www.dahaiyiyargi.org

Daha İyi Yargı için Uyuşmazlıklarda Dürüstlük İlkesi

Tam ve Doğru İfşa - İbraz

Av. Mehmet Gün

25.000 US$ GSMH için : Yargı Reformu

Türkiye’de Yargı Reformu’nun en önemli konusu:

Uyuşmazlık Çözümünde Dürüstlük (Bütünlük) İlkesinin

Hayata Geçirilmesi :

Tam ve Doğru İfşa ve İbraz

Born, Rutledge, Int’l Civil Litigation in the US Courts, 5 th Edition, s.965-966:

“ [m]odern instruments of discovery … make a trial less a game of blind man’s bluff and more a fair contest with the basic issues and the facts disclosed to the fullest practicable extent’ …”

Türkçe meali :“……….. modern ibraz ve ifşa yöntemleri, … vakıaların ve delillerin mümkün olduğu kadar en tam şekilde çıkartılması ile yargılamayı kör adamın blöfü olmaktan çıkarıp daha adil bir yarışma haline getirir….”.

Uyuşmazlık Çözümünde Dürüstlük – Tam ve Doğru İfşa ve İbraz’ın önemi : Blöf mü Adalet mi?

Pekcanıtez, Atalay, Özekes, HMK, 2012:

“Taraflarca getirilme ilkesine göre, mahkeme sadece taraflarca getirilen vakıalara göre karar verecektir. Taraflardan birisi gerçek olmayan bir vakıayı ileri sürmüşse, bu durumda hüküm gerçek duruma aykırı olabilir. (s.345/son) Bir hak için mücadele her şeyin geçerli olması anlamına gelmez. (s.344/4)”

Taraflar yargılamada kendi menfaatlerine uygun olarak neleri ileri sürüp sürmeyecekleri konusunda serbesttir. Ancak ileri sürdükleri hususların doğru olması, beyan ve açıklamalarının gerçeğe aykırı olmaması gerekir. Ancak gerek kendilerine, gerek karşı tarafa ilişkin hususlarda yaptıkları açıklamalarda mahkemeyi yanıltmamaları gerekir.(s. 344/1)

Adalet için Dürüstlüğün Önemi : Türk Hukukçular

Dürüstlük İlkesi Gerçekleştirilemez. Gerçek ortaya çıkarılamaz.Doğrular açıklanmaz gizlenir, çoğunlukla çarpıtılır. Gerçeğe aykırı açıklama yapılabilir, Mahkemeye yalan söylenebilir! Taraflar işlerine geleni cımbızlayarak açıklarlar. Uyuşmazlıklar etkin ve adil olarak çözülemez.Yargı’nın etkinliği sağlanamaz! Yargı ve Yargı’ya başvurma hakkı suiistimal edilir.

Uyuşmazlıkların Çözümünde Gerçeklerin Tam ve Doğru İfşa’sı Sağlanmaz ise:

Sadece iyi niyet dürüstlüğü sağlamaz.

“Felakete giden yol iyi niyet taşları ile örülüdür!”

Taraf açıklamalarında dürüstlüğü sağlayacak mekanizma, aykırılığı caydıracak ciddi yaptırımlar olmaz ise :

• İspat edemeyen davayı kaybeder! Ama diğerine eza eder!

• İspat edilinceye kadar hakim kimseye inanmaz! • Hakim inanmazsa kimse kimseye inanmaz, itimat

etmez. • İtimat edilmeyen ülkede her uyuşmazlık mahkemeye

gider. • İnsanlar kavgacı olur uyuşmaz ve uzlaşmaz.

• Yargı Türkiye’deki gibi felç olur! İşini yapamaz…

Uyuşmazlıkta Dürüstlüğü Sağlamamanın Topluma ve Yargı’ya Maliyeti :

1. İfşa : Uyuşmazlık konusu olayların açıklanması

[Tarafların mahkemeye beyanları]2. İspat : Uyuşmazlık konusu olayların ispat

edilmesi[Delillerin ortaya çıkarılması]

3. Yargılama : Olayların, delillerin ve çözümün tartışılması

4. Karar : Uyuşmazlığın mahkemece çözülmesi5. Temyiz : Çözümün üst mahkemece

denetlenmesi6. İcra : Kararın icra edilmesi - kabul ettirilmesi

Uyuşmazlık Çözümü Aşamaları :İfşa ve İspat Yargılamanın 3’te 2’si!

