RDE ZGN SZCKLER TASARRUFU[footnoteRef:1] (TAHSN SARA RNE)[footnoteRef:2] [1: Dr. retim yesi Rabia enay iman, Mu Alparslan niversitesi, Eitim Fakltesi, Sosyal Bilimler ve Trke Eitimi Blm, rs.sisman@alparslan.edu.tr] [2: (10-12 Mays 2018) Tarih ve Kltr Balamnda Mu Uluslararas Sempozyumunda sunulan bildirinin geniletilmi hlidir.]

z

Sanatseverlerce yakalanan armlarn aracs kelimeleri ve seili kelimelerle kurulu sfatlarn yaratt sz gcnn pei sra sezdirilen imgeleri zgn bir birleimle kendine har edinen iir, iletiime deil etkileime ait estetik bir rndr.

iir retiminde sarf edilen szck ve sz gruplarnn ozann amacna hangi dzeyde hizmet ettii, iirin her okunuta hissettirecei farkl duygu dnyasyla llebilir. iirde resimlenen soyut rntnn somut olan kelimelerden hareketle aralanmas, ad geen lm mmkn hle getirebilir. Bunun iin de iirdeki mecaz-gerek arasndaki alveriin ksmen de olsa zmlenebilmesi adna sfat ve sfat birlikteliklerinin ve yeni sz ve ses oluumlarnn izini takip etmek gereklidir.

Bu gereklilikten yola klarak Mu doumlu Saran 1964-1989 yllar arasnda yaymlanm iirleri aratrma evreni olarak belirlenmitir. ncelemede sfat ve sfat takmlar somuta yakn ve soyut olma ynleriyle, yansmal kelimeler tadklar seslerden aldklar duygu deerleri gcyle ele alnrken zgn sz bulularnn izi srlmtr.

Yanszlk ilkesine uyularak evrenden seili krk iir zerinden rneklem alma yoluna gidilmi; sfat ve sfat takmlaryla szcklerin, allmn d olmalar tercih sebebi saylmtr. Kelimelerin szlk anlamnn yan sra iirde kullanld belirlenen duygusal ya da betimleyici anlamn da ses-sz temelinde irdelendii almann iir ve anlam konulu disiplinlere fayda salayaca dnlmektedir.

Anahtar Kelimeler: iir dili, ses-sz ilikisi, yinelemeler, yineleme eitleri, sfat, sfat takm, zgn kelime.

AUTHENTC WORD CHOICES IN POETRY (EXAMPLE OF POET TAHSN SARA)

Abstract

In poetry, meaning is not completely conveyed through the real or metaphorical meanings of the words the true conveyer is the sensation that each reader experiences from those words. Poetry takes its power from the sensations and images that are created with the words thats why it can be said that it is not for communication but for interaction.

To be able to understand the poets aim in choosing certain words and phrases we can try to identify the different sensations that the reader gets from each reading experience of the poem. In order to do this identification, recognizing the abstract meanings created with concrete words can be helpful. For this purpose it is necessary to understand the relation between metaphorical and real meanings and this can be done by tracking the adjectives, adjectival phrases and new word and sound formations in poetry.

On the basis of this purpose we decided to examine Saras poetry, who was born in Mu, published between the years of 1964-1989. In this research adjectives and adjectival phrases are handled with their real and abstract meanings while reflexive words are examined with emotional meanings they get from the sounds they carry. Original and authentic words from Saras poetry are also tracked down.

Following the objectivity principle from forty different poems of Sara a sample group is chosen to examine and adjectives and adjectival phrases that were extraordinary were reason for preference. Determining and studying the emotional and descriptive meanings of the words different than their dictionary meaning, on the basis of word-sound relation can also be helpful for the poetry and meaning based disciplines.

Keywords: Poetic language, sound-word relation, repeats, repeat types, adjective, adjectival phrase, authentic word.

1. Giri

Gnlk dilden daha youn anlatmyla ayrlan iir dilini tanmlayan Stephane Mallarme ona dzenlenmi dil gzyle bakar ve iiri, belli ilikiler iindeki szcklerin dili olarak ifadelendirir. iir dili hakknda bir baka almada G. Leech (1969: 5-7) iir dilini, gnlk dil ile ilikili bir biimde ele alr. Leech, iir dilinin bazen genel dil kaidelerinin dna ktn, bazen de yaratc sanatlarn znel yaklamlarna bal olarak alldk balamdan ayrlp zgn yap ve anlamlarda yeni batan ekillendiini belirtirken; kaynan gnlk dilden alm aktarma ve deyilerin de bu yeni yaplanm dzenekte ska yer aldn dile getirir.

Tpk bir Arap darbmeselinde denildii gibi, el-mana f batni-ir, Trke ifadeyle, airin karnnda olduu farzedilen anlam, kuramclarn ou tarafndan mkil grlmtr. znl (1992:36) iir dilini anlamlandrmadaki gl zetler ve iirdeki kurgusal yap kaynakl farkllamalara dikkati eker. Genellikle iir, az ama z; meramnn ok ve eitli anlamlarla rl szlerle dile getirildii bir edeb alandr. iir sahibi, esinlerini akc bir ahenkle iletmek isterken basit ama zgn ve arpc ifade ekillerinin peinde olur. iiri dzyazdan farkl klan btn bu zellikler, anlamlandrma srecini de ayrcalkl yapar.

Bir baka kuramc (ekirge, 1983: 148-152) iirin anlamsal yapsndaki duyulara zg oluumun, iirin kurulu olduu kavramlarn kendi ilerindeki karmak bileiklerle balantl varsaylabileceini ve bundan tr de sarf edilen szcklerin ses-anlam ilikilerinin allandan farkl ve deiik olmasndan bahseder. Dar alanda youn ileti ykyle iir, esinlerin estetik duyular artracak tarzda ve kulaa ho gelecek ahenkte aktarm iin kullanlr. Bu ise ou zaman gnlk dil kurallarnn kstl imknlarn zorlayc bir sz mimarln gerekli klabilir.

Gnlk dilin iirce kurgulanmas sonucu ortaya kan yaptn deerlendirilmesi, dil bilimi uzmanlarnca bir ykmllk olarak grlmtr. Aksana (1993:19) gre iir, dil biliminin birok alann yakndan ilgilendiren ve ad geen bilimin kapsamnda bulunan bir unsurdur. Dil bilimi almalar yazn yaptlarnn incelenmesine yneldikten sonra, bu alanda aratrmalar yapan uzmanlar yazndaki dil kullanmlarna ilikin birtakm kuramlar ortaya kardlar (znl, 1982:77) ve iir dilindeki sapmalar, yinelemeler gibi tasarruflar, bu yeni kan kuramlar asndan ele alnr oldu.

