345671ye FEVRIYE 2013

Ki sa nou ka aprannnan egzanp

MOYIZ?

`Eske w ta renmen jwennplis enf

`omasyon oswa

benefisye yon etid biblikgratis lakay ou?

Ou kapab al sou sit w`eb

www.jw.org/htoswa ekri Temwen Jewova yonan youn nan adr

`es ki pi ba yo.

Pou KANADA:

Jehovah’s Witnesses

PO Box 4100

Georgetown, ON L7G 4Y4

Pou ETAZINI:

Jehovah’s Witnesses

25 Columbia Heights

Brooklyn, NY 11201-2483

Si w ta renmen jwenn yon lis ki gen toutadr

`es yo, al sou sit w

`eb www.jw.org/kontakte.

˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙

PERYODIK SA A, Toudegad,onore Jewova Dye, Souvren liniv

`e a.

Li rekonf`ote moun yo grasa bon nouv

`el

ki f`e konnen Way

`om Bondye a, ki nan

sy`el la, pral fini ak tout mechanste

e li pral f`e t

`e a tounen yon paradi tal

`e

konsa. Li ankouraje moun pou yo mete

lafwa yo nan Jezi Kris, li menm ki

te mouri pou nou ka gen lavi ki pap

janm fini an e k ap gouv`ene kounye a

antanke Wa nan Way`om Bondye a.

Depi 1879, y ap pibliye Toudegad,

yon peryodik ki pa gen okenn rap`o

ak politik e ki baze sou Bib la.

The Watchtower (ISSN 0043-1087) is published

semimonthly by Watchtower Bible and Tract Society

of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President; G. F. Simonis,

Secretary-Treasurer; 25 Columbia Heights, Brooklyn, NY

11201-2483, and by Watch Tower Bible and Tract Society

of Canada, PO Box 4100, Georgetown, ON L7G 4Y4.

Periodicals Postage Paid at Brooklyn, NY, and at additional

mailing offices. POSTMASTER: Send address changes

to Watchtower, 1000 Red Mills Road, Wallkill, NY

12589-3299. � 2013 Watch Tower Bible and Tract Society

of Pennsylvania. All rights reserved. Printed in Canada.

Peryodik sa a pa pou vann. Nou pibliye l nan kad

yon travay ans`eyman biblik k ap f

`et nan lemonnantye.

Se ofrann volont`e ki rann travay sa a posib. Tout v

`es

`e

ki soti nan Jen`ez pou rive nan Malaki, se nan tradiksyon

yo rele Bib la nou pran yo. L`e nou tradui yo dapre tradik-

syon Bib angl`e yo rele New World Translation of the

Holy Scriptures — With References, nou mete NW pou

montre sa. Tout v`es

`e ki soti nan Matye pou rive nan

Revelasyon, se nanTradiksyon monn nouvo a — Liv ki

te ekri an gr`

ek yo nou pran yo. L`e nou pran yo nan yon

l`ot tradiksyon, nou ekri non tradiksyon Bib la.

345671ye FEVRIYE 2013

Ki sa nou ka aprannnan egzanp

MOYIZ?

KI SA LABIB

ANSEYE

toutbonvre ?

VERITE sou ki sa ? Verite sou k`ek nan kesyon ki pi enp

`otan moun

konnpoze. Pet`et ou konn reflechi sou kesyon tankou :

`Eske Bondye sousye de nou toutbonvre ?`

Eske lag`

e ak soufrans ap janm fini ?

Ki sa k rive apre nou fin mouri ?`

Eske gen yon espwa pou moun ki mouri yo ?

Ki jan pou m priye pou Bondye tande m ?

Ki sa m ka f`

e pou m viv ak k`

e kontan ?

Ki kote w ta ch`eche repons kesyon sa yo ? Si w mande plizy

`e

moun, w ap jwenn div`es repons. Si w mande moun ki alat

`et nan re-

lijyon yo, repons youn ap kontr`e ak pa yon l

`ot. Si w al ch

`eche nan

libreri oswa nan bibliyot`ek, ou ka jwenn plizy

`e milye liv ki lese kon-

prann yo gen repons yo. Sepandan souvan, sou yon menm kesyonyon liv di lekontr

`e ak sa yon l

`ot liv di. Gen l

`ot liv ki konn sanble

bon nan moman yo par`et la, men byen vit yo pase m

`od e l

`e sa a, swa

yo korije yo swayo ranplase yo.

Sepandan, gen yon liv ki gen repons nou ka f`e konfyans. Se liv ki

gen verite a. Men sa Jezi Kris te di Bondye nan yon priy`e : “ Paw

`ol ou

se verite. ” (Jan 17:17). Jodi a, nou konnen Paw`ol sa a sou non Lasent

Bib. Nan paj ki vin apre yo, w ap jwenn yon ap`esi sou repons kl

`e, re-

pons veridik Bib la bay kesyon nou sot poze yo.

`Eske w ta renmen konn

Verite a ?

Annou pwoche b`o kote Bondye

— “Li se Bondye moun ki vivan” 7

Labib chanje lavi moun 8

Sekr`e pou gen k

`e kontan nan yon fanmi

— L`e pitit ou andikape 10

“Evanjil Jida”: Ki sa l ye? 13

Repons Bib la bay 16

34567�

Kantite ki par`et an mway

`en nan chak

nimewo: 44978 000 NAN 204 LANG FEBRUARY 1, 2013�����������������������������������������������������������������������������������������������������������

SIJ`

E KI SOU PAJ KOUV`

ETI A

�����������������������������������������������������������������������������������������������������������

L`

OT SIJ`

E

s LI L`

OT SIJ`

E SOU ENT`

EN`

ET � www.jw.org /ht

�����������������������������������������������������������������������������������������������������������

Vol. 134, No. 3SemimonthlyHAITIAN CREOLE

Ki moun Moyiz te ye? PAJ 3

MOYIZ: YON MOUN KI TE GEN LAFWA 4

MOYIZ: YON MOUN KI TE GEN IMILITE 5

MOYIZ: YON MOUN KI TE GEN LANMOU 6

KI SA LABIB ANSEYE TOUTBONVRE?— Poukisa Bondye p

`em

`et soufrans?

W ap ka jwenn repons kesyon sa a nanchapit 11 nan liv sa a.

(Gade anba ribrik PIBLIKASYON)

r`

ESKE W TA RENMEN KONN VERITE A?— Pet

`et ou konn reflechi sou kesyon tankou:

`Eske Bondye sousye de nou toutbonvre?

(Gade anba ribrik PIBLIKASYON)

r

TELECHAJE PERYODIKSA A SOU F

`OMA PDF

SOU ENT`

EN`

ET.

1ye FEVRIYE 2013 � 3

Ki sa k vin nan lespri w l`e w tande yo pale

de Moyiz?`

Eske w panse ak...

˛ tibebe manman l te mete l anndan yon p`anye

nan fl`ev Nil la?

˛ tigason ki te leve nan men pitit fi Farawon an,

tigason sa a ki t ap viv nan liks ann Ejip

e ki pa t janm bliye li te yon Izrayelit?

˛ moun ki te viv antanke b`eje pandan 40 ane

nan peyi Mady`an nan?

˛ moun ki te pale ak Jewova� devan yon touf

bwa ki t ap boule a?

˛ moun ki pa t p`e kanpe devan wa Ejip la

e ki te mete kouraj sou li pou l mande wa a

libere Izrayelit yo anba esklavaj?

˛ moun ki te f`e konnen Bondye t ap lage dis

flewo sou Ejip l`e Farawon te bay Bondye

defi a?

˛ moun ki te alat`et Izrayelit yo l

`e mas p

`ep la

t ap kite Ejip?

˛ moun Bondye te itilize pou l fann lanm`e

Wouj la an de?

˛ moun Bondye te itilize pou l bay Izrayelit yo

Dis K`omandman yo?

MOYIZ te viv tout sitiyasyon sa yo ak anpil lotanko. Se pa san rezon ki fe ni Kretyen, ni

Juif, ni Mizilman gen yon gwo respe pou moun fi-del sa a!

