Embed Size (px)
Citation preview
1
PLAN AÇIKLAMA RAPORU
ARCHITECTURE- APPRAISAL- URBAN PLANNING- FEASABILITY- CONSTRUCTION- ENERGY
Ömer Avni Mah. İnebolu Sokak No: 53 Setüstü/ Kabataş/ İstanbul
Tel: (0 212) 327 20 90 Fax: (0 212) 327 20 91
www.enspd.com
Haziran, 2017
İstanbul
KUZEY-BATI
KARESİ
1/1000 ÖLÇEKLİ
REVİZYON+ İLAVE
UYGULAMA İMAR PLANI
T.C.
BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI
İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRE BAŞKANLIĞI
ŞEHİR PLANLAMA MÜDÜRLÜĞÜ
PLANIN İSMİ
BALIKESİR İLİ, KARESİ İLÇESİ, KUZEY-BATI KARESİ
1/1000 ÖLÇEKLİ REVİZYON VE İLAVE
UYGULAMA İMAR PLANI
Plan Açıklama Raporu
Planlama Ekibi Adı Soyadı
Unvanı İmza
Etüd-Çizim
Plan Müellifi
Daire Başkanı
A. Murat ERAYMAN
Mimar
HAZİRAN, 2017
2
İÇİNDEKİLER
ŞEKİL LİSTESİ ...................................................................................................................................... 5
GRAFİK LİSTESİ ................................................................................................................................... 6
HARİTA LİSTESİ .................................................................................................................................. 6
TABLO LİSTESİ .................................................................................................................................... 7
1 GENEL TANITIM ....................................................................................................................... 11
2 EŞİK ANALİZİ ............................................................................................................................ 24
2.1 Doğal Eşikler ......................................................................................................................... 24
2.2 Yapay Eşikler ........................................................................................................................ 26
2.2.1 Kurum Görüşleri ............................................................................................................ 28
2.2.1.1 Balıkesir Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü ...................................................................... 29
2.2.1.2 Balıkesir Valiliği Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü ................................................ 29
2.2.1.3 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2. ve 25. Bölge Müdürlükleri ..................................... 29
2.2.1.4 Enerji Ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ......................................................................... 30
2.2.1.5 Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ............................................................................... 30
2.2.1.6 Balıkesir Sanayi Odası .............................................................................................. 33
2.2.1.7 İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ................................................................ 33
2.2.1.8 Güney Marmara Kalkınma Ajansı ............................................................................. 33
2.2.1.9 Jandarma Genel Komutanlığı .................................................................................... 33
2.2.1.10 Ulaştırma Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı.................................................... 33
2.2.1.11 Balıkesir Valiliği İl Afet Ve Acil Durum Müdürlüğü ........................................... 34
2.2.1.12 Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıklarını Koruma Ve Müzeler Genel
Müdürlüğü 34
2.2.1.13 Balıkesir Valiliği Defterdarlık Ve Milli Emlak Müdürlüğü .................................. 35
2.2.1.14 Balıkesir Valiliği Gençlik Hizmetleri Ve Spor İl Müdürlüğü ............................... 35
2.2.1.15 Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü ..................................................................... 35
2.2.1.16 Uludağ Elektrik Dağıtım AŞ. Proje Birimi ........................................................... 36
2.2.1.17 Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü ............................................................. 36
2.2.1.18 TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Emlak Ve İnşaat Servis Müdürlüğü ......................... 36
3
2.2.1.19 TEİAŞ - Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi .................................................. 38
2.2.1.20 SS Balıeksir Küçüksan İşletme Kooparatifi .......................................................... 38
2.2.1.21 Milli Savunma Bakanlığı İnşaat Emlak Bölge Başkanlığı .................................... 38
2.2.1.22 Balıkesir Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğü ........................................................... 38
2.2.1.23 Orman Genel Müdürlüğü Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü .............................. 38
2.2.1.24 Balıkesir Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü ........................................................ 40
2.2.1.25 Türk Telekominikasyon A.Ş.'nin ........................................................................... 40
2.2.1.26 Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü İnşaat Ve Emlak Dairesi
Başkanlığı 40
2.2.1.27 Balıkesir Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü ............................................................... 40
2.2.1.28 Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ........................................................ 41
2.2.1.29 Botaş - Boru Hatları İle Pertol Taşıma A.Ş. İzmir Şube Müdürlüğü..................... 41
2.2.1.30 Balıkesir Valiliği İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü ............................................... 42
2.2.1.31 Balıkesir Valiliği Yatırım İzleme Ve Koordinasyon Başkanlığı ........................... 42
2.2.1.32 BALOSB Balıkesir Organize Sanayi Bölgesi ....................................................... 42
2.2.1.33 Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkalığı ................................................... 42
2.2.1.34 Gençlik Ve Spor Bakanlığı Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ....................... 42
2.2.1.35 İl Müftülüğü........................................................................................................... 43
2.2.1.36 Karesi Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü .................................................. 43
3 MEKANSAL SENTEZ ................................................................................................................ 45
3.1 Doğal Yapı Sentezi ................................................................................................................ 45
3.2 Üst Ölçek Plan Sentezi .......................................................................................................... 55
3.3 Sosyal Yapı Sentezi ............................................................................................................... 56
3.4 Fiziksel Yapı Sentezi ............................................................................................................. 59
3.5 Ulaşım Sentezi ....................................................................................................................... 62
3.5.1 Kent İçi Ulaşım Sorun ve Potansiyelleri ....................................................................... 62
3.5.2 Mekan Dizim (Space Syntax) Yöntemi ile Balıkesir Yerleşik Alanları Ulaşım Sentezi65
4 GZFT ANALİZİ ........................................................................................................................... 71
5 1/1000 ÖLÇEKLİ REVİZYON+İLAVE UYGULAMA İMAR PLANI ..................................... 73
4
5.1 Amaç ve Kapsam ................................................................................................................... 73
5.2 Planın Yasal Dayanağı .......................................................................................................... 78
5.3 Demografik Yapı Pjojeksiyonları .......................................................................................... 79
5.3.1 Kentsel Nüfus Projeksiyonları ....................................................................................... 79
5.3.1.1 Ektrapolasyon Nüfus Projeksiyon Yöntemi .............................................................. 79
5.3.1.2 Kuşak Bileşenleri Nüfus Projeksiyon Tekniği .......................................................... 82
5.3.1.3 İş Gücü ve Ekonomik Aktivite Analiz Teknikleri ..................................................... 90
5.3.1.4 Ekonomik-Temel Modeli .......................................................................................... 90
5.3.1.5 Sabit Pay / Değişken Pay Tekniği ............................................................................. 93
5.3.2 Sektörel ve Mekansal Projeksiyonlar ............................................................................ 97
5.4 Mekansal Stratejik Plan ....................................................................................................... 116
5.5 Mekansal Projeksiyonlar ..................................................................................................... 127
5.5.1 Konut Alanları ............................................................................................................. 127
5.5.2 Kentsel Çalışma Alanları ............................................................................................. 134
5.5.3 Korunacak Alanlar....................................................................................................... 142
5.5.4 Bugünkü Arazi Kullanumını Devam Ettirecek Alanlar .............................................. 142
5.5.5 Yapı Sınırlaması Getirilerek Korunacak Alan ............................................................. 143
5.5.6 Sosyal Altyapı Alanları ............................................................................................... 143
5.5.6.1 Eğitim Tesisleri Alanı.............................................................................................. 149
5.5.6.2 Sağlık Tesis Alanı.................................................................................................... 158
5.5.6.3 Sosyal ve Kültürel Tesis Alanı ................................................................................ 162
5.5.6.4 İbadet Tesis Alanı .................................................................................................... 167
5.5.6.5 Açık ve Yeşil Alanlar .............................................................................................. 171
5.5.7 Teknik Altyapı ve Yol Alanları ................................................................................... 175
5.5.8 Enerji Üretim-Dağıtım Ve Depolama.......................................................................... 178
5.5.9 Su-Atıksu ve Atık Sistemleri ....................................................................................... 179
6 KAYNAKLAR ........................................................................................................................... 180
7 EKLER ....................................................................................................................................... 181
7.1 EK-2: Hanehalkı Anket Soruları ......................................................................................... 181
5
7.2 EK-3: Kümelenme Potansiyeli Olan Sektörlere İlişkin (Galericiler, Mobilyacılar, Beyaz
Eşyacılar, Lojistik, İnşaat Malzemesi Satıcıları) Yapılan Ticaret Anketi Soruları ......................... 203
7.3 EK-4: Kent Merkezi Genelinde Yapılan Ticaret Anketi Soruları ....................................... 208
7.4 EK-5: OSB Anketi Soruları ................................................................................................. 213
7.5 EK-6: KSS Anketi Soruları ................................................................................................. 220
ŞEKİL LİSTESİ
Şekil 1: Kurum Görüşleri ...................................................................................................................... 28
Şekil 2:Karesi Konut+Ticaret Kullanımı............................................................................................. 133
Şekil 3: Plan Sınırları İçindeki Konut Alanları ................................................................................... 134
Şekil 4: Nazım Planlarda Ticaret Faaliyetlerinin Mekansal Dağılımı ................................................. 137
Şekil 5: Plan Sınırları İçinde Ticaret Faaliyetlerinin Mekansal Dağılımı ........................................... 138
Şekil 6: Kamu Kurumlarının Mekansal Dağılımı ............................................................................... 139
Şekil 7: Plan Sınırları İçinde Kamu Kurumlarının Mekansal Dağılımı .............................................. 140
Şekil 8: Planlama Sınırları İçinde Orman Alanlarının Mekansal Dağılımı ......................................... 142
Şekil 9: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Eğitim Tesis Alanlarının Mekansal
Dağılımı ............................................................................................................................................... 150
Şekil 10: Planlama Sınırları İçinde Eğitim Tesis Alanlarının Mekansal Dağılımı .............................. 153
Şekil 11: Uygulama İmar Planlarındaki Anaokulu ve Kreş Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki
Alanları ................................................................................................................................................ 154
Şekil 12: Uygulama İmar Planlarındaki İlkokul Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları 155
Şekil 13: Uygulama İmar Planlarındaki Ortaokul Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
............................................................................................................................................................. 156
Şekil 14: Uygulama İmar Planlarındaki Lise Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları ... 157
Şekil 15: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Sağlık Tesis Alanlarının Mekânsal
Dağılımı ............................................................................................................................................... 159
Şekil 16: Plan Sınırları İçinde Sağlık Alanlarının Mekansal Dağılımı ............................................... 160
Şekil 17: Uygulama İmar Planlarındaki Aile Sağlığı Merkezi Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki
Alanları ................................................................................................................................................ 161
Şekil 18: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Sosyal Tesis Alanları ve Mekansal
Dağılımı ............................................................................................................................................... 162
6
Şekil 19: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Kültürel Tesis Alanlarının
Mekansal Dağılımı .............................................................................................................................. 163
Şekil 20: Planlama Sınırları İçinde Sosyal ve Kültürel Alanlarının Mekansal Dağılımı .................... 165
Şekil 21: Uygulama İmar Planlarındaki Açık Spor Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
............................................................................................................................................................. 166
Şekil 22: Planlama Sınırları içinde İbadet Tesislerinin Mekansal Dağılımı........................................ 168
Şekil 23: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında İbadet Tesis Alanları ve Mekansal
Dağılımı ............................................................................................................................................... 169
Şekil 24: Uygulama İmar Planlarındaki Cami Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları .. 170
Şekil 25: Açık Yeşil Alan Kurgusu ..................................................................................................... 172
Şekil 26: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Açık Yeşil Alan Kurgusu ...... 174
Şekil 27: Planlama Sınırları İçinde Açık ve Yeşil Alanların Mekansal Dağılım ................................ 175
Şekil 28: Yerleşme Bütünü Ulaşım Şeması ......................................................................................... 178
GRAFİK LİSTESİ
Grafik 1: Balıkesir'in Nüfus Verileriyle Türkiye ve TR22 Düzeyi'ndeki Yeri ...................................... 15
Grafik 2: Ekstrapolasyon Yöntemi ile 2040 Yılı Nüfus Projeksiyonları ............................................... 81
HARİTA LİSTESİ
Harita 1: TR22 Bölgesi'nin Ülke İçindeki Yeri ..................................................................................... 11
Harita 2. Balıkesir İli ve İlçelerinin Konumu ........................................................................................ 12
Harita 3: Balıkesir Mevcut Ulaşım Sistemi ........................................................................................... 13
Harita 4: Balıkesir İlinin Diğer Kentlere Uzaklığı ................................................................................ 14
Harita 5: Doğal Eşikler .......................................................................................................................... 25
Harita 6: Yapay Eşikler ......................................................................................................................... 27
Harita 7: Eğim Oranı %15-30 Arası Olan Bölgeler .............................................................................. 46
Harita 8: Eğim Yönü: Güney, Güneybatı, Güneydoğu ve Doğu Olan Bölgeler ................................... 47
Harita 9: Jeolojik Yapı Durumu ............................................................................................................ 48
Harita 10: Doğal Yapı Bölgelemesi ...................................................................................................... 49
Harita 11: M² Başına Tüketilen Yakıt Maliyeti Görece Düşük Olan Bölgeler ..................................... 50
7
Harita 12: Mania Planı Bölgeleri ........................................................................................................... 51
Harita 13: Karesi İlçesi Mania Analizi .................................................................................................. 52
Harita 14: Donatılara Erişim Durumu ................................................................................................... 53
Harita 15: Bölgeleme Çalışması ............................................................................................................ 54
Harita 16: Sosyal Yapı Bölgeleri ........................................................................................................... 57
Harita 17:Fiziksel Yapı Sentezi ............................................................................................................. 60
Harita 18: Altıeylül-Karesi Kentleri Ulaşım Kademelenmesi ............................................................... 62
Harita 19: Altıeylül – Karesi İlçeleri Ulaşım Sorunları ......................................................................... 63
Harita 20: Kent İçi Sorunlu Kavşaklar .................................................................................................. 64
Harita 21 Altıeylül – Karesi İlçeleri Bütünleşme (İntegration) Analizi ................................................ 65
Harita 22: Kentte En Çok Kullanılan Güzergahlar ................................................................................ 66
Harita 23 Bütünleşme (İntegration) Değerine Göre Aks Analizi .......................................................... 67
Harita 24: Bütünleşme (Integration) Değerine Göre Şematik Kademelenme ....................................... 68
Harita 25: Ulaşım Sentezi ...................................................................................................................... 69
Harita 26: Genel Sentez Çalışması ........................................................................................................ 70
TABLO LİSTESİ
Tablo 1: Yıllara göre Balıkesir İlçelerinin Nüfus Verileri .................................................................... 15
Tablo 2: Balıkesir İlçeleri Yüzölçümü Değerleri .................................................................................. 17
Tablo 3: Altıeylül ve Karesi İlçeleri Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler.................... 19
Tablo 4: Altıeylül-Karesi İlçeleri Vakıf Taşınmazları .......................................................................... 36
Tablo 5: Bölgeleme Kriterleri Puan Tablosu ......................................................................................... 45
Tablo 6: Değerlendirilen Kategoriler ve Puan Değeri ........................................................................... 58
Tablo 7: Bölgelerin Karakterleri ........................................................................................................... 58
Tablo 8: Fiziksel Yapı Sentezi .............................................................................................................. 61
Tablo 9: Fiziksel Yapı Bölgeleri ........................................................................................................... 61
Tablo 10: Balıkesir-Çanakkale 1/.100.000 Ölçekli ÇDP Nüfus Projeksiyonu (Altıeylül-Karesi) ........ 79
Tablo 11: Projeksiyon Formülleri ......................................................................................................... 80
Tablo 12: Estrapolasyon Yöntemine Göre Balıkesir İli Nüfus Sonuçları ............................................. 80
Tablo 13: Altıeylül ve Karesi İlçeleri 2040 Yılı Nüfus Tahminleri ...................................................... 81
Tablo 14: Altıeylül-Karesi İlçeleri Yaş Grubuna Göre Nüfus Dağılımı (2014) .................................... 82
8
Tablo 15: Türkiye Hayatta Kalma Tablosu ........................................................................................... 82
Tablo 16: Türkiye İçin Sabit Nüfus Hesabı ........................................................................................... 84
Tablo 17: Türkiye İçin Hayatta Kalma Oranı ........................................................................................ 84
Tablo 18: Altıeylül - Karesi Kent Merkezi Nüfusu ............................................................................... 85
Tablo 19: Altıeylül - Karesi İlçeleri Hayatta Kalan Nüfus Değerleri .................................................... 85
Tablo 20: Doğurganlık Oranı (2015) ..................................................................................................... 85
Tablo 21: Altıeylül - Karesi İlçeleri Hayatta Kalan Kadın Nüfus Değerleri ......................................... 86
Tablo 22: Kadınların Yapacağı Doğum Sayısı (Yıl) ............................................................................. 86
Tablo 23: Kadınların Yapacağı Doğum Sayısı ...................................................................................... 86
Tablo 24: Doğum ve Ölüm Oranlarına Göre Nüfus Tahminleri ........................................................... 87
Tablo 25: 2010 Yılı Nüfus Bilgisi ......................................................................................................... 87
Tablo 26: 2010 Yılı Temel Alınan Projeksiyonda Hayatta Kalan Nüfus Değerleri .............................. 88
Tablo 27: 2010 Yılı Doğurganlık Değerleri .......................................................................................... 88
Tablo 28: 2010 Yılı Temel Alınan Projeksiyonda Hayatta Kalan Kadın Nüfus Değerleri ................... 88
Tablo 29: Tahmini Doğacak Çocuk Sayısı ............................................................................................ 89
Tablo 30: Kuşak Bileşenleri Yöntemine Göre Net Göç Durumu .......................................................... 89
Tablo 31: Göç Oranı Sonuçlarına Göre Göç İle Gelecek Nüfus ........................................................... 89
Tablo 32: Kuşak Bileşenleri Tekniğine Göre 2040 Yılı Nüfus Projeksiyon Sonucu ............................ 90
Tablo 33: Temel – Yerel Sektör Çalışan Sayıları .................................................................................. 91
Tablo 34: Türkiye'de İstihdamın Sektörlere Göre Büyüme Oranı ........................................................ 92
Tablo 35: Matmatiksel Yöntemlere Göre Ülkenin İstihdam Projeksiyonu ........................................... 94
Tablo 36: Türkiye ve Balıkesir Oranı:Sabit .......................................................................................... 95
Tablo 37: Sabit Pay Tekniğine Göre 2040 Yılı Balıkesir Nüfus Projeksiyonu ..................................... 95
Tablo 38: Değişken Pay Tekniği Sabit Oranı ........................................................................................ 96
Tablo 39: Değişken Pay Tekniğine Göre 2040 Yılı Nüfus ve İstihdam Projeksiyonları ...................... 96
Tablo 40: Altıeylül - Karesi Kentsel Yerleşme Alanı 2040 Yılı Projeksiyon Nüfus Değerleri ............ 96
Tablo 41: Türkiye Sektörel Bazlı Büyüme Oranı .................................................................................. 97
Tablo 42: Türkiye Sektörel Bazlı Büyüme Oranı - 2 ............................................................................ 98
Tablo 43: Balıkesir İstihdam Oranı Artışı ............................................................................................. 99
Tablo 44: Balıkesir Çalışılan Kurum - 2040 Öngörüsü ....................................................................... 100
Tablo 45: Balıkesir Çalışılan Kurum - 2040 Öngörüsü - 2 ................................................................. 100
9
Tablo 46: Sabit Pay Tekniğine göre Ticaret Alanlarında İstihdam ..................................................... 101
Tablo 47: Değişken Pay Tekniğine göre Ticaret Alanlarında İstihdam .............................................. 101
Tablo 48: Sabit Pay Tekniğine Göre Ofis Çalışanları ......................................................................... 102
Tablo 49: Değişken Pay Tekniğine Göre Ofis Çalışanları .................................................................. 102
Tablo 50: İstihdam Tahminlerine Göre Gereken Ofis Alanı Miktarı (ha)........................................... 103
Tablo 51: Nüfus Artış Öngörüsü ......................................................................................................... 103
Tablo 52: Balıkesir Göç Durumu ........................................................................................................ 105
Tablo 53: Balıkesir Göç Öngörüsü ...................................................................................................... 106
Tablo 54: Eşdeğer Hanehalkı Kullanılabilir Gelirlerin Dağılımı ........................................................ 107
Tablo 55: TR22 Eşdeğer Hanehalkı Kullanılabilir Gelirlerin Dağılımı öngörüsü .............................. 108
Tablo 56: Kişi Başı Tasarruf Mevduatı (TL) ...................................................................................... 109
Tablo 57: Kişi Başı Tasarruf Mevduatı (TL) Öngörüsü ...................................................................... 109
Tablo 58: Balıkesir Hane Halkı Büyüklüğünün Gelecek Tahmini ...................................................... 110
Tablo 59: Konut İlk Satış Öngörüsü .................................................................................................... 111
Tablo 60: Altıeylül Karesi İlçeleri Konut İlk Satış Öngörüsü ............................................................. 112
Tablo 61: Ev Sahipliliği Eğilimleri ..................................................................................................... 114
Tablo 62: Nazım İmar Planları’da Planlama Alanları ve Yerleşecek Nüfus ....................................... 116
Tablo 63: Amaç, Hedef ve Stratejiler .................................................................................................. 117
Tablo 64: Hedefleri Ölçme Yöntemleri ............................................................................................... 119
Tablo 65: 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar planı Arazi Kullanım
Kararları ve Nüfus İlişkisi ................................................................................................................... 129
Tablo 66: Altıeylül Karesi Nazım İmar Planı Planlama Sınırları İçinde Kalan Çalışma Alanları Dağılımı
............................................................................................................................................................. 141
Tablo 67: Plan Sınırları İçinde Çalışma Alanları Dağılımı ................................................................. 141
Tablo 68: Arkeolojik Sit Alanı ............................................................................................................ 142
Tablo 69 Bugünkü Arazi Kullanımı Devam Edecek Alanları ............................................................. 142
Tablo 70: Donatı Hesap Tablosu ......................................................................................................... 144
Tablo 71: Uygulama İmar Planlarında Sağlanacak Donatı Alanları ................................................... 145
Tablo 72: Yeniden Düzenlenecek Alanlar Donatı Dağılımı ............................................................... 146
Tablo 73: Konut+Ticaret Alanları ....................................................................................................... 148
Tablo 74: Özel Sınırlar Hariç Donatı Alanı Dağılımı ......................................................................... 149
Tablo 75: Altıeylül - Karesi Plan İle Sağlanan Toplam Donatı Dağılımı ........................................... 149
10
Tablo 76: 1/1000 Ölçekli Planlama Alanlarında Ayrılan Eğitim Tesisleri Alanı ............................... 151
Tablo 77: 1/1000 Ölçekli Planlama Alanı Sınırları İçindeki Sağlık Alanlarının Dağılımı ................. 158
Tablo 78: 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planlanlar ıSınırları İçinde Sosyal ve Kültürel Alanların
Dağılımı ............................................................................................................................................... 164
Tablo 79: Planlama Sınırları içinde İbadet Tesislerinin Dağılımı ....................................................... 167
Tablo 80: 1/1000 Ölçekli Planlama Alanı Sınırları İçinde Açık ve Yeniş Alan Dağılımı .................. 172
Tablo 82: Altıeylül ve Karesi Planlama Alanı Sınırları İçinde Su, Atıksu ve Atık Sistemleri ............ 175
Tablo 83: Altıeylül Karesi Planlama Sınırları içerisindeki Ulaşım Altyapısı ..................................... 177
Tablo 84: Planlama Sınırları İçindeki Ulaşım Alanlarının Dağılımı ................................................... 177
Tablo 85: Planlama Sınırları İçindeki Enerji Nakil Hatlarının Dağılımı ............................................. 179
Tablo 86: : Planlama Sınırları İçindeki Su ve Atıksu Sistemlerinin Dağılımı .................................... 179
11
1 GENEL TANITIM
Karesi, 2002 yılından bu yana geçerli olan istatistiki bölge birimleri sınıflandırmasına göre TR2 Batı
Marmara Bölgesi, TR2 Balıkesir alt bölgesi (Balıkesir, Çanakkale), TR22 Güney Marmara bölgesinde
yer alan Balıkesir ili idari sınırları içerisindedir. Marmara ve Ege denizlerine kıyısı olan Bölge, kuzeyde
TR21 Edirne, Tekirdağ, Kırklareli; batıda TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik ve güneyde TR33 Afyon,
Manisa, Kütahya, Uşak ve TR31 İzmir Bölgeleri ile çevrilidir.
Harita 1: TR22 Bölgesi'nin Ülke İçindeki Yeri
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
2012 Aralık ayında yürürlüğe giren "6360 Sayılı 14 İlde Büyükşehir ve 27 İlçe Kurulması Hakkındaki
Kanun" ile birlikte Balıkesir, ilçe sınırlarında değişiklikler meydana gelmiştir. 2012 yılı öncesi Merkez
ilçe konumunda bulunan alan, 2012 yılı sonrası Altıeylül ve Karesi ilçeleri olarak ikiye ayrılmıştır.
Konum olarak Balıkesir İl sınırlarının tam ortasında bulunan Karesi ilçesi; Altıeylül, Susurluk, Manyas,
Balya ve Kepsut ilçeleri ile komşudur.
12
Harita 2. Balıkesir İli ve İlçelerinin Konumu
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
Tarihte ticaret yollarının kesişim noktası olan Marmara Bölgesi ülke ulaşım organizasyonlarının
yönetim merkezidir. Ulaşım çeşitliliğinin ve yoğunluğunun hinterlandı ile birlikte değerlendirilerek
kullanılması, Marmara Bölgesi’nin jeopolitik önemini arttırmaktadır. Balıkesir ilinin dahil olduğu
Güney Marmara Bölgesi ise hinterlandındaki ulaşım argümanlarının yönetiminde önemli bir role
sahiptir.
Güney Marmara bölgesinde bulunan Balıkesir; İstanbul, Bursa ve İzmir gibi büyük kentlerin etki
alanında bulunan ve bu kentleri birbirine bağlayarak etkileşimini sağlayan bir konumdadır. İstanbul,
İzmir, Bursa gibi merkezlerde sürekli olarak büyüme ve nüfus artışı gerçekleşirken, bu durum
çevresindeki kentlerle olan sosyo-ekonomik gelişmişlik farklarının artmasına neden olmaktadır.
Balıkesir ili coğrafi konumu, merkezlere yakınlığı ve sahip olduğu coğrafyası ile bölgeler arası bir kilit
noktası durumunda, aynı zamanda bu coğrafyada bulunan diğer kentlerle (Çanakkale, Bursa, İzmir)
ilişkisi tarihsel köklere dayanan bir kimliğe sahiptir. İl fiziksel bakımdan İstanbul ve İzmir arasında orta
bir konumda bulunmakta ve bu durum kademelenme desenine yansımaktadır. Kuzeyde yer alan ve
denizyoluyla doğrudan ilişki içinde bulunan Bandırma, Gönen, Manyas, Erdek ve Marmara İstanbul'un
13
etki alnında kalmaktadır. Yine denizyoluyla doğrudan ilişki içinde olan Edremit Körfezi ilçeleri;
Ayvalık, Gömeç, Burhaniye ve Edremit İzmir'in etki alanında kalmaktadır. Diğer ilçeler ise İstanbul ve
İzmir'in ortak etki alanında kalmaktadır.
Balıkesir ulaşım aksları açısından değerlendirildiğinde bölge içerisinde düğüm noktası niteliğindedir ve
önemli bir konuma sahiptir. Ege ve Marmara Bölgeleri karayolu bağlantısı Balıkesir üzerinden
sağlanmaktadır. Çanakkale'nin Anadolu bağlantılarından biri yine Balıkesir üzerindendir. Ülke
içerisindeki önemli karayolu güzergâhlarından biri olan İzmir - Bursa - İstanbul karayolu Balıkesir'den
geçmektedir.
Harita 3: Balıkesir Mevcut Ulaşım Sistemi
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
Balıkesir, Bursa'ya 151 km, İzmir'e 176 km, Eskişehir'e 302 km, Çanakkale'ye 199 km, İstanbul'a 390
km'dir. Edremit Körfezi ve çevre yerleşimlere ulaşım Balıkesir Altıeylül ve Karesi ilçeleri üzerinden
14
sağlanmaktadır. Edremit Körfezi çevresindeki yerleşimlerin daha çok ikincil konut niteliğinde olması
sebebiyle, yaz aylarında bu yerleşimler Balıkesir ulaşımına artı yoğunluk getirmektedir. Balıkesir ülke
ulaşım sistemine ağırlıklı olarak karayolu üzerinden bağlanmaktadır. Balıkesir İli demiryolu ulaşımı
açısından değerlendirildiğinde, Ankara’yı İzmir’e bağlayan demiryolu üzerinde bir transit merkezi
durumunda olduğu görülmektedir. Balıkesir’deki demiryolu uzunluğu, 280 km ile toplam uzunluğu
9.642 km olan Türkiye demiryolu hattının %2,9’una tekabül etmektedir. Balıkesir kuzey-güney aksında,
Bandırma limanı ile bütünleşmiş şekilde çalışan Bandırma İstasyonu ile başlayıp Balıkesir-Soma-
Manisa-İzmir’e kadar uzanan demiryolu hattına sahiptir. Limana entegre bir şekilde çalışan bu sistem
limana giriş-çıkış yapan yüklerin dağıtımı açısından önemlidir. Bölgeden doğu istikametine devam eden
demiryolu hattı ise Alanyurt istasyonundan ayrılarak Kütahya-Eskişehir-Ankara ve Uşak-Afyon-Konya
kentlerine ulaşmaktadır.
Harita 4: Balıkesir İlinin Diğer Kentlere Uzaklığı
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
İlin demografik yapısı, Büyükşehir Belediyesi açısından hizmet verilen kitlenin yapısını ve dağılımını
göstermesi açısından önem taşımaktadır. 2015 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)
raporlarına göre Balıkesir İli nüfusu 1.186.688 kişidir. Bu değerle Balıkesir, Türkiye nüfusunun
15
(78.741.053) %1,50'sini oluşturmaktadır. Bu oranla nüfus büyüklüğü bakımından da iller arasında 17.
sırada gelmektedir.
Grafik 1: Balıkesir'in Nüfus Verileriyle Türkiye ve TR22 Düzeyi'ndeki Yeri
Kaynak: TÜİK, 2015
Balıkesir nüfusu TR22 Bölgesinin %70 gibi büyük bir payını oluşturmaktadır . Balıkesir nüfusu içinde
Karesi kentinin payı ise %13'tür. Altıeylül ilçesinin payı ise yine %13'tür. Altıeylül ve Karesi İlçeleri
Balıkesir'in 20 ilçesi arasında başı çekmektedir. Balıkesir nüfusu yıllara göre artan bir seyir izlese de
nüfus artış oranı Türkiye ortalamasının altında bulunmaktadır.
Tablo 1: Yıllara göre Balıkesir İlçelerinin Nüfus Verileri
Yıllar 1980 1985 1990 2000 2007 2010 2015
Balya 24.814 23.815 21.781 18.869 16.712 15.085 13.648
Bandırma 80.951 93.358 102.300 120.753 128.603 135.094 146.688
Bigadiç 46.936 49.865 50.728 49.957 49.676 49.006 49.539
Burhaniye 38.620 39.670 33.706 43.199 48.602 51.089 57.090
Dursunbey 52.264 52.723 52.723 47.429 46.938 43.516 38.522
Edremit 46.185 52.160 63.430 93.351 107.620 120.955 140.857
Erdek 28.294 30.290 26.547 32.020 33.187 33.236 32.899
Gömeç 8.097* 8.033* 11.020 10.983 11.105 11.807 12.768
Gönen 61.811 63.562 67.599 71.804 72.920 73.407 72.701
Havran 24.872 26.318 25.711 26.782 27.711 28.050 27.564
İvrindi 35.760 36.652 37.181 37.891 39.542 36.606 33.710
Kepsut 33.109 32.145 30.138 28.022 26.015 25.574 23.508
Manyas 30.067 29.021 29.310 25.148 23.135 22.277 20.154
Marmara 69.93* 7.933* 9.792 9.446 8.597 8.236 8.848
Savaştepe 22.885 23.585 24.337 23.355 20.868 19.896 18.677
Sındırgı 53.058 52.223 52.004 47.784 42.088 38.465 34.868
Susurluk 43.109 43.427 43.022 43.107 42.726 41.504 39.673
Ayvalık 34.543 38.879 46.827 58.738 58.638 63.627 67.902
Karesi 195.899 222.589 245.651 287.709 313.630 334.893 173.386
Altıeylül 195.899 222.589 245.651 287.709 313.630 334.893 173.686
* Gösterilen ilçeler 1990 yılından sonra ilçe statüsüne geçmişlerdir.
Kaynak: TÜİK ADNKS, 2015
70%
30%
TR22 Bölgesi Kentlerinin
Nüfus Durumu
Balıkesir Çanakkale
87%
13%
Karesi Kentinin Balıkesir
İçindeki Yeri
Balıkesir Karesi
16
En yoğun nüfusa sahip ilçeler Altıeylül ve Karesi ilçeleridir. Karesi ve Altıeylül ilçelerini sırası ile
Bandırma, Edremit ve Ayvalık takip etmektedir. 2015 verilerine göre nüfusa kayıtlı olduğu il farklı olup
Karesi İlçesinde ikamet eden kişi sayısı 32.169 kişidir. Bu nüfus Karesi İlçesinin %19’unu
oluşturmaktadır. Karesi ilçesinde doğmayıp, kente göç eden nüfusun yoğunluklu olarak geldiği il
Manisa'dır. Manisa'yı takip eden iller ise; Çanakkale, Bursa, İzmir, Erzurum, Sivas ve Kütahya'dır. Kent
genelinde yapılan anket çalışması sonuçlarına göre kentte yaşayanların %45’i Karesi'de, %29’u
Balıkesir’in diğer ilçelerinde, %24’ü Balıkesir dışından illerde, %2’si ise yurtdışında doğduğunu
belirtmiştir. Yerleşmenin aldığı göçün %45'i Balıkesir’deki diğer yerleşmelerden, %55’i ise Balıkesir
ili dışındandır. Yerleşme en çok Balya, İvrindi, Kepsut ve Bigadiç'ten göç almaktadır. İl dışından alınan
göç oranı ise yerleşmenin merkez işlevlerinin odağı olmasından dolayı atama ile gelen görevliler ve
üniversite için gelen öğrencilerle açıklanmaktadır.
Altıeylül ve Karesi ilçelerinde 12 adet Nekropol-Antik Yerleşme, 5 adet Kale, 6 adet Tümülüs, 3 adet
höyük ve 1 adet arkeolojik alan olmak üzere toplamda 27 adet arkeolojik sit alanı bulunmaktadır.
Arkeolojik sit alanlarının tamamı Altıeylül ve Karesi İlçelerine bağlı kırsal mahallelerde (köy)
konumlanmaktadır. Karesi'de olan arkeolojik sit alanlarının isimleri aşağıdaki gibidir:
Nekropol –Antik Yerleşme (Kocaavşar Köyü)
Kocakale (Kalaycılar Köyü)
Küçükkale (Kalaycılar Köyü)
Tümülüs (Kamçılı Köyü)
Tümülüs (2 adet- Beyköy)
Roma Dönemi Yerleşim ve Nekropol (Aktarma-Ovacık Köyleri)
Nekropol (Ziyaretli Köyü)
Tümülüs (Üçpınar Köyü)
Arkeolojik Alan (Kirazpınar Köyü)
Nekropol (Beyköy)
Kuruluşu çok eskilere dayanan Anadolu kentleri ile karşılaştırıldığında, Balıkesir, görece yeni bir
kenttir. Yazılı kaynaklara göre XIV. yüzyılda Karesi Beyliği zamanında kurulmuştur. Osmanlı
Döneminde Bursa Vilayeti'ne bağlı Karesi Sancağı'nın merkezi olan Balıkesir, Cumhuriyet Dönemine
kadar bir kasaba olarak gelişim göstermiştir. Bu durum kentin hinterlandında olan Balıkesir Ovası ile
yakın çevresindeki tarımsal üretimin kısıtlı ve sadece kendisine yeterli olmasından kaynaklanmıştır. Bu
duruma bağlı olarak da Balıkesir Kent Merkezi'nin büyük Anadolu kentleri ile ilişkisi gelişmemiş idari
merkez olmasının yanı sıra bölgesel bir ticaret merkezi kimliği kazanmıştır.
2012 Aralık ayında yürürlüğe giren "6360 Sayılı 14 İlde Büyükşehir ve 27 İlçe Kurulması Hakkındaki
Kanun" ile birlikte Balıkesir, idari olarak büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Büyükşehir
olmadan önce 19 ilçeye sahip olan Balıkesir ili, 2014 itibariyle Balıkesir ili 20 ilçe, Büyükşehir
17
Belediyesi'ne bağlı 3 belde (Kocaavşar, Pamukçu, Çamlı) ve 892 köyden oluşmaktadır. Balıkesir'de
Merkez olarak nitelendirilen ilçe Altıeylül ve Karesi olarak ayrılmış ve ilçe belediyeleri oluşturulmuştur.
Tablo 2: Balıkesir İlçeleri Yüzölçümü Değerleri
İlçe Adı Kuruluş Yılı Yüzölçüm (km²) Eskiden Bağlı Olduğu ilçe
Altıeylül 2012 972 Balıkesir
Ayvalık 1928 265 Burhaniye
Balya 1923 936
Bandırma 1923 592
Bigadiç 1944 1028 Merkez
Burhaniye 1923 280
Dursunbey 1923 1948
Edremit 1923 731
Erdek 1928 260 Bandırma
Gömeç 1991 223 Burhaniye
Gönen 1923 1118
Havran 1959 543 Edremit
İvrindi 1944 761 Merkez
Karesi 2012 742 Merkez
Kepsut 1953 908 Merkez
Marmara 1987 117 Erdek
Manyas 1936 593 Bandırma
Savaştepe 1954 409 Merkez
Sındırgı 1923 1378
Susurluk 1926 645 Merkez
Kaynak: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, 2015
Büyükşehir olması ile birlikte büyükşehir belediyesi sınırları ile il sınırları çakışmıştır. Balıkesir'e bağlı
ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılarak, köyler
mahalle olarak, belediyeler ise mahalleleriyle birlikte bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.
Mevcut durumda Karesi İlçesine bağlı 28 kentsel mahalle 40 kırsal mahalle bulunmaktadır.
Kentsel mahalleler; Kuva-i Milliye, 1. Sakarya, 2. Sakarya, Çay, Vicdaniye, Kayabey, 1. Oruçgazi, 2.
Oruçgazi, Maltepe, Ege, Ali Hikmet Paşa, Toygar, Paşaalanı, Eski Kuyumcular, Dumlupınar, Atatürk,
Yıldırım, Akıncılar, Karaoğlan, Karesi, Aygören, Hacı İsmail, Hisariçi, Mirzabey, Kızpınarı, Ayşebacı,
Üçpınar ve Adnan Menderes'tir.
Kırsal mahalleler; Şamlı, Kocaavşar, Ziyaretli, Köteyli, Fethiye, İbirler, Davutlar, Çaypınar,
Yaylabayır, Yağcılar, Çanacık, Yeşilova, Taşkesiği, Alacabayır, Düzoba, Hisaralan, Toybelen,
Boğazköy, Karacaören, Karakol, Kavaklı, Ortaca, Kurtdere, Armutalan, Kırmızılar, Büyükpınar,
Tatlıpınar, Yaylacık, Yeni İskender, Deliktaş, Ovacık, Turplu, Aktarma, Beyköy, Kabakdere,
Kalaycılar, Naipli, Bakacak ve Yeniköy'dür.
Verimli bir ovaya sahip Balıkesir Merkez yerleşmesi de 1950’li yıllara kadar ovayı tarım alanı olarak
kullanırken, kentteki imar hareketleri ile birlikte ova tarım alanı olmaktan çıkmış yerleşmeye açılmıştır.
Bugün ovanın neredeyse tamamı kentsel alan sınırları içindedir, bu durum ise doğanın kendi kurallarını
değiştirdiği anlamı taşımamaktadır. Ova tabanı su yüzeyi yüksektir, bu nedenle sıvılaşma oranı diğer
18
alanlara göre daha fazladır. Bu durum yapıların temelini olumsuz yönde etkilemektedir. Mevcuttaki
tarım ve orman alanları kentsel yerleşmenin dışında kalmıştır. Genel olarak arazi kullanım kabiliyet
sınıfı (AKKS) birinci derece olan tarım alanları yerleşmenin doğusunda, orman alanları da kentin
batısında yer almaktadır. Organize sanayi bölgesi de akks sınıfı birinci derece olan tarım toprakları
üzerinde kurulmuştur fakat bu alandaki toprakların sürekliliği incelendiğinde devam etmediği
görülmektedir. Ayrıca sanayi faaliyetlerinin kirletici etkisini verimli tarım alanlarından koruma ile
sanayinin kentle ilişkisini kurma arasındaki dengede sanayi için seçilen yer en uygun yerdir. Kentin
bugünkü yerleşme alanlarına bakıldığında vadilere ve derelere dikkat edilmediği görülmektedir. Karesi
ve Altıeylül ilçelerini ayıran Çay Deresi, kent için sınır öğesi olmakla birlikte nitelikli olarak
kullanılamamakta, suyun rahatlatıcı etkisinin hissedilmesi bir yana yaşanan kirlilik nedeniyle rahatsız
edici bir unsur haline gelmiştir.
Altıeylül ve Karesi Kentleri, Balıkesir Ovasının batısında yer almakta olup bir çanak şeklindeki ovanın
tabanına doğru ilerlemektedir. 500 metreyi geçen dağlar ve tepelerle çevrelenen Balıkesir Ovası
bugünkü görünümünü Susurluk nehri ve kollarının faaliyetleri sonucunda almıştır. Balıkesir Ovası 140
km² kadardır. Batı Anadolu’da Marmara Bölgesinin güney bölümünde Edremit-İvrindi ovalarıyla
birlikte batı doğu doğrultulu bir graben hattı üzerinde bulunan Altıeylül ve Karesi kentleri Balıkesir ile
anılan verimli ovayı batıdan sınırlayan düz sırtlı tepelerin yamacında, eteklerinde ve düzlükte
kurulmuştur. Balıkesir ovası eski temel dağlar üzerinde, çerçevesindeki kuzeydoğu-güneybatı
doğrultulu fay çizgisinin belirtildiği gibi çöküntü ile meydana gelmiş ve tabanı kuvaterner
birikintileriyle örtülmüş bir ovadır. Civarındaki yüksek yontuk yüz, akarsular tarafından birçok vadilerle
oyulmuş, batıda Edremit Körfezi ile Susurluk Çayı vadisi arasındaki alanda fazla yüksek olmayan
araziler mevcuttur. Denizden yüksekliği 130 metredir. Kent merkezinden geçen Çay Deresi, kuzeydeki
Neojen kütleler ile güneydeki volkanik serileri birbirinden ayıran doğal bir sınır oluşturmaktadır. Bu iki
farklı jeolojik yapı arasında fazla geniş olmayan bir oluk meydana gelmiştir. Çay Deresi bu oluk içinde
akmaktadır. Kenti batıdan doğuya doğru kat ederek önce Yakupköy doğusunda Kazıklı dere ile sonra
Üzümcü Çayı ile birleşir. Namlıçal Tepe ile Harita Tepe arasından kentin batı ucundan girerek 1.
Sakarya mahallesinde Haydar deresi ile birleşmektedir. Ayrıca inceleme alanında yapılan arazi ve
literatür çalışmalarına göre inceleme alanının jeolojisini, Kretase yaşlı Bornova Filişi (Kb), Oligosen
yaşlı Hallaçlar Volkaniti (Toh), Oligo-Miyosen yaşlı Şamlı Plütonu (Tg), Miyosen yaşlı Soma
Formasyonu (Tmso),Kuaterner yaşlı Alüvyon (Qal) ve Güncel dolgular olmak üzere 6 farklı birim
oluşturmaktadır.
Alanın iklimini topografya, coğrafi konumu ve arazi yapısı belirlemektedir. Topografya özellikle bahar
aylarındaki gök gürültülü sağanak yağışlı olarak tanımlanan oraj (kararsızlık yağışı) ve orografik yağış
diye tanımlanan bulutların dağlarda yükselirken veya dağı aştıktan sonra meydana gelen yağışları
oluşturur. Balıkesir ili, il sınırlarının tamamı dikkate alındığında Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi
arasındaki geçiş bölgesinde bulunmaktadır. Bu nedenle her iki iklimin özelliklerini yer yer görmek
19
mümkündür. Altıeylül-Karesi İlçelerinde yarı kurak step iklimi hakimdir. Yarı Kurak İklim bir geçiş
iklimi özelliği gösterir. Yıllık sıcaklık farkı 15 - 30 °C dir ve en fazla yağış ilkbahar ve yazın
düşmektedir.
Tablo 3: Altıeylül ve Karesi İlçeleri Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler
AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler (1950 - 2014)
Ort.Sıcaklık (°C) 4.8 5.9 8.3 13 17.8 22.5 24.8 24.6
20.7 15.7 10.4 6.7
Ort. En Yüksek Sıcaklık (°C) 9.1 10.6 13.9 19.4 24.6 29.4 31.3 31.
4 27.8 22.2 16 10.9
Ort.En Düşük Sıcaklık (°C) 1.3 1.8 3.3 6.9 10.9 14.8 17.6 17.8
13.9 10.1 5.8 3.1
Ort. Güneşlenme Süresi (saat) 2.6 3.3 4.4 6.1 8.4 10.5 11.4 11 8.5 6.2 4.1 2.3
Ort. Yağışlı Gün Sayısı 14.2 11.7 11.5 9.5 7.8 4.4 1.6 1.5 3.5 6.7 9.7 13.9
Aylık Toplam Yağış Miktarı Ort.
(kg/m2) 80.1 68.5 57.8 52.6 41.8 24.8 8.1 6.3 24.4 45.1 77.4 96.5
Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen En Yüksek ve En Düşük Değerler (1950 - 2014)
En Yüksek Sıcaklık (°C) 23.5 24.8 30.7 35.2 38.2 42.5 43.2 43.
7 40.3 36.4 29 26.1
En Düşük Sıcaklık (°C) -13.8 -18.8 -8 -4 0.6 4 9.1 8.7 4 -2.3 -7.9 -12.9
Kaynak: http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=BALIKESIR
Sıcaklık değerleri güneyden-kuzeye, batıdan-doğuya değişmektedir. Uzun yıllar içinde gerçekleşen
değerlere göre yıllık ortalama sıcaklık 14.6 0C'dir. Bugüne kadar görülen en yüksek sıcaklık 43.7 0C ile
Ağustos ayında yaşanırken en düşük sıcaklık -13.8 0C ile Ocak ayında yaşanmıştır. Uzun yıllar içinde
gerçekleşen değerlere göre Türkiye yıllık sıcaklık ortalaması ise 13.1 0C'dir.
İl genelinde, sıcaklık değerlerinde yaşanan değişme doğal ve sosyal ortam üzerinde önemli bir etkiye
sahiptir. Altıeylül ve Karesi İlçelerinde ısınma ihtiyacının en çok olduğu aylar Aralık ve Ocak aylarıdır.
Bu aylarda yer şekilleri ve basınç sistemlerinin de etkisi ile hava kirliliği uyarı sınırlarını aşmaktadır.
Hava kirliliğinin bu aylarda yoğun olmasının diğer bir nedeni ise kış döneminde rüzgar hızının
azalmasıdır. Çalışma alanı hava sıcaklığı ve toprak sıcaklığı bakımından değerlendirildiğinde bitkilerin
yetişme dönemi batıdan-doğuya ve güneyden-kuzeye doğru kısalmaktadır.
Altıeylül ve Karesi Kentlerinde yoğunluk gösteren bitki örtüsü familyalarında ilk üç sırayı Papatyagiller,
Baklagiller ve Ballıbabagillerin aldığı görülmektedir. İlk sıralarda bu 3 familyanın yer alması, Türkiye
florasının en büyük familyaları arasında yer almalarıyla ilişkilidir. Çok yıllık odunsu bitkiler olarak ise
kent içinde çınar, ceviz ve incir ağaçları göze çarpmaktadır.
Kentin yerleşme alanı Merkez, Derealtı ve Dereüstü olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. Kent
merkezi en eski yerleşmelerin olduğu özellikle Altıeylül, Eski Kuyumcular, Hacı İlbey, Dumlupınar,
Haşan Basri Çağatay, Hisariçi Mahalleleri'nin oluşturduğu alandır. Kent çekirdeğini oluşturan
mahalleler kentin ilk yerleşim alanlarıdır. Bu mahalleler Balıkesir Ovasının batısında bulunan Atatepe
ya da halk arasında Çamlık olarak isimlendirilen tepenin eteklerinde tek katlı veya iki katlı bahçeli
evlerden oluşmaktadır. Sokaklar dardır ve bu sokakların hemen hemen hepsi şehir merkezindeki Milli
20
Kuvvetler Caddesi ya da Anafartalar Caddesine doğru uzanmaktadır. Milli Kuvvetler Caddesi ile
Anafartalar Caddesinin birleştiği yerde Mustafa Kemal Atatürk’ün ünlü konuşmasını yaptığı Zağnos
Paşa Cami önemli bir odak noktası olarak konumlanmaktadır. 1960’lardan sonra kent merkezine oranla
arazi fiyatlarının daha ucuz olduğu bazı alanlarda gecekondulaşma sorunu olmuştur. Şehrin kuzeyinde
Tepebaşı ve Maltepe, güneyde Dinkçiler ve Plevne Mahallelerinin bir bölümü, doğuda ise Gümüşçeşme
ve Gündoğan Mahalleleri gecekondu alanı olarak ortaya çıkmıştır. Fakat sanayi bölgesine yakınlığı
nedeniyle Gündoğan Mahallesi hızlı bir gelişme yaşamıştır. Bursa-İzmir karayolu üzerinde bulunan
mahallelerden şehrin güneyinde 6 Eylül ve Kasaplar, Kuzeydoğudaki Atatürk Caddesi ise daha üst gelir
gruplarının yerleştiği bölgeler olmuştur. Güneydoğuda Bahçelievler Mahallesi ve kuzeybatıda Adnan
Menderes Mahalleleri, gerek planlı yapılaşması gerekse sakinliği sebebiyle 2000’li yıllarda tercih edilen
yerler olmuş ve şehrin gelişmesinin de bu yönlere doğru olmasında etkili olmuştur. Bu alanlar dışında
Bursa yolu üzerinde, sanayi bölgesinin hemen batısında ve Kredi Yurtlar Kurumu civarında da
yapılaşma başlamıştır. Fakat bu alanlar belediye sınırları dışında kalmaktadır. Şehrin batısında Kızpınar
Mahallesi’nde 1970’li yıllarda bir gecekondu önleme bölgesi oluşturulmak istenmiş ve saha 1974
yılında kamulaştırılmıştır. 1980’li yıllara kadar inşası devam etmiştir. Türk şehirlerinin büyüme süreci
içerisinde özgün kent dokusunun bozulması, Balıkesir için de geçerli olmuştur.
Balıkesir ilçeleri çalışabilir nüfus oranları(15-65 yaş) incelendiğinde, ilk sırayı Altıeylül (124.435) ve
Karesi (123.336) alırken, bu sıralamayı Bandırma (105.144) ve Edremit (95.871) takip etmektedir.
Kırsal kimliğe sahip ilçeler ise ortalama 5.000 ve 10.000 arası aktif çalışabilir nüfus büyüklüklerine
sahiptir. Kent genelinde yapılan anket çalışması sonuçlarına göre nüfusun %29’unu ev hanımları
oluştururken %24'ü çalışmamaktadır. %20'si öğrenci iken %15'i işçi, %2'si memur, %2'si iş yeri
sahibidir. Yerleşmelerin merkez kimliğine ve hizmet verdiği hinterlandının getirdiği gerekliliklere
uygun olarak en fazla çalışılan kurumlar %23,8 ile perakende ticaret ve %18,5 ile resmi kurumlardır.
Nüfusun %11,3'ü ise fabrikalarda çalışmaktadır. Çalışma alanı kentsel mekan olduğu için iş yeri
sahiplerinin %77’sinin ticaret işletmesi bulunmaktadır. İşletme sahiplerinin %18'i imalat, %5'i de tarım
ve hayvancılık sektöründe faaliyet göstermektedir. İş yerlerinin %58’i Karesi İlçesi’nde, %30'u Altıeylül
İlçesinde bulunmaktadır. Çalışanların Karesi İlçesi'nde yoğunlaşmasına Küçük Sanayi Sitesinin burada
yer almasının etken olduğu söylenebilir. Nüfusun %12'si Altıeylül ve Karesi kentleri dışında
çalışmaktadır. İş yerinin bulunduğu mahalle bilgisi analizine göre en fazla işyeri; kentin çekirdeğini
oluşturan Eski Kuyumcular Mahallesinde bulunmaktadır. Bu sıralamayı kentin kuzeyinde Gökköy
Lojistik Merkezinin yanında konumlanan Balıkesir OSB, Paşaalanı Mahallesi ve yine Paşaalanı
mahallesinde bulunan Küçük Sanayi Sitesi takip etmektedir. Çalıştığı mahalle bilgisine "Belli Olmuyor"
cevabı verenler ise kentteki marjinal sektörde faaliyet göstermektedir.
Halkın % 46'sı kırsal kesimde yaşamakta ve çalışan nüfusun % 57'si geçimini tarım ve hayvancılık
sektöründen sağlamaktadır. Balıkesir'de tarıma dayalı sanayi yapısı ağırlıkta olmasına rağmen sektörel
çeşitlilik açısından geniş bir sanayi dokusu gözlenmektedir. Tarım makineleri, çimento, sentetik çuval,
21
trafo, jeneratör, un, yem, zeytinyağı, sabun, salça, konserve, beyaz et, gübre, kimyevi maddeler, süt ve
süt ürünleri, dericilik, orman ürünleri, mermer ve madencilik başlıca sanayi kollarını oluşturmaktadır.
Dokumacılık, elektrikli ev aletleri ve hammadde ağırlıklı metal sanayi son yıllarda gelişme
göstermektedir. Balıkesir’de bol miktarda meyve, sebze, zeytin üretilmekte, küçük ve büyükbaş hayvan
ile kanatlı yetiştirilmektedir. Ekonomik ve kültürel gelişmesinde önemli rolü olan tarım, hayvancılık ve
sanayinin yanında, eşsiz kıyıları, temiz denizi, termal kaplıcaları ve dağ turizmi bakımından Balıkesir,
zengin turizm potansiyeline sahiptir. Kent genelinde yapılan anket çalışması sonuçlarına göre Karesi
kent nüfusunun %73’ü hizmetler sektöründe, %25’i sanayi sektöründe, %2’si tarım sektöründe istihdam
edilmektedir.
Karesi kentlerinde toplamda 1 adet 510 yataklı devlet hastanesi, 16 adet aile sağlığı merkezi, 4 adet acil
sağlık hizmetleri istasyonu, 5 adet toplum sağlığı merkezi, 8 adet spor tesisi alanı, 106 eğitim tesisi
bulunmaktadır.
Cumhuriyet öncesi dönemde, özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda Balıkesir, önemli bir üretim ve ticaret
kentidir. Kentte bulunan demiryolu, kentin ticari yönden gelişimine önemli katkı sağlamıştır. Ancak,
Cerasi’nin de belirttiği gibi, 18. yüzyıl sonları ve 19. yüzyılda farklılaşan ekonomik yapı, Osmanlı
İmparatorluğunda zaten büyük ve önemli olan kentlerin daha da gelişmesine, küçük Anadolu kentlerinin
ise durgunlaşmasına ve yaklaşık iki asır boyunca çok az değişmesine yol açmıştır. Bu durumda, 19.
yüzyılda Bursa ve Edirne gibi hem idari hem de ticari önemi olan kentler daha da gelişmişlerdir.
