2012’de Türkiye’de Solunum Yolu Hastalıklarına Bağlı Mortalite Hızı ve İllere Göre Farklılıkları

Sedat Altın1, Edhem Ünver1, Seda Tural Önür2, Kaan Kara2, Nihal Geniş2

Sunum No: SS101A2: Saglik Politikalari

Tarih ve Saat: 04.04.2014 / 16:30 - 17:15Salon: Salon 09

GİRİŞ

• Ülkemizde son yıllarda gerek solunum yolu hastalıklı hasta sayısı gerekse de mortalite hızı giderek artmaktadır.

• Türkiye'de saptanan toplam hastalık yükünün %6,25'inin solunum sistemi hastalıkları oluşturduğu gösterilmiştir.

• Mevcut veriler Türkiye'de hastane yatışlarının %12,8'inin solunum sisteminden kaynaklandığını göstermektedir.

GİRİŞ

• Son 4 yılda kaba ölüm hızı azalırken, solunum sistemine bağlı ölümlerde artış görülmektedir.

• Göğüs hastalıkları hastalarında ölüm oranı hala genel ortalamanın iki katıdır.

• Ölümlerin % 37,9’sini dolaşım sistemi, % 21,1’i kötü huylu tümörler, % 9,7’sini ise, solunum sistemi hastalıkları oluşturmuştur.

• Erkeklerde 65-74 yaş grubunda solunum yolu hastalıklarına bağlı mortalite hızında artış gösterilmiştir.

Amaç

• 2012 yılı genel ve solunum hastalıkları mortalite hızını ve illere göre farklılıklarını araştırmak amaçlanmıştır.

• Solunum hastalıkları ve genel mortaliteyle ilgili, yaşlı nüfus oranı, kadın nüfus oranı, insan gelişmişlik endeksi, hastane yatışlarındaki kaba ölüm hızı, ilin solunum hastalık yükü, sigara içme oranları, kişi başına reçete edilen solunum ilaç kutu adedi ve havada partikül yoğunluğu arasında korelasyon olup olmadığı araştırıldı.

MATERYAL & METOD

• TÜİK Ölüm Sebepleri çalışması ve Sağlık Bakanlığı GARD yayınları dikkate alınarak hesaplamalar yapıldı.

• Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllıkları, IMS verileri ve Hastalık Yükü çalışması kapsamında solunum yolu infeksiyonları ve solunum yolu hastalıkları için elde edilmiş veriler kullanılmıştır.

BULGULAR

• 2012 yılında genel mortalite oranı, binde 4,26 iken, solunum sistemine bağlı mortalite oranı 100.000’de 41,02 olarak hesaplanmıştır.

• 2012’de ölüm nedeni belli olan 320.967’in 53.079’si (% 16,54) solunum sistemi hastalıklarından dolayıdır.

BULGULAR

• Genel mortalitenin yüksek olduğu iller Kastamonu, Sinop, Çankırı, Bartın, Çanakkale ve Edirne olup, Solunum yolu hastalıklarına bağlı mortalite ise, Türkiye ortalamasının en az 2 katı olarak Bartın, Kastamonu, Zonguldak, Ardahan, Uşak, Afyonkarahisar illerimizde yüksek bulunmuştur.

Cinsiyete ve yaş gruplarına göreYaş grubu

2012Nüfus

2012 ÖLÜM

Erkek KadınToplam Toplam

Ölüm Erkek Kadın Ölüm Oranı

Erkek Ölüm Oranı

Kadın Ölüm Oranı

Toplam - 37 956 168 37 671 216 75 627 384 374 855 206 925 167 930 4,965,45 4,46

15-24 yaş 6 438 117 6 153 524 12 591 641 6 5314609 1922

0,520,72 0,31

25-34 yaş 6 492 756 6 322 849 12 815 605 7 6865200 2486

0,60,8 0,39

35-44 yaş 5 455 669 5 339 568 10 795 237 11 6127528 4084

1,081,38 0,77

45-54 yaş 4 397 558 4 341 061 8 738 619 26 06817819 8249

34,1 1,9

55-64 yaş 3 019 773 3 127 327 6 147 100 50 22434925 15929

8,211,6 5,09

65-74 yaş 1 571 773 1 856 739 3 428 512 77 03446209 30825

22,529,4 16,6

75 yaş üstü 902 140 1 351 351 2 253 491 173 194 79107 94087

76,987,7 69,6

Yaşlı Nüfusta Ölüm Oranı

  60 yaş üstü 60 yaş üstü  

  ÖLÜM NÜFUSÖLÜM

ORANI(binde)

