¿` Çñ ³ Ù» Ý³ É³ÛÝ Ç Ù³ë ïáí,

ÏñáÝùÝ ³É Ù» çÁ ³éÝ í³Í:

Ø»Ýù ÷áùñ Åá Õá íáõñ¹ »Ýù: ºí ³Û ëáõ Ñ»ï Ù³ Ý³ í³Ý¹ ³ñ ¹Ç

Ñ³ é³ ç³ ¹Ç ÙáõÃ Û³Ý, ù³ Õ³ ù³Ïñ ÃáõÃ Û³Ý ½³ñ ·³ó Ù³Ý ×³ Ý³-

å³ñ ÑÇÝ íñ³, ÷áùñ Åá Õá íáõñ¹ Ý» ñáõ Ñ³ Ù³ñ ¹Åí³ñ åÇ ïÇ ÁÉ É³

Ç ñ»Ýó Ç Ù³ ó³ Ï³Ý, Ñá ·» Ï³Ý ³Ý Ï³ ËáõÃ Ûáõ ÝÁ å³ Ñ» ÉÁ: ¸Ûáõ ñÇÝ

·áñÍ ã¿, å»ïù ¿ ÙñóÇÉ Ù» Í» ñáõ Ñ»ï ¢ Ñ»ï ãÙÝ³É: ² Ûá, Ù³ Ý³-

í³Ý¹ Ùß³ ÏáõÛÃí åÇ ïÇ ÁÉ É³ Ù»ñ Ï³ñ ÍÇ ùáí: Ø»ñ Åá Õá íáõñ ¹Á,

» Ã» ³ å³ ·³ ÙÁ áõ ÝÇ ¢ åÇ ïÇ Ï³ ñ» Ý³ áõ Ý» Ý³É, Ç ñ»Ý ï»Õ ÙÁ

³ å³ Ñá í» Éáí ³Ûë ³ñ¢ÇÝ ï³Ï, ³Û¹ Ï³ ñ» ÉÇ åÇ ïÇ ÁÉ É³ Ç ñ³-

·áñ ÍÇÉ ßÝáñ ÑÇí Çñ ÑÇÝ áõ Ýáñ Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ ³ñ Å»ù Ý» ñáõÝ:

ì³½ ·»Ý ² Ð³Û ñ³ å»ï Ð³ Ûáó, ·Çñù ´, ¿ç 186-187

²ëï í³Í ÙÇ ³ ñ³ë ó», áñ ûñ ÙÁ Ó»ñ Ù³ ëÇÝ Áë íÇ, Ã» §Í³ ·áõ Ùáí

Ñ³Û ¿ñ¦: à°ã, ¹áõù ³Ù µáÕ ç³ Ï³Ý ¢ ÉÇ³ñ Å»ù Ñ³Û å»ïù ¿ ÁÉ É³ù,

áã ÙÇ³ÛÝ Ó»ñ Í³ ·áõ Ùáí: ÜÏ³ ñ³ ·Çñ ¢ ³ñ Å³ Ý³ å³ï íáõÃ ÛáõÝ

áõ Ý» óáÕ Ù³ñ ¹Á, ³½ ÝÇí Ñå³ñ ïáõÃ ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ù³ñ ¹Á ãÇ Ññ³-

Å³ ñÇñ Çñ ³½ ·áõ Ãáõ Ý»Ý: ² Ñ³ ³Ûë å»ë ³ß Ë³ ï» ó»ù Ï³ ï³ñ Û³É

Ñ³ Û»ñ ÙÝ³É, ÏÛ³Ý ùÇÝ Ù»ç áõ Ý» Ý³É ·» ñ³ ·áõÛÝ Ýå³ ï³Ï` µ³ Ýáí

ÙÁ û· ï³ Ï³ñ ÁÉ É³ Éáõ Ó»ñ ³½ ·ÇÝ, Ñ³Û Åá Õá íáõñ ¹ÇÝ ¢ ³ Ù» Ý³ÛÝ

Ñ³ Ûáó Ñ³ íÇ ï» Ý³ Ï³Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇÝ:

Ð³ï í³Í ì³½ ·»Ý ² Ð³Û ñ³ å» ïÇ ì» Ý» ïÇ ÏáõÙ ³ñ ï³ ë³ Ý³Í

áÕ çáõÛ ÝÇ Ëáë ùÇó

º Ã» Ù»½ Ù» Ëáñ Ñáõñ¹ ÙÁ Ïáõ ½»Çù, áõÕÕ Û³É ë÷Ûáõé ùÇ Ñ³Û ³ñ -

í»ë ï³ ·»ï Ý» ñáõÝ, Ù»ñ Ëáñ Ñáõñ ¹Á åÇ ïÇ ÁÉ É³, áñ ³ ÝáÝù

Ç ñ»Ýó Ñá· íá Ñ³ Û³óù Ý» ñÁ áõÕ Õ»ÇÝ ¹» åÇ ² ñ³ ñ³ï, ¹» åÇ ÉáõÛë

ºñ¢³Ý, ¹» åÇ Ù»ñ ³å ñáÕ áõ ßÝãáÕ áõ í» ñ³ ßÇÝ íáÕ Ñ³Û ñ» ÝÇ ùÁ,

¹» åÇ ³ Ù» Ý³ÛÝ Ñ³ Ûáó ÉáõÛë ³ å³ ·³Ý Ï»ñ ïáÕ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Åá-

Õá íáõñ ¹Á:

...àã Ù»Ï ë÷Ûáõé ù³ Ñ³Û ³ñ í»ë ïÇ Ù³ñ¹, ³ é³ í»É ¢ë áã Ù»Ï Ñ³Û

Ñá·¢á ñ³ Ï³Ý å»ïù ã¿ ÃáõÛÉ ï³ Ç ñ»Ý ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý í» ñ³ µ»ñ-

ÙáõÝù ×ßï» Éáõ ³ñ ¹Ç Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ·ñ³ Ï³Ý- ·» Õ³ñ í»ë ï³ Ï³Ý

ëï»Õ Í³ ·áñ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáõ ÝÏ³ï Ù³Ùµ ¢ ³ é³ í»É ¢ë Ñ³Û Åá-

Õáíñ ¹Ç Ñá·¢áñ Ï»Ýï ñáÝ ë. ¾ç ÙÇ³Í ÝÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ:

Ð³ï í³Í ì³½ ·»Ý ² Ð³Û ñ³ å» ïÇ ÜÛáõ- Úáñ ùáõÙ ³ Ù» ñÇ Ï³ Ñ³Û

Ùï³ íá ñ³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ áõÕ Õ³Í ×³ éÇó

ä³ï ÙáõÃ Ûáõ ÝÁ Ù» ½Ç Ïëáñ í»ó Ý», Ã» ³ÛÝ ·³ ÕáõÃ Ý» ñÁ, á ñáÝù

¹³ í³ Ý³ ÷áË » Õ³Ý ¢ Ù³Ûñ »ñÏ ñÇ áõ ë. ¾ç ÙÇ³Í ÝÇ Ñ»ï Ç ñ»Ýó

Ï³ åÁ Ïïñ» óÇÝ, ³ ÝáÝù ßáõ ïáí ï³ñ ñ³ ÉáõÍ í» ó³Ý áõ Ïá ñ³Ý, ¢

Çµñ Ñ»ïù` ó³Ý ó³é ÑÇ ß³ ï³Ï Ý»ñ Ó·» óÇÝ ÙÇ³ÛÝ å³ï ÙáõÃ Û³Ý

Ù»ç:

´áõ Ë³ ñ»ëï, 1945Ã.

www.fpwc.org

ÄÅÒÈ ÑÎËÍÖÀ

ÄÅÒÈ - ÏÎ ÑËÅÄÀÌ ÑÎËÍÖÀ

Êè íîèñ êóññò âî íå ìî æåò óíè÷ òî æèòü âñå ýêî ëî ãè ÷åñ êèå ïðîá ëå ìû è ñäå ëàòü ìèð ëó÷ øå, íî ìî æåò çàñòà âèòü ëþ äåé îã ëÿ íóòü ñÿ âîê ðóã è çà äó ìàòü ñÿ. Àð ìÿíñ êèå “äå òè ñîëí öà” ÷å ðåç îáüåê òè âû êà ìåð ðàñ ïîç íà ëè ýêî ëî ãè-÷åñ êèå ïðîá ëå ìû, ÷òî è ïîä òîëê íó ëî èõ îñ âî áî äèòü ñÿ îò ïîò ðå áè òåëüñ êîé ïî çè öèè ïî îò íî øå íèþ ê ïðè ðî äå, óêî ðå íåí íîé â íèõ ñ äåòñò âà, çà áî òèòü ñÿ î ïðè ðî äå, îáå ðå ãàòü è îõ ðà íÿòü åå äåíü çà äíåì.

ÄÅÒÈ - ÏÎ ÑËÅÄÀÌ ÑÎËÍÖÀ

Êèíîèñêóññòâî íå ìîæåò

ðåøèòü âñå ýêîëîãè÷åñêèå

ïðîáëåìû è ñäåëàòü ìèð ëó÷øå, íî

ìîæåò çàñòàâèòü ëþäåé îãëÿíóòüñÿ

âîêðóã è çàäóìàòüñÿ. Àðìÿíñêèå “äåòè

ñîëíöà” ÷åðåç îáúåêòèâû êàìåð îòêðûëè

äëÿ ñåáÿ ýêîëîãè÷åñêèå ïðîáëåìû,

÷òî è ïîäòîëêíóëî èõ îñâîáîäèòüñÿ

îò óêîðåíåííîé â íèõ ñ äåòñòâà

ïîòðåáèòåëüñêîé ïîçèöèè ïî îòíîøåíèþ

ê ïðèðîäå, çàáîòèòüñÿ î íåé, îáåðåãàòü

è îõðàíÿòü åå äåíü çà äíåì.

ÁÎÐÜÁÀ ÇÀ ÏÐÈÐÎÄÓ Ñ ÏÎÌÎÙÜÞ

ÊÈÍÎÊÀÌÅÐÛ

“Êîãäà ÿ áûë ìàëåíüêèì, äåäóøêà áðàë

ìåíÿ ñ ñîáîé íà îõîòó, è ÿ êàæäûé ðàç

ñ ðàäîñòüþ õîäèë ñ íèì, íî êàæäûé

ðàç êðåïêî çàæìóðèâàë ãëàçà, êîãäà

îí íàöåëèâàë ðóæüå íà áåççàùèòíîå

æèâîòíîå. Ïîòîì ÿ ïåðåñòàë õîäèòü íà

îõîòó, íî ìíå âñåãäà ñòàíîâèëîñü íå

ïî ñåáå, êîãäà îõîòíèêè âîçâðàùàëèñü

äîìîé – ãîðäûå è äîâîëüíûå ñâîåé


ÄÅÒÈ ÑÎËÍÖÀ

äîáû÷åé. Ìíå ñòàíîâèëîñü ãðóñòíî, íî

ÿ íè÷åãî íå ìîã ïîäåëàòü”, - ïîäåëèëñÿ

øêîëüíèê Àéê ñâîèìè ïåðåæèâàíèÿìè

ñ íàìè. Ýòî íåïðèÿòíûå äëÿ Àéêà

âîñïîìèíàíèÿ èç äåòñòâà. Åãî è ñåé÷àñ

çàáîòèò ñóäüáà æèâîòíûõ, íî îí áîëüøå

íå ãðóñòèò: “Ñåé÷àñ ÿ ìîãó ãîâîðèòü

î âîëíóþùèõ ìåíÿ ïðîáëåìàõ, ìîãó

ïîêàçàòü ëþäÿì, ÷åãî íåëüçÿ äåëàòü -

íåëüçÿ óíè÷òîæàòü æèâîòíûõ, íåëüçÿ

ðóáèòü äåðåâüÿ, íåëüçÿ çàãðÿçíÿòü

îêðóæàþùóþ ñðåäó, íåëüçÿ åùå ìíîãî-

ìíîãî âåùåé. Ñâîå “íåëüçÿ” ÿ ïðåâðàùàþ

â ôèëüì, ïîêàçûâàþ â ôèëüìå âñå, è

áîëüøå íå ãðóùó,” - ãîâîðèò Àéê, è åãî

ãëàçà áëåñòÿò: íàâåðíî, ãîðäèòñÿ òåì,

÷òî ìîæåò ïîìî÷ü æèâîòíûì ñ ïîìîùüþ

ñâîèõ ôèëüìîâ.

Ãîä íàçàä Àéê è ñîòíè ïîõîæèõ íà íåãî

äåòåé íå âëàäåëè àçáóêîé êèíåìàòîãðàôà

è íå èìåëè íèêàêîãî îïûòà ðàáîòû ñ

êàìåðîé. Ñåãîäíÿ îíè ðàçãîâàðèâàþò

ñ ëþäüìè î ÷óäåñàõ æèâîé ïðèðîäû íà

ÿçûêå êèíî.

“Ìû ñíÿëè ôèëüì î òîì, êàê ëþäè

ëîâÿò æèâîòíûõ, ëèøàþò èõ ñâîáîäû è,

êîãäà íàñòàåò ìîìåíò, êîãäà óñëîâèÿ

íå ïîçâîëÿþò ñîäåðæàòü ýòèõ çâåðåé,

îòïóñêàþò èõ íà âîëþ. À ýòî åùå õóæå, ÷åì

ëèøàòü æèâîòíûõ ñâîáîäû, ïîòîìó ÷òî,

ïðîâåäÿ ñòîëüêî ëåò â êëåòêå, æèâîòíîå

óæå íå ìîæåò æèòü íà ñâîáîäå - îíî

ïðîñòî ïîãèáíåò”, - òàê ðàññêàçûâàåò î

ñâîåì ôèëüìå îäíîêëàññíèê Àéêà Àðòóð

Ãàðèáÿí.

ÄÈÒß ÑÎËÍÖÀ

È Àéê, è Àðòóð æèâóò â Óðöàäçîðå.

Óðöàäçîð - îäíà èç ìàëåíüêèõ äåðåâóøåê

Àðìåíèè, âäàëè îò ãîðîäñêîé ñóåòû è

äâèæåíèÿ. Ìíîãèå èç äåòåé Óðöàäçîðà,

âñåãäà æèâøèå â ãàðìîíèè ñ êàìíÿìè

è ïðèðîäîé, òîëüêî ñåé÷àñ îòêðûâàþò

äëÿ ñåáÿ êðàñîòû ðîäíîãî êðàÿ. À

îáû÷íî ëþäè ñòàíîâÿòñÿ âíèìàòåëüíûìè

òîãäà, êîãäà ïîÿâëÿåòñÿ ñòðàõ ëèøèòüñÿ

îêðóæàþùèõ õîðîøèõ è äîáðûõ ÿâëåíèé.

Äåòè ïðèçíàþòñÿ, ÷òî ñåé÷àñ ìîãóò

âèäåòü âåùè, êîòîðûõ è íå çàìå÷àëè

ðàíüøå. À çàìå÷àòü ýòè âåùè èõ

íàó÷èë Ôîíä îõðàíû äèêîé ïðèðîäû è

êóëüòóðíîãî íàñëåäèÿ â Àðìåíèè (FPWC) â

ñîòðóäíè÷åñòâå ñ îïåðàòîðîì ìîáèëüíîé

ñâÿçè VivaCell-MTS. Àðìÿíñêèå “äåòè

ñîëíöà” ÷åðåç îáúåêòèâû êàìåð îòêðûëè

äëÿ ñåáÿ ýêîëîãè÷åñêèå ïðîáëåìû,

÷òî è ïîäòîëêíóëî èõ îñâîáîäèòüñÿ

îò óêîðåíåííîé â íèõ ñ äåòñòâà

ïîòðåáèòåëüñêîé ïîçèöèè ïî îòíîøåíèþ

ê ïðèðîäå, çàáîòèòüñÿ î íåé, îáåðåãàòü è

îõðàíÿòü åå äåíü çà äíåì.

ÝÊÎ-ÊËÓÁÛ – ÈÑÒÎÊÈ

ÝÊÎËÎÃÈ×ÅÑÊÎÃÎ ÂÎÑÏÈÒÀÍÈß

“Ïðèðîäà - ýòî íàøà æèçíü: áåç íåå æèçíü

íåâîçìîæíà. Ìû äîëæíû îáåðåãàòü

ïðèðîäó íå òîëüêî äëÿ ñàìèõ ñåáÿ, íî

è äëÿ áóäóùèõ ïîêîëåíèé. Ïîýòîìó ìû

äîëæíû ñòàâèòü àêöåíò íà ýêîëîãè÷åñêîì

âîñïèòàíèè äåòåé, ïðèâèâàòü èì ëþáîâü

ê îêðóæàþùåé ñðåäå è ó÷èòü çàáîòèòüñÿ

î íåé”,- îòìå÷àåò äèðåêòîð ôîíäà Ðóáåí

Õà÷àòðÿí.

Ñ 2006 ã. Ôîíä íà÷àë îñóùåñòâëåíèå

ýêîëîãè÷åñêîãî îáðàçîâàòåëüíîãî

ïðîåêòà â ðàçíûõ ðåãèîíàõ Àðìåíèè. Â

ðàìêàõ ýêî-îáðàçîâàòåëüíîé ïðîãðàììû

“Ïî ñëåäàì ñîëíöà” â 6-è ðåãèîíàõ

Àðìåíèè áûëè îñíîâàíû ýêî-êëóáû.

Ó÷àñòíèêè ýêî-êëóáîâ ñ ïîìîùüþ

ñïåöèàëèñòîâ çíàêîìèëèñü ñ ïðîáëåìàìè

îêðóæàþùåé ñðåäû, ó÷èëèñü ñíèìàòü

ïðèðîäó íà ôîòî- è âèäåîêàìåðó.

“Ìû ïðåäëàãàåì äåòÿì àëüòåðíàòèâíóþ

îáðàçîâàòåëüíóþ ïðîãðàììó, âíóøàåì

èì óâåðåííîñòü â ñâîèõ ñèëàõ, â òîì,

÷òî îíè ìîãóò çàìå÷àòü âñå ïðîÿâëåíèÿ

íåñïðàâåäëèâîñòè ïî îòíîøåíèþ

ê ïðèðîäå, êðèòèêîâàòü è ãîâîðèòü

î ïðîáëåìàõ â ñâîèõ ôèëüìàõ”, -

ïîä÷åðêíóë äèðåêòîð ôîíäà.

Óäà÷íîå è ýôôåêòèâíîå îñóùåñòâëåíèå

ýòîãî ïðîåêòà, ïîëîæèòåëüíûå

ðåçóëüòàòû ñòàëè äëÿ îðãàíèçàòîðîâ

ñòèìóëîì äëÿ òîãî, ÷òîáû ðàñøèðèòü

êðóã ñâîèõ äîñòèæåíèé è ðàçâèòü

ýêî-îáðàçîâàòåëüíûé ïðîåêò ïî âñåé

òåðèòîðèè Àðìåíèè, âêëþ÷àÿ òàêæå

Íàãîðíûé Êàðàáàõ. Ñåãîäíÿ êîëè÷åñòâî

ðåáÿò, ïîñåùàþùèõ ýêî-êëóáû, äîñòèãëî

òðåõñîò. Îíè ñîñòàâëÿþò àðìèþ Äåòåé

Ñîëíöà, êîòîðûå â ñèëàõ ñîçäàòü ìîùíîå

ýêîëîãè÷åñêîå äâèæåíèå è ñäåëàòü íàø

ìèð ëó÷øå.

Ñåé÷àñ ìîæíî ñ óâåðåííîñòüþ

ñêàçàòü, ÷òî çàíÿòèÿ, ïðîâåäåííûå

â ýêî-êëóáàõ, ïîëíîñòüþ îïðàâäàëè

ñåáÿ. Ìîëîäûå ó÷àñòíèêè íå òîëüêî

óçíàëè î ñóùåñòâóþùèõ â èõ ðåãèîíàõ

ýêîëîãè÷åñêèõ ïðîáëåìàõ, íî

òàêæå ñîçäàëè àâòîðñêèå ôèëüìû,

êîòîðûå âûçâàëè áîëüøîé èíòåðåñ è

ïîëó÷èëè ïðèãëàøåíèÿ ó÷àñòâîâàòü

â ìåæäóíàðîäíûõ ýêî-ôåñòèâàëÿõ.

Ôèëüìû, ñîçäàííûå â ýòîì ãîäó, ìîæíî

áóäåò ïîñìîòðåòü â ðàìêàõ âòîðîãî

ìåæäóíàðîäíîãî ýêîëîãè÷åñêîãî

êèíîôåñòèâàëÿ «Äèòÿ Ñîëíöà» 2009,

êîòîðûé ñîñòîèòñÿ ñ 25-ãî äî 29-ãî

îêòÿáðÿ.


ÄàðÄ Ðð²Þ²ÈÆÜ¦ ÜàôÚÜ ÆÜøÀ`

¶ºàð¶Æ Ú²ÎàôÈàìÀÐ»ÕÇÝ³Ï` ²Ýáõß ´³µ³Û³Ý

¸Ç Ù³Ý Ï³ ñÇ ¿ë ùÇ½

ÅáñÅ Ðñ³ ß³ ÉÇ. ³Ûë Ù³ Ï³ Ýáõ Ýáí ¿ÇÝ Ýñ³Ý §ÏÝù»É¦ Å³ Ù³-

Ý³ ÏÇ Ëá ßá ñ³ ·áõÛÝ ³ñ í»ë ï³ ·»ï Ý» ñÁ, Ùï³ íá ñ³ Ï³Ý-

Ý»ñÝ áõ ·áñ ÍÇã Ý» ñÁ, áí ù»ñ Ùßï³ Ï³Ý ÑÛáõñ ¿ÇÝ Ýñ³ ³ñ -

í»ë ï³ Ýá óáõÙ: ¾ùëï ñ³ í³ ·³Ýï, ³ñ ïÇë ïÇÏ Ë³éÝ í³Í ùáí áõ

³ñ ï³ ùÇ Ýáí, ³ñ¢»É Û³ ÝÇ áõ »í ñá å³ Ï³ ÝÇ Ûáõ ñû ñÇ Ý³Ï ÙÇ Ë³é-

Ýáõñ¹ Ñ³Ý ¹Ç ë³ óáÕ ¢ ³Û¹ Ùß³ ÏáõÛÃ Ý» ñÇ ÷³Û ÉÁ ÏñáÕ ³Ûë Ñ³ÛÝ

ÇÝù ÝÇÝ ÙÇ í³é Ï»ñ å³ñ ¿ñ, ÇÝã å»ë Çñ ÁÝ Ï³ É³Í Çë Ï³ Ï³Ý ³ñ -

í»ë ïÁ. §ØÇ³ÛÝ Î»ñ å³ñÝ ¿ Çë Ï³ Ï³Ý ³ñ í»ëï, ÙÝ³ó Û³ ÉÁ Ã»-

É³¹ ñ³Ýù ¿ áõ ³ñ Ñ»ëï, ¢ ³ Ý³ñ Å³Ý ¿ ³ñ -

í»ëï Ñ³ Ù³ñ í» Éáõ¦: ÎÛ³Ý ùáõÙ ¢ ·áñ ÍáõÙ

Ý³ ³ÛÝåÇ ëÇ Ï»ñ å³ñ ¿ñ, áõÙ ßáõñçÝ ¿ÇÝ

Ñ³ í³ù íáõÙ ï³ëÝ Û³Ï Ù» Í³ ï³ Õ³Ý¹ ³Ý -

Ñ³ ï³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ` º ë» ÝÇ ÝÁ, Ø³ Û³-

Ïáíë ÏÇÝ, äñá Ïáý¢Ý áõ ¸Û³ ·ÇÉ¢Á, Â³Ç-

ñáíÝ áõ Ø» Û»ñ ËáÉ ¹Á, êá Éá ·áõµÝ áõ Èáõ Ý³-

ã³ñë ÏÇÝ, ê³ñ Û³ ÝÁ ¢ ³ÛÉù:

Ú³ Ïáõ ÉáíÝ ³ñ ¹»Ý ÏÛ³Ý ùÇ û ñáù Ñ³ Ù³ß-

Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ Ñéã³Ï ¿ñ í³ Û» ÉáõÙ. Ýñ³ ëï»Õ-

Í³ ·áñ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ óáõ ó³¹ñ íáõÙ ¿ÇÝ

³ Ù» Ý³ Ñ» ÕÇ Ý³ Ï³ íáñ å³ï Ï» ñ³ë ñ³Ñ-

Ý» ñáõÙ, Ýñ³ ³ñ í»ë ïÁ 20-ñ¹ ¹³ ñÇ 20-

³ Ï³Ý ÃÃ. ·» Õ³ñ í»ë ï³ Ï³Ý µá Éáñ ³ã ùÇ

ÁÝÏ ÝáÕ ÙÇ³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ áõ Ñá ë³Ýù Ý» ñÇ

áõ ß³¹ ñáõÃ Û³Ý Ï»Ýï ñá ÝáõÙ ¿ñ, Ý³ Ñ³Ý-

¹Ç åáõÙ ¿ñ ³ñ¢ÙïÛ³Ý Ï»ñ å³ñ í»ë ïÇ

Ñ³Ý ×³ ñ»Õ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ óÇã Ý» ñÇ ÙÇ áÕç

³ëï Õ³ µáõÛ ÉÇ Ñ»ï, ¢ áã Ù» ÏÇ ³ é³ç »ñ µ»ù

ã¿ñ Ëá Ý³ñÑ íáõÙ: ´á Ñ» Ù³ Ï³Ý ³Û¹ ÏÛ³Ý-

ùÁ, ³ ÝÁÝ¹ Ñ³ï ³Ý óáõ ¹³ñ ÓÁ, ëï»Õ Í³-

·áñ Í³ Ï³Ý ï³ Å³ Ý³ ÏÇñ ³ß Ë³ ï³Ý ùÝ

áõ Ùï³ íáñ É³ ñáõ ÙÁ, ë³ Ï³ÛÝ, Ýñ³Ý Ñ»ßï

ã¿ÇÝ ïñíáõÙ. éáõë-×³ åá Ý³ Ï³Ý å³ ï»-

ñ³½ ÙÇ Å³ Ù³ Ý³Ï íÇ ñ³ íáñ í» Éáí` ¹»é¢ë

» ñÇ ï³ ë³ñ¹ ï³ ñÇ Ý» ñÇó ï³ é³ åáõÙ ¿ñ

Ãá ù» ñÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ùµ, ÇÝãÝ ¿É Ýñ³ Ù³Ñ-

í³Ý å³ï ×³ éÁ ¹³ñ Ó³í1928-ÇÝ, ºñ¢³-

ÝáõÙ: Ü³ ³å ñ»ó ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ 44 ï³ ñÇ:

²½ ·áõÃ Ûáõ ÝÁ` Ñ³Û, Ïá ãáõ ÙÁ` ÝÏ³ ñÇã

1844-ÇÝ ÃÇý ÉÇ ë³ Ñ³Û ÷³ë ï³ µ³ ÝÇ ÁÝ-

ï³ ÝÇ ùáõÙ ÍÝí»ó ¶»áñ ·Ç Ú³ Ïáõ Éá íÁ`

³ å³ ·³ Ù»Í ÝÏ³ ñÇ ãÁ: Üñ³ í³Õ ³Û ñÇ³-

ó³Í Ù³Û ñÁ áñ ¹Ç Ý» ñÇ Ñ»ï ØáëÏ í³ ï» Õ³-

÷áË í»ó 1893-ÇÝ, »ñµ ¶»áñ ·ÇÝ (Äáñ ÅÁ) 9

ï³ ñ» Ï³Ý ¿ñ: Ü³ ëÏë»ó ëá íá ñ»É È³ ½³ñ-

Û³Ý ×» Ù³ ñ³ ÝáõÙ, ÇëÏ 17 ï³ ñ» Ï³ ÝáõÙ

³ñ ¹»Ý ·Ç ï»ñ, áñ ÏÛ³Ý ùÁ ÝíÇ ñ» Éáõ ¿ Ï»ñ-

å³ñ í»ë ïÇÝ: Î³ñ× Å³ Ù³ Ý³Ï ëá íá ñ» Éáí Ùáë Ïáí Û³Ý Ï»ñ å³ñ-

í»ë ïÇ áõ ëáõÙ Ý³ ñ³ ÝáõÙ` Ú³ Ïáõ ÉáíÝ ³ Ý³ í³ñï Ãá Õ»ó áõ ëáõ ÙÁ.

½á ñ³ Ïáã í»ó µ³ Ý³Ï, Í³ é³ Û»ó Îáí Ï³ ëáõÙ, ³ å³ Ù³ë Ý³Ï ó»ó

éáõë-×³ åá Ý³ Ï³Ý å³ ï» ñ³½ ÙÇÝ: Ð» ïá í» ñ³ ¹³ñ Ó³í ØáëÏ -

í³, áñ ï»Õ ¿É ³Ù µáÕ çá íÇÝ ïñí»ó ëï»Õ Í³ ·áñ Í³ Ï³Ý ÏÛ³Ý ùÇÝ:

²ñ í»ë ï³ ·» ïÇ Çñ §»ë¦-Ý áõ Ó» é³ ·Ç ñÁ ÷Ýïñ» ÉÇë` Ú³ Ïáõ Éá-

íÁ ÙÇ³ ÝáõÙ ¿ñ Ùá ¹»é ÝÇë ï³ Ï³Ý ³ Ù» Ý³ ï³ñ µ»ñ ËÙµ³Ï Ý» ñÇ,

ËÙµ³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ ¢ áõÕ ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ, ³ å³` ³Ý ç³ï íáõÙ ³Û¹

¶»Õ³ÝÏ³ñÇãÁ, µ»Ù³ÝÏ³ñÇãÁ, Ó¢³íáñáÕÁ, Ý³Ë³·ÍáÕÁ, ³ñí»ëï³µ³ÝÁ, Ýáñ³ñ³ñÁ, ³½Ýí³Ï³ÝÁ, Ñ³ÛÁ

Ð²ÚºðÀ Ð²Ø²ÞÊ²ðÐ²ÚÆÜ ²ðìºêîàôØ


Ñá ë³Ýù Ý» ñÇó. Ý³ Ñ³ë Ï³ ÝáõÙ ¿ñ` ³ñ -

í»ëïÝ ³ í» ÉÇÝ ¿, ù³Ý Ùá ¹»é ÝÇë ï³ Ï³Ý

³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ áõÕ ÕáõÃ Û³Ý Ù³ ÝÇ ý»ëï-

Ý» ñáõÙ ß³ ñ³¹ñ í³Í ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ï³Ý

Ï³ Õ³ å³ñ Ý» ñÁ: ºí Ý³, Ç ñáù, Ýá ñ³-

ñ³ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ áõ Ç ñ³ ¹³ñ ÓáõÃ ÛáõÝ Ý»-

ñÇ µá íáõÙ ÉÇ Ý» Éáí ¢ ³Û¹ ³ Ù» ÝÇ Ù³ ëÁ

Ï³½ Ù» Éáí` ÙÇ³ Å³ Ù³ Ý³Ï í»ñ ¿ñ, ³ ½³ï

¿ñ µá Éáñ å³Û Ù³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó

áõ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ý» ñÇó: Ú³ Ïáõ Éá íÇ

³ í³Ý ·³ñ ¹Çë ï³ Ï³Ý á ñá ÝáõÙ Ý» ñÁ ï³-

ñ»ó ï³ ñÇ ³ í» ÉÇ ³Ý Ñ³Ý ·Çëï áõ éÇÃ ÙÇÏ

¿ÇÝ ¹³ñÓ ÝáõÙ Ýñ³ Ïï³í Ý» ñáõÙ å³ï-

Ï»ñ í³Í ïñ³ Ù³¹ ñáõÃ ÛáõÝÝ áõ ß³ñ Åáõ ÙÁ,

ÇëÏ ³ñ ï³ Ñ³Ûï ã³ ÙÇ çáó Ý»ñÝ áõ ·áõÛ-

Ý»ñÝ Ç ñ»Ýó Ñ»ñ ÃÇÝ ¹³é ÝáõÙ ¿ÇÝ ³ í»-

ÉÇ ¹Ç Ý³ ÙÇÏ áõ í³é: àñ ù³Ý ³Ý Ñ³Ý·ë-

ïáõÃ ÛáõÝ Ï³ Ýñ³ å³ï Ï» ñ³Í Å³ Ù³ Ý³-

Ï³ ÏÇó ù³ Õ³ ùáõÙ, áñ ù³Ý áõ Ý³Û ÝáõÃ ÛáõÝ

Ï³ Ýñ³ å³ï Ï» ñ³Í Ù³ñ ¹³ ß³ï ëñ×³-

ñ³Ý Ý» ñáõÙ...

Ú³ Ïáõ Éá íÇ Ñ³ Ù³ñ Ï³ñ¢áñ ù³ÛÉ ¿ñ

Ïï³ íÇó ³Ý óáõÙ Ï³ ï³ ñ» ÉÁ » é³ ã³÷

Ç ñ³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý. Ý³ ëÏë»ó ½µ³Õ í»É µ»-

Ù³Ý Ï³ñ ã³ Ï³Ý, Ùáë Ïáí Û³Ý ³ñ ïÇë ï³-

Ï³Ý ëñ×³ ñ³Ý Ý» ñÇ Ó ¢³ íáñ Ù³Ý ³ß -

Ë³ ï³Ýù Ý» ñáí: ¶» Õ³Ý Ï³ñ ãáõÃ Û³Ý ¢

¹Ç ½³Û ÝÇ ³Û¹ Ûáõ ñ³ ï» ë³Ï Ñ³ Ù³¹ñ Ù³Ý

³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ Ý³ ³å ß»ó ÝáÕ ·» Õ»ó ÏáõÃ-

Û³Ý Ñ³ ë³í: Ú³ÏáõÉáíÇ §µ³½ Ù³ ·áõÛÝ

³ñ¢Ý» ñÇ¦ ï» ëáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýáñ Ëáëù ¿ñ ³ñ -

í»ë ïáõÙ. ·áõÛ ÝÇ ÙÇ çá óáí ³ å³ Ñá í» Éáí

³ é³ í» É³ ·áõÛÝ ¹ñ³ Ù³ ïÇ½Ù` Ý³ Ï³ ñá-

Õ³ ó³í Çñ Ï»ñ å³ñ Ý» ñÇÝ Ñ³ Õáñ ¹»É Ý³¢

Ý»ñ ëÇó ÉáõÛë ×³ é³ ·» Éáõ áõ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ:

§Ðá Õ³·Ý ¹Ç ï³ñ µ»ñ Ù³ ë» ñáõÙ ³ñ¢Ç

·áõÛ Ý» ñÁ ï³ñ µ»ñ »Ý... ²ñ¢Ý ³ÛÝ áõÅÝ ¿,

áñ ß³ñ ÅáõÙ ¿ Ùß³ ÏáõÛ ÃÁ¦,- ³ ëáõÙ ¿ñ Ý³:

´» Ù³Ý Ï³ñ ãáõÃ Û³Ý ³ë å³ ñ» ½áõÙ Ú³-

Ïáõ ÉáíÝ Çë Ï³ Ï³Ý Ñ» Õ³ ÷á ËáõÃ ÛáõÝ

Ç ñ³ Ï³ Ý³ó ñ»ó. å³ ï³ Ñ³ Ï³Ý ã¿, áñ

·áõÛ Ý» ñÇ ï» Õ³ ß³ñÅ Ù³Ý, ·Í» ñÇ áõ ÉáõÛ-

ëÇ ÷áË Ñ³ ñ³ µ» ñáõÃ Û³Ý Û³ Ïáõ Éáí Û³Ý

ï» ëáõÃ Ûáõ ÝÁ, Ã³ï ñá ÝáõÙ Çñ ÑÇÙ Ý³ íáñ

ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ ·ïÝ» Éáí, ¹³ ë³ ·Çñù ¹³ñ-

Ó³í µ» Ù³Ý Ï³ ñÇã Ý» ñÇ Ñ³ çáñ ¹áÕ ë»-

ñáõÝ¹ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ` ÙÇÝã¢ Ù»ñ û ñ» ñÁ:

ä. ÎÉá ¹» ÉÇ §öá Ë³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ¦, Â. Ðáý-

Ù³ ÝÇ §²ñ ù³ Û³ ¹áõëïñ ´ñ³Ù µÇ É³Ý¦, Þ.

È» Ïá ùÇ §ÄÇ ñáý É»-ÄÇ ñáýÉ Û³¦, ì. Þ»ùë-

åÇ ñÇ §â³÷ ³é ã³÷¦, ¾. êÛá õÇ §Â³-

÷³ é³ Ï³Ý Ññ»³Ý¦, êá ýáÏ É» ëÇ §¾ ¹Çå

³ñ ù³¦, è. ì³· Ý» ñÇ §èÇ»Ý óÇ¦, ê. äñá-

Ïáý¢Ç §äáÕ å³ ï» ó³ï ÏÁ¦ ëï»Õ Í³-

·áñ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ³ñ í³Í Ýñ³

µ» Ù³Ý Ï³ñ ã³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÁ, Å³-

Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó Ý» ñÇ íÏ³ ÛáõÃ Û³Ùµ, ³ÝÑ Ý³ñ

¿ñ Ùá é³ Ý³É: ö³ ñÇ½ Û³Ý ³ñ í»ë ï³ ë»ñ

Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ Ëá Ý³ñÑ íáõÙ ¿ñ Ýñ³

³ é³ç, ÇëÏ ØáëÏ í³ ÛáõÙ Ýñ³ Ù³ ëÇÝ ÝáõÛ-

ÝÇëÏ ³ Ý»Ï ¹áï ¿ñ ßñçáõÙ. §Ú³ Ïáõ Éá íÇ

¹» Ïáñ Ý» ñÁ áñ ÉÇ Ý»Ý` åÇ»ë Ý» ñÁ ÏÉÇ Ý»Ý

áõ ÏÉÇ Ý»Ý...¦:

Â» å»ï ³½ ·áõÃ Û³Ùµ Ñ³Û ÝÏ³ ñÇ ãÁ ÍÝí»É

áõ ³å ñ»É ¿ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇó

¹áõñë, ë³ Ï³ÛÝ ÙÇßï ÑÇ ßáõÙ ¿ñ Çñ ³ñ -

Ù³ï Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: Üñ³ Ùáë Ïáí Û³Ý ßñç³-

å³ ïáõÙ Ñ³ Û» ñÁ ÷áùñ ÃÇí ã¿ÇÝ Ï³½-

ÙáõÙ` Ø³ñ ïÇ ñáë ê³ñ Û³ ÝÁ, ² É»ù ë³Ý¹ñ

ÞÇñ í³Ý ½³ ¹»Ý, Ðáí Ñ³Ý Ý»ë Ðáí Ñ³Ý ÝÇë-

Û³ ÝÁ, ² É»ù ë³Ý¹ñ Â³ Ù³Ý Û³ ÝÁ, Î³ ñá

Ð³ É³µ Û³ ÝÁ, ² É»ù ë³Ý¹ñ ØÛ³ë ÝÇÏ Û³ ÝÁ,

ì³ Ñ³Ý î»ñ Û³ ÝÁ, èáõ µ»Ý êÇ Ùá Ýá íÁ ¢

³ÛÉù: êÇ Ùá Ýá íÇ Ñ»ï, Ç ¹»å, Ú³ Ïáõ Éá-

íÁ ØáëÏ í³ ÛáõÙ ÑÇÙ Ý³¹ ñ»ó §Ð³Û Ï³ Ï³Ý

¹ñ³ Ù³ ïÇ Ï³ Ï³Ý ëïáõ ¹Ç³Ý¦, áñ ï»Õ

Õ» Ï³ í³ ñáõÙ ¿ñ ¹» Ïá ñ³ óÇáÝ µ³ ÅÇ ÝÁ:

Üñ³Ýó Ñ³ Ù³ ï»Õ µ» Ù³ Ï³ Ý³ óáõÙ Ý»-

ñÇó ¿ÇÝ Ð. ä³ ñáÝ Û³ ÝÇ §Ø» Í³ å³ ïÇí

Ùáõ ñ³ó Ï³Ý Ý» ñÁ¦ ¢ ¶. êáõÝ ¹áõÏ Û³ ÝÇ

§ä» åáÝ¦: ÎÛ³Ý ùÇ í»ñ çÇÝ ßñç³ ÝáõÙ

Ú³ Ïáõ Éá íÁ å³ñ µ» ñ³ µ³ñ ³Û ó» ÉáõÙ ¿ñ

Ð³ Û³ë ï³Ý, Ù³Û ñ³ ù³ Õ³ ùáõÙ Ñ³Ý ¹»ë

·³ ÉÇë Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó ³ñ í»ë ïÇÝ ÝíÇñ-

í³Í ½» Ïáõ óáõÙ Ý» ñáí, Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ

Ñá¹ í³Í Ý»ñ: ¶. êáõÝ ¹áõÏ Û³ ÝÇ ³Ý í³Ý

å» ï³ Ï³Ý ³ Ï³ ¹» ÙÇ³ Ï³Ý Ã³ï ñá ÝáõÙ

1926-27-ÇÝ Ý»ñ Ï³ Û³ó í» óÇÝ Þ»ùë åÇ ñÇ

§ì» Ý» ïÇ ÏÇ í³ ×³ é³ Ï³ ÝÁ¦ ¢ ÞÇñ í³Ý-

½³ ¹»Ç §Øáñ ·³ ÝÇ ËÝ³ ÙÇÝ¦ åÇ»ë Ý» ñÁ,

á ñáÝó µ» Ù³Ý Ï³ ñÇ ãÁ ¢ë Ú³ Ïáõ ÉáíÝ ¿ñ:

²Û¹ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ Ý»ñÝ Çë Ï³ Ï³Ý Ã³-

ï» ñ³ Ï³Ý ïáÝ ¹³ñ Ó³Ý Ñ³Û Ñ³Ý ¹Ç ë³-

ï» ëÇ Ñ³ Ù³ñ: ² í» ÉÇ áõß, ³ñ ¹»Ý ÝÏ³ñ ãÇ

Ù³Ñ í³ ÝÇó Ñ» ïá, 1959-ÇÝ, 1967-ÇÝ áõ

1975-ÇÝ ºñ¢³ ÝáõÙ µ³ó í» óÇÝ Ýñ³ ³Ý -

Ñ³ ï³ Ï³Ý óáõ ó³ Ñ³Ý ¹»ë Ý» ñÁ: Ú³ Ïáõ-

Éá íÇ ÙÇ ß³ñù ³ß Ë³ ï³Ýù Ý»ñ ³ÛÅÙ ¿É

óáõ ó³¹ ñí³Í »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ³½ ·³ ÛÇÝ

å³ï Ï» ñ³ë ñ³ ÑáõÙ:



îáõÝ-³ñ í»ë ï³ Ýáó

"Áîëøàÿ Ñàäîâàÿ" ÷á Õá óáõÙ ·ïÝíáÕ

ÃÇí 10 ïáõ ÝÁ áÕç ØáëÏ í³Ý ¿ñ ×³ Ý³-

ãáõÙ. ³Ûë ï»Õ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ Ñ³Ý ñ³ Ñ³Ûï

ÝÏ³ ñÇã Ý» ñÇ ³ñ í»ë ï³ Ýáó Ý»ñÝ ¿ÇÝ,

³Û¹ ÃíáõÙ` Ú³ Ïáõ Éá íÇ ÝÁ: ê³ Ï³ÛÝ Ýñ³

³ñ í»ë ï³ Ýá óÇ å³ ï» ñÇó Ý»ñë áã

ÙÇ³ÛÝ ÍÝíáõÙ ¿ÇÝ Ñ³Ý ×³ ñ»Õ Ïï³í Ý»ñ,

³ÛÉ¢ Ñ³Ý·ñ í³ ÝáõÙ ¿ñ Ùáë Ïáí Û³Ý µá Ñ»-

Ù³ Ï³Ý ÙÇ ç³ í³Û ñÇ áÕç ÁÝï ñ³ ÝÇÝ: ²Ûë

ï³ÝÝ »Ý Í³ Ýá Ã³ ó»É ³ Ù» ñÇÏ Û³Ý Ýß³-

Ý³ íáñ å³ ñáõ ÑÇ ²Û ë» ¹á ñ³ ¸áõÝ Ï³ÝÝ

áõ éáõë Ù»Í µ³ Ý³ë ï»ÕÍ ê»ñ ·»Û º ë»-

ÝÇ ÝÁ. Ýñ³Ýó ëÇ ñ³ í» åÁ ëÏëí»É ¿ Í³ Ýá-

ÃáõÃ Û³Ý ³ é³ çÇÝ ÇëÏ å³ ÑÇó: Ú³ Ïáõ Éá-

íÇ ëï»Õ Í³ ·áñ Í» Éáõ Å³ Ù» ñÇÝ ³Ûë ï»Õ

ïÇ ñáÕ ËáñÑñ ¹³ íáñ ÉéáõÃ Ûáõ ÝÁ ·ñ» Ã»

³ Ù»Ý ûñ Ë³Ëï íáõÙ ¿ñ ÑÛáõ ñ» ñÇ ³ÕÙÁ-

Ïáï ³Ý óáõ ¹³ñ Óáí, ÍÇ Í³ Õáí, Ï» ñáõ-

Ëáõ Ùáí, ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ï³Ý µáõéÝ µ³ Ý³-

í» ×» ñáí... ÜÏ³ ñÇ ãÁ ½µ³ Õ»ó ÝáõÙ ¿ñ ÃÇí

8 µÝ³ Ï³ ñ³ ÝÁ, ÇëÏ ÝáõÛÝ ß»Ý ùÇ 38-ñ¹

µ Ý³ Ï³ ñ³ ÝáõÙ Ýñ³ ³ñ í»ë ï³ ÝáóÝ ¿ñ:

²Ûë ß»Ý ùáõÙ ¿ñ µÝ³Ï íáõÙ Ý³¢ ×³ Ý³ã-

í³Í ÝÏ³ ñÇã äÛáïñ ÎáÝ ã³ Éáíë ÏÇÝ` Ù»ñ

û ñ» ñÇ Ñ³Ý ñ³ Ñ³Ûï é» ÅÇ ëáñ Ý»ñ ²Ý¹ ñ»Û

ÎáÝ ã³ Éáíë Ïáõ ¢ ÜÇ ÏÇ ï³ ØÇ Ë³É Ïá-

íÇ å³ åÁ: ÎÛ³Ý ùÇ í»ñ çÇÝ Ù»Ï ï³ ñÇÝ,

ÙÇÝã ·Ý¹³ Ï³ Ñ³ñ í» ÉÁ, ³Ûë ß»Ý ùáõÙ ¿

³å ñ»É ÏÇÝ ³ Ñ³ µ» ÏÇã ü³ ÝÇ Î³å É³-

ÝÁ, áí Ù³ Ñ³ ÷áñÓ ¿ñ Ï³ ï³ ñ»É È» ÝÇ ÝÇ

¹»Ù: âÝ³ Û³Í ÃÇí 10 ï³ ÝÁ µÝ³Ï íáÕ Ý»-

ñÇÝ ¹Åí³ñ ¿ñ Ñ³ Ù³ ñ»É §ëá íá ñ³ Ï³Ý¦

Ù³ñ ¹ÇÏ, ³Û ¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, Ýñ³Ýù ã¿ÇÝ,

áñ µá Éáñ Å³ Ù³ Ý³Ï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ñéã³Ï

µ» ñ» óÇÝ ³Ûë ß»Ý ùÇÝ. Ñéã³ÏÝ ³ å³ Ñá-

í» óÇÝ »ñ Ïáõ ëÁ` Ú³ Ïáõ ÉáíÝ áõ ØÇ Ë³ ÛÇÉ

´áõÉ ·³ Ïá íÁ: Ø»Í ·ñá ÕÁ Ñ»Ýó ³Ûë ï³-

ÝÁ µÝ³Ï í» Éáõ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ¿ ëï»Õ Í»É

Çñ ³Ý Ùá é³ó §ì³ñ å» ïÁ ¢ Ø³ñ ·³ ñÇ-

ï³Ý¦ í» åÁ, ÇëÏ ÑÇ Ù³ ³Ûë ï»Õ ·áñ ÍáõÙ

¿ µáõÉ ·³ Ïáí Û³Ý ³ñ í»ë ïÇ Ï»Ýï ñáÝ...

Ú³ Ïáõ Éáí Ý» ñÁ

²ñ í»ë ïÇ Ñ³Ý ¹»å ë»ñÝ, Ç ñáù, ³ñ Û³Ý

Ñ»ï Ñá ëáõÙ ¿ñ ³Ûë ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ Ý»ñ Ï³-

Û³ óáõ óÇã Ý» ñÇ » ñ³Ï Ý» ñáõÙ` ÷á Ë³Ýó-

í» Éáí Å³ é³Ý ·³ µ³ñ: ÎÛ³Ý ùáõÙ µá Éá-

ñá íÇÝ ³ÛÉ ½µ³Õ ÙáõÝù áõ Ý» Ý³ Éáí ¿É`

Ýñ³Ýù, ÙÇ¢ÝáõÛÝ ¿, Ñ» ï³ùñùñ íáõÙ ¿ÇÝ

³ñ í»ë ïáí: ÜÏ³ ñÇã Ú³ Ïáõ Éá íÇ å³ åÁ`

¶³ Éáõëï Ú³ ÏáõÉ Û³ ÝÁ, Ù» Í³ Ñ³ ñáõëï

Ï³É í³ Í³ ï»ñ ¿ñ, ÇëÏ Ýñ³ áñ ¹Ç Ý»-

ñÁ ½µ³Õ íáõÙ ¿ÇÝ Ç ñ³ í³ ·Ç ïáõÃ Û³Ùµ:

ÜáõÛÝ Ù³ë Ý³ ·Ç ïáõÃ ÛáõÝÝ ¿ñ ÁÝï ñ»É

Ý³¢ ÝÏ³ñ ãÇ »Õ µ³Û ñÁ: ÆëÏ Ýñ³ áñ ¹ÇÝ`

ÝÏ³ñ ãÇ ½³ñ ÙÇ ÏÁ, ³ñ í»ë ïÇ Ñ³Ý ¹»å áõ-

Ý» ó³Í Çñ Ù»Í ë» ñÁ ¹ñë ¢á ñ»ó » ñ³ÅÁß-

ïáõÃ Û³Ý µÝ³ ·³ í³ éáõÙ: Ü³ è¸ Åá-

Õáíñ ¹³ Ï³Ý ³ñ ïÇëï ¿, çáõ Ã³ Ï³ Ñ³ñ,

ë³ Ï³ÛÝ` áã §ëá íá ñ³ Ï³Ý¦ çáõ Ã³ Ï³-

Ñ³ñ, ³ÛÉ` ·Ýãá õ³ Ï³Ý §èá Ù»Ý¦ Ã³ï ñá-

ÝÇ: ² É»ù ë³Ý¹ñ Ú³ Ïáõ Éá íÇÝ ã×³ Ý³ ã» Éáõ

¢ Ýñ³ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ³ñ Ù³ï Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ

ãÇ Ù³ Ý³ Éáõ ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ »ë Ùï³ Í»É,

Ã» ùá ³ é³ç Çë Ï³ Ï³Ý ·Ýãá õ³ Ï³Ý µ³-

ñáÝ ¿` µ³ñÓ ñ³ Ñ³ ë³Ï, ÃÇÏ Ý»Õ, »ñ Ï³-

ñ³ Ù³½, ³ñÍ í³ ùÇÃ, çáõ Ã³ ÏÁ Ó»é ùÇÝ:

ê³ Ï³ÛÝ Ý³ ÙÇßï Ñå³ñ ïáõÃ Û³Ùµ ¿ Ëá-

ëáõÙ Çñ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ³ñ Ù³ï Ý» ñÇ ¢ Çñ

Ñ³Ý ×³ ñ»Õ ³½ ·³ Ï³Ý ¶»áñ ·Ç Ú³ Ïáõ-

Éá íÇ Ù³ ëÇÝ: ² É»ù ë³Ý¹ ñÇ áñ ¹ÇÝ` Ú³-

Ïáí Ú³ Ïáõ Éá íÁ, ÝáõÛÝ å»ë » ñ³ ÅÇßï ¿,

×³ Ý³ã í³Í ÏáÙ åá ½Ç ïáñ ¢ ¹³ß Ý³ Ï³-

Ñ³ñ: Ü³ ÏñÃáõÃ ÛáõÝ ¿ ëï³ ó»É ØáëÏ í³-

ÛáõÙ, ³ í» ÉÇ ù³Ý 20 µ» Ù³ Ï³ Ý³ óáõÙ Ý» ñÇ

áõ ýÇÉ Ù» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ·ñí³Í » ñ³Åß ïáõÃ-

Û³Ý Ñ» ÕÇ Ý³Ï ¿: ²ñ ¹»Ý »ñ Ïáõ ï³ë Ý³Ù-

Û³Ï ¿, ÇÝã Ú³ Ïáõ Éáí-Ïñïë» ñÁ µÝ³Ï íáõÙ

¿ Ø. Ü³ Ñ³Ý· Ý» ñáõÙ ¢ Ñ³ Ù»ñ· Ý» ñáí

Ñ³Ý ¹»ë ¿ ·³ ÉÇë áÕç ³ß Ë³ñ ÑáõÙ. Ç

¹»å, Ý³ Ñ³ Ù»ñ· Ý»ñ ¿ áõ Ý» ó»É Ý³¢ Ð³-

Û³ë ï³ ÝáõÙ: Üñ³ ³ñ í»ë ïÇÝ µÝá ñáß ¿

Ù³ ùáõñ Û³ Ïáõ Éáí Û³Ý éá Ù³Ý ïÇ½ ÙÁ, á ñáí

Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ µá Éá ñÇó ï³ñ µ»ñ íáõÙ ¿ñ

Ý³¢ ÄáñÅ Ðñ³ ß³ ÉÇÝ...



T H E H O U S E W H E R E A FA I RY TA L E I S B O R NDavid Mirimanov and Maria Mirzoyan

OUR CULTURE


Mher (Frunze) Mkrtchyan arrived in his beloved Tbilisi in the beginning of 90s of the XX

century – years of severe hardships for independent Armenia and Georgia. One day he visited Tbilisi State Armenian Drama Theatre after Peter Adamyan (of 1858) in Avlabar. “Where is Gary? Gary, are you here? Has anybody seen Gary Davtyan? I told him, he should come so that you will get acquainted with him. He is an amazing person indeed. The city is a mess, people are starving, fire at each other… and, he plays with puppets as if nothing wrong is going on,” Frunze addressed the audience. In the meantime he, whom the words concerned, was placidly sitting in the parterre smiling and stroking his thick beard...Premiere of “Kach Nazar” (Cowardly the Brave) by Hovhannes Toumanyan staged by Artistic Director Armen Bayandur was an unprecedented performance in the history of the theatre because instead of actors, marionettes emerged before the audience. The renowned puppet master

Gary Davtyan through endurance and heartache revealed the creatures into the world in the days when dejection and despair reigned in Georgia.Gary began to “play with puppets” long before hard sledding in Tbilisi. His first marionette Grisha is 30 years-old now. The artist usually called his pieces of work “characters” rather than “puppets” or “marionettes”. Indeed, one won’t dare to call for instance Grisha a “puppet” as he can feel hurt. He is too susceptible although keeps it behind affected flippancy. Grisha is an easygoing, waddling old fellow, and Khago – he is a different fruit. The inner might in him bears resemblance with biblical Moses. It was Frunze Mkrtchyan who became the prototype of Khago. Once Frunze offered that Gary made a puppet bearing resemblance to him and said he would voice him. But, it never happened as Frunze soon passed away. Hence, the puppet-master resolved to make emphasis on inward affinity rather than outward resemblance. In result, a unique, vigorous being with sad eyes and

big nose appeared. “Frunze’s nose was the most famous one in the USSR”, says his Tbilisi friend Buba Kikabidze.Nevertheless, everything is good in its season…Gary Davtyan began setting up his theatre in early 1992, when, mildly speaking, people didn’t care about art. He worked on “Kach Nazar” over a year. His family: wife Zhanna, children Anna and George, assisted the Master. Neighbors, relatives, friends and strangers were frequent visitors to the studio where a fairy tale was born. The privation-exhausted people found a shelter in the Tbilisi Papa Carlo’s closet which became a hearth of supreme spirituality amidst the general devastation of those days.At first “Kach Nazar” was staged in Armenian. Later, the characters spoke different languages, especially French – paying tribute to the brilliant mummer Pierre Richard. In 1990s, starring in Nana Djordjadze’s “Les 1001 Recettes du Cuisinier Amoureux” he was in Tbilisi and happened to see Gary Davtyan’s place.