Li kle, Moyiz te yon pwofet ki te “fe tout ka-lite gwo bagay”. (Detewonom 34:10-12.) Li te kiteBondye itilize l pou l fe anpil bagay ki estrawo-dine. Sepandan, Moyiz te yon moun tankou tout

� Bib la fe nou konnen non Bondye se Jewova.

moun. Menm jan ak pwofet Eliya, Moyiz te “yonmoun menm jan avek nou”. (Jak 5:17.) Moyiz tejwenn anpil nan pwoblem nou konn rankontrejodi a e li te rive fe fas ak yo.`

Eske w pa ta renmen konnen koman li te fe sa?Ann egzamine twa nan bel kalite Moyiz te genyenyo pou nou we sa nou ka aprann nan egzanp likite nan fason l te demontre kalite sa yo.

SIJ`

E KI SOU PAJ KOUV`

ETI A

KI MOUNMOYIZ TE YE?

K`

OMAN MOYIZ TE DEMONTRE LI GEN LAFWA?

Moyiz te pran desizyon nan lavi l ki montre li tegen konfyans nan pwomes Bondye te fe yo (Jenez22:15-18). Moyiz te gen posiblite pou l viv nan liksann Ejip. Men, olye l te fe sa, li te “pito yo maltrete lansanm ak pep Bondye a, olye pou l te pran plezipou yon ti tan nan peche”. (Ebre 11:25.)

`Eske li te

pran desizyon sa a sou kout tet?`

Eske se yon desi-zyon li te regret pi devan? Non. Men sa Bib la fenou konnen: “Li te rete tennfas, komsi li te we Sila aki envizib la.” (Ebre 11:27). Moyiz pa t janm regretchwa li te fe yo paske se lafwa li te gen nan pwomesBondye yo ki te pouse l fe chwa sa yo.

Moyiz te fe efo pou l ede lot moun gen yon lafwasolid nan Bondye. Pa egzanp, fe yon ti reflechi sousa ki te rive le Izrayelit yo te sanble bloke ant lameFarawon an ak lanme Wouj la. Etandone Izrayelit yote pe anpil pou male yo te we ki te san le rive yo a,yo pran rele nan pye Jewova ak Moyiz. Koman Moyizt apral reyaji?

Petet Moyiz pa t konnen si Bondye t apral fannlanme Wouj la an de pou ouvri yon chemen pou Iz-rayelit yo ka chape. Sepandan, Moyiz te gen kon-fyans Bondye t ap fe yon bagay pou l pwoteje pepLi a. E Moyiz te vle pou Izrayelit parey li yo genmenm konfyans sa a. Men sa nou li: “Moyiz re-ponn pep la: ‘Nou pa bezwen pe. Pran kouraj. Lou-vri je nou pou nou we jan [Jewova] pral delivre noujodi a.’” (Egzod 14:13).

`Eske Moyiz te ede Izrayelit

parey li yo vin gen yon lafwa solid nan Jewova? Nouka di wi, paske men sa Bib la fe nou konnen souMoyiz ak tout Izrayelit yo: “Grasa lafwa Izrayelit yo tegenyen, yo te travese lanme Wouj tankou se sou tesek.” (Ebre 11:29). Lafwa Moyiz te genyen an te fe sepa li menm selman ki te jwenn byenfe, men tou, toutmoun ki te konprann li enpotan pou yo mete lafwayo nan Jewova te jwenn byenfe.

KI LESON NOU KA APRANN? Nou ka imite egzanpMoyiz le n pran desizyon ki demontre nou gen kon-fyans nan pwomes Bondye fe yo. Pa egzanp, Bon-dye pwomet l ap fe n jwenn sa n bezwen si n meteadorasyon n ap ba li a an premye nan lavi n (Matye6:33). Se vre, nou ka ap goumen kont tandans pou nbay byen materyel anpil enpotans, jan anpil mounnan monn nan jodi a bay byen materyel anpil enpo-tans. Men, nou seten le n fe tout sa n kapab pou nmennen yon vi ki senp e le n mete adorasyon n apbay Jewova an premye nan lavi n, Jewova ap bannou tout sa n bezwen. Men sa li pwomet: “Mwenpap janm kite w, e mwen pap janm abandone w.”— Ebre 13:5.

Nou fe efo pou nou ede lot moun vin gen yonlafwa solid. Pa egzanp, paran ki saj yo konprann yogen yon kokennchenn posiblite devan yo pou yo edepitit yo vin gen yon lafwa solid nan Bondye. Tout-pandan timoun yo ap grandi, li enpotan pou timounyo konnen Bondye egziste e Li bay prensip sou sa kibon ak sa ki mal. Anplis de sa, paran yo bezwen edepitit yo kwe pi bon fason pou yo viv se le yo suivprensip Bondye yo nan lavi yo (Izayi 48:17, 18). Paranyo bay pitit yo yon kado ki gen anpil vale le yo ede pi-tit yo kwe “Bondye egziste, e [...] Bondye rekonpansemoun k ap cheche li”. — Ebre 11:6, Bib Kreyol La.

MOYIZ:YON MOUN KI TE GEN LAFWAKI SA LAFWA YE? Jan yo pale de mo sa a nan Bib la, “lafwa” vle di kw

`e

nan yon bagay nou gen bonjan pr`ev pou li. Yon moun ki gen lafwa nan

Bondye kw`e Bondye ap reyalize tout pwom

`es li f

`e yo.

4 � TOUDEGAD

1ye FEVRIYE 2013 � 5

K`

OMAN MOYIZ TE DEMONTRE LI GEN IMILITE?

Moyiz pa t kite pouvwa l te genyen an fe l pran tet lipou yon paket afe. Souvan, ou ka we si yon moungen ogey lakay li oubyen si l gen imilite le yo ba lpouvwa, menm le se pa anpil pouvwa. Gen yon ekri-ven ki te viv nan 19yem syek la ki rele Robert G. Inger-soll ki te pale sou sije sa a. Men sa l di: “Pifo mounka andire anba difikilte. Men, si ou vle konnen janyon moun ye vre, ba l pouvwa.” Nan sans sa a, Moyizkite yon bel egzanp pou nou nan fason l te demon-tre l gen imilite. Ki jan l te fe sa?

Jewova te bay Moyiz anpil pouvwa. Li te meteMoyiz alatet Izrayelit yo. Men, Moyiz pa t janm kitepouvwa l te genyen an fe l pran tet li pou yon paketafe. Pa egzanp, reflechi sou jan l te demontre imilitenan fason l te jere yon pwoblem difisil ki te gen rapoak dwa eritaj la (Nonb 27:1-11). Pwoblem nan te difi-sil anpil. Desizyon l t ap gen pou l pran nan sitiyasyonsa a t apral etabli sa lot jenerasyon ki t ap gen pou vinapre yo ta dwe fe le yo nan yon sitiyasyon konsa.

Koman Moyiz t ap reyaji?`

Eske l t ap panse l kali-fye pou l pran yon desizyon nan sitiyasyon sa a paskese li ki te alatet Izrayelit yo?

`Eske l t ap met konfyans

li nan kapasite l genyen oubyen nan kantite ane ligenyen depi l ap sevi Bondye pou l pran yon desi-zyon?

`Eske l t ap di li ka pran yon desizyon paske l

byen konnen fason Jewova panse?Sa ka rive yon moun ki gen ogey lakay li reflechi

konsa. Men, Moyiz pa t reflechi konsa li menm. Mensa Bib la fe nou konnen: “Moyiz al pale koze a avek[Jewova].” (Nonb 27:5). Fe yon ti reflechi. Menm leMoyiz te gen anviwon 40 ane depi l t ap dirije nasyonIzrayel la, li te toujou konte sou Jewova olye l te kontesou pwop tet li. Sa fe nou we akle Moyiz te gen imi-lite lakay li vre.