2. Ama

Saran iir dili, tercih ettii sz ve ses yaps, dizelerde hayat bulmu yeni szck oluumlar zmlenmek istenmitir. ncelikle bu dildeki yinelemeler dil bilimi, slup ve duygu deerleri asndan yorumlanmtr. zgn sz bulular yaklamnda ele alnm farkl badaklarla oluan dil sapmalar da ikincil ama balamnda incelenirken, sfat, sfat takmlar ve yansmal szlere de ayrca dikkat ekilmitir.

3. Yntem

Yinelemenin ilevleri anlatlrken, yeni duyular oluturmak, estetik gzellik salamak, anlam ve kavramlar pekitirmek gibi konulardan bahsedilir ve deyi biliminde (stylistics/slup) yinelemeler, dil bilimsel olarak, ses bilgisi, biim bilgisi, sz dizimi, anlam bilimi ve metin alar altnda incelenerek snflandrlr (znl, 1987: 44). Bahsi geen bu snflandrmalardan hareketle zmleme aamasnda veriler zgn sz bulularn ieren yinelemeler ve sapmalar bal altnda deerlendirilerek yorumlanm; sfat ve sfat takmlaryla yansmal szlerden baz rnekler ayrca ele alnmtr.

4. Evren

Kullanlan edeb dil, alma evreni olarak tercih edilmi ozana ait 40 iir iinden ve rastgele ilemle belirlenmi rneklem grubu ad altnda snrlandrlm metinler zerinden yaplmtr. Trl anlamlar sezdiren yeni sz-ses bulularnn tespit edilebildii dizelerin zm, yineleme ve sapma eitleri gz nnde tutulmak suretiyle gerekletirilmitir. Okurda estetik bir etki brakan sfat-sfat takmlar ile yansma yapsndaki szck trlerine ayrca dikkat ekilmeye allmtr.

5. Bulgular ve Yorumlar

almada ele alnm dizelerin sahibi olan Sara, 1930 Mu doumludur. Gazi Eitim Enstitsndeki reniminden sonra Parise gider. Yabanc dil renimini burada hzlandrr. Yurda dnnce Gazi Eitim Enstits Fransz dili ve edebiyat retim grevlisi olarak Franszca retmenlii ile Franszca-Trke ve Trke-Franszca eviri almalar yapar. Trk Dil Kurumu Ynetim Kurulu yeliinde bulunur. lk iiri 1954te Varlk dergisinde neredilir. 1956dan sonra, Varlk, Trk Dili, Dost, Papirs, Sanat Rehberi gibi dergilerdeki iirleri ve yazlaryla tannr. lk iir kitab 1964de yaymlanan bir lmsz Yalnzlkta adl eserdir. Bu eseri 1968de Gne Kavgas takip eder. Sonraki yllarda ozan ve serbest yazar olarak edebiyat dnyasna hizmet eden Saran, 1989 ylnn Haziran 29unda yar kalm bir dizenin burukluunda, dilerde, srlm, son szck paras tadnda bu dnya hayat sonlanm olsa da eviri, yaz ve yarn ykl iirleriyle donmam youn duygularn diriliinde kalmaya da devam edecektir.

ehresinin sert anlaml izgilerini eitici-ozan tabiatyla yumuatm, esmer bir anadolu insan olan Sara allmn dndaki tarzyla Onduran, gnendiren baklarn gkkua/ Evrenin, varlklarn uyumunda bir Tanr [footnoteRef:3]; gelenein grgs izinde olumu yinelemeleriyle Gkselliimsin sen benim/ Sen benim gkselliimsin ; Gk gk olal tank, yer yer olal ...[footnoteRef:4]; trl anlamalara gebe dizeleriyle Zonklayan sa ularnda brtlen brtlen/ Dkk kprler gibi atrdayan bir yalnzlk [footnoteRef:5], yaad dnemin zihniyetinden ilerde bir dil anlay sahibidir. Yazmay dile hizmet olarak nitelemi (Sara, 1964) sanat dier ozanlar gibi duygu, dnce ve sesi ardna takarak kulland ikilemelerdeki gibi grl grl, gk gk, yrek yrek hep gzelin peinde olmutur. [3: Sara, Tahsin (1969). Gne Kavgas Senleme iiri sayfa 18] [4: Sara, Tahsin (1969). Gne Kavgas Gk Gk Olal Tank sayfa 9] [5: Sara, Tahsin (1969). Gne Kavgas Yalnzlk sayfa 20]

iir dilinin dil bilimi asndan ele alnd almalarda tekrar eden szler olan yinelemeler ses bilgisi, biim birimi, anlam bilimi, sz dizimi ve metin dil bilimi ile ilgili olmak zere eitli alardan tetkik edilmitir. Bu yazda ise Tahsin Saran rneklem grubu kabul edilmi iirlerinde zgn sz bulular kapsamnda tespit edilmi yinelemeler ve sapmalarla ilintili olan dizeler incelenmitir. Ayrca sfat-sfat takmlaryla yansmal szck tr iinde bulunan sz ve szck beklerinden birka, uyandrdklar estetik etki ynleriyle deerlendirilmitir.

Trk yaznnda yinelemelerin ortaya k eskiye dayanr. Mni kltr etkisindeki iirlerin hepsinde kta aliterasyonu (msra ba ses yinelemesi) bulunur. Ayrca bu iirlerin hepsinde olmasa da i aliterasyonlar, msra aliterasyonlar ve eitli msra tekrarlarndan yararlanma sz konusudur (Kortantamer 1982:78).

Klasik edebiyatla ile ilgili yazlm belgat eserlerinde yinelemeler eserde kasdedilen manay vermek iin en gl ve nemli kelimeyi birka defa tekrar etmektir ki bundaki fayda, ayn sesin kulak zerine art arda geliiyle o kelimenin dinleyenin zihninde yerlemesi ve bylece aranlan tesirin olumasdr (Eliak, 2014) eklinde tanmlanan sze dayal bir edeb kullanm olarak verilir.

6. Saran iirlerinde GrlenYinelemelerden rnekler u ekildedir:

6.1. Ses bilgisel yinelemeler

iir dilinde ritmik uyumu salayan ses tekrarlardr.