OUR CULTURE

Øñ·»ñÝ áõ µ³Ýç³ñ»Õ»ÝÁ ³ÙµáÕç ï³ñí³ ÁÝÃ³óùáõÙ

Ùñ·»ñ

Ò»ñ »ñ»Ë³ÛÇ ëÝÝ¹Ç Ï³ñ¨áñ³·áõÛÝ µ³ÕÏ³óáõóÇãÁ Ùñ·»ñÝ »Ý, ù³ÝÇ áñ Ýñ³Ýù íÇï³ÙÇÝÝ»ñÇ, ÙÇÏñáï³ññ»ñÇ

¨ Ñ³Ýù³ÝÛáõÃ»ñÇ µÝ³Ï³Ý ëÏ½µÝ³ÕµÛáõñ »Ý: ´áÉáñ Ùñ·³ÛÇÝ ËÛáõë»ñÁ å³ñáõÝ³ÏáõÙ »Ý ìÇï³ÙÇÝ C,

å³ïñ³ëïí³Í »Ý ó³Íñ ÃÃíáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ Ùñ·»ñÇó, ÇÝãÁ Ï³ÝËáõÙ ¿ ëï³Ùáùë³ÕÇù³ÛÇÝ ïñ³ÏïÇ

íÝ³ëí³ÍùÝ»ñÁ: Øñ·³ÛÇÝ ËÛáõë»ñÁ ÏÑ³Ù³Éñ»Ý Ò»ñ »ñ»Ë³ÛÇ ûñ·³ÝÇ½ÙÝ ³ÝÑñ³Å»ßï µáÉáñ íÇï³ÙÇÝÝ»ñáí

¨ Ïµ³ñÓñ³óÝ»Ý ÇÙáõÝÇï»ïÁ:

µ³Ýç³ñ»Õ»Ý

´³Ýç³ñ»Õ»ÝÝ»ñÁ ¨ë íÇï³ÙÇÝÝ»ñÇ, ÙÇÏñáï³ññ»ñÇ, Ñ³Ýù³ÝÛáõÃ»ñÇ ëÏ½µÝ³ÕµÛáõñÝ»ñ »Ý: ´³Ýç³ñ»Õ»ÝÁ

å³ïñ³ëïí³Í ¿ ³é³Ýó Ý»ñÏ³ÝÛáõÃ»ñÇ, Ï³ÛáõÝ³óáõóÇãÝ»ñÇ ¨ Ëï³óáõóÇãÝ»ñÇ: Ð³Ù»Õ »Ý, ã»Ý

å³ñáõÝ³ÏáõÙ ³Õ:

§Ü³ï³ÉÇ ý³ñÙ¦ êäÀ, Ð³ëó»` ù. ºñ¨³Ý, îÇãÇÝ³ÛÇ 3-ñ¹ Ýñµ³Ýóù, 2/2, Ñ»é./ý³ùë` (+374 10) 720620, 74 42 12´ÅßÏ³Ï³Ý ÏáÝëáõÉï³óÇ³ÛÇ Ñ³Ù³ñ ½³Ý·³Ñ³ñ»É` (+374 91) 48 42 22

He was astonished at the sight. When, Yerevan TV delegation arrived to make an item about the renowned French actor’s stay in Tbilisi, Richard, hearing they are from Armenia, exclaimed: “Why are you filming me? There is a prominent Armenian artist in Tbilisi, and what he makes that is the real art. It is he who should be praised.” Thanks God, the journalists followed Richard’s advice and made a film about Gary Davtyan.By that time, the theatre’s repertoire was enriched by a second play. Heroes of “Kach Nazar” proved over-expected talented, so the Master designed a series of joint shows to reveal the utmost potential of his small friends. And he was right doing so. Today we can watch Ustian (Nazar’s wife) timing to jazz syncope and simultaneously singing Ella Fitzgerald’s part, while innocent lazybone Kach Nazar breaks into a dance with his donkey and the sly lay-brother neighbor.Later, Gary created Ryzha, Kyrsha, and Boklom for his fabulous plays. They marvelously play the duduk and equally well perform old city melodies, classical pieces, and hits. There is a nice imp Gnusik, who from time to time is peeping out of the huge pomegranate where also the show-off master of ceremonies

Anchap lives. The latter is a hero of all times and occasions – he sings, tap-dances, and is good to have a heart-to-heart talk with. So, when parting, one feels Anchap is his best friend for ever. The exalted blue-eyed Shakespeare in an elegant jacket lives nearby and is not at all confused about the bizarre neighborhood. And, the wise and kind Master reins the magic splendor.He created his self-portrait not long before he passed away, it must have been a presentiment… “There is part of me in every single puppet, but I am more in this one,” Gary once said. He used to say that puppets cannot be an unkind. The Artist departed in 2002. He was 55.The world created by Gary finds itself in a small apartment in one of “Italian patios” in Avlabar. The historic centre of the city is also called Old Tbilisi. In Gary’s house everything is hand-made; every object bears the imprint of his talent. The characters dwelling in Gary Davtyan’s House warmly welcome the guests. They have seen a great many of them, from ordinary people to world celebrities. And for all of them, the characters have equally demonstrated their gifts. No one can remain indifferent watching the creatures. Gary’s granddaughter

Alexandra is now 11 and she already masterly leads the puppets together with grandma, daddy and aunty.

“It is doubtless that Davtyan’s Theatre is one of the brightest phenomena of Tbilisi urban culture. Armenians of the city have always had an outstanding contribution to this culture. It would cease to exist without Armenian component. Definitely, we are challenged to preserve it,” said Georgian Art Critic Marina Medzmiariashvili.Meanwhile, the Theatre is threatened. Large-scale construction projects in Avlabar as well as in other spots of Old Tbilisi supplant distinctive ethnic houses by modern blocks of flats. The theater is situated in the semi-basement of a ramshackle house. Some neighbors would like to improve housing conditions so they negotiate with the construction company on housebreaking terms. Zhanna Davtyan commented on the developments: “Nothing has been decided yet. But it is a matter of time. Sooner or later the house will be demolished. And it will be done by law – nothing to complain about. However, apprehending that Gary’s artistic lifework may be wiped from the face of the earth is unbearable.”


OUR CULTURE


Øñ·»ñÝ áõ µ³Ýç³ñ»Õ»ÝÁ ³ÙµáÕç ï³ñí³ ÁÝÃ³óùáõÙ

Ùñ·»ñ

Ò»ñ »ñ»Ë³ÛÇ ëÝÝ¹Ç Ï³ñ¨áñ³·áõÛÝ µ³ÕÏ³óáõóÇãÁ Ùñ·»ñÝ »Ý, ù³ÝÇ áñ Ýñ³Ýù íÇï³ÙÇÝÝ»ñÇ, ÙÇÏñáï³ññ»ñÇ

¨ Ñ³Ýù³ÝÛáõÃ»ñÇ µÝ³Ï³Ý ëÏ½µÝ³ÕµÛáõñ »Ý: ´áÉáñ Ùñ·³ÛÇÝ ËÛáõë»ñÁ å³ñáõÝ³ÏáõÙ »Ý ìÇï³ÙÇÝ C,

å³ïñ³ëïí³Í »Ý ó³Íñ ÃÃíáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ Ùñ·»ñÇó, ÇÝãÁ Ï³ÝËáõÙ ¿ ëï³Ùáùë³ÕÇù³ÛÇÝ ïñ³ÏïÇ

íÝ³ëí³ÍùÝ»ñÁ: Øñ·³ÛÇÝ ËÛáõë»ñÁ ÏÑ³Ù³Éñ»Ý Ò»ñ »ñ»Ë³ÛÇ ûñ·³ÝÇ½ÙÝ ³ÝÑñ³Å»ßï µáÉáñ íÇï³ÙÇÝÝ»ñáí

¨ Ïµ³ñÓñ³óÝ»Ý ÇÙáõÝÇï»ïÁ:

µ³Ýç³ñ»Õ»Ý

´³Ýç³ñ»Õ»ÝÝ»ñÁ ¨ë íÇï³ÙÇÝÝ»ñÇ, ÙÇÏñáï³ññ»ñÇ, Ñ³Ýù³ÝÛáõÃ»ñÇ ëÏ½µÝ³ÕµÛáõñÝ»ñ »Ý: ´³Ýç³ñ»Õ»ÝÁ

å³ïñ³ëïí³Í ¿ ³é³Ýó Ý»ñÏ³ÝÛáõÃ»ñÇ, Ï³ÛáõÝ³óáõóÇãÝ»ñÇ ¨ Ëï³óáõóÇãÝ»ñÇ: Ð³Ù»Õ »Ý, ã»Ý

å³ñáõÝ³ÏáõÙ ³Õ:

§Ü³ï³ÉÇ ý³ñÙ¦ êäÀ, Ð³ëó»` ù. ºñ¨³Ý, îÇãÇÝ³ÛÇ 3-ñ¹ Ýñµ³Ýóù, 2/2, Ñ»é./ý³ùë` (+374 10) 720620, 74 42 12´ÅßÏ³Ï³Ý ÏáÝëáõÉï³óÇ³ÛÇ Ñ³Ù³ñ ½³Ý·³Ñ³ñ»É` (+374 91) 48 42 22

ÐÆÜ Â²ÔÆ Ò²ÚÜÀ

ÜÛáõÃÁ` ¶á Ñ³ñ öÇÉ Ãá Û³ÝÇ

ºñ¢³ÝÇ ³Ù»Ý³ÑÇÝ áõ Ýß³Ý³íáñ Ã³Õ»ñÇó ¿ ÎáÝ¹Áª Ý»Õ, ÍáõéáõÙáõé ÷áÕáóÝ»ñáí, Çñ³ñ ·ÉËÇ Ã³÷í³Í ïÝ»ñáí£ ´³ñÓñ ¹ÇñùÇ å³ï×³éáí ÎáÝ¹Á ÑÝáõÙ ³Ýí³Ý»É »Ý ¸³ñÇ ·ÉáõË: ÎáÝ¹ µ³éÁ Ñ³Û»ñ»ÝáõÙ Ýß³Ý³ÏáõÙ ¿ »ñÏ³ÛÝ³ÓÇ· Ï³Ù µáÉáñ³Ï µÉáõñ: ÎáÝ¹Á ºñ¢³ÝÇ ³Ù»Ý³Ï»ÝëáõÝ³Ï Ñ³ïí³ÍÝ ¿ñ, áñÁ ù³Õ³ùÇ Ñ³Ù³ñ ³Ûëûñ, Ï³ñ»ÉÇ ¿ ³ë»É, ¹³ñÓ»É ¿ Ã³Ý·³ñ³Ý³ÛÇÝ Ã³Õ:,


Øºð ø²Ô²øÀ


Øºð ø²Ô²øÀ


Øºð ø²Ô²øÀ


Øºð ø²Ô²øÀ


ÎáÝ ¹áõÙ å³Ñ å³Ý í³Í ÑÝáõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñÇó ³ã ùÇ ¿ ÁÝÏ ÝáõÙ

Ñ³ïÏ³å»ë êñµ. Ðáí Ñ³Ý Ý»ë

» Ï» Õ» óÇÝ, á ñÁ Ï³ éáõó í»É ¿ XV-ñ¹ ¹³-

ñáõÙ: 1679Ã.-Ç Ù»Í »ñÏ ñ³ ß³ñ ÅÇ Å³-

Ù³ Ý³Ï ³ í»ñ í»É ¿, ÇëÏ 1710Ã .ÇÝ Ø» ÉÇù

² Õ³ Ù³É Û³ ÝÁ í» ñ³ Ï³Ý· Ý»É ¿ ³ÛÝ` ¹³ñÓ-

Ý» Éáí ² Õ³ Ù³É Û³Ý Ý» ñÇ ïáÑ Ù³ Ï³Ý ³ Õá-

Ã³ ï» ÕÇ: Æ ¹»å, Ñ»Ýó êñµ. Ðáí Ñ³Ý Ý»ë

» Ï» Õ» óáõ å³ ï» ñÇó Ù» ÏÇÝ ¿É ³ñ Ó³-

Ý³·ñ í³Í ¿ ² Õ³ Ù³É Û³Ý Ý» ñÇ ïáÑ ÙÇ Ù³-

ëÇÝ, á ñÁ ÎáÝ ¹áõÙ ³å ñáÕ ³ Ù» Ý³Ñ³Ûï-

ÝÇ ïáÑ Ù» ñÇó ¿ñ: ²Ûë ïáÑ ÙáõÙ » Õ»É

»Ý ¹³ ï³ íáñ Ý»ñ, ù³ Õ³ ù³· ÉáõË Ý»ñ,

å³ï ·³ Ù³ íáñ Ý»ñ... Ð»Ýó ² Õ³ Ù³É Û³Ý-

Ý»ñÝ ¿ÇÝ, áñ Ï³ í» Ëá Õá í³ Ïáí çáõñ µ»-

ñ» óÇÝ ÷á Õáó: Üñ³Ýù »ñÏ Ñ³ñ Ï³ ÝÇ ßù»Õ

³ é³ÝÓ Ý³ ïáõÝ áõ Ý»ÇÝ, á ñÁ Å³ Ù³ Ý³-

ÏÇó Ý» ñÁ §³ å³ ñ³Ýù¦ ¿ÇÝ ³Ý í³ ÝáõÙ:

ä³ï Ù³ Ï³Ý ÷³ëï Ï³, áñ ÎáÝ ¹áõÙ

³å ñáÕ Ù» Í³ Ñ³ ñáõëï ´³É Ï³ ãáí Ý»-

ñÇ ³ é³ÝÓ Ý³ ï³ ÝÁ 1837Ãí³ Ï³ ÝÇÝ

Ñ³Ý·ñ í³ Ý»É ¿ ÜÇ Ïá É³Û ²é³ çÇÝ éáõ ë³ó

ó³ ñÁ: ²Ûë ÙÇ ç³ ¹» åÇó Ñ» ïá ¿É ÎáÝ ¹Çó

Ý»ñù¢ Ó·íáÕ ×³ Ý³ å³ñÑÝ ³Ý í³ Ý»É »Ý

§ò³ ñ³ Ï³Ý¦:

ÆÝã å»ë ºñ¢³ ÝÇ ß³ï Ã³ Õ³ Ù³ ë»ñ`

ÎáÝ¹Ý ¿É ³Ý ó³Í ¹³ ñÇ ëÏ½µÝ» ñÇÝ ß³ï

¿ñ Ñ»ï ÙÝáõÙ ù³ Õ³ ùÇ Ï»Ýï ñá ÝÇó,

µ³Ûó... ÎáÝ ¹áõÙ ¿ñ Ø» ÉÇù ² Õ³ Ù³É Û³Ý-

Ý» ñÇ Ñ³Ûï ÝÇ ³ å³ ñ³Ý ùÁ, ÎáÝ ¹áõÙ »Ý

³å ñ»É ³Ý í³ ÝÇ áõ ³ Ýáõ Ýáí ß³ï Ù³ñ-

¹ÇÏ, ÎáÝ ¹áõÙ »Ý ³å ñáõÙ ÏáÝ ¹» óÇ Ý» ñÁ£

§Ð³ É³É ÉÇ ÝÇ Ï» ñ³Í¹ Ï³ ÃÁ, Ü³ é³

ç³Ý...¦

Ü³ é³Ý Ã³ ÕÇ ç³ Ñ»É Ý» ñÇó ¿, µ³ó Ýñ³Ý

Ñ³ñ ·áõÙ »Ý µá Éá ñÁ£ ² é³Ýó Ýñ³... Ã³-

ÕÇ Ñá ·ÇÝ áõ Ù³ñ¹ Ï³Ýó ÑáõÛë ïíáÕÝ ¿£

ÎáÝ ¹Ç §ïÝ» ñÇ¦ ·áñÍÝ ³ é»É ¿ Çñ áõ ë»-

ñÇÝ, ·ÝáõÙ-·³ ÉÇë, ³ Ù»Ý Ù» ÏÇÝ Ñ³ë ÝáõÙ,

µ³ ó³ï ñáõÙ, ³ ëáõÙ ¿, Ã» Ç±Ýã ³ ÝÇ, áñ

ÃáõÕÃÝ á±õñ ï³ ÝÇ, á±õÙ ï³... ØÇ ûñ ã³-

÷³· ñáÕ Ý» ñÇ Ñ»ï ïÝ» ñÇ áõ Ñá Õ» ñÇ ã³÷

áõ Ó ¢ÇÝ ¿ Ñ»ï¢áõÙ, ÙÛáõë û ñÁª å³ß ïá-

Ý³ íáñ Ý» ñÇÝ ÏáÝ ¹» óÇ Ý» ñÇ å³ Ñ³Ýç-

Ý»ñÝ ¿ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ£ Èñ³· ñáÕ Ý» ñÇÝ

áõ ÎáÝ¹ » Ï³Í ÑÛáõ ñ» ñÇÝ ¿É Ü³ é³ Û»Ýó

ï³Ý ï»ÕÝ »Ý óáõÛó ï³ ÉÇë£ îáõÝ áõ ·áñÍ

Ãá Õ³Íª µá Éá ñÇ Ñ»ï í»ñ áõ í³ñ ¿ ³ ÝáõÙ

ÎáÝ ¹Ç ÷á Õáó Ý» ñáí, û· ÝáõÙ, áõÙ ÇÝ ãáí

ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿£

Â³ ÕÇ Ù»ç ï» ÕáõÙ ï³ ñÇùÝ ³ é³Í ÙÇ

ù³ ÝÇ Ñá ·Ç ½ñáõÛó ¿ÇÝ ³ ÝáõÙ£ Ü³ é³ ÛÇÝ

Ñ³ñ ·³Ý ùáí µ³ñ¢» óÇÝ, ïáõÝ áõ ¹ñëÇ

Ñá· ë» ñÇó Ñ³ñó ñÇÝ, ÑÇ ß» óÇÝ áõ Ñ³ ½³ñ

û Õáñ ÙÇ ïí» óÇÝ Ç ñ»Ýó ³Ý ó³ íáñ ÁÝÏ Ý»-

ñÇÝª Âáõ ÃáõÝ ² ßá ïÇÝ áõ æÇ µá ÛÇÝ (ÑÇÝ

Ã³ Õ» ñáõÙ ß³ï ÁÝ ¹áõÝ í³Í »Ý Ù³ Ï³-

ÝáõÝ Ý» ñÁ.- ¶.ö.), Ã½µ»Ñ Ý» ñÁ ßËÏßËÏ³ó-

Ý» Éáí áõ Ë»ñ-ß³é-²ëï í³Í Ñ³ß í» Éáí`

ß³ ñáõ Ý³ Ï» óÇÝ ÏÇ ë³ï Ãá Õ³Í ½ñáõÛ óÁ£

Ü³ é³Ý ³å ñáõÙ Ùáñª Ð³ë ÙÇ ÏÇ Ñ»ï,

áõÙ µá Éá ñÁ Ã³ ÕáõÙ ¸á Ý³ñ »Ý ³ ëáõÙ£

îÇ ÏÇÝ ¸á Ý³ ñÁ ÍÝí»É-Ù» Í³ ó»É ¿ ÎáÝ-

¹áõÙ£ ²Õ çÇÏ Å³ Ù³ Ý³Ï ÁÝ Ï» ñáõ ÑÇ Ý» ñáí

ÎáÝ ¹Ç ÷á Õáó Ý» ñáí í³½í ½áõÙ, §µ³ Õ»-

ñáí¦ Çç ÝáõÙ ¿ÇÝ Óá ñÁ, áõñ Ù³Ý Ï³ Ï³Ý

»ñ Ï³Ã ·ÇÍÝ ¿ñ, »ñ ·áõÙ, å³ ñáõÙ, áõ ñ³-

Ë³ ÝáõÙ áõ Ñ»ï ¿ÇÝ ·³ ÉÇë£ Ð» ïá Ñ³Ý-

¹Ç å»ó è³ ýÇ ÏÇÝ£ è³ ýÇ ÏÁ §îñ³Ù íÇ

Ïñáõ ·áõÙ¦ (ÑÇÝ Ã³Õ ºñ¢³ ÝáõÙ.-¶.ö.) ¿ñ

³å ñáõÙ, Â»É Ù³ ÝÇ ³Ý í³Ý ¹åñá óÇ ÏáÙ-

ëá Ùá ÉÇ ù³ñ ïáõ Õ³ñÝ ¿ñ » Õ»É£ è³ ýÇ ÏÇ

Ñ»ï ³ Ùáõë Ý³ ó³Ý, 3 » ñ» Ë³ áõ Ý» ó³Ý£

ÎáÝ ¹áõÙ è³ ýÇÏÝ ¿É Ù³ Ï³ ÝáõÝ ëï³-

ó³íª â³ Ùáõé è³ ýÇÏ£ îÇ ÏÇÝ ¸á Ý³ ñÁ

å³ï ÙáõÙ ¿, Ã» ÇÝã å»ë ¿ Ø³ñ ïÇ 8-ÇÝ

è³ ýÇÏÝ Ç ñ»Ý Å³ Ù³¹ ñ»É, ï³ ñ»É Ç ñ»Ýó

ïáõÝ áõ ïÝ» óÇ Ý» ñÇÝ ³ ë»É, Ã» Ø³ñ ïÇ

8-Ç Ýí»ñ ¿ µ» ñ»É...ó Ù³Ñ£ ¸á Ý³ ñÇÝ Ãí³-

ó»É ¿, Ã» Ï³ ï³Ï ¿ ³ ÝáõÙ, µ³Ûó è³ ýÇÏÝ

Çë Ï³ å»ë ¸á Ý³ ñÇÝ ÷³Ëó ñ»É ¿ñ£

ÐÇ Ù³ ïÇ ÏÇÝ ¸á Ý³ ñ»Ýó ïáõ ÝÁ Ã³ ÕÇ

Øºð ø²Ô²øÀ


§Ï»Ýï ñáÝÝ¦ ¿£ ² Ù»Ý Ù»ÏÝ Çñ ¹Ç ÙáõÙÝ áõ

ÃáõÕÃÝ ³ é³Íª ³Ûë ï»Õ ¿ ·³ ÉÇë£ ¶³ ÉÇë

»Ý áõ Ñ³ë ï³ï ·Ç ï»Ýª Ü³ é³Ý Ïû· ÝÇ£

öÇ ñáõ ½Á

ÎáÝ ¹Ç ÑÝ³µ Ý³Ï Ý» ñÇó ¿ ïÇ ÏÇÝ öÇ ñáõ-

½Á£ ² ëáõÙ »Ý, áñ Ýñ³ ³ åáõ å³ å»ñÝ ¿É

ÏáÝ ¹» óÇ »Ý » Õ»É£ 1800 ù³ ÝÇ¯ ÃíÇó » Ï»É,

Ñ³ë ï³ï í»É »Ý ³Ûë ï»Õ£ ́ ³Ûó ÇÝã ù³Ý ¿É

ïÇ ÏÇÝ öÇ ñáõ ½Á ÑÇ ßá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ ÷áñ÷Á-

ñ»óª ³ åáõ å³ å» ñÇó áã Ù» ÏÇ ³ Ýáõ ÝÁ

ãÑÇ ß»ó. Ç±Ýã ³ ÝÇ, ï³ ñÇùÝ ³ é»É ¿£ Î³ ñá-

ïáí ÑÇ ß»ó àõë ïÇ³Ý ï³ ïÇÝ, ùÇã áõ ÙÇã

µ³ Ý»ñ å³ï Ù»ó ÐÙ³ Û³Ï å³ åÇ Ù³ ëÇÝ,

áõÙ ã¿ñ ¿É ï» ë»É, ·Ç ï»ñ å³ï Ù³Í Ý» ñáí£

ÆëÏ Ñ³Û ñÁª Î³ ñ³ å»ïÝ áõ ÞÇ É³ ãáõó

ÎáÝ¹ Ñ³ñë » Ï³Í ² ñáõë Û³Ï Ù³ÛñÝ ³Ûë-

ï»Õ »Ý ³å ñ»É, ÝáõÛÝ ³ÛÝ ï³ ÝÁ, áñ ï»Õ

ÑÇ Ù³ ÇÝùÝ áõ Çñ ÁÝ ï³ ÝÇùÝ ¿ ³å ñáõÙ£

ÌÝáÕ Ý» ñÁ 10 » ñ» Ë³ »Ý áõ Ý» ó»É£ öÇ ñáõ-

½Á Ý³ Ë³ í»ñ çÇÝÝ ¿£ øáõÛ ñ»ñÝ áõ »Õ µ³Ûñ-

Ý» ñÁ ÎáÝ ¹Çó ¹áõñë » Ï³Ý, ù³ Õ³ ùÇ

ï³ñ µ»ñ Ù³ ë» ñáõÙ ïáõÝ áõ ï»Õ ¹ñ» óÇÝ.

§Ø» Ý³Ï »ëª µñµ½Ý³ Í³ ÕÇÏ, ÎáÝ ¹áõÙ

ÙÝ³ óÇ¦,- ³ ëáõÙ ¿ ïÇ ÏÇÝ öÇ ñáõ ½Á£ §Æ¯Ýã

Ù³Ý ÏáõÃ ÛáõÝ »Ýù ³Ýó Ï³ó ñ»É,- Ï³ ñá-

ïáí ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ ¿ Ý³, ß³¯ï ÙÇ³ ÙÇï

¿ÇÝù áõ å³ñ½, í³½í ½áõÙ ¿ÇÝù ÷á Õáó-

Ý» ñáí, ãÉÇÏ ¹³ë ï³, É³Ë ïÇ, Ñ³ í³ É³ áõ

å³ËÏ íá óÇ Ë³ ÕáõÙ, µ³ ì³ñ¹¢áñÝ áõ

æ³Ý ¶Ûáõ Éá¯õÙÁ...¦£

ÐÇ ßáõÙ ¿ ÑÇÝ Ñ³ñ¢³Ý Ý» ñÇÝª ¶á ·á ÉÇÝ áõ

øñÇë ï³ ÝÇÝ, áñ ÎáÝ ¹Ç Ù»Í³ Ñ³ ñáõëï-

Ý» ñÇó ¿ÇÝ, Â³ Ãá ëÇÝ, Ü³ ÝÇ ÏÇ ê³ Ñ³-

ÏÇÝ, ö³ é³Ý Ó» ÙÇÝ...

ê³ñ ·Çë å³ åÁ

Â³ ÕÇ ÑÝ³µ Ý³Ï Ý» ñÇó áõ Ñ³ñ· í³Í

Ù³ñ¹ Ï³Ý óÇó ¿ñ ê³ñ ·Çë å³ åÁ£ ä³ï-

ÙáõÙ »Ý, áñ å³ åÇ ÍÝáÕ Ý» ñÁª ² ñ³ÙÝ

áõ ¼³ ñáõ ÑÇÝ, ·³Õ ÃÇ ×³Ù ÷³Ý ³Ý ó»É,

» Ï»É-Ñ³ ë»É »Ý ºñ¢³Ý£ Ð» ïá ÎáÝ ¹áõÙ

ß³ï Ñ³Ûï ÝÇ Ù» ÏÇó, áõÙ Â³ ·³ íáñ

¿ÇÝ ³ ëáõÙ, ïáõÝ »Ý ³ é»É, ïÝ³ íáñ í»É,

³å ñ»É£ ²Û¹ ï³Ý ¿ ³å ñ»É ê³ñ ·ÇëÝ Çñ

ÁÝ ï³ ÝÇ ùáí, ³ÛÝ ï»Õ ¿ ³å ñáõÙ ÑÇ Ù³

ê³ñ· ëÇ áñ ¹Ç Ð³ ñáõÃ ÛáõÝÝ áõ Ýñ³ ÁÝ-

ï³Ý ÇùÁ£

ê³ñ ·Çë å³ åÁ Ã³ ÕÇ Ñ³Ûï ÝÇ Ý³ñ ¹Ç

Ë³ Õ³ óáÕ Ý» ñÇó ¿ñ£ Ð³ñ¢³Ý Ý» ñÁ ÃáÕ

Ç ½áõñ Ó»Ý Ý» ñÁ ·ÉáõË Ý» ñÁ ã·ó»ÇÝ, Ã»ª

ê³ñ ·Çë, ½³é »ë µéÝáõÙ, ½³ éÁ, áñ ï³-

ÉÇë ¿ñ ê³ñ ·ÇëÝ Ç±Ýã ³ Ý»ñ...

Â» áÝó ¿ñ » Õ»É ç³ Ñ»É ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ å³-

åÁ ÙÇ ûñ §É ¢Ç¦ ¿ñ ·Ý³ ó»É£ ²Û¹ Ù³ ëÇÝ

ÎáÝ ¹áõÙ µá Éá ñÁ ·Ç ï»Ý£ ¶Ý³ ó»É ¿ñ áõª

µ³ ó³ Ñ³Ûï í»É, ÏÇÝÝ áõ ùáõÛñÝ Ç Ù³-

ó»É ¿ÇÝ áõ §ëÇ ñ³ ÍÇ¦ ¹é³ ÝÁ Ï³Ý· Ý»É...

å³ ïáõ Ñ³ ÝÇó ·ÉË³ å³ ï³é ÙÇ Ï»ñå

÷³ Ë»É ¿ñ, µ³Ûó... ¸ñ³ ÝÇó Ñ» ïá ÏÝáçÝ

áõ ùñáçÝ ¿É Ã³ï ñáÝ ¿ñ ï³ ñ»É, ¿É Ë³ë

áõ ³ï É³ë §³ï ñ»½ Ý»ñ¦ ³ é»É, ëñïÝ» ñÁ

ß³ Ñ»É ¿ñ áõ... ¿¹ Ù³ ëÇÝ ¿É §ãÑÇ ß»ó ñÇÝ¦£

ê³ñ ·Çë å³ åÇ Ùï» ñÇÙ Ý» ñÇó ¿ » Õ»É

Ðñ³ã Û³ Ü»ñ ëÇë Û³ ÝÁ£ îÝ» óÇ Ý» ñÁ ß³ï

³÷ ëá ë» óÇÝ, áñ Ù»Í ¹» ñ³ ë³ ÝÇ Ñ»ï

å³ åÇ ÝÏ³ ñÁ ïÝÇó Ïá ñ»É ¿...

î³ ÝÁ ÷³Û ï» ù³Ý ¹³Ï Ý»ñ Ï³ ÛÇÝ` ³Ý-

ã³÷ Ýáõñµ áõ ·» Õ» óÇÏ£ ê³ñ· ëÇ áñ ¹áõª

Ð³ ñáõÃ Ûáõ ÝÇ ·áñ Í»ñÝ ¿ÇÝ£ Ð³ ñáõÃ Ûáõ-

ÝÁ ïÝï» ë³ ·»ï ¿, Ý³¢ª Åá Õáíñ ¹³ Ï³Ý

í³ñ å»ï£ Üñ³ Ó»é ùáõÙ ÷³Û ïÁ Å³Ý Û³ ÏÇ

¿ ÝÙ³Ý íáõÙ áõ ßáõÝã ³é ÝáõÙ£ Æñ ·áñ Í» ñÁ

ãÇ í³ ×³ éáõÙ, »ñ µ»ÙÝª óáõ ó³¹ ñáõÃ Û³Ý ¿

ï³ ÝáõÙ£ ² ëáõÙ ¿ª ¹ñ³Ýù ï³Ý ·³Ý Ó»ñÝ

»Ý áõ Ç ñ»Ýó ï³ ÝÁ åÇ ïÇ ³å ñ»Ý...

Ø»ñ Ã³ ÕÇ Ù³ñ ¹ÇÏ

ÎáÝ ¹Á ÙÇßï ¿É Ñ³Ûï ÝÇ Ù³ñ ¹ÇÏ ¿ áõ Ý»-

ó»É£ ä³ï ÙáõÙ »Ý Ñ³Ûï ÝÇ Þ³ß ² ÕÇ Ù³-

ëÇÝ, áñ ß³ï Ñ³ ñáõëï ¿ » Õ»É áõ Ï»Ý ¹³-

ÝÇ Ý»ñ ¿ ëÇ ñ»É. Ï³ ïáõ Ý»ñ, ßÝ»ñ, ÓÇ»ñ

¿ å³ Ñ»É£ ² ëáõÙ »Ý, Ã» Ýñ³ Ãáõ Ã³ ÏÁ

Ï»Ý ¹³ Ý³ µ³ Ý³ Ï³Ý ³Û ·áõÙ ¿, áñ ² Õ»Ý

ÇÝã ßáñ Ñ³· Ý»ñ, ³Û¹ ·áõÛ ÝÇ ¿É ÓÇ ¿ñ Ñ»Í-

ÝáõÙ... ÎáÝ ¹áõÙ ¹»é Ï³Ý ·áõÝ ¿ Þ³ß ² ÕÇ

ï³Ý å³ ïÇ ÙÇ Ù³ ëÁ, á ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í

µ³½ Ù³ ÃÇí å³ï ÙáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ áõ ÑÇ ßá-

ÕáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ »Ý åïïíáõÙ£

ÎáÝ¹Ý áõ Ý»ñ Çñ å³ ñáÕ Ý» ñÁª è³½ ÙÇÏÝ

áõ êáõ ñÇ ÏÁ, êÇ Ùá ÝÁ, ÈÛá í³Ý, Ýí³ ·áÕ Ý»-

ñÁª æáõ Ã³ ÏÁ..., »ñ· ãáõ ÑÇÝª ì³É Û³ ê³Ù-

í»É Û³ ÝÁ, Ñ³ Õáñ ¹³ í³ ñÁª êáõ ë³Ý Ý³

Þ³ ÑÇÝ Û³ ÝÁ£ Â³ÕÝ áõ Ý»ñ Ý³¢ Çñ Õáõß-

µ³½ Ý»ñÝ áõ Õáõ Ù³ñ µ³½ Ý» ñÁ, ·á Õ»ñÝ áõ

Ñ³ñ· í³Í, ³ Ýáõ Ýáí ïÕ»ñ ùÁ£ ä³ï ÙáõÙ

»Ý, áñ Ã³ ÕÇ ³ Ù» Ý³³ÕÙ Ï³ ñ³ ñÁ êÇ-

Ý³ÙÝ ¿ñ, áñ µ» ñ³ ÝÁ µ³ ó»ñ... êÇ Ý³ ÙÇ

ïÕ³ Üí» ñÁ É³í ¹ÑáÉ ¿ñ Ë÷áõÙ£ ¸ÑáÉ

Ë÷» Éáí Çç ÝáõÙ ¿ÇÝ Óá ñÁ, µ³ Õ» ñÇó óá-

·áÉ Ý» ñÁ ·á Õ³ ÝáõÙ, ÉóÝáõÙ ¿ÇÝ ¹Ñá ÉÇ

§ã» Ëá ÉÇ¦ Ù»ç, µ» ñáõÙ, ÏáÝ ¹» óÇ Ý» ñáí

áõ ïáõÙ ¿ÇÝ£ ´³Ûó óá ·áÉ §ÃéóÝ»ÉÝ¦ ³ÛÝ-

ù³Ý ¿É ³Ýí ï³Ý· ã¿ñ, ³Û ·» ï» ñ» ñÁ ù³ñ

áõ ÷³Û ïáí íñ³ ¿ÇÝ ï³ ÉÇë áõ óá ·á ÉÇ

·á Õ» ñÁ »ñ Ïáõ áï ùÁ ï³ëÝ ³ ñ³Í Ã»

ãÑ³ëó Ý»ÇÝ ÷³Ë ã»Éª Ñ³ë ï³ï í³ï ÏÉÇ-

Ý»ñ£

Â³ ÕÁ Ñ³ßï áõ Ñ³ Ù» ñ³ßË ¿ñ ³å ñáõÙ,

Ã³ ÕÇ ïÕ»ñùÝ Ç ñ³ñ Ñ³ñ ·áõÙ ¿ÇÝ. Ù³Ýñ-

ÙáõÝñ í» ×» ñÁ Ñ³ ßÇí ã¿ÇÝ. ¿¹ ï» ë³Ï µ³-

Ý»ñ ³ Ù»Ý Ù» ÏÇ ï³ÝÝ ¿É ÉÇ ÝáõÙ ¿£ Ø»Í

ïáõ ñáõ¹Ù µáó Ý» ñÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ó³ ÍÇ

Ã³ Õ» ñÇª ÞÇ É³ ãáõ, Î³ Û³ ñ³ ÝÇ... Ñ»ï

¿ÇÝ ÉÇ ÝáõÙ£ Â³ ÕÁ Ã³ ÕÇ ¹»Ù ¿ñ Ï³Ý·-

ÝáõÙ áõ §Ã³ ëÇ µÇ¦ ÏéÇí ¿ñ ëÏëíáõÙ£

Â³ ÕÇ Ñ³ñë áõ ³Õ çÇÏ Ý» ñÇÝ áã áù ÃÃáõ

Ëáëù ³ ë» Éáõ Ç ñ³ íáõÝù ãáõ Ý»ñ, Ã» Ù» ÏÁ

§Íáõé¦ ³ã ùáí Ý³ Û»ñª í»ñç£ Ð³ñ ·³Ýù,

å³ ïÇí Ï³ñ£ Â³ ÕÇ ÙÇ³Ï §Ïñ³Ý ÃÇ¦

Ùáï ¿ÇÝ Ñ³ í³ù íáõÙ ç³ Ñ»É áõ ³ Ñ»É, áõ

ÙÇÝã¢ Ù» ÍÇ çáõ ñÁ ïáõÝ ãÑ³ëó Ý»ÇÝª ç³-

Ñ»É Ñ³ñë Ý»ñÝ Ç ñ»Ýó çáõ ñÁ ã¿ÇÝ ÉóÝáõÙ£

ÎáÝ ¹Ç §Ñ³ñ· í³Í¦ ïÕ»ñ ùÇó ¿ÇÝ ä³-

åáõÏ è³½ ÙÇ ÏÁ, ¶áÕ ÎïáÝ áõ ¶áÕ âÇ-

ÝáÝ, Êá ñ» ÝÇ ² µáÝ... 40-³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ

ÎáÝ¹Ý ¿É Ïáõ É³ Ï³ Ã³÷ ï» ë³í, º ÕÇ ßÇ

áõ ²ñ ·» ÝÇ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ êÇ µÇñ ùß» óÇÝ.

Ýñ³Ýó áñ ¹Ç Ý»ñÝ ¿ÇÝ ³ Ïáñ ¹»á Ý³ Ñ³ñ

Ð»Ý ¹áÝ áõ ÝÏ³ ñÇã ìá í³Ý...

Þáõ ïáí ÎáÝ¹Ý ¿É Ñáõß Ï¹³é Ý³£ ÎáÝ-

¹» óÇù ÏÃáÕ Ý»Ý ÑÇÝ ïÝ»ñÝ áõ Ï³å ñ»Ý

Ýáñ ºñ¢³ ÝÇ Ýáñ Ã³ Õ³ Ù³ ëáõÙ£ ´³Ûó

áñ ï»Õ ¿É áñ ÉÇ Ý»Ýª ÏÙÝ³Ý Ñ³ í³ ï³ ñÇÙ

ÑÇÝ Ã³ ÕÇÝ, ÏÙÝ³Ý ÏáÝ ¹» óÇª ÑÇÝ Ã³-

ÕÇ Ñ³ÙÝ áõ Ñá ïÁ, å³ å» ñÇ áõ Ñ³Û ñ» ñÇ

ÝÇë ïáõ Ï³óÝ áõ Ñ³ñ ·³Ý ùÁ Ñá ·Ç Ý» ñáõÙ

å³ Ñ³Í£

Ð³ñó³½ñáõÛóÁ`ê³Ã»ÝÇÏ ØÏñïãÛ³ÝÇÈáõë³ÝÏ³ñáõÙ` ²ñ³ ÎÇñ³ÏáëÛ³ÝÈáõë³ÝÏ³ñÇã` ²ñï³ß»ë Ø³ñïÇñáëÛ³Ý

Ð²Ú´Æ¼Üºê´²ÜÎÜ ²Úêúð


-²Ù ÷á ÷» Éáí Ò»ñ µ³Ý ÏÇ ·áñ-

Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý Ñ³ï Ï³ å»ë

í»ñ çÇÝ » ñ»ù ï³ ñÇ Ý» ñÁ`

ÏËÝ¹ñ»Ç Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý»É §Ð³Û µÇ½ Ý»ë µ³Ý-

ÏÇ¦ Ó»éù µ» ñáõÙ Ý» ñÁ:

-ì»ñ çÇÝ » ñ»ù ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ

µ³Ý ÏÇ Ó»éù µ» ñáõÙ Ý» ñÁ µ³ í³ Ï³ ÝÇÝ

ßá ß³ ÷» ÉÇ »Ý Ã» ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý, Ã» Ù³ë-

Ý³× Ûáõ Õ³ ÛÇÝ ó³Ý óÇ ¢ Ã» Ñ³ ×³ Ëáñ¹ Ý»-

ñÇ ÃíÇ ³ ×Ç ³ éáõÙ Ý» ñáí: Ø»Ýù Ï³ ñá-

Õ³ ó³Ýù Ñ³ë Ý»É Ýñ³Ý, áñ í» ñÁ Ýßí³Í

óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇó ÙÇ ù³ ÝÇ ëÇ ·Íáí áõ Ý»Ýù

ÙÇ ù³ ÝÇ ³Ý ·³Ù Ý» ñáí ·ñ³Ýó í³Í ³×:

² é³ç Ý³ Ñ»ñ ÃáõÃ Ûáõ ÝÁ ï³ Éáí µ³Ý ÏÇ

Ï³ Ýá Ý³ Ï³ñ· í³ ÍáõÃ Û³Ý µ³ñÓ ñ³ Ù³ ÝÁ,

Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó µ³Ý Ï³ ÛÇÝ ·áñ ÍÇù Ý» ñÇ

¢ ï»Ë Ýá Éá ·Ç³ Ý» ñÇ ÏÇ ñ³é Ù³ ÝÁ, Ýßí³Í

Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ ïí³ ÍáõÙ Ù»Ýù Ï³ ñá Õ³-

ó³Ýù µ³ñÓ ñ³ó Ý»É µ³Ý Ï³ ÛÇÝ ·áñ Í³é-

ÝáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ëå³ ë³ñÏ Ù³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³-

ÏÁ ¢ íëï³ ÑáõÃ ÛáõÝ Ó»éù µ» ñ»É Ñ³ ×³-

Ëáñ¹ Ý» ñÇ É³ÛÝ ßñç³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ, ÇÝãÝ

¿É Ýå³ë ï»ó Ýñ³Ý, áñ Ù»ñ µ³Ý ÏÁ ÐÐ

µ³Ý Ï³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ Çñ ýÇ Ý³Ý ë³-

Ï³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñáí µ³ñÓ ñ³ ó³í ÙÇÝã¢

5-6ñ¹ ï» ÕÁ:

-¸áõù ½·á±õÙ »ù Ùñó³Ï óáõÃ ÛáõÝ µ³Ý Ï» ñÇ

ÙÇç¢: àñ ù³ Ýá±í ¿ ³ÛÝ ³ éáÕç áõ å³ï-

×³ é³ µ³Ý í³Í: ²Û ëûñ ÇÝã åÇ ëÇ µ³ÝÏÝ,

Áëï Ò»½, ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ áõ ÝÇ ¹³é -

Ý³ Éáõ å³ Ñ³Ýç í³Í:

-Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõÃ Û³Ý ýÇ-

Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ 22 ³é¢ïñ³-

ÛÇÝ µ³Ý Ï» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ ³ñ ¹»Ý ÇëÏ

Ëá ëáõÙ ¿ µ³Óñ Ùñó³Ï óáõÃ Û³Ý ÷³ë ïÇ

Ù³ ëÇÝ, á ñÁ »ë ß³ï µÝ³ Ï³Ý »Ù Ñ³ Ù³-

ñáõÙ: ÆëÏ Ã» áñ ù³ Ýáí ¿ ³Û¹ Ùñó³Ï óáõÃ-

Ûáõ ÝÁ ³ éáÕç, Ï³ ñáÕ »Ù ³ ë»É Ù»ñ µ³Ý ÏÇ

í» ñÁ Ýßí³Í » ñ»ù ï³ ñÇ Ý» ñÇ û ñÇ Ý³ Ïáí,

³Û ëÇÝùÝ` ÇÝã å»ë ùÇã ³ é³ç Ýß» óÇ Ù»ñ

Ñ³ çá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³å í³Í »Ý ÑÇÙ Ý³-

Ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¢ ëå³ ë³ñÏ Ù³Ý

á ñ³Ï Ý» ñÇ µ³ñÓ ñ³ó Ù³Ý Ñ»ï, ÇëÏ µ³-

í³ Ï³ ÝÇÝ Ù»Í ù³ Ý³ ÏáõÃ Û³Ùµ µ³Ý Ï»-

ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ µÝ³ Ï³Ý ¿,

áñ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹ÇÝ ·ñ³ íáõÙ ¿ á ñ³Ï Û³É ¢

Ù³ï ã» ÉÇ ëå³ ë³ñ ÏáõÙ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó ÝáÕ

µ³Ý Ï» ñÁ:

-ì³ñ Ï³ ÛÇÝ áõ ³ í³Ý ¹³ ÛÇÝ åáñï ý»É-

Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë ¢ ë» ÷³ Ï³Ý Ï³ åÇ ï³ ÉÇ

Éáõñç ³ í» É³ óáõÙÝ ³ÏÝ Ñ³Ûï ¿ µ³Ý ÏÇ

·áñ Íáõ Ý»áõÃ Ûáõ Ý³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ: à±ñÝ ¿

·³Õï ÝÇ ùÁ:

-´³Ý ÏÇ µ³Å Ý» ï» ñ» ñÇ ¢ Õ» Ï³ í³ñ Ï³½-

ÙÇ ÷á ÷á ËáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá, Ù»Ýù á ñá-

ß» óÇÝù ³· ñ» ëÇí ù³ Õ³ ù³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ

Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ßáõ Ï³ ÛáõÙ, ×Çßï ¿ µ³Ý-

Ï³ ÛÇÝ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³ ÝÁ ÝÙ³Ý µ³ éáí

µÝá ñá ßáõÙ ï³ ÉÁ ÙÇ ùÇã Ïá åÇï ¿ ÑÝãáõÙ,

µ³Ûó ÇÝã å»ë ï»ë ÝáõÙ »ù ÁÝïñ í³Í ù³-

Õ³ ù³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝÝ ³ñ ¹³ ñ³ó ñ»É ¿ Ç ñ»Ý

ÁÝïñ í³Í Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍáõÙ ¢

Ù»Ýù Ó»éù µ» ñ» óÇÝù íëï³ ÑáõÃ ÛáõÝ ÇÝã-

å»ë Ñ³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÇ ³ÛÝ å»ë ¿É µ³Ý ÏáõÙ

Ý»ñ¹ ñáõÙ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó ÝáÕ ÁÝ Ï» ñáõÃ ÛáõÝ-

Ý» ñÇ Ùáï, ÇÝ ãÇ Ñ»ï¢³Ý ùáí ³Û ëûñ » ñ»ù

ï³ ñÇ Ñ³ Ù» Ù³ ïáõÃ Û³Ùµ áõ Ý»Ýù ³Ý Ý³-

Ë³ ¹»å ³×` Ùáï 6 ³Ý ·³Ù Ï³ åÇ ï³ ÉÇ

·Íáí, 7 ³Ý ·³Ù ³ í³Ý ¹³ ÛÇÝ åáñï ý» ÉÇ

·Íáí ¢ Ùáï 7 ³Ý ·³Ù í³ñ Ï³ ÛÇÝ åáñï-

ý» ÉÇ ·Íáí:

-ÆÝã åÇ ëÇ±Ý ¿ µ³Ý ÏÇ Ï³¹ ñ³ ÛÇÝ ù³ Õ³-

ù³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ, áí ù»±ñ »Ý ³ß Ë³ ïáõÙ,

áí ù»±ñ »Ý åá ï»Ý óÇ³É ³ß Ë³ ï³ ÏÇó Ý»-

ñÁ:

-Ø»ñ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÃÇ ÙÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý

Ïá ñÇ ½Á µ³Õ Ï³ ó³Í ¿ ÐÐ µ³Ý Ï³ ÛÇÝ Ñ³-

Ù³ Ï³ñ ·áõÙ Ñ³ ñáõëï ÷áñÓ áõ Ý» óáÕ

Ð²êî²îàôÜ ø²ÚÈºðàì` ¸ºäÆ ´²ðÒð òàôò²ÜÆÞÜºð



åñá ý» ëÇá Ý³É Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇó, á ñÁ

µ³Ý ÏÇ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý Ñ³ çá ÕáõÃ Û³Ý

Ï³ñ¢á ñ³ ·áõÛÝ ·ñ³ í³ Ï³Ý Ý» ñÇó Ù»ÏÝ

¿, ³Û ëÇÝùÝ áõ Ý»Ýù Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ³ñ¹-

Ûáõ Ý³ í»ï, ·áñ ÍáõÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ·, á ñÁ

Ýå³ ï³ Ï³áõÕÕ í³Í ¿ ß³ Ñ³ éáõ ³Ý Ó³Ýó

¢ Ñ³ï Ï³ å»ë Ñ³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÇ ß³ Ñ» ñÇ

å³ßï å³ ÝáõÃ Û³ ÝÁ: Ð»Ýó ³Ûë ëÏ½µáõÝ-

ùáí ³ é³ç Ýáñ¹ í» Éáí` Ù»Ýù ËÇëï

Ï³ñ¢á ñáõÙ »Ýù Ïáñ åá ñ³ ïÇí Ï³ é³-

í³ñ Ù³Ý ³ ÝÁÝ¹ Ñ³ï Ï³ ï³ ñ» É³ ·áñÍ-

Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ` áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñ» Éáí ¢

Ý»ñ¹ Ý» Éáí Ý³¢ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ É³ í³ ·áõÛÝ

÷áñ ÓÁ: ²ë í³ ÍÇ í³é û ñÇ Ý³ÏÝ ¿ ³ÛÝ, áñ

Ù»Ýù ëÏë»É »Ýù ISO 9001-2008 á ñ³ ÏÇ

Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ëï³Ý ¹³ñï Ý» ñÇ Ý»ñ¹Áñ-

Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ, á ñÁ Ï³ñ ·³ íá ñáõÙ ¿

Ý³¢ Ï³¹ ñ» ñÇ ÁÝï ñáõÃ Û³Ý, áõ ëáõó Ù³Ý

¢ ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý ã³ ÷³ ÝÇß Ý» ñÁ:

Ø»Ýù Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõÙ »Ýù Ý³¢ ÐÐ

µáõ Ñ» ñÇ Ñ»ï` É³ í³ ·áõÛÝ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇÝ

ÏñÃ³ Ãá ß³Ï Ýß³ Ý³ Ï» Éáí ¢ åñ³Ï ïÇ-

Ï³ ÛÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ µ³Ý ÏÇ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ-

Û³ ÝÁ Í³ Ýá Ã³ó Ý» Éáí, ¢ ÑÇ Ù³ Ýñ³Ý óÇó

ß³ ï» ñÁ Ù»ñ ³ß Ë³ ï³ ÏÇó Ý»ñÝ »Ý:

ÆëÏ Ùáï ³ å³ ·³ ÛáõÙ` ISO 9001-2008

á ñ³ ÏÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ëï³Ý ¹³ñï Ý» ñÇ

Ý»ñ¹ñ Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ ³ í³ñ ïÇó Ñ»-

ïá, µ³Ý ÏÇ µá Éáñ ³ß Ë³ ï³ ï» Õ» ñÁ Ñ³-

Ù³Éñ í» Éáõ »Ý µ³ó ÙñóáõÛ Ãáí, ³ÛÝ å»ë áñ

³ Ù»Ý Ù³ë Ý³ ·»ï Ï³ ñáÕ ¿ åá ï»Ý óÇ³É

³ß Ë³ ïáÕ Ñ³ Ù³ñ í»É:

-Ð³ Û³óù ÏáÕ ùÇó. ÇÝã åÇ ëÇ±Ý ¿ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý

µ³Ý Ï³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Á Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³-

ÛÇÝ ïÝï» ëáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ:

º Ã» ÑÇ ß»Ýù Ù»ñ µ³Ý Ï³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç

í» ñ³ µ»ñ Û³É ëï»ÕÍ Ù³Ý å³ ÑÇó ÙÇÝã ³Û-

ëûñ, Ñ³ Ù» Ù³ ï³ Ï³Ý Ý»ñ ³Ýó Ï³ó Ý» Éáí

Ï³ ñ» ÉÇ ¿ »½ ñ³ Ñ³Ý ·»É, áñ µ³ í³ Ï³ ÝÇÝ

³ ñ³· ¢ Éáõñç ù³Û É» ñáí Ù»ñ µ³Ý Ï³ ÛÇÝ

Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Á Ï³å íáõÙ ¿ Ñ³ Ù³ß Ë³ñ-

Ñ³ ÛÇÝ µ³Ý Ï³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç Ñ»ï`

ÃÕÃ³Ï ó³ ÛÇÝ Ñ³ ñ³ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ Ñ³ë-

ï³ ï» Éáí ï³ñ µ»ñ »ñÏñ Ý» ñÇ µ³Ý Ï» ñÇ

Ñ»ï:

ÆëÏ ÇÝã í» ñ³ µ» ñáõÙ ¿, Ã» ÇÝã ù³ Ýáí ¿

ÁÝ·ñÏ í³Í Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ ïÝï» ëáõÃ-

Û³ ÝÁ, ó³ íáù ³Ûë Ñ³ñ óáõÙ ³ é³ çÁÝ Ã³ óÁ

³ÛÝ Ù³ Ï³ ñ³ ÏÇ íñ³ ã¿, ÇÝ ãÁ Ï·á Ñ³ó-

Ý»ñ Ù»½` ³Û ëÇÝùÝ Ùá ï³ íá ñ³ å»ë ³ÛÝ-

ù³Ý` ÇÝã ù³Ý ÃáõÛÉ ¿ ï³ ÉÇë Ù»ñ »ñÏ ñÇ

³ñ ï³ ùÇÝ ³é¢ïñ³ßñ ç³ Ý³ éáõÃ Ûáõ ÝÁ:

Ø»ñ Ý»ñ· ñ³í í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ Ù³ß Ë³ñ-

Ñ³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ ÉÇ ³ñ Å»ÃÕ Ã» ñÇ ßáõ Ï³-

ÛáõÙ ß³ï ó³Íñ ¿, Ù»ñ Ñ³Ý ñ³ å» ïáõÃ-

Û³Ý ïÝï» ëáõÃ Û³Ý ó³Íñ í³ñ Ï³ ÝÇ ßáí

å³Û Ù³ Ý³ íáñ í³Í:

-´³½ Ù³ ÃÇí ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý»ñ ½·áõ ß³ ÝáõÙ

»Ý µ³Ý Ï» ñÇ Ñ»ï ·áñÍ áõ Ý» Ý³É: ÆÝã ù³Ý

Å³ Ù³ Ý³Ï Ïå³ Ñ³Ýç íÇ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Ç

íëï³ ÑáõÃ Ûáõ ÝÁ í» ñ³ Ï³Ý· Ý» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ: Ò»ñ µ³ÝÏÝ áõ ÝÇ ³Û¹ ËÝ¹Ç ñÁ:

