١

ولا فصل

اصول كوره باني

مشخصه هائي از منطقه پخت-1-1

شناخت كافي و تبحر در درك حاالت مختلف منطقه كوره بانبا توجه به اينكه مشخصه اصلي و هنر يك

پخت است لذا مي توان گفت ابزار و وسايلي كه جهت سنجش يا نشان دادن منطقه پخت در تابلو كنترل

هستند كه بدون چشم كوره بان و تيز بيني و نگاه استادانه او باني از چشم كوره همگي اجزاي, تعبيه شده اند

حال ببينيم چگونه بايستي نگاه كرد و پس با قبول اهميت ديد كوره بان. كامل نخواهد بود , به منطقه پخت

: چه عواملي را در پوشش ديد قرار داد

شود كه داراي نور درخشان و قوي است و اگر هم با در وهله اول بايستي توجه كرد كه به جايي نگاه مي

ماسك يا فيلتر نوري بداخل كوره نگاه شود نبايستي زمان نگاه كردن طوالني باشد چون ممكن است ايجاد

و در صورت اجبار به نگاه از اينرو هر بار نگاه كردن نبايستي طوالني تر از يكدقيقه باشد. كوري ناقص كند

از منطقه پخت چشم برداشت و براي چند ثانيه در فواصل زماني كمتر از يكدقيقه ،ايستي كردن طوالني مي ب

منظور از كوري ناقص اينست كه در صورتيكه نگاه طوالني باشد . به اطراف و دور از داخل كوره نگاه كرد

. تچشم قدرت تشخيص جزئيات را از دست مي دهد و عمالً بيشتر نگاه كردن فايده اي نخواهد داش

ممكن است رنگ . شود بستگي به فرد داردبداخل كوره نگاه) ماسك–فيلتر (اينكه با چه رنگ شيشه

شعله حاصل از سوختن گاز معموالً براي. فردي مناسب و براي فرد ديگري بي فايده باشد خاصي براي

ستي يا مي ب.است كوره چونكه شعله گاز درخشنده تر از شعله نفت تي از شيشه تيره تري استفاده كرد ،بايس

هر فرد در . شيشه مورد استفاده آنچنان باشد كه بيننده را قادر به ديدن باال و پايين و اطراف شعله بنمايد

٢

صورت يافتن شيشه مناسب مي بايستي هميشه با همان نوع شيشه به كوره نگاه كند تا بدينوسيله گرفتار

.در توجيه و سنجش گرفتار اشتباه نگرددخطاي باصره ناشي از تغيير رنگ شيشه نشود و

ديگر مشهور به كلينكر داشته باشدو اپراتور(Over burning)ممكن است كوره باني عادت به داغ پختن

ول شيشه راه حل اين مشكل اينست كه بدست كوره بان ا. كلينكر باشد(Under burning)سرد پختن

ر تا بدينوسيله از تشخيص غلط هر دو از درجه حرارت منطقه دوم شيشه تيره تروشن تر داد و به كوره بان

.پخت جلوگيري شود

سئوالي است كه جواب قطعي , اينكه چند بار و در چه فواصل زماني بايستي به منطقه پخت كوره نگاه كرد

كنند كه بهتر است كوره رادي گرفتار اعتماد بنفس شوند و فكرهاي مجرب ممكن است زيااپراتور. ندارد

. ب بودن است خواين عمل برخالف اصول كوره بان. رند دقيقه بحال خود بگذا30براي فاصله هاي زماني

ير حالت كوره مي باشد نه يدر حقيقت قابليت او در تشخيص لحظه تغ, خوب بودنرمز و سر يك كوره بان

. طوالني رها نمي كندخوب هيچوقت كوره را براي مدت از اينروست كه يك اپراتور . ديرتر از اين لحظه

اعتماد صد در صد به ابزارهاي . وقتيكه همه چيز روبراه است بايستي هر نيم ساعت يكبار كوره بازديد شود

بعنوان مثال هيچكدام از اين ابزارها قادر نيستند سرازير شدن بار به منطقه پخت , سنجش كار درستي نيست

.ار گذشته است و امكان پيشگيري بموقع معموالً وجود نداردرا بموقع نشان دهند مگر وقتيكه ديگر كار از ك

7/0 تا 3/0يك كلينكر خوب داراي حداكثر . است توليد كلينكر با كيفيت خوب ، مسلم هدفنياز اوليه و

آهك موجود در خوراك كوره با اكسيدهاي مقدار عمدهاين بدان معناست كه , درصد آهك آزاد است

آهك آزاد نمونه هاي ساعتي كلينكر گيرياز آنجائيكه اندازه . ن تركيب شده است آلومينيم و آه, سيليسم

خروجي از خنك كن وزن ليتري كلينكرزمان مي برد از اينرو تا بدست آمدن نتيجه اندازه گيري مي بايستي

متر و ميلي10ل وزن ليتري كلينكر عبارتست از وزن يك ليتر از كلينكر رد شده از غربا. را بدست آورد

٣

, هر چقدر وزن ليتري باالتر باشد, مشروط به تغيير نكردن تركيب مواد اوليه. ميليمتر 5 باقيمانده روي غربال

براي غربال هاي . پخته تر استكلينكر ن, هتر پخته شده است و هر چقدر وزن ليتري پايين تر باشدكلينكر ب

كلينكري ( نكته ضروري است كه كلينكر سوخته البته ذكر اين. ارقام مطلوبي است1350 تا 1250فوق رقم

چون در اين حالت كلينكر متخلخل گشته و , است داراي وزن ليتري كمتري) ته شده باشدكه شديداً داغ پخ

ممكن است براي استاندارد هاي مختلف متفاوت , ارقام ذكر شده فوق براي سوراخ غربال ها . دشوپوك مي

.ه وزن ليتري نيز متفاوت مي باشدباشد در اينصورت ارقام مربوط ب

بعضي از . كيفيت ظاهري كلينكر از نظر رنگ و دانه بندي مي باشد, يكي ديگر از راههاي سريع و نسبتاً دقيق

شتي از كلينكر مي توانند به كيفيت پخت آن پي مكوره پزها آنچنان مجرب شده اند كه با نگاه كردن به

ا معيار مشخص كننده نيست زيرا كه بستگي به تركيب خوراك كوره و دانه بندي كلينكر تنه, گرچه. ببرند

چقدر بهتر پخته شده باشد تيره كلينكر خوب داراي رنگ تيره است و هر , با اين حال , دور كوره دارد

.دهاي آن گردتر و حبه اي تر مي باشاست ودانه تر

و وزن ليتري كلينكر بيشتر و دانه هاي آن اگر كلينكر تا حدي داغ پخته شده باشد آهك آزاد آن افت مي كند

, باشداگر كلينكر سرد پخته شده. درشت تر و رنگش در مقايسه با كلينكر سرد پخته شده تيره تر مي باشد

گاهي مواقع بصورت (دانه بندي كلينكر ريزتر مي شود , وزن ليتري پائين مي آيدآهك آزاد آن باال مي رود ،

.ن باال و رنگش روشنتر و نزديك به رنگ قهوه اي مي باشدتخلخل آ, )خاك در مي آيد

حال مي پردازيم به . تا اينجا در مورد كلينكري صحبت شد كه پخته شده و از كوره بيرون آمده است

. و در اينجا ست كه مي بايستي تكيه به ديد خود داشته باشيمكلينكري كه در منطقه پخت است

آمدن تغييرات نزديك تر مي شود به دليل بوجود ) منطقه كلينكر شدن(خت ه به منطقه پوقتيكه خوراك كور

C4AF و C3A , C3S , C2Sشديد فيزيكي و شيميايي ناشي از حرارت باال و تشكيل فاز مايع و تركيبات

٤

حركت مواد داراي سرعت ، وجود كوتينگ در بستر كوره و نا صاف بودن منطقه پخت،)فازهاي كلينكر(

و در حبه هاي خوراك كوره شكل گيري را آغاز مي كنند و روي يكديگر سوار ميشوند . شودكمتري مي

مواد داخل , در اين منطقه . از جدار داخلي كوره بيشتر باال مي روند , هاي عقب تر كوره مقايسه با قسمت

شعله كه ماس با و تدر مجاورت و بيشتر در مي آيدآبشار بصورت كوره بجاي لغزيدن بر روي يكديگر ،

مالحظه مي گردد كه كندي حركت مواد و سوار شدن . قرار مي گيرد داراي درجه حرارتهاي باالتر است

با فرض . و آبشار حاصله منقلب تر مي باشد رفتن از ديواره كوره بيشتر مي شودمواد روي يكديگر و باال

. خواهند بوددرشت ترلوله هاي كلينكر گ هر چقدر درجه حرارت باالتر باشد،,ثابت ماندن ساير عوامل

بدليل اينكه از شيشه . مي توان آنرا مستقيماً به درجه حرارت ربط داد, هر رنگي كه در كوره مالحظه شود

ي به درجه خاص از اينرو نسبت دادن رنگگاه كردن به كوره استفاده مي شود ،هاي رنگي متفاوتي براي ن

آنچه را كه در داغترين نقطه منطقه پخت و در مجاورت شعله وجود ،با اين . مشكل است ي معينحرارت

: بصورت زير بيان كردمي توان با كلي گوئي ,مالحظه مي گردد

سرد.............................................................................قرمز

نزديك به سرد......... )...................................گيالسي(قرمز روشن

عادي....................................................................نارنجي

عادي.............................................................................زرد

داغ......................................................................سفيد

پديد آيد بايستي بالفاصله بدنبال علت آن بود و تنظيمات الزم را زرد تا نارنجي كه خارج از تغيير رنگيهر

در غير اين صورت كوره بسمت غير عادي شدن و نامتعادل شدن و نامتعادل شدن پيش خواهد . ايجاد داد

. رفت

٥

ه داراي تاثير و نقش شاياني در راهبري كوره لو شعلنترل وضعيت خوراك كوره در منطقه جك :جلو شعله

بطوريكه مي دانيد در مناطق مختلف كوره بدليل . است و از جمله فاكتورهاي مهم در عمل پختن مي باشد

. است مواد جاري در كوره داراي سرعت سيرمتفاوتي , رخ دادن فعل و انفعاالت فيزيكي و شيميايي مختلف

مواد حالت سيالن بيشتري دارد و همراه با جهش به سمت منطقه پخت ) كليسناسيون (در منطقه تكليس

نچنان است كه باعث مي شود مستقيماً و به سرعت گاهي مواقع اين جهش و پاشيدن مواد آ. نزديك مي شود

. مواد بسوي منطقه پخت دويده و وارد خنك كن شود

ده و كنترل دوبار كوره مشكل مي ش(Sever upset)به تبع اين حالت كوره گرفتار عدم تعادل جدي

عمل خنك كردن به بدليل ريز بودن دانه بندي , وارد خنك كن مي شود) خاك(هنگاميكه مواد ناپخته . گردد

فضاي شود بدليل خاك آلود بودن ،هواي گرمي كه از خنك كن وارد كوره مي . سختي صورت مي گيرد

در مواردي پيش . طقه پخت تقريباً غير ممكن مي شودداخل كوره را آنچنان تاريك مي كند كه مشاهده من

از اينروست كه عدم اجاره . آمدن اين حالت باعث خفه شدن مشعل و خاموش شدن شعله نيز مي گردد

ورود به مواد ناپخته به داخل خنك كن بصورت يكي از قوانين و اصول مسلم و مهم كوره باني درآمده

.است

گرچه در اغلب موارد نگاه كردن به جلو . فيزيكي مواد جلو شعله داشتبايستي توجه خاصي به مشخصات

با اين وجود بايستي از هيچگونه سعي و است ؛شعله بدليل آميختگي شعله با فضاي خاك آلود مشكل

زيرا كه منشأ و مبدأ بروز حاالت .ديد زدن به جلو شعله مضايقه نكرد تالش در هر چه بيشتر نگاه كردن و

آن مي توان جلو حاالت واژگونه كوره را قه است و با دقت و بررسي روي امتعادل كوره از اين منطابجا و نن

.گرفت

٦

موقعيت نقطه تاريك نسبت به شعله– )1-1(شكل

ك تغيير رنگ سريع از تاريكي با نگاه كردن به داخل كوره ي. ردد مالحظه مي گ)1-1(شكل بطوريكه در

تغيير ) خط(وجود اين نقطه , در امر راهبري كوره. مشاهده مي شود) بودنسفيد(شني به رو) تيره بودن (

اهميت اين نقطه در اين نكته نهفته است كه كوره بان با . رنگ براي كوره بان داراي اهميت زيادي است

م ترين مالحظه آن مي تواند پي به محل و نقطه گرم شدن يا سرد شدن منطقه پخت ببرد و اين نقطه پيشگا

نقطه -الت عادي كار كوره محل اين نقطه در شرايط پايدار و ح. است عامل نشان دهنده تغيير حالت كوره

تقريباً ثابت است و حدوداً باندازه يك چهارم طول شعله - (Dark Feed) نقطه تاريكتيره بودن مواد يا

. در زير شعله پيش روي كرده است

در اين صورت منطقه پخت سرد خواهد شد و در , )بسمت خروجي كوره (اگر بيش از اين جلو آمده باشد

.در اينصورت منطقه پخت داغ خواهد شد) بسمت عقب كوره (صورتيكه عقب نشيني كرده باشد

هر , بعنوان مثال .قيم روي نقطه تاريك مواد مي باشد هر گونه تغييري در مشخصات شعله داراي تاثير مست

نقطه هر گونه تغييري در محل . نقطه تاريك بسمت خروجي كوره نزديكتر مي گرددوقت شعله كوتاه شود

٧

محل نقطه تاريك مي تواند در . نمي تواند همواره به معني سرد شدن يا گرم شدن منطقه پخت باشدتاريك

. كوره متغير باشدرقابليت پخت مواد و تغيير مقدار با, رابطه با تغيير شكل شعله

يا بار , يا مواد ديرپز باشد،كه يا شعله كوتاه باشد) بسمت زير شعله(تاريك جلو مي آيد مواقعي نقطه در

. كوره در منطقه پخت زياد شود و يا اينكه منطقه پخت سرد شود

وحرارت الزم براي راندن ( هم چنين در مواقعي نقطه تاريك دور مي شود كه يا طول شعله بلند تر شود

يا بار كوره در منطقه پخت ،باشدودپز يا خوراك كوره ز،)وجود داشته باشد به عقب كوره تاريكنقطه

. كاهش يابد و يا اينكه منطقه پخت داغ شود

كوره . هر گونه تغييري در محل نقطه تاريك را بايستي در پرتو اثرات مذكور در فوق مورد توجه قرار دارد

به ديدن نقطه تاريك باشد و آنچنان كوره را راه ببرد كه بان بايستي با هر بار نگاه كردن به داخل كوره قادر

الزمه يك تغيير جزئي در محل نقطه تاريك و قرار دادن آن در جاي . اين نقطه در جاي مطلوب خود باشد

. تغييرات جزئي در مقدار سوخت ورودي مي باشد, مناسب خود

هنگاميكه . شعله به منطقه پخت را دادهرگز نبايد به نقطه تاريك اجازه نزديكتر شدن بيش از نصف طول

ميبايستي با كم كردن طول شعله موقعيت نقطه , مواد ناپخته بيش از حد الزم در منطقه پخت پيش رفته است

. بخوبي نشان داده شده است )1-1(شكل اين روش در قسمت زيرين . تاريك نسبت به شعله را تنظيم كرد

با افزايش فشار و در . است كه نقطه تاريك پيشروي نموده است قسمت باالئي شكل فوق نمايانگر حالتي

جه حرارت هواي اوليه و در صورت امكان درجه حرارت هواي ثانويه و يا بسته به طرح مشعل با استفاده از

. درآورد)1-1(شكل راه هاي ديگر مي توان طول شعله را كم كرد و آن را بصورت قسمت زيرين

. قطه تاريك تغيير نكرده است ولي موقعيت آن نسبت به شعله متناسب گشته استتوجه نمائيد كه محل ن

.كوتاه كردن شعله باعث خواهد شد كه حرارت بيشتري به اين منطقه بحراني برسد

٨

برخي كوره بانها در استفاده از دستورالعمل فوق خود را كامالً آزاد مي دانند و به محض مشاهده شرايط فوق

توجه به اين نكته ضرورت دارد كه تغييرات شكل شعله عوارض . تورالعمل را بكار مي برندبالفاصله اين دس

ميرسد كوتينگحرارت بيشتري به , از جمله اينكه با كوتاه كردن شعله و توپي كردن آن. ديگري بدنبال دارد

ن از حفظ و از اينروست كه در قدم اول كوره بان بايستي مطمئ, پيش مي آيد و لذا خطر ذوب شدن آن

كوتاه كردن و توپي كردن شعله , در صورتيكه لكه سرخي در اين منطقه بحراني باشد. دوام كوتينگ باشد

چندان عاقالنه نيست و اشتباه جدي و بزرگي است و باعث مي گردد منطقه اي كه ضيعف است بيشتر در

.معرض حرارت و داغ شدن قرار بگيرد

و ذكر شد، بوضوح در كوره هاي روش تر قابل مالحظه است شعله جلوآنچه در سطور قبل تحت عنوان

مطالب فوق حاوي نكات جالبي است كه در پرده . امكان ديدن آن در كوره هاي با تكنولوژي روز نيست

است ولي بهر حال در تمام كوره ها نقطه تاريك وجود پنهان غبار و نرمه كلينكر كوره هاي بزرگ جديد

.دارد

ظاهر هواي ورودي از كولر معمولي است و نياز به آنچنان توجهي , در شرايط كار عادي كوره :ههواي ثانوي

وضع هواي ثانويه بهم مي خورد و نياز به توجه كوره ،) واژگونه(رايط كار غيرعادي ولي در ش. ندارد

.بيشتري دارد

كلينكر نرمه غبار و قداري گرد وي از كولر همراه با م هواي خروجشود ،وقتيكه كلينكر خام وارد كوره مي

مضافاً اينكه در اين چنين شرايطي . نمايد مواجه مي با اشكالوارد كوره شده و نگاه كردن به منطقه پخت را

شكل شعله , بدليل اين سرد بودن . درجه حرارت هواي ثانويه نيز افت مي كند و سرد تر وارد كوره مي شود

همچنين بدليل وجود گرد و غبار عمل سوختن . كوره حركت مي نمايدتغيير نموده و بيشتر به سمت عقب

.تر صورت مي گيرد و شعله سرد مي شود مشكل

٩

ظواهر فوق باعث مي گردد كه تصور سرد بودن منطقه پخت پيش بيايد و البته اين تصور نمي تواند در تمام

) كه محيط را تاريك كرده اند(ا زيرا كه ممكن است جلو اين گرد و خاكه, مواقع صد در صد درست باشد

در شرايطي كه غبار باعث مي شود نگاه كردن مشكل . كامالً روشن و حاكي از عادي بودن منطقه پخت باشد

به تجربه اين قاعده . كوره بان ميبايستي نهايت سعي خود را در جهت ديدن زير و جلو شعله بنمايد, شود

با توجه به زير و است ، به جاي توجه به عقب شعله ، آلود ثابت شده است كه هنگاميكه منطقه پخت غبار

. جلو شعله مي توان به نتيجه اي رسيد كه با استفاده از آن كوره را از حالت واژگونه و غير عادي بيرون آورد

. است آجر روي آجر كمك موثري به تداوم عمر ) پوشش– آستر –قشر محافظ (وجود كوتينگ :كوتينگ

نقش يك كوره بان . مضافاً افت توليد را نيز بدنبال دارد, كرر باعث هزينه هاي گراني مي شودآجر چيني م

.در تداوم عمر آجر و يا كم بودن عمر آجر از جمله نقش هاي اصلي است

آستر كوره يا كوتينگ عبارتست از مقداري كلينكر يا ذرات غبار داخل كوره كه بصورت مايع يا خميري در

)١-٢(شكل. ا نزديك شدن به بدنه كوره بر روي آجر مي چسبند و بصورت جامد در مي آيندآمده اند و ب

