272 Vol. 9 No. 1 January-June 2018dept.npru.ac.th/jssr/data/files/9.1JSSR 16.pdf · วารสารสังคมศาสตร์วิจัย journal for social sciences

วารสารสงคมศาสตรวจยJOURNAL FOR SOCIAL SCIENCES RESEARCH

ปท 9 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2561Vol. 9 No. 1 January-June 2018272

1อาจารยประจ�า คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม2นสตปรญญาโท สาขาอาชญาวทยาและงานยตธรรม ภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

กระบวนการลกเสอกบการปองกนการกระท�าความผดของเดกและเยาวชน:

ศกษาตามกรอบทฤษฎอาชญาวทยา

SCOUTING PROCESS AND CHILD AND JUVENILE DELINQUENCY

PREVENTION: CRIMINOLOGICAL THEORY-BASED STUDY

สณหกฤษณ บญชวย/ SUNHAKRISANA BOONCHUAY1

จตพร ธราภรณ/ JATUPORN THIRAPORN2

บทคดยอ

บทความวชาการนเปนการน�าเอาทฤษฎทางอาชญาวทยามาวเคราะหกบกระบวนการของ

ลกเสอเพอมงอธบายปรากฏการณทางสงคมในการปองกนการกระท�าความผดในเดกและเยาวชน

ซงเปนกระบวนการทไดมการปฏบตกนอยแลวในสถานศกษา กลมสมาคม สโมสรลกเสอตาง ๆ

งานเขยนชนนเพยงแตเปนขอยนยนและย�าชดวากระบวนการลกเสอนนเปนกระบวนการทม

ประสทธภาพอยางยงในการพฒนาเดกและเยาวชน โดยเฉพาะอยางยงการหนเหความสนใจไมให

เดกและเยาวชนมพฤตกรรมเบยงเบนไปสการกระท�าความผด ดวยวตถประสงค หลกการ และวธการ

ของลกเสอ มค�าปฏญาณและกฎเปนธงน�าทางนอกจากนนงานเขยนชนนยงพบวากระบวนการและ

กจกรรมลกเสอมความสมพนธกลมเกลยวอยางแนบแนนกบทฤษฎทางอาชญาวทยาของทราวส เฮอรช

เปนเนอเดยวกน เปนพนธะสญญาในแวดวงลกเสออนทจะเปนวงกวางเมอลกเสอ เดกและเยาวชน

ไดเจรญเตบโตไปเปนพลเมองทดของสงคมตอไป

ค�าส�าคญ : กระบวนการลกเสอ กจกรรม เดกและเยาวชน การปองกนการกระท�าความผด

ABSTRACT

This academic article has integrated the theory of criminology into the analysis of

scouting process for explaining social phenomena in the prevention of child and juvenile

delinquency, which is a process that has already been practiced in educational institutions,

associations, and scout clubs. This article aimed to confirm and assure that scouting process


ปท 9 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2561Vol. 9 No. 1 January-June 2018 273

is highly effective for child and juvenile development, especially distracting their attention away

from delinquency behavior with objectives, principles and methods of scout. Promises and

rules are set as the guidelines. Besides, this academic article also discovered that scouting

process and activities have been closely related to Travis Hirschi's criminological theories

as they are the commitment in the scout community. The commitment would be widened if

scouts, children and juveniles have grown into good citizens of society.

Keywords: scouting process, activities, child and juvenile, delinquency prevention

บทน�า

เมอวนท 1 สงหาคม ค.ศ. 1907 (พ.ศ. 2450) ลอรดโรเบรต เบเดน โพลเอลล ไดเชญชวน

เดกทเทยวเตรอยในทตาง ๆ โดยตดสนใจน�าเดก ๆ จ�านวน 20 คน ไปอยคายพกแรมทดลองฝกอบรม

(Experimental Camp) ทเกาะบราวซ (Brown Sea Island) ซงเปนเกาะเลก ๆ ทตงอยทปากอาว

เมองพล (Poole Harbour) คายพกแรมของเดกแหงนจงถอไดวาเปนคายลกเสอแหงแรกในโลก

(The World’s first Scout camp) การอบรมครงนนประสบความส�าเรจ ไดรบความนยมเปน

แรงบนดาลใจและขยายกจการอยางกวางขวาง ตอมาในป ค.ศ. 1912 (พ.ศ. 2455) รฐบาลองกฤษ

ไดประกาศรบรองฐานะของลกเสอองกฤษเปนทางการ จากนนกจการลกเสอจงเผยแพรออกไป

เปนวงกวาง (สทศน เมาลกล, 2539: 2) เปนทนาสนใจวาแนวการทดลองจดกจกรรมดงกลาวม

ความใกลเคยงกบการจดการในรปแบบวงลอเดมมงซงพฒนาขนโดย ดร.ชวฮารทนกวทยาศาสตร

ชาวอเมรกน ตอมา ดร.เดมมง ไดน�าไปเผยแพรทประเทศญป นจนประสบความส�าเรจเปนทรจกกน

อยางแพรหลายโดยมกจกรรม 4 ขนตอน คอ PDCA (Plan, Do, Check and Act) เปนกจกรรมพนฐาน

ในการพฒนาประสทธภาพและคณภาพของการด�าเนนงาน (อภชยา ไชยนตร, 2553: 2) นบเปน

การยนยนทชดเจนถงการจดกจกรรมของลกเสอทไดพสจนดวยทฤษฎแลววาเปนการจดการอยางเปน

ระบบและยงถกถายทอดออกมาในรปแบบเอกสารอนเปนเสมอนหลกฐานเชงประจกษ คอ หนงสอ

การลกเสอส�าหรบเดกชาย (Scouting for Boys) โดยลอรดเบเดน โพลเอลล อกดวย

ส�าหรบในประเทศไทยนนกไดรบอทธพลดวยเชนกนเมอพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจา

อยหวรชกาลท 6 ทรงมพระราชด�ารทจะใหเยาวชนผชายทงหลายเปนผ ทควรจะไดรบการฝกฝน และ

ปลกฝงอดมการณความรกชาตไปพรอม ๆ กบการฝกฝนใหมความร และทกษะในทางการลกเสอ

ดวย เพอวาในอนาคตเมอเจรญเตบโตขนจะไดประพฤตตนใหเปนประโยชนแกบานเกดเมองนอน

จงมพระบรมราชโองการโปรดใหจดตงกองลกเสอขนในวนท 1 กรกฎาคม 2454 ซงถอเปน

ประเทศท 3 ของโลกทจดตงกองลกเสอตอจากองกฤษและสหรฐอเมรกา เปนผลใหกจการลกเสอ



ในประเทศไทยมความเจรญเตบโตรงเรองกระทงปจจบนยอมเปนทประจกษแลววากจการลกเสอ

ยงคงสบสานพระราชปณธานขององคพระผพระราชทานก�าเนดอยางตอเนอง โดยกระทรวงศกษาธการ

ไดบรรจกจกรรมลกเสอไวในหลกสตรการศกษาขนพนฐานเพอใหเดกและเยาวชนไมเพยงแตผชาย

เทานนทไดศกษาหากแตเปดโอกาสใหเยาวชนหญงไดเขารวมกจกรรมดงกลาวดวย ซงผ เขยน

มองวากจการลกเสอในประเทศไทยเจรญเตบโตรงเรองเรอยมา ไมเพยงแตสงเสรมในการศกษา

แผนกสามญเทานน ในบทความทางวชาการของนทธ จตสวาง (ม.ป.ป.:ออนไลน) ไดบงชวาใน

การฝกอบรมระดบตาง ๆ กไดมการน�าวธการลกเสอไปใชอยางแพรหลายเชนเดยวกบในเรอนจ�าทไดม

การน�าวธการของลกเสอไปใชในการฝกอบรมขดเกลาพฤตนสยของผ ตองขง เพราะอดมการณและ

แนวทางลกเสอมงสอนใหคนเปนคนด มระเบยบวนย ซอสตย และเสยสละตอสวนรวม ซงนบวา

เหมาะสมทจะน�ามาปรบใชกบการอบรมผ ตองขง อยางไรกตามการน�าวธการลกเสอมาใชในการอบรม

ผ ตองขงในเรอนจ�ามความสอดคลองกบนวตร นาคะเวช (ส�านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, 2554:

80) ประธานคณะกรรมการจดท�าหลกสตรลกเสอตานภยยาเสพตดทมมมมองวากจการลกเสอเปน

ขบวนการทางการศกษา ทมงพฒนาเดกและเยาวชนใหเปนพลเมองดมคณภาพการศกษาดวยวธ

การของลกเสอจะชวยใหเดกและเยาวชนมคณสมบตตามทสงคมตองการ เชน มลกษณะของผน�าทด

มความเขาใจ ระบอบประชาธปไตยมคณธรรม จรยธรรม มบคลกภาพและลกษณะนสยทเหมาะสม

กบความตองการของสงคมกระบวนการและวธการของลกเสอทเดกและเยาวชนไดรบเปนกระบวนการ

ทางธรรมชาตทสอดคลองกบหลกการศกษาและตรงกบความตองการของตวเดกและเยาวชนเอง

กลาวคอการเรยนปนเลน การศกษาดวยการกระท�า และการศกษาเพอจดประสบการณซงเปน

คณลกษณะพเศษ กจกรรมลกเสอควรเปนเครองมอส�าคญยงในการสรางความเจรญกาวหนา

การลกเสอไมใชการเรยนการศกษา ทวาการลกเสอเปนเพยงค�าแนะน�าเปนการชวยสนบสนนการศกษา

ในเชงปฏบตเพอใหมความสอดคลองกบเปาหมายทตองการจากความเหนของนกวชาการทงสอง

ไดบงชคณลกษณะพงประสงคของสงคมบนความสมพนธของเดกและเยาวชนกบการลกเสอไว

อยางชดเจน อกทงยงมเจานายททรงอธบายไดอยางรวมสมยอยาง พระวรวงศเธอกรมหมนพทยลาภ

พฤฒยากร อดตเสนาบดกระทรวงธรรมการ ไดทรงกลาวไววา วชาลกเสอคอ วชาศลธรรม

ภาคปฏบตทเหมาะสมแกสงคมไทยเปนอยางยง และสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลปจจบน

ทสงเสรมใหทกคนในชาตเปนคนดมวนยอกดวย

ในกจกรรมลกเสอมเอกลกษณพเศษทไมมกจกรรมอน ๆ ทสามารถกระท�าได คอ ระบบหม

ไดแก การท�างานเปนหมมความสมครสมานสามคคภายในหมของตน มความเคารพในหนาทของ

แตละคนโดยดษณยภาพ การลกเสอจงเปนทยอมรบของทกประเทศในโลกทเปนประเทศเสร

ส�านกงานลกเสอโลกจงไดมการประกาศออกมาอยางภาคภมวาไมมกระบวนการใด ๆ ทจะพฒนา

เดกและเยาวชนใหเปนพลเมองด มวนยและมความรบผดชอบตอสงคมทตนด�ารงชวตอยเทากบ

กระบวนการลกเสอ



จากจดแขงของกจกรรมลกเสอขางตนสรปไดวากจกรรมลกเสอควรเปนเครองมอทส�าคญ

อยางยงในการสรางเดกและเยาวชนใหเจรญกาวหนาเปนพลเมองดของบานเมองตอไป เพราะ

อยางนอยกจกรรมกจะสามารถหนเหความสนใจของเดกและเยาวชนเพอไมใหมวสม หรอมพฤตกรรม

เบยงเบนได เพราะเดกและเยาวชนเปรยบเสมอนผาขาวหากมสงเราในทางทไมด เดกและเยาวชน

กจะมพฤตกรรมเบยงเบนไดงาย กอปรกบปรากฏการณทางสงคมในปจจบนสะทอนใหเหนอยางชดเจน

วามเดกและเยาวชนจ�านวนมากกระท�าผดไมวาจะเปนความผดเกยวกบการทะเลาะววาท ความผด

เกยวกบทรพย ความผดเกยวกบยาเสพตดเมอดจ�านวนคดทเดกถกด�าเนนคดโดยศาลเยาวชนและ

ครอบครวทวประเทศพบวามเดกทอายต�ากวา 18 ป จ�านวนไมนอยทกระท�าผด โดยสวนใหญเปนเดก

อายระหวาง 15 ปขนไปแตไมถง 18 ปบรบรณ ประมาณเกอบ 30,000 คดตอป ปรากฏดงตารางท 1 น

ตารางท 1 จ�านวนคดเดกและเยาวชนทถกด�าเนนคดโดยศาลเยาวชนและครอบครว และเกบขอมล

โดยกรมพนจฯ ทวประเทศ จ�าแนกตามอายตงแตป พ.ศ. 2554-2558

ทมา: ศนยเทคโนโลยและสารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน (2558)

จากขอมลรายงานคดทเดกและเยาวชนถกจบกมสงสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน

นนสวนใหญเปนความผดเกยวกบยาเสพตดมากทสด รองลงมาคอ คดความผดเกยวกบทรพยและ

ความผดเกยวกบชวตและรางกายตามล�าดบ ปรากฏตามตารางท 2 แทนทเดกและเยาวชนเหลาน

จะไดเรยนหนงสอ แตกลบตองมาอยในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน อยางไรกตามทางทด

ทสดคอควรหาวธการปองกนทตนเหตมากกวาการแกไขปญหาทปลายเหต (ส�านกงานสถตแหงชาต,

2558: 49-52) ทงนเมอพจารณาในสวนของการกระท�าความผดของเดกและเยาวชนไทยในปจจบน

กมแนวโนมของการกระท�าความผดเพมสงขนตามอายและประสบการณของตวเดกเองทไมแตกตาง

จากการประกอบอาชญากรรมของผ ใหญ โดยมเหตปจจยผลกดนใหเดกกระท�าความผดจาก

สาเหตใดสาเหตหนงหรอหลายอยางประกอบกน และปจจยตางมความสมพนธกนจนบางครงไมอาจ

แยกขาดจากกนไดโดยงาย

5

ตารางท 1 จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยศาลเยาวชนและครอบครว และเกบขอมล โดยกรมพนจฯ ทวประเทศ จาแนกตามอายตงแตป พ.ศ.2554-2558

อาย ป พ.ศ. 2554 ป พ.ศ. 2555 ป พ.ศ. 2556 ป พ.ศ. 2557 ป พ.ศ. 2558 1. เกน 10 ป แตไมเกน 15 ป

5,082 6,108 10,672 10,776 4,383

2. เกน 15 ป แตไมเกน 18 ป

29,967 28,168 26,091 25,761 28,738

รวม 35,049 34,276 36,763 36,537 33,121 ทมา:ศนยเทคโนโลยและสารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน (2558) จากขอมลรายงานคดทเดกและเยาวชนถกจบกมสงสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน

นนสวนใหญเปนความผดเกยวกบยาเสพตดมากทสด รองลงมาคอคดความผดเกยวกบทรพยและความผดเกยวกบชวตและรางกายตามลาดบ ปรากฏตามตารางท 2 แทนทเดกและเยาวชนเหลานจะไดเรยนหนงสอ แตกลบตองมาอยในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนอยางไรกตามทางทดทสดคอควรหาวธการปองกนทตนเหตมากกวาการแกไขปญหาทปลายเหต(สานกงานสถตแหงชาต, 2558: 49-52)ทงนเมอพจารณาในสวนของการกระทาความผดของเดกและเยาวชนไทยในปจจบนกมแนวโนมของการกระทาความผดเพมสงขนตามอายและประสบการณของตวเดกเองทไมแตกตาง

จากการประกอบอาชญากรรมของผ ใหญโดยมเหตปจจยผลกดนใหเดกกระทาความผดจากสาเหต

ใดสาเหตหนงหรอหลายอยางประกอบกน และปจจยตางมความสมพนธกนจนบางครงไมอาจแยกขาดจากกนไดโดยงาย



ตารางท 2 รอยละคดทเดกและเยาวชนถกจบกมสงสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน ทวประเทศ

จ�าแนกตามฐานความผดตงแตป พ.ศ. 2554-2558

ทมา: ศนยเทคโนโลยและสารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน (2558)

งานวจยของ Mike Broemmel (2017: ออนไลน) ไดระบถงปจจยเสยงหลกสประการ

ทสามารถบงชวาเยาวชนมแนวโนมทจะกระท�าความผด ไดแก บคคลครอบครวสขภาพจตและการใช

สารเสพตดบอยครง มกพบวาปจจยหนงอาจน�าไปสอกเหตปจจยหนงทชวยผลกดนซงกนและกน

หรอกระต นใหเดกและเยาวชนกระท�าความผดมากขนดวยเชน การตกงานของผ น�าครอบครว

น�าไปสปญหาความยากจน ท�าใหบดามารดาตองขวนขวายหารายไดใหเพยงพอตอการด�ารงชพ

ของสมาชกในครอบครวจงไมมเวลาพอในการอบรมเลยงดบตร ท�าใหสภาพครอบครวไมอบอน

เดกจงหนเขาหาเพอน ซงการคบเพอนทไมดโดยปราศจากการชแนะทถกตองจากผ ใหญ ท�าให

เกดพฤตกรรมเลยนแบบในทางทไมเหมาะสมซงน�าไปสการกระท�าความผดในทสด (มาตาลกษณ

ออรงโรจน, 2551: 65) กระนนแลว สหการณ เพชรนรนทร ในขณะทด�ารงต�าแหนงรองอธบดกรมพนจ

และคมครองเดกและเยาวชนเปดเผยสถานการณเดกและเยาวชนกระท�าผดอาญาโดยสถานพนจ

และคมครองเดกและเยาวชนทวประเทศ และยงไดตอกย�าประเดนไวอยางชดเจนวา

ในสภาพความเปนจรงคดเดกและเยาวชนกระท�าผดอาญาไมไดลดลง โดยมเดกและ

เยาวชนกระท�าผดเกยวกบยาเสพตดมาเปนอนดบหนง รองลงมาคอ คดเกยวกบทรพย เชน ลกทรพย

ปลนทรพย และคดเกยวกบชวตและรางกาย ดแลวสถานการณมความรนแรงและซบซอนมากขน

(กรงเทพธรกจ, ม.ป.ป.: ออนไลน)

6

ตารางท 2รอยละคดทเดกและเยาวชนถกจบกมสงสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน ทวประเทศ จาแนกตามฐานความผดตงแตป พ.ศ.2554-2558

ฐานความผด 2554 2555 2556 2557 2558 รวม 35,049 34,276 36,763 36,537 33,121

ความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ 13,845 14,773 15,530 16,508 13,125 ความผดเกยวกบทรพย 7,078 6,800 7,260 7,208 7,027 ความผดเกยวกบชวตและรางกาย 4,051 4,086 4,263 3,759 4,296 ความผดเกยวกบอาวธและวตถระเบด 2,282 2,274 2,613 3,252 2,864 ความผดเกยวกบเพศ 1,482 1,576 1,636 1,383 1,473 ความผดเกยวกบความสงบสขเสรภาพชอเสยงและ การปกครอง 1,615 1,034 1,241 866 850

ความผดอน ๆ 4,696 3,733 4,220 3,561 3,486 ทมา: ศนยเทคโนโลยและสารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน (2558)

