16 12

-10°.. -8°-16°.. -14°

–

–

Құрметті елорда тұрғындары!2015 жылдың 14 ақпан күні сағат 10.00-ден 18.00-ге дейін Астана қаласының Денсаулық сақтау және Білім басқармаларының басшыларымен тікелей тілдесу өткізіледі. Өздеріңізді толғандырған сауалдар болса, мына телефондар арқылы байланысқа шығуыңызға болады:Денсаулық сақтау басқармасының басшысы Айгүл СЕГІЗБАЕВА – 55-68-23Білім басқармасының басшысы Эльмира СУХАНБЕРДИЕВА – 55-68-51

3

2

7

2www.astana-akshamy.kz

E-mail: info@astana-akshamy.kz

(Басы 1-бетте)

Жалпы әлем мен Қазақстанның негізгі серіктес елдерінің басына орнаған қиын жағдайға сәйкес Мемлекет басшысы ел Үкіметіне дағдарысқа қарсы бірқатар ша-раларды қабылдауға тапсыр-ма берген болатын. Елбасы өз сөзінде «Нұрлы жол» жаңа эко-номикалық саясаты нақты сол мақсатта әзірленгенін атап өтті. Алған бағыттың дұрыстығына көз жеткізу үшін Үкімет мүшелері аймақтарға жіберілді. Оларға отанд ық кәсіпорындард ың жұ мысын жандандыру және көп-теген жаңа жұмыс орындарын ашу мақсатында меморандумдарға отыру міндеті жүктелді.

Отырыс барысында атқарылған жұмыстар жөнінде Премьер-министрдің бірінші орынба-сары Бақытжан Сағынтаев пен Үкімет басшысының тағы бір орынбасары Бердібек Са-парбаев, Инвестициялар және даму министрі Әсет Исекешев, Энергетика министрі Влади-мир Школьник, «Самұ рық-Қазына» АҚ басқарма төрағасы Өмірзақ Шөкеев Мемлекет бас-шысына есеп берді. Қала мен облыстардың бірқатар әкім-дері аймақтарда мемлекеттік бағдарламалардың орындалу барысымен таныстырды.

Үкіметтің негізгі міндеті «Нұрлы жол – болашаққа бас-тар жол» Жолдауын іске асы-ру және сыртқы сын-қатерлерді ескере отырып, елдің орнықты әлеуметтік-экономикалық да-муын қамтамасыз ету болып отырғанын айтқан Бақытжан Сағынтаев өңірлердегі жағдай мен кәсіпорындарды қолдау ісі ерекше бақылауда тұрғанын жеткізді. Одан кейін Үкімет мүшелерінің аймақтарға сапарының қоры-тындыларын жария етті. «Жалпы

жағдай күрделі. Дегенмен, Елбасы өткен жылы алдын ала қабылдаған шаралардың арқасында дағда-рыстан аманбыз. Жағдайды тұрақты ұстауға «Нұрлы жол» жаңа экономикалық саясаты, Өнеркәсіп пен кәсіпорындарды қолдау жөніндегі іс-шаралар жо-спары, Агроөнеркәсіп кешенін қаржылық сауықтыру мен шағын және орта бизнесті ауқымды қолдау бағдарламасы сеп болып отыр» деді Премьер-министрдің бірінші орынбасары.

Өз кезегінде Бердібек Сапар-баев алдымен өндіріс орындары жұмысының тоқтамауы және жұ мыс шылар санының қыс қар-мауы мақсатында атқарылған шаралардан хабар берді. Оның айтуынша, бұл мақсатта әкім-дермен бірге әлеу меттік карта жасалды. Қала лардың қан тамыры саналатын іргелі кәсіп орындардың монито рингі үнемі жүргізіледі. Жұмыс шылардың санын қыс-қартпау мақсатында барлық аймақтарды қосқанда 17 мың ме-морандумға қол қойылды. Бұл ме-морандумдар 1 млн адамды, яғни, шамамен алғанда мемлекеттің эко но микалық белсенді халқының 11 пайызын жұмыспен қамтуға кепілдік беріп отыр.

«Жұмыссыз және өнім бер-мейтін еңбекпен өздігінен ай-налысатын халыққа қатысты қосымша шараларды қабылдау керек. Бұлардың саны шама-мен алғанда 1,2 млн адамға жетеді. Сонымен бірге сарап-шы лардың зерттеуінше 120 мың адам жұмыстан қысқаруы ықтимал. Бұл жағдай жергілікті жерлерде жүйелі жұмыс жүргізу керектігінен хабар беріп отыр. Мұны болдырмау үшін аймақ әкімдері 15 ақпанға дейін өңірлік кешенді жоспарларды қабылдауы тиіс» деді Бердібек Сапарбаев.

Мемлекет басшысы есепті

тыңдап болған соң Үкімет пен Ұлттық банк, қала мен облыс әкімдеріне бірқатар тапсырма-ларды жүктеді. «Алда 487 мың шаршы метр немесе 10 мың пәтерлік жалға берілетін тұрғын үйлерді саламыз деп жоспарлап отырмыз. Ағымдағы жылдың на-урыз айында 1353 пәтердің кілті иелерінің қолына тиеді. Жылдың екінші тоқсанында тағы 700 пә-тер тапсырылады. Бұл жұмысқа бөлініп отырған қомақты қаржы, әсіресе, өңірлерде игерілуі тиіс. Барлық жо ба лардың іске асыры-луын осы жыл дан қалдырмаумыз керек. Ағым дағы ақпан айында қолға алсақ, тіпті жақсы» деді Нұрсұлтан Назарбаев.

Елбасы сондай-ақ, қазіргі эконо-микалық ахуалға байланысты Үкіметке «Нұрлы жол» бағдарла-масын дағдарысқа қарсы шара-лармен толықтыруды тапсырды. «Бағдар лама отандық машина жасау саласы мен экспорттаушы-ларды қолдау, шағын және орта бизнеске арналған инфрақұрылым құру, агро өнеркәсіп кешенін мемлекеттік қолдауды ұлғайту, ішкі нарықты қорғау бойын-ша шараларымен және өзге де жұмыстарымен толығуы тиіс. Үкіметке бұл толықтыруларды бір айдың ішінде енгізуді тапсыра-мын», - деді Елбасы.

Одан басқа Мемлекет басшысы бюджеттік шығындарды оңтай-ландыруды тапсырды. Соның ішінде 2015 жылға арналған бюджетті 700 млрд теңгеге не-месе 10 пайызға қысқартуды ұсынды. Бұнымен қоса ұлттық холдингтердің шығындары да қысқаратын болды. Мәселен, «Самұрық-Қазына» АҚ бюджеті 337 млрд теңгеге, «КазАгро» хол дингінің бюджетінен 196 млн теңге қысқарады. «Бәйтерек» холдингі шығындарын 3,8 млрд теңгеге азайтуы тиіс.

Президент сонымен бірге ден саулық сақтау мен білім беру нысандарының құрылысына тоқталды. «Өткен жылдары біз біраз ауруханалар мен мектептерді салып тастадық. Атап айтсақ, 1020 денсаулық сақтау нысаны, 1198 мектеп бой көтерді. Біз бұл бағдарламаларды тоқтатпай әлі де жалғастырамыз. Алайда, бастал ған құрылыстарды аяқтап, жаңа құрылыстардың қарқынын төмендетуге тиістіміз. Тапшылық болып отырған жерлерде ғана құрылыс жалғасады. Яғни, апатты жағдайда тұрған, үш ауысымды мектептер проблемасы бар жер-де құрылыс тоқтамайды» деді Нұрсұлтан Назарбаев.

Отырыс барысында Мем-лекет басшысы Үкіметтің бас-ты міндеттерін де айқындап берді. «Біз үшін бүгінгі таңда жұмыссыздықтың өсімін бол-дырмау және халықтың нақты табысының төмендемеуін назар-да ұстау аса маңызды. Әр қалаға кіреберістерде жаңа жұмыс орын-дары туралы ақпараттың ілінуін тапсырған болатынмын. «Егемен Қазақстан» мен «Казахстан-ская Правда» секілді орталық басылымдар мен телеарналарды қай қала мен облыста халықты жұмыспен қамту ісі озық түрде жүргізіліп отырғанын бақылауда ұстауын сұраймын» деді Елбасы.

«Нұрлы жол» бағдарламасының маңызын қайта атап өткен Мемлекет басшысы аталмыш бағдарламамен қоса, ЭКСПО көрмесі, нысандардың құрылысы, тұрғын үй-коммуналдық ша-руашылықты жаңғырту секілді істер жұмыс орындарын құру мақсатына қызмет ететінін, мұның артында қарапайым халыққа деген қамқорлық жат-қанын атап өтті.

Аманғали ҚАЛЖАНОВ

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

- Мемлекет басшысы Үкіметтің кеңейтілген отырысында өткен жылдар көлемінде пайдалануға берілген денсаулық сақтау нысандарының аз еместігін айтып өтті. Шынымен де солай. Астана – ел ордасы аталғалы бері осында біраз жаңа аурухана бой көтерді. Сонымен қоса бұл емдеу орындары заманауи медициналық құралдармен жабдықталды. Ел медицинасы даму жолына түсті. Бұрын Қазақстанда жасалмаған оталар жасалына бас-тады. Халықтың орташа өмір сүру жасының ұзарғаны – соның айғағы.

- 2015 жылы Ұлттық банк теңгенің айырбас бағамының күрт ауытқуына жол бермейді. Ол үшін елімізде қор жеткілікті. Біз ағымдағы валюталық дәліз саясатын жалғастырамыз. Қолданыстағы макроэкономикалық жағдай оған сай келеді. Егер капиталдың сыртқы нарығында өзгерістер орын алса, онда сәйкесінше біз бір сәтте «есеңгіретерлік» девальвацияға жол бермейміз. Бірқалыпты әрі икемді айырбас курсы аясында жұмыс істейтін боламыз.

3www.astana-akshamy.kz

Бетт

і дай

ынд

аған

: Таң

атар

ТӨ

ЛЕУҒ

АЛИ

ЕВ. Д

ерек

көзд

ері:

www.

asta

na.k

z, ww

w.in

form

.kz

Елорда экономикасының 60 пайызы орта және шағын кәсіпкерлік үлесінде екені белгілі. Сондықтан іскер ортаны қолдау – экономи-ка саласын жақсарту ғана емес, халықтың өмір сүру сапасын арттыру. Бүгінде елімізде кәсіпкерлерді қол-дауға арналған көптеген іс-шаралар атқарылып жатыр. Мемлекет басшысы «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Жолдауында атап өткендей, биыл шағын және орта биз-нес субъектілеріне несие беру үшін қала бюджетінен 500 миллион теңге, ал «Даму» кәсіпкерлікті да-мыту қорынан 1 миллиард теңге бөлініп отыр. Астана әкімдігі мен «Даму» қоры арасындағы келісім де осы бағытта. Онда қолданыстағы мемлекеттік бағдарламаларда басымдық берілген сала тізіміне енбей қалған ба-ғыттар бойынша орта және шағын кәсіпкерлікті неси-елеу жайы айтылып отыр. Соның бастысы – сауданы дамыту және франшиза тар-туға көмектесу мәселесіне айрықша назар аударылған. Қос тараптың келісімінде несие бойынша номиналдық сыйақы мөлшерлемесі бір кәсіпкер үшін 7,6% бола-ды деп белгіленген. Ал кә-сіпкерге берілетін несиенің

ең жоғарғы мөлшері 200 млн теңгеге дейін.

Тараптар сауда саласында кәсіпкерлерді қолдау қызмет сапасын арттыруға ықпал етеді деген пікірде. Мыса-лы, франшиза арқылы жаңа брендтер тартуға мүмкіндік ашылмақ. Бүгінгі таңда орта және шағын бизнесті қолдау бағдарламасының ешқайсысына сауда сала-сы кірмейтінін ескерсек, қаржыландырудың бұл жаңа бағдарламасы елордалық кәсіпкерлердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, инвестициялар тартуға және жаңа жұмыс орындарын құруға жол ашпақ.