1. İfşa : Uyuşmazlık konusu olayların

açıklanması[Tarafların mahkemeye beyanları]

İFŞADA DÜRÜSTLÜK…

Uyuşmazlık Çözümünde Temel İlke : Taraflar İfşa eder, hakim (sadece) dinler!

Taraflarca getirilme ilkesiMADDE 25- (1) Kanunda öngörülen istisnalar dışında, hâkim, iki taraftan birinin söylemediği şeyi veya vakıaları kendiliğinden dikkate alamaz ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamaz. (2) Kanunla belirtilen durumlar dışında, hâkim, kendiliğinden delil toplayamaz. Hâkimin davayı aydınlatma ödeviMADDE 31- (1) Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.

Dürüst davranma ve doğruyu söyleme yükümlülüğüMADDE 29- (1) Taraflar, dürüstlük kuralına uygun davranmak zorundadırlar. (2) Taraflar, davanın dayanağı olan vakıalara ilişkin açıklamalarını gerçeğe uygun bir biçimde yapmakla yükümlüdürler.

Pekcanıtez, Atalay, Özekes, HMK, 2012 (s.344): “Taraflar doğal olarak sadece kendi lehine olan

vakıa ve delilleri mahkemeye sunacak, aleyhine olanlar hakkında susacaklardır.”

“Doğruyu söyleme ödevi tarafın kendisi aleyhine olan vakıaları da mahkemeye getirmesini kapsamaz.”

Taraf Açıklamalarında Dürüstlük Nereye Kadar?

SÖZDE : Dürüst davranma ve doğruyu söyleme yükümlülüğüMADDE 29- (1) Taraflar, dürüstlük kuralına uygun davranmak zorundadırlar. (2) Taraflar, davanın dayanağı olan vakıalara ilişkin açıklamalarını gerçeğe uygun bir biçimde yapmakla yükümlüdürler.

İŞİN ASLI :Sadece açıklananların doğruluğu isteniyor.Açıklamaların doğruluğunu sağlayan mekanizma yok! Sadece iyi niyet! –Gerçeğe aykırı beyanın yaptırımı yok! Gizlenen, çarpıtılan ya da cımbızlanan gerçekler?Hakime yalan söylemek savunma hakkı…Polise yalan beyanda bulunmak ise suç!

Dürüst davranma ve doğruyu söyleme yükümlülüğü : Gerçekten var mı?

Polise yalan beyan suç! Hakime yalan beyan : savunma hakkı!

2. İspat : Uyuşmazlık konusu olayların

ispat edilmesi[Delillerin ortaya çıkarılması]

DELİLLERİN İBRAZINDA DÜRÜSTLÜK…

TÜRK MEDENİ KANUNU - No. 4721 – 22 Kasım 2001

D. İspat kurallarıI. İspat yükü

MADDE 6.- Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.

HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU – No. 6100 1- 2 Ocak 2011İspat Yükü

MADDE 190 - (1) İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.

Türk Hukukunda İspat Yükü – İspat İlkesi :

Tarafların belgeleri ibrazı zorunluluğuMADDE 219- (1) Taraflar, kendilerinin veya karşı tarafın delil olarak dayandıkları ve ellerinde bulunan tüm belgeleri mahkemeye ibraz etmek zorundadırlar.

Tarafın belgeyi ibraz etmemesi: MADDE 220 -(1) İbrazı istenen belgenin, ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu ve bu isteğin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirildiği ve karşı taraf da bu belgenin elinde olduğunu ikrar ettiği veya ileri sürülen talep üzerine sükut ettiği yahut belgenin var olduğu resmî bir kayıtla anlaşıldığı veya başka bir belgede ikrar olunduğu takdirde, mahkeme bu belgenin ibrazı için kesin bir süre verir.

(2) Mahkemece, ibrazı istenen belgenin elinde bulunduğunu inkâr eden tarafa, böyle bir belgenin elinde bulunmadığına, özenle aradığı hâlde bulamadığına ve nerede olduğunu da bilmediğine ilişkin yemin teklif edilir.

