8
;/f]h ld> jif{ !^ c+s % ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn ebf} @^ ut] laxLaf/ (September 11, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).– ;Tofu|x SATYAGRAHA WEEKLY ;fKtflxs ;gftg sfndf cfh JofKt lxGb" eGg] wd{ lyof] jf lyPg eGg] lgSs} ljjfbsf] ljifo x'g ;S5 . t/, lglZrt?kdf s] s'/f ;fFrf] xf] eg] wd{lg/k]Iftf / hftLotfsf] df/df d'n's lyof] . lg/~hg lg/fsf/ k/dfTdfk|lt ljZjf; ug]{ çsf/ kl/jf/sf] u7g ug]{ cleofgsf] g]t[Tj u/]/ To;nfO{ :yflkt ug]{ sfd ;d]t z+s/frfo{n] u/]sf lyP . o;k|sf/ ;j{kGy ;b\efjsf] efjgfnfO{ ;xL cy{df cfTd;ft u/]/ g} cfh …lxGb"Ú eGg] kGysf] k|fb'ef{j ePsf] xf] . dfgj hftLsf] ljsf;sf] qmddf ljleGg hft, hftL jf gZnsf] ?k s;/L lnof] eGg] cf–cfkm\g} ts{ jf ax; x'g ;Sb5 . t/ nfdf] ;dosf nflu ef}uf]lns kl/j]zsf sf/0f hft, hftL jf gZnsf] ljsf; ePsf] x'g'k5{ . s;}sf] gfs nfdf] x'g' jf cfFvf lrD;] x'g'sf] k5fl8 xhf/f}+ jif{sf] sfnv08 / ;d"x a;f]af; u/]sf] ef}uf]lns kl/j]zsf] of]ubfg 5 eGbf cTo'lQm gxf]nf . o;k|sf/ ag]sf] zf/Ll/s agfj6 / ToxL agfj6 cg'?ksf] k]zf, Joj;fo, sd{ ckgfpg yflnof] / hfgfhfgL gZnsf] klxrfg To;} cg'?k x'g lzjnfO{ dfGg] z}j, lji0f'nfO{ dfGg] j}i0fj, u0f]znfO{ dfGg] uf0fkt, b'uf{nfO{ k'Hg] zfQm / To:t} cg]sg\ ;Dk|bfo jf kGyx¿df lyP . tL k|To]s kGysf cf– cfkm\g} ljlw / k/Dk/f lyP . ;DejtM Ps csf{k|lt ljå]if ;d]t lyof] . sltko g]kfndf olta]nf w]/} ljjfbf:kb d'2fx¿ ljBdfg 5g\ . tLdWo] b'O{ d'2fx¿ cem} a9L ljjfbf:kb 5g\ . tL x'g\– wd{lg/k]Iftf / hftLotf . 6]lnlehgsf kbf{x¿df k|To]s 306f oL b'O{dWo] Ps zAb kSs} ;'lgG5 . cf–cfkm\gf] cf:yfcg';f/ dt cjnDag ug] { clwsf/ ;'lglZrt ug{ wd{lg/k]Iftf rflxPsf] ts{ ;'lgG5 . wd{lg/k]Iftf cfpg'eGbf cufl8 of] clwsf/ k|of]u ug{ gkfPsf sf/0fn] g]kfn wd{lg/k]If aGg'k/]sf] xf] ls xf]Og eGg] ljifo lgSs} nfdf] ax; rNg ;Sb5 . To:t}, lylrPsf], ldlrPsf] hfthfltsf] pTyfgsf] nflu hftLo :jfoQtf / tb\g'?ksf] k|b]z jf /fHosf] cfjZostf ePsf] ts{ k|:t't ul/G5 . of] ts{df klg ;fFlRrs} slt bd 5 eGg] uxg ljZn]if0fsf] ljifo xf] . afFsL k[i7 ^ df cj:yfdf logLx¿sf aLrdf eL8Gt ;d]t lyof] . o:tf kGy, ;Dk|bfo jf k/Dk/fnfO{ Pscsf{;Fu hf]8\g] / nueu PsLs[t ug]{ sfd cflb z+s/frfo{n] u/]sf lyP . oL ljleGg kGy k/Dk/fsf aLr Pscsf{k|lt ;lxi0f' agfpg ;femf wf/0ffsf] cfjZostf ljgf l6Kk0fL jLkLnfO{ >4f~hnL jLkL sf]O/fnf ztjflif{sL hGdhoGtL efb| @$ ut] d+unaf/ d'n'sel/ cf–cfkm\g} /+ub+un] dgfOof] . sltkosf nflu of] cj;/ x[bob]lv jLkLsf] lj/f6 JolQmTj;fd" >4fk"j{s gtd:ts x'g] If0f lyof] eg] s]xLsf nflu cfkm" d7fwLz ePsf] jLkLsf] gfddf vf]lnPsf] d7sf] z'enfeo'Qm lg/Gt/tf lyof] . s;}n] o;nfO{ tTsfn u'd]sf] /fhgLlts w/ftn k'gM k|fKt ug]{ v'8\lsnf] 7fg] eg] s]xLsf nflu t lxnf] kfgLdf df5f dfg] { cj;/ klg ;flat eof] xf]nf . sltkosf nflu jLkLsf gfd hLjgel/sf] kfk kvfNg] ;'gkfgL ;d]t ePsf] x'g'k5{ . jLkLsf af/]df ts{, s'ts{, JofVof, ljZn]if0f ug]{ w]/} :jgfdwGo ljz]if1x¿sf] sdL 5}g . jLkL sf]O/fnfnfO{ h–h;n] ;fFlRrs} a'em]sf 5g\, tL t 5Fb}5g\, hLjgsf] clwsf+z If0f jLkLsf] ;Qf];/fk ug]{x¿ ;d]t cfh jLkLsf cgGo eQm ljz]if1 alg;s]sf 5g\ . o:tf] kl/k|]Iodf jLkLsf af/]df k'gM k/Dk/fut :t'tLufgsf] s'g} cy{ 5}g . of] sfdsf nflu oy]i6 dxfg\ JolQmTjx¿ 5g\ / ltgs} lhDdfdf of] sfdnfO{ 5f]8f}+ . afFsL k[i7 ^ df afFsL k[i7 ^ df sf+u|];sf g]tf lbks'df/ pkfWofo ;+ljwfg lgdf{0fdf t tkfOFx¿ cfkm}+ cGof}ndf kg{ yfNg' eof] lg < nf]stGqdf kf/bzL{, lhDd]jf/ ePg ;sf/fTds agf+ }, OR5fzlQm b¥xf] agfpF, ;+ljwfg cfpF5 – sf+u| ]; g]tf lbks'df/ pkfWofo eg] uf¥xf] k5{ . ;a} bnx¿n] lgjf{rgsf] 3f]if0fkq, lxhf]sf ;xdltx¿, ;+ljwfg;efdf ePsf] ;xdltx¿af6 ljd'v x'g vf]Hbf s]xL ;d:of b]lvPsf] 5 . t/ klg xfd|f] s]Gb| ljGb' eg]sf] hgtf, hgtfsf xs clwsf/ / /fi6«sf] :jfy{ g} xf] . To;}n] bnx¿ ;lRrg' k5{, ;xdltdf x6nfOg M Clif wdnf cfpg} k5{ To;sf] ljsNk 5}g . df3 * df ;+ljwfg hf/L ug{ ;Sg'x'G5 < l8PnP ;DaGwdf e|ddf gkg{ sf+u| ];åf/f ;"lrt g]kfn 8]df]qm]l6s no;{ Pzf]l;P;g -l8PnP_ :yfkgfsfnb]lv g} nf]stGq, ljlwsf] zf;g / :jtGq Gofokflnsfsf] kIfdf /xL jsfnt ub{} cfO/x]sf] ;+:yf ePsf] g]kfnL sf+u|]; hgfPsf] 5 . l8PnP g]kfnL sf+u|];sf] z'e]R5's ;+:yf xf] . ;z:qdf PcfO{hL aGg xfgyfk ;z:q k|x/L an -PkLPkm_ df l/Qm tLg cltl/Qm dxflg/LIfs - PcfO{ hL_ aGg h' lgo/ / l;lgo/ 8LcfO{hLx¿aLr xfgyfk ;'? ePsf] 5 . g]kfn k|x/Lsf pRr clwsf/Lsf] a9' jf ljjfb sfod /x] s} a] nf PkLPkmdf pRr clwsf/Lx¿aLr a9'jfdf kg{ c:j:y v]n ;'? ePsf] xf] . ;fpg !$ ut] 7fs'/df]xg >]i7 tyf ebf} !& ut] Cifeb]j e6\6/fO{ / afFsL k[i7 ^ df afFsL k[i7 ^ df

05 26 071

Embed Size (px)

DESCRIPTION

सत्याग्रह साप्ताहिकको आज २०७१, भाद्र २६ गतेको नयाँ अंक ।

Citation preview

;/f]h ld>

jif{ !^ c+s % ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn ebf} @^ ut] laxLaf/ (September 11, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).–

;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

;gftg sfndf cfh JofKt lxGb"eGg] wd{ lyof] jf lyPg eGg] lgSs}ljjfbsf ] lji fo x 'g ;S5 . t/ ,lglZrt?kdf s] s'/f ;fFrf] xf] eg]

wd{lg/k]Iftf / hftLotfsf] df/df d'n'slyof] . lg/~hg lg/fsf/ k/dfTdfk|ltljZjf; ug]{ çsf/ kl/jf/sf] u7g ug]{cleofgsf] g]t[Tj u/]/ To;nfO{ :yflktug]{ sfd ;d]t z+s/frfo{n] u/]sf lyP .o;k|sf/ ;j{kGy ;b\efjsf] efjgfnfO{;xL cy{df cfTd;ft u/]/ g} cfh …lxGb"ÚeGg] kGysf] k|fb'ef{j ePsf] xf] .

dfgj hftLsf] ljsf;sf] qmddfljleGg hft, hftL jf gZnsf] ?k s;/Llnof] eGg] cf–cfkm\g} ts{ jf ax; x'g;Sb5 . t/ nfdf] ;dosf nflu ef}uf]lnskl/j]zsf sf/0f hft, hftL jf gZnsf]ljsf; ePsf] x'g'k5{ . s;}sf] gfs nfdf]x'g' jf cfFvf lrD;] x'g'sf] k5fl8 xhf/f}+jif{sf] sfnv08 / ;d"x a;f]af; u/]sf]ef}uf]lns kl/j]zsf]

of]ubfg 5 eGbf cTo'lQm gxf]nf .o;k|sf/ ag]sf] zf/Ll/s agfj6 /ToxL agfj6 cg'?ksf] k]zf, Joj;fo,sd{ ckgfpg yflnof ] / hfgfhfgLgZnsf ] klxrfg To; } cg '?k x 'g

lzjnfO{ dfGg] z}j, lji0f'nfO{ dfGg] j}i0fj,u0f]znfO{ dfGg] uf0fkt, b'uf{nfO{ k'Hg]zfQm / To:t} cg]sg\ ;Dk|bfo jfkGyx¿df lyP . tL k|To]s kGysf cf–cfkm\g} ljlw / k/Dk/f lyP . ;DejtMPs csf{k|lt ljå]if ;d]t lyof] . sltko

g]kfndf olta]nf w]/} ljjfbf:kb d'2fx¿ ljBdfg 5g\ . tLdWo] b'O{ d'2fx¿ cem} a9L ljjfbf:kb 5g\ . tL x'g\– wd{lg/k]Iftf / hftLotf . 6]lnlehgsfkbf{x¿df k|To]s 306f oL b'O{dWo] Ps zAb kSs} ;'lgG5 . cf–cfkm\gf] cf:yfcg';f/ dt cjnDag ug]{ clwsf/ ;'lglZrt ug{ wd{lg/k]Iftf rflxPsf] ts{ ;'lgG5 .wd{lg/k]Iftf cfpg'eGbf cufl8 of] clwsf/ k|of]u ug{ gkfPsf sf/0fn] g]kfn wd{lg/k]If aGg'k/]sf] xf] ls xf]Og eGg] ljifo lgSs} nfdf] ax; rNg ;Sb5 .To:t}, lylrPsf], ldlrPsf] hfthfltsf] pTyfgsf] nflu hftLo :jfoQtf / tb\g'?ksf] k|b]z jf /fHosf] cfjZostf ePsf] ts{ k|:t't ul/G5 . of] ts{df klg;fFlRrs} slt bd 5 eGg] uxg ljZn]if0fsf] ljifo xf] .

afFsL k[i7 ^ df

cj:yfdf logLx¿sf aLrdf eL8Gt ;d]tlyof] . o:tf kGy, ;Dk|bfo jf k/Dk/fnfO{Pscsf{;Fu hf]8\g] / nueu PsLs[t ug]{sfd cflb z+s/frfo{n] u/]sf lyP . oLljleGg kGy k/Dk/fsf aLr Pscsf{k|lt;lxi0f' agfpg ;femf wf/0ffsf] cfjZostf

ljgf l6Kk0fL jLkLnfO{ >4f~hnLjLkL sf]O/fnf ztjflif{sL hGdhoGtL efb| @$ ut] d+unaf/ d'n'sel/ cf–cfkm\g}

/+ub+un] dgfOof] . sltkosf nflu of] cj;/ x[bob]lv jLkLsf] lj/f6 JolQmTj;fd">4fk"j{s gtd:ts x'g] If0f lyof] eg] s]xLsf nflu cfkm" d7fwLz ePsf] jLkLsf] gfddfvf ] lnPsf] d7sf] z'enfeo'Qmlg/Gt/tf lyof] . s;}n] o;nfO{tTsfn u'd]sf] /fhgLlts w/ftnk'gM k|fKt ug]{ v'8\lsnf] 7fg] eg]s]xLsf nflu t lxnf] kfgLdf df5fdfg]{ cj;/ klg ;flat eof] xf]nf .sltkosf nflu jLkLsf gfdhLjgel/sf] kfk kvfNg] ;'gkfgL;d]t ePsf] x'g'k5{ . jLkLsf af/]dfts{, s'ts{, JofVof, ljZn]if0f ug]{w]/} :jgfdwGo ljz]if1x¿sf] sdL5}g . jLkL sf]O/fnfnfO{ h–h;n];fFlRrs} a'em]sf 5g\, tL t 5Fb}5g\,hLjgsf] clwsf+z If0f jLkLsf];Qf ];/fk ug] {x¿ ;d]t cfhjLkLsf cgGo eQm ljz ]i f1alg;s]sf 5g\ . o:tf] kl/k|]IodfjLkLsf af/]df k'gM k/Dk/fut:t'tLufgsf] s'g} cy{ 5}g . of]s fdsf nf lu oy ] i6 dx fg \JolQmTjx¿ 5g\ / ltgs} lhDdfdf of] sfdnfO{ 5f]8f}+ . afFsL k[i7 ^ df

afFsL k[i7 ^ df

sf+u|];sf g]tf lbks'df/ pkfWofo;+ljwfg lgdf{0fdf t tkfOFx¿ cfkm} +cGof}ndf kg{ yfNg' eof] lg <

nf]stGqdf kf/bzL{, lhDd]jf/ ePg

;sf/fTds agf+}, OR5fzlQmb¥xf] agfpF, ;+ljwfg cfpF5

– sf+u|]; g]tf lbks'df/ pkfWofoeg] uf¥xf] k5{ . ;a} bnx¿n] lgjf{rgsf]3 f ] i f 0 fkq , lxhf ]sf ;xdltx¿,;+ljwfg;efdf ePsf] ;xdltx¿af6 ljd'vx'g vf]Hbf s]xL ;d:of b]lvPsf] 5 . t/klg xfd|f ] s]Gb| ljGb' eg]sf] hgtf,hgtfsf xs clwsf/ / /fi6«sf] :jfy{ g}xf] . To;}n] bnx¿ ;lRrg' k5{, ;xdltdf

x6nfOg M Clif wdnfcfpg} k5{ To;sf] ljsNk 5}g .df3 * df ;+ljwfg hf/L ug{ ;Sg'x'G5 <

l8PnP ;DaGwdf e|ddfgkg{ sf+u|];åf/f ;"lrt

g ]kfn 8 ]df ]q m ] l6s no; {Pzf ] l;P;g - l8PnP_:yfkgfsfnb ] lv g } nf ]stGq,lj lwsf ] zf;g / :jtGqGofokflnsfsf] kIfdf /xL jsfntub{} cfO/x]sf] ;+:yf ePsf] g]kfnLsf+u|]; hgfPsf] 5 . l8PnP g]kfnL

sf+u|];sf] z'e]R5's ;+:yf xf] .

;z:qdf PcfO{hL aGg xfgyfk;z:q k|x/L an -PkLPkm_ df

l/Qm tLg cltl/Qm dxflg/LIfs -PcfO{hL_ aGg h'lgo/ / l;lgo/8LcfO{hLx¿aLr xfgyfk ;'? ePsf]5 . g]kfn k|x/Lsf pRr clwsf/Lsf]a9'jf ljjfb sfod /x]s} a]nfPkLPkmdf pRr clwsf/Lx¿aLra9'jfdf kg{ c:j:y v]n ;'? ePsf]xf] . ;fpg !$ ut] 7fs'/df]xg >]i7

tyf ebf} !& ut] Cifeb]j e6\6/fO{ /afFsL k[i7 ^ df afFsL k[i7 ^ df

sf=lh=b=g+= !$@÷)%%÷%^, uf]=x'=sf=b=g+= !$@÷)^#÷^$ *laxLaf/, ebf} @^, @)&!

k|sfzs÷k|wfg;Dkfbs M ;Ltf/fd 9'+u]n, lgb]{zsM g/f]h cof{n Joj:yfks M O{Zj/ a:g]t, sfof{no M gof“afg]Zj/, sf7df8f}+, kmf]g M $$*%$*@,)!–@@(^@)# kf]=j=g+= @!%!), E-mail : [email protected], d'b|0f M PS;k|]; sn/ k|]; k|fln a'4gu/, ;Dkfbs M /fh]z ;fksf]6f

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

O{Zj/ a:g]tskf]{/]6 O{Zj/ a:g]t

6f]of]6fsf] Ol6cf]; qm; ahf/df6f ]of ]6f uf8Lsf] g]kfnsf nflucflwsfl/s laqm]tf o'gfO6]8 6«]8;{ l;lG8s]6k|flnn] hfkfgL df]6/ lgdf{tf sDkgL6f]of]6fsf] gofF sf/ …Ol6cf]; qm;Ú g]kfnLahf/df NofPsf] 5 . ut xKtf /fhwfgLdfePsf] …gf8f c6f] zf]Ú dfkm{t\ pQm sf/ahf/df NofOPsf] xf] . o'gfO6]8 6«]8;{l;lG8s]6 k|flnsf cWoIf ;'/h j}B / k|aGwlgb{]zs l/t' l;+x j}Bn] d]nf:yndf Ol6cf];qm; ;fj{hlgs u/] . ;fj{hlgs sfo{qmddfhfkfg tyf e'6fgaf6 cfPsf kfx'gfx¿;d]t ;xefuL ePsf lyP .

Ol6cf]; qm;sf] g]kfnL ahf/df $!nfv $% xhf/ ¿k}ofF tf]lsPsf] 5 . of]sf/n] /f]df~rs l8hfOg k|ltlalDat ug{]atfpFb} sDkgLn] 6f]of]6fsf] u'0f:t/Lotf,e/kbf { ]kgf / ljZj;gLotf ;d]temNsfpg] bfaL u/]sf] 5 . !$(^ ;L;Lsf]k ]6 « f ]n Ol~hgo'Qm Ol6cf ]; qm;n]

k|ltln6/ !^=&* lsnf]ld6/ dfOn]h lbg]atfOPsf] 5 . o;df 7"nf] Soflag /x]sf]x'Fbf kfFr hgf ofq'n] nfdf] ?6df klgcf/fdbfoL ofqf ug{ ;S5g\ . sf/df$% ln6/ OGwg c6fpg] 6\of+sL 5 eg]

b'O{ ;o %! ln6/ ;fdfg /fVg] l8sLklg 5 . sf/df cfGtl/s ;hfj6df lgs}Wofg lbOPsf] 5 . sf/df rfnssf]cfjZostfsf nflu On]S6«f]lgs kfj/:6]l/ª / rfns a:g] If]qdf ;fO8 c6f]

8fpg /flvPsf] 5 . o;df y|L :kf]s:6]l/ª XjLn, kfj/ ljG8f]h, l/df]6 km\o'nnL8, 6]nu]6 cf ]kg/, lsn]; OG6«Lnufotsf ;'ljwfx¿ h8fg ul/Psf] 5 .

;'/Iff Kofs]hcGtu{t sf/df PaLP;,OaL8L, Po/Jofu h8fg ul/Psf] 5 . h;n]rfnssf ;fy} ofq'x¿nfO{ zfGtk"j{s ofqfug{] jftfj/0f tof/ kfb{5 . Ol6cf]; qm;:6fOn, cf/fd, ;'ljwf, Ifdtf / ;'/Iffsf]k"0f{ Kofs]h ePsf] sDkgLsf] bfaL 5 . of]sf/ h'g';'s} ;8sdf pRr Ifdtf /cf/fdsf ;fy rnfpg ;lsG5 . /fhwfgLjl/k/Lsf s'g} klg ;8sdf rnfpgl;kmf/L; ul/Psf] of] sf/n] ljlzi6tf /JolQmTj emNsfpg dg k/fpg] gofFu|fxsx¿nfO{ nlIft u/]sf] 5 .

a}t8Ldf OGe]i6d]G6 a}+sg]kfn OGe]i6d]G6 a}+sn] a}t8Lsf] kf6gdf zfvf/lxt a}+lsª ;]jf z'? u/]sf]

5 . pQm ;]jf cGtu{t :yfgLon] cTofw'lgs l/6]n a}+lsª ;'ljwfx¿ pknAw x'g]a}+sn] hgfPsf] 5 . cTofw'lgs k|ljlwdfkm{t\ lbOg] pQm ;]jf &% j6} lhNnfdf

pknAw u/fpg] p2]Zo /x]sf] hgfPsf] 5 . o;cGtu{t vftf vf]Ng, /sd lemSg,/fVg, aLn e'QmfgLnufot ;'ljwf pknAw x'g] a}+sn] hgfPsf] 5 .

cfOPdP;sf] pkxf/ of]hgf;fd;'ª df]afOnsf] g]kfnsf

n f lu c f lws f l /s laq m ] t fcfOPdP;n] bz}+–ltxf/sf] cj;/kf/L u | fxsx¿dfem …;f ] lNn8Sof;AofsÚ of]hgf NofPsf] 5 .o; of ]hgfcGtu {t u | fxsn ];fd;'ªsf] s'g} klg df]afOn jf6\ofan]6 vl/b ubf{ clwstd!^ xhf/ ¿k }of F;Dd t '?Gt }Sof;Aofs kfpg]5g\ . u|fxsnfO{rf8kj{sf] a]nfdf :qm\ofr s'kg,n l Ss 8 « / c Go ;Dk " 0 f {e m Ge m6x¿a f6 / f xt l bO {vl/b;Fu} t'?Gt} v'zLsf] pkxf/lbg o:tf ] o f ]hg f No fPsf ]sDkgLn] hgfPsf] 5 . of] of]hgfebf} @# ut] ;f]daf/b]lv sflQs !$ ut];Dd rNg]5 .

/g;'hsf] pkxf/ of]hgf/g;'hn] bz} / ltxf/sf] cj;/ kf/]/ pkxf/ of]hgf ;fj{hlgs u/]sf] 5 .