Қазіргі күні елорданың орта және шағын кәсіпкерлік саласында жұмыс істеп жүргендердің саны 2014 жылдың қаңтар-қыркүйек аралығында 233,8 мыңды құраған. Былтырғы осы мерзіммен салыстырғанда 31,1 пайызға артық көр-сеткіш. Ал 2015 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойын-ша шағын және орта кәсіп-керліктің белсенді субъек-тілерінің саны 60,8 мыңды құраған екен. Өткен жылғы осы уақытпен салыс тыр-ғанда, 2,5 пайызға артқаны байқалады.

Қымбат ТОҚТАМҰРАТ

Астана қаласы ІІД Әкімшілік по-лиция басқармасының хабарлауынша, биыл тәжірибе ретінде «Астана Инно-вейшн» АҚ тестілік тәртібінде қаланың қозғалысы қарқынды көшелерінде «Вокорд» компаниясының отыз бес

аппараттық кешені, соның ішінде 25 «Вокорд-Циклоп» және 10 «Вокорд-Траффик» орнатылды.

«Вокорд-Траффик» – бұл толық функциялы жол қозғалысын бақылау

жүйесі, автокөлік нөмірлерін тану-дан бөлек: жылдамдықты арттыру; жолдағы орташа жылдамдықты арт-тыру; жол қиылысындағы тәртіп бұзушылық: бағдаршамның қызыл жарығына жолды кесіп өту, тоқтау

сызығынан асып кету, тыйым салынған жерлерде бұрылу, бағдаршамның қосымша секциясы жанып тұрғанда бұрылу; жалпақ тұтас сызықты кесіп өту; жолдың қарсы бағытына шығу;

рұқсат етілмеген жерде тұру және тоқтау; теміржол өтпелерінен өткенде ереже бұзу және басқа да жол қозғалысы ережелерінің бұзылуын автоматты режимде тіркейді.

Жол қозғалысы ережелерін бұзуды тіркейтін бағдарламалық-аппараттық кешен «VOCORD Net Cam4» жоғары сапалы камералармен, радарлармен, импульсивті ИК-прожекторларымен, кростау құрылғыларымен, көше серверлері мен бағдарламалық қам-тумен жабдықталған.

Автокөлік нөмірлерін анықтайтын фототіркеу камераларынан бөлек, жол қиылыстарында бағдаршамдарға бағытталған шолушы бейнебақылаулар орнатылады. Бағдаршамның қызыл түсті шамы жанғанда тоқтау сызы-ғынан асып қиылысқа өткен автокөлік жүргізушісі ереже бұзған болып табы-лады. Шолушы бейнебақылау камера-лары түсірген суреттер қосымша дәлел ретінде пайдаланылады.

Жыл басында аудан әкімдіктері аумақты тазалау жұ мыс-тарының кестесін жасаған еді. Енді, міне, су тасқынына қарсы іс-шаралар өткізу аясында Есіл ауданынан 55 техника, Сарыарқа ауданынан 50 арнаулы техника және Алматы ауда-нынан 24 техника тартылды.

Қарғынға қарсы іс-шаралар басталғаннан бері қаланың барлық аудандарынан 60 мыңнан астам текше метр қар шығарылды. Бұдан бөлек, мердігерлік ұйымдар апта сайын көпқабатты үйлердің аулаларында орамішілік қар тазалау жұмыстарын жүргізеді.

Аудан әкімдіктері тұрғын үйлер, білім беру және медициналық мекемелердің аумақтарындағы, сондай-ақ, көшелердегі қарды тазалайды. Әзірленген жұмыс кестесі бойынша қар тазалау жұмыстары наурыз айына дейін жалғасады.

4www.astana-akshamy.kz

E-mail: info@astana-akshamy.kz

«Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауда да елдің кемел келешегі жолындағы нақты мақсаттарға жету үшін қажетті жағдай жасауға үлкен мән беріліп, тәуелсіз еліміздің дамуын тежейтін кедергілерді жою қажеттігі жан-жақты қарастырылған. Солардың ішінде өзекті бір мәселе – сыбайлас жемқорлыққа жол бермей, қазынаға қол салған жемқорлармен аяусыз күресу және мемлекеттік органдардың сапалы қызмет көрсетуін қамтамасыз ету.

Осы орайда Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің мемлекеттік қызметке алу кезіндегі іріктеу механизмін жетілдіру бойынша жасаған ұсыныстары ғылыми ортада қызу пікір-талас тудырып, орын алып отырған мәселеге жаңаша қарауға негіз болып отыр.

Мемлекеттік қызметке үміткерлерді іріктеуге арналған тестілеу механизмін жетілдіру ұсынысы уақытылы жасалған бастама. Ежелгі грек ойшылы Демокрит «халықтың әл-ауқаты мемлекеттік басқарудың сапасына тікелей байланысты, ал заң мен билік адамгершілік нормаларына бағынуы тиіс» деген екен. Әрине, іріктеу барысында үміткердің қолданыстағы заңнаманы қаншалықты білетінін тексеру орынды, алайда, тест арқылы білімді бағалау тексеру нысандарының бірі ғана екенін ұмытпаған жөн. Әлемдік тәжірибеге сүйенетін болсақ, мемлекеттік қызметке алу кезінде сынаудың түрлі әдістері қолданылатынын көреміз. Олар тест, жазбаша тапсырма, интел-лектуалдық есептер, ауызша сұрау және басқа да түрде көрініс табады. Әрине, әлемнің алдыңғы қатарлы мемлекеттерінің тәжірибесі біздің жүйеге сәйкес келмеуі де мүмкін. Мұнда әр мемлекеттің басқару аппаратында өзіндік ерекшеліктер, қоғамның құқықтық мәдениеті, құқықтық санасы, құқықтық тәрбиесі, тіпті ұлттық ерекшеліктері де елеулі фактор ретінде ықпал етеді. Осы орай-да, Агенттік төрағасының үміткерлерді іріктеу кезінде қолдануға ұсынып отырған тексеру әдістерінің көп нысандығы жағымды әсер ететіні сөзсіз.

Мемлекеттік қызметке кіру кезінде үміткер-лерге заңнамалық актілер бойынша алдын ала құқықтық сабақ беру немесе шағын курстар өткізу идеясы негізді. Себебі, заңгерлерден басқа мамандық иелері мемлекеттік қызметке кіргенде өзінің қызмет бабымен жасаған әрекет немесе әрекетсіздігі қылмыс құрамын құрайтынын біле бермейді. Осының салдарынан мемлекеттік қызметшілер, өзінің пайдакүнемдік ниеті емес, ең алдымен құқықтық тұрғыдан сауатсыз

болғандығынан, қылмыстың жасалуына жол беріп жатады. Мұндай іс-шаралар келешекте түрлі қызметтік «ақ жағалы қылмыстардың», экономикалық қылмыстар мен сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға септігін тигізері анық. Сондай-ақ, мемлекет өкілінің құқықтық мәдениетін қалыптастыруға және оның болашақта халықпен жұмыс істеуіне жағымды әсер етпек.

Агенттіктің келесі бір ұсынысы лауазымды тұлғалардың командалық жүйемен ауысуына қарсы қолданатын іс-шараларымен байланысты болып отыр. Аталған жағдай бүгінгі күні басқару саласындағы аса бір өзекті мәселелердің бірі. Мәселен, бірінші басшы басқа қалаға ауысқан жағдайда өзімен бірге біраз шенеуніктерді алып кетеді, барған жерінде оларға тиісті лауазым, тұратын үй және басқа да материалдық және қаржылық қиындықтар туындайтыны бар. Оның үстіне бірінші басшы өз адамдарына лайықты қызмет беру мақсатында басқару құрылымын қайта жасап, түбегейлі өзгеріске ұшыратады. Осының салдарынан, кей кезде кәсіби тұрғыдан білікті адамдар жұмыссыз қалып, жоспар бойынша қойылған тапсырмалар аяқталмай қалатын жайлар кездесетінін өмірден көріп жүрміз. Бұл жағдай бүгінгі таңдағы мемлекеттік қызметте кездесетін аса өзекті мәселе болғандықтан, Агенттік тара-пынан ұсынылып отырған шара өте орынды деп білемін.

Сондай-ақ, мемлекеттік қызметке кіретін үміткерлерді іріктеу жүйесін жетілдіру механизмі де көпшілікті алаңдатуда. Бүгінде «А» корпусына алынып, жұмысқа орналаспаған азаматтар аз емес. Өз кезегінде «А» корпусын құрушылар, ол санатқа алынған азаматтар қандай лауазымға ба-ратынын ойластырмағаны белгілі болып отыр. Ең алдымен қай салада, қандай лауазым орындарына мамандар тапшылық болып отырғанын анықтап алып, содан кейін конкурс жариялау қажеттігі туралы идеялар негізді айтылған.

Лауазымдық орындарға үміткерлерді іріктеу бойынша комиссия құрамына азаматтық қоғам өкілдерін тарту ұсынысы сөзсіз қолдауды қажет етеді. Конституцияға сәйкес Қазақстан Республи-касы өзін құқықтық және демократиялық мемлекет ретінде жариялайды. Ал мұндай мемлекетте шы-найы азаматтық қоғам қалыптасуы тиіс. Шынайы азаматтық қоғам белсенді болып, мемлекеттік билікке ықпал етуші саяси күш ретінде орнығу керек. Осы орайда, аталған комиссияға саяси партиялар мен бизнес өкілдерінен, интеллигенция мен әлеуметтік салада қызмет атқаратын азамат-тар немесе ардагерлер қауымдастығының өкілдері

белсенді қатысса, демократиялық қоғамның ны-шаны деп білеміз. Агенттік тарапынан азаматтық қоғамды билік органдарын қалыптастыруға тарту идеясы демократиялық қоғамның айқын көрінісі деп түсінуге болады.

Келесі бір маңызды мәселе ретінде мемлекеттік қызметшілерді қайта даярлау және біліктілігін көтеру бойынша аймақтық орталықтарды жекешелендіруге жол бермеу идеясын атауға бо-лады. Мемлекет және құқық теориясы ғылымында денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қам-сыздандыру салалары мемлекеттің әлеуметтік функциясына кіретін қызмет түрлері болып саналады. Аталған функцияны орындау міндеті мемлекеттің мойнында және оны ешбір ұйым мемлекеттен артық орындауы мүмкін емес. Жеке меншік оқу орындары пайда табуды бірінші орынға қойып, білімнің сапасына көңіл бөлмейтіні көптеп кездеседі. Бұл өкінішті жағдай күнделікті өмірде кездеспей отырған жоқ және дәлелдеуді қажет етпейді.

Мемлекеттік қызметшілердің біліктілігін көтеру және қайта даярлау – ұлттық адами капиталды қалыптастырудың ең маңызды аспектілерінің бірі. Бүгінде мемлекеттік қызметке білімі мен біліктілігі заманауи талаптарға сай адами капи-тал қажеттігі анық байқалып отыр. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, дәл осы санаттағы адами капиталдан мемлекеттің басқарушы элитасы құрылады. Д.Тойнби, М.Вебер сияқты атақты классиктердің «халықтың элитасы оның даму бағытын анықтаушы, қоғамның алға жылжу, тоқтап тұру немесе артқа кетуіндегі басты фак-тор» деген сөзі бар. Бүгінгі қоғамда билікке қатысты сын айтып, мемлекеттің саясатын жоққа шығарушылар аз емес, алайда мемлекеттік органдардың жұмысын жетілдіруге, заңнамадағы олқылықтарды жоюға, басқарудың тиімді жолда-рын ұсынуға келгенде бастама жасайтындардың қарасы көп көріне бермейтіні өкінішті. Біздіңше, Мемлекеттік қызмет жөніндегі агенттіктің қолға алып жатқан іс-шаралары өз нәтижесін береді, алайда басқару саласындағы мемлекеттік қызметшілердің өзі де, олардың жеке адами факторы да үлкен рөл атқарады. Сол себепті, жекелеген мемлекеттік органдарды басқарып отырған лауазым иелері өзіне тапсырылған құрылымдық бөлімдерді кадрмен қамтамасыз етуде аса мұқияттылық танытқаны жөн.

