Centrado de lentes

20 de novembro de 2009

Sistemas de medidas demonturas

Sistema Datum

DECDEC

DEL

CD CD

CD: Centro DatumDEC: Distancia entre centrosDEL: Distancia entre lentes

1

Sistema Boxing

Definida na norma UNE-EN ISO 8624:2002

lch

lcv

CB

lcv

CB

DEL

DEC

TV

L

MLHTHLDEC

LP

AP

5 mmlch

llp

THL: Tamano horizontal da lente lch: lina de centrado horizontalTVL: Tamano vertical da lente lcv: lina de centrado vertical

CB: Centro Boxing esv: eixo de simetrıa verticalDEC: Distancia entre Centros llp: lina de largura da ponteDEL: Distancia entre LenteMLH: Maxima Longura Horizontal

AP: Altura da PonteLP: Largura da Ponte

2

Outras Normas

• EN ISO 12870:1997 requisitos xerais dos armazons.

• UNE-EN ISO 9456:1996 informacion que debe vir marcada nas ar-mazons

Informacion SituacionNome fabricante ou distribuidor Sen especificarNome do modelo Sen especificarCodigo cor Sen especificarTamano horizontal da lente co sımbolo ¤ Na fronteDistancia entre lentes Na fronteLargura da ponte co seu sımbolo �� Nunha haste

Exemplo: 48¤18�20�

• Normativa Europea 93/42/CEE: condicions xerais que deben reunir osproductos sanitarios e os seus procesos de fabricacion. Deben levar osımbolo CE.

3

Medidas faciais

Definicions

Plano da armazon: Plano que conten os aros da armazon. (Definicionaproximada).

Eixo visual: Recta que vai do obxecto a foveola pasando polo centro dapupila e o centro de rotacion do ollo. (Definicion aproximada).

Posicion primaria de mirada: Posicion coa cabeza ergueita mirando defronte un obxecto moi lonxano situado a altura dos ollos. Polo tanto oseixos visuais estaran paralelos entre si, horizontais e perpendiculares oplano do rostro.

(Jalie)

4

Centro da pupila: Centro xeometrico da pupila de entrada do ollo (imaxedo iris).

Centro pupilar (CP): Interseccion do eixo visual na posicion primaria demirada co plano da armazon.

Punto de vision proxima (PVP): Interseccion do eixo visual co planoda armazon cando se observa un punto proximo equidistante dos dousollos situado nun plano que conten os centros de rotacion dos ollos e enormal o plano da armazon.

Distancia interpupilar de lonxe (DIPL ou DIP): Distancia entre os cen-tros pupilares dos dous ollos.

Distancia interpupilar proxima (DIPP): Distancia entre os puntos devision proxima dos dous ollos.

Distancia nasopupilar (DNP): Distancia horizontal dende o centro daponte o centro pupilar (DNP D e DNP E).

Punto principal de referencia (PPR): Punto da lente que ten o efectodioptrico prescrito (esfera+cilindro+prisma).

Punto de centraxe (PC): Punto do plano da armazon onde se debesituar o punto principal de referencia. Para lentes monofocais o PC ea proxeccion do centro de rotacion do ollo no plano da armazon.

Observese que o CP, o PVP e o PC son puntos da armazon, mentras queo PPR e o Centro Optico son puntos da lente.

5

Medida da Distancia Interpupilar (DIP) e naso-

pupilar (DNP) en vision lonxana e proxima

DIP en Vision lonxana

Metodo ollo a ollo

(Jalie)

Variante: Suxeito mirando a un obxecto lonxano por encima da cabeza doobservador (que debe estar mais baixa).

6

Erro de paralaxe

(Jalie)

δp =s

s + lδP

s + l = 400mm; s = 25mm ⇒ δp =δP

16

7

DIP en Vision Proxima

Metodo dun so ollo

(Jalie)

DIPP =l

l + sDIPL

(Jalie)

8

Medida da DNP

• No 80% da poboacion DNP D 6= DNP E.

• Que ocorre se ignoramos as diferencias nas DNPs?Exemplo:

(Brooks & Borish)

• Medir as DNPs e especialmente necesario nos seguintes casos:

– Progresivas

– Asfericas

– Numero de Abbe baixo ('30) ⇒ Aberracion cromatica

∗ Policarbonato

∗ Indices altos

– Anisometropıa forte

• Usanse o mesmos metodos que para medir a DIP, pero:

– a ponte non ten por que quedar centrada co nariz, polo tanto

– maior precision: coa armazon posta e medindo dende o centro daponte.

• Procedemento optimo: medir a DIP, as DNPs e comprobar.

9

Medida da altura do centro pupilar

Definicion no Sistema Boxing: Distancia en vertical dende o punto maisbaixo do interior do aro ata o centro da pupila.

Observacions:

• Mıdese coa montura adaptada. Nota: Na nosa notacion: a D e a E.

(Benito & Villegas)

• Para non cometer erros de paralaxe, os ollos do optico-optometrista eos do suxeito deben estar a mesma altura:

(Benito & Villegas)

• Normalmente o plano da armazon forma un angulo coa vertical, denom-inado angulo pantoscopico. Veremos mais adiante as consecuencias deque este angulo non sexa nulo.

10

Outros metodos de medida

Os metodos descritos para medir a DIP ou as DNPs lonxanas (metodo ollo aollo) e proximas (metodo dun so ollo) tenen unha reproductivilidade baixadebido a movementos laterais:

• da cabeza do suxeito,

• da regra, ou

• do observador (en menor medida).

que se reducen facendo a medida sentados, comprobando que o cero da regrasegue onde debe despois da lectura, repetindo a medida. . .

Existen metodos alternativos para facer estas medidas que resolven algundestos problemas:

Marcado sobre os talcos: O suxeito pon a montura cos talcos (ou lentesvellas se non renova a armazon) e o observador marca neles o centropupilar cun rotulador, seguindo os procedementos anteriores. Sacase agafa e mıdense as distancias. Se non se dispon dos talcos podese usarcinta adhesiva transparente de celofan. Vantaxe engadida do metodo:permite medir tamen as alturas.

Pupilometros (ou interpupilometros) mecanicos:

• Calibre convencional ’adaptado’. Desvantaxe: non proporciona asDNPs.

(Obstfeld)

• Gafa de proba con disco de centrado.

11

• Pupilometro Rodenstock

(Obstfeld)

(Brooks & Borish)

Vantaxes: Elimina o erro de paralaxe. Uns visores circularesfacilitan o centrado.

Desvantaxe: Vision proxima.

12

Pupilometros opticos: Eliminan o erro de paralaxe porque son telecentricosen espacio obxecto (pupila de entrada do instrumento en ∞). Incorpo-ran un oclusor (para pacientes con estrabismos).

• Pupilometro de Zeiss.

