انتخابات، مفهومی است پيچيده توام با مسووليت فردی و اجتماعی، انسان زمانی در آستانه انتخاب و انتخاب شدن قرار می گيرد كه محيط و جغرافيای آن برای آزمون رياست انتخابات دليل همين به می شود. آماده جديد خورشيدی، 1388 سال )مردادماه( اسد 29 جمهوری افغانستان برای تجربه دموكراسی، و ملی آزمون دومين

مشاركت روند در می توانند كشور اين شهروندان است. حقی بنابر فردی و گروهی ميان رقابت های و سياسی است شناخته رسميت به افغانستان اساسی قانون كه يابند و به كانديد مورد پسند خود رای دهند و يا حضور

كانديداتوری خود را اعالم كنند.حدودا يك سال است كه انتخابات رياست جمهوری كه نمی شود هم دهه يك حتی كه كشوری افغانستان، پارلمانی، و جمهوری رياست انتخابات چون واژگانی مردم، رای مردمی، و بی طرفانه و آزاد سالم، انتخابات آزادی گفتار و نوشتار در رسانه ها و از جمله بيان آزادی آن اجتماعی سياسی- فرهنگ وارد لغات، قبيل اين از عمل در را آنها بار يك از بيش آن مردم و است شده ناظرين از تجربه نكرده اند كه آن هم به عقيده بسياری

و كارشناسان مسايل سياسی به معنای واقعی آنها تجربه محافل جذاب و بحث قابل داغ، موضوع است، نشده

سياسی، نويسندگان وكارشناسان اين امور شده است. اكنون، هشت سال پس از سقوط طالبان در افغانستان، رييس جمهوری انتخاب برای حالی در اين كشور مردم جديد به پای صندوق های رای می روند كه نعره خشونت

طالبان بار ديگر در اين كشور جنگ زده به گوش می رسد. اما احيا و ستيزه جويی دوباره طالبان تنها چالش پيش روی اين كشور در برگزاری انتخابات رياست جمهوری نيست. تحليلگران از هم اكنون، هم زمان با تبليغات انتخاباتی، به بايد منتظر با اين حال، بررسی اين چالش ها پرداخته اند. اشغالگران سوی از هجوم مورد كشور اين ديد و ماند را خود امور زمام داخلی، بند خشونت های در و خارجی

برای 5 سال آينده به دست چه كسی خواهد سپرد.

دشواری های اجرايی 2004 سال در طالبان از پس انتخابات نخستين برگزاری آن افغانستان و سازمان ملل در برگزار شد كه به طور كامل امسال انتخابات اما نقش مستقيم داشتند.

توسط كميسيون مستقل انتخابات افغانستان )IEC( برگزار را برگزاری روند از حمايت تنها ملل سازمان و می شود برعهده دارد. برپايه گزارشی كه »گروه بين المللی بحران« كاستی های نتوانسته هنوز افغانستان است، كرده منتشر اين كند. جبران را قبل دور انتخابات اجرايی و فنی و تاخير انتخاباتی، ناكارآمد نظام و قوانين در كاستی ها شكست در اصالح ساختار نيروهای قضايی و امنيتی و نيز شكست برنامه های خلع سالح شبه نظاميان رخ می نمايد. همه اين عوامل دست به دست هم می دهند تا نوميدی مردم اين كشور را فراهم آورند و آنها را از شركت گسترده

در انتخابات بازدارند.

چالش های سیاسیقدرت كه است گونه ای به افغانستان سياسی نظام سياسی را در يك نقطه متمركز می كند و حتی در صورت انتخاب فرد جديدی به رياست جمهوری، تنها افراد عوض مختلف بخش های رابطه ضعيف سياست ها. نه می شوند در قانون مجريان كه می شود باعث يكديگر با حكومت بسياری از موارد، قانون اساسی را ناديده بگيرند يا آن را دور بزنند. از سوی ديگر، نبود نقش اساسی و واقعی برای احزاب، از كارآمدی قانون می كاهد. عالوه بر همه اينها، نبود يك داور مورد قبول درباره قانون اساسی، می تواند يك اختالف

كوچك انتخاباتی را به بحرانی دامنه دار تبديل كند.

مشکالت امنیتیتاثيرگذار انتخابات به قدری در روند اين مشكالت خواهند بود كه انتقاد حامد كرزای، رييس جمهوری كنونی، را هم برانگيخت و وی چند روز پيش اعالم كرد كه ناامنی در برخی مناطق، اجازه حضور مردم در پای صندوق های بيشتر در جنوب و شرق را نمی دهد. خشونت ها كه رای مشكل با را مردم حضور می خورد، چشم به افغانستان اين می دهد. افزايش را تقلب احتمال و می كند روبه رو بياوريم به خاطر آن جا مهم تر جلوه می كند كه از خطر و می شود ديده پشتون نشين مناطق در بيشتر ناآرامی ها در كم دست – را انتخابات سرنوشت می تواند بنابراين خلع در ناكامی دهد. تغيير آنان نفع به مناطق- همين سالح شبه نظاميان و نبود نيروهای كارآمد امنيتی نيز بر

اين نگرانی ها افزوده است.

