38
บทที่ 2 ทฤษฎีและเอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 คอมพิวเตอร์ช่วยสอน CAI (Computer-Assisted Instruction) 2.1.1 ความหมายของคอมพิวเตอร์ช่วยสอน CAI (Computer-Assisted Instruction) CAI ย่อมาจาก Computer Assisted Instruction หรือบางตาราว่ามาจาก Computer Aided Instruction แต่ไม่ว่าจะเป็นคาใดก็แปลได้ว่าคอมพิวเตอร์ช่วยสอน แต่ในปัจจุบันมีผู้นิยมคาว่า CBT(Computer Based Teaching หรือ Computer Based Training) มากกว่า ซึ ่งแปลตามตัวจะ หมายถึง การสอน หรือการฝึกอบรมโดยใช้คอมพิวเตอร์เป็นหลัก นอกจากนี ้ในอเมริกายังคงมีคาทีนิยมใช้อีกคาหนึ ่งคือ CMI(Computer Managed Instruction) ซึ ่งหมายถึง การสอนโดยใช้ คอมพิวเตอร์ช่วยจัดการให้ ส่วนในยุโรปจะใช้คาว่า CBE(Computer Based Education) หมายถึง การศึกษาโดยใช้คอมพิวเตอร์เป็นหลัก นอกจากนี ้ยังมีคาที่นิยมใช้อีกสองคาด้วยกันคือ CAL(Computer Assisted Learning) และ CMI(Computer Managed Instruction) ส่วน ภายในประเทศนิยมใช้ CAI มากกว่าคาอื่นๆ CAI (Computer-Assisted Instruction) เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่สร้างขึ ้นมาโดยการใชภาษาคอมพิวเตอร์เขียนโปรแกรมหรือใช้โปรแกรมสาเร็จที่สร้างไว้แล้วมาใช้ในการนาเสนอ ควบคุมเนื ้อหาและกิจกรรมการเรียนต่างๆทางเครื่องคอมพิวเตอร์ ในการณ์นี ้อาจมีอุปกรณ์อื่นๆเข้า มาร่วมด้วย เช่น เครื่องเล่นวีดีโอ หรือสื่ออื่นๆ โดยที่โปรแกรมคอมพิวเตอร์เป็นตัวควบคุม กระบวนการเรียนทั ้งหมด 2.1.2 คุณสมบัติของ CAI (Computer-Assisted Instruction) คอมพิวเตอร์ช่วยสอนนั ้นแม ้ชื่อจะบอกว่าเป็นเรื่องของการสอน แต่ในการใช้งานจริงๆ ส่วนใหญ่เน้นไปทางการเรียนด้วยตัวเองมากกว่า กล่าวคือ ผู้เรียนเป็นผู้ใช้โปรแกรม CAI (Computer-Assisted Instruction) แนวคิดของ CAI (Computer-Assisted Instruction) เกิดขึ ้นจากนักศึกษาในสายของโสตทัศนะศึกษาเดิม หรือเทคโนโลยีทางการศึกษาใน ปัจจุบันรากลึกๆของ CAI (Computer-Assisted Instruction) คือ เครื่องช่วยสอน ( Teaching Machine) การมีเครื่องช่วยสอนทาให้ต้องมีโปรแกรมที่เป็นเนื ้อหา แบบฝึกหัด และข ้อสอบ ที่ใช้กับ เครื่องช่วยสอน โปรแกรมเนื ้อหาดังกล่าวพัฒนามาครั ้งหนึ ่งก็หายไปพร้อมกับเครื่องช่วยสอน ในขณะที่ความคิดเรื่องการให้การศึกษาตามอัตภาพ เป็นที่น่าสนใจของนักศึกษาในสมัยนั ้นจึงมี ความพยายามที่หาวิธีที่ทาให้ผู้เรียนสามารถเรียนได้ด้วยตนเองตามความสามารถของตน จะใช้เวลา มากน้อยอย่างไรไม่ว่า จึงเกิดการพัฒนาบทเรียนโปรแกรมขึ ้นมา โดยแทนที่จะใช้เครื่องมือช่วยสอน เป็นตัวเสนอ เนื ้อหาก็จะใช้หนังสือ(Programmed Text) เป็นตัวเสนอขึ ้นมา โดยการออกแบบวิธีการ

2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

บทท 2 ทฤษฎและเอกสารทเกยวของ

2.1 คอมพวเตอรชวยสอน CAI (Computer-Assisted Instruction)

2.1.1 ความหมายของคอมพวเตอรชวยสอน CAI (Computer-Assisted Instruction) CAI ยอมาจาก Computer Assisted Instruction หรอบางต าราวามาจาก Computer Aided

Instruction แตไมวาจะเปนค าใดกแปลไดวาคอมพวเตอรชวยสอน แตในปจจบนมผนยมค าวา CBT(Computer Based Teaching หรอ Computer Based Training) มากกวา ซงแปลตามตวจะหมายถง การสอน หรอการฝกอบรมโดยใชคอมพวเตอรเปนหลก นอกจากนในอเมรกายงคงมค าทนยมใชอกค าหนงคอ CMI(Computer Managed Instruction) ซงหมายถง การสอนโดยใชคอมพวเตอรชวยจดการให สวนในยโรปจะใชค าวา CBE(Computer Based Education) หมายถง การศกษาโดยใชคอมพวเตอรเปนหลก นอกจากนย งมค า ทนยมใชอกสองค าดวยกนคอ CAL(Computer Assisted Learning) และ CMI(Computer Managed Instruction) สวนภายในประเทศนยมใช CAI มากกวาค าอนๆ

CAI (Computer-Assisted Instruction) เปนโปรแกรมคอมพวเตอรทสรางขนมาโดยการใชภาษาคอมพวเตอรเขยนโปรแกรมหรอใชโปรแกรมส าเรจทสรางไวแลวมาใชในการน าเสนอ ควบคมเนอหาและกจกรรมการเรยนตางๆทางเครองคอมพวเตอร ในการณนอาจมอปกรณอนๆเขามารวมดวย เชน เครองเลนวดโอ หรอสออนๆ โดยทโปรแกรมคอมพวเตอรเปนตวควบคมกระบวนการเรยนทงหมด 2.1.2 คณสมบตของ CAI (Computer-Assisted Instruction) คอมพวเตอรชวยสอนนนแมชอจะบอกวาเปนเรองของการสอน แตในการใชงานจรงๆ สวนใหญเนนไปทางการเรยนดวยตวเองมากกวา กลาวคอ ผ เรยนเปนผ ใชโปรแกรม CAI (Computer-Assisted Instruction) แนวคดของ CAI (Computer-Assisted Instruction) เกดขนจากนกศกษาในสายของโสตทศนะศกษาเดม หรอเทคโนโลยทางการศกษาในปจจบนรากลกๆของ CAI (Computer-Assisted Instruction) คอ เครองชวยสอน (Teaching Machine) การมเครองชวยสอนท าใหตองมโปรแกรมทเปนเนอหา แบบฝกหด และขอสอบ ทใชกบเครองชวยสอน โปรแกรมเนอหาดงกลาวพฒนามาครงหนงกหายไปพรอมกบเครองชวยสอน ในขณะทความคดเรองการใหการศกษาตามอตภาพ เปนทนาสนใจของนกศกษาในสมยนนจงมความพยายามทหาวธทท าใหผเรยนสามารถเรยนไดดวยตนเองตามความสามารถของตน จะใชเวลามากนอยอยางไรไมวา จงเกดการพฒนาบทเรยนโปรแกรมขนมา โดยแทนทจะใชเครองมอชวยสอนเปนตวเสนอ เนอหากจะใชหนงสอ(Programmed Text) เปนตวเสนอขนมา โดยการออกแบบวธการ

Page 2: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

7

เสนอเนอหาใหสามารถดงดดความสนใจของผเรยนใชเทคนคการเสรมแรง และหลกการทางจตวทยาการเรยนรหลายๆอยางมาประกอบกน แตอยางไรกตามจดออนของบทเรยนโปรแกรมคอ ความเบอหนายซงเกดจากความจ ากดของกจกรรมความจ ากดของสอทน ามาใช ความจ าเจ อนเกดจากการอานเพยงอยางเดยว การทตองเปดหนงสอกลบไปกลบมา และขอปลกยอยอนๆ อกมากท าใหนกการศกษาหนไปมองหาวธการขจดปญหาดานความจ าเจดงกลาว โดยการใชคอมพวเตอรเปนตวน าเสนอเนอหาท าใหไดเปรยบบทเรยนโปรแกรมในหลายๆประการคอ 1. เสนอเนอหาไดรวดเรวฉบไว แทนทผเรยนจะตองเปดหนงสอบทเรยนโปรแกรมทละหนาหรอทละหลายๆหนา ถาเปนคอมพวเตอรกเพยงแตกดแปนพมพครงเดยวเทานน 2. คอมพวเตอรสามารถเสนอรปภาพทเคลอนไหวได ซงมประโยชนมากในการเรยนทซบซอนตางๆ 3. มเสยงประกอบได ท าใหเกดความนาสนใจ และเพมศกยภาพทางดานการเรยนภาษาไดอกมาก 4. สามารถเกบขอมลและเนอหาไดมากกวาหนงสอหลายเทา 5. ผเรยนมปฏสมพนธกบบทเรยนอยางแทจรง กลาวคอ มการโตตอบระหวางบทเรยนกบผเรยน สงนท าให CAI (Computer-Assisted Instruction) สามารถควบคมผเรยนหรอชวยเหลอผเรยนไดมาก ในขณะทยงเรยนโปรแกรมผเรยนสามารถหลอกตวเองโดยเปดผานเนอหาตางๆไปได แต CAI (Computer-Assisted Instruction) ไมสามารถท าได 6. CAI (Computer-Assisted Instruction) สามารถบนทกผลการเรยนประเมนผลการเรยนและผเรยนได ในขณะทบทเรยนโปรแกรมท าไมได ผเรยนตองเปนผประเมนตนเอง 7. เหมาะส าหรบการเรยนการสอนผานการสอสาร เชน การศกษาทางไกลผานดาวเทยม ทางอนเตอรเนต หรอการสอสารอยางอน CAI (Computer-Assisted Instruction) เปนบทเรยนโปรแกรมทน าเสนอดวยคอมพวเตอร ทน าเสนอเนอหาออกจากภาพทละหนาจนครบบทเรยน โดยทผเรยนท าหนาทเพยงกดแตแปนพมพ เพอเปลยนเนอหาทละหนาเทานน แมวาบทเรยน CAI (Computer-Assisted Instruction) จะไดแนวคดมาจากบทเรยนโปรแกรม(Program Instruction) แต CAI (Computer-Assisted Instruction) สามารถท าในสงทบทเรยนโปรแกรมท าไมไดหลายๆประการ 2.1.3 การออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

Page 3: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

8

การสอน(Instruction) มหลายรปแบบวธ ค าวา คอมพวเตอรชวยสอน หรอ Computer Assisted Instruction (CAI) จงหมายถง โปรแกรมคอมพวเตอรหลายรปแบบทพฒนาขนเพอชวยเพมประสทธภาพการสอนการรบรของผเรยน การแบงรปแบบของโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอนดงกลาวน มอยหลากหลายขนอยกบความคดเหนของนกคอมพวเตอรการศกษาแตละทานโดยสรปแลวจะมรปแบบ 7 รปแบบดวยกน 1. การสอน (Tutorial Instruction) บทเรยนในแบบการสอนจะเปนโปรแกรมทเสนอเนอหา ความรเปนเนอหายอยๆแกผเรยนในรปแบบของขอความ ภาพ และเสยง หรอทกรปแบบรวมกน แลวใหผเรยนตอบค าถาม เมอผเรยนใหค าตอบแลวค าตอบนนจะไดรบการวเคราะหเพอใหขอมลยอนกลบทนท แตถาผเรยนตอบค าถามนนซ า และยงคงผดอกกจะมการใหเนอหาเพอทบทวนใหมจนกวาผเรยนจะตอบถก แลวจงใหตดสนใจวาจะยงคงเรยนเนอหาในบทนนอกหรอจะเรยนในบทใหมตอไป บทเรยนในการสอนแบบนนบวาเปนบทเรยนขนพนฐานของการใชคอมพวเตอรชวยสอนทเสนอบทเรยนในรปแบบของบทเรยนโปรแกรมแบบสาขา โดยสามารถใชสอนไดในแทบทกสาขาวชานบต งแตดานมนษยศาสตรไปจนถงวทยาศาสตร และเปนบทเรยนทเหมาะสมในการเสนอเนอหาขอมลทเกยวกบขอเทจจรง เพอการเรยนรทางดานกฎเกณฑหรอทางดานวชาการ แกปญหาตางๆ

รปท 2.1 รปแบบโปรแกรมบทเรยนเพอการสอน 2. การฝกหด (Drills and Practice) บทเรยนในการฝกหดเปนโปรแกรมทไมมการเสนอเนอหาความรแกผเรยนกอนแตจะมการใหค าถามหรอปญหาทไดคดเลอกมาจากการสม หรอออกแบบมาโดยเฉพาะ โดยการน าเสนอค าถามหรอปญหานนซ าแลวซ าเลาเพอใหผเรยนตอบ แลวมการใหค าตอบทถกตองเพอการตรวจสอบยนยนหรอแกไข และพรอมกบใหค าถามหรอปญหาตอไปอกจนกวาผเรยนจะสามารถตอบค าถาม หรอแกปญหานนจนถงระดบเปนทนาพอใจ ดงนน ในการใชคอมพวเตอรเพอ

ค าถามและค าตอบ การเสนอเนอหา บทน า

จบบทเรยน ตดสนค าตอบ ใหขอมลยอนกลบ หรอการแกไข

Page 4: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

9

ตดสนค าตอบ

การฝกหดนผเรยนจงจ าเปนตองมความคดรวบยอด และมความร ความเขาใจในเรองราวและกฎเกณฑเกยวกบเรองนนๆเปนอยางดมากอนแลว จงจะสามารถตอบค าถามหรอแกปญหาได โปรแกรมบทเรยนในการฝกหดนจะสามารถใชไดในหลายสาขาวชาท งทางดานคณตศาสตร ภมศาสตร ประวตศาสตร วทยาศาสตร การเรยนค าศพท และการแปลภาษา เปนตน

