SU KİRLİLİĞİ VE ARITILMASI

CEYDA ÇEVİKMİNE KARANFİLGİZEM ÇARIKCIONUR KAYNAKCANER AÇIKGÖZNOEL HULİKYAN

SU– Temizlenebilmek– Yemek yapabilmek– Biyolojik açıdan yaşayabilmek için suya ihtiyaç duyarız...Kısacası insan yaşamını sürdürebilmek için suolmazsa olmazımızdır.

Yeryüzündeki SU sistemi…Yeryüzünü saran ve okyanuslarda, denizlerde, göllerde, akarsularda ve yeraltı sularında bulunan sularla atmosferdeki su buharının tümüneHidrosfer(su küre) adı verilir. Yer yüzündeki sular, güneşin sağladığı enerji ilesürekli bir döngü içinde bulunur. Yeryüzünden buharlaşarak atmosfereçıkan sular yoğunlaşarak tekrar yeryüzüne dönerler. Bu dolaşma "HidrolojikDevre“ denir.

Peki SU nasıl kirlenir?

İnsanlar, ihtiyaçları için, suyu bu döngüden alır vekullandıktan sonra tekrar aynı döngüye iade ederler.Bu süreç sırasında suya karışan maddeler, suyunfiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinideğiştirerek “su kirliliği” olarak adlandırılan durumuortaya çıkarır. Su kirlenmesi, su kaynağının fiziksel,kimyasal, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojiközelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklindeolur.

Su kirliliğinin genel etkileri…

• Su kirliliği antropojin etkiler sonucunda ortaya çıkan, kullanımı kısıtlayan veya engelleyen ve ekonomik dengeleri bozan kalite değişimleridir.

• Su kirliliği; doğrudan veya dolaylı yoldan biyolojik kaynaklarda, insan sağlığında, su ürünlerinde, su kalitesinde ve suyun diğer amaçlarla kullanılmasında engelleyici bozulmalar yaratacak madde ve enerji atıklarının boşaltılmasını ifade etmektedir.

Su kirliliği olarak adlandırılan bu özellik değişimleri, aynızamanda sularda yaşayan çeşitli canlı varlıkları da etkiler. Böylece su kirlenmesi suya bağlı eko sistemlerinetkilenmesine, dengelerin bozulmasına ve giderekdoğadaki tüm suların sahip oldukları kendi kendinitemizleme kapasitesinin azalmasına veya yok olmasına yolaçabilir.

SU KİRLİLİĞİNİN NEDENLERİ VE

BU KİRLİLİĞE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

1. Şehirlerdeki Atık Suların Arıtma Tesisinde Arıtılmadan Nehirlere,Göllere,Denizlere Verilmesi:

ÖNLEM:

• Su yakınlarına hayvan barınağı yapılmamalı, mezarlıklar sulardan uzağa yerleştirilmelidir.

• Bitki ve hayvan artıklarının sulara verilmemesi ya da suların yakınlarında yok edilmemesi gerekir.

• Evsel atıkların mutlaka özel tesislerde arıtılması gerekmektedir.

2.Fabrikalardaki Atıklarda Bulunan Ağır Metallerin Suya Karışması:

İçerdikleri toksik maddeler:•Fenol•Arsenik•Siyanür•Krom•Kadmiyum

ÖNLEM:•Fabrikalar sulardan uzağa kurulmalıdır.•Sanayi atıklarını sulara vermeleri önlenmelidir.

•Her fabrikanın atıklarını arıtması için tesisler yapması sağlanmalıdır.

3.Tarımsal Alanlarda Kullanılan İlaçların Nehirlere Karışması:

*BÖCEK İLAÇLARI

ÖNLEM:

* Tarlaların yeterli miktarda ve çevreye zarar vermeyen kimyasalları içeren ilaçlarla ilaçlanması sağlanmalıdır.

4.Gemilerin Çöplerinin ve Atık Sularının Denize Dökülmesi:

ÖNLEM:

* Bu konuda büyük cezalar getirilerek denizlerimizin kirlenmesi önlenmelidir.

5.Batmış Gemilerin Artıkları ve Petrol Kirliliği:

•Metal parçaları•Eşyalar •Kimyasal maddeler•Sızan petrol•Deniz kıyılarında gemi tamiri

ÖNLEM:• Akaryakıt sızıntısınıönleyecek önlemler alınmalıdır.• Zararların önlenmesi için ağır para ve işten uzaklaştırma cezaları verilmelidir.•Gemi tamir ve sökme işlemlerinin deniz kenarlarında yapılmaması için önlemler alınmalıdır.

