127

BD MART 2018

Truva savaşı,Yunan mitolojisin-de, Truvalı Paris’in Sparta Kralı

Menelaus (Menelaos)’un karısı He-len’i kaçırması sonucunda Yunan-

lar’ın (Akalılar) Anadolu’da-ki Truva kentine saldırmasını konu alan savaştır.

Savaş, Yunan mitolojisi ve edebiyatında çok önemli

bir yere sahiptir ve detayları Ana-dolulu ozan Homeros’un İlyada ve Odysseia adlı destanında anlatıl-maktadır.

İlyada, on yıl süren savaşın son bir aylık dönemini en ince ayrıntı-larına kadar anlatırken Odysseia, Yunan komutanlardan Odysseus’un Truva’nın düşüşünden sonra vatanı

2018TROİAYILI

Düşler ve DüşüncelerYahya Aksoy

128

BD MART 2018

kadınların en güzeli’ olan Helen’i, Paris’e aşık eder. Paris, Sparta’yı ziyaretinde Helen’e aşık olur ve iki aşık birlikte Truva’ya dönerler.

Kendilerine hakaret edildiği-ne inanan Yunanlar, Menelaus ve kardeşi Miken Kralı Agamemnon önderliğinde Aka ordusunu toplar ve Truva’ya bir sefer düzenler.

Helen’in iade edilmesi ve kendi-lerine tazminat ödenmesi teklifleri-ne olumlu yanıt vermeyen Truvalılar ile uzun ve zorlu bir savaşa girerler.

Truva, deniz baskınlarından korunacak kadar içeride olmasına karşın Helespontos (Çanakkale) ile Karadeniz’i bağlayan ticaret yoluna hakim olacak kadar denize yakın bulunuyordu.

Her yıkılışında yeniden yapıl-mış bu önemli ticaret şehrinde

dokuz tabaka meydana çıkarıldı. Bunlardan MÖ 15-12. yüzyıla ait olan 6. tabaka, Homeros’un anlattığı

Truva’dır (A. S. Tülay-Ege'nin Antik Öyküle-ri-İlyada 230-232):

"Erikhtonios tan Tros doğ-du,Troaslıların kralı. / Kusur-suz üç oğlu oldu Tros'un da: / İlios, Assarakos,

İthaka’ya yaptığı yolculuğunu dile getirir.

Zeus, düzenlediği Peleus ile Thetis’in düğününe tanrıçalardan Eris’i davet etmez. Bunun üzerine Eris, düğüne altın bir elma gönde-rerek, bunun “en güzel tanrıçaya” verilmesini ister.

Athena, Hera ve Afrodit altın elmanın kime verilmesi gerektiği konusunda anlaşmazlığa düşünce Zeus, tanrıçaları Paris’e gönderir ve en güzel tanrıçayı Paris’in seçmesi-ni ister. Paris altın elmayı Afrodit’e verir.

Karşılığında Afrodit, “tüm

Helen'in kaçırılışı /Ressam: Gavin Hamilton, (1723 - 1798)

Paris, Sparta’yı ziyaretinde Helen’e aşık olur ve iki aşık birlikte Truva’ya dönerler.

129

BD MART 2018

tanrılara denk Ganymedes."

İlios, Frig-ya'da düzenlene bir yarışmanın birincisi olunca kendisine, aralarında bir benekli ineğin de olduğu ödül-ler verilir. İlios, bilicilerin sözü-nü dinleyerek benekli ineğin durduğu yerde sonradan Truva adını alacak İlion kentini kurar. Kent surları bilicilik tanrısı Apollon'un da aralarında çalıştığı ustalar tarafından çok kalın surlarla çevrilir. Kral Priamos'un oğlu Paris'in Helena'yı kaçırması nedeniyle çıkan savaşta yakılıp yıkılır.

Homeros’un Truva Savaşı’nda bahsettiği kentin, Yunanlar tara-fından tahrip ediliş tarihi olarak ilk çağda MÖ 1184 yılı kabul edilir.

Truva atı, Truva surlarını geç-mek ve kente gizlice girmek ama-cıyla Odysseus tarafından yaptırılan bir at maketidir.

