051 2016 4 Afikaanse Hulp Studie Gids

8/19/2019 051 2016 4 Afikaanse Hulp Studie Gids

1/239


2/239

© 2015 Universiteit van Suid-Afrika

Alle regte voorbehou

Gedruk en gepubliseer deur dieUniversiteit van Suid-Afrika

Muckleneuk, Pretoria

IOP2601/MO051/4/2016

Shutterstock.com images used

BELANGRIKE INLIGTING:

Aktiveer asseblief jou myUnisa en myLife e-posadresse en maak seker dat jy gereelde

toegang het tot die myUnisa-modulewerf IOP2601/16/S1 of IOP2601/16/S2;

afhangende vir watter semester jy geregistreer is, sowel as jou groepblad (group

site).

Nota: Dit is ’n aanlynmodule; die studiemateriaal is daarom op myUnisa

beskikbaar. Jy sal egter ook sekere gedrukte studiemateriaal ontvang om jou in jou

studie te ondersteun.


3/239

IOP2601/MO051/4/2016

3

Geagte student

Hierdie dokument bevat besonderhede oor die inligting wat op myUnisa, die amptelike

leerbestuurstelsel (“learning management system”) van die universiteit, aangebied word.

Indien hoegenaamd moontlik, wil ons jou aanmoedig om ’n myLife-rekening by

https://my.unisa.ac.za/portal op te stel en aan te sluit by die aanlynleeromgewing.

FIGUUR 1: myUnisa-portaal

Hierdie dokument sluit ook die volgende inligt ing in:

Die “Getting started letter” 4

Die verwelkomingsboodskap op die tuisblad 10

Oorsig, uitkomste en assesseringskriteria 12

Die hoëfrekwensievrae (FAQs) 16

Die besprekingsforums en besprekingsonderwerpe 22

Leereenhede 23

myLife


4/239

IOP2601/MO051/4/2016

4

Die “ Getting started letter ”

Hartlik welkom by die module oor Organisatoriese Navorsingsmetodes (IOP2601).

Ons vertrou dat jy hierdie module interessant en informatief sal vind; en dat dit ook vir jouvan praktiese waarde sal wees in jou werksituasie.

Hierdie brief bevat belangrike inligting om jou te help om weg te spring.

HOE OM AANLYN TE GAAN

GEBRUIK VAN DIE NAVIGASIEBALK EN myUnisa OPSIES

BEPLANNING EN TYDSBESTUUR

DEELNAME AAN DIE AANLYNLEERGEMEENSKAP

SLOTOPMERKINGS

Hoe om aanlyn te gaan

As ’n geregistreerde Unisa-student sal jy toegang hê tot die myUnisa elektroniese portaal.

VOORBEELD 1: Tuisblad van die myUnisa elektroniese portaal


5/239

IOP2601/MO051/4/2016

5

Van hier kan jy toegang kry tot verskeie aanlynhulpbronne om jou in jou studie te help. Maak

asseblief seker dat jy jou myLife e-pos-adres geaktiveer het en raak vertroud met die my

Studies @ Unisa brosjure en ander riglyne.

Jy kan dit ook nuttig vind om toegang te verkry tot die volgende skakels wat betrekking hetop aanlynstudie:

my Studies @ Unisa (1)

http://www.youtube.com/watch?v=j6QZrRF2iVU&feature=related

my Studies @ Unisa (2): What does it mean to be an ODL student at Unisa?

http://www.youtube.com/watch?v=fgO_NcxduGg&feature=related

Get connected before you start to register on myUnisa

http://www.youtube.com/watch?v=MAGvmgdSkEk&feature=related

Sodra jy geregistreer het en jou myUnisa aanteken-besonderhede het, sal jy toegang hê tot

die module-webwerwe van al die modules waarvoor jy geregistreer het.

Gebruik van die navigasiebalk en myUnisa opsies

Jy kan verskeie navigasie-opsies gebruik om by die modules waarvoor jy geregistreer is, uit

te kom. Hierdie opsies word op al die webblaaie aan die linkerkant van die skerm vertoon.

Klik op die spesifieke navigasie-opsie en die bladsy met die inligting waarna jy soek, sal

oopmaak. Die eerste skerm wat jy sal sien wanneer jy enige webblad oopmaak, is die

tuisblad.

VOORBEELD 2: Tuisblad of module-webwerf

Onthou, van die IOP2601 tuisblad (“home page”) af is jou dosente net ’n klik ver! Ons sal ’n

weeklikse skedule volg [soortgelyk aan die modulespesifieke studieplan soos getabuleer in

studiebrief 101/3/2016], wat aandui wat vir ’n spesifieke week gedoen moet word, en dietuisblad sal gereeld opgedateer word om die fokus van die week aan te gee.


6/239

IOP2601/MO051/4/2016

6

Die volgende is ’n alfabetiese lys en gepaardgaande verduideliking van ander myUnisa

opsies wat ons vir hierdie module sal gebruik:

myUnisa opsies Verduideliking

Addi tional Resou rces(Bykomende hulpbronne) Hierdie opsie stel jou in staat om toegang te kry tot dieverskillende tipes hulpbronne wat relevant is vir jou studies.

Die ‘Additional Resources’ opsie bevat ’n aantal vouers met

lêers, soos ‘Assignment answer sheet’, ‘List of formulas on

Word’, ‘Workbook with additional activities’, ens. Hierdie

bykomende hulpbronne sal jou studie ondersteun, en nuwe

hulpbronne kan gedurende die semester opgelaai word.

Announcements (Aankondig ings) Van tyd tot tyd sal ’n aankondiging jou waarsku dat belangrike

inligting geplaas is. Jy sal soms ook ’n e-pos-kennisgewing in

hierdie verband kry. Daarbenewens sal die jongste

aankondigings op die tuisblad vertoon word.

Assignments (Werkopdragte) Hierdie opsie stel jou in staat om werkopdragte in te dien en

jou assesseringsresultate te monitor. Ons sal duidelike riglyne

gee oor die indiening van werkopdragte.

Discussions/Discussion Forums

(Besprekings/Besprekingsforums)

Hierdie opsie word hoofsaaklik gebruik vir interaktiewe

besprekings en aktiwiteite wat verband hou met die

verskillende onderwerpe en temas van die module. Die forums

en leeraktiwiteite word geskep om jou te help en te

ondersteun in die bemeestering van die leeruitkomste.

Deelname aan die besprekings sal jou ook help om beter

voorbereid te wees vir die werkopdragte en eksamen.

Die module-webwerf bevat ’n verskeidenheid besprekings-

forums. Daar is forums waar jy jou medestudente kan ontmoet

en met hulle gesels (Forum 1: Student Lounge) en vrae aan

jou dosente kan vra (Forum 6: Questions to my lecturer ).

In Forum 1: Student Lounge sal jy jou eie besprekings kan

skep indien jy dit wil doen. Om meer uit te vind oor hoe om jou

eie besprekings te skep, raadpleeg die kategorie “Technical

issues” onder die opsie FAQs (hoëfrekwensievrae).

FAQs (hoëfrekwensievrae) Die FAQs opsie bied vrae en antwoorde wat verband hou metdie module. Dit is in verskillende kategorieë gegroepeer wat

wissel van assesseringskwessies tot tegniese aangeleent-

hede. As jy enige navrae het oor die module, begin deur die

FAQs te raadpleeg. Indien jy nie ’n antwoord op jou vraag vind

nie, is jy welkom om ons te kontak.

Learning Units (Leereenhede) Hierdie opsie is die een wat jy die meeste sal gebruik. Hier sal

jy inhoud vind wat die leeruitkomste ondersteun. Die ‘Learning

Units’ opsie bevat inligting oor leeraktiwiteite, assesserings en

skakels na ander waardevolle hulpbronne. Let asseblief

daarop dat die ‘Learning Units’ opsie saam met jou

voorgeskrewe boek gebruik sal word.


7/239

IOP2601/MO051/4/2016

7

myUnisa opsies Verduideliking

Official Study Material (Amptelike

studiemateriaal)

Hierdie opsie stel jou in staat om toegang te kry tot die

amptelike studiemateriaal soos die studiebriewe en dit af te

laai.

Prescribed books (Voorgeskreweboeke)

Hierdie opsie word in al die modules gebruik om dievoorgeskrewe boeke vir die module te vertoon.

Schedule (Skedule) Hierdie opsie vertoon die datums van die verpligte

werkopdragte en eksamens. Die kalender op die tuisblad

vertoon ook al die datums van die verskillende leeraktiwiteite

in die skedule. Om toegang te verkry tot die inligting oor

geskeduleerde gebeure, klik op die datum in die kalender (wat

verlig en onderstreep sal wees indien die aktiwiteite vir

daardie dag geskeduleer is), of klik op die ‘schedule’ opsie in

die navigasiebalk, wat jou die opsie gee om die kalender

volgens week, maand of jaar te raadpleeg. Jy kan ook die

‘schedule’ opsie gebruik om jou te help om jou tyd so tebeplan en te bestuur dat jy kan byhou by die verskillende

leeraktiwiteite vir hierdie module. Ongelukkig sal jy nie

skedule-inskrywings kan byvoeg of verander nie.

Beplanning en tydsbestuur

Almal kry 24 uur in ’n dag – die uitdaging is om die toenemende eise wat om jou aandag

meeding, te bestuur. Ten einde studie, werk, gesinslewe en buitemuurse aktiwiteite te

balanseer moet jy ’n toepaslike skedule beplan wat sal pas by jou individuele behoeftes enomstandighede. Afgesien van die voorgestelde studierooster (wat jy kan bereik deur die

‘learning units’ opsie – ‘Overview’ te kies), en die doeldatums vir werkopdragte (wat jy kan

bereik deur op die ‘schedule’ opsie te klik), skryf ons nie ’n studierooster voor nie. Hier is

egter ’n paar aanbevelings. In die lig van die tydsbeperkings sal jy dalk sommige van hierdie

aanbevelings wil volg.

Verken die

module-webwerf

Neem tyd om die module-webwerf te verken en raak vertroud met die

vereistes van die module. Dit sal jou in staat stel om die “groter prentjie” van

die hele module te sien. Die ‘FAQs’ opsie (op die navigasiebalk van die

module-webwerf) is ’n waardevolle hulpmiddel en kan ’n nuttige beginpuntwees. Evalueer die eise, geleenthede en uitdagings van jou persoonlike

omstandighede en bepaal hoe dit verband hou met die werkopdrag-

doeldatums en die ander relevante leeraktiwiteite waaraan jy aandag moet

gee. Dit kan ’n goeie idee wees om hierdie datums onmiddellik in jou

persoonlike dagboek aan te teken.

Stel ’n persoonlike

studierooster op

Besluit oor strategieë vir vooruitbeplanning en stel jou persoonlike

studierooster op. Ons beveel aan dat jy gedissiplineerd by jou skedule

hou. Jy kan moontlik begin met voorbereidende lees van studiebrief 101 en

’n verkenning van die module-webwerf om vertroud te raak met die

verskillende opsies. Die hoeveelheid inligting wat op die module-webwerf

aangebied word en die aantal werkopdragte wat voltooi moet word, kanaanvanklik oorweldigend lyk, maar moenie moed verloor nie!


