2014 - 01 - Spinner Magazine

Jaargang 23 - Nummer 1

NFV

Santiago Ciuffo – de stille kunst van de flipperkast

The Big Lebowski Pinball - Part 1

Impressie Star Trek LE

Mini Gorgar - Oog voor detail

Club van

BenBoogaard

©

In maart 2008 introduceerde de NFV de Club van 100. De Club van 100 bestaat uit personen en bedrijven die de NFV een warm hart toedragen. Zij betalen jaarlijks een bijdrage van 100 euro.Inmiddels heeft de Club van 100 al 39 deelnemers.

Word ook Club van 100 lid! Dit zijn de voordelen:• Gratis toegang tot evenementen in het NFV Fun-

house (1 toegangsbewijs per deelnemer)• Logovermelding op deze pagina en op de Club van

100 pagina op de NFV-site (met link)• Ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse • Deelname aan jaarlijkse Club van 100 bijeenkomst

in het NFV Funhouse (voor deelnemer en introducé)

Iedereen kan lid worden: leden, niet-leden, vrienden-clubs, bedrijven, sponsors. In 2012 is er geïnvesteerd in een verdere verbetering van het NFV Funhouse en de eigen collectie. In 2013 gaan we hiermee door: zodat het NFV Funhouse een plaats blijft waar alle leden graag naar toe gaan!

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: stuur een e-mail naar Jan Meijer ([email protected]) en hij helpt u verder.

samen werken aan oplossingen

L a n g e d i j k

Logoblok Club van 100 - NFV

Een praktisch

hulpmiddel om kinderen zelfstandig

te leren werken

www.kleurenklok.nl

Crispus

Holding BV

MarcelFokkens

Transport

Top sTories06. The Big Lebowski10. Santiago Ciuffo - De stille kunst van de flipperkast26. Impressie Star Trek LE36. Mini Gorgar - Oog voor detail

Vereniging16. JFK Magazine 30. Ederveen bedankt!34. To invest or not to invest...48. Start a new game - Marcel Leenen52. De Kwestie - Nieuw of Klassiek?

eVenemenTen en compeTiTie22. Bospark Ede - Funhouse Friday & Dutch Pinball Masters58. RFT Update63. Aankondiging DPO 2014

oVerig18. De Gameroom van Martijn en Wendy40. NYC Pinball42. De wereld van LED’s - Deel 244. Same Players Shoots Again - De Kromme doet het zittend47. Afgeserveerd in de dorpskroeg - Peter Hagtingius50. Koop Kustoms54. Flipperen in de media56. Freddy’s Pinball Paradise60. De nieuwe Stern - Mustang62. De vijfde speler

inhoud

NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van en voor leden van de Nederlandse Flipper Vereniging (NFV) en wordt viermaal per jaar gratis aan de leden toegestuurd in een oplage van 1250 stuks. Losse nummers: € 10,00.

Redactie:Bas Vis, Rens Hooijmaijers, Theo van Vroenhoven ([email protected])

Aan dit nummer werkten verder mee: Ad Jonker, Barry de Wit, Barry Driessen, Dirk Verhulst, Jim Jansen, Johan Kamp, John Snel, John van der Wulp, Jonathan Joosten, Justin van Schooneveld, Laurens Linssen, Marcel Leenen, Mario van Ginneken, Martijn van Amsterdam, Peter Hagtingius, Santiago Ciuffo, Wendy van Amsterdam en Winfred de Ruijter

Coverfoto: Santiago Ciuffo

Redactionele bijdragen:Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publikatie in het Spinner Magazine. Artikelen kunnen schriftelijk (bij voorkeur digitaal) worden aangeleverd. Teksten (zonder opmaak) in DOS/Windows formaat (Rich Text Format of Word).Foto’s moeten apart worden aangeleverd, niet in het document.

Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: [email protected]

Advertentie tarieven1/4 pagina € 50,00(1x) € 150,00 (jaarcontract,4x)1/2 pagina € 100,00(1x) € 300,00 (jaarcontract,4x)1 pagina € 150,00(1x) € 450,00 (jaarcontract,4x)Achterkant: op aanvraagCommerciële Spinnertjes € 15,00(1x) € 45,00 (jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjes van leden zijn gratis. Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden.

Aansprakelijkheid:De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

Copyright:Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestem-ming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

PTT periodiek: 146128ISSN: 1382-4066

NFVNFV Dagelijks Bestuur:Voorzitter: Winfred de Ruijter ([email protected])

Secretaris: Rens Hooijmaijers ([email protected])

Penningmeester: Jan Meijer ([email protected] )

Techniek/Ledenadministratie: Ben Boogaard ([email protected])

Clubhuis/Collectie: Arie Pijl ([email protected])

Spinner en Competitie: Bas Vis, telefoon: 0297-263451 ([email protected])

Commissies:Website: Mark van der Gugten ([email protected])

Evenementen Organisatie: Jules Reivers ([email protected])

Wedstrijd Organisatie: Ad Jonker ([email protected])

Coördinator België: Lieven Engelbeen ([email protected])

Technische Vraagbaak:Gert-Jan de Haan ([email protected])06-27456890 (Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur)

Eric Bartels ([email protected])0251-293489 (Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur)

Ereleden: Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken, Bas Vis

Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging:Lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging kan door een aanmeldingsfor-mulier aan te vragen bij de secretaris. of via de NFV website (www.nfvpinball.nl).

Lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar. Voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om duolid te worden. De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar. Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd.

Opzeggingen: schriftelijk uiterlijk 2 maanden voor het einde van het kalender-jaar bij de penningmeester.

Bankgegevens:ING bank, rekeningnr. 7233926 t.n.v. NFV, te Wierden.IBAN: NL 04 PSTB 0007233926BIC: PSTBNL21Betaling voor Belgische leden: 143-0746934-38 t.n.v. NFV- Lieven Engelbeen.

KVK inschrijving:40482631

THEo Van VroEnHoVEn

COLOFON

De afgelopen jaren stonden op deze plaats in de Spin-ner regelmatig oproepen voor versterking van de Spinner redactie. Deze keer zijn we verheugd dat we jullie kun-nen melden dat Barry Driessen heeft aangeboden om de redactie te ondersteunen, met name op grafisch gebied. De meeste leden kennen Barry waarschijnlijk van zijn pro-ject ‘Bride of Pinbot’. Daarnaast is Barry een van de initia-tiefnemers achter ‘The Big Lebowski Pinball’ waarover jul-lie de komende maanden veel in de Spinner zullen lezen. De Spinner redactie is heel blij dat Barry naast zijn drukke werkzaamheden tijd vrij gaat maken voor zijn bijdragen aan de Spinner en heet Barry van harte welkom!

Ook deze Spinner bevat weer een bonte verzameling aan artikelen die onze flipperhobby in al zijn dimensies illus-treren. Van Johan Kamp ontvingen we een mooie bijdra-ge over zijn miniatuur Gorgar project en Bas Vis zocht en kreeg contact met Peter Hagtingius, journalist en schrijver van het boek ‘Same Player Shoots Again’. 25 jaar na dato is Peter nog steeds ‘alive and kicking’ en hij heeft aange-boden om vaker een bijdrage voor de Spinner te leveren.

Onze razende reporter Rens Hooijmaijers heeft weer de meeste kilometers gemaakt wat heeft geresulteerd in twee mooie artikelen over de gameroom van Martijn en Wendy en de Star Trek Limited Edition.

Vlak voor het sluiten van de markt ontvingen we nog een mooi artikel van Jonathan Joosten over het boek PINBALL van de Argentijn Santiago Ciuffo dat door Pinball Maga-zine (o.a.) in Nederland zal worden uitgegeven.

In deze Spinner ook een mooie foto reportage over de ontmanteling van ons NFV Funhouse in Ederveen en de verhuizing van de NFV flipperkasten naar een opslaglo-catie in Veenendaal die op termijn het nieuwe clubhuis zou kunnen worden. Het is allemaal nog niet definitief maar het ziet er goed uit! Hopelijk kunnen we jullie in de komende Spinner melden dat we een definitief nieuw onderkomen hebben gevonden!

Tot die tijd veel leesplezier gewenst met deze Spinner!

Van de redactie

Versterking

4 NFV Spinner Magazine, jaargang 23, nummer 1

Van het bestuur

Op weg naar een nieuw clubhuis!

WInFrED DE rUIJTEr

De afgelopen maanden gingen voorbij zonder clubhuis. Ja, zonder clubhuis om te flipperen bedoel ik. Voor de buitenwereld ’zonder clubhuis…’. De werkelijkheid zag er anders uit. Heel veel clubhuis, maar dan in ons hoofd.

Het gedwongen vertrek uit Ederveen, betekende achter de schermen nogal wat. Veel teamwerk, en vaak ook veel werk voor Arie Pijl alleen, de huismeester van het Funhouse.

We moesten niet alleen verhuizen, een alternatieve loka-tie voor het DPM-toernooi regelen, maar ook het club-huis in Ederveen schoon opleveren. Dat voelt soms zuur: afbreken wat er zo’n 5 jaar geleden door mooi team-werk is neergezet. gelukkig waren er helpende handen!

En daarnaast het minder prettige gevoel: voorlopig nog geen garantie op een mooie toekomst op een nieuwe lokatie.

Maar dat verhuis- en breekwerk was niet het enige dat speelde. We gingen al eerder op zoek naar een nieu-we lokatie. En die vonden we, op een industrieterrein in Veenendaal. Dankzij Arie. Hij maakte slim gebruik van zijn lokale netwerk. Rens had er een krat bier om verwed (’Nou Arie, als het je lukt om een lokatie te vinden…’). Dus dat kratje staat binnenkort bij Arie thuis.

Toen deze op het eerste oog geschikte lokatie opdook, pakten we de checklist uit onze zoektocht er nog eens bij. Best opmerkelijk… dit pand in Veenendaal voldeed aan op één na alle eisen! Te mooi om waar te zijn.

Maar als iets te mooi klinkt om waar te zijn, dan is het ook vaak niet waar. Want we hadden dus nog een volgen-de hobbel te nemen: het gebruik als clubhuis, lees: eve-nementenlokatie. Het bedrijventerrein heeft een bedrijf/kantoor-bestemming. Concreet: opslag van kasten en een beetje klussen mag wel. Maar evenementen houden met 50 tot 100 man, dat is niet zomaar toegestaan.

Dus samen met de verhuurder is Arie met de gemeente gaan praten. Die zagen onder enkele realistische voor-waarden wel mogelijkheden om dit goed te gaan keu-ren. Dus: we zitten nu ’in de ambtelijke molen’. Eind mei weten we hopelijk meer.

En als de uitslag positief is, dan kan het Clubhuis weer een beetje ’uit ons hoofd’. Maar dan zijn de handen weer aan de beurt! We houden jullie op de hoogte via de site en onze e-mail nieuwsbrieven.

Hopelijk snel tot ziens op een van de evenementen: want alle niet-Clubhuis toernooien gaan gewoon door!

Winfred

5NFV Spinner Magazine, jaargang 23, nummer 1


The Big Lebowski Pinball - Part 1Alles wijst erop dat dit het eerste hoofdstuk in een nieuw boek is. Een boek van een soort dat nog niet eerder in Nederland werd geschreven. Na het succes van de BoP 2.0 wagen de mannen van Dutch Pinball zich aan een nog veel groter avontuur: het ontwerpen en produceren van eigen flipperkasten. Dus niet in de VS, maar de ontwikkeling en productie van The Big Lebowski Pinball gaat plaatsvinden in ons eigen kikkerlandje.

BaS VIS

Eind december 2013 verraste het team van Dutch Pinball de flipperscene met een aankondiging:

UNIVERSAL PARTNERSHIPS & LICENSING SIGNS DUTCH PINBALL BV AS GLOBAL LICENSEE FOR THE BIG LEB-OWSKI™ PINBALL MACHINE REUVER, THE NETHERLANDS, December 27, 2013 — Dutch Pinball BV announced today that they will part-ner with Universal Partnerships & Licensing (UP&L) as the exclusive licensee for the global production of The Big Lebowski™ Pinball Machine. The announcement was made by Dutch Pinball President Jaap Nauta.

The Big Lebowski™, which was initially released in 1998, has become a cult classic, elevating The Dude to cultu-ral icon status. With stunning visuals, in-depth rules, full stereo sound and classic film clips, Dutch Pinball’s The Big Lebowski™ Pinball Machine brings players directly in The Dude’s world. “The Big Lebowski™ Pinball gives Pinheads and Achie-vers an unprecedented opportunity to experience the film first-hand by immersing them in the storyline and allowing them to interact with the classic characters we all love,” said Barry Driessen, Creative Director and Chief Designer of Dutch Pinball. “As tremendous fans of the movie, we are all thrilled to have received this license from Universal so we can finally bring The Dude where he belongs, to the playfield.”

Preorders for The Big Lebowski™ Pinball Machine are now available on www.thebiglebowskipinball.com

Als Spinner redactie hopen we veel te mogen publiceren over hoe een droom tot werkelijkheid wordt. Begin maart 2014 had de redactie een kort interview met één van de mannen achter Dutch Pinball: NFV-lid Barry Driessen.

Dutch pinball is een team. Kun je het kort de steun-pilaren aan ons voorstellen.Barry: We werken met een Nederlands team met een inter-nationaal twist. Eén ervan is een internationaal bekend NFV-lid: Jean-Paul de Win (oa. bekend van zijn werk voor de WoZ en het NFV jubileumboek). Ook Koen Helt-zel (software engineer) en Jules Reivers (sound design en

music composer) zijn actieve leden van de NFV en waren ook betrokken bij het BoP 2.0 project. Jaap Nauta, die als project manager gaat opereren, ken ik al heel lang en die heeft het flipperhart ook op de goede plaats zitten. Ook met Roel Gommans, Freek van Haagen en Guus Fingskes heb ik al langer contact. De internationale inbreng komt van Philip Weinberg en Scott Danesi.

De eerste keer dat jullie met elkaar spraken over het ontwikkelen van een eigen flipperkast, wan-neer was dat? en wie waren er bij?In 2010 hadden Koen en ik al ideeën om een virtuele flip-perkast te bouwen. We zitten allebei in de IT. We had-den diverse ideeën en toen kwam ook TBL al langs. We hadden de film gezien en vonden het een heel geschikt thema: grappig, goede dialogen, prachtige quotes, inte-ressante karakters. Absurd verhaal, maar dat maakt het eigenlijk alleen maar meer tot een geschikt thema. Ech-ter in 2010 kwam ook de P-ROC opzetten, en gingen we al snel aan de slag met de BoP.

Het was begin 2013 toen het idee opnieuw opkwam, mede naar aanleiding van de levendige discussie op Pin-side over het feit dat TBL zo’n leuk thema zou zijn. Ik zat met Jaap in de kroeg en we zaten hardop te denken. Een eigen flipperkast maken: Hoe zou je zoiets moeten aan-pakken? Wat heb je daar eigenlijk voor nodig? Waarom zouden wij dat niet kunnen? We werden enthousiast en gingen samen aan de slag om eens te berekenen hoe het met de haalbaarheid van zo’n plan zat. En die berekenin-gen zagen er best goed uit…

De stap van een idee naar het onderzoeken van de mogelijkheden om het mogelijk te maken, wan-neer speelde dat?Barry: Dat kwam eigenlijk al snel daarna. Gelukkig was ons enthousiasme echt groot, want anders zouden we het bij een idee gelaten hebben. We waren er al snel achter dat er veel komt kijken bij het echt maken van een flipper-kast. Als je er van buiten tegenaan kijkt, realiseer je je dat niet maar er zitten echt duizenden onderdelen in. Het thema licensing moet je niet onderschatten. Wij zijn natuurlijk maar een stel idealisten uit Nederland die ver-plicht zijn om zaken te doen met een grote filmmaat-schappij. Besluitvorming gaat over veel schijven en kost daardoor tijd. En geduld. Veel geduld.


Jullie hebben ervoor gekozen om eerst het thema te bepalen en daarna de productiemogelijkheden grondig te onderzoeken, voordat jullie begonnen aan het feitelijk ontwerp van zaken als het speel-veld en de rulesheet. Waarom?Barry: Dat het opzetten van een productiefaciliteit niet eenvoudig is, konden we leren van de voorbeelden bij JJP en Highway Pinball. Jaap kwam met het idee om de pro-ductie bij een bestaande fabriek te doen. Na wat omzwer-vingen kwamen we terecht bij ARA in Aalten. Dat is een apparaatfabriek, gespecialiseerd in mechanica, elektroni-ca en besturing. Eigenlijk alle dingen die je nodig hebt om een flipperkast te maken. De deal was snel gemaakt en we besloten een WCS in de fabriek te zetten om de men-sen nog enthousiaster te maken over flipperen.

Het was eind 2013 een grote verrassing dat jul-lie achter het TBL project zaten. Dat hadden jullie zorgvuldig geheim gehouden.Barry (lachend): Ja, ik heb heel wat ‘smoke screens’ opgetrokken in aanloop naar de Pinball Expo in Chicago. We hadden ervoor gekozen om niet te laten blijken dat Dutch Pinball hier achter zat.

We hadden wel een site opgezet, flyers geregeld en twee jongedames om die rond te delen. Ook hadden we geadverteerd in het Pinball Expo magazine. We wilden de feedback gebruiken om te bepalen of er inderdaad voldoende basis was om verder te puzzelen. De reacties waren erg enthousiast. Binnen een paar weken hadden we meer dan 1000 reacties op onze site. Daarmee wer-den onze targets ruim overtroffen.

