Ջրի մոլեկուլները            ,       միմյանց հետ կապվում են յուրօրինակ ձևով և դրա շնորհիվ   ջուրնարտասովոր հեղուկ      ,    է։ Դաամենազարմանալի ամենատարածված ու

        .          ամենաանհրաժեշհտ նյութն է մեր մոլորակում չէ որ մարդու համար սովորական      :ջրից կարևոր նյութ չկա

           Այս կապի հետևանքներից մեկը ջրիանսովոր  խտությունն  է։Նյութերի     մեծ մասը     սառչելիսավելի քիչ ծավալ    ,           է զբաղեցնում այսինքն՝ խտանում է։ Սակայն ջուրն

     4 °C– :     ամենամեծխտությունն ունի ում Դրանիցավելի ցածր ջորմաստիճաններում         0 °C-      ջրիխտությունր նվազում է։ ում սառույցնավելի    ,              ,   փոքրխտություն ունի քան նույն ջերմաստիճանում՝ ջուրը։ Այդ էպատճառը որ

               սառույցը չի սուզվում ջրում։ Հսկայական քանակությամբ ջերմություն է,           պահանջվում որպեսզի ջուրը հեղուկ վիճակիցանցնի Գազային       վիճակիևպինդ ( )            վիճակից սառույցից ՝ հեղուկի։ Գլխավորապես ջրիայսարտասովոր

    ,   հատկության շնորհիվ է որ երկրի        վրապահպանվում է համեմատաբար             միատեսակ ջերմաստիճան։ Ջուրն ունի նաև մեծ մակերևութային

,              ,   լարվածություն որի շնորհիվ մթնոլորտումառաջանում ենանձրևի կաթիլներ և       ջուրը կարողանում է շարժվել ապարների   և հողի        . միջով։ Ջուրը լուծիչ է                   բազմաթիվ նյութեր համեմատաբար հեշտությամբ լուծվում են նրա մեջ։ Ջրիայս

                 հատկություննազդում էապարների հողմահարման վրաապարների կազմի մեջ                 մտնող որոշ քիմիականտարրեր հողմահարման ժամանականցնում են լուծույթի

մեջ։               2/3  ,  Մարդու և մեծ թվով կենդանիների մարմնիպարունակության գրեթե մասը իսկ  `  4/5-       : ,      որոշ բույսերի նույնիսկ ը հենց ջուրն է Դժբախտաբար Երկրի վրա ջրի

      :          առատությունը սոսկ թվացյալ է Ջուրն իր բոլորտարատեսակներով Երկրագնդի     1/1000      :ողջ զանգվածի ընդամենը մասն է կազմում

•           :   Ջուրը բիոսֆերայի կարևորագույն էլեմենտներից մեկն է Շրջակա           միջավայրի բազմազանև բազմատեսակ գործոններից օրգանական

         աշխարհի համար ջուրն ունի հատուկ նշանակություն։

                , Բնակչության կյանքի համար ջրի նշանակալի դերը կայանում է նրանում                ,   որայն բավարարում է նախևառաջֆիզիոլոգիական կարիքները այն

              ,   մտնում է օրգանիզմի բոլոր հյուսվածքների կազմի մեջ։ Այսինքն ջուրը         հանդիսանում է կենսաբանական օբյեկտների գլխավոր

 բաղադրանյութերից մեկը։

   65%-            Մարդու օրգանիզմը ով բաղկացած է ջրից։ Օրգանիզմում ջուրը          ,       պարունակվում է ոչ միայն հեղուկ միջավայրում այլ նաև հյուսվածքներում

          ,     և օրգաններում։ Ուսումնասիրությունները ցույց ենտվել որ մարդու                 օրգանիզմում ջրի համեմատաբար ոչ մեծ դեֆիցիտը կարող է բերել             առողջական վիճակի լուրջխախտումների։ Կենդանիների վրա դրված

