1-2-3 Ograde

SMJERNICE ZA PROJEKTOVANJE, GRAENJE, ODRAVANJE I NADZOR NA PUTEVIMA

Knjiga I: PROJEKTOVANJE Dio 2: PROJEKTOVANJE MOSTOVA PROJEKTANTSKA SMJERNICA (PS 1.2.3) Poglavlje 3: OGRADE

Smjernice za projektovanje, graenje, odravanje i nadzor na putevima

Ograde

UVOD

Ograde su znaajni dio opreme objekata na cestama koje slue za zatitu pjeaka, biciklista i vozila na prelazu preko objekata te za zatitu prostora ispod objekta. Pored osnovne namjene, da tite vozila, bicikliste i pjeake, ograde su prema svojoj ispostavljenosti znaajan elemenat za oblikovanje objekta, koji moe znatno uticati na estetski izgled objekta. Ograde na objekatu treba uskladiti sa rjeenjem ograda na cesti pred i za objektom u pogledu namjene, konstrukcije, materijala, oblikovanja i izgleda to bistveno utie na sigurnost prometa. Dobro rjeenje ograde je ono kada voza nema utisak da se vozi preko objekta, to je posebno vano za vonjo preko kratkih objekata. Na odreenom potezu ceste treba unificirati rjeenje ograda. Smjernica PS 1.2.3 sa smjernicama PS 1.2.1 i PS 1.2.2 daje podatke i potrebne elemente za projektovanje ograda na objektima.

RS-FB&H/3CS DDC 433/94

Knjiga 1 - dio 2 - poglavlje 3

Strana 3 od 33

Ograde


SADRAJ1. 2. 3. 4. 5. PREDMET PROJEKTANTSKE SMJERNICE .............................................................................. 5 REFERENTNI NORMATIVI .......................................................................................................... 5 TUMAENJE IZRAZA .................................................................................................................. 5 OPTA UPUSTVA ........................................................................................................................ 5 METALNE OGRADE ZA PJEAKE.............................................................................................. 7 5.1 Uvodni dio ........................................................................................................................... 7 5.2 Ograda iz cijevi sa vertikalnom ispunom............................................................................. 9 5.3 Ograda iz pravougaonih profila sa vertikalnom i horizontalnom ispunom ........................ 10 5.4 Ograda na objektima ispod nasipa iz cijevi sa horizontalnom ispunom............................ 11 5.5 Detalj sidranja stubova ograde.......................................................................................... 12 5.6 Detalj dilatiranja i spajanja elemenata ograde .................................................................. 13 5.7 Detalj sidrenja stuba javne rasvjete .................................................................................. 14 6. ELINE SIGURNOSNE OGRADE (SO) ZA VOZILA (i pjeake) .......................................... 15 6.1 Uvodni dio ......................................................................................................................... 15 6.2 Jednostrana elina sigurnosna ograda (SO) za vozila ................................................. 17 6.3 Jednostrana elina sigurnosna ograda (SO) sa rukohvatom za pjeake i zatitnim limom za bicikliste ............................................................................................................. 18 6.4 Dvostrana elina sigurnosna ograda (SO) u srednjem pasu za razdvajanje irine 2,00 m ...............................................................................................................................19 6.5 Razmak stubova eline sigurnosne ograde (SO) ......................................................... 20 6.6 Sidranje stubova eline sigurnosne ograde .................................................................... 21 7. BETONSKE SIGURNOSNE OGRADE (BSO) ZA VOZILA (i pjeake) ...................................... 22 7.1 Uvodni dio ......................................................................................................................... 22 7.2 Vanjska polumontana BSO visine 80 (110 cm)............................................................... 24 7.3 Vanjska monolitna BSO visine 80 (110 cm)...................................................................... 25 7.4 Unutranja montana BSO visine 82 cm .......................................................................... 26 7.5 Nadvienje BSO sa elinom cijevi................................................................................... 27 7.6 Raspored elemenata BSO na objektu............................................................................... 28 7.7 Detalj spajanja BSO i SO ............................................................................................... 29 7.8 Detalj nepominog spoja dvije BSO.................................................................................. 30 8. ZATITNE OGRADE .................................................................................................................. 31 8.1 Uvodni dio ......................................................................................................................... 31 8.2 Zatitna mrea 2,0 x 2,0 m privrena na SO .............................................................. 32 8.3 Ograda protiv buke sidranje na objektima ..................................................................... 33

Strana 4 od 33




Ograde

1. PREDMET PROJEKTANTSKE SMJERNICEOsnovna namjena smjernice za ograde na cestovnim objektima jeste ta, da se na sistematian i savremen nain definie rjeenje ograde na mostovima prema znaaju, gabaritu, dimenzijama i materijalu. Smjernica prua informacije za projektante, izvoae, investitore i sprijeava upotrebu neodgovarajuih rjeenja ograde. Po usvajanju i primjeni evropskih normi u Bosni i Hercegovini ostaje obavezan investitor da koristi EN 1317 koje cjelovito obrauje ograde na cestama i cestnim objektima cestne sigurnostne ograde.

