1

professionaliseringprofessionalisering

Leerkrachten en hun Leerkrachten en hun omgevingomgeving

2

Oud thema, maar ook Oud thema, maar ook steeds weer nieuwsteeds weer nieuw

• Vandaag wordt u Vandaag wordt u een aantal een aantal vraagstukken vraagstukken voorgelegd om over voorgelegd om over te discussiërente discussiëren

• Bedoeling om bij Bedoeling om bij Lea ondersteuning Lea ondersteuning de resultaten van de resultaten van de discussie op te de discussie op te pakken in 2011pakken in 2011

• Gaat om basis – en Gaat om basis – en voortgezet onderwijs voortgezet onderwijs maar ook om maar ook om voorschoolse voorschoolse instellingeninstellingen

• Graag ook Graag ook suggesties voor suggesties voor concrete aanpakken, concrete aanpakken, voorbeelden, ideeënvoorbeelden, ideeën

3

Er worden hoge eisen aan Er worden hoge eisen aan kwaliteit onderwijs gesteldkwaliteit onderwijs gesteld

• Onderwijs wordt weer gezien als basis Onderwijs wordt weer gezien als basis voor economie, als investering, niet voor economie, als investering, niet zozeer als welzijnsvoorzieningzozeer als welzijnsvoorziening

• Bij bezuinigingen wordt onderwijs Bij bezuinigingen wordt onderwijs (internationaal) in zekere mate (internationaal) in zekere mate ontzienontzien

• Zorg om internationale positie Zorg om internationale positie onderwijs in Nederland, bijv. Pisaonderwijs in Nederland, bijv. Pisa

• Van onderwijs wordt daarom wel hoge Van onderwijs wordt daarom wel hoge kwaliteit gevraagdkwaliteit gevraagd

4

Kwaliteit vraagt Kwaliteit vraagt professionaliteitprofessionaliteit

• Kwaliteitsverhoging van het Kwaliteitsverhoging van het onderwijs is een moeizaam procesonderwijs is een moeizaam proces

• Tal van veelbelovende acties die Tal van veelbelovende acties die vaak toch niet veel opleverenvaak toch niet veel opleveren

• Verhoging professionaliteit van Verhoging professionaliteit van leerkrachten is voorshands de beste leerkrachten is voorshands de beste optieoptie

5

Kanttekeningen bij Kanttekeningen bij professionaliteit professionaliteit

leerkrachtenleerkrachten• Veel lijsten met criteria voor een Veel lijsten met criteria voor een

goede leerkracht, de bekende goede leerkracht, de bekende duizendpootduizendpoot

• Veel minder aandacht voor wat er Veel minder aandacht voor wat er nodig is om professionaliteit te nodig is om professionaliteit te ontwikkelen en voorwaarden voor ontwikkelen en voorwaarden voor professioneel werken te scheppenprofessioneel werken te scheppen

6

National board for National board for professional teaching professional teaching

standardsstandards• 1. Teachers who are committed to students and their 1. Teachers who are committed to students and their

learning should:learning should:• • • believe all students can learn;believe all students can learn;• • • treat students equitably, recognizing individual treat students equitably, recognizing individual

differences and accountingdifferences and accounting• for these differences in their practice;for these differences in their practice;• • • adjust their practice based on observation and adjust their practice based on observation and

knowledge of their students;knowledge of their students;• • • understand how students develop and learn;understand how students develop and learn;• • • develop students’ respect for learning;develop students’ respect for learning;• • • develop students’ self-esteem, character, respect for develop students’ self-esteem, character, respect for

others.others.• 2. Teachers should know the subjects they teach and 2. Teachers should know the subjects they teach and

how to teach those subjects tohow to teach those subjects to• students. They should:students. They should:• • • understand how their subject is related to other understand how their subject is related to other

disciplines;disciplines;• • • develop students’ critical and analytical thinking develop students’ critical and analytical thinking

skills;skills;• • • understand the preconceptions students have about understand the preconceptions students have about

a subject area;a subject area;• • • use multiple strategies to convey a concept;use multiple strategies to convey a concept;• • • teach students how to pose and solve their own teach students how to pose and solve their own

problems.problems.• 3. Teachers must be responsible for managing and 3. Teachers must be responsible for managing and

monitoring student learning.monitoring student learning.• They should:They should:• • • create environments that engage students and use create environments that engage students and use

time effectively;time effectively;

