2009 Brangus Journal

1B R A N G U SThe future lies in the quality of the progeny

2

InhoudsopgaweVan die President/From the President 4Raad/Council 6Belangrike datums 8Presisieboerdery 11Bulvoeding 23Geslagsiektes 31Verhoog winsgewendheid vanbeesvleisproduksie met DNA-toetse 35Brangus Stats 37Small herds 38Vleisboere laat sterre lees 43Brangus USA carcass quality audit 49National block-test 52Rooivleis oorsig 2008/2009 552008 Brangus achievements 65Web Stats 65Waarom Brangus? 65Brangus in Namibia 66Ons besoek aan Texas 70Brangus National Show 72Dinee 752008/ 2009 Veilingsuitslae 77Society AI Bulls 80Since 1940 87Brangus Upgrading System 88Nampo 2008 90KI Boeredag 90Any counrty is Brangus country 92Ledelys 106Hertzogville Skou 112

SA Brangus Telersgenootskap / Breeders’ Society: Posbus / PO Box 12465 • Brandhof • Bloemfontein 9324Parfi ttlaan 61 • Parkweg • Bloemfontein • Tel: 051 444 1144 • Faks / Fax: 051 444 5070Epos / E-mail: [email protected] • www.brangus.org.za

P R O D U K S I E VA N J O E R N A A L : Charmainé Alberts Ontwerp & BemarkingsdienstePosbus 328 • Brandfort • 9400 • Tel: 051 821 1783 • Faks: 051 821 1267 • E-pos: [email protected] • Ontwerp deur: Caria Vermaak

Adve

rtisers

Aldupré OBCAustralian Breeders’ Society 7Baumeister Brangus 14Bersunel IFCBKB 76Bluebird Brangus 112Bravo Brangus stoet 91Bruljant 42Clive Gardner 30Delport Brangus 19, 26, 40 & 66Donian Brangus 33Drummond 17Fertilitas 57GGB Brangus 112Genootskap 53, 57,62 & 111Greens Red Brangus 28Harmony Red Brangus 5Jagtdrift 48JVB Victory 86Keeversfontein 25Kleinberg Brangus 64Labor Stoetery 60Labran Brangus 34Maize Valley Farms 47Malherbe & Roberts 58Meadow Feeds 22Mount Olive 45Nico Smith Boerdery 3Oos-Kaap Brangus klub 67 & 68Roechama 53RPO 54Ruach Rooi Brangus 91SAVet 20Sleewijk 63Smith Brangus 39Special Offer 29Swarthaak Brangus 13SWAVET 10Tetaan Brangus 9The Brangus is ready 50 & 51Trio Boerdery 1Unistel 36V5 Brangus 78 & 79Van Wyk Veehanteringstoerusting 111Voermol 32WBF red Brangus 69Wicklow Brangus 19Wouman 19X-Seed 17A

dve

rtee

rder

s

3B R A N G U SThe future lies in the quality of the progeny 3B R A N G U SThe future lies in the quality of the progeny

4 B R A N G U S Die toekoms lê in die kwaliteit van die nageslag

PresidentF R O M T H E / V A N D I E - a r t h u r h e l l b e r g

It is a great pleasure to once again put pen to

paper to share a few Brangus matters with fellow breeders.

Although it has taken a number of years to materialize, the Brangus has

now become the preferred breed for most feedlotters and many farmers. Prices obtained at the National sale, as well as Club and production sales in the past year, bear testimony to the popularity of our breed. In this context, a huge

thank-you to our Breed Director, Paul, for your efforts in promoting and

growing the Brangus breed at every possible opportunity. Die feit dat ons met `n gewilde, groeiende ras boer, bring natuurlik verantwoordelikhede. Ons as telers moet nooit vergeet nie dat die kopers van ons diere iets beters soek as wat hulle het. Dit is om hierdie rede dat die Raad gedurig besig is om standaarde op te knap en

strenger toe te pas. Die Raad se uiteindelike doel is om die

Brangus as die “Rolls Royce” van vleisrasse te vestig.

Die wonderlike reëns wat vanaf die middel Januarie in die meeste

somerreënval-gebiede uitgesak het, stem

`n mens sommer tot optimisme: groot mielieoeste, goedkoper voer. Dit behoort ons mos almal beter te laat voel.

Ongelukkig het ons in die afgelope jaar staatmakers uit ons geledere verloor as gevolg van uitverkopings en aftredes. Ons vertrou egter dat die nuwe generasie jong telers die leë plekke met groot sukses sal volstaan.

Where any of our breeders have lost loved ones in the past year, or are suffering from failing health: our thoughts are with you. May God accompany you all in diffi cult times. Once again, a heartfelt thanks to Paul and Nadia for your devotion and service to Brangus. We realize that it isn’t always easy to please everyone. We look forward to many more years of working together towards achieving maximum effi ciency both on our farms as well as in the offi ce managed by you.

`n Baie groot dankie aan my mede-raadslede vir julle onbaatsugtige diens aan Brangus. Mag ons ras elke dag en jaar net sterker word.

Maak nie saak of jou oë rooi of swart sien nie: Brangus is en bly die beste!


Die toekoms lê in die kwaliteit van die nageslagB R A N G U S6

AK Hellberg (Arthur) President + Veiling Cell: 082 886 0091

CDH Sparks (Christopher) Visie President + Promosie Cell: 083 701 0029

AJ van Wyk (Rian) Finansies Cell: 083 645 4434

DAGBESTUUR 2008 | 2009

* Klagtes en kommentaar i.v.m. kantoor, administratiewe aangeleenthede, personeel en kuddebesoeke, kan gerig word aan Johan du Plessis by faks no, 053 444 1217 of epos, [email protected]

SA Brangus Telersgenootskap/Breeders’ Society: Posbus/PO Box 12465, Brandhof, Bloemfontein 9324Tel: 051 444 1144 • Faks/Fax: 051 444 5070 • E-pos/E-mail: [email protected]

AK Hellberg (Arthur) President Natal 082 886 0091Posbus 25, Glencoe, 2930 Promosie 034 393 2810 [email protected]

CDH Sparks (Christopher) Visie President Vrystaat 083 701 0029PO Box 752, Harrismith, 9880 Promosie 058 622 2939 [email protected]

F Naude (Ferdi) Breedplan & Vrystaat 082 490 5678Posbus 932, Welkom, 9460 Genoplasma 057 353 1701 [email protected]

J du Plessis (Johan) Admin & Konstitusie Vrystaat 082 929 5136Posbus 115, Hoopstad, 9479 053 444 1926 [email protected]

EC Meyer (Reinet) Opleiding Vrystaat 082 923 2639Ellenberger 70, Wilgehof, BFN, 9301 051 522 2511 [email protected]

AJ van Wyk (Rian) Finansies Mpumalanga 083 645 4434Posbus 1089, Ermelo, 2350 017 819 3628 [email protected]

HA Du Preez (Albertus) Finansies & Admin Vrystaat 082 654 0780Posbus 11681, Universitas, BFN, 9301 051 409 5031 [email protected]

RaadsledeCouncillors2008-2009

Fltr: Paul Lubout (Rasdirekteur), Reinet Meyer, Ferdi Naude, Johan du Plessis, Christopher Sparks,Albertus Du Preez, Rian van Wyk, Arthur Hellberg, Nadia Krause (Administrasie Bestuurder)


Raadslede

8 Die toekoms lê in die kwaliteit van die nageslagB R A N G U S

APRIL 20091 Apr - Brangus KI Boeredag, Dewetsdorp29 & 30 Apr - Beginners Keuringkursus te Noord-Kaap, Upington

MEI 20095 & 6 Mei - Beginners Keuringkursus te Adelaide, Oos-Kaap7,8 & 9 Mei - Upington Skou*12 - 15 Mei - Nampo*22 - 31 Mei - Royal Skou, Pietermaritzburg*25 Mei - Brangus Aanteelveiling te Aldam (Aankoms van diere)26 Mei - Inspeksies om 08:00, Werkswinkel om 15:0027 Mei - Brangus Aanteelveiling te Aldam om 11h00

JUNIE 20093 & 4 Jun - Beginnerskursus te Ladysmith, KwaZulu-Natal10 Jun - Tetaan Brangus Uitverkoping, Vryheid24 & 25 - Sentraal Vrystaat Opleidingskursus, Petrusburg

JULIE 200929 Jul - Ermelo Ram en Bulveiling

AUGUSTUS 200910 Aug - Nasionale Veiling te Harrismith (Aankoms van diere)11 Aug - Inspeksies om 08h00 Werkswinkel om 15h0012 Aug - Nasionale Skou te Harrismith om 09h00 Algemene Jaarvergadering om 14h00 te Harrismith Dinee om 19h0013 Aug - Nasionale Veiling te Harrismith om 11h0020 Aug - Keeversfontein Produksieveiling, Ladysmith29-31 Aug - Pretoria Skou

SEPTEMBER 20091 - 6 Sep - Pretoria Skou3 Sep - Natal Klub Veiling, Mooirivier11 Sep - Oos-Kaap Klub Veiling, Tarkastad15 - 18 Sep - Mega Week, Bredasdorp*23 Sep - Delport, Schroeder, Smith Veiling, Boshof28 Sep - 2 Okt - Windhoek skou

OKTOBER 20097 Okt - Roberts & Malherbe Produksieveiling te Hertzogville15 Okt - Nico Smith Produksieveiling te Bloemfontein20 - 22 Okt - Brangus Keurderskursus te Keeversfontein, Ladysmith

* Brangus uitstallings

DA

TU

MS

Bel

ang

rike




1. INLEIDING

Die volgende gesegdes/stellings mag dalk vir u, veral as u van die ouer beesboere is, bekend klink of selfs laat verlang na die “goeie ou dae”!

• “as die bul en die windpomp werk, gaan dit voor die wind met beesboerdery”

• “beesboerdery is ‘n lae inset en risiko boerdery”• “rekordhouding is nie van kardinale belang”• “beesboerdery is die weeskind van die gewasproduksie-

bedryf”• “beesboerdery is tegnologies agtergeblewe”• Baie is reeds gepraat en gesê oor:

- Kruisteling - Kommersiële boerdery - Opgradering - Stoetteling

MAAR HET U AL VAN DIE TERM “PRESISIEBOERDERY IN BEESBOERDERY” gehoor, dit ondervind of dit selfs onder die knie?

2. AGTERGROND

Wat die bogenoemde gesegdes/stellings betref:

• Beesboerdery is vandag beslis baie meer as die wel-stand van die bul en die windpomp! Hierdie is basies die teenoorgestelde as wat met PRESISIEBOERDERY bedoel word!

• Lae insette en risiko’s is, indien dit ooit van toepassing was, beslis baie ver van die waarheid vandag!- op ‘n veiling sit ‘n kommersiële teler en koop10 bulle

teen gemiddeld R57,000-00!- lek en voerkomponente is in sekere gevalle dieselfde

as, of gekoppel aan, dié van kunsmis (olie prys?)- behalwe dat beesboere ook aan die vryemark uit-

gelewer is, is hulle ook onderhewig aan die nukke en grille van gewasproduksie, en veral aan dié van die mieliebedryf.

• Rekordhouding is juis van kardinale belang! U ken die gesegde “MEET OM TE WEET, maar wat van groter belang is, is HOE MEER JY MEET, HOE MEER WEET JY!

• Die weeskind van die gewasproduksiebedryf is moontlik waar, aangesien produsente vir dieselfde tyd en kapitaal insette, baie hoër omsette in gewasproduksiebedryf kan genereer as by beesboerdery. Die praktyk bewys egter dat beesboerdery uit ‘n ekonomiese oogpunt, beslis as ‘n stabiliseringsfaktor dien! Vir die rede, word beesboerderye se huis tans baie vinnig in orde gebring.

• Beesboerdery is beslis nie tegnologies “gestrem” nie. Meer hieroor later.

Presisieboerderyi n b e e s b o e r d e r yDEUR: HENNIE SNYMAN, P r . Sc i .Na t . ,

Pa rad igm Landboukund ige Adv i s eu r s

• Kruisteling word dikwels en miskien meer in die alge-meen gesien as dié mees winsgewendste produksiestel-sel. Weet ons werklik wat is ‘n effektiewe kruisteelstelsel?

As advertensies in landboutydskrifte as die norm ge-bruik kan word, waar daar amper sonder uitsondering staakboerdery-veilings geadverteer word, met selfs tot vyf en meer verskillende rasse as kuddevaars in die in-ventaris, moet ons dalk eerder praat van verbastering in plaas van kruisteling.

Kruisteling vereis gewoonlik verhoogde en selfs inten-siewe bestuurspraktyke, veral wat weidingsbestuur en infrastruktuur betref.

• Opgradering na ‘n tipe wat spesifi ek aangepas is in die omgewing, infrastruktuur, produksiestelsel, bestuurstel-sel, ens., verdien waarskynlik heeltemal te min aandag.

Navorsing oor kruisteling waar ses suiwer rasse betrokke was, het aangetoon dat ‘n opgraderingstelsel dieselfde of selfs beter resultate opgelewer het, as die bes weten-skaplik uitgewerkte kruisteelstelsels. Praat nie eens van vereenvoudigde bestuursinsette nie!

• Kommersieel vs. stoetteling, is seker een van die mees beredeneerde besprekingspunte, veral om braaivleis-vure!

Die eise van die tyd, sowel as die beginsel van PRESISIE- BOERDERY, swaai beslis die pendulum meer in die guns van STOETTELING, aangesien inligting soos BERAAMDE TEELWAARDES tans nie vir ‘n kommersiële kudde beskik-baar is nie. Dit is juis die tipe tegnologie wat genoegsame inligting verskaf om die beginsel van PRESISIEBOERDERY te laat realiseer.

3. SELEKSIE

Seleksie is die proses wat as voertuig dien, tesame met teel-doelwitte as rigsnoer, om by die einddoel van verhoogde reproduksie en produksie uit te kom om volhoubaarheid te verseker.


Seleksiemetodes wat algemeen in praktyk toegepas word, is:

• STAMBOME kan seker as die oudste metode beskou word.

In die algemeen is aanvaar dat diere wat “pampiere” (soos algemeen uitgespreek) het, beslis meerderwaardig is bo diere daarsonder.

• VISUELEBEOORDELING sover rasstandaarde op veral skoue betref, was seker STAMBOME se tydgenoot.

• VISUELEBEOORDELING vir die seleksie van funksionele eienskappe, het waarskynlik in die jare 30 of 40 na vore gekom.

• PRESTASIETOETSING het in 1960 onder leiding van mnr. Danie Bosman (Bossie) beesboere se verbeelding aangegryp.

Baie beesboere het dit ongelukkig verkeerdelik as die “goue towerstaf” vertolk, eerder as maar net nog ‘n hulp-middel.

• NAGESLAGTOETSING wat ‘n onderafdeling van die vooraf gaande is, was baie waardevol, alhoewel tydrowend en gevolglik nie werklik ekonomies lewensvatbaar nie.

• BERAAMDE TEELWAARDES by vleisbeeste wat in die middel tot laat negentigs in S.A. bekend geword het, kan seker beskou word as die voorloper van die nuutste tegnologie wat sedertdien ook in S.A. ontgin word, soos DNS-tipering, genetiesemerkers, ens. Beraamde Teel-waardes kan opgesom word as ‘n hulpmiddel om diere te identifi seer wat nie die normale genetiese ontwikkel-ingskurwe van ‘n bepaalde populasie volg nie.

Hiervolgens word diere dus selektief gebruik óf geëlim-ineer.

Een van die beginsels van PRESISIEBOERDERY, is om te bepaal of die spesifi eke omgewing waar die diere aange-hou word, en wat aanvanklik deur die BLUP-model ge-ïdentifi seer en “geëlimineer” is, juis die genetiese profi el van ‘n populasie in die algemeen, maar meer spesifi ek dié van die kudde, kan ondersteun!

Hierdie beginsel is myns insiens waarskynlik die belangrik-ste faktor, of PRESISIEBOERDERY gaan slaag, al dan nie.

• Die beste seleksiemetode (en na my mening beslis die heel beste) is ‘n KOMBINASIE VAN DIE VOORAFGAANDE metodes!!

4. SELEKSIEVORDERING:

Die twee hoof faktore wat seleksievordering direk beïnvloed, is die IMPAK van die OMGEWING en die GENETIESE POTEN-SIAAL van ‘n individu, ‘n kudde of ‘n populasie.

• OMGEWING:

Die impak van die omgewing kan langdurig of aanhou-dend wees, soms vinnig en drasties, maar gelukkig ook van korte duur wees.

Omgewing het gewoonlik ‘n groter impak as wat die ge-netiese bydrae kan wees. Dit is algemeen bekend dat re-produksie (vrugbaarheid), byvoorbeeld baie laag (10%) oorerfbaar is. Dit impliseer in die praktyk, dat OMGE-WING (gebied, bestuursvermoë, infrastruktuur, weidings-bestuur, ens., ens.) se bydrae 90% is!

Dit beklemtoon dus die absolute belangrikheid waarom

OMGEWING geoptimaliseer moet word, sodat die indi-vidu, kudde of selfs die populasie, in staat is om sy volle genetiese potensiaal te openbaar.

OPTIMALISERING van die OMGEWING (presisieboerdery) geskied deur die volgende:

- ’n Effektiewe bestuursprogram sodat aksies proaktief kan plaasvind en dat ons nie gedurig besig hoef te wees met reaktiewebestuur nie. (Voorbeeld 1 & 2)

- ’n Doeltreffende gesondheidsprogram om ons weereens in staat te stel om proaktief te kan optree. (Voorbeeld 1& 2)

Speenkalwers word byvoorbeeld in hierdie geval voor-berei vir die speenproses om speenskok sodoende te minimaliseer en aanpassing daarna te optimaliseer.

Let veral op die groot verskil tussen die twee voorbeel-de se eerste twee kolomme. Die rede? Die derde kolom dui aan dat die “Somer dekseisoen in volle swang” is. Dit is uiters belangrik dat diere tydens die dekseisoen ongestoord gelaat word. Dit kan alleenlik deur proak-tiewebestuur bewerkstellig word!

- Lekbestuur laat gewoonlik veel te wense oor, met negatiewe ekonomiese gevolge! Voorsien die regte tipe lek per seisoen (situasie) en produksieklas, en kontroleer innames per dag vir optimale resultate. Dit werk!

In kolom drie van Voorbeeld 1 & 2 word die algemene tipe lek vir die spesifi eke plaas waarvoor die program ontwikkel is, aangedui.

- KALFSEISOENE is ‘n moet om effektiewe bestuurspro-gramme te laat slaag, en ook om effektief vir hoër vrug-baarheid te kan selekteer deur van kort tot medium dekseisoene van 66 dae gebruik te maak.

Benewens bg. voordele, word die dek- en kalfseisoene ook met die natuur gesinkroniseer! (Skematiese voor-stellings: Fig. 1 - 8)

13B R A N G U SThe future lies in the quality of the progeny 13B R A N G U SThe future lies in the quality of the progeny



- Ontleed die kalwingspatroon vs. speengewigte om so-doende die ideale kalfseisoen vir u spesifi eke omstan-dighede te kan identifi seer. (Fig. 9)

Let op dat ’n tekort aan genoegsame voeding, nie optimale resultate gaan oplewer nie. Melkproduksie gaan beslis daaronder lei, vandaar dat die melkvloeikurwe “onder” die voervloeikurwe voorgestel word.

’n Gebrek aan genoegsame voeding wanneer die dekseisoen te vroeg of te laat is, gaan swak besetting tot gevolg hê.

Voorbeeld van geen gedefi nieerde (gedissiplineerde) kalfseisoene nie, wat vir sekere redes nie aan te beveel is nie. Sien ook die piek van die somer kalfseisoen vs. speengewigte. Dit toon die geleentheid om

aksies te sinkroniseer.