งานวจยของMike Broemmel(2017: ออนไลน)ไดระบถงปจจยเสยงหลกสประการทสามารถบงชวาเยาวชนมแนวโนมทจะกระทาความผด ไดแก บคคลครอบครวสขภาพจตและการใชสารเสพตดบอยครงมกพบวาปจจยหนงอาจนาไปสอกเหตปจจยหนงทชวยผลกดนซงกนและกนหรอกระตน

ใหเดกและเยาวชนกระทาความผดมากขนดวยเชน การตกงานของผ นาครอบครวนาไปสปญหาความยากจนทาใหบดามารดาตองขวนขวายหารายไดใหเพยงพอตอการดารงชพของสมาชกใน

ครอบครวจงไมมเวลาพอในการอบรมเลยงดบตร ทาใหสภาพครอบครวไมอบอนเดกจงหนเขาหาเพอน ซงการคบเพอนทไมดโดยปราศจากการชแนะทถกตองจากผ ใหญ ทาใหเกดพฤตกรรมเลยนแบบในทางทไมเหมาะสมซงนาไปสการกระทาความผดในทสด (มาตาลกษณ ออรงโรจน, 2551: 65)กระนนแลว สหการณ เพชรนรนทร ในขณะทดารงตาแหนงรองอธบดกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชนเปดเผยสถานการณเดกและเยาวชนกระทาผดอาญาโดยสถานพนจและ

คมครองเดกและเยาวชนทวประเทศ และยงไดตอกยาประเดนไวอยางชดเจนวา



ทงนในทางการศกษาอาชญาวทยา ไดใหนยามพฤตกรรมเบยงเบนของเดกและเยาวชนวา

หมายถง พฤตกรรมของเดกและเยาวชนทมความขดแยงหรอแตกตางไปจากบรรทดฐานของสงคม

(สมนทพย จตสวาง, ม.ป.ป.: ออนไลน) และปรากฏการณการกระท�าความผดของเดกและเยาวชน

นนหากน�ากระบวนการหรอกจกรรมอยางใดอยางหนงเขามาสงเสรมใหเดกและเยาวชนไดเรยนรและ

ยดเปนแนวทางในการสรางพนธะผกพน ยอมสามารถหนเหความสนใจของเดกและเยาวชนทคดจะ

กระท�าความผด ไมกลบเขาไปสวฏจกรแหงความชวรายได ทงนมองวากจกรรมลกเสอยงจะสามารถ

เปนเครองมอในการปองกนรวมทงอบรมใหเดกและเยาวชนเปนผ มคณลกษณะทดตามประสงค

ในพระราชบญญตลกเสอ พ.ศ. 2551 บญญตไวความวา

มาตรา 8 คณะลกเสอแหงชาต มวตถประสงคเพอพฒนาลกเสอทงทางกาย สตปญญา

จตใจ และศลธรรม ใหเปนพลเมองด มความรบผดชอบ และชวยสรางสรรคสงคมใหเกดความสามคค

และมความเจรญกาวหนา ทงน เพอความสงบสขและความมนคงของประเทศชาตตามแนวทาง

ดงตอไปน

(1) ใหมนสยในการสงเกต จดจ�า เชอฟง และพงตนเอง

(2) ใหซอสตยสจรต มระเบยบวนยและเหนอกเหนใจผ อน

(3) ใหรจกบ�าเพญตนเพอสาธารณประโยชน

(4) ใหรจกท�าการฝมอ และฝกฝนใหท�ากจการตางๆตามความเหมาะสม

(5) ใหรจกรกษาและสงเสรมจารตประเพณวฒนธรรม และความมนคงของประเทศชาต

กระนนการอาศยกจกรรมลกเสอในการสรางเดกและเยาวชนใหมคณสมบตทพรอมจะ

เจรญเตบโตเปนพลเมองด เปนก�าลงในการขบเคลอนพฒนาประเทศชาตกจะสามารถท�าใหเกด

ความสงบสขขนทงแกตวเดกและเยาวชนเองและสงคมโดยรวม ทงนจะเกดความผาสกไดนนจะตอง

มสดสวนของคนดพลเมองดอยเปนจ�านวนมากในทางตรงกนขามหากสงคมใดมจ�านวนคนดอยนอย

กจะท�าใหสงคมนนประสบปญหา ดงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพล

อดลยเดช บรมนาถบพตร รชกาลท 9 ในพธเปดงานชมนมลกเสอแหงชาต ครงท 6 ณ คายลกเสอ

วชราวธ อ�าเภอศรราชา จงหวดชลบร เมอวนท 11 ธนวาคม 2512 (สภาพร จตรภทร, 2556: 5)

“...การลกเสอนนเปนกจการทผใหญจดขนส�าหรบเดก เพอชกจงและฝกฝนใหเตบโตเปนคนด มความซอสตย และเปนผสามารถเหมาะสม ดงนนจงเปนทเขาใจและเปนทหวงวา ตอไปขางหนา

ลกเสอจะเปนคนส�าคญของชาต คอจะเปนผบรหารปกครองบานเมองได ขอใหลกเสอทราบถงสงส�าคญ

ในการปกครองไววา ในบานเมองนนมทงคนดและคนไมด ไมมใครทจะท�าใหทกคนเปนคนดไดทงหมด

การท�าใหบานเมองมความปกตสขเรยบรอย จงมใชการท�าใหทกคนเปนคนด หากแตอยทการสงเสรม

คนดใหคนดไดปกครองบานเมองและควบคมคนไมดใหมอ�านาจ ไมใหกอความเดอนรอนวนวายได...”



ภาพท 1 1908 - Robert Baden-Powell organized the first Boy Scout troop in England.

