1 · Web view+ Được thanh toán theo yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định. +Hình thức của kỳ phiếu dễ dàng nhận dạng trực tiếp

Nhóm Lớp A3 –QTKD-K44

I. Những vấn đề chung về kỳ phiếu

1.1 Nguồn luật điều chỉnh

Kỳ phiếu có thể chịu điều chỉnh bởi các nguồn luật sau:

Luật hối phiếu Anh 1882 (Bill of Exchange Act of 1882)

Luật Thương mại thống nhất của Mỹ 1962 (Uniform Commercial code)

Công ước Genevo 1930 (Uniform law for Bill of Exchange)

Luật công cụ chuyển nhượng Việt Nam 2005

1.2. Định nghĩa.

Kỳ phiếu là một cam kết vô điều kiện do Người lập phiếu phát hành ra hứa trả

một số tiền nhất định cho Người thụ hưởng quy định trên kỳ phiếu hoặc theo

lệnh của người này để trả cho một người khác.

Là một giấy hứa trả tiền của người nhập khẩu gửi cho người xuất khẩu hứa cam

kết trả một số tiền nhất định cho người hưởng lợi trong thời hạn ghi trên kỳ

phiếu đó.

Theo luật các công cụ chuyển nhượng Việt Nam, điều 4, khoản 3 có ghi:

“Hối phiếu nhận nợ là giấy tờ có giá do người phát hành lập, cam kết thanh toán

không điều kiện một số tiền nhất định khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm

nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.”

Theo định nghĩa trên thì hối phiếu nhận nợ chính là kỳ phiếu.

● Nhìn chung, kỳ phiếu được hiểu ngắn gọn như sau:

+ Là một công cụ hứa trả tiền vô điều kiện.

+ Quan hệ giữa người lập phiếu (nguời phát hành) và người thụ hưởng (quan hệ

giữa Issuer và Beneficiary).

♦ Người phát hành: là người lập và ký phát hành kỳ phiếu. Người phát hành có

nghĩa vụ thanh toán số tiền ghi trên kỳ phiếu cho người thụ hưởng khi đến hạn

thanh toán.

Nếu giao dịch cơ sở là hợp đồng mua bán, Người phát hành là Người mua.

Nếu giao dịch cơ sở là hợp đồng cung ứng dịch vụ, Người phát hành là Người

nhận cung ứng dịch vụ.

1Tiểu luận môn: Thanh toán quốc tế


♦ Người hưởng lợi :

• Là người được quy định trên kỳ phiếu theo chỉ định của người lập phiếu.

• Hoặc là người thứ ba theo lệnh của người này.

+ Số tiền của kỳ phiếu là một số tiền nhất định.

+ Thời hạn của kỳ phiếu có thể trả ngay hoặc trả sau.

+ Kỳ phiếu có xuất hiện nghiệp vụ ký hậu chuyển nhượng.

1.3. Đặc điểm của kỳ phiếu và yêu cầu pháp lý về nội dung của kỳ phiếu.

a. Đặc điểm của kỳ phiếu.

+ Được hình thành từ các giao dịch cơ sở.

+ Kỳ phiếu được sử dụng không chỉ trong các quan hệ thương mại mà còn trong

các quan hệ dân sự khác.

+ Kỳ phiếu là một công cụ hứa trả tiền chứ không phải là một công cụ đòi tiền

như Hối phiếu, và khả năng thanh toán của kỳ phiếu hoàn toàn phụ thuộc Người

phát hành ra nó, cho nên muốn lưu thông dễ dàng thì kỳ phiều thường phải được

một Người thứ ba đứng ra bảo lãnh thanh toán, trừ trường hợp người lập phiếu

là người có uy tín lớn về tài chính.

+ Kỳ phiếu là một công cụ hứa trả tiền vô điều kiện do con nợ viết ra để hứa trả

một số tiền nhất định cho chủ nợ, vì vậy trong lưu thông kỳ phiếu không phát

sinh yêu cầu chấp nhận thanh toán kỳ phiếu. Trên thương trường, không ai lại tự

chấp nhận khả năng thanh toán của chính mình.

+ Người lập phiếu phải phát hành kỳ phiếu hứa trả tiền trước khi người thụ

hưởng kỳ phiếu thực hiện nghĩa vụ của hợp đồng giao dịch cơ sở. Sau khi thực

hiện nghĩa vụ, người thụ hưởng mới uỷ thác cho ngân hàng thu tiền của kỳ

phiếu từ người lập phiếu.

+ Các quy định pháp lý đối với hối phiếu có thể áp dụng để điều chỉnh đối với

kỳ phiếu, trong chừng mực không trái đối với tính chất và đặc điểm của kỳ

phiếu. Ví dụ như quy định về ký hậu, thời hạn thanh toán, truy đòi không thanh

toán, thanh toán thay bởi người thứ ba, bảo lãnh….

+ Được thanh toán theo yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định.



+Hình thức của kỳ phiếu dễ dàng nhận dạng trực tiếp.

+ Kỳ phiếu là trái vụ một bên vì kỳ phiếu là một chứng chỉ do một người phát

hành (Issuer) cam kết đối với người thụ hưởng (Beneficiary) sẽ thực hiện một

nghĩa vụ dân sự - trả tiền, vì vậy nghĩa vụ dân sự có được thực hiện hay không

hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng thực hiện nghĩa vụ dân sự của Người phát

hành (Issuer).

b. Yêu cầu pháp lý về nội dung của kỳ phiếu.

(1). Tiêu đề của kỳ phiếu.

Được ghi trên mặt trước của tờ kỳ phiếu và bằng ngôn ngữ tạo lập kỳ phiếu.

Theo luật thống nhất về hối phiếu và kỳ phiếu thuộc công ước Geneva năm

1930, và luật các công cụ chuyển nhượng Việt Nam thì tiêu đề của kỳ phiếu là

bắt buộc, nếu thiếu tiêu đề thì kỳ phiếu sẽ vô giá trị.

(2). Cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định.

Theo luật thống nhất Geneva về Hối phiếu và Kỳ phiếu 1930 và luật các công

cụ chuyển nhượng Việt Nam 2005, quy định khi số tiền của hối phiếu được diễn

đạt cả bằng chữ và bằng số, trường hợp số tiền ghi bằng số khác với số tiền ghi

bằng chữ thì số tiền ghi bằng chữ có giá trị thanh toán, trường hợp số tiền được

ghi hai lần bằng chữ hoặc hai lần bằng số trở lên và có sự khác nhau thì số tiền

nhỏ nhất có giá trị thanh toán.

(3). Thời hạn thanh toán ghi rõ ràng cụ thể.

Một kỳ phiếu có thể được lập để được thanh toán:

Ngay sau khi xuất trình.

Vào một thời gian cố định ngay sau khi xuất trình.

Vào một thời gian nhất định ngay sau khi lập kỳ phiếu.

Vào một ngày cố định.

Theo ULB, trường hợp một kỳ phiếu mà không ghi rõ thời gian thanh toán thì

được xem như là được thanh toán ngay khi xuất trình.

(4). Địa điểm thanh toán.



Theo luật các công cụ chuyển nhượng Việt Nam, trường hợp địa điểm thanh

toán không được ghi trên kỳ phiếu thì địa điểm thanh toán chính là địa chỉ của

người phát hành.

Theo ULB thì khi không nêu rõ ràng địa điểm lập kỳ phiếu thì địa điểm nơi lập

kỳ phiếu được coi là địa điểm thanh toán và đồng thời là nơi cư trú của người

lập kỳ phiếu.