Moyiz pa t panse se li menm sel ki te dwe genotorite. Li te kontan le Jewova te chwazi lot Izrayelit

pou travayave l kom pwofet (Nonb 11:24-29). Le bopeMoyiz te ba l konsey pou l chwazi kek Izrayelit pouede l nan travay li t ap fe a, Moyiz te fe sa bope l te di lla (Egzod 18:13-24). Nan fen lavi Moyiz, malgre l tetoujou djanm, li te mande Jewova chwazi yon mounpou ranplase l pou dirije pep Izrayel la. Le Jewova techwazi Jozye pou dirije pep Li a, Moyiz te fe tout sa lkapab pou l ede Jozye. Moyiz te ankouraje pep la pouyo suiv direksyon Jozye pou yo te ka antre nan Latepwomiz (Nonb 27:15-18; Detewonom 31:3-6; 34:7). Pagen dout nan sa, Moyiz te konsidere se yon privilejpou l te pran latet nan adorasyon Izrayelit yo t ap bayBondye a. Sepandan, sa k te pi enpotan pou Moyiz sepa t otorite l te genyen an, men se te pito entere Iz-rayelit yo.

KI LESON NOU KA APRANN? Nou pa dwe janm kitetalan nou, pouvwa oswa otorite nou genyen fe noupran tet nou pou yon paket afe. Men sa nou bezwensonje: Sa k pi enpotan pou nou gen lakay nou pouJewova ka itilize nou se imilite, se pa gen anpil kapa-site (1 Samyel 15:17). Si nou se moun ki enb vre, n apfe tout efo nou pou nou aplike nan lavi nou konseysaj sa a: “Mete tout konfyans ou nan [Jewova]. Pagade sou sa ou konnen.” — Pwoveb 3:5, 6.

Egzanp Moyiz la aprann nou pou nou pa bay pozi-syon oswa otorite nou genyen twop enpotans.`

Eske n ap jwenn byenfe le nou imite egzanp Moyizkite nan fason l te demontre l gen imilite? Pa gen doutnan sa! Le nou devlope bonjan imilite, nou fe l fasilpou moun viv bo kote nou. Konsa, y ap renmen nou.Sa k pi enpotan, n ap fe Jewova Dye, li menm ki de-montre bel kalite sa a, renmen nou (Som 18:35). Mensa Bib la di: “Bondye kont moun ki ogeye yo, men libay moun ki enb yo fave san parey la.” (1 Pye 5:5). Alasa ankourajan pou nou imite egzanp Moyiz kite nanfason l te demontre imilite!

MOYIZ:YON MOUN KI TE GEN IMILITEKI SA IMILITE YE? L

`e yon moun gen imilite, li pa gen

`og

`ey lakay li. Yon moun ki enb

pa panse l`ot moun pi ba pase l. Yon moun ki enb dwe yon moun ki mod

`es, sa vle

di l rekon`et li gen limit.

6 � TOUDEGAD

K`

OMAN MOYIZ TE DEMONTRE LI GEN LANMOU?

Moyiz te montre l renmen Bondye. Ki sa l te fe pou lmontre sa? Bon, sonje pawol nou jwenn nan 1 Jan5:3: “Men sa lanmou pou Bondye vle di: se pou nouobeyi komandman l yo.” Etandone Moyiz te renmenJewova, li te obeyi komandman l yo. Moyiz te obeyitout sa Bondye te mande l fe, kit sa te mande an-pil kouraj tankou fe fas ak Farawon ki te gen an-pil pouvwa, kit se te yon senp aksyon tankou lonjebaton l sou lanme Wouj la. Menm le sa Bondye temande a te fasil pou Moyiz, menm le l te difisil pouli, li te obeyi Bondye kanmenm. Men sa Bib la fenou konnen: “Wi, li fe tout bagay jan [Jewova] temande l la.” — Egzod 40:16.

Moyiz te montre l gen lanmou pou Izrayelit pa-rey li yo. Izrayelit yo te rekonet Jewova t ap itilizeMoyiz pou l gide yo. Konsa, yo te vin devan Moyizak tout kalite pwoblem yo te genyen. Men sa nouli: “Depi maten jouk aswe, moun t’ap pase devanMoyiz.” (Egzod 18:13-16). Imajine jan sa te dwe fati-gan pou Moyiz k ap koute Izrayelit yo k ap rakonte ltetchaje yo depi nan maten rive nan aswe, san pransouf! Ak tout sa, Moyiz te kontan ede pep la paske lte renmen yo.

Anplis koute Moyiz t ap koute pep la li te ren-men an, li te konn priye pou yo. Li te menm priyepou moun ki te pale l mal! Pa egzanp, le Miryam,se Moyiz la, te pale kont Moyiz, Jewova te lage lepsou Miryam. Olye Moyiz te kontan paske Jewova tepini Miryam, li te pito kouri mande Bondye pou l pa-done Miryam. Men priye li te fe: “Bondye, tanpri,geri l non!” (Nonb 12:13). Ki sa anko ki te ka pouse lfe yon priye konsa si se pa t lanmou l te genyen?

KI LESON NOU KA APRANN? Nou ka imite egzanpMoyiz la le n fe efo pou n vin gen yon gwo lan-mou pou Bondye. Yon lanmou konsa pouse n pou n

obeyi komandman l yo “ak tout ke nou”. (Women6:17.) Le n obeyi Jewova ak tout ke n, nou fe l kon-tan (Pwoveb 27:11). Anplis de sa, nou jwenn anpilbyenfe. An reyalite, le n sevi Bondye ak tout ke n,nou pap selman ap fe sa ki dwat, men n ap pranplezi pou n fe yo! — Som 100:2.

Yon lot fason nou ka imite Moyiz se le n demon-tre nou renmen lot moun e nou dispoze fe sakrifispou yo. Le zanmi n oubyen fanmi n vin rakonte npwoblem yo, lanmou nou gen pou yo ap pouse n1) ba yo tout atansyon nou, 2) mete nou nan po yooubyen eseye konprann santiman yo, e 3) fe yo kon-nen nou gen sousi pou yo.

Menm jan ak Moyiz, nou ka priye pou moun nourenmen yo. Sa ka rive, apre yo fin fe n konnen touttetchaje y ap rankontre yo, nou ka santi nou pa ka feanyenpou yo. Avek tristes, nou ka di moun nan: “Selsa m ka fe pou ou se priye.” Men, pa bliye: “Le yonmoun ap viv dwat devan Bondye, lapriye moun sa agen anpil pouvwa.” (Jak 5:16, Bib la). Priye n fe poumoun nan ka pouse Jewova fe yon bagay pou mounsa a, yon bagay petet Jewova pa t ap fe si n pa t fepriye sa a. An reyalite, ki sa n ta ka fe ki te ka pi bonpase priye pou moun nou renmen yo�?`

Eske w pa dako nou ka aprann anpil bagay nanegzanp Moyiz kite pou nou? Malgre li te yon mountankou tout moun, li kite yon bel egzanp pou n suivnan domen lafwa, imilite ak lanmou. Plis nou fe efopou n imite egzanp li kite, se plis n ap jwenn byenfepou tet nou e n ap fe lot moun jwenn byenfe tou.— Women 15:4. ˇ

� Pou Bondye koute priye nou, nou bezwen fe tout efo noupou n fe sa li mande yo. Pou plis enfomasyon, gade chapit 17 nanliv Ki sa Labib anseye toutbonvre? a. Se Temwen Jewova ki pibliye l.

MOYIZ:YON MOUN KI TE GEN LANMOUKI SA LANMOU YE? Lanmou se l

`e yon moun gen gwo afeksyon pou l

`ot

moun. Yon moun ki gen lanmou pou yon l`ot moun ap montre sa nan paw

`ol

li, nan fason l aji, menm l`e sa ka mande pou l f

`e sakrifis.

`Eske lanm

`o gen plis pouvwa pase Bondye? Jam

`e!

K`oman lanm

`o oubyen nenp

`ot l

`ot “

`enmi” ta f

`e gen

plis pouvwa pase “Bondye ki gen tout pouvwa a”?