Distancer je dio SO koji absorbuje dio sile udara vozila na prelazu iz odbojnika na stub. Stub je dio SO koji preuzima silu udarca vozila na odbojnik i prenesi je na konstrukciju mosta. Dilatacija ograde je dio konstrukcije ograde koji omoguava deformaciju ograde nastalu od temperaturnih promjena. Rukohvat je dio eline ograde za pjeake i eline sigurnosne ograde. Ispuna ograde su vertikalni elementi ograde izmeu rukohvata i donje cijevi ograde. Sidrenje ograde omoguava preuzimanje i prenos horizontalne sile iz rukohvata odnosno odbojnika preko stuba na nosivu konstrukciju mosta. Ploa za sidranje je konstruktivni dio rjeenja sidrenja stuba SO u beton. Sidra su konstruktivni dio rjeenja sidranja stuba SO u beton.

2. REFERENTNI NORMATIVI- Slovenski standard TSC 07.102 Rubni vijenci, ivinjaci i hodnici na objektima, 2001; - Steel safety barriers JUS U.S4.104 and JUS U.S4.110; - RAS-L Guidelines for road quipment, 1995 (Richtlinien fr die Anlagen von Straen); - RAS-Q 96 Guidelines for road equipment, 1996 (Richtlinien fr die Anlagen von Straen).

4. OPTA UPUSTVA4.1 Projektovanje i konstruisanje ograda zavisi od namjene, poloaja ograde u poprenom presjeku mosta i materijala. U pogledu namjene razlikujemo: - ograde za pjeake, - ograde za vozila i pjeake, - ograde za vozila i odravanje, - ograde za vozila, - ograde za spreavanje buke i uticaja vjetra. U pogledu na poloaj i mjesto ugraivanja na nosivoj konstrukciji razlikujemo: - ograde na rubovima vijencima objekata za zatitu pjeaka i zatitu pjeaka i vozila; - ograde na hodnicima uz prometne trake za zatitu vozila i za zatitu pjeaka od vozila; - ograde u razdjelnom pasu AC za zatitu vozila i za zatitu osoblja koji rade na odravanju; - ograde uz rub stepenica za odravanje.

3. TUMAENJE IZRAZAMetalna ograda za pjeake (MOP) je element opreme mosta koji titi pjeake od pada sa mosta. elina sigurnosna ograda (SO) je dio opreme mosta koji titi vozilo od pada sa mosta. Betonska sigurnosna ograda (BSO) je dio opreme mosta koji titi vozila od pada sa mosta. Zatitna ograda je dio opreme objekta koji titi ceste ispod predmetnog objekta. Zatitna mrea je ispuna zatitne ograde. Odbojnik je oblikovani elastini lim i ini osnovni dio ograde. Ograda za zatitu od buke titi objekte uz most od uticaja buke vozila sa mosta.

4.2

4.3


Knjiga 1 - dio 2- poglavlje 3

Strana 5 od 33

Ograde


4.4

U pogledu materijala iz kojega su ograde izgraene, razlikujemo: - metalne ograde (elik, nerajui elik, aluminij), - armiranobetonske ograde, - drvene ograde, - kamene ograde. Na AC i novim objektima na magistralnim i regionalnim cestama upotrebljavaju se iskljuivo metalne i armiranobetonske ograde. Kamene i drvene ograde upotrebljavaju se samo kod odreenih gradskih objekata, kod sanacije starijih objekata i kod objekata sa posebnim zahtjevima u pogledu uklapanja u zahtjeve prirodne okoline. Upotreba, konstruisanje i projektovanje kamenih i drvenih ograda, koje su uslovljene sa konstrukcijom objekata ili arhitekturom podruja, nisu predmet ove smjernice zbog svojih mnogih posebnosti i posebnih rjeenja. Smatramo, da bi se sa unificiranjem ograda ograniila kreativnost i mogunost oblikovanja svakog primjera za sebe. Kamene i drvene ograde moraju, izmeu ostalog, obezbijeivati sigurnost i zatitu pjeaka i vozila. Kod projektovanja i konstruisanja ograda, za sve namjene i iz svih materijala, potrebno je definisati: - namjenu i poloaj ograde u pogledu na korisne povrine u poprenom presjeku objekta; - duinu ograde na objektu; - rjeenja zakljuaka krajeva ograde odnosno povezivanja ograde objekta sa ogradom ceste; - visinu ograde: - nain sidrenja ograde. Namjena i poloaj ograde definie se u karakteristinom poprenom presjeku objekta koji je naveden u PS 1.2.2. sadri rjeenja rubnih vijenaca, ivinjaka i hodnika sa tipovima i poloajem ograda saglasno sa smjernicom PS 1.2.1, a odnose se na slobodne profile i irine objekata. Konstrukcija ograde mora biti jednostavna za izradu, montau, zamjenu i odravanje.

