03 IDPPDNZ IZVORNIK Obrazlozenje Procisceni Tekst

IZMJENE I DOPUNE PROSTORNOG PLANA DUBROVAKO-NERETVANSKE UPANIJE Izvornik

Zavod za prostorno ureenje Dubrovako-neretvanske upanije

7

SADRAJ: 7 Uvod 11

1. POLAZITA 13 1.1. Poloaj, znaaj i posebnosti upanijskog podruja u odnosu na prostor i

sustave drave 15

1.2. Osnovni podaci o stanju u prostoru 19 1.2.1. Povrina, stanovnitvo i naseljenost 19

a) Povrina 21 b) Stanovnitvo 23 c) Naseljenost 28

1.2.2. Naselja 39 1.2.3. Podruje uz dravnu granicu 43 1.2.4. Zbirni tablini iskazi osnovnih podataka o stanju prostoru 44 1.3. Prostorno razvojne i resursne znaajke 47 1.3.1 Zemljopisna obiljeja 47

a) Geoloka obiljeja 47 b) Fizike osobine obale i ekoloke osobine mora 49 c) Pedoloke osobitosti 52 d) Klimatska obiljeja 56 e) Znaajke vegetacije 56 f) Znaajke faune 59

g) Seizmike osobitosti 60 h) Inenjersko-geoloke osobitosti 61 i) Definiranje zona mogueg oneienja tla, zraka, vode, mora 65

1.3.2. Podruja preteitih djelatnosti u odnosu na prirodne i druge resurse 69 a) Gospodarstvo openito 69 b) Turizam 73 c) Poljoprivreda 74 d) umarstvo 76 e) Vodni resursi 81 f) Eksploatacija mineralnih sirovina 82

g) Krajobraz 86 h) Iskoritavanje i zatita mora 87 i) teta od rata, 88

1.3.3. Komunalna infrastruktura 90 a) Prometni sustav 90 b) Granini prijelazi 101 c) Pota i telekomunikacije 104 d) Vodnogospodarski sustav 107 e) Elektroenergetika 119 f) Zbrinjavanje otpada 120

1.3.4. Drutvena infrastruktura 124 a) Mali i srednji gradovi u dosadanjim klasifikacijama naselja 126 b) Uprava 130 c) Pravosue 134 d) Udruge graana, politike stranke i druge organizacije 136 e) Prosvjeta 136 f) Kultura 140

g) port 140 h) Zdravstvo 140 i) Socijalna skrb 142

1.3.5. Zatiena graditeljska i prirodna batina 145 a) Graditeljska batina 145 b) Prirodna batina 149

1.4. Obveze iz Programa prostornog ureenja Drave i ocjena postojeih prostornih planova

153

1.4.1. Obveze iz Programa i Strategije prostornog ureenja Drave 153 a) Stanovnitvo i naselja 155 b) Infrastrukturni sustavi 156 c) Gospodarske djelatnosti u prostoru 158 d) Zatita posebno vrijednih prostora i okolia 159

1.4.2. Ocjena postojeih prostornih planova 162



8

1.5. Ocjena stanja, mogunosti i ogranienja razvoja u odnosu na demografske i gospodarske podatke te prostorne pokazatelje

169

1.5.1. Tipizacija prostora upanije 173 a) Tipizacija podruja 178 b) Ralamba razvojnih promjena prema demografskim pokazateljima 179 c) Zakljuna razmatranja - tipologija razvojnih promjena 186

2. CILJEVI PROSTORNOG RAZVOJA I UREENJA 191 2.1. Ciljevi prostornog razvoja regionalnog, dravnog i meunarodnog

znaaja 193

2.1.1. Razvoj gradova i naselja posebnih funkcija i znaajnih infrastrukturnih sustava 196 2.1.1.1. Razvoj gradova i naselja openito 196 2.1.1.2. Infrastrukturni sustavi 197 2.1.2. Racionalno koritenje prirodnih izvora 199 2.1.3. Ouvanje ekoloke stabilnosti i vrijednih dijelova okolia 200 2.2. Ciljevi prostornog razvoja upanijskog znaaja 201 2.2.1. Demografski razvoj 203 2.2.2. Odabir prostorne i gospodarske strukture 204 2.2.3. Razvoj naselja, drutvene, prometne i ostale infrastrukture 206 2.2.3.1. Razvoj naselja 206 2.2.3.2. Razvoj prometne i ostale infrastrukture 207 2.2.4. Zatita krajobraznih vrijednosti 211 2.2.5. Zatita prirodnih vrijednosti i posebnosti i kulturno-povijesnih cjelina 212 2.3. Ciljevi prostornog ureenja naselja na podruju upanije 215 2.3.1. Racionalno koritenje i zatita prostora 215 2.3.2. Unapreenje ureenja naselja i komunalne infrastrukture 218

3. PLAN PROSTORNOG UREENJA 221 3.1. Prikaz prostornih struktura upanije u odnosu na stanje i razvojna

opredjeljenja upanije i Drave 223

3.1.1. Prognoze budue demografske slike Dubrovako-neretvanske upanije 223 3.2. Organizacija i osnovna namjena i koritenje prostora 227 3.2.1. Iskaz prostornih pokazatelja za namjenu povrina (naselja i izgraene strukture,

poljoprivredne, umske, vodne te povrine posebne namjene i ostale povrine) 229

3.2.1.1. Razvoj i ureenje prostora/povrina naselja 231 3.2.1.2. Razvoj i ureenje prostora / povrina izvan naselja 237 3.2.1.2.1. Graevinska podruja izdvojene namjene 237

a) Gospodarska namjena - proizvodna I 237 b) Gospodarska namjena - povrine za iskoritavanje mineralnih sirovina E 239 c) Gospodarska namjena - povrine uzgajalita (akvakultura) H 240 d) Gospodarska namjena - poslovna namjena K 242 e) Gospodarska namjena - ugostiteljsko-turistika namjena T 244 f) portsko-rekreacijska namjena R 261

g) Posebna namjena N 263 i) Groblja 265

3.2.1.2.2. Prostori /povrine izvan graevinskih podruja 268 a) Poljoprivredne, umske i vodene povrine 268 b) Povrina infrastrukturnih sustava 272

3.2.1.4. Iskaz prostornih pokazatelja Dubrovako-neretvanske upanije (2015.g) 273 3.3. Sustav sredinjih naselja 279 3.3.1. Mali i srednji gradovi u sustavu sredinjih naselja 279 3.3.2. Optimalne veliine sredinjih naselja 280



9

3.3.3. Ciljane gustoe sredinjih naselja 281 3.3.4. Osnovne i posebne funkcije sredinjih naselja 282 3.3.5. Gravitacijski odnosi 285 3.3.6. Centralitet naselja 287 3.3.7. Proces urbanizacije 289

3.4. Prikaz gospodarskih i drutvenih djelatnosti od znaaja za upaniju i Dravu

291

3.4.1. Gospodarske djelatnosti 291 3.4.1.1. Gospodarski pokazatelji potencijala malih i srednjih gradova (naselja) i ostalih razvojnih

sredita 298

3.4.1.2. Poeljan razvitak gospodarstva 302 a) Temeljne odrednice gospodarskog razvitka 306 b) Program poticaja razvoja poljoprivrede kao nositelja gospodarskog razvitka 307 c) Program poticaja razvoja turizma kao nositelja gospodarskog razvitka 314 d) Eksploatacija mineralnih sirovina 391 e) Gospodarsko koritenje i zatita mora 395

3.4.1.3. Vizije razvitka gospodarstva gradova/opina 396 3.4.2. Ocjena stanja zastupljenosti sadraja javnih funkcija 403 3.4.2.1. Osnove mree drutvenih djelatnosti - procjena do 2015.g 405

a) Uprava i pravosue 410 b) Udruge graana i vjerske zajednice 412 c) Prosvjeta 412 d) Kultura i port 414 e) Zdravstvo 415 f) Socijalna skrb 416

3.5. Uvjeti koritenja, ureenja i zatite prostora 419 3.5.1. Prirodna batina - zatiena i ostala vrijedna podruja 419 3.5.1.1. Zatiena podruja i podruja potencijalno vrijedna za zatitu 419 3.5.1.2. Podruja Ekoloke mree RH 429 3.5.1 3. Osobito vrijedna podruja - prirodni krajobrazi 443 3.5.2. Kulturna dobra - graditeljska, arhitektonska batina i povijesne graditeljske

cjeline 446

3.5.2.1. Smjernice za prostorno ureenje kulturnih dobara nacionalne i upanijske razine 480 3.5.2.2. Zatita svjetske kulturne i prirodne batine 482 3.6. Razvoj infrastrukturnih sustava 487 3.6.1. Prometni infrastrukturni sustav 487 3.6.1.1. Cestovni prometni sustav 487 3.6.1.2. eljezniki prometni sustav 499 3.6.1 3. Pomorski prometni sustav 500 3.6.1.4. Zrani prometni sustav 505 3.6.1.5. Potanski i telekomunikacijski sustav veza 508 3.6.2. Energetski sustav 512 3.6.2.1. Elektroenergetska mrea 512 3.6.2.2. Proizvodni elektroenergetski objekti 514 3.6.2.3. Plinifikacija 515 3.6.2.4. Koritenje obnovljivih izvora energije 516 3.6.3. Vodnogospodarski sustav 519 3.6.3.1. Koritenje voda 519

a) Vodoopskrba 519 b) Navodnjavanje 523

3.6.3.2. Odvodnja otpadnih voda 527 3.6.3.3. Ureenje reima voda 533

a) Zatita od erozije i ureenje bujica 553 b) Ureenje vodotoka i zatita od poplava 533 c) Melioracijska odvodnja 534

3.7. Postupanje s otpadom 537



10

3.8. Sprjeavanje nepovoljna utjecaja na okoli 545 3.8.1. Zatita voda 546 3.8.2. Zatita mora i priobalja 549 3.8.3. Zatita tla 557 3.8.4. Zatita zraka 559 3.8.5. Zatita od buke 561 3.8.6. Zatita od izvanrednih dogaaja 562 3.8.7. Ocjena prihvatljivosti zahvata za ekoloku mreu 563 DOKUMENTACIJA 565



11

UVOD

Prostorni plan Dubrovako-neretvanske upanije izraen je u skladu sa Zakonom o prostornom ureenju (Narodne novine, broj 30/94., 68/98.), a donesen je na 11. sjednici Skuptine Dubrovako-neretvanske upanije dana 30. srpnja 2002. Odluka o donoenju objavljena je u Slubenom glasniku Dubrovako-neretvanske upanije broj 6/02. Zbog proceduralne pogreke u donoenju Plana ponovljena je procedura usvajanja na Skuptini, tako da je Prostorni plan Dubrovako-neretvanske upanije donesen na 19. sjednici, odranoj 30. listopada, 06. studenoga i 23. prosinca 2003. godine. Odluka o donoenju objavljena je u Slubenom glasniku Dubrovako-neretvanske upanije broj 6/03. Krajem srpnja 2004. godine stupile su na snagu Izmjene i dopune Zakona o prostornom ureenju (Narodne novine, broj 100/04.), a u rujnu 2004. i U.redba o ureenju i zatiti zatienog obalnog podruja mora (Narodne novine, broj 128/04.), primjena kojih je neposredno djelovala na sustav prostornog ureenja u Dubrovako-neretvanskoj upaniji Sukladno tome izvreno je Usklaenje Prostornog plana Dubrovako-neretvanske upanije s Uredbom unutar utvrenog zatienog obalnog podruja (ZOP), a na nain da nije dirano u graevinska podruja niti u sutinu koncepcije Plana. Usklaenje je dobilo Suglasnost Ministarstva 14. oujka 2005., prihvaeno je Zakljukom upanijskog poglavarstva na 78. sjednici odranoj 22. oujka 2005., i stupilo je na snagu danom objave u Slubenom glasniku Dubrovako-neretvanske upanije 03/05. Uslijedilo je donoenje Izmjena i dopuna Prostornog plana Dubrovako-neretvanske upanije (Slubeni glasnik Dubrovako-neretvanske upanije broj 3/06.) kojima se izvrila promjena kategorizacije namjena i sadraja Prostornog plana Dubrovako-neretvanske upanije sukladno novoj zakonskoj regulativi i razradama kroz Prostorne planove ureenja gradova i opina, s naglaskom na tematskim cjelinama ugostiteljsko-turistike i gospodarsko-poslovne namjene ime se poticao razvoj gospodarstva naroito na podruju nerazvijenih opina. Novi sustav prostornog ureenja koji je donio novi Zakon o prostornom ureenju i gradnji (Narodne novine, broj 76/07.) stupio je na snagu 1. listopada 2007. god. Ovim zakonom se po prvi put povezuju upravna podruja prostornog ureenja i gradnje u jedinstveni sustav, ukljuujui odreene postupke iz podruja zatite okolia, a u hrvatski pravni sustav se uvode instrumenti kojima se omoguava ureenje graevinskog zemljita u naselju. Skuptina Dubrovako-neretvanske upanije na svojoj 13. sjednici odranoj dana 04. oujka 2008. godine donijela je Odluku o izradi Izmjena i dopuna Prostornog plana Dubrovako-neretvanske upanije (Slubeni glasnik Dubrovako-neretvanske upanije broj, broj 2/08.). Razlozi za izradu IDPPDN su: - obveza izrade IDPPDN utvrena Izvjeem o stanju u prostoru i Programom mjera za

unapreenje stanja u prostoru (Slubeni glasnik Dubrovako-neretvanske upanije, broj 9/05.) - usklaenje sa Zakonom o prostornom ureenju i gradnji (Narodne novine, broj 76/07.) - usklaenje sa Zakonom o zatiti prirode (Narodne novine, broj 70/05.) - usklaenje sa Zakonom o zatiti okolia (Narodne novine, broj 110/07.) - i drugom zakonskom regulativom nastalom u meuvremenu od trenutka donoenja Plana - usklaenje s novim stratekim dokumentima na nivou Drave i upanije izraenima ili u izradi:

- Regionalni operativni program (ROP) Dubrovako-neretvanske upanije - Plan navodnjavanja Dubrovako-neretvanske upanije izraen u sklopu Nacionalnog projekta

navodnjavanja i gospodarenja poljoprivrednim zemljitem u Republici Hrvatskoj - Projekt zatite od oneienja voda priobalnog mora - Program Jadran u kojem sudjeluju

Svjetska banka, Vlada Republike Hrvatske i Hrvatske vode - Studija izvodljivosti gospodarenja otpadom za Dubrovako-neretvansku upaniju u okviru

Projekta gospodarenja otpadom Dalmacije - CARDS 2002. Takoer je u pripremi izrada studije o utjecaju na okoli upanijskog centra za gospodarenje otpadom.

