11 Aktivnosti u Projektovanju Postupaka Rada i Tehnoloskih Sistema u Montazi

Aktivnosti u projektovanju postupaka rada i tehnolokih sistema u montai 209

11. AKTIVNOSTI U PROJEKTOVANJU POSTUPAKA RADA I TEHNOLOKIH SISTEMA U MONTAI

11.1. Uvod

Kao rezultat dugogodinjeg rada grupe naunika na Institutu za industrijsko inenjerstvo i menadment,Fakulteta tehnikih nauka u Novom Sadu, razvijen je postupak izbora optimalne varijante procesa montae projektovanja tehnolokog montanog sistema, koji se sastoji iz tri osnovna koraka, prikazana blok dijagramom na slici 6.1. Osnove projektovanja tehnolokog postupka montae ine: izbor optimalne varijante procesa, postupka i redosljeda zahvata u operaciji, izbor i konstrukcija potrebnih alata, ureaja i opreme, odreivanje tehnikih uslova za montau elemenata i proizvoda po operacijama, izbor metoda i sredstava tehnike kontrole kvaliteta montae, izraunavanje vremena za izvrenje operacija montae, odreivanje oblika transporta i skladitenja elemenata, polufabrikata i proizvoda, izbor i projektovanje transportnih i skladinih sredstava i razrada tehnoloko - tehnike dokumentacije. 11.2 KORAK I - Izbor osnovne varijante procesa rada 11.2.1. Strukturiranje proizvoda Strukturisanje proizvoda predstavlja podlogu za planiranje montae sa ciljem da se pravilnim oblikovanjem sklopova proizvoda skrati vrijeme trajanja i povea ekonominost montae datog proizvoda. Strukturiranje proizvoda je izvedeno na osnovu:

Konstruktivne dokumentacije proizvoda i njegovih dijelova; Eksplozivne eme proizvoda;

Strukturiranje proizvoda rezultira u izradi strukturne eme proizvoda, koja odreuje nain sastavljanja proizvoda od sklopa i pojedinanih sastavnih dijelova.

210 Montane tehnologije

11.2.2. Analiza karakteristika proizvoda Analiza odnosa: Struktura predmeta montae - koliine ( pj-qj ) Za dati program proizvodnje proizvoda,koji se odreuje godinje, dobija se stepen serijnosti prema formuli:

=

=

(11.1) gdje su: Ke - efektivni kapacitet sistema [min/god] qj - godinji obim proizvodnje ( koliine) [kom/god] tii - vrijeme trajanja i-te operacije [min/kom]

Slika 11.1. Analiza odnosa pj-qj

Na osnovu dobijene vrijednosti stepena serijnosti i dijagrama zavisnosti struktura koliine ( pj-qj ) odreuje se, za dati program montae, u koje podruje spada data tehnoloka i prostorna struktura (Slika 11.1.). Podruje I u osnovi zahtjeva bre tehnologije sa tehnolokim i prostornim strukturama NAMJENSKOG karaktera, povienog stepena automatizacije i vieg nivoa fleksibilnosti.


Podruje II predstavlja zahtjev za primjenu tehnolokih i prostornih struktura PRODUKCIONOG karaktera, niih karakteristika u pogledu uinka i poveanog, u odnosu na podruje I, nivoa fleksibilnosti. Podruje III trai tehnoloke i prostorne strukture UNIVERZALNOG karaktera i visokog nivoa fleksibilnosti ("sporije tehnologije"). Podruje IV zahtjeva tehnoloke sisteme OPTEG karaktera sa irokim mogunostima montae, a prostorne strukture tipa jedininog radnog mjesta. Analiza tanosti Pri montai maina i mehanizama, osnovni zahtjevi se svode po pravilu na odravanje tanosti poloaja, obrtanja i linijskog pomjeranja. To se odnosi na elemente, sklopove i relativne poloaje baznih povrina. Za tehnoloke sisteme i mehanizme (na primjer alatne maine) tanost je osnovni pokazatelj njihovog kvaliteta (doputeno bacanje vretena, rastojanje osa). Brojne vrijednosti tih karakteristika, a takoe i naini njihove kontrole nakon montae, zadaju se u tehnikoj dokumentaciji proizvoda. Karakteristike tanosti maina se odreuju sastavljanjem i rjeavanjem odgovarajuih mjernih lanaca ili zahtjevima standarda ili eksperimentalnim putem. Sprovoenje analize tanosti omoguava da se pravilno projektuje tehnoloki postupak montae. Analiza pogodnosti proizvoda za montau Konstrukcija je pogodna za montau onda ako je montaa mogua uz minimalno ulaganje vremena i uz minimalne trokove, angaovanje povrina u odeljenju montae to manje, a vrijeme prolaza kroz odeljenje montae to krae i da postoji mogunost za uvoenje racionalnih organizacionih oblika montae. Ocjena pogodnosti proizvoda za automatsku montau Ocjena pogodnosti proizvoda za automatsku montau se vri pomou ''kvantitativne metode na osnovu stepena sloenosti''. Na osnovu eksplozivne eme proizvoda i tabela po kojima se vri ocjena