Еркін ОҢҒАРБАЕВ, Л.Гумилев атындағы

Еуразия ұлттық университетінің проректоры, профессор

«Нұрлы жол» даму бағыты ая-сында жастардың болашаққа деген сенімін айқындап, қажырлы еңбек ете отырып, келешекті кемел ету жолында кейінгі толқын үлесі зор екендігін баса айтты. Болашақта тәуелсіз еліміздің тұғыры биік болып, қарыштап дамуы үшін са-палы білімі, саналы тәрбиесі бар отансүйгіш жас тар ғана бар белесті бағындырары хақ. Біз ұстаздар қауы-мы әрдайым Көшбасшымыздың әр Жолдауынан тың серпін, ай-қын бағыт-бағдар аламыз. Соны-мен қатар, Елбасы Үкіметке аза-маттық қызметкерлердің еңбегін

өтеудің жаңа моделін әзірлеуді тапсырды. «Үкіметке азаматтық қызметкерлердің еңбегін өтеудің жаңа моделін әзірлеп, 2015 жылдың 1 шілдесінен бастап енгізуді тап-сырамын. Ол денсаулық сақтау қызметкерлерінің жалақысын – 28 пайызға дейін, білім саласы қыз мет керлерінің жалақысын 29 пайызға дейін, әлеуметтік қорғау қызметкерлерінің жалақысын 40 пайызға дейін арттыруды қамта ма-сыз етеді» деп атап өткен болатын.

Бар күш-қуатын шәкірт тәрбиесіне арнаған қаншама мұғалімдер бар. Олардың еңбекақысын көтеру ра-сында қуанарлық жәйт.

Болашақ ұрпақ үшін заманауи әдістер мен технологияларды енгізу, білімге қолжетімділікті кеңейту, оқу сапасын арттыру Қазақстанның одан әрі қарыштап дамуына үлкен үлес қосады. Біз өз балаларымыздың болашағына алаңдаймыз. Сон-дықтан, Елбасы Жолдауын оқыған сайын болашаққа сеніммен қарайтын болдық.

Әспет ЖУМАШКИНА, мұғалім

5www.astana-akshamy.kz

Жақсы жад пен алғыр ақыл ‒ адамға ең қажетті қабілеттердің бірі. Бірақ, өкінішке қарай, жасымыз ұлғайған сайын есте сақтау мен ақпаратты жеткізу қабілетіміз бірте-бірте төмендейді. Егер сіз өзіңізге керекті сөзді есіңізге түсіре алмай, не бір оқиғаның бөліктерін ұмытқаныңызды байқасаңыз, бұл ‒ миыңызға көмек қажет деген маңызды сигнал.

НООТРОП – ғалымдар жад пен ой-лау қабілетін қайта қалпына келтіру мақ-сатында жасап шыққан табиғи препарат. Оның құрамы тек өсімдік тектес заттар

мен дәрумендер және микроэлементтерге негізделген. Бәріне таныс глицин, готу кола, бүкіл әлемге танымал гиго биола, миға пайдалы В3, В6, В5, В12 дәрумендері және сирек кездесетін К1дәрумені бар. Табиғи белсенді компоненттер жан-жақтан мидың жақсы жұмыс жасауына ықпал етеді. Қан айналымының жақсаруы, қан тамырларының икемделуі, ми құнды заттармен толығып, ми жасушаларының оттекпен толық қамтамасыз етілуі ‒ бұл НООТРОП препаратының нәтижесі. Жеке түйсінуіңізге тоқталатын

болсақ, бұл жерде прогресс айқын – жадтың және ойлау қабілетінің қайта қалпына келуі, жедел реакция, мидың төзімділігінің артуы.

НООТРОП препаратымен емделу бары-сында маңызды кезеңнің бірі ‒ нейрондық байланыстың қалпына келуі. Өйткені олар ми мен ақылдың дұрыс қызмет атқаруын қадағалайды. НООТРОП ешқандай химия-лық қоспасыз және тәуелділікке әкелмейді. Оны өте үлкен жаста да қорықпай қолдануға болады. Емдік курстан соң, қол жеткізген нәтижеңіз ұзақ сақталады.

Халық қалаулылары алдымен жоғары оқу орнының белсенді студенттерімен кездесті. 1957 жылы Ақмола ауылша-руа шылық институты ретінде құрыл ған С.Сейфуллин атындағы Қазақ агро-техникалық университеті – астана-мыздың алғашқы жоғары оқу орны. Оның ұзақ жылдар бойы орталық және солтүстік Қазақстан өңіріндегі ірі агротехникалық білім ордасы болып келгені белгілі. Бүгінде ғылыми-зерттеу орталығына қадам басқан білім ордасы әлемдегі озық 800 жетекші оқу орны мен отандық жоғары білім беру саласы көшбасшыларының қатарында екенін айта келе, «С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті» АҚ төрағасы, қалалық мәслихаттың де-путаты Ақылбек Күрішбаев университет тарихына тоқталды. Оның айтуынша, бүгінгі таңда көп бейінді білім ордасын-да ауылшаруашылық және техникалық бағыттағы мамандықтардан басқа білім

беру, өнер, қызмет көрсету, әлеуметтік игілік және бизнес бағытындағы маман-дар даярланады.

Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы Президентінің тапсырмасына орай, оқу орны қазіргі кезде халықаралық деңгейдегі аграрлық зерттеу уни-верситетін құруға дайындық жұмыс-тарын жүргізуде.

Бұдан соң, депутаттар студенттер-мен емін-еркін пікір алмасып, оларды толғандырған сұрақтарға жауап берді. Алғашқы болып сөз алған Абай Иманов оқу орнының әрбір студенті өзінің осы университетте оқитынын мақтаныш санайтынын ерекше атап өтті. «Біз, тәуелсіз елдің жастары қазіргі уақытта мемлекет қамқорлығын көріп отырмыз. Бұл ретте ҚазАТУ-де ғылым мен біліммен қаруланам деген әрбір азаматқа барлық жағдай жасалған» дей келе, ол өзінің екінші курсты ТМД елдері арасындағы ең мықты жоғары оқу орнының бірі

саналатын Минскідегі Беларусь мем-лекеттік аграрлық университетінде оқып, әйгілі МТЗ зауытында тәжі-рибеден өтуге мүмкіндік алғанын айтты. Оның пікірінше, елордалық жастар Елбасының сенімін ақтауға, мемлекеттің дамуы үшін қызмет етуге дайын. Олар тек, қаладағы қоғамдық көліктерде жол жүру билеттерінің құнын елу пайыз жеңілдікпен сатып алуды қалайды. Мәслихат хатшысы бұл бағытта көп жұмыстар жүргізілгенін, алдағы уақытта оның шешімін табуы әбден мүмкін екенін ескертті.

Студенттер арасында мемлекет сая сатына, елімізде шағын және орта бизнестің дамуына, әсіресе елдегі дағ-дарысқа бей-жай қарай алмайтындар да бар екен. Солардың бірі, экономи-ка факультетінің студенті А.Бисенов әлемдік дағдарыстың Қазақстан эко-номикасына әсері туралы сұраса, компьютерлік жүйелер және кәсіптік білім беру факультетінің студенті Т.Қанафина ҚазАТУ қабырғасында өнерлі жастардың көп екенін ескере келе, кейбір ауқымды іс-шараларды өткізуде мұндағы акт залының тарлық ететінін тілге тиек етті. Осыған орай, оқу орнының басшысы алдағы уақытта жаңа «Студенттер сарайы» бой кө-теретінін жеткізді. Басқа да сұрақ тар-ға тұшымды жауап берген мәслихат хатшысы Сансызбай Есілов Мемлекет басшысының жастарға деген орасан зор қамқорлығы туралы айта келе, оларды өз елінің патриоты болуға шақырды.

Одан кейін халық қалаулылары уни-верситеттің заманауи қондырғысы бар зертханаларында болып, соңғы инно-вациямен жабдықталған кабинеттерде жүргізіліп жатқан жұмыстарды көрді, студенттер асханасын, техникалық факультеттің жаңа корпусын аралап, дәріхананың, әлеуметтік дүкен және емхананың жұмысымен танысты.

Гүлбаршын ӨКЕШҚЫЗЫ

«Әкімдердің халыққа есеп беру кездесулерін өткізу туралы» Елбасының 2013 жылғы 15 тамыздағы Жарлығына сәйкес, 2015 жылғы ақпан айының 2-сі мен 9-ы аралығында Алматы ауданы әкімінің тұрғындары алдында есеп беру кездесулері өткізілді.

Есептік кездесулерге Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігінің мемлекеттік инспекторы, ҚР Парламентінің 2 депутаты, Астана қаласы мәслихатының 11 депутаты, сонымен қатар қалалық басқармалар және кәсіпорындар мен мекемелерден 40-тан астам өкіл қатысты.

Жылдан-жылға аудан әкімінің есептік кездесуіне қатысушылардың саны артып келеді. Бұл жолы аудан әкімімен болған 5 есеп беру жиынына 1500-дей тұрғын қатысқаны белгілі болды.

Есептік кездесулердің қорытындысы бойынша 55 тұрғын өз пікірін көпшілік алдында жария етсе, жазбаша негізде 56 арыз-шағым келіп түскен. Жалпы 158 өтініш пен ұсыныс түсті. Таратып айтар болсақ, ауданның экологиялық және санитарлық жағдайы мен абаттандырылуы турасындағы мәселелер – 27; тұрғын үй мәселесі – 21; жол құрылысы және жөндеу жұмыстары – 18; қоғамдық көлік мәселесі – 15; жылумен, сумен қамтамасыз ету және кәріз жүйелері – 9; халық көп шоғырланған мекендерді электрлендіру және газдан-дыру мәселесі – 7; тұрғын үй құрылысы және жөндеу жұмыстары – 7; жол қатынастарындағы бағдаршамдар мен жолайрық белгілерін орнату – 7; басқа да өзекті мәселелер бойынша 47 сұрақ көпшіліктің көкейінде жүрген маңызды мәселелер ретінде аудан әкімінің тікелей бақылауына алынды.

Билік пен халық арасындағы еркін пікір алмасу түйткілді мәселелердің түйінін ортақ ақылмен шешуге бағытталатыны анық.

Есептік кездесулерге қатысқан тиісті мекеме, кәсіпорын, басқарма басшылары көпшілік қойған сұрақтарға тұшымды жауаптар мен түсініктемелерді дер уақытында беруі үшін аудан әкімі аппаратында іс-шаралар жоспары пысықталып, оларды шешу бойынша тиісті шаралар қабылданатын болады.

6www.astana-akshamy.kz

E-mail: info@astana-akshamy.kz

Ақын мұрасын лайықты бағалаған Нәзипа 1913-1914 жылдардан ба-стап Семей қаласында «Шығыс кеші» деген атпен ойын-сауық ұ й ы м д а с т ы р ы п о т ы р д ы . О с ы о й ы н - с а у ы қ т а р ғ а м ұ ғ а л і м д е р семинариясының студенттерімен бірге, қалалық бес класты учили-ще оқушылары Мұхтар Әуезов, Жүсіпбек Аймауытов, Қаныш Сәтбаев сияқты талантты жастар қатысты. Сол кезде мұндай руха-ни жұмыстарды өткізіп, қазақтың белсенді жастарын өнерге тартып баулыған семинария мұғалімдері Нұрғали мен Нәзипа Құлжановтар, ақын Тайыр Жомартбаев, т.б. еді.