(Obstfeld)

• Pupilometros de Essilor, Bausch&Lomb ou Hoya. Miden a posiciondo reflexo corneal dunha fonte de luz concentrica co diafragma deapertura.

Vantaxes:

– Sirven para observadores con vision mononocular.

– Permiten facer medidas para vision proxima.

13

Precaucions:

– E importante que o instrumento tena un bon apoio nasalpara evitar deslizamentos transversais.

– Unha posible miopıa instrumental do suxeito (⇒ converx-encia) pode falsear as medidas en vision de lonxe. Debeverificarse ocluindo os ollos alternativamente e/ou pregun-tando o suxeito se ve un ou dous estımulos.

(Obstfeld)

14

(Obstfeld)

15

Centrado de lentes monofocaisen prescricions sen prismas

CPhD

CPvE

DNP_D

DEC

TV

L

a_D

x

y

x

y

Sistemas de referencia:

• un para cada ollo,

• orixe no centro boxing,

• coordenadas positivas:

– a dereita do observador,

– arriba

Usaremos estos sistemas para as coordenadas:

• dos centros pupilares (CPhD, CPhE, CPvD, CPvE):

– coordenadas horizontais:

CPhD =DEC

2−DNP D CPhE = −

(DEC

2−DNP E

)

16

– coordenadas verticais:

CPvD = a D− TVL

2CPvE = a E− TVL

2

• dos puntos de centrado (descentramentos):

– horizontais: dhD, dhE; e

– verticais: dvD, dvE

Se non se desexan efectos prismaticos:

• os puntos principais de referencia (PPR) son os centros opticos (CO)das lentes,

• en vision lonxana con gafas, os ollos deben fundir sen converxer nindiverxer,

• isto suxire situar os centros opticos sobre os centros pupilares (CP),pero veremos que non e exactamente ası.

Centrado horizontal

Igualamos as coordenadas horizontais dos CO coas do CP:

dhD = CPhD =DEC

2−DNP D dhE = CPhE = −

(DEC

2−DNP E

)

Pero tamen hai que asegurar que o eixo optico das lentes pasa polo centrode rotacion dos ollos. No caso de que o descentramento horizontal sexa cero:

17

Se o descentramento non e cero, despois do biselado a beira da lente deberıaquedar mais retrasada polo lado que tena maior extension, neste debuxo olado temporal:

Pero se montamos estas lentes nunha fronte plana o centro de rotacion nonesta sobre o eixo optico:

(Brooks &Borish)

Polo tanto hai unha relacion entre o descentramento horizontal e a cur-vatura que debe ter a fronte da armazon.

18

(Brooks &Borish)

19

Centrado vertical. Angulo pantoscopico: me-

dida e consecuencias

Se tamen igualasemos as coordenadas verticais (Benito & Villegas):

20

CRCP

CO

5◦ ≤ α ≤ 15◦ angulo pantoscopico

CO CP = CR CP sin αCR CP ' 27mm

sin α ' α =π rad

180◦α

⇒ CO CP ' 0.47

mm

gradoα ' 0.5

mm

gradoα

Polo tanto:

dvD = CPvD − 0.5 mm

gradoα dvE = CPvE − 0.5 mm

gradoα

= a D− TVL

2− 0.5 mm

gradoα = a E− TVL

2− 0.5 mm

gradoα

Medida do angulo pantoscopico

• Na maiorıa dos desenos de monturas a haste queda horizontal. Polotanto mıdese o angulo entre a haste e o aro.

• Noutros desenos mıdese coa gafa posta respecto da vertical.

Consecuencias do angulo pantoscopico

• Aumento do campo en vision proxima.

• Esteticamente agradable.

• En monturas de pasta aumenta a superficie de contacto entre a monturae o nariz, o que reduce a presion sobre esta.

21

• En vision lonxana o usuario pode utilizar unha zona a 6 ou 8 mm docentro optico da lente, polo que:

– A aberracion cromatica transversal pode ser relevante en materiaiscon ındice de Abbe baixo (policarbonato ou materiais con ındicede refraccion alto); este problema e caracterıstico nun cambio detipo de lentes.

– Poden aparecer efectos prismaticos diferenciais problematicos seexiste unha anisometropıa forte.

Ambolos dous problemas desaparecen en vision proxima, xa que se uti-liza unha zona da lente mais proxima o centro optico. A solucion con-siste en reducir o angulo pantoscopico e subir o centro optico. Noteseque a zona util das lentes e menor nestos casos.

• Dase unha coincidencia entre dous valores:

– o centro pupilar debe estar entre 2.5mm (5◦) e 7.5mm (15◦) porriba do centro optico debido o angulo pantoscopico, e

– nos desenos das armazons actuais (aros pequenos), o centro pupi-lar adoita estar entre 3 e 8 mm por riba da lina de centrado hori-zontal (lina Datum),

Por ese motivo e comun montar o centro optico sobre a lina de centradohorizontal sen medir a altura do centro pupilar. Este metodo ten duasventaxas:

– simplifica a montaxe, e

– o peso da lente cortada e menor na maiorıa dos casos.

Ainda que este metodo resulta aceptable en moitos casos, e conflictivonos seguintes:

– Monturas con aros grandes, nos que o tamano se incrementa prin-cipalmente por abaixo xa que:

∗ o centro boxing esta ata 10 mm por debaixo do centro pupilar,e

∗ o angulo pantoscopico e pequeno para que o aro non tropececo pomulo.

Polo tanto rompese a coincidencia citada.

22

– Lentes de altas potencias e lentes asfericas, nas que son mais im-portantes as aberracions derivadas de que o eixo optico da lentenon pase polo centro de rotacion do ollo. En concreto as poten-cias esferica e cilındrica das lentes nesta posicion poden diferir dasprescritas.

Diametro mınimo da lente

Os fabricantes proporcionan lentes estandar de forma circular con diametrosdeterminados, normalmente multiplos de 5 mm: 60, 65, 70, 75. . . O centrooptico (salvo especificacon en contra) esta situado aproximadamente no cen-tro xeometrico da circunferencia. Antes de escoller unha lente para montarnunha armazon dada e cuns descentramentos determinados, debemos sabercal e o diametro mınimo que debe ter a lente enteira para que encha todo oaro unha vez biselada. Coller unha lente demasiado grande non e unha boaopcion porque:

• En lentes positivas (ou astigmaticas con un ou os dous meridianos pos-itivos) as espesuras central e periferica da lente cortada seran maioresdas necesarias.

• En lentes negativas non existe ese problema pero posiblemente a lentesexa mais cara.