• • • engage others (both students and colleagues) to engage others (both students and colleagues) to assist them;assist them;

• • • be aware of ineffective and damaging instructional be aware of ineffective and damaging instructional practices;practices;

• • • set norms for social interaction;set norms for social interaction;• • • assess the growth of both individual students and assess the growth of both individual students and

the class as a whole;the class as a whole;• • • be able to explain a student’s performance to be able to explain a student’s performance to

parents.parents.• 4. Teachers should think systematically about their 4. Teachers should think systematically about their

practice and learn from experience. They should:practice and learn from experience. They should:• • • exemplify the virtues they seek to inspire in exemplify the virtues they seek to inspire in

students;students;• • • make decisions not only based on research, but also make decisions not only based on research, but also

on their experience;on their experience;• • • be life-long learners;be life-long learners;• • • think critically about their own practice and try think critically about their own practice and try

employing new theories.employing new theories.• 5. Teachers should be members of learning 5. Teachers should be members of learning

communities. This means that theycommunities. This means that they• should:should:• • • work collaboratively with others to develop work collaboratively with others to develop

instructional policy,instructional policy,• curriculum development, and staff development;curriculum development, and staff development;• • • evaluate school progress and the allocation of school evaluate school progress and the allocation of school

resources relating toresources relating to• state and local educational objectives;state and local educational objectives;• • • have knowledge of special school and community have knowledge of special school and community

resources for studentsresources for students• and put these resources to work;and put these resources to work;• • • work collaboratively with parents and engage their work collaboratively with parents and engage their

participation.participation.

7

Punten die onderbelicht Punten die onderbelicht blijven?blijven?

11• Professionele attitude van leerkrachtenProfessionele attitude van leerkrachten- Dit houdt in dat ze zelf inspanningen Dit houdt in dat ze zelf inspanningen

leveren om hun vak bij te houden, door over leveren om hun vak bij te houden, door over hun functioneren na te denken, zwakke hun functioneren na te denken, zwakke punten te willen verbeteren door bijv. punten te willen verbeteren door bijv. cursussen te volgen of advies te krijgen, cursussen te volgen of advies te krijgen, vaktijdschriften te lezen, met collega’s te vaktijdschriften te lezen, met collega’s te overleggen, bij de tijd te blijvenoverleggen, bij de tijd te blijven

- Het lijkt vaak aan een prof. att. te schortenHet lijkt vaak aan een prof. att. te schorten

8

Onderbelicht 2Onderbelicht 2

• Niet iedere leerkracht kan even goed Niet iedere leerkracht kan even goed zijn in alleszijn in alles

• Er moet een basiskwaliteit zijn, maar Er moet een basiskwaliteit zijn, maar verder is het goed dat ieder zijn eigen verder is het goed dat ieder zijn eigen sterke – en zwakke- punten heeftsterke – en zwakke- punten heeft

• Vraag is dan hoe kunnen we gegeven Vraag is dan hoe kunnen we gegeven de situatie van een school een zo goed de situatie van een school een zo goed mogelijke mix aan kwaliteiten mogelijke mix aan kwaliteiten realiseren.realiseren.

9

Onderbelicht 3Onderbelicht 3

• Professionele omgevingProfessionele omgeving- De kwaliteit van het schoolmanagement De kwaliteit van het schoolmanagement

( nog wel)( nog wel)- De kwaliteit van het schoolbestuurDe kwaliteit van het schoolbestuur- De kwaliteit van het gemeentelijk apparaat De kwaliteit van het gemeentelijk apparaat - De kwaliteit van het landelijk beleidDe kwaliteit van het landelijk beleid- De kwaliteit van de ondersteuningDe kwaliteit van de ondersteuning- De kwaliteit van de inspraakorganenDe kwaliteit van de inspraakorganen- Niet altijd aandacht voor kwaliteit van de Niet altijd aandacht voor kwaliteit van de

omgeving, nodig om goede voorwaarden te omgeving, nodig om goede voorwaarden te scheppen voor het werk van de leerkrachtscheppen voor het werk van de leerkracht