- Plan gospodarenja otpadom Dubrovako-neretvanske upanije



12

- Izvjee i Program mjera zatite okolia Dubrovako-neretvanske upanije - Studija zatite voda i mora Dubrovako-neretvanske upanije - Studije o utjecaju na okoli i projektna dokumentacija Jadransko-jonske autoceste i brze ceste

Osojnik-Debeli brijeg i ostalih dravnih cesta u upaniji - Projekt Jonsko-jadranskog plinovoda - Zajedniki plan razvoja pokretne komunikacijske infrastrukture Republike Hrvatske - Programi ukupnog razvitka (PUR) pojedinih jedinica lokalne samouprave

Ciljevi izrade IDPPDN su: prostorna odrivost u odnosu na racionalno koritenje i ouvanje kapaciteta prostora na kopnu,

moru i u podmorju u svrhu uinkovite zatite prostora, povezivanje s ostalim teritorijem Drave te europskim prostornim sustavima, njegovanje i razvijanje regionalnih prostornih osobitosti, stvaranje preduvjeta za integrirano upravljanje obalnim podrujem sukladno Protokolu o

integriranom upravljanju obalnim podrujima Sredozemlja razumno koritenje i zatita prirodnih dobara, ouvanje bioloke raznolikosti, zatita okolia i

prevencija od rizika oneienja, zatita kulturnih dobara i vrijednosti, dobro organizirana raspodjela i ureenje graevinskog zemljita, kvaliteta ureenja ugostiteljsko-turistikih podruja na obalnom i kopnenom podruju, pogodne poslovne uvjete za razvoj gospodarstva, nacionalna sigurnost i obrana Drave te zatita od prirodnih i drugih nesrea. Za potrebe IDPPDN izraene su sljedee strune ekspertize i podloge: - Struna ekspertiza gospodarskog razvitka DN upanije sa naglaskom na turizam, tvrtka Urbing

d.o.o. iz Zagreba - Struna ekspertiza glavnih cestovnih koridora DN, Graevinski fakultet, Sveuilite u Zagrebu - Prirodoslovna podloga DN, Dravni zavod za zatitu prirode, Zagreb - Rudarsko-geoloka osnova/studija DN, Hrvatski geoloki institut, Zagreb Takoer izvreno je i usklaenje s prostornim planovima ueg podruja i to sa:

- PPU Grada Dubrovnika, Slubeni glasnik Grada Dubrovnika br. 07/05., 06/07. - GUP Dubrovnika, Slubeni glasnik Grada Dubrovnika br. 10/05., 10/07. - PPU Grada Korule, Slubeni glasnik Grada Korule br.02/03., 03/08. - PPU Grada Metkovi, Neretvanski glasnik br. 06/04. - PPU Grada Opuzena, Neretvanski glasnik br. 02/04., 03/08. - PPU Grada Ploa, Slubeni glasnik Grada Ploe 07/07., 02/08. - PPU Opine Blato, Slubeni glasnik Opine Blato br. 03/03, 05/04. - PPU Opine Dubrovako primorje, Slubeni glasnik Dubrovako-neretvanske upanije br. 06/07 - PPU Opine Janjina, Slubeni glasnik Dubrovako-neretvanske upanije br. 03/07. - PPU Opine Konavle, Slubeni glasnik Opine Konavle br. 09/07, Ispravak 1/08. - PPU Opine Kula Norinska, Neretvanski glasnik br. 7/07. - PPU Opine Lastovo, Slubeni glasnik Opine Lastovo br. 1/10. - PPU Opine Lumbarda, Slubeni glasnik Opine Lumbarda br. 01/03, 02/08. - PPU Opine Mljet, Slubeni glasnik Opine Mljet br. 03/02, 04/07. - PPU Opine Orebi, Slubeni glasnik Opine Orebi br. 02/08. - PPU Opine Pojezerje, Slubeni glasnik Dubrovako-neretvanske upanije br. 04/10. - PPU Opine Slivno, Slubeni glasnik Dubrovako-neretvanske upanije br. 05/02. - PPU Opine Smokvica, Slubeni glasnik Opine Smokvica br. 16/07. - PPU Opine Ston, Konani prijedlog plana - PPU Opine Trpanj, Slubeni glasnik Dubrovako-neretvanske upanije br. 01/09. - PPU Opine Vela Luka, Slubeni glasnik Opine Vela Luka br. 02/07. - PPU Opine Zaablje, Neretvanski glasnik br. 03/07. - PPU Opine upa dubrovaka, Slubeni glasnik Opine upa dubrovaka br. 06/08.



13

1. POLAZITA



14



15

1.1. POLOAJ, ZNAENJE I POSEBNOSTI UPANIJSKOG PODRUJA U ODNOSU NA PROSTOR I NA SUSTAVE DRAVE

Dubrovako-neretvanska upanija, ta najjunija upanija u Republici Hrvatskoj, prostire se na 9288,69 km2 , to predstavlja 10,32% ukupne povrine Republike Hrvatske. Pri tomu kopno se prostire na 1780,86 km2, a to je 3% kopnenog teritorija Hrvatske. Pripadno more zauzima povrinu 7507,83 km2, odnosno 80,78 % povrine upanije ili 23% mora Hrvatske. upanija je teritorijalno organizirana u 22 jedinice lokalne uprave i samouprave, odnosno 5 gradova (Dubrovnik, Korula, Ploe, Metkovi i Opuzen) i 17 opina (Blato, Dubrovako primorje, Janjina, Konavle, Kula Norinska, Lastovo, Lumbarda, Mljet, Orebi, Pojezerje, Slivno, Smokvica, Ston, Trpanj, Vela Luka, Zaablje i upa dubrovaka). upanijsko sredite nalazi se u Gradu Dubrovniku.

Za burne povijesti, na podruju upanije se dodirivalo i sukobljavalo mnotvo suvereniteta i pomorskih sila: Bizanta, Saracena, Hrvata, Normana, Venecije, malih kneevina i kraljevina, pa Ugarsko-hrvatske drave i preko nje Rimsko-njemakog carstva, Otomanskog, Habsburkog i Napoleonovog carstva. Na takvu razmeu, mali grad, poput Dubrovnika, uspio je politikom umjenou izboriti potpunu samoupravu tako da je stoljeima djelovao kao samostalna drava, Dubrovaka Republika.

Dananji teritorij upanije velikim dijelom predstavlja podruje uz dravnu kopnenu ili morsku granicu. Kopneni dio upanije granii s Bosnom i Hercegovinom (najveim dijelom teritorija) i Republikom Crnom Gorom (u Opini Konavle). Dravna morska granica, odnosno granica teritorijalnog mora, dodiruje Republiku Italiju (otono podruje) i Republiku Crnu Goru (u Opini Konavle) te Bosnu i Hercegovinu (podruje oko Neuma). Jedini hrvatski prostor to ga dodiruje Dubrovako-neretvanska upanija kopnom i morem je Splitsko- dalmatinska upanija.

Granice Dubrovako-neretvanske upanije nisu u potpunosti definirane, tako da je jo otvoreno pitanje dravne granice s Bosnom i Hercegovinom kod Kleka, dravne granice sa Republikom Crnom Gorom kod rta Otro na Prevlaci i upanijske granice sa Splitsko-dalmatinskom upanijom o pripadnosti otoka Palagrue. Takoer, nije u potpunosti definirano pitanje pojedinih unutarnjih upanijskih granica, te meuopinskih granica izmeu gradova Opuzen i Ploe, opina Kula Norinska i Grada Opuzena te izmeu opina Vela Luka i Blato.

Specifinost podruja Dubrovako-neretvanske upanije je uzak i nehomogen obalni pojas koji je planinskim masivom odvojen od unutranjosti, a na podruju Neum - Klek prekinut dravnom granicom s Bosnom i Hercegovinom, dok samo na podruju Donjoneretvanske doline ima prirodnu vezu s unutranjou i spoj prema sjeveru sve do panonskoga dijela Hrvatske. Prostor upanije tako ine dvije osnovne funkcionalne i fizionomijske cjeline: relativno usko uzduno obalno podruje s nizom puinskih i bliih otoka (od kojih su najznaajniji Korula, Mljet, Lastovo i grupa Elafitskih otoka) te prostor donje Neretve s gravitirajuim priobaljem. Sama obala, dugaka 1.024,63 km, vrlo je razvedena i varira od zatienih uvala s pjeskovitim plaama egzotine ljepote do otvorenome moru izloene strme obale s klifovima. Ta neobino bogata krajobrazna raznolikost ini obalu upanije jednom od najljepih na Sredozemlju. Krajobraznu raznolikost jo samo dopunjuje bioloka raznolikost na kopnu i moru, to ovaj prostor svrstava u jedinstvene na Sredozemlju. Stupanj bioloke raznolikosti u akvatoriju upanije moe se iskazati faktorom 100, to bi znailo da u ovom podruju obitavaju ili su povremeno nazone sve do danas registrirane vrste morskih organizama u Jadranu. Podruje upanije ima sve znaajke sredozemne klime velikih klimatskih razlika koje su posljedica visoke planinske barijere neposredno uz obalu, niza otoka i povremenih kontinentalnih utjecaja.

Na prostoru upanije, prema posljednjem slubenom popisu iz. 2001. ivi ukupno 122870 stanovnika to ini 2,6% stanovnitva Hrvatske. Prosjena gustoa naseljenosti je 68,99 st/km2, to je nie od dravnog prosjeka (78,4 st/km2). Najnaseljenije podruje je Dubrovako priobalje s prosjenom gustoom naseljenosti od 106,22 st/km2 zatim slijedi Donjoneretvanski kraj s, 86,31 st/km2 dok je poluotono-otona geografska cjelina najrjee naseljeno ire podruje upanije (33,16 st/km2).



16

Teritorijalna podjela Dubrovako-neretvanske upanije



17

Najveu gustou naseljenosti imaju Grad Dubrovnik (306,15 st/km2) i njegova prigradska opina upa dubrovaka (291,34 st/km2) te Grad Metkovi (302,36 st/km2), gdje ivi i najvei broj stanovnika u ovom podruju. Gustoa naseljenosti je veoma mala u opinama Janjina (19,66 st/km2), Lastovo (15,86 st/km2), Ston (15,36 st/km2) i Zaablje (14,97 st/km2) te najmanja u opinama Dubrovako primorje (11,22 st/km2) i Mljet (11,18 st/km2). Demografska valorizacija naselja u Dubrovako-neretvanskoj upaniji pokazuje da su ve 1991. neka naselja u ozbiljnoj fazi postupnog izumiranja, od kojih je nekolicina ve izumrla (Breii i Dubrave u Opini Pojezerje) ili im to uskoro predstoji (Nakovanj, Duba Peljeka i Gornja Vruica na Peljecu, Vidonje u Opini Zaablje, Kuna u Konavlima, Maranovii i Proura na Mljetu, Lisac i Toionik u Dubrovakom primorju, i druga).

Izmeu dva posljednja slubena popisa stanovnitva (1991. i 2001.) smanjio se broj stanovnika Dubrovako-neretvanske upanije sa 126.329 na 122.870 stanovnika tj. za -3.459 stanovnika ili za 2,74%. Do ovog smanjenja dolo je takoer u 14 jedinica lokalne samouprave, porast je zabiljeilo 7 opina i gradova, dok je jedna opina zadrala isti broj stanovnika. Stanje gospodarstva upanije danas se bitno razlikuje po pojedinim podrujima s obzirom na stupanj izgraenosti kapaciteta, koritenje prirodnih resursa, na ratne tete itd. Osnovna je znaajka strukture gospodarstva upanije da u njoj prevladavaju tercijarne djelatnosti uz znatno manju zastupljenost sekundarnog i primarnog sektora. Cjelokupno gospodarstvo najvie je usmjereno na ugostiteljstvo i turizam, te na morsko brodarstvo koje ostvaruje znaajne uinke. Prema osnovnim obiljejima razvojne osjetljivosti, upanija pripada prostorima u ekspanziji. Meutim, prostorna diferencijacija otkriva znaajne razlike. Tako, izrazito zaostajanje u razvoju pokazuju ruralna i prometno izolirana podruja na kojima ivi mahom staro stanovnitvo, tomu se pridruuju dijelom pogranina, strateki vana podruja za koje Drava iz niza razloga mora biti zainteresirana. To su naselja Babino polje, Trpanj i Janjina, ali i znatan dio opinskih naselja, Dubrovako primorje, Kula Norinska, Trpanj i Janjina.