…;fFjf eGbf Jofh 7'nf]Ú eGg] gfd lbP/ NofPsf] ;f] of]hgfdf k|To]s hf]/ /g h'Qfvl/b ubf{ vl/bstf{n] Pp6f l6;6{ k|fKt ug{]5g\ ;fy} Pp6f :qm\ofr s'kg k|fKtug{]5g\ / :qm\ofr s'kgdfkm{t\ of]hgf cjlwe/df !) hgf pkef]Qmfn] hgxL Psnfv gub k|fKt ug{]5g\ . ;f]of]hgf ebf} @@ b]lv ltxf/;Ddhf/L /xg] sDkgLn] hgfPsf] 5 .

o; pkxf/ of ]hgfdf;xefuL ;a} u|fxsn] clgjfo{¿kdf l6;6{ eg] k|fKt ug{]] 5g\ .pkxf/ k|j4{gsf lgldQ o;of]hgfnfO{ ;fFjf eGbf Aofh 7'nf]eGg] gf/fsf ;fy ;'? u/]sf]hgfPsf] xf] . of] pkxf/ of]hgfk|j{4gsf nflu xfF:o >[v+nfsfsnfsf/ s'df/ s§]n …lhu|LÚ / ch{'g l3ld/] …kfF8]Ú nfO{ pkxf/ k|j4{ssf ¿kdfcg'aGw ul/Psf] 5 . cg'aGwkZrft\ xfF:o snfsf/åon] o; pkxf/ of]hgfsf]k|j{4gsf nflu sDkgLsf] k|rf/ k|;f/ ;fdu|Ldf ;xeflutf /xg]5 .

xfdfsf] :ynut e|d0fxfdf cfO/g P08 l:6n OG8l:6«h k|flnn] cfkm\gf] pBf]usf] :ynut e|d0f

u/]sf] 5 . cfw'lgsLs/0f tyf Ifdtf lj:tf/ ;DkGg ePsf] cj;/df pBf]usfd'n'se/sf l8nx¿sf] :ynut pBf]u cjnf]sg e|d0f tyf l8n/ ld6 u/]sf]x f ] . x fnsf ] I fdtf lj:tf/ tyfcfw'lgsLs/0faf6 jflif{s sl/a Ps nfv@) xhf/ d]l6«s 6g ;'k/ 8S6fOn 6LPd6L58 pTkfbg ug]{ nIo /fVb} cfufdL lbgdfcem a9L u'0f:t/Lo pTkfbg ug]{ ljZjf;lnPsf] sDkgLn] hgfPsf] 5 . pBf]usf]:yfkgfsfnb]lv g} u0f:t/k|lt k|ltj4ePsf] eGb} sDkgLn] ca pTkfbg x'g]Ps gDa/L kmnfd] 58 ;'ne b/df d'n'se/sf b'O{ ;o l8n/dfkm{t\ u|fxs;Ddk'¥ofpg] of]hgf /x]sf] sDkgLn] hgfPsf] 5 .

ahf/df ;'hnsf] /l;nf] SofG8L;'hn km'8\; k|flnn] gofF :jfb / Kofs]6 /l;nf]

SofG8L ahf/df NofPsf] 5 . cTofw'lgs k|ljlwk|of]u u/L clt :j:Yos/ jftfj/0fdf SofG8L pTkfbgul/Psf] k|flnn] hgfPsf] 5 . x/]s k6s SofG8Lsf]pkef]u ubf{ pTkfbgsf] u'0f:t/ / :jfbdf Ps¿ktfkfOG5 . o; SofG8Ldf r6k6f :jfb;Fu} vfgf krfpg]u'0f /x]sf] 5 / ljut Ps bzsb]lv lgs} nf]slk|oa|fG8sf] ¿kdf kl/lrt 5 . /l;nf] SofG8L ;'hnkm'8\;sf] /lh:6«/ 6«]8dfs{ xf] . of] SofG8L xf8{af]ON8 sGkm]S;gl/ xf], /l;nf] SofG8L aRrfb]lvo'jfju{nfO{ nlIft ul/Psf] SofG8L xf] .

km/s /]l;kL k|of]u ul/ /l;nf] SofG8LnfO{ g]kfnL df}lns :jfb lbOPsf] 5 . g'g/ cGo k|fs[lts vfg] d;nfx¿sf] k|of]u ul/Psf] o; SofG8Lsf] r6k6f :jfbdfd:tLn] hxfFklg, hlxn] klg /dfpg ;lsg] k|flnn] bfaL u/]sf] 5 . pQm SofG8Lpi0ftf k|lt/f]wfTds / Po/ 6fO6 ePsf] uf9f v}/f] Koflsªdf d'n'se/ v'›f k;nx¿dfPs ¿k}ofFdf lsGg ;lsg]5 . cGt/f{li6«o:t/sf] hf/ / Kofs]6df oL SofG8Lx¿kfOg]5g\ . ;'hn km'8\; k|fln nIdL u|'ksf] Ps elugL ;+:yf xf], h;n] ljut rf/bzsb]lv pTs[i6 u'0f:t/sf] sGkm]S;gl/sf] pTkfbg / ahf/Ls/0f ub{} cfPsf] 5 /o;n] ;a}eGbf a9L ahf/ lx:;f cf]u8\b} b]zsf] cu|0fL sGkm]S;g/L sDkgL aGg;Ifd 5 . /l;nf] SofG8Lsf] ;fy} sDkgLn] cGt/f{li6«o:t/sf j]km/, 6lkm, SofG8Lnufot aan ud, l:6s ud pTkfbg ub{} cfPsf] 5 . rf]sf]kmg, ;'hn ud, ;'hnOlSno;{, SofG8LDofg, k|m];f] / ne a8{ g]kfnL pkef]Qmfdfem nf]slk|o 5g\ .

uf]+ua'df 6'l/hdsf] gofF zfvf6'l/hd 8]enkd]G6 a}+sn] sf7df8f}+sf] uf]+ua'df !$ cf}+ zfvf lj:tf/ u/]sf]

5 . a}+s ;~rfns ;ldltsf cWoIf k'ik/fh sF8]nn] cfOtaf/ zfvfsf] cf}krfl/s¿kdf pb\3f6g u/]sf] a}+sn] hgfPsf] 5 . of] ;d]t u/]/ a}+ssf] s'n zfvf ;+Vof!$ tyf Pl6Pd sfpG6/sf] ;+Vof !! j6f k'u]sf] 5 . a}+sn] xfn z"Go df}Hbftdfvftf vf]Ng ;lsg], b}lgs df}Hbftdf jflif{s rf/ bzdnj kfFr k|ltzt AofhkfOg] ;lhnf] art vftf, b}lgs df}Hbftdf jflif{s kfFr k|ltzt Aofh /x]sf]

;fwf/0f art vftf, gf/Lart vftf, tnaL artvftf, ko{6g ;xofqLart vftf, ;'k/ ;]leª

nufotsf lgIf]k of]hgf ;~rfng ub{} cfPsf] 5 .shf{tkm{ eg] Jofkfl/s, ko{6g ljsf; shf{, cf]e/8«fkm\6, rfn" k'FhL, l:y/

k'FhL, kl/of]hgf shf{, ;fgf tyf dWod Joj;fo shf{, cNk cjlw l8df08 shf{,xfo/kr{]h shf{, ljkGg ju{ shf{, sG;f]l6{od shf{ cflb / pkef]Qmf shf{tkm{3/ shf{, ;jf/L shf{, JolQmut shf{, dflh{g shf{, d'2tL /l;b shf{, ;/sf/LC0fkq shf{, z}lIfs shf{, j}b]lzs /f]huf/ shf{, :j/f]huf/ shf{ cflb k|jfxug{] nIo /fv]sf] a}+sn] hgfPsf] 5 . sf7df8f}+sf] 7d]ndf s]G›Lo sfof{no /x]sf]a}+ssf] ahf/ k'FhLs/0f Ps ca{ %$ s/f]8 @$ nfv ¿k}ofF k'u]sf] 5 . kl5Nnf]k6s b'O{ ;o $! ¿k}ofF clGtd d"Nodf k|ltlsQf z]o/ sf/f]af/ ePsf] a}+ssf]:6sdf c+lst d"No Ps ;o ¿k}ofF sfod /x]sf] ^$ s/f]8 ¿k}ofF a/fa/sf] ^$nfv lsQf z]o/ ;"rLs[t /x]sf] 5 .

;"o{ g]kfnsf yk b'O{ cu/aQL;"o{ g]kfn k|flnn] pTkfbg u/]sf] yk b'O{ cu/aQL g]kfnL ahf/df ljqmL z'?

ePsf] 5 . sDkgLn] kmf]6 uf]N8 / kmf]6 l;Ne/ gfds cu/aQL pTkfbg u/]/ ljqmLz'? u/]sf] x]f . o;cl3 sDkgLn]kmn / rGbgo'Qm d+unbLkcu/aQLx¿ pTkfbg u/L ljqmLljt/0f ul//x]sf] 5 . sDkgLn];fdflhs pQ/bfloTjcGtu{tpBf]udf lk5l8Psf ju{sfdlxnfx¿nfO { / f ]huf/ L

lbO/x]sf] 5 . dlxnfx¿nfO{ /f]huf/L lbg] cleofgnfO{ ;fy{s agfpg sDkgLn]cu/aQL agfpg] tflnd klg k|bfg ul//x]sf] 5 .

rf}w/L u|'kn] ljBfno k'glgdf{0f ug]{rf}w/L ;d"xn] alb{ofdf afl9sf

sf/0f k"0f{¿kdf Ifltu|:t ePsf 5 j6fljBfnosf] k'glgdf{0f ug{] 3f]if0ff u/]sf]5 . ;d"xn] …1fgf]bo afl9 kLl8tljBfno k'glgdf{0fof]hgfÚ cGt{uttTsfn @) nfv¿k}ofF k|bfg ug{]hfgsf/L klg rf}w/L;d"xn] lbPsf] 5 .To:t} ;d"xn] k|bfgu/]sf] /sdaf6alb{of j]n'jfvNnfufpFdf cfPsf]afl9af6 cfkm\gf;Dk"0f{ z}lIfs ;fdfu|Lu'dfPsf k[YjL lgDgdfWolds ljBfnosf&% hgf afnaflnsfnfO{ cfjZos kg{]z}lIfs ;fdfu|L / kf]zfs pknAwu/fpg] 3f]if0ff klg u/]sf] 5 . afl9kLl8t ljBfyL{n] o;}sf sf/0f k9fO{5f]8\g' gk/f];\ eGg] rf}w/L u|'ksf cWoIfljgf]bs'df/ rf}w/Lsf] rfxgfcg';f/u|'kn] ljBfnosf] k'glgdf{0f / z}lIfs;fdu|L Pj+ kf]zfs Joj:yfkgdf;xof]u s]lG›t u/]sf] xf], ;d"x4f/fhf/L k|]; lj1lKtdf 5 .

…olt a]nf xfdL afl9 kLl8tkl/jf/sf ljBfyL{x¿sf] eljiocGwsf/tkm{ gws]lnof];\ eGg]tkm{ ;hux'g' cfjZos 5Ú rf}w/L u|'ksf cWoIf

rf}w/Ln] eg], olx p2]Zodf ;xof]uk'¥ofpg xfdLn] kxn lnPsf xf}+ .alb{ofdf afl9af6 k"0f{¿kdf Iflt ePsfPstf k|flj -augfx–*_, lxdfno

lgdfjL -ldr{}of_, >L k|fylds ljBfno-v}nf/, augfx–&_, d'Qm sd}of k|flj -augfx–^_, hghfu[tL k|flj -cDaf;f_ />L u'? hgzlQm k|flj -kbgxf_ sf]k'glgdf{0f ug{] lg0f{o rf}w/L ;d"xn]u/]sf] xf] . Ifltu|:t ljBfnosf] tYof+s;+sngsf nflu ;d"xn] cfkm\gfk|ltlgwLnfO{ :ynut cWoogdfk7fPsf] ;d]t rf}w/L ;d"xn] hf/Lu/]sf] k|]; lj1lKtdf 5 . ljBfnok'glgdf{0f / ljBfyL{nfO{ ;xof]u ug{lhNnf lzIff clwsf/Lsf] sfof{noaf6l:js[tL lnOPsf] klg hf/L k|];lj1lKtdf pNn]v 5 .

k|wfgdGqL /fxt sf]ifdf l;l6hG;sf] ;xof]ul; +x e08f/ L nufot a } +ssf cGosd{rf/Lx¿n]] k|wfgdGqL /fxt sf]ifdf Psnfv %! xhf/ ;ft ;o ¿k}ofF b'O{ k};fcfly{s ;xof]u k|bfg u¥of] . k|wfgdGqLlgjf;df a}+ssf gfoj k|d'v sfo{sf/L clws[tu0f]z/fh kf]v/]nn] ;f]lx /sdsf] r]sk|wfgdGqL ;'ZfLn sf]O/fnfnfO{ x:tfGt/0fu/] . o;cl3 a}+sn] ;'gsf]zL klx/f] lkl8tnfO{/fxt k'¥ofpgsf nflu cfly{s ;xof]u :j¿kPs nfv ;'gsf]zL klx/f] lkl8t /fxt p¢f/sf]ifdfkm{t\ k|bfg u/]sf] lyof] . a}+sn] ;+:yfut;fdflhs pQ/bfloTj cGtu{t ljleGGf ;dotyf cj:yfx¿df :jf:y, v]ns'b, lzIff

nufotsf If]qdf ;xof]u k'¥ofpb} cfPsf] gfoj k|d'vsfo{sf/L clws[t u0f]z/fh kf]v/]nn] r]s x:tfGt/0fsfo{qmddf hfgsf/L u/fP .

b ]Zfsf ljleGg efudf uPsf ] afl9 klx/f ]lk8Ltx¿nfO{ ;xof]u k'¥ofpg] p2]Zon] l;l6hG; a}+sOG6/g];gn lnld6]8sf k|d'v sfo{sf/L clws[t /fhg

l;Gw'kfNrf]s lhNnfsf] h'/]df uPsf] klx/f]df k/LeUgfjz]if dfq afFsL /x]sf] :s'n >Ljg ;fF3' dfWoldsljBfnonfO{ sf7df8f}+–!), afg]Zj/l:yt cfTdlge{/o'jf ;dfh g]kfnn] /fxt:j¿k ljBfyL{x¿sf nfluljleGg :6]zg/L ;fdu|L tyf ejg lgdf{0fsf] nflugub ;xof]u k|bfg u/]sf] 5 .

cfTdlge{/ o'jf;dfhsf] ;xof]u

of] ;ftf

;DkfbsLo

jif{ !^, c+s %, @)&! ;fn ebf} @^ ut] laxLaf/

@laxLaf/, ebf} @^, @)&!

;'bz{g clwsf/L

g]kfnsf] /fhgLlts Oltxf;dfk|hftflGqs cfGbf]ngsf] cu|0fL e"ldsflgjf{x ug]{ cfbz{ k'?if ljZj]Zj/k|;fbsf]O/fnfsf] prfO lzv/df /x]sf] 5 .lj;+ !(&! ;fn efb| @$ ut] agf/;dfhlGdPsf ljZj]Zj/sf] Gjf/gsf] gfd eg]r'8fdl0f xf] . pgnfO{ /fhgLltdf jLkLsfgfdn] / ;flxTodf ljZj]Zj/, kl/jf/df;fGbfh' gfdn] cfkm\gf] ax'klxrfgagfpg ;kmn rlr{t / k|hftGqsf]n8fOFdf tTsfnLg zf;s;Fu slxNo}gem's]sf g]kfnsf] ;Rrf k'q x'g\ .tTsfnLg /fhfnfO{ em'qf] / h'd|f k/]sf]sk8f kf;{n u/]sf] cleof]udf b]zlgsfnfsf] ;hfo ef]u]sf jLkL g]kfnL/fhgLlt If]qsf] pHHjn gIf]q g} x'g\ .

sf]O/fnf /fli6«otf, k|hftGq /;dfhjfbsf] lqj]0fL ePsfn] klg pgsf];j{q rrf{ / ;Ddfg ePsf] b]lvG5 .o;jif{ jLkLsf] ztjflif{s ;df/f]x ljljwsfo{qmd ub}{ efb| @$ ut] ;'Gb/LhndfljZj]Zj/k|;fb sf]O/fnfsf] gfddf:yflkt ;+u|xfnosf] k|f+u0fdf eJo;df/f]x ;fy d]rLsfnL cleofgsf];dfkg klg eof] . ut ;fpgsf] ^ut]b]lv ljZj]Zj/sf] gfddf ljrf/ ofqfyfngL ePsf] lyof ] . sl/a 8]9dlxgf;Dd ;~rfng ePsf ljleGgsfo{qmddf pgn] /fhgLlt, ;flxTo /k|hftGqsf vflt/ u/]sf of]ubfgsf] rrf{/ pgn] v]k]sf b'Mvb kIf, ;jn kIf;a}sf af/]df n]v, /rgf cGt/lqmof,5nkmn lgaGw k|ltof]lutf cflb ljljwsfo{qmd ;d]t eJotfsf ;fy ul/of] .

lj;+ @))# ;fndf :yfkgf ul/Psf]g]kfnL sf+u|]; kf6L{sf] :yfkgf ug{df ;d]tljZj]Zj/k|;fb sf]O/fnfsf] cu|0fL e"ldsfePsfn] klg g]kfnL sf+u|];sf nflu tpRr ;Ddfgsf Ps dfq kfq ag] eg]pgn] cjnDag ug]{ hLjgz}nL tyf;dfhjfbsf sf/0f ;a}sf ] nflupbfx/0fLo JolQmTj aGg ;kmn eP .@))$ ;fndf lj/f6gu/df ePsf] dhb"/cfGbf]ngsf] g]t[Tj / h]n ;'wf/ tyfk|hftflGqs Jojxf/sf] dfu u/L pgn]@( lbg;Dd nfdf] cg;gdf /x]/ cfkm\gf]k|hftGqk|ltsf] pTs[i6 nufjsf] k|bz{gb]vfP/} 5f8] . k6s k6s h]n hLjg /

g]kfnL /fhgLltsf cfbz{ k'?if jLkL;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

g]kfnLsf] dxfg\ rf8 a8fbz}+ tyf ltxf/ glhlsFb}5 . bz}+;Fuhf]l8Psf] / k/Dk/fb]lv g} dfGb} cfOPsf] ;+:sf/cg';f/ ul/g];f]¥x>f4 z'? eO;sf] 5 eg] cy{ahf/ klg bz}+sf] d'vdfudf{Psf] 5. rf8kj{nfO{ g} s]lGb|t u/]/ 7"nf–7"nf Joj;foLb]lv;fgf–;fgf Jofkf/Lx¿n] 5'6 / pkxf/sf ckm/x¿ wdfwd ;fj{hlgsul//x]sf 5g\ . x'gklg g]kfnL ;dfh To:tf] dgf]lj1fgdf afFr]sf]5, hxfF bz}+df dg vf]n]/ vr{ ug'{k5{ eGg] 5 . gx'g]n] C0f} u/]/klg bz}+nfO{ w'dwfd;Fu dgfpg] k|of; ul//x]sf x'G5g\ . To;}n]bz}+ kj{sf] wfld{s, ;f+:s[lts tyf cWoflTds dxTjnfO{ a'em\g'eGbfklg ;dfhdf cfly{s ;DkGgtfsf] b]vf;]vL ug]{ xf]8afhLsf] k/Dk/fklg ljsf; x'Fb} uPsf] 5 . oxL df}sfnfO{ 5f]k]/ ahf/df sfnf]ahf/Lug]{ tyf ;j{;fwf/0fsf] cfly{s zf]]if0f ug]{ Jofkf/Lsf] klg 7"n} x'nnfUg] u/]sf] 5 . o;sf] lgoGq0fsf nflu ;/sf/n] jif]{gL k|of;u/]sf] atfO/x] klg o;sf] df/df x/]s jif{ ;j{;fw/0f kg]{ u/]sf5g\ . o;k|lt ;j{;fwf/0f t ;r]t aGg' g} k5{, o;sf ;fy;fy}cy{ahf/ / ;j{;fwf/0fsf] hLjgnfO{ k|efljt ug]{ u/L sf/f]af/ ug]{JolQm tyf ;+:yfnfO{ lgoGq0f ug]{ ;/sf/L lgsfo klg plQs};lqmo aGg' cfjZos x'G5 .

ljz]ifu/L 5'6 / pkxf/ ckm/sf gfddf k'/fgf], u'0f:t/xLg;fdfgsf] ljqmL ljt/0f ug]{, d"Noj[l4 ug]{ / j[l4 d"Nosf] t'ngfdfs]xL sd d"No 36fP/ 5'6sf] k|nf]eg b]vfpg], pkef]Qmfsf] dfu /cfk'lt{sf] gh/cGbfh u/]/ ;fdfg n'sfO{ s[ltd cefj ;[hgf u/]/d"No bf]Aa/ agfpg], bz}+nfO{ g} s]lGb|t u/L gSsnL ;fdfg cfoftug]{ / cGosf] t'ngfdf s]xL ;:tf] b]vfP/ ljqmL ljt/0f ug]{ h:tfJoj;foLx¿ o:tf rf8kj{sf a]nf ;lqmo /xg] u/]sf x'G5g\ . oxLa]nf dfucg';f/sf] cfk'lt{ ug{ ;/sf/ tyf ;DalGwt lgsfox¿c;kmn /x] eg] ahf/df emg} xfxfsf/ dlRrg] u/]sf] x'G5 . bz}+sf]cj;/df nQfsk8f, lrgL, t]n tyf df;'hGo kl/sf/sf nfluljleGg k+5L tyf hLjhGt'sf] cfoftdf caf}{+sf] sf/f]af/ x'g] u/]sf]5 . To;}n] log} ;dfu|Lx¿sf] s[ltd cefj l;h{gf ug]{ / d"Noj[l4ug]{ sfd klg a]nfavt x'g] u/]sf 5g\ . sld;gsf] v]nsf sf/0fo; dfdnfdf sltko cj:yfdf :jod\ ;/sf/sf lhDd]jf/ kbflwsf/Ltyf /fhgLlts bnsf cu'jfx¿sf] klg xft /xg] u/]sf] hgu'gf;f]/xG5 . To;}n] o:tf rf8kj{sf nflu cTofjZos j:t'sf] cfoft/ hu]gf{ a]n}df ug'k5{ . To;f] ug]{ xf] eg] bz}+sf] d'vdf xfxfsf/dRrfpg vf]Hg]x¿ xtf]T;flxt x'g]5g\ . o:tf] cj:yfdf klg s;}n]ab\df;L ug{ vf]H5 eg] p;nfO{ t'?Gt sf/jfxL ul/g'k5{ tfls csf]{To:t} sfnf]ahf/L ug]{ JolQm cufl8 a9\g g;sf];\ .

sf7df8f}+ pkTosf tyf b]zsf k|d'v zx/x¿df c:yfoL a;f]af;ug{]x¿sf nflu bz}+s} a]nf csf]{ Pp6f ;d:of cfOkg]{ u/]sf] 5 .Tof] xf], bz}+ dgfpg 3/ hfFbf cfOkg]{ ;d:of . 3/ hfgsf nflua;sf] l6s6 gkfOg', kfOxfn] klg cl3kl5sf] ;fdfGo ef8fb/eGbfa9L d'No ltg{ afWo x'g', 5tdf em'l08P/ tyf sf]lrP/ ofqf ug'{kg]{afWotf, cflb jiff}{+b]lvsf] ;d:of xf] . Joj;foLx¿ x/]s jif{o;jif{ xfdLn] k|z:t} oftfoftsf ;fwgsf] Joj:yf u/]sf 5f}+ eG5g\ .t/ ofq'n] em'l08P/ ofqf gu/]sf] cj:yf slxNo} cfpFb}g . To;}n]oftfoft Joj;foL tyf ;/sf/L lgsfon] o;df x'g] cefj /sfnf]ahf/LnfO{ klg lgoGq0f ug{ ;Sg'k5{ .

rf8af8sf gfddf n"6 gxf];\

ebf} !( ut] laxLaf/– ;+ljwfg;ef aflx/ /x]sf /fhgLlts bnnfO{ klg ;+ljwfg lgdf{0f k|lqmofdf

;xefuL u/fpg ul/g] /fhgLlts ;efsf nflu k|d'v tLg bnaf6 b'O{–b'O{ hgf;b:o /xg] u/L sfo{ bn u7g .

ebf} @) ut] z'qmaf/– wd{lg/k]Iftf, ;+3Lotf / u0ftGqh:tf ljifodf hgdt ;+u|x ul/g'kg]{ eGb}

/fk|kf g]kfnåf/f ;+j}wflgs tyf /fhgLlts ;+jfb tyf ;xdlt ;ldltdf lnlvt¿kdfc;xdlt kq btf{ .

ebf} @! ut] zlgaf/;+j}wflgs tyf /fhgLlts ;+jfb tyf ;xdlt ;ldltsf] Dofb yKg k|d'v

tLg bn ;xdt .ebf} @@ ut] cfOtaf/– l;Gw'kfNrf]s, h'/] klx/f]sf sf/0f #% lbgb]lv ag]sf] ;'gsf]zLsf] tfn

km'6\of], gbLsf] axfj k'/fg} cj:yfdf .ebf} @# ut] ;f]daf/– ef/t e|d0fdf /x]sf cy{dGqL 8f= /fdz/0f dxt / ef/tLo ljb]zdGqL

;'idf :j/fhaLr e]6jftf{, ;+3Lotf yftLdf /fv]/ ;+ljwfg hf/L ug{ ;lsg]dxtsf] egfO .

ebf} @$ ut] d+unaf/– df3 * df ;+ljwfg hf/L ug{ glbg] if8\oGqdf dfcf]jfbL df]rf{ nfu]sf]

sf+u|];–Pdfn]sf] 7x/, ;+o'Qm /0fgLlt agfP/ cufl8 a9\g] lgisif{ .ebf} @% ut] a'waf/– ;+s6f SnanfO{ $–)n] x/fpFb} PGkmf sk km'6ansf] pkflw emfkf–!! nfO{ .

Pl;of k|zfGt If]qsf o'jf g]tfx?sf] e]nfo'jf ;+3, g]kfnsf] cfof]hgfdf ljZj k|hftflGqs o'jf ;+3sf] Pl;of k|zfGt If]qsf]

a}7s @) ut]b]lv @$ ut];Dd sf7df8f}+df eJo?kdf ;DkGg u/]sf] 5 . pQm j}7sdfPdfn]sf cWoIf sd/]8 s]kL zdf{ cf]nL, k'j{cWoIf emngfy vgfn, jl/i7 g]tf dfwjg]kfn, pk tyf u[xdGqL afdb]j uf}td, o'jf tyf v]ns'bdGqL k'?iff]Qd kf}8]n / o'jf ;+3g]kfnsf cWoIf dx]z j:g]tn] ;Djf]wg ug'{eof] . pQm a}7sdf >Ln+sf lzIff tyf ;]jfdGqLb'ldGbf b]zgfO{s], g]kfnsf nflu lrlgFof /fhb't p5'g yfO{, ljZj k|hftflGqs o'jf ;+3sfpkfWoIf u|L; kmf]G8] nufot Pl;of k|zfGt If]qsf o'jf g]tfx?sf] ;xefuL /x]sf] lyof] .sf7df8f}+df ePsf] pQm a}7sn] s]xL dxTjk'0f{x? u/]sf] 5 . h'g lgDgfg';f/sf 5g .!_ ljZj k|hftflGqs o'jf ;3sf] csf]{ l/hgn a}7s >Ln+sf @)!% dfr{ dlxgfdf ug]{

lg0f{o eof] .@_ cfufdL hgj/L @)!% df j+unfb]zdf ljZj k|hftflGqs o'jf ;3+ cGt/ut /x]sf

Pl;of Kofl;lkms /fi6«sf ljleGGf o'jf ;+u7g ;lDdlnt ;]ldgf/ cfof]hgf ug]{ lg0f{oul/of] . To;sf] ;+of]hg j+unfb]z o'y o'lgogn] ug]{ ;d]t lg0f{o eof] .