Balıkesir gibi daha küçük taşra yerleşmelerinin gelişmeye ve yoğun imar etkinliklerine sahne olmaya
başladığı dönem daha çok Cumhuriyetin ilanını izleyen yıllardır. Altıeylül ve Karesi, Balıkesir Ovasının
batı sınırında düz sırtlı bir tepenin yamacında kurulmuştur. Kentin ilk gelişme yeri ova ile tepenin
kesiştiği yerdedir. Kentin bu yerde kurulmasının en büyük nedeni, eski kentlerin yer seçiminde
gözlendiği gibi sağlam zemine oturma ve korunaklı bir habitat üretme isteğidir. Böylece kent, dayanıklı
kayaçların bulunduğu batıdaki tepenin yamaçlarını seçmekle nispeten depremden korunmuştur. Kentin
bu yerde kurulmasının diğer bir nedeni de halkın tarımsal faaliyetlerini sürdüreceği bir ovaya sahip
olmak istemeleridir. Kentin besin ihtiyacını karşılayacak verimli tarım arazileri bu ovada yer almaktadır.
Böylece halk verimli tarım alanlarını boş bırakarak batıdaki yamaçlara yerleşmiş ve Balıkesir Ovasında
tarımsal faaliyetlerini sürdürmüştür.
Balıkesir’de ilk imar etkinlikleri 1863 yılında başlamıştır. Bu dönemde dar sokaklar genişletilmiş, yeni
caddeler açılmış, çıkmaz sokaklar iyileştirilmiş ve bütün bunlar yapılırken çok sayıda gayrimenkul
istimlâk edilmiştir. Cumhuriyet sonrası Balıkesir’in kırsal bir yerleşme olmaktan çıkıp bir kent
yerleşmesi olmasında, şehrin Marmara ve Ege Bölgelerini bağlayan kara yolları ve demir yolları
üzerinde bir durak noktası olmasının, ayrıca bir kolordu merkezi haline getirilmesinin etkisi çok
büyüktür. 1944 yılında yapılan ilk imar planı ile ortaya konulan gelişmeler, 1950’li yıllara kadar kent
makroformunun göstergesi olmuştur. 1950 yangını sonrası kentin fiziksel yapısında önemli
22
yenilenmeler olmuş ve yeni yerleşim yerlerinin iskâna açılmıştır (52 evler, 66 evler Subay Evleri, Şoför
Evleri, 26 Evler, Esen Evleri). 1944 Egli planında genel olarak modernist anlayış çerçevesinde düzenli
yapı adalarının oluşturulmasına çalışıldığı dikkati çeker. Plan açıklama raporunda, kentsel gelişimin
kuzey ve doğu yönlerinde olması gerektiği vurgulanmış, kentin özellikle demiryolu güzergâhı üzerinde
bulunması nedeniyle gelişime uygun bir bölgede bulunduğu belirtilmiştir. Raporda ayrıca, dar ve eğri
sokakların genişletilmesi, kuzey ve doğu yönlerinde gelişim akslarının oluşturulması ve meydan olma
potansiyeli taşıyan açık alanlarda yapı cephelerinin bir meydan duvarı oluşturacak şekilde birleştirilmesi
önerilmiştir. Egli Planı, kentteki eski yerleşim alanlarına kapsamlı bir müdahalede bulunmayan ve yeni
yerleşim alanlarını kent merkezinin dışında öneren bir yaklaşım içermektedir. Bununla beraber, plan
incelendiğinde eski yerleşim alanları ile yeni yerleşim alanları arasında mekânsal sürekliliğin
sağlanmasına çalışılmış olduğu gözlenmektedir. Plan üzerinde belediyenin yeni kararları ile bazı
değişiklikler yapılmış, 1955 yılında ise bu plan tamamen yürürlükten kaldırılmıştır. Bu tarihte plan,
yürürlükten kaldırılmış olmasına karşın, bugüne dek yapılan tüm revizyonlar Egli planı temel alınarak
gerçekleştirilmiştir. Bu dönemin mevcut imar planına göne değişmesine imkan olmayan ana caddeler
ile tarihi eserleri içine alan meydanlar için 1952 senesinde beş senelik İmar Programı hazırlanmış ve
program çerçevesinde istimlaklar yapılmıştır. Bu çerçevede Bahçelievler ve Esenevler Yapı
Kooperatifleri, Belediye Memurları ve Şoförler Demeği Mesken Kooperatifleri kurularak kentin kuzey
ve güney doğrultusunda bir gelişme sağlanmıştır. Bu yıllarda kente gelen göçmenler kentten kopuk bir
alan olan Gaziosmanpaşa ve Plevne Mahalleleri'ne yerleşmişlerdir. 1955 - 1959 yılları arasındaki
gelişme göçlerle başlamış ve %50’si hisseli tapu şeklinde sağlıksız olarak gelişimini sürdürmüştür.
Balıkesir kentinde büyüme 1950’lere kadar yerleşme çekirdeğinin etrafında olmuştur. XIX. yüzyıl
sonlarına kadar kentin büyümesi batı ve güneybatı yönlerine doğru olmuştur. Bu alanlarda konutların
eğim eşiklerine dayanmasıyla 1900’lerin başında kuzeye doğru yayılmaya başlamıştır. 1950–1980
yılları arasındaki dönemde kent, karayolları ve sanayi bölgesinin etkisiyle doğuya ve güneydoğuya
doğru gelişmiştir. Böylece şehrin çekirdeği etrafındaki ana kütle ile güneydeki kopuk yerleşmeler
arasındaki boşluk da dolmaya başlamıştır.
Şehrin günden güne büyüyerek gelişmesi, nüfus yoğunluğunun artması nedeni ve eski imar planının
ihtiyacı karşılayamadığı gerekçesi ile mevcut şehir planının 1963 yılında genel bir revizyona tabii
tutulması için karar alınmıştır. Daha sonraki imar planı İller Bankası’nca hazırlanmış ve 1972 yılında
onanarak yürürlüğe girmiştir Bu planın bazı kısımları 1974 yılında revizyona tabii tutulmuştur. Daha
sonra Bursa Yolu üzerinde bir alana 131 ha büyüklükte küçük sanayi sitesi ilave edilmiştir. 1984 yılında
yapılan ilave revizyon planı mevcut kentin kuzeydoğusunu içermektedir. Alanın Ayşebacı Köyü’nü de
içine alan 400 ha 'lık kısmı Bursa - Balıkesir Karayolunun kuzeyinde bulunan alanı. 200 ha'lık kısmı ise
küçük sanayi sitesini kapsamaktadır. Planda yerleşme alanlarına 80.000 nüfus önerilmiştir. Alan
içindeki sosyal alanlar en ince ayrıntısına kadar düşünülmüştür Fakat bu yerleşmelerin birinci sınıf tarım
topraklarını işgal etmeleri, planın çok olumsuz bir yönüdür.
23
2000’li yıllarda ise imara tamamen açılmış bu sahadaki boşluklar dolmuş ve şehir, batıdaki tepelerden
ovaya doğru yayılmış bir şekil almıştır. Bursa-İzmir karayolu üzerinde bulunan mahallelerden şehrin
güneyinde 6 Eylül ve Kasaplar, Kuzeydoğudaki Atatürk Caddesi ise daha üst gelir gruplarının yerleştiği
bölgeler olmuştur. Güneydoğuda Bahçelievler Mahallesi ve kuzeybatıda Adnan Menderes Mahalleleri,
gerek planlı yapılaşması gerekse sakinliği sebebiyle 2000’li yıllarda tercih edilen yerler olmuş ve şehrin
gelişmesinin de bu yönlere doğru olmasında etkili olmuştur. Bu alanlar dışında Bursa yolu üzerinde,
sanayi bölgesinin hemen batısında ve Kredi Yurtlar Kurumu civarında da yapılaşma başlamıştır. Fakat
bu alanlar belediye sınırları dışında kalmaktadır. Şehrin batısında Kızpınar Mahallesi’nde 1970’li
yıllarda bir gecekondu önleme bölgesi oluşturulmak istenmiş ve saha 1974 yılında kamulaştırılmıştır.
1980’li yıllara kadar inşası devam etmiştir. Türk şehirlerinin büyüme süreci içerisinde özgün kent
dokusunun bozulması, Balıkesir için de geçerli olmuştur. Balıkesir’in sivil mimarisini ve kent dokusunu
yansıtan kısımları tescilli yapılar dışında yenilenme sürecine girmiştir. Balıkesir, önemli bir eşik olan
çevreyolu ile güneydoğu yönünden sınırlandırılmıştır. Bunun yanı sıra doğuda yoğunlaşmış tarım
alanları, güneydoğuda yönündeki havaalanı ve güney yönündeki askeri alanda yine kenti sınırlayan
etmenlerdendir. İkincil önem arz eden daha geçirgen yapıdaki sınırlar kenti kuzey ve güney olmak üzere
ikiye bölen Çay Deresi ve kenti doğu-batı aksında bölen tren yoludur. Bu öğeler kuzeydoğudaki sanayi
kümelenmesi ve kuzeybatıdaki geleneksel konut dokusu gibi kentin diğer kısımlarından farklılaşmış
alanları sınırlandırırken aynı zamanda kentteki dokuların farklılaşmasında etkili olmuştur. Balıkesir,
özellikle şehrin çekirdeğindeki plansız yapılaşma sonucunda yeşil alandan, parklardan yoksun bir
şehirdir. Balıkesir 1986 yılı onanlı Nazım İmar Planında mevcut kent merkezinde görülen yeşil alanlar
oldukça az, gelişme alanında önerilen yeşil alanlar ise henüz uygulamada yerini bulmamıştır. Kişi başına
düşen yeşil alan 3 m²’dir.
Balıkesir Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Kapsamında; Altıeylül ve
Karesi ilçeleri bulunduğu konum itibariyle gelişmiş/ geliştirilebilecek ulaşım sistemleri (kara ulaşımı,
hava ulaşımı, demiryolu ulaşımı ve entegre edilebilir ulaşım sistemleri) ve bölgeye yönelik kentsel
hizmetlerin (eğitim, sağlık vb.) sunumu açısından ‘Bölge Merkezi’ öngörülmüştür.
24
2 EŞİK ANALİZİ
2.1 Doğal Eşikler
Yerleşmenin gelişimini etkileyen en temel unsur, yerleşmenin geliştiği coğrafyadır. Coğrafi yapı
yerleşmenin temel sorun ve potansiyellerini belirlerken yerleşmenin kimliğini de tanımlamaktadır.
Verimli bir ovaya sahip Balıkesir Merkez yerleşmesi de 1950’li yıllara kadar ovayı tarım alanı olarak
kullanırken, kentteki imar hareketleri ile birlikte ova tarım alanı olmaktan çıkmış yerleşmeye açılmıştır.
Bugün ovanın neredeyse tamamı kentsel alan sınırları içindedir, bu durum ise doğanın kendi kurallarını
değiştirdiği anlamı taşımamaktadır. Ova tabanı su yüzeyi yüksektir, bu nedenle sıvılaşma oranı diğer
alanlara göre daha fazladır. Bu durum yapıların temelini olumsuz yönde etkilemektedir. Mevcuttaki
tarım ve orman alanları kentsel yerleşmenin dışında kalmıştır. Genel olarak arazi kullanım kabiliyet
sınıfı (akks) birinci derece olan tarım alanları yerleşmenin doğusunda, orman alanları da kentin batısında
yer almaktadır. Organize sanayi bölgesi de akks sınıfı birinci derece olan tarım toprakları üzerinde
kurulmuştur fakat bu alandaki toprakların sürekliliği incelendiğinde devam etmediği görülmektedir.
Ayrıca sanayi faaliyetlerinin kirletici etkisini verimli tarım alanlarından koruma ile sanayinin kentle
ilişkisini kurma arasındaki dengede sanayi için seçilen yer en uygun yerdir.
Yerleşmelerin özellikle yamaçlarda yer seçmesinin nedenlerinden biri de rüzgarı en etkin biçimde
kullanmaktır. Yerleşmenin rüzgar aracılığıyla havasının temizlenmesini sağlamak ve rüzgarın klimatik
etkisinden faydalanmak teknolojinin sınırlı olduğu dönemlerde önemli olduğu kadar, enerji verimliliği
açısından da oldukça önemlidir. Kentin bugünkü yerleşme alanlarına bakıldığında vadilere ve derelere
dikkat edilmediği görülmektedir. Yeni yapılacak olan imar planında bölgelere dikkat edilmeli yapılaşma
koşullarına titizlikle karar verilmelidir. Karesi ve Altıeylül ilçelerini ayıran Çay Deresi, kent için sınır
öğesi olmakla birlikte nitelikli olarak kullanılamamakta, suyun rahatlatıcı etkisinin hissedilmesi bir yana
yaşanan kirlilik nedeniyle rahatsız edici bir unsur haline gelmiştir. Bu nedenle Çay Deresi rekreasyon
alanı projesi su öğesinin kullanılması ve kent yaşamına değer katması açısından oldukça önemli bir
potansiyeldir.
25
Harita 5: Doğal Eşikler
Kaynak :Çalışma kapsamında üretilmiştir.
26
2.2 Yapay Eşikler
Yerleşmenin gelişmesini coğrafya temel olarak etkilese de, fizik mekanı biçimlendiren kararlar da
kentin biçimini ve yaşamını etkilemektedir. Planlama sınırı fizik mekanda hissedilmese de plan
yaparken en önemli yasal sınırdır. Alınan plan kararları ancak planlama sınırları içinde geçerlidir.
Ulaşım kararları ve mevcuttaki aksları hem bağlantı sağlamaktadır hem de sınır özelliği taşımaktadır.
Ulaşım kademelenmesindeki derece düştükçe ulaşım aksının sınır olma özelliği de o derece
azalmaktadır. Demiryolu yer yer geçişlere izin verse de trenin geçiş hızı düşünüldüğünde yerleşme için
sınır tarif etmektedir. Aynı zamanda trenin geçişi sırasında oluşturduğu gürültü tren yolu çevresinde yer
seçecek fonksiyonları belirlemeli ve gürültü konusunda gerekli tedbirleri düşündürmelidir. Planlama
sınırı dışında kalan havaalanı ise mania sınırını belirlediği için yerleşme için önemli bir eşiktir.
Havaalanı kapsadığı geniş alan önemli bir eşik olmakla birlikte mania sınırı ile yerleşmenin üçüncü
boyutunu sınırlandıran önemli bir eşiktir. Aynı zamanda uçakların iniş ve kalkış sırasında bıraktıkları
atıklar hem kentin havasını hem de akks birinci derece olan tarım alanları için kirletici etki
oluşturmaktadır, fakat yerleşmenin hakim rüzgar yönü kuzey yönünden esen rüzgarlar olduğu için,
havaalanının bu kirletici etkisi azalmaktadır.
Mevcutta bulunan sanayi bölgesi kentin meskun alanı içinde henüz yakın bir sınıra sahip olmasa da
kentin güney yönünde sanayi alanları yol boyunca yer seçmektedir. bu nedenle kentin güneyinin
gelecekte gelişme göstereceği ön görülebilir, fakat hava alanının burada bulunması yapılaşma
koşullarını sınırlandıracaktır.
Küçük sanayi sitesi ise kentin kuzey doğusunda karayolu ve demiryolu arasındaki aksta gelişme
göstermektedir. Sanayinin özellikle demiryolu ile ilişki içinde olması lojistik faaliyetler açısından
istenilen bir özelliktir. Kent için önerilen lojistik merkez ise organize sanayi bölgesinin kuzeyindedir.
Sanayi faaliyetleri özellikle gündüz devam ettiği için gece boşalan bu alanlaar
Askeri alanlar stratejik konumlarından dolayı hem plan için bir sınır hem fizik mekanda hissedilen bir
sınırdır. Resmi kurumlar, hastaneler ve üniversite alanı da kentte fizik mekanda konut işlevinden
ayrıldığı için, yaşayanlar için eşik değeri taşımaktadır.
27
Harita 6: Yapay Eşikler
Kaynak :Çalışma kapsamında üretilmiştir.
28
2.2.1 Kurum Görüşleri
Planlama çalışmasında yapay eşik olarak kabul edilen diğer önemli elemanlardan biri de kurum
görüşleridir. 37 farklı kurumdan kurum görüşü istenmiş, gelen kurum görüşleri aşağıdaki başlıklar
Şekil 1: Kurum Görüşleri
29
2.2.1.1 Balıkesir Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü 28.04.2016 tarih ve5917077/752.01.99 sayılı yazısı ile sağlık
tesis alanından çıkarılmasını istediği sağlık alanlarının ada ve parsel bilgilerini iletmiştir.
İl Sağlık Müdürlüğü 10.11.2015 tarihli 40832410-2229284-23 sayılı yazısında Karesi İlçesi, 2. Çay
Mahallesi 4142 ada 1 parselin 1000 m²'lik kısmının otopark alanından 112 acil sevisleri istasyonu olarak
değişikliğinin yapılmasını talep etmektedir. Konuya ilişkin meclis kararı tarafımıza iletilmiştir.
İl Sağlık Müdürlüğü 02.02.2016 tarih 60206642/754 sayılı yazılarında Karesi İlçesi Üç Pınar
Mahallesi’ne doğru imara açılacak alanda 1 adet 300 dönümlük devlet hastanesi yapılması için hazine
arazisi, 3 farklı alanda 2000 m² lik aile sağlığı merkezi, Karesi İlçesi Kabakdere Mahallesi’ne doğru
2000 m²lik aile sağlığı merkezi, 1 adet 3500 m²’lik 112 komuta kontrol merkezi, aile sağlığı merkezi,
toplum ve ruh sağlığı merkezi, Altıeylül İlçesi Akçakaya Mahallesi’nde imara açılacak yerleşim
alanında 1 adet 2000 m²’lik aile sağlığı merkezi talep ettiklerini belirtmişlerdir. 23.07.2016 tarih ve
60206642/813.01.01.02 sayılı yazıları ile Plevne Mahallesi 5367 ada 1 parselin sağlık alanından
çıkarılması talep edilmiştir. Mekansal planlar yapım yönetmeliğinin gerektirdiği donatı standartlarını
plan sınırları içinde sağlamak için bu talep yerine getirilmemiştir.
2.2.1.2 Balıkesir Valiliği Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü 08.09.2016 tarih ve 51384593-310.06 sayılı yazıları
ile Tip İmar Planı Yönetmeliği hatırlatılmış, bitişik nizam veya bitişik ticaret bölgesi olarak belirtilen
alanlarda bu imar yönetmeliğine uygun uygulama yapılması, eğer yürürlükteki planda plan notu varsa
plan notuna göre uygulama yapılması, yoksa plan notu hazırlanması gerektiği bildirilmiştir.
İlgili kurum 06.01.2016 ve 51384593-305.99 sayılı yazılarında planlama alan sınırları içinde bulunan
sit alanları ve plan notlarının plan çalışmasına işlenmesi gerekliliği bildirilmiştir.
2.2.1.3 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2. ve 25. Bölge Müdürlükleri
Orman ve Su İşleri Bakanlığı 25. Bölge Müdürlüğü 01.12.2016 tarihli yazıları ile Harita Genel
Komutanlığının yazısını bildirmiştir. E-Mail yoluyla tarafımıza 1/25.000 ölçekli gereleri gösterir
haritaları iletmişlerdir.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı 25. Bölge Müdürlüğü 19.08.2016 tarih ve 32828584-754-558176 sayılı
yazıları ile derelere derelere ilişkin taşkın debilerinin ve ıslah kesitlerinin tarafımızca hazırlanıp kuruma
verilmesi istenmiştir.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı 25. Bölge Müdürlüğü 22.06.2016 tarih ve 32828584-754-430543 sayılı
yazıları ile tarafımıza sulama sahlarını tarafımıza göndermiştir.
30
Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2. Bölge Müdürlüğü 25.01.2016 tarih ve Değirmen Boğazı Tabiat Parkına
İlişkin haritaları göndermişler, orman kadastrosu ve orman sınırlarına ilişkin bilginin Balıkesir Orman
Müdürlüğü’nden istenmesi gerekliliği belirtilmiştir.
2.2.1.4 Enerji Ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı
Enerji Ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı MTA Kuzeybatı Anadolu Bölge Müdürlüğü 12.01.2016 tarih
90537293-622.02-12/2179 sayılı yazıları ile planlama alanı sınırları içinde doğal afetlere (deprem,su
taşkını, heyelan vb.) karşı önyelici veya etkilerinin en aza indirici tedbirlerin alınması durumunda
kurumları açısından bir sakınca bulunmadığını bildirmişlerdir.
Enerji Ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü 25.01.2016 tarih ve 20913469-
101.29.02-E.402921 sayılı yazılarında diri fay hattı bulunan jeoloji haritası ve heyelan bulunan
paftaların tarafımıza satılması hakkında bilgi vermişlerdir.
Enerji Ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 05.01.2016 tarih ve
sayıları ile tarafımıza maden işletmeleri ve yerlerine ilişkin bilgileri (kordinat + ruhsat belgesi)
bildirmişlerdir.
2.2.1.5 Balıkesir Büyükşehir Belediyesi
Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın içinde bulunduğu kurumlardan da görüşleri istenmiştir.
Baski Genel Md. Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanlığı 22.12.2015 tarih ve 10417445-3484/23417 sayılı
yazıları ile planlanan alanda yapılacak inşaat çalışmalrında kurumdan görüş alınması gerekliliği
bildirilmiştir.
Kent Estetiği Daire Başkanlığı Kent Estetiği Şube Müdürlüğü 24.12.2015 tarih ve 43762547/045/1566-
2222295 sayılı yazıları ile planlanan alanların uygun olduğunu bildirmişlerdir.
Kırsal Hizmetler Daire Başkanlığı Kırsal Alan Planlaması Ve Kırsal Kalkınma Şube Müdürlüğü
28.12.2015 45365627-48759318/1757-2225159 sayılı yazıları ile planlanan alanların uygun olduğunu
bildirmişlerdir.
Zabıta Dairesi Başkanlığı Zabıta Şube Müdürlüğü 30.12.2015 tarih ve 64500391-304.993971-2225159
sayılı yazıları ile görüş ve önerilerinin bulunmadığını bildirmişlerdir.
Kültür Ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı 07.01.2016 tarih ve 61666759-2225159-21 sayılı yazıları ile
sosyokültürel tesis alanlarının iyileştirilmesi, gelecek nüfusa ve kente hizmet edecek sosyokültürel
alanların ayrılması, kanun ve yönetmelikte belirtilen standartlar çerçevesinde planlanmasını
belirtmişlerdir.
31
Çevre Koruma Ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Proje Ve Yatırımları Şube Müdürlüğü 11.01.2016 tarih
89486837-311-56 sayılı yazıları ile harfiyat döküm sahası ve enerji üretim tesisi alanının yerleri
tarafımıza gönderilmiştir.
İtfaiye Dairesi Başkanlığı Yangın Önleme Ve Eğitim Şube Müdürlüğü 12.01.2016 tarih ve 97732816-
2225159-59 sayılı yazıları ile planlama alanında planlanan bir yatırım kararı veya proje
bulunmamadığını bildirmiştir.
Emlak İstimlak Dairesi Başkanlığı Kamulaştırma Şube Müdürlüğü 21.01.2016 tarih ve 40832410-
2222295-330 sayılı yazıları ile Büyük Şehir Belediyesi’ne ait taşınmazlar tarafımıza iletilmiştir.
Fen İşleri Daire Başkanlığı 19.02.2016 tarih ve 83996681-2222295/815 sayılı yazıları ile yapımı
düşünülen ve başlanılan projeler tarafımıza gönderilmiştir.
Ulaşım Planlama Ve Raylı Sistemler Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Şube Müdürlüğü, 14.01.2016
38152989-2222295-4/7 sayılı yazıları ile imar Planı Çalışmalarına ilişkin verilerin toplanması için
tarafımızadan süre uzatma talep edilmiştir. 11.02.2016 tarih ve 38152989-2247940/1396 sayılı yazıları
ile toplu taşıma güzergahları, durak yerleri, ulaşım ana planları ve kararları araç park yerleri, yetki
alanındaki caddelerin isimleri ve tarafımızca istenen diğer belgeler firmamıza gönderilmiştir. Aynı
yazıları ile birlikte 2 adet imar planı değişikliği taleplerini de bildirmişlerdir. Ulaşım Planlama Ve Raylı
Sistemler Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Şube Müdürlüğü 10.03.2016 tarih ve 38152989-
2247003/2042 sayılı yazıları ile parkomat yerlerine ilişkin meclis kararları tarafımıza iletilmiştir.
Ulaşım Planlama Ve Raylı Sistemler Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Şube Müdürlüğü 21.01.2016
tarih ve 38152989-2240083-807 sayılı yazılarında Altıeylül İlçesi Gaziosmanpaşa Mah. 17L3 pafta 130-
132-151-161/168 -Önder Menekşe Sokak, 1. Hisar - 190 sokak / Yeşil - Çimen Sokak / Deniz - Yeşil
Sokak’ın meri otopark ve park alanı kullanımı imar planı değişikliğini talep etmektedirler.
İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı 24.08.2016 tarih ve 11977187-310.01-1276-2141-(2261776)
sayılı yazıları ile Karesi Akıncılar Mahallesi 7726 ada 3 parsel trafo alanından yeşil alana çevrilmesi
teleplerini bildirmişlerdir. 26.08.2016 tarih 11977187-310.01-3410-2168-(2180528) sayılı yazıları ile
Karesi İlçesi Yıldırım Mahallesi 7757 Ada 3 Parsel Alacamescit Camii etrafının kamulaştırma işlemleri
için imar planlarında meydan olarak işlenmesi talep edilmektedir. 25.10.2016 tarih ve 11977187-
310.01.01.-101/1474 sayılı yazıları ile Karesi İlçesi Atatürk Mahalesi 4183 ada 1 parselin imar
planlarında temel eğitim ve ilköğretim alanı olarak belirlenmesi ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından
kamulaştırılmaması mülkiyet hakkını kısıtlamakta. konunun imar planında tekrar gözden geçirilmesi
talep edilmektedir. 01.11.2016 tarih ve 11977187-310.01-E126/2087 sayılı yazılarında Altıeylül İlçesi
Gaziosmanpaşa Mah. 17LIII pafta 130-132-151-161-168 Önder Menekşe Sokak, 1. Hisar 190
Sokak/Yeşil Çimen Sokak/ Deniz Yeşil Sokağı kapsayan dolmuş durakları otopark alanı kullanım
amaçlı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği teklifini tarafımıza bildirmişlerdir. 04.11.2016
32
tarih ve 11977187-310.01-168/2611 sayılı yazılarında Karesi Mirzabey Mahallesi 909 Ada 2 Parsele
Yönelik "Tarımsal Üretim (Ana Arı Ve Yan Ürün Üretimi, Bitkisel Üretim, Hayvansal Üretim),
Demostrasyon Ve Rekreasyon" falliyetlerinin planlandığı bildirilmiştir. Bu alan plan sınırımızın dışında
kalmaktadır. 08.11.2016 tarih ve 11977187-310.01.01-210/2838 sayılı yazılarında Karesi İlçesi Kuva-i
Milliye Mahallesi 20K pafta 4142 ada 1 parselin “dolmuş durakları otopark” alanı (yolcu aktarma
istasyonu) amaçlı kullanımı talep edilmektedir.
Balıkesir Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü'nün 69270856-03-2083-2100 sayı ve 14.03.2014
tarihli yazısıyla; Balıkesir Merkez Ayşebacı Köyü Değinilen boğazı mevkiinde 1/5000 ölçekli 23-24 PR
nolu Nazım İmar Planı ile 1/1000 ölçekli 24 P I, 24 P IV, 25 P I ve 25 P IV nolu Uygulama İmar
paftalarında Çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarım Koruma Kurulunun 16.11.2001/577 Karan Tarihi
ile II. Ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak Tescil edilen sınır içinde Belediye Meclisince verilen
02.11.2011 tarih ve 228 sayılı ön izin karan ve kıırumlardan alman görüşler doğrultusunda İmar Planı
Müellifi şehir plancısı tarafından hazırlanıp dosya ekinde sunulan 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı
Revizyon Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Koruma Revizyon-İlave Uygulama İmar Planları
tarafımıza gönderilmiş ve incelenerek onaylanması talep edilmiştir.
Söz konusu meclis kararı şu şekildedir: Gündem gereğince; Belediye Meclisimizin 05/07/2012 tarih
ve 161 sayılı kararı ile imar komisyonuna havale edilen, İlimiz merkez Ayşebacı köyü Değirmen Boğazı
mevkiinde 1/5000 ölçekli 23-24 PR nolu nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli 24 P I, 24 P IV, 25 P I ve
25 P IV nolu uygulama imar paftalarında Çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun
16/11/2001/577 kararı tarihi ile II. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edilen sınır içinde
Belediye Meclisince verilen 02/11/2011 tarih ve 228 sayılı ön izin kararı ve kurumlardan alınan görüşler
doğrultusunda imar planı müellifi şehir plancısı tarafından hazırlanıp dosya ekinde sunulan 1/5000
ölçekli koruma amaçlı revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli koruma revizyon-ilave uygulama
imar planlarının incelenerek onaylanması talebi hakkındaki imar komisyonunun meclisimize sunmuş
olduğu rapor ile eklerinin okunmasına müteakip, dosya üzerinde bir görüş belirtmek isteyen bulunup
bulunmadığını sordu. Herhangi bir görüş belirtmek isteyen olmadığına göre oylamaya geçileceğini
bildirdi. Yapılan oylama neticesinde; söz konusu koruma amaçlı imar planı hazırlanan bölgenin
bitişiğindeki alanda yapılan imar planlarına Karayolları Genel Müdürlüğünce Balıkesir Kılavuz Kuzey
Çevre Yolu Projesi nedeniyle dava açılmış olup; imar planları hakkında Balıkesir İdare Mahkemesinin
2013/521 esas nolu kararı ile davada yürütmeyi durdurma kararı verilmiştir.
Koruma amaçlı imar planı çalışmalarında telafisi mümkün olmayacak hataların önüne geçilebilmesi
için, Balıkesir İdare Mahkemesine Karayolları Genel Müdürlüğünce Balıkesir Kılavuz Kuzey Çevre
Yolu Projesi nedeniyle ilgili açılmış olan davanın sonucunun beklenmesi hakkındaki imar komisyon
raporu oybirliği ile kabul edildi.
33
2.2.1.6 Balıkesir Sanayi Odası
Balıkesir Sanayi Odası 18.02.2016 tarihli yazıları ile odaya kayıtlı üye bilgileri ve istihdam bilgileri
tarafımıza iletmişlerdir.
2.2.1.7 İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü'nün 13.01.2016 tarihli yazıları ile tarım
arazilerinin amaç dışı kullanımı için gerekli belgeler ve izlenecek adımlar hakkında bilgilendirme
yazısını tarafımıza göndermişlerdir.
28.01.2016 tarih ve 45099500.230.04.02/319-1620 sayıları ile görüşlerini bildirmeleri için mülkiyet
bilgilerinin tarafımızca hazırlanıp İl Müdürlüğüne gönderilmesi talep edilmektedir.
08.03.2016 tarih ve45099500.230.04.02/831-4070 sayılı yazıları ile eksik evrakların tamamlandığı ve
inceleme yapılması için 1 ay süre istediklerini belirtmişlerdir.
20.04.2016 tarih ve 11977187-310.01/1486-931-(2265877) sayılı yazıları ile tarım alanları ile ilgili nihai
görüşleri oluşturulana kadar kurum görüşlerinin olumsuz olduğunu bildirmişlerdir.
06.09.2016 tarih ve 45099500.230.04.02/2659-15173 sayılı yazıları tarım arazileri etüt raporu tarafımıza
iletilmiştir.
2.2.1.8 Güney Marmara Kalkınma Ajansı
Güney Marmara Kalkınma Ajansı 03.02.2016 tarih ve 59080161-045.00-E.55 sayılı yazıları ile
yatırımcı için uygun alan bulmakta zorluk çekildiğini ve bu nedenle yatırım yapılacak uygun alan
üretilmesi için bölge planının incelenmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
2.2.1.9 Jandarma Genel Komutanlığı
Jandarma Genel Komutanlığı 09.02.2016 tarih ve 4200-7645-16 sayılı yazıları ile Balıkesir İl Jandarma
Komutanlığına ait tahsisli alanların (5 parsel) bilgilerini bildirmişlerdir.
2.2.1.10 Ulaştırma Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı altındaki kurumların tarafımıza ilettiği görüşler bu başlık
altında incelenmiştir.
Ulaştırma Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 06.01.2016 tarih ve
46715750-101.06.48-02-6683/E.22-2016 sayılı yazılarında askeri havalimanı mania planı kriterleri ve
plan notlarına, 24.07.2012 tarihli ve b.11.1shg.0.10.01.05-2549/1421 sayılı havaalanları çevresindeki,
yapılaşma kriterlerine ilişkin Bakanlıkça yayınlanan genelgeye uyulması gerektiğini belirtmişlerdir,.
Seyrüsefer ve uçuş usulleri ve 23.08.2013 tarihli ve 28744 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan
Haberleşme, Seyrüsefer, Gözetim Sistemleri Mania Kriterleri Hakkındaki Yönetmelik doğrultusunda
DHMİ Genel Müdürlüğü’nün olumlu görüşü alınması gerektiğini belirtmişlerdir.
34
Karayolları Genel Md. 14. Bölge Müdürlüğü’nün 03.03.2016 tarih ve 68193609-752.01/50114 sayılı
yazıları ile tarafımıza Balıkesir - Savaştepe İl Yolu, Balıkesir - Kepsut Devlet Yolu, Balıkesir Güneybatı
Çevre Yolu, Emniyet ve Altıeylül Kavşaklarını tarafıma iletmişlerdir ve bu kavşakların imar planına
işlenmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
Ulaştırma Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü Kamu Özel Sektör
Ortaklığı Bölge Müdürlüğü’nün 25.03.2015 tarih ve 12408311-755/57388 tarihli yazıları ile Gebze -
Orhangazi - İzmir Otoyolu'nun Balıkesir İli sınırları içinde kalan kesimine ilişkin projeler tarafımıza
gönderilmişitir.
Ulaştırma, Denizcilik Ve Habeleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü
71812841-105.02/51221 sayılı yazıları ile Balıkesir Kuzey Çevre Yolu niteliğinde olan 16.7 km
uzunluğundaki geçit vermez yolun ağ değişikliğinin yapıldığını bildirmişlerdir. Bu duruma göre
“Havran-Balıksir (230-02) DYA – Bandırma-Balıkesir (565-06) DYA” yolu ağ dışından Karayolları İl
Yolu ağına alındığını bildirmişlerdir.
Karayolları Genel Md. 14. Bölge Müdürlüğü 11.07.2016 tarih ve 68193909-752.01/E162958 sayılı
yazıları ile plan sınırı içindeki karaylları kamulaştırma sınırlarını tarafımıza göndermişlerdir.
Ulaştırma, Denizcililik Ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Md. Kamu Özel Sektör Ortaklığı
Bölge Müdürlüğü 25.03.2015 tarih ve 12408311-755/57388 sayılı yazılarında Gebze – Orhangazi –
İzmir (İzmir Körfez Geçiş ve Bağlantı Yolları Dahil) Otoyol projesinin Balıkesir İli sınırları içinde kalan
bölümünü tarafımıza iletmişlerdir. Bu alanda yapılacak planlama çalışmalarında bu projenin gözetilmesi
gerekliliği bildirilmektedir.
Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü 25.05.2016 tarih ve 11977187-310.01-2144-1306-
(2279419) sayılı yazıları ile Altıeylül İlçesi Gümüşçeşme Mahallesi otopark alanı ihtiyacını
bildirmişlerdir.
2.2.1.11 Balıkesir Valiliği İl Afet Ve Acil Durum Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü'nün 06.01.2016 tarih ve 82231252-449/15 sayılı
yazısıyla; Altıeylül ve Karesi ilçelerini kapsayan depremsellik durumu, deprem bölgeleri ile ilgili veriler
ve MTA diri fay haritası sınırları çakıştırılarak gönderilmiştir. Gönderilen veriler plana işlenmiş olup
planlama çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır.
2.2.1.12 Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıklarını Koruma Ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıklarını Koruma Ve Müzeler Genel Müdürlüğü 13.01.2016 tarih
ve 52886439-10-00-219/198.99 sayılı yazıları Bursa KVB Kurulu'nun tarafımıza gerekli bilgi ve
belgelerin hazırlanması gerekliliğini bildirmişlerdir. 20.01.2016 tarih ve 35546553-168.02/0196 sayılı
yazılarında sit alanı ve kültür varlıklarına ilişkin sayısal veriler, tescil kararları ve eki listeler tarafımıza
35
gönderilmiştir. 27.09.2016 tarih ve 35546553/10.00ç.1/2457 sayılı yazılarında plan yapımına yönelik
tespit çalışmalarının yapılması için ilgili belediyenin yetkilendirme belgesiyle birlikte Müdürlük ile
irtibat kurulması gerekli olduğunu bildirmişlerdir. Uzman ekibe gerekli yetkilendirme belgesi verilmiş,
Müdürlük çalışanları ile arazi tespit edilip sonuç Balıkesir Valiliği İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü
Kuva-yi Milliye Müzesi Müdürlüğü’nün 10.06.2016 tarih ve 35164542-300/929 sayılı yazılarında ilgili
raporlarını tarafımıza iletmişlerdir.
03.11.2016 tarih ve 35546553-168.02/2842 sayılı yazıları ile de Ayşebacı Mahallesi; Karesi İlçesi,
Yenimahalle Hisar Mevkii'nde (Değirmenboğazı), Çanakkele Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Bölge Kurulu’na 16.11.2001 tarih ve 577 sayılı kararıyla tescilli sit alanının koordinatı, listeli sit paftası
ve sayısal verisi tarafımıza gönderilmiştir. 2863 sayılı yasanın 17. maddesi kapsamında koruma amaçlı
imar planlarının hazırlanması gerektiği belirtilmektedir.
Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü 07.10.2016 tarih ve 47284440-641.99-
56/1464(9809) sayılı yazıları ile Eski Kuyumcular Mahallesi’nde tescilli Yeşilli Hamamı çevresinin
koruma alanı olarak belirlenmesi ve çevresinin açılarak kullanımı ve algılanmasını kolaylaştıracak
şekilde çevre düzeni projesinin hazırlanmasına karar verildiğini bildirmektedirler.
2.2.1.13 Balıkesir Valiliği Defterdarlık Ve Milli Emlak Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği, Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğü'nün 30.12.2015 tarih ve 92247974-300-12833
sayılı yazısıyla; ilgili alanlardaki hazine taşınmazlarının TAKBİS sisteminden temin edilebileceği beyan
edilmiştir.
Müdürlük 25.11.2016 tarih ve 92247974-300-[10010100579]-14881 sayılı yazılarında Karesi İlçesi,
Eski Kuyumcular Mahallesi'nde bulunan, mülkiyeti hazineye ait 7 pafta, 8014 ada, 1 parsel (eski 98 ada,
1 parsel) numarasında kayıtlı ve imar planında "verem savaş dispanseri" olarak ayrılan taşınmaz ile ilgili
olarak; söz konusu taşınmazın Karesi Kaymakamlığı’na "hizmet binası" olarak kullanılmak üzere tahsis
edilebilmesi için imar planında ayrıldığı amacın "resmi kurum alanı" olara talep etmektedirler.
2.2.1.14 Balıkesir Valiliği Gençlik Hizmetleri Ve Spor İl Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği, Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü'nün 20.01.2016 tarih ve 39445178-496
sayılı yazısıyla; Altıeylül ve Karesi ilçelerindeki mevcut spor tesis alanları plana işlenmiş olup planlama
çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır.
2.2.1.15 Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü
Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nün 28.12.2015 tarih ve 46792844-170.01-4391 sayılı yazısıyla;
gönderilen 47 adet Akar, 46 adet Hayrat olmak üzere toplam 93 adet vakıf taşınmazın mevcut olduğu,
akar niteliği taşıyan taşınmazların niteliklerinin korunacak şekilde fonksiyon verilmesi ve mülkiyet
36
sınırlarının korunmasına dikkat edilmesi beyan edilmiştir. Beyan edilen taşınmazlar plana işlenmiş olup
planlama çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır.
Tablo 4: Altıeylül-Karesi İlçeleri Vakıf Taşınmazları
TÜR ALTIEYLÜL KARESİ TOPLAM
Mazbut Akar 16 25 41
Bağış Akar - 5 5
Mülhak Akar - 1 1
Mazbut Hayrat 10 34 44
Bağış Hayrat - 1 1
Mülhak Hayrat - 1 1
T O P L A M 2 6 6 7 9 3
2.2.1.16 Uludağ Elektrik Dağıtım AŞ. Proje Birimi
Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş'nin 25.12.2015 tarih ve 43406 sayılı yazısıyla; ilgili alanda bulunan yer
altı ve yer üstü ENH ile trafo merkezlerinin yerleri ve koruma bantlarını gösterir sayısal veriler plana
işlenmiş olup planlama çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır.
2.2.1.17 Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği, Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü'nün 18.12.2015 tarih ve 47081487-
045.99/1826 sayılı yazısıyla; küçük ve orta ölçekli işletmeler ile küçük sanatkarlar açısından olabilecek
yeni talepleri karşılayabilecek sanayi, küçük sanatlar ve konut dışı kentsel çalışma alanlarının öneri plan
kapsamında ayrılması talep edilmiştir.
2.2.1.18 TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Emlak Ve İnşaat Servis Müdürlüğü
TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Emlak ve İnşaat Servis Müdürlüğü 03.05.2016 tarih ve 48661910-754-
E.249748 sayılı yazısıyla Bandırma-İzmir Hızlı Tren Projesi ve Manisa-Bandırma Mevcut Demiryolu
Projeleri sınırları plana işlenmiş olup planlama çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır. Manisa -
Bandırma Hattı Gökköy-Ayşebacı Arasında II. Hat Projesi ile Manisa-Soma Arası Çift Hatlı Hale
Getirilmesine Ait Danışmanlık Projesinin planlama alanında bulunduğu beyan edilmiş fakat söz konusu
II. Hat proje güzergahlarının mevcut hatta göre konumunun henüz netleşmediği iletilmiştir. Ayrıca
Balıkesir ili ve çevresine hizmet vermek üzere Gökköy de kurulmuş olan Gökköy Lojistik Merkezinin,
Lojistik Merkezi Genişleme Alanıyla birlikte korunması gerektiği belirtilmiştir. Planlama kapsamında
dikkate alınması istenen hususlar şu şekildedir:
Konvansiyonel ve hızlı tren hatlarımız ile tesislerimizin planlama çalışmalarında dikkate
alınması,
Mülkiyet (istimlak) sınırlarımızın korunması ve "Demiryolu Alanı" olarak
planlanması,(Balıkesir Gar Havzasında bulunan, mevcut imar planında "Ticaret Alanı" olarak
37
planlı, TOKİ ye Devir çalışmaları devam eden, 7612 ada, 2 ve 3 parseller hariç) taşıt yolunun,
demiryolu ile kesiştiği bölümlerde, geçişlerin, Kuruluşumuz Ana Statüsü uyarınca alt veya üst
geçiş olarak planlaması,
Konvansiyonel hatlarda, yarma ve dolgu olmayan koridorlarda, minimum 25 mt. Koridor
genişliği (ana hat ekseninden itibaren 12,5 mt. sağda, 12,5 mt. solda), buna ilave olarak hattın
uygun bir tarafından (sağ veya solundan) 10 mt. nin servis yolu olarak belirlenmesi, her ilave
hat için ilave olacak tarafta 6 mt. ilave genişliğin sağlanması, her halükarda dış hattan itibaren
5 mt. güvenlik mesafesi bırakılması.
Konvansiyonel hatlarda, yarma ve dolgu olan engebeli arazilerde ise; her iki taraf şev kazıkları
arası gelen mesafeye ilave olarak uygun olan bir tarafına öngörülen yapı bitiminden itibaren
servis yolu amaçlı 10 mt. mesafe bırakılması, diğer kenarında ise minimum 2 mt. güvenlik
mesafesi bırakılması,
Hızlı Tren hatlarında, yarma ve dolgu olmayan koridorlarda minimum 50 mt. koridor genişliği,
buna ilave olarak hattın uygun bir tarafından( sağ veya solundan) 10 mt. nin servis yolu olarak
belirlenmesi, her halükarda dış hattan itibaren 10 mt. güvenlik mesafesi bırakılması,
Hızlı Tren hatlarında, yarma ve dolgu olan engebeli arazilerde ise; her iki taraf şev kazıkları
arası gelen mesafeye ilave olarak uygun olan bir tarafına öngörülen yapı bitiminden servis yolu
amaçlı 10 mt. mesafe bırakılması, diğer kenarında ise minimum 5 mt. güvenlik mesafesi
bırakılması,
Mevcut ve yeni yapılacak hızlı konvansiyonel hatların istimlak-mülkiyet genişlikleri yukarıdaki
şartlar ve ölçülere uygun olarak belirleneceğinden bu hususlara dikkat edilmesi,
Demiryolu güvenliği açısından; mevcut demiryolu koridorunun 25 metreden geniş olduğu
yerlerde yanıcı vc patkyıcı maddelerle ilgili can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturacak
tüm tesisler için, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının TS 11939/Ocak 2001 sayılı Mecburi
Standartlar Tebliğine göre, örtülü tanklar ve yar altı ' tankları için 10 metre (yer altı tankları ile
ilgili emniyet mesafeleri, emniyet valf inden itibaren ölçülür.), yer üstü tankları için ise 15 metre
çekme mesafesi bırakılması,
Mevcut demiryolu koridorunun 25 metreden dar olduğu yerlerde ise planlama ile sağlanacak 25
metre koridor genişliğinden itibaren örtülü tanklar ve yer altı tankları için 10 metre (yer altı
tankları ile ilgili emniyet mesafeleri, emniyet valfinden itibaren ölçülür.), yer üstü tankları için
ise 15 metre çekme mesafesi bırakılması.
11.01.2016 tarih 486611910-754/E.17173 sayılı yazıları ile 994 ada 1 parselde çimento istasyonundaki
teknik bin yapılabilmesi için yeşil alanın demiryolu alanına çevilmesini nazım imar planı çalışmalarında
TCDD mülkiyeti sınırları içinde kalan alanların demiryolu alanı olarak planlanması ve mülkiyet sınırları
içiçinde 25 m. den dar olan kısımlarda 2. ve 3. hattın yapılacağı düşünülerek plan şartları elverdiği
ölçüde 25 m.’lik demiryolu koridorunun sağlanması gerektiği bildirilmiştir.
38
24.11.2016 tarih 85329578-755.01[755.01]-E566621 sayılı yazılarında kent içinden geçen demiryolu
hattının kentin dışına çıkarılacağı belirtilmiştir.
2.2.1.19 TEİAŞ - Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü, Çevre ve Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı,
Harita ve Coğrafi Bilgi Sistemi Müdürlüğü'nün 09.02.2016 tarih ve 92914634-754.99-E.14306 sayılı
yazısıyla; söz konusu planlama alanına isabet eden mevcut ve planlanan tesislere ilişkin sayısal veriler
plana işlenmiş olup planlama çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır. Ayrıca Elektrik Kuvvetli Akım
Tesisleri Yönetmeliğinde (EKAT) belirtilen yatay, düşey yaklaşım mesafelerine dikkat edilmesi ve imar
plan notlarına "EKAT Yönetmeliğinde belirtilen mesafelere göre uygulama yapılmasını teminen enerji
iletim hattının geçtiği alandaki irtifak koridoru boyunca TEİAŞ görüşü alınmadan uygulama
yapılmayacaktır." ifadesinin eklenmesi talep edilmiştir.
2.2.1.20 SS Balıeksir Küçüksan İşletme Kooparatifi
SS Balıeksir Küçüksan İşletme Kooparatifi 07.01.2016 sayılı III/16-002 sayılı yazılarında tarafımıza
siteye kayıtlı esnaf, sektörel dağılım, çalışan sayısı ve türleri, kss doluluk oranı ve site projesi
gönderilmiştir.
2.2.1.21 Milli Savunma Bakanlığı İnşaat Emlak Bölge Başkanlığı
Milli Savunma Bakanlığı İnşaat Emlak Bölge Başkanlığı 01.02.2016 tarih ve 73431282-4220-69-
16/EML.Ş.(Hrt.Tek.)227 sayılı yazılarında kurum görüşü talebimize ek süre istemişlerdir. 16.03.2016
tarih ve 73431282-4220-201-16EML.Ş.(Hrt.Tek.)708 sayılı yazılarında askeri alan, askeri güvenlik
bölgesi, nato akaryakıt boru hatları, tarafımıza gönderilmiştir. Askeri alan ve Nato Akaryakıt Boru
hatlarının lejantta gösterilmesi ve askeri güvenlik bölgelerinin sınır olarak planlara işlenmesi talep
edilmiştir.
2.2.1.22 Balıkesir Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğü 20.04.2016 tarih ve 96450617-529-5565 sayılı yazıları ile
Doğal Gaz Boru Hatları üzerinde ve çevresinde; BOTAŞ’ın kamulaştırma alanının ihlal edilmemesi,
izinsiz kazı yapılmaması, sondaj kuyusu açılmaması, dere/nehir geçişlerinin yakınından kum
alınmaması ve ağaç dikilmemesi gibi konualar adikkat edilmesi konusunu bildirmişlerdir.
2.2.1.23 Orman Genel Müdürlüğü Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü
Orman Genel Müdürlüğü Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü 17.10.2016 tarih ve 35529254-255.99-
E.2228533 sayılı yazılarında planlan sürecinde önerdiğimiz Batı Çevre Yolu’nun orman bölümünde
kalan kısmı için kurum görüşü orulmuş, söz konusu alanın hususi orman olduğu, Orman Genel
Müdürlüğü’nün 2013-2 sayılı temimde açık hüküm bulunduğundan, söz konusu alanda imar planı
yapılmasının uygun olmadığını belirtmişlerdir.
39
Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü, Kadastro ve Mülkiyet Şube Müdürlüğü 29.04.2016 tarih ve
35529254-E.932897 sayılı yazısıyla planlama sınırı içinde kalan tescilli orman parselleri (Balıkesir İli,
Altıeylül ilçesi Gökköy Mahallesinde; İ19cl7a pafta 2516 nolu parsel, Karesi İlçesi Ayşebacı Mahallesi;
İ19c05d ve İl9c 10a paftaları 121 Ada 97 nolu parsel, Karesi İlçesi Mirzabey Mahallesi; İ19c07d pafta
909 Ada 1 Nolu parsel ile İ19c08a pafta ve İ19c08d 1043 Ada 18 Parsel, Karesi İlçesi Üçpmar
Mahallesi; İ19c08b ve İ19c09a pafta 130 Ada 207 parsel, Karesi İlçesi Kabakdere Mahallesi; İ19c07b
ve İ19c07c pafta 164 nolu parseller) plana işlenmiş olup planlama çalışmaları bu altlık üzerinden
yapılmıştır.
40
2.2.1.24 Balıkesir Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği, İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 11.01.2016 tarih ve 10317511-754-E.308049 sayılı
yazısıyla; gönderilen derslik, öğrenci ve öğretmen sayıları değerlendirilmiş olup gayrimenkul alanları,
boş okul alanları plana işlenip planlama çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır.
2.2.1.25 Türk Telekominikasyon A.Ş.'nin
Türk Telekominikasyon A.Ş.'nin 16.05.2016 tarih ve TT.50171068-320.31.06-125177 sayılı yazısıyla;
Karesi ve Altıeylül sınırları içindeki yeraltı tesisleri ve santral noktaları planlana işlenmiş olup planlama
çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır.
2.2.1.26 Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü İnşaat Ve Emlak Dairesi
Başkanlığı
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı'nın
28.06.2016 tarih ve 40589487-752.01.02-E.61732 sayılı yazısıyla söz konusu bölgenin .xls formatında
WGS 84 coğrafi koordinatları (derece, dakika, saniye cinsinden) ile .kml veya .kmz uzantılı Google
earth dosyası ile bölgede bulunan yapılaşmanın zemin kotuna göre metre cinsinden max. yüksekliği ile
deniz seviyesine göre metre cinsinden yüksekliğine ilişkin veriler gönderildiğinde kurum görüşü
verilebileceğini beyan etmiştir.
26.09.2016 tarihli yazıları ile Hava Mania Planının hazırlanacak nazım imar planı ve uygulama imar
planına işlenmesini plan notlarında hava mania planı kararları belirtilmesi gerktiğini belirtmişlerdir.
Yapılaşma planlamalarında proje yerlerinin anılan mania planına göre iç yatay ve konik düzlem doğal
mania üzerinde kalan kısıımlarında, SHGM 23.09.1993 tarih ve 3706 sayılı havaalanları çevresindeki
doğal manialar üzerindeki yapılaşma kuralları talimatının 6. maddesinde "iç yatay ve konik düzlem
üzerinde; i. yatay ve konik düzlemleri ihlala eden doğal manialar üzerinde, binanın tepe noktası kotunun
doğal manianın tepe noktası kotunu aşmamak üzrer iki katlı 8 hmax:6.5m) yapılaşmaya müsade
edilebilir” baresi hatırlatılmıştır. 23.03.1993 tarih ve 3706 sayılı havaalanları çevresindeki doğal
manialar üzerindeki yapılaşma kuralları talimatının ihlal edilmemesi ve havalimanlarına ilişkin inşaat
sınırlamalarına ait planların yapılması, yayımlanması, takip esasları ve sorumlu kuruluşlar hakkında"
24.07.2012 tarihli b.11.shg.0.10.01.05/25491421 sayılı havaalanları çevresindeki yapılaşma kriterleri
genelgesi 8. maddesi'nde" belirtildiği üzere yetki, ve sorumlulukların öncelikle belediyelerde olduğu,
söz konusu projenin yapılaşma planlamalarında ıcao annex cilt-1i sht-hes ve 24.07.2012 tarih ve 1421
sayılı yapılaşma kriterleri genelgesine uyulması ve belediye öçp alanlarının havalimanından 13 km
uzakta bulunması ve nnex 14 kriterlerine uyulması gerekliliği hatırlatılmıştır.
2.2.1.27 Balıkesir Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği, İl Emniyet Müdürlüğü'nün 30.12.2015 tarih ve 80799347-32282-(81724).2015-
12231sayılı yazısıyla; Karesi veya Altıeylül ilçe imar planı sınırları içerisinde (Emniyet Hizmet Alanı)
41
en az 30.000 m², Altıeylül ilçe sınırları içerisinde İlçe Emniyet Müdürlüğü Hizmet binası yapılmak üzere
(Emniyet Hizmet Alanı) en az 4.000 m² taşınmaza, Balıkesir-Bursa karayolu üzerinde Bölge Trafik
İstasyon Amirliği Hizmet Binası yapılmak üzere ana yola yakın konumda (Emniyet Hizmet Alanı) en
az 4.000 m² taşınmaz alanı talep edilmiştir.
11.01.2016 tarih ve 80799347-32282-(81724).2015-12231 sayılı yazıları ile Karesi İlçesi, Atatürk
Mahallesi 771 ada, 5 - 6 nolu parsellerde meri imar planında park olarak gösterilen alanın 40.000 m²’lik
kısmının emniyet hizmet binası olması talep edilmektedir.