Wat is er daarna gebeurd? Op 27 december (69 dagen na Pinball Expo, ook een ver-wijzing naar de film) kwamen we met meer informatie en de mogelijkheid om te bestellen (pre-sale). Ook daar heb-ben we de door ons zelf gestelde targets gehaald. Voor ons aanleiding om met nog meer energie verder te gaan.

We zitten nu volop in de fase van het design van het kabi-net, translite en speelveld. Deze weken hebben we overleg met de fabriek over de uitvoering van bepaalde onderde-len (toys). Prachtig om aan mensen uit te leggen wat je wilt en hoe je het wilt en dan vervolgens de uitwerking te zien. Echt blijft toch onvergelijkbaar veel mooier dan digitaal.

De volgende stap wordt het releasen van het artwork van het kabinet en translite. Daarbij mikken we op einde eerste kwartaal. Inderdaad, dat is heel snel. Maar we hebben ook een ambitieuze tijdlijn. We mikken op leve-ring vanaf tweede kwartaal 2015...

To be continued!

De flyer bunny’s van Dutch pinball


een connectie met een Argentijnse fotograaf. Ver-tel eens hoe je met hem en zijn werk in contact bent gekomen?JJ: Via Facebook. Ik ben lid van verschillende flipper gere-lateerde groepen en eind december 2013 kwam ik op een Argentijnse groep wat foto’s tegen van het boek van Santiago Ciuffo, wat toen net verschenen was. Dat waren duidelijk andere foto’s dan de gebruikelijke foto’s van flipperkasten. Ik was in eerste instantie geïnteres-seerd om een exemplaar te kopen en zodoende nam ik contact op via de Facebookpagina die bij het boek hoort. Santiago beheert die zelf en zo raakten we aan de praat. Toen bleek dat het vanwege de Argentijnse wetgeving moeilijk is om het boek naar het buitenland te versturen. Dat vond ik erg jammer. Ik kon wellicht wel

aan een exemplaar komen, maar een hoop anderen niet. Dat zette me aan het denken. Ik heb toen gepolst of het mogelijk was om de rechten van het boek te kopen om het vervolgens internationaal uit te geven. Op die manier kunnen meer mensen kennismaken met Ciuffo’s werk.

Je bent duidelijk onder de indruk van zijn werk. Kun je uitleggen wat zijn foto’s zo speciaal maakt?JJ: Het kan zijn dat het heel persoonlijk is, maar zijn foto’s pakten me gewoon. In eerste instantie waren dat de foto’s die in het boek staan, maar ook andere foto’s van hem, die niet flipper gerelateerd zijn, weten me te pak-ken. Hij maakt geen gewone foto van een flipperkast, maar door de omgeving en hoe de flipperkast in beeld gebracht is wordt er een verhaal verteld.

De stille kunst van de flipperkastPinball is art. Het artwork van flipperkasten inspireerde ook de Argentijn Santiago Ciuffo. Hij is een fotograaf met veel liefde voor kasten van de oudere generaties. Hij heeft oog voor detail en maakt fraaie composities. Hij verzamelde zijn werk in een boek. Omdat zijn werk alleen in eigen land werd uitgegeven, is het daarbuiten nog onbekend. Of eigenlijk: was het daarbuiten nog onbekend. Pinball Magazine editor Jonathan Joossten gaat daar verandering in brengen met een internationale uitgave. Zoals we van hem inmiddels gewend zijn, pakt hij het groots aan.

BaS VIS


Vaak ben ik bij foto’s van een flipperkast op zoek naar een goed overzicht, bij voorkeur van het speelveld. Ik kan doorgaans niet zo veel met detailfoto’s. Bij de foto’s van Ciuffo is dat anders. Daar gaat het niet zozeer om het speelveld, maar om het totaalplaatje. Bij een foto van een flipperkast in een achteraf kamertje kan het zijn dat de aandacht niet eens naar de flipperkast uitgaat, maar naar de setting. Zijn detailfoto’s weten de aandacht te vestigen op elementen waar ik anders overheen zou kij-ken. Dat maakt zijn werk voor mij zo bijzonder.

op je website staat te lezen dat je een ‘worldwide licensing agreement’ met santiago hebt gesloten. Dat duidt op ambitieuze plannen. Leg eens in het kort uit wat je van plan bent.JJ: Allereerst vind ik dat een boek als dit een internati-onaal podium verdiend. Door het uitgeven van Pinball Magazine heb ik inmiddels een aardig internationaal klantenbestand opgebouwd. Die wil ik dan ook dit boek kunnen aanbieden, maar dan moet ik wel de rechten hebben voor al die landen.

Het oorspronkelijke boek heeft een aantal tekstpagina’s in het Spaans. Er moest dus in ieder geval een Engelse verta-ling komen. Omdat het voornamelijk een fotoboek is, in tegenstelling tot Pinball Magazine dat ook veel tekst bevat, is het mogelijk om het boek ook in niet Engelstalige landen aan te bieden en zo en passant Pinball Magazine meer bekendheid te geven. Om de taalbarrière zoveel mogelijk te elimineren was ik voornemens om in totaal zes vertalin-gen te laten maken. Uiteindelijk zijn dat er twaalf gewor-den, waaronder ook Nederlands. Het boek zelf bevat drie talen: Engels, Frans en Duits. De overige talen (Deens, Fins,

Italiaans, Nederlands, Noors, Pools, Portugees, Spaans en Zweeds) worden, afhankelijk van waar de besteller van het boek woont, als aparte bijlage bij het boek geleverd.

in nederland zijn er ook veel liefhebbers van mooie foto’s van flipperkasten. Als die zo’n boek willen bestellen, wat moeten ze dan doen? Klopt het dat er voor de eerste 500 bestellers nog een extraatje te verkrijgen is?JJ: Het boek is vanaf eind maart te bestellen op www.pinball-magazine.com. De eerste 500 bestellingen ont-vangen gratis een exclusieve set van 10 postkaarten met foto’s van Ciuffo die niet in het boek staan. Bij deze Spin-ner zit ook een postkaart bijgevoegd, maar die maakt geen deel uit van de set van 10. In totaal zijn er 15 ver-schillende kaarten. Leuk om ze allemaal te verzamelen.

Bij het boek zit nog een andere bijlage: een speciale editie van Pinball Magazine met een interview met de fotograaf in alle twaalf beschikbare talen. Dat magazine bevat ook een aantal foto’s die niet in het boek staan waardoor het magazine zelf een bepaalde verzamel-waarde heeft. Het magazine zal dit jaar ook op verschil-lende shows gratis worden aangeboden. De Spinner heeft de primeur; op de volgende drie pagina’s een deel van dat interview.

pinBALL van santiago ciuffo is te bestellen in de webshop van pinball magazine:www.pinball-magazine.com/shop/.


pm: santiago, je bent de fotograaf van pinBALL, een luxe koffietafel boek met prachtige foto’s van flipper-kasten. Wat heeft je geïnspireerd om dit boek te maken?Santiago Ciuffo: In januari van 2013 maakte ik, na vele jaren van aarzeling, de beslissing om een flipperkast te kopen voor in mijn woonkamer. Dat was het begin van een hobby die nagenoeg een obsessie werd, waardoor ik nog zes andere flipperkasten kocht in acht maanden tijd. Zonder dat het de bedoeling was, veranderde mijn woonkamer langzaam maar zeker in een Arcade.

In maart 2013 kocht ik mijn tweede flipperkast, een Galaxy (Stern, 1980). Daarvoor moest ik de hele stad door in een busje om die flipperkast mee naar huis te nemen. Die Galaxy was volledig gerestaureerd en zag er zo prach-tig uit dat het eerste wat ik deed nadat ik hem had opge-bouwd het dwangmatig maken van foto’s was. Die eerste Galaxy foto’s waren mijn inspiratie om dit boek te maken over flipperkasten. Op dat moment wist ik echter nog niet zoveel over flipperkasten.

Het eerstvolgende wat ik deed was een Facebook profiel aanmaken, waar ik de foto’s van mijn flipperkasten plaat-se en contact legde met forums van flipper liefhebbers in Argentinië en in de rest van de wereld. Daar ontdek-te ik het bestaan van de Argentijnse Pinball Club. Ik ging naar een flipper toernooi en kwam zo in contact met alle bekende lokale spelers. Natuurlijk maakte ik van de gele-genheid gebruik om foto’s te maken van dit evenement.

Die bijeenkomst opende een nieuwe wereld voor me. Een onbekende, onontgonnen wereld vol met flipper liefheb-bers, verzamelaars, techneuten en restaurateurs. Naar-mate de maanden voorbij gingen leerde ik veel meer over flipperkasten en reisde ik naar ongelooflijke plaat-sen. Sommige vol met duizelingwekkende flipperkasten, andere volgepakt met flipperkast kabinetten die stof ston-den te vergaren, vergeten door hun voormalige exploitan-ten. Maar ongeacht hun conditie maakte ik er foto’s van. Na drie maanden van foto’s maken, reizen en flipper weekenden met mijn nieuwe vrienden, had ik een enor-

Pinball Magazine interviewPINBALL: Interview met Santiago CiuffoBij het boek PINBALL van Santiago Ciuffo zit een bijlage: een speciale editie van Pinball Magazine met een interview met de fotograaf in alle twaalf beschikbare talen. Onderstaand een deel van dat interview.

VErTaLIng: JonaTHan JooSTEn, BEWErKIng: SUSannE arnoLDUSSEn

santiago ciuffo


pm: Je geeft net aan dat je je eerste flipperkast in 2013 gekocht hebt na lang aarzelen. Hoe ben je oor-spronkelijk met flipperen in aanraking gekomen?Santiago Ciuffo: Flipperkasten hebben me al sinds mijn jeugd gefascineerd. Ik speelde mijn eerste spelletjes als kind in de jaren ’70 aan de Atlantische kust van Argenti-nië, met name in Mar del Plata waar we op vakantie naar toe gingen. Destijds waren alle flipperkasten in Arcades nog elektromechanisch, met rollende tellers.

Ik herinner me dat de tekeningen en kleuren mijn aandacht trokken. Ik heb uren op een Bally Freedom gespeeld, de elektromechanische versie (er is ook een solid-state versie met digitale tellers), die een seizoen lang in een locale club stond. Sindsdien heb ik altijd geflipperd.

Begin jaren ’80 arriveerden de eerste digitale solid-sta-te flipperkasten in het land, zoals Black Knight, Xenon, Space Invaders en Flight 2000. De jaren ’90 kondigden mijn favorieten aan van die tijd: Whirlwind, Gilligan’s Island en Medieval Madness.

Het is ongeveer twaalf jaar geleden dat ik voor het eerst behoefte had om een flipperkast te kopen. Op internet zag ik toen een advertentie voor een Rock Star (Gottlieb, 1978), maar het kwam er destijds niet van. Elke keer als ik er weer aan dacht om een flipperkast te kopen had het uiterlijk niet de hoogste prioriteit voor mij. Ik wilde een elektromechanische (EM) flipperkast, omdat ik daar van hield toen ik nog jong was. In 2002 kwam de economi-sche crisis en stond het idee om een flipperkast te kopen op een laag pitje.

me schat aan foto’s opgebouwd. Ik besloot om mijn werk aan te bieden bij verschillende uitgevers met het idee om er een boek van te maken. De respons was teleurstellend: er was totaal geen interesse in een boek met foto’s van flipperkasten en mijn voorstel werd overal afgewezen.

Ik gaf het hele project bijna op na alle afwijzingen, maar er was zoveel enthousiasme voor mijn boek binnen de flipperscene dat ik besloot om door te gaan en mijn werk zelfstandig uit te geven, al was het maar om de rest van de wereld te laten zien hoe de flipperscene in Argentinië, en dan vooral in Buenos Aires, eruit ziet. Ik wilde iets heb-ben om te showen, al was het maar een kleine oplage van zestig exemplaren voor de hardcore fans van de weinig modieuze en vergeten hobby van flipperen.

Ik ging door met het maken van foto’s, het bezoeken van toernooien, het reizen en ik werkte uren per dag aan het fotograferen, bewerken en de productie, zonder er bij na te denken hoeveel geld ik uitgaf aan mijn droomboek. Het maakte me niet echt uit wat het zou kosten. Ik was gefocust op het genieten van doen wat ik het liefst doe; het maken van foto’s voor het flipperboek waarbij ik er vanuit ging dat er hooguit een groep van niet meer dan honderd mensen in geïnteresseerd zou zijn.

Tot mijn grote verbazing werd mijn droom werkelijkheid toen ik in contact kwam met Jonathan Joosten via Face-book. Hij is de uitgever van PINBALL Magazine en hij bood aan om mijn boek internationaal uit te geven.

Ik heb zoveel mooie herinneringen aan het maken van dit boek. Ik herinner me de flipperavonden en de bijeen-komsten op zaterdag bij de Argentijnse Pinball Club, waar ik duidelijk overal passie en enthousiasme voor de hobby zag. Ik koester ook de warme onthalen die ik kreeg van iedereen die me niet kende, maar me wel in hun huis ont-ving en mij zijn flipperkasten lieten fotograferen.

Concluderend wil ik graag opmerken dat er in Argentinië een kleine groep mensen is die volledig toegewijd zijn aan flipperen en proberen de weinige flipperkasten die nog in dit land zijn te behouden. Er is een groot enthou-siasme om ze te restaureren en terug te brengen naar een werkende staat – ze weer tot leven te wekken vanuit hun stille slaap.

Flipperen gaat helemaal om geluiden, kleuren en licht. De opzet van mijn boek is om de rest van de wereld te laten zien wat er in Argentinië gebeurt door middel van fotografie, de kunst waarin ik me het beste kan uiten. Ik wil laten zien wat er gedaan wordt met deze machines en ze portretteren als prachtige uitvindingen. Ook wil ik hun betekenis onderstrepen vanuit een artistiek oog-punt, focussen op de ontwerpen van avant-garde car-toonisten en top ontwerpers die de uitvinders waren van fantasieën van de jeugd van destijds.

Foto: santiago ciuffo


Uiteindelijk kreeg ik mijn eerste flipperkast in 2013: een Time Line (Gottlieb, 1980). Hoewel geen EM zag hij er goed uit en was niet te duur. Ik kocht hem van dezelfde website als waar ik destijds de Rock Star had gezien.

Ik weet nog dat ik aankwam op de locatie waar de Time Line werd verkocht. Het was een bar waar ze zeker vijftien flipperkasten uit de jaren ’90 hadden staan, een T.K.O. en mijn Time Line. Ik heb nog overwogen om de T.K.O. te kopen, maar die was duurder dan ik me kon veroorlo-ven omdat het een vrij zeldzame flipperkast is. Uiteindelijk kocht ik de Time Line en ik ben er erg blij mee.

In Argentinië is de meest gebruikelijke manier om een flip-perkast te kopen via internet. Het valt alleen niet mee om iets te vinden wat ouder is dan de jaren ’90. 95% van de flipperkasten die te koop worden aangeboden dateren uit de jaren ’90, zoals Terminator 2, Lethal Weapon 3, Party Zone, Teenage Mutant Ninja Turtles, Getaway, The Addams Family, en dergelijke. De andere 5% dateert uit 1979 of 1980. Elektromechanische flipperkasten zijn erg zeldzaam en de vraagprijzen zijn belachelijk. Ze zijn erg moeilijk te vin-den omdat er nog maar weinig in goede staat verkeren. De meeste EM flipperkasten zijn door exploitanten op locatie uitgezet tot ze op waren, of simpelweg in verlaten schuren achtergelaten toen ze minder populair werden.

De volgende vijf flipperkasten die ik kocht, kocht ik tijdens de productie van mijn boek. Ik kwam toen verschillende interes-sante flipperkasten tegen voor meer realistische prijzen.

pm: Je stijl van fotograferen maakt het boek bijna een eerbetoon aan het vergeten artwork van flip-perkasten. Was dat de bedoeling of meer een bij-komstigheid?Santiago Ciuffo: Oorspronkelijk was mijn idee, toen ik aan dit boek begon, om enkel flipperkasten van voor 1984 te fotograferen. Dat zijn de flipperkasten waar ik zelf vanuit een esthetisch oogpunt van houd. Ik wilde focussen op het artwork, de details in de hoeken van een speelveld en hun prachtige kopruiten.

Maar naarmate de tijd verstreek vielen twee zaken me op. Allereerst kwam ik tot de ontdekking dat er nog maar weinig flipperkasten uit die periode te vinden waren en de flipperkasten die ik vond verkeerden door-gaans in slechte staat.

Ten tweede ontdekte ik een tamelijk interessante scene: de flipperscene in Argentinië. Ik besloot om van mijn boek meer een documentaire te maken, meer gevarieerde foto’s te maken en om alle facetten van de scene in beeld te brengen: de oude schuren waar oude, vergeten flipper-kasten opgestapeld liggen, de verschillende karakters, de bijeenkomsten, de toernooien en ga zo maar door.

Dat gaf mijn boek een onderscheidend karakter: een visie binnen de kunst van de flipperkasten zelf en beelden die andere verhalen vertellen. Mijn doel werd feitelijk het ver-tellen – middels mijn foto’s – van een glimp van de geschie-denis van deze hobby in deze uithoek van de wereld.

Het was niet altijd gemakkelijk om de flipperkasten te vinden die ik wilde fotograferen, maar door het leggen van goede contacten en door lange afstanden af te leg-gen is het me toch gelukt om er een aantal in goede staat te vinden.