(5). Tên của người thụ hưởng

(6). Địa điểm tạo lập kỳ phiếu.

Theo luật các công cụ chuyển nhượng Việt Nam, trường hợp địa điểm phát

hành không được ghi trên kỳ phiếu thì địa điểm phát hành là địa chỉ của người

phát hành.

Theo ULB, một kỳ phiếu mà không có nêu địa điểm lập thì được xem như đã

được lập tại nơi được nêu bên cạnh tên của người lập kỳ phiếu.

(7). Ngày tháng tạo lập kỳ phiếu.

Đối với kỳ phiếu, thường người mua sẽ ký phát kỳ phiếu cam kết trả tiền cho

Người bán, sau khi nhận được kỳ phiếu, Người bán sẽ giao hàng. (GS. NGUT.

Đinh Xuân Trình, Thị Trường thương phiếu ở Việt Nam, sách chuyên khảo, nhà

xuất bản lao động xã hội, trang 21,22).

(8). Tên và chữ ký của người phát hành Kỳ phiếu.

Ngoài ra, theo luật các công cụ chuyển nhượng Việt Nam 2005, trong trường

hợp hối phiếu nhận nợ không đủ chỗ để viết, hối phiếu nhận nợ đó có thể có

thêm tờ phụ đính kèm. Tờ phụ đính kèm được dùng để ghi nội dung bảo lãnh,

chuyển nhượng, cầm cố, nhờ thu. Người đầu tiên lập tờ phụ phải gắn liền tờ phụ

với hối phiếu nhận nợ và ký tên đóng dấu giáp lai giữa tờ phụ và hối phiếu nhận

nợ.

c. Một số mẫu kỳ phiếu.



Mẫu 1.

Promissory note

London, 25th, December 1997

GBP 5543.00

On the 25th March, 1998 fixed by the Promissory note we promise to pay Food

company or order in HoChiMinh city the sum of five thousand five hundred and

forty-three pounds Sterling.

For and on behalf of

Sithers Johnson Ltd

Signed

Mẫu 2. Kỳ phiếu trả tiền ngay.

Promissory note

NewYork 30 December 2004

USD 5,000.00

US Dollars I promise to pay bearer on demand the sum of five thousand only.

Mr Agassi

Mẫu 3. Kỳ phiếu có kỳ hạn.

Promissory note

NewYork 24 January 2004

5,000 USD

Three months after date I promise to pay

David Henry or order the sum of five thousand US Dollars.



David Cantona

1.4.So sánh hối phiếu và kỳ phiếuSTT Tiêu chí Hối phiếu Kỳ phiếu

1 Nguồn luật điều

chỉnh

Cả hối phiếu và kì phiếu đều chịu điều chỉnh

của các nguồn luật Luật hối phiếu Anh 1982,

luật Thương mại thống nhất của Mỹ, công

ước Genevo 1930, và Luật công cụ chuyển

nhượng Việt Nam 2005

2 Nghiệp vụ phát sinh Cùng có các nghiệp vụ: ký hậu chuyển

nhượng, bảo lãnh thanh toán, chiết khấu, cầm

cố

3 Bản chất Là một công cụ đòi

tiền

Là một công cụ hứa

trả tiền

4 Người lập Chủ nợ lập Người thiếu nợ lập

5 Người thụ hưởng Người ký phát hoặc

người thứ 3 được

người ký phát chuyển

nhượng

Là người ghi trên

kỳ phiếu hoặc

người thứ 3 được

chuyển nhượng.

Người phát hành có

nghĩa vụ trả tiền

cho người thụ

hưởng

6 Số người ký phát Do một người ký phát Có thể do một



tạo lập người tạo lập hoặc

do nhiều người tạo

lập

7 Thời hạn Có nhiều trường hợp

ghi thời hạn hối phiếu

không rõ ràng, do đó

khó xác định thời hạn

của hối phiếu thuộc

loại nào:trả ngay hay

trả sau. Có luật quy

định hối phiếu ghi như

thế sẽ vô hiệu. Song

cũng có luật quy định

hối phiếu đó được coi

như là hối phiếu trả

ngay ( Công ước

Geneva 1930, Luật

công cụ chuyển

nhượng Việt Nam

2005)

Vì là công cụ hứa

trả tiền nên kỳ hạn

kỳ phiếu phải được

các định rõ ràng cụ

thể trên kỳ phiếu.

Song, nếu kỳ phiếu

không quy định kỳ

hạn thanh toán thì

một số luật coi là

trả ngay( Công ước

Geneva 1930, Luật

công cụ chuyển

nhượng Việt Nam

2005)

8 Yêu cầu chấp nhận

thanh toán

Có yêu cầu chấp nhận

thanh toán đặc biệt là

hối phiếu trả chậm

Không phát sinh

yêu cầu chấp nhận

thanh toán

9 Thời gian phát hành Phát hành sau khi

người xuất khẩu hoàn

thành nghĩa vụ của hợp

đồng cơ sở

Phải phát hành

trước khi người

xuất khẩu thực hiện

nghĩa vụ của hợp

đồng cơ sở

910 Phạm vi sử dụng Chỉ sử dụng trong Được sử dụng



quan hệ thương mại không chỉ trong

quan hệ thương mại

mà còn trong các

quan hệ dân sự khác

11 Mối liên hệ Thường có ba người

quan hệ với nhau:

Người phát hành hối

phiếu (người kí phát),

người trả tiền theo hối

phiếu (người bị kí

phát) và người hưởng

thụ

Thường có 2 người

liên hệ: người ký

phát và người thụ

hưởng

II. Vấn đề sử dụng kỳ phiếu trong thanh toán quốc tế ở Việt Nam

2.1 Thực trạng sử dụng và thanh toán kỳ phiếu tại Việt Nam

Trong nền kinh tế thị trường hiện tượng thừa thiếu vốn ở các doanh nghiệp

thường xuyên xảy ra, vì vậy hoạt động của tín dụng thương mại một mặt đáp

ứng được nhu cầu vốn của các doanh nghiệp tạm thời thiếu đồng thời giúp cho



các doanh nghiệp tiêu thụ được hàng hoá của mình. Mặt khác sự tồn tại của

hình thức tín dụng này giúp cho các doanh nghiệp khai thác được vốn nhằm đáp

ứng kịp thời cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Một trong những hình thức tín

dụng thương mại là kỳ phiếu. Ở những thị trường của các nền kinh tế phát triển

kỳ phiếu đang được sử dụng rộng rãi và phổ biến như các công cụ thanh toán

khác. Tuy nhiên ở Việt Nam, việc sử dụng kỳ phiếu mới chỉ bắt đầu. Các doanh

nghiệp chưa sử dụng kỳ phiếu vào hoạt động thanh toán của mình mà mới chỉ

có các ngân hàng sử dụng kỳ phiếu như một kênh huy động vốn. Do vậy thực

trạng sử dụng kỳ phiếu ở Việt Nam mang những đặc điểm sau: Thứ nhất, kỳ

phiếu chỉ được các ngân hàng thương mại sử dụng như một công cụ để huy

động vốn. Thứ hai, kỳ phiếu chưa được sử dụng rộng rãi trong thanh toán cũng

như trong các giao dich tại Việt Nam.

2.1.1. Kỳ phiếu đang được các Ngân hàng thương mại sử dụng như một công cụ

để huy động vốn.