19.08.2016 sayılı 80799347-8823-E.2016081913453100861 sayılı yazılarında 139.625 tescilli araç
olduğu tarafımıza bildirilmiş, plan sınırları içinde sokak ve caddelerin trafik yoğunluk haritalarının
Büyükşehir Belediyesi’nden talep edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
30.12.2015 tarih ve 80799347-32282-(81742).2015-12231 sayılı yazılarında Karesi İlçesi, Atatürk
Mahallesi 771 ada, 5 - 6 nolu parsellerde meri imar planında park olarak gösterilmiş. Bu alanın 40.000
m²lik kısmının emniyet hizmet binası olarak gösterilmesi talep edilmektedir.
20.07.2016 tarih ve 80799347-32280-(81726).2016-1402 sayılı yazıları ile Karesi Akıncılar Mahallesi
7707 ada 1 - 2 parsel ve 7703 ada 9 parsel özelleştirme kapsamında olduğu için plan sınırı dışında
bırakılması talep edilmektedir.
22.07.2016 tarih ve Altıetlül İlçesi, Gündoğan Mahallesi, 19m_III imar paftasındaki mülkiyeti maliye
hazinesi'ne ait 4465 ada, 1 parsel (1095) m² taşınmazın karakol alanı olarak planlandığı belirtilerek, üst
ölçekli nip de konut alanı (kaymakamlık konutu) talep edilmektedir.
25.08.2016 tarih ve 80799347-32282-(81726).2016-1519 sayılı yazıları ile kolay ulaşılabilir , ana
arterler üzerinde veya ana arterlere yakın mesafede bir alan ihtiyaç duyulduğu bildirilmiş Emniyet
Müdürlüğü Kompleksi yapılması için 100.000 m² alan ihtiyacı olduğunu belirtmiştir.
2.2.1.28 Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 26.09.2016 tarih ve 71846147-754 sayılı yazılarıyla
ÖYK tarafından onaylanan kulanım kararlarının dikkate alınması ve ÖYK taşınmazlarının imar
durumlarının değiştirilmemesi gerektiği tarafımıza bildirilmiştir. 20.07.2016 tarih ve 71846147-754
sayılı yazılarında Karesi Akıncılar Mahallesi 7707 ada 1 - 2 parsel ve 7703 ada 9 parsel özelleştirme
kapsamında olduğu için plan sınırı dışında bırakılması
2.2.1.29 Botaş - Boru Hatları İle Pertol Taşıma A.Ş. İzmir Şube Müdürlüğü
Boru Hatları İle Petrol Taşıma (BOTAŞ) İzmir Şube Müdürlüğü'nün 20.07.2016 tarih ve 43940819-
405.02.99-E.27938 sayılı yazısıyla gönderilen ST 36-Karacabey-İzmir Yüksek Basınçlı Doğalgaz İletim
Hattı plana işlenmiş olup planlama çalışmaları bu altlık üzerinden yapılmıştır.
42
2.2.1.30 Balıkesir Valiliği İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü, kendine bağlı olan Kuva-yi Milliye Müzesi’nin.
08.02.2016 tarih ve 35164542-166.99-187 sayılı yazılarını yazısını tarafımıza göndermiştir. Bu yazıya
göre plan sınırları içinde kalan alanlarda ekip kurulması halinde inceleme yapılacağı bildirilmiştir.
Balıkesir Valiliği İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü 14.06.2016 tarih ve 88575701-300/0557 sayılı
yazıları ile imar planı ve uygulama imar planı yapımına ilişkin 2634 sayılı "Turizmi Teşvik Kanunu" ve
2863 sayılı "Kültür Ve Tabiat Varlıkalrını Koruma Kanunu" kapsamında sakınca olmadığına dair Kuva-
Yi Milliye Müzesi Müdürlüğü’nün yazısı / raporu tarafımıza iletilmiştir. BALOSB Balıkesir Organize
Sanayi Bölgesi
2.2.1.31 Balıkesir Valiliği Yatırım İzleme Ve Koordinasyon Başkanlığı
Balıkesir Valiliği Yatırım İzleme Ve Koordinasyon Başkanlığı 20.07.2016 tarih ve 7184147-754 Karesi
Akıncılar Mahallesi 7707 ada 1 - 2 parsel ve 7703 ada 9 parsel özelleştirme kapsamında olduğu için
plan sınırı dışında bırakılması gerekliliğini bildirmişlerdir.
2.2.1.32 BALOSB Balıkesir Organize Sanayi Bölgesi
BALOSB 28.11.2016 tarih ve 2016/1063 sayılı yazıları ile Balıkesir Organize Sanayi Bölgesi için ilave
yer seçiminin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından oluşturulan yer seçimi komisyonunca
23.06.2016 tarihinde yapıldığını bildirmişlerdir. RES alanı olarak planlanan bölgenin OSB sınırları
dışında tutulduğunu, bu koşullar altında eklenen ilave alanın 776 Ha olduğunu belirtmişlerdir.
2.2.1.33 Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkalığı
Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkalığı 10.10.2016 tarih ve47441663—E.296/3884 sayılı
yazılarında 15.000 m² inşaat alanı hakkına sahip alan ihtiyacı duyduklarını belirtmektedirler. Seçilecek
alanın dere yataklarında olamaması ve su baskınlarına maruz kalmaması, heyelan ve bataklık vb
bölgelerde bulunmaması, arsada projenin uygulamasına mani olacak şekilde enerji nakil hattı, dere,
korunması gereken bina, ağaç bulunmaması, arsanın altyapı tesisleri (içme suyu, kanalizasyon, elektrik,
doğalgaz, telefon varsa yağmur suyu) hatlarının mevcut olması, imar planında resmi kurum alanı olarak
planı ve imar uygulamasının tamamlanmış olması ve arsanın jeolojik açıdan tehlikesi bulunmaması
gerekmektedir.
2.2.1.34 Gençlik Ve Spor Bakanlığı Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Gençlik Ve Spor Bakanlığı Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü 21.10.2016 tarihli yazılarında BBB
Başkanlığının gençlik merkezinin ve diğer spor tesislerinin bulunduğu taşınmazın tahsis ile ilgili talebi
Genel Müdürlük tarafından uygun görülmemiş olup, gençlik merkezinin mevcut bulunduğu yerde
hizmet vermesi ya da binaların eski olması nedeni ile yıkılması söz konusu ise, aynı taşınmazın üzerine
43
gençlik merkezinin tekrar yapılmasının uygun olacağı kanaati ile konuya ilişkin iş ve işlemlerin bu
kapsamda sürdürülmesi bildirilmiştir
2.2.1.35 İl Müftülüğü
Karesi Kaymakamlığı, İlçe Müftülüğü'nün 14.01.2016 tarih ve 34512769-750-40 sayılı yazısıyla; Karesi
Belediyesi İmar Müdürlüğü ile yapılan çalışmada mevcut imar planında cami yeri olarak ayrılan yerlerin
tespiti yapıldığı, mevut imar planında cami yeri olarak ayrılmış fakat üzerinde cami bulunmayan yerlere
ihtiyaç olduğu takdirde mahalle sakinleri ile görüşmeler yapılarak cami yapımına karar verileceği, imar
planında cami yeri olarak ayrılmamış fakat mevcut yerleşim yerlerinde Cami ve Kur’an Kursuna ihtiyaç
duyulan yerler beyan edilmiştir.
Cami ve Kur’an Kursuna ihtiyaç duyulan yerler şunlardır; sanayi 2. kapı çıkışından çevre yolu üzerine,
Sakarya Mahallesi Kısıklı, Lozan, Kübra Sokaklar civarı, Sakarya Mahallesi Pansiyon, Ayyıldız, Nurşah
Caddesi civarı, Kuvayi Milliye Mahallesi Çakmak Caddesi civarı, Fen Lisesi, Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi
ve Kredi Yurtlar Kurumu yanındaki Okullar bölgesine, Üçpınar yolu ile çevre yolunun kesiştiği bölge
civarına, Paşaalanı Mahallesi Fatma Emin Kutvar İlkokulu civarına, 52 Evler Mahallesi DSİ ve Karayolları
Müdürlüğü alt bölgesine, Mehmet Azman Çavuş Ortaokul civarına, Sanayi 4. kapı civarına, Sefaköy tepe
bölgesi (Okul Caddesi 192. Sokak ve 208 Sokak civarı).
Karesi Belediyesi İmar Ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 26.07.2016 tarihli yazılarında Karesi Kaymakamlığı
İlçe Müftülüğü’nün 1758 ada 1 parselde hafı Mehmet Arabacıoğlu Cami alanının park alanı içinde kalan
camiye ait binaları da kapsayacak şekilde büyütülmesini talep ettiklerini bildirmişlerdir.
2.2.1.36 Karesi Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü
Yapılan planlama çalışmaları sürecinde Karesi Belediyesi’nden de kurum görüşleri istenmiştir.
Müdürlüğe gelen kurum görüşleri bu başlık altında incelenmiştir.
Park Ve Bahçeler Müdürlüğü 12.01.2016 tarihli yazılarında donatı standartlarının yükseltilmesini
istediklerini belirtmişlerdir.
Zabıta Müdürlüğü 30.12.2015 tarihli yazılarında faaliyetler listesinde yer alan görüşler doğrultusunda
yanıt verileceğini bildirilmişlerdir.
Yazı İşleri Müdürlüğü 31.12.2015 tarihli yazılarında çok amaçlı salon talep etmişlerdir.
Muhtarlık İşleri Müdürlüğü 31.12.2015 tarihli yazılarında sosyokültürel tesis talep ettiklerini
bildirmişlerdir.
Strateji Geliştirme Müdürlüğü 16.12.2015 ve 30.12.2015 tarihli yazılarında kültür sanat merkezi olarak
kullanılmak üzere 7000 m², atlı okçuluk eğitim ve rehabilitasyon merkezi - festival alanı olarak
kullanılmak üzere 70.000 m² alan talep etmektedirler.
44
Temizlik İşleri Müdürlüğü 31.12.2016 tarihli yazılarında moloz döküm sahası talep etmektedirler.
Karesi Belediye Başkanlığı İmar Ve Şehircilik Müdürlüğü 26.07.2016 tarihli yazılarında atık getirme
merkezi tebliği uyarınca imar planlarında 1. sınıf atık getirme merkezi amaçlı 1000 m² alan ayrılması
gerektiğini belirtmişlerdir.
Kültür Ve Sosyal İşler Müdürlüğü 5000-7000 m² arasında kültür merkezi talep etmektedirler.
Destek Hizmetleri Müdürlüğü Karesi Belediyesi için hizmet binası yapılabilecek alan talep etmişlerdir.
Fen İşleri Müdürlüğü 31.12.2015 tarihli yazılarında 30.000 m² fen depo alanı, hafriyat ve moloz
atıklarının depolanabileceği moloz döküm sahası, yol planlamasının arazi kotları göz önünde
bulundurularak yapılmasını, kaldırımların genişletilmesini, bisiklet yollarının yapılmasını, donatı alan
standartlarının yakalanması talep etmişlerdir.
Hukuk İşleri Müdürlüğü planın doğru uygulanmasına yönelik düşüncelerini paylaşmışlardır.
Yapı Kontrol Müdürlüğü ön bahçe çekme mesafesi 0.00 olan yapılarda maksimum 20 cm motif çıkma
saçak yapılabilmesi amaçlı plan notu ilavesi talep ettiklerini bildirmişleridir.
Karesi Belediye Başkalığı Hukuk İşleri Müdürlüğü Karesi İlçesi 2. Sakarya Mah. 3151 ve 3152 ada
kapalı pazar alanı yapmaya el verecek yapılaşma koşulları belirlenerek nazım imar planı ve uygulama
imar planına işlenmesi taleplerini iletmişlerdir.
Karesi Belediye Başkanlığı Hukuk İşleri Müdürlüğü 20.09.2016 tarihli ve Karesi Kaymakamlığı
İşlemler Bürosu 20.09.2016 tarihli yazılarında Karesi İlçesi Sakarya Mahallesi, 3151, 3152 adaların
pazar alanı olarak 1/5000 nazım imar planı ve 1/1000 uygulama imar planı olarak plan değişikliği
taleplerini iletmişlerdir.
Karesi Kaymakamlığı İşlemler Bürosu 10.06.2016 tarihli yazılarında Karesi bölgesinde olası afet
sonrası 30.000 kişinin barınabileceği geçici ikamet alanlarının belirlenmesi gerektiğini bildirmişlerdir.
45
3 MEKANSAL SENTEZ
3.1 Doğal Yapı Sentezi
Kentin gelişmesinde doğal eşiklerin öneminden bahsedilmiştir. Bu nedenle öncelikle doğal yapı verileri
değerlendirilerek bölgeleme alışması hazırlanmıştır. Bu çalışmada değerlendirme kriterleri eğim
derecesi, eğim yönü ve jeolojik yapıdır. Bu çalışmada her kriterin yerleşme biçimini etkilemesi
açısından puan verilmiştir. Bu çalışmada askeri alanlar değerlendirme kapsamı dışında tutulmuştur.
Tablo 5: Bölgeleme Kriterleri Puan Tablosu
BÖLGELEME KRİTERLERİ PUAN
EĞİM DERECESİ %15'in ÜSTÜ 1
%15'inALTI 2
EĞİM YÖNÜ KUZEY - KD-KB-B 1
GÜNEY-GB-GD-D 2
JEOLOJİK YAPI
OVA TABANI 1
2. DERECE YERLEŞİLEBİLİR ALAN 2
YERLEŞİLEBİLİR ALAN 3 Kaynak :Çalışma kapsamında üretilmiştir.
Yerleşmenin doğusu %15 ile %30 arası eğime sahiptir. Eğim oranının yüksek olması ulaşım maliyetleri
açısından olumsuz etki yaratırken, eğimin az olması, drenaj ve havalandırma sorunları oluşturmaktadır.
Eğim yönü yapıların ısınması ve soğuması için oldukça önemli bir konudur. Yerleşmenin yaklaşık
olarak %80’i güney, güneybatı, güneydoğu ve doğu yönlerine bakmaktadır. Jeolojik yapı
değerlendrildiğinde kentin doğusu ova tabanıdır. Yerleşime uygun olanlar planlama alanının yaklaşık
1/5’ini oluşturmaktadır. Geriye kalan alanlar ise önlem almak koşulu ile yerleşilebilir alanlardır.
Tüm bu analizler üst üst çakıştırılıp bölgelerin puan değerleri toplanmıştır. Bu bölgelemede en az puan
3 en yüksek puan ise 7’dir. En az puana sahip olan bölgeler yerleşime en az uygun en yüksek alanlar ise
yerleşime en uygun alanlardır. Üst ölçekli planlanda yerleşmenin gelişme alanı olarak göstrilen kuzey
bölgesi 5 puan değerindedir. Mevcut yerleşme alanlarının geliştiği bölgeler incelendiğinde bu bölgelerin
de 5 ğuan değerinde olduğu görülmektedir. Yerleşmeye en uygun bölge olan 7 puan değerindeki bölge,
kentin batısındaki yamaçlardır. Tarihsel olarak yerleşmelerin yamaçlarda yer seçtğinden bahsedilmiştir,
bu analiz ile birlikte tarihsel bağlamda insanların en uygun yeri bildikleri ve yerleşmeyi ona göre
düzenledikleri kanıtlanmış olmaktadır.
46
Harita 7: Eğim Oranı %15-30 Arası Olan Bölgeler
Kaynak :Çalışma kapsamında üretilmiştir.
47
Harita 8: Eğim Yönü: Güney, Güneybatı, Güneydoğu ve Doğu Olan Bölgeler
Kaynak :Çalışma kapsamında üretilmiştir.
48
Harita 9: Jeolojik Yapı Durumu
Kaynak: Çalışma Kapsamında, Jeolojik Etüt Analizi Değerlendirilerek Üretilmiştir.
49
Harita 10: Doğal Yapı Bölgelemesi
Kaynak: Çalışma Kapsamında, Jeolojik Etüt Analizi Değerlendirilerek Üretilmiştir.
Kent bir çok bileşenden oluşan bir organizmadır. Bu nedenle tek bir pafta ile kente ilişkin sorun ve
potansiyellerin ifade edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle temel altlığı oluşturan doğal yapı bölgeleri
diğer veriler ile birleştirilip yeni bir mekânsal sentez çalışması hazırlanmıştır. Bu aşamada
değerlendirilen konular anket sonuçlarından elde edilen m2 başına yakıt maliyeti, ve mania analizi ve
donatıya erişilebilirliktir. Yerleşmenin güney yönlerine bakan bölgelerde yakıt maliyetinin düşük
olduğu gözlenmektedir. Mania planına göre kent merkezi yapılaşma koşullarını tamamlamışken,
çeperler yapılaşma süreçlerini devam ettirebilme potansiyeline sahiptir.
50
Harita 11: M² Başına Tüketilen Yakıt Maliyeti Görece Düşük Olan Bölgeler
Kaynak: Çalışma kapsamında üretilmiştir.
51
Harita 12: Mania Planı Bölgeleri
Kaynak: Çalışma kapsamında üretilmiştir.
52
Harita 13: Karesi İlçesi Mania Analizi
Kaynak: Yapılan Çalışmalar Kapsamında ArcGIS Programında Üretilmiştir (2016).
53
Kentin ortalama yürüme mesafesi anket sonuçlarına göre 645 metredir. Bu bilgiye göre donatı
alanlarının çevresine 645 m yarı çapında daireler çizilmiştir ve donatılara erişim problemi olup olmadığı
ölçülmüştür. Bu analiz sonuçlarına göre kentin kuzey ve güney alanlarında donatı alanlarına erişim
sorunları yaşanmaktadır.
Harita 14: Donatılara Erişim Durumu
Kaynak: Çalışma kapsamında üretilmiştir.
Tüm çalışmalar değerlendirilerek yeni bir bölgeleme çalışması oluşturulmuştur. Bu bölgeleme
çalışmasında kent 7 bölgede incelenmiştir. Birinci ve ikinci bölge eğim derecesi yüksek olmasına
rağmen, eğim yönü açısından yerleşime uygundur. Bu alanda eğime dik yollar kısa tutulurken ana
54
aksların eğime paralel olmasına dikkat edilmelidir. Üçüncü bölgenin ise eğim derecesi açısından sorunu
olmamakla birlikte sanayi alanının gelişmesi için uygundur. Konut alanlarının yer seçtiği dördüncü
bölge eğim yönü açısından uygun yönelişe sahipken, yakıt tüketim maliyetleri yüksektir. Bu durum
yapıların güneş görmemesi ile ilişkilendirilebilir. Yapıların güneş görmesi için eğim yönünün %15’in
üzerinde olması durumu planlama çalışmalarında potansiyel olarak değerlendirilmelidir. Beşinci bölge
ova tabanı olmasına rağmen yerleşime uygun bir bölgedir fakat mania planına göre yapılaşma
koşullarını tamamlamıştır. Altıncı bölgenin kuzeyinde küçük bir alanın eğim oranı %15’in üzerine çıksa
da sanayi güneyde görece düz alanda gelişim göstermiştir. Yedinci bölgenin de tüm özelikleri
incelendiğinde yerleşime uygun olduğu görülmektedir fakat askeri alan bu bölgede önemli bir sınırdır.
Harita 15: Bölgeleme Çalışması
55
3.2 Üst Ölçek Plan Sentezi
Planlama hiyerarşisi içinde kent mekanına ilişkin en önemli kararlarının verildiği plan çevre düzeni
planıdır. Balıkesir ve Çanakkale için hazırlanan 100.000 ölçekli çevre düzeni planında Balıkesir kent
yerleşmesini etkileyecek kararlar nüfus ve ulaşım kararları olarak tespit edilmiştir. Balıkesir ülke
ölçeğindeki stratejilerde ve üst ölçekli kararlarda Lojistik Merkezi olması planlanan bir kenttir. Ülke
ölçeğindeki BALO projesi ve çevre düzeni planındaki bu proje ile ilişkili önerilen ulaşım şeması kentin
lojistik merkez olmasını destekleyecek mekânsal kararlardır. Ulaşım projeleri ile sanayi sektörünün
pazar alanı genişleyecek kent dışına gönderilen ürün oranı artacaktır. Demiryolu ve karayolu bağlantıları
ile İzmir, İstanbul ve Ankara ile olan ilişkiler artacaktır. Denizden uzak olan yerleşme kıyısı olan
alanlarla kuracağı ilişki ile Avrupa ve Akdeniz Havzası’ndaki pazar payını arttırma imkanına sahip
olacaktır.
Çevre düzeni planında kentin karakteri için “tarım odaklı sanayi” tanımlaması yapılmaktadır. Tarım
Master Planı’nda, Balıkesir Merkez yerleşmesinde üretilen tarımsal ürünler üç kategoride toplanmıştır.
İlk sınıfta mısır, kavun, şeftali, badem; ikinci sınıfta ayçiçeği, biber, salçalık domates, üçüncü sınıfta
buğday, arpa, nohut, tütün ve elma bulunmaktadır. Hayvansa ürünler ise iki sınıfta toplanmıştır. Birinci
sınıfta kırmızı et, süt ve ün yapağı, ikinci sınıfta peynir ve tereyağı bulunmaktadır. Kentte bulunan
organize sanayi alanında yapılan anket sonuçlarına göre gıda sektöründe olan işletmeler, sayı
bakımından OSBiçinde ikinci sıradadır. Üretilen ürünler ile gıda sanayinin birleştirilmesi hem
sanayicinin hammaddeye erişim maliyetlerini düşürecektir hem tarım üreticilerinin gelirinin artmasını
sağlayacaktır. Tarım Master Planı’nda tarımsal üretim için en önemli sorun olarak tarımda
örgütlenmenin olmaması belirtilmiştir. İmar planları ile ilgili çalışmalar yürütülürken, büyükşehir
olmanın getirdiği yetkiler kullanılarak, kentsel yerleşme ile ilişkili olan kırsal alanlar da plan sınırı içine
dahil edilmiştir. Makroform olarak kent ile bütünleşmeyen bu kırsal karakterli yerleşmeler kent ile
ilişkisi bulunan alanlardır. Belirlenen bu alanlar tarımda örgütlenmenin sağlanacağı merkez olma
potansiyeline sahip alanlardır.
Lojistik üst olma ile ilgili kararlar kentteki sanayinin gelişmesi için potansiyeldir. Bu nedenle kentte
sanayi alanlarının gelişeceği ve sanayi istihdamının artacağı düşünülmektedir. Kent ekonomisini
etkileyecek bu durum kentte nüfus artışının olacağına işaret etmektedir. 100.000 ölçekli Balıkesir-
Çanakkale Çevre Düzeni planına göre 2040 yılında kentsel nüfusun 525.540 kişi olacağı
öngörülmektedir. Gelecek olan bu nüfusun öncelikle en temel insan ihtiyacı olan barınma için alana
ihtiyaç duyacağı ortadadır. Sanayi sektöründe çalışan nüfus çarpan etkisiyle kentteki hizmetler
sektörünün gelişmesini sağlayacaktır. Bu oran her kentin kendi dinamikleri içinde değişmek ile birlikte
bir sanayi çalışanının çarpan etkisiyle üç hizmetler sektörü çalışanı doğuracağı kabul edilmektedir. Bu
sonuç Balıkesir için değişse de hizmetler sektörü çalışanlarının oranının, sanayi sektöründen fazla
olacağı ortadadır. Bu durum sosyal yapıda farklı sınıfların doğmasına ve bu sınıfların mekanda
56
ayrışmasına ve belki de çatışmasına neden olabilir. Bu nedenle kent mekanında plan hazırlanırken bu
tehdide karşı önlem alınmalıdır. Bu durum için kentte birbiriyle farklı özelliklere sahip sosyal grupların
bir araya geleceği kamusal mekanlar oluşturulmalıdır.
Balıkesir kent merkezi büyükşehir belediyesi olmadan önce de tüm Balıkesir’in hizmet aldığı merkez
yerleşme olmuştur. Çevre düzeni planında belirlenen gelişme konut alanları kentin kuzey ve güzeyinde
bulunmaktadır. Hem artacak olan nüfus hem kentin kuzeyi ve güneyi arasındaki mesafenin artması kent
için yeni alt merkezler oluşturulması ihtiyacını doğurmaktadır. Gelişmesi planlanan yerleşim alanları
tasarlanırken bu durum göz önüne alınmalı ve kentin ulaşım kurgusu bu açıdan düzenlenmelidir. Bu
ulaşım kurgusunda en önemli konulardan biri işe gidip-gelme hareketliliğidir. Sanayi alanları kentin
batısında ve güneyinde bulunmaktadır. Bu yönlerdeki akslar güçlendirilmelidir.
3.3 Sosyal Yapı Sentezi
Sosyal dokunun araştırması için hane halkı anketi düzenlenmiştir. Yapılan sentez çalışmasında bu
çalışmanın sonuçları değerlendirilmiştir. İstatistiki değerlendirme yapabilmek için kategorileri
gruplandırıp değer verilmiştir. Belirlenen kategoriler hanede yaşayan kişi sayısı, hanenin toplam geliri,
hane reisinin ve hane reisinin eşinin çalışıp çalışmama durumu, hanede yaşayanların eğitim durumları
ve yaşları incelenmiştir. Belirlenen kategorilerin hepsi kendi içinde gruplandırılıp puan verilmiştir.
ArcGIS programında “grouping analysis” komutu ile kategorilerin toplam değerleri 5 grup başlığı
altında toplanmıştır. Bu gruplama yapılırken noktaların birbiri ile mekansal ilişkisi ile noktanın toplam
değeri arasındaki ilişki değerlendirilerek noktalar gruplanmıştır. Daha sonra bu grupların mekanla
ilişkisi kurularak üçgen modeli oluşturulmuş ve bölgeler oluşturulmuştur. 5 bölgenin özelliği aşağıdaki
tabloda gösterilmiştir. Her bölgenin her konuda en iyi olduğu ve en kötü olduğu durumlar tespit
edilmiştir. Bu durumların oranına göre kentin potansiyel ve sorunlu bölgeleri tespit edilmiştir. Bu
durumda en sorunlu bölge 5 numaralı bölgedir. Bu bölgenin iyi olduğu herhangi bir konu yokken hane
bireylerinin mesleği, eğitim düzeyi ve dolayısıyla hane geliri açısından kentin en sorunlu bölgesidir. Bu
bölge kentin tarihi çekirdeğini ve ticaret alanlarını içermektedir. Sonuçlara göre kentin ikinci sorunlu
bölgesi 4 numaralı kentin çeperlerindeki alanlardır. Kentin en sorunlu bölgesi olmasına rağmen bu bölge
kentin en yüksek hane gelirine sahip bölgesidir. Arazi kullanım ile birlikte düşünüldüğünde bu alanların
kent genelinde görece mekânsal olarak fazla yer kaplamadığı fark edilmektedir.
Yapılan çalışma sonucuna göre kentin potansiyeli en yüksek bölgesi 1 numaralı bölgedir. Bu alan
Bahçelievler, Hasan Basri Çantay, ve 2. Gündoğan Mahallesi’nin bir kısmını içermektedir. Bu bölgede
de hane reisi çocuğunun yaşı açısından sorun tespit edilmiştir. Potansiyel açısından ikinci derecedeki
bölge 2 numaralı bölgedir. Bu bölgede hane reisi ve hane reisinin yaşı açısından kentin en sorunlu
bölgesidir. Hane reisinin ortalama yaşı 53 olarak tespit edilmiştir. Türkiye’deki yasalar düşünüldüğünde
emeklilik oranının bu grupta yüksek olduğu tahmin edilmekte ve çalışma kapasitesinin düşmüş olduğu
57
beklenmektedir. Kentin ortalama bölgesi olan 3 numaralı bölge en sorunlu bölge olan 5 numaralı
bölgenin kuzeydeki sınır komşusudur. Hane reisinin çalışma durumu, hane reisinin yaşı ve çocuğun
eğitim durumu açısından kentin durumu en iyi bölgesidir.
Harita 16: Sosyal Yapı Bölgeleri
Kaynak: Çalışma kapsamında üretilmiştir.
58
Tablo 6: Değerlendirilen Kategoriler ve Puan Değeri
Hane Büyüklüğü Gelir
Durumu
Çalışma
Durumu
Meslek
Grupları
Eğitim
Durumu Yaş Durumu
1 0-1000 1 Çalışmıyor 0 Mavi Yakalı 0 Okuma - Yazması Yok 0 0-10 4
2 1001-1500 2 Çalışıyor 1 Beyaz Yakalı 1 Okur - Yazar 1 11-20 5
3 1501-2000 3 İlköğretim Mezunu 2 21-30 9
4 2001-2500 4 Lise Mezunu 3 31-40 8
5 2501-3000 5 Üniversite Mezunu 4 41-50 7
6 3001-3500 6 Yüksek Lisans Mezunu 5 51-60 6
7 3501-4000 7 61-70 3
4001-4500 8 71-80 2
4501-5000 9 80-90 1
5000+ 10 90+ 0
Tablo 7: Bölgelerin Karakterleri
Derece Hane
Büyüklüğü
Hane
Geliri
Hane
Reisinin
Çalışma
Durumu
Hane Reisi
Eşinin
Çalışma
Durumu
Hane
Reisinin
Mesleği
Hane Reisi
Eşinin
Mesleği
Hane
reisinin
eğitim
durumu
Hane reisi
eşinin
eğitim
durumu
Hane reisi
çocuğunun
eğitim
durumu (1)
Hane reisi
çocuğunun
eğitim
durumu (2)
Hane
Reisinin
Yaşı
Hane
reisi
eşinin
yaşı
Hane reisi
çocuğunun
yaşı (1)
Hane reisi
çocuğunun
yaşı (2)
1 2.72 3.75 0.36 0.22 0.45 0.59 2.62 2.50 2.70 2.48 52.37 36.48 10.00 2.96
2 2.67 3.15 0.42 0.19 0.32 0.25 2.36 2.34 2.58 2.38 53.22 36.34 10.41 3.54
3 2.81 3.32 0.44 0.14 0.33 0.36 2.40 2.22 2.72 2.34 51.57 40.77 9.99 3.54
4 2.81 3.79 0.41 0.21 0.40 0.48 2.61 2.45 2.55 2.32 51.60 40.20 9.11 3.92
5 2.70 2.95 0.36 0.15 0.23 0.12 2.30 2.17 2.57 2.41 52.19 39.24 9.50 3.42
59
3.4 Fiziksel Yapı Sentezi
Fiziksel yapı ile ilgili sentez çalışmada da hane halkı anketi sonuçları değerlendirilmiştir. Bu çalışmada
konutun fiziksel yapısına ilişkin sonuçlara matematiksel olarak değer belirlenmiş ve bu değerlerin
toplamı üzerinden sosyal yapı sentezinde olduğu gibi değerlendirme yöntemi kullanılarak kentte 5 bölge
belirlenmiştir. Bu değerlendirmeyi yaparken kullanılan kriterler ve değerlendirme yöntemi aşağıdaki
tabloda belirlenmiştir.
Yapılan değerlendirmelere göre kentin en sorunlu bölgesi sosyal yapıda olduğu gibi kentin merkezidir.
Bu alanda köhneme ve yıpranma olduğu sorunu olduğu tespit edilmiştir. Aynı sorun ticaret anketi
sonuçlarında da tespit edilmiştir. Aynı sorunlu bölge sosyal yapı sentezinde de en sorunlu bölge olarak
tespit edilmiştir. bu bölgenin sahip olduğu tek potansiyel kış aylarında evin çevresinin rüzgar alma
durumudur. Kentin ikinci sorunlu bölgesi 4 numaralı bölgedir. Bu bölge, 1 numaralı bölgede yerleşim
alanları henüz planlama alanı sınırlarına kadar gelişmediğinden ve buradaki yerleşme saçak olarak kabul
edilirse, kent merkezinin çevresindeki alan olarak kabul edilebilir. Bu alanda evin çevresinin yaz
aylarında ve kış aylarında rüzgar alamaması en önemli sorun olarak belirtmiştir. Bu alanda fiziksel çevre
koşullarının iyi olmadığı, yapıların birbiriyle ilişkisinin yeni kurguda düzenlenmesi gerektiği ve konut
alanlarının hakim rüzgarı içeri alacak şekilde tasarlanması gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır.
Yapılan çalışmanın sonuçlarına göre kentin fiziksel yapı açısından en iyi bölgesi kentin yeni gelişen
bölgelerinden biri olan 1 numaralı bölgedir. Bu bölgede kentin görece en yüksek kira bedeline sahip ve
kışın konutun ısıtılması konusunda en iyi olan bölgesidir. Bu bölgede kentin diğer bölgelerine göre
hiçbir sorun bulunmamaktadır. Kentin fiziksel açıdan ikinci derece iyi olan bölgesi kuzeyde
saçaklanmanın görüldüğü kentin çevresinde kalan 2. bölgedir. Bu bölge konut sorunun kente göre en iyi
olduğu ve yaz aylarında evin çevresinin rüzgar almasının en iyi olduğu bölgedir. Küresel ısınmanın
yaşandığı ve bu yıl yapılan Paris görüşmelerinde küresel ısınmadaki sıcaklarığğın 1 dereceye
düşürülmesi kararları tartışılırken, enerji verimliliğinin en önemli gündem maddesi olduğu çağımızda
iklimsel konfor koşulları oldukça önemlidir. Mekanı soğutmak, ısıtmaktan daha fazla enerjiye ihtiyaç
duymaktadır. Bu nedenle yaz aylarında evin çevresinin rüzgar alması hem çevre kirliliğinin
engellenmesi hem enerji tasarrufunun sağlanması için önemli bir konudur. Bu bölgenin sahip olduğu
potansiyel bu açıdan kent için oldukça değerlidir.
Kentte gayrimenkul yatırımları önemli bir sorundur. Bu durumda kira bedelleri de dikkatle incelenmesi
gereken bir durum halini almaktadır. Kentte kira değeri en düşük olan bölge ortalama puan değerine
sahip 3 numaralı bölgedir. Bu alan Atatürk Mahallesi’nin tamamı ile Paşaalanı, Ali Hikmet Paşa ve Ege
mahallelerinin bir kısmını kapsamaktadır. Anket sonuçlarına göre kentin ortalama kira bedeli 403 TL
olarak tespit edilmiştir. Kira bedeli en düşük olan bölge ortalama 352 TL kira bedeli ile 4 numaralı
bölgedir. Bu bölge kentin ortalama kira bedelinin altında kira değerine sahiptir. Kentin fiziksel açıdan
60
en kötü bölgesi olan 5 numaralı bölge 403 TL ortalama kira bedeline sahiptir. En yüksek kira bedeli ise
fiziksel yapı açısından da en iyi olan 1 numaralı bölgedir.
Harita 17:Fiziksel Yapı Sentezi
Kaynak: Çalışma kapsamında üretilmiştir.
61
Tablo 8: Fiziksel Yapı Sentezi
Kira
Bedeli
Yaşanılan
Mahallenin
Konut Kalitesi
Konutun
Temel
Sorunu
Kış Aylarında
Evin Soğuma
Hızı
Evin Güneş
Alma Durumu
Evin Güneş Alma
Durumundan
Memnuniyet
Yaz
Aylarında
Evin
Çevresinin
Rüzgar Alma
Durumu
Kış Aylarında
Evin
Çevresinin
Rüzgar Alma
Durumu
Kış Aylarında
Evin Isınma
Durumu
150-400 7 Çok İyi 1 Herhangi bir Sorun Yok 0 Çok Yavaş 1 Çok İyi 1 Çok Memnun 1 Çok İyi 1 Çok İyi 1 Çok İyi 1
401-650 6 İyi 2 Çok Büyük Çok Küçük Olması 1 Yavaş 2 İyi 2 Memnun 2 İyi 2 İyi 2 İyi 2
651-900 5 Orta 3 Manzara Görmemesi 2 Orta 3 Orta 3 Orta 3 Orta 3 Orta 3 Orta 3
901-1150 4 Kötü 4 Güvenli Olmaması 3 Hızlı 4 Kötü 4 Memnun Değil 4 Kötü 4 Kötü 4 Kötü 4
1151-1400 3 Çok Kötü 5 Kışın Çok Soğuk Olması 4 Çok Hızlı 5 Çok Kötü 5 Hiç Memnun Değil 5 Çok Kötü 5 Çok Kötü 5 Çok Kötü 5
1400-1650 2 Yazın Çok Scak Olması 5
1651-1750 1 Rutubetli Olması 6
Eskime 7
Tablo 9: Fiziksel Yapı Bölgeleri
Bölge
No
Konut
Kalitesi
Konut
Sorunu
Kira
Bedeli (TL)
Kış Aylarında
Evin Soğuma
Hızı
Evin Güneş
Alma
Durumu
Evin Güneş Alma
Durumundan
Memnuniyet
Yaz Aylarında Evin
Çevresinin Rüzgar
Alma Durumu
Kış Aylarında Evin
Çevresinin Rüzgar Alma
Durumu
Kış Aylarında
Evin Isınma
Durumu
1 2.45 2.80 476 3.20 2.37 2.30 3.13 3.02 2.82
2 2.26 2.25 423 3.32 2.32 2.21 3.01 2.88 2.83
3 2.22 2.60 399 3.37 2.51 2.21 3.02 2.91 3.00
4 2.40 2.53 352 3.39 2.32 2.30 3.19 3.03 3.00
5 2.49 3.84 403 3.51 2.54 2.53 3.01 2.84 3.02
62
3.5 Ulaşım Sentezi
3.5.1 Kent İçi Ulaşım Sorun ve Potansiyelleri
Mevcut ulaşım kademelenmesine bakıldığında, kent merkezi, önemli bir eşik olan, Bursa-İzmir yolu,1.
derece karayolu, ile doğu yönünden sınırlandırılmıştır. Bandırma Caddesi ve Yeni İzmir Yolu Hattı 2.
derece karayolu olup kent için ana ulaşım omurgası niteliğindedir. Yine aynı şekilde kenti kuzey ve
güney olarak ikiye bölen Edremit Caddesi ile Kepsut Caddesi kent için önemli bir 2. derece arterdir.
Harita 18: Altıeylül-Karesi Kentleri Ulaşım Kademelenmesi
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
Mevcut ulaşım kademelenmesi lineer bir şekilde gelişmesine rağmen kentin makroformu bu yapıya
paralellik göstermemektedir. Bu sebeple kent içi ulaşımda birçok sorun ortaya çıkmaktadır.
63
Harita 19: Altıeylül – Karesi İlçeleri Ulaşım Sorunları
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
Kentin tanımlı alt bölgeleri arasındaki yolların devamlılığı olmamasından kaynaklanan geçiş sorunları
bulunmaktadır. Bu eksiklik en çok kentin Altıeylül ile Karesi ilçelerinin idari ayrım sınırını oluşturan
Edremit ve Kepsut caddelerine alt bölge bağlantılarının sağlanmamasından kaynaklanmaktadır. Birlikte
yaşayan iki ilçenin ulaşım bağlantıları da birlikte düşünülmeli ve iletişimin güçlenmesi iki ilçenin
potansiyellerini ve sorunlarını paylaşması kent yaşamını kolaylaştıracaktır. Bir diğer geçiş sorunu kentin
yapay eşiklerinden olan demiryolunun üzerindeki geçişlerin az ve bağlantı kabiliyetlerinin düşük
olmasından kaynaklanan geçiş sorunları bulunmaktadır. Bu sorun en çok yeni İzmir yolu güzergahında
görülmektedir.
Kentin ana aksı lineer olduğu için birçok alt kademe yol bağlantısı kavşak noktalarını oluşturmaktadır.
Fakat bu kavşakların bağlantı kabiliyetleri yeterli gelmemektedir. Ulaşım planlaması kapsamında
kavşak noktalarında Nisan 2015 tarihinde belediye tarafından araç sayımı yapılmıştır. Bu sayımlar
64
sonucu gün boyu tüm akslardaki ortalama akış sayısına göre aşağıdaki harita oluşturulmuştur. Ofis
çalışmaları sırasında sorunlu olduğu düşünülen kavşaklar kırmızı ile, diğerleri mor ile gösterilmiştir.
Kavşak sayımları ile ilgili yapılan çekimler incelendiğinde kavşaklarda trafik sıkışıklığı
görülmemektedir. Sonuç olarak kentin en önemli sorunu ulaşım kademelenmesinin olmamasıdır. Yeni
İzmir yolu referans alınırsa, yolun batısında kalan bölgeler (Gaziosmanpaşa, Yıldız, Sütlüce, Kasaplar,
Merkez, Kızpınar, Adnan Menderes, 1.Sakarya, 2. Sakarya, Maltepe mahalleleri) ulaşım kademelenmesi
sorunu bulunmaktadır.
Harita 20: Kent İçi Sorunlu Kavşaklar
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
65
Edremit, Kepsut ve Milli kuvvetler caddesi ile Yeni İzmir yolunun kesiştiği alanda yol en kesit ve
bağlantı kabiliyeti düzenlenmesi gerekmektedir. Bu alan karayolu ulaşımının çekirdeğini
oluşturmaktadır. Kent içi merkezine ulaşım yöntemine bakıldığında %42 belediye/özel halk otobüsü ile,
%41 yaya erişimi ile, %6 oranında özel araç ile, %1 bisiklet ile sağlanmaktadır. Bu oranlardan da
anlaşılabileceği gibi Balıkesir halkının yarıya yakın kısmı yürümeyi ve bisiklet kullanmayı tercih
etmektedirler. Buna karşılık kentte hiçbir yaya yolu ve bisiklet yolu ağı bulunmamaktadır.
3.5.2 Mekan Dizim (Space Syntax) Yöntemi ile Balıkesir Yerleşik Alanları Ulaşım Sentezi
Bütünleşik mekanlar bir yerde yaşayan ya da orda herhangi bir nedenle bulunan tüm insanları bir araya
getirme potansiyeli taşır. En bütünleşik mekanlar ise başka bir yere gitmek için bile içinden geçme
olasılığı bulunan mekanlardır.
Harita 21 Altıeylül – Karesi İlçeleri Bütünleşme (İntegration) Analizi
Kaynak: Çalışma Kapsamında DepthmapX Programında Üretilmiştir.
66
Balıkesir’in yapısına bakıldığında halkın yarısı yaya olarak hareket etmektedir fakat insanlar konforlu
ve rahat ulaşım akslarına sahip değildir. Bu sebeple insanların bir araya gelme potansiyelini taşıdığı
aksları belirlemek ve aksları bu doğrultuda düzenlemek son derece önem taşımaktadır. Mekan dizim
analizlerinden bir tanesi olan bütünleşme analizi bir aksın kentin geri kalanıyla ne kadar bütünleştiğini
göstermektedir. Bir diğer anlatımla o aksın erişilebilirliğini ve insanlarını bir araya getirme potansiyelini
ortaya koymaktadır. Bütünleşme değerlerine bakıldığında, ortalama değerin üzerinde görülen akslar
analitik olarak kentle en çok bütünleşen, kesitlerine, niteliklerine ve çevresiyle ilişkilerine dikkat
edilmesi gereken akslardır.
Harita 22: Kentte En Çok Kullanılan Güzergahlar
Kaynak: Anket Çalışmaları Kapsamında ArcGIS Programında Üretilmiştir (2016).
67
Kentin en çok kullanılan güzergahlarıyla aksiyel veri kıyaslandığında kentin doğusunda kalan ulaşım
akslarının daha çok kullanıldığı ve kentle daha çok bütünleştiği görülmektedir. Bunun sebebi Edremit,
Soma caddeleri ve Bağlar Sokak dışında kentin doğusunda güçlü bir bağlantının bulunmamasıdır. Sonuç
olarak, yaya olarak bu bölgelere ulaşmak ya da bölgeler arası geçiş yapmakta zorluk yaşanmaktadır.
Harita 23 Bütünleşme (İntegration) Değerine Göre Aks Analizi
Kaynak: Çalışma Kapsamında DepthmapX Programında Üretilmiştir.
Kentin mevcut ulaşım kademelenmesi ve bütünleşme değeri esas alınarak yapılan aksiyel harita
çakıştırılmış mevcutla örtüşen akslar bütünleşme değerine göre derecenlendirilmiştir. Mevcut
kademelenmenin içinde ortaya çıkan model lineer hatlardan çok dairesel ulaşım akslarını ön plana
68
çıkarmıştır. Yarım daireler şeklinde bağlanan akslar Yeni İzmir yolu, Kepsut Caddesi ve Edremit
Caddesi’ni keserek, kentin doğusu, kuzeyi ve batısını birbirine bağlamaktadır.
Harita 24: Bütünleşme (Integration) Değerine Göre Şematik Kademelenme
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
Mevcutla örtüşen yollar dışında, birçok bağlantısı olması sebebiyle kentle bütünleşen akslar da
bulunmaktadır. Ulaşım kademelenmesinde yer almasa da en çok kullanılan akslara bakıldığında
kullanıcının tercih ettiği akslar görülmektedir. Bu potansiyel akslar; Edremit Caddesi, Milli Kuvvetler
Caddesi, Bağlar Sokak, Çevreyolu, Bandırma Caddesi, Soma Caddesi, Cengiz Topel Caddesi,
Mehmetçik Caddesi, Teknik Lise Caddesi’ni birbirine bağlayan akslardır.
69
Harita 25: Ulaşım Sentezi
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
70
Harita 26: Genel Sentez Çalışması
Kaynak: Çalışma Kapsamında Üretilmiştir.
71
4 GZFT ANALİZİ
Güçlü Yönler
Kara ve Demiryolları Durak Noktası
Yüksek Tarımsal ve Hayvansal Üretime Bağlı Biyokütle Enerjisi Potansiyeli
Ortama 7 m/sn Kapasite Faktörü ile Rüzgar Enerjisi Potansiyeli
7,37 s/gün Ortalama Güneşlenme Süresi ile Solar Enerji Potansiyeli
Kente Yakın Mesafede Bulunan (10 km) Değirmenboğazı Tabiat Parkı'nın (52 Ağaç Türü)
Varlığı
Potansiyel Aktivite Oranının Artma Eğiliminde Olması
Yüksek Çalışabilir Nüfus Oranı
2 Adet Organize Sanayi Bölgesi
Havaalanı Varlığı
İmalat Sanayisinin Yoğunlaşması-Kümelenmesi-Uzmanlaşması
Ülke Düzeyinde Bilinirliğe Sahip Turizm Aktivite Alanları (Balıkesir Merkez Kınalı Keklik
Yerleştirme Sahası, Pamukçu ve Kiraz Köyü Kaplıcaları)
Sağlık ve Eko Turizm Potansiyeli
Zayıf Yönler
Kentin Yerleşim Alanlarının %80’inin Hava Mania Sınırı İçinde Kalması
Yapılaşma Koşullarının Sınırlı Olması
Mevcut Kişi Başı Yeşil Alan Miktarının 3 m² olması (3194 sayılı İmar Kanunu’na göre 10 m²
olmalıdır)
Plan ile Önerilen Yeşil Alanların Uygulamasının Yapılması
Fırsatlar
Bölge Planında Sanayi Gelişim Aksında Tanımlanması
Gökköy Lojistik Merkezi-Demiryolu Bağlantıları ve OSB Entegrasyonu
Üst ölçekli arazi kullanım kararlarında:Altıeylül ve Karesi ilçeleri bulunduğu konum itibariyle
gelişmiş/ geliştirilebilecek ulaşım sistemleri (kara ulaşımı, hava ulaşımı, demiryolu ulaşımı ve
entegre edilebilir ulaşım sistemleri) ve bölgeye yönelik kentsel hizmetlerin (eğitim, sağlık vb.)
sunumu açısından ‘Bölge Merkezi’ öngörülmüştür. Öncelikli sektörel gelişim faaliyetleri
dışında sanayi gelişimi bakımından da merkez niteliği devam ettirilecektir. Balıkesir il
merkezinde bulunan ‘Gökköy Lojistik Merkezi’ alansal olarak ifade edilmemiş olup, Sanayi ve
Depolama Alanı ile Organize Sanayi Bölgesinin bulunduğu kentsel yerleşik alanın güneyinde
noktasal olarak gösterilmiştir.
72
Gebze-Orhangazi-İzmir ve Kınalı-Tekirdağ-İzmir Otoyolu otoyolunun tamamlanması ve 1. ve
2. derece ulaşım ağları ile bu kademedeki karayolu bağlantıları için “Kuzeybatı Çevre Yolu”
üst ölçek planlarda önerilmiş olması kentteki lojistik sektörünün gelişmesine olumlu etkide
bulunacaktır. Ayrıca sanayi ürünlerinin üretici ile buluşması üretimin en önemli basamağını
oluşturduğundan sanayii destekleyecek olan yatırımlar ve kararlardır.
Tehditler
Kent Nüfusunun %19’u Sağlam Zemin, %10’u Zayıf Zemin, %71’i Çok Zayıf Zemin Üzerinde
Yaşaması
Kent Yerleşmesinin 1. Derece Deprem Bölgesi Olması
Sonradan yerleşime açılan ve toplu sitelerin yapıldığı Toygar, Paşaalanı, Bahçelievler ve Plevne
mahallelerinin büyük bir bölümü çok zayıf zemin üzerindedirler.
Soğuk dönemdeki yüksek basınç, gece dönemi aşırı enerji kaybı, düşük sıcaklık nedeni ile fazla
yakıt tüketimi ve bunların beraberinde görülen sis olayı hastalık ve ölümlere neden olabilecek
hava kirliliği şartlarının yaşanmasına neden olmaktadır.
Balıkesir ise 1. derece gelişmiş bölgeler arasında kalan 2. derece gelişmişlik düzeyine sahip bir
ildir. Gelişmişlik düzeyinin sürekliliği ve bütünsel bir kalkınma politikası adına Balıkesir
sanayisinin gelişimi kritik öneme sahiptir. İl bazında ve bölgesel yatırım teşvikleri de
incelendiğinde bu durumun yansımaları görülmektedir. Balıkesir 3. yatırım teşvik bölgesinde
kalmaktadır.
Dünyada ticareti yapılan 90 çeşit maden içerisinde 37'si Balıkesir İli'nde bulunmakta olup,
maden ruhsat sayısı açısından Türkiye'de en çok ruhsata sahip il konumundadır. Planlama Alanı
sınırları içinde maden faaliyetleri yapılmasa da ekosistemi bütün olarak düşündüğümüzde,
ekolojiye duyarlı gerçekleştirilmeyen madencilik faaliyetleri, kent sağlığını da olumsuz
etkileyecektir. Bunun gibi desteklenmesi planlanan sanayi faaliyetlerinde eğer gerekli tedbirleri
alınmazsa kent ekolojisi olumsuz olarak etkilenecektir.
73
5 1/1000 ÖLÇEKLİ REVİZYON+İLAVE UYGULAMA İMAR PLANI
5.1 Amaç ve Kapsam
Balıkesir İli, Karesi İlçesi’nde Kuzey-Batı Bölgesi’nde 1/1000 Ölçekli Revizyon ve İlave Uygulama
İmar Planı’nın yapılma gerekçeleri şu şekildedir:
Balıkesir, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun
Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı kanun
kapsamında Büyükşehir Belediyesi olmasıyla değişen yetki ve sorumluluk alanındaki idari
sınırların değişmesi
6360 sayılı kanunun il idari sınırları içinde Büyükşehir Belediyesine getirdiği yasal görev ve
sorumlulukları yerine getirilmesi, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması, planlama sınırları
içinde kentsel ve kırsal gelişmeler ile sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi sektörel gelişmelerin de
değerlendirmesi, koruma-kullanma dengesinin kurulması, yapılaşmanın kontrol altına alınması,
kentsel yoğunluk kararlarını verebilmek, ana ulaşım kararlarını verip yol kademelenmelerini
oluşturmak, bölgenin gelecekteki sektörel yapısını ve nasıl gelişme göstereceğini belirlemek,
kentsel çalışma alanlarının kararlaştırılması ve özellikle tüm planların 14.06.2016 tarihli Resmi
Gazete’de yayımlanan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’ne göre hazılarlan plan
çalışmasında amaç;
Üst ölçek plan kararların imar planına yansıtılması,
Yürürlükteki imar planda ihtiyaca cevap vermeyen ve/veya uygulamada sorun yaratan
kısımların revize edilmesi ve 05.06.2015 tarihinde Bakanlık Makamınca onaylanan ve en son
plan değişikliği 26.01.2017 tarih ve 154 sayılı Balıkesir Büyükşehir Meclis Kararı ve
30.01.2017 tarihli Başkanlık Onayı ile gerçekleştirilen, askı sürecinde gelen itirazların
değerlendirilmesinin ardından 23.03.2017 tarih ve 378 sayılı Balıkesir Büyükşehir Meclis
Kararı ile kesinleşen “Balıkesir Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni
Planı ve Plan Hükümleri”ne uyulması,
Güncel halihazır harita, kadastral durum ve mevcut plan arasındaki sınır problemlerinin ortadan
kaldırılması ve uygulamada koordinat birliğinin sağlanması,
Kentte yetersiz olan sosyal ve teknik altyapı alanlarının Mekansal Planlar Yönetmeliğine göre
kişi/m² standartlarına uygun hale getirilmesi ve kentte dengeli bir şekilde dağılımının
sağlanması,
Mer'i planların ihtiyacı karşılayamaması durumunda yapılan plan tadilatlarının sayısallaştırılıp
yeni yapılan revizyon+ilave imar planında değerlendirilmesidir.
74
TÜİK 2015 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına Karesi ilçe nüfusu 173.386 kişidir. 2040
yılı için projeksiyon nüfus 1/100.000 ölçekli Çanakkale Balıkesir Çevre Düzeni Planı’nda Balıkesir
merkez yerleşmesinde kentsel alan için 525.530 kişi, kırsal yerleşmeler 61.460 kişi olarak
hesaplanmıştır. 14.06.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Mekansal Planlar Yapım
Yönetmeliği’nin Ek-2 dosyasındaki 2. Maddesi’ne göre “Büyükşehir belediye sınırları içerisinde
yerleşme bütünlüğü gösteren, komşu ilçe belediyeleri ile bütünleşen ilçe belediyelerinde altyapı alanları
bir bütün olarak hesaplanabilir.” denmektedir. Şehir planlama literatüründe nüfus ve arazi kullanım
kararlarını birbiriyle ilişkilidir. Bu temel planlama kabulü doğrultusunda Altıeylül ve Karesi İlçeleri
1/5000 Ölçekli Revizyon Ve İlave Nazım İmar Planı çalışmalarında nüfus değişimi birlikte incelenmiş,
bununla ilişkili olarak arazi kullanım kararları alınmıştır. Üst ölçekli plandan alt ölçekli plan kararlarına
aktarılan en önemli karar nüfus kararlarıdır. Bu nedenle Çevre Düzeni Planında Altıeylül ve Karesi
İlçeleri planlama alan sınırı içinde birlikte alınan kentsel nüfus kararı- 525.530 kişi bu planın bir üst
ölçek planı olan 1/5000 ölçekli nazım imar planının kestirim nüfusu olarak belirlenmiştir. 1/1000 ölçekli
uygulama imar planı sınırları içindeki 2040 yılı nüfusu, planda verilen 1/5000 ölçekli planda verilen
yoğunluk kararları sonucunda elde edilmiştir.
