Upload
myriam-visser
View
220
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
1
Overheidssteun voor kwaliteit in
multidisciplinaire zorg
27 maart 2010Antwerpen
Ri DE RIDDERDirecteur-generaalRIZIV
2
Referentiekaders en toepassingen
Kwaliteit van zorg
Geïntegreerde chronische zorg
Multidisciplinariteit
3
Kwaliteit van zorg
4
Kwaliteit is de mate waarin
vooropgestelde doelstellingen
worden bereikt
5
Kwaliteit van zorg
• Welke doelstellingen?
• Wiens doelstellingen?
• Welke maten?
• Wiens maten?
6
De Patiënt
• tevredenheid– over het (verwachte) resultaat
– over de bejegening (incl rechten)
– over de kwaliteit
– over de prijs
• lay knowledge– nieuwe media
– patiënten en consumentenorganisaties
• Empowerment • Patiëntenrechten
7
De zorgverlener
• professionele performantie
• professionele autonomie
• job satisfaction
• honorering/fee for rendered service
• referentiekaders: kennis (opleiding, navorming, zelfstudie, peer review, EBM,..) en ethiek (specificiteit en uniciteit van de arts-patiëntrelatie)
8
Gezondheidssysteem
• Public health system– bevolkingsgericht
– gericht op bescherming, risicobeheersing, veiligheid, hygiëne, ...
• bvb antibioticabeleid, MRSA,..• bvb vaccinatiebeleid• bvb screening
– uitkomstmaten betreffen populaties
– organisatiewijze afhankelijk van efficientiecriteria• HPV vaccinatie• colonkankerscreening
9
Globale levensverwachting
2050 90+ (?)
2000 77
1900 47
1600 38
1400 36
1200 35
1000 25
Bron: Census bureau, US, 2000
10
Income-related incidence of chronic illness (2002)
Source: Eurobarometer 2003
11
Wat is duur?Geneesmiddelen
Bron: RIZIV, 2008
12
Uitgaven ZIV gezondheidszorg: spreiding
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
% van de populatie
% v
an d
e u
itgaven
ZIV tussenkomst
remgeld
supplement
gelijke verdeling
tot. kost patiënt
73%
61%
34%
5%
46%
Bron: LCM, 2005
13
RIZIV: bijdragen tot een performante verzekering gezondheidszorgen
Lage kost
Toegankelijkheid
Innovatie
Hoge kwaliteit
14
Performantie
« The use of performance indicators in publicily funded healthcare systems goes beyond arming the « consumer » of health care with relevant information; it is a fundamental question of democratic accountability »
(Jackson, T., 2005)
15
A first step towards measuringA first step towards measuring the performance of the Belgian the performance of the Belgian healthcare systemhealthcare system
Joan VlayenRvB 15-12-2009
Vlayen J, Vanthomme K, Camberlin C, Piérart J, Walckiers D, Kohn L, Vinck I, Denis A, Meeus P, Van Oyen H, Leonard C
16
QUALITY
PERFORMANCE
Between Patient and practician
Design level
17
Kwaliteit meten
• Gegevensbronnen– Farmanet
– Profielgegevens
– MKG gegevens
– MKG-MFG
– Permanente steekproef
– EMDMI gegevens (bvb. zorgtrajecten)
– Gezondheidsenquête
18
Data-analyse
• FOD Volksgezondheid
• KCE
• RIZIV/RDQ en Farmanetcel
• IMA
• Technische Cel
19
Van gegevens naar informatie
• Profielcommissies
• NRKP
• CEG
• Colleges van geneesheren
• Evaluatiecel DGEC
• Multipartite
20
Nationale Raad voor Kwaliteitspromotie (NRKP)
• Raad ingesteld bij RIZIV – Dienst GV cfr. KB 13 juli 2001 (BS 29.08.2001)
• met 4 banken: streven naar consensus – overheid / beroepsverenigingen / mutualiteiten /
universiteiten en wetenschappelijke verenigingen– + Werkgroep Huisartsgeneeskunde (vast ingesteld)
+ diverse werkgroepen (ad hoc thematisch)
• Realisaties, ondermeer:– NRKP Feedback campagnes (IMA-gegevens)– Q Award voor huisartsen (jaarlijks sinds 2007)– Aanbeveling voor correct gebruik van GMD van HA– Aandacht voor Professional Health
21
NRKP feedback campagnes
• Antibiotica– 2001, 2003, 2007, 2009 naar HA– 2002 naar SPE
• Antihypertensiva– 2002 naar HA– 2003 naar SPE
• Borstkankerscreening– 2006 en 2009– zowel HA, GY, RX
• Prenatale zorg– 2007– zowel HA, GY, vroedvrouw
• Preoperatieve onderzoeken– 2005– naar algemene ziekenhuizen
22
NRKP Feedback is gelinkt aan Q
• Praktijkrelevante voorschrijfcijfers aanreiken (individueel, LOK, arrondissement, provincie, regio, nationaal)
• Link met actuele praktijkaanbevelingen, bijv.– KCE rapporten, guidelines Domus Medica / SSMG