The making of... horlogefoto’s voor JFK MagazineEind september belde de Amsterdamse fotograaf René Mesman me op. Hij had een opdracht gekregen voor een horlogespecial, voor het ‘mannenglossy’ JFK Magazine. Daarover nadenkend was hij op het idee gekomen om dure horloges (prijzen van 2.500 tot 730.000 euro!) in flipperkasten te fotograferen. Er was alleen één probleem: hij had geen flipperkasten. Dus nam hij contact met ons op.

WInFrED DE rUIJTEr

Maar eerst moest de redactie van JFK worden overtuigd van het idee zelf, dus wilde hij een proeffoto-sessie houden. Met één kast en één horloge, in Amsterdam. Dat zou voldoende zijn. Dus hielp Jim Jansen een lokatie te vinden, waar dat even veilig kon. Na twee uur opstelling en belichting, was de goede foto geschoten. Hij legde het aan de redactie voor.

Direct daarna vonden zij het ook een goed idee en kon de shoot verder worden geplanned. Alleen de eerste week van november zou René goed uitkomen. En omdat hij veel keus in kasten wilde, leek het clubhuis in Ederveen een goede oplossing. Echter... die week was nét na het DPO, dus de meeste kasten stonden nog op hun kant. Niet erg handig dus. Als alternatief bood ik mijn gameroom aan voor een dagje fotoshoot. Veel minder keuze in kasten natuurlijk, maar wel zo gemakkelijk en ook een veilige plaats i.v.m. de dure horloges. Dus de shoot kwam naar Drunen.

In die eerste week van november was het zover: René zelf, de styliste Hanna, een hele berg lampen en statie-ven, twee camera’s en een koffertje met horloges kwa-men uit een oude Mercedes-Benz station. Het horloge van 730.000 euro mocht de fotostudio niet uit i.v.m. de verzekering, dus voor de shoot bij mij hadden ze de goedkopere modellen mee. In totale waarde nog steeds

voor zo’n slordige 140.000 euro. Voor dat bedrag kun je toch een paar mooie new-in-box flippers kopen…

Ze gingen snel aan het werk. Met een aantal doeken werd de gameroom pikkedonker en zaten ze dus vanaf 10.00 uur in een donker hok. Voor de lunch was zelfs geen tijd: de klus moest in één dag klaar. Zorgvuldig werden de juiste thema’s bij de horloges gekozen: de maritieme modellen gingen in de Pirates of the Carribe-an en een protserig exemplaar in de Stern Playboy. Zorg-vuldig werd alles uitgelicht, om reflecties te voorkomen. Uiteindelijk werden vijf kasten voor de foto’s gebruikt: naast de genoemde ook nog de Theatre of Magic, de Ripley’s Believe it or Not en de Wheel of Fortune.

Net iets voor 17.30 uur kwamen ze opgelucht naar bui-ten. De klus was af. Het stond erop. Welgeteld zes foto’s, een hele dag werk. Tja, dan ga je toch heel anders naar het resultaat kijken… wat een werk!

Naast de foto’s die we hier hebben afgedrukt, staan er ook nog een paar op de website van René: www.renemesman.nl (zie stills). En het antwoord op de meest gestelde vraag is: ”Nee, ze hebben alle horloges mee teruggenomen!”


Martijn (36 jr) en zijn Wendy (34 jr) wonen in Alphen a/d Rijn en mogen met recht trots zijn op hun verzameling. Een negental mooie kasten staan te pronken in een wat ongebruikelijke setting voor een gameroom. Ze wonen namelijk in een appartement... Moet een leuk gezicht zijn, een flipperkast in een lift..

martijn, sinds wanneer ben je flipperliefhebber?Ik weet het, het is een cliché, maar ook bij mij is het begonnen in mijn kinderjaren. Lokaal hadden we toen een vogelpark genaamd Avifauna en in dat park was er ook een amusementshal met daarin, je raadt het al, een paar flipperkasten. Deze hadden al snel mijn volledige aandacht en menig ouderwets Hollandse gulden is daar toen in verdwenen. In mijn tienerjaren gingen we ook naar campings nabij

Valkenburg en daar was toen menig flipperkast te vin-den dus vervelen op vakantie hoefde ik me niet. Ster-ker nog, daar is zelfs mijn NFV-lidmaatschap begonnen. Voormalig NFV-voorzitter Guus Arens woonde in Val-kenburg en die had bij flipperkasten op de apron kaartjes geplaatst met een tekst in de trant van ‘vind je flipperen leuk, word dan lid van de Nederlandse Flipper Vereni-ging’. Dat bracht mij op het spoor van de NFV en ik ben in september 1997 lid geworden. Ik draai dus al heel wat jaartjes mee binnen de NFV.

Het NFV clubblad bracht mij op het spoor van mijn eerste flipperkast. Toen stonden er nog prijslijsten in de Spinner met kasten die te koop aangeboden werden door exploi-tanten (internet, Marktplaats, speelde toen nog vrijwel geen rol in de flipperverkoop) voor bedragen die ik er wel

De gameroom van...Martijn en WendyAlphen a/d Rijn was de vorige keer zo goed bevallen dat het naar meer smaakte. Dus weer op naar deze mooie stad boven de rivieren om nader kennis te maken met een fervent flipperfanaticus en zijn partner in het kwaad.

rEnS HooIJMaIJErS

voor over had. In één van die lijstjes stond een Twilight Zone te koop aangeboden voor NLG 1.500,- (dat waren nog eens andere tijden op het gebied van prijs). Deze had ik veel gespeeld in Valkenburg en vond ik erg leuk. Op 19-jarige leeftijd heb ik de stoute schoenen aangetrokken en ben ik bij de handelaar een middagje gaan flipperen en heb ik de kast gekocht. Drie maanden later werd deze gereviseerd thuis afgeleverd inclusief drie maanden garan-tie. Mijn technische flipperkennis was toen nog nul dus die garantie gaf me wel een prettig gevoel.

Er was wel één probleem, ik woonde toen nog thuis dus mijn ouders werden er ook mee opgescheept. De flip-perkast stond namelijk eerst bij mijn ouders midden in de woonkamer. Ach, een flipperkast is een mooi kunstobject toch? Uiteindelijk is de TZ via een gehuurde lift buitenom op mijn slaapkamer geëindigd. En dan weet je hoe het gaat, een flipperkast blijft zelden alleen. Al snel kwam er een tweede, derde, vierde .... Thuis was er al snel geen plaats meer en dus werden die bij anderen gestald. Op 23-jarige leeftijd trokken Wendy en ik in dit appartement en kwamen alle kasten pas op één plek bij elkaar.

Wendy, hoe is bij jou het flippervirus gekomen? Eigenlijk is het vrij simpel, Martijn heeft mij besmet, het is allemaal zijn schuld! Ik ben absoluut niet zo fanatiek en goed als Martijn maar ik sla een potje flipperen niet af en vind ook het hele sociale gebeuren erom heen erg leuk. Het uitzoeken van het appartement ging wel makkelijk. Paste er vier flippers in één van de extra slaapkamers, dan

was het goed, verder keek hij niet. Daar was ik voor...

Martijn: dat Wendy het ook leuk vindt is wel zo handig want hoeveel vrouwen zouden het goed vinden om hun appartement, inclusief woonkamer, vol te zetten met flipperkasten?

Wanneer is een kast leuk?Tja, goede vraag, moeilijk antwoord. Eigenlijk vind ik heel veel kasten leuk. Ik heb geen speciale voorliefde voor stop-go, flow, thema, etc.. Ik moet wel een doel hebben om naar toe te spelen en er moet een echt eindspel inzit-ten. Een Wheel of Fortune zal er dus niet zo vlug komen te staan. Ik schat dat ik in de loop van de jaren een 40 tot 50 kasten in mijn bezit heb gehad met een grote variëteit aan titels, zoals RS, NF, ST:TNG, TAF, Who Dunnit, WH2O, etc.. Hieruit blijkt ook mijn brede interesse.

Wat heb je momenteel staan?Van mijzelf heb ik staan POTC, SM, LOTR, TZ (mijn eerste kast dus), AFM, MM, SS plus twee van de NFV momen-teel. Die van de NFV hebben een achtergrond. Niet alleen vind ik flipperen leuk maar de techniek heeft me ook echt te pakken. Ik vind het altijd zeer veel voldoening geven om een verwaarloosde flipperkast om te toveren tot een soepel spelend juweeltje. En dat is één van de dingen die ik doe voor de NFV. Ik neem regelmatig een NFV-kast onder handen om er zo’n mooi juweeltje van te maken. Het hele speelveld wordt dan kaal gemaakt, gereinigd en weer dusdanig opgebouwd dat alles werkt


zoals het door de fabriek bedoeld is. Hier gaat gauw een 60 tot 70 uren in zitten per kast en dan tellen we de ‘ver-plichte’ proefspelletjes nog niet eens mee. Momenteel heb ik de Demolition Man onderhanden.

maar ik zie ook nog een TAF, cftBl en een shrek staan, wat is daar het verhaal achter? Naast de technische werkzaamheden die voor de NFV uit-voer ben ik ook nog LFC wedstrijdcoördinator en afgelo-pen weekend ben ik gastheer geweest voor de LFC-finale wegens de clubhuis problematiek. Daar had ik extra kas-ten voor nodig. De Shrek komt van Kris van London (zie Spinner 4 2013) en de TAF en CftBl van de NFV. Met 20 mensen op bezoek was het volle bak kan ik je zeggen!

Kortom, we hebben in Martijn een zeer actief en betrok-ken NFV lid!

indien de verzameling verminderd zou moeten worden tot drie exemplaren, welke drie zouden dat dan worden?Martijn: TZ (mede uit sentimentele redenen, tenslotte mijn eerste kast) gevolgd door de SM en daarna MM. Wendy: POTC op 1, daarna SS en MM op 3.

Beste koop versus miskoop?Echte beste kopen/miskopen heb ik niet gehad. Ik bouw-de al snel genoeg technische kennis op om te voorkomen dat ik met een echte zeperd thuis zou komen. Ik heb wel wat kasten gehad die snel mochten vertrekken wegens

een voor mij tegenvallend spel. Ik denk dan aan bv. Judge Dredd en Junkyard, echt niet mijn type kasten bleek snel. Binnen één maand waren die weer vertrokken.

nieuwe aankoop in het vooruitzicht?Nee. Sterker nog, mijn laatste aankoop, Medieval Mad-ness, is zelfs al weer drie jaar terug. We hebben geen ruimte meer en ik wil van geen van de kasten die ik momenteel heb afscheid nemen. Gelukkig zorgt de opknapkast van de NFV voor afwisseling plus ik ruil wel eens tijdelijk een kast met Kris.

Als ik een nieuwe kast zou moeten hebben zou het een Transformers, X-Men of een ACDC moeten zijn denk ik. Bij Wendy een X-Men of Transformers.

oK, je bent blijkbaar niet vies van een niB, heb je daar ervaringen mee dan?Mijn allereerste (en enige) NIB was een Red Spider-Man. Bij het uitpakken en opzetten van de SM was Martijn zo blij als een kind vult Wendy aan. Echt een leuke ervaring die ik iedereen aanbevelen kan.

Ben je een competitiespeler of recreant of .. ?Ik ben eigenlijk toch wel een wedstrijdspeler. Ik doe niet geheel onverdienstelijk mee aan diverse wedstrijden zoals de LFC (winnaar in eigen pool), RFT (ook wel eens gewon-nen), DPO, BOP, BFTK (in 2011 als 2e geëindigd), team-toernooien in het buitenland, etc.. Je zult mij niet zo snel voor de fun op een van mijn kasten een potje zien spelen,

ik speel vooral in wedstrijdverband. En ja, het gaat niet alleen om zo hoog mogelijk zien te eindigen maar ook het sociale aspect is belangrijk, zeker voor Wendy. Met een 2e plaats in de damesfinale van het DPO 2009 en een derde plaats in 2010 laat ook Wendy zien dat ze niet geheel onverdienstelijk een potje kan flipperen.

Los van het flipperen zelf, is er nog iets anders wat je leuk vindt aan een flipperkast?Zoals al eerder gezegd vind ik ook de techniek achter een flipperkast zeer interessant. Dit beperkt zich niet tot alleen reparaties maar ook het zgn. ‘modden’ heeft zeker mijn interesse.

Zo maak ik mijn eigen shakers (zie voor een handleiding het artikel in Spinner 4 2013), heb ik bv. de schotels in de AFM, het schip in de PotC en de trollen in de MM voor-zien van LEDs. Tevens heb ik diverse backboxen uitgerust met flashers, de TZ voorzien van de 3e magneet, extra figuren geplaatst in de LotR en PotC, enz enz.. Kortom, mooi kan soms nog mooier worden.

Na al het gepraat is het tijd om te kijken of de verslagge-ver het wedstrijdspeler Martijn nog lastig kan maken op

de SM. Even had ik de illusie dat het lukken zou wegens een ruime voorsprong maar Martijn liet me weer last krij-gen van het laatste bal syndroom, oftewel met de laat-ste bal een ruime achterstand ombuigen in een ruime voorsprong, grmbl. Dan nog de MM uitproberen en om twaalf uur weer tijd om te gaan, nog een uur rijden naar huis tenslotte. Goede koffie, mooie flippers, leuke men-sen, kortom, ook deze gameroom heeft de goedkeur-sticker meer dan verdiend!


Bospark Ede – Tijdelijk flipper-centrum van nederlandToen we als bestuur in oktober 2013 het bericht kregen dat we niet langer gebruik mochten maken van het NFV Funhouse, begon de zoektocht naar een nieuw clubhuis. We waren het er snel over eens dat we wilden proberen om de leden ook in de overbruggingsperiode activiteiten aan te bieden.

FUnHoUSE FrIDay oP LoCaTIE – VrIJDag 31 JanUarIMaar laten we terug gaan naar het begin. Het eerste onderdeel van het programma was de Funhouse Fri-day annex Nieuwjaarsbijeenkomst. Na maanden van gedwongen rust kon de crew weer aan de slag. De kantine van Bospark Ede heeft een leuke uitstraling en gezellige bar. De aanblik en het geluid van de flipper-kasten paste perfect in de entourage. Ook het personeel van Bospark Ede genoot van de drukte. En er was de mogelijkheid om een maaltijd te bestellen. Niet gemaakt in de NFV keuken, maar toch: voor de ca. 80 bezoekers voelde het direct vertrouwd aan. Aan het eind van de avond was de conclusie simpel: zeer geslaagd initiatief!

TEKST: BaS VIS, FoTo’S: WWW.PInBaLLnEWS.CoM

De oplossing vonden we vlak in de buurt van het oude en het nieuwe clubhuis: Bospark Ede. En zo stonden daar in de feestzaal en kantine gedurende de laatste week van januari en de eerste week van februari ruim 50 flip-perkasten opgesteld.

LogISTIEKE UITDagIngDie 50 flipperkasten moesten wel een soort van hinder-nisbaan afleggen voor ze in Ede waren. Na het DPO eerst terug naar Ederveen. Van daaruit medio januari naar een tijdelijke opslag in Veenendaal en tenslotte naar Ede. Daar gingen alle kasten voor het eerst in maanden op poten en konden de techneuten aan de slag om ze weer speelklaar (FF) en wedstrijdklaar (DPM) te maken.

Na afloop van het DPM was er ook nog een uitdaging. Alle kasten binnen 24 uur naar de nieuwe clubhuisloca-tie brengen. Want bij Bospark Ede ontvangen ze door-deweeks veel vaste gasten. Zo stonden er na de prijsuit-reiking nog wat mensen pootbouten los te draaien. Met dank aan Edwin Nijs en Ad Jonker lukte het transport op maandag ook.


DUTCH PInBaLL MaSTErS – KWaLIFICaTIE En TEaMToErnooI – zaTErDag 8 FEBrUarIDe inschrijving via de speciale DPM site liet al zien hoe populair dit toernooi is bij de wedstrijdspelers. Binnen enkele uren was er geen plaats meer vrij, ondanks het feit dat het organisatie team onder leiding van Albert Nomden het maximum aantal deelnemers had ver-hoogd tot 108.

Iedere speler mocht in de kwalificatie maar liefst 12 par-tijen spelen. Wedstrijdleider Ad had alle partijen strak ingepland, inclusief het kastnummer waarop een partij gespeeld zou gaan worden.

Op zaterdag 8 februari waren er bij de start wat ‘hick ups’. Die hadden vooral te maken met de stroomvoor-ziening. Net wat teveel kasten op een bepaalde groep en dan treden er vervelende stroringen op. Die werden echter snel verholpen en toen konden alle spelers hun 12 kwalificatiepartijen spelen.

Het internationale karakter van het toernooi (Nederland vs. The Rest of Europe) bleek duidelijk want in de lijst van 32 gekwalificeerde spelers stonden slechts 10 NFV-ers. Roy Wils speelde zeer sterk (12x winst op 12 partijen) en ook Paul Jongma werd eerste in zijn poule. Taco Wouters haalde ook de ‘cut’, net als Martijn van Amsterdam, Tom Loomans en Bas Vis. Dat lukte Albert Nomden helaas niet. Evenementenorganisatie en spelen, dat gaat niet goed samen. De NFV-delegatie uit BE voor de finaledag bestond uit Glenn Pellis, Ivan Geentjes. Olliver Francq en Lieven Engelbeen.

Liefst 12 teams hadden zich ingeschreven voor het team-toernooi, een record aantal. Het werd zoals wel vaker een strijd tussen teams uit NL, Zweden en Zwitserland. Het teamtoernooi leverde een overwinning voor Neder-land op: het Dutch Pinball Team haalde de vierde over-winning op zes DPM teamtoernooien.