معمايی به نام کرزایجمع در كرزای حامد حضور تحليلگران برخی اما عوامل از يكی را افغانستان رياست جمهوری نامزدهای پيچيده تر كردن اين انتخابات می دانند. “نيويورك تايمز”، بيان صورت اين به را كرزای معمای مقاله ای، در پيروز حال عين در اما نامحبوب، بسيار وی كه می كند بسياری روزنامه، اين نوشته به است. انتخابات احتمالی از مردم افغانستان از هم اكنون خود را برای 5 سال آينده رياست جمهوری كرزای آماده می كنند. مخالفان كرزای و انتخاب دوباره كرزای، با ديگر رهبران افغان نگرانند كه اميد مردم برای اصالح و بهبود اوضاع از بين برود. خطر

افغانستان انتخابات و مشق دموکراسیاميرهادی تاج بخش

اه م

داد/مر

21ه0

مار/ش

هم جد

هال

س

28

اين انتخاب برای آمريكا نيز اين است كه بايد روابط خود رييس كند؛ محكم تر نامحبوب رييس جمهوری با را مديريتی كارنامه آمريكا، پشتيبانی به رغم كه جمهوری طالبان، دوباره گرفتن قدرت با است. نداشته درخشانی پيروزی كرزای می تواند برنامه های آمريكا را برای مبارزه

با تروريسم در افغانستان با مشكل روبه رو كند. مقام های آمريكايی كه تاكنون در حمايت از كرزای كم نگذاشته اند، به تازگی دارند از او فاصله می گيرند. در در آمريكا جديد سفير آيكنبری”، “كارل راستا، همين كابل، هفته پيش در اقدامی غيرمعمول در كنفرانس خبری و احمدزی” غنی “اشرف ازجمله كرزای، اصلی رقبای “عبداهلل عبداهلل” شركت كرد. با اين همه، مردم افغانستان نيست روشن می دانند. آمريكا مطلوب گزينه را كرزای رياست جمهوری انتخابات در چگونه كرزای معمای كه

افغانستان حل خواهد شد.رياست انتخابات تنگاتنگ مبارزات حال، هر به از حاكی احتمالی نتيجه هر با افغانستان، جمهوری كشور اين سياست های در آتی محسوس تغييرات آمريكا متحده اياالت نيز، اين از پيش بود، خواهد افغانستان در خود استراتژی كه كرده است اعالم انتخابات در نامزد 40 قريب داده است. تغيير را حامد آن، سرآمد كه دارند شركت رياست جمهوری وزير عبداهلل، عبداهلل فعلی، رييس جمهوری كرزای، دارايی وزير احمدزی، غنی اشرف و سابق، خارجه از حاكی نظرسنجی ها كه چند هر است، سابق به سياسی معادالت اما است، كرزای حامد پيشتازی

نمی رود. پيش نظرسنجی ها سادگی رياست جمهوری نامزدهای انتخاباتی برنامه های اگرچه شباهت هايی با هم دارد اما وجوه افتراق آن حاكی

از تغيير نگرش های اساسی در سياست است.به طور كلی و به ترتيب اولويت، مسايلی چون امنيت، اقتصاد و نظام سياسی از محوری ترين مسايل مطرح در انتخاباتی جدال كه چند هر است. انتخاباتی برنامه های حال در كشورهای در دموكراسی از نمادی به عنوان توسعه، به دور از استانداردهای مطرح آن است و نمونه آن توجه مردم به چهره ها تا برنامه ها می باشد. از سوی ديگر افغانستان رياست جمهوری انتخابات نامزدهای بيشتر برنامه های سياسی خود را از ضعف هايی گرفته اند كه به

حكومت رييس جمهور كرزای نسبت داده می شود.انتخابات در زن نامزد دو از يكی عطا، شهال اجرای در را فعلی دولت افغانستان، رياست جمهوری

برنامه هايش موفق نمی داند.نابسامانی ها، فساد، بی عدالتی و او می گويد: »وقتی گسترش خشونت در افغانستان را می ديدم و همچنين اين را كه كار به اهل كار سپرده نشده بود، هم مردم از من انتخابات در كه بود خودم آرزوی هم و كردند خواهش

برای رفع همين مشكالت شركت كنم«.

جلب نظر مجاهدين يا مردمدكتر عبداهلل عبداهلل وزير خارجه سابق دولت كرزای،

ملی و معروف فرمانده مسعود« »احمدشاه نزديكان از مجاهدين است و برخی از رهبران مجاهدين سابق نظير، از افغانستان، اسالمی رييس جمعيت ربانی، برهان الدين نامزدی وی حمايت كرده اند. در مقابل، كرزای، “مارشال قسيم فهيم” از ديگر چهره های جهادی مشهور را به عنوان كه كرده است اعالم عبداهلل برگزيده است. خود معاون اگر در انتخابات پيروز شد، حضور مجاهدين را در دولت، به ويژه در عرصه های امنيتی و دفاعی، پررنگ تر خواهد

كرد. خوانده قدرت از مجاهدين زدن كنار كه آنچه می شود، ظرف سال های اخير، مهمترين گاليه گروه های امور آگاهان بوده است. افغانستان در مجاهدين طرفدار باور دارند كه اين كار، تالشی از سوی كرزای برای جلب

دوباره اعتماد گروه های جهادی نسبت به او بوده است.مناطق از بسياری در هنوز جهادی، سابق رهبران

افغانستان از نفوذ درميان هواداران خود برخوردار هستند.