primjenom navedene metode, odreuje se sloenost (bi) i stepen sloenosti (Si), svih sastavnih elemenata datog proizvoda.

=

(11.2) gdje su: ni - broj istoimenih elemenata Si stepen sloenosti i-tog elementa q- ukupan broj elemenata u proizvodu Za povezivanje elemenata potrebno je koristiti kombinovane postupke kretanja radnih elemenata to zajedno oteava i poskupljuje automatizovanje postupka montae. Analiza vrste spoja Ova analiza je od posebnog znaaja za izbor varijante procesa montae u smislu odreivanja postojanja:

razdvojivih, nerazdvojivih ili kombinovanih vrsta spojeva.

11.2.3. Izbor varijante procesa montae Izbor varijante procesa rada u montai se u sutini svodi na ocjenu relevantnih parametara predmeta rada u smislu vrste spojeva, njegove strukture i pogodnosti za automatsku odnosno robotizovanu i mehanizovanu montau. 11.3. KORAK II - Izbor varijante tehnolokog postupka i sistema u montai 11.3.1. Odreivanje broja i redosljeda izvoenja zahvata u postupku montae mreni dijagram Podloga za utvrivanje redosljeda izvoenja zahvata je mreni dijagram, koji prikazuje proces montae strukturisan na elementarne aktivnosti u obliku mree i iz njega se jednoznano odreuje veza izmeu pojedinih aktivnosti, kao i njihova meusobna uslovljenost. Za izradu mrenog dijagrama osnovna podloga je karta toka montae,


koja se izrauje na osnovu strukturne eme montiranog proizvoda. Nakon izrade karte toka montae, u karti LISTA ZAHVATA, daje se pregled zahvata sa utvrenim redosljedom, pri emu se moraju uzeti u obzir i odreeni zahvati koje proizvod mora ispuniti u toku eksploatacije Na osnovu karte LISTA ZAHVATA i karte toka montae izrauje se mreni dijagram. 11.3.2. Odreivanje blokova zahvata prema stepenu automatizacije Utvruje se da li se montaa odreenog poloaja moe ralaniti na dijelove u okviru kojih se moe raditi (montirati) isto automatski, djelimino automatski, pomou robota ili korienjem runog rada. Veliki broj sluajeva je pokazao da se jednostavnim konstruktivnim izmjenama na proizvodu mogu postii bitna poboljanja pogodnosti za automatizovanje procesa montae. 11.3.3. Odreivanje vremena trajanja zahvata montae Vrijeme trajanja zahvata se odreuje primjenom MTM (Methods Timestudy Measurement) sistema. Pri odreivanju metoda rada uzimaju se u obzir principi racionalnog izvoenja zahvata. Imajui u vidu idejno rjeenje tehnolokog sistema, oblikovanog prema napred navedenim kriterijumima, vri se odreivanje orijentacionog vremena trajanja zahvata. 11.3.4. Odreivanje stepena podjele rada i grupa zahvata koji se mogu izvoditi na istom tehnolokom sistemu Stepen podjele rada ( stepen sloenosti operacije ) se odreuje prema obrascu:

=

=

(11.3)

Ti - fond potrebnog vremena za izvoenje svih operacija [vr.jed./vr.per.]

