Embed Size (px)
Citation preview
2-6 YASINDA MOTOR GELISIM
Doç. Dr. SELÇUK AKPINAR
Motor Testler
Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlilik testiPortage Erken Çocukluk dönemi eğitim programı kontrol listesiDenver Gelişim Tarama testiMotor Performans Testi (Morris, Williams ve Wilmore, 1980)Kaba motor beceri testi (Hirst ve ark. 1986)
Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlilik testi
• 4,5 – 14,5 yaş çocuklarının motor fonksiyonlarını belirlemeye yöneliktir.
• Çok sayıdaki bilimsel çalışmada kullanılmış
• Güvenilirliği yüksek.
• Kaba motor beceriler, kaba ve ince motor beceriler, ve ince motor beceriler olmak üzere 3 alandan oluşur.
Portage Erken Çocukluk dönemi eğitim programı kontrol listesi
• 0-6 yaş çocuklarında uyarım, öz bakım, motor gelişim, sosyal gelişim, bilişsel ve dil gelişimi olmak üzere 6 alanda değerlendirmede bulunur.
• Gelişimsel eğitim programının hazırlanmasında kullanılır.
Denver Gelişim Tarama testi
• Özellikle 0-6 yaş dilimi kritik yaş olarak nitelendirilmiştir. Bu dönemde en yaygın olarak kullanılan testlerden biri Denver II Gelişimsel Tarama Testi dir.
• Denver II Gelişimsel Tarama Testi 4 ana gelişim alanı hakkında bize ayrıntılı bilgi vermektedir.
Denver Gelişim Tarama testi
• Dil gelişimi: Dil gelişimi ile zeka rasında çok sıkı bir ilişki olduğu uzmanlar tarafında sıklıkla söylenmektedir.
• Kişisel Sosyal gelişim: Kişisel sosyal gelişim özellikle çocuğun kendini ifade etmesi ve toplum içerisinde kendi kimliğini ve kişiliğini uygun bir şekilde ortaya koyması olarak tanımlanmaktadır. Okul öncesi dönemde çocuğun yabancı ortama( ana okuluna) girdiğinde çok farklı sorunlar yaşamaktadır. ve aileler hemen telaşa kapılmaktalar. Fakat şu bilinmelidir ki bu sorun bir sonuçtur. Bunun tohumları daha önceleri atılmıştır.
• İnce-Kaba motor gelişim: Öz bakım becerileri dediğimiz ve fiziksel beceriler dediğimiz yetenekleri kapsamaktadır. çocuğun yürümesi, tutması, koşması, merdiven çıkmasına, yemek yemesi, tuvaletini yapması, üstünü giyinmesi vb. yetenekleri kazanıp kazanmadığını ölçmektedir.
Bu testi yılda bir kere yaptırınız.https://www.youtube.com/watch?v=oBAE5XJtM1U
Motor Performans Testi (Morris, Williams ve Wilmore, 1980)
3-6 Yas arasindaki cocuklarda
1. Tek ayak uzerinde dengede durma; 7 uygulama yaptirilir ve 5 inin ortalamasi alinir.
2. Cabukluk; 3 m lik alan. Yuzustu yatar ve komutla birlikte tenis topunu alir ve konumuna gecer. 4 uygulamanin ortalamasi.
3. Yakalama; havadan atilan topu yakalama. Puanalama yapilir.
Motor Performans Testi (Morris, Williams ve Wilmore, 1980)
3-6 Yas arasindaki cocuklarda
4. Durarak uzun atlama; gerideki ayaginintabani ve baslama cizgisi arasindaki mesafe, 4 tekrar.
5. Tenis topu firlatma; ne kadar uzagaatabildigini olcmek. 7 deneme ancak 5 inin ortalamasi alinir.
6. Surat Kosusu; 12.2 m lik mesafeyi ne kadar hizli kostugunu belirleme.
Kaba Motor Beceri Testi (Hirst ve ark., 1986)
Turkiyede 4-5 yaslarindaki cocuklardauygulanmis.