upotrebljena kosa ili okomita krila, onda je duina ograde vea od duine objekta, a odreuje se prema visini nasipa uz objekat, duini pristupnih rampi i rjeenja ograde na cesti uz objekat. 4.11 Rjeenje zakjuaka krajeva ograde bistveno utie na sigurnost prometa, a zavisi od namjene, poloaja i od rjeenja ograde na cestama odnosno drugih cesta uz objekat. Ograda na objektu i ograda na cesti mora biti usklaena u tlocrtnom i visinskom poloaju. Kod AC je poeljno da se uskladi i tip ograde u pogledu namjene, materijala i konstrukcijskog rjeenja. 4.12 Nain sidrenja, odnosno povezivanje ograde sa novisom konstrukcijom objekta je jako vaan za sigurnost vozila i pjeake na objektu i pod objektom. 4.13 Visina ograde je definisana za sve tipove ograda i ne smije biti manja od predvienih. Vee visine su mogue u posebnim okolnostima (kod gradskih mostova, visokih vijadukata, za obezbijeenje potpune sigurnosti okoline od prevrtanja vozila (cisterni) izvan podruja kolovoza, kod etanih mostova i denivelisanih etanih ukrtanja. 4.14 Predlagane i obraene konstrukcije elinih ograda, ograda za pjeake, metalnih sigurnosnih ograda, betonskih sigurnosnih ograda i zatitnih ograda su savremene, modificirane i u praksi provjerene. Rjeenja su prilagoena raspololjivom materijalu, izradi, montai, zatiti, zamjeni i odravanju. Projektantima i izvoaima ostaje mogunost nuenja i drugih rjeenja, ali samo u okviru zahtjeva i gabaritnih uslova koji su obraeni u PS 1.2.3. 4.15 Kod objekata na cestama, kod kojih se predvia osvjetlenje, neophodno je uskladiti rjeenja ograde sa rjeenjem stubova javne rasvjete. Stubovi se mogu postaviti i sidrati u ravnini vanjske ograde za pjeake ili u ravnini unutranje zatitne ograde. Mogua su i rjeenja kod kojih se stubovi postavljaju i sidraju na rairenom dijelu vijenca izvan ravnine ograde za pjeake. Kakvo rjeenje e se upotrijebiti zavisi od duine i namjene objekta, visine i rasporeda stubova,

4.5

4.6

4.7

4.8

4.9

4.10 Duina ograde je obino jednaka duini objekta zajedno sa duinom paralelnih krilnih zidova. Ako su na objektu

Strana 6 od 33




Ograde

potrebne osvjetljenosti, rjeenja osvjetljenja na cesti uz objekat i od prostorsko-urbanistikih uslova. 4.16 Na objektima se mogu postaviti ograde za zatitu od buke ili vjetra. Neophodnost, visina i poloaj ovih ograda definie se posebnim projektima u okviru projekta ceste. 4.17 Materijal za standardne ograde (elik, beton, elik za armaturu te materijali za zatitu od korozije odnosno za zatitu povrina betona) moraju odgovarati vaeim propisima i standardima. 4.18 Smanjivanje dimenzija i drugih elemenata, kod standardnih ograda, koji utiu na sigurnost i nosivost nije doputeno. 4.19 Sve nestandardne tipove ograda treba statiki dokazati. 4.20 Nacrti ograde moraju izmeu ostalog, sadravati tlocrt i uzduni presjek objekta sa ogradama i rasporedom dilatacija. Dilatacije ograda zavise od poloaja dilatacije na objektu, duine dilatiranja ograde, tipa ograda i duine montanih elemenata ograde.

5.1.5

Na slici 5.5 prikazana su tri detalja sidranja ograda. Detalji A i B imaju jednak konusni otvor 17 cm na vrhu, dubine 22 cm koji je ojaan sa spiralom. U betonu rubnog vijenca ostave se otvori, koji se poslije sidrenja ograde zapune sa betonom, a gornji sloj debljine cca 2 cm je od epoksidnog maltera. Radi obezbijeenja odvodnje vode iz prostora za sidranje i odvodnje kondezne vode iz cijevne ograde, predvieno je i prikazano u detalju A, ugraivanje cijevi 18 mm. Ovakvo rjeenje upotrebljava se u sluaju kada se montaa ograde ne izvede u istoj graevinskoj sezoni u kojoj se izvede i rubni vijenac. Kod detalja B nema cijevi za odvodnju. U dijelu stuba iznad vijenca ostavi se otvor 20 mm koji slui za odvod kondezne vode iz cijevne ograde. Mogua je i varijanta da se stubovi zapune betonom, a otvori za odvod kondezne vode ostave se na vrhu stuba. Sidrenje stubova cjevne metalne ograde po detalju C, predvia da se ploa za sidrenje ugradi u fazi betoniranja rubnog vijenca. Ugraena ograda se zavari sa varom debljine 4 mm za ugraenu plou.