1/5000 ölçekli nazım imar planı kararlarında Karesi İlçesi konut alanlarının yoğunlaştığı, Altıeylül İlçesi
çalışma alanlarının yoğunlaştığı bölge olarak seçilmiştir. Burada önem kazanan konu yerleşme
gelişiminin planlanması / tasarlanması ve yönetilmesidir. Bu açıdan potansiyeller iyi değerlendirilmeli,
kısıtlı kaynaklar etkin kullanılması önem kazanmıştır. Bu yönetimin sağlanabilmesi için uygulama imar
planına yönelik “uygulama etaplama sınırları” belirlenmiştir. Bu etap sınırları belirlenirken, gelişme
dinamikleri, yerleşime uygunluk potansiyelleri ile birlikte düşünülmüştür. “Etap 1”; Akıncılar, Yıldırım,
Eskikuyumcular, Dumlupınar, Karaoğlan, Hisariçi, Aygören, Hacıismail, Mirzabey, Karesi, Kızpınar,
Çay, 1. Oruçgazi, 2. Oruçgazi, Ege, Kayabey, Ali Hikmet Paşa,1. Sakarya, 2. Sakaya, Atatürk, Kuvayi
Milliye, Adnan Menderes, Kabakdere, Maltepe, Toygar, Paşaalanı, Ortamandıra (KSS alanı), Yeni
mahallelerden oluşmaktadır. 1/5000 ölçekli nazım imar planında “Etap 1” plan notlarında belirtilen
nüfus büyüklüğüne (210.000) eriştiğinde Etap 2 sınırları içinde olan Yeni Mahalle ve Üçpınar Mahallesi
yerleşime açılacaktır. Altyapının etkin kullanılması için meskun alanın birinci etapta yerleşime açılması
akıllıca bir karardır. 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kapsamını 1/5000 ölçekli nazım imar
planında Etap -1 sınırları içindeki “Kuzey Batı Kentsel Gelişme Bölgesi” (yaklaşık 908,56 ha alan)
oluşturmaktadır. Üst ölçek plan kararlarına göre planlama alanının 2040 yılı nüfusu 101.214 kişi
olacaktır.
Araştırmanın kapsamı; kamu kurum ve kuruluşlarından alınan görüşlerin değerlendirilmesi, yerinde
yapılan arazi ve anket çalışmalarının sistematik bir biçimde ele alınması ve analiz edilmesi şeklinde
yapılmıştır.
75
Yerinde yapılan çalışmalar kapsamında, belediye bünyesinde yetkili mercilerle görüşülmüş, resmi
kurumlardan anket ve mülakat yöntemi ile detaylı bilgi alınmış; hane halkı anketi, ticaret anketi, OSB
anketi, KSS anketi, büyük alan kullanımı gerektiren alanlar anketleri yapılmıştır. Bu görüşmeler sonucu
kent detaylı şekilde analiz edilmiştir. Ayrıca hâlihazır haritalar üzerinde yerleşmenin mevcut halini daha
iyi yansıtabilmek amacıyla detaylı bir arazi kullanım çalışması yapılmıştır. Çalışma kapsamında
değerlendirilen kurum görüşleri;
Balıkesir Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü,
Balıkesir Valiliği Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü,
T.C. Orman Ve Su İşleri Bakanlığı 2. Bölge Müdürlüğü,
Orman Ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü,25. Bölge Müdürlüğü,
Enerji Ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü,
Enerji Ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Mta Kuzeybatı Anadolu Bölge Müdürlüğü,
BBB İmar Ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı
BBB BASKİ Genel Müdürlüğü, Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanlığı
BBB Kent Estetiği Dairesi Başkanlığı Kent Estetiği Şube Müdürlüğü,
BBB Kırsal Hizmetler Daire Başkanlığı Kırsal Alan Planlaması Ve Kırsal Kalkınma Şube
Müdürlüğü,
BBB Zabıta Dairesi Başkanlığı Zabıta Şube Müdürlüğü,
BBB Kültür Ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı,
BBB Çevre Koruma Ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Proje Ve Yatırımları Şube Müdürlüğü,
BBB İtfaiye Dairesi Başkanlığı Yangın Önleme Ve Eğitim Şube Müdürlüğü,
BBB Ulaşım Planlama Ve Raylı Sistemler Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Şube Müdürlüğü,
BBB Emlak İstimlak Dairesi Başkanlığı Kamulaştırma Şube Müdürlüğü,
BBB Fen İşleri Daire Başkanlığı,
BBB Ulaşım Planlama Ve Raylı Sistemler Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Şube Müdürlüğü,
Balıkesir Sanayi Odası,
Balıkesir Valiliği İl Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü,
Güney Marmara Kalkınma Ajansı,
Jandarma Genel Komutanlığı,
76
Ulaştırma Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü, 14. Bölge
Müdürlüğü,
Ulaştırma Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü, Kamu Özel
Sektör Ortaklığı Bölge Müdürlüğü,
Ulaştırma Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü,
Balıkesir Valiliği İl Afet Ve Acil Durum Müdürlüğü,
Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıklarını Koruma Ve Müzeler Genel Müdürlüğü,
Kültür Ve Turizm Bakanlığı Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü,
Balıkesir Valiliği Defterdarlık Ve Milli Emlak Müdürlüğü,
Balıkesir Valiliği Gençlik Hizmetleri Ve Spor İl Müdürlüğü,
Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü, Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü,
Uludağ Elektrik Dağıtım Aş. Proje Birimi
Balıkesir Valiliği Bilim, Sanayi Ve Teknoloji İl Müdürlüğü,
TCDD 3. Bölge Müdürlüğü, Emlak Ve İnşaat Servis Müdürlüğü,
TEİAŞ - Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
SS Balıeksir Küçüksan İşletme Kooparatifi
Milli Savunma Bakanlığı İnşaat Emlak Bölge Başkanlığı
Balıkesir Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğü,
Orman Genel Müdürlüğü, Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü,
Orman Genel Müdürlüğü, Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü, Kadastro Ve Mülkiyet Şube
Müdürlüğü,
Balıkesir Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü,
Türk Telekom,
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, İnşaat Ve Emlak Dairesi Başkanlığı,
Balıkesir Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü,
Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı,
BOTAŞ - Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. İzmir Şube Müdürlüğü,
Balıkesir Valiliği İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü,
77
Gençlik Ve Spor Bakanlığı Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü,
Balıkesir Valiliği Yatırım İzleme Ve Koordinasyon Başkanlığı,
Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkalığı,
Karesi Belediyesi İmar Ve Şehircilik Müdürlüğü,
Hazırlanan imar planlarında temel hedefler ana hatlarıyla;
Planlama bölgesini oluşturan alan bütününde koruma-kullanma dengesini sağlamak.
Kentin mekansal gelişimini planlamak ve yönlendirmek,
Yerleşmeye kimlik kazandırmak ve vizyon oluşturarak bu doğrultuda mekansal planlama
kararları üretmek,
Doğal, kültürel, tarihsel, sosyal ve ekonomik değerlerin korunarak geliştirilmesini sağlamak.
2040 hedef yılı için gerçekleşeceği öngörülen nüfusa yönelik sosyal, kültürel alanlar yaratmak
ve bu alanların kentin mevcut oluşumu ile tutarlı bir şekilde belirlenmesini sağlamak,
Yapılacak planla, kentin fiziksel gelişimi, ekonomik ve sosyal gelişimini yönlendirecek kararlar
üretmek,
Koruma-kullanma dengesi gözetilerek, sektörler arası ilişkinin kurulması ve geliştirilmesini
sağlamak.
Alıcı ortamlarda (su, toprak ve hava) kirlenmeyi oluşmasını önleyecek kararların
geliştirilmesini sağlamak.
Sıkışmış kent merkezini yeniden kurgulamak,
Ekonomik gelişmeyi sağlayacak istihdam alanları planlamak,
Kentsel dokunun kalitesini arttırılması
Kentsel sosyal altyapı hizmetlerinin geliştirilmesi,
Mülkiyet sorunlarının çözümlenmesi,
Yapılaşma koşullarının belirlenmesi, hedeflenmektedir.
Tanımlı alt bölgelerin oluşturulması
Teknik altyapı hizmetlerinin geliştirilmesi,
Ulaşım bağlantılarının güçlendirilmesi,
İdeal ulaşım kademelenmesinin sağlanması ve mevcut ulaşım kanallarının bu sisteme
uyarlanması
Sorunlu kavşak alanlarının düzenlenmesi,
Farklı ulaşım bağlantılarının optimizasyonu (karayolu, demiryolu, teleferik, raylı sistem vs.)
Donatı yeterliliğinin sağlanması
78
Süreklilik arz eden kamusal mekan kurgusunun sağlanması
Kırsal bölgeden kent merkezine doğru ekolojik koridorların desteklenmesi, olarak
belirlenmiştir.
5.2 Planın Yasal Dayanağı
On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı kanun 6.12.2012 tarih ve 28489 sayılı resmi
gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunun Büyükşehir Belediyelerinin kurulması ve
sınırlarının belirlenmesi başlıklı 1. maddesinin birinci fıkrası ile Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay,
Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van
illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin
il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Büyükşehir Belediyelerinin sınırları il mülki
sınırları haline gelmiştir.
Yasa hükümleri dâhilinde, Balıkesir İli içerisinde bulunan belde belediyeleri ile köylerin tamamı
mahalleye dönüştürülmüş, bu durum; kurulan Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nin Altyapı, Ulaştırma,
Hizmet Lojistiği, Havza Planlaması, gibi yetki ve sorumluluk alanındaki hizmetleri bütüncül olarak ele
alınabilmesi için yeni kurulan Altıeylül ve Karesi Belediyeleri ile kapanarak bu ilçelere bağlanan belde
ve belediyeliklerin, mahalle statüsüne kavuşan merkez köylerinin büyükşehir hizmetlerinden istifade
edebilmeleri, Altıeylül ve Karesi ilçelerinde kapsamlı bir uygulama imar planı ihtiyacını doğurmuştur.
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanun ve 5393 sayılı Belediye Kanunun il idari sınırları içinde
Büyükşehir Belediyesine getirdiği yasal görev ve sorumlulukları yerine getirilmesi, sürdürülebilir
kalkınmanın sağlanması, planlama sınırları içinde kentsel ve kırsal gelişmeler ile sanayi, tarım, turizm,
ulaşım gibi sektörel gelişmelerin de değerlendirmesi, koruma-kullanma dengesinin kurulması,
yapılaşmanın kontrol altına alınması, kentsel yoğunluk kararlarını verebilmek, ana ulaşım kararlarını
verip yol kademelenmelerini oluşturmak, bölgenin gelecekteki sektörel yapısının ve nasıl gelişme
göstereceğini belirlemek, kentsel çalışma alanlarının kararlaştırılması ve özellikle tüm planların
14.06.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği için Karesi
İlçesinde 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı yapılmasına gerek duyulmuştur.
Ayrıca Balıkesir - Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı "644 sayılı Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 7.
Maddesi uyarınca, Bakanlık Makamı'nın 20/08/2014 tarihli ve 13549 sayılı Olur'u ile onaylanmıştır ve
en son plan değişikliği 26.01.2017 tarih ve 154 sayılı Balıkesir Büyükşehir Meclis Kararı ve 30.01.2017
tarihli Başkanlık Onayı ile gerçekleştirilmiş, askı sürecinde gelen itirazların değerlendirilmesinin
ardından 23.03.2017 tarih ve 378 sayılı Balıkesir Büyükşehir Meclis Kararı ile kesinleşmiştir.
79
5.3 Demografik Yapı Pjojeksiyonları
5.3.1 Kentsel Nüfus Projeksiyonları
Balıkesir-Çanakkale 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı'nın öngördüğü Balıkesir İli, Altıeylül ve
Karesi İlçeleri için öngördüğü nüfus projeksiyonu aşağıda tabloda verilmiştir.
Tablo 10: Balıkesir-Çanakkale 1/.100.000 Ölçekli ÇDP Nüfus Projeksiyonu (Altıeylül-Karesi)
YIL KENTSEL NÜFUS KIRSAL NÜFUS TOPLAM NÜFUS
2012 275.160 63.776 338.936
2040 525.530 61.460 586.990
Kaynak: Balıkesir-Çanakkale 1/.100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Açıklama Raporu
Balıkesir-Çanakkale 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı'nın öngördüğü nüfus projeksiyonlarının yanı
sıra nüfusu projekte etmek için için 3 farklı yöntem daha kullanılmış ve bu yöntemlerin fizik mekan ile
ilişkisi kurgulanmıştır. Bu yöntemler ekstrapolasyon yöntemi, kuşak bileşenleri tekniği ve ekonomik
temel modelidir.
Balıkesir 2012 Aralık ayında yürürlüğe giren "6360 Sayılı 14 İlde Büyükşehir ve 27 İlçe Kurulması
Hakkındaki Kanun" ile birlikte, idari olarak büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Büyükşehir
olmadan önce 19 ilçeye sahip olan Balıkesir ili, 2014 itibariyle 20 ilçe, Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı
3 belde (Kocaavşar, Pamukçu, Şamlı) ve 892 kırsal karakterli mahalleden oluşmaktadır. Balıkesir'de
Merkez olarak nitelendirilen ilçe Altıeylül ve Karesi olmak üzere ikiye ayrılmış ve ilçe belediyeleri
oluşturulmuştur. Bu yeni düzenleme nedeniyle geçmiş yıllara ait bilgiler Altıeylül ve Karesi İlçeleri
bütününde elde edilmiştir. Projeksiyon hesapları da bu doğrultuda hazırlanmıştır.
5.3.1.1 Ektrapolasyon Nüfus Projeksiyon Yöntemi
Ekstrapolasyon gözlemlenen veri noktalarını kullanılarak tanım kümesi dışındaki noktalar için değeri
tahmin etme yöntemidir. Ekstrapolasyon yönteminin nüfus projeksiyonu yöntemi olarak kullanımı
temelde; bir yerleşkenin belli bir zaman döneminde gözlemlenmiş olan nüfus değerinin matematiksel
bir fonksiyon ile tanımlanabilir olduğu varsayımına dayanmaktadır. Ekstrapolasyon yönteminin
kullanılmasında önemli varsayımlardan biri yerleşkeye özel nüfus trendinin gelecekte de devam
edeceğini kabul etmesidir. Bu nedenle burada en önemli konu yerleşmede geçmişe yönelik nüfus
gelişimini en iyi yansıtan matematiksel formülün seçilmesidir. Burada kullanılan yöntemler en küçük
kareler metodu, birleşik faiz, ve üssel artıştır. Hesaplamalar yapılırken Balıkesir kent merkezine ait
verilere erişmekte yaşanan zorluklardan olayı Balıkesir ilinin nüfusu projekte edilmiş, Türkiye’nin nüfus
artışı ile ilişkilendirilmiştir.
80
Tablo 11: Projeksiyon Formülleri
En Küçük Kareler Metodu
Doğrusal Logaritmik
Pt = a + bx Log Pt = Log a + Log bx
a = P / n Log a = Log P / n
b = Px / x2 Log b = Log Px / x2
Üssel Artış Bileşik Faiz
Pt = Po ert Pt = Po (1+r)t
P : Gözlem Yılı Nüfusu n : Gözlem Yılı Sayısı
Pt : Projeksiyon Yılı Nüfusu r : Ortalama Nüfus Artışı
Po : 2000 Yılı Nüfusu t : Pt Yılı - Po Yılı
Kaynak: Çubukçu, 20081
Tablo 12: Estrapolasyon Yöntemine Göre Balıkesir İli Nüfus Sonuçları
Yıllar
En Küçük Kareler Bileşik
Faiz
Üssel Artış
Doğrusal Logaritmik Üssel (1) Üssel (2) Üssel (3) Üssel (4)
1985 910,314 910,314 910,314 910,314 910,314 910,314 910,314
1990 973,314 973,314 973,314 973,314 973,314 973,314 973,314
1995 1,023,535 1,023,535 1,023,535 1,023,535 1,023,535 1,023,535 1,023,535
2000 1,076,347 1,076,347 1,076,347 1,076,347 1,076,347 1,076,347 1,076,347
2005 1,113,687 1,113,687 1,113,687 1,113,687 1,113,687 1,113,687 1,113,687
2010 1,152,323 1,152,323 1,152,323 1,152,323 1,152,323 1,152,323 1,152,323
2015 1,186,688 1,186,688 1,186,688 1,186,688 1,186,688 1,186,688 1,186,688
2020 1,244,786 1,259,303 1,240,323 1,240,566 1,255,238 1,248,235 1,301,394
2025 1,290,403 1,315,267 1,296,382 1,296,890 1,327,749 1,312,975 1,427,187
2030 1,336,021 1,373,717 1,354,975 1,355,772 1,404,447 1,381,072 1,565,139
2035 1,381,638 1,434,765 1,416,216 1,417,327 1,485,577 1,452,702 1,716,425
2040 1,427,256 1,498,527 1,480,225 1,481,676 1,571,393 1,528,046 1,882,335
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
1 Çubukçu, M, (2008), Planlamada Klasik Sayısal Yöntemler, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık Ve İletişim
A.Ş., Ankara
81
Grafik 2: Ekstrapolasyon Yöntemi ile 2040 Yılı Nüfus Projeksiyonları
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Tablo 13: Altıeylül ve Karesi İlçeleri 2040 Yılı Nüfus Tahminleri
Yıllar En Küçük Kareler Bileşik Faiz
Üssel Artış
1985 Doğrusal Logaritmik Üssel (1) Üssel (2) Üssel (3) Üssel (4)
1990 136,547 136,547 136,547 136,547 136,547 136,547 136,547
1995 145,997 145,997 145,997 145,997 145,997 145,997 145,997
2000 153,530 153,530 153,530 153,530 153,530 153,530 153,530
2005 161,452 161,452 161,452 161,452 161,452 161,452 161,452
2010 167,053 167,053 167,053 167,053 167,053 167,053 167,053
2015 172,848 172,848 172,848 172,848 172,848 172,848 172,848
2020 178,003 178,003 178,003 178,003 178,003 178,003 178,003
2025 186,718 188,895 186,048 186,085 188,286 187,235 195,209
2030 193,560 197,290 194,457 194,534 199,162 196,946 214,078
2035 200,403 206,058 203,246 203,366 210,667 207,161 234,771
2040 207,246 215,215 212,432 212,599 222,837 217,905 257,464
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
0
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000
1,400,000
1,600,000
1,800,000
2,000,000
1 9 8 5 1 9 9 0 1 9 9 5 2 0 0 0 2 0 0 5 2 0 1 0 2 0 1 5 2 0 2 0 2 0 2 5 2 0 3 0 2 0 3 5 2 0 4 0
NÜFUS GRAFİĞİ
Doğrusal Logaritmik Faiz Üssel (1) Üssel (2) Üssel (3) Üssel (4)
82
5.3.1.2 Kuşak Bileşenleri Nüfus Projeksiyon Tekniği
Plan üretiminde nüfusun nasıl gelişeceğini hesaplamada kullanılan diğer yöntem kuşak bileşenleri
yöntemidir. Bu yöntemde nüfus yaş gruplarına göre incelenmektedir. Oluşturulan hayat tablosu ile
doğum ve ölüm oranları hesaplanmakta, göç ile gelecek olan nüfus tahmin edilmektedir. 2
Tablo 14: Altıeylül-Karesi İlçeleri Yaş Grubuna Göre Nüfus Dağılımı (2014)
Kuşak Toplam Erkek Kadın
0-4 16780 8678 8102
5-9 17234 8775 8459
10-14 17522 9053 8469
15-19 22039 11734 10305
20-24 23050 12090 10960
25-29 20941 10688 10253
30-34 22611 11281 11330
35-39 22918 11296 11622
40-44 21389 10590 10799
45-49 19675 9661 10013
50-54 18699 9203 9496
55-59 16014 7977 8036
60-64 12194 6059 6136
65+ 23384 10370 13014
Toplam 274450 137455 136994
Kaynak: TÜİK, 2015
Tablo 15: Türkiye Hayatta Kalma Tablosu
Kuşak Toplam
m(x,n)* q(x,n) ** l(x) *** e(x) ****
0-4 0.002796 0.002772 98995 76.8
5-9 0.00027 0.00027 98558 72.14
10-14 0.000272 0.000272 98435 67.22
15-19 0.000456 0.000456 98265 62.34
20-24 0.000514 0.000514 98024 57.48
25-29 0.000516 0.000516 97772 52.64
30-34 0.000598 0.000598 97509 47.76
35-39 0.000822 0.000822 97182 42.9
40-44 0.001294 0.001294 96702 38.12
45-49 0.002204 0.002204 95929 33.4
50-54 0.003726 0.00372 94612 28.8
55-59 0.006272 0.00625 92445 24.44
60-64 0.010196 0.01014 88964 20.3
65-69 0.016696 0.016552 83582 16.4
+70 0.130944 0.146845 38634 7.55
2 Çubukçu, M, (2008), Planlamada Klasik Sayısal Yöntemler, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık Ve İletişim
A.Ş., Ankara
83
Kuşak Erkek
m(x,n) q(x,n) l(x) e(x)
0-4 0.002972 0.002944 98934 74.1
5-9 0.00029 0.00029 98470 69.46
10-14 0.000336 0.000336 98332 64.54
15-19 0.000638 0.000638 98109 59.68
20-24 0.000736 0.000736 97767 54.88
25-29 0.000726 0.000726 97409 50.08
30-34 0.000796 0.000794 97049 45.26
35-39 0.001048 0.001048 96626 40.44
40-44 0.00167 0.00167 96014 35.68
45-49 0.002918 0.002914 95016 31.02
50-54 0.005098 0.005084 93268 26.54
55-59 0.008712 0.008674 90332 22.32
60-64 0.014104 0.014006 85648 18.38
65-69 0.02252 0.022264 78629 14.8
+70 0.157794 0.168264 32307 6.63
Kuşak Kadın
m(x,n) q(x,n) l(x) e(x)
0-4 0.002616 0.002596 99060 79.5
5-9 0.00025 0.00025 98650 74.82
10-14 0.000204 0.000204 98544 69.9
15-19 0.000266 0.000266 98430 64.98
20-24 0.000284 0.000284 98294 60.06
25-29 0.0003 0.0003 98153 55.14
30-34 0.000398 0.000398 97990 50.24
35-39 0.000584 0.000584 97764 45.34
40-44 0.000906 0.000906 97421 40.5
45-49 0.001476 0.001476 96881 35.72
50-54 0.002348 0.002346 96012 31
55-59 0.003854 0.003846 94646 26.4
60-64 0.006514 0.006492 92409 21.98
65-69 0.011612 0.011544 88663 17.8
+70 0.119835 0.137237 44898 8.066667
Kaynak: TÜİK
m(x,n)*: Kuşak için yaşa bağlı ölüm oranı
q(x,n)**: Kuşak zaman diliminin başladığı yaşta (x) yaşamakta olup da zaman dilimi sonuna kadar (x+n) hayatta
kalmama (ölme) olasılığını gösteren sütundur.
l(x)***: Kök adı veerilen ve toplam hipotetik nüfusu gösteren bir tam sayı ile başlayan; kuşaklar ilerledikçe de
hipotetik nüfustan ölenlerin çıkartılması sonucu x yaşına kadar sağ kalanların sayısı
e(x)****: x yaşından itibarn yaşanması beklenen yıl miktarını gösteren sütundur.
84
Hayatta kalma oranını hesaplayabilmek için öncelikle sabit nüfus (SPx) hesaplanmalıdır. Türkiye için bu
durum aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
SPx = l(x) – (l(x) – lx+n) / 2
Tablo 16: Türkiye İçin Sabit Nüfus Hesabı
Sabit Nüfus
Kuşak Toplam Erkek Kadın
Sabit Nüfus Kümülatif Sabit Nüfus Kümülatif Sabit Nüfus Kümülatif
0-4 98776 1326110 98702 1304444 98855 1348286
5-9 98496 1227334 98401 1205742 98597 1249431
10-14 98350 1128838 98220 1107341 98487 1150834
15-19 98145 1030488 97938 1009121 98362 1052347
20-24 97898 932343 97588 911182 98224 953985
25-29 97640 834445 97229 813594 98072 855761
30-34 97345 736805 96838 716365 97877 757689
35-39 96942 639459 96320 619527 97592 659812
40-44 96316 542517 95515 523208 97151 562219
45-49 95271 446201 94142 427693 96447 465068
50-54 93529 350930 91800 333551 95329 368622
55-59 90704 257402 87990 241750 93527 273293
60-64 86273 166698 82138 153760 90536 179766
65-69 61108 80425 55468 71622 66781 89230
+70 19317 19317 16154 16154 22449 22449 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Sabit nüfus sonuçlarından hayatta kalma oranları (Sx) hesaplanmıştır.
Sx = SPx+n / SPx
Tablo 17: Türkiye İçin Hayatta Kalma Oranı
Yaş Grubu Toplam Erkek Kadın
0-4 0.997164 0.996949 0.997392
5-9 0.998515 0.998164 0.998885
10-14 0.997911 0.997128 0.998733
15-19 0.997487 0.996426 0.998592
20-24 0.997368 0.996321 0.998451
25-29 0.996979 0.995972 0.998016
30-34 0.995859 0.994653 0.997092
35-39 0.993536 0.991644 0.995477
40-44 0.98915 0.985627 0.992749
45-49 0.981714 0.975124 0.988409
50-54 0.969804 0.958498 0.981102
55-59 0.951144 0.933494 0.968018
60-64 0.70831 0.675297 0.737613
65-69 0.240187 0.225546 0.251587 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Türkiye için hayatta kalma oranı Altıeylül ve Karesi İlçeleri için kullanılmıştır. Hayatta kalma oranı ile
bir sonraki nüfus kuşağına geçecek nüfus oranları tahmin edilmiştir.
Px+nt+n = Px
t * Sx
Px t : t Zamandaki Nüfus
Sx : Hayatta Kalma Oranı
85
Tablo 18: Altıeylül - Karesi Kent Merkezi Nüfusu
Kuşak Toplam Erkek Kadın
0-4 16,780 86,78 8,102
5-9 17,234 8,775 8,459
10-14 17,522 9,053 8,469
15-19 22,039 11,734 10,305
20-24 23,050 12,090 10,960
25-29 20,941 10,688 10,253
30-34 22,611 11,281 11,330
35-39 22,918 11,296 11,622
40-44 21,389 10,590 10,799
45-49 19,675 9,661 10,013
50-54 18,699 9,203 9,496
55-59 16,014 7,977 8,036
60-64 12,194 6,059 6,136
65+ 23,384 10,370 13,014 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Tablo 19: Altıeylül - Karesi İlçeleri Hayatta Kalan Nüfus Değerleri
Kuşak 2015 2020 2025 2030 2035 2040
0-4 16,780
5-9 17,234 16,732
10-14 17,522 17,208 16,708
15-19 22,039 17,485 17,172 16,666
20-24 23,050 21,984 17,441 17,127 22,989
25-29 20,941 22,989 21,926 17,389 20,878 20,878
30-34 22,611 20,878 22,920 21,835 22,517 22,517
35-39 22,918 22,517 20,791 22,772 22,770 22,770
40-44 21,389 22,770 22,372 20,566 21,157 21,157
45-49 19,675 21,157 22,523 21,963 19,315 19,315
50-54 18,699 19,315 20,770 21,843 18,134 18,134
55-59 16,014 18,134 18,732 19,755 15,232 15,232
60-64 12,194 15,232 17,248 13,268 8,637 8,637
+65 23,384 14,254 14,212 15,631 13,152 9,277 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Nüfusun bileşenleri doğum, ölüm ve göçtür. Bileşenlerden bir diğeri olan doğum oranını
hesaplayabilmek için kadınların doğurganlıkları ve hayatta kalan kadın sayısının tespit edilmesi
gerekmektedir.
Tablo 20: Doğurganlık Oranı (2015)
Kuşak Doğum Kadın Sayısı Doğurganlık
15-19 866 40,113 0.021589
20-24 3,311 38,337 0.086366
25-29 4,402 37,423 0.117628
30-34 3,170 41,555 0.076284
35-39 1,308 42,631 0.030682
40-44 248 43,399 0.005714
45-49 22 42,838 0.000514
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
86
Tablo 21: Altıeylül - Karesi İlçeleri Hayatta Kalan Kadın Nüfus Değerleri
Kuşak 2015 2020 2025 2030 2035 2040
0-4 8,102
5-9 8,459 8,081
10-14 8,469 8,450 8,072
15-19 10,305 8,458 8,439 8,062
20-24 10,960 10,290 8,446 8,427 8,050
25-29 10,253 10,943 10,275 8,433 8,414 8,038
30-34 11,330 10,233 10,921 10,254 8,417 8,397
35-39 11,622 11,297 10,203 10,890 10,224 8,392
40-44 10,799 11,569 11,246 10,157 10,840 10,178
45-49 10,013 10,721 11,486 11,164 10,083 10,762
50-54 9,496 9,897 10,596 11,352 11,035 9,966
55-59 8,036 9,317 9,710 10,396 11,138 10,826
60-64 6,136 7,779 9,019 9,399 10,064 10,782
+65 13,014 7,800 8,615 8,820 9,642 9,849 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Tablo 22: Kadınların Yapacağı Doğum Sayısı (Yıl)
Kuşak 2020 2025 2030 2035 2040
15-19 183 182 174 4 4
20-24 889 729 728 77 63
25-29 1,287 1,209 992 151 142
30-34 781 833 782 60 64
35-39 347 313 334 11 10
40-44 66 64 58 0 0
45-49 6 6 6 0 0
Toplam 3557 3337 3074 303 283
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Doğurganlık oranı ve kadınların projeksiyon nüfus değerleri ile elde edilen doğacak çocuk sayısı tek
yıla ait veridir. Elde edilen bu değer 5 ile çarpılarak toplamda yıllar aralığında doğacak çocuk sayısı
elde edilmektedir.
Tablo 23: Kadınların Yapacağı Doğum Sayısı
Kuşak 2016-2020 2021-2025 2026-2030 2031-2035 2036-2040
15-19 913 911 870 20 20
20-24 4444 3647 3639 384 315
25-29 6436 6043 4960 757 711
30-34 3903 4166 3911 298 318
35-39 1733 1565 1671 53 48
40-44 331 321 290 2 2
45-49 28 29 29 0 0
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
87
Doğum sayıları ile birlikte hayatta kalma oranı tablosunda boş kalan alanlar tamamlanmakta sonuçta
doğum ve ölüm oranları ile doğal artışa göre nüfus hesaplanmaktadır.
Tablo 24: Doğum ve Ölüm Oranlarına Göre Nüfus Tahminleri
Kuşak 2015 2020 2025 2030 2035 2040
0-4 16,780 17,787 16,683 15,370 1,513 2,039
5-9 17,234 16,732 17,736 16,636 15,326 1,509
10-14 17,522 17,208 16,708 17,710 16,611 15,303
15-19 22,039 17,485 17,172 16,666 17,673 16,576
20-24 23,050 21,984 17,441 17,127 22,989 17,629
25-29 20,941 22,989 21,926 17,389 20,878 20,878
30-34 22,611 20,878 22,920 21,835 22,517 22,517
35-39 22,918 22,517 20,791 22,772 22,770 22,770
40-44 21,389 22,770 22,372 20,566 21,157 21,157
45-49 19,675 21,157 22,523 21,963 19,315 19,315
50-54 18,699 19,315 20,770 21,843 18,134 18,134
55-59 16,014 18,134 18,732 19,755 15,232 15,232
60-64 12,194 15,232 17,248 13,268 8,637 8,637
+65 23,384 14,254 14,212 15,631 13,152 9,277
Toplam 274,450 268,443 267,235 258,529 235,905 210,973
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Nüfusun gelişimini etkileyen diğer bir etken olan göç olgusu çok farklı dinamikler ile etkileşim
içindedir. Nüfus projeksiyonlarına göçün etkisi bu etkileşim gözetilerek hesaplanmıştır. Öncelikle kuşak
bileşenleri ile gelecek nüfus hesaplanmıştır. İkinci aşamada iş gücü ve ekonomik aktivite analiz
tekniklerine göre istihdam edilen nüfustan gelecekteki nüfus hesaplanmıştır.
Kuşak bileşenleri ile gelecek göçün hesaplanması için 2010 yılı nüfus bilgileri daha önce kullanılan
hayat tablosu bilgileri ile 2015 yılı projeksiyon nüfusu hesaplanmıştır. Bu projeksiyon nüfus gerçek
nüfus ile karşılaştırıldığında göç durumu hesaplanmaktadır.
Tablo 25: 2010 Yılı Nüfus Bilgisi
Kuşak Toplam Erkek Kadın
0-4 15,350 7,885 7,465
5-9 15,846 8,135 7,711
10-14 18,507 9,526 8,981
15-19 19,865 10,100 9,765
20-24 28,756 17,898 10,858
25-29 22,196 11,629 10,567
30-34 21,359 10,619 10,740
35-39 20,432 9,977 10,455
40-44 19,566 9,396 10,170
45-49 19,246 9,461 9,785
50-54 16,946 8,487 8,459
55-59 12,980 6,652 6,328
60-64 9,220 4,594 4,626
+65 16,726 8,363 8,363 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
88
Tablo 26: 2010 Yılı Temel Alınan Projeksiyonda Hayatta Kalan Nüfus Değerleri
Kuşak 2010 2015
0-4 15,350
5-9 15,846 15,306
10-14 18,507 15,822
15-19 19,865 18,468
20-24 28,756 19,815
25-29 22,196 28,680
30-34 21,359 22,129
35-39 20,432 21,271
40-44 19,566 20,300
45-49 19,246 19,354
50-54 16,946 18,894
55-59 12,980 16,434
60-64 9,220 12,346
+65 8,363 8,539 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Tablo 27: 2010 Yılı Doğurganlık Değerleri
Kuşak Doğum Kadın Sayısı Doğurganlık
2009 2009 2009
15-19 1013 40740 0.0248650
20-24 3848 39750 0.0968050
25-29 4055 41061 0.0987555
30-34 2470 41690 0.0592468
35-39 874 42945 0.0203516
40-44 145 42215 0.0034348
45-49 14 42811 0.0003270 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Tablo 28: 2010 Yılı Temel Alınan Projeksiyonda Hayatta Kalan Kadın Nüfus Değerleri
Kuşak 2010 2015
0-4 7465
5-9 7711 7446
10-14 8981 7702
15-19 9765 8970
20-24 10858 9751
25-29 10567 10841
30-34 10740 10546
35-39 10455 10709
40-44 10170 10408
45-49 9785 10096
50-54 8459 9672
55-59 6328 8299
60-64 4626 6126
+65 8363 5516 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
89
Tablo 29: Tahmini Doğacak Çocuk Sayısı
Kuşak 2015 2010-2015
15-19 223 1,115
20-24 944 4,720
25-29 1071 5,353
30-34 625 3,124
35-39 218 1,090
40-44 36 179
45-49 3 17
Toplam 3119 15,597
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Tablo 30: Kuşak Bileşenleri Yöntemine Göre Net Göç Durumu
Kuşak Gözlemlenen Projeksiyon Net Göç Net Göç %
0-4 16,780 15,597 1,183 7.048991
5-9 17,234 15,306 1,928 11.18444
10-14 17,522 15,822 1,700 9.699414
15-19 22,039 18,468 3,571 16.20152
20-24 23,050 19,815 3,235 14.03433
25-29 20,941 28,680 -7,739 -36.9577
30-34 22,611 22,129 482 2.131898
35-39 22,918 21,271 1,647 7.188423
40-44 21,389 20,300 1,089 5.091735
45-49 19,675 19,354 321 1.633041
50-54 18,699 18,894 -195 -1.04319
55-59 16,014 16,434 -420 -2.62454
60-64 12,194 12,346 -152 -1.24524
+65 23,384 16,726 6,658 28.47246
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Tablo 31: Göç Oranı Sonuçlarına Göre Göç İle Gelecek Nüfus
Kuşak 2015 2020 2025 2030 2035 2040
0-4 16,780 1,183 1,337 1,431 1,532 1,640
5-9 17,234 1,928 2,087 2,320 2,580 2,869
10-14 17,522 1,700 1,834 2,012 2,207 2,421
15-19 22,039 3,571 3,411 3,964 4,606 5,353
20-24 23,050 3,235 3,539 4,036 4,602 5,248
25-29 20,941 -7,739 -5,636 -3,553 -2,240 -1,412
30-34 22,611 482 455 465 475 485
35-39 22,918 1,647 1,737 1,862 1,996 2,139
40-44 21,389 1,089 1,215 1,277 1,342 1,410
45-49 19,675 321 351 356 362 368
50-54 18,699 -195 -199 -197 -195 -193
55-59 16,014 -420 -465 -453 -441 -429
60-64 12,194 -152 -188 -185 -183 -181
+65 23,384 6,658 5,954 7,649 9,827 12,625
Toplam 274,450 13,307 13,661 14,323 15,018 15,746
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
90
Tablo 32: Kuşak Bileşenleri Tekniğine Göre 2040 Yılı Nüfus Projeksiyon Sonucu
Kuşak 2015 2020 2025 2030 2035 2040
0-4 16,780 18,970 20,307 21,738 23,271 24,911
5-9 17,234 18,660 20,747 23,067 25,647 28,516
10-14 17,522 18,908 20,742 22,754 24,961 27,382
15-19 22,039 21,056 24,467 28,432 33,038 38,391
20-24 23,050 25,219 28,758 32,794 37,396 42,644
25-29 20,941 15,250 9,614 6,061 3,821 2,409
30-34 22,611 21,360 21,815 22,280 22,755 23,240
35-39 22,918 24,165 25,902 27,764 29,760 31,899
40-44 21,389 23,859 25,074 26,350 27,692 29,102
45-49 19,675 21,478 21,829 22,185 22,548 22,916
50-54 18,699 19,120 18,921 18,723 18,528 18,335
55-59 16,014 17,714 17,249 16,796 16,356 15,926
60-64 12,194 15,080 14,892 14,707 14,523 14,343
+65 23,384 20,912 26,866 34,515 44,342 56,968
Toplam 274,450 281,750 295,410 309,733 324,751 340,497
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Projeksiyon sonuçlarına göre 2040 Yılında Altıeylül-Karesi ilçelerinin nüfusu 340.497 kişi olacaktır.
Bu durumda Balıkesir’de demografik yaşlanma sürecinin başlaması ve doğurganlığın azalması etkili
olmaktadır. Ayrıca yerleşmede iş alanlarının, nüfusun ihtiyaçlarını karşılamaması, nüfus kayıplarına
neden olmaktadır. Hazırlanan planda bu durumun değişmesi için arazi kullanımda çalışma alanı kararları
üretilmiştir. Plan kapsamında yapılacak yatırımlar ile yerleşmenin nüfusunun 2040 yılında artacağı
öngörülmektedir.
5.3.1.3 İş Gücü ve Ekonomik Aktivite Analiz Teknikleri
İşgücü ve ekonomik aktivite analiz tekniklerinde planlama açısından ekonomik –temel modeli ile sabit
pay/değişken pay tekniği olmak üzere iki analiz tekniği öne çıkmaktadır: Ekonomik-temel modeli bir
yerleşkedeki temel ve yerel işgücü sektörlerinin ve çalışan sayılarının ayrıştırılmasında, sabit pay/
değişken pay tekniği ülkenin ekonomik dinamiklerine bağlı olarak yerleşmedeki nüfusun değişiminin
tahmin edilmesinde kullanılmaktadır.
5.3.1.4 Ekonomik-Temel Modeli
Bu yaklaşıma göre bir yerleşimdeki ekonomik sektörler, temel ve yerel olarak ikiye ayrılır. Bu
noktadan çıkışla, yerleşimdeki belli bir zamana ait toplam işgücü, yerel ve temel işgüçlerinin
toplamıdır. Ekonomik-temel modeli yaklaşımı bu ikili tanımlama üzerine kurgulanmıştır. Temel
ekonomik aktivitenin var olduğu sektörler temel sektör olarak adlandırılırlar ve temel sektörde
çalışan işgücüne temel işgücü adı verilir. Ekonomik-temel modelinde yerleşkedeki yerel işgücü
sayısını, temel işgücünün büyüklüğü belirlediği varsayılır. Başka bir ifade ile yerleşmedeki yerel
işgücünün varlık nedeni yerleşkedeki temel işgücüdür. Temel çarpan (BMt) kavramı bir temel iş
91
gücünün yerleşmede kendisi ile birlikte kaç iş gücü yaratacağı ile açıklanmaktadır. Temel çarpan
yerleşmedeki toplam iş gücü sayısının toplam temel iş gücü sayısına bölünmesiyle bulunmaktadır.
Yerleşmede temel / yerel işgücünü belirlemek için varsayım yöntemi ve lokasyon katsayısı yöntemleri
kullanılmaktır. Hazırlanan projeksiyon çalışmasında lokasyon katsayısı yöntemi kullanılmıştır.
Tablo 33: Temel – Yerel Sektör Çalışan Sayıları
Sektörler Türkiye
İşgücü
Altıeylül-
Karesi
Yer Seçim
Katsayısı
Ekonomik
Aktivite
Tarım, Ormancılık Ve Balıkçılık 5,483,000 815 0.06 Yerel
Madencilik Ve Taş Ocakçılığı 118,000 0 0.00 Yerel
İmalat 4,956,000 11,625 1.01 Temel
Elektrik, Gaz, Buhar, Su Temini Ve Kanalizasyon 257,000 0 0.00 Yerel
İnşaat 1,914,000 3,205 0.72 Yerel
Toptan Ve Perakende Ticaret 3,692,000 15,970 1.86 Temel
Ulaştırma Ve Depolama 1,108,000 2,173 0.84 Yerel
Konaklama Ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri 1,449,000 543 0.16 Yerel
Bilgi Ve İletişim 251,000 0 0.00 Yerel
Finans Ve Sigorta Faaliyetleri 294,000 1,467 2.14 Temel
Gayrimenkul Faaliyetleri 212,000 435 0.88 Yerel
Mesleki, Bilimsel Ve Teknik Faaliyetler 750,000 2,770 1.59 Temel
İdari Ve Destek Hizmet Faaliyetleri 1,291,000 0 0.00 Yerel
Kamu Yönetimi Ve Savunma, Zorunlu Sosyal
Güvenlik 1,441,000 11,842 3.53 Temel
Eğitim 1,411,000 3,965 1.21 Temel
İnsan Sağlığı Ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri 1,051,000 2,825 1.15 Temel
Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence Ve Spor 149,000 1,249 3.60 Temel
Diğer Hizmet Faaliyetleri 793,000 3,096 1.68 Temel
Toplam 26,620,000 61,981 Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Toplam İşgücü (2015) : 61.981
Temel İşgücü (2015) : 20.963
Temel Çarpan (2015) : 2.957
Temel çarpanın hesaplanması iş gücü ve nüfus arasındaki ilişkinin kurulması ve işgücüne bağlı nüfus
artışının hesaplanmasına olanak sağlamaktadır. Burada bağımlılık kavramı önem kazanmaktadır.
Bağımlılık oranı yerleşmedeki toplam nüfusun toplam işgücüne bölünmesi ile elde edilmektedir. Çıkan
sonuca göre yerleşmede 1 kişi kendisiyle birlikte 4.35 kişiye daha bakmaktadır.
Toplam Nüfus (2015) : 269.452
Toplam İşgücü (2015) : 61.981
Bağımlılık Oranı (2015) : 4.35
92
Ekonomik - temel modeline göre yerleşmede t ve t+1 zamanları arasında yaratılacak ek temel iş gücü
beraberinde yerel işgücü getirecektir. Yaratılan bu işlere öncelikle kuşak bileşenleri tekniğinde
hesaplanan doğal nüfus artışındaki nüfus, daha sonra göç ile gelecek nüfus yerleşecektir.
Pt+1 = Pt + PD t-t+1 + PE t-t+1
Pt+1 : t+1 zamanında yerleşme nüfusu
PD t-t+1 : t ve t+1 zamanları arasındaki doğum ve ölüm oranlarına göre doğal nüfus artış hızı
PE t-t+1 : t ve t+1 zamanları arasındaki yerleşkedeki iş gücüne bağlı nüfus artışı
Ekonomik – temel modeli kullanılarak hesaplanacak tek değer PE t-t+1
Bu oranın hesaplanması için yerleşme için temel sektör olan iş kollarının Türkiye’deki 2002-2015 yılları
arasındaki artış oranı yerleşme için 2040 yılında devam edeceği varsayılmıştır.
Tablo 34: Türkiye'de İstihdamın Sektörlere Göre Büyüme Oranı
Sektörler 2015 2002 Büyüme
Oranı
Yerleşmede
Ekonomik
Aktivite
Tarım, Ormancılık Ve Balıkçılık 5,483,000 Yerel
Madencilik Ve Taş Ocakçılığı 118,000 77,027 0.53 Yerel
İmalat 4,956,000 2,183,286 1.27 Temel
Elektrik, Gaz, Buhar, Su Temini Ve
Kanalizasyon 257,000 96,430 1.67 Yerel
İnşaat 1,914,000 224,874 7.51 Yerel
Toptan Ve Perakende Ticaret 3,692,000 1,876,525 0.97 Temel
Ulaştırma Ve Depolama 1,108,000 612,814 0.81 Yerel
Konaklama Ve Yiyecek Hizmeti
Faaliyetleri 1,449,000 545,167 1.66 Yerel
Bilgi Ve İletişim 251,000 1.05 Yerel
Finans Ve Sigorta Faaliyetleri 294,000 183,169 0.61 Temel
Gayrimenkul Faaliyetleri 212,000 339,502 -0.38 Yerel
Mesleki, Bilimsel Ve Teknik Faaliyetler 750,000 1.05 Temel
İdari Ve Destek Hizmet Faaliyetleri 1,291,000 1.05 Yerel
Kamu Yönetimi Ve Savunma, Zorunlu
Sosyal Güvenlik 1,441,000 1.05 Temel
Eğitim 1,411,000 79,129 16.83 Temel
İnsan Sağlığı Ve Sosyal Hizmet
Faaliyetleri 1,051,000 101,193 9.39 Temel
Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence Ve Spor 149,000 1.05 Temel
Diğer Hizmet Faaliyetleri (S+T+U)) 793,000 177,924 3.46 Temel
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
İstihdam 2015 2002 Büyüme Oranı
2002 – 2015 14.537.000 4.601.226 2.159375
1 Yıl İçin (Ort.) -0.75697
25 Yıl İçin (Ort.) 4.38E-16
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
93
25 yılda gerçekleşecek büyüme oranı hesabı istihdam artışı hesaplanmıştır. Temel çarpan katsayısı ile
temel sektörde yaşanan değişimin yerel sektörde yaratacağı etki hesaplanmıştır. Bulunan istihdam oranı
ile bağımlılık oranı ilişkilendirildiğinde yerleşmede yaşayacak toplam nüfus tahmin edilmiştir.
Projeksiyon 2015 2040
Toplam İşgücü 61.981 123.962
Temel İşgücü 20.963 41.926
Yerel İşgücü 41.018 82.036
Temel Çarpan 2.957 2.957
Bağımlılık Oranı 4.35 4.34
Toplam Nüfus 269.452 538.904
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Ekonomik temel aktivite modeline göre projekte edilen nüfus 538,904 kişidir.
5.3.1.5 Sabit Pay / Değişken Pay Tekniği
Sektörel bazda işgücünü hesaplamak için kullanılan yöntemlerden biri de sabit pay tekniğidir. Bu
teknikte yöntem ulusal düzeydeki iş gücü hareketlerinden yola çıkarak yerleşmedeki iş gücü
dinamiklerini tahmin etmektir. Bu indirgeme işleminde iki yöntem kullanılmaktadır. İlk yöntem olan
sabit pay tekniğinde yerleşmedeki istihdamın ülke istihdamı içinde aldığı payının gelecekte de
değişmeyeceği varsayılmaktadır. Diğer yöntem olan değişken pay tekniğinde ise yerleşmedeki istihdam
değişim oranının, ülkedeki değişim oranı farkının gelecekte de değişmeyeceği varsayımına
dayanmaktadır.
Sabit Pay Tekniği
Sabit pay tekniğinin özelliği tüm sektörlerde yerleşmenin ülke istihdamı içinde aldığı payın tüm zaman
içinde sabit kaldığını varsaymasıdır.
eit / Ei
t = ci
eit : i sektöründeki iş gücünün t zamanda yerleşme içindeki sayısı
Eit : i sektöründeki iş gücünün t zamanda ülke içindeki sayısı
ci : sabit
Tüm sektörlere ilişkin ülke ve yerleşme düzeyinde veri bulunmadığından projeksiyon hesabında bu oran
toplam istihdam sayısı üzerinden hesaplanmıştır. Burada önem kazanan bir diğer durum ise Türkiye’nin
istihdam oranlarının gelecekte nasıl olacağı konusudur. Bu istihdam değerini hesaplayabilmek için
Türkiye’nin istihdam oranlarını doğal, aritmetik ve logaritmik matematiksel yöntemleri ile
hesaplanmıştır. Matematiksel hesaplamaların sonuçlarının ortalaması ilk senaryoyu oluşturmuştur.
94
Tablo 35: Matmatiksel Yöntemlere Göre Ülkenin İstihdam Projeksiyonu
YILLAR NÜFUS
1970 15,118,887
1975 17,383,828
1980 18,533,322
1985 20,556,786
1990 20,556,786
1995 23,381,893
2000 25,997,141
2005 20,066,000
2010 22,594,000
2015 26,620,000
Doğal Logaritmik Aritmetik Geometrik Ortalama Ortalama Değer
2020 27,835,176 28,046,375 23,952,198 26,611,250
2025 29,105,824 29,549,180 25,080,023 27,911,676
2030 30,434,475 31,132,509 26,260,953 29,275,979
2035 31,823,778 33,144,887 27,497,489 30,822,052
2040 33,276,502 34,920,885 28,792,250 32,329,879
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
İstihdamın değişimi çok farklı faktörlerden etkilenmektedir. Ülkenin istihdam durumunu
değerlendirmek için kullanılan ikinci yöntem bu konuda yapılmış bilimsel araştırmalar olmuştur. Aysıt
Tansel’in3 (2012) yılında hazırlamış olduğu istihdam tahminleri çalışmanın diğer senaryolarını
oluşturmuştur. Tansel’in kurguladığı senaryolar aşağıdaki gibidir. (Tansel, 2012: 121)
Senaryo-1 (Düşük Düzey): Bu senaryoda GSYH'nin yılda ortalama %3 düzeyinde artacağı
varsayılmıştır. Eğitimdeki gelişmelerin ise yavaş seyredeceği düşünülmüştür. Buna göre 12 yıllık
zorunlu eğitimin yaygınlaşması, bu düzeyde %100 brüt okullaşma oranına ulaşılması zaman
alacaktır. Yükseköğretimde ise brüt okullaşma oranı 2023'te %40 ve 2050'de %50 olarak düşük
düzeylerde artacaktır. Bu varsayımlar altında 2010'da %71 olan erkeklerin işgücüne katılım
oranının 2023'te %72 ve 2050'de %74 olacağı düşünülmüştür. Buna göre 2010'da 19.844 milyon
olan erkek işgücü 2050'de 28.946 milyona ulaşacaktır.
Senaryo-2 (Orta Düzey): Bu senaryoda GSYH'nin yılda ortalama %5 düzeyinde artacağı
varsayılmıştır. Eğitimdeki gelişmelerin ise orta düzeyde seyredeceği ve Kavak (2010)'da öngörülen
orta düzey senaryoya göre artacağı varsayılmıştır. Buna göre ortaöğretimde brüt okullaşma oranı
kısa sürede %100'e ulaşacaktır. Yükseköğretimde ise brüt okullaşma oranı 2023'te %45 ve 2050'de
%70 olacaktır. Bu varsayımlar altında 2010'da %71 olan erkeklerin işgücüne katılım oranının
2023'te %72,5 ve 2050'de %75,5 olacağı düşünülmüştür. Buna göre 2010'da 19.844 milyon olan
erkek işgücü 2050'de 29.533 milyona ulaşacaktır.
3 Tansel, A., (2012), 2050’ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: İşgücü Piyasasına Bakış, TÜSİAD
95
Senaryo-3 (Yüksek Düzey): Bu senaryoda GSYH'nin yılda ortalama %7 düzeyinde artacağı
varsayılmıştır. Eğitimdeki gelişmelerin ise yüksek düzeyde seyredeceği ve eğitimde okullaşma
oranlarının Kavak (2010)'da öngörülen yüksek düzey senaryoya göre artacağı varsayılmıştır.
Böylece, ortaöğretimde brüt okullaşma oranı kısa sürede %100'e ulaşacaktır. Yükseköğretimde
ise brüt okullaşma oranı 2023'te %60 ve 2050'de %90 olacaktır. Asgari emeklilik yaşının 2048'den
itibaren 65 olacağı göz önüne alınırsa ileri yaşlarda işgücüne katılımın artacağı öngörülmüştür.
Bu varsayımlar altında 2010'da %71 olan erkeklerin işgücüne katılım oranının 2023'te %72,8 ve
2050'de %76,5 olacağı düşünülmüştür. Buna göre 2010'da 19.844 milyon olan erkek işgücü
2050'de 29.924 milyona ulaşacaktır.” (Tansel, 2012: 122)
Tansel’in istihdam tahminleri aşağıdaki gibidir. (Tansel, 2012: 123)
Düşük İstihdam Senaryosuna Göre: 35,790,000
Orta İstihdam Senaryosuna Göre: 41,319,000
Yüksek İstihdam Senaryosuna Göre: 44,974,000
Tablo 36: Türkiye ve Balıkesir Oranı:Sabit
Türkiye 26620000
Balıkesir 62085
Sabit 0.0023
Kaynak: TÜİK verileri kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Tablo 37: Sabit Pay Tekniğine Göre 2040 Yılı Balıkesir Nüfus Projeksiyonu
Türkiye
Balıkesir 2040 Projeksiyon
İstihdam 2040 2015 İstihdam Nüfus
Senaryo 1 32,329,879 26,620,000 75,402 301,608
Senaryo 2 35,790,000 26,620,000 83,472 333,887
Senaryo 3 41,319,000 26,620,000 96,367 385,468
Senaryo 4 44,974,000 26,620,000 104,891 419,566
Kaynak: TÜİK verileri ve Tansel’in (2012) makalesi kullanılarak çalışmalar kapsamında üretilmiştir.
Değişken Pay Tekniği
Sabit pay tekniğinin en büyük sorunu yerleşmedeki işgücünün oranının ulusal düzeydeki değişiminin
hiç değişmeyeceğini varsaymasıdır. Bu varsayım çoğu zaman doğru değildir ve gerçekçi olmayan
sonuçlar doğurmaktadır. Değişken pay tekniği ise sabit payın modifiye edilmiş şeklidir. Burada eklenen
değişken yerel düzeydeki istihdamın değişim oranının ülkesel düzeydeki değişim oranından farkıdır.
sit-t+1 = ri
t-t+1 - Rit-t+1
96
Tablo 38: Değişken Pay Tekniği Sabit Oranı
2002-2015 1 yıllık
Türkiye 1.049 -0.84
Balıkesir 0.043 -0.92
Sabit 0.13
Tablo 39: Değişken Pay Tekniğine Göre 2040 Yılı Nüfus ve İstihdam Projeksiyonları
Türkiye Balıkesir
2002 2015 2040 2015 2002 2040 İstihdam 2040 Nüfus
Senaryo 1 12,994,080 26,620,000 32,329,879 62,085 59,500 83,705 334,821
Senaryo 2 12,994,080 26,620,000 35,790,000 62,085 59,500 91,775 367,100
Senaryo 3 12,994,080 26,620,000 41,319,000 62,085 59,500 104,670 418,681
Senaryo 4 12,994,080 26,620,000 44,974,000 62,085 59,500 113,195 452,778
Yapılan hesaplama sonuçlarına göre Altıeylül ve Karesi ilçelerinde 2040 yılı nüfusu 340,497 kişi ile
538,904 kişi arasında değişmektedir. Nüfus kaybeden bir kentin alması gereken en önemli karar kente
göçle nüfusun gelmesini sağlamaya yönelik olmalıdır. Bu nedenle ekonomik temel yöntemine göre elde
edilen nüfus projeksiyonu kente yapılacak yatırımlar ile nüfusun nasıl değişeceğinin ipuçlarını
göstermektedir. Balıkesir – Çanakkale 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni planında 2040 yılındaki kentsel
nüfusun 525.530 kişi olacağı öngörülmektedir. (Ekonomik temel modeline göre projekte edilen nüfus
bu karara en yakın olandır.) Planlama hiyerarşisi içinde üst ölçekten alt ölçeğe geçen en önemli
kararlardan biri nüfus ile ilgili olanlardır. Üst ölçekli planın belirlediği 525.530 kişi sınırı alt ölçekli
planda aşılamayacak olan kestirim nüfus kararıdır. Üst ölçekli planda Balıkesir Merkez İlçe olarak
değerlendirilmiştir. Kentin gelişimi incelendiğinde iki ilçenin birlikte büyüdüğü görülmektedir. Nüfus
projeksiyon hesapları da bu bağlamda birlikte yürütülmüştür. Tahmin edilen nüfus yerleşmenin tümünde
mania planı ve üst ölçekli planda önerilen yeni gelişme alanları dikkate alınarak hesaplanan emme
kapasitesi ile karar verilmiştir.