Ke - efektivni kapacitet za jednu smjenu [kom./vr.per.] qj - koliina predmeta montae [vr.per./ kom.] tzi - vreme trajanja zahvata


Efektivni kapacitet odreuje se prema sljedeoj relaciji:

Ke= m Se ne e (11.4)

gdje je:

me - broj radnih dana Se - broj smjena ne - broj asova u smjeni e - stepen iskorienja kapaciteta sistema

Pri tome se mogu javiti slijedei sluajevi: SLUAJ 1: Spr 1 - svi zahvati u okviru postupka se izvode u jednoj operaciji i na jednom tehnolokom sistemu, ako to zadovoljava vrsta spoja. Nema potrebe za podjelom rada u sistemu montae. SLUAJ 2: Spr > 1 - doi e do podjele rada odnosno do grupisanja zahvata u okviru pojedinih operacija i odgovarajuih tehnolokih sistema to uslovljava potrebu uravnoteenja vremena trajanja operacije. U tom smislu se moe javiti: Sluaj 2.1.: 1 < Spr < n - potreba za grupisanjem zahvata u okviru pojedinih blokova u odreeni broj operacija pri emu su kriterijumi grupisanja: pripadnost istom sklopu, pripadnost istoj ili tehnoloki slinoj vrsti napajanja, rezultat montae je "cjelina" koja se moe transportovati. Sluaj 2.2.: Spr n - svaki zahvat ili njegov dio moe postati operacija. Najee se javlja u uslovima automatske montae proizvoda. Navedena razmatranja pokazuju da stepen podjele rada u osnovi odreuje strukturu tehnolokog postupka montae i strukturu tehnolokog sistema, na kome se izvodi dati postupak montae. U osnovi postoji veliki broj varijanti postupka sa dvije krajnje varijante:

svi zahvati se izvode u okviru operacije na jednom (Spr < 1) ili vie isto opremljenih tehnolokih sistema (Spr > 1 - podjela po koliinama (Slika 11.2.)


Slika 11.2. Podjela rada po koliini

svaki od zahvata se izvodi na posebnom tehnolokom sistemu to znai da je svaki zahvat ujedno i operacija, a podjela rada se vri po vrsti (Slika 12.3.).

Slika 11.3. Podjela rada po vrsti

Za ostale varijante rada su razne kombinacije podjele rada po vrsti i po koliinama to u osnovi odgovara emama na slici 11.4 i slici 11.5.


Slika 11.4. Meovita podjela rada

Slika 11.5. Zavisnost stepena podjele rada i idejnog rjeenja sistema za montau

11.3.5. Izbor organizacionog oblika i varijante postupka montae U uskoj vezi sa razmatranjima stepena podjele rada je i izbor organizacionog oblika procesa montae. Struktura programa i izabrana sredstva rada odreuju ekonominost procesa montae, dok sredstva rada i organizacija odreuju produktivnost i trokove proizvodnje. Prema tome, utvrivanje organizacionog oblika procesa montae predstavlja jednu od vanih odluka pri definisanju procesa montae. Cilj je odrediti tehnoloko - ekonomski najpovoljniji oblik meusobnog dejstva sredstva rada, predmeta i rada uesnika. Na osnovu kriterijuma vezanosti predmeta montae za mjesto montae javljaju se dva osnovna oblika montae. To su (Slika 11.6.):


stacionarna montaa (pojedinana ili grupna); tekua montaa (nezavisna, sa slobodnim ili sa prinudnim

ritmom).

Slika 11.6. Organizacioni oblici montae

11.3.6. Izbor varijante tehnolokih struktura Vrijeme trajanja ciklusa montae je poslijedica usvojene strukture montanih operacija i slaganja dejstava unutar strukture, odnosno sistema prelaska objekta montae sa operacije na operaciju unutar tehnolokog sistema u cjelini. U zavisnosti od naina slaganja dejstva alata i montaera, utroeno osnovno vrijeme montae je razliito. Postoje tri klase montae:

I klasa - redni nain II klasa redno- paralelni nain III klasa - paralelni nain slaganja dejstva alata i uesnika u

procesu montaera.

Izbor varijante tehnoloke strukture se vri na osnovu odnosa optereenje/kapacitet za svaku operaciju datog postupka montae. Ovaj kriterijum se moe predstaviti formulom:

() =

(11.5) gde je i = 1,2,...z broj zahvata u operaciji rada.


Na bazi utvrenog stepena serijnosti bira se, iz opteg modela tehnolokih struktura u montai, varijanta tehnoloke strukture za operaciju montae u smislu:

broja tokova (Ai) broja pozicija (ai) naina slaganja osnovnih i pomonih zahvata.