Trong thời gian gần đây các Ngân hàng thương mại liên tục phát hành các đợt

kỳ phiếu với lãi suất cao để thu hút các đối tượng khách hàng là cá nhân hay các

tổ chức, bao gồm cả cá nhân nước ngoài và trong nước. Thực tế là có rất nhiều

ngân hàng thương mại đã phát hành các đợt kỳ phiếu với lãi suất cao, nhằm thu

hút các khách hàng, thậm chí có ngân hàng còn phát hành kỳ phiếu với mức

siêu lãi suất lên tới 19.5%/ năm như ngân hàng cổ phần thương mại Thái Bình

Dương( Pacific Bank) từ ngày 25/8 đến ngày 23/10 Ngân hàng Thái Bình

Dương bắt đầu phát hành một đợt kỳ phiếu với lãi suất 19,5% / năm, mệnh giá

tối thiểu là 1.000.000 đồng , không hạn chế mức tối đa, với các kỳ hạn 1 tháng,

2 tháng, 3 tháng, 6 tháng và 360 ngày. Lãi suất của kỳ phiếu tuỳ thuộc vào số

tiền mua và kỳ hạn của kỳ phiếu.

Một ví dụ cụ thể nữa là Ngân hàng cổ phần thương mại Quân Đội, bắt đầu từ

ngày 6.5.2008 đến 6.7.2008, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) phát hành kỳ

phiếu ghi danh huy động USD kỳ hạn 3 tháng, 7 tháng và 11 tháng. Kỳ phiếu 9

Tiểu luận môn: Thanh toán quốc tế


USD là sản phẩm tiết kiệm dưới dạng giấy tờ có giá ngắn hạn do ngân hàng MB

phát hành. Kỳ phiếu này có tính thanh khoản cao với nhiều ưu đãi về chiết khấu

và chuyển nhượng. Kỳ phiếu phát hành dành cho các cá nhân trong và ngoài

nước đang sinh sống tại Việt Nam. Mệnh giá kỳ phiếu 100 USD và bội số của

100 USD. Lãi suất của kỳ phiếu là 5,8%/năm, trả lãi sau.

Theo ngân hàng MB, các khách hàng có sổ tiết kiệm USD đến ngày đáo hạn

trong khoảng thời gian từ ngày 1.5 đến 30.6 mà dùng số tiền này để mua kỳ

phiếu USD thì MB sẽ cộng thêm lãi suất thưởng từ 0,01 – 0,1%/năm. Trường

hợp khách hàng đang gửi tiết kiệm USD tại ngân hàng MB nhưng sổ tiết kiệm

này chưa đến kỳ đáo hạn, khách hàng dùng khoản tiền USD khác để mua kỳ

phiếu cũng sẽ được cộng thêm lãi suất thưởng từ 0,01 – 0,08%/năm. Theo quy

định kỳ phiếu không được thanh toán trước hạn nhưng để tạo tính thanh khoản

cho kỳ phiếu, ngân hàng MB cho phép khách hàng chiết khấu với mức chiết

khấu tương đương số ngày nắm giữ kỳ phiếu. Chẳng hạn, người mua kỳ phiếu

kỳ hạn 11 tháng giữ từ 30 ngày đến dưới 110 ngày được chiết khấu bằng mệnh

giá cộng với 60% lãi tính theo lãi suất ghi trên kỳ phiếu; từ 70 ngày đến 220

ngày bằng mệnh giá cộng với 70% lãi tính theo lãi suất ghi trên kỳ phiếu; từ 220

ngày bằng mệnh giá cộng 80% lãi tính theo lãi suất ghi trên kỳ phiếu... So với

các loại kỳ phiếu của các đơn vị phát hành khác không được phép chuyển

nhượng hoặc phải thương lượng với lãi không kỳ hạn, kỳ phiếu ngân hàng MB

có tính thanh khoản cao hơn. Ngoài ra, khách hàng có thể cầm cố, chuyển

nhượng kỳ phiếu khi cần vốn tại ngân hàng MB hoặc các ngân hàng thương mại

khác.

So với hình thức gửi tiết kiệm, kỳ phiếu MB có những điểm vượt trội như được

chiết khấu và cộng thêm lãi suất. Phát hành kỳ phiếu đợt này, ngân hàng MB dự

kiến sẽ huy động được 20 triệu USD. Cũng như các loại giấy tờ có giá khác, kỳ

phiếu xuất hiện trên thị trường tài chính Việt Nam đã lâu, tuy nhiên một vài



năm trở lại đây các ngân hàng tập trung phát hành kỳ phiếu nhiều với những

tính năng ưu việt hơn trước.

Không chỉ riêng đối với Ngân hàng TMCP quân đội(MB) mà cả Ngân hàng

Công thương Việt Nam (Vietinbank) đã triển khai phát hành kỳ phiếu ngắn đợt

2 năm 2008. Đây là loại kỳ phiếu ghi danh trả lãi sau Với mệnh giá tối thiểu

1.000.000đồng với các thời hạn 4 tháng, 5 tháng, 6 tháng và 7 tháng. Khách

hàng là cá nhân, tổ chức Việt Nam hoặc tổ chức, cá nhân nước ngoài đang hoạt

động hợp pháp tại Việt Nam đều có thể tham gia chương trình này để hưởng

mức lãi suất hấp dẫn cao hơn mức lãi suất của Vietinbank từ 0,5-0,7%/năm tuỳ

từng kỳ hạn. Sản phẩm này được chuyển quyền sở hữu, thừa kế vay vốn tại các

tổ chức tín dụng. Đến hạn, nếu không rút tiền, ngân hàng sẽ chuyển sang tiết

kiệm có kỳ hạn thông thường trả lãi sau.

Không hề chậm chân so với các ngân hàng khác, ngân hàng Thương mại cổ

phần xăng dầu Petrolimex (PG bank) đã chính thức công bố phát hành 1000 tỷ

đồng kỳ phiếu ghi danh thời hạn 3 tháng, 6 tháng với các mệnh giá5 triệu, 10

triệu và 50 triệu đồng với lãi suất hấp dẫn lên tới 18,6%/ năm. Để thu hút khách

hàng, PG bank con tung ra nhiều chwong trình khuyến mãi kèm theo và đặc biệt

là kế hoạch chi tiêu. PG bank cho biết là nguồn vốn thu hút được sẽ được sử

dụng vào việc tài trợ cho các doanh nghiệp hàng đầu kinh doanh xuất nhập khẩu

xăng dầu, xuất khẩu gạo, nông thuỷ sản, nhựa đường…đây là những lĩnh vực

kinh doanh có hiệu quả cao và chắc chắn mang tính khả thi cao sẽ giúp cho

ngân hàng thu hồi vốn nhanh.

Từ các ví dụ trên đấy, chúng ta có thể nhận thấy thị trường kỳ phiếu ở Việt Nam

đa số là kỳ phiếu ngân hàng. Trong thời gian vừa qua do các ngân hàng thương

mại đua nhau huy động vốn trong dân vì thế đã xuất hiện hàng loạt các loại kỳ

phiếu khác nhau với mức lãi suất, kỳ hạn khác nhau. Điều này làm cho thị

trường kỳ phiếu ở Việt Nam sôi động hơn bao giờ hết trong thời gian gần đây.



2.1.2 Kỳ phiếu chưa được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động thanh toán ở

Việt Nam.

Cùng với hối phiếu, kỳ phiếu cũng là một công cụ lưu thông tín dụng thay cho

tiền mặt chấp hành chức năng phương tiện lưu thông của tiền tệ và nhờ vào vai

trò này kỳ phiếu được sử dụng trong thanh toán quốc nội cũng như là thanh toán

quốc tế như là một công cụ cam kết trả tiền. Song, tại thị trường tín dụng Việt

Nam thì phần lớn chỉ sử dụng Kỳ phiếu Ngân hàng là công cụ để các ngân hàng

huy động vốn trong dân. Tại sao kỳ phiếu thương mại lại chưa được các doanh

nghiệp và các tổ chức tín dụng Việt Nam sử dụng như là một công cụ lưu thông

tín dụng?

