181 Kapital 07 12 2010

NA ZATVORAWE, PONEDELNIK, 06.12.2010, 13.00~.

MBI 10 0,10%MBID 0,42%OMB 1,26%

EVRO/DENAR 61,49DOLAR/DENAR 46,42EVRO/DOLAR 1,32

NAFTA BRENT 91,60EURORIBOR 1,53%

2.239

2.241

2.243

2.245

2.247

2.249

2.251

30.11 02.12 04.12 06.12

MBI 10

PETOK, VO

INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (06.12)

9

...samo idejata e kapital, sè drugo e pari... ~len na grupacijata KAPITAL MEDIA GROUP

vtornik

...POGLED NA DENOT...QUPÔ ZIKOV

“PRATENI^KA PREVARA”

� STRANA 4

vtor

nik.

07. d

ekem

vri.

201

0 | b

roj

181

| go

dina

1 |

cena

20

den.

| te

l. 2

55

14 4

1 | f

aks

. 2 5

8 14

40

KOLUMNAD-R RUBIN ZARESKI

PIRAMIDA� STRANA 8

� STRANA 2-3

VOVEDNIKALEKSANDRA SPASEVSKA

OD IDEJA DO REALIZACIJA� STRANA 2

00

SE BARA INVESTITOR ZA 12 HIDROCENTRALI NA VARDAR

KINEZI JA SKENIRAAT VARDARSKA DOLINA?!� STRANA 4

ODLUKATA PADNA, DENOVIVE ]E SE POTPI[E KREDITOT

800 MILIONI EVRA ]E SE ZADOL@I VLADATA KAJ MMF!?PRETSTAVNICI NA MMF POVTORNO SE VO MAKEDONIJA, DA SE DOGOVORAT SO VLADATA ZA POTPI[UVAWE NA DOGOVOR ZA OTVORENA KREDITNA LINIJA. NO, NAMESTO 400 MILIONI EVRA, KOLKU [TO E MAKSIMUMOT [TO MO@E DA GO DOBIE ZEMJAVA ZA EDNA GODINA, VLADATA NAJVEROJATNO ]E SKLUÎ DVEGODI[EN ARAN@MAN I ]E SE ZADOL@I 800 MILIONI EVRA?!

00

Investiciskite fondovi dobro se ofajdija od Kina, Indija i Brazil� STRANA 9

Avtobusite na Mile od Ukraina nikako da dovozat do Makedonija � STRANA 10

VLASTA NE OBEZBEDI DVOTRETINSKO MNOZINSTVO

PADNA ZAKONOT ZA DR@AVNA UPRAVA!� STRANA 8

ARAN@MAN I ]E SE ZAARAN@MAN I ]E SE ZADOL@I 800 MILIONI EVRA?!

P

...Q

“

DNA GODINA, VLADATA NAJVEROJATNO ]E SKLUÎ00 MILIONI EVRA?!

D D , DADOL@I 80

PRS

KOLD-R

PIS

OVALESPA

ODREA

S

�

KD

P�

VOAS

OR�

CRVENKOVSKI I GRUEVSKI SE MAJTAPAT SO CELA NACIJA

� STRANA 6-7

PO PRINCIPOT "NA TI GO - DAJ MI GO!"

NAVIGATOR2 07.12.2010 VTORNIK

Se gradat lokalni i regionalni pati{ta niz dràvata. Makedonija kone~no }e izgradi novi avtopati{ta na kori-dorite 8 i 10. Celata dràva }e se gasifici-ra. Gra|anite }e se vozat so novi avto-busi. ]e se modernizira èleznicata. Ova se del od proektite koi Minis-terstvoto za transport i vrski veti deka }e gi realizira i na golemo se promoviraat preku marketing-kampawa vo izminative nekolku meseci na nacionalnata televizija. Preku sliki od najave-ni proekti, Minister-stvoto dava ot~et pred gra|anite za “zavr-{enata” rabota, koja, za volja na vistinata, izgleda mnogu obemna. No, iako na ekranite s$ izgleda ubavo i vistinito, na teren rabotite ne se takvi kako {to izgledaat.Pati{tata s$ u{te se no}na mora za voza~ite, a koncesijata na pati{tata stana istoriska. Krvotokot na gradot nikako da prote~e so novi avtobusi, a gasifikaci-jata zasega e mislovna imenka. Od site glasno najaveni proekti samo ì~arnicata na Vodno e vo krajna faza na realizacija, {to i ne e od strate{ko zna~ewe za dràvata, vo sporedba so drugite proekti koi s$ u{te ne se razlizirani. [to, pak, pokaùva deka od ideja do realizacija rabotata odi te{ko, a od vetuvawe i rekla-ma do realnost u{te

OD IDEJA DO REALIZACIJAVTORNIK 07 DEKEMVRI 2010

PRVIOT BROJ NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL IZLEZE NA 17 MART 2010 g.

pote{ko. Najdobro moème da go otslikame toa koga }e odgovorime na pra{aweto {to e realizirano dosega i {to so godini ~eka na realizacija.Prvo i najva`no {to ~eka, a {to so godini go bara i biznis-zaed-nicata i gra|anite, se funkcionalni i moderni avtopati{ta. Proek-tot za koncesija na avtopati{tata e glavna tema na sekoj politi~ki govor na nekoj od minis-trite ili pratenicite od vladeja~kata partija. Pa, duri i na premierot Nikola Gruevski, koj ~esto znae da se pofali deka toa e klu~en prioritet na Vladata. No, po ~etiri godini ne e izgraden nitu eden kilometar nov avtopat od strate{kiot Koridor 8. Od prettenderska do javen povik, pa do prva faza, pa vtora faza i {to u{te i da sleduva, s$ u{te ne e izbran koncesioner koj treba da izgradi del od avtopati{tata niz dràvata, a u{te pomalku e izvesno i koga }e po~ne izgradbata. Toa ne go znae nitu Janakieski. Vtora po va`nost e èleznicata, koja e vo najlo{a sostojba. Dode-ka zemjite vo regionot strate{ki gi povrzuvaat nacionalnite èleznici za pobrz i poefikasen transport na patnici i stoki, Makedonija e na posledno mesto. @elezni~kata infrastruk-tura e vo mnogu lo{a sostojba, vozovite vozat 20 kilometri na ~as, a vagonite se zastareni i, iako e mnogu poevtino sredstvo za transport, retko koj ja koristi.Avtobusite se posebna tema. Dodeka vo svetot na golemo se gradat metroa, brzi tramvai i se nao|a nov na~in za pobrz pre-voz vo gradskiot soobra-}aj, Vladata re{i haosot

Iznesuva kamatnata stapka na blagajni~kite zapisi. Narodnata banka v~era ja namali kamatnata stapka za 0,5 procentni poeni, so {to od dosega{nite 4,5% kamatnata stapka na blagajni~kite zapisi se namali na 4%, a so toa i kamatnata stapka na lombardniot kredit se namaluva od 6% na 5,5%. Kako {to soop{tija od NBM, mo`nosta za ponatamo{no relaksirawe na monetarnata poli-tika proizleguva od dvièwata na devizniot pazar. Nasproti ocenkite za odlivi od deviznite rezervi vo poslednoto trimese~je, vo tekot na noemvri i prvite denovi od mesecov NBRM intervenirala so neto-otkup na devizi. Toa zna~i deka i vo ovoj period deviznite rezervi beleàt rast i na 3 dekemvri iznesuvaat 1,698 milioni evra, obezbeduvaj}i 4,3 meseci pokrienost na uvozot za narednata godina.4%S

GLAVEN I ODGOVOREN UREDNIKQup~o Zikov

ZAMENICI NA GLAVNIOT UREDNIKSpasijka Jovanova, Verica Jordanova, Biqana Zdravkovska Stoj~evska

POMO[NICI NA GLAVNIOT UREDNIKIgor Petrovski, Maja Bajalska Georgievska, Aleksandra Spasevska

GRAFI^KI I IT DIREKTORNikolaj Toma{evski

GRAFI^KI PRELOM I WEB ADMINISTRACIJANade Toma{evska, Igor Toma{evski

FOTOGRAFIJAAleksandar Ivanovski

Izdava: KAPITAL MEDIA GROUP doo Skopje, ul: Romanija bb (fabrika Gazela) 1000 Skopje, p.fah: 503, Republika Makedonija; PRETSEDATEL NA ODBOROT NA SODRU@NICI: Qup~o ZikovIZVR[EN DIREKTOR: Gordana Mihajlovska

OFFICE MANAGER I FINANSII: Aleksandra Nikolova: ++389 2 2551 441/ lok:[email protected]

PRETPLATA NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL I NA MAGAZINOT KAPITAL:Sawa Savovska: ++ 389 2 551441 /lok: [email protected]

REKLAMAAleksandra Stojmenova: ++389 2 2551441/ lok:[email protected]; [email protected]

OGLASIDijana Gulakova: ++389 2 2551441/ lok: [email protected]

SPECIJALNI PRILOZI:Jasmina Savovska Tro{anovski: ++389 2 2551 441/ lok: 102, [email protected]

Prviot broj na dnevniot vesnik Kapital se pojavi na 17 mart 2010telefon: ++ 389 2 2551 441; faks: ++ 389 2 2581 440; e-mail: [email protected]

Pe~ati: Grafi~ki Centar SkopjeSpored misleweto na Ministerstvoto za kultura za dnevniot vesnik “Kapital” se pla}a povlastena dano~na stapka. Tekstovite i fotografiite ne se vra}aat. Site objaveni tekstovi, fotografii i druga grafi~ka oprema se avtorski za{titetni i moàt da bidat preobjaveni, ili na drug na~in koristeni samo so dozvola na izdava~ot.Dano~en broj: MK 4030999366644; @iro smetki: Eurostandard banka: 370011100019555

ODLUKATA PADNA, DENOVIVE ]E SE STAVI POT

800 MILIONI EVVLADATA KAJ MM

ALEKSANDRA [email protected]

vo gradskiot prevoz da go re{i so dvokatni avtobusi. Otkako dve godini po mnogu neuspe{ni obidi kone~no najde kompanii koi }e gi proizvedu-vaat avtobusite, sega se soo~uva so opasnost deka nema da bidat ispora~ani navreme. Najavata na ministerot Janakieski be{e deka skopjani vo novite avto-busi }e se vozat od juni. No, eve re~isi zavr{i godinata, a od avtobus-ite nema ni trkalo. Za deset meseci otkako be{e potpi{an dogovorot, skopjani ne vidoa nitu kako }e izgledaat novite avtobusi, a kamoli da se vozat vo novi.Gasifikacijata, pak, e u{te pogolem. Namesto dosega da po~ne da se gradi gasovodnata mreà, s$ u{te ne e izraboten nitu izvedbeniot proekt za gasifikacija, bidej}i Vladata ~eka so parite od klirin{kiot dolg na Rusija da se finansira izgradbata na mreàta. Gasifikacijata e samo mislovna imenka, koja te{ko }e se realizira vo narednite pet godini. Zatoa, namesto da se pro-movira i reklamira preku marketing-kampawi, minis-terot Janakieski da si gi zasuka rakavite i da gi realizira proektite.

Vladata }e se zadolì 800 milioni evra ka j Me|unarodniot monetaren fond za narednite dve go-dini?! Namesto 400 milioni evra, kolku {to iznesuva maksimalniot iznos {to moè da go dobie Make-donija od Fondot za edna godina, Vladata najvero-jatno }e sklu~i dvegodi{en aran`man. Od v~era, misija-ta od Va{ington, predvodena od Ves Mekgru, povtorno e vo poseta na zemjava i

ve}e se sretna so minis-terot za finansii, Zoran Stavreski. Ve}e e re~isi izvesno deka Makedonija }e sklu~i dogovor za zaem so MMF, no s$ u{te ostanuva da se precizira kolkav iznos }e ni bide odobren na koristewe.“O~ekuvame vo narednite denovi da zavr{at razgovo-rite za otvorenata kreditna linija od MMF i moàm da kaàm deka sme s$ po-blisku do donesuvawe na odluka za koristewe na ovoj kredit. Vo prvata godina od sklu~uvaweto na dogovorot Makedonija moè da koristi najmnogu 400 milioni evra, no Vladata razmisluva da go koristi kreditot vo period od dve godini, {to zna~i deka }e se razgovara da se povle~at pove}e od 400 mil-ioni evra. Stanuva zbor za isklu~itelno povolen zaem. Kamatata za prvite 400 milioni evra e 1,3%. A, vo prosek, dokolku se iskoristi celiot iznos, bi bila 2,1%”, izjavi ministerot Stavreski pred po~etokot na pregovo-rite so monetarcite.

]E SE TRO[AT LI PARITE ZA KAPITALNI INVESTICII?!

Dokolku padne dogovor, parite }e bidat staveni vo dràvnata kasa i }e se tro{at za site proekti koi se predvideni so buxetot za idnata godina. No, imaj}i ja predvid strukturata na makedonskiot buxet, spored koja najgolem del, odnosno 85%, od buxetskite pari se tro{at na tekovni rashodi, za plati na administraci-jata i socijalni dava~ki, a pomal del, 15%, za kapitalni investicii, proizleguva deka golem del od zaemot od MMF

Pretstavnici na Me|unarodniot monetaren fond povtorno se vo Makedonija, da se dogovorat so Vladata za potpi{uvawe na dogovor za otvorena kreditna linija. No, namesto 400 milioni evra, kolku {to iznesuva maksimalniot iznos {to moè da go dobie zemjava od Fondot za edna godina, Vla-data najverojatno }e sklu~i dvegodi{en aran`man, so {to }e se zadolì 800 milioni evra?! ]e se potro{at li parite za kapitalni investicii, koi so godini ~ekaat realizacija?

VES MEKGRU[EF NA MISIJATA NA MMF

“Ova e kreditna linija koja & obezbeduva na zemjata sigurnost deka vo uslovi na nepredvi-deni nadvore{ni {okovi }e moè da gi nadmine

finansiskite problemi so polni xebovi. Uslovite {to treba da se ispolnat se

razli~ni od ona {to se bara za klasi~en stend-baj aran`man. Parite moè da se iskoristat za buxetska poddr{ka, odnosno da bidat garancija deka buxetot }e se realizira i vo vlo{eni uslovi. S$ {to treba e potvrda od Vladata i od Narodnata banka za namerite na nivnite poli-tiki. No, nema kriteriumi za izvr{uvawe i ocenka, kako kvartalni revizii i pregledi, voobi~aeni za drugite formi na zaemi od MMF.”

ALEKSANDAR [email protected]

VT ITE ITALNIICII?!adne dogovor,e bidat staveninata kasa i }e sesite proekti koi

deni so buxetot zadina. No, imaj}id strukturata na

3NAVIGATOR 07.12.2010VTORNIK

� NE IM BE[E DENOT� LIDERI � POBEDNIK

MISLAM DEKA E POGRE[NO [TO SAMO EDNA KOMPANIJA UÊSTVUVA VO IGRATA NAREÊNA “MONOPOL”

STIVEN RAJTAMERIKANSKI KOMIÂR

�

�

Najdobar primer za toa deka kompaniite moàt da bidat vo dobri odnosi so dràvnite in-stitucii e Carinskata uprava. Kompaniite se zadovolni od rabotata na prviot carinik, Van~o Kargov. Go falat, no davaat i pozitivni ocenki za reformite koi gi sproveduva toj. Biznis-zaednicata pozitivno gi ocenuva naporite na Ca-rinskata uprava da gi olesni procedurite za protok na stoki, so {to kompaniite za{teduvaat zna~itelno vreme pri uvozot i izvozot na proizvodi. Makedon-skite biznismeni se zadovolni i od edno{alterskiot sistem i od mo`nosta elektronski da se podnesuvaat dozvolite. Neodamna formiranoto Soveto-davno telo, vo koe, pokraj Carinskata uprava, ~lenuvaaat site pretstavnici od biznis-zaednicata, jasno zboruva deka Kargov e podgotven da

VANÔ KARGOV

e moèbi i mrzelivosta na pratenicite voo~ena vo site istraùvawa za rabotata na Parlamentot, koja i ovojpat be{e posilna od va`nosta na donesuvaweto na eden vakov krucijalen zakon.Bez razlika {to prateni~kata grupa na VMRO-DPMNE najavi povtorno glasawe za izmenite na Zakonot za dràvnata uprava, vakviot kraj na v~era{noto glasawe, sepak, potvrdi deka Manevski ne e dovolno ubedliv vo svojata misija za reforma na javnata administracija. Vo toa Ma-nevski ne uspea da gi ubedi ni svoite.

Prviot obid za reformi vo javnata administracija preku izmeni na Zakonot za dràvnata uprava, predloèni od ministerot za pravda, Mihajlo Manevski, ne dobi soglasnost od pratenicite. Za-konot koj ministerot Manevski na golema vrata go najavuva{e kako ~ekor do kone~na profe-sionalizacija i reforma na bavnata i neefikasna javna administracija, ne samo {to ne uspea da dobie poddr{ka od Parlamentot, tuku be{e predmet na ostra kritika, kako od ekspertite vo Makedonija, taka i od pretstavnici na Evropskata komisija. Pri~inite za vakviot previd moàt da bidat pove}e. Prvo, ministerot o~igledno ne uspeal so svojata partija da go podeli entuzijaz-mot za zakonot {to treba da go napravi potrebniot ~ekor vo pravec na podobruvawe na sostojbata vo administraci-jata, pa negovite sopartijci ne se mobiliziraa za da go izgla-saat zakonot. Vtoro, pri~inata

MIHAJLO MANEVSKI

N

� GUBITNIK

P

� MISLA NA DENOT

NIKOLA RISTANOVSKI

Maestralnata izvedba na makedonskiot akter

vo srpskata pretstava “Dervi{ot i smrtta” ja osvoi publikata vo cel region i sobra eden kup nagradi

TONI JAKIMOVSKI

Ulogata na Centarot za upravuvawe so krizi e

i da gi prevenira krizite, a ne samo da izleze na teren koga }e se poplavi cela dràva

TPIS NA KREDITOT

VRA ]E SE ZADOL@I MF!?

gi slu{ne problemite so koi se soo~uvaat stopanstvenici-te pri uvozot i izvozot na stoki. Van~o Kargov upravuva so Carinskata uprava ve}e ~etiri godini i za toa vreme vloì osoben napor za da gi sprovede nizata reformi, me|u koi i edno{alterskiot sistem pri vadewe dozvoli za uvoz i izvoz, a ve}e se podgotvuva da go vovede i elektronskiot sistem za obrabotka na carin-skite deklaracii. Za pozitiven ~ekor se ocenuva i obidot na Kargov da go namali krimi-nalot vo carinskite postapki, a poleka, no sigurno uspeva da go ras~isti “kriminalot” i vo svoite redovi.

ANGELA MERKEL

Gi “strese” site kolegi od zemjite-~lenki na evro-

zonata so zakanite deka Germanija moè da se otkaè od evroto i da se vrati na markata

JORGOS PAPAKONSTANTINU

Nasproti site zalo`bi na ministerot za finansii

na Grcija za zakrepnuvawe na dràvniot buxet, Standard i Purs go stavi gr~kiot dolg pod negativno nabquduvawe

}e se potro{i za neproduktivni celi,

koi ne obezbeduvaat ekonomski razvoj.

“Parite od MMF se nameneti za buxetska poddr{ka, nema uslov za {to bi se koristele. Toa zna~i deka }e bidat stave-ni vo funkcija na buxetot, so sigurnost da moè da se izvr{at site proekti {to se planirani za idnata godina. Toa podrazbira realizacija i na ambicizonite kapitalni proekti koi se predvideni za idnata godina, vo iznos od okolu 370 milioni evra, i bi pomognalo da se zado-volat potrebite na dràvata bez da se povlekuvaat pari od bankarskiot sistem preku doma{no zadolùvawe”, po-tencira Stavreski. Ekspertite nemaat dilemi deka zemjava ima seriozna potreba od priliv na kapital od stranstvo, no predupredu-vaat parite da se potro{at za investicii vo kapitalni objekti, koi }e ja stimuliraat ekonomijata pobrzo da izleze od krizata. “Mora da se vodi smetka po-zajmenite pari da se potro{at za kapitalni investicii vo infrastruktura, koi }e generi-raat prihodi za vra}awe na dolgot i pla}awe na kamatata i da se angaìraat doma{nite kompanii vo izgradba na pati{ta, èleznici, vodo-vodi i hidrocentrali. Ako

angaìrate stranski kompanii da gi gradat proektite, kako, na primer, ì~arnicata do Vodno ili spomenicite, toga{ se zadolùvate za da finansirate nekoja stranska dràva”, veli profesorot Sa{o Arsov od Ekonomskiot fakultet vo Skopje.

KOI USLOVI GI BARA MMF?

Osnoven uslov za da se do-bie kreditnata linija za pretpazlivost od MMF e zemjata da ima postaveno zdravi ekonomski osnovi i politiki za odrùvawe na stabilnosta. Me|utoa, mone-tarcite vo pregovara~kiot proces vr{at procenka i na nadvore{nata pozicija na dràvata i pristapot do finansii na globalniot pazar, fiskalnata i monetar-nata politika, stabilnosta i supervizijata na finansiskiot sektor i adekvatnosta na podatocite. Zemji koi imaat seriozni ekonomski problemi i treba da prezemaat golemi strukturni makroekonomski politiki na prilagoduvawe, koi imaat teòk pristap do pazarite na kapital i nivo na javen dolg koe ne e odr`livo na sreden rok, ne moè da smetaat na vakva fi-nansiska pomo{ od MMF. Vo pregovara~kiot proces, isto taka, se opredeluvaat dopol-nitelni politiki koi zemjata treba da gi ispolni za ot-

stranuvawe na site slabosti koi }e bidat otkrieni.“Ova e kreditna linija koja & obezbeduva na zemjata sigurnost deka vo uslovi na nepredvideni nadvore{ni {okovi }e moè da gi nad-mine finansiskite problemi so polni xebovi. Uslovite {to treba da se ispolnat se razli~ni od ona {to se bara za klasi~en stend-baj aran`man. Parite moè da se iskoristat za buxetska

poddr{ka, odnosno da bidat garancija deka buxetot }e se realizira i vo vlo{eni us-lovi. S$ {to treba e potvrda od Vladata i od Narodnata banka za namerite na nivnite politiki, no nema kriteriumi za izvr{uvawe i ocenka, kako kvartalni revizii i pregledi voobi~aeni za drugite formi na zaemi od MMF”, izjavi Mekgru pri neodamne{nata poseta na Makedonija.

PORAZ

}}e se potro{i za neproduktivni celi,

kkkoi ne obezbeduvaat eekonomski razvoj.

“““Parite od MMF se nameneti za buxetska poddr{ka, nema

b k

angaìrate stranda gi gradat prona primer, ìdo Vodno ili stoga{ se zadol`finansirate nek

”

EVROOBVRZNICATA OSTANUVA VO IGRAIako Vladata planira da go sklu~i dogovor za zaem od MMF za period od dve godini, so {to na Make-donija & se staveni na raspolagawe maksimalno 800 milioni evra, Vladata ne se otkaùva od idejata da izdade evroobvrznica za finansirawe na buxetskiot deficit.“Dokolku MMF ni go odobri kreditot, toa samo }e gi podobri uslovite i okolnostite za zadolùvawe na Makedonija so evroobvrznica, bidej}i toa }e bide silen signal do site investitori deka ovaa finan-siska institucija stoi zad kvalitetot na politikite na zemjata i deka, vsu{nost, ne ni e nu`no po sekoja cena da izdademe evroobvrznica, tuku deka imame rezervna varijanta. Toa }e zna~i zasiluvawe na na{ite pozicii na pazarite na kapital i se reflektira vo namaluvawe na cenata na evroobvrznicata”, komentira Stavreski.Vladata u{te na po~etokot na godinava se obide da se zadolì na komercijalniot pazar na kapital so izdavawe evroobvrznica, no poradi slab interes od investitorite i visokite kamati evroobvrznicata se prolongira s$ dodeka finansiskite pazari vo Evropa ne zakrepnat od krizata.

ZORAN STAVRESKIMINISTER ZA FINANSII“Vo prvata godina od sklu~uvaweto na dogovorot Makedonija moè da koristi najmnogu 400 milioni evra, no Vladata razmisluva da go koristi kreditot vo period od dve godini, {to zna~i deka }e se razgovara da se povle~at pove}e od 400 milioni evra. Stanuva zbor za isklu~itelno povolen zaem. Kamatata za prvite 400 milioni evra e 1,3%, a, vo prosek, dokolku se iskoristi celiot iznos, bi bila 2,1%. Dokolku MMF ni go odobri kreditot, toa samo }e gi podobri uslovite i okolnostite za zadolùvawe na Makedonija so evroobvrznica, bidej}i toa }e bide silen signal do site investitori deka ovaa finansiska institucija stoi zad kvalitetot na politikite na zemjata i deka, vsu{nost, ne ni e nu`no po sekoja cena da izdademe evroobvrznica, tuku deka imame rezervna varijanta.”

MIHAJLO MANEVSKI

PRVIOT CARINIK - PRIJATEL NA KOMPANIITE

VANÔ KARGOVslu{ne problemite so koi

KTE

VANÔ KARGOV

4 NAVIGATOR07.12.2010 VTORNIK

ineskata razvojna banka i n a c i o -nalnata energet-ska kom-panija go

“skeniraat” proektot Vardar-ska Dolina, doznava “Kapital” od vladini izvori. Pret-stavnici na dvete kineski kompanii ve}e podolgo vreme razgovaraat so makedonskata Vlada za izgradbata i na~inot na finansirawe na 12-te mali hidrocentrali po tekot na rekata Vardar, proekt “teòk” 1,2 milijardi evra.Nepoznato e dali proektot Vardarska Dolina }e go gra-dat kineski investitori ili Kineskata razvojna banka }e odobri zaem na make-donskata dràvna kompanija ELEM, koja }e bide nositel na proektot? Ovaa dilema ne e razjasneta otkako premierot Nikola Gruevski neodamna najavi deka naskoro }e se sretne so pretstavnici na kineskata dràvna energetska kompanija i na Kineskata razvojna banka.“Vladata e vo komunikacija so krupna kineska finansiska kompanija, koja se ponudi kako poddr{ka za izgradba na proektot Vardarska Do-lina, poto~no za celosno

finansirawe na ovoj proekt. Instituciite na Vladata gi vr{at site potrebni analizi dali da se prifati ponudata i vo koja forma, za koj period, pod koi uslovi i taka natamu. Mo`no e naskoro da dojde do povtorna sredba na insti-tuciite so ovaa kineska kom-panija”, otkri premierot vo edno televizisko intervju. Ministerot za ekonomija, Fatmir Besimi, pak, za “Ka-pital” doprecizira{e deka ovoj proekt e na samiot po-~etok. Odnovo se pravi stu-dija koja treba da gi po-kaè realnite potencijali na rekata Vardar, kako itehni~kite potencijali naproektot. Poslednata napra-vena studija za ovoj proekt e stara 20 godini. Besimi dodava i deka tokmu Ki-neskata dràvna kompanija za energetika i Bankata za razvoj na Kina pomagaat vo podgotovkata na fizibiliti studijata za 12-te mali i sredni hidrocentrali. “Za proektot Vardarska Do-lina izrabotena e proektna zada~a za energetsko pol-zuvawe na rekata Vardar, vrz osnova na koja treba da se izraboti kvalitetna i opse`na fizibiliti studija. Ovoj proekt pretstavuva eden od najgolemite infrastruk-turni proekti vo dràvata i potrebni se kvalitetni podatoci i analizi vrz koi }e se donese odluka za mod-elot na realizacija, koj pred

s$ treba da ponudi ekonomska opravdanost na ovoj proekt”, veli za “Kapital”, ministerot Besimi. Vladata si dade godina ipolovina vreme za izrabotka na nova fizibiliti studija za Vardarska Dolina, otkako vo juni minatata godina propadna i tretiot tender za izgradba na ovie zna~ajni hidrocentra-li za makedonskiot elektro-energetki sektor, ~ija vkupna mo}nost treba da iznesuva okolu 320 megavati.Na posledniot tender za izgradba na 12-te hidrocen-trali, na lokacii od Veles do Gevgelija, se prijavija samo italijanskata energetska kom-panija ENEL i gr~kata Ti-Ti-Si, no tenderot propadna. Energetskite eksperti vo zem-java dosega kritikuvaa deka proektot e nerealen bidej}i

studijata stara 20 godini ne gi otslikuva sostojbite na terenot. Tie alarmiraat deka Vardarska Dolina e skapa investicija poradi toa {to za da se izgradat ovie hidro-centrali neophodno e da se izmesti èlezni~kata pruga i avtopatot Skopje–Veles za okolu 20 kilometri. Dodavat i deka za da se pomesti pru-gata, }e treba da se dadat re~isi istite pari kolku {to }e ~ini branata. Ekspertite sporat i deka Vardar nema dovolno koli~estvo voda za rabota na 12-te centrali, bidej}i vodnite resursi se neednakvo rasporedeni vo tekot na godinata. Spored energetskata strate-gija, ovie elektrani treba da po~nat da rabotat vo 2018 godina.