5.1.6

5.1.7

5. METALNE OGRADE ZA PJEAKE5.1 5.1.1 Uvodni dio Na slikama 5.2 5.4 prikazana su konstrukcijska rjeenja, dimenzije i detalji nekih uobiajenih tipiziranih ograda za pjeake. U gornjim dijelovima slika prikazan je dio poprenog presjeka objekta sa poloajem ograde za pjeake koji zavisi od rjeenja rubnih vijenaca prema PS 1.2.2. Sve ograde za pjeake imaju visinu 1,10 m, a konstruisane su iz elinih cijevi ili kutijastih pravougaonih profila sa vertikalama ili sa vertikalnom i horizontalnom ispunom. Na slici 5.4 prikazana je ograda visine 1,0 m sa horizontalnim profilima. Namijenjena je za obezbijeenje sigurnog pristupa slubenim licima koja rade na odravanju objekta. 5.1.9 5.1.8

5.1.2

Na slici 5.6 prikazani su detalji metalne ograde (iz cijevi ili kutijastih profila). Detalj A prikazuje detalj spoja dvije ograde. Unutranji dio cijevi min. duine 50 mm slui za izradu kvalitetnog eonog vara. Na detalju B prikazana je konstrukcija dilatacije ograde koja se nalazi neposredno uz stub ograde. Unutranji profil min. duine 150 mm privari se na jedan dio ograde. Na slici 5.7 prikazan je tipizirani detalj sidrenja stuba za javnu rasvjetu. Prostor za sidrenje obezbijeuje se sa proirenjem rubnog vijenca za 35 cm na duini 50 cm 50+2x35 cm. Poloaji stubova treba da se uskladi sa ogradom za pjeake. Promjer, broj i duina sidara zavisi od visine stubova, a odredi se statikim proraunom.

5.1.3

5.1.4



Strana 7 od 33

Ograde


5.1.10 Protiv korozijska zatita sa vruim cinkovanjem treba da se izvede u skladu sa BS 5493 za objekte u zagaenoj ili primorskoj atmosferi. Trajanje izvedene zatite mora biti min. 5 godina, a moe se postii uz ispunjenje slijedeih uslova: - temeljno luenje i neutralizacija, - vrua cinkovanja debljine 85 m, - izrada ograde mora omoguiti dostup rastopljenog cinka do svih povrina, - jako paljiv transport i montaa, - varenje nakon cinkovanja nije dozvoljeno. 5.1.11 Alternativa vruem cinkovanju je protivkorozijska zatita sa premazima. Upotrebljava se u sluajevima kada je predvieno varenje sa montaom i kada se ne mogu izbjei oteenja u toku transporta i montae. Prednost zatite sa premazima ogleda se u mogunosti izbora boje ograde. 5.1.12 Sistem protivkorozijske zatite, koja se preporuuje za eline ograde u zagaenim ili primorskim atmosferama sa trajanjem od min. 5 godina (do prvog odravanja), sastoji se od: - Abrazivno ienje u radionici do Sa 2,5 po SIS 055900, 1 x epoksi temeljni premaz min. debljine 75 m, 1 x epoksi meupremaz sa max. pigmentom debljine min. 125 m. - Nakon montae izvede se popravka oteenih i zavarenih mjesta sa istim premazom i istoj debljini koja je izvedena u radionici.