Nguyên nhân đầu tiên đó là tính chất rủi ro cao của việc sử dụng kỳ phiếu. Một

doanh nghiệp muốn sử dụng kỳ phiếu để có thế cam kết trả tiền với các doanh

nghiệp khác thì cần phải có bên thứ 3 đứng ra bảo lãnh cho kỳ phiếu đó. Điều

này đôi khi lại gây nên phiền hà và chi phí cao hơn so với việc sử dụng tiền mặt.

Và cũng là nguyên nhân tại sao kỳ phiếu không nhận được sự tin tưởng từ các

doanh nghiệp. Đây là một trở ngại lớn khiến các doanh nghiệp chưa hoàn toàn

ưa sử dụng kỳ phiếu trong hoạt động thanh toán của mình.

Hơn nữa, Ngân hàng Nhà nước chưa ban hành các biểu mẫu để thực hiện, chưa

có trung tâm thanh toán bù trừ hối phiếu làm cho việc sử dụng kỳ phiếu. Vì thế,

tính thanh khoản của kỳ phiếu là chưa cao, làm kéo dài thời gian quay vòng vốn

của doanh nghiệp

Cuối cùng, luật công cụ chuyển nhượng Việt Nam nhiều điểm còn chưa quy

định rõ nên khó thực hiện trong thực tiễn.

2.2. Đánh giá chung về thị trường kỳ phiếu ở Việt Nam

2.2.1. Thành tựu

2.2.1.1. Hệ thống văn bản pháp luật điều chỉnh kỳ phiếu ngày càng cụ

thể và rõ ràng hơn.



Kỳ phiếu từ việc chỉ được đề cập trong Pháp lệnh thương phiếu năm 1999

với rất nhiều bất cập, ngày 29 tháng 11 năm 2005, Luật các công cụ chuyển

nhượng đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 7

năm 2006 . Sự ra đời của Luật các công cụ chuyển nhượng đánh dấu mốc quan

trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường thương phiếu nước ta nói

chung và thị trường kỳ phiếu nói riêng, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng và

hiệu quả của hoạt động thương mại.

2.2.1.2. Các nghiệp vụ kinh doanh kỳ phiếu ngày càng phát triển

Các nghiệp vụ kinh doanh kỳ phiếu của các ngân hàng thương mại như

chiết khấu, cầm cố, bảo lãnh, nhận ủy thác… đã hình thành và ngày càng phát

triển. Các nghiệp vụ này phát triển đã mang lại lợi ích cho tất cả các bên, doanh

nghiệp và các trung gian tài chính.

Đối với doanh nghiệp:

- Sử dụng kỳ phiếu như một công cụ lưu thông tín dụng thay thế tiền mặt,

doanh nghiệp tiết kiệm được tiền mặt và góp phần ổn định tiền tệ.

- Nhờ vào các nghiệp vụ chiết khấu và cầm cố kỳ phiếu đã giúp cho các

doanh nghiệp đầy nhanh tốc độ quay vòng vốn, từ đó nâng cao được chất lượng

và hiệu quả kinh doanh

- So với hình thức thanh toán bằng chuyển tiền, hình thức thanh toán thông

qua kỳ phiếu an toàn hơn. Nhờ có sự tham gia của bên thứ 3, thường là ngân

hàng, thanh toán bằng kỳ phiếu còn là một cơ sở pháp lý trong quan hệ mua bán

chịu, bảo vệ quyền lợi của các chủ thể trong tín dụng thương mại, loại bỏ được

tình trạng nợ nần dây dưa giữa các doanh nghiệp.

Đối với các ngân hàng thương mại:



+ Kỳ phiếu là loại tài sản đảm bảo và loại tài sản đảm bảo này có tính

thanh khoản cao. Trong trường hợp người đi vay vốn ngân hàng nhận nợ bằng

kỳ phiếu, khi cần thiết ngân hàng có thể mang đi tái chiết khấu hoặc tái cầm cố

tại NHNN, hoặc các NHTM khác để khôi phục nguồn vốn của mình. Đây là

một giải pháp chứng khoán hoá các khoản cho vay của ngân hàng.

+ Thông qua nghiệp vụ phát hành kỳ phiếu cho các doanh nghiệp, ngân

hàng có thể sử dụng kỳ phiếu như một trái phiếu ngắn hạn để huy động vốn.

+ Thông qua nghiệp vụ bảo lãnh và thu hộ kỳ phiếu, sẽ giúp ngân hàng

tăng thu nhập trong hoạt động kinh doanh của mình.

+ Kỳ phiếu bổ sung hàng hoá cho thị trường mở, tạo điều kiện cho ngân

hàng trung ương thực hiện tốt công tác điều hoà khối tiền trong lưu thông.

2.2.2. Hạn chế

2.2.2.1.Nghiệp vụ kinh doanh kỳ phiếu tuy có phát triển nhưng thị

trường kỳ phiếu Việt Nam chưa thực sự hình thành.

Thị trường kỳ phiếu là thị trường kinh doanh kỳ phiếu giữa một bên là

người thụ hưởng kỳ phiếu và một bên là các trung gian tài chính. Trong quan hệ

kỳ phiếu các doanh nghiệp Việt Nam tham gia với tư cách là người thụ hưởng

khi là người xuất khẩu, là người phát hành khi là người nhập khẩu.

Do khả năng thanh toán của kỳ phiếu lại hoàn toàn phụ thuộc vào người

phát hành ra nó, bởi vậy người bán chỉ tiếp nhận kỳ phiếu nếu kỳ phiếu được

NHTM đứng ra bảo lãnh thanh toán hoặc là người phát hành kỳ phiếu là người

có khả năng thanh toán thực sự, có uy tín trên thương trường và có hệ số tín

nhiệm cao.

Trên thực tế, kỳ phiếu chưa được sử dụng trong quan hệ mua bán trong

nước mà chỉ được sử dụng trong quan hệ thanh toán quốc tế của Việt Nam với

nước ngoài nhưng số lượng cũng rất hạn chế. Thêm vào đó, kỳ phiếu mới chỉ

được người mua sử dụng để thực hiện cam kết trả tiền, còn chưa sử dụng để đòi



tiền hàng xuất khẩu. Nguyên nhân của tình trạng trên một phần là do kỳ phiếu

với những nhược điểm sẵn có của tín dụng thương mại, khó có thể mở rộng qui

mô (khối lượng) và thời gian mua bán chịu hàng hoá trong trường hợp nhu cầu

mua chịu quá lớn và thời gian quá lâu. Mặt khác, do tính thanh khoản của kỳ

phiếu còn hạn chế hơn so với các các công cụ chuyển nhượng khác trong khi đó

rủi ro thanh toán lại cao nên quan hệ mua bán chịu này chỉ có thể phát sinh giữa

những doanh nghiệp tín nhiệm và giao dịch thường xuyên với nhau.

Bên cạnh đó, tính trừu tượng của kỳ phiếu, sẽ dẫn đến tình trạng hai doanh

nghiệp thông đồng nhau lập ra thương phiếu khống (kỳ phiếu không phát sinh

từ quan hệ mua bán chịu) để mang đến ngân hàng xin chiết khấu hoặc cầm cố.