-Ø»ñ Ñ³Ý ñ³ å» ïáõÃ Û³Ý á ñáß ù³ Õ³ ù³-

óÇ Ý» ñÇ ½·áõ ßáõÃ Ûáõ ÝÁ µÝ³ Ï³Ý »Ù Ñ³-

Ù³ ñáõÙ, á ñáí Ñ»ï¢ ß³ ï»ñÝ »Ý ÑÇ ßáõÙ

90-³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ á ñáß µ³Ý Ï» ñÇ ×³ Ï³-

ï³· ñ» ñÇ ¢ Ë³µ í³Í ³ í³Ý ¹³ ïáõ Ý»-

ñÇ Ù³ ëÇÝ, µ³Ûó Ç áõ ñ³ ËáõÃ ÛáõÝ µá Éá ñÇ,

Ï³ ñáÕ »Ù ³ ë»É, áñ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë Ñ³ ×³-

Ëáñ¹ Ý» ñÇ íëï³ ÑáõÃ Ûáõ ÝÁ µ³ í³ Ï³ ÝÇÝ

µ³ñÓ ñ³ ó»É ¿, ¢ Ù»ñ µ³Ý ÏÇ û ñÇ Ý³ Ïáí`

Ñ³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÇ ù³ Ý³ ÏÁ 2008 Ãí³ Ï³-

ÝÇÝ Ý³ Ëáñ¹ ï³ñ í³ Ñ³ Ù» Ù³ï ³ í» É³-

ó»É ¿ 5 ³Ý ·³Ù:

-Ä³ Ù³ Ý³ ÏÇ, µ³Ý Ï» ñÇ ß³ ï³ó Ù³Ý,

³ é³ í»É Ù³ï ã» ÉÇ Í³ é³ ÛáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ

Ù³ ïáõó Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ µ³Ý Ï³ ÛÇÝ

Ñ³ Ù³ Ï³ñ·Ý ³ é³ í»É Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ¿ ß³ñ-

ù³ ÛÇÝ ù³ Õ³ ù³ óáõÝ: ²ñ¹ Ûá±ù µ³Ý ÏÇ

Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Á å³ Ñ³Ýç Ïáï ¿: Î³ ñá Õ³-

Ýáõ±Ù ¿ å³Û Ù³Ý Ý»ñ §Ã» É³¹ ñ»É¦ µ³Ý ÏÇÝ

¢ áñ ù³ Ýáí ¿ Ç ñ³ ½»Ï µ³ÝÏ-Ñ³ ×³ Ëáñ¹

å³ñ ï³ íáñ í³ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇÝ:

-øÇã ³ é³ç Ëáëù ·Ý³ó µ³Ý Ï» ñÇ ÙÇç¢

³é Ï³ Ùñó³Ï óáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ, ¢ » Ã»

Ï³ Ùñó³Ï óáõÃ ÛáõÝ ¢ »ñµ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Á

½·áõÙ ¿, áñ µ³Ý Ï» ñÇ ÙÇç¢ å³ Ñ³Ý ç³ñÏ

Ï³ á ñ³Ï Û³É Ñ³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÇ, µÝ³ Ï³-

Ý³ µ³ñ ÇÝùÝ ¿É ¿ ¹³é ÝáõÙ å³ Ñ³Ýç Ïáï,

ÇÝ ãÁ »ë ß³ï ¹ñ³ Ï³Ý »Ù ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ:

ÆëÏ ÇÝã ÙÝáõÙ ¿ µ³ÝÏ-Ñ³ ×³ Ëáñ¹ Ñ³ ñ³-

µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ç ñ³ ½» ÏáõÃ Û³ ÝÁ, ³ å³

¹ñ³ íÏ³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ í»ñ ç»ñë ëï»ÕÍ í³Í

§üÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç Ñ³ß ï³-

ñ³ ñÇ¦ ·ñ³ ë»Ý Û³Ï û ñ» óûñ ³ ×áÕ ¹Ç -

ÙáõÙ Ý» ñÇ ù³ Ý³ÏÝ ¿:

-²ñ¹ Ûá±ù Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ ïÝï» ë³ Ï³Ý

×·Ý³ Å³ÙÝ Çñ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝÝ áõ Ý» ó³í

Ó»ñ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý íñ³:

-ÆÝã å»ë ·Ç ï»ù, Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ ýÇ-

Ý³Ý ë³-ïÝï» ë³ Ï³Ý ×·Ý³ Å³ ÙÁ Çñ

³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝÝ áõ Ý»Ý ó³í ÐÐ ïÝ ï»-

ëáõÃ Û³Ý íñ³ á ñÇó áõÕ Õ³ ÏÇ ã¿ñ Ï³ ñáÕ

³Ý Ù³ëÝ ÙÝ³É Ù»ñ µ³Ý ÏÇ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ-

Ûáõ ÝÁ: Ö·Ý³ Å³ ÙÇ µ³ ó³ ë³ Ï³Ý ³½ ¹»-

óáõÃ Ûáõ ÝÁ µ³Ý ÏÇ íñ³ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í»ó

ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ í³ñ Ï³ ÛÇÝ åáñï ý» ÉÇ

á ñ³ ÏÇ á ñá ß³ ÏÇ ³ÝÏ Ù³Ùµ: ÐÐ Î³ é³-

í³ ñáõÃÛ³Ý ¢ Î»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý µ³Ý ÏÇ

ÏáÕ ÙÇó ïÝï» ëáõÃ Ûáõ ÝáõÙ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó-

íáÕ ù³Û É» ñÇ, Ù»ñ µ³Ý ÏÇ µ³Å Ý» ï» ñ» ñÇ

ÏáÕ ÙÇó Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ ¢ µ³Ý ÏÇ ³ÝÓ Ý³-

Ï³½ ÙÇ ùñïÝ³ ç³Ý ³ß Ë³ïÝ ùÇ ßÝáñ-

ÑÇí Ù»Ýù Ï³ ñá Õ³ ó³Ýù µ³ í³ Ï³ ÝÇÝ

µ³ ñ» É³í í³Í íÇ ×³ Ïáí ¹áõñë ·³É Ý»ñ-

Ï³ ÷áõÉ: ²ÛÅÙ µ³ÝÏÝ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó ÝáõÙ ¿

ïÝï» ëáõÃ Û³Ý µá Éáñ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ ³Ï-

ïÇí í³ñ Ï³ íá ñáõÙ, ãÝ³ Û³Í ×·Ý³ Å³ ÙÇ

³ Ù» Ý³ Í³Ýñ å³ ÑÇÝ ¿É Ù»Ýù ã»Ýù ¹³ -

¹³ ñ»ó ñ»É í³ñ Ï³ íá ñáõ ÙÁ:

-Æ±Ýã é³½ Ù³ í³ ñáõÃ ÛáõÝ áõ ÝÇ §Ð³Û µÇ½-

Ý»ë µ³Ý ÏÁ¦ ¢ ÇÝã åÇ ëÇÝ ¿ §Ð³Û µÇ½ Ý»ë-

µ³Ý ÏÇ¦ ï»ë É³ Ï³ ÝÁ:

-Ø»ñ é³½ Ù³ í³ ñáõÃ Û³Ý Ù»ç Ñ³ï Ï³-

å»ë Ï³ñ¢áñ ï»Õ ¿ Ñ³ï Ï³ó íáõÙ í³ñ-

Ï³ ÛÇÝ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇÝ, á ñáÝù ÏÇ ñ³ Ï³-

Ý³ó í»Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõÃ-

Û³Ý ³Ù µáÕç ï³ ñ³Í ùáõÙ ¢ È»é Ý³ ÛÇÝ

Ô³ ñ³ µ³ ÕÇ Ð³ Ý³ ñ³ å» ïáõÃ Ûáõ ÝáõÙ:

ì³ñ Ï»ñ Ïïñ³ Ù³¹ñ í»Ý ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ

ßÇ Ý³ ñ³ ñáõÃ Û³Ý, ³ñ¹ Ûáõ Ý³ µ» ñáõÃ Û³Ý,

³é¢ïñÇ ¢ Í³ é³ ÛáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ á Éáñï-

Ý» ñÇ Ç ñ³ í³ µ³ Ý³ Ï³Ý ³Ý Ó³Ýó ¢ Ó»é-

Ý³ñ Ï³ ï» ñ» ñÇÝ: ´³Ý ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï» Éáõ

¿ ÷áùñ áõ ÙÇ çÇÝ Ó»é Ý³ñ Ï³ ïÇ ñáõÃ Û³Ý

³Ï ïÇí í³ñ Ï³ íá ñáõ ÙÁ, Ñ» ï³ ·³ ï³-

ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ ×» Éáõ ¿ ·Ûáõ Õ³ïÝ-

ï» ëáõ- Ã Û³Ý í³ñ Ï³ íá ñáõ ÙÁ:

´³Ý ÏÇ ÏáÕ ÙÇó ïñ³ Ù³¹ñ íáÕ ëå³ éá-

Õ³ Ï³Ý í³ñ Ï»ñÝ Ç ñ»Ýó Ù»ç Ý» ñ³ é»-

Éáõ »Ý ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ëå³ éá Õ³ Ï³Ý

Í³Ë ë» ñÁ ýÇ Ý³Ý ë³ íá ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí

ïñ³ Ù³¹ñ íáÕ í³ñ Ï» ñÁ, á ñáÝó ï» ë³-

Ï³ ÝÇÝ ß³ ñáõ Ý³ Ï³ µ³ñ ³ í» É³ó í» Éáõ ¿`

í³ñ Ï³ ÛÇÝ ·áñ ÍÇ ùÇ Ýå³ ï³ Ï³Û ÝáõÃ Û³Ý

³ é³ í»É ÏáÝÏ ñ» ï³ó Ù³Ý ÙÇ çá óáí:

ÐÇ ÷á Ã» ù³ ÛÇÝ í³ñ Ï³ íá ñáõ ÙÁ Ý»ñ Ï³-

ÛáõÙë ³Ï ïÇí ÷áõ ÉáõÙ ¿ ¢ ³ å³ ·³ ÛáõÙ

Ùï³ ¹Çñ »Ýù ¿É ³ í» ÉÇ ½³ñ ·³ó Ý»É í³ñ-

Ï³ íáñ Ù³Ý ³Û¹ ×Ûáõ ÕÁ:

ì³ñ Ï³ íáñ Ù³Ý Í³ í³É Ý» ñÁ ¿É ³ í»-

ÉÇ ÁÝ¹ É³Û Ý» Éáõ ¢ Ù»ñ Ñ³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÇÝ

³ é³ í»É Ù³ï ã» ÉÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñáí í³ñ Ï»ñ

ïñ³ Ù³¹ ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí` í³ñ Ï³ ÛÇÝ

Íñ³· ñ» ñÇ ßñç³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ ß³ ñáõ Ý³ Ï»-

Éáõ »Ýù Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï ó»É ï³ñ µ»ñ Ï³-

éáõÛó Ý» ñÇ Ñ»ï:

àñ å»ë í³ñ Ï³ ÛÇÝ Ýáñ ·áñ ÍÇù` µ³ÝÏÝ

Çñ Ñ³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÇÝ ïñ³ Ù³¹ ñ» Éáõ ¿ ÉÇ-

½ÇÝ· ¢ ý³Ï ïá ñÇÝ·:

´³Ý ÏÇ åÉ³ë ïÇÏ ù³ñ ï» ñÇ µÇ½ Ý» ëÇ

½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ å³ï ñ³ëï íáõÙ

»Ýù Ñ³ë ï³ ï»É ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ å³-

ï³ë Ë³Ý Í³ é³ ÛáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ïñ³ Ù³¹-

ñáÕ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï Ý»Õ

·áñ Í³Ï ó³ ÛÇÝ Ñ³ ñ³ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñ:

´³Ý ÏÁ ÁÝ¹ É³Û Ý» Éáõ ¿ Çñ Ù³ë Ý³× Ûáõ Õ³-

ÛÇÝ ó³Ý óÁ` µ³ ó» Éáí Ù³ë Ý³× Ûáõ Õ»ñ ÇÝã-

å»ë ºñ¢³Ý ù³ Õ³ ùáõÙ, ³ÛÝ å»ë ¿É Ù³ñ-

½» ñáõÙ:

ì» ñÁ Ýßí³Í é³½ Ù³ í³ ñáõÃ Û³Ùµ Ù»Ýù

ó³Ý Ï³ ÝáõÙ »Ýù ¿É ³ í» ÉÇ ³Ù ñ³åÝ ¹»É

Ù»ñ ¹Çñ ùÁ ÐÐ µ³Ý Ï³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ

¢ ÉÇ Ý»É ³ é³ ç³ ï³ñ Ý» ñÇó Ù» ÏÁ:

Ü²Ð²Ü¶²Î²Ü ¶²ÜÒ²î²Ü àô ¶²ÜÒ²äºî²ð²ÜÆ ÞºÜøàôØ ²Úêúð §Ð²Ú´Æ¼Üºê´²ÜÎÜ¦ ¾

Ü³Ñ³Ý·³ Ï³Ý ·³Ý Ó³ ï³Ý áõ

·³ÝÓ³å»ï³ñ³ÝÇ ß»Ý ùÁ, áñ-

ï»Õ ³Û ëûñ ï» Õ³ Ï³Û í³Í ¿

§Ð³Û µÇ½ Ý»ë µ³Ý ÏÇ¦ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý

Ù³ë Ý³× Ûáõ ÕÁ, ·ïÝíáõÙ ¿ ºñ¢³Ý ù³ Õ³-

ùÇ å³ï Ù³ Ï³Ý ÙÇ çáõ ÏÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý

Ù³ ëáõÙ, î»ñ-Ôáõ Ï³ë Û³Ý ¢ Üáñ Ðñ³ å³-

ñ³ ÏÇ / Ý³Ë Ý³ Ï³Ý ³Ý í³ Ýáõ ÙÁ` ö³ Ý³Ñ

Ë³ ÝÇ, ³ å³` ² ½Ç½ µ» Ïá íÇ, ³ÛÅÙ` ê³-

Ë³ ñá íÇ/ Ñ³ï Ù³Ý Ñí -³» ³ÝÏ Ûáõ ÝáõÙ:

èáõ ë³ë ï³ ÝÇ Ï³Ûë ñáõÃ Û³Ý Ð³Û Ï³ Ï³Ý

Ù³ñ ½áõÙ ºñ¢³ ÝÇ ·³Ý Ó³ å» ï³ ñ³ ÝÁ

å» ï³ Ï³Ý ³ é³ çÇÝ ÑÇÙ Ý³ñÏ Ý» ñÇó ¿ñ:

1834Ã. ³ÛÝ í» ñ³Ó¢³ íáñ í»É ¿ áñ å»ë

» Ï³ Ùáõï Ý» ñÇ ¢ å» ï³ Ï³Ý ·áõÛ ùÇ í³ñ-

ãáõÃ Û³ÝÝ ³ éÁÝ Ã»ñ ·³Ý Ó³ å» ï³ ñ³Ý,

ÇëÏ 1840Ã.` áñ å»ë ·³ í³ é³ Ï³Ý ·³Ý -

Ó³ å» ï³ ñ³Ý:

1897Ã. Ù³ ÛÇ ëÇ 1-ÇÝ ÑÇÙÝ í»É ¿ ºñ¢³Ý-

Û³Ý ·³Ý Ó³ ïáõ ÝÁ` Çñ 5 ·³Ý Ó³ å» ï³-

ñ³Ý Ý» ñáí, á ñáÝù í³ ñ»É »Ý ºñ¢³Ý Û³Ý

áõ º ÉÇ ½³ í»ï åáÉ Û³Ý Ý³ Ñ³Ý· Ý» ñÇ, Ý³¢

Î³ñ ëÇ Ù³ñ ½Ç ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÁ: 1918Ã.

·³Ý Ó³ ïáõ ÝÁ Éáõ Í³ñ í»É ¿:

1918-1920ÃÃ. ³ é³ çÇÝ Ð³Ý ñ³ å»-

ïáõÃ Û³Ý ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ ß»Ý ùáõÙ ½» ï»Õ í»É

»Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ýÇ Ý³Ýë Ý» ñÇ Ý³ Ë³ ñ³-

ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, ·³Ý Ó³ ïáõ ÝÁ ¢ ·³Ý Ó³ å»-

ï³ ñ³ ÝÁ, ÇëÏ ëá í» ï³ Ï³Ý ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ

ï³ñ µ»ñ ·» ñ³ ï»ë ãáõÃ Ûáõ Ý»ñ` ³Û¹ ÃíáõÙ`

1969Ã -Çó ÙÃ» ñáõÙ Ý» ñÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõÃ-

Ûáõ ÝÁ:

ÆëÏ ³ Ñ³ ³Û ëûñ, ßáõñç Ù»Ï ¹³ñ Û³ å³ï-

ÙáõÃ ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ, ³Ûë ·» Õ» óÇÏ ß»Ý ùáõÙ

ï» Õ³ Ï³Û í³Í ¿ §Ð³Û µÇ½ Ý»ë µ³Ý ÏÁ¦:

2007Ã. ³å ñÇ ÉÇó ß»Ý ùÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ÝáõÙ ¿



§Ð³Û µÇ½ Ý»ë µ³ÝÏ¦ ö´À-Ç ·ÉË³ Ù³ ë³-

ÛÇÝ ·ñ³ ë»Ý Û³Ï, ¢ Ýßí³Í Å³ Ù³ Ý³ Ï³-

Ñ³ï í³ ÍÇó ÙÇÝã ³ÛÅÙ »Ý Ã³ñÏ í»É ¿ Ï³-

åÇ ï³É í» ñ³ Ýá ñá· Ù³Ý ¢ í» ñ³ ½ÇÝ Ù³Ý`

³ å³ Ñá í» Éáí µ³Ý Ï³ ÛÇÝ µÝ³ Ï³ ÝáÝ ·áñ-

Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ñ Ýå³ë ï³ íáñ å³Û-

Ù³Ý Ý»ñ:

¶» Õ» óÇÏ ×³ñ ï³ ñ³ å» ï³ Ï³Ý Éáõ ÍáõÙ-

Ý»ñ áõ Ý» óáÕ ³Ûë Ï³ éáõÛ óÁ ÑÝÇ áõ Ýá ñÇ

Ñ³ Ù³¹ ñáõÃ Û³Ý Ûáõ ñ³ ïÇå û ñÇ Ý³Ï ¿,

¢ ³Û ëûñ Ýá ñÇ Ñ³ Ù³¹ ñáõÃ Û³Ùµ Ó»éù

¿ µ» ñ»É ¿É ³ í» ÉÇ ßù»Õ ï»ëù` Ñ³ ·» ó³Í

ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ã³ ÷³ ÝÇß Ý» ñÇÝ Ñ³ Ù³ å³-

ï³ë Ë³Ý Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó ï»Ë Ýá Éá-

·Ç³ Ý» ñáí ¢ Ñ³ñ Ù³ ñ³ í»ï Ï³ Ñ³ íáñ-

Ù³Ùµ: ´³Ý ÏÇ Ýáñ ß»Ý ùÇ µ³ó Ù³ ÝÁ Ý»ñ-

Ï³ ¿ÇÝ ÐÐ Ý³ Ë³ ·³Ñ ê»ñÅ ê³ñ·ë Û³ ÝÁ,

í³ñ ã³ å»ï îÇ· ñ³Ý ê³ñ·ë Û³ ÝÁ, ÈÐÔ

Ý»ñ Ï³ ¢ Ý³Ë ÏÇÝ Ý³ Ë³ ·³Ñ Ý»ñ ´³ Ïá

ê³ Ñ³Ï Û³ ÝÁ ¢ ²ñ Ï³ ¹Ç Ôáõ Ï³ë Û³ ÝÁ,

µ³Ý ÏÇñ Ý»ñ, ·áñ Í³ ñ³ñ Ý»ñ, å» ï³ Ï³Ý

³ÛÉ å³ß ïáÝ Û³ Ý»ñ:

§Ð³Û µÇ½ Ý»ë µ³Ý ÏÇ¦ í³ñ ãáõÃ Û³Ý Ý³ Ë³-

·³Ñ ² ñ³ ÎÇ ñ³ Ïáë Û³ ÝÇ Ëáë ù» ñáí` ³Ûë

ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ µ³Ý ÏÇ ³Ï ïÇí Ý» ñÁ

ï³ ñ»ëÏ½ µÇ 42,192 ÙÉñ¹ ¹ ñ³ ÙÇó Ñ³ ë»É

»Ý 89,824 ÙÉñ¹ -Ç, µ³Å Ý» ï» ñ»Ç ÏáÕ ÙÇó

Ï³ åÇ ï³ ÉÇ Ñ³ Ù³Éñ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ

³ÛÝ 6,91 ÙÉñ¹ ¹ ñ³ ÙÇó Ñ³ ë»É ¿ 15,59

ÙÉñ¹ -Ç:

Ü³ Ýß»ó Ý³¢, áñ Ýáñ ß»Ý ùÇ ÑÇÙ Ýá íÇÝ

í» ñ³ Ýáñ· Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ µ³Ý ÏÁ Ý»ñ¹ ñ»É ¿

6 ÙÉÝ ¹á É³ñ:

§Ð³Û µÇ½ Ý»ë µ³ÝÏ¦ ö´À å³ï ñ³ëï íáõÙ

¿ ³Ûë Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó Ýá ñ³ ·áõÛÝ ï»Ë-

Ýá Éá ·Ç³ Ý» ñáí í» ñ³ ½ÇÝ í³Í Ù³ë Ý³ ß»Ý-

ùáõÙ ·ñ³Ý ó»É µ³ í³ Ï³ ÝÇÝ Éáõñç Ýí³-

×áõÙ Ý»ñ ÐÐ µ³Ý Ï³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ,

ãÝ³ Û³Í, áñ ÙÇÝã¢ Ýáñ Ù³ë Ý³ ß»Ýù ï»-

Õ³ ÷áË í»ÉÝ ¿É µ³Ý ÏÁ 2009 Ã. ÁÝ Ã³ó-

ùáõÙ áõ Ý» ó»É ¿ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý óáõ ó³ ÝÇß-

Ý» ñÇ ¿³ Ï³Ý µ³ ñ» É³ íáõÙ:



Ð²Ø²ðÆ ÐÚàôðÀ


THE SECTRET OF NATION’S SURVIVAL PRESERVING ITS IDENTITY

²¼¶Æ Ð²ð²îºìØ²Ü ¶²ÔîÜÆøÀ ÆÜøÜàôÂÚàôÜÀ ä²ÐºÈÜ ¾...

-ä³ ñáÝ ÚÇ ñÇÏ Û³Ý, á±ñÝ ¿ ³½-

·Ç Ñ³ ñ³ï¢Ù³Ý ·³Õï ÝÇ-

ùÁ` Ùß³ Ïá±õÛ ÃÁ, Ã»± ·³ Õ³-

÷³ ñ³ Ëá ëáõÃ ÛáõÝÝ ¿ å³ ÑáÕ û Õ³ ÏÁ:

-Ø»Ýù ¹»é¢ë ã»Ýù Ïáñó ñ»É Ù»ñ Ùß³ ÏáõÛ-

ÃÁ, µ³Ûó » Ã» ³Ûë å»ë ß³ ñáõ Ý³ Ï»Ýù`

ÏÏñáó Ý»Ýù: Î³ñ ÍáõÙ »Ù` ÙÇ ùÇã ³ í» ÉÇ

É³ÛÝ åÇ ïÇ µ³ ó»Ýù Ù»ñ ³ã ù» ñÁ` ï»ë Ý»-

Éáõ, Ã» ÇÝã ¿ Ï³ ï³ñ íáõÙ: äÇ ïÇ í» ñ³-

¹³é Ý³Ýù Ù»ñ ³ñ Ù³ï Ý» ñÇÝ. ß³ï »Ýù

Ñ» é³ ó»É... ²Û¹ í» ñ³ ¹³ñ ÓÁ, Ï³ñ ÍáõÙ »Ù,

Ï¹³é Ý³ ·á Û³ï¢Ù³Ý Ý³ Ë³ å³Û Ù³ ÝÁ:

Ð³ ÛÇ ÇÝù ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ÙÇ³ÛÝ Ùß³ ÏáõÛÃ ã¿,

ÇÝù ÝáõÃ Ûá õÝÁ Ý³¢ ÏñÃáõÃ ÛáõÝ ¿, ¹³ë -

ïÇ³ ñ³ ÏáõÃ ÛáõÝ, Ñ³ Ûáó å³ï ÙáõÃ ÛáõÝ,

³ß Ë³ñ Ñ³· ñáõÃ ÛáõÝ, Ñ³ Ûáó É» ½áõ Ç Ù³-

Ý³ÉÝ ¿, ÇÝù ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ãÙá é³ Ý³ÉÝ áõ ãáõ-

ñ³ Ý³ÉÝ ¿, Ùß³ ÏáõÛ ÃÁ å³ Ñ» ÉÁ, ½³ñ ·³ó-

Ý»ÉÝ áõ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ¹³ñÓ Ý»ÉÝ ¿ áã ÙÇ³ÛÝ

Ý»ñ ùÇÝ, ³ÛÉ Ý³¢ ³ñ ï³ ùÇÝ ³ß Ë³ñ ÑÇÝ:

ê³ ¿ ëï»Õ Í» Éáõ Ñ½áñ Ñ³ ÛÇ Ï»ñ å³ñÝ áõ

ÑÇÙù ¹³é Ý³ Éáõ, áñ Åá Õá íáõñ ¹Á, ³½ ·Á,

å» ïáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ ñ³ï¢Ç:

- Àëï Ò»½, á±í ¿ Ð³ ÛÁ ¢ á±õñ ¿ ·ÝáõÙ:

-²Ûë û ñ» ñÇÝ ¹Åí³ñ ¿ å³ ï³ë Ë³ Ý»É, Ã»

áí ¿ Ñ³ ÛÁ: Î³ñ ÍáõÙ »Ù` ³Û ëûñ ÙÇ ùÇã Ùá-

Éáñ í³Í ¿ Ñ³Û Ù³ñ ¹Á. ÷áñ ÓáõÙ ¿ ³ÛÉ Ùß³-

ÏáõÛÃ Ý» ñÇó ï³ñ ñ»ñ ÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï»É áõ

Ùá é³ Ý³É Çñ ¹³ ñ³ íáñ ³Ýó Û³ ÉÁ, å³ï-

ÙáõÃ Ûáõ ÝÁ, Ùß³ ÏáõÛ ÃÁ... Çñ ³ ÏáõÝù Ý» ñÁ,

á ñÁ, áõ ½Ç Ï³Ù ãáõ ½Ç, Çñ ÇÝù ÝáõÃ Û³Ý Ù³ë

¿ Ï³½ ÙáõÙ:

²Û ëûñ í³ Ñ³ ÛÁ ÙÇ ùÇã Ïáñë í³Í ¿ ï³ñ-

Èááõ ñ³Ýë ² ñ³ µ³ óÇÝ ³ ë»É ¿. §º Ã» Ñ³ Û» ñÇÝ ÃéÇã ùÇ ÑÝ³-

ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ïñíÇ` Ýñ³Ýù Ï·ñ³ í»Ý áÕç ³ß Ë³ñ ÑÁ...¦:

²Ûë ³Ý ·³Ù §Ø»Ýù Ù»ñ Ù³ ëÇÝ¦ ³Ù ë³· ñÇ ÑÛáõñÝ ¿ §ìÇ í³-

ê»É-Øîê¦ ÁÝ Ï» ñáõÃ Û³Ý ·ÉË³ íáñ ïÝû ñ»Ý è³Éý ÚÇ ñÇÏ Û³-

ÝÁ, áõÙ Ñ»ï ¿É ½ñáõ ó» óÇÝù Ð³ ÛÇ ³Ýó Û³ ÉÇ, Ý»ñ Ï³ ÛÇ, ³ å³ ·³-

ÛÇ Ù³ ëÇÝ áõ ÷áñ Ó» óÇÝù í»ñ Ñ³ Ý»É ³ÛÝ µá Éáñ å³ï ×³é Ý» ñÁ,

á ñáÝù Ë³Ý ·³ ñáõÙ »Ý Ñ³ ÛÇ ÃéÇã ùÇÝ:

Ð³ñó³½ñáõÛóÁ` ê³Ã»ÝÇÏ Ô³ñ³µ³ÕóÛ³ÝÇÈáõë³ÝÏ³ñáõÙ` è³Éý ÚÇñÇÏÛ³ÝÈáõë³ÝÏ³ñÇã` ²ñï³ß»ë Ø³ñïÇñáëÛ³Ý

Interview by Satenik GharabaghtsyanPhoto – Ralph YirikianPhoto by Artashes Martirosyan

µ»ñ Ë³éÝ í³Íù Ý» ñÇ, ï³ñ µ»ñ Ùï³-

Íá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ù»ç, ¢ ãÇ Ï³ ñá Õ³ ÝáõÙ

ÏáÕÙ Ýá ñáß í»É` áñ áõ ÕÇÝ åÇ ïÇ µéÝÇ, áõñ

åÇ ïÇ ·Ý³, áõÙ åÇ ïÇ Ñ»ï¢Ç... ³ Ýá ñáß,

ß÷áÃ í³Í íÇ ×³Ï ¿:

Ð» é³ íáñ Ñá ñÇ ½á ÝáõÙ Ñ³ ÛÁ ãÇ ï»ë ÝáõÙ

ó³ Ù³ ùÁ, á ñÇÝ åÇ ïÇ Ñ³ë ÝÇ, á ñáí Ñ»ï¢

ãÇ Ñ»ï¢áõÙ Çñ Ý»ñ ùÇÝ Ó³Û ÝÇÝ, ï»ñ ãÇ

Ï³Ý· ÝáõÙ áõ Ý» ó³Í ³ñ Å»ù Ý» ñÇÝ:

Ð³ï Ï³ å»ë í»ñ ç»ñë ß³ï »Ýù ³ Ï³ Ý³-

ï»ë ¹³é ÝáõÙ ³ÛÝ »ñ¢áõÛ ÃÇÝ, »ñµ Ù³ñ-

¹ÇÏ Ëá ëáõÙ »Ý ³½ ·³ ÛÇÝ å³ï Ï³ Ý» ÉáõÃ-

Û³Ý Ù³ ëÇÝ, µ³Ûó áñ¢¿ ù³ÛÉ ã»Ý ³ ÝáõÙ

³ å³ óáõ ó» Éáõ, áñ Ç ñ»Ýó Ù»ç ¿É Ï³ Ñ³ ÛÇ

Ñá ·ÇÝ...

-º ñÇ ï³ ë³ñ¹ ë» ñáõÝ ¹Á áã ÙÇ³ÛÝ »ñÏ ñÇ

Ý»ñ Ï³Ý ¿, ³ÛÉ¢ ³ å³ ·³Ý: ÆÝã å»±ë »ù

ï»ë ÝáõÙ Ù»ñ Ñ³Û ñ» ÝÇ ùÇ ³ å³ ·³Ý:

-Ü³ Û» Éáí ³Û ëûñ í³ » ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõÃ Û³ ÝÁ`

åÇ ïÇ ³ ë»Ù, áñ ³ í³· ë» ñáõÝ ¹Á ß³ï ³ß -

Ë³ ï³Ýù áõ ÝÇ ³ Ý» Éáõ: â»Ýù Ï³ ñáÕ ³Ù -

µáÕç µ»éÝ áõ å³ ï³ë Ë³ Ý³ï íáõÃ Ûáõ ÝÁ

» ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇ áõ ë» ñÇÝ ¹Ý»É, åÇ ïÇ

·Ç ï³Ï ó»Ýù, áñ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ ë»ñÝ ¹Ç

Ñ³ Ù³ñ û ñÇ Ý³Ï ¿ Í³ é³ ÛáõÙ ³ í³· ë»-

ñáõÝ ¹Á, áõ Ï³ñ ÍáõÙ »Ù` ³ í³· ë» ñáõÝ ¹Á

³Ûë Ñ³ñ óáõÙ åÇ ïÇ ³ß Ë³ ïÇ Çñ íñ³:

ê³ áõÕ Õ³ ÏÇ Ï³Ù ³ ÝáõÕ Õ³ ÏÇ Ó ¢áí Ïáã

¿ ³ í³· ë»ñÝ ¹ÇÝ` ÙÇ ³Ý ï» ë»ù » ñÇ ï³-

ë³ñ¹ Ý» ñÇÝ, ÑáõÛë Ý»ñ¹ ÙÇ Ïïñ»ù Ýñ³Ý-

óÇó: ²Û ëûñ í³ » ñÇ ï³ ë³ñ ¹Á ï³ñ µ»ñ

Ùï³ Íá ÕáõÃ ÛáõÝ, ³ß Ë³ñ Ñ³ Û³óù áõ ÝÇ,

µ³Ûó ¹áõù ÷áñ Ó»ù ³ÛÝ µá Éáñ ³½ ·³ ÛÇÝ,

Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ ³ñ Å»ù Ý» ñÁ, áñ Ï³Ý Ó»ñ

Ù»ç, ÷á Ë³Ý ó»É Ýñ³Ýó:

- ÆÝã å»±ë »ù ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ ê÷Ûáõé ùÇ

ÝÏ³ï Ù³Ùµ í³ ñ³Í ù³ Õ³ ù³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ-

ÝÁ. ×Ç±ßï »Ýù û· ï³ ·áñ Íá±õÙ, Ã»± ß³ Ñ³-

·áñ ÍáõÙ »Ýù ³ÛÝ:

- º Ã» Ñ³ ë³ ñ³Ï ù³ Õ³ ù³ óáõ ï» ë³Ý-

Ï Ûáõ ÝÇó Ý³ Û»Ù, åÇ ïÇ Ð³Û ñ» ÝÇù- ê÷Ûáõéù

Ñ³ ñ³ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáõÙ Ù» Õ³¹ ñ»Ù ¢°

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³å ñáÕ Ñ³ ÛÇÝ, ¢° ë÷ Ûáõé-

ù³ Ñ³ ÛÇÝ:

ê÷Ûáõé ù³ Ñ³ ÛÁ ÍÝíáõÙ ¿ ³ÛÉ ÙÇ ç³ í³Û-

ñáõÙ, Ó ¢³ íáñ íáõÙ ³ÛÉ ³ñ Å» ù³ ÛÇÝ Ñ³-

Ù³ Ï³ñ ·áí, áõ Ýñ³Ý ÃíáõÙ ¿, Ã» Ç ñ»-

ÝÇó ³ é³ í»É Ñ³ë Ï³ óáÕ áõ ñÇß Ù» ÏÁ ãÏ³:

¶³ ÉÇë ¿ Ð³ Û³ë ï³Ý áõ ëÏëáõÙ Ã» ñ³· Ý³-

Ñ³ ï»É, ùÝÝ³ ¹³ ï»É áõ Ù» Õ³¹ ñ»É Ð³ Û³ë-

ï³ ÝáõÙ µÝ³Ï íáÕ Ñ³ ÛÇÝ` ÷á Ë³ Ý³Ï Çñ

ëï³ ó³Í ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÁ, ÙÇï ùÁ Ý»ñ¹ ÝÇ

Ñ³Û ñ»Ý ùÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇÝ:

Ð³Û ñ»Ý ÇùáõÙ ¿É ëÏëáõÙ »Ý Ù³ï Ý³Ý ß»É

ë÷Ûáõé ù³ Ñ³ ÛÇÝ ¢ ³Ý å³ Û³ Ù³Ý ³ é³ç

ù³ ßáõÙ §Ø»Ý ùÇ¦ áõ §¸áõ ùÇ¦ ËÝ¹Ç ñÁ:

ÆÝù ÝÁë ïÇÝù Û³Ý, ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý å³ï-

Ý»ß ¿ ëï»ÕÍ íáõÙ, áñÝ ¿É µ³ñ ¹³ó ÝáõÙ ¿

Ç ñ³ íÇ ×³ ÏÁ. ë³ ß³ï ëË³É áõ íï³Ý-

·³ íáñ ¿: ºë ³Ý Ó³Ùµ ¹³ ³å ñ»É áõ ³å -

ñáõÙ »Ý: â»Ý ½·áõÙ, ã»Ý ·Ç ï³Ï óáõÙ, Ã»

ÇÝã å»ë »Ý Ñ³ ñ³ µ»ñ íáõÙ ÙÇÙ Û³Ýó Ñ»ï:

²ñ¹ Ûáù ë³± »Ýù áõ ½áõÙ ÷á Ë³Ý ó»É ë»-

ñáõÝ¹ Ý» ñÇÝ, ³ñ¹ Ûáù ³±Ûë ï³ñ µ» ñ³ Ïáí

»Ýù µéÝ»É Ñ½á ñ³ó Ù³Ý áõ ÕÇÝ:

²ñ Å»ù Ý»ñ áõ Ý»Ýù ¢° ê÷ Ûáõé ùáõÙ, ¢° Ð³Û-

ñ» ÝÇ ùáõÙ: äÇ ïÇ Ù»Ï ï» Õ»Ýù Ù»ñ áõ Ý»-

ó³ ÍÁ, Ñ³Õ Ã³ Ñ³ ñ»Ýù ³ Ù»Ý ³ñ ·»Éù áõ

¹³ñÓ Ý»Ýù Ù»ñ Ñ³ñë ïáõÃ Ûáõ ÝÁ:

-ÆëÏ á±ñÝ ¿ §ºë¦-Á §Ø»Ýù¦ ¹³ñÓ Ý» Éáõ

áõ ÕÇÝ:

-² é³ çÇÝ Ñ»ñ ÃÇÝ Ùï³ Í» É³ Ï»ñ åÇ

÷á ÷áË Ù³Ý ËÝ¹ÇñÝ ¿: ê³, Ç ÙÇ çÇ³Û Éáó,

ÙÇ³ÛÝ Ñ³ Û» ñÇ ËÝ¹Ç ñÁ ã¿. ³ Ù» Ýáõñ Ï³

§»ë¦-Ç áõ §Ù»Ý ù¦-Ç Ñ³ñ óÁ: ´³Ûó ³ñ ¹»Ý

å³ñ ï³ íáñ »Ýù ·Ç ï³Ï ó»É` í³ Õáõó Å³-

Ù³ Ý³ÏÝ ¿ §»ë¦-Á §Ù»Ýù¦ ¹³ñÓ Ý» Éáõ, áõ

³ Ù»Ý Ù»Ïë åÇ ïÇ ³ß Ë³ ï³Ýù ï³ Ý»Ýù

³Ûë áõÕ ÕáõÃ Û³Ùµ: ØÇ ÏáÕÙ ÃáÕ Ý»Ýù

Ë»Ã-Ë»Ã ³ã ùáí ÙÇÙ Û³Ýó Ý³ Û» ÉÁ` Ø»Ýù,

Üñ³Ýù, ºë, ¸áõ...

Ø»Ýù Ð³Û »Ýù, ÉÇ Ý»Ýù ÙÇ³ë Ý³ Ï³Ý`

Ù»Ï ëñïáí, Ù»Ï Ñá ·áí, Ù»Ï Ùïùáí, Ñ³-

Ù³ËÙµ í»Ýù Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ Ñ³ Û³Ý å³ëï

Ñ³ñ óÇ ßáõñç, áñ Ï³ ñá Õ³ Ý³Ýù Éáõ ÍáõÙ

·ïÝ»É Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ Ñ³ñ óÇ áõ ë» ñáõÝ¹-

Ý» ñÇÝ ÷á Ë³Ý ó» Éáõ µ³Ý áõ Ý» Ý³Ýù:

-ê÷Ûáõé ùáõÙ Ù» Í³ ó³Í Ù³ñ ¹áõ Ñ³ Ù³ñ

ÇÝãåÇ ëÇ±Ý ¿ñ Ñ³Û ñ» ÝÇ ùÁ ÙÇÝã ³ÛÝ ï»ë-

Ý» ÉÁ, ¢ ÇÝãåÇ ëÇ±Ý ¿ ï»ë Ý» Éáõó Ñ» ïá:

-ØÇÝã¢ ·³ ÉÁ µá Éá ñá íÇÝ áõ ñÇß ³ß Ë³ñÑ

¿: ºë ³å ñáõÙ ¿Ç Ñ» ùÇ³ Ã³ ÛÇÝ ³ß Ë³ñ-

ÑáõÙ` ÑÇÙÝ í» Éáí ³ÛÝ ³ Ù» ÝÇ íñ³ ÇÝã Ù»½

ëá íá ñ»ó ÝáõÙ ¿ÇÝ Ñ³ Ûáó å³ï ÙáõÃ Û³Ý,

Ù»ñ Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ, ³Ýó Û³ ÉÇ, ²ñ ó³ ËÇ, Ð³-

Û³ë ï³ ÝÇ Ù³ ëÇÝ:

ÆëÏ »ñµ ·³ ÉÇë, Ñ³ë ÝáõÙ »ë Ñ³Û ñ» ÝÇù`

ÇÙ ë» ÷³ Ï³Ý ÷áñ ÓÇó »É Ý» Éáí Ï³ñáÕ

»Ù ³ ë»É, ÙÇ ù³ ÝÇ ûñ ³å ñáõÙ »ë ³Ý µ³-

ó³ï ñ» ÉÇ ½·³ óá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. ³ã ùÁ ï»ë-

ÝáõÙ ¿ ÙÇ µ³Ý, ÙÇï ùÁ` Ã» É³¹ ñáõÙ Ù»Ï

³ÛÉ µ³Ý, áõ ëÏëíáõÙ ¿ å³Û ù³ ñÁ: ´³Ûó

» Ã» Çë Ï³ Ï³Ý Ñ³Û ¿` ÏÑ³ Ù³ Ï»ñå íÇ,

ÏÙ³ñ ëÇ, ÏÁÝ ¹áõ ÝÇ, Ñ» ùÇ³ Ã³ ÛÇÝ Ù³ ëÁ

Ïå³ ÑÇ Çñ áõ Õ» ÕÇ ÙÇ ³ÝÏ Ûáõ ÝáõÙ` Çµñ¢

Ñ³ ×» ÉÇ Ñáõß, ÏëÏëÇ Ç ñ³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý Ñ»ï

ß÷í»É áõ ëá íá ñ»É: ÆëÏ Ù»Ýù Ç ñ³ Ï³ ÝáõÙ

Ç ñ³ ñÇó ß³ï µ³Ý áõ Ý»Ýù ëá íá ñ» Éáõ: ºñµ

»ñ Ïáõ ï³ñ µ»ñ Ùï³ Íá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ÙÇ³-

ÝáõÙ »Ý, Ñ³ñë ïáõÃ ÛáõÝ ¿ ëï»ÕÍ íáõÙ:

- Æ±Ýã ¿ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ÉÇ Ý»É É³í Õ» Ï³ í³ñ:

-ÈÇ Ý»É å³ñ½, Ñ³ ë³ ñ³Ï, Ã³ ÷³Ý óÇÏ ³ß -

Ë³ ïáÕ Ý» ñÇ Ñ»ï, Í³ é³ Û»É û ñÇ Ý³ Ïáí,

³ Ù»Ý ÙÇ û ñ»Ýù Ý³Ë ÏÇ ñ³ é»É, Ñ» ïá`

å³ Ñ³Ý ç»É, áñ å»ë ½Ç ³ß Ë³ ï³ ÏÇó Ý» ñÁ

Ñ³ í³ ï³Ý Õ» Ï³ í³ ñÇÝ: ê³ ¿É ÏÉÇ ÝÇ Õ»-

Ï³ í³ ñÇ Ñ³ çá ÕáõÃ Û³Ý ·ñ³ í³ Ï³ ÝÁ:

-Æ±Ýã »ù Ï³ñ ÍáõÙ, Ù³ñ ¹Á µ³ ñ» ·áñÍ

¹³é Ýá±õÙ ¿, Ã»± ÍÝíáõÙ :

-´³ ñ» ·áñÍ µ³ éÇÝ, ×ÇßïÝ ³ ë³Í, ã»Ù

Ñ³ í³ ïáõÙ: Ø³ñ ¹³ ë»ñ ÉÇ Ý»ÉÝ ³ÛÉ µ³Ý

¿: §´³ ñ» ·áñÍ¦ »ñ¢áõÛ ÃÁ Ï³ñ ÙÇÝ ãÁ 20-

ñ¹ ¹³ ñÇ Ï» ë» ñÁ, ÑÇ Ù³ ÙÇ ï» ë³Ï ³ñ -

¹Ç³ Ï³Ý ãÇ ³Ûë µ³ éÁ:

ÐÇ Ù³ ³ÛÉ Ùï³Íá ÕáõÃ ÛáõÝ áõ Ý»Ýù, ¢ åÇ-

ïÇ í³ñÅ í»Ýù ³ÛÝ »ñ¢áõÛ ÃÇÝ, á ñÁ Ïáã-

íáõÙ ¿ §Ïáñ åá ñ³ ïÇí Ùï³ Íá ÕáõÃ ÛáõÝ¦:

Ð³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ µ³Õ Ï³ ó³Í ¿ Ñ³ ë³-

ñ³Ï ¢ Ïáñ åá ñ³ ïÇí ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇó:

Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÁÝ Ï» ñáõÃ ÛáõÝ, µ³ óÇ

ÁÝ Ï» ñáõÃ Û³Ý ßñç³ Ý³ éáõÃ Ûáõ ÝÁ, » Ï³-

Ùáõï Ý»ñÁ ³ å³ Ñá í» Éáõó, á ñÁ ëï³ ÝáõÙ

¿ Ñ³ ë³ ñ³Ï ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ·ñå³ ÝÇó,

å³ñ ï³ íáñ ¿ Ïáñ åá ñ³ ïÇí ù³ Õ³ ù³-

Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ Ç ñ³ Ï³ ó³ Ý»É Ñ³ ë³ ñ³Ï ù³-

Õ³ ù³ óáõ Ñ³Ý ¹»å, á ñÇ ßÝáñ ÑÇí ¿É Ï³ Û³-

ÝáõÙ áõ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ Çñ ÁÝ Ï» ñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

àõ ñ»ÙÝ å³ñ ï³ íáñ ¿ ß³ ÑáõÛ ÃÇ ÙÇ Ù³ ëÁ

í» ñ³ ¹³ñÓ ÝÇ Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³ ÝÁ` áã Ã»

·áõ Ù³ ñÇ, ³ÛÉ Íñ³· ñ» ñÇ, ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý»-

ñÇ ï»ë ùáí:

ºí »ñµ ³Ûë Ïáñ åá ñ³ ïÇí ù³ Õ³ ù³ óÇ-

Ý» ñÁ Ñ³ Ù³ËÙµ í»Ý, Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»Ý ³Ûë-

åÇ ëÇ ³ß Ë³ ï³Ýù Ý»ñ, Ù»Ýù Çµñ¢ ³½ -

·áõÃ ÛáõÝ ÏÏ³ ñá Õ³ Ý³Ýù ³ ñ³· áõ Ù»Í

ù³Û É» ñáí ·Ý³É µ³ ñ»Ï» óáõÃ Û³Ý, ¢ Ñ»Ýó

³Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï Ïï»ë Ý»Ýù ó³ Ù³ ùÁ ³Û¹

Ñ» éáõ Ñá ñÇ ½á ÝáõÙ, áõ Ù»ñ ÇÝù ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ

Ïí»ñ·ïÝ»Ýù:

-²Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³Ýù Ý³¢ §²ñ¢áñ ¹Ç¦

÷³ é³ ïá ÝÇÝ, á ñÇ ·ÉË³ íáñ Ñá í³ Ý³-

íáñÝ ¿ §ìÇ í³ ê»É Øîê¦ ÁÝ Ï» ñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

-Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ Íñ³· ñáõÙ, á ñÁ áõÕ-

Õ í³Í ¿ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ùï³ Ñá ñÇ ½á ÝÁ ÁÝ¹-

É³Û Ý» Éáõ, ÙÇï ùÁ ½³ñ ·³ó Ý» Éáõ, ÏñÃ» Éáõ,

¹³ë ïÇ³ ñ³ Ï» Éáõ, Ù»½ Ï·ïÝ»ù ³ÛÝ ï»Õ:

Ø»Ýù áõ ½áõÙ »Ýù å³Ñ å³ Ý»É Ù»ñ ÙÇ ç³-

í³Û ñÁ, µÝáõÃ Ûáõ ÝÁ:

- ºí í»ñ çáõÙ, å³ ñáÝ ÚÇ ñÇÏ Û³Ý, Ò»ñ

Ëáë ùÁ §Ø»Ý ùÇ¦ ÁÝ Ã»ñ óá ÕÇÝ` Ð³Û ñ» ÝÇ-

ùáõÙ ¢ ê÷Ûáõé ùáõÙ:

-ì»ñ çÇÝ Å³ Ù³ÝÏ Ý» ñÁ ß³ï »Ý Ëá ë³Ï-

óáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ù»ñ ÇÝù ÝáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ,

Ù»ñ ³½ ·³ ÛÇÝ å³ï Ï³ Ý» ÉáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ:

ä»ïù ¿ Ñ³ í³ ï³Ýù, É³ í³ ï»ë ÉÇ Ý»Ýù,

Ñ³ Ùá½ í³Í ÉÇ Ý»Ýù Ù»ñ Ó»é Ý³ñ Ï³Í

³ Ù»Ý ù³Û ÉáõÙ, íëï³Ñ ÉÇ Ý»Ýù. áñ áõ ½áõÙ

»Ýù å³Ñ å³ Ý»É Ù»ñ ÇÝù ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ¢

ù³ ñá ½»Ýù Ñ³ Ù³ËÙµ í³ ÍáõÃ ÛáõÝ: ÆÝù-

Ý³íë ï³Ñ ÉÇ Ý»Ýù, ³ Ù»Ý µ³Ý ³ Ý»Ýù Ç

û ·áõï Ñ³Û Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý, Ñ³ë Ý»Ýù

µ³ ñ» Ï» óáõÃ Û³Ý, ¢ ³ Ù»Ý Ù»Ïë Ù»ñ Ý»ñ-

¹ ñ³Í Éáõ Ù³ Ûáí Ýå³ë ï»Ýù Ñ½áñ »ñÏ ñÇ

Ï»ñï Ù³ ÝÁ:



ISSUE GUEST


“Mr., Yirikiian, which is the secret

of the survival of the nation:

is culture or is ideology the

clinging chain?”

“We haven’t lost our culture yet, however,

if go on like this we will. I believe we should

open our eyes wider to see what is going on.

We must return to our roots, we have gone

too far… that return, I think, will become the

precondition of the survival. The Armenian’s

identity is not merely the culture; it is the

knowledge of the Armenian language; it means

not to forget and not to reject one’s identity;

it is preserving the culture, developing it and

making it accessible not only for the inner but

also outer world. This is to create the mighty

image of an Armenian and to become the

foundation for the people, the nation, and the

state to be forever.”

“Who do you think the Armenian is and where

is he going?”

“It is rather hard to answer these days who the

Armenian is. I think the Armenian person is a

bit embarrassed today, is trying to copy some

elements from other cultures and to forget

his centuries-long past, history, culture… his

roots that make a part of his identity, whether

he wants that or not.

Today’s Armenian is a little bit at a loss among

various characters, various ways of thinking

and is unable to resolve which way to take

and where to go…

The Armenian can’t see the land beyond the

horizon where he is to land as he doesn’t

follow his inner voice, ignores whatever

values he has.

These days we can witness that some people

speak about belonging to the nation but they

take no steps to prove they do have the spirit

of an Armenian…”

“The younger generation is not only the

present of the country but also its future.

What is your vision of the future of our

country?”

“When I look at today’s youth, I must say that

there is still much for the elder generation

to do. We can’t put all the burden and

responsibility on the shoulders of the young,

we must realize that the elder generation

serves as an example for the younger one

and I believe the elder generation is to do its

best. This is a kind of direct or indirect appeal

to the elder generation: do not ignore the

young, count on them. Today’s young man

has a different way of thinking, world-vision,

but you should try to transmit to them all the

national, cultural values inside you.”

“And how do you estimate the policy

concerning the Diaspora? Are we using it

correctly or are we “overusing” it?”

“If I look from a layperson’s position I will have

to blame the Armenian living both in Armenia

and in the Diaspora for the Motherland-

Diaspora relations.

A representative of the Diaspora is born in

another environment, is shaped by another

value system and it seems to him/her there is

no one to understand everything better than

he/she can. This person comes to Armenia

and begins underestimating, criticizing and

blaming the Armenian living in Armenia

instead of investing the knowledge, ideas

he has in the process of development of the

Motherland. And in Motherland everybody

begins to point at the Diaspora and put

forward the matter of “We” and “You”.

Naturally, an artificial barrier making the

situation more complicated is created. This

is wrong and rather dangerous. Personally

I have gone through that. One doesn’t feel,

doesn’t realize how he is interacting with

others. Is this what we want to transmit to our

generations? Is this the way that will lead us

to development and power?

We have values both in the Diaspora and

in Motherland. We must unite whatever we

have, overcome all obstacles and make them

our wealth.”

“And which is the way to turn “I” into “We”?”

“It is, first of all, a matter of amending the

way of thinking. This, by the way, is not only

the problem of Armenians. The problem of “I”

and “We” exists everywhere. But we must be

conscious: it is high time to turn “I” into “We”

and each of us must work in that direction.

We must stop looking at each other gravely:

We, They, I, You…

We are Armenians, let us be united – with one

heart, one spirit, one idea; let us unite around

any issue favorable for the Armenians so that

we are able to find a solution to any question,

and so that we have something to pass on to

our generations.”

“What was Motherland like before seeing it

and what is it like after seeing for somebody

who was brought up in the Diaspora?”

“It is quite a different world before coming. I

used to live in a fairy land based on what we

were taught about the Armenian history, our

culture, our past, Artsakh, Armenia.

But when one arrives in Motherland, I can tell

from my own personal experience, one lives

a couple of days with inexplicable feelings:

you can see something but the mind dictates

something quite different and the battle

begins. Nevertheless, if one is a genuine

Armenian he will reconcile, will digest, and will

accept; he will keep the fairy part in a corner

of his brain as reminiscence and will start to

interact with the reality and to learn. When

two different ways of thinking unite, treasures

are created.”

“What does being a good leader mean?”

“It means to be simple, transparent with

employees; to set an example; to exercise

each law and only then to demand so that

the employees trust the leader. This is the

safeguard of success for a leader.”

“Do you think one becomes a benevolent or

is born like that?”

“To tell the truth I don’t believe the word

benevolent. Being a humanist is something

quite different. The phenomenon of

“benevolent” used to exist until mid twentieth

century, it doesn’t seem to be relevant now.

Currently we have another way of thinking and

must get used to what is called “corporate

thinking”. The society consists of common and

corporate citizens. Every company, besides

providing the circulation, revenuerevenue of

the company that it gains from the “pockets”

of common citizens, has to carry out the

policy of corporate responsibility toward the

common citizen thanks to whom the company

exists and develops. Thus the company must

return part of its revenuerevenue to the

society in the form of other projects, events.

And when these corporate citizens unite, hold

such work, only then we – as a nation – will

be able to go to welfare with fast and large

steps. And that is when we will see the land

in that far away horizon, and will re-find our

identity.”

“Let us reflect also upon “Arevordi” (Sunchild)

Festival where “VivaCell-MTS” Company is

the generalgeneral partnerpartner andand

coco-organizer-organizer.”

“You can find us in any project aimed

at broadening the minds of children, at

developing them, at their education and

upbringing. We are eager to preserve our

environment, nature.”

“And finally, Mr. Yirikiian, your word to our

reader both in Armenia and in the Diaspora.”

“Recently there has been much talk about

our identity, our national belonging. We

must believe, we must be optimistic, be sure

of each of our undertakings; we must be

sure we want to preserve our identity and

propagate unanimity. Let us be self-assured;

do everything for the good of the Armenian

society and achieve prosperity; and through

the input by each of us we will contribute to

the creation of a powerful country.”