DUTCH PInBaLL MaSTErS – CLaSSIC MaTCH En FInaLE InDIVIDUEEL ToErnooIVoor de bezoekers die op het Bospark overnachten begon de dag met een ontbijt tussen de flipperkasten. Heel smakelijk en ook bijzonder gezellig.

Met dank aan Gameroom Etten was er een leuke, geva-rieerde inbreng voor het Classic Toernooi. Vooral op zon-dag was deze competitie zeer populair, vooral dankzij de spelers die na uitschakeling in het hoofdtoernooi hier ook een poging op succes waagden. De winst ging uit-eindelijk naar Daniele Acciari uit Italië.

Op zondag ging de strijd tussen de beste 32 volgens ìn de hoofdwedstrijd volgens de vertrouwde opzet: head-to-head spelen in een best-of-three partijen. Winnaar door, verliezer naar de herkansing. Lieven Engelbeen won van Roy Wils en Paul Jongma en werd zo de hoogst gekwalificeerde NFV-er in het toernooi. Maar de finale werd Zweden (Jurgen Holm) versus Zwitserland (Robert Sutter). Na winst voor Robert op de Spider-Man en winst

voor Jurgen op de Junkyard werd de beslissende partij op de Indianapolis 500 gespeeld. Het bleef spannend tot de laatste bal, waarbij Robert uiteindelijk aan het lang-ste eind trok.

In zijn verslag vatte Martin Ayub het DPM als volgt samen: This was our first visit to a Dutch Pinball Masters event and we found the DPM format really enjoyable and fair to all players, guaranteeing everyone a minimum of twelve games against different opponents on twelve different machines. The venue is a good one for this event, with just the right amount of space for the number of competi-tors and good facilities for the guests. We’d gladly return next year if the 2015 event was held here.


Wij hebben regelmatig tweedehands / nieuw

gebruikte flipperkasten in de

verkoop.

Bel ons voor de meest recente voorraad.

GAME-XL

Game-XL Friezenstraat 3, 5249 JT RosmalenT +31 (0)73 5222264, F +31 (0)73 5222287www.game-xl.nl, E-mail: [email protected]

De allernieuwste flippers staan bij

Door de geslaagde kennismaking met de Star Trek PRO gedurende het DPO was de nieuwsgierigheid naar de LE uitvoering des te groter. Deze zou qua verlichting een nieuwe standaard moeten zetten. Daarom toog uw nijvere verslaggever naar België om deze kast aan de tand te voelen en te genieten van de gastvrijheid van Dirk en Ingeborg (zie ook gameroom artikel in Spinner 3 van 2013). Het is hard werken maar iemand moet het doen .....

In het vorige artikel over de PRO hebben we al een goede indruk gegeven hoe deze kast eruit ziet en of deze speel-plezier biedt, in dit artikel ga ik vooral in op de verschillen tussen de PRO en de LE. Op spelregels ed. gaan we niet in.

Toen Stern de details bekend maakte van de Star Trek waren de gevoelens zeer gemengd. Iedereen had gehoopt op een LCD display en de afwezigheid hiervan gecombi-neerd met een weer hogere prijsstelling zorgde voor een golf van teleurstelling in flipperland. Een grote SciFi titel zoals StarTrek was nl. een mooie gelegenheid voor de intro-ductie van nieuwigheden. Deze keer dus geen hype bij de STLE zoals bij de METLE. Tijd om te zien of de weer hogere prijs (ca. EUR 8000,-) enigszins te rechtvaardigen is.

Probleem is wel dat uw verslaggever een echte Star Trek fan is dus zal moeite kosten de objectiviteit te bewaren ….

HET KaBInETHet kabinet is fraai gelukt al is de ST PRO ook zeer mooi en doen de foto’s van de ST Premium mij misschien wel denken dat deze laatste het meest geslaagd is maar mijn favoriete kleur is dan ook rood. Desondanks, het cabinet kent een tijdloze uitstraling (ook wegens het ontbreken van karakters erop) en in de siderails vinden we de eerste noviteit, er zit nl LED-verlichting in. Zeer fraai en zonde om de STLE in een rij-opstelling te zetten waardoor je dit niet meer ziet. Ook aan de binnenzijde van het cabinet vind je deze verlichting in de vorm van dezelfde ledstrip doorge-zet. Als speler merk je er eerlijk gezegd niet zoveel van (de bal gaat ook zo snel rond dat je geen tijd hebt om rustig te gaan staan genieten) maar als kijker des te meer. Daar-naast is er ook een fraai verlicht model van de Enterprise gegraveerd in de siderails.

De backbox is voorzien van een mooi backglass geheel in stijl van de kast en ook hier vinden we iets nieuws voor Stern, te weten door flashers (matig) verlichtte speakers, een verlicht Federatielogo aan de zijkanten en 4 flashers achter de backglass. Het lijkt wel of Stern ideeën heeft geleend van pinball modders …..

Ook anders tov de ST PRO is het rvs speakerpaneelmet het federatielogo als speakergril. Zeer fraai.

star Trek Le: To boldy light up what never has been lit up so much before

rEnS HooIJMaIJErS


Verder is bij de LE standaard een shaker geplaatst. Deze doet zijn werk zeer netjes tijdens het spel, een echte aan-rader. Kortom, aan het cabinet is bijzonder veel aandacht besteed en dat is ook waar veel van de verschillen tov de PRO te vinden zijn.


HET SPEELVELDHet speelveld is op het eerste gezicht behoorlijk gelijk aan dat van de PRO. Bij nadere inspectie vallen de twee astero-iden op de linker en rechter ramp op. Daarnaast is er een kickback op de linker outlane en is er een upkicker links-midden die de bal op de linker retour rail plaatst (bij de PRO komt de bal retour in de richting van de linkerflipper). Daar-naast zijn de linker en rechter retour ramps niet van door-zichtig plastic zoals bij PRO maar van verchroomd staal.

Andere verschillen tov de PRO zijn onder andere:

Extra verlicht schip (Enterprise) aan de rechterzijde

Meerkleurige RGB LED verlichting. De PRO kent al een vijftal meerkleurige inserts maar de STLE maar liefst >60 stuk!! Zelfs in de Apron zijn leds gemonteerd. Dit geeft een lichtshow zoals nog niet eerder vertoond in flipperland. Een zonnebril is geen luxe!

De Starfield projector. Deze produ-ceert mbv een zichtbare laser een aantal rode punten op het speelveld om zo een sterrenhemel te ‘imite-ren’. Een leuke gimmick en past bij het thema al is het niet zo spectacu-lair als de naam doet vermoeden.


De USS Vengeance zoals we kennen uit de PRO maar bij de overwinning tegen de Vengeance zakt deze nu verder naar het speelveld en simuleert aldus het vernietigen van de Vengeance. AFM 2.0 zullen we maar zeggen.

Asteroides op de linker- en rechterramp voorzien van LED-flashers. Een leukere verpakking dan de gebruikelijke spotjes.

Een Warp ramp voorzien van ledverlichting die aan gaat als de bal de ramp op gaat

STar TrEK LE: EInD InDrUKDe ST PRO had al een goede indruk achtergelaten en het zou vreemd zijn als dit bij een LE anders was. Net als bij de PRO loopt de bal mooi soepel & snel rond en vraagt concentratie van de speler. De reputatie van Steve Richie als ‘Master of Flow’ wordt naar mijn inziens wel waar gemaakt. Bijzonder snelle kast en absoluut niet geschikt voor stop-en-go liefhebbers. Kast voelt al snel heel ver-trouwd aan. Gespeeld is firmware versie 1.40.

De STLE is een zeer fraaie verschijning waar extra aan-dacht is besteed aan het uiterlijk. De bijzonder fraaie side-rails met LEDverlichting erin, aan de zijkant verlichte back-box, LEDstrips binnenzijde cabinet, rvs speakerpaneel, etc.. Echt zeer geslaagd. De verlichting op het speelveld zelf dmv de meerkleurige inserts geeft ook een lichtshow weg die wellicht alleen geëvenaard wordt door de WOZ. Wel is het speelveld zelf (dmv de zgn. GI) veel helderder verlicht in vergelijking met een WOZ

Als je kijkt naar het verschil in spelverloop tussen de PRO en een LE (en dus ook Premium) is dit bij lange niet zo groot als je nav het grote prijsverschil (ca. € 3.000,-) wel-licht zou denken. Een kickbacksaver op de linker outlane en een upkicker hebben wel invloed op het spel maar, naar mijn mening, ook al weer niet zoveel dat dit een sub-stantiële meerprijs rechtvaardigt. De PRO is een vlotte flip-per en dat is bij de LE niet anders.

Kortom, als je kiest voor de LE doe je dit voor jezelf wegens de prachtige lichtshow die de speler te zien krijgt tov de PRO maar vooral voor de kijker die kan genieten van het zeer fraaie cabinet met de daarin verwerkte verlichting ed.. Een drastisch anders spelverloop zul je niet vinden. Mbt de spelregels is er te weinig op gespeeld om een zin-nige mening te kunnen vormen. We zullen dus nog eens terug moeten maar dat is geen straf bij de STLE.

Leuke video zien van de STLE? Kijk dan eens naar http://www.youtube.com/watch?v=_YlgXmJMwIE , http://www.youtube.com/watch?v=imwHtjETDsM en http://www.youtube.com/watch?v=VHpdqmJidsc


En dan ligt het eindoordeel van de gemeente Ede op de deurmat, niet alleen mogen er geen evenementen meer worden gehouden maar per 15 januari 2014 moet het NFV Funhouse leeg zijn en is zelfs opslag niet meer toegestaan. Kortom, er komt een einde aan vijf jaar plezier in de oude ‘kippenschuur’.

Ederveen bedankt!

rEnS HooIJMaIJErS

Dat we geen evenementen meer mochten gaan hou-den was al bekend gemaakt in oktober al hadden we nog even de hoop dat protesteren iets zou gaan ople-veren maar die hoop vervloog al snel. Vandaar dat we al in december voorbereidingen troffen voor de defini-tieve verhuizing.

Een klein groepje vrijwilligers, waaronder ondergete-kende, toog in het weekend van 7&8 december 2013 naar Ederveen om af te breken wat vijf jaar daarvoor met veel energie was opgebouwd. Er zijn leukere din-gen in het leven kan ik je vertellen. Gelukkig stonden al

een 45tal kasten niet meer op de poten, deze waren na retour van het DPO zo neergezet.En dan is er de verhuizing zelf op zaterdag 11 januari 2014. De kasten bedoeld voor het DPM (de duurdere uit de collectie en gevoeliger voor vorst) gaan naar een tijdelijke opslaglokatie voorzien van alarm en verwar-ming. De rest gaat naar de lokatie waarvan we hopen dat het uiteindelijk het nieuwe clubhuis gaat worden. Echter nog onverwarmd (ondertussen gerepareerd) puur als opslag in afwachting van het besluit van de gemeente Veenendaal of we hier ook evenementen mogen gaan organiseren.

De inboedel verhuisklaar


Dan is de laatste van de ca. 150 flipperkasten aan de beurt voor de verhuizing (zeer toepasselijk versjouwd door de voorzitter) en is het clubhuis ‘leeg’.


We moesten het oude clubhuis opleveren zoals we dat hadden aangetroffen. Daarom was er na de verhuizing nog een extra zaterdag nodig om de laatste restanten van het clubhuis op te ruimen, de zolder en de toilet-ten. Dit gaat gepaard met grof geweld, en ook hier heben een paar handen heel veel zwaar werk verricht.

En zo komt er een eind aan vijf jaar plezier in Ederveen maar het potentieel van de beoogde nieuwe lokatie (ca. 560 m2 benedenvloers en 100 m2 eerste verdie-ping) kan er wel eens voor zorgen dat we deze sombere dagen en het vele harde werk weer zo vergeten zijn !!

Volg de website van de vereniging over het laatste nieuws met betrekking tot het nieuwe clubhuis.

Ondertussen loopt de potentiële nieuwe clubhuis lokatie (nu opslagcentrum) vol.

DE aanLEIDIng Voor HET onDErzoEKIn het najaar van 2013 begon ik met een opleiding Finan-cials for Non Financials. Onderdeel van die opleiding was een onderzoek waarin de theorie zou worden toegepast.

Als voormalig bestuurslid voel ik me nog steeds betrokken bij de vereniging al is het wat meer vanaf de zijlijn. Daar-om benaderde ik NFV bestuurslid Bas Vis en vroeg hem of er binnen de vereniging mogelijk een financieel vraag-stuk was dat ik zou kunnen uitwerken. Na wat discussie kwamen we uit op de vraag of het investeren in een NIB flipperkast voor de vereniging een goed idee zou kunnen zijn. Concrete plannen in die richting zijn er niet, maar zo zou in de toekomst in ieder geval een discussie met een goede onderbouwing gevoerd kunnen worden.

Ik werkte samen met hem de vraagstelling uit, we bespraken de belangrijkste kostenvariabelen (afschrij-vingskosten, onderhoud) en de mogelijke positieve effecten (extra bezoekers tijdens evenementen). Ik deed vervolgens de analyses, maakte berekeningen en schreef een rapport. In deze Spinner een (zeer) korte samenvat-ting. Het volledige rapport heb ik aan het NFV Bestuur aangeboden. Het was een leuk vraagstuk en ik hoop dat de uitkomsten toegepast gaan worden. Voor mezelf was de uitkomst: een 8 voor mijn cijferlijst!

DE InLEIDIng Van HET onDErzoEK“To invest or not to Invest” is een vraag die individuen, verenigingen, bedrijven en instanties zich vaak bewust of onbewust stellen. Of het gaat om kleine of grote bedra-gen en belangen maakt feitelijk niet zo veel uit voor de uiteindelijke benadering van de beslissing.

De NFV heeft een prachtige collectie flipperkasten waar-op door bezoekers van het clubhuis gespeeld kan wor-den. De meest recent uitgekomen flipperkast in deze collectie dateert echter al weer van 2007 (Spider-Man) en onder andere daarom komt regelmatig de vraag op of er geïnvesteerd zou moeten en kunnen worden in meer recente of zelfs een volledig nieuwe flipperkast. Het beantwoorden van deze vraag vergt een goede ana-lyse van de financiële consequenties en de strategische fit van een dergelijke aanschaf.

Mijn rapport behandelt de Business Case over de vraag

“Is investeren in een NIB flipperkast vanuit het eigen ver-mogen van de vereniging financieel en strategisch een goede beslissing voor de NFV?”. Daarbij worden ook de volgende deelvragen beantwoord:

1. Afschrijvingen: Op welke wijze kan een NIB flipper-kasten worden afgeschreven?

2. Kasstroomeffect: Wat is het effect van de aanschaf van een NIB flipperkast op de kasstromen van de NFV?

3. Investeringsbeoordeling: Hoe kan de investering in een NIB flipperkast beoordeeld worden vanuit financieel oogpunt?

4. Strategische Fit: Hoe past de investering in een NIB flipperkast bij de niet-financiële en financiële doelen van de NFV?

Voor de uitwerking in theorie en praktijk van de onder-zoeksvragen is gebruik gemaakt van zowel theoretische als praktische informatiebronnen, waaronder:

• Balansen NFV 2008 t/m 2012• Winst&Verliesrekening NFV 2008 t/m 2012• Jaarrekening en toelichtingen NFV 2008 – 2012• NFV Wanted lists• IInterviews en gesprekken met NFV (bestuurs-)leden • Boek: Identifying and Managing project risks • Boek: Grondslagen van het management

Uit deze bronnen zijn de waarden en informatie verkre-gen, danwel afgeleid, die zijn gebruikt voor de bereke-ningen van de verschillende parameters.

Wanneer de theorie met de praktijk wordt geconfron-teerd kent de uitkomst een aantal beperkingen en risi-co’s. Combineren van de beperkingen en de drie selec-tiemethoden terugverdientijd, netto contante waarde en interne rentabiliteit leverde een uiteindelijke conclusie en een advies aan het bestuur van de NFV op.

ConCLUSIES En aanBEVELIngEnUit de analyse van de Business Case komen vanuit zowel strategisch als financieel oogpunt geen grote oncontro-leerbare risico’s naar voren met betrekking tot de aan-schaf van een NIB flipperkast uit het eigen vermogen van de NFV.

To invest or not to invest...Voorlopig zijn we als vereniging druk bezig met het realiseren van een nieuw clubhuis. Daar gaat veel tijd en geld inzitten. Het zijn investeringen die we graag doen. Er is nu geen tijd om gericht te werken aan de collectie, maar de gelegenheid deed zich voor om nu een vraag te laten beantwoorden die al vaak is gesteld: wat kost het de vereniging nu eigenlijk als we zouden besluiten om een nieuwe kast (NIB = New in Box) aan te schaffen? Onder-staand licht voormalig NFV Bestuurslid Barry de Wit de uitkomsten van zijn onderzoek toe.

Barry DE WIT


Rekening houdend met een gemiddelde inflatie van 2,2% wordt de investering, zowel bij verkoop als bij geen verkoop, niet terugverdiend. Tot en met jaar 6 is de afname van de Netto Contante Waarde relatief con-stant en blijft beperkt tot - € 848. De Interne Rentabili-teit bereikt in jaar 6 een optimum van -1,4% wanneer de kast aan het einde van dat jaar wordt verkocht voor de resterende boekwaarde.

Samenvattend kan worden gesteld dat de investering in een NIB flipperkast goed tot zeer goed aansluit bij zowel de financiële als niet-financiële doelstellingen van de NFV.

aDVIES aan HET nFV BESTUUrAan de hand van de opgestelde Business Case, geeft dit rapport een positief advies aan het NFV bestuur met betrekking tot de aanschaf van een NIB flipperkast uit het eigen vermogen.

De hieraan gekoppelde (sterke) aanbevelingen zijn het nemen van de volgende stappen alvorens de beslissing definitief te nemen:

• Doorrekenen van aangepaste scenario’s met behulp van de beschikbare rekentool om een nog beter gevoel te krijgen bij de getalsverhoudingen en risico’s

• Uitwerken van een werkbare Wanted List methode voor de selectie van een NIB flipperkast

Wanneer besloten wordt daadwerkelijk een NIB flipper kast aan te schaffen, luidt het advies de kast na zes jaar te verkopen voor minimaal de resterende boekwaarde en investering in een dan beschikbare NIB kast opnieuw af te wegen.

Tot slot wil ik met name Bas Vis hartelijk bedanken voor zijn input en scherpe feedback tijdens het schrijven van dit rapport.

Wil je het hele rapport lezen? neem dan even contact op met Bas Vis ([email protected])

Finance for non-financials Business Case “Aanschaf van een NIB NFV Flipperkast” 22

Toelichting: Een nieuwe kast brengt kosten met zich mee (met name afschrijving en onderhoud) maar levert ook extra inkom-sten op (extra bezoekers die ook zorgen voor extra omzet van de bar/catering). Zowel de kosten als de opbrengsten nemen in de loop van de tijd af, waardoor het uit economisch oogpunt verstandig is om de kast na ca. 6 jaar weer van de hand te doen.

Winst en Verlies rekening NIB fipperkast


Waarom een schaalmodel? Heb je iets met modelbouw?Vorig jaar zat er een bouwplaat van een flipperkast bij de Spinner. Die heb ik gebruikt om de kast die ik zelf heb staan, de Gorgar dus, te maken door foto’s te vervangen. Was een leuk ding, maar ik was niet tevreden.Op het DPO in Drunen zag ik voor het eerst de Tinypin kast-jes staan. Die waren veel leuker, er zit licht in en het speel-veld ligt verdiept in de kast met een “glasplaat” erboven. Dat was voor mij het moment dat bij mij het idee opkwam om ook zoiets te maken, maar dan een model met een 3D speelveld. Dat betekende dus wel dat alle speelveld onder-delen zelf gemaakt moeten worden.

Je koos voor de gorgar. Was daar een speciale reden voor?Mijn vrouw en ik hebben een speciale “band” met de kast Gorgar. In 1980 ging ik voor het eerst samen met mijn vrouw, toen nog vriendin, op vakantie. Met de veerboot van-uit Amsterdam naar Göteborg. In Göteborg heb je het pret-park Liseberg. Naast de vele attracties, zijn er ook veel spelle-tjes te doen. Zo is er ook een Arcade, met veel flipperkasten. Daar viel meteen de Gorgar kast op. Een kast met spraak, maar vooral het “kloppende” hart wat steeds sneller begon te slaan, hoe langer je de bal in het spel wist te houden. Te Gek. We hebben vele Kronen gespendeerd aan deze kast, de andere kasten ook wel, maar de Gorgar sloeg alles.

Elk jaar dat we terug gingen naar Zweden werd aan het einde van de reis gezorgd dat we enkele dagen in Göte-borg konden zijn. Vooral om naar Liseberg te gaan om de Gorgar te spelen. Na enkele jaren verdween hij uit het assortiment en werd vervangen door nieuwere modellen. Mooie kasten dat wel, maar geen enkele kast had dezelfde aantrekkingskracht op ons als de Gorgar.

In 2012 heb ik op Marktplaats gezocht naar “Gorgar Flip-perkast”. Toevallig stond er een te koop. Ik liet de adverten-tie enthousiast aan mijn vrouw zien. Een Gorgar, spelend, en hij zag er op de foto goed uit. De kosten, 350 euro.

Op het werk had ik het er met mijn collega Leo van Amsterdam over wat ik tijdens mijn vakantie gekocht had. Zijn reactie was gelijk, “van wie heb je hem gekocht?”. Het bleek namelijk dat zijn broer, Martijn, lid was van een flip-pervereniging. Misschien kende hij de verkoper. Dat bleek inderdaad zo te zijn, en het zat wel snor, hij kwam van een van de reparateurs van de vereniging. Dus als er staat dat

hij 100 % werkt, dan werkt hij ook 100%.Ik heb toen meteen die vereniging eens opgezocht op internet, en ben maar gelijk lid geworden. En ik heb dus nu een Gorgar kast staan!

Welke materialen gebruik je (voor speelveld, kabi-net ed.)? maak je alle onderdelen zelf?De keuze van de te gebruiken materialen was snel gemaakt. Ik bouw al jaren plastic modellen. Daarbij gebruik ik veel materialen uit de modelbouwwinkels, zoals plastic platen en koperen profielen, draad etc. De vreemde schaal van 1:8,5 is ontstaan doordat ik het speelveld van internet gehaald had en in Word geplaatst om het af te drukken. Op het scherm leek het op de

Mini gorgarEen flipperkast om in de hand te houden

Flipperkasten bouwen is ‘hot’ anno 2014. Ook NFV lid Johan Kamp begon dit jaar aan een flipperkast project. Hij koos er voor om zelf een Gorgar te maken. Geen machines, geen 3D printers maar eerlijk handwerk. Wel een bijzonderheid: hij koos voor een schaalmodel van 1 op 8,5.

BaS VIS En JoHan KaMP


meetlat omgerekend op 1:8 uit te komen. Dus afdrukken gemaakt. Echte meetlat erbij en het bleek nu omgerekend uit te komen op 1:8,53.

In eerste instantie heb ik een mal gemaakt van het speel-veld met een positief afgedrukt plaatje op papier wat ik op de plastic plaat heb geplakt. De volgende stap was het boren van de gaten voor de lampjes. Dus overal waar de inserts zitten heb ik een gat geboord.

Het idee is namelijk om zoveel mogelijk gebruik te maken van de verlichting opbouw zoals deze echt op het speel-veld zit, dus achter iedere insert een individuele LED, en dan in de kleur van de insert. Dat is dus het PLAN, of het straks werkelijkheid wordt weet ik niet, maar het is nog steeds het streven van wel.

Het speelveld heb ik op overheadsheet afgedrukt. Op deze manier is dus gelijk een mooi glad speelveld met een berg vernis aangebracht en de insert glaasjes zitten mooi over de gaten. De Starposts zijn gemaakt van plastic. Daarvan heb ik er ongeveer 100 gemaakt.

Alle onderdelen maak ik zelf. Zo gebruik ik koperdraad in verschillende diameters voor de diverse metalen roll-over schakelaar onderdelen op het veld. Ook de metalen gelei-de rail aan de bovenzijde van het speelveld is op die manier gemaakt, maar dan van een grotere diameter draad.

Voor de glasplaat heb ik plasticplaat van 1,5 mm dik door-zichtig plastic klaar liggen. Ook voor de plastics en kop-ruit heb ik gebruik gemaakt van overheadsheet. Ook die is gespiegeld bedrukt en daarna met witte autolak uit een spuitbus overgespoten. Daarbij heb ik eerst gezorgd dat de doorzichtig te blijven delen afgeschermd waren. Daarna zijn ze op een doorzichtig stuk plastic van 0,5 mm dikte geplakt.


Zo’n kleine uitvoering vraagt om veel improvisatie-vermogen en precisie. Wist je vooraf precies hoe je het aan ging pakken? Het idee was er om een 3D veld van te maken. Hoe en waarmee was in grote lijnen al wel bedacht. Alleen bij het maken van de Starposts had ik nog niet van te voren bedacht om ze te voorzien van elastieken.

Garen was dus een bruikbare optie. Alleen het bevesti-gen daarvan was een grote uitdaging. De Starpost had ik op het speelveld gelijmd met superlijm. Dat plakt snel en is redelijk vast. Redelijk bleek niet voldoende toen ik probeerde het garen rondom verschillende Starposts te spannen, elastieken staan strak en hangen niet. Bij het op spanning brengen liet menig Starpost los van het veld. Tot nu toe was dit dus de grootste uitdaging om voor elkaar te krijgen. Een heidens karwei die draadjes spannen, maar het geeft weer net een beter effect zoals te zien is op de foto, daar staat dan een alternatieve Apron die ik op het internet heb gevonden. Ook heb ik al wat plastics los aan-gebracht om het effect daarvan te bekijken.

Je bent begonnen met het speelveld. Wat vind je zelf van de resultaten tot nu toe?Het opbouwen van het speelveld leek me een grotere uitdaging dan het maken van de ombouw. Daarom ben ik met het speelveld begonnen. Het mooie is dat ik in gesprek met Adriaan van Roeden, de maker van Tinypin, tijdens de afgelopen DPM van hem het aanbod kreeg om de ombouw door hem te laten maken. Hij kan namelijk eenvoudig de schaal aanpassen aan elke gewenste waar-de. Dit kan een optie worden als ik geen zin meer heb om zelf verder te bouwen.

Kun je een indicatie geven van het aantal uren dat je daar al in hebt gestoken?Ik schat dit er tot nu toe ongeveer 11 uur aan werk in alleen het speelveld en kopruit zit. Het is duidelijk niet geschikt om commercieel in de markt te zetten zoals Adriaan dit nu wel met zijn kasten kan. Per dag besteed ik maximaal 40 minu-ten, vaker echter niet meer dan 10 minuten.

Al met al ben ik behoorlijk tevreden met het bereikte resul-taat, hier en daar dus wat verder gaand dan wat ik in eerste instantie beoogd had te doen. Nu het wel is uitgevoerd, geeft dit wel een beter gelijkend resultaat vind ik zelf.

Wat is de volgende stap? Heb je een planning of werk je er alleen aan als je tijd cq. het slecht weer is oid?Voordat ik aan de kast begin wil ik eerst bekijken of het bevestigen van LED ’s achter het minispeelveld het gewenste effect oplevert, namelijk dat er voldoende zicht-baar licht doorheenkomt. Gek genoeg ben ik er nog niet aan toe gekomen om daar eens serieus naar te kijken.

Mocht dit gunstig uitpakken, dan is het de bedoeling om een soort attract mode te maken van de verlichting onder het speelveld. Dus iets met looplicht, door de LED’s op een bepaalde manier te verbinden moet het volgens mij met een eenvoudige schakeling mogelijk zijn een vergelijkbaar effect te maken als wat in de originele attract mode van Gorgar wordt gebruikt.

Op het internet heb ik een paar leuke, maar vooral een-voudige schakelingen gevonden, die bovendien goedkoop zijn uit te voeren. De volgende keer hoop ik dus meer te weten over de gebruikte schakeling, uiteraard onder voor-waarde dat er voldoende licht zichtbaar is door de insert.


En ja hoor, na 3 uurtjes winkel in, winkel uit kom ik steeds meer in de buurt van 26th Street. Ik heb nog een paar uur en ga op zoek naar Modern Pinball NYC. Je loopt dan van Fifth Avenue oostelijk richting 3rd Avenue …. hier moet het ergens zijn..... En dan zie je de luifel. Dat is toch wel cool om te zien. Het zal voor anderen flipperfanaten wellicht een bekend gevoel zijn. Je loopt ergens in een straat en in één keer zie je achter een glazen pui een flipper in de hoek staan. Dat gevoel maakte ik ook nu mee maar in plaats van één ver-dwaalde flipperkast zie je bij Modern Pinball eerst de Wizard of Oz en daarachter nog 25 flipperkasten. Love it!

Dan naar binnen. Achter de desk stond Steve Epstein die ik herkende na eerder op www.modernpinballnyc.com te hebben gekeken. Al snel begreep hij dat ik uit Nederland kom en bekende namen uit de Nederlands flipperwereld komen voorbij. Paul, Roy, Koen en hoe kan het ook anders Ad. Inmiddels had ook een andere persoon zich gemengd in het gesprek en dit blijkt Francesco La Rocca. Een Italiaan waar in het verleden ook een aantal Nederlanders te gast

zijn geweest. OK, dan maar ter zake komen want er moet natuurlijk ook geflipperd worden. Er is de keuze om voor $7,50 een half uur, $10 een uur of voor $20 de hele de dag te flipperen waarbij alle kasten op freeplay staan. Ik kies voor een uur aangezien ik ca. drie uur later toch wel in het hotel moet zijn voor de terugvlucht.

Eerst eens de collectie checken; een aantal Bally/Williams klassiekers, de nieuwste Sterns en achterin een zeldzame Punchy the Clown waarvan Francesco aangeeft dat deze met een waarde van $25.000 de duurste in de zaal is. Na een paar potjes warm te hebben gedraaid viel mijn oog op een aankondiging op een pinball golf toernooi. Francesco legt uit dat je kan kiezen uit 10 kasten. Hiervan dienen er 5 te wor-den gespeeld waarbij het doel alleen een bepaalde score is. Het aantal ballen dat je ervoor nodig hebt is je score waarbij het maximum 7 is. Dan zijn we bij de NFV toch creatiever met Pinball Golf.... Maar ik betaal $5 en speel een rondje. Niet echt met een indrukwekkend resultaat maar de tijd begint te dringen voor de terugvlucht. Vooruit, nog een rondje. Dat

Flipperen over de grens - Een bezoek aan Modern Pinball NYC Vanuit mijn werk ben ik in de gelukkige omstandigheid om jaarlijks een Retail beurs te bezoeken in New York. En na 4 dagen met zakelijke diners en beurs bezoeken is het de laatste dag tijd om o.a. te shoppen. Want dat hoort er natuurlijk bij in NY. Om 10 uur ga ik op comfortabele stappers op pad om vanaf de 57th street af te zakken op Fifth Avenue. Voor de zekerheid had ik het adres al meegenomen van Modern Pinball.

JoHn Van DEr WULP


begint met een hole in one op de Fish Tales voor een score van 105.000.000 die nodig was. Daarna door naar de World Cup Soccer. De benodigde score is 830.000.000 en wordt ook met één bal gehaald. Another Ace! Zo luidt het uit Fran-cesco’s mond, gevolgd door een High Five.Dan wordt The Addams Family gespeeld en daarvoor zijn helaas vijf ballen benodigd voor 90.000.000 punten. Door naar Family Guy. 25.000.000 waar wederom vijf ballen voor nodig zijn. Als laatste de Avatar en de 35.000.000 wordt behaald met een Ace en natuurlijk afgesloten met een High

Five van Francesco. Resultaat een voorlopige eerste plaats in de ranking! Maar wel voor een toernooi dat pas een week geleden is gestart en in maart wordt afgesloten met een finale voor de beste acht. Wat doet er ook toe.... Eigenlijk helemaal niets. Gewoon een aantal dagen NY compleet gemaakt met twee uurtjes heerlijk flipperen. Na de foto met Steve en Francesco en nagrappen over de finale in maart stap ik naar buiten. Ik steek mijn hand in de lucht. Deze keer niet voor een High Five met Francesco maar om één van de 16.000 taxi’s aan te houden en ik stap in. Langs de hoogte-punten zoals Trump Tower, Rockefeller Center, Empire State Building en Central Park ga ik terug naar het hotel. En wat mij betreft kan je Modern Pinbal NYC in dit rijtje erbij zetten. Dit lijkt me een attractie die in alle tripadvisors moet worden opgenomen. Love it!

Aan kop op het Leaderboard!punchy the clown

op de foto met steve epstein


VErSCHILLEnBelangrijke verschillen tussen gloeilampen en LED’s zijn gerichtheid, dimmen en de kleurtemperatuur.

gErICHTHEIDDe gerichtheid of uitstralingshoek (graden) is de hoek waaronder het licht wordt uitgestraald door de LED. Gloei-lampen produceren een redelijk gelijkmatige spreiding van

het licht in alle richtingen. Het repliceren van die spreiding met LED’s is een van de grootste obstakels. De meeste LED’s schijnen het groot-ste deel van hun licht direct omhoog waar een eventuele matte of holle lens het nog enigszins kan verspreiden. Tegenwoordig wordt er dank-zij fluorescerende coatings op LED’s al meer licht horizontaal uitgestoten. Desalniettemin kan vanaf de zijkant slechts een relatief kleine hoe-veelheid licht worden waargenomen.

DIMMEnLED’s vereisen een ander type schakeling voor dimmen en zullen over het algemeen niet goed dimmen, tenzij het spel is ontworpen voor LED’s. Bij de meeste kasten is dit geen big deal, maar bij kasten waar het dimmen van het licht een bepaalde functie heeft, kan dit problematisch zijn. Wan-neer de stroom wordt toegepast op een gloeilamp duurt het een bepaalde tijd om het element op te warmen en te laten gloeien. Wanneer de voeding wordt uitgeschakeld, blijft het hete element nagloeien totdat het is afgekoeld. Deze vertraagde aan/uit schakeling is rustgevender voor de ogen en het is wat we van oudsher gewend zijn van de traditionele flipperkast verlichting. LED’s gedragen zich op een heel andere manier. Zodra er stroom wordt toegepast, genereren ze vrijwel onmiddellijk licht en ze gaan vrijwel direct uit zodra de stroom uitvalt. Dit snelle aan- en uitscha-kelen geeft een zeer harde en digitale uitstraling.