�� 3 FAKTI ZA... PROCENKI...

0,1% PORASNALE CENITE NA ALKOHOLNITE PIJALACI

SE ZGOLEMENI CENITE NA HRANATA VO UGOS-TITELSKITE OBJEKTI0,3%

0,3% PORASNALE CENITE NA UGOSTITELSKITE USLUGI VO OKTOMVRI, SPOREDENO SO IS-TIOT MESEC LANI nternet-stranicata Vikiliks im

nanese {teta na SAD so obja-vuvaweto na doverlivite dokumenti na amerikanskata diplomatija, no pogolema zakana

od toa e odbivaweto na pretsedate-lot, Barak Obama, da gi priznae i da gi prifati zakanite so koi se soo~uva Amerika, izjavi amerikanskiot diplomat Xon Bolton.Vo avtorski tekst vo vesnikot “Gardi-jan”, porane{niot ambasador na SAD vo ON tvrdi deka pretsedate-lot Obama ima “slaba adminis-tracija, koja e pogre{no rako-vodena i koja postojano dava promenlivi odgovori”.

QUPÔ ZIKOV

42...POGLED NA DENOT...

“PRATENI^KA PREVARA”

I

Koga im ~ini, vedna{ se dogov-araat...!? Pratenicite vo Sobrani-eto v~era za malku }e go donesea Zakonot za dràvni slu`benici (na VMRO-DPMNE ne im dojde eden pratenik!?). Zakonot sam po sebe predviduva prili~no restrikcii za

dràvnite slu`benici!? No, ne go donesoa... Znaev!Zakon {to vlasta go predloì, samata ne obez-bedi kvorum da go glasa... a pratenicite na SDSM “poòlteni” niz salata aplaudiraa na fatamorgi~nata situacija, sakaj}i da pokaàt ra-dost na navodniot poraz na inicijativata na VMRO-DPMNE, a, vsu{nost, raduvaj}i se {to voop{to nema da se glasa oti i na niv ne im odgovara takov zakon!?Po~ituvani, pri noseweto na eden sli~en zakon pred dve godini, so koj im se obezbeduva{e i se osigu-raa mnogu privilegii na pratenicite, se napravi najgolemiot moèn konsenzus vo Sobranieto, nevi-den na ovie prostori... Privilegiite si gi dobija, normalno... Potoa, vo mesecite i godinite do denes, nikako da gi naterate vladinite slu`benici, in-stituciite, kako i pratenicite, da se pridviàt kon reforma na javnata administracija, ~ij eden zakon e i v~era{niot {to ne pomina! Ona {to e, vsu{nost, skandalozno e faktot {to za vakviot tip zakoni celo vreme postoi tivok konsen-zus me|u vlasta i opozicijata! Opoziciski eksperti duri brifiraat deka so reforma na administraci-jata, taka kako {to e zamislena (namaluvawe na brojot), prakti~no ni{to ne se dobivalo – toa samo }e gi zadovolelo strastite na mediumite i na EU! Se ~udam...

A ba{ mislev deka opozicijata, zboruvaj}i za po-ve}e pari vo buxetot, razmisluva kako da se zgolemi delot za kapitalni investicii ili kako, moèbi, da se namali dano~noto optovaruvawe kaj kompaniite! No, se laàm...I ednite i drugite ni{to ne bi pravele na ovaa tema! Zo{to? Zatoa {to od tamu ja crpat celata glasa~ka energija i sinergija, ako sakate... Zavisat od administracijata i taa zavisi od niv... Kako “creva”!?Javnata administracija im e glavnata baza od kade {to o~ekuvaat glasa~i i agitatori... Tie i nivnite semejstva. S$ se toa dol`nici!? Od druga strana, “prateni~kata kasta” vo Parla-mentot (120 pratenici), sose rodninite niz adminis-tracijata ja so~inuvaat srcevinata na ona {to ~esto go narekuvam “najneproduktivniot del na makedonskoto op{testvo”, za koj ~ista propast - i na karierite i na “xebot” bi im bila – vlast so iskreni nameri da ja re{i administracijata! I pak }e kaàm deka ovde ne stanuva zbor za lo{i nameri kon dràvnite slu`benici i nivnite karieri! Stanuva zbor za buxetot... Za za{tedite tamu i za iskoristuvawe na parite za nameni va`ni za celoto op{testvo!No, koj vodi smetka za toa ovde... Za parlamen-tarcite na{i ova, sekako, deka e {pansko selo!

XON BOLTON �amerikanski diplomat

POGOLEMA ZAKANA ZA SAD OD VIKILIKS SE OBAMA I NEGOVATA ADMINISTRACIJA

Vlasta i opozicijata imaat konsenzus za Zakonot za dràvni slu`benici

KKINEZI JA SKENIRAAT VARDARSKA DOLINA?!Premierot go najavuva proektot Vardarska Dolina kako re~isi gotova rabota. Obezbedil seriozni kineski partneri za investicijaта. Minis-terot za ekonomija, pak, veli deka doprva ќе se pravi nova studija.

SE BARA INVESTITOR ZA 12 HIDROCENTRALI NA VARDAR

KATERINA [email protected]

...ZABODETE ZNAMENCE I OSVOJTE GO MESTOVO AKO MISLITE DEKA STE NAJDOBRI...

K

� 12 mali hidroelektrani treba da se gradat na lokacii od Veles do Gevgelija

NIKOLA GRUEVSKIPREMIER“Eden od pokrupnite problemi e toa {to na severniot del na rekata Vardar }e treba golema investicija, me|u 150 i 200 milioni evra, za premestu-vawe na prugata, bidej}i taa e premnogu blisku do rekata. I koga bi se napravile tie nekolku brani, vo severniot del }e dojde do potopuvawe na prugata i zatoa }e treba takva investicija i toa odi vo paket.”

5POLITIKA 07.12.2010VTORNIK

ERMIRA MEHMETI: NEMA IZBORI BEZ RE[ENO IME!

DUI KUPUVA VREME ZA VMRO–DPMNE!

koalicionen partner e iskren vo namerite. Moème da gi komentirame oficijalnite izjavi, a tie odat vo nasoka deka VMRO–DPMNE insis-tira na brzo re{enie”, veli Mehmeti.Vo me|uvreme, partiski iz-vori od DUI brifiraat deka }e se ~eka na sostanokot na Centralnoto pretsedatelstvo na partijata, zakaàn za ovaa sabota, na koj se o~ekuva da se donese kone~na odluka kako }e nastapi partijata vo odnos na inicijativata na SDSM. Se o~ekuva i sudir na dvete partiski krila, oti ona {to neoficijalno moè da se ~ue od visoki funkcioneri e

deka vo Mala Re~ica ima i takvi koi smetaat deka tokmu sega e vistinskiot moment da se odi vo druga nasoka. Vo VMRO–DPMNE se vozdràa od podetalni komentari. Sli~no kako i DUI, na sosta-nok na vrvot }e go razgledu-vale predlogot. Otkako pre-mierot Nikola Gruevski izjavi deka sekoe barawe za predvremeni izbori e legitimno, no i deka isto legitimna e negovata vlast, koja e dobiena na fer iz-bori, za koi ni SDSM, ni me|unarodnata zaednica nem-aa zabele{ki, stana jasno deka toj nema namera da raspi{uva izbori.

"ôvekot koj preku no} go smeni imeto na dràvata vo BJRM i go natera naro-dot da se raduva za toa na plo{tad, sega se prikaùva kako demokrat. Neka ne misli Crvenkovski deka moè da se vrati na vlas so nekakov bombasti~en govor poln so navredi" e reakcijata na Gruevski. Stavot na DUI, so koj prakti~no Ahmeti mu dava vreme do eventualnoto re{enie za imeto, samo dopolnitelno go zgolemuva vpe~atokot deka vo vladiniot dvor, osobeno vo posledno vreme, relaciite na “part-nerite” se mnogu zatopleni.Od SDSM brifiraat deka

�� Koalicioniot partner na Nikola Gruevski, Ali Ahmeti, den po mar{ot na SDSM, na koj Branko Crvenkovski otvoreno pobara predvremeni izbori vo najkratok moèn rok, pora~uva deka dodeka ne se re{i sporot so Grcija ne treba da se razmisluva za taa varijanta. A sporot, spored site analizi, e daleku od re{enie

RADIODIFUZIJA I KOMISIJATA ZA ZA[TITA NA KONKURENCIJATA SI JA PREFRLAAT TOPKATA

]E SE SANKCIONIRA LI KONCENTRACIJATA NA MEDIUMI KAJ VELIJA RAMKOVSKI?

Sopstvenikot na A1, Velija Ramkovski, s$ u{te ne odgovoril na baraweto na Sovetot

za radiodifuzija da ja ob-jasni izjavata dadena za negovata televizija deka toj e sopstvenik i na televiz-ijata i na vesnicite "Vreme", "[pic" i "Koha e re". Od Sovetot velat deka vo pogled na koncentracijata na me-diumi vo racete na Ramkovski nemaat izbor kakvi merki da prezemat, bidej}i ne moèle toa da go dokaàt.

"Dokolku nie otideme na sud so podatoci dobieni od Centralniot registar }e is-padneme sme{ni, bidej}i vo nego ovie mediumi se regis-trirani na razli~ni imiwa. Nie ne sme istraèn organ za da sprovedeme istraga i da najdeme povrzanost me|u Ramkovski i vesnicite", se pravda Zoran Stefanovski, pretsedatel na Sovetot. Od Sovetot velat deka od Komisijata za za{tita na konkurencijata pobarale da ispitaat dali postoi povrzanost me|u ~etirite mediumi vo strukturata na reklamirawe. Komisi-jata minatata nedela donese

zaklu~ok deka za pra{awata za mediumska koncentracija edinstveno e nadleèn samo Sovetot za radiodifuzi-ja. Pretsedatelot ,êdomir Kraqevski, potvrduva deka dosega ne na{le povrzanost me|u ovie firmi nitu pri nastapot na pazarot za re-klamirawe. Vo me|uvreme, vesnikot "Ve~er" izleze so podatoci deka vo 2006 godina bilo formirano zdruènie Stopanska in-teresna zednica - Grupacija na mediumi za unapreduvawe na pazarot na reklami, ~ii ~lenki se A1, Vreme E× i Sinim, izdava~i na vesnicite "Vreme" i "[pic".

Spored ~len 7 od dogovorot za grupacijata taa nasta-puva zaedni~ki na pazar-ot za reklami vo ime na trite osnova~i, prihodite se zaedni~ki, moè da sklu~uva dogovori, da sozdava i raspo-laga so imot koj e zaedni~ki, naveduva vesnikot. Grupacijata e neprofitna, a dobivkata {to ja ostvaruva grupacijata im pripa|a na osnova~ite. Spored podatocite, smetkata na Vreme E^ poradi nepla}awe dolgovi e blokirana od 31 dekemvri 2007 go-dina na period podolg od 45 dena. I smetkata na Sinim e blokirana poradi ispla}

awe na dolgovi. Smetkata na Grupacijata za reklami od trite firmi, A1 i izdava~ite na "Vreme" i "[pic" e otvorena na 16 fevruari 2007 godina, a za-tvorena na 7 mart 2009 godi-na. Vo ovoj period se slu~ile blokadite na smetkite na Sinim i Vreme E×, izdava~i na "Vreme" i "[pic". Za vreme na blokadite ovie firmi na-jnormalno rabo-tele, ostvaru-vale prihodi, a n i v n i t e smetki bile po s t o j a no prazni.

MARIJA SEVRIEVA [email protected]

PRVO NOV IZBOREN ZAKONIK, POTOA IZBORI!Parlamentot, i da saka, ne moè da raspi{e vonred-ni izbori, oti Makedonija nema podgotveno soodveten Izboren zakonik. Spored izmenite, na koi se raboti, i koi treba da bidat gotovi do po~etokot na nared-nata godina, treba da se utvrdat osnovni principi, bez koi sproveduvaweto na izborite prakti~no e nevozmo`no. Na izmenite raboti telo sostaveno od pretsedatelot na OBSE vo Makedonija, Hose Luis Herero, ambasa-dorite na SAD i na EU, Filip Riker i Ervan Fuere, pretsedatelot na DIK, Aleksandar Novakovski i min-isterot za pravda, Mihajlo Manevski. Opozicijata podnese svoj predlog-izmeni i se na-deva deka Trajko Veqanovski prvo niv }e gi stavi na dneven red. Okolu 90% od izmenite se vo soglas-nost so predlozite na Vladata. To~kite kade {to ne se soglasuvaat se na~inot na formirawe na izbor-nite odbori za glasawe na dijasporata (SDSM bara i niven ~len, a vlasta trojca – pretstavnici na MNR), politi~kite partii da dostavuvaat periodi~ni izve{tai za na~inot na finansirawe i da se legiti-miraat donaciite, odnosno, da ne smee samo edna firma da dade 5% od svojot vkupen prihod kako don-acija na odredena partija.

GRUEVSKI: PREZEMAME INTENZIVNI DIPLOMATSKI AKTIVNOSTI ZA NADMINUVAWE NA GR^KATA BLOKADA

Republika Makedonija prezema intenzivni diplomatski aktivnosti

za nadminuvawe na bloka-data na evroatlantskite integracii od gr~ka stra-na, odnosno za re{avawe na pra{aweto za imeto, izjavi v~era premierot Nikola Gruevski za vreme na posetata na Ko~ansko."Vladata, MNR i pretse-datelot na dràvata vo kontinuitet imaat inten-zivna komunikacija so

drugite dràvi od Evropa i po{iroko, vo obid da dobieme {to e mo`no pogolema poddr{ka vo pravec na re{avawe na najgorlivoto pra{awe so koe se soo~uva zemjata na nadvore{en plan, a toa e blokadata od Grcija. Isto taka, pravime intenzivni napori vo komunikacijata so Atina da se nadmine ova pra{awe i da se najde nekoe re{enie koe bi gi deblokiralo proces-

ite i bi gi normaliziralo odnosite me|u Makedonija i Grcija, koi ovoj problem seriozno gi optovaruva na politi~ki plan", re~e Gruevski.Tokmu poradi toa, istakna Gruevski, e i pismoto {to go isprati ministerot za nadvore{ni raboti, Antonio Milo{oski, do site ambasadi so koe, veli toj, se pravi dopol-nitelen obid za dobivawe poddr{ka.

GA

zdinniNn"dkz

MILO[OSKI V PETOK VO BERLIN, NA KONFERENCIJA ZA ZAPADEN BALKAN

Ministerot za nad-vore{ni raboti, An-tonio Milo{oski, }e

u~estvuva na Konferencija za Zapadent Balkan koja }e se odrùva vo Berlin. Konferencijata, vo orga-nizacija na institutot Aspen, }e ja otvorat {efovite na germanskata i avstriskata diplomatija, Gvido Vestervele i Mihael [pindeleger.“Glavna tema na Konferen-cijata }e bide integracijata na zemjite na Zapaden Balkan

vo EU, pra{awa povrzani so bezbednosnata "arhitektura”, pomiruvawe i ekonomska sorabotka, kako regionalna, taka i sorabotka so Ger-manija, SAD i Avstrija”, izjavi Matijas Dornfelt od institutot Aspen.Ministerot Milo{oski }e u~estvuva na trkalezna masa na pretstavnici na stopan-skite komori na Avstrija, Ger-manija i zemjite od Zapaden Balkan i panel-diskusija za perspektivite za ~lenstvo vo

EU na zemjite od Zapaden Bal-kan, informiraat od MNR. U~estvoto na Konferencijata go potvrdile {est ministri za nadvore{ni raboti na zemjite na Zapaden Balkan, a na sobirot }e prisustvuva i pretstavnikot od Kosovo, Vlora îtaku.Organizatorot na Konferenci-jata naveduva deka u~esnicite }e nastapuvaat samo so svoite imiwa na masata pred sebe, bez imiwata na dràvite koi gi pretstavuvaat.

KATERINA SINADINOVSKA [email protected]

bez razlika na “vnatrekoali-ciskite” igri, tie }e storat s$ {to moàt za da ja ote-lotvorat nivnata inicijativa. Svesni se deka vo momentov s$ zavisi od politi~kata vol-ja na vlasta i deka dokolku Gruevski ne saka, prvo moè da taktizira so tajmingot na postavuvawe na dneven red na istata, a potoa i so izjas-nuvaweto za nea (zaedno so DUI). Velat deka o~ekuvaat, sepak, Gruevski da pokaè deka ne se pla{i i da izleze na soo~uvawe so niv i so celiot narod.

Dodeka partiite se zaneseni vo presmetkite, spikerot Tra-jko Veqanovski reterira{e od izjavata dadena po prviot golem miting na SDSM na 27 juni, vo koja re~e deka ako Crvenkovski podnese inicijativa za predvremeni, u{te utredenta }e ja stavi na dneven red. Na dene{nata koordinacija so koordinato-rite na prateni~kite grupi voop{to ne ja otvoril temata, so obrazloènie deka istata treba prvo da ja dobie, da ja razgleda, pa da ja stavi na dneven red.

Odrùvaweto pred-vremeni izbori pred da se re{i sporot za imeto so Grcija samo bi ja potvrdilo

i legitimiralo politikata na samoizolacija. Sporot za imeto ja ima blokirano celata dràva. Nie mora da se fokusirame na toa, mora da se sozdade eden op{t me|upartiski konsenzus i da se zafatime so re{avawe na ovoj problem. Nemame ve}e vreme za gubewe”. Ova e reakcijata na partijata na Ali Ahmeti na jasniot povik na SDSM za predvremeni izbori.Partiskiot portparol, Er-mira Mehmeti, veli deka tie kako partija }e ja razgledaat inicijativata na SDSM za raspu{tawe na Parlamentot i raspi{uvawe na vonredni izbori, no deka, sepak, stavot im e oti vo momentov toa bi bilo apsolutno pogre{en poteg na dràvata koja s$ pove}e se izolira. Mehmeti veli deka vinovna za izo-lacijata ne moè da bide isklu~ivo edna politi~ka garnitura, tuku site rel-evantni subjekti.“Sporot mora da se re{i za da se vrati pozicijata na Makedonija na me|unarodnata scena. Niedna reforma {to ja pravime ne moè soodvetno da ni se valorizira bez re{eno ime. Nie ne moème da komentirame kolku na{iot

FOKUS: PO PRINCIPOT “NA TI GO - DAJ MI GO!”

6 07.12.2010

VELIJA RAMKOVSKI3 DEKEMVRI 2010 (INTERVJU NA A1 TELEVIZIJA)[to so politi~kite {pekulkacii deka Velija se pazari so Gruevski ili deka ste so SDSM i Crvenk-ovski. I deka ste eden od organizatorite na mitingot na SDSM?Pazarewe so Gruevski? Kakvo pazarewe, kakvi bakra~i? Narodski, t.e. da go pritisneme dovolno za da go skr{ime, verojatno taka mislat tie. Ivona ili Latas treba da gi stavam ovde urednici za da gi zadovolam nivnite kriteriumi?Vo vrska so Branko.Moè{e li nekoj da go zamisli Branko na ulica?Kabinetski ~ovek, nikoga{ ne izleguva{e. Drago mi e {to toj po~uvstvuva deka ova fa{izoidna vlada mora da se simne. Jas sum blagodaren za inicijati-vata, zatoa {to samo taka }e se pokaè deka silata e kaj narodot. Ovaa postapka me pravi optimist koga e vo pra{awe Crvenkovski, odnosno kakov e sega vo sporedba so minatoto. Toj e glavnata sila za ru{ewe na ovaa vlast i eden po{irok krug lu|e okolu nego. Prv pat vo istorijata na Makedonija se sobraa i Makedonci i Albanci i Turci vo edna misla, koja ne e mar{ za Ramkovski, tuku za demokratijata vo zemjava. Samo taka }e se spre~at gra|anite da ne ja goltaat “vistinata na Latas”.

Samo eden den po mitingot na opozicijata pred makedonskoto Sobranie i ve~ernoto intervju na Nikolai na Branko Crvenkovski i na Nikola Gruevski! Po~ituvani ~itateli na “Kapital” na{ata cel e na edidei za Makedonija, no u{te pove}e za svoite kvalifikacii eden za drug! Na{iot komentar e deka preglavniot “sport” za politi~ka borba! Majtapej}i se eden so drug i me|u niv “unakrsno” niz partiite ovnavodni kriminali im se nametnuvaat kako zaedni~ki imenitel, ~ija delivost so dva, iako nekoga{ mopromitacija ... A i dvajcata za idninata na Makedonija zboruvaat ... Neka po~nat od Velija ...!?

�� Samo eden den po mitingot na opozicijata pred makedonskoto Sobranie i ve~ernoto intervju na Nikolai na Branko Crvenkovski i na Nikola Gruevski! Po~ituvani ~itateli na “Kapital” na{ata cel e na ed

j r r r r jui na Branko Crvenkovski i na Nikola Gruevski! Po~ituvani ~itateli na “Kapital” na{ata cel e na eden krajno nepristrasen na~in u{te edna{ da gi soo~ime na{ite dva lika na dene{nicata so svoite i na Branko Crvenkovski i na Nikola Gruevski! Po~ituvani ~itateli na “Kapital” na{ata cel e na eden krajno nepristrasen na~in u{te edna{ da gi soo~ime na{ite dva lika na dene{nicata so svoite

j r r r

idei za Makedonija, no u{te pove}e za svoite kvalifikacii eden za drug! Na{iot komentar e deka prer Cr ru u

idei za Makedonija, no u{te pove}e za svoite kvalifikacii eden za drug! Na{iot komentar e deka premnogu malku vreme i mnogu skap period za Makedonija imame na raspolagawe za da majtapeweto bide idei za Makedonija, no u{te pove}e za svoite kvalifikacii eden za drug! Na{iot komentar e deka premnogu malku vreme i mnogu skap period za Makedonija imame na raspolagawe za da majtapeweto bide Cr ru u

glavniot “sport” za politi~ka borba! Majtapej}i se eden so drug i me|u niv “unakrsno” niz partiite ovj , u f ru r r

glavniot “sport” za politi~ka borba! Majtapej}i se eden so drug i me|u niv “unakrsno” niz partiite ovie dvajca lideri prakti~ki se majtapat so site nas – makedonskite gra|ani! Velija Ramkovski i negovite glavniot “sport” za politi~ka borba! Majtapej}i se eden so drug i me|u niv “unakrsno” niz partiite ovie dvajca lideri prakti~ki se majtapat so site nas – makedonskite gra|ani! Velija Ramkovski i negovite j , u f ru

��

CRVENKOVSKI I GRUEVSKI SE

Delovi od govorot na liderot na opozicijata Branko Crvenkovski pred makedonskoto Sobranie vo nedelata na 5 dekemvri:

Dosta e od lagi i licemerie. Vistinata mora da pobedi. Rabotite mora da se nare~at so nivnoto vistinsko ime. Ne moè grobarite na makedonskata idnina da ni se prikaùvaat kako golemi patrioti. Ne moè najgolemite kriminalci i silexii da ni prodavaat prikazni za mor-al, ~esnost i zakonitost. Ne moè onie {to vladeat so strav, so represija i pritisoci da se samo proglasuvaat za demokrati. Ne moè najgolemata, rekordnata siroma{tija i nevrabotenost da ja tolkuvaat kako golem ekonomski uspeh.

Ne moè najgolemite kriminalci i silexii da ni prodavaat prikazni za moral, ~esnost i zakonitost. Ne moè onie {to vladeat so strav, represija i pritisoci da se samo-proglasuvaat za demokrati. Ne moè najgolemata, rekordnata siroma{tija i nevrabotenost da ja tolkuvaat kako golem ekonomski uspeh.Pet godini gi izvitoperuvaat site standardi, site normi i krite-riumi vo ova op{testvo. Uporno i sistematski, besramno i agresivno se obiduvaat da ne naviknat deka nenormalnoto e normalno, deka izmis-lenoto i la`noto moè da ja zamenat realnosta, deka nacionalnite porazi treba da se slavat kako pobedi. A porazi kolku saka{! Na site poliwa! Stopanstvoto propa|a. In-vesticii nema.Sekoe treto semejstvo se bori za gol ìvot, od denes za utre. Javno zdravstvo pove}e ne postoi. Obrazo-vanieto e uni{teno. Demokratijata se gazi na sekoj ~ekor. Slobodata na mediumite e mislena imenka. Nevladiniot sektor se tretira kako dràven neprijatel. Denes Makedonija ne e vo proces na integracija tuku vo proces na konfrontacija so Ev-ropskata unija i NATO .Svesno i smisleno go podelija i skaraa narodot, vnesoa omraza me|u lu|eto kako nikoj i nikoga{ dosega. Pet godini ovoj reìm, ovaa vlast na Gruevski i familijata ja pritiska sekoja institucija, sekoja firma, sekoe zdruènie, sekoj medium, sekoj ~ovek vo ovaa zemja da se opredeli po principot “ili si so nas ili protiv nas”. Treto nema. E pa , bidej}i toj izbor go nametnavte i za drug mesto ne ostavivte, denes makedonskiot narod, makedonskite gra|ani vi go davaat odgovorot: Re{ivme da bideme protiv vas gospodine Gruevski!Dobivte {ansa i ja zloupotrebivte tokmu protiv narodot {to vi ja dade.Vie ste pro~itani, vie ste arhi-virani, so vas e zavr{eno! Ovoj narod i ovaa dràva zasluùvaat podobro i }e se izborat za podobro. Po~ituvani gra|ani, dragi prijateli: Cela izminata nedela ja laàt i manipuliraat makedonskata javnost deka ovoj protesten mar{ }e zavr{i

so ru{ewe na instituciite i nasilno vleguvawe vo Sobranieto. I vedna{ da pra{am. Ako sakame da vlezeme vo Sobranieto, koj }e ne zapre? Gruevski, Jankulovska? Ili onie policajci naredeni pokraj ogradata? Pa tie se na{i deca, pove}eto od niv edvaj ~ekaat da trgneme za da ni se pridruàt.Nie ne sme DPMNE. Nie ne gi ru{ime instituciite na ovaa dràva kako niv. Nie gi gradevme i nie sekoga{ }e gi ~uvame. Nie znaeme {to e do-bro, a {to lo{o za ovoj narod. No, vo isto vreme, neka ne gi laè umot deka ovoj protesten mar{ se slu~i i pomina, deka po~na vo Karpo{ i zavr{i pred Sobranie. Ovoj mar{ ne zavr{uva. Ova op{tonarodno dvièwe prodolùva i }e trae s$ dodeka narodot ne se izbori za svo-eto, za podobro, za idninata! Ovoj senaroden mar{ }e zavr{i so izbori i so pobeda na tie izbori!Denes po~ituvani gra|ani, tokmu dodeka ovoj sobir s$ u{te trae vo imeto na site nas ovde prisutni, vo imeto na celiot narod, prate-nicite na SDSM i na opozicioniot front }e podnesat vo parlamentot tri dokumenti. Prviot - neophodni izmeni na izborniot zakon, koi treba da ovozmoàt elementarni uslovi za fer i demokratski izbori. Vtoriot - odluka za formirawe sobraniska komisija za kontrola na izbira~kiot spisok i tretiot - odluka za raspu{tawe na parla-mentot i raspi{uvawe predvremeni parlamentarni izbori. Odluka koja }e stapi vo sila vedna{ po usvoju-vawe na izborniot zakon.So ovie na{i predlozi vo So-branieto davame mo`nost rabotite da dobijat svoj tek niz instituci-ite na sistemot. Sostojbite vo dràvata da se smenat taka kako {to li~i na edno demokratsko op{testvo.Gospodine Gruevski, barem edna{ bidete odgovoren pred sopstve-niot narod. Iskoristete ja ovaa prilika, ovaa podadena raka. Ne dozvoluvajte revoltot i gnevot na narodot da izleze po ulicite. Ajde da odime na izbori! Makedonija saka izbori. Narodot bara da odlu~uva za svojata idnina!

