21
Meerinvesteringen in duurzame, energieneutrale huisvesting worden nancieeel gerechtvaardigd door feitelijke kostenreducties ten gevolge van jaarlijkse energie- en onderhoudsbesparingen, het slimmer en doelmatiger inkopen en het outsourcen van diensten. Energiebesparing in duurzame gebouwen overtreft de ontwerp en bouwkosten in een redelijke terugverdientijd. (WGBC) Uit een studie van 22 overheidsgebouwen in de US blijkt dat deze: 19% minder kosten om te onderhouden 25% minder energie & water gebruiken 36% minder CO2 uitstoten 27% hoger scoren op gebruikerstevredenheid (23, www.environmentalleader.com) B) Lagere onderhoudslasten (planmatig, preventief & correctief ) INDICATOREN DEFINITIE ONDERZOEK VOORBEELDEN C) Slimmer en doelmatiger inkopen A) Lagere energielasten (electra & gas) Het Focus College in Heerhugowaard investeert 500.000 euro in een energieneutraal kantoorgebouw. De jaarlijkse voordelen zorgen ervoor dat deze meerinvesteringen binnen 10 jaar zijn terugverdiend. (www.rvo.nl) D) Outsourcen van diensten KOSTEN REDUCEREN 1. KOSTEN REDUCEREN E) Inkoop van energie-eciente diensten “Wij zijn een eciënte organisatie. We hebben geinvesteerd in duurzaamheid en energiebesparende maatregelen, maar wel op basis van een helder nancieel plaatje dat de opbrengst liet zien.” -CFO-

1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

Meerinvesteringen in duurzame, energieneutrale huisvesting worden financieeel gerechtvaardigd door feitelijke kostenreducties ten gevolge van jaarlijkse energie- en onderhoudsbesparingen, het slimmer en doelmatiger inkopen en het outsourcen van diensten.

Energiebesparing in duurzame gebouwen overtreft de ontwerp en bouwkosten in een redelijke terugverdientijd. (WGBC) Uit een studie van 22 overheidsgebouwen in de US blijkt dat deze:19% minder kosten om te onderhouden 25% minder energie & water gebruiken 36% minder CO2 uitstoten 27% hoger scoren op gebruikerstevredenheid (23, www.environmentalleader.com)

B) Lagere onderhoudslasten (planmatig, preventief & correctief )

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

C) Slimmer en doelmatiger inkopen

A) Lagere energielasten (electra & gas) Het Focus College in Heerhugowaard investeert 500.000 euro in een energieneutraal kantoorgebouw. De jaarlijkse voordelen zorgen ervoor dat deze meerinvesteringen binnen 10 jaar zijn terugverdiend. (www.rvo.nl)

D) Outsourcen van diensten

K

OST

EN R

EDU

CERE

N 1. KOSTEN REDUCEREN

E) Inkoop van energie-efficiente diensten

“Wij zijn een efficiënte organisatie. We hebben geinvesteerd in duurzaamheid en energiebesparende maatregelen, maar wel op basis van

een helder financieel plaatje dat de opbrengst liet zien.”

-CFO-

Page 2: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“De duurzaam renovatie betekende voor mij sturen op praktische én robuuste oplossingen die de tand des tijds goed doorstaan. Dat zie ik nu terug in minder onderhoudskosten en een kleiner, maar beter uitgerust,

technisch team.”

-Facility Manager-

Meerinvesteringen in duurzame, energieneutrale huisvesting worden financieeel gerechtvaardigd door feitelijke kostenreducties ten gevolge van jaarlijkse energie- en onderhoudsbesparingen, het slimmer en doelmatiger inkopen en het outsourcen van diensten.

B) Lagere onderhoudslasten (planmatig, preventief & correctief )

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

C) Slimmer en doelmatiger inkopen

A) Lagere energielasten (electra & gas) Voor haar gehele Nederlandse portefeuille winkelcentra bespaart Corio circa een miljoen euro over de laatste vijf jaar door actief energiemanagement. Bijvoorbeeld door de energieprestaties van de gehele portfolio in kaart te brengen, asset managers in BREEAM te trainen en te bespreken met huurders hoe het elektriciteitsgebruik per m2 vloeroppervlak kan dalen. (www.duurzaamgebouwd.nl)

D) Outsourcen van diensten

E) Inkoop van energie-efficiente diensten

1. KOSTEN REDUCEREN

K

OST

EN R

EDU

CERE

N

Energiebesparing in duurzame gebouwen overtreft de ontwerp en bouwkosten in een redelijke terugverdientijd. (WGBC) Uit een studie van 22 overheidsgebouwen in de US blijkt dat deze:19% minder kosten om te onderhouden 25% minder energie & water gebruiken 36% minder CO2 uitstoten 27% hoger scoren op gebruikerstevredenheid (23, www.environmentalleader.com)

Page 3: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

Meerinvesteringen in duurzame, energieneutrale huisvesting worden financieeel gerechtvaardigd door feitelijke kostenreducties ten gevolge van jaarlijkse energie- en onderhoudsbesparingen, het slimmer en doelmatiger inkopen en het outsourcen van diensten.