KLEUrTEMPEraTUUrGloeilampen zorgen voor warm licht, terwijl LED’s een koele uitstraling hebben. De enige uitzonde-ring hierop zijn de warm witte LED’s. Licht met een lage kleurtemperatuur wordt als warmer ervaren dan licht met een hoge kleurtempera-tuur. De meeste LED’s zijn verkrijgbaar in stan-daard kleuren: warm en koel wit, geel, oranje, rood, groen, blauw en paars. Ze zijn er tevens in

roze, turquoise, teal (blauwgroen) en zelfs in UV blacklight. Daarnaast zijn er ook nog de snel of langzaam van kleur veranderende regenboog LED’s. Koele kleuren zijn groen, blauw en paars. Warme kleuren zijn geel, oranje en rood. Warm wit heeft een geeloranje toon, terwijl koel wit een blauwe toon heeft.

InSErTSInserts zijn de gekleurde lichtdoorlatende plastics die de gaten in het speelveld opvullen en vanonder verlicht wor-den. Ze wijzen de weg bij het spelen en geven uitstraling en dynamiek aan de spelbeleving. Het speelveld is van hout en zal onder vocht- en temperatuurinvloeden altijd wer-ken. De overgang tussen het hout en de plastic inserts is daarmee een zwakke schakel. Door de hitte van de gloei-lampjes eronder kunnen inserts gaan uitzetten en kan er schade ontstaan aan de inserts of aan de randen tussen de inserts en het speelveld. Bij het omwisselen naar LED’s kies ik over het algemeen voor dezelfde kleur als de betref-fende inserts. LED’s die koel wit en blauw licht uitstralen, zijn tot 1000 maal helderder dan traditionele gloeilampjes. Blauwe en koel witte LED’s zijn erg fel en daardoor trekken ze vaak teveel aandacht, vooral in donkere omgevingen. Dit kan leiden tot oogpro-blemen. Je kunt de helderheid enigszins reduceren door mat-te LED’s te gebruiken. Gekleurde LED’s pro-duceren koel licht, daarom zullen de groene, blauwe en paarse inserts een opvallend helder effect hebben. Gele, oranje, en rode inserts zullen daarentegen een beschei-den toename van de helderheid tonen. Bij fel licht reage-ren mensen emotioneler op impulsen en zijn hun initiële reacties over het algemeen intenser dan bij gedimd licht. Bij het nemen van rationele beslissingen is het daardoor waar-schijnlijk beter om het bij gedimd licht te doen. Zorg voor voldoende licht in de omgeving van de flipperkast, want in een te donkere ruimte zullen de ogen zwaarder worden belast. Ook reflecterend licht van kopruit of lamp via de glasplaat is belastend voor de ogen. Probeer dit dan ook zoveel mogelijk te vermijden.

De wereld van LED’s (2)Vervanging van de traditionele gloeilampen door efficiënte, koele en duurzame LED’s is een goed idee. Maar zoals bij de meeste goede ideeën is de uitvoering lastiger dan gedacht. In dit tweede artikel bespreken we daarom eerst de veel voorkomende problemen van LED’s en in het volgende artikel meer over de praktische toepassingen.

JUSTIn Van SCHoonEVELD


gIGeneral Illumination ofwel de algemene verlichting.Het probleem op veel flipperkasten is dat de connec-toren en onderdelen van dit circuit overbelast raken en beschadigd worden zodra flippers vele uren aan een stuk aanstaan. Met name de connectoren en bij-behorende pinnen op de printplaat die de lampjes van stroom voorzien gaan na verloop van tijd opwarmen en verkleuren en zullen op den duur verbranden en minder goed geleiden. Hoewel LED’s bij aanschaf een behoorlijke investering vragen, verdienen ze zichzelf altijd dubbel en dwars terug. LED’s hebben een lan-gere levensduur dan gloeilampen en verbruiken 85% minder stroom. Dat spaart niet alleen de voeding, maar ook connectoren en kabels. Verkoolde stekkers en borden zullen tot het verleden behoren. Bovendien behoudt de geringe warmte ontwikkeling de inserts en kopruiten.

gHoSTIngGhosting is het spontaan oplichten van een LED ter-wijl deze volledig uitgeschakeld hoort te zijn. Ghos-ting kan gebeuren bij een LED als een andere LED in dezelfde lamp matrix rij of kolom wordt ingeschakeld. De lamp matrix kan helaas niet 100% voorkomen dat kleine hoeveelheden spanning en stroom doorlekken in aangrenzende circuits. Dit resulteert in spontaan flauw oplichtende LED’s.

FLIKKErIngFlikkeren, of pulseren van de LED, treedt op omdat de gecontroleerde lamp-aansturing gepulseerd is en bovendien gaan LED’s sneller aan en uit dan gloei-lampen. De meeste mensen zullen het flikkeren nooit merken, hoewel sommigen bijzonder gevoelig kun-nen zijn voor dit effect. Zelfs wanneer de flikkering met het blote oog niet waarneembaar is, kan het nog steeds problemen veroorzaken. Volgens studies is ongeveer 1 op de 4000 mensen zeer gevoelig voor knipperende lichten in het 3-70 Hz bereik. Dit dui-delijke knipperen kan leiden tot ernstige aandoenin-gen zoals epileptische aanvallen. Minder bekend is het feit dat langdurige blootstelling aan hogere fre-quentie flikkeren in het 70-150 Hz bereik ook hoofd-pijn en oogproblemen kan veroorzaken. Wetenschap-pelijk onderzoek geeft aan dat het menselijk netvlies in staat is om het flikkeren van 100-150 Hz waar te nemen, zelfs als men zich er niet bewust van is. De verraderlijke effecten van deze zogenaamd onzicht-bare flikkering zijn niet alleen een gevolg van de fre-quentie. Fysieke en fysiologische factoren spelen hier-bij ook een grote rol. Fel licht is erger dan zwak licht, en licht dat tijdens het “off” deel van de cyclus volle-dig donker gaat is erger dan licht dat vertraagd wordt gedimd. Onderzoek heeft aangetoond dat boven de 150 Hz de gezondheidseffecten van flikkering ver-waarloosbaar zijn.

BrUggELIJKrICHTEr (BrUgCEL)Bruggelijkrichters dienen om een wisselspanning in een gelijkspanning om te zetten. De wisselspanning van het lichtnet heeft een frequentie van 50 Hz, ofwel 50 perioden per seconde. De bruggelijkrich-ter bestaat uit vier dioden in een behui-zing (brugcel) of uit vier geschakelde losse dioden die een wisselspanning omzet-ten naar een pulserende gelijkspanning, zodat van een aangesloten wisselspan-ning zowel de positieve als de negatie-ve spanning gelijkgericht wordt. Dankzij deze benadering moduleert de LED twee-maal de AC frequentie (100 Hz) en knip-pert dan met deze snelheid.

ELEKTroLyTISCHE ConDEnSaTorVoor de meeste elektronica is alleen een brugcel helaas niet acceptabel en daarom wordt de gelijkgerichte span-ning vervolgens met een zgn. condensator afgevlakt. Bij condensatoren onderscheiden we twee hoofdtypen. De gewone condensator, welke niet gepolariseerd is (geen plus en min), en de elco, welke wèl gepolariseerd is. Een elektrolytische condensator (elco) kan stroom opslaan en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de voe-dingsspanning na gelijkrichting. Achter de gelijkrichter is een pulserende gelijkspanning (rimpelspanning) aan-wezig en daar is de meeste elektro-nica niet voor ont-worpen. Die elek-tronica verwacht een afgevlakte spanning met zo klein mogelijke rimpel. Daarom wordt over de plus en min van de gelijkrichter een elco geplaatst om de rimpelspanning af te vlakken. In flipperkasten worden elco’s vooral toegepast voor het stabiliseren van de voedingsspanning rondom de printplaten (CPU, etc.). Bij LED’s worden naast de bruggelijkrichter elco’s gebruikt om het knipperen effectief tegen te gaan. Bovendien kunnen elco’s met een geïntegreerde ont-ladingsweerstand een aangename enigszins vertraagde aan/uit schakeling vergelijkbaar met die van een gloei-lamp realiseren.

In het volgende artikel meer praktische info over LED’s die niet ghosten, niet flikkeren en aangenaam zacht aan/uit schakelen.


Beste Peter,

In het jaar 1973 deed je de (eind)redactie van ‘SAME PLAYER SHOOTS AGAIN’ (subtitel: flipperen in woord en beeld). Het boekje bevat een variëteit aan artikelen over het ontstaan van de flipperkast, technische tips en inter-views met flipperliefhebbers.

Via één van de leden van de Nederlandse Flipper Vereni-ging (NFV) kwam ik in het bezit van een exemplaar. Het is een vermakelijk boekje. Het interview met Willem van Hanegem dateert van 40 jaar geleden maar ik zie de set-ting met de kast op zolder zo voor me…

Anno 2014 geeft de NFV een kwartaalblad uit over flippe-ren, genaamd ‘de Spinner’. Het blad is voor de leden van de vereniging en bevat ook een steeds een bonte verza-meling artikelen over de gezamenlijke hobby: flipperen. Ik zou het leuk vinden om het boekje bij de leden onder de aandacht te brengen en één of twee artikelen opnieuw te plaatsen. Het zou helemaal leuk zijn als je misschien nog wat achtergrond informatie kon geven over de totstand-koming van het boekje, wie op het idee kwam om het te maken, hoeveel ervan zijn uitgegeven etcetera.

Ik hoor graag van je of je hieraan wilt meewerken!

Met vriendelijke groet, Bas VisRedactie NFV Spinner Magazine

Dag Bas,

Tuurlijk wil ik meewerken. Maar het is allemaal zo lang geleden en na kwart eeuw in Zuid-Europa is een flink deel van mijn geheugen (voor zover het het oude vader-land betreft) met witte wijn weggespoeld. Hetgeen ove-rigens goed bevalt.

Ik heb dat boekje niet (meer). Ik herinner me dat het een initiatief was van Bas Lubberhuizen, destijds de kroeg-baas in literair café De Engelbewaarder. Ik denk dat hij ook de uitgever was. Lubberhuizen is nog steeds als uit-gever actief, als ik het goed heb.

Ik heb geen idee meer met wie ik dat boekje heb gemaakt. Vast niet in mijn eentje. Nu je erover begint, herinner ik me de visite aan Van Hanegem. Een vrij triest rijtjeshuis met een flipperkast op zolder.

Als je tekst uit het boekje wilt overnemen: ga je gang. Met deze reactie schiet je niet veel op. Daarom wil ik best toezeggen dat ik desgewenst een flipper-kolomme-tje schrijf: wat er gebeurde toen de (enige) kroeg in dit Zuid-Franse gehucht ineens een kast had.

Zie maar!

Groet!

Peter Hagtingius


Hoewel onze Fiat 600 weer moeiteloos tot het

uiterste is gegaan, stuiven we enigszins aan de

late kant Hendrik Ido Ambacht binnen.

Om iets van de achterstand op het reisschema af

te snoepen gaan we niet op eigen houtje op zoek

naar het opgegeven adres, maar schieten direct

een ventende zuivelhandelaar aan met het verzoek

ons kort en bondig uiteen te zetten waar Van

Hanegem woont. De melkbezorger dreunt zonder

aarzelen de snelste route op en onderstreept dat

hij verdomd goed weet waar de beroemdste inwoner

van zijn dorp huist door ons in te prenten dat

we op nummer 91 moeten zijn.

Mevrouw van Hanegem heet ons verbaasd maar

bijzonder hartelijk welkom, evenals Wodan, een

Duitse herder van formaat. Deze prima gemutste

viervoeter beleeft een eigenaardig genoegen

aan het uitblaffen van voorbijgangers en laat

ferme brokken rondo, die hij met veel talent bij

elkaar heeft gebedeld, zich uitstekend smaken.

De gastvrouw, die ervan overtuigd is dat haar

echtgenoot zijn afspraak traditiegetrouw is

vergeten, stelt zich telefonisch met het stadion

in verbinding. Zij attendeert haar kostwinner,

die ten behoeve van de maandagse verzorging

in de Kuip vertoeft, op onze aanwezigheid en

twintig minuten later stapt hij, up to date in

de kleren, zijn weelderig gemeubileerde woning

binnen.

Wij beginnen het vraaggesprek met de opmerking

dat het flipperen in Amsterdam een hoge vlucht

heeft genomen. Van Hanegem: ‘Weet je wat ik leuk

vind? Die basketbalmachines met al die knoppies.

Ik zou zo’n ding wel hier willen hebben’. Wij laten

ons niet van de wijs brengen en verklappen dat

wij in het toernooi om de wereldtitel flipperen

naar de zege reikten, dat wij de regenboog/

kast is ons bezit hebben. De voetballer ervaart

deze onthulling als een dijenkletser van de

eerste orde en barst in een tweede lachsalvo

uit als wij het meegebrachte bewijsmateriaal

(krantenberichten) aan hem overhandigen. Geen

krimp geven, flitst het door ons heen, en zodra

de briljante Feyenoorder bedaard is, nemen we de

draad van het gesprek maar weer op.

U heeft zelf een flippermachine, hè?

Van Hanegem: ‘Jawel, die staat op zolder. Maar

ik speel er bijna nooit meer op, hij is trouwens

meestal stuk. Ik heb er zelf een beetje aan

gesleuteld en dat heeft dus niet het gewenste

resultaat opgeleverd. Hij telt niet goed en dan

is het niet zo leuk spelen. Wim Jansen krijgt

‘m als ik iets ander op de kop kan tikken, het

liefst dus zo’n basketbal-ding.

Maar u flippert toch nog wel?

Van Hanegem: ‘In het stadion. Daar hebben ze

een tijdje geleden een aardige kast neergezet

en als ik even de kans krijg, speel ik erop.

Maar dan moet je dus minstens een uur voor de

training aanwezig zijn, anders kom je niet aan

bod. Vooral die Hongaar, Ladinsky, was er gek

mee. Als die eenmaal speelde, was ie er niet

meer weg te slaan.

Welke machine is dat?

Van Hanegem: ‘Hoe die heet? Geen idee. Er zit

beneden zo’n balletje in een buisje en als je wat

raakt, dan schiet dat kogeltje heen en weer. Dat

levert dan een smak punten op. Bovenin zit een

gat met een verspringend lichtje en…’

DE KROMME DOET ’T ZITTEND Interview met Willem van Hanegem


U bedoelt de Doodle-bug.

Van Hanegem: ‘Dat kan wel kloppen. ’t Is een vrij

lastige kast, omdat de bal aan de verkeerde kant

van de flipper zal ik maar zeggen, dus tussen de

bumper en de flipper, door kan wegrollen’.

Wordt er behoorlijk gescoord?

Van Hanegem: ‘Nou, ze houden een record-lijstje

bij. Een paar dagen geleden is er 119.000

gescoord’.

Door wie?

Van Hanegem: ‘Door mij. Happel had het record

met 89.000 en met mijn eerste bal kwam ik al to

98.000. Daarna ging het veel minder, 21.000 in

twee ballen’.

119.000 met drie ballen? Dat is waanzinnig goed.

Van Hanegem: ‘Och. Als er een record is, dan wil

je daar natuurlijk overheen hè’.

En als het niet lukt, wordt u dan kwaad?

Van Hanegem: ‘Er valt wel eens een vloek ja.

Maar ik ga niet tegen zo’n kast staan schoppen.

Dat deed Happel altijd. Het valt me nog mee dat

hij die glasplaat nooit kapot heeft geslagen.

En maar tegen dat ding trappen. De wil om te

winnen hè’.

Vertelt U eens iets over Uw techniek?

Van Hanegem: ‘Techniek? Nou ja, het één-tweetje

natuurlijk. En als het even kan maar één flipper

indrukken, dan…’.

Mevrouw Van Hanegem: ‘Dat kan ik nou niet, dat

apart indrukken. Zonder erg druk ik op allebei’.

Van Hanegem: ‘Onzin! De grootste dronkenlap kan

dat toch. Wat je ook moet doen is mééflipperen

als de bal van de bumper wegspringt. Dus de

linker flipper indrukken als de bal tegen de

linker bumper aankomt. Volgens mij wordt ie dan

met meer kracht weggeschoten. En ik zet mijn

stoel dus op twee poten, de voorpoten, dan kan

ik mijn benen net onder die kast krijgen’.

U flippert zittend?

Van Hanegem: ‘Ja’.

Dat is nog nooit vertoond. Waarom doet U dat?

Van Hanegem: ‘Ik heb gemerkt dat kinderen het

best spelen. Ik verloor regelmatig van mijn

eigen kinderen en ik heb me toen afgevraagd hoe

dat kwam. Ik heb toen ontdekt dat je de bal op

een lagere hoogte, dus als je zit of als je klein

bent, beter ziet aankomen en dan kan je ook weer

beter mikken. Daarom pak er nou altijd een stoel

bij. Ik denk dat ik er achter ben gekomen toen

ik ‘ns een keer voor de lol achter zo’n kast ging

zitten. Zuiver toeval’.

Wat denkt U is belangrijker: techniek of

concentratie?

Van Hanegem: ‘Dat is allebei belangrijk en vooral

het reactievermogen hè. Ze hebben bij Feyenoord

een paar Duitsers de reactie-snelheid van alle

spelers laten meten. Dat ging per honderste

seconde of zo, ik weet het niet precies. Nou,

een normaal mens komt op 2,5 en de meeste

voetballers zitten op 2,0. Ik scoorde 1,1 en dat

hadden die lui nog nooit meegemaakt. Zegt die

man: dat doen we over, want 1,1 bestaat niet. Hij

dacht dat zijn apparatuur kapot was. Ze hebben

het vier keer overgedaan, maar telkens haalde ik

1,1. Toen geloofden ze het pas’.

Dan moet U in staat zijn de bal op het laatste

moment van richting te laten veranderen door een

zetje te geven.

