1

Verschil in depressie en zelfbeeld 3 jaar postpartum

Thuis versus poliklinische partus

Eerstelijns interventies

E.M.Blok, W.G.Bosboom, W.M.Jansen, L.Moorlag en F.C.Renkema

Met medewerking van:

Drs. E. Feijen - de Jong (VAG)

M. Rijnders (TNO)

2

Inhoud

• Inleiding• Onderzoeksvragen• Methode• Resultaten• Discussie• Conclusie• Aanbevelingen• Bronnen• Vragen

3

Inleiding

• Deelonderzoek van WEE.nl

• Reden van dit onderzoek– Weinig onderzoek gedaan naar ervaringen van vrouwen rondom

zwangerschap, baring en kraambed

– Interesse of de plaats van eerste lijns bevalling van invloed is op

de mate van depressie en zelfbeeld van de vrouw drie jaar na de

bevalling.

– Interesse of een eerstelijns interventie van invloed is op het

zelfbeeld en depressie drie jaar na de bevalling

• Relevantie

4

Onderzoeksvragen

• “Wat is het verschil in EPDS en RSES tussen thuisbevallers en poliklinische bevallers van de moeder drie jaar na de geboorte van het kind in 2001?”

• “Wat is het verschil in EPDS en RSES tussen vrouwen die een eerstelijns interventie tijdens de partus hebben gehad, vergeleken met vrouwen die deze interventie niet hebben gehad tijdens de geboorte van het kind in 2001?”

5

Methode

• Geïncludeerde vrouwen (n=596)– Thuis of poliklinisch bevallen en dit

aangegeven hebben in de enquête– Vrouwen die hebben aangegeven wel of geen

eerstelijns interventie gehad te hebben– Vrouwen die de EPDS en RSES volledig

hebben ingevuld

6

Methode (2)

• Eerstelijns interventies– Hechten– Episiotomie

• Pijnverlichtende interventies– Ademhalingsoefeningen/puffen– Douche– Bad– Massage– Bewegen/rondlopen

7

Methode (3)

• EPDS (Edinburgh Postnatal Depression Scale)

– Mate van depressie– 10 korte vragen– 4 antwoordmogelijkheden – Score >12; mogelijk depressief– Score <12; waarschijnlijk niet depressief

8

Methode (4)

• RSES (Rosenburgh Self-Esteem Scale)

– Zelfbeeld van de vrouw – Scoringslijst met 10 items– 4 punten schaal (1=helemaal mee oneens,

4=helemaal mee eens)– RSES <15; laag zelfbeeld– RSES >15; normaal zelfbeeld

9

Methode (5)

• Validiteit en betrouwbaarheid

– Validiteit; meten wat de bedoeling is– Betrouwbaarheid; stabiliteit van het

onderzoeksresultaat

10

Methode (6)

• Bevorderende factoren (WEE.nl)

– Verschillende bevolkingsgroepen– Praktijken verspreid– Verschillende urbanisatiegraden– Overeenkomstig LVR gegevens

11

Methode (7)

• Belemmerende factoren (WEE.nl)

– Slechts 9 participerende praktijken– Recall-bias– Inconsequente antwoordmogelijkheden– Non-response bias– Verloskundige crisis– Confounders

12

Resultaten

Tussen thuisbevallers en poliklinische bevallers is geen statistisch significant verschil in EPDS en RSES

13

Resultaten (2)

Plaats 1e lijns partus

EPDS 0 t/m 12 EPDS >12 Totaal RR(95% BI)

Ziekenhuis 136 (92,5%) 11 (7,5%) 147 0,98

Thuis 405 (94,0%) 26 (6,0%) 431 (0,93- 1,04)

14

Resultaten (3)

Plaats 1e lijns partus

RSES <15 RSES >15 Totaal RR(95% BI)

Ziekenhuis 5 (3,4%) 144 (96,6%) 149 1,01

Thuis 19 (4,3%) 418 (95,7%) 437 (0,97-1,05)

15

Resultaten (4)

Interventie EPDS 0 t/m 12 EPDS >12 Totaal RR (95% BI)Hechten 354 (94,4%) 21 (5,6%) 375 1,02

(0,98-1,07)Niet hechten 180 (92,3%) 15 (7,7%) 195

Episiotomie 125 (95,4%) 6 (4,6%) 131 1,02(0,98-1,07)Geen episiotomie 411 (93,2%) 30 (6,8%) 441

Ademhalingsoefeningen/ puffen

328 (94,5%) 19 (5,5%) 347 1,02(0,98-1,07)

Geen ademhalingsoefeningen/ puffen

220 (92,4%) 18 (7,6%) 238

Douche 156 (92,9%) 12 (7,1%) 168 0,99(0,94-1,04)Geen douche 392 (94,0%) 25 (6,0%) 417