Strana 8 od 33




Ograde

5.2

Ograda iz cijevi sa vertikalnom ispunom



Strana 9 od 33

Ograde


5.3

Ograda iz pravougaonih profila sa vertikalnom i horizontalnom ispunom

Strana 10 od 33




Ograde

5.4

Ograda na objektima ispod nasipa iz cijevi sa horizontalnom ispunom



Strana 11 od 33

Ograde


5.5

Detalj sidranja stubova ograde

Strana 12 od 33




Ograde

5.6

Detalj dilatiranja i spajanja elemenata ograde



Strana 13 od 33

Ograde


5.7

Detalj sidrenja stuba javne rasvjete

Strana 14 od 33




Ograde

6. ELINE SIGURNOSNE OGRADE (SO) ZA VOZILA (i pjeake)6.1 Uvodni dio

6.1.8

6.1.1 eline sigurnosne ograde slue za zatitu vozila na rubnim dijelovima objekata ili na razdjelnim dijelovima AC u skladu sa rjeenjima rubnih vijenaca, ivinjaka i hodnika koji su dati u PS 1.2.2. 6.1.2 Prije iroke upotrebe SO na javnim cestama i objektima izvrena su teoretska i praktina ispitivanja, koja su sluila za optimiziranje i prilagoavanje rjeenja. 6.1.3 U gornjim dijelovima slika prikazan je dio poprenog presjeka objekta sa poloajem ograde za vozila i pjeake koji su usklaeni sa rjeenjima iz PS 1.2.2. 6.1.4 elinu sigurnosnu ogradu sastavljaju odbojnici, nosivi stubovi, distanceri sa potpornim limom, ploe za sidranje i vijci za sidranje sa maticama. 6.1.5 Odbojna ograda u pravilu se postavlja tako, da je visina gornjeg ruba odbojnice cca 75 cm iznad kote ruba kolovoza. Istu visinu na rubu kolovoza zadrava odbojna ograda i na objektu uz toleranciju + 3 cm. Poto je kolovoz na objektu uraen sa podignutim rubnim vijencem, onda je visinska razlika izmeu gornjeg ruba odbojnice i povrine rubnog vijenca 65 cm. 6.1.6 Duina elemenata odbojnice je 4.200 mm. Spojevi su predvieni na 4000 mm, sa preklopom 200 mm sa ime se sprijeava otvaranje ograde na tim mjestima. Veza na spoju mora biti dovoljno vrsta, da u sluaju otkazivanja jednog stuba, odbojnica moe preuzeti silu udara i prenijeti je, kao veriga sa zglobovima, na susjedne stubove. Za meusobno povezivanje upotrebljavaju se jedino vijci sa zaobljenom glavom. 6.1.7 Razmak izmeu stubova odbojne ograde na cesti iznosi 4,0 m (2,0 m), na prelazu ceste na objekat 2,0 m, a na objektu 1,333 m (1,334 m). Razmak stubova SO na objektima prikazan je na slici 6.5.

Za istovremeno obezbijeenje vozila i pjeaka na rubu objekta potrebno je tipskoj SO dodati gornji dio koji se sastoji iz produetka stubova i rukohvata. Na taj nain se istovremeno obezbijeuju radnici sa odravanja ili manji broj pjeaka na kraim objektima. Na slici 6.2 prikazana je jednostrana elina sigurnosna ograda na hodniku koji se nalazi na vanjskom rubu ili razdjelnom pojasu AC. Vrh odbojnika je na visini 650 mm od nivoa sidranja. Standardni distancer sa potpornim limom obrazuje irinu ograde 360 mm. Upotrebljavaju se i distanceri poveane irine od 500 mm. Ovo rjeenje poveava irinu objekta. Stub SO je oblikovan profil 120/50/25 po hladnom postupku. Debljina lima stubova ne smije biti tanja od 4 mm sa ime je omoguena izrada vara debljine 3 mm na spoju sa ploom za sidranje.

6.1.9

6.1.10 Na slici 6.3 prikazana je jednostrana SO za vozila sa produenim stubom i rukohvatom za pjeake. Ukupna visina ovakve ograde je 110 cm odnosno ista visina kao i druge ograde za pjeake. Mogua su razliita konstruktivna rjeenja produenja stuba i rukohvata. Tipsko rjeenje na slici 6.3 prikazuje stubove C oblika, koji su izraeni po postupku hladnog oblikovanja iz lima debljine 4 mm. Rukohvat za pjeake prestavlja cijev 42 mm koja se mora dilatirati. Produeci stubova su povezani sa stubovima SO sa po tri vijka M 16. 6.1.11 Na slici 6.4 prikazana je dvostrana SO u srednjem razdjelnom pasu irine 2,0 m na AC. Kod ovih tipova ograde predviena je razliita duina distancera, 500 mm prema slobodnom vijencu i 360 mm prema vijencu i ivinjaku gdje je ograda sidrana. 6.1.12 Na slici 6.6 prikazan je detalj sidranja stubova SO pomou elinih podlonih ploa dim. 300x300x10 mm sa 4 zavrtnja M 16. Ispod ploe se ugrauje epoksidni malter povrine 350x350 mm koji slui za izravnavanje povrine i obezbijeuje vertikalni poloaj stuba.