ทมา: Pinterest (2008: online)

ดงนนแลวกจกรรมในกระบวนการลกเสอจงสามารถน�ามาปรบใชในการปองกนพฤตกรรม

เบยงเบนและการกระท�าความผดของเดกและเยาวชน โดยผานมมมองอาชญาวทยาซงสามารถอธบาย

ปรากฏการณทเกดขนได ดงน

การศกษาและวเคราะหกจกรรม กระบวนการลกเสอ: ผานมมมองทฤษฎทาง

อาชญาวทยา

ปจจบนการจดกจกรรมลกเสอในระบบโรงเรยนไดถกลดบทบาทลงมาก ท�าใหการเรยน

การสอนกจกรรมลกเสอขาดจตวญญาณและเขาไมถงปรชญาของการลกเสอ เนองจากโรงเรยน

สวนใหญมงเนนเรองความร ความจ�า ความสามารถ และการแขงขนทงทควรมกจกรรมเพอพฒนา

ทกษะชวต เชน กจกรรมลกเสอทสอนใหเดกสามารถใชชวตในสถานการณตาง ๆ ดวยตนเอง จงท�าให

ความสามารถในการคดวเคราะหของเดกและเยาวชนมประสทธภาพทต�าลง รวมทงไมสามารถด�าเนนชวต

ในสภาพแวดลอมทมภยอนตรายตาง ๆ เปนผลใหเดกเลอกทจะเผชญกบปญหาตาง ๆ ดวยตนเอง

โดยปญหาสวนใหญทมกพบในเดกและเยาวชน ไดแก ปญหายาเสพตด การลกขโมย การพนน

ตดเกมการใชความรนแรง เปนตน ปญหาเหลานลวนแลวแตเกดจากการขาดความคดวเคราะห

ขาดศลธรรม ขาดความอบอนในครอบครว ขาดการพฒนาจตใจและอารมณ ตนเหตของการท�าให

เดกเลอกใชความรนแรงนน สวนหนงเกดจากความออนแอของวฒนธรรมทไมสามารถสรางภมคมกน

ใหกบเดกและเยาวชนเพอรบกบความเปลยนแปลงทเกดขนได ไมเพยงเทานนระบบการศกษา

8

กจะทาใหสงคมนนประสบปญหา ดงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช บรมนาถบพตร รชกาลท 9 ในพธเปดงานชมนมลกเสอแหงชาต ครงท 6ณ คายลกเสอวชราวธ อาเภอศรราชา จงหวดชลบร เมอวนท 11ธนวาคม 2512(สภาพร จตรภทร, 2556: 5)

“...การลกเสอนนเปนกจการทผใหญจดขนสาหรบเดก เพอชกจงและฝกฝนใหเตบโตเปนคนดมความซอสตย และเปนผสามารถเหมาะสม ดงนนจงเปนทเขาใจและเปนทหวงวา ตอไปขางหนาลกเสอจะเปนคนสาคญของชาต คอจะเปนผบรหารปกครองบานเมองได ขอใหลกเสอทราบถงสงสาคญในการปกครองไววา ในบานเมองนนมทงคนดและคนไมด ไมมใครทจะทาใหทกคนเปนคนดไดทงหมด การทาใหบานเมองมความปกตสขเรยบรอย จงมใชการทาใหทกคนเปนคนด หากแตอยทการสงเสรมคนดใหคนดไดปกครองบานเมองและควบคมคนไมดใหมอานาจ ไมใหกอความเดอนรอนวนวายได...”

ภาพท 11908 - Robert Baden-Powell organized the first Boy Scout troop in England. ทมา: Pinterest(2008: online)

ดงนนแลวกจกรรมในกระบวนการลกเสอจงสามารถนามาปรบใชในการปองกนพฤตกรรม

เบยงเบนและการกระทาความผดของเดกและเยาวชน โดยผานมมมองอาชญาวทยาซงสามารถอธบายปรากฏการณทเกดขนได ดงน

2. การศกษาและวเคราะหกจกรรม กระบวนการลกเสอ: ผานมมมองทฤษฎทางอาชญาวทยา



กเปนอกปจจยหนงทผลกดนใหเดกและเยาวชนไมมทางเลอกในการแกปญหา นอกจากใช

ความรนแรงเพราะการศกษาทเนนเนอหาวชาการอยางอดแนนไมมเวลาเหลอทจะเรยนร

รวมกบครอบครวหรอเรยนรเ กยวกบการใชชวตในสงคม (สภาพร จตรภทร, 2556: 9)

ซงผ เขยนวเคราะหแลววาทฤษฎทจะสามารถอธบายปรากฏการณนไดอยางชดเจนคอ ทฤษฎ

พนธะทางสงคมของ ทราวช เฮอรช (Hirschi’s Social Bonding Theory)ทสรปไววาเดกและ

เยาวชนทมพนธะทางสงคมหรอมความผกพนทางสงคมนอยจะมแนวโนมทจะมพฤตกรรมเบยงเบน

น�าไปสการกระท�าความผดผกระท�าความผดเพราะไมมความผกพน ขาดขอผกมด ไมมการเขารวม

กจกรรม และมความเชอทไมถกตอง โดยเฮอรชไดน�าเสนอทฤษฎควบคมทางสงคมโดยม

ใจความส�าคญวาบคคลทมความผกพนกบองคการหรอกลมในสงคม เชน โรงเรยน เพอนฝงมกม

แนวโนมทจะไมกระท�าความผด หลกส�าคญของทฤษฎนคอ ความผกพนกบสงคมหรอพนธะทางสงคม

(Social Bond) แบงออกเปน 4 ประเภท ภายใตสมมตฐานทวา พฤตกรรมเดกและเยาวชนทเบยงเบน

ไปสการกระท�าความผดเปนผลมาจากพนธะตอสถาบนทางสงคมทออนแอหรอถกท�าลายลง

องคประกอบของพนธะทางสงคมนน มองคประกอบ ไดแก (พรชย ขนตและคณะ, 2558: 254-255)