Chính điều này đã làm cho cơ sở đảm bảo của thương phiếu là tín dụng hàng

hoá không thể tồn tại, số tiền cho vay được ngân hàng phát ra không có cơ sở

đảm bảo.

Để có một thị trường kỳ phiếu theo đúng nghĩa của nó thì phải hội tụ đủ

những thành tố cơ sở tối thiểu như: một lượng hàng hóa nhất định để đưa vào

thị trường, nhu cầu đối với hàng hóa đó, người bán và người mua, và cuối cùng

là phải có một hệ thống pháp lý điều tiết và bảo đảm quyền lợi cũng như nghĩa

vụ của các thành viên tham gia thị trường. Tất cả các yếu tố cơ bản trên vẫn

chưa được hình thành đầy đủ ở thị trường thương phiếu Việt Nam nói chung và

thị trường kỳ phiếu nói riêng. Thực tế từ trước đến nay, khi sử dụng các phương

thức thanh toán, các doanh nghiệp Việt Nam mới chỉ sử dụng hối phiếu như là

công cụ đòi tiền chứ kỳ phiếu thì còn rất hạn chế.

2.2.2.2. Hạn chế về mặt chủ thể tham gia thị trường kỳ phiếu ở Việt

Nam.

Trong thương mại nội địa, các doanh nghiệp thường sử dụng các công cụ

thanh toán như chuyển khoản qua các tài khoản ngân hàng, séc, còn sử dụng kỳ

phiếu thì chưa. Chính vì vậy, chủ thể tham gia thị trường kỳ phiếu chủ yếu là

các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu và các ngân hàng thương mại.



Nếu như kỳ phiếu được sử dụng trong nội địa thì các thành phần chủ thể

tham gia thị trường kỳ phiếu Việt Nam sẽ phong phú hơn nhiều.

2.2.3. Nguyên nhân dẫn đến hạn chế.

2.2.3.1. Nền kinh tế nước ta có xuất phát điểm thấp, lại đang trong quá

trình chuyển đổi.

Mặc dù tăng trưởng kinh tế của Việt Nam những năm gần đây đều thuộc

vào những nước có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất thế giới, song kinh tế

nước ta chưa có tính ổn định, lạm phát còn ở mức cao, thu nhập bình quân đầu

người còn thấp, người dân lại chưa được đào tạo kiến thức cơ bản về thị trường

tài chính nói chung và thị trường kỳ phiếu nói riêng. Hơn nữa, chúng ta lại chưa

có chính sách phù hợp để khai thác mọi nguồn lực trong dân chúng. Vì vậy,

người dân chỉ có thói quen tiết kiệm, mua vàng, ngoại tệ hoặc bất động sản, họ

chưa thực sự quan tâm đến kỳ phiếu và thị trường kỳ phiếu.

2.2.3.2. Môi trường pháp lý thiếu tính khả thi

Môi trường pháp lý cho thị trường kỳ phiếu của nước ta trong thời gian gần

đây còn thiếu tính khả thi nên không có doanh nghiệp nào dám sử dụng kỳ

phiếu trong lưu thông cũng như trong thanh toán quốc nội. Năm 1997, Luật

thương mại có đề cập đến kỳ phiếu nhưng lại thiếu văn bản pháp lý hướng dẫn

thi hành. Năm 1999, Pháp lệnh Thương phiếu ra đời nhưng lại có quá nhiều

những bất cập. Năm 2005, Luật các công cụ chuyển nhượng được Quốc hội

thông qua đã phần nào giải quyết được một số bất cập nhưng cũng chưa mấy

hiệu quả, Luật thương mại 2005 chính thức có hiệu lực lại không điều chỉnh kỳ

phiếu.

2.2.3.3. Nền kinh tế mang nặng thói quen sử dụng tiền mặt.

Mặc dù, theo báo cáo của ngân hàng Nhà nước Việt Nam, trong cơ cấu

tổng phương tiện thanh toán, tỷ trọng thanh toán bằng tiền mặt có xu hướng

giảm theo từng năm nhưng vẫn chiếm tỷ trọng rất cao. Chính thói quen sử dụng

tiền mặt trong thanh toán nội địa khiến cho thị trường kỳ phiếu nội địa gần như

là không có đất phát triển.



2.2.3.4. Năng lực tài chính của các trung gian tài chính còn bị hạn chế

nhiều.

Như đã đề cập ở trên, người thực hiện chủ yếu các nghiệp vụ kinh doanh

kỳ phiếu là các ngân hàng thương mại với vai trò người bảo lãnh cũng như

người phát hành kỳ phiếu để huy động vốn ngắn hạn cho ngân hàng. Tuy nhiên,

năng lực tài chính của các ngân hàng thương mại ở Việt Nam hiện nay còn rất

nhiều mặt hạn chế. Mặc dù, những nỗ lực tăng cường vốn điều lệ, xử lý nợ tồn

đọng và hạn chế nợ khó đòi đã góp phần cải thiện một bước tình hình tài chính

của các ngân hàng Việt Nam. Nhưng quy mô vốn nhỏ, các chính sách và quy

trình kiểm soát rủi ro tín dụng còn thiếu và hạn chế nợ khó đòi vẫn là những

thách thức lớn nhất các ngân hàng Việt Nam phải đối mặt trong việc phát triển

thị trường kỳ phiếu.

Trong khi đó, vai trò của các định chế tài chính trung gian khác như: các

công ty tài chính, các công ty bảo hiểm, các quỹ đầu tư… còn mờ nhạt trên thị

trường thương phiếu nói chung và thị trường kỳ phiếu ở Việt Nam nói riêng, đã

làm hạn chế sự phát triển của thị trường.

2.2.3.5. Rủi ro do việc sử dụng kỳ phiếu trong hợp đồng thương mại còn

chưa có được các biện pháp phòng ngừa kịp thời, hữu hiệu.

Doanh nghiệp và các tổ chức tài chính trung gian thực hiện các nghiệp vụ

phát hành, chấp nhận, bảo lãnh, chuyển nhượng, cầm cố, thanh toán, truy đòi…

của kỳ phiếu hầu như không phụ thuộc vào hợp đồng mua bán hàng hóa, cung

ứng dịch vụ. Theo Pháp lệnh thương phiếu 1999 và Luật các công cụ chuyển

nhượng 2005 cũng chỉ đề cập tới nội dung, hình thức của kỳ phiếu mà không

yêu cầu phải kèm theo bất cứ bằng chứng nào chứng minh về nguồn gốc của

giao dịch làm căn cứ phát sinh việc phát hành kỳ phiếu. Sự tách biệt giữa chứng

từ và hàng hóa đã tạo khe hở để một số tổ chức thực hiện hành vi lừa đảo, phát

hành kỳ phiếu khống.



Ngoài ra, những bất cập của hành lang pháp lý cho sự vận hành của thị

trường kỳ phiếu cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến rủi ro trong sử

dụng kỳ phiếu như thiếu căn cứ pháp lý khi có xảy ra tranh chấp, khởi kiện.

