Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Izena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Deiturak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
UlermenaENTZUTEZKOAREN ULERMENAIRAKURMENA LEXIKOA
2.atala
90min
IDAZLANA 20 10 55 min.
ESALDIAK BERRIDAZTEA 10 – 25 min.
Egindakoa gainbegiratzeko 10 min.
Guztira 50 27 2h 30m
IRAKURMENA 10 – 45 min.
LEXIKOA 10 – 10 min.
Erantzun-orria betetzeko 5 min.
PROBA IDATZIA Puntuazioagehienez
Puntuazioagutxienez
Proposaturikodenbora
1.atala
60min
▼
• Entzutezkoaren ulermena ariketa burutu ondoren, EGAren Proba Idatzia hasten da.
• LEHENENGO ATAL HAU egiteko denbora: ordubete.
• Barruan erantzun-orria daukazu. Orri hori zuzenduko da irakurgailu optiko bidez.(Erantzun-orria bete tzea rekin era horretako zuzenketari berariazko onespena ematen diozu)
• Hurrengo laukian, ariketak, puntuazioak eta denbora banaketa:
1
201 0 -1
APROBA IDATZIA | LEHENENGO ATALA
• 2 •
1. Aurkezlearen arabera, Mikel Irizar
A besteak beste, mahastizain, komu-nikatzaile eta bankaria da.
B komunikazio alorrean aritu da, batikbat.
C denontzat ezagunak diren lanakegindakoa da.
2. Mikel Irizarrek, berriz, blogean bereburua aurkezteko,A dio ezen klinikan egon zela gaixorik.
B leku askotan lan egin duela dio.
C Ormaiztegin jaiotako banketxekoisatsa dela dio.
3. 2005eko martxotik blogari ari da,
A nahiz eta azkenaldi honetan nahikoutzia duen.
B eta, gainera, azken boladan blogarilanek gaina hartu diete beste lanbatzuei.
C eta saltsa guztietako iritziak ematenditu.
4. Elkarrizketatuak
A zenbait espezialistaren aurkakojarrera du.
B espezialista izan baino nahiago dugai ugaritan aritu.
C sakonduz maisutasuna lortuko duelauste du.
5. Ikasle garaian, Mikel Irizarrek
A batez ere, aitaren semea izatenikasi zuen.
B batetik bestera jo zuen, garbi ezzuelako zer egin.
C ez zuen ikasketa askorik egin.
6. Mikelen aitak
A Irizar kooperatiban gerente lanakegin zituen.
B ahalegin handia egin zuen Mikelekikasketak bertan behera utz zitzan.
C enpresan oinordeko izateko prestatunahi zuen Mikel.
7. Zazpi urte zituela
A Donostian ematen zuen aste osoaMikelek bakarrik.
B Mikelek nahastu egiten zituenmarianistak eta maristak.
C trenez bakarrik ibiltzen zen batetikbestera.
8. Donibane Lohizunen, Mikelek
A gerran ari zen osaba ezagutu zuen.
B frantsesa ikasi zuen osabarenlaguntzaz.
C urtebete eman zuen eskolan.
9. Mikelen ikasketen ibilbidean
A hizkuntzek baino ez zuten lekurik.
B aitak eragin handia izan zuen.
C aita izan zuen beti hizkuntza ikaske-tetan gidari.
10. Zergatik joan zen Madrilera?
A Aitak Mikel Irizarreko enpresaburuizatea nahi zuelako.
B Aita bertara joan zelako, familiahemen utzita.
C Aita bertara joan zelako lanera.
ENTZUTEZKOAREN ULERMENA AHOZKO PROBA | LEHENENGO ATALA
• Ariketa honetan bi grabazio zati entzungo dituzu. Behin entzungo duzu zati bakoitza.• Ariketetan, erantzun egokiena edo zuzena aukeratu behar duzu. Bakarra.• Erantzun okerrengatik ez da pun tu rik kenduko.• Atal honek 10 puntuko balioa du.
ENTZUTEZKOAREN ULERMENA I
• 3 •
11. Mikelen familia urte askoan
A bi gelako etxe batean bizi izan zen.
B barnetegietan bizi izan zen.
C amaren jaiotetxera joaten zen ikas-turtea igarotzera.
12. Beraren ustez, garrantzitsua da
A sustraiak beti leku berean izatea,inora joan gabe.
B bertan jaiotzea, bizitzea eta lan egi-tea.
C batetik bestera ibiltzea, baina sus-traiak galdu gabe.
13. Soldatapeko lehenengo lana
A presaka aurkitu behar izan zuen.
B Beasaingo klinikan izan zuen egunosoz.
C Beasaingo klinika batean egin zuen,lagun batek eskainita.
14. Soldatapeko lehendabiziko lanaegin zuen garaian
A Bilbora joaten zen, ikasketak buka -tzeko asmoz.
