2014 YILI ADAY MEMUR EĞİTİM SUNUMU Avukat Duriye UÇAR Hukuk Birimi

20.04.23 EĞİTİM VE STAJ BİRİMİ

2014 YILI ADAY MEMUR EĞİTİM SUNUMU

Avukat Duriye UÇARHukuk Birimi

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu memur, sözleşmeli personel ve geçici personele ilişkin;

ilkeleri, hedefleri, istihdam şekillerini, memurların ödev ve sorumluluklarını, genel haklarını, yükümlülüklerini ve uymak zorunda oldukları yasakları

sistemli şekilde ortaya koymaktadır.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU


657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUpersonel rejiminin temel ilkelerini üç başlık altında toplamıştır:

A)Sınıflandırma; Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan devlet memurlarını,

görevlerinin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmaktır. B)Kariyer;

Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için gerekli bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıflar içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamaktır.

C)Liyakat; Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıfları içinde ilerleme ve

yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmaktır.


İstihdam Şekilleri

Madde 4- Kamu hizmetleri; Memurlar, Sözleşmeli personel, Geçici personel İşçiler

eliyle gördürülür



A) MEMUR:

Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın Devlet ve diğer kamu ve tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler bu kanunun uygulamasında memur sayılırlar.



B)SÖZLEŞMELİ PERSONEL

Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.



C)GEÇİCİ PERSONEL

Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Başkanlığının ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kişilerdir.



D)İŞÇİLER

İş Kanunu çerçevesinde, sürekli işçi kadrolarında belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle istihdam edilen “sürekli işçiler’’ ile altı aydan az olmamak üzere belirli süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan ‘’geçici işçiler’’ söz konusu olup, bunlar hakkında 657 sayılı Kanun hükümleri uygulanmamaktadır.





Madde 6; Sadakat

Devlet memurları, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına sadakatle bağlı kalmak ve milletin hizmetinde Türkiye Cumhuriyeti kanunlarını sadakatle uygulamak zorundadırlar.

Devlet memurları bu hususu "Asli Devlet Memurluğuna“ atandıktan sonra en geç bir ay içinde kurumlarınca düzenlenecek merasimle yetkili amirlerin huzurunda yapacakları yeminle belirtirler ve "Yemin Belgesi"ni imzalarlar. özlük dosyalarına konularak göreve başlarlar.


Madde 7; Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık

Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunamazlar ve bu eylemlere katılamazlar.

Devlet memurları her durumda Devletin menfaatlerini korumak mecburiyetindedirler.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUMemurun Ödev ve Sorumlulukları


Madde 8; Davranış ve İşbirliği

Devlet memurları, resmi sıfatlarının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını hizmet içindeki ve dışındaki davranışlarıyla göstermek zorundadırlar.

Devlet memurlarının işbirliği içinde çalışmaları esastır.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUMemurun Ödev ve Sorumlulukları


Madde 10; Amir Durumda Olan Devlet Memurlarının Görev ve Sorumlulukları:

Amir,

Amiri oldukları kuruluş ve hizmet birimlerinde kanun, tüzük ve yönetmeliklerle belirlenen görevleri zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan ve maiyetindeki memurlarını yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli sorumludur. Maiyetindeki memurlara kanunlara aykırı emir veremez Maiyetindeki memurdan hususi bir menfaat temin edecek bir talepte bulunamaz, Hediyesini kabul edemez ve borç alamaz.

Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır..20.04.23 EĞİTİM VE STAJ BİRİMİ

Madde 11; Devlet Memurlarının Görev ve Sorumlulukları:

Devlet memurları,

Kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.

Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmaya mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene aittir.

Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.


Madde 12; Kişisel sorumluluk ve zarar:

Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.

Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.

Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır.


Madde 13; Kişilerin uğradığı zarar:

Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan dolayı uğradıkları zararlardan dolayı bu görevleri yerine getiren bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgili kurum aleyhine dava açarlar. personel aleyhine değil, ilgili kurum aleyhine dava açarlar.


Madde 14: Mal Bildiriminde bulunma zorunluluğu

Devlet memurları, kendileriyle eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca mal bildirimi verirler.

(Özel Yasa: 1990 tarihli, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu)


Madde 15: Basına Bilgi veya Demeç Verme

Devlet Memurları, kamu görevleri hakkında basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç veremezler. Bu konuda gerekli bilgi ancak bakanın yetkili kılacağı görevli; illerde valiler veya yetkili kılacağı görevli tarafından verilebilir.

Madde 16: Resmi Belge, Araç ve Gereçlerin Yetki Verilen Mahaller Dışına Çıkarılmaması ve İadesi:

Devlet memurları görevleri ile ilgili resmi belge, araç ve gereçleri, yetki verilen mahaller dışına çıkaramazlar, hususi işlerinde kullanamazlar.



Devlet memurlarının hukuksal durumu yasalarla düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile memurlara bazı haklar tanınmıştır.

Bu haklar, memurların görevlerini gereği gibi yerine getirmelerini sağlama amacını güder.

MEMURA SAĞLANAN HAKLAR


Genel Haklar

Uygulamayı İsteme Hakkı

Güvenlik

Emeklilik

Çekilme

Müracaat, Şikayet ve Dava Açma

Sendika Kurma

İzin

Kovuşturma ve Yargılama

İsnat ve İftiralara Karşı Koruma



1- Madde 18: Güvenlik Hakkı;

Devlet memurlarının görevlerini belli bir güvenlik ortamında yerine getirmeleri, hem memurlar açısından, hem kamu hizmeti yönünden gereklidir.

Memurluk bir meslek olarak tanındığına göre, bu mesleğe girenlere, belli koşullar altında meslek güvenliğinin sağlanması doğaldır. Devlet memurları kanunu bunu açıkça belirtmiştir: yasalarda belirtilen durumlar dışında, “devlet memurunun memurluğuna son verilemez, aylık ve başka hakları elinden alınamaz.”

Bundan başka devlet memurlarına memurlukla ilgili tüm kuralların kendilerine uygulanmasını isteme hakkı da tanınmıştır. Bu da memur güvenliğinin bir parçasıdır. (md.17)



2-Hizmet Hakkı

Memurlar için devlet hizmetinde çalışmak hem ödev, hem haktır. Memurların çalışma hakkı, kendi sınıfı içinde, kazanılmış hak derecesiyle herhangi bir görevde çalışabilmesidir. Memurlar, belli bir görevde çalışma hakkına sahip değillerdir. Memurun göreceği hizmeti, hizmet yerini, hizmetin gereklerine göre yönetim belirler. (md.76)

Devlet Memurları Kanunu, hiç bir memurun sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılmayacağı ilkesini benimsemiştir. (md.45)



Hizmet Hakkı

Böyle olmakla birlikte, yasa, yönetime, memurları meslekleri ile ilgili sınıftan, genel yönetim sınıfına, ya da genel yönetim sınıfından meslekleri ile ilgili sınıfa geçirebilme yetkisini de tanımıştır. (m.71)

Bundan başka yönetim, görev ve unvan eşitliği gözetmeden, kazanılmış hak aylık derecesi ile memurları en az bulundukları kadro derecesine eşit, kurumun merkez, ya da taşradaki kadrolarına naklen atayabilir.


3-Dava Hakkı

Devlet Memurları Kanunu konuya açıklık getirme yönünden memurlar için de dava ve şikayet hakkının bulunduğunu belirtmiştir.

Bu yasaya göre, memurlar, üstleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan yönetsel eylem ve işlemlerden dolayı şikayet etme ve dava açma hakkına sahiptir. (md.21)



Dava Hakkı

Devlet Memurları da kendi kurumlarına karşı, kişisel hak ve çıkarlarının etkilenmesinden dolayı dava açabilirler; üstlerine gerek kişisel, gerek yönetimin işleyişi ile ilgili konularda şikayette bulunabilirler.

Şikayetler söz veya yazı ile en yakın üstten başlayarak sıraya uygun olarak yakınılan üst atlanarak yapılır. (md.21)


Dava Hakkı

Şikayet haklarını kullanan devlet memurlarına şikayetlerinden dolayı bir ceza verilemez. Ancak, şikayet haklarını bu yönetmelikte tespit edilen usul ve esaslara aykırı surette kullananların veya her ne surette olursa olsun bu haklarını kullanırken bir suç işleyenlerin sorumlulukları saklıdır.


4-İzin Hakkı

Çalışma saatleri içinde işinin başında bulunma durumunda olan memura, izin hakkı tanınmıştır. Memurlara tanınan izinler;

yıllık izin,

sağlık izni,

hastalık izni,

aylıksız izin olmak üzere dört türdür.


Yıllık İzin:

Her memurun yıllık dinlenme izni vardır. Devlet Memurları Kanunu yıllık izin süresini, memurların hizmet sürelerine göre düzenlemiştir. Hizmet süreleri on yıla kadar olanlara yirmi gün, on yıldan çok olanlara otuz gün yıllık izin verilir. (md.102) Yıllık izinler, üstün uygun bulacağı zamanlarda, toptan ya da parça parça kullanılır.

Sağlık İzni:

Radyoaktif ışınlara maruz kalan devlet memurlarına, yıllık izinlerine ek olarak bir aylık sağlık izni verilir. (Md. 103)


Mazeret izni:

Mazeret izinleri iki kümede toplanır. Birinci kümede yer alan mazeret izinlerinin neler olduğu ve süreleri yasa ile saptanmıştır; takdire bırakılmamıştır.

Doğum İzni

Buna göre, kadın memura doğumdan önce sekiz(8) hafta, doğumdan sonra sekiz(8) hafta aylıklı izin verilir.

(21.07.2004 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 5223 sayılı yasa ile değişik 657 sayılı DMK nun 104. maddesi (A) bendi) çoğul gebelik halinde, doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir.

Ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde, tabibin onayı ile memur isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, memurun çalıştığı süreler, doğum sonrası sürelere eklenir. Yukarıda öngörülen süreler memurun sağlık durumuna göre tabip raporunda belirlenecek miktarda uzatılabilir.


Mazeret izni

Memurlara, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir.