درجه ه تا موقعي در روي سطح كوتينگ يا آجر باقي مي مانند ك)1-2(شكل در)ك(ذرات جامد شده

پيدا تا جائي ادامه گحرارت آنها پائين تر از درجه حرارت نقطه ذوبشان باشد از سوي ديگر تشكيل كوتين

در مواقعي كه كوره با اين . مي كند كه درجه حرارت سطح به درجه حرارت نقطه ذوب ذرات چسبيده برسد

ه تئوريك اين بدان معني است كه ديگر از جنب. كوتينگ باقي خواهد ماند ,چنين درجه حرارتي كار مي كند

موجود در روي سطح كوتينگ ذرات , هنگاميكه اين درجه حرارت باال برود. كوتينگي تشكيل نخواهد شد

ند و سپس از پوسته كوتينگ جدا حالت جامد به مايع تبديل مي گردنشروع به ذوب شدن مي كنند و از

.شده و وارد كلينكر مي شوند

١٠

جهت انتقال حرارت از مركز كوره به بدنه-)1-2(شكل

ه وجود اين تفاوت درجه حرارت باعث بين سطح كوتينگ و بدنه كوره تفاوت درجه حرارتي وجود دارد ك

ميزان انتقال حرارت بستگي به قابليت هدايت حرارت , انتقال حرارت از داخل كوره به بيرون كوره مي شود

از آنجائيكه . هر چه هدايت حرارتي آجر باال باشد شانس تشكيل كوتينگ بيشتر است. كوتينگ و آجر دارد

از اينرو درصد فاز مايع موجود در كلينكر , طقه پخت جدا شده است داخل منفاز مايعكوتينگ در ابتدا از

هر چه مقدار فاز مايع در منطقه پخت بيشتر باشد سرعت . داراي نقش مهمي در نحوه تشكيل كوتينگ است

هر چقدر مواد زود ذوب ). نسبت به مواردي كه مقدار فاز مايع كم است(تشكيل كوتينگ بيشتر است

ميزان سيالن مواد باال , در خوراك كوره بيشتر باشدآلومينيم منيزيم و قليائي ها - آهننظير ) كمك ذوب(

اين مواد ,اريت باالي مواد قليائي و فرًنقطه ذوب پائينبدليل . مي باشد و در صد فاز مايع بيشتر خواهد بود

و در قسمتهاي عقب تر مي شوند) جريان گاز كوره (گازي در درجه حرارت منطقه پخت تبخير و وارد فاز

١١

مي , كه عاملي مزاحم است) طوق (رينگ و در موارد زيادي ايجاد گرفتگينا خواسته و كوره ايجاد كوتينگ

.نمايند

از اينرو , از آنجائيكه درجه حرارت سطح كوتينگ احتماالً داراي عمده ترين نقش در تشكيل آستر مي باشد

است كوتينگ كه تعيين كننده درجه حرارت سطح شعله جهت و ، طول شعلهشكل شعلهدقت در چگونگي

به صورت توپي و پرحرارت مي باشد و اين ,شعله اي كه زياد كوتاه باشد. داراي اهميت ويژه ايست

حرارت در سطح كمي از داخل كوره پخش مي گردد و در نتيجه داراي اثر سايشي و خورنده روي آستر

كنترل منطقه , البته شعله هر چقدر كوتاه تر باشد. است ستر مفيدترشعله بلند براي تشكيل آ. خواهد بود

. بگذاردكوتينگباشد كه اثر سوء روي د آنچنان باينتر است و اين كوتاه بودن پخت راحت

)آستر كوره( كوره بان و كوتينگ -2- 4

كوره . مي باشدنحوه راهبري كوره و كوره باني از جمله عوامل و ضرورتهاي اساسي براي تشكيل كوتينگ

در جه سانتيگراد و درصد فاز مايع 1315) ميعان (اي را در نظر بگيريد كه خوراك آن داراي نقطه انجماد

. كه در فاصله وسيع درجه حرارت داغ تا سرد كار مي كند, سه حالت براي اين كوره. درصدباشد24برابر

).1-3(شكل . فرض نمائيد

درجه حرارت . دشو تشكيل نميكوتينگدر اين حالت تقريباً . رد است حالتي است كه كوره س)الف(حالت

و همچنين درجه حرارت مواد داخل منطقه پخت آنقدر پائين است كه امكان بوجود آمدن كوتينگسطح

. مقدار الزم از فاز مايع براي تشكيل آستر فراهم نيست

١٢

حاالت مختلف منطقه پخت-)1-3(شكل

و %) 24حدود (ايع در حد الزم است و مقدار فاز مه كوره در شرايط عادي حالتي است ك)ب(حالت

و همچنين رفتن زير مواد رارت سطح آستر بهنگام بيرون آمدندرجه ح. مناسب براي تشكيل آستر مي باشد

مقداري كمتر از نقطه انجماد ذرات مواد منطقه پخت مي باشد و در نتيجه ذراتي كه ) ضمن چرخش كوره(

آستر مي چسبند كه درجه حرارت سطح به ورت آستر مي رسند منجمد شده و تا آنجائي به سطح به مجا

. در اين حالت آستر به نقطه تعادل رسيده است ) . Cْ 1315(نزديك نقطه انجماد برسد

معرف حالتي است كه كوره داغ است و در اين حالت بدليل فوق العاده باال بودن درجه حرارت )ج(حالت

از , ها باالتر از نقطه انجماد است از آنجائيكه تمام درجه حرارت. مقدار فاز مايع زياد است , د و آستر موا

مواد داخل كوره نيز بدليل باال بودن . اينرو كوتينگ ذوب شده و از بدنه كوره جدا و وارد فاز مايع مي شود

شايد نياز به تذكر نباشد كه پديد . نمايد مقدار فاز مايع شروع به سر رفتن و باال رفتن از جداره كوره مي

. است بسيار زيان آورآمدن اين حالت براي كوره

:عبارتند از ) آستر(بطور خالصه عوامل حاكم بر تشكيل يا از بين رفتن كوتينگ

و مقدار فاز مايع تركيب شيميائي خوراك كوره-الف

١٣

قابليت هدايت حرارتي آجر نسوز-ب

اد در لحظه تماس با كوتينگ درجه حرارت مو-ج

درجه حرارت سطح كوتينگ بهنگام تماس با مواد داخل كوره-د

شكل و درجه حرارت شعله-و

). توضيحات بيشتري داده خواهد شددر قسمت بعد( ساير عوامل -هـ

رنگ كوتينگ بيانگر بسياري نكات در مورد شرايط حرارتي و درجه :و رفتار آنشناخت بيشتر كوتينگ

هنگاميكه . مي باشدرنگ كوتينگ بين زرد و سفيددر شرايط كار عادي كوره . رارت منطقه پخت مي باشدح

.تغيير رنگ به سمت سفيد باشد بيانگر داع شدن منطقه پخت است

د از اينرو اهميت شو تشعشع و هدايت از بدنه كوره تلف مي بطريقبا توجه به اينكه مقدار زيادي حرارت

منطقه مخزن ذخيره حرارتمضافاً اينكه كوتينگ نقش . ح روئي كوتينگ محرز مي گردددرجه حرارت سط

با داشتن كوتينگ داغ مي توان در بسياري از موارد عوارض هجوم مواد خام و . پخت را نيز بازي مي كند

منطقه در صورتيكه درجه حرارت كوتينگ افت نمايد و بار زيادي در . ناپخته به منطقه پخت را خنثي نمود

.پخت باشد چاره اي جز پائين آوردن دور كوره وجود ندارد

بررسي نقطه هاي رميبايستي كوره بان توجه و سعي د. حالت عمومي كوتينگ نيز مهم است, عالوه بر رنگ

جاهائي كه كوتينگ ريزش كرده است و جاهائي از منطقه پخت كه در حال بستن , نازك كوتينگ باضعيف

درست در موقعي كه تغييراتي در كوتينگ (اين بررسي ها هرچه زودتر صورت بگيرد . يدرينگ است بنما

است كه همواره اين وظيفه برعهده كوره بان. ري استمفيدتر و داراي درجه اهميت بيشت) بوجود ميĤيد

سعي در نگهداري كوتينگ و شكل گيري و تشكيل آن بنمايد تا بدينوسيله از فرسايش سريع آجر و

.الك بدنه كوره جلوگيري شوداسته

١٤

اين حالت . گرددميخسارت زيادي به كوره وارد , حالتي وجود دارد كه اگر سريعاً چاره جوئي نشود

. شده است و كلينكر شروع به دويدن و سر رفتن مي كندمنطقه پخت شديداً داغعبارتست از موقعي كه

.وب شدن مي كندبدتر اينكه اگر داغي زياد باال باشد كوتينگ شروع به ذ

وجود اين حالت براي كوتينگ زيانبار است و باعث مي شود كوتينگ نرم و ذوب شود و شروع به ريزش

هنگام پيش آمدن اين حالت مي بايستي كوره بان از چگونگي و خوب بودن كلينكر صرف نظر كند و . نمايد

در صورتيكه در تصحيح اين . ايدصرفاً تمام توجه خود را به حفاظت آجر نسوز و بدنه كوره معطوف نم

كه پديد مي آيدلكه هاي سرخي روي سطح خارجي كوره , حالت غفلتي صورت بگيرد و اقدام فوري نشود

. است تائيد كننده و حكايت گر راهبري غلط كوره

ه لذا كورگرانترين تعميرات براي كوره است ، و پديد آمدن لكه هاي سرخ باعث ريزش كوتينگبدليل اينكه

ت از كوره ترين عوامل پديد آورنده اين حالعمده . بنمايدحفظ كوتينگبان بايستي نهايت توجه را به

تغييرات شديد در تركيب آجر ، نوسان و ونازك بودن سرشكن شدن داغ شدن منطقه پخت ،:عبارتند از

و ) شرايط سيكلي(كوره واد در داخل قطع بار كوره پيشروي و طي مسير ناجور و نامنظم م كوره ،خوراك

.آن نقاط است معرف فرسايش آجر در لكه هاي سرخ وجود .نحوه عمل غلط كوره بان

آن و پايدار ماندن تشكيل كوتينگ تثبيتبا توجه كردن به عوامل فوق و سعي در بر طرف كردن آنها شرايط

. فراهم مي شود

ر مواد قرار بگيرد تا بدينوسيله تغييت تغييرا از پيش بوسيله آزمايشگاه در جريانمي بايستي كوره بان

بودن تغيير مي كند زود پزهنگاميكه مواد به سمت . مواد خام را مد نظر داشته باشد احتمالي درقابليت پخت

. ميبايستي حدود ده دقيقه قبل از ورود مواد به منطقه پخت سوخت را كمتر كرد

١٥

بودن ديرپزد به سمت اگر موا. ر ريزش كوتينگ وجود دارد خطت تغيير مواد به سمت زود پز بودن،در صور

آنرا براي شرايط پخت اينكه مطمئن از داغ بودن نسبي كوره باشد و مضافاًبان مي بايستي كوره تغيير نمايد ،

. تر آماده نمايد مشكل

بار در حالتي كهكوره با دور باال و) براي كوره خشك( دقيقه 5هرگز نبايستي اجازه داد براي مدت بيش از

اگر چنين شود قسمتي از كوره خالي مي شود و مناطق پخت و عقب كوره بشدت . قطع شده است كار بكند

در كوره فضاي خالي در اين حالت بايد دور كوره را كم كرد و به حداقل ممكن رسانيد تا . داغ مي شوند

كم شود تا از فن و مقدار سوخت نيز در ضمن همزمان با كم كردن دور كوره بايستي دور . پيدا نشود

چنانچه در فاصله زماني مذكور رفع . پيش گيري شودافزايش درجه حرارت نقاط مختلف سيستم پخت

براي , هر وقت كه اينچنين حاالتي جدي پيش مي آيد. اشكال تغذيه نشد مي بايستي كوره متوقف شود

. بايستي اقدام به توقف فوري كوره نمود) حرارتبدليل باال رفتن درجات (احتراز از صدمه ديدن دستگاه

چگونگي مقابله با اين حالت در . است كوره از نتايج تبعي ريزش كوتينگ (Cycling) حاالت سيكلي

اصوالً هر موقع كه نياز به رسانيدن كوره به حالت عادي و . آمده است) ر كورهوبا كنترل د(بخش هاي بعدي

. طر از دست دادن مقداري كوتينگ وجود داردپايدار پيش مي آيد احتمال خ

حتي در (ريزش كوتينگ و پديد آمدن لكه هاي سرخ مي تواند ناشي از تنظيم غلط مشعل يا شكل شعله

Flame) خورندگي شعلهاين حالت را . باشد ) شرايطي كه منطقه پخت داراي درجه حرارت عادي است

Erosion) اره داخل كوره مي باشدرارت در قسمت محدودي از جدشديد ح مي نامند و ناشي از تمركز .

آنچه كه بايد در اينجا ياد آوري . در مورد راه حل اين مشكل بحث شده است , سوخت و مشعلبخشدر

خوب مي داند كه كوره چه موقع شروع به ،شود اينست كه اصوالً يك كوره بان در طول كار با يك كوره

١٦

قداري به حواس پرتي كوره بانت غير عادي مپديد آمدن حاال. رد مي شودداغ شدن مي كند و چه موقع س

. است مربوطنيز

و در صورت سرد باعث سرشكن شدن آجرهاي كوره شوك حرارتي ناشي از سريع گرم شدن يك كوره

نحوه گرم كردن كوره و عوامل . و گسترش آن مي گردد روي بدنهخلكه سرتكرار باعث پديد آمدن

. به تفصيل بيان شده استبخش هاي ديگرن آجر نسوز در سرشكن شد

و مراحل برداشته شدتمام قدم ها پس از اينكه در زمينه جلوگيري يا كم كردن خطر داغ شدن شديد كوره

رسيد كه ديگر احتمال پديد آمدن لكه سرخ يا ريزش كوتينگ وجود طي شد، نبايستي به اين نتيجه مقدماتي

رو بايستي در اين مرحله يك قدم جلوتر رفت و در روي دستورالعمل هاي مقابله بااز اين. نخواهد داشت

زيرا پديد آمدن هر لكه سرخ و يا ريزش كوتينگ . كردمطلعه ودقت ي اينگونه حاالت ناخواسته و اضطرار

. است مترادف با پائين آمدن عمر آجر نسوز

باال رفته است ولي تغيير رنگي در بدنه مالحظه شده است و درجه حرارت بدنهريزيدر حالتي كه كوتينگ

بكمك كم كردن مقدار جزئي سوخت (در صورت امكان بايستي نقطه تاريك را از منطقه بحراني , نمي شود

تغيير مكان داد هم چنين تغيير شكل شعله از توپي به كشيده خالي از فايده نخواهد ) يا تغيير موقعيت مشعل

تا حد امكان بايستي از سرد شدن . ي است مقداري هواي اوليه كاهش داده شودبراي اين منظور كاف. بود

.كوره و پديد آمدن حالت واژگونه پرهيز نمود

در حالتي كه مختصر لكه سرخ تيره روي بدنه مالحظه مي شود نيز بايد طبق دستورالعمل فوق و با توجه به

.احتراز از واژگونه شدن كوره عمل شود

بوجود آوردن و تشكيل , پديدار مي شود روشن در حد يك مترازمحيط كورهه سرخدر حالتي كه لك

اقدام فوري بدنه كوره تغيير شكل جلوگيري از برايدر اين حالت بايستي . كوتينگ كار مشكلي خواهد بود

١٧

) بدون سوخت(كالً شعله را خاموش نمائيد و كوره را در حال چرخش , براي اين منظور. انجام داد

كوره را در حالتي نگه داريد كه لكه زير . برسد) لكه( به روي منطقه بحراني تاريك مواد ريد تا نقطه نگهدا

.پوشش مواد قرار بگيرد

. نمائيدراهبريپس از اين مرحله كوره را طبق دستورالعمل هاي مربوط به توقف براي آجرچيني

:ددو وسيله موثرديگر براي تشكيل هر چه بهتر كوتينگ وجود دار

بعد از (در واحدهائي كه مواد ديرپز هستند استفاده از كمك ذوب براي دو سه روز اول راه اندازي - 1

اين عمل براي مواردي كه لكه سرخ كوچك پيدا شده نيز . بسيار مفيد خواهد بود) هر آجر چيني

.مفيد است

ايستي موقعيت مي ب, با در نظر گرفتن صفحه ساعت. دميد هوا به روي لكه سرخ كوچك مفيد است - 2

جريان دميدن هوا يا پاشيدن آب بايستي تا . باشد 8 تا 4هوا در حدود موقعيت ساعت ) فن(دمنده

براي . درجه سانتيگراد افت نمايد200موقعي ادامه يابد كه درجه حرارت بدنه در آن نقطه تا حدود

داراي سيستم اندازه گيري بسياري از كوره ها. به هيچ وجه نبايد از آب استفاده كردسرخلكه هاي

تشخيص براياين دستگاه وسيله موثري . پيوسته و مداوم درجه حرارت بدنه كوره مي باشند

لذا كمك موثري در تداوم , حاالت افزايش درجه حرارت بدنه كوره در دقيقه هاي اول مي باشد

.عمر آجر است

وقتيكه درجه حرارت باالتر از اين رقم , درجه سانتيگراد درجه حرارت بدنه خطرناك نيست315تا حدود

ه درج480 تا 425در درجات حرارت . مي شود ميبايستي كوره بان تنظيمات و اقدامات الزم را بكند

درجه سانتيگراد لكه ها قرمز 600 تا 450در درجات حرارت . قابل روئيت هستند سانتيگراد لكه ها در شب

١٨

تغيير درجه سانتيگراد لكه ها قرمز روشن مي باشند و احتمال 650 تيره هستند و در درجه حرارت باالتر از

. وجود دارد كوره بدنهشكل

عقب كوره-5-2

آگاه شايد دليل اساسي كنترل عقب كوره.كنترل عقب كوره است, يكي از راههاي كنترل و راهبري كوره

اين . منطقه پخت صورت گيردشدن زودتر از موقع از اتفاقاتي است كه چند دقيقه بعد ممكن است در

: صورت مي گيردكنترل از دو طريق

,كنترل درجه حرارت عقب كوره - 1

.مكش عقب كوره - 2

.ستي داراي نقش مهمتر و دقت باالتر عقب كوره كنترل درجه حرارت

:درجه حرارت عقب كوره -1-5-2

كنترل . است ي كوره ئدرجه حرارت گازهاي خروجي از قسمت انتها, منظور از درجه حرارت عقب كوره

كليد موفقيت در پايدار نگهداشتن حالت و نحوه كار كوره مي , دقيق و بموقع درجه حرارت عقب كوره

نهفته است ) كه داراي فاصله تغييرات كمي است(دليل معتبري كه در كنترل درجه حرارت عقب كوره . باشد

تغييرات فيزيكي و شيميايي صورت مي , ضمن عبور و سير در داخل كوره , در خوراك كوره: اينست كه

. گيرد و بخاطر پايداري هر چه بيشتر كار كوره نبايستي از هيچ يك از اين تغييرات چشم پوشي كرد

در پيش كلسينه شدن موادهمان , مهمترين تغييري كه داراي اثر قطعي و تعيين كننده روي منطقه پخت است

ب وقتي صورت مي گيرد كه خوراك كوره قبل از ورود به پخت كامل و مناس. كلساينر است گرم كن و

موجود در CO2آيد مگر اينكه تمام كلينكر بوجود نمي , بعبارت ديگر . منطقه پخت كلسينه شده باشد

١٩

گازهاي خروجي حاوي ، همچنين مي بايستي بعد از منطقه تكليس. سنگ آهك مواد خام بيرون رفته باشد

وره درجه حرارت عقب ك. خشك كردن مواد و شروع عمل تكليس باشندمقدار الزم انرژي حرارتي جهت

درصد تكليس و داغ بودن , خشك شدن ( جهت كنترل تغييرات مذكور مناسبترين وسيله براي اپراتور كوره