Van Hanegem: ‘Nee, die kast op het stadion

springt meteen op tilt als je dat probeert. Dat

kan wel met mijn machine. Die kan je opbeuren

zonder dat er iets gebeurt, want ik heb het

tiltloodje er natuurlijk uitgehaald. Maar ja,

dat zeg ik, ik speel er bijna nooit meer op. Zo’n

kast gaat op den duur een beetje vervelen, je

zou eigenlijk steeds een andere moeten nemen’.

In de flipperhallen is toch keus genoeg?

Van Hanegem: ‘Jaja, ik weet wat je bedoelt. Maar

die zijn er in Rotterdam niet’.

(Mevrouw Van Hanegem informeert naar de

diploma’s die exploitanten van amusementshallen

op zak moeten hebben. Wij blijven het antwoord


Er werd en wordt wel eens lacherig gedaan over mijn wereldtitel. Maar ik was wél de eerste mondiale kam-pioen. Ik vocht de strijd niet uit in een serieus stadion, maar ik versloeg Chinezen en Amerikanen. Plus een hele reeks toppers als Tim Krabbé, Guus Luyters, Henk Spaan en Mensje van Keulen. Géén fluitje van een cent. En zo´n Sven Kramer krijgt nu dan meteen € 30.000 als hij tegen een paar provinciegenoten met enig succes zijn suffe schaatsbaantjes heeft getrokken, ik moest genoe-gen nemen met een erg tweedehandse flipperkast. Ver-der werd het volkslied voor me ten gehore gebracht en moest ik live op de radio. Strikt toevallig beluisterde mijn moeder dat middernachtelijk VPRO-vraaggesprek en toen wist ze één ding zeker: met deze zoon komt het nooit meer goed. Ze associeerde flipperen met louche kroegen en alcoholmisbruik.

De volgende dag nam ik voor het eerst en vermoedelijk voor het laatst een verstandig besluit: nooit meer flip-peren! Ik dacht en denk: stoppen op je hoogtepunt. Dat zouden meer mensen moeten doen.“ O ja?”, vroeg mijn vrouw. “En als het nou een profsport wordt?” Zo had ik het nog niet bekeken. Sportsponso-ring moest nog uitgevonden worden. Anders was ik mis-schien wel als de eerste de beste lul de behanger in een lucratief shirtje van de ´Zware van de Weduwe´ doorge-gaan. Je mocht toen nog roken.

Ik heb nooit meer een flipperkast aangeraakt. Tot een paar jaar geleden. Al een kwart eeuw of zoiets verblijf ik in een achterlijk en failliet gehucht in de Provence. Mijn vrouw wilde naar het zuiden, er zat weinig anders op dan deze ´ leading lady´ te volgen. Er is maar één triest café dat feitelijk de huiskamer van het dorp is. Twee keer per dag (voor de lunch en voor het avondeten) komen we er allemaal even wat drinken.

Ineens stond er een flipperkast. Een idee van de van ori-gine Algerijnse barkeeper, een spelletjesfreak. Hij had ook al het darten geïntroduceerd. Ik wierp een blik op de kast en dacht: nou nee. Dit was buiten de waard gere-kend. Uitgerekend op dat moment stapte er een andere Nederlander uit het dorp binnen. Aan wie ik ooit wel eens verteld had over mijn wereldtitel. Vaak moet je gewoon je kop houden, maar ja. Een aperitief of twee in het café, voor je het weet, ben je iets te openhartig.

Mijn landgenoot zag de kast en wreef zich in de han-den. “Hier zit de champion du monde!”, bazuinde hij. Ik schudde mijn hoofd, ontkende luid en duidelijk, maar het hielp niet. “Oui, oui!, hij is écht de wereldkampi-oen!”, bleef die stomme Nederlander toeteren.

Binnen de kortste keren wist ik me uitgedaagd. De plaat-selijke aannemer, onze pastoor, de tragische klerk van het gemeentehuis met wie ik ruzie had, de kroegbaas en zelfs mijn vrouw daagden me uit. Als ik het spel dan zo goed beheerste, dan moest ik dat maar even laten zien. Er zat weinig anders op dan er een wedstrijdje van te maken en men zette een fles champagne op de over-winning. Bedaard ging ik de kast nader bekijken. Onder-schat nooit de psychologie bij het flipperen! Hij leek me antiek, die machine. Ik pleitte voor een warming-up, ter nadere kennismaking.

Ik wist wel dat ik kansloos was. Tientallen jaren uit trai-ning, dat gaat zomaar niet. Ik finishte als laatste, de pas-toor ging er met de bubbels vandoor. En toen wist ik twee dingen zeker: flipperen is topsport, en ik had gelijk toen ik stopte.

Mijn hoogtepunt was voor eeuwig in een dieptepunt veranderd.

Afgeserveerd in de dorpskroegColumn door Peter Hagtingius

schuldig. Ze speelt een ogenblik met de gedachte

zich in de toekomst in deze sector van het

economisch leven te storten. Wij vertellen haar

dat het naar ons inzicht geen vetpot is, maar we

betwijfelen of we haar overtuigd hebben.)

We besluiten boven eens een kijkje te nemen. Van

Hanegem blijkt de eigenaar van een tweepersoons

Aloha, een antieke machine met een geringe

moeilijkheidsgraad. De kast heeft geen zij-

uitgangen, zodat de bal uitsluitend tussen de

flippers door van het speelveld kan verdwijnen.

De rijk getalenteerde voetballer aarzelt geen

seconde om de wereldkampioen voor een duel

op niveau uit te dagen. Je kan het wel een

beetje, erkent Van Hanegem na afloop. Minzaam

geven we toe dat ook hij een alleraardigste

partij in de vingers heeft. De moeilijkheden

met het telmechanisme maken het onmogelijk de

werkelijke krachtsverhoudingen vast te stellen,

maar duidelijk is, dat wij de meeste reden hebben

om met genoegen aan de match terug te denken.

Uitstekend geluimd stellen wij Van Hanegem

tenslotte voor een combinepartij te spelen. We

boeken een zeer bevredigend resultaat.


Start a new game – nieuwe leden stellen zich voor

BaS VIS

naam: Marcel LeenenWoonplaats: HedelLid sinds: november 2013

Je bent nieuw bij de nFV. Hoe heb je vereniging leren kennen?Via een zeer bevlogen en gepassioneerde secretaris van jullie. Namelijk Rens Hooijmaijers, tevens een heel goede (en aanhoudende) vriend en collega van mij. Hij heeft mij zwaar aangestoken met het flippervirus en ik ben nu de trotse eigenaar van vier kasten door Rens’ zijn ‘schuld’ ;-)

Elk kwartaal verwelkomt de NFV zo’n 20 tot 25 nieuwe leden. Mensen die om uiteen-lopende redenen zodanig enthousiast zijn over flipperen dat ze zich aansluiten bij onze vereniging. In de Spinner laten we enkelen van hen iets meer over zichzelf vertellen. Want het zijn de leden die de vereniging maken tot wat ie is…

Flipperen is voor alle leeftijden. Wanneer speelde jij je eerste spelletje?Dat zal eind jaren ’60 zijn geweest.

Welke generatie flipperkasten speel je het liefst? Voor mij zijn de jaren ’70 kasten de ‘feelgood’ kasten die ik het liefst bespeel. Ik vond het ook heel leuk om tij-dens de DPO in Drunen de “Sharpshooter” te bespelen , ontworpen door Roger Sharp, ‘s werelds belangrijkste flippervoorvader die het flipperen legaal heeft gekregen voor de New York Council.

NIEUWE LEDENStefan Driessen, AstenRob Breyne, Gent (B)

Cayle George, DeventerOllivier Francq, Oostende (B)

Arthur Vissers, BredaSylvia Koijen, Breda

Judith van Asperen, BredaHans van Dijk, Den HaagMaurice Schimmel, Breda

Marc Naninck, DorstMarcel Vissers, BredaKees Visser, Den Haag

Jos van Rixel, Culemborg

moet je voor flipperen de deur uit of kun je ook thuis spelen?Ik kan ook thuis spelen. Uiteraard begon ik met één kast maar Rens zei “één is geen” dus eindigde ik met twee x twee kasten omdat ik in de weekenden ook bij mijn vriendin ben.

Heb je een favoriete kast? Waarom is die speciaal?Een hele mooie Dracula van Stern uit ’79. Ik heb deze van een timmerman gekregen en zelf gerepareerd en opge-tuigd. Mijn vriendin Claire en ik vielen beiden voor deze kast vanwege zijn pure uitstraling.

Heb je een motto of lijfspreuk?Ik heb meer respect voor transpiratie dan inspiratie. Zowel privé als zakelijk ervaar ik dat de meeste mensen wel voldoende goede ideeën hebben maar het werke-lijke succes/geluk vaak bepaald wordt door wat ze ook écht in de praktijk te brengen.

Ad Serier, Wemeldinge (B)Dennis Wetsteijn, RotterdamMarianne Winkel, CulemborgJan de Vaan, Beek Ubbergen

Geert Koop, RoosendaalIngeborg Sack, Verrebroek (B)Willem Hopman, OegstgeestDirk Verhulst, Verrebroek (B)Wim Moerman, VlaardingenMenso Ahmed, Groningen

Micha van der Poel, IJsselsteinMarco van Riel, Kaatsheuvel

De nFV heet alle nieuwe leden van harte welkom!

Koop KustomsFlipperkasten zijn vaak ware meesterwerken op gebied van ontwerp en creativiteit. Dat het toch nog mooier kan of dat je flipperkastkunst kunt gebruiken op andere artikelen bewijst Geert Koop.

rEnS HooIJMaIJErS

Een van de laatste aanwinsten van de NFV, nieuw lid Geert Koop, heeft pas vrij recent de flipper-hobby opgepakt. Dat hij een aanwinst is voor de flipperhobby is niet alleen te danken aan zijn pret-tige persoonlijkheid maar ook aan het feit dat hij zijn professie, een waar kunstenaar op het gebied van special paint, ook inzet om bv. als verloren beschouwde speelvelden te restaureren, verfraai-ingen aan te brengen of ‘flipperkastkunst’ te trans-planteren op zijn belangrijkste bezigheid, het ver-fraaien van motorhelmen.

Had je ooit het volgende beeld voor ogen als je dacht aan de Cirqus Voltaire?

Zijn overdosis aan creativiteit blijkt ook wel uit wat hij heeft gedaan met de toch al mooie Sparky uit de Metallica.

Kortom, een waar kunstenaar!

Wil je meer van zijn werk zien? Surf dan naar www.koopkustoms.com


gevangenis sparky

state prison sparky

origineel

sparky goes Hawaii


De Kwestie: nieuw of Klassiek?Toen Richard Baan zich op het NFV Forum (forum.nfvpinball.nl) afvroeg waarom er de laatste tijd toch zoveel Metallica LE (Limited Edition) flipperkasten te koop worden aangeboden ontstond een interessante discussie met als hoofdrolspelers Mario van Ginneken en John Snel. Onderstaand een beknopte samenvatting. Lees het verhaal aandachtig en oordeel zelf!

wel anders maar gadgets en schoten worden allemaal tel-kens opnieuw hergebruikt. Bij de release is de software niet af, maanden later nog steeds niet. Je moet zelf na aanschaf van een kast vaak de kinderziektes eruit halen.

De Medieval Madness heeft zich toch al lang bewezen. En of hij het waard is.... misschien niet, maar ik zou eerder 7500 euro betalen voor een gerestaureerde of remake MM die volledig goed spelend is en software heeft die compleet is dan welke nieuwe Stern dan ook die qua kwa-liteit stukken minder is en geen complete software heeft.

Mario: Dat blijft een kwestie van smaak en van geluk. Stel je eens voor dat dankzij de nieuwe MM die er aan zit te komen de klassieke MM volgend jaar ineens zakt naar een realistischere prijs? Laten we zeggen 4000 Euro of 3000 Euro? Dan blijkt de investering van 7500 Euro voor een gerestaureerde MM ineens weggegooid geld! We kunnen niet in de toekomst kijken.

John: Ik vind dat je een TOM, TOTAN en MM of AFM niet over één kam kan scheren, het zijn totaal verschillende kasten! Als ik daarentegen een Metallica vergelijk met de laatste uitgebrachte Sterns dan zie ik een patroon van gelijksoortige kasten met incomplete software en mati-ge kwaliteit. Oudere Sterns daarentegen zijn een stuk leuker en zijn veelal compleet qua software.

Mario: Niet alleen Stern heeft incomplete software, ook JJP heeft dat probleem en ontwikkelt nog steeds aan de WOZ software. Ik denk dat dat een tendens van deze tijd is omdat het updaten van software voor de eindgebruiker veel gemakkelijker is geworden. De fabrikant brengt een kast daardoor vroeger (te vroeg?) op de markt.

John: Een gelimiteerde versie moet je tegenwoordig niet kopen om iets speciaals te hebben. De PRO is tegen-woordig specialer. Kijk maar naar Transformers, LE’s en CE’s word je mee doodgegooid, PRO kun je bijna niet vinden. Denk dat datzelfde opgaat voor Metallica.

Mario: Dit WAS bij Stern inderdaad het geval, bij bijvoor-beeld de uitgeklede LOTR LE of de overgeproduceerde TRON LE. Men heeft dit beleid echter veranderd en bij de meest recente kasten zijn de LE’s weer echt gelimiteerd. Bij Metal-lica zijn er bijvoorbeeld slechts 500 exemplaren gemaakt.

THEo Van VroEnHoVEn

Mario: De opinie over Metallica is van razend enthousiast naar “waar blijft die laatste update” gegaan en ik denk dat dat wel een paar klanten heeft gelokt die nu teleurgesteld zijn geraakt. Dat verklaart misschien dat er nu een paar Metallica’s te koop komen. Maar hetzelfde hoor ik over de WOZ (Wizard of Oz, red.). Qua aantallen vind ik het nog wel meevallen hoor. Er zijn van Transformers en X Men meer kasten doorverkocht door (teleurgestelde) klanten toen deze nog relatief nieuw waren.

John: Ben ik het niet mee eens, de meeste hebben hun TFLE meer dan een jaar gehouden en voor zover ik weet is de Metallica nog geen jaar oud.

Mario: Of Stern het daarom slecht doet? Ik denk het niet echt. WOZ is inmiddels anderhalf jaar oud en nog steeds niet klaar... Ik denk dat alle flipperfabrikanten het slecht doen.

John: Ik denk wel dat Stern het slecht doet. Misschien niet voor henzelf omdat ze hun hoofd nog boven water kunnen houden, maar wel voor de liefhebbers van flippers. De kas-ten beginnen steeds meer op elkaar te lijken. Het thema is


En wat de kwaliteit van Stern naast de klassieke B/W kas-ten betreft: ook hierover kan worden getwist. B/W heeft ook voorbeelden van zaken die uitblinken in slechte kwali-teit, kijk maar eens naar het driverboard waarvan de stek-kers vaak erg slecht zijn. Bovendien zijn er specifieke kas-ten genoeg waarin toys zijn verwerkt die erg zwak zijn (mini playfield Dr. Who, ball lock mechaniek Shadow, etc.) Het is nooit aangetoond dat de nieuwe Stern kasten kwa-litatief slechter zijn, er is alleen veel (subjectief) gediscus-sieer over wat “lekkerder” aanvoelt/speelt.

John: Ik zie een kast niet als investering. Ik koop een kast om deze te kunnen spelen. Maar als ik er bij verkoop winst op maak dan is dat leuk meegenomen. Maak ik verlies dan is dat jammer, ik heb er toch een tijd plezier van gehad? Dus geen probleem. Een nieuwe Stern zou ik dan sowieso niet kopen, je weet dat die gaat dalen in de prijs. Net als bij een nieuwe auto.

Mario: Ik ben het met je eens: ook ik koop een kast omdat ik hem leuk vind, maar ik kijk ook wel of ik het een kast waard vind. Jij vindt dat een METLE zijn geld niet waard is, ik vind van wel. Jij vindt dat een MM zijn geld wel waard is, ik vind van niet. Ik vind een MM een leuke kast, maar ik vind hem niet 8x leuker dan bijvoorbeeld een World Cup Soccer. Dat is mijn redenatie waarom ik nooit een “oude” MM voor 7000+ euro zou kopen en een nieuwe METLE wel.

John: Een “oude” MM die volledig gerestaureerd is is gelijkwaardig aan een nieuwe kast en soms zelfs beter (betere clearcoat, goede bevestiging decals etc. etc.) Het is dus geen oude kast maar eigenlijk net als bij auto’s geres-taureerd en dus weer veel meer waard. Ik ben geen grote fan van MM, maar hij is wel degelijk uitgebreider in zijn spel dan MET(LE). En de MET(LE) is ook niet 8x leuker dan een WCS. Waarom dan wel een MET(LE) kopen ipv een WCS en geen MM gerestaureerd of Remake?

Mario: Bij een METLE koop je een splinternieuwe flipperkast en die is net als bij een nieuwe auto duurder. Bij een MM koop je nog steeds een oude kast. En laten we eerlijk zijn: een “gerestaureerde” MM wil in de flipperwereld weinig tot niets zeggen omdat tegenwoordig al het predikaat “geres-taureerd” wordt geplakt op een kast die uitgestofzuigd is en waar iemand met een lakstifje de ergste beschadigingen heeft weggepoetst. Een dergelijke “in speelstaat” verkeren-de MM kost nu 7500 Euro. Een echt zorgvuldig gerestau-reerde gaat eerder richting 8.000-10.000 Euro.