8/239

IOP2601/MO051/4/2016

8

Benader jou studie

sistematies

Werk sistematies deur die verskillende leeraktiwiteite, besinningsvrae en

werkopdragte wat daarop gebaseer is. Maak seker dat jy voldoen aan al die

vereistes vir die leeraktiwiteite. Gebruik die leeruitkomste en

assesseringskriteria, asook die ondersteunende materiaal en leeraktiwiteite

(gestipuleer in die ‘learning units’ opsie) om jou ’n grondslag te gee vir die

kennis en vaardighede wat jy moet ontwikkel. Om jou te help om jou studiemet vertroue te benader, kan jy dit nuttig vind om te begin deur die module-

webwerf te verken en vertroud te raak met die leeruitkomste en

assesseringskriteria, die bykomende hulpbronne en leereenhede. Die

leereenhede is ontwerp en ontwikkel in die vorm van hanteerbare “brokke”

om jou te help om die leeruitkomste op logiese en sistematiese wyse te

bereik.

Kontak jou

dosente

Moenie huiwer om ons, jou dosente, te kontak indien jy probleme ondervind

met enige aspekte van die module nie. Jy kan ons óf per e-pos, óf per

telefoon óf via die ‘discussions’ opsie kontak. Ons kontakbesonderhede is

beskikbaar op die tuisblad of die module-webwerf. Onthou, hulp is net ’n klik

ver.

Kontak jou

medestudente

Maak asseblief gereeld kontak met jou medestudente (via die ‘student

lounge’ en ander forums wat toeganklik is deur middel van die ‘discussions’

opsie). Skakel in by jou medestudente om jou begrip van moeilike konsepte

en temas te verhelder en te verbreed. Jy sal vind dat deur deel te neem aan

besprekings en voortdurend na te dink oor jou leerproses jy jou kennisbasis

sal uitbrei en nuwe vaardighede sal ontwikkel wat jy in die werkplek sal kan

toepas. Die meeste studente vind hierdie besprekings met hul dosente of

medestudente uiters nuttig in die voorbereiding van hul werkopdragte.

Deelname aan die aanlyn leergemeenskap

As jy voorheen aanlynkursusse gevolg het, sal jy waarskynlik vertroud wees met die manier

waarop ’n mens deelneem aanaanlyn omgewings. Indien dit egter die eerste keer is wat jy ’n

aanlynkursus neem, sal jy dalk wil weet hoe om te werk te gaan om in die kuberruim te

kommunikeer. ’n Belangrike kwessie in aanlyngemeenskappe is hoe mense met mekaar

omgaan. Soos jy waarskynlik weet, het die internet – die kuberruim – sy eie kultuur en

gepaardgaande konvensies vir e-pos, sosiale netwerke en meer formele aanlynomgewings

soos myUnisa, ons opvoedkundige leerbestuurstelsel.

Wanneer mense elektronies kommunikeer, vergeet hulle dikwels dat die persoon aan die

ontvangkant iemand is met gevoelens, gesigsuitdrukkings, gebare en ’n unieke stemtoon. As

’n mens nie hierdie kommunikasieleidrade kan waarneem nie, is dit heeltemal moontlik dat

die deelnemers se bedoelings misverstaan kan word – in die geval van aanlyn-

kommunikasie word betekenis gewoonlik slegs deur die geskrewe woord oorgedra. Omdat

aanlynkommunikasie neig om minder persoonlik te wees, is dit ’n goeie idee om vertroud te

raak met die riglyne vir sosiale kodes of etiket op die internet (guidelines on netiquette –beskikbaar by http://www.albion.com/netiquette/corerules.html). Hierdie riglyne bied nuttige

inligting oor deelname aan aanlynbesprekings, soos hoe om mekaar aan te spreek, en om

seker te maak dat jy “weet waarvan jy praat en dat jy sin maak” (sien reël 5).


9/239

IOP2601/MO051/4/2016

9

Let asseblief daarop dat wanneer jy deelneem aan die aanlynbesprekings, ons sterk

aanbeveel dat jy jou response aan jou dosente en medestudente rig deur hulle aan te

spreek aan die begin van jou respons. Wanneer jy jou bydrae afsluit, teken af met jou

naam (of titel en van). Dit sal dien as ’n aanduiding van hoe jy wil hê jou dosente en

medestudente jou moet aanspreek.

Ons wil by jou aandring om hierdie riglyne te volg om seker te maak dat jou aanlyn-

kommunikasie en aksies hoflik en respekvol is.

Nou: om weg te spring, gaan asseblief na Forum 1: Student Lounge en stel jou voor aan

jou medestudente (Bespreking 1).

Slotopmerkings

Raak vertroud met die aanlynomgewing voor die aanvang van die module in Januarie/Julie

2016.

Ons sien uit daarna om jou vordering op ’n persoonlike en professionele vlak gedurende die

semester dop te hou.

Dit is werklik ’n plesier om jou as ’n student te hê, en ons wens jou alle sukses met jou

studie toe.

Jou dosent

Me Nomfusi Bekwa


10/239

IOP2601/MO051/4/2016

10

‘Welcome message’ op die tuisblad

Welkom by die module Organisatoriese Navorsingsmetodes (IOP2601). Ons hoop jy vind

hierdie module interessant, sinvol en verrykend.

Tyd wag vir niemand nie ...

IOP2601 neem jou deur die basiese toepassings van navorsingsontledingstegnieke,

-berekenings en interpretasie van navorsingsinligting.

Ons vind dikwels dat studente skrikkerig is vir enigiets met syfers – die module is so

opgestel dat dit ’n stap-vir-stap-prosedure bied vir die reis wat voorlê.

Hierdie webbladsy het ten doel om jou te ondersteun in jou studie van hierdie module. As jy

’n gewoonte daarvan maak om gereeld jou Module-webblaaie na te gaan, kan jy volle

voordeel trek uit hierdie eienskappe:

1. Gaan na ‘Official Study Material’ en jy sal daar PDF-lêers vind vir jou studiebriewe en

MO001 Brief. Daar is ook ’n aantal vorige eksamenvraestelle opgelaai om jou ’n ideete gee van hoe die finale assessering uitgevoer word. Enige ander dokumente wat

voorsien word, is beskikbaar in die ‘Additional Resources’ opsie.

2. Gaan na ‘Prescribed Textbooks’ om die voorgeskrewe boek vir hierdie module te sien.

3. Gaan na die ‘Discussion Forum’ – dit is ’n ruimte waar jy met jou medestudente en jou

dosente oor hierdie module kan gesels. Ons sal moontlik ander ‘Topics’ en ‘Forums’

insluit namate die semester vorder.

4. Gaan na die ‘Schedule’ en gaan jou werkopdrag-doeldatums na.

Ons sal hierdie MO001 gebruik om jou deur die inhoud van hierdie module te lei. Afgesien

van die hardekopie is daar ook ’n elektroniese weergawe beskikbaar onder die ‘Additional


11/239

IOP2601/MO051/4/2016

11

Resources’ opsie in myUnisa. Raak asseblief vertroud met ons module-webwerf – ons

beveel aan dat jy die Getting started letter eerste raadpleeg.

Besoek asseblief die module-webwerf gereeld om op hoogte te bly van al die leeraktiwiteite.

Jy sal dit moontlik ook nuttig vind om toegang te verkry tot die volgende skakels wat

betrekking het op aanlynstudie:

myStudies @Unisa (1)

http://www.youtube.com/watch?v=j6QZrRF2iVU&feature=related

myStudies @ Unisa (2): What does it mean to be an ODL student at Unisa?

http://www.youtube.com/watch?v=fgO_NcxduGg&feature=related

Get connected before you start to register on myUnisa

http://www.youtube.com/watch?v=MAGvmgdSkEk&feature=related

Moenie huiwer om ons te kontak deur middel van ‘Discussion Forum 6: Questions to mylecturer’, via e-pos, of deur ons by ons kantore op die Muckleneuk-kampus in Pretoria te

besoek nie. Indien u beplan om ons op die kampus te besoek, onthou asseblief om vooraf ’n

afspraak te maak (kantoorure: 08:30–16:00)

Die kontakbesonderhede is soos volg:

Me Nomfusi Bekwa

Kantoor: AJH van der Walt Gebou 3-91

Telefoon:+27(0)12 429 8054 of 8033

E-pos-adres: [email protected]

Dui asseblief aan of dit ’n AKADEMIESE NAVRAAG OF ’N ADMINISTRATIEWE

NAVRAAG IS

Die volgende stap

Kies die ‘Discussion Forums’ opsie (in die kieslys aan die linkerkant), gaan na Forum 1:

Student Lounge en stel jou bekend aan jou medestudente onder Discussion 1.


12/239

IOP2601/MO051/4/2016

12

Oorsig, uitkomste en assesseringskriteria

Die IOP2601-module word aangebied deur die Departement Bedryfs- en

Organisasiesielkunde en is bedoel vir studente wat ’n loopbaan wil volg in die veld van

bedryfs- en organisasiesielkunde, insluitende praktisyns op die gebied van

mensehulpbronne. Dit is ’n semestermodule wat 12 krediete bydra tot jou kwalifikasie.

Die fokus van hierdie module is hoofsaaklik op die data-ontleding-stap van die

navorsingsproses waarin jy meer sal leer oor die tegnieke wat gebruik kan word om sin te

maak uit kwantitatiewe data wat versamel word en hoe om afleidings en betekenisvolle

gevolgtrekkings te maak. Die doel van studie in hierdie module is om studente in staat te stel

om ’n soliede kennisbasis en deeglike begrip te ontwikkel van hoe om basiese beskrywende

en inferensiële statistiek te bereken en te interpreteer as deel van ’n navorsingsprojek in ’n

organisasiekonteks. Jy moet ook in staat wees om toepaslike beskrywende en inferensiële

statistiese tegnieke wat algemeen in die bedryfs- en organisasiesielkunde gebruik word,

effektief te selekteer en toe te pas. Daar word van jou verwag om jou kennisbasis toe te pasin die hantering van onbekende maar goed gedefinieerde kwantitatiewe navorsingsprobleme

in die werkplek, deur korrekte prosedures te volg en toepaslike bewyse te lewer. Daar word

ook van jou verwag om inligting met betrekking tot die spesifieke leeruitkomste duidelik en

betroubaar aan te bied en oor te dra. Verder moet jy jouself akkuraat assesseer en jou eie

leerbehoeftes, wat spruit uit die leer wat in hierdie module bereik is, identifiseer en werk

maak daarvan.