B) Lagere onderhoudslasten (planmatig, preventief & correctief )

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

C) Slimmer en doelmatiger inkopen

A) Lagere energielasten (electra & gas) Voor het NIFV is er een besparingspotentieel van 175 ton CO2 gevonden met een jaarlijkse kostenreductie van ruim € 52.000,-. Het NIFV heeft een nieuwe footprint van 574 ton CO2 door onder andere besparende maatregelen in het gebouw, het inkopen van groene stroom en het aanpassen van het lease beleid. Dit is een reductie van ruim 42% op de totale CO2-uitstoot. (www.cfp.nl)

D) Outsourcen van diensten

E) Inkoop van energie-efficiente diensten

““De kantoorinrichting is veelal gemaakt van gerecyclede

materialen. Alle materialen zijn verantwoord geproduceerd; fairtrade en in een energie-efficiënt proces. Daar hebben we op gelet bij de inkoop.”

-Afdeling inkoop-

1. KOSTEN REDUCEREN

K

OST

EN R

EDU

CERE

N

Energiebesparing in duurzame gebouwen overtreft de ontwerp en bouwkosten in een redelijke terugverdientijd. (WGBC) Uit een studie van 22 overheidsgebouwen in de US blijkt dat deze:19% minder kosten om te onderhouden 25% minder energie & water gebruiken 36% minder CO2 uitstoten 27% hoger scoren op gebruikerstevredenheid (23, www.environmentalleader.com)

Page 4: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Onverwachte service-kosten zijnverleden tijd. Door de slimme ‘metertjes’ in het gebouw is bijvoorbeeld

continu inzichtelijk wat het energieverbruik is per werkplek. Dat inzicht geeft mij het handvat om mensen ergens op aan te spreken en

slim met kosten om te gaan. ”

-Facility Manager-

Enerzijds het inzichtelijk maken van gebouw- en organisatiegebonden prestaties en daar over lange termijn de prestaties van borgen en garanderen. Anderzijds het succesvoller zijn van de organisatie in de verwerving van opdrachten door vooruit te lopen op de concurrenten.

Uit de beleidsevaluatie duurzaam inkopen van het ministerie van Infra & Milieu blijkt dat 14% van de bedrijven succesvoller opereert door het duurzaam inkoopbeleid van de opdrachtgever. Men schrijft zich door duurzame criteria eerder in en is succesvoller in het behalen van de opdracht (Ecorys)

B) Succesvoller in tenders

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

A) Prestatiegaranties Het hoofdkantoor van Waternet in Amsterdan investeert in gegarandeerde energiebesparing en comfortverbetering. Naar aanleiding van comfortklachten is de regeltechniek volledig herschreven. Resultaat: kostenbesparing van € 60.000 op energiegebruik en € 23.000 op gasgebruik in twee jaar tijd. Daarnaast zijn de comfortklachten verholpen. (www.monavisa.info)

RIS

ICO

BEH

EERS

EN 2. RISICO BEHEERSEN

Page 5: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Sinds de renovatie hebben we niet alleen inzicht in alle data van ons gebouw, maar wordt er ook

zeer adequaat gereageerd door de beheerder als zaken niet op orde zijn.

Hierdoor is onze CO2 footprint fors afgenomen, maar nog veel belangrijker:

onze mensen voelen zich beter en presteren beter”

-HRM-

Enerzijds het inzichtelijk maken van gebouw- en organisatiegebonden prestaties en daar over lange termijn de prestaties van borgen en garanderen. Anderzijds het succesvoller zijn van de organisatie in de verwerving van opdrachten door vooruit te lopen op de concurrenten.

Uit de beleidsevaluatie duurzaam inkopen van het ministerie van Infra & Milieu blijkt dat 14% van de bedrijven succesvoller opereert door het duurzaam inkoopbeleid van de opdrachtgever. Men schrijft zich door duurzame criteria eerder in en is succesvoller in het behalen van de opdracht (Ecorys)

B) Succesvoller in tenders

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

A) Prestatiegaranties Het Outlookgebouw op Schiphol verkrijgt door prestatiemonitoring helder inzicht in het functioneren van het gebouw en de effecten daarvan op de eigen organisatie. Structurele comfortklachten en de risico’s als gevolg daarvan op de organisatieprestaties worden inzichtelijk gemaakt. Na aanpassingen in de gebouwinstallatie wordt een comforttoename geconstateerd van 20%. Medewerkers zijn tevredener en de installaties functioneren beter. (www.monavisa.info)

RIS

ICO

BEH

EERS

EN 2. RISICO BEHEERSEN

Page 6: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Practice what you preach!Sinds we met onze groene huisvesting

kunnen laten zien dat we onze principes ook zelf toepassen,

merken we dat we meer projecten binnenhalen.“

-CEO-

Enerzijds het inzichtelijk maken van gebouw- en organisatiegebonden prestaties en daar over lange termijn de prestaties van borgen en garanderen. Anderzijds het succesvoller zijn van de organisatie in de verwerving van opdrachten door vooruit te lopen op de concurrenten.

