93
Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz HERFST WERKBOEK

2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

HERFST WERKBOEK

Page 2: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 3: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Beste lezer,

Dit gratis Herfst werkboek is een vernieuwde versie van de herfst-werkbladen die ik eerder heb uitgebracht. Het bevat allerlei lessuggesties om te leren van de kenmerken van de maand oktober en van de maand november. Zo kunnen leerkrachten eraan bijdragen dat kinderen het jaarritme bewust beleven.

In het werkboek is niet alleen aandacht voor algemene specten van de herfst, maar ook voor bijzondere dagen, die u ook kunt vinden in de gratis schoolkalender 2013 - 2014 die ik heb samengesteld:

• 29 september Michaëlsfeest

• 1 oktober Wereld vegetarisme-dag

• 2 oktober Dag van de geweldloosheid

• 2 oktober Start kinderboekenweek 2013. Sport en spel , Klaar voor de start.

• 4 oktober Wereld dierendag

• 7 oktober Dag van de leraar

• 7 oktober Start week van de opvoeding met thema spelenderwijs

• 11 oktober Wereld eidag

• 27 oktober Start wintertijd

• 27 oktober Dag van de stilte

• 31 oktober Hervormingsdag

• 31 oktober Halloween

• 11 november Sint Maarten

• 28 november Thanksgiving

Voor thema’s die na de herst actueel worden kunt u gebruik maken van mijn gratis publicaties: Sint werkboek, Kerst werkboek en Winter werkboek.

Op donderdag 26 september 2013 was de première van mijn negende kinderboeken-weekvoorstelling met de titel Koning en nar ontwikkelen door sport en spel op de christelijke basisschool De Wegwijzer in Hoofddorp. Daarover kunt u lezen in een bericht in de Hoofddorpse Courant. Over de inhoud van mijn nieuwste kinderboekenweekshow kunt u lezen in een bericht in het Stadsblad Utrecht en op de volgende pagina. Een interview met mij over mijn Speelkaarten werkboek kunt u lezen in een onderwijsblog op trouw.nl .

De laatste tijd heb ik veel kinderboiekenweekdocumenten voor leerkrachten gemaakt en gepubliceerd. Via de onderstaande links kunt u ze allemaal gratis downloaden:

1. Schoolkalender 2013 - 2014 met het thema sport en spel (pdf, 26 A4)2. Klaar voor de start werkboek (pdf, 111 A4)3. Klaar voor de start liedjes (pdf, 8 A4)4. Klaar voor de start kerntitels en posters (pdf, 30 A4)5. Speelkaarten werkboek (pdf, 104 A4)

Ik wens u en uw collega’s een fijne, fraaie en fantasierijke herfst.

Met vriendelijke groet,

André de Boer (alias Aarnoud Agricola), www.goochelaar.biz, 06 - 39 48 93 37

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 4: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 5: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

De negende kinderboekenweekshow van Aarnoud AgricolaKoning en nar ontwikkelen door sport en spel

Tijdens en rondom de kinderboekenweek 2013, die gaat over sport en spel en wordt gehouden onder het motto ‘Klaar voor de start’, reist goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola uit Utrecht door heel Nederland met zijn nieuwste kinderboekenweekshow. Hierin speelt hij de rol van de hartenkoning in de goochelshow Koning en nar ontwikkelen door sport en spel.

De harten koning maakt zich zorgen, want het gaat niet goed in Wonderland. De schatkist is leeg, alles gaat kapot en er gebeuren geen wonderen meer. Volgens de nar komt dat doordat:

1. De grote mensen laten zich afleiden door de MEDIA. Daardoor zijn velen Moe, Eenzaam, Dom, Impulsief en Afgestompt.

2. De grote mensen geen GOEDE BOEKEN meer lezen.3. De grote mensen te weinig doen aan SPORT en SPEL

De nar heeft de koning ook verteld hoe de problemen in Wonderland kunnen worden opgelost:

1. Luisteren naar kinderen. Zij weten dat veel methoden uit de vorige eeuw nu niet meer werken.

2. Aandachtig Bezield Creëren. Van deze ABC-toverspreuk moeten de mensen in Wonderland gebruik maken.

3. Vier ministers aanstellen. De harten koning kan het Wonderland niet alleen regeren. Hij moet samenwerken ment vier ministers op wie jij kan bouwen.

Vier kinderen uit het publiek worden aangesteld als een minister van een nieuw departement. Samen met de koning vormen zij een SPEL-kabinet. Zij gaan aan enthousiast aan de slag. Dan gebeuren er weer wonderen waar iedereen in Wonderland van geniet.

S: Ministerie van Samenwerken. Een wonder met letter-steentjes uit een scrabble spelP: Ministerie van Plezier maken. Een leuke wedstrijd met een wonderbaarlijke afloop.E: Ministerie van Eerlijk zijn. Een oneerlijke dobbelsteen wordt een eerlijke dobbelsteen.L: Ministerie van Leuk leren. De verborgen geheimen van het ganzenbord.

De hartenkoning gaat in gesprek met een ondeugende sprekende gans uit het ganzenbord. Tenslotte verschijnt de nar. Samen met een kind uit het publiek doet hij bijzondere dingen met Olympische ringen.

De jeugdvoorstelling ‘Koning en nar ontwikkelen door sport en spel’ is bestemd voor kinderen van 4 t/m 12 jaar, duurt 45 minuten en is ideaal voor basisscholen, bibliotheken en organisaties voor buitenschoolse opvang.

Bron: Stadsblad Utrecht

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 6: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Bestel hier online voor meer dan ! 10 euro aan kinderboeken in

kinderboekenweek bij BOL, en ontvang gratis

het kinderboekenweekgeschenk 2013

je!bent!

super!

Jan!Warm aanbevolen kinderboeken

Kerntitels 2013, vastgesteld door CPNB, organisator van de Kinderboekenweek

Het vrolijke herfst voorleesboek

Alice in Wonderland volledig of korte versie

Koen Kampioen is jarig van Fred Diks

Geheime missie: Olympische spelen van Geronomo Stilton

Groene spelen voor jong en oud van H. van den Enden en R. Pecht

De wedstrijd van Schildpad en Haas van Rian Visser

Homo Ludens van Johan Huizinga

Het grote voorleesboek van Sinterklaas van Selma Noort

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 8: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 9: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Woordzoeker paddestoelen

apekopje, berkenzwam. bokkepootje, cantharel, champignon, egelzwam, elfenbankje, fluweelpootje, hanekam, inktzwam, judasoor, koningsmantel,

oesterzwam, oliebolzwam, oorlepelzwam, shitake, stinkzwam

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 10: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Liedje: Op een grote paddestoel

Op een grote paddestoelRood met witte stippenZat kabouter SpillebeenHeen en weer te wippenKrak, zei toen de paddestoelMet een diepe zuchtAllebei de beentjesHoepla in de lucht

Maar kabouter SpillebeenGing toch door met wippenOp die grote paddestoelRood met witte stippenDaar kwam Vader Langbaard aanEn die zei toen luid:"Moet dat stoeltje ook kapot?Spillebeen, schei uit!"

KLIK HIER VOOR VIDEO MET MUZIEK EN ZANG

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 11: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 16: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 18: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Het vrolijke herfstvoorleesboek is het laatste deel in de reeks van vier seizoenenboeken. In deze gezellige bundel staan versjes, liedjes en verhaaltjes over de herfst: met grote paddenstoelen, glimmende kastanjes en dikke kruisspinnen. Beertje Benjamin gaat eikels planten en Kobus en Kwak zijn druk met voorjaarsbollen. Varkentje Knorrepot zou het liefst de hele dag in zijn bed blijven liggen, terwijl de drie jongetjes juist druk bezig zijn in het park. En waarom slaapt het mannenkoor een hele nacht op het dak?

KLIK HIER OM DIT BOEK TE BESTELLEN

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 19: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober

In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn, de temperatuur, het weer). De aarde zal het wat rustiger aan moeten doen.

De meteorologische herfst start altijd op 1 september, de dag die in de katholieke traditie gewijd is aan de heilige Egidius (Saint-Gilles). Om de klimatologische berekeningen eenvoudig en uniform te houden, beginnen de meteorologische seizoenen steeds op de eerste van de maand in december, maart, juni en september. Ten noorden van de evenaar loopt de officiële herfst van 21 september tot en met 20 december. De astronomisch bepaalde herfst is de herfstnachtevening (of herfst-evening) rond 23 september. De zon gaat dan door het herfstpunt (het snijpunt van de schijnbare zonnebaan door de hemelequator) en de dag en de nacht zijn dan nagenoeg even lang.