Yeraydn (1969: 111)

Bir gnaydn burdaki sevdiklere

Ver elini uzay sonra

Ve aylamak bir tun sabahta

Yeraydn[footnoteRef:6] demek zre [6: air tasarrufunun dikkate alnmas sebebiyle metinde ne ekilde yazlm ise bu hl korunmak suretiyle rnekte kullanlmtr.]

Yepyeni evrenlere

nszler arasndan en fazla tercih edilen sesler azalan srayla: /n/41, /r/38, /k/32, /l/31, /d/25, /z/16, /m/14; nller arasndan en fazla tercih edilen sesler azalan srayla: /e/72, /a/43, /i/30, //23

/r/ sesinin ihtiva ettii ahenk zenginlii dizelerde hissedilmektedir. iirdeki +lAr okluk ekinin yinelenmesi bu sesteki skln bir dier sebebidir. /d/, /n/, /r/, /m/, /z/ tml sesler tadklar yumuak tnlarla iirin ses yapsnda akc bir ritim gerekletirmektedir. Ayn zaman da bu gibi tml nszlerin seimiyle ilikili olarak sakinlik ve duygusalln dile getirilii eklindeki kabul, yaygn grtr (Adyaman, 2010). Burada da aydnlk gnlerin huzurunu ve mutluluunu yanstabilmek dncesi bu yaygn kabule ters deildir. Yine ayn ekilde /k/ tmsz nszn seimi kesinlik, kararllk temalaryla ilikili olarak dnlr. Bu tr bir yarg, iirin dizelerinde hedeflenen gelecek gnlerin mutlak aydn olaca duygusuyla ayn eksendedir.

Anlatm bilimi (deyi biliminde/stylistics) almalarnda slup zerine gereklemi genel hkmlerden biri /e/ sesinin aydnlk dolu gnler gibi gzel duygularn yklenicisi olduudur. Bu durum gzel ve parlak gelecek umudunun dillendirildii iire gerekli dinamizmi vermesi anlamnda yerinde bir belirlemedir.

Toplamda 83 tane nsz ve 77 tane nl kullanlmtr. slup incelemelerinde varlan yarglardan bir bakas ise nszlerin daha fazla kullanld metinlerin hareketli bir yap iermesidir. Bu genel hkm, aydn gnlerin mutusunun verildii iirimiz ile rtmektedir.

Tahsin Saran iirinde bulunan ses bilgisel yinelemelerle oluturulmu sese dayal dzenlemenin anlamsal boyutu etkileme dzeyini gstermektedir.

6.2. Biim birimsel yinelemeler

6.2.1. Bala Yinelemesi

Dizelerde bazen ritim vermek bazen de gerekli duyulan anlam ayrmn salamak adna bala yinelemesine (znl, 2001: 117) bavurulur.

Bu yre ne alklar, kavgalar, kanlar

Ve bu su, ne canlar almtr bu su

Ne gelinler yutmu, ne taylar, boalar

. (iirler-airler)

6.2.2. n yineleme ve Ek yinelemesi

Bu yineleme, birbirinin arkas sra gelen dizelerin ba tarafnda ayn szck ya da szck beklerinin yinelenmesiyle yaplr. Bu dzenek ritim ile beraber anlama da olumlu katklar sunar (znl 1987:45).

Ayn dizelerin sonunda yapm ve ekim eklerinin deiik szcklerde kullanmyla ek yinelemesi de gerekletirilmitir.

Orada da kylarn arasnda ayrm var m

Orada da karde kardee kyar m

Orada da her son bak zlem, her son soluk ah m

Orada da sevmek

Orada da glmek

Orada da duymak ve dnmek gnah m.(Bir Kl Boyunlunun Yersiz lm in)(1968:16)

Yineleme sese dayal bir anlam imkn hazrlamtr. /o/ ve /a/ geni ve kaln nllerin ar, karanlk duyularn sezdirilmesine ynelik kullanld kabul edilmitir. Buna karlk /r/ ve /d/ tml ve yumuak nszlerin tercihi bu karamsar havann biraz olsun dalmasna hizmet eder gibidir.

Hem dize banda hem de sonunda gereklemi yinelemeler szck seiminin ve dizilim ilevinin ustalkla dnlm olduunun delilidir. Ritmik uyumun ak, anlam dnyasna nfuzu kolaylatrm ayn zaman da iirin duygu dokusundaki btnl korumutur. Dikey dzlemde yaplan yinelemelerin iire farkl bir estetik boyut kazandrd grlr. kinci Yenicilerin biz iiri yazarz, ortaya kan biim neyse odur tarznda ieriin biimi belirlediine dair yaklamlarn bu yeni geometrik uygulamada sezinlemek mmkndr.

6.2.3. Art Yinelemeler

Art arda gelen dizelerin sonlarndaki szcklerin ya da sz beklerinin ritmik dzen salamak ve iirin semantik deerinin kuvvetlendirmek amacyla gerekletirilen bu yinelemeler kafiye ve redife benzerlii sebebiyle gelenekten beslenmi gibidir.

Gekin Bir Kzdan Geceye (1963)

Aralanr kara camlar ardndan, sessiz

Gekin, soluk bir kzn bountusu, geceye.

O uyku-uyanklk aras kollarnda

Gerinir bir umutsuz al, geceye.

Art yinelemede bulunan /e/ asonans ince duyularn yklenicisi olarak dnlr. Bu tr ince duyular /g/, /c/, /y/ gibi yumuak nszler eliinde lirik bir kurgu yaratlmasna yardm eder. Art yinelemenin bir dize ara ile kullanlmas iire, sese dayal bir durgunluk yaratmtr. Bu atmosfer gece metaforuyla uyumludur.

6.2.4. kileme/Ikizleme Ve Paralellik/Koutluk eklindeki Yinelemeler

Gnlk dili mzie e deer bir yapyla buluturma abasyla ozan, benzer ya da yakn saylabilecek nitelikteki sesleri akc ve yerinde kullanmay bilmitir.

Ayn yapm ve ekim eklerinin tekrarna dayal olarak yaplan ek yinelemesi Saran dizelerinde sk bavurulan bir tertip ekli olduundan aadaki iirde ek yinelemesi rnekleri de mevcuttur.