جي از كوره صورت مي درجه حرارت عقب كوره از روي گاز خرو چرااينكه. است ) مواد ورودي بكوره

باين دليل است كه اندازه گيري درجه حرارت گاز ،جه حرارت مواد ورودي بكوره روي درگيرد و نه از

. است سهل تر و داراي دقت بيشتري

اگر حرارت . درجه حرارت ايده آلي براي عقب كوره وجود دارد, براي مقدار معين دور كوره و تغذيه كوره

شود و در نتيجه پخت ينكرودرس كلباعث مي گردد كه خوراك كوره بطور ز, زيادي به عقب كوره برود

و كم شوداين عمل باعث خواهد شد كه بازده حرارتي سوخت . مواد در نقاط عقب تر كوره صورت گيرد

نتيجه اين خواهد شد كه , بعكس وقتيكه حرارت كمتري به عقب كوره برسد. سوخت مصرفي زياد گردد

در نتيجه مواد فوق العاده دير ت گردد وتكليس شود و سپس وارد منطقه پخخوراك كوره بصورت ناقص

.دشو شدن كوره مي (Upset)پز است و احتماالً باعث واژگونه

:است عامل چهاردرجه حرارت عقب كوره تحت فرمان

.دور فن كوره كه باعث تغيير مكش عقب كوره و سرعت گازهاي خروجي مي شود - 1

.وراك كوره وداغ شدن آن اثر دارد كه روي ميزان تكليس خ مقدار سوخت مصرفي در كلساينر - 2

. كه باعث تغيير گرماي منطقه پخت مي گردد مصرفي در مشعل اصلي كورهمقدار سوخت - 3

اين تغيير درصد پر بودن (مقدار خوراك كوره كه باعث تغييرات در درصد پر بودن كوره مي گردد - 4

). برگشتي نيز باشدغبارمي تواند ناشي از تغيير دور كوره و تغيير

٢٠

علت هاي اصلي تغييرات درجه حرارت عقب كوره , دور فن و مقدار سوختعوامل, عامل 4از اين

يا افزايش مقدار سوخت يا , باال رفتن درجه حرارت عقب كوره ممكن است بدليل افزايش دور فن .هستند

ين آمدن دور بعكس پائين آمدن درجه حرارت عقب كوره مي تواند منتبح از پائ. كاهش خوراك كوره باشد

اسب با مقدار خوراك فرض بر اينست كه دور كوره متن. كاهش سوخت و افزايش خوراك كوره باشد, فن

درصد اكسيژن و درجه , دوشادوش كنترل مقدار سوخت, وكنترل درجه حرارت عقب كوره كوره است

وقت دست به توجه كند كه هراپراتور دبعنوان يك واقعيت باي. حرارت منطقه پخت صورت مي گيرد

عكس , مي زند) حرارت منطقه پخت– اكسيژن –سوخت (تنظيمي در يكي از سه عامل اصلي كنترل فوق

. را روي مناطق سه گانه كوره در نظر داشته باشداتالعمل و بازتاب اين تغيير

و ت دو حالت عمومي در رابطه با كنترل درجه حرارت عقب كوره پيش مي آيد كه ضرورت بخرج دادن دق

:كوره اي را با شرايط زير در نظر بگيريد. مي نمايدمهارت توسط كوره بان را ايجاب

)موجود (Cْ 870) مطلوب (C ْ 850درجه حرارت عقب كوره

)موجود ( Cْ 1565) مطلوب (Cْ 1540درجه حرارت منطقه پخت

)موجود (7/0) مطلوب (1-5/1درصد اكسيژن گاز خروجي

بطوريكه مالحظه مي گردد درجه حرارت عقب كوره و منطقه پخت هر دو باالست و درصد اكسيژن پائين

دور فن را نمي توان پائين آورد چون باعث كم شدن اكسيژن و سوختن ناقص . است تر از حد مجاز

چون منطقه پخت با , حرارت منطقه پخت استفاكتور ارزشمند موجود باال بودن درجه . سوخت مي شود

اولين قدم در تنظيم كوره اي با اين حالت . حرارت مطلوب مهمترين ضرورت براي هر گونه تنظيمي است

كاهش جزئي از مقدار سوخت مصرفي است و در صورتيكه تنظيم ديگري صورت نگيرد بدينوسيله اكسيژن

طقه پخت پائين خواهد آمد از اينرو براي جلوگيري از سرد با اين عمل درجه حرارت من. باال خواهد رفت

٢١

دور فن تا آنجائي كم مي شود كه مجدداً درصد , شدن منطقه پخت و بمحض افزايش درصد اكسيژن

ظر درجه حرارت عقب كوره كاهش مي يابد و از نن شرايط ،با اي. برسد) درصد7/0(اكسيژن به رقم قبلي

, ر فنوت همان درجه حرارت قبلي باقي خواهد ماند زيرا كه با كاهش د درجه حرارت منطقه پختئوري

.حرارت كمتري به عقب كوره مي رود

درجه سانتيگراد پائين بيايد ميبايستي روشي كه در فوق 20براي اينكه درجه حرارت عقب كوره باندازه

بدين وسيله هم از پيش . ردگراد كاهش فوق صورت گيي درجه سانت20گفته شد در چند مرحله انجام شود تا

از عكس العمل ها اينكه با هر بار انجام مراحل فوق،آمدن حاالت غير قابل كنترل جلوگيري مي شود و هم

منطقه پخت مي بايستي همواره خوب گرم نگهداري شود و هر وقت در . اطمينان كافي حاصل مي شود

بايد تنظيم را متوقف , طقه پخت افت مي كندانجام مراحل تنظيم فوق مشاهده گرديد كه درجه حرارت من

.كرد تا منطقه پخت گرم شود

كوره ن آوردن درجه حرارت عقب كوره شود،مثال فوق با اين فرض بود كه قبل از اينكه اقدامي براي پائي

دور كوره باعث كاهش ) افزايش(هر گونه باال رفتن . براي ساعتها و با دور كامل در حال كار بوده است

براي اين منظور گفته شد كه چگونه مي توان درجه حرارت اين مثال. رارت عقب كوره خواهد شدجه حدر

عقب كوره را به راحتي براي كوره اي كه چند ساعت و يا حتي چند روز در حالت ثابت و پايدار كار مي

, سياري از كوره ها آنهم اينست كه ممكن است در مورد ب, يك واقعيت وجود دارد. پائين آوردرده است ،ك

از اينرو در مواردي كه اكسيژن كم است . درجه حرارت عقب كوره بسيار باال باشد, بدون اينكه متوجه شويم

.ضرورتي ندارد كه اقدام به افزايش دور فن و سوخت شود

طقه درجه حرارت من, درجه سانتيگراد 760حال مثالي را در نظر بگيريد كه درجه حرارت عقب كوره برابر

در اين حالت كوره مورد مثال داراي . درصد باشد5/1 درجه سانتيگراد و اكسيژن برابر 1540پخت برابر

٢٢

درجه حرارت منطقه پخت و درصد اكسيژن مطلوب مي باشد ولي درجه حرارت عقب كوره پائين تر از حد

چنانچه . كسيژن باال مي روددر ابتدا به مقدار جزئي دور فن افزوده شود و بدينوسيله مقدار ا. مطلوب است

لذا بمحض اينكه . نمايد درجه حرارت منطقه پخت افت مي اين مرحله كار ديگري صورت نگيرد ،در

سوخت آنقدر افزايش داده مي شود كه مقدار اكسيژن به رقم قبلي , درصد باالتري را نشان داداكسيژن سنج

بران حرارتي كه توسط افزايش دور فن از منطقه بدينوسيله با افزايش مقدار سوخت ج. برسد) درصد5/1(

تصحيح ه اين نكته ضروريست كه تنظيم ودر اينجا نيز توجه ب. پخت به عقب كوره رفته است مي شود

حالت فوق مي بايستي در چند مرحله و با قدمهاي آهسته صورت بگيرد و در صورت مشاهده هر گونه

. ظيم كردن تا عادي شدن وضع منطقه پخت متوقف شودتغيير حالت در منطقه پخت مي بايستي عمل تن

چندان ساده نيست زيرا اسب عقب كوره چه درجه حرارتي است ،جواب به اين سوال كه درجه حرارت من

تركيب خوراك كوره رطوبت موجود در , دور كوره, ميزان تغذيه , كه اين پارامتر بستگي به عواملي نظير

.مواد و ساير عوامل دارد

:نه هاي خيلي باال بودن درجه حرارت عقب كورهنشا

.كوره بطور يكنواخت و بمدت طوالني در حال كار با درصد اكسيژن باال باشد -

زود پز بودن مواد بصورت مداوم كه باعث شود منطقه پخت بيش از حد الزم به عقب -

.كشيده شود

كوره با درجه اي يكسان ،ت پايدار و با پارامترهنحوه كار قبلي كوره نشان بدهد كه درحال -

.حرارت عقب كمتري كار مي كرده است

با تركيب وبدين معني كه براي مقدار معين . كوره با بازده حرارتي پائين سوخت كار بكند -

. سوخت زيادتري مصرف شود ،خوراك كوره معين

٢٣

:نشانه هاي زياد پائين بودن درجه حرارت عقب كوره

.اكسيژن پائين كار كندكوره براي مدت طوالني با درصد -

ورود موادي كه بصورت ناقص كلسينه شده اند به منطقه پخت و ايجاد شرايط پخت -

.مشكل براي مدت زمان طوالني

. در مواد خام ورودي به پيش گرم كنوجود رطوبت بيش از حد معمول -

كار مويدقبليثبات ها و ساير اطالعات موجود در مورد حاالت , بررسي برگه هاي گزارش , نكته مهم

در ضمن بايد توجه كرد كه كنترل لحظه به لحظه درجه حرارت عقب كوره از . نسبتاً پايدار كوره مي باشد

عقب كوره وجود و اصوالً در شرايطي كه نوسان درجه حرارتاستضرورتهاي پايدار كار كردن كوره

. شانس پايدار بودن كوره درحد صفر مي باشد دارد،

:قب كورهمكش ع -2-5-1

اشكاالت , جمع شدن موادوره براي پي بردن به تشكيل رينگ ، همانطور كه قبالً اشاره شد از مكش عقب ك

از . نشتي هاي احتمالي هوا در قسمتهاي في مابين كوره و فن استفاده مي شود , بوجود آمده در فن كوره

درجه حرارت عقب كوره استفاده كرد،ه مكش عقب كوره نمي توان بعنوان عامل كنترل كننده و تعيين كنند

براي رسيدن به شرايط عادي و رضايتبخش كار كوره مي . زيرا كه عوامل زيادي روي اين مكش تاثير دارند

درصد 7/0-5/1 درصد اكسيژن در حدود ت بودن درجه حرارت عقب كوره ،تي شرايط اصلي يعني ثابسباي

براي دستيابي به اين شرايط مي توان . فراهم باشد) حد امكانتا (و ثابت بودن درجه حرارت هواي ثانويه

با , اير پارامترهامشروط به ثابت ماندن س. دور فن را تغيير داد و بدينوسيله مكش عقب كوره تغيير مي نمايد

.عقب كوره افزايش خواهد يافت) فشار منفي–خالء ( مكش افزايش دور فن،

٢٤

دليل اين امر تغيير سرعت . يرات مكش در عقب كوره مي باشدعامل اصلي تغي, تغييرات دور فن كوره

از اينرو وقتيكه كوره بان تغييري در مكش عقب كوره مالحظه مي كند مي . جريان گازهاي كوره است

در صورتيكه جواب منفي , بايستي در وهله اول اين سوال مطرح شود كه آيا دور فن تغيير كرده است يا نه

ي ديگر نظير باز بودن دريچه ،تغيير احتماالً در عواملبا توجه به طراحي سيستم پخت بايستي علت را , باشد

.پيدا كند... درصد باز بودن هواي سوم و

دليل اين موضوع اينست . مكش عقب كوره افت مي كند, در صورت باز بودن هر يك از دريچه هاي فوق

بعكس ،. مكش گازهاي كوره مي گردندزكه هواي مكيده شده از طريق اين دريچه ها باعث ممانعت ا

فت و ميزان افزايش مكش مكش كوره باال خواهد ر ه بشدن هريك از دريچه هاي مذكوردرصورت بست

صد اكسيژن در گاز پائين آمدن مكش باعث نقصان در. ردبستگي به كوچكي و بزرگي محل نشتي دا

در اينچنين حاالتي مي بايست . خواهد شدخروجي از انتهاي كوره و پائين آمدن درجه حرارت عقب كوره

دور فن را آنچنان تنظيم كرد كه مكش عقب كوره به حد عادي برسد و در شمن از برگشت طبيعي مقدار

. اكسيژن و درچه حرارت عقب كوره اطمينان حاصل شود

وجود ثبات مكش عقب كوره كمك موثري در تشخيص فوري تغييرات مكش و سرعت گاز جاري در كوره

. كه اصوالً مي بايستي در شرايط كار عادي كوره ارقام تقريباً ثابتي باشند, مي باشد

مي بايستي در وهله اول كوره بان در جريان قرار بگيرد و , بهر علتي كه احتياج به باز كردن دريچه اي باشد

ت واژگونه شدن در صورتيكه دريچه اي بدون اطالع او باز شود و كوره در حال. از او كسب اجازه شود

.كوره بان گرفتار مزاحمت اضافي خواهد شد, باشد

فرض نمائيد كه افت شديد مكش در عقب كوره پيش آمده است ولي نه دور فن تغيير كرده است و نه

, وقتيكه دور فن ثابت است. منبع ايجاد اين حالت را بايستي در داخل كوره پيدا كرد. دريچه اي باز مي باشد

٢٥

مكش عقب كوره شديداً افت , داخل كوره پيش مي آيد مواديا حركت ناگهاني در رينگولي يك شكست

بعكس در حالتيكه رينگ در حال تشكيل شدن باشد مكش عقب كوره نيز تا ادامه افزايش رينگ . مي نمايد

پديد آمدن اين حالتها از دالئل عمده ديگر دقت كردن روي مكش عقب. بطور پيوسته باال خواهد رفت

.استكوره

:اكسيژن عقب كوره -3-5-1

همواره مي بايستي دستگاههاي سنجش درصدي از اكسيژن را نشان دهند و هيچگاه منواكسيد كربن در

بعبارت ديگر هرگز نبايستي مقدار هوا آنچنان باشد كه عمل سوختن . گازهاي خروجي وجود نداشته باشد

.ناقص باشد

مي بايستي همواره با مقداري هواي اضافي كار كرد تا به درصد ,براي اطمينان از سوختن كامل سوخت

در ) درصد4/0كمتر از ( باشد چنانچه درصد اكسيژن خيلي كم. درصد رسيد5/1 تا 7/0اكسيژني معادل

در اينچنين شرايطي شعله . زيادي است صورت سوختن ناقص خواهد بود و نمايانگر مصرف سوختاين

مضافاً اينكه منواكسيد كربن نيز پديد خواهد , رت منطقه پخت سريعاً افت مي كندسردتر است و درجه حرا

).1-4(از شكل ) ب(منطقه . آمد كه در صورت جلوگيري نكردن از آن خطر انفجار وجود دارد

اين نتيجه مترادف با بازده پائين ) درصد5/2بش از (از سوي ديگر چنانچه مقدار اكسيژن خيلي باال باشد

زيرا كه اوالً مقداري سوخت جهت گرم كردن هواي اضافي ورودي به كوره مصرف مي . خواهد بودسوخت

) كه نيازي به آن نيست(ثانياً حرارت با ارزش منطقه پخت بدليل وجود هواي اضافي به عقب كوره , گردد

لي زياد باشدپر واضح است كه اگر مقدار هوا خيلي كم و يا خي . )1- 4 شكل - منطقه الف(. برده مي شود

4/0 حدود ار كوره مي بايستي درصد اكسيژن دردر شرايط پايد. در هر دو صورت به زيان كوره خواهد بود

تثبيت شده (توجه شود كه اين ارقام براي حالت پايدار . درصد باشد5/1 تا 7/0 درصد و ترجيحاً بين 5/2تا

٢٦

است امكان اين هست كه در خارج از حدود ذكر )واژگونه (در حالتي كه كوره ناپايدار . كوره مي باشد)

. مطلوب رسانيدشده كاركرد و بدينوسيله منطقه پخت و عقب كوره را به شرايط

رابطه بين درصد هواي اضافي و اكسيژن عقب كوره– )1-4(شكل

دست آنها در تنظيم و برخي كوره بان ها عالقمند به كار كردن با درصد اكسيژن باال مي باشند تا بدينوسيله

در % 1 عقب كوره معادل توجه شود كه مقدار سوخت مصرفي براي اكسيژنبايد .تغيير سوخت باز باشد

.رقم چندان كمي نيست كه بشود از آن صرفنظر كرد% 5/2مقايسه با اكسيژن

با . داكسيژن موجود در گاز خروجي تحت كنترل دو متغير يعني دور فن كوره و مقدار سوخت مي باش

افزايش دورفن يا كاهش مقدار سوخت درصد اكسيژن باال خواهد رفت و بعكس با كاهش دور فن و

.افزايش مقدار سوخت درصد اكسيژن پائين خواهد آمد

٢٧

اينكه چه مقدار بايستي دورفن يا مقدار سوخت را تغيير داد تا به ميزان تغيير معيني در درجه حرارت و يا

سيستم سوخت و ارزش حرارتي , مضافاً عواملي نظير. ي به هر كوره داردبستگ, درصد اكسيژن رسيد

كوره بان قادر خواهد بود بزودي , در اثر تجربه با هر كوره . سوخت نيز در چگونگي تنظيمات فوق موثرند

. با سيستم آشنا شود و تصميمات الزم و صحيح را انجام دهد

كنترل مقدار سوخت-6-1

هرگز نبايد كوره بان فقط با كم و . قدار سوخت مجاز براي كوره عبارت است از ممنظور از ميزان سوخت

وره خود كزياد كردن سوخت اقدام به تنظيم درجه حرارت منطقه پخت بنمايد ويا اينكه با افزايش دور فن

گر اين ا. يرا كه گاز هاي خروجي مواجه با كمبود اكسيژن خواهد شدز. را مجاز به باال بردن سوخت بداند

زيرا كه با اينگونه اعمال هيچگونه . چنين عمل نمائيد مطمئن باشيد كه مواجه با مشكل ودرد سر خواهيد شد

افزودن دور فن به . توجهي به عقب كوره كه محل و منطقه كلسينه شدن خوراك كوره است نشده است

. ت عقب كوره خواهد شد، باعث باال رفتن درجه حراردار سوختمنظور تامين اكسيژن جهت افزايش مق

هرگز .باال بردن درجه حرارت عقب كوره كه داراي نقش تعيين كننده در كار كوره است كار غلطي است

. دادرفتن را به درجه حرارت عقب كورهنبايد اجازه نوسان و تغيير ، باال وپائين

ير ميدهد، بايد قادر به پيش ن يا مقدار سوخت يا هر دوي اين دو متغهر وقت كوره بان تغييراتي در دور ف

بيني كردن عكس العمل هاي حاصله باشد و متوجه باشد كه با افزايش مقدار سوخت درجه حرارت عقب

.. كوره باال خواهد رفت ، درصد اكسيژن پائين خواهد آمد و درجه حرارت منطقه پخت نيز باال ميرود

و درجه حرارت منطقه پخت ميرودسيژن باالصد اكو درهمچنين با باال بردن دور فن حرارت عقب كوره

با توجه به مطالب فوق معلوم مي شود كه فقط مقدار سوخت نيست كه كنترل كننده درجه . پائين خواهد آمد

٢٨

بدون تغيير دادن مقدار سوخت مي توانيم با تغيير دور فن كوره درجه حرارت . حرارت منطقه پخت است

اين وجود بايد بر اين نكته تاكيد كرد كه تنظيم سوخت داراي سريعترين با. منطقه پخت را نيز تغيير دهيم