#_ ljZj k|hftflGqs o'jf ;+3sf] @)!% df ;DkGg x'g] dxf;efsf] cfof]hg g]kfndf ug{cfpFbf] hg/n sfpG;Ln ldl6ªdf k|:tfj n}hfg] lg0f{o ul/of] .

$_ sf7df8f}+ 3f]if0ffkq hf/L ug]{ lg0f{o ul/of] .%_ sf]l/ofnL k|fol4ksf] zflGt, l:y/tf / k'g;+/rgfsf] kIfdf k|ltj4tf hfx]/ ub{5 .^_ g]kfnsf] zflGt / k|ultzLn gofF ;+ljwfg lgdf{0f of] j}7s k'0f{ cfzfjfbL 5 .&_ Kofn]:6fOgdfly ePsf] cfqmd0fsf] lgGbf ub}{ b'a} kIf jftf{df j;L zflGtk'0f{ lgsf;

lgsfNg / dWok'j{df :yfoL zflGt sfodsf nflu of] j}7s hf]8bf/ dfu ub{5 .– k|eft laqmd s6'jfn

k|jQmf, o'jf ;+3, g]kfn

/fhb't lgo'lQmk|lt xfd|f] cfkQLdlGqkl/ifb\sf] j}7sn] ljleGg 5 b]zsf nflu ul/Psf] /fhb't lgo'lQmk|lt ;b\efjgf

kf6L{n] 3f]/ cfkQL k|s6 ub{5 . ;dfj]zL, ;dtfd"ns / hg;+Vofsf] cfwf/df ;dfg'kflts;xeflutfsf] l;4fGt cg'?k /fHosf] k|To]s tx–tKsfdf lgo'lQm ul/g' dw]z tyf hghfltcfGbf]ngsf] pknAwL :j?k ul/Psf] k|ltj4tf xf] . /fHo ;+rfng ug]{ ;dfj]zL l;4fGtljk/Lt dlGqkl/ifb\åf/f ul/Psf] /fhb't lgo'lQm c;dfj]zL /x]sf] kf6L{sf] 7x/ 5 . xfnsf]/fhb't lgo'lQm dw]zL tyf cflbjf;L hghfltnufotsf] efjgf ljkl/t /x]sf] 5 . /fhb'tlgo'lQmdfly k'g{ljrf/ ul/g'kg]{ / eljiodf ul/g] lgo'lQmx? clgjfo{?kn] ;dfj]zLl;4fGtcg'?k x'g'kg]{ ;b\efjgf kf6L{ ;/sf/;Fu dfu ub{5 .

– dlgifs'df/ ;'dgdxf;lrj, ;b\efjgf kf6L{

;+ljwfg lgdf{0fsf] dxfg\ sfo{df ;xefuL x'g ;a}nfO{ cfu|x ub{5f}+ . olbs'g} bn o;df ;xefuL x'g rfxFb}g eg] pgLx¿ cfkm}+ ;lsG5g\ .

– ebf} @$ ut] sf7df8f}+df af]Nb}k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnf

d}n] tkfOFnfO{ wDsL lbPsf] xf]Og . olb uf]nd]r ;Dd]ng gu/L cufl8al9of] eg] ;+ljwfg klg aGb}g . algxfn] Tof] Ps–b'O{ lbg klg l6Sb}g . To;}n]uf]nd]r ;Dd]ngkl5 dfq ;+ljwfg lgdf{0f ug{'k5{ .

– ebf} @$ ut] k|wfgdGqL;Fusf] e]6df af]Nb}Pdfcf]jfbL cWoIf k'iksdn bfxfn

sf+u|]; / Pdfn]n] clxn] 7"nf] kf6L{ eof}+ eg]/ 3d08 ul//x]sf 5g\ .Pdfcf]jfbL df]rf{aGbLdf nfu]/ s;}sf] s'/f g;'Gg] ePsf] 5 . ;+ljwfg lgdf{0fdfolb xfd|f] kf6L{n] p7fPsf] Ph]08f ;Daf]wg ub}{gg\ eg] k'ifb]lv b]zJofkLhg;+if{sf sfo{qmd x'g]5g\ .

– ebf} @$ ut] kf]v/fdf af]Nb}/fk|kf g]kfnsf cWoIf sdn yfkf

uf]nd]r ;Dd]ngsf] gfddf s]xL bn ;+ljwfg lgdf{0f gug]{ if8\oGqdfnfu]sf 5g\ . uf]nd]rsf gfddf cfkm\gf] l;lG8s]6 v8f u/]/ agfOPsf];+ljwfg dfGo x'g ;Sb}g . oxL cj:yf hf/L /x] df3 * df ;+ljwfg hf/Lx'g klg ;Sb}g .

– ebf} @! ut] eQmk'/df af]Nb}dhb'/ ls;fg kf6L{sf cWoIf gf/fo0fdfg ljh'S5]

lxGb" /fi6« 3f]if0ff ug{ 'k5{ eGg]df clxn] 7"nf ] hgdt alg;s]sf]5 . ljåfgb]lv ;fdfGo txsf JolQm;d]t lxGb" /fi6«sf ] kIfdf plePsf5g\ . To;}n] casf] ;+ljwfgdf lxGb" /fi6« pNn]v x'g} k5{ . ePg eg];+ljwfg Rofltg]5 .

– ebf} @$ ut] bfªdf af]Nb}sf+u|]; s]Gb|Lo ;b:o v'daxfb'/ v8\sf

kf6L{leqsf] ljjfb ;fdfGo xf] . g]t[Tj x:tfGt/0fsf] ljifo 7"nf] xf]Og .ca Ps jif{kl5 x'g] lgjf{rgn] gofF g]t[Tj rog ug]{5 .

– ebf} @$ ut] lj/f6gu/df af]Nb}sf+u|]; g]t[ ;'hftf sf]O/fnf

kq d~h'iff kf]=a=g+= M @!%!)

O{d]n M [email protected]

lgjf{;gdf /xg ljjz agfOPsf pgnfO{dft[e"ld, sd{e"ld, k|hftGq tyf;dfhjfbsf] plQs} df]xn] slxNo} 5f8]g .

@))& ;fndf k|hftflGqs cfGbf]ng;kmn eP/ g} /f0ffzf;gsf] cGt eP/ag]sf] cGtl/d ;/sf/df u[xdGqL ag]sfljZj]Zj/ sf]O/fnf lj;+ @)!% ;fn;Ddcfdlgjf{rg ug]{ / ;+ljwfg lgdf{0fug{sf nflu ;lqmotfk"j{s nflu /x] .lj;+ @)!$ ;fndf eb|cj1f cfGbf]ngtyf ;Tofu|x u/L @)!% ;fn kmfu'g !ut] g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg hf/Lu/fpg / ToxL ;fndf cfdlgjf{rg;DkGg ug { ;kmn eP . pQmlgjf{rgaf6} g]kfnsf] klxnf] hglgjf{lrtk|wfgdGqL ag]/ g]kfnL /fhgLltdf :jR55jLsf cfbz{ /fhgLlt1sf] klxrfgagfP/ cfkm\gf] hLjgsf] n8fOFnfO{ ;fy{sagfPsf lyP .

g]kfnsf] sfnf] lbgsf ¿kdflrlgPsf] @)!& ;fn k'if ! ut]sf] zfxL3f]if0ffn] ;+;bLo k|hftGq cj?4 agfOof]/ k|wfgdGqL sf]O/fnfnfO{ ckb:tul/of] . k6s–k6s g]kfnL sf+u|];sf];/sf/nfO{ ;QfRo't agfOPsf tLtf]36gf xfd|f ;fd" 3fdem+} 5n{+u 5g\ .cg]s yl/sf k|hftflGqs cfGbf]ngsfr/0fx¿df ;w+ } g]kfnL sf +u | ];n]cu|k+lQmdf /x]/ g]t[Tj ;Dxfn]sf] y'k|}b[i6fGt 5g\ . rfx] Tof] kl5Nnf b'O{dxTjk"0f{ /fhgLlts kl/jt{gsf ;jfndfg} lsg gx'g, )$^ ;fnsf] hgcfGbf]ng/ )^@÷)^# sf] bf];|f] hgcfGbf]ng g}lsg gx'g ;a}df g]kfnL hgtfnfO{ dfu{lgb]{zg ug]{ k|hftGq / nf]stGqsf nflu;b}j ;+3if{ ug]{ bnsf dxfg\ g]tfsf]ztjflif{sL b]ze/ xf};nfsf ;fy dgfOg';'vMb kIf xf] .

cem} klg /fhgLltdf g]kfnL sf+u|];s]Gb|ljGb' /x]/ ljleGg cfGbf]ngaf6 k|fKtu/]sf] pknAwLnfO{ ;+:yfut ug{sf nflu/ @))& ;fnb]lv pTs[i6 rfxgf hf]yftL /lx/x]sf] lyof], hgtfaf6} ;+ljwfgagfpg] ljlzi6 sfo{sf] z'?b]lv g} oxLbnsf g]tfu0fåf/f lhDd]jf/k"0f{ x'Fb} cufl8a9]sf] cj:yf 5Fb}5 . åGåu|:t d'n'snfO{lj:t[t zflGt ;Demf}tfdfkm{t zflGtk"0f{/ fhgL ltsf ] d "nwf/df NofP/;+ljwfg;efåf/f g} ;+ljwfg lgdf{0f ug]{sfo{df h'l6/x]sfn] klg sf+u|];dfly yklhDd]jf/L ylkPsf] 5 . ;+ljwfg eg]sf]/fHosf] d"n sfg'g ePsfn] of] 5f]6f];dodf kl/jt{g eO/xFbf pko'Qm gx'g]ePsfn] ;xefuL u/fP/ ;xdtdf g};+ljwfg lgdf{0f ug{ dfu{df b[9tfsf ;fynufl8 a9\g] sfo{ klg xfn g]kfnLsf+u|];n] ul//x]sf] 5, h'g ljZj]Zj/k|;fbsf]O/fnfsf] ;kgf lyof] .

sf+u|]; dfq} To:tf] bn xf], h;n]

t'h's

k6s–k6s tTsfnLg zf;saf6 ;QfRo'tx'Fb} lgjf{lrt JolQmnfO{ ckb:t ub}{k|hftGqdfly k|xf/ ug]{ sfo{ ePsf 5g\ .kl5Nnf] ;do klg k|wfgdGqL z]/axfb'/b]pjf /xFbf tTsflng /fhf 1fg]Gb|n]lg/+s'ztf nfb\g] sfo{ u/L o;} bndflyk|xf/ ub}{ ;du| k|hftflGqs ultljlwnfO{cj?4 agfpg] sfo{ eof] . To;}sf]sf/0fn] hgo'4df nfu]sf tTsfnLgdfcf]jfbL / k|hftGqsf] axfnLsf nfluPsh'6 eP/ nflu/x]sf ;ft bnsfaLrdf ;Demf}tf eP/ /fhtGq g} cGtx'g] cj:yf;Dd k'Ug'k¥of] . ;+j}wflgs/fhtGqnfO{ sf+u|];n] lgs} kl5;Dd ;fylbO/x]s} lyof] . clGtd ;do;DdtTsflng ;efklt lul/hfk|;fbn] klg7"nf] cfF6sf ;fy u0ftGqdf hfg] lg0f{ou/]sf lyP .

o;/L g]kfndf k|hftGq / nf]stGqsf]:yfkgfsf vflt/ slt klg xf/ gdfgLx/]s zf;s;Fu kf+}7]hf]/L v]Nb} cGttMcfkm \g } cyjf hgtfsf ] hLtnfO{;'lglZrt ub}{ s/La ;ft bzs n8\b}cfPsf] Oltxf; agfpg ;kmn g]kfnLsf+u|];sf lgi7f / Odfgsf] /fhgLltug]{x¿ y'k}| 5g\ . s[i0fk|;fb, u0f]zdfg,dLgaxfb'/ tfdfª, z}nfhf cfrfo{,d+unfb]jL l;+x nufotsf bh{gf } +

JolQmTjx¿n] kl/>d ub{} x'sf{Psf] g]kfnLsf+u|];df s]xL gsf/fTds kIf gePsfxf]Ogg\ . To;nfO{ ;'wf/ ub}{ hggfosjLkLsf] rfxgfnfO{ ;fsf/ kfg]{ eg]s}ca ;+ljwfg;efaf6} lgwf{l/t ;dodfhg;+ljwfg agfP/ b]zdf ;'zf;g /cu|ult k|bfg ub}{ PSsfO;f}+ ztfAbLdfcGo /fi6«n] u/]em}+ cfly{s ljsf;df h'6\g'g} pxfFk|ltsf] ;Rrf ;Ddfg x'g]5 .

ufpF–ufpFdf nf]stGqsf] cg'e"ltug{ kfpg] jftfj/0fsf] lgdf{0f ug{sfnflu ;a} txsf g]tf tyf sfo{stf{plQs} ;hu eP/ nfUg'kg]{ b]lvG5 .;Qfdf gl6Sg] / cfk;L snxsf sf/0fklg w]/} k6s gdL7f] cg'ej ug'{k/]sf]k"j{ 36gfnfO{ ;d]t dWogh/ u/LcfufdL lbgdf cfkm\gf] ;|f]t ;fwg /;fdYo{n] Eofpg] u/L ;+3Lo zf;gJoj:yf / zf;sLo :j¿k lgwf{/0fu/L cufl8 a9\g'sf] ljsNk klg cab]lvFb}g . t;y{ ljBfyL{ ;+u7g, dlxnf,t?0f, lzIfs, dhb"/ ;a}n] cf–cfkm\gf]If]qaf6 ;sf/fTds ;xof]usf] sbda9fP/ csf]{ :j0f{ Oltxf; agfpg]dfu{nfO{ cjnDag u/f}+, o;df g} xfd|fhggfos ;dfhjfbsf k|v/ g]tfsf]pRr ;Ddfg x'g] s'/fdf ;fob s;}sf]klg ljdtL g/xnf .

#laxLaf/, ebf} @^, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

sDo'lgi6sf] gh/df sDo'lgi6 ktgsf sf/0fk|;+u

s]bf/ ;'j]bL

ljZj / g]kfndf sDo'lgi6 kf6L{x? s;/L ktg eP / ktgf]Gd'v 5 eGg];f]leot ;+3sf] ktgaf/] Zofd >]i7 / sDo'lgi6 Ps x'g g;Sg] cfwf/x?sfaf/] s]zj bfxfnn] -uf]/vfkq !! / sflGtk'/ ( h]7_ sf cWoogsf c+zx?M

?;df lsg 9Nof] ;dfhjfb <;dfhjfb cEof; ePsf s ]xL

d 'n 'sdf ;dfhjfb 9Ng 'sf cg]sf } +sf/0f 5g\ . of ] aflx/L cfqmd0fsfsf/0fn] xf]Og, cfkm\g} 7"N7"nf e"nx¿sfsf/0fn] 9n]sf] xf] . o;f] x'g'sf] klxnf]k|d'v sf/0f s] xf ] eg] ?; / k"jL {o ' / f ] kdf ;dfhjfbn ] cfd >ldshgtfnfO{ ;'ljwf;DkGg t agfof] t/;Qf / clwsf/;DkGg agfPg . cfdhgtf, dhb'/ / ls;fgdf ;dfhjfbL/fHok|lt ckgTj / :jfldTj efj g}k}bf x'g ;s]g .

t L d 'n 'sdf cEo f; u l/Psf ];dfhjfbdf cfd hgtf cyf{t\ ul/vfg]>ldsju{ / ls;fgn] zf;g ug{ 'kg{ ]7fpFdf >ldsju{sf gfddf sDo'lg:6kf6L{sf s]xL yf]/} lg/+s'z gf]s/zfxn]/fHo;Qfdf cfkm\gf] k|e'Tj, lgoGq0f /ks8 sfod u/] . ;dfhjfbdf dhb'/n]lhpgk'Ubf ] dfgjf ] lrt Hofnf kfP,/f]huf/Lsf] lglZrttf kfP, >d u/]afktc3fFphL vfg / /fd|f] nufpg kfP, l;Q}dflzIff / :jf:Yo pkrf/ ;'ljwf klgkfP, a[4fj:yf, afNofj:yf / c;xfocj:yfdf ;fdflhs ;'/Iff / e/0fkf]if0fklg kfP t/ d'Vo s'/f], cfd hgtfn],ljz]iftM dhb'/n] / ls;fgn] ;dfhjfbdfcfkm}+n] zf;g ug{] cj;/ xfl;n ug{;s ]gg \ . k l / 0 f fd s ] eof ] eg ];dfhjfbdf cfd dhb'/ ju{ / ls;fgdfb]z t d]/f] xf], t/ ;dfhjfbL zf;gJoj:yf d]/f] xf]Og eGg] wf/0ff pTkGgeof] . oxL sf/0fn] ;dfhjfb 9Nbf oLju{ o;sf] /Iffy{ d}bfgdf cfPgg\ .

of] 36gfn] l;sfpg] kf7 s] xf]eg] sDo'lg:6 kf6L{ ju{ / hg;d'bfosf]ljsNk x'g;Sb}g . sDo'lg:6 kf6L{n]zf;g ub{}df Tof] :jtM ul/vfg] ju{sf]zf;g gx'g ;S5 . ;dfhjfbL /fHodfsDo'lg:6 kf6L{sf] /fhgLlts, j}rfl/s/ ;f+:s[lts cu'jfO x'g;S5 / x'gÚklg k5{ t/ dhb'/ ls;fg ju{ / cfdhg;d'bfosf] ljsNk sDo'lg:6 kf6L{x ' g ' x ' F b } g , x 'g;Sb }g . ;dfhjfb L/fHooGq sDo'lg:6 kf6L{n] xf]Og, cfddhb"/, hf]tfxf ls;fg, cfd gful/s/ pgLx¿sf ;}lgs cfkm} +n] l;w} r'g]sf]x ' g ' k5 { / r ' l gPs fx¿nfO {lgjf{rsx¿åf/f s'g} klg a]nf lkmtf{af]nfpg ;lsg] x'g'k5{ .

cfd >lds hgtfnfO { ;jf { ]Rragfpg ca cfjlws cfd lgjf{rg /hgdt ;+u|x ;dfhjfbL /fHooGqsf] klgclgjfo{ ljz]iftf aGg'kb{5 . zf;grnfpg uPsf dhb'/, ls;fg, cfdgful/sx¿ jf pgLx¿sf ;}lgs ljwfos,dGqL, k|wfgdGqL h];'s} ag] klg pgLx¿sf]kfl/>lds / tnaeQf bIf dhb'/sf] eGbfHofbf x 'g ' 'x F 'b }g . dhb '/sf k ]z ]j//fhgLlt1 / k]z]j/ ljwfos x'g'x'Fb}g,lsgls pgLx¿ g} dhb'/ ju{dfly gofFlg/+s'z zf;s ju{ jf gf]s/zfx ag]/v8f x'G5g\ / Psrf]l6 ljwflosf jfzf;gdf r'g]/ uPkl5 km]l/ slxNo}dhb'/÷ls;fg÷;}lgs÷hg;fwf/0f ag]/kms{+b}gg\ . pgLx¿ Pp6f gofF ;bfjxf/lg/+s'z ;De|fGt zf;s ju{df km]l/G5g\ .k]z]j/ /fhgLlt1x¿sf cufl8 hgtflgDg / c;xfo x'ghfG5g\ . To;sf] ;f6f];a} dhb'/÷ls;fg÷;}lgssf cf–cfkm\gfk]zfaf6 r'lgP/ hfg] / Joj:yflksfsf]clwj]zg÷dGqL kb ;lsPkl5 k'gM cf–cfkm \gf ] k ]zfdf kms{g ] vfnsf hgk|ltlglwsf] Joj:yf x'g'k5{ . hf] hfG5g\;w}+sf nflu zf;g ug{ xf]Og, lglZrtcjlwsf nflu s]jn zf;gdf k|ltlglwTj/ ;]jfsf] nflu dfq hfG5g\ eGg] l;4fGt:yflkt ul/g'k5{ .

;dfhjfbL /fHodf x/]s :j:y /tDb'?:t gful/snfO{ ;}lgs tflnd lbg,Úcfd hgtfnfO{ ;z:q agfpgÚ / k]z]j/;]gfsf] cGTo ug{Ú klg TolQs} h?/L5 . k'FhLklt ju{n] k|ltqmflGt ug{ vf]Hof]eg] / ljb]zLn] cfqmd0f u¥of] eg] oxLzlQmsf cfwf/df pgLx¿nfO { cfdhg:t/df bdg÷k|lt/f]w u/]/ k/f:tug { Ú ;Dej x 'g ]5 . cfd gful/s;z:q ePkl5 s'g} klg ;/sf/ lg/+s'z/ bdgsf/L x'g c;Dej x'g]5 . hacfd gful/s cfkm } + ;z:q x 'G5g\ ,bdgoGqsf ¿kdf /fHosf] cfjZostfklg /xg]5}g, /fHo lj:tf/} cgfjZoseP/, ljnf]k eP/ hfg]5 .

/fHooGqdf >lds ;d'bfosf] ks8,;xeflutf / :jfldTjsf nflu cleJolQm,lj/f]w / cfnf]rgfsf] :jtGqtf csf{ ]dxTjk"0f{ kIf xf] h'g ;dfhjfb cEof;ePsf s}og\ d'n'sdf cEof; ul/Pg .of] bf]if casf] ;dfhjfbsf] cEof;df/xgÚ x'Fb}g . ca :jtGqtf ;dfhjfbl;tcleGg 9 +un] hf ] l8g 'k5 { . dfS; {n ]k l /sNkgf u/ ]s f ] ;dfhjfb:jtGqtflagfsf] ;dfhjfb sbflk lyPga? of] kl/k"0f{ :jtGqtf;lxtsf] ;dfhjfblyof ] . cfwf/e "t :jtGqtf cyf {thgjfb lagfsf ] ;dfhjfb lgtfGtgf ]s/zfx L / lg/ +s 'z x 'ghf G5 .:jtGqtf eGgfn] af]Ng], n]Vg], 5fKg], e]nfx'g], x8\tfn ug{], ;+ul7t x'g], cfnf]rgfug{], hgk|ltlglw / zf;g r'Gg] :jtGqtfkb{5g\ . ;/sf/df a;]sf s'g} klgkbflwsf/LnfO{ p;n] a]7Ls ubf{ jf e|i6cfr/0f ubf{ cfd hgtf jf >lds;d'bfon] c+s'z nufpg] eg]sf] lj/f]w,cleJolQm / cfnf]rgfsf] :jtGqtfn] g}xf ] . ;dfhjfb cGtu{tsf] ;xdtLozf;gdf l;+uf ] Joj:yflksf k|ltkIfx'g;Sg] Joj:yf eof] eg] To;af6 klg;/sf/ s'g} klg l:yltdf lg/+s'z /gf]s/zfx x'g kfpFb}g .

;dfhjfb w/fzfoL x'g'sf] bf];|f] k|d'vsf/0f ;dfhjfbL g ]t [Tj / /fHon];dfhjfb cGtu {t lg/ Gt/j}rfl/s÷;f +:s[ lts qmflGtdf Wofgglbgfn] xf] .

;dfhjfbL qmf lGt ul/Psf tLd 'n 'sdf q m f l Gt c l3 / k l5j}rfl/s÷;f +:s[lts qmflGt rnfpgsDo'lg:6 kf6L {x¿n] Wofg} lbPgg\ .pgLx¿sf] d'Vo Wofg / k|fyldstf/fhgLlts / cfly{s ;+/rgf sAhfug{df dfq uof], dflg;x¿sf] k'/fgf]dfgl;s ÷;f+:s[lts ;+/rgf abNgdfpgLx¿sf] Wofg / k|fyldstf g} /x]g .kmn:j¿k /fhgLlts / cfly{s ¿kdfab lnPsf ] ;dfh Joj:y f t/j}rfl/s÷;f+:s[lts¿kdf gablnPsfg]tf / cfd gful/saLr Pp6f gofFcGt/lj/f]w ;dfhjfbL Joj:yfdf l;h{gfeof] . of ] cGt/lj/f ]wsf] l5gf]kmfgf ]7Lsl;t gul/+bf c¿ t c¿ sDo'lg:6kf6L{sf g]tf / sfo{stf{ g} /ftf d"nfh:tf eP M aflx/ ts{ / s'/f x]bf{Psbd /ftf], leq rl/q / Jojxf/ x]bf{lgtfGt ;]tf] .

s]xL d'n'sdf ;dfhjfb 9Ng'af6lng'kg{ ] lzIff s] xf] eg] /fhgLltsJoj:yf abNgÚ t 'ngfTds ¿kdf;a}eGbf ;lhnf] sfd /x]5, Tof] eGbfufx|f ] cfly{s Joj:yf abNgÚ /x]5 .;a}eGbf ufx |f ] sfd rflx + dfG5]sf ];+:s[lt, k|j[lQ / ;f]r abNgÚ /x]5 .k'/fgf] /fhgLlts / cfly{s hu dfqeTsfP/ qmflGt k '/f x ' Fbf ] /x ]g5 .To;sf ;Fu} k'/fgf] j}rfl/s÷;f+:s[ltshu klg TolQs} b[9tfsf ;fy eTsfOgÚkbf { ] /x ]5 / To;sf ] nf lu lg/Gt/j}rfl/s÷;f+:s[lts qmflGtsf] ljz]ifk|of; cfjZos x'Fbf] /x]5 .

;dfhjfbnfO{ 7Lsl;t g]t[Tj ug{'kg{]sDo'lg:6 kf6L{x¿n] hgjfbL s]lGb|otfsf]g fddf cEof; u/ ]sf ] g f ]s/zfxLs]lGb|otf klg ;dfhjfb 9Ng'sf] t];|f]k|d'v sf/0f xf] . hgjfbL s]lGb|otf thgjfbsf] hudf plePsf] s]lGb|otf xf],cfnf ]rgf / cleJolQmsf ] Jofks:jtGqtfsf] hudf v8f ePsf] s]lGb|otfxf] . cfnf]rgf / cleJolQmsf] a]/f]stf]s:jtGqtf, s'g} klg lg0f{o ug{'cl3 lg0f{odfGg'kg{]x¿sf] jf pgLx¿sf k|ltlglwsf]clgjfo{ cfnf]rgfTds ;xeflutf /kof{Kt 5nkmn u/]/ ax'dtaf6 lg0f{oeO;s]kl5 sfd–sf/jfxLdf Ps¿ktf g}o;sf] r'/f] s'/f] xf] . ljZjdf n]lggsf]sfo{sfn;Dd Pp6f kf/bzL{ k|0ffnLcGtu {t ; +u7g leq / a f lx/cfnf]rgfTds dt af/] v'nf ;fj{hlgsax; ug{] / bnleq Ansx¿;Dd agfpg]:jtGqtf cEof; ug{ lbOPsf] lyof] .of] k|0ffnLn] ubf{ kf6L{leq ;Ifd g]tf /pQ/flwsf/Lsf ] Pp6f 7"nf ] k +lQmsf ]:jfefljs ljsf; klg ;Dej ePsf]lyof] . kf6L{leq gofF gofF ljrf/ /l;4fGtsf] ljsf; x'g ;Dej ePsf]lyof] . kf6L{sf] ;fj{hlgs ax;n] l;+uf]ju{ / hg;d'bfo g} lzlIft x'g] cj;/klg k|fKt ePsf] lyof] . ljrf/dfly bdg

gul/gfn] cgfjZos ¿kdf kf6L{ km'6\g];d:of klg xn ePsf] lyof] . a]7Lsljrf/ /fVg]x¿ klg v'nf¿kdf k|s6x'g] / lrlgg] l:ylt ag]sf] lyof] .

kl5Nnf] ;dodf ;f]leot ;+3dfcleJolQm :jtGqtfsf sltko kIfnfO{u[xo'4sf sf/0f s]xL ;do lgif]w ul/of] .To;sf] s]xL ;dokl5 n]lggsf] d[ToÚeof ] . n ] lggsf ] d [ To '; Fu } hgjfbLs]lGb|otfsf] ;'Gb/ cEof;sf] k|lqmof;bfsf nflu ;f]leot ;+3df /f]lsof] .ljZjsf w]/} b]zn] klg ;f]leot ;+3s}l;sf] u/] . :tflngn] n]lggn] cEof;u/]sf] vfnsf] hgjfbsf] hudf plePsf]s ] l Gb |otfsf cEof; ug {;s ]gg \ .;f]leot sDo'lg:6 kf6L{df gf]s/zfxLs]lGb|otfsf] cEof; x'g yfNof] h;dfk|d'v g]tfsf] /fol;t c¿n] ljrf/aemfpg], a]7Lssf] v'nf¿kdf lj/f]w /cfnf]rgf ug{] :jtGqtf /xFb}g . leGgljrf/ /fVg;Sg] w]/} g]tfx¿ bdgdfk/] . sltko dfl/P klg / sltkon]b]z} 5f8\gÚ k¥of] . kl/0ffd:j¿k ;f]leotsDo'lg:6 kf6L{df abln+bf] ;do cg's"ngofF–gofF ljrf/ / l;4fGtsf] ljsf;}x'g;s]g, ;Ifd g]tf / pQ/flwsf/Lsf]hdft klg ljsf; x'g;s]g . gf]s/zfxLs] lGb |otfsf ] sf/0f V?Zrf ]e h:tf;dfhjfbL l;4fGtdf k|ltj4tf gePsfg]tf :6flngsf akmfbf/ r]nf ePsf]gf6s ub { } kf6L { leq n's ]/ /xg /dxf;lrj;d]t x'g ;Dej eof] . Pskl5csf{] ub{} V?Zrf]e, a|]em\g]e, PGb|f]kf]e,uf]jf {rf]e, o]lN:tg h:tf c;Ifd /c;dfhjfbL g]tfx¿sf] xftdf b]zsf]g]t[Tj k/]kl5 ;f]leot ;+3df ;dfhjfb9n]sf] xf], hals rf}+w rf}+wj6f k'FhLjfbLd'n'sn] / lx6n/sfnLg hd{gLn] cfqmd0fubf{ klg of] 9n]sf] lyPg .

o;af6 l;Sg'kg{] kf7 s] xf] eg]c fd g fu l /ssf ] c fn f ]rg f Tds:jtGqtfnfO{ ckx/0f u/]/, cfnf]rsd'vx¿nfO{ y'g]/ ;dfhjfbsf] ;kmntf;Dej 5}g . ljrf/åGå, cleJolQm /cfnf]rgfsf] :jtGqtfsf] hudf dfq;dfhjfb ;kmntfk"j{s l6Sg;S5 . of]cj?4 eof ] eg ] c fd >ldsju {zlQmzfnL / oyfy{ ;Qf?9 x'g} kfpFb}g .ha leGg ljrf/dfly bdg ul/G5 /ljrf/sf] rnv]n cj?4 x'G5 ta d'¶Le/gf]s/zfxsf] lg/+s'z zf;gsf ¿kdf;dfhjfb ablnG5 .

Pp6} sDo'lgi6 s]Gb|sf] ;kgf@)&! h ]7 k lxnf ] x Kt f Ps

sfo{qmddf k|r08n] eg], …Pp6} sDo'lg:6s ] Gb | ag fc f } + Ú . ox L s ' / f pgn ]Pdfcf]jfbLsf] lj/f6gu/ ;Dd]ngdf klgeg]sf lyP . Pp6} sDo'lg:6 s]Gb |agfpg] s'/f a]nfdf}sf Pdfn] klg ug{]u5{ . o:tf ] …s]Gb |Ú ;fgf sDo'lg:6kf6L {x¿sf ] hLjge/sf ] ;kgf xf ] .pgLx¿ 7fG5g\, Pslbg ;a} sDo'lg:6pgs} jl/kl/ cfpnfg\ . kf6L{ 7"nf] xf]nf/ cfkm" To;sf] ;jf{]Rr cf;gdf a:gkfOPnf . cflv/ of] l;l;km;sf] ;kgfxf] . l;l;km; 9'+ufnfO{ kxf8sf] r'r'/f]dfk'¥ofpg lg/Gt/ psfnf] r8\5 . h;}9'+uf];lxt pm 6fs'/fdf k'U5, 9'+uf] n8]/km]l/ km]bd} cfOk'U5 . l;l;km; clezKt5 . pm slxNo} 9'+ufnfO{ kxf8sf] r'r'/f]dfk'¥ofpg ;Sb}g . ;'Gbf /dfOnf] nfUg]Pp6} sDo'lg:6 s]Gb|sf] k|:tfj klgl;l;km;s} lgolt ef]Ug ljjz 5 .

sDo'lg:6 Pstfsf k|:tfjx¿ cg]sk|k~raf6 NofOG5g\ . ;a}sf cf–cfkm\g}lgot / lgolt 5g\ . kl5Nnf k|:tfjsf]andf k|r08x¿ j}BnfO{ cfslift{ u/]/e§/fO{nfO{ t;f{pg rfxG5g\ . Pdfn] cfkm"sDo ' lg:6 cfGbf ]ngsf ] g ]tf b ] lvgrfxG5 . ;fgf sDo ' lg:6 kf6L {x¿Pstfsf] s'/f ub{} /+lug eljiosf] ;kgfa ' G5g \ . o;y { o:tf k |:tfjx¿df…kljqtf sdÚ / …rfnafhL w]/}Ú b]lvG5 .cg'ejn] eG5– sDo'lg:6 s]Gb|sf] ;kgfj:t'tM …Eofu'tfsf] wfgL{ xf]Ú . cg]s jfb/ k 'R5/sf ] df ]xdf km; ]sf g ]kfnLsd/]8x¿nfO{ PsLs[t ug{] ;kgf ;lhn}k'/f x'Fb}g .

lsg aGg ;Sb}g Pp6} sDo'lg:6s]Gb| < sDo'lg:6x¿;+u o;sf] …/]l8d]8Úhjfkm 5 . eG5g\– …ljrf/ gldn]kl5

;F+u} a:g ;lsFb}g . lsgeg] ljrf/ k|d'vs'/f xf] . … t/ oyfy{df sDo'lg:6x¿ljrf/af6 geO{ Jojxf/af6 ljeflht5g\ . kf6L{ ;Qfsf k'hf/L x'g\, ;asf;a . ;a} s';L{ df]xdf kmF;]sf 5g\ .To;}n] sDo'lg:6x¿;+Fu km'6\gsf nflucg]sf}+ axfgf 5g\ . t/ ldNgsf nflu;Lldt cj;/x¿ . t/ klg PsLs[tsDo'lg:6 s]Gb|sf] s'/f lgs} cfsif{s,efjgfTds / zlQmzfnL k|:tfj xf] .k|Zg p7\5, g]kfndf of] s;/L ;Dej 5< PsLs[t sDo'lg:6 s]Gb|sf] /+u / ¿ks:tf] x'g;S5 < o;n] bfofF jf afofFs'g af6f] ;dfpF5 < oL k|Zgsf] hjfkmgvf]hL Pstfsf] s'/f ug{Ú u}/dfS;{jfbLsfd xf] . t/ oL k|ZgnfO{ cufl8 ;f/]/Pstfsf] s'/f ug{Ú …l;l;km;Ú aGgÚ xf] .

cGt/f{li6«otfjfb ls JolQmjfb <;g \ !*$& lt/sf ] s ' / f x f ] .

sDo'lg:6x¿sf] ;'?sf ] gf/f lyof ]–…;+;f/sf ;a} dflg; bfh'efO x'gÚ . t/sDo'lg:6 lnusf] klxnf] ;Dd]ngsf;xefuLx¿nfO{ of] gf/f dgk/]g . o;dfcbz{ w]/} b]lvof] . pgLx¿nfO{ of] gf/fclns cd"t{ / dfgjtfjfbL nfUof] .sfn{dfS;{, P+u]N; / ljNx]Nd ef]Nkm rfxGy],gf/fn] cGt/f{li6«o ;j{xf/f cfbz{nfO{d'vl/t u/f]: . To;}n] o;sf] 7fpFdf gofFgf/f aGof]– …;+;f/sf dhb'/x¿ Psxf]pmÚ . sDo'lg:6 kf6L{sf] 3f]if0ffkqdfkm{to;nfO{ ljZjJofkL ul/of] . gf/fn] sfdu{of] . 3f]if0ffkq k|sflzt eP nuQ} k|mfG;,hd{g, cli6«of, O6fnL nufot o'/f]k]nLb ]zx¿df ce "tk "j { q m f l Gtsf/ LcfGbf]ngx¿ eP . ;j{xf/f cfGbf]ngnfO{cGt/f{li6«o cfofdaf6 cufl8 a9fpgsDo'lg:6 cGt/f{li6«osf] u7g eof] .sDo' lg:6x¿nfO { cGt/f { li6 «otfjfbLelgof] . pgLx¿n] …cGt/f{li6«o uLtÚufpg yfn] . uLtn] eG5– …ca dflg;sf]cGt/f{li6«o hflt x'g]5Ú .

t/ Jojxf/tM sDo'lg:6x¿sf] 5ftLTolt km/fs b]lvPg . pgLx¿ l;4fGtsfzAb–zAbdf ;+sL0f { b]lvP . pgLx¿;dfhnfO{ ;"qaf6 x]g{ yfn] . cg]sf} +jfbsf] ljsf; u/] . ljjfb sDo'lg:6x¿sf]dxf/f]u aGof] . log} sf/0f sDo'lg:6cfGbf]ngsf ldqx¿aLr g} cg]sf}+ s6'tf/ ljefhg sf]l/P . u'6, km'6 / ljefhgsDo'lg:6x¿sf] ljZjJofkL k|j[lQ aGof] .g]kfnL sDo'lg:6x¿ oxL ljBfnoaf6…u|fh'o6Ú eP .

;g\ !(!& df ¿;df ;dfhjfbLqmflGt ;DkGg eof] . n]lggsf] g]t[Tjdf;DkGg of] qmflGtn] …n]lggjfbÚ :yflktu{of] . ;g\ !($( df rLgdf …hgjfbLqmflGtÚ k'/f eof] . hgjfbL u0ftGqrLgdf :yfkgf ul/of] . o;/L ljZj;j{xf/f cfGbf]ngdf rLg / ;f]leot;+3sf b 'O { w '/L ag] . h;n] ljZjsDo'lg:6 cfGbf ]ngdf rLgjfbL jf;f]leotjfbL ljefhg k|f/De u{of] . o;/Lg]kfnL sd/]8x¿nfO{ klg km'6\gsf nfluultnf] sf/0f aGof] .

n]lgg, sfpT:sL, 6«6:sL, :6flng,dfcf] / /f]hf nufot g]tfx¿sf] hLjgpmhf{ cg]sf}+ ljjfbdf vr{ ePsf] 5 .pgLx¿n] cg]sf}+ c;xdltsf] cfljisf/u/]sf 5g\ . Pstfdf c;xdltx¿ vf]HgÚ/ cfkm\gf] ldqnfO{ Hofb} lgs[i6 ufnLu/]/ lstfax¿ n]Vgdf oL k|flwsf/x¿n]dxf/y k|fKt u/] . lhTg]x¿sf] Oltxf;k'Hg] k|rngsf] kmfObf n]lggnfO{ ldNof] .n]lggsf] cg'z/0f ub{} sfpT:sL, 6«6:sL/ /f]hf nufotnfO{ of t b'Tsfl/of]cyjf sn + lst ul/of ] . sfpT:sLzflGtk"0f{ ;+3if{ / ;+;bsf] k|of]unfO{hfoh 7fGy] . t/ n]lggn] o;nfO{c:jLsf/ u/] . dbg e08f/Lsf] hahlgdf{0fdf sfpT:sLsf] k|efj b]lvG5 .t/ sd/]8 sfpT:sLnfO{ ;/fKb} n]lggn]…;j{xf/f qmflGt / u2f/ sfpT:sLÚ lstfan]v] . o;}sf] gSsn ub{} g]kfndf klgk'iknfnnfO { …u2f/Ú elgof ] . xfd |fg]tfx¿n] klg n]lggnfO{ bf]xf]{ofP / eg]–…u2f/ sfpT:sLÚ . ;o jif{ cl3sf o:tfk"jf{u|xx¿n] cfh klg ljZj sDo'lg:6cfGbf]ng ljeflht 5 .

@$ cS6f]a/ !(!& df af]N;]leskf6L{sf ;z:q sfo{stf{x¿n] k]qf]ufbsAhf ubf{ 6«6:sL k]qf]ufb ;f]leotsf

cWoIf lyP . pgs} /]vb]v / cu'jfOdfpQm ;}Go sf/afxL ePsf] lyof] . ;g\!(@! sf] qmf]G;6f8 ljb|f]xnfO{ bdg ug{];}lgs g]tf klg 6«6:sL g} lyP . t/:6flngsf] …zlQm s]Gb|Ls/0fsf]Ú k|:tfjdfkm/s dt /fv]s} sf/0f pgL kf6L{af6lgsflnP . cflv/ pgsf] xTof eof] .o:t} ljjfbdf a'vfl/g, sfd]g]eh:tfg ]tfx¿;d]t kf6L {af6 lgsflnP /dfl/P . To;f] t /f]hf nSh]Dau{;+Fusf]n]lggsf] ljjfb klg k"jf{u|xk"0f{ lyof] .d'VotM ;j{xf/f cfGbf]ngsf] k|hftGqLs/0f,;dfhjfbsf] lj:tf/ / cfTdlg0f{osf]clwsf/h:tf ljifox¿df pgLx¿aLrs'/f ldn]g . n]lgg eGy]– …ljZjo'4nfO{ljZj qmf l Gtdf kl/0ft u/Ú . of ];Gb]znfO{ ljZjJofkL agfpg ;g\ !(!(h'nfO{df sDo'lg:6 cGt/f{li6«osf] ;Dd]ngeof] . of] pynk'ynk"0f{ ;do lyof] .¿;, x+u]/L, hd{g nufotsf sDo'lg:6cfGbf ]ng ;kmntfpGd'v lyP . t/o'/f]kdf ¿;sf] h:tf] ;zQm kf6L{ lyPg .To;}n] ¿;L k|efjdf ;Dd]ngn] @! j6f;t{;lxt cGo b]zdf klg sDo'lg:6kf6L{ lgdf{0fsf] cfb]z lbof] . n]lggsf]o:tf] bafanfO{ hd{g g]t[ /f]hf nufotn]lj/f]w u/] . j:t'tM ¿;L k|e'TjnfO{cGt/f{li6«os/0f ug{] n]lggsf] Tof] untk|oTg lyof] . h;nfO{ kl5 n]lggn];RofpFb} eg]– …oL ljz'4 ¿;L cg'ejx¿x 'gÚ . n ] lggsf ] cfzo lyof ]– …oLlgb{]zgx¿Ú xf]Ogg\ . t/ n]lgg / /f]hfaLrsf] ax;n] k"jf{u|xsf] ¿k lnof] .k"jf{u|x cfh;Dd sfod 5 .

;g\ !((& df sDaf]l8ofdf kf]nkf]6n]cfkm\gf] xTofsf] if8oGq u/]sf] cf/f]kdfcfkm\gf ;xsdL{ ;f]g;f]gsf] kl/jf/;lxtxTof u/fP . oxL ljifodf bf]ifL dfGb}hgcbfntn] kf ]nkf ]6nfO { cfhLjgsf/fjf;sf] ;hfo lbof] . ;fyLx¿af6}aGbL agfOPsf] cj:yfdf kf]nkf]6sf]d[To' eof] . otf rLgsf] ;f+:s[ltsqmflGtsf] syf cem /f]rs 5 . cfw'lgsrLgsf k|0f ]tf b ]ªl;ofcf ] lkª;d]t;f +:s[lts qmflGtsf ] rk]6fdf k/ ] .cGt/kf6L { ;+3if {df dfcf ]s } >LdtLalrgg\ . g]kfnd} klg hgo'4sfndf g]tf8f . afa'/fd e§/fO{ hg;]gfsf] s}bdf/flvPsf] rrf{ ;'lgof] . o:tf rlr{tljjfb / ljefhgsf syfx¿ ljZjsDo'lg:6 cfGbf ]ngdf cg]sf } + 5g\ .36gfx¿n] k'li6 u5{g\ ls sDo'lg:6x¿hAa/ / c;lxi0fÚ 5g\ .

g]kfnL sDo'lg:6x¿sf] ljefhg;g \ !($( clk |n @@ n ] lgg

hoGtLsf ] lbg snsQfdf g ]k fnsDo'lg:6 kf6L{ :yfkgf eof] . o;sfgfos lyP, k'iknfn . kf6L{sf] k|yddxflwj]zg ;g\ !(%$ hgj/Ldf kf6gdful/of ] . dxf;lrj eP, dgdf ]xgc lwsf/ L . dx f lwj ]zgn ] lb Nn L;Dem f } t fs f ] lj/ f ] w , ; + ljw fg;eflgjf {rgsf] dfu, j}wflgs /fhtGq,e"ld;'wf/ h:tf ljifox¿ p7fof ] .lr lgof F sDo ' lg:6 kf6L {sf ] cf7f + }dxflwj]zgdf efu lng clwsf/L;lxtsf]6f]nL rLg uPsf] lyof] . s]xL ;dopkrf/sf nflu pgL rLgd} /xg] eP .To;}n] sfodd'sfod dxf;lrj s]z/h+u/fodfemL eP . /fodfemL j }wflgs/fhtGqsf] kIfdf lyP . pgs} cg'/f]wdf@)!# ;fn a};fvdf g]kfn sDo'lg:6kf6L{sf] k|ltaGw km's'jf eof] . v'Nnfcj:yfdf kf6L{sf] bf];|f] rlr{t dxflwj]zgcfof ]hgf eof ] , sf7df8f } + kmf ]xf ]/ fb/af/df . of] @)!$ ;fn h]7 !@–!%ut]sf] s'/f xf] . dxflwj]zgdf /fhfåf/f3f]if0ff ul/Psf] …;+;bLo lgjf{rgdf efulng] ls ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg dfUg]Úo;}df ljjfb eof] . kf6L{n] ;+;bLolgjf{rgdf efu lng] lg0f{o u{of] .

/ fh f dx ] G b | n ] @)!& ; fnd fk | ltudg u/ ] . k | ltudgsf a ]n f/fodfemL ljZj sDo'lg:6 ;Dd]ngdfefu lng d:sf] uPsf lyP . /fodfemLn]d:sf]af6} /fhfsf] sbdnfO{ …k|ultzLnÚeg] . t/ k'iknfnn] o;sf] lj/f]w u/] ./fodfemL …/fhfsf] sDo'lg:6Ú / k'iknfn…hgtfsf] sDo'lg:6Ú ag] . /fodfemLnfO{kf6L{af6 lgsflnof] .

@)!( a};fv $–!% kf6L{sf] t];|f]dxflwj]zg ef/tsf] agf/;df eof] .dxflwj]zgdf t'n;Lnfn cdfTosf ]zlQm;DkGg ;+;b, k'iknfnsf] ;+;bk'gM:yfkgf / df]xgljqmd l;+xsf] tkm{af6;+ljwfg;ef lgjf{rgsf cnu k|:tfjx¿cfP . dxflwj]zgdf ePsf] ax;nfO{t'n;Lnfnn] …s'g af6f] <Ú / k'iknfnn]…d"n af6f]Ú gfddf k|sfzg u/] . kf6L{dfrLg / ;f]leot w'/Lx¿ ag] . kf6L{leq

gf}nf] hgjfb / /fli6«o k|hftGqsf] km/swf/n] kf6L{ g} l5GgleGg agfof] . @)@#;fn;Dd cfOk'Ubf kf6L{ s]Gb|Lo sld6Lg} lj36gsf] clGtd ;+3f/df k'Uof] .

cnu wf/x¿sf] lgdf{0f@)@* ;fnsf] s'/f xf] . emfkfnL

o'jfx¿n] kf6L{ s]Gb|;Fu ljb|f ]x u/] .emfkfdf …ju{zT? ;kmfofÚ cleofg ;'?eof] . of] Pdfn]sf] k|f/De lyof] . @)@*;fnd} s]Gb|Lo Go'lSno; lgdf{0f u/Ldf]xgljqmd l;+xn] gofF lz/faf6 kf6L{lgdf{0f yfn] . l;+x lrlgofF qmflGtsf kSsf;dy{s lyP . pgs} cu'jfOdf @)#!;fndf ef/tdf kf6L{sf] rf}yf] dxflwj]zgeof] . kf6L{sf] klxrfgnfO{ :yflkt ug{kf6L{sf] gfd g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -rf}yf]dxflwj ]zg_ /flvof ] . oxL wf/ g }dfcf]jfbLx¿sf] k|f/lDes ljGbÚ xf] .

t/ of] ;d"xdf cg]sf}+ ;fgf–7"nf ljb|f]xeP . @)$) ;fnsf] ljefhgaf6 lgd{nnfdf g]t[Tjsf] g]skf -rf}d_ / df]xgljqmdl;+x g]t[Tjsf] g]skf -d;fn_ hlGdof] .d;fn km]l/ ljefhg eof] / …d;fnÚ /…dzfnÚ ag] . …d;fn'sf] df]xgljqmd l;+xn]/ …dzfn'sf] df]xg j}Bn] g]t[Tj u/] . df]xgj}Bsf] ;d"xnfO{ df ]xgljqmd l;+xn]…dWokGyLÚ / df]xgljqmd ;d"xnfO{ df]xgj}B ;d"xn] …;f/;+u|xjfbLÚ cf/f]k nufpFy] .…;]S6/ sf08'kl5 k'iksdn bfxfn …k|r08Úg]skf -dzfn_ sf] dxfdGqL ag] . of] ;dodfcf]jfb ls dfcf] ljrf/wf/f eGg] ax;tLj| lyof] .

ptf @)$& ;fndf cfOk'Ubf lgd{nnfdf, k |r08 / ¿knfn ljZjsdf {g]t[Tjsf kf6L{x¿ PsLs[t eO{ g]skf -Pstf s]Gb|_ aGof] . t/ df]xgljqmdl;+xn] g]t[Tj u/]sf] g]skf -d;fn_ dfeg] k'gM dte]b l;h{gf eof] . lgjf{rgdfefu lng] jf alx:sf/ ug{] eGg] ljjfbsf]lji fo lyof ] . ljjfbn ] kf6L { k 'g Mljefhgdf k'Uof] . 8f . afa'/fd e§/fO{Pp6f ;d"xsf ] g]t [Tj ub{ } g ]skf -Pstfs]Gb|_ df k'u] . @)$* ;fndf Pstfs ] Gb |sf ] Pstf dxf lwj ]zg eof ] .dxflwj]zgdf lgd{n nfdfsf] …hg;+3if{sf]sfo { lbzf Ú / k |r08sf ] …hgo '4sf ]sfo{lbzf'aLr km]l/ ;+3if{ eof] . s'/fldn]g . h;n] kf6L{ ljefhg u{of] . g]skf-Pstf s]Gb|_ sf] g]t[Tjdf k|sfz cfPeg] k|r08n] dfcf]jfbL kf6L{sf] gfddfhgo'4 yfn] . kl5Nnf] sfndf k|r08 /k|sfzsf kf6L{x¿ k'gM Ps eP . o;/LPsLs[t dfcf]jfbL kf6L { aGof] . t/k|r08nfO{ ;+zf]wgjfbdf kmF;]sf] eGb}j}Bx¿ km]l/ aflxl/P .

ljefhg / k'gu{7gsf] k|lqmofaf6cfh g]kfndf tLgvfn] sDo'li6x¿ ag]sf5g\ . Pp6f wf/ 5, jfd k|hftflGqs;dfhjfbLx¿sf] . bf];|f] wf/ 5, dfS;{jfbL;dfhjfb Lx¿sf ] . t ]; | f ] w f/ 5 ,pu|jfdkGyL dfcf]jfbLx¿sf] . lgZro g}sDo'lg:6x¿sf] Pstf /fd|f] s'/f xf] .t/ s:tf] Pstf < of] k|Zgn] Pp6}sDo'lg:6 s]Gb|sf] ;kgfnfO{ km]l/ klgxfjfbf/L agfpg] cfz+sf oyfjt 5 .

Pp6} s]Gb|sf] s'/flgisif{sf nflu w]/} zAb cfjZos 5}g .

;/n s'/f 5, Pdfcf]jfbL kf6L{sf] x]6f}+8fdxflwj]zgn] g]kfndf ;fdGtjfb ;lsPsf]lgisif{ lgsfNof] . Pdfn]sf] kl5Nnf] ;+Zn];0fklg ToxL xf] . olb ;dfGtjfb ;lsPs}xf] eg] dfcf]jfb g]kfndf ;Gbe{xLge};Sof] . t/ Pdfcf]jfbLx¿df l;4fGtsf];+sL0f{tf / hgo'4sf] cf8Da/ sfod} 5 .Pdfn]df juL{o ljrng / ax'bnLohgjfbsf] oflGqstf rsf{ ] 5 . ptfdfcf]jfbLx¿ eg] ;a}nfO{ ;x/df 5f]8]/qmflGtsf] /f]kfOF ug{ ufpF k:b}5g\ . ;fgfsDo'lg:6x¿ l;4fGtsf] k;n yfk]/ a;]sf5g\ . of] cj:yfdf s;/L xf]nf Pstf <;Qf , zlQm / ;DklQ g ]k fnLsDo'lg:6x¿sf] kl5Nnf] ljrng xf] . of]JolQmjfb xf] . x's{+bf] JolQmjfbn] sDo'lg:6s]Gb| aGg b]nf / <

cem} k|Zg hLljt 5 ls Pstfdfcf]jfbLx¿sf] ls sDo'lg:6x¿sf] <lgZro g} Pstf dfcf]jfbLx¿sf] x}g,a? d'n'ssf] cu|udgsf nflu lqmofzLnjfd nf ]stflGqs ;dfhjfbLx¿aLrcfjZos b]lvG5 . cfhsf] cfjZostfljb|f]xsf] PsLs/0f x}g, a? pTkfbg,k'glg{df{0f, nf]stGq / ;d[l4sf] PsLs/0fxf] . Pp6} sDo'lg:6 s]Gb| ;+sL0f{tfaf6aGb}g . o;sf nflu sd/]8x¿aLrpbf/tf / ;xcl:tTj rflxG5 . s]g]kfnL sDo'lg:6x¿ Pscsf{sf] cl:tTj:jLs/ ug{ tof/ 5g\ < o;sf] hjfkmJojxf/df vf ]lhg]5 . cGoyf …Pp6}sDo'lg:6 s]Gb | Ú g ]kfnL ;+:s/0fsf ]…l;l;km;sf] gofF syfÚ aGg]5 .

$laxLaf/, ebf} @^, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

;Tofu|x 8]:s

cWofTd÷bz{g;'bz{g clwsf/L

xfdL ;fdfGo af]nLrfnLdf sf]xL;Fu eGg] u5f{}+ dftflktfsf] cflz{jfb /fd|}5 . Pp6f ;fdfGo s'/fnfO{ dgg u/f}+g, ;jf/L ;fwgsf] kZrefudf 7"nf–7"nfcIf/n] n]lvPsf x'G5g\ …cfdfafa'sf] cflzjf{bÚ eg]/ . xfdL hf] sf]xL klgcfdfa'afsf] pTkfbg j+zh / ;GttL g} xf+} t;y{ pxfFx¿n] g} of] wtL{ b]vfpFb};+;f/sf k|ult, cjglt b]vfpg'eof] eg] pxfFx¿eGbf 7"nf] cGo sf] x'g ;Snf <x'g} g;Sg] s'/f klg xf] eg]/ tLg} cfdfa'afnfO{ 3/df g/fv]/ gfgfy/LsfkL8faf]w ug]{ clzi6 efiff af]Ng], ckx]ngf ug]{, b'Jo{xf/ k|bz{g ub}{ afWoagfOG5 j[4f>ddf c>o lngsf nflu .

dfgj dgnfO{ e'nfpgs} nflu d[To' x'Fbfsf] avtdf /fd|f–/fd|f kIf /pxfFx¿sf] b'vMb kIfnfO{ :d/0f ub}{ eSsfgf] km'6fP/ ?G5f}+, kL8f c;}Xo agfPsfx'G5f}+ . tL ;a} ;xh / lgoldt dflgG5 klg . t/ sfhlqmof ;dfKtkZrft\qmlds¿kn] kj{sf] ¿kdf ljleGg e]nf, hd36, e]63f6, 6Lsf, bfg–blIf0ff ub}{jflif{s >4f eGb} ;f]¥x>f4sf gfddf dft[lkt[sf] :d/0f ub}{ cfkm\gf] r]nLa]6L,ef~hf cflbnfO{ af]nfP/ ldi7fGg ef]hg, bfg–blIf0ff cflb sfo{ ub}{ a|fXd0fsfxftaf6 k|;fb nufOlbg] k/Dk/f /lxcfPsf] 5 . h'g xfd|f] cd"No klxrfg /ljz]iftf klg ag]/ cfPsf] 5 . s'g} klg sfo{ jf sd{n] egf}+ Tof] cfkm\g} nflu xf],cfkm"n] ug]{ cfdfa'afsf] ;Demgf / >4f elgPklg Tof] cfkm\g} lrQ jf cfTdz'l4sf]dxTjk"0f{ dfu{ ;d]t xf] .

cfkm\gf] Ifdtfcg';f/ bfg, k"hf–cfhf, kf7 cflb ul/g] ;a} wfld{s tyfP]ltxfl;s sfo{x¿df cr]n ;DkGgtfsf] n]k ;d]t nfu]sf 5g\ . cfkm\gf];De|fGttfsf] k|bz{g ug]{ ;'j0f{ cj;/ ;d]t dflgg yflnPsf] 5 . sltko k'/fgfd"No, dfGotfx¿ ;/n, ;xh / ;fdfGo agfOFb} klg uPsf] b]lvG5 . k|frLgdxTjsf cToGt} d"n dd{sf s'/fnfO{ xfF;Ldhfssf] ljifo agfP/ gjLg z}nLdf;Eo, cfw'lgs, lzlIft eg]/ wHhL p8fpg]x¿sf] klg sdL eg] 5}g . t/ oyfy{;w+} ;fy g} x'G5 . ;dfh rNg] eg]s} ;dfhdf k|rlnt /Llt ;+:s[lt, rf8kj{,pT;j d]nf cflbaf6} xf] . PSn}n] To:tf s'g} klg ;+/rgf eTsfpg ;Sb}g .

xfd|f ;a} ;+:sf/ / ;+:s[lt k"0f{ ¿k]0f ;xL / j}1flgs / cg's/0fLo gxf]nfg\t/ clwsf+z xfd|f wfld{s ;f+:s[lts / k/Dk/fut¿kn] ;d]t clgjfo{ 5g\ / t;w}+ pxL sfo{ ul//x]sf x'G5f}+ . k|To]s jif{ ltly, ldlt x]/] >f4 jf lkt[ :d/0f ub}{cfkm"n] cfkm\gf] wd{ lgjf{x, lhDd]jf/L af]w / k|bz{gof]Uo agfP/ ;DkGg ul/G5g\ .lglZrt ljlw–ljwfgnfO{ k5\ofP/ kljq dgn] :j]R5fn] ul/g] lkt[ p4f/sf]dxTjk"0f{ kj{nfO{ vf]qmf] cf8Da/ dfq} dfGg' klg x'Fb}g . /, ;sL g;sL C0f u/]/b]vf;]vL klg ubf{ x'Fb}g . k/Dk/fnfO{ r6Ss} e'n]/ gfl:ts aGg' klg /fd|f] x'Fb}g .

xfd|f dxTjk"0f{ zf:q–k'/f0f cflbdf klg dftflktfk|ltsf] st{Josf ljljw k|;+up7fOOPsf 5g\ . tL ;a}sf] cfzo c;n ag]/ ;dfhdf cg's/0fLo sfo{ ug{cfkm\gf] hGdbftfk|lt OdfGbf/ ag]/ O{Zj/Lo dfu{nfO{ cjnDag ub}{ dgnfO{ z'4kfb}{ cufl8 a9\g yk k|]/0ff lbg] dxTjsf] lbg dfg]/ ;Demgf ug'{k5{ . s/ann]cf]Nnf]kNnf], 5/ld5]s / cfkmGtsf nflu ul/g] s'g} klg sfo{n] g t dg zfGtagfpF5 g t cfTdz'l4 g} x'G5 . x[bob]lv g} ;dk{0fsf] efjgfn] ul/g] sfo{n];sf/fTds ;Gb]z k|bfg ub{5 eg] cfkm"nfO{ d}n] ;a} h]–hlt u/]gL 7Ls u/]+ eGg]cg'e"ltstf{n] ug{ ;Sg'k5{ . xf]Og eg] dgdf gfgf k|sf/sf tgfa lrGtf / cg]sf+}s'/fx¿n] 3f]lr/xg] t/ lkt[p4f/sf nflu e]nf u/L vr{g] xf] eg] To;sf] s'g} cy{/xFb}g h:tf] nfU5 . dL7f]÷gdL7f] eGg] klg dfgjsf] Jojxf/ / >4fdf g} lge{/x'g] s'/f xf] . ef]hg cfkm}+df dL7f]–gld7f] x'Fb}g, d"n s'/f] t ef]s dL7f] x'g] xf] .rf}/f;L Jo~hg klg 3[0ffn] lbPsf] 5 eg] ljifo ;dfg g} x'G5 . t;y{ >4fk"j{sPsd'7L ds} klg tf/] xf]6nsf] vfgfeGbf pRr / :jflbnf] x'G5, aG5 t/ To:tfs'/fx¿df xfdL vf;} ;r]t 5}gf}+, x'Fb}gf}+ klg . kl5Nnf] ;do t emg} :jfyL{, PSsf;L/ Psnsf6] k|j[lQn] ;a}nfO{ ufFh]sf] 5 . rfx]/ klg Tof] alnof] hfnaf6 ;xh}pDsg ;Sg] cj:yf klg b]lvFb}g . To;}n] t xfd|f rf8kj{, ;+:sf/ / ;+:s[ltnfO{wfGg, dfGg / lg/Gt/tf lbg klg Wofg k'¥ofpg' h?/L ePsf] 5 .

lkt[ ;Demgfsf] dxTjk"0f{ kj{

bf]xf]/f] df/df b'u{dsf dlxnf

lsdfyf+sf uflj;–$ sL nSr'ªz]kf{nfO{ kl/jf/ lgof]hgsf] c:yfoL;fwgaf/] ;Nnfx lng' lyof] . pgn];b/d'sfd vfFbaf/L a:g] lbbL km'6L;Fuo;af/] s'/f ul/g\ . km'6Ln] lbPsf];Nnfxcg';f/ nSr'ª Ps jif{sf] 5f]/f]l7Gn] af]s]/ lsdfyf+sf :jf:Yo rf}sLk'lug\ . :jf:Yo ;+:yfdf tfnf nfu]sf]lyof] . sf]xL ge]l6Pkl5 ufpFdf cx]jk9]sf lgdf z]kf{sf] 3/df uP/ ;Nnfxdflug\ . lgdfn] pgnfO{ l5d]sL rLgsf]b]Gbfª hfg ;Nnfx lbP .

nSr'ªn] b]Gbfª ahf/ uP/ Ps xhf/kfFr ;o ¿k}ofFdf tLgdlxg] ;+lugL ;'O{nufOg\ . lhNnf :jf:Yo sfof{non];LdfjtL{ uflj;sf :jf:Yo ;+:yfx¿dfkl/jf/ lgof ]hgsf c:yfoL ;fwgljt/0fsf] ;]jf k'¥ofpg g;Sbf dlxnfljb]z k'u]/ dxFuf] k};f lt/]/ ;]jf lngafWo ePsf x'g\ . …cGtsf dlxnfn]kl/jf/ lgof]hgsf] ;]jf lgMz'Ns kfpF5g\/] Û xfdLn] t csf]{ b]zdf uP/ dxFuf]k};f ltg'{k/]sf] 5,Ú z]kf{ elG5g\, …xfdLb 'u {dsf dlxnfnfO { ;/sf/n] klga]jf:tf g} u/]sf] 5 .Ú

of] nSr'ªsf] dfq} ;d:of xf]Og .;+v'jf;efsf] pQ/L ;LdfjtL{ uflj;x¿lsdfyf+sf / r]k'jfsf dlxnf rLg k'u]/dxFuf] /sd lt/]/ c:yfoL ;fwg k|of]uug{ afWo 5g\ . kl5Nnf] ;dodf ;Gtfg

uflj;sf ;of}+ dlxnfn] !% jif{b]lvlrlgof F :jf:YosdL {a f6 k l/jf/lgof]hgsf ;]jf lnO/x]sf 5g\ . clxn];d:of cfPkl5 k/fdz{ lng sl7geO/x]sf] 5 . pgsf egfOdf, …kfFrjif{klxn] Ps xhf/ kfFr ;o ¿k}ofF lt/]/tLg jif{sf nflu nufPsf] g/KnfG6lgsfNg rLg hfg g;s]sf / ;b/d'sfdcfpg klg 6f9f ePsfn] ;dofjlw k"/fePsf c:yfoL ;fwg lgsfNg gkfPsfw]/} dlxnf pgs} ufpFdf 5g\ . xl6ofdfpk:jf:Yorf }sL :yfkgf eP klgsfof{no ;xof]uL dfq a:g], cx]j;b/d'sfdd} a:g] ePsfn] ;d:of x'g]u/ ]sf ] ef ]6 ]n ] atfP . lsdfyf +sf:jf:Yorf}sLdf !! hgfsf] b/aGbL /x]tfklg sfof{no ;xof]uL dfq a:g] u/]sf]/ Ps jif{cl3 sfof{no ;xof]uLsf] klgd[To' ePkl5 :jf:Yorf}sL aGb 5 .

nufPsf ] c:yfoL ;fwglgsfNbf;d]t lrlgofF :jf:YosdL{n] kfFr;o lng] u5{g\ . lhNnfsf pQ/L If]qsfPs bh{g uflj;sf :jf:Yo ;+:yfdfg ]k fn ;/sf/ / lhNnf :jf:Yosfof{non] lkN;, l8kf] / s08d afx]ssf]kl/jf/ lgof]hgsf ;fwg kof{Kt k'¥ofpg;s]sf] 5}g . xl6of uflj;sf lgjt{dfgcWoIf jf+bfjL ef]6]sf egfOdf, …ljb]zhfgaf6 /f]Sg ef]6vf]nf If]qdf ;a};'ljwf k'¥ofpg' h?/L 5 .Ú

lhNnf :jf:Yo sfof{no ;+v'jf;efn]lhNnf c:ktfn vf Fbaf/L, r}gk'/k|fylds :jf:Yo s]Gb |, t'lDnª6f/pk:jf:Yorf}sL, jfgf :jf:Yorf}sLdflgMz'Ns kl/jf/ lgof]hgsf] ;fwg ljt/0f

ub{ } cfPsf] 5 . t/, b'u{d If]qsfafl;GbfrflxF c:yfoL ;fwg k|of]u ug{bf];|f] /fi6« k'u]/ dxFuf] /sd ltg{ afWo5g\ . lhNnf :jf:Yo sfof{nosf k|d'vdbgs'df/ pkfWofon] b'u{d If]qdf s]xL;d:of ePsf] :jLsf/ u/] . pgn] eg],…;'ljwf lj:tf/sf nflu yk k|of;eO/x ]sf ] 5 . pk:jf:Yorf }sLsfOGrfh{x¿nfO{ sfof{nodf a:g s8fOsf;fy lgb]{zg ul/;s]sf 5f}+ .Ú

dlxnf clwsf/ cg'udg ;~hfnsLcWoIf lrq/]vf clwsf/L ef]6vf]nfsf];dfhdf dlxnfnfO{ afWosf/L¿kdfue{lg/f]w ug{ nufpg] sfdnfO{ 7"nf]lje]b elG5g\ . …kl/jf/ lgof]hgsfgfddf dlxnfdfly ul/Psf] lje]b xf]o f ] , Ú clwsf/Ln ] elgg \ , …k l/jf/lgof]hgsf c:yfoL ;fwg k'?ifn] k|of]uu/] s] x'g] < lsg dlxnfnfO{ dfq afWokfl/Psf] xf] <Ú

d lxn f tyf a fnaf lnsfsfof {nosf k|d 'v dlxnf clws[tk|ltdf kGyLn] To; If]qdf dlxnfn]dfq ue{lg/f]ws ;fwg k|of]u ug'{kg]{afWotf x6fpg kxn ;'? ug]{ atfOg\ .…klxnf ] t lgMz'Ns kfOg] kl/jf/lgof]hg dxFuf] z'Ns lt/]/ ljb]zdf;]jf lng'kg]{ afWotf cGTo x'g'k¥of],ÚkGyLn] elgg\, …dlxnfnfO{ g} kl/jf/lgof]hgsf] ;fwg k|of]u ug{ afWo kfl/g'dlxnf lx+;fsf] Pp6f ¿k xf] . of]s';+:sf/ x6fpg of] jif{ xfdL ef]6vf]nfIf]qdf hgr]tgf sfo{qmd lnP/ hfG5f}+ .Ú

-n]vs, cGgk"0f{ kf]:6 b}lgssf;+v'jf;ef ;+jfbbftf x'g\_

yf]/} x'g'k5{ eGg] r]tgf cfPkl5 o;If]qsf dlxnf c:yfoL ;fwg k|of]u ug{pT;flxt ag]sf x'g\ . ufpFsf k9]n]v]sfcleefjsn] ;Nnfx lbg yfn]kl5pgLx¿ c:yfoL ;fwg / :yfoL ljlwk|of]u ug{ cfslif{t ePsf x'g\ .

z]kf{ / ef]6] hfltsf] afx'No ePsf]lg/If/ ;dfhsf sf/0f k'?ifn] :yfoL /c:yfoL kl/jf/ lgof ]hgsf ] ljlwckgfpFb}gg\ . dlxnf afWo eP/ c:yfoL;fwgsf] k|of]u ul//x]sf 5g\ . lsdfyf+sfuflj;–& sf t]G5]jL ef]6] eG5g\, …xfd|f];dfhdf cem} klg k'?ifn] c:yfoL ;fwgsf]k|of]u ub}{gg\, dlxnfn] g} ug]{ xf] .Ú

lsdfyf+sfsf nSr'ª / pgsf ;fyLlblrs ;do ldnfP/ ;+lugL ;'O{ k|of]uug{ rLgsf] b]Gbfª ahf/ uP / kmls{P .tLg dlxgfkl5 k'gM ;'O{ k|of]u ug{ b]Gbfªg} hfg'kg]{ afWotf 5 pgLx¿nfO{ . pgLx¿g]kfnL Ps xhf/ kfFr ;o lt/]/ ;'O{nufpF5g\ . ;'O{ g]kfndf k|of]u x'g]eGbfkm/s gx'g] cx]j lgdf z]kf{n] atfP .

;/sf/n] kl/jf/ lgof]hg ;]jfjiff}{+b]lv lgMz'Ns agfP klg tL If]qdf;]jfs]Gb| gePsfn] dlxnf l5d]sL b]zdfdxFuf] /sd ltg{ afWo 5g\ . lrlgofF:jf:YosdL{n] sk/ 6L, g/KnfG6h:tfkl/jf/ lgof ]hgsf c:yfoL ;fwgnufOlbP klg km]l/ ;Dks{ ug{ g;Sbfyk k/fdz{ lng / lgsfNg dlxnfnfO{;d:of kg]{ u/]sf] 5 . …d}n] ;+lugLnufPsf] rf/ dlxgf eof],Ú Ps dlxnfn]elgg\, …km]l/ nufpg hfg ;s]sL 5'OgF .Ú

xl6of–@ x'ªu'ªsL ;f+d' ef]6]sfegfOdf xl6of, r]k'jf / lsdfyf+sf

5]6' z]kf{

af}l4s bk{0f nf]sfk{0f ;z:q k|x/L sd{rf/Lsf kl/jf/nfO{ cfod"ns tflnd;latf kf]v/]n

ut zlgaf/ kb\dsGof SofDk;sf] d}lqxndf af}l4s j[Q g]kfnn]…af}l4s bk{0f, @)&!Ú nf]sfk{0f sfo{qmd ;DkGg u¥of] . sfo{qmddfd'Vo cltly 8f= ljdn sf]O/fnf tYo k|f=8f= pk]Gb| sf]O/fnfsf] pkl:ylt/x]sf] lyof] . k|f/Dedf k"jL{ If]qaf6 lj:tf/ x'b} cGttM af}l4s j[Qg]kfnsf] gfddf ;~rflnt of] u}//fhgLlts tyf ;/sf/L ;+:yf xf] .@)^( ;fnb]lv …af}l4s bk{0fÚ gfds ljrf/k|wfg klqsf k|sfzg ub}{cfPsf]df o;k6s g]kfnsf] cfly{s l:ylt / o;sf] uGtJo ljifonfO{s]Gb| ljGb' agfO{ af}l4s bk{0fsf] t];|f] c+s k|sflzt ePsf] xf] . utc+sdf ;+3Lotf ljifos s'/fx¿ ;dfj]z ul/Psf] lyof] .

e/t/fh kf]v/]n ;+/Ifs, w/0fLk|;fb uf}td k|wfg;Dkfbs, t'naxfb'/If]qL, vu]Gb|k|;fb kf]v/]n nufot ;Dkfbs /x]sf] af}l4s bk{0fdf ;+ljwfgdfcy{/fhgLlts dfu{lrq, /fhgLltsf] klxNofpg g;s]sf cj;/x¿,g]kfnsf] /fhZj k|zf;g, ;xsf/L If]qsf] ljsf;, cfly{s PsLs/0f,nufgL, ljB't ljsf; cg'dltkq, cGtl/d ;+ljwfgsf cfly{s d'2fcflb ljifodf ljleGg n]vsx¿sf ljleGg ljrf/x¿ ;+u|lxt 5g\ .

sfo{qmddf 8f= ljdn sf]O/fnfn] hgtfaf6 w]/} cfzf u/]sf] t/e/f];f ug{ g;s]sf] cj:yfdf hgtf cfkm}+ ;lqmo eO{ b]z ljsf;tkm{pGd'v x'g'kg]{ wf/0ff /fv] . sfo{qmdsf] cGTodf e/t/fh kf]v/]nn] b]zdfJofKt ljljw lsl;dsf /f]u, ef]u / zf]snfO{ sd ub}{ :ju{e"ld h:tf]g]kfndf pknAw ;|f]t ;fwgsf] ;d'lrt pkof]u ug{ ;lsg] ljrf/ /fv] .

;z:q k|x/L sd{rf/Lx¿sf kl/jf/nfO{ nlIftu/L ;z:q k|x/L kl/jf/ dlxnf ;+3n] ;Lkljsf;tyf cfocfh{gd"ns tflnd ;+rfng u/]sf] 5 .;f] ;+3sf] …dlxnfsf] lxt l;sfp ;LkÚ sfo{qmdcGtu{t ebf} @$ ut]af6 sf7df8f}+sf] xNrf]sl:yt;z:q k|x/L an aunfd'vL ljz]if sfo{bn u0fdf

…Rofp pTkfbg tflndÚ ;+rfng ul/Psf]] xf] .;z:q k|x/L andf sfo{/t ;z:q k|x/L

sd{rf/Lsf #^ hgf >LdtLx¿ k|lzIffyL{sf]¿kdf ;xefuL /x]sf] ;f] tflndsf] @$ ut];z:q k|x/L kl/jf/ dlxnf ;+3sL cWoIf/df jGt -/fhe08f/L_ n] pb\3f6g ul/g\ .

;+3sL cWoIf jGtn] To; cj;/df

;z:q k|x/L sd{rf/Lx¿sf >LdtLnfO{cfTdlge{/ agfO{ JolQmut tyf kfl/jfl/shLjgofkgdf ;xhtf Nofpg] clek|fon] ;+3n];+rfng u/]sf] pTkfbgzLn Rofp v]tLtflndn] cfocfh{g ug{ / cfly{s cj:yfnfO{dfly psf:g d2t k'Ug] ljZjf; JoQm ul/g\ .;z:q k|x/L an sNof0fsf/L ;]jf s]Gb|sf];xof]udf ;f] ;+3n] PkLPkm clws[t tyfhjfgx¿sf >LdtLsf nflu sf7df8f} +pkTosfdf klxnf] k6s tLg lbj;Lo RofppTkfbg tflndsf] cfof]hgf u/]sf] xf] .

o;cl3 ;f] ;+3n] ;z:q k|x/L ansfjflxgLx¿df ;d]t Rofp v]tL nufotsfljleGg ;Lkd"ns k|lzIf0f ;+rfng ub}{cfPsf] 5 . o:tf sfo{qmdaf6 Go"g cfo:t/ePsf ;z:q k |x/L sd{rrf/Lx¿sfkl/jf/nfO{ cfTdlge{/ aGg ;xof]u k'Ug];+3sf] ljZjf; /x]sf] 5 .

sfo{qmddf ;z:q k|x/L kl/jf/ dlxnf;+3sL pkfWoIf >LdtL lznf /fO{ nufot;+3sf kbflwsf/L Pj + ;z:q k |x/Lsd{rf/Lx¿sf] ;d]t pkl:ylt /x]sf] lyof] .