B asteburuetan Bilbora joaten zenneskalaguna ikustera.
C ikasketak amaitu berritan ezagutuzuen egungo bikotekidea.
15. Zein izan zen Goiena Komunikazioproiektuaren hasiera?
A Arrasate Press, 1988an.
B Joxe Arantzabalek bultzatutakoArrasate Press egitasmoa.
C Musika baino jorratzen ez zuenaldizkari bat.
16. Lehen artikuluak, non idatzi zituen?
A Arrasate Press-en, musikari buruzkoartikuluak.
B Madrilera bidali zuen Zeruko Argia-n.
C Zeruko Argia aldizkarian.
17. Arrasate Telebistan
A musika saio bat aurkeztu baino ezzuen egin.
B besteak beste, aurkezle eta saioarduradun lanak egin zituen.
C komunikabidea handitzea lortuzuen.
18. Toki hedabideen egitasmoa
A sendotzen ari zen, Arrasaten bainogehiago inguruko herrietan.
B handitu egin zen inguruan bestetelebista batzuk sortu zirelako.
C sendotuz joan zen Arrasaten etainguruko herrietan.
19. Debagoienako egitasmo berriaaurrera eramateko,
A Mikel aukeratu zuten eta euskalgin tzanohi baino gehiago ordaindu zioten.
B ez zuten diru arazorik izan.
C Mikelek Kutxan baino soldata askozhandiagoa jaso zuen.
20. Debagoienako Goienak
A Euskal Herri osora zabaldu den egi-tasmoa sortu du.
B Mikel izan du zuzendari urteaskoan.
C ibar horretako komunikabideak batuzituen.
ENTZUTEZKOAREN ULERMENA II
Entzun ahala, markatu aukeratzen dituzun erantzunak.
Amaieran, grabazio guztiak entzundakoan, erantzun-orrian markatubehar dituzu erantzunak: zenbakiaren arabera, aukerari dagokion laukitxoa.
Erantzun-orri hori zuzenduko da, ez orrialdeotako markak. ▼
• 4 •
agdaden morroi bat bazela ikastolan
irakurri genuen. Dayoub zuen izena,
eta, Heriorengandik ihesi, Da youb -
ek hiri apartatu batera alde egin
zuen nagusiak utzitako zaldian.
Dayoubek ez zekien jakin heriotza hiri apartatu
hartan izango zuela bere zain, eta kearen bel-
durrez sutara jotzea bezala zela ihes egite hura.
Heriotzari ezin zaiola alde egin esan zigun
andereñoak, ez dagoela esperantzarik. Eta Irak
oso herri tristea iruditu zi tzaigun orduan.
Ipuinaren bigarren zatia irakurri izan
bagenu, jakingo genuen, Dayoub ispilu egile
baten etxera iritsi zela azkenean. Hark bere
dendara jaitsi zuela, eta bere dendan milaka
ispiluren erdian kokatu zuela Bagdadeko
morroia. Islak bere bidea egin zuen, eta ispi-
luen erdian, Dayoub bat zena mila Dayoub
bihurtu ziren. Hala, heriotzak, bere bila joan
zenean, nahastuta, ispilu bat eraman zuen besa-
pean bera zelakoan. Ispilu haietan ikusi genuen
bazegoela eskapa bidea. Baita ordaindu gabe
alde egiteko ere. Azken urteotan, albisteak en -
tzuten ditudan bakoitzean, Irak esperantzarik
gabeko herria dela iruditzen zait berriro.
Jendea beldurrez bizi da. Heriotza Bagdadeko
merkatuan ibiltzen baita goizero, hiltzailearen
karta jokoan bezala, morroiei keinuka. Eta
morroiak alferrik hartuko du nagusiaren zaldi-
rik onena handik urrutiratzeko. Bagdadetik
urruti ere ispilu egile denak herio tzarentzat ari
dira lanean.
Amets ArzallusBerria, 2005-05
(Moldatua)
B
21. Nolakoa da Dayoub Bagdadeko morroiaren istorioa?
A Andereñoak irakurritako bi zatietatik berak amaiera tragikoduna zuen gustuko.
B Bi amaiera ditu: bata, tristea; bestea, aldiz, pozgarria, ispiluaren trikimailuarekin herio -tzatik ihes egitea lortzen baitu.
C Bigarren kontakizunean morroiak ihes egitea lortzen du, ispilu denda baten jabeak ederkiezkutatu baitzuen.
22. Idazleari, zer dakarkio gogora kontakizunak?
A Azken urteotan ipuineko heriotza Bagdadeko merkatuan eta non-nahi dabilela, bere kei-nuekin hainbat jende hil tzen.
B Irakeko jendeak oraingoan ez duela itxaropenerako aukerarik, lagundu liezaieketenak ereheriotzaren alde jarri direlako.