امنیت و طالبانخود امنيتی برنامه های بخش در همچنين عبداهلل گفت كه در صورت پيروزی در انتخابات، با طالبان مذاكره خواهد كرد. با اين حال، او تاكيد كرد كه مذاكره با طالبان نيازمند يك »بحث ملی« است و گفت كه مردم افغانستان

بايد روی چگونگی انجام اين مذاكرات تصميم بگيرند. اين در حالی است كه حامد كرزای نيز مدت ها است از طالبان برای شركت در روند سياسی دعوت كرده است و حتی دولت وی چندين بار با طالبان مذاكرات محرمانه داشته است كه در رسانه ها منعكس شده است. كرزای در آخرين اظهارات خود نيز بار ديگر از طالبان دعوت كرده

است كه به روند انتخابات بپيوندد.دكتر عبداهلل عبداهلل، معتقد است: “ ما خواستار تغيير نظام تبديل ما باور به هستيم. كشور در سياسی نظام رياستی به نظام پارلمانی كوتاه ترين راه رسيدن به اهداف بزرگی است كه در قالب تغييراتی كه ما در نظر داريم در پيش رو گرفته ايم. در نظام پارلمانی تفكيك و تعادل قوا اين نظام برخالف به مفهوم واقعی آن صورت می گيرد. نظام رياستی انحصار قدرت، استبداد و ديكتاتوری را اجازه

نمی دهد.”

امنیت و نظامیان خارجیافغانستان در حال حاضر با چالش های جدی امنيتی نيروهای و دولت تالش های وجود با و است روبه رو امنيتی وضع از مردم كشور، اين در مستقر بين المللی

رضايت چندانی ندارند. جمهوری، رياست ديگر نامزد زوری، عبدالغفور موجوديت نيروهای خارجی را عمده ترين عامل ناامنی های

اين كشور می داند.در كه است اين موضوع اولين « می گويد: زوری رضايت عنوان هيچ به افغانستان امنيت حاضر شرايط بخش نيست. ناامنی است و اين ناامنی هم بيشتر از سوی جامعه جهانی بر ما تحميل شده است و ما اگر بخواهيم

نيروهای كه وقتی بگوييم بايد كنيم، تأمين را امنيت جامعه جهانی افغانستان را ترك گفت، خود به خود امنيت

به اين كشور بازمی گردد«.شايد برخی از نامزدها با اين صراحت نسبت به حضور نيروهای خارجی ابراز نظر نكنند، ولی در مجموع تالش اهداف مهمترين از نيرومند، و متحد ارتشی ايجاد برای

سياسی نامزدهای رياست جمهوری است.اشرف غنی احمدزی، وزير پيشين و نامزد انتخابات خبر امنيتی گسترده برنامه يك از جمهوری رياست

می دهد.

مبارزه با فساداين شهروندان از همچنين احمدزی، غنی اشرف كشور خواسته است كه هرگونه شواهد و اسنادی را كه در زمينه فساد در دستگاه دولتی افغانستان با خود دارند، در اختيار او قرار دهند. وی هدف از اين فراخوان را »مبارزه خوانده در حكومت« تقلب و فساد »افشای و فساد« با

است.

موجوديت فساد در دستگاه دولتی افغانستان، اگر چه خارجی و داخلی مختلف نهادهای از سوی ديرزمانی از انتخابات با نزديك شدن زمان برگزاری اما مطرح شده، مهم مسايل از يكی به مساله اين رياست جمهوری،

مبارزات انتخاباتی بدل شده است.بارها فساد در دولت را پذيرفته و نيز حامد كرزای، همواره اعالم كرده است كه عليه فساد مبارزه می كند، اما تاكيد كرده است كه ريشه كن كردن فساد اداری به زمان

و برنامه های بلندمدت نياز دارد.اساسی راهبردی می تواند دقيق، انتخاب اين بنابر هر كشور برای شهروندان بهتر زندگی ايجاد يك برای مواجه آن با جامعه يك گاهی از هر كه مسايلی باشد؛ توجه با كه است افغانستان مردم بر پس، می شود. حقوق و ملی و اجتماعی مسووليت های داشتن به چالش های از افغانستان برون رفت برای شهروندی شان، سياسی و امنيتی و حركت به سوی يك كشور مستقل و

مقتدر، تالش نمايند و بهترين ها را انتخاب كنند.

88اه

د مردا

/م21

ه0مار

/شهم

جدل ه

سا

29

گر توكل مي كني در كار كن كشت كن پس تكيه بر جبار كن