Süt izninin kullanımında annenin saat seçimi hakkı vardır.

Erkek memura karısının doğumunda 10 gün; kendisinin ya da çocuğunun evlenmesinde, anasının, babasının, eşinin, çocuğunun ya da kardeşinin ölümünde beş gün mazeret izni verilir.


Mazeret izni

İkinci kümede yer alan mazeret izninin hangi durumlarda verileceğinin ve süresinin takdiri yönetime bırakılmıştır. Bunların yıllık toplamı on günü geçemez. Mazeret izni vermeye, atamaya yetkili üst, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar, yurt dışında ise dış temsilciliklerin başları yetkilidir.

Mazeret izni, zorunlu durumlarda on gün daha uzatılabilir. Bu takdirde ikinci kez alınan izin, yıllık izinden düşülür.


Hastalık izni:

Hasta memurlara hizmet sürelerine göre altı aydan on sekiz aya kadar hastalık izni verilir. Örneğin, on yıla kadar hizmeti olanlara altı aya, on yıldan çok hizmeti olanlar on iki aya, verem, kanser gibi uzun süreli hastalıklarda on sekiz aya kadar izin verilir. Zorunlu durumlarda, bu süre bir katına kadar uzatılır. Bu sürenin sonunda da memur iyileşmezse, memur hakkında emeklilik işlemi yapılır. (md.105)

Devlet Memurları Kanunu, görevlerinden dolayı saldırıya uğrayanlarla, görevleri sırasında ve görevlerinden dolayı kazaya uğrayan, veya meslek hastalığına yakalanan memurları, hizmet süreleri ne olursa olsun, iyi oluncaya kadar izinli saymaktadır.


Aylıksız izin:

Memurlara yasanın belirttiği zorunluluk hallerinde aylıksız izin verilebilir. (md.108) aylıksız izin verilebilecek durumlar aşağıda sıralanmıştır.

a) Memurların bakmaya mecbur olduğu ya da eşlik etmediği takdirde, yaşamı tehlikeye girecek yakın akrabalarından birinin ağır bir kaza geçirmesi, yada önemli bir hastalığa tutulması durumunda en çok altı aya kadar aylıksız izin verilebilir. Bu süre altı ay daha uzatılabilir.

b) On hizmet yılını tamamlamış olan memurlara bir defada kullanılmak üzere 6 aya kadar aylıksız izin verilebilir.


Aylıksız izin

c) Doğum yapan memurlara istekleri halinde 104 üncü maddenin (A) bendinde belirtilen sürelerin bitiminden itibaren 12 aya kadar aylıksız izin verilir.

d) Yetiştirilmek üzere yurt dışına gönderilen memurların eşlerine en çok dört yıla kadar izin verilebilir.

e) Yurt içine veya yurt dışına sürekli görevle atanan memurların eşlerine en çok dört yıla kadar izin verilebilir.

f) Muvazzaf askerliğe ayrılan memurlar, görev yeri saklı kalmak üzere askerlik süresince izinli sayılır.


5-Aylık Hakkı

Memurlara tanınan önemli mali hak, memur aylığıdır. Memur aylığı hem adaletli, hem de yeterli olmalıdır.

Anayasanın 55. maddesinde, genel olarak “çalışanların, yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli” önlemlerin Devlet tarafından alınacağı kuralı yer almıştır. Anayasanın bu genel kuralı Devlet memurlarına ödenen aylığın niteliğini göstermesi yönünden ilgi çekicidir.


Aylık Hakkı

Esasen Devlet Memurları Kanunu da aylığı şöyle tanımlamıştır. “Aylık: bu kanuna tabi kurumlarda görevlendirilen Devlet memurlarına hizmetlerinin karşılığında, kadroya dayanılarak ay itibariyle ödenen parayı” ifade eder.(md.147)


Aylık Hakkı

Aylığı hak kazanabilmek için, memurun işe başlaması gerekir.

Devlet Memurları Kanunundan önce yürürlükte olan kurallara göre, işe başlamayı izleyen ay başından itibaren memur aylığa hak kazanırdı. Haksızlığa yol açan bu durumu, Devlet Memurları Kanunu değiştirmiştir.

Buna göre, bir göreve açıktan aday, ya da asli memur olarak atananlar, göreve başladıkları günden itibaren aylığa hak kazanırlar. (md.165)

Devlet memurlarına aylıkları her ayın on beşinde(15) peşin olarak ödenir.


6-Yolluk Hakkı

Memurların gerek yurt içinde, gerekse yurt dışında geçici olarak görevlendirilmeleri, ya da görev yerlerinin değiştirilmesi durumunda memurlara, aylıklarından başka, Harcırah Kanunu ve Bütçe kanunu uyarınca yolluk ödenir. (md.177)


7-Diğer Sosyal Haklar

Devlet Memurları Kanunundan önce de memurlara, emeklilik, tedavi, çocuk zammı, doğum ve ölüm yardımı gibi bazı sosyal haklar ve yardımlar sağlanmıştır.


Diğer Sosyal Haklar

Devlet memurlarına tanınan sosyal haklardan ve yardımlardan bazılarına aşağıda değinilmiştir.