De maand september wordt ook wel herfstmaand, vruchtmaand, havermaand en gerstmaand genoemd. Deze negende maand van het jaar in de gregoriaanse kalender heeft altijd 30 dagen. De naam komt van het Latijnse woord septembris, wat afkomstig is van het woord septem dat zeven betekent. September was de zevende maand van het jaar, omdat het Romeinse kalenderjaar tot 153 voor Christus begon op 1 maart.

September is ook herfstmaand, De zon neigt sneller neer. De boer al op zijn ladder staand,Plukt appels, peren en nog veel meer.

September schenkt ons ‘t rijpe fruitEn lokt de paddestoelen uit.Hij is de herfst ook goed gezind,Daar vliegt mijn vlieger op de wind.

De maand oktober wordt ook wel wijnmaand of rozenkransmaand genoemd. Deze tiende maand van het jaar in de gregoriaanse kalender heeft altijd 31 dagen. De naam komt van het Latijnse woord octo, dat acht (8) betekent. Oktober was de achtste maand van het jaar.

Wijnmaand heet de maand oktober.Zonlicht gloeit in druif en was.‘s Avonds schenkt een deftige ober,Sprank’lend gouden wijn in ‘t glas.

Oktober gaat door ‘t diepe bosEn maakt de kleurige blaadjes los.Hij rukt en trekt in wilde vaart,Met stormen sterk door veld en gaard.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 20: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 21: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

September

Bramen, bramen, zoete bramen! Ha, nu zijn de jongens blij En, waar zij een struik maar vinden, Zijn ze er als de kippen bij. Bramen, bramen, zwart en zoet, Plukt men nu in overvloed. En aan appels, peren, noten Is er geen gebrek ook meer; In de tuin zie je ze vallen Zo maar voor je voeten neer; Soms al liggen ze in een hoop Op de markt voor elk te koop.

Zie dat varken lui daar liggen! ‘t At zich zeker dik en rond Aan de vrucht, die ‘t overvloedig Overal nog liggen vond. Van zijn bigjes klautert één Over zijn vet lichaam heen.

Op de dorpen uit de schuren Kan men somtijds nacht en dag ‘t Lustige geklapper horen Van de forse vlegelslag. ‘t Zijn de dorsers, die zo ‘t graan Uit de goudgele aren slaan. Vóor de maand heel is verstreken, Neemt het Kamp voor goed een end, Want het werd voor de soldaten ‘s Nachts vrij koel al in de tent Bruin, verbrand, maar sterk en vlug, Keren ze in de stad terug.

De bovenstaande kindergedichten over de maand september en de maand oktoberzijn afkomstig uit het kinderboek

‘De twaalf maanden van het jaar in zestig tafereeltjes met rijmen van J.J.A. Goeverneur’ uit omstreeks 1875.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Oktober

In de landen aan de Rijn, Waar de wijnstok wordt verbouwd, Zal nu zeker jong en oud Midden in de drukte zijn, En zal men de druiven trappen, Tot men er de zoete most - Ook voor kind’ren lekk’re kost – Uit het schuimend vat kan tappen. Wat daar aan de Rijn geschiedt, Doen wij hier in Holland niet.

Oktober geeft nog kost’lijk fruit; Kies van die schotel maar wat uit. Druif, perzik, pruim, peer of meloen, Ze zullen je geen hinder doen, Al is ‘t ook, dat je er zo in hapt En ze niet eerst met voeten trapt.

De zwaluws zijn tot weggaan klaar; Want nu de zomer is geweken, Wordt het hier veel te koud voor haar En trekken zij naar warmer streken, Waar ‘t zonnig is en held’re lucht, En waar ‘t haar bij haar snelle vlucht Aan mugje en vlieg niet zal ontbreken. – Dag, lieve zwaluws, wees gegroet, En ‘t ga je goed en ‘t ga je goed!

Maar schoon de zwaluw ons verlaat, We houden toch nog vogels over; Want buig je hoofdje eens achterover En zeg, wat je in de lucht daar ziet? – Een vogel is ‘t van vreemd fatsoen, Met een verbazend langen staart, Die stilstaat of met vlugge vaart Een sprong nog hogerop gaat doen, Tot hij nog maar een stipje schijnt En bijna uit het oog verdwijnt. – Och, dat zijn vliegers van papier; Daar zie ik nog wel drie of vier.

Page 23: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Herfstliedje

Herfst, de blaadjes vallen van de bomen.Herfst, je ziet de straten overstromen.Het regent dat het giet.Maar erg vind ik dat niet.Want met mijn laarzen en mijn regenjasloop ik door elke plas.

Herfst, ik zie de bomen naar me zwaaien.Herfst, een hoedje en een krant wegwaaien.Het waait en het is nat.Maar prachtig vind ik dat.Want met mijn laarzen en mijn regenjasloop ik door elke plas.

Jom, pom-pom-pom-pom-pom, pom, pom, pom, pom.Jom, pom-pom-pom-pom-pom, pom, pom, pom, pom.Het regent dat het giet.Maar erg vind ik dat niet.Want met mijn laarzen en mijn regenjasloop ik door elke plas.

KLIK HIER VOOR EEN VIDEO EN BEGELEIDENDE MUZIEK VAN HET HERFSTLIEDJE

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 25: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Gedicht: herfstfeest

Paddestoelen, beukennootjes,dwarrelblaadjes, rood en geel.

Buiten vind je al die schattenvan de herfst, zoveel, zoveel.

Regenvlagen, hagelbuien,pijpenstelen, hondenweer.

Maak een paraplu van blaadjesen geen druppel raakt je meer.

Spinnenwebben, nevelslierten,

de geheimen van de mist.Wie dit feest niet mee wil vieren

heeft zich in de herfst vergist.

Ilse Steel

Gedicht: herfst

Ik houd de herfst in mijn handOogstrelend is de kleurenprachtDe mist ligt als een lijkwade over het land Een kruidige geur stijgt op uit de aardeAllesoverheersendStormwinden razen over het land Zilverkleurig spinrag omhelst de struikenKevertjes zoeken hun wegDe laatste bloempjes vleien zich neder De wolken spelen krijgertje in de luchtDan laat de zon zich plotseling zienEn legt een gouden gloed over het land Ilse Steel

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 26: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Rebus

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 27: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Liedje: Herfst wat heb je te koop

Herfst wat heb je te koop? Duizend kilo blaren op een hoopZakken vol met windJa, mijn kind‘k Weet niet of jij dat aardig vindt

Herfst wat heb je te koop? Paddestoelen, honderd op een hoop'k Zet ze voor je neer Heus meneer Dat doe ik alle jaren weer

Herfst wat heb je te koop? Dikke zwarte wolken op een hoopAlles in de stad Gooi ik nat Koop je van mij zo'n regenbad

KLIK HIER VOOR VIDEO MET MUZIEK EN ZANG

Page 28: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Invuloefening: Uitspraken over de herfst

Her_st: de laa_ste en moo_ste glimla_h v_n h_t jaa_.William Cullen Bryant

De wi_ter is e_n ets, de le_te ee_ aquarel, de zom_r een olie_erfschilder_j en herf_t is ee_ mozaïek va_ al de_e.Stanley Horowitz

Als je ni_t zaa_t in h_t voor_aar, zul je ni_t oo_sten in de he_fst.Iers spreekwoord

Er is e_n mil_euvrie_delijk ontbladerin_smid_el ge_onden: de _erfst.Fons Jansen

H_rfst. Dan zal ik ze_f ma_r he_ zon_etje in h_is zi_n.Loesje

Herfstva_antie, als_f herfs_ ma_r een we_kje duu_t.Loesje

Herf_t, wat een pra_htige t_jd m_t al die ge_leurde din_en die v_or de vo_ten va_len of je zelf_ aan ko_en waa_en.Loesje

Zo, dat w_s de _omer. Nu wor_t he_ _ijd voo_ de stoe_e jaargetij_en.Loesje

O_k de h_rfst _eeft _onnige da_en.Nederlands spreekwoord

Ten_ij een boom gebloei_ heef_ in de _ente, zul je vergee_s naar fr_it zoek_n in de herfs_.Sir Walter Scott

Voo_ de men_ is de herf_t een tij_ om te _ogsten en te ver_amelen. Voor de _atuur is het e_n tijd om te _aaien en te ver_trooien.Edwin Way Teale

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 31: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Doolhof herfst

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 33: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Leestekst: het feest van de aartsengel Michaël

Ieder jaargetijde heeft zijn eigen feest. Dat is al sinds mensenheugenis het geval. Meestal werden de feesten in allerlei culturen gevierd rondom de lente-evening, de zomerzonnewende, de herfst-evening en de winterzonnewende. De toenmalige christelijke kerk heeft die seizoensfeesten gekoppeld aan christelijke feestdagen. Het is algemeen bekend dat Pasen (de viering van de opstanding van Christus) een lentefeest en Kerst (de viering van de geboorte van Jezus) een winterfeest is. Minder bekend is dat de viering van Sint Jan (24 juni) hoort bij de zomer en dat de viering van Sint Michiel (29 september) hoort bij de herfst.

Het Concilie van Mainz heeft in 813 besloten dat 29 september een feestdag is voor de aartsengel Michaël en alle andere engelen. Sint Michiel valt op 29 september. Voor deze datum is gekozen omdat er op deze dag een basiliek in Rome gewijd werd aan de aartsengel Michaël, die volgens de overlevering enkele maanden tevoren op die plek was verschenen.

Bij het Michaëlsfeest op vrije scholen wordt het oogsten al bij de kleuters gevierd. Het contact met de hemel wordt gezocht met sterrenvangers en liedjes. In de hogere groepen wordt gezocht naar uitdagingen waar moed voor nodig is. Er word veel gegraven en gesjouwd en de oogst wordt verwerkt, onder andere in de vorm van jam. De oudere leerlingen gaan ijzer smeden om de draak te kunnen verslaan. Via het oerambacht van het smeden ontwikkelt de leerling belangrijke krachten in zichzelf: hij moet geconcentreerd bezig zijn, wakker zijn, fysiek moet hij snel en doelgericht handelen maar ook alle andere ervaringen die hij heeft tijdens het smeden werken door in zijn ziel. De leerling leert het vuur in zichzelf te beheersen en om te vormen.

Wie is Michaël? Michaël is een mannelijke voornaam en is Hebreeuws voor “Wie is als God”. De naam van de aartsengel Michaël (Sint-Michiel) komt voor in zowel het Oude als het Nieuwe Testament en ook in de Koran. Daarom heeft Michaël voor zowel joden, christenen en moslims een heilige betekenis.

In de Openbaring van Johannes (ook wel de apocalyps genoemd), de verzen 7 tot en met 9 staat:

En er kwam oorlog in de hemel: Michaël en zijn engelen hadden oorlog te voeren tegen de draak; ook de draak en zijn engelen voerden oorlog, maar hij kon geen stand houden, en hun plaats werd in de hemel niet meer gevonden. En de grote draak werd op de aarde geworpen, de oude slang, die genaamd wordt duivel en de satan, die de gehele wereld verleidt; hij werd op de aarde geworpen en zijn engelen met hem.

Naast de bijbelse verhalen zijn er ook veel sagen en legenden over Michaël overgeleverd. Het verslaan van de draak is later overgenomen door Sint Joris. Het beeld van het vechten met de draak werkt krachtig in op de menselijke psyche.

KLIK HIER VOOR EEN MICHAELSLEGENDE

KLIK HIER VOOR EEN BOUWPLAAT VAN EEN CHINESE DRAAK

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 34: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Leestekst: 1 oktober, Wereld Vegetarisme Dag

Over de hele wereld organiseren vegetarische organisaties op 1 oktober gezellige evenementen zoals workshops, diners en acties om aandacht te geven aan het vegetarisme. Nog niert zo lang geleden vond men het in Nederland en België raar dat er mensen zijn die er zelf voor kiezen om geen vlees te eten. Vlees eten was de norm en restaurants hadden geen hoofdgerechten voor vegetariërs op hun menukaart.

In Nederland bedraagt het percentage vegetariërs al geruime tijd ongeveer vier procent. Het percentage flexitartiërs, mensen die hoofdzakelijk vegetarisch eten en af en toe vlees of vis eten, is daarentegen toegenomen. Een flexitariër volgt in hoofdzaak een vegetarisch dieet, maar eet soms wel vlees en/of vis.

Uit een onderzoek van het marktonderzoeksbureau Motivaction blijkt dat slechts 13 procent van de Nederlanders elke dag vlees eet. Tweederde van de Nederlanders vindt elke dag vlees ‘meer luxe dan noodzaak’. De organisatie Natuur & Milieu wil de grote groep mensen met een gevarieerd eetpatroon beter bedienen en is een campagne gestart voor flexitariërs op de website www.flexitarier.nl. Er worden drie redenen genoemd waarom het goed is om minder vlees te eten:

1. Beter voor je gezondheid: minder kans op hart- en vaatziekten, kanker, overgewicht en diabetes.

2. Beter voor het milieu en de natuur: minder uitstoot van broeikasgassen, minder boskap, minder verlies van natuur, minder energie- en watergebruik, een kleiner mestoverschot.

3. Beter voor het dierenwelzijn: meer ruimte voor dieren, minder dierziektes en minder dierenleed.

Raadsel: ‘Wat eet een vegetarische kannibaal?Antwoord: ‘Groenteman’

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 36: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Leestekst 2 oktober: Internationale Dag van de geweldloosheid,De giraf en de jakhals in ons

De datum 2 oktober is in het jaar 2007 door de Verenigde Naties is uitgeroepen tot de Internationale Dag van de Geweldloosheid. Deze dag is gekozen omdat het de geboortedag is van Mahatma Gandhi, die geboren is op 2 oktober 1869. Geweldloosheid is breder dan het nalaten van het uitoefenen van geweld. Naast geweldloosheid in fysieke zin, is er ook een vorm van geweldloosheid in communicatieve zin. Onze woorden kunnen heel geweldadig zijn. Geweldloos communiceren is het met meer mildheid en mededogen kijken naar onszelf en naar de ander om een weg in te gaan die ons allen ten goede komt.

Marshall Rosenberg, de grondlegger van Geweldloos Communiceren, koos de giraf als symbool om zijn ideeën krachtig en duidelijk over te brengen. De giraffe is zowel zachtaardig als sterk. De giraffe is het landdier met het grootste hart (symbool voor liefde en mededogen) en de langste nek (symbool voor overzicht, inzicht en intuïtie). De giraffe kijkt met mildheid naar wat zich aandient, communiceert vanuit zijn hart en zoekt naar verbinding en helderheid. Het is goed om de giraf in onszelf te voeden.

In ieder mens leven de kwaliteiten van de giraf, maar ook die van de jakhals. De jakhals is, in tegenstelling tot de giraf, resultaatgericht, dwingend, oordelend, verwijtend en autoritair; zowel naar anderen als naar zichzelf. De jakhals heeft de deur naar het gevoel (hart en buik) in meerdere of mindere mate gesloten. Angst en pijn worden in zekere mate ontkend of weggestopt en nogal eens wordt er naar middelen gegrepen als macht, agressie en manipulatie om de eigen positie staande te houden of om te overleven.

Van generatie op generatie hebben wij geleerd de jakhals in onszelf voorrang te geven. Dat is jammer, want de jakhals zonder de controlerende werking van de giraf is absoluut destructief. We kunnen de jakhals in onszelf accepteren en ruimte te geven, en tegelijkertijd de giraf zijn.

De giraf helpt de jakhals zich te uiten, waardoor zijn meedogenloosheid kan veranderen in mede-dogen. Beide elementen mogen er zijn omdat zij deel uitmaken van ons wezen. Justine Mol heeft een mooi boekje geschreven met de titel “De giraf en de jakhals in ons’. Daarin benadrukt ze dat ook de jakhals in ons een belangrijke functie heeft. Deze wijst ons op diepere behoeften (zoals liefde, welzijn, erkenning, veiligheid etc.) waar niet aan voldaan wordt of waarin we een gemis ervaren. Maar het afdwingen daarvan zal ons geen wezenlijke liefde, welzijn, erkenning en veiligheid brengen. De giraf accepteert de jakhals in ons en geeft deze ruimte om zich te uiten, hoort zijn boodschap, vertaalt deze naar onze onvervulde behoeften en zet een proces van verbinding in werking om deze te vervullen. Zo activeert onze jakhals de giraf in ons zonder schade te doen aan onszelf en aan anderen.

KLIK HIER VOOR HET BOEK ‘DE GIRAF EN DE JAKHALS IN ONS’

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 37: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Lied: Dikkertje Dap

Dikkertje Dap klom op de trap's morgens vroeg om kwart over zevenom de giraf een klontje te geven.Dag Giraf, zei Dikkertje Dap,weet je, wat ik heb gekregen?Rode laarsjes voor de regen!'t Is toch niet waar, zei de giraf,Dikkertje, Dikkertje, ik sta paf. O Giraf, zei Dikkertje Dap,'k moet je nog veel meer vertellen:Ik kan al drie letters spellen:a b c, is dat niet knap?Ik kan ook al bijna rekenen!Ik kan mooie poppetjes tekenen!Lieve deugd, zei de giraf,Kerel, kerel, ik sta paf. Zeg, Giraf, zei Dikkertje Dap,Mag ik niet eens even bij jestiekem van je nek afglijen?Zo maar eventjes voor de grap,denk je dat de grond van Artisals ik neerkom, heel erg hard is?Stap maar op, zei de giraf,stap maar op en glij maar af. Dikkertje Dap klom van de trapmet een griezelig grote stap.Op de nek van de girafzette Dikkertje Dap zich af,roetsjj daar gleed hij met een vaarttot aan 't kwastje van de staart.Boem!Au!!Dag Giraf, zei Dikkertje Dap.Morgen kom ik weer hier met de trap.

KLIK HIER VOOR VIDEO MET SONGTEKST, MUZIEK EN ZANG

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 38: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Leestekst 4 oktober: Wereld dierendag

In mei 1927 schreef Ilse Winter uit Brno in Tsjechië een brief naar Margareth Ford, voorzitter van de wereldvereniging van de dierenbescherming. Daarin stelde ze voor één dag per jaar speciaal aan de dieren te denken. Ford vond het een prachtig idee. De twee dames kwamen overeen dat de feestdag, waarop katholieke kerk de middeleeuwse Sint Franciscus (gestorven in 1181 of 1182 op 3 oktober in Assisi in Umbrië in Italië) herdenkt een goede datum voor zo’n dierendag zou zijn. De eerste dierendag was op 4 oktober 1930. Vanaf de jaren zestig werd 4 oktober steeds meer aangegrepen om het dieren-rechtenactivisme te promoten. Ook werden er meer en meer activiteiten ontwikkeld om dit onderwerp onder de aandacht te brengen bij kinderen. De houding van Franciscus van Assisi ten aanzien van de dieren komt mooi tot uitdrukking in volgende citaat dat aan hem wordt toegeschreven.

Alle schepselen op aarde voelen als wij, streven naar geluk als wij. Ze hebben lief, lijden en sterven als wij, en zo zijn zij de aan ons gelijk gestelde werken van de almachtige Schepper: onze broeders. God wenst dat wij de dieren bijstaan wanneer ze hulp nodig hebben. Alle wezens in nood hebben gelijke rechten op bescherming. Onze nederige broeders geen pijn te doen is onze eerste plicht tegenover de dieren. Maar om daar te stoppen is niet genoeg. We hebben een hogere opdracht ze van dienst te zijn wanneer ze ons nodig hebben … Mensen die enig schepsel Gods uitsluiten van hun compassie en medelijden zullen op soortgelijke wijze handelen tegenover hun medemensen.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 40: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Gedicht “De Regenboogbrug”

Er is een plaats in de hemel die Regenboog brug heet.

Als een dier waar je veel van houdt doodgaat,

dan gaat dat dier naar de Regenboog brug.

Daar zijn uitgestrekte weiden en heuvels voor onze lieve vrienden,

zodat ze met elkaar kunnen rennen en spelen.

Er is genoeg eten, water en zonneschijnen onze vrienden voelen zich daar warm en prettig.

Alle oude en zieke dieren worden daar weer jong en beter.

Alle dieren die gewond of verminkt waren, worden weer sterk en gezond,

precies zoals wij ze herinneren in onze dromen.

De dieren zijn gelukkig en tevreden, er is echter een klein ding:

Ze vinden het jammer dat ze hun baasje of bazinnetjeachter hebben moeten laten.

Ze rennen en spelen met elkaar,

maar dan komt de dag dat er eentje plotseling stopt met spelen en in de verte tuurt.

Zijn ogen beginnen te stralen, hij begint te trillen van opwinding.

Plotseling verlaat hij de groep,rent over het groene gras, sneller en sneller.

Hij heeft je gezien en als jij en je lieveling elkaar eindelijk treffen,

houden jullie elkaar stevig vast, bij deze vreugdevolle hereniging.

Om nooit meer uit elkaar te gaan.

De vrolijke kussen overstelpen je gezicht,

je handen aaien zijn liefdevolle kop en je kijkt weer in die trouwe ogen,

die je zolang niet hebt gezien,maar die altijd in je hart zijn gebleven.

En dan gaan jullie samen over de Regenboog brug…

KLIK HIER VOOR ROUWVERWERKING BIJ VERLIES VAN GELIEFD HUISDIER

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 41: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Dieren zijn precies als mensen

Dieren zijn precies als mensenmet dezelfde mensen wensenen dezelfde mensen streken.

Deze woorden uit het lied van meneer de uil uit de legendarische Fabeltjeskrant verklaren waarom dieren altijd de meest directe, krachtige en belangrijkste basis zijn geweest voor symbool-systemen in de culturen van alle tijden. Er zijn maar weinig menselijke eigenschappen die niet kunnen worden gekarakteriseerd door een dier.

Het is niet voor niets dat het meervoud van bepaalde dierensoorten ook een werkwoord is. Er wordt dan gesproken over dier-werkwoorden. Daarbij gaat het om een activiteit die door mensen kan worden uitgevoerd: bokken, gieren, hengsten, katten, kraaien, krabben, mieren, mollen, motten, muizen, rammen, spinnen, vissen, vliegen, vlooien en ijsberen. Ook zijn er vele manieren om een menselijke eigenschap te vergelijken met een dier:

• zo sterk als een beer• zo koppig als een ezel• zo dom als een gans• zo snel als een haas• zo fris als een hoentje• zo moe als een hond• zo doof als een kwartel• zo blind als een mol• slapen als een os• werken als een paard• zo dood als een pier• stelen als de raven• zo nijdig als een spin• zo gezond als een vis• zo vrij als een vogel• zo slim als een vos• zo bang als een wezel

Op steeds meer basisscholen in Nederland en België worden de tien dieren van de axenroos gebruikt om kinderen sociale vaardigheden te leren. In verschillende culturen en verschillende twaalfvoudige astrologische systemen zijn ontwikkeld die allemaal verband houden met dieren. Alleen onze westerse dierenriem bevat vier tekens die niet met een dier zijn verbonden: waterman, maagd, weegschaal en boogschutter.

Het begrip totemdier is afkomstig uit de oude cultuur van de indianen. De indianen leefden vaak in zeer goede harmonie met de natuur en het dierenrijk. Uit deze diepe ervaringskennis heeft de wijsheid over totemdieren zich gedurende vele eeuwen ontwikkeld. Ieder totemdier heeft zijn eigen specifieke talenten, kwaliteiten en krachten. Een totemdier kan ons helpen en begeleiden om in contact te komen met deze kwaliteiten, talenten en krachten.

KLIK HIER VOOR MEER INFORMATIE OVER DE AXENROOS

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 42: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

RIJMENDE DIEREN VAN DE AXENROOSbuikspreekshow van Aarnoud Agricola

drie kwartier kinderplezierVerbluffende, amusante en komische

familievoorstelling van schoolgoochelaarmet goochelen en buikspreken

van 45 minuten

voor kinderen van 4 t/m 12 jaar

en eventueel hun (groot)ouders

www.goochelaar.biz

Page 43: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Leestekst 5 oktober: Dag van de leraar

Sinds het jaar 2006 wordt jaarlijks op 5 oktober de dag van de leraar gehouden. De dag van de leraar is bedoeld als een feestdag voor alle leraren in Nederland. Daarmee wil de Onderwijscoöperatie het imago van het leraarsvak verbeteren en het belang van goede leraren benadrukken door de beroepsgroep op een positieve manier onder de aandacht te brengen.

Omdat 5 oktober 2013 op een zaterdag valt, wordt de Dag van de Leraar op scholen gevierd op 7 oktober 2013. Ouders, leerlingen, leidinggevenden, collega's kunnen op deze dag één of meerdere leraren in het zonnetje zetten. Ideeën daarvoor zijn te vinden op de website van de dag van de leraar.

Leerlingen, collega’s, ouders, de directie of het bestuur van een school kunnen ook een kandidaat uit het primair, voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs aanmelden voor de titel Leraar van het jaar. Een jury beoordeelt de genomineerden aan de hand van een aantal bekwaamheidseisen. Er wordt geselecteerd aan de hand van concrete voorbeelden waaruit blijkt dat:

• De leraar zorgt dat er een goede sfeer van omgaan en samenwerken met de leerlingen is.

• De leraar zorgt voor een krachtige leeromgeving.• Er een veilige leeromgeving in de klas of les is.• De leraar ervoor zorgt dat zijn werk en dat van zijn collega’s goed op elkaar is

afgestemd.• Er een ordelijke, overzichtelijke, taakgerichte sfeer in de klas of les is.• De leraar zichzelf blijft professionaliseren en ontwikkelen.• De leraar zijn werk met groepen buiten de school (ouders, instanties e.d.) afstemt.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 44: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Tweede vrijdag van oktober: Wereld eidag

Vooral in de Aziatische landen wordt op de tweede vrijdag van de maand oktober Wereld Eidag gehouden. In het jaar 2013 is dat op vrijdag 11 oktober.

Op deze dagen worden de voordelen van eieren als voedingsmiddel gevierd en gepromoot. Het ei wordt over het algemeen gezien als een belangrijk en gezond voedingsmiddel dat makkelijk verkrijgbaar en relatief goedkoop is.

Tot 2007 is er in Nederland vrijwel geen aandacht besteed aan de wereld eidagen. De Stichting Wereld Eidag, opgericht in 2008, heeft daar verandering in gebracht. Wereld Eidag wordt vooral in Barneveld gevierd. Barneveld is namelijk als geen andere plaats in de wereld verbonden met het ei en de kip, of de kip en het ei.

“Al ligt Barneveld op het zand, het is een prachtig EI-land”

Deze stichting Wereld Eidag wil Nederland blijvend op de kaart te zetten als het centrum van de kip en het ei in de wereld. Met als basis alle kip, ei en alle daaraan gerelateerde toeleveringsbedrijven zoals verpakkingsindustrie, transport en machinefabrieken. De pluimveehouderij is kleinschalig en handmatig begonnen, maar is uitgegroeid tot een efficiënte high-tech industrie, die ook de nodige kritiek te voortduren krijgt.

Het kippenras dat wordt ingezet voor het produceren van eieren is gefokt op eileg-capaciteit. enige tijd nadat de kuikens uit het ei zijn gekropen worden ze gesekst. Dat wil zeggen dat de meisjes van de jongetjes worden gescheiden op een lopende band. Aan de haantjes kan niets verdiend worden. Daarom worden die doorgaans gedood door vergassing, versnippering of soms verdrinking. Dat gebeurt bij de helft van de kuikens.

De overgebleven hennetjes (vrouwtjes) gaan naar een opfok-kuiken-bedrijf waar ze worden grootgebracht worden totdat ze de leeftijd krijgen dat ze eieren gaan leggen. De levensomstandigheden van kippen zijn vooral gespitst op het (onnatuurlijk) veel produceren van eieren, bijvoorbeeld door veel kunstlicht in te zetten. De kip heeft dan steeds het gevoel dat het voorjaar is en dat er nageslacht moet komen.

In de vrije natuur zou een oerkip (die vrijwel niet meer bestaat door toedoen van de mens) in het voorjaar misschien nog een keer in augustus, een nest van 6 tot 12 eieren leggen, terwijl ze door kunstmatigheden in de kippenindustrie maar liefst ongeveer 300 eieren per jaar leggen! Dat is wel veel gevraagd van een kippenlijf.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 45: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Laatste zondag van oktober: dag van de stilte

Sinds 2011 wordt er jaarlijks in Nederland en Vlaanderen een landelijke Dag van de Stilte gehouden Er worden dan allerlei activiteiten georganiseerd rond het thema stilte. In Vlaanderen gebeurt dat onder de noemer ‘Cultuur van Stilte’. Met deze jaarlijks terugkerende themadag willen de initiatiefnemers de waarde en werking van stilte en innerlijke rust onder de aandacht te brengen bij een zo breed mogelijk publiek.

De dag van de stilte wordt steeds gehouden op de laatste zondag van oktober, de dag waarop in heel Europa wordt overgegaan van de zomertijd op de wintertijd. Het ene uur ‘extra‘ kunnen we gebruiken om bewust stil te staan bij het belang van stilte voor onze kwaliteit van leven.

• Eerste editie van de Dag van de stilte: zondag 30 oktober 2011• Tweede editie van de Dag van de stilte: zondag 28 oktober 2012• Derde editie van de Dag van de stilte: zondag 27 oktober 2013

In onze dynamische maatschappij is er veel drukte en hebben veel mensen het druk. We hebben veel bezigheden en veel keuzemogelijkheden. Maar we hebben van tijd tot tijd ook behoefte aan even niets. Aan rust en stilte, tijd om te ontspannen en onze ervaringen te verwerken. Tijd om te reflecteren op wat we hebben meegemaakt en op wat we écht belangrijk vinden in ons leven. Het ervaren van stilte buiten ons en in ons heeft een positief effect op onze psychische en fysieke gezondheid. Er ontstaat ruimte om te luisteren naar onszelf en naar anderen. In stilte ontstaan inspiratie en creativiteit.

De Dag van de Stilte is een initiatief van het opgerichte platform www.stilte.org , dat in 2004 is opgericht door mensen die stilte belangrijk vinden. Het doel is het verbreiden van stilte in de samenleving. Het platform is niet gebonden aan levensovertuigingen. Stilte is universeel, zij is van niemand en van ons allemaal. Zij verbindt mensen met elkaar, ongeacht cultuur, religie of politieke overtuiging.

stilte

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 46: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

31 oktober: halloween

Op de laatste dag van oktober wordt op vele plaatsen ter wereld een feest gevierd dat bekend staat als Halloween. Die naam is afgeleid van Hallow-e’en, ofwel All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voor het katholieke feest met de naam Allerheiligen, dat wordt gevierd op 1 november. Het halloween zoals we dat nu kennen is een samensmelting van herfstfeesten uit drie oude tradities: de Keltische, de Romeinse en de katholieke cultuur.

De Kelten vierden hun nieuwjaar, dat Samhain werd genoemd, op 1 november. Dit feest markeerde het einde van het seizoen van de zon en het begin van het donkere en koude seizoen. De Keltische nieuwjaarsavond begon op het moment dat het nieuwe jaar aanving met de donkere fasen van het jaar. Samhain was de laatste oogstperiode van het jaar en alle gewassen moesten geoogst worden. Samhain was ook de tijd van de dood. Dieren werden geslacht en het was een tijd waarin veel oudere stamgenoten aan de dood bezweken omdat de koude zijn intrede deed. Zo ontwikkelde Samhain zich langzaam tot een dodenfeest, waarbij de doden van het afgelopen jaar werden herdacht.

De Romeinen vierden in de periode rond 1 november een oogstfeest dat gewijd was aan de godin Pomona. Toen zij in de eerste eeuw na Christus het land van de Kelten veroverden en bezetten, versmolten de tradities en rituelen van de twee verschillende heidense culturen zodat er een gezamenlijk herfstfeest ontstond. Onder invloed van de Romeinen werd er heel wat zoet fruit gegeten.

Het Katholieke feest van Allerheiligen (1 november) en ook Allerzielen (2 november) is een loutere kerstening van het heidense feest. De kerk slaagde er niet in om ervoor te zorgen dat de mensen hun wortels vergaten: op 31 oktober bleven de gelovigen de mix van het Pomona- en het Samhainfeest trouw vieren. In protestants christelijke kringen vond het feest geen ingang omdat de protestanten verering van heiligen afwijzen.

Het halloween (31 oktober) zoals wij dat nu kennen is tot ons gekomen uit de Verenigde Staten. Omstreeks 1840 mislukte de aardappeloogst in Ierland en vele Ieren vluchtten massaal naar de Amerika. Daar zochten ze steun bij elkaar en onderhielden de feesten en gebruiken uit hun geboorteland. In Amerika duikt dan de bekende jack-o’-lantern-pompoen op, die in de hele wereld wellicht het bekendste gezicht van Halloween is.

In de Verenigde Staten en Canada gaan kinderen ‘s avonds met halloween langs de deuren met lampionnen om lekkernijen te vragen. In Nederland en België gebeurt dat soms ook, maar het gebruikelijker om dat de doen op 11 november, de dag van Sint Maarten. Dit komt van een heel oud gebruik. Vroeger geloofde men dat het ‘offeren’ van kleine stukjes fruit, koeken of ander voedsel hen zou vrijwaren van pesterijen door de (natuur)geesten of elfen. De schrikwekkende lampionnen waren bedoeld om de boze geesten weg te jagen.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 48: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Op een dag in oktober zit ik op kantoor. Gewoon op kantoor, niets bijzonders zou je denken. Totdat ik opeens een geest zie rondzweven en een schedel in mijn bureaula vind. Mijn neef Klem is weer eens bezig vanwege Halloween! Nog maar net van de schrik bekomen kom ik Thea tegen, op weg naar huis. Die begint ook al over Halloween. Ze vindt dat ik er een boek over moet schrijven. En een beetje snel graag, ik heb 24 uur de tijd! Halloween...lach of ik schiet! zit bomvol met recepten en tips om zelf een gi-ga spectaculair en griezelig Halloweenfeest te kunnen geven!

KLIK HIER OM DIT BOEK TE BESTELLEN

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 52: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

31 oktober: Hervormingsdag

Op 31 oktober 1517 timmerde Maarten Luther (1483 – 1546) een plakkaat met 95 stellingen aan de deur van de slotkerk in Wittenberg in de Duitse deelstaat Sachsen-Anhalt. Daarin uitte deze hoogleraar theologie en Augustijner monnik hij zijn kritiek op de toenmalige rooms katholieke kerk. Hij stelde misstanden aan de orde met de bedoeling de kerk van binnenuit te vernieuwen. Het was zeker niet zijn bedoeling een nieuwe kerk te stichten. Toch wordt 31 oktober 1517 nu algemeen gezien als het begin van revolutionaire veranderingen in de kerk die nu bekend staat als de reformatie.

KLIK HIER VOOR MEER INFORMATIE OVER HERVORMINGSDAG

Het is rond 1500. De paus heeft een prachtig ontwerp laten maken voor een nieuwe St. Pieterskerk in Rome. Met een enorme koepel. Het moet de mooiste en grootste kerk van Europa worden. Dat kost wat en zoveel geld heeft hij niet. Nog niet.

Daarom bedacht de paus een actie. Hij maakte brieven waarin de gelovigen de straffen voor hun zonden konden afkopen. Aflaten heetten die brieven. Zo’n aflaat koste veel geld maar dan had je als gelovige ook wat. Want met zo’n aflaat kon je veel makkelijker in de hemel komen.

De paus stuurt de monnik Tetzel naar Duitsland om daar aflaatbrieven te verkopen. Hij overtuigt de mensen hoe belangrijk het is om een aflaat te kopen. We zijn toch allemaal zondige mensen? Zo’n aflaat heb je gewoon nodig. De mensen kopen graag. Voor zichzelf, of voor hun overleden ouders of grootouders. Het geld stroomt binnen. De paus kan tevreden zijn.

Als Luther van de aflaten hoort, wordt hij vreselijk boos. Wat een bedriegerij! En dat nog wel van de paus zelf!!! Hij komt in actie. Op een groot vel papier schrijft hij alles wat hij niet goed vindt. Dan gaat hij naar de kerk en timmert het papier op de grote deur. Een lijst van wel 95 stellingen. En dat gebeurde op deze plek.

De deur van toen die is er niet meer maar alle stellingen van Luther die zijn hier wel in koper gegraveerd. Hij wilde graag dat ze allemaal werden gelezen zodat de mensen erover gingen praten. Want op die manier zou de kerk veranderen. Het was best gevaarlijk wat Luther deed. Er waren eerder mensen geweest die kritiek hadden op de kerk en daar werd hard tegen opgetreden.

Mensen die kritiek hadden werden ketters genoemd en met die ketters liep het vaak slecht af. Als de paus hoort wat Luther vindt, wordt hij woest. Hij schrijft Luther een brief. Als hij zijn stellingen niet terugneemt zal de paus Luther uit de kerk zetten. Maar Luther denkt er niet aan. Hij zal de paus niet gehoorzamen. Voor de ogen van zijn aanhangers gooit hij de brief van de paus in het vuur.

KLIK HIER VOOR VIDEO 95 STELLINGEN OP SCHOOLTV BEELDBANK

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 55: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Symboliek van de zwaan

De beroemde hervormer Maarten Luther wordt in verband gebracht met de zwaan. Dat is te herkennen op oude afbeeldingen van hem met een zwaan en een zwanenveer (ouderwetse pen), aan de zwaan op de kerktorens van Lutherse kerken en in het gedichtje:

De Doopsgezinden hebben een houten huisje, de Roomsen hebben een kruisje, de Calvinisten hebben een haantje en de Lutheranen hebben een zwaantje!

Deze symboliek is terug te voeren op een legende die verwijst naar een uitroep die de Tsjechische theoloog en hervormer Jan Hus (Hus is Tsjechisch voor gans) in 1415 in Praag gedaan zou hebben op de brandstapel waar hij werd terechtgesteld: “Jullie verbranden nu een gans, maar er zal een zwaan uit zijn as herrijzen”. Men herinnerde zich later deze woorden van Hus en meende dat zij betrekking hadden op Maarten Luther. De zwaan werd zo het symbool van Luther en de Lutherse kerk.

De zwaan is een krachtig totemdier dat staat voor gratie, zuiverheid, transformatie, kracht, liefde en trouw. In de zwaan komen de twee elementen water en lucht komen samen. In beide elementen, die respectievelijk kunnen staan voor voelen en denken, kan de zwaan elegant bewegen. De witte kleur van de zwaan symboliseert zuiverheid.

Bij de Kelten was de zwaan een heilig dier. In hun sprookjes zijn zwanen boodschappers van de goden. In de Indiase mythologie van het hindoeïsme staan de zwanen met hun ‘muziek’ die door de vleugels wordt gemaakt voor het inademen en uitademen van de heilige levensadem. Bij de indianen brengt zwaan tijden van transformatie, veranderde staten van bewustzijn en ontwikkeling van intuïtieve vermogens.

Het thema van transformatie in een zwaan komt al voor in de mythe waarin de Griekse oppergod Zeus (Jupiter) zichzelf vermomde als zwaan om Leda, vrouw van Tyndareus, de koning van Sparta, te schaken. Daardoor werd de zwaan een symbool van vervulde hartstocht. Zwanen zijn monogaam: een paar blijft hun hele leven bij elkaar. Mede daarom wordt de zwaan ook gezien als een symbool van trouw en romantiek. Verder vormen twee zwanenhalzen een hart.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 58: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Lied: Witte zwanen zwarte zwanen

Witte zwanen, zwarte zwanen!Wie gaat er mee naar engelland varen?Engelland is geslotenDe sleutel is gebrokenIs er dan geen timmermanDie de sleutel maken kan?

Laat doorgaanLaat doorgaanWie achter is moet voorgaan!

KLIK HIER VOOR VIDEO MET MUZIEK EN ZANG

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 59: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Invuloefening: Het feest van Sint Maarten op 11 november

W_ar k_mt h_t id_e va_daan om jaa_lijks op 11 no_ember, de naam_ag van v_n de h_ilige M_arten of M_rtinus, m_t lam_ion_en lan_s de de_ren te g_an om s_oep en f_uit te vra_en. O_derzoekers z_jn h_t ni_t e_ns ov_r h_t ant_oord. Somm_gen men_n d_t h_t fee_t zi_n oors_rong vin_t in een heide_s vruc_tbaarheidsritueel waa_bij h_t (heili_e) vu_r w_rdt ron_gedragen. In no_ember wor_en er v_n o_dsher oogst_eesten geh_uden. Andere onder_oekers den_en d_t h_t fee_t van c_ristelijke oorspro_g is.

De ster_dag van S_nt Maar_en is aange_repen om geoor_oofd lan_s de deur_n te be_elen. D_t daar_ij e_n lan_aarn w_rd meegen_men is logis_h o_dat er g_en straatverlic_ting w_s. Vo_r v_le ar_en w_s h_t destij_s in de k_ude winte_s e_n bi_tere noo_zaak om te b_delen. D_or te ver_ijzen na_r de vrij_evige Maa_ten, is h_t gemak_elijker om m_nsen o_er te ha_en om te gev_n.

W_e w_s nu ei_enlijk S_nt Maart_n? Er is we_nig m_t zeker_eid ov_r h_m te z_ggen. V_lgens de overle_eringen lee_de h_j in de vi_rde ee_w in Hon_arije. H_j w_s e_n ridd_r in d_enst v_n de ko_ing. T_en h_j m_t e_n g_oep so_daten n_ar F_ankrijk reis_e, k_egen ze h_el slec_t we_r. Het re_ende, h_t w_rd k_ud en h_t g_ng vr_ezen. De man_en war_n te p_ard en wil_en zo s_el mo_elijk na_r de vo_gende s_ad ga_n. D_ar w_lden z_j aa_komen voor_at de poor_en slo_en. Al_e m_nnen be_alve Maa_ten ze_ten er fli_k de vaa_t in. M_arten re_d rust_g v_rder, h_j sp_arde zijn paa_d. H_t we_r we_d s_eeds sle_hter en Maart_n k_am in e_n sneeu_storm terec_t.

To_n M_arten e_ndelijk b_j de stadspoo_t a_nkwam, t_of h_j er e_n m_n a_n d_e in lom_en gek_eed w_s. De_e m_n h_d h_t e_g k_ud en z_u de n_cht zo n_et ov_rleven. Maart_n z_g d_t en s_heurde zi_n e_gen wa_me ma_tel in twe_ën. Een hel_t g_f h_j a_n de m_n, de a_dere h_lft hie_d h_j z_lf.

Maarte_’s v_ienden z_ten al la_g in de h_rberg en sc_aamden zich een beet_e, o_dat z_j do_rgereden w_ren. Z_ker to_n z_j ontdek_en d_t M_arten z_jn hal_e m_ntel h_d we_gegeven. In d_e n_cht h_d Maa_ten e_n d_oom. H_j z_g Je_us m_t z_jn h_lve mant_l om. D_t maa_te zo_eel in_ruk, d_t Ma_rten h_t leg_r vaar_el z_i en z_ch ge_eel wij_de a_n de ke_k. H_j we_d d_iveluitdrijver en l_ter z_lfs bi_schop v_n Tours (F_ankrijk). Op 11 nove_ber 397 over_eed h_j en we_d Tours e_n soo_t bedevaar_soord. H_j w_rd al sn_l he_lig verklaa_d, er wer_en ker_en n_ar h_m genoe_d en zi_n s_erfdag w_rd ui_geroepen t_t h_t S_nt M_artensfeest.

KLIK HIER VOOR EEN FILMPJE OVER SINT MAARTEN

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 60: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Leestekst 11 november: het verhaal van Maarten en Sint Maarten

"Maarten, wil jij dit briefje even naar mevrouw De Wilde brengen?" klonk de stem van meneer Rutgers door de stille klas. Maarten keek vragend op van zijn werk. Hij probeerde de aardrijkskunderepetitie te maken, waar alle andere jongens en meisjes ook mee bezig waren. Het lukte niet zo goed, want Maarten kwam net van een andere school waar ze een heel ander aardrijkskundeboek gebruikten. "Zie maar wat je ervan maken kunt," had meneer Rutgers gezegd toen hij de vragen uitdeelde. "Je krijgt geen cijfer als het je niet lukt."

"Mevrouw De Wilde is de juffrouw van de eerste klas," ging meneer Rutgers verder. "En ze is zijn vriendin," siste Kees, die naast Maarten zat.

"Zei je wat, Kees?" vroeg meneer Rutgers.

"Ik zuchtte meneer," antwoordde Kees. "Het is zoveel."

"Doorwerken dan maar. Maarten, hier is de brief en wacht op antwoord," zei meneer.

Maarten was blij dat hij even wat anders kon doen. Langzaam liep hij door de gang naar de eerste klas, waar zijn zusje Annemiek ook in zat. De eersteklassers waren aan het zingen:"Sinte Maarten 't is zo koud.Geef me een kooltje of wat hout,Geef me een appel of een peer,Dan kom ik 't hele jaar niet weer."Maarten klopte aan de deur en omdat zijn geklop toch niet te horen was door het gezang, stapte hij maar gewoon naar binnen. Een beetje aarzelend liep hij naar de mevrouw voor de klas. "Hier is een briefje van meneer Rutgers," zei hij. "Dank je wel," zei mevrouw De Wilde. Ze scheurde de enveloppe open en las snel de inhoud.

Toen keek ze Maarten aan. "Wie ben jij eigenlijk?" vroeg ze. "Ik ken je niet."

"Ik ben Maarten Blom, we zijn hier pas komen wonen," antwoordde Maarten.

"De broer van Annemiek dus," zei mevrouw De Wilde, "en een naamgenoot van Sint Maarten, dat is leuk."

"Sint Maarten?"

"Ken je die niet? Vraag vanmiddag maar aan Annemiek wie dat is. Ze weet er nu alles van, hè Annemiek! En zeg tegen meneer Rutgers dat alles in orde is."

"Ja mevrouw," zei Maarten en op zijn gemak liep hij naar zijn eigen klas terug. Achter zich hoorde hij nog zingen: "Elf november is de dag, dat mijn lichtje branden mag."

Hij gaf de boodschap van mevrouw De Wilde door en ging aan zijn tafeltje zitten om verder te werken. Steeds hoorde hij in zijn hoofd het liedje van Sint Maarten klinken. Wie was Sint Maarten?

's Middags na schooltijd liep Maarten met Kees naar huis. "Wie is Sint Maarten?" vroeg hij. "O, iets voor kleine kinderen," antwoordde Kees. "Op 11 november gaan kleine kinderen met lampionnen langs de huizen om snoep of geld op te halen. Je krijgt haast altijd mandarijnen of doosjes met rozijnen of zoiets. Niks aan."

"Maar wie is Sint Maarten?" vroeg Maarten weer.

"Geen idee," zei Kees.

Thuis vroeg Maarten het aan Annemiek, maar veel wijzer werd hij niet van haar verhaal. "Ga naar de bibliotheek," zei moeder, "en vraag het daar. Daar hebben ze vast wel een boek waar iets in staat over die Sint Maarten."

De bibliotheek was gelukkig vlakbij. Een jonge man met een baardje hielp Maarten. "Hier, in deze boeken staat heel wat over Sint Maarten," zei hij, "wil je lenen, dan moet ik je kaart hebben."

"Ik heb nog geen kaart," zei Maarten, "ik woon hier pas een week."

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 61: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

"Kom maar, dan schrijf ik er een voor je uit," zei de leeszaalassistent.

En zo kon Maarten even later met een boek over heiligen en een boek over volksfeesten naar huis. Thuis las hij over de soldaat Maarten, die lang geleden op een koude winterdag zijn mantel met zijn zwaard in tweeën sneed en de ene helft aan een bedelaar gaf en de andere helft zelf weer omsloeg.

Deze soldaat Maarten droomde de volgende nacht dat hij Jezus zag, gekleed in die halve mantel. "Jij hebt mij je mantel gegeven," zei Jezus, "ik dank je daarvoor."

De soldaat Maarten wilde geen soldaat blijven. Hij wilde christen worden en soldaat zijn paste daar niet bij, vond hij. Hij liet zich dopen en verliet het leger. Doordat hij veel mensen hielp werd hij bekend. Later werd deze Maarten bisschop van Tours, een stad in Frankrijk, maar hij bleef de gewone arme mensen belangrijker vinden dan de rijke machtige mensen.

Na zijn dood werd Maarten niet vergeten. Allerlei verhalen werden over hem verteld, het ene nog mooier dan het andere. Een heilige noemden de mensen hem ten slotte. Kerken werden genoemd naar Sint Maarten en op 11 november werd een feest gevierd ter ere van hem. Kinderen mochten dan met lampionnen langs de huizen gaan en lekkers en geld bij elkaar bedelen.

Nu begreep Maarten wat Annemiek verteld had over het maken van een lampion op school en over het Sint Maartenlopen. Zij wilde natuurlijk ook langs de huizen gaan, want dat was in dit dorp, hun nieuwe woonplaats, de gewoonte. Zij liever dan hij. Kleine-kinderwerk was het. Maar diep in zijn hart vond Maarten het wel leuk, dat hij genoemd was naar Sint Maarten, over wie zoveel mooie verhalen werden verteld. Sint Maarten was goed en vriendelijk, dapper en sterk geweest. Zo zou Maarten ook graag willen zijn.

De volgende dag was het 11 november. 's Morgens al riep Annemiek: "Vanavond gaan we Sint Maartenlopen, hè Mam!" Moeder knikte: "Ja zeker, om zeven uur."

Maar toen Maarten en Annemiek 's middags uit school thuiskwamen, troffen ze daar hun moeder met een schorre keel, rode ogen en een drupneus."Jongens," zei moeder, "het spijt me, maar ik kan straks niet mee. Ik heb kou gevat en voel me zo ziek. Ik ga naar mijn bed. In de keuken staan boterhammen voor jullie. Eet die om zes uur maar op en ga nu een spelletje doen of wat lezen. Vader komt vanavond pas om negen uur thuis, dus moet jij om zeven uur maar met Annemiek mee gaan, Maarten." En na nog eens flink haar neus gesnoten te hebben, ging moeder naar boven.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 62: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Maarten liep met een boos gezicht de huiskamer in. Leuk was dat. In de eerste plaats wilde hij om zeven uur tv kijken, het laatste deel van een spannende jeugdserie en in de tweede plaats voelde hij er niets voor met Annemiek en haar lampion langs de huizen te gaan bedelen om mandarijnen.

Stel je voor dat Kees hem betrapte op zo iets kinderachtigs. Maarten dacht na. Zou hij Annemiek zeggen, dat ze maar alleen moest gaan of met de buurkinderen? Maar Annemiek was zo verlegen en ze kende de buren nog helemaal niet. Zou hij zeggen dat hij erge hoofdpijn had?

Maarten hoorde Annemiek in de keuken zingen: "Sinte Maarten, 't is zo koud..." Even later kwam ze de kamer in met haar zelfgemaakte lampion.

"Vind je hem mooi Maarten?" vroeg ze. Haar hele gezicht straalde.

"Annemiek," begon Maarten, "kun je vanavond niet alleen gaan? Ik voel me ook niet zo lekker. Misschien heeft mamma me aangestoken." Annemiek keek Maarten met verschrikte ogen aan. "A-a-alleen?" stotterde ze. "D-dat kan ik niet." Haar lip begon te trillen. "Ik heb erge hoofdpijn," zei Maarten, "sorry, hoor, maar het gaat echt niet." Annemiek was geen huilebalk. Stilletjes ging ze in een stoel zitten en stak haar duim in haar mond, iets wat ze anders nooit meer deed. Maarten was blij dat Annemiek niet gilde of stampvoette. Nu merkte moeder tenminste niets.

Om half zeven werd er aan de deur gebeld en tegelijk hoorden Annemiek en Maarten zachtjes zingen: "Sinte Maarten, 't is zo koud..."

"Er liggen appels en doosjes smarties in de keukenkast," wist Annemiek, "die mogen we geven."

Samen liepen ze naar de deur. Daar stonden drie kinderen met lampionnen en een mevrouw. Ze zongen nog een liedje en hielden toen hun tassen op voor het lekkers. Maarten deelde uit.

Toen keek hij naar Annemiek en zag hoe de tranen over haar wangen liepen.

"Doe je jas aan Annemiek," zei hij opeens, "wij gaan ook."

Annemiek keek Maarten aan. "Echt?" vroeg ze ongelovig.

"Ja, ik zal gauw je lampion aansteken."

En daar gingen ze, van huis tot huis en overal zongen ze samen. Bij het huis van Kees aarzelde Maarten. Als Kees opendeed, wat zou hij dan zeggen? Maar Sint Maarten had zich er ook niets van aangetrokken wat de mensen zouden zeggen van zijn halve mantel...

Vastberaden drukte Maarten op de bel en toen Kees voor hem stond, zong hij vrolijk met Annemiek mee: "Sinte Maarten, 't is zo koud..."

KLIK HIER VOOR HET BOEK SINT MAARTEN EN HET BEERTJE

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 64: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Liedjes Sint Maarten

11 november is de dag

11 november is de dag dat mijn lichtje, dat mijn lichtje. 11 november is de dag, dat mijn lichtje schijnen mag.

Sinte sinte Maarten

Sinte sinte Maarten, De koeien dragen staarten De meisjes hebben rokjes an Daar komt sinte Maarten an.

Sinte Maarten mik mak

Sint Maarten mik mak Moeder kijkt naar tik tak Vader kijkt naar Sesamstraat Dat is wel een snoepje waard.

KLIK HIER VOOR VIDEO

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 65: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Thanksgiving: de vierde donderdag van november

Jaarlijks wordt in de Verenigde Staten en in Canada op de vierde donderdag van november een nationale feestdag gehouden die gericht is op dankbaarheid: Thanksgiving. Dit jaar valt thanksgiving op donderdag 28 november 2013. Traditioneel ging het bij thanksgiving vooral om het betonen van dankbaarheid aan God. Tegenwoordig gaat het ook om het uiten van dank naar familieleden, vrienden, en zakenrelaties.

In Nederland houden sommige protestantse kerken enigszins vergelijkbare vieringen onder de namen biddag voor gewas (in het voorjaar en dankdag voor gewas (in het najaar). In dit verband werd er wel eens gekscherend gesproken over ‘WASDAG VOOR GEBIT’ in plaats van ‘Biddag voor gewas’.

Veel problemen waarmee we in de maatschappij te maken vloeien voort uit een gebrek aan dankbaarheid. We zijn geneigd om onszelf te vergelijken met mensen die in onze ogen gezonder, begaafder, mooier, succesvoller en rijker zijn dan wijzelf. Dan laten we ons welbevinden bepalen door anderen. Het is een kunst om geluk te vinden in jezelf. Tel je zegeningen en laat je buurman de zijne tellen.

In veel succesboeken, waaronder The Secret, wordt gewezen dat het cultiveren van dankbaarheid een belangrijke voorwaarde is om te krijgen wat je wilt hebben. Daar zit volgens mij wel iets in, maar ik krijg er geen goed gevoel bij wanneer dankbaarheid een ‘strategie‘ wordt die gebaseerd is op het uitgooien van een spierinkje om een kabeljauw te vangen.

De “succesgoeroe” Joe Vitale schrijft in zijn boek ‘De Sleutel. De missing link tussen The Secret en je hartenwens’:

“Het geheim om te krijgen wat je wilt, is dat je volledig dankbaar bent voor dit moment. Want als je dankbaar bent voor dit moment zal hetgeen voor jou bedoeld is zich aandienen. Je zult de drang voelen om in beweging te komen. Dat zal je omhoog leiden. De enige manier om op het gewenste plek te komen is dus om op je huidige plek dankbaar te zijn.”

Het bovenstaande komt op mij over als manipulatie en ontkenning van het feit dat het universum beter weet wat goed is voor ons dan wijzelf. Werkelijke spiritualiteit begint met dankbaarheid, want door dankbaar te zijn kom je in contact met je ziel.

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 66: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Invuloefening: Spreuken over dankbaarheid

De me_tale ho_ding van dank_aarheid bren_t de ge_st in n_uwer conta_t m_t de b_on van waar_it al_e ze_eningen voor_komen. Do_r d_nkbaar te z_jn bren_ je je _eest in _armonie me_ de sc_eppende e_ergieën v_n he_ u_iversum.Anoniem

Te_redenheid en dank_aarheid: _eelde in top_orm.Anoniem

We dien-n in te z_en dat _ns geluk in he_ da_elijks l_ven on_ nie_ dankb_ar m_akt, maa_ da_ on_e _ankbaarheid ons gelu_kig maa_t.Anoniem

Da_kbaarheid is de _oeder v_n al_e de_gden.Marcus Tullius Cicero

Zel_s on_ankbare m_nsen zi_n n_ttig: zi_ he_pen u wel te do_n zond_r eige_belang.Jules Claretie

In el_e hoge vre_gde mengt zich een gevoel van dankbaarheid.Marie von Ebner-Eschenbach

Wi_ op _ankbaarhei_ reken_ is e_n koop_an, ge_n weldoen_r.Fliegende Blätter

W_e ee_ weldaa_ niet beantwoor_t m_t dankbaarh_id, vertroebel_ de bron die zi_n dor_t hee_t gestil_.J. Hammer

Oprec_te, ni_tberekende dank_aarheid on_staat sle_hts in een gro_e z_el. Zij verk_ikt h_t h_rt van deg_ne aa_ wi_ zij ge_chonken word_ en verster_t zij_ geloo_ in de mens_eid.Samuel Johnson

Dan_baar_eid is de herin_ering v_n he_ har_.Jean Baptiste Massieu

L_at ni_t gerui_e ti_d verl_pen tu_sen de u bewe_en weldaa_ en uw da_kbaarheid, opd_t nie_ uw w_ldoener, do_r de do_d ver_ast, h_t de_kbeeld meene_mt in zij_ gra_ e_n ondankb_re aan zi_h te he_ben ver_licht.Pythagoras

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel

Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz

Page 67: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 68: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 69: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 70: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 71: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 72: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 73: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 74: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 75: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 76: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 77: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 78: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 79: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 80: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 81: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 82: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 83: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 84: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 85: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 86: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 87: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 88: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 89: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 90: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 91: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 92: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

letterkleurplaten met dieren, A t/m Z

buikspreekshow !Rijmende dieren van de axenroos", www.goochelaar.biz

Page 93: 2 werkboek herfst met werkbladen werkboek...Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn,

Vier kwartier kinderplezierVerbluffende, amusante en komische

familievoorstelling van schoolgoochelaarmet goochelen en buikspreken

van 60 minuten

voor kinderen van 4 t/m 12 jaar

en hun (groot)ouders

www.goochelaar.biz

DE GOOCHELACADEMIEgoochelshow van Aarnoud Agricola