Абайға арналған кешті өткізу үшін Нәзипа талай кедергілерді басынан

кешеді. Губернаторға хат жазып, жа-уабын үш айдан кейін бір-ақ алады. Кештің бағдарламасын патшаның цензурасы тексеріп отырады. Сол кезеңде сауық кештер ұйымдастыру, оның маңыздылығы туралы Нәзипа Сегізбайқызы Құлжанованың өзі: «Мұндай ойындар көбейсе, ақшасы - бір, екінші - жақсы сөздер жарысқа түсіп, әдебиетіміз ілгері басуға зор себеп болар еді. Сондықтан осындай жақсылық жолдарға ойын істейміз деп кезенген жерлерде жол бөгеу болмайтын қылып, тамам ескі, жаңа сөздерімізді - өлеңі бар, қара сөзі бар - жиып-теріп кітап (сборник) қылып драматическая цензурадан өткізіп алсақ, бір санаулы жұмыс біткен болар еді», - деп жазды.

Ойын төрт бөлімге бөлініп, қазақтың бұрыннан қалыптасқан с а у ы қ ш ы л ы ғ ы м е н ә н ш і л і г і , ақындығы, ескі кемеңгер шешендігі ә р т ү р л і с ө з д е р м е н т а қ п а қ т а п өлеңдетіп айтылады. Қазақтың кемеңгер ақындарының шығуы, қазақ мәдениеті жайында Рай-ымжан Мәрсеков пен Нұрғали Құлжанов баяндама жасайды. Кеш барысында Абайдың қырда өсіп, алған білімі аз болса да Еуропаның озық ойлы әдебиет өкілдерінің ш ы ғ а р м а ш ы л ы ғ ы м е н т а н ы с болғанын, олардың сөзін ұғып, көңіліне тоқып, орыстың Пушкин, Лермонтов, Толстой сияқты мәшһүр адамдарының сөздерін қазақшаға аударып жазып, артына өлмес мұра қалдырғанын сөз етеді.

О с ы к е ш к е Ә л м а ғ а м б е т Қапсалямов, Жүсіпбек Аймауы-тов, Тайыр Жомартбаев, Қали

Бақбергенов, Қаныш Сәтбаев қатысып, Абайдың «Татьяна», « Ж а р қ е т п е с » , « Ы р ғ а қ т ы » , «Бұлбұл мен есек», «Қыс», «Қарға мен Түлкі» өлеңдерін орындайды. Әдеби кеште «Біржан-Сара» ай-тысы көрсетіліп, Біржанның ролін – Жүсіпбек Аймауытов, Сараның ролін – Тұрар ханым Қозбағарова орындайды.

Бұл туралы сол жылы «Айқап» журналында «М.М.» деп қол қойған тілшінің (Мұстақым Мал-дыбаев болуы мүмкін) «Қазақша бастапқы ойын», «Қазақ» газетінде

«М» деп көрсетілген тілшінің «Қазақ әдебиеті кеші» мақалалары мен хабарлары жарық көреді. Екі хабардың екеуі де тарихи шындыққа жақын, көтерген мәселесі қомақты, жан-жақты, талай ғылым сала-сына рухани мол азық боларлық энциклопедиялық басылым бола-ды. «Қазақ» газетіндегі «Қазақ әдебиеті кеші» мақаласында айтулы кеш туралы нақты дерек келтіре отырып, Абай шығармашылығына өзіндік үлес қосқан Жүсіпбек Аймауытовтың өнеріне тоқталады.

«Кеш басталарда сағат 8 жа-рымда Райымжан мырза Мәрсеков шығып, қазақ әдебиеті туралы біраз

сөз сөйледі, – деп жазады «Қазақ» газеті. – Біраздан соң перде ашыл-ды... Перде ашылысымен-ақ алаңның оң жағынан басында шоқпардай үкі таққан құндыз бөрік, үстінде жібек шапан, белінде күдері белбеу, қолында үкілі домбыра, қасында 4-5 бозбаласымен әсемденіп, ән салып, Біржан сал шыға келді... Біржан болған семинарияда оқитын шәкірт Жүсіпбек мырза Аймауытов Біржанның өлеңін өзіндей болып-ақ айтты». Қойылымнан кейінгі концерт бағдарламасына, әншілерге тоқтала келіп автордың: «Әсіресе,

Жүсіпбектің «Ғалия» деген әнге салғанына жұрт қатты сүйсінді» дейді.

«Айтыстың сахналық жүйесін ( и н с ц е н и р о в к а ) т ү с і р і п ә р і оны сахнаға қойған режиссер Ж. Ай мауытовтың 1915 жылы осылай европалық үлгіде спек-такль қоюды қолға алып, әрі соның режиссері болуы қазақ топырағында бұрын-соңды болмаған сахналық өнердің тууына ерекше ықпал жа-сады» деп баға берген театртанушы Б.Құндақбаев.

«Қазақтың» келесі санында Н.Құлжанова осы кештен түскен ақшаның жартысы Петербордағы

мұсылмандар ашқан соғыс ауруха-насына аударылғанын, жартысы әр жерде оқитын 12 қазақ студентіне берілгенін, оның ішінде 10 сом Ж.Аймауытұлына тигенін жазады.

1915 жылдың 13 ақпанында П е т р о г р а д т а ғ ы Ж ы л ж ы м а -лы мұсылмандар лазареті және мұқтаж білім алушы қырғыздарға пайдасын тең бөлумен арналған әдеби-сазды қайырымдылық кеш – Нәзипа Құлжанова ұйымдастырған екінші ірі мәдени шара саналады. Аталған шара «Айқап» журналы мен «Қазақ» газетінің назарына ілігеді. Ұлы Абайдың қадір қасиетін, атағын жұртшылыққа жария етудегі алғашқы қадам жасап, тұңғыш кешті ұйымдастырушы-журналист, ағартушы, қазақтың оқымысты қ ы з ы Н ә з и п а С е г і з б а й қ ы з ы Құлжанованың еңбегі ерекше еді.

XX ғасырдың басында заман өркениетіне ілесе білген Нәзипа Сегізбайқызы 1887 жылы 27 шілдеде Қостанай облысының Жангелдин ауданында дүниеге келген. Торғай қаласындағы приходская школада оқып, 1902 жылы Қостанайдағы пригимназияны тамамдайды да, 1903-1904 жылдар аралығында Торғайдағы әйелдер училищесінде мұғалімдік қызмет атқарады. 1905 ж ы л ы С е м е й қ а л а с ы н а к е л і п , Оқытушылар семинариясындағы қызметін өмірлік серігі Нұрғали Құлжановпен бірге бастайды. Се-мей мұғалімдер семинариясының оқытушысы, орыс жағрафиялық қоғамының Семей бөлімшесінің әйелдер қауымының жалғыз мүшесі, кейіннен қазақ қыздарынан шыққан

тұңғыш журналист , этнограф болған, ағарту саласында еселі еңбек сіңірген, «Халқыма деп іс қылдым…» деген көшелі сөздің иесі Нәзипа Құлжанова әдеби-сазды қайырымдылық кештерін ұйымдастыру тәжірибесі мен ұлттық театр құрылуына баға жетпес үлес қосты. Өзі атқарған істерінде Нәзипа үнемі жастарды тәрбиелеу мен халықты мәдени сауаттандыру тақырыптарын қозғап отырды.

Нәзипаның Семейге келуі – Абайдың әулетімен, сол замандағы қайраткерлермен және олардың арасында, әсіресе, айдауда жүрген революционерлермен жақынырақ танысуға мүмкіндік берді. Семей Географиялық қоғамына мүше болған ол үлкен танымдық мәні бар көптеген әдеби-сазды және этнографиялық қайырымдылық кештерін, қазақ халқының ауыз әдебиет үлгілерін, музыкалық фоль-клорын жинақтауға, қала өміріндегі маңызды мәдени-ағартушылық шараларды ұйымдастыруға ұйтқы болды.

Нәзипа қазақ және орыс халқы арасында Абайдың поэтикалық шығармашылығын алғаш наси-хаттаушы ретінде Абайдың «Ма-хаббат туралы», «Желсіз түнде жарық ай» («Безветренная ночная луна») өлеңдерін орысшаға аудар-ды. Соңғысының аудармасын 1915 жылы «Сибирский студент» жур-налында басып шығарады.

Қазақ мәдениетінде айтарлықтай орны бар тұңғыш әдеби кеш, ақынның дүниеден қайтқанына 10 жыл толуын еске алу кешінен б а с т а у а л ғ а н м е р е й т о й л а р ы Абай шығармашылығын халыққа танытудың бастауы болды.

1914 жылы 23 шілдеде «Қазақ» газетінің 67-санында Мыржақып Дулатовтың: «…Ол кеш бірінші қазақ ақынының құрметіне жасалған бірінші әдебиет кеші болып һәм бірінші қазақ әйелінің Нәзипа ха-ным Құлжанова жамағаты майданға түсіп берген өнері еді. Зәредей шүбә етпейміз, Абайдың өлген күнінен қанша алыстасақ, рухына сонша жақындармыз. Үнемі бұл күйде тұрмас, халық ағарар, өнер-білімге қанар, сол күндерде Абай құрметі күннен-күнге артылар. «Бірінші ақынымыз» деп қабіріне халқы жиі-жиі зиярат етер, халық пен Абай арасы күшті махаббатпен жалғасар. Ол күндерді біз көрмеспіз, бірақ біздің рухымыз сезінер, қуанар» деп жазғаны сол дәуірдегі қазақ жұртшылығын қатты тебіренткен б о л а т ы н . А л а ш к ө с е м д е р і н і ң бірі болған Міржақыптың ғасыр бұрынғы арманы орындалды.

Абайды алғаш ұлықтаушы, кешті ұйымдастырушы әрі көркі бола біліп, небәрі 46 жыл ғұмыр кешкен Нәзипа Сегізбайқызының есімі ұлт тарихын-да мәңгілік қалды. Бүгін әңгімемізге арқау етіп отырған, бір ғасыр бұрын Семей шаһары ғана емес, бүкіл елді сүйсіндірген ұлы Абайға арналған алғашқы еске алу кеші де халық жа-дында осылай сақталды.

Алмахан МҰХАМЕТҚАЛИҚЫЗЫ,

«Абайтану» ғылыми-танымдық орталығының

директоры

7www.astana-akshamy.kzE-mail: info@astana-akshamy.kz

Атам ашаршылық жылдары бір үйдегі алты баладан бір өзі ғана аман қалады. Әкесін «халық жауы» деп ұстап әкетеді. Содан өзі сұранып 1942 жылдың 13 қаңтарында соғысқа аттанады. Әуелі Забайкалье әскери училищесінде 8 ай оқиды.

«Сол жылдың күз айында Қазан қаласының жанындағы 286-шы атқыштар дивизиясының құрамында мерген болып соғысқа кірдік. Ең әуелі Вязьма қаласын азат етуге қатыстық. Со-дан соң Калининград майданына кірдік. Сол жерден Германияның Кенисберг қаласына дейін жауды қуа бердік. Мына бір эпизод әлі есімнен кетпейді. Біздің батальон алға жылжып келе жатқан. Қытымыр қыстың қырық градустық аязы бет қаратар емес. Алдымыздағы кішкене төбеден жау дзотынан атқылаған пулемет оғы қаруластарымызды қынаша қырып, бір адым алға бастырмай қойды. Біздің бірінші ротаның бірінші бөлімшесіне осы дзоттың үнін өшіру жөнінде бұйрық берілді. Досым, жерлесім Молдағали екеуміз құлақшынымызды орнымызға шан-шып, шұлығымызды басымызға орап алып, әлгі дзоттың оң жағынан етбеттеп, жермен жорғалап, құлаш жететін жерден екі гра-натаны бір-біріне байлап, дзотқа қарай бар күшімізбен лақтырдық. Дзоттың күлі көкке ұшты. Сол сәтті күтіп тұрған біздің батальон алға қарай лап қойды. Сол ерлігіміз үшін екеуміз де «Қызыл Жұлдыз» орденімен марапатталдық» деп атам Жеңістің оңайлықпен келмегенін айтатын.