C Itxuren arabera, gaur egun irakiarrek ez dutela zaldi azkarrik heriotzari ihes egiteko, eztaispilu egilerik ere.
ISPILU EGILEARENA
IRAKURMENA
Irakurri hurrengo hiru testuak eta aukeratu erantzun zuzenak.
Erantzun okerrengatik ez da punturik kenduko.
Erantzun-orrian markatu behar dituzu erantzunak: zenbakiaren arabera, aukeraridagokion laukitxoa. Erantzun-orri hori zuzenduko da, ez orrialdeotako markak.▼
ISPILU EGILEARENA
• 5 •
23. Zer dio ETBko txoritxoari buruz?
A Oraindik ere oroitzen dela berak eta zuzendariak zer ustekabe handia hartu zuten lehe-nengo marrazkiak ikusi zituztenean.
B Sorreratik, bi kateetan ETBren sinboloa zena aldatzea erabaki okerra iruditu zitzaiola.
C Azken hamar urteotan ETBren zuzendaritzan egon den taldeak moldatzea erabaki zuela.
24. Zer ezaugarri zituen ETBren ikurrak?
A Txoriaren sortzaileak irudia aurkeztu, eta zuzendariak txorrotxioaren ideia gehitu zuen.
B Jatorrizko txantxangorri koloretsuaren kantari beste doinu bat ipini zioten.
C Hollywoodeko ereduarekin hasi ziren, eta gero nazioarteko teknikariekin garatu zuten.
25. Zer kritikatzen du bereziki?
A Ikur ospetsuak luzaroan egoten direla aldaketarik egin gabe, esaterako Coca-Cola edoMGMren lehoia.
B Orain hamar urte ezabatu zutela ikur bilakatua zen irudia, eta jadanik ez dagoela zer eginik.
C Aldaketa erabaki zutenek ez zutela batere sentsibilitaterik erakutsi egokitzapena egiteko.
ETA NIK TXORIA NUEN MAITE
ETA NIK TXORIA NUEN MAITE
amazortzi urte-edo –1983tik 2001era
bitartean– egin zituen jato rrizko txori
zuri-berde-gorriak ETBren pantaile-
tan, era batez edo bestez, bai lehen
katean eta baita bigarrenean ere.
Baina orain hamar urte ardura-lane-
tan ziharduen zuzendaritzak erabaki zuen
ETBrekin batera sortutako txoria eraz eta mol-
dez aldatzea. Penaz hartu nuen aldaketa, egoki -
tzat sumatzen ez diren erabakiek sorrarazi ohi
duten samindura punttuaz.
Gogoan dut Kike Gomez de Segurak Luis
Iriondo ETBren lehen zuzendariari eta bioi txoria-
ren nondik norako grafismoa azaldu zigun eguna,
1983an. Begiak itxi eta bertatik bertara ikusten
ditut, mahai gainean, paper zuri handietan marraz-
tutako txantxangorriaren hego koloretsuak, papar
gorriz eta mokoa zabal-zabalik, kantari.
Izan ere, gaur egun inor gutxi gogoratu arren,
txori hura ez zen irudi hutsa, audioa ere bazuen,
eta nolabaiteko sintonia gisa benetako txantxan-
gorriaren txorrotxio-grabazioa zerion. Oinarrizko
ideia Luis Iriondorena izan zen. Ikurtzat anima-
liak irudikatzeko ohitura erabat zabaldua zen
Europako iparraldean eta Luisek pentsatu zuen
txantxangorri kantariak nabarmen adieraz zeza-
keela euskal sena. Eta txioka jarri zuen, berriz,
Metro-Golden-Mayer ekoiztetxearen lehoiak
orroa egiten zuen arrazoi berberagatik. Ani ma -
zioa Cannes-en landu zen lehenik eta Nashvillen
ekoiztu, gero. Laster asko nazioarteko telebista-
merkatuan ikurrik berezienetakoa bihur tu zen.
Nabarmenenetakoa eta ezagunenetakoa. Baina…
Baina orain dela hamar urte inguru edo,
gaurkotasunaren eta eraberrikuntzaren aitzakiaz,
modernitatearen izenean alegia, egun batetik
bestera ia hogei urteko tradiziotxoa hautsi zuten
batere beldurrik eta espanturik gabe. Jakina gau-
zak gaurkotu behar direna; jakina irudiak erabe-
rritu egin behar direna; baina aldaketak astiro
egiten ere jakin behar da –apal, alegia–, errorik
hautsi gabe, jauzi nabarmenik gabe, apurka-
apurka, pittinka, ia inor ohartzeke. Halakoetan
klasikorik klasikoena Coca-Colaren etenik
gabeko aldaketa da, 125 urtez aldatzen ari baina
aldaketarik txikerrena ere sekula egingo ez balu
bezala. Eta, ez ahaztu gero, MGMren lehoiak,
oraindik ere, orroa egiten jarraitzen duela lauro-
geitaka urteren bueltan. Gu, ordea, matxinsaltoa
bezala, alde batetik bestera beti urrats berritan,
sekula geldirik egon ezinik.