Æñ³Ï³Ý µ³ÝÏ³ÛÇÝ Ñ³ïí³Í Real bank sector Ðåàëüíûé áàíêîâñêèé ñåêòîð

[email protected]

2001Ã.-ÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ëï»ÕÍ-

í»ó ì³Û ñÇ µÝáõÃ Û³Ý ¢ Ùß³ Ïáõ-

Ã³ ÛÇÝ ³ñ Å»ù Ý» ñÇ å³Ñ å³Ý Ù³Ý

ÑÇÙ Ý³¹ ñ³ ÙÁ, á ñÇ Ýå³ ï³ÏÝ ¿ Ñ³ Ù³-

·áñ Í³Ï ó»É µÝ³ å³Ñ å³Ý Ý» ñÇ, ½µá ë³ßñ-

çáõÃ Û³Ý, Ñ³ Ù³ÛÝ ù³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ¢

³ÛÉ µÝ³ ·³ í³é Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇ,

Éñ³· ñáÕ Ý» ñÇ ¢ ÏÇ Ýá é» ÅÇ ëáñ Ý» ñÇ Ñ»ï,

áõ µÝ³ å³Ñ å³ ÝáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ñ ï³ñ µ»ñ

Ý³ Ë³· Í»ñ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É: ÐÇÙ Ý³¹ ñ³-

ÙÁ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõÙ ¿ Ý³¢ §²ñ¢áñ ¹Ç¦

³ Ýáõ ÝÁ ÏñáÕ ÷³ é³ ïá ÝÁ ¢ ó³Ý ÏáõÃ ÛáõÝ

áõ ÝÇ Ï³ éáõ ó»É ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ Ý³ ÛÇÝ µÝ³-

å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý-Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ Ï³ ÛáõÝ µ»-

Ù³ Ñ³ñ Ã³Ï:

- èáõ µ»Ý, Ò»ñ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Ûáõ ÝÁ ëÏë» Éáõó

³ é³ç, Ñ³ í³ ïáõÙ ¿±Çù, áñ ÏÑ³ çá Õ»ù:

- Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ·áñÍ ëÏë» Éáõó ³ é³ç

ß³ñ ÅÇã áõ ÅÁ Ñ³ í³ïÝ ¿: Øï³ Ñá ·áõÃ-

ÛáõÝë ³ÛÝ ¿ñ, áñ Ù»½ Ñ³ ë³Í Ã»° ³½ ·³-

ÛÇÝ, Ã»° Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ ³ñ Å»ù Ý» ñÁ ÏáñóÁ-

ÝáõÙ »Ýù: ´ÝáõÃ Ûáõ ÝÝ, ÇÝã Ëáëù, Ý³¢

Ùß³ ÏáõÛÃ ¿ Ï»ñ ïáõÙ; ¶áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ýë

ëÏ½µáõÙ ÝÏ³ ñ³ Ñ³ ÝáõÙ ¿Ç ýÇÉ Ù»ñ, á ñáÝó

ÙÇ çá óáí áõ ½áõÙ ¿Ç óáõÛó ï³É Ñ³Ý ñáõÃ Û³-

ÝÁ, Ã» ÇÝã ³ñ Å»ù Ý»ñ áõ Ý»Ýù, á ñáÝù åÇ-

ïÇ å³Ñ å³ Ý»Ýù: Ð» ïá ó³ íáí å³ñ ½»-

óÇ, áñ µÝáõÃ Û³Ý ÝÏ³ï Ù³Ùµ ³Ý ï³ñ µ»-

ñáõÃ Ûáõ ÝÝ ³ í» ÉÇ ³ é³ç ¿ ÁÝ Ï³Í, ù³Ý ÇÙ`

ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ³Ý ï»Õ Ñ³ëó Ý» ÉÁ; ²Û¹ ÝáõÛÝ

´ÜàôÂÚàôÜÀ ØÞ²ÎàôÚÂ ¾ ÎºðîàôØ...

Ø»ñ ûñ»ñáõÙ ÑÇ³ëÃ³÷áõÃÛáõÝÝ»ñÁ ß³ï »Ý áõ ÃáÕÝ»É

Ñ»é³Ý³Éáõ ó³ÝÏáõÃÛáõÝÁ, Ù»Ï ³Ý·³Ù ·áÝ», µáÉáñë

»Ýù áõÝ»ÝáõÙ... ¼ñáõó³ÏóÇë` èáõµ»Ý Ê³ã³ïñÛ³ÝÇÝ

ÑÇ³ëÃ³÷áõÃÛáõÝÝ»ñÁ áõÅ »Ý ïí»É, Ó·ïáõÙ` ÷áË»É

³ÛÝ ÇÝã ÑÇ³ëÃ³÷»óÝáõÙ ¿, ³åñ»É áõ ³åñ»óÝ»É

ÉÇ³ñÅ»ù ÏÛ³Ýùáí...

Ð³ñó³½ñáõÛóÁ` ê³Ã»ÝÇÏ Ô³ñ³µ³ÕóÛ³ÝÇÈáõë³ÝÏ³ñáõÙ` èáõµ»Ý Ê³ã³ïñÛ³ÝÈáõë³ÝÏ³ñÇã` ²ñï³ß»ë Ø³ñïÇñáëÛ³Ý

Interview by Satenik GharabaghtsyanPhoto – Ruben KhachatryanPhoto by Artashes Martirosyan

NATURE CREATES CULTURE



³Ý ï³ñ µ» ñáõÃ ÛáõÝÝ ³Û ëûñ Ù»½ Ï³Ý·Ý»ó-

ñ»É ¿ µÝáõÃ Û³Ý áãÝ ã³ó Ù³Ý ÷³ë ïÇ ³ é³ç:

Ð³ë Ï³ ó³, áñ ³ í» ÉÇ ÑÇÙ ù³ ÛÇÝ ³ß Ë³-

ï³Ýù ¿ å»ïù, ³ß Ë³ ï³Ýù, áñÁ ë» ñáõÝ¹

Ï¹³ë ïÇ³ ñ³ ÏÇ, ÑÇÙù Ïëï»Õ ÍÇ Ñ» ï³ ·³

÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ: êÏë» óÇÝù

¿ Ïá ³ ÏáõÙµ Ý» ñÇ ëï»ÕÍáõÙÇó. ²ñ¢áñ ¹áõ

Ï»ñ å³ ñÁ ëï»Õ Í» óÇÝù, áñ ß³ï Ñ³ ñ³-

½³ï ¿ Ñ³ ÛÇ Ñá ·áõÝ: ²Ý å³Û Ù³Ý ã¿ ¹³

Ñ» Ã³ Ýá ëáõÃ Û³Ý Ñ»ï Ï³ å»É, ³ÛÝ ³ñ ï³-

Ñ³Û ïáõÙ ¿ ³ ñÇáõÃ ÛáõÝÝ áõ ³ÛÝ ³é Ý³ Ï³-

ÝáõÃ ÛáõÝÁ, áñÝ áõ Ý»Ýù Çµñ¢ ³½·: º ñ» Ë³-

Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ñ³ ïáõÏ ÏñÃ³ Ï³Ý Íñ³ ·Çñ

Ùß³ Ï» óÇÝù, á ñÁ Ý» ñ³ éáõÙ ¿ ¿ Ïá Éá ·Ç³ ÛÇ

áõ å³ï ÙáõÃ Û³Ý ¹³ ëÁÝ Ã³ó Ý»ñ: ¾Ïá-

³ÏáõÙµÝ»ñÁ ½ÇÝ»óÇÝù ï» ë³Ë óÇÏ Ý»ñáí

áõ ýá ïáË óÇÏ Ý»ñáí, á ñáÝù » ñ» Ë³ Ý» ñÇÝ

ëá íá ñ»ó ÝáõÙ »Ý ï»ë Ý»É, ÝÏ³ ï»É ³ÛÝ, ÇÝ-

ãÝ ³Ý ï³ñ µ» ñáõÃ Û³Ý ¿ Ù³ïÝ í³Í. Ñ»Ýó

³Ûë ·áñ ÍÇù Ý» ñÁ » ñ» Ë³ Ý» ñÇÝ µ» ñ» óÇÝ

Ù»ñ` Ç ñ³ Ï³Ý ³ß Ë³ñÑ: º ñ» Ë³ Ý» ñÁ

ëï»Õ ÍáõÙ »Ý Ç ñ»Ýó ýÇÉ Ù» ñÁ, ýá ïá Ý» ñÁ,

á ñáÝù Ñ» ïá óáõ ó³¹ñ íáõÙ »Ý §²ñ¢áñ ¹Ç¦

÷³ é³ ïá ÝÇ ßñç³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ: ö³ é³ ïá-

ÝÁ Ý³¢ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ³ß -

Ë³ñ ÑÇ áõ ß³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ µ ¢» é»É Ð³ Û³ë-

ï³ ÝÇ íñ³, óáõÛó ï³É ³ÛÝ ³ñ Å»ù Ý» ñÁ,

Ñ³ñë ïáõÃ Ûáõ ÝÁ, ÇÝ ãÇ Ñ³ Ù³ñ å³Û ù³ ñáõÙ

»Ýù. ¹ñ³Ýù áã ÙÇ³ÛÝ ³½ ·³ ÛÇÝ, ³ÛÉ Ñ³-

Ù³ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ³ñ Å»ù Ý»ñ »Ý:

- ÆëÏ ÇÝã å»±ë »Ý » ñ» Ë³ Ý» ñÁ ¹³é ÝáõÙ

¿ Ïá- ³ ÏáõÙ µÇ ³Ý ¹³Ù Ý»ñ ¢ á±ñ ï³ ñÇ-

ùáõÙ:

- êÏ½µáõÙ ³Û ó» ÉáõÙ ¿ÇÝù ¹åñáó Ý»ñ,

·ñ» Ã» ³Ý Ñ³ï³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù ¿ÇÝù

ï³ ÝáõÙ Ýñ³Ýó Ñ»ï: ºñ ç³ ÝÇÏ »Ýù, áñ

Ù»½ Ñ³ í³ ï³ó ¢ ýÇ Ý³Ý ë³ å»ë ³ ç³Ï-

ó»ó ÙÇ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõÃ ÛáõÝ, á ñÇ ³ Ýáõ ÝÁ

ëÇ ñáí å»ïù ¿ Ýß»Ù. ¹³ ìÇ í³ ë»ÉÉ Øîê

ÁÝ Ï» ñáõÃ ÛáõÝÝ ¿` Ñ³Ý ÓÇÝë è³Éý ÚÇ-

ñÇÏ Û³ ÝÇ: Ð» ï³ ·³ ÛáõÙ Ï³ ñá Õ³ ó³Ýù

³ÛÉ ·áñ ÍÁÝ Ï»ñ Ý»ñ ¿É Ó»éù µ» ñ»É: ²Û ëûñ

³ñ ¹»Ý ßÝáñÑÇí Ù»ñ ·áñÍÁÝÏ»ñáç ³ Ù»Ý

Ù³ñ ½áõÙ áõ Ý»Ýù Ï»Ýï ñáÝ Ý»ñ, ·ñ³ ë»Ý-

Û³Ï Ý»ñ` Ñ³ ·» ó³Í ï»Ë ÝÇ Ï³ Ûáí, ÏáÙå-

Ûáõ ï»ñ Ý» ñáí, ÇÝ ï»ñ Ý» ï³ ÛÇÝ Ï³ åáí:

ºñ¢³ ÝÇó ³ Ù»Ý ß³ µ³Ã Ù³ë Ý³ ·»ï Ý»ñ

»Ý áõ Õ³ñÏ íáõÙ Ù³ñ ½»ñ: àñ ù³Ý ÷áùñ

ï³ ñÇ ùÇó »Ýù ³ß Ë³ ïáõÙ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ

Ñ»ï, ³ÛÝ ù³Ý ³ í» ÉÇ ßáõï »Ýù Ï³ ñá Õ³-

ÝáõÙ Ñ³ëó Ý»É ÙÇï ùÁ:

- ´ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ µ³ ñÇ³ó ÝáõÙ, í» Ñ³ó ÝáõÙ ¿

Ù³ñ ¹áõÝ...

- ´ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ å³Ñ å³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ù³ñ-

¹Á ÙÇ ß³ñù ³ñ Å»ù Ý»ñ å»ïù ¿ áñ ¹»· ñÇ:

à ãÇÝã ãå»ïù ¿ å³ñ ï³¹ñ í³Í ÉÇ ÝÇ: ê³

Ñá ·» íÇ ×³Ï ¿, ·Ç ï³Ï óáõÃ ÛáõÝ, áõ »ñµ

Ù³ñ ¹Á Ñ³ë ÝáõÙ ¿ ¹ñ³Ý, Ñ³ë Ï³ ÝáõÙ ¿

µÝáõÃ Û³Ý Ï³ñ¢á ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, ³ÝÑ ñ³ Å»ß-

ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ¢ Ó ¢³ íáñ íáõÙ ¿ Ûáõ ñ³ Ñ³ ïáõÏ

³ñ Å» ù³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ·: º ñ» Ë³Ý å»ïù

¿ ×³ Ý³ ãÇ áõ ëÇ ñÇ Çñ »ñ ÏÇ ñÁ, ³Û¹ Å³ Ù³-

Ý³Ï ÙÇ³ÛÝ µÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ÇÝ ùÝÁë ïÇÝù Û³Ý

ÙïÝáõÙ ¿ Ýñ³ ëï»Õ Í³Í ³ñ Å» ù³ ÛÇÝ Ñ³-

Ù³ Ï³ñ ·Ç Ù»ç: Þ³ï Ï³ñ¢áñ ¿ µÝáõÃ Û³Ý

Ñ»ï Ï³ åÁ ¹Ç ï»É áã Ã» áñ å»ë ³ é³Ý ÓÇÝ

ÙÇ ¿ É» Ù»Ýï, ³ÛÉ ³ÛÝ ¹³ñÓ Ý»É ³ éûñ Û³ ÛÇ,

Ï»Ý ó³ ÕÇ ÙÇ Ù³ë ÝÇ ÏÁ: ØÇ³ÛÝ ³ÛÝ Å³ Ù³-

Ý³Ï, »ñµ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ ¿ ¹³é ÝáõÙ Ñ³Û-

ñ» ÝÇ ùÁ ½·³ Éáõ, ëÇ ñ» Éáõ ·³ Õ³ ÷³ ñÁ ¢

³ é³ ç³ ÝáõÙ ¿ §ºë »Ù Ñ³Û ñ» ÝÇ ùÇ ï» ñÁ¦

ÙÇï ùÁ, »ñµ ïÇ ñáç ½·³ óá ÕáõÃ Ûáõ Ýáí ¿

» ñ» Ë³Ý ëÏëáõÙ Ùá ï» Ý³É ËÝ¹ñÇÝ, Ñ³ë-

Ï³ ÝáõÙ ¿, Ã» ÇÝ ãÇ Ñ³ Ù³ñ ¿ å»ïù å³Û-

ù³ ñ»É, ÇÝãÝ ¿ å»ïù å³ßï å³ Ý»É: ²Û¹

Å³ Ù³ Ý³Ï, íëï³ Ñ³ µ³ñ, Ï³ ñáÕ »Ýù

³ ë»É, áñ Ý³ Ë³ ·Ç ÍÁ Ñ³ çáÕ í»É ¿: ²Ûëûñ

» ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ù»ç, Çë Ï³ å»ë, ï»ë ÝáõÙ »Ù

áõ ÅÁ, Ñ³ í³ïÝ áõ ë» ñÁ ³é Ñ³Û ñ» ÝÇù:

- ø³ ÝÇ± » ñ» Ë³ ¿ Ù³ë Ý³Ï óáõÙ Ò»ñ Íñ³·-

ñ» ñÇÝ:

- ²é Ñ³ ë³ ñ³Ï 500-600 » ñ» Ë³ ¿ Ñ³ ×³-

ËáõÙ Ù»ñ ³ ÏáõÙµ, µ³Ûó ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý»-

ñÇÝ Ýñ³Ýó ÃÇ íÁ Ñ³ë ÝáõÙ ¿1500-2000-Ç:

² ÝÁÝ¹ Ñ³ï ³ ×» Éáõ ÙÇ ïáõÙ áõ ÝÇ ÃÇ íÁ,

ÇëÏ Íñ³· ñ»ñÝ ¿É Ï³ ï³ ñ» É³ ·áñÍ íáõÙ,

í» ñ³Ó¢³ íáñ íáõÙ »Ý, ¢ å»ïù ¿ ÷áñ-

Ó»Ýù, áñ ³ÛÝ ÙïÝÇ Ý³¢ ¹åñá ó³ Ï³Ý

ÏñÃ³ Ï³Ý Íñ³· ñÇ Ù»ç:

- Æ± Ýã »ù Ï³ñ ÍáõÙ, Ùß³ ÏáõÛÃ ëï»Õ Í» ÉÁ

³ñ¹ Ûá±ù í³ í» ñ³ Ï³Ý ³½· ÉÇ Ý» Éáõ » ñ³ß-

ËÇù Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ñ³ Ù³ ñ»É:

- ØÇ³ÛÝ Ùß³ ÏáõÛÃ ëï»Õ Í» ÉÁ í³ í» ñ³ Ï³Ý

³½· ÉÇ Ý» Éáõ » ñ³ß ËÇù ãÇ Ï³ ñáÕ ÉÇ Ý»É:

ÎÛ³Ý ùÁ ¹Ç Ý³ ÙÇÏ ¿; Øß³ ÏáõÛÃ áõ Ý» Ý³ ÉÁ

¹»é ãÇ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ, áñ ¹áõ ³Ý Ë³Ëï ëÛáõ-

Ý³ ù³ñ »ë, áñ ã»ë í» ñ³ Ý³ Éáõ Çµñ¢ ³½·:

Øß³ ÏáõÛÃ Ý ÇÝÓ Ñ³ Ù³ñ ÑÇÙùÝ ¿, ÙÇ çá óÁ`

Ñ³ë Ï³ Ý³ Éáõ, Ã» áñ ï» ÕÇó »ë ·³ ÉÇë, ÇëÏ

Ã» áõñ »ë ·ÝáõÙ, ¹³ Ñ»Ýó ³Û¹ ¹³ ñÇ ë»ñÝ-

¹Ç á ñá ß» Éáõ ËÝ¹ÇñÝ ¿: ² Ù»Ý ë» ñáõÝ¹ Çñ

³½ ·Ç ³ å³ ·³ ÛÇ Ñ³ Ù³ñ Ýáñ Ï»ñ å³ñ ¿

ëï»Õ ÍáõÙ áõ ÙÝ³ ÛáõÝ ¿ ³ÛÝ ë» ñáõÝ ¹Á, á ñÇ

ëï»Õ Í³Í Ï»ñ å³ ñÁ Ñ³ Ù³ å³ïë Ë³ ÝáõÙ

¿ Ç ñ³ Ï³Ý Ñ³ ÛÇ Ï»ñ å³ ñÇÝ:ê³ ß³ ñáõ Ý³-

Ï³ Ï³Ý å³Û ù³ñ ¿, ³Ý ¹³ ¹³ñ ÁÝ Ã³óù;

Øß³ ÏáõÛ ÃÁ ß³ï Ñ½áñ ¿ áñ å»ë Ñ³ Ù³ß-

Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ »ñ ¢áõÛÃ, áõÕ Õ³ ÏÇ å»ïù ¿

Ñ» ï³ ·Ç ÍÁ Ñ³ë Ï³ Ý³É: - Ø»ñ ë» ñáõÝ ¹Á,

Áëï Ò»½, Ý³ Ëáñ¹ ë» ñáõÝ ¹Çó ÇÝã ¿ í»ñó-

ñ»É ¢ áõñ ¿ ·ÝáõÙ:

- î³ñ µ»ñ ×³ Ý³ å³ñÑ Ý»ñ Ï³Ý ·Ý³ Éáõ:

ì»ñ çÇÝ ùë³Ý ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ß³ï

ã³ ÷³ ÝÇß Ý»ñ ÷áË í» óÇÝ, ß³ï »ñ¢áõÛÃ-

Ý»ñ ëË³É ÁÝ Ã³óù áõ Ý» ó³Ý: Î³ñ ÍáõÙ

»Ù, áñ Ù»ñ ë»ñÝ ¹Ç ·»ñËÝ ¹Ç ñÁ ëï³ ó³Í

Å³ é³Ý ·áõÃ Ûáõ ÝÁ í» ñ³ñÅ¢á ñ»ÉÝ áõ ×Çßï

áõÕ Õáñ ¹»ÉÝ ¿: ê³ »ñ Ï³ ñ³ï¢ ·áñ ÍÁÝ-

Ã³ó ¿ áõ Ñ³ çá Õ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³ß Ë³ ï³Ý-

ùÁ å»ïù ¿ ëÏë»Ýù áã Ã» Ù» Í» ñÇ, ³ÛÉ

÷áù ñ» ñÇ Ñ»ï:

- Ø»Ý ùÇ ·³ Õ³ ÷³ ñÇ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ

³é Ï³ ¿ ÙÇßï: ºë-Ç ·³ Õ³ ÷³ ñÁ Ø»Ýù

¹³ñÓ Ý» Éáõ áõ ÕÇÝ á±ñÝ ¿...

- Î³ñ ÍáõÙ »Ù, áñ ³Ûë Ñ³ñ óáõÙ Ù»Ýù` Ñ³-

Û»ñë å»ïù ¿ û ñÇ Ý³Ï í»ñó Ý»Ýù Ññ»³ Ý»-

ñÇó: Üñ³Ýù Çë Ï³ å»ë Ù»Ýù »Ý: Ø»Ý ùÁ,

Çµñ¢ ³½ ·³ ÛÇÝ ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ëá ëáõÃ ÛáõÝ,

ó³ íáù, µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ ¿ Ù»½ Ùáï: ²Ûë Ñ³ñ-

óáõÙ ³ñ¹ ÛáõÝ ùÇ Ñ³ë Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ¢ë ³ß -

Ë³ ï³Ý ùÁ å»ïù ¿ ëÏë»Ýù » ñ» Ë³ Ý» ñÇó:

Æ ¹»³Ý, ÙÇï ùÁ ï»Õ Ñ³ëó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ

Ñëï³Ï Íñ³ ·Çñ, Ùß³Ï í³Í Ù» Ë³ ÝÇ½Ù ¿

å»ïù:

- ê» ñáõÝ¹ Ý» ñÇ »ñÏ Ëá ëáõÃ Û³±Ý, Ã»± Ýñ³Ýó

ÙÇç¢ ÃßÝ³ Ù³ Ï³Ý å³Û ù³ ñÇ ³ Ï³ Ý³-

ï»ëÝ »Ýù ³Û ëûñ:

- ÆÙ ¢ ³Û ëûñ í³ ³ í³· ë»ñÝ ¹Ç »ñÏ Ëá-

ëáõÃ Ûáõ ÝÁ ÙÇ ùÇã ¹Åí³ ñ³ ÝáõÙ »Ù å³ï-

Ï» ñ³ó Ý»É: º ÏáÕ ë»ñÝ ¹Ç ÝÏ³ï Ù³Ùµ

³Ýíë ï³ ÑáõÃ Ûáõ ÝÁ ÙÇßï ¿É Ï³: ² Ù»Ý

¹»å ùáõÙ, Ýáñ ë»ñÝ ¹ÇÝ å»ïù ¿ ×Çßï áõÕ-

Õáñ ¹»É: ² å³ ·³ ÛáõÙ ï»ë ÝáõÙ »Ù »ñÏ Ëá-

ëáõÃ ÛáõÝ, áã Ã» å³Û ù³ñ...

- Ð³ ÛÇ µÝ³ íá ñáõÃ Û³Ý á±ñ ·Í»ñÝ »ù ëÇ-

ñáõÙ:

- Ð³ ÛÇÝ ·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ ã³ ÷³ ÝÇ ßÁ ÇÝùë ÇÝÓ

Ñ³ Ù³ñ ¿É ¹»é ã»Ù Ùß³ Ï»É, µ³Ûó ÇÝÓ ß³ï

¹áõñ ¿ ·³ ÉÇë ³ÛÝ, áñ Ñ³ ÛÁ ³Ý Ï³Ý Ë³ ï»-

ë» ÉÇ ¿: Ø»Ý ùÇ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ ãÝ³ Û³Í

Ï³, µ³Ûó ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ

³Û¹ ·» ÝÁ ½³ñÃ ÝáõÙ ¿, ¹³é ÝáõÙ ¿ Ñ½áñ,

áõ Å»Õ: ØÇ³ÛÝ í»ñ ç»ñë, ó³ íáù, ÝÏ³ ïáõÙ

»Ù ÑÇ³ë Ã³ ÷áõÃ Û³Ý ½·³ óáõÙ Ñ³ ÛÇ Ù»ç`

Éù» Éáõ, ³ å³ ·³ ãï»ë Ý» Éáõ, ã·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ

á ñ³Ï Ý» ñÁ ·» ñ³Ïß éáõÙ »Ý: Ä³ Ù³ Ý³ ÏÁ

ß³ï Ï³ñ× ¿ áõ Ýñ³Ý Ñ³ë Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ

³ Ù»Ý µ³Ý å»ïù ¿ ß³ï ×Çßï áõ ³ ñ³·

Ï³½ Ù³ Ï»ñ å»É: ²ß Ë³ñ ÑÁ ãÇ ëå³ ë» Éáõ,

áñ Ù»Ýù Ñ³ë Ý»Ýù Ýñ³Ý, å»ïù ¿ å³ï-

ñ³ëï ÉÇ Ý»Ýù ·Éá µ³É ÇÝ ï»·ñ Ù³Ý:

- àñ å»ë » ñÇ ï³ ë³ñ¹, Ç±ÝãÁ Ï÷á Ë»Çù

Ù»ñ å» ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ:

- ÖÇßïÝ ³ ë³Í ³ñ ¹»Ý áõ Ý»Ù åÉ³ Ý³ íá-

ñ³Í á ñáß µ³ Ý»ñ. Ý³Ë Ù»ñ ³Ù µáÕç ³Ûë

³ß Ë³ ï³Ý ùÁ, ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ëá ëáõÃ Ûáõ-

ÝÁ ³ í» ÉÇ Éáõñç ÑÇÙ ù» ñÇ íñ³ Ï¹Ý»Ç, á ñÁ

»Ý Ã³¹ ñáõÙ ¿ ÏñÃ³ Ï³Ý Ñ½áñ Ï³ éáõÛ óÇ

ëï»Õ ÍáõÙ: Üáñ ë» ñáõÝ ¹Á å»ïù ¿ É³í

ÏñÃáõÃ ÛáõÝ ëï³ Ý³ áõ ³ å³ ·³Ý ï»ë ÝÇ

Ù»ñ »ñÏ ñáõÙ:

- Ò»ñ ÑÕáõ ÙÁ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇÝ:

-àõ Ý» Ý³É ëÏ½µáõÝù Ý»ñ áõ Ñ³ í³ ï³É áõ-

Å» ñÇÝ...³ÛÝ Å³Ù ³ Ù»Ý µ³Ý É³í ÏÉÇ ÝÇ:



2001 was the year when the Fund

for Preservation of Wild Nature and

Cultural Values was established.

Its aim is to collaborate with specialists

in the spheres of environment, tourism,

community development and other, with

journalists and film directors and to

conduct various projects for the sake of

protection of the environment. The Fund

also holds "Arevordi" (Godson) festival and

is willing to build a stable stage for regional

environmental culture.

"Ruben, did you believe you would succeed

before you began your activities?"

"Belief is the moving force of beginning

any activity. My concern was that we were

losing the national and cultural values we

had inherited. Nature, no doubt, creates

also culture. At the start of my activities

I used to shoot films through which I

wanted to show the public what values

we had that we had to preserve. Then I

was sorry to realize that apathy towards

nature is more important than my wish to

spread information. That very indifference

has brought us to the point of destructing

nature. I realized that more fundamental

work is needed, work that would teach a

whole generation, that would create bases

for further changes. We began with eco-

clubs. We created the figure of Arevordi

that is so dear to the soul of any Armenian.

It should not necessarily be connected with

paganism; it expresses the courage and

the virility that we possess as a nation. We

developed a special educational program for

children that included courses on ecology

and history. We equipped eco-clubs with

video cameras and cameras, which teach

children to see, to notice what has been

neglected. These very instruments brought

the children to our real world. The children

make their own films, photos that are later

demonstrated within the frameworks of

"Arevordi" festival. The festival also gives

an opportunity to draw global attention to

Armenia, to show the values, the wealth for

which we are fighting. These are not simply

national values, but global ones."

"How can children become members of an

eco-club and at what age?"

"Initially we used to attend schools; we

used to conduct almost individual work with

them. We are happy that we were trusted

and financially supported by an organization

that, I am glad to say, is VivaCell MTS in the

in person of Mr. Ralph Yirikyan. Later we

were able to get some other partners as

well. Thanks to our partner today in each

marz (district) we already have centers,

offices equipped with devices, computers,

internet connection. Every week specialists

visit marzes. The younger the children with

whom we work are, the easier it is to get to

the point."

"Nature makes one kinder, nobler."

"One must adopt several values to preserve

nature. Nothing should be compulsory. This

is a state of mind, consciousness. And when

one gets to this, he realizes the importance,

necessity of nature and a specific value

system is formed. Any child should know

and love his/her land; only then nature

becomes a part of his/her value system.

It is rather important to view contact with

nature not as an individual element, but to

make it a part of everyday life. Only when

the idea to feel, to love one°s motherland

becomes primary and the idea "I am the

owner of my motherland" occurs, when the

child views the problem from the position

of an owner, then he can understand

what he should struggle for; what should

be protected. Then we can be certain the

project has succeeded. I am enthusiastic

about the project because I can actually

see the strength, the faith and love for their

motherland in the children."

"How many children are currently taking

part in your project?"

"Usually 500-600 children attend our

club but their number increases to 1500-

200 during the events. The number is

increasingly growing, and the projects are

being improved, reshaped and we must try

to make it involved in school curriculums."

"Do you think creating culture can be

considered a guarantee of a nation?"

"Just creating culture cannot be a guarantee

of an actually existing nation. Life is

dynamic. Having culture does not that mean

you are an indestructible cornerstone,

that you won°t cease to exist as a nation.

Culture is the foundation, the means for

me to understand where you come from.

And where you are heading for must be

resolved by the generation of the century.

Every generation creates a new image for

the future of its nation and the generation,

whose created image corresponds to the

actual image of the Armenian, will survive.

This is a permanent struggle, an everlasting

process. Culture is really very powerful as

global phenomenon. One should simply

understand the trajectory."

"What do you think our generation has

acquired from the previous one and where

is it heading for?"

"There are different ways to take. Several

criteria have changed during the last twenty

years; several processes went in the wrong

direction. I believe the super-issue of our

generation is to reevaluate whatever we

have inherited and to lead it in the right

direction. This is a long-lasting process and

to succeed, we must start work not with the

older people but with the younger people."

"The idea of "we" is always lacking. Which

is the way to turn the idea of "I" into that

of "we"?"

"I believe we - Armenians - must follow the

example of the Jews. They are really "we".

Unfortunately, we lack "we" as an ideology.

To achieve success in this matter also

work must begin with younger people. To

make the idea, the though clear a definite

program, a worked mechanism is needed."

"Can we now witness a dialogue between

generations or animosity between them?"

"It is a bit difficult for me to imagine the

dialogue between me and today°s elder

generation. The distrust towards the

coming generation has always existed. In

any case, the new generation must always

be led. In the future I can see a dialogue,

not struggle..."

"What characteristic features of the

Armenians are you fond of?"

"I myself haven°t worked out a criterion to

estimate the Armenians yet, although I like

that an Armenian is always unforeseeable.

Although there is a lack of "we", in a

necessity the gene awakes, becomes

mighty, strong. Unfortunately, I can notice

certain disappointment among Armenians:

the feelings of deserting, seeing no future,

not evaluating are becoming predominant.

Time is too short and to keep up with it one

must organize everything very precisely

and quickly. The world is not going to wait

for us to catch up with it. We must be ready

for global integration."

"As a young man, what would you change

in our state system?"

"To tell the truth I have already planned

several things. I would first of all put our

complete work, the ideology on more

serious foundations, which supposes

creation of a strong educational system.

The new generation must be well educated

and must see its future in our country."

"Your word to the young."

"Have principles and believe in yourselves.

Then everything will be fine."

ISSUE GUEST


§²ðºìàð¸Æ¦ ö²è²îàÜ øà ºðÎÊàêàôÂÚàôÜÀ ´ÜàôÂÚ²Ü Ðºî

ÎÛ³Ý ùÁ Ññ³ßù ¿, áñ ëï»ÕÍ í»É ¿

Ùáï 4 ÙÉñ¹ ï³ ñÇ ³ é³ç: Ø»Ýù`

Ù³ñ ¹ÇÏë, »ñÏ ñÇ íñ³ ³å ñáõÙ

»Ýù ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ 200.000 ï³ ñÇ áõ ³Û¹

ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ñ³ëó ñ»É »Ýù Ë³Ë ï»É ¿ Ïá-

Éá ·Ç³ Ï³Ý Ñ³ í³ ë³ ñ³Ïß éáõÃ Ûáõ ÝÁ,

³ é³Ýó á ñÇ »ñÏ ñÇ íñ³ ·á Û³ï¢»ÉÝ ³ÝÑ-

Ý³ñ ¿: ́ ³Ûó ³Û ëûñ ¹»é áõß ã¿ í» ñ³ Ï³Ý·-

Ý»É ³ÛÝ:

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ, ÇÝã å»ë Ý³¢ Ñ³ñ¢³Ý

»ñÏñ Ý» ñáõÙ, Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ù» Í³ Ù³ë ÝáõÃ-

Ûáõ ÝÁ ãÇ ·Ç ï³Ï óáõÙ µÝ³ å³Ñ å³ Ý³-

Ï³Ý §×·Ý³ Å³ ÙÇ¦ Ï³ñ¢á ñáõÃ Ûáõ ÝÁ,

ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ ÝÇ µÝ³ Ï³Ý Å³ é³Ý ·áõÃ-

Û³Ý µ³ ó³ éÇÏ ³ñ Å»ù Ý» ñÁ, ÙÇÝã ¹»é

ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ

¹³ ë³ Ï³ñ ·áõÙ »Ý áÕç Ð³ ñ³ í³ ÛÇÝ Îáí-

Ï³ ëÁ áñ å»ë Ï»Ý ë³ µ³½ Ù³ ½³ ÝáõÃ Û³Ý

Ã» Å³ Ï»ï: Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ ·ïÝíáõÙ ¿ ³Ûë

Ã» Å³ Ï» ïÇ Ñ»Ýó Ï»Ýï ñá ÝáõÙ: ºí Ñ»Ýó

³Ûë ï»Õ ¿É 2007Ã. ÐÐ í³Û ñÇ µÝáõÃ Û³Ý

¢ Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ ³ñ Å»ù Ý» ñÇ å³Ñ å³Ý-

Ù³Ý ÑÇÙ Ý³¹ ñ³ ÙÁ ìÇ í³ ê»É-Øîê -Ç Ñ»ï

Ñ³ Ù³ ï»Õ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó ñ»ó §²ñ¢áñ ¹Ç¦

µÝ³ å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý ÷³ é³ ïá ÝÁ: ²Ûë

» ½³ ÏÇ Ç ñ³ ¹³ñ ÓáõÃ Ûáõ ÝÁ ³Ýó Ï³ó íáõÙ

¿ ³ Ù»Ý »ñÏ ñáñ¹ ï³ ñÇÝ, ¢ ÙÇ³Ï µÝ³-

å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý ÷³ é³ ïáÝÝ ¿ ³Ù µáÕç

Ñ³ ñ³í-Ïáí Ï³ë Û³Ý ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ ÝáõÙ:

ÐáÏ ï»Ù µ» ñÇ 25-Çó 29-Á Ï³Ýó Ï³ó íÇ

§²ñ¢áñ ¹Ç¦ 2-ñ¹, ³ñ ¹»Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ,

µÝ³ å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý ÷³ é³ ïá ÝÁ:

§ö³ é³ ïá ÝÇ Ýå³ ï³ÏÝ ¿ Ñ³ ë³ ñ³-

²ðºìàð¸Æ ö²è²îàÜ


ÏáõÃ Û³Ý áõ ß³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ µ ¢» é»É í³Û ñÇ

µÝáõÃ Û³Ý ¢ µÝ³ å³Ñ å³ ÝáõÃ Û³Ý íñ³,

¢ µ³ñÓ ñ³ó Ý»É Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý` Ñ³ï-

Ï³ å»ë » ñ» Ë³ Ý» ñÇ ¢ » ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõÃ-

Û³Ý ·Ç ï³Ï óáõÃ Û³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÁ ³Û¹

ËÝ¹Çñ Ý» ñÇ ßáõñç¦,- ³ ëáõÙ ¿ ÷³ é³ ïá ÝÇ

ïÝû ñ»Ý èáõ µ»Ý Ê³ ã³ïñ Û³ ÝÁ:

´Ý³ å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý ËÝ¹Çñ Ý» ñÇ ³ Ñ³-

½³Ý ·Á` ýÇÉ Ù» ñÇ ÙÇ çá óáí

üÇÉ ÙÁ µÝ³ å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý ËÝ¹Çñ Ý» ñÇ

ßáõñç Ñ³ ë³ ñ³ Ï³ Ï³Ý ·Ç ï³Ï óáõÃ ÛáõÝ

Ó ¢³ íá ñ» Éáõ ³ Ù» Ý³³½ ¹» óÇÏ ·áñ ÍÇù-

Ý» ñÇó ¿: Ð³Ý ñ³ Ñ³Ûï ÈáõÏ ´» ëá ÝÇ

³ÕÙ Ï³ Ñ³ ñáõÛó §îáõÝ¦ ýÇÉ ÙÁ Ïµ³ óÇ

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ¢ ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ ÝáõÙ

µÝ³ å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý ËÝ¹Çñ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ

³ Ñ³ ½³Ý ·áÕ ÙÇ³Ï` §²ñ¢áñ ¹Ç¦ ÙÇ ç³½-

·³ ÛÇÝ ÷³ é³ ïá ÝÁ. §²Ûë ï³ ñÇ » é³ ÏÇ

³ í» É³ ó»É ¿ ýÇÉ Ù» ñÇ ÃÇ íÁ` 112 ýÇÉÙ

35 »ñÏ ñÇó` ºí ñá å³, ² Ù» ñÇ Ï³, ² ëÇ³:

Ü³ Ëáñ¹ ÷³ é³ ïá ÝÇ Ñ³ Ù» Ù³ï` µ³ñÓ-

ñ³ ó»É ¿ Ý³¢ ¹ñ³Ýó á ñ³ ÏÁ¦,- íëï³-

Ñ»ó ÝáõÙ ¿ ÷³ é³ ïá ÝÇ ïÝû ñ»Ý èáõ µ»Ý

Ê³ ã³ïñ Û³ ÝÁ:

üÇÉ Ù» ñÇ Íñ³ ·Ç ñÁ µ³Õ Ï³ ó³Í ÏÉÇ ÝÇ

Ùñóáõ Ã³ ÛÇÝ ¢ ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý µ³-

ÅÇÝ Ý» ñÇó: ´á Éáñ óáõ ó³¹ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ

Ùáõï ùÁ ÏÉÇ ÝÇ ³ ½³ï: ´³ óÇ óáõ ó³¹-

ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó ÏÏ³½ Ù³ Ï»ñå í»Ý Ý³¢

§Ð³ñó áõ å³ ï³ë Ë³Ý¦ Ó ¢³ ã³ ÷áí

Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ý»ñ` é» ÅÇ ëáñ Ý» ñÇ, µÝ³-

å³Ñ å³Ý Ý» ñÇ Ñ»ï:

ø³ ÝÇ áñ ÷³ é³ ïá ÝÁ Ï³ñ¢á ñáõÙ ¿

» ñÇ ï³ ë³ñ¹ ë»ñÝ ¹Ç Ù³ë Ý³Ï óáõÃ Ûáõ-

ÝÁ, ³ÛÝ Ý» ñ³ éáõÙ ¿ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ

Ý³ Ë³ ï»ë í³Í Ù»Í Íñ³ ·Çñ` å³ ï³ ÝÇ

é» ÅÇ ëáñ Ý» ñÇ Ùñóáõ Ã³ ÛÇÝ µ³ ÅÇÝ, óáõ-

ó³ Ñ³Ý ¹»ë Ý»ñ ¢ ÙÇ ß³ñù ³ÛÉ Ý³ Ë³-

Ó»é ÝáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ: Ø³Ý Ï³ Ï³Ý ýÇÉ Ù» ñÇ

Íñ³· ñÇÝ Ù³ë Ý³Ï ó» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ñ³ ½³-

ñ³ íáñ » ñ» Ë³ Ý»ñ ¢ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý»ñ

ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ Ïáõ Ý» Ý³Ý ³Û ó» É»É

ºñ¢³ ÝÇ óáõ ó³¹ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇÝ: üÇÉ Ù»-

ñÇ Íñ³· ñáõÙ ÏÝ»ñ Ï³ Û³ó í»Ý Ý³¢ ÑÇÙ-

Ý³¹ ñ³ ÙÇ ßñç³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ

µá Éáñ Ù³ñ ½» ñáõÙ ·áñ ÍáÕ ¿ Ïá ³ ÏáõÙµ-

Ý» ñÇ ë³ Ý» ñÇ ÝÏ³ ñ³ Ñ³ Ý³Í µÝ³ å³Ñ-

å³ Ý³ Ï³Ý ýÇÉ Ù» ñÁ:

ö³ é³ ïá ÝÇ Íñ³ ·Ç ñÁ Ñ³ Ù³ ï» ÕáõÙ ¿

µÝáõÃ Û³ ÝÁ ÝíÇñ í³Í ýÇÉ Ù» ñÇ Íñ³ ·Ç-

ñÁ ï³ ñ³µ ÝáõÛÃ ³ÛÉ ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÇ

Ñ»ï: î» ÕÇ Ïáõ Ý³Ý ë» ÙÇ Ý³ñ Ý»ñ, óáõ-

ó³ Ñ³Ý ¹»ë Ý»ñ, ¾ Ïá EXPO, éáù Ñ³ Ù»ñ·

¢ µÝ³ å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý ³ÛÉ ³Ï óÇ³ Ý»ñ:

ì»ñç Ý³Ý å³ ï³ ÏÁ` ë» ÙÇ Ý³ñ Ý» ñÇ,

µ³ó ùÝÝ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÇ, Ñ³ Ù³ Åá Õáí Ý» ñÇ

¢ Ãñ»Û ÝÇÝ· Ý» ñÇ ³Ýó Ï³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ

µ³ó ýá ñáõ ÙÇ ëï»Õ ÍáõÙÝ ¿: ö³ é³ ïá-

ÝÇÝ ÏÙ³ë Ý³Ï ó»Ý ³Ù µáÕç ³ß Ë³ñ ÑÇó

³ í» ÉÇ ù³Ý 60 ÑÛáõ ñ»ñ` é» ÅÇ ëáñ Ý»ñ,

³ñ í»ë ï³ ·»ï Ý»ñ, ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½-

Ù³ Ï»ñ åáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ óÇã-

Ý»ñ ¢ ×³ Ý³ã í³Í µÝ³ å³Ñ å³Ý Ý»ñ:

Î»Ý ¹³ ÝÇ Ý» ñÇ ¹Ç Ù³ Ï³ Ñ³Ý ¹»ë

ö³ é³ ïá ÝÁ ÏÙ»Ï Ý³ñ ÏÇ Ù»Í ¹Ç Ù³ Ï³-

Ñ³Ý ¹»ë »ñ Ãáí: ¶áõÛÝ½ ·áõÛÝ Ï»Ý ¹³-

Ý³ Ï»ñå ½·»ëï Ý» ñáí ¢ ¹Ç Ù³Ï Ý» ñáí

500-Çó ³ í» ÉÇ å³ ï³ ÝÇ Ý»ñ ÏËñ³ Ëáõ-

ë»Ý ³Ý óáñ¹ Ý» ñÇÝ ÙÇ³ Ý³É ³ é³ çÇ -

Ï³ û ñ» ñÇÝ Í³ í³É í» ÉÇù µ³½ Ù³µ ÝáõÛÃ

µÝ³ å³Ñ å³ Ý³ Ï³Ý ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÇÝ:

ø³Û É»ñ ÃÇÝ Ù³ë Ý³Ï óáÕ » ñ» Ë³ Ý» ñÇÝ

Ïáõ Õ»Ï ó»Ý µ»é Ý³ ï³ñ ³í ïá Ù» ù»-

Ý³ Ý» ñÇ Ù»ç ¹ñí³Í Ã³ ÷á Ý³ñ í»ë-

ïÇ ÝÙáõß Ý»ñ` åá ÉÇ¿ ÃÇ É» Ý³ ÛÇÝ ³Õ µÇó

å³ï ñ³ëï í³Í Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ¿Ý ¹» ÙÇÏ

áãÝ ã³ óáÕ Ï»Ý ¹³ Ý³ ï» ë³Ï Ý» ñÇ ù³Ý-

¹³Ï Ý»ñ:

²Ûë ÙÇ çá ó³é Ù³Ý Ýå³ ï³ÏÝ ¿ µ³ñÓ-

ñ³ Ó³Û Ý»É Ï»Ý ¹³ ÝÇ Ý» ñÇ Ç ñ³ íáõÝù Ý» ñÇ

å³ßï å³ ÝáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ, ÑÇ ß»ó Ý»É Ñ³-

ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³ ÝÁ ³ÛÝ å³ ï³ë Ë³ Ý³ï-

íáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ, á ñáÝù Ù³ñ ¹ÇÏ ÏñáõÙ

»Ý Ç ñ»Ýó ßñç³ å³ ïáÕ ³ß Ë³ñ ÑÇ Ñ³-

Ù³ñ: ø³Û É»ñÃ-¹Ç Ù³ Ï³ Ñ³Ý ¹» ëÇ Ù³ë-

Ý³ ÏÇó Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ù³ Ý³ ÏÁ ÏÏ³½-

ÙÇ ßáõñç 1500 Ñá ·Ç:

²ðºìàð¸Æ ö²è²îàÜ


Øà¼ðàìÆ ø²ð²ÜÒ²ìÆ êî²È²ÎîÆîÜºðÆ ÐºøÆ²ÂÀÈáõë³ÝÏ³ñÝ»ñÁ` ºÕÛ³ Ü»ñëÇëÛ³ÝÇ

Øºð ´Ü²ÞÊ²ðÐÀ




âÏ³ ³ í» ÉÇ Ù»Í ÝÏ³ ñÇã, ù³Ý ¹³ Ï³ ·áñÍ, ù³Ý ÇÝ ùÁ` µÝáõÃ ÛáõÝÝ ¿:Ð³Û Ï³ Ï³Ý É»é Ý³ß Ë³ñ ÑÇ

³ Ù»Ý ÙÇ ³ÝÏ Ûáõ ÝÁ Ù»½ Ý»ñ Ï³ Û³ ÝáõÙ ¿ Çñ ·» Õ³ ï» ëÇÉ í³Û ñ» ñáí, ³Ý Ó» é³ Ï»ñï Ññ³ ß³ ÉÇù-

Ý» ñáí: ÜÙ³Ý ³ ¹³ Ù³Ý¹ Ý» ñÇó ¿ Øá½ ñá íÇ ù³ ñ³Ý Ó³ íÁ:

Øá½ ñá íÇ ù³ ñ³Ý Ó³ íÁ ·ïÝíáõÙ ¿ º Õ»· Ý³ Óá ñÇ ßñç³ Ï³Û ùáõÙ` ·ñ»Ã» ë³ ñÇ ·ÉËÇÝ: Øá½ ñá íÇ ù³-

ñ³Ý Ó³ íÁ Ù»ÏÝ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ·ïÝíáÕ » ñ»ù Ëá ßáñ ù³ ñ³Ý Ó³í Ý» ñÇó` ²ñ ç»ñ, Ø³ ·ÇÉ, Øá½ ñáí:

²Ûë ù³ ñ³Ý Ó³ íÁ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ¿ å³ÛÃ Ûáõ ÝÇ Å³ Ù³ Ý³Ï, »ñµ ßÇ Ý³ ñ³ñ Ý» ñÁ ×³ Ý³ å³ñÑ ¿ÇÝ Ï³-

éáõ óáõÙ: ²ÝÝ Ï³ ñ³· ñ» ÉÇ ·» Õ»ó ÏáõÃ ÛáõÝ áõ ÝÇ ù³ ñ³Ý Ó³ íÁ:

²ÛÝ áõ ÝÇ 500-700 Ù»ïñ Ëá ñáõÃ ÛáõÝ: Øá½ ñá íÁ Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿ Ù» é³Í ù³ ñ³Ý Ó³í, ù³ ÝÇ áñ ³ÛÉ¢ë ã»Ý

³ ×áõÙ ëï³ É³Ï ïÇÏ Ý» ñÁ: ²Û ëûñ ÷³ Ï»É »Ý ù³ ñ³Ý Ó³ íÁ ³Û ó» Éáõ Ý» ñÇ ³éç¢, á ñáí Ñ»ï¢, áñ ù³Ý ¿É

ó³ í³ ÉÇ ¿ Ñ»Ýó Ù»Ýù Ñ³ Û»ñë, í» ñ³ó ÝáõÙ áõ ÷ã³ó ÝáõÙ »Ýù Ù»ñ Ñ³ñë ïáõÃ Ûáõ ÝÁ:

Æ ¹»å, ÈÇ µ³ Ý³áõÙ ·ïÝíáÕ Ä»Û Ã³ ÛÇ ù³ ñ³Û ñÁ, á ñÁ ß³ï ÝÙ³Ý ¿ Øá½ ñá íÇ ù³ ñ³Ý Ó³ íÇÝ, ³Û ëûñ

Ý»ñ Ï³ Û³ó í»É ¿ ³ß Ë³ñ ÑÇ 7 Ññ³ ß³ ÉÇù Ý» ñÇ Ù»ç Ý» ñ³é í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, ÇëÏ Ù»Ýù Ù»ñ ³ñ Å»ù Ý» ñÁ

×³ Ý³ ã» Éáõ, å³Ñ å³ Ý» Éáõ ÷á Ë³ ñ»Ý ³ÝË Ý³ í» ñ³ó ÝáõÙ »Ýù ¹ñ³Ýù: ØÇÝã¢ »±ñµ...



There is no greater painter, sculptor than nature itself. Every corner of Armenian highlands

presents itself with some unique sights, with non-manmade wonders. Mozrov Cave is one

of these diamonds.

Mozrov Cave is nearby Yeghegnadzor, almost on top of a mountain. Mozrov is one of the three

largest caves in Armenia - Arjer, Magil, Mozrov. This cave was discovered after an explosion,

when constructors were building a road. The cave has unspeakable beauty.

It is 500-700 meters deep. Mozrov is considered to be a dead cave as stalactites grow no

longer. Today the Cave has been closed for visitors because, oddly to say, it is we Armenians

who destroy and spoil our wealth.

By the way, Jeytay Cave in Lebanon, which is quite similar to Mozrov Cave, has been presented

to be included among the Seven Wonders of the World, whereas we, instead of realizing,

preserving our values, destroy them mercilessly. How long...?

THE FA IRY TALE OF TALACTITES OF MOZROV CAVE

www.sunchild.org

CSR Seminar in the frame of SunChild Festival: A better business for a better Armenia

FPWC


The “Foundation for Preservation of Wildlife and Cultural Assets” (FPWC) has been working since

2001 to protect Armenia’s unique natural and cultural heritage for future generations. But one of the most striking experiences of the organizers during the recent years is that it will be impossible to achieve an improvement of the environmental situation in Armenia without a serious contribution of the private sector in this field. Currently the country faces severe environmental challenges due to lack of public awareness for environmental issues and the government’s inability to enforce an efficient legislation in this field. Natural resources like water, air and soil are not managed sustainably and protected against pollution by companies or other contaminators. Massive problems are also caused by the currently ongoing deforestation. Illegal logging as well as timber industry and legalized logging of mining corporations have resulted in a nearly total destruction of Armenia’s natural forests. This exploitive attitude towards nature and environment not only damages biodiversity and natural resources but also harms human health and even dramatically decreases economic chances of the coming generations.The organizers of the seminar are convinced that the strategic key to motivate local business stakeholders to contribute to the improvement of the environmental situation and a “better Armenia” is “Corporate Social Responsibility” (CSR). Through CSR companies integrate social and environmental concerns in their business operations on a voluntary basis. It is up to enterprises to decide to go beyond the minimum legal requirements and obligations stemming from collective agreements in order to address societal

needs. With CSR strategies, companies usually not only aim to take part in the positive shaping of the society but they also pursue their economic interests. Market studies clearly prove that companies, which strategically incorporate environmental and social concerns into the framework of responsible business practices, receive tangible business benefits through greater efficiency and overall competitiveness. Unfortunately in newly emerging countries, like the Republic Armenia, CSR practices and strategies are not yet very widespread in the private sector. This surely is, on the one hand, the result of a lack of practical knowledge in this field. But on the other hand, many business leaders in emerging markets either think that a CSR strategy is a kind of “luxury” which can only be applied consistently in western countries or they fear that the costs for implementing CSR will be higher than the economic benefits. They often argue that CSR will actually diminish their local competitiveness. Of course companies have to care for bottom line results but merely looking for profits without taking into account the long-term impacts of business practices results in total destruction of the very surrounding where business can also flourish in future. Currently only a few companies in Armenia - among them FPWC’s general partner VivaCell-MTS - realize clearly the importance of CSR for the country’s future development. In a joint effort FPWC, VivaCell-MTS, Global Compact Armenia and GTZ (German Technical Cooperation) have decided to invite three highly profiled specialists in the sphere of CSR who can underline this context and highlight it through specific examples. The participants of the seminar will not only

get an insight into practical case studies but also into the global importance of CSR policies and the relation between financial performance and CSR strategies. The introductory lecture for example will be delivered by Prof. Teun W. Hardjono from the School of Management and Accounting at Erasmus University/ Rotterdam. Prof. Hardjono is not only a renowned scientist doing basic research in CSR but works also as a consultant for multinational companies and the Dutch government. The organizers of the CSR seminar in the framework of SunChild Festival are deeply convinced that Armenia has reached a crucial point in its development. If we do not succeed in convincing the leaders of local companies to take up serious actions for the sake of protection of the country’s scarce natural resources like water, air, soil and forests, future generations will definitely lose their chance to drink the pure water of Lake Sevan, to breathe the clean mountain air and enjoy the incomparable taste of naturally produced apricots and pomegranates. Unfortunately the current state of Armenia’s environment is alarming and it seems that we are just on the road which leads to the total loss of our precious natural heritage. Only if the stakeholders of the business community in Armenia understand their vital responsibility - but also vital economic interest - for the protection of the country’s natural resources the sell-out of our children’s future can be stopped. With the CSR Seminar in the framework of “SunChild International Environmental Festival” the organizers aim to clarify this context and to motivate local business stakeholders to take up the challenge to implement consistent CSR strategies into their day-to-day practice pursuing a better business for a better Armenia.