      ,     20-22%           փորձերը ցույց ենտվել որ ջրի կորուստը բերում է մահվան։ Այս      ,      ,     ամենը բացատրվում է նրանով որ ինչպես մարսողական այնպես էլ

           օրգանիզմումտեղի ունեցող բոլորփոխանակությանպրոցեսները       ընթանում են միայն ջրային միջավայրում։

          :   Ջուրը բիոսֆերայի կարևորագույն էլեմենտներից մեկն է Շրջակա           միջավայրի բազմազանև բազմատեսակ գործոններից օրգանական

         աշխարհի համար ջուրն ունի հատուկ նշանակություն։

                ,   Բնակչության կյանքի համար ջրի նշանակալի դերը կայանում է նրանում որ              ,     այն բավարարում է նախևառաջֆիզիոլոգիական կարիքները այն մտնում

            ,   է օրգանիզմի բոլոր հյուսվածքների կազմի մեջ։ Այսինքն ջուրը         հանդիսանում է կենսաբանական օբյեկտների գլխավոր

 բաղադրանյութերից մեկը։

   65%-            Մարդու օրգանիզմը ով բաղկացած է ջրից։ Օրգանիզմում ջուրը          ,       պարունակվում է ոչ միայն հեղուկ միջավայրում այլ նաև հյուսվածքներում

          ,     և օրգաններում։ Ուսումնասիրությունները ցույց ենտվել որ մարդու                 օրգանիզմում ջրի համեմատաբար ոչ մեծ դեֆիցիտը կարող է բերել             առողջական վիճակի լուրջխախտումների։ Կենդանիների վրա դրված

      ,     20-22%           փորձերը ցույց ենտվել որ ջրի կորուստը բերում է մահվան։ Այս      ,      ,     ամենը բացատրվում է նրանով որ ինչպես մարսողական այնպես էլ

           օրգանիզմումտեղի ունեցող բոլորփոխանակությանպրոցեսները       ընթանում են միայն ջրային միջավայրում։

                 Ջուրըտարբերվում է օրգանիզմի կազմի մեջ մտնող բոլոր նյութերից,                 նրանով որ միայն ջրին է բնության կողմից հատկացված օրգանիզմի               ներքին միջավայրի նոսրացման դերը։ Ինչպես նշել է Չերկինսկին

"       ,     Ջրի նյութերի նոսրացման հատկությունը մասնավորապեսայն,            , նյութերի որոնք սննդանյութերիտեսքով ներմուծվում են օրգանիզմ

        ,     առաջացնելով հասարակև կոլլոիդալ լուծույթներ հանդիսանում է         օրգանիզմի բոլոր կենսականպրոցեսների հիմնական":նախադրյալը

      ,       Ջուրը ունիվերսալ լուծիչ է հանդիսանում է քիմիական      ,   ռեակցիաների միջավայր։ Ներմուծվելով օրգանիզմ ջուրը

        , մեծացնում է նյութերի միջմոլեկուլյար հեռավորությունները               նվազեցնում է մոլեկուլների և իոնների միջևփոխադարձ ձգողական

,               ուժը որի հետևանքով դրանք ունակ են դառնում մասնակցելու          , նյութափոխանակությանպրոցեսում։ Միայն ջրային միջավայրում է

             որ կենսաբանական սուբստրատը կարող է դրսևորել կյանքիհատկանիշներ։

               Խմելու ջրի ցուցանիշների հիգիենիկ նորմավորումնանցել է զարգացման           տարբերփուլեր։ Սկզբնական շրջանումառաջարկված նորմերը

        ,   վերաբերվում էին միայն օրգանոլեպտիկ հատկություններին այսինքն  ,          ,  ,   պահանջվում էր որխմելու ջուրը լինի թափանցիկ անգույն կողմնակի