Yaklaşık 10 yıl süren savaşın ardından, askerlerin oldukça yorgun ve halsiz olmaları üzerine, Odysseus tahtadan bir at yapmak istedi. Truva atının yapılmasından sonra Odys-seus ile diğer bazı komutanlar bu maketin içine gizlendi ve diğerleri de denize açılarak gemileri Bozca-ada’nın arka tarafına, Troyalıların kendilerini göremeyeceği bir şekilde

gizlediler. Planın istedikleri gibi yürümesi amacıyla, Akalı bir askeri atın yanında bıraktılar. Akalıların geri çekilmesini fırsat bilen Truva-lılar, batı kapısının önünde bulu-nan tahtadan yapılmış atın yanına gittiler. Tam bu esnada Sinon adlı Akalı bir asker ortaya çıktı ve Yu-nanlardan nefret ettiğini, Akalıların kendisini kurban seçtiğini ve bu olay üzerine kaçarak kurtulduğunu söyledi.

Akalı askerin Truva atı hakkın-daki düşünceleri şöyleydi:

Bu at Tanrıça Athena adına kut-sal bir sunak amacıyla yapılmıştı. Çok büyük olmasının nedeni, onun dar şehir kapılarından Troyalılar tarafından şehrin içine sokulmasını engellemekti. Akalıların istediği şey, bu atın Troyalılar tarafından yakılıp yıkılacak, böylece Troya üzerine Tanrıça Athena’nın nefreti çekilmiş olacaktı.

Odysseus tarafından yaptırılan tahta at maketi.

130

BD MART 2018

şim aracı olacaktır. Özellikle son dö-nemde ülke imajımız aleyhinde sürdürülen olumsuz propaganda girişimlerine karşı stratejik iletişim ça-lışmaları büyük önem arz etmektedir.

Çanakkale merke-zine bağlı Tevfikiye köyü sınırları içinde yer alan ve 5 bin

yıllık geçmişe sahip Troia Ören Yeri’nin dünyaya daha iyi tanıtıl-masını amaçlayan ‘2018 Troia Yılı’ tanıtımı, Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş’un da katıldığı törenle yapıldı.

Antik Çağ'dan günümüze ve ge-leceğe uzanan, antik öykülere

ve tarihe sığmayan Truva Efsanesi, sürekli olarak dillerde ve gönüllerde özgün yerini koruyacaktır.

Homeros'un "Ebebi mavilik-ler ülkesi"diye adlandırdığı Ege uygarlığının merkezi Çanakkale'de, 1998'de UNESCO "Dünya Kültür Mirası" listesine alınan TRUVA'nın 20. yılı, "Anadolu Ateşi" gösterileri ve evrensel etkinliklerle "Dünya-ya Açılan Turizm Kapısı Truva" olarak, yirmi milyon turisti çekecek şekilde kutlanmaldır.

Kültür Turizmi, bir ülkeyi ta-nıtmanın en etkili ve kalıcı yoludur.Ülkemiz'de bu zenginlik vardır. Ül-kemizin tarihi değerlerini korumak ve tanıtmak ulusal bir görevdir.•

yahyaaksoybd@gmail.com

Akalı askerin söy-lediklerine inanan ve barışmak isteyen Truva-lılar, atı içeriye aldılar. Gece olduğunda barış kutlamaları yapan ve alkolün etkisiyle sızan Truvalılar, atın içerisine gizlenen Akalı askerler tarafından avlanmıştır. Bu sırada Akalı ordusu da Truva surlarına yak-laşarak şehri tamamen yıktılar.

Truva EfsanesiDünya genelinde birçok ülkenin

temel eğitim müfredatında giren İlyada ve Odesa destanı ile Troia, sadece eğitim, edebiyat ve tarihle değil aynı zamanda kültür, sanat ve spor alanlarında da tüm dünya karşılığı olan evrensel bir marka değeri olarak, 2018 yılında bu algı yönetimi ve iletişim stratejisinin en etkin aracı olacaktır.

Sürdürülebilir turizm hareketini yalnız sahip olunan kültürel, doğal, tarihsel ve beşeri değerler ile sağla-mak mümkün değildir.Turisti etki altına alacak, ilgili bölgeye seyahat etmesini teşvik edecek nedenlerin oluşturulması, günümüz rekabet koşullarında büyük öneme sahiptir.

Dünya tarihinin en kıymet-li miraslarından biri olan Troia, son yıllarda yaşanan bölgesel ve küresel olumsuzlukların gölgesinde kalan Türkiye turizmi tekrar güçlü dönemlerine geçişine önemli katkı sağlayacak çok yerinde bir ileti-