TÜRKİYE 277 818 8 350 521  33,27Kastamonu 2 976 76 774  38,76

Afyonkarahisar 3 693 95 235  38,78

Ağrı 1 180 29 971  39,37

Bartın 1 287 32 417  39,70

Karabük 1 379 37 380  40,11

Bilecik 1 201 29 403  40,85

Solunum Sistemine Bağlı Ölümler-2012Solunum sistemi hastalıklarına bağlı ölümler 2012  

Toplam

Ölüm  NüfusKaba Ölüm

Oranı

TOPLAM 31 026 75 627 384 41,02

ERKEK 18 785 37 956 168 49,49

KADIN 12 241 37 671 216 32,49

65 yaş üstü    Yüzbinde

Solunum Ölümleri Nüfus

Kaba Ölüm Oranı

25 538 5 682 000 449,45

15 042 2 473 910 608,03

10 496 3 208 090 327,17

HAKKARİ

BİTLİS

SİİRT

ŞIRNAK

DİYARBAKIR

AĞRIMUŞ

NEVŞE

HİR

İSTANBUL

VAN

TEKİRDAĞ

BATMAN

SİNOP

YOZG

AT

BURSA

MUĞLA

KAHRAMANMARAŞ

KAYSER

İKARS

IĞDIR

AFYONKARAHİSA

R

KOCAELİ

AKSARAY

HATAY

ÇANAKKALE

TOKAT

BURDUR

DENİZL

İ

BAYBURT

KONYA

MANİSA

GÜMÜŞHANE

BALIKES

İRAYD

IN

EDİRNE

TRABZO

N

GİRESUN

ESKİŞE

HİR

ÇORUM

ZONGULD

AK

BARTIN0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

İllere Göre Hastalık Yükü ve Mortalite Oranları

Toplam Hastalık Yükü Solunum Mortalite

Solunum hastalık yükü en fazla olan iller ile solunum mortalitesi karşılaştırıldığında lineer korelasyon bulunmuştur

(r=0,976, p<0.0001).

Kaba Ölüm

hızı (%o)

Solunum Ölüm Hızı

(%0)60 yaş üstü nüfus oranı

ERKEK/KADIN ORANI

İnsaniGelişmişlik

Endeksi

Hasta başına Solunum İlaç

kutuUz.başına

Nüfus

TÜRKİYE 5 9,5 11,04 1,23 0,727 0,37 58531

İL ADIKaba Ölüm

hızı (%o)

Solunum Ölüm Hızı

(%0)60 yaş üstü nüfus oranı

ERKEK/KADIN ORANI İGE

Hastabaşına kutu

Uz.başına Nüfus

Kastamonu 9 15,23 21,34 1,35 0,69 0,59 58302

Sinop 9,4 11,68 22,34 1,37 0,687 0,44 67676

Çanakkale 8 9,35 18,17 1,31 0,755 0,45 65206

Bartın 8 19,73 17,2 1,2 0,695 0,43 62430

Çankırı 8 8,97 19,37 1,26 0,686 0,45 88606

Edirne 8 9,32 16,92 1,36 0,739 0,35 57045

Balıkesir 7,8 9,99 17,75 1,27 0,771 0,45 52469

 