FPWC


(Ñ³ïí³ÍÝ»ñ Èááõñ»Ýë ²ñ³µ³óáõ Ñ»ï` ÈÇÝÏáÉÝ êÃ»ýÝëÇ Ñ³ñó³½ñáõÛóÇó)§¼·áõß³ó»ù Ï»ÕÍ µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñÇó (Ù³ëáÝ³-ëÇáÝ³-Ññ»³-Ãáõñù Ñ³Ï³Ñ³ÛÏ³Ï³Ý ù³é³ÝÏÛáõÝÇÝ)¦Ññ³ï³ñ³ÏáõÃÛáõÝÁ` ä³ïÙ³Ï³Ý ·ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ã»ÏÝ³Íáõ ¶¢áñ· Ú³½Á×Û³ÝÇ

§²Ú¸ ²Üî²ÜºÈÆ

Ð²ÚºðÀ¦ÂáÙ³ë ¾¹áõ³ñ¹ Èááõñ»Ýë (ÍÝ. 1888Ã., Ù³Ï³ÝáõÝÁ` ²ñ³µ³óÇ

Èááõñ»Ýë). - ³ñ¢»É³·»ï, §Ø»ÍÝ ´ñÇï³ÝÇ³ÛÇ ÆÝï»ÉÇçÁÝë ë»ñíÇë

ÏáãíáÕ ·³ÕïÝÇ ëå³ë³ñÏáõÃÛ³Ý ·áñÍ³Ï³É¦:Î³½Ù³Ï»ñå»É

¢ áõÕÕáñ¹»É ¿ ³ñ³µÝ»ñÇ 1916-1918 Ã.Ã. ³åëï³ÙµáõÃÛáõÝÁ

Ãáõñù»ñÇ ¹»Ù (³½·áõÃÛ³Ùµ Ññ»³ ¿):

Øºð Ø²êÆÜ


Øºð Ø²êÆÜ


...ºë Ï³ñ ÍáõÙ ¿Ç, áñ ÇÝùë

¿Ç í³ ñáõÙ Ëá ë³Ï-

óáõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùÁ:

Ð» ïá ÙÇ³ÛÝ Ïé³ Ñ» óÇ, ÙÇ ï» ë³Ï óÝóí»-

Éáí, áñ Ý³ ¿É ÙÇ Ýå³ ï³Ï ¿ñ áõ Ý» ó»É, ¢

áñ Çñ Ýå³ ï³ÏÝ ¿ñ µñÇ ï³ Ý³ Ï³Ý åñá-

å³ ·³Ý ¹³ Ûáí ÉóÝ»É ÇÙ áõ Õ» ÕÁ Ñ³ Û» ñÇ

íñ³ ³ Ù» ñÇÏ Û³Ý Ù³Ý ¹³ï Ñ³ë ï³ ï» Éáõ

í» ñ³ µ»ñ Û³É: ² Ñ³ ³Û¹ ¿ñ, áñ Ïé³ Ñ» óÇ:

àõñÇß µ³ Ý»ñ ¿É, µ³Ûó »ë ßßÙ»É ¿Ç ¢ µ³-

í³ Ï³Ý Ýí³ë ï³ ó³Í ¿Ç ½·áõÙ ·ïÝ» Éáí,

áñ Ñ³ ïáõÏ å³ï ×³é Ý»ñ áõ Ý»Ç..., Ã» ÇÝ-

ãá±õ Ù»Ýù` ³ Ù» ñÇ Ï³ óÇ Ý»ñë å»ïù ¿ ³ß -

Ë³ñ ÑÇ ÙÛáõë Ï» ëÁ ·Ý³Ýù Ñ³ Û» ñÇ Ù³ëÇÝ

Ñá ·³ Éáõ ¢ áã ÙÇ³ÛÝ Ýñ³Ýó ÷ñÏ» Éáõ

Ãáõñ ù» ñÇó, ÑáõÛ Ý» ñÇó, ýñ³Ý ëÇ³ óÇ Ý»-

ñÇó, Ç ï³ É³ óÇ Ý» ñÇó, µñÇ ï³ Ý³ óÇ Ý» ñÇó

¢ Ñ»Ýó Ç ñ»Ý óÇó ¿É, ³ÛÉ¢, ÙÇ ï» ë³Ï, ÇÝù-

Ý»ñë ¿É Ù»½ ÝÇó ¢ Ýñ³Ý óÇó ÷ñÏ» Éáõ:

Ü³ ³ ë³ó, û ñÇ Ý³Ï, áñ Ñ³ Û» ñÁ« Ù³ñ¹-

Ï³ ÛÇÝ ³Ý ï³ Ý» ÉÇáõÃ Û³Ý í»ñç Ý³ Ï³Ý

ËáëùÝ » Ý: àñ å»ë ó»Õ` ³ Ï³ ¹» ÙÇÏ µ³-

Ý³ í» ×áõÙ Ýñ³Ýù Ñ³ Ù³Ý Ù³Ý »Ý í»ñ çÇÝ

Ù³ñ ¹áõÝ:

...Èááõ ñ»Ý ëÁ ·ïÝáõÙ ¿ñ, Ã» Ù»Ýù` ³ Ù»-

ñÇ Ï³ óÇ Ý»ñë ã³ ÷Çó ³ í» ÉÇ ·³ Õ³ ÷³ ñ³-

å³ßï »Ýù: ºí ·ïÝáõÙ ¿ñ, áñ Ñ³ Û» ñÁ ã³-

÷Çó ³ í» ÉÇ ·áñÍ Ý³ Ï³Ý »Ý: àõë ïÇ Ù»Ïë

ÙÛáõ ëÇÝ Ï³ ñáÕ »Ýù ßïÏ»É, Ù»Ýù µáõ ÅÇã

»Ýù Ýñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ, Ýñ³Ýù` Ù»½ Ñ³ Ù³ñ:

ºñ Ïáõëë ¿É Ñáõ ë³ Ñ³ ï³ Ï³Ý »Ýù, Ù³ Ý³-

í³Ý¹` Ñ³ Û» ñÁ:

ºë ³ÛÝ å»ë »½ ñ³ Ï³ó ñÇ, áñ Ý³ ÙÇ ³ Ý³-

ë» ÉÇ Ñ³ Ù³Ï ñ³Ýù áõ ÝÇ Ñ³ Û» ñÇ Ñ³Ý-

¹»å, Ï³Ù ¿É, ³ í» ÉÇ ×Çßï ³Ûë å»ë ³ ë»Ù`

Ýñ³Ýó í» ñ³ µ»ñ Û³É áõ ÝÇ ÙÇ ³ÛÝ åÇ ëÇ

Ç Ù³ óáõÃ ÛáõÝ Ï³Ù ÷áñ Ó³ éáõÃ ÛáõÝ, áñ

Ýñ³Ý ÃáõÛÉ ¿ ï³ ÉÇë Ù³ñ¹ Ï³Û Ýá ñ»Ý Ñ³ë-

Ï³ Ý³É Ãáõñ ù» ñÇÝ (¢ Ñ³ Û» ñÇ µá Éáñ Ù»ñ-

Ó³ íáñ Ñ³ñ¢³Ý Ý» ñÇÝ), á ñáÝù Ùßï³ å»ë

ç³ ÝáõÙ »Ý áãÝ ã³ó Ý»É ³Ûë áñµ ó» ÕÁ: Î³ñ-

Í»ë Ã» Ýñ³ ÙÇïùÝ ³ÛÝ ¿ñ, áñ ¹³ Ñ³ Û» ñÇ

Ñ³Ý ¹»å ³ Ý» ÉÇù ÙÇ³Ï µ³ÝÝ ¿: àõÕ Õ³ ÏÇ

³Û¹ å»ë ã³ ë³ó:

Ü³ ã³ ë³ó, Ã» Ñ³ Û» ñÁ å»ïù ¿ µá Éá ñá-

íÇÝ áãÝ ã³ó í»Ý: ä³ñ ½³ å»ë ÇÙ Ù»ç ³ÛÝ

ïå³ íá ñáõÃ ÛáõÝÁ ëï»Õ Í»ó ³ÛÝ Å³ Ù³-

Ý³Ï, Ã» ¹³ ¿ Ð³Û Ï³ Ï³Ý Ñ³ñ óÇ ÙÇ³Ï

Éáõ Íáõ ÙÁ, ¢ Ã» ³Û¹ å³ï ×³ éáí ¿ñ ó³Ý-

Ï³ ÝáõÙ, áñ ³ Ù» ñÇ Ï³ óÇ Ý»ñë Ù»ñ íñ³

í»ñó Ý»Ýù ³Û¹ ·áñ ÍÁ:

Ü³ ³ÛÝ å»ë ¿ñ Ñ³ Ù³ ñáõÙ, Ï³Ù ÇÝÓ ëïÇ-

åáõÙ ¿ñ Ñ³ Ù³ ñ»É, Ã» Ãáõñ ù» ñÁ ãå»ïù

¿ ³ Ý»Ý ³Û¹ ·áñ ÍÁ, Ýñ³Ýù ã³ ÷³ ½³Ýó

Ïáå ïá ñ»Ý å³ï ñ³ëï »Ý ¹ñ³Ý, ¢ ùñÇë-

ïáÝ Û³ ã»Ý: àã ¿É ÑáõÛ Ý» ñÁ, ëñ³Ýù ¿É ß³ï

»Ý Ñ³ ×áõÛù ½·áõÙ ¹ñ³ ÝÇó ¢ ³ñ¹ Ûáõ Ý³-

í»ï ã»Ý, »ñ µ»ù áñ¢¿ µ³Ý ÙÇÝã¢ í»ñç

ã»Ý Ñ³ëó ÝáõÙ, ¢ »ñµ Ñ³ Û» ñÇÝ ëå³ Ý» Éáõ

Ç ñ»Ýó ·» Õ³ ·Ç ï³ Ï³Ý Ñ³ ×áõÛ ùÁ Ñ³ ·» -

Ý³, Ó»éù Ïù³ ß»Ý: ²Û¹ å»ë ¿É ÑÇÝ, á ëáË

ó» Õ» ñÁ: Üñ³Ýù ¹³ ¹³ ñ»ó ÝáõÙ »Ý ·áñ ÍÁ`

Ý³Ë ù³Ý µá Éáñ Ñ³ Û» ñÁ Ù» é³Í ÉÇ Ý»Ý:

ÜáõÛ ÝÇëÏ »ñµ µá Éá ñÁ ÙÇ³ ëÇÝ ¿ÇÝ ·ÝáõÙ

ËÝ¹Ç ñÁ Ï³ ï³ ñ» Éáõ, ÙÇßï ¿É ÃáÕ ÝáõÙ

¿ÇÝ ÙÇ ½áõÛ· ³Ûë ï»Õ, ÙÇ ½áõÛ· ³ÛÝ ï»Õ`

² ¹³Ù áõ º í³ Ý»ñ, á ñáÝù, Ñ»Ýó áñ Ù»-

ÏÁ ÏéÝ³Ï ¹³ñÓ Ý»ñ Ýñ³Ýó, µ³½ Ù³ ÝáõÙ

áõ µ³½ Ù³ ÝáõÙ ¿ÇÝ, ³ÛÝ å»ë áñ Ñ³ çáñ¹

³Ý ·³Ù Ð³ Û³ë ï³Ý ³Û ó» Éá ÕÁ ÏñÏÇÝ Ñ³-

Û»ñ Ïï»ë Ý»ñ ³ÛÝ ï»Õ, ÙÇ ÉÇá Ý³ íáñ áõ

ÙÇ ÉÇá Ý³ íáñ Ñ³ Û»ñ, µá Éá ñÁ Ñ»½ áõ Ñ³-

Ù»ëï, µ³Ûó ó» ñ» ÏÁ ·áñ Íáí ½µ³Õ í³Í,

ÇëÏ ·Ç ß» ñÁ` ·³Õï Ýá ñ»Ý µ³½ Ù³ Ý³ Éáí

áõ Ï³ Ù³ óáõÏ ï³ ñ³Í í» Éáí áõ ï³ ñ³Í-

í» Éáí ¢...

Ü³ ÇÙ íñ³ á ïÇó ·ÉáõË ï³ ñ³ Í»ó Çñ

Ù³É Ãáõ ë³ Ï³Ý* Ñáõ ë³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ¢ ÙÇ

³ÛÝ åÇ ëÇ ë³ñ ë³÷ Ñ³ Û» ñÇó, áñ ùÇã ÙÝ³ó

ÏáõÉ ï³ ÛÇ Çñ ³Ù µáÕç á ñá ·³Û ÃÁ ³ Ù» ñÇ-

Ï³-Ñ³Û Ï³ Ï³Ý Ù³Ý ¹³ ïÇ í» ñ³ µ»ñ Û³É,

»ñµ ÇÙ ÷ñÏ³ ñ³ñ ³ Ù» ñÇÏ Û³Ý Ñáõ Ùá ñÁ

ßáõÝãë ï» ÕÁ µ» ñ»ó:

- ´³Ûó ÇÝ ãá±õ Ñ»Ýó µñÇ ï³ Ý³ óÇ Ý»ñÝ ¿É

ã³ Ý»Ý ³Ûë ·áñ ÍÁ, -Ñ³ñó ñÇ...

- Ð³ Û» ñÇ ÉÇ³ Ï³ ï³ñ Ïá ïá ñ³ ÍÁ, - å³ï-

×³ é³ µ³ Ý»ó, - Ï³ ñáÕ ¿ Ë³Û ï³ é³ ÏáõÃ-

ÛáõÝ ¹³é Ý³É, » Ã» µñÇ ï³ Ý³ óÇ Ý»ñÝ

³ Ý»Ý... ´ñÇ ï³ Ý³ Ï³Ý Ï³Ûë ñáõÃ Ûáõ ÝÁ

Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ëÏÇ½µÝ

¿: Ø»ñ µá Éáñ Ù»Í ËÝ¹Çñ Ý» ñÁ` å³ ï»-

ñ³½Ù Ý»ñ, Ñ» Õ³ ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, ·áñ Í³-

¹áõÉ Ý»ñ, Ñ³ Ù³ ×³ ñ³Ï Ý»ñ ¢ ³ÛÉÝ, ëÏëáõÙ

»Ý ³ÛÝ Ç ñá ÕáõÃ Ûáõ ÝÇó, áñ »ñÏ ñ³ ·áõÝ¹Ý

Çñ ³Ù µáÕ çáõÃ Û³Ý Ù»ç ãÇ Ï³ é³ í³ñ íáõÙ

áñ å»ë ÙÇ ³Ù µáÕ çáõÃ ÛáõÝ: ´ñÇ ï³ Ý³-

óÇù ÙÇ ûñ í»ñç »Ý ¹Ý» Éáõ ³Ûë ³ ÝÇß Ë³-

ÝáõÃ Û³ ÝÁ: ê³ Ï³ÛÝ Ï³Ûë ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ¹»é

Ù³ ÝáõÏ ¿, Ñ³ ñ³ µ» ñ³ µ³ñ ÷áùñ, ÃáõÛÉ

¢ ·»ñ µ»é Ý³ íáñ í³Í: Øï³ Í»É, Ã» ÏÕ½Ç-

Ý» ñÁ, ·³ ÕáõÃ Ý» ñÁ, é³½ Ù³ í³ ñ³ Ï³Ý

Ï» ï» ñÁ, Íá í»ñÝ áõ ³é¢ïñÇ áõ ÕÇ Ý» ñÁ,

³Ûë µá Éá ñÁ ·»ñ Ù³ Ý³ Ï³Ý Ï³Û ë» ñ³ å³ß-

ïáõÃ Û³Ý å³ñ ïáõÃ Û³Ùµ ´ñÇ ï³ Ý³ Ï³Ý

Ï³Ûë ñáõÃ Û³Ý áõ ëÇÝ ÁÝÏ ÝáÕ Ýáñ µ»é Ý»ñ

áõ å³ñ ï³ íá ñáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ »Ý: àã: ØÇ³é-

Å³ Ù³ Ý³Ï å»ïù ¿ ËÝ³ Û»É Ï³Ûë ñáõÃ Û³-

ÝÁ:

´³ óÇ ³Û¹, - Ñ³ ñ»ó Ý³, - µñÇ ï³ Ý³ Ï³Ý

Ï³Û ë» ñ³ å³ß ïáõÃ Ûáõ ÝÝ ³Ûë ÷áõ ÉáõÙ,

ß³ Ñ³·ñ·é í³Í ¿ ³ í» ÉÇ ß³ï µÝ³ Ï³Ý

Ñ³ñë ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáí, ù³Ý` Åá Õá íáõñ¹-

Ý» ñáí:

...ä³ñ ½³ å»ë, ëå³ ë»ó (Èááõ ñ»Ý ëÁ) ÇÝã-

ù³Ý Ï³ ñáÕ ¿ñ, ³ å³ ÇÝÓ ÑÇ ß»ó ñ»ó, áñ

Éë³Í ÏÉÇ Ý»Ù, ÇÝã å»ë ³ ë³ó, ÇÝùÝ ¿É ¿

Éë»É, Ã» Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ å»ïù ¿ µ³ Å³Ý-

Ù³Ý »Ý Ã³ñÏ íÇ: ´áõÝ »ñ ÏÇ ñÁ, áõñ µÝ³-

Ï³Ý Ñ³ñë ïáõÃ ÛáõÝ Ý»ñÝ »Ý, å»ïù ¿

³Ý ç³ï íÇ ³ é³ ç³ Ù³ ëÇó, áõñ á ãÇÝã ãÏ³,

µ³ óÇ Ñ³ Û» ñÇó: ² Ù» ñÇÏ Û³Ý Ù³Ý ¹³ ïÁ

ÉáÏ å»ïù ¿ Ñ³ Û» ñÇ íñ³ ÉÇ ÝÇ: ØÇ áõ ñÇß

¹³ß Ý³ ÏÇó, áã Ã» µñÇ ï³ Ý³ óÇù, ³ÛÉ ÙÇ

áõ ñÇß Ñ³ í³ ë³ ñ³ ã³÷ ·áñÍ Ý³ Ï³Ý ï»-

ñáõÃ ÛáõÝ, å»ïù ¿ ëï³ Ý³ Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ:

´³Ûó, - ³ é³ñ Ï» óÇ »ë, - Ç±Ýã û ·áõï ÙÇ

»ñÏ ñÇ µÝ³ Ï³Ý Ñ³ñë ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó

³ é³Ýó ³ÛÝ Åá Õáíñ ¹Ç, áñ å»ïù ¿ Ùß³-

ÏÇ ¹ñ³Ýù: Ð³Ý ù»ñ, Ý³í ÃÇ å³ ß³ñ-

Ý»ñ, µ»ñ ñÇ Ñá Õ»ñ, ÙÇ Ëáë ùáí` µÝ³ Ï³Ý

Ñ³ñë ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ, - Ñ³Ù µ» ñáõÃ Û³Ùµ

µ³ ó³ï ñ» óÇ Ýñ³Ý, - áã ÙÇ û ·áõï ã»Ý ï³

Ï³ åÇ ï³ ÉÇÝ ³ é³Ýó ³ÛÝ ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ,

áñ å»ïù ¿ ÷á ñÇ áõ ½³ñ ·³ó ÝÇ ¹ñ³Ýù:

ºí ÙÇ »ñÏ ñÇ µÝÇÏ Ý» ñÁ µÝ³ Ï³Ý ³ß Ë³-

ïáõÅ »Ý ¹ñ³ Ñ³ Ù³ñ, ³ Ù» Ý³¿ Å³ ÝÁ,

³ Ù» Ý³Ñ Ý³ ½³Ý ¹Á, ³ Ù» Ý³ ùÇã Ï³½ Ù³-

Ï»ñå í³ ÍÁ, É³ í³ ·áõÛ ÝÁ:

... - ºë Ïáã »Ù ³ ÝáõÙ, - ·á ã» óÇ, - áã Ã»

·³ Õ³ ÷³ ñ³ å³ß ïá ñ»Ý, áã Ã» §Ð³ Û³ë-

ï³ ÝÁ Ñ³ Û» ñÇ Ñ³ Ù³ ñ¦, ³ÛÉ ·áñÍ Ý³ Ï³-

Ýá ñ»Ý` §Ð³ Û» ñÁ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ ñ¦:

...êÏë» óÇ Ùï³ Í»É, áñ ÇÝã áñ ëË³É ¿ñ

·ïÝáõÙ ÇÙ Ù»ç Ï³Ù Ù»ñ Ù»ç: ¶áõ ó» »ë

Øºð Ø²êÆÜ


ß³ï ¿Ç Ã»ù í»É ·áñÍ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ÏáÕ-

ÙÁ:

ÐÇ ß» óÇ, Ã» ÇÝã å»ë ¿ñ Ý³ Ñ³Û ñ» ñÇÝ

Ïßï³Ù µáõÙ ¹ñ³ Ñ³ Ù³ñ: àõë ïÇ ¹³ñÓ

Ï³ ï³ ñ» óÇ: ² í» ÉÇ ·³ Õ³ ÷³ ñ³ å³ß-

ïá ñ»Ý ¢, Ñáõ ëáí »Ù, Ñ³Û ñ» Ý³ ëÇ ñ³ µ³ñ

Ëá ë» óÇ ÏñÏÇÝ.

- º Ã» ³ Ù» ñÇ Ï³ óÇ Ý»ñë Ñ³ÝÓÝ ³é Ý»Ýù

Ñ³ Û» ñÇ ÝÏ³ïÙ³Ùµ Ñá·³ï³ñáõÃÛáõÝÁ,-

Ñ³Û ï³ ñ³ ñ» óÇ, - Ýñ³Ýó ÇëÏ û· ïÇ Ñ³-

Ù³ñ Ï³ Ý»Ýù ³Û¹ µ³ ÝÁ: Üñ³Ýó ÏÏ³-

é³ í³ ñ»Ýù ÙÇßï ¿É ³ÛÝ ·³ Õ³ ÷³ ñáí,

áñ Ýñ³Ýó ÁÝ ¹áõ Ý³Ï ¹³ñÓ Ý»Ýù Ç ñ»Ýù

Ç ñ»Ýó Ï³ é³ í³ ñ» Éáõ:

- ² Ûá°, ³ Ûá°, Ù»Ýù Ñ³ë Ï³ ÝáõÙ »Ýù ³Û¹

µá Éá ñÁ, - ³ ë³ó Ý³: ´³Ûó ½·³ óÇ, áñ ãÇ

Ñ³ë Ï³ ÝáõÙ, áõë ïÇ áõÕ Õ³ ÏÇ ß³ ñáõ Ý³-

Ï» óÇ ÇÙ ëÇÉ Éá ·Ç½ ÙÁ:

- È³í áõ ñ»ÙÝ, - ³ ë³ óÇ å³ï ß³ ×á ñ»Ý, -

å»ïù ¿ ¹ñ³ ÝáõÙ ï»ë Ý»ù Ý³¢ Ñ»Ýó ³Û¹

Ýå³ ï³ ÏÁ. áñ å»ë ½Ç Ñ³ Û» ñÇÝ ÁÝ ¹áõÝ³Ï

¹³ñÓ Ý»Ýù Ç ñ»Ýù Ç ñ»Ýó Ï³ é³ í³ ñ» Éáõ,

å»ïù ¿ ³ß Ë³ ï»ó Ý»Ýù Ýñ³Ýó: à°ã Ã»

Ñ³ñë ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ïáñ ½»É Ýñ³Ý óÇó, ³ÛÉ

û· ï³ ·áñ Í»É áñ å»ë áõ ëáõÙ Ý³ ¹³ßï, áõñ

Åá Õáíñ ¹ÇÝ ëá íá ñ»ó ÝáõÙ »Ý ³ß Ë³ ï³-

ëÇ ñáõÃ ÛáõÝ, ËÝ³ Û³ ëÇ ñáõÃ ÛáõÝ ¢ µá Éáñ

³ÛÝ ùñÇë ïá Ý»³ Ï³Ý ³ é³ ùÇ ÝáõÃ ÛáõÝ Ý»-

ñÁ, á ñáÝù Í³ é³ ÛáõÙ »Ý É³í Ù³ñ ¹ÇÏ ¢

É³í ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý»ñ ¹³ë ïÇ³ ñ³ Ï» Éáõ:

Þ÷á Ã³ Ñ³ñ, áõ é³Í ï»ëù ¿ñ ÁÝ ¹áõ Ý»É

Ý³: â·Ç ï»Ç` ÇÝã ¿ å³ ï³ Ñ»É Ýñ³Ý,

ÙÇÝã¢ áñ í»ñ ç³ å»ë á ñá ß»ó ³ñ ï³-

Ñ³Ûï í»É:

- ÊÝ³ Û³ ëÇ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ãÇ å³ Ï³ ëáõÙ Ñ³-

Û» ñÇÝ, - ³ ë³ó Ý³ ãáñ, - ¢ ³Ý ßáõßï

·Ç ï»ù, ùñÇë ïáÝ Û³ Ý»ñ »Ý Ýñ³Ýù, »ñ¹í-

Û³É ùñÇë ïáÝ Û³ Ý»ñ:

Æ Ñ³ñ Ï» ·Ç ï»Ç: ä³ñ ½³ å»ë á·¢á ñáõÃ-

Û³Ýë Ù»ç, ÙÇ å³Ñ Ùá é³ ó»É ¿Ç ³Û¹ µ³ ÝÁ:

Ð³ Ù» Ý³ÛÝ ¹»åë Ý³ ÇÝÓ µéÝ»É ¿ñ ³Û¹ Ï»-

ïáõÙ, áõë ïÇ í» ñ³ ¹³ñ Ó³ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ

Ñ³ñ óÇÝ ¢ åÝ¹» óÇ, áõ åÝ¹áõÙ »Ù, ³Û¹

Ñ³ñ óÁ:

- ´³Ûó, - ³ ë³ óÇ, - Ñ³ Û» ñÁ å»ïù ¿ ³ß -

Ë³ ï»Ý: ¸³ ¿ Ñ³ çá ÕáõÃ Û³Ý ·³Õï ÝÇ-

ùÁ, ÉÇ ÝÇ ³Ý Ñ³ ïÇ, ÉÇ ÝÇ ³½ ·Ç Ñ³ Ù³ñ`

³ß Ë³ ï³Ýù, Ñ³ Ù³é, » é³Ý ¹áõÝ ³ß -

Ë³ ï³Ýù: ºí Ñ³ Û» ñÁ å»ïù ¿ áõ Ý» Ý³Ý

Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ` ¹ñ³ íñ³ ³ß Ë³ ï» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ:

- Ð³ Û» ñÁ ã»Ý ³ß Ë³ ï» Éáõ, - ³ ë³ó Ý³, -

¹³ ¿ ó³ íáï Ï» ïÁ Ó»ñ Íñ³· ñáõÙ, ¹³ ¿

Ñ³ Û» ñÇ ¿É ó³ íáï Ï» ïÁ: ÖÇßïÝ ³ ë³Í,

¹³ ¿ ó³ íáï Ï» ïÁ µá Éáñ ³Ûë ÑÇÝ ó»-

Õ» ñÇ, á ñáÝù » Õ»É »Ý ù³ Õ³ ù³ ÏÇñÃ ¢,

ÙÇ Å³ Ù³ Ý³Ï ïÇ ñ³Í ¢ ³ß Ë³ ï»ó ñ³Í

ÉÇ Ý» Éáí ³ß Ë³ñ ÑÇÝ, Ïáñó ñ»É »Ý Çß Ë³-

ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ, »ï »Ý ÙÝ³ ó»É, ÇÝã å»ë ¹áõù

³ ëáõÙ »ù, Ï³Ù ¿É, ÇÝã å»ë »ë »Ù ³ ëáõÙ,

ß³ ñáõ Ý³ Ï»É »Ý, ³ é³ç »Ý ·Ý³ ó»É ïñ³-

Ù³ µ³ Ý³ Ï³ Ýá ñ»Ý, Ñá ·» µ³ Ýá ñ»Ý, µÝ³-

Ëá ë³ Ï³ Ýá ñ»Ý: Üñ³Ýù ã»Ý ëÇ ñáõÙ Ñ³-

Ù³é, » é³Ý ¹áõÝ ³ß Ë³ ï»É: ¸³ ¿, áñ

Ýñ³Ýó ï³ñ µ» ñáõÙ ¿ ³ÛÝ » ñ» Ë³ Û³Ý Ù³Ý,

Çë Ï³ å»ë Ñ» ï³Ù Ý³ó, Åá Õá íáõñ¹ Ý» ñÇó,

á ñáÝó Ñ»ï ·áñÍ »ù áõ Ý» ó»É ³ Ù» ñÇ Ï³-

óÇ Ý»ñ¹: Ü³Ë Ý³ Ï³Ý Åá Õá íáõñ¹ Ý» ñÁ

å³ñ ½³ å»ë ÍáõÛÉ »Ý: Üñ³Ýó Ï³ ñ» ÉÇ ¿

ëïÇ å»É ³ é³ç ·Ý³É, ³ß Ë³ ï»ó Ý»É, ½³ñ -

·³ó Ý»É, ß³ Ñ³ ·áñ Í»É, » Ã» áõ ½áõÙ »ù:

...Üñ³Ýù ½µ³Õ í³Í »Ý ·Ý»É-Í³ Ë» Éáí,

áõ ë»ñ í³Í ÉÇ Ý» Éáí ·ÝáÕ-Í³ ËáÕ Ý» ñÇó,

³é¢ïñ³ Ï³Ý Ùñó³Ï óáõÃ Û³Ý µ³ ½áõÙ

ë» ñáõÝ¹ Ý» ñÇ ÙÇ çáí ÁÝï ñ³ ë»ñ í³Í,

Ýñ³Ýù É³í ·ÝáÕ-Í³ ËáÕ Ý»ñ »Ý: Î³ ñáÕ

»Ý ·Ý³É ³ß Ë³ñ ÑáõÙ áñ¢¿ ï»Õ ³é¢ïáõñ

³ Ý» Éáõ, áã Ã» Ï³½ Ù³ Ï»ñ å» Éáõ, Ï³ éáõ-

ó» Éáõ, Íñ³· ñ» Éáõ ¢ ³ß Ë³ ï» Éáõ:

... ÆÙ ³Ûë ÑÇÝ Åá Õá íáõñ¹ Ý» ñÁ, - ³ ë³ó,-

Ï·Ý³Ý áñ¢¿ ï»Õ, áõñ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý»ñ

Ï³ ³ß Ë³ ï³ó Ý» Éáõ, Ëá ñ³ Ù³Ý Ïá ñ»Ý

ÏËÇ ½³ Ë»Ý` Ñ» ½á ñ»Ý ï³ é³ å» Éáí,

¹ñ³Ù ËÝ³ Û» Éáí, ·áñÍ ³ Ý» Éáí: ² Ûá°,

Ýñ³Ýù ·áñÍ »Ý ³ ÝáõÙ: ²ÛÝ å»ë »Ý ·áñÍ

³ ÝáõÙ, ÇÝã å»ë ·áñ Í³ ñ³ ñÁ ÙÇ³ÛÝ Ï³-

ÝÇ` Ñ³ ñ³ï¢á ñ»Ý, Ñ³ Ù³ éá ñ»Ý, ÙÝ³-

Éáí Ñ»Ýó ÙÇ³ÛÝ ß³ ÑÇ Ý»Õ Éáõ ë³Ýó ùáõÙ:

´³Ûó, - ß»ß ï»ó Ý³, - ã»Ý ³ß Ë³ ïÇ

Ýñ³Ýù: â»Ý Ï³ ñáÕ: â»Ý Ï³ ñáÕ Ñ³ë Ï³-

Ý³É §³ß Ë³ ï³ í³ñ ÓÇ Ñ³ Ù³ñ ³ß Ë³-

ï» Éá õ¦ ¹ñáõÛ ÃÁ: ¸³ µÝ³½¹ ¿ Ýñ³Ýó Ù»ç,

ÙÇ ·ÇÍ, ÙÇ áõ ßÇ ÙáõÃ ÛáõÝ, áñ ½³ñ ·³ ó»É

¿ Ñ³ çáÕ í³Í ÁÝï ñ³ ë» ñáõ Ùáí, ÇÝã å»ë

áñ ëáñ ¹áõÃ Û³Ý áõ ñáõÛÝ ·Í»ñ »Ýù ½³ñ -

·³ó ÝáõÙ áñë Ï³Ý ßÝ» ñÇ ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ

ó» ÕÇ Ù»ç: Üñ³Ýù Ç ñ»Ýó ³ñ Û³Ý Ù»ç ÇëÏ

·Ç ï»Ý, áñ ³ß Ë³ ï³ í³ñ Óáí` ÝáõÛ ÝÇëÏ

µ³ñÓñ ³ß Ë³ ï³ í³ñ Óáí, ³ß Ë³ ï»ÉÝ

³ Ýû ·áõï ¿, » Ã» áõ ½áõÙ »ë Ñ³ çá ÕáõÃ Û³Ý

Ñ³ë Ý»É áõ Ñ³ñë ï³ Ý³É:

...ÆëÏ ¹áõñë ·³É áõ ×³ Ï³ ïÇ ùñïÇÝ ùáí

³ñ¹ Ûáõ Ý³ Ñ³ Ý»É »ñÏ ñÇ ÑáõÙ ùÁ ¢ Ùß³ Ï»-

Éáí í» ñ³ Í»É ßáõ Ï³ Û³ Ï³Ý ³å ñ³Ýù Ý» ñÇ`

áã: ÐÇÝ Åá Õá íáõñ¹ Ý» ñÁ ã»Ý Ñ³Ý ¹áõñ ÅáõÙ

³ Ý»É ³Û¹ µ³ ÝÁ, ÇëÏ ÇÝã í» ñ³ µ» ñáõÙ ¿

Ó»ñ Ñ³ Û» ñÇÝ` Ýñ³Ýù å³ñ ½³ å»ë ã»Ý

³ ÝÇ:

Èé»ó ÙÇ å³Ñ` ¹Ç ï» Éáí ÇÝÓ...

- Ð³ Û» ñÁ, - ³ ë³ó, - ³ Ù» Ý³ Ë» É³ óÇ, ³ Ù»-

Ý³ Ï³ ï³ñ Û³É ÁÝï ñ³ ë»ñ í³Í, ³ Ù» Ý³-

µ³ñÓñ ½³ñ ·³ ó³Í ó»ÕÝ »Ý ³ß Ë³ñ ÑáõÙ`

ù³ Õ³ ù³ÏñÃ í³ ÍáõÃ Û³Ý ï» ë³ Ï» ïÇó:

ºë ÏñÏÇÝ ïí»óÇ ÇÙ Ã»Ï Ý³ Íá õÇ ³ Ýáõ-

ÝÁ:

Ðñ»³ Ý»± ñÁ, - ³ñ Ó³ ·³Ý ù»ó: - ² é³ç ¿É

³ ë³ óÇù Ýñ³Ýó Ù³ ëÇÝ, »ë ·áÑ ½·³ óÇ:

¸³ óáõÛó ïí»ó, áñ ·»Ã ÙÇ ÝßáõÛÉ ÁÝ Ï³-

ÉáõÙ »ù ÑÇÝ ó» Õ» ñÇ Ù³ ëÇÝ ÇÙ ³ ë»É áõ-

½³ ÍÇó: øÇã ×³Ù ÷³ Ý»ñ ³Ý ó³Í Ù³ñ ¹áõ

Ñ³ Ù³ñ Ññ»³ Ý»ñÝ ³ Ù» Ý³ Í³ ÝáÃ û ñÇ-

Ý³ÏÝ »Ý ÑÇÝ, Ëá ñ³ Ã³ ÷³Ýó, Ë» É³ óÇ

Åá Õáíñ ¹Ç, ¢ ³ Ûá` Ýñ³Ýù µÝ³½ ¹á ñ»Ý ß³-

Ñ³ ·áñ ÍáÕ Ý»ñ »Ý: Üñ³Ýù ³ãù »Ý ¹ÝáõÙ

·áñ Í³Í í³Í Ñ³ñë ïáõÃ Û³Ý íñ³: ´³Ûó

Ï³ß Ë³ ï»Ý Ýñ³Ýù: â»Ý Ñ³Ý ¹áõñ ÅáõÙ,

µ³Ûó Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ýñ³Ýó ³ß Ë³ ï»ó Ý»É: ºí

³ í» ÉÇ í³ï, áñ Ýñ³Ýù ëï»Õ Í³ ·áñ ÍáÕ

¿É »Ý, ÑÝ³ ñ³ ÙÇï, áõ ½·³ó ÙáõÝ ù³ ÛÇÝ

(ë»Ý ïÇ Ù»Ý ï³É): Üñ³Ýó Ù»ç ¹»é Ï³Ý

³ñ í»ë ï³ ·»ï Ý»ñ, ÷Ç ÉÇ ëá ÷³ Ý»ñ, Ù³ñ-

·³ ñ» Ý»ñ: ²Ý Ï³ ï³ñ »Ý Ýñ³Ýù: ø³ Õ³-

ù³Ïñ ÃáõÃ Û³Ý ³ Ý³ í³ñï ÙÇ ³ñ¹ ÛáõÝù

»Ý, ÏÇ ë³ï ÙÝ³ ó³Í:

...´³Ûó ³Ý Ñ» Ã»Ã ¿ Ýñ³Ýó ÝáõÛÝ á ·áí

¹³ ë»É ³ÛÝ ÑÇÝ Åá Õáíáõñ¹ Ý» ñÇ Ñ»ï,

á ñáÝó Ù³ ëÇÝ Ëá ëáõÙ »Ý: â¿± áñ ÇÙ ÑÇÝ

ó» Õ»ñÝ Ç ñ»Ýó »ñÏ ñÇó ¹áõñë »Ý ùß»É Ó»ñ

³Û¹ Ññ»³ Ý» ñÇÝ Ï³Ù ã»Ý Ãá Õ»É, áñ ·áñÍ

³ Ý»Ý Ç ñ»Ýó Ùáï: ...Ø»ñ ßáï É³Ý ¹³ óÇ-

Ý» ñÁ áÕç-áÕç ù»ñ ÃáõÙ »Ý Ýñ³Ýó: ²Û¹-

å»ë »Ý ³ ÝáõÙ ³ ñ³µ Ý»ñÝ ¿É, Ãáõñ ù» ñÁ,

ÑáõÛ Ý» ñÁ, ÇëÏ ÇÝã í» ñ³ µ»ñ íáõÙ ¿ Ñ³ Û»-

ñÇÝ...

ÞáõÝã ù³ ß» Éáí ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó.

- Ðñ»³ Ý»ñÝ Ç ñ»Ýù ³ÛÝ å»ë »Ý ½·áõÙ Ñ³-

Û» ñÇ Ñ³Ý ¹»å, ÇÝã å»ë Ñ³ Ï³ ë» Ù³ Ï³Ý

»í ñá å³ óÇ Ý» ñÁ Ññ»³ Ý» ñÇ Ñ³Ý ¹»å »Ý

½·áõÙ: ²Û¹ å»ë ½·áõÙ »Ý ÑáõÛ Ý» ñÁ, Ãáõñ-

ù» ñÁ, µá Éáñ ³ÛÝ ÙÛáõë ó» Õ» ñÁ, á ñáÝó

·ÉËÇÝ »Ý » Õ»É Ñ³ Û»ñÝ »ñµ¢Ç ó»: ¼·áõÙ

»Ý, áñ Ñ³ Û» ñÁ µá Éá ñÇÝ ¿É ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ

ÏÉÍ»Ý: àõ ÏÉÍ»Ý: Ð³ Û»ñÝ áõ Ý»Ý Ññ»³ Ý»-

ñÇ µá Éáñ Ñ³ï Ï³ ÝÇß Ý» ñÁ, ³ é³ í»É` µá-

Éáñ ÙÛáõë ó» Õ» ñÇ ¿É µá Éáñ Ñ³ï Ï³ ÝÇß Ý»-

ñÁ, ¢ µ³ óÇ ³Û¹` ùñÇë ïá ÝÛ³ Ý»ñ »Ý:

*Âá Ù³ë Ø³É Ãáõë (1766-1834Ã.Ã.).- ³Ý· ÉÇ³ óÇ ïÝï» ë³ ·»ï, Çñ ³ Ýáõ Ýáí Ïáã í³Í Ù³ñ ¹³ï Û³ó ïÝï» ë³ ·Ç ï³ Ï³Ý ï» ëáõÃ Û³Ý ÑÇÙ Ý³ ¹ÇñÝ áõ ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ëá ëÁ: Àëï Ù³É-

Ãáõ ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ` ºñÏ ñ³·Ý ¹Ç µÝ³Ï ãáõÃ ÛáõÝÝ ³ ×áõÙ ¿ »ñÏ ñ³ ã³ ÷³ Ï³Ý, ÇëÏ ·á Û³ ÙÇ çáó Ý» ñÁ Ãí³ µ³ Ý³ Ï³Ý åñá· ñ» ëÇ³ Ûáí: ²Ûë ³Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáõÃ ÛáõÝÝ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ ¿

«³ í» Éáñ¹ µÝ³Ï ãáõÃ Ûáõ Ý», á ñÇó Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ ³ ½³ï í»É. Ýñ³Ýù Ï³°Ù å»ïù ¿ ãÍÝí»Ý, Ï³°Ù å»ïù ¿ áãÝ ã³ó í»Ý å³ ï» ñ³½Ù Ý» ñÇ, ëá íÇ ¢ Ñ³ Ù³ ×³ ñ³Ï Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí: Üáñ Ù³É Ãáõ-

ë³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ·³ Õ³ ÷³ ñÁ Ñ³Ûï ÝÇ ¿ «áë Ï» ÙÇ ÉÇ³ñ ¹Ç ï» ëáõÃ Ûáõ Ý» ³ Ýáõ Ýáí, Áëï á ñÇ ºñÏ ñ³·Ý ¹Ç å³ ß³ñ Ý» ñÁ µ³ í³ ñ³ñ »Ý ³ñ Å³ Ý³ í³ Û»É ÏÛ³Ý ùáí ³ å³ Ñá í» Éáõ

ÙÇ³ÛÝ Ù»Ï ÙÇ ÉÇ³ñ¹ Ù³ñ ¹áõ (³Ûë å»ë Ïáã í³Í ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñÇ µÝ³ ÏÇã Ý» ñÇÝ). ÙÝ³ó Û³É Ý»ñÝ ³ í» Éáñ¹ »Ý:



§¶²´àÜº¦ òàôò²êð²ÐÀ` "ART VILNIUS'09"Ç ü²ìàðÆî

Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ï³ ñÇ ºí ñ³ ÙÇáõÃ-

Ûáõ ÝÁ áñ¢¿ ù³ Õ³ù Ñéã³ ÏáõÙ ¿ Çñ

Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ Ù³Û ñ³ ù³ Õ³ù: ²Ûë

ï³ ñÇ ³Û¹ Ïá ãáõ ÙÁ ÏñáõÙ ¿ñ ìÇÉÝ Ûáõ ëÁ:

Î³½ Ù³ Ï»ñå í»É ¿ÇÝ ÙÇ ß³ñù ÙÇ çá ó³-

éáõÙ Ý»ñ, á ñáÝó ßñç³ Ý³ ÏáõÙ Ý³¢ Ñáõ ÉÇ-

ëÇ 8-12-Á` "ART VILNIUS'09"-Á:

ØÇÝã ÷³ é³ ïá ÝÇ ëÏÇ½ µÁ Ï³½ Ù³ Ï»ñ-

åÇã Ý» ñÇó ÙÇ ù³ ÝÇ ëÁ » Õ»É ¿ÇÝ ºñ¢³-

ÝáõÙ, ßñç»É Ù»ñ ù³ Õ³ ùÇ óáõ ó³ë ñ³Ñ-

Ý» ñáõÙ, á ñÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ §¶³ µá Ý»¦

óáõ ó³ë ñ³ ÑÇÝ ³ é³ ç³ñÏ í»É ¿ñ ¹Ç Ù»É`

óáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÇÝ Ù³ë Ý³Ï ó» Éáõ: òáõ ó³-

ë ñ³ ÑÁ ³Ý ó³í ÙñóáõÛ Ã³ ÛÇÝ » ñ»ù ÷áõ É»-

ñÁ ¢ ëï³ ó³í Ç ñ³ íáõÝù` Ù³ë Ý³Ï ó» Éáõ

ÙÇ çá ó³é Ù³ ÝÁ:

Ø³ë Ý³Ï óáõÙ ¿ÇÝ ³ß Ë³ñ ÑÇ 31 »ñÏ ñÇó

100 óáõ ó³ë ñ³Ñ: Ø»ñ ï³ ñ³ Í³ßñ ç³-

ÝÇó Ù³ë Ý³Ï óáõÙ ¿ñ ÙÇ³ÛÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ:

´³ óÇ ³Û¹, ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÇ ßñç³ Ý³Ï-

Ý» ñáõÙ Ñ³Û ï³ ñ³ñ í»É ¿ñ Ý³¢ » ñÇ ï³-

ë³ñ¹ ÝÏ³ ñÇã Ý» ñÇ ÙñóáõÛÃ. §¶³ µá Ý»¦

óáõ ó³ë ñ³ ÑÇ ÏáÕ ÙÇó Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í

»ñ Ïáõ ÝÏ³ ñÇã Ý»ñÝ ¿ É ³Ý ó³Ý ÙñóáõÛ ÃÁ ¢

Ù»Ï ³Ù ëáí Ù»Ï Ý» óÇÝ Ù³ë Ý³Ï ó» Éáõ ¹³ë -

ÁÝ Ã³ó Ý» ñÇÝ:

òáõ ó³ Ñ³Ý ¹» ëÁ Ï³½ Ù³ Ï»ñå í³Í ¿ñ

µ³ñÓñ Ù³ Ï³ñ ¹³ Ïáí: §¶³ µá Ý»¦ óáõ-

ó³ë ñ³ ÑÇ ÏáÕ ÙÇó Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ¿ÇÝ 3

ÝÏ³ ñÇã` ² ñ³ ñ³ï ê³ñ·ë Û³ ÝÁ, Ü³ ñ»Ï

² í» ïÇë Û³ ÝÁ ¢ ¶³ ñÇÏ Î³ ñ³ å»ï Û³ ÝÁ:

Î³½ Ù³ Ï»ñ åÇã Ý» ñÇ Ëáë ùáí, Ð³ Û³ë ï³-

ÝÇ ï³ Õ³ í³ ñÁ Ñ³ Ù³ñ í»É ¿ ³Ûë óáõ ó³-

Ñ³Ý ¹» ëÇ ý³ íá ñÇ ïÁ ÙÇ ù³ ÝÇ ³ éáõ Ùáí.

Ý³Ë, áñ ³ Ù» Ý³ ß³ï ³Û ó» Éáõ Ý» ñÁ Ð³-

Û³ë ï³ ÝÇ ï³ Õ³ í³ ñáõÙ ¿ÇÝ, ¢ »ñÏ-

ñáñ¹, áñ µá Éá ñÇÝ ¹áõñ ¿ñ ·³ ÉÇë Ù»ñ ³ñ -

í»ë ïÁ ¢ ß³ ï»ñÝ ¿ÇÝ Ñ» ï³ùñùñ í³Í:

ØÇ çá ó³ éáõ ÙÁ Ýå³ë ï»ó Ù»Ï ³Ý ·³Ù ¢ë

Ý»ñ Ï³ Û³Ý³É û ï³ñ Ý» ñÇÝ, Ý³¢ ÷áË Ñ³-

Ù³ ·áñ Í³Ï óáõÃ Û³Ý Ýáñ áõ ÕÇ Ñ³ñ Ã»ó:

Ðáõ ë³Ýù, ÝÙ³Ý ³ éÇÃ Ý»ñ` Ð³ Û³ë ï³ÝÝ

áõ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý Ùß³ ÏáõÛ ÃÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý» Éáõ,

¹»é ß³ï Ïáõ Ý» Ý³Ýù:

º ñáõ ë³ Õ» ÙáõÙ Ñ³ ÛÁ »ñ µ»ù ¿É

û ï³ñ ãÇ » Õ»É, ¹ñ³ íÏ³ ÛáõÃ ÛáõÝ-

Ý» ñÁ µ³½ Ù³ ÃÇí »Ý....

¸»é III-IV ¹³ ñ» ñáõÙ Ð³Û Ï³ Ï³Ý Ý³ Ë³-

ñ³ ñ³ Ï³Ý ïÝ»ñÝ áõ » åÇë Ïá åá ë³ Ï³Ý

³ Ãá éÁ º ñáõ ë³ Õ»Ù áõË ïÇ » Ï³Í µ³½ Ù³-

ÃÇí Ñ³ Û» ñÇ ³Ýí ï³Ý ·áõÃ Ûáõ ÝÁ Ñá ·³ Éáõ

Ñ³ Ù³ñ Ï³ ó³ ñ³Ý Ý»ñ, í³Ý ù»ñ áõ » Ï» Õ»-

óÇ Ý»ñ »Ý Ï³ éáõ óáõÙ, á ñáÝó ÃÇ íÁ VI ¹³-

ñáõÙ ³ñ ¹»Ý Ñ³ë ÝáõÙ ¿ñ 70-Ç:

Ð³ÛÝ áõ Ý»ñ Ñ³ë ï³ ï³·ñ í³Í Ç ñ³ íáõÝù-

Ý»ñ áõ ³Ûë Ù³ ëÇÝ ÑÇ ß³ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ Ï³Ý

³ñ ¹»Ý Øáõ Ñ³ Ù»¹ Ù³ñ ·³ ñ»Ç Ññ³ Ù³-

Ý³· ñ» ñáõÙ. Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ É» ·»Ý ¹Ç` Ñ³-

Ð²Úàò ºðàôê²ÔºØ...ÜÛáõÃÁ` ²ÝÇ Ô³ñ³µ³ÕóÛ³ÝÇ

²Û ëûñ º ñáõ ë³ Õ» ÙÁ Ð³ Û³ë ï³-ÝÇ Ï³ ñÇùÝ áõ ÝÇ... Ýáñ ³½ ¹³Ï ¿ å»ïù, Ýáñ ßáõÝã: ºñ µ»Ù ÝÇ ³ í»-ÉÇ ù³Ý 60 - 70. 000 -Ç Ñ³ë ÝáÕ Ñ³ Ù³ÛÝùÝ ³Û ëûñ í» ñ³ Ý³ Éáõ

×³ Ý³ å³ñ ÑÇÝ ¿...

êöÚàôèø


êöÚàôèø


Ûáó ³ é³ çÇÝ å³ï ñÇ³ñù ²µ ñ³ Ñ³ ÙÁ

Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ Øáõ Ñ³ Ù»¹ Ù³ñ ·³ ñ»ÇÝ

áõ Ñ³ Ù³ÛÝ ùÇ ÏáÕ ÙÇó í×³ñ í» ÉÇù Ñ³ñ ÏÇ

¹Ç Ù³ó ëï³ ÝáõÙ ëµ. Ð³ Ïáµ » Ï» Õ» óÇÝ

¢ Ýñ³ Ñ³ ñ³ ÏÇó ï³ ñ³Íù Ý» ñÇ ³Ý Ó»é-

Ý³Ù Ë» ÉÇáõÃ Û³Ý Ç ñ³ íáõÝ ùÁ...êµ. Ð³-

Ïá µÁ Ñ³Ûï ÝÇ ¿ áã ÙÇ³ÛÝ º ñáõ ë³ Õ» ÙáõÙ

³ÛÉ¢ áÕç ùñÇë ïá Ý»³ Ï³Ý ³ß Ë³ñ ÑáõÙ:

²Ûë å»ë ÑÇÙÝ íáõÙ áõ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ Ñ»ï

Ù» Í³ ÝáõÙ, ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý Ã³-

Õ³ Ù³ ëÁ:

Øáõ Ñ³ Ù»¹ Ù³ñ ·³ ñ»Çó Ñ» ïá ú Ù³ñ Ë³-

ÉÇ ýÇ áõ Ý³¢ Ýñ³Ý Ñ³ çáñ ¹³Í µá Éáñ Õ»-

Ï³ í³ñ Ý» ñÇ û ñáù ³Ûë Ç ñ³ íáõÝù Ý» ñÁ

ÙÝáõÙ »Ý ³Ý ÷á ÷áË...

Ð³Û Ñ³ Ù³ÛÝ ùÁ ·Ý³ Éáí Ù» Í³ ÝáõÙ ¿... áõË-

ïÇ » Ï³Í Ñ³ Û» ñÇó ß³ ï» ñÁ Ñ³ë ï³ï-

íáõÙ »Ý º ñáõ ë³ Õ» ÙáõÙ` êÇáÝ É» é³Ý íñ³

·ïÝíáÕ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý Ã³ Õ³ Ù³ ëáõÙ:

º ñáõ ë³ Õ» ÙÇ ûñ ¹» ÝÇ Õ» Ï³ í³ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ

ëï³ÝÓ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ñ³Û áõ Ñáõ Ý³ Ï³Ý

» Ï» Õ» óÇ Ý» ñÇ ÙÇç¢ å³Û ù³ ñÁ ³Ûë û ñ»-

ñÇÝ ¿É ëñí³Í ¿ñ...´ Ûáõ ½³Ý ¹³ Ï³Ý Ï³Ûë-

ñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñáõ Ý³ Ï³Ý » Ï» Õ» óáõ ÏáÕÙÝ ¿ñ,

ÇÝ ãÇ Ñ»ï¢³Ý ùáí Ñ³ Û» ñÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ù³-

ëÁ ÉùáõÙ ¿ º ñáõ ë³ Õ»ÙÝ áõ Ñ³ë ï³ï íáõÙ

º ·Çå ïá ëáõÙ: ²Û ëûñ º ñáõ ë³ Õ» ÙÇ Ñ³ Û»-

ñÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ù³ ëÁ ó» Õ³ë å³ ÝáõÃ Ûáõ-

ÝÇó ÷ñÏí³Í áõ º ñáõ ë³ Õ» ÙáõÙ ³ å³ë-

ï³Ý ·ï³Í Ñ³ ÛÇ ë» ñáõÝ¹ Ý»ñÝ »Ý...

¼ñáõ ó³Ï óÇë` øñÇë ï»³Ý Ø³ ÝáõÏ Û³-

ÝÇ ·»ñ ¹³ë ï³ÝÝ ¿É Ø³ ñ³ ßÇó ¿ » Ï»É...

å³ åÁ` Ê³ ã³ ïáõñ, »ñ Ïáõ »Õ µ³Ûñ Ý» ñÁ`

¶³µ ñÇ»É ¢ Üß³Ý, áõ ùáõÛ ñÁ ` ì³ñ ¹áõ-

ÑÇÝ Ãáõñ ùÇ Û³ Ã³ Õ³ ÝÇó Ù³ ½³ åáõñÍ

ÙÇ Ï»ñå Ñ³ë ÝáõÙ »Ý º ñáõ ë³ Õ»Ù... ÙÛáõë

»ñ Ïáõ »Õ µ³Ûñ Ý» ñÁ ëå³Ý í»É ¿ÇÝ î»ñ-¼á-

ñÇ ³ Ý³ å³ï Ý» ñáõÙ...

²Û ëûñ Ê³ ã³ ïáõ ñÇ Ãá éÁ` øñÇë ï»³Ý

Ø³ ÝáõÏ Û³ ÝÁ ÏñÏÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ¿: ²ñ-

¹»Ý áõÃ ï³ ñÇ ß³ ñáõ Ý³Ï ·³ ÉÇë ¿ `ï»ë-

Ý» Éáõ Ñ³Û ñ» ÝÇùÝ áõ Ñ³ Ûáó º ñáõ ë³ Õ» ÙÇ

ó³ íÁ Ñ³ëó Ý» Éáõ Ù»½: Üå³ ï³ÏÝ ³ í» ÉÇ

ù³Ý ³ñ ¹³ñ ¿...

- Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ Ù»ñ ÙÇïùÝ ¿, ëÇñ ïÁ ...