Orain hamar urteko zuzendaritzak erabaki bi
hartu zituen aldi berean: bata, txoria moldez
aldatu; eta, bestea, pantailatik desagerrarazi.
Oraingo zuzendaritza berriak bigarren hau kon-
pondu du. Lehenak, ostera, konponketa zailagoa
du eta gainera, honezkero, nahita ere…
Amatiño. Eibar.org, 2010-01(Moldatua)
H
• 6 •
EUROPAR BATASUNA, IPAD-A ETA FEDEDUNAK
pple-k ez omen ditu bezeroak, fede-
dunak baizik. iPod eta iPhone
ohiko izen bilakatu zaizkigunetik,
marketingak eta errealitateak bat
egin dutela esan beharko genuke;
biek bat egin dezaketen puntuan, alegia, kon -
tsumoan. Esaera edo esamoldea Europar
Batasunari aplikatu nahiko bagenio ere an -
tzeko zerbait esan beharko genuke, fedea
behar baita egungo batasun ereduan sinesteko,
geroz eta gehiago, esango genuke, bere hain-
bat eta hainbat zutabe edo oinarri erortzeko
puntuan daudelako. Eta, Lisboako Itunak justu
horixe bila tzen bazuen ere, Europar
Batasunak bere burua berritzeko edo berras-
matzeko geroz eta arazo handiagoak dituela
ikusten da. Apple enpresak bizpahiru irakas-
pen eman beharko lizkioke, beharbada, ea non
aurki dezakeen Europar Batasunak bere iPad-a.
Diseinu ederreko zerbait, erakargarria, jostailu
askorekin eta, horretaz guztiaz gain, erruz sal-
duko dena, jendeak erosi egingo duena. Eta
hortxe ditu sekulako arazoak gaurko Europar
Batasunak.
iPad-a Europar Batasunarekin alderatuko
bagenu, bata, garapen aldetik, eremu itxia dela
esango genuke. Apple enpresak, nolabait esa-
teko, ez dizu uzten, ohiko ordenagailuek egi-
ten duten legez, zeure erara garatzen, «zeu-
rea» egiten, neurri batean. Eta bere inguruan
sekulako negozioa muntatu du, eremu itxian
baina bezeroz gainezka, bezero askori eta
askori zer interesatzen zaion jakinda eta,
ondorioz, eremua era neurtuan zabalduz beste
baliabide ba tzuetara (asteazkenean iragarri eta
erakutsi zutenez, egunkarien eta liburuen
mundura, horrek zer-nolako iraultza suposa-
tuko duen –suposatuko baldin badu– ikusteko
badago ere).
Europar Batasuna, izatez, ez da eremu
itxia, baina, iPad-aren antzera, ezin duzu
zeure erara garatu, ezin duzu «zeurea» egin.
Estatu berri bati irekitzen denean, kide berriak
dagoena onartu eta aplikatu behar du; joko
arauak markatuak ditu eta erabil ditzakeen
tresnak finkatuak daude. iPad-aren antzera,
sekulako negozioa dago bere inguruan, nahiz
eta Europar Batasunaren aurrekontua oso
eskasa izan bere barne produktu gordin osoa-
rekin alderatuta. Baina diru asko mugitzen da
hor, Bruselan eta Bruselako egituren ingu-
ruan. Estatuek kontrolatzen dute hori, eta hor
mugi tzen dakitenek. Baina, berez, bezerorik
gabe ari da gelditzen, azken bezeroa herritarra
dela adosten badugu, behinik behin.
Orain, Lisboako Itunean, Europar
Batasuna apurtxo bat bederen herritarren erara
garatzeko aukeraren bat egon daitekeela esa-
ten zaigu, Herritar Ekimenarekin. Tresna hor
dago, baina tresna hori bera ere garatu gabe
eman digu Lisboako Itunak, eta oraindik ez
dakigu ez nola eta noraino garatuko duten, ez
noiz sartuko den indarrean. iPad-ak ezertarako
balio ez duen eta erabili ezin daitekeen aplika-
zio bat agerraraziko balu bere mahaigainean
sekulakoak eta bi entzun beharko lituzke. Ba,
hain justu, horixe da Europar Batasunak
Lisboako Itunarekin egin duena (Herritar
Ekimenarekin, gorputz diplomatiko europa-
rrarekin...). Eta herritarrak lasai, Europar
Batasunak bere amarruak eta gezur txiki edo
handiak saltzen nahiko ondo ikasi baitu azken
urteotan.