Bitlis 3,2 9,37 6,04 1 0,573 0,26 52311

Mardin 3,1 7,73 6,68 1,23 0,633 0,26 69458

Batman 3 11,52 5,56 1 0,633 0,24 74928

Hakkari 2,9 9,32 4,01 1 0,6 0,1 90722

Şırnak 2,8 9,57 4,18 1,29 0,553 0,18 76333

Kaba Ölüm Hızı ile Solunum Ölüm Hızı Korele

• R= 0,36 p<0.001

Sinop

Çanak

kale

Çankır

ı

Balıke

sir

Burdur

Kırklar

eli

KütahyaBile

cik UşakAyd

ınTo

kat

Ispart

a

Gümüşhan

eOrd

u

Kırıkka

leYo

zgatDüzce

Zongu

ldak

Nevşeh

ir

Denizli

Samsu

nİzm

irKilis

Tuncel

i

Muğla

Erzuru

mKonya Kars

Aksaray

Hatay

Osman

iye

AnkaraBingö

lAğrı Iğd

ır

Gazian

tep

Şanlıu

rfa

Diyarb

akır

Bitlis

BatmanŞır

nak0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

0

5

10

15

20

25

Kaba Ölüm hızı (%o) Solunum Ölüm Hızı (%0)

İllerin Solunum Ölüm Hızıyla Hastane Kaba Ölüm Hızı da Korele

Kastam

onu

Çanak

kale

Çankır

ı

Balıke

sir

Burdur

Kırklar

eli

Kütahya

Bilecik Uşak

Aydın

Toka

t

Ispart

a

Gümüşhan

eOrd

u

Kırıkka

leYo

zgatDüzce

Zongu

ldak

Nevşeh

ir

Denizli

Samsu

nİzm

irKilis

Tuncel

i

Muğla

Erzuru

mKonya Kars

Aksaray

AnkaraBingö

lHata

y

Osman

iye Ağrı Iğdır

Gazian

tep

Şanlıu

rfa

Diyarb

akır

Bitlis

Batman

Şırnak

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Solunum Ölüm Hızı (%0) Series2

Pozitif Korelasyon

• genel mortalite ile, 60 yaş üstü oranı, insan gelişmişlik endeksi, ilin solunum hastalık yükü, kişi başına reçete edilen solunum ilaç kutu adedi ve havada partikül yoğunluğu arasında korelasyon saptandı.

• Solunum hastalıkları mortalitesi ile ise, 60 yaş üstü nüfus oranı, kişi başına reçete edilen solunum ilaç kutu adedi ve tütün içme oranı arasında korelasyon bulundu.

İllerin 60 yaş üstü nüfus oranıyla kaba ölüm hızı korele

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Sin

opK

asta

mon

uÇ

anak

kale

Bar

tın

Çan

kırı

Edi

rne

Bal

ıkes

irA

rtvi

nB

urdu

rG

iresu

nK

ırkl

arel

iK

arab

ükK

ütah

yaA

mas

yaB

ileci

kÇ

orum

Uşa

kB

olu

Ayd

ınA

fyon

kara

hiT

okat

Man

isa

Ispa

rta

Esk

işeh

irG

ümüş

hane

Siv

asO

rdu

Erz

inca

nK

ırık

kale

Kır

şehi

rY

ozga

tA

rdah

anD

üzce

Yal

ova

Zon

guld

akR

ize

Nev

şehi

rB

aybu

rtD

eniz

liK

aram

anS

amsu

nT

rabz

onİz

mir

Sak

arya

Kili

sT

ekird

ağT

unce

liB

ursa

Muğ

laN

iğde

Erz

urum

Mal

atya

Kon

yaE

lazı

ğK

ars

Mer

sin

Aks

aray

Koc

aeli

Hat

ayA

ntal

yaO

sman

iye

Kay

seri

Ank

ara

Ada

naB

ingö

lK

ahra

man

mA

ğrı

İsta

nbul

Iğdı

rA

dıya

man

Gaz

iant

epM

uşŞ

anlıu

rfa

Siir

tD

iyar

bakı

rV

anB

itlis

Mar

din

Bat

man

Hak

kari

Şır

nak

0

5

10

15

20

25

Kaba Ölüm hızı (%o)

