INGURUAREN DESKRIBAPENA:Aramaio ibaia bideratuta dago Arrasaten, hau da, haren erdi ibilguan. Uribe auzotik, Munar auzoraino estalita dago; horren ondoren, 500m estali gabe doa gutxi gora behera eta berriz ere estali egiten da errepide azpian.500m horien inguruan, ikastola bat, bi parke eta etxeak nahiko gertu daude.

ALDAKETAK:Orain dela urte batzuk ibai honen bide naturala erreformatu egin zuten eta horregatik bideratuta dago.

URA KUDEATZEKO INSTALAZIOAK:Oraindik ez daude ura kudeatzeko instalaziorik inguruan baina bat eraikitzen ari dira. Aramaio ibai Deba ibaira isuri ondoren dagoen bidean, herriaren kanpoaldean eraikitzen ari dira. Arazte prosezuak hirietako uretan sortzen diren urei hondakinak eta germenak kentzean ibaira edo itsasora isurtzerakoan kutsadurarik ez sortzeko datza. Normalean ez da edateko erabiltzen ur hori, baizik eta nekazaritza eta horrelakoetan.

NON JAIOTZEN DA?:

Aramaio ibaia, izenak dioenez Aramaion jaiotzen da; Goikoerretako presan.

NORA ISURTZEN DITU URAK?

Aramaio ibaiak Deba ibaian isurtzen ditu urak eta haren ibaiadar nagusi bat da Aramaio,. Aramaio ibaiak Arrasaten isurtzen ditu Deba ibaira haren urak, hain zuzen ere Nafarroa etorbidean. Bertatik Deba ibaiak haren bidea jarraitzen du Dabaraino eta beratan Kantauri itsasora isurtzen ditu urak.

IBILGUA:

Deba ibaiaren erdi ibilguan gaude Arrasaten. Deba ibaia honako herrietatik pasatzen da: Deba, Mendaro, Elgoibar, Soraluze, Bergara, Arrasate, Aretxabaleta eta Ezkoriatza.

HONDAKINAK:

Ibaiaren puntu batzuetan baino ez, ez dago kiratsa. Aztertu ahal izan dugu aparra sortzen dela, ibaiaren hainbat puntutan ur jauzi txiki (30cm) moduko batzuk daude eta aparra sortzen da bertan. Ez dago olio edo koipearen arrastorik. Tamaina oso handiko hondakinik ez dugu aurkitu bakarrik baloiren bat, eskularru batzuk, aterkinen bat, poltsatxoak, etb.

IBAIAREN ZABALERA ETA LUZEERA:Gutxi gora-behera 8-10m-ko zabalera du eta metro erdiko sakonera. 58km-ko luzeera du eta 13,4 m³/s emaria du.

FLORA ETA FAUNA:

Nahiko landare daude ibaiaren aldeetan; sahatza edo haltza adibidez. Ez dira arrainik ikusten inguruan, ez bizirik, are gutxiago hilda. Ikusi ditugun animalia bakarrak ahateak izan dira.

Gure ibaia Euskal Herriko ibai kutsatuenetariko bat dela jakinda, nahiko kutsatuta eta zikin dagoela hausnartzen dugu baina, laster araztegi berria eraikitzeaz bukatuko dutenez, Deba ibaiko urak ez dira Kantauri itsasora hain kutsatuta iritsiko.

Diagnostikoa:Ibaiaren alboan dauden landareak:

o Haltza: Alnus glutinosa (Linn.), 20-22 metroko altuera izan ohi duen zuhaitz ertaina dugu. Baldintza berezitan 35 metroko altuera har dezakeen zuhaitz hau, erraz ezagutu dezakegu; urte osoan zehar ikusten diren konoak (koniferoek dituzten antzerakoak) dituen planifolio bakarra bait da. Bere batezbesteko bizitza-epeak, nekez gainditzen du mendea.

o Sahatsa:Ibai-bazter eta leku hezeetan hazten diren zenbait zuhaitz edo zuhaixka dira sahatsak. Ez dira oso handiak egiten eta hosto luzexkak eta mordo luzetan antolatutako loreak ematen dituzte

o Sasia: Arrosaren familiako landarea, zurtoin luze eta arantzaz hornituak, eta lore zuriak edo arrosadunak dituenak.Fritutzat masusta ematen du ( Rubus fruticosus), sasiaren antzeko zuhaixka.

o Landare inbaditzaileak: Landare inbaditzaileak dauden lekuko fauna eta flora kaltetzen dituzte. Landare inbaditzaileei aurre egiteko moduak aztertu dituzte. Landarea moztu eta beste landare bat birlandatzea da modu mekanikoa. Egun, ibai ertzetan nagusitzen ari den landare inbaditzailea Reynoutria japonica da.

• Errekaren ibilbidea kanalizatuta dago hormigoizko pareta bertikalekin? Bai, errekaren ibilbide parte asko hormigoizko pareta bertikak ditu bere

albotan.• Nola? Ibaiare albotan basoak, zuhaixkak,… eta bestelakoak egon arren, gizakiak

kanalizatzeko egindako hormigoizko paretak ditu ibaiak, beraz, horrek ezan nahi du, landareak ateratzeko sailtasun gehiago daudela.

• Ibaiaren ibilbidean, estalketarik al dago? Bai, badago.

• Deba Euskal Herrian dagoen ibai bat da. Arlabanen jaiotzen da, Elgeako Sierrako muga mendebaldean “ Leintz Gatzaga”tik oso urbil, baina Arabako lurraldeetan, Gipuzkoatik ibiltzen da eta Kantauri Itsasoa da bere isurialdea , Debaren herrian itsasadar bat sortzen du.

• Ibaiaren erabilera nagusiak: Nekazaritzkoez du balio, ura kutsatuta dagoelako. Ibai ertzetan errepideak eta eraikuntzak egin dituzte.· Jasan al du aldaketarik ibaiak? Bai, asko jasan ditu.Adibidez: Hormigoizko pareta bertikalak, ibilbidearen

estalketak…

• Deba ibaia ibai luzexka samarra da, eta, landare mota ugari dauzka bere aldemenean. Gizakiak

hainbat aldaketa egin dizkio ibai honei, baina leku batzuetan, ibaia guztiz naturala da. Oso ibai polita da, baina pena da, ura kontaminatua egotea.

Deba ibaiaren ura kontrol gabeko isurketak,kontaminazioagatik,…zikinduta dago, beraz, horrek esan nahi du,landareak aparte ez dagoela Bizitza urria dela ( ez arrainik, igelik…)ura zikina baitago. Errekan zikinkeria asko dago, gizakiak bertara botatakoak ( gizakien poltsak, boteilak,...)ibaia ez dago egoera onean guk horrela utzidugulako, nahi izanezkero, aleginarekineta asko saiatuz, berreskura dezakegu.Ibaian ur asko dago euria egin duelako.