Ozann Otuz Meneke adl eseri, sanatn imknlarn dnce ynl kullanmna gzel bir rnektir ve kendi zihniyetinin doal bir yansmas olarak grlebilir. Nitekim Sara, bir syleide (Karaahmetolu, 1969) bence amzn iiri, her ada olduu gibi, kavga iiridir, gnmze dek sren gerek iirin izgisi budur bence. iiri kendi gszlklerinin, mzmzlklarnn, sulu gzllklerinin ya da yeteneksizlikleri ve soyut zlemlerinin bir arac sananlarn iircii, amz onur izgisinde yer alr trden eyler deildir diyerek dnce yn ar basan kendi iir anlayn beyan etmi gibidir. iir dilini dnce ynl kullanm ile Sara kendi dnyasna dair ipularn da vermi olur.

Otuz Meneke

Bir morlukta alabora oldu gk

Tan skt

Gne dik doruklara konan bir pckt.

Yryordu

Yryordu deil, srlyordu

(iirler-airler)

Otuz Meneke adl iirde, yryordu, kan ve ezgi rneklerinde ayn kelimenin tekraryla ikileme denilen yineleme tarzn benimsenmitir. Dizelerde bu da ve bu su sz bekleriyse, paralel dzenek iinde verilmitir.

6.3. Szdizimsel Yinelemeler

iir dilinde kullanlan szdizimsel yinelemeler Trk halk geleneinde ska karlalan nakaratlara benzer yapda grlr. iirde anlam asndan btnlk kuran bu kullanmlara ska bavurulduu bilinir.

Grnm

Ve sonar bir kf-yeil, bir gece-yeil

En kutsal kavramlar adna, lke zre

Anrr sakal sakal

Ak yeller esiti, duydun

Aymaz

Geree varamaz

(Sara, 1968)

Bu iirde Sara, ak yinelemesinin etrafnda gl, d, ku gibi nahif ve ho duygu deerleri tayan szlerle olumu bekleri sralarken duydum sznde /d/ nszn tad yumuaklk ve /u/ nlsnn yaratt hafiflikle; olumsuzluklarn yannda, gzel duyularn da varln mjdeler gibidir.

te yandan aymaz, yobaz, yalan, banaz eklindeki adlam sfatlar varamaz yinelemesinin etrafnda kmelendirmi; bylece, geni zaman olumsuzluk kipi /-mAz/n barndrd /z/ srekli nsz, kme oluturduu dier szlerin ihtiva ettii /z/ sesleriyle beraber gl ve devaml bir ritim salamtr. Bu ritim, kme iindeki olumsuz anlaml szlerin kabul edilmez yanlarna ayn sreklilikle vurgu yaparak dizeler bitse de tasarlanan duygu-dnce btnln srdrmek istemitir.

6.4. Metinsel Yinelemeler

Baz aratrmaclar tarafndan szdizimsel yinelemelere de rnek olarak verilen nakarat eklindeki yinelemeler szck bei ya da dize btnnn yinelenmesi ile oluturulur ve Trk edebiyat geleneinde iirsel ahenk yan sra anlamda birlik salamas kullanm sklnn gerekeleri olarak grlebilir.

Bir An Karamsar (1973:394)

Yorgun bir deve gibi kt koyaa akam

Bungunluk buu buu ttmektedir

Kl-mavi kayalarda bir yaban veyik

Acy can evinden tmektedir

Metinsel yinelemenin anlam zerinde pekitirici etki yapt dnlr. Nakarat yoluyla gerekleen ses tekrarlar, anlamla kaynam armonik bir tertip sunar. Kaln nllerin karanlk, karamsar duyular uyandrdna dair yarg, iirimizin balna ve dizelerde sezdirilen hisse uygun bir hava yaratr. Bu iirde de dizelerin sonunda yapm ve ekim eklerinin deiik szcklerde kullanmyla yaplan ek yinelemesi vardr. Ek yinelemesinde kaln nllerin baskn oluu, iirin melankolik duyularna fonetik bir katk sunar. Saran iirlerinde ska bavurulmu ek yinelemeleri tarzndaki ses dzenei aadaki dizelerde de vardr.

iirde anlamsal ve yapsal balamda paralellik kuran ve nakarata benzeyen metinsel yineleme rnekleri Saran iirlerinde ska bavurulmu bir yineleme trdr. Gk gk olal tank, yer yer olal adl iirde metinsel yineleme eklinde dzenlenmi dize iinde ayn szn tekraryla yaplan ve dil biliminde ikileme/ikizleme olarak belirtilmi bir yineleme tr de bulunmaktadr.

Gk gk olal tank, yer yer olal

Gk gk olal tank, yer yer olal

izmi soluk bir al, yazgsnca topraa

Kara Saban ardnda kk omuz

(Sara, 1968 :9)

Metinsel, ikileme ve ek yinelemesi tarznda gerekleen tekrarlar gl bir armoni saladndan, allm bir kafiye sisteminin yokluu iirin tamamnda ritmik bir eksiklik yaratmamtr. Ses dzeninde kurulan paralellik iirin anlam dnyasn pekitirmi ve ozann duygu-dnce ufkunun okura ulaan yanks olmutur.

G. Leech (1969: 42-43) iir dilinde belirlenmi sapmalarn trlerini szlksel, dilbilgisel, sesbilimsel, yazmsal, anlamsal, lehesel olarak gstermitir.

Aksan (1995: 166) iirde sapmay szcklerin ses ve biim zelliklerinde ve dilin sz diziminde bilinli deiikliklere gitme; dilde bulunmayan yeni szck ve anlatm biimlerini kullanma eilimi olarak nitelemi ve sapma trlerini szcksel, biimbilimsel, anlambilimsel, sessel ve teki sapmalar eklinde sralamtr. Burada da bu anlaylar gzetilmitir.

Yaayan diri Trkenin peinde yeni deyileri az ya da hi tannmayan biim birimlerle seslendiren ve iir yazmak, dil yapmak, dil yaratmaktr (Uyguner: 1968: 829) diyen Saran ayrc nitelii z Trke szcklerde toplanr; Cemal Sreya onun dizelerinde z Trke szckler kilit tadr (2006: 309) der. Kendi devrinde, gzel Trke kaygs tayan bir kavram bulucusu ve yeni birtakm kavramlar Trk diline kazandrmak iin aba sarfetmi bir dilcidir. lev function-fonksiyon, klg practice-uygulama, konum stuations, kken origin gibi karlklar dnebilmi bir dil kullanma becerisine sahiptir (Sara, 1967). Ama Saran z Trke sz tercihi ister istemez iir dilinde baz sapmalar da beraberinde getirmitir.