รปท 2.2 รปแบบโปรแกรมบทเรยนการฝกหด 3. สถานการณจ าลอง (Simulation) การสรางโปรแกรมบทเรยนทเปนสถานการณจ าลอง เพอใชในการเรยนการสอนซงจ าลองความเปนจรงโดยตดรายละเอยดตางๆ หรอน ากจกรรมทใกลเคยงกบความเปนจรงมาใหผเรยนไดศกษานน เปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดพบเหนภาพจ าลองของเหตการณเพอการฝกทกษะ และการเรยนรไดโดยไมตองเสยงภยหรอเสยคาใชจายมากนก รปแบบของโปรแกรมบทเรยนสถานการณจ าลองอาจจะประกอบดวยการเสนอความรขอมล การแนะน าผเรยนเกยวกบทกษะ การฝกปฎบตเพอเพมพนความช านาญและความคลองแคลว และการใหเขาถงซงการเรยนรตางๆในบทเรยน จะประกอบดวยสงทงหมดเหลานหรอมเพยงอยางหนงอยางใดกได ในโปรแกรมบทเรยนสถานการณจ าลองน จะมโปรแกรมบทเรยนยอยแทรกอยดวย ไดแก โปรแกรมสาธต(Demonstration) โปรแกรมนมใชเปนการสอนเหมอนกบโปรแกรมการสอนแบบธรรมดาซงเปนเสนอเนอหาความรแลวจงใหผเรยนท ากจกรรม แตโปรแกรมการสาธตเปนเพยงการแสดงใหผเรยนไดชมเทานน เชน ในการเสนอสถานการณจ าลองของระบบสรยจกรวาลวามดาวนพเคราะหอะไรบางทโคจรรอบดวงอาทตย ในโปรแกรมนอาจมการสาธตแสดงการหมนรอบตวเองของดาวนพเคราะหเหลานน และการหมนรอบดวงอาทตยใหชมดวย ดงน เปนตน

ค าถามและค าตอบ

จบบทเรยน

บทน า

ใหขอมลยอนกลบ

การเลอกค าถาม หรอแกปญหา

Page 5: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

10

การกระท าของผเรยน

รปท 2.3 รปแบบโปรแกรมบทเรยนสถานการณจ าลอง

4. เกมเพอการสอน (Instruction Games) การใชเกมเพอการสอนก าลงเปนทนยมใชกนมาก เนองจากเปนสงทสามารถกระตนผเรยนใหเกดความอยากเรยนรไดโดยงาย เราสามารถใชเกมในการสอน และเปนสอทจะใหความรแกผเรยนไดเชนกนในเรองกฎเกณฑ แบบแผนของระบบ กระบวนการ ทศนคต ตลอดจนทกษะตางๆนอกจากนการใชเกมยงชวยเพมบรรยากาศในการเรยนรใหดขน และชวยมใหผเรยนเกดอาการเหมอลอยหรอฝนกลางวน ซงเปนอปสรรคในการเรยนเนองจากมการแขงขนกน จงท าใหผเรยนตองมการตนตวอยเสมอ รปแบบโปรแกรมบทเรยนของเกมเพอการสอนคลายคลงกบโปรแกรมบทเรยนสถานการณจ าลอง แตแตกตางกนโดยการเพมบทบาทของผแขงขนเขาไปอกดวย

รปท 2.4 รปแบบโปรแกรมบทเรยนเกมเพอการสอน

การกระท าทตองการ

จบบทเรยน

บทน า

การปรบระบบ

เสนอสถานการณ

จบบทเรยน

บทน า

การปรบระบบ

เสนอเหตการณ หรอเกม

การกระท าของผ แขงขน

การกระท าของ ผเรยน

การกระท าท ตองการ

Page 6: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

11

5. การคนพบ (Discovery) การคนพบเปนการเปดโอกาสใหผเรยนสามารถเรยนรจากประสบการณของตนเองมากทสด โดยการเสนอปญหาใหผเรยนแกไขดวยการลองผดลองถก หรอโดยวธการจดระบบเขามาชวยโปรแกรมคอมพวเตอรจะใหขอมลแกผเรยนเพอชวยในการพบนนจนกวาจะไดขอสรปทดทสด ตวอยางเชน นกขายทมความสนใจจะขายสนคาเพอเอาชนะคแขง โปรแกรมจะจดใหมสนคามากมายหลายประเภท เพอใหนกขายทดลองจดแสดงเพอดงดดความสนใจของลกคา และเลอกวธการดวาจะขายสนคาประเภทใดจงจะท าใหลกคาซอสนคาของตน เพอน าไปสขอสรปวาควรจะมวธการขายอยางไรทจะสามารถเอาชนะคแขงได 6. การแกปญหา (Problem-Solving) เปนการใหผเรยนฝกการคด การตดสนใจ โดยมการก าหนดเกณฑใหแลวใหผเรยนพจารณาไปตามเกณฑนน โปรแกรมเพอการแกปญหาแบงไดเปน 2 ชนด คอ โปรแกรมทใหผเรยนเขยนเองและโปรแกรมทมผเขยนไวแลวเพอชวยผเรยนในการแกปญหา ถาเปนโปรแกรมทผเรยนเขยนเองผเรยนจะเปนผก าหนดปญหาและเขยนโปรแกรมส าหรบแกปญหา โดยทคอมพวเตอรจะชวยในการคดค านวณ และหาค าตอบทถกตองให ในกรณนคอมพวเตอรจงเปนเครองชวยเพอใหผเรยนบรรลถงทกษะของการแกปญหาโดยการค านวณขอมล และการจดการสงทยงยากซบซอนให แตถาเปนการแกปญหาโดยใชโปรแกรมทมผเขยนไวแลวคอมพวเตอรจะท าการค านวณในขณะทผเรยนเปนผจดการกบปญหาเหลานนเอง เชน ในการหาพนทของทดนแปลงหนง ปญหามไดอยทวาผเรยนจะค านวณหาพนทไดเทาไร แตขนอยกบวาจะจดหาพนทไดอยางไรเสยกอน ดงน เปนตน 7. การทดสอบ (Tests) การใชโปรแกรมคอมพวเตอร เพอการทดสอบมใชเปนการใชเพยงเพอปรบปรงคณภาพของแบบทดสอบเพอวดความรของผเรยนเทานน แตยงชวยใหผสอนมความรสกทเปนอสระจากการผกมดทางดานกฎเกณฑตางๆเกยวกบการทดสอบไดอกดวย เนองจากโปรแกรมคอมพวเตอรจะสามารถชวยเปลยนแปลงการทดสอบจากแบบแผนเกาๆของปรนย หรอค าถามจากบทเรยนมาเปนการทดสอบแบบมปฏสมพนธระหวางคอมพวเตอรกบผเรยน หรอผทไดรบการทดสอบซงเปนทนาสนกและนาสนใจกวา พรอมกนนกอาจเปนการสะทอนถงความสามารถของผเรยนทจะน าเอาความรตางๆมาใชในการตอบไดอกดวย ทกลาวมาทงหมดนเปนการสรปรปแบบของ CAI (Computer-Assisted Instruction) ไดมการพฒนาขนมาใชอยางคราวๆแตละรปแบบกจะมจดเดนไปคนละดาน อยางไรกตามถาจะกลาวถงเทคนคการออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนดวยพฒนาของคอมพวเตอรปจจบน ทงในดานความสามารถของเครอง ความเรว ความจ า และการพฒนาของภาษา ท าใหความคดของ

Page 7: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

12

ผออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทอยากจะเหนบทเรยนทสรางขนนาสนใจดงดดความสนใจของผเรยนไดดดวยภาพดวยเสยงและดวยกราฟกทไมชาอดอาด เหมอนแตกอนเปนไปไดแลวการทจะใหผเรยนทเรยนจากคอมพวเตอรชวยสอนแบบ Tutorial เกดการเรยนรทดทสด กระบวนการเรยนการสอน 9 ขน ของ กาเย(Gagne) 1. เราความสนใจ (Gain Attention) กอนทจะเรมเรยนนน มความจ าเปนอยางยงทผเรยนจะไดรบแรงกระตนและแรงจงใจใหอยากทจะเรยน ดงนน บทเรยนจงควรเรมดวยลกษณะของการใชภาพส และเสยงหรอการประกอบกนหลายๆอยาง โดยสงทสรางขนมานนเกยวของกบเนอหาไปในตวตามลกษณะของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน การเตรยมตวและกระตนผเรยนในขนตอนแรกนกคอ การสราง ไตเตล ของบทเรยนนนเอง ขอส าคญประการหนงในขนน คอ ไตเตล นนควรออกแบบเพอใหสายตาผเรยน อยทจอภาพไมใชพะวงอยทแปนพมพ แตหากวา ไตเตล ดงกลาวตองการการตอบสนองจากผเรยน โดยผานทางแปนพมพควรจะเปนการตอบสนอง(Feedback)ทงาย เชน การกดแครยาว (Space Bar) หรอดวยการกด ปม ตวใดตวหนง เปนตน เพอทจะเราความสนใจของผเรยน ผทออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ควรค านงถงหลกการ ดงตอไปน

1. ใชกราฟฟกทเกยวของกบสวนของเนอหา และกราฟฟกนนควรจะมขนาดใหญ และงายไมซบซอน 2. ใชภาพเคลอนไหวหรอเทคนคอนๆเขาชวยเพอแสดงการเคลอนไหว แตควรสนและ งาย 3. ควรใชสเขาชวย โดยเฉพาะ สเขยว แดง และน าเงน หรอสเขมอนทตดกบสพนชดเจน 4. ใชเสยงใหสอดคลองกบกราฟฟก 5. กราฟฟกดงกลาวควรบอกชอเรองบทเรยนไวดวย 6. ควรใชเทคนคการเขยนกราฟฟกทแสดงบนจอไดเรว 7. กราฟฟกนนนอกจากจะเกยวของกบเนอหาแลว ตองเหมาะสมกบวยของผเรยนดวย

2. บอกวตถประสงค (Specify Objectives) การบอกวตถประสงคของการเรยนในบทเรยนคอมพวเตอรนน นอกจากผเรยนจะไดรลวงหนาถงประเดนส าคญของเนอหาแลว ยงเปนการบอกผเรยนถงเคาโครงของเนอหาอกดวย และการทผเรยนทราบถงโครงรางของเนอหาอยางกวางๆนเอง จะชวยใหผเรยนสามารถผสมผสานแนวคดในรายละเอยดหรอสวนยอย

Page 8: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

13

ของเนอหาใหสอดคลอง และสมพนธกบเนอหาสวนใหญได ซงจะมผลท าใหการเรยนรมประสทธภาพขน และนอกจากจะมผลดงกลาวแลว การวจยยงพบวาผเรยนททราบวตถประสงคของการเรยนกอนเรยนบทเรยน จะสามารถจ าและเขาใจในเนอหาไดดกวาอกดวย การบอกวตถประสงคท าไดหลายแบบ ตงแตแบบทเปนวตถประสงคกวางๆ จนกระทงถงการบอกวตถประสงคเชงพฤตกรรม ในการออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนนน หลกการส าคญอยางหนง คอ ขอความทเสนอบนจอควรเปนขอความทส น และไดใจความ และขอเสนอนนถาเปนไปไดควรจะมสวนจงใจผเรยนดวย ดงนน การบอกวตถประสงคในบทเรยนคอมพวเตอร จงนยมใชขอความสน และโนวนาวใจผเรยน สวนจะเปนวตถประสงคกวางๆหรอเชงพฤตกรรมนน คงขนอยกบเจตนาของผเขยนบทเรยนและเนอหาของบทเรยน การบอกวตถประสงคจะเปนประโยชนตอผ เ รยน หากผ ออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรค านงถงหลกเกณฑ ตอไปน 1. ใชค าสนๆและเขาใจงาย 2. หลกเลยงค าทยงไมเปนทรจกและเขาใจโดยทวไป 3. ไมควรก าหนดวตถประสงคหลายขอเกนไป 4. ผเรยนควรมโอกาสทราบวาหลงจากเรยนจบแลว จะน าไปใชท าอะไรไดบาง 5. หากบทเรยนนนมบทเรยนยอยหลายๆบทเรยน หลกจากบอกวตถประสงคกวางๆแลวตามดวย เมน และหลกจากนนควรจะเปนวตถประสงคเฉพาะของแตละบทเรยนยอย 6. การก าหนดใหวตถประสงคปรากฎบนจอทละขอ เปนเทคนคทด แตทงนควรคะเนเวลาในแตละ ชวงใหเหมาะสม หรอใหผเรยนกดแปนพมพเพอดวตถประสงคขอตอไปทละขอ

7. เพอใหวตถประสงคนาสนใจ อาจใชกราฟฟกงายๆเขาชวย เชน กรอบ ลกศร และรปทรงเรขาคณต การใชภาพเคลอนไหวยงไมจ าเปน 3. ทบทวนความรเดม (Activation Prior Knowledge) กอนทจะใหความรใหมแกผเรยน ซงในสวนของเนอหาและแนวคดนนๆ ผเรยนอาจจะไมมพนฐานมากอน มความจ าเปนอยางยงทผออกแบบโปรแกรมควรจะตองหาวธการประเมนความรเดมในสวนทจ าเปน ทจะรบความรใหม ทงน นอกจากเพอเตรยมผเรยนใหพรอมทจะรบความรใหมแลวส าหรบผทมพนฐานมาแลว ยงเปนการทบทวนหรอใหผเรยนไดยอนไปคดในสงทตนรมากอน เพอชวยในการเรยนรสงใหมอกดวย ในขนทบทวนความรเดมน ไมจ าเปนวาจะตองเปนการทดสอบเสมอไป หากเปนบทเรยนทสรางขนมาเปนชดบทเรยนทเรยนตอๆกนไปตามล าดบ การทบทวนความรเดมอาจเปนในรปแบบของการกระตนใหผเรยนคดยอนหลงถงสงทไดเรยนมากอนหนาน การกระตนดงกลาวอาจแสดงดวยค าพด (ค าอาน) หรอ ภาพ หรอเปนการผสมผสานกนแลวแตความ