(1 Korentyen 15:26; Egz`od 6:3.) Bondye gen pouvwa

pou l elimine lanm`o pa mwayen rezir

`eksyon an. E se

sa menm li pwom`et li pral f

`e nan monn nouvo a�. K

`o-

man nou f`e konnen sa ap f

`et toutbonvre? Paw

`ol Jezi,

pw`op Pitit Bondye a, te di yo f

`e n gen espwa sa ap f

`et

vre. — Li Matye 22: 31, 32.

L`e Jezi t ap pale ak Sadiseyen yo ki pa t kw

`e nan

rezir`eksyon, men sa l te di yo: “Anrap

`o ak rezir

`eksyon

m`o yo,

`eske nou pa t li sa Bondye te di nou, l

`e l te di:

‘Mwen se Bondye Abraram, Bondye Izarak ak Bon-

dye Jak`ob’? Li pa Bondye moun ki mouri, men li se

Bondye moun ki vivan.” L`e Jezi te di paw

`ol sa yo, li

t ap f`e referans ak konv

`esasyon Bondye te gen ak

Moyiz devan ti touf raje ki te pran dife a nan ane

1514 anvan ep`ok nou an (Egz

`od 3:1-6). Dapre Jezi,

paw`ol Jewova te di Moyiz la montre pwom

`es rezir

`ek-

syon an ap reyalize kanmenm. Men sa Jewova te di

Moyiz: “Mwen se Bondye Abraram, Bondye Izarak ak

Bondye Jak`ob” la. K

`oman paw

`ol Jewova te di a mon-

tre rezir`eksyon an ap f

`et vre?

Toudab`o, annou konsidere kont

`eks la. L

`e Jewova

t ap pale ak Moyiz la, patriyach yo, tankou Abraram,

Izarak ak Jak`ob, te gentan mouri byen lontan. Men

kantite ane yo te genyen depi yo te mouri: Abraram,

329 ane; Izarak, 224 ane; Jak`ob, 197 ane. Malgre

sa, Jewova te di “mwen se” Bondye yo, li pa t di

“mwen te” Bondye yo. Jewova t ap pale de toule twa

patriyach sa yo k`omsi yo te toujou vivan. Poukisa?

Men sa Jezi te esplike: “Li [Jewova] pa Bondye

moun ki mouri, men li se Bondye moun ki vivan.”

� Pou w ka aprann plis sou pwom`es Bondye f

`e pou moun mouri

leve sot nan lanm`o pou yo viv nan yon monn nouvo ki jis, gade cha-

pit 7 liv Ki sa Labib anseye toutbonvre? a. Se Temwen Jewova kipibliye l.

F`e yon ti reflechi sou sa paw

`ol sa yo vle di. Si pa

gen rezir`eksyon, ebyen ni Abraram, ni Izarak, ni Ja-

k`ob pap janm leve sot nan lanm

`o. Si se ta sa, Jewova

t ap Bondye moun ki mouri yo. Konsa, sa t ap vle

di lanm`o gen plis pouvwa pase Jewova, k

`omkwa Je-

wova pa gen ase pouvwa pou l retire s`evit

`e l yo anba

grif lanm`o.

Ebyen, ki sa n ta ka di pou Abraram, Izarak, Jak`ob

ak tout s`evit

`e fid

`el Jewova yo ki deja mouri? Men pa-

w`ol Jezi te di ki gen anpil f

`os: “Pou li, yo tout vivan.”

(Lik 20:38). Etandone objektif Jewova genyen pou l

resisite s`evit

`e fid

`el li yo ap reyalize vre, pou Jewova se

k`omsi yo vivan (Women 4:16, 17). Jewova ap kenbe

tout moun sa yo nan memwa l ki san limit jiskake mo-

man l fikse a rive pou l leve yo sot nan lanm`o.

`Eske posiblite pou w rew

`e moun pa w yo ki mouri

pa f`e k

`e w kontan? Si se sa, toujou sonje Jewova

gen tout pouvwa pou l leve moun ki mouri sot nan

lanm`o. Anyen pa ka anpeche l reyalize pwom

`es li f

`e

pou l leve moun ki mouri sot nan lanm`o. Poukisa ou

pa aprann plis sou rezir`eksyon ki pral f

`et la? E pou-

kisa ou pa aprann plis sou Bondye ki pral f`e rezir

`ek-

syon an? L`e w f

`e sa, se s

`eten sa ap f

`e w vin pi pw

`och

Jewova, li menm ki se “Bondye moun ki vivan” yo. ˇ

ANNOU PWOCHE B`

O KOTE BONDYE

“Li se Bondyemoun ki vivan”

Jewova gen tout pouvwa pou l levemoun ki mouri sot nan lanm

`o.

LEKTI LABIB OU KA F`

E POU FEVRIYE:

Matye 22 – Mak 8

8 � TOUDEGAD

VI MWEN T AP MENNEN: Mwen te fet nan vil Santo Domingoki an Repiblik dominiken. Nan fanmi m gen kat timoun, e semwen ki denye pitit la. Paran m yo se te moun ki byen ens-twi e yo te vle pou pitit yo gen bon edikasyon e pou yo grandinan mitan moun ki onet. Katran anvan m te fet, paran m yote rankontre misyone momon yo. Le paran m yo te we janjen ti mesye momon sa yo te byen abiye e yo te sanble bonmoun, sa te gen gwo efe sou yo. Yon ti tan apre sa, paran myo te deside pou fanmi n vin premye fanmi nan zile a kivin manm Legliz JeziKri pou Sen Denye Jou yo oswa LeglizMomon an.

Pandan m t ap grandi, m te pran plezi nan aktivite ki tegenyen nan legliz la e mwen te gen respe pou Legliz Mo-mon an paske moun yo te mete aksan sou lavi fanmi ak souenpotans pou moun gen bon prensip. Mwen te fye paske mte yon Momon e m te fikse objektif pou m vin yon misyone.

Le m te gen dizuitan, fanmi m t al viv Ozetazini nan objek-tif pou m antre nan yon inivesite pou m ka kontinye fe etidmwen. Anviwon ennan apre sa, matant mwen ak tonton m,ki se Temwen Jewova, te vin vizite nou nan Florid. Yo te en-vite n pou n asiste yon kongre Temwen Jewova yo t ap fe koteyo t ap pale sou Bib la. Mwen te sezi we tout moun t ap suivnan pwop bib yo e yo t ap pran not. Le m te we sa, m te mandeyon plim ak papye pou m te pran not tou.

Apre kongre a, matant mwen ak tonton m te di m, etan-done m vle vin yon misyone, yo te ka ede m aprann kek ba-gay nan Bib la. Mwen te panse se te yon bon ide paske le sa am te plis abitye ak Liv Momon An pase Bib la.

FASON LABIB CHANJE LAVI M: Matant mwen ak tonton m tekonn pale sou Labib ave m nan telefon. Nan konvesasyon sayo, yo te toujou ankouraje m konpare sa Labib anseye akkwayans mwen yo. Yo te vle m verifye sa Bib la anseye tout-bonvre.

LABIB CHANJE LAVI MOUN

“Yo te vle m verifyesa Bib la anseyetoutbonvre”

DAPRE LUIS ALIFONSO

ANE LI F`

ET:

1982

PEYI KOTE L SOTI:

REPIBLIK DOMINIK`

EN

ANVAN:

LI TE YON M`

OMON

Te gen anpil bagay Legliz Momon an te anseyemwen te kwe. Men, m pa t konnen si Labib te dakoak sa m te kwe yo. Matant mwen te voye Reveillez-vous! 8 novanm 1995 lan ban mwen. Se Temwen Je-wova ki pibliye peryodik sa a. Nan peryodik sa a,gen kek atik ki pale sou sa Legliz Momon an anseye.Se pa ti sezi m te sezi we mwen pa t konn twop ba-gay sou sa yo te anseye! Sa te pouse m al fe rechechsou sit web ofisyel Legliz Momon an pou m te kawe si sa yo te di nan Reveillez-vous! a se te laveritevre. Sa yo te di nan peryodik la, se te laverite. Anplisde sa, m te verifye sa yo te di yo le m t al vizite mizeLegliz Momon yo nan Utah, ki Ozetazini.