به . عكس العمل ، خصوصا براي مواقعي كه هدف تغييرات درجه حرارت منطقه پخت است ، مي باشد

ه كنترل درصد اكسيژن ، درجات حرارت عقب كوره و منطقه پخت ، منظور توجيه يك كوره بان در بار

:وجه استتير مقدار سوخت، مثال زير قابل بهنگام اقدام به تغي

:در حالت عادي ارقام چنين است

درجه سانتيگراد810درجه حرارت عقب كوره

درجه سانتيگراد1540درجه حرارت منطقه پخت

درصد5/1 تا 1درصد اكسيژن در گاز خروجي كوره

درصد است ولي درجه 5/1درصد اكسيژن رضايتبخش و برابر , رض نمائيد كه هدف عقب كوره استحاال ف

در اين درجه . درجه سانتيگراد است1650حرارت منطقه پخت به نحو خطرناكي باال مي باشد و برابر

ر عمل در اينچنين حالتي بايد بطريق زي. كوتينگ صدمه پذير است و كلينكر شيشه اي مي شود , حرارت

:شود

عقب كوره و منطقه پخت خواهد هاي حرارتاين عمل باعث افت درجه, م نمائيدسوخت را ك - 1

.شد و در ضمن درصد اكسيژن باال خواهد رفت

.اين عمل درصد اكسيژن و درجه حرارت عقب كوره را باال خواهد برد, دور فن كوره اضافه شود - 2

درصد اكسيژن . يابد و به عقب كوره كشيده مي شودبراساس اين دو عمل حرارت منطقه پخت كاهش مي

ولي اين افزايش در مقابل رفع داغي منطقه پخت قابل چشم ) درصد5/1بيش از (مطمئناً باال خواهد رفت

درجه حرارت عقب كوره شديدتر و , در مقايسه با افزايش دور فن اگر دور كوره اضافه مي شد. پوشي است

٢٩

زش و ذوب يل بايستي افزايش دور كوره را براي مواقع اضطراري كه خطر ريباين دل. بيشتر باال مي رفت

اين روش براي وقتي كه . ( كلينكر و بوجود آمدن لكه قرمز است نگه داشتگداخته شدن, شدن كوتينگ

).دور كوره كمتر از حد عاديست قابل استفاده نمي باشد

2مثال

درجه سانتيگراد1375درجه حرارت منطقه پخت

درجه سانتيگراد835درجه حرارت عقب كوره

درجه سانتيگراد4/0درصد اكسيژن گاز خروجي

در اين مثال درجه حرارت منطقه پخت آنچنان پائين است كه خطر توليد كلينكر ناپخته وجود دارد و در اين

از آنجائيكه . ولي بدليل كم بودن اكسيژن اينكار امكان پذير نيست. وجود داردحالت نياز به سوخت بيشتر

دور فن كوره براي افزايش افزايش , ) درجه سانتيگراد 25حدود (درجه حرارت عقب كوره مقداري باالست

:در اين حالت بطريق زير عمل نمائيد. درصد اكسيژن نيز ناممكن است

وره كه باعث باال رفتن درجه حرارت منطقه پخت مي قدم اول عبارتست از كاهش دور ك -

.شود

قدم دوم كاهش دورفن و مقدار سوخت بطور همزمان به منظور تثبيت درجه حرارت عقب -

شود بايستي به تر كمهر چه دور كوره. درصد 4/0 تا 8/0كوره و درصد اكسيژن در حدود

ش آهسته ترين راه گرم كردن در اين رو. همان ميزان دور فن و مقدار سوخت نيز كم شود

ولي امتياز اين روش اينست كه حرارت عقب كوره . منطقه پخت پيش گرفته شده است

.كوره جلوگيري مي شود) دوري(ثابت مي ماند و در نتيجه از حالت سيكلي

٣٠

مثال

درجه سانتيگراد1425درجه حرارت منطقه پخت

درجه سانتيگراد790 درجه حرارت عقب كوره

درصد4/0درصد اكسيژن

عقب كوره نيز كمتر از درجه حرارت عادي 2در اين حالت نيز منطقه پخت سردتر است ولي برعكس مثال

. ردفرض كنيد شرايط در منطقه پخت آنچنان است كه احتمال افت بيشتر درجه حرارت وجود ندا. مي باشد

توجه نمائيد كه درصد اكسيژن پائين . كوره بان حس مي كند كه مي شود كوره را نگه داشت بعبارت ديگر

.ترين حد مجاز است

درجه حرارت , در اين صورت قدم اول عبارتست از باال بردن دور فن كه باعث باال رفتن درصد اكسيژن

دوم افزايش مقدار سوخت تا حدي است كه قدم . عقب كوره و پائين آمدن حرارت منطقه پخت مي گردد

اين عمل همچنين باعث افزايش درجه حرارت در . باقي بماند درصد8/0 تا 4/0درصد اكسيژن در فاصله

.طول كوره خواهد شد

عقب كوره مي بايستي كوره بان نهايت دقت را بخرج دهد تا پس از اين تنظيمات از افزايش درجه حرارت

و باقي ماندن درصد اكسيژن در ) در جهت گرم شدن( بهبودي وضع منطقه پخت ،) جازنه بيشتر از حد م(

. مطمئن بشود8/0 تا 4/0فاصله

. هاي قبلي مبتني بر اين فرض است كه كوره با دور عادي كار مي كند بايد بر اين نكته تاكيد كرد كه مثال

. كم كردن بار كوره نمي باشد يا وكوره يا سرد كردن كوره ، شامل حاالت ناشي از روشن كردن مثالاين

. اينچنين شرايطي نياز به دستورالعمل هاي جداگانه دارد

٣١

كنترل مقدار خوراك كوره و دور كوره-7-1

اين سيستم همزمان و هستند كوره خوراكمقدار اندازه گيري دستگاه توزين وكوره ها داراي

(Synchronized)بدين وسيله درصد بار و عمق بستر مواد براي دور و هم آهنگ با دور كوره است و

بعبارت ديگر بدون توجه به اينكه دور كوره چقدر است . هاي مختلف كوره يكنواخت حفظ مي شود

. ثابت باقي مي ماندوسيله مواد پرشده است بطور تئوريدرصدي از مقطع كوره كه ب

)يبار برگشت( مقدار گرد و غبار, بدان توجه شودعاملي كه بايستي در رابطه با ميزان تغذيه خوراك كوره

واحدهاي توليد سيمان از اين عامل چشم پوشي مي برخيدر . است كه بداخل كوره برگشت داده مي شود

در اغلب حاالت گرد و غبار جمع شده در گردگيرها بطور يكنواخت و بالفاصله پس از جمع شدن . شود

ست كه در اغلب فواصل زماني مقدار گرد و غبار برگشتي كم و اين بدان معني ا. وارد كوره مي گردد

،پديد آمدن اين حالت. است زمانهائي نيز وجود دارد كه مقدار گرد و غبار برگشتي زياد . يكنواخت است

باعث زياد شدن ميزان تغذيه ار خوراك كوره با دور كوره ندارد ،كه ارتباطي با همزمان و هماهنگ بودن مقد

. شدن مقدار خوراك كوره مي شودو نامنظم

ئله از تانك ذخيره اي استفاده مي شود كه مواد برگشتي در آن جمع و سپس بطور براي حل اين مس

البته در اين حالت نيز بدليل هماهنگ نبودن مقدار برگشتي به كوره با دور . يكنواخت به كوره داده مي شود

. هنوز تناسب الزم وجود ندارد, كوره

برگشتي به كوره را با توجه به امكانات ابزاري موجود هماهنگ با بارنجا مي بايستي كوره بان مقداردر اي

ت دور يابد مقدار برگشتي كم شود و هر وقبدين معني كه هر وقت دور كوره كاهش مي . دور كوره بنمايد

. كوره باال مي رود مقدار برگشتي نيز افزوده شود

٣٢

برگشتي هماهنگ با دور كوره بارمشكلي وجود ندارد و مقدار خوراك كوره وحاال فرض نمائيد كه چنين

در اينصورت ممكن است كه نتيجه گيري شود كه خوراك كوره بطور يكنواخت از ورودي كوره . مي باشند

وارد منطقه پخت مي شود و نهايتاً از كوره خارج , وارد شده و بترتيب مناطق مختلف كوره را طي مي كند

در حاليكه اينچنين . اگر اين تصور درست باشد عمالً كار كردن با كوره بسيار ساده مي باشد. ددمي گر

مواد به منطقه پخت هجوم بياورد و يا , نيست زيرا ممكن است بخاطر فعل و انفعاالت شديد كلسينه شدن

در . پخت نرسدمواد در عقب كوره جمع گردد و منظماً به منطقه) طوق (رينگاينكه بدليل وجود وجود

زيرا كه وجود هر طوق به معني , نيز هجوم مواد به منطقه پخت سيل آسا خواهد بودشكستن طوقهنگام

انباشته شدن مقدار زيادي مواد در پشت طوق مي باشد و با شكسته شدن آن عالوه بر وزن و حجم خود

.طوق مواد پشت طوق نيز باعث بهم زدن حالت و وضع كوره مي گردد

اين نكته الزم است كه مي بايستي كوره بان همواره توجه به ابزار و وسائل سنجش نشان دهنده وضع ذكر

عالوه بر تمام . جريان مواد داشته باشد تا در لحظات اول متوجه پيش آمدن و توسعه حاالت غير عادي بشود

وان اقدامات مقدماتي بدينوسيله مي ت. است عوامل كنترل عامل زود متوجه شدن داراي اهميت خاص خود

جلوگيري , ه با خساراتي به كوره مي باشدار شديد كوره كه مطمئناً همنواژگونه شدالزم را انجام داد و از

آجرها و كوتينگ شديداً منطقه پخت داغ شده و,در صورتيكه در منطقه پخت كمبود مواد پيش بيايد. كرد

. آنرا به حساب بي توجهي كوره بان گذاشت ايستي صدمه مي بينند و در صورت بروز اين حاالت صرفاً ب

. تدائي ترين قدمي است كه بايستي برداشته شودبايجاد جريان يكنواخت بار در كوره ا

كه كوره داراي شرايط كار آنهم در حالتيخوراك كوره مطرح باشد،در حالتي كه ضرورت تغيير در مقدار

بدون . سئول چگونگي تصميم گيري براي كم كردن بار است در اين حالت مهندس بهره بردار معاديست ،

است اثرات اين تغيير بار كوره روي جنبه ها و الزم بيشتري مي خواهيم يا توليد كمتر ،توجه به اينكه توليد

٣٣

مواد ارزيابي شود و سپس تنظيمات قابليت پخت, دانه بندي كلينكر , حاالت مختلف از جمله بازده سوخت

.دور كوره و ساير متغيرها صورت گيرد, دور فن كوره, دار سوختالزم روي مق

حاكم بر ميزان خوراك كوره و پيشروي مواد در كوره را كه مي بايستي كوره چهار قاعده اصوليدر خاتمه

: ياد آوري مي نمايد ,بان بدانها توجه نمايد و به ياد داشته باشد

. دقيقه قطع باشد 5هرگز نبايستي بار كوره براي مدت بيش از - 1

. برودباالتر هرگز نبايستي درجه حرارت عقب كوره از حداكثر رقم مجاز - 2

.هرگز نبايستي باال بردن بار كوره به قيمت از دست رفتن ثبات و پايداري كوره تمام شود - 3

در مواقعي كه كوره بان از قبل متوجه مي شود كه تغييراتي در بستر مواد واقع در زير شعله در حال - 4

.قوع است هرگز نبايستي در انجام تنظيمات الزمه جهت پيش گيري تعلل نمايدو

يك كوره هرگز نمي تواند براي مدت زمان نامحدود , بدليل تغييراتي كه پيش مي آيد :كنترل دور كوره

تي دير يا زود با پيش آمدن تغييراتي بايس, اگر هدف توليد كلينكر مرغوب باشد. باثبات و پايدار كار بكند

در سطور بعد در مورد شناخته شده ترين عملي كه يك كوره بان معموالً و مكرراً . دور كوره را تغيير داد

. بحث مي شود(Slow-down) دور كورهكم كردنپيدا مي كند يعني الزام به انجام آن

بان متوجه فرض كنيد كوره براي مدت زماني طوالني بصورت متعادل و پايدار كار مي كند و سپس كوره

اپراتور بايد حساب كند كه آيا مي تواند فقط در اينجا. هجوم مقداري مواد در قسمتهاي جلو شعله مي شود

با , مواد نقطه تاريكآنچنان است كه بگيرد يا اينكه شرايط با افزايش مقدار سوخت جلو بار اضافي را

مهم اينست كه . مركز منطقه پخت نفوذ نمايدقادر خواهد بود به زير شعله و , وجود افزايش مقدار سوخت

از جمله فاكتورها و عواملي كه . شودو تصميم گيريتا حد امكان هر چه سريعتر معلوم اين تشخيص

٣٤

درجه حرارت , بايستي در اين تصميم گيري مد نظر باشد عبارتند از درصد اكسيژن در گاز خروجي كوره

.عقب كوره و حالت خنك كن كلينكر

ائيد شرايط آنچنان است كه نمي توان دور كوره را ثابت نگه داشت و ضرورت كاهش دور حتمي فرض نم

رقم كاهش دور بستگي به حجم و . سئوالي كه مطرح مي شود اينست كه چه مقدار دور كوره كم شود. است

را تا حداقل در حاالتي كه شدت تهاجم و حمله مواد باالست ميبايستي دور كوره .مقدار مواد مهاجم دارد

قاعده اي كه . كوره بان مي گويد تا چه حد بايستي دور كوره كم شوده فقط تجربه است كه ب. كاهش داد

ده به خنك كن كلينكر دا) خاك(پخته هركز نبايستي اجازه ورود مواد نحاكم برهمه حاالت است اينست كه

. كوره باشيم) يك چهارم دور( متناوب گرم كردن و يا چرخانيدن, دن كورهحتي اگر مجبور به خوابان, شود

پس از آهسته كردن كوره تغييراتي پديد مي آيد كه مي بايستي كوره بان مواظب آنها باشد و اعمال اصالحي

پديد آمدن اين حالت . در ابتدا درجه حرارت عقب كوره شروع به باال رفتن مي كند. الزم را انجام دهد

. درجه سانتيگراد باشد ± 10ييرات درجه حرارت عقب كوره حدود مطلوب نيست و مي بايستي ميزان تغ

از آنجائيكه با كم كردن . با كم كردن دور فن مي توان از افزايش درجه حرارت عقب كوره پيش گيري كرد

براي . مكش عقب كوره كاهش مي بايد لذا اكسيژن كافي براي سوخت كامل وجود نخواهد داشت, دور فن

درصد 8/0 تا 4/0ايستي مقدار سوخت را آنقدر كم كرد كه درصد اكسيژن به حد حل اين مشكل مي ب

كلينكر كمتري وارد خنك كن مي شود و لذا درجه حرارت هواي ثانويه و , بخاطر كم شدن دور كوره. برسد

لذا بايستي سرعت حركت صفحات خنك كن را كاهش . فشار هواي زير صفحات خنك كن كاهش مي يابد

البته انجام اين كار مشكل است و . ات را كم و بيش ثابت نگه داشتوسيله فشار هواي زير صفح تا بدينداد

در . در دور خيلي پائين كوره بدست آوردن فشار هواي معادل دور عادي كوره تقريباً امكان پذير نيست

معادل (يه هرگز سعي در ثابت نگه داشتن درجه حرارت هواي ثانو, حالتي كه دور كوره آهسته شده است

٣٥

اصرار در اين امر باعث مي شود , پخته و خاك استخصوصاً د رمواقعي كه كلينكر ن. دنكني) موقع بار كامل

. كه كلينكر داغ از خنك كن خارج شود

. هنگاميكه دور كوره پائين است تصميم گيري در مورد هر چه زودتر باال بردن دور از جمله ضرورتهاست

اطمينان از گرم شدن منطقه پخت بشود و يا اينكه نشانه هائي از اينكه در چند در وهله اول بايستي حصول

در غير اينصورت . پديدار گردد, منطقه پخت گرم خواهد شد) از روشن تر بودن رنگ مواد (دقيقه ديگر

كردن رسيده از اينكه منطقه پخت بحد كلينكرپس از مطمئن شدن. هرگز نبايستي اقدام به افزايش دور كرد

.است بايستي بالفاصله دور افزوده شود

هر چقدر مقدار افزايش دور بيشتر باشد بايستي فاصله زماني اقدام به افزايش دور بعدي نيز بيشتر انتخاب

. نحوه افزايش دور احتماالً مهمترين عامل رسيدن به حالت پايدار و تثبيت شده مجدد كوره مي باشد. شود

قديمياين مثالها براي كوره هاي دور پائين(. )1- 5(شكل . وجه نمائيددر اين جهت به سه مثال زير ت

).است

نه از افزايش دور كوره نسبت به زمانو سه نم-)1- 5(شكل

٣٦

دور 5 كوره بان دور كوره را در هر مرحله .است بيانگر يك حالت اجرائي ايده آل افزايش دور: مثال يك

از اين ببعد مقدار . دور در ساعت برسد50 اضافه مي كند تا به دور ) دور در دقيقه1/0حدوداً (در ساعت

مقادير . افزايش دور در هر مرحله را كاهش داده و فاصله زماني بين دو افزايش دور را زيادتر مي نمايد

:مربوط عبارتند از

. دور در ساعت اضافه مي شود3 دور در ساعت هر مرحله 62 تا 50در فاصله -

. دور در ساعت اضافه مي شود2 دور در هر ساعت هر مرحله 66ا ت62در فاصله -

. دور در ساعت اضافه مي شود1 دور در ساعت هر مرحله 70 تا دور كامل 66در فاصله -

قبل از اينكه منطقه پخت آمادگي داشته (در اين مثال كوره بان گرفتار اشتباه مي شود و در شروع :2مثال

خيلي زود مجبور است كه به عقب برگردد و مجدداً شروع به گرم . ضافه مي كندسريعاً دور كوره را ا) باشد

. كردن منطقه پخت با دور پائين بنمايد

است و كوره بان در افزايش دور كوره كندي مي كند و زمان 2در اين مثال عمل برعكس مثال :3مثال

كوره بان ) بدليل جذب سريع حرارت(ت در اين حالت منطقه پخ. زيادي كوره در دور پائين باقي مي نمايد

ناخواسته و در فاصله زماني كمي كوره . را در فشار افزايش زياد دور در فواصل زماني كوتاه قرار مي دهد

در . بدور كامل مي رسد و اين در حاليست كه كوره گرفتار بار اضافي شده است و قادر به پخت آن نيست

. دور را كم كند و برنامه گرم كردن را مجدداً آغاز نمايداين حالت كوره بان مجبور است مجدداً

درجه حرارت عقب كوره كاهش بدليل افزايش مقدار بار,توجه داشته باشيد كه هر وقت دور زياد مي شود

نحوه افزايش دور . لذا بايستي در هر افزايش دور مقدار سوخت و دور فن به نسبت افزوده شود ؛مي يابد

.آمده است دارد) 5-4( سوخت شباهت با آنچه كه درباره افزايش دور كوره در شكل فن و مقدار

٣٧

بدان معني نيست كه كوره براي مدت زمان طوالني بطور يكنواخت , شد ذكر 1حالت ايده آلي كه در مثال

د كه در فواصل زماني دو تا سه ساعت هجوم مواد مشاهده خواهد ش. خواهد كرد كارو پايدار با دور كامل

در نتيجه فاصله , الزاماً بايستي دور كاسته شود و در ضمن شدت تهاجم هر بار كمتر از دفعه قبل خواهد بود

كوره و رسيدن به دور كامل احتمال ادي شدن وضعزماني آهسته تر كار كردن كوره بمرور كم مي گردد و

كافي است ولي در مواقعي الزم مي شود بعضي مواقع يكبار كم كردن دور . هر بار بيشتر از بار قبل مي شود