6.Nükleer Atıklar:

• Nükleer atık taşıyan gemilerin batması sonucu• Hastanelerden• Araştırma kuruluşlarından• Bazı endüstri dallarından

ÖNLEM:•Su kaynaklarından çok uzaklarda nükleer denemeler yapılmalıdır.•Bu tür atıkların suya bırakılmaları durumunda büyük cezalar verilmelidir.

7.Denizlerde Açılan Petrol Kuyuları,Bu Kuyularda Meydana Gelen Yangınlar ve Kazalar Sonucu Suya Petrol Karışması:

ÖNLEM:

* Denizlerde petrol araması ve çıkarılması önlenmelidir.

SU ARITIMIVE

YÖNTEMLERİ

Su Arıtmaİçilmesinde, kullanılmasında veya çevreye bırakılmasında (atıksu) sakınca bulunan suların, kirletici parametrelerinden arındırılmasına "Su Arıtma" denir.

Ters Ozmos• Ters ozmos, suyun içindeki istenmeyen tüm

mineralleri sudan ayıran ve saf su ve içme suyu teminine yönelik olarak kullanılan membran filtrasyon prosesidir.

• Bu sistemler çapraz akışlı olarak çalışırlar. • Membran üzerinde suyun geçişine izin veren

gözenekler son derece ufaktır.• Gözeneklerden sadece su molekülleri ve bazı çok ufak

inorganik moleküller geçebilmektedir. Diğer moleküller ise konsantre su fazında sistemden dışarı atılır.

Ters ozmos üniteler genelde ön filtrasyon aşamaları sonrasında kullanılır. Su önce partikül filtreden geçirilir. Partikül filtrasyondan sonra su aktif karbon filtreden geçirilir. Aktif karbon ile suda istenmeyen koku, tat ve klor tutulur.

• Aktif karbon filtreden geçirildikten sonra su, tekrar 1 mikron filtrasyondan geçirilir.

• Bu ünitelerden geçen su ters ozmos membrana verilmeye hazırdır. Ters ozmos membran suyun çözünmüş iyonları tutar. Suyun içindeki bu iyonlar arasında, ağır metaller, sodyum, kurşun, arsenik, nitrat, asbest ve diğer bir çok zararlı iyonlar bulunur.

• Su ters ozmos membrandan çıktıktan sonra ikinci bir tat düzenleyici post aktif karbon filtreden geçirilir.

• Ters ozmos üniteden çıkan su son derece güvenilir içme suyudur.

Evsel Atıksu Arıtma Tesisleri

• Evsel atıksu arıtma tesislerinde biyolojik arıtma kullanılır.

• Biyolojik arıtma yötemi, atıksudaki kirliliğin olusturulan mikroorganizmalar tarafından giderilmesidir.Biyolojik arıtmada kimyasal madde genellikle kullanılmaz. Sadece arıtma çıkışında dezenfeksiyon gayesiyle hipo klorür kullanılır.

• Biyolojik arıtma tesislerinin ekipmanları, Izgara, atıksu terfi pompaları, geri devir pompaları, dozaj pompaları ve kumanda panosudur.

Endüstriyel Atıksu Arıtma• Endüstriyel atıksu arıtma tesisleri, kimyasal arıtma

ve biyolojik arıtma yöntemleri birlikte veya ayrı ayrı kullanılır.

Biyolojik Arıtma Sistemleri

• Biyolojik arıtma, atıksu içerisindeki çözünmüş organik maddelerin bakteriyolojik faaliyetlerle ayrıştırılarak giderilmesi işlemidir.

• Bakterilerin arıtma işlemini gerçekleştirebirebilmeleri için pH, sıcaklık, çözünmüş oksijen, toksik maddeler gibi parametrelerin kontrol altında tutulması gerekmektedir.

Kimyasal Arıtma Sistemleri

• Kimyasal arıtma sistemleri suda çözünmüş veya askıda halde bulunan maddelerin fiziksel durumunu değiştirerek çökelmelerini sağlamak üzere uygulanan arıtma prosesleridir.