Behalwe vir dieselfde negatiewe resultate as wanneer die dekseisoen te vroeg is, stimuleer die “oorvloed” voeding oormatige melkvloei

in die begin van laktasie, met die gevolg dat die kalwers nie die hoeveelheid melk kan absorbeer nie, en gevolglik onstaan daar

geweldige diarree en selfs mastitis probleme.

P U R Eprestasie - performanceP U R E


• GENETIKA:

Die GENETIESEBYDRAE kan in praktyk as die teenoorgestel-de as die OMGEWINGSIMPAK gesien word. (Hoe laer die erf-baarheid van ‘n eienskap, hoe hoër die omgewingsimpak en vice versa. (Tabel1)

Tabel 1:- Erfbaarheid van sommige eienskappe:

Vrugbaarheid ±10%Geboortegewig ±20%Speengewig ±25%Groei op veld ±30%Groei in voerkraal ±45%VOV ±25%Skrotumomvang ±45%Bouvormeienskappe ±35%Karkaseienskappe ±40%

Wat is vir my en u as praktiese boer belangrik om te weet?

+ Hoe laer die erfbaarheid van ‘n eienskap, hoe groter im-pak het die omgewing daarop, en vice versa.

+ Vergeet van die persentasie bydrae, onthou eerder die volgende:

onder 20% laag erfbaar 20% - 35% medium erfbaar bo 35% hoogs erfbaar

+ Hoe groter die omgewingsimpak, hoe belangriker is op-timalisering van die omgewing.

+ Optimalisering van die omgewing se resultate kan vin-nig wees maar is nie permanent nie.

+ Genetiese vordering is stadig, maar permanent, indien dit deur seleksie instand of uitgebou word.

+ Stel teeldoelwitte, dit is die rigsnoer vir seleksie.

+ Bepaal of die omgewing die genetieseprofiel (potensi-aal) kan ondersteun, al dan nie.

+ Pas teeldoelwitte dienooreenkomstig aan.

5. HULPMIDDELS

Verskeie hulpmiddels is tot ons beskikking om die beginsel van PRESISIEBOERDERY te laat slaag, nl.:

• IDENTIFIKASIESTELSELS:

Verskeie stelsels of selfs ‘n kombinasie daarvan word in die praktyk gebruik, soos:

- Die VERSVELD OORKODES waar gebruik gemaak word van knippe of kombinasies daarvan op bepaalde posi-sies in die dier se ore wat bepaalde tellings weerspieël. In praktyk werk dit baie goed en is goedkoop.

- Brandmerke wat jaarkodes insluit (veral saam met bg. stelsel), tot selfs die volledige ID.

- Oorplaatjies (plastiek of staal)- Elektroniesestelsels- Tatoeëring

Identifikasie van diere is die fondament van die hele stelsel, en moet beslis nie gering geskat word nie. Kies die stelsel of kombinasie van stelsels om u bestuur die beste te kompli-menteer.

Toon ’n dramatiese vordering oor ’n periode van 30 jaar aan.

Toon geen betekenisvolle vordering in die genetiese profiel oor40 jaar nie.

• REKORDSTELSELS:

‘n Variasie van die tradisionele hand tot elektroniese stelsels is beskikbaar. Kies weereens die stelsel wat vir u die beste in praktyk sal werk.

• WEEGSKAAL:

Weereens is daar ‘n groot variasie in weegskale, van me-ganiese tot elektroniesestelsels. Alhoewel veral elektroniese-stelsels duur is, is dit beslis die HART van die hele sisteem. Moenie hier probeer spaar nie! ’n Skaal is ’n belegging, nie ’n uitgawe nie!

Hou dit beslis altyd in gedagte dat die tegnologie dees-dae vinnig vorder, en maak voorsiening vir moontlike uit-breidings. Die elektroniesestelsels wat tans beskikbaar is werk uitstekend. Alhoewel dit tans nog baie duur is, is dit koste-effektief, tyd besparend, akkuraat (veral weens die feit dat lees, skryf en inlees foute uitgeskakel word).

• KUDDEBESTUURSPROGRAMMEEn rekenaars om dit te behartig, is beslis ‘n aanwins. Onthou net dat “dit wat jy insit, is dit wat jy uitkry”!Dit is egter nie waar dat die stelsels soveel tyd spaar as wat voor gegee word nie, maar vir die tyd gespandeer, word soveel meer antwoorde en inligting beskikbaar gestel.

• ‘n EFFEKTIEWE EVALUERINGSTELSEL:

Is ‘n moet om die nodige data of inligting te bekom, om in die seleksieprogram te kan gebruik. Profiele 2B en 2C toon byvoorbeeld die verandering in die genetiese profiel van ’n kudde oor tyd.



6. OPSOMMING

• Teelvordering is die resultaat van seleksie.

• Seleksie is moontlik as gevolg van variasie.

• Die natuur veroorsaak variasie.

• Teeldoelwitte is die rigsnoer vir seleksie.

• Stel doelwitte vir ekonomies belangrike eienskappe.

• Optimaliseer reproduksie en produksie in sinkronisasie met die omgewing (natuur) vir volhoubaarheid.

• Verhoog doeltreffendheid deur insette te verlaag en uit-sette te verhoog.

• DIE ANTWOORD IS PRESISIEBOERDERY! Figuur 10 & 11 toon die resultaat van teeldoelwitte op ’n kudde of po-pulasie se groeikurwe aan.

• TEELDOELWITTE:

Is die rigsnoer van u teelbeleid. Daarsonder is u soos ‘n skip sonder ‘n roer op ‘n onstuimige see! As u dalk iewers uitspoel, gaan u heel waarskynlik ook nie weet wat om daar te maak nie. Profi ele 4A en 4E dui byvoorbeeld die resultaat van teel-doelwitte aan.

Dui die verskil tussen die genetiese profi el van die 2005 vs. 2006 & 2007 vaars aan. Die verandering het ingetree nadat die teler bewus

geword het van sy gebrek aan teeldoelwitte in sy kudde.

Stel teeldoelwitte, evalueer en redigeer op ’n gereelde basis.

• BERAAMDE TEELWAARDES:

Is seker een van die waardevolste hulpmiddels tans tot ons beskikking. Maak seker dat u die beginsels verstaan en weet hoe om dit in die praktyk te gebruik. Behalwe dat dit tot nege keer meer akkuraat as die ou indekse is, kan jy ook met dieselfde spoed in ‘n verkeerde rigting, met ‘n bloedneus daarvan afkom!

• DNS-TIPERING:

Maak dit redelik maklik om vaderskappe in meerbul-paring-sisteme te bepaal. Bestuur en infrastruktuur per se, kan baat vind hierby.

• GENETIESEMERKERS:

Maak seleksievordering soveel meer moontlik, aangesien daar nou vir bepaalde eienskappe soos vleissagtheid geto-ets kan word, sowel as die graad van die eienskap. Wat ‘n wonderlike geleentheid!

Nasionale Veiling13 Augustus

2009Harrismith


Dries Delport



IMMUNISERING DOSERING EN TOETSE ALGEMEEN

Voorsien Somer Minerale lek

Somer dekseisoen in volle swang







WEE

K 4

W

EEK

3

WEE

K 2

W

EEK

1

WEE

K 4

W

EEK

3

WEE

K 2

W

EEK

1

IMMUNISERING DOSERING EN TOETSE ALGEMEEN

Somer kalwers: - BVD Somer kalwers:- Breë Spektrum Voorsien Winter lek - Pasteurella Winter kalfseisoen in volle swang - Slenkdalkoors - Multimin + (Cu, Se & Cr) - Vit A en EWinter koeie en verse gekalf:- Jaarlikse BVD (50) Nie-dragtige somer koeie en verse:- Jaarlikse BVD

Voorsien Winter lek Winter kalfseisoen in volle swang

Somer kalwers: - Knopvel Geprogrammeerde In- en Voorsien Winter lekJaar Winter kalwers: - Multimin + (Cu, Se & Cr) Uitwendige parasiet beheer Winter kalfseisoen in volle swang - Vit A en E WEEG SPEEN – somer kalwersWinter koeie en verse gekalf:- Jaarlikse BVD (50) WEEG JAAR – winter kalwers

Winter kalwers:- 1ste helfte Rooiderm Voorsien Winter lekWinter koeie, verse en kudde bulle: Winter kalfseisoen in volle swang - Multimin + (Cu, Se & Cr) - Vit A en E - Vibriose

Voorbeeld 1: Januarie

Voorbeeld 2: Mei

1. Inleidend

Ons almal is dit eens dat reproduksie (kalfpersentasie) deurslaggewend is in terme van winsgewendheid in ‘n vleisbeeskudde. Ons besef ook dat kondisie en voeding van koeie ‘n groot rol speel in suksesvolle besettings. Ons het selfs begin om baie meer aandag aan ons verse te gee wat die kuddegemiddelde ten opsigte van kalf-persentasie ‘n aansienlike hupstoot gegee het.

Maar wat van ons bulle? Hierdie enkele diere bepaal 50% van die sukses van reproduksie. Sommige navors-ers meen dat indien die effek van ‘n bul op besetting, speenmassa en verhoogde vrugbaarheid van sy vroulike nageslag in ag geneem word , bulle ‘n baie groter bydra as 50% tot die kudde se winsgewendheid het. Ontvang bulle 50% van die insette op ons veeplase, of is hulle voedings- en bestuursprogram ‘n toevalligheid wat inval by wat elders op die plaas gebeur? Hierdie artikel kyk ‘n bietjie na belangrike faktore in terme van bulvoeding en bestuur en die meeste slaggate wat ons kalfpersenta-sies, interkalfperiodes en winsgewendheid kan erodeer.

2. Faktore wat Bul Vrugbaarheid Beïnvloed

Onder die faktore wat bul vrugbaarheid beïnvloed is strukturele gesondheid, vermoë van die repoduktiewe organe, semen kwaliteit, vlak van libido en voeding. Hi-erdie artikel gaan primêr fokus op die voedings aspek van bulle, maar om ‘n volledige beeld te skets, gaan daar kortliks na die belangrikheid van die ander faktore verwys word.

2.1 Kudde gesondheid

Nuwe bulle op ‘n plaas moet getoets word vir oordraag-bare siektes voordat hulle ‘n plaas betree. Dit word aan-beveel dat bulle vir 30 dae onder kwarantyn te plaas voordat hulle na die teelkuddes geneem word. Bulle moet jaarliks getoets word vir Brucellose, BVD, IBR en Trichomoniase. Dit is krities belangrik om ‘n program vir interne en eksterne parasiete te volg om te verseker dat die bulle in optimum kondisie verkeer - veral voor en tydens die dekseisoen.

BULVOEDINGJURIE NAUDE (B.Sc. Agric. Hons., Pri. Nat. Sci)

Nasionale Produkbestuurder Supplemente • Meadow Voere

2.2 Dekbehendigheid en Telingsgeskiktheidsonder-soekAlle bulle behoort elke jaar ‘n vrugbaarheidsondersoek (Breeding Soundness Evaluation - BSE) deur ‘n veearts te ondergaan, minstens 60 dae voor die aanvang van die teelseisoen. Tydens hierdie ondersoek word na die volgende faktore gekyk;• Visuele beoordeling van die pote, bene, oë, tande,

eksterne geslagsorgane (hierdie is belangrike faktore wat die bulle help om koeie in hitte te identifi seer en te dek)

• Palpasie van die prostaat en seminale vesikels,• Meting van die skrotum en palpasie van die testis en

epididimus, (die skrotum omtrek is positief gekorreleer met semen kwaliteit wat vrugbaarheid verhoog, soos bv. % normale sperms, % sperm motiliteit, volume en konsentrasie. Bulle met groter skrotum omvang se vroulike nageslag bereik puberteit vinniger).

• Elektro-ejakulasie vir semenversameling en sperm evaluasie,

• Ondersoek van die penis.2.3 Libido en diens kapasiteitLibido kan gedefi nieer word as die seksuele dryf van ‘n bul, terwyl diens kapasiteit as die vermoë van die bul om die aksie te voltooi beskryf kan word. Selfs al is ‘n bul as ‘n bevredigende potensieele teler geklassifi seer, moet hy as onvrugbaar beskou word as die lus en vermoë om te dek en te paar, ontbreek.2.4 Bul tot Koeie VerhoudingHierdie is ‘n baie belangrike verhouding wat die beset-ting van koeie nadelig kan beïnvloed indien daar nie aandag aan geskenk word nie. ‘n Duimreel van 1:25 word algemeen aanvaar. Bul:koei verhoudings kan hoër of laer aangepas word volgens die ouderdom en ervar-ing van die bulle. ‘n Goeie duimreël om te volg by jonger bulle is om een koei vir elke maand ouderdom van die bul te gebruik. ‘n 15 Maande bul kan dus 15 koeie dek


‘n Mangaantekort word ook ge-assosieer met ‘n ver-laagde libido en spermtellings. Sink, koper en Mangaan word ook ge-assosieer met skelet ontwikkeling en on-derhoud sowel as gesonde hoewe. Gepaardgaande ge-wrigsprobleme en skelet tekortkomings kan die dekbe-hendigheid van bulle negatief beïnvloed.Seleniumtekorte in bulle lei tot verlaagde spermato-genese en ontwikkeling en volwasse wordings proses van sperms. Bulle moet ook deurentyd toegang tot fos-faat-aanvulling geniet - veral tydens die groeiseisoen. Fosfaat speel ‘n belangrike rol in energie-metabolisme en ‘n gebrek aan fosfaat, het baie nadelige effekte op liggaamsmassa, liggaamskondisie en reproduksie.Dit is krities belangrik om aanvulling aan bulle te gee wat voldoende vlakke van minstens hierdie vier spoorminerale bevat. Alle produkte in die Prolick reeks voorsien75% van die dier se behoefte aan spoorminerale teen minimum aan-bevole innames, met die volgende uitsonderings; Sele-nium word teen 100% voorsien, Yster word heeltemal weggelaat aangesien daar oorvoorsienings deur ons water en weidings geskied, en antagoniste soos Swael en Kalsium word beperk. Die balans van die spoormine-rale word voorsien uit weidings.3.3 VitamieneVitamiene A tekorte by bulle gee aanleiding tot testi-kulêre degenerasie. Hierdie verskynsel word veroorsaak deur ‘n onderdrukking van die vrystelling van hormone wat benodig word vir testikulêre onderhoud. Bulle met ‘n Vitamiene A tekort produseer minder sperms en ‘n groter persentasie abnormale sperms - wat lei tot laer vrugbaarheid.3.4 EnergieSonder om enigiets van die belangrikheid van die ander nutriënte weg te neem, speel energie waarskynlik die grootste rol, maar kan dit ook die mees misleidende voedingstof wees, wanneer dit by bulvoeding kom. En-ergie is van groot belang by jong bulle aangesien hierdie diere steeds groei. Energie is ook direk ge-assosieer met die vlak van aktiwiteit van bulle, en hulle “gewillig-heid” om koeie op hitte te identifiseer en te dek. ‘n Volwasse bul wat ‘n lae energie dieët gevoer word vir ‘n verlengde periode sal ‘n verlaging van libido en testosteroon produksie toon, lank voor ‘n verlaging in semen kwaliteit. Jong bulle wat ‘n dieet volg wat onvol-doende energie bevat vir ‘n verlengde periode, toon ver-traagde seksuele ontwikkeling en vertraagde puberteit. Hiermee saam moet bulle in ‘n goeie kondisie wees voor die dekseisoen.Navorsing oor die afgelope twee dekades het gewys dat bulle wat ‘n hoë energie dieet gevoer is tydens hulle groei periode - minder vrugbaar is. Oorvet jong diere het nie slegs meer hoef en been probleme, en minder uithouvermoë nie, maar die neerlegging van vet in die skrotum, kan ‘n bul se vrugbaarheid grootliks benadeel.Tradisioneel word baie jong bulle na speen op ‘n hoë en-ergie-dieet (graan-dieet) gevoer om te toets vir groeiver-

terwyl ‘n driejaar oue bul 36 koeie gemaklik behoort te dek (met ‘n maksimum van 40 koeie op ou bulle). Maak egter seker om bulle van min of meer dieselfde ouder-dom by koeigroepe in te deel om kompetisie tussen bulle te beperk.2.5 FiksheidBulle loop soms etlike honderde kilometers om alle koeie te bereik en te dek. Indien bulle nie “fiks” is nie, sal hulle nie instaat wees om alle koeie suksesvol te dek nie, wat ‘n baie negatiewe impak op reproduksie in die kudde kan hê. ‘n Praktiese manier om bulle genoeg oefening te gee is om die aanvulling (lek/rantsoen) aan die bo-punt van die kamp te plaas en die water aan die onderpunt, wat bulle sal dwing om op en af te loop tussen die twee voedingsbronne. Hoe groter die afstand, en hoe erger die helling - hoe meer oefening kry die bulle. Hierdie praktyk moet minstens 60 dae voor die dekseisoen mee ‘n aanvang neem.3. Voeding en KondisieVoeding en kondisie van bulle is baie nou verwant en het ‘n bepaalde impak op die vrugbaarheid van bulle. Tydens die dekseisoen is dit nie ongewoon vir ‘n bul om 60-80kg liggaamsgewig te verloor nie. Tydens hierdie tyd is bulle soms ook geneig om “te vergeet” om genoeg te eet. Dra-matiese gewigsverlies lei tot swakker spermkwaliteit en verlaagde reproduksie. Dit is dus van groot belang dat ‘n bul die dekseisoen op die regte kondisie binnegaan. Voeding speel dus ‘n kardinale rol in reproduksie. Die vier belangrikste komponente van voeding is Proteïen, Energie, Minerale en Vitamiene.3.1 ProteïenVoldoende proteïen word vereis vir die groei van jong bulle asook die onderhoud van kondisie in aktiewe ouer bulle. Daar is ook ‘n proteïen-komponent in seminale vloeistof (semen) en ensieme betrokke, wat ‘n kritiese rol speel in sperm motiliteit en die penetrasie- en bevrugtings-vermoë van sperms by die eierselle. ‘n Proteïen-tekort by veral jong bulle sal ‘n verlaagde libido en swak semen tot gevolg hê.3.2 MineraleAlhoewel ‘n goeie balans tussen alle minerale van belang is vir bulle, kan vier uitgesonder word naamlik Koper, Sink, Mangaan en Selenium. Wanneer hierdie spoormin-erale beperkend is kan dit ‘n negatiewe effek op bulvrug-baarheid hê. Bulle met ‘n Kopertekort sal gebrek aan li-bido toon en swak semenkwaliteit toon. Tydens ernstige kopertekorte kan bulle steriel raak weens beskadiging van testikulêre weefsel. Hoë vlakke van Swael, Yster en Molibdeen vererger hierdie situasies. Voldoende sink is belangrik vir die onderhoud van tes-tikulêre weefsel wat sperms vervaardig. Lae vlakke van Sink aanvulling kan lei tot verlaagde spermproduksie en vertraag die bereiking van volwassenheid in sperms. Sink tekorte lei ook tot verlaagde Vitamien A benut-ting en tekens daarvan kan waargeneem word selfs in die teenwoordigheid van voldoende Vitamiene A in ‘n dieët. Sinktekorte gee ook aanleiding tot kleiner skrotum omtrek.