7. Saran iirlerinde Grlen Sapmalardan rnekler u ekildedir

7.1. Yaznsal Sapmalar / Biimbilimsel Sapmalar

iirin dizilimiyle ilgilidir. iirin yaz dzeninde olan deiikleri ierir (znl, 2001: 142). Dizeler geleneksel tasnif ile deil de farkl bir sra gzetilmise, yaznsal d sapma denilen yaz dzeni sapmas gerekleir. Aadaki rnekler bu trdendir.

erden Iyabilmek

Bir filinta gen aslm gibi acl bir gece

Bir da ozan ldrlm gibi allak bullak

Kanara kakn bir susku

Uyusam, kirlenecek uyku.

.

Duvar delen bir bungunluk, ama iim yeil baak

Bin demire baskn ite benim evren-smazlm

Ak bir aln, silen korkuyu

Bir sevgi, yan tan boyu

(Sara,1974)

Bu dizelerde olduu gibi dizelerin bilinenin dnda bir dizilimle sralanmas alldk yazm kurallarnn dnda olan bir durum olduundan ad geen trde bir sapma rneidir denilebilir.

Gnlk dilin belli ekillerinde istemli deiikliklere gitmek ve bir eit orijinal dzenekler yaratmak olarak tanmlanmas mmkn olan yazmsal sapmalar Aksan Biimbilimsel Sapmalar genel bal altnda ele almtr (Aksan, 1995: 174)

lkler

Sonsuz var

Ne denli incelirse incelsin sevilerle

Herkesi herkesten ayran o ta duvar

.

Ak bili

Bitimsizliinde kavgann, o en kurtulu zre

Bir al bahar, yrein tadamarna ekili

(Sara, 1970)

Aada yer alan er kilik Ya Da atal Sevgi Dnemeci adl iirinin dizilimi yine ayn ekilde allandan farkldr.Dize beklerinin banda yer alan A, Z, A gibi nitelemeler balkta geen atala nazire yapar gibi birbirine apraz gelecek ekilde sralanmtr.

ER KILIK

YA DA ATAL SEVGI DNEMEC

A

Uykuma d-glge indi

Fndk dallarndan bir ocukluk-el

Z.

A

Sen, kendinden uratlma rkek karaca

Ki pnar banda nicesusuzluk solur.

.

(Sara, 1974)

renlenmek lmlenmek adl iirindeki dizeler cmlenin bir paras dier dizeye taacak biimde kullanlm. Dize ortasnda cmle bittii iin noktalama iareti kullanlm. Yine bitmi cmle sebebiyle dize ortasnda byk harf ile dier bir cmleye balanm. Bu adan ad geen iir de yazmsal sapmalardan saylabilir.

Ac! Ak umuda kara dl! Ey ki senlenirim

.

Ve de gz. Gvel rdek, ayrlk,szlak duman

.

Ve kara son. Her admda o daha bir ptn

Hznn buzda yrekle

Sen, handidir iinde dnenip durduum lm!

(Sara, 1973)

7.2. Szcksel Sapmalar

Aratrmaclar tarafndan bu sapmann i ve d ekilleri olduu belirtilmise de Saran iir kurgusunda grlm kk ve ek biimlerinin yeni ek birleimleriyle oluturulmu farkl denilebilecek trevleri dikkate alnmtr. Aadaki iirde yetingen ve devingen szckleri ekingen gibi bir tretim rnek alnarak gerekletirilmitir.

Yetingenlik, Korku ve Ac stne

Yitiklik yreine sar bir suskunluk yaar

Yetingen

Bir kaya-kavgaydr kartal mavilikte uar

Bir bakaldr, vuruma, en onur veren.

ekingen

Ak kpkl bir sevinte ieklenir ki sular

Ve mor bir ac kanar

Devingen.

(Sara,1971)

Eli yatkn her yolla bire bin tecimine (Sara, 1968)

1935 ylnda benzeim yoluyla tretilip teklif edilmi fakat reva bulmam ticaret anlamnda z Trke bir kelimedir (Ayverdi, 2005). Deiik ses ve syleyie sahip szcklere zel ilgisi olan ve yeni ses ve sz birleimleriyle ahenkli ve zgece kullanmlarn yolunu aan Sara, sanata dair olan seimlerinde allmamn yannda yer almtr. nk genellemelerin dnda kalan duygu ve dnce dnyasnn ayrntlarn, salam bir ses-anlam rntsnde sunmak istemitir.

Ksm ince kemiklerini ilkel bir erin

.

alams bir mutluluu iseler artk (Sara, 1967)

Sara rnekseme ile tremi erin, alams kelimelerini kullanmtr. Bilin ya da sarms gibi kelimeleri andran bu trevler Gnmz Trk dilinde alldk trden deildir. Bunlardan alams /+msI/ ekiyle sfat deil isim olan bir szckten iletilmitir.

Baz blgelerde baharda hemen hemen her gn ikindi vakti yaan yamur (Ayverdi, 2005) olarak bilinen Krk kindi ifadesinin Sarata Krk kindi hline dnmesi sebebiyle bahsi geen bek szck tretmeye ilikin sapmalardandr.

Krk kindi

Kirli sar gnelerde yoz bir yaant

Ve sonunda varlan

Bir krk ikindi,

Yorgun (Sara,1965)

Aada yer alan Deniz Kysnda, Kavgasz iirinde,

.Ilk savurularla zeytin dallarna

Eskil Ege gnlerinden bir soluk uzam.

(Sara, 1970)

Eskil savuru gibi benzeim yoluyla gereklemi kullanmlar ortak dilde yaygn deildir.

Kavga iirindeki

Glyordu gnele bir zgr sabah

Yelcene, dilcene, glcene bir sevin

Yrek davul vuruyordu (Sara, 1969: 6)

kelimelerinin tretimi de bu trden bir sapma olduunu gsterir niteliktedir. nk byle+cene, iyi+cene eklinde kullanm yaygn olan ve eitlik, benzerlik gibi ilevleri yerine getiren /+cA/ eki /+nA (< gInA, kInya) kltme ekiyle geniletilerek pekitirme anlam glendirilmi zarflar yapan bir ek hline gelmitir (Korkmaz, 2009:37). Szl dilde ilek olmasna ramen yaz dilinde kullanm tek tk misallerle snrldr (Tietze 2002: 14).

(Deniz Kysnda, Kavgaszdan)

Supsuskun otlar, sular, ovalar

Brt bcek erince kol svam. (Sara, 1970)

supsuskun erin kelimeleri yaygn kullanmlar olmayan kelimelerdendir.

Ozann senleme (Sara,1967) adl iirinde kulland balk, alldk ekillerin dnda bir tretim olduundan bu tre gzel bir rnektir.