Mwen te toujou kwe Liv Momon An ann amoniak sa Labib anseye. Men, le m te komanse pransan m pou m byen li Bib la, m te vin we gen kontra-diksyon ant sa Legliz Momon an anseye ak sa Bib laanseye. Pa egzanp, nan Ezekyel 18:4 (Louis Segond,franse), Bib la anseye nanm nan mouri. Tandiskenan Liv Momon An, men sa Alma 42:9 di: ‘Nanmnan pap janm kapab mouri.’

Anplis de doktrin yo ki depaman ak sa Bib laanseye, m te gen pwoblem ak ide nasyonalis Le-gliz Momon an t ap anseye. Pa egzanp, Legliz Mo-mon an anseye jaden Edenn nan te nan zon JacksonCounty, Misouri, ki Ozetazini. E pwofet yo nan Le-gliz Momon an fe konnen ‘gen yon le k ap vini koteBondye pral dirije tout te a pa mwayen gouvenmanpeyi Etazini’.

Selon sa Legliz Momon an anseye a, m te mandetet mwen ki sa k t ap rive peyi m nan oswa tout lotpeyi yo. Yon jou swa, gen yon jen Momon yo t ap bayfomasyon pou l vin misyone ki te rele m nan telefon.E nan konvesasyon m te gen ave l la, m te poze l ke-syon sou sa pwofet yo nan Legliz Momon an an-seye a. Kareman mwen mande l: Si peyi l ta nan lageak yon lot peyi, eske l t ap dispoze goumen kont Mo-mon parey li yo nan peyi sa a? Se pa ti sezi m te sezile l te di m wi! Mwen te fouye pi fon nan sa LeglizMomon an anseye yo e mwen te pale ak chef yo nanlegliz la. Yo te di m repons kesyon m yo se miste,men yon jou m ap jwenn repons yo le limye a vin piklere.

Etandone m pa t satisfe ak esplikasyon yo te banmwen an, m te komanse mande tet mwen pou ki re-

zon m vle vin yon misyone momon. Mwen te rannmwen kont youn nan rezon yo se paske m te vle edelot moun. Yon lot rezon se paske m te vle pou mounrespekte m. Men, konsenan Bondye, m pa t vremankonnen anpil bagay sou li. Anvan sa, m te jete yonkoudey nan Bib la plizye fwa, malgre sa Bib la pa tgen anpil vale nan je m. Mwen pa t gen okenn idesou objektif Bondye gen pou te a ak pou lezom.

BYENF`

E MWEN JWENN: Grasa etid Labib m te fe akTemwen Jewova yo, m te aprann anpil bagay. Pamibagay sa yo, m te aprann non Bondye, sa k rive lemoun mouri, ak wol Jezi jwe nan reyalize objektifBondye. Mwen te resi komanse konprann bel bagayki nan Bib la e m te pran plezi pataje sa m t apaprann yo ak lot moun. Mwen te toujou kwe Bon-dye egziste, men kounye a m te ka pale ave l nan la-priye antanke yon bon zanmi. Mwen batize 12 jiye2004, e apre simwa m te komanse pase pifo nantan m ap preche bon nouvel la.

Pandan senkan, m te travay nan syej mondyal Te-mwen Jewova yo ki nan Bwouklin, Nouyok. Mwenkontan anpil lefetke m te gen posiblite bay koutmen nan travay pou pwodui Bib ak piblikasyon kibaze sou Bib la, yon fason pou ede plizye milyonmoun toupatou sou te a jwenn byenfe. E mwen kon-tinye gen ke kontan lefetke m ap ede moun aprannkonnen Bondye. ˇ

1ye FEVRIYE 2013 � 9

10 � TOUDEGAD

CARLO�: “Pitit gason nou an Angelo se yon mong`

ol.Akoz maladi l la, nou te santi n kraze fizikman, mantal-man, e nou te santi n dekouraje. Imajine kantite en

`eji

yon paran bezwen pou l pran swen yon pitit ki an sante.Nou te bezwen san fwa plis en

`eji pou n te pran swen

Angelo. Pafwa, sa te mete presyon sou maryaj nou.”

MIA: “Sa mande anpil tan ak pasyans pou anseye Angelomenm bagay ki pi senp lan. L

`e m vr

`eman fatige, nenp

`ot

ti bagay ka f`

e m vin fache kont mari m. Pafwa, nou paw

`e bagay yo menm jan e sa mennen nan diskisyon.”

`Eske w ka sonje jou pitit ou a te fet? Sandout, ou te chofepou w kenbe tibebe a nan bra w. Sepandan, pou parantankou Carlo ak Mia, moman ke kontan sa a vin me-lanje ak enkyetid le dokte fe yo konnen tibebe yo a ma-lad oswa tibebe yo a andikape.`

Eske w gen yon pitit ki andikape? Si se wi, ou ka apmande tet ou si w ap ka rive fe fas ak sitiyasyon sa a. Oupa bezwen pedi espwa. Gen paran tankou w ki te rive fefas ak sitiyasyon konsa. Ann egzamine twa difikilte ou

� Yo chanje non moun yo nan atik sa a.

ka rankontre antanke paran ak fason Bib la kapab ede wfe fas ak difikilte sa yo.

1YE DIFIKILTE: OU TWOUVE LI DIFISIL POU W

AKSEPTE PITIT OU A ANDIKAPE.

Anpil paran santi yo kraze le yo vin aprann pitit yomalad. Men sa Juliana, yon manman k ap viv nan peyiMeksik, fe konnen: “Le dokte yo te di m Santiago, pititmwen an, gen yon maladi yo rele ‘Infirmite motrice ce-rebrale’, m pa t ka kwe sa. Mwen te santi lavi m chavire

SEKR`

E POU GEN K`

E KONTAN NAN YON FANMI

L`e pitit ou

andikape

1ye FEVRIYE 2013 � 11

tet anba.” Gen lot paran ki ka santi yo menm jan akVillana, yon manman ki Italyen. Men sa l di: “Mwen techwazi fe yon pitit byenke m te konnen se yon risk poufi ki nan laj mwen fe pitit.Kounye a, lefetke pitit gason mnan te fet tou mongol e li te vin gen pwoblem anrapo akmaladi sa a, m santi m koupab.”

Si w ap goumen ak santiman komkwa ou santi w de-kouraje oswa ou santi w koupab, konnen li nomal pou wsanti w konsa. Bondye pa t kreye nou pou n malad (Je-nez 1:27, 28). Li pa bay paran yo kapasite pou yo fasil fa-sil aksepte yo gen yon pitit ki fet tou malad. Nan sanssa a, ou ka “nan lapenn” paske pitit ou a pa gen sante lta dwe genyen an. Sa ap pran tan anvan w rive akseptesitiyasyon w vin genyen an e pou adapte w ave l.

Men, e si w santi w koupab paske pitit ou fet tou an-dikape? Sonje sa, pa gen moun ki byen konnen tout de-tay sou jan maladi rive transmet de pitit an pitit nan yonfanmi, oubyen sou jan anviwonman oswa lot bagay kagen yon enfliyans sou sante timoun yo. Yon lot bo, ouka gen tandans akize moun ou marye ave l la. Se pou wreziste kont tandans sa a. L ap pi bon si w kolabore akmoun ou marye ave l la e ou cheche pran swenpitit ou a.— Eklezyas 4:9, 10.

YON SOLISYON: Cheche enfomasyon sou maladi pititou a genyen an. Men sa Labib di: “Bon konprann ap fekay ou kanpe. Bon konesans ap fe l kanpe fem.”— Pwoveb 24:3.