Baina hori baino askoz gehiago beharko
du europar integrazioak aurrera egin nahi
badu: euroaren gunea kili-kolo dago, merkatu
bakarra arriskuan, herritarren atxikimendua
inoizko punturik baxuenean, mugak zehaztu
gabe oraindik, arkitektura instituzional berri-
tua edo itxura berritua finkatu gabe... Krisia
ekonomikoa, soziala eta instituzionala da, eta
hori ezingo du Lisboako Itunarekin tapatu
iPad-a bailitzan. Diseinu hutsa eta marketina
alferrikakoak dira bezerorik gabe. «Mugikorra
eta ordenagailua izanda, zertarako balio dit,
bada, iPad-ak?», galdetzen zuen atzo lagun
batek. Eta Europar Batasunak?
Josu JuaristiGaur8.info, 2010-01
(Moldatua)
A
• 7 •
26. Apple eta Europar Batasuna.
A Marketingean oinarritzen dira biak, gaurko munduan hori baita errealitatea, bezeroak lor-tuko badira.
B Kontsumoa da bien helburu nagusia, baina Europar Batasunaren kasuan egoera ez da ona.
C Begi-bistakoa da batak jarraitzaile fidelak dituen moduan, besteak ere halakoak beharkolituzkeela.
D Biek ere antzera jokatzen dute, alegia, jarraitzaile itsuak bilatzen dituzte, fededunak.
27. Lisboako Ituna eta iPad-a.
A Ituna Europaren oinarriak zeharo aldatzeko ekimena izan da, Batasunaren egitura beraarriskuan baitzegoen.
B Batasunak dituen arazo larriak konponbidean jartzeko helburuarekin diseinatu zen Ituna.
C Asmakizun arrakastatsua izan daiteke Apple-rena, baina ez du balio Europarentzat, haukrisian baitago.
D Ituna biziberritzeko, Europari ondo etorriko zaio Apple-ren laguntza, iPad-arekin zer lortuduen ikusita.
28. Zertan dira antzekoak edo deberdinak iPad-a eta Europar Batasuna?
A Sistema mugatuak dira biak baina, i-Pad-aren kasuan, negozio bolumena handiagoa da.
B Ezin dira egokitu norberak nahi bezala eta, horregatik, ez dituzte asetzen bezeroen nahiak.
C Europar Batasunak aurrekontu txikiagoa du, baina dirutza handiak mugitzen dituzte biek.
D Europar Batasuna ez bezala, iPad-a bezeroek zer nahi duten kontuan hartuta dago eginda.
29. Zer egin du Europar Batasunak Lisboako Itunean?
A Lehen ez zeuzkan bitarteko batzuk sortu ditu, baina oraindik egitasmo hutsak dira.
B Europarren eskarien ondorioz, besteak beste Herritar Ekimena programa garatu du.
C Herritarren kritiken eraginez, Batasuna bera indartzeko aplikazioak garatu ditu.
D Merkataritza teknikak erabili ditu Ituna gizarteratzeko, iPad-arekin egin duten moduan.
30. Zer ondorio ateratzen du kazetariak artikuluan?
A Europar Batasunak azkenean ikasi duela bere produktuak saltzen, nahiz eta askok ezduten horrelakorik beharko.
B Batasun ereduak berrikuntzak behar zituela eta iPad-a erreferentzia baliagarria izan dela.
C Itunak ziurrenik ez duela lortuko bere xedea, Batasunaren ahuleziak asko baitira tresnamiragarri batekin estaltzeko.
D Europaren arazo nagusia biztanleak direla, inoiz ez dutelako federik izan Batasun proiek-tuan eta bai jarrera oso kritikoa.
EUROPAR BATASUNA, IPAD-A ETA FEDEDUNAK
Irakurri aurreko testua eta aukeratu erantzun zuzenak.
Erantzun okerrengatik ez da punturik kenduko.
Erantzun-orrian markatu behar dituzu erantzunak: zenbakiaren arabera, aukeraridagokion laukitxoa. Erantzun-orri hori zuzenduko da, ez orrialdeotako markak.▼
• 8 •
LEXIKOA
ariseko lurzoruan oina ipini bezain
laster, bakardade sentimendu batek
asaldatu (31) ninduen bat-batean.
Gelditu egin nintzen, alde batera
eta bestera so eginez (32), hiriko
haize arina nire ilearekin zirimolak (33) egiten
jolasten zen bitartean. Jendea geratu gabe
zebilen korrika nire presentziaz ohartu barik,
eta biluzik (34) sumatu nuen neure barrena
mundu arrotzaren (35) aurrean. Lehenbiziko
harremanak bakardadearen laztasuna erakutsi
zidan.
