15 januari 2013Pieter Groen

Katwijk

Pel van HattumGezondheidsbevordering

GGD Hollands Midden

Programma 15 januari 2013

0.00 Inleiding over genotmiddelen0.05 Energydrinks, tabak en alcohol0.20 Genotmiddelen en opvoeding0.40 Vragen

Indeling naar werkingVerdovend Stimulerend HallucinerendAlcohol

Cannabis

Heroïne

GHB

Slaapmiddelen Kalmeringsmiddelen

Cannabis

Tabak

Koffie

Energydrink

XTC

Speed

Cocaïne

Ritalin

Snuifmiddelen

Cannabis

XTC

Paddo’s

Energydrinks

• Goedkoop: 28 eurocent• Omzet Nederland 115 miljoen

Euro in 2007

• Dikmaker (calorieënbom) • Slecht voor tanden• Cafeïne, vooral veel taurine en suikers: ‘ADHD uit een blikje’• Leidt tot druk en ongeconcentreerd gedrag

• Op veel scholen verboden, in sommige landen verboden• Jong beginnen maakt het gemakkelijk tot een gewoonte• Maximaal 1 per dag en niet alle dagen

Tabak

• Zéér ongezond: de dodelijkste drug van allemaal• Iedereen weet dat en is het daar over eens• Maar er zijn nog altijd meer dan 3.7 miljoen rokers• Niet roken

Startleeftijd

• Roken:Jong beginnen met roken betekent dat je er moeilijk mee kunt stoppen

• Algemeen:De startleeftijd van het gebruik

van een middel is zeer bepalend voor het ontstaan van een gewenning of verslaving.

Waterpijp roken is minder slecht

dan roken.

waar niet waar

Niet waar

Waterpijp roken is nog ongezonder dan het roken van

sigaretten omdat je langer rookt en dieper inhaleert.

Alcohol

• Alcohol heeft geen kleur of smaak• Is altijd giftig• Je hebt door de tijd heen een grotere hoeveelheid nodig• Werkt verdovend:

1. Verdooft de remmingen: wordt ‘losser’ 2. Afname reactiesnelheid, slechtere coördinatie

• Geeft zelfoverschatting• Effect per glas duurt 1,5 a 2 uur• Is goed te ruiken en te merken in gedrag

Alcohol• Goedkoop• Gemakkelijk te verkrijgen• Is zeer geaccepteerd• Wordt met name door jongeren

veel en vaak gebruikt• Is economisch belangrijk• Is sterk in het nieuws• Niet onder 16 jaar, daarna matig

• abstract denken• ontwikkelen eigen mening • mening wordt te pas en te

onpas gegeven• veel “zwart-wit”-denken• kritisch• verbanden leggen• leren plannen• afgewogen beslissingen

leren nemen

Genotmiddelen

& Puberteit

Experimenteren

Overmoedig

Korte termijn denken

Gevoelig voor groepsdruk

Genotmiddelen

& Puberteit

Genotmiddelen- gebruik tast de jonge hersenen

aan.

Stelling 1

waar niet waar

Waar!

• tabak, alcohol, hasj en wiet zijn extra schadelijk voor jongeren omdat zij volop in de groei zijn.

Het gebruik verstoort de ontwikkeling van de hersenen.

• als je jong begint met roken, drinken en blowen, heb je veel meer kans om later verslaafd te

raken.

Risico’s op korte termijn: • Meer risico’s op onveilige seks.• Meer risico’s op ongelukken en agressie.• Coma en black-out door alcoholvergiftiging.

Risico’s op lange termijn: • Meer kans op verslaving op latere leeftijd.• Slechtere leerprestaties en schooluitval.• Hersenbeschadiging:

slechter plannenonthouden concentreren afgewogen beslissingen nemen

Alcohol en de schade

Het verschil:

15-jarige jongen

drinkt niet

15-jarige jongen

drinkt vaak, veel

en is jong begonnen

Je kunt het beste je kind thuis

laten wennen aan alcohol.

Stelling 2

eens oneens

Oneens!

Ondanks de goede bedoeling om ze goed te leren omgaan met

alcohol gebeurt juist het tegenovergestelde!

Omdat ze het thuis mogen, doen ze het dubbelop; thuis én buiten.

Zolang we in gesprek zijn komen we er wel!

Deels!

Praten is een middel, géén doel

Belevingswerelden

Jongeren: <>

Identiteitsontwikkeling <>

Hier en nu <>

Ontdekken/genieten <>

Mateloos is stoer <>

Volwassenen:

Gezondheidsbesef

Lange termijn

Gebruik = probleem

Mateloos is negatief

Tips voor een gesprek over genotmiddelen

• Informeer u zelf vooraf• Kies een rustig moment• Niet te vaak• Wees open, eerlijk maar duidelijk• Praten is een middel, géén doel

Ik kan wel regels opstellen, maar ze luistert toch niet meer naar ons,

haar vrienden zijn veel belangrijker.

Stelling 3

eens oneens

Oneens;ouders hebben juist veel invloed!

Jongeren protesteren vaak maar tegelijkertijd:

• vinden ze het belangrijk wat u denkt• kijken ze naar hoe u het doet en

• hebben ze uw regels nodig

Juist in de puberteit!

Alcohol en opvoeding in Katwijk

Jongerenpeiling 2008 / GGD HM

Als je ouders alcohol gebruiken, kunnen ze jou niet verbieden om

te drinken!