18



19

1.2. OSNOVNI PODACI O STANJU U PROSTORU

1.2.1. POVRINA, STANOVNITVO I NASELJENOST Zakonom o podrujima upanija, gradova i opina u Republici Hrvatskoj (Narodne novine, broj 86/06.) podruje upanije teritorijalno je organizirano u 5 gradova i 17 opina. Status grada imaju Dubrovnik, Korula, Ploe, Metkovi i Opuzen, a opine su Blato, Dubrovako primorje, Janjina, Kula Norinska, Lastovo, Lumbarda, Mljet, Orebi, Pojezerje, Slivno, Smokvica, Ston, Trpanj, Vela Luka, Zaablje i upa dubrovaka. U sastav upanije ulaze slijedea naselja: GRAD NASELJA

1. Dubrovnik Bosanka, Brseine, Dubravica, Dubrovnik, Donje Obuljeno, ajkovica, ajkovii, Gornje Obuljeno, Gromaa, Klievo, Kneica, Komolac, Koloep, Ljuba, Lopud, Lozica, Mokoica, Mravinjac, Mrevo, Nova Mokoica, Oraac, Osojnik, Petrovo Selo, Prijevor, Pobreje, Roat, Suura, Sustjepan, ipanska Luka, umet, Trsteno, Zaton,

2. Korula ara, Korula, Pupnat, Raie, rnovo, 3. Metkovi Dubravica, Gluci, Metkovi, Prud, Vid 4. Opuzen Buk Vlaka (Desna obala Male Neretve), Opuzen, Prinovac 5. Ploe Baina, Banja, Komin, Perako Blato, Plina Jezero, Ploe, Rogotin, Staevica, ari Struga OPINA NASELJA 1. Blato Blato, Potirna 2. Dubrovako primorje

Banii, epikue, Doli, Imotica, Kruica, Lisac, Majkovi, Mravnica, Olje, Podimo, Podgora, Slano, Stupa, Smokovljani, tedrica, Toionik, Topolo, Trnova, Trnovica, Visoani

3. Janjina Drae, Janjina, Osobjava, Popova Luka, Sreser 4. Konavle Brotnice, Cavtat, ilipi, Drvenik, Duba Konavoska, Dubravka, Dunave, urinii, Gabrili, Gruda, Jasenica,

Komaji, Kuna Konavoska, Ljuta, Lovorno, Mihanii, Mikulii, Moii, Molunat, Palje Brdo, Ploice, Poljice, Popovii, Pridvorje, Radovii, Strava, iljeki, Uskoplje, Vitaljina, Vodovaa, Zastolje, Zvekovica

5. Kula Norinska Borovci, Desne, Krvavac, Krvavac II, Kula Norinska, Matijevii, Momii, Nova Sela, Podrujnica 6. Lastovo Glavat, Lastovo, Pasadur, Skrivena Luka, Suac, Uble, Zaklopatica 7. Lumbarda Lumbarda 8. Mljet Babine Kue, Babino Polje, Blato, Goveari, Korita, Kozarica, Maranovii, Njivice, Okuklje, Polae,

Pomena, Pristanite, Proura, Prourska Luka, Ropa, Saplunara, Soline, Sobra, Tatinica, Velika Loza 9. Orebi Donja Banda, Kuite, Kuna Peljeka, Lovite, Nakovanj, Orebi, Oskoruno, Pijaviino, Podgorje,

Podobue, Potomje, Stankovii, Trstenik, Viganj 10. Pojezerje Breii, Dubrave, Kobiljaa, Mali Prolog, Otri-Seoci, Pozla Gora 11. Slivno Blace, Duba, Duboka, Klek, Komarna, Kremena, Lovorje, Luina, Mihalj, Otok, Podgradina, Piinovac,

Raba, Slivno Ravno, Trn, Tutevac, Vlaka (Lijeva obala Male Neretve), Zavala 12. Smokvica Smokvica 13. Ston Boljenovii, Brijesta, Broce, esvinica, Dananje, Duba Stonska, Dubrava, Hodilje, Luka, Mali Ston,

Metohija, Putnikovii, Sparagovii, Ston, Tomislavovac, Zabre, Zaton Doli, uljana 14. Trpanj Donja Vruica, Duba Peljeka, Gornja Vruica, Trpanj 15. Vela Luka Vela Luka 16. Zaablje Badula, Bijeli Vir, Dobranje, Mislina, Mlinite, Vidonje 17. upa dubrovaka

Brgat Donji, Brgat Gornji, Braina, Buii, elopeci, ibaa, Grbavac, Kupari, Martinovii, Makoe, Mandaljena, Mlini, Petraa, Plat, Soline, Srebreno, Zavrelje

Napomena: deblje su otisnuta sredita pojedinih opina/gradova



20

Prostorni obuhvat Dubrovako-neretvanske upanije



21

a) Povrina Za povrinu Dubrovako-neretvanske upanije postoje razliiti podaci iz razliitih izvora. Prema podacima Dravne geodetske uprave iz elaborata "Povrine upanija, gradova i opina u Republici Hrvatskoj", travanj 1997., povrina upanije iznosi 1781,59 km2, dok je prema Uredu za katastarsko geodetske poslove povrina 1790,39 km2. Podaci o povrinama se temelje na digitalnoj teritorijalnoj podjeli dobivenoj od Dravne geodetske uprave 2007.g i razlikuju se od prethodnih podataka. U tekstu koji slijedi navest e se (ako postoje) oba podatka. Prema podacima digitalnog postupka povrina upanije iznosi 9288,69 km2, pri emu kopnena povrina iznosi 1780,86 km2, a morska 7507,83 km2 .

Republika Hrvatska Kopneni dio Morski dio Ukupno Povrina 56 609,59 km2 33 200,00 km2 89 809,59 km2

Duina dravne granice 950 km 2 978,00 km 2 028 km

Dubrovako-neretvanska upanija Kopneni dio Morski dio Ukupno Povrina upanije 1780,86 km2 7507,83 km2 9288,69 km2 Duina dravne granice u upaniji 164,29 km 253,42 km 417,71 km

Duina upanijske granice u upaniji 25,29 km 118,66 km 143,95 km

Duina granice ukupno 189,58 km 372,08 km 561,66 km

% povrine u odnosu na Republiku Hrvatsku 3,15 % 22,56 % 10,32 % Pripomena: Podaci se temelje na teritorijalnoj podjeli dobivenoj od Zavoda za fotogrametriju u listopadu 1998. digitalnim postupkom. Dubrovako-neretvanska upanija granii: na sjeveru sa Splitsko-dalmatinskom upanijom na zapadu s Republikom Italijom (morem) na jugu sa Republikom Crnom Gorom na istoku s Bosnom i Hercegovinom Dubrovako-neretvanska upanija km2, km % u RH (kopneni dio) povrina 1780,86 3,15

duina dravne granice kopno 164,29 8,10

duina granice ukupno 417,71 20,60

udaljenost krajnjih toaka zapad - istok (A) 194,58 - udaljenost krajnjih toaka sjever - jug (B) 109,82 - Izvor: Podaci se temelje na teritorijalnoj podjeli Zavoda za fotogrametriju dobivenim digitalnim postupkom u listopadu 1998.



22

Odnos povrina gradova i opina u upaniji

Prostorna jedinica

Grad Opina Povrina (km2)

(digitalni podatak) % Povrina (km2)

(prema Uredu za kat.-geod. poslove)

%

1. Dubrovnik 142,97 8,03 144,32 8,06

2. Korula 112,35 6,31 112,28 6,27 3. Metkovi 50,88 2,86 51,33 2,87 4. Opuzen 24,06 1,35 22,81 1,27

5. Ploe 129,57 7,27 132,82 7,42 1. Blato 66,67 3,74 66,19 3,70

2. Dubrovako primorje 197,50 11,09 197,8 11,05 3. Janjina 30,16 1,69 29,91 1,67

4. Konavle 209,97 11,79 209,04 11,68

5. Kula Norinska 60,82 3,41 61,15 6,27

6. Lastovo 52,66 2,96 53,02 2,96

7. Lumbarda 10,77 0,60 10,67 0,60

8. Mljet 99,35 5,58 100,40 5,61

9. Orebi 130,95 7,35 131,10 7,32 10. Pojezerje 33,53 1,88 32,96 1,84

11. Slivno 52,77 2,96 54,24 3,03

12. Smokvica 43,71 2,45 43,48 2,43

13. Ston 169,59 9,52 168,91 9,43 14. Trpanj 35,92 2,02 35,96 2,01 15. Vela Luka 42,86 2,41 43,27 2,42 16. Zaablje 60,93 3,42 61,42 3,43 17. upa dubrovaka 22,87 1,28 22,92 1,28

Ukupno 1780,86 100,00 1790,39 100

Korula

Metkovi

Ploe

Blato

Dubrovako primorje

Janjina

Mljet

Orebi

Pojezerje

Slivno

Smokvica

Ston

Dubrovnik

Konavle

upa dubrovakaZaablje

Opuzen

Lumbarda

Vela LukaTrpanj

Kula Norinska

Lastovo



23

b) Stanovnitvo Dubrovako-neretvanska upanija zauzima mjesto u skupini manjih hrvatskih upanija i prema povrini kopnenog teritorija i prema broju stanovnika. Ona se prostire na povrini od 1780,86 km2 , na kojoj je prema posljednjem slubenom popisu iz 2001. ivjelo 122870 stalnih stanovnika, tako da je njezina prosjena gustoa naseljenosti 68,99 stanovnika na km2. Prema tome, ona zauzima samo 3,15% hrvatskog dravnog kopnenog teritorija i u njoj ivi samo 2,64% ukupnog stalnog stanovnitva Republike Hrvatske.

Ukupan broj stanovnika 1991.* Gustoa naseljenosti (stan/km

2)** Broj domainstava * Broj stanova * 126 329 70,87 39 009 48411

* Podaci iz elaborata Demografska obnova - demografska obiljeja Dubrovako-neretvanske upanije, Mr. Tonko Radica, Mr.Rafaela Kovaevi, Nada Radica, 1998.

** Gustoa naseljenosti prema digitalnim podacima o povrini upanije.

Ukupan broj stanovnika 2001* Gustoa naseljenosti (stan/km

2)** Broj domainstava * Broj stanova * 122 870 68,99 39 125 52048

* Podaci iz elaborata Struna ekspertiza gospodarskog razvitka Dubrovako-neretvanske upanije za potrebe izrade Izmjena i dopuna Prostornog plana Dubrovako-neretvanske upanije, Mr. Tonko Radica, 2008.

Broj stanovnika Grad/ Opina 1971. 1981. 1991. 2001.

1. Dubrovnik 35628 42749 46774 43770 2. Korula 6097 5829 6240 5889 3. Metkovi 8727 11031 13370 15384 4. Opuzen 2235 2765 3616 3242 5. Ploe 8846 10389 11220 10834 6. Blato 5937 3874 4107 3680 7. Dubrovako primorje 3561 2823 2378 2216 8. Janjina 769 595 555 593 9. Konavle 8329 8551 9074 8250 10. Kula Norinska 2576 2071 1866 1926 11. Lastovo 1198 962 1221 835 12. Lumbarda 1068 1040 1102 1221 13. Mljet 1649 1395 1237 1111 14. Orebi 3514 3687 3855 4165 15. Pojezerje 1612 1446 1394 1233 16. Slivno 2110 1836 1507 2078 17. Smokvica 1052 1002 1125 1012 18. Ston 3315 2819 2802 2605 19. Trpanj 1090 1047 871 871 20. Vela Luka 4193 4398 4464 4380 21. Zaablje 1570 1274 1065 912 22. upa dubrovaka 3036 4721 6486 6663 UKUPNO 108 112 116 306 126 329 122 870 Izvor: Demografska obnova - demografska obiljeja Dubrovako-neretvanske upanije, Mr. Tonko Radica, Mr. Rafaela Kovaevi, Nada

Radica, 1998.

Dobna struktura stanovnitva Prema popisu 1991. Prema popisu 2001. Dob (godine) 0-19 20-59 60 i vie 0-19 20-59 60 i vie

Broj 35 117 67 054 22 380 30 852 64 823 26 634 Izvor: Demografska obnova - demografska obiljeja Dubrovako-neretvanske upanije, Mr.Tonko Radica, Mr.Rafaela Kovaevi, Nada

Radica, 1998. Podaci iz elaborata Struna ekspertiza gospodarskog razvitka Dubrovako-neretvanske upanije za potrebe izrade Izmjena i dopuna

Prostornog plana Dubrovako-neretvanske upanije, Mr. Tonko Radica, 2008.



24

Dobna struktura stanovnitva prema popisu 2001.