• Kimyasal arıtma işleminde, uygun pH değerinde atıksuya kimyasal maddeler (koagülant, polielektrolit vb.) ilave edilmesi sonucu, çöktürülmek istenen maddeler çökeltilerek çamur halinde sudan ayrılır. Uygulamaları; nötralizasyon, flokülasyon ve koagülasyondur.

Geri Kazanılmış Atıksuların Kullanım Alanları

• Tarımsal sulama• Yüzeysel sulama alanları (park, bahçe, golf sahası,

yeşil alanlar vb.,)• Endüstriyel kullanım (soğutma suyu, proses suyu,

kazan suyu)• Yeraltısuyu beslemesi• Akuakültür

ATIKSU ARITIMDA KULLANILAN TEKNİKLER

KULLANILAN TEKNİKLER…

• Membran Biyoreaktörler• Doğal Zeolitlerle Kurşun Giderimi• Kil Mineralleri • Ozon Kullanımı• Elektrokimyasal Arıtım ve Uygulamaları • Nanopar Titanyum Dioksit Kullanımı

MEMBRAN BİYOREAKTÖTLER • Membran proseslerin biyolojik arıtımla birleştirilmesi

sonucu ortaya çıkmıştır.• Bu arıtım prosesi konvansiyonel biyolojik arıtım

prosesleri ile karşılaştırıldığında daha düşük biyolojik parçalanabilirliğe sahip olan atıklar için yüksek kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ) giderim verimliliğine sahiptir

• Membran sistemlerinde toz aktif karbon kullanımı ile yüksek verimler elde edilmiştir.

• Bu arıtım sistemleri az yer kaplarlar.

Membran Biyoreaktörlerin Avantajları

• Organik madde gideriminde yüksek verimliliğe sahip olması

• Geliştirilmiş besi maddesi • Giderim stabilitesi• Arıtımı zor olan atıklara uygulanabilmesi• Düşük çamur üretimi

• Yüksek yükleme hızı• Daha az kirlenmiş çamur oluşumu • Reaktör için ihtiyaç duyulan alanın küçük olması• Çıkış suyunun yüksek kalitede dezenfeksiyonu

Membran Biyoreaktörlerinin Dezavantajları

• Tesislerin kurulma maliyetlerinde ve tesisin çalışması sırasındaki giderlerinin fazla olması durumu büyük miktarlarda atık su arıtımı için dezavantaj oluşturmaktadır.

Elektrokimyasal Arıtım ve Uygulamaları

• Bu yöntem kullanılarak ; zamana bağlı kirlilik konsantrasyon değişim potansiyeli yüksek, arıtımı zor olan sızıntı sularının arıtılabilirliği araştırılmıştır.

• Elektrokimyasal arıtım proseslerinin genel mekanizmasında koagülasyon, adsorbsiyon, çöktürme ve flotasyon prosesleri bulunur.

• Elektrokimyasal proseslerin en önemli farklılıkları prosesin şekli ve yapısıdır.(Elektrot tipi, uygulanılan akım, elektriksel gerilim ve prosesin tipi)

Elektrokimyasal Arıtım Yöntemleri

1. Elektrokoagülasyon • Bir elektrokimyasal proseste en önemli şartlardan biri

elektrot cinsidir.• Elektrokoagülasyonda yaygın olarak alüminyum (III) ve

demir (II,III) elektrotlar kullanılmaktadır.3 temel işlem söz konusudur: • Elektrotların yüzeyinde oluşan elektrolitik reaksiyonlar• Sıvı fazda koagülantların (metalik iyonların) oluşumu• Çözünebilir ya da koloidal kirleticilerin adsorpsiyon,

koagülant veya flotasyon mekanizmaları ile giderilmesi

2. Elektrooksidasyon • Ana prensip çözünmeyen elektrotlar (Ti, Ru, Pt,

paslanmaz çelik vb.) kullanılarak elektrotlar vasıtasıyla çıkan gazlar (O2 ve H2) ile istenilen oksidasyonun sağlanmasıdır.

3. Elektroflotasyon• Prosesin gereği elektrotlardan açğa çıkan gaz

kabarcıkların kirleticileri adsorbe ederek yüzeye çıkarması sonucu kirliliğin giderilmesi esasına dayanır.