Vakvo ne{to Make -donija ne pameti. Vie dragi prijateli denes ispi{avte istorija. Jas znam deka site vie vo ovie momenti se ~uvst-vuvate gordo, se ~uvst-

vuvate silno i dostoinstveno.Ima i zo{to. Vo istorijata na eden narod, vo ìvotot na eden ~ovek ima raboti {to ednostavno ne smeat da se propu{tat. Ili si del od niv i so toa cel ìvot }e se gordee{ ili ako gi propu{ti{

cel ìvot }e se kae{. Dene{niov protesten op{tonaroden mar{ e tokmu takva rabota.Denes Makedonija e na noze! Denes Makedonija se krena i gordo se is-pravi! Denes Makedonija ~ekore{e po skopskite ulici za svojata slo-boda i dostoinstvo. Za pravoto na podobar ìvot. Denes Makedonija obedineta, splotena, re{itelna ~ekore{e za svojata idnina. Denes, site nie zaedno pokaàvme deka ne dozvoluvame da prodolì ovaa destrukcija i prerodbeni~ki

inèwering vrz makedonskoto op{testvo. Deka ne se pomiruvame so beznade`nosta {to ni ja namet-nuvaat. Ne prifa}ame deka bedata, siroma{tijata i poniùvaweto se na{a sudbina od koja nema begawe.Denes site zaedno pora~avme:Dosta e od lagi i licemerie. Vis-tinata mora da pobedi. Rabotite mora da se nare~at so nivnoto vistinsko ime. Ne moè grobarite na makedonskata idnina da ni se prikaùvaat kako golemi patrioti.

��

707.12.2010VTORNIK

a Gruevski na TV Sitel, “Kapital” deneska vo re~isi integralna forma vi gi objavuva dvata nastapi: den krajno nepristrasen na~in u{te edna{ da gi soo~ime na{ite dva lika na dene{nicata so svoite emnogu malku vreme i mnogu skap period za Makedonija imame na raspolagawe za da majtapeweto bide vie dvajca lideri prakti~ki se majtapat so site nas – makedonskite gra|ani! Velija Ramkovski i negovite o`na i ostvarliva, (pro~itajte gi izjavite za Ramkovski podolu) deneska se pretvori vo nivna silna kom-

Ocenka za mitingot na SDSM:Gruevski: Se raboti za ne{to {to postojano se povtoruva, otprilika brojkata e onaa koja {to be{e i vo mesec juni samo {to sega se obidoa da napravat eden vizuelen efekt naso~uvajki gi lu|eto da odat po ulici za da izgleda dolga kolona! Govorot kako i obi~no me|u pet i deset minuti, zna~i op{ti napadi i obi~no ima op{ti vetuvawa sega nema{e ni toa. Branko Crvenkovski, kako i obi~no aroganten i nervozen, {to pokaùva psiholo{ki gledano deka ima nedostatok na samodoverba i deka ima strav od ne{to, taka {to nema ne{to novo, nitu vo govorot nitu vo celiot nastan ...Dali }e ima predveremni izbori? Toj bara predvremeni izbori. Smetate li deka }e moè da go donese SDSM vo situacija da bidat raspi{ani predvremeni izbori?Gruevski: Pobaraa tri raboti: - da se izmeni zakonot za izbori, da se pro~istat spisocite i da se raspu{ti parlamentot. Prvite dve nie odamna gi imame po~nato i pri kraj se. Ministerstvoto za pravda raboti na izbira~kite spisoci, isto taka i na izborniot zakon .... Za tretata rabota {to ja podnesoa sega, nie }e imame vo narednite denovi konsultacii vo partijata i }e de-neseme odluka {to da pravime.Postojano od ona {to moè da go slu{neme kako redovna retotrika na mitinzite na SDSM ne e nudewe novi re{enija ili korekcija na pro-gramata {to ova vlada ja zastapuva, tuku ima postojani kritiki i konk-retna fiksacija kon Vas, kon Nikola Gruevski. [to moè da kaème kako kontrargument? Toj kritikuva deka vrabotenosta e na rekordno nisko nivo, siroma{tijata na rekordno visoko nivo. Kako Vie gi ocenuvate ovie proekti {to gi sproveduva Vladata.Gruevski: Stanuva zbor za ~ovek koj dolgo vreme be{e na vlast! Negovoto vladeewe se pameti po eden kup somnitelni ubistva, aten-tati na pretsedatel, zaginuvawe na pretsedatel vo avionski slu~aj po bitpazarski nastani, po gosti-varski nastani, po |or~epetrovski

tepawa ... Stanuva zbor za ~ovek vo ~ie vreme ja doìveavme edna od najma~nite privatizacii vo Evropa, otpu{tawe na nad 200.000 rabot-nici, sozdavawe eden kup ste~ajni firmi. Taka negoviot kredibilitet da kaùva ova ne ~ini, jas }e done-sam podobro, e prakti~no sveden na nula! I zatoa gledam toj voop{to i ne vetuva ne{to tuku odi samo na ocrnuvawe: ne ~ini zemjodelstvoto, obrazovanieto, socijalata. Rabotite se promeneti. Jas znam deka ima u{te mnogu da se sraboti i deka ne moème da bideme zadovolni so ona {to e sega, me|utoa rabotite se otideni mnogu ponapred. Na zemjodelcite sega od buxetot im se prefrlaat direktno 100 milioni evra godi{no, za razlika od vremeto na Crvenkovski - pet milioni evra, dali i tolku... Fakt e deka SDSM nikoga{ ne bil poslab kako partija. Me|utoa ne li Vi sozdava na Vas premnogu komotna pozicija na sigurnost vo vladeeweto?Gruevski: Ne, nie sme fokusirani na programata i na re{avawe na prob-lemite. @iveeme vo te{ko vreme. Ni se slu~i i kako dràva i kako nacija i partija i vlada svetska ekonomska kriza, koja neminovno mora{e da vlijae i vrz Makedonija. Toa normalno ne go planiravme vo vreme koga ja pravevme programata i koga odevme na izbori. ...Jas sum ubeden deka ako za prvite dve go-dini ja namalivme nevrabotenosta od 37% na 32%, nema{e nikakva pri~ina vo narednite dve godini da se namali za u{te 5%, da re~eme na 27% i vo narednite dve u{te za 5%. Me|utoa krizata toa go spre~i, no pak e dobra okolnost {to tie antikrizni merki ne dozvolija da se vrati nevrabotenosta na 37%, kako {to ja nasledivme od Branko Crvenkovski i SDSM...Obvinuvawata se deka s$ u{te nem-ame dobieno datum za pregovori so EU i ne sme ~lenka na NATO.Gruevski: Toe e edna od najgolemite manipulacii. Za vreme na vladee-weto na Branko nikoga{ ne dobivme pozitiven izve{taj, nitu preporaka za po~etok na pregovorite. Nie dve

a Gruevski na TV Sitel, “Kapital” deneska vo re~isi integralna forma vi gi objavuva dvata nastapi: den krajno nepristrasen na~in u{te edna{ da gi soo~ime na{ite dva lika na dene{nicata so svoite

ru , r r f r j ui na Branko Crvenkovski i na Nikola Gruevski! Po~ituvani ~itateli na “Kapital” na{ata cel e na eden krajno nepristrasen na~in u{te edna{ da gi soo~ime na{ite dva lika na dene{nicata so svoite i na Branko Crvenkovski i na Nikola Gruevski! Po~ituvani ~itateli na “Kapital” na{ata cel e na eden krajno nepristrasen na~in u{te edna{ da gi soo~ime na{ite dva lika na dene{nicata so svoite

ru , r r f r

emnogu malku vreme i mnogu skap period za Makedonija imame na raspolagawe za da majtapeweto bide r j r r u

idei za Makedonija, no u{te pove}e za svoite kvalifikacii eden za drug! Na{iot komentar e deka premnogu malku vreme i mnogu skap period za Makedonija imame na raspolagawe za da majtapeweto bide idei za Makedonija, no u{te pove}e za svoite kvalifikacii eden za drug! Na{iot komentar e deka premnogu malku vreme i mnogu skap period za Makedonija imame na raspolagawe za da majtapeweto bide r r u

vie dvajca lideri prakti~ki se majtapat so site nas – makedonskite gra|ani! Velija Ramkovski i negoviteu u r u r j r j

glavniot “sport” za politi~ka borba! Majtapej}i se eden so drug i me|u niv “unakrsno” niz partiite ovie dvajca lideri prakti~ki se majtapat so site nas – makedonskite gra|ani! Velija Ramkovski i negovite glavniot “sport” za politi~ka borba! Majtapej}i se eden so drug i me|u niv “unakrsno” niz partiite ovie dvajca lideri prakti~ki se majtapat so site nas – makedonskite gra|ani! Velija Ramkovski i negovite u r j r j

MAJTAPAT SO CELA NACIJA

Po Va{iot nastap lesno se izvlekuva zaklu~ok deka ste provladino orientiran. îj e Velija Ramkovski?Mnogumina se pra{uvaat dali sum so SDSM ili so VMRO-DPMNE. Jas ne sum ni~ij. Od ovaa pozicija vo koja se nao|am, odli~no sorabotuvam sega, a mislam i vo idnina, so Nikola Gruevski, a uàsno lo{o iskustvo imam so Branko Crvenkovski, koj e apsolut-na {teta za dràvata, pred s$ za SDSM. So Crvenkovski nema razvivawe demokratija, nema razvivawe opozicija, a bez opozicija ne moè da ima kvalitetna demokratija. So Gruevski dobro sorabotuvame, go prifa}a i go sproveduva zemjodelstvoto i partiski i dràvno, a sega so proektot za fabrikite, na pragot sme na edna vistinska stopanska reforma vo uslovi na svetskata ekonomska kriza. Mislam deka Makedonija vleguva vo mnogu pozitivni vodi vo odnos na ekonom-skata kriza. Veruvam vo èlbata, ~esnosta i opredelenosta na Gruevski za sproveduvawe na site tie proekti.

VELIJA RAMKOVSKI 20 DEKEMVRI 2008 (INTERVJU VO VREME)

Intervju na premierot Nikola Gruevski za TV Sitel, vo nedelata na 5 dekemvri (Intervjuto go vode{e Ivona Talevska)

Stanuva zbor za ~ovek koj dolgo vreme be{e na vlast! Negovoto vladeewe se pameti po eden kup somnitelni ubistva, atentati na pretsedatel, zaginuvawe na pretsedatel vo avionski slu~aj po bitpazarski nastani, po gostivarski nastani, po |or~epetrovski tepawa... Stanuva zbor za ~ovek vo ~ie {to vreme ja doìveavme edna od najma~nite privatizacii vo Evropa, otpu{tawe na nad 200.000 rabotnici, sozdavawe eden kup ste~ajni firmi, taka {to kredibilitetot negov da kaùva ova ne ~ini, jas }e donesam podobro, e prakti~no sveden na nula!

godini po red dobivme i pozitiven izve{taj i preporaki za po~etok na pregovorite. I site znaat, toa ne e tajna deka glavniot problem e baraweto za promena na imeto, identitetot, nacijata, jazikot. SDSM i Branko manipuliraat so toa celo vreme, kaùvaat deka ovaa Vlada ne e sposobna da ne vnese vo NATO i EU a ne kaùvaat deka nie si ja zavr{ivme rabotata {to ja zavr{ija site drugi dràvi koga vleguvaat vo NATO i EU. Tuku deka od nas se bara edno neprincipielno menuvawe na jazik, nacionalnosta, ime na dràva i red drugi raboti i ne kaùva kako seto toa toj }e go re{i. Kako na vremeto vo 2008, koga [e}erinska izleze i kaà ako pobedi SDSM, za {est meseci vleguvame vo NATO. A, kako }e vlezete za {est meseci ne kaùva. Jas mnogu dobro znam kako problemot moè da se re{i za {est meseci, znam dobro i za tri - a toe e prifa}awe na site barawa na Grcija. No, toa skapo }e gi ~ini dràvata i nacijata. Zatoa pravime maksimalni na-pori vo razgovorite so Grcija na site nivoa, trgnuvaj}i od ON i vo direktnite sredbi da gi ubedime da napravat ~ekor koj }e bide nekakov kompromis i prifatliv za gra|anite... ]e dobieme li datum za pregovorite na dekemvriskiot samit?-Te{ko e da se oceni. Nie postojano pravime napori da izleze nekakvo re{enie. Grcija konstantno odi so nejzinata krajna pozicija na ba-rawe na imeto so takanare~enoto erga omnes, odnosno za promena so geografska odrednica, {to samo po sebe zna~i i kompletna promena na imeto, vklu~uvaj}i go i Ustavot. Toa e ne{to {to jas li~no mislam deka nema da pomine na referen-dum... No, nie }e gi prodolìme na{ite napori...Kako odi borbata protiv orga-niziraniot kriminal?Gruevski: Tuka nema zastanuvawe. Vo 2006 najavivme i celiot period

se borime vo taa nasoka, a gledam toa se reflektira i vo izve{taite. ...Tie podobruvawa ni ovozmoìja vo site 35 evropski poglavja za Makedonija da e ozna~eno deka ima nekakov napredok, a nikade ne e zabeleàno deka ima stagnacija ili nekakvo nazaduvawe. Borbata protiv kriminalot i korupcijata }e prodolì da bide neselektivna, ne zavisno dali nekoj e od SDSM ili od VMRO-DPMNE...Ve brifiraat li organite do kade e rabotata so slu~aite Nade` i Pero Nakov bb?Gruevski: Za Nade` dokumentaci-jata e ispratena do obvinitelst-voto, a vtoriot slu~aj se raboti vo instituciite vo UJP, Finansiskata policija. Se raboti za obemna dokumentacija, vo ~ija analiza se vklu~eni ogromen broj lu|e i se nadevam deka brzo }e izlezat so nekakvi rezultati .Do kade e infrastrukturata, kon-cesijata, }e se gradi li ne{to novo? -Zapo~nat e zna~aen proekt, koj }e ~ini 120 milioni evra koga, a toa e za rekonstrukcija i izgradba na nad 200 lokalni pati{ta. Okolu 50 od niv se zavr{eni... Pri kraj sme i so dostavuvaweto ponudi od 5-6 krupni kompanii, koi se kandidati za koncesioneri na avtopati{tata... ...Krupni se investiciite i vo energetskiot sek-tor. Vladata e vo konsultacija so golema kineska kompanija, koja se ponudi da ja finansira izgradba na Vardarska dolina...Na Blumberg spomenavte i deka Makedonija moè da odlu~i da koristi sredstvata od MMF ili }e odi so nova evroobvrznica. Do kade sme so toa?-Denovive }e ja doneseme kone~nata odluka. Doa|aat pretstavnici na MMFa. Vo ovoj moment se ~ini deka argumentite se pove}e za od argumentite protiv, od pri~ina {to toa se mnogu evtini sredstva so mnogu mala kamata. Nie imame

pristap i do me|unarodnite pazari za izdavawe evoobvrznica dokolku toa e potrebno i taa mo`nost ni ovozmoùva da se kvalifikuvame za takov instrument...Zadovolni li ste od brojot na stran-ski investitori {to doa|aat vo dràvata? Da ja trgneme na strana kriznata godina.-Imame dva periodi. Edniot 2007/08, koga nemavme kriza i koga gi dostignavme najvisokite nivoa na stranski direktni in-vesticii, imavme najgolem rast vo istorijata na zemjata. Toga{ dojdoa pribli`no edna milijarda evra. Okolu 500 milioni vo 2007 i okolu 430 milioni vo 2008 go-dina. Vtoriot period e 2009/10, koga glavniot udar na krizata vo Makedonija se ~uvstvuva na dve poliwa. Edno e namaluvawe na nara~kite za izvoz, zna~i udar vrz realniot sektor, i vtoroto namaluvawe na stranskite direktni investicii, {to be{e slu~aj i vo pove}eto drugi dràvi, zatoa {to se namali obemot na pazarite kade moàt da investiraat i mo`nosta za krediti (se zgolemija kamatite). No, nezavisno koi se pri~inite, se namalija stranskite investicii. Sega koga krizata go gubi zdivot, se nadevame deka slednata godina, koga se planira rast od 3% do 3,5%, godina vo koja o~ekuvame deka i vo EU }e po~ne da se gubi zdivot na krizata, }e bide go-dina vo koja pozna~iotelno }e gi zgolemime stranskite investicii. Se nadevame da se vratime na nivoto pred krizata, rastot na ekonomijata da stigne do 5%, da se zgolemat nivoto na stranski investicii i izvozot. Otkako stana aktuelna aferata Pero Nakov bb i nastapite na sop-stvenikot na A1 televizija, koi se kontradiktorni. Po negoviot nastap na Al-sat TV izleze i informacijata deka Velija povtorno se pazari so Gruevski. Se pazarite li?Ne, nema takva rabota i ne mi pa|a na pamet.

��

8 KOMENTARI I ANALIZI07.12.2010 VTORNIK

D-r RUBIN ZAREVSKIKonsultant za strate{ki menaxment i univerzitetski profesor

D-rD r RUBIN ZAREVSKIRUBIN ZAREVSKIKonsultant za strate{ki menaxment i univerzitetski profesor

PIRAMIDA

Otsekoga{ sme bile fascinira-ni od piramid-ite. Najmnogu od onie vo Egipet.

Spored moe mislewe, tie s$ pove}e nalikuvaat na vulgarno komercijaliz-irani lokacii, koi se svedoci na dale~na mo}, a sega{na slabost. Zatoa, ne treba da n$ iznenadi dokolku novite generacii poimot za pi-ramida go poistovetat so Ponsi i mnogute finansis-ki piramidi koi sledu-vaat po nego. Najpoznata, i verojatno najgolema, piramida kaj nas e bitol-skata TAT. Vo regionot, onaa vo Albanija, a vo svetot, onaa na Berni Me-dof. Poslednata ukaùva na neverojaten uspeh vo manipulaciite, a vo {emata se izgubeni pove}e od 65 milijardi dolari. Celata operacija funk-cionirala pove}e od 20 godini pred da ja probi-jat. I sega neka kaè nekoj deka lu|eto se racionalni vo odlukite. Koga podobro }e analiz-irame, finansiskite pir-amidi sekoga{ postoele, vo razli~ni formi i po-javni oblici. S$ ukaùva deka procesot }e prodolì i vo nared-

nite godini. Postoi eden element za finansiskite piramidi koj e fasci-nanten. Zaveduvaweto na vloùva~ite trae mnogu dolgo. Piramidata ja nosi mo}ta na privlekuvawe na naivnite vloùva~i preku nudewe visoki prinosi na kapitalot. Su{tinata e {to taa ne obezbeduva profit od vloènite sredstva. Zarabotuva~kata na vloùva~ite e od onie koi doa|aat sledni vo nizata. So drugi zbo-rovi, jas profitiram od uplatata na onoj koj doa|a po mene. Marketin{ki odli~no odraboten proekt, koj ima sopstveni kanali na distribucija, brend, prikazna, misti~nost zaradi postignuvawe na odredena selektivnost na vloùva~ite. Spin-efektot ovozmoùva piramidata da se {iri do nevero-jatni razmeri, vo koi u~estvuvaat i milioni lica, koi prodolùvaat da go finansiraat opsta-nokot. Do momentot koga }e se izgubi doverbata i }e “seknat” novite izvori na pari. Izmestena na edno mesto, piramidata se ru{i. “Samo da ne sum na krajnite redovi”, e pos-lednata misla na brojnite nesre}ni vloùva~i. Ve potsetuva na ne{to? S$

u{te ne? Dobro. ]e otvoram edno razmisluvawe. Po mnogu analizi, anketi, realni ocenki, op{tata ekonom-ska kriza kontinuirano go osiroma{uva naselenieto. Cenite rastat, prihodite stagniraat, vo najdo-bar slu~aj, a prose~niot gra|anin vo Makedonija realno izgubi najmalku polovina od finansiskata udobnost. Skladovite se polni so zapleneti lizing-vozila, na pazarot nikoga{ nemalo pove}e stanovi na proda`ba, bankite vrabotuvaat masovno agencii za realiz-irawe na hipotekite. Izvr{itelite rabotat kako da se na norma. Ona {to nekoga{ e vloùvano, denes ja nema vrednosta koja e platena. Neiz-vesnosta za redovnosta na penziite ili za obez-beduvawe sredstva za lekuvawe e s$ pogolema. Denes go tro{ime ona {to prethodno sme go sozdale ili ìveeme od sredstva-ta koi verojatno }e treba da gi vra}aat slednite generacii. So drugi zborovi, na-jgolemite finansiski piramidi se onie koi se kreirani od dràvata. Pritoa, mislam na proces

od svetski ramki, {to ne e slu~aj samo kaj nas. Piramidata e postavena za da opstoi na dolg rok, a {emata funk-cionira po ve}e zacrtani pravila. Niv gi kreiraat politi~arite, dràvnite ~inovnici, odlu~uva~ite. Tie ja izmislile najgole-mata finansiska pirami-da. Vo nea denes ìveeme od kapitalot na idnite generacii. Eden takov primer e pen-ziskiot fond. Sredstvata za isplata na penzionerite denes se obezbeduvaat od priliv-ite na tie koi rabotat, bidej}i ona {to sega{nite penzioneri go upla}ale dodeka rabotele e ve}e potro{eno za drugi celi. Isto kako {to i na{ata penzija }e ja dobivame dokolku ima novi vloùva~i, odnosno vraboteni vo makedonskiot penziski sistem. Sistemot e identi~en i kaj zdravst-veniot fond. Problemot, kako i kaj piramidata na TAT ili onaa na Medof, se javuva koga taa prestanuva da raste, odnosno koga nema novi vloùva~i. Sistemot moè da krahira. Ova e realen strav. Namaleniot broj vraboteni i nama-lenite pridonesi realno

doveduvaat do nedostig od sredstva vo pirami-data. Vo igra se dve opcii. Prvata, da ne se servisiraat obvrskite. Vo ovoj slu~aj, vlasta se soo~uvaat so odloèno politi~ko harikiri, a dràvata vleguva vo opas-na neizvesnost, sli~na na gr~kata ili na irskata. Vtorata opcija e da se vovede zakonsko zgolemu-vawe na vloùvawata i da se o~ekuva deka so zavr{uvaweto na krizata }e se zgolemi brojot na vraboteni/vloùva~i. Bidej}i i samata dràva ne veruva vo vakviot moèn razvoj na nastan-ite, fokusot na deluvawe e svrten kon zadolùvawe na finansiskite pazari. Doma{niot ili stranskiot, seedno. Ve}e gi prepoznavame oblicite na dràvni obvrznici ili na evroob-vrznicite. Su{tinata e ista kako i kaj depozitite vo Medo-fovata {ema ili na onaa na “gazdaricata Sowa”. Otkako prilivite vo dràvnite fondovi se namalija, (pritoa, ne mislam na makedonskiot slu~aj, tuku po{iroko) dràvite vo panika prvo gi zgolemija godinite na raboten sta` pred

penzija (slu~ajot so Francija), za potoa da gi zgolemat i dava~kite od plati. Koga i ova ne be{e dovolno, se premina kon zadolùvawe na stranskite pazari po visoki ceni, i toa kaj subjektite koi bea podgotveni da prezemat pogolem rizik. Identi~no kako i vo slu~ajot so site poznati fi-nansiski piramidi. Na{a sre}a e {to nie sme s$ u{te mali za da imame golemi problemi i deficiti. So netrpe-nie o~ekuvam {to }e se slu~i so ponude-nata kreditna linija od MMF. Verojatno, doprva n$ o~ekuva zamrznuvawe na procentot na zafa}awa od bruto-platite na sega{no nivo, a ako i ova ne bide dovolno, toga{, definitivno, MMF ne ni bega.

Piramidata e postavena za da opstoi na dolg rok, a {emata funkcionira po ve}e zacrtani pravila. Niv gi kreiraat politi~arite, dràvnite ~inovnici, odlu~uva~ite. Tie ja izmislile najgolemata finansiska piramida. Vo nea denes ìveeme od kapitalot na idnite generacii

��

PADNA ZAKONOT ZA DR@AVNA UPRAVA!

Javnata administraci-ja }e ostane “nere-formirana”. Zakon-skite izmeni koi gi pominaa komisiskite

raspravi, padnaa na ple-narna sednica. So niv se predviduva{e Ministerstvoto za informati~ko op{testvo da gi prezeme reformite na javnata administracija i da prerasne vo Minis-terstvo za informati~ko op{testvo i administracija, a istovremeno da se namalat

i nadle`nostite na Agenci-jata za dràvni slu`benici. Zakonot se odnesuva i na voveduvawe na psiholo{ki testovi i testovi na integ-ritet, koi za Vladata bea vo nasoka na profesional-izacija na administracijata, a za opozicijata samo trik preku koi administracijata celosno }e se politizira.Nitu odlagaweto na sedni-cata od polovina ~as, nitu poedine~noto prebrojuvawe na glasovite, nitu prisus-tvoto na pretsedatelot na DUI, Ali Ahmeti, koj po vtor pat od po~etokot na mandatot se pojavi na svoeto

rabotno mesto, ne pomognaa za obezbeduvawe na potreb-noto dvotretnisko mnozinstvo za da se izglasaat izmenite na Zakonot. Pratenicite od opozcijata, koi na dene{nata sednica prisustvuvaa so mai~ki na koi be{e ispi{an natpisot "Dosta e! Sakame izbori!", so rakopleskawe go pozdravija vakviot ishod i nedonesuvaweto na ovie izmeni go protolkuvaa kako "presvrt na rabotite kon podobro". Od kabinetot na spikerot Veqanovski soop{tija deka ve}e v ~et-vrtok ovoj zakon povtorno }e bide staven na dneven red, ovoj pat, kako predlog na grupa pratenici.Prethodno, dodeka sobrani-

skite tela gi "~e{laa" izmenite, zakonot naide na èstoki kritiki, kako od opozcijata, taka i od ek-spertskata javnost. Opozici-jata obvinuva{e deka sta-nuva zbor za izmeni so koi Vladata saka celosno da ja partizira administracijata, ekspertskata javnost be{e zagrièna za preminuvawe na klu~nite nadle`nosti na Agencijata za dràvni slu`benici, koja e nezavisen organ, vo Ministerstvoto za informati~ko op{testvo, or-gan so koj rakovodi politi~ki izbrano lice. Ekspertite vakvite izmeni gi protolku-vaa kako kozmeti~ki reformi koi vo nikoj slu~aj ne odat vo linija na profesional-

izirawe i namaluvawe na preglomaznata javna admin-istracija. Kon kritikite se pridruì i Sindikatot na vrabotenite vo adminis-tracijata i dràvnata up-rava, kako i nevladiniot sek-tor. Od Institutot Otvoreno op{testvo poso~ija deka so ovie izmeni se pravi udar na javnata administracija, odnosno marginalizirawe na reformata. "So ovie izmeni Vladata pokaùva deka ne & e vo interes da ja reformira javnata administracija. So toa, namesto kompetentna, spremna i efikasna admin-istracija, so ovie izmeni novata administracijata }e bide bez kapacitet i znaewe i nema da moè soodvetno

da se spravi so tovarot koj doa|a od evrointegrativnite procesi", re~e Fani Karan-filova-Panovska, od Institut Otvoreno op{testvo.So predlog-izmenite, poso~i Panovska , se zakanuva otpu{tawe na site adminis-trativci koi ne mislat isto kako Vladata. "Toa e zaradi toa {to so novite izmeni se obezbeduva diskrecionoto pravo na generalniot sek-retar ili dràven sekretar da moè da go otpu{ti sekoj onoj koj spored nego e nep-odoben. Ova ostava prostor za subjektivizam i politi~ko vlijanie, namesto ocenuvawe soglasno sposobnosta i ka-pacitetite na vraboteniot", re~e taa.

VLASTA NE OBEZBEDI DVOTRETINSKO MNOZINSTVO

So 79 glasa "za" i 27 "protiv", vladinata koalicija ne uspea da gi izglasa zakonskite izmeni za re-forma na javnata administracija

��

GABRIELA [email protected]

I EU NE GI PODDR@UVA IZMENITE !Vo oktomvri ovaa godina, Evropskata komisija

isprati nonpejper do Sekretarijatot za evropski pra{awa so niza zeble{ki za Nacrt-strategijata za reforma na administracijata. Vo nego, najgolem del od kritikite se odnesuvaat na toa {to strategijata voop{to ne se osvrnuva na departizacijata na admin-istracijata, nitu nudi konkreten model kako }e se spravi so politi~koto vlijanie pri izborot na administrativcite. Istovremeno, tie se zagrièni i od kapacitetite i sposobnosta na edna vakva su{tinska i va`na reforma, kakva {to e potrebna za javnata adminis-tracija, da ja vodi telo kako {to e Ministerstvoto za informati~ko op{testvo, koe e politi~ki organ, namesto Agencijata za dràvni slu`benici, koja e nezavisno telo. Zabele{kite odat dotamu {to EU pra{uva dali so strategijata }e se reformira samo dràvnata ili i javnata administracija i kolku privremenite vrabotuvawa, koi neodamna gi vovede Vladata, se potrebni i odat vo nasoka na re-formirawe na administracijata.