20-59 godina

0-19 godina

Poslije Drugog svjetskog rata stalno je rastao broj stanovnika u Dubrovako-neretvanskoj upaniji pa je gustoa naseljenosti s 50 st/km2 (1948.g.) narasla na 69 stanovnika na km2 (2001.g.). To je manje od dravnog prosjeka (78,4 st/km2). Najveu gustou naseljenosti imaju Grad Dubrovnik (306,15 st/km2) i njegova prigradska opina upa dubrovaka (291,34 st/km2) te Grad Metkovi (302,36 st/km2), gdje ivi i najvei broj stanovnika u ovom podruju. Gustoa naseljenosti je veoma mala u opinama Janjina (19,66 st/km2), Lastovo (15,86 st/km2), Ston (15,36 st/km2) i Zaablje (14,97 st/km2) te najmanja u opinama Dubrovako primorje (11,22 st/km2) i Mljet (11,18 st/km2). Ovakvu polarizaciju u razmjetaju stanovnitva i gustoi naseljenosti prate i ostala demografska obiljeja. Izmeu dva posljednja slubena popisa stanovnitva (1991. i 2001.) smanjio se broj stanovnika Dubrovako-neretvanske upanije sa 126.329 na 122.870 stanovnika tj. za -3.459 stanovnika ili za 2,74%. Do ovog smanjenja dolo je takoer u 14 jedinica lokalne samouprave, porast je zabiljeilo 7 opina i gradova, dok je jedna opina zadrala isti broj stanovnika.

Ove promjene, kao i bitno pogorano ope demografsko stanje u Dubrovako-neretvanskoj upaniji, uslijedile su zbog izmijenjenih politikih, drutvenih i gospodarskih prilika poetkom tog posljednjeg meupopisnog desetljea, te kao posljedica obrambenog Domovinskog rata (1991.-1995.), a iskazani su kroz smanjenje nataliteta, porast smrtnosti, prijelaz prirodnog prirataja u prirodni pad stanovnitva, pojaano iseljavanje umjesto useljavanja novog stanovnitva i drugo. U razdoblju 1991.-2001. na podruju gradske aglomeracije Dubrovnika, Konavala i Donjoneretvanskog kraja prisutan je bio prirodni prirast (ukupno 2.815 stanovnika), dok je na podruju Dubrovakog primorja, na poluotoku Peljecu i na otocima Koruli, Lastovu i Mljetu utvren prirodni pad stanovnitva (ukupno -880 stanovnika). Tako je u tom razdoblju na itavom podruju Dubrovako-neretvanske upanije prirodnim priratajem dobiveno svega 1.935 novih stanovnika. U slijedeih 7 godina (2001.-2007.) u Dubrovako-neretvanskoj upaniji su prirodnim priratajem dobivena jo samo 143 nova stanovnika. Prirodni prirast imaju jo opina upa dubrovaka te gradovi Metkovi, Opuzen i

Stanovnitvo 2001.

Dubrovnik

Korula

MetkoviOpuzenPloe

Blato Dubrovako primorje

Janjina

Konavle

Kula NorinskaLastovo Lumbarda

Mljet Orebi Pojezerje Slivno

Smokvica Ston TrpanjVela Luka

Zaabljeupa dubrovaka

60 i vie godina



25

Ploe. Prirodni pad je, uz ve ranije istaknuta podruja, zahvatio jo Grad Dubrovnik, opinu Konavle te etiri opine u Donjoneretvanskom kraju. Na temelju svega toga se moe utvrditi da je u tom posljednjem 10-godinjem meupopisnom razdoblju na podruju Dubrovako-neretvanske upanije bio negativan migracijski saldo i da je iz nje iselilo (vie nego uselilo) -5.369 stanovnika. Meu tim novim iseljenicima su veim dijelom oni stanovnici koji nisu mogli i eljeli prihvatiti ivot u novoj i neovisnoj hrvatskoj dravi (uglavnom brojni Srbi, Crnogorci, Muslimani, Jugoslaveni i drugi), dio hrvatskih prognanika, koji su pred agresorom uglavnom iselili u inozemstvo, ali i u druge krajeve hrvatske drave, kao i dio onih stanovnika koji su se do tada vodili da se nalaze na privremenom radu i boravku u inozemstvu, gdje su odluili ostati definitivno raditi, boraviti i ivjeti. Taj bi broj bio i vei da se nisu u ovo podruje doselile brojne izbjeglice i drugi doseljenici iz Bosne i Hercegovine (najvie Hrvati), ali i neki drugi stanovnici iz zemlje i inozemstva, koji su se dijelom stalno naselili u manjim naseljima u do tada samo povremeno naseljenim kuama za odmor (osobito u opinama Janjina, Trpanj, Orebi, Lumbarda i Slivno).Jedino pravo imigracijsko podruje su ostali Grad Metkovi i opina upa dubrovaka, kao dio gradske aglomeracije Dubrovnika. Da je Dubrovako-neretvanska upanija dugo godina bila tradicionalno doseljeniko (imigracijsko) podruje, potkrepljuje injenica da je prema popisu iz 2001. godine od roenja stanovalo u istom naselju 66.083 stanovnika ili 53,78%, dok je doseljeno u neko njezino naselje 56.644 stanovnika ili 46,10%, od kojih nekako podjednako iz drugog naselja iste opine/grada (12.729), iz drugih opina/gradova iste upanije (15.786) ili iz Bosne i Hercegovine (15.765), kao najblieg susjedstva, a zatim slijede doseljenici iz drugih upanija u Hrvatskoj (8.321) i iz ostalog inozemstva (3.736). Takvom stanju pridonijelo je dugotrajno relativno stabilno prirodno kretanje stanovnitva, ali i pozitivan migracijski saldo, to upuuje na privlanu mo ove upanije za mlado i radno stanovnitvo. Naalost, ovo najblie susjedstvo se demografski ispraznilo i vie nije potencijalno podruje za jae useljavanje u upaniju. Jedno od bitnih negativnih obiljeja stanovnitva Dubrovako-neretvanske upanije je stalan i dugoroan proces starenja, odnosno to se ono nalazi u fazi duboke demografske starosti. Prema podacima popisa stanovnitva iz 2001. godine prosjena starost njegovog stanovnitva iznosi 39 godina. Jo uvijek ima neto vie mladog nego starog stanovnitva, tako da je indeks starenja iznosio 86,33, a koeficijent starosti 21,7. Istovremeno udio enskog fertilnog stanovnitva iznosio je samo 46,67%, a radni kontingent je obuhvaao 62,40% od ukupnog broja stanovnika. Dobna struktura stanovnitva je bila neto povoljnija u veem dijelu Donjoneretvanskog kraja i u gradskoj aglomeraciji Dubrovnika, dok je izrazito loa u Dubrovakom primorju, na poluotoku Peljecu i na otocima ove upanije. Ipak njezina je dobna struktura neto povoljnija nego ona za Republiku Hrvatsku u cjelini. Udio radnog kontingenta u ukupnom broju stanovnika znatno je vei u gradovima (najzastupljeniji u gradskoj aglomeraciji Dubrovnika - oko 65%) od onog u opinama (najnii u opini Janjina sa svega 51,77%). Pojedinim podrujima u Dubrovako-neretvanskoj upaniji prijeti ozbiljan problem nedostatka radno sposobnog stanovnitva, a k tome jo potrebne strunosti (kolovanostI). Dubrovako-neretvanska upanija je etniki homogen prostor, jer njezino stanovnitvo u cijelosti povijesno pripada matinom hrvatskom narodnom korpusu (93,29% Hrvata), pripadnici su katolike vjere (90,21%) i govori hrvatskim jezikom (97,74%). Tako je 2001. godine u ovoj upaniji ivjelo 114.621 ili ak 93,29% Hrvata. U njoj je jo bilo 2.409 ili 1,96% Srba, te 5.840 ili 4,75% pripadnika drugih naroda, nacionalno neopredijeljenih i onih nepoznate narodnosti. Emigracijsko obiljeje Dubrovako-neretvanske upanije u posljednjem meupopisnom razdoblju 1991. - 2001. ukazuje, meu ostalim, na znatno smanjenje broja Srba (sa 6.249 ili 4,95% na 2.409 ili 1,96% od ukupnog broja stanovnika, a meu iseljenicima su prevladavali oni doseljeni u novije vrijeme), ali i drugih narodnosti, osobito Muslimana, Crnogoraca, Jugoslavena i nekih drugih nacionalnih manjina (s 11.324 ili 8,96% na 5.840 ili 4,75% od ukupnog broja stanovnika), koji su uglavnom svojevoljno napustili ovaj teritorij, jer nisu mogli i eljeli ili su se bojali prihvatiti novu stvarnost i ivot u hrvatskoj dravi. S druge strane se jo vie poveao broj i udjel Hrvata u ukupnom stanovnitvu upanije (s 86,09% na 93,29%), iako se u nekim podrujima smanjio i broj Hrvata (Grad Dubrovnik, Konavle, Lastovo i neka druga podruja), odakle su oni iselili najvie kao prognanici i gospodarski emigranti. Ova promjena najizraenija je u Gradu Dubrovniku, ali dolo je do vidljivih



26

promjena i u gradovima Metkoviu, Ploama i Koruli, te u opinama Konavle i Lastovo, dok su ove promjene od manjeg znaenja u drugim opinama i Gradovima. Jedno od rijetkih demografskih obiljeja, za koje su, izmeu dva posljednja slubena popisa stanovnitva, utvrene pozitivne promjene je obrazovna struktura stanovnitva. Tako je prema popisu iz 1991. godine, meu stanovnitvom starim 15 i vie godina, bio neto vei broj i udjel onih koji su stekli neku vrstu osnovnog obrazovanja (43.258 ili 43,20%) od onih s ostvarenim srednjim obrazovanjem (40.931 ili 40,87%), dok je vie i visoko obrazovanih stanovnika (10.853 ili 10,84%) bilo znatno vie nego onih bez kolske spreme (3.705 ili 3,70%). Prema posljednjem slubenom popisu stanovnitva iz 2001. godine meu stanovnitvom starim 15 i vie godina bez kole je bilo jo svega 1.996 ili 1,99% stanovnika i to preteno u starijim dobnim skupinama enskog stanovnitva. Bitno se smanjio broj i udjel osoba s nekim osnovnim obrazovanjem (32.471 ili 32,34%), a znatno porastao broj i udjel osoba sa zavrenom srednjom kolom (51.337 ili 51,10%), dakle vie od polovice ove skupine stanovnika steklo je srednje obrazovanje. Porastao je broj i udjel osoba koje su stekle vie i visoko obrazovanje (14.008 ili 13,95%), meu kojima je manje s viom kolom (5.813), a vei broj s fakultetskom naobrazbom (7.812), dok je znanstveni stupanj magistra steklo 249, a doktora 134 osobe. To jo nije dovoljno, ali je zabiljeen vidan napredak u podizanju obrazovne strukture stanovnitva ove upanije. U svakom sluaju, u veini opinskih jedinica lokalne samouprave prevladava stanovnitvo sa steenim osnovnim obrazovanje, povoljnija je obrazovna struktura stanovnitva u gradovima, gdje se nalaze srednje kole, dok je najpovoljnija u Gradu Dubrovniku, koji se razvija kao sveuilino sredite. Smanjenje prirodnog prirataja i ukupnog broja stanovnika, iseljavanje znatnog broja stanovnitva, preteno zrele i radne dobi, te pogoranje dobne strukture stanovnitva, ali i gospodarskih prilika, bitno su morali utjecati na promjenu strukture stanovnitva prema aktivnosti u Dubrovako-neretvanskoj upaniji. U odnosu na prethodni popis, prema popisu iz 2001. godine neto se malo smanjio broj i udjel aktivnog stanovnitva (52.242 ili 42,52%), znatno se smanjio broj i udjel uzdravanog stanovnitva (40.112 ili 32,64%), dok se bitno poveao broj i udjel osoba s osobnim prihodima (30.516 ili 24,84%). Smanjenje gospodarske aktivnosti i utvrene migracije ostavile su traga na skupini aktivnog stanovnitva. Negativne pojave u prirodnom kretanju stanovnitva najvie su se odrazile na smanjenju u skupini uzdravanog stanovnitva. Kao posljedica Domovinskog rata, ali i nedjelotvorne pretvorbe i privatizacije, pa zbog toga i smanjenja gospodarske aktivnosti, dravna i lokalna politika usmjerili su znatan broj stanovnika prema osiguranju izvora svoje egzistencije izvan zaposlenja. Znatno je porastao broj starosnih, prijevremenih i obiteljskih umirovljenika, invalida, stipendista, korisnika drugih naknada i socijalne pomoi, ali i rentijera i drugih osoba s osobnim prihodima od koristi koju im donosi osobni ili obiteljski imetak. Manji udjel aktivnih stanovnika prisutan je u veini gradova i opina (12) zbog smanjenja gospodarske aktivnosti i iseljavanja zrelog i za rad sposobnog stanovnitva, ali i znatnog dijela prelaska meu osobe s osobnim prihodima. Svi su gradovi i opine utvrdile porast osoba s osobnim prihodima. Meutim, meu njima odskae opina Janjina, gdje se poveao udjel osoba s osobnim prihodima za 2,5 puta. Ovim se moe jo bolje protumaiti porast broja stanovnika u ovoj opini u posljednjem meupopisnom razdoblju. To je posljedica doseljavanja starijih i umirovljenih osoba ili samo njihovog prijavljivanja da im to postaje mjesto i opina stalnog boravka, to se moralo odraziti na bitne promjene struktura stanovnitva u ovoj opini. Slinih pojava ima i u jo nekim opinama ove upanije, samo u neto manjem opsegu. Suprotno tome, u opini upa dubrovaka porast aktivnog stanovnitva na 46,30% posljedica je doseljavanja zrelog i za rad sposobnog stanovnitva, koje migrira prema Dubrovniku, ali svoj smjetaj i boravak usmjerava prema upi dubrovakoj. U opini Dubrovako primorje najvii je udjel aktivnog stanovnitva (49,68%), kao posljedica ponovnog aktiviranja dijela uzdravanog stanovnitva u poljodjelstvu, jer im je to tada preostalo kao jedina gospodarska aktivnost u kojoj su morali pokuati osigurati izvore svoje egzistencije. Smanjenje broja djece posebno se odrazio na bitno smanjenje uzdravanog stanovnitva u opinama Janjina, Vela Luka, Dubrovako primorje, Smokvica, Trpanj i druge. Izmeu dva posljednja slubena popisa stanovnitva nastavio se proces deagrarizacije u Dubrovako-neretvanskoj upaniji. Tako je 2001. godine u njoj ivjelo iskljuivo od poljodjelstva 4.773 osobe ili svega 3,88% od ukupnog broja stanovnika. To je bilo manje nego je bio dravni prosjek (5,55%). Veina jedinica lokalne samouprave ima taj udjel manji od prosjeka za upaniju i dravu. Ipak



27

meu njima svojim ueem odskau one opine koje su velikim dijelom orijentirane prema razvijanju poljodjelstva, kako zbog postojanja plodnog zemljita i tradicije, tako i jer nema razvijene druge aktivnosti (Slivno, Opuzen, Ston, Janjina i Dubrovako primorje). Ponovno postepeno raste broj zaposlenih osoba (31. 3. 2006. godine bilo je 38.366, a tijekom ljeta se povealo na vie od 40.000 osoba). Najvie je zaposlenih u trgovini. Ponovno se nastavila smanjivati zaposlenost u poljodjelstvu. Zbog propadanja i zatvaranja nekih tvornica i pogona jo se nije bitno poveao broj zaposlenih u industriji i drugim proizvodnim djelatnostima. Zbog neobnovljenih hotela i nezavrene njihove pretvorbe i privatizacije sporo raste broj zaposlenih u ugostiteljstvu i hotelijerstvu (turizmu). Raste zaposlenost u drutvenim djelatnostima. Pozitivan trend pokazuje smanjenje broja nezaposlenih osoba (2006. godine je bilo jo 7.473 nezaposlene osobe, ali se njihov broj smanjuje tijekom turistike sezone). Izmeu dva posljednja popisa neznatno je porastao broj domainstava/kuanstava (samo za 116), tako da je 2001. godine u ovoj upaniji bilo 39.125 domainstava/kuanstava. Njihova prosjena veliina prema broju lanova bila je 3,14. Javlja se problem samakih i starakih domainstava. Broj domainstava/kuanstava je porastao u 10 jedinica lokalne samouprave (to su bile imigracijske opine bez obzira na motive doseljavanja stanovnitva i itavih obitelji). U iseljenikim gradovima i opinama smanjio se ukupan broj domainstava/kuanstava, dok je zadran njihov isti broj u opini Trpanj. Kako se smanjio broj stanovnika, a promijenile su se i njegove strukture, u veem broju jedinica lokalne samouprave u Dubrovako-neretvanskoj upaniji, logina je pojava smanjenja prosjenog broja lanova domainstava/kuanstava u ak 18 gradova i opina, jedna je zadrala isti prosjek, dok su samo tri imigracijske jedinice s pozitivnim prirodnim priratajem (Metkovi, Ploe i upa dubrovaka) zabiljeile izvjesni porast prosjene veliine domainstava/kuanstava prema broju lanova. Svi analizirani pokazatelji, prema rezultatima posljednjeg slubenog popisa stanovnitva iz 2001. godine i iskazanog trenda u razdoblju 1991.-2001. godine, nejednako se iskazuju po pojedinim jedinicama lokalne samouprave na podruju ove upanije. Moe se zakljuiti da na podruju Dubrovako-neretvanske upanije uglavnom imaju pozitivan demografski razvitak Grad Dubrovnik i osobito prigradska mu urbanizirana opina upa dubrovaka, kao sastavni dio gradske aglomeracije Dubrovnika, te gradovi Metkovi, Opuzen i Ploe u Donjoneretvanskom kraju. Djelomino pozitivan demografski razvitak imaju jo opina Konavle, priobalni dio opine Orebi, te opine Lumbarda i Kula Norinska. Sve ostale opine i gradovi imaju negativan demografski razvitak, a meu njima najtea je situacija u opinama Mljet i Dubrovako primorje, a zatim u ostalim opinama na poluotoku Peljecu (Ston, Janjina, Trpanj i unutarnji dio opine Orebi), na otoku Koruli (Grad Korula i opine Smokvica, Blato i Vela Luka), u opini Lastovo, te u nekoliko opina u Donjoneretvanskom kraju (Pojezerje, Slivno i Zaablje). Tek e sljedei popis stanovnitva uistinu pokazati kakve su tendencije demografskih obiljeja Dubrovako-neretvanske upanije. U Dubrovako-neretvanskoj upaniji iri se proces urbanizacije. Unutar longitudinalne (uzdune) priobalske urbanizirane okosnice razvitka razvija se gradska regija Dubrovnika i to od dananje Banii - Slano - Dubrovnik - Cavtat - Moii - ilipi prema buduoj Ston - Dubrovnik - Gruda, te u dolini Neretve urbanizirana okosnica razvitka na pravcu gradskih sredita Metkovi - Opuzen - Ploe. Na krajnjim dijelovima otoka Korule razvijaju se gradsko sredite Korula i konurbacija Blato - Vela Luka. To su istovremeno glavna radna i sredinja naselja na podruju ove upanije s odgovarajuim gravitacijskim i utjecajnim podrujem.



28

c) Naseljenost Dubrovako-neretvanska upanija je srednje naseljen prostor, s malo manjom prosjenom gustoom naseljenosti (68,99 st/km2) od Republike Hrvatske (78,4 st/km2).

Gustoa naseljenosti (st/km2) Grad Prema popisu 1991. Prema popisu 2001.

1. Dubrovnik 325,9 306,15 2. Korula 57,79 52,42 3. Metkovi 263,08 302,36 4. Opuzen 150,42 134,75 5. Ploe 87,02 83,61 Opina 1. Blato 45,59 55,20 2. Dubrovako primorje 12,03 11,22 3. Janjina 18,3 19,66 4. Konavle 43,26 39,29 5. Kula Norinska 30,72 31,67 6. Lastovo 23,08 15,86 7. Lumbarda 102,04 113,37 8. Mljet 12,37 11,18 9. Orebi 29,38 31,81 10. Pojezerje 41,61 36,77 11. Slivno 28,48 39,38 12. Smokvica 45,79 23,15 13. Ston 16,53 15,36 14. Trpanj 23,82 24,25 15. Vela Luka 103,74 102,89 16. Zaablje 17,51 14,97 17. upa dubrovaka 284,35 291,34 Ukupno 70,87 68,99 Izvor: Sa slubene stranice Dravnog zavoda za statistiku za podatke o stanovnitvu. Podaci o povrinama se temelje na digitalnoj teritorijalnoj

podjeli dobivenoj od Dravne geodetske uprave 2007.g. Unutar Dubrovako-neretvanske upanije najvei prostor zauzima geografska cjelina poluotok Peljeac i skupina otoka Korula, Mljet i Lastovo (794,99 km2), dok je podruje Dubrovakog priobalja neto vee (573,31 km2) od Donjoneretvanskog kraja (412,56 km2). Najnaseljenije je bilo Dubrovako priobalje sa 60899 stalnih stanovnika i s prosjenom gustoom naseljenosti od 106,22 stanovnika na km2. Vie je stalnih stanovnika bilo u Donjoneretvanskom kraju (35609) nego u poluotono-otonoj geografskoj cjelini (26362), koja je bila i najrjee naseljeno ire podruje u upaniji (33,16 st./km2). Dubrovako priobalje se sastoji iz svega etiri jedinice lokalne samouprave (jedan grad i tri opine). Tu su dvije povrinom najprostranije opina (Konavle 209,97 km2 i Dubrovako primorje 197,50 km2), s najveim brojem stanovnika (Grad Dubrovnik 43 770) te s najveom gustoom naseljenosti (Grad Dubrovnik 306,15 st/km2 i Opina upa dubrovaka 291,34 st./km2), ali i najmanjom (Opina Dubrovako primorje 11,22 st/km2) u cijeloj upaniji. Ukazuje to na stvarne kontraste u geografskim obiljejima ovih manjih prostora, ali s veoma izrazitim odrazom i na njihove demografske prilike i sam tijek. Grad Dubrovnik sa svojom bliom okolicom i svojim razvijenim funkcijama najvie je privlaio stanovnitvo iz drugih naselja, bilo iz upanije ili iz drugih podruja. Daljnje suprotnosti i razlike postoje i unutar ovih jedinica lokalne samouprave izmeu podruja i naselja uz obalu i Jadransku turistiku cestu i onih viih i izoliranijih u zaleu. Geografska cjelina koja obuhvaa poluotok Peljeac i otoke Korulu, Mljet i Lastovo ima najvie, ak 11 jedinica lokalne samouprave (jedan grad i 10 opina). Ve time pokazuje svoju nejedinstvenost, dominantan politiki individualizam i slabu meusobnu povezanost, ali i slabiju povezanost s drugim dijelovima upanije. Meu njima povrinom je najvea Opina Ston (169,59 km2), najvei broj stanovnika ima Grad Korula (5889), a najveu prosjenu gustou naseljenosti Opina Vela Luka (102,89 st/km2). Opina Blato ima samo dva naselja, dok tri opine obuhvaaju zapravo samo po jedno naselje (Vela Luka, Smokvica i Lumbarda), meu kojima je ova posljednja po povrini i najmanja (113,37 km2) jedinica lokalne samouprave u Dubrovako-neretvanskoj upaniji.



29

Gustoe naseljenosti 2001. godine u Dubrovako-neretvanskoj upaniji



30

ak 9 jedinica lokalne samouprave ima manju gustou naseljenosti nego je bio upanijski i dravni prosjek, a neke su meu njima (Mljet 11,18 st/km2, Ston 15,36 st/km2, Janjina 19,66 st/km2) bile izrazito slabo napuene. Opina Janjina sa svega 593 stalnih stanovnika ima najmanji broj stanovnika izmeu svih jedinica lokalne samouprave u upaniji. Tome je uzrok prirodni pad i iseljavanje stanovnitva, kao posljedica, meu ostalim, vee izoliranosti i nerazvijenosti ovog podruja unutar upanije, gdje se gradska i lokalna sredita nisu nametnula svojim funkcijama i nisu dovoljno pridonijela razvitku itavog podruja. Zbog toga neka od njih nisu mogla privui vei broj susjednih naselja u svoju jedinicu lokalne samouprave. Donjoneretvanski kraj ima 7 jedinica lokalne samouprave (ak tri grada i 4 opine). Svojom povrinom je najvei Grad Ploe (129,57 km2), a najmanji Grad Opuzen (24,06 km2), prema broju stanovnika dominiraju gradovi Metkovi (15384) i Ploe (10834), dok je najvea gustoa naseljenosti bila u gradovima Metkoviu (302,36 st/km2) i Opuzenu (134,75 st/km2). Opine u ovom kraju su manje i po povrini i prema broju stanovnika, ali i u prosjeku slabije naseljene. One su rubno poloene i imaju naglaeno nepovoljnije prirodno geografske uvjete (vie dolaze do izraaja kraka obiljeja prostora) nego to su oni kod sredinje i prometno izvanredno dobro poloenih gradskih podruja. Meu njima najmanji broj stanovnika (912) i najmanju gustou naseljenosti (14,97 st/km2) biljei Opina Zaablje. Sasvim je jasno da su stanovnici rubnih opina sve vie selili prema sredinje poloenim razvijenijim gradovima i time utjecali na razmjetaj i kretanje broja stanovnika u ovom podruju. Na podruju pet gradova, koji zauzimaju tri puta manju povrinu (459,83 km2) nego 17 opina (1321,03 km2) ivjelo je 2001. gotovo dvostruko vie stanovnika (79119) nego u opinama (43751), pa ja zato njihova zajednika gustoa naseljenosti (172,06 st./km2) za vie nego pet puta premaivala onu zajedniku za sve opine (33,12 st/km2). Ti pokazatelji ukazuju na veu privlaivost i razvijenost gradskih podruja u odnosu na opinska podruja.

Tabelarni pregled po gradovima/opinama uz pripomenu da su podaci za broj stanovnika iz Popisa stanovnitva 2001.(sa slubenih stranica Dravnog zavoda za statistiku), Podaci o povrinama temelje se na digitalnoj teritorijalnoj podjeli dobivenoj od Dravne geodetske uprave 2007. godine.