                     համև հոտ չունենա։ Հաջորդփուլը կապված էր ջրի քիմիական կազմի              , նորմավորման հետև ընդգրկում էր ջրի ընդհանուր միներալիզացիայի

,  ,     կոշտության քլորիդների սուլֆատների սահմանային           կոնցենտրացիաները։ Ջրի օրգանականաղտոտման հետ կապված

   սկսեցին հետազոտվել միներալիզացիայի     և նիտրիֆիկացիայի         հետևանքովառաջացած նյութերիպարունակությունըազոտ

,  , ամոնյակայինը նիտրիտները նիտրատները։

         Մյուս էտապը բնութագրվեց գլխավորապես բակտերոլոգիական  ,         հետազոտություններով։ Հետագայում ելնելով մարդու օրգանիզմի վրա

         արտաքին միջավայրի քիմիական գործոններիազդեցության      ,   ուսումնասիրության նոր գիտականտվյալներից առաջացավ

        ,   ստանդարտները վերանայելու և ընդլայնելու անհրաժեշտություն որի               ժամանակ ստանդարտի մեջ ընդգրկվեցին ջրի քիմիական կազմի որոշ

  ,  ,  ,  ,     ցուցանիշներ կապարը մկնդեղը ցինկը պղինձը ֆտորը ևայլն։

"   "             Խմելու ջուր ստանդարտը իր վերջնականտեսքով ընդունվեց և 1982                  հաստատվեց թ և մինչևայժմ էլ գործում է նաև մեր

 "          հանրապետությունում Խմելու ջրին ներկայացվող հիգիենիկպահանջներ    "   և որակի հսկողություն փաստաթղթիտեսքով։

    ,                 Պետք է նշել որ ստանդարտի հիմքում դրված ենխմելու ջրի որակական         ցուցանիշների հիմնավորման հետևյալ երեք հիմնականպահանջները։

1.               խմելու ջուրըպետք է ունենա բարենպաստ օրգանոլեպտիկհատկություններ

2.               այնպետք է լինիանվնաս իր քիմիական կազմով

3.               այնպետք է լինիանվտանգ համաճարակաբանականտեսակետից։             Նշված սկզբունքներն ունեն կարևոր ֆիզիոլոգիականև հիգիենիկ

,      -    հիմնավորում ջուրն իր ֆիզիկա քիմիական հատկություններով          ,         օրգանիզմի վրապետք է ներգործի բարենպաստ պետք է օժտված լինի

  ,         բարորակ օրգանոլեպտիկ զովացնող և ծարավը հագեցնող;                 հատկություններով պետք էպիտանի լինի իր քիմիական կազմով և

        ;    . օրգանիզմի վրատոքսիկոլոգիականազդեցություն չունենա ջուրը էպիդ        ,       առումովպետք է լինիանվտանգ այսինքն չպարունակիախտածին

,  ,  ,   միաբջիջներ բակտերիաներ վիրուսներ հելմինտների ձվիկներ։

          ,  , Ջրի ֆիզիկաօրգանոլեպտիկ ցուցանիշներն են ջրի համը հոտը,   (   )   գունավորումը պղտորությունը կամ թափանցիկությունը և

ջերմաստիճանը

       -       Ջրի հոտն ու համը այս ցուցանիշների գնահատականն                   արտահայտվում է բալերով։ Անհոտևառանց կողմնակի համ ունեցող է

  ,           20°C     60°C-    այն ջուրը որի հոտն ու կողմնակի համը և մինչև իտաքացման     2 դեպքում չի գերազանցում բալից։

    ,                 5   Պետք է նշել որ ջրի հոտն ու կողմնակի համը գնահատվում են բալանոց    , 0     -           համակարգով։ Ի դեպ բալի դեպքում ջրի հոտն ու համը բացակայում

, 1          ,        ,   են բալի դեպքում շատթույլ է չի ընկալվում սպառողի կողմից սակայն      , 2     -         որոշվում է հետազոտվողի կողմից բալի դեպքում թուլ է և սպառողի