ELEKTROKİMYASAL ARITIMIN UYGULAMA ALANLARI

• İçme suyu arıtımı• Evsel atık su• Tekstil atık suları• Restaurant atık suları• Boyalı atık sular• Mezbaha atık suları• Süt endüstrisi atık suları• Sızıntı suları• Kağıt endüstrisi atık suları• Deterjan atık suları • Maden atık suları

ELEKTROKİMYASAL ARITIMIN AVANTAJLARI

• Basit araç gereç gerekmektedir.• iyi derecede renk ve koku giderim sağlanır.• Elektrokimyasal arıtım prosesleri düşük bakım

maliyeti ve iş gücü gerektirir. • Düşük enerji ihtiyacından dolayı gereken enerji

kolayca karşılanabilir. • Yüksek sıcaklıklar proses için herhangi bir problem

oluşturmamaktadır• Daha az kimyasal madde kullanılır.

ELEKTROKİMYASAL ARITIMIN DEZAVANTAJLARI

• Elektrot, atık su içindeki çözünmüş maddelerin oksidasyonu sonucu oksitlenebilir.

• Birçok yerde elektrik maliyeti yüksektir. (Ancak kullanılması gereken enerji çok düşük olduğundan yüksek bir maliyet oluşturmaz)

• Atık sudaki süspanse maddelerin yüksek iletkenliğe sahip olması istenir.

ATIK SU ARITIM YAPAN TESİSLER

VEKULLANDIKLARI TEKNİKLER

ATIKSU ARITIMI YAPAN TESİSLER

Dünyada yaşanan nüfus artışıyla insan ihtiyaçları ve yaşam standartları da sürekli değişmektedir. Bizim görevimiz değişen nüfus ve yaşam standartlarına

uygun çevre koşullarını sağlamak, gelecek kuşaklara daha temiz bir çevrede yaşamaları için katkıda

bulunmaktır.Tabiki kişisel olarak bir noktaya kadar katkıda bulunabiliyoruz.Büyük çaplı katkılar için

kurum ve kuruluşlara ihtiyaç vardır.

Arıtma tesisi genel anlamda , yerleşim merkezlerinin ve sanayi tesislerinin kirlettiği suları temizleyen tesis anlamına gelmektedir. Bunun yanında birçok alanda arıtma tesislerine ihtiyaç duyulmakta ve bu anlamda çalışmalar yapılmaktadır. Eğer bir arıtma tesisi kurmak istiyorsanız işyerinizin atıkları ciddi boyutta çevreye zarar veriyor demektir ve siz doğru yoldasınız.

• Atıksu arıtımı yapan tesisler 2 şekildedir:

• ENDÜSTRİYEL ATIKSU ARITMA TESİSİ

• EVSEL ATIKSU ARITMA TESİSİ

ENDÜSTRİYEL ATIK SU ARITIMI YAPAN TESİSLER

• Sanayi tesisleri, fabrikalar, organize sanayi bölgeleri gibi kuruluşların üretim prosesleri sonucu oluşan atıksularını geri kazanmak veya bertaraf etmek için kullanılan yöntemler atıksuyun karakterizasyonuna göre, farklılıklar göstererek tasarlanmaktadır.

• Et Entegre Tesisleri ve Kesimhaneler• Deri Fabrikaları• Un ve Makarna Üretim Tesisleri• Süt ve Süt Ürünleri Üretim tesisleri• Tekstil Fabrikaları• Konserve ve Deniz Ürünleri Üretim Fabrikaları• Karışık Endüstriyel Kökenli Atık sular (Organize Sanayi Bölgeleri)• Bitkisel Yağ Üretim Fabrikaları• Şarap ve Bira Fabrikaları

• “ 1 litre atık yağ 1 milyon litre suyu kirletmektedir . Atık yağlar donarak atıksu hatlarında tıkanmalara neden olur.”

• ATIK YAĞLARIN ZARARLARI NASIL ÖNLENİR ?– Atık yağlar mevcut gidere yağ tutucu cihaz takılmasıyla

kontrol altına alınır. Atık yağlar yağ tutucuda hapsedilir ve periyodik olarak temizlenerek uzaklaştırılır.

• TOPLANAN YAĞLAR NE YAPILIYOR? – Yağ tutucuda ayrışan ve tutulan atık yağlar biodizel

tesislerinde veya yeniden kazanım tesislerinde değerlendirilerek yakıt, sabun gibi maddelere dönüşür. Bu şekilde hem çevre kirliliği önlenmiş hemde ekonomik geri dönüşüm sağlanmış olur.