(3) Belgeyi ibraz etmesine karar verilen taraf, kendisine verilen sürede belgeyi ibraz etmez ve aynı sürede, delilleriyle birlikte ibraz etmemesi hakkında kabul edilebilir bir mazeret göstermez ya da belgenin elinde bulunduğunu inkâr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmezse, mahkeme, duruma göre belgenin içeriği konusunda diğer tarafın beyanını kabul edebilir.

İspat Yükü Nasıl Yerine Getirilir?

Tarafların belgeleri ibrazı zorunluluğuMADDE 219- (1) Taraflar, kendilerinin veya karşı tarafın delil olarak dayandıkları ve ellerinde bulunan tüm belgeleri mahkemeye ibraz etmek zorundadırlar.

Tarafın belgeyi ibraz etmemesi: MADDE 220 -(1) İbrazı istenen belgenin, ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu ve bu isteğin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirildiği ve karşı taraf da bu belgenin elinde olduğunu ikrar ettiği veya ileri sürülen talep üzerine sükut ettiği yahut belgenin var olduğu resmî bir kayıtla anlaşıldığı veya başka bir belgede ikrar olunduğu takdirde, mahkeme bu belgenin ibrazı için kesin bir süre verir.

(2) Mahkemece, ibrazı istenen belgenin elinde bulunduğunu inkâr eden tarafa, böyle bir belgenin elinde bulunmadığına, özenle aradığı hâlde bulamadığına ve nerede olduğunu da bilmediğine ilişkin yemin teklif edilir.

(3) Belgeyi ibraz etmesine karar verilen taraf, kendisine verilen sürede belgeyi ibraz etmez ve aynı sürede, delilleriyle birlikte ibraz etmemesi hakkında kabul edilebilir bir mazeret göstermez ya da belgenin elinde bulunduğunu inkâr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmezse, mahkeme, duruma göre belgenin içeriği konusunda diğer tarafın beyanını kabul edebilir.

Tarafların belgeleri ibrazı zorunluluğuMADDE 219- (1) Taraflar, kendilerinin veya karşı tarafın delil olarak dayandıkları ve ellerinde bulunan tüm belgeleri mahkemeye ibraz etmek zorundadırlar.

Tarafın belgeyi ibraz etmemesi: MADDE 220 -(1) İbrazı istenen belgenin, ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu ve bu isteğin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirildiği ve karşı taraf da bu belgenin elinde olduğunu ikrar ettiği veya ileri sürülen talep üzerine sükut ettiği yahut belgenin var olduğu resmî bir kayıtla anlaşıldığı veya başka bir belgede ikrar olunduğu takdirde, mahkeme bu belgenin ibrazı için kesin bir süre verir.

(2) Mahkemece, ibrazı istenen belgenin elinde bulunduğunu inkâr eden tarafa, böyle bir belgenin elinde bulunmadığına, özenle aradığı hâlde bulamadığına ve nerede olduğunu da bilmediğine ilişkin yemin teklif edilir.

(3) Belgeyi ibraz etmesine karar verilen taraf, kendisine verilen sürede belgeyi ibraz etmez ve aynı sürede, delilleriyle birlikte ibraz etmemesi hakkında kabul edilebilir bir mazeret göstermez ya da belgenin elinde bulunduğunu inkâr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmezse, mahkeme, duruma göre belgenin içeriği konusunda diğer tarafın beyanını kabul edebilir.

Taraflar gerçekten ibraz etmek zorundadırlar” mı

HMK m. 219 ve 220 hükümleri Ölü / Uygulanamaz!

Tarafın belgeyi ibraz etmemesi: MADDE 220 -(1) (1)İbrazı istenen belge ispatı için zorunlu olacak, (2)İbrazı isteğinin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirilecek, (3)karşı taraf da bu belgenin elinde olduğunu ikrar edecek, (4)veya ileri sürülen talep üzerine sükut edecek, (5)belgenin var olduğu resmî bir kayıtla anlaşılacak,

Bu takdirde, mahkeme bu belgenin ibrazı için kesin bir süre verir.

MADDE 220 -(2) (6) belgenin elinde bulunduğunu inkâr ederse yemin teklif edilecek.

MADDE 220 -(3) (7)taraf, kendisine verilen sürede belgeyi ibraz etmez ve mazeret göstermez ise, (8)inkâr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmezse,

mahkeme, duruma göre belgenin içeriği konusunda diğer tarafın beyanını kabul edebilir.

Gerçek: Taraflar Delil İbrazına Zorlanamaz!