Page 9: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

14

เหมาะสม จะมากหรอนอยนนขนอยกบความเหมาะสมกบเนอหาดวย ตวอยาง เชน ในการสอนสมการสองชน หากผเรยนไมสามารถเขาใจสมการสองชนได ในกรณนควรมวธการวดความรเดมของผเรยนวามความเขาใจเพยงพอทจะเรยนสมการสองชนหรอไม ลกษณะน การทดสอบมความจ าเปน หากพบวาผเรยนไมเขาใจ กอาจแนะน าใหกลบไปเรยนบทสมการชนเดยวกอน หรอผเรยนบทเรยนอาจตองเรยนโปรแกรมยอย เรอง สมการชนเดยว เพอการทบทวนดงกลาวกได

สงทผเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอน ควรค านงในการออกแบบขนน มดงน 1. ไมควรคาดเดาเอาวา ผเรยนมความรพนฐานกอนศกษาเนอหาใหมเทากน ควรมการทดสอบหรอใหความร เพอเปนการทบทวนใหผเรยนพรอมทจะรบความรใหม 2. การทบทวนหรอทดสอบควรใหกระชบและตรงจด 3. ควรเปดโอกาสใหผเรยนออกจากเนอหาใหม หรอออกจากการทดสอบเพอไปศกษาทบทวนได ตลอดเวลา

4. หากไมมการทดสอบความรเดม ผเขยนโปรแกรมควรหาทางกระตน ใหผเรยน ยอนกลบไปคดถงสงทศกษาไปแลว หรอสงทเดกมประสบการณแลว

5. การกระตนใหผเรยนยอนคด หากท าดวยภาพประกอบค าพด จะท าใหบทเรยนนาสนใจ ยงขน 4. การเสนอเนอหาใหม (Present New Information) การเสนอภาพทเกยวของกบเนอหาประกอบค าพดทส น งาย และไดใจความเปนหวใจส าคญของการเรยนการสอนดวยคอมพวเตอร การใชภาพประกอบจะท าใหผเรยนเขาใจเนอหางายขน และความคงทนในการจ าจะดกวาการใชค าพด(ค าอาน) เพยงอยางเดยว ภาพจะชวยอธบายสงทเปนนามธรรมใหงายตอการรบร จรงอยวาบางขนตอน นนมความยากในการทจะคดสรางภาพประกอบวธหนงทจะขอเสนอแนะในทนคอ “วธการสรางภาพจากความหมาย” ตวอยาง เชน ในสวนของเนอหาทเกยวของกบ “การกดกนผว” ค าๆใดบาง เราควรจะวเคราะหความหมายของค าๆนกอน วาหมายถงอะไร และเกยวของกบค าๆใดบาง ค าวา “กดกนผว” เกยวของกบ “การแบงแยก” “การกดกน” และ “สผว” จากค าส าคญเหลาน ขนตอไป คอ หาภาพ สงของ หรอวตถอะไรกไดทคดวาผเรยนเขาใจด และมความหมายแทนการแบงแยกหรอการกดกนได เชนภาพของก าแพงรว ตาขาย หรอคนทยนขงเชอก เปนตน นอกจากการใชภาพเปรยบเทยบ (Analogical Picture) เพอชวยอธบายความหมายนามธรรมดงกลาวแลว การใชแผนภม แผนภาพ หรอแผนทสถตกเปนสงทผออกแบบโปรแกรมควรตองค านงถงอยเสมออยางไรกด การใชภาพประกอบการศกษาเนอหาในสวนน อาจจะไมไดผลเทาทควรหากภาพนน

Page 10: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

15

1. มรายละเอยดมากเกนไป 2. ใชเวลามากเกนไป(ปรากฎบนจอชา) 3. ไมเกยวของกบเนอหา 4. ไมเหมาะสมในเรองเทคนคการออกแบบ เชน ไมสมดล ในสวนของเนอหาทเสนอเปนค าอานหรอค าอธบายนน ในแตละกรอบไมควรมมากจนเกนไป เพราะนอกจากผเรยนอาจรสกเบอทตองนงอานเฉยๆโดยไมไดท าอะไรเลย แมกระทงกด แครยาว(Space Bar) การบรรจขอความมากๆและเบยดเสยดกนยงท าใหอานยากอกดวย สรปแลว ในการน าเสนอเนอหาใหมใหนาสนใจ ผออกแบบโปรแกรมควรตองค านงถงสงตางๆ ดงน 1. ใชภาพประกอบการเสนอเนอหา โดยเฉพาะอยางยงในสวนทเปนเนอหาส าคญ 2. ใชแผนภม แผนภาพ แผนสถต สญลกษณ หรอภาพเปรยบเทยบ 3. ในการเสนอเนอหาทยากและซบซอน ใชตวชแนะ(Cue) ในสวนของขอความส าคญ(ซงอาจเปนการขดเสนใต การตกรอบ การกระพรบ การเปลยนสพน การโยงลกศร การใชส ฯลฯ หรอ การ ชแนะดวยค าพด เชน “ดทดานลางของภาพ.....”) เปนตน 4. ไมควรใชกราฟฟกทเขาใจยาก และไมเกยวของกบเนอหา 5. จดรปแบบของค าอานใหนาอาน หากเนอหายาว ควรจดแบงกลมค าอานใหจบเปนตอน 6. ยกตวอยางทเขาใจงาย 7. หากการแสดงกราฟฟกของเครองทใชท าไดชา ควรเสนอเฉพาะกราฟฟกทจ าเปน

8. หากเปนจอส ไมควรใชเกน 3 ส ในแตละเฟรม(รวมทงสพน) ไมควรเปลยนสไปมาโดยเฉพาะสหลกของ ตวอกษร 9. ค าทใชควรเปนค าทผเรยนระดบนนๆคนเคยและเขาใจตรงกน 10. นานๆครงควรจะใหผเรยนไดมโอกาสท าอยางอนแทนทจะใหกด แครยาว(Space Bar) 5. ชแนวทางการเรยนร (Guide Learning) ผเรยนจะจ าไดดหากมการจดระบบการเสนอเนอหาทด และสมพนธกบประสบการณเดมหรอความรเดมของผเรยน ทฤษฎบางทฤษฎไดกลาววา การเรยนรทกระจางชด(Meaningful Learning) นนทางเดยวทจะเกดขนไดกคอ การทผเรยนวเคราะหและตความ ในเนอหาใหมบนพนฐานของความรและประสบการณเดมรวมกนเปนความรใหม หนาทของผออกแบบบทเรยนคอมพวเตอร ในขนนกคอพยายามหาเทคนค ในการทจะกระตนใหผเรยนน าความรเดมมาใชในการศกษาความรใหม นอกจากนนยงจะตองพยายามหาวถทางทจะท าใหการ

Page 11: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

16

ศกษาความรใหมของผเรยนนน มความกระจางชดเทาทจะท าได เทคนคของการใชภาพเปรยบเทยบดงไดกลาวขางตน เทคนคการใหตวอยาง(Example) และตวอยางทไมใชตวอยาง(Non-Example) อาจชวยท าใหผเรยนแยกแยะและเขาใจ วธการ ตางๆชดเจนขน ในบางเนอหาผออกแบบบทเรยนคอมพมเตอร อาจใชหลกของ “Guided Discovery” ซงหมายถง การพยายามใหผเรยนคดหาเหตผล คนควา และวเคราะหหาค าตอบดวยตนเอง โดยผออกแบบบทเรยนจะคอยๆชแนะจากจดกวางๆและแคบลง จนผเรยนหาค าตอบไดเอง และเชนกนเทคนคการใหตวอยาง และใหตวอยางทไมใชตวอยางชวยไดในขอน นอกจากนน การใชค าพดกระตนใหผเรยนไดคด กเปนเทคนคอกประการหนงทจะน าไปใชสรปแลว ขอควรค านงถงในการสอนขนน มดงน 1. แสดงใหผเรยนไดเหนถงความสมพนธของเนอหาความร และชวยใหเหนวาสงยอยนนมความสมพนธกบสงใหญอยางไร

2. แสดงใหเหนถงความสมพนธของสงใหม กบสงทผเรยนมความรหรอประสบการณมาแลว

3. พยายามใหตวอยางทแตกตางกนออกไป(เพอชวยอธบาย Concept ใหมใหชดเจนขน เชน ตวอยางของถวยหลายๆชนดหลายๆขนาด)

4. ใหตวอยางทไมใชตวอยางทถกตอง(เพอเปรยบเทยบกบตวอยางทถกตอง เชน ใหด ภาพกระปอง ภาพของจาน ภาพแกวน า และบอกวาเหลานไมใชถวย เปนตน) 5. การเสนอเนอหาทยาก ควรใหตวอยางทเปนรปธรรมไปนามธรรมถาเปนเนอหาทไมยากนก ให เสนอตวอยางจากนามธรรมไปสรปธรรม

6. กระตนใหผเรยนคดถงความรและประสบการณเดม 6. กระตนการตอบสนอง (Elict Responses) ทฤษฎการเรยนรหลายทฤษฎทกลาววา จะมประสทธภาพมากนอยเพยงใดนน เกยวของโดยตรงกบระดบขนตอนของการประมวลขอมล หากผเรยนไดมโอกาสรวมคด รวมกจกรรมในสวนทเกยวกบเนอหา การถาม การตอบในดานการจ านน ยอมจะดกวาผเรยนโดยการอานหรอการคดลอกขอความจากผอนเพยงอยางเดยว ผออกแบบบทเรยนจงควรเปดโอกาสใหผเรยนไดกระท า ในกจกรรมขนตอนตางๆซงมรายละเอยด ดงน 1. พยายามใหผเรยนไดตอบสนองดวยวธใหวธหนง ตลอดการเรยนบทเรยน

2. เปนบางครงบางคราวตามความเหมาะสม ควรใหผเรยนไดมโอกาสพมพค าตอบหรอขอความสนๆ เพอเรยกความสนใจ 3. ไมควรใหผเรยนพมพค าตอบยาวเกนไป

Page 12: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

17

4. ถามค าถามเปนชวงๆตามความเหมาะสม 5. เราความคดและจนตนาการดวยค าถาม 6. ไมควรถามครงเดยวหลายๆค าถาม หรอถามค าถามเดยวแตตอบไดหลายค าตอบ ถาจ าเปนควรใหเลอกตอบตามตวเลอก

7. หลกเลยงการตอบสนอง (Feedback) ซ าๆหลายครงเมอท าผด เมอผดซกครงสองครง ควรจะใหการตอบสนอง(Feedback)ไป และเปลยนท ากจกรรมอยางอนตอไป 8. การตอบสนอง(Feedback) ทมผดพลาดบางดวยความเขาใจผด อยางเชน การพมพตว L กบเลข 1 หรอ แครยาว(Space Bar) ในการพมพอาจเกนไป หรอขาดหาย บางครงใชตวพมพใหญบางครง อนโลม

9. ควรแสดงการตอบสนอง (Feedback) ของผเรยนบนเฟรมเดยวกบค าถาม และการ ตอบสนอง (Feedback) ควรจะอยบนเฟรมเดยวกนดวย 7. ใหขอมลยอนกลบ (Provide Feedback) การวจยพบวาบทเรยนคอมพวเตอรนนจะกระตนความสนใจจากผเรยนมากขนถาบทเรยนนนทาทายผเลน โดยการบอกจดหมายทชดเจนให การตอบสนอง (Feedback) เพอบอกวาขณะนนผเรยนอยตรงไหน หางจากเปาหมายเทาใด การให การตอบสนอง(Feedback) เปนภาพจะชวยเราความสนใจยงขน โดนเฉพาะอยางยงถาภาพนนเกยวของกบเนอหาทเรยน อยางไรกดการให การตอบสนอง (Feedback) เปนภาพ หรอการตอบสนอง(Feedback)ทางกายภาพน อาจมผลเสยอยบางตรงทผเรยนอาจตองการดวาหากท าผดมากๆแลวจะเกดอะไรขน ตวอยาง เชน การกด แครยาว(Space Bar) ไปเรอยๆ ไมสนใจเนอหา ท งนเพออยากดรปคนถกแขวนคอ เปนตน วธหลกเลยงกคอ การตอบสนอง(Feedback) ทางกายภาพนควรเปนภาพในทางบวก เชน เรอแลนเขาหาฝง ขบยานสดวงจนทร ฯลฯ และจะไปถงจดหมายไดดวยการตอบถกเทานน หากตอบผดจะไมเกดอะไรขน เปนตน หลกการตอไปนเปนการแนะน าการให การตอบสนอง(Feedback) 1. ให การตอบสนอง(Feedback) ทนทหลงจากผเรยนตอบสนอง 2. บอกใหผเรยนทราบวาตอบถกหรอผด 3. แสดงค าถาม ค าตอบ และ การตอบสนอง(Feedback) บนเฟรมเดยวกน 4. ใชภาพงายทเกยวของกบเนอหา 5. หลกเลยงผลทางกายภาพ(Visual Effects) หรอการให การตอบสนอง(Feedback) ตนตาหากผเรยนท าผด 6. อาจใชภาพกราฟฟกทไมเกยวของกบเนอหาได หากภาพทเกยวของไมสามารถท าไดจรง

Page 13: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

18

7. ใชเสยงไตขนสงส าหรบค าตอบทถกตอง และใสลงต าหากตอบผด 8. เฉลยค าตอบทถกหลงจากผเรยนท าผด 1-2 ครง 9. ใชการใหคะแนนหรอภาพเพอบอกความใกลไกลจากเปาหมาย 10. สม การตอบสนอง(Feedback) เพอเราความสนใจ 8. ทดสอบความร (Assess Performance) บทเรยนคอมพวเตอร จดเปนบทเรยนแบบโปรแกรม การทดสอบความรใหมซงอาจจะเปนการทดสอบระหวางบทเรยน หรอการทดสอบในชวงทายของบทเรยนเปนสงจ าเปน การทดสอบดงกลาวอาจเปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดทดสอบตนเอง การทดสอบเพอเกบคะแนน หรอจะเปนการทดสอบเพอวดวาผเรยนผานเกณฑต าสด เพอทจะศกษาบทเรยนตอไปหรอยง อยางใดอยางหนงกได การทดสอบดงกลาวนอกจากจะเปนการประเมนการเรยนแลว ยงมผลในการจ าระยะยาวของผเรยนอกดวย ขอสอบจงควรเรยงล าดบตามวตถประสงคของบทเรยน ขอแนะน าตางๆในการออกแบบบทเรยนเพอทดสอบในขนนม ดงน 1. ตองแนใจวาสงทตองการ วดนนตรงกบวตถประสงคของบทเรยน 2. ขอทดสอบ ค าตอบ และ การตอบสนอง(Feedback) อยบนเฟรมเดยวกน และขนตอเนองกนอยางรวดเรว 3. หลกเลยงการใหผเรยนพมพค าตอบทยาวเกนไป นอกเสยวาตองการจะท าการทดสอบการพมพ 4. ใหผเรยนตอบครงเดยวในแตละค าถาม หากวาใน 1 ค าถามมค าถามยอยอยดวยใหแยก เปนหลายๆค าถาม