. هسته كردن دور كوره صورت گيرد تا كوره به حالت پايدار و تثبيت شده اي برسد كه دو يا سه بار عمل آ

. عمل نمايد1وقتي است كه كوره بان طبق مثال ) دوري(شانس كم تر برخورد كردن به حالت سيكلي

گريت كنترل متغيرهاي خنك كن -8-1

صفحات نظير فشار هواي زير(Grate Cooler)ن قسمت در مورد متغيرهائي از خنك كن مشبكدر اي

مطالبي ذكر و هواي سومهواي ثانويه, فن هاي خنك كن , زمان سير كلينكر در خنك كن, خنك كن

. خواهد شد

:كوره بان بايستي آنچنان با خنك كن كار كند كه تا حد امكان اهداف زير حاصل آيد

زيرا كه كلينكر با . كلينكر خروجي از خنك كن تا حد امكان داراي پائين ترين درجه حرارت باشد -الف

مضافاً مقداري از حرارت قابل , درجه حرارت باال باعث صدمه ديدن سيستم هاي نقاله كلينكر مي شود

. بازيابي تلف مي گردد

اين فاكتور از ضرورتهاي . ال باشد درجه حرارت هواي ثانويه مي بايستي تا حد امكان ثابت و با-ب

. باال مي باشدحرارتيكاركردن پايدار و تثبيت شده كوره و همچنين باعث بازده

٣٨

درجه حرارت هواي اضافي خروجي از خنك كن مي بايستي تا حد امكان پائين و حجم آن نيز پائين -ج

. آلوده كمتري به محيط اطراف فرستاده شود باشد تا بدينوسيله هواي

. مي بايستي به مقدار جزئي منفي باشد(Kiln Hood) كورهب دري فشار هوا- د

ن آنچنان باشد كه هوا براحتي بتواند از البالي آن عبور ككفاع بستر كلينكر در روي صفحات خنهـ ارت

.نمايد

نيروي محركه, بايستي آنچنان باشند كه صفحات كولر(Control settings) اعداد مبناي سنجش -و

.خردكن كلينكر از شدت داغ بودن كلينكر آسيب نبيند, خنك كن

:است در اختيار كوره بان ي زيربراي رسيدن به اهداف فوق متغيرها

با تغيير سرعت حركت صفحات خنك كن مي تواند زمان اقامت كلينكر در خنك كن و ارتفاع بستر - 1

. كلينكر را تغيير دهد

. توزيع هوا در خنك كن را تغيير دهد - 2

.فشار هوا در بخشهاي مختلف خنك كن را تغيير دهد - 3

.درصد باز و بسته بودن دريچه هواي سوم را تغيير دهد - 4

.دو عامل كنترل ديگر در اختيار كوره بان قرار دارد, همانند داغ شدن ناجور خنك كن, در حالت اضطراري

ديگري كم كردن درجه , كن كردن مقدار كلينكر ورودي به خنكيكي آهسته تر كردن دور كوره و كم

. به عقب كورهمشعلحرارت كلينكر ورودي به خنك كن بوسيله جلوتر بردن شعله و نزديكتر كردن

:درب كوره كنترل مكش -1-8-1

و مقدار معيني هوا براي خنك كردن كلينكر الزم احتراقد مقدار معيني هوا براي شهمانطور كه اشاره

راي تامين هواي ورودي به كولر بلذا از هوا تقريباً معادل يكديگرند و مقدارو در شرايط ايده آل اين د. است

٣٩

البته بندرت اين حالت پيش مي آيد و . مي شوداستفاده اكسيژن براي سوخت مصرفي رد كوره و كلساينر

خنك است و از اينرو و كلساينراغلب هواي الزم براي خنك كردن كلينكر بيش از هواي مورد نياز كوره

. است خروج هواي اضافي برايدودكش داراي يك كن

.اين دودكش مجهز به دريچه ايست كه توسط آن مقدار هواي اضافي خروجي كنترل مي گردد

هنگاميكه فشار زياد باالست . مكش سر كوره بوسيله تنظيم مقدار هواي اضافي خروجي تامين مي گردد

.وره خيلي پائين است ميبايستي دريچه بسته شودبايستي دريچه را باز كرد و هنگاميكه مكش سر ك

بلكه همواره دريچه باندازه مورد لزوم باز و بسته و , البته اين بدان معني نيست كه دريچه يا باز است يا بسته

. تنظيم مي شود

ر با افزايش دور فن مقدا. فشار سركوره بستگي به مكش كوره دارد و مكش كوره نيز بستگي به دور فن دارد

و بطور مشابه هر . و با كاهش دور فن مقدار آن باال مي رود) مكش باال ميرود(فشار سر كوره پائين مي آيد

).آيد مكش پائين مي(چه بيشتر هوا بداخل كولر دميده شود فشار سر كوره باالتر ميرود

با فشار مثبت كار فشار سر كوره مي تواند مثبت يا منفي باشد و قاعده كلي اينست كه هيچوقت نبايستي

لود بودن جلو منطقه پخت و همچنين زيرا در صورت كار با فشار مثبت گرفتار دردسرهائي نظير غبار آ. كرد

. سايش دهانه خروجي كوره و ساير وسائل سنجش خواهيم شد

ست كه درجه حرارت كولر ي امواردي وجوددارد كه بايستي از قاعده فوق صرف نظر كرد و آنهم وقت

در اين حالت بايستي در ابتدا دور كوره را كم كرد تا بدينوسيله . ت و خطر صدمه ديدن آن وجود داردباالس

كلينكر داغ كمتري بداخل كولر بريزد و سپس در صورت ادامه شرايط خطرناك مقدار هواي ورودي به

ار سر كوره را به پس از رسيدن به شرايط متعادل حرارتي مي بايستي بالفاصله فش. خنك كن را اضافه كرد

.رقم منفي رسانيد

٤٠

:فشار زير صفحات خنك كن-2-8-1

. هستند محتمالً كنترل فشار زير صفحات كولر و جريان هوا مهمترين قسمت از كنترل يك خنك كن

شناخت كامل نسبت به اين دو فاكتور ضرورت اساسي راهبري پايدار و متعادل كوره و پيش گيري از داغ

. يالت كولر مي باشدشدن اجزاء و تشك

:فشار زير صفحات كولر بستگي به عوامل زير دارد

ارتفاع بستر كلينكر روي صفحات-الف

دانه بندي متوسط كلينكر -ب

كنك درجه حرارت كلينكر در خن-ج

مقدار هواي ورودي به خنك كن- د

دور خنك كن- ه

: كنترل درجه حرارت هواي ثانويه -3-8-1

چنانچه درجه حرارت . نويه اثر مستقيم روي شكل شعله و نقطه اشتعال شعله دارددرجه حرارت هواي ثا

هواي ثانويه متغير باشد باعث مي گردد كه مكرراً شعله تغيير ماهيت دهد و نهايتاً منطقه پخت تغيير مكان

باشد ثبات درجه سانتيگراد نوسان داشته ± 40چنانچه درجه حرارت هواي ثانويه بيش از مقدار . خواهد داد

مطالب سطور بعد در مورد كوره ايست كه در حال كار . (كار كوره براي مدت طوالني امكان پذير نيست

.)عادي مي باشد و كلينكر حاصله بخوبي پخته شده است

تا بدينوسيله هم بيشترين رقم , كوره ميبايستي داراي هواي ثانويه اي با باالترين درجه حرارت ممكن باشد

در ضمن هر چه . لينكر بازيابي شود و هم اينكه بازده سوخت باال و مصرف سوخت پائين بيايدحرارت از ك

. درجه حرارت هواي ثانويه باالتر باشد منطقه پخت به خروجي كوره نزديكتر خواهد بود

٤١

از جمله اينكه هر چه اين درجه حرارت . عمالً محدوديت هائي در درجه حرارت هواي ثانويه وجود دارد

مضافاً اينكه بمنظور , كوره وجود دارد بتر باشد احتمال داغ شدن و استهالك سريعتر دهانه كوره و درباال

دوام بيشتر صفحات خنك كن و پايه هاي مربوط و نسوز كاري كولر بهتر است كمي پائين تر از حداكثر

.درجه حرارت مجاز از هواي ثانويه استفاده كرد

:ت هواي ثانويه اثر دارد عامل عمده روي درجه حرارسه

. حجم و درجه حرارت هواي ورودي به خنك كنتناسب آن با وكولرسرعت حركت صفحات - 1

.درجه حرارت و دانه بندي كلينكر خروجي از كوره - 2

توليد ساعتي كوره - 3

در شرايط كاري متعادل كوره درجه حرارت هواي ثانويه فقط با تغيير سرعت صفحات كولر تغيير داده مي

از اينرو با افزايش سرعت حركت . اين بدان معني است كه ارتفاع بستر كلينكر عامل كنترل كننده است , شود

با كم . درجه حرارت هواي ثانويه افت مي نمايد, ماندن ساير متغيرهاو ثابت) ارتفاع كمتر كلينكر(فحات ص

. ي ثانويه باالتر مي رودكردن سرعت حركت صفحات و ثابت نگه داشتن ساير متغيرها درجه حرارت هوا

:خالصه كارهائي كه براي باال بردن يا پائين آوردن درجه حرارت هواي ثانويه بايد انجام داد بشرح زير است

:براي پائين آوردن درجه حرارت مي توان اعمال زير را صورت داد - 1

,افزايش سرعت صفحات خنك كن

,كاهش ارتفاع بستر كلينكر

,كركم كردن دانه بندي كلين

,كم كردن مقدار كلينكر

,عقب تر بردن منطقه پخت

٤٢

:براي باال بردن درجه حرارت مي توان اعمال زير را انجام داد - 2

,كم كردن سرعت حركت صفحات خنك كن

,افزايش ارتفاع بستر كلينكر

,افزايش دانه بندي كلينكر

,افزايش مقدار كلينكر

.نزديكتر كردن منطقه پخت به سمت خروجي كوره

٤٣

بيست و هفت حالت اساسي كوره-9-1

در مباحث قبل درباره كنترل درجه حرارت منطقه پخت و درجه حرارت عقب كوره، مكررا صحبت شد و ضرورت اينكه نبايد در راهبري كوره صرفا به يك متغير توجه كرد و ساير متغيرها را رها كرد تا به امان

.خود تغيير نمايد، توجه داده شده استايي يعني پايداري و بازدهي مطلوب كوره فقط هنگامي دست يافتني است كه كوره بان تمام جديت هدف نه

در سر و ته، كوره يعني نگهداشتن تغييرات درجه حرارت را معطوف به ايجاد حالت پايدارو سعي خوددر يك اقدام به تنظيم و تخفيف يك مشكل . هاي منطقه پخت و عقب كوره در يك محدوده كوچك نمايد

.سر كوره و فراموش كردن اثر اين تنظيم روي سمت ديگر كوره منجر به شرايط ناپايدار بعدي خواهد شد به مفهوم حالت »فعلي«در اين مثال ها عنوان . با ذكر دو مثال اين اصل مهم راهبري كوره تشريح خواهد شد

. به مفهوم حالت بهينه و مطلوب كوره است»هدف«فعلي كوره و

هدف فعلي 1 مثال درجه سانتيگراد1480 درجه سانتيگراد1400 درجه حرارت منطقه پخت درجه سانتيگراد815 درجه سانتيگراد840 درجه حرارت عقب كوره

درصد1- 5/1 درصد5/2 درصد اكسيژن

كه در قبل از اينكه راه حل خوانده شود بهتر است فرصت فكر كردن را به خود بدهيم و از خودمان بپرسيم اين حالت چكار بايد بكنيم؟

معموال حالت هاي واقعي كوره بسادگي مثالهايي كه زده ايم نيستند ولي نزديك شدن به مسائل از اين طريق فرض كنيد حالت . ساده، كمك مهمي به فهم بحث روي مفاهيم مورد اشاره در اين فصل خواهد بود

و فرد فرصت دارد يك سري عملياتي را تدوين و اجرا واژگونه و ناپايدار قريب الوقوعي در پيش نيست .نمايد

حالت اين مثال عبارتست از درجه حرارت پائين منطقه پخت، درجه حرارت باالي عقب كوره و درصد بوضوح عقب » مقدار سوخت اضافه شود«اگر جواب شما اين باشد كه . اكسيژن نسبتا باال در عقب كوره

ا چنين عملي افزايش مقدار سوخت باعث تصحيح درجه حرارت منطقه پخت ب. كوره را فراموش كرده ايد. خواهد شد ولي درجه حرارت عقب كوره را باالتر مي برد و قطعا براي حالت پايدار كوره مطلوب نيست

پائين . اين تنظيم ساده همزمان سه انحراف از هدف را تصحيح مي كند. است»كاهش دورفن «جواب مسئله

٤٤

باعث كمتر مكيدن حرارت به عقب كوره و در نتيجه افزايش درجه حرارت منطقه پخت، آوردن دور فنافزايش مقدار سوخت «پاسخ . كاهش درجه حرارت عقب كوره و همچنين كاهش مقدار اكسيژن خواهد شد

حاصل از احتراق نيز مشروط بر اينكه باعث نقصان شديد اكسيژن و بوجود آمدن مواد»و كاهش دورفن .شود، مورد قبول است نناقص

بي هيچگونه توضيحي ارائه مي شود تا خواننده ميزان درك خود از اصول مشروحه فوق را مثال دوم .آزمايش كند

هدف فعلي 2مثال

درجه سانتيگراد1480 درجه سانتيگراد1500 درجه حرارت منطقه پخت درجه سانتيگراد815 درجه سانتيگراد800 درجه حرارت عقب كوره

درصد1- 5/1 درصد6/0 درصد اكسيژن

هاي فوق فرآيند نحوه تفكر و آنچه كه بايد قبل از هرگونه تنظيمي در ذهن كوره بان شكل بگيرد را مثال :از اينرو الزم است همواره موارد زير بررسي و اندازه گيري شوند. شرح مي دهند

درجه حرارت منطقه پخت درجه حرارت عقب كوره

ن در گازهاي عقب كورهدرصد اكسيژ

) مقدار سوخت، دورفن و يا دور كوره(و فقط بعد از اين بررسي است كه مي توان در مورد تنظيمات الزمه اين اصول كنترل در مورد هر نوع كوره اي اعم از كوره تر، كوره خشك يا كوره داراي .تصميم گرفت

با توجه به اينكه . نر هم قابل اجراستحتي براي كوره هاي داراي كلساي. پيش گرمكن قابل اجراست برجاين كوره ها دو سيستم مشعل دارند بايد اين اصول را براي هر يك از دو قسمت يعني كوره و

. بسياري از حاالت كوره بسادگي آنچه كه در اين مثالها گفته شد نيستند. جداگانه بكار بردپيش گرمكن كه براي رفع آنها قابليت ها و مهارت هاي خود را آزمايش كوره بان با بسياري مسائل مواجه خواهد شد

:در مثال سوم حالت پيچيده و مشكل تري ارائه شده است. خواهد كرد هدف فعلي مثال سوم

درجه سانتيگراد1480 درجه سانتيگراد1510 درجه حرارت منطقه پخت درجه سانتيگراد815 درجه سانتيگراد870 درجه حرارت عقب كوره

درصد1- 5/1 درصد7/0 رصد اكسيژند

٤٥

واضح است كه درجات حرارت عقب كوره و منطقه پخت بسيار باال هستند و درصد اكسيژن از حد مجاز سرعت فن را نمي توان كاهش داد چون كه باعث كمتر شدن اكسيژن و به احتمال زياد باعث . پائين تر است

. رجه حرارت منطقه پخت باالتر از مقدار مطلوب استفاكتور ارزشمند اينست كه د. سوختن ناقص مي شودها و تنظيمات تصحيحي در چنين حالتي وجود منطقه پخت گرم شرط مطلق و مهمي براي انجام كنترل

اگر اقدام ديگري شود . اولين قدم كاهش مقدار سوخت است كه بدنبال آن اكسيژن باال خواهد رفت. استبنابر اين در اين صورت درجه حرارت عقب كوره پائين . رفتحرارت منطقه پخت رو به سردي خواهد

خواهد آمد و از نظر تئوري بدليل دور پائين تر فن حرارت منطقه پخت محفوظ خواهد ماند و حرارت .كمتري به عقب كوره خواهد رفت

حله و با درجه سانتي گراد از درجه حرارت عقب كوره بايد دستورالعمل باال در چندين مر100براي كاهش گام هاي كوچك اجرا شود، بدينوسيله اميدواري از صحت عمليات و تحت كنترل بودن اوضاع حاصل مي

هرگاه منطقه پخت رو به سردي رود بايد . در تمام مراحل بايد منطقه پخت بخوبي گرم نگهداشته شود. شود .عمليات را تا گرم شدن دوباره منطقه پخت متوقف كرد

اين فرض است كه قبل از هرگونه اقدامي براي پائين آوردن درجه حرارت عقب كوره، اين مثال بر پايه اينكه بايد دور كوره پائين تر از دور باال باشد، . بمدت چندين ساعت كوره با سرعت باال كار مي كرده است

ه را دستورالعمل مناسبي نيست زيرا كه هرگونه كاهش دور كوره بطور اتوماتيك درجه حرارت عقب كوراين مثال فقط براي اين هدف است كه نشان دهد چگونه مي توان در كوره اي كه براي . كاهش خواهد داد

چندين ساعت و حتي چندين روز در شرايط نسبتا پايدار كار ميكرده است، درجه حرارت منطقه پخت را تحت شرايط درجه حرارت واقعيت اينست كه بسياري كوره ها وجود دارند كه بي هيچ اعالمي . پائين آورد

وجود درصد اكسيژن پائين الزاما بدين معني نيست كه بايد كوره را با دور فن باال . فوق العاده باال كار ميكنند .و سوخت زياد راهبري كرد

درجه سانتيگراد، درجه حرارت 760 را در نظر بگيريد كه در آن درجه حرارت عقب كوره مثال ديگريدر اين مورد نيز فرض كنيد . درصد است5/1 سانتيگراد و اكسيژن عقب كوره درجه1540منطقه پخت

درجه حرارت منطقه پخت و درصد اكسيژن هر دو در حد دلخواه هستند ولي . كوره با دور كامل كار مي كندعث اينكار با. ابتدا به مقدار جزئي دور فن را اضافه كنيد. درجه حرارت عقب كوره كمتر از مقدار الزم است

اگر قدم ديگري برداشته نشود، درجه حرارت . باال رفتن درجه حرارت عقب كوره و درصد اكسيژن مي شودبمحض اينكه نشان دهنده اكسيژن مقدار باالتري را نشان داد مقدار . منطقه پخت كاهش خواهد يافت

سوخت جبران اين افزايش. درصد برسد5/1سوخت را آنچنان افزايش دهيد كه اكسيژن به سطح قبلي .حرارت منتقل شده به پشت كوره در اثر افزايش دور فن را خواهد نمود

٤٦

مجددا بايد مطمئن شد كه اين دستورالعمل درگام هاي كوچكي صورت گيرد و درصورت مالحظه هرگونه .تعييري در شرايط منطقه پخت بايد دستورالعمل را تا رسيدن به شرايط عادي متوقف كرد

بكار رفته اند كه باعث اين سؤال » مناسب«و » ايده آل«الحات درجه حرارت عقب كوره در اين فصل اصط جواب اين سوال »درجه حرارت صحيح عقب كوره چيست و چگونه مي توان آنرا تعيين كرد؟«: مي شوند

زيرا كه عوامل بسياري نظير مقدار سوخت، دور كوره، تركيب خوراك كوره، . را نمي توان بسادگي دادمعذالك شرايط چندي وجود دارد كه . وبت مواد و غيره هر يك روي درجه حرارت عقب كوره مؤثرندرط

موارد زير نشانه هاي بسيار باال بودن درجه . مستقيما منتج از ناجور بودن درجه حرارت عقب كوره است :حرارت عقب كوره هستند

. مي كند كوره پيوسته با درصد اكسيژن بااليي در گازهاي خروجي كار- 1 شرايط زود پز بودن پيوسته مواد با عالمت تشكيل كلينكر در مناطق عقب تري از كوره مشخص مي - 2