3.1 Giải pháp

3.1.1 Tổ chức tuyên truyền và thảo luận về kỳ phiếu.

Để xuất hiện kỳ phiếu thì chủ thể phát hành ra nó phải ý thức được vai trò, tác

dụng to lớn của kỳ phiếu đối với mình cũng như tính bức thiết, sự ra đời tất yếu

không sớm thì muộn của kỳ phiếu trong một nền kinh tế cạnh tranh và không

ngừng phát triển. Từ đó họ mới có năng lực để sử dụng nó. Thực tế là ở Việt

Nam các doanh nghiệp, các tổ chức sản xuất kinh doanh cũng như các cá nhân

hiểu biết còn rất ít, rất mơ hồ về kỳ phiếu. Vì vậy nhà nước cần tăng cường phổ

biến kiến thức về thương phiếu nói chung và kỳ phiếu nói riêng đến với mỗi cá

nhân, mỗi doanh nghiệp thông qua các buổi hội thảo- thảo luận, phổ biến, tuyên

truyền về thương phiếu và vai trò của nó. Và để chắc chắn hơn sau mỗi buổi hội

thảo, thảo luận như vậy cần kiểm tra lại xem các doanh nghiệp, các cá nhân hiểu

biết như thế nào về kỳ phiếu đồng thời thu thập ý kiến phản hồi, những thắc

mắc, những kiến nghị của các doanh nghiệp, các cá nhân về các vấn đề liên

quan. Từ đó tổng hợp được các thông tin hữu ích giúp cho quá trình soạn thảo

văn bản luật được tổng quát hơn.

Với những buổi hội thảo như vậy các doanh nghiệp sẽ phần nào nhận thấy được

vai trò to lớn của kỳ phiếu trong thanh toán. Và từ đó thúc đẩy việc sử dụng kỳ

phiếu trong nền kinh tế ở Việt Nam.

3.1.2 Nâng cao hiệu lực hoạt động của Trung tâm Thông tin tín dụng CIC.

Trung tâm Thông tin tín dụng (Credit information center – viết tắt là CIC) là

đơn vị sự nghiệp được thành lập theo Quyết định số 68/1999/QĐ-NHNN9 ngày

27/02/1999 của Thống đốc Ngân hàng nhà nước.



CIC có chức năng thu thập và cung cấp dịch vụ Thông tin tín dụng cho Ngân

hàng nhà nước, các tổ chức tín dụng, tổ chức và cá nhân khác nhằm góp phần

bảo đảm an toàn cho hoạt động ngân hàng, phục vụ công tác quản lý của Ngân

hàng nhà nước, phòng ngừa, hạn chế rủi ro tín dụng và phát triển kinh tế xã hội.

Kỳ phiếu là một công cụ chuyển nhượng được các doanh nghiệp và các tổ chức

tín dụng sử dụng trong thanh toán, giúp giảm rủi ro khi thanh toán bằng tiền

mặt. Tuy nhiên, điều các doanh nghiệp lo lắng khi sử dụng công cụ chuyển

nhượng này là liệu người lập phiếu có đủ năng lực tài chính để thanh toán hay

không. Vì vậy để giúp tăng cường sử dụng kỳ phiếu cũng như các công cụ

chuyển nhượng khác trong thanh toán tại Việt Nam, Ngân hàng nhà nước và các

tổ chức tín dụng khác cần phải nỗ lực để nâng cao hiệu lực hoạt động chi Trung

tâm Thông tin tín dụng CIC, để CIC có thể cung cấp chính xác và kịp thời năng

lực chi trả, uy tín của các doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán kỳ phiếu, đảm

bảo quyền lợi cho người thụ hưởng.

3.1.3 Hoàn chỉnh hơn nữa hành lang pháp lý đối với việc sử dụng kỳ phiếu.

Tại Việt Nam ngày nay, kỳ phiếu vẫn còn được sử dụng rất hạn chế. Có rất

nhiều lí do dẫn đến tình trạng này, và một trong những nguyên nhân đó là việc

Nhà nước vẫn chưa hoàn chỉnh được hành lang pháp lý đối với việc sử dụng kỳ

phiếu.

Luật các Công cụ chuyển nhượng Việt Nam 2005 đã được ban hành và đưa vào

sử dụng từ hơn hai năm nay, thay thế cho Pháp lệnh thương phiếu 1999, đã đưa

ra nhiều khái niệm mới, quan điểm mới phù hợp với thông lệ quốc tế và khắc

phục những điểm bất cập của Pháp lệnh thương phiếu 1999 và các quy định

pháp luật khác về công cụ chuyển nhượng.

Nếu trong Pháp lệnh thương phiếu 1999 và các quy định pháp luật khác bộc lộ

một số bất cập như quy định về mẫu thương phiếu chủ thể được quyền phát

hành, chấp thuận phát hành, chuyển nhượng thương phiếu cho người nước

ngoài, thẩm quyền, trình tự, giải quyết tranh chấp về công cụ chuyển nhượng…,

đặc biệt là quy định về cơ sở phát hành thương phiếu buộc ngân hàng phải tham



gia vào quan hệ thương phiếu ngay từ khi phát hành, không những hạn chế

quyền sử dụng thương phiếu của các chủ thể kinh doanh, mà còn tạo ra rủi ro

tiềm tàng rất lớn cho hệ thống ngân hàng, thì Luật các Công cụ chuyển nhượng

đã phần nào khắc phục được những thiếu sót đó. Luật các Công cụ chuyển

nhượng ra đời là một tất yếu, phù hợp với xu thế phát triển nhanh và mạnh mẽ

của nền kinh tế nước ta, góp phần đưa thương phiếu nói chung và kỳ phiếu nói

riêng vào thanh toán quốc tế. Tuy nhiên, cũng giống như rất nhiều các đạo luật

khác của Việt Nam, luật các Công cụ chuyển nhựng cũng có những thiếu sót và

cũng gây khó hiểu cho những người dùng luật. Ngoài ra, từ khi Luật các Công

cụ chuyển nhượng chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2006, chưa có một văn

bản pháp lý nào như nghị định hay thông tư hướng dẫn thực hiện luật này được

ban hành. Có lẽ đây cũng chính là một trong những lí do quan trọng khiến cho

Luật các Công cụ chuyển nhượng chưa thực sự đi vào đời sống, khiến cho các

công cụ chuyển nhượng nói chung và kỳ phiếu nói riêng chưa được sử dụng

nhiều trong thanh toán thay cho cách dùng tiền mặt thông thường.

Vì vậy Ngân hàng nhà nước cũng như các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần

xem xét điều chỉnh để hoàn thiện hơn nữa hành lang pháp lý, tạo thuận lợi hơn

cho các doanh nghiệp khi áp dụng luật này; đồng thời có những chính sách mới

để khuyến khích các tổ chức tín dụng, các doanh nghiệp tăng cường hơn nữa

việc sử dụng kỳ phiếu trong thanh toán. Có như vậy việc tăng cường lưu thông

kỳ phiếu trên thị trường mới có hiệu quả.

3.2. Kiến nghị

Thực tế cho thấy mặc dù “Luật các công cụ chuyển nhượng” đã có hiệu lực thi

hành từ ngày 01/07/2006 nhưng đến nay các công cụ chuyển nhượng, đặc biệt là



kỳ phiếu vẫn chưa thực sự đi vào cuộc sống. Trong phạm vi hiểu biết của mình,

chúng tôi xin nêu ra một vài kiến nghị nhằm góp phần tạo điều kiện thuận lợi

đưa thương phiếu nói chung, kỳ phiếu nói riêng được sử dụng một cách rộng rãi

trong đời sống xã hội.

3.2.1. Chính phủ - Hành lang pháp lý

Nhà nước, Chính phủ trước hết cần tạo dựng một môi trường kinh doanh năng

động, cạnh tranh cao, tạo điều kiện thuận lợi cho thị trường tài chính phát triển

một cách lành mạnh thông qua một số hành động sau:

Hoàn thiện hệ thống Pháp luật điều chỉnh thương phiếu và thị trường thương

phiếu.