Bad 107 (97,3%) 3 (2,7%) 110 1,04(1,00-1,08)Geen bad 441 (93,4%) 31 (6,6%) 472

Massage 54 (94,7%) 3 (5,3%) 57 1,01(0,95-1,08)Geen massage 494 (93,6%) 34 (6,4%) 528

Bewegen/ rondlopen 205 (92,8%) 16 (7,2%) 221 0,98(0,94-1,03)Niet bewegen/ rondlopen 343 (94,2%) 21 (5,8%) 364

16

Resultaten (5)

Interventie RSES <15 RSES >15 Totaal RR (95% BI)Hechten 14 (3,7%) 366 (96,3%) 380 1,01

(0,98-1,05)Niet hechten 10 (5,1%) 186 (94,9%) 196

Episiotomie 4 (3,5%) 129 (96,5%) 133 1,01(0,98-1,06)Geen episiotomie 21 (4,7%) 425 (95,3%) 446

Ademhalingsoefeningen/ puffen

13 (3,7%) 335 (96,3%) 348 1,01(0,98-1,05)

Geen ademhalingsoefeningen/ puffen

12 (4,9%) 233 (95,1%) 245

Douche 5 (2,9%) 166 (97,1%) 171 1,02(0,99-1,05)Geen douche 20 (4,7%) 402 (95,3%) 422

Bad 2 (1,8%) 109 (98,2%) 111 1,03(0,99-1,06)Geen bad 23 (4,8%) 459 (95,2%) 482

Massage 1 (1,7%) 57 (98,3%) 58 1,03(0,99-1,07)Geen massage 24 (4,5%) 511 (95,5%) 535

Bewegen/ rondlopen 9 (4,0%) 216 (96,0%) 225 1,00(0,97-1,04)Niet bewogen/ rondgelopen 16 (3,4%) 352 (96,6%) 468

17

Resultaten (6)

Er is geen statistisch significant verschil in EPDS en RSES ten aanzien van wel of niet toegepaste eerstelijns interventies

18

Discussie

• Onderzoeken:– Schytt et al– Waldenström– Sou et al– Hodnett et al– Elkadry et al– Olson et al & Sou et al

19

Discussie (2)

• Onderzoeksgroepen per interventie té klein• Meerdere factoren van invloed op depressiviteit

en zelfbeeld• Relatief weinig allochtonen in onderzoek

(5,4% versus 19% algemene bevolking)

• Relatief veel hoger opgeleide vrouwen (37,5% versus 25% algemene bevolking)

• Niet generaliseerbaar naar de Nederlandse eerstelijns populatie

20

Conclusie

• “Wat is het verschil in EPDS en RSES tussen thuisbevallers en poliklinische bevallers van de moeder drie jaar na de geboorte van het kind in 2001?”

• Geen statistisch significante verschillen in uitkomsten in EPDS en RSES tussen thuis- en poliklinische bevallers

21

Conclusie (2)

• “Wat is het verschil in EPDS en RSES tussen vrouwen die een eerstelijns interventie tijdens de partus hebben gehad, vergeleken met vrouwen die deze interventie niet hebben gehad tijdens de geboorte van het kind in 2001?”

• Aanwijzingen voor kleine verschillen in EPDS en RSES tussen wel of geen eerstelijns interventie; echter geen statistische significantie

22

Aanbevelingen

Er kunnen geen aanbevelingen worden gedaan voor de eerste lijn gezien het grote aantal confounders en bias

23

Aanbevelingen (2)

• Om confounders en bias te verminderen:– Longitudinaal onderzoek met meerdere

meetmomenten– Grotere onderzoeksgroepen

24

Aanbevelingen (3)

Vooralsnog geen reden om het eerstelijns beleid ten aanzien van plaats van bevalling en het toepassen van eerstelijns medische interventies aan te passen

25

Bronnen• Schytt E, Waldenström U. Risk factors for poor self-rated health in women

at 2 months and 1 year after childbirth. J womens health; 2007: 390-405• Waldenström U. Why do some women change their opinion about childbirth

over time? Birth; 2004: 102-7• Sou SC, Chen WJ, Hsieh WS, Jeng SF. Severe obstetric complications and

birth characteristics in preterm or term delivery were accurately recalled by mothers. J Clin Epidemiol; 2006: 429-35

• Hodnett ED. Pain and women's satisfaction with the experience of childbirth: a systematic review. Am J Obstet gynecol; 2002: Suppl Nature -72

• Elkadry E, Kenton K, White P, Creech S, Brubaker L. Do mothers remember key events during labor? Am J Obstet gynecol; 2003: 195-200

• Olson JE, Shu XO, Ross JA, Pendergrass T, Robinson LL. Medical record validation of maternally reported birth characteristics and pregnancy-relates events: a report from the Children’s Cancer Group. Am J Epidemiol; 1997: 58-67

26

Vragen?

27

Bedankt voor uw aandacht!

Einde