/f]on ;'sf] bz}+ ltxf/ of]hgf/f]on ;'n] bz}+ tyf ltxf/sf] pknIodf ljz]if pkxf/ of]hgf ;fj{hlgs

u/]sf] 5 . …/f]on ;'hsf] axf/ bz}+ ltxf/df pkxf/} pkxf/Ú gfds of]hgf;lxtljleGg df]8nsf h'Qf ahf/df NofPsf] xf] . h'Qfsf] vl/bdf kfOg] :qm\ofrs'kgdfkm{t kfFrb]lv ;ftk|ltzt;Dd gub 5'6;lxt gub pkxf/ lhTg] df}sf/x]sf] sDkgLn] pNn]v u/]sf] 5 . o;sf ;fy} aDk/ k'/:sf/df cfO{–!) uf8L/flvPsf] lj1lKtdf pNn]v 5 .

lsi6 a}+ssf] ;xof]ub]zsf] ljleGg :yfgdf cfPsf] af9Lklx/f]af6

kLl8t ePsfx¿nfO{ lsi6 a}+sn] /fxt ;fdu|Lljt/0f u/]sf] 5 . nuftf/sf] jiff{sf sf/0f cfPsf]af9Laf6 k'¥ofPsf] Ifltsf sf/0f 3/af/ljxLg x'gk'u]sf JolQmsf nflu ;xof]u ug]{ p2]Zon] a}+sn]cfkm\gf] ;+:yfut ;fdflhs pQ/bfloTjcGtu{t pBf]ujfl0fHo ;+3 bfªdfkm{t\ tLg ;o yfg 6L;6{ / Ps

;o yfg kfOG6 tyf b}ljk|sf]k p4f/ ;ldlt alb{ofdfkm{t\ cf7 ;o cf7 yfgh]G; 6L;6{, Ps ;o #) yfg n]l8h 6L;6{, $& yfg h]G; kfOG6 / Ps ;o @#yfg n]l8h kfOG6;d]tsf /fxt ;fdu|L ljt/0f u/]sf] hgfPsf] 5 .

lgudn] $& cltl/Qm p8fg yKg]g]kfn jfo';]jf lgudn] bz}+df x'g] ofq'sf] rfknfO{ dWogh/ ub{} p8fg

yKg] 3f]if0ff u/]sf] 5 . xfn ;fKtflxs¿kdf ($ j6f b'O{tkmL{ cfGtl/s p8fgeb{} cfPsf] lgudn] bz}+sf] cj;/dfcltl/Qm $& j6f p8fg yKg nfu]sf]xf ] . lgudsf cg';f/ c;f]h &ut]b]lv !& ut];Dd cfGtl/stkm{xKtfdf $& p8fg yKg nfluPsf]xf ] . xfn lgudn] cfGtl/stkm{

xKtfdf (& j6f p8fg eb{} cfPsf] 5 . bz}+sf] ;dodf ofq'x¿sf] ;+VofcToflws a9\g] ePsfn] ofq'x¿sf] rfknfO{ dWogh/ ub{} lgudn] p8fg yKg]lg0f{o u/]sf] hgfPsf] 5 .

sf]sfsf]nfsf] gofF of]hgfsf]sfsf]nfn] rf8jf8 s]lG›t …v';L afF8], v';L a9\5Ú of]hgf NofPsf] 5 .

sf]sfsf]nfsf u|fxsx¿n] cfkmGt, ;fyLefO, kl/jf/ / l5d]sLx¿sf ;fy l/k|m]l;ª/ :jflbnf] sf]sfsf]nfsf] af]6ndf cfkm\gf] bz}+sf] JolQmut ;Gb]z n]lv bz}F pT;jdgfpg ;Sg] hgfPsf] 5 . u|fxsx¿n] @=@% / !=% ln6/sf] sf]sfsf]nf, km\ofG6f

/ :k|fO6sf k]6 af]6n lsg]/ bz}+sf] cfkm\gf]JolQmut ;Gb]z n]Vg ;Sg]5g\ . oL k]6af ]6nsf dfWodaf6 sf ]sfsf ]nfn ] ;a}u|fxsnfO{ cfkm\gf lk|ohgx¿nfO{ bz}+sf] ;Gb]zn]vL v';L afF9\g] df}sf lbPsf] hgfPsf] 5 .…bz}+ h:tf] dxf]T;jx¿n] ;a}nfO{ cfkm\gf]

lk|ohgx¿sf] ;fy / k|]d afF8\g] df}sf lbG5g\ . xfd|f] gjLg of]hgfsf dfWodaf6u|fxsx¿n] ;a};Fu ldn]/ v';L / cfkm\gf efjgf afF8\g ;Sg]5g\ . bz}+ dxf]T;jdf;a} hgf cfkm\gf] 3/ kms{g] qmddf x'G5g\ . xfdL cfkm\gf u|fxsx¿sf] v';Ldf;fd]n x'g rfxG5f}+Ú, sf]sfsf]nfsf nflu g]kfn / e'6fgsf sG6«L Dofg]h/ cfnf]ssf]xnLn] eg] . …utjif{sf] ckm/sf] ;kmntfsf sf/0f of] jif{ klg o;nfO{ lg/Gt/tflbOPsf] xf], xfd|f pkef]Qmfn] cfkm\gf] v';L afF8\g ;Sg]5g\Ú, af]6n;{ g]kfn lnld6]8sf]sfsf]nf ;Asf]sf k|aGw lgb{]zs ;Ndfg /fFn] eg] .

Unf]an cfOPdO{sf] @% k|ltzt nfef+zUnf]an cfOPdO{ a}+sn] ut cfly{s jif{sf] d'gfkmfaf6 @% k|ltzt nfef+z lbg]

ePsf] 5 . a}+ssf] z'qmaf/ a;]sf] ;+rfns ;ldltsf] a}7sn] @! k|ltzt af]g;z]o/ tyf rf/ k|ltzt gub nfef+z ljt/0f ug{] lg0f{o u/]sf] 5 . ;+rfns;ldltn] lg0f{o u/]sf] of] nfef+z g]kfn /fi6« a}+ssf] :jLs[lt / cf7f}+ jflif{s;fwf/0f ;efaf6 kfl/t ePkl5 ljt/0f ul/g] 5 .

a}+sn] ut cfly{s jif{df Ps ca{ @&s/f]8 gfkmf cfh{g u/]sf] lyof] . af]g;z]o/ ljt/0fkZrft\ a}+ssf] r'Qmf k"FhL kfFrca{ eGbf a9L k'Ug] 5 eg] zfvf ;+hfn /

k"FhLsf] lx;fjn] lghL If]qsf] ;a}eGbf 7"nf] a}+s x'g] 5 . xfn a}+sn] sl/a %$ ca{lgIf]k ;+sng tyf $$ ca{ shf{ k|jfx ug{ ;kmn ePsf] 5 eg] *$ zfvf / *!P6LPddfkm{t\ kfFr nfv eGbf a9L u|fxsnfO{ ;]jf k|bfg ul//x]sf] 5 .

¥ofl8;g xf]6nn] af]g;z]o/ ljt/0f ug{]

kfFrftf/] ¥ofl8;g xf]6nn] cfly{s jif{ @)&)÷)&! df kfFr s/f]8 ^nfv ¿k}ofF v'b gfkmf sdfPsf] 5 . o; cjlwdf xf]6nn] @! s/f]8 ¿k}ofFgfkmf u/] klg cl3Nnf] jif{sf] ;l~rt gf]S;fgL s6f}lt ubf{ gfkmf sdb]lnPsf] xf] . cl3Nnf] jif{ xf]6n !% s/f]8 ($ nfn ¿k}ofF 3f6fdf lyof] .gfkmfdf uPkl5 xf]6nn] klxnf]k6s z]o/wgLnfO{ !) k|ltzt af]g; z]o/ljt/0f ug{] 3f]if0ff u/]sf] 5 .

cfufdL c;f]h @$ ut] a:g] !& cf}+ jflif{s ;fwf/0f;efn] ;~rfns ;ldltsf]pQm k|:tfj kfl/t u/]kl5 dfq} nfu" x'g]5 . xf]6nn] cfufdL cfly{s jif{b]lnz]o/wgLnfO{ cem a9L k|ltkmn ljt/0f ug{ ;Sg] ck]Iff /fv]sf] 5 . xf]6nn] utcfly{s jif{df Ps ca{ ;ft s/f]8 (! nfn ¿k}ofF s'n cfDbfgL u/]sf] 5 . o;cjlwdf xf]6nn] ^# s/f]8 $& nfn ¿k}ofF s'n ;~rfng vr{ u/]sf] 5 .xf]6nn] $$ s/f]8 ¿k}ofF $# nfn ¿k}ofF s'n ;~rfng ug{ ;kmn ePsf]hgfPsf] 5 . xf]6nn] @)%& ;fndf ;j{;fwf/0fdf z]o/ hf/L u/]sf] lyof] .

%laxLaf/, ebf} @^, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

-k|:t't cfn]v k|l;4 x:t/]vfljb\ sL/f]sf] ;g\ !(!^ df k|sflzt k':ts …;a}sf nflu x:t/]vf lj1fgÚ -kfld:6«L km/cn_ sf] wf/fjflxs cg'jfb xf] . cfkm\gf] eljio hfGg] sf}t'xntf ;+;f/sf ;a} cfl:ts jf gfl:ts dflg;df b]lvPsf]5 . …of] cGwljZjf;df ljZjf; ulb{gFÚ eg]/ kmnfSb} cufl8sf] dflg;n] eljio atfOb]nf eGg] cfzfdf xft km}nfpg]k|j[lQ cToGt} Jofks b]lvG5 . cg'jfbssf] cg'ejdf x:t/]vf Pp6f k|fdfl0fs ljBf xf] . t;y{ cfd kf7sn] cfkm\gf]eljio cfkm}+n] s]nfpg ;s'g\ eGg] p2]Zon] cg'jfb >[+vnf k|:t't ug{ nfluPsf] xf] .

– cg'jfbs_

x:t/]vfn] s] eG5 <

lgrf] ;"o{ kj{t

qmdz ===

:jf:Yo ;/f]sf/

afnf /fO{b[Zoaf6 lanfpF5g\ . cGTodf g;'lgg]/ glrlgg] aGg k'Ub5g\ .

pFrf] ;"o{ ePsf JolQmx¿sf] 7Lsljkl/t logLx¿n] lj/n} cfTdxTofub{5g\ . jf:tjdf logLx¿ xb};Dd b'Mvsi6 vfg / krfpg ;Sg] x'G5g\ .cfkm\gf ;xsdL{ jf ;fyLx¿k|lt bfloTjlgjf{x ug{ kfPsf]df v'zL /xG5g\ /oxL efjgfn] ubf{ h'g;'s} lg/fzfhgskl/l:yltsf] jf xfgL gf ]S;fgL jfcfqmd0fsf] klg ;fdgf ug{ ;Sg] x'G5g\ .

lgrf] ;"o{ ePsf JolQmx¿ k]6 jfcfGtl/s c+ux¿ /f ]uaf6 cfqmfGtx'G5g\ . snf]hf], d[uf}nf jf Go"g /Qmk|jfxsf] ;d:of klg e]l6G5 . xf8 lau|g]/ ljz]iftM xftuf]8f, 3'F8f jf s's'{Rrf;d:of klg b]lvG5 . z'is xfjfkfgL /k|r'/ ;"o{sf] ls/0f logLx¿sf] ;a}vfn];d:ofsf] lgbfg xf] .

JolQmsf] hGd hgj/L @! b]lvkm ]a ' |c/ L !* jf To;eGbf ;ftlbgkl5 ;Dd klg ePsf] /x]5 eg]lgrf ] ; "o { kj {t dflgG5 . o:tfJolQmx¿ cfkm\gf nflu eGbf csf{sf]Joj:yfkgdf ;kmn x'G5g\ .

ljkb\ Joj:yfkgsf] dfldnfdflogLx¿ ;lqmo b]lvG5g\ / cfkm\gf]ljrf/df ;fj{hlgs lxtsf ljifodftNnLg /xG5g\ . oL JolQmx¿ ;/sf/LpRr cf]xbfdf, /fhgLlts bnsf] pRrtxd f j f ; fj {h lgs kbx¿dfe]l6G5g\ . k|foM oL JolQmx¿ …luGtLdfgcfpg]Ú >]0fLdf /xG5g\ / wgL Pj+zlQmzfnLx¿sf b[li6df x]nfsf] kfqklg aGb5g\ .

pFrf] ;"o{ ePsf JolQmx¿sf] t'ngfdflogLx¿ wg;Fu sd cfslif{t x'G5g\ /csf{sf] lxt ug]{ qmddf cfkm\gf] ;DklQ

u'dfpg k'Ub5g\ . ljz]iftM lgDgju{sf]pTyfgsf nflu ul/g] ;dfh;]jfsf]sfddf logLx¿n] cfkm\gf] wg u'dfpF5g\ .

o:tf] Jojxf/sf] l7s ljk/Lt oLJolQmx¿ Jofkf/ Joj;fodf eg] pRr>]0fLsf x'G5g\ . cfly{s of]hgfdf klglogLx¿ cAan x'G5g\ . t/ To:tf] sfdcfkm\gf] nflu geO csf{sf] nflu ug]{ub{5g\ . oL JolQmx¿dWo] w]/}n] csf{sf]efUo rDsfOlbG5g \ , t/ cfkm \gf ]3/jf/k|lt eg] jf:tf x'Fb}g .

:jefjtM logLx¿ ;fj {hlgs;df/f]x jf e]nf a}7sdf /dfpF5g\ .logLx¿n] /+ud~r jf w]/} dflg; e]nfx'g] 7fpF dg k/fpF5g\ . cfjZostf k¥of]eg] pRr txsf] ts{ zlQm jf ax;dfk|efjsf/L 9+un] k|:t't x'G5g\ . logLx¿n]k|fKt u/]sf] ;Ddfg jf cf]xbfnfO{ nfdf];do Joj;flos 9+un] pkof]u ug{

laxfgL /f]udlxnfx¿sf nflu cfdf aGg' uj{ / r'gf}tL b'j} xf] .

ue{ /x]b]lv lzz' ghGd];Dd ljleGg vfnsf kl/jt{gx¿z/L/df b]lvG5 . oL kl/jt{gx¿dWo] w]/}h;f] dlxnfx¿nfO{jfGtf x'g] jf jfsjfsL nfUg ;S5 / jfGtf x'g' jfjfsjfsL nfUg' eg]sf] g} ue{ /x]sf] klxnf] ;+s]t xf] .;fwf/0ftof ue{ /x]sf] rf/b]lv 5 xKtf o:tf] ;+s]t z'?x'G5 / lj:tf/} ue{ /x]sf] !@ xKtf jf tLg dlxgfkl5jfsjfsL / jfGtf x'g 5f]8\5 . t/ s]xL ue{jtLdlxnfx¿nfO{ of] ;d:of k'/} uef{j:yf e/L /xg klg;S5 . xdf]{gdf cfPsf] kl/jt{gn] ubf{ jfsjfsL / jfGtfx'G5 t/ o;n] ue{leq /x]sf] lzz'nfO{ xfgL ub}{g t/ slxn]sfxL cToflws ¿kdfjfGtf ePdf ue{jtL dlxnfsf] z/L/af6 a9L dfqfdf kfgL tyf On]S6«f]nfO6\;lg:sG5 . ;fy}, vfgfdf ?rL 36gfn] klg of] l:ylt lrGtfhgs x'g;S5 / o:tf]cj:yf lg/Gt/¿kdf ePdf cfkm\gf] lrlsT;s;Fu ;Nnfx lng' h?/L 5 .

ue{ /x]sf] klxnf] tLg dlxgfdf b]lvg] of] laxfgL nIf0fx¿n] ubf{ dlxnfx¿dftgfj pTkGg x'g;S5 . pgLx¿nfO{ cfkm\gf] b}lgsL sfd ug{ dg nfUb}g .To:t} jfsjfsL nflu/xg] x'gfn] klg vfgfdf ?rL 36\g yfN5 . olb ue{jtLdlxnf clkm;, sn]h jf cGo 7fpFdf sfdsfhL l5g\ jf ljBfyL{ l5g\ eg] klgpgLx¿nfO{ of] laxfgL /f]un] ubf{ sfddf hfg cK7\of/f] dx;'; x'G5 . c?JolQmsf] cufl8 jfGtf ubf{ nlHht cg'ej x'g;S5 . uef{j:yfdf x'g] laxfgL/f]usf] k|d'v sf/0f eg]sf] of] cj:yfdf cfpg] xfdf]{gsf] kl/jt{g xf] . To:t}tgfj, lrGtf jf k]6sf] cGo ;+qmd0fn] ubf{ klg of] laxfgL /f]u nfUg ;S5 .To:t} cGo x'g ;Sg] sf/0fx¿M h'DNofxf aRrf ue{df /x]sf] 5 eg] . klxnf] ue{df klg laxfgL /f]u nfu]sf dlxnfx¿df . uf8Ldf r9\bf, jfGtf x'g] dlxnfx¿df . cfkm\gf] ;Gtfgdf laxfgL /f]u ePsf] Oltxf; 5 eg] h:t}M cfdf, lbbLalxgL

cflb .laxfgL /f]u nfUbf ue{jtL dlxnfnfO{ jfsjfsL nfU5 . To:t} vfgfdf ?rL

x'Fb}g / vfgf dg nfUb}g . of] cj:yfn] ubf{ dlxnf lg/fz, lrlGtt x'G5g\ .laxfgL /f]unfO{ s]xL sd ug{sf nfuL ljleGg 3/]n' pkfox¿ ckgfP/

Joj:yfkg ug{ ;lsG5 . h:t}M lbgdf yf]/} yf]/} u/L w]/} k6s vfg'k5{ . k]6nfO{ vfnL /fVgfn] jfsjfsL cem

a9\g ;S5 . vfgf vfFbf kfgL glkpg] . ;w}+ vfgf vfPsf] cfwf 306fkl5 dfq kfgL lkpg] . jfGtfn] ubf{ z/L/df hnljlgof]hg x'G5 . To;}n] kfgL k|z:t dfqfdf lkpg'k5{ . olb tkfOFnfO{ s'g} lrhsf] uGw jf vfgfsf] vf/n] jfsjfsL a9fpF5 eg]

;s];Dd tL uGwaf6 6f9f /xg] . vfgf ksfpFbf em\ofn, 9f]sf vf]n]/ agfpg] . o:tf] a]nfdf g'lgnf], cldnf] lrh vfg dg x'gfn] oL rLh cfjZos dfqfdf

vfg ;lsG5 . a9L lrNnf] / d;n]bf/ vfgf gvfg] . o:tf vfgfnfO{ krfpg ;do nfU5 . ;fwf/0f Jofofd ubf{ klg Wofg jfGtfaf6 x6\5 / ;fy} /Qm ;~rfngdf klg

;'wf/ NofpF5 . laxfg p7\bf h'?Ss gp7L Psl5g cf]5\ofgdf p7]/ a:bf klg kmfObf x'g;S5 . vfgf vfPkl5 d'v s'Nnf ug]{ . cfd¿kdf dlxnfx¿ vfgf vfO{ g;Sbf g;Sb} ;'tL xfNg vf]H5g\ . t/ o;f]

ugf{n] klg vfgf kRg ;do nfU5 . /, jfsjfsL / jfGtf a9\5 .!@ xKtf jf tLg dlxgfkl5 klg o:tf nIf0fx¿df sdL cfPg eg] / a9L

dfqfdf jfGtf eO/x]df lrlsT;ssf] ;Nnfx lng' h?/L x'G5 . ;fdfGotofMo:tf] x'G5 eg]/ gh/cGbfh lg ug'{ x' Fb}g . /, of] laxfgL /f]unfO{ sd ug{k|z:t kfgL lkpgfn], ;do ;dodf vfgf vfg]n] / kof{Kt cf/fd lnFbf klgs]xL sd ePsf] dx;"; x'G5 .

-n]vs lqljljaf6 kLPr8L ub}{5g\_

;Sb}gg\ . logLx¿ s]xL ;dosf nflujf tTsfnsf nflu rlDsG5g\ / l5§}

g]kfn ;/sf/;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu

xfdL g]kfnLdf h'g;'s} If]qdf klgsfd u/]/ b]vfpg ;Sg] cj:yf 5/ ;kmn klg x'g ;lsG5. gofFtslgsL / gofF If]qx?df xfdL

hfg} k5{. d'VotM xfdLdfk|ltj4tf, nugzLntf, cfF6 /

;fx; rflxG5.

;flxTo l;h{gf

dfof

dfof ld7f] x'Fbf] /}56f9f x'Fbf ;fyLb'Vbf] /}5 lsg xf]nfcfFvf ¿Fbf 5ftL===kfpg] dfq xf]O{g dfofu'dfpFbf emg\ ld7f]vf]Hg dfof cfFvfx¿3'dfpFbf emg\ ld7f]===;fyL k'U5 6f9f hadfof alNemg]

cf/fdbfoL ofqfsf] nflu

dsfn' oftfoftnfO{;Demg'xf];\ .

kmf]g g+= M $@&&%%@, $@*!(&@

pd]zk|;fb vgfn

km'sfpF eGbf dfof 8f]/Lemg} clNemg]===PsfGtdf dfof cem}ld7f] x'G5 ;fyLb'Vbf] /}5 lsg xf]nfcfFvf ¿G5 5ftL===Psnsf6] xf]sL s'GgLdfof eGg] hft}3fF6L af6 l5b{}g x}pgnfO{ ;DemL eft}===/ftsf tf/f cgL h'gie:x/fOlbG5 lsgdfof ;DemL PSn} of] dgs/fOlbG5 lsg===la5f]8df g} dfof ld7f] x'G5===

6]lnsd / k|e' dgLsf] ;xsfo{ljb]zaf6 k|e' dgL 6«fG;km/dfkm{t\ k7fPsf] /sd k|fKt ug{] JolQmnfO{ /sdsf]

;fydf g]kfn 6]lnsdsf] y|LhL l;dsf8{ pkxf/df k|bfg ul/g] ePsf] 5 . k|e' dlg6«fG;km/ / g]kfn 6]lnsdaLr ljb]zaf6 g]kfndf /sd k7fpFbf /sd kfpg] JolQmnfO{g]kfn 6]lnsdsf] y|LhL l;dsf8{ lbg] ;Demf}tfdf x:tfIf/ ePsf] xf] . ;Demf}tfkqdfg]kfn 6]lnsdsf k|jGw lgb{]zs a'l4 cfrfo{ / k|e' dlg 6«fG;km/sf cWoIf b]jLk|sfz

e§rgn] x:tfIf/ u/] . g]kfn 6]lnsd;Fusf] ;xsfo{df k|e' dlg 6«fG;km/n] l;dsf8{pknJw u/fpg], sDkgLn] hf/L k|]; lj1lKtdf pNn]v 5 . ljb]zsf] h'g;'s} :yfgaf6k7fPsf] /sd k|fKt ubf{ k|e' dlg 6«fG;km/sf u|fxsn] of] ;'ljwf kfpg], sDkgLn]hfgsf/L lbPsf] 5 . l;dsf8{ k|e' dlg 6«fG;km/sf b]ze/sf zfvfdfkm{t\ k|fKt ug{;Sg] klg sDkgLn] hfgsf/L lbPsf] 5 .