5. บอกผเรยนดวยวา ควรจะตอบค าถามดวยวธใด เชน ใหกด T ถาเหนวาถก และกด F ถาเหนวา ผด เปนตน

6. บอกผเรยนวามตวเลอกอยางอนดวยหรอไม อยางเชน HELP OPTION 7. ค านงถงความแมนตรง และความเชอถอไดของแบบทดสอบ 8. อยาตดสนค าตอบวาผดถาการตอบไมชดแจง เชน ค าตอบทตองการเปน

ตวอกษร แตผเรยนพมพตวเลข ควรจะบอกใหผเรยนตอบใหม ไมใชบอกวาตอบผด 9. อยาทดสอบโดยใชขอเขยนเพยงอยางเดยว ควรใชภาพประกอบการทดสอบอยาง

เหมาะสม 10. ไมควรตดสนค าตอบวาผดหากพมพผดพลาด หรอเวนบรรทด หรอใชตวพมพเลก

แทนทจะเปนตวใหญ เปนตน

Page 14: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

19

9. การจ าและน าไปใช (Promote Retention and Transfer) ในขนนผสอนจะไดแนะน าความรใหมไปใชหรออาจจะแนะน าการศกษาคนควาเพมเตม ในขนนมขอควรปฏบต ดงน 1. บอกผเรยนวาความรใหมมสวนสมพนธกบความรหรอประสบการณทผเรยนคนเคยแลวอยางไร

2. ทบทวนแนวคดทส าคญเพอเปนการสรป 3. เสนอแนะสถานการณทความรใหมอาจถกน าไปใชประโยชน 4. บอกผเรยนถงแหลงขอมลทเปนประโยชนตอเนอง

เทคนคอยางหนงในการออกแบบคอมพวเตอรชวนสอน คอการพยายามท าใหผเรยนไดเกดความรสกใกลเคยงกบการเรยนรจากผสอนโดยตรง โดยดดแปลงใหสอดคลองกบสมรรถนะของคอมพวเตอรในปจจบน การสอน 9 ขนน ไมจ าเปนตองแยกแยะออกไปเปนล าดบตามทเรยงไวและไมจ าเปนวาจะตองมครบทง 9 ขนเปนหลก และในขณะเดยวกนกพยายามปรบเทคนคการน าเสนอไมใหซ ากนจนนาเบอหนาย ลกษณะการออกแบบบทเรยนดงกลาวน เปนการออกแบบบทเรยนแบบ Tutorial อยางไรกตามในการออกแบบบทเรยนอยางอน เชน แบบ Drill & Practice แบบ Simulation และ Games กสามารถประยกตเทคนคและขอเสนอแนะดงกลาวมาทงหมดขางตนไปใชไดเชนกน 2.1.4 สวนประกอบของคอมพวเตอรชวยในการสอน คอมพวเตอรชวยในการเรยนการสอนนนประกอบไปดวย 3 สวนส าคญ คอ 1. ฮารดแวร (Hardware) คอ คอมพวเตอรและอปกรณตางๆไมวาจะเปนซดรอม การดเสยง การดวดโอ ล าโพง กลอง วดโอ ฯลฯ ทน ามาใชในการพฒนาโปรแกรม

2. ซอฟแวร (Software) คอ โปรแกรมคอมพวเตอรทน ามาสรางลพฒนา โปรแกรมชวยการเรยนการสอนเปน

โปรแกรมสรางบทเรยนโดยตรง หรอโปรแกรมภาษาคอมพวเตอรทวไป เชน ภาษา C Visual Basic เปนตน

3. คอรสแวร (Courseware) คอ บทเรยนทเราตองการพฒนาขนเพอน ามาใชเปนสอการสอนจรงใหกบบคคล

เปาหมายในสถานศกษาหรอหนวยงานตางๆ บทเรยนนควรจะชวยเสรมสรางความร ความเขาใจใหกบบคคลกลมเปาหมายไดเปนอยางดดวย 2.1.5 ประเภทของคอมพวเตอรชวยในการเรยนการสอน

Page 15: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

20

เราสามารถแบงประเภทของ CAI ไดเปน 2 ประเภทใหญๆตามวตถประสงคได ดงน 1. PARTLY INSTRUCTION เปนลกษณะบทเรยนเสรมสรางความร นอกเหนอจากการศกษาในหองเรยน

2. FULLY INSTRUCTION เปนลกษณะบทเรยนโดยสมบรณซงผ ใชสามารถใชศกษาดวยตนเองไดโดยไมจ าเปนตองศกษามากอน 2.1.6 การพฒนา COURSEWARE เหตผลหลกในการพฒนาโปรแกรมชวยเหลอการสอนนน ผพฒนาตองมความตงใจแนวแนวาในการพฒนาโปรแกรมโดยตรง ผใชจะศกษาไดจากตวโปรแกรมและคมอการใชงานเทานน นอกจากนยงตองเตรยมวางแผนในทกขนตอน โดยจะตองค านงถงปญหาและอปสรรคตางๆทจะพบดวย ในการพฒนา CAI มกจะเปนคณะบคคลทประกอบดวยนกวชาการ นกการศกษา นกวเคราะหและนกโปรแกรมคอมพวเตอร คณะบคคลเหลานตางกมความรเกยวกบคอมพวเตอรและแตละคนจะตองมความคดรเรมสรางสรรค มจตส านกของคณภาพ และจตส านกของคณคา จะเปนปจจยในการสรางผลงานทดมประโยชน การพฒนา COURSEWARE บน AUTHORING PACKAGE อาจจะกระท าไดโดยรายบคคลทวไป การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร จะตองด าเนนการเปนขนๆอยางระมดระวง การพฒนาสามารถพฒนาบทเรยนและพฒนาบทเรยนใหเขากบโปรแกรมส าเรจรปทมอยแลวดงแสดงในรปตอไปน

Page 16: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

21

ศกษาหลกสตรและผเรยนเปาหมาย

ก าหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรม

เรยบเรยงวตถประสงคเชงพฤตกรรมน ารอง

วเคราะหเนอหาจดท าเปนแผนภมขายงาน

จดแบงเนอหาออกเปนหนวยยอย

สรางขอความในแตละกรอบตามเนอหาทก าหนดไว

เขารหสตามโปรแกรมทก าหนดไว

บนทกบทเรยนเขาเครองคอมพวเตอร

ท าการตรวจสอบความเรยบรอยของบทเรยนจากคอมพวเตอร

ทดสอบบทเรยนกบผเรยนเปาหมาย

ใชงานตอไป

ตดตามผลการเรยน

รปท 2.5 ขนตอนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร

Page 17: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

22

รายละเอยดของขนตอนตางๆ มดงน 1. ศกษาหลกสตรและผเรยนเปาหมาย เพอทราบถงรายละเอยดวชาทก าหนดตามหลกสตรวาเนอหาทงหมดเปนอยางไร ระดบใดควรใชเวลาสอนเทาไร ผเรยนมความรระดบไหน ความพรอมทางดานอนๆของผเรยนมอะไรบาง เปนตน นอกจากนยงเปนการศกษาประสบการณการสอนวชาทก าหนดนของตนเองของผสอนอนๆเพอเปนขอมลในการจดวางแผนตอไป 2. การก าหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรม ของรายวชาทก าหนดเปนสงส าคญและจะตองจดเขยนขนเอง ทงนตามหลกสตรสวนมากไมไดก าหนดไวหรออาจจะมเฉพาะวตถประสงคทวไป การเขยนวตถประสงคเชงพฤตกรรมนจะตองเขยนใหละเอยดถถวนทกๆวตถประสงคเชงพฤตกรรมทตองการหรอทจะไดจากการเรยนวชาน 3. เรยบเรยงวตถประสงคเชงพฤตกรรมและค าถามน ารอง วตถประสงคเชงพฤตกรรมทก าหนดขนแตละวตถประสงคมความตอเนอง และเสรมซงกนและกน การจดเรยบเรยงวตถประสงคเหลานใหอยในระบบทดและก าหนดค าถามใหเหมาะสมจะเปนการน ารองในการสรางบทเรยนใหสมบรณยงขน 4. วเคราะหเนอหาจดท าเปนแผนภมขายงาน โดยอาศยวตถประสงคเชงพฤตกรรมและค าถามน ารองทไดจดไว น ามาประกอบในการวเคราะหจดเรยงเนอหาวชา ใหอยในระบบความสมพนธตอเนองกนและเสรมซงกนและกนโดยจดเขยนเนอเรองเหลานนในรปแบบขายงานทสมบรณ แสดงล าดบกอนหลงของหวเรองตางๆพรอมทงล าดบทางตรรกะของเนอหาทสมบรณดวย 5. จดแบงเนอหาเปนหนวยยอย เนองจากการสอนทางไมโครคอมพวเตอรจะเปนการสอนทปราศจากคร-อาจารย การเสนอเนอหาครงละมากๆ จะมปญหาในการเรยนได ดงนนจงจ าเปนจะตองซอบเนอหาออกเปนหนวยยอยทมความสมบรณในแตละหนวยยอยพอสมควรและผเรยนสามารถตดตามเนอเรองตอไปไดโดยไมสบสน หรอขาดตอน 6. การสรางขอความในแตละกรอบตามเนอหาทก าหนด ขอความเหลานจะตองกะทดรดเปนประโยคงายตอการเขาใจของผเรยน ขอความในกรอบตางๆจะตองสอดคลองตอหนาทของแตละกรอบดวย โดยทวไปแตละหนวยยอยของเนอหาจะตองประกอบไดดวยขอความตางๆ 3 ชนด คอ

6.1 กรอบหลก เปนกรอบทใชขอมล โดยผเรยนสามารถเรยนรในเรองตางๆทไมเคยรมา

Page 18: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

23

กอน 6.2 กรอบแบบฝกหด เปนกรอบทจะใหผเรยนไดฝกหดขอมลทไดจากกรอบหลก

6.3 กรอบสงทาย เปนกรอบเขยนจากกรอบสงทายแตจะเปนขอมลทจะแกไขกบความเขาใจผดหรอ ตอบผดจากกรอบสงทาย เปนกรอบทจะเสรมความเขาใจในกรอบสงทายใหเขาใจไดถกตอง ยงขน แตอาจจะเปนกรอบทขามไปได 7. การเขารหสตามโปรแกรมทก าหนด การเขารหสในทนหมายความวาโครงสรางโปรแกรมทสรางขนจ าเปนตองแปลงขอมลเปนรหส เชน แบบ Generrative หรอ แบบ Artificial Intelligent กจดท าตามทก าหนด แตถาโปรแกรมอาเธอรรง แบบ Frame การปอนบทเรยนโดยไมตองเขารหสกสามารถปอนเขาไปไดงาย ขนตอนนกคงเปนการเตรยมตวปอนบทเรยนเขาเครองคอมพวเตอร 8. บนทกบทเรยนเขาเครองคอมพวเตอร ในการปอนบทเรยนเขาไปนจะตองปฎบตตาม ขอก าหนดของโปรแกรมนนๆ โดยไมตองกงวลวาจะไมเปนไปตามทตนเองคด เพราะการจดล าดบการแสดงในบทเรยนจะถกควบคมโดยโปรแกรมในสวนอนๆตอไป 9. ท าการตรวจสอบความเรยบรอย บทเรยนจากคอมพวเตอรเมอปอนบทเรยนเขาไปแลวทดลองเรยกบทเรยนตามล าดบทผเรยนจะตองปฎบตท าการเชคความเรยบรอยแกไขปรบปรง 10. ทดสอบบทเรยนกบผเรยนเปาหมาย กลาวคอ การสรางบทเรยนทางคอมพวเตอรทเทาทกระท ามาจนถงขนนไดกระท าไปตามหลกทฤษฎ และความคาดหวงของผสรางเทานน เมอสรางเสรจแลวจะเปนทจะตองท าการทดสอบเพอจะตรวจดวาจะไดตามทคาดหมายไวมากนอยเพยงไร หากจ าเปนตองปรบปรงกควรจดการแกไขเสยกอนน าออกไปใชจรง 11. เมอผานการทดสอบแลวจงน าไปใชกบผเรยนเปาหมายตอไป 12. การตดตามผลการเรยนของผเรยนเปาหมาย กลาวคอเปนปจจยทจ าเปนมาก เมอการเรยนทางบทเรยนของคอมพวเตอรใหผลของการเรยนจากกลมเปาหมายตางๆเปนไปตามทคาดหวงไวอยางไร มจดออน ขอบกพรอง หรอประเดนทควรจะแกไขอยางไร ควรจะตดตามรวบรวมไวเปนขอมลในการพฒนาบทเรยนทางคอมพวเตอรนใหดขนตอไป รวมทงเปนขอมลประกอบการสรางบทเรยนทางคอมพวเตอรส าหรบวชาอนๆตอไปอกดวย