Delilleri tam olarak ortaya çıkaran mekanizma yok!

“Kimse kendi aleyhine delil göstermeye zorlanamaz”

Delili kontrol eden davayı ve hakimi kontrol eder!

Taraflar iddiasını – ifşa ettiği vakıayı ispata yeterli delil ibraz eder gerisini saklar!

Örnek: BDDK öncesi banka uygulamaları…

SONUÇ : Taraflar işlerine gelen delili ibraz eder!

Taraflar yalan söyler, gerçeği gizler ya da delili gizler ve ortaya çıkarmazsa :

Hakim ne yapar – yapabilir?

Hakimin Rolü : Ne Kadar? Nereye kadar?

Hâkimin davayı aydınlatma ödeviMADDE 31- (1) Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.

Pekcanıtez, Atalay, Özekes, HMK, 2012 (s.310-313):

[B]u düzenleme ile doğru hüküm verilebilmesi ve maddi gerçeğin bulunabilmesi amaçlanmıştır. [H]akim, iddia ve savunmanın doğru ve tam olarak anlaşılmasını sağlayacak ve bu şekilde doğru olmayan bir kararın verilmesini önleyecektir. (s. 310, 311)

[T]arafın hiç ileri sürmediği bir vakıanın, davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde tarafça ileri sürülmesi veya getirilmesi istenemez.

Davayı aydınlatma ödevi, [..], hakimin tarafların söylemediği şeyi veya vakıaları kendiliğinden dikkate alamayacağı ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamayacağı belirtilerek sınırlandırılmıştır. Tarafın iddiaları veya savunması içinde hiç yer almayan bir vakıanın hakim tarafından yargılamaya sokulması, bu ödevin sınırları dışında kalır. (2) ve (3)

Hakim Gerçeği Ortaya Çıkarabilir mi?

Dürüstlük ve Doğruluk SÖZDE!

Açıklamalarda dürüst ve doğru olmak zorunlu değil!

Tüm delilleri ortaya çıkaran bir mekanizma yok!

Kimse kendi aleyhine delil göstermeye zorlanamaz!

Her uyuşmazlık mahkemeye götürülebilir, Ancak taraflar uyuşmazlık konusunu işine geldiği

gibi ifşa eder, İfşa ettiği ve işine geldiği kadar delil ibraz eder.

Türk Hukuk Yargılamasının Çirkin Gerçeği :

Yanlış ne, nerede?

Türkiye’ye neye mal oluyor?

Ne değişmeli? Örnek mi? İlke mi?

Türk Yargı Reformu’nun Altın Sorusu :

Türkiye – AB Ülkeleri Nüfus, GSMH (Üretkenlik) ve Yargı Bütçeler Karşılaştırması :

Türkiye GSMH ve Genel Bütçe’sinden Ortalamaya uygun miktarı Yargı’ya ayırıyor.

Türkiye için Tespitler :

• Nüfusu Almanya’dan sonra en yüksek 2.

• Polonya’dan sonra GSMH’i en düşük 2. ülke.

• Kişi başı GSMH en düşük, Almanya en yüksek.

• Türkiye’de genel bütçede Yargı’nın payı ortalamaya yakın, Fransa’dan yüksek, UK’in 3 katı ve Almanya’nın 2/3’ü!

• Türkiye’de Yargı bütçesinin GSMH’e oranı ortalamaya yakın, UK’de en az, Almanya’da en yüksek!

• UK’in GSMH’den Yargı’ya ayırdığı pay : Almanya’nın ¼ ‘ü, Türkiye’nin 1/3’ü kadar!

Hakim, Avukat Sayı ve GSMH Karşılaştırması :

100.000 kiyişe Hakim sayısı ve Hakim/Avukat oranı ortalamaya uygun, 100.000 kişiye avukat sayısı düşük.

Hakim ve Avukat Kaynakları Tespitleri :

• 100.000 kişiye düşen Hakim sayısı : Türkiye’de 10,5 . Fransa, İtalya ve İspanya gibi ortalamaya uygun. UK’da sadece 3,6! Almanya’da 24,5! Olağanüstü : UK’in 8 katı, Türkiye’nin 2,5 katı.

• Türkiye’de hakim + avukat toplamı göreceli olarak Almanya ve UK’dan az. Hakim/avukat dağılımı Türkiye, Almanya ve Fransa’da benzer.

• Hakim başına avukat sayısı Almanya, Türkiye, Fransa ve Hollanda’da benzer, aralarında en yükseği Türkiye1 hakime 9,1 avukat. UK olağanüstü yüksek 1 hakime 83 avukat; UK , Almanya (7,9) ve Fransa’nın (7,5) 10 katından fazla.

• 100.000 kişiye düşen Avukat sayısı : Türkiye’de 97. Fransa’dan sonra en az! Almanya’da 190 ! ; UK’da 224! Olağanüstü! Türkiye’nin 2,5 katı.

• .

Yıllık Mal ve Hizmet Üretimi (GSMH) – Hukuk ve Ceza Uyuşmazlığı Üretimi :

Türkiye uyuşmazlık üretiminde açık ara önde! Mal ve hizmet üretiminde açık ara geride!

Hakimle Daha Ne Kadar Çok Çalışabilir? Çalışmalı mı? Hakim Başına Yıllık Karar Sayısı:

Yılda 220 çalışma gününde 450 karar!...Almanya hakim/karar sayısını 24,5 hakimle azaltmış, 113!UK 3,5 hakimle Almanya’nın ¼’üne indirmiş, 33! BU İŞİN SIRRI NE, NEREDE?

Hukuk Uyuşmazlıklarının Ne Kadarını Mahkeme Çözüyor?

UK’da Mahkemeler 2.157.000 davadan sadece 65.000’i hakkında karar vermek durumunda! Diğerleri?

Hakim Başına Yeni Dava ve Uzlaşma Sayısı :

Hakim başına en fazla dava açılan İngiltereNasıl bu kadar çok uzlaşma sağlıyor?

UK Yargısının Olağanüstü Başarısı :

• UK 1,5 Milyar Euro bütçe ile 100.000 kişiye 3,5 hakim çalıştırıyor.

• Almanya UK’in 6 katı bütçe, 8 katı hakim (24,5) çalıştırıyor!

• UK’da mahkemeler davaların sadece % 3’ünü çözmek zorunda.

• Almanya’da ise % 62’ini çözmek zorunda.

• Türkiye, Fransa ve İtalya’da % 98’ini çözmek zorunda.

• UK’da mahkemeler uyuşmazlıkların % 97’inde tarafları uzlaştırıyor!

• Almanya, ancak % 38’inde tarafları uzlaştırabilmiş!

• Türkiye, Fransa ve İtalya tarafları uzlaştıramıyor.

• UK Yargısı kesinlikle taraf uzlaşma iklimine sahip!

• Almanya uzlaşma oranını artırmaya çalışıyor.

• Türkiye uzlaştırmayı bilmiyor!

Uyuşmazlıklarda: •Dürüst Davranma ve Doğruyu Söyleme Yükümlülüğü SÖZDE, aslında ÖZDE YOK!

•Uyuşmazlık konusunun tam ve doğru açıklanmasını - ifşa’sını sağlayacak mekanizma YOK!

•Uyuşmazlıkta delillerin mahkemeye ibrazı zorunlu değil!

•Yargıyı yanıltma ve adaletin gerçekleştirilmesini zorlaştırma SUÇ DEĞİL savunma hakkı!

FARK Nerede, Neden?

Yargı kararlarının yüksek kalitede olmasını sağlar ve yüksek seviyede tatmin edici hale getirir. Böylelikle Yargı’nın etkinliğini artırır.

Yargılama giderlerinin etkin olarak giderilmesi ile birleştiğinde sulh ve uzlaşmayı teşvik eder ve uyuşmazlıklarda tarafların sulh olarak uzlaşmasını önemli derecede artırır.

Tam ve Doğru İfşa yargı sistemleri, diğerlerine göre uyuşmazlıkların çok daha erken aşamalarda ve daha etkin olarak çözülmesini sağlar.

Uyuşmazlığın giderildiği nokta ve zaman itibariyle tam ve doğru ifşa ülkelerinde uyuşmazlığı çözmenin maliyeti diğerlerinden çok fark göstermez.

Kapsamlı bir ticari uyuşmazlığın (dava) çözümü İngiltere’de yaklaşık 9 ay iken Türkiye’de bu süre 4 yılı bulur.

Tam ve doğru ifşa ülkelerinde uyuşmazlık uzlaşma ile tamamen sona ererken, diğerlerinde mahkeme uyuşmazlık çözüm kararı yeni uyuşmazlıklar üretir.

Tam ve Doğru İfşa’nın Yargı Performansına Etkisinin Karşılaştırmalı Analizi Sonuçları - TELFA – 2013:

Yargılama Memnuniyet Anketi TELFA (AB üyeleri arasında):

Spain the UK Russia Italy Czech Rep Hungary the Netherlands Slovakia Switzerland Belgium Turkey

Civil law or Common Law Civil Law Common Law Civil Law Civil Law Civil Law Civil Law Civil Civil Law Civil Law Civil Civil Law

Adversarial or Inquisitorial Adversarial Adversarial Adversarial Adversarial Adversarial Adversarial Inquisitorial Adversarial Adversarial Inquisitorial Adversarial

Tarafların Aleyhlerine Delili de Vermek Zorunda mı? Hayır Evet Hayır Hayır Hayır Hayır Evet (Kültürel) Hayır Hayır Hayır Hayır

Tam ve Doğru İfşa yükümlülüğü var mı Hayır Evet Hayır Hayır Hayır Evet Sayılabilir Evet (Kültürel) Hayır Evet Hayır Hayır

Tam ve Doğru İfşa etmemenin yaptırımı var mı? Hukuki ve Cezai

HayırHukuki ve

Cezai Hayır Hayır Hayır

Cezai

YaptırımHayır Hayır

Hukuki ve

Cezai Hayır Hayır

Tarafların Çapraz Sorgusu Yapılıyor mu? Evet Evet Evet Evet Evet Evet Hayır Evet Evet Hayır Hayır

Yargılama Giderleri Neye Göre Tazmin ediliyor? Asgari tarife Gerçek giderler Gerçek giderler Asgari tarife Asgari tarife Gerçek giderler Asgari tarife Asgari tarife Gerçek giderler Asgari tarife Asgari tarife

İhtiyati Tedbirler Ne Kadar Çeşitli? Çeşitli Çok Çeşitli Çeşitli Çeşitli Çeşitli Çeşitli Çeşitli Çeşitli Çeşitli Belirtilmemiş Az çeşitli

Ihtiyati Tedbirlere Ne Kadar Sürede Karar Veriliyor?Tebligat + 5 Gün içinde

Belirtilmemiş 1-2 gün içinde Cevap Yok 7 gün içindeEsas Dava açmak şart

yaklaşık 2 hafta içinde

En fazla 30 gün içinde

2 ila 6 ay arası Cevap Yok6 hafta ile 6 ay arası

Yargılama Kalitesinden Memnuniyet (10 = En yüksek) 5,6 7,4 6,8 5,8 6,6 4,6 7,2 3,8 7,2 5,4 5,2

Yargılama Giderlerinin Tazmini Bakımından 4 6 5 8 7 6 7 5 6 8 5

Yargılamaların Hızı Bakımından 2 8 8 4 5 2 7 3 8 3 6

Şeffaflık, Hesap Verebilirlik ve Öngörülebilirlik 8 8 7 5 7 4 8 4 8 6 5

Etkinlik ve Verimlilik 8 8 7 6 7 4 7 4 7 4 6

Toplumun İhtiyaçlarına Cevap Verebilmesi 6 7 7 6 7 7 7 3 7 6 4Aynı hukuk sistemindeki İsviçre ve Hollanda’da oluyorsa Türkiye’de neden olmasın!

Uyuşmazlık Çözümünde Tam ve Doğru İfşa

hakkında daha fazla bilgi,

yazılarınız ve önerilerinizle katkılarınız

için:

www.dahaiyiyargi.org

Teşekkürler

Mehmet Gün

Soybağı tespiti için incelemeMADDE 292- (1) …. herkes, soybağının tespiti amacıyla vücudundan kan veya doku alınmasına katlanmak zorundadır. ……. uyulmaması hâlinde, hâkim incelemenin zor kullanılarak yapılmasına karar verir.

Keşfe katlanma zorunluluğuMADDE 291- (1) Taraflar ve üçüncü kişiler keşif kararının gereğine uymak ve engelleyici tutum ve davranışlardan kaçınmak zorundadırlar. (2) ……. taraflardan birinin karşı koyması hâlinde, o kimse …. bu delilden vazgeçmiş; diğer taraf ise iddia edilen vakıayı kabul etmiş sayılır. [1](3) ….. Keşfe karşı koyma hâlinde hâkim, üçüncü kişiyi …. giderlere ve disiplin para cezasına mahkûm eder; gerektiğinde zor kullanılmasına karar verebilir.