17.03.2010 9

9KOMPANII PAZARI I FINANSII 07.12.2010VTORNIK

BERZANSKI INFORMACII

2.234

2.239

2.244

2.249

2.254

30/11/10 01/12/10 02/12/10 03/12/10 04/12/10 05/12/10 06/12/10

MBI 10

2.402

2.407

2.412

2.417

2.422

30/11/10 01/12/10 02/12/10 03/12/10 04/12/10 05/12/10 06/12/10

MBID

113,50

114,00

114,50

115,00

115,50

30/11/10 01/12/10 02/12/10 03/12/10 04/12/10 05/12/10 06/12/10

OMB

ПОКАЗАТЕЛИ ЗА КОМПАНИИ - ЕЛЕМЕНТИ НА ИНДЕКСОТ МБИ10 06.12.2010

ALK (2009) 1.431.353 3.849,52 390,18 9,87 0,88

BESK (2009) 54.562 6.600,00 341,43 19,33 0,19

GRNT (2009) 3.071.377 507,23 105,83 4,79 0,51

KMB (2009) 2.014.067 3.200,00 533,81 5,99 0,93

MPT (2009) 112.382 24.000,00 / / 0,67

REPL (2009) 25.920 37.500,00 5.625,12 6,67 0,75

SBT (2009) 389.779 2.800,00 211,39 13,25 0,64

STIL (2009) 14.622.943 162,28 0,11 1.467,54 2,27

TPLF (2009) 450.000 3.301,74 61,42 53,76 0,97

ZPKO (2009) 271.602 1.951,00 / / 0,26

P/BВкупно

издадени акции Просечна ценаНето добивка

по акција P/EХВ

р ј , ,

ПРОМЕТ ПО ПАЗАРНИ СЕГМЕНТИ 06.12.2010

Промет во ЕВРА

Број на трансакции

% на промена

обврзници 149.190 21 -38,17

обични акции 88.392 70 -14,61

Вкупно Официјален пазар 237.582 91 -31,09

обични акции 105.361 18 -76,20

Вкупно Редовен пазар 105.361 18 -76,20

06.12.2010

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Стопанска банка Битола 2.800,00 1,82 170.800

Топлификација Скопје 3.301,74 0,59 1.518.800

Македонски Телеком Скопје 453,82 0,54 347.175

Реплек Скопје 37.500,00 0,42 187.500

Алкалоид Скопје 3.849,52 0,42 1.528.261

Винарска визба Тиквеш Скопје 1500 -6,25 123.000

ЕМО Охрид 100 -5,66 62.500Арцелормиттал Скопје (ЦРМ) 110,00 -4,35 76.120

Макпетрол Скопје 24.000,00 -2,04 192.000

Благој Ѓорев Велес 650,00 -1,52 65.000

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Клириншка куќа Клир. интерб. 15000 0,00 5.580.000

Алкалоид Скопје 3849,52 0,42 1.528.261

Топлификација Скопје 3.301,74 0,59 1.518.800

Комерцијална банка Скопје 3200 -0,27 998.400

Гранит Скопје 507,23 -0,54 437.230

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПОРАСТ

06.12.2010АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПРОМЕТ

06.12.2010АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПАД

Име на компанијата

Просечна цена (МКД)

%Износ (МКД)

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД

Отворен инвестициски фондНето-имот на

фонд (ден.) 1М 3М 6М YTD 1YПодатоците се однесуваат за

ILIRIKA JIE 30.691.256,55 2,94% 1,51% -1,29% -1,95% -2,79% 01.12.2010

ILIRIKA GRP 35.061.021,88 4,77% 7,13% 9,39% 13,39% 15,25% 01.12.2010

Иново Статус Акции 18.749.933,84 1,63% -1,65% -7,95% -16,22% -22,22% 03.12.2010

KD Brik 26.693.348,03 2,22% 5,79% 8,07% 13,08% 14,51% 05.12.2010

KD Nova EU 24.565.904,60 -0,90% 1,17% -1,61% -3,86% -9,46% 05.12.2010

КБ Публикум балансиран 22.054.241,84 0,33% 0,98% -0,19% -0,51% -0,91% 03.12.2010

06.12.2010

(Podatocite vo tabelite i graficite gi obezbeduva Makedonskata berza za hartii od vrednost. Vrednostite koi gi gledate deneska, se od posledniot den na trguvawe, ponedelnik - 06.12.2010)

MBID E SOSTAVEN OD 15 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII �KOTIRANI NA PAZAROT NA JAVNO POSEDUVANI DRU[TVA

MBI 10 E SOSTAVEN OD 10 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII KOTIRANI �NA OFICIJALNIOT PAZAR NA MAKEDONSKA BERZA

OMB E SOSTAVEN OD NAJLIKVIDNITE OBVRZNICI �KOTIRANI NA MAKEDONSKA BERZA

Prinosite na dvata globalni inves-ticiski fondovi vo Makedonija godinava dvojno porasnaa, najm-

nogu poradi rastot na cenite na svetskite berzi, kade {to tie imaat zakonsko pravo da vloùvaat. Vrednosta na nivnite portfolija raste bla-godarenie na rastot na cenite na akciite i surovinite na berzite na Dale~niot Istok (Hong Kong, Kina), kako i vo Indija i Brazil.Spored poslednite podatoci, zaklu~no so po~etokot na de-kemvri, prinosite na Ilirika GRP iznesuvaat 13,39%, a na KD BRIK 13,18%. Toa e najgolem prinos na vloèni sredstva {to moè{e da se ostvari godinava. Na drugite pazari na kapital prinosite bea mnogu pomali.Ova zna~i deka dokolku ste kupile udel od nekoj od ovie dva fonda na po~etokot na go-dinata, sega negovata vrednost bi bila za okolu 13% povisoka. Vo sporedba so kamatnite stapki na bankarskite depoziti za period od edna godina, koi se dviàt okolu 7%, prinosot na investiciskite fondovi e re~isi dvojno pogolem. Na Makedonskata berza, pak, vo

INVESTICISKITE FONDO-VI DOBRO SE OFAJDIJA OD KINA, INDIJA I BRAZIL

RASTAT PRINOSITE NA GLOBALNITE INVESTICISKI FONDOVI VO MAKEDONIJA

Vrednosta na portfolijata na dvata globalni investiciski fondovi vo Makedonija, Ilirika GRP i KD BRIK, godinava porasnaa dvojno, najmnogu poradi vloùvawata vo akcii i surovini na berzite na Dale~niot Istok (Hong Kong, Kina), kako i vo Indija i Brazil

2010 godina vloùvawata se vo zaguba. Osnovniot berzanski indeks MBI-10 za ovoj period beleì pad na vrednosta od 18%.“Glavnata pri~ina za rastot na prinosite vo ovoj period e zazdravuvaweto na svetska-ta ekonomija i zgolemenata pobaruva~ka na surovini i zlato. Rastot e osobeno golem kaj globalniot investiciski fond Ilirika GRP, blagodare-nie na investiraweto vo stran-stvo, na pazari na kapital koi davaat golemi prinosi. Dosega najmnogu imame investirano vo kompanii koi mu pripa|aat na sektorot surovini, i toa na berzite vo Hong Kong, Kina, Brazil i vo Rusija. Del od niv se zanimavaat i so proiz-vodstvo i trgovija na zlato. Najgolem del, re~isi 90%, od investiciite se napraveni vo akcii”, veli Kosta Kostadi-novski, izvr{en direktor na dru{tvoto za upravuvawe so investiciski fondovi Ilirika

fand menaxment.Od dru{tvoto za upravuvawe so investiciski fondovi KD fondovi, pak, velat deka vakvi-ot rast na prinosite se dolì na faktot {to na globalno nivo cenite na akciite na kompaniite poleka se vra}aat na nivoto pred krizata.“Poleka se zgolemuva likvid-nosta vo globalni ramki, kako i pobaruva~kata za surovini. Kamatnite stapki vo nekoi dràvi s$ pove}e beleàt namaluvawe, poradi {to se zgolemuva interesot za in-vestirawe vo investiciskite fondovi. Fondot KD BRIK vloùva{e najmnogu vo kom-panii vo Brazil, Rusija, Indija i Kina, kako {to e navedeno i vo samiot prospekt na fondot. Vrz osnova na momentalnite sogleduvawa na situacijata vo svetskata ekonomija, smetam deka postoi golema perspektiva vo vloùvaweto vo investi-ciski fondovi”, veli Laze Kam~ev, generalen izvr{en

METODI [email protected]

MAKEDONSKA BERZA

OBVRZNICITE GO DR@AT VO @IVOT BERZANSKIOT PROMET

Solidno po~na trguvaweto na Makedonskata berza ovaa nedela. V~era be{e

ostvaren vkupen promet od 21 milioni denari, od koj duri 43% bea prometot so obvrznici. Tie v~era{niot trgovski den go zavr{ija so vkupen promet od 9,1 milioni denari. Najgolemiot promet me|u niv, 5,8 milioni denari, e ostvaren so obvrznicata od tretata emisija za denacio-nalizacija.So akciite, pak, e ostvaren promet od okolu 11 milioni denari. Najtrguvana, so promet od 5,5 milioni denari, be{e akcijata na klirin{kata ku}a KIBS. Akcijata na Alkaloid denot go zavr{i so istrguvani 397 akcii i ostvaren pro-met od 1,5 milioni denari. Re~isi identi~no, vo odnos na prometot, pomina i akcijata na Toplifikacija, so koja v~era se istrguvaa 460 akcii. Akcijata na Komercijalna banka, pak, denot go zavr{i so promet od 998.000 denari i istrguvani 312 akcii.Za razlika od prometot, berzanskite indeksi star-

tuvaa slabo. Nivnite vred-nosti beleàt pad. Osnovniot berzanski indeks MBI-10 zabeleà pad od 0,10% na 2.249,11 indeksni poeni. In-deksot na javnoposeduvanite dru{tva MBID se namali za 0,42% na vrednost od 2.410,17 indeksni poeni. Najgolem pad na vrednosta od 1,26% ima kaj indeksot na obvrznici OMB. Toj dene{noto trguvawe }e go po~ne so vrednost od 113,81 indeksni poeni.No, sepak, i pokraj namalenite vrednosti na indeksite, v~era kaj pogolem del hartii od vrednost ima{e rast na cen-ite. Nivniot broj iznesuva 10 hartii od vrednost. Najgolem rast na cenata od 1,82% ima kaj akcijata na Stopanska banka-Bitola. Brojot na gubit-nici iznesuva devet hartii od vrednost. Niven predvodnik, so pad od 7%, e obvrznicata od osmata emisija na obvrznici za denacionalizacija. Kaj akciite najgolem pad od 6,25% ima akcijata na vinarnicata Tikve{. Bez promena na ce-nata ostanaa osum hartii od vrednost.

direktor na KD Fondovi.Za razlika od globalnite in-vesticiski fondovi, ostanatite investiciski fondovi, koi vo najgolem del investiraat vo regionot na Jugoisto~na Evropa i vo Makedonija, se vo zaguba. “Prinosite na KD Nova EU vo ovoj period se nega-tivni, bidej}i momentalno ovoj fond e potcenet. Srednoro~no gledano, sepak, e dobro da se investira vo nego, bidej-}i toj e vo korelacija so svetskite dvièwa na cenite na akcii. Inaku, mnogu mal del od akciite vo portfolioto na ovoj fond se od Makedonija. Vo najgolem del se od kompanii vo regionot”, veli Kam~ev.

OTVORENI INVESTICISKI FONDOVI

od 01.01.2010 do 01.12.2010

za period od edna godina

Ilirika JIE -1,95% -2,79%Ilirika GRP 13,39% 15,25%Inovo Status Akcii -16,22% -23,91%KD BRIK 13,18% 14,36%KD Nova EU -4,15% -11,42%KB Publikum balansiran -0,63% -1,31%

Prinos na Fondovi

13,39%iznesuvaat prinosite na globalnite investiciski fondovi do po~etokot na

dekemvri

10 KOMPANII PAZARI I FINANSII07.12.2010 VTORNIK

11milioni evra treba da dobie ukrainskata kom-panija LAZ za isporaka

na 84 ednopodni avtobusi nameneti za gradskiot

prevoz vo Skopje

41,3milioni evra ~inat 202 dvokatni avtobusi, koi

vo narednite tri godini treba da gi ispora~a ki-neskata kompanija Jutong

Рочности преку ноќ 1 нед. 1 мес. 3 мес.

Благајнички записи 4,50% СКИБОР 2,91% 4,00% 4,77% 5,54%

Ломбарден кредит 6,00% МКДОНИА 3,61%

Извор: НБРМ

КУРСНА ЛИСТА Банка

Среден курс 3м 6м 12м 24м 36м

во денари Стопанска 6,20% 7,00% 7,20% 10,00% 10,40%

ЕМУ евро 61,4988 Комерцијална 6,00% 6,90% 7,30% 10,10% 10,50%

САД долар 46,4282 НЛБ Тутунска 6,00% 6,80% 7,20% 10,00% 10,20%

В.Британија фунта 72,5222

Швајцарија франк 46,7921

Канада долар 46,3477 EUR USD GBP CHF

Австралија долар 45,5277 61,6 47 73,2 47,6Извор: НБРМ

ДЕВИЗЕН КУРС ВО МЕНУВАЧНИЦИ

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Држава Валута

РочностКАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИ БАНКИ

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБ

Ministerot za transport, Mile Janakieski, na potpi{uvaweto na dogovorot za nabavka na ednopodni avtobusi so ukrainskata kompanija LAZ najavi deka od juni godinava skopjani }e se vozat vo novi vozila. No, avtobusite od Ukraina s$ u{te gi nema. Od JSP tvrdat deka dokolku do krajot na godinata ne se ispora~aat prvite 15 avtobusi, ukrainskata kompanija }e pla}a penali

Ukrainskite avto-busi koi gi nara~a mini s tero t za transport, Mile Janakieski, nikako da stignat vo Sko-

pje, iako, spored vetuvawata, 15 od niv ve}e {est meseci treba{e da vozat po sko-pskite ulici. Ukrainskata kompanija Lavovski avtobuski zavodi-LAZ, koja pobedi na tenderot za nabavka na ednopodni avtobusi za grad-skiot prevoz, docni so ispo-rakata na prvata pratka od 15 avtobusi. Pri oficijaliziraweto na vladinata nabavka, od LAZ najavija deka do juni }e ja ispora~aat prvata tura od 15 vozila od vkupno 84, a potoa ja odloìja isporakata za ~etiri meseci. Spored dogovorot, LAZ e obvrzana prvata pratka da ja realiz-ira do dekemvri. Nejziniot sopstvenik, Igor ûrkin i ministerot Mile Janakieski pri potpi{uvaweto na dogo-vorot najavija ostanatite 69 avtobusi }e stasaat do fe-vruari idnata godina. Sepak, spored informaciite od Javnoto soobra}ajno pretpri-jatie (JSP), o~igledno e deka Ukraincite se precenile.Spored Mi{o Nikolov, direk-tor na JSP, ukrainskata kompanija docni. “Iako, spored dogovorot, pr-vite 15 avtobusi treba{e da bidat ispora~ani do krajot na godinata, na potpi{uvaweto na dogovorot ukrainskata kompanija ambiciozno najavi deka prvite 15 }e gi ispora~a za {est meseci. Otkako ne go ispolnija vetuvaweto, isporakata ja odloìja za

IAKO BE[E NAJAVENO DEKA SKOPJE VO JUNI ]E DOBIE MODEREN GRADSKI PREVOZ

AVTOBUSITE NA MILE OD UKRAINA NIKAKO DA DOVOZAT DO MAKEDONIJA

ALEKSANDRA [email protected]

septemvri, no dosega ne e ispora~an nitu eden avtobus”, veli Nikolov. Toj tvrdi deka Ukraincite }e pla}aat penali ako do krajniot rok, 31 dekemvri godinava, ne pratat vo Skopje 15 avtobusi. Dràvata na LAZ treba da & plati 11 milioni evra za ~etiri dvokatni i 80 edine~ni vozila. Vo juni vo LAZ se pravdaa deka im docnat del od dostavuva~ite na delovi.

LAZ SO AMBICIOZNI, NO NEUSPE[NI PLANOVI

Ministerot za transport, Janakieski, dogovorot so ukrainskata kompanija LAZ go potpi{a vo januari godi-nava vo Kiev, a sopstvenikot ûrkin istakna deka imaat kapacitet da ispora~aat dvojno pove}e avtobusi go-dinava.“Moème da ispora~ame dvoj-no pove}e avtobusi dokolku Vladata garantira navremeno pla}awe, no godinava vo buxetot na Makedonija se predvideni pari za samo 10% od vkupnata nabavka. Zatoa,

Makedonski Telekom i T-Mobile Makedonija na svoite korisnici

im ovozmoùvaat mese~nite smetki za Internet, telefon i televizija da gi pla}aat preku Internet ili preku bankomatite na Stopanska banka. Od T-grupacijata velat deka elektronskoto pla}awe e bez provizija i dopolnitelni tro{oci. Korisnicite na uslugite na T-Mobile i Makedonski Telekom }e moàt elektron-

ski da gi pla-}aat svoite smetki preku plate`ni karti~ki od brendot MasterCard i VISA, izdadeni od koja bilo banka vo svetot ili plate`ni karti~ki izdadeni od doma{ni banki koi se koristat za elektronski pla}awa.“Ova e nova, moderna alat-ka so koja na klientite im gi pribliùvame na{ite uslugi. Bidej}i ovie uslugi se besplatni i se dostapni

24 ~asa, o~ekuvame deka na{ite klienti }e bidat zadovolni i da go zgolemat koristeweto na ovie uslugi, bidej}i nema da ima potre-ba od ~ekawe red na {al-terite na bankite ili vo prodavnicite na kompani-ite. Ednostavno, so ovaa usluga korisnicite sekoga{ }e bidat prvi na red, {to e i mototo na uslugata”, veli Ratka Nedelkovska, direktor za marketing i PR vo Makedonski Telekom.

Beskontaktnite pla}awa, kako nov na~in na izvedu-vawe transakcii, i ~ipo-

vite so dinami~ka avten-tikacija na podatocite (DDA) namesto dosega{nite ~ipovi so stati~ka avtentikacija na podatocite, se najnovite tren-dovi vo karti~noto rabotewe, velat od Melon Solu{ns, vode~ka kompanija za speci-jalizirani re{enija i uslugi za finansiskite institucii. Ottamu objasnuvaat deka site karti~ki vo upotreba, iz-

dadeni od evropskite banki, po 2011 godina treba da gi koristat novite DDA ~ipovi, poradi {to treba da se zgole-mi bezbednosta vo karti~nite transakcii. Od kompanijata dodavaat i deka korisnicite na beskontaktnite karti~ki treba samo da ja pribliàt svojata karti~ka do ~ita~ot za da se realizira tran-sakcijata. “Kombiniraweto na ~ip-karti~kite so tehnologijata za beskontaktni pla}awa

otvora golem broj mo`nosti za finansiskite institucii. Od iskustvata na stranskite pazari bankite beleàt zgole-meni prihodi kako rezultat na zgolemenata upotreba na karti~kite, zgolemenata popu-larnost kaj mladite, kako i novite prihodi, rezultat na voveduvaweto na dopolnitelni funkcii za pla}awa vo javniot prevoz ili programite za lojalnost”, veli Viktorija Nestoroska, generalen menax-er na Melon Solu{ns dooel.

T-GRUPACIJATA I STOPANSKA BANKA VOVEDUVAAT ELEKTRONSKO PLA]AWE NA SMETKITE

BESKONTAKTNITE PLA]AWA TREBA DA GO ZGOLEMAT OBEMOT NA RABOTATA I KONKURENTNOSTA NA BANKITE

ne moème da ja realizirame celata nabavka odedna{“, istakna ûrkin vo januari godinava. Ministerot Janakieski od Kiev informira{e deka u{te na po~etokot od proizvod-stvoto na avtobusite }e se izvr{i kontrola za da se ut-vrdi dali se vo soglasnost so evropskite standardi i dali gi ispolnuvaat uslovite za homologacija na makedonskiot pazar, a najavi i servisen centar na ukrainskata kom-panija vo Skopje.“Avtobusite imaat garancija pet godini, a {asijata dve godini”, izjavi Janakieski. LAZ be{e izbrana na ~etvr-tiot tender {to go raspi{a Ministerstvoto za transport. Taa dade ponuda od 617,2 mil-ioni denari za edine~nite

i od 41,9 milioni denari za zglobnite avtobusi.

PRVITE DVOKATNI AVTOBUSI VO OKTOMVRI 2011?!

Prvata pratka, pak, na dvoka-tnite avtobusi od Kina treba da pristigne vo oktomvri slednata godina. Dogovorot za isporaka na 202 dvokatni av-tobusi ministerot Janakieski go potpi{a vo april godinava so kineskata kompanija Jutong, a spored nego, 66 dvokatni avtobusi ve}e slednata go-dina treba da soobra}aat po skopskite ulici.Kinezite bea izbrani za najpovolni ponuduva~i na tenderot za dvokatnite av-tobusi, koj uspea duri vo pettiot obid. Za ovaa na-bavka Vladata treba da plati vkupno 41,3 milioni

MI[O NIKOLOVSKIdirektor na Javnoto soobra}ajno pretprijatie-Skopje “Iako, spored dogovorot, prvite 15 avtobusi treba da bidat ispora~ani do krajot na godinata, od ukrainskata kompanija ambiciozno ni najavija deka 15 od vkupno 84 avtobusi }e bidat ispora~ani za {est meseci. Otkako ne go ispolnija vetuvaweto, isporakata na avtobusite ja odloìja do septemvri. No, dosega ne e ispora~an nitu eden od avtobusite.”

evra, koi }e bidat izdvoeni od tri fiskalni godini. Dva od 202 dvokatni avtobusi se so otvoren pokriv, nameneti za turisti~ko razgleduvawe, a eden }e mu se podari na Ohrid za razvoj na turizmot. Ponudata na Jutong be{e za 15% povisoka od edinstven-ite konkurenti koi se javija na oglasot. Objasnuvaweto

za poskapite avtobusi od Ministerstvoto be{e deka ne im se dopadnal dizajnot na avtobusot od drugata kom-panija.“Retrodizajnot, koj, pokraj cenata, be{e eden od glavnite uslovi za dobivawe na ten-derot, avtomatski ja poskape nabavkata”, izjavi Janak-ieski.

�Prvata pratka, pak, na dvokatnite avtobusi od Kina treba da pristigne vo oktomvri slednata godina.

17.03.2010 11


20%porasnal izvozot na stoki od Makedonija vo prvite

10 meseci od godinava

Podatocite od Dràvniot zavod za statistika pokaùvaat deka vo prvite deset meseci od godinava vkupnata vrednost na izvozot na stoki e 2,6 milijardi dolari, a vkupniot izvoz 4,3 milijardi dolari

IZVOZOT SÉ U[TE NE E IZLEZEN OD KRIZARASTE TRGOVSKATA RAZMENA SO STRANSTVO

SOWA [email protected]

Za 20% e zgolemen izvozot na stoki od Makedonija vo prvite deset meseci godi-nava, sporedeno so istiot period lani,

pokaùvaat podatocite od Za-vodot za statistika. Vrednosta na uvozot, pak, se zgolemila za 6,5%. Zavodot za statistika izmeril i deka vo prvite 10 meseci od godinava trgovskata razmena porasnala za 11%, sporedeno so istiot period lani. Statisti~kite podatoci ukaùvaat i na zna~itelno pozitiven trend vo trgovijata so Kosovo. Izvozot kaj na{iot severen sosed porasnal za 54% vo sporedba so lani, a porasnal i uvozot. Vo isto vreme, pak, zna~itelno se namalil izvozot kaj na{iot tradicionalen partner, Srbija, za 26%, vo sporedba so istiot period od 2009 godina. Ana-lizirano po sektori, najgolemo zgolemuvawe na izvozot ima kaj hemiskite proizvodi, kaj izvozot na mineralni goriva i nafta, a se zabeleùva i zgolemen izvoz na uslugi koi gi davaat na{ite firmi na stranskite pazari. Rast od duri 35% na izvozot vo pr-vite deset meseci od godinava ima kaj lon-proizvodstvoto vo testilnata industrija. Izvozot se namalil edinstveno kaj go-tovite proizvodi i pijalaci i kaj tutunot. Spored statistikata, zgolemu-

vaweto na vkupniot izvoz od zemjava se dolì najmnogu na zgolemeniot izvoz na Kosovo i Germanija. Poznava~ite, pak, velat deka pazarot na Kosovo pretendira da stane nov tradicionalen partner na zemjava.“Jas od poodamna velam deka spas za Makedonija se samo Kosovo i Albanija, zatoa {to doma{nite kompanii s$ u{te ne se podgotevni da izvezuvaat vo zemjite od EU. No, fakt e deka ovoj izvoz nema da trae i vo idnina, zatoa {to ovie dràvi nema u{te dolgo da bidat nerazvieni, osobeno koga e vo pra{awe prehran-benata industrija. Evidentno e deka nie tamu izvezuvame zemjodelski proizvodi, maslo i nafta“, veli Blerim Zlatku, pretsedatel na Komorata na Severozapadna Makedonija.Iako rastot na trgovskata razmena se smeta za pozi-tiven trend, koj pokaùva deka relativno se podobruvaat sos-tojbite vo stopanstvoto, sepak, obemot na izvozot, no i uvozot, za periodot od januari do oktomvri e pomal od 2008 go-dina, koga uvozot iznesuval 3,4 milijardi dolari, a uvozot 5,9 milijardi dolari. Toa, spored eksperite, se dolì na s$ u{te slaboto proizvodstvo, obem na rabota, kako i na namalenite investicii vo stopanstvoto. No, del od biznismenite vo zemjava se optimisti deka rastot na nadvore{nata trgovija zna~i deka stopanstvoto poleka izle-guva od kriza.“Toa e odli~en trend, toa e pozitiven signal vo odnos na

Upravata za javni prihodi planira vo prvite {est meseci

od idnata godina 20% od malite i sredni kompanii vo zemjava da po~nat da gi koristat elektronskite uslugi na UJP, odnosno da gi podnesuvaat dano~nite prijavi po elektronski pat. Osven za firmite, dano~nata uprava, zae-dno so Ministerstvoto za informatika ve}e rabotat na proekt so koj od idnata godina i gra|anite

}e moàt da gi podnesu-vaat godi{nite dano~ni prijavi po elektronski pat. Spored direktorot na UJP, Goran Trajkovski, target za slednata godina e i strategijata za prisilna naplata, pred s$ poradi novite nadle`nosti koi gi dobi Upravata na krajot na godinava za postapu-vawe po site predmeti na dràvnoto pravobrani-telstvo, osobeno imaj}i predvid deka od po~etokot na slednata godina }e ja

administrairaat i na-platata na radiodifuznata taksa. UJP }e vovede i bonus-sistem za nagraduvawe na vrabotenite, koi preku me|useben natprevar, pokraj osnovnata plata, zavisno od srabotenoto }e bidat soodvetno nagradeni. Proektot za modernizacija na UJP e poddràn od holandskata Vlada, koja dosega za taa cel donirala okolu 4 milioni dolari. Direktorot Trajkovski izja-

vi deka ovie pari se isko-risteni na najdobar moèn na~in, vo funkcija na podobruvawe na naplatata na prihodite, duri i vo uslovi na ekonomska kriza. Spored ministerot za fi-nansii, Zoran Stavreski, dokaz za toa se zgolemeniot broj registrirani dano~ni obvrznici za 16%, zgoleme-nata naplata na danocite, iako vo me|uvreme be{e namalena stapkata na site danoci. Vo periodot od januari-noemvri godinava,

vrz osnova na dano~ni pri-hodi se sobrani okolu 60 milijardi denari, odnosno za 3% pove}e otkolku na-platenite danoci vo istiot period lani. Kaj DDV ovie brojki za pr-vite 11 se za 8% pogolemi otkolku vo istiot period vo 2009 godina. Ambasadorkata Simone Filipini oceni deka reformite vo UJP pri-donele za namaluvawe na tro{ocite za usoglasuvawe za dano~nite obvrznici,

za pomali administra-tivni tro{oci za Vla-data i za pribliùvawe na dano~nite uslugi do dano~nite obvrski. Najva`no postignuvawe spored nea e investi-raweto vo kadrovskite resursi na UJP i komplet-niot presvrt vo mentalnite razmisluvawa na dano~nite slu`benici, koi stanaa poprofesionalni i imaat mnogu pogolemi znaewa za site proceduri i dano~ni problemi.