Strana 15 od 33

Ograde


6.1.13 Sidranje stubova SO izvodi se na dva naina: - tano ugraivanje elemenata za sidranje u toku ili prije betoniranja rubnih vijenaca; - naknadno sidranje u ve izbetonirane rubne vijence. 6.1.14 Tano ugraivanje elemenata za sidranje stubova SO u toku betoniranja rubnih vijenaca prikazano je na slikama 6.2, 6.3 i 6.4. U toku betoniranja tano se ugradi ploa 300x300x10 mm sa est sidara 16 mm. Vertikalan poloaj stubova postie se sa ugraivanjem epoksidnog maltera razliite debljine od 1 4 cm. 6.1.15 Naknadno sidranje stubova SO izvodi se po slijedeem postupku: - u betonu se izbue rupe pod pravim uglom u odnosu na povrinu rubnoga vijenca; - rupe se zapune sa epoksidnim malterom do 1/3 visine; - u rupe se ugrade zavrtnjevi, a istisnutu masu maltera poravnamo na betonsku povrinu ispod ploe za sidranje koja slui i kao osnovni premaz za meusobno povezivanje; - nanesemo epoksidni malter za podlijevanje pomou elinog okvira, - ugradimo podloku iz umjetne mase na koju se postavi ploa za sidranje sa stubom; - centriramo stubove; - nakon stvrdjavanja privijemo zavrtnjeve, a otvore u ploi ispunimo sa epoksidnim malterom. 6.1.16 Mogui su i drugi postupci naknadnog ugraivanja i sidranja stubova SO koji se izvode prema upustvima proizvoaa. Ova upustva moraju biti ovjerena odnosno prihvaena od strane nadzora i projektanta. 6.1.17 Svi dijelovi eline sigurnosne ograde moraju se zatititi protiv uticaja korozije po postupku vrueg cinkovanja potapljanja u istopljeni cink. 6.1.18 Protivkorozijska zatita sa vruim cinkovanjem mora biti u skladu sa BS 5493 koji se odnosi na objekte u zagaenoj ili primorskoj atmosferi i

ima min. trajanje od 5 godina. Uslovi koje treba prethodno ispuniti su slijedei: - temeljito luenje i neutralizacija; - vrue cinkovanje sa prosjenom debljinom 85 m; - izrada ograde mora omoguiti dostup rastopljenog cinka do svih povrina; - paljiv transport i montaa; - varenje nakon cinkovanja nije dozvoljeno. 6.1.19 Svi elementi kao i sve veze i spojevi SO moraju imati priblino istu otpornost na udare vozila (odbojnik, stub, veza stuba sa ploom, veza ploe sa sidrima i sidra). 6.1.20 Kod montae SO treba postii potpunu geometrijsku skladnost u dvije ravnine i odgovarajui estetski izgled. 6.1.21 Neke na novo razvijene tipove SO koji se upotrebljavaju u inostranstvu moi e se upotrebljavati i kod nas tek nakon obezbijeenja pozitivnog viegodinjeg iskustva u pogledu njihove sigurnosti.

Strana 16 od 33




Ograde

6.2

Jednostrana elina sigurnosna ograda (SO) za vozila



Strana 17 od 33

Ograde


6.3

Jednostrana elina sigurnosna ograda (SO) sa rukohvatom za pjeake i zatitnim limom za bicikliste

Strana 18 od 33




Ograde

6.4

Dvostrana elina sigurnosna ograda (SO) u srednjem pasu za razdvajanje irine 2,00 m



Strana 19 od 33

Ograde


6.5

Razmak stubova eline sigurnosne ograde (SO)

Strana 20 od 33




Ograde

6.6

Sidranje stubova eline sigurnosne ograde



Strana 21 od 33

Ograde


7. BETONSKE SIGURNOSNE OGRADE (BSO) ZA VOZILA (i pjeake)7.1 Uvodni dio

7.1.7

Prema nainu izrade razlikujemo: - polumontane BSO (slika 7.2) - monolitne BSO (slika Kod projektovanja i konstruisanja BSO na objektima treba definisati: - poloaj BSO u poprenom presjeku objekta, - nain izrade BSO, - duinu BSO na objektu, - rjeenje zakljuivanja ograde odnosno povezivanje ograde na objektu sa ogradom na cesti, - visinu ograde, - nain sidrenja. PS 1.2.1, PS 1.2.2 i PS 1.2.3 u potpunosti odreuju poloaj i namjenu BSO na objektima. Ostojanje BSO od ruba kolovoza je min. 0,5 m.