Die module word in vier dele aangebied:

Toepassing

16. Data-analise: 'n fiktiewe organisasie

Agtergrond

1. Inleiding tot navorsing en statistiek

2. Die taal van statistiek

3. Basiese wiskundige berekenings wat instatistiek gebruik word

Dataverwerking:Beskrywend

4. Voorstelling van data

5. Maatstawwe van sentraleneiging

6. Maatstawwe vanvarieerbaarheid

7. Korrelasie

8. Regressie

Dataverwerking: Inferensieel

9. Basiese konsepte van waarskynlikheid

10. Die normaalverspreiding

11. Steekproefdistribusies en hipotesetoetsing

12. Hipotesetoetse vir gemiddeldes: t-toetse

13 Hipotesetoetse vir gemiddeldes: eenrigting-variansieontleding

14. Die chi-kwadraattoets

15. Onderskeidingsvermoë


13/239

IOP2601/MO051/4/2016

13

Uitkomste Assesseringskriteria

Verduidelik die basiese

beginsels en konsepte van

wetenskaplike navorsing

van ’n kwantitatiewe aard,asook die

navorsingsproses

Die kenmerke van die wetenskaplike benadering tot navorsing word

verduidelik.

Die kwantitatiewe navorsingsproses wat in ’n navorsingsprojek gevolg

word, word beskryf.

’n Veranderlike word gedefinieer, ’n onderskeid word gemaak tussen

diskrete en kontinue veranderlikes, asook tussen onafhanklike en

afhanklike veranderlikes, en voorbeelde van elk in ’n kwantitatiewe

studie word voorsien.

Nominale, ordinale, interval- en ratioskale word onderskei en

voorbeelde van elk word gegee.

Verskillende konsepte van kwantitatiewe data soos beskrywende

versus inferensiële statistiek, populasie versus steekproef,

parameters versus statistiek en metingsdata versus kategoriese dataword gedefinieer en onderskei en voorbeelde van elk word gegee.

Beskryf ’n datastel deur

gebruik te maak van

beskrywende statistiek.

’n Frekwensietabel word saamgestel, ’n frekwensieveelhoek en ’n

histogram word getrek en beskryf in terme van die eienskappe van

skeefheid en kurtose. Die grafiese voorstelling in terme van tipe en

eienskappe op rekenaardrukstukke word ook geïdentifiseer.

Omvangstelling: Die samestelling van ’n frekwensietabel en die optrek

van ’n frekwensieveelhoek en ’n histogram sluit gegroepeerde en

ongegroepeerde data in. Skeefheid sluit simmetriese, bimodale,

unimodale, negatief skewe en positief skewe verspreidings in. Kurtose

sluit platikurtiese, leptokurtiese en mesokurtiese verspreidings in.

Die maatstawwe van sentrale neiging (modus, mediaan en

gemiddelde) word beskryf en bereken, melding word gemaak van die

voordele en nadele van elk van die drie maatstawwe van sentrale

neiging, en elke maatstaf vir die verskillende tipes verspreidings

(normale, bimodale, positiewe en negatiewe verspreidings) word

geïdentifiseer. Die gemiddelde waarde word op rekenaardrukstukke

geïdentifiseer en geïnterpreteer.

Varieerbaarheid word beskryf, die drie maatstawwe van varieer-

baarheid (omvang, variansie en standaardafwyking) word gedefinieer,

bereken en geïnterpreteer, en variansie en standaardafwyking word

op ’n rekenaardrukstuk geïdentifiseer en geïnterpreteer.

Die konsep ‘korrelasie’ en die faktore wat korrelasie beïnvloed, word

beskryf.

Omvangstelling: Pearson se produk-moment- korrelasiekoëffisiënt

word bereken en geïnterpreteer in terme van sterkte (deur die

korrelasie-interpretasieskaal te gebruik), aard (deur die korrelasie-

interpretasieskaal te gebruik), die afleidings wat gemaak kan word en

die proporsie en persentasie van gemeenskaplike variansie asook

effekgrootte. Die korrelasie tussen twee spesifieke veranderlikes word

korrek geïdentifiseer vanaf ’n korrelasiematriks en geïnterpreteer

vanaf ’n rekenaardrukstuk. Die veranderlikes se datastel word op ’nstrooidiagram gestip en die verhouding wat op die grafiek vertoon


14/239

IOP2601/MO051/4/2016

14

word, word geïnterpreteer in terme van die korrelasie tussen die

veranderlikes.

Regressie word beskryf en daar word verduidelik hoe voorspel-

lingsakkuraatheid met korrelasie gekoppel is.

Omvangstelling: Die algemene regressievergelyking word geïdenti-fiseer, die b-waarde (helling) en die a-waarde (afsnit) word bereken,

Y-waardes word voorspel deur a, b en gegewe X-waardes te

substitueer in die vergelyking en ’n grafiese voorstelling van hierdie

regressielyn word gegee. Die helling (b), afsnit (a) en regressie-

koëffisiënt word korrek geïdentifiseer en geïnterpreteer op ’n

rekenaardrukstuk.

Verduidelik basiese

konsepte van inferensiële

statistiek

Omvangstelling: Die basiese konsepte van inferensiële statistiek sluit

in die standaard normale verspreiding, waarskynlikheid en

steekproefdistribusies.

Die normale verspreiding asook die standaard normale verspreidingword beskryf. Die belangrikheid van die standaard normale

verspreiding word verduidelik en grafies geïllustreer.

Die lineêre transformasie van die berekening van z-waardes word

uitgevoer, proporsies word vanaf die relevante tabel geïdentifiseer en

in terme van persentasies en aantal gevalle geïnterpreteer.

Betroubaarheidsgrense vir waarnemings word bereken en geïnter-

preteer.

Die terme en wette van waarskynlikheid word verduidelik.

Omvangstelling: Terme van waarskynlikheid sluit in ’n gebeurtenis,

onafhanklike gebeurtenis, onderlinge uitsluitendheid en volledigheid.

Wette van waarskynlikheid sluit in die optellings- en vermenig-

vuldigingswette.

Die konsepte gesamentlike, voorwaardelike en onvoorwaardelike

waarskynlikheid word beskryf en onderskei en waarskynlikheid word

bereken.

Ewekansige steekproefneming, steekproefdistribusie en steekproef-

fout word beskryf en ’n steekproefdistribusie word met ’n diagram

geïllustreer.

Doen hipotesetoetsingdeur die toepassing van

inferensiële statistiek

Omvangstelling: Die stappe in hipotesetoetsing sluit in, maar is niebeperk nie tot, die formulering van ’n nulhipotese, formulering van die

alternatiewe hipotese, bepaling of die toets eenkantig of tweekantig is,

bepaling van die beduidendheidspeil, berekening van die

toetsstatistiek, bepaling van die grade van vryheid, bepaling van die

kritieke waarde, verwerping of nieverwerping van die nulhipotese en

interpretasie van die bevindings.

Die konsep ‘hipotese’ word beskryf, daar word verduidelik waar

hipotese in die navorsingsproses inpas, en die stappe van die proses

van hipotesetoetsing word in detail bespreek.

Die korrekte toetsstatistiek word geïdentifiseer vir die beantwoordingvan ’n spesifieke navorsingsvraag gebaseer op kwantitatiewe data.


15/239

IOP2601/MO051/4/2016

15

Omvangstelling: Die tipe navorsingsvrae is beperk tot die insluiting

van twee verwante steekproewe, twee onafhanklike steekproewe, drie

of meer onafhanklike steekproewe en kategoriese data.

Die stappe in statistiese hipotesetoetsing word toegepas vir ’n t-toets

vir twee verwante steekproewe, ’n t-toets vir twee onafhanklikesteekproewe en ’n eenrigting-ANOVA.

Omvangstelling: Die toepassing van toetsstatistiek (twee verwante

steekproewe, twee onafhanklike steekproewe en drie of meer

onafhanklike steekproewe) is beperk tot normaal verspreide metings-

(kwantitatiewe) data. Die toetsstatistiek vir drie of meer onafhanklike

steekproewe is beperk tot dié met een onafhanklike veranderlike

(eenrigting-ANOVA).

Die toepaslike nieparametriese ekwivalente van ’n t-toets vir twee

verwante steekproewe, ’n t-toets vir twee onafhanklike steekproewe

en ’n eenrigting-ANOVA word gelys.

’n Rekenaardrukstuk van die resultate van ’n t-toets vir twee verwante

steekproewe, ’n t-toets vir twee onafhanklike steekproewe en ’n

eenrigting-ANOVA word geïnterpreteer.

Die korrekte toetsstatistiek vir kategoriese (frekwensie-) data

(pasgehalte-toets en tweerigting-tabel) word geïdentifiseer uit ’n

probleemstelling.

Die chi-kwadraattoetsstatistiek word toegepas binne die proses van

hipotesetoetsing en geïnterpreteer vanaf ’n rekenaardrukstuk.

Omvangstelling: Die chi-kwadraattoetsstatistiek is beperk tot normaal

verspreide kategoriese (frekwensie-) data en sluit die pasgehalte-toets vir een klassifikasieveranderlike en ’n tweerigting-tabel vir twee

klassifikasieveranderlikes in.


16/239

IOP2601/MO051/4/2016

16

Hoëfrekwensievrae (FAQs)

KATEGORIE VRAE EN ANTWOORDE

Studiebriewe Vraag 1: Watter inli gting bevat die studiebriewe?

Antwoord:

Die studiebriewe bevat belangrike inligting oor die werkskema, hulpbronne en

werkopdragte vir hierdie module. Lees dit asseblief noukeurig en hou dit

byderhand wanneer jy deur die studiemateriaal werk, die werkopdragte

voorberei, vir die eksamen voorberei en vrae aan jou dosente rig.

Meer spesifiek, in Studiebrief IOP2601/101/3/2016 vind jy die werkopdragte en

assesseringskriteria asook instruksies oor die voorbereiding en indiening van

die werkopdragte. Hierdie studiebrief bied ook al die inligting wat jy nodig het

met betrekking tot die studiemateriaal, ander hulpbronne en hoe om dit te

verkry.

Studiebrief IOP2601 201/1/2016 of IOP2601 201/2/2016 bevat terugvoeringoor Werkopdrag 01, 02 en 03; terwyl Studiebrief IOPALLA/301/2016

belangrike inligting bevat wat van toepassing is op alle studente wat in die

Departement Bedryfs- en Organisasiesielkunde geregistreer is.

Ons wil uit die staanspoor daarop wys dat jy al die studiebriewe wat jy

gedurende die semester ontvang het, moet lees aangesien dit altyd belangrike

en soms dringende inligting bevat.

Maak asseblief seker dat jy deur die studiebriewe werk voordat jy enige werk

in die module aanpak.

Vraag 2: Sal ek al my studiemateriaal ontvang wanneer ek registreer?

Antwoord :

Let asseblief daarop dat nie al jou studiemateriaal beskikbaar mag wees

wanneer jy registreer nie.

Studiemateriaal wat nie beskikbaar is wanneer jy registreer nie, sal so gou

moontlik aan jou gepos word.