Tablo 40: Altıeylül - Karesi Kentsel Yerleşme Alanı 2040 Yılı Projeksiyon Nüfus Değerleri
Nüfus 2040 Senaryo 1 Senaryo 2 Senaryo 3 Senaryo 4
Kuşak Bileşenleri 340,497
Sabit Pay 301,608 333,887 385,468 419,566
Değişken Pay 334,821 367,100 418,681 452,778
Ekonomik Temel 538,904
ÇDP 525.530
97
5.3.2 Sektörel ve Mekansal Projeksiyonlar
Plan çalışmasında en önemli kararlar mekan üzerinde alınmaktadır. Kentin makraformunu ve ekonomik
ilişkilerini belirleyen bu kararları üretmek için elde edilen istihdam verileri mekan ile ilişkilendirilmiştir.
Bu önemli kararı doğru tahmin edebilmek için birçok yöntem kullanılmıştır. Bunun nedenlerinden biri
geçmişe yönelik elde edilen verilerin doğru projeksiyon yapımına uygun olmamasından
kaynaklanmaktadır. Üst ölçekte alınan kararlar Balıkesir’in lojistik sektöründe gelişeceğini
öngörmektedir. Bu sektörün gelişmesi ile ulaşım yatırımlarının etkisiyle ulaşılabilirliği Nüfusu artan
yerleşmede sanayi ve hizmetler sektörleri gelişecektir. Şu anda tek merkezli bir kent olan Balıkesir’in
gelecekte bu durumunun devam edemeyeceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle kent içinde alt merkezler ve
sanayi alanları önerilmiştir. Altıeylül ve Karesi İlçeleri için için yeni alt merkez ve kent içinden taşınan
KSS alanı için yeni sanayi alanları önerilmiştir. Üst ölçekli ulaşım kararları gelecekte sanayinin OSB
çevresinde kentin yerleşme alanlarından -görece- uzak güney bölgesinde gelişeceği öngörülmektedir.
Kentin makroformunda doğal eşiklerle ve mekanda hissedilen (sosyo-ekoomik, etnisite vb.) görülmez
sınırlarla ayrışma yaşanmayacağı, mekânsal ilişkilerin -tarih boyunca sürdüğü gibi- Karesi ve Altıeylül
ilçelerinde ayrışmayacağı öngörülmektedir. Bu nedenle istihdama yönelik tahminler kentsel yerleşme
bütününde hesaplanmıştır.
İlk aşamada Türkiye’de yaşanan değişimlerin Balıkesir’deki ticareti nasıl etkileyeceği hesaplanmıştır.
Türkiye’de Sektörler Bazında Büyüme Oranları
Balıkesir’de ticaret gelişiminin nasıl ve ne yönde olacağını anlamak için öncelikle Türkiye genelinde
sektörler bazında büyüme oranları incelenmiştir.
Tablo 41: Türkiye Sektörel Bazlı Büyüme Oranı
Türkiye Büyüme Oranları (1)
Tarım Avcılık ve Ormancılık İmalat Sanayi İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret
2000 7,40 6,90 4,90 7,50
2001 -8,10 -7,60 -17,40 -16,10
2002 9,30 2,90 13,90 6,90
2003 -2,20 8,40 7,80 11,40
2004 2,70 11,90 14,10 13,80
2005 6,60 8,20 9,30 9,50
2006 1,30 8,40 18,50 6,30
2007 -7,00 5,60 5,70 5,70
2008 4,60 -0,10 -8,10 -1,50
2009 3,70 -7,20 -16,10 -10,40
2010 2,40 13,60 18,30 13,60
2011 6,20 10,00 11,50 11,20
2012 3,10 1,70 0,60 0,00
2013 3,10 3,80 7,10 4,90
2014 0,20 3,60 3,80 1,80
Ortalamalar
15 yıl için 2,22 4,67 4,93 4,31
24 yıl için (Hesap) 3,55 7,48 7,88 6,89
Kaynak: TÜİK verilerinden elde edilmiştir.
98
15 yıllık süre boyunca tarım avcılık ve ormancılık, imalat sanayi, inşaat ile toptan ve perakende ticaret
sektörlerinde büyüme oranları incelendiğinde;
Tarım avcılık ve ormancılık %2.22,
İmalat sanayi %4,67,
İnşaat %4,93,
Toptan ve perakende ticaret %4,31 oranında büyüme göstermiştir.
Bu oranların gelecek 24 yıl içerisinde korunacağı göz önüne alınırsa tarım avcılık ve ormancılıkta
%3,55 imalat sanayide %7,48 inşaatta %7,88 toptan ve perakende ticarette ise %6,89 oranında büyüme
olacağı hesaplanmıştır.
Tabloda bazı yıllarda bazı sektörler için (-) değerler, yani sektörlerde küçülme olduğu görülmektedir.
Burada ekonomik kriz yaşanan yıllarda bu krizlerin yakın zaman içinde sektörleri olumsuz etkilemesi
söz konusudur.
Devam eden yaklaşım gelecek 24 yıl içerisinde ülkede ekonomik krizin olmayacağı ancak bazı
dönemlerde de büyüme yaşanmayacağı şeklinde ele alınmıştır. Yani negatif bir etki söz konusu olmadığı
gibi pozitif bir etki de söz konusu değildir.
Tablo 42: Türkiye Sektörel Bazlı Büyüme Oranı - 2
Türkiye Büyüme Oranları (2)
Tarım Avcılık ve
Ormancılık İmalat Sanayi İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret
2000 7,40 6,90 4,90 7,50
2001 0,00 0,00 0,00 0,00
2002 9,30 2,90 13,90 6,90
2003 0,00 8,40 7,80 11,40
2004 2,70 11,90 14,10 13,80
2005 6,60 8,20 9,30 9,50
2006 1,30 8,40 18,50 6,30
2007 0,00 5,60 5,70 5,70
2008 4,60 0,00 0,00 0,00
2009 3,70 0,00 0,00 0,00
2010 2,40 13,60 18,30 13,60
2011 6,20 10,00 11,50 11,20
2012 3,10 1,70 0,60 0,00
2013 3,10 3,80 7,10 4,90
2014 0,20 3,60 3,80 1,80
Ortalamalar
15 yıl için 3,37 5,67 7,70 6,17
24 yıl için 5,40 9,07 12,32 9,88
Kaynak: TÜİK verilerinden elde edilmiştir.
Burada önceki tabloda yer alan (-) değerler sıfırlanmış ve işlemler tekrarlanmıştır. Buna göre;
99
Tarım avcılık ve ormancılık %3.37,
İmalat sanayi %5,67,
İnşaat %7,70,
Toptan ve perakende ticaret %6,17 oranında büyüme göstermiştir.
Gelecek 24 yıl içerisinde ise tarım avcılık ve ormancılıkta %5,40 imalat sanayide %9,07 inşaatta
%12,32 toptan ve perakende ticarette ise %9,88 oranında büyüme olacağı hesaplanmıştır.
Balıkesir İstihdam Oranları
Balıkesir’in son 4 yıllık istihdam verileri ile sonraki yıllara ilişkin detaylar şöyledir:
Tablo 43: Balıkesir İstihdam Oranı Artışı
Balıkesir
İstihdam Oranı
Artış (%)
19,6
YIL ORAN ARTIŞ HIZI
2011 42,5
2012 42,5 0,14%
2013 41,7 -2,02%
2014 44,4 6,53%
2015 45,1 1,50%
Balıkesir
Tahmin
2016 45,7 1,50%
2017 46,4 1,50%
2018 47,1 1,50%
2019 47,8 1,50%
2020 48,5 1,50%
2021 49,3 1,50%
2022 50,0 1,50%
2023 50,8 1,50%
2024 51,5 1,50%
2025 52,3 1,50%
2026 53,1 1,50%
2027 53,9 1,50%
2028 54,7 1,50%
2029 55,5 1,50%
2030 56,3 1,50%
2031 57,2 1,50%
2032 58,0 1,50%
2033 58,9 1,50%
2034 59,8 1,50%
2035 60,7 1,50%
2036 61,6 1,50%
2037 62,5 1,50%
2038 63,5 1,50%
2039 64,4 1,50%
2040 65,4 1,50%
Kaynak: TÜİK verilerinden elde edilmiştir.
100
2015 – 2040 yılları arasında her yıl %1,5 istihdam artışıyla bu süre içinde %19,6 oranında bir istihdam
artışı elde edilmiştir.
Bu artışın sektörlere nasıl yayılabileceği incelendiğinde ise;
Balıkesir’de yerleşmenin merkez ilçe kimliğine ve hizmet verdiği hinterlandının getirdiği gerekliliklere
uygun olarak en fazla çalışılan kurumlar %22 oran ile perakende ticaret, %18 oran ile resmi kurumlar,
%12 oran ile fabrikalardır.
Tablo 44: Balıkesir Çalışılan Kurum - 2040 Öngörüsü
Çalışılan Kurumlar Mevcut 2040 Öngörü Değişim
Perakende Ticaret 22% 29%
Resmi Kurumlar 18% 18%
Fabrikalar 12% 20%
Toplam 52% 67% 15% Kaynak: Türkiye Büyüme Oranları (1) Tablosu'ndan yararlanılarak hesaplanmıştır.
Mevcut oranlara 2040 yılı için hesaplanan büyüme oranları ilave edildiğinde en fazla çalışılan
kurumların 2040 oranları ortaya çıkmaktadır. Burada en fazla çalışılan kurumlarda %15’lik bir değişim
söz konusu olmuştur.
Tablo 45: Balıkesir Çalışılan Kurum - 2040 Öngörüsü - 2
Çalışılan Kurumlar Mevcut 2040 Öngörü Değişim
Perakende Ticaret 22% 32%
Resmi Kurumlar 18% 18%
Fabrikalar 12% 22%
Toplam 52% 72% 20% Kaynak: Türkiye Büyüme Oranları (2) Tablosu'ndan yararlanılarak hesaplanmıştır.
Bu tabloda ise 2040 öngörüleri krizlerden arındırılarak mevcut oranlara yansıtılmıştır. En fazla çalışılan
kurumlarda %20’lik bir değişim olmuştur.
Bu değişim Balıkesir’in 2040 yılına kadar hesaplanan istihdam artışı oranıyla (%19,6) birebir uyum
göstermektedir.
Değerlendirme
Ticaret gelişimi öngörülerinde incelenen sektörler için 24 yılda lineer artışın %15 olacağı
öngörülmektedir.
Krizlerin olmadığı ve bu yıllarda büyüme olmadığı varsayılarak %20 sonucuna ulaşılmıştır.
Bu sonuç 2040’a kadar gerçekleşecek minimum büyüme oranı şeklinde yorumlanmıştır.
Balıkesir için ise istihdam artışı 24 yılda %19.6 olarak bulunmuştur.
101
Buradan, ticaret gelişiminde en az büyüme oranı %20 göz önünde bulundurularak istihdam artışı kadar
sektörlerde büyüme olacağı şeklinde bir yorum geliştirilmiştir.
Sektörün gelişiminde kullanılan ikinci yöntemde Türkiye’de ticaret alanlarındaki gelişmeler ofis
çalışanları ve diğer ticaret alanlarında çalışanlar olmak üzere iki bölümde incelenmiştir. Bu incelemede
bu sektörlerdeki istihdamın alansal büyüklükler ile ilişkisi kurulmuştur. Bu inceleme yapılırken
demografik gelişmede kullanılan sabit pay ve değişken pay yöntemlerine göre istihdam projekte edilmiş,
gerçekleşme oranı en doğru olacak olan projeksiyon değeri bulunmaya çalışılmıştır. NACE REV.2
sınıflamasına göre “toptan ve perakende ticaret, ulaştırma ve depolama, konaklama ve yiyecek hizmeti
faaliyetleri”nde çalışanlar ofis dışı ticaret faaliyetlerinin sürdürüldüğü alanlarda çalışanlar olarak kabul
edilmiştir. geleceğe yönelik projeksiyon değerinin hesaplanması için öncelikle bu sektörlerin 2002 ve
2015 yılları arasında Türkiye’deki büyüme oranları incelenmiş bu büyüme oranı 2040 yılına projekte
edilmiştir. Elde edilen değere göre bu sektörelerdeki yıllık büyüme oranı %1.2’dir. Bu büyüme oranına
göre 2015’de 6.249.000 olan istihdam 2040 yılında 8.334.130 kişi olacağı hesaplanmıştır. Tablolarda
görüleceği üzere 18.687 olan istihdamın 2040 yılında en az 24,922 kişi en çok 30.537 kişi olacağı
hesaplanmıştır.
Tablo 46: Sabit Pay Tekniğine göre Ticaret Alanlarında İstihdam
Sabit Pay
Türkiye (istihdam edilennüfus)
Planlama Alanı (istihdam
edilenüfus) c sabiti
2015 6,249,000 18,687 334
2040 8,334,130 24,922 Kaynak: Türkiye Büyüme Oranları (2) Tablosu'ndan yararlanılarak hesaplanmıştır.
Tablo 47: Değişken Pay Tekniğine göre Ticaret Alanlarında İstihdam
Değişken Pay
Türkiye Büyüme Oranı Planlama Alanı Büyüme Oranı c sabiti
2015 6,249,000 0.16* 18,686 0.089* 0.930679
2040 8,334,130 0.33** 30,537 0.097**
0.05*** 0.984*** Kaynak: Türkiye Büyüme Oranları (2) Tablosu'ndan yararlanılarak hesaplanmıştır.
*2002-2015 yıları arasındaki 1 yıllık büyüme oranı
** 2015-2040 yılları arasındaki büyüme oranı
*** 2015-2040 yılları arasındaki 1 yıllık büyüme oranı
Her iki yöntemin de eksikliklerin bulunduğu bilinerek tahminler yürütülmekte, alınacak kararın
doğruluğunun sağlanması için en küçük ve en yüksek oranlar belirlenmeye çalışılmıştır. Geleceğe
yönelik en doğru kararı alabilmek için yer seçim kararında en yüksek değer kullanılmıştır. Gelecekte
ihtiyaç duyulacak alanların belirlenmesi için kişi başına düşen m2 değerinin kabul edilmesi
102
gerekmektedir. Bu sabitin belirlenmesi için bugünkü arazi kullanım ile istihdam değeri ilişkilendirilmiş
istihdam başına 84.8 m2 ticaret alanının olduğu hesaplanmıştır. Bu oranın 2040 yılında devam edeceği
öngörülerek mekanda ihtiyaç durulan ticaret alanı hesaplanmıştır. Sabit pay tekniğine göre hesaplanan
istihdam oranına göre 211,36 ha alana, değişken pay tekniğine göre hesaplanan istihdam oranına göre
258,99 ha alana ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir.
Mekanda önemli olacağı düşünülen bir diğer arazi kullanım kararı ofis alanlarıdır. NACE REV.2 4
sınıflamasına göre “bilgi ve iletişim, finans ve sigorta faaliyetleri, gayrimenkul faaliyetleri, mesleki,
bilimsel ve teknik faaliyetler, idari ve destek hizmet faaliyetleri, diğer hizmet faaliyetleri (s+t+u))”
sektörlerinde çalışanlar, hazırlanan plan çalışması kapsamında ofis çalışanı olarak kabul edilmiştir. Bu
istihdamın hesaplamasında da ticaret sektöründe çalışanlar gibi öncelikle Türkiye’nin büyüme oranı
kullanılarak 2040 yılındaki istihdam sayısı hesaplanmış, daha sonra sabit pay ve değişken pay
tekniklerine göre geleceğe yönelik tahminler hesaplanmıştır. 2002’de 700,595 olan istihdamın 2015’de
3,591,000 olduğu görülmüştür. Bu büyüme oranına (%1,6) göre 2040 yılında istihdamın 7.396.152 kişi
olacağı öngörülmektedir. Bu sektörde de sabit pay ve değişken pay tekniklerine göre Balıkesir’deki
istihdam değeri hesaplanmıştır.
Tablo 48: Sabit Pay Tekniğine Göre Ofis Çalışanları
Sabit Pay
Yıl Türkiye (Çalışan Sayısı) Planlama Alanı (Çalışan Sayısı) c sabiti
2015 6,249,000 18687 334
2040 8,334,130 24922 Kaynak: TÜİK,2015 verileri ve planlama çalışması için yapılan arazi kullanım çalışmaları kullanılarak çalışma kapsamında
üretilmiştir.
Tablo 49: Değişken Pay Tekniğine Göre Ofis Çalışanları
Değişken Pay
Türkiye (Çalışan Sayısı) Büyüme Oranı Balıkesir (Çalışan Sayısı) Büyüme Oranı c sabiti
2015 5,032,000 0.55* 19,176 0.56* 0.014391
2040 5,059,802 0.0055** 25,491 1**
0.04*** 0.054*** Kaynak: TÜİK,2015 verileri ve planlama çalışması için yapılan arazi kullanım çalışmaları kullanılarak çalışma kapsamında
üretilmiştir.
*2002-2015 yıları arasındaki 1 yıllık büyüme oranı
** 2015-2040 yılları arasındaki büyüme oranı
*** 2015-2040 yılları arasındaki 1 yıllık büyüme oranı
4 Nace Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistikî Sınıflaması). Bu sınıflama, ilgili kurum ve
kuruluşların ihtiyaçlarına cevap vermek ve kendilerine özel oluşturdukları sınıflama sistemleri yerine ortak bir
sınıflama kullanmaları amacıyla geliştirilmiştir. (TÜİK;
http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=18&KITAP_ID=277, erişim tarihi: 04.12.2016)
103
Ofis alanlarına ilişkin mekânsal tahminin yapılması için Şentürk’ün5 (2012) aktardığı oranlar
kullanılmıştır. Şentürk’e göre sektörlere göre 6 m2 ile 14 m2 arasında istihdam başına ofis oranı
değişmektedir. Bu oran İstanbul için 10 m2’dir. Bu değerler gözetilerek elde edilen sonuçlar aşağıdaki
tabloda paylaşılmıştır.
Tablo 50: İstihdam Tahminlerine Göre Gereken Ofis Alanı Miktarı (ha)
İstihdam Başına Düşen Alan 6 ki/m² 10 ki/m² 14 ki/m²
Sabit Pay 16.91 28.19 39.46
Değişken Pay 15.29 25.49 35.69 Kaynak: TÜİK,2015 verileri ve planlama çalışması için yapılan arazi kullanım çalışmaları kullanılarak çalışma kapsamında
üretilmiştir.
Yukarıdaki hesaplara göre 16,91 ha ile 39,46 ha arasında bir alan gereksinimi olacağı tahmin
edilmektedir. Ofis talebinin ve arzının Türkiye genelinde arttığı düşünüldüğünde bu konuda da en
yüksek değer olan 39.46 ha değerinin mekana yansıtılmasının doğru bir yaklaşım olacağı
düşünülmektedir.
Kent mekanı etkileyen diğer konu göç ile gelecek nüfusun barınma talebidir. Bu talebi belirleyebilmek
için gayrimenkul sektörü gözünden konut talebi öngörülmeye çalışmılmıştır. Raporun devamında bu
çalışmalara ilişkin elde edilen veriler aktarılmıştır.
Nüfus Artış Öngörüsü
Kırmızı ile işaretli yıllar geçmiş yıllara ilişkin TUIK verilerini göstermektedir. 2013-2014-2015 yılları
arasında nüfusun her yıl ne kadar arttığı incelenmiş, buna göre gelecek yıllar için bir artış katsayısı
konulmuştur. Bu katsayı her yıl %1,5 şeklinde tespit edilmiştir.
Tablo 51: Nüfus Artış Öngörüsü
2013 337.809
2014 342.799 1,48%
2015 347.072 1,25%
2016 352.278 1,50%
2017 357.562 1,50%
2018 362.926 1,50%
2019 368.370 1,50%
2020 373.895 1,50%
2021 379.504 1,50%
5 Şentürk, T, (2012), “Gayrimenkul Döngüsü Bağlamında Arz-Talep Dengesinin Sorgulanması; İstanbul Ofis
Piyasası Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ
104
2022 385.196 1,50%
2023 390.974 1,50%
2024 396.839 1,50%
2025 402.791 1,50%
2026 408.833 1,50%
2027 414.966 1,50%
2028 421.190 1,50%
2029 427.508 1,50%
2030 433.921 1,50%
2031 440.429 1,50%
2032 447.036 1,50%
2033 453.741 1,50%
2034 460.547 1,50%
2035 467.456 1,50%
2036 474.467 1,50%
2037 481.585 1,50%
2038 488.808 1,50%
2039 496.140 1,50%
2040 503.583 1,50%
Kaynak: TÜİK verilerinden çalışma kapsamında üretilmiştir.
Yapılan işlem sonucunda 2040 yılında Balıkesir nüfusu 503.583 kişi olarak hesaplanmıştır.
Buna göre nüfusun 24 yıllık zaman süresi içinde %45 artacağı öngörülmüştür.
Göçle Gelen Kişi Sayısı Öngörüsü
Benzer bir yaklaşımla geçmiş yıllar incelenmiştir. Balıkesir geneli için verilen TUIK verileri nüfus oranı
üzerinden merkez ilçelere (Altıeylül ve Karesi) indirgenmiştir.
Buna göre Balıkesir merkezine yıllık ortalama 880 kişinin göç ettiği hesaplanarak bunun gelecek yıllara
nasıl bir etkisi olacağı incelenmiştir.
Tablolar ilerleyen sayfalarda sunulmaktadır.
105
Tablo 52: Balıkesir Göç Durumu
Göç (Balıkesir Geneli)
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Gelen Kişi 37.407 33.275 36.784 37.143 34.922 38.710 57.551 43.296
Dönen Kişi 31.129 31.291 35.162 36.638 35.315 39.688 39.918 48.892
Fark 6.278 1.984 1.622 505 -393 -978 17.633 -5.596
Toplam 21.055
Yıllık 3.008
Balıkesir Merkez için Yaklaşım 880
Kaynak: TÜİK verilerinden çalışma kapsamında üretilmiştir.
Buradan gelecek yıllara ilişkin hesap yapılmıştır.
-24 yıllık süre zarfında Balıkesir merkezine (Altıeylül ve Karesi) yaklaşık 33.000 kişinin göç edeceği
düşünülmektedir.
-Bu işlemi yaparken 2015 – 2040 yılları arasında her yıl göçle gelen kişi sayısının %3 artacağı
öngörülmüştür.
-Sonuçlar devam eden tabloda sunulmaktadır.
106
Tablo 53: Balıkesir Göç Öngörüsü
Göçle Gelenler
2015 880
2016 906 3%
2017 933 3%
2018 961 3%
2019 990 3%
2020 1.020 3%
2021 1.050 3%
2022 1.082 3%
2023 1.114 3%
2024 1.148 3%
2025 1.182 3%
2026 1.218 3%
2027 1.254 3%
2028 1.292 3%
2029 1.331 3%
2030 1.371 3%
2031 1.412 3%
2032 1.454 3%
2033 1.498 3%
2034 1.543 3%
2035 1.589 3%
2036 1.637 3%
2037 1.686 3%
2038 1.736 3%
2039 1.788 3%
2040 1.842 3%
Tahmin 33.036
Kaynak: TÜİK verilerinden çalışma kapsamında üretilmiştir.
Gelir Öngörüsü
Konut talebini etkileyen diğer bir faktör olan gelir artışının yıllara göre nasıl değiştiği incelenmiştir.
Bunu yaperken 2009 – 2014 yılları arası TUIK eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirleri incelenmiştir.
Ortalama ve medyan değerler incelendiğinde Balıkesir özelinde yıllık artışın Türkiye ve Ege Bölgesinin
arasında olduğu düşünülmektedir.
107
Tablo 54: Eşdeğer Hanehalkı Kullanılabilir Gelirlerin Dağılımı
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirlerin dağılımı
2009 2010 2011 2012 2013 2014
Ortalama değişim (6 yıl) 55%
TÜRKİYE Medyan değişim (6 yıl) 58%
Ortalama (TL) 9 396 9 735 10 774 11 785 13 250 14 553
Medyan (TL) 7 044 7 429 8 139 11 786 10 024 11 108
Ortalama değişim (6 yıl) 44%
TR3 Ege Medyan değişim (6 yıl) 44%
Ortalama (TL) 10 594 11 085 12 924 13 947 15 243 15 582
Medyan (TL) 8 089 8 392 9 428 10 642 11 667 12 115
TR22 (Balıkesir, Çanakkale)
Ortalama 14 408
Medyan 11 369
Kaynak: TÜİK verilerinden çalışma kapsamında üretilmiştir.
Buna göre Balıkesir’de hane gelirleri artışının Ege Bölgesi’ne yakınsayacağı varsayımıyla 6 yıl için %48 olacağı öngörülmüş, bu sayı her yıl için %8’e denk
gelmiştir.
Yıllara göre gelir artış öngörüsünde bulunulduğunda ise 24 yıllık süre zarfında şu anki gelir miktarından 6,5 kat fazla gelir olacağı sonucu çıkmıştır.
Sonuçlar devam eden tablolarda görülmektedir.
108
Tablo 55: TR22 Eşdeğer Hanehalkı Kullanılabilir Gelirlerin Dağılımı öngörüsü
TR22
(Balıkesir,
Çanakkale)
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026
8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8%
Ortalama 14 408 15 560 16 805 18 149 19 601 21 170 22 863 24 692 26 668 28 801 31 105 33 593 36 281
Medyan 11 369 12 278 13 260 14 321 15 467 16 704 18 040 19 484 21 042 22 726 24 544 26 507 28 628
Kaynak: TÜİK verilerinden çalışma kapsamında üretilmiştir.
TR22
(Balıkesir,
Çanakkale)
2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040
8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8% 8%
Ortalama 39 183 42 318 45 703 49 360 53 309 57 573 62 179 67 153 72 526 78 328 84 594 91 361 98 670 106 564
Medyan 30 918 33 392 36 063 38 948 42 064 45 429 49 063 52 988 57 227 61 806 66 750 72 090 77 857 84 086
Kaynak: TÜİK verilerinden çalışma kapsamında üretilmiştir.
109
Gelir artışının bir diğer göstergesi ise tasarruf mevduatı artışıdır. Bu sebeple tasarruf mevduatı artışının
Türkiye genelinde ve Balıkesir ili özelinde nasıl değiştiği incelenmiştir.
Tablo 56: Kişi Başı Tasarruf Mevduatı (TL)
Kişi Başı Tasarruf
Mevduatı TL (2012)
Kişi Başı Tasarruf
Mevduatı TL
(2014)
Kişi Başı Tasarruf
Mevduatı TL (2015)
BALIKESİR 5.745,10 6.731,95 7.492,65
Türkiye Geneli 4.387,74 5.091,31
Kaynak: BASIAD ve Türkiye İş Bankası Raporları
Tabloda 2012, 2013 ve 2015 yıllarında kişi başı tasarruf mevduat miktarı gösterilmiştir. Yıllık değişim
%10 olarak hesaplanmış, bu değerin gelecek yıllarda da korunacağı varsayılmıştır.
Tablo 57: Kişi Başı Tasarruf Mevduatı (TL) Öngörüsü
Kişi Başı Tasarruf Mevduatı (TL) 2015 7.492,65 983%
2016 8.241,92 10%
2017 9.066,11 10%
2018 9.972,72 10%
2019 10.969,99 10%
2020 12.066,99 10%
2021 13.273,69 10%
2022 14.601,06 10%
2023 16.061,16 10%
2024 17.667,28 10%
2025 19.434,00 10%
2026 21.377,40 10%
2027 23.515,15 10%
2028 25.866,66 10%
2029 28.453,33 10%
2030 31.298,66 10%
2031 34.428,52 10%
2032 37.871,38 10%
2033 41.658,51 10%
2034 45.824,37 10%
2035 50.406,80 10%
2036 55.447,48 10%
2037 60.992,23 10%
2038 67.091,45 10%
2039 73.800,60 10%
Tahmin 2040 81.180,66 10%
Kaynak: BASIAD ve Türkiye İş Bankası Raporları’ndan çalışma kapsamında üretilmiştir.
Buna göre 24 yıllık süre zarfında kişi başı tasarruf mevduatında 9,5 kat artış olacağı hesaplanmıştır.
110
Gelir artışının 6,5 kat, tasarruf mevduatı artışının 9,5 kat olacağı düşünülürse Balıkesir nüfusunun
tasarruf artışına eğilimli olduğu sonucu çıkarılabilir. Nüfusun bu eğiliminin ve kaynağının konut
yatırımlarına aktarmasına teşvik edilmesinin önemli olduğu değerlendirilmektedir.
Hane Halkı Büyüklüğü Öngörüsü
Balıkesir’in 2011 -2015 yılları arasındaki son 5 yıllık TUIK hane halkı büyüklüğü değişimi
incelendiğinde 5 yılda %4 oranında bir düşüş olduğu görülmüştür. Bu düşüşün gelecek 24 yıl içerisinde
aynı hızda devam ettiği varsayıldığında hane halkı büyüklüğünün 2,8’den 2,3’e düşeceği öngörülmüştür.
Sonuçlar tabloda sunulmuştur. Kuşak bileşenleri tekniği projekte edilen nüfus büyüklüğüne göre
nüfusun demografik olarak yaşlandığı ortaya konulmuştur. Buna bağlı olarak hane büyüklüğünün
düşeceği ortadadır. Gelir öngörülerine göre gelecekte bugünün 6,5 katı olacağı da matematiksel hesaplar
ile ortaya konmuştur. Tüm bu eğilimler dikkate alındığında ve Türkiye’nin nüfus trendi – aile büyüklüğü
birlikte düşünüldüğünde hane halkı nüfusunun azalacağı ortadadır.
Tablo 58: Balıkesir Hane Halkı Büyüklüğünün Gelecek Tahmini
Balıkesir Hane Halkı Büyüklüğü
2011 2,9 0%
2012 2,9 0%
2013 2,9 0%
2014 2,8 0%
2015 2,8 -4%
2016 2,8 0%
2017 2,8 0%
2018 2,8 0%
2019 2,8 0%
2020 2,7 -4%
2021 2,7 0%
2022 2,7 0%
2023 2,7 0%
2024 2,7 0%
2025 2,6 -4%
111
Balıkesir Hane Halkı Büyüklüğü
2026 2,6 0%
2027 2,6 0%
2028 2,6 0%
2029 2,6 0%
2030 2,5 -4%
2031 2,5 0%
2032 2,5 0%
2033 2,5 0%
2034 2,5 0%
2035 2,4 -4%
2036 2,4 0%
2037 2,4 0%
2038 2,4 0%
2039 2,4 0%
2040 2,3 -4%
Kaynak: BASIAD ve Türkiye İş Bankası Raporları’ndan çalışma kapsamında üretilmiştir.
Konut Satışları Öngörüsü
Konut talebini ölçmek ve aynı zamanda arz ile olan ilişkisini görmek için il genelinde yapılan 1. el konut
satışlarının önemli olduğu düşünülmektedir. Bu sebeple Balıkesir genelinde yapılan 1. el satışların
miktarı ve değişimi incelenmiştir. Daha sonra bu satışlar Altıeylül ve Karesi ölçeğine indirgenerek
öngörü yapılmıştır.
Tablo 59: Konut İlk Satış Öngörüsü
Balıkesir Geneli Toplam İlk Satışlar
2013 9.593
2014 9.755 1,69%
2015 10.441 7,03%
2016 10.963 5,00%
2017 11.511 5,00%
2018 12.087 5,00%
112
2019 12.691 5,00%
2020 13.326 5,00%
2021 13.992 5,00%
2022 14.692 5,00%
2023 15.426 5,00%
2024 16.197 5,00%
2025 17.007 5,00%
2026 17.858 5,00%
2027 18.751 5,00%
2028 19.688 5,00%
2029 20.672 5,00%
2030 21.706 5,00%
2031 22.791 5,00%
2032 23.931 5,00%
2033 25.128 5,00%
2034 26.384 5,00%
2035 27.703 5,00%
2036 29.088 5,00%
2037 30.543 5,00%
2038 32.070 5,00%
2039 33.673 5,00%
2040 35.357 5,00%
Kaynak: TÜİK verilerinden çalışma kapsamında üretilmiştir.
İlçeler ölçeğinde 1. el ve 2. el toplam konut satışları incelendiğinde ise 2015 yılında Altıeylül ve
Karesi’nin toplam konut satışlarından %20 pay aldığı görülmüştür.
Aşağıdaki tablo 1. ve 2. el toplam satışlardan Altıeylül Karesi özelinde 1. el satışların nasıl değişeceğini
göstermektedir.
Tablo 60: Altıeylül Karesi İlçeleri Konut İlk Satış Öngörüsü
Altıeylül Karesi
Toplam Satış
Balıkesir Geneli
Toplam Satış
Altıeylül
Karesi Payı
İlk Satış Balıkesir
Geneli
İlk Satış
Altıeylül
Karesi
2015 5.128 26.292 20% 10.441 2.036
2016 5.963 28.395 21% 10.963 2.302
2017 6.747 30.667 22% 11.511 2.532
2018 7.618 33.120 23% 12.087 2.780
113
2019 8.585 35.770 24% 12.691 3.046
2020 9.658 38.632 25% 13.326 3.331
2021 10.848 41.722 26% 13.992 3.638
2022 12.166 45.060 27% 14.692 3.967
2023 13.626 48.665 28% 15.426 4.319
2024 15.242 52.558 29% 16.197 4.697
2025 17.029 56.762 30% 17.007 5.102
2026 19.004 61.303 31% 17.858 5.536
2027 21.186 66.208 32% 18.751 6.000
2028 23.596 71.504 33% 19.688 6.497
2029 26.256 77.225 34% 20.672 7.029
2030 29.191 83.403 35% 21.706 7.597
2031 32.427 90.075 36% 22.791 8.205
2032 35.994 97.281 37% 23.931 8.854
2033 39.924 105.063 38% 25.128 9.548
2034 44.253 113.468 39% 26.384 10.290
2035 49.018 122.546 40% 27.703 11.081
2036 54.263 132.350 41% 29.088 11.926
2037 60.034 142.938 42% 30.543 12.828
2038 66.380 154.373 43% 32.070 13.790
2039 73.358 166.722 44% 33.673 14.816
2040 81.027 180.060 45% 35.357 15.911
Kaynak: TÜİK verilerinden çalışma kapsamında üretilmiştir.
Toplam satışlardan hesaplanan %20 pay ilk satışlara yansıtılmıştır. Bu durumda 2015 yılında Balıkesir
genelinde 10.441 adet konutun 2.036 adedinin Altıeylül Karesi’de satıldığı hesaplanmıştır. Merkez
ilçelerin zaman içerisinde daha çok gelişeceği ve toplam konut satışlarından daha fazla pay alacağı
varsayılmıştır.. Projeksiyon hesabı yapıalbilmesii için geçmişe dönük verilerin bilinmesi gerekmektedir.
Balıkesir için bu öngörülerin yapılabileceği bilgi birikimi oluşmadığından nitel gözlemler ile elde edilen
bilgilerin matematiksel karşılığı tahmin edilmiştir. Bu sebeple bu pay her yıl %1 oranında arttırılmıştır.
Bu durumda 2016 yılı elimine edilerek 2017 – 2040 yılları arasında Altıeylül ve Karesi’de toplam
183.322 adet 1.el konut satışı olacağı sonucu çıkmaktadır.
Bu sayının arz edilecek yeni konut miktarının tüketim adedini göstermesi açısından önemli olduğu
değerlendirilmektedir.
114
Konut tüketimin miktarının yanı sıra, tercihlerin ne yönde olduğunu anlamak, gelecek projeksiyonları
için önem arz etmektedir. Bu sebeple ev sahipliği ve tercih edilen konut büyüklüğüne ilişkin incelemeler
yapılmıştır.
Tablo 61: Ev Sahipliliği Eğilimleri
Balıkesir Ev Sahipliği Oranları Ev Sahibi Ev Sahibi Değil
45-54 yaş 64% 36%
35-44 yaş 53% 47%
Konut Satın Alma Eğilimi
Oturum İçin 83%
Yatırım İçin 17%
Tercih Edilen Konut Büyüklüğü (m2) 126-150 m2
Kaynak: GYODER Balıkesir Raporu verileri ile oluşturulmuştur (2015).
Tablo incelendiğinde 35-44 yaş aralığında ev sahipliği oranının 45-54 yaş aralığından düşük olması,
yaştan kaynaklı bir potansiyelin olduğunu göstermektedir. Bu dilimin ilerleyen yıllarda konut satın alma
eğilimi artacaktır.
İmar planı çalışmasında yoğunluk değerlerinin hesaplanabilmesi için talep ve eğilimler göz önünde
bulundurulmalıdır. Konut talep ve eğilimleri, planda konut alanlarının yoğunluklarına girdi vermektedir.
Bu girdinin sağlanması için nüfus yoğunluk değerleri ile yapı yoğunluğu değerleri arasında ilişki
kurulmalıdır. Bunun için hane büyüklüğü ve talep edilen konut büyüklüğü öngörülmeye çalışılmıştır.
Bu öngörüleri yapabilmek için bugünün değerleri iyi tespit edilmelidir. Plan sınırları içinde hane başına
düşen konut alanı hesaplanmıştır. Bu hesabın yapılabilmesi için Balıkesir Kent Bilgi Sistemi’nden
yararlanılmıştır. Sistemde konut birimlerinin alanları yayınlanmaktadır. Mahallede bulunan bütün konut
alanları toplanmış ve TÜİK (2015) mahalle nüfus bilgilerine göre oranı hesaplanmıştır. Elde edilen
sonuca göre mevcutta ortalama konut büyüklüğü 114 m²’dir. Tercih edilen konut büyüklüğünün oturum
amaçlı satın alma eğilimin yüksek olması sebebi ile yüksek olduğu görülmüştür. İlerleyen yıllarda
oturum için satın alma oranının bir miktar düşeceği, yatırım için satın alma oranının ise bir miktar
artacağı tahmin edilmektedir. Plan ile ayrılan çalışma alanlarının niteliğine bağlı olarak ve eğitime
yapılan yatırımların (üniversite, örgün eğitim, yaygın eğitim vb.) beyaz yakalı nüfusun, dolasıyla geliri
yüksek nüfusun yerleşmede yaşayacağı öngörülmektedir. Gelirin 6,5 katına çıkacağı da daha önceki
hesaplarda ortaya konmuştur. Bunlara bağlı olarak tercih edilen konut büyüklüğünün artması
gerekmektedir. Önceki bölümlerde incelenen hane halkı büyüklüğü verileri ve hane halkının düşmesi
de bu varsayımı desteklemektedir. Tüm bu sebeplerle birbiri ile dengelendiğinde tercih edilen konut
115
büyüklüğü varsayımı ortalama 122,66 m² olarak alınmıştır. Aile büyüklüğü 2,3 kişi olarak alındığında
kişi başına 53,33 m ² konut inşaat alanı düşmektedir.
Daha önce hesaplanmış olan 2016 – 2040 yılları arasında Altıeylül ve Karesi’de toplam 76.757 adet
eklenecek stok 122,66 m² ortalama brüt konut büyüklüğü ile çarpıldığında 22,486,277 m² eklenecek
konut alanı ortaya çıkmaktadır.
Üretilecek yeni arzın aynı oranda tüketileceği görüşünü nüfus artışı, göç, gelir artışı ve hane halkı
büyüklüğü verileri desteklemektedir.
Değerlendirme
Konut piyasasına ilişin son sözleri söylemek gerekirse:
Belirleyici Faktörler
1-) Türkiye piyasasında konut talebini etkileyen en belirleyici faktör gelir artışıdır.
2-) Türkiye piyasasında fiyat artışları ve konut kredisi artışları konut talebi ile doğru orantılıdır.
3-) Nüfus ve demografik faktörler talebi etkileyen diğer unsurlardır.
Balıkesir Tahminleri
1-) Hanehalkı sayısının düşeceği tahmin edilmektedir.
2-) Tercih edilen konut büyüklüğünün azalacağı tahmin edilmektedir.
3-) Konut fiyatlarının artacağı tahmin edilmektedir.
Planlama sınırları içinde nüfus dağılımı ve alan kullanımları ile ilgili önemli olan bir diğer konu ise
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde belirtilen donatı standartlarına göre ayrılacak kamusal
alanlardır. 14.06.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin
Ek-2 dosyasındaki 2. Maddesi’ne göre “Büyükşehir belediye sınırları içerisinde yerleşme bütünlüğü
gösteren, komşu ilçe belediyeleri ile bütünleşen ilçe belediyelerinde altyapı alanları bir bütün olarak
hesaplanabilir.” denmektedir. Şehir planlama literatüründe nüfus ve arazi kullanım kararlarını birbiriyle
ilişkilidir. Bu nedenle planlama Altıeylül ve Karesi ilçelerinin gelişimi birlikte değerlendirilmiş, arazi
kullanım ve nüfus kabul kararları kentsel yerleşme makroformu sınırları içinde değerlendirilmiştir.
Planlama sınırları içinde nüfusun yerleşebileceği temelde meskun alan ve gelişme konut alanı olmak
üzere iki farklı karakterde alan çıkmaktadır. Bunlardan ilki olan meskun alanda meri imar planına göre
yapılaşma haklarını doldurmamış alanlardır. Bu analarda mevcut eğilimlerin devam edeceği
düşünülerek ne kadar daha nüfusun yerleşebileceği hesaplanmıştır. Daha soğru sonuç elde etmek için
konut tipolojisi ile meri planın yapılaşma koşulları arasında ilişki kurulmuştur. Bu sonuçlara göre
Altıeylül İlçesi’ne 22.674 kişi daha yerleşebilmektedir. Aynı tabloyu Karesi İlçesi için
değerlendirdiğimizde 24.415 kişi de Karesi ilçesi meskun alanına yerleşebilmektedir.
116
Planlama sınırları içinde sosyoekonomik, fizik mekân, doğal yapı, jeolojik yapı vb. etkilerin ayrıntılı
incelendiği sentez çalışmasından elde edilen sonuçlara göre dönüşüm yapılması gerekli görülen –
gelecek bölümlerde ayrıntılı anlatılmıştır- sınırlar tespit edilmiştir. Bu alanların herbiri farklı karakterde
olduğundan farklı müdahale biçimleri seçilmiştir. Bu müdahale biçimlerine göre yaşayabilecek nüfus
ayrıntılı incelenmiştir. Ada bazında yapılaşmayı teşvik etmek amacıyla, bu koşulla yapılaşan alanlarda
%10 emsal artışı verilmektedir. Ada bazında yapılaşmanın tüm kenttin %10’nu geçmeyeceği
varsayımıyla eklenecek ek nüfus tahminleri her planlama sınırı içindeki nüfusa dahil edilmiştir.
edilmiştir. Barınma alanlarının yoğunlaştığı Karesi’de 321,905 kişi, Altıeylül’de 201.405 kişi,
Arkeolojik sit alanının bulunduğu koruma amaçlı planlanın yaplacağı alanda 2220 kişi yaşayacaktır.
Toplamda kentsel yerleşmede Çevre Düzeni Planı’nın da öngördüğü 525.530 kişi yaşayacaktır.
Uygulama imar planı sınırlarında 1/5000 ölçekli nazım imar planı kararlarına göre 101.214 kişi
yaşayacaktır.
Tablo 62: Nazım İmar Planları’da Planlama Alanları ve Yerleşecek Nüfus
MEVCUT
NUFUS
2015
MERİ PLAN
EMME
KAPASİTESİ
GELİŞME
ALANLARI
NUFUS DAĞILIMI
(2040)
ADA BAZLI
YAPILAŞMAD
AN DOĞACAK
NÜFUS ARTIŞI
2040
NUFUS
DAĞILIMI
ALTIEYLÜL 132989 22674 44739 1002 201405
KARESİ 134858 24415 160088 2544 321905
TOPLAM
NUFUS 267847 47090 204828 3546
523310
** KORUMA AMAÇLI İMAR PLANLARI KAPSAMINDAKİ 3.DERECE
ARKEOLOJİK SİT ALANLARINDA ÖNGÖRÜLEN NÜFUS 2220
TOPLAM KESTİRİM NUFUSU 525530
5.4 Mekansal Stratejik Plan
Altıeylül ve Karesi kentlerinin doğal, demografik, ekonomik, sosyal ve teknik alt yapıları detaylı olarak
incelenmiş, yapılan saha çalışmaları ve anket sonuçları SPSS ve GIS ortamında analiz edilmiştir. Tespit
edilen sorun ve potansiyeller ışığında Altıeylül ve Karesi kentlerine ilişkin mekansal ve stratejik çözüm
önerileri geliştirilmiştir. Çözüm önerilerinin geliştirilmesinde Türkiye'nin kalkınma vizyonu, büyüme
oranları, Balıkesir'in bölge içindeki konumu ve rolü, Altıeylül ve Karesi kentlerinin merkez ilçe olma
özellikleri referans alınan önemli göstergeler olmuştur. Bu referanslar doğrultusunda Altıeylül ve Karesi
kentleri için 12 adet kent kimliği belirlenmiştir. Bu kimlikler; HUB Kent, Yönetim Merkezi, Endüstriyel
Bölge, Agrokent, Temiz Enerji, Yaşanabilir Kent, Erişilebilir Kent, Ticaret Merkezi, Eğitim Merkezi,
İnovatif Kent, Gıda Üssü ve Nitelikli Nüfus'tur. Belirlenen kimliklere uygun olarak amaç, hedef ve
stratejiler belirlenmiş, kısa,orta ve uzun vadede uygulama takvimi hazırlanmıştır. Altıeylül ve Karesi
kentleri bu kimlikler doğrultusunda gelişecek ve potansiyellerini en uygun yatırım ve mekansal
çözümlerle değerlendirerek yaşam kalitesini arttıracaktır.
117
Tablo 63: Amaç, Hedef ve Stratejiler
KİMLİK AMAÇ HEDEF STRATEJİ
UYGULAMA TAKVİMİ
KISA
VADE
ORTA
VADE
UZUN
VADE
HUB
LOJİSTİK ALTYAPININ VE ULAŞTIRMA
AĞININ GÜÇLENMESİ
KAMU TARAFINDAN YAPILAN ULAŞIM
PROJELERİNİN TÜM KENTE ENTEGRASYONUNU
SAĞLAMAK, PROJELERİN ETKİLERİNİ KENTE
HİZMET EDECEK VE KATKI SAĞLAYACAK ŞEKİLDE
YÖNLENDİRMEK
ULAŞIM ALTYAPISINA HİZMET EDEN KONUT VE ÇALIŞMA
ALANLARININ DÜZENLENMESİ
ERİŞİLEBİLİRLİĞİ ARTTIRMAK
KONUT ALT BÖLGELERİNİN TANIMLANMASI KESİNTİSİZ RİNG HATLARININ TASARLANMASI
ULAŞIM KADEMELENMESİNİN REVİZYONU
ULAŞIM ARTERLERİNİN BAĞLANTI
KABİLİYETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ YOL GEOMETRİK DÜZENLEMELERİNİN YAPILMASI
DEMİRYOLU HATTI HEM ZEMİN GEÇİŞLERİNİN
İYİLEŞTİRİLMESİ KAVŞAK DÜZENLEMELERİNİN YAPILMASI
OTOPARK ALANI KAPASİTELERİNİN
İYİLEŞTİRİLMESİ YENİ OTOPARK ALANLARININ TASARIMI
ÇALIŞMA ALANLARI VE KONUT ALANLARININ
TOPLU TAŞIMA İLE ENTEGRASYONU
BANLİYÖ TREN HATTININ TRAMVAY HATTI OLARAK
KULLANILMASI
KUZEY VE GÜNEYİ BAĞLAYAN ALTERNATİF
GÜZERGAHLARIN GELİŞTİRİLMESİ BATI ÇEVRE YOLUNUN KURGULANMASI
YOLCU ULAŞIM AKIŞINI HIZLANDIRMAK YHT İSTASYONU İLE OTOGARIN ENTEGRASYONUNUN
SAĞLANMASI
YÖNETİM
MERKEZİ
KENTİN YÖNETİM MERKEZİ OLARAK
ÇEKİMİNİ ARTTIRMAK
KENTLİNİN RESMİ KURUMLARA ERİŞİMİNİ
KOLAYLAŞTIRMAK
RESMİ VE İDARİ DONATI ALANLARININ SAYI VE
KALİTESİNİN ARTTIRILMASI
ENDÜSTRİY
EL BÖLGE
UZMANLAŞMA DÜZEYİNİN ARTTIRILMASI
SANAYİNİN ETKİN BİR ŞEKİLDE
YAPILANDIRILMASI
KENT MERKEZİNDE KALMIŞ OLAN KSS ALANININ OSB
ALANINA TAŞINMASI
OSB ALANININ 100.000 ÇDP DOĞRULTUSUNDA
GENİŞLETİLMESİ
OSB ALANLARINDAKİ ALT VE SÜT YAPININ
İYİLEŞTİRİLMESİ
SANAYİ YER SEÇİMLERİNDE ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ
UYGULAMALARININ YAPILMASI
POTANSİYEL SEKTÖRLERDE KÜME OLUŞUMLARININ
DESTEKLENMESİ
SANAYİNİN ULAŞIM VE ALTYAPI ALANLARI İLE
ENTEGRASYONUNUN SAĞLANMASI
GÖKKÖY LOJİSTİK MERKEZİNİN FAALİYETE GEÇMESİ
KENT İLE SANAYİ ARASINDA RAYLI SİSTEM
TAŞIMACILIĞININ BAŞLATILMASI
YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜNÜN
GELİŞTİRİLMESİ
YENİLENEBİLİR ENERJİ EKİPMANLARI İMALATININ
ÜRETİMİNİN YAPILMASI
OSB ALANINDA YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİM
BÖLÜMÜNÜN KURGULANMASI
İNSAN KAYNAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ
LİSE VE ÜNİVERSİTE DÜZEYİNDE MESLEKİ VE AKADEMİK
PROGRAMLARIN AÇILMASI
ÜNİVERSİTE-SEKTÖR İŞBİRLİĞİNİN SAĞLANMASI
TEKNOLOJİ DÜZEYİ YÜKSEK SERMAYE
YATIRIMLARININ KENTE ÇEKİLMESİ
SANAYİ ALTYAPISININ GÜÇLENDİRİLMESİ UYGUN
YER SEÇİMLERİNİN YAPILMASI
TEKNOPARK ALANLARININ KURGULANMASI
AR-GE VE İNOVASYON MERKEZLERİNİN KURULMASI
SANAYİ KAYNAKLI KİRLİLİKLERİN
AZALTILMASI
YENİLENEBİLİR ENERJİ TEKNOLOJİLERİNİN
ÜRETİMLE BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ
RÜZGAR, GÜNEŞ VE BİYOKÜTLE ENERJİSİ KULLANIMININ
TEŞVİK EDİLMESİ
TEMİZ ÜRETİM TEKNOLOJİLERİNE GEÇİŞİN
SAĞLANMASI
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN LİSANSSIZ
ELEKTRİK ÜRETİMİNİN DESTEKLENMESİ
AGROKENT KENT-KIRSAL ARASINDAKİ İLETİŞİMİN
GÜÇLENMESİ
BAL-PAZAR ALANLARININ KURULMASI
ÜRETİCİYE ÜCRETSİZ YER VERİLMESİ
118
ÜRETİCİ İLE TÜKETİCİNİN DOLAYSIZ
BULUŞMASINI SAĞLAYACAK MEKANSAL
ÖRGÜTLENME
SADECE GERÇEK ÜRETİCİNİN PAZARDA YER ALMASININ
SAĞLANMASI
KIRSAL ULAŞIM ALTYAPISININ İYİLEŞTİRİLMESİ
TEMİZ
ENERJİ
YEŞİL BİNA UYGULAMALARININ
YAYGINLAŞTIRILMASI
YENİ YAPILACAK BİNALARIN BREEAM, LEED,
IISBE, DGNB GİBİ YEŞİL BİNA SERTİFİKALARI İLE
DEĞERLENDİRİLMESİ
YENİ YAPILACAK OLAN KAMU BİNALARININ %80 ENERJİ
VERİMLİ OLMASI
MEVCUT KAMU BİNALARININ %50 ENERJİ VERİMLİ
ŞEKİLDE İYİLEŞTİRİLMESİ
YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİNİN
YAPILMASI
KENTİN %20 ELEKTRİK İHTİYACININ GÜNEŞ
ENERJİSİNDEN SAĞLANMASI
PLAN NOTLARI İLE KONUT ALANLARININ GÜNEŞ PANELİ
KULLANMALARININ TEŞVİK EDİLMESİ
KAMUSAL ALANLARDA GÜNEŞ ENERJİSİ İLE UYUMLU
KENT MOBİLYALARININ YAYGINLAŞTIRILMASI
YAŞANABİLİ
R
YÜKSEK YAŞAM KALİTESİ SOSYAL HAYATIN CANLANMASI
SİNEMA, TİYATRO, PARK GİBİ SOSYAL VE KENTSEL
ALTYAPI ALANLARININ ARTTIRILMASI
ÇAY DERESİ VE ÇAMLIK REKREASYON ALANI PROJELERİ
SAĞLIK HİZMETLERİNİN KALİTE
STANDARTLARININ ARTTIRILMASI
KİŞİ BAŞINA HEKİM VE YATAK SAYISININ
ARTTIRILMASI YENİ HASTANE ALANININ BELİRLENMESİ
KONUT ALANLARININ NİTELİĞİNİN
ARTTIRILMASI
1. DERECE DEPREM BÖLGESİNDE KALAN VE 2000
YILI ÖNCESİ YAPILMIŞ KONUT STOĞUNUN
YENİLENMESİ
KENTSEL DÖNÜŞÜM ALANLARININ BELİRLENMESİ ;
GÜMÜŞÇEŞME MAHALLESİ, ÇAY DERESİ SANAYİ ALANI,
DİNKÇİLER MAHALLESİ, AYGÖREN-DUMLUPINAR
MAHALLESİ, MİRZABEY MAHALLESİ, ÇAY MAHALLESİ,
AKINCILAR MAHALLESİ
YÜRÜNEBİLİ
R
KENTSEL ULAŞIM ALTYAPISININ
GELİŞTİRİLMESİ
KENTİÇİ RAYLI ULAŞIM SİSTEMLERİN
GELİŞTİRİLMESİ TRAMVAY HATTININ KURGULANMASI
MEVCUT KAPASİTENİN YAYA, BİSİKLETLİ VE
ENGELLİ LEHİNE İYİLEŞTİRİLMESİ
MİLLİ KUVVETLER CADDESİNİN YAYALAŞTIRILMASI
BİSİKLET AĞLARININ OLUŞTURULMASI
EN ÇOK KULLANILAN YAYA BÖLGELERİNDE MEKANSAL
VE FİZİKSEL İYİLEŞTİRME YAPILMASI
YEŞİL ALANLARA ERİŞİM ÇAY DERESİ-ÇAMLIK TELEFERİK HATTI PROJESİ
TİCARET
MERKEZİ
KENTİN BÖLGESEL MERKEZ OLARAK
HİZMET VERMESİ
PERAKENDE ALTYAPISININ ARTTIRILMASI
KSS ALANININ KARMA KULLANIM ALANI OLARAK
DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
ÇAY DERESİ SANAYİ ALANININ DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
HASTANE ÖNÜ PROJESİNİN GELİŞTİRİLMESİ
KEPSUT CADDESİNİN PRESTİJ CADDESİ OLARAK
TASARLANMASI
BURSA-İZMİR YOLUNUN KARMA KULLANIM ALANI
OLARAK KULLANILMASI
TOPLU İŞ YERLERİNİN KURGULANMASI
ÇOK MERKEZLİ BÜYÜME MODELİ YENİ ALT MERKEZLERİN TANIMLANMASI
MERKEZLER KADEMELENMESİNİN OLUŞTURULMASI
EĞİTİM
MERKEZİ
EĞİTİM HİZMETLERİNİN KALİTE
STANDARTLARININ ARTTIRILMASI
YÜKSEKÖĞRETİME OLAN TALEBİN
KARŞILANMASI YENİ ÜNİVERSİTE ALANININ BELİRLENMESİ
EĞİTİM ALANLARININ KAPASİTESİNİN
ARTTIRILMASI EĞİTİM KAMPÜS ALANLARININ BELİRLENMESİ
İNOVATİF KATM ADEĞERİ YÜKSEK ÜRÜNLERİN
ÜRETİMİ SANAYİ-ÜNİVERSİTE İŞ BİRLİĞİ AR-GE MERKEZLERİNİN KURULMASI
GIDA ÜSSÜ GIDA SEKTÖRÜNDE KÜRESEL REKABET
DÜZEYİNE ULAŞILMASI TARIMDA RENOVASYONUN SAĞLANMASI
KIRSAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞININ
GÖREVLENDİRİLMESİ
TARIMSAL MÜLKİYETLERİN VERİMLİ KULLANILMASI
YERELE ÖZGÜ ÜRÜNLERİN DESTEKLENMESİ
İKLİME UYGUN YENİ ÜRÜNLERİN ÜRETİMİNİN
DESTEKLENMESİ
119
BİYOLOJİK VE GENETİK ÇEŞİTLİLİĞİN ARAŞTIRILMASI,
KORUNMASI
AKILLI TARIM TEKNOLOJİLERİNİN KIRSALA
ENTEGRASYONU
TOHUM BANKASININ KURULMASI, YERLİ TOHUM
KULLANIMININ TEŞVİK EDİLMESİ
TOHUMCULUĞUN GELİŞTİRİLMESİ
TARIMSAL TEKNOPARK ALANLARININ KURULMASI
HAYVANCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ
ORGABİZE TARIM VE HAYVANCILIK BÖLGESİNİN
KURULMASI
CANLI HAYVAN BORSASININ KURULMASI
MUTLAK TARIM VE SULU TARIM ALANLARININ
KORUNMASI
BÜYÜK OVE PROJESİ İLE BALIKESİR OVASININ
TESCİLLENMESİ
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN MARKA DEĞERİNİN
ARTTIRILMASI COĞRAFİ İŞARET TESCİL BELGESİNİN ALINMASI
İNSAN KAYNAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ
LİSE VE ÜNİVERSİTE DÜZEYİNDE MESLEKİ VE AKADEMİK
PROGRAMLARIN AÇILMASI
ÇAMLIK REKREASYON PROJESİ BİLİM MERKEZİNİN
KURULMASI
NİTELİKLİ
NÜFUS KENTİN NİTELİKLİ NÜFUSU ÇEKMESİ
NİTELİKLİ NÜFUSUN İHTİYACI OLAN SOSYAL VE
TEKNİK ALTYAPININ KURGULNAMASI
NİTELİKLİ TİCARET, KONUT, EĞİTİM VE SOSYAL
ALANLARIN ARTTIRILMASI
Tablo 64: Hedefleri Ölçme Yöntemleri
SIRA KİMLİK GÖSTERGE DEĞER 2016 2040 BÜYÜME ORANI
1 HUB
30 DAKİKADA ULAŞILAN NÜFUS BÜYÜKLÜĞÜ
KİŞİ
135000 250000
2.00 1 SAATTE ULAŞILAN NÜFUS BÜYÜKLÜĞÜ 200 390000
2 SAATTE ULAŞILAN NÜFUS BÜYÜKLÜĞÜ 1.500.000 2090000
2 YÖNETİM MERKEZİ KAMU ALANLARI BÜYÜKLÜĞÜ M² 729796 1050000 1.44
3 ENDÜSTRİYEL BÖLGE
SANAYİ ALANLARI BÜYÜKLÜĞÜ
M²
2738454
19459511 3.00 OSB ALANLARI BÜYÜKLÜĞÜ 2816218
KSS ALANLARI BÜYÜKLÜĞÜ 935233
4 AGROKENT BİTKİSEL ÜRETİM BÜYÜKLÜĞÜ TON 241643 525000
1.72 HAYVAN SAYISI (BÜYÜKBAŞ+KÜÇÜKBAŞ+KANATLI) ADET 7638926 13125000
5 TEMİZ ENERJİ YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİMİ/TÜKETİMİ MW/GÜN 0 25156 2.00
6 YAŞANABİLİR TÜİK YAŞAM ENDEKSİ
GENEL ENDEKS
SIRALAMA
7 5
2.00
KONUT 27 22
ÇALIŞMA HAYATI 24 20
GELİR VE SERVET 36 32
SAĞLIK 33 30
EĞİTİM 12 9
ÇEVRE 9 5
GÜVENLİK 35 30
SİVİL KATILIM 36 30
ALTYAPI HİZMETLERİNE ERİŞİM 12 8
SOSYAL YAŞAM 14 10
YAŞAM MEMNUNİYETİ 11 8
7 YÜRÜNEBİLİR YAYA YOLU UZUNLUĞU KM 794945 1589889 2
120
8 TİCARET MERKEZİ TİCARET ALANLARI BÜYÜKLÜĞÜ
M² 1412367 2730000
1.94 KARMA KULLANIM ALANLARI BÜYÜKLÜĞÜ 1487202 2902532
9 EĞİTİM MERKEZİ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİ SAYISI KİŞİ 25067 79160
3.16 ÜNİVERSİTE ALANLARI BÜYÜKLÜĞÜ M² 125392 192253
10 İNOVATİF TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ
PATENT TESCİL
SIRA
18 15
1.50 MARKA TESCİL 15 10
ENDÜSTRİYEL TASARIM TESCİL 22 18
FAYDALI MODEL TESCİL 21 19
11 GIDA ÜSSÜ GIDA SANAYİ İŞLETME SAYISI ADET 364 500 1.37
12 NİTELİKLİ NÜFUS ÜNİVERSİTE MEZUNU NÜFUS BÜYÜKLÜĞÜ KİŞİ 31689 57750 1.82
121
122
5.5 Mekanın Üretimine Katılım
Sanayileşme öncesinde kentler artı ürünün toplandığı, depolandığı, değer kazandığı, dağıtımın ve
kontrolünün yapıldığı mekanizmaya sahip yerleşmelerdi. Sanayileşme ile gelen fordist-keynesci
“sermaye birikim” modelinden esnek birikim modeline geçiş yapılmıştır. Harvey bu dönüşümü kent
işletmeciliğinden kent girişimciliğine geçiş olarak yorumlamaktadır. Kentlerde yaşanan en önemli
gündem kentlinin bu birikim sistemi içine dahil edilmesidir.30 Burada önem kazanan konu kent
mekanının yeniden üretilmesine yerel eylemlerin katılmasıdır.