1. ความผกพน (Attachment) หมายถง การทบคคลมความผกพน หรอความรกใคร

กบบคคลอน หรอมความสนใจกบความรสกนกคดของบคคลอน ซงความผกพนนเปนองคประกอบ

พนฐานทส�าคญทจะท�าใหบคคลมการพฒนาการยอมรบคานยมและบรรทดฐานของสงคม สงผลให

บคคลสรางความรสกหรอสามญส�านกทจะควบคมตนเองใหเปนบคคลทดในสงคม ดงนนความผกพน

จงเปนองคประกอบดานอารมณหรอดานความรกของพนธะหรอสญญาผกมดทบคคลมตอสงคม

2. ขอผกมด (Commitment) หมายถง การทบคคลถกผกมดกบการด�าเนนชวตตามท�านอง

คลองธรรมของสงคม กลาวคอไดศกษาเลาเรยนเพอทจะประกอบอาชพโดยสจรต มครอบครวทอบอน

และเพอทจะประสบความส�าเรจในชวต สงผลใหบคคลไมอยากกระท�าผดกฎหมาย เนองจากจะเปน

การเสยงตอการสญเสยความส�าเรจในชวต ดงนนขอผกมดจงเปนองคประกอบดานความมเหตมผล

ของพนธะหรอสญญาผกมดทบคคลมตอสงคม

3. การเขารวม (Involvement) หมายถง การทบคคลไดเขารวมกจกรรมตาง ๆ ของสงคม

เชน ท�างาน มกจกรรมครอบครว รวมกจกรรมทางศาสนา ฯลฯ เปนเหตใหบคคลถกจ�ากดเวลาทจะไป

ประกอบอาชญากรรม เนองจากเวลาสวนมากไดถกใชใหหมดไปกบกจกรรมของสงคมดงนนการเขา

รวมถอวาเปนองคประกอบดานกจกรรมของพนธะหรอสญญาขอผกมดทบคคลมตอสงคม

4. ความเชอ (Belief) หมายถง ระดบของความเชอถอทบคคลมตอคานยมและบรรทดฐาน

ของสงคม หากบคคลมระดบความเชอตอคานยมและบรรทดฐานในสงคมสง กจะมแนวโนมทจะ

ไมกระท�าผดกฎระเบยบของสงคม ดงนนความเชอจงเปนองคประกอบดานจรยธรรมของพนธะหรอ

สญญาผกมดทบคคลมตอสงคม



สรปไดวาเฮอรช ไดอางถงหลกการส�าคญของทฤษฎนคอ พนธะทางสงคมหรอความผกพน

ทางสงคม แบงออกเปน 4 ประเภท คอ ความผกพน (Attachment) ขอผกมด (Commitment)

ความเชอ (Belief) และการเขารวม (Involvement) โดยมสมมตฐานคอ บคคลทมพนธะทางสงคม

หรอมความผกพนทางสงคมนอย จะมแนวโนมทจะมพฤตกรรมของอาชญากรรม (สณหกฤษณ

บญชวย, 2559) ในทางกลบกนหากมพนธะความผกพนทมาก กจะมแนวโนมทมพฤตกรรมอาชญากร

นอยลง

เมอพจารณาทฤษฎของเฮอรชกบสาระส�าคญของกระบวนการลกเสอในการสงเสรมใหเดก

และเยาวชนของชาตเปนพลเมองดทมความรบผดชอบตอตนเองและประเทศชาต โดยปกปองไมใหม

พฤตกรรมเบยงเบนไปสการกระท�าความผดนนในกระบวนการลกเสอมสาระส�าคญคอ วตถประสงค

(Purpose) หลกการ (Principles) และวธการ (Method) ดงรายละเอยดท สทศน เมาลกล (2556: 22-26)

ไดใหรายละเอยดไวในสาระส�าคญของการลกเสอ ดงตอไปน

1. วตถประสงค (Purpose) วตถประสงคของคณะลกเสอคอการชวยใหเยาวชนไดรบ

การพฒนาศกยภาพทางรางกายสตปญญาจตใจและสงคมใหสมบรณอยางเตมทและเปนรายบคคล

เพอใหเปนพลเมองดทมความรบผดชอบและเปนสมาชกทดของทองถนของชาตและของชมชน

ระหวางประเทศตามทธรรมนญลกเสอโลกไดบญญตเอาไวคอ

“The purpose of the Scout Movement is to contribute to the development of

young people in achieving their full physical, intellectual, social and spiritual potentials as

individuals, as responsible citizens and as members of their local, national and international

communities.”

วตถประสงคของขบวนการลกเสอซงไดบญญตไวในธรรมนญลกเสอนคอค�าจ�ากดความ

ทสรปมาจากแนวความคดเกยวกบวตถประสงคหลกการและวธการของลอรดเบเดนโพเอลล (บ - พ)

ผใหก�าเนดลกเสอโลกดงค�าพดของบ -พ ซงไดกลาวไวและยกมาเปนตอน ๆ เพยงบางตอนดงน

“...แนวความคดทยอมรบกนระหวางประเทศคอหลกการแหงภารดรภาพ (brotherhood)

เทานนทสามารถจรรโลงใหโลกของเราหลดพนจากความวนวายโกลาหลอยางแนนอน...”

“...ในความรสกของฉนความมชาตนยมหมายถงการสรางความมนคงและพลงทเขมแขง

ใหแกชาตแตไมใชการสรางความเปนศตรตอชาตอน ๆ และนคอความปรารถนาอนสงสงทควร

ปลกฝงใหแกเดกทกคนมสวนรวมในการน�าคณะของชาตของตนไปสสนตภาพสวสดภาพแหงโลก

ใหจงไดเสมอนกบเธอตองท�าตวใหมรางกายแขงแรงใหมความสามารถทดพรอมทจะเปนผเลนทด

ในทมฟตบอลของเธอเอง...”