Let wel: Dit is nie moontlik om uitstaande studiebriewe aan studente te faks

nie. Dit is egter moontlik om dit van die module-webwerf af te laai onder dieopsies Official Study material en ‘Additional Resources’.

Dit is dus tot jou voordeel om as ’n aanlynstudent te registreer sodat jy

onmiddellik toegang het tot jou studiemateriaal.

Studente-

steundienste

Vraag 1: Wie moet ek kontak betreffende administratiewe navrae?

Antwoord :

Alle administratiewe navrae in die Departement Bedryfs- en Organisasie-

sielkunde moet aan die departementele hulplessenaar gerig word:

E-pos-adres: [email protected]

Tel: +27 (0)12 4298033 of +27 (0)12 4298054


17/239


18/239


19/239

IOP2601/MO051/4/2016

19


Vraag 2: Wat is die voordele van aanlynleer?

Antwoord :

In die aanlynwêreld kan jy enige tyd op enige plek studeer, teen ’n pas wat

geskik is vir jou individuele leerstyl. Onthou eegter dat jy steeds sal moet houby die vereiste doeldatums vir die indiening van werkopdragte.

Vraag 3: Watter internetvaardighede is nutt ig vi r aanlynleer?

Antwoord:

Die suksesvolste studente het die volgende vaardighede:

Vertroudheid met hul webblaaier

Vertroudheid met ’n e-pos-program (insluitende die aanheg van

dokumente en en die lees van aanhegsels) ’n Mate van vertroudheid met webgebaseerde interaksies – e-pos, sosiale

netwerke, leerbestuurstelsels

Vertroudheid met woordverwerking (MS Word)

Ervaring van suksesvolle internet-soektogte deur die gebruik van ’n

verskeidenheid blaaiers en soekenjins

Vraag 4: Hoe belangrik is gesindheid om sukses te behaal in my studies

en in ’n aanlynleeromgewing?

Antwoord :

Jou gesindheid is baie belangrik om sukses te verseker.

Ons weet dat jy belangstel in hierdie onderwerp, anders sou jy nie vir hierdie

module ingeskryf het nie. Ons wil jou aanmoedig om ’n positiewe gesindheid

jeens jou studie en die aanlynleeromgewing te ontwikkel. Om dit te bereik is

daar ’n aantal dinge wat in gedagte gehou moet word.

TYD is belangrik vir ’n afstandleer-student. Jy moet in beheer wees van jou tyd

en dit doeltreffend bestuur. Stel ’n studieprogram aan die begin van die

semester op en hou daarby. Dit verg dissipline, maar verseker dat jy:

genoeg tyd het om deur al die relevante studiemateriaal te werk

in staat is om die relevante take en werkopdragte op die doeldatums in tedien

genoeg tyd het vir hersiening en voorbereiding vir die werkopdragte en

eksamen

Ons wil jou aanmoedig om die riglyne hieronder te volg:

MOENIE agter raak in jou beplanning nie.

Werk gereeld en konsekwent.

Maak seker dat jy die werk verstaan namate jy vorder.

MOENIE moed verloor met moeilike werk nie; kry eerder dadelik hulp.


20/239

IOP2601/MO051/4/2016

20


Ons hoop hierdie inligting vergemaklik jou studie en help jou om sukses te

behaal.

Vraag 5: Hoe moet ek my aanlynleer benader?

Antwoord :Ons het almal verskillende leerstyle en voorkeure. Neem egter die volgende

riglyne in ag:

Laat tyd toe om deur elke leereenheid te werk en doen die aktiwiteite.

Laat ekstra tyd toe vir moeilike werk of werk waarmee jy problemeondervind.

Wanneer jy ’n studieplan opstel, ruim tyd in vir persoonlikeverantwoordelikhede (bv gesinsverantwoordelikhede, werksverpligtinge,

sosiale verpligtinge, verlof).

Gebruik jou mees produktiewe tyd vir studie (bv. laataand wanneer die

kinders bed toe is of vroegoggend voordat die res van die gesin wakkerword)

Dit is meer doeltreffend om gereeld te studeer (bv. ’n uur op ’n dag) assporadies (bv. een keer ŉ maand vir tien ure aaneen). Besluit nou

hoeveel uur per week jy gaan gebruik om te studeer. Ons stel voor dat jy

een of twee uur per dag daarvoor opsysit.

Hou rekord van jou vordering. Dit sal jou goed doen om te sien wat jy albereik het en dit sal jou inspireer indien jy agter raak. Wees daarop

voorbereid dat jou studieprogram onderbreek kan word as gevolg van

onvoorsiene omstandighede. Jy behoort jou vordering te monitor sodat jy

onmiddellik kan inhaal as jy agter raak. Onthou dat dit makliker is om een

week se verlore studietyd in te haal as ’n hele maand s’n.

Tegniese

kwessies met

betrekking tot

myUnisa

Vraag 1: Hoe skep ek ’n nuwe onderwerp met gebruik van die

‘Discussion Forum’ opsie?

Antwoord :

Om ’n nuwe onderwerp in ’n forum te skep moet jy die volgende doen:

Kies die Student Lounge forum uit die lys forums in die ‘Discussion Forums’

opsie.

Kies nou bo aan die bladsy die opsie Add a new Top ic.

Gee jou onderwerp ’n beskrywende naam in die Topic Title raampie.

Skryf in die Message raam die instruksies vir die bespreking.Klik op die Submit knoppie om jou onderwerp vir bespreking in te dien.

Vraag 2: Wat word van my verwag wanneer ek deelneem aan

besprekingsforums?

Antwoord :

Onthou, aanlynbesprekingsforums is nie dieselfde as e-pos-boodskappe, of ’n

brief aan die dosent of ’n kletskamer nie. Die myUnisa besprekingsforums

moet dus nie gebruik word vir persoonlike boodskappe aan jou dosente of aan

mekaar nie. Jy is egter welkom om gebruik te maak van die forum gemerk

Student Lounge om jou aan jou medestudente bekend te stel, om

studiegroepe te vorm en om jou eie onderwerpe te skep.


21/239

IOP2601/MO051/4/2016

21


In hierdie module gebruik ons die aanlynbesprekingsforum vir akademiese

doeleindes. Om hierdie rede sal die besprekings gebaseer wees op

onderwerpe verwant aan die module-uitkomste, die assesserings en die

ondersteunende inhoud.

Aanlynbesprekingsforums is meer soos klasbesprekings in ’n gewone

klaskamer waar die dosente besprekingspunte opper en vrae vra. Al die

studente kan dan reageer op die dosent se vrae asook op mekaar se

response. Die dosent kan dan onsekerhede opklaar en moontlik ’n opsomming

gee aan die einde van ’n bespreking.

Deelname aan besprekingsforums bied jou geleenthede om:

onderwerpe in die vakgebied te bespreek en op te klaar

ervarings en idees met medestudente en dosente te deel

probleme in samewerking met ander op te los

oor belangrike kwessies te debatteer

vrae te vra oor die onderwerp onder bespreking

die jongste ontwikkelings in die vakgebied bekend te stel

onmiddellik terugvoering oor werkopdragte te kry

toegang te kry tot bykomende hulpbronne met betrekking tot relevante

onderwerpe in hierdie vak/dissipline


22/239

IOP2601/MO051/4/2016

22

Die besprekingsforums en besprekingsonderwerpe

Forums Onderwerpe

Forum 1: Student Lounge

Gebruik hierdie forum om

algemene sake onder

mekaar te bespreek

Bespreking 1: Introduce yourself

Gebruik hierdie ruimte om jou medestudente te leer ken.

Vertel jou medestudente van jou huidige werksituasie, professionele

agtergrond en enigiets anders wat jy wil meedeel (± 250 woorde).

Bespreking 2: Fellow student contact details

Gebruik hierdie ruimte om jou kontakbesonderhede met jou

medestudente te deel en studiegroepe te vorm.

Forum 2: Algemene

vakverwante besprekings


algemene navrae oor die

inhoud van die module te

rig

Bespreking 1: General discussion

Gebruik hierdie ruimte vir algemene besprekings oor die vak.

Forum 3: Aanlyn-

aktiwiteit met betrekking

tot die inhoud


studente te betrek in

aanlynaktiwiteite

betreffende die module-

inhoud

Bespreking 1: Online activities

Gebruik hierdie ruimte vir die bespreking van aanlynaktiwiteite.

Forum 4: Werkopdrag

Navrae


Werkopdrag 01 en 02 te

bespreek

Bespreking 1: Assignment 01 queries

Gebruik hierdie ruimte vir verheldering en algemene vrae oor

Werkopdrag 01.

Bespreking 2: Assignment 02 queries

Gebruik hierdie ruimte vir verheldering en algemene vrae oor

Werkopdrag 02.

Forum 5:

Eksameninligting


eksamenkwessies te

bespreek

Bespreking 1: Exam information

Hierdie ruimte sal gebruik word vir die bespreking van die

eksamenraamwerk en belangrike sake betreffende die eksamen.

Forum 6: Vrae aan jou

dosente


vrae aan jou dosente te rig

Bespreking 1: Queries to your lecturers

Gebruik hierdie ruimte om enige vrae of probleme aan jou dosente te rig

oor die onderwerpe wat in hierdie forum of die relevante studiemateriaal

behandel is.


23/239

IOP2601/MO051/4/2016

23

Leereenhede

Bedryfsielkunde

IOP2601


24/239

IOP2601/MO051/4/2016

24

Ikone en hul betekenis

Bekendstelling van ons navorsingsprojek

Leereenheid

AGTERGROND1 Inleiding tot navorsing en statistiek

2 Die taal van statistiek

3 Basiese wiskundige berekenings wat in statistiek gebruik word

DATA-VERWERKING: BESKRYWEND

4 Aanbieding van data

5 Maatstawwe van sentrale neiging

6 Maatstawwe van varieerbaarheid

7 Korrelasie

8 Regressie

DATA-VERWERKING: INFERENSIEEL

9 Basiese konsepte van waarskynlikheid

10 Die normaalverspreiding

11 Steekproefdistribusies en hipotesetoetsing

12 Hipotesetoetse vir gemiddeldes: t-toetse


14 Die chi-kwadraattoets

15 Onderskeidingsvermoë

TOEPASSING

16 Data-analise: 'n fiktiewe organisasie

VERWYSINGS

BYLAE: Lys van formules


25/239

IOP2601/MO051/4/2016

25

Ikone en hul betekenis

As jy deur die studiemateriaal blaai, sal jy sien daar is verskillende ikone wat verskillende

tipes teks identifiseer. Hieronder is voorbeelde van hierdie ikone en ’n kort verduideliking

van wat elkeen beteken.

AKTIWITEIT: Hierdie ikoon dui aan dat jy iets moet

doen, byvoorbeeld ’n definisie moet herformuleer, vrae

moet beantwoord of berekenings moet doen. ’n

Aktiwiteit sluit terugvoering van ons in om jou te help

om die werk te verstaan. Doen asseblief die aktiwiteite

– ons het dit spesiaal om die volgende redes vir jou

geskep:

Eerstens kan jy bepaal of jy die werk wat bespreek is,ken en verstaan.