1944 жылдың тамыз айында атам ауыр жараланып, елге оралады. Иә, соғысқа бару да ерлік, соғыстан тірі қайту да ерлік қой. Менің атамның да басты арманы соғыста қан кеше жүріп, үйіне аман-есен оралу, жазықсыз «халық жауы» атанып, беймәлім жаққа айдалып кеткен әкесі Әбдікәрімнің ұрпағын жалғастыру еді.

Майдангер атам сол арманына қол жеткізді. 1948 жылы көрші ауылдың қызы Бәтимаға үйленеді. Әжемнің де әкесі «халық жауы» атанған екен. Алып бәйтеректей саялы ата-әжем 8 баласынан 21 немере, 19 шөбере сүйді. Үрім-бұтақтары Астана, Алматы, Қарағанды, Семей, Павлодар қалаларында

тұрып қызмет атқарып жатыр.Атам Нығмет Әбдікәрімұлы көп жылдар

Семей облысы, Абай ауданының Қайнар ауылында Қараөлең ауылдық кеңесінің хатшысы, сауда бірлестігінің бастығы, кәсіподақ комитетінің төрағасы сияқты қызметтер атқарды. Менің атам – Қайнар ауылы өнерпаздарының өнерінің өрістеуіне елеулі үлес қосқан жан, қайнарлықтардың халық театры атағын алуына атсалысқан азаматтардың бірі. Сондай-ақ, Абыралы ауданының қайтадан еңсе көтеруіне, Семей полигонын жабуға белсене араласқан адам-дар қатарынан саналады. Абыралы өңірінде атамды танымайтын жан кемде-кем. Өйткені, ол кісі қашанда жоқ-жітік адамдарға қолынан келген көмегін аямаған екен. Сондықтан да мен атамды мақтан етемін.

Бізге, немерелері мен шөберелеріне сабақты жақсы оқыңдар, ал балаларына адал қызмет істеңдер деп үнемі айтып отыратын.

Атам екі жыл бұрын 89 жасында Семей қаласында дүниеден өтті. Әжем сол қалада тұрып жатыр. Ал, мен болсам елордамыз Астанада тұрамын.

Назерке ӘБДІКӘРІМОВА,№67 мектеп-гимназияның

10-сынып оқушысы

уақытқа дейін көрмей жүрді. Есімнен кетпейтіні – Сейдәзім деген досым окопта жатқан шақта маңдайынан оқ тиіп, қаза болды».

Осы шабуылдан кейін Бреслау, Гаркау, Дрез-ден қалаларын босатып, шегінген немістердің Англияға қашып кетуіне жол бермедік. Майдан даласында, Росток деген қалада жүріп 1945 жылы 8 мамыр күні Жеңіс таңы атты деген хабарды естіпті. «Қанқұйлы сұм соғыс талай боздақты жалмады. Қаншама бозбала қыршын кетті. Еңіреп жетім бала, қаңырап шаңырақ қалды. Мен Германияда 1945 жылдың қазанына дейін болдым. Одан кейін Кавказдағы округқа барып, әскери қызметте 7 жылға жуық жүрдім. Жеті жылдың ішінде Алматыдан «Социалистік Қазақстан» газетін алдырып және тоғызыншы, оныншы сыныптардың мектеп оқулықтарын оқып жүрдім. 1950 жылы қазанда елге қайтып, Қостанай қаласына оқуға түстім. Араға жыл са-лып Орал қаласына биология-химия мамандығы бойынша оқуымды жалғастырдым» деді май-дангер қарт.

1954 жылы ол аталмыш оқу орнында оқитын Алма атты қызбен отау құрады. Одан кейінгі жылдары Арқалықта мектеп директоры, пар-тия комитетінің хатшысы болып қызметтер атқарады.

Мыңайдар ақсақал төрт ұл, үш қыз өсіріп, 15 немере, 2 шөбере сүйген. Қазір Астана қаласында тұрады. Сөз барысында қарт ұлт мүддесі, тіл мен дін тақырыптарында газеттерге мақала жазып тұратынын айтты. Қарт жауынгер Мәскеуде өтетін шеруге Астана қаласынан шақырылған екі адамның бірі екен. Денсаулығы жарап жатса, Ұлы Жеңістің 70 жылдығында сонда баратынын айтты.

Шұғайып СЕЗІМХАНҰЛЫ

Әңгіме қарттың майданға қалай аттанғаны жайлы басталды. «1944 жылы қазан айында мені 17 жастағы бозбала шағымда әскерге алды. Ол кезде Қостанай облысы, Амангелді ауданы, Қайыңды ауылында тұрушы едік. Қостанай қаласынан 500-ге жуық баланы майданға аттандырды. Алдымен бізді Челябі облысында екі ай дайындықтан өткізді. Араға уақыт салып Мәскеу арқылы Беларуссияның Белосток қаласына табан тіредік. Осы өлкеде соғыстың киім-кешектері мен қару-жарақтарын беріп ұрысқа жіберді. Қолымызға бесатар мылтығын алып, Беларуссияның шет жағындағы үлкен орманға келіп түстік. Алғаш барғаннан-ақ II-Беларуссия майданында, 6-гвардиялық армияда, 15-Сиваш-Штеттин ди-визиясында, 47-Қызыл ту полкіндегі атқыштар қатарында радист-байланысшы болдым» деді қарт ардагер өткенге оралып.

Мыңайдар қарттың алғаш алған тапсыр-малары – Германия шекарасындағы Одер өзенін кешіп өтіп, Штетин деген қаланы азат ету. Мұздай қаруланған сарбаздар өзеннен өтіп, өртке оранған соғыс даласына бет алады. Өзеннен өткеннен кейін жаумен бетпе-бет кездеседі. Қорқыныш пен үрейге толы сол сәттерді қарт былай баяндады: «...Оқ қарша борап тұр. Жарылған бомбалар атырапты тас-талқан етті. Дала қап-қара түтін. Өмір мен өлім арпалысқан алапат шақ. Айна-ла оққа ұшқан адам өлігіне толды. Төрт күнгі шайқастан кейін немістерді қаладан ығыстырдық. Ол уақытта Сталиннің «Кеңес әскерлері қарапайым бұқараға тиіспейді, мал-мүлкіне жоламайды» деген темірдей тәртібін санамыздан шығармадық. Соғыста көзімнің астынан оқ сүйкеп өтіп, сол жақ көзім біршама

8www.astana-akshamy.kz

E-mail: info@astana-akshamy.kz

Жастар саясаты мәселелері басқармасының қолдауымен «Руха-ни қоғам әлемі» ҚҚ ұйымдастырған шара оныншы ақпанда М.Горький атындағы орыс драма театрынан бастау алып, кеше «Тәуелсіздік» сарайында жалғасты. Мәдениет саласындағы жас мамандар, мектеп оқушылары, астаналық студенттер қатыстырылған бұл кездесуде діни сауаттылықты күшейтіп, секталардың арбауына түспеудің жолдары жайлы дәрістер оқылды.

Әдетте өмірдегі орнын таба алмай жүрген, мақсаты мен күш-жігері жоқ, түңілуге бейім адамдар деструктивті культтің құрбаны болып жататындығы белгілі. Секташылар оларға жақсылық жасап, мейірімге бөлеп, бауырына

тартып, адамды өз ойымен оңаша қалдыруға мүмкіндік бермей, сана-сезімін басқару арқылы өз билігін жүргізуге тырысатындығы жөнінде жиналғандарға видеоролик көрсетілді. «Олар көздегенін кейінгі кездері әлеуметтік же лі лер мен интернет арқылы бел сенді насихаттайды. Әсіресе, эктремистік ұйымдар күмән туғызбау үшін сайттарын ұлттық нақышпен безендіріп, мемлекеттік рәміздерді ұтымды қолдануға бейім келеді. Діни сауаты барлар ғана орналастырылған материалдардың ішінен бұрмаланған идеялар ды оңай ажырата алады. Сон дықтан, интернеттегі толассыз ақпаратқа сақ болған жөн. Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының веб-ресурстарын

пайдаланған әлдеқайда сенімдірек. Намазға жығылуға ниеттілер де кез келген адамнан үйренбей, тікелей мешіт қызметкерлерінің көмегіне жүгінгендері абзал» дейді Дін мәселелерін зерттеу орталығының өкілі Рахымжан Рашимбетов.

Бұдан бөлек кездесуде этнос-аралық келісім мен өзара сый-ластықты қалыптастыру мәселесі де қозғалды. «Сарыағашта болған оқиғаны естідіңіздер. Әрине, өте ауыр қылмыс. Айтайын дегенім, әлеуметтік желіде жиі отырамын. «Басымызға шығармайық, несіне қарап отырамыз, қыру керек, жою керек» деп пікір білдіріп жатыр көпшілік жастар. Бейбіт өмірдің қадірін жете түсінбейтіндердің

сөзі бұл. Өз қолымызбен шоқты қыздырып, ары қарай лапылдатып, екі ортадағы қылмысты ұлтаралық қақтығысқа теңеудің қажеті жоқ. Елдің тыныштығы өзімізге керек» деген пікірін білдірді экс-депутат Мұрат Әбенов.

Дәріс соңында жастар өз де-рін мазалаған сұрақтардың жауа-бын алды. Сондай-ақ, келу шілерге псевдодіни ағымдағы қозғалыстардан сақтандыратын ақпараттық парақ-шалар таратылды.

Ұйымдастырушылардың айтуынша, діни экстремизм мен терроризмнің алдын алу бағытындағы шаралар жыл бойы жалғасатын болады.

Мәдина ЖАҚЫП

Өте мәдениетті, ісіне де, сөзіне де мығым, қарапайымдылығымен де баурап алатын Егор Яковлевич-пен осыдан оншақты жыл бұрын іссапарда бірге болған едім. Бұл сапар ораза айында болған еді. Сұрастыра келе, «аузы берік» азаматтардың арасында діні бөлек ағайынды көріп таң қалдым. Ал Егор Яковлевичтің ораза айында көппен бірге қосыла ауыз бекітіп жүргені жәй уақыттың үрдісі емес екен. Оның ислам дініне, жалпы адами құндылықтарға аса зор мән беретінін түсіндім. Мұндай адам мен сұхбаттасудың өзі ға-нибет. Каппель қазақтың тіліне де ықылас танытып, «тіл білмегеннің бір несібесі кем» деген қағиданы қостайтынын білдірді. Осыған бай-ланысты бір жайтты айтып беріп еді. «Аудан басшысы қызметінде жүргенімде қабылдауыма орал-ман қазақ келді. Солтүстік өңірде орыс тілін білмейтіндер жоқ деуге болатын. Сол себепті де неміс,

КАППЕЛЬДІҢ ҮЛКЕН ӘУЛЕТІқазақ, орысымыз — бәріміз осы тілді қолайлы көретінбіз. Айта кету керек, ол кезде қазақ тілін білмейтінмін. Өкініштісі, оны өзіме кемдік көрмеппін. Содан өзге жерден оралған бауыры-мыз Қазақстанда, қазақ жерінде, үлкен бір ауданды басқарып отыр ған мемлекет қызметшісінің қазақ тілін білмегеніне өте таң қалды. Не деп жауап бере ал-май тосылғаныма ұялдым. Егер әлгі оралман кемістігімді бетіме баспаса, кім біледі?!» деп Егор Яковлевич күліп қойды. Содан бері қазақ тілі мен мәдениетіне деген қызығушылығым ерекше. Бұрындары мың сан тірліктің сылтауымен мән бермейтін осы бір нәзік мәселе бар мағынасымен ашылғандай болды, дейді депутат.

Егор Каппель Ассамблея аты-нан Мәжіліс депутаттығына сай-ланғанға дейін Целиноград облысы Вишнев аудандық атқару комитеті төрағасының бірінші орынбасары,

Ақмола облысы Аршалы және Ерейментау аудандарының әкімі қызметін атқарған.

