1 EVACUATIE UIT EEN AUTOBUS WOENSDAG 30 JANUARI 2013 Jos Peetermans preventieadviseur gemeente Westerlo

1

EVACUATIEUIT EEN AUTOBUS

WOENSDAG 30 JANUARI 2013

Jos Peetermans preventieadviseur gemeente Westerlo

2

Evacuatie uit een bus

Per schooljaar gebruiken meer dan 10 miljoen leerlingen een autobus of autocar

Is dit een risico?

3

Evacuatie uit een bus

Wettelijke bepalingen Risico-inventarisatie en risico-evaluatie Organisatie

Voorbereiding Vertrek Traject

Noodprocedure en evacuatierichtlijnen Evacuatieoefeningen in de praktijk

4

Evacuatie uit een bus1. Enkele wettelijke bepalingen

Leerlingenvervoer is geregeld door aparte bepalingen (Nationale dienst voor leerlingenvervoer)

Geregeld vervoer A-VERVOER De Lijn: regelmatige diensten B-VERVOER De Lijn: leerlingenvervoer =

extra dienst Ongeregeld vervoer

C-VERVOER • Autocarondernemingen • Transfers, schoolvervoer,

uitstappen…

5


WEGCODE (www.wegcode.be) EUROPA

Op Europees niveau is men bewust van het belang van veiligleerlingenvervoer. Een studiegroep buigt zich over deze problematiek en formuleert voorstellen en besluiten.

Besluiten worden omgezet in een Europese richtlijn, de lidstaten binnen de unie moeten deze richtlijn omzetten in nationale wetten.

6


MET HOEVEEL IN DE AUTOCAR

Eén kind per zitplaats

Snelheidsbeperkingen

• Bebouwde kom: 50 km/u

• Buiten bebouwde kom: 75 km/u

• Autosnelwegen: 90 km/u

7


RIJBEWIJS EN MINIMUM LEEFTIJD Rijbewijs D (+E indien aanhangwagen)

Bewijs van medische schifting Minstens 21 jaar oud

VEILIGHEIDSAFSTAND Art.18.2 van de Belgische wegcode bepaalt dat:

“buiten de bebouwde kom de bestuurders van voertuigen en slepen met een maximale toegelaten massa van meer dan 7,5 ton of langer dan 7 meter, onderling een afstand moeten houden van tenminste 50 meter.”

8


INHAALVERBOD

Art.17.2. van de Belgische wegcode bepaalt dat:

“het links inhalen van een gespan of van een voertuig met meer dan twee wielen is verboden: ...

6° bij regen, op de autosnelwegen, autowegen en wegen met ten minste 4 rijstroken met of zonder middenberm, voor bestuurders van voertuigen en slepen met een maximum toegelaten massa van meer dan 7,5 ton”

9


RIJTIJDEN EN RUSTTIJDEN Elke chauffeur van een bus moet zich houden aan de wetgeving van de rij- en rusttijden

BOORDDOCUMENTEN Volgende documenten moeten verplicht aanwezig zijn:

inschrijvingsbewijs, gelijkvormigheidsattest, schouwingsbewijs A & B, verzekeringsattesten, rittenschema, aanwezigheidslijsten, tachograafschijven,…

Bij twijfel moet je om deze documenten vragen

10


TECHNISCHE VEREISTEN Veiligheidsgordels

• verplicht in alle autocars• verplicht te dragen • meldingsplicht met pictogram

11


Nooduitgangen • verplicht aangeduid met

pictogram • • Noodhamers

• Brandblusapparaten• EHBO - koffer

12

Evacuatie uit een bus2. Risico – inventarisatie en

evaluatieNiet geregeld door de welzijnswet

Algemene voorzichtigheidsplicht Toch een taak voor het schoolbestuur

Algemeen preventiebeginsel Steeds trachten de risico’s te vermijden Indien er toch risico’s blijven, dan moeten er

beschermende maatregelen genomen worden

Risicoanalyse opstellen is complex geheel Veel mensen die het risico mee bepalen:autocarbestuurder – begeleiders - leerlingen – andere verkeersdeelnemers – het voertuig – de omgeving – de omstandigheden - …