Para determinar o tamano da lente distinguiremos varias situacions posibles:

• Se os aros son circulares, o diametro mınimo e doado de calcular a partirdo radio interior do aro (raro), do descentramento total (dT =

√dh + dv)

e da fondura do bisel (menor que 1 mm):

23

(Benito & Villegas)

• Sen embargo a maiorıa dos aros non son circulares, senon que a dis-tancia dende o centro boxing ata o interior do aro depende do puntodo aro considerado. Denominamos rmax o maximo valor desa distancia,e diametro efectivo a 2rmax. Por outra banda o tamano da lente sencortar depende da maxima distancia entre o centro optico e o interiordo aro pmax.

pmax

dTmaxr

dTmax+r

Observese que o punto do aro no que se situa rmax non ten porquecoincidir co de pmax. Ainda ası pode demostrarse que:

pmax ≤ rmax + dT,

24

e polo tanto podemos obter facilmente un diametro de seguridade φs

algo maior que o mınimo pero proximo a el:

φmin = 2pmax + 2 mm ≤ 2(rmax + dT) + 2 mm ≡ φs

• Se se desexa afinar mais, o mellor e marcar o CO no talco ou nun padrone obter φmin graficamente, por exemplo coa axuda dun compas. Estaopcion e interesante para lentes esfericas con descentramentos grandes.Obviamente debese solicitar o diametro disponible inmediatamente su-perior o calculado, sexa φs ou φmin.

• A un maior precio os fabricantes ofertan o servicio de precalibradoou optimizado. Consiste en que o fabricante proporciona o tamanomınimo posible para unha forma de aro e unha prescricion determi-nadas. Observese que esta lente non ten porque ser redonda. E unhaopcion interesante nos seguintes casos:

– Lentes astigmaticas positivas, especialmente se o meridiano demais potencia esta proximo a vertical.

– En lentes prismaticas especialmente se tenen unha base temporal.

– Progresivas con potencia de lonxe positiva.

25

(Benito & Villegas)

26

Distancia o vertice corneal (DV). Medida

Definicion

• E a distancia entre o apice da cornea e a interseccion do eixo visual coasuperficie posterior da lente.

• En xeral depende da direccion de mirada.

• Se non se especifica, sobreentendese que o eixo visual pasa polo verticeposterior da lente.

(Fannin&Grosvenor)

Factores a ter en conta

• A distancia de vertice debe ser a suficiente para permitir o parpadeo

• Canto menor sexa a distancia de vertice:

– Maior e o campo de vision

– Para un campo dado, o ollo usa unha rexion da lente menor co calna beira do campo:

∗ reducense os efectos prismaticos monoculares e as suas conse-cuencias: a aberracion cromatica transversal e a distorsion.

∗ reducense os efectos prismaticos diferenciais.

27

– Menor e o cambio do tamano aparente do ollo que aprecia unobservador do usuario da gafa.

– Menor e o factor de aumento da lente (FA), e dicir cambio notamano da imaxe retiniana, e polo tanto menor a aniseiconıa(diferencia no tamano das imaxes nos dous ollos) derivada da cor-reccion da anisometropıa (diferencia na ametropıa).

(Salvado&Fransoy)

Tendo en conta o grosor da lente, pode demostrarse que:

FA =

Factor deForma:FF︷ ︸︸ ︷

1

1− ec

nP1

·

Factor dePotencia:FP︷ ︸︸ ︷

1

1− Pvpd= FF · FP

sendo

n: o ındice de refraccion da lente

P1: a potencia da primeira caran− 1

r1

Pvp: a potencia de vertice posterior1

f ′vp

A tolerancia na diferencia entre factores de aumento nos dous ol-los soe ser dun 5%.

28

Considerouse un valor tıpico de dv = 13mm (Salvado&Fransoy)

Polo tanto, dende o punto de vista optico, unha distancia de verticepequena e preferible.

• Variacions na DV.Se |Pvp| > 5D, a prescripcion deberıa incluir a DV usada na refraccion.Se a DV da montura non coincide coa prescrita, debe valorarse unhacorreccion na potencia:

P novavp =

P prescvp

1 + P prescvp ∆dv

sendo ∆dv = dnovav − dpresc

v

Observese que un incremento na distancia de vertice (∆dv > 0) implica:

– Unha reduccion da potencia respecto da prescripcion se esta epositiva.

– Un aumento do valor absoluto da potencia se esta e negativa.

– O cambio de potencia e especialmente notorio entre a prescricionda gafa e a da lente de contacto.

A influencia da DV na potencia efectiva pode apreciarse con frecuenciaen:

– Miopes infracorrexidos que achegan as gafas

29

– Presbitas (emetropes) infracorrexidos que alonxan as gafas

(Tunnacliffe)

30

Medida da distancia de vertice

Distinguiremos 3 situacions:

Medida durante a refraccion:

• Se a refraccion se realiza con foroptero, este incorpora un visorpara facer a medida. Neste caso e especialmente importante veri-ficar a DV xa que existe unha tendencia a que o suxeito se separealgo do instrumento alcanzando DVs da orde de 20 mm.

• Se a refraccion se realiza con gafa de proba:

– Usando a escala da haste.

– Con unha regra e correxindo aproximadamente o erro de par-alaxe. Esto e posible porque o vertice da lente de proba evisible ou ten unha saxita pequena por ter pouco diametro.

(Obstfeld)

– Con un calibre especialmente desenado para este labor (dis-tometer), mıdese a distancia entre a lente de proba e a palpebra,e engadenselle 2 mm do grosor desta ultima.

31

(Obstfeld)

(Brooks&Borish)

Medida nunha gafa montada:

• Pode utilizarse o distometer coma no caso anterior.

• Neste caso os metodos opticos tenen a dificultade engadida de que

32

o vertice anterior da lente queda oculto. Por iso mıdese a distanciaentre a cornea e o vertice anterior da lente e descontase o grosordesta medido cun calibre ou espesımetro.

(Tunnacliffe)

A distancia ata o vertice anterior pode obterse con precision us-ando un sistema telecentrico, por exemplo con:

– un ceratometro de Wessely, ou con

33

(Obstfeld)

– un pupilometro de reflexo corneal.

(Obstfeld)

Estimacion da DV antes da montaxe: Neste ultimo caso temos, de novo,varias opcions:

• Medir a DV os talcos (ou as lentes vellas) por algun dos metodos

34

anteriores e despreciar a diferencia na frecha coas novas lentes.

• Estimar a frecha da cara mais plana da lente e por outra bandamedir a distancia dende a cornea o punto da montura onde vaimorrer a beira desa cara. Se a cara mais plana e a exterior(lentes negativas), tamen hai que restar o grosor central da lente.Posto que a frecha depende do tamano da lente cortada, esta con-tribucion e un calculo aproximado. De ahı que escoller a cara maisplana reduce o erro.

(Tunnacliffe)

En superficies esfericas a saxita (s) pode estimarse facilmente apartir do tamano vertical da lente (TVL) e do radio de curvatura

35

da superficie (r):

s = r −√

r2 −(

TVL

2

)2

= r

1−

√1−

(TVL

2r

)2

' r

{1−

[1− 1

2

(TVL

2r

)2]}

=TVL2

8r=

TVL2

8(n− 1)P

onde o radio se calcula a partir da potencia que proporciona oesferometro tendo en conta o ındice de refraccion para o cal estacalibrado (n).

Tolerancias de centrado

As desviacions respecto do centrado ideal son inevitables (so depende daprecision coa que tomemos as medidas). A cuestion e:

canto se pode desviar unha montaxe respecto do ideal sen undeterioro significativo na calidade da imaxe e sen que o usuariosufra molestias?

Aberracions e efectos prismaticos diferenciais

Para comenzar a responder, clasificaremos —como xa vinemos adiantandoen seccions previas— os efectos dos erros en dous tipos:

1. Aberracions extra por centraxe incorrecta

• Afectan a vision monocular

• Xeneranse por que o eixo optico da lente non pasa polo centro derotacion do ollo.

• Son mais importantes en lentes asfericas e en lentes de potenciasaltas (sobretodo nas positivas).

• A tolerancia establece lımites a distancia entre a posicion ideal docentro optico (punto de centraxe) e a sua posicion real.

2. Desequilibrios prismaticos, e dicir diferencia entre os efectos prismaticosque percibe cada ollo.

36

• Afectan a vision binocular

• Se o desequilibrio prismatico supera determinados lımites producemolestias como dor de cabeza ou incluso se imposibilita a fusionxurdindo a diplopia.

• Os lımites dependen da orientacion e sentido dos efectos prismaticos.Por exemplo a tolerancia e menor coa componente vertical doefecto prismatico diferencial que coa horizontal.

• En xeral, manter o equilibrio prismatico conduce a restriccionsmais estrictas que manter as aberracions tolerables.

• En prescripcions con astigmatismos pequenos e esferas semellantesnos dous ollos, a tolerancia restrinxe principalmente a posicion rel-ativa dos centros opticos a un entorno da posicion relativa ideal edepende pouco da posicion dos centros opticos respecto dos pun-tos de centrado. E dicir, e posible que as duas lentes dunha gafaestean mal montadas xenerando efectos prismaticos monoculares,pero que estos efectos sexan iguais nos dous ollos mantendose oequilibrio prismatico.

Existen varias situacions tıpicas nas que se deben aplicar criterios de toler-ancia:

• Despois dunha montaxe para detectar erros e avaliar a sua importancia.

• Ante a imposibilidade de producir a centraxe desexada debido a unhainsuficiencia de diametro dunha ou as duas lentes, pode valorarse aviabilidade dun centrado distinto.

• Despois de montar de xeito pouco preciso a lente dun ollo, para:

1. determinar se o erro e monocularmente tolerable, e en caso afir-mativo

2. estudiar como montar (se e posible) a segunda lente para mantersedentro da sua tolerancia monocular e dentro da binocular.

Normas de tolerancia

Ainda que o esquema anterior se manten nas linas xerais da lexislacion devarios paises, os lımites de tolerancia permitidos e outros detalles dependende cada pais. Polo tanto estas normas deben considerarse como orientacions.

37

En Espana existıa a norma UNE 43-005-74 que foi derogada sen que areemprazase outra. Por iso veremos a norma alemana e a estadounidenseademais da espanola derogada.

Norma RAL-RG-915 (alemana)

Tolerancias monoculares verticais segun a norma RAL-RG-915

Potencia da lente (D) 0.5 1 2 3 – 6 7 – 10

Rango tolerable do COrespecto do PC (mm)

[-10,5] [-5,2.5] [-4,2] [-3,2] [-2,1]

Para o centrado horizontal monocular non hai tolerancias claras. Comonorma de traballo os erros monoculares horizontais non deben superar os 3mm en potencias medias e baixas.

Os criterios de centrado binoculares son bastante esixentes. Esta normadistingue no efecto prismatico horizontal tolerable entre direccion mais crıticae menos crıtica. Na primeira, os ollos vense obrigados a sairen do seu rangode converxencia natural, e dicir a diverxer en vision lonxana ou converxermais do que lles corresponderıa en vision proxima. A direccion menos crıticae a oposta. O desequilibrios prismaticos verticais sempre son moi crıticos.

Desequilibrios prismaticos tolerables segun a norma RAL-RG-915

Potencia horizontal

media das direccion menos crıtica direccion mais crıtica vertical

lentes (D) VL⇒BT, VP⇒BN VL⇒BN, VP⇒BT

0.25-1 0.54 0.254

1.25-60.254

6.5-121.04 0.54

12- 1.54 1.040.54

VL = vision lonxana BT = base temporal

VP = vision proxima BN = base nasal

38

Vexamos o caso de prescricions esfericas (ou con cilindros pequenos).Analicemos que direccion e a crıtica segun o signo da potencia e da direcciondo erro de centrado.

• Vision de lonxe

Direccion mais crıtica Direccion menos crıtica

Vision lonxana prisma lentes positivas lentes negativas

Direccion menoscrıtica

Base temporal CO cara a fora CO cara a dentro

Direccion crıtica Base nasal CO cara a dentro CO cara a fora

39

• Vision proxima

Direccion mais crıtica Direccion menos crıtica

Vision proxima prisma lentes positivas lentes negativas

Direccion menoscrıtica

Base nasal CO cara a dentro CO cara a fora

Direccion crıtica Base temporal CO cara a fora CO cara a dentro

En prescricions esfericas, un erro de centrado horizontal (vertical) so pro-duce un efecto prismatico horizontal (vertical). Ası que a partir da taboade desequilibrios prismaticos tolerables, podemos construir unha semellantepara o erro de centrado (en distancia) tolerable en funcion da potencia mediadas lentes.

40

Norma RAL-RG-915 binocular aplicada a prescricions esfericas.

Tolerancias (redondeadas) na distancia entre centros opticos

Potencia media horizontal

das lentes (D) direccion menos crıtica direccion crıtica vertical

0.5 10 mm 5mm

1 5 mm 2.5mm

2 5 mm 2.5 mm 1 mm

3 3.5 mm 1.5 mm 1 mm

4 2.5 mm 1.5 mm 0.5 mm

5 2 mm 1 mm 0.5 mm

6 1.5 mm 1 mm 0.5 mm

7 – 8 1.5 mm 0.5mm

9 – 20 1.0 mm 0.5mm

>20 0.5mm

A montaxe e comprobacion de tolerancias de lentes astigmaticas tendificultades extra:

• Cando o eixo do cilindro e horizontal ou vertical, a taboa anterior seguesendo valida se mais que considerar a potencia do meridiano horizontal(vertical) para a buscar a tolerancia na direccion horizontal (vertical).

• Cando o eixo do cilindro non e horizontal nen vertical o calculo e maiscomplicado e non e posible construir unha taboa como a anterior. Enconcreto un erro de centrado horizontal xera efectos prismaticos verti-cais e vice versa. Neste caso podemos calcular ou medir o desequilibrioprismatico do seguinte xeito:

1. Marcar nas lentes os puntos de centraxe e os centros opticos paramedir os erros de centraxe, e dicir as distancias entre eles.

2. Medir co frontofocometro os efectos prismaticos monoculares nospuntos de montaxe, ou calculalos a partir dos erros usando a regraxeral de Prentice:

(εh

εv

)= −

(Fe + Fc sin2 θ −Fc sin θ cos θ

−Fc sin θ cos θ Fe + Fc cos2 θ

)(x

y

)

41

sendo:

εh (εh) o efecto prismatico horizontal (vertical) dunha lente,

x (y) a coordenada horizontal (vertical) do punto de centraxerespecto do centro optico, e

Fe, Fc e θ a potencia esferica, cilındrica e o angulo do cilindro res-pectivamente, (e dicir, a prescricion da lente e Fe esf+Fc cil×θ).

3. Calcular o desequilibrio prismatico a partir dos efectos prismaticosmonoculares.

4. Calcular a potencia esferica equivalente de cada lente e promedi-alas.

5. Consultar a taboa da RAL-RG-915 de desequilibrios prismaticostolerables correspondentes a potencia do punto anterior e com-parandoos co resultado do punto 3.

• Por outra banda, existe unha tolerancia na orientacion do eixo do cilin-dro, que sera mais estricta canto mais potencia cilındrica posua a lente.

Tolerancia na orientacion do eixo do cilindro

segun a norma RAL-RG-915

Valor absoluto do cilindro (D) 0.25 0.5 0.75 1 2 >2

Erro tolerable (graos) 14 7 5 3 2 1

42

meridiano principal negativo

meridiano principal de potencia nula

meridiano principal positivo

centro optico

Nota: as frechas apuntan na direccion do vertice do prismae a sua magnitude representase coa apertura doangulo da frecha

−1D cil x 90 0 D cil x 90 +1D cil x 90

0 D cil x 180

−1D cil x 180

+1D cil x 180

Efectos prismaticos nalgunhas lentes

43

Norma ANSI.Z80.1-2005 (estadounidense)

Esta norma non distingue entre direccion crıtica e menos crıtica e consideraque o centrado de lentes monofocais e para vision de lonxe. A tolerancia naorientacion do eixo do cilindro e moi semellante a norma alemana.

Tolerancia monocular segun a norma ANSI.Z80.1-2005

Efecto prismatico no PC ≤ 0.334

Distancia entre PC e CO ≤1 mm en calquera direccionPara estar dentro da tolerancia debe verificarse polo menos unha dasduas condicions

Tolerancia binocular segun a norma ANSI.Z80.1-2005

horizontal vertical

Desequilibrio prismatico nos PC ≤ 0.674 ≤ 0.334

Distancia entre CO menosdistancia entre PC

±2.5 mm ±1 mm

Para estar dentro da tolerancia debe verificarse polo menos unhacondicion horizontal e outra vertical

Tolerancia na orientacion do eixo do cilindro segun a norma

ANSI.Z80.1-2005

Valor abs. cilindro (D) ≤0.25 (0.25,0.5] (0.5,0.75] (0.75,1.5] ≥1.5

Erro tolerable (graos) 14 7 5 3 2

44

Norma UNE-43-005-74 (espanola derogada)

E a mais sucinta de todas. So establece unha tolerancia binocular.

Tolerancia de centrado segun a norma UNE-43-005-74

horizontal vertical

Desequilibrio prismatico nos PC ≤ 14 ≤ 0.54

Distancia entre CO menosdistancia entre PC

±1 mm —

Para estar dentro da tolerancia debe verificarse a condicion vertical eunha das condicions horizontais

45

Centrado de lentes monofocaisen prescricions con prismas

• As prescricions prismaticas son pouco frecuentes

• Hai certa controversia sobre a sua utilidade en optica oftalmica

• Hai autores que defenden o seu uso en duas situacions diferentes:

– Provocar unha rotacion do ollo na direccion da arista do prisma(entrenamento visual).

– Colocar a imaxe nunha posicion na que o ollo poida vela comodamente,se este presenta algunha deficiencia motriz.

• Se os ollos son emetropes, o elemento corrector sera un prisma.

Salvado &

Fransoy

• Cando a prescricion prismatica esta asociada cunha ametropıa, podeobterse frecuentemente o efecto prismatico desexado descentrando alente apropiadamente.

46

Xeracion de efectos prismaticos por descentra-

mento

Lembremos a regra xeral de Prentice: dentro da aproximacion paraxial, oefecto prismatico que introduce unha lente de prescricion Fe esf + Fc cil ×θnun punto de coordenadas (x, y) respecto do centro optico e:

(εh

εv

)= −

(Fe + Fc sin2 θ −Fc sin θ cos θ

−Fc sin θ cos θ Fe + Fc cos2 θ

)(x

y

),

onde o vector (εh, εv) apunta na direccion da base do prisma.Invertindo a matriz podemos despexar as coordenadas (x, y) nas que a

luz sufre un efecto prismatico dado (εh, εh):

(x

y

)= −

Fe + Fc cos2 θ

Fe(Fe + Fc)

Fc sin θ cos θ

Fe(Fe + Fc)

Fc sin θ cos θ

Fe(Fe + Fc)

Fe + Fc sin2 θ

Fe(Fe + Fc)

(εh

εv

),

E dicir, se (εh, εv) e a prescricion prismatica buscada, enton (x, y) son ascoordenadas do Punto Principal de Referencia (PPR) respecto do centrooptico. Na practica, o PPR pode marcarse co frontofocometro levando ocentro da cruz as coordenadas (εh, εv), pero como o instrumento so marcadioptrıas prismaticas enteiras, ese metodo e mais impreciso. Ademais, moitosfrontocometros carecen de diasporametro polo que o efecto prismatico estarestrinxido a un rango determinado (tıpicamente 54 ou 64).

O PPR debe montarse no punto de centraxe, e dicir na vertical do centropupilar, medio milımetro mais abaixo por cada grado do angulo pantoscopico.

yD

x D x E

yE

COCO

PPR

CB CBPPR

47

Existen duas situacions nas que non se poden xenerar efectos prismaticospor descentramento:

• Con lentes asfericas, xa que as aberracions monoculares son maioresque en lentes esfericas se o eixo optico da lente non pasa polo centrode rotacion do ollo.

• Se o diametro mınimo da lente enteira supera o das lentes estandar dofabricante. Esto ocorrera se o CO queda moi lonxe do PPR, e dicir seo efecto prismatico prescrito e alto e/ou a potencia da lente e baixa.

Nestes casos, deberase pedir o fabricante unha lente co prisma incorporado,ainda que resulte unha opcion mais cara.