– BAPCOC richtlijnen (antibiotica)
• Multifacet interventie: – LOK: opleiding animator, vergoedingen, didactisch
materiaal op RIZIV website
– Samenwerking met artsenorganisaties op terrein
23
Q Award voor huisartsen
• Jaarlijks sinds 2007• 3 NL en 3 FR laureaten• Afgewerkte projecten• Van HA (solo, duo of groep)
of LOK, Kring, wachtpost…• Totaal in 4 edities:
82 projecten• Steeds meer projecten op
basis van aanbevelingen• Meten = weten:
Q zichtbaar maken
24
Aanbeveling voor correct gebruik van GMD
• Is één van de opdrachten van NRKP (KB 13 juli 2001, Art. 122 ter. §4, 2°)
• Uitgewerkt door NRKP WG HA-geneeskunde• Goedkeuring door NRKP plenum op 26.05.2009• Aanbeveling voor ‘correct gebruik’ richt zich op:
– Manier van synthese in GMD door HA
– Wijze van optimale datatransfer van en naar GMD
• Gepland: ruimere bekendmaking in 2010• Advies inzake zorgplan zorgtrajecten• Advies inzake preventiemodule
25
Q op www.riziv.be (1)
• Kwaliteitspromotie (1) – Symposium EFPC van 8 april 2008 -
Eerstelijnsgezondheidszorg in Europa – Quality Award :
• Prijs 2010 • Prijs 2009 • Prijs 2008 • Prijs 2007
– Informatisering van geneesheren specialisten met ambulante patiënten: resultaten van de enquête
– Informatisering van de praktijkvoerende huisartsen: resultaten van de enquête
– Guidelines Antibiotica – Endoscopische ingrepen op de prostaat – Studie : Verstrekkingen en diensten van intensieve verzorging
26
Q op www.riziv.be (2)
• Kwaliteitspromotie (2) – Rapport trendbreuk voorschrijfgedrag – Feedbackcampagnes – Informatiecampagne huisartsen :
• Huisartspraktijken (2008) • Voorschrijfgedrag (2004)
– Minimum voorschrijven van goedkope geneesmiddelen – Veel gestelde vragen (FAQ) over geneesmiddelen – « Astma en COPD » bibliotheek – Interessante links
• Accreditering– Wetgeving – Peer review (LOK) – Continue navorming (cursussen en andere activiteiten) – Individuele accreditering – Contact
27
Chronische zorg
28
Wijzigingen aan het landschap
• Van acuut naar chronisch• Van intramuraal naar trans- en extramuraal• Van mono- naar multidisciplinair• Van fragmentering naar samenhang• Van aanbod naar vraag, van zorgverstrekker naar
patiënt, van patiënt naar consument• Van kwantiteit naar kwaliteit• Van vrijheid naar verantwoording• Van structuur naar proces en resultaat• Van competitie naar complementariteit• Van kostenplaats naar groeipool
Bron: geïnspireerd op CZV - 2005
29
Geïntegreerde zorg: « een internationale trend »
Conclusies van een OESO-onderzoek
Interest in coördination of care issues is increasing Targeted programmes appear to improve quality, but
evidence on cost-efficiency is inconclusive Care coordination would be facilitated by better
information transfer and wider use of ICT The balance of resources going to ambulatory care
may be need to be reviewed New ambulatory care models need consideration Care coordination may benefit from greater
healthsystem integration
Bron: HOFMARCHER, M, Improved health system performance through better care coordination, OECD, 2007
Toekomstige ontwikkelingen
30
Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
• Zorgprogramma = een coherent georganiseerd antwoord op een gezondheidsprobleem van de patiënt in een gestructureerd geheel van diensten en dienstverlening waarbij, in een gecoördineerd reëel multidisciplinair verband, aan de patiënt de voor zijn concrete situatie meest geëigende zorg, op de meest doelmatige en de meest kosteffectieve manier, wordt gevonden in een continuüm van diagnostiek, behandeling en revalidatie, en dit onder de voor de patiënt meest geëigende vorm, door opname, polikliniek of als ééndagsbehandeling
Bron: NRZV, 1994
31
Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
• Klinisch pad= een verzameling van methoden en hulpmiddelen om de leden van een multidisciplinair en interprofessioneel team in de gezondheidszorg op elkaar af te stemmen en taakafspraken te maken voor een specifieke groep patiënten. Het is de concrete uitwerking van een zorgprogramma met als doel kwalitatieve en efficiënte zorgverlening te verzekeren.