13

Evacuatie uit een bus3. Organisatie

Reizen en veiligheid is afhankelijk van een groot aantal factoren: De reis Het voertuig Het gedrag van de verkeersdeelnemers

• Leerlingen of passagiers• Leerkrachten of begeleiders• Chauffeur

Infrastructuur

14


3.1. De voorbereiding van de reisAandachtspunten voor de begeleider

Aanvraag en melding

Voorbereidende vergadering en taakverdeling

CommunicatieAandachtspunten voor de ouders

Comfort (drankje, boek, spelletjes, reisdeken,…) Bagage en documenten Telefoonketting, wit – groen lijn, …

15

Aandachtspunten voor de begeleider Veilige parkeerplaats

Instappen, plaatsing handbagage, kledij

Documenten en technische elementen Herhaling praktische afspraken en evacuatierichtlijnen Aantal personen in de bus

Aandachtspunten voor de leerlingen en hun ouders Tijdig aanwezig zijn

Aandachtspunten voor de chauffeur Voorstelling en afspraken maken


3.2. Het vertrek: een sleutelmoment

16

Aandachtspunten voor de begeleider Ten opzichte van de leerlingen

• Veiligheidsgordels dragen verplicht• Afspraken herhalen• Gangpad vrij houden• Autocar verlaten via gekende procedure• Na elke stop, plaatsen controleren

Ten opzichte van de chauffeur• Wettelijke rusttijden respecteren en extra

pauzes• Waarschuw chauffeur bij tekenen van

vermoeidheid, …


3.3. Het traject

17

Laat het thuisfront weten dat je goed aangekomen bent

Telefoon, mail, wit – groen lijn doorgeven


3.4. Ter plaatse

18

Laat het thuisfront weten wanneer je vertrekt en het vermoedelijke uur van de thuiskomst

Verwittig vertragingen van meer dan een half uur

Volledige controle bij het verlaten van de bus


3.5. De terugreis

19

Meest voorkomende ongevallen Omgeving rond voertuig niet afgesloten,

kinderen bewegen zich vrij Iedereen wil als eerste op de bus. Ze staan

aan de deur voor de bus stilstaat. De bus moet verder rijden en een kind zou onder het voorwiel terecht komen.

Bus moet manoeuvreren om stopplaats te verlaten, beperkt door de spiegels (dode hoek)

Evacuatie uit een bus4. Noodprocedure en

evacuatierichtlijnen

20

Een kindje ziet zijn vriendje aan de overkant en hij wil oversteken

Impulsief denkt hij niet aan het verkeer en steekt de baan over, voor of achter de bus

Het kind noch de bestuurder van de wagen zien elkaar. Het kind loopt aan een snelheid van 8 km/u De wagen rijdt aan een snelheid van 40 km/u, hij heeft dan

16 meter nodig om te stoppen. Doch hij ziet het kind pas op een afstand van amper 8 à 12 meter.

Als het voertuig aan een snelheid zou rijden van 50 km/u dan is zijn stopafstand zelfs 25 meter.

Maar bij een snelheid van 30 km/u is dit slechts 9 meter. Risico op overlijden bij 30 km/u is 5% - bij 50km/u is het 45 %



21

Meest voorkomende ongevallenBeschrijving van een klein ongeval met een

bus met 48 doden in Frankrijk in 1984 Een 2 PK’tje botst op een voorligger

De achteropliggende autocar rijdt in op het 2 PK’tje er komt benzine in de autocar en dat zet het voertuig in vuur. Bijna niemand kan ontsnappen, onderzoek wees uit dat er

zakken in de gang lagen en de achterdeur versperd was door sporttassen

• 22 cl. Benzine is opgebrand op 30 seconden en gebruikt hiervoor 50 m³ zuurstof, exact de hoeveelheid zuurstof die dan aanwezig is in de bus