Uit de beleidsevaluatie duurzaam inkopen van het ministerie van Infra & Milieu blijkt dat 14% van de bedrijven succesvoller opereert door het duurzaam inkoopbeleid van de opdrachtgever. Men schrijft zich door duurzame criteria eerder in en is succesvoller in het behalen van de opdracht (Ecorys)

B) Succesvoller in tenders

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

A) Prestatiegaranties

Grontmij ervaart (als opdrachtnemer) dat grote bedrijven bij opdrachtverlening steeds vaker inzetten op instrumenten op het gebied van duurzaamheid, zoals de CO2 prestatieladder. Grontmij ervaart het positieve effect van de ladder niet alleen in eigen huis, maar ziet ook zijn opdrachtenportefeuille groeien. (www.bzw.nl)

RIS

ICO

BEH

EERS

EN 2. RISICO BEHEERSEN

Unipro opende in 2014 ‘de groenste fabriek van Nederland’. De vele positieve publiciteit resulteerde in extra werk, de productiecijfers zijn omhoog gegaan. Klanten conformeren zich graag aan de groene uitstraling. Naar schatting zijn de kosten van dit CO2-neutrale gebouw zo’n 15% hoger dan die van een regulier, soortgelijk gebouw. De verwachting is dat dit percentage binnen 8-10 jaar is terugverdiend, onder andere door energiebesparing. De nieuwe werkomgeving leidt tot een lager ziekteverzuim.

Page 7: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Het gebouw straalt eerlijkheid en openheid uit. Je ziet gewoon dat het een gebouw is waarin mensen van alle afdelingen elkaar ontmoeten en inspireren. Het neemt dan ook

een centrale plek in in onze laatste campagne, via social media nodigen we klanten uit om bij ons te komen werken.

Scheelt weer een boel dure zendtijd.”

-Marketing-

Het aantrekken en verleiden van potentiele relaties (nieuwe klanten, toeleverende industrie, samenwerkingpartners) en medewerkers. Het verbeteren van bestaande relaties en behouden van medewerkers.

B) Minder kosten werving & selectie

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

Uit onderzoek onder ruim 300 kantoorgebruikers blijkt dat 68% van de respondenten graag gehuisvest is in een duurzaam kantoorgebouw omdat dit past bij het imago van de organisatie waar zij werkzaam voor zijn. 67% van de respondenten is van mening dat het imago van de organisatie verbetert door duurzame uitstraling van het kantoorgebouw. (Jimmy Koolmoes)

C) Duurzaam imago levert meer klanten

A) Minder budget marketing

Door de bijzondere architectuur, de vele duurzaamheidsmaatregelen en de moderne inrichting van de nieuwe huisvesting van DUO en de belastingsdienst in Groningen laten deze organisaties zien hun stoffige imago af te schudden en aan te sluiten bij de maatschappelijke ontwikkelingen. (DUO, Belastingdienst)

3. IMAGO VERBETEREN

IMAG

O V

ERBE

TERE

N

Organisaties die minimaal 1 duurzame renovatie hebben uitgevoerd zien een verbetering van goodwill en merkwaarde, daarnaast blijkt dat: 93% het eenvoudiger vind om talent te werven 81% het personeel langer weet te behouden. (Deloitte, Greener Buildings Better Places) 81% van de werknemers vindt dat nieuwbouw niet de eerste optie moet zijn bij herhuisvesting (Imagoschade achterlaten leegstaand vastgoed - Mentink)

Page 8: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Het mooiste is; je werkt in een energieneutraalkantoor tussen gelijkgestemden.

Allemaal ambitieuze mannen en vrouwen die dit duurzame kantoor als ‘thuisbasis’ hebben gekozen. Deze plek biedt jonge talenten echt

wat extra’s én zorgt ervoor dat de mensen graag bij ons blijven werken”

-HRM-

Het aantrekken en verleiden van potentiele relaties (nieuwe klanten, toeleverende industrie, samenwerkingpartners) en medewerkers. Het verbeteren van bestaande relaties en behouden van medewerkers.

B) Minder kosten werving & selectie

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

Uit huurdersonderzoek van Colliers bleek dat ‘groene ruimte’ in de top 4 staat van gebouwkenmerken die gebruikers belangrijk vinden, naast kinderopvang en sportfaciliteiten. Daarnaast toonde het onderzoek aan dat het kantoorgebouw een steeds belangrijkere keuzefactor wordt in de keuze van werknemers voor een bedrijf. (Colliers International Office Tenant Survey)

C) Duurzaam imago levert meer klanten

A) Minder budget marketing

Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een aanvullend bouwbudget van 2 ton wordt deze ambitie gerealiseerd. In het gemeentehuis wordt een duurzaamheidswinkel gerealiseerd ter inspiratie van de bezoekers en medewerkers. (www.hardenberg.nl)