MALITE FIRMI ]E PRIJAVUVAAT DANOK PREKU INTERNET

krizata. Toa {to ima zgolemen izvoz, koj se bazira na indus-trijata, zna~i deka sostojbite se podobruvaat”, ocenuva Mir~e êkrexi, zamenik-pretsedatel na Sojuzot na stopanskite ko-mori na Makedonija.Spored Dràvniot zavod za statistika, vo prvite deset meseci od godinava vkupnata vrednost na izvozot na stoki iznesuva 2,6 milijardi dolari, dodeka vkupniot izvoz 4,3 mili-jardi dolari. Standardno, i godinava vo izvozot najgolemo u~estvo imaat proizvodite od èlezo i ~elik, oblekata, feronikelot i prerabotkite od nafta, dodeka vo uvozot najmnogu se zastapeni suro-vata nafta, motornite vozila i elektri~nata energija. Vo sporedba so minatata godina, najgolemo zgolemuvawe na izvo-zot se zabeleùva kaj prehran-benite proizvodi, surovinite, mineralnite goriva, hemiskite proizvodi. Uvozot, pak, ras-te kaj surovinite, hemiskite proizvodi i pijalaci i kaj tutunot.Makedonskite kompanii i vo ovoj period od godinata na-jmnogu izvezuvale vo zemjite ~lenki na Evropskata unija i vo zemjite od Zapaden Balkan. Tradicionalni trgovski part-neri na Makedonija s$ u{te se Germanija, Grcija, Srbija,

Bugarija i Italija, so koi se razmenuvaat duri 44% od vkup-nata nadvore{na trgovija.

SE NAMALUVA TRGOV-SKIOT DEFICIT

Spored Dràvniot zavod za statistika, trgovskiot deficit vo prvite deset meseci od godinava iznesuva 1.665.707 milijardi dolari, dodeka vo istiot period lani deficitot bil 1.853.158 milijardi dolari.

Vo Stopanskata komora na Makedonija analiziraat deka namaluvaweto na trgovskiot deficit e samo potvrda deka doma{nite kompanii dobro rabotele vo ~etvrtiot kvartal od godinava.“Ova e rezultat na signalite koi gi davaat evropskite dràvi, nivnite ekonomii poleka izleguvaat od krizata, {to zna~i i na{ite kompanii

rabotat dobro, nara~kite se zgolemeni, izvozot na lon-proizvodstvoto beleì zgolemu-vawe,” veli Jadranka Arizank-ovska, direktor na Direkcijata za pretstavuvawe na ~lenkite vo Stopanskata komora na Makedonija.Vo 2008 godina, pak, trgovskiot deficit na Makedonija iznesu-val 2,5 milijardi amerikanski dolari.

TRGOVSKA RAZMENA NA MAKEDONIJAGODINA IZVOZ UVOZ TRGOVSKI DEFICIT

2007 2.7 4.1 1.32008 3.4 5.9 2.52009 2.2 4 1.82010 2.6 4.3 1.6

* IZVOR: DR@AVEN ZAVOD ZA STATISTIKA

12 KOMPANII PAZARI I FINANSII07.12.2010 VTORNIK

25,1%akcii od @ito Polog im-

aat nov sopstvenik

PROMENI VO SOPSTVENI^KATA STRUKTURA NA @ITO POLOG OD TETOVO

ZK PELAGONIJA VE]E NE E MNOZINSKI AKCIONER

Vo javnosta s$ u{te ne se znae identitetot na kupuva~ot ili kupuva~ite na prodadenite 14.050 akcii, odnosno koj vo ovoj moment poseduva 25,1% od akciite na @ito Polog

METODI [email protected]

Carinskite stapki na proizvodite i slednata godina nema

zna~itelno da se namalat, najavi Goran Georgiev, sovetnik na direktorot na Carinskata uprava, na v~era{niot sostanok so pretstavnici od Stopan-skata komora. Toj dodava deka Ministerstvoto za finansii pravelo napori da se namalat carinite na repromaterijalite za proizvodstvo koi ne se proizveduvaat vo Make-

donija. Georgiev potencira deka Carinskata uprava i Ministerstvoto za finan-sii podobro sorabotuvat, osobeno po formiraweto na Sovetodavnoto telo, vo koe, osven Carinata, ~lenu-vaat u{te sedum ~lenki od biznis-zaednicata. #Celta na ova telo e da promovirame part-nerstvoto me|u Carinata i biznis-zaednicata, so {to }e se olesni trgovi-jata i bezbednosta i }e se moderniziraat carin-

skite postapki i raznite obuki. Po inicijativa na Sovetodavnoto delo, vo faza na realizacija se i opredeluvaweto na cenite za prestoj na carinskite terminali, inicijativata za objavuvawe na kvantita-tivni podatoci vo vrska so uvozot i izvozot, inici-jativata za nadminuvawe na necarinskite barieri, za zabrzuvawe na trgovi-jata i transportot“, veli Georgiev. Od Stopanskata komora

velat deka e pozitivno toa {to ima napredok vo olesnuvaweto na protokot na stoki, no tvrdat deka, sepak, ima prostor za u{te pogolemo podobruvawe na sostojbite. “Partnerstvoto me|u Stopanskata komora i Carinskata uprava e dokaz kako eden dràven organ moè dobro da funkcion-ira so biznis-zaednicata i se nadevame i deka vo idnina Sovetodavnoto telo }e funkcionira so ist

intenzitet kako dosega”, veli Stojmirka Taseva od Stopanska komora.Od Carinskata uprava istaknaa deka vo momentot se raboti na elektronsko povrzuvawe na carinskite sistemi so pove}e dràvi, a vo faza na izrabotka e i noviot sistem za kompjut-erska obrabotka na car-inski deklaracii, so koj tranzitot na stoki }e se sledi po elektronski pat. Od Upravata dodavaat i deka poslednive godini

se zabeleùva trend na namaluvawe na carinskiot kriminal, koj se pravi preku prikaùvawe na la`na vrednost na uvezen-ite stoki.

CARINSKITE STAPKI NEMA DA SE NAMALAT DRASTI^NO I VO 2011 GODINA

odlu~il na proda`ba da dade 16.800 akcii koi gi poseduva vo tetovski @ito Polog so cel da se podobri likvidnosta na kompanijata. Vrz osnova na ovaa odluka, ostanu-vaat da bidat prodadeni u{te 2.750 akcii koi ZK Pelagonija gi poseduva vo @ito Polog. Proda`bata na akciite e planirana da se realizira po cena ne poniska od 1.900 den-ari za akcija, vo paket ili poedine~no, do krajot na ovaa godina.Trite kvartali od godi-nata dvete dru{tva gi zavr{ija so razli~ni finansiski rezultati. ZK Pelagonija, spored kon-solidiraniot finansiski izve{taj, ima zaguba od 115 milioni denari. Taa e za 8% pomala od zagubata koja dru{tvoto ja ima{e minatata godina od 125,1 milioni denari. Operativnite prihodi na kompanijata vo ovoj period porasnale za 9% i tie iznesuvaat 836,6 milioni denari. Minatata godina, pak, iznesuvaa 769,7 milioni denari. Kaj prihodite od proda`ba najgolem rast ima kaj tie {to se ostvareni od iz-

voz. Godinava od izvoz vo kasata na kompanijata se sleaja 82,8 milioni den-ari, za razlika od lani koga taa suma iznesuva{e 6,5 milioni denari. Pri-hodite od proda`ba na doma{niot pazar se na-malija za 6% i iznesuvaat 695,9 milioni denari, nasproti minatogodi{nite koi dostignaa do 738,5 milioni denari. Paralelno so prihodite porasnale i operativnite rashodi na kompanijata za 5% godinava i iznesu-vaat 957,7 milioni den-ari. Lani ovie rashodi iznesuvaa 915 milioni denari.Za razlika od svojot sop-stvenik ZK Pelagonija, @ito Polog trite kvartali od godinata gi zavr{il so dobivka. Taa iznesuva 4,3 milioni den-ari i e za 40% poniska vo odnos na dobivkata od 7,2 milioni denari ostvarena lani. Vo prvite devet meseci od godinata

Zemjodelskiot kom-binat Pelagonija od Bitola, so proda`bata na 35,8% od svoite akcii vo @ito

Polog od Tetovo ve}e ne e mnozinski akcioner vo ovaa kompanija. Pred proda`bata, koja se slu~i minatiot petok, ZK Pelag-onija poseduva{e 69,95% od 55.997 izdadeni akcii na @ito Polog. Sega taa poseduva 44,85%. Vo javnosta s$ u{te ne se znae identitetot na kupuva~ot ili kupuva~ite na prodadenite 14.050 akcii, odnosno koj vo ovoj moment poseduva 25,1% od akciite na @ito Polog.ZK Pelagonija svoite 35,8% akcii gi prodade po cena od 1.900 den-ari za akcija. So ovaa proda`ba na smetkata na kompanijata }e bidat inkasirani 26,7 milioni denari. Na ovoj na~in se realizira{e najavata na kompanijata od minatiot mesec, koga odborot na direktori neoficijalno

dru{tvoto beleì rast na operativnite prihodi od 62%. Tie iznesuvaat 330,9 milioni denari, za raz-lika od lani koga ovaa suma iznesuva{e 204,4 milioni denari. Prihodite od proda`ba, pak, beleàt rast i na

doma{niot i na stran-skiot pazar. Godinava od izvoz bile ostvareni 195.000 denari, za raz-lika od minatata godina koga kompanijata ne inka-sirala nitu denar. Od proda`ba na doma{niot

pazar, pak,

bile ostvareni 328 mil-ioni denari, nasproti 202,5 milioni denari realizirani lani.Operativnite rashodi isto taka porasnaa za 66%. Godinava tie izne-suvaat 328,2 milioni denari, a lani 197,6 mil-ioni denari.


120iljadi evra e osnova~kiot

kapital na Pakomak

Vo oktomvri 2010 go-dina se izdadeni 191 odobrenija za gradba,

{to e za 29% pomalku sporedeno so istiot mesec minatata godina, soop{ti Dràvniot zavod za statistika.Spored podatocite na Zavodot za statistika, predvidenata vrednost na objektite koi imaat dobi-eno odobrenija za gradba iznesuva 1,53 milijardi denari, {to e za 19,3%

pomalku vo odnos na is-tiot mesec od prethodnata godinaOd vkupniot broj izdadeni odobrenija za gradewe vo oktomvri, 158, odnosno 82,7% se nameneti za objekti od visokograd-bata. Za objekti vo niskogradba se izdadeni 12 odobrenija za gradba ili 6,3%, a dodeka za objekti vo rekonstrukcija se izdadeni 21 odobrenie ili 11% od vkupniot broj

na odobrenija za gradba izdadeni vo oktomvri.Od vkupno 191 objekt, vo 151 ili 79,1% kako inves-titori se javuvaat fizi~ki lica, a vo 40, odnosno 20,9%, od objektite inves-titori se delovni sub-jekti.Kako {to soop{tuvaat od Zavodot, vo izve{tajniot period e predvidena izgradba na 273 stanovi so vkupna povr{ina od 26.106 metri kvadratni.

Vkupno 112 barawa za koristewe na IPARD sredstvata se dostaveni

do Agencijata za finansiska poddr{ka na zemjodelst-voto i ruralniot razvoj na vtoriot javen povik, od 30 septemvri do 29 noemvri godinava.Aplikaciite se odnesuvaat na trite merki, investicii vo restrukturirawe i na-dgradba na zemjodelskite stopanstva, investicii vo prerabotka i marketing na zemjodelski proizvodi, kako

i diverzifikacija i razvoj na ruralni ekonomski ak-tivnosti."Golemiot broj primeni ba-rawa za IPARD sredstvata i od ovoj javen povik e jasen signal za zainteresiranosta na makedonskite zemjodelci i ekonomski subjekti od rural-niot sektor za iskoristuvawe na ponudenite fondovi i nivna ekonomi~na primena”, soop{ti Agencijata.So vtoriot oglas bea po-nudeni 40 milioni evra, od koi 75% se evropski pari, a

25% se sredstva od buxetot na Republika Makedonija. Finansiskata proekcija e od IPARD programata 2007-2013, no go opfa}a periodot zaklu~no so 2010 godina.Plate`nata agencija in-formira deka na prviot IPARD povik, od sklu~enite 27 dogovori za kofinan-sirawe, pet investicii se ve}e realizirani. Momen-talno te~at kontrolite na teren, a idniot mesec }e bidat isplateni prvite sredstva.

Maloproda`nata cena na naftenite deriva-ti no}eska na polno}

se zgolemuva od eden do dva denari, vo zavisnost od tipot na gorivoto, soop{ti Regulatornata komisija za energetika. Spored presmetkite na Regulatornata komisija, maloproda`nata cena na eurosuper BS-98 se zgolemuva za 1,50 denari za litar, so {to novata cena iznesuva 72,50 denari za litar. Najmnogu, za 2

denari, poskapuva euro-super BS-95, a negovata nova cena }e iznesuva 71 denari za litar.Maloproda`nata cena na eurodizelot i ekstra lesnoto maslo za doma-}instvo (EL-1) poskapu-vaat za 1,00 denari za litar. Spored Regulator-nata komisija, cenata na eurodizel (D-E V) sega }e iznesuva 59,50 denari za litar, a na ekstra lesnoto maslo za doma}instvo (EL-1) iznesuva 48,00 denari

za litar.Maloproda`nata cena na mazutot M-1 NS se zgol-emuva za 0,538 denari za kilogram, po {to }e se prodava za 32,662 denari za kilogram.So ovaa promena, kako {to informiraat od Regulatornata komisija, maloproda`nite ceni na naftenite derivati, soglasno Metodologijata za formirawe na cenite, se zgolemuvaat vo prosek za 2,07%.

ZA 29% NAMALEN BROJOT NA IZDADENI ODOBRENIJA ZA GRADBA

NA VTORIOT OGLAS ZA IPARD DOSTAVENI 112 BARAWA

BENZINITE POSKAPUVAAT ZA DVA DENARI, DIZELOT ZA DENAR

PORADI NOVITE OBVRSKI OD ZAKONOT ZA UPRAVUVAWE SO OTPAD

11 MAKEDONSKI FIRMI ZAEDNI^KI ]E JA RECIKLIRAAT AMBALA@ATA

Novoformiranoto dru{tvo za upravuvawe so otpad od ambalaà, Pakomak, }e ja sobira i reciklira ambalaàta od proizvodite na svoite firmi-osnova~i i }e im za{tedi milionski sumi, koi, spored novite zakonski pravila, }e moraa da & gi platat na dràvata kako ekolo{ka taksa

VIKTORIJA [email protected]

Kompaniite Pelisterka, Vitaminka, Pivara Skopje, vinarnicite Tikve{ i Stobi,

Blagoj \orev-Veles, Prilepska pivarnica, Koding DOOEL, Vivaks, Koùv~anka i Magrono, so po~eten kapital po 11.000 evra formiraa dru{tvo za upravuvawe so otpad od pakuvawe, Pakomak. Povod za ovoj poteg se novite odredbi koi gi nametnuva Zakonot za upravuvawe so otpad, koj stapuva na sila na 1 juli 2011 godina i predviduva novi dava~ki za kompani-ite koi proizveduvaat ambalaìrani proizvodi. Firmite-osnova~i na Pa-komak, preku formiraweto na ova dru{tvo o~ekuvaat tro{ocite za sobirawe na otpad da im se namalat do 70%. Po stapuvaweto na sila

na Zakonot za upravuvawe so otpad vo juli narednata godina, sekoja firma koja nema da si go sobira ot-padot od svojata ambalaà }e treba da & pla}a na dràvata 320 evra za sekoj ton plasti~na ambalaà. So tie pari dràvata }e go finansira nivnoto sobirawe i reciklirawe, ~ija krajna cel e po~ista ìvotna sredina. Kolku }e pla}a edna kompanija }e se presmetuva spored formula so koja teìnata na edno {i{e, na etiketa-ta i kapa~eto se mnoì so prodadenite koli~ini na mese~no nivo. Firmite-osnova~i na Pa-komak, namesto 320 evra za eden ton plasti~na ambalaà, mese~no }e pla}aat 23 evra po ton na novoformiranoto dru{tvo Pakomak, koe }e ja sobira i recik-lira takanare~enata PET ambalaà.Uslugite na Pakomak }e moàt da gi koristat i drugi kompanii. "So ova im davame

mo`nost i na pomalite firmi, so toa {to }e stanat partneri vo Pakomak, da gi namalat tro{ocite koi proizlegu-vaat od noviot Zakon za otpad. Osnova~ite pokaàa ogromna korporativna odgovornost so toa {to odlu~ija pomalite firmi da ne pla}aat ni{to pri nivnoto priklu~uvawe kon ova dru{tvo", veli uprav-itelot na Pakomak, Filip Ivanovski. Toj potencira deka Pakomak e neprof-itna organizacija, bidej-}i parite {to }e gi sobi-ra od firmite koi se del od nea }e gi reinvestira vo op{tinski proekti koi }e imaat za cel da ja podignat svesnosta za ìvotnata sredina i pos-tojano da investiraat vo sistemot za sobirawe i reciklaà."Namesto sekoja firma

K O M E R C I J A L E N O G L A S

oddelno da se spravuva so otpadot, site tie obvr-ski vo idnina gi prezema Pakomak", velat tie. Od Vitaminka velat deka dokolku ne se formiralo vakvo dru{tvo, nivnite mese~ni tro{oci kon dràvata bi iznesuvale 200.000 evra za site ambalaì na nivnite proizvodi. Vaka, velat, }e

platat samo 30% od ovaa suma. Zakonot za upravuvawe so otpad treba{e da stapi na sila na 1 januari slednata godina, no na barawe na kompaniite is-tiot e odloèn za dopol-nitelni 6 meseci. Biznis-zaednicata se poàli na nedovolna informiranost na kompaniite i gra|anite

za novite obvrski koi proizleguvaat od Zakonot. Biznismenite i eksper-ite predupredija i deka sproveduvaweto na ovoj Zakon }e go poskapi rabo-teweto na firmite, no, po formiraweto na Pakomak, osnova~ite velat deka poskapuvawe ili nema da ima ili, pak, }e bide minimalno.

14 BALKAN BIZNIS POLITIKA07.12.2010 VTORNIK

Finansiskiot maga-zin "Banker", del od izdava~kata ku-}a na "Fajnen{al tajms" ja dodeli

nagradata Banka na godinata za Centralna i Isto~na Ev-ropa na Erste Grup bankata. Generalniot direktor na Erste Grup, Andreas Trajhl, izjavi deka dodeluvaweto na ovaa nagrada zna~i deka

me|unarodnata bankarska zaednica prepoznala deka ovaa banka se griì za nejzinite klienti vo osobeno te{kite vremiwa. “Ova pretstavuva predizvik i odgovornost i gordi sme {to znaeme da rabotime dobro. Mnogu sme zadovolni {to "Banker", kako ugleden magazin, gi prepozna na{ite napori vo raboteweto”, iz-javi Trajhl.Dodeka nagradite izmina-tite godini ja vrednuvaa sposobnosta na bankite da

zadràt cvrst kurs vo burni vremiwa, ovogodine{nite nagradi gi rangiraa bankite spored inicijativite koi gi prezemale vo izminatite 12 meseci (kako {to se vovedu-vawe novi proizvodi ili tehnolo{ki usovr{uvawa). Nagradite za najdobri banki na Balkanot gi zedoa: Banka Kombetare Tregtare vo Al-banija, Unikredit banka vo Bosna i Hercegovina, DSK Banka vo Bugarija, Za-grepska banka vo Hrvatska, Abanka Vipa vo Slovenija,

ERSTE GRUP E BANKA NA GODINATAZA JUGOISTO^NA EVROPA

BANKER GI PROGLASI NAJUSPE[NITE BANKI ZA 2010

Vo redot na najdobri banki na Balkanot se najdoa i: Banka Kom-betare Tregtare vo Albanija, Unikredit banka vo Bosna i Herce-govina, bugarskata DSK banka, Zagrepska banka vo Hrvatska, Abanka Vipa vo Slovenija, Banka Intesa vo Srbija i Komercijalna banka od Makedonija

��

VESNA [email protected]


Turski investitori se zainteresira-ni da investiraat vo gradewe na avtopati{ta, vo energetikata i vo

turisti~kite kapaciteti vo Crna Gora, izjavi ministerot za trgovija na Turcija, Nihat Ergun. “Golem broj turski investitori se zain-teresirani da investiraat vo crnogor-skata ekonomija”, izjavi Ergun.Crnogorskiot minister za ekonomija, Branko Vujovi}, oceni deka dvete vladi sozdale dobra ramka za razvoj na biz-nisite i deka sega na red se biznisme-nite od Turcija i Crna Gora.

Pretsedatelot na Stopanska-ta komora na Crna Gora, Velimir Miju{kovi}, veruva deka doprva doa|a vremeto na turskite inves-ticii vo Crna Gora.“Veruvam deka kako zemja so zavidna ekonomska mo} }e gi prepoznaete povolnite uslovi za investicii koi gi nudi Crna Gora”, izjavi Miju{kovi}.

TURSKI INVESTITORI ZAINTERESIRANI ZA CRNA GORA

� Nihat Ergun

Agencijata za priva-tizacija na Bosna i Hercegovina (BiH)

planira da ja prodade telekomunikaciskata kom-panija HT Mostar i del od dràvniot kapital na BH erlajns.“Mislime deka ne moàt da odat eden telekom bez drug, no Vladata }e odlu~i dali tuka }e go spoi

BH Telekom”, soop{tija od Agencijata za priva-tizacija.Osven proda`bata na dràvniot kapital na HT Mostar i del od kapitalot na BH erlajns, planot na Agencijata za

privatizacija e dopolnet so proda`ba na fabrika-ta za tutun Saraevo, Energopetrol i Saraevo osigu-ruvawe.

]E SE PRODAVAAT HT MOSTAR I BH ERLAJNS

Banka Intesa vo Srbija i Komercijalna banka od Makedonija.Nagradata Banka na go-dinata ja dodeluva ìri-komisija koja ja so~inuvaat direktori i menaxeri na britanski kompanii, kako i nekolku urednici na maga-zinot "Banker".

ALBANIJA - BANKA KOMBETARE TREGTARE

E-banking ponudata na Kom-betare Tregtare, lansirana vo 2010 godina, na bankata & donese pazarna prednost vo Albanija. “Vo mala zemja so infra-struktura vo razvojna faza i mnogu mala telefonska i internet-penetracija, na-{iot proekt be{e prediz-vik, no, sepak, uspe{no gorealiziravme”, izjavi izvr-{niot direktor, Sejan Pan-kapligi.

BOSNA I HERCEGOVINA - UNIKREDIT BANKA

Minatata godina be{e mnogu te{ka za Bosna i Hercegovi-na, koga bruto-doma{niot pro-izvod (BDP) iznesuva{e 2,8%. Ova predizvika da stagniraat sredstvata i profitite na Unikredit.“Unikredit bankata minata-ta godina uspea da gi odrì bezbednosta i stabilnosta na dostojni nivoa. Isto taka, uspeavme da napra-vime dobro balansirano kreditno portfolio i strogo se orientiravme kon za-dovoluvawe na klientite. I pokraj s$ u{te te{kata ekonomska sredina, uspeavme da realizirame neto-profit nad vkupniot prosek vo bankarskiot sektor, mnogu se kapitalizirani, doku-mentiravme dobra likvid-nost i postignavme visoki nivoa na maloproda`ba i zadovoluvawe na korpo-rativnite klienti”, izjavi izvr{niot direktor na bankata, Berislav Kutle. Toj dodade deka vo pret-stojniot period planiraat da se vklu~at vo proektite so dràvni kapitalni in-vesticii i da ovozmoàt silna poddr{ka za rastot na segmentot so mali i sredni pretprijatija.

BUGARIJA - DSK BANKADSK banka, poseduvana odungarskiot OTP, stana naj-golemiot igra~ za malopro-da`no bankarstvo, so paza-ren udel na maloproda`ni zaemi od re~isi 30%.“Nie ja ispolnivme na{a-ta strate{ka cel – ja zadr-àvme na{ata neosporna

liderska pozicija vo bu-garskiot maloprodaèn bankarski sektor. Vo 2009 godina DSK banka be{e prva na pazarot na zaemi, vo poedine~no i hipoteka-rno pozajmuvawe, kako i vo depoziti”, izjavi izvr{niot direktor na DSK banka, Violina Marinova. Taa istakna deka E-bankarstvoto ne e samo odli~na opcija za za{teda na vreme i energija, tuku ovaa usluga stanuva s$ popopularna kaj malite i srednite pretpri-jatija, kako i kaj korpo-rativnite klienti, bidej-}i zna~itelno gi namaluva nivnite smetkovodstveni i logisti~ki tro{oci.

HRVATSKA - ZAGREPSKA BANKA

I pokraj te{kite okol-nosti koi preovladuvaat vo ekonomskata sredina, zgolemenite kreditni riz-ici i op{tata nesigurnost, Zagrepska banka ostana aktivna, zgolemuvaj}i go vkupnoto pozajmuvawe do re~isi 4% vo 2009 godina. Ovoj trend se intenzivira{e vo 2010 godina, so 25% po-rast vo pozajmuvaweto na malite biznisi za vreme na prvata polovina od godinata, {to ja pokaùva èlbata na bankata da po-mogne da trgne ekonomskoto zakrepnuvawe. Bankata, isto taka, instali-ra{e alatka za upravuvawe na odnosot so klientite, koja mu ovozmoì na personalot da gi razgleda site va`ni podatoci za klientite i

nivnite biznis-odnosi so bankata na eden ekran.

SLOVENIJA - ABANKA VIPA

“Vo vreme na nestabilni uslovi vo finansiskite pazari, kako i vo realnata ekonomija, Abanka uspe{no odgovori na protivudarot od efektite na krizata. So iskustvo, mnogu znaewe i mudrost, moème da gi odrìme pove}eto na{i biznisi i finansiski celi i da ja sledime na{ata strategija”, izjavi izvr{niot direktor, Radovan Xereb.Toj najavi deka glavnata grià za 2011 godina i ponatamu e bezbednosta i stabilnosta na bankarskite operacii.

SRBIJA – BANKA INTESA

Ve}e treta godina po red Banka Intesa pobeduva vo Srbija. Taa vo 2009 godina go zgolemi svojot profit, dodeka drugite banki ob-javuvaa ostri padovi na profitabilnosta.“Vo mnogu te{ki uslovi koi ja odbeleàa ekonomijata vo 2010 godina, Banka In-tesa nastojuva{e da ostane posveten partner na svoite klienti, prodolùvaj}i so ist intenzitet da gi kred-itira gra|anite i ekonomi-jata. Osobeno sme gordi na faktot {to vo krizen period dadovme zna~itelen pri-dones vo sproveduvaweto na programata za makroekonom-ska stabilizacija”, izjavi pretsedatelot na izvr{niot odbor na Banka Intesa.

15BALKAN BIZNIS POLITIKA 07.12.2010VTORNIK

Grcija, sepak, }e prodava ostrovi za da se spasi od bankrot, pi{uva gr~kiot nedelnik "Proto tema".

Vesnikot, povikuvaj}i se na vladini izvori, pi{uva deka tamo{nite minis-terstva za finansii, za infrastruktura i za kultura ve}e izrabotile spisok na ostrovi koi moàt da bidat staveni na proda`ba na me|unarodniot pazar. Poradi krizata, Grcija e prinudena da go sprovede planot B, koj prethodno gr~kiot premier, Jorgos Papandreu, go otfrli po predlogot na germanskite pratenici da prodava nenaseleni os-

trovi. Na spisokot se Nafsika, Ligija i Ehi-nades vo Jonskoto More, kako i nekoi pomali ostrovi vo blizina na polu-ostrovot Peloponez. Arapskite investitori ve}e pokaàle golem interes za del od niv. Predv-ideno e proda`bata da se ostvari slednata godina, a spisokot ne e zat-voren i se o~ekuva vo idnina da bidat ponudeni i drugi ostrovi. Pri proekcijata bilo zemeno predvid ostrovite {to }e se prodavaat da ne gi zagrozat nacionalnite pra{awa.