7.1.8

7.1.1 Betonske sigurnosne ograde, isto kao i eline sigurnosne ograde slue za zatitu vozila na rubnim dijelovima objekata ili na razdjelnom pasu AC u skladu sa rjeenjima za rubne vijence, ivinjake i hodnike koja su data u PS 1.2.2. 7.1.2 U gornjim dijelovima slika prikazan je dio poprenog presjeka objekta sa poloajem ograda za vozila i pjeake, a isti su usklaeni sa PS 1.2.2. 7.1.3 Dobra iskustva koja su postignuta u posljednih 20 godina, utjecala su na masovnu upotrebu BSO na autocestama. Ovako dobra iskustva potvrdila su teoretina i praktina ispitivanja. BSO nude sigurniju ogradu protiv pada vozila sa objekta. Sa ovom ogradom se moe postii puna sigurnost svih vrsta vozila od pada sa objekta to zavisi od izabrane visine ograde i naina njenog sidranja. 7.1.4 BSO prestavlja nastavak tradicije masivnih kamenih ili betonskih parapeta uz rubove objekata koji su sa svojom masom zadravali vozila i sprijeavali ih od pada sa objekta. Osnovna prednost BSO izraena je kroz oblik povrine okrenute prema kolovozu koja ima razliite nagibe u odnosu na kolovoz. Prvi blai nagib poinje 8 cm iznad gornjeg dijela asfalta, a na visini 28 cm se odmie za o 18 cm (cca 54 ). Drugi strmiji nagib visine 49 cm (47 cm) ima odmik 5 cm (cca 85o). 7.1.5 PS 1.2.3 Ograde, taka 7 Betonske sigurnosne ograde za vozila obrauje onaj dio BSO, koji se odnosi na objekte. Propisuje samo neke osnovne elemente i uslove koje treba uzeti u obzir kod upotrebe BSO na objektima. 7.1.6 Prema poloaju u poprenom smjeru objekta razlikuju se: - BSO, koje se postavljaju na vanjske rubove objekta (slike 7.2, 7.3). - BSO, koje se postavljaju na 0,5 m od ruba prometnih traka uz hodnik za odravanje objekata (slika 7.4).

7.1.9

7.1.10 Nain izrade BSO na objektima prilagoava se nainu izrade BSO na cestama uz objekat. Jako je vano da se zadri princip, da se na kraim objektima ne mijenja materijal, nain izrade, tip, poloaj i visina ograde jer to najmanje utie na vozaa i okolinu. 7.1.11 Duina BSO je obino jednaka duini objekta zajedno sa duinom krilnih zidova i prilagoava se duini tipiziranih montanih elemenata BSO. 7.1.12 Rjeenje povezivanja BSO na objektu sa BSO na cesti te rjeenje zakljuaka BSO za sluajeve kada se ne nastavlja na cesti prikazano je na slici 7.6. 7.1.13 Na mjestima gdje su objekti dilatirani moraju biti dilatirane i ograde. Detalji ovih dilatacija navedeni su u PS 1.2.7, a svako dilatiranje mora biti posebno rijeeno. Rjeenje mora biti usklaeno sa rjeenjem dilatacije objekta. 7.1.14 Visina betonskog dijela BSO na objektima ograniena je na 80 cm (82 cm). Poveanje visine na 110 cm ili vie postie se sa elinim rukohvatom koji su prikazani na slici 7.5 sa dva variantna rjeenja.

Strana 22 od 33




Ograde

7.1.15 U uzdunom pravcu objekta BSO se postavljaju tako, da je gornji rub ograde paralelan sa niveletom objekta. U poprenom smjeru na objekat, ograde se uvijek postavljaju vertikalno. 7.1.16 Nain sidrenja BSO mora biti usklaen sa nainom izrade. Na slikama 7.2 i 7.3 prikazani su naini sidranja koji su provjereni u praksi. 7.1.17 Radi postizanja vee otpornosti na nalet vozila pojedini elementi BSO se meusobno povezuju u lanac skupa sa naletnim elementima. 7.1.18 Beton koji se upotrebljava za izradu elemenata BSO mora ispunjavati zahtjeve propisa za beton. 7.1.19 Vidne povrine BSO moraju biti ravne, glatke i kompaktne bez neravnina ili oteenja koja mogu smanjiti otpornost na mraz i solenje. Otpornost na mraz i solenje moe se obezbijediti i naknadno sa zatitnim povrinskim premazima. 7.1.20 Na slici 7.2 prikazan je detalj poprenog presjeka polumontane BSO visine 80 cm (110 cm). Nain sidranja-spajanja obezbjeuje se sa betoniranjem dijela ograde na spoju na licu mjesta sa armaturom za sidranje 8 16 R, koja je ugraena u konzoli kolovozne ploe na irini 2x30 cm. 7.1.21 Na slici 7.3 prikazan je popreni presjek vanjske BSO monolitne visine 80 cm (110 cm) betonirane na licu mjesta. Povezivanje BSO sa rubnim vijencem (konzolom) je preko radne spojice koja mora biti dignuta 5 cm iznad gornje povrine asfalta. Oplata za izradu monolitne ograde obino je pomina. Dobra strana ovog rjeenja je kvalitetan spoj. Slabija strana je manji kvalitet vidnih povrina betona i neomoguavanje popravki geometriskih greaka na vijencu. 7.1.22 Na slici 7.4 prikazan je popreni presjek unutranje montane BSO visine 82 cm. Montani elementi ograde ugrauju se na izravnavajui sloj cementnog maltera debljine 3 cm. Sloj se ugrauje na izolaciju bez povezivanja sa kolovoznom ploom.