beskikbaarheid van ruvoer ‘n deurslaggewende rol speel in die voedingsprogram wat gevolg sal word. Dit is sin-vol om tydens hierdie tyd ‘n produksielek (Lambing Lick) met ‘n relatiewe hoë natuurlike proteïeninhoud te voer teen ongeveer 1kg/dier/dag. Dit behoort ‘n toename van ongeveer 60-80kg oor die droë seisoen te bewerkstellig, wat die kalfgewig op ongeveer 280 - 300kg op jaaroud sal bring. Indien die diere wel onderhewig is aan groeitoetse in ‘n “voerkraal” opset, moet dit sterk oorweeg word om die graankomponent laer as die tradisionele voerkraal rant-soen te hou, en meer bronne van natuurlike proteien te gebruik. ‘n Tipiese skaap voerkraal rantsoen sal meer gepas wees in terme van die proteïeninhoud en pro-teïensamestelling.4.2 Groeiseisoen - JaaroudSodra somerveld beskikbaar is word ‘n produksielek met ‘n ionofoor aanbeveel (Beefbooster 18) teen 1,5kg/dier/dag. Oor die somerperiode van 90 - 120 dae kan die diere minstens 130-180kg aansit. Hierdie groei is karkasgroei en vetneerlegging sal minimaal wees.4.3 Tweede droeë seisoenHier sal die dier se liggaamsmassa deurslaggewend wees tot die voedingsprogram. Indien die dier nie op ‘n gewensde gewig is nie, kan voortgegaan word met die produksielek. Indien wel, kan’n normale goeie onder-houdslek (Winterbreker Readymix) aan die bulle gegee word, met ‘n minimum aanvulling van 200g Proteien/dier/dag. Dit is belangrik dat gewigsverlies tydens die winter beperk word. 4.4 Periode, 60- 80 dae voor die dekseisoenHierdie is ‘n kritieke periode vir bulle. Tydens hierdie pe-riode moet die bulle getoets word vir vrugbaarheid. Hulle voeding moet verander vanaf ‘n onderhoudslek na ‘n produksielek (Lambing Lick) wat teen 1-1,5kg/dier/dag aangevul moet word afhangende van die kondisie van die bulle. Die bulle moet die dekseisoen ingaan teen ‘n kondisie van 3 - 3,5. Wees versigtig vir oorvet bulle, en moet nie toelaat dat bulle vetter as ‘n kondisiepunt van 4 is nie.Bulle moet ook tydens hierdie tyd ge-oefen word. Die lekbakke en drinkwater moet ver van mekaar geplaas wees, om die bulle te dwing om te loop, en verkieslik aan die bo- en onderpunt van kampe met redelike styl hellings. Dertig dae voor die aanvang van die dekseisoen moet die bulle met organiese spoorminerale aangevul word wat minstens Koper, sink en selenium bevat.4.5 DekseisoenTydens die dekseisoen is die voedingsbehoeftes van die bulle baie hoog, aangesien bulle baie hard werk en mak-lik tussen 60 tot 80kg liggaamsgewig in hierdie tyd kan verloor. Wat die situasie vererger is dat bulle geneig is om meer te fokus op ander dinge as om te eet.Summerphos P9 is die ideale produk om tydens dektyd aan te vul aangesien dit baie gekonsentreerd is in terme van fosfaat (9% teenoor 6%) en dit bevat addisionele

moë en voeromsetverhoudings, ens. Kanadese navorsing het egter uitgewys dat hierdie praktyk baie nadelig kan wees vir vrugbaarheid. Vetneerleggings in die skrotum insuleer die testikels en verhinder die hitte uitruiling-sproses wat veroorsaak dat die testikels te warm word vir optimum sperm produksie en berging. Jong bulle wat hoë energie (graan) diëte gevoer word, akkumuleer vet rondom die bloedvate in die skrotale nek aan die bokant van die testikels wat die krities belangrike hitte uitruilingsproses verhinder. Dit lei tot ‘n verhoging in die temperatuur van die testikels, wat lei tot abnormale sperm produksie en drasties verlaagde vrugbaarheid. By die meeste soogdiere met skrotums - word die testikels koeler gehou as die normale liggaamstemperatuur - ‘n proses wat hier onderbreek word. Wat die situasie vererger is dat die diere geneig is om vet in die skrotum neer te lê, voordat dit elders in die liggaam neergelê word. Selfs wanneer oorvet bulle op ‘n beperkte rantsoen geplaas word om gewig te verloor, was hulle geneig om eers liggaamsvet te verloor - alvorens hulle die vet in die skrotum verloor het. As vet eers in die skrotum neergelê is, wil dit voorkom asof dit meer permanent is as enige ander liggaamsvet.Hoë konsentrasie energie diëte kan ook lei tot hoefprob-leme as gevolg van abnormale hoefgroei en laminitis. Daar is ook aanduidings dat hoë energie innames in jong bulle aanleiding gee tot rumen ontsteking en lewer absesse, wat lei tot die ontwikkeling van vesikelitis (ont-steking van seminale vesikels) en infeksie van die vesi-kulêre kliere. Ander probleme wat hiermee ge-assosieer word is abnormale been- en gewrigs ontwikkeling wat kan lei tot styfheid en lamheid.4. Aanbevole voerprogramUit bogenoemde is dit duidelik dat die grootmaak en voer van bulle met baie meer omsigtigheid benader moet word, as wat tans die algemene praktyk in Suid Afrika is. Die praktyk van hoë energie (graan) diëte moet baie meer strategies aangewend word en waar moontlik beperk word, om optimum vrugbaarheid in jong en ouer bulle te verseker. Baie van die jong teelbulle wat in ons kuddes gebruik word, word op (produksie) veilings aangekoop kort voor die teelseisoen, en kom uit situasies waar hulle redelik hard gevoer is op hoë graan (energie) diëte, om goed te vertoon en die hoogste moontlike pryse te behaal. Ouer bulle op plase word meer gereeld as nie, op dieselfde rantsoene gevoer.Om hierdie praktyke oornag te verander is nie ‘n mak-lik haalbare opsie nie, maar daar is definitief ‘n aantal praktyke wat ons nader aan die ideaal kan bring om bul-vrugbaarheid te optimaliseer. Die praktiese toepassing daarvan sal wissel volgens omstandighede en beskik-baarheid van verskillende ruvoerbronne, kampe, kuddes ens.4.1 SpeenDie voeding tot op hierdie punt is baie afhanklik van die voeding van die koei. Sodra kalwers gespeen is sal die

The future lies in the quality of the progeny B R A N G U S 27


Dieselfde tipe rantsoen moet dus onder ekstensiewe om-standighede aan die bulle gevoer word, en weekliks met 15% afwaarts aangepas word. Hierdie aanpassing sal die rumenpopulasie van oorwegend styselverterende ru-menbakterieë verander na oorwegend vesel verterende rumenbakterieë. Na die aanpassingsperiode (sodra die inname onder 2kg daal) moet die bulle die aanbevole produksielek gevoer word (Lambing Lick) teen 1,5-2kg/dag. Terselftertyd sal dit krities belangrik wees om hierdie diere te laat oefen om fiks te word aangesien ‘n voer-kraal opset min ruimte laat vir beweging en oefening, wat dekbehendigheid en libido baie erg kan benadeel.Indien hierdie praktyk nie gevolg word nie, sal die kon-disie van die bulle baie vinnig agteruitgaan tydens die dekseisoen en die libido, energie, en lewenslus van die bulle om die koeie effektief te dek , erg benadeel word, wat weerspieël sal word in swakker besettingsyfers. 5. OpsommingDie impak wat bulle, en die voeding van bulle op die be-settingsyfers en die winsgewendheid van ‘n kudde het, het nie verander. Dit is egter belangrik dat die erken-ning wat ons daaraan gee, en ons benadering daartoe drasties verander. Die gebruik van hoë graandiëte is al so lank gevestig dat ons dit blindelings volg en bitter selde die impak daarvan bevraagteken.Dit is nie maklik om so ‘n gevestigde praktyk oornag te verander nie, maar dit is noodsaaklik indien ons in vandag se ekonomiese omstandighede wil oorleef en vooruit gaan.

proteïen (16,5%). Dit is smaakliker as meeste ander fos-fate, klaargemeng en reënbestand en is ook die aanbevole lek vir koeie wat dit prakties maak.Indien die kondisie van bulle om die een of ander rede nie na wense is met die aanvang van die dekseisoen nie, kan daar gekyk word na ‘n produksielek soos Beef-booster 18 tydens die dekseisoen. Dit mag dalk prakties moeilik wees om so ‘n lek slegs aan bulle te gee wat sal beteken dat die koeie dieselfde produk sal vreet. Alhoe-wel dit slegs positief kan wees vir die koeie, sal die koste daarvan dalk nie maklik geregverdig kan word nie. Die beste opsie bly steeds dat die bulle teen dektyd op die regte kondisie is.4.6 Bulle gebruik vanaf ‘n voerkraal rantsoen / veilingHierdie artikel het hopelik die negatiewe effekte uitgespel van die gebruik van voerkraal rantsoene (hoë graan komponente) tydens die grootmaak van bulle. Indien dit egter wel die gebruik is, en/of wanneer diere vanaf ‘n veiling aangekoop word (waar 90% van die diere ‘n voerkraal rantsoen gevoer is), is die volgende 60 - 80 dae van kritiese belang.Dit is eerstens belangrik om tydens ‘n veiling by die verkoper uit te vind watter tipe rantsoen so ‘n dier gevoer is. Indien ‘n hoë graan dieet gevolg is, is dit belangrik om met ‘n soortgelyke dieet voort te gaan. Aangesien die bulle waarskynlik nie die koeie in ‘n voerkraal gaan dek nie, maar ekstensief op die weidings, is dit baie be-langrik om die bulle onder ekstensiewe omstandighede aan te pas.



Ontwerp deur: Christelle du Plessis, Clive Gardner


Behalwe dat boere hul oplettendheid en kuddebestuur moet opknap is dat daar darem goeie nuus dat daar `n multi-antigeen entstof op die mark is wat hoofsaaklik vir koeie voor die teelseisoen aanbeveel word alhoewel baie veeartse dit ook aanbeveel in bulle jonger as 5 jaar. Stygende entstofverkope in 2008 dui daarop dat die siekte al hoe meer gediagnoseer word en noulettende boere deesdae meer op die uitkyk is vir die wins-vernietigende siekte.

Vibriose bly ‘n probleem in Suid-Afrika en die siekte kom landswyd voor. Die probleem is dat koeie `n redelike goeie immuniteit opbou teen die bakteriële siekte maar nie bulle nie. Dit is `n ware veneriese siekte waar die bul weereens die hoofdraer is. Simptome is dat koeie herhaaldelike hittesiklusse wys, sporadies dragtig raak (bevrugte eiselle sterf binne 1-2 weke na bevrugting) met `n gevolglike verlengde kalfseisoen (baie soos trichomoniase). Spontane aborsies (wat selde opgelet word) kom ook voor maar is nie `n tipiese simptoom nie. Die siekte kom meer algemeen voor met natuurlike dekking alhoewel besmette saad ook`n rol mag speel. Laasgenoemde is egter onwaarskynlik omdat saadbulle intensief getoets word by KI stasies. Weereens is ondersoek en diagnose deur `n veearts noodsaaklik om vibriose van ander geslagsiektes te onderskei.

Daar is weereens entstowwe beskikbaar op die plaaslike mark om vibriose te beheer.

Leptospirose, in die laaste instansie word nie gereken as `n tipiese geslagsiekte nie alhoewel aborsies algemeen voorkom in chroniese gevalle. Vroulike diere raak hoofsaaklik besmet as hulle besmette voer/water inneem. Besmetting van voer geskied deur uriene van rotte wat vername draers van die bakteriese siekte is. Daar is baie serovars van leptospirose organismes bekend maar nie almal is siekteverwekkend (patogeen) tot dieselfde mate nie. Weereens speel bestuur `n belangrike rol in die voorkoming van die siekte m.a.w. plaagbeheer in die voerstoor, skeiding van beeste en varke en wild. Die siekte kom redelik algemeen in die Wes- en Ooskaap (kusstreke) voor alhoewel dit, onder sekere omstandighede, op enige ander plek sy kop kan uitsteek. Dit kan akute vrektes in kalwers veroorsaak.

Opsommend kan gesê word dat die uiteinde van die ingewikkelde probleem is dat u plaaslike veearts van onskatbare waarde is in die vroeë en akkurate diagnose van al bg. siektetoestande. Hulpmiddels in die vorm van voorkomende entstowwe is beskikbaar as alternatief tot duur en arbeids-intensiewe behandeling.

Geslagsiektes by beeste kom algemeen in Suid-Afrika voor en word ook soms beskryf as „die stil kalfdief”. Diagnose vind gewoonlik retrospektief plaas m.a.w. nadat die skade al reeds aangerig is. As ‘n boer bevestigend antwoord op van die volgende vrae het hy heelwaarskynlik ‘n probleem in sy kudde;

• Is/was jou kalfseisoen baie uitgerek die jaar?

• Was daar baie leë koeie tydens dragtigheidsondersoeke?

• Is my kalfpersentasie laer die jaar?

• Is my kalwers se speengewigte laer die jaar?

• Het van my koeie weer hitte gewys na dekking?

• Is my grensdrade in `n goeie toestand?

• Het my buurman se bul dalk oor die draad gespring?

Daar is verskeie beessiektes wat aanleiding kan gee tot resorpsies/aborsies, geaborteerde fetusse, dooie kalwers en uitgerekte kalfseisoene. Van die mees bekendes is egter Trichomoniase, Vibriose en Leptospirose. Alhoewel bees virusdiaree (BVD) ook in gedagte gehou moet word, word dit nie beskou as `n tipiese geslagsiekte nie. Trichomoniase het vantevore nie soveel aandag gekry nie maar met verhoogte beweging in beeste deesdae kruip dit in areas in waar dit nie vantevore gereken `n probleem te wees nie. In die eerste jaar van `n Trichomonas besmetting kry jy gewoonlik nie `n kwaai inpak op dragtigheidspersentasies nie. Dit is egter wanneer jy jou volgende teelseisoen binnegaan met besmette bulle dat die poppe werklik begin dans! Ook gedurende droogtetye beweeg beeste meer rond wat hulle meer in aanraking kan bring met besmette diere.

As trichomoniase vermoed word moet `n veearts geraadpleeg word om skedespoelings by bulle te doen. Die klein beweeglike organisms word dan onder ‘n mikroskoop waargeneem. Dit was vantevore aanvaar dat ouer bulle meer geneig is om draers te wees maar deesdae blyk dit dat al hoe jonger bulle besmet kan raak. Om skoon jong bulle by besmette koeie te gebruik kan net so gevaarlik wees as om ou, besmette bulle op skoon koeie te gebruik. Bulle bly egter die hoofdraer van die belangrike erosiesiekte. Sommige veeartse beweer dat hulle wel besmette bulle kan genees alhoewel die behandeling duur is. ‘n Bekende veearts het onlangs beweer dat as ons trichomoniase kan uitroei kan ons 10 meer speenkalwers produseer en boere R25m meer in hulle sakke kan steek. In die VSA deelstaat Kalifornië is dit die No. 1 beheerde siekte op die oomblik.

GeslagsiektesB Y B E E S T E

ARTIKEL OPGESTEL DEUR:Dr. Arrie du Plessis, Fort Dodge Dieregesondheid



34 B R A N G U S Die toekoms lê in die kwaliteit van die nageslag34 B R A N G U S Die toekoms lê in die kwaliteit van die nageslag


veelgeen-eienskappe is geïdentifi seer en voordelige vari-ante gevind. DNA-toetse is ontwikkel en beskikbaar gestel. Voorbeelde hiervan is die GeneStar-toetse vir vleismarmering, vleissagtheid en voeromset by beeste.

Erkende, streng wetenskaplike metings is op duisende beeste gedoen. Gene en variante van die gene is met die metingsresultate gekorrelleer. Vir elk van die drie veelgeen-eienskappe eienskappe is 4 voordelige variante gevind (nie noodwendig 4 afsonderlike gene nie). Die effek van hierdie variante op die eienskappe is baie deeglik bepaal en is aan die bedryf bekend gemaak.

Die belangrikste voordele van hierdie ontwikkeling is die volgende:

1. Omdat die effek van die voordelige variante bekend is, is die voordeel van hierdie seleksie vooruitbepaalbaar.

2. ‘n Dier se teelpotensiaal vir ‘n veelgeen-eienskap kan vir ‘n aantal van die gene verantwoordelik vir variasie ak-kuraat en onomwonde sonder nageslagtoetsing bepaal word.

3. Daar kan verseker word dat goeie variante van gene nie verlore gaan nie, wat die ontwikkelingspotensiaal van ‘n kudde drasties verhoog.

4. Die penetrasie van die voordelige variante in ‘n kudde word dramaties versnel.

Faktore wat steeds in ag geneem moet word is die vol-gende:

1. Daar is nog ongeïdentifi seerde gene betrokke by die veelgeen-eienskappe - konvensionele seleksie kan dus nie geïgnoreer word nie. Karkasinligting van nageslag is dus nog steeds van belang. Daar word bereken dat daar waarskynlik 7-9 gene by vleissagtheid betrokke is. GeneStar toets vir 4 daarvan.

2. Die toetsing van individuele gene en hul gebruik vir seleksie-doeleindes is van die kragtigste en goedkoop-ste maniere vir die vinnige verbetering van kuddes en die behoud van daardie verbetering, maar is nog steeds net een van vele stukke gereedskap in die hande van die teler wat streef na die beste. Ander ekonomies belangrike eienskappe (bv. gehardheid,ens.) moet soos altyd in ag geneem word.

Die beginsel waarop die GeneStar-toetse werk en geïnter-preteer word is eenvoudig. Een ster verteenwoordig een “goeie” variant. By elke lokus of merker is twee variante - dit kan twee “swak” variante wees (0 sterre), een “goeie” en een “swak” variant (1 ster), of twee “goeie” variante (2 sterre). As daar 4 gene of merkers betrokke is, is die moontlikhede dus in totaal 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 of 8 sterre.

DNA-gebaseerde toetse het die moontlikheid nou werk-likheid gemaak om direk te selekteer vir ‘n aantal baie be-langrike eienskappe wat die winsgewendheid van beesvleis-produksie beïnvloed. Reeds in 2001 is die eerste merker vrygestel vir gebruik in beesvleisproduksie. ‘n Merker wat met marmering verband hou, is vir kommersiële gebruik vrygestel. Na hierdie vrystelling het belangstelling en na-vorsing geweldig toegeneem. Verskeie ander merkers vir ekonomies voordelige eienskappe is ondertussen gevind en vir gebruik in die vleisbedryf vrygestel.

Die spesifi eke wetenskap agter die genetiese merkers is kompleks, maar met ‘n bietjie agtergrond kan telers en vleis-produsente hierdie kragtige tegnologie met groot sukses toepas in kuddebestuur- en teelprogramme. Enige erfl ike kenmerk met beskikbare merkers kan ingesluit word by seleksieprogramme wat verbeterde prestasie, funksion-aliteit en winsgewendheid van vleisbeeste ten doel het.

‘n QTL (quantitative trait locus) is een van verskeie loci (gene) wat almal saam ‘n enkele meetbare eienskap bepaal, die so-genaamde multigeen-eienskappe. Tipiese voorbeelde hiervan by die mens is lengte en intelligensie, en by beeste vleismarmering, vleissagtheid, voedselomset, fertiliteit, ens. Die feit dat ‘n hele aantal gene by elk van hierdie eienskappe betrokke is, kan duidelik waargeneem word in kruisings tus-sen individue wat hoog (of laag) meet, bv genieë se kinders is nie noodwendig baie slim nie, en lang mense se kinders is nie noodwendig lank nie - hoewel die kanse beter is. As twee genieë op ‘n eiland is, kinders het en die spul maar aanhou onder mekaar inteel, sal die nuwe eilandpopulasie se intelligensie weer neig na dieselfde verspreiding as die populasie waaruit die geniale stamouers kom.