1. Durarak uzun atlama
2. Dinamik denge testi
3. Statik denge testi
4. Cabukluk testi
Okul Oncesi Donemde Beden Egitimi Calismalarininamaci ve cocugun gelisimine katkilari
• Cocukta tum yasam icin fiziksel aktivite aliskanliklarikazandirmak
• Kas kuvveti, dayaniklilik, koordinasyon, esenklik veceviklik gibi temel beceri unsurlarini gelistirmek
• Duzgun durus aliskanliklari kazandirmak
• Temel hareketleri gelistirmek
• Kucuk ve buyuk kaslarin motor gelisimini desteklemek
• Oyun kurallarina uyma; hosgoru ve isbirligi ogrenme
Okul Oncesi Donemde Beden Egitimi Calismalarininamaci ve cocugun gelisimine katkilari
• Dikkat etme, dusunceyi bir noktada toplama, problem cozme, yaraticilik ve hayal gucunukullanmayi gelistirme
• Saldirganligin olumlu yonde kanalizeedilmesini saglar
• Olumlu benlik gelisimini desteklemek
• Kavram gelisimini desteklemek ve yon duyarliligi kazanmasi
• Bedenini tanima, bas, boyun, ayak vb
SPORLA ILISKILI HAREKETLER DONEMI
Bu donem, temel hareketler doneminin dogalsonucudur.
Bu donemde hareket; gunluk yasamda, rekreasyonda ve sporda cesitli aktivitelerdeuygulanan bir arac olur.
Dengeleme, lokomotor ve manipulatifbecerilerin giderek mukemmellestirildigi, birlestirilerek kullanildigi donem. Sicrama vesekme; halk oyunlarinda vb.
SPORLA ILISKILI HAREKETLER DONEMI
Bu donemde becerilerin ne olcude gelisecegi cokcesitli zihinsel, duygusal ve motor etmenebaglidir. Reaksiyon zamani, hareket hizi, koordinasyon, beden yapisi, boy, agirlik, aliskanliklar, arkadas etkisi, duygusal yapibunlardan bazilaridir.
Cocugun hareket eden topa ayak veya ellevurmasi, algisal motor yeteneklerinin gelistiginigosterir.
SPORLA ILISKILI HAREKETLER DONEMI
Bu donem, temel hareketler doneminin dogalsonucudur.
Bu donemde hareket; gunluk yasamda, rekreasyonda ve sporda cesitli aktivitelerdeuygulanan bir arac olur.
Dengeleme, lokomotor ve manipulatifbecerilerin giderek mukemmellestirildigi, birlestirilerek kullanildigi donem. Sicrama vesekme; halk oyunlarinda vb.
SPORLA ILISKILI HAREKETLER DONEMI
Bircok genc sportif aktivitlerde yetersizlikgosterir, nedeni?
Temel hareketler doneminde olgunluk seviyesinegelimisse, bu donem daha basarili olabilir.
Eger atma, atlama, sicrama gibi temel becerileriolgunlasmamis ise spor aktivitesinde basariliolmasi zor.
SPORLA ILISKILI HAREKETLER DONEMI
Bu donem icin 2 onemli nokta;
Cocuk zihinsel ve duygusal olarak sporbranslarina katilmaya hazir olsa bile, budonemdeki gelisme bir onceki donemin basariliolmasina baglidir.
Bir fazdan digerine gecis ya hep ya hic seklindedegildir. Cocugun tum hareketlerde olgunlukseviyesinde olmasi gerekmez.
SPORLA ILISKILI HAREKETLER DONEMI
7-12 yas arasinda cinsiyet farkliliklari gozlenir. Surat, sicrama, firlatma = Erkekler;
Esneklik, kucuk kas = kizlar
Bi donem;
1. Spor becerilerine gecis evresi
2. Spor becerilerini uygulama evresi
3. Yasam boyu spor aktivitelerine katilim evresi
Spor Becerilerine Gecis Evresi
• Cocuklar genel olarak 7-8 yaslarinda bu evreyegirer.