Urtarrila ahitzear (36) zegoen larunbat goiz
batean kalera irten nintzen, esnatu berria zen
egunari diosala (37) egiteko. Sena ibaiak hiria
bitan zatitzen zuen ingurunea oso gustukoa
nuen eta nahiz eta nire ostatutik (38) urrun
egon, askotan joaten nintzen hara, gazteen
elkargune zelako.
Oihuak eta liskarrak (39) handitzen zihoa-
zen, gero eta bizkorrago, zerua ilun jarri
zeneko une batean gure oasiarekin tupust (40)egin zuen arte. Ohikoa zen bezala, kandelaren
azken momentuak baliatuz logelan geunden
eta bat-batean zerbaitek leihoko kristala jo eta
hautsi egin zuen.
Ander Ceña Isilpeko ametsak kanporatzen. Sagastiberri
(Moldatua)
3132333435
3637383940
ISILPEKO AMETSAK KANPORATZEN
zeharkatu aztoratu esnatu hunkituhigituz antzaldatuz begiratuz aztertuz
zurrunbiloak laztanak katramilak azpildurakaseta minduta hutsik hondatuta
ezdeusaren ankerraren hutsalaren ezezagunarenheltzear hastear amaitzear esnatzear
agur ohore muzin itzalbabesetik etxaldetik auzunetik jatetxetik
arrangurak garrasiak urduritasunak errietakiruzur estropezu talka zintz
A B C D
Testuinguruan duten esanahia kontuan harturik, markatuta dauden hitz horienbaliokidea aukeratu behar duzu.
Erantzun-orrian markatu behar dituzu erantzunak: zenbakiaren arabera, aukeraridagokion laukitxoa. Erantzun-orri hori zuzenduko da, ez orrialdeotako markak.▼
▼
Amaitzen duzunean:
• Konprobatu ariketetan aukeratu dituzunak erantzun-orrian markatudituzula. Guztira, 40 item dira: 1-40.
• Sartu erantzun-orria koadernotxo honen barruan eta jaso eskua.Gelako arduradunek azterketaren 2. atala emango dizute.
P
AZTERKETA KODEAANONIMOTASUNA BABESTEKO
Idatzi azterketa-kodearen zenbakiak:
l l l l l l l
2
IdazmenaIDAZLANA
ESALDIAK BERRIDAZTEA
2010martxoak 13PROBA IDATZIA | BIGARREN ATALA
• 2 •
▼
• BIGARREN ATAL HAU egiteko denbora, gehienez: ordu eta erdi.
• Barruan hiru orri solte dauzkazu.
• Idatz itzazu kodeak adierazitako laukietan. Guztira, zazpi dira.
Kode gabeko orrialdeak ez dira zuzenduko.
• Hurrengo laukian, ariketak, puntuazioak eta denbora banaketa:
2.atala
90min
IDAZLANA 20 10 55 min.
ESALDIAK BERRIDAZTEA 10 – 25 min.
Egindakoa gainbegiratzeko 10 min.
Guztira 50 27 2h 30m
IRAKURMENA 10 – 45 min.
LEXIKOA 10 – 10 min.
Erantzun-orria betetzeko 5 min.
PROBA IDATZIA Puntuazioagehienez
Puntuazioagutxienez
Proposaturikodenbora
1.atala
60min
• 3 •
4. Dosierren ondoren, orrialde bat duzu gidoia egiteko, zeure apunteak biltzeko... Orrialde hori ez da zuzenduko.
5. Aukeratzen duzun gaia garatzeko iritzi askatasuna duzu. Baina beti ere, begirunez jokaezazu: saihestu jarrera sexistak, homofoboak, arrazistak...
Proposatutako gaiak (bat aukeratu eta garatzeko):
MUSIKA JAISTEAGIZARTEA LEHEN ETA ORAIN
1. Proposatzen zaizkizun bi gaietatik bat aukeratu behar duzu eta garatu.
2. Orri solteetan idatzi behar duzu.
3. Kalifikaziorako ondoko hiru alderdi hauek izango dira ardatz:
• Atazaren zehaztasunak betetzea (ikus beheko koadroa)• Hizkuntza-aberastasuna eta egokitasuna• Zuzentasuna
IDAZLANA▼
ATAZAREN ZEHAZTASUNAK Bete beharrekoak •
NORI ZUZENDUA: INFORMAZIO ALDIZKARI BATEKO IRAKURLEEI.
MOLDEA: IRITZI ARTIKULUA.
Idatzi gutxienez 300 hitz (tintaz). Idazlanak honako osagaiak izan behar ditu:
● Gaiaren sarrera edo aurkezpena.
● Dosierrean, GIDOIRAKO laukian proposatutako ideia batzuk.
Horiek konparatu, erlazionatu...
● Adibideak, garatu dituzun ideiak osatzeko.
● Amaitzeko: a) konklusioa, garrantzitsuena laburbiltzeko;
b) proposamena, adierazitakoa hobetzeko.