áõ ³Û ëûñ º ñáõ ë³ Õ» ÙÁ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ï³-

ñÇùÝ áõ ÝÇ... Ýáñ ³½ ¹³Ï ¿ å»ïù, Ýáñ

ßáõÝã: ºñ µ»Ù ÝÇ ³ í» ÉÇ ù³Ý 60 - 70. 000

-Ç Ñ³ë ÝáÕ Ñ³ Ù³ÛÝùÝ ³Û ëûñ í» ñ³ Ý³ Éáõ

×³ Ý³ å³ñ ÑÇÝ ¿.... 1500 - 2000 Ù³ñ¹:

º ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ù³ëÝ ¿É

³ñ ï³ ·³Õ ÃáõÙ ¿ ²ØÜ, Î³ Ý³ ¹³... ØÇ

µ³Ý »Ýù áõ ½áõÙ ÙÇ³ÛÝ, áñ Ññ»³Ý Ñ³ ÛÇÝ

Ñ³ í³ ë³ ñÇ ÝÙ³Ý ÁÝ ¹áõ ÝÇ, ÇÝã å»ë áñ

³ é³ç ¿ñ... Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ, áñ å»ë Ï³ Û³-

ó³Í å» ïáõÃ ÛáõÝ, Ï³ ñáÕ ¿ ³ ç³Ï ó»É ³½ -

·³· ñ³ Ï³Ý »ñ· áõ å³ ñÇ áõ ëáõ óÇã Ý»ñ,

Ù³ë Ý³ ·»ï Ý»ñ áõ Õ³ñ Ï» Éáí, Æë ñ³ Û» ÉáõÙ

áõ ä³ Õ»ë ïÇ ÝáõÙ Ï³½ Ù³ Ï»ñå íáÕ ï³ñ-

µ»ñ ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÇÝ ³Ï ïÇí Ù³ë Ý³Ï-

ó» Éáí... Ð³ í³ïù, Ùß³ ÏáõÛÃ, ³ í³Ý ¹áõÛÃ-

Ý»ñ. ë³ ¿ Ñ³ ÛÇÝ Ñ³Û å³ ÑáõÙ,- »½ ñ³-

Ï³ó ÝáõÙ ¿ øñÇë ï»³ÝÝ áõ ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ,

- ³ Ù»Ý ³Ý ·³Ù Ð³ Û³ë ï³Ý ³Û ó» ÉáõÃ Û³Ý

Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ý»ñ »Ù áõ Ý» ÝáõÙ

ï³ñ µ»ñ å» ï³ Ï³Ý ³Ý Ó³Ýó Ñ»ï : Æ ñ³-

íÇ ×³ ÏÇ Ù³ ëÇÝ Éë» Éáõó Ñ» ïá ÙÇßï ¿É

Ñáõ ë³¹ ñáÕ Ëáë ïáõÙ Ý»ñ »Ù ëï³ ÝáõÙ...

ó³ íáù ÙÇ³ÛÝ Ëáë ïáõÙ Ý»ñ: Ðñ»³ Ý» ñÁ

Ëá ëáõÙ »Ý áõ ·áñÍ ³ ÝáõÙ, Ù»Ýù ÙÇ³ÛÝ

Ëá ëáõÙ »Ýù...

Ð³Û Ï³ Ï³Ý Î³ Ãá ÕÇ Ïá ë³ ñ³ ÝÁ Ñáõ Ý³-

Ï³Ý áõ É³ ïÇ Ý³ Ï³Ý Ï³ Ãá ÕÇ Ïá ëáõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï ÙÇ³ ëÇÝ áñ å»ë Ïñá Ý³ Ï³Ý

Ñ³ë ï³ ïáõÃ ÛáõÝ Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿ §ëáõñµ

í³Û ñ» ñÇ¦ å³ Ñ³ å³Ý: Ð³Û Ï³ Ï³Ý Î³-

Ãá ÕÇ Ïá ë³ ñ³ ÝÁ ·ñ» Ã» ¹Ç í³ Ý³ ·Ç ï³-

Ï³Ý ëï³ ïáõë áõ ÝÇ:

Ð³Û ³ é³ ù» É³ Ï³Ý » Ï» Õ» óáõÝ å³ï Ï³-

ÝáÕ ³ Ù»Ý ÙÇ µ³Ý, Ñá ÕÇ ³ Ù»Ý ÙÇ ÃÇ½

Ñ³Û ³½ ·Ç Ñá·¢áñ áõ Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ Å³-

é³Ý ·áõÃ ÛáõÝÝ ¿ áõ ë» ÷³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ

...³Û ëûñ ³Û¹ Å³ é³Ý ·áõÃ Û³Ý ÙÇ ½·³ ÉÇ

Ù³ ëÁ 99 ï³ ñÇ Å³Ù Ï» ïáí (ÏÝß³ Ý³ Ï»

ÁÝ¹ ÙÇßï)í³ñ Ó³ Ï³ ÉáõÃ Û³Ý ¿ ïñí³Í

Æë ñ³ Û» ÉÇ å» ïáõÃ Û³ ÝÁ:

² ñ³ ñ³ ïÇó ë» ñ³Í, ³ß Ë³ñ ÑÇ µ³½ Ù³-

ÃÇí »ñÏñ Ý» ñáõÙ ë÷éí³Í, êÇáÝ É» é³Ý

íñ³ Ñ³ë ï³ï í³Í, Ñ³Õ Ã³ Ý³ Ï³Í áõ

å» ïáõÃ ÛáõÝ Ï»ñ ï³Í Ñ³ÛÝ ³Û ëûñ ÇÝù-

Ý³ Ñ³ë ï³ï Ù³Ý Ï³ ñÇù áõ ÝÇ ó³ íáù...

Ä³ Ù³ Ý³ ÏÁ Ñá ëáõÙ ¿ áõ ãÇ ËÝ³ ÛáõÙ áã ÙÇ

µ³Ý...

Ð³Û ³ é³ ù» É³ Ï³Ý » Ï» Õ» óáõÝ å³ï Ï³ ÝáÕ ³ Ù»Ý ÙÇ µ³Ý, Ñá ÕÇ ³ Ù»Ý ÙÇ ÃÇ½ Ñ³Û ³½ ·Ç Ñá·¢áñ

áõ Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ Å³ é³Ý ·áõÃ-ÛáõÝÝ ¿ áõ ë» ÷³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ

...³Û ëûñ ³Û¹ Å³ é³Ý ·áõÃ Û³Ý ÙÇ ½·³ ÉÇ Ù³ ëÁ 99 ï³ ñÇ Å³Ù Ï»-ïáí (ÏÝß³ Ý³ Ï» ÁÝ¹ ÙÇßï)í³ñ-Ó³ Ï³ ÉáõÃ Û³Ý ¿ ïñí³Í Æë ñ³ Û»-

ÉÇ å» ïáõÃ Û³ ÝÁ:

¶ÛáõÉµ»ÝÏÛ³Ý Ù³ï»Ý³¹³ñ³ÝÐ³Ûáó ä³ïñÇ³ñù³ñ³Ý

¸àÜ Î²èÈàÐ²Ú Ðºî²ÊàõÚ¼Æ ²ÜÐ²ì²Ü²Î²Ü ²ðÎ²ÌÜºðÜ Æî²ÈÆ²ÚàõØ

Ðá¹í³ÍÇ å³ïñ³ëïÙ³ÝÝ ³ç³Ïó»É ¿ ÐÐ ²½·³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý Í³é³ÛáõÃÛáõÝÁ

Êáñ³·ÇñÁ í³ñáõÙ ¿ ¸³íÇÃ ì³ñ¹³½³ñÛ³ÝÁ

úé Éá í³ ÛÇ ¢ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÙÇ ß³ñù

³ÛÉ Ýß³ Ý³ íáñ ³Ý Ó³Ýó Ñ»ï

Ýñ³ µ³ ñ» Ï³ ÙáõÃ Ûáõ ÝÁ ÷³ë -

ïáõÙ ¿ 1962-Ç Ýñ³Ýó Ñ³ Ù³ ï»Õ Éáõ-

ë³Ý Ï³ ñÁ ì» Ý» ïÇ ÏáõÙ, áñ ï»Õ 1955-

62ÃÃ.-Á Î³é Éá û å» ñ³ ïÇí Í³Í Ï³-

Ýáõ Ýáí Ñ³Ý ¹»ë ¿ñ ·³ ÉÇë ËáñÑñ ¹³ ÛÇÝ

Ñ» ï³ Ëáõ ½áõÃ Û³Ý Ï³ñ¢áñ ¹»Ù ù» ñÇó

Ù» ÏÁ` ¶áõñ ·»Ý ê»Ù Ûá Ýá íÇã ² Õ³ Û³ ÝÁ: ²Û-

ëûñ, »ñµ Ñ» ï³ Ëáõ ½³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ

§Â³Ý Ï³ ·ÇÝ ¶áõñ ·»Ý ê»Ù Ûá Ýá íÇ ãÇÝ`

Ù»Í Ñ³ Ù³Ï ñ³Ý ùÇ áõ ÁÝ Ï» ñáõÃ Û³Ý

½·³ óáõ Ùáí¦. ³ Ñ³ ³Ûë ·ñáõÃ Ûáõ ÝÁ

Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ï³ñ ¹³É 1962Ã. ë»å ï»Ù µ»

ñÇ 16ÇÝ ³ñ í³Í Éáõ ë³Ý Ï³ ñÇ íñ³:

îá Õ» ñÇ Ñ» ÕÇ Ý³ ÏÁ ÈÛáõ µáí úé Éá í³Ý ¿,

193050³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ Ñéã³ Ï³ íáñ ¹»

ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ, ËáñÑñ ¹³ ÛÇÝ ÏÇ Ýá³ëïÕ:

Ð³ë ó»³ ï» ñÁ` Ñ³Û ³ Ù» Ý³ Ù»Í Ñ» ï³

ËáõÛ½ Ý» ñÇó Ù» ÏÁ` ¶áõñ ·»Ý ² Õ³ Û³ ÝÁ:

ºñÏáõ Ù»ÍáõÃÛáõÝ ì»Ý»ïÇÏáõÙ. ¶áõñ·»Ý ²Õ³Û³Ý ¢ ²ñ³Ù Ê³ã³ïñÛ³Ý

Ù³ ëÇÝ ÷á÷-å³ï Ï» ñ³ óáõÙ Ý»ñÝ ³Ý Ëáõ-

ë³ ÷» ÉÇá ñ»Ý ³ ëá ó³ó íáõÙ »Ý æ»ÛÙë ´áÝ ¹Ç

Ñ»ï, ² Õ³ Û³ ÝÇ áõ úé Éá í³ ÛÇ Ñ³ Ù³ ï»Õ Éáõ-

ë³Ý Ï³ ñÁ ÁÝ Ã»ñ óá ÕÇ »ñ¢³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý Ù»ç

Ï³ ñáÕ ¿ µáÝ ¹³ Ï³Ý Ùá ïÇí Ý»ñ áõñ í³·-

Í»É. Ç ï³ É³ Ï³Ý Ù³ ýÇ³, éáõë ÏÇ Ýá³ëïÕ

/Ç ¹»³ É³ Ï³Ý ëÛáõ Å» û ñÇ Ý³Ï ´áÝ ¹Ç³ Ý³ ÛÇ

ýÇÉ Ù³ ß³ ñÇ §Èñï» ëÁ, áñ ·³Û Ã³Ï Õ»ó ÇÝÓ¦

ýÇÉ ÙÇ Ùá ïÇí Ý» ñáí/ ¢ Ù»Í ÑÙ³Û ùÇ ï»ñ Ñ»-

ï³ ËáõÛ½...

ØÇ³ÛÝ Ã» ·ÉË³ íáñ ·áñ ÍáÕ ³ÝÓÝ ³Ûë

å³ï ÙáõÃ Û³Ý Ù»ç Ñ³Û ¿: úé Éá í³ ÛÇ Ñ»ï

Ýñ³ Ï³ åÇ Ù³ ëÇÝ Ñëï³Ï Ñ³Ûï ÝÇ ¿, áñ

µ³½ Ù³ ÃÇí ³ éÇÃ Ý» ñáí û· Ý»É ¿ ¹» ñ³ ë³-

Ýáõ ÑáõÝ, ÇëÏ Ýñ³ å³ï ÙáõÃ ÛáõÝÝ ³ Ù»Ý¢ÇÝ

Ñá ñÇ Ýá íÇ ã¿, ãÝ³ Û³Í ÙÇÝã ûñë ² Õ³ Û³-

ÝÇ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý ß³ï ¹ñí³· Ý»ñ ¹»é

ÏñáõÙ »Ý §ÑáõÛÅ ·³Õï ÝÇ¦ ÏÝÇ ùÁ áõ »Ý Ã³-

Ï³ ã»Ý Ññ³ å³ ñ³Ï Ù³Ý: âÝ³ Û³Í ³ÛÝ ¿É,

ÇÝã »Ý Ã³ Ï³ ¿, ³Ý ã³÷ ïå³ íá ñÇã ¿` Ñ³ï-

Ï³ å»ë ³ÛÝ ÝÏ³ ï³ éáõ Ùáí, áñ Ñ³Û Ñ» ï³-

ËáõÛ½ Ý» ñÇó §³ Ù» Ý³ µáÝ ¹³ Ï³ ÝÁ¦ ·ñ» Ã»

³Ý Ñ³Ûï ¿ Ñ³ Û» ñÇë:

¶áõñ ·»Ý ² Õ³ Û³ ÝÁ ÍÝí»É ¿ 1916-Ç ³å ñÇ-

ÉÇ 27-ÇÝ /Ç ï³ É³ Ï³Ý Ñ» ï³ Ëáõ ½áõÃ Û³Ý

ïíÛ³É Ý» ñáí` 1915-Ç ³å ñÇ ÉÇ 28-ÇÝ/ º ÉÇ-

½³ í»ï åá ÉáõÙ: 8 ï³ ñ» Ï³ ÝáõÙ ½ñÏí» Éáí

Ñá ñÇó` ÙáñÝ û· Ý»É ¿ Ñá· ï³ Ý»É µ³½ Ù³-

½³ í³Ï áõ ³ Ý³ å³ Ñáí ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ: Üñ³

áõ ëáõÙ Ý³ éáõÃ ÛáõÝÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ Ûá Ã³Ù Û³

ÙÇç Ý³ Ï³ñ· ¹åñáó, Ù³Ý Ï³ í³ñ Å³ Ï³Ý

ï»Ë ÝÇ ÏáõÙ, á ñÇó Ñ» ïá ÃíáõÙ ¿` ¶áõñ ·»-

ÝÇÝ Ù³Ý Ï³ í³ñ ÅÇ Ï³ ñÇ» ñ³ ¿ñ íÇ ×³Ï í³Í.

ÐàôÚÄ ¶²ÔîÜÆ


Ý³ ·áñ ÍáõÕ í»ó ¶» ï³ ß»Ý` áñ å»ë Ñ³ Ûáó ¢ éáõ ë³ó

É» ½áõ Ý» ñÇ áõ ·ñ³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý áõ ëáõ óÇã: 1938-ÇÝ

ÁÝ¹ Ñ³ï í»ó Ê. ² µáí Û³ ÝÇ ³Ý í³Ý Ù³Ý Ï³ í³ñ Å³-

Ï³Ý ÇÝë ïÇ ïáõ ïÇ áõ ë³ Ýá ÕÇ ÏñÃáõÃ Ûáõ ÝÁ, ¢ Ý³

ëá íá ñ» Éáõ ·áñ ÍáõÕ í»ó ÂµÇ ÉÇ ëÇ: Ð» ïá ¹³ñ Ó³í

ÊêÐØ Ü¶ÄÎ-Ç å» ï³Ýí ï³Ý ·áõÃ Û³Ý ·ÉË³ íáñ

í³ñ ãáõÃ Û³Ý ¹åñá óÇ Ïáõñ ë³Ýï: ê³ í×éá ñáß µ»-

ÏáõÙ ¿ñ ² Õ³ Û³ ÝÇ ÏÛ³Ý ùáõÙ:

ì³ñ ãáõÃ Û³Ý ¹åñáóÝ ³ í³ñ ï» Éáõó Ñ» ïá Ý³Ë ³ß -

Ë³ ï»ó È» ÝÇ Ý³ Ï³Ý, ÎÇ ñá í³ Ï³Ý, ºñ¢³Ý ù³-

Õ³ù Ý» ñáõÙ: ÆÝã å»ë Ù»ñ µá Éáñ Ù»Í Ñ» ï³ ËáõÛ½ Ý»-

ñÁ, ² Õ³ Û³ ÝÁ ¢ë í ñ³ Ñ³ ë³Í ºñÏ ñáñ¹ ³ß Ë³ñ Ñ³-

Ù³ñ ïÇ ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ Çñ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý ÑÙïáõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñÁ ÏÇ ñ³ é»ó µ³ éÇ µáõÝ Ç Ù³ë ïáí Ù³ñ ïÇ

¹³ß ïáõÙ: §Îáí Ï³ ëÇ å³ßï å³ ÝáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ñ¦

ëï³ ó³Í Ù³ñ ï³ Ï³Ý Ù» ¹³ ÉÁ Ýñ³ Ù»Í í³ë ï³ ÏÇ

Ñ³ Ù»ëï ·Ý³ Ñ³ ï³ Ï³ÝÝ ¿ñ. å³ ï» ñ³½ ÙÇ ï³ ñÇ-

Ý» ñÇÝ ² Õ³ Û³ ÝÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ²¹ñ µ» ç³ ÝáõÙ å³Û-

ù³ ñáõÙ ¿ñ ·»ñ Ù³ Ý³ Ï³Ý û ¹³ ÛÇÝ ¹» ë³Ýï Ý» ñÇ ¢

ï» ÕÇ ³ í³ ½³ Ï³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ ¹»Ù:

1944-Çó ÃßÝ³ Ùáõ Éñï»ë Ý» ñÇ ¹»Ù ² Õ³ Û³ ÝÁ å³Û-

ù³ ñáõÙ ¿ñ ³ñ ¹»Ý àõÏ ñ³Ç Ý³ ÛáõÙ: ²Û¹ å³Û ù³ñÝ ¿É

·Ý³ Ñ³ï í»ó ³Ý í³ Ý³ Ï³Ý Ù³ñ ï³ Ï³Ý ½»Ý ùáí`

§¼³á õ»ñ¦ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ³ïñ ×³ Ý³ Ïáí: ÐÇ Ù³ ³Û¹

½»Ý ùÁ óáõ ó³¹ñ íáõÙ ¿ èáõ ë³ë ï³ ÝÇ ³ñ ï³ ùÇÝ

Ñ» ï³ Ëáõ ½áõÃ Û³Ý å³ï ÙáõÃ Û³Ý Ï³ µÇ Ý» ïáõÙ:

1945-Á, ÇÝã å»ë ³Ù µáÕç Ù³ñ¹ ÏáõÃ Û³Ý, ³ÛÝ å»ë ¿É

Ñ» ï³ ËáõÛ½ ¶áõñ ·»Ý ² Õ³ Û³ ÝÇ ÏÛ³Ý ùáõÙ Ýáñ ÷áõÉ

Ýß³ Ý³ íá ñ»ó` Ýñ³ ¹»å ùáõÙ ÁÝ¹·ñ Ï» Éáí Ùáï 35

ï³ ñÇ ¢ É³ÛÝ ³ß Ë³ñ Ñ³· ñáõÃ ÛáõÝ: Ü³ Ù»Í Ñ³ çá-

ÕáõÃ Û³Ùµ ·áñ Í»É ¿ Ý³¢ Æ ñ³ ÝáõÙ ¢ ²íëï ñÇ³ ÛáõÙ,

ë³ Ï³ÛÝ Í³ é³ Ûá Õ³ Ï³Ý Ï»Ý ë³· ñáõÃ Û³Ý ³ Ù» Ý³-

Ï³ñ¢áñ ¿ ç» ñÁ Ï³å í³Í »Ý Æ ï³ ÉÇ³ ÛÇ Ñ»ï: ²Ûë-

ï»Õ, 1946-52-Á ·áñ Í»É ¿ ì» Ý» ïÇ ÏáõÙ ¢1958-

1963ÃÃ.-Ý áõ 1966-1971ÃÃ.` Ðéá ÙáõÙ: ² Õ³ Û³ ÝÇ

û å» ñ³ ïÇí Í³Í Ï³ Ýáõ ÝÁ 50-³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ï» ëÇó

60-³ Ï³Ý Ý» ñÇ ëÏÇ½ µÁ Î³é Éá ¿ñ: îÇ ñ³ å» ï»É ¿ ÙÇ

ù³ ÝÇ û ï³ñ É» ½áõ Ý» ñÇ, ë³ Ï³ÛÝ Ç ï³ É» ñ»Ý, Å³-

Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó Ý» ñÇ ¢ Ñ»Ýó Ç ï³ É³ óÇ Ý» ñÇ íÏ³ ÛáõÃ-

Û³Ùµ, Ç Ù³ ó»É ¿ ³Ý ·³Ù Ç ñ»Ý óÇó É³í:

Æ ï³ ÉÇ³ ÛáõÙ Çñ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ,

ËáñÑñ ¹³ ÛÇÝ Ñ» ï³ Ëáõ ½áõÃ Û³Ý å³ Ñ³Ýç Ý» ñÇÝ

Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý, ² Õ³ Û³ ÝÁ Ã³ ÷³Ý ó»É ¿ Ç ï³-

É³ Ï³Ý Ù³ ýÇ³ ¢ ³½ ¹»É ì³ ïÇ Ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ Ï³-

ÝáõÃ Û³Ý íñ³, ÙÇ ç³Ù ï»É å» ï³ Ï³Ý Ñ» Õ³ßñç Ù³ ÝÁ

/áñ Ý³ Ë³ ï» ëáõÙ ¿ÇÝ Ç ï³ É³ Ï³Ý ¢ ³ Ù» ñÇÏ Û³Ý

Ñ» ï³ Ëáõ ½³ Ï³Ý Í³ é³ ÛáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ/ ¢ Ýå³ë ï»É,

áñ Ç ï³ É³ Ï³Ý üÆ²Â Ù» ù» Ý³ ßÇ Ý³ Ï³Ý ÏáÝ ó»é ÝÇ

Ñ»ï ÊêÐØ -áõÙ ÑëÏ³ ³í ïá ·áñ Í³ ñ³ ÝÇ Ï³ éáõó-

Ù³Ý Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³ ·Ç ñÁ ÉÇ ÝÇ ³ÛÝ åÇ ëÇÝ, ÇÝã åÇ ëÇÝ

å»ïù ¿ñ Ù» ñáÝó: §¸³ ñÇ ·áñ Í³ñù¦ ³Ý í³Ý í³Í

³Û¹ Ñ³ Ù³ Ó³Û ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ Ó»éù µ»ñ í»ó Ñ» ï³ Ëáõ-

½áõÃ Û³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Û³Ùµ ¢ ³ÛÝ å»ë, áñ ÊáñÑñ ¹³-

ÛÇÝ ÙÇáõÃ Ûáõ ÝÁ ÙÇ ù³ ÝÇ ï³ëÝ Û³Ï ÙÇ ÉÇáÝ ¹á É³ñ

ËÝ³ Û»ó:

ö³ é³ íáñ Ñ» ï³ Ëáõ ½³ Ï³Ý áõ ÕÇ ³Ýó Ý» Éáõó Ñ»-

ïá` ² Õ³ Û³ ÝÁ1979-ÇÝ å³ß ïá Ý³ ÃáÕ » Õ³í ï³ ñÇ-

ùÇ å³ï ×³ éáí ¢ ÏñÏÇÝ ³Ý ó³í ¹³ ë³ Ëá ë³ Ï³Ý ²Õ³Û³ÝÁ ÈÛáõµáí úéÉáí³ÛÇ Ñ»ï

Èáõë³ÝÏ³ñáõÙ` ¶áõñ·»Ý ²Õ³Û³Ý

·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³ ÝÁ, ë³ Ï³ÛÝ ³ñ ¹»Ý ä²Î-Ç Ñ» ï³ Ëáõ ½³ Ï³Ý Ï³¹ ñ»ñ å³ï-

ñ³ë ïáÕ ¹åñá óáõÙ/³ÛÅÙ` Ð» ï³ Ëáõ ½áõÃ Û³Ý ³ Ï³ ¹» ÙÇ³/: ¼áõ ·³ Ñ» é³ µ³ñ,

Çñ Ñ³ ñáõëï Ñ» ï³ Ëáõ ½³ Ï³Ý ÷áñ ÓÁ ß³ ñ³¹ ñ»É ¿ Ý³¢ ·Ç ï³ Ï³Ý ³ß Ë³-

ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáõÙ ¢ áõ ëáõÙ Ý³ Ï³Ý Ó»é Ý³ñÏ Ý» ñáõÙ: ² Õ³ Û³ ÝÁ Ñ» ï³ùñùñ í»É

¿ ³ñ í»ë ïáí, Ñ³ Ù³ñ í»É ·» Õ³Ý Ï³ñ ãáõÃ Û³Ý ·Ç ï³Ï: àõë ïÇ å³ ï³ Ñ³ Ï³Ý

ã¿ Ýñ³ Ùï»ñ ÙáõÃ Ûáõ ÝÁ ß³ï ³ñ í»ë ï³ ·»ï Ý» ñÇ Ñ»ï:

¶» Ý» ñ³É-Ù³ Ûáñ ¶áõñ ·»Ý ² Õ³ Û³ ÝÁ Ù³ Ñ³ ó»É ¿ 1997-Ç ³å ñÇ ÉÇ 19-ÇÝ ØáëÏ-

í³ ÛáõÙ, Ã³Õ í³Í ¿ îñá Û» Ïáõ ñáí Û³Ý ·» ñ»½ Ù³ Ý³ ï³ ÝÁ:

ÐàôÚÄ ¶²ÔîÜÆ


Prepared by Lusine Hayrapetyan and Marina HarutyunyanThe ten year watercourse of love and devotion...

Heifer Project International unites thousands of organizations and

people who are eager and committed to humanitarian endowments and

who, in their joint efforts of eradicating poverty in the various parts of

the world, create opportunities for vulnerable population to earn for their

minimum needs by dignified work.

The organization has programs running in 125 countries, investments

backed up by a network of allies, embracing individuals and

organizations. Realizing the importance of peace and stability in

the Caucasus region, Heifer embarked on its sole road of change in

Armenia, Azerbaijan and Georgia in 1999, providing support for 5979

households to start their own family farming plans.


HEIFER IN ARMENIA

The means and methods for combating poverty in a country that witnessed conflicts, economic

collapse and crisis are visualized not only on state but also on the level of social structures. Each one of the latter introduces its own problem-solving venture, strategy and tactics. The results are visible when the time comes to “reap the harvest”. Along with numerous outstanding problems, the poverty issue is still on the Armenian agenda, yet the number of people concerned by that is limited. In this

light, it would have been hard not to single out Heifer Project International, eminent since 1944, and which for over 10 years now is standing by an Armenian farmer as a support and “shelter” on his road to peace and stability.

Heifer in ArmeniaHenrik Sahakyan is a Heifer Armenia beneficiary. He lives in Pokr Sariar village. He could talk about village problems and issues for hours, yet he prefers to substitute “Wiseman’s talk” to actions. This “forgotten” village is hungry for love and warmth of its few residents. The unsolved village issues and hardships drove many male residents out of their homes to seek jobs outside the village and the country. This truth could be applied to almost every borderline village in Armenia. Heifer’s humanitarian projects have been embracing the “border-keeping” residents of the borderline villages for over 10 years. The organization supports the desperate, assists the youth and the elders, and helps the schoolchildren and their families. Heifer Armenia country director Dr Anahit Ghazanchyan is convinced, “Heifer believes in the potential of the ordinary people who are enthused and eager to earn their own living. As I see it, the first and foremost is that we give opportunity to earn for a sustainable livelihood with dignity”. There are many supporters of such an approach, making it popular and demanded among the regular village dwellers and farmers who have zest and motivation to invest their skills, knowledge and abilities in building their future. The number of the families (4943 in Armenia only) speaks for itself and testifies to the success of such an appeal. Heifer benevolence fostered many farms, households, lives and destinies. “Heifer donates cows, beehives, potato, biohumus, heifers, wheat seeds, goats and trees to a villager. The beneficiary families agree to pass on the first generation or its equivalent to another deprived family, therefore launching a whole new chain of donations, which positively touches the lives of thousands of people”, shares Dr Ghazanchyan. This is why this project became the baseline and genesis of a new life, change and development. Henrik Sahakyan from Sariar is one of the many that got convinced in that. “I often remember the

past; the pain fades away gradually. Now I don’t have to think how to earn our daily bread. Today with pride and contentment I can declare that I passed on the gift in 2008 and aided another family in need. Now I think only about the future. I plan to expand my little farm, have children, and become a caring father”.Hundreds of families from remote areas are the beholders of the success of the numerous projects that Heifer Armenia gave life to. Lernik Dilbaryan, a resident of Berkaber village of Tavush marz, together with his school age sons Tsolak and Narek, is actively involved in Heifer project. This borderline village could be a “heaven on earth” if it wasn’t for the frequent firings by Azeri soldiers, breaking its peaceful flow. This Berkaberian family, unlike many of the co-villagers, did not leave home, though they carry bitter and painful memories from war, clashes and hatred. In 1997 the only source for feeding the family was a horse and 3 cows. The animals got frequently lost and trapped in the rival’s territory. There were no means to bring back the loss and the only thing left was to accommodate pain and despair in their hearts. Heifer projects brought unique incentives for Lernik’s family. Reality is different today for Dilbarians - they received a cow, leaving behind the bitter memories. They are energized and enthused to become the architects of their own future. “Instead of giving the fish, better grant the fishing net, teach them to fish and secure the income,” explains Dr Ghazanchyan. “In those simple words of Heifer founder Dan West our work philosophy is embedded. Deprived families receive agricultural inputs, technical support and training from our organization. Henceforth, they are making a long-term commitment to pass on a similar agricultural input to another family in need, therefore breathing life and setting continuity to Heifer main mission of collaboration with communities for joint efforts in poverty eradication in Armenia.” Heifer projects are not only for grown ups; they involve students too. “When Heifer announced “Bee-keeping for education” project, it immediately occurred to me how I could ease the family burden and earn for my own tuition. Now I keep 5 beehives”, shared Vache Mkrtchyan, an Agarakadzor village resident. Getting


HEIFER IN ARMENIA

education is no more a distant dream, but only an outcome of personal hard work and dedication. Passing on a gift is one of Heifer vital cornerstones, and if converted to numbers it shows the valuable investment for our small country. Grown-up vision for the little onesA Wiseman once said that even the best violin plays nothing in the hands of an unskilled player; it is the fingers of a talented musician that can truly unleash and reveal the true capabilities of the instrument. Heifer Armenia country director Anahit Ghazanchyan invests her creativity and imagination in the work she is devoted to and believes in just from the very beginning. Possessing full understanding of Heifer humanitarian mission, Anahit has the leverage to maneuver and bring change and development wherever Heifer Armenia sets foot on. “Amazingly enough I was able to find in Heifer cornerstones the principles and truths that have been guiding my whole life. They were familiar and tangible for me, in the meantime, so

vital for a nowadays human being. Heifer cornerstones touch upon important values such as passing on the gift and generosity, spirituality, improved animal management and improving the environment which can guide and polish the path towards prosperous life. There are almost no dead-end situations in life; the important thing is to have accountability for the work and desire to advance.” While analyzing the concerns of the grown-ups regarding agricultural, ecological and health issues Heifer Armenia made a perceptive observation that the incentives to boost intellectual growth of children in rural area are not diverse. School is the only source of information, the sole initiator of the learning process. Therefore, since 2003 Heifer and its partner “Development Principles” NGO made possible development of new programs for the school age children. “YES!” youth clubs were established with 6 directions, those being agriculture, health, ecology, civic education, logical

thinking and journalism. Such an approach expands children’s zone of interests and enhances their vision for future and also gives solid hope for better life in their own communities. “YES!” youth clubs brought children together and made them feel full-fledged members of their communities by trusting them to raise calves, handle seeds and seedlings. Today YES! youth clubs have 2000 children attending its various directions. The clubs, along with teaching them skills that a successful farmer would need, also teach them life skills and how to put them in use in remote borderline villages. Children created their own pool of knowledge and skills, yet they also have the luxury to put in practice their imagination and carve the type of training and education that they themselves would like to receive. To solve ecological issues in their communities in 2008 Heifer-youth from various regions of Armenia launched tree planting and recycling actions, preliminary drawing an ecological map of the area. “Since I became the


HEIFER IN ARMENIA

member of the club, I seem to see the world in a whole new different way. I am concerned about global issues and I feel greater responsibility for what is going on around me,” confesses little Gohar from Lernagog. “Karakert has its own BBC broadcast,” Margarita jokes, “where the three “B” letters in Armenian stand for “Youth that improves ecology”. We are concerned with the Karakert’s “lungs”, thus we have initiated planting and cleaning actions in the environment where we live and work. Each one of these young people is committed to enlarge the oxygen supply in their village, believing that they benefit not only the current residents but also the generations to come. They draw posters, create logos with so much pleasure and also enjoy each other’s company sharing new ideas for future events. In each of 20 communities in Armenia where YES! Clubs are functioning the youth club has its own newsletter, logical thinkers group, legislators and parliaments. These children grow up

having the opportunity to share their achievements, hopes and plans with others. They also grow up with the belief that even if they make a small contribution - it does make a change.

New ideas…Today Heifer Armenia is in the phase of shaping its new projects. Dr Anahit Ghazanchyan has thousands of ideas and vision for the rural communities in Armenia. People that work with her and Heifer Armenia know that out of that thousand one vision will definitely become a life-changer for many of the villagers in the borderline areas of Armenia. The people in those remote areas know that they have something to hope for – a new idea, scheme or suggestions that are destined to transform lives and future. The villagers know that Anahit Ghazanchyan is not that different from them. She has passed her own bitter path, suffering from unemployment, dark and cold years of 1991-92 collapse in Armenia. Back then, Anahit, like many of those villagers

believed in change and allowed herself to dream for a better future. She stayed and fought, believed in her own country, and now more than ever she is entitled to bring honest promise to the ones in need as an eye-witness of hardships and challenges. She learnt the formula of turning challenges into work, problems into solutions, despair into hope. “God bless all humanitarian efforts. I do believe in God and its mission which each one of us can breathe life into. With Heifer I could bring to existence those dreams and hopes that were born during those darks years of hardship and pain.” Today Heifer Project International is the safeguard of the borderline village residents, their devoted friend and assistant. Heifer Armenia is celebrating its 10th anniversary. The light of the 10 birthday candles on the cake stands for a new era – an era of change, commitment, compassion, love and devotion.

Prepared by Lusine Hayrapetyan and Marina Harutyunyan


HEIFER IN ARMENIA

NATO’s first enlargement occurred in 1952 when Greece also became a member. Which are the

main preconditions that made entrance of Greece possible?

First of all let me thank you for this opportunity to exchange a few ideas, views about Armenia, Greece, NATO. Now, about your question. I am very grateful you start from the historic perspective,

1952 is more than half a century away. At that time the conditions were totally different than the ones we live through today, so the criteria and the conditions were totally different than the ones that

Mr Spyros Lambridis, Ambassador, Deputy Permanent Representative of Greece to NATO

ARMENIA AND GREECE ARE BOUND TOGETHER BY THE LINKS OF FATE

The interview was prepared within the project “NATO: Far and Close” supported by NATO Public Departament Division.“Armedia” Information, Analytical Agency


INTERVIEW


countries, like Armenia for instance, face today in their process in approaching NATO. In 1952 Greece was coming out first of all of the World War, where we had a horrible history, as you may know, we were occupied by the Germans and the Italians and the Bulgarians at a time, but after that we were foolish enough to have a Civil war in Greece. There were the Royalists and the Communists; the war was very bloody, lasting more than three years and it ended with the total defeat of the Communist side. Now, having that experience for so many years, the government that came out of this crisis, realized that the main enemy and the main target of the Greek policy at that time was to safeguard itself from its Northern border and the Northern neighbors, which at the time were of course part of the Eastern bloc. Therefore the criterion for us was to be able to boost up our defense against a possible communist race. This was, of course, endorsed by NATO, therefore the moment we expected the basic principles of the charter, we were admitted at the same time with Turkey. Turkey joined NATO together with Greece. What was the reaction of the Greek society under the circumstances of, to put it mildly, not friendly relations with Turkey?Again, the historic perspective plays a crucial role at this point. One should see the face of its own history at the specific moment. At that particular moment the relations between Greece and Turkey, oddly enough, were not at a bad point. I will remind you, what it happened, was that a few decades ago, right after the First World War, there was a clash between Greece and Turkey which ended up with a tragedy, which at that point linked our two peoples - Armenians and Greeks even closer together, because in the hands of the Ottoman Empire we had a similar fate. The war was lost in 1922, the Greek army collapsed in Asia Minor, but then from 1923 to 1955, which is three decades, there was a loss in animosity between the two countries and on the contrary, since we had the Lausanne Treaty and two great politicians one from each side Ataturk and Venizelos, the two countries reached the point, where I cannot say they had friendly relations, but certainly not bad

relations. During the war, for instance, several times Greece was helped by ships bringing food from Turkey, a lot of Greeks escaped to Turkey to escape from Germans. Therefore the relations in 1952, I would say, were neutral and also both countries had the same goal of protecting themselves from again the Eastern threat, as it was perceived at that moment. There was no reaction from the Turkish society and also from the government against Greek side and this was conceived as a step coinciding for both countries: one helping the other towards the common enemy. As we see it’s ironic, but history sometimes changes the conditions. Let us reflect upon relations with Armenia. How would you estimate relations between Armenia and Greece within the framework of NATO?There are two levels. You put already the framework within NATO, but there is also the level of bilateral relations and historic relations, and this extends far beyond NATO. These are two nations which are bound together by, probably, the links of fate. As I said before, within the Ottoman Empire we had similar stories, unfortunate and sad stories that we need to remember and not to forget, because it doesn’t help anyone to ignore the history, not even the ones who committed the acts of that period either against Armenians or against Greeks. But apart from the history now and looking to the future there are a lot of things in common between our two countries. Let us talk about the very schemes that we are cooperating together within NATO. In Kosovo, for instance, there was an Armenian platoon, which integrated itself in the Greek arrangement. Now the platoon has increased to a company and all of it again is integrated within the Greek forces. And so far for the last two years they are working hand in hand in perfect harmony. There are Armenian cadets not only in the Greek military schools, but also in the Military Academy for doctors and ordinary specialties where more than ten Armenians are studying. Apart from them, there are schools for languages and etc., in all these schools Armenians are always present and they are excelling in their work. Plus, if I am not mistaken, Greece supported Armenia within the PARP

program and the IPAP with a specific project having to do with managing the civilian personnel within the armed forces. I think both the Greek instructors and the Armenians who received the benefits of the project were satisfied. So there are a lot of things going on and there is more to come in the future. What are the specific areas where the experience of Greece could be most favorable for Armenia in the matter of cooperating with NATO?First of all I think that the most advantageous aspect of our cooperation is a sentimental one, which is such a good will for both sides, that we both know whatever happens in cooperating between our countries in NATO or outside NATO has nothing apart from the good will for both sides, it’s based on that. Apart from that, the fact that we are in NATO for more than half a century gives us a great experience in institutional aspects of NATO, in operational aspects of NATO and of course in partnership affairs. And as you know, the more NATO is extended in its activities because of the international situation, the more it is responding to out of area operations, the more this experience will be valuable. And of course we are eager to export and give gladly this experience to Armenia.NATO has a motto “Security through science”, in your opinion is it possible to be secured through science? In our world today everything is based on science and technology, including of course defense and security, you can not have a proper security and a proper improvement of the institutional aspect of the modern society, including the defense aspect, without being based on science. Science does not only come from technology, it comes from education as well. And particular abilities are developed in the framework of NATO programs or bilateral programs, therefore science is essential for NATO., we are constantly being amazed from the various new technological aspects that NATO is incorporating in its actions, whether it is operational, or telecommunication one or educational. So I think science is a basic aspect of increasing the technological capabilities of NATO and any country that is in NATO or a partner like Armenia.


INTERVIEW


Æèâîïèñíûå îçåðà ÀðìåíèèÔîòîãðàô- Åõèà Íåðñèñÿí

The picturesque lakes of Armenia Photos by Eghia Nersisyan

²ÎÜÂ²ðÂ


Ð²ÚÎ²Î²Ü ´Ü²ÞÊ²ðÐÆ ¶ºÔ²îºêÆÈ ÈÖºðÀÈáõë³ÝÏ³ñÝ»ñÇ ß³ñùÁ Ý»ñÏ³Û³óÝáõÙ ¿ ºÕÛ³ Ü»ñëÇëÛ³ÝÁ

²ÎÜÂ²ðÂ


§²Å¹³Ñ³Ï¦ÉÇ×¶»Õ³ñùáõÝÇùÇ Ù³ñ½, ¶³í³é ù³Õ³ùÇó 25 ÏÙ Ññí-³ñÙ

Lake “Ajdahak”The region of Gegharquniq, on the 25th km to the south-west from Gavar town

Îçåðî «Àæäààê»Îáëàñòü Ãåõàðêóíèê, íà 25 êì ê þãî-çàïàäó îò ãîðîäà Ãàâàð

²ÎÜÂ²ðÂ


²ÎÜÂ²ðÂ


§Î³åáõï³Ý¦ ÉÇ× / ¶á·Ç ÉÇ×/êÛáõÝÇùÇ Ù³ñ½, ø³ç³ñ³Ý ·»ïÇ ³ÏáõÝùÝ»ñáõÙ, ø³ç³ñ³Ý ù³Õ³ùÇó Ùáï 5-6 ÏÙ Ññí-³ñÙ, 3202 Ù µ³ñÓñáõÃÛ³Ý íñ³

Lake “Kaputan”/Lake Gog/The region of Syuniq, in the springs of the river Qadjaran, on the 5-6th km to the south-west from Qadjaran townOn the height of 3 202 m.

Îçåðî «Êàïóòàí»/Îçåðî Ãîã/Îáëàñòü Ñþíèê, â èñòîêàõ ðåêè Êàäæàðàí, íà 5-6 êì ê þãî-çàïàäó îò ãîðîäà ÊàäæàðàíÍà âûñîòå 3 202 ì.

²Î

ÜÂ

²ð

Â

3 (1

9)

20

09

§Ø

ºÜ

ø Ø

ºð

Ø

²ê

ÆÜ

¦ ²

Øê

²¶

Æð

1

04

§Ð³

Û»ÉÇ

¦ ÉÇ

×ì

³Ûá

ó Ó

áñ

Ç Ù

³ñ

½,

²ñ

ï³

í³

Ý ·

ÛáõÕ

Çó

2 Ï

Ù ³

ñÉ,

Í

áí

Ç Ù

³Ï

³ñ

¹³

ÏÇ

ó 2

10

0 Ù

µ³

ñÓñ

áõÃ

Û³Ý

íñ

³

Lake

“H

ayel

i” /M

irro

r/Th

e re

gion

of

Vay

otz

Dzo

r, o

n th

e 2

nd k

m t

o th

e ea

st f

rom

Art

avan

vill

age,

21

00

m. a

bove

sea

Îçå

ðî

«À

éå

ëè»

Îáë

àñò

ü Â

àé

îö

Äçî

ð,

íà 2

êì

ê â

îñò

îêó

îò

äåð

åâí

è À

ðòà

âàí

Íà 2

10

0 ê

ì í

àä

óðî

âíå

ì ì

îð

ÿ

îºê²Îºî


²Î

ÜÂ

²ð

Â

3 (1

9)

20

09

§Ø

ºÜ

ø Ø

ºð

Ø

²ê

ÆÜ

¦ ²

Øê

²¶

Æð

1

05

§²Ï

Ý³

¦ ÉÇ

×¶

»Õ

³ñ

ùá

õÝÇ

ùÇ

Ù³

ñ½

, Ì

³Õ

Ï³

ß»Ý

·Ûá

õÕÇ

ó 1

0 Ï

Ù

³ñ

¨Ù

áõï

ù,

²Ï

Ý³

ë³

ñ É

»é

³Ý

É³

ÝçÇ

Ý

Lake

“A

kna”

The

regi

on o

f G

egha

rqun

iq, o

n th

e 1

0th

km

to

the

wes

t fr

om Z

akhq

ashe

n vi

llage

On

the

slop

e of

Akn

asar

Îçå

ðî

«À

êíà»

Îáë

àñò

ü Ã

åõà

ðêó

íè

ê, í

à 1

0 ê

ì ê

çàï

àäó

îò

äåð

åâí

è Ö

àõê

àø

åí

Íà ñ

êëî

íå

ãî

ðû

Àêí

àñà

ð

²Î

ÜÂ

²ð

Â

3 (1

9)

20

09

§Ø

ºÜ

ø Ø

ºð

Ø

²ê

ÆÜ

¦ ²

Øê

²¶

Æð

1

06

§È»

ëÇ

Ý·

Ç¦

ÉÇ×

²ñ

³·

³Í

áï

ÝÇ

Ù³

ñ½

, Ì

³Õ

Ï³

ß»Ý

·Ûá

õÕÇ

ó Ù

áï

11

ÏÙ

Ñë

-³ñ

Ù,

²ñ

³·

³Í

É»

éÝ

³½

³Ý

·í

³Í

Ç Ñ

ë-³

ñÉ

É³Ý

çÇÝ

Lake

“Le

ssin

g”Th

e re

gion

of A

raga

tzot

n, o

n th

e 11

th k

m t

o th

e no

rth-

wes

t fr

om Z

akhq

ashe

n vi

llage

On

the

nort

h-ea

ster

n sl

ope

of A

raga

tz

Îçå

ðî

«Ë

åñè

íãà

»Î

áëàñò

ü À

ðàãà

öî

òí,

íà 1

1 ê

ì.

ê ñå

âåð

î-ç

àï

àäó

îò

äåð

åâí

è

Öàõê

àø

åí

Í

à ñ

åâå

ðî

-âî

ñòî

÷íî

ì ñ

êëî

íå

ãî

ðû

Àð

àãà

ö

²Î

ÜÂ

²ð

Â

3 (1

9)

20

09

§Ø

ºÜ

ø Ø

ºð

Ø

²ê

ÆÜ

¦ ²

Øê

²¶

Æð

1

07

§Ø³

ñï

Çñ

áë

¦ ÉÇ

×/

ì»

ñÇ

Ý É

Ç×/

ì³

Ûáó

Óá

ñÇ

Ù³

ñ½

, Ø

³ñ

ïÇ

ñá

ë ·

ÛáõÕ

Çó

1,5

ÏÙ

³

ñ¨

»Éù

, 2

14

5Ù

µ³

ñÓñ

áõÃ

Û³Ý

íñ

³

Lake

“M

artir

os”

/Lak

e V

erin

/ /T

he U

pper

lake

/Th

e re

gion

of

Vay

otz

Dzo

r, o

n th

e 1

,5th

km

to

the

east

fro

m M

artir

os v

illag

eO

n th

e he

ight

of

2 1

45

m.

Îçå

ðî

«Ì

àð

òèð

îñ»

«Îçå

ðî

Âå

ðè

í»

Îáë

àñò

ü Â

àé

îö

Äçî

ð,

íà 1

,5 ê

ì ê

âî

ñòî

êó î

ò äå

ðå

âíè

Ìàð

òèð

îñ

Íà â

ûñî

òå 2

14

5 ì

.


One of the world’s best loved cities, London is a vibrant and exciting capital where business and pleasure can and do mix.

The major international gateway to this unforgettable city, and indeed the whole

of the UK, is Heathrow Airport - a major hub for those travelling across Europe and beyond with bmi and the Star Alliance.Business and holiday visitors travelling to – or through - London can now experience the very best of British, courtesy of bmi’s new international lounge - bmi Number One Heathrow.

bmi, the number one airline out of Heathrow’s Terminal 1, conceived Number One Heathrow with customer comfort in mind, and this exceptional facility provides a stylish environment in which to work, relax, dine and refresh. Open to bmi Business Class, Diamond Club (Gold and Silver) and Star Alliance Gold

The best of British at bmi’s international lounge Number One Heathrow


customers travelling to bmi international destinations, bmi Number One Heathrow is located above Gate 5 in Terminal 1. Guests are welcomed inside by members of the Lounge Team and the space is divided into informal zones that cater to the varying needs of the international traveller – the emphasis is on providing

a sense of comfort and familiarity. The Study offers a work oriented environment with desk seating as well as a boardroom-style table and free Wi-Fi.bmi has worked with a number of renowned names to make Number One Heathrow the perfect stop for bmi customers connecting to any of the airline’s

international destinations. Mark Hix, the award-winning champion of British food, came onboard to ensure the very best in dining; innovative UK designer Tom Dixon created the chairs, and original art works by Phil Shaw adorn the walls. bmi also collaborated with British perfumer Miller Harris, whose distinct and iconic range of products adds to the sophisticated and quintessentially British environment of the lounge and offers a touch of luxury for customers to refresh before or between flights. The Cafe offers a range of delicious food around the clock, while bmi also offers a new dining-on-the-ground service for their evening flights where customers can choose to enjoy a tasty evening meal in Number One Heathrow, enabling them to relax and sleep once on board. Customers can also unwind in an informal, but sophisticated British pub environment at The Local. The new international lounge is the latest in a series of innovations from bmi. The airline recently launched its new Chauffeur Drive and Premium Check-in area at London Heathrow’s Terminal 1 to provide a fast and hassle free check-in service for Business Class and Premium Economy customers as well as bmi Diamond Club Gold and Silver card holders.bmi is also the only airline at London Heathrow to offer Business Class customers a 30 minute check-in promise, enabling them to arrive at check-in as little as 30 minutes before their flight departs with the guarantee that they will make their flight. Premium leisure customers can also experience a more personal service when using the Premium Check-in area, with bmi staff collecting luggage and travel documents from customers on arrival so that they can complete the check in formalities while the travellers sit back and relax. All bmi flights operate from London Heathrow Terminal 1 – the home of bmi. In addition to benefits including online check-in, travellers will also be able to take advantage of Diamond Club, the UK’s most generous frequent flyer programme. Diamond Club destinations miles can be spent on flights with Star Alliance member airlines and hotel accommodation.