Tweedens kan jy dit beskou as mikro-ervarings van

werkopdragte of eksamenvrae.

WENK: ’n wenk bevat waardevolle inligting wat jou sal

help met sekere feite en berekenings. Neem noukeurig

kennis van alle wenke.

TIPIESE REKENAARDRUKSTUK: Dit verwys na ’n

afdeling in die voorgeskrewe boek deur Tredoux enDurrheim (2013) of ons eie voorbeeld van ’n tipiese

rekenaaruitset van ’n statistiese pakket.

WAT BEHOORT EK NOU TE KAN DOEN?: Teen die

einde van elke leereenheid voorsien ons ’n kontrolelys.

Evalueer jouself om seker te maak dat jy die doelwitte

bereik het wat ons vir jou in daardie leereenheid gestel

het.

Statistiese formules

Goeie nuus: Jy hoef nie enige statistiese formules te memoriseer nie! Jy moet slegs

weet wanneer om hierdie formules te gebruik en hoe om di t korrek toe te pas.

In die eksamen sal jy ’n lys ontvang van al die formules waaroor jy geleer het – soos die een

in die aanhangsel aan die einde van hierdie MO001. Ons gee die hele formule, insluitende

die simbool links van die ‘‘=’’. Al wat jy moet weet is wat die simbole links van die ‘‘=’’ in al

die formules beteken.


26/239

IOP2601/MO051/4/2016

26

Navorsingsmetodologie en rekenaars

Rekenaars is onontbeerlik vir statistiese dataverwerking. Ons bespreek hierdie

onderwerp onder die volgende twee opskri fte:

tipiese rekenaardrukstukke

die Internet/Wêreldwye Web

Tipiese rekenaardrukstukke

Ons het besluit om tipiese rekenaardrukstukke by die studiemateriaal te voeg ten einde jou

’n idee te gee van die rol wat sagteware vir statistiese-data-ontledingspakkette in

dataverwerking op ’n persoonlike rekenaar speel.

Wanneer jy nuwe inligting in die vorm van ’n datastel ontvang, moet jy weet watter

statistiese berekenings jy moet uitvoer – dit wil sê watter statistiek om te bereken en hoe om

dit te doen, en hoe om inligting uit die datastel te verkry ten einde dit te verstaan. Die

oefeninge en werkopdragte gee jou oefening in hierdie verband (wat en hoe), deur klein

datastelle en eenvoudige statistiek aan te bied. In ’n werksituasie sal jy gewoonlik egter te

doen kry met groot datastelle en meer ingewikkelde statistiek. Dan is dit nie meer haalbaar

om die berekenings self met behulp van ’n sakrekenaar te doen nie – jy sal BESLIS ’n

rekenaar nodig hê. Een doel van hierdie module is om jou oefening te gee in die lees van

uitset vanaf ’n sagtewareprogram (selfs al het jy nie toegang tot ’n rekenaar nie).

Die voorgeskrewe handboek bied materiaal wat jou wys hoe om SPSS te gebruik vir

spesifieke statistiese ontleding, maar jy kan ook gebruik maak van sagteware soos

STATISTICA met uitgebreide steunmateriaal op die gepaardgaande CD. Jy sal ook

Microsoft Excel voorbeelde in die voorgeskrewe handboek vind. Onthou dat die doel van die

rekenaardrukstukke is om jou die geleentheid te gee om die uitsette te lees en om die

verskillende statistiese konsepte wat hulle bevat te identifiseer en te interpreteer. Diegene

van julle wat nie toegang het tot rekenaars nie, sal voorbeelde hê van die belangrikste

rekenaardrukstukke – wat jy sal moet kan identifiseer – in die verskillende leereenhede.

As jy wil sien hoe die uitset van ’n rekenaarprogram lyk, kan jy deur die voorgeskrewe

handboek blaai vir voorbeelde. Uitsette van rekenaarprogramme verskyn byvoorbeeld op

bladsy 175 tot 179 in Tredoux en Durrheim (2013). Op hierdie stadium sal jy moontlik nie die

uitsette verstaan nie, omdat die konsepte nog nie verduidelik is nie. Ons wil slegs hê jy moet

sien hoe die uitset van ’n program aangebied word.

Die Internet/Wêreldwye Web (www)

Lees die laaste vier reëls van die voorwoord in Tredoux en Durrheim (2013) oor die gebruik

van die internet.


27/239

IOP2601/MO051/4/2016

27

Indien jy toegang het tot die internet, gebruik dit om jou studie van navorsingsmetodes te

verryk. Besoek webtuistes wat statistiese konsepte en tegnieke op ’n interaktiewe manier

demonstreer. Ons kan dit werklik aanbeveel!

Indien jy deur die Web kan blaai, werk deur die bykomende hoofstuk op die CD oor internet-hulpbronne en gebruike.


28/239

IOP2601/MO051/4/2016

28

Bekendstelling van ons navorsingsprojek

NUWE STERRE

Verbeel jou dat jy deel is van ’n eksklusiewe navorsingspan om deel te neem aan ’nrevolusionêre en opwindende navorsingsprojek. Hierdie navorsingsprojek beloof om

nuuswaardig en die grootste te wees wat die vermaaklikheidswêreld vanjaar gaan beleef! Jy

het Big Brother gesien, jy het Idols gesien en jy het The Apprentice gesien. Maar jy het nog

nooit ’n werklikheidsprogram gesien wat hierdie drie kombineer nie! Jy word uitgenooi om

deel van ’n navorsingspan te wees wat hierdie nuwe en opwindende werklikheidsprogram

wat vanjaar bekendgestel word, te monitor, te ondersoek en te evalueer. Kom ons vertel jou

meer van Nuwe Sterre: Die volgende advertensie is in al die groot koerante geplaas:

NUWE STERRE

Is dit jou droom om ’n ster te word? Ons stel bekend die grootste geleentheid in die

opwindendste werklikheidsprogram wat jy nog ooit gesien het! Nuwe Sterre is op soek na

sterre in wording wat die eienskappe het wat nodig is om die hitte van die kollig te verduur

en naam te maak in die vermaaklikheidswêreld!

Die reëls van ‘‘Nuwe Sterre’’ is soos volg:

Voordat iemand aan die Nuwe Sterre-sangkompetisie kan deelneem, moet hulle ’n

moordende leerlingskapprogram van drie weke deurloop.

Die hele leerlingskapprogram van drie weke sal 24 uur per dag verfilm word ... en ...

wat meer is, alles sal regstreeks op televisie gebeeldsend word asook op die internet

vertoon word. Die Nuwe Sterre-webtuiste sal regstreekse film van die deelnemers

uitsaai soos hulle deur die leerlingskapprogram gaan.

Die leerlingskapprogram sal vereis dat deelnemers saam in ’n luukse gastehuis

tuisgaan terwyl hulle vir die lewe van ’n glanspersoon voorberei.

Voorbereidingsaktiwiteite sluit in

– ’n algehele verandering van voorkoms

– sielkundige evaluerings

– dramaklasse – stemopleidingsessies


29/239

IOP2601/MO051/4/2016

29

– bywoning van kursusse wat aangebied word oor hoe om op te tree tydens

onderhoudvoering

– opleiding oor hoe om die aandag van aanhangers en die media te hanteer.

Tien deelnemers sal gekies word om aan die Nuwe Sterre-leerlingskapprogram deel

te neem, maar slegs vyf sal deurdring na die finale Nuwe Sterre-sangkompetisie. Die wenner van Nuwe Sterre sal die volgende wen:

– ’n Internasionale opnamekontrak

– ’n Kontantprys ter waarde van R1 000 000.00

– ’n Drie-maande-kontrak as die hoofsanger van die verhoogstuk ‘‘Grease’’ op

Broadway in New York.

Gedurende die leerlingskapprogram van drie weke sal kykers vir hulle gunsteling

‘‘ster-in-wording’’ kan stem en hulle sal ook met hulle kan kommunikeer deur middel

van die sosialenetwerk-fasiliteit wat op die Nuwe Sterre-webtuiste beskikbaar is. Allekommunikasie en deelname aan hierdie sosialenetwerk-fasiliteit sal noukeurig deur

administrateurs, Nuwe Sterre-beoordelaars en lede van die paneel van die etiese

komitee gemonitor word.

En kykers word selfs meer aangebied – hulle sal ’n paar van die beoordelaars ook

kan uitstem!

Hoe sal die stemmery werk?

Kykers kan vir deelnemers stem en punte gee op grond van hulle

kommunikasievaardighede en interaksie met ander deelnemers, deelname aan dieproses, sterkwaliteit, uitvoeringtalent asook hulle kanse om die kompetisie te wen.

Die stemming en gee van punte sal twee maal per week, op Maandae en Vrydae,

plaasvind.

Deelnemers en beoordelaars wat uitgestem word, sal op Dinsdae en Saterdae in

kennis gestel word. Om dubbelstemming uit te skakel, sal die finale stemming vir die

Nuwe Sterre-sangkompetisie slegs gedoen word deur die gehoor wat by die

regstreekse televisie-uitsending van die program teenwoordig is.

Deelnemers word uitgenooi om aansoek te doen deur ’n persoonlike aanbieding van

hul CV’s deur middel van ’n video-opname in te dien. Die aanbieding moet verwysing

insluit na hul ouderdom, geslag, ras, opleiding, beroep, huidige inkomste enuitgawes, loopbaanaspirasies, vorige optree- en sangondervinding asook ’n

motivering waarom hulle glo hulle in staat is om die eerste Nuwe Sterre-ster te wees.

Ontmoet die 10 Nuwe Sterre-kandidate wat gekies is om aan die 24/7 Nuwe Sterre-

leerlingskapprogram van drie weke deel te neem:

Vuyo K

– Swart vrou

– 20 jaar oud – Enkellopend


30/239

IOP2601/MO051/4/2016

30

– Derdejaar drama- en kunsstudent

– Sien haarself as die ‘‘volgende beste ding’’ in die musiekbedryf

– Baie ambisieus, spontaan, en glo sy is gereed vir glorie en rykdom

Lebo

– Swart man

– 20 jaar oud

– Enkellopend maar onbeskikbaar, soos hy daarvan hou om homself bekend te stel

– IT-administrateur

– Glo hy het talent en sien hierdie kompetisie as iets nuuts om op die proef te stel,

aangesien hy dink dit sal hom uitdaag om afstand van sy bleeksielmentaliteit te

doen

Sasha

– Wit vrou

– 19 jaar oud

– Tweedejaar BCom-student in Bedryfsielkunde aan Unisa

– Sy beskryf haarself as ’n ‘‘klein bom’’ as gevolg van haar fyn liggaamsbou en groot

stem

– Sy sien daarna uit om die ‘‘helder stadsligte’’ te ervaar wat met ’n loopbaan in

vermaaklikheid geassossieer word

Susan

– Swart vrou – Enkellopend

– 27 jaar oud

– Baie ambisieus en wil meer wees as bloot ’n kunstenaar (‘‘ster’’)

– Sien haarself as ’n entrepreneur wat eendag haar eie groot opname-ateljee wil

bestuur

– Ietwat berekenend in haar interpersoonlike vaardighede – is geneig om te werk aan

verhoudings met diegene wat haar kan help of vir haar op die lange duur tot

voordeel kan wees

– Baie ongeduldig met persone wat enige persoonlike tekortkoming of weerloosheid

het – Baie gefokus en veeleisend wanneer sy met ander werk – kan moeilik in ’n groep

wees

David

– Wit man

– 25 jaar oud

– Enkellopend

– Jong IT-kundige wat ’n klein besigheid tydelik saam met vriende van die huis af

bestuur terwyl hy droom om ’n kunstenaar te word

– Leefstyl en pret is vir hom baie belangrik – nie baie ambisieus nie – dink die dielewe van ’n kunstenaar is een waar die geld net sal instroom!