60 yaş üstü nüfus oranı r=0,96 p<0.0001

İllerin Erkek/Kadın Oranıyla Kaba Ölüm Hızı arasında Korelasyon Yok

R=0.17 p=0.12

Sinop

Çanak

kale

Çankır

ı

Balıke

sir

Burdur

Kırklar

eli

KütahyaBile

cikUşakAyd

ınTo

kat

Ispart

a

Gümüşhan

eOrd

u

Kırıkka

leYo

zgatDüzce

Zongu

ldak

Nevşeh

ir

Denizli

Samsu

nİzm

irKilis

Tuncel

i

Muğla

Erzuru

mKonya Kars

Aksaray

Hatay

Osman

iye

AnkaraBingö

lAğrı Iğd

ır

Gazian

tep

Şanlıu

rfa

Diyarb

akır

Bitlis

BatmanŞır

nak0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10ERKEK/KADIN ORANIKaba Ölüm hızı (%o)

İllerin Hasta Başına İlaç Kutu Sayısıyla Kaba Ölüm Hızı arasında Korelasyon

• R=0.57 p<0.0001

Sinop

Bartın

Balıke

sir

Giresu

n

Kütahya

Çorum

Aydın

Manisa

Gümüşhan

e

Erzincan

Yozga

t

Yalova

Nevşeh

ir

Karaman

İzmir

Tekir

dağMuğla

Malatya Kars

Kocaeli

Osman

iyeAdan

aAğrı

Adıyaman

Şanlıu

rfa Van

Batman

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10Hastabaşına kutu

Kaba Ölüm hızı (%o)

İllerin 60 yaş üstü nüfus oranıyla kaba ölüm hızı korele

• R=0.30 p=0.007

Bartın

Kastam

onuUşak

Giresu

nAyd

ın

Karabük

Siirt

Ordu

BoluDen

izliİzm

ir

Kayser

i

Artvin

Balıke

sirBile

cikHata

yŞır

nakBitli

s

Hakka

ri

Şanlıu

rfa

Samsu

n

Kırıkka

leDüzce

Adana

Yalova

Kahram

anmara

ş

Kırklar

eli0

5

10

15

20

25

0

5

10

15

20

25

Solunum Ölüm Hızı (%0) 60 yaş üstü nüfus oranı

Solunum Ölüm Hızıyla Hasta başına İnhaler Kutu Korele

• r=0.25, p=0.02

Bartın

Zongu

ldak

Afyonka

rahisa

rUşak

Niğde

Gümüşhan

eAyd

ın

BatmanYo

zgat

Siirt

Erzincan

Karaman Bolu

Kütahya

Nevşeh

irİzm

irKilis Ağrı

Artvin

Trabzo

nMuş

Bilecik

Çorum

Elazığ

Şırnak

Tekir

dağ

Çanak

kale

Hakka

ri

Gazian

tep

Çankır

ı

Samsu

nVan

BingölDüzce

Saka

rya

MersinYa

lova

Diyarb

akır

Mardin

Kırklar

eli

Tuncel

i0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0

5

10

15

20

25

Hastabaşına kutu Solunum Ölüm Hızı (%0)

• Solunum sistemi hastalıklarına bağlı ölüm oranının en az olduğu illerimiz, Van (% 9,12), Hakkari (% 10,72), Bitlis (% 13,64), Şırnak (% 15,85) ve Ağrı (% 16,11) şeklinde bulundu.