    ,    ,       ուշադրությունը չի գրավում բայցայնպիսինէ որ զգացվում է  ; 3     -              զգուշացնելուց հետո բալի դեպքում նկատելի է ևառիթ էտալիս ջրի

  ; 4        ,     նկատմամբանվստահության բալի դեպքումպարզորոշ է որ ջուրը      ; 5     -       պիտանի չէխմելու համար բալի դեպքում այն շատ ուժեղ է։

 -          ,     Գունավորումը դա ջրի բնական հատկությունն է որըպայմանավորված      ,           է հումինային նյութերիառկայությամբ որոնք հաղորդում են ջրին բաց

         դեղնավունից մինչև շագանակագույն երանգավորում։ Հումինային           նյութերնառաջանում են հողում օրգանական միացությունների

  ,      ,     քայքայման հետևանքով որտեղից դուրս գալով անցնում են               ջրամբարներ։ Այդ իսկպատճառով գունավորումը բնորոշ է բաց  ,             ջրամբարների ջրերին որը կտրուկ կարող էավելանալ հալոցքային

ժամանակաշրջանում։

•            1.5  / - , (   ,     Խմելու ջրիպղտորությունը չպետք է գերազանցի մգ լ ից ի դեպ պետք է,           30       նշել որ նշվածարժեքը համապատասխանում է սմ ոչպակաս

)       `   թափանցիկությամբ ։ Սան օրգանների համաձայնությամբ հալոցքային             ժամանակաշրջանում թույլատրվում է ջրիպղտորության բարձրացումը մինչև

2.0  / ,     մգ լ բայց ոչավելի։

    ,            , Անհրաժեշտ է նշել որպղտորությունը հանդիսանում է կարևոր ցուցանիշ                     քանզիայն ունի երկկողմանի նշանակություն մի կողմիցայն հանդես է գալիս    ,      ,     որպես օրգանոլեպտիկ ցուցանիշ մյուս կողմից նշեցինք որպղտորությունը

        ,       պայմանավորված է ջրում կախված մասնիկներով որոնց վրաաղսորբցվում      ,           են բակտերիաներ և վիրուսներ որոնք վերանում են ջրիպղտորության

   (      99.9%,   վերացմանը զուգընթաց էքսպերիմենտալպայմաններում մինչև իսկ 90– 95%):գործնականում

   "   "  .           Չնայած որ Խմելու ջուր պետ ստանդարտում չի նշվում ջրի ջերմաստիճանի                 նորմատիվայինարժեքըայնուհանդերձ մի երկուխոսքով կանգառնենք նաև

   այդ ցուցանիշի վրա։

    ,   8-15 C               Պետք է նշել որ ջերմաստիճանի դեպքում ջուրն օժտված էառավել լավ           զովացնող և ծարավը հագեցնող հատկություններով։ Ջերմաստիճանի

     (25 °C–   )     բարձրացման հետ մեկտեղ ից բարձր այդ հատկությունները       25-35 C             վատանում են։ Ի դեպ դեպքում ջուրը բավականինանդուր է և

    ;           առաջացնում է սրտխառնոց Ըստ միջազգային ստանդարտիխմելու ջրի       25°C–ջերմաստիճանը չպետք է գերազանցի ը։

•      Ջուրը կյանքի սկզբնաղբյուրն է,         առանց որի հնարավոր չէ ապրել:   Այն         համարվում է մաքրության ևպտղաբերությանխորհրդանիշը: Կյանքի

             ծագմանբոլոր հայտնի լեգենդներում կյանքը ծագել է ջրից:   Դարեր,               առաջ երբ մարդիկփոխադարձ հարգանքնավելի թանկ էին

,    ,        . « , գնահատում քան ոսկին աղբյուրների վրա գրում էին Ճամփորդ    :           կանգնիր ևխոնարհվիր Աղբյուրի ջուրը երիտասարդներին ուժ է