Yaz Kras adl iirde de kullanlan

_Yrekdeim_

Ve sen can, yaradam, onmaz acl.

(Sara, 1972) kelimeleri de ayn ekilde alldk olmayan tremelerdendir.

lkler iirinde geen

Gece patlar, o haykrmaz; sesi ksa, lmsek. Kelimesi de tretmeyle ilgili sapmadr.

(Sara, 1970)

renlenmek lmlenmek (Sara, 1973) iirinin balnda geen szckler de tretmeyle ilgili sapmadr. nk szckler, allmn dndaki bir kullanmla dnl atda tretilmitir.

Eski dnemlere ait arkaik szck kullanm da szcksel sapmalardandr. Bu tr sapmalar, znl (2001:153), tarihsel dnem sapmalar iinde deerlendirmitir.

Kavga iirinde de tin ve savuru szckleri kullanlmtr. Tin szc, ruh anlamnda (Ayverdi, 2005) Eski Trke kaynakl arkaik bir szcktr. Nitekim, Cemal Sreya z Trkenin airi sayd Sara iin iirinde ada ortam arkaik grnmlerle belirir (1973) demitir.

Ve tinler stnde serin bir savuru

(Sara, 1969: 6)

7.3. Dil Bilgisiyle/Biim Bilimiyle likili Sapmalar

Gnlk dilin, belli ekimlerinde, kelimelerin baka kelimelerle kurduu beklerde bilinli bir ekilde yaplan deiikliklerle oluturulmu biim birimsel ve kelimelerin cmle iindeki sralanlarnda gerekletirilmi sz dizimsel sapmalardr.

Leech ve znlnn dilbilgisel sapmalar arasnda yer verdikleri sapmalardan nemli bir blm iin Aksan, biim bilimi asndan deiiklikler gsteren kullanmlardr (1995: 174) der.

En varlmaz uzakta da olsa yeter ki solusun

gecemde, yacak bak hep benim iin:

Kem kiiler yznden artk yabanc dtm

Hl Kerem yannda ovasyla MU (Ural, 1972: 226)

Saran iirinde bulunan MU eklindeki zel yer ad yazm mevcut dil bilgisi kurallarnn dnda olduundan bu trden bir sapmadr.

Gnlk dildeki alldk kullanm ekilleri gerile gerile ya da nne gerilmek eklindeki kullanm Saran aadaki iirinde allann dndadr.

Karanl krek krek atee verenler

Sayrlar, uykusuzlar stne gk gerilenler (Sara, 1973)

Gk gerilen sz beindeki gerilmek kelimesinin ortak dildeki anlamlar: En dz duruma getirilmek; gergin bir ekilde rtnmek; (bir eydier bir eyin) stn rtmek veya nn kapamak; kaslmak; huzursuz duruma gelmek(Ayverdi, 2005) olarak verilmitir.

Kya, Kan, Hak ve Sevi (Sara, 1968)

Tre diye, yasa, kural diye dama tktlar.

.

Delie tkmak olarak gnlk dilde deyim eklinde kullanlan /tk-/ eylemi, alldk tarzn dnda farkl bir szckle beklemesi sebebiyle bir sapmadr.

Kya, Kan, Hak ve Sevi (Sara, 1968)

Netsin ki prangal yrei, ayaklar

Ne etsin netsin eklinde bir yazm ile den sesin // ile gsterilmesi gerekir. Bu kurala uyulmayp az kullanmn esas alan syleyiin yazda kullanm sesle ilgili bir yaplm sapmadr.

.

Krp atacak ama tkrk gibi hepsini (Kya, Kan, Hak ve Seviden)

Tkrk Tkrk eklinde yaygn dilde yazlyorken orta hece nlsnn drlp yine yerel syleyi tarznn esas alnmas ayn trden bir dier rnektir.

7.4. Anlam Bilimi Asndan Grlen Sapma rnekleri

Ozanlar szckleri ve onlarn alldk badatrlma biimlerini deitirerek daha nce bilinmeyen tretme ve birleik oluturma yntemlerini tercih ederler. Bylece yeni ve deiik gstergelerle bilinen kullanmlarn dnda allmadk badatrmalar yaratrlar.

Kya, Kan, Hak ve Sevi (Sara, 1968)

Tredlk bir illerinin tresi!..

Sevgisi serin sularla alacalanan yrei

Tredlk szck yapsnda grlen iki kelimenin birleik szckgibi dnlp tek ve zge bir anlamn ifadesi iin kullanm, anlam bilimi trnden bir sapmadr.

zm alacalanmas (Ayverdi, 2005) gibi somut anlamda alldk olan kullanm yrek alacalanmas gibi mecaz bir balamda sunulmas allmadk anlamlandrma eklidir.

Ozann lkler adl iirinde

ldrr mutluluuna vurutuun el seni

Gece patlar, o haykrmaz; sesi ksa, lmsek.

(Sara, 1970)

Mutluluuna vuruluulan el ldrr: Yabanc ya da organ ad el szcn mecazl kullanm;

gece patlar: Gece metaforunun patlayc bir madde gibi varsaylmas;

o haykrmaz, sesi ksa, lmsek: Ses kar, haykrmaz, lmsek (?) gibi duyular sebebiyle bu dizeler anlam sapmasna rnek gsterilebilir.

7.5. Sesle lintili Sapma rnekleri

ive-Az Sapmalar/Blge Azlarna zg Sapmalar

Bu sapma eitinde kelimeler, standart dildeki sesleri deitirilerek kullanlr. Ozanlar duyularn standart dildeki alldk gstergelerle ifadelendirmek yerine belirli blgelerde konuulan ive ya da az kullanmlarndaki ses deiikliklerini dikkate alarak dizelerini oluturma yolunu tercih ederler. Bylece bir yandan konuulan dilin doall, bir yandan da kiilerin blgesel azlarla olan ball verilmi olunmaktadr (Aksan,1995: 78).

Senleme iirinden

Sen ey drt mevsim durulu ecem

.

Sepserin mor bir lm srkler, aha

Getii yerde glgen (Sara,1967)

Dizede geen aha syleyii yerel bir kullanm eklidir.

Aada bulunan (Deniz Kysnda, Kavgaszdaki) dizelerde

.

Balkr mavilerde bir kavgaszlk

Kurdu kuuyla tm doa onam. (Sara, 1970)

Sen Mardin kalesi bakl sevdicek

Mutluluk iki adm iki duduanda (Sara, 1973)

.