BÖLGE ADI Kaba Ölüm hızı (%o) Solunum Ölüm Hızı (%0) Hastane Kaba Ölüm 60 yaş üstü nüfus oranı ERKEK/KADIN ORANI PM10 İGE Tütün İçme Oranı Hastabaşına kutu Uz.başına NüfusÇanakkale 8 9,35 24,2 18,17 1,31 59 0,755 32,1 0,45 65206Samsun 5,9 8,89 23,2 13,76 1,26 102 0,723 23,1 0,32 63405Yalova 6,1 8,09 23 14,69 1,4 57 0,806 32,4 0,53 41025İzmir 5,8 10,65 22,9 13,49 1,23 45 0,789 29,4 0,38 37408Balıkesir 7,8 9,99 22,3 17,75 1,27 103 0,771 32,1 0,45 52469Bartın 8 19,73 22,2 17,2 1,2 93 0,695 23,1 0,43 62430Kastamonu 9 15,23 22,2 21,34 1,35 75 0,69 23,1 0,59 58302Kırıkkale 6,2 8,64 21,6 14,2 1,2 98 0,723 28,3 0,37 54999Karabük 7,5 11,45 21 16,6 1 144 0,717 23,1 0,47 54932Uşak 7 12,88 20,4 14,8 1 84 0,732 29,4 0,45 113244Bursa 5,4 8 20,3 11,56 1,21 77 0,791 32,4 0,33 69793Kocaeli 4,3 9,22 19,8 9,29 1,28 83 0,84 32,4 0,39 76272Tekirdağ 5,6 9,39 19,8 11,05 1,27 93 0,782 32,1 0,38 118553Artvin 7,8 10,26 19,5 18,86 1,28 31 0,737 24,5 0,26 55465Aydın 6,7 11,55 19,2 15,56 1,28 75 0,752 29,4 0,49 58774Çorum 7,2 9,8 19,2 17,24 1,22 138 0,707 23,1 0,37 41121Edirne 8 9,32 19 16,92 1,36 87 0,739 32,1 0,35 57045Mersin 4,7 8,15 18,8 10,87 1,32 71 0,748 27,2 0,39 66718Sinop 9,4 11,68 18,8 22,34 1,37 41 0,687 23,1 0,44 67676Kütahya 7,4 10,92 18,4 15,46 1,19 97 0,728 29,4 0,38 51297Rize 6,1 8,73 18,4 14,54 1,22 81 0,717 24,5 0,44 84510Konya 5 10,3 18,3 11,43 1 85 0,723 28,2 0,35 59958Trabzon 5,9 10,13 18,2 14,53 1,08 86 0,715 24,5 0,52 34838Çankırı 8 8,97 18 19,37 1,26 106 0,686 23,1 0,45 88606Zonguldak 6,1 15,91 18 13,84 1,2 96 0,751 23,1 0,61 38275Isparta 6,5 10,23 17,6 15,27 1,17 92 0,733 27,2 0,41 58749Sivas 6,3 11,05 17,3 14,58 1,35 88 0,708 28,3 0,39 78382İstanbul 4 8,97 17 8,82 1,21 55 0,748 33,3 0,37 58473Ankara 4 8,14 16,8 10,64 1,21 74 0,782 28,2 0,32 34687Karaman 5,9 11,07 16,6 13,03 1 86 0,705 28,2 0,44 46801Batman 3 11,52 16,5 5,56 1 130 0,633 27,8 0,24 74928Adana 4 8,21 16,3 9,62 1,28 53 0,728 27,2 0,49 64298Antalya 4,2 7,39 16,3 10,2 1,37 83 0,769 27,2 0,36 65919Eskişehir 6,4 11,08 16,2 14,29 1,23 47 0,776 32,4 0,44 65104Manisa 6,6 11,21 16,2 13,95 1,21 92 0,763 29,4 0,48 52538Tokat 6,7 9,88 15,9 15,49 1,28 82 0,687 23,1 0,38 76037Düzce 6,1 8,47 15,8 12,41 1,24 119 0,72 32,4 0,35 57024Amasya 7,3 8,43 15,7 17,43 1 96 0,703 23,1 0,29 102034Kırşehir 6,2 8,55 15,6 14,27 1,19 70 0,697 28,3 0,35 