EVSEL ATIKSU ARTIMA TESİSİ

Tatil siteleri, Otel Motel ve Pansiyonlar, KonaklamaTesisleri, Askeri Birlikler, Köyler, Kasabalar, Belediyeler,Tatil köyleri, Dinlenme Kampları, Çiftlikler, Lojmanlar,Fabrikalar, Şantiyeler, Toplu yerleşim birimleri vekanalizasyon şebekesi bulunmayan tüm yerleşimbirimleri için ideal çözümdür.

Evsel atıksu arıtma tesislerinden bazıları:

Balıkesir Merkez Atıksu Arıtma Tesisi:• İller bankası genel müdürlüğü, Balıkesir atıksu projesi

kapsamında inşa edilmiş olup Balıkesir Belediyesi sınırları içerisinde kamulaştırılması tamamlanmış olan Halalca köyü ile Ovaköy arasında bulunan 32,45 ha alanda mevcuttur.

• Tesis Balıkesir’in evsel atıksularının arıtılarak alıcı ortamların (Atnos çayı) kirletilmesinin önlenmesi amacını taşımaktadır.

Gebze Evsel Atıksu Arıtma Tesisleri:• Tesiste 8 adet çökertme havuzu, 4 bölmeli 2 adet

havalandırma havuzu, susuzlaştırma havuzu ve teknik binalar yer alıyor.

• Darıca, Gebze ve Çayırova'nın kirli suları denize arıtılarak verilmektedir. Tesis sayesinde Körfez'e artık atık kirli su akmamaktadır. Kocaeli'nde bununla birlikte 15 arıtma tesisi olmuştur. (Mart 2008)

Gebze Evsel Atıksu Arıtma Tesisleri

İSKİ ATIKSU – İÇME SUYU ARITMA TESİSLERİ

ATIK SU ARTIMA TESİSLERİ:

• YENİKAPI • PAŞABAHÇE• BALTALİMANI• BÜYÜKÇEKMECE • ÜSKÜDAR• KADIKÖY• KÜÇÜKÇEKMECE• KÜÇÜKSU

İÇME SUYU ARITMA TESİSLERİ:

• Kagıthane • Ömerli• İkitelli• Büyükcekmece • Elmalı

İçme suyu arıtan tesisler:• Kagıthane • Ömerli• İkitelli• Büyükcekmece • Elmalı

• KAĞITHANE İÇMESUYU ARITMA TESİSLERİ

• KADIKÖY ATIKSU ARITMA TESİSLERİ

ÜLKEMİZDEKİ DURUM NEDİR ?

Deniz yada başka bir ifadeyle su kirliliğinin en yüksek düzeyde olduğu yerler daha çok körfezlerdir.

Buralardaki kirlilik sebepleri genel olarak •Evsel atıklar•Sanayi atıklarıdır.

Bazen erozyon da etkili olabilir.

EGE DENİZİ

Ege Denizi’ndeki kirliliğin sebepleri;• Türkiye sahilleri• Yunanistan• Çanakkale Boğazı

20 milyon eşdeğer nüfusa yaklaşan bir kirlilik yükü…

MARMARA DENİZİ

• Kara kökenli ~Yetersiz altyapı~Arıtma tesislerinin

yetersiz çalışması~Ağır metaller

• Deniz kökenli~Boğaz’daki deniz

trafiği~Petrol sızıntıları

Marmara Denizi’ndeki kirliliğin sebepleri;

İstanbul Boğazı’nda deniz trafiğinden kaynaklanan kirliliğin toplam kirliliğe katkısı, yaklaşık yüzde 10

İstanbul – Kumburgaz sahilden bir görüntü

KARADENİZ

Karadeniz’deki kirlenmenin sebepleri;

• Kanalizasyon• Petrol• Radyoaktivite

BİYOÇEŞİTLİLİK TEHLİKEDE!!!!

AKDENİZ

Akdeniz’deki kirliliğin sebepleri;

• İspanya, Sicilya ve Tunus açıklarında petrol yatakları • Adriyatik Denizi’nde de doğal gaz bulunması • İtalya kıyısındaki Montedison sanayi merkezinin

atıkları ile kızıl çamur dolması

MEKE GÖLÜNazar boncuğu olarak bilinen göl artık kuraklığın eşiğinde ve köpükler içinde.

TUZ GÖLÜ

• Kirlilik henüz tehlikeli boyutlarda değil• Artan nüfus ve sanayileşme riski arttırmakta

Kirliliğin artması tuz üretimini

engelleyecektir.

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ….