ALAT-ALAT PERLINDUNGANSELAMAT DATANG DAN SALAM SEJAHTERA

Secara Am Perlindungan merupakan satu aspek yang penting di dalam pemasangan elektrik bagi mengelak sebarang bentuk BAHAYA!!!

Melindungi nyawa manusiaMelindungi bangunan dan harta benda dari kebakaranMelindungi peralatan elektrik dari kerosakan dan kebakaranTujuan

Ciri-Ciri Asas1. Bertindak pantas ( faster ) - boleh bertindak dengan cepat sekiranya ada berlaku sesuatu kerosakkan

2. Pemilihan ( selectivity) - boleh memilih kerosakkan pada satu talian sahaja tanpa mengganggu pada talian yang lain

3. Kepekaan ( sensitivity) boleh kesan sebarang kerosakkan

4.Keboleharapan (reliability) yakin bahawa setiap komponen yang terdapat dalam sistem kuasa boleh berfungsi dengan baik

5.Kestabilan ( stability) setiap komponen yang terdapat dalam sistem perlindungan mestilah dalam keadaan stabil

Over Current ( Arus Lebih )

Arus lebih di sini bermaksud nilai arus dalam kiloampiar ( KA fault level current ) dan sebabnya ialah terdapat kerosakan litar pintas antaraFasa ke FasaFasa ke NeutralFasa ke Bumi

Jenis-jenis Perlindungan

1.Beban lebih akan menghasilkan kesan yang sama iaitu arus lebih2.Disebabkan apa-apa kerosakan pada litar 3.Nilai arusnya kecil berbanding arus lebih4.Punca beban lebih adalah beban elektrik ( Kilowatt dan KVA) yang berlebihan yang sepatutnya ditanggung pemasanganOver Load ( Beban Lebih )

Earth Fault ( Rosak Bumi) Berlaku sentuhan terus diantara pengalir hidup dengan pengalir bumi atau bahagian-bahagian logam yang dibumikan

Kerosakan begini hasilkan arus yang tinggi!!!

Disebabkan sentuhan tidak terus ( indirect contact ) antara pengalir fasa dan bumi disebabkan nilai rintangan penebatan pengalir telah lemah dan rendah

Arus yang terhasil adalah kecil sama ada miliamp atau beberapa amp sahaja disebabkan rintangan kerosakan masih tinggi.Earth Leakage ( Bocor Bumi)

Lampau Panas Kepanasan yang lampau akan rosakkan komponen dan pemasanganPrinsip Bimetal strip digunakan pada Geganti Lampau Panas dimana ia akan membengkok apabila melebihi suhunya.Digunakan pada arus yang rendah contohnya pada motor kawalan iaitu Thermal Overload Relay.Prinsip lain ialah perubahan rintangan terhadap haba. Apabila rintangan berubah arus yang mengalir juga

Single Phasing ( Fasa Tunggal ) Bekalan 3 fasa kehilangan 1 atau 2 fasa

Contohnya :- motor 3 fasa kehilangan bekalan 2 fasa, motor mungkin tidak berpusing atau bergerak perlahan

Alat perlindungan yang digunakan ialah Single Phasing Relay

Pelindungan KilatPenahan kilat/petir boleh merosakkan pemasangan elektrik kerana voltan yang tinggi dan percikan api yang kuat!!!

Perlindungan Mekanikal Perlindungan mekanikal adalah seperti sesalur logam, pembuluh dan penghadang bertujuan mengelak hentakan, gegaran atau himpitan supaya pengalir tidak rosak

Perlindungan Kebakaran Perlindungan dibilik suis dan bilik janakuasa perlukan perlindungan dari kebakaran menggunakan bahan yang sesuai seperti CO2, halon dan inert gas.

Kejutan ElektrikKejutan elektrik terjadi apabila dawai hidup dipegang atau disentuh Bagi nilai 1 3 mAKesan kejutan dapat dirasai tetapi tidak memberi apa-apa kesan pada tubuh ( kena gigit semut)Bagi nilai 10 15 mAKesan kejutan menyebabkan otot-otot menguncup mengakibatkan anggota badan tidak dapat mengawal pergerakan ( tegang ckit )

Bagi nilai 25 30 mAKesan kejutan menyebabkan otot menguncup lebih kuat, akibatnya kita tidak dapat mengawal kejadian yang berlaku (tegang banyak )Bagi nilai 50 mA ke atasKesan kejutan boleh membunuh!!!!!!!!!!!!!!!

Rujuk buku Akta Bekalan elektrik

Peraturan2 Elektrik 1994Bahagian II

Perlindungan16. Suis, fius suis, suis fius, pemutus litar, penyentuh, fius, dsb.

Perkakas suis voltan rendah Miniature Circuit Breaker (MCB)

Moulded Case Circuit Breaker (MCCB)

Air Circuit Breaker (ACB)

Vacum Circuit Breaker (VCB)-HT

Oil Circuit Breaker (OCB)-VT

Suis Fius (low current)adalah sesuatu unit tunggal terdiri daripada pengasing bersiri dengan fius HRC SPN dan TPN Ukuran piawai 15 A, 20 A, 30 A, 45 A dan 60 A tidak terasing dari litar apabila suis diOFFkan

Fius Suis (high current) Merupakan pengasing di mana fius HRC ditumpangkan di dalam pengasing sebagai jalan pengalir pengasing Apabila di OFFkan, fius terpisah dari busbar TPN ukuran piawai 60 A, 100 A, 160 A, 200 A, 300A, 400 A, 500 A, 600 A, 800 A dan 1200 A

Fius Alat perlindungan yang paling mudah, murah dan baik ialah fius Terdapat 3 jenis fius yang biasa digunakan iaitu :-Fius HRCFius CatridgeFius Dawai ( rewireable)

Elemen fius - adalah pengalir dengan pelbagai saiz yang akan cair apabila arus yang berlebihan mengalir melaluinya.Arus nominal - ialah arus maksimum yang boleh melalui kabel atau fius pada jangka masa yang tidak terhad dengan tidak memanaskan pengalir kabel atau mencairkan elemen fius.Arus fiusan - ialah arus minimum yang boleh mencairkan elemen fius.Faktor fiusan - ialah nisbah arus fiusan dengan kadaran arus.Istilah-istilah fius :-

Fius HRC

Paling baik dan banyak digunakan dengan kadaran 5 amp dan ke atas.Bahagian elemen fiusnya terdapat serbuk pasir yang akan menyerap arka dan percikan api yang terhasil.Bahagian badannya diperbuat daripada porcelain.Kedua-dua hujungnya diperbuat dari logam sebagai pengalir dan disediakan tag untuk memudahkan penyambungan menggunakan nut skru

Fius CatridgeMempunyai elemen fius tetapi tidak berada di dalam serbuk fius dan sarungnya diperbuat daripada glass dimana elemen fius boleh dilihat dari luarKadaran yang kecil kurang dari 5A untuk domestikBagi pasang DC 12V digunakan seperti di dalam kereta,

KEBAIKAN KEBURUKANBerbalut lebih selamat2. Kadaran arusnya dapat dibaca3. Mudah digantiMahalKurang sesuai untuk arus tinggi3.Tidak dapat dilihat sama ada ia lebur atau tidak

Fius Dawai ( rewireable )

Fius dawai adalah gelungan dawai yang telah dibuat untuk lebur apabila nilai arus tertentu mengalir melaluinyaIa tidak mempunyainya melting point, oleh itu ia lebur dimana-mana bahagian.Kesan percikan api akan merosakkan tapak dan pembawa fius apabila berlaku arus lebih.

KEBAIKAN KEBURUKANSenang diganti oleh sesiapa sahaja2.Murah3. Mudah didapatiBoleh bertukar dengan kadar yang salahSukar menentukan kadar arusnyaTidak tertutup bahaya kerana arkaOperasinya agak lemahFaktor fiusnya tinggi : 2.5 36. Mudah terpengaruh kepada suhu sekitaran

****************************