GRCIJA ]E PRODAVA OSTROVI ZA DA SE SPASI OD BANKROT

Po 13 godini sudski spor protiv Qubqanska banka, po~nat vo Frank-furt, na Majna, vo 1997 godina,

koj denovive privr{uva vo Qubqana, {teda~ od BiH }e bide prviot od ovie prostori {to }e bide obes{teten. Sudot vo Qubqana na 23 oktomvri godinava donese pravosilno re{enie so koe na Qubqanska banka & se naloùva na {teda~ od Saraevo da mu isplati 81.118 dolari, {to e negova za{teda, plus ka-mati. Advokatot na {teda~ot, koj saka da ostane anonimen, veli deka izvr{uvaweto na presudata e vo tek. Toa e prv {teda~ od ovie prostori {to doveduva do kraj sudski spor so Qubqanska banka i toa vo Slovenija. Poznato e deka Qubqan-

ska banka celiot svoj imot & go prenese na Nova Qubqanska banka, a samata ne proglasi ste~aj za da ja spre~i mo`nosta isplatata na deviznite za{tedi da stane obvrska na Slovenija.

[TEDA OD BIH ]E DOBIE 81.118 DOLARI OD QUBQANSKA BANKA

Porane{niot hrvatski minister za odbrana, Berislav Ron~evi}, v~era, vo @upaniskiot sud vo Za-

greb e osuden nepravosilno na ~etiri godini zatvor po obvinenieto deka ja o{tetil dràvata za 1,4 milioni evra, kupuvaj}i so direktna spogodba poskapi i nekvalitetni kamioni za hrvatskata vojska. Negoviot pomo{nik, Ivo Ba~i}, e osuden na dve godini. Ron~evi} i Ba~i} se tovarat deka ja favorizirale kompanijata Eurokamioni, od koja gi kupile kamionite na Iveko za 4,6 mil-ioni evra, iako bile poskapi za 1,4 milioni evra od najniskata cena {to ja ponudil MAN Importer. Tie sega

}e treba da gi vratat parite za koi ja o{tetile dràvata. Po izlegu-vaweto od sudot Ron~evi} izjavi deka }e se àli i deka ne o~ekuval takva presuda. Toj povtori deka ne se ~uvstvuva vino-ven i deka mu e ~ista sovesta.

ÊTIRI GODINI ZATVOR ZA PORANE[NIOT HRVATSKI MINISTER ZA ODBRANA

GOREWE ]E GRADI CENTAR ZA RECIKLIRAWE VO SRBIJA

PRODOL@UVA POHODOT NA SLOVENE^KITE INVESTITORI NA BALKANOT

Ova e treta investicija na Gorewe vo Srbija, kade {to ve}e proizveduva ladilnici i bojleri. Vo Hrvatska, pak, investiciite na slovene~kite investitori vo 2009 godina dostignale okolu edna milijarda evra

��

ELENA JOVANOVSKA

Slovene~kiot proiz-voditel na aparati za doma}instvo, Gore-we, }e ja napravi tretata seriozna in-

vesticija vo Srbija. Gorewe planira da otvori centar za reciklirawe na elektronski i elektri~en otpad vo srpskiot grad Vaqevo. Slovene~kiot gi-gant vo ovoj centar bi vloìl 10 milioni evra, kade {to }e se otvorat stotina novi rabotni mesta. Idejata za centar za reciklirawe doa|a od faktot {to samo na srp-skiot pazar Gorewe plasira okolu 17.000 toni aparati za doma}instvo sekoja godina. Na pazarot vo Srbija godi{no se plasiraat okolu 70.000 toni elektri~ni i elektronski proizvodi i oprema – televi-zori, kompjuteri, aparati za doma}insktvo, alatki, igra~ki.. Gorewe vo momentov pla}a najvisoka ekolo{ka taksa vo Srbija, okolu pet milioni evra godi{no. Ova e samo najnovata vest za slovene~ka investicija vo najava. Nikoj ne se somneva vo izvesnosta na nejzinata realizacija, zatoa {to proiz-

voditelot na bojleri, Gorewe Tiki, ve}e po~na so preselba na svoeto proizvodstvo vo pogonot izgraden pred tri godini vo Stara Pazova vo Sr-bija. Ovaa investicija ~ine{e devet milioni evra. Nejzinoto zna~ewe e do tolku pogolemo zatoa {to dogovorot pred-viduva 60% od dostavuva~ite za novata fabrika da bidat od Srbija. Vo pogonot vo Stara Pazava vo momentov rabotat 170 rabotnici, a nivniot broj e planirano da porasne na 300. Gorewe vo 2006 godina vo Srbija otvori fabrika za ladilnici vo Vaqevo.Vakviot prodor na Gorewe vo Srbija delumno se dolì na stimulaciite koi gi dava zem-

jata na stranskite investitori. Vo zavisnost od visinata na investicijata, stranskite in-vestitori dobivaat od 2.000 do 10.000 evra za edno otvoreno rabotno mesto, pod uslov in-vesticijata da bide minimum 500.000 evra i da se vrabotat najmalku 50 lu|e.Srbija o~ekuva investicii od slovene~ki Terma Olimia vo nekoja od srpskite bawi, {to }e bide prva slovene~ka investicija vo oblasta na turizmot. So ovaa najava za investicija, slovene~kite kompanii go prodolùvaat trendot na {irewe i osvoju-vawe na pazarite vo regionot i osvojuvawe na primatot najgolem investitor na Bal-

kanot. Slovenija vo Hrvatska, BiH, Srbija, Crna Gora i Makedonija vloìla vkupno 4,7 milijardi evra.Najgolemi slovene~ki grupa-cii spored ostvareniot prihod minatata godina se Merka-tor, Petrol i Gorewe. Merka-tor lani ostvaril vkupen pri-hod od 2,7 milijardi evra, Petrol dve milijardi, a Go-rewe 1,2 milijardi evra. Farmacevtskata ku}a Krka od Novo Mesto e na ~etvrto mesto so milijarda evra pri-hodi. Istite ovie firmi se i vode~ki investitori vo zemjite od Balkanot.Vo Srbija na prvo mesto se nao|a trgovskiot sinxir Mer-kator, so vloèni 300 milio-ni evra. Pokraj Merkator, u{-te tri slovene~ki firmi lan-skata godina investirale pove-}e od 100 milioni evra: Mer-kur, Lesnina i Cimos. Ostana-tite slovene~ki firmi koi seizdvojuvaat po visinata na vlo-ùvaweto vo Srbija, pokraj Go-rewe, se i Merkur, Perutnina Ptuj, Triglav, Sava osiguru-vawe, Tu{, Belinka i dr.

VO HRVATSKA INVESTI-RANI MILIJARDA EVRA

Vo Hrvatska, pak, Slovenija minatata godina vloìla

pove}e od milijarda evra, so {to se nao|a na sedmoto mesto me|u stranskite inves-titori vo zemjata. Pove}eto slovene~ki firmi vo Hrvatska se koncentrirani vo prehran-benata industrija, trgovijata i turizmot. Najgolem investitor vo Hrvatska e Merkator, koj vo izminatite deset godini na Balkanot uspea da sozdade vistinsko biznis-carstvo. Pokraj Merkator, na hrvatski-ot pazar se prisutni re~isi site pogolemi slovene~ki fir-mi, kako Merkur, Perutnina Ptuj, Petrol, Krka, Lesnina, Prevent...Slovene~kata naftena grupaci-ja Petrol, so cel idnata go-dina da gi zadovoli potrebite za gas vo Slavonija, pa potoa vo cela Hrvatska, ja prezede osie~kata firma Butan za {to planira da vloì 50 milioni evra. Petrol vo Hrvatska e prisuten so dve firmi, Petrol Hrvatska i Euro-Petrol od Rieka, a imaat 77 benzinski pumpi vo zemjata.Vo Hrvatska e prisutna i Krka, koja od 2005 godina vo Jastrebarsko, vo blizina na Zagreb, po~na so proiz-vodstvo na lekovi. Lekovite proizvedeni vo pogonite vo Jastrebarsko od 2006 godi-

na po~naa da se izvezuvaat vo zemjite na Jugoisto~na i Isto~na Evropa.Slovenija be{e me|u prvite stranski investitori vo Crna Gora, i toa vo podra~jeto na turizmot. Najgolema be{e in-vesticijata od sedum milioni evra na Hit od Nova Gorica, koj go kupi hotelot Maestral. Potoa, tuka se Merkator, NLB, Triglav osiguruvawe i nekolku investicii vo rudarstvoto.Vo Bosna i Hercegovina od godina vo godina raste opsegot na slovene~kite investicii, a najzainteresirani se za izgradba na avtopati i za energetikata. Vo 2009 godina najmnogu e investirano vo trgovija, turizam i bankarst-vo, a kako investitori se pojavuvaat Tu{, Energogrup i Nova Qubqanska banka, po-toa MLM Mariborska Li-varna, Hidria, Ilirika Grup,Perutnina Ptuj, Holding Slo-vene~ki Elektrani, Iskrae-meko Kraw...Slovencite vlegoa i na fin-ansiskiot pazar vo regionot. Osven brojnite fondovi, naj-golema investicija od oblasta na finansiite e NLB banka, prisutna vo Hrvatska, BiH, Srbija, Crna Gora, Makedonija, Kosovo i Bugarija.


16 SVET BIZNIS POLITIKA07.12.2010 VTORNIK

1,6 milijardi evra bila zagu-bata na Hipo Alpe Adria

vo 2009 godina

Francuskiot sud ja pro-glasi za vinovna av-iokompanijata Konti-

nental erlajns i osudi eden od nivnite mehani~ari za avion-skata nesre}a na Konkord vo 2000 godina, vo koja zaginaa 113 lu|e. Presudata potvrdi deka par~e metal ostaveno na avionskata pista e pri~ina za nesre}ata. Poradi toa, mehani~arot na Kontinental e osuden na 15 meseci zat-vor, a kompanijata treba da isplati pari~na kazna od

200.000 evra. Letot 4590 do Wujork se udrivo hotel vedna{ po poletu-vaweto od aerodromot [arl de Gol (Charles de Gaulle) na 25 juli 2000 godina. Nesre}ata go ozna~i krajot na komecijalniot su-personi~en aviotransport. Kontinental erlajns be{e glavniot obvinet vo sudskiot spor, zaedno so u{te dvajca vraboteni vo kompanijata i trojca porane{ni francuski avijati~ari. Od Kontinental go odbivaa tvrdeweto deka

aluminiumskoto par~e koe gi o{tetilo gumite na "konkord" e vinovnikot za nesre}ata. Zaedno so advokatot Olivier Mecner, Kontinental tvrdea deka avionot zapalen letal 700 metri niz avionskata pista. Mecner se obide za vreme na soslu{uvawata koi zavr{ija vo maj godinava da dokaè deka operatorot na Er Frans za navigacija bil nevnimatelen i deka ne smeel da dozvoli poletuvawe na avionot.

MEHANIÂROT NA KONTINENTAL ERLAJNS E VINOVEN ZA “SMRTTA” NA KONKORD

Kina }e investira pove-}e od 40 milioni dolari vo venecuelskiot isto~en

region, vo zalivot Orinoko, koj e najbogat region so nafta i plin, izjavi ministerot za energija, Rafael Ramirez, na sostanokot so izvoznicite na plin vo Katar, minatata ne-dela. Isto taka, potencira{e deka Kina Petroleum i Kemi-kal korporacijata }e investi-raat vo proekti za izvleku-vawe nafta vo osum poliwa t.e. od poleto Junin 1 do Junin

8, dodeka Kina Oil [or }e go prezeme upravuvaweto so proizvodstvoto na plin vo poleto Mariskal Sukre vo isto~na Venecuela. Ramirez potseti deka od osumte poli-wa se proizveduva pribli`no 200.000 bareli nafta na den, dodeka samo poleto Junin 4 ima potencijal za proizvod-stvo na 400.000 bareli na den. Momentalno, pove}e od 30 kompanii od 20 razli~ni dràvi gi koristat kapac-itetite na rekata Orinoko.

So godini ekspertite veru-vaa deka e premnogu skapa investicija da se izvle~at i prerabotat lesnite i ekstra lesnite nafteni derivati vo ovaa oblast. No, interesot na stranskite investitori se obnovi so namaluvaweto na rezervite na nafta i po-rastot na cenite na globalno nivo od okolu 80 dolari za barel. So ova, po Saudiska Arabija, Venecuela stanuva vtoriot najgolem proizvoditel na nafta vo svetot.

KINA ]E VLO@I 40 MILIJARDI DOLARI VO VENECUELA DO 2016

Finansiskiot ko-laps na Hipo Alpe Adria bankata gi razdrma temelite na avstriskata fi-

nansiska stabilnost mnogu posilno od toa {to o~ekuvaa i samite Avstrijci.Kako {to pi{uva vienskiot vesnik Die Presse, koj se po-vikuva na izvori bliski do avstriskata centralna banka, slu~ajot Hipo, Avstrija za malku ne ja predizvika istata sudbina {to ja do`vea Irska. Koga pred krajot na minatata godina vo javnosta bea objav-eni site problemi na Hipo, dràvata be{e prisilena da obezbedi pomo{ i da ja prezeme problemati~nata banka koja napravi prob-lemi i vo ostanatite zemji kade {to ima svoi filijali. Iako toga{ mnogu od ek-spertite zazedoa stav deka e podobro da se dozvoli bankata da bankrotira, iz-vori od Centralnata banka na Avstrija istaknuvaat deka toa bi zna~elo kolaps za avstriskata ekonomija.Imeno, “propasta na Hipotolku silno bi go prodlabo~i-la dràvniot deficit, {to bi nastanal ogromen rast na

kamatnite stapki, Avstrija bi se na{la vo situaci-jata koja ovie denovi ja preìvuva Irska, a pomo{ od Evropskata unija bi pobara-la duri i pred Grcija”, na-veduva vienskiot vesnik.Bankata Hipo Alpe Adria, koja minatata godina premina vo dràvna sopstvenost, pretrpe zagubi vo iznos od 1,6 milijardi evra, a o~ekuvawata za godinava, spored avstriskite medi-umi, se deka zagubata }e

dostigne od 600 do 700 mil-ioni evra.Avstriskiot magazin "Trend" tvrdi deka postojat razmis-luvawa dràvata da & dade novi garancii na bankata za zagubite koi & pretstojat, bidej}i ovaa finansiska in-stitucija mora da gi otstrani mnogute neprofitabilni in-vesticii i nedvi`nosti.Od Hipo Alpe Adria na stati-ite objaveni vo avstriskite mediumi komentiraat deka godinava bankata nema da

ima potreba od dràvni garancii, dodeka eventu-alnite garancii moèbi }e bidat potrebni za nekoi neo~ekuvani zagubi vo id-nina.Skandalot so Hipo Alpe Adria bankata go potrese celiot jugoisto~en del na Evropa. Specijalnata edi-nica za rasvetluvawe na ovaa afera, CSI Hipo, koja ja formira{e avstriski-ot minister za finasii, Jozef Prel, otkako dràvata be{e prinudena da ja pr-ezeme bankata na koja & se zakanuva{e zatvorawe, otkri deka porane{noto rakovodstvo i biznis-part-nerite na avstriskata banka ja o{tetile Hipo za pove}e od 300 milioni evra. Tie pari, me|u ostanatite, od bankata gi izvlekle me-naxerite i delovnite part-neri. Edna od najgolemite kriminalisti~ki istragi vo istorijata na Evropa rezultira{e so apsewe na porane{niot direktor na bankata, Volfgang Kulterer.

Spored izvori vo Centralnata banka na Avstrija, ako propadne Hipo Alpe Adria bankata bi do{lo do prodlabo~uvawe na dràvniot deficit, {to }e rezultira so rast na kamatnite stapki i Avstrija bi se na{la vo istata situacija koja ja doìvuva Ir-ska ovie denovi

��

HIPO ALPE ADRIA SÈ U[TE GO TRESE FINANSISKI SISTEM

AVSTRIJA ZA MALKU JA IZ-BEGNA SUDBINATA NA IRSKA

“Nesre}ata da se soo~uvame so ovie surovi i prodolèni do`dovi e nov dokaz za nepraved-niot paradoks na na{ata planeta. Razvienite zemji neodgovorno go uni{tuvaat prirodniot sistem so svojata elba da go odràt kriminalniot model na razvoj, dodeka golem del od itelite na Zemjata gi ~uvstvuvaat te{kite posledici.”

UGO ÂVEZpretsedatel na Venecuela

� DVA, TRI ZBORA“Pretsedatelot na SAD, Barak Obama, treba da podnese ostavka dokolku se dokaè deka ja odo-bril naredbata za {pionirawe na slu`benici na ON. Site od rakovodstvoto na SAD koi znaele za ovaa naredba treba da pod-nesat ostavka dokolku sakaat da se zadrì doverbata vo nivnata dràva.”

XULIJAN ASAN@osnova~ na internet-stranicata Vikiliks

“Saudiska Arabija e najgolemiot svetski iz-vor za militantnite grupi, no saudiskata vlada ne e sposobna da ja spre~i taa cirkulacija na pari. Donatorite vo Saudiska Arabija go pretstavuvaat najzna~ajniot izvor na fin-ansirawe na teroristi~kite grupi vo delovi od svetot.”

HILARI KLINTONdràven sekretar na Amerika

VASE [email protected]

17SVET BIZNIS POLITIKA 07.12.2010VTORNIK

�SVET 0-24 �

...TRAGEDIJA NA ANDITESvle~i{te zatrupa pove}e od 50 lu|e

Najmalku 50 lica se zatrupani pod toni zemja, a okolu 200 se vodat kako is~eznati poradi lizgawe na zemji{teto

predizvikano od silnite vrneì od do`d vo kolumbiskiot grad Medelin.

...POPLAVA SO NEVIDENI RAZMERISeverozapadna Albanija pod voda

Severozapadniot del od Albanija se nao|a pod voda, a poplava so vakvi razmeri ne pametat nitu najstarite iteli

od ovoj region. Evakuirani se pove}e od 12.000 gra|ani, a situacijata e najkriti~na vo okolinata na Skadar.

...NOV GINISOV REKORDRio de @aneiro so najvisoka boì}na elka

Iljadnici Brazilci se sobraa da posvedo~at na paleweto na 3,3 milioni sijali~ki na 85-metarskata, najgolema

boì}na elka na svetot, koja lebdi nad vodata vo ezeroto Rodrigo de Freitas.

Vo 2012 godina moè-te povtorno da se kandidirate za pre-tsedatel. Dali }e go napravite toa?

Pretsedatelot Medvedev i jas tesno sorabotuvame. Odamna odlu~ivme deka izborite vo 2012 godina }e bidat vo in-teres na ruskiot narod. Ima mnogu vreme do izborite. Tie se planirani za april 2012 godina. Me|usebno }e se konsultirame i }e dojdeme do re{enie koe gi opfa}aekonomskata, socijalnata i politi~kata situacija vo zemjata.[to mislite za protekot na voenite i diplomatskite dopisi od grupata Vikiliks?Odredeni eksperti veru-vaat deka nekoj namerno gi “otekuva” Vikiliks. Go zasiluva avtoritetot na veb-stranicata za protegawe na svoite politi~ki kraevi. Toa e edna mo`na teorija. Ako ne e taka, se pokaùva deka diplomatijata treba da bide povnimatelna so nejzinite dokumenti. Takvi protoci se slu~ile i prethodno. Ne gi gledam kako nekoj vid katastrofa.A, {to e so izjavata od ame-rikanskiot sekretar za od-

brana, Robert Gejts, dekais~eznala ruskata demok-ratija i deka bezbednosnata slu`ba ja vodi zemjata? Li~no se poznavam so Gejts. Smetam deka e fin ~ovek i dobar specijalist. No, Gejts, se razbira, be{e lider na CIA, a denes e sekretar za odbrana. Istovremeno e amerikanski lider za demokratija, mu ~estitam. No, celosno gre{i. Na{ata zemja ja vodat lu|e od Rusija, koi se izbrani na legitimni izbira~ki tela. [to se odne-suva do demokratijata, ova e dolgotraen argument koj go diskutirame so kolegite od SAD. Sakam da potsetam deka dva pati vo istorijata na SAD, pretsedatelskiot kandidat, koj podocna sta-nal pretsedatel na SAD, dobil pove}e glasovi vo

izborniot ciklus, no ja zagu-bil popularnosta. [to e tuka demokratsko? A koga im kaùvame na kolegite od SAD deka ima sistemski problemi vo ovaa sfera, slu{ame: “Ne si go pikajte nosot vo na{ite raboti. Vaka funkcioniraat tuka rabotite i taka }e ostane”. Nie ne se me{ame, no isto sakam da im kaàm i tie da ne se me{aat vo na{ite raboti. Problemot {to go spomena Gejts vo dip-lomatskata korespondencija e jasno povrzan so negovata èlba da izvr{i pritisok vrz NATO za konkretni prob-lemi. A gi ima mnogu. Gledaat kako NATO da popu{ta pod ovoj pritisok za Rusija, bidej-}i ne bila demokratska. Ova sme go slu{nale il-jada pati. Prestanavme da obrnuvame vnimanie. Ova e

pogre{en metod za izgradba na odnosite so Rusija.Kako bi go opi{ale Va{iot odnos so pretsedatelot Medvedev? Velat deka toj e Robin, a Vie ste Betmen.Koga Medvedev i jas razmis-luvavme kako da gi struk-turirame na{ite odnosi i kako da ja vodime pretseda-telskata kampawa vo 2008 go-dina, bevme svesni deka mnogu lu|e }e probaat da sozdadat dupka vo na{iot zaedni~ki pristap vo gradeweto na ruskata dràva i razvojot na ekonomijata. No, ne pomis-livme deka toa moè da bide na tolku bezobrazen, drzok i agresiven na~in. Takvite tvrdewa se nameneti da n$ navredat, da ni ja povredat gordosta i da n$ isprovo-ciraat pri prezemaweto

o 2012 godina moè-

SO “BETMEN I ROBIN” SAKAAT DA NÈ NAVREDAT I ISPROVOCIRAAT

VLADIMIR PUTINPREMIER NA RUSIJA

Ruskiot premier, Vladimir Putin, vo petokot gos-tuva{e vo emisijata na Leri King na televizija-ta CNN. Na provokativnite pra{awa Putin smi-reno odgovori deka ne e skaran so Medvedev, deka ima “nuklearni pomestuvawa” vo odnosite me|u Rusija i SAD, deka e navreden {to ameri-kanskite diplomati go narekuvaat Betmen, a Med-vedev – Robin

��

~ekori koi }e ja uni{tat na{ata efikasna interakcija vo vodeweto na zemjata. Ve}e otrpnavme na vakvi raboti. Apeliram do site koi se vklu~eni vo ovie raboti da se smirat.Medvedev predupredi deka }e ima nova voena trka ako NATO i Moskva ne se soglasat za zaedni~kiot protivraketen {tit. [to se slu~uva vo odnosite na dvete zemji? Dali povtorno }e ima voena trka?Ne. Pri obra}aweto vo ruski-ot parlament, pretsedatelot Medvedev samo kaà deka sme dale predlot za zaedni~kiot problem za bezbednosta. Toj kaà deka so zaedni~ki na-pori i odgovornost moème da go re{ime ovoj problem. No, ako ima samo negativni reakcii na na{ite predlozi i ako se javat zakani na na{ite granici vo forma na nova inkarnacija na programata za treta strana, Rusija }e treba da se brani upotrebuvaj}i razni sredstva, vklu~uvaj}i postavuvawe novi raketni sistemi za sovladu-vawe na zakanite na na{ite granici i razvoj na nova tehnologija za nuklearni raketi. Ova ne e na{ izbor. Ne go sakame ova. Ne e za-kana. Ednostavno zboruvame za toa {to da se o~ekuva ako ne se soglasime da rabotime zaedno. Toa e s$. Ne sakame da dojde do ova.Ne e zakana, no taka zvu~i. "Volstrit ùrnal" javi deka SAD smetaat deka vie ste pomestuvale takti~ki nuklearni raketi od kratok dostrel blizu sosedite na NATO. Dali toa e vistina?Sakam da Vi razjasnam vam i na site Amerikanci. Ne e Rusija taa koja pomestuva proektili vo blizina na va{ata granica, tuku SAD planira da postavi proek-tili vo blizina na na{ata. Postojano slu{ame deka celta e da se za{titite od zakana za nuklearen napad od Iran, na primer. No, Iran ne pretstavuva takva zakana vo momentov. A ako site protivraketni i radarski sistemi se postaveni vo bliz-ina na na{ata granica, duri do 2015 godina }e gi oslabat na{ite nuklearni sposobnos-ti. Zatoa, prirodno deka sme zagrièni i obvrzani sme da prezememe odredeni merki kako reakcija. Ova e odgovor, nie ne go napravivme prviot poteg. Vo Lisabon, pretse-datelot Medvedev iznese nekolku konkretni predlozi za zaedni~kata odgovornost na NATO i na Rusija za bez-bednosta vo Evropa. Moème da postigneme dogovor so NATO, a vo prodolènie so SAD, za delewe na in-formaciite i zaedni~ko upravuvawe na ovie sistemi. Voenite eksperti moàt da go napravat toa ako za toa

postoi volja. No, postojano ni velat: “Ne go sakame va{iot udel vo ova, }e pravime {to sakame”. Zatoa, mora na ova da gledame kako na zakana za na{ata bezbednost i }e bideme primorani da odgo-vorime. Kakva e va{ata procenka za pretsedatelot Obama?Negovata efikasnost treba da ja procenat amerikanskite gra|ani. Kako nadvore{en nabquduva~ , moàm da kaàm deka pretsedatelot Obama be{e soo~en so mnogu te{ki predizvici, primarno ekonomski i socijalni.Ne e moe da sudam dali pravilno postapi so toa {to go forsira{e zakonot za zdravstvo. No, nemam somne` deka pravilno postapi vo od-nos na ova mnogu ~uvstvitelno pra{awe za Amerikancite. Veti i ispolni. A {to se odnesuva do nadvore{nata politika, milo ni e {to gi omekna retori~kite rusko-amerikanski odnosi i {to preku konkretni dostignuvawa ja zadocni implementacijata na programata za treta stra-na za raketno-odbranbeniot {tit vo Evropa. Ova sozdade novi mo`nosti za dijalog i dobivme vreme za obid da go pretvorime planot na Medvedev od Lisabon vo realnost.Ruski tajni agenti bea ua-pseni vo SAD na po~etokot od godinava, pa gi vratija vo Rusija vo vid na “{pi-onska trampa”. Se sretnavte so niv po deportiraweto. [to vi kaàa?Zboruvavme malku za biznis. Razgovorot opfati mnogu temi. Ovie lu|e zasluùvaat po~it. Nivnata aktivnost vo nikoja smisla ne gi naru{uva interesite na SAD. Tie bea agenti koi imaat specijalni celi i obi~no se aktivi-raat vo vreme na kriza, na primer, koga se ote`nati diplomatskite vrski. Fala mu na Boga {to vo momentov ne se takvi amerikansko-ruskite odnosi i se nadevam deka nikoga{ nema da bidat.Zna~i, ne {piunirale po Va{a naredba?Tie imaa sopstveni zada~i. Se raboti za mnogu tajni agenti koi se aktiviraat samo vo kriza, koga drugi formi na razuznavawe ne se efikasni ili mo`ni. ]epovtoram, ovie agenti ne gi povredija nacionalnite interesi na SAD. No, op{to e poznato deka sekoja zem-ja, pa i SAD, imaat svoja nadvore{na razuznava~ka mreà. Isto taka, metodite koi gi koristea specijalnite slu`bi se razlikuvaat na dobar na~in od onie koi gi koristea specijalnite slu`bi na SAD. Fala mu na Boga, nitu ovie agenti, nitu koi bilo drugi ruski razuznava~i ne se vklu~eni vo kidnapi-rawa ili tortura.