10

Onderbelicht 4Onderbelicht 4

• De voorwaarden voor professioneel De voorwaarden voor professioneel werkenwerken

- Nederland investeert nog steeds Nederland investeert nog steeds relatief weinig in onderwijsrelatief weinig in onderwijs

- Goede voorwaarden komen tot stand Goede voorwaarden komen tot stand in samenwerking tussen in samenwerking tussen schoolbesturen en gemeenten (brede schoolbesturen en gemeenten (brede scholen, integrale kindercentra, scholen, integrale kindercentra, formeel-informeel leren, jeugdbeleidformeel-informeel leren, jeugdbeleid

11

Hoe kunnen we Hoe kunnen we professionaliteit in het professionaliteit in het onderwijs verhogen?onderwijs verhogen?

• Professionele attitude van leerkrachtenProfessionele attitude van leerkrachten

- is die inderdaad vaak slechts beperkt - is die inderdaad vaak slechts beperkt aanwezig?aanwezig?

- is het kansloos of kansrijk om deze te - is het kansloos of kansrijk om deze te versterken?versterken?

- indien kansrijk, wat kan er aan worden gedaan?- indien kansrijk, wat kan er aan worden gedaan?

genoemd; prestatiebeloning, ontslag zwakke genoemd; prestatiebeloning, ontslag zwakke leerkrachten, strakkere leerkrachten, strakkere recrutering,voorbeeldfunctie, betere recrutering,voorbeeldfunctie, betere schoolleiding schoolleiding

12

Aandacht voor goede mix Aandacht voor goede mix van leerkrachtenvan leerkrachten

• Is dit een reële optie bij een tekort Is dit een reële optie bij een tekort aan leerkrachten of moet je gewoon aan leerkrachten of moet je gewoon nemen wat je kan krijgen?nemen wat je kan krijgen?

• Om de mix functioneel te laten zijn Om de mix functioneel te laten zijn zal er veel samenwerking moeten zal er veel samenwerking moeten zijn waarbij ook een stevige zijn waarbij ook een stevige coördinatie is vereist. Kan de coördinatie is vereist. Kan de schoolorganisatie dit aan?schoolorganisatie dit aan?

13

De professionele De professionele omgevingomgeving

• Is het juist dat schoolbesturen en Is het juist dat schoolbesturen en gemeente samen gemeente samen verantwoordelijkheid dragen voor de verantwoordelijkheid dragen voor de professionaliteit van het onderwijs?professionaliteit van het onderwijs?

• Zo ja, wat mogen we dan van beide Zo ja, wat mogen we dan van beide hier verwachten, wat is de rol van hier verwachten, wat is de rol van het schoolbestuur, wat mag van de het schoolbestuur, wat mag van de gemeente worden verwachtgemeente worden verwacht

14

De professionaliteit van de De professionaliteit van de omgevingomgeving

• Hoe zit het met de kwaliteit van het Hoe zit het met de kwaliteit van het schoolmanagement, het schoolbestuur, het schoolmanagement, het schoolbestuur, het gemeentelijk apparaat, de ondersteuning, OCW?gemeentelijk apparaat, de ondersteuning, OCW?

• Waar moeten we ons het meest zorgen over Waar moeten we ons het meest zorgen over maken?maken?

• Hoe kunnen we werken aan versterking van de Hoe kunnen we werken aan versterking van de professionaliteit van de omgeving professionaliteit van de omgeving

• Genoemd; meer geld, uitwisseling, Genoemd; meer geld, uitwisseling, training/coaching, meer aandacht voor training/coaching, meer aandacht voor inhoudelijke vs management kwaliteit, inhoudelijke vs management kwaliteit, horizontale verantwoordinghorizontale verantwoording

15

Open vraagOpen vraag

• Wat is er nodig om de kwaliteit en Wat is er nodig om de kwaliteit en professionaliteit van ons onderwijs professionaliteit van ons onderwijs te versterken?te versterken?

• Wat kan er worden gedaan, door wie Wat kan er worden gedaan, door wie en wanneer en waarom zou dat en wanneer en waarom zou dat helpen?helpen?