GRAD DUBROVNIK Broj stanovnika Povrina Redni

broj Naziv naselja 1971. 1981. 1991. 2001. km2 % Gustoa st/km2

1. Bosanka 96 101 1,53 1,07 66,01 2. Brseine 105 91 85 77 3,33 2,32 23,12 3. ajkovica 111 159 1,45 1,01 109,65 4. ajkovii 29 17 0,62 0,43 27,42 5. Donje Obuljeno 138 146 181 0,47 0,33 301,67 5. Dubravica 61 51 39 47 2,54 1,77 18,50 6. Dubrovnik 31182 43990 34887 30436 12,14 8,46 2507,08 7. Gornje Obuljeno 159 88 0,9 0,63 97,78 8. Gromaa 209 178 167 144 10,18 7,09 14,14 9. Klievo 109 88 71 66 5,2 3,62 12,69

10. Kneica 174 149 1,87 1,3 79,68 11. Koloep 207 144 148 174 2,51 1,75 69,32 12. Komolac 366 294 2,31 1,61 127,27 14. Lopud 399 377 348 269 4,56 3,18 58,99 15. Lozica 115 1,12 0,78 102,68 16. Ljuba 92 86 81 73 3,85 2,68 18,96 17. Mokoica 325 1029 1487 1,60 0,84 1239,17 18. Mravinjac 175 125 102 81 12,38 8,63 6,54 19. Mrevo 180 156 137 107 6,55 4,56 16,33 20. Nova Mokoica 4568 6041 0,55 0,38 10983,64 21. Oraac 458 456 515 546 5,82 4,05 93,81 22. Osojnik 407 368 392 321 22,44 15,64 14,30 23. Petrovo Selo 123 297 20 2,72 1,89 7,35 25. Pobreje * 89 0,99 0,69 89,90 24. Prijevor 839 362 1,17 0,81 309,40 26. Roat 242 301 0,86 0,6 350,00 27. Suura 272 247 221 199 7,31 5,09 27,22



31

28. Sustjepan 363 335 1,45 1,01 231,03 29. ipanska Luka 411 297 279 237 13,43 9,36 17,65 30. umet 166 159 2,02 1,41 78,71 31. Trsteno 276 251 240 237 4,27 2,98 55,50 32. Zaton 499 565 707 858 5,27 3,68 162,81

Ukupno: 35628 47470 47004 43770 142,97 100 306,15

GRAD KORULA Broj stanovnika Povrina Redni


1. ara 661 669 797 566 34,34 27,69 16,48 2. Korula 2657 2953 3232 3126 4,94 4,63 632,79 3. Pupnat 772 512 488 433 33,43 30,98 12,95 4. Raite 644 511 456 468 5,66 5,27 82,68 5. rnovo 1363 1184 1267 1296 33,97 31,42 38,15

Ukupno: 6097 5829 6240 5889 112,35 100 52,42

GRAD METKOVI Broj stanovnika Povrina Redni


1. Dubravica 115 uz Metkovi 82 106 2,69 5,29 39,40 2. Gluci 130 106 97 65 2,98 5,86 21,81 3. Metkovi 7117 9881 12026 13873 23,25 45,75 596,69 4. Prud uz Vid 370 417 561 6,09 11,98 92,12 5. Vid 1365 674 748 779 15,81 31,11 49,27

Ukupno: 8727 11031 13370 15384 50,88 100 302,36

GRAD OPUZEN Broj stanovnika Povrina Redni


1. Buk Vlaka 838 512 9,01 56,82 2. Opuzen 1390 2765 2778 2730 12,96 210,65 3. Prinovac - 2,04 - -

Ukupno: 2235 2765 3616 3242 24,06 100 134,75

GRAD PLOE Broj stanovnika Povrina Redni


1. Baina 115 78 714 578 27,02 20,95 21,39 2. Banja uz Ist. Plinu uz Ist. Plinu 224 188 5,5 4,26 34,18 3. Komin 1595 1432 1546 1303 19,83 15,38 65,71 4. Perako Blato uz Ploe uz Ploe 255 280 6,9 5,35 40,58 5. Plina Jezero 51 35 22,32 17,31 1,57 6. Ploe 4662 5643 6332 6537 14,3 11,09 457,13 7. Rogotin 771 742 727 747 3,12 2,42 239,42 8. Staevica 999 902 1112 918 26,05 20,2 35,24 9. ari Struga 259 248 3,9 3,02 63,59

Ukupno: 8846 9726 11220 10834 129,57 100 83,61

OPINA BLATO Broj stanovnika Povrina Redni


1. Blato 5912 3861 4093 3659 62,73 93,63 58,32 2. Potirna 25 13 14 21 3,94 6,73 5,33

Ukupno: 5937 3874 4107 3680 66,67 100 55,20



32

OPINA DUBROVAKO PRIMORJE Broj stanovnika Povrina Redni


1. Banii 163 142 126 143 2,87 1,46 36,85 2. epikue 214 145 115 95 7,65 3,87 12,42 3. Doli 367 299 253 207 14,15 7,16 14,63 4. Imotica 140 125 86 85 4,83 2,57 16,70 5. Kruica 34 0,99 0,50 34,34 6. Lisac 156 97 52 34 6,94 3,51 4,90 7. Majkovi 455 383 273 218 28,73 14,53 7,59 8. Mravinca 104 85 57 45 9,03 4,57 4,98 9. Olje 254 171 118 96 17,86 9,04 5,37

10. Podgora 72 55 33 33 3,08 1,56 10,71 11. Podimo 60 33 33 44 11,36 5,75 3,97 12. Slano 464 426 512 552 12,58 6,36 43,88 13. Smokovljani 198 141 125 101 15,17 7,67 6,66 14. Stupa 121 94 95 73 5,6 2,83 13,04 15. tedrica 67 50 45 61 9,5 4,81 6,42 16. Toionik 101 63 43 26 10,48 5,3 2,48 17. Topolo 242 190 157 152 7,6 3,84 20,00 18. Trnova 113 95 74 45 6,74 3,41 6,68 19. Trnovica 87 67 34 37 12,68 6,41 2,91 20. Visoani 183 162 147 135 9,53 4,82 14,17

Ukupno: 3561 2823 2378 2216 197,50 100 11,22

OPINA JANJINA Broj stanovnika Povrina Redni


1. Drae 23 28 48 64 2,1 6,93 30,48 2. Janjina 476 369 333 256 7,04 23,22 36,36 3. Osobjava 84 52 47 37 7,21 23,78 5,13 4. Popova Luka 73 72 56 40 6,25 20,61 6,40 5. Sreser 113 74 71 196 7,72 25,46 25,39

Ukupno: 769 595 555 593 30,16 100 19,66

OPINA KONAVLE Broj stanovnika Povrina Redni


1. Brotnice 51 33 34 34 5,3 2,53 6,42 2. Cavtat 896 1585 1930 2015 5,90 2,81 341,52 3. ilipi 771 806 867 838 10,69 5,1 78,39 4. Drvenik 98 84 77 70 2,25 1,07 31,11 5. Duba Konavoska 119 106 100 75 18,49 8,82 4,06 6. Dubravka 366 349 313 265 9,21 4,39 28,77 7. Dunave 278 245 231 173 13,11 6,25 13,20 8. urinii 330 156 166 110 6,05 2,88 18,18 9. Gabrili 169 177 190 160 4,45 2,12 35,95

10. Gruda 518 856 892 753 7,53 3,59 100,00 11. Jasenice 55 31 38 22 6,88 3,28 3,20 12. Komaji 396 309 329 284 8,14 3,88 34,89 13. Kuna Konavoska 97 65 46 30 10,22 4,87 2,94 14. Lovorno 265 256 213 160 4,02 1,92 39,80 15. Ljuta 213 201 214 192 3,79 1,81 50,66 16. Mihanii 150 156 157 106 3,92 1,87 27,04 17. Mikulii 159 147 116 105 4,55 2,17 23,08 18. Moii 429 382 367 381 5,81 2,77 65,58 19. Molunat 149 199 217 5,86 2,79 37,03 20. Palje Brdo 138 135 159 150 4,81 2,29 31,18 21. Ploice 175 149 119 95 4,45 2,12 21,39 22. Poljice 110 119 90 81 6,39 3,05 12,68 23. Popovii 325 294 296 249 5,35 2,55 46,54



33

24. Pridvorje 310 249 266 255 6,79 3,24 37,55 25. Radovii 288 254 243 228 5,52 2,63 41,30 26. Strava 86 78 71 57 11,49 5,48 4,96 27. iljeki 48 31 36 24 3,01 1,43 7,97 28. Uskoplje 137 137 128 124 2,82 1,34 43,97 29. Vitaljina 340 316 300 242 11,85 5,65 20,42 30. Vodovaa 227 236 226 212 6,08 2,9 34,87 31. Zastolje 175 167 142 143 4,10 1,96 34,88 32. Zvekovica 293 519 400 0,93 0,44 430,11

Ukupno: 8263 8551 9074 8250 209,97 100,00 39,29

OPINA KULA NORINSKA Broj stanovnika Povrina Redni


1. Borovci 207 79 45 33 13,21 21,74 2,50 2. Desne 298 222 197 130 14,8 24,36 8,78 3. Krvavac 899 589 508 613 6,28 10,34 97,61 4. Krvavac II 301 292 336 5,00 8,23 67,20 5. Kula Norinska 384 437 391 302 1,01 1,65 299,01 6. Matijevii 100 0,35 0,57 285,71 7. Momii 338 207 245 215 4,28 7,02 50,23 8. Nova Sela 228 107 66 55 11,21 18,45 4,91 9. Podrujnica 213 169 122 142 4,62 7,6 30,74

Ukupno: 2589 2111 1866 1926 60,82 100 31,67

OPINA LASTOVO Broj stanovnika Povrina Redni


1. Glavat 7 3 9 - 2,26 4,27 - 2. Lastovo 987 643 734 451 25,68 48,54 16,90 3. Pasadur 79 77 4,2 7,94 18,33 4. Skrivena Luka 12 18 20 18 1,65 3,12 10,91 5. Suac 6 8 7 - 4,02 7,6 - 6. Uble 198 290 303 218 14,86 28,09 14,86 7. Zaklopatica 69 71 0,23 0,43 308,69

Ukupno: 1210 962 1221 835 52,66 100 15,86

OPINA LUMBARDA Broj stanovnika Povrina Redni


1. Lumbarda 1068 1040 1102 1221 10,77 100 113,37 Ukupno: 1068 1040 1102 1221 10,77 100 113,37

OPINA MLJET Broj stanovnika Povrina Redni


1. Babine Kue* * - - 2. Babino Polje 660 562 398 336 27,17 27,17 12,37 3. Blato 163 91 77 46 8,99 8,99 5,12 4. Goveari 227 182 179 165 10,12 10,22 16,30 5. Korita 168 115 90 74 8,72 8,72 8,49 6. Kozarica 27 34 32 28 1,59 1,59 17,61 7. Maranovii 127 73 60 54 4,17 4,17 12,95 8. Njivice* * 9. Okuklje 12 16 20 3,26 3,26 6,13

10. Polae 83 87 123 115 14,51 14,51 7,92 11. Pomena 25 46 50 37 3,78 3,82 9,79 12. Pristanite* *



34

13. Proura 149 121 78 53 6,7 6,7 7,91 14. Prourska Luka 6 15 14 1,27 1,27 11,02 15. Ropa 29 25 19 32 3,51 3,51 9,12 16. Saplunara 8 22 32 35 2,25 2,25 15,55 17. Soline* * 18. Sobra 28 19 68 102 3,46 3,46 29,48 19. Tatinica* * 20. Velika Loza* *

Ukupno: 1694 1395 1237 1111 99,35 100 11,18 * Broj stanovnika ukljuen 1991. u naselje Goveari.

OPINA OREBI Broj stanovnika Povrina Redni


1. Donja Banda 255 220 194 170 15,99 12,18 10,63 2. Kuite 225 200 214 204 6,59 5,02 30,96 3. Kuna Peljeka 388 332 292 258 10,35 7,89 24,93 4. Lovite 187 196 242 244 12,58 9,59 19,39 5. Nakovanj 15 20 6 4 17,5 13,33 0,23 6. Orebi 768 1181 1489 1949 5,08 3,88 383,66 7. Oskoruno 240 195 185 126 11,95 9,11 10,54 8. Pijaviino 233 226 166 143 12,72 9,69 11,24 9. Podgorje 169 161 151 156 4,84 3,69 32,23

10. Podobue 54 41 35 35 6,85 5,22 5,11 11. Potomje 340 299 264 256 8,51 6,48 30,08 12. Stankovi 180 181 181 201 6,35 4,84 31,65 13. Trstenik 147 118 106 97 4,31 3,28 22,50 14. Viganj 346 317 330 322 7,58 5,78 42,48

Ukupno: 3547 3687 3855 4165 130,95 100 31,81

OPINA POJEZERJE Broj stanovnika Povrina Redni


1. Breii 1,44 4,3 2. Dubrave 426 2 4,51 13,46 3. Kobiljaa 381 348 273 4,6 13,73 59,35 4. Mali Prolog 189 134 86 55 3,95 11,79 13,92 5. Otri Seoci 807 850 841 10,62 31,7 79,19 6. Pozla Gora 203 122 110 64 8,38 25,01 7,64

Ukupno: 1612 1446 1394 1233 33,53 100 36,77

OPINA SLIVNO Broj stanovnika Povrina Redni


1. Blace 182 205 201 318 2,84 5,36 111,97 2. Duba 9 1,07 2,02 8,41 3. Duboka 36 130 0,94 1,78 138,30 4. Klek 71 87 159 2,56 4,84 62,11 5. Komarna 42 126 2,31 4,36 54,54 6. Kremena 14 1,43 2,70 9,79 7. Lovorje 84 66 1,42 2,68 46,48 8. Luina 17 0,38 0,72 44,74 9. Mihalj 360 242 220 212 0,95 1,79 223,16

10. Otok 88 108 81 1,22 2,30 66,39 11. Piinovac 13 0,84 1,58 15,48 12. Podgradina 776 642 382 314 14,17 26,73 22,16 13. Raba 159 97 15 6 2,45 4,62 2,45 14. Slivno Ravno 278 291 13 7 5,7 10,77 1,23 15. Trn 285 202 228 221 0,34 0,64 650,00 16. Tutevac 91 81 4,04 7,62 20,05 17. Vlaka (lijeva obala Male 302 4,11 7,75 73,48