Tedavi Yardımı:

Devlet memurları ile eşlerinin, ya da bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve çocuklarının tedavileri devlet tarafından parasız olarak yapılır. Gerektiğinde bunlar, tedavileri için yurt dışına da gönderilebilir. Bunların, yol ve tedavi giderleri, memurun kurumu tarafından ödenir. (md.209)


Diğer Sosyal Haklar

Aile Yardım Ödeneği:

Devlet Memurları Kanununun getirdiği sosyal haklardan biri de “Aile Yardımı Ödeneği” dir. Memurlara her ay aylıkları ile birlikte, gelir getirici bir işte çalışmayan eş ve çocukları için, aile yardımı ödeneği ödenir. (md.202)

Doğum ve Ölüm Yardımı:

Memurlara tanınmış olan doğum ve ölüm yardımları, Devlet Memurları Kanunu ile yeniden düzenlenmiştir. Buna göre, devlet memurlarından çocuğu dünyaya gelenlere, doğum yardımı yapılır. (md.207)


Doğum ve Ölüm Yardımı

Memurun ölümü durumunda en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katı tutarında, memur olmayan eşi ile aile yardım ödeneği alan çocuğun ölümü durumunda ise bir aylık tutarında ölüm yardımı yapılır. (md.208) Doğum ve ölüm yardımları, hiç bir vergi ve kesintiye uğramadan hemen saymanlarca ödenir. Bu yardımlar borç için haczedilemez.

Ölen memurun cenaze giderleri, memurun kurumunca ödenir. Yurt dışında sürekli veya geçici görevle bulunan memurun, ya da eşinin, veya bakmakla yükümlü olduğu çocuğunun ya da ana ve babasının yurt dışında ölümü durumunda cenazenin yurda getirilmesi giderleri, yine memurun kurumu tarafından karşılanır.


Emeklilik

Devlet Memurlarının T.C. Emekli Sandığı Kanununda belirtilen şartlar içinde emeklilik hakları vardır. Genel olarak 08.09.1999 tarihine kadar, kadın memurlarda 20, erkek memurlarda 25 fiili hizmet yılını dolduranlar istedikleri tarihte yaş kaydı aranmaksızın emekliliğe hak kazanabilmekte iken;

“Sosyal Güvenlik Reformu’’ olarak bilinen ve 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununda bir kısım değişiklikler öngören 4447 sayılı kanun emeklilik yaşını kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşına çıkarmış, 5434 sayılı kanunun geçici 205. maddesi emeklilikte kademeli geçişi düzenlenmiştir.


Çekilme Hakkı:

Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler. (İstifa edebilirler) (md. 20)

Sendika Kurmak, kurulu bir memur sendikasına üye olma hakkı:

DMK'da 1997 tarihinde 4275 sayılı yasa ile yapılan değişiklikle Devlet Memurları Anayasada ve Özel Kanunda belirtilen hükümler uyarınca Sendika ve Üst Kuruluşlar kurabilirler ve bunlara üye olabilirler. (md.22 )


İsnat ve İftiralara Karşı Koruma :

Devlet memurları hakkındaki ihbar ve şikayetler, garaz veya mücerret hakaret için uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma veya yargılamanın tabi olduğu kanuni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde, Merkezde bu memurun en büyük amiri, illerde Valiler isnatta bulunanlar hakkında Kamu Davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından isterler. (md.25 )


…

Kovuşturma ve Yargılama Hakkı :

Devlet memurlarının görevlerinden dolayı TCK anlamında suç işlemeleri halinde, işledikleri suçlardan dolayı soruşturma ve Kovuşturma yapılması ve haklarında dava açılması 4483 sayılı özel kanun hükümlerine tabidir.

Bu kanuna göre; memurların görevlerinden dolayı(görevden kaynaklanan suçlar) suç işlemeleri halinde polis ve savcılık doğrudan adli soruşturma yapamaz.(Suçüstü halleri, Adli Görev sırasında işlenen suçlar ve 3628 sayılı yasaya tabi suçlar hariç) Savcılığın soruşturma iznini vermeye yetkili makamdan izin istemesi gerekir.

Bu iznin verilebilmesi için soruşturma iznini vermeye yetkili makamın (Valilik veya Kaymakamlık) ilgili memur hakkında 4483 sayılı yasaya göre ön inceleme yaptırması gerekmektedir. Karar bu ön önceleme neticesinde verilmektedir. Bu bir tür memur dokunulmazlığıdır. (md.24)


Olumsuz Sicil Raporlarına İtiraz etme Hakkı:

Devlet Memurlarından sicil notu ortalaması 60'ın altında olanlar olumsuz sicil almış sayılır. Bu durumda yetersizliği tespit edilen memurun sicil raporundaki kusur ve eksikleri, uyarılmaları bakımından gizli bir yazı ile atamaya yetkili sicil amirleri tarafından (İl memurları için Valilik, Bakanlık memurları için Sağlık Bakanlığı) kendilerine bildirilir. (md. 117)

117. Maddeye göre kendisine tebligat yapılan devlet memurları, buna karşı tebliğ tarihinden itibaren en çok bir ay içinde aynı amirlere itiraz edebilirler. Atamaya yetkili amirler itirazla ilgili kararlarını iki ay içinde ilgiliye yazı ile bildirirler.