,        ,       տալիս ծերերին վերադարձնում էառողջությունը կանանցտալիս է   գեղեցկություն և

...»:  սեր      Ջուրը միակ նյութն է,             որը բնության մեջ հանդիպում է երեք ձևով` պինդ,     հեղուկ և գազային:     Ինչպես հայտնի էմարդը 2/3-

     ով բաղկացած է ջրից:         Քրոնիկ ջրազրկումը հանդիսանում է դեգեներա       տիվ հիվանդությունների մեծամասնությանառաջնայինպատճառը: 

         Մերօրգանիզմի ջրի օրականպահանջը կազմում է 2-3 լ:         Սննդի հետ մենք ստանում ենք 1,5 լ, ևս 0,5           լ ջուր առաջանում է հենցօրգանիզմում:      ,     Մերարտաքինտեսքը առողջությունը և

          ,     աշխատունակությունը կախված ենայն ջրի մաքրությունից որը մենք  :             խմում ենք Մենք իրավունք ունենք ջրի որակին ներկայացնել

  :ամենախիստպահանջներ

•               :   70-90% Ջուրը ուղեկցում է մեր կյանքիամեն միակնթարրթը Մարդը(   )      :   կախվածտարիքից բաղկացած է ջրից Կենսագործունեությունն

                         ապահովելու համար նաամեն օրխմում է երկու լիտր ջուր և մեկ ու            `       կես լիտր էլ կլանում է մաշկի միջոցով լոգանք կամ ցնցուղ

: ընդունելով. -   , 1956  .:     Փաստ Հարավ արևելյան Ասիա թ Ռազմական ինստիտուտի

         մասսայական ոչնչացման զինամթերքիպատրաստման գաղտնի:               լաբորատորիա Արդեն մի քանիտարիաշխատում են ուժեղագույն

      :   բակտերոլոգիական զենքի ստեղծման վրա Բազմաթիվ           խորհրդակցություններից մեկի ժամանակ քննարկվում ենայն

,          :   հատկությունները որըպիտի ունենաայդ զենքը Քննարկումն    .       անսպասելի ընդհատվում է բոլոր մասնակիցներինտեղափոխում

  `         ( ): են հոսպիտալ սուր սննդային վարակիախտանիշերով սիմպտոմ    ,         Բացի ջրամանների ջրից գիտնականները ուրիշ ոչինչ չէին

:    `        , օգտագործել Ջուրը ստուգեցին ոչ մի վնասակարխառնուրդ   H2O:        : քիմիական կազմը Հետաքննությունը մտնում էփակուղի

        .       Հաշվետվության մեջայդպես էլ գրեցին թունավորմանպատճառ է    : դարձել սովորական ջուրը

•         ,       Քսանտարիանցառաջադրվեց հիպոթեզ որը կարող է      .   բացատրել ջրիանկանխատեսելիպահվածքը ջուրը

  :       հիշողություն ունի Աշխարհիտարբեր մասերում          ,   կատարվածփորձերիարդյուքները ցույց ենտվել որ

            , ջուրը հիշում ու տպավորում է ցանկացածազդեցություն      ,           գրանցում էայնամենը ինչ տեղի է ունենում շրջակա

:            , միջավայրում Ջրին բավարար էառարկայի հետ հպումը             որպեսզի իմանա նրա հատկությունների մասին ուպահի

          : նրա մասին ինֆորմացիան իր հիշողության մեջ ( )  .     Տպավորելով ֆիքսելով ինֆորմացիան ջուրը նոր

      ,     հատկություններ է ձեռք բերում միաժամանակ նրա         (  քիմիական բաղադրությունը մնում էանփոփոխ ջրի

`      , կառուցվածքը նրա մոլեկուլների դասավորությունը      ): կարևոր է քիմիական բաղադրությունից