35

Neretve) 18. Zavala 2 6,28 11,85 0,32

Ukupno: 2110 1838 1507 2078 52,77 100 39,38

OPINA SMOKVICA Broj stanovnika Povrina Redni

broj Naziv naselja 1971. 1981. 1991. 2001 km2 % Gustoa st/km2

1. Smokvica 1052 1002 1125 1012 43,71 100 23,15 Ukupno: 1052 1002 1125 1012 43,71 100 23,15

OPINA STON Broj stanovnika Povrina Redni

broj Naziv naselja 1971. 1981. 1991. 2001 km2 % Gustoa st/km2

1. Boljenovii 122 106 99 94 1,7 1 55,29 2. Brijesta 155 127 130 78 13,54 7,99 5,76 3. Broce 158 139 107 100 13,06 7,62 7,66 4. esvinica 137 108 87 85 8,26 4,87 10,29 5. Dananje 57 49 44 31 9,4 5,54 3,30 6. Duba Stonska 44 38 38 40 5,77 3,4 6,93 7. Dubrava 157 129 161 145 13,63 8,04 10,64 8. Hodilje 296 216 201 214 2,65 1,56 80,75 9. Luka 200 182 159 161 0,53 0,31 303,77

10. Mali Ston 169 152 152 165 2,1 1,24 78,57 11. Metohija 160 136 176 168 15,64 9,23 10,74 12. Putnikovi 222 178 160 105 13,28 7,83 7,91 13. Sparagovii 193 154 151 136 12,81 7,56 10,62 14. Ston 430 543 581 528 7,60 4,58 69,47 15. Tomislavovac 109 106 88 112 11,33 6,68 9,88 16. Zabre 90 76 90 67 10,55 6,22 6,35 17. Zaton Doli 395 199 172 158 14,91 8,78 10,60 18. uljana 193 181 206 218 12,75 7,52 17,10

Ukupno: 3287 2819 2802 2605 169,59 100 15,36

OPINA TRPANJ Broj stanovnika Povrina Redni


1. Donja Vruica 149 109 65 48 13,53 37,01 3,55 2. Duba Peljeka 136 127 67 54 10,4 28,45 5,19 3. Gornja Vruica 182 135 79 62 6,96 19,04 8,91 4. Trpanj 623 676 660 707 5,67 15,51 124,69

Ukupno: 1090 1047 871 871 35,92 100 24,25

OPINA VELA LUKA Broj stanovnika Povrina Redni


1. Vela Luka 4193 4398 4464 4380 42,86 100 102,19 Ukupno: 4193 4398 4464 4380 42,86 100 102,89

OPINA ZAABLJE Broj stanovnika Povrina Redni


1. Badula 241 117 94 88 8,57 14,09 10,27 2. Bijeli Vir 447 441 385 327 8,7 14,3 37,59 3. Dobranje 54 15 9 9,31 15,31 0,96 4. Mislina 150 154 83 67 9,51 15,64 7,04 5. Mlinite 481 419 11,08 18,22 37,82 6. Vidonje 678 562 7 2 13,65 22,44 0,15

Ukupno: 1570 1274 1065 912 60,93 100 14,97



36

Podruja s manjim brojem stanovnika 2001. u odnosu na 1991. godinu



37

OPINA UPA DUBROVAKA Broj stanovnika Povrina Redni


1. Braina 133 534 516 0,51 2,23 5160,00 2. Brgat Donji 147 158 154 1,8 7,89 85,55 3. Brgat Gornji 191 204 191 2,38 10,43 80,25 4. Buii 193 239 269 1,79 7,85 150,28 5. elopeci 150 242 425 1,38 6,00 307,97 6. ibaa 350 1299 1622 3,17 13,78 511,67 7. Grbavac 118 119 102 1,34 5,87 76,12 8. Kupari 470 178 553 1,8 7,89 307,22 9. Makoe 140 166 159 0,91 3,99 174,73

10. Mandaljena - 0,29 1,26 - 11. Martinovii 117 98 102 0,52 2,2 196,15 12. Mlini 356 455 834 1,89 8,29 441,27 13. Petraa 163 896 603 1,09 4,74 515,38 14. Plat 215 312 268 2,09 9,16 128,23 15. Soline 155 218 229 1,07 4,69 214,02 16. Srebreno 757 546 0,32 1,4 1706,25 17. Zavrelje 138 381 90 0,48 2,1 187,50

Ukupno: 3036 * 6256 6663 22,87 100 291,34 1981. Podaci su iskazani u sklopu bive Opine Dubrovnik



38

Razmjetaj naselja u Dubrovako-neretvanskoj upaniji



39

1.2.2. NASELJA Popis naselja po gradovima i opinama Dubrovako-neretvanske upanije prema Zakonu o podrujima upanija, gradova i opina u Republici Hrvatskoj (Narodne novine, broj 86/06.): Grad Dubrovnik 1. Bosanka 2. Brseine 3. Dubravica 4. Dubrovnik 5. Donje Obuljeno 6. ajkovica 7. ajkovii 8. Gornje Obuljeno 9. Gromaa 10. Klievo 11. Kneica 12. Komolac 13. Koloep 14. Ljuba 15. Lozica 16. Lopud 17. Mokoica 18. Mravinjac 19. Mrevo 20. Nova Mokoica 21. Oraac 22. Osojnik 23. Petrovo Selo 24. Prijevor 25. Pobreje 26. Roat 27. Suura 28. Sustjepan 29. ipanska Luka 30. umet 31. Trsteno 32. Zaton Grad Korula 1. ara 2. Korula 3. Pupnat 4. Raie 5. rnovo Grad Metkovi 1. Dubravica 2. Gluci 3. Metkovi 4. Prud 5. Vid Grad Opuzen 1. BukVlaka (Desna obala Male Neretve) 2. Opuzen 3. Prinovac Grad Ploe 1. Baina 2. Banja 3. Komin 4. Perako Blato 5. Plina Jezero 6. Ploe 7. Rogotin 8. Staevica 9. ari Struga

Opina Blato 1. Blato 2. Potirna Opina Dubrov. primorje 1. Banii 2. epikue 3. Doli 4. Imotica 5. Kruica 6. Lisac 7. Majkovi 8. Mravnica 9. Olje 10. Podimo 11. Podgora 12. Slano 13. Stupa, 14. Smokovljani 15. tedrica 16. Toionik 17. Topolo 18. Trnova 19. Trnovica 20. Visoani Opina Janjina 1. Drae 2. Janjina 3. Osobjava 4. Popova Luka 5. Sreser Opina Konavle 1. Brotnice 2. Cavtat 3. ilipi 4. Drvenik 5. Duba Konavoska 6. Dubravka 7. Dunave 8. urinii 9. Gabrili 10. Gruda 11. Jasenica 12. Komaji 13. Kuna Konavoska 14. Ljuta 15. Lovorno 16. Mihanii 17. Mikulii 18. Moii 19. Molunat 20. Palje Brdo 21. Ploice 22. Poljice 23. Popovii 24. Pridvorje 25. Radovii 26. Strava 27. iljeki 28. Uskoplje 29. Vitaljina 30. Vodovaa 31. Zastolje

32. Zvekovica Opina Kula Norinska 1. Borovci 2. Desne 3. Krvavac 4. Krvavac II 5. Kula Norinska 6. Matijevii 7. Momii 8. Nova Sela 9. Podrujnica Opina Lastovo 1. Glavat 2. Lastovo 3. Pasadur 4. Skrivena Luka 5. Suac 6. Uble 7. Zaklopatica Opina Lumbarda 1. Lumbarda Opina Mljet 1. Babine Kue 2. Babino Polje 3. Blato 4. Goveari 5. Korita 6. Kozarica 7. Maranovii 8. Njivice 9. Okuklje 10. Polae 11. Pomena 12. Pristanite 13. Proura 14. Prourska Luka 15. Ropa 16. Saplunara 17. Soline 18. Sobra 19. Tatinica 20. Velika Loza Opina Orebi 1. Donja Banda 2. Kuite 3. Kuna Peljeka 4. Lovite 5. Nakovanj 6. Orebi 7. Oskoruno 8. Pijaviino 9. Podgorje, 10. Podobue 11. Potomje 12. Stankovii 13. Trstenik 14. Viganj Opina Pojezerje 1. Breii 2. Dubrave

3. Kobiljaa 4. Mali Prolog 5. Otri-Seoci 6. Pozla Gora Opina Slivno 1. Blace 2. Duba 3. Duboka 4. Klek 5. Komarna 6. Kremena 7. Lovorje 8. Luina 9. Mihalj 10. Otok 11. Piinovac 12. Podgradina 13. Raba 14. Slivno Ravno 15. Trn 16. Tutevac 17. Vlaka (Lijeva obala

Male Neretve) 18. Zavala Opina Smokvica 1. Smokvica Opina Ston 1. Boljenovii 2. Brijesta 3. Broce 4. esvinica 5. Dananje 6. Duba Stonska 7. Dubrava 8. Hodilje 9. Luka 10. Mali Ston 11. Metohija 12. Putnikovii 13. Sparagovii 14. Ston 15. Tomislavovac 16. Zabre 17. Zaton Doli 18. uljana Opina Trpanj 1. Donja Vruica 2. Duba Peljeka 3. Gornja Vruica 4. Trpanj Opina Vela Luka 1. Vela Luka Opina Zaablje 1. Badula 2. Bijeli Vir 3. Dobranje 4. Mislina 5. Mlinite 6. Vidonje



40

Naselja sa vie od 1000 stanovnika u Dubrovako-neretvanskoj upaniji



41

Opina upa Dubrov. 1. Brgat Donji 2. Brgat Gornji 3. Braina 4. Buii

5. elopeci 6. ibaa 7. Grbavac 8. Kupari 9. Martinovii

10. Mandaljena 11. Makoe 12. Mlini 13. Petraa 14. Plat

15. Soline 16. Srebreno 17. Zavrelje

Veliine naselja (prema broju stanovnika) do 500 501 - 1000 1001 - 2000 2001 - 5000 5001 - 10000 10001 - 50000

200 19 7 5 2 2 Ukupno: 235 naselja

Naselja vea od 1000 stanovnika Redni broj Naziv broj stanovnika (prema popisu 1991.) broj stanovnika (prema popisu 2001.)

1. Dubrovnik 34887 30436 2. Metkovi 12026 13873 3. Ploe 6332 6537 4. Nova Mokoica 4568 6041 5. Vela Luka 4464 4380 6. Blato 4093 3659 7. Korula 3232 3126 8. Opuzen 2778 2730 9. Cavtat 1930 2015

10. Orebi 1489 1949 11. ibaa 1299 1622 12. Mokoica 1029 1487 13. Komin 1546 1303 14. rnovo 1267 1296 15. Lumbarda 1102 1221 16. Smokvica 1125 1012

Izvor: Slubena stranica Dravnog zavoda za statistiku. Na podruju Dubrovako-neretvanske upanije nalazi se 5 gradova i 17 opina s ukupno 235 samostalnih naselja i 122870 stalnih stanovnika (2001.). Meu njima se istiu svojom veliinom i funkcijama biva opinska i sadanja gradska sredita Dubrovnik (30436 stalnih stanovnika), Metkovi (13873 st.), Ploe (6537 st.) i Korula (3126 st.) sadanja opinska ili gradska sredita i gradska naselja Blato (3659 st.), Vela Luka (4380 st.) i Opuzen (2730 st.), pa Cavtat (2015 st.), Ston (528 st.), Orebi (1949 st.) i Lastovo (451 st.), kao i jo 50-tak manje ili vie vanijih samostalnih naselja, od kojih je jo 11 opinskih sredita/sjedita. Unutar tih naselja razmjetene su pojedine djelatnosti, a meu njima i one koje pripadaju u skupinu sredinjih funkcija. Ostala samostalna naselja u pojedinim jedinicama lokalne samouprave unutar Dubrovako-neretvanske upanije su s malim brojem stanovnika, s pojedinanim djelatnostima ili bez ikakvih radnih i uslunih funkcija, kao i bez utjecaja u prostoru.



42

Pogranina podruja u Dubrovako-neretvanskoj upaniji



43

1.2.3. PODRUJE UZ DRAVNU GRANICU U Dubrovako-neretvanskoj upaniji velik dio teritorija zapravo je podruje uz dravnu granicu.

Kopneni dio upanije granii s Bosnom i Hercegovinom (najveim dijelom) i s Republikom Crnom Gorom (u Opini Konavle). Dravna morska granica, odnosno granica teritorijalnog mora dodiruje Republiku Italiju (otono podruje) i Republiku Crnu Goru (u Opini Konavle) te Bosnu i Hercegovinu (podruje oko Neuma). Posebno osjetljiv problem predstavlja pitanje granica sa Republikom Crnom Gorom na rtu Otro (Prevlaka u Konavlima) i Bosnom i Hercegovinom (vrh poluotoka Kleka) koje se mora konano definirati. Prema Strategiji prostornog ureenja Republike Hrvatske, podruje uz dravnu granicu u Dubrovako-neretvanskoj upaniji obuhvaa 12 opina/gradova to predstavlja 65% ukupnog teritorija upanije. Gradovi/opine koji pripadaju pograninom podruju su: pogranino podruje na kopnu: Grad Metkovi, te opine Pojezerje, Kula Norinska, Zaablje,

Slivno

pogranino podruje na kopnu i moru: Grad Dubrovnik te opine Dubrovako primorje, upa dubrovaka, Konavle

pogranino podruje na moru: opine Mljet, Lastovo i Ston. Geografski gledano, samo poluotok Peljeac i otok Korula i dio Donjoneretvanskog kraja ne pripadaju pograninom podruju. Pogranino podruje znatnim dijelom bilo je obuhvaeno ratnim razaranjima to ima svoj odraz na (negativnu) gospodarsku i demografsku sliku tog podruja (opine Konavle, Dubrovako primorje, upa dubrovaka, te Grad Dubrovnik).