Tolerancias de centraxe

A norma espanola e a alemana non establecen nada especial para prescricionsprismaticas. Polo tanto unha prescricion prismatica estara en toleranciacando o efecto prismatico no punto de centraxe non difira do efecto pre-scrito mais que o que marca a tolerancia. Igualmete as taboas de centraxemonocular e binocular da norma estadounidense son:

Tolerancia monocular segun a norma ANSI.Z80.1-2005

Efecto prismatico no PC ≤ 0.334

Distancia entre PC e PPR ≤1 mm en calquera direccionPara estar dentro da tolerancia debe verificarse polo menos unha dasduas condicions

Tolerancia binocular segun a norma ANSI.Z80.1-2005

horizontal vertical

Desequilibrio prismatico nos PC ≤ 0.674 ≤ 0.334

Distancia entre PPR menosdistancia entre PC

±2.5 mm ±1 mm

Para estar dentro da tolerancia debe verificarse polo menos unhacondicion horizontal e outra vertical

En realidade, na seccion anterior (montaxe de prescricions sen prismas) par-ticularizamos estas taboas reemprazando PPR por CO.

48

Centrado de lentes bifocais

• O cristalino e a lente do ollo que pode cambiar a sua potencia paraenfocar na retina obxectos que estean a diferentes distancias.

• Este cambio de potencia denomınase acomodacion.

• A presbicia e a perda da capacidade de acomodacion que ten lugar coaidade do individuo.

• A lentes bifocais as trifiocais e as progresivas usanse para compensar apresbicia.

• As lentes bifocais posuen duas rexions ben definidas con potencias difer-entes:

– unha rexion de lonxe ou lente principal que traballa como unhamonofocal; e

– unha rexion denominada segmento para vision proxima cunha po-tencia esferica maior.

• Vantaxes frente a lentes progresivas:

– Vision nıdia nas duas rexions.

– Campos de vision mais amplos

• Desvantaxes

– As persoas coa presbicia mais avanzada non poden enfocar a dis-tancias intermedias.

– A parte superior do segmento dos modelos mais comuns produceun reflexo que pode resultar molesto

– A union do segmento coa lente principal e visible o que:

∗ resulta antiestetico

∗ delata a idade do usuario

49

Tipo de bifocal

0−1’5−2’5 +1’5 +2’5

Tipo − E Tipo − D Redondo PanorámicoTipo − C

(Tunnacliffe)

Criterios opticos na seleccion do tipo de bifocal:

• Desprazamento do punto de vision proxima debido os efectos prismaticoscombinados da lente principal e do segmento. Canto menor sexa esteparametro mais comoda sera a lente. Os tipos de bifocais do esquemaanterior estan ordeados segun a contribucion do seu segmento o de-sprazamento total. O Tipo-E baixa o PVP e o panoramico subeo re-specto da posicion que terıa nesa lente se fose monofocal. Polo tantoos primeiros serıan apropiados para lentes negativas e os ultimos parapositivas.

50

• Salto vertical de imaxe no bordo superior do segmento. E porporcionala distancia entre o centro optico do segmento (COS) e o seu bordosuperior. No Tipo-E e nulo e vai aumentando sucesivamente para osdemais modelos.

• Amplitude dos campos visuais. Actualmente tendese os segmentosgrandes, xa que e a caracterıstica onde as bifocais aventaxan as pro-gresivas.

Normas de centrado horizontal

A insercion do segmento

Consideremos un bifocal dos tipos D, C ou redondo nos cales o centro xeome-trico do segmento (CXS) e o seu centro optico (COS) estan na mesma vertical.Neste caso a insercion e a distancia en horizontal dende o CO de lonxe atao COS. Suponamos ademais unha potencia de lonxe nula. Cando cada ollomira polo COS os eixos visuais non se desvıan o atravesaren cadansua lente,e punto onde se cortan determina o plano onde os campos visuais de cada ollose solapan totalmente; e dicir onde o campo binocular e maximo. Para queeste plano estea a unha distancia de vision proxima tıpica, a insercion debecoincidir coa diferencia entre a DNP lonxana e a proxima: aproximadamente2.5 mm na direccion nasal. Esta e a denominada insercion xeometrica.

(Jalie)

51

Sen embargo, a lente principal ten potencia namaiorıa dos casos; logo, os raios que pasan polocentro do segmento sufren unha desviacion. Semantemos a insercion xeometrica, o plano onderealmente se cortan os eixos opticos esta maislonxe do usuario se a lente principal e positiva,e esta mais proximo se e negativa. Dito doutroxeito, a insercion que proporciona o maximocampo binocular (iop) a unha distancia de tra-ballo l depende da potencia de lonxe no merid-iano horizontal (Fh). En concreto:

iop =DNPL

l

(1

s− Fh

)+ 1

= DNPLL

S − Fh + L

onde s e a distancia entre o plano da gafa e ocentro de rotacion do ollo, S e a inversa de s eL a inversa de l. Notese que iop tamen dependeda distancia de vertice a traves de s.

(Jalie)

De todolos xeitos, como os segmentos adoitan ser grandes, un solapamentoparcial dos campos non e crıtico. Por eso, os fabricantes soen usar unhainsercion constante independentemente da potencia de lonxe.

Lentes tipo C e D

O punto de referencia na lente para vision proxima e o punto superior dosegmento, (punto S). Deberemos escoller entre tres estratexias de montaxedistintas:

Privilexiar a vision lonxana. Consiste en colocar o PPR de lonxe (nor-malmente o CO) na vertical do centro pupilar, e dicir montar a lentecomo se fose monofocal. Equivalentemente o descentramento do puntoS debe ser:

dh =

(DEC

2−DNPL

)+ ireal

onde ireal e a insercion coa que esta fabricado o segmento.

52

Privilexiar a vision proxima. Montase o punto S na vertical do punto devision proxima coa lente posta:

dh =

(DEC

2−DNPL

)+ iop

A desvantaxe e que o CO da lente principal non cadra na vertical doCP salvo que iop = ireal. Polo tanto en vision lonxana probablementeapareceran efectos prismaticos diferenciais. De ahı que resulte maisapropiada para potencias baixas que para altas.

Privilexiar o resultado estetico. Procurase que os segmentos queden si-metricos na armazon:

dh =DEC−DIPL

2+ ireal

Este criterio coincide co primeiro se as duas DNPs son iguais.

Lentes tipo E

Nestas lentes non e necesario facer casar os campos, pero tamen se fabricancon insercion para evitar saltos horizontais na imaxe. Tenen a particulari-dade de que o CO de lonxe e dificil de marcar por estar situado sobre o bordodo segmento o que dificulta a medida da insercion real; se se desexa priv-ilexiar a vision lonxana pode usarse a insercion que proporcione o fabricante.Observese que a opcion estetica carece de senso neste caso.