R

~navooAvseM}easopsed}eNoMdapkap

VO INTERVJU SO LERI KING

18 FEQTON 07.12.2010 VTORNIK

1212

So desnata raka na polovinata, Opra Vinfri mavta{e so dva dignati prsta

gledaj}i kon kamerata. “Eve {to }e napravat do-brite momci od Kentaki Frajd îken (Kentucky Fried Chicken - KFC). ]e podgotvat dve par~iwa od nivnoto najnovo pile{ko na skara i biskvit...ne zaboravajte go biskvi-tot...(se slu{na iznudena nasmevka vo publikata)... i tie }e bidat va{i besplatno!” Onie {to prethodno zaboravija da pogled-nat vo idiotot (napra-vata koja na publikata & poso~uva koga da se smee ili aplaudira) i ne se nasmeaja za biskvi-tot, ovojpat znaeja {to da pravat. “Uaaauu!!” se slu{a{e zaedno so aplauzot, a kamerata vo krupen plan prikaà edna {iroko nasmeana dama od prisutnite, za-dovolna od zborovite na omilenata voditelka, koi & vetija den sloboda od doma}inskoto sekojdnevie. Otkako Opra go vklu~i proizvodot vo nejzinoto {ou i na nejziniot veb-sajt promovira{e kuponi za besplaten obrok, restoranite na Kentaki Frajd îken {irum zem-jata bea preplaveni od gladna armija so kuponi vo rakata, ~ekaj}i da go dobijat nivnoto “faleno” pile{ko. No, golem del od restoranite ne bea podgotveni za pobaruva~kata, pa sto-tici lu|e gi napu{taa naluteni i gladni. Vedna{ potoa na soci-jalnite mreì blikna antikampawa vo koja se

kritikuva{e nepodgotvenos-ta na KFC, so {to kom-panijata preku no} vleze vo vitelot na nejzinata najgolema PR katastrofa.

METE@ ZA PILE[KO Opra nesomneno ima mo} da ja zgolemi proda`bata.

Pokraj toa, poznata e i dare`livosta na yvezdata od malite ekrani. Vo edno {ou publikata vreska{e koga im soop{ti deka se dobitnici na avto-mobil. Generalnoto mislewe kaj

site marketing-eksperti e deka marketing-mo}ta na Opra - ne treba voop{to da se potcenuva.Za àl, sinxirot restorani Kentaki Frajd îken (KFC) ja nau~i ovaa lekcija na pote{kiot na~in vo maj

mesec minatata godina, koga se obedinija so harizmati~nata tok-{ou hostesa za da ja lansir-aat nivnata nova linija “pile{ko na skara”. Kako promocija, be{e objavena i informacijata

deka na Oprah.com sekoj zainteresiran moè da podigne kupon za besplaten obrok {to be{e dostapen 24 ~asa. Taka, po edna nedela be{e objaveno deka bile podignati pove}e od 10

�� Opra nesomneno ima mo} da ja zgolemi proda`bata koja ne treba da se potceni. Za àl, kompanijata Kentaki Frajd îken ja nau~i ovaa lekcija na pote{kiot na~in koga minatata godina se obedinija so harizmati~nata tok-{ou hostesa za da ja lan-siraat nivnata nova linija “pile{ko na skara”

PETAR [email protected]

NE POTCENUVAJTE JA MOЌTA NA OPRA

NAJGOLEMITE PR KATASTROFI VO KORPORATIVNATA ISTORIJA

PRIKAZNI OD WALL STREET

Don Kendal e ~ovekot koj & po-mogna na kompani-jata za bezalkohol-ni pijalaci Pepsi

da go napravi najnovoto prezemawe na kompanija vo Rusija. Kendal vleze vo analite na istorijata kako prviot ~ovek koj na toga{niot voda~ na SSSR, Nikita Hru{~ov, za prv

pat mu dade mo`nost da vkusi “pepsi-kola”.Kendal, koj sega ima 89 godini, bil porane{en glaven izvr{en direktor na Pepsi i, spored mnogu-mina, imal golemi zaslugi za poslednoto prezemawe na kompanijata za proiz-vodstvo na mle~ni proiz-vodi i sokovi Vim-Bil-Dan (Wimm-Bill-Dann Dairy & Juice

Co) vo Rusija.Potvrda za toa e i faktot {to sega{niot glaven izvr{en direktor na Pep-si, Indra Noji, za vreme na posetata na Rusija, vo ramkite na sredbata so Vladimir Putin so sebe kako pridru`ba go ima{e povikano i Kendal, so cel da dobijat odobrenie za nivnata posledna zdelka.

ZAD USPEHOT NA SE KRIE VOEN HER�� Poznava~ite na ruskata politika velat deka vlasta

vo Rusija ne e zadovolna dokolku vo zemjata vle-guvaat stranski investicii bez nivno znaewe, a osobeno bez niven amin

� � Prviot oficijalen vlez na Pepsi na ruskiot pazarPrviot oficijalen vlez na Pepsi na ruskiot pazar se slu~i 15 godini otkako se slu~i 15 godini otkako NIKITA HRU[ÔVNIKITA HRU[ÔV vo 1959 vo 1959 godina ja proba prvata goltka “pepsi”. godina ja proba prvata goltka “pepsi”.

� Eden od najmo}nite “opinion mejkeri” vo SAD - Eden od najmo}nite “opinion mejkeri” vo SAD - OPRA VINFRIOPRA VINFRI

19FEQTON 07.12.2010VTORNIK

“Kapital” po~na so serija napisi za na-jgolemite katastro-fi so koi se soo~ile PR sektorite na golemite svetski kompanii. Doznajte kako tie reagirale vo razli~ni krizni situacii, kade {to zgre{ile vo strate-gijata za odnosi so javnosta, kako i za toa koi se poukite {to moè da se izvle~at.

milioni kuponi, brojka {to be{e daleku pogolema od standardniot broj na klienti na koj be{e na-viknale restoranite. Toga{ nastana ona {to najmalku se o~ekuva{e. Restoranite ne moèa da postignat da gi zadovolat potrebite na klientite, a, spored novinarskite izve{tai, meteòt pred restoranot vo Grinsboro predizvikal

tolkav rizik {to zavr{il so policiski blokadi pred vlezot. I vo Wujork i na drugite mesta, nezadovolnite kli-enti priredile protesti za svojot besplaten obrok.“Tolku golema pobaruva~ka ne bila zabeleàna nitu edna{ vo poslednive 50 godini”, potvrdi portparo-lot na KFC, Lori [alou, za Aso{iejted pres. Po tri nedeli od {outo, klientite na wujor{kata kompanija KFC, koi se nadevaa deka }e gi isko-ristat kuponite za besplat-en obrok, bea naluteni koga restoranot ostana bez nivnoto pile{ko na skara. Koga go pra{aa portpa-

rolot [alou za internet-glasinite deka vo kom-panijata vladee haos, toj pojasni deka tie se neosno-vani. No, ne be{e taka. Televizijata Si-En-En se zaka~i na prikaznata i ja obraboti od pove-}e aspekti. Nivniot fokus na po~etokot be{e na toa deka vo ovie te{ki ekonomski vremiwa besplatniot obrok na Opra pretstavuva dovolno privle~na ponuda so koja yvezdata u{te pove}e dobi na svojot rejting. No, koga na internet-blogovite i socijalnite mreì po~naa da se poja-vuvaat razli~ni mislewa na onie koi neusluèni

si zaminale od restoran-ite, televizijata se odlu~i da ja “pro~e{la” i taa prikazna. Mno{tvo mu{teri pred vratite na KFC davaa izjavi deka si go ~ekaat svojot obrok i deka se pla{at oti nema da stignat na red poradi toa {to slu{nale deka restoranite ve}e snemu-vaat od nivnoto pile{ko. Nekoi vikaa “Da ìvee Opra, n$ nahrani site”, no golem del bea nezadovolni deka treba da ~ekaat, deka pregladnele ~ekaj}i i deka seto toa bilo farsa. Edna devojka re~e deka }e odi vo Mekdonalds, koi sekoga{ ja usluùvaat navreme.

Reputacijata na kompani-jata ja zagubi svojata oska.

PILE[KO SO 11 ZAÎNI No, {to be{e pri~inata za tolkava posetenost? Korporacijata Kentaki Frajd îken, koja raboti kako sinxir od restorani, osnovana vo 1930 godina, i dotoga{ be{e prepoznatliv brend kaj Amerikancite. Kako sopstvenost na Jam Brends (Yum Brands) nejzinite prihodi dostignu-vaat pove}e od 500 mil-ioni dolari, a nejzinite restorani se raspros-traneti niz tloto na cela Amerika.Bidej}i se poznati kako tim koj raboti mnogu na svojot advertajzing, koj nesomneno e pottiknat od rivalstvoto so restoranite na Mekdonalds, vo peri-odot na ekonomska kriza tie odlu~ija da ja poba-raat pomo{ta na najgole-miot “opinion-mejker” vo SAD, Opra Vinfri. No, za da se pojavi{ na Opra treba i ne{to posebno dobro da po-nudi{. @rdepkata ja izvle~e pile{koto na ska-ra. Novinata na menito be{e reklamirana deka ima pomalku masti, ka-lorii i natrium otkolku tradicionalnoto prèno pile{ko, po koe be{e poznat restoranot. Duri postoel i taen recept, {to se drèl pod klu~, zaedno so receptot za prènoto pile{ko so 11 razli~ni trevki, koj go kreiral osnova~ot na korporacijata Kolonel Harland Sanders. Strat-egot za potro{uva~ka na hrana i pijalaci, [arlot Bil, veli deka na KFC

dobro im bil poznat fak-tot deka Opra be{e tolku mnogu transparentna za nejzinata borba so debeli-nata, {to samoto part-nerstvo so nea zboruva za kompanija koja nudi pozdravi proizvodi. Real-no, toa e navistina dobra marketing-taktika za zgol-emuvawe na proda`bata. Od druga strana, nekoi analiti~ari komentiraa deka ona {to se slu~i so KFC bilo perfekten spoj na astronomskoto vlijanie na Opra i vlijanieto na recesijata od druga strana.

REKLAMA - ME^ SO DVE OSTRICI

Sepak, po tri nedeli od

{outo, ~etata gladni fano-vi na Opra be{e odbiena od restoranite na KFC.Portparolot [alou iz-javi deka pile{koto na skara bil ogromen uspeh, a kombinacijata od lo{ata ekonomija i popularnosta {to mu ja donela Opra sozdala “vistinska bura”, za koja portparolot prizna deka ne bile podgotveni. Me|u drugoto, toj najavi deka del od restoranite ostanale bez odredeni produkti, kako kompiri i sos, “no nadomestuvale najdobro {to moàt”. Lu|eto mnogu brzo gi upati-ja kritikite. Na Jutjub se pojavija klipovi so mete` pred KFC, nezadovolni klienti koi go kaùvaat svoeto iskustvo, a ima{e i po nekoj {to se fale{e deka stignal do pile{koto. Ova predizvika golema kriza za kompanijata, koja i taka ne znae{e kako da nahrani edna cela gladna Amerika. Portparolot na Opra Harbo Prodak{ns (Opra Harpo Productions) vo îkago dade izjava deka tie ne bile zagrièni za kakvi bilo problemi povrzani so kuponite. Koga situacijata eskalira{e, sinxirot na restorani po~na da ispra-}a e-mejl poraki do site nezadovolni kupuva~i, so koi gi izvesti deka go zadrùvaat pravoto za povtoren besplaten obrok, no rabotite ve}e po~naa vo nadolna linija. Fi-jaskoto go drè{e pr-voto mesto na listata so najzapameteni proizvodi {to ja vodi renomiranata publikacija Edvik (Ad-week), a golem del od PR ekspertite se soglasija na stavot deka KFC ja izgubi bitkata so krizata {to ja zafati nejzinata reputa-cija. Na krajot mora{e da izleze i pretsedatelot na korporacijata, Roxer Iton, i javno da se izvini na onie koi ne stignale do nivniot besplaten obrok. Taka, na pote{kiot na~in KFC nau~i deka PR i marketing-planovite treba da se usoglasuvaat, kako {to pou~uva i na{iot drag prijatel Filip Kotler

Vo utre{niot broj na “Kapital” }e doznaete kako korporativniot svet nau~i deka socijalnite mediumi imaat i zloben lik

�� Golem del od restoran-ite ne bea podgotveni za pobaruva~kata, pa sto-tici lu|e gi napu{taa naluteni i gladni. Ved-na{ potoa na socijalnite mreì blikna antikampawa vo koja se kritikuva{e nepodgot-venosta na KFC, so {to kompani-jata preku no} vleze vo vitelot na nejzinata najgolema PR katastrofa

“Toj e g. Pepsi. Koga go po-barav, toj mi re~e: “Samo kaì mi koga da se ka~am na avion i kaì mi zo{to i podgotven sum da dojdam so tebe““, izjavi Noji, pojasnuvaj}i deka voop{to nemalo potreba da go ubeduva Kendal koga go pobarala na 28 noemvri da odi so nea vo Rusija. Kupuvaweto na mnozinskiot paket-akcii za 3,8 milijar-di dolari vo kompanijata Vim-Bil-Dan go napravi Pepsi najgolemiot proiz-voditel na hrana i pi-jalaci vo Rusija. Odobru-vaweto na Putin zna~e{e

deka sega Pepsi vo golema mera go prezede pazarnoto u~estvo na Koka-Kola na ruskiot pazar na pijalaci, iako i od Koka-Kola se vo postojani investicii i akvizicii vo ovoj region.Prviot oficijalen vlez na Pepsi se slu~i po pomi-nati 15 godini od koga Hru{~ov vo 1959 godina ja proba prvata goltka “pepsi”. Dobroinformiran-ite avtoriteti prenesuvaat deka na sredbata me|u Putin, Noji i Kendel bilo razgovarano za milijard-ite dolari koi gi ima investirano kompanijata

vo Rusija, kako i plano-vite i idnite investicii na kompanijata dokolku ja prezeme Vim-Bil-Dan. Isto taka, vo nekolku navrati na Putin mu bilo poten-cirano deka so dozvolu-vaweto na ova prezemawe toj }e pokaèl deka Rusija s$ pove}e se otvora za investiciite od Zapad.“Ova e navistina odli~en strate{ki poteg od na{a strana. Prezemaweto ima golema uloga vo na{iot po~etok na biznisot so mleko i mle~ni proiz-vodi”, veli Noji vo vrska so planovite na Pepsi da

gi integrira svoite mle~ni proizvodi, ne samo kako pakuvano mleko, tuku i vo ishranata. Pepsi u{te od mnogu odamna ima{e planovi za kupuvawe mnoz-inski paket-akcii vo Vim-Bil-Dan. Nivnite planovi stanaa realnost koga od strana na Danone (Danone SA) se soglasija da im go prodadadt nivnoto 18% u~estvo vo kompanijata. Pri~inite za vakviot poteg na Danone leàt vo noviot antitrustovski zakon vo Rusija. Imeno, Danone kupile mnozinski udel vo u{te edna kompanija od

mle~nata industrija vo Rusija, poradi {to bile prinudeni, so cel da gi po~ituvaat zakonite, da se oslobodat od svojot udel vo Vim-Bil-Dan. Pregov-orite me|u Vim-Bil-Dan i Pepsi za prezemawe po~nale u{te vo tekot na septemvri. Vo oktomvri, dodeka pregovorite s$ u{te bea vo tek, se pojavi golem problem koj ja do-vede vo pra{awe celata ovaa akvizicija. Imeno, spored anonimni izvori i poznava~i na ruskata politika, vlasta vo Rusija ne e zadovolna dokolku vo

zemjata vleguvaat stran-ski investicii bez nivno znaewe. Zatoa, so cel site ovie problemi da bidat nadminati, Noji, zaedno so Kendal, za kone~niot amin dogovorija sredba so Pu-tin, osobeno poradi stra-vuvaweto deka e mo`no i Koka-Kola da projavi interes za ovaa kompanija. So kupuvaweto na delot na Danone, Pepsi planira da otkupi do ovoj moment okolu 66% od Vim-Bil-Dan, so mo`nost i èlba osta-tokot od kompanijata da go kupi do krajot na vtoriot kvartal idnata godina.

PEPSI VO RUSIJA ROJ OD STUDENATA VOJNA

20 07.12.2010 VTORNIK RABOTA / PRODA@BA / OSIGURUVAWE / ZDRAVSTVO / KONSALTING

FARMACIJAIzvor: DnevnikObjaveno: 29.11.2010 - 07.12.2010KRKA-FARM DOOEL Skopje objavuva oglas za Marketing Menaxer za Farmacija. Detalnite informacii se navedeni vo oglasot objaven vo Dnevnik na 29.11.2010 koj trae 8 dena od objavuvaweto.

DELOVNO SOVETUVAWE/KONSULTANSTVOIzvor: DnevnikObjaveno: 01.12.2010Dru{tvoto za konsalting Rafajlovski Konsalting DOO-Skopje objavuva oglas za popolnuvawe na slobodno rabotno mesto [ef na smetkovodstvo. Dokumentite da se dostavat na e-mail: [email protected]. Rok na oglasot e 8(osum) dena od objavuvaweto. Informacii na tel. 02/3088-900

ZDRASTVO Izvor: DnevnikObjaveno: 03.12.2010Poliklinika Medika Plus vrabotuva 1 specijalist oftalmolog. Oglasot trae 8 dena. Tel: 02/2466-420, 070/335-939 email: [email protected]

KOMERCIJA, PRODA@BA, DISTRIBUCIJAIzvor: DnevnikObjaveno: 03.12.2010Imperial Tobako TKS a.d. Skopje ima potreba od: Patnik-Unapreduva~ na proda`ba za teritorija –Strumica. Kandidatite koi gi ispolnuvaat navedenite kvalifikacii moàt da ispratat motivacisko pismo biografija (CV) i fotografija najdocna do 10 dekemvri 2010 godina na adresa: Sektor za ~ove~ki resursi IMPERIAL TOBAKO TKS A.D. SKOPJE Ul. 11 Oktomvri 125 P.fah 37 1000 Skopje

KOMERCIJA, PRODA@BA, DISTRIBUCIJAIzvor: DnevnikObjaveno: 04.12.2010Internet Trgovski centar ima potreba od sorabotnici: Agent za B2B proda`ba. Kandidatite treba da ispratat motivacisko pismo i biografija na adresata [email protected] najdocna do 9 dekemvri.

JAVEN SEKTORIzvor: VestObjaveno: 03.12.2010Agencija za dràvni slu`benici objavuva javen oglas broj-199/2010 za vrabotuvawe na (25) dràvni slu`benici vo Op{tina OHRID za pove}e rabotni mesta Zainteresiranite kandidati se dol`ni da dostavat prijava za vrabotuvawe na dràven slu`benik preku pisarnicata na adresa Agencija za dràvni slu`benici Ul.jurij Gagarin br.15 Komisija za polagawe na stru~en ispit ili prijavata da ja popolnat i dostavat elektronski preku internet stranicata na Agencijata za dràvni slu`benici http://prijava.ads.gov.mk Rokot za dostavuvawe na prijavite iznesuva (5) den(a) smetano od denot na objavuvawe na oglasot.

PREHRAMBENA INDUSTRIJAIzvor: DnevnikObjaveno: 04.12.2010@ito Luks ima potreba od tehnolozi na opredeleno vreme od 6 meseci. 3 procesni tehnolozi vo Sektorot za proizvodstvo na leb i p~enica Kandidatite treba da ispratat kratka biografija i motivacisko pismo najdocna do 15.12.2010 na slednata adresa: @ito Luks AD

Izbor na aktuelni oglasi

Izbor na aktuelni oglasi

2107.12.2010VTORNIKOBUKI / FINANSII I SMETKOVODSTVO

KURS ZA FINASISKO SMETKOVODSTVO

(72 ÂSA)

Kursot e dizajniran za po~etnici – za zdobivawe na kvalifikacija i prekvalifikacija odnosno celosno osposobuvawe za rabota vo finansiskoto smetkovodstvo.Kursevite se nameneti za kandidati so SSS I VSS.Nastavata se realizira vo mali grupi od eksperti od dadenite oblasti sledena so soodveten raboten materijal.

Upisot e vo tek.Informacii sekoj raboten den od 09 – 20 ~asot.

Ruzveltova 6, 1000 Skopjetel/ faks 02/ 3213-409 , 02/ 3215-026 e-mail: [email protected]; [email protected] www.kds.com.mk

Oblast: Finansii

Termin: 15 Dekemvri 2010

Vremetraewe : 60 ~asa (3 meseci)Veb link (internet stranica so pove}e detali): http://www.cosmoinnovate.com.mk/smetkovodstvo-obuka.html

Opis na obukataKako idni rabotnici, sopstvenici na mal biznis �

ili pretpriema~i, kandidatite na obukata za smetkovodstvo }e nau~at prakti~no da go vodat smetkovodstvoto na svoite pretprijatija.

Na obukata }e se obrabotat slednite temi:

kompjutersko i klasi~no smetkovodstvo �

inventar i bilans vo firmi �

smetki - konta �

evidencija - aktiva i pasiva na bilans na sostojba �

podgotovka na plati �

periodi~na i godi{na presmetka �

KOSMO Inovativen CentarJane Sandanski 113, 1000 Skopje(02) 244 8077, 244 [email protected]

KOSMO Inovativen Centar

Obuka na tema Smetkovodstvo

Javete se na: 02/2551441 lok. 105 ili kontaktirajte ne na: e-mail: [email protected]

RABOTA �

TENDERI �

REVIZORSKI I DRUGI �

FINANSISKI IZVEШTAI SOOPШTENIJA �

PO PROMOTIVNI CENI!

SAMO VO

OBJAVETE GI VA[ITE OGLASI ЗА:

22 07.12.2010 VTORNIK OBUKI / MENAXMENT / HR / PROEKTI

PRETPLATETE SE NA

Pove}e informacii na 02/ 2551441 ili [email protected]

Po {esnaesetgodi{no iskustvo za obuka na profilot sekretar KDS go nudi Kursot za Offi ce Manager spored Programata koja gi sledi svetskite standardi, a voedno prilagodena namakedonskite delovni i drugi subjekti. Kursot e namenet za kandidati so SSS I VSS. Nastavata se realizira vo mali grupi od eksperti od dadenite oblasti sledena so soodveten raboten materijal

KURS ZA OFFICE MANAGER (96 ÂSA)

Kursot gi opfa}a slednite oblasti :Funkcija na sekretarot vo organizacijata; Koordinacija i organizacija na rabotata; Komunikaciski ve{tini; Rabotna i delovna etika; Osnovi na arhivskoto, administrativnoto i pravnoto rabotewe; Osnovi na komerircijalnoto i finansisko rabotewe; Delovna pismena komunikacija i kultura na govor; Delovna korespodencija na angliski jazik; Primena na informaciona tehnologija vo kancelariskoto rabotewe; Protokol i bonton vo sekretarskata profesija.

Upisot e vo tek.Informacii sekoj raboten den od 09 – 20 ~asot.Ruzveltova 6, 1000 Skopjetel/ faks 02/ 3213-409 02/ 3215-026 e-mail: [email protected]; [email protected] www.kds.com.mk

OBUKA NA TEMA:

Komunikacija i prezentacija

Oblast: Komunikaciski ve{tiniTermin: 17-18 Dekemvri 2010Vremetraewe : 12 ~asa

Veb link �(internet stranica so pove}e detali): http://www.tsl.mk/article/mk/efektivna-komunikacija/

Opis na obukata:Steknete gi ve{tinite koi }e Vi pomognat da �izgradite efektivna strategija vokomuniciraweto i prezentiraweto... Otkrijte gi tajnite na edna od najva`niteve{tini za uspeh vo ìvotot i rabotata i nau~ete kako da napravite prezentacija za pametewe!

Pridobivki:Razbirawe na komunikaciskiot proces i �efektivno komunicirawe vo razli~ni situaciiNadminuvawe na pre~kite vo komunikacijata �

Vospostavuvawe na dobri delovni odnosi so �klientite i sorabotnicitePoznavawe na pravilniot pristap �i fokus pri prezentirawetoPostignuvawe na celite na prezentacijata �

Triple S GroupAdresa: ul.Ruzveltova 19-2/2Telefon: 3112048Faks: 3112395E-mail: [email protected]: www.TSL.mk

2307.12.2010VTORNIKKONFERENCII I SAEMI

Na 16 i 17 fevruari 2011 Saem i Nastan za tehnolo{ka i biznis sorabotka, vo [panija

EGÉTICA-EXPOENERGÉTICA 2 VO VALENSIJA

Stopanskata komora na Makedonija - EIICM organizira poseta na Vtoriot saem za tehnolo{ka i delovna sorabotka. Nastanot }e se odrì vo Valensija na 16 i 17 fevruari 2011 godina, za vreme na zaedni~kite me|unarodni saemi:

EGÉTICA-EXPOENERGÉTICA: Saem za energii; ECOFIRA: Saem za voda, po~va, vozduh, otpad i nivni tehnologii i uslugi i EFIAQUA: Saem za efikasno vodostopanstvo. ROKOVI:

do 3 fevruari 2011 godina: registracija i podnesuvawe na profili; �

do 9 fevruari 2011 godina: barawa za bilateralni sredbi. �

POVEЌE INFORMACII ZA SAEMITE:

EGÉTICA - EXPOENERGÉTICA: www.egetica-expoenergetica.com ECOFIRA: www.feriavalencia.com / ecofira EFIAQUA: www.feriavalencia.com / efiaqua

Veb-sajt na Vtoriot nastan za tehnolo{ka i delovna sorabotka: http://www.enterprise-europe-network.ec.europa.eu/public/bemt/home.cfm?eventid=2460

VLEZOT I UÊSTVOTO NA SAEMOT SE BESPLATNI.

KONTAKT: Lazo Angelevski proekten konsultant tel: (02) 3244090 [email protected]~e Jovanovska proekten konsultant tel: (02) 3244060 [email protected]

SEKOJ DEN VO

OBJAVUVAJTE GI VA[ITE:

Oglasuvajte gi Va{ite soop{tenija po najpovolni uslovi!

Odberete go najefektivniot na~in za komunicirawe so javnosta!

Na{ata ~itatelska publika e na{a najgolema prednost.

Tokmu taa ni go dava pravoto da veruvame deka oglasuvaweto vo Kapital e efektivno.