44

1.2.4. ZBIRNI TABLINI ISKAZI OSNOVNIH PODATAKA O STANJU U PROSTORU

Stanovnici Stanovi Domainstva Povrina Popis 1991. Popis 2001. Popis 2001. Popis 2001.

Gustoa naseljenosti

Dubrovako-neretvanska

upanija km2 % broj % broj % broj % broj % broj st/km2 1. Dubrovnik 142,97 8,03 46774 37,02 43770 35,62 16989 32,64 14709 37,59 306,15 2. Korula 112,35 6,31 6240 4,94 5889 4,79 3204 6,15 1919 4,90 52,42 3. Metkovi 50,88 2,86 13370 10,58 15384 12,52 4409 8,47 4177 10,68 302,36 4. Opuzen 24,06 1,35 3616 2,86 3242 2,64 1141 2,19 973 2,49 134,75 5. Ploe 129,57 7,27 11220 8,89 10834 8,82 3765 7,23 3293 8,42 83,61 Ukupno gradovi 459,83 25,82 81220 64,29 79119 64,39 29508 56,69 25071 64,08 172,06 1. Blato 66,67 3,74 4107 3,25 3680 2,99 2308 4,43 1109 2,83 55,20 2. Dubr. primorje 197,50 11,09 2378 1,88 2216 1,80 1000 1,92 763 1,95 11,22 3. Janjina 30,16 1,69 555 0,44 593 0,48 621 1,19 256 0,65 19,66 4. Konavle 209,97 11,79 9074 7,18 8250 6,71 3009 5,78 2545 6,50 39,29 5. Kula Norinska 60,82 3,41 1866 1,48 1926 1,57 723 1,39 581 1,48 31,67 6. Lastovo 52,66 2,96 1221 0,97 835 0,68 688 1,32 291 0,74 15,86 7. Lumbarda 10,77 0,60 1102 0,87 1221 0,99 750 1,44 376 0,96 113,37 8. Mljet 99,35 5,58 1237 0,98 1111 0,90 846 1,56 423 1,08 11,18 9. Orebi 130,95 7,35 3855 3,05 4165 3,39 2893 5,56 1444 3,69 31,81 10. Pojezerje 33,53 1,88 1394 1,1 1233 1,00 333 0,64 302 0,77 36,77 11. Slivno 52,77 2,96 1507 1,19 2078 1,69 1281 2,46 691 1,77 39,38 12. Smokvica 43,71 2,45 1125 0,89 1012 0,82 642 1,23 330 0,84 23,15 13. Ston 169,59 9,52 2802 2,22 2605 2,12 1472 2,83 862 2,20 15,36 14. Trpanj 35,92 2,02 871 0,69 871 0,71 799 1,53 344 0,88 24,25 15. Vela Luka 42,86 2,41 4464 3,53 4380 3,56 2712 5,21 1562 3,99 102,89 16. Zaablje 60,93 3,42 1065 0,84 912 0,74 335 0,64 265 0,68 14,97 17. upa dubrov. 22,87 1,28 6486 5,15 6663 5,42 2128 4,09 1910 4,88 291,34 Ukupno opine 1321,03 74,15 45109 35,71 43751 35,61 22540 43,31 14054 35,92 33,12 ukupno upanija 1780,86 100 126329 100 122870 100 52048 100 39125 100 68,99 Pripomena: Prostorni podaci se temelje na digitalnoj teritorijalnoj podjeli dobivenoj od Dravne geodetske uprave 2007.g.

Povrina Stanovnici Gustoa naseljenosti Popis 1991. Popis 2001 Popis 1991. Popis 2001. Podruje Dubrovako -

neretvanske upanije km2 udio u

povrini upanije (%) broj % broj % broj broj

Kontinentalno Ukupno 985,87 55,36 97754 77,38 96508 78,54 102,07 97,89 obalno 104,07 5,84 - - - ostalo 853,62 47,89 - - -

Poluotono Ukupno 366,62 20,59 8083 6,40 8234 6,70 21,99 22,46 obalno 55,80 3,13 - - - ostalo 311,82 17,49 - - -

Otono Ukupno 428,37 24,05 20492 16,22 18128 14,75 44,82 42,32 Obalno 121,53 6,82 - - - Ostalo 335,65 18,83 - - -

Kopno Ukupno 1780,86 100 126329 100 122870 100 70,87 68,99 Obalni pojas 281,40 15,78 76605 60,64 277,22

Ostalo 1501,09 84,22 49724 39,36 33,01 More Ukupno 7507,83 100 - - - - - -

Obalni pojas 310,30 3,32 - - - ostalo 7179,58 77,43 - - -

UPANIJA Ukupno 9288,69 100 126329 100 122870 100 70,87 68,99



45

Povrina Stanovnici Gustoa naseljenosti Popis 1981. Popis 1991. Popis 1981. Popis 1991. Podruje Dubrovako -

neretvanske upanije km2 udio u

povrini upanije

(%) broj % broj % broj broj

Pogranino Ukupno 1154,93 64,79 81678 70,22 89224 70,63 80,02 87,65 Kontinentalno 804,71 45,14 75 437 64,86 82 918 65,64 93,74 103,04 Poluotono 169,51 9,51 2819 2,42 2852 2,26 16,63 16,82 Otono 180,71 10,14 3 422 2,94 3 454 2,73 18,94 19,11

Povrina Morsko podruje Dubrovako-neretvanske upanije

km2 udio u povrini mora upanije (%) Teritorijalno (pogranino) 5141,75 68,65 Unutranje morske vode 2348,13 31,35

MORE UPANIJE 7507,83 100 Gospodarski pojas (morski prostori) i epikontinentalni pojas (morsko dno i morsko podmorje) 11972,85 100

Obalno more (more obalnog pojasa) 310,30 4,14 Pripomena: Prostorni podaci se temelje na digitalnoj teritorijalnoj podjeli dobivenoj od Dravne geodetske uprave 2007.g.

Povrina kopna (1) Povrina mora (2) Povrina ukupna (1+2) Grad/Opina km2 % km2 % km2 %

1. Dubrovnik 142,97 8,03 717,58 7,67 860,55 9,26 2. Korula 112,35 6,31 220,82 2,23 333,17 3,59 3. Metkovi 50,88 2,86 0 0 50,88 0,55 4. Opuzen 24,06 1,35 1,69 0,02 25,75 0,28 5. Ploe 129,57 7,27 57,20 0,61 186,77 2,01 Ukupno gradovi 459,83 25,82 997,29 10,55 1457,12 15,69 1. Blato 66,67 3,74 174,32 2,59 240,99 2,59 2. Dubrovako primorje 197,50 11,09 29,54 0,32 227,04 2,44 3. Janjina 30,16 1,69 51,04 0,54 81,20 0,87 4. Konavle 209,97 11,79 964,80 10,32 1174,77 12,67 5. Kula Norinska 60,82 3,41 0 0 60,82 0,65 6. Lastovo 52,66 2,96 2823,57 37,57 2876,23 30,96 7. Lumbarda 10,77 0,60 92,78 0,99 103,55 1,11 8. Mljet 99,35 5,58 1393,25 14,90 1492,60 16,07 9. Orebi 130,95 7,35 256,25 2,74 387,20 4,17 10. Pojezerje 33,53 1,88 0 0 33,53 0,36 11. Slivno 52,77 2,96 25,67 0,28 78,44 0,84 12. Smokvica 43,71 2,45 110,54 0,58 154,25 1,67 13. Ston 169,59 9,52 191,61 1,96 361,20 3,89 14. Trpanj 35,92 2,02 86,70 0,93 122,62 1,32 15. Vela Luka 42,86 2,41 294,98 3,15 337,84 3,63 16. Zaablje 60,93 3,42 0 0 60,93 0,66 17. upa dubrovaka 22,87 1,28 15,49 0,16 38,36 0,41 Ukupno opine 1321,03 74,15 6510,54 86,84 7831,57 84,31 UKUPNO UPANIJA 1780,86 100 7507,83 100 9288,69 100 Pripomena: Prostorni podaci se temelje na digitalnoj teritorijalnoj podjeli dobivenoj od Dravne geodetske uprave 2007.g.



46



47

1.3. PROSTORNO RAZVOJNE I RESURSNE ZNAAJKE

1.3.1. ZEMLJOPISNA OBILJEJA a) Geoloka obiljeja Dubrovako podruje, koje obuhvaa Konavle, upu dubrovaku, Dubrovnik, Dubrovako primorje, poluotok Peljeac, otok Mljet i Elafite, istraeno je geoloki veoma pomno, brojnim regionalnim ili detaljnim lokalnim istraivanjima te se ustanovila prisutnost sedimenata trijasa, jure, krede, tercijara i kvartara. U sastavu i grai stijena prevladavaju vapnenci i dolomiti, fli i naplavni materijal. Od unutranjosti prema obali smjenjuju se gornjokredni vapnenci, jurski vapnenci, gornjotrijaski dolomit, eocenski fli i vapnenci, koji se djelomino na obali i otocima nastavljaju na kredne vapnence i dolomite, a samo mjestimino prelaze u naplavnu aluvijalnu ravnicu. Reljef Peljeca preteno je izgraen od rudistnih vapnenaca i dolomita gornje krede, a tek mjestimino blie moru se javljaju tercijarne naslage, u kojima se istie plodni i vododrivi lapor (fli).

Trijas Gornje trijaske naslage predstavljene su dolomitima sa rijetkim proslojcima vapnenca. Dolomiti su masivni do bankoviti, rjee uslojeni do ploasti. Prema tektonskom poloaju ine navlaku visokog kra i mogu se pratiti od Slivnog Ravnog preko zalea Dubrovakog primorja, Trstenog, Zatona, Komolca, zalea upe dubrovake, Uskoplja do Ljute u Konavlima. Propusnost ovih naslaga je razliita, to ovisi o stupnju okrenosti i izlomljenosti te su u cjelini ocijenjene kao djelomino propusne.

Jura Jurske naslage razvijene su neposredno uz trijaske dolomite. Izgrauju krako podruje u zaleu ela navlake visokog kraa, a manjim dijelom i strmi odsjek prema para-autohtonu (Slano, Ombla, potez Plat-Dubravka). S krednim dolomitima juni dio otoka Mljeta izmeu linije otoi Sveta Marija-Polae-Blato-Babino Polje-rt Zaglavac i morske obale grade jurski vapnenci a jurski dolomiti grade uzak obalni pojas od uvale Sutmiholjska do uvale Obod. Lijas lei u trijaskim dolomitima i predstavljen je sivim slojevitim vapnencima, dolomitima, dolomitinim i laporovitim vapnencima. Ove naslage u cjelini su djelomino nepropusne. Doger je predstavljen uslojenim, rjee masivnim vapnencima s rijetkim proslojcima dolomita koji konkordantno lee preko lijasa. Podruje koje izgrauju dogerske naslage je dobro vodopropusno. Malm je razvijen u vie facijesa. Stariji dio naslaga je propustan, dok je mlai djelomino propustan. Ove naslage nalazimo uz juni rub doline Neretve, te od Kuta u smjeru jugoistoka preko Toionika, zalea Slanog, Omble, Ivanjice do zalea Plata. Razvijene su u krakom zaleu Konavala i na brdskom masivu istono od Dubravke.

Kreda Najzastupljenije su naslage krede. Razvitak tih naslaga na sjeverozapadnom dijelu i na otocima razlikuje se od onih koje izgrauju podruja jugoistono od Dubrovnika i pripadaju "Cukali zoni". Donja kreda para-autohtona nalazi se na Peljecu, te na otocima Jakljanu, ipanu, Lopudu, Mljetu i nekim manjim otocima. U donjem horizontu razvijeni su dolomiti i dolomitini vapnenci, dok se u gornjem dijelu pojavljuju vapnenci sa ulocima i proslojcima dolomita. Ove naslage su dobro uslojene. U zoni visokog kra donju kredu nalazimo na podruju izmeu Kuta (dolina Neretve) i zalea Slanog, te u karbonatnom zaleu Konavala. Donjokredne naslage djelomino su propusne u donjem dijelu, odnosno djelomino nepropusne do propusne u gornjem dijelu. Gornja kreda je predstavljena vapnenako dolomitnom izmjenom. Preteito je razvijena uzdu priobalnog pojasa, na Peljecu i na otocima. U podruju Konavala razvijeni su ploasti vapnenci s proslojcima dolomita, koji prelaze u laporovite vapnence i lapor. U viem dijelu gornje krede razvijeni su vapnenci koji su propusni, bankoviti dolomiti su djelomino propusni, dok su ploasti do bankoviti laporoviti vapnenci djelomino nepropusni.

Tercijar Sedimenti tercijara razvijeni su u veem dijelu para-autohtona, na potezu Malostonski kanal - uvala Sla

Documents

03 IDPPDNZ IZVORNIK Obrazlozenje Procisceni Tekst