3. IMAGO VERBETEREN

IMAG

O V

ERBE

TERE

N

Organisaties die minimaal 1 duurzame renovatie hebben uitgevoerd zien een verbetering van goodwill en merkwaarde, daarnaast blijkt dat: 93% het eenvoudiger vind om talent te werven 81% het personeel langer weet te behouden. (Deloitte, Greener Buildings Better Places) 81% van de werknemers vindt dat nieuwbouw niet de eerste optie moet zijn bij herhuisvesting (Imagoschade achterlaten leegstaand vastgoed - Mentink)

Page 9: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Sinds we ervoor hebben gekozen onzeorganisatie te vestigen in het gerenoveerde

energieneutrale kantoor zie ik dat onze resulta-ten daar stijgen. Wij trouwens niet alleen, ook

anderen zien dat effect. Daar hebben we ook echt op ingezet met

bijvoorbeeld expertmeetings voor en door klanten. Je kan alleen maar concluderen dat de

ontmoeting tussen experts werkt.”

-CEO-

Het aantrekken en verleiden van potentiele relaties (nieuwe klanten, toeleverende industrie, samenwerkingpartners) en medewerkers. Het verbeteren van bestaande relaties en behouden van medewerkers.

B) Minder kosten werving & selectie

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

C) Duurzaam imago levert meer klanten

A) Minder budget marketingHet eerste emissievrije post- en expressbedrijf ter wereld worden, dat was de ambitie die TNT nastreefde. Met het TNT Centre in Hoofddorp ontwikkelde TNT gezamenlijk met partners een blauwdruk van een kantoorgebouw dat volledig CO2-emissievrij is: een nieuw en duurzaam huisvestingsconcept waarbij dienstverlening, integratie van ICT en het nieuwe werkplekconcept maximaal ondersteund worden. De nieuwe huisvesting resulteert in organisatorische winsten: een beperking van woon-werkverkeer en operationele kosten, verbeterde reputatie, toenemende betrokkenheid van werknemers en comfortabele en efficiënte werkplekken. TNT: “Als je aan de organisatie wilt laten zien dat je duurzaamheid echt belangrijk vindt, heb je een symbool nodig. Het hoofdkantoor is daar uitstekend geschikt voor.”

3. IMAGO VERBETEREN

IMAG

O V

ERBE

TERE

N

De Rabobank formuleerde de opdracht voor de bouw van haar nieuwe hoofdkantoor in Utrecht ruim: “Ontwerp en bouw een flexibel en duurzaam bestuurcentrum.” Het nieuwbouwproject zou voor haar geslaagd zijn als de medewerkers er over zes jaar nog steeds met plezier zouden werken en de klanten het nog steeds graag zouden bezoeken. (www.croon.nl)

Organisaties die minimaal 1 duurzame renovatie hebben uitgevoerd zien een verbetering van goodwill en merkwaarde, daarnaast blijkt dat: 93% het eenvoudiger vind om talent te werven 81% het personeel langer weet te behouden. (Deloitte, Greener Buildings Better Places) 81% van de werknemers vindt dat nieuwbouw niet de eerste optie moet zijn bij herhuisvesting (Imagoschade achterlaten leegstaand vastgoed - Mentink)

Page 10: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“In rustigere periodes, zoals de zomer of vrijdagmiddag kan iker soms voor een zone van het gebouw af te sluiten. Dat

scheelt aan het einde van de rit service-kosten voor iedereen.”

-Gastheer-

Enerzijds het vermogen van een gebouw zijn functionaliteit tijdens zijn levensduur en bij veranderende behoeften te behouden. Anderzijds het bieden van flexibele samenwerkingsovereenkomsten en contractafspraken.

Door flexibel werken is gemiddeld 20-40% minder vierkante meter nodig per persoon. Het invoeren van telewerken zorgt voor toename van de productiviteit, van 22% tot 58% (cfpb) Door een efficiënter en flexibel gebruik van de ruimte, slimmere werkprocessen, minder verhuiskosten en verlaging van reiskosten en -tijd kan tot 15% bespaard worden. (Draaijer en Partners)

B) Reduceren m2 FNO per medewerker

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

De Haagse Hogeschool ontwikkelde met de nieuwbouw op de campus van de TU Delft een superflexibel onderwijsconcept . Het specifiek vloeropppervlakt per student daalde hierdoor met 35% wat een direct besparing op de bouwkosten opleverde. De flexibiliteit zit in het gebouw- en installatieconcept, maar heeft ook zijn doorwerking in openingstijdens en lesprogramma’s voor studenten en docenten.

C) Reduceren verbouwingskosten

A) Flexibele contractafspraken

Plantronics gaat voor een ‘smarter working’ filosofie, zodat alle medewerkers kunnen werken waar en wanneer zij dat willen. Alle kantoren zijn hierop aangepast. Uit evaluatie blijkt dat de absentie is gedaald van 12,7 naar 3,5% en de werkplek tevredenheid is gestegen van 61 naar 85% (Health, Wellbeing & Productivity in Offices - WGBC)

D) Reduceren km op de weg (budget reiskostenvergoeding)

4. FLEXIBILITEIT BIEDEN

F

LEXI

BILI

TEIT

BIE

DEN

Page 11: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Het slimme flexibele interieur zorgt ervoor dat we eenvoudig werkplekken kunnen veranderen of zelfs afdelingen kunnen verplaatsen in zeer

korte tijd. Dat is echt wel nodig in deze tijd.”