Lentes de segmento xirable

As bifocais astigmaticas ou con efec-tos prismaticos de segmento redondo oupanoramico montanse igual que as de tipo Cou D. Sen embargo as que so tenen prescricionsesfericas poden rotarse arredor do eixo optico,o que nos da liberdade para escoller a insercionoptima. E dicir, o CO de lonxe montasena vertical do centro pupilar, mentras que aorientacion da lente debe ser tal que o punto Sestea na vertical do punto de vision proxima.Esta tarefa faise no centrador.

i

v

γ

COS

COD

d

53

Normas de centrado vertical

A altura do bordo superior do segmento determina os tamanos dos camposadicados a vision lonxana ou a proxima. Por suposto o segmento non debemolestar a vision de lonxe na posicion primaria de mirada.

Describiremos tres criterios de similares resultados para unha montaxeestandar de bifocais. Partindo da posicion primaria de mirada, o punto S dosegmento debe quedar a mesma altura que:

• O punto inferior do iris. En moitas ocasions habera que apartar apalpebra inferior para deixar visible ese punto.

• A palpebra inferior. E un punto mais accesible pero mais variable entreindividuos e mais propenso a asimetrıas.

• Entre 4 e 5 mm por debaixo de centro pupilar.

No sistema Boxing, as alturas destes puntos mıdense con respecto o puntomais baixo do bordo interior do aro, o igual que a altura do centro pupilar.

Os anteriores criterios xerais debense modificar segun distintos factores:

• O uso principal da gafa: se este e para vision de lonxe, o segmentodebe baixarse para incrementar este campo. Polo contrario o segmentomontarase mais alto se o uso basico e para vision proxima.

(Jalie)

• O salto de imaxe na transicion: canto maior sexa, mais alto debe mon-tarse o bifocal para asegurar un campo de vision proxima comodo.

54

• A altura do usuario: persoas altasprecisaran montaxes baixas, paraque o segmento non moleste o mi-rar o chan.

• A experiencia previa:

– se xa e un usuario de bifoaissatisfeito, e aconsellable re-spetar a altura a que estaadaptado sempre que nonhaxa motivos para o con-trario (p. ex. bifocaispara vision proxima princi-palmente);

– se e un novo usuario, osegmento debe quedar baixopara que o perceba menosfacilitando a adaptacion.Montaxes posteriores teranmontaxes mais altas.

(Tunnacliffe)

Ainda que alguns autores defenden que a altura de cada segmento debeadaptarse o seu ollo, a maiorıa opina que as duas lentes deben quedar amesma altura por motivos esteticos.

Posto que os efectos prismaticos no centro optico do segmento coincidencos da lente principal, poden xurdir prismas diferenciais se o suxeito presentaanisometropıa. Os mais conflictivos son os prismas verticais, que se podencompensar usando bifocais de tipo distinto, bifocais de segmento redondo conradios diferentes nos dous ollos, tallando (slab-off) ou pegando un prisma nazona de cerca.

Tolerancias de centraxe

Tanto a norma alemana como a estadounidense establecen normas especıficaspara a centraxe de lentes bifocais.

55

Tolerancias na centraxe de bifocais segun a norma

RAL-RG-915

horizontal vertical

Posicion de cada segmento ±1 mm [+0.5,–1] mm

Diferencia entre centros dos segmentos ±1.5 mm ±0.5 mm

Tolerancias na centraxe de bifocais segun a norma

ANSI.Z80.1-2005

horizontal vertical

Posicion de cada segmento ±1 mm

Diferencia entre centros dos segmentos ±2.5 mm ±1 mm

Orientacion do segmento 2◦ respecto da horizontal

Orientacion

Observese que nas bifocais astigmaticas ou prismaticas, a orientacion relativado segmento respecto do eixo do cilindro e/ou da direccion do prisma venfixada de fabrica. Debe comprobarse que esta orientacion e a correcta. De-spois montarase a lente procurando que o bordo superior do segmento quedehorizontal, xa que de non ser ası:

• introduciremos un erro no angulo do cilindro e/ou na direccion doprisma, e

• obteremos un resultado antiestetico; incluso pequenas inclinacions dossegmentos son facilmente detectables.

Caracterısticas da montura

• Son mais recomendables as armazons metalicas que as plasticas, xa queas primeiras permiten pequenos axustes na altura do segmento.

• A armazon debe conservar todo o segmento (ou case) se este e do tipoC, D ou redondo; en xeral e recomendable unha altura de segmentoigual ou maior que 20mm, cunha parte inferior nasal ampla evitandoas formas de aro tipo piloto (ou pera).

56

Centrado de lentes trifocais

• As persoas con presbicia avanzada que usen bifocais para vision proxima,non poden enfocar a distancias intermedias.

(Jalie)

• Unha posible solucion son as lentes trifocais, as cales posuen tres rexionspara tres rangos de distancias:

– lonxana

– intermedia, e

– proxima ou de lectura

• As trifocais tenen vantaxes e desvantaxes semellantes as bifocais.

• A adicion da rexion intermedia e entre o 40% e o 70% da adicion darexion de lectura.

57

(Jalie)

(Jalie)

58

Tipos de trifocais

(Tunnacliffe)

Centrado de trifocais

• E igual que nas bifocais:

– O centrado horizontal

– As tolerancias de centrado

– As caracterısticas da montura (e mais importante ainda un tamanovertical amplo)

• E diferente o centrado vertical:

– Nun centrado de proposito xeral dunha trifocal, o punto superiorda rexion intermedia debe situarse sobre o bordo inferior da pupilana posicion primaria de mirada.

59

– Esta altura pode modificarse en funcion do uso da lente, especial-mente se esta e ocupacional.

(Tunnacliffe)

60

Centrado de lentes Progresivas

• O mercado en Europa estase decantando polas lentes progresivas paracompensar a presbicia.

• Posuen unha rexion de vision de lonxe e outra proxima pero a transicionentre as duas e suave e progresiva sen cambios bruscos de potencia nensaltos de imaxe.

• A zona de transicion so proporciona boa calidade de imaxe nunha rexionestreita ou corredor progresivo entre a zona de lonxe e a de cerca.

• Cara os lados do corredor a lente presenta astigmatismos fortes.

(Salvado&Fransoy)

• Vantaxes frente a lentes multifocais:

– Posibilidade de enfocar a calquer distancia intermedia sen saltosde imaxe.

– Para un profano a lente e indistinguible dunha monofocal:

∗ non se producen reflexos entre as distintas zonas,

∗ millor estetica.

61

(Tunnacliffe)

• Desvantaxes

– Zonas da lente con fortes astigmatismos, so validos para visionperiferica.

– Campos de vision reducidos principalmente no corredor, pero tamenna rexion de cerca.

– Necesidade dun perıodo de adaptacion ou aprendizaxe.

62

Marcas e centraxe

• As lentes progresivas presentan as seguintes marcas permanentes:

– dous circulinos ou similares afastados 34 mm

– a adicion con dous ou tres dıxitos baixo o circulino temporal

– frecuentemente a marca modelo ou ındice de refraccion baixo ocirculino nasal

• Tamen presentan marcas delebles, que varıan entre casas comerciaise modelos, pero soen incluir:

– Unha cruz de referencia para a montaxe.