73672Afyonkarahisar 6,7 13,34 15,4 13,53 1,21 117 0,704 29,4 0,42 53741Ardahan 6,2 16,81 15,4 14,56 1,42 78 0,615 29,9 0,25 53728Hatay 4,3 9,74 15,3 8,94 1,25 102 0,729 27,2 0,53 98282Kilis 5,7 10,59 15,1 10,93 1,08 89 0,723 27,8 0,5 41484Giresun 7,7 12,18 14,8 18,72 1,24 33 0,696 24,5 0,55 46611Gümüşhane 6,4 12,07 14,7 15,3 1,25 63 0,672 24,5 0,41 51289Muğla 5,3 10,86 14,5 14,35 1,29 78 0,806 29,4 0,42 55888Yozgat 6,2 11,45 14,5 14,31 1,26 66 0,664 28,3 0,35 93139Erzurum 5 10,61 14,4 10,21 1,29 72 0,606 29,9 0,19 48803Denizli 5,9 10,9 14,3 13,33 1,17 143 0,763 29,4 0,41 47114Iğdır 3,9 11,53 14 7,7 1,27 163 0,613 29,9 0,32 62952Sakarya 5,7 8,25 13,7 12,01 1,26 101 0,786 32,4 0,36 63468Ordu 6,3 11,07 13,4 16,14 1,35 74 0,676 24,5 0,43 59533Kayseri 4 10,49 12,8 10,48 1,22 82 0,733 28,3 0,33 69742Gaziantep 3,7 9,17 12,5 7,05 1,23 118 0,721 27,8 0,3 92295Elazığ 5 9,7 12,2 11,53 1,29 111 0,685 32 0,26 55856Kırklareli 7,5 7,35 12,2 16,43 1,24 54 0,752 32,1 0,4 85050Burdur 7,7 9,91 11,9 18,1 1,3 82 0,733 27,2 0,45 62632Erzincan 6,3 11,08 11,7 14,7 1,33 62 0,651 29,9 0,29 53819Bolu 6,8 11,01 11,5 16,68 1 137 0,795 32,4 0,43 55301Kahramanmaraş 4 7,83 11,5 9,58 1,19 124 0,673 27,2 0,31 87851Diyarbakır 3,3 7,98 11,3 6,07 1,24 89 0,661 27,8 0,37 66893Bayburt 6 13,1 11,1 13,11 1,23 74 0,627 29,9 0,33 58081Ağrı 4 10,37 10,4 5,43 1,22 85 0,567 29,9 0,21 61720Mardin 3,1 7,73 10,3 6,68 1,23 120 0,633 27,8 0,26 69458Şanlıurfa 3,4 9,08 10,3 5,15 1 93 0,615 27,8 0,3 107266Nevşehir 6 10,87 10,2 13,93 1 57 0,727 28,3 0,33 70811Bilecik 7,2 9,9 10,1 14,41 1,31 51 0,769 32,4 0,41 50962Osmaniye 4,2 7,14 10 9,86 1,43 110 0,684 27,2 0,45 60670Van 3,2 8,7 10 4,83 1,27 120 0,606 32 0,17 102253Aksaray 4,7 10,98 9,8 10,88 1,22 82 0,656 28,3 0,33 75765Şırnak 2,8 9,57 9,6 4,18 1,29 89 0,553 27,8 0,18 76333Malatya 5 9,68 9,4 12,01 1,18 99 0,701 32 0,25 108276Niğde 5,2 12,75 9,1 12,05 1,27 42 0,702 28,3 0,33 67511Adıyaman 3,8 9,4 8,6 9,19 1,22 110 0,648 27,8 0,31 74241Hakkari 2,9 9,32 8,3 4,01 1 71 0,6 32 0,1 90722Kars 4,8 12,78 7,9 9,59 1,36 75 0,63 29,9 0,25 76439Muş 3,6 9,97 7,1 5,7 1 105 0,573 32 0,15 69118Bingöl 4 8,63 5,7 8,13 1,21 60 0,596 32 0,16 65566Bitlis 3,2 9,37 4 6,04 1 65 0,573 32 0,26 52311Tunceli 5,6 6,29 3,9 14,97 1,49 28 0,665 32 0,17 42531Siirt 3,4 11,19 3,4 5,95 1,22 123 0,622 27,8 0,24 103489