John: Ik moet zeggen dat het bij mij niet met nostalgie te maken heeft. Enkele B/W en DE kasten heb ik wel gespeeld vroeger. Ook heb ik een aantal van die kasten thuis gehad de laatste 7 a 8 jaar. Ook heb ik diverse Sterns gehad. En ondanks dat twee van de leukste thema’s (naar mijn smaak dan) bij Stern vandaan komen (LOTR en S-M) vind ik de B/W’s beter.

John: Conclusie voor mij is; je kunt beter wachten tot Stern helemaal klaar is met updates uitbrengen en je op andere kasten storten voor je bepaalt of de kast wat voor je is en of die compleet genoeg is.

Mario: Die optie heb je niet altijd natuurlijk. Vooral als je een LE wil hebben moet je tijdig handelen, anders ben je overgeleverd aan die profiteurs die je voor 10.000 Euro een LE proberen aan te smeren. Of je moet dan juist weer jaren geduld hebben tot de prijs wat is gezakt naar realistische hoogte, maar dan heb je weer geen nieuwe kast...

meediscussiëren?: forum.nfvpinball.nl

Mario vs John


Flipperen in de Media


Flipperen in de Media


1. Het is eens per maand op een zaterdag. De tijden zijn met 15 – 23 uur wel hetzelfde.

2. De afstand vanaf Utrecht (Oudenrijn) naar onze oude locatie is veertig kilometer, die naar het alternatief is 395 kilometer.

3. Wij hebben een clubhuis, het alternatief is een privécol-lectie in een voormalige supermarkt in eigen beheer.

4. Onze oude locatie is niet makkelijk te bereiken met het open-baar vervoer, bij het alternatief is het station op 200 meter.

Ik was nog niet eerder bij Freddy’s Pinball Paradise in het Duitse Echzell geweest. De eigenaar Alfred Pika heeft eerder duidelijk mindere ervaringen gehad met het gebeuren flip-perkast en van alles eromheen. Nu echter steekt hij veel tijd in het alles, wat betekent dat hij een nette opgeruimde ruim-te met een 160-tal flipperkasten van zes verschillende decen-nia heeft staan en dan alle merken en decennia in groepjes. Die locatie was er al, maar sinds in 2012 de IFPA hun wereld-kampioenschap er gehouden heeft is er besloten om eens per maand op de zaterdag open te zijn.

Naast de flipperkasten is de inrichting in een stijl van de Wild West. Er is een bar met de nodige versnaperingen en eten. Ook is er een kleine onderdelenwinkel voor de meest gevraagde onderdelen. Op tien minuten lopen bevindt zich een goed en betaalbaar hotel.

Nogmaals, het ligt wat uit de route, doch vlak aan de A45 (Sauerlandautobahn) en als je wat meer wilt doen ligt de stad Frankfurt am Main op 35 kilometer afstand.

Op Facebook kun je het vinden onder Freddy’s Pinball Para-dise. Daar staan de dagen dat het open is. In februari waren er rond de negentig bezoekers, afgelopen december waren het er tweehonderd. Je kan stellen dat het gewaardeerd wordt. Er waren ook bezoekers uit Gronau wat wil zeggen dat ik niet de enige was die meer dan 350 kilometer er vandaan woont.

De laatste modellen die er stonden waren de Star Trek Pro en de Star Trek LE. De entree is € 15.

Freddy’s Pinball Paradise Funhouse Friday, maar dan anders...Ten tijde van dit schrijven kan de NFV geen Funhouse Fridays organiseren, anders dan de kans die we afgelopen 31 januari in het Bospark Ede hadden. Maar, er is een alternatief! Hier zitten echter wel enkele mitsen en maren aan...

aD JonKEr


JAMMA EN EMULATION ARCADE CABINETSJAMMA EN EMULATION ARCADE CABINETSARCADE CABINET SPARE PARTSARCADE CABINET SPARE PARTS

RETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIRETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WIIARCADE JAMMA GAMESARCADE JAMMA GAMESARCADE JAMMA GAMES

NEOGEO MVS CARTRIDGESNEOGEO MVS CARTRIDGESNEOGEO MVS CARTRIDGESNEOGEO MVS CARTRIDGES

Violetstraat 17, 2260 Westerlo, België

JAMMA EN EMULATION ARCADE CABINETSJAMMA EN EMULATION ARCADE CABINETS

www.rastermania.be - [email protected] - [email protected] 17, 2260 Westerlo, België

NIEUW!- ophaalservice binnen Duitsland

- verzenden van uw pakjes (tot 31 kg) binnen Duitsland- PayPal betalingen worldwide

- EBAY problem-solving Duitsland - vertaalservice naar/van Duits

www.huifkar.deDe slimme eBay kruiwagen voor Duitsland, België en Nederland

rFT Update – Finale 2013 en Kick off Jaargang 2014Albert Nomden schreef de eerste drie edities van het NFV Kampioenschap op zijn naam. Volgens goed gebruik mocht hij daarom de wisselbeker houden en was er voor dit vierde NFV Kampioenschap een nieuwe trofee uitgezocht. Vanwege de clubhuisperikelen was de finale dit keer in Amsterdam op de Heldringschool bij gastheer Gerard Poelwijk.

EInDSTanD nFV KaMPIoEnSCHaP 2013:01. Roy Wils02. Mart Oenema03. Taco Wouters04. Albert Nomden05. Jules Reivers06. Martijn van Amsterdam07. Norbert Broman08. Bas van Doorn09. Gerard Poelwijk10. Wilbert der Kinderen

rFT – Jaargang 2014 – 20 ToErnooIEn!De afgelopen jaren waren er 10-12 toernooien per jaar (1x per maand), dit jaar gaat dat aantal omhoog tot circa 20! Op die manier hopen we dat we nog meer leden de gelegenheid kunnen bieden om mee te doen. Nieuw zijn de ‘mini RFT’s’ met 12 tot 16 spelers die in het 2e weekend van elke maand plaatsvinden, terwijl de ‘reguliere RFT’s net als de laatste jaren op de laatste zondag van een maand gespeeld worden.

Omdat er voor de mini RFT’s minder kasten nodig zijn (6-8 stuks) komen er meer gamerooms in aanmer-king als speellocatie. We zijn als vereniging blij met de bereidheid van leden om als gastheer op te treden. Zin om het ook eens te proberen als gastheer of deel-nemer? Stuur een mail naar [email protected] voor meer informatie.

BaS VIS

rFT FInaLE – 22 DECEMBEr 2013De overwinning was voor Roy Wils. Hij liet weer eens zien dat hij met recht claimt ‘one of the best’ te zijn. Eén van de kwaliteiten van absolute toppers is om zich aan te passen aan de omstandigheden. Zo speelde hij op de NBA die wat haperingen bij de registratie van de button op de lockbar vertoonde (je moest heel hard drukken en dan nog registreerde hij niet altijd). Bij bal 1 verloor hij daardoor zijn concentratie, bij bal 2 mop-perde hij nog wat na, bij bal 3 had hij zijn plan bijge-steld en bij bal 4 haalde hij probleemloos de 100 pun-ten achterstand in.

Ook Albert en Taco hebben die kwaliteiten en haal-den (dus) de halve finale. Het was prachtig om dat te zien. Even kijken hoe het zit met zo’n Paragon, Batman of Teed’Off en dan gewoon zorgen dat je scoort. De meest opvallende prestatie leverde Mart Oenema. Bij het DPO had hij als 15 jarige al laten zien zich met de grote mannen te kunnen meten en hier deed hij dat opnieuw. De halve finale tegen Taco was een ‘best of three’ die Mart wist te winnen, o.a. door een mooie pot op de World Cup Soccer. In de finale was Roy nog een klasse beter (oa. 2,4 miljard op de Frankenstein) maar Mart is met recht ‘the new kid on the block’.

Roy Wils, winnaar

van het NFV Kampioen-schap 2013 (op de foto tijdens het DPM 2014)

Het schema voor de komende maanden:

Zondag 13 april: mini rFT noord nederland (Borgercompagnie)

Zondag 20 april: rFT Belgíë (gentbrugge)

Vrijdag 16 mei: mini rFT midden nederland (iJsselstein – Utrecht)

Zondag 1 juni: rFT noord-Holland (Amsterdam)

Za/zo 14/15 juni: mini rFT – locatie nTB

Zondag 29 juni: rFT Zuid-Holland (rotterdam)


UPDaTE rFT – Jaargang 2014

zonDag 23 JanUarI – ySSELSTEIn (LIMBUrg)Eind januari was de kick off van het nieuwe seizoen bij gastheer Jules Reivers. Vertrouwd adres met een mooie en zeer gevarieerde collectie, inclusief een nieu-we Star Trek van Stern. Het deelnemersveld was een mix van spelers uit Nederland, België en Duitland. Bij de kwartfinalisten was nog één Belg, maar de halve fina-les waren een Nederlands onderonsje. De verrassende finalisten waren Edwin Nijs en Bas Vis. Edwin haalde zijn eerste overwinning bij een RFT. De derde plaats was voor Wilbert der Kinderen.

zonDag 16 FEBrUarI – EKErEn (BELgIë)Het eerste RFT mini toernooi vond plaats in de gameroom van Glenn Pellis, zelf ook een actief deel-nemer van de regionale toernooien. Met 16 spelers en wedstrijdleider Ad Jonker was het gezellig druk in de gameroom. De nieuwe opzet van het mini toernooi werkte prima. Didier Dujardin won het toernooi, voor gastheer Glenn en landgenoot Ivan Geentjes. Duidelijke zaak: de Belgen wisten er een echte thuis-wedstrijd van te maken.

rFT MIDDEn – zonDag 2 MaarT 2014Het derde toernooi was in Midden Nederland en had opnieuw het maximale aantal deelnemers. Voor een mooie middag flipperen maken de liefhebbers graag wat kilometers. Een groep uit België, een delegatie uit Duitsland en enkele Limburgers die de carnaval ervoor lieten schieten. Voor Dirk Klaver was het zijn eerste RFT in jaren maar de lange sabbitical had duidelijk geen negatieve invloed op zijn prestaties. Hij versloeg Mart Oenema na een spannende finale met 2-1. Voor Mart was het verliezen van de finale natuurlijk een teleurstel-

ling. De manier waarop hij Albert Nomden in de halve finale versloeg liet echter zien dat hij de lijn van zijn prestaties bij het DPO en het NFV kampioenschap weet door te trekken. Mooi plaatje, die foto met de prijswin-naars: Mart met de twee leden van het DPT.

DE TUSSEnSTanD na 3 Van DE 20 ToErnooIEnGlenn Pellis voert de voorlopige ranglijst aan, gevolgd door Bas Vis en Koen Heltzel. De stand is zo aan het begin van het seizoen per definitie onevenwichtig omdat sommige spelers al twee of drie toernooien speelden terwijl anderen pas één of zelfs nog geen deelname noteerden. Een verheugend aantal van 45 deelnemers, een mooi begin op weg naar de ambities om dit jaar meer dan 100 NFV-ers bij één of meer RFT’s te mogen begroeten. In de komende maanden staan er telkens twee toernooien per maand op de agenda, deels op locaties waar nog nooit eerder een RFT werd gespeeld.

Tussentijdse

Bas Vis, Edwin Nijs

en Wilbert der

Kinderen

Mart Oenema, Dirk Klaver en Albert Nomden


De nieuwe Stern: Mustang

TEKST En FoTo’S: MarTIn ayUB (WWW.PInBaLLnEWS.CoM )BEWErKIng: BaS VIS

Na een reeks van superhelden en superbands is het in 2014 weer tijd voor een supercar: de Ford Mustang. De Mustang bestaat in 2015 precies 50 jaar en dat feestje gaat nu al-vast van start.

Zoals gebruikelijk komen er drie edities van de kast uit: dit Pro model, dat volgens het persbericht “pays tribute to five decades of Mustangs”. Ook komt er een Premium model waarin de ‘Boss’ versies van de Mustangs 302, 351 and 429 centraal staan en een Limited Edition (LE) model waar de originele 1965 Mustang en de nieuwste 2015 uitvoering van de Mustang de hoofdrol spelen.

Bijzonderheid: de LE en Premium uitvoering zullen ech-te chromen Mustang badges op de speakers hebben.

Op 5 maart jl. presenteerde Stern Pinball een aantal foto’s van de Premium en Limited Edition modellen van hun binnenkort uit te brengen Mustang kast.Het Premium model heet officieel Boss Premium, terwijl de LE de fraaie titel 50-Years-of Mustang Limited Edi-tion krijgt. De Pro uitvoering zal vanaf april 2014 lever-baar zijn met een adviesprijs van $4,995. De prijzen zijn $ 7,495 voor de Premium en $ 8.495 voor de LE.

Over speciale elementen in het spel is nog geen infor-mative bekend gemaakt, maar deze twee ‘topmodel-len’ hebben in elk geval een button op de lokbar. Bij de LE is aangekondig dat de afwerking van het cabinet afwijkend zal zijn, maar dat is nog niet te zien op de foto’s. En die foto’s zijn op zijn minst…. bijzonder. Het ontwerp is blijkbaar heel geheim…


Op het speelveld zijn duidelijke verschillen te zien. Zo staat de centraal geplaatste Mustang nu op een draai-ende schijf. En de keuze van de uitvoering van de Mus-tang is volgens opgave aan de eigenaar van de kast. Ook zijn er kleinere modellen van de Mustang bij de ramps gemonteerd en zijn er verschillende Mustang uitvoeringen op het speelveld aangebracht.

De Mustang staat prominent op het speelveld in lekkere felle kleuren.

De rulesheet is aardig ‘basic’.


Speelveld van deThe Boss Premium edition

Speelveld van de 50-Years-of Mustang Limited Edition

Speelveld van dePro edition

‘Vroeger was alles beter,’ zei mijn vader te pas en te onpas als het ging over zaken die veranderden. Innovatie, verbe-tering en elke andere vorm van vooruitgang; mijn vader had een broertje dood aan alles wat onder deze noemer was te categoriseren. Mijn vader heeft niets met flipperen, maar als dat wel het geval was geweest, dan had hij zich goed kunnen mengen in de discussie die sinds een aantal weken op het NFV Forum woedt. Voor de mensen die niet dagelijks op forum.nfvpin-ball.nl verkeren: op 25 febru-ari vroeg Richard Baan, NFV-er van het eerste uur, zich af waarom er zoveel Metallica-LE zo snel weer te koop wor-den aangeboden. Onder de noemer ‘Nieuw of Klassiek’ ontstond vervolgens een alleraardigste smaakdiscus-sie over nieuwe machines van Stern versus de oude bekende klassiekers van Bal-ly en Williams. Eerst even de feiten op een rij. Vroeger was het onmo-gelijk om direct bij de fabriek een nieuwe kast van Bally/Williams aan te schaffen. Verkoop aan particulieren was uitgesloten en mocht je het überhaupt in je hoofd willen halen om een New-in-Box (NIB) te kopen, dan moest dat via een exploitant. Bij Stern hanteren ze precies de omgekeerde filosofie en een substantieel deel van de omzet wordt binnengeharkt via liefhebbers. Een ander verschil is de manier waarop de kasten op de markt verschijnen. Flipperkasten van Wil-liams waren altijd ‘af’. Als je toentertijd bijvoorbeeld voor het eerst The Addams Family of Roadshow speelde, dan was de software klaar en was het te allen tijde mogelijk om het eindspel te spelen. Ook dit verschilt diametraal van de manier hoe Stern handel drijft. De productie van een nieu-we titel start terwijl er nog volop gesleuteld wordt aan de software. Als de eerste kasten bespeelbaar zijn, worden ze onmiddellijk verkocht, want tijd is geld en hoe eerder een kast weg is, hoe meer er verdiend wordt.

Hoewel het natuurlijk zeker niet zo is dat vroeger alles beter was, maakt Stern op een niet al te nette wijze gebruik van haar monopoliepositie. Het is vol-slagen ridicuul dat ze meer dan 5000 euro durven te vragen voor een product dat vervolgens als halffabri-caat wordt afgeleverd. De echte liefhebber zal er geen moeite mee hebben om met een usb stick de soft-ware te updaten, maar onlangs was ik in Parijs en daar

speelde ik op drie ver-schillende Stern machi-nes met incomplete soft-ware. Als liefhebber vond ik het niet alleen frustre-rend maar ook vooral erg zonde. Ik stopte na een paar potjes met spelen, zodat de exploitant, die heel veel geld heeft geïn-vesteerd, omzet misliep omdat de fabrikant hem een onaf product heeft geleverd. Zal Stern haar policy in de toekomst veranderen? Ik denk het niet, want de zaken gaan beter dan ooit. Voor het eerst sinds een decennia hebben ze meer kasten verkocht en de oplage van de speci-ale edities van de diverse modellen stijgen. Daar-naast zie je een trend dat ‘oude’ Stern kasten als Indiana Jones en Sopra-no’s enorm in prijs stij-gen. Nog een keer de vraag of vroeger alles beter was? Natuurlijk ben

ik een die-hard liefhebber van bijna alle dotmatrix kas-ten van Bally en Williams. Maar onlangs speelde ik de Stern Star Trek en daar werd ik oprecht vrolijk van. Een heerlijke snelle machine waar je weer ouderwets moet uitvinden welke schoten je in welke volgorde moet maken; vandaar: verandering van spijs doet eten.

DE VIJFDE SPELER

Vroeger


dpo.nfvpinball.nlwww.facebook.nl/nfvpinball

1 en 2 november 2014

DPO_EXPO_2014_liggend.pdf 1 10-03-14 13:03


Documents

2014 - 01 - Spinner Magazine