²Ü¸ð²¸²ðÒ


¾ØàÜºð` Ð²Ú²òø Ð²Ú²êî²ÜÆòÜÛáõÃÁ` ÈáõëÇÝ» ä³é³íÛ³ÝÇ


§ºë 15 Ï· ÝÇ Ñ³ ñ»É ¿Ç, Ù³-

½»ñë »ñ Ï³ ñ³ó ñ»É, ³Ý ·³Ù

³ Ï³Ý çûÕ ¿Ç ÏñáõÙ, áñ ¿ Ùá

¹³é Ý³Ù¦,- ³ ëáõÙ ¿ ì³ Ñ»Ý: ÐÇ Ù³ Ý³

ÙÇ³ÛÝ Ñá ·áí ¿ ¿ Ùá, ³ÛÝ Å³ Ù³ Ý³Ï ¿É ¿ Ùá-

Û³ Ï³Ý ³ñ ï³ ùÇ ÝÁ Ó ¢³ Ï³Ý ¿ñ:

ì³ Ñ»ÇÝ15 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó Ñ» ï³ùñù ñ»É ¿

¿ Ùá ëáõµ ÏáõÉ ïáõ ñ³Ý: Àëï Ýñ³, 5 ï³ ñÇ

³ é³ç ¿ Ùá Ý» ñÁ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ùÇã ¿ÇÝ

Ï³Ù ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å»ë ãÏ³ ÛÇÝ, » Ã» ÑÇ Ù³

Ï³Ý ¿É, ³ å³ ÙÇ³ÛÝ ³ñ ï³ù Ý³ å»ë »Ý

¿ Ùá:

§êÏ½µáõÙ, µÝ³ Ï³ Ý³ µ³ñ, ëá íá ñ³ Ï³Ý

¿ùë å» ñÇ Ù»Ýï Ý»ñ ¿Ç ³ ÝáõÙ Ñ³ ·áõ Ï³-

åÇë, ë³Ýñ í³Í ùÇë Ñ»ï: àã ÙÇ ï»Õë ã»Ù

Í³ Ï»É, Ã» Ïáõ½ ó³Ý ÏáõÃ ÛáõÝ Ï³ñ: ² Ï³Ý-

çûÕÝ áõÕ Õ³ ÏÇ û Õ³Ï ¿ñ` Í³Û ñ» ñÇÝ ÷áù-

ñÇÏ ·Ý¹ÇÏ Ý»ñ, ¹ÝáõÙ ¿Ç áõ ë»Õ ÙáõÙ, áñ

ãÁÝÏ Ý»ñ: ø³ß ¿É ·ó» óÇ áõ Ù»Í íï³Ý ·Ç

»Ý Ã³ñ Ï» óÇ ³ éáÕ çáõÃ ÛáõÝë: ä³ñ ½³ å»ë

Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ñ áëÏ ñáï ÉÇ Ý»É. ¹³ ·» Õ» óÇÏ

¿ñ: ÐÇ Ù³ ã»Ù Ï³ ñá Õ³ ÝáõÙ í» ñ³ ¹³ñÓ Ý»É

Ïáñó ñ³Í ÏÇ Éá· ñ³Ù Ý»ñë¦,- å³ï ÙáõÙ ¿

ì³ Ñ»Ý áõ ³ í» É³ó ÝáõÙ. §¾Ý Å³ Ù³ Ý³Ï

í³ñ ¹³ ·áõÛ ÝÁ Ùá ¹³ ã¿ñ, áõ ë ¢Á ëåÇ ï³-

ÏÇ Ñ»ï ¿Ç Ñ³· ÝáõÙ: Ø³ ½»ñë ãÝ»ñ Ï» óÇ,

á ñáí Ñ»ï¢ ßÇ Ï³ Ñ»ñ »Ù. Ý»ñ Ï» ÉÁ ã³ ÷³-

½³Ýó ÏÉÇ Ý»ñ: ØÇ ÝÇ ÙáõÙ ÇÝÓ ¹áõñë Ï³-

Ý»ÇÝ, » Ã» áã »ñÏ ñÇó, ³ å³ ·á Ý» ïÝÇó¦:

ì³ Ñ»Ç ÍÝáÕ Ý» ñÁ ³ Ùáõë Ý³ ÉáõÍ í³Í »Ý,

ÙÇÝã ³Û¹ ¿É Ñ³ Ù³ ï»Õ ÏÛ³Ý ùÁ É³ñ í³Í

¿ñ: ¾ Ùá ¹³ñ Ó³í, áñ ÍÝáÕ Ý» ñÇÝ µ³ñ-

Ï³ó ÝÇ, ÙÛáõë ÏáÕ ÙÇó ¿É ó³Ý Ï³ ÝáõÙ ¿ñ

ÇÝù Ý³ ïÇå »ñ¢³É:

ì³ Ñ»Ý ³ ëáõÙ ¿` áõ ß³¹ ñáõÃ Û³Ý å³ Ï³ë

áõ Ý»ñ. áõ ½áõÙ ¿ñ ïÇ» ½»ñ ùÇ Ï»Ýï ñá ÝÁ

ÉÇ Ý»É. §ÆÝ ï»ñ Ý» ïáõÙ Í³ Ýá Ã³ ó³ ÇÝÓ

ùÇã Ã» ß³ï Ñ³ë Ï³ óáÕ éáõë ¿ Ùá Ý» ñÇ

Ñ»ï, Ýñ³Ý óÇó ëá íá ñ» óÇ Ãù³Í áõ Ý» Ý³É

³ Ù»Ý ÇÝ ãÇ íñ³ ¢ í³ñ í»É ³ÛÝ å»ë, ÇÝã-

å»ë áõ ½áõÙ »Ù: àõ ñÇß Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ÍÇ-

Í³ Õ» ÉÇ Ñ³ ·áõë ïáí, ³ñ ï³ ùÇ Ýáí ¹áõñë

¿Ç ·³ ÉÇë ÷á Õáó, ³ñ Å³ Ý³ ÝáõÙ µ³Ù-

µ³ ë³Ýù Ý» ñÇ, µ³ ó³ Ñ³Ûï Í³Õ ñÇ, ÇÝÓ

û ï³ñ ¿Ç ½·áõÙ: ØÇ ïÕ³ Ï³ñ, ³ ëáõÙ ¿ñ`

»ñµ µ³ ó³ Ñ³Ûï íÇ ñ³ íá ñáõÙ »Ý, ÙÇ³Ý-

·³ ÙÇó Ë÷Çñ: Â» Ïáõ½ ¢ Í» Í»Ý, Ï³ñ¢á-

ñÁ` ¹áõ ùá ëñïÇ áõ ½³ ÍÁ Ï³ Ý»ë: ÆëÏ

ëñïÇë áõ ½³ ÍÁ ³ Ý» ÉÁ ã·ñí³Í Ï³ ÝáÝ ¿ñ

ÇÝÓ Ñ³ Ù³ñ: ÐÇ Ù³ ³ í» ÉÇ Ñ³Ý ¹áõñ ÅáÕ

»Ù¦:

àñ ¹áõ ¿ Ùá ÉÇ Ý» ÉÁ ÍÝáÕ Ý» ñÇÝ µ³ñ Ï³ó-

ÝáõÙ ¿ñ, µ³Ûó ì³ Ñ»Ý áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ã¿ñ

¹³ñÓ ÝáõÙ:

ì³ Ñ»Ç Ëáë ùáí` å³ñ ï³ ¹Çñ ã¿ ¿ Ùá ÉÇ Ý»É

¢ éáù Éë»É, Ñ³ Ï³ é³ ÏÁ` Ý³ ¹³ ë³ Ï³Ý

¢ µñ³ ½Ç É³ Ï³Ý » ñ³Åß ïáõÃ Û³Ý ëÇ ñ³-

Ñ³ñ ¿. §ºë » ñ³Åß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ã¿Ç Ï³ åáõÙ

¿ Ùá ÛáõÃ Û³Ý Ñ»ï: ¸³ ë³ Ï³Ý ³ ë» Éáí ¿É

ÝÏ³ ïÇ ãáõ Ý»Ù Øá ó³ñï Ï³Ù Þá å»Ý: ÆÙ

³ Ù» Ý³ ëÇ ñ» ÉÇ Ï³ ï³ ñá ÕÁ ÙÇßï » Õ»É ¿

²Ý¹ ñ»³ ´á ã»É ÉÇÝ¦:

ÀÝ Ï» ñáõ ÑÇ Ý»ñ ß³ï ¿ áõ Ý» ó»É, µ³Ûó ¿ Ùá

ÁÝ Ï» ñáõ ÑÇ Ù»ÏÝ ¿ » Õ»É: Àëï ì³ Ñ»Ç

Ç ñ³ Ï³Ý ¿ Ùá ÉÇ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ å»ïù ¿

á ñáß ã³ ÷áí µÇ ë»ù ëá õ³É ÉÇ Ý»É. §¿ Ùá Ý» ñÇ

Ùáï ¿ë åÇ ëÇ Ï³ ÝáÝ Ï³. » Ã» Ù» ÏÁ ù»½

¹áõñ ¿ » Ï»É, Ï³ ñáÕ »ë ÙÇ³Ý ·³ ÙÇó Ñ³Ù-

µáõ ñ»É Ýñ³Ý` ³Ý Ï³Ë ³ÛÝ µ³ ÝÇó, ïÕ³ ¿,

Ã»` ³Õ çÇÏ: ºë ¿É »Ù ÝÙ³Ý µ³ Ý»ñ ³ ñ»É¦:

ì³ Ñ»Ý ¹»å ñ» ëÇ³ ÛÇ Ù»ç Ñ³ ×³Ë ¿ñ ÁÝÏ-

ÝáõÙ, ¿ Ùá óÇá Ý³É ¿ñ áõ ³Ý Ñ³Ý ¹áõñ ÅáÕ:

ØÇ ³Ý ·³Ù ÇÝù Ý³ë å³ ÝáõÃ Û³Ý ÷áñÓ

³ ñ»ó. áã ³ÛÝ å³ï ×³ éáí, áñ ¿ Ùá ¿ñ,

³ÛÉ å³ñ ½³ å»ë íñ»Å ¿ñ Éáõ ÍáõÙ ëÇ ñ³Í

³Õç Ï³ ÝÇó:

§16 ï³ ñ» Ï³ ÝáõÙ, ëÇ ñ³Íë ³Õç Ï³

ÍÝÝ¹Û³Ý û ñÁ, í³ É» ñÇ³ Ý³ ÛÇ ÙÇ ³Ù µáÕç

ïáõ÷ ËÙ» óÇ: ²ã ù»ñë µ³ ó» óÇ` ÏáÙ åáï

¿ñ ÏáÕùÇë. ÑÇ í³Ý ¹³ Ýá óáõÙ ¿Ç: ä³ñ½-

í»ó Ù³ Ñ³ Ý³ Éáõ Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ

Ï³ñ, µ³Ûó ûñ ·³ ÝÇ½Ùë åÇÝ¹ ¿ñ: ¾Ù Ù³Ý`

ëÇ ñ³Íë ³Õ çÇ ÏÁ, ÇÝÓ ã¿ñ ëÇ ñáõÙ: àõ-

½áõÙ ¿Ç Çë Ï³ å»ë Ù»é Ý»É, áñ µá ÉáñÝ ÇÝÓ

Ñ³ Ù³ñ í³ï ½·³ ÛÇÝ, Ù³Ñ í³Ýë Ù»Õ ùÁ

Ç ñ»Ýó íñ³ Ïñ»ÇÝ, Ñ³ï Ï³ å»ë` ¾Ù Ù³Ý:

àã Ù» ÏÁ ãÇ Ù³ ó³í, ÇÝ ãÇ ¿¹ åÇ ëÇ µ³Ý

³ ñ» óÇ¦:

ì³ Ñ»ÇÝ »ñ Ïáõ ³Ý ·³Ù Ñá ·» µ³ ÝÇ Ùáï

»Ý ï³ ñ»É: Ðá ·» µ³ ÝÇ Ëáë ùáí` å³ñ ½³-

å»ë å³ ï³ Ý» Ï³Ý ËÝ¹Çñ Ý»ñ »Ý:

àñ ù³Ý ¿É áñ ì³ Ñ»Ý ï³ ñû ñÇ Ý³Ï ¿ñ

ßñç³ å³ ïÇ Ñ³ Ù³ñ, Ý³ ÷áñ Ó»ó å³Û ù³-

ñ»É ¢ ³ å³ óáõ ó»É, áñ ³Ý Ï³Ë Çñ ³ñ ï³-

ùÇ ÝÇó` ù³ ñá ½áõÙ ¿ µ³ ñÇÝ áõ Éáõ ë³ íá ñÁ:

§º Ã» ÇÝÓ ³ ë»ÇÝ ã³ñ Ï³Ù í³ï, ¹³ ³ í» ÉÇ

íÇ ñ³ íá ñ³ Ï³Ý ¿ñ: Ð³ñ Ï³ íáñ ¿ñ ³ å³-

óáõ ó»É, áñ ï»ëùë ãÇ Ëá ëáõÙ ã³ñ ÉÇ Ý» Éáõë

Ù³ ëÇÝ, »ë ³ í» ÉÇ É³íÝ »Ù¦,- å³ï ÙáõÙ ¿

ì³ Ñ»Ý ¢ ³ ëáõÙ, áñ ÑÇ Ù³ ÙÇ³ÛÝ Ñá ·áí ¿

¿ Ùá. §ÆÝÓ Ñ» Õ³ ÷á Ë»ó Åáõé Ý³ ÉÇëï ÁÝ-

Ï»ñë, ÑÇ Ù³ ÷áñ ÓáõÙ »Ù ³ Ù»Ý ÇÝã Ïßé³-

¹³ ï»É: êÏ½µáõÙ ¿ Ùá ÉÇ Ý» Éáí` ÷áñ ÓáõÙ

¿Ç ÇÝã-áñ Ù» ÏÇÝ §ÇÝ Ý³¹¦ ÁÝÏ Ý»É: ØÇ³ÛÝ

Ñ» ïá Ñ³ë Ï³ ó³, áñ Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ ÉÇ Ý»É

ÉáõÛë` ÷áñ Ó» Éáí Ñ³ë Ï³ó Ý»É` ³ñ ï³ ùÇ ÝÁ

á ãÇÝã ãÇ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ: âåÇ ïÇ ù³ñ ÏáÍ í»Ý

Ýñ³Ýù, áí ù»ñ ï³ñ µ»ñ íáõÙ »Ý¦:

ì³ Ñ»Ý ¹åñáóÝ ³ í³ñ ï» Éáõó Ñ» ïá

ï³ñ í»ó Éñ³· ñá ÕÇ Ù³ë Ý³ ·Ç ïáõÃ Û³Ùµ:

êÇ ñáõÙ ¿ñ ·ñ»É, µ³Ûó áã ëá íá ñ»É: ÐÇ Ù³

áõ ëáõ ÙÁ ÏÇ ë³ï ¿ Ãá Õ»É ¢ á ñá ß»É ¿ ¹³é-

Ý³É ·ñáÕ: Àëï ì³ Ñ»Ç, ·ñá ÕÇÝ ¿ Ùá ÛÇ

³ñ ï³ ùÇÝ áõ Ý» Ý³ÉÝ ³Û¹ ù³Ý ¿É Ñ³ ñÇñ

ã¿. §¾ Ùá ÉÇ Ý» Éáí áãÝ ãÇ ã»Ù Ñ³ë ÝÇ: Ü³Ë

¿ Ùá ³ñ ï³ ùÇ ÝÁ µÝá ñáß ¿ ï³ ñÇ ùáí ³ í»-

ÉÇ ÷áù ñ» ñÇÝ: ¶áõ ó» ÇÝã-áñ ¿ É» Ù»Ýï-

Ý»ñ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ í» ñ³ ¹³ñÓ Ý»Ù, ³ ë»Ýù`

³ Ï³Ý çû ÕÁ Ï³Ù ë³Ýñ í³Íùë, á ñÁ å³ß-

ïáõÙ ¿Ç: àõÕ Õ³ ÏÇ, » Ã» á ñá ß»É »ë ùá ¹»-

ñÁ, åÇ ïÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ë ¹ñ³Ý:

ºë ã»Ù Ï³ ñáÕ ·ñáÕ ÉÇ Ý»É áõ ÝÙ³Ý å³Ñ-

í³Íù áõ Ý» Ý³É¦:

ì³ Ñ»Ý Ñ³ë ï³ï á ñá ß»É ¿ ·ñáÕ ¹³é Ý³É:

Àëï Ýñ³` ¹³ ³ÛÝ ¿, ÇÝã Çñ Ùáï Çë Ï³-

Ï³ å»ë É³í ¿ ëï³ó íáõÙ: ² ëáõÙ ¿` ¿ùë-

ó»Ýï ñÇ Ï³Ý É³í µ³Ý ¿, µ³Ûó áã ÝÙ³Ý

³ñ ï³ Ñ³Ûï Ù³Ùµ:

Ð.¶. ì³ Ñ»Ç Ç ñ³ Ï³Ý ³ Ýáõ ÝÁ ·³Õï ÝÇ

»Ù å³ ÑáõÙ Çñ ÇëÏ ËÝ¹ñ³Ý ùáí: àñ å»ë

·ñáÕ Ï»Õ Í³ ÝáõÝ ¿É áõ ÝÇ: ÐÇ Ù³ ÙÇ ß³ñù

ã³ ÷³ Íá ¢ ³ñ Ó³Ï ·áñ Í» ñÇ Ñ» ÕÇ Ý³Ï ¿:

´³ í³ Ï³Ý ¿ ÇÝ ï»ñ Ý» ïáõÙ ·ñ»É » ñ»ù ï³é` ¿ Ùá, ¢ ¹áõù ÏÍ³ Ýá Ã³ Ý³ù ¿ Ùá ëáõµ-ÏáõÉ ïáõ ñ³ ÛÇÝ. ¾ Ùá ùÇ ¹»ñ, ¿ Ùá ³Õ çÇÏ Ý»ñ ¢ ïÕ³ Ý»ñ, ¿ Ùá » ñ³Åß ïáõÃ ÛáõÝ, ¿ Ùá

á×, ¿ Ùá ³å ñ» É³ Ï»ñå, ¿ Ùá åá»Ù Ý»ñ ¢ ¿É ÇÝã ³ ë»ë:¾ Ùá ëáõµ ÏáõÉ ïáõ ñ³Ý ³ é³ ç³ ó»É ¿ ²ØÜ-áõÙ, ¹»é¢ë 80-³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ: êÏ½µáõÙ

» Õ»É ¿ éáù » ñ³Åß ïáõÃ Û³Ý ï³ ñ³ ï» ë³Ï, Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ ½³ñ ·³ ó»É áõ ï³-ñ³Í í»É ¿ áñ å»ë ëáõµ ÏáõÉ ïáõ ñ³: ² é³ çÇÝ ¿ Ùá ËÙµ»ñÝ ¿ÇÝ "Rites of Spring"-Á,

"Embrance" -Á, "Jawbreaker" -Á: ²ñ ¹»Ý ÙÇ ù³ ÝÇ ï³ ñÇ ¿, ÇÝã Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÷á Õáó-Ý» ñáõÙ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ñ³Ý ¹Ç å»É ¿ Ùá á ×áí Ñ³·Ý íáÕ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇ: ²ñ¹ Ûá±ù ¿ Ùá »Ý Ýñ³Ýù, Ã»`áã, Ç±Ýã ³ ë»É ¿ ¿ Ùá` Ñ³Û » ñÇ ï³ ë³ñ ¹Ç Ñ³ Ù³ñ: ²Ûë Ñ³ñ ó» ñÇ å³-

ï³ë Ë³Ý Ý» ñÁ ëï³ ó³, »ñµ ½ñáõ ó» óÇ 20 ³Ù Û³ ¿ Ùá ì³ Ñ»Ç Ñ»ï:

²Ü¸ð²¸²ðÒ


ä²ðàôÚð êºì²Î 85


²Ý¹ ñ³ ¹³ñ ÓÁ` ¸³ íÇÃ ì³ñ ¹³ ½³ñ Û³ ÝÇ

ä²ðàõÚð êºì²ÎÆ 10 ä²îìÆð²ÜÜºðÀ

2009-Á, áñ å»ë Ñá µ»É Û³Ý Ý» ñáí Ñ³ ·» ó³Í ï³-

ñÇ, ß³ ï» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ýß³ Ý³ íáñ íáõÙ ¿ Ý³Ë ¢ ³ é³ç ä³ ñáõÛñ

ê ¢³ ÏÇ ÍÝÝ¹Û³Ý 85-³Ù Û³ ï³ ñ» ¹³ñ Óáí: Ø»Í Ð³ ÛÇ Ñá µ»É Û³ ÝÁ

·áõ ó» Çñ ÇëÏ Ç Ïá ÝÇÏ å³ï Ï» ñáí ß³ åÇÏ Ý» ñÇ Ýáñ µáõÙ µ» ñÇ Ï³Ù

·áõ ó» ½·³ ÉÇ Ù» Í³ó ÝÇ á Ù³Ýó ³Ï ïÇ íáõÃ Ûáõ ÝÁ ³Ûë ³ éÇ Ãáí Ý³-

Ë³ ï»ë íáÕ å» ï³ Ï³Ý ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÇÝ: ² Ù» ÝÝ, Ç Ñ³ñ Ï», É³í

¿: ´³Ûó, ÃíáõÙ ¿` Ñ»Ýó Çñ` Ñá µ»É Û³ ñÇ Ñ³ Ù³ñ, ³ é³ í»É ·Ý³ Ñ³-

ï» ÉÇ ÏÉÇ Ý»ñ Çñ Å³ é³Ý ·áõÃ Û³Ý í» ñÁÝ Ã»ñ óáõÙ-í» ñÁÙµé-

ÝáõÙ-í» ñ³ñÅ¢á ñáõ ÙÁ: ØÇ ÏáÕ ÙÇó ¹³, Ï³ñ Í»ë,

÷áùñ-ÇÝã µ³ñ¹ ËÝ¹Çñ ¿ µáõÝ ÁÝ Ã»ñ ó³ ÝáõÃ ÛáõÝ

»ñ¢áõÛ ÃÇ Ù³Û ñ³ Ùáõ ïÇ Ù»ñ Å³ Ù³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ:

ê³ Ï³ÛÝ ÙÛáõë ÏáÕ ÙÇó ¢ Ñ»Ýó ê ¢³ ÏÇ å³ ñ³-

·³ ÛáõÙ ÝÙ³Ý ËÝ¹Ç ñÁ Ùï³ ó³ ÍÇÝ ¿ ÃíáõÙ.

ê ¢³ÏÝ ÁÝ Ã»ñ óáÕ Ý» ñÇ ßñç³ ÝáõÙ ½³ñ Ù³-

Ý³ ÉÇ ³ñ ¹Ç³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ ¿ å³Ñ å³ ÝáõÙ Ý³¢

³Û ëûñ: Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõ ñÇë Ñ³ Ù³ñ ãÇ Ï³ ñáÕ ÉÇ Ý»É

ê ¢³ ÏÇÝ Ù» Í³ ñ» Éáõ ³ é³ í»É É³í, ë ¢³Ï Û³Ý

ï³ñ µ» ñ³Ï, ù³Ý Ýñ³ ÇëÏ å³ï-

·³Ù Ý» ñÇÝ í» ñ³ Ñ³ Õáñ ¹³ ÏÇó

ÉÇ Ý» ÉÁ: ¸ñ³Ýù §Ø»Ýù Ù»ñ

Ù³ëÇÝ¦-Ç ³Ûë ¢ Ñ» ï³-

·³ Ñ³ Ù³ñ Ý» ñáõÙ Ç ÙÇ »Ý

µ»ñ íáõÙ ë ¢³Ï Û³Ý10 å³ï-

íÇ ñ³Ý Ý» ñÇ ï»ë ùáí` ³ÛÝ å³ï-

·³Ù Ý» ñÇ, áñ ê ¢³Ï-Ù³ñ ¹áõ ï» ë³ ÏÁ

§ù³ ñá ½áõÙ ¿ñ¦ Çñ ëï»Õ Í³ ·áñ ÍáõÃ Û³Ùµ

áõ ÏÛ³Ý ùáí.

ä²ðàôÚð êºì²Î 85


§ÆÝÓ ÝÙ³Ý Ý» ñÁ » Ï»É »Ý ³ß -

Ë³ñÑ...

àñ Ç ñ»Ýó ÏÛ³Ý ùáí óáõÛó

ï³Ý ÇÝã ³ Ý»É¦:

Æ Ñ³ñ Ï», Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ³ñ ¹³ ñ³ óÇá ñ»Ý

ÝÏ³ ï»É, áñ ³ñ ¹»Ý ÙÇ ù³ ÝÇ Ñ³ ½³ ñ³Ù-

Û³Ï Ù³ñ¹ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ Ã» ñ³ ÝáõÙ ¿ ³Ý ·³Ù

³ëï í³ Í³ ÛÇÝ å³ï íÇ ñ³Ý Ý» ñÁ Ï³ ï³-

ñ» Éáõ Ñ³ñ óáõÙ: ÆÝã-áñ Ù» ÏÁ ÝÏ³ ï»É

¿, áñ » Ã» ²ØÜ-Ç Ý³ Ë³ ·³Ñ ÜÇù ëá ÝÇ

ù³ñ ïáõ Õ³ ñáõ ÑÇÝ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ ÉÇ-

Ý»ñ Øáí ë» ëÇ ù³ñ ïáõ Õ³ ñáõ ÑÇÝ, ³ å³

Ù³ñ¹ Ï³Ýó ó» ÕÇÝ ³Û ëûñ Ñ³ ë³Í ÏÉÇ-

Ý»ñ áã Ã» ï³ ëÁ, ³ÛÉ áõÃ å³ï íÇ ñ³Ý:

ºí ³Û¹ ¹»å ùáõÙ ¹ñ³Ýó Ï³ ï³ ñáõ ÙÁ,

áí ·Ç ïÇ, ·áõ ó» ³ í» ÉÇ ¹Ûáõ ñÇÝ ÉÇ Ý»ñ:

ÆÝã í» ñ³ µ» ñáõÙ ¿ §ÑÇÝ ³ëï Íá Ýáñ

ù³ñ ïáõ Õ³ ñÇÝ¦ /µÝá ñá ßáõ ÙÁ` ê ¢³ ÏÇ -

¸. ì./, ³ å³ Ýñ³ ³ í³Ý ¹³Í å³ï íÇ-

ñ³Ý Ý» ñÇó ÁÝïñ í³Í ³Ûë ï³ëÝ Û³ ÏáõÙ

Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í »Ý ³ÛÝ åÇ ëÇ Ý» ñÁ, á ñáÝù

Ù»½ åÇ ïÇ ³ í» ÉÇ Ý³ Ë³Ý Ó³ËÝ ¹Çñ

¹³ñÓ Ý»Ý ¹ñ³Ýù å³Ñ å³ Ý» Éáõ Ñ³ñ-

óáõÙ, ù³ ÝÇ áñ ³ í» ÉÇ ß³ï í» ñ³ µ» ñáõÙ

»Ý Ñ³ Û» ñÇë, ³ í» ÉÇ ×Çßï` Å³ Ù³ Ý³ Ï³-

ÏÇó Ñ³ Û» ñÇë: ¼³ñ Ù³ Ý³ ÉÇ± ¿: ² Ù»Ý¢ÇÝ:

ê ¢³ ÏÇ µ³éÝ áõ ï³ éÁ Ýñ³Ý Ñ³ ×³Ë

Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ »Ý, Çñ ÇëÏ µ³ é» ñáí

³ ë³Í, áñ å»ë §» Ï³Í ³ å³ ·³ ÛÇ¦, ÙÇ

ï» ë³Ï Ù³ñ ·³ ñ»Ç` ³ÛÝ Ç Ù³ë ïáí, áñ

Ýñ³ ß³ï Ïá ã»ñ ·» ñ³Ï ïá õ³É »Ý ³Û ëûñ:

² í» ÉÇÝ` ³ ë»ë Ñ» é³ ï» ëá ñ»Ý ·ñí»É »Ý

Ù»ñ Å³ Ù³ Ý³Ï Ý» ñÇ Ï³ å³Ï óáõÃ Û³Ùµ

¢ Ñ»Ýó ³Û ëûñ Ç Ï³ ï³ñ ³Í í» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ: ÆÝã í» ñ³ µ» ñáõÙ ¿ Ï³ ï³ñ Ù³ ÝÁ,

³ å³ ¹³, ÷áñ Ó» Éáõ ¹»å ùáõÙ, åÇ ïÇ

áñ ³ é³ÝÓ Ý³ ÏÇ ËÝ¹Çñ Ý»ñ ãÑ³ ñáõ-

óÇ. ë ¢³Ï Û³Ý å³ï íÇ ñ³Ý Ý» ñÁ ÷áñÓ-

í³Í »Ý Å³ Ù³ Ý³ Ïáí ¢ ³ñ Ó³ ·³Ýù »Ý

·ïÝáõÙ µá Éáñ í»Ñ Ñá ·Ç Ý» ñáõÙ /ÇÙ Ëá-

ñÇÝ Ñ³ Ùá½ Ù³Ùµ, ³Û¹ åÇ ëÇÝ »Ý µá Éáñ

Ñá ·Ç Ý» ñÁ/: ¸ñ³Ý óáí ³ é³ç Ýáñ¹ í»ÉÝ ¿É

íëï³ Ñ³ µ³ñ ß³ï ³ í» ÉÇ ¹Ûáõ ñÇÝ ÏÉÇ-

ÝÇ, ù³ ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù áã Ã» ¹³ ë³ Ï³Ý

ÝÙáõ ßÇ å³ï íÇ ñ³Ý Ý»ñ »Ý` ³ñ ·» É³-

Ï³Ý Ññ³ Ù³ Û³ Ï³Ý Ý» ñáí /³Û ëÇÝ ãÁ ÙÇ`

³ ñ»ù, í³ñ í»ù ³Ûë å»ë Ï³Ù ³ÛÝ å»ë/,

³ÛÉ ³ í» ÉÇ §¹» ÙáÏ ñ³ ï³ Ï³Ý¦ µÝáõÛ ÃÇ

»Ý, ÇÝã å»ë ÇÝ ùÁ` åá» ½Ç³Ý` ¹á· Ù³ Ý»-

ñÇ Ñ³ Ù» Ù³ ïáõÃ Û³Ùµ: ÂíáõÙ ¿` ÙÇ³Ï

µ³ ÝÁ, áñ Ù»½ §³ñ ·» ÉáõÙ ¿¦ ê ¢³ ÏÁ,

Ç ñ»Ý ÃÛáõ ñÁÝ Ï³ É» Éáõó ½»ñÍ ÙÝ³ÉÝ ¿,

Ýñ³ §å³ï íÇ ñ³Ý Ý» ñÁ¦ ½áõï áñ å»ë

Ëñ³ï Ý»ñ ÁÝ ¹áõ Ý» ÉÁ:

§ÆÝùë ¿É Ëñ³ï Ï³ñ ¹³ óá ÕÇÝ`

àã Ñ³ñ ·áõÙ »Ù, áã Ñ³Ý ¹áõñ ÅáõÙ¦,-

³ ëáõÙ ¿ ä³ ñáõÛ ñÁ:

² í» ÉÇÝ, ê ¢³Ï-Ù³ñ ·³ ñ»Ý, ²ëï Íá

ù³ñ ïáõ Õ³ ñÁ §³ ½³ï ÇÝù Ýá ñáß Ù³Ý¦

³ñ ïá ÝáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë µá Éáñ Ýñ³Ýó,

áí ù»ñ Ï³Ý ë³Ý Çñ Ëáë ùÇÝ ¢ ³Ý ·³Ù

Ýñ³Ýó, áí ù»ñ ³ Ï³Ýç ã»Ý ¹ÝÇ:

¸áõ ÇÝÓ Ï³ ñáÕ »ë ÑÇ Ù³ ãÉë»É:

ºí ÙÇ° ¿É ÉëÇñ:

¶Ý³°,

àñ ÇÝ ù¹ Ýá°õÛ ÝÁ Ñ³ë Ï³ Ý³ë,

ºí Ñ³ë Ï³ Ý³ Éáí Ý³¢ Ñ³ë Ï³ó Ý»ë,

àñ ³ß Ë³ñ ÑáõÙë ×ßÙ³ñ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ãÇ

Ñ» ï³ ½áï íáõÙ,

ÖßÙ³ñ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ³åñ íáõÙ ¿ ÉáÏ...

ÆëÏ ïíÛ³É ¹»å ùáõÙ ×ßÙ³ñ ïáõÃ Û³Ý

Ñ³ íÇ ï» Ý³ Ï³Ý á ñá ÝáõÙ Ý»ñÝ áõ Ý»Ý

ÙÇ³ÛÝ Ù»Ï` ÇÝù Ý»ñë Ù»ñ Ù»ç Ù³ñ ¹áõÝ,

×ßÙ³ ñÇï Ù³ñ ¹áõÝ ·ïÝ» Éáõ Ýå³ ï³Ï:

§¸Åí³ñ µ³Ý ¿ Ù³ñ¹ ÉÇÝ» ÉÁ¦:

1. ÈÆ ÜºÜø ²ÚÜ, ÆÜâ Î²ÜøØ»Ýù ÍÝí»É »Ýù, ³ß Ë³ñÑ

» Ï»Éàã Ã» Ãí³É-»ñ¢³ Éáõ Ë³-

µ»áõÃ Û³Ùµ,²ÛÉ ÉÇ Ý» Éáõ~,

²ÛÝ ÉÇ Ý» Éáõ, ÇÝã Ï³Ýù Ç ñáù:

2. Ð²Þî ²ä ðºÜø ÆÜø Üºðê Øº¼ ºì ²Þ Ê²ð ÐÆ Ðºîú· ÝÇñ ÇÝÓ, Ø³ ñÇ³°Ù...´³ ñ» Ëáë » ÕÇñ Ç°Ù ¢ Ç°Ù

ÙÇç¢,àñ µ³ÝÝ ³ í³ñï íÇ ÇÝù Ý³-

Ñ³ß ïáõÃ Û³Ùµ:ºë Ëéá í»É »Ù Ý³¢ ³ß Ë³ñ-

ÑÇó.º°Ï áõ í»ñë ïÇÝ Ñ³ß ï»ó ñáõ

¹áõ Ù»½,Â» ã¿ »ë ³Ûë ï»Õ ³å ñ»É ã»Ù

Ï³ ñáÕ:

3. âØà è² Ü²Üø Ð² ÜàôÜ Ð²Ú ðºÜ Ú²ò ÀÜ Î²Ì Üº ðÆÜÐÇ ßÇ°ñ ¢ ÷³°éù ïáõñ Ù»½, ÁÝ-

Ï³Í Ý» ñÇë µá Éáñ,ö³é ùÁ »ñ ·Ç°ñ Ý³¢ ³å ñáÕ-

Ý» ñÇ¹,º ÕÇñ »ñ ·Ç Ù»ç ¿É, ÇÝã å»ë

Ù³ñ ïáõÙ` Ñ» ñáë:êÇ ñÇ°ñ, µ³Ûó ÃßÝ³ Ùáõ¹ Ùï³-

µ» ñÇ°ñ:ºñ ·Ç°ñ, µ³Ûó Ïéí» ÉÁ° ãÙá é³-

Ý³ë, ÁÝ Ï»°ñ...

4. ¼êäºÜø ú î² ð² Øà ÈàõÂ-Úàõ ÜÀ

²Û¹ û ï³ñ Ý»ñÝ »Ý, ¹áõ ½·áõ-ß³ óÇ°ñ:

5. ÈÆ ÜºÜø ¸² ðÆÜ ²ð Ä² ÜÆÂ»Ã¢áõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ñ ¹³ ñÁ

Ù»½ ãÇ Ý» ñáõÙ,ÆÝã å»ë áñ ã»Ýù Ý» ñáõÙ ÇÝù-

Ý»ñë Ù»½.êáõï ¿ ¹ñí³Í Ñ³ñ óÁ ÉÇ Ý»É-

ãÉÇ Ý» Éáõ:Ø»Ýù, áñ ÉÇ Ý» Éáõ »Ýù` ÉÇ Ý»Ýù

Í³°Ýñ áõ Ù»°Í:

6. êÆ ðà Øºæ öÜîðºÜø Ð²-ìÆ îº Ü² Î² ÜÀ

´³ó íÇ°ñ:´³ó í»Ýù,

àñ ³ñÃ Ý³ Ý³Ø»ñ Ñá ·áõ Ù»ç ¹³ ñ»ñ ÝÇñ ÑáÕØï»ñ ÙáõÃ ÛáõÝÝ ³ Ù» Ý³ Ñ³ÕÃ:

ºí Ù»Ýù` ´éÝ³Í Ç ñ³ñ Ó»é ùÇó,

ºï ×³Ù ÷áñ ¹»Ýù` Ñ» ùÇ³ ÃÇ å»ë` ¹» åÇ ³ÛÝ ï»Õ,

àñ ï»Õ ¿ÇÝù ÙÇ 40 Ï³Ù... 4000 ï³ ñÇ ³ é³ç,

ºí ³ÛÝ ï» ÕÇó Ýáñ ëÏë»ÝùÖ³ Ý³ å³ñ ÑÁ Ù»ñ Ýáñ ëÇ ñá.ì» ñ³ ¹³é Ý³Ýù Ù»Ýù... ¹» åÇ

Ù»½,Ø»Ýù... ¹» åÇ Ù»½...

7. ² ØºÜ úðÜ Æ Ø²ê î² ìàð ²ä ðºÜø

Ø»Ýù Ñ³ë Ï³ Ý³ Éáí` Ñ³ ×³Ë ã»Ýù ½·áõÙ

Ø»ñ ³å ñ³Í ûñ í³ Ç Ù³ë ïÁ Ëá ñÇÝ...

´³Ûó ãÙá é³ Ý³Ýù, ÑÇ ß»°Ýù Ñ³ íÇï Û³Ý,

àñ û ñ» ñáí ¿ ¹³ñÝ ³ Ù» Ý³-½áñ,

ºí áñ ³ Ù»Ý ûñ Ù»ñ Ï³Ù ùáí Ñ½áñ

² ï³Ù Ý³ ÝÇ íÁ Ñ³ Ù³é å³ï-ÙáõÃ Û³Ý

² é³ç ¿ ·ÝáõÙ ¢ë ÙÇ Ë³ ½áí...

8. Ê² Ô² ÔàõÂ ÚàõÜ î²Üø ºì ä² Ð²Ü æºÜø

Ê³ Õ³ ÕáõÃ ÛáõÝ ³ Ù» Ýáõ ñ»°ù, ³ Ù»Ý ùÇ°Ý:

9. âîðîÜæ²ÜøØÇ° ïñïÝç³:

¸áõ ÑÇ ßáõÙ »ë. §Ò³ Ëáñ¹ û ñ»ñ... Ïáõ ·³Ý-Ï»ñ Ã³Ý¦...

10. ´à Èàðê ¸²è Ü²Üø Ð²Ú-ðº ÜÆø

...øáõÝë ãÇ ï³ ÝáõÙ,¸áõ ¿É ÙÇ ùÝÇñ,

Ð»ïë ¿É ÏñÏÁ ÝÇñ,Â» Ç±Ýã »Ù ³ ÝáõÙ,ºë Ç±Ýã »Ù ³ ÝáõÙ

àã Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ...

ØºÜø ØºÜ²Î âºÜø...Èáõë³ÝÏ³ñáõÙ` ¾¹áõ³ñ¹ Ê³ãÇÏÛ³ÝÈáõë³ÝÏ³ñÇã` ºÕÛ³ Ü»ñëÇëÛ³Ý

ÜÛáõÃÁ` ¶³Û³Ý» ²ëÉ³ÝÛ³ÝÇ

´²ò²Ð²ÚîàôØ


²Ûë »ñÏáõ ÙÇçáõÏÝ»ñÇó É³í »ñ¢áõÙ ¿ ÑñíÇÅ³ÏÇ

ïÇåÇ Å³ÛÃùáõÙ

Ø» ù» Ý³Ý Ù»½ ï³ ÝáõÙ ¿ñ ² ñ³-

·³ Íáï ÝÇ Ù³ñ½, ´Ûáõ ñ³ Ï³Ý`

²ëï Õ³ ¹Ç ï³ ñ³Ý: ØÇ³ÛÝ

²ëï Õ³ ¹Ç ï³ ñ³Ý ·Ý³ Éáõ ÙÇïùÝ ³ñ-

¹»Ý Ñáõ ßáõÙ ¿ñ, áñ Ñ³Ý ¹Ç å» Éáõ »Ýù

ËáñÑñ ¹³ íá ñÇ ¢ ³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝÇ Ñ»ï:

Â»¢ ³ é³ íáï ¿ñ, µ³Ûó µÝáõÃ ÛáõÝÝ ¿É

µ³ í³ Ï³Ý ¿ñ, áñ Ñ³ë Ï³ Ý³ ÛÇ` ³Ûë ï»Õ

·Ç ß»ñ Ý» ñÁ Ññ³ßù Ý»ñ »Ý Ï³ ï³ñ íáõÙ,

áñ ³Ûë ï»Õ µÝ³Ï íáÕ ¢ ³ß Ë³ ïáÕ Ù³ñ-

¹ÇÏ ï»ë ÝáõÙ ¢ ½·áõÙ »Ý ³ í» ÉÇÝ: Ð»Ýó

²ëï Õ³ ¹Ç ï³ ñ³ ÝáõÙ ¿É Ï³ Û³ ó³í Ñ³Ý-

¹Ç åáõ ÙÁ §³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝÁ¦ ï»ë ÝáÕ,

í»ñ Éáõ ÍáÕ áõ ³ëï Õ³ ·Ç ïáõÃ Û³Ý å³ï-

ÙáõÃ Û³Ý Ù»ç Ù»Í Ý»ñ¹ ñáõÙ áõ Ý» óáÕ Ù³ñ-

¹áõ Ñ»ï: Ü³ ºñ¢³ ÝÇ ä» ï³ Ï³Ý Ð³-

Ù³É ë³ ñ³ ÝÇ åñá ý» ëáñ, Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ

¶Ç ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ²½ ·³ ÛÇÝ ² Ï³ ¹» ÙÇ³ ÛÇ

ì. Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ ÝÇ ³Ý í³Ý ´Ûáõ ñ³ Ï³-

ÝÇ ³ëï Õ³ ýÇ ½Ç Ï³ Ï³Ý ³ëï Õ³ ¹Ç ï³-

ñ³ ÝÇ ·ÉË³ íáñ ·Ç ï³ß Ë³ ïáÕ ¢ ËÙµÇ

Õ» Ï³ í³ñ, Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ¶Ç ïáõÃ ÛáõÝ Ý»-

ñÇ ²½ ·³ ÛÇÝ ² Ï³ ¹» ÙÇ³ ÛÇ ³ Ï³ ¹» ÙÇ Ïáë,

´²²-Ç ïÝû ñ» ÝÇ ËáñÑñ ¹³ Ï³Ý ¾ ¹á õ³ñ¹

Ê³ ãÇÏ Û³ÝÝ ¿ñ :

. . . ²ñ ¹»Ý ·Ç ß»ñ ¿, ºñ¢³ ÝáõÙ »Ù: Ü³-

ÛáõÙ »Ù »ñÏÝ ùÇÝ, ³ëï Õ» ñÇÝ áõ ÷áñ ÓáõÙ

ï»ë Ý»É áõ Ñ³ë Ï³ Ý³É ³ÛÝ ³ Ù»ÝÝ, ÇÝ ãÇ

Ù³ ëÇÝ ´Ûáõ ñ³ Ï³ ÝÇ ²ëï Õ³ ¹Ç ï³ ñ³-

ÝáõÙ ½ñáõ óáõÙ ¿ÇÝù ¾ ¹á õ³ñ¹ Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÇ

Ñ»ï: Ò·ïáõÙ »Ù ï»ë Ý»É ¢ Ñ³ë Ï³ Ý³É,

ë³ Ï³ÛÝ ³ å³ñ¹ ÛáõÝ, á ñáí Ñ»ï¢ ¹³ Ñ³-

ëáõ ¿ ÙÇ³ÛÝ Ç ñ»Ýó` Ù» Í» ñÇÝ. . . ¾ ¹á õ³ñ¹

Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÇ ·Ç ï³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Ûáõ ÝÁ

µ³½ Ù³ ½³Ý ¿ ¢ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ ³ëï Õ³ ýÇ-

½Ç Ï³ ÛÇ ï³ñ µ»ñ ×Ûáõ Õ»ñ: Üñ³ áõ ëáõÙ Ý³-

ëÇ ñáõÃ Û³Ý ûµ Û»Ïï Ý»ñÝ »Ý ·³ ½³-÷á ß³-

ÛÇÝ, ¹Ç ýáõ½ ¢ ·Ç ë³ íá ñ³Ó¢ ÙÇ ·³ Ù³-

ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ, ·Ç ë³ íáñ Ý» ñÁ, Ýáñ Ù³É

¢ ³Ï ïÇí ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ

Ý³¢ ê»Û ý»ñ ïÇ áõ Ø³ñ ·³ñ Û³ ÝÇ ·³ É³Ï-

ïÇ Ï³ Ý» ñÁ, ³ëï Õ³³ é³ ç³ó Ù³Ý ïÇ-

ñáõÛÃ Ý» ñÁ ¢ ³ÛÉÝ: ¾ ¹á õ³ñ¹ Ê³ ãÇÏ Û³ÝÝ

Çñ ·Ç ï³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó-

ùáõÙ ³ñ Å³ Ý³ ó»É ¿ µ³½ Ù³ ÃÇí Ïá ãáõÙ Ý»-

ñÇ, å³ñ·¢Ý» ñÇ ¢ ·ñ³Ýï Ý» ñÇ áã ÙÇ³ÛÝ

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ, ³ÛÉ¢ ³ñ ï³ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ:

² é³ ç³ñÏë` ½ñáõÛ óÁ Ï»Ý ë³· ñ³ Ï³Ý ¿ùë-

Ïáõñ ëáí ëÏë» Éáõ, Ù»ñÅ í»ó. §â»Ù ëÇ ñáõÙ

ÇÝùë ÇÙ Ù³ ëÇÝ å³ï Ù»É...¦:

¾ ¹á õ³ñ¹ Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÁ 1951Ã.-ÇÝ ³ í³ñ-

ï»É ¿ ºäÐ-Ç ì. Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ ÝÇ ³Ý-

í³Ý ³ëï Õ³ ýÇ ½Ç Ï³ ÛÇ ³Ù µÇá ÝÁ: ÐÇ-

ßá ÕáõÃ Û³Ý Ù»ç í³é ¿ Çñ` ³Û¹ ³Ù µÇá ÝÇ

³ é³ çÇÝ ßñç³ Ý³ í³ñ ïÁ ÉÇ Ý» Éáõ ÷³ë-

ïÁ. §Ð³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇ üÇ ½Ç Ï³ Ù³ Ã» Ù³-

ïÇ Ï³ Ï³Ý ý³ ÏáõÉ ï» ïáõÙ ¿Ç ëá íá ñáõÙ:

²Û¹ ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ ì. Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ ÝÁ È»-

ÝÇÝ· ñ³ ¹Çó í» ñ³ ¹³ñ Ó³í Ð³ Û³ë ï³Ý

¢ ëï»Õ Í»ó ²ëï Õ³ ýÇ ½Ç Ï³ ÛÇ ³Ù µÇá-

ÝÁ: Ð»Ýó Ç Ù³ ó³Ýù ³Û¹ Ù³ ëÇÝ, »ë áõ ÇÙ

í»ó ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÁ §÷³ Ë³Ýù¦, » Ï³Ýù Ýñ³

Ùáï: ²Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï Ýñ³ ³ ÝáõÝÝ ³ñ-

¹»Ý ß³ï Ñ³Ûï ÝÇ ¿ñ ·Ç ï³ Ï³Ý ³ë å³-

ñ» ½áõÙ: ºë áõ í»ó ÁÝ Ï»ñ Ý»ñë ³ é³ çÇÝ

ßñç³ Ý³ í³ñïÝ »Ýù » Õ»É ²ëï Õ³ ýÇ ½Ç-

Ï³ ÛÇ ³Ù µÇá ÝÇ¦:

´á Éáñë ¿É Ñ³ ×³Ë »Ýù í»ñ¢ Ý³ Û»É áõ

ó³Ý Ï³ ó»É å³ñ ½»É »ñÏÝ ùÇ, ³ëï Õ» ñÇ

·³Õï ÝÇ ùÁ, µ³Ûó áã µá Éáñë »Ýù ·Ý³ ó»É

Ýñ³Ýó Ñ»ï ù» ñáí:

§Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ÝÝ ³ ëáõÙ ¿ñ, áñ Ù³ñ¹Á

Ëá ½Çó ï³ñ µ»ñ íáõÙ ¿ Ýñ³ Ýáí, áñ Ëá-

½Á ãÇ Ï³ ñá Õ³ ÝáõÙ ·Éáõ ËÁ µ³ñÓ ñ³ó Ý»É

áõ Ý³ Û»É ³ëï Õ» ñÇÝ, ÇëÏ Ù³ñ¹Ý ³ñ ¹»Ý

ß³ï í³ Õáõó ¹³ ³ ñ»É ¿: Ü³ ·Éáõ ËÁ

µ³ñÓ ñ³ó ñ»É ¿ í»ñ¢, ï» ë»É ¿ ³ëï Õ»ñ,

ï» ë»É ¿ ³ ñ» ·³ ÏÇ, Éáõë ÝÇ Ë³ í³ ñáõÙ Ý»ñ

¢ ëÏë»É ¿ Ñ» ï³ùñùñ í»É, áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñ»É,

Ã» »ñÏ ñ³·Ý ¹Çó ¢ ³ ñ» ·³ ÏÇó µ³ óÇ áõ-

ñÇß ¿É ÇÝ ã»ñ Ï³Ý, ÇÝ ã»ñ »Ý Ï³ ï³ñ íáõÙ

ßñç³ å³ ïáõÙ ¢ ³ÛÉÝ: ú ñÇ Ý³Ï, í»ñ çÇÝ

ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É »Ý ³ í»-

ÉÇ ù³Ý 300 ³ÛÝ åÇ ëÇ ³ëï Õ»ñ, á ñáÝó

ßáõñ çÁ Ùá Éá ñ³Ï Ý»ñ Ï³Ý, µ³Ûó ã·Ç ï»Ýù`

³ÛÝ ï»Õ ÏÛ³Ýù ·á ÛáõÃ ÛáõÝ áõ ÝÇ, Ã»` áã:

ØÇ³ÛÝ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ¿, áñ Ýñ³Ý óÇó

Ù» ÏáõÙ ³ÛÝ åÇ ëÇ Ýå³ë ï³ íáñ å³Û Ù³Ý-

Ý»ñ Ï³Ý, á ñáõÙ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ Ù³ñ¹ Ï³-

ñá Õ³ Ý³ µÝ³Ï í»É:Ð» ï³ùñ ùÇñ ¿ ã¿±, ëñ³

Ù³ ëÇÝ ¹»é ß³ï ùã» ñÁ ·Ç ï»Ý, Ñ³Ûï ÝÇ

ã¿ É³ÛÝ Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³ ÝÁ` Ýá ñáõÃ ÛáõÝ

¿: ²Ûë Ñ³Ûï Ý³ µ» ñáõ ÙÁ ³ñ ï³»ñÏ Ý³ ÛÇÝ

ù³ Õ³ ù³Ïñ ÃáõÃ Û³Ý ·á ÛáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³ñ

·Ç ï³ Ï³Ý Ï³¢áñ Ýß³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ áõ-

ÝÇ, ¢ ³Ûë Ñ³ñ óÇ ßáõñç ³ é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù

´Ûáõ ñ³ Ï³ ÝáõÙ ¿ ëÇÙ åá ½ÇáõÙ Ý»ñ ï» ÕÇ

áõ Ý» ó»É Ù» ÏÁ` ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ, ÙÛáõ ëÁ` Ñ³-

Ù³ ÙÇáõ Ã» Ý³ Ï³Ý, á ñáÝó Ù³ë Ý³Ï ó»É »Ý

µ³½ Ù³ ÃÇí ×³ Ý³ã í³Í ·Çï Ý³ Ï³Ý Ý»ñ ¢

Ýá µ»É Û³Ý Ùñó³ Ý³ Ï³ ÏÇñ Ý»ñ:

Àëï ·Çï Ý³ Ï³Ý Ý» ñÇ, » Ã» ³Û¹ Ñ³Ûï Ý³-

µ»ñ í³Í Ùá Éá ñ³Ï Ý» ñÇó Ù» ÏáõÙ ÉÇ ÝÇ óÇ-

íÇ ÉÇ ½³ óÇ³, ³ å³ Ýñ³Ýó Ñ»ï Ï³å í» Éáõ

ÙÇ³Ï ÙÇ çá óÁ é³ ¹Çá ×³ é³ ·³ÛÃ Ý»ñÝ »Ý:



ºñÏáõ ÙÇçáõÏ³Ýáó ·³É³ÏïÇÏ³Ý»ñÇ ³Ýç³ïáõÙÁ

ÆëÏ Ù»ñ »ñÏ ñ³·Ý ¹áõÙ ³Û¹ ù³Ý Ñ» éáõ

é³ ¹Çá ×³ é³ ·³Û ÃÝ»ñ áõ Õ³ñ Ï» Éáõ ÑÝ³-

ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ãÏ³: ÐÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ áõ-

Ý» Ý³ Éáõ ¹»å ùáõÙ ¿É` å³ ï³ë Ë³Ý ëï³-

Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ 9 ï³ ñÇ Ñ³ñ Ï³ íáñ ÏÉÇ ÝÇ,

á ñáí Ñ»ï¢ ³ Ù» Ý³ Ùáï ³ëï ÕÁ Ù»½ ³ÝÇó

³ÛÝ ù³Ý Ñ» éáõ ¿, áñ Ýñ³ ÝÇó Éáõ ÛëÁ Ù»½

Ñ³ë ÝáõÙ ¿ 4,5 ï³ ñáõÙ¦:

¸»é Çñ ·Ç ï³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý

ëÏ½µÝ³ßñ ç³ ÝáõÙ ³ é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù ¾.

Ê³ ãÇÏ Û³ÝÝ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ»É, áñ Ê»ó ·»ï-

Ý³ ÛÇÝ ÙÇ ·³ Ù³ ÍáõÃ Û³Ý ×³ é³ ·³Û Ãáõ ÙÁ

áõ Å»Õ µ ¢» é³ó í³Í ¿, ¢ µ ¢» é³ó Ù³Ý ³ë -

ïÇ ×³ ÝÁ Ñ³ë ÝáõÙ ¿ 50-60%-Ç, ³ í» ÉÇÝ`

Ý³ ¿ ³ é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù óáõÛó ïí»É, áñ ³Û¹

ÙÇ ·³ Ù³ ÍáõÃ Û³Ý Ù³· ÝÇ ë³ Ï³Ý ¹³ß ïÁ

Ñ³ Ù³ ë»é ¿, á ñÁ Ñ³ë ï³ï í»ó Ñ³Û ýÇ-

½Ç Ïáë Ý» ñÇ ï» ë³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ý ùáí:

È³ÛÝ ×³ Ý³ ãáõÙ »Ý ëï³ ó»É Ý³¢ Ýñ³

·Ç ë³ íá ñ³Ó¢ ÙÇ ·³ Ù³ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇÝ

ÝíÇñ í³Í µ ¢» é³ ã³ ÷³ Ï³Ý ¢ ëå»Ïï ñ³É

Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ:

1967- 68 ¢ 1973 Ãí³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ ²ØÜ-Ç

³ Ù» Ý³ Ëá ßáñ ³ëï Õ³ ¹Ç ï³Ï Ý» ñÇ íñ³

Ý³ Ï³ ï³ ñ»É ¿ ´Ûáõ ñ³ Ï³ ÝáõÙ Ñ³Ûï Ý³-

µ»ñ í³Í áõÉï ñ³ Ù³ Ýáõ ß³ Ï³ ·áõÛÝ ³ í»É-

óáõ Ïáí ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÇ ÙÇ ß³ñù ¹Ç -

ïáõÙ Ý»ñ, á ñáÝù ·Ç ï³ Ï³Ý Ñá ñÇ ½áÝ Ý»ñ

µ³ ó» óÇÝ ¿.Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ ¢ Ù»Í

Ñ» ï³ùñù ñáõÃ ÛáõÝ ³ é³ ç³ó ñ» óÇÝ: §²Ûë

ûµ Û»Ïï Ý» ñÁ, á ñáÝù áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõÙ »Ù,

Ïá ã»É »Ù Ø³ñ ·³ñ Û³ ÝÇ ³ Ýáõ Ýáí¦:

ÜáõÛÝ ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ ¾. Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÁ ³ Ù»-

ñÇ Ï³ óÇ ³ëï Õ³ ·»ï ìÇ¹ Ù³ ÝÇ Ñ»ï

Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ»É ¿ Ý³¢ ê»Û ý»ñ ïÇ 2 ïÇ-

åÇ ËÙµ»ñ, á ñáÝù ÁÝ ¹áõÝ í³Í »Ý ³Ù µáÕç

³ß Ë³ñ ÑáõÙ ¢ ÁÝ¹·ñÏ í»É »Ý ³ëï Õ³-

·Ç ïáõÃ Û³Ý ï»ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ µ³ ó³ï ñ³-

Ï³Ý µ³ é³ ñ³ ÝáõÙ: ²Û¹ ¹Ç ïáõÙ Ý» ñÇ

³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É Ý³¢

ÙÇ ß³ñù Ñ» ï³ùñ ùÇñ ³Ï ïÇí ·³ É³Ï-

ïÇ Ï³ Ý»ñ, á ñáÝó ÃíÇÝ ¿ å³ï Ï³ ÝáõÙ

û ñÇ Ý³Ï ³ëï Õ³ ·Ç ïáõÃ Û³Ý Ù»ç ³ é³-

çÇÝ ³Ý ·³Ù ¹Çï í³Í çñ³Í Ý³ ÛÇÝ ³Ù åÇ

Å³ÛÃ ùáõÙ ·³ É³Ï ïÇ Ï³ ÛÇ ÙÇ çáõ ÏÇó` 3000

ÏÙ/í ³ ñ³ ·áõÃ Û³Ùµ, á ñÇ Ñ»ï¢³Ý ùáí

çñ³Í ÝÇ µ³É Ù» ñ³ ÛÇÝ ³ é³ù Ù³Ý ·Í» ñÇ

Ùáï ³ é³ ç³ ó»É »Ý É³ÛÝ ÏáÙ åá Ý»Ýï Ý»ñ:

ì. Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ ÝÇ ¢ Ü .ºÝ ·Ç µ³ñ Û³ ÝÇ

Ñ»ï ÙÇ³ ëÇÝ Ê³ ãÇÏ Û³ÝÝ ³Û¹ »ñ¢áõÛ ÃÇ

Ù»Ï Ý³ µ³Ý Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ³ é³ ç³ñ Ï»É ¿

ï» ë³ Ï³Ý Ùá ¹»É: ²Û¹ ³ß Ë³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ

ÑÇÙù ¿ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ó»É ÔñÇ ÙÇ ³ëï Õ³ ¹Ç-

ï³ ñ³ ÝáõÙ ï» ÕÇ áõ Ý» ó³Í ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ

ÏáÝ ý» ñ³Ý ëÇ ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇÝ Ù³ë-

Ý³Ï ó» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Ü³ Ññ³ íÇñ í»É ¿ ½» -

Ïáõ óáõ Ùáí Ñ³Ý ¹»ë ·³ Éáõ` áñ å»ë ³Ï ïÇí

·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÇ ÷á ÷áË Ù³Ý »ñ¢áõÛ ÃÇ

³ é³ çÇÝ Ñ³Ûï Ý³ ·áñ ÍáÕ: §² Ù» Ý³ Ñ»-

ï³ùñù ñ³ Ï³Ý Ñ³ñóÝ ³ÛÝ ¿, Ã» ÇÝã å»ë

»Ý ³ é³ ç³ ó»É ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÇ ³Ï ïÇ-

íáõÃ Ûáõ ÝÁ, ÇÝãÝ ¿ ÑÇÙ ùÁ, ÇÝãÝ ¿ ¹ñ³Ýó

Å³ÛÃù Ù³Ý å³ï ×³ éÁ, Ñ» ï³ùñ ùÇñ

¿,Ã» ýÇ ½Ç Ï³ Ï³Ý ÇÝã ·áñÍÁÝÃ³óÝ»ñ

»Ý Ýå³ë ïáõÙ Ýñ³Ýó µ³ Å³Ý Ù³ ÝÁ, é³-

¹Çá ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÇ ³ é³ ç³ ó Ù³ÝÁ:

Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ ÝÇ ï» ë³ Ï»ïÝ ³ÛÝ ¿ñ, áñ

³ëï Õ³ ÛÇÝ ÏáÙå É»ùë Ý» ñÁ ³ é³ ç³ ÝáõÙ

»Ý ·»ñ ËÇï ÝÛáõ ÃÇó` Ñ³ Ï³ é³Ï ·Çï-

Ý³ Ï³Ý Ý» ñÇ É³ÛÝ ï³ ñ³ ÍáõÙ ëï³ ó³Í

³ÛÝ ï» ë³ Ï» ïÇÝ, Ã» ³ÛÝ ï»Õ ë¢ Ëá éáã

Ï³, á ñÇÝ Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ ÝÁ ¹»Ù ¿ñ: ºë,

Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ ÝÇ ³Û¹ ï» ë³-

Ï» ïÇ, µ» ñ» óÇ ³ÛÝ »½ ñ³ Ï³ óáõÃ Ûáõ ÝÁ, áñ

³Û¹ Ý³ Ë³ëï Õ³ ÛÇÝ ·»ñ ËÇï Ù³ñ ÙÇÝ Ý»-

ñÁ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ »Ý ÇÝã å»ë ï³ñ µ»ñ ïÇ-

åÇ ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñáõÙ, ³ÛÝ å»ë ¿É ÙÇç-

·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ï³Ý ï³ ñ³Í ùáõÙ¦:

Ø»Í Ýß³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ áõ ÝÇ Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÇ

ÏñÏÝ³ ÏÇ ¢ µ³½ Ù³ ÏÇ ÙÇ çáõÏ áõ Ý» óáÕ

³Ï ïÇí ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÇ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ-

Ù³ÝÝ áõ Ñ» ï³ ½áï Ù³ ÝÁ ÝíÇñ í³Í ³ß -

Ë³ ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ß³ñ ùÁ, á ñÁ Ñ³ Ï³ é³Ï

¿ »ñ Ïáõ Ï³Ù ÙÇ ù³ ÝÇ Ç ñ³ñ ÝÙ³Ý ³Ý-

Ï³Ë ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÇ å³ ï³ Ñ³ Ï³Ý

µ³Ë Ù³Ý ï» ë³ Ï» ïÇÝ:

§¶á ÛáõÃ ÛáõÝ áõ Ý»Ý »ñ Ïáõ ÙÇ çáõ Ï³ Ýáó

·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý»ñ, ¢ ¹³ áã Ã» »ñ Ïáõ Ç ñ³-

ñÇó ³Ý Ï³Ë ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÇ µ³Ë Ù³Ý

Ñ»ï¢³Ýù ¿, ³ÛÉ ¹ñ³Ýù ³ é³ ç³ ó»É »Ý

ÝáõÛÝ ï» ÕÇó, Ù»Ï Ù³ñÙ ÝÇó: ²Ûë ï» ë³ Ï»-

ïÁ í»ñ ç»ñë Ï³ ñá Õ³ ó»É »Ù ³ å³ óáõ ó»É`

²ØÜ-Ç ä³ë ë³ ¹» Ý³ ù³ Õ³ ùÇ Î³é Ý»-

·ÇÇ Ñ³Ûï ÝÇ ÇÝë ïÇ ïáõ ïÇ ë» ÙÇ Ý³ ñáõÙ`

óáõÛó ï³ Éáí, áñ ¹³ Ç ñ³ Ï³ ÝáõÙ µ³ ËáõÙ

ã¿: ÜáõÛ ÝÇëÏ Ï³Ý ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý»ñ, á ñáÝù

³Ý í³ Ý»É »Ù §»ñÏ íáñ Û³Ï ·³ É³Ï ïÇ Ï³-

Ý»ñ¦, á ñáÝó ëå»Ï ïáñ Ý» ñÁ µ³ ó³ñ Ó³Ï

ÝáõÛÝÝ »Ý: Ð³Ûï Ý³ µ»ñ í³Í ¿ ÙÇ ·³ É³Ï-

ïÇ Ï³, á ñÇ ÙÇ çáõ ÏÁ µ³Õ Ï³ ó³Í ¿ ÑÇÝ·

Ù³ ëÇó ¢ ß³ï ³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³Ý ¿, áñ

µ³Ë Ù³Ý Ñ»ï¢³Ý ùáí ³ é³ ç³ ó³Í ÉÇ-

Ý»Ý, ³ÛÝ ¿É Ù»ñ ï» ë³· ÍÇ áõÕ Õ³ Ñ³ Û³ó

Ñ³ñ ÃáõÃ Û³Ý Ù»ç: ÆÝã å»±ë Ï³ ñáÕ »Ý ³Û¹-

ù³Ý Ç ñ³ñ ÝÙ³Ý ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý»ñ Ñ»Ýó

ÝáõÛÝ Ñ³ñ ÃáõÃ Û³Ý Ù»ç å³ ï³ Ñ³ Ï³Ý

Ç ñ³ñ Ñ³Ý ¹Ç å»É: ²Û¹ ÏñÏÝ³ ÏÇ, µ³½ Ù³-

ÙÇ çáõ Ï³ ÝÇ ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÁ ß³ï »Ý,

á ñáÝù ³ é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù ¹Çï í»É »Ý ´Ûáõ-

ñ³ Ï³ ÝáõÙ` Þ ÙÇ¹ ïÇ ¹Ç ï³ Ïáí: Ð³Ù µ³ñ-

ÓáõÙ Û³ ÝÇ Ùï³ Ñ³ Õ³ó Ù³Ý ³ é³ ç³ñ Ïáí

Ø³ñ ·³ñ Û³ ÝÁ Ï³½ Ù»ó ³Û¹ ·³ É³Ï ïÇ-

Ï³ Ý» ñÇ óáõ ó³ ÏÁ, ÇÝÓ ¿É µ³Ëï íÇ ×³Ï-

í»ó ³ é³ çÇ ÝÁ ¹Ç ï»É ³Û¹ ûµ Û»Ïï Ý» ñÁ:

ø³ ÝÇ áñ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í³Í ûµ Û»Ïï Ý» ñÁ

Ù»½ Ùáï Ù³Ý ñ³Ïñ ÏÇï ¹Ç ï» Éáõ ÑÝ³ ñ³-

íá ñáõÃ ÛáõÝ ãÏ³ñ, »ë ³ÛÝ ¹Ç ï» óÇ ²ØÜ-

áõÙ ¢ óáõÛó ïí» óÇ, áñ Çë Ï³ å»ë ¹ñ³Ýó

Ù»Í Ù³ ëÁ` 80 ïá Ïá ëÁ, ³Ï ïÇí ·³ É³Ï-

ïÇ Ï³ Ý»ñ »Ý¦:

Ø»Í ¿ Ý³¢ ¿. Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÇ ·Ç ï³ Ï³Ý ·áñ-

Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý ¢ ·Ç ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï-

óáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ó³Ý ÏÁ ³ñ ï³ ë³Ñ Ù³Ý Û³Ý

·Çï Ý³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ñ»ï: 1991Ã.-ÇÝ Ë³-

ãÇÏ Û³ ÝÁ ²ñ ·»Ý ïÇ Ý³ ÛáõÙ` ´á õ» Ýáë-²Û-

ñ»ë ù³ Õ³ ùáõÙ, ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ³ëï Õ³ ·Ç-

ï³ Ï³Ý ÁÝ Ï» ñáõÃ Û³Ý ·ÉË³ íáñ ³ ë³Ùµ-

É»³ ÛáõÙ ÁÝïñ í»É ¿ §¶³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý»ñ¦

Ñ³ÝÓ Ý³ Åá Õá íÇ Ý³ Ë³ ·³Ñ: Î³ñ¢áñ ¿

Ý³¢ Î³ ÉÇ ýáñ ÝÇ³ ÛÇ ï»Ë Ýá Éá ·Ç³ Ï³Ý

ÇÝë ïÇ ïáõïáõÙ ¹áÏ ïáñ Ø³½ ½³ ñ»É É³ ÛÇ

Ñ»ï ï» ÕÇ áõ Ý» ó³Í ·Ç ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³-

·áñ Í³Ï óáõÃ Ûáõ ÝÁ` 2008-2009 Ãí³ Ï³Ý-

Ý» ñÇÝ, áñÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï³ Ï³Ý ¿ ÉÇ Ý» Éáõ:

§ÐÇ Ù³ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ ³ëï Õ³ ·»ï Ý» ñÁ

ß³ï ã»Ý Ï³ñ ¹áõÙ ¢ ã·Ç ï»Ý ß³ï µ³ Ý» ñÇ

Ù³ ëÇÝ: Î³ ÉÇ ýáñ ÝÇ³ ÛÇ ï»Ë Ýá Éá ·Ç³ ÛÇ

ÇÝë ïÇ ïáõ ïáõÙ » ÉáõÛÃ áõ Ý» ó³ » ñ»ù ë»-

ÙÇ Ý³ñ Ý» ñáõÙ, á ñÇ Ýå³ ï³ÏÝ ¿ñ Ýñ³Ýó

ï» Õ» Ï³ó Ý»É ´Ûáõ ñ³ Ï³ ÝáõÙ Ï³ ï³ñ íáÕ

³Ï ïÇí ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý» ñÇÝ í» ñ³ µ»ñ íáÕ

³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ¦:

¾. Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÁ ´Ûáõ ñ³ Ï³ ÝáõÙ Ï³½ Ù³-

Ï»ñ å»É ¿ 3 ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ³ëï Õ³ ·Ç ï³-

Ï³Ý ÁÝ Ï» ñáõÃ Û³Ý ëÇÙ åá ½ÇáõÙ Ý»ñ `

³ é³ çÇ ÝÁ ï» ÕÇ ¿ áõ Ý» ó»É 1986Ã.-ÇÝ,

»ñÏ ñáñ ¹Á 1998Ã.-ÇÝ, á ñÁ ÝíÇñ í³Í ¿ñ ì.