• gedurende die 30 seconden wordt de temperatuur in de bus 60°C

• Gevolg iedereen stikt • DOEL EVACUATIE BINNEN DE 30 SECONDEN



22

Tassen mogen nooit in de gang achter blijven Schoeisel altijd aanhouden en veters gesloten Bus meet twee deuren: eerste gedeelte

evacueert langs voor Leerlingen die moeilijk kunnen lopen of die in

het gips liggen, zitten moeten vooraan plaats nemen

Leerlingen mogen niet duwen bij het verlaten van de bus en moet het voertuig altijd verlaten volgens het volgend schema:

Evacuatie uit een bus5. Basisprincipe tot een vlotte

evacuatie

23

Melding van de evacuatie via microfoon, claxon, …

Chauffeur opent de deuren (of deuren openen via noodknop boven de deur)

Jassen en bagage blijven achter !!!

De leerlingen aan de gangzijde staan op en beginnen van voor naar achter toe te ritsen

Ondertussen schuiven de kinderen van de kant van het raam op naar de middengang toe en wachten

De laatste die de bus verlaten, zijn deze aan de kant van het raam, die vooraan in de bus zaten

Bij het verlaten van de bus, niet springen, en afwisselend links en rechts invoegen

Zo ver mogelijk van de bus verzamelen, zonder de rijweg over te steken.


evacuatie

24

Evacuatie autocar met 1 deur


evacuatie

25

Evacuatie autocar met 2 deuren


evacuatie

26

Vaststellingen Een voertuig brandt volledig op in 14 minuten Meestal vat de motor (achteraan) of de achterremmen vuur,

dus des te moeilijker op te sporen door de chauffeur Wanneer het voertuig al rijdend vuur vat zal het vuur in

hevigheid toenemen als de bus stil komt te staan. De brandweer komt gemiddeld 12 minuten na de oproep toe De brandblusser zou gedurende 12 à 14 seconden kunnen

gebruikt worden Indien de bus gekanteld is moet er langs het dakraam

geëvacueerd worden Indien de deur geblokkeerd is: het raam breken door met

hamertje in de hoek van het raam te tikken


evacuatie

27

Evacuatieoefeningen houden en regelmatig herhalen

Mogelijk scenario:De leerlingen komen in de bus met de jassen

aan en hun schooltas - zwemgeriefLeerkracht legt uit wat er gaat gebeuren en wat

het doel is van de oefening (bus valt stil op een spoorweg – brand aan de motor van de bus)

Afhankelijk van het aantal leerlingen gebruiken we één (20 lln) of twee deuren (40 lln)

Evacuatie uit een bus6. Evacuatieoefeningen in de praktijk

28

Eerste evacuatie:Enkel instructie geven dat de leerlingen zo snel

mogelijk de bus moeten verlaten en dat ze niet mogen springen. Tijdsopname niet vergeten!!

Evaluatie: Waren de schoenveters vast, haperden ze niet met hun jassen, struikelden ze niet over jassen in de gang, …? Hebben leerlingen tassen – zakken meegenomen? Hebben ze elkaar niet gehinderd bij het verlaten?


29

Tweede evacuatie:Nogmaals herhalen wat de vereisten van een

goede evacuatie zijn.Vertraagd uitvoeren zoals het moet, in “slow

motion”. Geen tijdsopname opmeten.

Evaluatie: Rits-systeem benadrukken Bij het verlaten:

• links / rechts• verzamelen op een afstand van de bus


30

Derde evacuatie:Zo snel mogelijk de bus verlaten, met

toepassing van de evacuatierichtlijnen. Tijdsopname niet vergeten!!

Doel is een evacuatie binnen de 30 seconden. Evaluatie:Eventueel een vierde evacuatie:Variaties op hetzelfde thema:

Midden in de babbel “BRAND” roepen Chauffeur buiten bewustzijn – hoe deuren openen? Eén deur geblokkeerd, …


31

HOU HET VEILIG !!!

Documents

1 EVACUATIE UIT EEN AUTOBUS WOENSDAG 30 JANUARI 2013 Jos Peetermans preventieadviseur gemeente Westerlo