PnhLsf] pkxf/ of]hgfrf}w/L u|'kcGtu{t PnhL a|fG8sf] On]S6«f]lgS; ;fdu|Lsf] cflwsfl/s ljqm]tf ;LhL

On]S6«f]lgS;n] bz}+ ltxf/sf nflu gofF of]hgfNofPsf] 5 . …PhnL /]8 km]l:6e ckm/Ú gfdsof]hgfdf u|fxsn] pTkfbgsf] vl/bdf ljleGglglZrt pkxf/ kfpg] pNn]v 5 . sDkgLsfcg';f/ $@ OGr / To;eGbf 7"nf] y|L8L l6eLsf]vl/bdf xf]d lyP6/, #@ OGr / Tof] eGbf7"nf] :df6{ l6eLdf jfo/n]; lsaf]8{nufotk'/:sf/ kfOg]5 . /]lk|mh/]6/, dfOqmf]j]e cf]eg, P;Lnufot ;fdfgdf klg sDkgLn] lglZrtk'/:sf/ pknAw u/fpg] lj1lKtdf pNn]v 5 . sDkgLsf cg';f/ of]hgf ebf} @$ b]lv;Lldt cjlwsf nflu pknAw x'g]5 .

wgu9Ldf Pg;L;L a}+sg]kfn qm]l86 P08 sd;{ -Pg;L;L_ a}+sn] s}nfnLsf] wgu9Ldf zfvf :yfkgf

u/]sf] 5 . a}+ssf] @$ cf}+ zfvfsf ¿kdf wgu9Ldf :yfkgf ul/Psf] zfvfsf] utcfOtaf/ Ps sfo{qmdaLr g]kfn /fi6« a}+ssf] a}+s tyf ljQLo ;+:yf lgodg

ljefusf sfo{sf/L lgb{]zs dgf]x/s'df/>]i7n] pb\3f6g u/] . a}+sdf lgMz'NsP6LPd, PaLaLP; ;]jf, ns/, lgMz'NsOG6/g]6 P;PdP; a}+lsª cflb ;]jfx¿pknAw 5g\ .

o:t}, tLg ;o ^% lbg] a}+lsª tyf;GWofsfnLg ;]jfsf ;fy} g]kfn 6]lnsdsf] df]afOn / 6]lnkmf]g z'Ns a}+sdfkm{t\ g}ltg{;Sg] ;'ljwf 5 . a}+sn] clwsf+z art vftfx¿df !) xhf/ ¿k}ofF;Ddsf]lgMz'Ns cf}iflw pkrf/ aLdf ;]jf ;d]t lbFb} cfPsf] 5 . ;'b"/klZrddf /x]sfPg;L;L a}+ssf cGo zfvfsf u|fxsx¿sf] cfu|xdf u|fxsnfO{ ;]jf lbgsf nflu o;If]qsf] k|d'v Jofkfl/s s]G› wgu9Ldf zfvf :yfkgf ul/Psf] a}+s Joj:yfkg;ldltsf ;+of]hs Pj+ g]kfn /fi6« a}+s ;'kl/j]If0f ljefusf sfo{sf/L lgb{]zs nIdLk|kGg lg/f}nfn] atfP . dx]G›gu/, lbkfon, a}t8L / cQl/ofdf o;cl3 g} Pg;L;La}+ssf] zfvf :yfkgf ul/Psf lyP .

ef6e6]gL sn+sLdf klg

g]kfnsf] ;a}eGbf 7"nf] ;'k/dfs{]6 ef6e6]gL ;'k/dfs{]6 PG8 l8kf6{d]G6n :6f]/n]sn+sLdf gofF zfvf vf]n]sf] 5 . kl5Nnf] Ps dlxgfdf ef6e6]gL ;'k/dfs{]6n]lj:tf/ u/]sf] of] t];|f] zfvf xf] . ;fpgsf] clGtd ;ftf cgfdgu/ / ebf}sf] klxnf];ftf afnfh'df gofF zfvf ;~rfng u/]sf] ef6e6]gLsf] sn+sLsf] zfvf gjf}+ zfvfxf] . sn+sLsf] rqmkyleq @@ /f]kgL If]qkmndf lgld{t of] zfvf ef6e6]gLsfxfn;Dd ;~rflnt gf} j6f zfvfx¿dWo] ;a}eGbf 7"nf] /x]sf] sDkgLn] hgfPsf] 5 .

glhlsFb} u/]sf rf8kj{nfO{ nlIft ub{} gofF zfvfx¿ lj:tf/ u/]sf] sDkgLsfcWoIf dLgaxfb'/ u'?ªn] atfP . …rf8kj{df u|fxsx¿sf] lsgd]n ;lhnf] xf];\ eg]/gofF zfvfx¿ ;'? u/]sf xf}+,Ú pgn] eg] . ut df3af6 lgdf{0f ;'? u/L zlgaf/b]lv;~rfngdf NofOPsf] ef6e6]gL ;'k/dfs{]6sf] sn+sLsf] :6f]/ Ps tnfdf dfq;~rfngdf cfPsf] 5 . xfn} v'n]sf cgfdgu/ / afnfh'sf :6f]/x¿ rf/ tnfdf /#% xhf/ ju{ lkm6 If]qkmndf ;~rfngdf cfPsf lyP .

g]kfn a}+ssf] ;xof]ug]kfn a}+s lnld6]8n] k|wfgdGqL b}jL k|sf]k p4f/ sf]ifdf kfFr nfv ;xof]u u/]sf]

5 . g]kfn a}+ssf cWoIf k|f=8f= b]j/fh clwsf/Lsf]g]t[Tjdf uPsf] 6f]nLn] k|wfgdGqL lgjf; afn'jf6f/dfk'uL pQm /sd x:tfGt/0f u/]sf] xf] . g]kfn a}+ssfk|d'v sfo{sf/L clws[t dx]Zj/nfn >]i7sf cg';f/a} +s ;~rfns ;ldltn] ;+:yfsf ] ;fdflhspQ/bfloTjcg';f/ lg0f{o u/]/ ;+:yfut¿kdf pQm/sd x:tfGt/0f u/]sf] xf] . ;f] cj;/df k|wfgdGqL;'zLn sf]O/fnfn] af9L tyf klx/f]af6 k|efljthgtfsf nflu eg]/ ;a} If]qaf6 ;xof]u k|fKteO/x]sf] pNn]v ub{} k|fKt /sdsf] b'¿kof]u gx'g]

ljZjf; JoQm u/]sf lyP . a}+ssf sd{rf/Lsf] Ps lbgsf] tna a/fa/sf] /sd ;+sngu/]/ km]l/ pQm sf]ifdf hDdf ug{] k|lta4tf;d]t a}+s Joj:yfkgn] hgfPsf] 5 .

^laxLaf/, ebf} @^, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

k|ljlwwd{lg/k]Iftf===

PKknåf/f cfO{kmf]g–^ /cfO{kmf]g–^ Kn; ;fj{hlgs:df6{kmf]g lgdf{0f sDkgL PKknn] cGttM gofF cfO{kmf]gsf b'O df]8nx¿

cfO{kmf]g–^ / cfO{kmf]g–^ Kn; ;fj{hlgs u/]sf] 5 . cd]l/sfsf] Soflnkmf]lg{ofsf]PKkn x]8Sjf6{/df sDkgLsf ;LO{cf] l6d s'sn] b'O df]8n ;fj{hlgs u/]sf x'g\ .

cfO{kmf]g–^cfO{kmf]g–^ / cfO{kmf]g–^ Kn;nfO{

cfO{kmf]g–% P;sf] t'ngfdf @% k|ltztltj| ePsf] atfOG5 . cfO{kmf]g–^ cfO{k86rdf a]:8 5 / o;df $=& OGrsf] :qmLgnufOPsf] 5, hals cfO{kmf]g–^ Kn;df%=% OGrsf] l8:Kn] nufOPsf] 5 . oL b'a}df]8nsf ;fydf sDkgLn] cfO{cf]P; cf7;d]t ;fj{hlgs u/]sf] 5 . cfO{kmf]g–^ /

Kn;sf] :qmLg cfO{cf]g :6«]Gy Unf;af6 ag]sf] 5,h;n] o;nfO lgs} alnof] :qmLgsf] bhf{ lbG5 .atfOPcg';f/ cfO{cf]P; cf7sf] lgdf{0f 7'nf] :qmLgnfO{Wofgdf /fv]/ ul/Psf] 5 .

cfO{kmf]g–^ / cfO{kmf]g–^ Kn;of] kmf]g ^=( PdPd kftnf] 5, cyf{t\ of] PKknsf]

clxn] ;Dds} s'g}klg k|f]8S6x¿ eGbf kftnf] 5 .cfO{kmf]g–^ sf] :qmLg /]Ho'No"zg &%)x!##$ lkS;]n/x]sf] 5, hals cfO{kmf]g–^ Kn; !(@)x!)*) lkS;]n/]Ho'No"zgsf] /]l6gf Pr8L l8:Kn] ;lxt /x]sf] 5 .cfO{kmf]g–^ Kn;df jfO{kmfO{ slnªsf] gofF / cgf}7f];'ljwf lbOPsf] 5, h;nfO o'h;{n] lgs} dg k/fpg]cg'dfg ul/Psf] 5 . oL b'a} df]8nx¿df * d]uflkS;]nPnO8L km\nf; ;d]t /x]sf] s'/f sDkgLn] ;fj{hlgs

;df/f]xdf hfgsf/L lbPsf] 5 .

dxFuf PK;M Ps hfgsf/L:df6{kmf]gsf] ;+;f/ km}lng'df PKkn :6f]/ / u'un Kn] :6f]/df pknAw lgMz'Ns

PK;sf] lgs} 7"nf] e"ldsf 5 . dflg;sf] b}lgs hLjgnfO{ rflxg] w]/} dxTjk"0f{ PK;l;Q}df 8fpgnf]8 u/]/ cfgGb lng kfOG5 . ;+;f/df clxn] o:t} l;Q}sf PK;sf]babaf 5 . t/, PK;sf] b'lgofF l;Q}df dfq rn]sf] 5}g\ . Pk :6f]/df lsGg'kg{]PK;x¿ klg 5g\ t/ To:tf PK;sf] d"No b'O{ rf/ 8n/b]lv @)–#) 8n/eGbf w]/}5}g\ . oxfF PK; :6f]/df /x]sf s]xL o:tf dxFuf PK;af/] hfgsf/L lbFb}5f}+ h;sf]d"No Ps b'O{ ;o 8n/ klg x}g em08} Ps xhf/ 8n/;Dd k5{ . olt dxFufPK;sf pkef]Qmf s:tf x'g\ < s] ;fFRr} hLjgpkof]uL 5g\ t o:tf PK; < PKkn:6f]/df a]Rg /flvPsf ;jf{lws dxFuf !) PK; o; k|sf/sf 5g\, h;sf] d"Noxhf/ 8n/ a/fa/ 5 .!= eLcfO{kL ANofs– (((=(( 8n/

eLcfO{kL ANofsnfO{ ldn]lg/ PK; klg elgG5 . of] PK;sf d]Da/x¿n]tf]lsPsf ;fe]mbf/x¿af6 eLcfO{kL ;'ljwfx¿ kfpF5g\ . of] PK; lsg]kl5 k|of]ustf{n]cfkm \gf ] ;DklQ !) nfvcd]l/sL 8n/eGbf al9 /x]sf]k|df0f k]z ug{'k5{ . To;kl5dfq o;sf ;'ljwfx¿ k|of]uug{ kfOG5 .@= ;fOa/ 6\o'g/–(((=((8n/

joj;flos lkof ]gfafbsnfO{ nlIft u/L agfOPsf]of] PK;n] lkofgf] ahfpg;xof]u ub{5 . PKkn :6f]/af6 of] PK; lsg]sf %! hgf ;b:on] of] lgs} pkof]uL/x]sf] eGb} ;ldIffdf % :6f/ lbPsf 5g\ .#= So'P;PkmPkm :6f6–(((=(( 8n/

ljZjsf rn]sf k'm6jn Snjn] lnPsf] :sf]/ tYofÍ /fVg] of] PK; lgs};fdfGo nfu] klg o;sf lgdf{tfn] eg] em08} ! xhf/ cd]l/sL 8n/ d"No/fv]sf 5g\ .$= Pu|f]–(((=(( 8n/

s[lif If]qsf la1x¿nfO{ nlIft u/L agfOPsf] of] PK;n] k|of]ustf{nfO{ s[lifkmfd{, ToxfFsf aflngfnL / j:t'efp tyf ToxfF k|of]u ul/g] jf ul/Psf /;fogsf]tYofÍ /fVg ;xof]u ub{5 .%= df]lau]h Pg8LcfO{– (((=(( 8n/

df]lau]h cf}Bf]lus d]l;gx¿sf] kf6k'hf{sf] ca:yf hfFr ug{] ljz]if k|sf/sf]PK; xf] h;n] laleGg dfkg of]hgfx¿ lgdf{0f ul/ tLgsf] cg'udg ug{ ;S5 .^= cNkmf 6«]8/]–(((=(( 8n/

;]o/ ahf/df nufgL ug{ rfxfg] nufgLstf{sf nflu nlIft u/L agfOPsf] xf] of]PK; . o;n] ljZje/sf d'Vo :6s PS;r]Ghgsf] ;"rs, ljZn]if0f tyf l/on 6fOdck8]6 pknAw u/fpF5 . o;sf] d"No klg em08} ! xhf/ cd]l/sL 8n/ /x]sf] 5 .&= af/DofS; ;LP]–(((=(( 8n/

xfj{8{ ljZjlaBfno sfg'g :s"nsf k"j{ laBfyL{x¿n] lgdf{0f u/]sf] of] PK;sf]p2]Zo cd]l/sL af/sf] kl/Iffdf ;xof]u ug{' xf] . PK;df %) 306feGbf al9sf]cl8of] n]Sr/ / laleGg k|lzIf0f ;fdfu|L /flvPsf] 5 .*= 8L8LP; hLkLP;–$((=(( 8n/

bGt lrlsT;sx¿nfO{ nlIft ul/ agfOPsf] of] PK;df lrlsT;sx¿n] cfkm\gfla/fdLnfO{ s;/L pkrf/ x'G5 eg]/ b]vfpg / pgLx¿nfO{ k/fdz{ lbg ;xof]ulng ;S5g\ .(= lb cNs]ldi6 P;PdP; –#((=(( 8n/

df]afOnaf6 P;PdP; k7fpg] gf}nf] ljlw xf] cNs]ldi6 P;PdP; . of] PK;sf]d"No klxn] ((( 8n/ lyof], kl5 o;nfO{ 36fOPsf] xf] .!)= cfO{8LcfO{P–#((=(( 8n/

e]6]g/L 8fS6/x¿nfO{ nlIft ul/Psf] PK;n] hgfj/sf] t:jL/ tyf pgLx¿sf]c+ux¿sf] ulx/f] ljZn]if0f t:jL/;lxt lbG5 .

yfNof] . z]kf{n] lxdfn r9\g'sf] sf/0fp;sf] kmf]S;f]sf] 7"nf] cfsf/ xf] eg]yf?x¿ Pyn]l6S;df ;kmn b]lvg'sf]sf/0f p;sf] kmf]S;f]sf] ;fgf] cfsf/xf ] . o:tf] ljlzi6 klxrfgk|lt uj{ug' { cToGt} :jefljs xf] .

cfhsf ldltdf slyt wd{lg/k]Iftf/ hftLo klxrfgsf] jsfnt ug]{x¿sf];f]r / Jojxf/sf ljifodf s'/f ug]{ xf]eg] cgf}7f] lrq b]vf kb{5 . clxn] /fO{,lnDa", u'?ª, du/, g]jf/ cflb OToflbsfgfddf hftLo klxrfgsf] hf]8tf]8n]jsfnt eO/x]sf] 5 . jf:tjdf eGg] xf]eg ] hftsf ] klxrfg rflxof ] eg]/lrRofpg' kg]{ cj:yf eg]sf] cfkm} +dflxg efjgfsf] k/sfi6f xf] . s'g} klgclnslt klg r]tgzLn JolQmnfO{ Pp6f/fO{n] d /fO{ x"F, ljz]if x"F, eg]/ lrgfpg'kb}{g . p;n] /fO{sf] ljlzi6 klxrfg :jtMlrGb5 / :jLsf/ ub{5 . …a'4 g]kfndfhGd]sf] xf]Ú eg]/ x:tfIf/ ;+sng u/]/lxF8\g' h'g xbsf] lbdfuL lbjflnofkgsf]gd"gf xf], …d /fO{ jf g]jf/ x"FÚ eg]/lrRofP/ lxF8\g' ToxL xbsf] z7 a'l4sf]k|df0f xf] . s;}sf] k|df0fkq grflxg]:jtM cfkm" cfkm\gf] cfsf/, k|sf/ /Jojxf/n] lrlgg] k|df0f ;aeGbf ;l6sklxrfg xf] .

ls/ f F t , g ] j f / , du/ ft c f l bOToflbsf gfddf klxrfg vf]Hg' eg]sf];fFRr} eGg] xf] eg] ;di6Laf6 cnlUug'e Gb f a9 L s ] x L x f ] Og . o L ;ahfthfltsf] ljlzi6 klxrfg x' FbfxF 'b }of] vfn] klxrfg :yflkt ug{ vf]Hgyflng' eg]sf] d ;du|sf] lx:;f geO{k[ys x"F eGg vf]h]sf] a'lemg] 5 . gf+uf]zAbdf eGg] xf ] eg] dxfg\ oGqsf]dxTjk"0f{ k'hf{ geO{ k'hf{ cfkm} +df k[ysdxTjsf] ljifo xf ] eGg' h:t} xf ] .hlt;'s} dxTjk"0f{ k'hf{ ePklg oGqsf]lx:;f gePsf] k"hf{ lg/y{s a]sfdsf]lrh xf] . cfhsf] slyt hftLotfsf]dxfg \ jlsnx¿ oxL lg/y{s k 'hf {lgdf{0f ug]{ s;/tdf nfu]sf 5g\ .

csf]{ wd{lg/k]Iftfsf gfddf cgf}7f]s;/t eO/x]sf ] 5 . lxGb " wd{ jf; +:s [ ltn] cfkm } + leqsf ] cg]stfnfO {Pstfj4 u/fPsf] dfq geO{ cGo kGyjf ;Dk|bfonfO{ ;d]t ;w+} :jfut u/]sf]lyof] . /, ;dflxt u/]sf] lyof] . t/clxn] jf}4 dtleqsf] ah|fofgsf wd{u'?

ah|frfo { lxGb " zlQmkL7 knf~rf ]seujtLsf k'hf/L 5g\ . tL ah|frfo{cfkm"nfO{ lxGb" jf jf}4 s] xf] 5'6\ofpghfGb}g y] / ;Sb}g y] . t/, slytwd { lg/k ] I ft fs f j lsnx¿n ] t Lah|frfo{nfO{ …jf}4Ú x"F, lxGb" eGbf km/sx"F eg]/ n]Vg k|]l/t u/] / l;sfP . lhljtb]jL s'df/L zfSo sGof x'g] ub{l5g\ .cfh tL zfSox¿nfO{ …jf}4Ú x"F, lxGb"k6Ss} xf]Og eGg] eGg l;sfOFb}5 .

hftLo klxrfg / wd{lg/k]Iftfsfgfddf ;di6LnfO{ s0fs0fdf abNg] /;du|nfO{ l5Ggleg ug]{ bf]wf/] t/jf/rnfOFb}5 . of] bf]wf/] t/jf/n] g]kfnnfO{l5GgleGg u/fpg] dfq xf]Og, o'4e"lddfkl/0ft u/fOFb}5 . To;dfly r]K6f] gfs/ lrD;] cfFvfnfO{ O{zfO{ ag]/ uj{ ug{k|]l/t ul/Fb} 5 . jf:tjdf g]kfnsf ;Dk"0f{afl;GbfnfO{ cfkm\gf] df}lns klxrfgd]6fpg k| ]l/t ul/Fb}5 . wd{lg/k]Iftfo;}sf] nflu xf] <

lagf === jLkL hGdhoGtLsf ] of ] cj;/df

lagf l6sf l6Kk0fL s]xL tYox¿ k|:t'tu/ ] / j Lk L s f ] O / fn fn fO { ; l De mgrfxG5f } + .

/fli6«o d]nldnfksf] gf/f lbP/ @)##;fndf g]kfn k'g/fudgkZrft\ s]xL;dokkl5 aGbLu[xaf6 ;f]em} /fhb/af/k'¥ofOof] / klxnf]k6s jLkL / /fhfjL/ ] Gb | cfdg ]–;fdg ] lyP . jLkLn ]/fhfnfO{ eg]5g\, …d cfh Psbd} gf+uf ];Tox¿ atfpF5' . olb JolQmut cfz-nf]e_ / qf; -eo_ ePg eg] p;n]k"0f{ ;To af]Ng ;Sb5' . dnfO{ /fhfaf6s'g} cfz 5}g . /fhfn] dnfO{ alS;g;Sg] pRrtd lrh eg]sf] k|wfgdGqLsf]kb xf] . To;/L lbOPsf] k|wfgdGqL dx'Gg, lsgls d hgtfaf6 lgjf { lrtk|wfgdGqL eO;s]sf] JolQm xF " . To:t}d s'g} eo jf qf;af6 u|:t 5}g .;fdfGotof d[To' ;a}eGbf 7"nf] eo jfqf; xf] . d[To'nfO{ d}n] w]/} glhsaf6b]lv;s]sf] 5' / clxn] klg d[To'sf] lgSs}glhs 5' .Ú :d/0f/xf];\, jLkL Tolta]nfSofG;/sf] b';fWo /f]uaf6 u|:t lyP .pNn]lvt k|s/0faf/] s'g} l6Kk0fL ug{xfdL h?/L 7fGb}gf} + .

ToxL e]6sf cj;/df jLkLn] eg]5g\,…olb g]kfn eGg] /fi6«sf] cl:tTj /x]geg] d jf d h:tf g]kfnLnfO{ w]/} km/sgknf{ . d]/f] 3/, uf]7 / hUuf hldg

;DklQ g]kfn g/xFbf klg d]/} /xG5 .t/, g]kfn eGg] /fi6« /x]g eg] /fhfrflxFs'g 7fpFsf] /fhf /xg] <Ú elgG5, jLkLn]o;f] eGbf tTsflng ;j{zlQmdfg /fhfjL/ ]Gb| pQ]lht eP/ a;]sf ] 7fpFaf6cgfof;} p7\g k'u]sf lyP / s8\lsPsflyP, …ltdLnfO{ ofb 5 ltdL sf] ;Fu s'/fub}{5f} <Ú jLkLsf] zfGt hjfkm lyof], …dnfO{ofb 5, d g]kfnsf >L % dxf/fhlw/fh;Fus'/f ub}{5' . t/ ;/sf/nfO{ klg ofbx'g'k5{– ;/sf/ g]kfnsf hgg]tf;Fu s'/ful/alS;Fb}5 .Ú of] k|s/0fsf af/]df klgxfd|f] l6Kk0fL 5}g .

jLkL aGbLu [xdf lyP . ef/tsf;dfhjfbL g]tf Pj+ jLkLsf cgGo ldq-kl5 uP/ ef/tsf k|wfgdGqL_ rGb|z]v/g]kfn cfPsf lyP . :jefljs?kdfrGb|z]v/ jLkL aGbLu[xaf6 5'6f];\ eGg]rfxGy] / pgn] ToxL cfzosf] dGtJoklg k|s6 u/] . rGb|z]v/sf] Tof] dGtJos]xL …/fheQm b]zeQmÚ nfO{ kr]g .To;a]nf g]kfndf …/fi6«jfbL :jtGq ljBfyL{d08nÚ sf] ljuljuL lyof] . ltgLx¿nfO{kl5 …d08n]Ú elgof] / k|1f k|lti7fgsf]zAbsf]ifdf ;d]t …d08n]Ú eg]sf] rf]/, km6fxf,n'6]/f eg]/ kl/eflift eof] . ltg} d08n]sf];d"x rGb|z]v/ a;]sf] lqmi6n xf]6ndfgf/f nufpg k'u]– …ljb]zL x:tIf]k d'bf{jfbÚeGb} . kl5 jLkL aGbLu[xaf6 5'6] / pgn]b]z bf}8fxf z'? ug]{ lg0f{o u/] . b]zbf}8fxfdf jLkLnfO{ 5]Sg], 9'+uf xfGg] h:tf…b]zelQmÚ k"0f{ sd{x¿ d08n]x¿af6} eof] .g]kfn cfpFbf Po/kf]6{df lj/f]wsf] gf/fnufpg] / jLkLsf] :jfutdf plePsL gf]gfsf]O/fnfsf] ;f8L tfGg] ;d]t sfdx¿ eP .lqmi6n xf]6ndf gf/f nufpg], jLkLsf] af6f]cj/f]w ug]{ / ljdfg:yndf gf]gf sf]O/fnfsf];f8L tfGg] h:tf …dxfg\ sd{Ú ug]{ …dxfg\b]zeQmÚ dWo] Pp6f lbg]z >]i7 eGg] JolQmklg lyP . :juL{o s[i0fk|;fb e§/fO{a]nfa]nfdf ;f]Wg] ug'{x'GYof]– …Tof] lbg]zeGg] sf] xf] /] <Ú ToxL d08n] lbg]z >]i7clxn] /fk|kf g]kfnsf tkm{af6 ;+ljwfg;ef;ef;b\ 5g\ / ToxL d08n]sf tTsflnggfOs] sdn yfkf /fk|kf g]kfnsf cWoIf5g\ . ;aeGbf /dfOnf] s'/f] t jLkLnfO{;aeGbf a9L ;lDemg] ltg} sdn yfkf5g\ . of] af/]df klg s'g} l6Kk0fLsf]cfjZostf gknf{ .

lagf s'g} l6sf–l6Kk0fL jLkLnfO{>4f;'dg JoQm ug{ rfxG5f} + . lj/f6JolQmTj jLkLsf af/]df l6sf l6Kk0fLug] { xfd|f ] cf}sft 5}g .