Heb belangstelling voor de leefwereld Bang maken of veroordelen werkt niet

Geef zelf het ‘goede voorbeeld’Praat eens met andere oudersBevorder zelfvertrouwen en eigenwaarde

Grenzen stellen én handhaven werkt welOok (juist!) pubers hebben behoefte aan regels

StartleeftijdVerband tussen jong roken en drinken en druggebruik

12 jr. 13 jr. 14 jr. 15 jr. 16 jr. 17 jr.

18 jr.

19 jr. 20 jr.

21 jr.

Bungee jumpen?

Straatracen?

Harddrugs?

Startleeftijd

12 jr. 13 jr. 14 jr. 15 jr. 16 jr. 17 jr.

18 jr.

19 jr. 20 jr.

21 jr.

Roken Drinken Veel roken

en drinken

Bungee jumpen?

Straatracen?

Harddrugs?

Startleeftijd

12 jr. 13 jr. 14 jr. 15 jr. 16 jr. 17 jr.

18 jr.

19 jr. 20 jr.

21 jr.

Roken Drinken Veel roken

en drinken

Blowen Veel blowen Bungee jumpen?

Straatracen?

Harddrugs?

12 jr. 13 jr. 14 jr. 15 jr. 16 jr. 17 jr.

18 jr.

19 jr. 20 jr.

21 jr.

Roken en

drinken

Veel roken

& drinken

Blowen? Baan wisselen?

Andere relatie?

Wereldreis?

Niet doen!

Normen gebruik van alcohol

Nog net gezond:• Mannen: 5 maal per week 3 glazen• Vrouwen: 5 maal per week 2 glazen

Gezond:• Onder de 16 jaar geen alcohol• Vanaf 16 jaar: 2 x 2 of 2 x 3 glazen per

week

Guus Smit (neurobioloog):

1. Geeft veel schade, juist op de lange termijn2. Jongeren tussen 12 en 16 zijn op belangrijke

onderdelen neurobiologisch nog niet in staat te kiezen.

N.B. Dit hangt samen met leeftijd, niet met het leervermogen!

Rutger Engels (orthopedagoog):

1. Ouders, opvoeders en overheden beslissen 2. Ze moeten praten, uitleggen maar vooral ook

grenzen stellen en handhaven; dus verbieden en eraan houden

Wat zegt de wetenschap?

Meer weten?www.hoepakjijdataan.nlwww.uwkindenalcohol.nlwww.uwkindenroken.nl

www.uwkindenblowen.nl

U kunt mij bellen 071-405 66 67 of mailen pvanhattum@ggdhm.nl

U kunt met vragen of voor hulp ook terecht bij:Zorgcoördinator van de school

GGD-schoolverpleegkundige Katelijne Ferman 071-5163571 of 06-51598399De Brug 071-40 33 733Brijder 071-56 85 880

Heeft u vragen of opmerkingen?

Ritalin

• Pillen of capsules• Slikken• Op recept• Werkt tot 2 uur• Stimulerend middel, bevat amfetamine• Samen met andere middelen gebruiken gaat de

werking tegen• Niet op recept innemen is een groot risico• Zelf vervangende middelen zoeken is een risico

Cannabis• Gemaakt van de hennepplant (cannabis sativa)• Marihuana / wiet of hasj• Wordt vooral gerookt• Verdovend en hallucinerend• Is nog veel ongezonder dan een sigaret• Kans op geestelijke verslaving (onverschilligheid)• Bij gevoeligheid risico op psychose• Is overal verkrijgbaar• Kost maar 2 tot 5 Euro per gram• Handel is in handen van de

georganiseerde misdaad

Cannabisde wet

• Nog steeds verboden o.g.v. de Opiumwet• Softdrug = drug met een aanvaardbaar risico (lijst 2)

Het is ingewikkeld geregeld in de vervolging, de twee belangrijke punten daaruit zijn:

• Niet onder 18 jaar• Niet meer dan 5 gram

Cannabisde signalen

Signalen bij gebruik:– gelukzalige stemming (lachkick, alles is te gek’)– In zichzelf gekeerd en lui gedrag– Onverschillig, ontspannen (relaxed)– Vergeetachtigheid bij het praten– Veel, langzaam en onsamenhangend praten (associatief)– Honger (vreetkick)– Dorst (veelvuldig naar de WC om water te drinken)– Stoned zijn (zware benen en armen)– Rode ogen, lichtschuwheid

Andere kenmerken:– Cannabisgeur in kleding– Afbeelding hennepblad op kleding of agenda– Wietzakjes op schoolplein of in agenda– Praten over blowen– Kennis van allerlei soorten hasj en wiet

Cannabisde ontwikkelingen

• Is ‘gewoon’ geworden• Mensen staan er vaak permissief tegenover• Wordt slecht gehandhaafd• Door teeltmethoden een flink hoger THC-gehalte bereikt• Problemen verharden • Groep gebruikers groeit niet maar wordt wel jonger• Groeiend aantal jonge verslaafden (14 - 20)• Hulpvraag stijgt de afgelopen jaren met 25% per jaar

• 363.000 probleemgebruikers in Nederland • Advies: onder 18 jaar niet.

Daarboven hoogstens 1 maal per week

Redenen voor gebruik

NieuwsgierigMode

MeedoenGroepsdruk

Genieten

Experimenteelgebruik

Gewoonte Verveling

In de cultuur

Sociaal gebruik

ProblemenAngst

Eenzaamheid Vluchten

Overmatig gebruik