Kararın olumsuz olması halinde memurun olumsuz sicile karşı İdare Mahkemesinde iptal davası açma hakkı vardır.(md.118)


Disiplin Cezalarına İtiraz ve Dava Hakkı:

Disiplin amirleri tarafından verilen Uyarma ve Kınama Cezalarına karşı itiraz, varsa bir üst Disiplin Amirine yoksa Disiplin kurullarına yapılabilir.

Aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve Devlet memurluğundan çıkarma cezalarına karşı İdari Yargı yoluna başvurulabilir.

Disiplin cezalarına karşı yapılacak itirazlarda süre kararın ilgiliye tebliğinden itibaren 7 gündür. Bu süre içinde itiraz edilmeyen kararlar kesinleşir.

İtiraz yolu kapalı olan Disiplin Cezalarına karşı cezanın tebliği tarihinden itibaren 60 gün içinde İdare Mahkemesine iptal davası açılması gerekir aksi taktirde bu cezalarda kesinleşir. (md.135)


DİSİPLİN VE İDARİ SORUŞTURMALAR


Memur Suçları;Memur Suçları;

1) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu veya ceza hükümlü diğer kanunla açıkça suç sayılan söz, fiil ve davranışlar,

2) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, kurumların kendi özel kanunları ve bu kanunlara dayanılarak çıkartılan tüzük, yönetmelik ve yönerge de suç sayılan söz, fiil ve davranışlar olmak üzere iki kısma ayrılır.

Birinci gruptakiler, adli nitelikli olup amir, memur, işçi, kamu görevlisi ve hizmetlisi gibi herkes tarafından işlenebilir.

İkinci gruptaki suçlar ise, disiplin nitelikli olup sadece memurlar tarafından işlenebilir. Bu suçlar hakkında ise, idari soruşturma yapılır.

İdari soruşturmanın diğer bir adı da disiplin soruşturmasıdır.


1. İdari Soruşturmayı Gerektiren Durumlar:

Kamu görevli ve hizmetlilerinin, Türk Ceza Kanunu ve diğer ceza hükümlü kanunlar kapsamına girmeyen, adli teklif gerektirmeyen, kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesine engel olan, kamu yönetiminin uyulmasının zorunlu kıldığı, söylenmesini ve yapılmasını yasakladığı kurallara uymayan söz, fiil ve davranışlarına idari suç/disiplin suçu'', bu suçların incelenip soruşturulmasına ''idari soruşturma/disiplin soruşturması bu kusurlu davranışlar karşısında uygulanan cezaya da ''idari ceza /disiplin cezası'' adı verilmektedir.


2. Disiplin Amiri ve Disiplin Cezaları:

Madde 124: (Değişik: birinci fıkra: 29/11/1994 KHK 243/25 md.) Disiplin amirleri; kurumlarının kuruluş ve görev özellikleri dikkate alınarak devlet personel başkanlığının görüşüne dayanılarak özel yönetmeliklerinde tayin ve tespit edilecek amirlerdir.


2. Disiplin Amiri ve Disiplin Cezaları

Madde 125: (Değişik : 12/5/1982-2670/31 md.)

Devlet Memurlarına Verilecek Disiplin Cezaları ile Her Bir Disiplin Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller Şunlardır :

A-Uyarma : Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak,

b) Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terk etmek,



A-Uyarma Cezası

c)Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek,

d)Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak,

e)Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,

f)Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak,

g)Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,

h)Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak.


2. Disiplin Amiri ve Disiplin Cezaları Devam…

B-Kınama Cezası: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımından kusurlu davranmak,

b) Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek,

c) Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak,



B-Kınama Cezası

d) Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,

e) Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak,

f) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek,

g) İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak,

h) İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak,



B-Kınama Cezası

ı) Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekil çizmek ve yapmak,

j) Verilen emirlere itiraz etmek,

k) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak,

l) Kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak.

m) (Ek:17/9/2004-5234/1 md.)Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek.



C-Aylıktan Kesme Memurun, brüt aylığından 1/30 - 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

Aylıktan Kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak,

b) Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,

c) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak,

d) Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak,



C-Aylıktan Kesme

e) Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek,

f) Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak,

g) İkamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terk etmek,

h) Toplu müracaat veya şikayet etmek,

ı) Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,

j) Yasaklanmış her türlü yayını görev mahallinde bulundurmak.



D-Kademe İlerlemesinin Durdurulması: Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 - 3

yıl durdurulmasıdır.

Kademe İlerlemesi cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

a) Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek,

b) Özürsüz ve kesintisiz 3 - 9 gün göreve gelmemek,

c) Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak, d) Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak,



D-Kademe İlerlemesinin Durdurulması

e) Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak,

f) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek,

g) (Mülga:17/9/2004-5234/33 md.)

h) Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak,




ı)Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak,

j)Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak,

k)Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak,

l)Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek,




ı)Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak,

j)Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak,

k)Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak,

l)Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek,




m) Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek,

n) Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak,

o) Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak.