.در اين حالت درجه حرارت منطقه پخت بنحو غير متعارفي باالست. شود عملكرد گذشته نشان مي دهد كه با مقادير دور كوره، مقدار و تركيب خوراك، كوره براي مدت هاي - 3

.ي و پايدار با درجه حرارت عقب پائين تري كار مي كرده استطوالنبراي پختن مقدار معيني مواد با تركيب يكسان سوخت بيشتري . كوره با بازده سوخت پائيني كار مي كند- 4

.مورد نياز است .ست رطوبت نمونه هاي برداشته شده از بخش پائيني منطقه زنجير كوره تر، پائين تر از مقدار عادي ا- 5

:موارد زير نشانگر پائين بودن درجه حرارت عقب كوره هستند .براي دوره زماني طوالني كوره با درصد اكسيژن پائيني در گازهاي خروجي كار مي كند

بمدت طوالني بويژه در اثر مواد تكليس شده ورودي به منطقه پخت شرايط پخت مشكلي فراهم شده .است

.از بخش پائيني منطقه زنجير كوره تر، باالتر از مقدار عادي استرطوبت نمونه هاي برداشته شده

قبل از اقدام به هرگونه بررسي روي وضعيت درجه حرارت عقب كوره، بسيار مهم است كه كوره در شرايط مطالعه نحوه عمل كرد كوره از روي ثبات ها وبرگ هاي گزارش، اطالعات ارزشمندي در . پايداري باشد

اكنون تنظيمات موجود تا چه ميزان نزديك به شرايط پايدار و طوالني گذشته هاي كوره مورد اينكه هم به خواننده يادآور مي شود كه براي حفظ پايداري كوره كنترل از نزديك درجه حرارت . است، مي دهند

.عقب كوره، بسيار ضروري است شانس بدست آوردن شرايط پايدار اگر به درجه حرارت عقب كوره اجازه نوسان آزادانه داده شود، عمال

.كوره صفر است

٤٧

هم اكنون بايد خواننده متوجه شده باشد كه نمي توان انتظار داشت كه كوره اي براي مدت نامحدودي جداي از اينكه كوره دستي و يا اتوماتيك كنترل شود، نوسانات بوقوع مي . بحالت تعادل و پايدار كار بكند

قابل قبول كوره، بعهده كوره بان است كه صحت تنظيمات را مالحظه و بررسي در شرايط كار غير. پيوندندگرچه متغيرهاي زيادي با تركيبات عددي چندين گانه وجود دارند، ولي معلوم شده است كه سه . نمايد

، اپراتور )نامتعادل كوره(بجز شرايط اضطراري يا واژگونه . متغير كليدي فوق در درجه اول اهميت هستند .بايد كه با تنظيم يك يا بيشتر سه عامل كنترل اساسي، اين سه متغير را در حدود معقولي نگاه داردمي

٤٨

سه متغير و كنترل كننده اساسي-1-9-1 :ت و شرايط كوره بوسيله متغيرهاي زير مشخص ميشودحاال

.، كه اثر برجسته اي روي كيفيت محصول دارددرجه حرارت منطقه پخت .، كه روي نحوه كار پايدار كوره كنترل اساسي را دارد كورهدرجه حرارت عقب

. ، كه چگونگي اشتعال و بازده سوختن و سوخت را تحت نفوذ خود دارددرصد اكسيژن در گاز خروجيو يا باالتر از چنين حاالت هر يك از اين متغيرها مي تواند در فاصله حدود مجاز، زير حداقل مجاز هم

شكل در . حالت اساسي مي شود27ا كوره بان در ارتباط با اين سه متغير مواجه با لذ.حداكثر مجاز باشد توجه نماييد كه به هر حالت شماره اي داده شده است تا بوسيله آن . اين حالت ها نشان داده شده اند)6-1(

.مشخص شود

ره، در اغلب موارد كنترل كو) نامتعادل( بجز موارد استثنائي حاالت اضطراري و واژگونه :كنترل هاي اساسي سرعت فن كوره و در حدود ،سه متغير اصلي را مي توان بوسيله تنظيمات روي مقدار سوخت، دور كوره

.مقادير مجاز انجام داددرجه حرارت منطقه : در ابتدا الزم است براي هر يك از سه متغير:بكار گيري دستورالعمل هاي كنترلاين اطالعات بستگي . رصد اكسيژن گازهاي خروجي، تعيين هدف شودپخت، درجه حرارت عقب كوره و د

به تركيب خوراك كوره، نوع كلينكري كه بايد پخته شود و ساير فاكتورها دارد و تمام اين اطالعات توسط واضح است كه هر يك از اين متغيرها نمي توانند همواره كامال منطبق با . سرپرست به كوره بان داده ميشود

پس از تعيين اهداف و حدود . شند لذا الزم است كه براي آنها حدود تغييرات مجاز منظور شودهدف باجدول و دستورهاي )1-6(شكل مجاز آنها، ميتوان براي تصحيح هر وضعيت خارج از كنترل با استفاده از

:حروف خالصه بكار رفته در شكل و جداول عبارتند از. اقدام كرد)1-1( منطقه پخت درجه حرارت - م درجه حرارت عقب كوره-ع درصد اكسيژن گازهاي خروجي از كوره-ا

البته در موقع ارزيابي وضعيت، تشخيص خوب و درست حالت موجود از حاالت اضطراري و واژگونه، .ضروري است

:فرض كنيد در كوره اي مقادير زير برقرار است: مثال

٤٩

محدوده حدود تغيير هدف عالمت متغير 1510- 1570 + 30 1540 م oC حرارت منطقه پختدرجه

780-800 + 10 780 ع oC درجه حرارت عقب كوره 4/0 - 2 + 8/0 2/1 ا % درصد اكسيژن

باشد 1570-1510است اگر در فاصله » پائين« باشد 1510كمتر از ) م(اگر : مفهوم اعداد باال اينست كه

است، اگر بين » پائين« باشد 780كمتر از ) ع(اگر . ستا» باال« باشد 1570است و اگر بيشتر از » خوب«اگر » پائين« باشد 4/0كمتر از ) ا(اگر . است» باال« باشد 800است و اگر بيشتر از » خوب« باشد 780-800 .است» باال« باشد 2و اگر بيشتر از » خوب« باشد 2- 4/0بين

) پائين= م(رجه سانتيگراد است د1455در حالت مورد بررسي فرض كنيد درجه حرارت منطقه پخت = م(از روي خط ). باال= ع( درجه سانتيگراد 815، درجه حرارت عقب كوره )باال= ا (8/2درصد اكسيژن

در جدول دستور تصحيح . مندرج در شكل و جداول ميرسيم9به حالت شماره ) باال= باال، ع= پائين، ا .حالت داده شده است

بمحض اينكه وضعيت كوره و مواد از . دستورالعمل هايي درج شده است حالت ديگر27براي هريك از . حدود ارقام مبني خارج ميشود، بايد كوره بان هوشيارانه درصدد اصالح حالت خارج از كنترل برآيد

چون در اينصورت و دقت شود كه كنترل از دست نرود،عمليات تصحيح بايد با چاالكي صورت گيرد .وجود دارد) Cycling(ت سيكلي امكان پديد آمدن حال

دستورالعمل هاي كنترل ارائه شده در اين بخش پاسخگوي حاالت واژگونه، :حالت اضطراري و واژگونهبطور خالصه اين . براي اينگونه حاالت دستورالعمل هاي خاص الزم است. ناپايدار و اضطراري نيستند

:حاالت عبارتند از تشكيل سريع كوتينگ

يا رينگريزش كوتينگ

لكه قرمز روي بدنه كوره

در منطقه پختگلوله شدن كلينكر

درجه حرارت باال و خطرناك عقب كوره

وجود تركيبات حاصل از سوخت در گازهاي خروجي

قطع بار كوره و ناهمواري بستر بار كوره

وجود مواد نپخته در خنك كن

٥٠

.ين تر از مقدار عادي استحاالت واژگونه اي كه در آنها دور كوره يا باالتر و يا پائ

فواصل زماني بين روشن كردن يا خاموش كردن كورههرگونه اشكال مكانيكي يا برقي كه باعث وقفه در جريان منظم مواد، گاز خروجي، سوخت يا هوا مي

.شود

هر وقت يكي از حاالت فوق پيش مي آيد الزم است كه دستورالعمل هاي خاص تدوين شده در بخش بعد .خواننده بايد بدانها مراجعه كند و با آنها آشنا شود. ر بردرا بكا

حالت اساسي كوره بسيار ساده شده بودند تا بدينوسيله فرآيند تفكر براي 27مباحث پيشين در مورد ظهور كامپيوترهاي كوچك و ارزان . اپراتوري كه بصورت دستي كوره را راهبري مي كند، نشان داده شود

م آورده است كه اين مفاهيم و مفاهيم ديگر از كنترل متغيرها را براي رسيدن به حالت اين امكان را فراهكامپيوترها قادرند در بخشي از ثانيه تمام اين متغيرهاي . پايدار كوره موشكافي كنند و بسط و گسترش دهند

نند تنظيمات مهم را بسرعت بررسي كنند و در صورتيكه برنامه ريزي مناسبي وجود داشته باشد، مي توا .الزمه را براي برقراري شرايط پايدار كوره فراهم نمايند

حالت اساسي كنترل كوره گسترش داده شده است و در آن فاكتورهاي 27نرم افزار آموزشي مبتني بر ديگري نظير حرارت ويژه مصرفي، اثرات درجه حرارت هواي ثانويه، كيلووات يا آمپر دور كوره، ارتباط

نمونه هايي از . حرارت منطقه پخت و عقب كوره با مقدار بار كوره نيز مدنظر قرار گرفته اندزماني درجه . نشان داده شده اند)1-3(و ) 1-4(جداول اين مفاهيم كنترل در

كه قبال بطور مشروح شرح داده شد ميباشد، با 1مثال اين جدول شامل . جالب توجه است )١-۴(جدول .ر كوره پائين تر از حد متعارف است و در نتيجه توجهات متفاوتي را ميطلبداين اختالف كه در آن دو

٥١

درصد اكسيژن درصد اكسيژن درصد اكسيژن

1 4

2 5

7

6 9

8

10

11

12

13

15

14 17

18

16 22

20

25 19

3 21

23

24

26

27

درجه حرارت منطقه پخت

باال

پائين

خوب

پائين پائين پائين

پائين پائين پائين پائين پائين پائين پائين پائين پائين

خوب

خوب خوب خوب

خوب خوب خوب خوب خوب خوب خوب خوب

باال

باال باال باال

باال باال باال باال باال باال باال باال

درجه حرارت عقب كورهدرجه حرارت عقب كوره درجه حرارت عقب كوره درجه حرارت عقب كوره درجه حرارت عقب كوره درجه حرارت عقب كوره درجه حرارت عقب كوره درجه حرارت عقب كوره درجه حرارت عقب كوره

٥٢

و دالئل ها راه حل حالت ،27 شرح -2-9-1 )1-1(جدول

كوره درجه حرارت عقب = ع درصد اكسيژن عقب كوره ،= ا درجه حرارت منطقه پخت ،= م

دليل عملي كه بايستي صورت گيرد حالت كوره مورد1

ئين پا- م پائين-ا پائين-ع

وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت شديدا :پائين است

دور كوره كم شود- 1 مقدار سوخت كم شود- 2

وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت كمي پائين :است

. سرعت فن كوره افزوده شود- 3 مقدار سوخت افزوده شود- 4

باال رفتن درجه حرارت منطقه پخت و عقب كوره صد اكسيژن به حد متعارفرسيدن در

درجه حرارت عقب كوره باال رود و در ضمن اكسيژن .تأمين شود) 4(براي افزايش سوخت

درجه حرارت منطقه پخت باال رود و اكسيژن اضافه شده .مصرف شود

پائين- م 2 پائين-ا خوب-ع

دور كوره كم شود- 1 سوخت كم شود- 2 دور فن كم شود- 3

رارت منطقه پختباال رفتن درجه ح باال رود3مقدار اكسيژن براي مرحله

.درجه حرارت عقب كوره ثابت بماند3

پائين- م پائين-ا باال-ع

. دور كوره كم شود- 1 سوخت كم شود- 2 سرعت فن كم شود- 3

درجه حرارت منطقه پخت باال رود باال رود3مقدار اكسيژن براي مرحله

مواظب شدت (يايد درجه حرارت عقب كوره پائين ب ).نقضان باشيد

٥٣

4

پائين- م خوب-ا پائين-ع

وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت شديدا :پائين است

دور كوره كم شود- 1وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت جزئي

:پائين است دور فن اضافه شود- 2 سوخت اضافه شود- 3

.درجه حرارت منطقه پخت و عقب كوره باال رود

باال بردن درجه حرارت عقب كوره و تأمين اكسيژن براي 3براي مرحله

. حرارت منطقه پخت باال رود

5

پائين- م خوب-ا خوب-ع

وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت شديدا پائين است و اكسيژن در مرز پائين حد مجاز

:است دور كوره كم شود- 1 سوخت كم شود- 2 دور فن كم شود- 3

ت جزئي سرد است و درصد وقتيكه منطقه پخ اكسيژن در مرز باالي حد مجاز است

سوخت افزوده شود- 4

.درجه حرارت منطقه پخت باال رود . تأمين شود3اكسيژن براي مرحله

.درجه حرارت عقب كوره تغيير نكند

.درجه حرارت منطقه پخت باال رود6

پائين- م خوب-ا باال-ع

خت شديدا وقتيكه درجه حرارت منطقه پ :پائين است

. دوره كوره كم شود- 1 . سوخت كم شود- 2 . دور فن كم شود- 3

وقتي كه درجه حرارت منطقه پخت مقدار :جزئي پائين است

دور فن كوره كم شود- 4

.درجه حرارت منطقه پخت باال رود . باال رود3درصد اكسيژن براي مرحله

.حرارت عقب كوره پائين بيايد

. عقب كوره پائين بيايددرجه حرارت

٥٤

7

پائين- م باال-ا پائين-ع

وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت زياد پائين :است

. دور كوره كم شود- 1 . دور فن كم شود- 2

وقتيكه كه درجه حرارت منطقه پخت جزئي :پائين است

. سوخت افزوده شود- 3

درجات حرارت منطقه پخت و عقب كوره باال ميرود .رت عقب كوره تغيير نكنددرجه حرا

درصد اكسيژن . درجه حرارت منطقه پخت باال مي رودپائين مي آيد و در ضمن درجه حرارت عقب كوره بايستي

چنانچه باال نرفت افزايش سوخت را ادامه دهيد و . باال رود .دور فن را زياد كنيد

8

پائين- م باال-ا خوب-ع

ا وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت شديد :پائين است

. دور كوره كم شود- 1 . دور فن كوره كم شود- 2

:وقتيكه منطقه پخت جزئي سرد است . سوخت افزوده شود- 3

.درجه حرارت منطقه پخت باال رودچنانچه هنوز درصد . درجه حرارت عقب كوره ثابت ماند

.اكسيژن باالست مقدار سوخت افزوده شود

مي رود و اكسيژن پائين مي درجه حرارت منطقه پخت باال .آيد

9

پائين- م باال-ا باال-ع

:وقتيكه منطقه پخت شديدا سرد است . دور كوره كم شود- 1 . دوره فن كم شود- 2 . سوخت افزوده شود- 3

:وقتيكه منطقه پخت جزئي سرد است . دور فن كوره كم شود- 4

.درجه حرارت منطقه پخت باال مي رود

وره پائين مي آيد و درصد اكسيژن درجه حرارت عقب ك .كم ميشود

درجه حرارت منطقه پخت باال رود و درصد اكسيژن كم .شود

درجه حرارت منطقه پخت باال ميرود و درجه حرارت

.عقب كوره و درصد اكسيژن پائين مي آيد

٥٥

خوب- م 10 پائين-ا پائين-ع

. دور فن كوره زياد شود- 1 . سوخت افزوده شود- 2

حرارت عقب كوره باال مي رود واكسيژن براي درجه . تأمين مي شود2مرحله

.درجه حرارت منطقه پخت ثابت نگه داشته شود خوب- م 11

پائين-ا خوب-ع

.درصد اكسيژن باال مي رود . مقدار جزئي سوخت كم شود- 1

خوب- م 12 پائين-ا باال-ع

. مقدار سوخت كم شود- 1 . دور فن كوره كم شود- 2

. زياد شود2رصد اكسيژن براي مرحله دحرارت عقب كوره پائين مي آيد و منطقه پخت ثابت مي

.ماند خوب- م 13

خوب-ا پائين-ع

. دور فن كوره افزوده شود- 1 . سوخت افزوده شود- 2

.درجه حرارت عقب كوره باال مي رود .درجه حرارت منطقه پخت ثابت مي ماند

خوب- م 14 خوب-ا خوب-ع

. نبايستي گرفتار اعتماد زياد از حد شد: يچهبلكه بايستي تمام حاالت و جوانب كار را

.دقيقا زير نظر گرفت

15

خوب- م خوب-ا باال-ع

وقتيكه درصد اكسيژن در مرز باالي حد مجاز :است

. دور فن كوره كم شود- 1وقتيكه درصد اكسيژن در مرز پائين حد مجاز

:است . سوخت كم شود- 2 . دور فن كم شود- 3

.درجه حرارت عقب كوره پائين بيايد

. باال رود3درصد اكسيژن براي مرحله درجه حرارت عقب كوره پائين ميĤيد و درجه حرارت

.منطقه پخت ثابت مي ماند خوب- م 16

باال-ا پائين-ع

. دور فن كوره زياد شود- 1 . سوخت افزوده شود- 2

.مي روددرجه حرارت عقب كوره باال درجه حرارت منطقه پخت ثابت مي ماند و درصد اكسيژن

.پائين مي آيد خوب- م 17

باال-ا خوب-ع

.درصد اكسيژن پائين مي آيد . به مقدار جزئي دور فن كم شود- 1

٥٦

خوب- م 18 باال-ا باال-ع

. دور فن كم شود- 1 . مقدار جزئي سوخت كم شود- 2

.سيژن كم ميشوددرجه حرارت عقب كوره و درصد اك .درجه حرارت منطقه پخت ثابت مي ماند

19

باال- م پائين-ا پائين-ع

وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت شديدا باال :است

. دوره كوره زياد شود- 1 . دور فن كوره زياد شود- 2 . مقدار سوخت كم شود- 3

:وقتيكه حرارت منطقه پخت كمي باالست . دور فن كوره زياد شود- 4

.براي جلوگيري از داغ شدن منطقه پخت براي باال بردن درجه حرارت عقب كوره و درصد اكسيژن

درجه حرارت منطقه پخت پائين مي آيد و اكسيژن باال مي .رود

درجه حرارت منطقه پخت پائين مي آيد و درصد اكسيژن .و حرارت عقب كوره باال مي رود

20

باال- م پائين-ا خوب-ع

منطقه پخت زياد داغ استوقتيكه . دور كوره افزوده شود- 1 . سوخت كم شود- 2 . دور فن زياد شود- 3

وقتيكه درجه حرارت منطقه پخت كمي :باالست

. سوخت كم شود- 4

.از داغ شدن كوره جلوگيري مي كند

.درجه حرارت منطقه پخت كم مي شوددرصد اكسيژن باال مي رود و درجه حرارت عقب كوره

. مي ماندثابت

درجه حرارت منطقه پخت پائين مي آيد و درصد اكسيژن .باال مي رود

٥٧

21

باال- م پائين-ا باال-ع

:وقتيكه منطقه پخت شديدا داغ است . دور كوره زياد شود- 1 . سوخت كم شود- 2

:وقتكيه منطقه پخت كمي باالست . سوخت كم شود- 3

ه حرارت از داغ شدن كوره جلوگيري مي شود و درج

.عقب كوره پائين مي آيددرجه حرارت منطقه پخت و عقب كوره پائين مي آيد و

.درصد اكسيژن اضافه مي شود

درجات حرارت منطقه پخت و عقب كوره پائين ميĤيد و .درصد اكسيژن باال مي رود

22

باال- م خوب-ا پائين-ع

:وقتيكه منطقه پخت زياد داغ است . دور كوره زياد شود- 1 . دور فن كوره زياد شود- 2 . سوخت كم شود- 3