Discovery Hypocricy – Delillerin Ortaya Çıkartılmasında İki Yüzlülük :

Keşfe katlanma zorunluluğuMADDE 291- (1) Taraflar ve üçüncü kişiler keşif kararının gereğine uymak ve engelleyici tutum ve davranışlardan kaçınmak zorundadırlar. (2) ……. taraflardan birinin karşı koyması hâlinde, o kimse …. bu delilden vazgeçmiş; diğer taraf ise iddia edilen vakıayı kabul etmiş sayılır. [1](3) ….. Keşfe karşı koyma hâlinde hâkim, üçüncü kişiyi …. giderlere ve disiplin para cezasına mahkûm eder; gerektiğinde zor kullanılmasına karar verebilir.

Discovery Hypocricy – Delillerin Ortaya Çıkartılmasında İki Yüzlülük (2):

Yabancılar bastırınca bal gibi oluyor!

TRIPS m. 39(1) The judicial authorities shall have the authority, evidence relevant to substantion of its claims lies in the control of the opponing party to order that this evidence be produced by the opposing party….

TRIPs’e uyabilmek için Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları İle ilgili yasalarda aleyhe olan Delilleri İbraz ettirme yetkisi.

FSEK m. 76, 77 “ mahkeme, … diğer tarafa bir işin yapılmasını veya FSEK m. 76, 77 “ mahkeme, … diğer tarafa bir işin yapılmasını veya yapılmamasını,işin yapıldığı yerin kapatılmasını veya açılmasını yapılmamasını,işin yapıldığı yerin kapatılmasını veya açılmasını emredebileceği gibi … Emre muhalefetin .. cezai neticeleri doğuracağı… emredebileceği gibi … Emre muhalefetin .. cezai neticeleri doğuracağı…

Marka KHK m. 65 “Marke sahibi .. Uğramış olduğu zararın miktarının belirlenmesi için tazminat yükümlüsünden markanın kullanılması ile ilgili belgeleri vermesini talep edebilir.”

Aynı şekilde Patent KHK m. 139, Tasarım KHK m. 51

Discovery Hypocricy – Delillerin Ortaya Çıkartılmasında İki Yüzlülük (3):

TCK m. 206(1) Resmi belge düzenleyen kamu görevlisine yalan beyanda bulunmak suçyalan beyanda bulunmak suç, TCK. M. 206(1) yalan beyanlı dilekçe vermek savunma yalan beyanlı dilekçe vermek savunma hakkı!...hakkı!...

Pekcanıtez, Atalay, Özekes, HMK, 2012 (s.344): “Taraflar doğal olarak sadece kendi lehine olan vakıa ve delilleri mahkemeye sunacak, aleyhine olanlar hakkında susacaklardır.”

“Doğruyu söyleme ödevi tarafın kendisi aleyhine olan vakıaları da mahkemeye getirmesini kapsamaz.”

Discovery Hypocricy – Delillerin Ortaya Çıkartılmasında İki Yüzlülük (4):

Temel Hususlarda Karşılaştırma :

Türk Hukuk Yargılaması UK Hukuk Yargılaması

Gönüllü Olaylardan işine gelenini ifşa

Zorunlu Olayları tam ve doğru ifşa

Sadece iddiayı kanıtlayacak kadar delil ibrazı (cımbızlama)

İlgili bütün delillerin ibrazı zorunlu

Kısmi Gerçek Tarafların açıkladığı kadar

Tüm Gerçek Taraflarca açıklanmak zorunda

Gereksiz ve zaman kaybıDuruşmada olayların canlandırılması

Zorunlu ve şart :Vakıaların yeniden canlandırılması

Mahkeme bilirkişileri Vakıaları değerlendirir, uyuşmazlık

Ve farklılıkları giderir.

Hakimler Vakıaları değerlendirir ve uyuşmazlığı giderir.

Hakimlerin sorunu: Vicdanları (bütünlük/dürüstlük) ve

çarpıtılmış gerçekler arasında kalmak.

Hakimler tarafların ve avukatlarının beyanlarına itibar edebilir, tarafları uzlaşmaya yönlendirir.