• 4 •
MUSIKA JAISTEA
Musika kultura da, baina baitalanbidea ere askorentzat
www.ibaimusic.com
www.eitb.com
www.ez-tracks.com
❏ Musika eta filmak legez kanpo jaistea
zigortzea bozkatzen ari dira Frantziako
Parlamentuan. (2009-4)
Musika jaistea ordaindubehar izatea...!?
Interneten pagotxa? Urte amaie-ran... dirutzak musika «doan»jaistearren! (Lander Garro. BERRIA)
Abesti on bat bakarra entzu-teko CD osoa erosi behar
izatea ere!
The Pirate Bay-ko administratzaileeiurtebeteko kartzela zigorra Suedian
Gidoirako
• CD salmentak: –%30 • Gazteek Internetetik
dohainik jaitsi • Dohaineko deskargek
musika industria kolokan• Deskargen aurka, Euro-
pako gobernuek neurrigero eta zorrotzagoak
• Sarean milioika abesti sal-gai: iTunes, Ibaimusik...
• Musikari asko ospetsu In-terneti esker
• Espainiako SGAEk musikajartzea denei kobratu nahi:tabernak...
• Kerobia-k bere disko be-rria sarean dohainik
Musikariek eta taldeek ge-
hiago irabazten omen dute
zuzeneko emanaldietan
www.badok.info
• 5 •
GIZARTEA LEHEN ETA ORAIN
Press Photo 2005
Majo aldatu da gizartea,alajaina!
Gure gizartean,
asko aldatu al da
bizimodua
belaunaldi
batzuetan?
Onerako ala
txarrerako?
Zertan?
Arg
azki
ak: F
elip
e M
ante
rola
Gidoirako
• Bilbon gosaldu, Parisen-bazkaldu, Erroman afaldu
• Lehen denek ezagutzenzuten auzokidea
• Lehen errespetu handia-goa agintariei, apaizei...
• Ohiturak, jendearenizaera, emakumeen rolla,hezkuntza, bizimodua...
• Munduan lehen txiroaketa orain ere bai
• Egun, publizitatearekin,denok pozik: kon tsumoproduktu ugari
• Gazteek lanerako bal-dintza okerragoak
• Gerrak ere zuzenean tele-bistan
Mar
razk
iak:
Roc
kwel
l
“Gaurko gazteeklanik ez eta gogorik
ere ez”
Berrikuntza teknologi-koek mundua izugarrialdatu
Orrialde hau erabil dezakezu gidoia egiteko, apunteak biltzeko... Ez da zuzenduko.
ZIRRIBORROETARAKO ORRIA (Ikus oharren 4. puntua)
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
• 7 •
Kalifikatzeko irizpideakAztertzaileentzako jardunbidea gidako azalpenen eta oharren sintesia
IDAZLANA
EDUKIA (0-6 puntu). Adierazia, hots, gaiazenbateraino garatu den:
• Gutxieneko hitz kopurua.
• Gaiaren garapena: argudioak, adibideak.
• Gidoian proposatutako ideiak sakontzea.
MOLDEA (0-6 puntu). Adierazpena, hots,edukia azaltzeko baliabideen kalitatea:
• Egitura aberatsak / sinpleak.
• Lexiko zehatza eta adierazkorra / des-egokia edo urria.
• Ideien eta egituren arteko kohesioa, lo-tura.
• Idazlanaren egituraketa orokorra: sa-rrera, lerrokaden antolamendua, konklu-sioa.
ZUZENTASUNA (0-8 puntu). Sintaxia, hots,sintaxizko eta ortografiazko zuzentasunmaila:
• Deklinabide eta aditz mailakoa.
• Perpausen egituraketa.
• Ortografia: hitzen idazkera zuzena etazeinuen erabilera egokia.
Hiru alderdi horietakoren batean nabarmenhuts eginez gero edota, oro har, hiruretanmaila kaxkarra erakutsiz gero, ezingo daIdazlana gainditutzat eman.
ESALDIAK BERRIDAZTEA
Berridatzi den esaldiak honako baldintzahauek bete behar ditu zuzentzat hartu ahalizateko:• Esaldi bakarra atera behar da berridaz-
ketaren ondorioz.• Eredutzat ematen den esaldiaren zent-
zua osorik jaso behar du.• Eskaintzen den moldeari jarraituz osa-
tua izan behar du, eta ez beste bidebatetik eratua.
• Gramatikaren aldetik zuzena izan behardu, osorik.
• Komatxoak-edo jarri badira, horiek adie -raz ten duten elementuen ordenak etapuntua zioak ere zuzenak izan behar dute.
• Ortografia aldetik, zuzena izan behar du.
LEXIKOAErantzunak ontzat hartu ahal izateko, ho-nako baldintza hauek bete behar dituzte:
• Baliokideak testuingurua kontuan har-tuta aukeratu behar dira.