وقتيكه كوره كمي داغ است . دور فن كوره زياد شود- 4

.از داغ شدن منطقه پخت جلوگيري مي شود

.درجه حرارت عقب كوره باال مي رود .درجه حرارت منطقه پخت پائين ميĤيد

درجه حرارت عقب كوره باال مي رود و درجه حرارت

)به نكته آخر جدول توجه شود(ين مي آيد منطقه پخت پائ23

باال- م خوب-ا خوب-ع

:وقتيكه منطقه پخت زياد داغ است . دور كوره زياد شود- 1 . سوخت كم شود- 2 . دور فن زياد شود- 3

:وقتيكه منطقه پخت كمي داغ است . سوخت كم شود- 4

.از داغ شدن منطقه پخت جلوگيري مي شود

.ت پائين مي آيددرجه حرارت منطقه پخ .درجه حرارت عقب كوره ثابت مي ماند

به نكته آخر (درجه حرارت منطقه پخت پائين ميĤيد )جدول توجه شود

24

باال- م خوب-ا باال-ع

:وقتكيه منطقه پخت زياد داغ است . دور كوره زياد شود- 1 . سوخت كم شود- 2

:وقتيكه منطقه پخت كمي داغ است . سوخت كم شود- 3

از داغ شدن منطقه پخت جلوگيري مي شود و حرارت

.عقب كوره پائين ميĤيد .حرارت منطقه پخت كم مي شود

درجات حرارت منطقه پخت عقب كوره كم مي شود

).توجه به نكته آخر جدول(

٥٨

25

باال- م باال-ا پائين-ع

:وقتيكه منطقه پخت زياد داغ است . دوره كوره زياد شود- 1 .ره زياد شود دور فن كو- 2

:وقتيكه كوره كمي داغ است . دور فن كوره زياد شود- 3

.از داغ شدن منطقه پخت جلوگيري شود

درجه حرارت عقب كوره زياد و درجه حرارت منطقه .پخت كم مي شود

درجه حرارت منطقه پخت كم و حرارت عقب كوره باال

)توجه به نكته آخر جدول(ميرود 26

باال- م باال-ا خوب-ع

:وقتيكه منطقه پخت زياد داغ است . دور كوره زياد شود- 1 . دور فن كوره زياد شود- 2 . سوخت كم شود- 3

:وقتيكه منطقه پخت كمي داغ است . سوخت كم شود- 4

.از داغ شدن منطقه پخت جلوگيري شود .درجه حرارت عقب كوره ثابت مي ماند .درجه حرارت منطقه پخت كم مي شود

به نكته آخر جدول توجه (طقه پخت پائين ميĤيد حرارت من

)شود27

باال- م باال-ا باال-ع

:وقتيكه منطقه پخت زياد داغ است . دور كوره زياد شود- 1 . سوخت كم شود- 2

:وقتيكه منطقه پخت كمي داغ است . سوخت كم شود- 3 . دور فن كوره كم شود- 4

. آيددرجات حرارت منطقه پخت و عقب كوره پائين مي

.حرارت منطقه پخت پائين مي آيد

توجه به نكته آخر . (حرارت عقب كوره پائين مي آيد )جدول

توجه نكنيد تا درجه حرارت ها بحد چنانچه با اين تنظيم درصد اكسيژن باال رفت بدان : نكته .مطلوب برسد

٥٩

)3الف (حالت كاري )1-2(جدول

حدود كاري انحراف فعلي هدف oC 1480 1460 20 1465 -1500 رت منطقه پختدرجه حرا

oC 815 830 15 805-830 درجه حرارت عقب كوره 2- 7/0 3/0 % درصد اكسيژن گازهاي عقب كوره

مواد سوختني حاصل از احتراق 0 1/0 1/0 0 % ناقص

5/1درجه حرارت عقب كوره در -oC 815 800 15 ساعت قبل

Kg/hr 10560 11540 980 مقدار سوخت Kcal/Kg حرارت ويژه مصرفي

Clinker 1150 1226 76 5 %+ نامعلوم -Kcal/Kg 7005 6850 155 ارزش حرارتي سوخت

r.p.m 525 513 12- 640-660 دور فن Amps 31 26 5- 29-33 آمپر كوره

oC 870 892 22 825-915 درجه حرارت هواي ثانويه r.p.h 72 72 0 35-80 دوره كوره -Kg/hr 101920 101850 70 راك كورهمقدار خو

نامعلوم -Kg/hr 64500 64460 40 مقدار كلينكر خروجي

٦٠

)1- 2(دنباله جدول )3-الف(حالت وضعيت كوره

»خطر مواد سوختني« اضافه مصرف سوخت

دور فن پائين است كوره در حال سرد شدن است

درجه حرارت منطقه پخت رو به نقصان است

پائين- م اال ب-ع پائين-ا

كار كنترلي

. كاهش دهيدKg900فورا سوخت را بمقدار . دور در ساعت كم كنيد15دور كوره را به اندازه

شد، در اينصورت دور فن 1وقتيكه مقدار مواد سوختني به صفر رسيد و درصد اكسيژن باالتر از ( .) دور در دقيقه كم كنيد3را به اندازه

٦١

)9-الف(حالت كاري )1-3(جدول حدود كاري انحراف فعلي هدف

oC 1480 1450 30- 1465 -1500 درجه حرارت منطقه پخت oC 815 843 28+ 805-830 درجه حرارت عقب كوره

2- 7/0 3/2 % درصد اكسيژنمواد سوختني حاصل از احتراق

0 0 0 0 % ناقص

5/1درجه حرارت عقب كوره در oC 815 832 17 ساعت قبل

+Kg/hr 10560 10808 248 سوختمقدار Kcal/Kg حرارت ويژه مصرفي

Clinker 1150 1424 274- 5 %+ نامعلوم Kcal/Kg 7005 6814 181 ارزش حرارتي سوخت

r.p.m 525 518 7- 640-660 دور فن Amps 31 34 3 29-33 آمپر كوره

oC 870 632 38 825-915 درجه حرارت هواي ثانويه r.p.h 72 61 11- 35-80 دور كوره

-Kg/hr 101920 82140 19780 مقدار خوراك كوره نامعلوم -Kg/hr 64500 25333 39167 مقدار كلينكر خروجي

٦٢

)1- 3(دنباله جدول )9-الف(حالت وضعيت كوره

اضافه مصرف سوخت دور كوره پائين از حد نرمال

داغ شدن منطقه پختحد نرمال درجه حرارت هواي ثانويه پائين تر از

.است .درجه حرارت عقب كوره تمايل به افزايش دارد

پائين- م باال-ع باال-ا

كار كنترلي

. دور در ساعت اضافه شود3دور كوره به اندازه . دور در دقيقه كم شود2دور فن كوره به اندازه

٦٣

كوره براي اضطراري وضعيت-10-1

ند، گاهي كوره بان با وضعيتي اضطراري مواجه مي حتي در كوره هايي كه بدرستي طراحي شده امعموالً در اينگونه موارد زمان كافي . شود كه ايجاب مي كند اقدامات فوري و جدي صورت دهد

تصميمات سريع و . براي مشورت با سايرين در مورد كاري كه بايد صورت گيرد وجود نداردد شدن خسارات عمده به كوره پيش گيري مناسب بايد با قاطعيت عمل شود تا بدينوسيله از وار

در چنين حاالت اضطراري بايد كوره بان فكر خود را روي كنترل كامل خطر پيش آمده . شودواضح است كه در چنين حالت هايي . متمركز نمايد و فعال از پايدار نگهداشتن كوره صرفنظر كند

. استخونسردي و آرامشمهمترين ضرورت حفظ فهرستي در . نكاتي هستند كه براي مراجعه سريع خواننده تدوين شده استمطالب زير خالصه

. ابتداي بحث درج شده است كه امكان دسترسي سريع به مطالب اين بخش را فراهم ميكندموضوعات مورد بحث در اينجا نمونه هاي محدودي از حالت هاي اضطراري است كه براي هر

اين نكات مباني و سنگ بناي دستورالعمل هاي . ستكوره اي پيش مي آيد و بهيچوجه كامل نياستاندارد، با شرح و گستردگي بيشتر هستند كه مي بايد براي هر نوع كوره اي جداگانه تهيه و

.نوشته شوندهيچ آموزش كوره باني كامل نيست مگر اينكه كارآموز دانش اينكه در مواقع اضطراري چكار بكند

احتماال وقت كافي براي تحقيق و مطالعه دستورالعمل ها و يا سؤال از از آنجائيكه . را داشته باشدديگران در مورد اينكه چكار بايد كرد وجود ندارد، لذا عكس العمل كوره بان بايد كامال طبيعي و

.خود جوش باشد

٦٤

حاالت اضطراري -1-10-1

. اه حل هائي هست نكات اضطراري زير براي كوره هاي سيمان وجود دارد و براي رفع هريك ر خودبايد مديريت دستورالعمل هاي كاري زير را مطالعه كند و آنها را قابل پياده كردن براي سيستم

: شرايط هر كوره خاصي بايد به نحوي مناسب باشد تطبيق هر دستورالعمل با. بنمايد

وجود لكه قرمز روي بدنه .1 سرازير شدن مواد نپخته بسوي خنك كن .2

واد در داخل كورهخرد شدن رينگ م .3

منطقه پخت بطور خطرناكي داغ است .4

افزايش ناگهاني درجه حرارت عقب كوره .5

خروج دود سياه از دودكش كوره .6

شكل شعله ناجور است .7

از بين رفتن آجر نسوز .8

توقف سيستم حركت خنك كن يا نوار نقاله كلينكر .9

وجود كلينكر سرخ در خروجي خنك كن .10

قطع برق .11

ره هاي بلندتر يا بلند خشكآتش در منطقه زنجير كو .12

بارندگي شديد با رعد و برق .13

فشار مثبت باال و ناگهاني در سر كوره .14

لكه قرمز روي بدنه-1 :عالئم ديدن با چشم •

درجه سانتيگراد450افزايش تيز و سريع درجه حرارت بدنه تا سطح : حرارت سنج بدنه •

.ختمالحظه قطعات آجر نسوز در داخل كلينكر جاري در منطقه پ •

:اثرات ممكنه و خطرات .تغيير شكل جدي كوره و صدمه ديدن بدنه كوره •

:كارهاي مورد توصيه

٦٥

:در صورت وجود لكه كوچك در باالي منطقه پخت يا وسط منطقه پخت •

o كار عادي كوره را ادامه دهيد ولي:

.فن هاي خنك كن بدنه را در محل لكه روشن كنيد

روي لكه بيايد و ) Black Feed(شعله را كوتاه كنيد تا خوراك سياه .سعي كنيد كوتينگ جديد تشكيل شود

.درجه حرارت منطقه پخت را در حد عادي نگه داريد

.تركيب شيميايي خوراك كوره را با هدف تهيه مواد زودپز تغيير دهيد

لكه قرمز بزرگ در نزديكي يا زير تاير كوره يا مناطقي كه معموال در آنها كوتينگ تشكيل • :ود، ظاهر شده استنمي ش

o كوره را فورا متوقف كنيد.

تحت هيچ شرايطي نبايد از پاشيدن آب روي لكه قرمز استفاده كرد چونكه اين عمل : اخطار

.سريعا منتج به آسيب ديدگي شديد بدنه مي شود

:كارهاي ممكنه براي پيش گيري از تكرارسايش موضعي يا پيوسته مطمئن شويد كه تغييرات در شكل و مشخصه هاي شعله باعث •

).Flame Errosion(كوتينگ در اثر داغ شدن زياد نشود

.روش هاي آجرچيني مناسب را بكار ببريد •

.توقفات و حاالت واژگونه كوره را بحداقل برسانيد •

مثال خوراك كوره با درصد مناسب فاز مايع براي تشكيل (از پختن مواد دير پز احتراز كنيد • ).كوتينگ تهيه نمائيد

مواد نپخته در خنك كن كلينكر-2 :عالئم هجوم مواد خام بسوي منطقه پخت و پشت آن •

..بيش از نصف طول شعله بسوي منطقه پخت پيش آمده است» خوراك سياه« •

.تيره شدن منطقه پخت •

٦٦

.سرخي صفحات مشبك خنك كن •

.افزايش سريع درجه حرارت خنك كن مشبك و كلينكر خروجي •

.نجير نقاله خنك كنافزايش سريع آمپر ز •

:اثرات ممكنه و خطرات .آسيب حرارتي به صفحات خنك كن و سيستم حركت آن •

.خاموش شدن شعله منطقه پخت •

.آتش روي نوار نقاله هاي كلينكر •

وقتي كه امكان ديدن منطقه پخت بشدت محدود شده است موضوع ناقص سوختن را : اخطار

.بررسي نمائيد

:كاري كه بايد انجام شوداولين و مهمترين كار اينست كه منتظر رسيدن مواد نپخته به خنك كن نشويد، بالفاصله پس از

:مالحظه اولين نشانه هاي اشكال در منطقه پخت بشرح زير عمل كنيد ).يا كوره را روي موتور كمكي قرار دهيد(بالفاصله دور كوره را به حداقل برسانيد •

اس دستورالعمل هاي استاندارد كاهش دهيد و مقدار سوخت و دور فن كوره را بر اس • .بدينوسيله درجه حرارت عقب كوره را ثابت نگهداريد

و بدينوسيله فرصت ) به حالت دستي قرار دهيد(سرعت حركت خنك كن را كم كنيد • .بيشتري به مواد براي خنك شدن بدهيد

و . ايش دهيدميزان جريان هوا به داخل خنك كن را براي حداكثر سرعت خنك كردن افز • .ضمنا مواظب باشيد فشار سر كوره مثبت نشود

.به تمام افراد غيرمجاز دستور دهيد دور از سكوي كوره و خنك كن بروند •

:راه هاي پيشگيري از تكرار مجدددفعات بازديد چشمي از منطقه پخت را براي دريافت زودتر حاالت واژگونه خنك كن •

.زياد كنيد

وره را با قابليت خنك كن مقايسه كنيد و شرايط پايدار كار كردن ميزان خروج كلينكر از ك • .كوره را ارزيابي نمائيد

٦٧

خرد شدن رينگ مواد در داخل كوره-3 :عالئم .مالحظه كلوخه هاي بزرگ در منطقه پخت •

.افت ناگهاني مكش عقب كوره •

.افت مقدار اكسيژن در گارهاي عقب كوره •

.تمايل به مثبت بودن فشار سر كوره •

.تغيير ناگهاني آمپر مصرفي موتور كوره •

:اثرات ممكنه و خطرات .وجود بار اضافي ناشي از هجوم مواد نپخته در خنك كن •

.هجوم مقادير زياد خوراك كوره به منطقه پخت •

.آسيب ديدن صفحات و سيستم حركت خنك كن •

.مسدود شدن كلينكر شكن بوسيله قطعات و كلوخه هاي درشت •

.از خنك كنخروج كلينكر سرخ •

:كاري كه بايد انجام شود :وقتيكه مقدار خوراك كوره و قطعات رينگ در منطقه پخت بسيار بزرگ است

.فورا دور كوره به حداقل كاهش داده شود •

.مقدار سوخت و دور كوره را كاهش دهيد تا درجه حرارت عقب كوره تحت كنترل باشد •

.رعت آنرا كم كنيدكليد كنترل خنك كن را روي دستي قرار دهيد و س •

مقدار جريان هواي خنك كن را، بي آنكه فشار درب كوره مثبت شود تا مقدار حداكثر • .ممكن تنظيم كنيد

نفراتي را در كنار خنك كن و كلينكر شكن بگماريد تا مواظب اضافه بار، داغ شدن و • .مسدود شدن ها باشند

:راه هاي ممكنه براي پيش گيري از تكرار مجددركيب شيميايي خوراك كوره و مقدار مواد برگشتي به منظور امكان حذف شرايط بررسي ت •

.تشكيل رينگ

طبق برنامه منظم اقدام به كندن و حذف رينگ، گرفتگي هاي سنگين و تجمع مواد، بكمك • .ابزارهاي خاص طراحي شده براي اين كار بنمائيد

مثالً موقعيت (نطقه پخت نمائيد بر اساس دستورالعمل منظما اقدام به تغيير روزانه طول م • )مشعل را هر روز صبح تغيير دهيد

٦٨

منطقه پخت بطور خطرناكي داغ است-4 :عالئم .گلوله شدن كلينكر در منطقه پخت •

.چكيدن كوتينگ از جدار كوره •

.لغزش بستر مذاب كلينكر در منطقه پخت •

.حرارت سنج منطقه پخت درجه حرارت بسيار بااليي را نشان مي دهد •

.فشار زير صفحات خنك كن بسيار باالست •

.رنگ منطقه پخت زرد مايل به سفيد است •

:اثرات ممكنه و خطرات .از بين رفتن كوتينگ و صدمه حرارتي به آجر نسوز منطقه پخت •

.پديد آمدن لكه هاي قرمز روي بدنه كوره •

.صدمه حرارتي به خنك كن و اجزاء درب كوره •

:كارهاي ممكنه .ه حداقل كاهش دهيد تا حالت گلوله شدن كلينكر موقف شودمقدار سوخت را ب •

. دور در ساعت افزايش دهيد تا گلوله شكسته شود10-5دور كوره را به اندازه •

).بدون اينكه فشار سر كوره مثبت شود(حداكثر جريان هوا را در خنك كن برقرار كنيد •

.مقدار هواي اوليه را كاهش دهيد •

:يه شكستن گلوله تحقق يافتسپس، بمحض اينكه هدف اول •دور كوره و سرعت فن كوره را كاهش دهيد، مقدار سوخت را افزايش دهيد تا به شرايط •

.كار عادي برسيد

:راه هاي پيش گيرياگر حالت گلوله شدن متناوبا پيش مي آيد و ناشي از زودپز بودن مواد است، بايد •

.ظيم كندآزمايشگاه خوراك كوره با درصد فاز مايع كمتر تن

.مكررا وضعيت منطقه پخت را با دقت بررسي نمائيد •

موقعيت و شكل شعله را ارزيابي كنيد، امكان باريكتر و طويل تر شدن شعله را بررسي • .نمائيد

افزايش شديد و ناگهاني درجه حرارت عقب كوره-5 :دالئل ممكنه

٦٩

.كاهش مقدار خوراك كوره •

.وجود مواد سوختني در گاز خروجي •

. بودن سرعت فن كورهباال •

.وجود آتش در منطقه زنجير •

:اثرات ممكنه و خطرات .بوجود آمدن شعله در منطقه زنجير كوره هاي تر و خشك بلند •

.صدمه حرارتي بعقب كوره، گردگيرها و اجزاء پيش گرمكن •

.اشتعال تأخيري سوخت در عقب كوره •

:كارهاي ممكنه .فورا الكتروفيلتر را از مدار خارج كنيد •

درصد در 3/0فورا سوخت و دور فن كوره را كاهش دهيد تا به درصد اكسيژن كمتر از • .گاز خروجي برسيد

.مقدار سوخت را كامال قطع نكنيد زيرا اين كار خطر انفجار را بدنبال دارد: اخطار .دور كوره و مقدار خوراك كوره را افزايش دهيد •

.ندبه افراد اخطار كنيد كه از عقب كوره دور باش •

.هيچ دريچه اي را در عقب كوره باز نكنيد •

:سپس به محض اينكه هدف اوليه يعني كنترل درجه حرارت عقب كوره حاصل شد • .متغيرهاي كنترل كوره را به حالت نرمال برگردانيد تا به شرايط كار عادي كوره برسيم •

.عقب كوره را بازرسي كنيد تا زيان هاي حرارتي احتمالي تعيين شوند •

: هاي پيش گيريراه . دقيقه كوره بدون خوراك كار نكند10هيچگاه بيش از •

عالئم هشدار دهنده و ابزارهاي سنجش مناسبي تعبيه نمائيد تا قبل از خارج شدن كنترل • .درجه حرارت عقب كوره، اخطار الزم بشود

ق، در مواقع راه انداختن، متوقف كردن و واژگونه بودن كوره دقت نظر روي نحوه احترا • .وضعيت عقب كوره و چگونگي جريان خوراك كوره داشته باشيد

خروج دود سياه از دود كش كوره-6 :عالئم .وجود مواد قابل اشتعال در گازهاي خروجي •

٧٠

.اكسيژن موجود در گاز خروجي بسيار كم است •

.بدليل شرايط نامناسب احتراق شعله خاموش مي شود •

.تدرجه حرارت منطقه پخت بسيار پائين اس •

.مصرف سوخت اضافي و يا وجود مكش ناكافي در كوره •

:اثرات ممكنه و خطرات .انفجار و يا آسيب حرارتي به دستگاه هاي عقب كوره •

:كارهاي ممكنه .فورا الكتروفيلتر را از مدار خارج كنيد •

و دور فن كوره را افزايش ) قطع نكنيد(فورا مقدار سوخت را كاهش دهيد سوخت را • :دهيد تا

o د قابل اشتعال در گاز خروجي صفر شودموا.

o درصد برسد5/0 تا 2/0اكسيژن در گاز خروجي بين .