Oblikovanje kompleksnog montanog sistema Radi se o fazi postupka koja se odnosi na montau operacijske grupe. Kompleksni tehnoloki sistemi (ili tehnoloki sistemi za postupak montae) se oblikuju tako to se ve oblikovanim radnim mjestima dodaju moduli: Moduli za povezivanje (transport) Modul za povezivanje obezbeuje blagovremeno snabdevanje radnih mjesta i kretanje proizvoda u skladu sa usvojenim tokovima materijala u proizvodnom (montanom sistemu). Povezivanjem vie radnih mjesta nastaje linija za montau. Moduli za skladitenje Skladita se postavljaju ispred radnih stanica na radnim stanicama i izmeu radnih stanica u cilju amortizacije odstupanja od ritma toka procesa. Funkciju skladita mogu vriti i transportna sredstva sa mogunosti akumulacije, pa i to treba uzeti u obzir prilikom oblikovanja sistema. Neke od najee primjenjivanih tehnikih izvedbi skladita su prikazane na slici 11.7. Moduli za upravljanje itavim sistemom Ovaj modul ine komponente sistema za upravljanje cjelokupnim proizvodnim (montanim) procesom. Upravljake funkcije obezbeuju pravilan rad sistema u vremenu, odnosno predstavljaju niz aktivnosti usmjerenih tako da se zadovolji funkcija kriterijuma.


Slika 11.7. Tehnike izvedbe skladita Oblikovanje idejnog rjeenja kompleksnog sistema za montau Pod kompleksnim tehnolokim sistemom (esto se sree i naziv LINIJA ZA MONTAU) podrazumeva se tehnoloki sistem na kome se izvodi postupak montae za sve predmete operacijske grupe. ine ga slijedei tehnoloki sistemi-moduli:

osnovni montani, za povezivanje(transport), za skladitenje i za upravljanje itavim sistemom.

Izbor optimalne varijante tehnolokog sistema i tehnolokog postupka montae obuhvata obradu svih alternativa u cilju odreivanja optimalne varijante. Vrijednovanje alternativnih rjeenja vri se na osnovu odnosa uloenih i dobijenih sredstava prije svega, a i ocjenom parametara koji bitno utiu, a ne mogu se kvantifikovati.


Veliki broj uticajnih veliina, raznorodnost pojedinih problema i neizvesnost u vezi vremenskih promjena ini ovaj posao izuzetno sloenim. Samo sistemska analiza moe u izvesnoj mjeri dati ocjene vrijednosti pojedinih alternativa. Problem dobija na teini kada se uzmu u obzir komplikovane protivurenosti tehnikih, ekonomskih i socijalnih zavisnosti kao i niz uticaja koji se ne mogu kvantifikovati. Na slici 11.8 su prikazani osnovni oblici prostornih struktura, a na slici 11.9 izvedeni oblici prostornih struktura. Rezultat rada u okviru drugog koraka je podatak o broju, redosljedu i nainu izvoenja operacija, odnosno idejno rjeenje tehnolokog sistema za svaku operaciju montae, kao i kompleksnog tehnolokog sistema, onog koji ukljuuje povezivanje radnih mjesta, skladitenje i upravljanje pored osnovne funkcije. Dati postupak oblikovanja i izbor varijante tehnolokog sistema i tehnolokog postupka montae mogue je predstaviti grafiki (Slika 11.10.).

Slika 11.8. Osnovni oblici prostornih struktura


Slika 11.9. Izvedeni oblici prostornih struktura

Slika 11.10. Postupak oblikovanja varijante tehnolokog postupka i tehnolokog sistema u montai


11.4. KORAK III - Projektovanje tehnolokih sistema i odreivanje elemenata operacija rada 11.4.1. Odreivanje sadraja rada u operaciji Odreivanje sadraja rada u operaciji je sloen i odgovoran zadatak koji uzima u obzir kriterijume orijentisane na uesniku u procesu rada i obogaivanje sadraja rada. Za svaku operaciju se formiraju rjeenja koja se mogu korigovati i vrijednovati. Bavi se uvoenjem poboljanja konkretno vezanih za radno mjesto. 11.4.2. Projektovanje tehnolokih sistema Projektovanje izabrane varijante tehnolokog sistema se izvodi u slijedeim fazama:

utvrivanje potreba za standardnim i nestandardnim elementima montanog sistema,

izbor standardnih elemenata, projektovanje nestandardnih elemenata, razmetaj elemenata, odnosno oblikovanje prostorne strukture