Page 19: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

24

2.1.7 การประเมนบทเรยนทางคอมพวเตอร บทเรยนทางคอมพวเตอรหรอคอรสแวร ทางการศกษาหรอโปรแกรมส าเรจรปทางการศกษามจ าหนายอยท วไป การเลอกและการประเมนผลความเหมาะสมทจะใชประกอบการเรยนการสอนของครคนใดคนหนงไดหรอไมนนไมมใครสามารถตดสนไดวาการตดสนของครผสอนวชานนๆโดยตรงดงนนครทกคนควรมความพรอมในการทจะประเมนผลคอรสแวร ทางการศกษาวาจะเหมาะสมหรอไม โดยขนตอนทสองพยายามทจะศกษาการใชงานใหเปนและขนทสามท าการทดลองและประเมนผลคอรสแวรนนๆอยางถกตอง อนทจรงหลายๆฝายทราบกนดวาการประเมนผลคอรสแวรนน ไมงายนกและมกจะมขอโตแยงผลของการเกดขนเสมอ ดงนนจงมความพยายามทจะต งกฎเกณฑการตดสนพรอมท งแบบฟอรมทจะอ านวยความสะดวกใหกบครสามารถเชคไดเลย แตกมความแตกตางในวตถประสงคของการศกษาและประยกต ท าใหการออกแบบฟอรมแตกตางกนไป ผเขยนเหนวาครแตละคนหรอโรงเรยนแตละแหงนาจะก าหนดหลกเกณฑ และออกแบบฟอรมการประเมนผลคอรสแวรขนใชเองจะเหมาะสมทสด อยางไรกตาม ในการก าหนดหลกเกณฑและออกแบบฟอรมในการเรยนรและเลยนแบบจากแบบฟอรมของผอนนนท าใหการท างานงายขน และสามารถสรางผลงานไดสมบรณยงขน ขอควรระวงบางประการส าหรบการประกอบการออกแบบฟอรมประเมนผลคอรสแวร ทางการศกษาทอยากจะก าชบในทน มดงน 1. มเอกสารสงพมพ คมอประกอบโปรแกรมหรอไม โปรแกรมส าเรจรปสวนมากจะมเอกสารประกอบดวย เอกสารเหลานจะสามารถชวยใหครสามารถจดเตรยมการสอนได นอกจากนจะหาค าตอบส าหรบค าถามทอยในโปรแกรมไดโดยครไมตองเสยเวลาคนควาอกดวย 2. โปรแกรมนนท างานเรยบรอยดหรอ โปรแกรมจ านวนมาก เมอดการสาธตของผขายท างานไดด เมอน ามาใชเองพบวาโปรแกรมไมสามารถท างานไดดตลอด ซงอาจเกดความผดพลาดของผใชเองหรออาจจะเกยวของกบเทคนคการสงงานเฉพาะเมอโปรแกรมหยดกตองเรมโปรแกรมใหมหมดหรอผดพลาดไป อาจท าลายโปรแกรมบางสวนไปซงหมายความวา โปรแกรมนนกจะใชงานไมไดทงโปรแกรม 3. โปรแกรมใชงานไดงายไหม คมอการใชงานไดก าหนดขนตอนการใชอยางเปนขนตอนภาษาทใชไมสบสน งายตอการอานและการปฎบตได ค าสงทใชไมควรมจ านวนมากและควรเปนค าสงพนฐานหรอเปนค าสงทรจกกนทวไปจะเหมาะสมมาก 4. กจกรรมโปรแกรมเหมาะสมกบการเรยนหรอไม 4.1 กจกรรมโปรแกรมประสานกบสงกดของวชาทสอนเหมาะสมหรอไม

Page 20: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

25

4.2 กจกรรมโปรแกรมและภาษาทใชเหมาะสมกบระดบของนกเรยน หรอไมการ ใชค าศพทและไวยากรณถกตองตามหลกภาษาไหม 4.3 การก าหนดใหตอบสนองกบเครองคอมพวเตอรเหมาะสมดหรอไม 4.4 การใชเครองคอมพวเตอรจะดกวาการใชต าราหรอไมหรอเพยงตองการเราความสนใจและเพอความทนสมยเทานน 4.5 โปรแกรมโนมนาวความสนใจหรอไม 5. ผเรยนหรอเครองคอมพวเตอรควบคมการเรยน ถาไมใชการทดสอบแลวผเรยนควรเปนผควบคมระยะเวลาและความเรวของการเรยน โดยจะใชเวลาเทาใดกไดสวนคอมพวเตอรควรเกบสะสมเวลาแลวแจงผลยอนกลบถงจ านวนเวลาทใชทงหมด และหากใชเวลาเกนกวาความจ าเปนกแจงใหทบทวนการเรยนอกครงเพอใหสามารถเรยนรไดดขน นอกจากนควรมการปรบระดบยากงายใหเลอกไดดวย 6. โปรแกรมแสดงเนอเรองทเหมาะสมหรอสมดลดไหม การใชภาพและเสยงประกอบเสรมเนอเรองใหเรยนรงายไหม การใชส การจดแสดงขอความบนจอภาพ การกระพรบหรอเทคนคอนๆทคอมพวเตอรท าได ไดใชประกอบกนเปนอยางดเพอใหเกดประสทธผลการเรยนไดดทสดหรอไม 2.2 Macromedia Flash 2.2.1 ความหมายของ Macromedia Flash ชอโปรแกรมน คงไมมเวบมาสเตอรคนไหนไมรจก เพราะในปจจบนไดมการใชเทคนคและลกเลนใหมๆมาใชเพอดงดดความสนใจของคนทเขาชมเวบ และโปรแกรม Flash ถอวาเปนอกโปรแกรมหนงทใชงานกนมากโปรแกรมFlash ไดรบการพฒนาอยางสม าเสมอ จนปจจบนคอ เวอรชน 8.0 ตอนนจะพดถงเวอรชนใหม คอ Flash MX หลายคนอาจสงสยวา เวอรชนนไมแสดงเปนตวเลขทาง Macromedia ใหเหตผลวา ตอไปทกโปรแกรมในคายจะไมแสดงเปนเวอรชนทเปนตวเลขอกตอไปเพอใหเหมอนครอบครวเดยวกนในเวอรชนน ในเวอรชนนมเครองมอเพมขนมาหลายอยาง และความสามารถใหมๆ อกมากมายซงความสามารถของโปรแกรมไมไดอยทการเวกเตอรอนเมชนเทานนแตไดมการเพมความสามารถในการตดตอฐานขอมล(Database)ความสามารถทางดาน Macromediaการแทรกไฟลวดโอซงเราสามารถลากไฟลหนงมาเปดใน Flash MXไดเลยรวมถงความสามารถดานการเขยนโปรแกรมดวย Flashเปนโปรแกรมทเนนการสรางภาพเคลอนไหว (Animation) และสามารถโตตอบกบผใช (Interactive) เพอใชบนเวบไซต เพราะ แฟรต(Flash)เปนเทคโนโลยทถกออกแบบเพอใชงานบน อนเตอรเนต(Internet) ซงมการจ ากดการรบสงขอมล ถาขอมลมขนาดเลกจะท าใหการสงถาย

Page 21: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

26

ขอมลรวดเรวไปดวย เนองจากภาพทสรางจาก Flash เปน เวกเตอรกราฟฟก(Vector Graphic) ท าใหภาพมขนาดเลกเพราะ เวกเตอรกราฟฟก(Vector Graphic) เปนภาพทสรางจากการค านวน ภาพแบบนจงเกบเฉพาะค าสงในการสรางภาพและเพราะ เวกเตอรกราฟฟก(Vector Graphic) เกบเฉพาะค าสง จงท าใหเวลาแสดงผลจะตองอาศย ซพย(cpu) ในการค านวนภาพเคลอนไหวทก เฟรม(Frame) ดงนน Flash Moviesยงซบซอนมากกยงใชพลง ซพย(cpu) มากตามไปดวย (แนะน าความเรว 500MHz ขนไป) ขนตอนการใชงานสวนใหญ เรมจากการก าหนดขนาดและความเรวในการแสดงผลของ มฟว(Movie) สรางภาพหรอ อมพอต(Import) ภาพทมอยแลวจากนนกสรางภาพเคลอนไหว โดยใช ไทมไลน(Timeline) ถาตองการสรางการตดตอกบผใช กก าหนดเหตการณหรอรบขอมล เชน เมอกดปมหรอรบอกษรทผใชพมพเขามา เมอจดท า มฟว(Movie) เสรจแลว ขนสดทายคอการ พลบบค(Publish) ไฟลของ Flashเพอน าไปใชกบ เฮชทเอมแอล(html) หรอ พลบบค(Publish) ไปเปนไฟล อเอกอ(exe) เพอใชบน พซ(pc) กได คนสวนใหญจะน า Flash ของเวบไซดหรอ Banner เทานน ซงยงใชความสามารถของFlash ไปใชในการสราง Intro ของเวบไซดหรอBannerเทานน ซงยงใชความสามารถของ Flashไดไมเตมทตว Flashเองสามารถ เขยน Script ควบคมภาพและเสยงตดตอกบ ตวอกษร(Text) ไฟลตางๆ เชน Asp , Vbscript , Javascript,Phpเพอรบสงขอมลตวอกษรตดตอกบไฟลภาพและเสยงตางๆโดยผานเจอเนอรเรเตอร(Generator) ซงเราสามารถสรางเวบไซด มลตมเดย(Multimedia) ครบวงจรดวยFlashได 2.2.2 บตแมพ(Bitmap) และ เวกเตอร(Vector) Vector Graphic เปนภาพทประกอบดวยค าสงในการวาดเสนตรง เสนโคง หรอวงกลมทเรยกวา Vector โดยทเสนหรอเสนโคงเหลานสามารถก าหนดต าแหนง ส รปทรง เปลยนขนาด เปลยนรปทรง โดนคณภาพของภาพไมลดลงเลย Bitmap Graphic หรอ Raster Graphic เปนภาพทเกดจากการน าจดเลกๆมาตอกนสวนใหญจะเปนพวกภาพถาย จดเหลานเรยกวา Pixel การแกไขภาพ Bitmap จะเปนการแกไขสของ Pixel ไมใชการแกไขรปทรงไมควรน ามายอหรอขยาย 2.2.3 ความสามารถของ Macromedia Flash Flash 8 เปนเวอรชนทมความสามารถครอบคลม Flash เวอรชนกอนๆแลว ยงไดเพมคณสมบต และเครองมอใหมๆ ในการใชงานเพอความสะดวกยงขน

1. อนเตอรเฟช - พนทนอกสเตจทเรยกวา Pasteboard เปนสวนทเราใชเปนทพกชวคราวในการวาง

ออบเจกตทเราไมตองการใหแสดงบนสเตจ ซงเวอรชนเกาจะแสดงออบเจกตทงหมดทวางบน

Page 22: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

27

Pasteboard เมอมการทดสอบผลงาน แตงานทสรางจาก Flash 8 ไดปดการแสดงผลตรงนไป เพอใหเหนเฉพาะสวนงานจรงบนสเตจเทานน

- จดการรวมพาเนลใหรวมเปนกลมเดยวกนได เพมความสะดวกในการใชงานและเพมพนทของหนาจอการท างาน

2. การวาดรปและการลงส - วธการวาดรปเพมเขามา เรยกวา การวาดแบบออบเจกต (Object-drawing model) ท าให

เราสามารถซอนรปได และเมอเราจะแยกรปออกจากกน กยงคงลกษณะรปเดมไว - สามารถไลโทนสเกรเดยนทใหกบเสนทเราวาดใน Flash 8 ได โดยสงเกตทพาเนล Color

Mixer วา เมอเลอกสเสน(Stroke) จะมใหเราเลอกชนด (Type) การลงสแบบเกรเดยนทได (ในเวอรชนเกา ก าหนดไดเพยงสเดยว) นอกจากน การเลอกใสโทนสแบบเกรเดยนทใหกบเสนหรอพน ยงสามารถก าหนดคา Overflow ใหเกดเอฟเฟกตพเศษ วาจะใหสะทอนสทเกนมาเปนแบบกระจกสะทอน (Mirror) หรอไลสแบบซ าๆ ไปเรอยๆ (Repeat) ท าใหผลลพธทไดดแปลกตา

- ปกตการยอนการท างาน (Undo) จะเปนการกลบไปสการท างานขนตอนกอนหนานทละชน แตใน Flash 8 เราสามารถแยกการท างานส าหรบแตละซมบอลได ทเรยกวา Object level undo ชวยให เราเหนล าดบการท างานของแตละออบเจกตแยกจากกน และใชพาเนล History สงยอนการท างานทเปนเฉพาะของซมบอลนนๆ ได โดยใหใชพาเนล History ประกอบการท างานดวย

3. พาเนล Library ทกๆ ไฟลทเราท างานดวยจะใชเพยงพาเนลเดยว แตเลอก Library จากไฟลตางๆ

ผาน drop down list วธน ท าใหประหยดพนทการท างานหรอจะแยกออกมาเปนพาเนลของแตละไฟลเหมอนเดมกได

4. โมชนทวน การเคลอนทแบบโมชนทวน จะมตวเลอกส าหรบก าหนดความชาเรวในการเคลอนท

(Ease) ซงในเวอรชนทผานมาจะปรบคาไดเพยงจากชาไปเรว หรอเรวไปชาเทานน ในกรณทตองการความเรวหลายๆระดบกตองเพมคยเฟรมเปนจดๆ ไป ในเวอรชน 8 มการปรบปรงความสามารถนใหยดหยนมากยงขน โดยใชวธการพลอตกราฟก าหนดชวงเวลาไดเลย

5. คณภาพของตวอกษรส าหรบงานตางชนด ในเวอรชน 8 สามารถก าหนดฟอนทใหเหมาะกบงานแตละชนดได เชน ฟอนททแสดงอย

ปกต หรอฟอนททแสดงการเคลอนไหว 6. โหลดภาพไฟลนามสกล gif และ png ไดแลว เกยวกบการเขยนสครปต ทสามารถเขยนค าสงโหลดภาพโดยระบเปนไฟล gif และ png 7. สรางเอฟเฟคแปลกตาดวยฟลเตอรและ Blending Modes

Page 23: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

28

ทผานมา การสรางเอฟเฟคสวยๆ แปลกๆ ใหกบออบเจกตหรอภาพใน Flash ตองไปใชโปรแกรมกราฟกจากภายนอกแตงภาพ แลวน าเขามาใชในโปรแกรม Flash อกท หากตองการเปลยนหรอแกไขภาพ กจะตองเขาไปแกทโปรแกรมกราฟกอกครง ท าใหล าบากและยงยาก Flash 8 มาพรอมกบเอฟเฟคหลกๆ ใหใชงานไดอยางเพยงพอ โดยเครองมอนเปนแทปใหเลอกอยในพาเนลเดยวกนกบ Property Inspector

8. โหมดการผสมส(BlendMode) อกความสามารถใหมเกยวกบการตกแตงภาพทเพมเขามาใน Flash 8 คอเราสามารถผสมส

และคณลกษณะของออบเจกตทซอนกนได (คลายกบโปรแกรม Photoshop) โดยก าหนดโหมดการผสมสหรอ Blend Mode เมอไดภาพทตองการแลวกสามารท าการ Flattern ภาพ ยบใหเหลอเลเยอรเดยวได