پس از اينكه رنگ دود سياه روشن شد، حالت اكسيژن پائين و مواد قابل اشتعال در حد • دقيقه نگهداريد و سپس متغيرهاي كوره را براي رسيدن به 10صفر را براي حداقل مدت

.دحالت نرمال تغيير دهي

:راه هاي پيش گيري .كنترل روي شعله و شرايط اشتعال را بهينه كنيد •

مكررا وضعيت مقدار سوخت، آناليز گاز كوره، شعله و مكش كوره را در شرايط راه • .اندازي و واژگونه كوره، مورد بررسي و بازديد دقيق قرار دهيد

شعله نامنظم-7 :عالئم .شكل شعله نامنظم و غير معمول است •

. هاي جدا شده از شعله به آجر نسوزهاي قسمت خروجي برخورد ميكندبخش •

:اثرات ممكنه و خطرات .صدمه حرارتي به آجر نسوز، بدنه كوره و درب كوره •

.پديد آمدن لكه هاي قرمز در روي بدنه و خروجي كوره •

.صدمه حرارتي به قطعات فوالدي لبه خروجي •

:كارهاي ممكنه

٧١

.دلوله مشعل را عيب يابي كني •

اگر شعله نامنظم است و شديدا به نسوزهاي پائين منطقه پخت كوره برخورد ميكند، فورا • .كوره را بخوابانيد

اگر شعله مختصري بهم خورده است، موقعيت مشعل و مقدار هواي اوليه را نتظيم كنيد و • .برنامه تعميرات مشعل در توقف بعدي كوره را تدوين نمائيد

:اعمال پيشگيري .منظم، نگهداري و تعمير لوله مشعل در ضمن هر توقف دراز مدت كورهبازرسي •

.حفاظت لوله مشعل با نسوزكاري مناسب آن •

ساعت هواي اوليه جريان داشته باشد و يا اينكه 2پس از توقف كوره يا حداقل براي مدت • .لوله مشعل را فورا عقب بكشيد

بررسي انجام تغييراتي در طرح مشعل و لوله آن •

ز بين رفتن بخشي از نسوز كاري ا-8 :عالئم .وجود قطعات آجرهاي نسوز كنده شده، در كلينكر جاري در منطقه پخت •

.وجود لكه قرمز خطي شكل روي بدنه كوره •

.افزايش سريع درجه حرارت موضعي بدنه كوره •

:اثرات ممكنه و خطرات .صدمه حرارتي و تغيير شكل بدنه كوره •

.ر برخي از قسمتهاي ديگر كورهفروريختگي بيشتر آجرنسوز د •

:كارهاي ممكنه .فورا كوره را متوقف نمائيد •

:اعمال پيشگيري .از دستورالعمل ها و روش هاي مناسب براي آجرچيني استفاده كنيد •

.تنظيم بودن كوره و اواليته بدنه را هر ساله بازرسي كنيد •

ابعاد مناسب و درز بررسي كنيد كه آيا سازنده آجرنسوز، آجرهاي با شكل يكنواخت، • .انبساط مطلوب داده است يا نه

.بهنگام توقفات و سرد بودن كوره از چرخاندن زيادي كوره احتراز كنيد •

٧٢

توقف سيستم حركت خنك كن يا نقاله كلينكر-9 :عالئم .وجود بار اضافي روي صفحات خنك كن •

.وجود كلوخه هاي بزرگ كوتينگ در خنك كن •

.فحات خنك كنوجود فشار باال در زير ص •

.مشاهده آمپر باالي سيستم حركت كولر قبل از توقف آن •

.هاي انتقال كلينكر) Chute(مسدود شدن ناوداني •

:اثرات ممكنه و خطرات .صدمه حرارتي به اجزاء خنك كن •

:كارهاي ممكنهفورا دور كوره به حداقل تقليل داده شود و براي راه اندازي مجدد نقاله كلينكر يا سيستم •

.ركت اقدام شودح

. دقيقه وجود ندارد، كوره را متوقف كنيد5اگر امكان راه اندازي مجدد در مدت •

در فواصل زماني كمتر را . پس از اينكه كوره متوقف شد امكان كمتر چرخاندن كوره: توجه

ناگزير كوره بايد (به منظور پيش گيري از ورود بار اضافي به خنك كن را بررسي نمائيد )ا چرخانيده شودمتناوب

:راه هاي پيشگيري

.تنظيمات آمپر كولر براي مواقع بار اضافي را بررسي كنيد •

هنگاميكه در منطقه پخت بار سنگيني مالحظه مي شود، قبل از بار اضافي به خنك كن، • .را به مقدار مناسب تنظيم نمائيد) مثال دور كوره(متغيرهاي كوره

نك كن وجود كلينكر سرخ در خروجي خ-10 :عالئم .آمپر باالي زنجير نقاله كلينكر •

)افتادن صفحات خنك كن(افت ناگهاني فشار زير صفحات خنك كن •

.باال بودن آمپر سيستم حركت خنك كن و ارتفاع بستر كلينكر •

٧٣

.جمع شدن قطعات كوتينگ در دهانه ورودي خنك كن •

.تشكيل استاالگميت در دهانه ورودي خنك كن •

.و توزيع نامناسب آن در خنك كنورود بار ناهمگون •

.جريان ناكافي هوا به داخل كولر •

:اثرات ممكنه خطرات .صدمه حرارتي به اجزاء خنك كن •

.صدمه حرارتي به دستگاه انتقال كلينكر •

:اعمال ممكنهفورا از خنك كن بازديد نمائيد و دليل وجود كلينكر سرخ در خروجي را تعيين كنيد اگر •

. است كوره را متوقف كنيدصفحه خنك كن افتاده

اگر كولر اضافه بار دارد دور كوره را تا مقدار حداقل كم كنيد و دور حركت خنك كن را • .نيز كم كنيد تا زمان كافي براي خنك كردن وجود داشته باشد

.جريان هوا بداخل خنك كن را افزايش دهيد •

ار نقاله مسير كلينكر روي قسمت خروجي آب بپاشيد و براي پيش گيري از آسيب ديدن نو • .را تغيير دهيد

:كارهاي پيشگيري :در صورت تكرار اشكال در صفحات مشبك •

o همرا با قسمت تعميرات امكان نصب غلط صفحات را بررسي نمائيد.

o روي كيفيت صفحات و پيچ هاي مورد استفاده بررسي نمائيد.

:متناوبا بار در يك سمت خنك كن است •

o كن بررسي شودروي احتمال تغيير طرح خنك .

o در ورودي خنك كن بررسي ) آدم برفي(روي امكان حذف تشكيل استاالگميت .شود

.وجود اضافه بار متناوب در خنك كن در اثر واژگونه شدن كوره •

o قبل از اينكه مواد نپخته وارد خنك كن شود و كولر اضافه بار پيدا كند، دور كورهاينكه كوره و خنك كن از كنترل شما كارهاي اصالحي الزم، قبل از (را كم كنيد

)خارج شوند را انجام دهيد

٧٤

قطع برق-11 :اثرات ممكنه و خطرات

خميدگي بدنه كوره •

.صدمه حرارتي به لوله مشعل، ابزارهاي سنجش و دستگاه هاي قسمت خروجي كوره •

:كارهاي ممكنه .فورا، ژنراتور كمكي و فن هواي اوليه را روشن كنيد •

.رون بكشيد و گيرنده تلويزيون واقع در درب كوره را محافظت كنيدلوله مشعل را بي •

. دقيقه پس از قطع برق كوره را به اندازه يك چهارم بچرخانيد10در كمتر از •

دريچه سمت تغذيه كوره را دستي ببنديد و بدينوسيله از خروج حرارت داخل كوره توسط • .مكش طبيعي پيشگيري كنيد

ردر منطقه زنجي» آتش «-12 :عالئم افزايش سريع و ناگهاني درجه حرارت مياني كوره و درجه حرارت گازهاي خروجي •

مالحظه با چشم •

:اثرات ممكنه و خطرات ذوب شدن و افتادن زنجيرها •

صدمه به بدنه كوره در منطقه زنجير •

انفجار ناشي از ايجاد بخار آب: در كوره هاي سيستم تر •

هصدمه حرارتي به دستگاه هاي عقب كور •

:كارهاي ممكنه .تحت هيچ شرايطي نبايد به عقب كوره آب وارد كنيد: اخطارهمزمان دور فن ). ولي هرگز سوخت را كامال قطع نكنيد(فورا سوخت را بحداقل برسانيد •

3/0كوره را پائين بياوريد تا درصد مواد قابل سوختن به صفر و درصد اكسيژن به كمتر از .برسد

اك كوره را به زياد كنيد تا جائيكه درجه حرارت عقب كوره تحت دور كوره و مقدار خور • .كنترل درآيد

.تمام افراد را از سكوي كوره دور كنيد: در كوره هاي سيستم تر •

٧٥

بارندگي شديد يا رعد و برق-13 :اثرات ممكنه و خطرات

:براي كوره هائي كه در معرض اين بالي طبيعي هستند

جرنسوزاز دست رفتن كوتينگ و ريزش آ •

صدمه حرارتي به بدنه كوره •

امكان قطع برق •

:اعمال ممكنه :اگر طوفان در فاصله زماني كوتاهي پس از توقف كوره واقع شود

.با موتور كمكي با تناوب بيشتر و يا بطور يكنواخت كوره را بچرخانيد •

.ژنراتور كمكي را راه بياندازيد تا در صورت قطع برق، آماده سرويس دهي باشد •

فشار باال و ناگهاني سر كوره-14 :دالئل ممكنه

).I.D.Fan(اشكال در فن كوره •

.شكستن رينگ يا گرفتگي هاي داخل كوره •

.اشكال در ابزار دقيق مربوط به هواي كولر، دريچه هواكش كولر، يا كنترول فن كوره •

.انفجار بخار آب در كوره هاي سيستم تر •

:اثرات ممكنه و خطرات .ر در سكوي كوره در معرض خطر هستندتمام پرسنل حاض •

.صدمه حرارتي به دستگاه هاي واقع در سكوي كوره و درب كوره •

:كارهاي ممكنه .فورا تمام افراد را از سكو دور كنيد •

.فورا سوخت را به حداقل برسانيد و سرعت فن كوره را افزايش دهيد •

.مقدار هواي جاري زير صفحات خنك كن مشبك را كم كنيد •

. هواي اضافي خنك كن را دستي باز كنيددريچه •

٧٦

امتحان كوره بان -١-١١اين پرسش ها بدين منظور طراحي شده اند كه خواننده دانش و اطالعات خود در مورد راهبري كوره را ارزيابي

. سئوال با پاسخ صحيح يا غلط است50امتحان شامل . نمايد

غلط حيحص ) نمره5براي هر پاسخ درست ( مباني–الف - - . وقتيكه هوا گرم ميشود وزن مخصوص آن كاهش مي يابد-1 - - . يك تن خوراك كوره يك تن كلينكر مي دهد-2 - - وجود آهك آزاد در كلينكر همواره نشان دهنده اينست كه كلينكر نپخته است -34- C3S ) يكي از اجزاء خوراك كوره است) سه كلسيم سيليكات. - -

موجود در گاز هاي خروجي كوره حاصل سوختن) دي اكسيد كربن ( CO2 بخشي از -5 - - . سوخت و بخشي ديگر حاصل تكليس خوراك كوره است

- - . افزايش در ميزان سوخت همواره باعث ايجاد حرارت بيشتر درمنطقه پخت خواهد شد-6 غالبا در ميزان جريان هوا افزايشي درصد100 درصد به 80 باز كردن دريچه پروانه اي از -7

- - . پديد نخواهد آورد اكسيدآهن و آلومين مواد روانساز موجود در خوراك كوره هستند و باعث آسان پخته شدن-8

- - . كلينكر مي شوند - -.ست در كوره هاي با سوخت ذغال سنگ ، تركيب شيميائي كلينكر همانند تركيب خوراك كوره ا- 9

- - . تغييرات زياد در نسبت سيليس نشان دهنده امكان تغيير درقابليت پخت كلينكر است-10 درصد در كلينكر به معني اينست كه 4/1 و آهك آزاد 03/1 ضريب اشباع آهك برابر -11

- - .كلينكر سرد پخته شده است - - . جزء غالب در خوراك كوره كربنات كلسيم است-12 - - . محصول حاصل از تكليس سنگ آهك است (CaO) اكسيد كلسيم -13 - - . هنگاميكه اجزاء فلزي كوره گرم شوند ، منقبض خواهند شد-14 - - .فشار هواي باالتر در زير صفحات خنك كن مشبك بمعني سرعت بيشترجريان هواست-15 ا كاهش درجه حرارت هوا آمپر اگر سرعت فن و تنظيم دريچه ثابت باقي بمانند ، ب-16

- - . فن هوا باال خواهد رفت - - . اكسيژن موجود در گاز هاي خروجي صرفا تابعي از مقدار هواي عبور كننده از كوره است-17 - - .سرخ روي بدنه به معني اينست كه آجر نسوزي باقي نمانده است) لكه( رنگ -18 - - .ايط خنك شدن بهتري را براي كلينكرفراهم ميكند ارتفاع بيشتر بستر كلينكر شر-19 - - . سرعت بيشتر چرخش كوره باعث كمتر شدن زمان عبور مواد از كوره ميشود-20

٧٧

غلط صحيح كوره باني-ب .)فرض كنيد ساير متغير هاي كوره ثابت باقي مي ماند(

- - سيژن گاز هاي خروجي ميشود افزايش در مقدار سوخت باعث كاهش در مقدار اك-21 - - . در صد هاي جزئي از مواد قابل سوختن در گاز هاي خروجي قابل چشم پوشي است-22 - - . درصد هواي اضافي كار ميكند5 در حالت ايده آل كوره تقريبا با -23 - - .درصد اكسيژن داشته باشند3 در كار عادي كوره گاز هاي خروجي كوره بايد تقريبا -24 - - . افزايش در سرعت فن پيش گرمكن باعث باال رفتن درجه حرارت منطقه پخت مي شود-25 - - . درجه حرارت منطقه پخت را فقط با افزايش مقدار سوخت مي توان زياد كرد-26 - - . كاهش در سرعت فن پيش گرمكن باعث كاهش درجه حرارت منطقه پخت ميشود-27 - - .ر كوره ، مكش ته كوره افزايش مي يابد هنگام تشكيل رينگ د-28 - - . مقدار هواي ورودي به كوره از مقدار هواي دميده شده به داخل خنك كن تبعيت ميكند-29 - - . باز كردن دريچه هواكش خنك كن به معني ورود كمتر هوا بداخل كوره است-30 - - .اد بداخل خنك كن است فشار مثبت سر كوره فقط در اثر دميدن هواي بسيار زي-31 - - . كاهش دور كوره باعث باال رفتن درجه حرارت عقب كوره خواهد شد-32 - - كاهش در مقدار خوراك كوره باعث افت درجه حرارت عقب كوره خواهد شد-33 كلينكر حاصل از يك تن گرد و غبار برگشتي كوره برابر كلينكر حاصل از يك تن -34

- - .وره استخوراك تازه ك - - . عموما تشكيل كوتينگ در كوره هاي ذغال سنگ سوز ساده تر از كوره هاي گاز سوز است-35 تغيير از گاز طبيعي به ذغال سنگ تغييري در تركيب شيميائي و قابليت پخت كلينكر-36

- - .حاصله ايجاد نمي كند - - .تر شدن ارتفاع بستر كلينكر ميشود افزايش سرعت حركت خنك كن مشبك باعث كم-37 )يا باز كردن دريچه هواكش خنك كن( افزايش در سرعت فن خروجي خنك كن -38

- - .باعث كاهش فشار سر كوره خواهد شد - - هميشه يك كوره با مقدار توليد كمتر بهتر از همان كوره با مقدار توليد بيشتر كار ميكنيد-39 - - . باعث افزايش سرعت توليد خواهد شد (Feed Ratio)ت خوراك كوره افزايش در نسب-40 - - . تكرار توقفات و بهم خوردن وضع كوره باعث كم شدن عمر آجر نسوز مي شود-41 - - . مقطع يك كوره دهار هيچگاه يك دايره كامل نيست-42 (Cotroller Setting) در شروع هر شيفت كاري ، بايد اپراتور تنظيمات مبني -43

را تغيير دهد تا مطمئن شود اين تنظيمات همانند آنهائي هستند كه در موقع خوب كار كردن - - . ساعت گذشته بوده اند24كوره در

- - . افزايش در سرعت تغذيه باعث كاهش درجه حرارت عقب كوره مي شود-44 - - .ود وزن مخصوص آن باالتر خواهد بود وقتيكه كلينكر در درجه حرارت باالتري پخته ش-45 درصد را نشان ميدهد /. 4 هنگاميكه درصد اكسيژن در گاز هاي خروجي رقم -46

٧٨

- - .و كوره در حال سرد شدن است ، بايد كوره بان ميزان سوخت را افزايش دهد هنگام راه انداختن كوره مي يايد فن هاي هواي اوليه و پيش گرمكن قبل از-47 - - .ريان پيدا كردن سوخت به داخل كوره ، راه اندازي شود ج قبل از اقدام به توليد حداكثر ، ميبايد همواره سعي شود مقدمتا شرايط پايدار -48

- - .كار كردن كوره فراهم شود ورود مقدار خيلي زياد هوا به داخل خنك كن ميتواند به پيش روي كلينكر-49

- - .مه وارد كنددر خنك كن صد - - . تنها راه افزايش توليد كوره دور كوره است-50

جدول پاسخ سئواالت پاسخ شماره پاسخ شماره پاسخ شماره پاسخ شماره پاسخ شماره

ص 41 غ 31 ص 21 غ 11 ص 1 ص 42 ص 32 غ 22 ص 12 غ 2 غ 3 غ 33 ص 23 ص 13 غ 3 ص 44 غ 34 غ 24 غ 14 غ 4 ص 45 ص 35 غ 25 غ 15 ص 5 غ 46 غ 36 غ 26 ص 16 غ 6 ص 47 ص 37 غ 27 غ 17 ص 7 ص 48 ص 38 ص 28 غ 18 ص 8 ص 49 غ 39 غ 29 غ 19 غ 9

غ 50 ص 40 غ 30 ص 20 ص 10

دل نوشته آقايان پِرِي و و"كوره دوار سيمان" از كتاب "وره بانيكاصول " عمده فصلبخش

The Rotary Cement Kiln , By: Peray and Waadell.استخراج شده است