Verbetering van multigeen-eienskappe in ‘n kudde vereis baie goeie wetenskaplik gefundeerde seleksie oor baie ge-slagte, want as daar nie “goeie” variante van ál die betrokke betrokke gene teenwoordig is nie, is maksimale verbeter-ing nie moontlik nie. Regressie na die gemiddelde is ook moontlik - met ‘n 5-geen eienskap kan die eienskap verbeter word deurdat ‘n dier sê 3 voordelige variante bykry, maar dalk ‘n ander voordelige variant heeltemaal verloor. Wat die spesifi eke eienskap betref, het die individu verbeter. Sy nageslag sal egter nooit maksimaal kan verbeter nie, want hy het geen goeie variante van een van die gene betrokke nie.

Om hierdie probleem te omseil, moet die gene betrokke by die multigeen-eienskap identifi seer word. Dan moet die voordelige variante identifi seer word. Daarna kan vir die voordelige variante geselekteer word asof dit enkelgeen-eienskappe is.

Vir sekere multigeen-eienskappe het konsortiums van na-vorsingsinstansies en reuse maatskappye gelukkig reeds die voetwerk gedoen. Van die gene betrokke by sekere

V e r h o o g w i n s g e w e n d h e i d v a n b e e s v l e i s p r o d u k s i e m e t D N A - t o e t s eDEUR: Drs Joubert Oosthuizen & Munro Marx, Unistel Geneeskundige Laboratoriums

36 B R A N G U S

1. Aktiewe lede: SA 135, Namibië 7

2. Streeks verdeeling: Namibia =7, Weskaap 1, Oos-Kaap 11, Noord-Kaap 9, Vrystaat 60, KZN 20, Mpu-malanga 14, Noordwes 4, Gauteng 6

3. Dieretal in die besit van aktiewe lede: 22 103 (16 925 vroulik en 5 205 manlik)

4. Gemiddelde kudde grootte: 99 vroulike diere

5. Ouderdomsverdeling van vroulike diere: SA 26 % onder 2 jaar, 34% 2-6 years, 9% 6-8 years, 13% +8 years, Appendix A & B animals without Birth date 18%; Namibië 44% onder 2 jaar, 56% ouer as 2 jaar

6. Seleksie: net 4 van elke 10 bulle word geregis-treer

7. Breedplan prestasietoetsing: 92% van alle telers met 96% van alle diere

8. Gemiddelde gewigte van Brangus in Suiderlike Afrika:

a. Geboorte 32 kgb. Speen (200 dae) 220 kgc. 400 dae 295kgd. 600 dae 494kge. Volwasse koeie gewig 482kgf. Koei/kalf speenverhouding 45.6%g. Ouderdom 1e kalwing 33 mndeh. Interkalf periode 443 daei. Dragtigheidsduur (KI) 284 daej. Skrotum omvang 33.3cmk. Scan P8 Fat 6mml. Scan Rib Fat 4.47mmm. Scan Eye Muscle Area 74.42mm2

n. Scan IMF% 26.05%

9. Teeldoelwit, sien www.brangus.org.za/brangus breeding/brangus goals

10. Stambome, teelwaardes, kontak inligting van 135 telers en menigte ander gegewens van 157 000 Brangus diere, is vrylik en gratis beskikbaar by www.brangus.org.za

Branguss t a t s


Meegaande grafiek toon duidelik die drastiese verbetering in marmering deur seleksie volgens GeneStar-resultate. Die verbetering is nie liniêr nie om vier redes: (1) Alle gene het nie dieselfde bydrae tot veelgeen-eienskappe nie, (2) die by-draes van verskillende variante is nie noodwendig optelbaar nie, (3) in hierdie geval is die spesifieke variante betrokke by 2-6 sterre nie bekend nie en (4) net twee gene, elk met twee voordelige variante word getoets.

SAGTHEID (T1, T2, T3, T4)

MARMERING (M1, M2, M3, M4):

Die verbetering in vleissagtheid met die verhoging in die aantal sterre blyk duidelik uit die figuur langsaan. Hier is die verbetering ook nie reglynig nie. In hierdie geval is daar wel 4 gene betrokke. Die eerste 3 redes vir nié-reglynigheid by marmering geld ook vir vleissgtheid

VOERDOELTREFFENDHEID (F1, F2, F3, F4)

In die proef waar meegaande resultate verkry is, is feitlik geen diere met 0 of 1 sterre gekry nie. Daar is egter wel ‘n baie groot verbetering van 3 na 4, 5 en 6 sterre, en dan ook weer van 6 na 7 en 8 sterre.

In hierdie geval word ook 4 verskillende gene getoets.

Die voordele van DNA-toetsing vir individuele gene be-trokke by veelgeen-eienskappe is baie duidelik. Tog is daar belangrike aspekte wat nog bespreek moet word. Die werk-like versnelling van geenpenetrasie in stoeterye of kuddes (geen DNA-seleksie vs net bulle vs. beide bulle en koeie) is een. Die relatiewe bydrae van die verskillende merkers vir elke eienskap is ook reeds beskryf, dus moet die gewig van elke merker met sy variante in berekening gebring word. Die effek van die merkers op die gradering van karkasse is ook reeds in verskeie studies bepaal en kan gebruik word om die werklike finansiële voordele van DNA-gebaseerde seleksie te bereken.

DNA-toetse sal ‘n groot bydrae lewer tot die verhoging van winspotensiaal deur te verseker dat die genetiese potensiaal gemaksimaliseer word. Gene bepaal nie absolute gehalte nie, maar stel egter die grense waarbinne gehaltevariasie sal voorkom. Onder dieselfde omstandighede sal die geneties goeie dier altyd beter doen as die minder goeie, maar beide se produksie kan verbeter of versleg word deur omgewingsfak-tore. Dit geld vir beide die dier en ook vir die geoeste produk. Voeding, stress, rypmaak en bevriesing van vleis, ens. is ook krities. Die ideaal is dus om alle ander omstandighede sò te bestuur dat die verbetering in teelmateriaal ten volle benut word in die lewering van goeie, smaaklike sagte vleis aan die eindverbruiker. Dit is immers hy wat bepaal watter premie hy bereid is om vir die boer se verbeterde produkte betaal.



small herdso b t a i n i n g e f f e c t i v e r e s u l t s f r o m B R E E D P L A NOne of the most common questions asked by breeders with a relatively small herd is “what size herd do you need to obtain effective results from BREEDPLAN?” This is a dif-ficult question to answer as it depends on a number of fac-tors, however the following document briefly outlines how BREEDPLAN works and what breeders with small herds can do to maximise their results from BREEDPLAN.

Although the BREEDPLAN analysis is a very complex ana-lytical model, the basic mechanism by which it works is to directly compare the performance of an animal with the performance of other “similar” animals within the same con-temporary group.

BREEDPLAN then uses “genetic linkage” to compare the ani-mals in different contemporary groups both within the indi-vidual herd and across the entire breed.

Calves will be analysed in the same contemporary group if they:

• were bred in the same herd,• are of the same sex,• are of the same birth number (ie. twins not compared

with single calves),• are of the same birth status (ie. ET calves not compared

with AI/natural calves),• were born in the same calving year,• were born within 45 days (for birth and 200 day weight)

or 60 days (for 400 and 600 day weight) of each other,• have been weighed on the same day (& have the same

weighing history),• have been run under the same conditions

Therefore, small herds must try and ensure there are at least two animals that meet the above criteria to ensure they ob-tain effective results from BREEDPLAN. Where there is only one animal represented in a contemporary group, there are no other “similar” animals to which it can be directly com-pared and thus the performance submitted for it will not be used in the BREEDPLAN analysis.

Considering these criteria, there are a number of strategies that breeders can use to ensure they maximise the number of calves included within each contemporary group and subsequently maximise the results they obtain from their BREEDPLAN recording.

Although these strategies are of particular importance to smaller herds, they should also be considered by larger herds as a means of fine tuning their performance recording.

1. Restricted calving periods

As calves are only included in the same contemporary group if they are born within 45 or 60 days of one another, it is es-sential that small herds have as shorter calving period as practical. A calving period of 6 to 8 weeks is ideal.

2. Run all calves under the same management conditions

Where possible, all calves should be run under the same management conditions. If calves are to be split into differ-ent groups it is useful to weigh the whole group before it is split. For example, it is possible to take 200 day weights anywhere between 80 to 300 days of age, so you can weigh all male calves as a group before a portion of them are cas-trated.

3. Weigh all animals on the same day

As BREEDPLAN will only directly compare the performance of animals that has been recorded on the same day, it is important to weigh all animals within each contemporary group on the same day.

4. Inclusion of commercial/unregistered animals **

Many breeders have a small stud herd run in conjunction with commercial animals. If you have a commercial herd of similar breed content to your stud animals, it may also be possible to record these animals with your relevant Breed Association/Society. This will allow a greater number of ani-mals to be included in the same contemporary group.

5. Associated Herds

In the situation where two herds run their animals together on the same property, BREEDPLAN can associate the two memberships to allow the performance of calves in both herds to be directly compared together.

6. Use more than one sire

More than one sire should be used in any joining program. BREEDPLAN requires at least 2 sires to be represented in each contempory group if the performance of the progeny is going to contribute to the calculation of EBVs for their sire.




7. Meet soveel eienskappe moontlik, bv skandeer dier vir karkas eienskappe, bepaal Netto voeromset, doen DNA tipeering om akkurate stambome te verseker. Dit sal weereens die akkuraatheid van die teelwaardes verbeter.

8. Sorg dat alle metings so akkuraat moontlik geskiet. Maak seker die skaal staan na elke meting op nul.

9. Gebruik jong toets bulle op jou kommersieële diere.

10. Beplan elke paaring volledig. Vergelyk die prestasie (teelwaardes) van beide diere maar kyk ook na hulle visuele voorkoms. Maak seker die diere kompliment-eer mekaar.

11. Meet alle diere in die kudde, selfs die prulle (bv weeg eers alle speenkalwers voordat jy een of twee bemark, onthou jy kan vir speengewig (200 dae) weeg vanaf 80 dae to 300 dae, ander eienskappe het soortgelyke grense)

directly compare the performance of ET calves that have been reared by recipient dams of the same breed, it is pref-erable if the recipient dams used are all the same breed.

If you require any further information about small herds or have any queries regarding the submission of performance data to BREEDPLAN, please do not hesitate to contact staff at the BREEDPLAN offi ce.

** Please note, option 4 is not available for all Breed Societies/Associations.

Where AI programs are used they should be timed so that AI sired calves are born at the same time as calves sired by natural joinings.

7. Supply recipient dam details

Herds that use embryo transfer need to identify the breed and age of the recipient dams of ET calves. If the breed of recipient dams is not supplied ET calves are split into sin-gle animal analysis groups and therefore their own perfor-mance cannot be used. In addition, as BREEDPLAN will only

1. Gebruik ten minste twee bulle per teelseisoen. Dit sal verseker dat daar ‘n vergelykende basis is waarop die nageslag beoordeel kan word.

2. As die kudde te klein is om twee bulle te regverdig kan van KI gebruik gemaak word. Dit sal ook verseker dat die beste genetiese materiaal in die kudde gebruik word.

3. KI en embrio oorplasings sal ook koppelings met an-der kuddes bewerkstellig. Daardeur word akkurater teelwaardes verseker.

4. Maak jou teelseisoen so kort as moontlik (verseker dat KI kalwers en embrio kalwers in dieselfde tyd aankom). Dit het kleiner verskille in die ouderdom van diere tot gevolg wat op sy beurt akkurater teelwaardes tot gevolg het.

5. Verseker dat alle diere dieselfde behandeling kry.

6. Weeg maksimum wat BREEDPLAN stelsel toelaat (bv 200 dae x 2, 400 dae x 2, ens., sien Aanhangsel D in Breedplan Handleiding)

Hoe haal ‘n klein stoetteler maksimum uit genetiese analiese

PROF FRIKKIE NESER - Dept. Vee, Wild en Weiding, Universiteit van die Vrystaat Posbus 339, Bloemfontein 9300, Tel 051 401 9595

Beplan jou parings/plan your matings

Indien jy nie internet

het nie, kan jy dit self bereken bv. melk-bul +4 plus melk-koei +1 = 5 deel deur

2 = 2.5 en afgerond is dit gelyk aan +3


43B R A N G U S

Vleisboerel a a t s t e r r e l e e s

Omdat vleisbeesboere in Suid-Afrika nog nie vergoed word vir eienskappe soos vleissagtheid en voeromsettings-verhouding (VOV) nie, kry telers ook nie premies vir diere wat dié gewenste genetiese eienskappe het nie. Maar die stygende produksiekoste, veral van voer, kan die hupstoot wees wat nodig is om diere wat geneties in staat is om voer beter te benut, meer gesog te maak.

Met sulke toetse is onlangs agt sterre vir vleissagtheid en agt sterre vir VOV toegeken aan twee Brangusbulle. Hulle is die enigste bulle in Suid-Afrika en waarskynlik ter wêreld met agt sterre vir albei eienskappe. Dit beteken hulle het al vier die GeneSTAR genetiese merkers (én albei afskrifte vir elke merker) wat dié eienskappe bevorder.

‘‘Ons gaan dié prestasie beslis gebruik om ons ras te bev-order,’’ sê dr. Paul Lubout, rasdirekteur van die Brangus-tel-ersgenootskap.

‘‘Ons beoog om dit deel te maak van ons Breedplan-teel-waardes sodat boere wat belangstel, doelgerig kan teel om diere met sagter vleis te produseer.’’

Maar, sê hy, hulle is ook met verskeie ander programme be-sig om vleissagtheid te bevorder, soos om streng te selek-teer vir diere met ’n goeie temperament. Daarvoor gebruik hulle onder meer die vlugspoed, wat meet hoe vinnig ’n dier by die drukgang uithardloop as dit uit die nekklamp losge-laat word.

Vlugspoed is nagenoeg 68 % gekorreleer met vleissagtheid. Daarby is gewys dat diere met ’n goeie temperament beter presteer in voerkrale.

Temperament sal waarskynlik vanjaar nog as ’n teelwaarde vir Brangusbulle aangedui kan word, sê hy.

DNS-toetse stel boere in staat om vleisbeeste waarin

voordelige eienskappe geneties vasgelê is, te identifi-

seer en daardie eienskappe in hul kuddes te vermeerder.

Deur ANDRIES GOUWS [email protected]

Hoe meer sterre, hoe beter! Navorsing het bewys elke geen of merker is ’n toevoegsel. Hoe meer sterre daar is, hoe beter is die vleissagtheid, voer-omsettingsverhouding (VOV) en marmering, sê dr. Michael Bradfield, hoof van Breedplan SA.

GeneSTAR, die geregistreerde naam vir ’n DNS-toets vir merkers wat verband hou met dié eienskappe, gee ’n stertoekenning daarvoor. Hoe meer sterre, hoe sagter die vleis, hoe beter die VOV en hoe meer marmering van vet is in die vleis. Daar word nou in Suid-Afrika vir vier merkers elk vir vleissagtheid en VOV en twee vir marmering getoets.

’n Geen is ’n eenheid van erflikheid wat bestaan uit ’n DNS-reeks op ’n spesifieke ligging op ’n chro-mosoom. Dié toetse identifiseer DNS-merkers wat deel is van die geen.

’n Merker is ’n spesifieke reeks basispare wat die genotipe van ’n dier vir dié merker op die chro-mosoom aandui. Elke merker op ’n geen het twee afskrifte waarvan die een van die vader en een van die moeder geërf word.

Die sterre wat toegeken word, dui die hoeveelheid afskrifte van ’n merker vir ’n sekere eienskap aan. Geen ster beteken die dier dra nie een van die af-skrifte van dié merker nie. Een ster beteken daar is een afskrif en twee sterre dat daar twee afskrifte van die merker deur die dier gedra word.

Talle gene dra by tot die genetiese potensiaal van ’n dier, maar daar is waarskynlik nie meer as ses wat ’n groot invloed op karkaseienskappe sal hê nie – en dit is wat GeneSTAR toets.

Navorsing het gewys dat elke geen of merker ’n to-evoegende waarde tot die eienskap lewer.

Daarom behoort boere daarna te mik om teeldiere, veral bulle, te selekteer wat minstens twee afskrifte van die belangrike gene het sodat hulle minstens een na hul nageslag oordra.

Hoe meer, hoe beter

Christopher Sparks Cedric Roberts


Telers manipuleer al lank die gene van diere deur die seleksie van dié wat die beste presteer. Dit het oor tyd groter produksiedoeltreffendheid tot gevolg gehad deurdat gunstige eienskappe vermeerder en ongunstige eienskappe verminder is, volgens dr. Munro Marx van Unistel, ’n mediese laboratorium in Kaapstad.

DNS-tegnologie maak dit moontlik om die voor-treflike eienskappe vroeër (selfs in die embrio-sta-dium) op te spoor. Hoewel die tegnologie nog in sy kinderskoene staan, behoort telers nou al te besluit om dit te gebruik en hoe hulle dit gaan inspan.

Eienskappe van ekonomiese belang word gewoon-lik beïnvloed deur verskeie gene wat gesamentlik bydra tot die variasie van die eienskap. Daar is nou al DNS-toetse beskikbaar om te bepaal of diere gene vir vleissagtheid, voeromsettingsverhouding en marmering dra en hoeveel daarvan.

Dit alles, tesame met die talle voordelige eien-skappe van die Brangus, het daartoe gelei dat die getal gereg-istreerde Bran-gusse vanjaar van 12 000 tot 17 000 toegeneem het. Lubout verwag dit gaan aanstaande jaar styg tot sowat 26 000 geregis-treerde beeste.

Die twee telers van die twee ster-belaaide bulle is ook opgewonde oor die toekoms. Hulle beoog om die nuwe gevor-derde DNS-teg-nologie saam met gesonde boerd-erypraktyke te gebruik om hul kuddes verder te verbeter.

Mnr. Cederic Rob-erts, wat saam met sy pa, John, die Maize Valley-Brangusstoetery in die omgewing van Hoopstad bedryf, sê hulle is van die stigterslede van die ras en boer deesdae met sowat 400 teelkoeie.

Oor die afgelope jare het hulle streng vir vleis- en melkeien-skappe geselekteer sonder om bouvorm agterweë te laat.

Hulle het vroeër ’n Angus- en Brahmanstoetery bedryf, maar die Angusse, met hul uitstekende vleiseienskappe, het ef-fens gesukkel in die winter.

Met die Brangus het hulle nou die voordelige vleiseien-skappe plus die gehardheid van die Brahman.

Daar is al begin met vlugspoedmetings wat as seleksiehulp-middel ingespan word, maar hulle het die eerste DNS-toetse pas op al hul bulle laat doen, hoofsaaklik om hul nageslag akkuraat te kan identifiseer.

Die bul Maize Valley 0445, wat hulle geteel het, is aan mnr. Kosie Smith van Douglas verkoop. Die bul het nou in ’n DNS-toets agt sterre elk vir vleissagtheid en VOV verwerf.

‘‘Ons gaan nou al ons bulle volledig toets en die moderne DNS-hulpmiddel ook begin inspan om die regte diere in ons teelprogram te gebruik,’’ sê Cederic.

Smith sê dit is een van die min bulle waarvan hy weet wat sulke uitstekende syfers het en nog goed teel ook daarby.

Mnr. Christopher Sparks se Mount Olive Converter DD 06 151 is die ander sterbelaaide bul wat ook agt sterre vir dié

GENE WORDAL LANK

GESKOMMEL

Dié swart Brangusbul, Mount Olive Converter DD 06 151, het agt sterre vir vleis-sagtheid en agt sterre vir voeromsettingsverhouding.



twee eienskappe gekry het. Sparks boer naby Harrismith met drie stoeterye, Bran-gus, Nguni en Arabierperde.

Hy het toevallig met Brangusse begin boer. Hy het in 1998 18 van die mooiste swart verse op ’n veiling gekoop. Hy het eers later uitgevind dis Brangusse.

Hy het sy kudde onlangs kleiner gemaak. Om te verseker hy hou net die beste diere het hy DNS-toetse ingespan om hom te help besluit.

Hy het die vyf bulle wat na sy mening die beste is, laat toets. Een het agt sterre vir vleissagtheid, agt sterre vir VOV en een ster vir marmering gekry. Nog een het sewe sterre vir VOV, ses sterre vir vleissagtheid en drie sterre vir marmering gekry. Nie een van die bulle het minder as vyf sterre vir vleis-sagtheid gekry nie.

Visuele beoordeling en prestasiesyfers is deurentyd gebruik as seleksiemaatstaf. Nou het daar ’n derde element, gemete genet-iese eienskappe, bygekom wat tot nou toe heeltemal verborge was.

DNS-toetse gaan dus ’n al hoe groter rol as hulpmiddel speel en dit gaan ’n groot gewig dra met seleksie.

‘‘Hoewel ons nou nog nie voldoende ver-goed word vir sagte vleis en ’n goeie VOV nie, meen ek dit gaan in die toekoms al hoe belangriker raak en ’n groter rol begin speel in die waardebepaling van teeldiere,’’ sê hy.

Nog ’n sterbelaaide bul is Maize Valley 0445 van mnre. John en Cederic Roberts van Hoopstad. Hy het agt sterre vir vleissagtheid en agt sterre vir voeromsetttingsver-

houding.

Onbestendige vleissagtheid lei tot onbevredigende eetervarings wat wêreld-wyd ’n groot probleem vir die vleisbedryf is. Verbruikersopnames wys sagtheid is die enkele belangrikste vereiste vir vleisgehalte. Verbruikers kan inderdaad vleissagtheid bespeur en is bereid om ’n premie vir sagte vleis te betaal. Nog ondersoeke het gevind vir ’n aangename eetervaring is vleissagtheid twee keer belangriker as sappigheid en geur.

In die verlede is welslae behaal om karkasse ná slag te behandel om vleissagt-heid te bevorder. Die genetiese toerusting wat nou beskikbaar word om vir vleissagtheid te selekteer, kan hiermee saam gebruik word om sagter vleis aan die verbruiker te gee.

GeneSTAR ken sterre toe vir eienskappe wat genetiese merkers vir eienskappe dra. Vir vleissagtheid en voeromsettingsverhouding (VOV) het GeneSTAR tot dusver vier gene geïdentifiseer wat elk twee afskrifte het wat hierdie eien-skappe bevorder. Vir elkeen van die afskrifte kry die dier ’n ster-toekenning.

Diere wat dus agt sterre kry, dra al die gene met hul afskrifte. Breedplan, wat geraamde teelwaardes aan diere toeken, gegrond op die prestasie van hul nag-eslag en nouverwante diere, het die sogenaamde SmartGene-projek gevestig en verwag om binne die volgende paar maande sy merker-gesteunde ger-aamde teelwaardes bekend te stel waarin die genetiese eienskappe vir vleis-sagtheid opgeneem is.

Daar word volstoom gewerk om genetiese merkers vir VOV en karkaswaarde by die teelwaardes ingeskakel te kry omdat dit so ’n groot invloed op die win-sgewendheid van vleisproduksie het.

Verbruiker verkiessagte happie

Sulke toetse moet gesien word as ’n rev-olusionêre werktuig wat boere in staat stel om vroeë teelbesluite te neem wat die ak-kuraatheid van seleksie verhoog en die ou-derdom van die diere wat geselekteer word, verminder.

DNS-toetsing stel dus stoettelers én kom-mersiële boere in staat om ingeligte beslui-te oor teling en bestuur te neem.

GENE WORD AL LANK GESKOMMEL

Artikel met vergunning van LandbouweekbladBBuildBetterBeef




Improving tenderness has been a major topic of concern for the beef industry as a whole for over 15 years, and it appears that considerable progress is being made.

The Beef Checkoff has made available the results of the 2005 National Beef Tenderness Survey, and the outcome is encouraging.

The 2005 survey was commissioned to evaluate the indus-tries progress in terms of tenderness since the original sur-vey in 1990, and a follow up survey in 1999. The 1999 survey indicated a 20% increase in tenderness compared to 1990. Longer, more gradual chilling procedures, and an overall improvement in quality grades were credited as having the most impact on the improvement in tenderness. The 2005 survey indicates that overall beef tenderness has improved another 18% from the 1999 survey. Increased aging times, longer and slower chill rates, and an improved tenderness focus on the part of processors and branded beef programs were pointed to as reasons for the increased improvement identified in this latest survey.

Brangus usac a r c a s s q u a l i t y a u d i t

JEFF DILES - IBBA Director of Commercial Marketing Programs

While the news is good, the tenderness issue is far from resolved. There are some specific cuts of beef, especially in the round that continue to present tenderness challenges, and the genetic factor still has not been fully addressed. We continue to see significant variability between and within breeds for tenderness, and effective, economical tools to aid

producers in selecting away from “tough” genes are yet to be fully developed. DNA Marker Assisted Selection offers the most promise for being able to sort cattle for tender-ness prior to harvest. Carcass progeny testing for tender-ness, while very effective, will likely continue to be used on an extremely limited basis due to the excessive costs and as-sociated time lag. Carcass testing will continue to be neces-sary, however, to validate new DNA markers for tenderness as they are developed.

No

te g

enet

ic

pro

gre

ss




National block-test

“12% OF THE ANGUS STEERS AND 11% OF THE BRANGUS STEERS QUALIFIED FOR

CERTIFIED ANGUS BEEF™”

In the end, it is not unexpected that improvements in post-harvest management for tenderness would occur more rapidly than genetic selection, since the processor, or beef company is in a much better position to take advantage of any economic incentives associated with tenderness.

BRANGUS® PROVEN TENDER

“Ear” breeds are lumped into a single category for many branded beef programs when it comes to tenderness. This is because research has shown that as Bos Indicus influence increases the variability of tenderness increases, with more samples falling into the “tough” category. Additional research is needed, however, to determine which “ear” bloodlines are responsible for the toughness.

This issue was addressed in an extensive feedlot and carcass test conducted by Texas A&M comparing 330 steers sired by 17 Brangus sires and 32 steers sired by 2 high marbling Angus sires. The results confirmed the ability of Brangus to produce tender carcasses. The steers were fed at Tri-State Feeders and harvested at IBP, Amarillo, TX.

Shear force tests were conducted on ribeye samples from each of the steers. Ninety-seven percent (97%) of the Bran-gus steers scored “tender” or better compared to 94% of the Angus steers, and 14 of the Brangus sires tested more favorably for tenderness than the average of the Angus sires. Quality grades were also comparable with 59.8% of the Brangus steers grading choice or better compared to 65.6% of the Angus steers. Yield grades averaged 2.93 for the Bran-gus steers and 3.14 for the Angus steers. In this study, 12% of the Angus steers and 11% of the Brangus steers qualified for Certified Angus Beef™ (CAB).

T A R K A S T A D

Koopmansfontein 2008

LJ King group of pure BrangusOne of these calves was Reserve Champion on

the hook scoring: 98.91%

BJ King group of Charolais X Brangus

RH King pure Brangus winner of heavy group on the hoof.

Kevin Phillips group of four sired by a Bot-telgat Brangus Bull.

On the hook these calves had the highest slaughter percentage of 61%.

BJ King Charolais X Brangus On the hoof 3rd in the heavy class. On the

hook 6th.

BJ King Char X Brangus groupOn the hoof and on the hook 2nd.

One of these calves was Champion Single Steer on the hook scoring 99.74%

Mnr JC Bosman van Bosman Brangus, Reivilo:Ligte karkasse:

1ste plek, punt: 95.27%

2de plek, punt: 91.68%

3de plek, punt: 88.75%

Uitslagpersentasie vir bg. is onderskeidelik 61.77, 61.38 en 61.71%.

BJ KingWith the Champion Steer carcass

(score 99.74%)

2 0 0 9



ROOIVLEISROOIVLEISROOIVLE ISPRODUSENTE-ORGANISASIE

Die ROOIVLEISPRODUSENTE-ORGANISASIE

i s d ie kommers ië le roo iv le isboer se REGTERHAND

in sy s t rewe na WINSGEWENDHEID en

VOLHOUBARE produks ie. D ie RPO

s ien om na d ie BELANGE van d ie

produsent deur hom in d ie

waardeket t ing te ver teenwoord ig.

RPO - saam met jou in d ie kraal

Kontak d ie RPO by 012 348 1933

RPO advert.indd 1 2/16/09 1:15:59 PM


Boere en voerkrale is heeltemal afhanklik van vraag en aan-bod as prysvormingsmeganisme en hulle het geen manier om die stygende produksiekoste van enigiemand anders te verhaal nie. Die duur graan plaas voerkrale onder druk, wat weer negatief op speenkalfpryse inwerk.

Die styging in die prys van rooivleis het in 2008 net-net tred gehou met die infl asiekoers en glad nie met die stygende insetkoste van die boer nie.

Arnold Brand, voorsitter van die Rooivleisprodusente-organ-isasie (RPO), sê die sterk druk wat daar op die winsgewend-heid van die veeboer is, kan tot gevolg hê dat die bedryf in die toekoms meer ekstensief kan ontwikkel.

Die energiekrisis, hoë rentekoerse, duur brandstof en ander insetkoste wat hemelwaarts neig, terwyl vleispryse grootliks konstant bly, sal veeboere se inkomste en vermoë om vol-houbaar te bly produseer, onder ernstige druk geplaas.

Die onlangse rentekoers verlagings en brandstofprys ver-lagings sal egter meebring dat die verbruiker se koopkrag verbeter, wat ‘n positiewe uitwerking op die produsenteprys kan hê. Laer produsente-infl asie kan in die komende jaar die druk verlig op die hoë insetkoste.

Beesvleisproduksie behoort tot in 2010 redelik konstant te bly, maar daar word verwag dat dit in 2011 die volgende vier jaar-siklus gaan bereik en met meer as agt persent gaan styg. Die plaaslike aanvraag behoort aanvanklik te verlaag in reaksie op die stadiger ekonomiese groei. Soos wat die ekonomie herstel en rentekoerse daal, behoort beesvleis-verbruik redelik te groei, weens die verwagting dat die Suid-Afrikaanse bevolking se persoonlike inkomste gaan styg. Pryse behoort in 2009 sywaarts te beweeg, maar sal na verwagting na 2010 begin styg. Daar word ook verwag dat die gaping tussen beesvleispryse en speenkalfpryse groter gaan raak.

RooivleisVan die belangrikste take van die RPO is om binne die funksie van produksie-ontwikkeling boere met kundigheid, inligting, data en voorligting te bemagtig om in dié ongun-stige ekonomiese omstandighede volhoubaar te kan pro-duseer.

Verhoogde produktiwiteit is ‘n absolute voorvereiste vir die ekonomiese oorlewing van die boere en hul bedryf.

Teen die heersende graanpryse sal vleispryse móét styg om voerkrale volhoubaar winsgewend te maak, want net as hulle ‘n lewensvatbare wins maak, kan hulle boere meer vir hul speenkalwers betaal.

In September 2008 het daar 413 000 beeste in voerkrale gestaan en in Oktober was dit 395 000 beeste, wat 4,6% minder was. Dit dui daarop dat voerkrale nie al die beeste wat hulle laat slag het, vervang het nie om voorsiening te maak vir die slapte in die mark in die eerste kwartaal van 2009.

Die rooivleisbedryf het verlede jaar goeie welslae behaal met aksies om die verbruik van beesvleis te stimuleer. In Desember 2008 is ‘n veldtog van stapel gestuur om die ver-bruik van beesvleis onder swart verbruikers te stimuleer. Vroeëre navorsing het gewys 36% van die swart verbruikers eet beesvleis een tot vier keer per maand en net 26% eet dit 13 keer of meer per maand.

In die veldtog wat volblad promosie-artikels in die gewildste swart tydskrif beslaan en agt weke gaan duur, word resepte verskaf, aanwysings gegee hoe om vleis die beste gaar te maak, waarvoor die verskillende snitte die beste is, hoe vleis gevries moet word, ens.

Brand sê die nuwe jaar hou verskeie uitdagings vir die bed-ryf in. ‘n Objektiewe ondersoek na die klassifi kasiestelsel met spesifi eke verwysing na verbruikersvoorkeure sal in 2009 aandag moet kry. Daarby is veediefstal en probleemdiere wat skade veroorsaak sake wat voorkeur sal moet geniet.

Die RPO is ook bekommerd oor die bedreiging van bek-en-klouseer uit van Suid-Afrka se buurlande én die tekort aan staatsveeartse wat probleme skep op nasionale en provinsi-ale vlak. Die ernstige tekortkominge ten opsigte van nasion-ale grensheinings, sal ook vanjaar aandag moet geniet.

Daarteenoor is die RPO baie opgewonde oor die Bioseku-riteitsprogram vir veeproduksie wat in SA ontwikkel word. Dit is gerig op die voorkomende optrede van boere.

Verdere debat sal vanjaar gevoer moet word oor die invoer-tarief vir rooivleis. Gesaghebbende studies het getoon dat die tarief van 40% geen beskerming bied nie, maar net die speelveld gelyk maak. Daarby is dit algemeen bekend dat die verbruiker nooit enige voordeel trek uit die goedkoop

oorsig2 0 0 8 / 2 0 0 9Mnr Gerhard Schutte -

Rooivleisprodusente Organisasie (RPO)


Navorsing wat voeding, genetika, reproduksie, mikrobi-ologie, immunologie en molekulêre biologie integreer met produksiestelsels en omgewingsinterakasie kombineer, lei tot verhoogde produksiedoeltreffendheid, volhoubaar-heid, ‘n gesonde omgewing en hoë kwaliteit produkte, wat noodsaaklik is vir die ekonomiese lewensvatbaarheid van diere landbou.

Landbouproduksie word toenemend bedryf in ‘n stel-selsverhouding, deur die hele produksieketting, van die primêre produsent, oes, vervoer en bemarking, tot by waar-detoevoeging beide op en van die plaas af. Navorsing oor produksiestelsels en ontwikkeling is ‘n kombinasie van gene-tiese verbetering met gesonde benutting van hulpbronne, voeding, produktegnologie en die ekonomie van produksie. Die moet wees op die bevordering van dierewetenskap en verwante dissiplines deur gevorderde navorsing oor stelsels en ander ontwikkelings.

• Dieregesondheid en -beskerming

Doeltreffende en winsgewende boerdery, sowel as gesonde produkte vereis dat dieregesondheid op die hoogste vlakke sal wees. Beide plaaslike en internasionale handel is deels afhanklik van die beheer, uitwissing of voorkoming van sek-ere siektes van internasionale belang, soos bek-en-klouseer. Optimale dieregesonheid is net moontlik as daar genoeg-same kennis en kundigheid beskikbaar is oor die oorsake, bydraende faktore en die doeltreffende diagnose van elke siekte. Die invloed van bestuurspraktyke, voeding, sosio-ekonomië en genetiese weerstandigheid van baie siektes, is belangrike faktore wat bepaal wat die impak van siektes op diereboerdery is. Dierewelsyn kan net verseker word wan-neer daar voldoende kennis oor die gedrag en ander behoe-ftes van diere is, asook hoe dit geraak word deur verskeie boerderystelsels en praktyke.

• Diereprodukte, kwaliteit en waardetoevoeging

Veeproduksie staar toenemende kompetisie in die plaaslike en internasionale markte in die gesig. Suid-Afrika, wat geen prysondersteuningstelsels het nie, moet meer en beter veeprodukte lewer teen ‘n laer prys. Navorsing moet ook verbruikerseise vir hoë kwaliteit, veilige produkte wat op ‘n omgewingsvriendelike wyse geproduseer word.

• Verbruikers, markontwikkeling en handel

Diereproduksie het in die afgelope jare die meeste van alle sub-sektore van landbou tot die bruto waarde van landbou-produksie bygedra. Daarom is die veebedryf van kritieke belang vir die ontwikkeling van lewenstandaarde en welsyn van die hele bevolking. Die bedryf kan help om die vlakke van armoede in Suid-Afrika te verlig deur die generering van inkomste, en ook as ‘n bron van proteïen. Navorsing-sondersteuning behoort te fokus op die ontwikkeling van volhoubare markte vir besighede, sodat die bedryf in staat gestel kan word om ‘n volwaardige plek in die ekonomie in te neem.

• Die ontginning van die potensiaal van rooivleis deur kom-mersialisasie en die oordra van tegnologie

Ondervinding het getoon dat die mees beperkende faktore vir die kommersialisering van die opkomende rooivleis-sektor aan die aanbod-kant is, byvoorbeeld ‘n gebrek aan

ingevoerde vleis (sonder tarief ) nie.

Die uitdaging in die nuwe jaar gaan wees om die waarde-ketting in die rooivleisbedryf meer stroombelyn en doeltref-fend te maak sodat die boer winsgewend kan produseer en die verbruiker bekostigbare goeie rooivleis op sy tafel kan kry. Só sal die boer ‘n groter aandeel van die verbruikersrand kan kry.

Dit sal egter net kan gebeur as die owerheid ‘n groter beleg-ging in die kommersiële sowel as die opkomende sektor maak.

Die vraag na vleis groei die vinnigste van alle landbou-produkte in die wêreld en ondanks die ekonomiese krisis sal dit aanhou styg. Suid-Afrika is ‘n netto-invoerder van vleis wat meebring dat die neiging hier nie vinnig sal verander nie.

Die rooivleisbedryf se bydrae tot voedselsekerheid raak al belangriker en met die voedselkrisis wêreldwyd is landbou internasionaal hoog op die politieke agendas.

“Die tyd is nou ryp dat die bedryf en die owerheid hande moet vat om landbou in die algemeen en die rooivleisbed-ryf in die besonder tot sy volle potensiaal te laat ontwikkel”, sê Brand.

NAVORSING IN DIE ROOIVLEISBEDRYF

Die beplanningskomitee vir beeste en kleinvee het on-langs sy navorsings- en ontwikkelingsplan vir die bedryf aangepas.

Die doelwit van die rooivleisbedryf is om gesogte rooivleis-produkte teen redelike pryse aan verbruikers beskikbaar te stel, met inagneming van verbruikers se voorkeure, interna-sionale standaarde en die bewaring van die omgewing. Die spesifieke doelwit van die Rooivleisnavorsings- en Ontwik-kelingstrust en sy projekkomitee is om navorsingsprojekte te koördineer en te befonds.

Navorsing fokus op die versameling en verbetering van in-ligting in die vee-wetenskap deur oorspronklike en ander ondersoeke en metodes van ‘n wetenskaplike aard met die bevordering van veeproduksie as die oogmerk. Ontwikkel-ing is nou verwant aan navorsing en dit verwys na aktiwiteite waardeur die kennis wat met navorsing verkry is, aange-wend word.

Fokusareas is ontwikkel oor die hele spektrum van sektore wat by die rooivleisbedryf betrokke is:

• Volhoubare benutting van natuurlike hulpbronne

Die omgewing skep ‘n sekere tipe van plantegroei met sy eie unieke probleme en produksiepotensiaal vir diereproduksie. Die plantegroei hulpbron vorm die basis vir die veebedryf in Suid-Afrika. Veeboerdery moet daarom binne die beperking van die omgewing plaasvind.

Navorsing en ontwikkeling moet daarop gemik wees om inheemse gunstige gene met aangepaste eksotiese gene te kombineer sodat meer doeltreffende en mededingende vee-, voedsel en vesel produksiestelsels geskep word. Hier-mee saam moet die ekonomiese stabiliteit van plaaslike boere en gemeenskappe bevorder word.

• Veeproduksie met internasionale mededingendheid




Veediefstalstatistieke: 1 Julie tot 30 September 2005, 2006, 2007, 2008 vergelykend

gepaste infrastrukture, swak toegang tot produksiediere en -insette, onvoldoende toegang tot bruikbare tegniese- en markinligting en ook tot doeltreffende bemarkings- en kredietstelsels. Die doel van die kommersialisering van die opkomende rooivleisbedryf is om hierdie beperkinge aan te spreek en te verseker dat boere doeltreffend produseer, ge-maklike toegang tot alle beskikbare markte het, en ingeligte keuses kan maak oor watter kanale gebruik moet word.

Die kommersialisering van die opkomende sektor behoort ook die doeltreffende benutting van die natuurlike hulp-bronne aan te moedig, beide op beheerde en kommunale plase. Daarom behoort die fokus te val op volhoubare veeproduksie besighede, wat omgewings- en ekonomies volhoubaar is.

VEEDIEFSTAL DAAL EFFENS

Veediefstal is besig om te daal, volgens die jongste syfers wat die Suid-Afrikaanse Polisiediens se Veediefstaleenheid onlangs vrygestel het.

In die tydperk 1 Julie tot 30 September 2008 is daar 13 989 beeste gesteel, in vergelyking met 15 910 in dieselfde tyd-perk in 2007 In hierdie tydperk is daar in 2008 16 349 skape gesteel, in vergelyking met 19 728 in 2007. Wat bokke be-tref is daar in die tydperk 1 Julie tot 30 September 2008 altesaam 7500 bokke gesteel, in vergelyking met 8 843 die vorige jaar.

Van die 13 989 beeste wat gesteel is, is 5 861 teruggevind. Van die 16 349 skape wat gesteel is, is 3 348 teruggevind, en van die 7 500 bokke wat gesteel is, is 2 163 teruggevind.

Waarde

Die waarde van die beeste wat gesteel is, is R104 917 500, dié van skape R16 349 000 en dié van bokke R10 500 000. As die diere wat teruggevind is, afgetrek word, het die bees-vleisbedryf in die tydperk 1 Julie tot 30 September 2008 ‘n totale verlies van R60 960 000 gely, die skaapvleisbedryf ‘n verlies van R13 001 000 en die bokvleisbedryf ‘n verlies van R7 471 800. Die waarde van beeste word op R7 500 per een-heid bereken, skape op R1 000 per eenheid en bokke op R1 400 per eenheid.

Die tien polisiestasies wat die meeste veediefstalsake onder-soek het, was Tsolo in die Oos-Kaap, Dirkiesdorp in Mpuma-langa, Maluti in die Oos-Kaap, Amersfoort in Mpumalanga, Qumbu in die Oos-Kaap, Ladysmith in KwaZulu-Natal en Bergville in KwaZulu-Natal.

Die Nasionale Koördineerder van die Suid-Afrikaanse Polisiediens se Veediefstaleenheid, Senior Superintendent Oosie Oosthuizen, sê veediefstal is een van die oudste mis-dade, wat beteken dat dit altyd ‘n uitdaging vir ondersoek-beamptes inhou om die misdaad suksesvol op te los.

Wanneer daar na die sukses-syfer gekyk wat in die afgelope tyd bereik is, is dit duidelik dat die meeste van die onder-soekbeamptes hul taak baie ernstig opneem, en die SAPD se hoofkantoor is baie trots op hulle.

Weerstoestande

Dit is nie maklik om veediefstalsake op te los nie, aangesien die misdaad altyd onderworpe is aan weerstoestande.

ONDERSOEK NA GRENSHEININGS

Die grensheining tussen Suid-Afrika en Zimbabwe is in so ‘n swak toestand dat die plaaslike rooivleisbedryf bedreig word deur die moontlike verspreiding van bek-en-klouseer oor die grens, het Agri Inspec tydens ‘n ondersoek wat in op-drag van die RPO gedoen is, bevind.

Daar is ook bevind dat vee onwettig vanuit Zimbabwe na Suid-Afrika gesmokkel word, sonder dat die owerheid veel daaraan doen. Verder het die ondersoek getoon dat geor-ganiseerde misdaadsindikate onwettige aktiwiteite oor die grens bedryf, wat nie deur die SAPD ondersoek word nie.

Volgens Agri Inspec se verslag is daar vanaf owerheidskant, insluitende die nasionale weermag, die SAPD en die Depar-tement van Landbou se afdeling Dieregesondheid, mini-male sigbaarheid en teenwoordigheid by die grensheining, wat smokkelhandel vergemaklik.



vanuit Zimbabwe. Die grensheinings word gereeld vir nuwe smokkelroetes geknip en is ook ‘n hoë risikogebied vir die verspreiding van dieresiektes.

• In die Madimbo-gebied bestaan die grensdraad uit ‘n enkel 13-draad heining wat oor die algemeen in ‘n swak toestand is. Dit hou ‘n groot risiko in vir die verspreiding van siektes.

• Die gedeelte van Popalin Ranch tot by die Sandrivier bestaan uit rivierplase wat tot teen die grensheining loop. Dit is ‘n baie hoë risiko gebied. Beeste uit Zimbabwe het vrye toegang tot die plase waar die heining beska-dig of vervalle is. Verskeie bekende smokkelroetes vanuit Zimbabwe deurkruis die gebied.

• Die gedeelte van Beitbrug tot by die Sandrivier word die meeste deur verbode immigrante en smokkelaars gebruik. Dit bestaan grootliks uit lemmetjiesdraad wat maklik geknip kan word.

• Beitbrug is Suid-Afrika se besigste grenspos met Zim-babwe. Duisende vragmotors beweeg daardeur, sonder dat die kajuite deursoek word. Gemiddeld 2 000 mense beweeg daagliks deur die grenspos, van wie meestal nie die voetbad gebruik wat veronderstel is om die bek-en-klouseer virus dood te maak nie.

• Vanaf Beitbrug tot by Mapungubwe Natuurreservaat is daar ‘n dubbele lemmetjiesdraad-heining van 1,5 meter wat maklik geknip kan word. Daar is rolle doringdraad tussen die heining wat doeltreffend is om diere uit te hou, maar nie mense nie. Oor ‘n afstand van een kilome-ter is die heining op 57 plekke beskadig. Daar is nie ‘n bedreiging dat diere deur die heining kan kom nie, maar die smokkel van vleis vanuit Zimbabwe is aan die orde van die dag.

• Die Pontdrift-grenspos word deur die SAPD beman, maar daar is geen doeane-beamptes ontplooi nie. Die polisie is nie verantwoordelik vir die grensheining nie. Die heining bestaan uit ‘n dubbele staalblokkiesheining met vier rolle lemmetjiesdraad opgestapel, maar met die ondersoek is bevind dat die meeste van die hekke nie gesluit is nie of oopstaan. Hierdie gebied hou nie so ‘n groot bedreiging in vir onwettige immigrante nie, maar die oopstaande hekke kan besmette vee na Suid-Afrika deurlaat.

Geografie

Die Limpoporivier vorm deel van die mees noordelike grens tussen Suid-Afrika en Zimbabwe. Dit is nie standhoudend nie en is vir ‘n gemiddelde tydperk van agt maande per jaar ‘n droë rivierbedding. Sommige dele van die rivierbedding is tot twee kilometer breed, met enkele watergate.

Agtergrond

Gedurende die vroeë tagtigerjare het die destydse Suid-Afrikaanse weermag ‘n heining op die suidelike oewers van die Limpopo aangrensend aan Zimbabwe op te rig om die gewapende aanslag vanuit die Noorde te stuit. Dit is oor-spronklik met ‘n twee meter hoë dubbele staalblokkies-hei-ningdraad gebou.

By die gedeelte by Madimbo se weermagbasis is daar net ‘n gewone 13-draad wildwerende heining opgerig met elektriese bedrading. Dit het as die bek-en-klouseer heining bekend gestaan, of as die Korridor-gebied.

In die heining tussen die Sandrivier en Pontdrift is daar 42 swaar staal toegangshekke gebou wat permanent deur die weermag gesluit is. In die gedeelte verder wes tot by Platjan is daar 16 hekke gebou wat ook deur die weermag bewaak is.

By die gedeelte van Popalin Ranch tot by Sandrivier is daar ongeveer 30 hekke ingebou waardeur boere wat rivierplase besit, toegang tot die rivier gekry het en veronderstel was om dit gesluit te hou.

Die Suid-Afrikaanse weermag het sy hoofbasis in Musina en drie basisse langs die heining opgerig, naamlik Madimbo in die oostelike gedeelte, Beitbrug-basis by die grenspos en Pontdrift agter die Pontdrift polisiestasie.

Verval van heinings

Na die verkiesing in 1994 het die weermag nog op die grens aangebly, maar die fokus het verskuif na die voorkoming van die insypeling van verbode immigrante en smokkelhan-del vanuit Zimbabwe. Oor tyd het die heining op sommige plekke erg verwaarloos en op ander plekke heeltemal ver-val.

Die Departement van Landbou is ook aktief betrokke by die grensheining, om te keer dat besmette diere Suid-Afrika binnekom.

Die beskadiging van die heining deur onwettige immigran-te en smokkelaars uit Zimbabwe het so hand uit geruk dat die regering die onderhoud van die heining aan ‘n private maatskappy oorgegee het.

Die nasionale weermag is besig om alle basisse, eiendom en toerusting na die SAPD oor te dra. Die SAPD is tans besig om sy lede vir grensdiens op te lei en neem op 1 April 2009 bevel oor van die grensheining.

Fisiese ondersoek• In die Makulele-gebied is die bestaande heining op die

Limpopo heeltemal deur olifante en buffels verwoes. Die gebied is ‘n hoë risiko-gebied vir die verspreiding van bek-en-klouseer.

• Die Mabilukgwe-gebied is bekend vir sy smokkelroetes, oorbring van beeste, skape, bokke, vleis en beeskarkasse Beeste vanuit Zimbabwe in die droë Limpopo rivier.


PAD VORENTOE

Die RPO het die omvattende verslag aan die Vleisbedryfs-forum voorgelê en kollektiewe aksies sal geloods word om droë probleme aan te spreek.

Hek wat oopstaan met smokkelroete in die agtergrond

Gat in heining, uitgeknip en nie herstel nie.

Gat in heining met vars voetspore.



achievements2 0 0 8 B R A N G U S

1. Number of registered animals increased by 4464 (17666 in 2008, 22130 in 2009).

2. Three herds have joined fi xed fee for large herd programme (all herds have more than 1000 cows on the system).

3. Mr Barry King wins the Tarkastad Carcass competition on the hook for a second time in a row (99.74%), He also takes reserve and third.

4. Brangus breeds two (one red and one black) 8star (Genestar logo) bulls for tenderness and feed effi ciency. These are the only 8 star bulls of any breed in Southern Africa.

Bran

gus?

Waar

om

• ProfessioneleVEEKUNDIGE ADVIESDIENStydensjaarliksekuddebesoekdeurgeakrediteerderasadviseurs.

• OOP KUDDEBOEK-begindeurueieBrangustipevroulikedier(BrahmanXAngus)viropnameasAppendixA(F1)ofB(F2)

aantebied;Kieskombinasiewatvirjoudiebestewerkinjouomgewing(vanaf3/16Angustot3/16Brahman).

• GROOT GENEPOELbeskikbaar–werêldwydisdieAngusdiegrootstevleisbeesrasendieBrahmandiemeestalrykerasindietropiesegebiede.

• KOMBINASIE VAN TWEE UITSTEKENDE RASSE:vrugbaarheid(aanpasbaarheid),vleiskwaliteit,kleinkalfies(32kg),bogemiddelde200dae(speengewig)(220kg),koeiemediumraam(481kg)–Brangus- “die natuurlike kurwe knakker”.Doeltreffendegroei(LNRgroeitoets,GDT1752g/dag,Voeromset5.83)

• “SOUTH AFRICAN TENDERIZER” Wetenskaplikeresultatetoondat98%vanalleBranguskarkassesagofbaiesagis;

• TeelPOENSKOP;• MeerbulparingkanvirtelingvanAenBgebruikword;• VERPLIGTE KEURING deurraskeurdersopdieplaas

VOOR REGISTRASIE. Seleksiegebaseeropvoorkomsenprestasie;

• Vrywiligedeelnameaandiewêreldsemeesgevorderdevleisbees-prestasietoetsstelsel(BREEDPLANInternational,+40miljoenvleisbeeste,100beestelersgenootskappe);

• Stambome,prestasierekordsenvelemeervanalleBrangussegratisbeskikbaaraanalmalbywww.brangus.org.za;

• Vastefooievirkuddesmetmeeras500koeie(kosteperdierneem

afsooskuddebo500koeievergroot).• Seleksie:net4vanelke10bullewordgeregistreer;• 92%vanalletelersneemdeelaan

PRESTASIETOETSING (96%vanallediereprestasiegetoets)


NamibiaIn 2003 is die Namibiese Brangus Beestelersgenootskap gestig, en in 2004 is die eerste Brangus diere by die Namibiese Stoettelers Vereniging geregistreer.

In 2005 was daar reeds 4 aktiewe lede in Namibia met amper 200 geregistreerde diere en in Oktober 2005 het die Brangus ras die eerste keer in Geskiedenis aan die Windhoek skou deelgeneem toe 5 vertoners van Namibia en Suid-Afrika ‘n totaal van 17 diere vertoon het. Na afloop van die skou is 13 diere op die skou veiling verkoop:

Bulle (5) Hoogste R 26 500-00 Gemiddeld R 19 875-00Verse (8) Hoogste R 9 750-00 Gemiddeld R 7 166-67

In 2006 het ons Genootskap gegroei na 6 lede met 267 diere en ons het weereens ’n baie suksesvolle Windhoek skou gehad met 3 telers wat 20 diere vertoon het. Baie goeie pryse is ook op die skou veiling behaal:

Bulle (5) Hoogste R 28 000-00 Gemiddeld R 23 200-00Verse (7) Hoogste R 10 000-00 Gemiddeld R 7 171-00

In 2007 was daar steeds 6 lede in Namibia, maar ons diere het vermeerder na ‘n verstommende 757. Brangus beeste is op Gobabis sowel as Windhoek se skoue vertoon en daar is diere op 3 veilings verkoop:

B R A N G U S I N

Na die eerste 19 Brangus diere in 2002 in Namibia gerigestreer is het ons ras nog net sterker en sterker geword.

Bulle (8) Hoogste R 46 000-00 Gemiddeld R 18 250-00

Verse (20) Hoogste R 8 000-00 Gemiddeld R 4 850-00

In 2008 het ons 7 aktiewe lede gehad en diere het tot 791 vermeerder. Weereens is op Windhoek en Gobabis se skoue met Brangus diere deelgeneem.

Ons sien baie uit na 2009 en glo dat die voorspoed wat ons ras tot nou geken het net sal voortduur. Enige telers van Suid-Afrika is welkom om saam met ons te kom skou in Windhoek van die 25ste September tot die 3de Oktober. Hoop ons sien julle daar.

Vir enige navrae oor Brangus diere in Namibia, kontak gerus vir Thunis Cocklin by 00264 811 276 791.



BRANGUSanker in nuwe gebied

Drie jong Oos-Kaap

telers met sterk

konstitusie, uitstek-

ende voeromset en

uitmuntende kon-

disie!

Ons is opgewonde

oor die toekoms

van die Brangus in

ons gebied.

Die Brangus is ‘n gevestigde vleisbeesras in hoofsaaklik die Vrystaat en KwaZulu-Natal. Ten opsigte van stoetteling was die ras tot onlangs nog onbekend in die Oos-Kaap. Die jong Oos-Kaapse Brangusklub is egter vinnig besig om die bordjies te verhang.

Dragtige verse op tipies gebroke doring- en grasveld teen steil berghange op Robbie Morgan se plaas in die distrik Adelaide.

‘n Eerstekalfkoei van Kurt Donian op gemende karooveld met haar speen-kalf van sewe maande. Sulke koeie kan goeie koeifamilies in ‘n kudde vestig.

Barry King van Tarkastad se kampioengroep van vier karkasse op vanjaar (2008) se nasion-ale karkaskompetisie op Tarkastad. Dié groep

het 68% uitgeslag met ‘n puntetelling van 96.3%.

Kürt Donian

Barry King

Robbie Morgan

DEUR LOUW PRETORIUS, Landbouweekblad, 12 September 2008

C O N S T I T U T I O N • C A L V I N G E A S E • C A R C A S S Q U A L I T Y

We a r e b u i l d i n g f o r t h e f u t u r e



voorgeslagte se prestasies. Die afslaer was ook Spaans magtig ter wille van die Suid-Amerikaanse kopers. Verskeie rooi diere is deur Suid-Amerikaners gekoop.

Die afslaer word verder deur die “spotters” bygestaan terwyl hulle twee nóú saamwerk om kopers te identifi seer. Wanneer ‘n potensiële koper deur die “spotter” opgemerk word, word ‘n groot ophef van die bod gemaak.

Die atmosfeer wat hiermee geskep word is een van op-winding en afwagting waarin die koper kwalik kan weier om ‘n volgende bod te maak!

Die waarde van die IBBA se beleid om drie-agtste/vyf-agtste brangus te teel, sowel as die feit dat hulle tegnologies verder vooruit is met hul “EPD’s” en karkas-teelwaardes, het verseker dat die gemiddelde opbrengs per dier, plusminus R20 000 (2000 dollar) meer was as die vorige aand se veiling deur die ARBA.

Dit was ook vir ons opmerklik hoe families - pa’s, seuns én dogters saamwerk om die diere skougereed te maak. Feitlik geen ander arbeid is daar beskikbaar nie. Dit is ook meestal kinders wat die haltermak diere skou, want ouers glo dit hou die jongklomp besig en van die strate af.

Vir die volgende dag het die IBBA se telers ‘n “Global Round-up” gereël. Genooides was hoofsaaklik internasion-ale gaste. Verskeie telers het diere daar gehad wat ten toon gestel en bespreek is. Dit is gehou in ‘n groot skuur buite Houston op die “George Historical Ranch”.

By hierdie geleentheid kon ons skouers skuur met telers van Argentinië, Brasilië, Belize, Columbië, Costa Rica, Mexiko, Uruguay en Paraguay.

In die daaropvolgende week het ons verskeie “ranches” besoek.

Ons was ‘n vrolike viertal wat op Donderdag, 5 Maart 2009 ons bagasie by Oliver Tambo-lughawe ingeweeg het: Ido Schroeder, Dries Del-

port, Kosie Smit en ekself.

Na ‘n 23-uur lange vlug het ons die vierde grootste stad in Amerika onder ons gesien. Wyd uitgestrek het Houston daar gelê. Ons was reisvoos, maar gereed vir ons groot avon-tuur!

Die Vrydagmiddag het ons diere gaan besigtig by die “Reliant Centre” waar die “Houston Livestock Show” en “Ro-deo” gehou is. Verskeie rasse se skoue en veilings word ge-lyktydig in hierdie reuse gebou van 14 hektaar onder dak, gehou. Vrydagaand se veiling is deur ARBA, die “American Red Brangus Breeders’ Association” gehou. Teelverhoudings is nie so essensieël vir hierdie groep nie, en selfs suiwer An-gusse vorm deel van hul geregistreerde diere.

Na afl oop van die skou het ons verlore slaap probeer in-haal, in die geriefl ike Reliant Park Holliday Inn-hotel.

Die volgende dag was nog ‘n skou op hande. Dié keer gereël deur die IBBA - die “International Brangus Breeders Association”. Hulle teel slegs drie-agtste/vyf-agtste rooi en swart Brangus.

Vroeg-vroeg het ons die diere gaan bekyk wat daaraan sou deelneem, en ons was beïndruk deur die gehalte en grootte van die skou-klasse wat aangebied is. ‘n Goeie voor-beeld was die “Early Spring heifer calf”-klas vir swart verse wat tussen 1 en 31 Maart 2008 gebore is, wat 17 was in hul klas.

Na afl oop van die skou het die veiling van die IBBA plaasgevind en die hele aanbieding was weereens indruk-wekkend! Die afslaer word bygestaan deur ‘n “sales manager”. Laasgenoemde ken die stamboom van elke dier met hul

O n s b e s o e k a a n

D e u r J O H A N D U P L E S S I S

O n s b e s o e k a a n

Kosie, Ido, Johan en die vlae van die internasionale telers wat by die Globel Roundup was


Don Cox van Cox Excalibur, waar-

skynlik die voorste Amerikaanse teler

van die rooi Brangus, het ons self rond-

geneem tussen sy diere. Hy het al ver-

skeie bulle geteel wie se saad deur SA

telers gebruik is onder andere “Sensa-

tion”, “Home Run”, “Legend” en “Power-

man”.

Ons was bevoorreg om Don Cox

se embrio-skenkerkoeie te besigtig en

hulle was van uitstaande gehalte.

Ons het daarna verskeie ander rooi

telers besoek en almal was besonder

gasvry.

Die geleentheid om vir twee dae by

die legendariese “Camp Cooley Ranch”

te kon oorbly, was nog ‘n hoogtepunt

op ons toer. Hulle is eienaars van die

bekende Brinks Brangus wat vir langer

as 20 jaar die mees toonaangewende

swart Brangusteler ter wêreld is.

Ons is rondgeneem na “Iron Farm

Cattle Co” en “Cavender Ranches”, waar

ons uitstekende kuddes kon sien. Hierdie

kuddes het beslis beweeg na medium-

raam teeldiere. Die vroulike diere was

deurgaans van hoogstaande gehalte.

Ons was ook bevooreg om ‘n be-

soek te bring aan Ultimate Genetics wat

dienste lewer in die die tap en berging

van semen asook embriospoeling en

oorplasing. Ons kon ‘n hele paar bulle

by die plaas sien wat gereed gemaak

word om semen van te tap.

Ons 10 dae-lange toer het tot ‘n

einde gekom. Dae waarin ons baie ge-

sien, geleer en gelag het . . .

Ons besoek aan Amerika was voor-

waar die moeite werd en ek is oortuig

daarvan dat hul genetika ‘n baie posi-

tiewe invloed op ons ras in SA kan hê,

veral as mens na die gehalte van hul

swart diere kyk.

‘n Vers word voorberei vir die skou

Saam met telers van Costa Rica tussen die beeste van Don Cox

Geary Stutts van Dos XX stoet skou sy Red Chief seun

‘n Groep verse by Houston skou

Brinks Bright Side 607L11 seun by Iron Farms

Houston skou

Surways Legacy van Staycy Costello in Hockley Texas

Dries en Kosie evalueer ‘n Home Run seun


National ShowB R A N G U S

Judges: Jan de Jong & Johan BlomerusPictures: Wayne Southwood

LEFT: Bruljant C0663, Junior & Grand Champion Bull, Owner: Reinet Meyer, Bloemfontein

LEFT: Baumeister BM, Senior Champion Cow, Owner: IF Schroeder, Dundee

Baumeister BM 0689, Junior Champion Heifer, Owner: IF Schroeder, Dundee

V 0765 (ET), Reserver Junior Champion Bull, Owner: F Naude, Welkom

RIGHT: TT0548, Senior Champion Bull, Owner: JF Henning, Vryheid

RIGHT: V 06062 Tracker Perfor, Reserve Junior Champion Heifer, Owner: F Naude, Welkom


LEFT: V5 06099, Junior and Grand Champion Bull, Owner: F Naude, Welkom

LEFT: T-X 0657, Junior Champion Heifer, Owner: B van Niekerk, Winburg

LEFT: V5 Thickset, Senior Champion Cow, Owner: F Naude, Welkom

LEFT: Deltaque D 00 495, Senior Champion Bull, Owner: JH Smith, Kimberley

RIGHT: Deltaque D05 903, Reserve Senior Champion Bull, Owner: WHD Delport, Boshof

RIGHT: Labor 3L, Reserve Senior Champion Cow, Owner: B van Niekerk, Winburg

RIGHT: Rosewall Rose 0574, BLUP Champion Bull, Owner: JJ Rosewall, Kokstad

RIGHT: Baumeister BM, Reserve Junior Cham-pion Heifer, Owner: IF Schroeder, Dundee


SWART BRANGUS BULLE

Klas 1 18 Maande en Jonger EERSTE V50765 TWEEDE V50766 Klas 2 18 - 24 Maande EERSTE BM0673 TWEEDE DD06151 DERDE DD06204 Klas 3 25 - 30 Maande EERSTE C0663 TWEEDE BM063 DERDE MM06651 Klas 4 Junior Kampioen C0663 Res Junior Kampioen V50765 Klas 5 31- 36 Maande EERSTE TT0548 Klas 8 Senior Kampioen TT0548 Klas 9 Groot Kampioen Bul C0663 SWART BRANGUS VROULIKE DIERE Klas 10 18 Maande en Jonger EERSTE C0773 TWEEDE C0778 DERDE RVW07106 Klas 11 18 - 24 Maande EERSTE BM0689 TWEEDE V50662 DERDE BM0677 Klas 13 Junior Kampioen C0773 Res Junior Kampioen C0778 Klas 15 42 Maande en ouer EERSTE BM0437 Klas 16 Senior Kampioen BM0437 Klas 17 Groot Kampioen Vroulik BM0689

ROOI BRANGUS BULLE

Klas 21 18 Maande en Jonger EERSTE V50753 TWEEDE V50744 DERDE V50735 Klas 22 18 - 24 Maande EERSTE V50699 TWEEDE NS0639 DERDE L06887 Klas 23 25 - 30 Maande EERSTE BM0614 TWEEDE D06982 DERDE D06977 Klas 24 Junior Kampioen V50699 Res Junior Kampioen BM0614 Klas 25 31- 36 Maande EERSTE B0586 TWEEDE D05961 DERDE JJR05122 Klas 26 37 - 42 maande EERSTE D05903 TWEEDE L05804 Klas 27 42 Maande en ouer EERSTE D00495 TWEEDE V50250 DERDE D00501 Klas 28 Senior Kampioen D00495 Res Senior Kampioen D05903 Klas 29 Groot Kampioen V50699 BRANGUS VROULIKE DIERE Klas 30 18 Maande en Jonger EERSTE V50787 TWEEDE V507115 DERDE BVN0742 Klas 31 18 - 24 Maande EERSTE TX0657 TWEEDE V50666 DERDE D0635 Klas 33 Junior Kampioen TX0657 Res Junior Kampioen V50666 Klas 34 31 - 36 Maande EERSTE V50583 Klas 36 42 Maande en ouer EERSTE VL013L TWEEDE TX0457 Klas 37 Senior Kampioen V50583 Res Senior Kampioen VL013L Klas 38 Groot Kampioen Vroulik TX0657

BonusRas


DineeTatties Henning – Senior Kampioen Swart Bul, Jeff Rosewall – Breedplan Bul 2008, Rita Schroeder – Opperste Kampioen Vroulike dier, Junior Kampioen Swart Koei, Ido Schroeder – Groot Kampioen Swart Koei, Senior Kampioen Swart Koei, Ben-nie van Niekerk – Groot Kampioen Rooi Koei, Junior Kampioen Rooi Koei, Arthur Hellberg – Brangus President, Ferdie Naude – Groot Kampioen Rooi Bul, Opperste Kampioen Bul, Senior Kampioen Rooi Koei, Junior Kampioen Rooi Bul, Brangus Teler van die Jaar 2008, Hoogste Gemiddeld op Nasionale Veiling 2007, Rian van Wyk – Brangus Jong Teler van die Jaar 2008, Reinet Meyer – Groot Kampioen Swart Bul, Junior Kampioen Swart Bul, Martin Campher – Beste Brangus Produksie Veiling van 2007, Brangus kudde met die beste interkalf, Kosie Smith – Senior Kampioen

Rooi Bul



20

08

-20

09

VE

ILIN

G U

ITS

LA

E




s o c i e t y a i b u l l s

TANK T-X 02 13

- Traitleaderforlowbirthweights

- Top10%formilk

- Belowaverageforcowsize

- Idealbullforheifersandlatematuringcows

TEN

FE

TEN

dogtervanTankT-X0213 seunvanTankT-X0213

No fads, No Frills, No fancies


V5 03 26 THICKSET - Top10%forlowbirthweightandeyemusclearea- LowBirthweightEBV- Idealforbeefheifersanddairycows- BullthatworkswellwithBrahmantypeanimals

FE 04 53 DINGAAN

- Top10%forlowbirthweightsand400-dayweight

- LowBirthweightEBV

- Idealforbeefheifersanddairycows

dogtervanV50326Thickset


LABOR 8L

-TraitLeaderforlowBirthweight

-Top20%formilkandscrotalcircumference

-Aboveaverage400&600daygrowthEBV’s

-Idealbullforheifersanddairycows

dogtervanLabor8L seunvanLabor8L

Breed the best better


RAMBO D 04 818 - TraitLeaderin600-dayweight- LowbirthweightEBV- ExcellentMuscling- Idealbullforbeefheifersandcowsthatlackgrowth

Stretcher

-NuwegenetikauitswartbulTransformer

-Laegeboortegewig(laagste5%)

-Hoëmelk(top5%)

-Goeieskede

seunvanRamboD04818

Nuut!


SUNDANCE FE 04 47

- Top10% forgrowth (200-,400-, 600-dayweight)&scrotalcircumference

- Idealbullforcowsthatlackgrowth- Redgenecarrier

TEN

MAR

FE

seunvanSundanceFE0447

Build better beef


V5 06 20

-Donkerrooi-GrootsteoogspiernoggemeetbyBrangus-Goeievleiskwaliteitgene

TEN

MAR

FE

LANCEFIELD RUSHMORE

- ApprovedPolledBrahmanBull

- IdealbullforAngusandBrangusbreedersthatwanttoincreasetheamountofBrahmanbloodwithoutbreedinghornsorscurs

SemenofallSocietybullsalsoavailbefromtheBreedDirector

Nuut!



How do we breed Brangus / Ons teel Brangus so

Brangus GeskiedenisDieBrangusisoorspronkliksedert1940indieVerenigdeStatevanAmeri-kageteel.GedurendeJulie1949worddieAmerikaanseBrangustelersg-enootskapgestig.In1956worddienaamverandernadieInternasionaleBrangustelersgenootskap(IBBA).Teen1987isdaarreeds150000geregis-treerdeBrangus-diereindieV.S.A.enbestaandietelersgenootskapreedsuitmeeras1800aktiewelede.AnderlandewaarBrangusaangetrefwordisArgentinië,Australië,Botswana,CostaRica,Guatemala, Iran,Kanada,Mexico,Namibia,Nieu-Zeeland,Paraguay,Swaziland,Venezuela,MozambiqueenZimbabwe.

InSuid-AfrikaisdieoudstekuddediėvanRaymondGreenvanLadysmith,Natal.Hyhetreedsin1963beginmettelingvandieBrangusinSA.DieeersteBrangus-klubisin1976gestigmetdiedoelomerkenningvirdieras te verkry. Gedurende 1986 besluit die Suid Afrikaanse Stamboekv-ereniging sebestuuromdievoorgesteldegrondweten teelmetodevandieBrangusBeestelersgenootskapvanSuid-Afrikateaanvaar.Erkenning,wat destyds net‘n formaliteitwas, is laat in 1986 verwesenlik, toe dieBrangusrasamptelikdeurdieRegistrateurvanVeeverbeteringendieSAStamboekverenigingerkenis.DieGenootskapinSAhettanssyeiekantoormet135ledewat22300geregistreerdeBrangus-dierebesit(Namibiahet8endiebesit757Brangus-diere).

The conceptofdevelopinganewbreedby stabilizing thebest charac-teristicsof twoprovenbreeds inafixedproportion isuniqueto the In-ternationalBrangusBreeders’Association,IBBA.Ratherthantopcrossingoncommercialcows,provenindividualsofthetwoparentbreedsserveasthefoundationforestablishingnewbloodlines.RegisteredBrangusmustbe5/8AngusorRedAngusand3/8Brahman,solidblackor redandpolled.Bothsireanddammustberecordedwiththe InternationalBrangusBreeders’Association.FoundationAngus,RedAngus andBrahman cattlemustbe registered in their respectivebreedassociationprior tobeingenrolledwith the IBBA. Intermediate crossesnecessarytoreachthe5/8-3/8percentagearecertifiedbytheSABG.Inrecentyears,themajorityofBranguscattleenteredintheherdbookisfromBrangusparents,butanincreasingnumberoffoundationBrahmanandAngusarebeingenrolledasthebreedachievesgreaterrecognition.TheherdbookoftheInternationalBrangusBreeders’Association,IBBAisopeninauniqueway.RegisteredAngus,RedAngusandBrahmancattlecanbeenrolledasfoundationstockfornewBrangusbloodlines.TheexactprocedureforbreedinguptoBrangusconsistsofenrollingfoundationAn-

Breeding up to Brangus

Certified1/2blood(1/2B-1/2A)



PurebredAngus*

RegisteredBrangus(3/8B-5/8A)



PurebredAngus*

Certified1/2Blood*

PurebredAngus*

PurebredBrahmanorZebu*

Certified1/2Blood(1/2B-1/2A)

The Brangus was originally bred in the United States of America since1940.DuringJuly1949theAmericanBrangusBreeders’Societywases-tablished. In1956 thenamewas changed to the InternationalBrangusBreedersSocietyby1978therewerealready150000registeredBrangusanimalsintheUSAandtheBreeders’Societyhadmorethan1800activemembers.OthercountrieswheretheBrangusistobefoundareArgentina,Australia,Botswana,Brazil,Canada,CostaRica,Guatemala,Iran,Mexico,Namibia, New Zealand, Paraguay, Swaziland, Venezuela, MozambiqueandZimbabwe.

InSouthAfricatheoldeststudisthatofMr.RaymondGreenofLadysmith,Natal.HestartedbreedingBrangusintheRepublicofSouthAfricain1963.ThefirstBrangusClubwasestablishedin1976inordertogainrecognitionfor thebreed. During1986themanagementof theSouthAfricanStudBookAssociationdecidedtoaccepttheconstitutionandbreedingmeth-odsoftheBrangusBreeders’SocietyofSouthAfrica.Recognition,whichatthat timewas just a formality, becamea reality late in 1986when theBrangusbreedwasaffordedofficialrecognitionbytheRegistrarofLive-stock improvement and the SouthAfrican StudBook and Livestock Im-provementAssociation.Currently,thereare135breederswith22300reg-isteredBranguscattleintheRepublic(Namibiahas8membersthatown757Brangusanimals).

Brangus History

How it started in USAgusorRedAngusandBrahman,certifyingtheintermediatecrosses(1/4bloods,1/2bloods,and3/4bloodswiththeBrahmanpercentagealwaysgivenfirst)andthenregisteringtheanimalsasBranguswhentheyreachthe3/8-5/8level.ThecertifiedintermediatecrossesaresimplyatooltogettoBrangusandarerarelycrossedbacktooneanother.Itispossibletoeitherbreed1/4Brahmanto1/2bloodsor3/4BrahmantoAngustogettoBrangus(seeBreedinguptoBrangus).IntheIBBA’sprogram,thereciprocalcrossesareequalsothosedevelopingnewbloodlinescanbestutilizeall their crosses.TherearealsoopportunitiestoprovidecertifiedfoundationcattleforbreedinguptoBrangustothosebreederswhodonotwanttodevelopalltheintermediatecrossesthemselves.TheprogramforbreedinguptoBrangusisparticularlyappealingtotheregisteredAngusbreederwhocanbuya3/4bulloruse3/4sementoproduceregisteredBrangusinthefirstgeneration.ThosewithBrahmanand1/2bloodscanraise3/4bullsforsaletoAngusbreedersandcanalsobreedtheir3/4heif-ers tooutstandingAngusorRedAngusbulls if they chooseand startaBrangusorRedBrangusherdfrom3/4cows.

PurebredBrahmanorZebu*

“Since 1940”




Nampo2 0 0 8

KI Boeredag

SA Sundance FE 04 47

Daar was 52 mense. Boeredag was gehou op 01 Apri l 2009.