Bilgemsi bir aptallkla geciken dirili

Yekinmenin bir kurun atm uzanda. (Sara, 1973)

balkr, onamak, sevdicek, yekinme halk azndan kelimelerdir.

renlenmek lmlenmek iirinde geen

Batan gn kana kesicek

.

Sen, handidir iinde dnenip durduum lm! (Sara, 1973) iirindeki kesicek, handidir rnekleri yerel syleyile olumu sapmalardandr.

Gibi zerine Trlemeler iirinde kullanlm

Eski bilgelerden sylenik (Sara, 1972).

kelimesi de bu tarz sapmalara benzer niteliktedir.

erden Iyabilmek iirinde

Senin gzlerin kara

Nerden ve ne srem baksan

Yldz aar karanla. (Sara,1974) srem ifadesi yine halk azna uygun bir tarzdr.

8. Tahsin Sara iirlerinde Sfat-Sfat bekleri ile Yansmalardan Baz rnekler

atlayan Yalnzlk

Ksm ince kemiklerini ilkel bir erin

r, slak slak dsel ikindilerde

Mor yamurlarla dlen

Delikli ingene adrlar

.

En kzl karanlkta, o mzrak lyla

Havalanr bir mezar kuu

Titreen souk bir yitiklikte.

Ak dut szgnlyle imdi sayrlarevinde

Yorgun suskunluunda plk dler diker

Gm ipliiyle o gereklerin. (Sara, 1967)

lkel ve /erin-/ erin yani erinmek szcklerini bir arada kullanarak deta uyuukluun ilkelllii, adl sezdirilmek istenirken Islak ile yamur kelimesinin art arda getirilmesiyle r sznn etkisi pekitirilmitir.

Mor renk ad ile /d-/ eyleminin birlikte kullanm sknty artran duyular belirli klarken delikli ingene ve adrkelimelerinin de sz dizimine girmesiyle kurgulanm olumsuz havaya yoksunluk duygusu da eklenmi olur.

Karanlktan sonra getirilen mzrak sz ile bir soyut balamda bir ztlk oluturulmak istenmitir. Ardndan yansma trndeki lk szc mezar kuu beinin de etkisiyle tizlik ve keskinlik duygularn artrmaktadr.

Souk ve yitmilik ile kurulan bek, kaybolmuluun sezdirdii mahzunluk algsn yaratr gibidir. Bu bein ncesinde kullanlm titre- eylemi bu duyuun uyandrd melankolik havay besler. Ayn zaman da bu okuru, hastalkl bir yorgunluun suskun kederine hazrlar.

Yalnzlarn snd dler anlatlrken ak dut gibi somut bir olgunun szgnlk gibi soyut bir anlamla vasflandrlm olmas alldk bir yaklam deildir; plk dlerin gm iplik ve /dik-/ eylemiyle birlikte kurgulanmas da yine genelin dnda, allmadk bir kullanmdr.

Dayanlmaz, atlayan yalnzlklarn hissettirdii yitiklikle bir bana ve hasta; bitimsiz suskunluklar iinde yorgun gibi sfatlarla evrelenen boucu yalnzlk evreni; gerein gm aydnlna sahip olduu hlde, rahatlatc dlerin lk avuntusu iinde ilerler. atlayan yalnzlk duygusunun meydana getirdii boucu karamsarlk, ok gemeden hayal kadar aydnlk ve engin bir snrszla tanr; bu, szcklerle izilmi bunaltc ve ar duyular biraz olsun hafifletmitir.

9. Tartma ve Sonu

Saran dizeleri ses tekrarlaryla gerekleen ritim zenginlii yan sra; dncelerin zel duyularla gzelletirildii bir sz daarcyla donanmtr. Sara, yapcs olduu sz kalplarn diledii gibi kullanm ve iine dkt duyular trl anlamlar barndracak biimde tasarlamtr.

Saran iirlerinde metinsel, ikileme, ek yinelemesi gibi farkl trlerde yaplm tekrarlar iirlerinin armonik yapsna gl bir etki sunmutur. yle ki, gelenekten beslenmi bir kafiye sisteminin genel olarak yokluuna ramen iirlerinin ses rgs zengin ritim ierir. Farkl dizilimlerle kurulan paralellikler sayesinde seslerin hazrlad yeterlilikler iirlerin anlamlarnda hem btnlk hem derinlik salamtr. stelik seslerin tekrar iirlerine kanksanmaktan uzak bir eitlilik ile estetik etkiyi arttrc bir duyarllk kazandrmtr.

Saran bilhassa kendi devri iin hayli farkl saylan z Trke kelimeleri, iir dilinde kullanmas, zge duygulanmalarn allmn d bir tarzda aktarlmas sonucunu ortaya karmtr.

iirsel dilde, iletilerin etkili bir younlukla ama bir o kadar da anlalr ve zevkli almlarla verilmesini mmkn klan yntemleri baarl bir ekilde uygulayabilmi olan Sara, gelenekten beslenmeyi de ihmal etmemitir. Vurgulamak istediklerini iir sevenlerin kalplerinde yer etmesini salamak adna dilin imknlarn gz nnde tutarak ve estetik dokunulardan taviz vermeden dizelerini oluturmasn bilmitir.

Sara farkl klan en nemli zellik elbette gemi ve gelecek aras gidip gelen bazen ada bazen arkaik yapdaki ama mutlak zgn szcklerle olumu dilidir. Bu almada Saran iir diline katt zengin sz daarc yannda dizelerini gl klan ses-sz yaplanmalar ele alnm, ozann iir dilindeki zgn yaklamlar aa kavuturulmak amalanmtr. iir dilinde sergilenen ses-sz ilikisinin tatbik edilen yntemlerle ulat etki seviyesi rnekler zerinden gsterilmeye allm; bu ekilde iir dilinde ses-sz kapsamnda gerekleen yaratcla dikkat ekilerek gnmzn dil bilimi incelemelerine iirde dil kullanm asndan bir katk sunulmak istenmitir.

Kaynaka

Adyaman, C. (2010) Trkede Ses Ve Anlam likisi zerine Bir nceleme, zmir, III. Uluslararas Dnya Dili Trke Sempozyumu Bildiri Kitab, 16-18 Aralk.

Aksan, D. (1993). Dilbilim Asndan iir Trk Dil Kurumu Yaynlar, Ankara, 1974, Say: 271 XXIX, sayfa. 558-559.

________. (1995). iir Dili ve Trk iir Dili, Engin Yaynevi, Ankara.

Ayverdi, . (2005). Kubbealt Lugat-Misalli Byk Trke Szlk- 3 cilt, Kubbealt Neriyat, stanbul.