Ел алдындағы еңбегі еленіп, Елбасы қолынан «Алтын барыс» белгісін алғанда небәрі 40 жаста еді. Тоқсаныншы жылдардың дүрбелеңінде көптеген неміс ұлтының өкілдері Германияға қарай ағыла бастағанда Каппель-дер отбасында таңдау жасаудың қажеттігі болған жоқ.

Жеті ағайынды Каппель-дер Қазақстанды қалады. Егор Яковлевичтің үлкен ағасы Яков – ауыл шаруашылығы саласының инженер-механигі, екінші ағасы Владимир – электромеханик, Иван - кооператив институтын бітіріп, саудамен айналысса, қалған бау-ырлары Александр, Виктор, Петр – құрылысшылар. Барлығы да үйлі-баранды. Жиналса қол болатын, осындай ынтымағы жарасқан неміс отбасының түп тарихы тереңде жатыр. Каппельдер отбасының

жақын ағайыны Петр Германияда тұрады. Оны жергілікті немістер Швециядан шыққандығын меңзеп «остерайх» деп атайды екен. Ол жақта тек Каппельдер тұратын деревня да болыпты. Демек, қазақ-стандық Каппельдердің арғы тегі-нің шыққан жері Швециямен тығыз байланысты.

Белгілі әулеттің бергі тарихында тағы бір атақты адам болыпты. Ол - бірінші дүниежүзілік соғыс пен одан кейінгі азамат соғысының атақты қолбасшыларының бірі – генерал Владимир Оскарович Каппель. Ол туралы көп айтуға болады. Биік тұлғаның Ресейдің ә с к е р и т а р и х ы н д а ғ ы р ө л і н 2007 жылы Ресей президенті В.Путиннің жеке өз атынан ге-нерал Каппельге арнап белгі

қойғанынан-ақ пайымдауға бо-лады.

Атақты генерал ант берген ісіне адал қолбасшы болыпты деседі. Осы қасиетіне тәнті болған боль-шевиктер оның қызыл армия қатарына өтуін сұрапты. Алайда, сатқындық қанында жоқ гене-рал өз дегенінен қайтпаған екен. «Меніңше, атақты адамнан та-нымал фамилиясын ғана емес, парасаттылық, адалдық деп атала-тын қасиетті де алған сияқтымыз» дейді Егор Яковлевич. Егер шық-қан тегімізді осы генералмен бай-ланыстырсам, тегімізде көптеген әскери қызметшілер өтіпті.

Яков Каппельдің арғы атасы – азамат соғысы кезінде қаза тапқан, патша армиясының капитаны, аэропланда ұшқан әскери ұшқыш екен.

Ал қазақ жеріне тамырлаған Егор Каппельдің атасы құрылысшы мамандығын қалапты. Астрахань ауданында бір селоны өз қолымен

тұрғызған десе де болады. Тағдыр деген қызық қой, Егор

Яковлевичтің әке-шешесі он жа-сында Еділ жағалауынан осында жер аударылады. Қилы заманда, бөтен елге, бөтен жерге еріксіз қоныс теуіп, небір қиыншылық көрсе де, өмірдің тереңіне ба-тып кетпеген. Керісінше, маңдай терінің арқасында несібесін теріп жеп, ұл-қызын дүниеге алып ке-ліп, заманына сай білім беріп, тәрбиелеп, қатарының алды етуге барын салыпты. Бұл да тегінің мықтылығынан болса керек-ті.

Берекелі отбасында Егор Яков-левичтің ұлдары мен қызы ер жетіп, азамат болды. Бүгінде немерелері өсіп келеді. Зайыбы – украин, үлкен келіні – қазақ, күйеу баласы – татар жігіті, ал

ортаңғы ұлы орыс қызымен бас қосты.

Жеті жұрттың өкілі бір шаңы-рақтың астында қалай жасап жа-тыр дейсіз ғой. Оның ешқандай құпиясы жоқ. Барлық адамзат ба-ласына тән, адамгершілік, үлкенге құрмет, кішіге ізет – бұл үлкен шаңырақтың өзгермес қағидасы.

Отанын сүю жәй сөз емес, бар ісімен, өнегесімен, адал қызмет ету-мен де дәлелдейді. Бұл үйдің есігі барлық дәстүрлерге ашық. Қазақ, татар құдасын, украин нағашысын, немістің баласын қалай қарсы алып, қалай сыйлауды біледі. Бір-біріне деген шын ықыласы, ешқандай жасандылығы жоқ мінезі бұл кісілерді жақындастырып, бір-бірімен тату етеді. Бұл үйде Рож дество да, Пасха да, Ислам мерекелері де қатар атап өтіледі. Бір дастархан басында жиналып, жақсы тілек тілейді. Ал Жаратушы біреу ғана емес пе?!

Айгүл УАЙСОВА

9www.astana-akshamy.kzE-mail: info@astana-akshamy.kz

Отырысты аталмыш университеттің профессоры, «Анашым-сәбиім» қайырымдылық қорының ғылыми жұмыстар және шетелдермен байла-ныс жөніндегі жетекшісі Орақ Әлиев ашып, жүргізді.

Мемлекет басшысы еліміздегі жетім, тастанды, ата-анасынан айырылған балалар санының жыл өткен сайын көбейіп келе жатқанына және балалар үйлері мен интернат мекемелерінің қазіргі жай-күйіне үнемі назар аударып келеді. Осыған орай, отбасындағы тәрбие мәселесіне кеңінен көңіл бөлу керектігін әңгімелей отырып, Орақ Жолмырзаұлы мерейлі отба-сынан мерейлі ауыл арқылы мерейлі қазақ еліне жету үшін қоғамда тастан-ды сәби, қараусыз қария болмауын қалайтынын алға тартты. Одан соң «Анашым-сәбиім» республикалық

Жиында сөз алған Қазақстанның Ұлттық Кәсіпкерлер палатасының сервистік қолдау бөлімінің басшысы Жақсылақ Әбдірашев жаңа кәсіп бастап жатқан азаматтарға барынша қолдау көрсетіліп жатқанын айта келіп, www.astana2050.kz, www.mybrand.kz, www.astana.palata.kz порталдары арқылы бизнес ашқысы келетіндер мол мағлұмат алуға болатынын жеткізді.

Оның айтуынша, 100-ден астам сайт пен веб-парақшалар әзірленіп, іске қосылды. Осы қолдаудың арқасында елордалық

кәсіпкерлер 3 млн теңгеден астам сомаға мемлекеттік сатып алулар мен тендерлер жеңіп алды. Сервистік қолдау аясында түрлі тақырыптарда 57 шеберлік сабағы өткізіліп, оған 650 тыңдаушы қатысты.

2014 жылдан бастап Астана қаласы Кәсіпкерлер палатасы «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламасының аясында сервистік қолдау көрсетіп жатыр. Өткен жыл қорытындысы бойынша бұл қолдауды Астана қаласының 1750 ШОБ субъектісі қолданып, 2246 қызмет көрсетілген екен.

Салық және статистикалық есептілік тапсыру қызметі (20%) және құқықтық мәселелер жөніндегі консультациялар (10%) ең жоғары танымалдыққа ие болған. 100-ден астам бизнес-жоспар жазылып, олардың нәтижесі бойынша ЕДБ-дан 120 млн теңге сомасына кредит алынған екен.

Киім тігу студиясын ашқан Айжан Бей-сембаева «Өндірісті дамыту» бағдарламасы бойынша «Даму» кәсіпкерлерді қолдау

қоры арқылы Қазақстан Халық банкінен 31 млн теңге сомасында кредит алып, өз кәсібімді жүргізіп отырмын» дейді. Ал, Жүк тасымалдау кәсібімен айналысатын Дастан Досполов 10 млн теңге кредит алып, қала ішінде құрылыс материалдарын керекті жеріне уақытында жедел жеткізіп беріп жүр.

«Біз кәсіби бухгалтерлер іздей жүріп, бухгалтерлік қызмет көрсету мәселесі бой-ынша Кәсіпкерлер палатасына жүгіндік.

Бүгінде сауатты мамандар табудың айтарлықтай қиын екенін айта кету ке-рек. Оның үстіне мұнда қызметтер тегін көрсетіледі. Бұл да өзінің септігін тигізіп, үнемдеуге, шығындарды оңтайландыруға мүмкіндік алдық. Бухгалтерлер толығымен тексеріс жүргізіп, бухгалтерлік есепті қалпына келтірді» деп түсінік беріп кетті кәсіпкер, taxi.kz директоры Тимур Құдайбергенов.

Өткен жылы 6-13 тамыз аралығында, бір апта ішінде еліміздің ірі қалаларында 22 кеңес беру орталығы ашылып, кәсіпкерлерге түрлі тегін қызметтер көрсетіле бастады. Мәселен, сол орталықтарда «Бизнестің жол картасы – 2020», «Өңдеуші өнеркәсіп саласындағы шағын және орта бизнес субъектілерін қолдау», «Жұмыспен қамтудың жол картасы – 2020», «Агробизнес – 2020» секілді мемлекеттік бағдарламалар бой-ынша түсіндірме жұмыстары жүргізіліп келеді.

Орынбек ӨТЕМҰРАТ

ТАСТАНДЫЛАР ТАҒДЫРЫ

қайырымдылық қорының төрағасы, жетпіс жеті жастағы Нығмет Ерханов сөз алды. Бүгінде тастанды балалар мәселесімен айналыса жүріп, қазақ қыздарының арасында кең таралып бара жатқан жеңіл жүріске салыну сияқты жаман әдетке қарсы үгіт-насихат жұмыстарын қолға алған ақсақал аталмыш қордың құрылу та-рихына тоқталып, осы уақытқа дейін атқарылған іс-шаралар мен алдағы уақытта атқарылатын жұмыстар тура-лы әңгімеледі.

Қазақ халқы үшін өзекті мәселеге айналған тастандылар тақырыбы Нығмет Ерханұлына етене жақын. Жа-стайынан жетімдіктің қамытын киген ол бейбіт заманда әке-шеше мейіріміне зарыққан бірде-бір сәби болмаса екен деген ниетпен ойнақтап жүріп, от басқан бойжеткендердің бауыр еті –

баласынан бас тартпауы үшін барын са-лып, оларды ұясына қайтаруға күш са-лып жүр. Егде тартқанына қарамастан, еліміздің ертеңі үшін жарғақ құлағы жастыққа тимей, шырылдап жүрген қарияға, әрине, қолдау қажет.

Бұдан кейін сөйлегендер де қазіргі қазақ отбасында тәрбиенің осалдығын тілге тиек етті. Республикалық «Ана мен бала» ғылыми орталығының бөлім меңгерушісі Жұпар Наханованың айтуынша, «Өркениетке қадам бастық десек те, қоғамда етектен тартатын өрескел жәйттер аз кездесіп жатқан жоқ. Соның бірі – тастанды бала-лар тағдыры. Шыр етіп дүние есігін ашқан сәттен-ақ, маңдайына әке мен шешенің мәпелеуін көрмей өсу қасіреті жазылған бұл балалардың жүрек мұңы зіл-батпан».

Тастандылардың әуелі сәбилер үйінде, сонан соң жетімдерге арналған балалар үйінде тәрбиеленіп, кәмелетке толған соң өмір соқпағындағы ұлы дүрмекке араласып кете баратынын, бірі түзу жолын тапса, енді бірі адасып, жаза басып, жаңылысып жататы-нын жеткізген Жұпар Кәрібекқызы егер бойжеткен шаранасынан бас тартса, оған тек қыз бала ғана емес, жалпы қоғам, әсіресе, жігіт және қыз бен жігіттің ата-анасы кінәлі деп

есептейді. «Бұл – отбасында тәрбиенің дұрыс берілмегендігінің айғағы. Осы балалардың тағдырын олардың бала-лары қайталаса, қоғамда тастандылар қатары көбеймесіне кім кепіл?!» деді Ж.Наханова.