- Facility Manager -

Enerzijds het vermogen van een gebouw zijn functionaliteit tijdens zijn levensduur en bij veranderende behoeften te behouden. Anderzijds het bieden van flexibele samenwerkingsovereenkomsten en contractafspraken.

B) Reduceren m2 FNO per medewerker

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

C) Reduceren verbouwingskosten

A) Flexibele contractafspraken Microsoft bespaart na invoering van flexibel werken jaarlijks 500.000, aan interne verhuiskosten. Dat komt neer op een besparing van ruim 13 euro per m2 vvo.

D) Reduceren km op de weg (budget reiskostenvergoeding)

4. FLEXIBILITEIT BIEDEN

F

LEXI

BILI

TEIT

BIE

DEN

Door flexibel werken is gemiddeld 20-40% minder vierkante meter nodig per persoon. Het invoeren van telewerken zorgt voor toename van de productiviteit, van 22% tot 58% (cfpb) Door een efficiënter en flexibel gebruik van de ruimte, slimmere werkprocessen, minder verhuiskosten en verlaging van reiskosten en -tijd kan tot 15% bespaard worden. (Draaijer en Partners)

Page 12: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Werken kan je overal, sinds de renovatie breng ik een stuk minder tijd door in de auto!”

-Dagelijkse gebruiker-

Enerzijds het vermogen van een gebouw zijn functionaliteit tijdens zijn levensduur en bij veranderende behoeften te behouden. Anderzijds het bieden van flexibele samenwerkingsovereenkomsten en contractafspraken.

B) Reduceren m2 FNO per medewerker

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

Flexibel werken leidt tot minder reiskilometers. Bij HP constateerde men een reductie van 30% op de km en 29% op CO2 uitstoot. KPN bespaart 19 miljoen reiskilometers als gevolg van teleconferencing.

C) Reduceren verbouwingskosten

A) Flexibele contractafspraken

Door bewust mobiel heeft de Brink Groep 13% bespaart op het reiskostenbudget.

D) Reduceren km op de weg (budget reiskostenvergoeding)

4. FLEXIBILITEIT BIEDEN

F

LEXI

BILI

TEIT

BIE

DEN

Door flexibel werken is gemiddeld 20-40% minder vierkante meter nodig per persoon. Het invoeren van telewerken zorgt voor toename van de productiviteit, van 22% tot 58% (cfpb) Door een efficiënter en flexibel gebruik van de ruimte, slimmere werkprocessen, minder verhuiskosten en verlaging van reiskosten en -tijd kan tot 15% bespaard worden. (Draaijer en Partners)

Page 13: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Elke dag ga ik met plezier naar het kantoor.Licht, sfeer en ambiance zijn prettig en ik kan kiezen

waar ik me die dag prettig bij voel.”

-Dagelijkse gebruiker-

Is het efficienter presteren van de organisatie ten gevolge van een optimaal binnenmilieu veroorzaakt door een goede set aan bouwfysische, installatietechnische en bouwkundige maatregelen en is het inspireren van medewerkers waardooor de efficiency van de organisatie wordt verhoogd.

B) Een beter binnenklimaat reduceert ziekteverzuim

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

Bij de huisvesting van TNT is sprake van een verwachte stijging van de productiviteit met 1.5% dankzij een gezond binnenklimaat.

C) Reductie van premies

A) Hogere omzet door beter binnenklimaat

Het gemeentehuis van Melbourne laat zien dat de productiviteit van de gebruikers van kantoorgebouwen verbeterd kan worden door een goed en duurzaam gebouwontwerp en een hoge kwaliteit, gezond en comfortabel interieur. Uit evaluatie na de ingebruikname blijkt dat de productiviteit is gestegen met 10.9% sinds men is verhuisd naar het duurzame kantoor, met een geschatte jaarlijkse besparing van 1,4 miljoen euro (Greener Buildings Better places)

P

ROD

UCT

IVIT

EIT

VERH

OG

EN 5. PRODUCTIVITEIT VERHOGEN

D) Tevreden personeel leidt tot een hogere productiviteit

E) Minder personeelsverloop

Bedrijven met tevreden medewerkers presteren beter en hebben een lager ziekteverzuim. Zo kan bijvoorbeeld een ‘groene’ omgeving leiden tot 15% minder ziekteverzuim. Duurzame gebouwinstallaties en een goed binnenklimaat verhogen de productiviteit en gezondheid. Dit kan leiden tot productiviteitsverbeteringen van 5 tot 25%, met terugverdientijden van 3 maanden tot 2 jaar.

Page 14: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Onze mensen voelen zich gewoon beter sinds de renovatie, het ziekteverzuim is spectaculair afgenomen. Dat komt door de extra faciliteiten, maar we krijgen ook

een stuk minder klimaatklachten.”