Ð³Ù µ³ñ ÓáõÙ Û³ ÝÇ ÍÝÝ¹Û³Ý 90-³Ù Û³ ÏÇÝ

¢ »ñ ñáñ ¹Á` 2001Ã.-ÇÝ: Ø»Ï ëÇÙ åá ½ÇáõÙ

¿É Ðá É³Ý ¹Ç³ ÛÇ Ð³· ·³ ù³ Õ³ ùáõÙ ¿ Ï³½-

Ù³ Ï»ñ å»É, á ñáÝù Çñ Ý³ Ë³ ·³ ÑáõÃ-

Û³Ùµ ¿ Ï³ Û³ ó»É: ²Ûë µá Éáñ ëÇÙ åá ½ÇáõÙ-

Ý» ñÇ ÝÛáõ Ã» ñÁ ïå³·ñ í³Í »Ý ³ é³Ý ÓÇÝ

·ñù» ñáõÙ, á ñáÝó ËÙµ³ ·Çñ Ý» ñÇó Ù» ÏÁ

¾¹áõ³ñ¹ Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÝ ¿:

Üñ³ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ³ñ¹ ÛáõÝù-

Ý» ñÁ ³Ù÷á÷í³Í »Ý ³ í» ÉÇ ù³Ý160

·Ç ï³ Ï³Ý Ñá¹ í³Í Ý» ñáõÙ: ÆëÏ Ýñ³ ³ß -

Ë³ ï³Ýù Ý» ñÁ` §²Ï ïÇí ·³ É³Ï ïÇ Ï³ Ý»-

ñÇ ÙÇ çáõÏ Ý» ñÇ Ù³Ý ñ³Ïñ ÏÇï ëå»Ïï ñ³É

¢ Ùáñ ýá Éá ·Ç³ Ï³Ý áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñÁ¦ Ã» Ù³ Ûáí Ý» ñ³é í³Í »Ý §Îáë-

ÙÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³ñ Ûáõ ñ³Ù Û³Ï. 20-ñ¹ ¹³ ñÇ

²ëï Õ³ ýÇ ½Ç Ï³ ÛÇ ¢ Ïáë Ùá Éá ·Ç³ ÛÇ å³ï-

ÙáõÃ Ûáõ ÝÁ¦ ·ñùáõÙ, á ñÁ Ññ³ ï³ ñ³Ï í»É ¿

ø»Ùµ ñÇ çÇ Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝáõÙ: ²Û¹ ·ñùáõÙ

Ý» ñ³é í³Í »Ý ²ëï Õ³ ýÇ ½Ç Ï³ ÛÇ ¢ Ïáë-

Ùá Éá ·Ç³ ÛÇ ³ë å³ ñ» ½áõÙ Ýß³ Ý³ íáñ ³ß -

Ë³ ï³Ýù Ý» ñÁ:

Ð.¶. Æ ¹»å, 2008-Ãí³ Ï³ ÝÇ ¹»Ï ï»Ù µ»-

ñÇÝ ÐÐ ·Ç ïáõÃ Û³Ý ¢ ÏñÃáõÃ Û³Ý Ý³ Ë³-

ñ³ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ¾ ¹á õ³ñ¹ Ê³ ãÇÏ Û³ ÝÇÝ` 80

³Ù Û³ ÏÇ Ï³ å³Ï óáõÃ Û³Ùµ, å³ñ·¢³ï-

ñ»É ¿ áë Ï» ßù³Ý ß³ Ýáí:



Ø²Ð Æð²Î²±Ü, Âº±` ´ºØ²Î²Ü. Ø²ðÆ Üì²ð¸ÜÏ³ñ³½³ñ¹áõÙÁ` ìÇÉÛ³Ù Î³ñ³å»ïÛ³ÝÇÜÛáõÃÁ` ²ÝÝ³ ²É»ùë³ÝÛ³ÝÇ

Ü²ÆðàôÐÆ


²ñ¢Ùï³ Ñ³Û Ã³ï ñá ÝÇ å³ï ÙáõÃ Û³Ý

Ù»ç Ù»Í Ñ»ïù Ãá Õ³Í ³Ûë ¹» ñ³ ë³ Ýáõ-

ÑÇÝ ùÇã ¿ ³å ñ»É, ùÇã Ë³ Õ³ ó»É Ã³ï-

ñá ÝáõÙ, Ñ³ ½Çí 15 ï³ ñÇ, ë³ Ï³ÛÝ Ýñ³ Ù³ ëÇÝ

³Ýó Û³ ÉáõÙ ·ñí»É ¿ ³ í» ÉÇ ß³ï, ù³Ý áñ¢¿ ³ÛÉ

¹» ñ³ ë³ Ýáõ Ñáõ. ·ñ»É »Ý Ã»° Ñ³Û, Ã»° Ãáõñù,

Ã»¢ ýñ³Ý ëÇ³ óÇ áõ ³ÛÉ ³½ ·Ç å³ï Ï³ ÝáÕ

µ³ Ý³ ë»ñ Ý»ñ áõ Ã³ ï» ñ³ ·»ï Ý»ñ: ²Û¹ µá Éáñ

Ï³ñ ÍÇù Ý» ñÇ, ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ Ý» ñÇ ÙÇ çÇó Ø³ ñÇÝ

Ù»½ Ý»ñ Ï³ Û³ ÝáõÙ ¿ áñ å»ë ¹ñ³ Ù³ ïÇ Ï³ Ï³Ý

Ñ½áñ ßÝãÇ ï»ñ ÙÇ ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ: Ð³ï Ï³ å»ë

ï³ é³ å³Í Ù³Û ñ» ñÇ, Éùí³Í Ï³ Ý³Ýó, µ³Ë ïÇ

Ñ³ñ í³Í Ý» ñÇó Í»Í í³Í ³Õ çÇÏ Ý» ñÇ ³å ñáõÙ-

Ý» ñÁ Ý³ ³ñ ï³ Ñ³Û ï»É ¿ ½³ñ Ù³ Ý³ ÉÇ Ñ³ ñ³-

½³ ïáõÃ Û³Ùµ` å³ï ×³ é³ µ³ Ý» Éáí Ñá ·» µ³ Ý³-

Ï³Ý Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³Ý óáõÙ, ³ Ù»Ý Ù³Ý ñáõù: Æ

ï³ñ µ» ñáõÃ ÛáõÝ ³Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï ëï»Õ Í³ ·áñ-

ÍáÕ ß³ï ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ Ý» ñÇ, á ñáÝù ëÇ ñáõÙ ¿ÇÝ

Ç ñ»Ýó ßáõñ çÁ ³Õ ÙáõÏ ëï»Õ Í»É, ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý

Ñ³Ù µ³í Ó»éù µ» ñ»É, Ø³ ñÇÝ ³ã ùÇ ¿ñ ÁÝÏ ÝáõÙ

Çñ Ñ³ Ù»ë ïáõÃ Û³Ùµ: Ä³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó Ý» ñÇ

íÏ³ ÛáõÃ Û³Ùµ Ýñ³ Ë³ ÕÇó Ñ» ïá »ñÏñ å³ ·áõ-

Ý» ñÁ Í³ ÕÇÏ Ý» ñáí ¿ÇÝ ÉóÝáõÙ µ» ÙÁ, ³Ý ¹³ ¹³ñ

Í³ ÷³ Ñ³ ñáõÙ ¢ µ»Ù Ññ³ íÇ ñáõÙ Ýñ³Ý, ë³ Ï³ÛÝ

Ø³ ñÇÝ ÙÇßï ½áõëå ¿ñ, ³ Ù³ã Ïáï:

Ü²ÆðàôÐÆ


ö³é ùÇ ¹³÷ ÝÇ Ý» ñÁ »ñ µ»ù ãÏáõ ñ³ó ñÇÝ

Ýñ³Ý, ã÷ã³ó ñÇÝ Ñ³ Ù»ëï ³Õç Ï³ Ý»ñ-

³ß Ë³ñ ÑÁ: ØÇ ³Ý µ³ ó³ï ñ» ÉÇ Ã³ ËÇÍ

ÙÇßï áõ Õ»Ï ó»É ¿ Ýñ³Ý » ñÇ ï³ ë³ñ¹ ï³-

ñÇ ùÇó ÙÇÝã¢ ÏÛ³Ý ùÇ í»ñ çÁ. ·áõ ó» ³ÛÝ

å³ï ×³ éáí, áñ ÷áùñ ï³ ñÇ ùÇó Ïáñó ñ»É

¿ Ùá ñÁ ¢ Ù» Í³ ó»É ½ñÏ³Ýù Ý» ñáí` Ïñ» Éáí

áñµ ³Õç Ï³ ¹Åí³ñ ×³ Ï³ ï³ ·Ç ñÁ:

Ø³ ñÇ Üí³ñ ¹Á Ý³Ë Ý³ Ï³Ý ÏñÃáõÃ Ûáõ-

ÝÁ ëï³ ó»É ¿ Î. äáÉ ëÇ Ã³ Õ³ Ù³ ë» ñÇó

ä» ñ³ ÛÇ Ï³ Ãá ÉÇ Ï³ Ï³Ý Ù³Û ñ³ å» ï³-

Ï³Ý ÙÇ ¹åñá óáõÙ: 1860-³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ

³Û¹ åÇ ëÇ ¹åñáó Ý» ñáõÙ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ

ß»ß ïÁ ¹ñíáõÙ ¿ñ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ï³ Ãá ÉÇÏ

¹³ë ïÇ³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý íñ³, ¢ û ï³ ñ³½ ·Ç

í³ñ Å³ å»ï Ý» ñÇ ßÝáñ ÑÇí` ß³ï Ñ³ ×³Ë

» ñ» Ë³ Ý» ñÁ Ù» Í³ ÝáõÙ ¿ÇÝ Ù³Û ñ» ÝÇ É»½-

íÇó áõ Ñ³ ñ³ ½³ï Åá ÕáíÁñ ¹Ç ó³ í» ñÇó

Ñ» éáõ: ê³ Ï³ÛÝ Ø³ ñÇÝ ³Û¹ åÇ ëÇÝ ã¿ñ,

Ý³ ã³ ÷³ ½³Ýó Ñ³Û ñ» Ý³ ë»ñ ¿ñ ¢ ÷³Û -

ÉáõÝ ïÇ ñ³ å» ïáõÙ ¿ñ Ù³Û ñ» ÝÇ É»½ íÇÝ,

ÙÇ »ñ¢áõÛÃ, á ñÁ ï³ ñû ñÇ Ý³Ï ¿ñ ³Û¹ Å³-

Ù³ Ý³Ï Ï³ Ãá ÉÇ Ï ¹åñáó ³ í³ñ ï³Í áñ-

µáõ Ñáõ Ñ³ Ù³ñ:

Üáõñµ ¹Ç Ù³· Í» ñáí, Ñ³ Û» óÇ ë¢ áõ Ëá-

ßáñ ³ã ù» ñáí ³Ûë ³Õç Ý³ ÏÁ Ñ³ ½Çí 16-17

ï³ ñ» Ï³Ý ¿ñ, »ñµ 1869-1870Ã. Ã³ ï»-

ñ³ßñ ç³ ÝáõÙ é» ÅÇ ëáñ Â. ü³ ëáõ É³× Û³-

ÝÁ ³ é³ ç³ñ ÏáõÙ ¿ Ýñ³Ý ÙïÝ»É Çñ Ã³-

ï» ñ³ Ï³Ý ËÙµÇ Ù»ç ¢ áõÕ¢áñ í»É Üáñ

Ü³ ËÇç¢³Ý: Ø³ ñÇÝ Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ íáõÙ ¿ ¢

³ é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù µ»Ù µ³ñÓ ñ³ ÝáõÙ Ü³-

ËÇç¢³ ÝáõÙ: Ð»Ýó ³ é³ çÇÝ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ-

ÙÇó Ñ» ïá Ý³ Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿ Ù»Í ³ å³-

·³ Ëáë ï³ óáÕ ¹» ñ³ ë³ Ýáõ ÑÇ, ¢ Ø³ ñÇ

¶³ ñ³ Û³ ÝÁ ëï³ ÝáõÙ ¿ Ø³ ñÇ Üí³ñ¹

µ» Ù³ Ï³Ý ³ Ýáõ ÝÁ: ØÇ ÷³Û ÉáõÝ Ã³ï»-

ñ³ßñ ç³Ý µá Éá ñ» Éáõó Ñ» ïá Ý³ í» ñ³-

¹³é ÝáõÙ ¿ äá ÉÇë, Ë³ ÕáõÙ Ø³ Õ³ù Û³ ÝÇ

ËÙµáõÙ, ÇëÏ 1874Ã. ÙïÝáõÙ ¿ ì³ñ ¹áí-

Û³Ý Ã³ï ñáÝ, áõñ ÙÇ ³Ù µáÕç ÑÝ·³Ù Û³Ï

Ï³ ï³ ñáõÙ ¿ ¹ñ³ Ù³ ïÇ Ï³ Ï³Ý ³ é³ç-

Ý³ Ï³ñ· ¹» ñ»ñ: ²Ûë ï»Õ ¿, áñ ëÏëíáõÙ ¿

Ýñ³ ³ÝÓ Ý³ Ï³Ý áÕ µ»ñ ·áõÃ Ûáõ ÝÁ...

19-ñ¹ ¹³ ñÇ í»ñ çÇÝ ¢ 20-ñ¹ ¹³ ñÇ

ëÏ½µÇÝ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý Ã³ ï» ñ³ËÙ µ»-

ñÇ ç³Ý ù» ñáí ïñíáõÙ ¿ÇÝ Ãáõñ ù» ñ»Ý

É»½íáí ³ é³ çÇÝ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ Ý» ñÁ,

¢ í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë í» ñ³Ñë Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ

Ãáõñ ù» ñÁ Ã³ï ñá ÝÇÝ ÏÇó ëï»Õ ÍáõÙ ¿ÇÝ

Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ³ Ù» Ý³ Ñ³Ûï ÝÇ Ãáõñù Ùï³-

íá ñ³ Ï³Ý Ý» ñÇó Ï³½Ù í³Í Ñ³ÝÓ Ý³ Åá-

Õáí Ý»ñ: ì³ñ ¹áí Û³ ÝÇ Ã³ï ñá ÝÁ, áñ ï»Õ

Ë³ ÕáõÙ ¿ñ Ý³¢ Ø³ ñÇÝ, Ãáõñ ù» ñ» Ýáí

Ý»ñ Ï³ Û³ óáõÙ Ý»ñ µ» Ù³¹ ñáÕ ³ é³ çÇÝ

Ã³ ï» ñ³ ËáõÙµÝ ¿ñ: ²Ûë Ñ³ÝÓ Ý³ Åá-

Õá íÇ ³Ý ¹³Ù Ý» ñÇó Ù» ÏÁ` Þ»Ù ë»¹ ¹ÇÝ

ê³ ÙÇÝ, ßáõ ïáí ëÇ ñ³ Ñ³ñ íáõÙ ¿ Ø³ ñÇ

Üí³ñ ¹ÇÝ, ëÏëáõÙ Ñ» ï³åÝ ¹»É Ýñ³Ý`

ó³Ý Ï³ Ý³ Éáí ëÇ ñ³ ÛÇÝ Ï³ å»ñ Ñ³ë ï³-

ï»É Ýñ³ Ñ»ï: Ü³Ë Ý³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ

Ø³ ñÇÝ ËÇëï Ï»ñ åáí í³ ÝáõÙ ¿ñ, ³ñ -

Ñ³ Ù³ñ ÑáõÙ Þ»Ù ë»¹ ¹ÇÝ ´» ÛÇÝ, ë³ Ï³ÛÝ,

³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ, ëÇ ñ³ Ñ³ñ íáõÙ ¿ Ýñ³Ý:

²Û¹ ë» ñÁ, á ñÁ ÙÇ³é Å³ Ù³ Ý³Ï Ã³ ùáõÝ

¿ñ å³Ñ íáõÙ, å³ï ×³é ¿ ¹³é ÝáõÙ, áñ

Ø³ ñÇÝ ³ é³ÝÓ Ý³ Ñ³ ïáõÏ Ë³Ý ¹³ Õ³-

ï³Ý ùáí, Ëá ñÁ ³å ñáõÙ Ý» ñáí Ë³ Õ³

Þ»Ù ë»¹ ¹Ç ÝÇ ¹ñ³ Ù³ Ý» ñáõÙ, Çñ ³Ù µáÕç

ÓÇñ ùÁ ÝíÇ ñÇ Ýñ³ éá Ù³Ý ïÇ Ï³ Ï³Ý Ñ»-

ñá ëáõ ÑÇ Ý» ñÇ ³ÝÓ Ý³ íáñ Ù³ ÝÁ:

Þ»Ù ë»¹ ¹Ç ÝÇÝ µáõéÝ Ï»ñ åáí ëÇ ñ» Éáí

Ñ³Ý ¹»ñÓ` ÙÇÝã¢ 1881Ã. Ø³ ñÇÝ Ï³ ñá-

Õ³ ÝáõÙ ¿ Ñ» éáõ ÙÝ³É Ýñ³ ÝÇó ¢ ³ÝÓ-

Ý³ ïáõñ ãÉÇ Ý»É í»ñ çÇ ÝÇë Ïñù» ñÇÝ: Êáõ-

ë³ ÷» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ãáõñù ¹ñ³ Ù³ ïáõñ ·Ç

Ñ» ï³åÝ ¹áõÙ Ý» ñÇó, Ø³ ñÇÝ Ù»Ï ÝáõÙ ¿

ÂÇý ÉÇë: ²Ûë ï»Õ Ýáñ ÙÇ ç³ í³Û ñÁ, Ýáñ

Ù³ñ ¹ÇÏ û· ÝáõÙ »Ý Ýñ³Ý áñáß Å³Ù³Ý³Ï

Ùá é³ Ý³É Çñ ë» ñÁ: Ü³ ÙÇ ³Ù µáÕç Ã³-

ï» ñ³ßñ ç³Ý Ë³ ÕáõÙ ¿ Ã³ ï» ñ³ Ï³Ý

Ïá ÙÇ ï»Ç Ñ³Ûï ÝÇ ËÙµáõÙ` Çñ åáÉ ë³-

Ñ³Û ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇ Ñ»ï: Ð³Ý ¹»ë ·³ Éáí

¹³ ë³ Ï³Ý ¹ñ³ Ù³ ïáõñ ·Ç³ ÛáõÙ` Ø³ñÇ

Üí³ñ¹Á ÷³Û ÉáõÝ Ñ³ çá ÕáõÃ Û³Ùµ Ï³-

ï³ ñáõÙ ¿ Ø³ñ ·³ ñ»ï ¶á ÃÇ»Ç ¹» ñÁ`

§Î³ Ù» ÉÇ³ ½³ñ¹ ïÇ ÏÇ ÝÁ¦ åÇ» ëáõÙ, æ»-

ëÇ Ï³ ÛÇ ¹» ñÁ` §ì» Ý» ïÇ ÏÇ í³ ×³ é³ Ï³-

ÝáõÙ¦, Ü³ ï³ ÉÇ³ ÛÇ ¹» ñÁ` ¶ñÇ µá» ¹á íÇ

§Ê»É ùÇó å³ ïáõ Ñ³ ëáõÙ¦, ² ·³ý Û³ îÇ-

Ëá Ýáí Ý³ ÛÇ ¹» ñÁ` ¶á ·á ÉÇ §² Ùáõë ÝáõÃ-

Ûáõ ÝáõÙ¦ ¢ ³ÛÉÝ:

1882Ã. ³Ù é³ ÝÁ Ø³ ñÇÝ í» ñ³ ¹³é ÝáõÙ ¿

äá ÉÇë áõ Ï³ñ× Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍáõÙ

¹³é ÝáõÙ ØÝ³Ï Û³ ÝÇ ËÙµÇ åñÇ Ù³ ¹áÝ-

Ý³Ý: ²Ûë ï»Õ ¿, áñ Ý³ ³ é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù

Ãáõñù Ñ³Ý ¹Ç ë³ ï» ëÇÝ Ý»ñ Ï³ Û³ ÝáõÙ ¿

Ø³ñ ·³ ñÇï ¶á ÃÇ»Ç ³Ý ½áõ ·³ Ï³Ý ¹» -

ñ³ Ï³ ï³ñ Ù³Ùµ: Þ»Ù ë» ¹¹ÇÝ µ» ÛÁ Ýá ñÇó

¿ Ñ» ï³åÝ ¹áõÙ Ýñ³Ý, ¢ ³ñ ¹»Ý 1885Ã.-

ÇÝ í»ñ çÇ ÝÇë Ñ³ çáÕ íáõÙ ¿ Ñ³ë Ý»É Çñ

áõ ½³ ÍÇÝ. Ø³ ñÇÝ ³ÝÓ Ý³ ïáõñ ¿ ÉÇ ÝáõÙ

Ýñ³Ý ¢ ¹ñ³ Ýáí ÇëÏ ·áñ ÍáõÙ Çñ ÏÛ³Ý-

ùÇ Ù» Í³ ·áõÛÝ ëË³ ÉÁ: Þáõ ïáí Ø³ ñÇÝ

ÑÇ³ë Ã³÷ íáõÙ ¿, Ñ³ë Ï³ ÝáõÙ, áñ ã³ ñ³-

ã³ñ Ë³µ í»É ¿ ¢ áñ ÇÝ ùÁ »ñ µ»ù ãÇ Ï³ ñáÕ

Þ»Ù ë»¹ ¹Ç ÝÇ ÏÇ ÝÁ ¹³é Ý³É: ²ñ¢Ùï³ Ñ³Û

Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ ¢ë Ï ¹³ ï³ å³ñ ï»ñ

Ø³ ñÇÇÝ` Ùáõ ëáõÉ Ù³Ý Ïñá ÝÇ å³ï Ï³ ÝáÕ

Ù³ñ ¹áõ Ñ»ï ³ Ùáõë Ý³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ²Ý-

·³Ù » Ã» Ý³ ³ Ùáõë Ý³ Ý³ñ, Ãáõñ ù³ Ï³Ý

ëá íá ñáõÛ ÃÇ Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ å³ñ ï³ íáñ ¿ñ

÷á Ë»É ¢° Çñ ³½ ·áõÃ Ûáõ ÝÁ, ¢° Çñ Ïñá ÝÁ,

ÇëÏ ¹³ Ù³ Ñáõ ã³÷ Í³Ýñ ¿ñ ÙÇ ÏÝáç Ñ³-

Ù³ñ, áí ÍÝí»É ¢ Ù» Í³ ó»É ¿ñ Ñ³Û ÙÇ ç³-

í³Û ñáõÙ: ²Ûë ï³Ý ç³ ÉÇ û ñ» ñÇÝ Ý³ ½·áõÙ

¿ñ ÑÕÇáõÃ Ûáõ ÝÁ, á ñÁ Ñá ·» å»ë óÝóáõÙ ¿ñ

Ýñ³Ý, ëïÇ åáõÙ ³Ý ùáõÝ ·Ç ß»ñ Ý»ñ ³Ýó-

Ï³ó Ý»É: ÀÝ ï³ Ý» Ï³Ý ¢ Ñ³ ë³ ñ³ Ï³-

Ï³Ý ÙÇ ç³ í³Û ñáõÙ ³ Ý³ñ· í» Éáõ ³ Ùá ÃÇó

Ø³ñÇ Üí³ñ¹Á á ñá ßáõÙ ¿ ³ é³ÝÓ Ý³ Ý³É

§ºí ñá å³¦ ÑÛáõ ñ³ Ýá óáõÙ` Çµñ ÙÇ ¹»ñ

å³ï ñ³ë ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ØÇ ù³ ÝÇ ³Ùë-

í³ Ù» Ý³ ÏáõÃ Û³Ý å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ Ýñ³

ÙïùáõÙ Í³ ·áõÙ ¿ ³ÝÓ Ý³ë å³ ÝáõÃ Û³Ý

ÙÇï ùÁ:

1885Ã,. é³ Ù³ ¹³ ÝÇ ïá ÝÇ Ñ»Ýó ëÏ½µÇ

û ñ» ñÇÝ, ØÝ³Ï Û³ ÝÇ ËáõÙ µÁ Þ³Ñ ½³ ¹»

´³ ßÇÇ Ã³ï ñá ÝáõÙ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ ¿ñ

§Î³ Ù» ÉÇ³ ½³ñ¹ ïÇ ÏÇ ÝÁ¦: ²ñ Ù³Ý ¸Ûáõ-

í³ ÉÇ ¹» ñÁ Ï³ ï³ ñáõÙ ¿ñ ØÝ³Ï Û³ ÝÁ,

ÇëÏ Ø³ñ ·³ ñÇï ¶á ÃÇ»ÇÝÁ` Ø³ ñÇÝ: ²Ûë

Ý»ñ Ï³ Û³ó Ù³Ý ³ Ï³ Ý³ ï»ë Ý» ñÁ ÙÇ³-

µ» ñ³Ý íÏ³ ÛáõÙ »Ý, áñ Ý³ »ñ µ»ù ³Û¹-

åÇ ëÇ ëù³Ý ã» ÉÇ Ø³ñ ·³ ñÇï ¶á ÃÇ» ã¿ñ

Ý»ñ Ï³ Û³ó ñ»É, áñ ù³Ý ³Û¹ û ñÁ: Ø³ ñÇÝ

Ëá ñ³ å»ë ³å ñ»É ¿ñ Ñ» ñá ëáõ Ñáõ íßïáí,

É³ó ¿ñ » Õ»É ×ßÙ³ñ ï³ å»ë, ï³ é³ å»É`

Ç ñ³ Ï³Ý Ãá ù³Ë ï³ íá ñÇ ó³ íáí, ¹³ñ-

Ó»É ¿ñ Ýñ³ ÝÙ³Ý ÑÇ í³Ý¹, ÑÛáõÍ í³Í áõ

ù³Û ù³Û í³Í ÙÇ ÏÇÝ: àã áù ãÇ Ï³ë Ï³ Í»É,

Ã» Ç ñ³ Ï³ ÝáõÙ ÇÝã ¿ Ï³ ï³ñ íáõÙ Ø³-

ñÇÇ Ñ»ï:

Æç ÝáõÙ ¿ í»ñ çÇÝ í³ ñ³ ·áõÛ ñÁ: Ð³Ý ¹Ç-

ë³ ï» ëÁ µáõéÝ Í³ ÷³ Ñ³ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáí

ó³Ý Ï³ ÝáõÙ ¿ Çñ ÑÇ³ó ÙáõÝ ùÁ ³ñ ï³ Ñ³Û-

ï»É Ø³ ñÇÇÝ` ÑÇ³ë ù³Ýã Ë³ ÕÇ Ñ³ Ù³ñ:

Üñ³Ý µ»Ù »Ý Ññ³ íÇ ñáõÙ û í³ óÇ³ Ý» ñáí,

§Ø³ñ ·³ ñÇ¯ï¦ µ³ ó³ Ï³Ý ãáõÃ ÛáõÝ Ý»-

ñáí, ë³ Ï³ÛÝ ³ å³ñ¹ ÛáõÝ: ì³ ñ³ ·áõÛ ñÁ

ãÇ µ³ñÓ ñ³ ÝáõÙ, Ø³ ñÇÝ ãÇ »ñ¢áõÙ: Ü³

µ» Ù³ Ñ³ñ Ã³ ÏÇ íñ³ ÁÝ Ï³Í ¿ñ áã Ã» µ»-

Ù³ Ï³Ý, ³ÛÉ µÝ³ Ï³Ý Ù³ Ñáí: ² å³ñ¹ ÛáõÝ

Í³ ÷»ñ, ³ å³ñ¹ ÛáõÝ Ï³Ý ã»ñ. Ø³ ñÇÝ

ãÏ³ñ ³ÛÉ¢ë: Ü³ Ãáõ Ý³ íá ñ»É ¿ñ Ç ñ»Ý`

Ñ³ ë³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý ³ Ñ³ íáñ ¹³ ï³ë ï³-

ÝÇó Ëáõ ë³ ÷» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

Ø³ ñÇ Üí³ñ ¹Ç áÕ µ»ñ ·³ Ï³Ý Ù³ ÑÁ óÝó»É

¿ñ äáÉ ëÇ µ³½ Ù³½· Åá Õáíñ ¹ÇÝ: Ðáõ Õ³ñ-

Ï³ íá ñáõÃ Û³ ÝÁ, á ñÁ Ï³ ï³ñ í»É ¿ñ Ù»Í

ßáõ ùáí, Ù³ë Ý³Ï ó»É ¿ ³ í» ÉÇ ù³Ý 6000

Ù³ñ¹: ¸» åÇ ÞÇß ÉÇÇ ·» ñ»½ Ù³ Ý³ ïáõÝ

Ýñ³Ý áõ Õ»Ï ó»É »Ý Ñ³Û, ÑáõÛÝ, Ãáõñù,

ýñ³Ý ëÇ³ óÇ Ñ³ ½³ ñ³ íáñ Ã³ ï» ñ³ ë»ñ-

Ý»ñ: ¸ñ³Ýó Ù»ç ³ã ùÇ ¿ ÁÝ Ï»É ·ÉËÇ Ïáñ

áõ Ã³Ë Íáï ÙÇ Ù³ñ¹` Þ³Ù ë³¹ ¹ÇÝ ê³-

ÙÇÝ, á ñÇ ½áÑÝ ¿ñ Ñ³ ½Çí » ñ» ëáõÝ»ñ Ïáõ

ï³ ñÇÝ µá Éá ñ³Í ³Ý ½áõ ·³ Ï³Ý Ø³ ñÇ

Üí³ñ ¹Á:

Ø³ ñÇ Üí³ñ ¹Ç ³Ý ½áõ ·³ Ï³Ý Ï»ñ å³ ñÁ

·ñ» Ã» Ù»Ï ¹³ñ ³Ýó Çñ í» å» ñÇó Ù» ÏáõÙ

Ï»Ý ¹³ Ý³ó ñ»ó Ãáõñù Ñ³Ûï ÝÇ Ýá í» ÉÇëï,

Üá µ»É Û³Ý Ùñó³ Ý³ ÏÇ ¹³÷ Ý» ÏÇñ úñ Ñ³Ý

ö³ Ùáõ ÏÁ... Þ³ ñáõ Ý³ Ï» ÉÇ...


ÜÛáõÃÁ` î³Ã¢ÇÏ ä»ïñáëÛ³ÝÇ

Ê²â²îàôð ²´àìÚ²ÜÆ êÆðºÈÆ Î²Ü²Úø

Øºð ØºÌºðÆ êºðºðÀ


Ø»Í ·ñáÕ` ÍÝí³Í Ñ³Û ñ» Ý³ ëÇ-

ñáõÃ Û³Ý áõ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ßÝãáí

³å ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ² í³Õ, Éáõ-

ë³ íá ñÇ ãÁ ãáõ Ý» ó³í »ñ Ï³ñ ï³ ñÇ-

Ý» ñÇ ÏÛ³Ýù, µ³Ûó Ï³ ñá Õ³ ó³í Ñ³Û

Åá Õáíñ ¹ÇÝ Ññ³Ùó Ý»É Çñ ·ÉáõË ·áñ-

Íá óÁ` §ì»ñù Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ¦ å³ï Ù³-

í» åÁ, ÇÝã å»ë Ý³¢ µ³ ½áõÙ ëï»Õ Í³-

·áñ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ: Ê³ã³ïáõñ ²µáíÛ³ÝÁ

½µ³ÕíáõÙ ¿ñ Ý³¢ ³ÛÝ åÇ ëÇ ·Ç ïáõÃ ÛáõÝ-

Ý» ñÇ áõëáõÙÝ³ëÇñáõÃÛ³Ùµ, ÇÝã åÇ ëÇù

»Ý Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ å³ï ÙáõÃ ÛáõÝÁ,

³ß Ë³ñ Ñ³· ñáõÃ ÛáõÝÁ, Ù³ Ã» Ù³ ïÇ Ï³Ý,

»ñÏ ñ³ ã³ ÷áõÃ ÛáõÝÁ, µáõ ë³ µ³ ÝáõÃ ÛáõÝÁ,

µÝ³ µ³ ÝáõÃ ÛáõÝÁ, ïñ³ Ù³ µ³ ÝáõÃ ÛáõÝÁ,

Ñá ·» µ³ ÝáõÃ ÛáõÝÁ, Ù³ñ ¹³ µ³ ÝáõÃ ÛáõÝÁ,

»ñÏ ñ³ ·áñ ÍáõÃ ÛáõÝÁ, »ñ· » ñ³ÅßïáõÃ-

ÛáõÝÁ, ÇÝã å»ë Ý³¢ ïÇ ñ³ å» ïáõÙ ¿ñ

·»ñÙ³ Ý» ñ»Ý, É³ ïÇ Ý» ñ»Ý, ýñ³Ý ë»-

ñ»Ý, ³Ý· É» ñ»Ý áõ éáõ ë» ñ»Ý É» ½áõ Ý» ñÇÝ:

Ü³ Ï³ ñá Õ³ ó»É ¿ ·» ñ»É ß³ï Ï³ Ý³Ýó

ëñï» ñÁ` ³ñÃ Ý³ó Ý» Éáí ëÇ ñá í»Ñ ½·³ó -

ÙáõÝù: Ø»½ Ñ³ ë³Í ï» Õ» ÏáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ

Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ, Ù»Í Éáõ ë³ íá ñÇ ãÁ ³ é³ çÇÝ

³Ý ·³Ù ëÇ ñ³ Ñ³ñ í»É ¿ ¾ç ÙÇ³Í ÝáõÙ`

Ñ³ñ¢³ Ýáõ ÑÇ êá Ý³ ÛÇÝ: ê³ Ï³ÛÝ ë» ñÁ

Ù»ñÅ í»É ¿ ² µáí Û³ ÝÇ` í³ Ý³ Ï³Ý ÉÇ Ý»-

Éáõ å³ï ×³ éáí: ² í» ÉÇ áõß, »ñµ ² µáí Û³-

ÝÁ áõ ë³ ÝáõÙ ¿ñ ¸áñ å³ ïáõÙ ¢ ³å ñáõÙ

ù³ Õ³ ùÇ éáõë ù³ Ñ³ Ý³ ÛÇ` Ð³Ûñ ê»ñ-

·» ÛÇ Ùáï, ³ éÇÃ Ý»ñ ¿ñ áõ Ý» ÝáõÙ Ñ³Ý-

¹Ç å» Éáõ ÝáõÛÝ » Ï» Õ» ó³ Ï³Ý ï³Ý Ù»ç

³å ñáÕ éáõë ë³ñ Ï³ í³· ì³ ëÇ ÉÇ ê»ñ-

·» ÛÇ ãÇ Ù³Ý Ï³ Ù³ñ¹ ³Õç Ï³Ý` Ï³ åáõ-

ï³ã Û³ úÉ ·³ ÛÇÝ: ²Õ çÇ ÏÁ ëÇ ñá Ï³ÛÍ ¿

Ý» ïáõÙ Ýñ³ ëÇñ ïÁ: ²Û Ýáõ Ñ» ï¢ í³éí-

éáõÝ, ßÇ Ï³ Ñ»ñ ·»ñ Ù³ Ýáõ ÑÇ Úáõ ÉÛ³Ý ¿

µá ó³ í³ éáõÙ » ñÇ ï³ ë³ñ ¹Ç ëÇñ ïÁ:

Ð» é³ íáñ ÑÛáõ ëÇ ëáõÙ ² µáí Û³ ÝÇ ëñïÇ

ÁÝïñ Û³ÉÝ ¿ñ Ý³¢ Çñ ëÇ ñ» ÉÇ ÁÝ Ï»ñ

Â»á ¹áñ ¶ñ³ ëÇ ãùÝ³Õ ùáõÛ ñÁ` Þ³ñ-

Éáï ÞáÉ óÁ: ² µáí Û³ ÝÁ Ýñ³Ý ³Ý í³ Ý»É

¿ å³ñ ½³ å»ë Èá ï»: Èá ï»Ý ¿ ³ Ñ³, áñ

ëÇ ñá ³Ý ß»ç Ñáõñ ¿ í³ é»É Ýñ³ ëñïáõÙ:

´³Ûó ×³ Ï³ ï³ ·Ç ñÁ Ýñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ ³ÛÉ

µ³Ý ¿ñ Ý³Ë³ï»ë»É: ² µáí Û³ ÝÁ íßï³-

µ»Ï ëñïáí ÃáÕ ÝáõÙ ¿ äá ÝÇ Ùáõ ÝÁ ¢

Ñ» é³ ÝáõÙ ³ÛÝ ï» ÕÇó` ³Ûë å»ë ³ñ Ó³-

Ý³· ñ» Éáí Çñ û ñ³ ï»ï ñÇ Ù»ç.§êÇ ñ»-

ÉÇÝ ÇÙ È. Áã ë³ Ï³í ù³Ý ½Çë » ñ» í¿ñ Ç

ïñïÙïáõ Ã»³ ÝÁ í³ ñ³ Ï»³É¦:

² µáí Û³ ÝÇ ¹áñ å³ï Û³Ý û ñ³· ñ» ñáõÙ

ÝÏ³ ñ³·ñ í³Í ¿ Ý³¢ ³Ûë åÇ ëÇ ¹»åù.

§Æ ÉÇ Ý»ÉÝ ÇÙ ³é å³ ñáÝ Þí¿µ ëÇ, Ñ³Ù-

µáõ ñ¿ ½Çë ÝáÛÝ å»ë ãùÝ³Õ û ñÇáñ¹Ý`

ùáÛñ Ýá ñ³: ²Ûë Ñ³Ù µáÛñ » Ñ»Õ Ç Ñá ·Çë

ÇÙ ½³ÛÝ ó³Ý Ïáõ ÃÇõÝ` Ûû ñÇ Ý»É §¼Ïá ñáõ-

ë»³É ËÝ¹áõ ÃÇõÝÝ¦: Þí»µë Ý» ñÁ ÉÇý É³Ý-

¹³ Ï³Ý ³½Ý í³ Ï³Ý ·»ñ ¹³ë ï³Ý Ý» ñÇó

¿ÇÝ: ä³ ñáÝ Þí»µ ëÇÝ Ïá ãáõÙ ¿ÇÝ üñÇ¹-

ñÇË ¶áõë ï³í ²Ý ïáÝ, ÇëÏ Þí»µ ëÇ ùáõÛ-

ñÁ 20-³Ù Û³ û ñÇáñ¹ ¿ñ` ÑÙ³ ÛÇã ³ñ ï³-

ùÇ Ýáí, ëù³Ý ã» ÉÇ Ó³ÛÝ áõ Ý»ñ ¢ Ññ³ ß³ ÉÇ

Ýí³ ·áõÙ ¿ñ: Î»ë ï³ ñÇ ¿ñ ³ñ ¹»Ý, ÇÝã

² µáí Û³ ÝÁ Í³ ÝáÃ ¿ñ Ýñ³ Ñ»ï ¢ ³Ý ÑáõÛë

ëÇ ñ³ Ñ³ñ í»É ¿ñ: ²Û¹ Ù³ ëÇÝ »Ý å³ï-

ÙáõÙ ¹áñ å³ï Û³Ý û ñ³· ñ» ñÇ ß³ï ¿ ç»ñ

¢ §ú ñÇáñ¹ ýáÝ Þí»µë Ç í» ñ³Û »ñ ·»-

Ñá ÝÇ¦ Ñáõ ½Çã µ³Ý³ëï»ÕÍáõÃÛáõÝÁ:

ÀÝ ¹¿±ñ Û³ å³ ÕÇë,

Ðñ»ß ï³Ï ãÝ³ß Ë³ñ ÑÇÏ, òÇÙ ïËáõñ » ñ»ë

Â»áíù ùá Ù»Õ ÙÇÏ,

´» ñ»É ½» ¹» Ù³Û ßáõÝã Ï»Ý ¹³ Ý³Ýñ,

Ú³ Í»É ½Çë Ç Ï»³Ýë, Û³Ý¹ ñ³Ý Ï³óÝ ×³é:

ÂáÕ ½Çë ¹³ ï»ë ó»Ý

¸³ ÑÇ×ù ¹Åá Ëáó.

ÂáÕ ½Çë Ù³ï Ý»ë ó»Ý

Üá ù³ ¹³é Ý³ Ëáó:

²ÛÉ áõñ ¢ ÑÝã»ë óÇ ³Ûë ³ ÝáÛß ùá Ó³ÛÝ,

²Ý¹ ¿ ÇÙ ¹ñ³Ëï, »ñ ÏÇÝù ¢ Ï³-Û³Ý...

ú ñÇáñ¹ ýáÝ Þí»µ ëÇÝ Ïá ãáõÙ ¿ÇÝ

Î³ ñá ÉÇ Ý» Ð»Ý ñÇ» ï» ²Ý Ý» ï»: ² µáí-

Û³ ÝÁ Ù»Í ï³ é³ å³Ýù Ý»ñ Ïñ» Éáí` Ï³-

ñá Õ³ ó³í Ç í»ñ çá Ë³ Õ³ Õ»ó Ý»É Ñá ·ÇÝ`

ÙÇ Ï»ñå ³Ý Ã» Õ» Éáí ëÇ ñá Ï³ ñáïÝ áõ

ÙñÙáõ éÁ:

²Û Ýáõ Ñ»ï¢,1938Ã.-ÇÝ ÂÇý ÉÇ ëÇ Ý³-

Ñ³Ý ·³ Ï³Ý ¹åñá óÇ ï» ëáõã ³ß Ë³ ï» Éáõ

Å³ Ù³ Ý³Ï ² µáí Û³ ÝÁ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ 18-

³Ù Û³ ¿ë ïá Ýáõ ÑÇ ¾ ÙÇ ÉÇ» Èûû ½»ÇÝ: Þ³-

ñáõ Ý³Ï íáÕ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ý» ñÁ ³ë ïÇ ×³-

Ý³ µ³ñ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ »Ý ç»ñÙ áõ ³Ý Ï»ÕÍ

µÝáõÛÃ ¢ ³ í³ñï íáõÙ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ëÇ-

ñá Ëáë ïá í³ ÝáõÃ Û³Ùµ:² µáí Û³ ÝÁ Ñ³ñÏ

¿ Ñ³ Ù³ ñáõÙ ÃáõÛ É³ï íáõÃ ÛáõÝ ëï³ Ý³É

ùñÇë ïá Ý»³ Ï³Ý ¢ Éáõ Ã» ñ³ Ï³Ý Ñá·¢áñ

³ß Ë³ñ ÑÇ Ù» Í» ñÇó, Ññ³ Å»ßï ï³É

Ñá·¢áñ Ïáã Ù³ ÝÁ, á ñÇó Ñ» ïá ÏÝùáõÙ ¿

³ Ùáõë Ý³ Ï³Ý ¹³ ßÇÝù: äë³ Ï³¹ ñáõÃ Ûáõ-

ÝÁ ï» ÕÇ ¿ áõ Ý» ÝáõÙ1839Ã. ¹»Ï ï»Ù µ»-

ñÇ10-ÇÝ: 1940Ã. Ù³ ÛÇ ëÇ 31-ÇÝ ÍÝíáõÙ

¿ Ýñ³Ýó ³ é³ç Ý» ÏÁ` ì³ñ ¹³ ÝÁ, ÇëÏ

1943Ã. Ñáõ ÉÇ ëÇ 25-ÇÝ ¹áõëï ñÁ` ¼³ñ -

Ù³Ý ¹áõË ïÁ:² Ùáõë Ýáõ Ù³ ÑÇó Ñ» ïá

¾ ÙÇ ÉÇ»Ý ³å ñáõÙ ¿ 22 ï³ ñÇ:

² í» ïÇù Æ ë³ Ñ³Ï Û³Ý

§²µáíÛ³ÝÁ Ëï³óáõÙÝ »Õ³í Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç »ñ³½³ÝùÝ»ñÇ, ó³í»ñÇ áõ

ï³é³å³ÝùÝ»ñÇ, Ýñ³ Ñá·áõ ¢ ÇÙ³óáõÃÛ³Ý¦

Øºð ØºÌºðÆ êºðºðÀ




´ð²¼ÆÈÆ²ÚÆ ¸²ÞÜ²ÚÆÜ Ð²Üð²äºîàôÂÚàôÜÀ 187 î²ðºÎ²Ü ¾

1822Ã. ë»å ï»Ù µ» ñÇ 7-ÇÝ

äáñ ïáõ ·³ ÉÇ³ ÛÇ Ã³ ·³-

íá ñÇ áñ ¹ÇÝ` ä»¹ ñá ² é³ çÇ ÝÁ, Ñéã³ ÏáõÙ

¿ ´ñ³ ½Ç ÉÇ³ ÛÇ ³Ý Ï³ ËáõÃ Ûáõ ÝÁ` í» ñ³-

Í» Éáí »ñ ÏÇ ñÁ Ï³Ûë ñáõÃ Û³Ý: ²Û ¹áõ Ñ»ï,

ë»å ï»Ù µ» ñÇ 7-Á Ñéã³Ï íáõÙ ¿ ´ñ³ ½Ç-

ÉÇ³ ÛÇÝ ²½ ·³ ÛÇÝ ïáÝ:

²Ûë ï³ ñÇ ¿É, ë»å ï»Ù µ» ñÇ 7-ÇÝ, §²ñ -

Ù» ÝÇ³ Ø³ ñÇáÃ¦ ÑÛáõ ñ³ Ýá óÇ §îÇ· ñ³Ý

Ø»Í¦ ëñ³ ÑáõÙ, ÐÐ -áõÙ ´ñ³ ½Ç ÉÇ³ ÛÇ ¹»ë -

å³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ïá ÝáõÙ ¿ñ ´ñ³ ½Ç ÉÇ³ ÛÇ

û ñÁ: îá ÝÇÝ Ññ³ íÇñ í³Í ¿ÇÝ µ³ñÓ ñ³ë-

ïÇ ×³Ý ÑÛáõ ñ»ñ, Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ, ù³ Õ³-

ù³ Ï³Ý ·áñ ÍÇã Ý»ñ, ·áñ ÍÁ ÝÏ»ñ Ý»ñ, µ³-

ñ» Ï³Ù Ý»ñ...

ØÇ çá ó³ éÙ³Ý µ³ óÙ³Ý ËáëùÝ ³ë³ó

ÐÐ -áõÙ ´ñ³ ½Ç ÉÇ³ ÛÇ Ýá ñ³Ý ß³ Ý³Ï ¹»ë-

å³Ý ïÇ ÏÇÝ Ø³ñ ë» É³ Ø. ÜÇ Ïá ¹» Ùá ëÁ:

Ü³ Çñ Ëáë ùáõÙ Ýß»ó, áñ ³ é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù

¿ Çñ »ñ ÏñÇ ïá ÝÁ ÝßáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ,

áõ ÑáõÛë Ñ³Ûï Ý»ó, áñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Çñ

·áñ Íáõ Ý»áõÃ Ûáõ ÝÁ µ³ ñ» ñ³ñ ³½ ¹» óáõÃ-

ÛáõÝ Ïáõ Ý» Ý³ »ñ Ïáõ »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ³Ù³ñ:

ÐÐ Ý³ Ë³ ·³Ñ ê»ñÅ ê³ñ·ë Û³ ÝÇ áõ Õ»ñÓÝ

ÁÝ Ã»ñ ó»ó áõ Ý³¢ Çñ ßÝáñ Ñ³ íá ñ³Ýù Ý»-

ñÁ ÑÕ»ó ÐÐ -Ç ³ñï ù³ÇÝ ·áñ Í» ñÇ ÷áË-

Ý³ Ë³ ñ³ñ ²ñ Ù³Ý ÎÇ ñ³ Ïáë Û³ ÝÁ:


ÐÐ. ù. ºñ¨³Ý 0081, Ð³ÕÃ³Ý³Ï 4 ÷., 56/1 Ñ»é. (+374 10) 73 12 77, ý³ùë (+374 10) 74 89 89 ¿É. ÷áëï: [email protected]

§Ø

ºÜ

ø Ø

ºð

Ø²

êÆ

Ü¦

²Ø

ê²

¶Æ

ð Ø

ºÜ

øÆ

à¶

ÆÜ

3/1

9 2009

Øºð Ø²êÆÜ

ISSN 1829-104X

124 ¾æ

3/192009

ØºÜøÆ à¶ÆÜ






RALPH YIRIKIAN





RUBEN KHACHATRYAN

"ME

NQ

ME

R M

AS

IN" M

AG

AZ

INE

TH

E S

PIR

IT O

F M

EN

Q 3/19 2009

Ø

Documents

«Մենք մեր մասին» ամսագիր: "We about ourselves" magazine