Bron: Netwerk klinische Paden, 2001
32
Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
• Transmurale zorg omvat vormen van zorg die, toegesneden op de behoefte van de patiënt, verleend worden, op basis van afspraken over samenwerkingsafstemming en regie tussen generalistische en specialistische zorgverleners, waarbij sprake is van een gemeenschappelijk gedragen verantwoordelijkheid met expliciete deelverantwoordelijkheden.
Bron: NRV, 1995
33
Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
• Ketenzorg is een samenhangend geheel van doelgerichte planmatige activiteiten en/of maatregelen gericht op een specifieke patiëntencategorie.
• Zorgketen is een geïnstitutionaliseerd samenwerkingsverband van instellingen en beroepsbeoefenaars gericht op het faciliteren van samenwerking op uitvoerend niveau met het doel te komen tot een samenhangend, integraal aanbod voor specifieke patiëntencategorieën.
Bron: RVZ, 1998
34
Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium
• Integrated care
is a coherent set of methods and models on the funding , administrative, organisational, service delivery and clinical levels designed to create connectivity, alignment and collaboration within and between the care and care sectors.
Bron: KODNER & SPREEUWENBERG, 2002
35
Tien karakteristieken van een performant ‘Chronic care’ systeem
• Universele dekking verzekeren• Zorg die gratis is op het moment dat ze verleend
wordt• Het systeem van zorgverlening moet zich focussen
op preventie• Beheer door patiënten van hun eigen situatie, met de
steun van zorgverleners en hun familie, krijgt prioriteit
• Basisgezondheidszorg krijgt prioriteit• Accent wordt gelegd op « population management »
36
Tien karakteristieken van een performant ‘Chronic care’ systeem
• Geïntegreerde zorg, zodat teams voor basiszorgverlening een beroep kunnen doen op gespecialiseerd advies en ondersteuning wanneer nodig
• De noodzaak om de mogelijke voordelen van informatietechnologie te gebruiken om chronische zorg te verbeteren
• Efficiënt gecoördineerde zorg• Verweef deze 9 karakteristieken tot een coherent
geheel, als deel van een strategische aanpak tot verandering
Bron: HAM, C, The ten characteristics of the high-performing chronic care system, Health Economics, Policy and Law, 2009, p1-20
37
Chronic Care model
Patiënt ArtsColloque
Singulier
38
Multidisciplinariteit
39
Multidisciplinariteit in de eerste lijn
• Multidisciplinariteit in de eerste lijn– ROB/RVT/DVC (verpleegkundig en verzorgend
personeel/reactiveringspersoneel/CRA)
– GDT-overleg
– Medico-farmaceutisch overleg
– Zorgvernieuwingsprojecten ouderenzorg
– Palliatieve thuiszorgequipes
– Referentie/liaison in de thuisverpleging
– Diabetespas
– Zorgtrajecten : zelfzorg, educatie, lokale multidisciplinaire netwerken
40
Multidisciplinariteit in de eerste lijn
• Thuiszorg: Geintegreerde diensten voor thuisverzorging
– Samenstelling: huisartsen, verpleegkundigen en vertegenwoordigers coördinatiestructuren
– Opdracht: • Organiseren van opvolging van informatie en
ondersteuning doorheen het zorgproces.• bevorderen van samenwerking.• Concretiseren via multidisciplinair overleg van de evaluatie
van de zelfredzaamheid van de patiënt, de uitwerking en opvolging van een zorgplan en taakafspraken tussen zorg- en hulpverleners.