-HRM-

B) Een beter binnenklimaat reduceert ziekteverzuim

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

Jones Lang LaSalle streefde naar een een gezondere en productievere werkomgeving in hun kantoren in Hong Kong. De focus op het verbeteren van de luchtkwaliteit resulteerde in een significante verbetering in de gezondheid en tevredenheid van de gebruikers. De afwezigheid door ziekte nam af met 32% gedurende de eerste zeven maanden na ingebruikname (16, Fisk, William J.)

C) Reductie van premies

A) Hogere omzet door beter binnenklimaat

Westraven is een complexe en grootschalige combinatie van oud- en nieuwbouw voor diverse diensten van Rijkswaterstaat. De kunstverlichting in Westraven is dynamisch en past zich overal automatisch aan aan de kleurintensiteit van het aanwezige daglicht. Goed licht overdag, zogenoemd “biologisch stimulerend licht”, houdt mensen alert. Het heeft bovendien een belangrijke invloed op de stemming en de weerstand en creëert zo een optimale werksituatie te creëren. Westraven was vroeger een schoolvoorbeeld van een sick building, maar won na de revitalisatie de Nederlandse bouwprijs. (www.lighting.philips.nl)

P

ROD

UCT

IVIT

EIT

VERH

OG

EN 5. PRODUCTIVITEIT VERHOGEN

D) Tevreden personeel leidt tot een hogere productiviteit

E) Minder personeelsverloop

Is het efficienter presteren van de organisatie ten gevolge van een optimaal binnenmilieu veroorzaakt door een goede set aan bouwfysische, installatietechnische en bouwkundige maatregelen en is het inspireren van medewerkers waardooor de efficiency van de organisatie wordt verhoogd.

Bedrijven met tevreden medewerkers presteren beter en hebben een lager ziekteverzuim. Zo kan bijvoorbeeld een ‘groene’ omgeving leiden tot 15% minder ziekteverzuim. Duurzame gebouwinstallaties en een goed binnenklimaat verhogen de productiviteit en gezondheid. Dit kan leiden tot productiviteitsverbeteringen van 5 tot 25%, met terugverdientijden van 3 maanden tot 2 jaar.

Page 15: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Ik kies voor een werkgever waarbijik kan werken in een hecht team, niet

alleen zakelijk, maar ook privé. Een plekwaar je vriendschappen op kan bouwen.”

-Dagelijkse gebruiker-

B) Een beter binnenklimaat reduceert ziekteverzuim

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

Campina heeft een vitaliteitsprogramma bedoeld om medewerkers hun persoonlijke doelen te laten halen op het gebied van bewegen, voeding en ontspanning. Voormalige topsporters geven workshops, er is maandelijks coaching live, via de website, e-mail en de telefoon, en ook zijn er workshops voor groepen deelnemers van diverse afdelingen door elkaar. 71% zegt beter zijn energie te kunnen managen 79% beter prioriteiten te kunnen stellen82% goed of uitstekend te kunnen herstellen na arbeid(www.mt.nl)

C) Reductie van premies

A) Hogere omzet door beter binnenklimaat

P

ROD

UCT

IVIT

EIT

VERH

OG

EN 5. PRODUCTIVITEIT VERHOGEN

D) Tevreden personeel leidt tot een hogere productiviteit

E) Minder personeelsverloop

Een groen, ecologisch verantwoord gebouw wordt gewaardeerd. Na verhuizing naar het nieuwe kantoor van Herman Miller SQA nam het percentage mensen dat het gebouw positief waardeert met ruim 25% toe. (Heerwagen, 2000) Men ervoer dat het gebouw als gezonder en positief voor de prestaties en was ook positiever over de ‘work spirit’ (CFPB).

Bedrijven met tevreden medewerkers presteren beter en hebben een lager ziekteverzuim. Zo kan bijvoorbeeld een ‘groene’ omgeving leiden tot 15% minder ziekteverzuim. Duurzame gebouwinstallaties en een goed binnenklimaat verhogen de productiviteit en gezondheid. Dit kan leiden tot productiviteitsverbeteringen van 5 tot 25%, met terugverdientijden van 3 maanden tot 2 jaar.

Is het efficienter presteren van de organisatie ten gevolge van een optimaal binnenmilieu veroorzaakt door een goede set aan bouwfysische, installatietechnische en bouwkundige maatregelen en is het inspireren van medewerkers waardooor de efficiency van de organisatie wordt verhoogd.

Page 16: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Onze filosofie is dat wij actiefbijdragen aan de vermindering van de CO2-uitstoot, het

mooie van ons kantoor is dat al het meubilair niet gekocht is, maar geleased wordt van de leveranciers op basis van de cradle to cradle filosofie. Dat zorgt ervoor

dat we flexibel én duurzaam zijn.”

- CSR -

Van passief naar actief; een veranderende mindset resulteert in actief duurzaam gedrag van de organisatie én de eindgebruiker met als effect CO-reductie en energiebesparing.