E- Devlet Memurluğundan Çıkarma: Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.

Devlet Memurluğundan Çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

a) İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak, boykot, işgal, engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak,

b) Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek,

c) Siyasi partiye girmek,



E- Devlet Memurluğundan Çıkarma

d) Özürsüz olarak (...) (1) bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek,

e) Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak,

f) Amirine ve maiyetindekilere fiili tecavüzde bulunmak,

g) Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak,


2. Disiplin Amiri ve Disiplin Cezaları Devam…

E- Devlet Memurluğundan Çıkarma Devam…

h) Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak,

ı) Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek,

j) Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak,

k) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek.


Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların sicilden silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır.

Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.

Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve iyi veya çok iyi derecede sicil alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.


Öğrenim durumları nedeniyle yükselebilecekleri kadroların son kademelerinde bulunan Devlet memurlarının, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının verilmesini gerektiren hallerde, brüt aylıklarının 1/4'ü-1/2'si kesilir ve tekerrüründe görevlerine son verilir.

Özel kanunların disiplin suçları ve cezalarına ilişkin hükümleri saklıdır.

Disiplin kovuşturmasının yapılmış olması, fiilin genel hükümler kapsamına girmesi halinde, sanık hakkında ayrıca ceza kovuşturması açılmasına engel teşkil etmez.

Disiplin cezaları, memuru görevine bağlamak ve kamu hizmetlerinin en iyi bir düzeyde yürütülmesini sağlamak maksadıyla düzenlenmiştir.


Disiplin Cezası Verilebilmesi İçin;

-İşlenmiş bir suçun bulunması,

-Bu suçun bir memur tarafından işlenmiş olması,

-Soruşturma yapılmış olması,

-Memurun savunmasının alınmış olması,

-Suçun zaman aşımına uğramamış olması,

Verilecek disiplin cezasının yasada belirlenmiş olması gerekir.


Disiplin Cezalarının Sicilden Silinmesi

Disiplin cezaları memurun siciline işlenir.

Cezaların sicilden silinme süresi anılan kanunun 133. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre;

''uyarma'' ve ''kınama'' cezaları cezanın uygulanmasından 5 sene,

''aylıktan kesme'' ve ''kademe ilerlemesinin durdurulması'' cezaları da 10 sene sonra sicilden silinir.

Sicilin silinmesi için memurun, atamaya yetkili amire başvurması gerekir.

''Devlet memurluğundan çıkarma cezası'' sicilden silinmez.


Disiplin Cezası Uygulamasında Takdir Hakkı

Disiplin cezalarının uygulanmasıyla ilgili olarak anılan kanunun 126. maddesinde;

''Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu'nun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur; cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde, atamaya yetkili amirler, 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.” hükmü yer almaktadır.


Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Amir ve Kurallar

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 126. maddesine göre; ''uyarma'', ''kınama'' ve ''aylıktan kesme'' cezaları disiplin amirleri tarafından; ''Kademe İlerlemesinin Durdurulması'' cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki "Disiplin Kurulunun'' kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler tarafından, "İl Disiplin Kurulunun'' kararına dayanan hallerde valiler tarafından verilir. ''Devlet memurluğundan çıkarma'' cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun "Yüksek Disiplin Kurulu'' kararı ile verilir.

Özel Kanunların disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullarla ilgili hükümleri saklıdır.


Memurun Savunma Hakkı

1982 Anayasası'nın 129. maddesinde; ''Memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları memurlarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemez.” denilmektedir.

Anayasanın yukarıya alınan hükmüne dayanılarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 130. maddesinde;

''Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun (7) günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur; savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.” denilmiştir.


Memurun Savunma Hakkı

Yasa maddesinde memurun savunma yapması için belirli bir sürenin verilmesi öngörülmüştür.

Disiplin cezasını verecek olan amir veya disiplin kurulu memura savunması için en az yedi gün süre tanır. Bu süre içinde savunma yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Savunma hakkından vazgeçmiş sayılma, memurun işlediği suçu ikrar anlamına gelmez, suçluluğa elde mevcut bilgi ve belgelere göre karar verilmesi gerekir.

Soruşturma sırasında müfettiş veya muhakkikin memurun ifadesini alması, yasa maddesinde yazılı memurun savunması değildir.

Soruşturma tamamlandıktan sora mutlaka memurun savunmasının alınması gerekir.


Disiplin Cezalarına İtiraz

1982 Anayasası'nın 129. maddesinin 3. fıkrasında, "uyarma ve kınama cezaları hariç, disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz.” denilmiştir.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 135. Maddesinde Disiplin Cezalarına İtirazların;

Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma veya kınama cezalarına karşı itiraz, varsa bir üst disiplin amirine yoksa disiplin kurullarına yapılabilir.

Aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve Devlet memurluğundan çıkarma cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir.

Disiplin amirleri ve disiplin kurulları tarafından verilen disiplin cezalarına yapılacak itirazlarda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren 7 gündür. Bu

süre içerisinde itiraz edilmeyen cezalar kesinleşir.