Za prolaz eventualne vode iz nagnjene konzole prema cijevi za procjednu vodu ostavljaju se na rubu otvori irine 10 cm na svaki metar duine elementa ograde. Svaki elemenat ograde duine 6 m ima i otvor 40x8 cm koji slui za odvodnju vode sa hodnika. Sidrenje elemenata postie se sa povezivanjem u uzduni lanac prema detalju sa slike 7.8. 7.1.23 Na slici 7.7 prikazan spajanja BSO i SO. je detalj



Strana 23 od 33


Ograde

7.2

Vanjska polumontana BSO visine 80 (110 cm)



Strana 24 od 33


Ograde

7.3

Vanjska monolitna BSO visine 80 (110 cm)



Strana 25 od 33

Ograde


7.4

Unutranja montana BSO visine 82 cm

Strana 26 od 33




Ograde

7.5

Nadvienje BSO sa elinom cijevi



Strana 27 od 33

Ograde


7.6

Raspored elemenata BSO na objektu

Strana 28 od 33




Ograde

7.7

Detalj spajanja BSO i SO



Strana 29 od 33

Ograde


7.8

Detalj nepominog spoja dvije BSO

Strana 30 od 33




Ograde

8. ZATITNE OGRADE8.1 Uvodni dio

8.1.9

8.1.1 Zatitne ograde na objektima su namijenjene za zatitu ljudi i prometa izvan objekta i za zatitu prometa na objektu. 8.1.2 Prema svojoj namjeni, razlikuju se: - ograde za zatitu od buke - ograde za zatitu od vjetra - zatitne ograde na nadvozima (iznad eljeznica ili AC) i podvozima 8.1.3 Ogade za zatitu od buke postavljaju se na rubove ivice objekata sa namjenom da se zatite naselja i stanovnitvo uz AC protiv uticaja buke koja dolazi sa AC. Potreba, poloaj i visina ograde odreuje se u projektu AC. 8.1.4 Ograde za zatitu se na rubove okomito na smjer da se promet i djelovanja vjetra. visina ograde na se u projektu AC. od vjetra postavljaju objekata priblino vjetra sa namjenom pjeaci zatite od Potreba, poloaj i objektima odreuje

Na slici 8.3 prikazan je detalj sidranja stubova ograde za zatitu od buke koja se ugrauje na vijencu objekta. Broj i promjer sidara zavisi od visine ograde. Slian nain sidranja upotrebljava se i za ograde koje slue za zatitu od vjetra. irina vijenca je 50 cm.

8.1.10 Stubovi i sidranje ograda za zatitu od buke i vjetra moraju se statiki dokazati. Visina vea od 2,0 m utie na promjenu uticaja vjetra na nosivu konstrukciju. 8.1.11 Postoji mogunost, da se za zatitne ograde na nadvozima upotrebljavaju i drugi materijali i drukija rjeenja uz potivanje osnovnih principa iz PS 1.2.3 8.1.12 Minimalna duina zatitnih ograda na nadvozima jednaka je irini AC pod nadvozom poveana za 1,0 m na svaku stranu. Minimalna duina zatitnih ograda iznad eljeznica jednaka je irini slobodnog profila pod objektom koji se poveava za 1,0 m na svaku stranu. 8.1.13 Metalne sigurnosne ograde imaju zatitu na uticaj korozije po principu vrueg cinkovanja. U toku transporta i montae ne smije doi do oteenja te zatite.

8.1.5 Zatitne ograde na nadvozima iznad AC postavljaju se sa namjenom da tite promet na AC protiv padanja snijega prilikom pluenja te za zatitu od sluajnog ili namjernog pada predmeta sa nadvoza na AC. 8.1.6 Zatitne ograde kod objekata iznad eljeznice postavljaju se sa namjenom da se sprijei svaki kontakt sa kontaktnom mreom pod visokim naponom i slui za pogon vlakova. Svako pribliavanje toj mrei je opasno po ivot. 8.1.7 Zatitne ograde na podvozima tite promet na cesti ispod podvoza. 8.1.8 Na slici 8.2 prikazan je dio zatitne ograde visine 2,0 m sa ploama irine 2,0 m na objektima iznad eljeznice. Na ovom primjeru prikazano je privrivanje zatitne ograde za stubove SO.



Strana 31 od 33

Ograde


8.2

Zatitna mrea 2,0 x 2,0 m privrena na SO

Strana 32 od 33




Ograde

8.3

Ograda protiv buke sidranje na objektima



Strana 33 od 33

Documents

1-2-3 Ograde