Yerel eylemlerin mekanın biçimlenişine katkıda bulunabilmesi kentleşme süreci ile açıklanabilir.
Harvey30 kentleşmeyi mekânsal olarak temellenen toplumsal bir süreç olarak yorumlamaktadır. Bu
süreçte farklı amaçlara ve gündemlere sahip çok sayıdaki ve çeşitteki aktörler, birbirine bağlanmış
mekânsal pratiklerin belli biçimlenişi aracılığıyla etkileşime girmektedir. Bu bağlamda mekanın
üretilmesi ve kontrol edilmesi kentleşme sürecini doğru yönetmek ile mümkün olacaktır. Kentleşme
sürecinin içinde talep edilebilecek kent hakkı, şehrin barındırdığı kaynaklara bireysel veya kollektfif
erişim hakkından çok daha öte şehri gönlümüze göre değiştirme ve yeniden üretme hakkıdır. Sosyal bir
mekan olan kent, toplumun gündelik yaşamda ürettiği bir alandır. İktidar, sermaye ve kurumsal bilgi
heegomanyası altında kalırsa hiyerarşik, bölünmüş ve parçalanmış, homojenleştirilmiş soyut mekana
dönüşme riski ile karşı karşıya kalabilir. Böyle bir tehdidin savrulması için planlama / kenti yönetme
süreci mekanın üreticileri ile birlikte yürütülmelidir.
Harvey6 süreci doğru yönetmek için kent yönetimleri için 4 tane alternatif strateji önermektedir.
1. Uluslararası iş gücünün dağılımındaki rekabetin anlamı, emtia ve servislerin üretiminde belirli
avantajlardan faydalanma koşllarının yaratılmasıdır. Kaynak temelinden elde edilen
avantajların dışında mal ve servis ihraç eden anakent bölgesinin ekonomik temelini güçlendiren
fiziksel ve toplumsal altyapıya yapılan kamusal ve özel yatırımlar yoluyla elde edilmektedir.
Yerel maliyetler sübvansiyonlarla (vergi muhafiyeti, ucuz kredi, alan sağlanması) düşürülürken,
yeni teknolojilerin kullanımını canlandırmaya yönelik doğrudan müdahaleler, yeni ürünlerin
yaratılması, yatırım sermayesinin (topluca sahip olunabilecek ve hatta yönetilebilecek) yeni
şirketlere transferi de önemli müdahale biçimi olarak ortaya çıkmaktadır. Özel sektöre önemli,
bir yardım ve destek paketi sunan yerel yönetimler (ya da yerel idareyi oluşturan koalisyon güç)
olmadan geniş ölçekli ekonomik gelişmenin oluşması zordur.
Balıkesir üst ölçekli plan çalışmalarında her türden ulaşım bağlantıları ile güçlenen hub kent
karakterine sahip olacak yerleşme olarak tasarlanmıştır. Hazırlanan plan çalışmalarında bu
altyapıların mekanda ve toplumsal yapıda yaratacağı dönüşümler tespit edilmeye ve
6 Harvey, D. (2012), Sermayenin Mekanları Eleştirel Bir Coğrafyaya Doğru, Sel Yayınları, İstanbul
123
kurgulanmaya çalışılmıştır. Organize sanayi bölgesinin çevresinin düzenlenmesi ve teknoloji
odaklı üretime geçişin desteklenmesi için gerekli alanların ayrılması kararları kurumsal açıdan
sorumlu merkezi yönetim ve yerel yönetimler ile sanayi alanında faaliyet yürüten yatırımcılar
ile birlikte alınmıştır. Kentin diğer sanayi faaliyetlerinin gerçekleştiği küçük sanayi alanında
yöneticilerle yazılı ve sözlü, işletmecilerle anket çalışması kapsamında görüşmeler
yürütülmüştür. Balıkesir’in en önemli aktivitelerinden biri ticaret hizmetlerinin sunumudur.
Ticari faaliyetlerin yürütüldüğü merkez alanların planda düzenlenmesi işinin mekânsal ölçekte
kalmaması ve ticari ağ ilişkilerinin çözümlenmesi, sorunların tespit edilmesi için Balıkesir
Ticaret Odası ile yazılı ve sözlü ilişkiler yürütülmüş, iki aşamalı ticaret anket çalışması yapılmış
sonuçlar bilimsel tekniklerle yorumlanmıştır.
2. Kent bölgesinin rekabetteki konumunu tüketimin mekânsal dağılımına müdahale ederek
iyileştirme sağlanabilir. Kent, yaşamak, ziyaret etmek, eğlenmek ve tüketmek için yenilikçi,
heyecanlı, yaratıcı ve güvenli bir yer olarak görülmelidir. Kent, ekonomik durgunluğun
genişleyen denizinde gösterişçi tüketimi kullanma olasılığını keşfederek, topluluk
dayanışmasının bir mevzisi olarak kaynaşabilir.
Kentin yaşamak için heycan üreten bir yapıya sahip olması güçlü kent merkezi ile mümkün
olabilir. Balıkesir’in kent merkezi, 1988 yılında hazırlanan plan üzerinde paçacıl tadilat planları
ile düzenlenmeye çalışılmıştır. Kent merkezinin yeniden düzenlenmesi için plan çalışmalarında
özel proje alanları belirlenmiş, dönüştürülecek ve sağlıklaştırılacak alanlar tespit edilmiştir.
Kentin tek bir merkezde sıkışmaması için yeni alt merkezler önerilmiştir. Bu kararların alınması
için kullanılan altlık, kurum görüşleri ile bildirilen ulaşıma ve toplu taşımaya yönelik bilgiler ile
tüketim ve mekandan beklenen taleplerin ölçüldüğü hane halkı anket çalışmalarıdır.
Dönüşümün yapılması için yerelde söz sahibi olacak belediyenin yanında, merkezi yönetimin
üretimi destekleyeceği alan (afet riski nedeniyle yeniden düzenlenecek alanlar) belirlenmiştir.
Bu kararların üretim sürecinde merkezi ve yerel yönetimin ilgili birimleri ile gerekli iletişim
kurulmuştur.
3. Yüksek finans, yönetim ya da bilgi toplanması ve işlenmesindeki temel kontrol ve yönetim
işlevlerinin yönetilmesidir. Ana karar vericilerin kişisel etkileşiminin gerektirdiği sektörlerde
küresel iletişim ağında etkinlik ve merkezi konum hayati önem taşımaktadır. Bu da ulaşım ve
iletişim alanlarına (havaalanı ve yayın merkezleri) çok sayıda yatırım ile işlem süresini ve
maliyetini asgariye indirmek için gerekli iç ve dış bağlantılarla donatılmış uygun ofis alanlarının
sağlanması ile mümkündür. Kentin ayakta kalmasının ekonomik temeli hizmetlerin (finansal
bilgiye dair ya da bilgi üretimi) ihraç edilmesi ya da kendinin üretmesidir.
Balıkesir ulaşımın odağı olacak bir kent iken sadece ulaşımın 1. kademede destekleyeceği
sanayi, lojistik ve ticaret alanlarında gelişeceğini düşünmek oldukça kısır kalacaktır. Gelişen bu
124
sektörler ile biriken sermaye finans ve bilgi üreten alanlar tarafından beslenmek, desteklenmek
ve yönetilmek isteyecektir. Bu öngörü ile kentte ofis yapılarının gelişeceği alanlar belirlenmiş,
fizik mekanda uygun yapılaşma şartlarını belirleyecek yapılaşma koşullarına karar verilmişitir.
Kenti bilgi açısından destekleyecek olan kurumsal yapı üniversite ve teknoloji geliştirme bölgesi
ile kuluçka merkezidir. Bu alanların kurgulanması merkezi yönetimin kontrolünde olduğundan
ilgili bakanlıklar ve kurumlar ile görüşmeler yapılmıştır.
4. Merkezi hükümetler tarafından artığın yeniden dağıtımındaki rekabet avantajı büyük öenm
taşımaktadır. Yeni ekonomik düzende merkezi yönetim yerele verdiği desteği en aza indirme
eğiliminde olmasına rağmen birçok sektör (eğitim ve sağlık gibi) için bu durum imkansızdır.
Merkezi yönetim tarafından yapılacak yatırımlar ve planın altyapı dengesinin kurulması için
tüm kurumlardan yazılı olarak görüşleri talep edilmiştir. İletilen tüm görüşler mekan ile
ilişkilendirilmiştir. Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği, sosyal donatı alanlarının
sağlanmasını yönetebilmek için standartlar belirlemiştir. Tarafımıza gönderilen kurum
görüşleri, toplumun yararı için belirlenen yönetmelik standartları doğrultusunda
değerlendirilmiştir.
Türkiye’de kentlerin mekan üretim pratiği temelde imar planlarına dayanmaktadır. Geçmiş üretim
modeli çerçevesinde hazırlanmış yürürlükteki mevzuat kapsamında, planlara esnek birikim modelini /
kent girişimciliğini dahil etmek plan hazırlama sürecinin iyi yönetilmesi ile mümkündür. Bu sürecin iyi
yönetilmesi için yukarıda belirlenen stratejileri göz önünde tutarak hazırlanan planlama çalışmaları her
aşamada mekanın asıl üretici ve yöneticisi olan kurumlar, sivil toplum örgütleri, yatırımcılar ve yerel
toplum ile planda yapılacaklar paylaşılmış, ortak kararlar alınmıştır.
Merkezi ve yerel yönetimden yazılı ve sözlü iletişime geçilen kurumlar;
Balıkesir Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2. Bölge Müdürlüğü
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 25. Bölge Müdürlüğü
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Mta Kuzeybatı Anadolu Bölge Müdürlüğü
BBB Baski Genel Müdürlüğü Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanlığı
BBB Kent Estetiği Dairesi Başkanlığı Kent Estetiği Şube Müdürlüğü
BBB Kırsal Hizmetler Daire Başkanlığı Kırsal Alan Planlaması ve Kırsal Kalkınma Şube
Müdürlüğü
125
BBB Zabıta Dairesi Başkanlığı Zabıta Şube Müdürlüğü
BBB Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı
BBB Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Proje Ve Yatırımları Şube Müdürlüğü
BBB İtfaiye Dairesi Başkanlığı Yangın Önleme Ve Eğitim Şube Müdürlüğü
BBB Ulaşım Planlama ve Raylı Sistemler Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Şube Müdürlüğü
BBB Emlak İstimlak Dairesi Başkanlığı Kamulaştırma Şube Müdürlüğü
BBB Ulaşım Planlama ve Raylı Sistemler Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Şube Müdürlüğü
BBB Fen İşleri Daire Başkanlığı
BBB Ulaşım Planlama ve Raylı Sistemler Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Şube Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
Jandarma Genel Komutanlığı
Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü Kamu Özel Sektör
Ortaklığı Bölge Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıklarını Koruma ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Kültür ve Turizm Bakanlığı Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği Defterdarlık ve Milli Emlak Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü
Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü
Uludağ Elektrik Dağıtım AŞ Proje Birimi
Balıkesir Valiliği Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü
TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Emlak ve İnşaat Servis Müdürlüğü
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Etüt ve Proje Dairesi Başkanlığı Güzergah
Şube Müdürlüğü
TEİAŞ - Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
Milli Savunma Bakanlığı İnşaat Emlak Bölge Başkanlığı
126
Orman Genel Müdürlüğü Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü Kadastro ve Mülkiyet Şube
Müdürlüğü
Orman Genel Müdürlüğü Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü
Balıkesir Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Türk Telekom
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü İnşaat Ve Emlak Dairesi Başkanlığı
Balıkesir Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü
Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
Balıkesir Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Gençlik ve Spor Bakanlığı Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Balıkesir Üniversitesi
Altıeylül Belediyesi
Karesi Belediyesi
Yazılı ve sözlü iletişime geçilen sivil toplum kuruluşları
Balıkesir Sanayi Odası
BALOSB
SS Balıeksir Küçüksan İşletme Kooparatifi
Balıkesir Ticaret Odası
TMMOB Şehir Plancıları Odası Balıkesir Temsilciliği
TMMOB Mimarlar Odası
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası
Yerel Toplum ile yapılan anket görüşmeleri,
Hane halkı anketleri çalışmasında 1800 tane anket ile toplam 4951 kişinin bilgisi toplanmıştır.
%3 örneklem büyüklüğü ile hazırlanan planlama çalışması %95 güven düzeyindedir.
Ticaret anketleri çalışması, kent merkezinde bulunan 133 ticari birim ve Ticaret Odası’nın
tarafımıza gönderdiği 4062 işletmeye ait bilgilerin mekanda işlenmesi ve yorumlanması ile 153
tane büyük alan kullanımı gerektiren ticari birim ile yapılmıştır.
Sanayi sektörü de iki yönlü ele alınmıştır. OSB’de %70 örneklem büyüklüğü ile 81 işletmeci ile
görüşülmüştür. KSS’de 475 işletmeci ile anket görüşmesi yapılmıştır.
127
5.6 Mekansal Projeksiyonlar
Planlama mekan ile ilişkili bir konudur. Özellikle nazım imar planları ve uygulama imar planları
mekânsal kararların üretildiği plan ölçekleridir. Bu kararların gelecekte yaşanacak olanlara en yakın
tahminlerin üretilmesinde en önemli konu kapsamın iyi belirlenmesidir. Mekan ile ilgili konularda
kapsam belirlenirken mekanın tanımı gözetilmelidir. Bu noktada kapsamı belirleyen konu, planlanması
gereken alan dört boyutlu düşünülmelidir (x,y,z düzlemleri ve zaman boyutu). Her dört boyut için de
sınırlar iyi tanımlamalıdır. Planın en önemli konusu olan zaman boyutu Çevre Düzeni Plan kararlarının
da belirttiği 2040 yılı olarak belirlenmiştir. Üçüncü boyutta en önemli sınırlayıcı hava mania planı
kararlarıdır. İkinci boyutta ise kurumlardan elde edilen görüşler doğrultusunda kentsel yerleşimin söz
konusu olmadığı alanlar ve ilçe sınırları –yapay eşikler- ile planlama ilkeleri doğrultusunda yapılaşmaya
açılması gerekli görülmeyen –doğal eşikler- ile sınırlar belirlenmiştir. Planlama alanı sınırı yaklaşık
1675,79 ha alanı kaplamaktadır.
1/1000 ölçekli plan için sınırlayıcı diğer kıstas 1/5000 ölçekli planda belirlenen alan kullanımları ve
nüfus kararlarıdır. 1/5000 ölçekli nazım imar planının hedef yılı olan 2040 yılı için kabul edilen nüfus
için gerekli olacak kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarına ilişkin mekansal projeksiyonlar, Mekansal
Planlar Yapım Yönetmeliği ve ilgili yönetmelikleri çerçevesinde, 500.000 üzeri nüfus standartları baz
alınarak yapılmıştır. Üst ölçekli planda bu standartların yanı sıra, mevcut oluşumlar, kapasiteler, ulaşım
mesafeleri ve yerel özelliklerin gerektirdiği kullanımlar da alan kullanımlarına yansıtılmıştır. Hazırlanan
uygulama imar planında üst ölçekte verilen nüfus kararları ve alan kullanımı kararlarının üçüncü boyutta
oluşturacağı fizik mekan ilkeleri/sınırları belirlenmiştir. Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’inde
belirlenen sosyal ve teknik altyapı standartları 1/5.000 ölçekli planda kent bütününde sağlanmıştır.
5.6.1 Konut Alanları
Kentlerin en önemli sorunu barınma alanlarının planlamasıdır. Dünya üzerinde kentte yaşayanların
sadece %1’i profesyoneller tarafından tasarlanmış barınma mekanlarında yaşamaktadır7. Fizik mekan
ile sosyal hayat ilişkisi birlikte ele alındığında kaliteli mekanların üretilmesi konusu önem
kazanmaktadır. 1/5000 ölçekli plan sınırları içinde Karesi İlçesi konut alanlarının yoğunlaştığı, Altıeylül
İlçesi çalışma alanlarının yoğunlaştığı bölge olarak seçilmiştir. Burada önem kazanan konu yerleşme
gelişiminin planlanması / tasarlanması ve yönetilmesidir. Bu açıdan potansiyeller iyi değerlendirilmeli,
kısıtlı kaynaklar etkin kullanılmalıdır. Bu yönetimin sağlanabilmesi için 1/5000 ölçekli planda
uygulama imar planına yönelik “uygulama etaplama sınırları” belirlenmiştir. Bu etap sınırları
belirlenirken, gelişme dinamikleri, yerleşime uygunluk potansiyelleri ile birlikte düşünülmüştür. Etap 1
7 Yenen, Z., (2013), Konutun Evrimi Dersi Basılmamış Ders Notları, YTÜ
128
sınırları içine Akıncılar, Yıldırım, Eskikuyumcular, Dumlupınar, Karaoğlan, Hisariçi, Aygören,
Hacıismail, Mirzabey, Karesi, Kızpınar, Çay, 1. Oruçgazi, 2. Oruçgazi, Ege, Kayabey, Ali Hikmet
Paşa,1. Sakarya, 2. Sakaya, Atatürk, Kuvayi Milliye, Adnan Menderes, Kabakdere, Maltepe, Toygar,
Paşaalanı, Ortamandıra (KSS alanı), Yeni mahalleleri alınmıştır. Etap 1 plan notlarında belirtilen nüfus
büyüklüğüne (210.000 kişi) eriştiğinde Etap 2 sınırları içinde olan Yeni Mahalle ve Üçpınar Mahallesi
yerleşime açılacaktır. Altyapının etkin kullanılması için meskun alanın birinci etapta yerleşime açılması
akıllıca bir karardır. 1/5000 ölçekli nazım imar planında Kuzey-Batı Kentsel Gelişme Bölgesi olarak
tanımlanan alan planlama sınırlarını belirlemiştir.
Balıkesir tarihsel dokusunda tarımsal açıdan kıymetli ovasına değil, rüzgar alan sırtlara yerleşmiştir.
Sentez çalışmaları ile elde edilen sonuçlara göre de yerleşime uygun olan gelişme alanları 1. etap
sınırları içine alınmıştır. Kurum görüşleri ile tarafımıza iletilen kamu yatırımları (belediye binası, adalet
sarayı vb.) ve özel sektör yatırımları (üniversite vb.) da 1. etapta yerleşime açılacak gelişme alanlarının
tespit edilmesinde girdi olmuştur. Kamu elinde bulunan üzerinde yapılaşma olmayan mülkiyetlerin
bulunması da potansiyel teşkil etmektedir. Gelecek nüfusun ihtiyaç duyduğu, kent yaşamının
gerektirdiği fonksiyonların ve yasalar ile sağlanması gerekliliği belirtilen donatı alanlarının üretilmesi
için bu mülkiyetler potansiyel taşımaktadır.
Şekil 15: 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı’nda Kuzeybatı Bölgesi Kentsel Gelişme Alanı
129
Tablo 65: 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar planı Arazi Kullanım Kararları ve Nüfus İlişkisi
1/5.000 Ölçekli Nazım İmar Planı 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı
Fonksiyon Yoğunluk
(Ki/Ha)
Alan
Büyüklüğü
M²
Nüfus Fonksiyon
İmar Durumu
Alan
Büyüklüğü
M²
Nüfus (
Kişi
Başına
Düşen
53.4 M²
İnşaat
Alanı
Hesabına
Göre)
Nizam Kat
Adedi TAKS KAKS Emsal
Toplam
İnşaat
Alanı
Yüksek
Yoğunluklu
Gelişme Konut
Alanı
320 2077909.95
1 66493
Gelişme Konut
Alanı
1.70 3314357.9
27 1949622.31 62067
A 2 0.25 0.5 R 20965.425 41930.85 393
Orta
Yoğunluklu
Gelişme Konut
Alanı
210 25474 535
Gelişme Konut
Alanı A 2 0.45 0.90 5141.745 5713.05 96
Gelişme Konut
Alanı A 4 0.25 1.00 3745.21 3745.21 70
Gelişme Konut
Alanı 1.20 16942.56 14118.80 317
Düşük
Yoğunluklu
Gelişme Konut
Alanı
155 63201 980 Gelişme Konut
Alanı
0.90 56880.9 63201 1065
130
Yüzde 70 Konut
Yoğunluklu
Gelişme
Ticaret+Konut
Alanı
300
208947 4388 Ticaret +
Konut Alanı 2.00 381070 190535 4995
609472.75 12799 Ticaret +
Konut Alanı 2.30 1272186 553124 16677
17741.10 373 Ticaret +
Konut Alanı A 2 0.25 0.5 R 4440.84 8882 58
49517.55 1040
Ticaret +
Konut Alanı A 4 0.30 1.2 31804.44 26504 417
Ticaret +
Konut Alanı A 4 0.35 1.4 12865.66 9190 169
Ticaret +
Konut Alanı B 4 0.4 1.2 2770.88 2309 36
Yüzde 50 Konut
Yoğunluklu
Gelişme
Ticaret+Konut
Alanı
250 96461.60 1447 Ticaret +
Konut Alanı
2.70 203308.81 75300 1904
Düşük
Yoğunluklu
Mevcut Konut
Alanı
150
250981.67 3765 Mevcut Konut
Alanı A 2
0.45
0.9
174890.54 194323 3275
42818.53 642 Mevcut Konut
Alanı A 2
0.25 0.5
6198.00 12396 116
Ortayoğunluklu
Mevcut Konut
Alanı
210 416834.35 8754
Mevcut Konut
Alanı A 2
0.45 0.9
121783.00 135314 2281
Mevcut Konut
Alanı A 4
0.25 1
16665.62 16666 312
Mevcut Konut
Alanı A 4
0.3 1.2
196769.35
163974.46 3685
Mevcut Konut
Alanı A 4
0.35 1.4
8869.31
6335.22 166
131
Mevcut Konut
Alanı A 3
0.4 1.2
88542.13
73785.11 1658
İlgili Etap Sınırındaki Toplam Nüfus 101214 99757
Not 1: R Rumuzlu Daha Önce Uygulama Görmüş 1/5000 Planda Yüksek Yoğunluklu Konut Alanında Ve Konut+Ticaret Fonksiyonunda Kalan Ada Bazlı
Yapılmasması Halinde Plan Hükmüne İstinaden Emsal 1.7 Olacaktır. Bu Adaların Yüzde 30'nun Bu Şekilde Yapılaşacağı Varsayılmaktadır. Bu Alanlardan
Doğan Nufus 460
Not 2:Tüm Yoğunluk Gruplarında Ada Bazlı Yapılaşmadan Dolayı Yüzde 10 Emsal Artışı Öngörülmüştür. Plan Bütününde Ada Bazlı Yapılaşmanın Yüzde
10'u Aşmayacağı Varsayılmıştır. Bu Artıştan Doğacak Nüfus= 997
Genel Toplam 101214
Not 3: Plan Hükümlerinden Gelen Hesaplarda Extra Bir Donatı İhtiyacı Bulunmamaktadır.
132
Konut alanlarında 1/5000 ölçeli planda belirlenen yoğunluk kararları Mekansal Planlar Yapım
Yönetmeliği koşulları doğrultusunda verilmiştir.
Meskun Konut Alanları
Yüksek Yoğunluklu Meskun Konut Alanları;
Bu alanlarda, Brüt Yoğunluk 390 Kişi / Hektardır.
Orta Yoğunluklu Meskun Konut Alanları;
Bu alanlarda, Brüt Yoğunluk 250 Kişi / Hektardır.
DüşükYoğunluklu Meskun Konut Alanları;
Bu alanlarda, Brüt Yoğunluk 100 Kişi / Hektardır.
Gelişme Konut Alanları;
Yüksek Yoğunluklu Gelişme Konut Alanları;
Bu alanlarda, Brüt Yoğunluk 300 Kişi / Hektardır.
Orta Yoğunluklu Gelişme Konut Alanları;
Bu alanlarda, Brüt Yoğunluk 150 Kişi / Hektardır.
Düşük Yoğunluklu Gelişme Konut Alanları;
Bu alanlarda, Brüt Yoğunluk 100 Kişi / Hektardır.
Konut alanlarında yaşayanların günlük ihtiyaçları için konut+ticaret önerileri de geliştirilmiştir. Bu
öneriler ticaret fonksiyonunun eğilimleri gözetilerek ulaşım bağlantıları ile ilişkili olarak mekanda yer
seçmiştir. Konut+ticaretin gelişeceği akslar kentin üçüncü kademe alt merkezini tanımlayacaktır. Bu
alanlar iki kategoride değerlendirilmiştir. Bunlardan ilki ticaret kullanımının düşük yoğunluklu (%30)
olduğu kullanım alanları, diğeri ticaret faaliyetlerinin görece yoğun olduğu (%50) alanlardır. Burada bu
yoğunluk farkı gelecek nüfusu hesaplayabilmek için önemli bir konudur.
133
Şekil 2:Karesi Konut+Ticaret Kullanımı
Yerleşme ve gelişme alanlarında konut kullanımına yönelik olarak planlanan alanlarda; yol boyu ticaret
olarak teşekkül etmiş konut alanlarında bulunan parsellerin zemin kat ve yol seviyesinde veya açığa
çıkan bodrum katlarının yoldan cephe alan mekânlarında, gürültü ve kirlilik oluşturmayan ve imalâthane
niteliğinde olmayan, gayrisıhhi özellik taşımayan, halkın günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik
dükkân, kuaför, terzi, muayenehane, aile sağlığı merkezi, lokanta, pastane, anaokulu, kreş gibi konut
dışı hizmetler verilebilir. Altıeylül Belediye Meclisince yol boyu ticaret olarak teşekkül ettiği karar
altına alınan konut kullanımına ayrılan parsellerde müstakil olarak yurt, anaokulu, aile sağlığı merkezi,
özel sağlık tesisi, özel eğitim tesisi ve kreş, ticari katlı otopark binaları yapılabilir. Yol boyu ticaret
olarak belirlenenler de dahil konut alanlarında kalan parsellerin araç giriş çıkışından kaynaklanan trafik
yükünü azaltmak amacıyla ve Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı'nca geçit hakkı
almak koşuluyla otopark olarak kullanılan bodrum katlarından plan kararı ile kamuya ait yer altı
otoparkına araç giriş çıkışı verilebilir. Konut alanlarında özel eğitim tesisi, özel sağlık tesisi ve katlı
otopark yapılabilmesi için uygulama imar planında bu amaçla değişiklik yapılarak konut kullanımından
çıkarılması zorunludur.
Kentin bugün çeperinde kalan fakat 2040 yılında kentin parçası olacağı öngörülen Ayşebacı, Kesirve ve
Çayırhisar yerleşme bölgeleridir. Bu bölgelerde kırsal karaktein getirdiği organik yol dokusu korunmuş
çevresindeki alanlar ise rasyonel planlanlama yaklaşımı ile ele alınmıştır. Kentsel yerleşme olmanın
getireceği nüfus ve yapı yoğunluğunun sağlanabilmesi için bu yerleşmelerde kat adetleri arttırılmış,
134
fakat yapılaşmanın kontrol edilmesi için İmar Kanunu’nun 19. Maddesine dayanarak ada içlerinden ilçe
belediyesi yeniden düzenleme yapmadan uygulama yapılamayacağı plan notları ile hükme bağlanmıştır.
KONUT ALANLARI Adet Oran Durum (m2)
Kişi Başı Alan
(m2) Durum (ha)
GELİŞME KONUT ALANI 157 2.55% 2201643.69 30.9689373 220.1644
MEVCUT KONUT 215 0.87% 752270.13 10.5816425 75.22701
Şekil 3: Plan Sınırları İçindeki Konut Alanları
5.6.2 Kentsel Çalışma Alanları
Kentsel çalışma alanları kent ekonomisinin yürütüldüğü mekanlardır. Altıeylül ve Karesi kent
yerleşmeleri tarih boyunca çevresindeki kırsal alanın ve daha küçük ölçekli yerleşmelerin merkezi
olmuştur. Bu nedenle yerleşmede alt merkezlerine hizmet eden ticaret alanları ve kurumsal yapılanma
bulunmaktadır. Kentler sanayi öncesi dönemde de artı ürünün toplandığı, kontrolünün ve dağıtımının
yapıldığı örgütlenme düzeyine sahiptir. Sanayi sonrası dönemde ve özellikle 2000’li yıllardan sonra
bilişim sektöründe yaşanan gelişmeler kentlerin örgütlenme biçiminde de değişiklikler yaratmıştır. Bu
değişiklikleri planda gözetmeden verilecek kararlar yanlış olacaktır. Kentlerin yeni örgütlenme
modelinde toplanan artı ürünün yeniden değer kazanması önemli bir konu haline gelirken, kentlerin
ekonomisinde artı emek ve bu emeğin eğitimi/donanımı önemli bir konu haline gelmiştir.
135
Altıeylül İlçesi’nde kentsel alanda çalışma alanlarını üç başlıkta incelemek mümkündür. Bunlar;
perakende ve toptan ticaret alanları, sanayi alanları ve resmi kurumlardır. Ticaret alanları incelendiğinde
kentte bu alanlara ilişkin gelenekselleşmiş, derinliği olan bir kurumsal yapı gözlenmemektedir. Bu
durum hızlı kentleşme sürecine hazırlıksız yakalanma ile birleşince mekanda yer seçim kararları günün
şartlarına göre verilmiş, planlı yaklaşımdan uzaktır ve gelecek dönem ihtiyaçları gözetilmemiştir. Fizik
mekanda yer seçim kararları incelenerek ön çalışmalarla tespit edilen bu durum ayrıntılı anket
çalışmaları ile tespit edilmiştir. Anket çalışmaları sonucunda elde edilen verilere göre tüm sektörlerin
işaret ettiği sorunlar fizik mekan yetersizliğini işaret etmektedir. Bu başlığın altına ticaret bölgelerindeki
kamusal alanları ve yarı özel özellikte olan ticari birimleri düşünmek gerekmektedir. Bu sorunların
çözümü için planda sanayi ile mekânsal ilişki kurulabilecek alanda toplu işyerleri, konut dışı kentsel
çalışma ve kentsel servis alanları önerilmiştir. Aynı zamanda Ticaret fonksiyonu planda iki kademe T1
ve T2 olmak üzere iki kademede irdelenmiştir. Bu kademelenme MİA olarak tanımlanan bölge ile ilişki
ağında alt kademede kalan bölgeleri tarif etmektedir. Ticaret alanlarında kademelenme yapılarak tüm
Balıkesir’e hizmet eden MİA alanın trafik (yaya-araç) ve ilişki yoğunluğu dengelenmeye çalışılmıştır.
Ticari fonksiyonların kümelendiği ve örgütlendiği Altıeylül İlçesi öngörülmektedir. Bu örgütlenme için
planda ticaret alanları mekanda ayrıştırılmış ve tanımlanmıştır. Aşağıda tanımlanan ticaret alanlar
ayrıntılı olarak aktarılmıştır.
Ticaret Alanları (T1): Bu alanlar MİA alanlarının alt kademe merkezlerini tarif etmektedir.
Merkezde yığılan yoğunluğun dağıtılması için alt bölgelere hizmet edecek ticaret alanları
belirlenmiştir. Bu alanlarda İş merkezleri, ofis-büro, çarşı, çok katlı mağazalar, kamu veya özel
katlı otoparklar, alışveriş merkezleri, otel ve diğer konaklama tesisleri, sinema, tiyatro, müze,
kütüphane, sergi salonu gibi sosyal ve kültürel tesisler, lokanta, restoran, gazino, düğün salonu
gibi eğlenceye yönelik birimler, yönetim binaları, katlı otopark, banka, finans kurumları, yurt,
kurs, dershane, özel eğitim ve özel sağlık tesisleri gibi ticaret ve hizmetler sektörüne ilişkin
yapılar yapılabilen alanlardır. Bu yapının sürdürülmesi için yoğunluk getirecek konut
kullanımlarının yer alamayacağı ve çevre sağlığı açısından tehlike ya da olumsuzluk arz eden,
görüntü, gürültü, hava kirliliği oluşturan imalatlar yer alamayacağı plan notlarında belirtilmiştir.
Ticaret Alanları (T2): Konut alt bölgelerinin / mahallenin günlük ihtiyaçlarını karşılayabilmek
için hizmet alabileceği ticaret alanlarına ihtiyaç duymaktadır. Şehir planlama ilkeleri dikkate
alınarak (yapay-doğal eşikler) yapılan bölgeleme yaklaşımı sonucu, içerisinde bölgenin ihtiyacı
olan halkın günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik dükkân, kuaför, terzi, muayenehane, aile
sağlığı merkezi, lokanta, pastane, anaokulu, kreş sosyal donatı alanlarının bulunduğu alt
merkezlerdir.
Ticaret + Konut Alanları (TİCK): Çağımız yaşam şartları, ticaret ve konut alanlarının birlikte
çözümlenmesi gerekliliğini doğurmuştur. Planda seçilen bu alanlar merkezdeki yoğun kullanım
136
baskılarını hafifletmek amacı ile ana yol koridorları boyunca tariflenmiş, tek başına konut olarak
kullanılmamak koşuluyla, ticaret veya ticaret + konut, kullanımlarından sadece birinin yer aldığı
alanlardır. Bu alanlarda nüfus dengesini koruyabilmek için kullanımların yoğunluklarına
yönelik kararlar alınmıştır. Bursa Yolu, ve Edremit Caddesi güzergahlarına cepheli adalarda
konut yoğunluğu % 50'yi geçemeyeceğine yönelik karar alınmıştır. Bu alanlarda gerekli parsel-
yapı dengesini sağlamak için ada bazlı uygulama yapılma zorunluluğu getirilmiştir. Bu
adalardan uygulama imar planı aşamasında yüzde 20 sosyal ve teknik altyapı (yol,otopark,
eğitim ve sağlık tesisleri, ,dini tesis, sosyal ve kültürel tesisler yeşil alanlar vb.) ile belediye
hizmet alanı veya kamu hizmet alanı kesintileri yapılarak iyileştirilecek sosyal ve teknik altyapı
yatırımları ile fizik mekanın iyileşmesi sağlanmaya çalışılmıştır.
Akaryakıt Ve Servis İstasyonu Alanı: Akaryakıt ve servis istasyonları, CNG otogaz
istasyonları, LPG otogaz istasyonları, hidrojen üretim ve dolum istasyonları yapılabilir. Yapı
yüksekliği 2 katı geçmemek şartıyla; bünyelerinde kullanıcıların asgari ihtiyaçlarını
karşılayacak oto-market, çay ocağı, büfe, oto elektrik, lastikçi, yıkama yağlama gibi
fonksiyonlar yer aldığı alanlardır. Bu alanlarda Mania Planı arazi kullanımda kısıtlılıklar
getirdiğini kurum görüşü ile bildirmiştir. Uçuş konisi içinde kalan alanlarda “akaryakıt ve servis
istasyonu alanı” kararı verilmemiştir.
137
Şekil 4: Nazım Planlarda Ticaret Faaliyetlerinin Mekansal Dağılımı
138
Şekil 5: Plan Sınırları İçinde Ticaret Faaliyetlerinin Mekansal Dağılımı
Balıkesir kentsel yerleşmesi tarihi boyunca da çevresindeki yerleşmelerin hizmet aldığı bir merkez
konumundadır. Aynı zamanda kentsel yerleşme olmasının gerektirdiği kamusal alanları da sunmaktadır.
Bu alanlar kentlinin hizmet aldığı alanlar olmakla birlikte hizmet veren kurumlarda çalışanların çalışma
mekanlarıdır. “Merkez” olmanın getirdiği özellik nedeniyle bu alanlarda çalışanların oranı daha alt
kademedeki yerleşmede çalışanların oranından hem oransal hem sayıca daha yüksektir. Kentin
ekonomisinin yürütülmesinde önemli bir girdi sağlamaktadır. On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve
Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair 6360 sayılı kanun ile Büyükşehir olan Balıkesir’de bu süreçte önemli bir kurumsal
dönüşüm yaşamıştır. Bu dönüşümün etkileri, hazırlanan planda gözardı edilmemiştir. Kurumların
talepleri dikkate alınmış, mekanda ihtiyaç duyulan alanlar için yer seçilmiştir. Altıeylü ve Karesi İlçeleri
olarak iki ayrı ilçenin oluşması mekanda farklı merkezlerin ihtiyaç duyduğu alanlara ihtiyaç gereksinimi
doğurmuştur.
Belediye Hizmet Alanı: Plan sınırları içinde sorumluluğu olan Büyükşehir Belediyesi ve Karesi
Belediyesi’nin belediye yükümlülüğinde olan sorumluluklarını yerine getirebilmeleri amacıyla
ayrılan alanlardır. Sosyal belediyecilik anlayışı ile yönetilen bu kurumların toplumun sosyal
139
sermayesinin ve teknik altyapısının iyileştirilmesi için ihtiyaç duyduğu alan gereksinimleri
gözetilerek planda mekânsal kararlar verilmiştir.
İdari Hizmet Alanı: Kamu hizmetlerinin görülmesi, toplumun ihtiyaçlarının giderilmesi
amacıyla ayrılmış ve kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edilmiş ve edilecek alanlardır. Bu
alanlarda; yönetim merkezleri, teknik altyapı alanları, ptt alanı, emniyet hizmet alanı, BASKİ
alanı, itfaiye, karakol, muhtarlık, kaymakamlık, aile sağlığı merkezleri, altyapı hizmetlerine
yönelik tesisler vb. kamu hizmet alanları yapılabilir.
Resmi Kurum Alanı Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerle, il
özel idaresi ve belediyeye veya bu kurumlarca sermayesinin yarısından fazlası karşılanan
kuruluşlara, kanunla veya kanunun verdiği yetki ile kurulmuş kamu tüzel kişilerine ait bina ve
tesislerin yapıldığı alanlardır.
Pazar Alanları: Kentlerin sağlıklı beslenmesi, gıda üretiminin bile “sanayileşme” sürecine
girdiği günümüzde oldukça önem kazanmaktadır. Kentler tarih boyunca kırsal alanda üretilen
artı ürünün kentte değer kazanması için pazar alanı olmuştur. Planlama sınırları içinde bu
ihtiyacı karşılayan nitelikli alanların olmaması yeni alanların tespit edilmesi gerekliliğini
doğurmuştur. Bu alanların kullanım amacının değiştirilmemesi için plan notlarında bu alanlara
yönelik kullanım kararları / kısıtlılıkları getirilmiştir.
Şekil 6: Kamu Kurumlarının Mekansal Dağılımı
140
Şekil 7: Plan Sınırları İçinde Kamu Kurumlarının Mekansal Dağılımı
Kent içindeki en önemli sorun çalışma alanları ile kent alanları arasındaki günlük ulaşım hareketliliğidir.
Üst ölçekli plan çalışmasında konut alanları ile çalışma alanlarının ayrışmasıyla yaşanacak sorunlar
gözetilerek kentin ulaşım kademelenmesi yeniden düzenlenmiştir. Batıda kuzey-güney aksı boyunca
kenti çevreleyen ulaşım bağlantısı önerilmiştir. Aynı zamanda özellikle kent merkezinden lastik
tekerlekli araçları uzak tutmak ve toplu taşımı teşvik etmek için kuzey-güney ve doğu-batı aksı boyunca
tramvay hattı önerilmiştir. TCDD’nin kent içinde kalan hatlarını kullanmama kararı ile kent içinde
mevcutta bulunan ray altyapısı tramvay hattı olarak kullanılacaktır. Düzenlenecek otobüs güzergah
hatları ile kent içinde toplu ulaşım daha da gelişecektir.
Altıeylül ve Karesi İlçeleri birbirleriyle ilişkili iki yerleşmedir. Kentlerin sosyal yaşamları kadar
ekonomik yaşantıları da birbirine geçmiştir. Bu nedenle çalışma alan dağılımları da bütünde ele
alınmıştır. Bu alan dağılımları aşağıdaki tabloda takip edilebilmektedir. Sonuçta kentte toplam çalışma
alanları büyüklüğü 3166.81 hektardır (çalışma alanlarının gerçekleşebileceği sınırlar ile birlikte
hesaplanmıştır –öpa sınırları, konut+ticaret kullanımları vb. gibi), ortalama istihdam büyüklüğü 121.500
(ekonomik temel modeline göre) kişi ve kişi başına 260,64 m² çalışma alanı planlanmıştır.
141
Tablo 66: Altıeylül Karesi Nazım İmar Planı Planlama Sınırları İçinde Kalan Çalışma Alanları Dağılımı
KENTSEL ÇALIŞMA
ALANLARI Adet Oran Durum (m²)
Kişi Başı
Alan (m²) hektar
TOPLU ISYERI 17 0.55% 501628.13 0.95 50.16281
KDKCA 27 0.48% 439009 0.84 43.9009
ASKERI ALAN 15 6.06% 5505578.9 10.48 550.5579
DEPOLAMA 2 0.06% 56295.11 0.11 5.629511
KHA 94 0.86% 781787.43 1.49 78.17874
BHA 47 0.68% 618083.27 1.18 61.80833
KONUT TICARET 460 4.52% 4110560.7 7.82 411.0561
KUCUK SANAYI 203 1.69% 1535794.3 2.92 153.5794
LOJISTIK TESIS 24 0.72% 658799.81 1.25 65.87998
MIA 25 0.28% 251280.32 0.48 25.12803
PAZAR ALANI 26 0.17% 157149.81 0.3 15.71498
SANAYI ALANI 4 10.54% 9586485.9 18.24 958.6486
TARIM HAYVANCILIK 20 0.52% 473567.7 0.9 47.35677
TIC TUR KONUT 6 0.08% 75112.52 0.14 7.511252
TICARET T1 70 0.88% 797919.27 1.52 79.79193
TICARET T2 124 0.44% 399780.21 0.76 39.97802
TICARET TURIZM 6 0.14% 128931.99 0.25 12.8932
TURIZM 2 0.01% 6319.5 0.01 0.63195
BAKIM AKARYAKIT 30 0.15% 134449.97 0.26 13.445
TGB 1 0.54% 488994.93 0.93 48.89949
OSB 2 6.09% 5534284.7 10.53 553.4285
Tablo 67: Plan Sınırları İçinde Çalışma Alanları Dağılımı
KENTSEL ÇALIŞMA ALANLARI Adet Oran Durum (m2) Kişi Başı Alan
(m2) Durum (ha)
TİCARET T1 4 0.06% 53596.88 0.75390874 5.359688
TICARET T3 8 0.04% 34194.39 0.48098787 3.419439
KONUT + TİCARET 107 1.08% 930285.61 13.0856582 93.02856
PAZAR ALANI 4 0.02% 20980.53 0.29511802 2.098053
BHA 8 0.07% 63025.1 0.88652872 6.30251
İDARİ HİZMET ALANI 3 0.17% 149563.65 2.10380423 14.95637
RESMİ KURUM 6 0.05% 40586.2 0.57089687 4.05862
AKARYAKIT VE SERVİS İST. 5 0.03% 27221.15 0.38290033 2.722115
142
5.6.3 Korunacak Alanlar
2. Derece Arkeolojik Sit Alanı
Kentsel merkezin tarihine ilişkin bilginin bulunacağı düşünülerek tescil kararı üretilen alanda koruma
amaçlı imar planı kararı getirilecektir. 2863 sayılı “Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu”
uyarınca ilan edilen arkeolojik sitlerdir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve ilgili Kültür Varlıklarını
Koruma Bölge Kurulu tarafından koruma amaçlı imar planları onaylanmadan uygulama yapılamaz.
Tablo 68: Arkeolojik Sit Alanı
Adet Oran Durum (m²) Kişi Başı
Alan (m²) hektar
ARKEOLOJİK SİT ALANI 9618.38 0,96
5.6.4 Bugünkü Arazi Kullanumını Devam Ettirecek Alanlar
Orman alanları kendi ekosistemini barındıran bu alanlar, kentin ekosistemi ile bütünleştiğinde, kentsel
yaşam kalitesini arttıracaktır. Bu nedenle bu alanlar plan sınırının içine girdiği yerde orman ekosistemine
zarar verilememesine dikkat edilmiştir. Bu alanlara yönelik kanunlara ilişkin hükümler plan notlarında
hatırlatılmıştır.
Tablo 69 Bugünkü Arazi Kullanımı Devam Edecek Alanları
BAKDEA Adet Oran Durum (m²) Kişi Başı
Alan (m²) Hektar
ORMAN ALANI 4 0.43% 369810.23 5.20185436 36.98102
Şekil 8: Planlama Sınırları İçinde Orman Alanlarının Mekansal Dağılımı
143
Bu alanların dışında yerleşmede özelleştirme kapsamında ele alınan alanlar olduğu kurum görüşünde
tarafımıza iletilmiştir. İş bu kurum görüşünde bu alanların plan tasrrufundan çıkarılması talep edilmiş
ve plan çalışmalarında bu talep yerine getirilmiştir. Bu bağlamda özelleştirilen alanlar da bugünkü arazi
kullanımı devam ettirilecek alanlar kapsamına girmektedir.
5.6.5 Yapı Sınırlaması Getirilerek Korunacak Alan
Plan sınırları içinde doğal ve jeolojik etüt sonuçlarından elde edilen eşiklerin dışınada plan kararı ile
getirilen kullanımlardan dolayı ortaya çıkan eşikler oluşmaktadır. Bazı arazi kullanım kararları çevreye
yaptıkları etki nedeniyle yapılaşma koşullarında yasalar ile sınrlamalar getirilmektedir.
Mania Planı: Planlama sınırı içinde mekanda 3. boyutu etkileyen en önemli eşik mania planının
getirdiği yükseklik kısıtlamasıdır. Havaalanına inen uçakların güvenliği için ve bu uçuşlardan
yerleşimin olumsuz yönde etkilenmemesi için 16.02.2015 tarihinde Ulaştırma Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından Mania Planı onaylanmıştır.
Karesi’de kuzey batı gelişme alanları mania alanına girmemektedir. Bu nedenle bu alan 1. etapta
yerleşime açılacak bölge içindedir.
Havaalanı / Havalimanı Koruma Kuşağı: Mania planına göre belirlenen koruma kuşağı
Karayolları Yol Kenarı Koruma Kuşağı: Lastik tekerlekli araçların yüksek hızlarda hareket
ettiği karayollarında yayaların ve araçların güvenliğinin sağlanması için Karayolları Kenarında
Yapılacak Ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik hükümleri gereğince ayrılan alandır.
Aynı zamanda bu alan kamulaştırma alanını da içermekedir. Karayolları yol kenar koruma
kuşağında ve kamulaştırma bandı içerisinde, karayolları bakım ve onarımına ilişkin idari tesisler
yapılabilir. Karayolları yol kenar koruma kuşağında kalan ve planda gösterilmeyen tesisler,
karayolları genel müdürlüğü’nden uygun görüş alınmak kaydıyla yapılabilir.
Enerji Nakil Hattı Koruma Kuşağı: Yerleşmenin enerji ihtiyacını sağlayan yüksek gerilim
hatları 25.12.2015 tarihinde 43406 sayılı yazı ile Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından
tarafımıza iletilmiştir ve bu alanlar planda belirtilmiştir. 30.11.2000 tarihinde 24246 sayılı
Resmi Gzate’de yayınlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nde belirtilen
mesafelere uygun olarak koruma kuşağı planda ayrılmıştır. Tanımsız mekanlar yaratmamak ve
bu alanların işgal edilmemesi için bu alanlar yeşil alan olarak gösterilmiştir.