• Temel hareket becerilerini birlestirmeyecalisirlar. Ip atlama, futbol oynama.
• Temel hareketleri gunluk yasamda ve cesitlioyunlarda kullanir.
• Cocuk tum spor branslari ile ilgilenir.
• Temel hareket becerilerinde dogruluk onemkazanmaya baslar.
Spor Becerilerine Gecis Evresi
• Ogretmen, ebeveyn, antrenorun amaci; cocuklarin cesitli aktivitelerde motor kontrolve hareket yeterliligini artirmalarina yardimciolmak.
• Belli bir brans uzerinde uzmanlasmayayonlendirmek dogru degil.
• Unutmamak gerekir ki, cocugun beceri veyeterliligi sinirlidir. Strese girmesini onelemekgerekir.
Spor Becerilerini Uygulama Evresi
• 11-13 yas arasi ilginc degisimler var.
• Cocuk, kapasitesinin ve sinirliliklarinin farkinavarir.
• Belli bir bransta uzmanlasmaya baslar.
• Kendi zayiflik, gucluluk, ilgi, alakasi, olanaklaradayali olarak karar vermeye baslar.
• Belli etkinliklere katilma, bazilarina katilmamakarari alir.
Spor Becerilerini Uygulama Evresi
Takim aktivitelerinden hoslanan,
Yaraticiligi olan,
Koordinasyon ve cevikligi olan, 12 yasinda 179 cm boyundaki cocuk; basketbol becerilerinigelistirmek isteyebilir.
• Performans ve dogruluk on plandaoldugundan stres olur.
• Beceri derecesini yukseltek icin tek yol, uygunsayi ve nitelikte antrenman yapmak.
Yasam Boyu Spor Aktivitelerine Katilim
• 14 yasindan baslar ve devam eder, hareketbecerilerini yasam boyu kullanma.
• Daha onceki evrelerin zirvesini olusturur.
• hareketler; gunluk yasama, rekreasyona ve sporlailiskili hareketlere uygulanir.
• Bu evrede tercihler daha da sinirlandirilir.
• Zaman, para, tesis, malzeme gibi etmenler sporakatilimi etkiler.
• Birey artik yeteneklerinin ust sinirina yaklasmistir.
Yasam Boyu Spor Aktivitelerine Katilim
• Egitimin amaci, mutlu, saglikli, topluma yaralibireyler yetistirmek. O yuzden gencleri cokzorlamamak lazim.
• Yetiskin gibi gorunseler de degiller.
• Bireyler kalitim ve gecmis deneyimlerine gore bagli olarak motor gelisimin farkli evrelerindebulunurlar.
Bu donemin en onemli ozellikleri
➢Cocugun performans duzeyi ergenlikoncesinde guclu bir artis gosterir.
➢Temel hareketlerin kusursuz olmasi, sporbecerilerinin kazanilmasinin on kosuludur.
➢Branslasma, ilkogretim beden egitimprogramlarinin bir parcasi olmalidir.
➢1 ve 2. evre sirasinda hareket deneyimlerineihtiyac duyulur.
Bu donemin en onemli ozellikleri
➢Cocugun beceri duzeyini ne olursa olsun, motivasyonu arttirmak ve becerilerinigelistirmek icin farkli hareketlere yoneltmeklazim.
➢Bazen temel hareketlere geri donup, o hareketleri calismak gerekebilir.
➢Aktiviteler, ogrencinin gelisim ve isteklerinegore sekillenmeli, gerektigindedegistirilmelidir.
Bu donemin en onemli ozellikleri
➢Konsantrasyonu arttirmak icin bazen yarışmalar duzenlenebilir.
➢Spor yarismalari genclerin yasamlarindaki en onemli unsuru olusturmaktadir.