Nâng cao hiệu lực pháp lý của hệ thống khung pháp luật về thương phiếu và thị

trường thương phiếu. Cụ thể:

Bên cạnh những nội dung đã thống nhất trong Luật các công cụ

chuyển nhượng, cần nhanh chóng ban hành văn bản hướng dẫn thi hành các nội

dung điều khoản chưa cụ thể, chưa chi tiết nhằm thống nhất trong thực hiện.

Tăng cường cơ chế giám sát thực thi pháp luật.

Ban hành luật tín dụng tạo khung pháp lý thúc đẩy các hoạt động kinh

doanh tín dụng.

Rà soát, hoàn thiện hệ thống Pháp luật, tránh hiện tượng không thống

nhất, mâu thuẫn của các luật có liên quan. Chính phủ có thể thực hiện điều này

nhanh chóng, hiệu quả bằng cách điện tử hóa các khâu dự thảo, hội thảo, thăm

dò ý kiến, ban hành pháp luật…tức là đẩy nhanh thực thi quá trình “Chính phủ

điện tử”.

Thể chế hóa chế độ thanh toán không dùng tiền mặt, ban hành Luật,

pháp lệnh thanh toán không dùng tiền mặt. Chính phủ nên có những dự án đầu

tư nhằm xây dựng cơ sở vật chất và kỹ thuật hiện đại tại Ngân hàng Nhà nước

và các Ngân hàng thương mại, từ đó các Ngân hàng thương mại có chiến lược



cụ thể mang tính định hướng dài hạn mở rộng các dịch vụ ngân hàng trong dân

cư. Đồng thời xây dựng hành lang pháp lý về lưu trữ và sử dụng các chứng từ

điện tử.

Quá trình cổ phần hóa các doanh nghiệp quốc doanh trong thời gian qua đã đạt

được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, sự tồn tại, hoạt động của một số doanh

nghiệp nhà nước vẫn tiếp tục là gánh nặng cho nền kinh tế đất nước. Khi mà các

khoản vay, bù lỗ cho các doanh nghiệp này còn tiếp tục là gánh nặng cung ứng

tín dụng lên hệ thống Ngân hàng, các khoản nợ khó đòi vẫn cứ tăng thì không

thể có một thị trường thương phiếu hiệu quả. Vì vậy, Chính phủ cần có những

biện pháp mạnh mẽ hơn nữa nhằm sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước, tạo

điều kiện thích ứng với cơ chế vận động của nền kinh tế thị trường. Chấm dứt

việc dùng vốn tín dụng cảu các Ngân hàng thương mại nhà nước để ưu đãi hay

hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhà nước. Kiên quyết giải thế, phá sản, thu hòi nợ

vay ngân hàng với những doanh nghiệp thua lỗ kéo dài.

Một trong những yếu tố kìm hãm sự phát triển của thị trường tài chính, thị

trường thương phiếu là sự thiếu minh bạch và chính xác của thông tin thị

trường. Các cơ quan nhà nước, cụ thể ở đây là các bộ chủ quản như Bộ Công

thương, Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban chứng khoán nhà nước phải giữ vai trò

kiểm soát thông tin trên thị trường, kịp thời xóa bỏ những thông tin sai lệch

nhằm hạn chế rủi ro cho người sủ dụng thương phiếu. Nhà nước có thể ban hành

Luật, cơ chế nhằm kiểm soát thông tin của doanh nghiệp, thị trường, khiến

doanh nghiệp hiểu rằng việc kiểm soát và công khai hóa thông tin là bắt buộc.

Đồng thời, cần nhanh chóng xúc tiến thành lập một Công ty “xếp loại tín

nhiệm” trong nước, tạo thước đo chung cho thị trường.

Trong bối cảnh Ngân hàng nhà nước áp dụng chính sách thắt chặt tiền tệ nhằm

kiềm chế lạm phát dẫn lãi suất tăng cao như hiện nay, Chính phủ cần xem xét

lại chủ trương xử lý nợ quá hạn như khoanh, giãn, xóa nợ, cấp tín dụng ưu đãi

thông qua các công cụ tín dụng để giảm khó khăn cho doanh nghiệp gắn với

việc xử lí nguồn vốn cho doanh nghiệp



3.2.2. Ngân hàng nhà nước (NHNN)

Về phía ngân hàng nhà nước, chúng tôi nêu ra một số kiến nghị như sau:

Trước hết, NHNN cần thúc đẩy hoàn thiện cơ chế tự do lãi suất theo lộ trình

thích hợp, phù hợp với điều kiện phát triển cảu thị trường tài chính trong nước.

Theo đó, NHNN sẽ chỉ can thiệp vào thị trường tiền tệ và tín dụng thông qua

các công cụ gián tiếp như lãi suất chiết khấu, lãi suất tái chiếu khấu, nghiệp vụ

thị trường mở, dự trữ bắt buộc… tác động lên cung – cầu vốn trên thị trường

tiền tệ nói chung và thị trường thương phiếu nói chung. Chẳng hạn qui định

mức tiền mặt tại quỹ tối thiểu tại các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế, chính trị

xã hội. Nếu trên mức đó phải gửi vào tài khoản mở tại ngân hàng. NHNN phải

dần loại bỏ các qui phạm, giới hạn bất hợp lý, mọi kiểm soát về lãi suất đối với

khu vực trung gian tài chính và thay thế bằng các biện pháp điều tiết lãi suất

gián tiếp thông qua các công cụ chính sách tiền tệ. Chúng ta có thể học hỏi kinh

nghiệm từ các nước khác có điều kiện tương tự đã tiến hành tự do hóa lãi suất

như Trung Quốc. Lộ trình thực hiện tự do hóa lãi suất từ tự do hóa lãi suất cho

vay đến tự do hóa lãi suất tiền gửi, từ các khoản tín dụng dài hạn đến ngắn hạn,

khối lượng lớn đến khối lượng nhỏ. Điều này sẽ giúp thị trường tránh được các

bất ngờ về đầu tư và ổ định lãi suất. Lộ trình này cũng cần linh hoạt điều chỉnh

theo điều kiện thị trường.

Thứ hai, NHNN cần có những chính sách khuyến khích doanh nghiệp, cá nhân

sử dụng thương phiếu mà trước nhất là các Ngân hàng thương mại với các

nghiệp vụ lưu thông thương phiếu. NHNN có thể mở các khóa tuyên truyền, tập

huấn về nghiệp vụ dành cho các ngân hàng thương mại. NHNN nên dành lãi

suất tái chiết khấu ưu đãi khi chiết khấu thương phiếu nói chung và kỳ phiếu nói

riêng của các NHTM.

3.2.3. Các tổ chức tín dụng



Các tổ chức tín dụng Việt Nam nên có những điều chỉnh hợp lý hơn về cơ

cấu lãi suất và hạn mức cho vay. Một cơ chế lãi suất chiết khấu thương phiếu

thấp, ưu đãi kèm theo hạn mức cho vay cao, hấp dẫn sẽ thu hút mạnh nhu cầu sử

dụng thương phiếu nói chung và kỳ phiếu nói riêng tại thị trường giao dịch Việt

Nam. Nên chăng áp dụng với cả lãi suất tái chiết khấu của ngân hàng nhà nước

khi chiết khấu thương phiếu cho các ngân hàng thương mại, nếu được thì điều

này thực sự có ý nghĩa lớn trong công cuộc đẩy mạnh việc sử dụng thương

phiếu ở Việt Nam. Các ngân hàng thương mại cũng cần có sự thay đổi nhằm tạo

lập quan hệ tín dụng bình đẳng hơn giữa các chủ thể kinh doanh. Theo những

thông tin mới nhất từ các phương tiên truyền thông đại chúng thì khoảng 40%

tín dụng ngân hàng được đầu tư cho khối doanh nghiệp nhà nước trong khi chỉ

20% tín dụng dành cho khối doanh nghiệp tư nhân. Nếu biết thêm rằng khối

doanh nghiệp tư nhân là nguồn lực đóng góp khoảng 42% GDP cho cả nước thì

thiết nghĩ việc điều chỉnh lại nên được thực hiên sớm nhất.