9. Script Assist ชวยเขยนโคด เปนการเขยนสครปตแบบ Normal Mode เดมทมใน Flash MX วธการเพยงเลอกค าสงท

ตองการกอน หากค าสงนนจ าเปนตองมคาก าหนดเพมเตม โปรแกรม Flash 8 จะแสดงทกคาใหเราเลอก หรอพมพเพมเขาไป ดงรป ซงเหมาะส าหรบผทไมเกงการเขยนโคด ในเวอรชน 8 จะมปม Script Assist ทพาเนล Actions ส าหรบชวยผใชในการเขยนสครปตลงไปในโปรแกรม Flash

10. การท างานกบไฟลวดโอ โปรแกรม Flash 8 จะบบอดขอมลวดโอกอนน ามาใช ซงจะใช Codec (วธบบอดและขยาย

ขอมลทน าเขาและสงออก) มาชวยลดแบนดวททตองใชในการโหลดวดโอมาแสดงผานเครอขายอนเทอรเนต และชวยรกษาคณภาพวดโอไว โดย codec ใหมในเวอรชน 8 มชอวา On2PV จะท าใหไดคณภาพวดโอทสงกวา codec แบบ Sorenson Spark ทเปนของโปรแกรม Flash เวอรชนเดมกวา 10 เทา แตเพอใหไดงานทมคณภาพ On2PV จะใชเวลาในการบบอดนานกวา การท างานกบไฟลวดโอนบวาเปนคณสมบตส าคญทไดรบการปรบปรงใหมใน Flash เวอรชนน 2.3 Adobe Photoshop

โปรแกรม Adobe Photoshop เปนโปรแกรมวาดภาพและตกแตงภาพทไดรบความนยมสงสดโปรแกรมหนง ในปจจบนโปรแกรม Adobe Photoshop มความสามารถในการชวยวาดภาพและตกแตงภาพมากมาย แตกไมสามารถวาดภาพไดดวยตนเองตองน าความสามารถของโปรแกรมมาประยกตใชในภาพของทมอย

Page 24: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

29

1. งานตกแตงภาพถาย (Retouching) คอ การน าภาพมาตกแตงไปจากภาพตนฉบบ เชน การน าภาพทตองการภาพหนงมาตดตอ ใหไดเฉพาะสวนทตองการ และน ามาแตงภาพใหไดแสงสตามตองการ และมความคมชดมากขน มรายละเอยดมากขน เปนตน 2. งานสรางภาพถายแบบกราฟฟก(Graphics) คอ ภาพทถกวาดขนมาโดยอาจจะวาดในคอมพวเตอรหรอวาดในกระดาษแลวสแกนเขาเครองคอมพวเตอร ภาพกราฟฟกเหลานสามารถวาดตกแตงใหสวยงามไดดวยโปรแกรมอโดบโฟโตชอบ เชน วาดภาพการตนขนมาแลวใสสและแสงเงาใหมลกษณะเปนสามมตหรออาจน ามาจากโปรแกรมอนแลวมาตกแตงกไดหรอน ามาปรบ แตงใหไดสมดลตามตองการได

3. งานสรางอกษร (Type) คอ การสรางอกษรใหสวยงาม สามารถท าไดงายโดยการใชโปรแกรม Adobe Photoshop ทงอกษรทลวดลายแปลกและอกษรแบบสามมตไดมากมายหลากหลายซงเมอใชโปรแกรมชวยกจะงายดายมาก 2.4 Dreamweaver

อะโดบ ดรมวฟเวอร (Adobe Dreamweaver) หรอชอเดมคอ แมโครมเดย ดรมวฟเวอร (Macromedia Dreamweaver) เปนโปรแกรมแกไข HTML พฒนาโดยบรษทแมโครมเดย (ปจจบนควบกจการรวมกบบรษท อะโดบซสเตมส) ส าหรบการออกแบบเวบไซตในรปแบบ WYSIWYG กบการควบคมของสวนแกไขรหส HTML ในการพฒนาโปรแกรมทมการรวมทงสองแบบเขาดวยกนแบบน ท าให ดรมวฟเวอรเปนโปรแกรมทแตกตางจากโปรแกรมอนๆ ในประเภทเดยวกน ในชวงปลายปทศวรรษ 2533 จนถงปพ.ศ. 2544 ดรมวฟเวอรมสดสวนตลาดโปรแกรมแกไข HTML อยมากกวา 70% ดรมวฟเวอรมทงในระบบปฏบตการแมคอนทอช และไมโครซอฟทวนโดวส ดรมวฟเวอรยงสามารถท างานบนระบบปฏบตการแบบยนกซ ผานโปรแกรมจ าลองอยาง WINEได ดรมวฟเวอร สามารถท างานกบภาษาคอมพวเตอรในการเขยนเวบไซตแบบไดนามค ซงมการใช HTML เปนตวแสดงผลของเอกสาร เชน ASP, ASP.NET, PHP, JSP และ ColdFusion รวมถงการจดการฐานขอมลตางๆ 2.5 ภาษา HTML

HTML ยอมาจาก Hyper Text Markup Language คอภาษาคอมพวเตอรทใชในการแสดงผลของเอกสารบน website หรอทเราเรยกกนวาเวบเพจ ถกพฒนาและก าหนดมาตรฐานโดยองคกร World Wide Web Consortium (W3C) และจากการพฒนาทางดาน Software ของ Microsoft ท าใหภาษา HTML เปนอกภาษาหนงทใชเขยนโปรแกรมได หรอทเรยกวา HTML Application

Page 25: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

30

HTML เปนภาษาประเภท Markup ส าหรบการการสรางเวบเพจ โดยใชภาษา HTML สามารถท าโดยใชโปรแกรม Text Editor ตางๆ เชน Notepad, Editplus หรอจะอาศยโปรแกรมทเปนเครองมอชวยสรางเวบเพจ เชน Microsoft FrontPage, Dream Weaver ซงอ านวยความสะดวกในการสรางหนา HTML สวนการเรยกใชงานหรอทดสอบการท างานของเอกสาร HTML จะใชโปรแกรม web browser เชน IE Microsoft Internet Explorer (IE), Mozilla Firefox, Safari, Opera, และ Netscape Navigator เปนตน 2.6 ภาษา CSS CSS ยอมาจาก Cascading Style Sheets เปนภาษาทมรปแบบการเขยน Syntax ทเฉพาะ และถกก าหนดมาตรฐานโดย W3C (World Wide Web Consortium) เชนเดยวกบ HTML และ XHTML ใชส าหรบตกแตงเอกสาร HTML/ XHTML ใหมหนาตา สสน ตวอกษร เสนขอบ พนหลง ระยะหาง ฯลฯ อยางทเราตองการ ดวยการก าหนดคณสมบตใหกบ Element ตางๆ ของ HTML เชน <body>, <p>, <h1> เปนตน

ประโยชนของ CSS 1.การใช CSS ในการจดรปแบบการแสดงผล จะชวยลดการใชภาษา HTML ในการตกแตงเอกสารเวบเพจ ท าให code ภายในเอกสาร HTML เหลอเพยงสวนเนอหา ท าใหเขาใจงายขน 2. เมอ code ภายในเอกสาร HTML ลดลง ท าใหขนาดไฟลเลกลง จงดาวนโหลดไดเรว 3. สามารถก าหนดรปแบบการแสดงผลจากค าสง style sheet ชดเดยวกน ใหมผลกบเอกสาร HTML ทงหนา หรอทกหนาได ท าใหเวลาแกไขหรอปรบปรงท าไดงาย ไมตองไลตามแกท 4. สามารถควบคมการแสดงผลใหเหมอนกน หรอใกลเคยงกน ไดในหลาย Web Browser 5. สามารถก าหนดการแสดงผลในรปแบบทเหมาะกบสอชนดตางๆ ไมวาจะเปนการแสดงผลบนหนาจอ, บนกระดาษเมอสงพมพ, บนมอถอ หรอบน PDA โดยทเปนเนอหาเดยวกน 6. ท าใหเปนเวบไซตทมมาตรฐาน ปจจบนการใช attribute ของ HTML ตกแตงเอกสารเวบเพจ นนลาสมยแลว W3C แนะน าใหเราใช CSS แทน ดงนนหากเราใช CSS กบเอกสาร HTML ของเรา กจะท าใหเขากบเวบเบราเซอรในอนาคตไดด

Page 26: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

31

2.7 ภาษา PHP PHP ยอมาจาก PHP Hypertext Preprocessor แตเดมยอมาจาก Personal Home Page Tools

PHP คอภาษาคอมพวเตอรจ าพวก scripting language ภาษาจ าพวกนค าสงตางๆจะเกบอยในไฟลทเรยกวา script และเวลาใชงานตองอาศยตวแปรชดค าสง ตวอยางของภาษาสครปกเชน JavaScript , Perl เปนตน ลกษณะของ PHP ทแตกตางจากภาษาสครปตแบบอนๆ คอ PHP ไดรบการพฒนาและออกแบบมา เพอใชงานในการสรางเอกสารแบบ HTML โดยสามารถสอดแทรกหรอแกไขเนอหาไดโดยอตโนมต ดงนนจงกลาววา PHP เปนภาษาทเรยกวา server-side หรอ HTML-embedded scripting language นนคอในทกๆ ครงกอนทเครองคอมพวเตอรซงใหบรการเปน Web server จะสงหนาเวบเพจทเขยนดวย PHP ใหเรา มนจะท าการประมวลผลตามค าสงทมอยใหเสรจเสยกอน แลวจงคอยสงผลลพธทไดใหเรา ผลลพธทไดนนกคอเวบเพจทเราเหนนนเอง ถอไดวา PHP เปนเครองมอทส าคญชนดหนงทชวยใหเราสามารถสราง Dynamic Web pages (เวบเพจทมการโตตอบกบผใช) ไดอยางมประสทธภาพและมลกเลนมากขน PHP เปนผลงานทเตบโตมาจากกลมของนกพฒนาในเชงเปดเผยรหสตนฉบบ หรอ OpenSource ดงนน PHP จงมการพฒนาไปอยางรวดเรว และแพรหลายโดยเฉพาะอยางยงเมอใชรวมกบ Apache Web server ระบบปฏบตอยางเชน Linuxหรอ FreeBSD เปนตน ในปจจบน PHP สามารถใชรวมกบ Web Server หลายๆตวบนระบบปฏบตการอยางเชน Windows 95/98/NT เปนตน ลกษณะเดนของ PHP 1.ใชไดฟร 2.PHP เปนโปร แกรมวงขาง Sever ดงนนขดความสามารถไมจ ากด 3.Conlatfun นนคอPHP วงบนเครอง UNIX,Linux,Windows ไดหมด 4.เรยนรงาย เนองจาก PHP ฝงเขาไปใน HTML และใชโครงสรางและไวยากรณภาษางายๆ 5.เรวและมประสทธภาพ โดยเฉพาะเมอใชกบ Apach Xerve เพราะไมตองใชโปรแกรมจากภายนอก 6.ใชรวมกบ XML ไดทนท 7.ใชกบระบบแฟมขอมลได 8.ใชกบขอมลตวอกษรไดอยางมประสทธภาพ 9.ใชกบโครงสรางขอมล แบบ Scalar,Array,Associative array 10.ใชกบการประมวลผลภาพได

Page 27: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

32

2.8 JavaScript JavaScript คอ ภาษาคอมพวเตอรส าหรบการเขยนโปรแกรมบนระบบอนเทอรเนต ทก าลงไดรบความนยมอยางสง Java JavaScript เปน ภาษาสครปตเชงวตถ (ทเรยกกนวา "สครปต" (script) ซงในการสรางและพฒนาเวบไซต (ใชรวมกบ HTML) เพอใหเวบไซตของเราดมการเคลอนไหว สามารถตอบสนองผใชงานไดมากขน ซงมวธการท างานในลกษณะ "แปลความและด าเนนงานไปทละค าสง" (interpret) หรอเรยกวา ออบเจกโอเรยลเตด (Object Oriented Programming) ทมเปาหมายในการ ออกแบบและพฒนาโปรแกรมในระบบอนเทอรเนต ส าหรบผเขยนดวยภาษา HTML สามารถท างานขามแพลตฟอรมได โดยท างานรวมกบ ภาษา HTML และภาษา Javaได JavaScript ถกพฒนาขนโดย เนตสเคปคอมมวนเคชนส (Netscape Communications Corporation) โดยใชชอวา Live Script ออกมาพรอมกบ Netscape Navigator2.0 เพอใชสรางเวบเพจโดยตดตอกบเซรฟเวอรแบบ Live Wire ตอมาเนตสเคปจงไดรวมมอกบ บรษทซนไมโครซสเตมสปรบปรงระบบของบราวเซอรเพอใหสามารถตดตอใชงานกบภาษาจาวาได และไดปรบปรง LiveScript ใหมเมอ ป 2538 แลวตงชอใหมวา JavaScript JavaScript สามารถท าให การสรางเวบเ พ จ ม ล ก เ ล น ต า ง ๆ ม า ก ม า ย แ ล ะ ย ง ส า ม า ร ถ โ ต ต อ บ ก บ ผ ใ ช ไ ด อ ย า ง ท น ท เนองจาก JavaScript ชวยใหผพฒนา สามารถสรางเวบเพจไดตรงกบความตองการ และมความนาสนใจมากขน ประกอบกบเปนภาษาเปด ทใครกสามารถน าไปใชได ดงนนจงไดรบความนยมเปนอยางสง มการใชงานอยางกวางขวาง รวมทงไดถกก าหนดใหเปนมาตรฐานโดย ECMA การท างานของ JavaScript จะตองมการแปลความค าสง ซงขนตอนนจะถกจดการโดยบราวเซอร (เรยกวาเปน client-side script) ดงนน JavaScript จงสามารถท างานได เฉพาะบนบราวเซอรทสนบสนน ซงปจจบนบราวเซอรเกอบทงหมดกสนบสนน JavaScript แลว อยางไรกด สงทตองระวงคอ JavaScript มการพฒนาเปนเวอรชนใหมๆออกมาดวย (ปจจบนคอรน 1.5) ดงนน ถาน าโคดของเวอรชนใหม ไปรนบนบราวเซอรรนเกาทยงไมสนบสนน กอาจจะท าใหเกด error ได