Ou ka cheche jwenn enfomasyon bo kote moun k aptravay nan domen lasante e ou ka li piblikasyon mounka fe konfyans ki pale de maladi pitit ou a. Ou ta ka kon-pare cheche w ap cheche gen enfomasyon sou maladipitit ou a ak efo w ap fe pou aprann yon lot lang. Le wfek komanse, li ka difisil, men w ap rive aprann li.

Carlo ak Mia, paran nou te pale de yo nan komans-man atik sa a, ki genyonpitit gason mongol, te kontaktedokte yo a ansanm ak yon oganizasyon ki espesyalizenan maladi pitit yo a genyen an pou yo ka jwenn enfo-masyon.Mensayo di: “Enfomasyonnou te jwennyo edenou konprann nonselman pwoblem nou ta ka rankon-tre, men tou sa te ede n we aspe ‘pozitif’ ki gen nan ma-ladi a. Nou te rive konprann pitit gason nou an t ap kagen yon vi ki plizoumwen nomal. Sa te rekonfote nouanpil.”

YON BAGAY OU KA F`

E: Konsantre sou sa pitit ou a

ka f`e. Pran dispozisyon pou gen aktivite an fanmi.

Menm l`e se yon bagay toupiti pitit ou a rive f

`e byen, feli-

site l san p`edi tan epi montre w kontan menm jan av

`e l.

2y`em DIFIKILTE: OU SANTI W FATIGE ANPIL E OU

SANTI PA GEN MOUN KI KA KONPRANN OU.

Lefetke wap pranswenpitit oua ki malad, ouka santisa pran tout eneji w. Men sa Jenney, yon manman k apviv nan peyi Nouvel Zelann, di: “Pandan plizye ane apredokte te di m pitit gason m nan soufri ak maladi yo relespina bifida a, m te konn santi m fatige anpil e m tekonn santi m anvi kriye si m te eseye fe plis travay nankay la.”

Yon lot difikilte w ka genyen se le w santi pa genmoun ki konprann pwoblem ou. Ben gen yon pitit ga-son ki soufri ak maladi yo rele “dystrophie musculaire”ak yon lot maladi yo rele “syndrome d’Asperger”. Mensa l di: “Pifo moun pap janm konprann jan lavi nou yevre. Ou ka anvi pale ak yon moun. Men, pifo zanmi n yogen timoun ki an sante. Se pou sa n yon ti jan renkarenka pou n pale ak lot moun.”

YON SOLISYON: Mande moun pou ede w. Epi aksepteed moun ba ou. Men sa Juliana nou te deja pale de li afe konnen: “Pafwa, mwen menm ak mari m konn yonti jan wont pou n mande ed.” Sepandan, men sa liajoute: “Nou vin konprann nou pa ka fe tout bagaypoukont nou. Le lot moun ede n, nou pa santi n lagepouko nou.” Si yon fanmi w oswa yon bon zanmi wmande pou l ba w yon kout men, tankou pou l chitaak pitit ou a nan yon ti fet oswa nan reyinyon, aksepteed sa a ak tout ke w. Men yon pwoveb nou jwenn nanBib la: “Yon bon zanmi p’ap janm trayi. Jou male l’aptankou yon fre pou ou.” — Pwoveb 17:17.

Li enpotan anpil pou w pran swen tet ou. Menm janyon moun dwe mete gaz nan yon machin anbilans yonfason pou l ka kontinye itilize machin sa a pou l men-nen moun malad lopital, se menm jan an tou, pou n katoujou gen fos pou n pran swen pitit nou, nou bezwenbyen manje, fe egzesis epi pran ase repo. Men sa Javier,yon papa ki gen yon pitit li ki domaje nan pye, di: “Pititgason m nan pa ka mache. Donk, m panse mwen dwefe efo pou m manje byen paske se mwen menm ki poupote l. Pye pa m se pye pa l!”

Koman w ka jwenn tan pou w pran swen tet ou? Genkekparanki fe woulmanantyo menmpouyo pranswenpitit yo. Konsa, youn nan paran yo ka pran yon ti repooswa al regle lot aktivite. W ap bezwen pran nan tanou pase nan aktivite ki pa vreman enpotan yo, e sa kamande pou w goumen pou w kenbe ekilib ou. Sepan-dan, men sa Mayuri, yon manman k ap viv ann End, di:“Finalman w ap rive gen yon bon ekilib.”

12 � TOUDEGAD

Pale ak yon zanmi ou ka fe konfyans. Menm zanmi wyo ki pa gen timoun ki malad ka rive konprann ou.Anplis de sa, ou ka priye Jewova.

`Eske sa ap vreman

ede w? Yazmin se yon manman ki gen de timoun ki sou-fri ak maladi yo rele “mucoviscidose” la. Men sa l di:“Mwen te viv kek moman ki te bay anpil stres e m tesanti se komsi m t apral toufe.” Malgre sa, men sa l dianko: “Mwenpriye Jewova pou l soulaje m e pou l ban mfos. Apre sa, mwen santi m ka kontinye fe fas ak sitiya-syon m nan.” — Som 145:18.

YON BAGAY OU KA F`

E: Byen egzamine kalite manje w

manje, ki l`e w f

`e egz

`esis e konbyen tan ou pase ap

d`omi. Pou w ka jwenn tan pou w pran swen t

`et ou, ch

`e-

che w`e ki aktivite ou pase tw

`op tan ladan l ki pa tw

`o en-

p`otan. F

`e chanjman nan pwogram ou l

`e sa neses

`e.

3y`em DIFIKILTE: OU BAY PITIT OU A KI MALAD LA

PLIS ATANSYON PASE L`

OT MOUN NAN FANMI AN.

Akoz maladi timoun nan genyen an, fanmi an ka pakapab manje jan yo te konn manje, fanmi an gendwa paka al nenpot kote e paran yo gendwa pa ka pase menmkantite tan ak chak timoun. Kom rezilta, lot timoun yonan fanmi an ka santi paran yo pa ba yo ase atansyon.Anplis de sa, paran yo ka vin telman okipe nan pranswen timoun malad la, maryaj yo ka soufri. Men sa Lio-nel, yon papa k ap viv nan peyi Liberya, di: “Pafwa, ma-danm mwen konn di se li menm k ap pote tout chay lasou do l e m pa bay pitit gason nou an regle anyen poumwen. Le konsa, m di l pawol ki blese l piske m santil ap manke m dega.”

YON SOLISYON: Pou nou ka fe lot pitit nou yo santi ntoujou renmen yo, fe kek aktivite yo renmen avek yo.Men sa Jenney nou te pale de li anvan an di: “Pafwa,

nou fe yon aktivite ak pitit gason nou an ki pi gran an.Menm le se annik al fe yon ti manje ave l nan restoranli plis renmen an.”

Pou nou ka pwoteje maryaj nou, nou bezwen pale akmoun nou marye ave l la epi n bezwen priye ave l. Mensa Aseem, yon papa k ap viv ann End ki gen yon pititgason ki konn fe kriz, di: “Malgre mwen menm ak ma-danm mwen konn santi n fatige anpil e nou konn kon-trarye, men kanmenm nou pwograme nou pou n chitapale ansanm e pou n priye. Chak maten, anvan timounyo leve, nou egzamine yonvese nan Bib la.” Gen lot mariak madanm ki pran yon ti tan apa pou yo pale anvan y aldomi. Konvesasyon entim nou fe ak priye n fe ki sotinan ke nou ap fe maryaj nou rete djanm toutpandann ap fe fas ak moman ki bay gwo stres (Pwoveb 15:22).Men sa yon mari ak madanm li te di: “Kek nan momannou te pase ansanm nan lavi n ki te pi enteresan se tele n t ap fe fas ak pi gwo tetchaje n te janm konnen.”

YON BAGAY NOU KA F`

E: Felisite l`ot timoun nou yo

pou`ed yo bay nan pran swen timoun malad la. Toujou

f`e timoun yo konnen ou renmen yo e toujou f

`e moun ou

marye av`e l la konnen jan w renmen l e jan w apresye l.