5.6.6 Sosyal Altyapı Alanları
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin Ek-1 dosyasındaki 2. Maddesi’ne göre “Büyükşehir Belediye
sınırları içerisinde yerleşme bütünlüğü gösteren, komşu ilçe belediyeleri ile bütünleşen ilçe
belediyelerinde altyapı alanları bir bütün olarak hesaplanabilir.” denmektedir. Bu madde gereğince
144
1/5000 öleçkli üst öleçkli plan kararlarında birbirine bitişik olan ve sosyal, ekonomik mekânsal
örüntüleri ayrışmamış Altıeylül - Karesi İlçeleri’nde donatı hesapları bütünlük içinde yürütülmüştür.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 11. maddesinde “(3) Planda yerleşik alan olarak belirlenen
alanlarda yapılacak imar planı revizyon ve değişikliklerinde, bu Yönetmelikte belirtilen eğitim, sağlık
ve ibadet kullanımlarına ilişkin asgari alan büyüklüğünün karşılanamaması durumunda ilgili kamu
kurum ve kuruluşunun teklifi doğrultusunda veya görüşü alınarak alan büyüklüğü plan ile belirlenir.”
demektedir. Buradan çıkan sonuca göre mevcut alanda donatı ihtiyacı kurum görüşeri ile
belirlenmektedir. Plan için kurumların bildirdiği görüşler değerlendirilmiş, donatı ihtiyacının
yönetmelikte belirtilen standartların altına düşmemesi hedef alınmıştır. Mevcut alanda rant nedeniyle
kamulaştırma bedelleri kurumların karşılamaktan çekindiği değerler olmakta ve meskun alanda kamusal
sosyal teknik alt yapı üretmek güçleşmektedir. Meskun alanda rant nedeniyle kamulaştırma bedelleri
kurumların karşılamaktan çekindiği değerler olmakta ve meskun alanda kamusal sosyal teknik alt yapı
üretmek güçleşmektedir. Bu nedenle meri plan kararlarında kabul edilen sosyal donatı alanları
korunmuş, yapılan müdahalelerde özel proje alanı, sağlıklaştırma alanı, yeniden düzenlenecek alan
sınırları içinde kamusal alan üretimi için plan notları ile kararlar getirilmiştir. Bu kararlara göre toplam
149 ha olan %70 ve %50 konut yoğunluklu mevcut ticaret+konut alanından yaklaşık %8 oranında özel
eğitim alanı, %3 özel sağlık alanı, %1,5 sosyal ve kültürel tesise dönüşeceği varsayılmaktadır. 205 ha
%70 ve %50 konut yoğunluklu gelişme ticaret+konut alanlarının yaklaşık %8’sının özel eğitim alanına,
%4’ünün özel sağlık alanına, %1,5’unun sosyal ve kültürel tesis alanına dönüşeceği öngörülmektedir.
Çay Deresi Özel Proje Alanı’nda en az 77.875,299 m² yeşil alan bırakılması plan notları ile zorunlu
tutulmuştur. Ada bazlı yapılaşmayı teşvik etmek için %10 emsal artış hakkı ile gelecek nüfusun
ihtiyaçları nüfus projksiyonunda bahsedildiği üzere donatı hesaplarındadikkate alınmıştır. Üst ölçekte
belirlenmeyen kreş alanları, özel konumları nedeniyle hazırlanan 1/1000 ölçekli planda belirlenmiştir.
Tablo 70: Donatı Hesap Tablosu
Alan
OLMASI GEREKEN
STANDARTLAR 525.530KİŞİ
SAĞLANAN
DONATI 525.530
KİŞİ
TOPLAM m² ha ki/m² TOPLAM m² ki/m²
EĞİTİM 2732756.00 273.28 5.20 275.36 5.24
İBADET ALANI 394147.50 39.41 0.75 40.33 0.77
PARK 5255300.00 525.53 10.00 867.57 16.51
SAĞLIK 840848.00 84.08 1.60 91.54 1.74
SOSYAL VE KÜLTÜREL TESİS 525530.00 52.55 1.00 65.69 1.25
TEKNİK ALTYAPI 262765.00 26.28 0.50 14.46 0.28
145
1/5000 ölçekli nazım imar planlarında etaplama sınırları belirlenmiş ve bu etap sınırları içinde 1/1000
ölçekli planlar hazırlanmıştır. Plan etapları mevcut alanların yoğunlaştığı “merkez” ve kentin gelişme
alanı olan “gelişme” olmak üzere iki farklı yaklaşımla ele alınmıştır. Altıeylül Merkez, Karesi Merkez
ve Kuzey Batı Karesi Gelişme alanları’nın 1/1000 ölçeki uygulama imar planlarının hazırlıkları birlikte
yürütülmüştür. Kuzey Doğu Karesi (KDK) ve Kuzey Doğu Altıeylül (KDA) gelişme alanlarında nazım
imar planlarında sağlanan donatı alanları toplam donatı hesaplarından ayrıştırılmıştır. Bu işler sonucu
uygulama imar planı hazırlacnan alan içinde 1/5000 ölçekli nazım imar planları ile yaşayacağı öngörülen
459.340 kişi için ayrılan donatı alanları ağaşıdaki tabloda incelenebilir.
Tablo 71: Uygulama İmar Planlarında Sağlanacak Donatı Alanları
DONATI
ALANLARI
1/5000 NİP TOPLAM
SAĞLANAN DONATI
ALANLARI
KDK ve KDA
1/5000 NİP
DONATI
ALANLARI
1/1000 ÖLÇEKLİ PLANDA
OLMASI GEREKEN
DONATI ALANLARI
DONATI
ALANLAR
I Kİ/M²
EĞİTİM 275.3628044 56.57 218.80 5.1
İBADET
ALANI 40.3258156 6.09 34.23 0.8
PARK 867.5653368 130.93 736.63 17.3
SAĞLIK 91.544662 10.29 81.26 1.9
SOSYAL VE
KÜLTÜREL
TESİS
65.6891096 1.99 63.70 1.5
1/5000 Ölçekli Uygulama İmar Planından Gelen Kararlar
Yeniden düzenlenecek alandan elde edilecek donatı alanı
Planlama sınırları içerisinde dönüşüm yapılması önerilen alan sınırları belirlenmiştir. Bu alanlara
ilişkin nüfusun nasıl tahmin edildiği ayrıntılı bir şekilde önceki bölümde aktarılmıştır. Bu alanlarda
yaşanacak olan dönüşüm donatı elde edebilmek için fırsata dönüştürülürse kent merkezinin ihtiyaç
duyduğu donatı alanlarının bir kısmı karşılanabilecektir.
146
Tablo 72: Yeniden Düzenlenecek Alanlar Donatı Dağılımı
Yeniden Düzenlenecek Karesi (.3 1.Çay, Oruçgazi,
Kayabey, Vicdaniye, 1.Sakarya, 2.Sakarya, Maltepe,
Atatürk Ve Ege Mahalleleri) Nufus Büyüklüğü 2040 21668
Alan Dağılımları Mevcut
m² ha
Kişi
Başına
Düşen
M²/Ki
Planlanan
Alan m²
Planlanan
Alan7 ha
Karşılanan
Donatı
Alanı
%70 Konut Yoğunluklu Mevcut
Ticaret+Konut Alanı 12.58 11.18
72.61 Ha Kentsel Tasarım Projesine Göre
Belirlenecektir.
%50 Konut Yoğunluklu Mevcut
Ticaret+Konut Alanı 6.5 7.9
%50 Konut Yoğunluklu Gelişme
Ticaret+Konut Alanı
%70 Konut Yoğunluklu Gelişme
Ticaret+Konut Alanı
Turizm
Ticaret
Kss
Akaryakıt
Meskun Orta Yoğunluklu Konut 43.84 43.84
Meskun Düşük Yoğunluklu
Konut 58.61 58.61
Eğitim
15737.
56 1.57 11.00 238347.35 23.83 22.26
İbadet Alanı
11129.
99 1.11 1.00 21667.94 2.17 1.05
Park
23678.
02 2.37 8.50 184177.50 18.42 16.05
Sağlık 830.34 0.08 4.00 86671.76 8.67 8.58
Sosyal Ve Kültürel Tesis
1108.8
6 0.11 3.00 65003.82 6.50 6.39
Teknik Altyapı 136.26 0.01 0.50 10833.97 1.08 1.07
Otopark
5759.3
1 0.58 1.00 21667.94 2.17 1.59
Pazar Alanı
Spor
Yol
178118
.72 17.81 6.00 130007.65 13.00
Toplam Alan Büyüklüğü 1451799
.06
145.1
8 758377.94 75.84
Toplam Terk Oranı 0.52
147
Yeniden Düzenlenecek Altıeylül Gümüşçeşme Nufus Büyüklüğü 2040 2740
Alan Dağılımları Mevcut
m² ha
Kişi
Başına
Düşen
ki/m²
Planlanan
Alan m²
Planlanan
Alan ha
Karşılanan
Donatı
Alanı
%70 Konut Yoğunluklu Mevcut
Ticaret+Konut Alanı 4204.2 0.42
8.03 ha Kentsel Tasarım Projesine Göre
Belirlenecektir.
% 50 Konut Yoğunluklu Mevcut
Ticaret+Konut Alanı
%50 Konut Yoğunluklu Gelişme
Ticaret+Konut Alanı
%70 Konut Yoğunluklu Gelişme
Ticaret+Konut Alanı
Turizm
Ticaret
Kss
Akaryakıt
Meskun Orta Yoğunluklu Konut 125626.5 12.56
Meskun Düşük Yoğunluklu
Konut
Eğitim 5480.09 0.55 7.00 19180.00 1.92 1.37
İbadet Alanı 821.41 0.08 0.75 2055.00 0.21 0.12
Park 2738.34 0.27 6.70 18358.00 1.84 1.56
Sağlık 729.67 0.07 2.50 6850.00 0.69 0.61
Sosyal Ve Kültürel Tesis
1.00 2740.00 0.27 0.27
Teknik Altyapı 0.00
Otopark 0.47 1293.28 0.13 0.13
Pazar Alanı 1538.58 0.15 0.47 1293.28 0.13
Spor
Yol 20717.53 2.07 6.15 16851.00 1.69
Toplam Alan Büyüklüğü 161856.3 16.18 68620.56 6.86
Toplam Terk Oranı 0.42
Konut+Ticaret alanları
Konut+ticaret alanlarında konut kullanımlarının oranını belirleyerek nüfusa ilişkin hesaplar
yapılabilmektedir. Aynı bakış açısı donatı alanları içinde kullanılmıştır. Toplam 142 hektar %70 ve %50
yoğunluklu mevcut ticaret+konut alanlı adalardan yaklaşık %8'i özel eğitim alanlarına ve yaklaşık %3'ü
özel sağlık alanlarına yaklaşık %1.5'i sosyal ve kültürel tesislere dönüşeceği varsayılmaktadır. Toplam
197 hektar %70 ve %50 yoğunluklugelişme ticaret+konut alanlı adalardan yaklaşık % 6'sı özel eğitim
alanlarına ve yaklaşık %4'ü özel sağlık alanlarına yaklaşık %1.5'i sosyal ve kültürel tesislere dönüşeceği
varsayılmaktadır. Bu varsayımlar doğrultusunda planlanan donatı alanları aşağıdaki tabloda
sunulmuştur.
148
Tablo 73: Konut+Ticaret Alanları
Konut+Ticaret
Alan Dağılımları Mevcut
M2 Ha
Karşılanan Donatı
Alanı
%70 Konut Yoğunluklu Mevcut Ticaret+Konut Alanı 933600 93.36
% 50 Konut Yoğunluklu Mevcut Ticaret+Konut Alanı 558700 55.87
%50 Konut Yoğunluklu Gelişme Ticaret+Konut Alanı 513200 51.32
%70 Konut Yoğunluklu Gelişme Ticaret+Konut Alanı 1540400 154.04
Turizm
Ticaret
Kss
Akaryakıt
Meskun Orta Yoğunluklu Konut
Meskun Düşük Yoğunluklu Konut
Eğitim 28.3672
İbadet Alanı
Park
Sağlık 12.6913
Sosyal Ve Kültürel Tesis 5.31885
Teknik Altyapı
Otopark
Pazar Alanı
Spor
Yol
Toplam Alan Büyüklüğü
Toplam Terk Oranı
Sonuç olarak yerleşme bütününde donatı alanları, sınırları ve kullanımları belirlenen “özellikli”
alanlardan ve plan sınırları içindeki diğer alandan karşılanacaktır. Kente üst ölçek plan kararlarıyla
yerleşeceği öngörülen 525.530 kişi için kanunlarda belirlenen donatı standartları kadar planlama
sınırları içinde donatı alanı ayrılmıştır. Burada değinilmesi gereken diğer alan Çayderesi Özel Proje
Alanı’nda ayrılacak olan yeşil alan miktarıdır. Plan koşullarına göre bu alanda en az 77.875,299 m² yeşil
alan bırakılmak zorundadır. Tablodan izleneceği üzere plan ile sağlanan donatı alanı ilgili kanunun
öngördüğü standartların oldukça üstündedir. Bu durum kentin mekânsal stratejileriyle uyumludur.
Sosyal sermaye birikimin kentte sağlanabilmesi için kamusal alanların ve sosyal teknik altyapı
sunumunun yeterli olması gerekmektedir.
149
Tablo 74: Özel Sınırlar Hariç Donatı Alanı Dağılımı
ÖZEL SINIRLAR HARİÇ DONATI HESAPLARI
ALAN DAĞILIMLARI TOPLAM M2 HA Kİ/M2
EĞİTİM 2233646.35 223.36 4.25
İBADET ALANI 696571.87 39.15 1.33
PARK 8499534.23 849.95 16.17
SAĞLIK 696571.87 69.66 1.33
SOSYAL VE KÜLTÜREL TESİS 537067.63 53.71 1.02
TEKNİK ALTYAPI 133898.89 13.39 0.25
Tablo 75: Altıeylül - Karesi Plan İle Sağlanan Toplam Donatı Dağılımı
DONATI
OLMASI GEREKEN
STANDARTLAR 525.530KİŞİ
SAĞLANAN DONATI
525.530 KİŞİ
Toplam m² ha ki/m² Toplam m² ki/m²
EĞİTİM 2732756.00 273.28 5.20 275.36 5.24
İBADET ALANI 394147.50 39.41 0.75 40.33 0.77
PARK 5255300.00 525.53 10.00 867.57 16.51
SAĞLIK 840848.00 84.08 1.60 91.54 1.74
SOSYAL VE KÜLTÜREL TESİS 525530.00 52.55 1.00 65.69 1.25
TEKNİK ALTYAPI 262765.00 26.28 0.50 14.46 0.28
5.6.6.1 Eğitim Tesisleri Alanı
Meri planda eğitim tesis alanları Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’ne göre kişi başına düşen eğitim
alanı 5,2 m² olması gerekli görülürken 2,3 m² planlanmıştır. Bu durumda planlama sınırları içindeki
nüfusun ihtiyaçları karşılanamamaktadır.
Karesi Altıeylül Revizyon + İlave Nazım İmar Planı’nın 2040 yılında hedeflediği kimliklere
ulaşabilmesi için en önemli girdi sosyal sermaye olacaktır. Üniversite mezunu oranları açısından ülke
ortalamasının altında kalan yerleşmede eğitim alanları daha da önem kazanmaktadır. Yapılan
çalışmalara göre eğitim alanlarında erişilebilirlik açısından sorun gözlenmese de nitelik ve alansal
açıdan örgün eğitim alanları standartların altında kalmaktadır. Daha önce hazırlanan 1/5000 ölçekli plan
kararları da bu ihtiyaçları karşılayamamaktadır. Hazırlanan plan çalışmasında bu konuya ayrıca önem
verilmiştir. Değişen şartlar gözetilerek tüm örgün eğitimin yürütüleceği kamu kampüsleri önerilmiştir.
Sanayi altyapısına hizmet vermesi için endüstri meslek lisesi yapımı için alan önerilmiştir. Aynı
zamanda sanayi ile ilişki kurması beklenen üniversite alanı Karesi İlçesi’nde yer seçmiş olsa da Altıeylül
İlçesi de bu durumdan olumlu yönde etkilenecektir.
150
Şekil 9: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Eğitim Tesis Alanlarının Mekansal Dağılımı
Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği nüfus büyüklüğüne göre alan kullanımlarını belirlemenin yanında
her donatıya kullanıcıları dikkate alınarak erişim mesafesi belirlenmiştir. Belirlenen stdandartlara göre
imar planlarında; çocuk bahçesi, oyun alanı, açık semt spor alanı, aile sağlık merkezi, kreş, anaokulu ve
ilkokul fonksiyonları takriben 500 metre, ortaokullar takriben 1.000 metre, liseler ise takriben 2.500
metre mesafe dikkate alınarak yaya olarak ulaşılması gereken hizmet etki alanında planlanabilir. Ayrıca,
imar planlarında; dini tesislerden küçük cami takriben 250 metre, orta (semt) cami takriben 400 metre
mesafe dikkate alınarak yaya olarak ulaşılması gereken hizmet etki alanında planlanabilir. Mescitler ise
yerleşik veya hareketli nüfusa göre takriben 150 metre hizmet etki alanında yapılabilir.
151
Anaokulu Alanı: Anaokulları alanı da 500 m çapı dikakte alınarak planlanmıştır. Kolay
erişilebilir olması dikkate alınarak konut alanları içinde yapılabileceği belirtilmiştir.
İlkokul Alanı: İlkokulun etki alanı mahalle birimini tanımlamaktadır. Mevcuttaki ilkokullar
planda korunmuş, meri planın önerileri hazırlanan plana aktarılmıştır. Gelişme konut
alanlarında ilkokul mahalle alt bölgesini tanımlayacak şekilde, alt bölgelerde toğoğrafya ile
uyumlu olarak planlanmıştır.
Ortaokul Alanı: eğitim sisteminde yaşanan değişiklik ile ilköğretim ilkokul ve ortaokul olarak
ikiye ayrılmıştır. Bu ayrım ile birlikte ortaokul alanları için yer ayırmak gerekliliği doğurmuştur.
Lise Alanı: Yüksek öğretim basamağını altı olan liseler için yönetmelik 2,500m yürüme
mesafesi belirlemiştir. Bu mesafeler dikkate alınarak lise alanları belirlenmiştir.
Özel Eğitim Alanı: Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için özel
olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile onların özür ve
özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitim alanıdır.
Yüksek Öğretim Tesisi Alanı: Balıkesir Merkez yerleşiminde Balıeksir Üniversitesi faaliyet
göstermektedir. Üniversiteye ait bazı birimler plan sınırı içinde bulunmakta ve hazırlanan
planda bu yerler korunmuştur. Balıkesir’in geleceği için planlama yaklaşımında hedeflenen
kriterelere uyulmasını destekleyecek ikinci üniversite için de Karesi’nin kuzeyinde alan
belirlenmiştir. Üniversitelerin bulunması kentin teknolojik ve bilimsel açıdan beslenmesini
sağlayacaktır.
Tablo 76: 1/1000 Ölçekli Planlama Alanlarında Ayrılan Eğitim Tesisleri Alanı
Eğitim
Tesisleri
Alanı
1/1000 Uip Üzerinde
Belirtilen Donatı
Alanları
1/5000 Nip
Hükümlerin
den Gelen
Donatı
Kararlarının
Toplam
İnşaat Alanı
Planda
Sağlanan
Donatı
Alanı
(Ki/M²)
1/5000
Planda
Belirlen
en
Ki/M²
Meri Planda
Sağlanan Alan
Büyüklüğü
Mevzu
ata
Göre
Olması
Gereke
n
(Ki/M²
)
Toplam
Alan
Toplam
İnşaat Alanı
Alan
(M²)
Ki/
M²
Anaokulu 69151.0 80508.6 177479.68 0.6
5.1
50729.
74 0.13 0.6
İlkokul
Alanı 465423.0 560774.5 253538.64 1.8
544190
.3 1.4
1.6
Ortaokul
Alanı 256115.4 308059.2 253538.64 1.2 1.6
Lise Alanı 553297.6 668940.6 1.4
228144
.2 0.57
2
Mesleki
Ve Teknik
Öğretim 162519.9 195023.8
0.4 96659.
26
0.24
Lise
Alanları
Toplamı 715817.4 863964.4
1.9 324803
.5
0.81
152
Toplam
Eğitim
Tesisleri
2222324.
2 1813306.7
5.4 919723
.5
2.30 5.2
Özel
Eğitim 31909.9 38928.9 0.09
1/5000 Nip
Hükümlerinden
Gelen Donatı
Kararlarının
Toplam İnşaat
Alanı
Yeniden Düzenlenecek
Karesi(Çay, Oruçgazi,
Kayabey, Vicdaniye,
1.Sakarya, 2.Sakarya,
Maltepe, Atatürk Ve
Ege)
Yeniden
Düzenlen
ecek
Altıeylül
Gümüşçeş
me
Konut+T
icaret Konut
Toplam
Alan
Toplam
İnşaat
Alanı
Anaokulu 44520 2740 56720 117869.6 221849.6 177479.7
İlkokul Alanı 89040 5480 28360 88402 211282.2 253538.6
Ortaokul Alanı 89040 5480 141800 88402 324722.2 389666.6
Lise Alanı
Mesleki Ve
Teknik Öğretim
Lise Alanları
Toplamı
Toplam Eğitim
Tesisleri 222600 13700 283600 294674
Özel Eğitim
153
Şekil 10: Planlama Sınırları İçinde Eğitim Tesis Alanlarının Mekansal Dağılımı
Planda ayrılan eğitim alanları Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin belirlediği donatılara yürüyerek
erişim mesafeleri doğrultusunda incelenmiştir. Bu kriterlere göre erişim mesafeleri aşağıdaki gibidir.
Anaokulu: 500 m
İlkokul: 500 m
Ortaokul: 1000 m
Lise: 2500 m
154
Şekil 11: Uygulama İmar Planlarındaki Anaokulu ve Kreş Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
155
Şekil 12: Uygulama İmar Planlarındaki İlkokul Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
156
Şekil 13: Uygulama İmar Planlarındaki Ortaokul Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
157
Şekil 14: Uygulama İmar Planlarındaki Lise Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
158
5.6.6.2 Sağlık Tesis Alanı
Sağlık donatısı tüm kentin ihtiyaç duyduğu bir gereksinimdir. Karesi’de sağlık alanlarının erişilebilirliği
incelendiğinde sağlık donatısına erişemeyen alanlar tespit edilmiştir. Bu bölgelerde erişilebilirlik ile
ilgili sorunlar yeni sağlık donatısı önerilerek giderilmeye çalışılmıştır. Sağlık Bakanlığı bildirdiği kurum
görüşü ile bazı sağlık alanlarının kapatılabileceği söylenmiştir. Erişilebilirlik açısından uygun
görmediğimiz bu alanlar gelecekte de sağlık tesisi olarak korunmaya devam edecektir. Yapılan anket
sonuçlarına göre sağlık alanlarının yeterlilikleri açısından sorun görünmemektedir. Ancak 2040 yılı
düşünüldüğünde kentin yeni bir hastane alanına ihtiyaç duyacağı ortadadır. Bu nedenle kentin alt
merkezi olarak tanımlanan alanında yeni bir hastane önerilmiştir. Plan ile önerilen batı çevre yolu ile
kent içi trafiğine girmeden hastaneye ulaşım sağlanabilecektir.
Yerleşmede sağlık hizmetlerinin sorunsuz yürüyebilmesi için Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin
de belirttiği sağlık alanları planda ayrışmıştır.
Sağlık Tesis Alanı: Sağlık ocağı, dispanser ve poliklinik, ağız ve diş sağlığı merkezi, fizik tedavi ve
rehabilitasyon merkezi, entegre sağlık kampüsü gibi alanlardır.
Aile Sağlığı Merkezi: Hastaların hastaneden önce gidebilecekleri ilk kademe sağlık alanlarıdır.
Tablo 77: 1/1000 Ölçekli Planlama Alanı Sınırları İçindeki Sağlık Alanlarının Dağılımı
Sağlık
Tesiseri Alanı
1/1000 Uip Üzerinde
Belirtilen Donatı
Alanları
1/5000 Nip
Hükümlerin
den Gelen
Donatı
Kararlarının
Toplam
İnşaat Alanı
Planda
Sağlanan
Donatı
Alanı
(Ki/M²)
1/5000
Planda
Belirlene
n Ki/M²
Meri Planda
Sağlanan
Alan
Büyüklüğü
Mevzu
ata
Göre
Olması
Gereke
n
(Ki/M²)
Toplam
Alan
Toplam
İnşaat
Alanı
Alan
(M²)
Ki/
M²
Aile Sağlığı
Merkezi 19411.22 22682.01
262560
0.05
1.9
40444
1.7 1.01 1.6
Hastane 189010.53 340164.60 0.74
Sağlık Tesisi 227641.27 278032.36 0.60
Toplam 436063.02 640878.97 1.96
1/5000 Nip
Hükümlerinden
Gelen Donatı
Kararlarının
Toplam İnşaat
Alanı
Yeniden
Düzenlenecek
Karesi(Çay,
Oruçgazi,
Kayabey,
Vicdaniye,
1.Sakarya,
2.Sakarya,
Maltepe, Atatürk
Ve Ege)
Yeniden
Düzenlenecek
Altıeylül
Gümüşçeşme
Konut+Ticaret Konut Toplam
Alan
Toplam
İnşaat
Alanı
Sağlık Tesisi 85800 6100 126900 218800 262560
159
Şekil 15: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Sağlık Tesis Alanlarının Mekânsal Dağılımı
160
Şekil 16: Plan Sınırları İçinde Sağlık Alanlarının Mekansal Dağılımı
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği sağlık tesislerinden “aile sağlığı merkezi” için yürüme mesafesi
belirlemiştir. 500 m olan bu mesafeye göre aile sağlığı merkezlerinni etkileri incelenmiştir.
161
Şekil 17: Uygulama İmar Planlarındaki Aile Sağlığı Merkezi Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
162
5.6.6.3 Sosyal ve Kültürel Tesis Alanı
Kentte gözlemlenen en önemli sorun kamusal alanların / ortak mekanların yoksunluğudur. Sosyal
sermayenin de gelişebilmesi için kentin sosyal ve kültür hayatının canlı tutulması gerekmektedir.
Gelecekteki nüfus profili de düşünüldüğünde kentte bu ihtiyaçların giderileceği alanlara ihtiyaç
duyulmaktadır. Bu alanların sağlaması mekânsal planlar yapım yönetmeliğinde de ya nsal olarak
zorunlu tutulmuştur. Bu nedenle kentte ölçeğine ve taşıdığı özelliklere göre sosyal ve kültürel alanlar
önerilmiştir. Kentin manzaraya açılan noktası olan “Çamlık Tepesi Rekreasyon Alanı”alarak planlamış
ve bu rekreasyon alanı içinde bilim merkezi çözülmüştür. Kentin bilgi açısından donanımlı nesiller
yetişmesi için kentin en yüksek noktası için bu karar getirilmiştir. “Çayderesi Özel Proje Alanı” içinde
teknopark ile birlikte eş güdümlü projeler geliştirecek “kuluçka merkezi” –Belediye Hizmet Alanı
lejandı altında- önerilmiştir.
Şekil 18: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Sosyal Tesis Alanları ve Mekansal Dağılımı
163
Şekil 19: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Kültürel Tesis Alanlarının Mekansal Dağılımı
Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin lejand ile ilgili eklerine göre aşağıda belirtilen alan
kullanımlarına yönelik kararlar da üretilmiştir.
Açık Spor Tesisi Alanı: kentin sağlıklı yaşam koşullarına kavuşması ve sosyal hayatının
canlılığı için spor alanları oldukça önemlidir. Açık alanda yapılacak spor faaliyetleri için planda
açık spor alanları ayrılmıştır.
Kapalı Spor Tesisi Alanı: kapalı alanda spor faaliyetlerinin sürdürülmesi için kapalı spor
salonları planlanmış, yapılaşma şartları plan notlarında belirtilmiştir.
164
Tablo 78: 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planlanlar ıSınırları İçinde Sosyal ve Kültürel Alanların Dağılımı
Sosyal Ve
Kültürel
Tesisler
Alanı
1/1000 Uip Üzerinde
Belirtilen Donatı
Alanları
1/5000
Nip
Hükümle
rinden
Gelen
Donatı
Kararları
nın
Toplam
İnşaat
Alanı
Planda
Sağlanan
Donatı
Alanı
(Ki/M²)
1/5000
Planda
Belirlene
n Ki/M²
Meri Planda
Sağlanan Alan
Büyüklüğü Mevzuat
a Göre
Olması
Gereken
(Ki/M²) Toplam
Alan
Toplam
İnşaat
Alanı
Alan
(M²)
Ki/
M²
Kültürel
Tesis 124936.99 152584.24
Sosyal
Tesis 221105.23 267818.58 451050.4 1.13
Toplam 346042.21 484459.10 167580 1.41 1.50 451050.4 1.13 1
Açık Spor
Tesisi 375650.20 375650.21
Kapalı
Spor
Tesisi 609462.28 718131.69
Kongre Ve
Sergi
Merkezi
Alanı 16838.23 20205.87
Şefkat Evi 12060.43 14472.52
Yaşlı
Bakım Evi 34808.21 41769.87
Yurt Alanı 72412.44 89172.90
Özel Yurt
Alanı 4806.43 6799.19
Genel
Toplam 2986625.4 1750661.3
1/5000 Nip
Hükümlerinden Gelen
Donatı Kararlarının
Toplam İnşaat Alanı
Yeniden
Düzenlenecek
Karesi(Çay,
Oruçgazi,
Kayabey,
Vicdaniye,
1.Sakarya,
2.Sakarya,
Maltepe,
Atatürk Ve
Ege)
Yeniden
Düzenlenecek
Altıeylül
Gümüşçeşme
Konut+
Ticaret Konut
Toplam
Alan
Toplam
İnşaat
Alanı
Sosyo-Kültürel Tesis 63900 2700 53100 119700 167580
165
Şekil 20: Planlama Sınırları İçinde Sosyal ve Kültürel Alanlarının Mekansal Dağılımı
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği açık semt spor alanlarına erişim için 500 m yürüme mesafesi
belirlemiştir. Planda açık spor alanları olarak belirlenen alanlar bu kritere göre incelenmiştir.
166
Şekil 21: Uygulama İmar Planlarındaki Açık Spor Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
167
5.6.6.4 İbadet Tesis Alanı
Kentin kültürel ve sosyal yaşamının sürdürüldüğü bir diğer alan da ibadet tesisleridir. Yerleşme
kültürünü taşıdığımız Anadolu’da ibadet alanı mahalleyi ve cemaati tanımlamaktadır. Mahallelinin
birbirini gördüğü, ortak sorunlarını konuştuğu ve birbirini denetlediği bir alan olan ibadet alanları gün
geçtikçe bu özelliklerini yitirmiştir. Bu niteliklerini yeniden kazanması için ilgili yönetmeliğin kıldığı
zorunluluk potansiyel değeri taşımaktadır. Kentsel ölçekte ise Osmanlı Dönemi Anadolu
yerleşmelerinde külliye kentsel yerleşmenin ihtiyaçlarını karşılayacak kompleks olarak
tasarlanmaktadır. Bu komplekste sadece ibadet yapısı değil, kentin ihtiyaç duyduğu tüm donatılar
(barınma dahil) sağlanmaktadır. Balıkesir’de hızlı kentleşme süreci içinde bu özellikler / değerler
yitirilmiştir. Hazırlanan plan çalışmasında ibadet yapılar çevresindeki donatılarla birlikte düşünülmüş,
mekânsal ilişkiler kurgulanmıştır.
Tablo 79: Planlama Sınırları içinde İbadet Tesislerinin Dağılımı
İbadet
Tesis
Alanı
1/1000 Uip Üzerinde
Belirtilen Donatı Alanları
1/5000 Nip
Hükümleri
nden Gelen
Donatı
Kararlarını
n Toplam
İnşaat
Alanı
Planda
Sağlana
n Donatı
Alanı
(Ki/M²)
1/5000
Planda
Belirle
nen
Ki/M²
Meri Planda
Sağlanan Alan
Büyüklüğü
Mevzu
ata
Göre
Olması
Gereke
n
(Ki/M²
)
Toplam Alan Toplam İnşaat
Alanı
Alan
(M²) Ki/M²
Cami 286811.7932 286852.6451 68420 0.8 0.1
18253
2.4
0.45633
11 0.75
1/5000 Nip
Hükümlerinden
Gelen Donatı
Kararlarının
Toplam İnşaat
Alanı
Yeniden
Düzenlenecek
Karesi(Çay,
Oruçgazi,
Kayabey,
Vicdaniye,
1.Sakarya,
2.Sakarya,
Maltepe, Atatürk
Ve Ege)
Yeniden
Düzenlenecek
Altıeylül
Gümüşçeşme
Konut+Ticaret Toplam
Alan
Toplam
İnşaat
Alanı
Cami 10500 1200 56720 68420 68420
168
Şekil 22: Planlama Sınırları içinde İbadet Tesislerinin Mekansal Dağılımı
169
Şekil 23: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında İbadet Tesis Alanları ve Mekansal Dağılımı
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği ibadet tesisleri için yürüme mesafesini üçük cami takriben 250
metre, orta (semt) cami takriben 400 metre olarak belirlemiştir. Planalam alaı içinde cami alanları
kademelendirilmemiştir. Bu nedenle cami alanları hem 250 m yürüme mesafesine göre hem 400 m
yürüme mesafesine göre değerlendirilmiştir.
170
Şekil 24: Uygulama İmar Planlarındaki Cami Alanlarının Yürüme Mesafesine Göre Etki Alanları
171
5.6.6.5 Açık ve Yeşil Alanlar
Kent ekolojisinin sürdürülebilir olması için açık alanlar ve özellikle yeşil alanlar her zaman önem
kazanmıştır. Kentlerden kaynaklı kirliliğin önüne geçilmesi ve kentlinin kendi yarattığı kirlilikten en az
etkilenmesi için açık yeşil alanlar her zaman önemli bir konu olmuştur. Küresel ısınmasının 1,5 C0
düşürülme kararı alındığı Paris Konferansı ve bu kararı onaylayan ülkelerde yapılan çalışmalar kent
ekolojisinin önemli bir konu olduğunu bize göstermektedir. Yerleşmede arazi kullanımda kişi başına
düşen açık yeşil meri imar alan 3 m²’dir. Bu oran kişi başına yeşil alanların 10m² olmasını söyleyen
ilgili yönetmeliğin oldukça altındadır. Hazırlanan plan çalışmasında bu konuya oldukça önem verilmiş,
özellikle gelişme konut alanlarında tanımlı alt bölgeler oluşturulmaya çalışılmış ve yeşil alan ihtiyacı
karşılanmıştır. Yeşil alanlar hem kentin içine doğayı getiren hem paylaşılan ve paylaşmanın getirdiği
karşılaşma iletişim kurma “yer”leri olduğundan önemlidir.
“Çamlık Bölgesel Rekreasyon Alanı” sadece Karesi İlçesi’ne değim tüm bölgeye hizmet edecek bir alan
olacaktır. Görece düz bir kent olan yerleşmede kente hakim manzara noktasının rekreasyon alanı olarak
kullanıma açılması, kentlinin kentin en değerli noktalarından birini paylaşması anlamı taşımaktadır.
Rekrasyon Alanı içinde önerilen bilim merkezi ile kamusal alanda ve kentin en değerli noktasında yer
seçmesinin kentin stratejileriyle örtüşen sembolik anlamı da vardır.
Kentte yeşil alan önermek / yaratmak kadar bu yeşil alanların hava kanallarına dönüşmesi ve süreklilik
izlemesi önemli bir kondur. Kentin içinden geçen “su öğesinin” önemli peyzaj potansiyeli ve hava
koridoru olmasına rağmen bugüne kadar iyi değerlendirilememiştir. Çamlık Tepesi - Atatürk Parkı aksı
düşünüldüğünde yeşil alan sürekliliği için bu potansiyel iyi değerlendirilmelidir. Bunun için “Çayderesi
Özel Proje Alanı” belirlenmiştir. Bu alanda yapılan düzenlemeler ile su öğesi kentin fizik mekan
kalitesini arttıracak, kamusal alan yaratılacak ve açık alanlar ile kentin havasının temizlenebileceği bir
aks oluşturulmuş olacaktır. Bu aksın diğer ucuna “Çay Deresi Rekreasyon” alanının eklenmesi ile yeşil
alan koridoru kent merkezinde doğu-batı aksında tamamlanmış olacaktır. Bu iki önemli proje teleferik
hattı ile birbirine bağlanacak böylelikle kot farkının getirdiği ulaşılmazlık ve etkileşimsizlik aşılacaktır.
Yerleşik alanda dikkat edilmeyen bir konu olan yeşil alanların sürdürülebilirliği ve sürekliliği konusu
gelişme alanlarında hassasiyetle ele alınmıştır. Doğal hava koridoru olan vadi sistemleri yeşil alanalrın
sürekliliği için potansiyel olarak değerlendirilmiştir. Yapılaşmaya açılmayan bu alanları hem kentin
ekolojisinin sürdüğü hem kamusal açık alanların devam ettiği alanlardır.
172
Şekil 25: Açık Yeşil Alan Kurgusu
Tablo 80: 1/1000 Ölçekli Planlama Alanı Sınırları İçinde Açık ve Yeniş Alan Dağılımı
Açık Ve
Yeşil
Alanlar
1/1000 Uip
Üzerinde
Belirtilen
Donatı
Alanları
1/5000
Nip
Hükümle
rinden
Gelen
Donatı
Kararları
Alanı
Planda
Sağlanan
Donatı
Alanı
(Ki/M²)
1/5000
Planda
Belirlenen
Ki/M²
Meri Planda
Sağlanan Alan
Büyüklüğü Mevzuata
Göre
Olması
Gereken
(Ki/M²) Alan
(M²) Ki/M²
Çocuk
Bahçesi 122570.03
10
Park 4523294.63
Meydan 32631.43
Arboretum
Alanı 31165.51
Rekreasyon
Alanı 1244631.31
İlçe
Sınırları
Dahilinde
Yapılan
Planlarda 5954292.91 253975.3 13.46 17.29 0 0.00
Ağaçlandırıl
acak Alan 887007.57 200352.8 0.500882
5
Fuar,
Panayır Ve 543514.65
173
Festival
Alanı
İl Sınırları
Bütününde
Yapılan
Planlamala
rda 1430522.21 200352.8 0.500882
Pasif Yesıl 697827.15
Mezarlık 256773.96 270923.9 0.68
Toplam 8339416.23
1/5000 Nip
Hükümlerinden
Gelen Donatı
Kararlarının Toplam
İnşaat Alanı
Yeniden
Düzenlenecek
Karesi(Çay,
Oruçgazi,
Kayabey,
Vicdaniye,
1.Sakarya,
2.Sakarya,
Maltepe, Atatürk
Ve Ege)
Yeniden
Düzenlenecek
Altıeylül
Gümüşçeşme
Çayderesi
Özel Proje
Alanı
Konut Toplam
Alan
Açık Yeşil Alanlar 160500 15600 77,875.299 253,975.299
174
Şekil 26: Altıeylül ve Karesi 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planlarında Açık Yeşil Alan Kurgusu
Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği uygulama imar planlarında daha ayrıntılı lejan kullanımı
önermektedir. Parkların yanı sıra planlanan açık yeşil alanlar aşağıda anlatılmıştır.
Pasif Yeşil Alan: Kentte mekan kalitesinin arttırmak için rekreasyon amaçlı kullanılamayacak
pasif yeşil alanlar önerilmiştir. NATO Boru hattı boyunca, karayolları kenarında ve
kavşaklarda/refüjlerde önerilmiştir.
Rekreasyon Alanı: Kentin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere, kent içinde ve
çevresinde günü birlik kullanıma yönelik ve imar planı kararı ile belirlenmiş; eğlence, dinlenme,
piknik ihtiyaçlarının karşılanabileceği lokanta, gazino, kahvehane, çay bahçesi, büfe, otopark
175
gibi kullanımlar ile tenis, yüzme, mini golf, otokros gibi her tür sportif faaliyetlerin yer
alabileceği alanlardır.
Mezarlık Alanı: Kentin yaşayanları kadar ölüleri için de mekanda yer ayırmak gerekmektedir.
Bu nedenle planda mezarlık alanları ayrılmıştır.
Şekil 27: Planlama Sınırları İçinde Açık ve Yeşil Alanların Mekansal Dağılım
5.6.7 Teknik Altyapı ve Yol Alanları
Kentsel fonksiyonların yürütülmesinde teknik altyapı önemli bir konudur. Elektrik, telefon, temiz su,
atık su, evsel atıklar, hafriyat atıkları, doğalgaz vb. ulaşım kararları için alanda teknik altyapı alanları
ayrılmıştır.
Tablo 81: Altıeylül ve Karesi Planlama Alanı Sınırları İçinde Su, Atıksu ve Atık Sistemleri
Su, Atıksu Ve Atık
Sistemleri Adet Oran Durum (m2)
Kişi Başı
Alan (m2) hektar
Atıksu Tesısı 1 0% 1422.04 0 0.142204
Katı Atık Tesısı 1 0.13% 116395.55 0.22 11.639555
Su Yuzeyı 296 0.33% 304028.92 0.58 30.402892
176
Kentin en önemli sorunu ulaşım kademelenmesidir. Altıeylül ve Karesi birlikte yaşayan bir yerleşim
olduğundan ulaşım planlaması yerleşme bütününde düşünülmüş ve öncelikli olarak yerleşmede çözülen
konu ulaşım kademelenmesi olmuştur. Kentte yaşanılan trafik sorunun temelinde ulaşım kademelenmesi
olmamasıdır. Bu nedenle kentin ana ulaşım bağlantıları, otoyol dışında, 50,40,35, 30 25 ve 24
m'lik ana arterler şeklinde oluşturulmuş, bunları destekleyen, 20, 17, 15, 12, 10 m'lik taşıt ve
12,ve 10, m'lik yaya ağırlıklı taşıt yolları belirlenerek, ulaşımda kademelenme sağlanmıştır. 10
metrelik yaya yolları, ana yaya aksları ve servis yolları olarak tanımlanmış, bu yollar
gerektiğinde trafik amaçlı kullanılacak yaya ağırlıklı taşıt yoları olarak tasarlanmıştır. Bu
kademelenme içinde ulaşımın çözümü için kenti çevreleyen kesintisiz bir ring hattı oluşturulmuştur.
Bu hatta bağlanan kenti doğu-batı ve kuzey-güney yönlerinde besleyecek mevcutta bulunan alt kademe
yollar düzenlenmiştir. Kentin gelişme bölgeleri de bu aks ile ilişkili olacak şekilde tasarlanmıştır. Doğu-
Batı aksında açılacak olan ve kentin gelişme alanları ile meskun alanları arasında tanımlayıcı bir aks
olacak olan çevre yolu kent bütününde tasarlanan ring hattının bir parçası olacaktır. Üst ölçekte
tanımlanan bu hatların yanında yapı adalarına hizmet edecek alt ölçekli yollar uygulama imar planında
gösterilmiştir. Kent içi trafiğin düğüm noktası olan kavşaklara yönelik Balıkesir Büyükşehir Belediyesi
Fen İşleri Müdürlüğü ile ortak yürütülen çalışmalar ile kavşaklar trafik akışının güvenli sürdürüleceği
biçimde tasarlanmıştır Kentin ulaşım bağlantılarının düğümlendiği nokta, çevresindeki merkez işleviyle
de ilişkili olarak Gar Kavşağı ve çevresidir. Kentteki hareketin varmak istediği ve hareketin başladığı
bu kavşak noktası için özel yaklaşımlar geliştirmek gerekmektedir. Bu nedenle bu alan özel proje alanı
olarak tanımlanmıştır. Bu proje sadece araç ulaşımı için kavşak çözümü olmayacak yaya hareketini
yönlendirecek bir meydan özelliği kazanacaktır.
Kentin bir diğer sorunu TCDD’nin konvansiyonel hattının kenti ikiye ayıran sınır öğesi olmasıdır. Bu
hat hem kent içi araç trafiğni hem yaya trafiğini olumsuz yönde etkilemektedir. TCDD’nin 24.11.2016
tarih ve 85329578-755.01[755.01]-E.56621 sayılı yazısında konvansiyonel hattın kentin dışına yüksek
hızlı tren ile paralel giden yeni bir aksa taşınacağını bildirmiştir. Bu karar ile kentin içinden geçen aks
işlevsiz bir altyapıya dönüşmüştür. Bu kent için potansiyele çevrilmiş bu alt yapı hafif raylı tren –
tramvay- sistemine dönüştürülmüştür. Böylelikle kent merkezine yapılan araç baskısı hafifletilmiş,
karbon ayak izi düşürülmesi hedeflenmiştir.
Ulaşımla bağlantılı olaran diğer konu kentin otopark sorunudur. Hazırlanan plan çalışmasında kent
merkezi önclikli olmak üzere kentin otopark sorunları çözülmüşür. Bölge otoparkları ve genel
otoparklar, imar planlarında tespit edilen yerlerde plan esaslarına uygun olarak yer üstünde veya altında
açık, kapalı veya çok katlı uygulanabilecektir.
177
Tablo 82: Altıeylül Karesi Planlama Sınırları içerisindeki Ulaşım Altyapısı
Teknik Altyapı Alanları Adet Oran Durum
(m2)
Kişi Başı
Alan (m2) hektar
Yol 2725 9.15% 8323776 15.84 832.3776
Otopark 393 0.35% 316359.81 0.6 31.635981
Demiryolları Ve Hızlı Tren 105 1.09% 988303.51 1.88 98.830351
Raylı Top Tas Ist 22 0.03% 23421.46 0.04 2.342146
Top Tas Aktarma 6 0.06% 53137.49 0.1 5.313749
Otogar 1 0.12% 109357.16 0.21 10.935716
Teknık Altyapı 222 0.15% 138628.05 0.26 13.862805
Tablo 83: Planlama Sınırları İçindeki Ulaşım Alanlarının Dağılımı
ULAŞIM Adet Oran Durum (m2) Kişi Başı
Alan (m2)
Durum
(ha)
YOL 91.91% 2110467.36 211.0467
ARA İSTASYON 1 0% 1991.49 0.02801286 0.199149
RAY İSTASYON 1 0% 299.59 0.00421412 0.029959
TOPLU TAŞIMA AKTARMA ALANI 1 0% 1596.51 0.02245696 0.159651
178
Şekil 28: Yerleşme Bütünü Ulaşım Şeması
5.6.8 Enerji Üretim-Dağıtım Ve Depolama
Organik enerji ile üretim yapan kent yapısından, mekanik enerji ile üretim yapan kent yapısına dönüşüm,
kentlerin alt yapılarında da dönüşümü gerekmektedir. Yaşadığımız teknoloji çağında enerji üretimi,
dağıtımı ve depolanması önemli bir konudur. Yerleşme için planlama yaklaşımında belirlenen hedeflere
ulaşılması için enerji yatırımları oldukça oldkça önemlidir. Ayrıca tükenen dünya kaynaklarının
düşünüldüğünde yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak günümüzde zorunluluktur. Bu nedenle
güneş enerjili sistemlerin kentte teşvik edilmesi amacıyla güneş enerji sistemi kullanan yapılara %10
emsal artışı sağlanmaktadır.
Planda gösterilen enerji altyapıları aşağıdadır.
Enerji Nakil Hattı: Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. Proje Birimi 25.12.2015 tarihli yazılarında
tarafımıza yüksek gerilim hatlarını ve alçak gerilim hatlarını göndermişlerdir. Bu alt yapı
179
yatırımlarından yüksek gerilim hatları planda işlenmiştir. Bu hatların olumsuz etkilerinden
korunmak için hatların geçtiği güzergahlarda yapı yapılması engellenmiştir. Mekanda
kullanılmayan, kentli tarafından sahiplenilmeyen, boş alanlar olmaması için bu alanlar yeşil alan
olarak planlanmıştır.
Trafo Alanları: Trafo alanları tarafımıza TEİAŞ tarafından gönderilmiştir. Bu alanlarda
uygulama imar planı sınırlarında belirtilmiştir. Yapılaşma ve yapı yaklaşma koşulları plan
notlarında kısıtlanmıştır.
Tablo 84: Planlama Sınırları İçindeki Enerji Nakil Hatlarının Dağılımı
ENERJİ ÜRETİM VE DEPOLAMA Adet Oran Durum
(m2)
Kişi Başı
Alan (m2) Durum (ha)
TRAFO ALANI 20 0% 2117.1 0.02977972 0.21171
TEKNİK ALTYAPI 7 0.07% 61652.21 0.86721727 6.165221
5.6.9 Su-Atıksu ve Atık Sistemleri
Kentin sağlıklı beslenmesi için en önemli konulardan biri temiz suyun sağlanması önemli bir konudur.
Bu konuda kentte sorumlu olan kurum BASKİ’dir.
Teknik Altyapı Alanları: Kamu veya özel sektör tarafından yapılacak elektrik, petrol ve
doğalgaz iletim hatları, içme ve kullanma suyu ile yer altı ve yer üstü her türlü arıtma,
kanalizasyon, atık işleme tesisleri, teleferik güzergahına ait direklerin yapılabileceği,
trafo, her türlü enerji, ulaştırma, heliport, haberleşme gibi servislerin temini için yapılan
tesisler ile açık veya kapalı otopark kullanımlarındaki alanlardır.
Su Yüzeyleri: DSİ’nin görev ve sorumluluğunda olan ıslah edilmiş veya edilmemiş kuru ve
sulu dereleri kapsamaktadır.
Tablo 85: : Planlama Sınırları İçindeki Su ve Atıksu Sistemlerinin Dağılımı
SU VE ATIKSU SİSTEMELRİ Adet Oran Durum
(m2)
Kişi Başı Alan
(m2) Durum (ha)
SU YÜZEYİ 46 0.06% 47563.9 0.66904715 4.75639
180
6 KAYNAKLAR
Aktimur, H.T.-Bozbag, E.-Deveciler, E.-Karabalık, N.N.-Tamgaç, Ö.F-Yıldırım, N. -Aktimur,
S.-Karabıyıkoglu, N., (1994), Balıkesir İlinin Arazi Kullanım Potansiyeli, Maden Tetkik ve
Arama Genel Müdürlüğü, Proje No:9692, Ankara.
BSTB (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı), (2014), Türkiye 81 İl Sanayi Durum Raporu,
Sanayi Genel Müdürlüğü, Ankara.
Cerasi, M. M., (2001), Osmanlı Kenti- Osmanlı İmparatorluğu’nda 18. ve 19. Yüzyıllarda
Kent Uygarlığı ve Mimarisi, Yapı Kredi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
Çalışkan, M., (2010), Marmara Bölgesi Rüzgar Potansiyeli, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel
Müdürlüğü Sunumu, Ankara.
Gülen, A.R., (2008), Deprem Risk Analizi ve Şehirleşmede Balıkesir Kent Merkezi Örneği,
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
Mergen, T., (2008), Kentiçi Ulaşım Sorunları üzerine Bir Araştırma, Balıkesir Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir
MTA (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü), (2015), Bölgemizde Jeotermal Enerji
Özatlı, D., (2009), Balıkesir İlinin Kentsel Ekolojik Özellikleri, Balıkesir Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Balıkesir.
Tağıl, S. (2003), Balıkesir Ovası ve Yakın Çevresinin Fiziki Coğrafyası, Ankara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü , Doktora Tezi, Ankara.
GTBK (T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü), (2014), Zeytin
ve Zeytinyağı Raporu
181
7 EKLER
7.1 EK-2: Hanehalkı Anket Soruları
1. Anket No
2. Anket yapan kişinin adı soyadı
3. Adres Bilgileri/Hangi İlçede yaşıyorsunuz?
Altıeylül
Karesi
4. Adres Bilgileri/Hangi mahallede yaşıyorsunuz?
1.Gündoğan
1.Oruçgazi
1.Sakarya
2.Gündoğan
2.Sakarya
Adnan Menderes
Akıncılar
Ali Hikmet Paşa
Altıeylül
Atatürk
Aygören
Ayşebacı
Bahçelievler
Çay
Çayırhisar
Dinkçiler
Dumlupınar
Ege
Eskikuyumcular
Gaziosmanpaşa
Gümüşçeşme
Hacıilbey
Hacıismail
Hasan Basri Çantay
Hisariçi
Karaoğlan
Karesi
Kasaplar
Kayabey
Kızpınar
Kuva-i Milliye
Milliye
Maltepe
Mirzabey
Paşaalanı
Plevne
Sütlüce
Toygar
Üçpınar
Vicdaniye
Yıldırım
5. Adres Bilgileri/Hangi cadde/sokakta yaşıyorsunuz?
6. Adres Bilgileri/ Hangi apartmanda yaşıyorsunuz? (apt adı örn: nilüfer apt.)
7. Adres Bilgileri/ yaşadığınız konutun kapı no ve daire no (örn: 95/6) *
8. Adres Bilgileri/Kaçıncı katta yaşıyorsunuz?
Not: 9-23 arası sorular hanede yaşadığı beyan edilen tüm bireylere ( Hane Reisi, Eşi, 1. Çocuk, 2.
Çocuk, 3. Çocuk, 4. Çocuk, 1. Akraba, 2. Akraba vs.) yöneltilmiştir.
9. Hane Halkı Özellikleri/Hane de kaç kişi beraber yaşamaktadır?
10. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisine yakınlık (Görüşülen kişiye göre işaretlenecek)
Kendisi
Eşi
Çocuğu 1
Çocuğu 2
Çocuğu 3
Çocuğu 4
Akrabası 1
Akrabası 2
11. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisinin cinsiyeti
Kadın
Erkek
12. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisinin yaşı
13. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisinin eğitim durumu
Okuma yazması yok
Okuryazar
İlkokul mezunu
İlkokulda okuyor
İlköğretim mezunun
Ortaokul mezunu
Ortaokulda okuyor
Lisede okuyor
Lise mezunu
Meslek lisesinde okuyor
Meslek lisesi mezunu
İmam Hatipte okuyor
İmam Hatip mezunu
Üniversitede okuyor
Üniversite Mezunu
Yüksek lisans / Doktora
14. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisinin doğum yeri
Balıkesir Merkez
Ayvalık
Balya
Bandırma
Bigadiç
Burhaniye
Dursunbey
Edremit
Erdek
Gömeç
Gönen
Havran
İvrindi
Kepsut
Manyas
Marmara Adası
Savaştepe
Sındırgı
Susurluk
Adana
Adıyaman
Afyon
Ağrı
Aksaray
Amasya
Ankara
Antalya
Ardahan
Artvin
Aydın
Bartın
Batman
Bayburt
Bilecik
Bingöl
Bitlis
Bolu
Burdur
Bursa
Çanakkale
Çankırı
Çorum
Denizli
Diyarbakır
Düzce
Edirne
Elazığ
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Gaziantep
Giresun
Gümüşhane
Hakkari
Hatay
İçel/Mersin
Iğdır
Isparta
İstanbul
İzmir
Kahramanmaraş
Karabük
Karaman
Kars
Kastamonu
Kayseri
Kilis
Kırıkkale
Kırklareli
Kırşehir
Kocaeli
Konya
Kütahya
Malatya
Manisa
Mardin
Muğla
Muş
Nevşehir
Niğde
Ordu
Osmaniye
Rize
Sakarya
Samsun
Şanlıurfa
Siirt
Sinop
Şırnak
Sivas
Tekirdağ
Tokat
Trabzon
Tunceli
Uşak
Van
Yalova
Yozgat
Zonguldak
Yurtdışı
15. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisinin bağlı oluğu kütük
Balıkesir Merkez
Ayvalık
Balya
Bandırma
Bigadiç
Burhaniye
Dursunbey
Edremit
Erdek
Gömeç
Gönen
Havran
İvrindi
Kepsut
Manyas
Marmara Adası
Savaştepe
Sındırgı
Susurluk
Adana
Adıyaman
Afyon
Ağrı
Aksaray
Amasya
Ankara
Antalya
Ardahan
Artvin
Aydın
Bartın
Batman
Bayburt
Bilecik
Bingöl
Bitlis
Bolu
Burdur
Bursa
Çanakkale
Çankırı
Çorum
Denizli
Diyarbakır
Düzce
Edirne
Elazığ
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Gaziantep
Giresun
Gümüşhane
Hakkari
Hatay
İçel/Mersin
Iğdır
Isparta
İstanbul
İzmir
Kahramanmaraş
Karabük
Karaman
Kars
Kastamonu
Kayseri
Kilis
Kırıkkale
Kırklareli
Kırşehir
Kocaeli
Konya
Kütahya
Malatya
Manisa
Mardin
Muğla
Muş
Nevşehir
Niğde
Ordu
Osmaniye
Rize
Sakarya
Samsun
Şanlıurfa
Siirt
Sinop
Şırnak
Sivas
Tekirdağ
Tokat
Trabzon
Tunceli
Uşak
Van
Yalova
Yozgat
Zonguldak
Yurtdışı
16. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisinin mesleği nedir?