– Zona de control da potencia de lonxe.

– Zona de control da potencia de cerca.

– Punto para control do efecto prismatico (prisma de alixeiramento).

– Unha ou duas linas horizontais para facilitar a montaxe.

( )200G1

12

25

30

63

Centraxe

• O punto de referencia de centraxe e o centro da cruz, que debe situarseno centro pupilar (punto de montaxe).

• Como en multifocais, non se poden obter efectos prismaticos por des-centramento, debeos incorporar a lente xa de fabrica.

• As lentes estan desenadas para distancias de vertice e angulos pan-toscopicos determinados, que dependen do modelo e forman parte dainformacion que os fabricantes proporcionan. Os angulos pantoscopicossoen estar entre 10◦ e 12◦, e as distancias de vertice entre 12 e 16 mm.Por suposto estos valores deben ser respetados.

• A centraxe e sinxela, pero debe ser realizada con precision.

• Nestas lentes e especialmente importante:

– adaptar a armazon o usuario antes de facer as medidas faciais,

– centrar cada ollo independentemente, medindo a DNP e a alturade cada ollo, e

– comprobar o resultado.

(INDO)

64

Problemas derivados dunha centraxe deficiente

Unha centraxe deficiente e a causa mais probable dunha inadaptacion. Poriso vamos a estudar os posibles erros e as suas consecuencias:

• Altura excesiva das lentes: o usuario observa polo corredor en visionlonxana, polo tanto sufrira:

– vision embazada (borrosa) de lonxe debido a unha potencia maispositiva do necesario, e

– campo horizontal de lonxe reducido.

Solucion: Se o erro e pequeno podense axustar as plaquetas parabaixar a armazon respecto dos ollos.

Notese que unha correccion de lonxe mais positiva do debido (miopeinfracorrexido ou hipermetrope sobrecorrexido) tamen produce visionborrosa de lonxe ainda que o centrado sexa o correcto.

• Altura insuficiente das lentes: A zona de vision proxima esta moibaixa, o que produce:

– unha postura incomoda (a cabeza moi ergueita) para usar a zonade cerca, ou

– uso do corredor en vision proxima o que implica:

∗ un campo reducido en vision proxima, e

∗ unha distancia de lectura grande.

65

Solucion: Se o erro e pequeno podense axustar as plaquetas para subira armazon.

• Alturas das lentes diferentes en cada ollo: Por exemplo cando osollos estan a diferentes alturas e as lentes se montan a mesma altura.Ademais dos efectos monoculares descritos mais arriba, teremos:

– un desequilibrio prismatico vertical e

– unha adicion distinta para cada ollo no corredor,

que causan unha incomodidade dificil de describir polo usuario.

Solucion: Se so unha lente esta mal (e outra ben), reempracese. Non sedeben repartir os erros deixando unha lente alta e outra baixa respectoa cadanseu ollo.

• Centrado horizontal erroneo nun ollo: O eixo visual do ollo malcentrado pasa proximo ou a traves dunha zona marxinal, reducindo ocampo binocular intermedio. Ademais apareceran desequilibrios pris-maticos. E posible que o usuario refira unha incomodidade indetermi-nada.

66

Solucion: Determinar, coa montura ben axustada, a lente incorrecta-mente montada e sustituila. Modificar a posicion das plaquetas parapromediar o erro non aumenta o campo binocular. Esta opcion so seraaceptable para erros moi pequenos.

• Centrado horizontal erroneo nos dous ollos no mesmo senso:O usuario ve ben cara o lado para o cal estan desviadas as lentes; edicir ten que xirar a cabeza.

Solucion: Desprazar a armazon horizontalmente se non resulta anti-estetico.

• Centrado horizontal erroneo nos dous ollos en senso oposto:

– Reduccion de todolos campos de vision, especialmente o interme-dio.

– Desequilibrios prismaticos (horizontais na maiorıa dos casos).

67

Solucion: Biselar correctamente duas lentes novas.

• Rotacion dunha lente:

– Efectos en correccions esfericas: desprazamentos laterais das zonasda lente proximas o aro, e polo tanto perda de campo en visionmedia/proxima e proxima.

– Efectos a maiores en correccions astigmaticas:

∗ O igual que en monofocais, o astigmatismo queda mal com-pensado en vision lonxana e proxima, o que produce unhavision borrosa.

∗ En vision intermedia, o astigmatismo residual combınase coastigmatismo das zonas marxinais, podendo dar lugar a de-sprazamentos laterais do corredor; o que implicarıa perda decampo binocular en vision intermedia.

Nota: Unha prescripcion erronea do astigmatismo —en potencia ou eneixo— conduce a efectos semellantes ainda que o centrado sexa correcto.Solucion: Intentar rotar a lente dentro do aro, verificando despois acentraxe horizontal e vertical.

68

En resumo, o axuste das plaquetas so e valido se coloca cada cruz decentrado sobre o seu ollo.

Caracterısticas da montura

Son semellantes as necesarias para montar bifocais:

• Zona nasal ampla e bastante altura. A altura mınima entre o aro e apupila depende do modelo de progresiva, pero soe estar comprendidoentre 22 e 25 mm.

(Salvado&Fransoy)

• Polo que vimos anteriormente, son moi recomendables as monturas conplaquetas axustables (normalmente metalicas).

Recomendacions na prescripcion e no uso de

progresivas

• Non se debe prescribir mais adicion da necesaria para prolongar a vidautil das lentes, xa que se dificulta a adaptacion.

• En lentes progresivas ou asfericas resulta mais necesario o uso de trata-mentos antirreflectantes, especialmente en conduccion nocturna.

• O optico-optometrista debe instruir detalladamente o presbita no usodestas lentes e advertille das dificultades de adaptacion, tratando osseguintes puntos:

– Combinacion de ollo e cabeza.

69

– Uso do corredor.

– Presencia de aberracions laterais (borrosidades, ondulacions).

– Perıodo de adaptacion aproximado de 2 semans.

– Uso gradual comenzando en situacions estaticas.

– Abandono total do bifocal ou progresivo anterior de menor adicion.

Inadaptacions

Orixe das inadaptacions

Considerase que so o 5% das persoas as que se lle colocan progresivas, sofreninadaptacions. Do total de inadaptacions:

• o 60% e debido a unha mala centraxe

• o 30% e debido a prescricion

• o 10% e debido a outras causas (fisioloxicas e psicoloxicas)

Individuos propensos a presentar problemas de adaptacion

• Persoas con problemas de convexencia, de mobilidade ocular ou demobilidade da cabeza.

• Anisometropes.

• Usuarios de bifocais satisfeitos.

• Persoas moi nerviosas ou pouco adaptables.

• Persoas que tenen unha actitude negativa frente as progresivas ou queactuan coaccionadas por un terceiro.

70