LICE ZA KONTAKT:DIJANA GULAKOVA tel. 02/ 2551 441 lok.105e-mail: [email protected]

� OGLASI ZA VRABOTUVAWE

� REVIZORSKI IZVE[TAI

� SITE VIDOVI FINANSISKI IZVE[TAI

� TENDERI

� POVICI ZA SVIKUVAWE AKCIONERSKI SOBRANIJA

� SEMINARI, OBUKI, SOVETUVAWA I KONFERENCII

� SITE OSTANATI SOOP[TENIJA KOI SAKATE DA GI KOMUNICIRATE SO JAVNOSTA

Online kursevi po angliski jaziknon stopGo! EnglishMak

Podgotvitelni obuki za TOEFL/ GMAT/ GRE/ SATsekoj 1vi i 15ti6 sedmiciObrazoven Informativen CentarVrednuvawe na kompaniite so primena na model na DCF08.12 - 09.12.10PrimekoUmetnosta na vlijaewe na drugite09.12 - 11.12.10

CDS - Centar za delovna sorabotkaEmocionalna inteligencija na rabotno mesto09.12 - 10.12.10CS GlobalVe{tini na pregovarawe10.12.10ESPPortfolio menaxment10.12 - 11.12.10PrimekoTotal marketing plan10.12-11.12.10

Triple S Learning

Finansisko izvestuvawe za mali i sredni entitetivtora dekada na DekemvriPrimekoEfektivno vodewe sostanoci11.12.10ESPZa{tita i bezbednost na informaciite11.12.2010Kosmo Inovativen CentarVistinski izbor na kadar

11.12 - 12.12.10CS GlobalUpravuvawe so vreme13.12.201017.12.2010CS GlobalTehni~ka analiza na akcii15.12 - 16.12.10PrimekoSmetkovodstvo15.12.10Kosmo Inovativen CentarObuka za deloven asistent

15.12.2010CS GlobalRe{avawe problemi i odlu~uvawe16.12.10ESPKreativno razre{uvawe na problemi17.12 - 18.12.10CDS - Centar za delovna sorabotkaStrate{ko planirawe17.12 - 18.12.10ESPSpojuvawe i pripojuvawe (M&A)

17.12 - 18.12.10PrimekoKomunikaciski i prezentaciski ve{tini17.12-18.12.10Triple S Learning

Obuka za kariera18.12 - 19.12.10CS Global

Za pove}e informacii odete na www.no.net.mk

Vodi~ za neformalno obrazovanie- Aktuelni obuki

24 07.12.2010 VTORNIK TENDERI

OGLAS ZA DODELUVAWE NA DOGOVOR ZA JAVNA NABAVKA

DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Ministerstvo za 1. ìvotna sredina i prostorno planirawe

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAServisirawe na sistemot za komunikacija na Bunarsko �podra~je \avato i promena na mreàta za me|usebna komunikacija na potopni pumpi na Bunarsko podra~je \avatoLink: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=d3a2b0fa-1dc6-4955-9090-a38bb4da3c64&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: AD TEC NEGOTINO1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKASpecijalizirani bravarski i zavaruva~ raboti �

Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=e6eb22cc-8553-452d-92c0-3-c8eabda7dee&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Javno pretprijatie 1. za vodosnabduvawe „Studen~ica” - Skopje

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzrabotka na stru~na dokumentacija za �bezbednost i za{tita pri rabotaLink: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=7cd85f2d-53ad-473e-97f7-a4c0d71f041b&Level=2


PODATOCI ZA DOGOVORNIOT ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Slu`ba za op{ti i zaedni~ki raboti na Vladata na Republika Makedonija

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na leb, beli peciva �Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=0bf81344-85f5-4ad3-b2dd-e4d0874f1c61&Level=2


PODATOCI ZA DOGOVORNIOT ORGANNaziv na dogovorniot organ: �AD Makedonska po{ta

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAPlasti~ni stegi �Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=495c28c6-b0ed-48da-b02e-15-aa073ed825&Level=2


DOG0OVOREN ORGAN Naziv na dogovorniot organ: Agencija za dràvni pati{ta1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na pe~ateni bileti za patarina �

Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=a0801c64-4ed8-4958-8c07-96-ad5b1f8f43&Level=2


DOG0OVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Dràven univerzitet GOCE DELЧEV [tip

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na mobilni telefoni i tablet kompjuteri za �potrebite na Univerzitetot ,, Goce Del~ev”- [tipLink: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=30f5b1ab-f4cd-441b-b835-ea2844689d37&Level=2


DOG0OVOREN ORGAN 1. Naziv na dogovorniot organ: Javno soobra}ajno pretprijatie SKOPJE

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKADelovi za vozdu{na instalacija za avtobus i delovi �za elektri~na instalacija za su{a~Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=f550fb93-ca7f-42f2-8bac-857c0f85bb24&Level=2


DOG0OVOREN ORGAN 1. Naziv na dogovorniot organ: Univerzitet Sv. Kiril i Metodij

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAПrevoz na lica vo zemjata i stranstvo �

Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=dfdc8a3d-f005-4f93-a1fd-8077ce76dc05&Level=2


DOG0OVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: AD Elektrani na Makedonija - Skopje1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKARekonstrukcija i revitalizacija na elektri~na �instalacija za elektri~no osvetluvawe vo pristapnite zatvora~nici na HEC MavrovoLink: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=0c59fec0-af19-424c-907a-ac0461647144&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. AD Elektrani na Makedonija - Skopje

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAHortikulturno ureduvawe na kancelarii vo �Direkcija-SkopjeLink: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=e1610fa6-393c-410d-ac71-9969-b2d19ffa&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: AD Makedonska po{ta1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKARaboti – adaptacija i enterierno ureduvawe na EPM �1488 Stojakovo, Podru`nica Gevgelija i [alter sala-paketsko, GCPS Skopje 2Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=6908f26e-16e0-414c-b473-89-bf99283028&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Op{tina Tetovo1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzgradba na parterot vo ul.„K.R. Drnc” Faza � IILink � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=a982e247-3d87-4524-a3a4-da2122528baf&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Grad Skopje1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzrabotka na idejno re{enie za dizajn na posta- �ment za postavuvawe na skulpturite vo sklop na Park na civilizaciite-del od Gradski parkLink: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieSIS.aspx?EntityId=646f8959-a663-4669-a884-dd570c5e7823&Level=2


DOGOVOREN ORGAN Naziv na dogovorniot organ: 1. Fond za zdravstveno osiguruvawe na Makedonija

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAOdrùvawe i servisirawe na rabotni stanici, �serveri i prenosni kompjuteriLink: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=bd486121-e410-4047-95be-b3105b88e018&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. JZU Klinika za detski bolesti

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na siten inventar �

Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=afa41a51-c28d-4c90-a6b6-1601-df4454ee&Level=2


DOGOVOREN ORGAN 1. Naziv na dogovorniot organ: Direkcija za za{tita i spasuvawe

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAMaterijali za AOP �

Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=3c32ac7f-7c1a-4388-8263-c432cb8b96d0&Level=2

KAPITAL TENDERI

KAPITAL TENDERI

OSVE@ETE GI VA[ITE INFORMACII! PRETPLATETE SE NA

Pove}e informacii na 02/ 2551441 ili [email protected]


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. JP Vodovod i kanalizacija - Skopje

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAUsluga za sledewe na kvalitetot �na vodata za pieweLink: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=5d0bcaa9-d2cb-45ba-b41e-65316-d53fa52&Level=2

25FUN BUSINESS 07.12.2010VTORNIK

SILVANA [email protected]

KULTURA

DIGITALIZACIJA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO

Regionalniot centar za digitalizaci-ja na kulturnoto nasledstvo be{e otvoren vo 2008 godina, so osnovna

cel da gi sobere, skenira i posebno da gi arhivira site dokumentacii koi se povr-zani so kulturnoto nasled-stvo na Makedonija. Na ovoj proekt raboti stru~na ekipa od {est lu|e koi go obrabotuvaat materijalot, a ministerkata za kultura, Elizabeta Kan~eska-Mile-vska, go poseti centarot za da se zapoznae so negovite tekovni aktivnosti i da vidi kakov e napredokot so proektot. “Za Makedonija e mnogu zna~ajno toa {to e formiran vakov centar za poddr{ka, bidej}i e prv na Balkanot”, izjavi minister-kata vo vrska so napredokot na digitalizacijata na kul-turnoto nasledstvo. Za direktorot na Upravata za kulturno nasledstvo, Pasko Kuzman, ova e mnogu vaèn proces. Toj istakna deka }e bidat vklu~eni oko-lu 20 institucii (Institutot za folklor, Kinotekata, Istoriskiot arhiv i drugi),

koi }e rabotat so cel da se sozdade baza, odnosno osnova pri komunikacijata so drugite zemji. Od celosnata dokumentacija, koja e mnogu golema, dosega ra~no se obraboteni okolu 24 iljadi dokumenti. Koordi-natorot na proektot, Lazar [umanov, e zadovolen od dosega{noto razvivawe na rabotite. “Dve institucii koi rabotat so golem elan se Kon-zervatorskiot i Nacional-niot konzervatorski centar. Prodolùvame so rabotata, a ponatamu }e sorabotuvame i so drugite gradovi za da formirame golema i bogata baza na podatoci”, izjavi [umanov.[to se odnesuva na napre-dokot koj e postignat dosega, [umanov izjavi deka toj ne e na najvisoko nivo vo odnos na drugite dràvi. Najgolem uspeh postignale Hrvatska i Romanija, a Makedonija e na dobar pat. “Kraen moment be{e da pristapime kon ovoj vid dokumentirawe ili sistematizirawe na celokup-nata dokumentacija”, izjavi koordinatorot. Makedonskiot regionalen centar sklu~il dogovor za sorabotuvawe so celiot region, {to }e bide od golemo zna~ewe, bidej-}i ovie materijali }e bidat

dostapni za celiot svet. Obrabotenite 24 iljadi doku-menti se prete`no od Konzer-vatorskiot centar od Skopje, no od neodamna e vklu~en i Nacionalniot konzervatorski centar. “Toa e samo mnogu mal del od site dokumentacii koi gi imaat instituciite. Ovoj vid obrabotka na do-kumentaciite, a posebno arhiviraweto, e izvonredno zna~aen, ne samo od aspekt na “apdejtiraweto”, bidej-}i po 4-5 godini seta taa arhivska digitalna doku-mentacija }e treba da se prefrluva povtorno, bidej-}i tehnologijata se razviva so neverojatno golema br-zina”, objasni [umanov. Koordinatorot istakna deka Makedonija e region koj spa|a vo zemjotresnite podra~ja i zatoa celosnata dokumentacija mora da bide sistematizirana i smestena na tri razli~ni mesta od bezbednosni pri~ini. Centarot za regionalen razvoj na kulturnoto nasled-stvo be{e otvoren vo 2008 godina so poddr{ka od Unesko, a negovata osnovna cel e za{tita na kulturnoto nasledstvo vo slu~aj na klimatski nepogodi i ne-govo za~uvuvawe za idnite generacii.


Vo proektot za digitalizacija na kulturnoto nasledstvo dosega se obraboteni, skenirani i arhivirani okolu 24 iljadi dokumenti, a Regionalniot centar za za{tita na nasledstvoto }e po~ne so digitali-zacija i vo ostanatite gradovi vo Makedonija

��

� Minisetrkata Kan~eska- Milevska, Pasko Kuzman, direktor za Upravata za kulturno nasledstvo i koordinatorot na proektot Lazar [umanov


� Ministerkata Kan~eska-Milevska se zapozna so aktivno- stite na stru~nata ekipa od centarot za za{tita na kulturnoto nasledstvo

FUN BUSINESS26 07.12.2010 VTORNIK

STOJAN SINADINOV Specijalno od Solun

[email protected]

FILMSKI FESTIVAL VO SOLUN

KRIZATA KAKO NOV POÊTOK

Lo{ata vest ne e toa {to doa|aat lo{i vremiwa, tuku toa {to dobrite

vremiwa si zaminuvaat. Ovaa dosetka na Marks, no ne Karl, tuku Gru~o, eden od bra}ata Marks koi bea vode~ki komi~ari vo holivudskata industrija vo pedesettite i {eeset-tite godini od minatiot vek, be{e upotrebena od strana na Dimitri Ei-

pides, noviot direk-tor na Inter-nacionalniot filmski festi-val vo Solun, kako svoevi-dno moto za negovoto 51-vo izdanie koe po~na minatiot petok i }e trae do 12 dekem-vri.

I, navis-tina, ako minatata

godina po povod poluve-kovniot jubilej festivalot “krcka{e” od sve~enata atmosfera i gosti so soodveten kalibar, toga{ godinava solunskiot festival voop{to ne se obiduva da go sokrie sopstvenoto u~estvo vo seop{tata finansiska recesija vo Grcija. Nitu moè: kastreweto na buxetite vo site oblasti od ekonomijata i op{testvoto e vidlivo na sekoj ~ekor, pa i ovoj festival, kako vode~ki vo regionot, ne e isklu~ok. Pomalku gosti od voobi~aenoto, pomalku zvu~ni imiwa od filmska-ta industrija i pomalku gleda~i od voobi~aenoto. Daleku od toa deka 6-te sali vo koi se odrùva festivalot se prazni. Naprotiv, no toa {to denovive se zabeleùvaat po edvaj pet-{est prazni stolovi vo kino-salite, i toa samo na pomalku atraktivnite naslovi, za

festival na koj ste morale da dojdete najmalku 15 minu-ti pred po~etokot na pretstavata i sekoga{ se sede-lo po skalite e prviot znak na krizata.No, novite vetri{ta, kolku {to se lo{i od finansiska gledna to~ka, tolku moàt da bidat i nov “zamaec” vo fes-tivalskite edra. Solunskiot fes-

tival godinava na nekoj na~in gi “reformatira” predizvicite, pa, taka, osven {to edri na do-bropoznatata oficijalna natrevaruva~ka programa, vo koja u~estvuvaat prvi i vtori naslovi na filmski avtori, organizaciskiot akcent go stava na produ-centskata dimenzija. Zatoa i pogolem broj od gostite se avtori i produ-centi koi u~estvuvaat vo programskiot del naslov-en “Agora/Market”, koj vo slobodna forma moè da se prevede kako “Manu-faktura na pazar”. Kako {to krizata voobi~aeno gi obedinuva razli~nite resursi, taka godinava vo “Agora/Mar-ket” se obedineti Bal-kanskiot fond za razvoj na scenario, Koproduce-nskite sredbi, Film-skiot market, Proekti vo razvoj i Edukativnata programa za studenti na film, a najgolemiot del od u~esnicite se filmski profesionalci od Balkan-ot i po{irokiot region na Mediteranot. Za sino}a i denes se zakaàni i objavite na nagradite vo dvete katego-rii - razvoj na scenario (se nagraduvaat 4 od 10 selektirani proekti so po 10.000 evra) i najdobriot od 15 selektirani proekti vo razvoj (filmski ma-terijali i uslugi i obez-beduvawe distribucija, ~ija vrednost e proceneta na 70.000 evra). No, da ne ispadne deka nasekade se ronat solzi i deka produkcijata

sega e svedena na “leb i sol”: “Agora/Market”, sepak, se odviva vo eden od najreprezentativnite solunski zgradi, hotelot Elektra Palas. Toa e, sepak, show-business dimenzijata na filmskata industrija. Za prv pat vo indus-triskiot del od solun-skiot festival Make-donija u~estvuva so dva proekti, “Mojot brat Lazar” na Svetozar Ristovski vo Balkan-skiot fond i “Pankot ne e mrtov” na Vladimir Blaèvski vo progra-mata Proekti vo razvoj. Bez razlika na nivnite rezultati, podatokot deka izminatava godina nekoj na{ proekt u~estuval na sli~en filmski saem samo vo Pri{tina pred nekolku meseci govori za tradicionalnata kriza na makedonskata kine-matografija.Toa samo se nado-vrzuva na problemite so otkaùvawata na dogo-vorenite partneri vo porazvienite evropski kinematografii, koi i samite se pritisnati od recesijata, pa kratat kade {to moàt i kade {to moraat. Daleku od toa deka So-lunskiot filmski festi-val e fokusiran samo na krizniot menaxment vo (inter)nacional-nite kinematografii. Najzvu~niot gostin na godine{noto izdanie, tajlandskiot reìser Api~atpong Verasetakul, ~ij

celokupen opus }e bide prikaàn na festivalskata programa, e godine{niot laureat na Kanskiot festival so “Vujko Bonmi se se}ava na minatite ìvoti”. Pokraj nego, tuka se i iranskiot avtor Mohamed Al-Daradzi, danskata reìserka Suzan Bier i nejzinata kole{ka od Pol-ska, Dorota Keìrzavska: ova ne se selebriti imiwa kako Katrin Denev ili Oliver Stoun izmi-natite godini, no, sepak, se respektabilni vo svetot na filmskite profesionalci. A Verasetakul, na primer, se stekna so primarnoto internacionalno renome tokmu na solunskiot fes-tival, koga pobedi ovde pred sedum godini so ne-goviot ran film “Blaèno tvoj”. Sli~no kako i Ve-rasetakul, solunskiot festival be{e otsko~na {tica i za Pavel Pavli-kovski ili Fatmir Ko~i, koi po osvojuvaweto na “Zlatniot Aleksandar” denes imaat uspe{ni kar-ieri vo evropskiot film, a sekoja nivna nagrada, kako “Zlatnata palma” na Verasetakul, }e bide prepoznaena i po pe~atot na ovoj festival.

Ako se pominati vremiwata na festivalskata blagosostojba, toga{ e vreme filmaxiite povtorno da se zafatat so toa {to najdobro go znaat – da produciraat filmovi

��

� GADGETS

USB GREJA^Zo{to dobrata topla ~a{a nekako

sekoga{ ni se ladi 10 pati pobrzo koga rabotime na kompjuter?

Toa znae mnogu da nervira, osobeno ako se zaneseme vo kompjuterot podolgo vreme. E, pa, sega moème da zaboravime na toa so noviot USB greja~ na ~a{i. Toj moè da se odrùva na temperatura od 40 stepeni Celziusovi vo traewe od eden ~as, a se napojuva so samoto priklu~uvawe na kompjuterot. Na nego moète da toplite vo ~a{i od sekakov vid, samo ne plasti~ni. Za negovo funkcionirawe ne e potrebna nikakva instalacija. Ednostavno stavete ja ~a{ata vrz ovoj greja~, povrzete go greja~ot vo USB port na kompjuterot i prodolète si go vremeto na piewe do 30 minuti – fenomenalno.

PRESTI@NI NAGRADIZA NAJZASLU@NITE

PRIZNANIJA

Popularnata tele-viziska voditelka Opra Vinfri i

poznatiot ~len na legend-arnata grupa Bitlsi, ser Pol Makartni, ja dobija presti`nata nagrada za pridones vo umetnosta na va{ingtonskiot centar za umetnosti Xon F. Kenedi.Pretsedatelot na SAD, Ba-rak Obama, vo dru{tvo na svojata poubava polovina, Mi{el Obama, gi primi vo Belata ku}a i gi nagradi pette najzaslu`ni umetnici koi na kakov bilo na~in ja zbogatile umetnosta i

pridonele za nejzin razvoj. Vo redicata, pokraj Vin-fri i Mekartni, se najdoa i tan~erot i koreograf Bil Xonson, kantri-peja~ot Marl Hagard i avtorot na brodvejski mjuzikl Xeri Herman. Iako sekoj od niv poseduva ogromna darba i talent, pretsedatelot Obama se osvrnal na nivnite drugi kvaliteti, a toa e deka umeat, sekoj na svoj na~in, na edno mesto da soberat tolpa narod, a so toa uspevaat da gi zbliàt i soedinat lu|eto od celiot svet. Posebni

zborovi bile u p a t e n i o d strana na amerikanskiot pretsedatel do ser Pol Mekartni, posebno koga se prisetil deka tokmu legendarniot muzi~ar i napravil ~est na Prva-ta dama i & ja otpeal pesnata “Mi{el” mina-toto leto. Na ovoj sve~en nastan prisustvuvala i dràvnata sekretarka i porane{na Prva dama na SAD, Hilari Klinton, koja gi pozdravila petminata nagradeni, me|utoa, pokraj nea prisustvuvale i golem

broj li~nosti od javniot ìvot. Me|u niv bil i frontmenot na grupata Aerosmit, Stiven Tajler, koj bil povikan od ser Pol Mekartni da gi otpee poslednite ~etiri pesni od albumot na Bitlsi “Abbey Road”.Centarot za umetnosti Xon F.Kenedi dodeluva nagradi od 1978 godina, a me|u dosega{nite dobitnici se operskiot peja~ Plasido Domingo, akterkata Ketrin Hepbern i peja~ot Bob Dilan.

.

t

e d erikanskiot broj li~nosti

Mi od javnioti~nosti

OPRA � i POL – dobitnici na nagradata “Xon F. Kenedi”

d r strana na Dimitri Eipides, noviot direk-

tor na Inter-nacionalniot filmski festi-val vo Solun,kako svoevi-dno moto zanegovoto 51-vo izdaniekoe po~naminatiot petok i}e trae do12 dekem-vri.

I, navis-tina, ako minatata

seop{tata finansiskarecesija vo Grcija.Nitu moè: kastreweto na buxetite vo site oblasti od ekonomijatai op{testvoto e vidlivona sekoj ~ekor, pa i ovoj festival, kako vode~ki voregionot, ne e isklu~ok. Pomalku gosti od voobi~aenoto, pomalku zvu~ni imiwa od filmska-ta industrija i pomalkugleda~i od voobi~aenoto.Daleku od toa deka 6-tesali vo koi se odrùvafestivalot se prazni.Naprotiv, no toa {to denovive se zabeleùvaat po edvaj pet-{est prazni stolovi vo kino-salite, i toa samo na pomalku atraktivnite naslovi, za

festival na koj stemorale da dojdetenajmalku 15 minu-ti pred po~etokot na pretstavata i sekoga{ se sede-lo po skalite e prviot znak nakrizata.No, novite vetri{ta, kolku{to se lo{i od finansiskagledna to~ka, tolku moàt da bidat i nov“zamaec” vo fes-tivalskite edra.Solunskiot fes-

VERASETAKUL � - solunski pe~at na interna-cionalnata kariera

27

SPORTSPORTSPORT 07.12.2010VTORNIK


Po zavr{uvaweto na derbi-natprevarot vo Tetovo, od pos-

lednoto kolo na makedon-skoto fudbalsko prvenstvo, me|u ekipite na [kendija i Renova, do lokalnata policija e stignata pri-java za vooruèn incident me|u naviva~kite grupi.Naviva~ite na [kendija obvinuvaat deka liceto R.I., identifikuvano kako sin na sopstvenikot na Renova, so pi{tol pukalo vo del od nivnite ~lenovi. Spored o~evidci, incidentot se slu~il vo

Otkako na glasaweto vo FIFA kandi-daturata na Angli-ja za dobivawe na organizacijata na

svetskoto fudbalsko prvenstvo vo 2018 godina doìvea neus-peh, fudbalskite rabotnici od ovaa zemja baraat izmeni vo na~inot na koj dràvite se borat za organizacija na mundijalite.Spored informaciite od Ang-liskata fudbalska asocijacija (FA), nivnata kandidatura ~inela 15 milioni funti, {to se premnogu odvoeni sredstva za samo dva osvoeni glasa. Od FA predlagaat voveduvawe na preliminacii, so {to samo serioznite kandidati bi vlegle vo najtesniot iz-bor, so {to zna~itelno bi se namalile tro{ocite.“Smetam deka se potrebni reformi vo pravilnikot na FIFA za izborot na organizatorite na svetskite prvenstva. Premnogu e devet zemji-aspiranti da se najdat

FIFASKAPATA PREZENTACIJA IM DONESE DEBAKL NA ANGLIÂNITE!

na glasaweto vo Cirih. Taa brojka bi trebalo da e na-malena od pove}e pri~ini. Bi bilo dobro dokolku se vovedat predeliminacis-ki glasawa. Na toj na~in samo favoritite }e otidat vo posledniot krug i bi se za{tedile zna~itelni sred-stva, koi na site nas ni ne-dostigaat. Isto taka i vremeto za kampawa od edna godina e predolgo i preskapo”, veli generalniot sekretar na FA, Aleks Horn.Inaku, po fijaskoto na ang-liskata kandidatura, paralel-no se dramatizira i bitkata za pretsedatel na angliskata asocijacija. V.d. pretsedate-

OGNENA PRESMETKA NA TETOVSKOTO DERBI?

Po dvete vrzani pobedi, aktuel-niot {ampion na Evropa i Italija, ekipata na In-ter, doìveanov

neuspeh otkako so 3:1 be{e porazena od Lacio. Iako ovoj tim u{te vo minatoto kolo obezbedi mesto vo elimina-ciskata faza od Ligata na evropskite {ampioni, sepak, za rehabilitirawe od te{kiot poraz potreben e triumf na gostuvaweto vo Bremen protiv Verder, so {to }e se obezbedi mnogu potrebnata samodoverba.Serijata na Inter od pet ednopodrugo natprevari bez

FFM

lot na FA, Roxer Burden, i oficijalno izjavi deka nema namera da se kandidira za ovaa funkcija, a angliskite mediumi objavija deka za ovaa funkcija bil zainteresiran neodamne{niot reprezenta-tivec na “gordiot Albion”, Dejvid Bekam.Fudbalerot na LA Galaksi

najverojatno ja igra pos-lednata sezona od svojata kariera i ve}e po~nal so planovite za svojata fudbal-ska “penzija”. Pokraj kandi-daturata za prvata funkcija vo angliskiot fudbal, Bekam navodno planiral i kupuvawe na klub vo amerikanskata prva liga.Bekam be{e del od angliskata delegacija vo Cirih, no nitu negovata popularnost ne uspea da & donese pogolem broj glasovi na negovata zemja vo obidot da se dojde do Mundi-jalot, koj za posleden pat vo Anglija se ima odigrano vo dale~nata 1966 godina.

SR\AN IVANOVI][email protected]

Naviva~ite na �[kendija ob-vinuvaat deka na niv bilo pukano od ogneno oru`je

nedelata okolu 17 ~asot na patot kon seloto Jaìnce, a na incidentot mu prethodelo paleweto na klupskoto zname na Renova.Od policijata izvestija deka s$ u{te tragaat po liceto R.I.

Serijata na Inter od pet ednopodrugo natprevari bez pobeda be{e preki-nata so pobedata nad Tvente, a vedna{ po toa sleduva{e i triumfot od 5:2 vo italijanskoto Kal~o. No, lo{ata partija vo duelot so konkurentot za titulata, Lacio, odnovo gi otvora somneìte deka noviot trener, Rafael Benitez, ednostavno ne moè da se snajde so fudbalerite

pobeda be{e prekinata so pobedata nad Tvente, a vedna{ po toa sleduva{e i trium-fot od 5:2 vo italijanskoto Kal~o. No, lo{ata partija vo duelot so konkurentot za titulata, Lacio, odnovo gi otvora somneìte deka noviot trener, Rafael Benitez, ednos-tavno ne moè da se snajde so fudbalerite, skautirani i istrenirani od prethodnikot @oze Muriwo, koj lani na Xuzepe Meaca donese rekordni tri trofei.“Razo~aran sum od porazot, no nie go pla}ame danokot na golemiot broj porazeni fud-baleri. Mora da prodolìme ponatamu. Pred nas e me~ot so Verder, a potoa i svetskoto klupsko prvenstvo vo Abu Dabi”, izjavi veteranot na

Inter, Ksavier Zaneti.Makedonskiot internaciona-lec vo redovite na milan-skiot klub, Goran Pandev, po pretrpenite kritiki na svoja smetka, uspea da ja digne svo-jata forma i ~etvrti natprevar po red e so najvisoka ocena. Da potsetime deka Pandev be{e edinstveniot strelec za Inter vo porazot od Lacio.Od ostanatite dene{ni nat-

prevari najinteresno e vo D grupata, kade {to edinstveno timot na Barselona e so obez-beden plasman vo osminafi-naleto. Na Rubik Kazan mu e potrebna pobeda vo Barselona, {to, sekako, se grani~i so do-menot na teorijata, no ruskiot tim bi obezbedil evropska prolet i dokolku Kopenhagen ne uspee da ostvari pobeda protiv Panatenaikos.

15 milioni funti

potro{ile od FA na an-gliskata kandidatura za dobivawe na svetskoto

prvenstvo

NAJDOBRO TAKSIWWW.POTRCKO.MK

DA GI OSTAVI[ SITE ZAD SEBE, NE E SAMO BRZINA

YENGA GO ZAMENUVA BENITEZ?Vlijatelniot italijanski sportski vesnik “Koriero de la sport” objavi informacija vo koja se tvrdi deka pretsedatelot na Inter, Masimo Morati, ve}e po~nal da gi bara naslednicite na Rafael Benitez.Kako mo`na opcija za trenerskata pozicija e navedeno imeto na Valter Yenga, porane{niot golman na italijanskata reprezentacija.

LIGA NA [AMPIONI

Serijata na Inter od pet ednopodrugo natprevari bez pobeda be{e preki-

LLIGGAA NNAA [[AAMMPIONII

INTER MORA DA POBEDI VO NEBITNIOT ME^ SO VERDER

DEJVID BEKAM �ne uspea da & go donese Mundijalot na Anglija, a istoto }e go proba kako pretsedatel na fudbalskata asocijacija

Srpskite teniseri pred po~etokot na natpre-varite od Devis kupot

vetija deka vo slu~aj na triumf na ova natprevaru-vawe titulata }e ja pro-slavat so potstriùvawe na nula.Otkako be{e izvojuvana te{-kata pobeda nad Francija vo finaleto odigrano vo Belgrad, Novak \okovi} i ostanatite ~lenovi na srp-skata selekcija u{te pred da im bide vra~en tro-fejot dobija potsriùvawe na samiot teren, a od “nularica” ne kurtuli nitu selektorot Nikola Pili}, nitu, pak, pretse-datelot na federacijata, Boba @ivoinovi}. Triumfot vo Dejvis kupot e

\OKOVIЌ SE POTSTRI@A NA NULA

DEJVIS KUP

Srpskiot teniser �go odrà vetuva-weto i zaedno so ostanatite od selekcijata so potstriùvawe go proslavi triumfot vo Dejvis kupot

najgolemiot reprezentativen uspeh na srpskiot tenis, so {to e krunisan uspehot na aktuelnata generacija teni-seri, za koja se tvrdi deka e najdobrata vo istorijata na ovaa zemja.

liceto R.I.

Srpskiot teniser�

GORAN PANDEV �e eden od retkite igra~i na Inter koi uspeaja da vratat del od formata {to go krase{e minatata sezona

TOP 100

TOP 100

VO PETOK SPECIJALEN PRILOG

ENTERIERI

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: [email protected]; TEL: 02 2551 441;LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI

KAPITAL MEDIA GROUP DOOP-FAH 503 1000 SKOPJETEL. 02 2551 441; FAKS. 02 2581 440

� KOI TRENDOVI NA ENTERIERNO UREDUVAWE SE VLIJATELNI VO NA[IOT DELOVEN SVET?

� KOLKU KOMPANIITE OBRNUVAAT VNIMANIE NA SVOJOT ENTERIER?

� KAKOV E IZBOROT ZA ENTERIERNO UREDUVAWE VO MAKEDONIJA?

� TRENDOVI VO DIZAJNIRAWE NA ENTERIERITE VO SVETOT

ZA OVIE I ZA DRUGI TEMI ÎTAJTE VO SPECIJALNIOT PRILOG ENTERIERI KOJ KE IZLEZE NA 10 DEKEMVRI 2010 VO KAPITAL.

Documents

181 Kapital 07 12 2010