RETE POZITIF

Bib la fe nou konnen Bondye pwomet li pral retire toutkalite maladi sou te a e li pral geri tout pwoblem fizikmoun genyen, kit yo jen kit yo granmoun (Revelasyon21:3, 4). Bib la fe konnen, nan jou sa a, “pesonn [...] p’applenyen di li malad”�. — Izayi 33:24.

Annatandan, menmsi ou gen yon pitit ki andikape, ouka toujou byen jwe wol ou antanke paran. Men sa Carloak Mia, nou te pale de yo anvan an, di: “Pa dekouraje letout bagay sanble pa byen mache. Piske pitit ou a gen an-pil bel kalite lakay li, konsantre w sou bel kalite sa yo.” ˇ

� Nou ka aprann plis sou pwomes Bondye fe nan Bib la poutout moun gen yon sante pafe nan chapit 3 nan liv Ki sa Labib an-seye toutbonvre? a. Se Temwen Jewova ki pibliye l.

MANDE T`

ET OU...

ˇ Ki sa mwen f`

e pou m rete djanmnan dom

`en fizik ak nan dom

`en afek-

tif e ki sa mwen f`

e pou relasyon m akBondye vin pi solid?

ˇ Ki d`

enye fwa mwen te felisite l`

ot ti-moun mwen yo pou

`ed yo bay?

Montre nou enterese nan tout timoun nou yo.

NAN mwa avril 2006, kek jounal nan lemonnan-tye te rapote yon istwa ki te fe anpil moun sezi.

Jounal yo te anonse yo te dekouvri yon ansyen do-kiman yo rele “Evanjil Jida” e gen yon ekip espe kit apral pibliye l bay piblik la. Selon jounal yo, espeyo te fe konnen teks yo te dekouvri a pral fe mounwe Jida, disip ki te trayi Jezi a, yon lot jan. Dapre sayo di, Jida se te yon moun ki merite pou yo onore l,li te apot ki te pi byen konprann Jezi e li te livre Jezipou yo touye l paske Jezi te mande l fe sa.`

Eske dokiman sa a se yon fo dokiman ki pa di la-verite?

`Eske l revele nou kek bagay nou pa t kon-

nen sou Jida Iskaryot, sou Jezi Kris ak sou premyekretyen yo?

`Eske l ap fe nou chanje fason nou we

Kris ak fason nou we anseyman l yo?

FASON YO JWENN “EVANJIL JIDA” A

Janyo te vin jwenn “Evanjil Jida” a pa fin two kle.Olye se akeyolog ki te jwenn li e ki te anrejistre l,dokiman sa a te paret bridsoukou sou mache anti-kite a nan fen ane 1970 yo oubyen nan komansmanane 1980 yo. Sanble yo te jwenn li ann Ejip nan ane1978, nan yon tonm ki abandone, li pwobab se tenan yon gwot. Dokiman sa a te youn nan kat tekski te nan yon kodeks (yon dokiman sou fom liv kite egziste lontan) ki te ekri nan lang kop (yon langki soti nan lang Ejipsyen yo te konn pale nan tanlontan).

Lefetke kodeks la te ekspoze pandan plizye syeknan klima sek ki gen ann Ejip la, po kodeks la ki tefet an kui te frajil e li t ap depafini rapidman. Kekespe te fe yon ti gade dokiman sa a nan ane 1983,

men pri yo t ap mande pou dokiman an te telmanche, pa t gen moun ki te achte l. Apre sa, yo te ne-glije kodeks la pandan plizye ane e yo pa t byenpwoteje l. Sa te vin lakoz kodeks la te depafini pivit toujou. Nan ane 2000, te gen yon suis ki te konnachte ak vann obje antik ki te achte l. Apre yon titan, komesan sa a te vin bay yon ekip espe ente-nasyonal yon travay difisil pou yo fe: restore ko-deks la. Nan moman sa a, yo te jwenn kek pati nankodeks la ki te fe plizye moso. Ekip sa a t ap travayanba sipevizyon de oganizasyon (Maecenas Foun-dation for Ancient Art ak National Geographic So-ciety). Li te gen pou l cheche konnen konbyen ane

“Evanjil Jida”:KI SA LYE?

Yon

imajD

or

´ ete

f` e.

Yon imaj Gustave Dor´e ki te viv nan 19y

`em

sy`ek la te f

`e ki montre Jida k ap trayi Jezi.

1ye FEVRIYE 2013 � 13

14 � TOUDEGAD

kodeks la genyen depi l egziste. Ekip la te gen pou ltradui sa ki ekri ladan l e pou yo enteprete l.

Ekip la te itilize metod kabon 14 la pou yo kakonnen depi ki le l egziste. Travay la te montre do-kiman an sanble egziste depi twazyem oubyen ka-triyem syek epok nou an. Sepandan, espe yo tepanse “Evanjil Jida” a ki ekri nan lang kop la seyon tradiksyon teks grek orijinal la, yon teks ki tedeja ekri depi byen lontan. Nan ki epok yo te ekriteks grek “Evanjil Jida” a e nan ki sikonstans yote ekri l?

“EVANJIL JIDA” A: YON EVANJIL NOSTIK

Premye fwa yo pale de “Evanjil Jida” a, se te nanyon liv Irene, yon ekriven ki te di l se kretyen, teekri nan fen dezyem syek epok nou an. Nan yon livli te ekri ki rele Contre les Heresies, men sa l di kon-senan youn nan gwoup li pa t dako ak anseyman lyo: “Yo fe konnen Jida, tret la [...] se sel moun ki te

konnen verite a pami disip yo, konsa li te fe zaktrayizon an ki se yon miste pou lot yo. [...] Yo fa-brike istwa sa a, e yo rele istwa sa a Evanjil Jida.”

Irene te sitou detemine pou l konbat dives ansey-man kretyen nostik ki te pretann yo posede yon ko-nesans espesyal. Mouvman nostik la se yon mouv-man ki gen plizye gwoup relijye ladan l, e chakgwoup sa yo konprann “verite” kretyen yo kwe la-dan l lan fason pa yo e yo enteprete l fason pa yo.Pou nostik yo te fe moun konnen entepretasyon payo sou sa “verite” kretyen yo kwe ladan l lan ye, yote ekri anpil liv e liv sa yo te gaye pandan dezyemsyek epok nou an.

Gen kek nan Evanjil nostik sa yo ki fe konnenapot Jezi pifo moun te konnen yo pa t byen kon-prann mesaj Jezi te bay la. Selon sa yo di, Jezi tegen yon anseyman li te kache, e se te kek grennmoun selman ki te resevwa anseyman sa a e ki

te rive konprann li�. Kek nan nostik sa yo te kwemonn fizik n ap viv ladan l lan se yon prizon. Sesa k fe “bondye kreyate” a, bondye Ekriti nan langebre yo pale de li a se yon ti dye, ki te opoze ak pa-ket dye siperye nostik sa yo gen lafwa ladan yo. Yote kwe yon moun ki rive gen “konesans” espesyalsa a ap konprann “sekre” sa a e l ap cheche libereanba ko fizik li genyen an.

Se sa k te fet tou pou evanjil yo rele “Evan-jil Jida” a. Men pawol nou jwenn nan entwodik-syon an: “Men anseyman Jezi te kache li te reveleJida nan yon konvesasyon li te gen ave l pandan uitjou e ki te fini twa jou anvan yo te fete fet pak la.”`

Eske kodeks sa a se vre teks Irene te fe komantesou li a, teks yo te panse ki te pedi pandan plizyesyek la? Marvin Meyer, youn nan moun ki te nanpremye ekip ki te egzamine kodeks sa a e ki te tra-dui l, te di: “Ti pale tou kout Irene te fe sou sa nos-tik yo te ekri a sanble ak sa nou jwenn nan teks kigen tit Evanjil Jida a ki ekri nan lang kop la.”