อกทง อภย จนทรวมล (2519: 56) ผ มคณปการอยางยงตอวงการลกเสอไดใหอธบาย

ถงวตถประสงคของการลกเสอไวดงน วตถประสงคของการลกเสอถอตามบทบญญตแหงธรรมนญ

ของสมชชาลกเสอโลกคอมงพฒนาเดกชายคนรนหนมและคนหนมใหเปนพลเมองดโดย



1. การฝกอบรมบมนสย

2. ฝกอบรมใหมนสยในการสงเกตระเบยบวนยและการพงตนเอง

3. พร�าสอนใหมความจงรกภกดตอชาตซอสตยสจรตและเหนอกเหนใจผ อน

4. สอนใหรจกบ�าเพญตนเพอสาธารณะประโยชนและใหรจกท�าการฝมอเพอประโยชนของ

ตนเอง

5. สงเสรมใหมการพฒนาในทางกายจตใจและศลธรรม

2. หลกการ (Principle) กระบวนการลกเสอตองมความยดมนในหลกการดงตอไปน

2.1 มศาสนาเปนหลกยดทางจตใจจงรกภกดตอศาสนาทตนเคารพนบถอและพงปฏบต

ศาสนกจดวยความจรงใจ

2.2 จงรกภกดตอพระมหากษตรยและประเทศชาตของตนพรอมดวยการสงเสรมและ

สนบสนนความสนตสขและสนตภาพความเขาใจทดซงกนและกนความรวมมอซงกนและกนนบตงแต

ระดบทองถนระดบชาตจนถงระดบนานาชาต

2.3 เขารวมในการพฒนาสงคมยอมรบและใหความเคารพในเกยรตและศกดศรของ

ผ อนและเพอนมนษยทกคนรวมทงการยอมรบและใหความเคารพในความถกตองและความเปนธรรม

ตอธรรมชาตและสรรพสงทงหลายในโลกมความรบผดชอบตอการพฒนาตนเองอยางตอเนอง

2.4 ลกเสอทกคนตองยดมนในค�าปฏญาณของลกเสอและกฎของลกเสอซงบญญต

ไวในภาษาของแตละประเทศตามความเหมาะสมกบวฒนธรรมของตนโดยยดถอใจความส�าคญทลอรด

เบเดนโพเอลลผใหก�าเนดลกเสอโลกไดก�าหนดไวกฎและค�าปฏญาณของลกเสอนนตองไดรบอนญาต

จากองคการลกเสอโลกเสยกอนจงจะถอวาเปนกฎและค�าปฏญาณฯทถกตองค�าปฏญาณและกฎ

ของลกเสอตามธรรมนญลกเสอโลกซงยดถอตามตนฉบบ (World Organization of the Scout

Movement,1995: online) ของลอรดเบเดนโพเอลลผใหก�าเนดลกเสอโลก และมค�าปฏญาณและกฎ

ของลกเสอ ของคณะลกเสอแหงชาต (2540) ซงเปนภาษาไทยและไดรบอนมตจากองคการลกเสอโลก

แลวม ดงน

ค�าปฏญาณของลกเสอ

ดวยเกยรตของขา ขาสญญาวา

1. ขาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย

2. ขาจะชวยเหลอผ อนทกเมอ

3. ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ

กฎของลกเสอ

1. ลกเสอมเกยรตเชอถอได

2. ลกเสอมความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรยและซอตรงตอผ มพระคณ



3. ลกเสอมหนาทกระท�าตนใหเปนประโยชนและชวยเหลอผ อน

4. ลกเสอเปนมตรของคนทกคนและเปนพนองกบลกเสออนทวโลก

5. ลกเสอเปนผสภาพเรยบรอย

6. ลกเสอมความเมตตากรณาตอสตว

7. ลกเสอเชอฟงค�าสงของบดามารดา และผบงคบบญชาดวยความเคารพ

8. ลกเสอมใจราเรงและไมยอทอตอความยากล�าบาก

9. ลกเสอเปนผมธยสถ

10. ลกเสอประพฤตชอบดวยกาย วาจา ใจ

กระนนแลวจะไดอธบายค�าปฏญาณและกฎของลกเสอทมความสมพนธกบทฤษฎ

อาชญาวทยาของ เฮอรช ดงรายละเอยดตามตารางท 3

ตารางท 3 ค�าปฏญาณและกฎของลกเสอกบทฤษฎความผกพนทางสงคมหรอพนธะทางสงคม

14

ขอท คาปฏญาณของลกเสอ สอดคลองกบทฤษฎ ทางอาชญาวทยาของ เฮอรช

ดวยเกยรตของขา ขาสญญาวา 1 ขาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนาพระมหากษตรย ขอผกมด/ความเชอ 2 ขาจะชวยเหลอผ อนทกเมอ ขอผกมด/ความเชอ 3 ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ ขอผกมด/ความเชอ

กฎของลกเสอ

ขอท กฎของลกเสอ สอดคลองกบทฤษฎ ทางอาชญาวทยา ของ เฮอรช

1 ลกเสอมเกยรตเชอถอได ความเชอ 2 ลกเสอมความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย และซอตรง

ตอผ มพระคณ ความเชอ

3 ลกเสอมหนาทกระทาตนใหเปนประโยชนและชวยเหลอผ อน ความเชอ/การเขารวมกจกรรม 4 ลกเสอเปนมตรของคนทกคนและเปนพนองกบลกเสออนทวโลก ขอผกพน 5 ลกเสอเปนผสภาพเรยบรอย ความเชอ 6 ลกเสอมความเมตตากรณาตอสตว ความเชอ 7 ลกเสอเชอฟงคาสงของบดามารดา และผบงคบบญชาดวยความเคารพ ขอผกพน 8 ลกเสอมใจราเรง และไมยอทอตอความยากลาบาก ขอผกมด/ความเชอ 9 ลกเสอเปนผมธยสถ ขอผกมด

10 ลกเสอประพฤตชอบดวยกาย วาจา ใจ ความเชอ



จะเหนไดวาจากตารางท 3 ทไดน�าทฤษฎทางอาชญาวทยาไปวเคราะหนน เปนทประจกษ

ชดวากระบวนการลกเสอถอเปนการเสรมสรางการฝกอบรมทเดกไดรบจากสถานศกษา คอ

โรงเรยนสะทอนผานการใหบรรดาลกเสอยดมนกบค�าปฏญาณและกฎของลกเสอทง 10 ขอ กลาวคอ

สอนวชาหนาทพลเมองสอนความรเกยวกบสตวและธรรมชาตกจกรรมลกเสอจะสรางสมรรถภาพ

ของเดกแตละคนโดยการพฒนาในเรองนสยใจคอและสตปญญาสขภาพและพลงกาย อกทง

การสรรสรางงานฝมอและสอนทกษะการด�ารงชวตตลอดจนการบ�าเพญประโยชนตอผ อนในสวนท

เกยวกบชาตบานเมองความมงหมายของการลกเสอมเพยงเพอจะท�าใหเดกเปนเดกรนใหมท

เจรญเตบโตไปเปนพลเมองดตามคตของลกเสอแลว พลเมองดนน คอบคคลทมเกยรตเชอถอไดม

ระเบยบวนย สามารถบงคบใจตนเองสามารถพงตนเองไปจนถงสามารถทจะชวยเหลอชมชน

และบ�าเพญประโยชนตอสงคมประเทศชาตไดอยางไรกด สทศน เมาลกล (2556: 10) ไดกลาวถง

หลกการส�าคญของการลกเสอไวอกแงมมหนงอยางนาสนใจดงนวาลกเสอจะตองเคารพในหลกการ

ของการนบถอศาสนา (มความจงรกภกดตอประเทศของตนมความศรทธาในมตรภาพและความเปน

พนองของลกเสอทวโลกบ�าเพญประโยชนตอผ อนยอมรบและปฏบตตามกฎของลกเสอเขาเปนสมาชก

ดวยความสมครใจมความเปนอสระตออทธพลทางการเมองมก�าหนดการพเศษส�าหรบการฝกอบรมโดย

อาศยระบบหมระบบกลมการทดสอบเปนขน ๆ เครองหมายวชาพเศษและการท�ากจกรรมกลางแจง)

3. วธการลกเสอ (Method) คอ ระบบการศกษาดวยตนเองใหเกดความเจรญกาวหนา

ตามล�าดบขนโดยอาศย

3.1 ค�าปฏญาณและกฎของลกเสอ

3.2 การเรยนรดวยการกระท�า

3.3 ระบบหมหรอกลมยอยโดยมผใหญเปนผแนะน�าสงสอนฝกอบรมใหมความรบผดชอบ

ทละนอยแลวเพมความรบผดชอบใหมากขนตามล�าดบอายฝกใหรจกปกครองตนเองจนเปนลกษณะ

นสยประจ�าตวเพอใหมความสามารถพงตนเองไดเปนผน�าและผใหความรวมมอทด

3.4 การทดสอบความกาวหนาตามล�าดบขนปรบระดบการฝกอบรมลกเสอใหสงขน

ตามระดบอาย

3.5 ระบบเครองหมายวชาพเศษ (Proficiency Badge System หรอ Merit Badge System)