Eliak M. (2014). Belagat Kitaplarnda Tekrr Sanatnn Tarif ve Tasnifi (Ahmed Red . 1956-Nazariyyt- Edebiyyeden naklen), Asos Journal, Akademik Sosyal Aratrmalar Dergisi, Yl:2, Say:7, Aralk, Sayfa 1-7.

Karaahmetolu, . (1969). Yeni Ylda Sanat Tahsin Sarala Konuma, Ilgaz Dergisi, Ankara, Ocak, Say. 88, sayfa. 5-6.

Korkmaz, Z. (2009). Trkiye Trkesi Grameri ekil Bilgisi, 3.bask, Trk Dil Kurumu Yaynlar, Ankara.

Kortantamer,T.(1982). Trk iirinde Ses Konusunda ve Ses Gelimesinin Devamll zerine Genel Baz Dnceler, Ege niversitesi Sosyal Bilimler Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Aratrmalar Dergisi, zmir, 1971 Say.1, sayfa. 61-106.

Leech, G.(1969). A Linguistic Guide to English Poetry, Longman.

znl . (1982). iir Dilinde Sapmalar, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Austos 1982, C:XLV, Say. 368, sayfa.77-85.

________. (1987). Dilbilim ve Edebiyat Konusu Olarak Yinelemeler Dilbilimin Dn, Bugn, Yarn, Ankara, Hacettepe niversitesi. Sayfa. 44.

________. (1987). Dilbilim ve Yazn Konusu Olarak Yinelemeler, I. Dilbilim Sempozyumu, Hacettepe niversitesi Yaynlar, Ankara, 18-19 Haziran, sayfa. 44-51.

________. (2001). Edebiyatta Dil Kullanmlar, Multilingual Yaynlar, stanbul.

Sara, T. (1965). Krk kindi Trk Dili ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Aralk, C: XV, Say: 171, sayfa. 177.

________. (1967). atlayan Yalnzlk Trk Dili ve Edebiyat Dergisi. Ankara, Mart, C: XVI, Say: 186, sayfa. 423.

________. (1967). Senleme, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Ekim, C. XVII, Say. 193, Sayfa. 14-15.

________. (1967). Yeni Dergi Aylk Sanat Dergisi, Yl 4, Say. 37-Ekim, DE Yaynevi. (Tahsin Sara 1970-1979 yllar aras, Trk Dili dergisinde Bat Kaynakl Szcklere Karlklar blmnn aktif hazrlayclarndan olmutur).

________. (1968). Bir Kl Boyunlunun Yersiz lm in, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Nisan, C:XVIII, Say:199; sayfa. 16-17.

________. (1968). Grnm, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Ekim, C. XIX. Say. 205, sayfa. 15. ________. (1968). Gz ve G zre Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Eyll, C.XVIII, Say. 204, sayfa. 571.

________. (1968). Gne Kavgas, (54 sayfa), Dost Yaynlar, Ankara, 70.

________. (1969). Kavga Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Ekim, C. XXVI, Say. 217. Sayfa. 6.

________. (1969). Yeraydn, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Mays, C: XX, Say: 212, sayfa. 111.

________. (1970). Deniz Kysnda, Kavgasz, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Eyll, C: XXII, Say: 228, sayfa. 443.

________. (1970). lkler. Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Haziran, C. XXII, Say. 225, sayfa. 187.

________. (1971). iek Karanlna Tneyen Sevi Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Ocak, C.XXIII, Say. 232, sayfa. 280.

________. (1971). Gecenin Karn Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Nisan, C.XXIV, Say. 235, sayfa. 13.

________. (1971). Yetingenlik, Korku ve Ac stne, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Nisan, C. XXIV, Say. 235, sayfa. 18.

________. (1972). Gibi zerine Trlemeler Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Mays, C.XXVI, Say. 248, sayfa. 109.

________. (1972). Yaz Kras. Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Austos, C. XXVI, Say. 251, sayfa. 410.

________. (1973). Bir An Karamsar, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, ubat, C. XXVII, Say. 257, sayfa. 394.

________. (1973). renlenmek lmlenmek Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Nisan, C. XXVIII, Say. 259, sayfa. 28.

________. (1973). Direnmeler, Cem Yaynevi, stanbul.

________. (1974). erden Iyabilmek Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Mays, C.XXIX, Say. 272, sayfa. 628.

________. (1974). er kilik ya da atal Sevgi Dnemeci, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Mart, C. XXIX, Say. 270, Sayfa. 482.

________. (1963). Gekin Bir Kzdan Geceye, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Ekim, C.XIII, Say. 145, sayfa. 24.

________. (1967). Sen zre Dal Dal ni Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Nisan, C.XVI, Say. 187, sayfa. 494.

________. (1969). Kavga Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Ekim, C. XXVI, Say. 217. Sayfa. 6.

________. (1972). Onduran Ac Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Aralk, C.XXVII, Say. 255, sayfa. 248.

________. (1978). Gvercin Kasaplar Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Ocak, C.XXXVII, Say. 316, sayfa. 20.

Sreya C. (1973). Direnmeler (Tahsin Sara) Arka Kapak Tantm Yazsndan, Cem Yaynevi, stanbul.

________. (2006). apkam Dolu iekle, Toplu Yazlar I, stanbul, Yap Kredi Yaynlar, s.309.

Tietze, A. (2002). Tarih ve Etimolojik Trkiye Trkesi Lugat, C. I (A-E), Simurg Yaynlar, stanbul.

Ural, O. (1972). Tahsin Saran iirlerinde Yrek, Renk, yalnzlk ve Anadolu Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, Haziran, C. XXVI, Say. 249. Sayfa. 222-226.

________. (1972). Tahsin Saran iirlerinde Yrek, Renk, yalnzlk ve Anadolu Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara,Haziran, C. XXVI, Say. 249. Sayfa. 222-226, Ankara, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi.

Uyguner, M. (1969). Kitaplar-Tenkit: Gne Kavgas, Mart, C: XIX, Say. 210, sayfa. 829-830.

________. (1965). Bir lmsz Yalnzlk, (Sara, Tahsin, iirler. eviri Yaynevi, Ankara) Kitaplar-Tenkit, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara,Ekim C. XV. Say. 169, sayfa. 53.

http://siirlersairler.blogcu.com/tahsin-sarac-yasami-yapitlari-ve-siirlerinden-ornekler (Eriim Tarihi: 12.01.2018)