Het effect van gedragsmaatregelen is in het algemeen tussen de 10 - 15%, als er sprake is van continue aandacht (DWA)Een kantoorgebruiker die meer controle heeft over zijn werkomgeving is vaker tevreden. Individuele controle over temperatuur (in een range van 4°C) leidt tot een verbeterde prestatie van 3% in analytisch denken en 7% in typen (Health, Wellbeing & Productivity in Offices - WGBC).

B) Minder certificaten

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

Uit het onderzoek blijkt dat bij kantoren die in gebruik zijn van de Rijksoverheid, als gevolg van de criteria voor Duurzaam Inkopen, in 2020 jaarlijks circa 16% CO2-reductie oftewel 31.000 ton CO2 mogelijk is ten opzichte van 2010. ( Agentschap NL).

C

ULT

UU

R VE

RAN

DER

EN 6. CULTUUR VERANDEREN

C) Energiebesparing door gedragsverandering

A) Lagere CO2 uitstoot

Door het nieuwe hoofdkantoor van Alliander in Duiven duurzaam aan te besteden is een maximaal resultaat verkregen. Alliander formuleerde haar doelen en de markt werd gevraagd om met ideeën te komen. Hierdoor ontstaat er een goede samenwerking en een optimaal resultaat. Het gebouwencomplex voorziet in eigen energiebehoefte en levert bovendien energie aan de omgeving. Bij de bouw van het complex worden grondstoffen en materialen hergebruikt. Er is sprake van minimaal 80% circulariteit van de grondstoffen. (www.vwvastgoed.nl)

Page 17: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Het liefst begin ik mijn dag op de bovenste verdieping. Fantastisch uitzicht en een beginnend zonnetje schijnt naar

binnen terwijl ik mijn ochtend work-out afrond.Alle energie die we hier produceren, wordt weer geleverd

aan het net, dat vind iknou mooi. Sinds ik hier werk, voel ik me elke dag fitter.”

-Dagelijkse gebruiker-

Van passief naar actief; een veranderende mindset resulteert in actief duurzaam gedrag van de organisatie én de eindgebruiker met als effect CO-reductie en energiebesparing.

B) Minder certificaten

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

C) Energiebesparing door gedragsverandering

A) Lagere CO2 uitstoot

Binnen TNT bleek de CO2-footprint voor zo’n 25% veroorzaakt door de gebouwen. Het nieuwe hoofdkantoor heeft 100% op locatie opgewekte duurzame energie.

Indien naast de Rijksoverheid de overige overheden en 20% van de markt, samen in totaal 40% van de eindgebruikers van kantoren, het Duurzaam Inkopenbeleid van de overheid hanteren, is in 2020 een CO2-reductie voor de gehele kantorenmarkt van circa 6% oftewel 144.000 ton CO2 per jaar ten opzichte van 2010 mogelijk. (Agentschap NL)

C

ULT

UU

R VE

RAN

DER

EN 6. CULTUUR VERANDEREN

Het effect van gedragsmaatregelen is in het algemeen tussen de 10 - 15%, als er sprake is van continue aandacht (DWA)Een kantoorgebruiker die meer controle heeft over zijn werkomgeving is vaker tevreden. Individuele controle over temperatuur (in een range van 4°C) leidt tot een verbeterde prestatie van 3% in analytisch denken en 7% in typen (Health, Wellbeing & Productivity in Offices - WGBC).

Page 18: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Hier is goed nagedacht over het binnenklimaat, dat merk je vooral omdat je weinig klachten hebt. Wat ik goed vind, is dat je je eigen werkplek kan

aanpassen. Raam open of dicht, een paar gradenwarmer of kouder. Via het klimaatmenu op je computer kan je je eigen

instellingen volgen. Iedereen is toch verschillend.”

- Dagelijkse gebruiker -

Van passief naar actief; een veranderende mindset resulteert in actief duurzaam gedrag van de organisatie én de eindgebruiker met als effect CO-reductie en energiebesparing.

B) Minder certificaten

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

C) Energiebesparing door gedragsverandering

A) Lagere CO2 uitstoot Race to reduce is een wedstrijd waarin verschillende kantoren tegen elkaar strijden om zo weinig mogelijk energie te verbruiken. Gebruikers worden hierdoor gestimuleerd om over hun energieverbruik na te denken met grote energiebesparingen tot gevolg. (www.racetoreduce.ca)

C

ULT

UU

R VE

RAN

DER

EN 6. CULTUUR VERANDEREN

Het effect van gedragsmaatregelen is in het algemeen tussen de 10 - 15%, als er sprake is van continue aandacht (DWA)Een kantoorgebruiker die meer controle heeft over zijn werkomgeving is vaker tevreden. Individuele controle over temperatuur (in een range van 4°C) leidt tot een verbeterde prestatie van 3% in analytisch denken en 7% in typen (Health, Wellbeing & Productivity in Offices - WGBC).

Page 19: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Duurzame investeringen wil je natuurlijk terugzien in de waarde van het pand. Dat betekent kiezen voor dat onder-

scheidende concept op die goede locatie. “

-CEO-

Het creëren van vastgoedwaarde ten gevolge van energieneutrale renovatie.