;sf/fTds ===;+ljwfg;efaf6 ;ljwfg hf/L ug]{

b'O{ k6s cj;/ kfpg' of] ljZjs} b'n{ecj;/ xf] . o;nfO{ ;b'kof]u ug]{ lsgug]{ d'n s'/f xf] . cgGt ;+qmd0fsf]/fhgLlts b'irqmdf of] d'n's km;]sf]5, To;nfO{ lgsfNg klg ;+ljwfg lgdf{0fug} { k5{ . /fhgLlts l:y/tf, lbuf]zflGt, :yfloTj lbuf]zflGtsf] af6f]dfkm8\sf] dfg{ ;+ljwfg lgdf{0f ug'{k5{ .of] a]nfdf cfkm\gf lgxLt :jfy{nfO{ cl3;f/]/ hgtf / /fi6«sf] :jfy{nfO{ w'ldnkfg]{ s'/f plrt xf]O{g .Pdfcf]jfbLn] t ;xdlt geO{ ;+ljwfg hf/Lx'Fb}g elg;s]sf] 5 lg <

;xdltnfO{ cd't{ agfpg' ePg .lxhf] ePsf ;xdltnfO{ sfof{Gjog u/f+},gofF ;xdltsf] nflu xfdL nlrnf] aGgtof/ 5f+} .tkfOFx¿n] klg rf/ a'Fb] ;xdlt u/]/sfof{Gjog ug'{ ePg lg <

l8PnP ===l8PnPn] g]kfnL sf+u|];, kf6L{sf] e|ft[

Pj+ cGo z'e]R5's ;+:yfx¿nfO{ cfjZossfg"gL ;xof]u / k/fdz{ k'¥ofpFb} cfPsf]sf+u|]; hgfPsf] 5 . sf+u|];sf ;efkltsf]k|d'v cfltYo / g]tf z]/axfb'/ b]pjfPj+ kf6L{ pk;efklt /fdrG› kf}8]nsf]ljlzi7 cfltYotfdf l8PnPsf] @)&)kmfnu'0f !^ / !& ut] g]kfnu~hdfljlwjt ;DkGg gjf}+ /fli6«o dxflwj]zgaf6

;z:qdf ===;'zLn >]i7n] cjsf; kfPkl5 l/Qm

:yfgdf )$$ / )$^ sf AofhLaLrk|ltkwf{ 5 . PkLPkmsf 8LcfO{hL dxfjL/k'gn] klg #) jif]{ ;]jf cjlwsf sf/0fPcfO{hL;Fu} cjsfz kfPsf 5g\ . pgLx¿tLg}hgf @)$! df g]kfnL ;]gfsf] ;]s]08n]lkml6g]G6af6 ;]jf k|j]z u/L )%* df;z:q k|x/Ldf :yfgfGt/0f ePsf clwsf/Lx'g\ . @)^^ c;f]h @! ut] ;z:q k|x/La l/ i7 pk/LI fs -P;P;kL_ af68LcfO{hLdf a9'jf ePsf k|sfz cf]´f,eLidsfGt cof {n, k| ]daxfb'/ zfxL,l;+xaxfb'/ >]i7 / b]j]Gb| ;'Aaf PcfO{hLa9'jfsf k|d'v bfa]bf/ x'g\ . pgLx¿c;f]h @! ut]leq a9'jf geP 8LcfO{hLsf]kbfjlwsf sf/0f ;]jfaf6 cjsfzkfpg]5g\ . olb c;f]h @! ut]leq l/QmPcfO{hLdf a9'jf ug{ g;s] 8]9jif{ cl38LcfO{hLdf a9'jf ePsf] AofhLn] cj;/kfpg]5g\ . )$^ df ;]jf k|j]z u/]sf]pQm AofhLdf 8LcfO{hLx¿ z}n]Gb| vgfn,gf/fo0fjfj' yfkf, k'ik/fd s];L, pQdv8\sf, hfgsL e6\6/fO{ nufot 5g\ .h'lgo/ 8LcfO{hLnfO{ a9'jf ug{ ev{/}cjsfz k|fKt PcfO{hLx¿ ;d]t nfluk/]sf] pRr >f]t atfpF5 . ;z:q k|x/Ldxflg/LIfs sf]if/fh jGt ;d]t cfkm"cg's"n a9'jf ug{ g;s] gofFnfO{ cj;/lbg] dgl:yltdf /x]sf] >f]tsf] bfjL 5 .l;+xaxfb'/ >]i7, b]j]Gb| ;'Aaf / k|]d zfxLcfO{hLkL jGtsf] 5gf}6df /x]sf] ;|f] ]tatfpF5 . t/, jl/otfqmddf Ps gDa/df/x]sf 8LcfO{hL cf]´fsf] kIfdf Pdfn]sf]zlQmzfnL v]df plePsf] >f]tn] atfof] .t/, a9'jfsf k|d'v bfj]bf/ 8LcfO{hLx¿sf]kbfjlwsf] ldlt u'hf/]/ h'lgo/nfO{PcfO{hL agfpg] v]nlj?4 lta| nljªdf/x]sf ] >f ]t atfpF5 . ;z:q k|x/LlgodfjnL, @)^) sf] bkmf #@ sf] pkbkmf-@_ cg';f/ ;z:q k|x/L cltl/Qmdxflg/LIfsdf a9'jf ug{ ;z:q k|x/Lgfoj dxflg/LIfs dWo]af6 sfo{;Dkfbgug{;Sg] v'aL, pQ/bfoL axg ug{;Sg]Ifdtf, g]t[Tj k|bfg ug{ ;Sg] s'zntftyf cfkm"eGbf d'gLsf] k|x/LnfO{ k|f]T;fxg/ kl/rfng ug{ ;Sg] ;fdYo{sf] cfwf/dfg ]k fn ;/sf/n ] pko 'Qm b ]v ]sf ]pDd]bjf/nfO{ a9'jf ug{ ;lsg] eGg]k|fjwfg 5 .

clwjQmf uf]kfns[i0f l3ld/]sf] cWoIftfdflgjf{lrt sfo{;ldlt g} kf6L{sf] cflwsfl/sz'e]R5's ;+:yf xf] . kf6L{sf] z'e]R5's ;+:yfl8PnPs} ;dfg gfd /fvL @)&! ef›@@ ut] ljz]if clwj]zg ug{] eGg] ;"rgfhfgsf/Ldf cfPsf]n] o; ;DaGwdf g]kfnLsf+u|];sf] uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5,sf+u|;n] pNn]v u/]sf] 5 . l8PnP;Fu cfj4;Dk"0f{ sfg"g Joj;foL nufot ;DalGwt;/f]sf/jfnfx¿nfO{ o; lsl;dsf] e|ddfgkg{ sf+u|;n] ;"lrt u/]sf] 5 .

&laxLaf/, ebf} @^, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

/f]rs ;+;f/

—Ph]G;Lsf] ;xof]udf

s]6L k|fO;sf] v'nf;f

xlnp8 df]8n Pj+ lahg]; j'dg s]6L k|fO;n] cfkm\gf k"j{k|]dL;Fu Ps} k6sdf$* 3G6f of}g ;DaGw /fv]sf] atfPsL l5g\ . pgn] Ps cGt{jftf{df cfkm'n]k"j{k|]ldsf;Fu olt nfdf] ;do;Dd ;]S; u/]sf] v'nfPsL x'g\ . k|]dLnfO{ pQ]lhtagfpg pgn] sfd's l:jd;'6 nufPsL pNn]v ul/Psf] 5 .

UNofd/dgf]h yfkf

cfof] kv]6f s08dPs 8r cfljisf/n] ca

s08dnfO{ emg\ ;lhnf] agfPsf5g\ . pgsf] o:tf] l8hfOgsf]nflu o;jif{ @)!$ df cfO{Pkmuf ]N8 cjf8{n] ;Ddfg klgul/Psf] lyof] . lj+ud]g gfdspQm s08ddf kv] +6f klgxflnPsf] 5, h;sf] d2tn] Psxftn] klg s08d nufpg;lsg]5 . pgsf] o:tf] sfdnfO{ ;Ddfg u/]/ cfO{Pkm uf]N8 cjf8{ ;d]t lbOPsf]lyof], hals of] cjf8{ o; eGbf klxn] gf]lsof, PKkn h:tf 7'nf sDkgLx¿n]kfPsf lyP . ;]S;sf] a]nf s08d /fd|f];Fu nufpg' r'gf}tLk"0f{ sfd xf] . h:tf] lss08d nufpg] a]nfdf xfjf l5g{ glbg', gª;Fu arfpg' / ;lx 9+u;Fu nufpg' .lj+u d]g a|f08sf] s08ddf b'O{ j6f ;fgf] kv]6f klg xflnPsf] 5 . o;n] ubf{s08d nufpg / vf]Ng ;lhnf] x'g]5 . of] s08dnfO{ Ps xftn] klg nufpg;lsg]5 / of] s08d cFWof/f]df klg b]lvg]5 . h;n] ubf{ nufpg / vf]Ng s'g};d:of x'g} 5}g . pQm s08d o'/f]ke/L pknAw 5 .

gUg lt3|fdf xft k'¥ofpFbf===rLgsf] ;f+3fO{df Ps JolQmn]

dlxnfsf ] lt3 | fdf cg ' lrttl/sfn] xft nufO/x]sf] lel8of];fj{hlgs ePkl5 tL JolQmn]cfkm\gf] hflu/af6 xft w'g' k/]sf]5 . olt dfq xf]Og tL JolQmnfO{lrlgofF sDo'lgi6 kf6L{af6 klgav{f:t ul/Psf] 5 . #* jifL{ojfª SjLsfªn] ;a–j] 6«]gdf ofqfubf{ cfkm\gf] 5]pdf ple/x]sLdlxnfsf ] gUg lt3|fdf xftk'¥ofPsf lyP . tL dlxnfnfO{s;}n] 5f]Psf] xf] jf xf]Og eg]/ yfxf geP/ pgn] k|x/Ldf l/kf]6{ ul/gg\ . t/7Ls To;sf] ljkl/t lbzfdf a;]sf ofq'n] o;sf] lel8of] lvr]sf lyP . lrlgofFldl8ofsf cg';f/ jfªn] pQm 36gf cfkm" lgbfPsf] a]nf 36]sf] atfP klglel8of]df k|i6 ¿kdf pgsf] cfFvf v'nf /x]sf b]Vg ;lsG5 . lel8of] lvRg] ofq'n]b'Jo{jxf/df k/]sL dlxnf;Fu s'/fsfgL u/]/ pQm lel8of] j]Ojf] 86sddf cknf]8u/]kl5 dfq of] dfldnf ;fj{hlgs ePsf] lyof] . cgnfOg k|of]ustf{x¿n]OG6/g]6dfkm{t\ pQm JolQm jfª /x]sf] kQf nufPsf lyP . k|x/Ln] jfª Tolta]nf/S;Lsf] dftdf /x]sf] atfPsf 5g\ .

cfkm\gf] lgj{:q t:jL/ lvR5g\ dlxnfljZjsf rlr{t ;]lna|]6Lx¿sf gf+uf]

;]n\kmL t:jL/ Xofs u/L ;fj{hlgsul/Psf] 36gf clxn] ljZjel/ g} rlr{t5 . cf]:sf/ ljh]tf h]lgkm/ n/]G;b]lvlnP/ s]6 cK6g tyf ;]n]gf uf]d]hh:tf rlr{t dlxnfx¿ o;sf l;sf/eP . o;sf] k|d'v bf]ifL Xofs/ t x'Fb}xf] t/ ;]lna|]6Lx¿sf] ;d]t uNtL /x]sf]/ cfkm\gf] gf+uf] t:jL/ lvrfpg] rlr{tdlxnfx¿sf] ;f]v eofgs /x]sf] PscWoogn] b]vfPsf] 5 . cd]l/sLcgnfOg s:df]kf]ln6g 86 sdn] u/]sf]Ps ;e{]If0f cg';f/ ;g\ !(*@ b]lv;g\ @))) sf] ;'?;Dddf hlGdPsfdlxnfdWo] ;odf () hgfn] cfkm\gf]gf+uf] t:jL/ lvlr;s]sf 5g\ . sltn]Tof] lvr]/ l8ln6 ul/;s]sf xf]nfg\jf sltn] To;nfO{ ;'/lIft /fv]sf jf;fj{hlgs ;d]t ul/;s]sf 5g\ . ;ft;o %) hgf cfkm\gf kf7sdf u/]sf]cgnfOg ;e{]df ;xefuL u/fOPsfdWo] (( k|ltzt dlxnf lyP . pgLx¿ dWo] x/]s !) df gf} hgfn] cfkm'n] lhpgf+uf] agfP/ cfkm\gf] t:jL/ lvlr;s]sf] atfP . tL dWo] *$ k|ltztn] v';L;fyo:tf] sfd km]/L klg bf]xf]/fpg] atfPsf 5g\ . lgw{Ss;fy o:tf] hf]lvdk"0f{ sfo{ug{] o'jtLx¿sf] cf}ift pd]/ @! jif{ 5 . lgs} sd o'jtLx¿df dfq cfkm\gf]lgj{:q t:jL/ lns xf]nf / ;fj{hlgs eP/ cfkm\gf] k|lti7fdf cfFr cfpg] eGg]s'/fsf] x]Ssf /x]sf] kfOPsf] 5 .

;fj{hlgs 7fpFdf kf]g{ lkmNdcfhsn ;fj{hlgs 7fpFx¿df 7'nf] :qmLg / l6eLx¿ /flvPsf x'G5g .

slxn] o; l6ledf Sofd/faf6 dflg;x¿sf] d'ed]G6x¿ SofKr/ u/]/ b]vfO/x]sf]x'G5 eg] slxn] cGo ljleGg s'/fx¿ rln/x]sf x'G5g . lrlgofF klqsf d]6«f]df5flkPsf] ;dfrf/cg';f/ of] 36gf rLgsf] xf] . rLgsf] nfªhfp k|fGtdfxfn}dfq d]/LNof08 :6]l8oddf aflx/ nufOPsf] l6ledf crfgs kf]g{ lkmNdrNg yfNof] . of ]l6le :6]l8od l;6L; ] G6/sf ] a f lx/nufOPsf ] lyof ] ,hx f F lgs } e L8lyo f ] . hx f Fdflg;x¿n] o;dfs'g} lj1fkg jf s'g}Do fr cfpgnfu]sf] cg'dfg ub{}l yP , o lts }d fl:qmgdf kf]g{ rNgyfn]kl5 ;a}sf] xf]; g} p8]sf] lyof] . pgLx¿ crlDdt lyP ls o:tf] s;/LeO/x]sf] 5 . x]g{] dflg;x¿n] atfPcg';f/ pQm lau :qmLgdf PS; /]68 kf]g{lkmNd rln/x]sf] lyof] . h;df Ps Ps o'js / o'jtL cfklQhgs cj:yfdf/x]sf] t:jL/ rln/x]sf] lyof] . oL t:jL/x¿ sl/a !@ ;]s]08 ;Dd dfq rn]sf]lyof] . o;f] x'Fbf oxfFsf clwsf/Lx¿ cjfs ePsf lyP . ha Tolts}df ToxfFeL8df /x]sf dflg;x¿n] o;sf] va/ ToxfFsf clwsf/Lx¿nfO lbP . o;l;gkl5 ToxfFsf clwsf/L kfgLkfgL ePsf lyP . To;kl5 pgLx¿ o; xs{tkl5:qmLg ck/]6/sxfF k'u] . 8\o'6Ldf :qmLg ck/]6/ s] ul//x]sf] lyof], ;f]wk'5sfqmddf tL JolQmn] s]xL atfpg ;s]gg\ . pgnfO{ !% lbgsf] h]n / hl/jfgful/Psf] 5 .

PgPkm8L;L cjf8{df sf]–sf] pTs[i6PgPkm8L;Ln ] cfof ]hgf u/ ]sf ]

…PgPkml8;L /fli6«o rnlrq k'/:sf/Ú;df/f]xsf] pb\3f6g jfl0fHo tyf cfk'tL{dGqL;'lgn yfkf / >Ln+sfsf dGqL uf]ljGbfgfos]n] u/] . ;df/f]xdf :juL{o cleg]tf>Ls[i0f >]i7nfO{ >4f~hnL lbFb} snfsf/n]cfsif{s g[To u/]sf lyP . cleg]tf bLlnk/fodfemLn] cleg]qLx¿ s]sL clwsf/L, l/:tfa:g]t, ;'idf sfsL{, Plg s'Fj/, lgtf kf]v|]nsf];fydf >Ls[i0fsf rlr{t uLtx¿df g[To u/] .ljleGg @) ljwfdf cjf8{ kfpg] snfsf/ /lkmNd o;k|sf/ 5g\Mk|lbk ;jf{]Ts[i6 WjgL k"gM d'b|0fM cldt

>]i7 -d~h/L_e'6fgL ;jf{]Ts[i6 åGå lgb{]zgM /fh]G› v8\uL

-gf]lyª ODkf]l;an_

d~h' ;jf{]Ts[i6 5fofFsf/M k'?iff]Qdk|wfg -gfO{ geGg' n @_

t'n;L ;jf{]Ts[i6 ;DkfbgM a›Lnfld5fg] -dxz'z_

z'e ;jf{]Ts[i6 kfZj{ ;+uLtM Pln;sfsL{ -5 Psfg 5_

j;Gt ;jf{]Ts[i6 g[To lgb{]zgMslj/fh uxt/fh -:nf]nL:nf]nL, sfnL_

plbt ;jf{]Ts[i6 kfZj{ ufogM k|]dkl/of/ -oL cfFvfdf, gfO{geGg' n @_

zDe'lht ;jf{]Ts[i6 ;+uLtsf/M j;Gt;fksf]6f -oL cfFvfdf, gfO{geGg' n @_

r}To gjgflosfM ;'hftf sf]O/fnf

-d~h/L_ljZj ;jf{]Ts[i6 gjgfosM uf}/akxf/L -d~h/L_a;'Gw/f ;jf{]Ts[i6 ;x cleg]qLMnIdL lu/L -emf]nf_lg/ ;jf{]Ts[i6 ;x cleg]tfM /d]zj'9fyf]sL -/fhgLlt_k'is/ ;jf { ]Ts[i6 kqsfl/tfk'/:sf/M zfGtLlk|o

s';'d] ?dfn ;jf{]Ts[i6 Joj;flos rnlrqMgfO{ geGg' n @

dx h'/L ;jf{]Ts[i6 rnlrqM k|lj0f >]i7 /;'lgn dfgGw/ -df]If_

r]tg ;jf{]Ts[i6 n]vgM ck{0f yfkf -df}g_e'jg ;jf{]Ts[i6 cleg]qLM ul/df kGt -emf]nf_lzj ;jf{]Ts[i6 cleg]tfM cfo{g l;Ub]n -dxz'z_lx/f ;jf{ ]Ts[i6 rnlrqM emf]nf -ldl8of

km/ sNr/ k | f ln / em f ]n fOG6/g]zgn_

k|sfz ;jf{ ]Ts[i6 lgb{ ]zsM ofbj e§/fO{-emf]nf_

sflt{s !$ df6nsh+u e;{]; 6'Ns]

Ansa:6/ lx6 …n'6Ú lgb{]zs lgZrna:g]t lgb{]lzt bf];|f] lkmNd …6nsh+ue;{]; 6'Ns]Ú sflt{s !$ ut]af6 k|bz{gdfcfpg] ePsf] 5 . /ljG›l;+x aflgofFlg ld {t of ] lk mNd nfdf ] ;dosf ]kvf{OkZrft\ l/lnh x'g nfu]sf] xf] .lkmNd …6nsh+u e;{]; 6'Ns]Ú df vu]G›nfld5fg], Crf zdf{, z'zf+s d}gfnL, /laG›l;+x aflgofF, k|sfz l3ld/], /hgL u'?ª,a'l4 tfdfª, /fh yfkf, h'g' lji6 nufotsf

snfsf/n] clego u/]sf 5g\ . lkmNdsf]k6syf snfsf/ nfld5fg]n] tof/ u/]sfx'g\ . kf]v/fsf] Ps a:tLdf 5fofFsgul/Psf] …6nsh+u e;{]; 6'Ns]Ú if6\sf]0fcf6{;\ / ANofsx;{ lkSr;{sf] ;+o'QmJofg/df ag]sf] xf] . lgZrnsf] klxnf]lkmNd …n'6Ú sf] ckf/ ;kmntf / lgdf{0ftyf clego u/]sf] lkmNd …sa8\8Lsf];kmntfsf sf/0f klg …6nsh+u e;{];6'Ns]Ú k|ltlIft 5 .

pks'nkltdf zDe'lht afF:sf]6fjl/i7 ;+uLtsf/ zDe'lht afF:sf]6f

;+uLt tyf gf6\o k|1f k|lti7fgsf]pks'nkltdf lgo'Qm ePsf 5g\ . ljut#) jif{otf k|1f k|lti7fgdf ;+uLt lgb{]zssf]¿kdf hflu/] /x]sf afF:sf]6f ut z'qmaf/k|lti7fgsf] pks'nkltdf lgo'Qm ePsfx'g\ . k|lti7fgsf] s'nkltdf eg] ;flxTosf/;?eQm lgo'Qm ePsf 5g\ . afF:sf]6fn]cfOtaf/ ;+:s[ltdGqL eLd cfrfo{sf]pkl:yltdf kb tyf uf]klgotfsf] ;kylnP . pgn] cfOtaf/af6 g} cfkm\gf]sfo{ef/ klg ;Dxfn]sf 5g\ . ;+:s[ltdGqfnon] cfufdL rf/ jif{sf nfluafF:sf]6fnfO{ of] lhDd]jf/L lbPsf] xf] . ;kmn;+uLtsf/ afF:sf]6f g]kfn 6]lnlehgsf]dxfk|aGws tyf rnlrq ljsf; af]8{sf]

cWoIf kb ;Dxfln;s]sf 5g\ . o:t}k|lti7fgsf] ;b:o ;lrjdf ;flxTosf/u0f]z /l;s tyf k|f1 ;ef ;b:osf¿kdf uLtsf/ pGgtL af]x/f -lznf_,dfwj k|wfg, k'is/ u'?ª, pbo >]i7nufot lgo'Qm ePsf 5g\ .

;fOsn NofpFb} /fh]Gb|;+lutsf/ /fh]Gb|

> ] i7n ] rnlrqlgdf{0fsf] If]qdf klgxft xfn]sf 5g\ .

pgn] lgdf{0f u/]sf] rnlrqclxn] l/lnhsf] tof/Ldf /x]sf]5 . …d lIflth eP ltdL afbn,d gog eP ltdL ufhn===ÚzDe' /}sfsf] cfjfhdf /x]sf];fOsnsf ] of ] uLt clxn]rrf {d f /x ]sf ] 5 . lzjl3ld/]sf] lgb] {zgdf lgdf{0fePsf] ;fOsndf ljsL dNn, xlif{sf >]i7, lbg]z l8;L, cfgGb k'g, /fdrGb| clwsf/L,/lZd e§ nufot snfsf/x¿sf] d'Vo e"ldsf /x]sf] 5 eg] uLtz+s/ clwsf/L…3fonÚ, åGå k|lbk v8sf / 5fofFsg lg/h >]i7sf]] 5 . OR5f, zlQm / uGtJosf]syf af]s]sf] rnlrq ;fOsn rfF8} g} k|b{zgdf cfpg] /fh]Gb| >]i7 atfpF5g\ .

o;k6s klg ;ndfg vfgrlr{t l/ofnLl6 zf] …lau

af];Ú sf] cf7f}+ ;+:s/0f ;]K6]Da/@! af6 snz{ Rofgndfkm{t\k|;f/0f x'g] pQm sfo{qmdsf];+rfng o;k6s klg ;ndfgvfgn] ub}{5g\ . lau af];sf] rf+}yf];+:s/0fb]lv sfo{qmd ;~rfngu/ ]sf ;ndfgnfO { s ]x Lk|ltof]uLsf] kIf lnPsf] cf/f]k;d]t nfUg] u/]sf] 5 . o;kflnsf]sfo{qmdsf nflu aLuaf];sf] aLuxfp; 3/sf] l8hfO{g ljdfgsf] h:t} agfOPsf] 5 . o;k6ssf] sfo{qmddf sf]–sf];xefuL xF'b}5g\ s'g} hfgsf/L lbOPsf] 5}g .

a+ufnfb]zsf] /fhwfgL 9fsfdf ePsf] n3' lkmNd dxf]T;jdf g]kfnaf6 b'O{ 5f]6f lkmNd;xefuL eP . z'qmaf/ / zlgaf/ rn]sf] pQm dxf]T;jdf uf]kfnrG› nfld5fg]n] lgb{]zgu/]sf] …b ld//Ú / lbks /f}lgof/n] lgb{]zg u/]sf] …rf}sl7Ú k|bz{g ePsf] xf] . g]kfnL/fhb'tfjf; 9fsfaf6 k//fi6« dGqfno x'Fb} rnlrq ljsf; af]8{df lkmNdsf nflu dfukqcfPkl5 lo b'O{ lkmNdnfO{ k7fpg] lg0f{oul/Psf] xf] . lkmNd …b ld//Ú ^ ldg]6 %%;]s]G8 nfdf] 5 eg] …rf}sl7Ú !* ldg]6nfdf] 5 . zlQmaNne 3f]/f;}gLn] lgdf{0f u/]sf]u|fld0f dlxnfsf] lbgrof{sf] syf ePsf] …bld//Ú df eujtL clwsf/L, nId0f z]if /afnsnfsf/sf] ¿kdf d':sfg s];Ln] clegou/]sf 5g\ . k|ultjfbL ljifonfO{ dlxnfsfkIfaf6 p7fPsf] …rf}sl7Ú df /~em' emf-hgsk'/ ad sf08df dfl/PsL_, 3gZofdld> / cfzf du/ftLn] clego u/]sf 5g\ .

lgzfn] kf]lvg\ z/b;Fusf] k|]dlqms]6/ z/b e]ifjfs/;Fu cfkm" k|]ddf /x]sf]

k'li6 cleg]qL lgzf clwsf/Ln] km];a'sdfkm{t\u/]sL l5g\ . o;cl3 rn]sf xNnfnfO{k|dfl0ft ub{} lgzfn] ;f]daf/ km];a'sdfz/b;Fusf] t:jL/ kf]i6 ub{} n]v]sL l5g\,…;j{JofkL k|]d, o;nfO{ d}n] z]o/ u/]+ .Ú

lgzfn] s]lx ;docuf8L;Dd z/b;Fuk|]ddf /x]sf] OGsf/ub{} ;fyL dfq ePsf]k|lts[of lbFb} cfPsLlyOg\ . k|]dv'nf;f u/]kl5km];a'sdf lgzf /z/bnfO{z'esfdgf lbg]sf]nsf{] nfu]sf] 5 .

dfnfsf] cg'xf/ ;fj{hlgskf}if !* ut] k|bz{g ldlt to ul/Psf]

lkmNd …dfnfÚ sf] kf]:6/ l/lnh ul/Psf]5 . lk|o+sf sfsL{ / cfo{g l;Ub]nsf] d'Voe"ldsf /x]sf] of] lkmNdnfO{ snfsf/ lzlz//f0ffn] lgdf{0f u/]sf x'g\ . ala e'kfnl;+xsf] lgb{]zg /x]sf] of] lkmNddf cfo{g/ lk|o+sf;Fu} ;'ldgf l3ld/] / k|Hjnlu/Lsf] klg clego /x]sf] 5 . lkmNd…dfnfÚ df lk|o+sfn] ljjflxt clg ljw'jfgf/Lsf] e"ldsf lgefPsL l5g\ .

a+unfb]zsf] dxf]T;jdf g]kfnL ;6{ lkmNd