tehnolokog sistema. Projektovanje runo-mehanizovanih tehnolokih sistema u montai Postupci montae na runim radnim mjestima izvode se uz pomo odreenog alata i pribora, iskljuivo uz prisustvo ovjeka. Sluei se svojim intelektom, spretnou i iskustvom, ovjek je osmiljavao razne pribore i ureaje, kako bi sebi olakao rad i poveao uinak. Zavisno od stepena korienja ovakvih ureaja tehnoloki sistemi se mogu svrstati u tri grupe:

tehnoloki sistemi sa isto runim radom, mehanizovani tehnoloki sistemi i delimino automatizovani tehnoloki sistemi.

Tehnoloki sistem sa isto runim radom podrazumeva ureeno radno mjesto na kome se svi zahvati i operacije izvode runo, uz pomo neophodnog univerzalnog alata i pribora. Mehanizovani tehnoloki sistem podrazumeva uraeno radno mjesto na kome se odreeni zahvati i operacije izvode automatski, uz pomo specijalno izraenih ureaja.


Svrha delimino automatizovanih tehnolokih sistema je da se, uz to je mogue bolju tehniku opremljenost, ovjek oslobodi izvoenja jednostavnih zahvata i iskoristi za izvoenje onih zahvata koji se ne mogu automatizovati ili bi se mogli automatizovati uz velike trokove. Danas postoji veliki broj proizvoaa koji proizvode komponente, ureaje i slino, za deliminu automatizaciju tehnolokih sistema za izvoenje montae. U ovoj oblasti se esto koristi i engleski izraz Low cost automation - automatizovanje uz niska ulaganja. Pri oblikovanju tehnolokih sistema se mora voditi rauna o sljedeim elementima:

Vrsta procesa rada, uslovi rada, metode rada, sredstva rada i pomona sredstva rada;

Organizacija rada i radna okolina; Oblikovanje tehnolokih sistema za izvoenje runih i mehanizovanih postupaka rada je kompleksan zadatak, pri emu se treba pridravati nekih osnovnih pravila, principa i zahtjeva. U postupku projektovanja tehnolokog sistema razraen tehnoloki postupak montae predstavlja osnovnu podlogu. Za vrijeme razrade tehnolokog postupka razrauju se idejna rjeenja radnih mjesta. Na osnovu tih idejnih rjeenja se vri izbor standardnih elemenata tehnolokog sistema i projektovanje nestandardnih elemenata i razmetaj elemenata. Razrada konstrukcione dokumentacije i izbor elemenata se izvodi tako da se razraeni tehnoloki postupak u potpunosti moe izvoditi na predvieni nain. Osnovne smjernice u oblikovanju tehnolokih sistema predstavljaju principi racionalnog izvoenja operacija i to:

principi koji se odnose na tijelo uesnika u procesu, principi koji se odnose na radno mjesto i principi koji se odnose na ureaje.

Na postupak oblikovanja tehnolokih sistema najvei uticaj imaju principi koji se odnose na radno mjesto:

alatu i materijalu odrediti stalno mjesto, alate i materijale smjestiti u propisana radna podruja alati i materijali koji se ee koriste treba da lee blie uesniku

u procesu, raspored alata i materijala mora odgovarati rasporedu pokreta, dovod materijala vriti uz pomo kutija sa slobodnim padom, za odvod materijala koristiti silu gravitacije, nuno je osigurati vidljivost predmeta rada, potrebno je naizmenino smenjivati sjedei i stojei stav pri radu,


radna povrina i stolica moraju obezbijediti pravilan poloaj tijela uesnika u procesu.

Svestrana humanizacija uslova rada i odnosa u preduzeima je jedan od osnovnih i stalnih zadataka koji su prisutni u svakodnevnoj praksi. U optem sluaju uslovi rada se dijele na opte i posebne uslove.

1. Opti uslovi: higijena na radnom mjestu, pijaa voda i lina higijena, odravanje objekta, osvetljenje, mikro klima i klimatski uslovi, buka, boja i vizuelni uslovi i radni prostor.

2. Posebni uslovi: antropoloki i etnografski uslovi, konstrukcija i mjere ljudskog tijela, fizioloki uslovi, psiholoki, socioloki i pedagoki.