31/239

IOP2601/MO051/4/2016

31

– Is op soek na die groot geleentheid wat sy sangloopbaan met mening sal inlui – sy

motivering waarom hy in die eerste plek aansoek gedoen het!

Tshepo

– Swart man – 26 jaar oud

– Enkellopend

– Tegniese agtergrond – klankingenieur

– Wil ’n loopbaan in die opnamebedryf volg – maar reken om eers naam as

kunstenaar te maak is die wyse waarop hy die veld kan betree

– Hy het kontakte in die musiekbedryf en glo dat hulle name hom sal help om vinniger

opgang in sy loopbaan te maak

Indresan

– Indiërman

– 25 jaar oud

– Verloof aan sy meisie van vyf jaar

– Hy is sedert hy ’n klein seuntjie was deur Bollywood geïnspireer

– Hy het ’n passie en toewyding om ’n Suid-Afrikaanse Bollywood-

produksiemaatskappy van sy eie die lig te laat sien.

– Hy is bekend daarvoor dat hy alle perke oorskry en advies van ander ignoreer

– Hy kan die beste as dramaties en selfbevorderlik beskryf word

Shelly

– Kleurlingvrou

– 28 jaar oud

– Sy is vier jaar gelede as Mejuffrou Langebaan gekroon

– Sy het haar modelloopbaan onderbreek om haar graad in Kommunikasie en

Bemarking aan die Universiteit van die Wes-Kaap te voltooi

– Sy wil nou haar lewe in die openbare oog voortsit en glo sy het baie om te bied

– Haar voorkoms en houding sal vergoed vir enige gebreke in haar sangtalent

Cameron

– Kleurlingman

– 23 jaar oud

– Studeer Politieke en Sosiale Wetenskappe voltyds aan Wits

– Hy wil graag eendag ’n ‘‘ernstige’’ loopbaan hê, maar sien geen kwaad daarin om

pret te hê terwyl hy nog jonk is nie

– Hy heg groot waarde aan openbare erkenning van sy dade en prestasies

Kerry

– Indiërvrou

– 21 jaar oud


32/239

IOP2601/MO051/4/2016

32

– Op aanmoediging van haar pa is sy tans ingeskryf vir ŉ graad in Rekeningkunde

aan die Universiteit van KwaZulu-Natal

– Sy is sedert kleuterskooldae lief vir dans, sing en drama en is tans een van die

Sharks-meisies wat op die veld dans terwyl rugbywedstryde gespeel word

– Sy is ’n ekstrovert en floreer op sosiale interaksie

– Sy is op soek na ’n leefstyl van vermaak en opwinding

En die beoordelaars is:

Stella Debark

– Wit vrou

– 53 jaar oud

– Kinderster wat nie so goed in haar volwasse lewe gevaar het nie

– Nou sing sy in jazz-nagklubs en het nie enige albums in amper twee dekades

vervaardig nie – Twee kinders wat ook in die musiekbedryf is

– Dink die program sal haar die kans gee om weer roem te ervaar

– Alhoewel sy jong talent aanmoedig, kan sy baie onsensitief wees in haar kritiek as

sy dink jy het nie die nodige talent nie

Ricco Milan

– 37-jarige enkellopende man

– Mode-ontwerper en platejoggie

– Is lief vir musiek en passievol oor modes, glo albei bepaal sukses in die

vermaaklikheidsbedryf – Sien hierdie as ’n geleentheid om homself te bevorder

– Baie energiek, vriendelik en aanmoedigend, sien altyd die positiewe in mense

Zolisa Mafupha aka Zee M

– 31-jarige suksesvolle swart musikant

– Het verskeie bekroonde treffers agter sy naam

– Enkellopend

– Baie beskeie en gretig om jong en vars talent te ontdek

– Opgewonde om as beoordelaar gekies te word aangesien sy dit sien as ’ngeleentheid om jong talent te ontwikkel

Angie Motseneka

– Swart vrou

– 35 jaar oud

– MBA-student wat tans ’n bestuursposisie in ’n groothandelsmaatskappy beklee

– Getroud – twee tienerkinders

– Ietwat hooggespanne – kan emosioneel reageer onder spanning

– Persoonlike ontwikkeling baie belangrik vir haar

– Taamlik krities teenoor mense wat nie verantwoordelikheid vir die gevolge van hulle

besluite wil neem nie – sal dit ook teenoor die deelnemers openbaar


33/239

IOP2601/MO051/4/2016

33

Brian Mahlangu

– Praktiserende prokureur

– 29 jaar oud

– Enkellopend en toon sterk belangstelling in enkellopende jong vroue – kan hullemoontlik bevoordeel?

– Het vir sewe jaar lank in die regsveld gewerk

– Goeie interpersoonlike vaardighede

– kan goed onder druk presteer

En nou vir die navorsingsprojek:

Aangesien dit die eerste keer is dat ’n werklikheidsprogram van hierdie aard aangebied gaan

word, is jy, as deel van ’n groep navorsers, uitgenooi om ’n aantal aspekte van die

aansoekers, deelnemers asook kykers dwarsdeur die bekendstelling en die eerste sessievan hierdie werklikheidsprogram te ondersoek.

Sommige van die navorsingsvrae wat jy gevra word om te ondersoek en oor verslag

te doen, is die volgende:

Hoeveel deelnemers uit die verskillende rassegroepe het vir die kompetisie

ingeskryf?

Wat is die inkomsteverspreiding van al die aansoekers?

Wat is die biografiese eienskappe van die aansoekers, deelnemers, televisiekykers

en internetdeelnemers onderskeidelik? Wat is die verhouding tussen die puntetellings van die internet-interaksie op die

sosiale netwerkwebtuiste en die stemming vir die 10 deelnemers?

Is daar ’n verband tussen die hoeveelheid tyd wat kykers bestee om na die program

te kyk en die frekwensie waarmee hulle vir deelnemers stem?

Kan die kykers se jare van onderrig die aantal ure voorspel wat hulle na die program

kyk of die webtuiste besoek?

Wat is die verhouding, persentasie en aantal kykers wat aan die sosiale

netwerkwebtuiste deelneem?

Is daar ’n verskil in die vlakke van gelukkigheid van deelnemers voor en na die

leerlingskapprogram? Is daar ’n verskil tussen die manlike en vroulike deelnemers en hul vermoë om die

aandag van die media te hanteer?

Gee manlike stemmers hoër punte vir oulike jong, vroulike deelnemers as vir manlike

deelnemers?

Is daar ’n verskil in die emosionele intelligensie van aansoekers, deelnemers aan die

leerlingskapprogram en deelnemers wat aan die finale Nuwe Sterre-sangkompetisie

deelneem?

Is daar ’n verskil tussen kykers se puntetelling vir deelnemers op grond van hulle

haarkleur (blond, rooi of bruin hare)?


34/239

IOP2601/MO051/4/2016

34

0 1

Kan jy dink aan ander vrae wat jy uit hierdie projek beantwoord wil hê? Lys dit hier:

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Hierdie navorsingsprojek sal as grondslag gebruik word vir ons praktiese illustrasies in die

res van hierdie studiegids.

Ons nooi jou nou uit om ons op hierdie opwindende reis te vergesel om meer oor navorsing

en spesifiek statistiek in die navorsingsproses te leer.


35/239

IOP2601/MO051/4/2016

35

Toepassing

16. Data-analise: 'n fiktiewe organisasie

Agtergrond




Dataverwerking:Beskrywend

4. Voorstelling van data

5. Maatstawwe van sentraleneiging

6. Maatstawwe vanvarieerbaarheid

7. Korrelasie

8. Regressie

Dataverwerking: Inferensieel

9. Basiese konsepte van waarskynlikheid

10. Die normaalverspreiding

11. Steekproefdistribusies en hipotesetoetsing

12. Hipotesetoetse vir gemiddeldes: t-toetse


14. Die chi-kwadraattoets

15. Onderskeidin svermoë


36/239

IOP2601/MO051/4/2016

36

Agtergrond





37/239

IOP2601/MO051/4/2016

37

LEEREENHEID 1: Inleiding tot navorsing en statistiek

Studente wonder dikwels waarom die opleiding van voornemende bedryfsielkundiges ’nkursus in navorsing insluit. Om hierdie vraag te beantwoord, moet ons eerstens weet wat

navorsing behels. Hierdie leereenheid stel jou bekend aan navorsing, hoe

bedryfsielkundiges navorsing gebruik en die basiese navorsingsproses. Ons sal ook die

spesifieke fokus van hierdie module ten opsigte van die breër navorsingsproses verduidelik.

Wat is navorsing?

Die woord navorsing word dikwels in alledaagse taal en met verskeie betekenisse op

verskillende tye gebruik. Gevolglik bestaan daar dikwels heelwat wanopvattings daaroor. ’n

Voorbeeld hiervan is dat navorsing ’n aktiwiteit is wat ietwat eksklusief en verwyder van diealledaagse lewe is, of dat navorsers afsydige individue in wit jasse is wat hulle in

laboratoriums met rotte afsonder (Leedy & Omrod, 2010)!

Maar in werklikheid is navorsing slegs ’n proses waardeur ons vrae kan beantwoord. Dit is ’n

sistematiese proses van die insameling, ontleding en interpretering van inligting (of data

soos dit in navorsingsterme genoem word) om ons begrip te verbeter van ’n aspek waarin

ons belangstel of waaroor ons besorg is (Leedy & Ormrod, 2010).

’n Verdere definisie van navorsing is dat dit ’n sistematiese studie of ondersoek van

verskynsels volgens wetenskaplike beginsels is. Wat beteken dit om ’n sistematiese studievolgens wetenskaplike beginsels te doen? Dit klink ingewikkeld. Wat dit in werklikheid

beteken, is dat jy inligting op so ’n wyse insamel dat jy bewyse sal hê om te toon dat jou

bewerings die waarheid is. Met ander woorde, jy gebruik spesifieke strategieë en metodes

om inligting op so ’n wyse in te samel dat dit betroubaar en geldig sal wees. Hierdie proses

sal jou daarom in staat stel om aan te toon of die inligting wat in die navorsingsveldtog wat

hierbo aangedui is in werklikheid ’n akkurate weerspieëling is. Navorsing help ons daarom

om inligting op so ’n wyse in te samel dat ons die waarheid of selfs nuwe kennis kan ontdek.