Kỳ phiếu sẽ được sử dụng nhiều hơn nếu như các tổ chức tín dụng đẩy

mạnh khâu marketing, hoàn thiện nâng cao hơn nữa chất lượng nghiệp vụ, đổi

mới phát hành theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa và tăng cường các biện

pháp phòng ngừa rủi ro cho người sử dụng. Lợi ích của thương phiếu là không

thể phủ nhận nhưng làm sao để tất cả các thành phần kinh tế trên thị trường biết

đến và sử dụng nó vẫn còn là một bài toán đối với các tổ chức tín dụng Việt. Có

thể hay không việc mở rộng phạm vi sử dụng thương phiếu và đặc biệt là kỳ

phiếu sang các hoạt động phi thương mại như các hoạt động cung ứng dịch vụ

của ngân hàng, giao nhận vận tải, bảo hiểm,...? Khi mà những phần mềm thống

nhất, chuẩn về thương phiếu và giao dịch thương phiếu cùng những giải pháp

cho an ninh mạng được áp dụng trong các tổ chức tín dụng thì dĩ nhiên sẽ nhiều

người, nhiều doanh nghiệp tìm đến thương phiếu như cánh tay phải cho hoạt

động tài chính của mình. Có thể hạn chế tối đa các rủi ro khi tao lập và sử dụng

thương phiếu bằng cách tăng cường chất lượng cho khâu thẩm định, rằng buộc



hơn nữa các yếu tố đảm bảo, và quan trọng nhất là thiết lập mối quan hệ giữa

các tổ chức tín dụng Việt Nam, khu vực và xa hơn là trên toàn thế giới. Những

kiến nghị mà bài viết đưa ra nhằm gợi ý các giải pháp giúp cho kỳ phiếu ngày

một thêm thông dụng, phát huy tối đa những ưu điểm của nó trên thị trường

giao dich thương mai Việt Nam.

3.2.4. Doanh nghiệp

Doanh nghiệp Việt Nam nên hình thành cho mình thói quen sử dụng

thương phiếu nói chung và kỳ phiếu nói riêng trong giao dịch thương mại. Thử

nghĩ đến việc thói quen sử dụng thương phiếu thành một phần trong tập quán

giao dịch thương mại tại Việt Nam giống như “mua thịt gà nhất thiết phải kèm

lá tranh”. Thiết nghĩ điều ấy sẽ mang đến cho các thành phần tham gia những

lợi ích thiết thực lâu dài. Về phía doanh nghiệp bán hàng hóa, kỳ phiếu đâu chỉ

là một bằng chứng pháp lý, cam kết trả tiền của đối tác; có nó trong tay doanh

nghiệp hoàn toàn có thể chuyển nhượng, cầm cố để thu hồi vốn sớm hơn nếu

cần thiết. Nhờ những hoạt động này, phía ngân hàng một mặt vừa tăng thu lợi

nhuận, mặt khác có thể hỗ trợ thêm cho doanh nghiệp Việt theo đúng đường lối

chỉ đạo từ cấp trung ương chuyển xuống. Doanh nghiệp mua cũng nhận được tài

trợ từ ngân hàng khi thực hiện nghiệp vụ chiết khấu cầm cố, chấp nhận nhờ thu

hay nhiều những nghiệp vụ phát sinh khác trong tương lai. Câu hỏi đặt ra là

“Tai sao không thử khi biết điều đó là có lợi cho tất cả các bên tham gia?”

Một trong những hạn chế của kỳ phiếu khiến các doanh nghiệp chần chừ

khi quyết định sử dụng đó là tính thanh khoản của kỳ phiếu. Điều đó càng quan

trọng khi mà yêu cầu về tính minh bạch và công khai hóa khả năng tài chính,

hoạt động kinh doanh của doanh nghiêp lại là cơ sở cho việc phát hành và lưu

thông kỳ phiếu.Vậy, liệu rằng hệ số tín nhiệm hay là khả năng trả nợ của người

tạo lập kỳ phiếu ở mức độ nào đây? Xin được đưa ra một kiến nghị nữa đến các

doanh nghiệp Việt Nam đó là: Hãy tìm đến với những công ty định mức tín

nhiệm đáng tin cậy. Những đánh giá của họ sẽ giúp các doanh nghiệp, ngân



hàng dễ dàng hơn khi đưa ra quyết định sử dụng kỳ phiếu trong mỗi hợp đồng

nhằm thu được lợi ích nhiều nhất với rủi ro là ít nhất. Ví như một doanh nghiệp

được đánh giá hệ số tín nhiệm AAA ( mang ý nghĩa tuyệt vời ), kỳ phiếu của

doanh nghiệp ấy sẽ dễ dàng lưu thông, đối tác sẽ “vui vẻ”chấp nhận kỳ phiếu

của họ, và những nghiệp vụ như cầm cố, nhờ thu,...phía ngân hàng sẽ nhanh

chóng thông qua cho kỳ phiếu của doanh nghiệp ấy. Tùy vào tình hình kinh

doanh của doanh nghiệp, kết quả được đưa ra một cách khách qua và trung thực

từ phía công ty định mức tín tín nhiệm sẽ giải quyết tốt phần nào hạn chế lớn

nhất của kỳ phiếu. Và việc trong tương lai, chúng ta sẽ được nhìn thấy nhiều

hơn những tờ kỳ phiếu trên thị trường là hoàn toàn có thể tin tưởng được.



Đề tài: Tìm hiểu kỳ phiếu trong hoạt động thanh toán tại Việt Nam

I. Những vấn đề chung về kỳ phiếu

1.1 Nguồn luật điều chỉnh

1.2 Định nghĩa

1.3 Đặc điểm của kỳ phiếu và yêu cầu pháp lý về nội dung của kỳ phiếu

1.4 So sánh hối phiếu và kỳ phiếu

II. Vấn đề sử dụng kỳ phiếu trong thanh toán quốc tế ở Việt Nam

2.1 Thực trạng sử dụng và thanh toán kỳ phiếu tại Việt Nam

2.2.1 Kỳ phiếu đang được các NHTM sử dụng như một công cụ huy

động vốn

2.2.2 Kỳ phiếu chưa được sử dụng rộng rãi trong hoạt động thanh

toán ở Việt Nam

2.2 Đánh giá chung

2.2.1 Thành tựu

2.2.2 Hạn chế

III. Một số giải pháp tăng cường sử dụng kỳ phiếu trong thanh toán quốc

tế tại Việt Nam

3.1 Giải pháp

3.1.1 Tổ chức tuyên truyền và thảo luận về kỳ phiếu



3.1.2 Nâng cao hiệu lực hoạt động của trung tâm tín dụng CIC

3.1.3 Hoàn chỉnh hơn nữa hành lang pháp lý đối với việc sử dụng kỳ

phiếu

3.2 Kiến nghị

3.2.1 Chính phủ - Hành lang pháp lý

3.2.2 Ngân hàng nhà nước

3.2.3 Tổ chức tín dụng

3.2.4 Doanh nghiệp


Documents

1 · Web view+ Được thanh toán theo yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định. +Hình thức của kỳ phiếu dễ dàng nhận dạng trực tiếp