Өмірге келген әрбір бала – мем-лекет байлығы. Сондықтан да олар мемлекет қамқорлығында. Өкініштісі сол, тастандылардың көбі – қазақтың жәудіркөздері. Бұл ретте Қазақ гуманитарлық заң университетінің профессоры Әбдіжәлел Бәкір бүгінгі әйелдердің басым бөлігі бала-шағасын асырау үшін ұзақты күнге жұмыс істейтініне, перзентін тәрбиелеу былай тұрсын, кейде тіпті онымен тілдесуге уақыт таппайтынына алаңдайтынын айтты. Қазіргі жастардың көбі ата-анасынан бөлек тұрады. Соның салда-рынан, ежелгі қазақ отбасының ғұрпы бұзылуда. Яғни, қоғамдағы кемшіліктің бәрі отбасынан бастау алатынын айта келе, Әбдіжәлел Қошқарұлы отба-сында кеткен кемшілікті балабақшада - тәрбиеші, мектепте - ұстаз, жоғары оқу орнында оқытушы да түзете алмай-тынын жеткізді.

– Балабақшаларда тілі қазақша толық шықпаған балақайларға ағылшын тілін оқытады. Мұстафа Шоқай жеті тіл білген, Әл-Фараби бабамыз жетпіс жеті тіл білген. Бірақ, олардың бірде-бірі тілді жеті жасынан бастап меңгермеген. Сонда қалай болғаны. Адамның жалпы психологиясын бұзып жатырмыз. Ұлттық тәрбие көрмеген бала қайда барады. Кемшілктің бәрі отбасынан басталып жатыр. Осыған көбірек көңіл бөлуіміз керек. Мерейлі отбасына байланысты белгілі бір бағдарлама жасау қажет. Бағдарламаға мемлекеттік ұйымдар, үкімет бас-көз болып, ол бұқаралық ақпарат құралдары арқылы басылымдарда жарық көрсе, халық талқысына ұсынсақ, сонда ғана нәти-жеге қол жеткіземіз, - деді Ә.Бәкір.

Парламент Мәжілісінің депута-ты Абай Тасболатов болса бұл мә-се леге қатысты басшы азаматтар

қарамағындағыларға жұмыстан бос, демалыс күндерін отбасымен өткізуді насихаттаса деген пікір біл дірді. Ал, профессор Жанкелді Шымшықов әлемде бар тәжірибелерді қолданып, Жапониядағыдай жұмыс берушінің жұмыскеріне әлеуметтік жауапкершілігін арттыруды, ақсақал-дар ықпалымен әлеуметтік жобалар жасауды ұсынды.

ҚР Білім және ғылым министрлігінің Балалар құқығын қорғау комитетінің басқарма басшысы Гүлнәш Қошқарова жетімдерге мемлекет тарапынан жасалып жатқан жеңілдіктер туралы баяндады. Оның айтуынша, елімізде 33 680 жетім бала бар. Бүгінгі таңда олар дың 21 800-ге жуығы отбасында және 10 мыңнан астамы балалар үйінде тәрбиеленуде. Соңғы кезде баланы жаңа отбасына бейімдеудің тағы бір түрі – патронаттық тәрбие жолға қойылды. Тәрбиенің бұл түрі жетімдіктің алдын алуға және баланың үлкендермен айналасындағы адамдардың тұрақты түрде қарым-қатынас жасап отыруына және олар дың психикасының дұрыс дамуына әсері мол екенін ескерген басқарма басшысы осы істі аталар және әжелер алқасымен ақылдаса отырып, шешуді жөн санайтынын жеткізді.

Дөңгелек үстел барысында қа-ла лық «Қазақ тілі» қоғамының төрағасы Е.Әнуарбек, ЕҰУ профес-соры Ғ.Кәртаева, тәжіри белі ұстаз М.Құрсабаев пікір білдіріп, ата-ана қамқорлығынсыз қалған бала лар мәселесі қашанда әрбір мемле кеттің ең өзекті мәселелерінің бірі болып саналатынын, бұл балаларға еліміздің тарапынан қаншалықты жағдай жаса-лып жатқанымен, оларға ата-ананың аялы алақаны мен мейірімі жеткіліксіз екендігін тілге тиек етті. Сондықтан, шараға қатысушылар елімізге ұлттық идеологияның қа жет тілігін айтып, Елбасының отбасы дәстүрін жалғастыру идеясын қолдайтындарын жеткізді.

Гүлбаршын ӨКЕШҚЫЗЫ

10www.astana-akshamy.kz

E-mail: info@astana-akshamy.kz

Өз кәсібін бастауды ұйғарған әрбір кәсіпкер бизнесті ашу мен жүргізуге арналған нормативті-құқықтық негіздерді түсінуде бірқатар қиындыққа ұшырайды.

Бизнесті ашуға арналған құжаттарды рәсімдеу уақыт пен ақшаны шығындап қана қоймай, лауазымды тұлғалардың есігін қағып, бюрократиялық кідірістер өз ісін бастауға кедергі келтіреді деп жас кәсіпкерлер алдын ала үрейге бой алдырады. Алайда, бизнес ашу мен жүргізу Сіз ойлағандай қиын емес!

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті салық заңдылығын насихаттау мақсатында өз ісін бастаушы кәсіпкерлерге бірыңғай кеңес беру күні республикалық акциясын жоспарлады.

Қазақстан Республикасының салық заңдылығын насихаттау салық төлеушілерді салық төлемдеріне қатысты мәліметтермен және салық заңнамасына енгізілген өзгерістер мен толықтырулар туралы ақпараттандыру болып табылады.

Астана қаласы бойынша мемлекеттік кірістер департаменті Бірыңғай кеңес беру күні 2015 жылдың 26 ақпанынан бастап әр бейсенбі сағат 09.00 – 18.00 аралығында өтетіні туралы хабарлайды.

Астана қаласы бойынша мемлекеттік кірістер департаментінің аудандық басқарма қызметкерлері әрбір кеңес алушыға келесі тақырыптар бойынша кеңес береді:

заңдастыру.Сонымен қатар, Сіздерді толғандырған

сұрақтарға жауап аласыздар!Акцияның өту орны:

кірістер басқармасы, Республика даңғылы, 52-үй, 207-кабинет.

Қазақстан Республикасында«Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралман-дарға және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар тұлғаларға олардың мүлікті жария етуіне байланысты рақымшылық жасау туралы» заңына сәйкес, мүлікті заң-дастырудың екінші толқыны басталды. Көлеңкедегі капитал мен жылжымайтын мүлікті заңдастыру арқылы бұрын-соңды ресми түрде экономикалық айналымға енбе-ген мүлік пен капитал енді жарыққа шығады. Бүгінгі таңда мүлікті заңдастыру науқаны

Астана қаласы әкімдігінің көрсеткіші бойын-

ша, қала бойынша құжат қабылдау басталған

23 коммерциялық нысан заңдастырылды.

мүлкін заңдастырды. Ақшаны заңдастыру бойынша екінші деңгейдегі банктерден Астана

мың теңгені құрады.

тұлғалардың кірістері мен мүлкін жаппай декларациялауға дайындық болып табылады.Осыған орай оралмандар мен шетелдерде мүлкі бар азаматтар мүлік пен капиталды заңдастыруға асыққандары жөн.

туралы» ҚР Заңында айқындалған POS-терминалы арқылы қолма-қолсыз есеп айырысу құқығын пайдалануды талап етуге құқылысыз:

Сіздің назарыңызды аударамыз!

Сатушы POS-терминалы арқылы қолма-қолсыз төлем жүргізуге құқылы.

тәртібін бұзу болып табылады және сатушыны әкімшілік жауапкершілік тартуға әкеледі.

бойынша мемлекеттік кірістер органдарына хабарлаңыз.

тәртіппен іске асыратын болсаңыз: ЕСТЕ САҚТАҢЫЗ!

иелерінің талабы бойынша «Төлемдер және төлемдерді аудару туралы» ҚР Заңында айқындалғандай, Сіз POS-терминалы арқылы қолма-қолсыз төлем жүргізуге құқылысыз.

Қолма-қолсыз есеп айырысудан бас тарту - POS-терминалды қолдану тәртібін бұзу

Кәсіпкерлерге салынатын айыппұл көлемі бір жыл ішінде қайталанған кезде 79 280-нен 198 200 теңгеге құрайды.

бойынша мемлекеттік кірістер органдарына хабарлаңыз.

Сізбен сатып алынған тауарға көңіліңіз толмаған кезде Сіздің құқығыңызды және мүддеңізді қорғау кепілдігін қамтамасыз ету үшін, яғни:

Тауардың құнын төлеген соң, Cалық кодексімен айқындалған тәртіпте Сіз одан бақылау-касса машинасының чекін талап етуге құқылысыз.

Сіздің назарыңызға!Сізге сатушы бақылау-касса машинасының чекін беруге міндетті.Чекті беруден бас тартқан жағдайда – аталған факті бақылау-касса машинасын қолдану

тәртібін бұзу болып табылады және сатушыны әкімшілік жауапкершілікке тартуға әкеліп соғады.

кірістер органдарына хабарлаңыз.

шаруа немесе фермер қожалықтары үшін АСР аясында жүзеге асырғанда, осыған аталған салық режимі таралатын болса, онда

ЕСКЕ САҚТАҢЫЗ!Қазақстан Республикасының аймағында ақша есебі міндетті түрде бақылау-касса маши-

насын қолдану арқылы жүргізіледі.Сатып алушы тауардың құнын төлеген соң, Cалық кодексімен айқындалған тәртіпте

Сіз оған бақылау-касса машинасының чекін беруге міндеттісіз.Чекті беруден бас тарту – бақылау-касса машинасын қолдану тәртібін бұзу болып

29730-дан 99100 теңгеге дейін құрайды.

органдарына хабарлаңыз.

көмегі арқылы төлеу қызметін пайдаланғысы келсеЕСТЕРІҢІЗГЕ САЛАМЫЗ

реквизиттер болу керек:

және ол көрсетілген талаптарға сәйкес келмеу – аталған факт БКМ қолдану тәртібін бұзу болып табылады.

айыппұл көлемі бір жыл ішінде қайталанған кезде 39 640-тан 79 280 теңгеге дейін жетуі мүмкін.

барлық фактілер бойынша немесе ол көрсетілген талаптарға сәйкес келмесе, мемлекеттік кірістер органдарына хабарлаңыз.

Құрметті Астана қаласының тұрғындары!

Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы Қазақстан Республикасының

қаулысына сәйкес, арнайы техникалары (тракторлар және олардың базасында жасалған өзі жүретін шассилер мен меха-низмдер, олардың тіркемелері, соған қоса арнайы жабдық орнатылған тіркемелер, өзі жүретін ауыл шаруашылығы мелиоративтік және жол құрылысы машиналары мен механизмдері, сондай-ақ жоғары өтімді

сайынғы техникалық байқаудан өтулері тиіс

екенін еске салады.Арнайы техникалардың, техникалық

байқаудан өтпегендігі туралы жайттар байқалған жағдайда, жауапты тұлғалар Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық заңы бойынша жауапқа тартылатын болады.

Техникалық байқаудан өту бойынша сұрақтар мен мәліметтерді мына мекенжай бойынша алуға болады: «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» ММ,

11www.astana-akshamy.kzE-mail: info@astana-akshamy.kz

244-060 244-061

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

ÀÑ ÄÈÇÀÉÍÅÐ

Ò

—

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ

ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

Астана қаласы әкімдігінің «Жұмыспен қамту орталығы» КММ орна л ас у орнын ау-ыс т ырд ы. Қазірг і уақ ы т та Жұмыспен қамт у орталығы Бейбітшілік көшесі 25 мекен-жайында орналасқан «Өркен» іскер орталығында орналасқан ( б ұ р ы н ғ ы м е к е н ж а й ы : Е.Брусиловский көшесі 17/3).