Maar selfs al weet jy van hierdie inligting kan jy dalk steeds wonder waar navorsing in die

veld van Bedryfsielkunde inpas.


38/239

IOP2601/MO051/4/2016

38

Navorsing in Bedryfsielkunde

Soos ons genoem het, behels navorsing die beantwoording van vrae of die oplos van

probleme. Oorweeg die volgende vrae:

Hoe voel generasie Y oor unies in organisasies?

Wat is die geskikste tyd om haarsorgprodukte vir vroue op televisie te adverteer?

Is dit billik om persoonlikheidseienskappe te gebruik om werksprestasie te voorspel?

Wat is die optimale aantal mense om in ’n virtuele wêreldspan te werk?

Wat doen universiteite om studente vir die beroepswêreld voor te berei?

Watter etiek is betrokke in die gebruik van gerekenariseerde toetsing?

Al hierdie vrae val in die raamwerk van Bedryfsielkunde. Figuur 1 illustreer hoe elk van

hierdie vrae op ’n aantal gebiede van Bedryfsielkunde van toepassing is.

1.1

Kan jy dink aan ’n paar vrae in jou werkomgewing of in sommige ander modules waarvan jy

graag die antwoord sal wil weet?

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Die waarde van navorsing lê daarom eerstens in die feit dat kennis van navorsing help om

vrae binne jou spesifieke studieveld of werkomgewing te beantwoord.

Kennis van navorsing is ook nuttig om die werk van ander wetenskaplik te interpreteer en te

evalueer. Dink na oor die volgende scenario: Jou organisasie is op die punt om R3 miljoenvir die ingebruikneming van ’n nuwe prestasie-evalueringstelsel te bestee. Die persone wat

die stelsel ontwikkel, maak ’n aantal aannames oor die nut en voordele van hul stelsel. Met

jou kennis van navorsing sal jy in staat wees om te bepaal of hierdie aannames werklik

geldig is voordat jou organisasie in hierdie stelsel investeer.

Kennis van navorsing sal jou daarom toerus met vaardighede wat jou sal help om probleme

te kan oplos en vrae te kan beantwoord op ’n wyse wat wetenskaplik en betekenisvol is en

wat die wins van die organisasie sal verhoog. Jy sal jou kennis van navorsing in jou

werkomgewing sowel as in jou alledaagse lewe kan toepas om vrae te vra of probleme in

jou gemeenskap of gesin op te los. Is dit genoeg motivering vir jou om meer oor navorsingte wete te kom?


39/239

IOP2601/MO051/4/2016

39

FIGUUR 1: Navorsingsvrae in Bedryfsielkunde

Ons het gesien navorsing begin met ’n vraag wat beantwoord moet word of ’n probleem wat

opgelos moet word. Dit sal die doelwit van die meeste navorsingsprojekte wees. Navorsing

word dan die proses waardeur nuwe kennis ontdek word of geïdentifiseerde probleme

opgelos word. Kom ons kyk nou na die onderskeie stappe wat in die navorsingsproses

betrokke is.

Die navorsingsproses

Alhoewel sekere variasies mag voorkom, volg die meeste navorsingsprojekte wat uitgevoer

word ’n basiese proses. Figuur 2 toon die tipiese stappe wat navorsers volg om navorsing te

doen. Die navorsingsproses is basies ’n vyfstap-prosedure.

1. Eerstens begin die navorsingsproses met die identifisering van die probleem: Wat is

die vraag wat beantwoord moet word, of wat is die probleem wat opgelos moet word?

2. Tweedens, hoe ontwerp jy ’n studie om die vraag te beantwoord? (Wie gaan by die

studie betrokke wees en wanneer en hoe gaan hulle betrokke wees?)

3. Derdens, hoe verkry jy die inligting wat jy nodig het en hoe samel jy die nodige data in

om die navorsingsvraag te beantwoord?

Watter etiekbetrokke bygebruik

Wanneer is die stetyd om

virop televisie

Wat is die

male aantalom in ’n

Bedryfsielkunde

Is dit billik

eienskappe teom

te

Hoe voel Yoor

in

Watuniversiteitestudente vir

beroepswê voor teberei?


40/239

IOP2601/MO051/4/2016

40

4. Vierdens, hoe ontleed jy die data? (Met ander woorde, hoe maak jy sin uit al die

inligting wat ingesamel is?)

5. Laastens, hoe maak jy gevolgtrekkings uit die data wat ontleed is om die

navorsingsvraag te beantwoord?

FIGUUR 2: Die Navorsingsproses

Jy sal dwarsdeur hierdie module die geleentheid hê om te sien hoe hierdie

navorsingsproses prakties toegepas word. Ons sal kyk na ’n aantal verskillende

navorsingsvrae, kortliks bespreek hoe so ’n navorsingsvraag ondersoek kan word

(ontwerp); die wyse noem waarop data ingesamel word, bespreek hoe die data ontleed

word en laastens illustreer hoe om gevolgtrekkings te maak oor die navorsingsvraag op

grond van die data-ontleding. Hierdie module fokus egter meer op die vierde stap van die

navorsingsproses, naamlik data-ontleding. Dit is daarop gemik om inligting te verskaf oor

sekere tegnieke wat jy moet leer wat gebruik kan word om sin te maak uit die data watingesamel is en jou te leer om betekenisvolle gevolgtrekkings hieruit te maak. Hierdie

tegnieke word gesamentlik Statistiek genoem.

Statistiek

Die woord statistiek ontlok dikwels ’n sterk emosionele reaksie van studente. Sommige

studente is opgewonde om meer oor statistiek te leer, ander mag ’n bietjie versigtig wees,

terwyl sekere studente selfs die onderwerp met vrees en ’n voorgevoel benader!

In hierdie stadium is dit moontlik dat jy nie baie vertroud met die studieveld van statistiek isnie. Statistiek, soos enige ander spesialisveld, het sekere unieke terminologie en amper ’n

taal van sy eie. Leereenheid 2 sal daarom jou eerstens vertroud maak met die basiese

terme en belangrike konsepte wat in hierdie veld gebruik word.

Navorsing het bewys (byvoorbeeld Onwuegbuzie, 2000; Schau, 2003) dat studente se

houding teenoor statistiek dikwels deur verskeie faktore beïnvloed word. Die eerste is die

mate waarin studente hulle as vaardig in wiskunde beskou. Interessant genoeg is dit nie die

aantal vorige wiskundekursusse wat studente voltooi het of hoe goed hulle in hierdie

kursusse gevaar het nie, maar eerder ’n baie subjektiewe siening van hoe vaardig hulle

hulself in wiskunde ag wat hulle houding teenoor statistiek bepaal.

Navorsingsvraag Navorsings-ontwerp Data-insameling

Data-

analiseGevolgtrekkings


41/239

IOP2601/MO051/4/2016

41

Laat ons jou onmiddellik hieroor gerusstel: alhoewel jy sekere basiese algebraïese beginsels

moet ken, is dit nie ’n kursus in wiskunde nie. Om berekenings te doen is slegs ’n klein deel

van die werklike inhoud van die onderwerp. Selfs vir studente wat nooit blootstelling aan

wiskunde gehad het nie hoef dit nie ’n onoorkomelike probleem te wees om hierdie module

te slaag nie. Leereenheid 3 sal al die basiese algebraberekenings hersien wat in hierdie

module gebruik word. Nadat jy deeglik deur hierdie leereenheid gewerk het, sal jy in staatwees om die res van hierdie module met vertroue te benader.

Wat ook belangrik is om te weet, is dat statistiek die beste geleer word deur dit te doen. Jy

sal daarom deur die loop van die studiegids aktief moet deelneem om die tegnieke te

bemeester wat jy sal leer. Daar is ook pas genoem dat jy die geleentheid sal hê om te sien

hoe die navorsingsproses prakties in hierdie module toegepas word. Ons sal daarom die

Nuwe Sterre-projek as praktiese illustrasie dwarsdeur die MO001 gebruik.

Noudat jy leereenheid 1voltooi het, behoort jy:

navorsing in jou eie woorde te kan definieer

die basiese navorsingsproses te kan beskryf

’n navorsingsvraag te kan identifiseer


42/239

IOP2601/MO051/4/2016

42

LEEREENHEID 2: Die taal van statis tiek

Noudat jy ’n goeie idee het van waarom ’n studie van navorsingsmetodiek vir jou belangrikis, en hoe bedryfsielkundige navorsing verloop, wil ons jou bekendstel aan die taal van

statistiek.

In hierdie leereenheid stel ons die volgende bekend:

kwantitatiewe metodes en waarom dit gebruik word

die klassifikasie van statistiese tegnieke

belangrike konsepte wat onderliggend is aan enige statistiese ontleding van data

Kwantitatiewe metodes

Soos jy tot dusver uit die bespreking kon aflei, sal jy met syfers in hierdie kursus werk.

Wanneer ’n mens enige vorm van inligting of data neem, is dit moontlik om dit in die vorm

van syfers te beskryf. ’n Eenvoudige voorbeeld hiervan kan wees: Indien ons al die

aansoekers van Nuwe Sterre gevra het om ons te vertel hoeveel vertroue hulle het dat hulle

as een van die 10 finaliste gekies sal word, kon ons hulle gevra het om hulle gevoel op ’n

skaal van 1 tot 10 te evalueer, waar 1 sal sê: ‘‘Ek voel ek het geen kans nie’’, 5 sal sê: ‘‘Ek

voel ek het ’n 50/50-kans’’, en 10 sal sê: ‘‘Ek voel ek sal definitief gekies word’’.

Wanneer ’n mens data in syfers omskakel, soos ons in bostaande voorbeeld gedoen het,kwantifiseer ’n mens die inligting. Kwantitatiewe metodes is daarop gemik om data in die

vorm van syfers uit te druk. Wat is die waarde hiervan? Waarom is dit nuttig om data in

syfers om te skakel? Eerstens, syfers is deel van ons alledaagse lewe.

Dink net aan die tarief wat jy vir die gebruik van jou selfoon betaal en hoeveel geld jy nodig

het om in die maand uit te kom. Wanneer jy weer inkopies gaan doen, dink aan hoe

gekwantifiseer die bedrywighede in ’n winkel is. Dink aan die bedrag wat jy vir ’n artikel

betaal, die wins wat daarop gemaak word, belastings wat gehef word, die huur vir die

perseel en salarisse, om maar enkele voorbeelde te noem. Kwantifisering en kwantitatiewe

denke is dus ewe onvermydelik in die daaglikse lewe.