İşsiz şuan çalışmıyor ek gelir yok, yardım alıyor
İşsiz şu an çalışmıyor düzenli ek geliri var
Ev kadını ek
Gelir yok, yardım alıyor
Ev kadını düzenli ek geliri var
Öğrenci çalışıyor
Öğrenci çalışmıyor
İşçi/hizmetli parça başı işi olan (yevmiye)
İşçi/hizmetli düzenli işi olan (maaş)
Ustabaşı/kalfa kendine bağlı işçi çalışan
Yönetici olmayan memur/ teknik eleman / uzman vb.
Yönetici olan memur (Müdür yardımcısı, Müdür, Şube Müdürü, Daire Başkanı vb.)
Yönetici (15 çalışanı olan)
Yönetici (610 çalışanı olan)
Yönetici (1120 çalışanı olan)
Yönetici (20'den fazla çalışanı olan)
Ordu mensubu (uzman er, astsubay, subay, vb.)
Ücretli kıdemli nitelikli uzman (avukat, doktor, mimar, mühendis vb.)
Çiftçi (kendi başına/ailesiyle çalışan)
Seyyar Kendi
Kendi işi (Freelance dahil), dükkanda hizmet vermiyor
Tek başına çalışan, dükkan sahibi, esnaf (taksi şoförü dahil)
İşyeri sahibi 15 çalışanlı (Tic.)
İşyeri sahibi 15 çalışanlı (İmalat)
İşyeri sahibi15 çalışanlı (Tarım)
İşyeri sahibi15 çalışanlı (Hayvancılık)
İşyeri sahibi 610 çalışanlı (Tic.)
İşyeri sahibi 610 çalışanlı (İmalat)
İşyeri sahibi610 çalışanlı (Tarım)
İşyeri sahibi610 çalışanlı (hayvancılık)
İşyeri sahibi1120 çalışanlı (Tic.)
İşyeri sahibi1120 çalışanlı (İmalat)
İşyeri sahibi1120 çalışanlı (Tarım)
İşyeri sahibi1120 çalışanlı (Hayvancılık)
İşyeri sahibi20' den fazla çalışanlı (Tic.)
İşyeri sahibi20' den fazla çalışanlı (İmalat)
İşyeri sahibi20' den fazla çalışanlı (Tarım)
İşyeri sahibi20' den fazla çalışanlı (Hayvancılık)
Serbest nitelikli uzman (avukat, mühendis, mali müşavir, bilgisayar yazılım vb.)
Emekli, Çalışıyor
Emekli, Çalışmıyor
Engelli, çalışmıyor
Hasta, çalışmıyor
Diğer:.................................
17. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisinin çalıştığı kurum
Resmi kurumlar (Belediye Kaymakamlık vb.)
Fabrika
Banka Sigorta döviz
Bürosu kuyumcu vb.
Otel Motel Pansiyon Kamu lojmanları
Perakende ticaret
Ofis Meslek büroları (avukatlık, mühendislik, meslek odaları vb.)
Özel sağlık kurumları
Kamu sağlık kurumları
Hayvancılık (Büyükbaş, Küçükbaş) işletmesi
Hayvancılık (kanatlı) işletmesi
İmalathane (fırın, ayakkabı üretimi, ahşap oyma zanaat işleri vb.)
Lojistik (özel kargo şirketleri, ptt)
Depolama
Özel eğitim (Özel okul, Dershane, Etüd merkezi vb.)
Kamu eğitim (Özel okul, ilkokul, ortaokul, lise vb.)
Toptan Ticaret
İnşaat
Gayrimenkul (emlakçılık, gayrimenkul geliştirme/değerleme)
Eğlence (disco, bar, gecekulübü, meyhane, sinema, tiyatro vb.)
Seyyar
Diğer:........................................
18. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisi işsiz ise işsizlik nedeni nedir?
İş yok
Maaş az
Çok uzak
Niteliğe uygun iş yok
Diğer:.......................................
19. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisinin sosyal güvence durumu nedir?
Sosyal güvenliği yok
BAĞKUR
SSK
Emekli Sandığı
Özel Sigorta
Yeşil Kart
Bağkur + Özel Sigorta
SSK + Özel Sigorta
Emekli Sandığı + Özel Sigorta
Diğer:.....................................
20. Hane Halkı Özellikleri/Hane reisi kaç yıldır çalışıyor?
1 yıl
2-5 yıl
6-10 yıl
11-20 yıl
21-30 yıl
30 yıldan fazla
21. İş yerinin bulunduğu ilçe/mahalle?
22. İş yerinize kaç dakika da ulaşabiliyorsunuz?
23. İş yerinize nasıl ulaşıyorsunuz?
Yürüyerek
Özel araçla
Toplu taşıma
Bisiklet ile
Motor ile
Servis ile
Diğer: ...................................
24. Hane Reisine İlişkin Bilgiler Daha önce tarım ve hayvancılıkla uğraştınız mı?
Evet, uğraştım.
Hayır, uğraşmadım.
25. Hane Reisine İlişkin Bilgiler Hayır cevabını verirse; tarım ve hayvancılık ile uğraşmayı
düşünüyor musunuz?
Evet
Hayır
26. Toplam hane geliri hangi aralıkta bulunmaktadır?
0-1000 TL
1001-1500 TL
1501-2000 TL
2001-2500 TL
2501-3000 TL
3001-3500 TL
3501-4000 TL
4001-4500 TL
450-5000
5000+
27. Aylık geliriniz içinde kişisel harcamalarınızı ne için yapmaktasınız?
Giyim
Yeme İçme( Kafe, Restaurant vb. yerlerde)
Kozmetik Elektronik Eşya
Kuyum
Diğer:
28. Kredi kartı kullanıyor musunuz?
Evet
Hayır
29. Kredi kartı kullanıyor ise aylık kredi kartı harcamanız ne kadar?
30. Oturulan Konutun Özellikleri/Konutun Yapım Zamanı
1960 Öncesi
1960-1980
1981-1999 Arası
2000-2009
2010+
31. Oturulan Konutun Özellikleri/Konutunuzun temel sorunları sizce nedir? (Birden fazla seçenek
işaretlenebilir)
Manzara görmemesi
Çok büyük ya da küçük olması
Kışın çok soğuk olması
Yazın çok sıcak olması
Rutubetli olması
Eskime, tesisat, kanalizasyon vb
Güvenli Olmaması
Herhangi bir sorun yok
32. Oturulan Ev Bahçeli Müstakil İse; Neden bahçeli ev tercih ettiniz?
33. Isınma Sistemi/Isınmak için hangi sistemi kullanıyorsunuz?
Soba
Merkezi Kalorifer Sistemi
Kombi
Elektrikli veya Klimalı Isıtıcı
Diğer:....................................
34. Isınma Sistemi / Yakıt Maliyetiniz ne kadar? (Aylık)
35. Isınma Sistemi / Kaç Ay Yakıt Tüketiyorsunuz?
36. Isınma Sistemi/Kullanılan Sistem Elektrikli veya Klimalı Isıtıcı ise; kış aylarında ortalama
fatura fiyat farkı ne kadar?
37. Isınma Sistemi (ODUN/KÖMÜR) İSE Kış aylarında daha az odun/kömür tüketmek için çaba
harcar mısınız?
Kesinlikle çaba harcarım
Çaba Harcarım
Ne Harcarım Ne Harcamam
Çaba Harcamam
Kesinlikle çaba harcamam
38. Isınma Sistemi (MERKEZİ ISITMA) İSE; Kış aylarında ödediğiniz yakıt ücreti miktarı
hakkında düşünceniz nedir?
Çok Yüksek
Yüksek
Ne Yüksek Ne Yüksek Değil
Düşük
Çok Düşük
39. Isınma Sistemi (KAT KALORİFERİ) İSE; Kış aylarında her seferinde daha az yakıt
kullanmaya dikkat ediyor musunuz?
Kesinlikle çaba harcarım
Çaba Harcarım
Ne Harcarım Ne Harcamam
Çaba Harcamam
Kesinlikle çaba harcamam
40. Isınma Sistemi (ELEKTRİKLİ SOBA) İSE; Kış aylarında her seferinde elektrikli sobanızı daha
az kullanmaya dikkat eder misiniz?
Evet, her zaman
Bazen
Ne dikkat Ederim /Ne Dikkat Etmem
Dikkat Etmem
Hiç Dikkat etmem
41. Isınma Sistemi / Kış aylarında ısıtıcınızı söndüğünde ya da kapattığınızda eviniz hangi hızda
soğumaktadır?
Çok Hızlı
Hızlı
Ne Hızlı Ne Yavaş
Yavaş
Çok yavaş
42. Isınma Sistemi / Eviniz ne kadar güneş ışığı almaktadır?
Çok fazla
Fazla
Ne Alıyor Ne Almıyor
Az alıyor
Çok az alıyor
43. Isınma Sistemi / Evinizin güneş alma durumundan ne kadar memnunsunuz?
Hiç Memnun Değil
Memnun değil
Ne Memnun Ne Memnun Değil
Memnunum
Çok memnunum
44. Isınma Sistemi / Evinizin çevresi ne kadar rüzgar almaktadır?
Çok fazla
Fazla
Orta düzeyde
Az alıyor
Çok az/ Hiç almıyor
45. Isınma Sistemi / Kış aylarında evinizin yakınlarında rüzgar şiddeti sizi rahatsız ediyor mu?
Kesinlikle rahatsız ediyor
Rahatsız ediyor
Ne Ediyor Ne Etmiyor
Rahatsız etmiyor
Kesinlikle rahatsız etmiyor
46. Isınma Sistemi / Kış aylarında evinizin ısınma durumu nasıldır?
Çok zor ısınıyor
Zor ısınıyor
Ne Isınıyor Ne ısınmıyor
Kolay ısınıyor
Çok kolay ısınıyor
47. Isınma Sistemi / Yaz aylarında evinizi serinletme ihtiyacınız oluyor mu?
Evet
Hayır
48. Evet ise; Yaz aylarında evinizi serinletmek için ne yapıyorsunuz?
Havalandırma yapıyorum
Klima kullanıyorum
Hiçbir şey yapmıyorum.
Diğer:
49. Isınma Sistemi / Evinizde mantolama veya herhangi bir yalıtım uygulaması var mıdır?
Mantolama var.
Yalıtım yok.
Diğer:
50. Konut Talebi / Yaşadığınız konutun mülkiyet durumu nedir?
Kiracı
Mülk Sahibi
Akrabamın evi / Kira vermiyorum
Diğer:
51. Konut Talebi / Cevap Kiracı İse; Kira bedeli ne kadardır?
52. Konut Talebi / Cevap Mülk Sahibi İse; Yaşadığınız konut dışında sizin veya haneden birinin
başka konutu var mı?
Evet
Hayır
53. Konut Talebi / Cevap Evet ise; Kaç Tane Var?
1
2
3
4
5
54. Konut Talebi / Diğer konutunuz/konutlarınız nerde bulunuyor? (Birden çok konut varsa birden
çok seçenek işaretleyiniz.)
Bu Apartmanda
Bu Mahallede
Balıkesir İçinde Başka Mahallede
Başka Şehirde
Diğer:.......................................
55. Konut Talebi / Diğer konutunuzu/konutlarınızı nasıl kullanıyorsunuz? (Birden çok konut varsa
birden çok seçenek işaretleyiniz.)
Kiraya Verdik
Yazlık veya Mevsimlik Kullanıyoruz
Akraba ya da Başkası Kira Vermeden Oturuyor
Kullanmıyoruz, Boş Duruyor
Diğer:
56. Konut Talebi / Yaşadığınız Mahalleden Taşınmak İstiyor Musunuz?
Evet
Hayır
57. Konut Talebi / Cevap Evet İse; Nereye Taşınmak İstiyorsunuz?
Aynı Mahallede Başka Bir Eve
Başka Bir Mahalleye
Başka Bir Kente
58. Konut Talebi / Neden Taşınmak İstiyorsunuz?
59. Konut Talebi / Yaşadığınız Konutu Bu Mahalleden Seçmenizin Sebepleri Nelerdir?
(Birden Çok Seçenek İşaretlenebilir.)
Ödeyebileceğim fiyatta konut bulduğum için
Miras yoluyla bu mahallede kaldığı için
Mevcut arsamı kat karşılığı verdiğim için
Komşuluk ilişkilerinden memnun olduğum için
İşe yakın olduğu için
Çocukların okuluna yakın olduğu için
Mahallede oturanların sosyal yapısı bana uyduğu için
Diğer:...................................
60. Konut Talebi / Konutunuzu Nasıl Edindiniz?
Miras yoluyla kazandım
Müteahhit eliyle kendi arazim üzerine kat karşılığında yaptırdım
Bitmiş bir konut olarak piyasadayken satın aldım
Kooperatife üye olarak aldım
TOKİ evlerinden satın aldım
Diğer: ..................................
61. Konut Talebi / Konut satın alırken kullandığınız finansal kaynaklar nelerdir?
Miras
Birikim
Konut Kredisi
Sahip olunan başka bir konutun satışı
Sahip olunan başka mal varlıklarının satışı
Aile, akraba ya da yakın arkadaştan borç alma
Arsa Karşılığı (Kat Karşılığı)
Diğer:....................................
62. Konut Talebi / Uzun dönemde konut kredisine başvurmak sizi gelecek yaşamda zora sokacak
gibi hissettirir mi?
Evet
Hayır
63. Konut Talebi / Konutu çocuklara aktarılan bir yatırım aracı olarak görüyor musunuz?
Evet
Hayır
64. Konut Talebi / Sizce ideal kullanılabilir konut hangisidir?
Bahçeli Müstakil Konut
Bağımsız Apartman Dairesi
Site İçinde Daire
Korunaklı Site İçinde Daire
Diğer: ......................................
65. Konut Talebi / Konut Satın Alırken Olmasını İstediğiniz Oda Sayısı?
2+1
3+1
4+1
5+1
Diğer: ................
66. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Konut Yaşı
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
67. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Konut Büyüklüğü
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
68. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Konut Cephesi (Güney, Doğu, Vs.)
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
69. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Otopark Alanı
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
70. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
İnşaat Kalitesi
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
71. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Manzara
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
72. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Balkon Varlığı ve Genişliği
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
73. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Güvenlik Sistemi
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
74. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Çocuk Parkı Varlığı
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
75. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Spor Tesisi Varlığı
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
76. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Çevre Düzenlemesi (Peyzaj Düzenlemesi, Engelliler İçin Rampa, Yüksek Olmayan
Kaldırımlar Vs.)
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
77. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Isı Yalıtımı
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
78. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Ulaşım Kolaylığı
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
79. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Asansör Varlığı
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
80. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Depo Olarak Kullanmak İçin Bodrum Varlığı
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
81. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Isınma Sistemi
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
82. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Kira Getirisi
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
83. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Kolay Satılabilme
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
84. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Komşuluk İlişkileri
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
85. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Banyo Tuvalet Genişliği
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
86. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Mutfak Genişliği
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
87. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Camiye Yakınlık
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
88. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Okullara Yakınlık
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
89. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Sağlık Tesislerine Yakınlık
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
90. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
İş Yerine Yakınlık
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
91. Konut Satın Alırken Aşağıdaki Kriterlerin Önem Derecesi Sizin İçin Nasıldır?
Kent Merkezine Yakınlık
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
92. Konut Talebi/Seçtiğiniz Özelliklerde Bir Konut Satın Alabilmek İçin Aylık Gelirinizden Ne
Kadar TL Ayırabilirsiniz?
93. Konut Talebi/Konut Edinmek İçin Öncelikli Beklentileriniz Nelerdir?
(Birden Çok Seçenek İşaretleyebilirsiniz.)
Kaliteli Toplu Konut Uygulamaları
Uzun Vadeli Konut Kredileri
Düşük Faizli Konut Kredileri
Vergi İndirimleri
Diğer:....................................
94. Konut Talebi/Balıkesir Geneli Konut Kalitesini Nasıl Buluyorsunuz?
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
95. Konut Talebi / Yaşadığınız Mahallede Konut Kalitesini Nasıl Buluyorsunuz?
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
96. Ulaşım Erişilebilirlik İletişim/ Özel Araç Sahibi Misiniz?
Evet
Hayır
97. Ulaşım Erişilebilirlik İletişim (Evet İse,)/Hangi Çeşit Özel Araç/Araçlara Sahipsiniz?
Otomobil
Kamyonet
Minibüs
Motosiklet
Bisiklet
Diğer:..........................................
98. Evinizden Çıktığınızda İşyeri Dışında En Çok Gittiğiniz '' İlk 3 '' Yeri Ve Mahalle/İlçe Sırasına
Göre Belirtiniz./Çarşı Hastane Cami Belediye Pazar Yeri Okul Park Otogar Komşu Vs.? (Örn:
Çarşı Hisariçi Mahallesi )
99. Ulaşım Erişilebilirlik İletişim / Evinizden Merkeze Giderken En Çok Hangi Ulaşım Aracını
Tercih Edersiniz?
Yürüyerek Giderim
Bisiklet İle Giderim
Motosiklet İle Giderim
Minibüs İle Giderim
Belediye/Özel Halk Otobüsü İle Giderim
Taksi İle Giderim
Diğer: ..........................................
100. Ulaşım-Erişilebilirlik-İletişim / Aşağıdaki Mesafelerden Hangisi Sizin İçin Yürünemez
Bir Mesafedir?
Belediye-Meydan Arası (200 M)
Çarşı-Valilik Arası (400 M)
Çarşı-Zağanos Paşa Camii Arası ( 600 M)
Çarşı-Saat Kulesi Arası (800 M)
Belediye- Atatürk Stadyumu Arası (1000 M)
Zağanos Paşa Camii- Çamlık Parkı (1500 M)
Belediye-Yaylada AVM (2 Km)
Çarşı-Çamlık Parkı (3 Km)
101. Ulaşım Erişilebilirlik İletişim / Evinizden Çarşıya Giderken Sunulan Toplu Taşıma
Hizmetini Yeterli Buluyor Musunuz?
Evet
Hayır
Mahalleme Toplu Taşıma Yok
Diğer:.......................................
102. Ulaşım Erişilebilirlik İletişim / Cevap Hayır İse Toplu Taşıma Hizmetlerini Neden
Yetersiz Bulmaktasınız? (Tek Kelimelik Cevap Veriniz.)
103. Ulaşım Erişilebilirlik İletişim / Balıkesir'de Hangi Hizmetleri Yetersiz Buluyorsunuz?
Sağlık Hizmetleri
Eğitim Hizmetleri
Kamusal Hizmetler
Toplu Taşıma Hizmetleri
Ticari Hizmet Alanlarının Yeterliliği
Sosyal Hizmetler (Kültürel Etkinlikler, Halk Eğitim Merkezi, Huzurevi Vs.)
Altyapı Hizmetleri (Yol, Kanalizasyon, Elektrik, Su, Çöp Vs.)
Üstyapı Hizmetleri (Park, Çocuk Oyun Alanı, Rekreasyon Alanı, Pazar Alanı Vs.)
104. Ulaşım Erişilebilirlik İletişim / Balıkesir'de İhtiyacınızı Karşılayamadığınızda Nereye
Gidiyorsunuz?
105. Ulaşım Erişilebilirlik İletişim / Balıkesir'de En Çok Kullandığınız Yol Güzergahı
Neresidir?
106. Sosyal – Kültürel Yapı Özellikleri katılım / Balıkesir'de Gelecekte Neleri Görmek
İstersiniz? (Birden Çok Seçenek İşaretlenebilir)
Eğitim
Sağlık
Yeşil Alan-Park
Kültürel-Sosyal Tesis
Tesis
Çevre Yolu
Sanayi
AVM (Alışveriş Merkezi)
Tramvay
Metro
Dini Tesis
Festival Alanı-Fuar Alanı
Alanı
Bahçeli Konutlar
Yüksek Katlı Konutlar
Meydan
Diğer:..........................................................
107. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ İlkokul Ortaokul Sayı
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
Fikrim Yok
108. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ İlkokul Ortaokul Fiziksel Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
Fikrim Yok
109. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ İlkokul Ortaokul Mesafe
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
Fikrim Yok
110. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Lise Sayı
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
Fikrim Yok
111. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Lise Fiziksel Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
Fikrim Yok
112. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Lise Mesafe
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
Fikrim Yok
113. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Sağlık Tesisi Sayı
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
114. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Sağlık Tesisi Fiziksel Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
115. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Sağlık Tesisi Mesafe
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
116. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Kültürel Tesis Sayı
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
117. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Kültürel Tesis Fiziksel Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
118. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Kültürel Tesis Mesafe
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
119. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Yeşil Alan-Park Miktar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
120. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/Yeşil Alan-Park Fiziksel Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
121. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Yeşil Alan-Park Mesafe
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
122. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Ticaret Miktar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
123. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Ticaret Fiziksel Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
124. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Ticaret Mesafe
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
125. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/Altyapı (Su,Kanalizasyon, Elektrik)
Fiziksel Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
126. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Çevre Temizliği ve Çöp Fiziksel
Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
127. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Otopark Miktar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
128. Yaşanan Çevreden Memnuniyet ve Beklentiler/ Otopark Fiziksel Koşullar
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
129. Mekana Bağlılık/Balıkesir Kenti İçin Aşağıdaki Nitelemeleri Nasıl Değerlendirirsiniz?
Bakımlılık
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
130. Mekana Bağlılık/ Balıkesir Kenti İçin Aşağıdaki Nitelemeleri Nasıl Değerlendirirsiniz?
Sessizlik
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
131. Mekana Bağlılık/ Balıkesir Kenti İçin Aşağıdaki Nitelemeleri Nasıl Değerlendirirsiniz?
Hareketlilik
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
132. Mekana Bağlılık/ Balıkesir Kenti İçin Aşağıdaki Nitelemeleri Nasıl Değerlendirirsiniz?
Huzurlu
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
133. Mekana Bağlılık/ Balıkesir Kenti İçin Aşağıdaki Nitelemeleri Nasıl Değerlendirirsiniz?
Tarihi
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
134. Mekana Bağlılık Manevi Bağlılık / Manevi Anlamda Aitlik
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
135. Mekana Bağlılık Manevi Bağlılık / Komşuluk İlişkilerinin Samimiliği
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
136. Mekana Bağlılık Manevi Bağlılık / Güvenliğin Yeterliliği
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
137. Mekana Bağlılık Manevi Bağlılık / Sosyal Yaşam Açısından Cazipliği
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
138. Mekana Bağlılık Manevi Bağlılık / Turistik Açısından Cazipliği
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
139. Mekana Bağlılık Manevi Bağlılık / Ekonomik Açısından Cazipliği
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
140. Mekana Bağlılık Manevi Bağlılık / Farklı Dinlere Kültürlere Açıklık
Çok İyi
İyi
Yeterli
Kötü
Çok Kötü
141. Kent Hakkında Düşünceler / Sizce Balıkesir'i Tanımlayan En Önemli Şey Nedir?
(Mekan, Yer, Yapı, Kültürel Özellik Vs.)
142. Kent Hakkında Düşünceler / Balıkesir Kimliğinin Geliştirilmesi İçin Sizce Bu
Yerleşmede Mimari, Tasarım, Kültürel Vs. Alanlarda Neler Yapılabilir?
Alttaki 3 Sorunun Cevapları Toplamı 100 Olacak Şekilde Alınız.
143. Sizce Balıkesir'in Tarım Sektöründeki Yüzdelik (%) Payı Ne Olmalıdır?
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
144. Sizce Balıkesir'in Sanayi Sektöründeki Yüzdelik (%) Payı Ne Olmalıdır?
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
145. Sizce Balıkesir'in Hizmetler (Turizm, Ulaşım, Finans, Ticaret Vs.) Sektöründeki
Yüzdelik (%) Payı Ne Olmalıdır?
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
146. Yaşadığınız Mahalleden Memnun Musunuz?
Evet
Hayır
147. Hayır Cevabı Verirse; Neden Memnun Değilsiniz?
...........................................................................
148. Balıkesir'de Hangi Mahallede Yaşamak İsterdiniz?
..........................................................................
149. Misafiriniz Şehrinize Gelse Nereleri Gösterirsiniz?
150. .........................................................................
151. Şehrinize Ait En Önemli Üç Sorun Nelerdir (Tek Kelime)?
.........................................................................
152. Balıkesir Büyükşehir Belediyesinin Yapmış Olduğu Projelerden Haberdar Mısınız?
Evet
Hayır
153. Balıkesir Büyükşehir Belediyesinin Yapmış Olduğu Çalışmaları Nasıl
Değerlendiriyorsunuz?
Çok İyi
İyi
Fikrim Yok
Kötü
Çok Kötü
7.2 EK-3: Kümelenme Potansiyeli Olan Sektörlere İlişkin (Galericiler, Mobilyacılar, Beyaz
Eşyacılar, Lojistik, İnşaat Malzemesi Satıcıları) Yapılan Ticaret Anketi Soruları
1. Anket No
2. Mahalle adı
3. Cadde/Sokak Adı
4. Kapı no
5. Firmanın Adı
6. İşin Konusu
7. İş Yeri Büyüklüğü Kaç m²?
8. İş Yerinin Açılış Tarihi?
9. Kurucunun Doğum Yeri Neresidir?
Balıkesir Merkez
Bandırma
Burhaniye
Edremit
Savaştepe
İvrindi
Balya
Dursunbey
Kepsut
Manyas
Sındırgı
Bigadiç
Gönen
Havran
Susurluk
Gömeç
Ayvalık
Marmara Adası
Erdek
Diğer:............................
10. Mülkiyet Durumu
Kendi Mülkiyeti
Kira
11. Mülkiyet Durumu/ İş yeri kira ise kira bedeli kaç TL?
12. İş yerinin bulunduğu bina? Zemin Kat Ticarete göre değerlendirin
Pasaj
Bağımsız Ofis Bina
Altı Ticaret Üstü Konut
Üst Katlarda Ofis
Diğer:..........................
13. Depo Durumu Deponuz var mı?
Evet
Hayır
14. Depo Durumu/Cevap Evet ise; deponuz nerede bulunmaktadır?
(Diğer Seçeneğine Detaylı adres girilecektir)
Bu Binada
Diğer: ..........................
15. İşyerinin Fiziksel Durumu İş yeri büyüklüğü sizce yeterli mi?
Evet
Hayır
16. İşyerinin Fiziksel Durumu Daha fazla alana ihtiyaç duyuyor musunuz?
(işyeri büyüklüğü yetersiz ise cevaplanacak)
Evet
Hayır
17. İşyerinin Fiziksel Durumu toplam da kaç metrekare alana ihtiyaç duyuyorsunuz?
18. İş yerinizin 4 sorunu nedir?
Otopark Yetersizliği
Güvenlik
Kira Değerlerinin Yüksek Olması
Fiziksel Yetersizlik (Alan Büyüklüğü, Yapı Durumunun Kötü Olması Vb.)
19. İş yerinizi başka bir yere taşımayı düşünür müsünüz?
Evet
Hayır
20. İş yerinizi başka bir yere taşımayı düşünüyor musunuz?
Cevap Evet ise; Neden taşımayı düşünüyorsunuz?
Alan Yetersizliği
Müşteri Potansiyeli Düşük
Ulaşım Zorluğu
Kira Yüksekliği
Diğer:................................
21. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Daha büyük bir yer olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
22. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Bu bölgeye yakın bir yerde konumlanması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
23. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Nakliyenin ucuza geleceği bir yerde konumlanması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
24. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Yükleme boşaltma yerinin olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
25. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Yeterli otopark alanının olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
26. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Merkezi bir yerde olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
27. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Aynı sektörden iş yerlerinin bir arada olması (Örn; mobilyacılar sitesi vb)
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
28. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Müşteri çevreme yakın bir yerde olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
29. İş yerinizin sektör içindeki diğer firmalarla rekabet gücünü nasıl değerlendiriyorsunuz?
Çok Kötü
Kötü
Ne iyi ne kötü
İyi
Çok İyi
30. Büyükşehir Belediyesi olarak ihtiyacınızı karşılayan bir mobilyacılar veya beyaz eşyacılar
sitesinde yer almak ister misiniz? Örn: MASKO, MODOKO
Evet
Hayır
31. Büyükşehir Belediyesi olarak ihtiyacınızı karşılayan bir mobilyacılar veya beyaz eşyacılar
sitesinde yer almak ister misiniz? Hayır ise neden?
Ulaşım
Yerimden Memnunum
Dükkan Büyüklüğü yeterli
Mülk sahibiyim
Maddi imkanım yok
Diğer: ..............................
32. Satılan Ürünler Ana Ürün Nereden Temin Ediliyor? Ana Ürün Nereden Temin Ediliyor?
Kent İçinden
Balıkesir'in Diğer İlçelerinden
Bursa
Ankara
İstanbul
Türkiye (Diğer İller)
Yurtdışı
Diğer:...................................
33. Satılan Ürünler Hangi Sıklıkta Mal Getirme İşlemi Gerçekleşmektedir?
Günlük
Haftalık
Aylık
Yıllık
Diğer:.........................................
34. İş yerinizde kaç personel bulunmaktadır?
1-3
4-10
11-50
50 üstü
35. Müşterileriniz Daha Çok Nereden Gelmektedir?
Balıkesir Merkezden
Balıkesir Köylerinden
Balıkesir' in diğer ilçe merkezlerinden
Türkiye İçinden
Yurtdışından
36. Yıllık ortalama cironuz ne kadardır?
0-50.000
50.001-100.000
100.001-500.000
500.001-1.000.000
1.000.001-5.000.000
5.000.000 üstü
37. Sizce Kent Merkezindeki En Önemli İki Sorun Nedir?
Nakliye
Yükleme Boşaltma
Otopark Yeri
Altyapı Sorunları
Diğer: ..................................
38. Büyükşehir Belediyesi Tarafından Verilen Hizmetlerden Memnun musunuz?
Evet
Hayır
7.3 EK-4: Kent Merkezi Genelinde Yapılan Ticaret Anketi Soruları
1. Anketör Adı
2. Anket No
3. Kapı no
4. Cadde/Sokak Adı
5. İş yerinin Bulunduğu Mahalle
1. Oruçgazi
1. Sakarya
2. Gündoğan
2. Oruçgazi
2. Sakarya
Adnan Menderes
Akıncılar
Ali Hikmet Paşa
Altıeylül
Atatürk
Aygören
Ayşebacı
Bahçelievler
Çay
Çayırhisar
Dinkçiler
Dumlupınar
Ege
Eskikuyumcular
Gaziosmanpaşa
Gümüşçeşme
Hacıilbey
Hacıismail
Hasan Basri Çantay
Karaoğlan
Karesi
Kasaplar
Kayabey
Kızpınar
Kuva-i Milliye
Maltepe
Mirzabey
Paşaalanı
Plevne
Sütlüce
Toygar
Üçpınar
Vicdaniye
Yıldırım
Yıldız
6. İş Yerinin Adı
7. İşin Konusu
8. Kurucunun Doğum Yeri Neresidir?
Balıkesir Merkez
Ayvalık
Balya
Bandırma
Bigadiç
Burhaniye
Dursunbey
Edremit
Erdek
Gömeç
Gönen
Havran
Kepsut
Manyas
Marmara
Savaştepe
Susurluk
Sındırgı
İvrindi
Diğer İller
Yurtdışı
9. İş Yerinin Açılış Tarihi?
10. İş yerinin mülkiyet durumu nedir?
Kendi Mülkiyeti
Kira
11. İş yeri kira ise kira bedeli kaç TL'dir?
12. İş yerinin bulunduğu binanın fonksiyonu nedir?
Pasaj-İş Hanı
Bağımsız Yapı
Ticaret+Konut Karma İşlevli Yapı
İmalat+Ticaret Karma İşlevli Yapı
Diğer:
13. İş Yeri Büyüklüğü Kaç m²'dir?
14. İş yeri büyüklüğü sizce yeterli mi?
Evet
Hayır
15. Cevap Hayır ise; kaç m² alana daha ihtiyaç duyuyorsunuz?
16. Cevap Hayır ise; ne için daha fazla alana ihtiyaç duyuyorsunuz?
Üretim Alanı İhtiyacı
Sergi Alanı İhtiyacı (Vitrin vs.)
Otopark Alanı İhtiyacı
Depolama Alanı İhtiyacı
Diğer:
17. Deponuz var mı?
Evet
Hayır
18. Cevap Evet ise; deponuz nerede bulunmaktadır?
Bu binada
Bu sokakta başka binada
Bu mahallede başka binada
Başka mahallede başka binada
Diğer:
19. İş yerinde toplam kaç kişi çalışmaktadır?
1-3
4-7
8-10
11-15
15+
20. Çalışanlar ağırlıklı olarak hangi mahallelerden gelmektedir?
1. Oruçgazi
1. Sakarya
2. Gündoğan
2. Oruçgazi
2. Sakarya
Adnan Menderes
Akıncılar
Ali Hikmet Paşa
Altıeylül
Atatürk
Aygören
Ayşebacı
Bahçelievler
Çay
Çayırhisar
Dinkçiler
Dumlupınar
Ege
Eskikuyumcular
Gaziosmanpaşa
Gümüşçeşme
Hacıilbey
Hacıismail
Hasan Basri Çantay
Karaoğlan
Karesi
Kasaplar
Kayabey
Kızpınar
Kuva-i Milliye
Maltepe
Mirzabey
Paşaalanı
Plevne
Sütlüce
Toygar
Üçpınar
Vicdaniye
Yıldırım
Yıldız
İlçe Dışı
21. İş yerinizin sorunları nelerdir?
22. İş yerinizin avantajları nelerdir?
23. İş yerinizi başka bir yere taşımayı düşünür müsünüz?
Evet
Hayır
24. Cevap Evet ise; Neden taşınmayı düşünüyorsunuz?
Alan Yetersizliği
Mekan Kalitesinin Kötü Olması
Müşteri Potansiyelinin Düşük Olması
Otopark Problemi
Ulaşım Zorluğu
Kira Fiyatlarının Yüksek Olması
Altyapı Problemlerinin Olması (elektrik, su, internet, kanalizasyon vs.)
Rekabet Gücünün Düşük Olması
Esnafın Tutum ve Davranışlarının Olumsuzluğu
Belediye Hizmetlerinin Yetersiz Olması
Diğer:...............
25. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Daha büyük bir yer olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
26. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Merkeze yakın bir yerde konumlanması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
27. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Nakliyenin ucuza geleceği bir yerde konumlanması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
28. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Yükleme-Boşaltma yerinin olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
29. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Yeterli otopark alanının olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
30. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Aynı sektörden iş yerlerinin bir arada olması (Örn; pastaneciler sokağı, züccaciyeciler hanı)
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
31. İş yerinizi başka bir yere taşımanız gerekirse aşağıdaki etkenler ne kadar önemli olur?
Müşteri çevresine yakın bir yerde olması
Çok Önemli
Önemli
Ne Önemli Ne De Önemsiz
Önemli Değil
Hiç Önemli Değil
32. Satılan Ürün Nereden veya Nerelerden Temin Ediliyor?
Kent İçinden
Balıkesir'in Diğer İlçelerinden
İstanbul
Ankara
Bursa
İzmir
Kütahya
Çanakkale
Türkiye (Diğer İller)
Yurtdışı
Diğer:.............................
33. Hangi Sıklıkta Mal Getirme İşlemi Gerçekleşmektedir?
Günlük
Haftalık
Aylık
Yıllık
Diğer:..........................
34. Yıllık ortalama cironuz ne kadardır? (TL)
0-50.000
50.001-100.000
100.001-500.000
500.001-1.000.000
1.000.001-5.000.000
5.000.000 üstü
34. Müşterileriniz Daha Çok Nereden Gelmektedir?
Balıkesir Merkezden
Balıkesir Köylerinden
Balıkesir' in Diğer İlçe Merkezlerinden
Diğer İllerden
Yurtdışından
35. Balıkesir Merkez Çarşı denilince aklınıza ilk neresi geliyor?
36. Balıkesir Merkez Çarşıda rahatsızlık duyduğunuz en önemli sorunlar nelerdir?
37. Büyükşehir Belediyesi Tarafından Verilen Hizmetlerden Memnun musunuz?
Evet
Hayır
38. Büyükşehir Belediyesinden beklentileriniz nelerdir?
.........................................................................
7.4 EK-5: OSB Anketi Soruları
1. Anketör Adı
2. Anket No
3. Kapı no
4. Sanayi Kuruluşunun Adı
5. Sanayi Tesisinin Üretim Yaptığı Sektör
Gıda Sanayi
İçecek Sanayi
Tütün Sanayi
Tekstil Sanayi
Hazır Giyim Sanayi
Deri ve Mamulleri Sanayi
Ağaç ve Orman Ürünleri
Kağıt ve Kağıt Ürünleri
Basım Sanayi
Mobilya Sanayi
Diğer İmalat Sanayi
Kayıtlı Medyanın Çoğaltılması
Kok Kömür ve Rafine Ürünleri
Plastik ve Kauçuk Sanayi
Metalik Olmayan Mineral Sanayi
Ana Metal Sanayi
Metal Eşya Sanayi
Gemi İnşaat Sanayi
Makine Kurulum ve Bakım
Kimya ve Mamulleri Sanayi
Silah ve Mühimmat Sanayi
Elektrikli Teçhizat Sanayi
Makine ve Ekipman Sanayi
Kara Taşıtları Sanayi
Diğer Taşır Araçları Sanayi
Medikal Ekipmanlar Sanayi
Eczacılık Ürünleri İlaç Sanayi
Bilgisayar Elektronik, Optik, Vb.
Havacılık ve Uzay Sanayi
Diğer:...............................
6. Kurucunun Doğum Yeri Neresidir?
Balıkesir Merkez
Ayvalık
Balya
Bandırma
Bigadiç
Burhaniye
Dursunbey
Edremit
Erdek
Gömeç
Gönen
Havran
Kepsut
Manyas
Marmara
Savaştepe
Susurluk
Sındırgı
İvrindi
Diğer İller
Yurtdışı
7. İş Yerinin Açılış Tarihi Ne Zamandır?
8. Sanayi Alanının Toplam Kapalı Alan m²'si: .................................
9. Sanayi Alanının Toplam Açık Alan m²'si: ....................................
10. İş yerinizi büyütmeyi düşünüyor musunuz?
Evet
Hayır
11. Cevap Evet ise; Ne kadar daha alana (m²) ihtiyaç var?
12. Daha fazla alana neden ihtiyaç duyuyorsunuz?
Üretim Alanı İhtiyacı
Depolama Alanı İhtiyacı
Otopark Alanı İhtiyacı
Yükleme-Boşaltma
Yeri İhtiyacı
Diğer:...................................
13. İş yerinin Mülkiyet Durumu Nedir?
Kendi Mülkiyeti
Kira
14. İş yeri kira ise kira bedeli kaç TL'dir?
15. İş yerinizi başka bir yere taşımak ister misiniz?
Evet
Hayır
16. Cevap Evet ise; Nereye Taşınmak İstersiniz?
17. Cevap Evet ise; Neden Taşınmak İstiyorsunuz?
18. İşletmede Toplam Kaç Çalışan Bulunmaktadır?
1-5
6-10
11-20
20-50
51-100
100+
19. İşletmede profesyonel yönetici istihdam ediliyor mu?
Evet
Hayır
20. Cevap Evet ise; İşletmede çalışan profesyonel eleman sayısı kaçtır?
21. Çalışanlar ağırlıklı olarak hangi mahallelerden gelmektedir?
Gündoğan
1. Oruçgazi
1. Sakarya
2. Gündoğan
2. Oruçgazi
2. Sakarya
Adnan Menderes
Akıncılar
Ali Hikmet Paşa
Altıeylül
Atatürk
Aygören
Ayşebacı
Bahçelievler
Çay
Çayırhisar
Dinkçiler
Dumlupınar
Ege
Eskikuyumcular
Gaziosmanpaşa
Gümüşçeşme
Hacıilbey
Hacıismail
Hasan Basri Çantay
Karaoğlan
Karesi
Kasaplar
Kayabey
Kızpınar
Kuva-i Milliye
Maltepe
Mirzabey
Paşaalanı
Plevne
Sütlüce
Toygar
Üçpınar
Vicdaniye
Yıldırım
Yıldız
İlçe Dışı
Diğer:..............................
22. Çalışanlara meslek içi eğitim veriliyor mu?
Evet
Hayır
23. Cevap Evet ise; Nerede Veriliyor?
24. Cevap Evet ise; Ne Tür Eğitimler Veriliyor?
25. İşletmede arıtma tesisi var mı?
Evet
Hayır
26. İşletmede üretim için kullanılan enerji türü nedir?
Elektrik
Doğalgaz
Fuel Oil
Kömür
LNG
Yenilenebilir Enerji (Rüzgar, Güneş, Biyokütle, Jeotermal vs.)
Diğer:..........................................
27. İşletmede ortalama aylık ne kadar enerji (üretimde kullanılan enerji türü) faturası
ödüyorsunuz? (TL) (Elektrik Hariç)
28. İşletmede ortalama aylık ne kadar elektrik faturası ödüyorsunuz? (TL)
29. Tesise aylık ne kadar hammadde girişi olmaktadır? (Ton, litre vs.)
30. Üretimde Kullanılan 1. Hammadde Nedir?
31. Üretimde Kullanılan 1. Hammadde Nereden Temin Ediliyor?
32. Üretimde Kullanılan 1. Hammadde Tesise Nasıl Ulaştırılıyor?
Karayolu
Demiryolu
Havayolu
Denizyolu
33. Üretimde Kullanılan 2. Hammadde Nedir?
34. Üretimde Kullanılan 2. Hammadde Nereden Temin Ediliyor?
35. Üretimde Kullanılan 2. Hammadde Tesise Nasıl Ulaştırılıyor?
Karayolu
Demiryolu
Havayolu
Denizyolu
36. Yatırımlarınızı nasıl finanse ediyorsunuz?
Özkaynak
Kredi veya Borçlanma
Diğer:...........................
37. Daha önce herhangi bir kurumdan hibe, kredi ya da teşvik desteği alındı mı?
KOSGEB
TÜBİTAK
Avrupa Birliği
Güney Marmara Kalkınma Ajansı
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Ekonomi Bakanlığı
Bankalar
Almadım
Diğer:.....................................
38. Destek alındı ise; alınan desteğin adı nedir?
39. Destek alındı ise; desteğin tutarı nedir? (TL)
40. Tesiste Üretilen Ürünler Nelerdir?
41. Ürünler hangi yönteme göre üretilmektedir?
Sipariş Üzerine
Parti Üretimi
Sürekli (Seri) Üretim
Diğer:...........................................
42. Tesisin üretim teknolojisi nedir?
İşgücü Yoğun
Makina Yoğun
İşgücü Makina Eşit Yoğunlukta
43. Tesisin teknoloji sınıfı nedir?
Yüksek Teknoloji
Orta Yüksek Teknoloji
Orta Düşük Teknoloji
Düşük Teknoloji
44. Tesiste bulunan bölümler nelerdir?
Üretim
Satış-Pazarlama
Satın Alma
İdari İşler
Muhasebe-Finansman
Kalite Kontrol
İnsan Kaynakları
Planlama-Kontrol
Ar-Ge
Diğer:...........................
45. Tesiste ARGE bölümü var ise; bu bölümde kaç kişi çalışmaktadır?
46. Tesiste ARGE bölümü yok ise; ARGE çalışmaları yapılmamasının nedenleri nelerdir?
Kaynak Yetersizliği
İhtiyaç Duyulmaması
Bilgi Eksikliği
Diğer:...................................
47. Kalite kontrol, ARGE vs. için kullandığınız laboratuarınız var mı?
Evet
Hayır
48. Dışarıdan kalite kontrol, ARGE vb.laboratuar hizmetleri alıyor musunuz?
Evet
Hayır
49. Üretimin tüm aşamaları bu tesiste mi gerçekleştiriliyor?
Evet
Hayır
50. Cevap Hayır ise; hangi aşamaları bu tesiste gerçekleşiyor?
51. Yıllık üretim miktarı nedir? (Ton, Litre vs.)
52. Fason üretim yapıyor musunuz?
Evet
Hayır
53. Cevap Evet ise; Yıllık üretim içinde fason üretimin payı nedir? (%)
54. Dışarıya fason iş veriliyor mu?
Evet
Hayır
55. Cevap Evet ise; hangi aşamaları dışarıya veriyorsunuz?
56. Cevap Evet ise; fason üretim yaptırmak için iş nerelere veriliyor? (Balıkesir İlçeleri veya
Seçenekler Dışındaki İller Diğer kısmına belirtilecektir.)
Altıeylül
Karesi
İstanbul
Ankara
Bursa
İzmir
Çanakkale
Kütahya
Diğer:................................
57. Üretilen Ürünler Genellikle Nereye Satılıyor? (Balıkesir İlçeleri veya Seçenekler Dışındaki
İller Diğer kısmına belirtilecektir.)
Altıeylül
Karesi
İstanbul
Ankara
Bursa
İzmir
Çanakkale
Kütahya
Diğer:.........................
58. Üretilen ürünlerin dağıtım kanalları nasıldır?
Doğrudan Satış (Aracısız)
Aracılı Satış (Toptancı, perakendeci,komisyoncu vs.)
Her İkisi de
Diğer:...........................
59. Üretilen ürünler hangi ulaşım kanalıyla ulaştırılıyor?
Karayolu
Demiryolu
Havayolu
Denizyolu
60. Gökköy Lojistik Merkezini kullanıyor musunuz?
Evet
Hayır
61. Cevap Hayır ise; Gökköy Lojistik Merkezini neden kullanmıyorsunuz?
62. İhracat yapıyor musunuz?
Evet
Hayır
63. Cevap Evet ise; ihracat yapılan ilk üç ülke hangisidir?
64. Yıllık ihracat miktarı ne kadardır? ($ olarak)
65. Cevap Hayır ise; İhracat yapmama nedenleri nelerdir?
Kaynak yetersizliği (Sermaye, Nitelikli Personel, Teknoloji, Malzeme vs)
Talep edilen kalite ve miktarda ürün sunamama
Dış pazarları tanımama ve bilgi eksikliği
Aracı işletme bulmakta zorluk yaşama
İç pazardan istenilen payın alınması
Uygun fiyatta ürün sunamama
Diğer: ................................
66. Yıllık ortalama ciro miktarı ne kadardır? ($ olarak)
67. Firmaya ait bir marka var mı?
Evet
Hayır
68. Cevap Evet ise; Markanın adı nedir?
69. Balıkesir Üniversitesi'nin sizce sanayiye katkısı var mı?
Evet
Hayır
70. Balıkesir Üniversitesi akademisyenleri ile ortak bir çalışmanız oldu mu?
Evet
Hayır
71. Cevap Evet ise; Çalışma konusu nedir?
72. Şimdiye kadar üniversitede görev yapan bir akademisyen firmanızı ziyaret etti mi?
Evet
Hayır
73. Firma olarak üniversite ile işbirliği için hiç üniversiteye gittiniz mi veya görüşme girişiminiz
oldu mu?
Evet
Hayır
74. İş yerinizin avantajları nelerdir?
75. İş yerinizin sorunları nelerdir?
76. İş yerinizin sektördeki rekabet durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Çok Kötü
Kötü
Ne İyi Ne Kötü
İyi
Çok İyi
77. Balıkesir'de kendi sektörünüzün geleceğini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Çok Kötü
Kötü
Ne İyi Ne Kötü
İyi
Çok İyi
78. Firmanızın geleceğe dönük ihtiyaçları nelerdir?
Yatırım için ek finans
İlave işletme sermayesi
Ürün kalitesinin iyileştirilmesi
İç pazarda büyüme
Dış pazara açılma
Markalaşma
Personel eğitimi
Yeni dağıtım kanalı oluşturma
Diğer:..............................
79. 5 yıl içinde yeni yatırım yapmayı düşünüyor musunuz?
Evet
Hayır
80. Cevap Evet ise; hangi sektörde yatırım yapmayı düşünüyorsunuz? (Farklı sektöre yatırım
yapılacaksa diğer seçeneğinde belirtiniz.)
Aynı Sektör
Diğer:................................
81. Neden bu alanda yer seçtiniz? (Örn; kümelenmeden faydalanma, teşvik primi, vergi indirimi ,
altyapı sağlanması, ulaşım imkanları vs.)
82. Maliyetlerin azaltılması için yerel yönetimden beklentileriniz nelerdir?
7.5 EK-6: KSS Anketi Soruları
1. Anketör Adı
2. Anket No
3. Kapı no
4. Sanayi Kuruluşunun Adı Nedir?
5. Üretim Yapılan Sektör Nedir?
Akü İmalat
Bakır Alüminyum
Demirciler
Deri Kösele İmalatçıları
Dökümcüler
Döşemeciler
Haddeciler
Hurdacılar
Kaportacılar
Karisörcüler
Keresteciler
Lastik Kaplamacılar
Madeni Eşya İmalatçıları
Marangozlar
Mobilyacılar
Oto Boyacılar
Oto Elektrikçiler
Oto Tamirciler
Otomotiv
Sabun-Deterjan İmalatçıları
Satış Dükkanları
Tarım Makinaları İmalatçıları
Tornacılar
Diğer:......................................
6. Kurucunun Doğum Yeri Neresidir?
Balıkesir Merkez
Ayvalık
Balya
Bandırma
Bigadiç
Burhaniye
Dursunbey
Edremit
Erdek
Gömeç
Gönen
Havran
Kepsut
Manyas
Marmara
Savaştepe
Susurluk
Sındırgı
İvrindi
Diğer İller
Yurtdışı
7. İş Yerinin Açılış Tarihi?
8. Sanayi Tesisinin Toplam Kapalı Alan m²'si Ne Kadardır?
9. Sanayi Tesisinin Toplam Açık Alan m²'si Ne Kadardır?
10. İş yerinizi büyütmeyi düşünüyor musunuz?
Evet
Hayır
11. Cevap Evet ise; Ne kadar daha alana (m²) ihtiyaç var?
12. Cevap Evet ise; Daha fazla alana neden ihtiyaç duyuyorsunuz?
Üretim Alanı İhtiyacı
Depolama Alanı İhtiyacı
Otopark Alanı İhtiyacı
Diğer:..........................
13. İş yerinin Mülkiyet Durumu Nedir?
Kendi Mülkiyeti
Kira
14. İş yeri kira ise kira bedeli kaç TL?
15. İşletmede Toplam Kaç Çalışan Bulunmaktadır?
1-5
6-10
11-20
20+
16. Çalışanlar ağırlıklı olarak hangi mahallelerden gelmektedir?
1. Oruçgazi
1. Sakarya
2. Gündoğan
2. Oruçgazi
2. Sakarya
Adnan Menderes
Akıncılar
Ali Hikmet Paşa
Altıeylül
Atatürk
Aygören
Ayşebacı
Bahçelievler
Çay
Çayırhisar
Dinkçiler
Dumlupınar
Ege
Eskikuyumcular
Gaziosmanpaşa
Gümüşçeşme
Hacıilbey
Hacıismail
Hasan Basri Çantay
Karaoğlan
Karesi
Kasaplar
Kayabey
Kızpınar
Kuva-i Milliye
Maltepe
Mirzabey
Paşaalanı
Plevne
Sütlüce
Toygar
Üçpınar
Vicdaniye
Yıldırım
Yıldız
İlçe Dışı
17. İşletmede üretim için kullanılan enerji türü nedir?
Elektrik
Doğalgaz
Fuel Oil
Kömür
LNG
Yenilenebilir Enerji (Güneş, Rüzgar, Jeotermel, Biyokütle vs.)
Diğer:..............................
18. İşletmede ortalama aylık ne kadar enerji (üretimde kullanılan enerji türü) faturası
ödüyorsunuz? (TL) (Elektrik Hariç)
19. İşletmede ortalama aylık ne kadar elektrik faturası ödüyorsunuz? (TL)
20. Tesise aylık ne kadar hammadde girişi olmaktadır? (Ton, litre vs.)
21. Üretimde Kullanılan 1. Hammadde Nedir?
22. Üretimde Kullanılan 1. Hammadde Nereden Temin Ediliyor? (Balıkesir İlçeleri veya
Seçenekler Dışındaki İller Diğer kısmına belirtilecektir.)
Altıeylül
Karesi
İstanbul
Ankara
Bursa
Kütahya
İzmir
Diğer:....................
23. Üretimde Kullanılan 1. Hammadde Tesise Nasıl Ulaştırılıyor?
Karayolu
Demiryolu
Havayolu
Denizyolu
24. Üretimde Kullanılan 2. Hammadde Nedir?
25. Üretimde Kullanılan 2. Hammadde Nereden Temin Ediliyor? (Balıkesir İlçeleri veya
Seçenekler Dışındaki İller Diğer kısmına belirtilecektir.)
Altıeylül
Karesi
İstanbul
Ankara
Bursa
Kütahya
İzmir
Diğer:....................
26. Üretimde Kullanılan 2. Hammadde Tesise Nasıl Ulaştırılıyor?
Karayolu
Demiryolu
Havayolu
Denizyolu
27. Üretilen ürünler nelerdir?
28. Yatırımlarınızı nasıl finanse ediyorsunuz?
Özkaynak
Kredi veya Borçlanma
Diğer:........................
29. Daha önce herhangi bir kurumdan hibe, kredi ya da teşvik desteği alındı mı?
KOSGEB
TÜBİTAK
Avrupa Birliği
Güney Marmara Kalkınma Ajansı
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Ekonomi Bakanlığı
Bankalar
Almadım
Diğer:........................
30. Destek alındı ise; desteğin adı nedir?
31. Destek alındı ise; desteğin tutarı nedir? (TL)
32. Yıllık ortalama ciro miktarınız ne kadardır? (TL)
0-50.000
50.001-100.000
100.001-500.000
500.001-1.000.000
1.000.001-5.000.000
5.000.000 üstü
33. İhracat yapıyor musunuz?
Evet
Hayır
34. Cevap Evet ise; İhracat Yapılan İlk Üç Ülke Hangisidir?
35. Yıllık ihracat miktarı ne kadardır? ($)
36. Balıkesir Üniversitesi'nin sizce sanayiye katkısı var mı?
Evet
Hayır
Fikrim Yok
37. Balıkesir Üniversitesi akademisyenleri ile ortak bir çalışmanız oldu mu?
Evet
Hayır
38. Cevap Evet ise; Çalışma konusu nedir?
39. Şimdiye kadar üniversitede görev yapan bir akademisyen firmanızı ziyaret etti mi?
Evet
Hayır
40. Firma olarak üniversite ile işbirliği için hiç üniversiteye gittiniz mi veya görüşme girişiminiz
oldu mu?
Evet
Hayır
41. İş yerinizin avantajları nelerdir?
42. İş yerinizin sorunları nelerdir?
43. Firmanızın geleceğe dönük ihtiyaçları nelerdir? (Seçenekler dışındaki cevapları diğer
seçeneğinde belirtiniz.)
Yatırım için ek finans
İlave işletme sermayesi
Ürün kalitesinin iyileştirilmesi
İç pazarda büyüme
Dış pazara açılma
Markalaşma
Personel eğitimi
Yeni dağıtım kanallarının oluşturulması
Fiziksel mekan genişliğinin arttırılması
Mekan kalitesinin İyileştirilmesi
Diğer:......................................
44. Neden bu alanda yer seçtiniz? (Örn; kümelenmeden faydalanma, teşvik primi, vergi indirimi ,
altyapı sağlanması, ulaşım imkanları vs.)
45. İş yerinizi başka bir yere taşımak ister misiniz?
Evet
Hayır
46. Cevap Evet ise; nereye taşınmak istersiniz?
47. Organize Sanayi Bölgesi'nin içinde teşvik primleri ile yeni bir KSS alanı tanımlansa bu alana
taşınmayı düşünür müsünüz?
Evet
Hayır
48. Cevap Hayır ise; neden OSB'ye taşınmak istemiyorsunuz?
49. Maliyetlerin azaltılması için yerel yönetimden beklentileriniz nelerdir?