JavaScript ท าอะไรไดบาง 1.JavaScript ท าใหสามารถใชเขยนโปรแกรมแบบงายๆได โดยไมตองพงภาษาอน 2.JavaScript มค าสงทตอบสนองกบผใชงาน เชนเมอผใชคลกทปม หรอ Checkbox กสามารถสงใหเปดหนาใหมได ท าใหเวบไซตของเรามปฏสมพนธกบผใชงานมากขน นคอขอดของ JavaScript เลยกวาไดทท าใหเวบไซตดงๆทงหลายเชน Google Map ตางหนมาใช 3.JavaScript สามารถเขยนหรอเปลยนแปลง HTML Element ได นนคอสามารถเปลยนแปลงรปแบบการแสดงผลของเวบไซตได หรอหนาแสดงเนอหาสามารถซอนหรอแสดงเนอหาไดแบบงายๆนนเอง 4.JavaScript สามารถใชตรวจสอบขอมลได สงเกตวาเมอเรากรอกขอมลบางเวบไซต เชน Email

Page 28: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

33

เมอเรากรอกขอมลผดจะมหนาตางฟองขนมาวาเรากรอกผด หรอลมกรอกอะไรบางอยาง เปนตน 5.JavaScript สามารถใชในการตรวจสอบผใชไดเชน ตรวจสอบวาผใช ใช web browser อะไร 6.JavaScript สราง Cookies (เกบขอมลของผใชในคอมพวเตอรของผใชเอง) ได

การท างานของ JavaScript เกดขนบนบราวเซอร (เรยกวาเปน client-side script) ดงนนไมวาคณจะใชเซรฟเวอรอะไร หรอทไหน กยงคงสามารถใช JavaScript ในเวบเพจได ตางกบภาษาสครปตอน เชน Perl, PHP หรอ ASP ซงตองแปลความและท างานทตวเครองเซรฟเวอร (เรยกวา server-side script) ดงนนจงตองใชบนเซรฟเวอร ทสนบสนนภาษาเหลานเทานน อยางไรกด จากลกษณะดงกลาวกท าให JavaScript มขอจ ากด คอไมสามารถรบและสงขอมลตางๆ กบเซรฟเวอรโดยตรง เชน การอานไฟลจากเซรฟเวอร เพอน ามาแสดงบนเวบเพจ หรอรบขอมลจากผชม เพอน าไปเกบบนเซรฟเวอร เปนตน ดงนนงานลกษณะน จงยงคงตองอาศยภาษา server-side script อย (ความจรง JavaScript ทท างานบนเซรฟเวอรเวอรกม ซงตองอาศยเซรฟเวอรทสนบสนนโดยเฉพาะเชนกน แตไมเปนทนยมนก) 2.9 ทฤษฎฐานขอมล AppServ AppServ คอโปรแกรมทรวบรวมเอา Open Source Software หลายๆ อยางมารวมกน โดยม Package หลกดงน - Apache - PHP - MySQL - phpMyAdmin

โดยตว AppServ จงใหความส าคญวาทกสงทกอยางจะตองใหเหมอนกบตนฉบบ จงไมไดตดทอนหรอเพมเตมอะไรทแปลกไปกวา Official Release แตอยางได เพยงแตมบางสวนเทานนทเราไดเพมประสทธภาพการตดตงใหสอดคลองกบการท างานแตละคน โดยทการเพมประสทธภาพนไมไดไปยง ในสวนของ Original Package เลยแมแตนอยเพยงแตเปนการก าหนดคา Config เทานน เชน Apache กจะเปนในสวนของ httpd.conf, PHP กจะเปนในสวนของ php.ini, MySQL กจะเปนในสวนของ my.ini ดงนนเราจงรบประกนไดวาโปรแกรม AppServ สามารถท างานและความเสถยรของระบบ ไดเหมอนกบ Official Release ทงหมด จดประสงคหลกของการรวมรวบ Open Source Software เหลานเพอท าใหการตดตงโปรแกรมตางๆ ทไดกลาวมาใหงายขน เพอลดขนตอนการตดตงทแสนจะยงยากและใชเวลานาน โดยผใชงานเพยงดบเบลคลก setup ภายในเวลา 1 นาท ทกอยางกตดตงเสรจสมบรณระบบตางๆ กพรอมทจะท างานไดทนททง Web Server, Database Server เหตผลนจงเปนเหตผลหลกทหลายๆ คนทวโลก ไดเลอกใชโปรแกรม AppServ แทนการทจะตองมาตดตงโปรแกรมตางๆ ทละสวน

Page 29: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

34

ไมวาจะเปนผทความช านาญในการตดตง Apache, PHP, MySQL กไมไดเปนเรองงายเสมอไป เนองจากการตดตงโปรแกรมทแยกสวนเหลานใหมารวมเปนชนอนเดยวกน กใชเวลาคอนขางมากพอสมควร แมแตตวผพฒนา AppServ เอง กอนทจะ Release แตละเวอรชนใหดาวนโหลด ตองใชระยะเวลาในการตดตงไมนอยกวา 2 ชวโมง เพอทดสอบความถกตองของระบบ ดงนนจงจะเหนวาเราเองนนเปนมอใหมหรอมอเกา ยอมไมใชเรองงายเลยทจะตดตง Apache, PHP, MySQL ในพรบตาเดยว 3.0 WBI (Web-based Instruction)

ในปจจบนเทคโนโลยนบวามบทบาทตอการศกษาเปนอยางมากอนเทอรเนตเปนระบบเครอขายNETWORK ทเชอมโยงเครอขายมากมายหลายเครอขายเขาดวยกนมนษยพยายามทจะใชงานเครองคอมพวเตอรใหไดประโยชนสงสด จงไดท าการเชอมโยงคอมพวเตอรหลาย ๆ เครองเขาดวยกนเพอใหสามารถสอสาร แลกเปลยน และใชงานขอมลตาง ๆ รวมกนได โดยผานทางสายสงสญญาณในระบบจงเกดเปนระบบเครอขายคอมพวเตอรและการเชอมโยงระบบเครอขายคอมพวเตอรหลายๆจดจนในปจจบนกลายเปนเครอขายทครอบคลมองคกรทวโลกทรจกกนในนาม อนเทอรเนต (Internet)

เวบ(Web) หรอ เวลดไวดเวบ (WWW : World Wide Web) เปนบรการหนงของอนเทอรเนตทเกดขนหลงบรการอน ๆ บนอนเทอรเนต นอกจากจะสงจดหมายอเลกทรอนกส การสนทนาผานเครอขายการอภปรายผานกระดานขาว การอานขาว การคนขอมล และการถายโอนแฟมขอมล

เวบ(Web) หมายถง ขาวสารขอมลในรปเอกสารไฮเปอรเทกซ หมายถง การเชอมโยงเอกสารไปยงเอกสารอน ๆ ทอยตางกน และไฮเปอรมเดย หมายถง การรวมไฮเปอรเทกซและสอหลากหลายทไดจากการเชอมโยงนน ทใชอนเทอรเนตเปนเครองมอในการตดตอสงขอมลเอกสาร

ความหมายของ WBI (Web-based Instruction)

ปจจบนมผใหความส าคญและมการน าเอาเวบมาใชประโยชนเพอการศกษา การจดการเรยนการสอนผานเวบ(Web-Based Instruction) นอกจากจะเรยกวาการจดการเรยนการสอนผานเวบ(Web-Based Learning) เวบฝกอบรม (Web-Based Training) อนเทอรเนตฝกอบรม (Inter-Based Training) และเวลดไวดเวบชวยสอน (WWW-Based Instruction)เปนตน ทงนไดมผนยามและใหความหมายของการเรยนการสอนผานเวบ (Web-Based Instruction) เอาไวหลายนยามไดแก

Page 30: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

35

กดานนท มลทอง(2543) ใหความหมายวา การเรยนการสอนผานเวบเปนการใชเวบในการเรยนการสอนโดยอาจใชเวบเพอน าเสนอบทเรยนในลกษณะสอหลายมตของวชาทงหมดตามหลกสตร หรอใชเพยงการเสนอขอมลบางอยางเพอประกอบการสอนกได รวมทงใชประโยชนจากคณลกษณะตาง ๆ ของการสอสารทมอยในระบบอนเทอรเนต เชน การเขยนโตตอบกนทางไปรษณยอเลกทรอนกสและการพดคยสดดวยขอความและเสยงมาใชประกอบดวย เพอใหเกดประสทธภาพ

คาน (Khan,1997) ไดใหค าจ ากดความของการเรยนการสอนผานเวบ (Web-Based Instruction) วาเปนการเรยนการสอนทอาศยโปรแกรมไฮเปอรมเดยทชวยในการสอนโดยการใชประโยชนจากคณลกษณะและทรพยากรอนเทอรเนต(WWW) มาสรางใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย โดยสงเสรมและสนบสนนการเรยนรอยางมมากมายตลอดจนสงเสรมและสนบสนนการเรยนรในทกทาง

คลารก (Clark,1996) ไดใหค าจ ากดความของการเรยนการสอนผานเวบวาเปนการเรยนการสอนรายบคคลทน าเสนอโดยการใชเครอขายคอมพวเตอรสาธารณะหรอสวนบคคลและแสดงผลในรปของการใชเวบบราวเซอร สามารถเขาถงขอมลทตดตงไวไดโดยผานเครอขาย

สภาณ เสงศร (2543) ไดใหความหมาย WBI (Web-based Instruction) คอ บทเรยนทสรางขนส าหรบการเรยนผานเครอขายอนเทอรเนตโดยน าจดเดนของวธการใหบรการขอมลแบบ www มาประยกตใช Web Base Instruction จงเปนบทเรยนประเภท CAI แบบ On-line ค าวา On-line ในทนหมายความวา ผเรยนเรยนอยหนาจอคอมพวเตอรทตดตอผานเครอขายกบเครองแมขายทบรรจบทเรยน

จากนยามและความคดเหนของนกวชาการและนกการศกษา ท งในตางประเทศและภายใน ประเทศไทยดงทกลาวมาแลวนนสามารถสรปไดวา การเรยนการสอนผานเวบเปนการจดสภาพการเรยนการสอนทไดรบการออกแบบอยางมระบบ โดยอาศยคณสมบตและทรพยากรของเวลดไวดเวบ มาเปนสอกลางในการถายทอดเพอสงเสรมสนบสนนการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ โดยอาจจด เปนการเรยนการสอนทงกระบวนการหรอน ามาใชเปนเพยงสวนหนงของกระบวนการทงหมดและชวยขจดปญหาอปสรรคของการเรยนการสอนทางดานสถานทและเวลาอกดวย

Page 31: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

36

ประเภทของ WBI

การเรยนการสอนผานเวบสามารถท าไดในหลายลกษณะ โดยแตละเนอหาของหลกสตรกจะมวธการจดการเรยนการสอนผานเวบทแตกตางกนออกไป ซงในประเดนนมนกการศกษาหลายทานไดใหขอเสนอแนะเกยวกบประเภทของการเรยนการสอนผานเวบ ดงตอไปน

1. WBI แบบรายวชาอยางเดยว (Stand - Alone Courses) เปนเวบรายวชาทมเครองมอและแหลงเขาไปถงและเขาหาไดโดยผานระบบอนเทอรเนตอยางมากทสด ถาไมมการสอสารกสามารถทจะผานระบบคอมพวเตอรสอสารได ลกษณะของเวบชวยสอนแบบนมลกษณะเปนแบบวทยาเขตมนกศกษาจ านวนมากทเขามาใชจรง เปนเวบทมการบรรจ เนอหา(Content) หรอเอกสารในรายวชาเพอการสอนเพยงอยางเดยว มลกษณะการสอสารสงขอมลระยะไกลและมกจะเปนการสอสารทางเดยว

2. WBI แบบสนบสนนรายวชา (Web Supported Courses) เปนเวบรายวชาทมลกษณะเปนรปธรรมทมการพบปะระหวางครกบนกเรยน การสอสารผานระบบคอมพวเตอร หรอ การมเวบทสามารถชต าแหนงของแหลงบนพนทของเวบไซตทรวมกจกรรมเอาไว เปนการสอสารสองทางทมปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยน และมแหลงทรพยากร ทางการศกษาใหมาก มการก าหนดงานใหท าบนเวบ การก าหนดใหอานมการรวมกนอภปราย การตอบค าถามมการสอสารอน ๆ ผานคอมพวเตอรมกจกรรมตาง ๆ ทใหท าในรายวชา มการเชอมโยงไปยงแหลงทรพยากรอน ๆ เปนตน

3. WBI แบบศนยการศกษา หรอ เวบทรพยากรการศกษา (Web Pedagogical Resources) เปนเวบทมรายละเอยดทางการศกษา การเชอมโยงไปยงเวบอน ๆ เครองมอ วตถดบ และรวมรายวชาตาง ๆ ทมอยในสถาบนการศกษาไวดวยกน และยงรวมถงขอมลเกยวกบสถาบนการศกษาไวบรการทงหมดและเปนแหลงสนบสนนกจกรรมตาง ๆ ทางการศกษา ทงทางดานวชาการและไมใชวชาการโดยการใชสอทหลากหลายรวมถงการสอสารระหวางบคคลดวย

· ลกษณะของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต (WBI)

การเรยนการสอนผานเครอขายอนเทอรเนต มลกษณะการจดการเรยน ทผเรยนจะเรยนผานจอคอมพวเตอรทเชอมตอกบเครอขายอนเทอรเนตและสามารถเขาสระบบเครอขายเพอการศกษาเนอหาบทเรยนจากทใดกไดและผเรยนแตละคนสามารถตดตอสอสารกบผสอนหรอผเรยนคนอนๆไดทนททนใดเหมอนการเผชญหนากนจรงๆหรอเปนการสงขอความฝากไวกบบรการไปรษณยอเลกทรอนกสในการตดตอสอสารกบผเรยนดวยกนเองหรอกบผสอน

Page 32: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

37

การเรยนรบนเครอขายอนเทอรเนต หรอการเรยนรบนเวบ กระท าไดหลายลกษณะ เชนการท าโครงการรวมกน การแลกเปลยนความคดรวมกนในกระดานขาว การแสดงความคดเหนในกระททางวชาการการท างานทไดรบมอบหมายเปนกลม การท าโครงงานรวมกน เปนการรวมกนสรางสรรคผลงานในเรองทสนใจรวมกน นอกจากน วธการเรยนรบนเวบมประสทธผล คอ การเรยนรรวมกนบนเวบ ซงเปนวธทผเรยนท างานดวยกนเปนค หรอเปนกลมเลก เพอใหบรรลจดมงหมายของงานรวมกน ผเรยนแตละคนรบผดชอบการเรยนรของผอนเทากบของตนเอง