43/239

IOP2601/MO051/4/2016

43

Afgesien hiervan het kwantitatiewe metodes ook spesifieke voordele. Kwantitatiewe

metodes is besonder nuttig omdat dit

inligting doeltreffend oordra

voorsiening maak vir die hermodellering van lewenswerklike verskynsels

deel uitmaak van ’n goed ontwerpte en kragtige dissiplinêre taal

2.1

Gee op grond van die inligting oor die voordele van kwantitatiewe metodes jou eie

voorbeeld om elk van die drie voordele van kwantitatiewe metodes te verduidelik.

1. ..............................................................................................................................

2. ..............................................................................................................................

3. ..............................................................................................................................

In hierdie leereenheid skop ons af met die eerste hoofstuk van Tredoux en Durrheim (2013).

Vergelyk jou voorbeelde met die drie voorbeelde wat volledig van bladsy 3 tot 7 in die

afdeling ‘‘The advantages of quantitative methods’’ in Tredoux en Durrheim (2013) beskryf

word.

1. Doeltreffendheid: Om syfers bekend te maak, byvoorbeeld die Suid-Afrikaanse

nasionale sensusopname.

2. Benadering/modellering: Om verskynsels in die wêreld te bestudeer, byvoorbeeld ’n

ruimtelike model vir die verklaring van die beoordeling van mensegesigte vir

eenvormigheid.

3. ’n Kragtige taal: Byvoorbeeld, die weerkaart.

Kwantifisering dien as steunpilaar vir twee algemene soorte funksies. Dit kan enersyds ’n

infrastrukturele of administratiewe funksie verrig en andersyds steun dit argumentasie enredevoering. In die sosiale wetenskappe stel ons veral belang in die gebruik van die

gegewens wat deur kwantitatiewe metodes beskikbaar gestel word om ons argumente te

staaf. Ons is geneig om probabilistiese metodes toe te pas, eerder as die deterministiese

model wat in sommige wetenskapsvorme gevolg word.


44/239

IOP2601/MO051/4/2016

44

2.2

Lees die bespreking van die funksies van kwantifisering van bladsy 3 tot 7 in Tredoux enDurrheim (2013). Gee jou eie voorbeeld van ’n bewering of stelling wat deterministies is en

een wat probabilisties is.

1. ..............................................................................................................................

2. ..............................................................................................................................

Vergelyk jou voorbeelde met die volgende:

1. ’n Deterministiese bewering: besonder streng opvoedingspatrone in die kleinkinderjare

gee aanleiding tot ’n outoritêre persoonlikheid.

Sorg dat jy die deterministiese bewering vir ’n noodwendigheids- of

voldoendheidsvoorwaarde toets. Dit wil sê dat die teenwoordigheid van A noodwendig

tot B lei.

2. ’n Probabilistiese bewering, daarenteen, moet voorsiening maak vir die moontlikheid

dat die teenwoordigheid van A nie noodwendig tot B gaan lei nie, en of dit tot B

aanleiding gee of nie, kan op grond van kansverwagting verklaar word. Gevolglikbeteken die bewering dat blootstelling aan die karsinogene in sigaretrook kanker

veroorsaak nie dat daardie blootstelling beslis tot kanker aanleiding gaan gee nie,

maar dat dit kanker sal veroorsaak in meer gevalle as wat ons met nieblootstelling te

wagte kan wees.

Klassifisering van statistiese tegnieke vir hierdie kursus

Statistiese metodes en tegnieke kan in die volgende breë kategorieë ingedeel word:

Beskrywende statistiek: ’n Tegniek wat gebruik word om data te organiseer, op te som en

te beskryf. Dit is die beskrywende navorsingsbenadering.

Inferensiële statistiek: ’n Tegniek wat op steekproewe toegepas word om afleidings oor

populasies te maak. Dit staan ook bekend as die eksperimentele navorsingsbenadering.


45/239

IOP2601/MO051/4/2016

45

Basiese begrippe

Voordat jy in alle erns met jou studie van beskrywende en inferensiële statistiek begin, moet

jy enkele belangrike begrippe onderliggend aan statistiese data-analise deeglik onder die

knie kry. Dit sluit terme soos die volgende in:

veranderlikes en konstantes

metingskale

steekproewe, populasies, statistieke en parameters

Veranderlikes

Hiermee gee jy jou eerste tree in die gebruik van ’n kwantitatiewe taal, naamlik om

voorwerpe of entiteite in simbole en konsepte van daardie taal om te sit. Die eenvoudigste

konsep is dié van ’n veranderlike. Die aspekte wat ons bestudeer, word veranderlikesgenoem. Wanneer ons byvoorbeeld lengte meet, praat ons van lengte as ’n veranderlike en

die simbool daarvoor is X. Temperatuur en massa is ook voorbeelde van veranderlikes.

Kom ons kyk na ’n voorbeeld van ons Nuwe Sterre-program om te bepaal wat ’n

veranderlike is. Die program is amptelik bekend gestel deur ’n wydverspreide mediaveldtog,

waar die publiek uitgenooi is om in te skryf. Duisende inskrywings is ontvang. Is jy ook

nuuskierig om te weet wie ingeskryf het? Sou jy graag self wou inskryf? Ons kan aanneem

dat nie almal van die kalklig hou nie, of van ’n lewe in die vermaaklikheidsbedryf sal hou nie.

Dit kan interessant wees om te weet wat die vernaamste persoonlikheidseienskappe is van

die persone wat ingeskryf het. Die persoonlikheidseienskappe is dus ’n voorbeeld van ’n

veranderlike wat ’n mens kan ondersoek.

Taylor en Meyer (2009) het bevind dat sommige persoonlikheidseienskappe wat aansoekers

van realiteitsprogramme openbaar, die volgende is:

Hulle is geneig om ekstrovert te wees en floreer op sosiale interaksie.

Hulle kan beskryf word as buigsaam en oop vir verandering, maar ook impulsief –

hulle dink nie na oor die gevolge van hulle dade nie.

Hulle het ’n sterk behoefte aan pret en opwinding.

Hulle kan dramaties, selfbevorderend en aandagsoekerig wees.

Hulle is dikwels op soek na ’n leefstyl wat om goeie kos, goeie drank en vermaak

gesentreer is.

Die studie van Taylor en Meyer (2009) is insiggewend en ons kan later weer na meer van

hulle resultate kyk. Maar vir eers gaan ons terug na die bespreking van

veranderlikes.

Veranderlikes word gewoonlik deur die letters X en Y

geïdentifiseer. Soms gaan jy met twee of meer veranderlikes

soos X en Y werk.


46/239

IOP2601/MO051/4/2016

46

2.3

1. Bestudeer die afdeling ‘‘Variables and constants’’ van bladsy 9 tot 13 van Tredoux en

Durrheim (2013). Lees die omskrywings hieronder en pas telkens die korrekte begrip

uit die gegewe lys by die omskrywing:

Begrippe

veranderlikes

diskrete veranderlike

kontinue veranderlike

onafhanklike veranderlike

afhanklike veranderlike

Omskrywings

1.1 Die veranderlike wat deur die eksperimenteerder/navorser beheer word, is die

..................

1.2 Eienskappe van waarnemings wat verskillende waardes kan aanneem, word

.................. genoem.

1.3 ’n Veranderlike wat enige waarde kan aanneem, is ’n ..................

1.4 Die veranderlike wat gemeet word (die data of tellings) is die ..................

1.5 ’n Veranderlike wat ’n beperkte aantal waardes kan aanneem, is ’n ...............

1.6 ’n Hoeveelheid wat nie verander nie maar altyd dieselfde waarde behou, is ’n

................

2 Voltooi aktiwiteit 1.5 op bladsy 10 van Tredoux en Durrheim (2013).

1. Wat belangrik is om te onthou, is dat veranderlikes verskillende waardes kan

aanneem, afhangende van die eksperiment wat die navorser uitvoer.

1.1 onafhanklike veranderlike

1.2 veranderlikes1.3 kontinue veranderlike

1.4 afhanklike veranderlike

1.5 diskrete veranderlike

1.6 konstante

2. Jy behoort (a), (c) en (d) nie moeilik te vind nie – die antwoorde is onderskeidelik ’n

diskrete veranderlike, ’n konstante en ’n diskrete veranderlike. In die geval van (b)

moet ons toegee dat ’n akkurate maatstaf sal toon dat die gewig van die maan

voortdurend sal wissel. In die geval van (e) sal die getal regters ’n diskrete konstante

vir ’n bepaalde tydperk wees (totdat ’n ander een aangestel word, bedank, sterf, ens).


47/239

IOP2601/MO051/4/2016

47

Metingskale

Die data wat jy as bedryfsielkundige in die organisasie sal insamel, hetsy prestasie-

beoordelingsresultate, afwesigheidstellings of enige ander data, kan in een van vier soorte

metingskale geklassifiseer word. Dit word spesifiek op bladsy 11 en 12 van Tredoux en

Durrheim (2013) bespreek, en jy moet dit goed onder die knie kry. Ons onderskei tussen vier

metingskale, naamlik die nominale, ordinale, interval- en ratio-skale.

Eienskappe om tussen metingskale te onderskei

Ons bespreek hieronder meer volledig die eienskappe op grond waarvan jy tussen

metingskale kan onderskei. Saam met die afdeling op bladsy 11 tot 12 in Tredoux en

Durrheim (2013) behoort dit vir jou ’n nuttige raamwerk te bied om tussen die vier

metingskale te kan onderskei.

Grootte

Grootte is die eienskap van ‘‘meerheid’’. ’n Skaal het ’n eienskap van grootte indien een

attribuut meer is as, minder is as of gelyk is aan ’n ander attribuut (McCall, 1986).

Lengte, wat ’n voorbeeld van die ratio-skaal is, het wel die eienskap van grootte. Ons kan sê

dat een persoon langer of korter is as ’n ander persoon, maar ons kan nie sê dat ’n rugby- of

sokkerspeler met ’n groter nommer op sy rug belangriker is of meer werk doen as ’n speler

met ’n kleiner nommer nie. Die nommers op spelers se sportklere is ’n voorbeeld van dienominale skaal, wat die enigste skaal is wat nie die eienskap van grootte het nie.

Gelyke intervalle

’n Skaal het die eienskap van gelyke intervalle indien die verskil tussen alle punte op die

skaal eenvormig is.

As ons die voorbeeld van lengte neem, beteken dit dat die verskil tussen 6 en 8 sentimeter

op ’n liniaal dieselfde is as die verskil tussen 10 en 12 sentimeter. In albei gevalle is die

verskil presies 2 sentimeter. ’n Sielkundige metingskaal wat ’n voorbeeld van die interval-

skaal is, het ook gelyke intervalle. Kyk byvoorbeeld na die volgende skaal:

Stem glad nie

saam nie

Stem nie saam

nie

Onseker Stem saam Stem volkome

saam

1 2 3 4 5

Die intervalle tussen die verskillende telli

Documents

051 2016 4 Afikaanse Hulp Studie Gids