•         ,       Քսանտարիանցառաջադրվեց հիպոթեզ որը կարող է      .   բացատրել ջրիանկանխատեսելիպահվածքը ջուրը

  :       հիշողություն ունի Աշխարհիտարբեր մասերում          ,   կատարվածփորձերիարդյուքները ցույց ենտվել որ

            , ջուրը հիշում ու տպավորում է ցանկացածազդեցություն      ,           գրանցում էայնամենը ինչ տեղի է ունենում շրջակա

:            , միջավայրում Ջրին բավարար էառարկայի հետ հպումը             որպեսզի իմանա նրա հատկությունների մասին ուպահի

          : նրա մասին ինֆորմացիան իր հիշողության մեջ ( )  .     Տպավորելով ֆիքսելով ինֆորմացիան ջուրը նոր

      ,     հատկություններ է ձեռք բերում միաժամանակ նրա         (  քիմիական բաղադրությունը մնում էանփոփոխ ջրի

`      , կառուցվածքը նրա մոլեկուլների դասավորությունը      ): կարևոր է քիմիական բաղադրությունից

•          / …    /,      , Բոլորսամենառավոտյան լվացվում ենք չնայած ոչ բոլորը խմում ենք ջուր      ,    `  , «  օգտագործում են ուտելիքպատրաստելիս վերջապես մենք մարդիկ ջրից

»…ենք                    ,     Բայցայսամենի հետ միասին շատքչերը գիտենայնփաստի մասին որ ջուրը

        :ամենազարմանալի նյութն է բնության մեջ•                  2%-Օվկիանոսների սառցե շերտից ներքև թափանցում էարևի լույսի ընդամենը

:    ,           5%- ,    ` 85%:ը Հետաքրքիր է որ ջուրըանդրադարձնում է լույսի ը իսկ ձյունը•                    Մարդու օրգանիզմի համար վնասակար նյութերը մարմնից դուրս են գալիս ջրի

:            ,     միջոցով Բացիայդ ջուրը կատարում է հոդերի մկանների մեխանիկական    :շարժումներիապահովիչի դերը

•                   :Մաքուր ջուրը չունի համ կամ հոտև բացարձակապեսանգույն է•      3%-     :    `         Երկագնդի ջրի միայն ն էխմելու Ընդ որում այդպաշարների մեծ մասը

      :գոյություն ունի սառցաբեկորներիտեսքով•              1.5-2.5    / ,   Ամեն օր մարդու օրգանիզմ է թափանցում է լ ջուր խմելիս ուտելիքի

    /:միջոցով ևայլն•               ,      `       Առանց սննդի մարդը կարող էապրել երկու ամիս իսկառանց ջրի հինգ օրից ոչ

:ավելի•        135  ,    `   200: Ջուրը կարող է գտնվել վիճակներում իսկ սառույցը մինչև

        Մանրամասների համար հարցրեք ֆիզիկներին•    70%-     ,             Մարդու օրգանիզմի ը ջուր է որ մասնակցում է օրգանիզմումտեղի ունեցող

  :բոլորպրոցեսներին•           ,           Ջուրը միակ նյութն է բնության մեջ որ հանդիպում է միանգամից երեք

 / ,      /:վիճակներում հեղուկ պինդև գազային•     ,         / ,      /   Այն բոլոր հեղուկները որ մարդն օգտագործում է հյութեր բենզին ևայլն ջրի

      :       տարբեր կոնցենտրացիայի լուծույթներ են Ընդհանրապես ջրի մեջ             պարունակվում ենպարբերական համակարգի գրեթե բոլոր քիմիական

:            :տարրերը Ջուրըամենահզոր լուծիչն է բնության մեջ

          ԱՀԱԹԵ ԻՆՉՊԵՍ Է ԱՂՏՈՏՎՈՒՄ   ՄԵՐԽՄԵԼՈՒ ՋՈՒՐԸ