ก า ร เ ร ย น ร บ น เ ค ร อ ข า ย อ น เ ท อ ร เ น ต เ ป น ก า ร ศ ก ษ า ท ใ ช เ ท ค โน โ ล ย อ ะซงโครนส (Asynchronous Technology) ซงเปนเทคโนโลยทท าใหการเรยนการสอนด าเนนไปโดยไมจ ากดเวลาและสถานท ประกอบดวยเครองมอทมอย ในอนเทอรเนตและเวบ เชน กระดานขาว ไปรษณย อเลกทรอนกส การประชมทางไกล เครองมอเหลานท าใหเกดการเรยนรทไมพรอมกน(Asynchronous Learning) การเรยนไมพรอมกนน มความหมายมากกวาค าวา “ใครกได ทไหนกได เวลาใดกได” เพราะเกยวของกบการเรยนอยางมปฏสมพนธ (Interactive Learning) และการเรยนรรวมกน โดยใชแหลงความรทอยหางไกล และการเขาถงขอมลทตองการทงนเพราะการเรยนรจะเกดขนไดดหากผเรยนไดมโอกาสถาม อธบาย สงเกต รบฟง สะทอนความคดตนเอง และตรวจสอบความคดของผอน

บทเรยนผานเครอขายอนเทอรเนตเปนสอการเรยนการสอนแบบมลตมเดยโดยบทเรยนทพฒนาขนสามารถท างานไดหลายรปแบบเนองจากใชโปรแกรมเวบบราวเซอรเชนเนทสเคป (Netscape Navigator) หรอไมโครซอฟตอนเทอรเนตเอกซพรอเรอร (Microsoft Internet Explorer) รวมทงโปรแกรมเสรมอนๆในการจดท าโดยมพนฐานของบทเรยนเปนภาษาHTML โดยสามารถใชรวมกบสออนๆไดท งอนทราเนตเครอขายอนเทอรเนตและสามารถบนทกลงแผนซดรอม (CD-Rom)เพอน าไปศกษาไดเมอไมไดเชอมตอกบอนเทอรเนตบทเรยนทผลตไดจะมลกษณะของเวบเพจทมไฮเปอรเทกซ (Hypertext)และไฮเปอรมเดย (Hypermedia) เปนตวหลกในการน าเสนอ ผอานสามารถเลอกอาน ดวดทศน หรอท าแบบทดสอบ ไดตามความตองการ

ลกษณะของกจกรรมการเรยนการสอนผานเครอขายอนเทอรเนต (WBI)

การเรยนการสอนผานเวบจะตองอาศยบทบาทของระบบอนเทอรเนตเปนส าคญ การใชอนเทอรเนตในลกษณะของโปรแกรมการเรยนการสอนผานเวบจะมวธการใชใน 3 ลกษณะ

1. การน าเสนอ (Presentation) เปนไปในแบบเวบไซดทประกอบไปดวยขอความภาพกราฟฟก ซงสามารถน าเสนอไดอยางเหมาะสมในลกษณะของสอ คอ

Page 33: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

38

1.1 การน าเสนอแบบสอทางเดยว เชน เปนขอความ 1.2 การน าเสนอแบบสอค เชน ขอความภาพกราฟฟก บางครงจะอยใน

รปแบบ PDF ผเรยนสามารถดาวนโหลดไฟลได 1.3 การน าเสนอแบบมลตมเดย คอ ประกอบดวยขอความ ภาพกราฟฟก

ภาพเคลอนไหว เสยงและภาพยนตร หรอวดโอ (แตความเรวจะไมเรวเทากบวดโอเทป)

2. การสอสาร (Communication) การสอสารเปนสงจ าเปนทจะตองใชทกวนในชวตฅงเปนลกษณะส าคญของอนเทอรเนต โดยมการสอสารบนอนเทอรเนตหลายแบบ เชน

2.1 การสอสารทางเดยว โดยดจากเวบเพจ

2.2 การสอสารสองทาง เชน การสงไปรษณยอเลกทรอนกสโตตอบกน

3. การกอใหเกดปฏสมพนธ (Dynamic Interaction) เปนคณลกษณะส าคญของอนเทอรเนตประกอบดวย 3ลกษณะ คอ 3.1 การสบคน

3.2 การหาวธการเขาสเวบ

3.3 การตอบสนองของมนษยในการใชเวบ

· องคประกอบของการเรยนการสอนผานเครอขายอนเทอรเนต

1. องคประกอบดานการเรยนการสอน

- การพฒนาเนอหา

- ทฤษฎการเรยนร

- การออกแบบระบบการสอน

- การพฒนาหลกสตร

- มลตมเดย

- ขอความและกราฟก

Page 34: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

39

- ภาพเคลอนไหว

- การออกแบบการปฏสมพนธ

- เครองมอในอนเทอรเนต

- เครองมอในการตดตอสอสาร

แบบเวลาไมพรอมกน ( Asynchronous ) เชน จดหมายอเลกโทรนกส กลมขาวลสเซฟ ( Listsevs ) เปนตน

แบบมปฏสมพนธพรอมกน ( Synchronous ) เชน แบบตวอกษร ไดแก Chat , IRC , MUDs แบบเสยงและภาพ ไดแก Internet Phone , Net Meeting , Conference Tools

2. องคประกอบดานเครองมอในการเชอมตอระยะไกล

- Telnet , File Transfer Protocol ( FTP ) เปนตน

-เครองมอชวยน าทางในอนเทอรเนต(ฐานขอมลและเวบเพจ)Gopher, Lynx

- เครองมอชวยคนและเครองมออนๆ Search Engine Counter Tool

- เครองคอมพวเตอร อปกรณประกอบและซอฟตแวร

- ระบบคอมพวเตอร เชน Unix , Window NT , Window 98 , Dos , Macintosh

- ซอฟตแวรใหบรการเครอขาย ฮารดดสก ซดรอม เปนตน

- อปกรณเชอมตอเขาสเครอขาย และผใหบรการอนเทอรเนต

- โมเดม

- รปแบบการเชอมตอ ความเรว 33.6 Kbps, 56 Kbps , สายโทรศพท , ISDN , T1 , Satelliteเปนตน

- ผใหบรการอนเทอรเนต , เกตเวย

Page 35: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

40

3. องคประกอบดานเครองมอในการพฒนาโปรแกรม

- โปรแกรมภาษา ( HTML : Hypertext Markup Language ,JAVA , JAVA Script ,CGI Script , Pearl , Active X )

- เครองมอชวยเขยนโปรแกรม เชน FrontPage , FrontPage Express , Hotdog , Home siteเปนตน

- ระบบใหบรการอนเทอรเนต

- HTTP Servers , Web Site , URL

- CGI ( Common Gateway Interface )

-โปรแกรมบราวเซอร

· การออกแบบบทเรยน WBI

1. การออกแบบโครงสรางของบทเรยน WBI

ปทป เมธาคณวฒ(2540) กลาววาการออกแบบโครงสรางของบทเรยนผานเครอขายอนเทอรเนต ควรประกอบดวย

1. ขอมลเกยวกบรายวชาภาพรวมรายวชา (Course Overview) 2. การเตรยมตวของผเรยนหรอการปรบพนฐานผเรยน 3. เนอหาบทเรยน

4. กจกรรมทมอบหมายใหท าพรอมทงการประเมนผล การก าหนดเวลาเรยน การสงงาน

5. แบบฝกหดทผเรยนตองการฝกฝนตนเอง 6. การเชอมโยงไปแหลงทรพยากรทสนบสนนการศกษาคนควา 7. ตวอยางแบบทดสอบหรอรายงาน 8. ขอมลทวไป (Vital Information) 9. สวนแสดงประวตของผสอนและผทเกยวของ

Page 36: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

41

10. สวนของการประกาศขาว (Bulletin Board) 11. หองสนทนา (Chat Room)

2. การออกแบบการจดการเรยนการสอนดวยบทเรยน WBI

การจดการเรยนการสอนดวยบทเรยน WBI ผสอนและผเรยนจะตองมปฏสมพนธกนโดยผานระบบเครอขายคอมพวเตอรทเชอมโยงคอมพวเตอรของผเรยนเขาไวกบเครองคอมพวเตอรขอ ง ผ ท ใ ห บ ร ก า ร เ ค ร อข า ย (File Server) แล ะ เ ค ร อ งคอมพ ว เ ต อ ร ขอ งผ ใ ห บ ร ก า รเวบ (Web Server) เ ปนการเ ชอมโดยระยะใกลหรอระยะไกลผานทางระบบสอสารและอนเทอรเนต การจดการเรยนการสอนทเปนเวบผสอนจะตองมหลกการและขนตอนการจดการเรยนการสอน ดงน

2.1 หลกการออกแบบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

ฮอฟแมน(Hoffman.1997) อาศยหลกกระบวนการเรยนการสอน 7 ขน ดงน

1. การสรางแรงจงใจใหกบผเรยน (Motivating the Learner) 2. บอกวตถประสงคของการเรยน (Identifying what is to be Learned) 3. ทบทวนความรเดม ( Reminding Learners of Pask Knowledge) 4. ผเรยนมความกระตอรอรนทจะเรยนร (Requiring Active Involvement) 5. ใหค าแนะน าและใหขอมลยอนกลบ (Providing Guidance and Feedback) 6. ทดสอบความร (Testing) 7. การน าความรไปใช (Providing Enrichment and Remediation) 2.2 กระบวนการและขนตอนการจดการเรยนการสอน

ปทป เมธาคณวฒ( 2540) กลาววาขนตอนในการจดการเรยนการสอนม 7 ขน ดงน

1. ก าหนดวตถประสงคของการเรยนการสอน

2. การวเคราะหผเรยน

2.1 การออกแบบเนอหารายวชา

2.2 เนอหาตามหลกสตรและสอดคลองกบความตองการของผเรยน

Page 37: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

42

2.3 จดล าดบเนอหาจ าแนกหวขอตามหลกการเรยนรและลกษณะเฉพาะในแตละหวขอ

2.4 ก าหนดระยะเวลาและตารางการศกษาในแตละหวขอ

2.5 ก าหนดวธการศกษา

2.6 ก าหนดสอทใชประกอบการศกษาในแตละหวขอ

2.7 ก าหนดวธการประเมนผล

2.8 ก าหนดความรและทกษะพนฐานทจ าเปนตอการเรยน

2.9 สรางประมวลรายวชา

3. การก าหนดกจกรรมการเรยนการสอนทางอนเทอรเนต โดยใชคณสมบตของอนเทอรเนตทเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนการสอนนน

4. การเตรยมความพรอมสงแวดลอม

5. การปฐมนเทศผเรยน ไดแก แจงวตถประสงค เนอหา และวธการเรยนการสอน ส ารวจความพรอมของผเรยนและเตรยมความพรอมของผเรยน

6. จดการเรยนการสอนตามแบบทก าหนดไว โดยในเวบเพจ

7. การประเมนผล ผสอนสามารถใชการประเมนผลระหวางเรยนและการประเมนผลเมอสนสดการเรยนรวมทงการทผเรยนประเมนผลผสอนและการประเมนผลการจดการเรยนการสอนทงรายวชา เพอน าไปปรบปรงแกไข ระบบการเรยนการสอนทางอนเทอรเนต

· ขอดของการเรยนการสอนผานระบบเครอขายอนเทอรเนต

ถนอมพร เลาหจรสแสง ( 2544 ) ไดกลาวถงการสอนผานระบบเครอขายอนเทอรเนตมขอดอยหลายประการ กลาวคอ

1. เปดโอกาสใหผเรยนทอยหางไกล หรอไมมเวลาในการมาเขาชนเรยนไดเรยนในเวลาและสถานททตองการ

Page 38: 2.1 CAI (Computer-Assisted Instructionresearch-system.siam.edu/images/coop/Web_Based_Instruction_English_For... · เพื่อเปลี่ยนเนื้อหาทีละหน้าเท่าน้ัน

43

2. สงเสรมใหเกดความเทาเทยมกนทางการศกษา

3. สงเสรมแนวคดในเรองการเรยนรตลอดชวตสามารถตอบสนองตอผเรยนทมความใฝรรวมทงมทกษะในการตรวจสอบการเรยนรดวยตนเองไดอยางมประสทธภาพ

4. เปดโอกาสใหผเรยนสามารถเขาถงแหลงขอมลตางๆไดอยางสะดวกและมประสทธภาพสนบสนนสงแวดลอมทางการเรยนทเชอมโยงสงทเรยนกบปญหาทพบในความเปนจรง

5. ชวยแกปญหาของขอจ ากดของแหลงคนควาแบบเดมจากหองสมด เนองจากเปนแหลงขอมลทางวชาการรปแบบใหมครอบคลมสารสนเทศทวโลกโดยไมจ ากดภาษา

6. สนบสนนการเรยนรทกระตอรอรน ผเรยนจะถกกระตนใหแสดงความคดเหนไดอยตลอดเวลา โดยไมจ าเปนตองเปดเผยตวตนทแทจรง

7. เออใหเกดการปฏสมพนธ ท งปฏสมพนธกบผเรยนดวยกนและ/หรอผสอน และปฏสมพนธกบบทเรยนในเนอหาหรอสอการสอน

8. เปดโอกาสส าหรบผเรยนในการเขาถงผเชยวชาญสาขาตางๆทงในสถาบนในประเทศและตางประเทศทวโลก

9. เปดโอกาสใหผเรยนไดมโอกาสแสดงผลงานของตนสสายตาผอนอยางงายดาย และเหนผลงานของผอนเพอน ามาพฒนางานของตนเองใหดยงขน

10. ผสอนสามารถเนอหาหลกสตรใหทนสมยไดอยางสะดวกสบาย ผเรยนไดสอสารและแสดงความคดเหนทเกยวของกบเนอหา ท าใหเนอหาการเรยนมความยดหยนมากกวาการเรยนการสอนแบบเดม และเปลยนแปลงไปตามความตองการของผเรยนเปนส าคญ