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

Taxatie- en expertisebureau Troostwijk heeft onder 250 kantoren een onderzoek uitgevoerd. De volgende vraag is daarbij beantwoord: Is het vanuit financieel oogpunt wel of niet verstandig te investeren in een duurzaam kantoorpand? Op basis hiervan blijkt dat bij panden met een energielabel A de gemiddelde koopsom per vierkante meter ruim 30 procent hoger ligt dan bij panden met label D

(V

ASTG

OED

)WAA

RDE

CREË

REN 7. (VASTGOED)WAARDE CREËREN

B) Hoger huurniveau

C) Hogere ROI

A) Hogere taxatiewaarde

D) Hogere bezettingsgraad

Kantoren met een ‘A, B of C’ label hebben gemiddeld 6,5% hoger huurniveau dan vergelijkbare panden met D label of lager. (ING, Nils Kok) Verschillende studies tonen aan dat duurzame gebouwen gemakkelijker huurders aantrekken en een hogere huur en verkoopprijs kunnen aanvoeren. (Business Case for Green Buildings Report - WGBC)

Page 20: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

Wij betalen tegenwoordig huur per werknemer, niet per m2. We nemen

alleen die werkplekken af die we echt gebruiken en verlangen maximale

kwaliteit. De huurprijs per m2 mag dan best iets hoger uitpakken dan vroeger,

maar uiteindelijk krijgen we zo meer waar voor ons geld.

-CFO-

Het creëren van vastgoedwaarde ten gevolge van energieneutrale renovatie.

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

(V

ASTG

OED

)WAA

RDE

CREË

REN 7. (VASTGOED)WAARDE CREËREN

B) Hoger huurniveau

C) Hogere ROI

A) Hogere taxatiewaarde

D) Hogere bezettingsgraad

Kantoren met een ‘A, B of C’ label hebben gemiddeld 6,5% hoger huurniveau dan vergelijkbare panden met D label of lager. (ING, Nils Kok) Verschillende studies tonen aan dat duurzame gebouwen gemakkelijker huurders aantrekken en een hogere huur en verkoopprijs kunnen aanvoeren. (Business Case for Green Buildings Report - WGBC)

Huurder FrieslandCampina en eigenaar pensioenfonds SPF hebben samen aan de duurzaamheid van het pand gewerkt. Dit betekent in de praktijk dat FrieslandCampina een opslag op de huur betaalt voor de benodigde meerinvestering voor duurzaamheid. De eigenaar en de gebruiker hebben vervolgens met behulp van zelf ontwikkelde rekenmodellen een afweging gemaakt tussen de kosten en de opbrengsten van de verduurzamingsmaatregelen. Het resultaat is dat SPF een vaste vergoeding ontvangt over de additionele investering van FrieslandCampina in de vorm van een huuropslag. De definitieve opslag vindt vervolgens plaats op basis van nacalculatie.

Page 21: 1. KOSTEN REDUCEREN REDUCEREN - Kantoorvolenergie...2015/03/03  · Gemeentehuis Hardenberg wil het meest duurzame gemeentehuis van Nederland zijn bij oplevering. Op basis van een

“Wij zijn een intensieve samenwerking aangegaan met de eigenaar van dit leegstaande pand. Geen wurgcontract van

10 jaar, maar wel een afspraak voor duurzame samenwerking waarin we een vaste basishuur hebben afgesproken. Deze was

relatief laag en gaf ons de speelruimte om in dit concept teinvesteren, hoe beter het concept zou lopen, hoe hoger de opbrengsten voor beide partijen. De kunst is om met een

open blik te kijken en samen te kijken waar de winst zit, dat is ons gelukt.”

-CFO-

Het creëren van vastgoedwaarde ten gevolge van energieneutrale renovatie.

B) Hoger huurniveau

INDICATOREN

DEFINITIE ONDERZOEK

VOORBEELDEN

C) Hogere ROI

A) Hogere taxatiewaarde Huurder FrieslandCampina en eigenaar pensioenfonds SPF hebben samen aan de duurzaamheid van het pand gewerkt. Dit betekent in de praktijk dat FrieslandCampina een opslag op de huur betaalt voor de benodigde meerinvestering voor duurzaamheid. De eigenaar en de gebruiker hebben vervolgens met behulp van zelf ontwikkelde rekenmodellen een afweging gemaakt tussen de kosten en de opbrengsten van de verduurzamingsmaatregelen. Het resultaat is dat SPF een vaste vergoeding ontvangt over de additionele investering van FrieslandCampina in de vorm van een huuropslag. De definitieve opslag vindt vervolgens plaats op basis van nacalculatie.

(V

ASTG

OED

)WAA

RDE

CREË

REN 7. (VASTGOED)WAARDE CREËREN

D) Hogere bezettingsgraad

Kantoren met een ‘A, B of C’ label hebben gemiddeld 6,5% hoger huurniveau dan vergelijkbare panden met D label of lager. (ING, Nils Kok) Verschillende studies tonen aan dat duurzame gebouwen gemakkelijker huurders aantrekken en een hogere huur en verkoopprijs kunnen aanvoeren. (Business Case for Green Buildings Report - WGBC)