2012Toplam

ÖlümSol.sis Ölüm

Oranı

100.000 kişiye düşen kaba ölüm oranı-

solunumTÜRKİYE - TURKEY 320 967 16,,54 41,025ADANA 6 908 8,208 26,674ADIYAMAN 1 713 9,399 27,047AFYONKARAHİSAR 4 242 13,34 80,404AĞRI 858 10,37 16,111AMASYA 1 874 8,431 49,025ANKARA 20 502 8,136 33,591ANTALYA 7 169 7,393 25,328ARTVİN 994 10,26 61,048AYDIN 5 396 11,55 61,895BALIKESİR 7 304 9,995 62,891BİLECİK 1 141 9,904 55,361BİNGÖL 649 8,629 21,333BİTLİS 491 9,369 13,64BOLU 1 590 11,01 62,26BURDUR 1 746 9,908 68,019BURSA 13 679 8,005 40,734ÇANAKKALE 3 850 9,351 72,92ÇANKIRI 1 204 8,97 58,566ÇORUM 3 164 9,798 58,493DENİZLİ 5 167 10,9 59,228DİYARBAKIR 3 396 7,98 17,021EDİRNE 2 381 9,324 55,541ELAZIĞ 2 370 9,705 40,874ERZİNCAN 740 11,08 37,634ERZURUM 3 195 10,61 43,562ESKİŞEHİR 4 623 8,458 49,509GAZİANTEP 5 739 9,165 29,229GİRESUN 2 291 12,18 66,499GÜMÜŞHANE 704 12,07 62,862HAKKARİ 322 9,317 10,715HATAY 5 164 9,741 33,902ISPARTA 2 523 10,23 61,921MERSİN 6 678 8,146 32,326İSTANBUL 54 565 8,967 35,316İZMİR 21 315 10,65 56,648KARS 931 12,78 39,039KASTAMONU 2 876 15,23 122KAYSERİ 5 242 10,49 43,138

KIRKLARELİ 2 393 7,355 51,58KIRŞEHİR 1 321 8,554 51,083KOCAELİ 6 380 9,216 35,97KONYA 8 773 10,3 44,049KÜTAHYA 2 994 10,92 57,026MALATYA 3 337 9,679 42,368MANİSA 7 910 11,21 65,891KAHRAMANMARAŞ 3 488 7,827 25,678MARDİN 1 668 7,734 16,688MUĞLA 3 224 10,86 41,121MUŞ 672 9,97 16,213NEVŞEHİR 1 564 10,87 59,609NİĞDE 1 616 12,75 60,54ORDU 3 387 11,07 50,582RİZE 1 810 8,729 48,743SAKARYA 4 083 8,254 37,35SAMSUN 5 647 8,89 40,105SİİRT 536 11,19 19,3SİNOP 1 378 11,68 79,976SİVAS 3 168 11,05 56,132TEKİRDAĞ 4 164 9,39 45,875TOKAT 2 853 9,884 45,929TRABZON 3 960 10,13 52,909TUNCELİ 350 6,286 25,5ŞANLIURFA 3 580 9,078 18,444UŞAK 2 205 12,88 82,976VAN 1 104 8,696 9,1257YOZGAT 1 983 11,45 50,087ZONGULDAK 3 532 15,91 92,659AKSARAY 1 621 10,98 46,853BAYBURT 313 13,1 54,092KARAMAN 1 138 11,07 53,52KIRIKKALE 1 551 8,64 48,776BATMAN 1 024 11,52 22,089ŞIRNAK 765 9,673 15,846BARTIN 1 414 19,73 148,06ARDAHAN 583 16,81 91,895IĞDIR 451 11,53 27,31YALOVA 1 150 8,087 43,91KARABÜK 1 476 11,45 75,063KİLİS 623 10,59 53,089OSMANİYE 1 750 7,143 25,4

SONUÇ

• Yaşlı nüfusun daha fazla olduğu ve insani gelişmişlik indeksi düşük olan illerimizde kaba ölüm hızı yüksek bulunmuştur.

• Solunum mortalitesinin yüksek olduğu illerde solunum hastalık yükünün yanısıra hasta başı reçete edilen ilaç kutu adedinin de anlamlı olarak yüksek çıkması manidardır.