Die ou bulle



any countryi s B r a n g u s C o u n t r y

KwaZulu-Natal

Raymond Mcmurray | 083 410 1737

Tatties Henning | 082 893 1632

Christopher Sparks | 083 701 0029

Melmoth

Vryheid

Swinburne

B O N U SRas • Breed



Ido Schroeder | 082 894 7219

Jeff Rosewall | 083 262 5462

Craig Sclanders | 082 955 5428

Dundee

Kokstad

Winterton


Alan Green | 082 802 7005

Martin Campher | 083 620 0050

Arthur Hellberg | 082 886 0091

Ladysmith

Ladysmith

Glencoe



Eastern Cape

Robbie Morgan | 046 684 0793

Barry King | 045 848 0208

Adelaide

Tarkastad

Kurt Donian | 083 301 8449

Middelburg



Pine Louw | 082 496 2631

Mosselbaai

Free State

Dries Delport | 082 856 6998

Nico Smith | 083 625 4677

Boshof

Dewetsdorp-Rouxville



Reinet Meyer | 082 923 2639

Albertus du Preez | 082 654 0780

Pine Louw (Jnr) | 072 220 5130

Verkeerdevlei

Petrusburg

Springfontein

Free State



Riaan Rauch | 083 446 3337

Roy Dixon | 082 905 0293

Dewetsdorp

Edenburg

Danie Botha | 072 874 9288 JA du Plessis | 082 493 0451

Hertzogville Daniëlskuil

CJJ de Kok | 082 779 5497

Hertzogville



Helgard Truter | 082 459 6927

Soutpan

Brian Angus | 082 573 9687

Sias Booysen | 082 551 1054

Arlington

Bloemfontein



Johan du Plessis | 082 929 5136

Bennie v Niekerk | 082 903 3515

Ferdi Naude | 082 490 5678

Hoopstad

Winburg

Welkom

Maize Valley | 082 824 0878

Hertzogville

André vd Merwe | 082 427 1488

Reitz


Gert Malherbe | 082 807 9216

Hertzogville

Piet van Loggerenberg | 082 823 0531

Hertzogville

Noord-Kaap

Kosie Smith | 082 800 2947

Douglas



Noord-Kaap

Willem Avenant | 083 279 3449

Upington

Andries Burger | 082 770 1427

Delportshoop

Francois Page | 072 593 6128

Upington

Gauteng

James Paterson | 082 338 9189

Hekpoort

Nasionale Veiling13 Augustus 2009

Harrismith

B R A N G U SThe future lies in the quality of the progeny

Noord-Wes

George Gibbens | 082 854 7665

Potchefstroom

Christo Bosman | 082 944 0520

Reivilo

Mpumalanga

Rian van Wyk | 083 645 4434

Panbult

Schalk v Oudtshoorn | 082 376 2699

Amsterdam


Blackie Zwarts | 083 234 0405

Standerton

Hannes Uys | 082 828 7380

Standerton

Eli Elderson | 00258 363 6523

Swaziland

Big Bend



Johannes-Gert van der Wath | 00264811270061

Gielie Vermeulen | 00264811283171

Casper Oosthuizen | 00264811282140

Stampriet

Maltahöhe

Grootfontein

Chimo - Mozambique, Abelio Antunes, 00258825018200

Gabarone - Botswana, Moses Moremong, 002673973609

G Moemedijeng, 002679359361

Grabou - Western Cape, Alfred Andrag, 082 824 1214

Sunland - Eastern Cape, Rennie Price, 082 654 0840

Polokwane - Limpopo, Stephan Heinlein, 082 802 3374

Thunis Cocklin | 00264 811 276791

Namibia

Witvlei


M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

BAXTERJA

POBOX77,MERRYVALE,3291

0333305924

0333305924

[email protected]

T-X

BECKERPC

POSBUS331,CORNELIA,WARDEN,9890

0586424104

0865016330

0824111886

[email protected]

LIBERTAS

CAMPHERJHDV

POSBUS1050,LADYSMITH

,3370

0366373171

0366373171

0836200050

keeversfontein@gm

ail.com

KEEVERSFONTEIN

ENGELBRECHTHGW

POSBUS334,PAULPIETERSBURG,3180

0349950425

0847066825

SONSKIC

GREENAJ

POBOX559,LADYSMITH

,3370

0364481854

0364481854

0828027005

[email protected]

HARM

ONY

GREENGR

POBOX311,WINTERTON,3340

0364881264

0364881264

0822922314

[email protected]

MOUNTALICE

GREENHR

POBOX315,LADYSMITH

,3370

0366353041

0366353041

0836431312

MIDDLEDALE

HELLBERGAK

POSBUS25,GLENCOE,2930

0343932810

0343931732

0828860091

[email protected]

AK

HENNINGJF

POSBUS202,VRYHEID,3100

0349800035

0828931632

[email protected]

TETAAN

JACOBSZM

JW

POBOX1152,HARRISMITH

,9880

0366314431

0586710062

0836285462

RENSBURGSKOP

JORDAANJACQUES

POSBUS201,WINTERTON,3340

0364881423

0364881423

0836313810

jordaan.chantelle@dm

ail.com

EVERSHALT

MCMURRAYRJ

POBOX223,MELMOTH,3835

0354507830

0354503029

0834011737

[email protected]

RAYVOR

MORTLOCKPR

POBOX91,SWARTBERG,4710

0397474530

0397474530

PIP-BPR

PAULFICK

POSBUS48,BERGVILLE,3350

0364481332

0364481332

0836435500

[email protected]

VALENCIA_REDS

PITOUTJF

POSBUS20034,NEW

CASTLE,2940

0343250152

0343122200

0824569314

[email protected]

DERO

ROSEWALLJJ

POBOX185,KOKSTAD,4700

0397274172

0397271141

0832625462

rosewalljj@gm

ail.com

ROSEWALL

*SAINTRC

POBOX284,HIBBERDENE,4220

0396991597

0393991588

0824148051

[email protected]

KEMBALI

SCHROEDERIF

POBOX255,DUNDEE,3000

0342123726

0342123788

0828947219

[email protected]

BAUM

EISTER

SCLANDERSC

POBOX135,WINTERTON,3340

0364881664

0829555428

craigsclanders@

gmail.com

CLYDESDALE

SMITH

JF

POSBUS20549,NEW

CASTLE,2956

0343250617

0343250616

0833277233

[email protected]

MICJOHN

*HDWATSON

POBOX812,UNDERBERG,3257

0337011128

0337011910

0826553146

[email protected]

BAR-V

*VOVAFARM

INGTRUST

POBOX812,UNDERBERG,3252

0337011128

0337011910

0826553146

[email protected]

VOVA

Kw

aZ

ulu

-N

ata

l -

K

wa

Zu

lu-

Na

tal

M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

*FERREIRAH

POSBUS2454,BRITS,0250

0125041975

0724161790

[email protected]

FHL

GELDENHUYSFJ

POSBUS21,LAM

ONTAGNE,00184

0128033788

0823355789

[email protected]

THE-BAREN

MARTIN

SPF

21WESTRIDINGRD,FERRYVALE,NIGEL,1491

0118143289

0118143289

0828143674

[email protected]

MARTIN

SPATERSONJ

BLUEBIRDFARM

,POBOX6,HEKPOORT,1790

0145761272

0823389189

BLUEBIRD

VENTERR&MENTZW

POSBUS10831,CENTURION,0046

0839564270

0126638930

0824445301

[email protected]

BOVUS-BEEF

GA

UT

EN

G

-

GA

UT

EN

G


M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

AVENANTW

JPOSBUS1061,UPINGTON,8800

0865170341

0832793449

avenant@webm

ail.co.za

AVENANT

BURGERAJ

POSBUS29,DELPORTSHOOP,8377

0866343416

0827701427

[email protected]

SWARTHAAK

DELPORTW

POSBUS1207,KIMBERLEY,8300

0828566998

[email protected]

WILJADA

DELPORTW

HPOSBUS1207,KIMBERLEY,8300

0538611722

0538323648

0834560660

DELTAQUE

No

or

d-

Ka

ap

-

N

or

the

rn

C

ap

e

M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

COCKLIN

TM

POSBUS9084,EROS,9000

002648112767910026461222208

00264811276791

thunis@

thepub.co.za

KLEIN

BERG

DENTLIN

GERHH

POBOX31855,PIONIERSPARK,WINDHOEK,9000

0026461247986

00264811278645

[email protected]

HARROS

*KATJITAEIY

POBOX50056,BACHBRECHT,WINDHOEK,9000

00264811272351

[email protected]

ISIVO

CJHOOSTHUIZEN

POSBUS507,GROOTFONTEIN

,9000

09264240367

067240510

0811282140

[email protected]

CASJAN

STAM

PRIETBOERDERYTRUST

POSBUS7,STAM

PRIET

0026463260061

0026463260001

00264811270061

[email protected]

ARTESIA

VERM

EULENGJG

POSBUS86301,EROS,WINDHOEK,9000

0026461240197

0026461285601500264811283171

[email protected]

.na

ORUTJIW

A

Na

mib

ia

-

Na

mib

ië

M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

BOTHAJA

POSBUS6436,SECUNDA,2302

0176341944

0176192114

0835184889

[email protected]

JOMABO

BOTHALJ

POSBUS295,ERMELO,2350

0178116334

0178191166

0839604611

[email protected]

LOKUS

BURGERSJV

POSBUS348,WAKKERSTROOM,2480

0177300036

0866992296

0763376218

[email protected]

JVBVICTORY

CROOKESPLANTATION(BARJRANCH)

POBOX35,BIGBEND,SW

AZILAND,L311

092683636355

092683636168

[email protected]

BAR-J

HBREDENKAMP

POSBUS13237,CLUBVIEW,0014

0126602723

0866777705

0832294527

[email protected]

EURICH

JONCKC

POSBUS269,WAKKERSTROOM,2480

0177300033

0828052444

CHRISLIANA

LEMMERPF

POSBUS167,AMSTERDAM,2375

0178469649

0824152290

[email protected]

SHANRI

UYSJ

POSBUS710,STANDERTON,2430

0177124724

0177124724

0828287380

[email protected]

LABRAN

VANOUDTSHOORNSW

CVR

POSBUS666,ERMELO,2350

0178650074

0178469771

0823762699

[email protected]

ELANDSPRUIT

VANWYKAJ

POSBUS1089,ERM

ELO,2350

0178207233

0866343736

0836454434

[email protected]

JAGTDRIFT

VANWYKN


0177144012

0177144012

0827832204

[email protected]

WYKING

VENTERJC

POSBUS724,VOLKSRUST,2470

0177352030

0177352030

0825706606

[email protected]

J<WILLIAMLAMBDEN

PostnetSuite358,PrivatebagX15,Menlopark,01020828013210

0126638471

0828013210

william

@pprojects.co.za

KLIPLAND

*ZWARTSJH


0177124225

0866959440

0832340405

jhzwarts@

gmail.com

BRAVO-J&B

Mp

um

ala

ng

a

-

Mp

um

ala

ng

a


M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

DONIANKO

POBOX276,MIDDELBURG,5900

0498422818

0833018449

[email protected]

DONIAN

FOURIEJC

POSBUS107,HOFMEYER,5930

0488849156

0488849156

0735368533

[email protected]

RUBYRED

*GRAYEDWARDS

POBOX9,STUTTERHEIM

,4930

0436832512

0824477367

[email protected]

*JOUBERTBDY

POSBUS268,RIVERDALE,6670

0287134513

0865600367

0823226638

faniej@

telkomsa.net

WAGENDRIFT

KINGBJ

POBOX136,TARKASTAD,5370

0458480208

0458460474

BOTTLEGAT

LORDDM

POBOX18,HOFMEYR,5930

0488849052

0488849052

0823719280

lorddm

@mweb.co.za

KAROO

OLIVIERA

POBOX743,CRADOCK,5880

0488812325

0488812325

0735866777

aole@

telkomsa.net

SNOW

-PEAK

*PHILLIPSRD

POBOX133,TARKASTAD,5370

0458480050

[email protected]

SILHOUETTE

*REPAPISM

JPOSBUS139,BEDFORT,5780

0466851121

0466850767

0824684836

[email protected]

ROBERTSDO

POBOX88,MACLEAR,5480

0459321228

0459321661

0835009041

[email protected]

FAIRBRIDGE

WHYTEBANKFARM

POBOX118,ADELAIDE,5760

0466840793

0466840793

0737855124

[email protected]

WHYTE-BANK

WICKLOW

POSBUS90,SUNLAND,6115

0422340191

0422340271

0826540840

rennie@

wicklow.co.za

WICKLOW

Oo

s-

Ka

ap

-

E

as

ter

n

Ca

pe

M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

DUVENHAGEHS

POSBUS41,VANZYLSRUS,8467

0537810433

0537810433

0825711952

[email protected]

SAHARA

*GILFILLANTS

POBOX113,COLESBERG,9795

0517531376

0517531376

0721560656

[email protected]

HERON-COURT

PAGEF

POSBUS3171,UPINGTON,8800

054902911212

0725936128

FP

SCHEEPERSGS


0538337172

0839823186

SCHEEPERS

SMITH

JH


0535817190

0535817190

0828002947

[email protected].

SMITH

-BRANG

*SCHALKFABER

POSBUS889,KATO,8446

0537231054

0537392410

0833046702

[email protected]

GIBBENSGS

POSBUS1946,POTCHEFSTROOM

,2520

0182981189

0182945010

0828547665

[email protected]

GIBBENS

*HDEWIT

POSBUS58,SYFERBULT,0332

0731852018

[email protected]

DE-WIT

JCBOSMAN

POSBUS65,REIVILO,8595

0539521602

0829440520

[email protected]

BOSMAN-BRANGUS

*VENTERJA

POSBUS886,VENTERSDORP,2710

0824174708

jamorstoet@vodacom4m

e.co.za

JAMOR

No

or

d-

Ka

ap

-

N

or

the

rn

C

ap

e


M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

A.DEPLAISANTE

POSBUS1338,UPINGTON,8800

0543325699

0543312481

0829004959

[email protected]

DE-PLAISANTE

*ADVNIEUWOUDTGP

POSBUS366,PETRUSBURG,9932

0535730039

0535730039

0827862894

[email protected]

KROONVIEU

AJBURGER

POSBUS180,WEPENER,9944

052322202

0865025681

0827709113

[email protected]

R+M

ANGUSB

POBOX23,ARLINGTON,9602

0584530606

0584530606

0825739687

[email protected]

WOODVIEW

BEKKERMJ

POSBUS2329,WELKOM,9460

0573522010

0573528184

0832624021

[email protected]

MJB

BENNIEVANNIEKERK

POSBUS66501,WOODHILL,0076

0129932651

0129932651

0829033515

bennie@

greenbridge.co.za

BERSUNEL

BENNIEVANNIEKERK/ALIGRUNOW

POSBUS66501,WOODHILL,0076

0129932654

0836427248

0828886523

SEBAKA

BLOM

ERUSJ

POSBUS175,KROONSTAD,9500

0562124072

0562124072

0825507622

[email protected]

TOVIC

BOTHAAJC

POSBUS34315,FAUNASIG,9325

0827139234

AROUMA

BOTHAD

POSBUS353,CHRISTIANA,2680

0534219108

0728749288

WYD

CARSHAGENOUENPG

POSBUS29,REITZ,9810

0588632100

0588632100

0824168794

[email protected]

KATRUM

ACHRISJATRUST

POSBUS12926,BRANDHOF,9324

0514462257

0514301968

0828814060

[email protected]

AANSTOOT

*CJJDEKOCKBDYTRUST

POSBUS303,HERTZOGVILLE,9482

0827795497

[email protected]

DANNBRIE

*COMEIBDY

POSBUS438,ODENDALSRUS,9480

0573543757

0573982781

0823381931

[email protected]

COMEI

D&DKEYSER

POSBUS28817,DANHOF,9310

0534219030

0534219030

0828085054

BOSCHKOP

DELPORTPA&JP

POSBUS2,BOSHOF,8340

0532321503

0538323648

0828566998

[email protected]

STERKSPOOR

DIXONRW

POBOX26867,BLOEMFONTEIN

,9330

0514462344

0514443327

0829050293

[email protected]

DRUM

MOND

DSBOTHA

POSBUS6469,BLOEMFONTEIN

,9301

0798700498

0514417628

0829900928

[email protected]

AUCH-MACOY

DUPLESSISHJD


,9300

0514475988

0514472008

0825715245

[email protected]

DOU

DUPLESSISJ

POSBUS115,HOOPSTAD,9479

0534441926

0534441217

0829295136

[email protected]

FERTILITAS

*DUPLESSISJA&L

POSBUS123,DANIELSKUIL,8405

0533840403

0533840403

0824930451

[email protected]

ELDAT

DUPREEZHA

POSBUS11681,UNIVERSITAS,9321

0514078073

0535747020

0826540780

[email protected]

ALDUPRE

GOOSENENSEUNSPAJ


0534219481

0534219197

0824676571

[email protected]

HELP-ONS

GOUW

ST

POSBUS203,LADYBRAND,9745

0519242075

0519242747

0823780037

[email protected]

TRIGOU

GSPROOS

POSBUS578,HEILBRON,9650

0588521569

0588530178

0836514570

ZONDERNAAM

HERBERTE


,9301

0866328063

0836468979

elma.herbert@

arivia.co.za

OSWALD

JANSEVANRENSBURGDB

POSBUS32716,FICHARDTPARK,9317

0515221312

0865315599

0822024348

[email protected]

CEYLONIA

JOUBERTLA

POSBUS230,SCHW

EIZERRENEKE,2780

0539640757

0824488552

[email protected]

JOUBERT-BRANG

KEEROM

WESTBDYEDMSBPK

POSBUS29820,DANHOF,9310

0514364091

0865405840

0827833990

[email protected]

KEEROM

WEST

*KRAHWINKELTRUST

POSBUS252,LUTZVILLE,8165

0514452831

0272171160

0762789277

[email protected]

KRAHWINKEL

*KRIEKA

MIDDELVLEI,POSBUS448,THEUNISSEN,9410

0828294277

[email protected]

KRIEK

*LEROUXA

27AINNESAVE,WAVERLEY,BLOEMFONTEIN

,9301

0514332305

0829904539

[email protected]

SPECIAL

*LOUW

PJ

POSBUS107,SPRINGFONTEIN

,9917

0517831312

0722205130

[email protected]

BANKFONTEIN

MAIZEVALLEYFARM

SPOSBUS203,HOOPSTAD,9479

0534219436

0534331113

0722280218

saunderdarkskysafrica@gm

ail.com

MAIZE-VALLEY

Vr

ys

taa

t -

F

re

e

Sta

te


M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

MALHERBERC&

VEN.


0534219493

0866977985

0828079216

[email protected]

ROECHAMA

MEYEREC

ELLENBERGERSTR.70,WILGEHOF,BLOEMFONTEIN

,9301

0515222511

0514472105

0829232639

bruljant@absamail.

co.za

BRULJANT

*NAASMALHERBETRUST


0534219973

0825780757

[email protected]

DOUBLE-TROUBLE

NAUDEF


0573531701

0573531701

0824905678

[email protected]

V5NELAP


0573573331

0573523736

0832932803

BRENEL

OGGENDSTONDTRUST

POSBUS33,SOUTPAN,9358

0518311080

0722077270

OGGENDSTOND

OOSTHUIZENPM


,9305

0514367239

0514366368

0832642763

[email protected]

OSKOP

PRETORIUSW

CP

POSBUS20184,WILLOW

S,BLOEMFONTEIN

,9320

0514511178

0829220235

WIL-CHRIS

RAUCHJA

POSBUS52,EDENBURG,9908

0832729286

0832622967

0835031841

[email protected]

RUACH

ROBERTSJH


0534219335

0534219335

0828240878

[email protected]

NEWACE

SCHEEPERSM

POSBUS44,FOURIESBURG,9725

0582230434

0582230186

0825708383

[email protected]

XTRA

SCHLEBUSCHCJ

POSBUS151,HENNENM

AN,9445

0575731213

0866405207

0825534451

[email protected]

ISAWIL

SMITH

NS

POSBUS11195,UNIVERSITAS,9321

0514511587

0514511729

0836254677

nicoafsl@

corpdial.co.za

NICOSMITH

SNOW

GRASSRG

POSBUS253,BRANDFORT,9400

0518211756

0518211756

0828258900

SNOW

GRASS-BRAN-

GUS

SPARKSCDH

POBOX752,HARRISMITH

,9880

0586222939

0586230838

0837010029

[email protected]

MOUNT-OLIVE

*STEMMETAP

POSBUS218,SENEKAL,9600

0584814670

0584814670

0837577795

ELPOU

THEOLENEFAMILIETRUST

POSBUS173,LADYBRAND,9745

0519241647

0519241647

0832642173

[email protected]

THEOLENE

TRIOBBOERDERY


,9300

0163632111

0163632111

0825511054

[email protected]

TRIOB

TRUTERHM

BOONSTRASTR.7,UNIVERSITAS,BLOEMFONTEIN

,9301

0866216559

0824596927

[email protected]

SLEEWIJK

VANDERMERWEANDRE

POSBUS449,REITZ,9810

0588631751

0588631751

0823773155

[email protected]

JUANMER

*VANHUYSSTEENSE

POSBUS526,SENEKAL,9600

0584812498

0584812498

0834143054

[email protected]

DELFRY

VANLOGGERENBERGPF

VANDERPOSTSIN

GEL9,BLOEMFONTEIN

,9301

0515228115

0828230531

LABOR

VERSTERJ

POSBUS2,TW

EESPRUIT,9770

051962VRA2002

0827791454

mornayverster@globalw

ise.co.za

LE-ROC

VIKING

POSBUS11195,UNIVERSITAS,BLOEMFONTEIN

,93010514511493

0828001430

[email protected]

VK

M

EMBN

AME

ADDR

ESS

HOM

E FA

X CE

LL

EMAI

L PR

EFIX

SEMEXSA

POBOX89,BLACKHEATH,CAPETOWN,7581

0219050225

0219050224

[email protected]

SEMEX

* Nuw

e le

de

Vr

ys

taa

t -

F

re

e

Sta

te

We

s-

Ka

ap

-

W

es

ter

n

Ca

pe


112 B R A N G U S

H e r t z o g v i l l e s k o u

RCM 08 42: Kalf & Groot Kamp

D 06 923: Jnr Kamp

VL 07 48: Jnr Kamp

VL : Snr & Groot Kamp

RCM 06 2: Snr Kamp

Aldam Veiling27 Mei 2009

Aldam Estate - rugby velde

Documents

2009 Brangus Journal