Projektovanje i izbor elemenata tehnolokog sistema U ovoj fazi oblikovanja tehnolokih sistema biraju se razni ureaji, maine, pribori i alati za opremanje tehnolokih sistema kao to su:

univerzalna sredstva rada (standardizovana), specijalna sredstva rada (nestandardizovana).

Univerzalna sredstva rada su po mogunostima primjene nezavisna od tipa proizvoda i uesnika u radu, dok se specijalna sredstva rada primjenjuju za odreeni proizvod ili odreeni proces rada, te iz ekonomskih razloga njihovu primjenu treba svesti na najmanju potrebnu mjeru. Podjela modula kao elemenata strukture montanih sistema se vri zavisno od stanovita posmatranja, odnosno ako njih posmatramo kao elemente tehnoloke strukture montanih sistema i kao samostalne cjeline, dijelei ih po logici stvari, prema tehnolokim funkcijama koje su im dodeljene. Projektovanje automatizovanih tehnolokih sistema u montai Tehnoloki sistemi za automatizovanu montau mogu se podijeliti u dvije grupe:

automatske maine (automat) za montau; djelimino automatizovane maine (poluautomati za montau).

Modularni prilaz omoguava da se polazei od standardizovanih ugradbenih jedinica-nadgradnih modula formira veliki broj razliitih sloenih sistema. Nadgradni modul je tipizirani sklop po svojim prikljunim mjerama i ostalim karakteristikama, koji se moe na razne naine kombinovati sa drugim modulima, a prilikom rastavljanja moe da se koristi za formiranje nove proizvodne opreme.


Projektovanje kompleksnih montanih sistema Polazite pri projektovanju je:

idejno rjeenje kompleksnog tehnolokog sistema i projekti pojedinanih tehnolokih sistema za operacije,

tehnolokih sistema za transport, skladitenje i upravljanje sistemom.

U ovoj fazi se ustvari vri povezivanje prethodno projektovanih modula a na osnovu izabrane varijante idejnog rjeenja kompleksnog sistema u prethodnom koraku pri emu su mogue sve kombinacije (Slika 11.11.). Povezivanje osnovnih tehnolokih sistema se moe izvriti u krutom ili u slobodnom obliku. Kruto povezivanje pojedinih stanica za montau u jedinstveni mainski ureaj za montau se u optem sluaju vri tek nakon detaljnog ispitivanja pouzdanosti pojedinih stanica za montau. Kruto povezivanje smanjuje funkcionalnu sposobnost sistema za montau, jer nije mogue izbjei djelovanje matematikih zakonitosti vezanih za kruto povezivanje. Tako se utedom jednog pufera ne dobija linija za montau, ve novi, uveani ureaj za mainsku montau sa poveanim brojem stanica za montau.

Slika 11.11. Mogue varijante kompleksnih montanih sistema


U toku ranijih godina je veoma esto vreno kruto povezivanje runo mehanizovanih tehnolokih sistema za montau (manuelnih radnih mjesta), kao to je prikazano na slici 11.12. Ovakve linije za montau imaju odreene nedostatke jer kruto vezivanje radnika za odreeni takt stvara znatne probleme kod samih radnika. Danas se pojaano tei ka tome, da se ovakvi sistemi prevedu u sisteme sa slobodno povezanim pojedinanim radnim mjestima. irom svijeta vre se istraivanja vezana za stvaranje humanijih struktura u radu bez takta i sa obogaenim sadrajima rada.

Slika 11.12. Kruto povezani runo mehanizovani tehnoloki sistem za montau

Moe se konstatovati da e kruto povezivanje runo mehanizovanih i/ili automatizovanih sistema za montau u budunosti jo vie izgubiti na znaaju, to e ii u prilog sistema sa slobodnim povezivanjem elemenata. Runi i runo-mehanizovani tehnoloki sistemi jo uvjek preovlauju po zastupljenosti u montanim sistemima, zahvaljujui injenici da je njihovom primjenom omoguena ekonomina montaa. Osnovni princip za postavljanje ovakvih radnih mjesta je: ne mijenjati definisan poloaj radnog predmeta prije zavretka svih postupaka obrade, montae i pakovanja ako nije neophodno. Potovanju ovog pravila teti ponavljanje pokreta i upuuje na primjenu nosaa proizvoda, kutija, paleta i slinih ureaja.

Documents

11 Aktivnosti u Projektovanju Postupaka Rada i Tehnoloskih Sistema u Montazi