41
Multidisciplinariteit in de eerste lijn
• Thuiszorg: Geïntegreerde diensten voor thuisverzorging
– Financiering:• GDT: forfait van 0,19 € per inwoner, met max 60.000 €• Zorgverleners: vergoeding voor deelname aan overleg• Patiënt met verminderde zelfredzaamheid: 30 of 40 € per
zorgverlener (1 x /jaar)• PVS-patiënt: per zorgverlener: 40 € (max 4x/jaar)• Psychiatrische patiënt: 125 € per equipe (max 4x /jaar)
42
Multidisciplinariteit in de eerste lijn
• Palliatieve zorg: organisatie
– Multidisciplinaire begeleidingsequipes
– Palliatieve zorg in ROB/RVT netwerken/
– Palliatieve dagcentra samenwerkings
– Palliatieve zorgeenheden verbanden
– Supportteams in de ziekenhuizen
43
Multidisciplinariteit in de eerste lijn
• Palliatieve zorg: Multidisciplinaire equipes– Momenteel 28 begeleidingsequipes (tweedelijnsfunctie)
opgericht in de schoot van regionale samenwerkingsverbanden
– Opdrachten• Adviezen te verlenen over alle aspecten van palliatieve
zorg (pijn, gespecialiseerd materiaal)• Psychologische en morele steun verlenen aan de patiënt,
familie en zorgverstrekkers eerste lijn• Permanente toegankelijkheid 24/24• Wekelijks inderdisciplinair overleg• Samenwerking met huisartsen en andere zorgverleners
44
Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn
• Multidisciplinariteit eerste/tweede lijn– Psychiatrische thuiszorg
– Therapeutische projecten
– Externe liaison/ontslagmanagement (geriatrisch zorgprogramma, coma, MS, ALS, Huntington, pediatrie)
– Multidisciplinair oncologisch consult
– Zorgtrajecten
45
Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn
• Geestelijke gezondheidszorg: Therapeutische projecten– Verzekeren van een betere tenlasteneming van de
patiënten, via een verzorging op maat en continuiteit
– Vermijden van overtollige verzorging en het aanvullen van het behandelingsproces indien lacunes
– Uittesten innoverende behandeling door het ontwikkelen van samenwerkingsverbanden en de complementariteit van de partners
46
Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn
• Geestelijke gezondheidszorg:Therapeutische projecten– Doelgroep: patiënten met een complexe en chronische
psychiatrische problematiek behorend tot een van de 3 vastgestelde leeftijdscategorieën
– Partners: minstens de volgende 3 diensten of instellingen
• psychiatrische ziekenhuizen of PAAZ• centrum geestelijke gezondheidszorg (of gelijkwaardig
pilootproject)• een dienst in het kader van de eerstelijns
gezondheidszorg
47
Multidisciplinariteit in de tweede lijn
• Multidisciplinariteit in de tweede lijn– Zorgprogramma’s (inclusief interne liaison)
– Revalidatieovereenkomsten
– K30 / K45 / K60 in fysiotherapie
– Recente evoluties:• Outreach• transmurale zorg (mobiele equipes, ergotherapie, …)• “artikel 107”
48
Multidisciplinariteit in de tweede lijn
• Oncologische zorg: zorgprogrammaZorgprogramma oncologie stelt kwaliteitsnormen en kwaliteitsopvolging vast, o.m. via:– Multidisciplair oncologisch handboek– Oncologisch behandelplan per patiënt– Multidisciplinair consult bij afwijking richtlijnen– Federaal multidisciplinaire commissie oncologie
49
Multidisciplinariteit in de tweede lijn
• Geriatrie
– Zorgprogramma geriatrisch patiënt (KB 29 januari 2007)
– Vernieuwing nomenclatuur (KB 1 mei 2006)
• Pluridisciplinaire raadpleging op vraag huisarts, welke een fysische, psychische en sociale functionele evaluatie van de patiënt omvat vanaf 75 jaar
• Liaisongeriatrie• Ontslagonderzoek
50
Multidisciplinariteit in en vanuit de derde lijn
• Revalidatieovereenkomsten– Zeldzame erfelijke monogene aandoeningen– Mucoviscidose– Hemofilie– AIDS– Referentiecentra spina bifida– Referentiecentra autisme– Cerebral Palsy– Refractaire epilepsie– Referentiecentra chronische pijn– Referentiecentra CVS
51
Multidisciplinariteit in en vanuit de derde lijn
Overeenkomst chronische pijn• Verwijzing/terugverwijzing huisarts/specialist (o.m.
schriftelijk verslag)• Vergoeding deelname aan teamoverleg• Samenwerkingsplicht met minimum 5
tweedelijnsziekenhuizen (elk tenminste 20 patiënten)• Akkoordraad
52
Knelpunten
• Betrokkenheid van de huisarts• Proximiteit voor de patiënt• Tijdigheid van de zorg• Integratie van de interventies• Deskundigheid in eerste/tweede lijn• Beschikbaarheid en financiering van de
eerste/tweede lijn interventies• Empowerment van de patiënt• Effectieve deskundigheidsbevordering vanuit derde
naar eerste/tweede lijn
53
Tot slot
“ Health care for the future needs doctors and nurses who understand that cooperation, not heroism, is a primary professional value, and people committed to new norms of transparency, measurement and continual improvement.”
(Don Berwick, Institue for Healthcare Improvement, 2005)