Disiplin Cezalarına İtiraz

İtiraz halinde, itiraz mercileri kararı gözden geçirerek verilen cezayı aynen kabul edebilecekleri gibi ; cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler.

İtiraz üzerine verilen kararlar kesin olup bu kararlar aleyhine idari yargı yoluna başvurulamaz.

İtiraz mercileri itiraz dilekçeleri ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren 30 gün içinde kararlarını vermek zorundadır. Kaldırılan cezalar sicilden silinir.(md.136)


Disiplin Cezalarında Zaman Aşımı

Zaman aşımı, kanunda yazılı sürelerin geçmesiyle Devletin dava etme ve ceza verme yetkisinin düşmesidir. Zamanın geçmiş olması, cezalandırma zaruretini zayıflatmakta ve ortadan kaldırmaktadır. Suç ile ceza arasına giren uzun süre, cezadan beklenilen gayeleri engellemektedir.

Zaman aşımı, toplum yararı düşüncesine dayanır. Uzunca bir sürenin geçmesiyle unutulmuş olan bir suçu cezalandırmada veya hükmedilen cezayı çektirmede toplumun yararı yoktur. Bir insanı uzun müddet suç isnadı altında bırakmak, hürriyet ve masumiyetin korunması prensibine aykırı düşmektedir.


Soruşturmaya Başlamada Zaman Aşımı

657 sayılı Kanunun 125. maddesinde sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren; uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarını içeren suçlarda bir ay (1) içinde disiplin soruşturmasına, memuriyetten çıkarma cezasını gerektiren suçlarda ise altı (6) ay içinde disiplin kovuşturmasına başlanması gerekmektedir.

Bu süre içinde, soruşturma veya kovuşturmaya başlanmadığı takdirde ceza verme yetkisi zaman aşımına uğramaktadır.


Ceza Vermede Zaman Aşımı

Ceza vermede zaman aşımı''; disiplin suçunun işlendiği tarihten itibaren en geç iki yıl içerisinde soruşturmanın bitirilip memura gerekli disiplin cezasının uygulanmış olmasını gerektiren zamanın aşılmasıdır.

Ceza vermede zaman aşımı, fiilin işlendiği tarihin ertesi gününden itibaren işlemeye başladığından, bu günün çok iyi belirlenmesi gerekir.

Ayrıca, soruşturma raporlarının başlangıç kısımlarında disiplin fiillerinin vuku bulduğu ve işlendiğinin öğrenildiği tarihlerin yıl, ay ve gün olarak açıkça belirtilmesi yasal bir zorunluluktur.


Disiplin Cezalarının Uygulama ve Karar Süresi

Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren 15 gün içinde vermek zorundadırlar.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15 gün içinde tevdi edilir.

Disiplin Kurulu da dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir. Memurluktan çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı bulunduğu kurumun Yüksek Disiplin Kurulu'na tevdiinden itibaren azami altı ay(6) içinde bu kurulca, karara bağlanır (md.128).


Disiplin Cezasının Memura Etkisi

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 132. maddesindeki; aylıktan kesme ve kademe ilerlemesini durdurma cezası alanlar; Vali , Büyükelçi, Müsteşar, Müsteşar yardımcısı, Genel müdür, Genel müdür yardımcısı, Daire başkanı, görevlerine atanamazlar.

Atamaları Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılanlar hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.


Memurun Görevden Uzaklaştırılması

Görevden uzaklaştırma, Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülen Devlet memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir. Bu tedbir, soruşturmanın herhangi bir safhasında alınabilir ( md.137).

a) Görevden Uzaklaştırmaya Yetkili Olanlar :

1. Atamaya yetkili amirler, 2. Bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri, 3. İllerde valiler, 4. İlçelerde kaymakamlar (ilçe idare şube başkanları hakkında valinin muvafakatı

şarttır).

Valiler ve kaymakamlar tarafından alınan görevden uzaklaştırma tedbiri, memurun kurumuna derhal bildirilir. Haklarında mahkemelerce cezai kovuşturma yapılan memurlar da zikredilen yetkililerce görevden uzaklaştırılabilirler (md.140).



b) Görevden Uzaklaştıran Amirin Sorumluluğu:

Görevinden uzaklaştırılan Devlet memurları hakkında görevden uzaklaştırmayı izleyen 10 iş günü içinde soruşturmaya başlanılması şarttır. Memuru görevden uzaklaştırdıktan sonra derhal soruşturmaya başlamayan, keyfi olarak veya garaz veya kini dolayısıyla bu tasarrufu yaptığı, yaptırılan soruşturma sonunda anlaşılan amirler hukuki, mali ve cezai sorumluluğa tabidirler (md. 139).

Soruşturma sonunda disiplin yüzünden memurluktan çıkarma veya cezai bir işlem uygulanmasına lüzum kalmayan Devlet memurları için alınmış görevden uzaklaştırma tedbiri yukarıda belirtilen yetkililerce, (müfettişler tarafından görevden uzaklaştırılanlar hakkında atamaya yetkili amirlerce) derhal kaldırılır (md.142).



c) Memurun Göreve Tekrar Başlatılması Zorunlu Olan Haller

Soruşturma veya yargılanma sonunda yetkili mercilerce;

a) Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler, b) Yargılamanın men'ine veya beraatına karar verilenler, c) Hükümden önce haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar, d) Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel

olmayacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenler,

Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır (md. 143).