Жұмыспен қамту орталығы жұмыссыздарға және халықтың нысаналы топтарына жататын азаматтарға арналған қолдау ша-раларын көрсетеді:

– бос жұмыс орындарына жұмысқа орналастыру;

– әлеуметтік жұмыс орындарын ұйымдастыру;

– жастар практикасын өтуге жолдама беру;

– ақылы қоғамдық жұмыстар; – кәсіптік оқытуды ұйым-

дастыру. Байланыс телефондары: тел.:

57-87-00, 57-88-88; ресми сайт www.cz.astana.kz.

5, 8, 9, 10,20, 23, 25, 26, 33, 34, 43 автобустары және 103, 104 микроавтобустар бағыттары («№1 емхана», «БТА банк», «А.Жангельдин көшесі» аял-дамалары).

Құрылыс объектілерінің мони-торингі бөлімінің бас маманы (D-О-4 санаты, № 02-3, 1 бірлік) лауазымдық еңбекақысы қызмет атқарған жылда-рына байланысты 64 063 теңгеден 86 485 теңгеге дейін.

Негізгі функционалдық міндеттері: Басшылықтың тапсырмаларын жедел түрде орындауды жүзеге асыру. «Аста-на – жаңа қала» АЭА аумағындағы қатысушылардың инвестицияның игерілуін мониторингілеу, соны-мен қатар Индустриалдық паркте. Индустриалдық паркіндегі жобалардың іске асырылуы туралы есептің уақы-тылы берілуіне жауапты. Өзара қызмет ететін органдармен хат алмасу жүргізу. ЭКСПО-2017 шеңберінде қалалық іс-шараларды дайындауды ұйымдастырады.

Үміткерлерге қойылатын негізгі талаптар: Білім: Техникалық ғылым және технология немесе әлеуметтік ғылым, бизнес және экономика немесе құқық салаларындағы жоғары білім немесе мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жыл-дан кем емес жұмыс өтілі бар болған жағдайда техникалық ғылым және технология немесе әлеуметтік ғылым, бизнес және экономика немесе құқық салаларында ортадан кейінгі білім рұқсат етіледі.

Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: 1) нысанға сәйкес өтініш; 2) 3х4 үлгідегі суретпен нысанға сәйкес толтырылған сауалнама; 3) нота риалдық куәландырылған білімі туралы құжаттардың көшірмелері; 4) нотариалдық куәландырылған

еңбек қызметін растайтын құжаттың көшірмесі; 5) Қазақстан Республика-сы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда № 6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; 6) Қазақстан Ре-спубликасы азаматы жеке куәлігінің көшірмесі; 7) құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгілен-ген шекті мәннен төмен емес нәти-жемен тестілеуден өткені туралы қол-даныстағы сертификат (немесе нота-риатты куәландырылған көшірмесі).

Құжаттардың толық емес пакетін ұсыну конкурс комиссиясының олар ды қараудан бас тартуы үшін негіз болып табылады. Мемлекеттік қызметшілермен тапсырылатын 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген құжаттарды олар жұмыс істейтін мем лекеттік органдардың персонал-ды басқару қызметі (кадр қызметі) куәландыра алады.

Конкурс комиссиясының қарауына құжаттарды қабылдау мерзімінде азаматтардың өздері әкеліп берген неме-се поштамен жіберген (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін мұқабада орналастырылған) құжаттары қабылданады.

Конкурсқа қатысу үшін, электрондық пошта арқылы тапсырған азамат-тар құжаттарының түпнұсқасы, әңгімелесуге дейін кемінде бір жұмыс күн бұрын кешіктірілмей беру қажет.

Құжаттарды қабылдау мерзімі кон-курс өткізу туралы хабарландыру («Астана ақшамы» және «Вечер-

няя Астана» газеттерінде) соңғы жарияланған күнінен бастап он жұмыс күннің ішінде «Астана – жаңа қала» арнайы экономикалық аймағын әкімшілендіру басқармасы» ММ, 010000, Астана қаласы, Достық көшесі, 13, 203 кабинетте қабылданады.

Әңгімелесуге жіберілген үміткерлер конкурс комиссиясы шешім қабылдаған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде әңгімелесу өткізу күні туралы кон-курс комиссиясының хатшысымен хабарландырылады. Хабарландыру қатысушылардың электрондық мекен-жайларына және ұялы телефондарына ақпарат жіберу жолымен жүзеге асыры-луы мүмкін. Үміткерлермен әңгімелесу «Астана – жаңа қала» арнайы эконо-микалық аймағын әкімшілендіру басқармасы» ММ, 010000, Астана қаласы, Достық көшесі, 13, 203 каби-нетте әңгімелесуге шақырған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде өтеді.

Конкурс комиссиясының отыры-сына байқаушыларды қатыстыруға жол беріледі. Байқаушылар ретінде Қазақстан Республикасы Парламентінің және барлық деңгейдегі маслихат депутаттарының, Қазақстан Республи-касы заңнамасында белгіленген тәртіпте аккредиттелген бұқаралық ақпарат құралдарының, басқа мемлекеттік органдардың, қоғамдық бірлестіктердің (үкіметтік емес ұйымдардың), ком-мер циялық ұйымдардың және сая-си партиялардың өкілдері, уәкілетті органның қызметкерлері қатыса алады.

Байқаушы ретінде конкурс комис-сиясының отырысына қатысу үшін тұлғалар әңгімелесу басталуына 1 жұмыс күні қалғанға дейін кешіктірмей пер соналды басқару қызметіне

(кадр қызметіне) тіркеледі. Тіркелу үшін тұлғалар персоналды басқару қызметіне (кадр қызметіне) жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесін, жоғарыда аталған ұйымдарға тие-сілі лігін растайтын құжаттардың түпнұсқасын немесе көшірмелерін ұсынуы қажет.

«Б» корпусының бос мемлекеттік әкімшілік лауазымына үміткерлер Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Астана, Ал-маты, Атырау, Көкшетау, Павлодар, Тараз, Өскемен, Орал, Петропавл, Қостанай, Қызылорда, Қарағанды, Талдықорған, Ақтөбе, Ақтау және Шымкент қалаларындағы аймақтық тестілеу орталықтарында белгіленген тәртіппен өтеді.

D-O-4 cанаты үшін тестілеу бағдарламасы: мемлекеттік тілді білуге тест (20 тапсырма); логикалық тест (10 тапсырма); Қазақстан Республикасының заңнамасын білу ге арналған тестке Қазақстан Респуб-ликасының Конституциясын (15 сұрақ); «Қазақстан Республикасының Президенті туралы» (15 сұрақ), Қазақстан Республикасының консти-туциялық заңы, «Мемлекеттік қызмет туралы» (15 сұрақ), «Сыбайлас жем-қорлыққа қарсы күрес туралы» (15 сұрақ), «Әкімшілік рәсімдер тура-лы» (15 сұрақ), «Жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тәртiбi туралы» (15 сұрақ), «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» (15 сұрақ), Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» (15 сұрақ) Қазақстан Республикасының заңдарын бiлуге арналған тест сұрақтары кiредi.

«Профессор С. Рузидиновтың с т о м а т о л о г и я к о л л е д ж і н і ң Астана қаласындағы филиалы» жабылғаны туралы хабарлайды. Талап-шағымдар осы хабарлан-дыру жарияланған күннен бастап екі ай мерзім ішінде мына мекен-жайда қабылданады. Астана қ., Құндызды, 4, тел.:53-81-26.

«051 Қызметі» мемлекеттік мекемесі бос қызмет орындарына қабылдау жүргізетінін хабарлайды: Заңгер (G-10 санаттағы 1 орын); бағдарламашы (G-12 санаттағы 1 орын), аудармашы (декреттік де-малыс уақытына) (G-10 санаттағы 1 орын), эксперт (декреттік демалыс уақытына) (G-7 санаттағы 1 орын). Лауазымдардың негізгі талаптары: жоғарыдағы айтыл ған мамандықтар бойынша жоғарғы немесе орта-кәсіптік білім. Ақпарат үшін телефон-дар: 57-41-26, 8-701-335-23-46.

Астана қаласы әкімдігінің атынан, 010000, Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Бейбітшілік көшесі 11, № 546 кабинет мекен-жайында орналасқан «Астана қаласының жолаушылар көлігі және автомобиль жолда-ры басқармасы» ММ коцессиялық жобалар бойынша концессионерлерді таңдау жөнінде 4 (төрт) конкурс өткізетіндігі туралы хабар-лайды:

1. «Астана қаласының Қабанбай батыр даңғылы 32/1 үйінің ауданында орналасқан жер учаскесіндегі паркингті салу және пайдалануға беру»;

2. «Астана қаласының Орынбор көшесі № 8 үйінің ауданында орналасқан жер учаскесіндегі паркингті салу және пайдалануға беру»;

3. «Астана қаласының Абылайхан даңғылы мен Қобда көшесінің қиылысы ауданында орналасқан жер учаскесіндегі автовокзалды салу

және пайдалануға беру»;4. «Астана қаласының Тілендиев даңғылы

мен Бейсеков көшесінің қиылысы ауданының жер учаскесіндегі автовокзалды салу және пайдалануға беру».

Концессия объектілері:әрбір концессиялық жоба бойынша 4 (төрт)

жеке конкурсқа бөлінген Астана қаласының аумағында тұрған паркингтер ғимараттары, автовокзалдар мен жер учаскелері енетін 2 (екі) паркинг пен 2 (екі) автовокзал

Конкурсқа Қазақстан Республикасының «Концессиялар туралы» Заңының 18 бабын-да көрсетілген біліктілік талаптарына және концессионерді таңдау жөніндегі конкурстық құжаттамаға жауап беретін барлық әлеуетті концессионерлер жіберіледі.

Конкурсқа қатысу үшін конкурсты ұйым-

дастырушыларға ұсынуға қажетті құжаттар мен әлеуетті концессионерлерге қойылатын талаптар тізбесі конкурстық құжаттамада көрсетілген.

Конкурс өткізу туралы осы хабарландыру жарияланған кезден бастап, 9.00-ден 13.00-ге және 14.00-ден 18.00-ге дейін Қазақстан Респу-бликасы, Астана қаласы, Бейбітшілік көшесі, 11 үй, №546 кабинет мекен-жайы бойынша конкурстық құжаттама көшірмесінің пакетін алуға болады.

Конкурстық құжаттама көшірмесінің пакеті тегін беріледі.

Әлеуетті концессионерлер конкурсқа қа-ты суға арналған конвертке жапсырылған конкурстық Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Бейбітшілік көшесі, 11 үй, №546 кабинет мекен-жайы бойынша өтінімдерді «Астана қаласының жолаушылар көлігі және автомобиль

жолдары басқармасы» ММ-не тапсырады.

Конкурсқа қатысуға арналған конкурстық өтінімдерді ұсынудың ақырғы мерзімі 2015 жылғы 14 сәуірде Астана қаласының уақыты бойынша 13.00-ге дейін.

Конкурстық өтінім салынған конверттерді ашу Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Бейбітшілік көшесі, 11 үй, №546 кабинет мекен-жайындағы «Астана қаласының жо-лаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы» ММ –де 2015 жылғы 14 сәуірде Астана қаласының уақыты бойынша 15.00-де жүзеге асырылады.

Қосымша ақпарат пен анықтаманы 8 (7172) 556748 телефоны, сондай –ақ «Астана Innovations» АҚ 8 (7172) 578952 телефоны бойынша алуға болады.

12www.astana-akshamy.kz

E-mail: info@astana-akshamy.kz

Көрменің мақсаты – Ұлы Жеңістің 70 жылдығы қарсаңында қан майданда ерлікпен күрескен, ерен еңбегімен елімізге бейбіт өмір сыйлаған майдангер аталарымыздың рухына тағзым ету.

Көрмеге ерен ерлік пен өлшеусіз еңбектің арқасында қолымыз жеткен бейбітшілікті сақтау үшін қан майданда шайқасқан жа-уынгер аталарымыз бен апаларымыздың фотосуреттері мен кейбір мұрағаттық құжат көшірмелері қойылады.