ESP`

E YO PA FIN DAK`

O SOU SA KI DI NAN“EVANJIL JIDA” A

Dapre sa yo di nan “Evanjil Jida” a, le Jezi we di-sip li yo pa t ka konprann sa l t ap anseye yo, li ri yobyen ri. Se sel Jida pami 12 apot yo ki te montre likonprann mesaj Jezi a vre. Konsa, Jezi pran Jida apae li fe Jida konnen “bagay ki kache sou wayom nan”.

Sa Irene te di sou “Evanjil Jida” a te gen anpilenfliyans sou premye ekip espe ki te travay souteks la. Dapre tradiksyon espe sa yo te fe, nan toutdisip yo se Jida selman Jezi te fe fave pou l kon-prann bagay kache sou “wayom” nan e se Jida kit ap gen pou “rive jwenn” wayom nan. Lot apot yoki pa t ka konprann mesaj Jezi a t ap chwazi yon lotmoun pou ranplase Jida. Konsa, Jida t ap vin “tre-zyem espri” ki t ap gen pou l “depase yo tout [lot di-sip yo]”, paske Jezi di Jida: “Moun ki abiye m nan,se li ou pral livre.”

Bart Ehrman ak Elaine Pagels se de ekriven kivann anpil liv. Moun konnen yo kom espe sou sijeKrisyanis lan le l t ap fek komanse e yo se espe tou

� Souvan, evanjil nostik sa yo pote non moun ki te swadizan pibyen konprann vre anseyman Jezi yo. Se konsa gen evanjil nostikki gen tit “Evanjil Toma”, “Evanjil Mari, moun Magdala”. Antou,gen anviwon 30 teks konsa ki egziste.

“Evanjil sa a se pa yon moun ki tekonnen Jida e ki te viv nan menmep

`ok av

`e l ki te ekri l.”

1ye FEVRIYE 2013 � 15

sou mouvman nostik la. Ekriven sa yo te prese presepibliye pwop analiz pa yo ak komante yo te fe sou“Evanjil Jida” a ki ale nan menm sans ak sa premyeekip espe ki te travay sou teks la te di. Sepandan,yon ti tan annapre, lot espe, tankou April DeConickak Birger Pearson, te fe konnen kek enkyetid yo gen-yen. Yo fe konnen te gen yon oganizasyon (NationalGeographic Society) ki te vle pou se li ki mete enfo-masyon sou evanjil sa a nan lari an premye. Se sa kfe li te kouri pibliye ansyen teks sa a. Anplis de sa,yo pa t suiv tout etap yo te dwe suiv yo, tankou pouyo byen analize teks la e pou plizye espe egzamineliv yo vle pibliye a anvan yo pibliye l.

Ni DeConick ni Pearson te rive fe menm kon-klizyon an aloske yo pa t ap travay ansanm. Yo terive nan konklizyon sa a: espe ki te travay sou kekpati prensipal nan kodeks la ki te fe ti moso yote mal tradui teks la. Dapre jan DeConick te ranjeteks la ansanm, Jezi pa t rele Jida “trezyem espri”�,men pito li te rele l “Trezyem Demon”. Anplis desa, Jezi te fe Jida konnen akle li pap monte al nan“wayom” nan. Olye Jida t ap gen pou l “depase” lotdisip yo, Jezi di l: “W ap fe pi mal pase tout lot yo.Moun ki abiye m nan, se li ou pral livre.” Selon janDeConick we bagay yo, moun ki te ekri “EvanjilJida” a ap pase tout apot yo nan rizib. Dapre saDeconick ak Pearson rive we le yo fin egzamine“Evanjil Jida” a, Jida pa yon moun ki merite pou yoonore l.

� Gen espe ki dako ak ide Jida, moun ki te pi byen konprannkiyes Jezi ye pase tout lot disip yo, se yon demon selon teks sa a.Rezon ki fe espe yo pale de Jida kom demon se paske yo remakekonesans Jida te genyen sou kiyes Jezi ye a te sanble ak fason de-mon yo te konn fe konnen kiyes Jezi ye nan Bib la. — Mak 3:11; 5:7.

KI SA NOU KA APRANN SOU “EVANJIL JIDA” A?

Anrapo ak Evanjil Jida a, kit espe yo te konsi-dere Jida kom yon moun ki merite pou yo onore lkit yo te konsidere l kom yon demon, pa gen yonespe ki te egzamine teks sa a ki ka di enfomasyonki ladan l lan korek e li egzak. Men sa Bart Ehrmanesplike: “Evanjil sa a se pa Jida ki te ekri l, teks lapa fe konprann sa nonplis... Evanjil sa a se pa yonmoun ki te konnen Jida e ki te viv nan menm epokave l ki te ekri l... Li pa yon liv ki t ap ka bannou plis enfomasyon sou sa ki te pase nan laviJezi.”

“Evanjil Jida” a se yon teks nostik ki te ekri an-van nan lang grek nan dezyem syek epok nou an.Menmsi “Evanjil Jida” a, yo dekouvri sa pa gentwo lontan, sanble tet koupe ak teks Irene te palede li a, sa pa anpeche espe yo pa fin dako de tekssa yo se menm teks la. Men, “Evanjil Jida” a mon-tre akle te gen yon epok “Krisyanis” lan te divizeakoz te gen anpil doktrin ki te gaye e te gen anpilti gwoup ki te nan konpetisyon youn ak lot. Olyepou “Evanjil Jida” a pwouve pawol ki nan Bib lapa laverite, teks sa a montre pito enpotans avetis-man apot yo te bay yo, tankou sa apot Pol te ekrinan Travay 20:29, 30. Men sa l di: “Mwen konnenapre m fin ale, [...] gen yon seri mesye k ap levenan mitan nou, y ap pale bagay kwochi pou yo raledisip yo vin suiv yo.” ˇ

Pa gen yon esp`e ki te

egzamine t`eks sa a ki ka di

enf`omasyon ki ladan l lan

k`or

`ek e li egzak.

KennethGarrett/National

GeographicStock

KI SA LABIB

ANSEYE

toutbonvre ?

Ki jan Dyab la f`e vin egziste?

Se pa Bondye ki te kreye Dyab la. Okontr`e, Bon-

dye te kreye yon zanj, men annapre zanj lan vin

Dyab la, se li yo rele Satan tou. Jezi te f`e konprann

te gen yon l`e zanj ki vin Dyab la te nan laverite e li

te san repw`och. Ok

`omansman, zanj ki vin Dyab la

te yon pitit espirity`el Bondye ki te jis. — Li Jan 8:44.

K`oman yon zanj

f`e vin Dyab la?

Zanj ki te vin Dyab la te chwazi vire do bay Bon-

dye e li te pouse de premye moun ki t ap viv sou

t`e a f

`e menm jan av

`e l. Konsa, li te f

`e t

`et li tou-

nen Satan, ki vle di “Opozan an”. — Li Jen`ez 3:1-5;

Revelasyon 12:9.

Menm jan ak l`ot kreyati espirity

`el Bondye yo,

zanj sa a ki te vin Dyab la te gen lib`ete pou l chwazi

f`e sa ki byen oswa f

`e sa ki mal. Men, li te vin gen

yon gwo anvi pou moun adore l. Gwo anvi li te gen-

yen pou moun adore l la te pi f`o pase anvi li te

genyen pou l f`e Bondye plezi. — Li Matye 4:8, 9;

Jak 1:13, 14.

Ki jan Dyab la kontinye enfliyanse moun jodi a?`

Eske w dwe p`e Dyab la? Ou ka jwenn repons

kesyon sa yo nan Bib la.

REPONS BIB LA BAY

LI L`

OT REPONS BIB LABAY SOU ENT

`EN

`ET

Pou plis enf`omasyon,

gade chapit 10 nan liv sa a.Se Temwen Jewova ki pibliye l.

wp13 02/01-CRsTelechaje gratis:Peryodik sa a ak l

`ot

peryodik ki deja par`et

Atik pou paran, adolesanak timoun ak aktivitepou yo f

`e

Bib la disponib nan pr`eske

50 lang sou Ent`en

`et

no

mq

p