• Bakoitzaren baliokide bakar bat mar-katu behar da erantzun orrian.
☛ Entzutezkoaren ulermena ariketaAHOZKO PROBAren lehenengo atala da.
PROBA IDATZI honetako 1. ataleko ariketakirakurgailu optiko bidez zuzentzen dira.
PROBA IDATZI hau gainditzeko gutxienez 27puntu lortu behar dira.
▼
• Ez zimurtu orri hauek.
• Orriotan, idatz ezazu garbi eta tintaz (boligrafoz).Aztertzaileek ez dute zuzenduko irakurri ezin dena.
• Idazlana. Idatzi gutxienez 300 hitz.
2010martxoak 13PROBA IDATZIA | BIGARREN ATALA
IdazmenaIDAZLANA
ESALDIAK BERRIDAZTEA
➩ Itsatsi hemen
azterketa-kodea
AZTERKETA KODEAANONIMOTASUNA BABESTEKO
Idatzi azterketa-kodearen zenbakiak:
l l l l l l l
AUKERATUTAKO GAIA
• 2 •
1 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
5 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
10 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
15 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
20 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
25 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
Kodea: / 1l l l l l l l
• 3 •
Kodea: / 2l l l l l l l
................................................................................................................................
................................................................................................................................
30 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
35 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
40 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
45 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
50 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
55 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
60 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
65 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
70 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
75 ................................................................................................................................
• 4 •
Kodea: / 3l l l l l l l
Kalifikazioa(0 - 20)
+
–
Oharrak
AZTERTZAILEAK ERABILTZEKO Zenbakiak
............
• 5 •
Kodea: / 4l l l l l l l
0. Hasieran errua berari egotzi nion. Horrek lotsa eman zidan gero.
....................................... ...tzat ............................. lotsatu ....................................... .
Ariketa honetako esaldiak beste molde batean ipini behar dituzu, berridazketaeginez. Behean agertzen den esaldi zatitxoak aurretik edo atzetik puntuak bal-din baditu, zerbait idatzi behar da horri lotuta. Adibidez:
...takoan → etorritakoan
Punturik ez badu, aparteko hitza da. Ahalik eta gutxien aldatu behar dituzugoiko esaldiko hitzak. Inoiz bat kendu edo beste bat sartu beharko da, bainabeti ere esaldi bakar bat osatuz, eta ortografia zuzenarekin. Adibidez:
Hasieran bera errudun jo izanak egin ninduen gero
2. ESALDIAK BERRIDAZTEA▼ ...
1 Edozer egingo nuke zuk poema guztiak irakurtzearren.
Zer .................... ote .....................................................................................................
..................................................... irakur .................................................................... .
2 Gaurko hitzaldi hori interesgarria izan da, baina atzo elkartekoek eman zutena askoz ere interes-
garriagoa izan zen.
.....................................................................................................................................
....................................... bezain .................................................................................. .
3 Poesiak jakituriarekin harremana duenez, bizi esperientzian ere oinarritu liteke.
Ez da harritzekoa ............................................................................................................
izanda ......................................................................................................................... .
4 Ezin izan zuten amestutako helburua bete, gauean egindako izotzaren ondorioz oso irristakorra
baitzegoen mendiaren gailurra.
.....................................................................................................................................
hain .................................................................. non ......................................................
............................................................................................ .
5 Batzordearen arduradun norbait izendatu nahi izanez gero, Maddi da horretarako egokiena.
.......................................................................................................................... ...kotan
......................................................................... egokiagorik ......................................... .
• 6 •
Kodea: / 5l l l l l l l
6 Beti izango da egunsenti etengabe bat joandako haietaz oroitzeko. Hori uste du behintzat poeta
ezagun batek.
Poeta .............................................................................................................................
................................................................................................................. ...lakoan dago.
7 Inork ez zuen aukeratu gaitzak jota hiltzeko zorian dagoen kazetari baten egoera eta horrek
harritu egin ninduen.
........................................................... ...tzear ...............................................................
................................................................ izanak ........................................................ .
8 Gaur egungo ekonomia-egoeran, jokabiderik larriena zenbait sasijakintsuren aginduak itsu-itsu
betetzea izango litzateke.
............................................................................................ ez legoke ...........................
............................................................................................................................ baino.
9 Bost urteko haur batek gurasoen beharrik ez duela diozu? Zuk hori esatea ere!
Nola ..............................................................................................................................
.................................................................................................................................. !
10 Horrelakoetan gauzak birritan pentsatzea komeni da, eta zuk behin pentsatzen dituzu.
................................................................... beharrean ..................................................
............................................. baino ............................................................................. .
Esaldiak 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Gaizki (✗)
Kalifikazioa(0 - 10)
..........
Oharrak
AZTERTZAILEAK ERABILTZEKO