Görevden uzaklaştırma tedbiri, memurun soruşturmaya konu olan fiillerinin, hizmetlerini devama engel olmadığı hallerde her zaman kaldırılabilir (md. 144).



e) Görevden Uzaklaştırmada Süre:

Görevden uzaklaştırma bir disiplin kovuşturması icabından olduğu takdirde en çok 3 AY devam edebilir. Bu süre sonunda hakkında bir karar verilmediği takdirde memur görevine başlatılır.

Bir ceza kovuşturması icabından olduğu takdirde, görevinden uzaklaştırmaya yetkili amir (Müfettişlerin görevinden uzaklaştırdıkları memurlar hakkında atamaya yetkili amir) ilgilinin durumunu her iki ayda bir inceleyerek görevine dönüp dönmemesi hakkında karar verir ve ilgiliye de yazı ile tebliğ eder (md 145).



f) Görevden Uzaklaştırmanın Gerekçeleri:

Görevden uzaklaştırma, memurlar hakkında gerek ceza yasasına, gerek disiplin hükümlerine göre, soruşturmanın sağlıklı bir biçimde yürütülmesi için başvurulan geçici bir önlemdir. Görevden uzaklaştırma kararı bir görevden çıkarma kararı değildir, bu nedenle memuriyet görevi sona ermez.

Yapılan soruşturmanın sonuçlanması yahut ceza soruşturması sonunda verilecek muhakemenin yapılmasına gerek olmadığı ya da beraat kararı ve disiplin soruşturması sonunda memurluktan çıkarmaya gerek kalmayanlar hakkında alınan karar ile görevden uzaklaştırma sona ermiş olur. Hatta görevden uzaklaştırma kararı idare tarafından her zaman geri alınabilir.



f) Görevden Uzaklaştırmanın Gerekçeleri:

Bir memurun görevden uzaklaştırılabilmesi için ''Devlet hizmetlerinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülmesi'', gerekir. Ortada herhangi bir sebep yokken sırf ''görevi başında kalması sakıncalı” diye bir memur kesinlikle görevden uzaklaştırılmamalıdır.

Ancak görevden uzaklaştırma önleminin alınabi1mesi için ortada disiplin veya Türk Ceza Kanunu'na göre soruşturma yapılmasını gerektiren bir olayın bulunması gerekir. Bu olay üzerine, memurun kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde görevi başında kalmasında sakınca bulunup bulunmadığının değerlendirmesi yapılarak karar verilebilir.


Memuriyetten Ayrılanlar Hakkında Disiplin Cezası Uygulanması:

Memurların disiplin suçu işledikten sonra çalıştığı kurumundan ayrılması, istifa etmesi veya emekli olması halinde hakkında ne gibi işlem yapılacağı hususunda Devlet Memurları Kanunu'nda açık bir hüküm yoktur.

Ancak, gereğine göre herhangi bir nedenle çalıştığı kurumdan ayrılan personele disiplin cezası görevden ayrılmamış personel gibi değerlendirilir. Ancak yaş haddinden emekli olmuş bir Devlet memuruna, yeniden göreve dönme imkanı olmadığı için disiplin cezası uygulama imkanı yoktur.


Görevden Çekilme İSTİFA Madde 94

1. Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı müracaat etmek şartıyla çekilme isteğinde bulunabilir.

2. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde yazılı müracaat şartı aranmaksızın çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.

-Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atamadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir.

-Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay kaydına tabi değildir.


Çekilen ve Çekilmiş Sayılanların Yeniden Atanmaları Madde 97:

Memurların mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere,

A-94. maddenin 2.ve 3. fıkrasına (çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atamadığı takdirde, üstüne haber vererek, görevini bırakabilir) uygun olarak memuriyetten çekilenler altı ayı geçmeden memurluğa alınamazlar.

B-Bu kanuna göre çekilmiş sayılanlar 94. maddenin 2. fıkrasına uymadan bir yıl geçmeden memurluğa alınamazlar.

C-95. maddede yazılı (çekilmede devir ve teslim yapmadan ayrılanlar) 3 yılı geçmeden memurluğa alınamazlar.

D-96. madde ye aykırı (Olağanüstü hal, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurları, yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar) hareket edenler hiçbir surette Devlet memurluğuna atanamazlar.


Memurluğun Sona Ermesi Madde 98:

Devlet Memurlarının;

a) Bu kanun hükümlerine göre memurluktan çıkarılmasıb) Memurluğa alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının

sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi,

c) Memurluktan çekilmesi,ç) İstek, yaş haddi, malullük ve sicil sebeplerinden biri ile emekliye

ayrılması,d) Ölümü, hallerinde memurluğu sona erer.


TEŞEKKÜRLER…


Documents

2014 YILI ADAY MEMUR EĞİTİM SUNUMU Avukat Duriye UÇAR Hukuk Birimi