3.6 การจดหลกสตรของการฝกอบรมเดกและวชาทเรยนตามความสนใจของผ เรยน

เปนหลกเพอพฒนาใหผ เรยนเกดความกาวหนาเปนรายบคคล

3.7 การใชเพลงการเลนการเลานทานฯลฯประกอบในการฝกอบรมลกเสอ

3.8 พธการตาง ๆ ในการฝกอบรมลกเสอรวมถงเครองแบบลกเสอตามฉบบทส�านกงาน

คณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตก�าหนดไว

3.9 เนนเรองการใชชวตกลางแจงธรรมชาตศกษาและการชมนมรอบกองไฟ ซงถอเปน

หวใจของกจกรรมลกเสอทกประเภท



3.10 ประเดนส�าคญสดยอดของการฝกอบรมฯคอเนนการฝกทกษะทเปนประโยชน

ในการด�าเนนชวตเพอการใหบรการชมชนและฝกใหเยาวชนนยมชวตกลางแจงใหสมผสกบธรรมชาต

โดยใชกจกรรมกลางแจงเปนสวนใหญ

นอกจากน อภย จนทรวมล (2519: 10) ยงไดกลาวถงวธการและแนวการฝกอบรมลกเสอ

วาวธการทจะบรรลวตถประสงคของลกเสอคอการจดใหมการฝกอบรมทกาวหนาสนกสนานดงดดใจ

โดยอาศยค�าปฏญาณและกฎของลกเสอเปนบรรทดฐาน มผใหญเปนผคอยใหค�าแนะน�าการวางแผน

ฝกอบรมลกเสอจะตองค�านงถงตวเดกและความตองการของเดกเปนส�าคญและไดกลาวถง

ความตองการของเดกในการเขารวมกจกรรมไวดงน

1. ผจญภย ไดแก การเรยนรเรองใหม ๆ ทตนเตนและไมไดคาดหมายมากอน

2. ไดเพอน ไดแก การทมเดกอนเปนเพอน

3. เถอนธาร ไดแก การไดรจกโลกภายนอกประกอบดวยปาเขาล�าธารทงนา

4. การสนก ไดแก ความสนกสนานในการประกอบกจกรรมตาง ๆ

5. สขสม ไดแก ความรสกภาคภมใจในการทตนไดท�างานอยางหนงอยางใดจนประสบ

ความส�าเรจ

จากวธการทไดวางรากฐานการจดระบบรปแบบการฝกสอนและกจกรรมของลกเสอนน

เมอน�ามาพจารณาประกอบทฤษฎทางอาชญาวทยาในเรองการคบหาสมาคมทแตกตาง หรอ

ความสมพนธทแตกตาง (Theory of Differential Association) ของ เอดวน ซทเธอรแลนด

(Sutherland) ซงสมนทพย จตสวาง (ม.ป.ป.) ไดสรปไวในเอกสารประกอบค�าบรรยาย “อาชญาวทยา

และทณฑวทยา” วาเปนพฤตกรรมทอาชญากรเรยนรโดยการตดตอคบหากนอยางใกลชดภายใน

กลมอาชญากรดวยกนและในดานความประพฤตทแสดงออกมาในลกษณะของการเปนอาชญากร

อกทงขนอยกบความแตกตางในชวงระยะเวลาความสม�าเสมอในการตดตอความสมพนธซงกน

และกนสอดคลองกบการอธบายอาชญากรรมตามทฤษฎการเรยนรของพรชย ขนต และคณะ

(2558: 228) ทอธบายไวในทฤษฎอาชญาวทยา: หลกการ งานวจย และนโยบายประยกตวา พฤตกรรม

เบยงเบน หรอ อาชญากรรมนน เกดขนไดจากการคบหาสมาคมกบอาชญากร จงเกดการเรยนรเนอหา

สาระ และกระบวนการน�าไปสความเหนดวยกบการกระท�าผดเปนล�าดบ ทวาอยางไรกดวธการลกเสอ

นนเปนวธการอยางหนงในกระบวนการหนเหความสนใจในอนทจะกระท�าความผดของเดกและเยาวชน

ใหหนมาคบหาสมาคมกบกลมเพอนทเคารพในแนวทางเดยวกน คอ หลกการของลกเสอ ทน�าไปส

การเปนพลเมองด ดวยกลวธการเรยนรฝกฝนตนเองตาง ๆ ตามทกระบวนการลกเสอทไดวางแนว

เอาไว ซงเปนการปองกนโดยตรงเพอมใหเดกและเยาวชนกระท�าความผด

การลกเสอจงเปนวธการทางการเรยนรซงมงเนนพฒนาเยาวชนใหเปนคนดในอนาคตดวย

คณภาพการศกษาทมวธการของลกเสออยดวยนนจะชวยใหเยาวชนมคณสมบตตามทสงคมตองการ



ไมมพฤตกรรมเบยงเบนไปสการกระท�าความผดเพราะกระบวนการและวธการของลกเสอทเดก

ไดรบเปนกระบวนการทางธรรมชาตทสอดคลองกบหลกการในทางทฤษฎทางอาชญาวทยาดงท

ไดกลาวมาแลว อกทงยงตรงกบความตองการของเดกคอการศกษาโดยอาศยการเรยนปนเลน

การศกษาดวยการลงปฏบตและกระท�าดวยตนเองเพอใหเกดประสบการณซงเปนคณลกษณะพเศษ

และเปนคณลกษณะของการศกษาแบบวทยาศาสตรในปจจบนทวาวชาลกเสอควรเปนเครองมอ

ส�าคญยงในการสรางความเจรญกาวหนาจงเปนขอเนนย�าชดเจนวาการลกเสอไมใชรปแบบทาง

การศกษาทวาการลกเสอเปนเพยงค�าแนะน�าเปนสวนชวยการศกษาในทางปฏบตการลกเสอ

มสวนชวยในการฝกอบรมเดกและเยาวชนและสามารถอดชองโหวของหลกสตรการศกษา

ในสถานศกษา สมดงพระราชหตถเลขา ของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6

ทปรากฏในพระราชบนทกเรองการจดการศกษาในโรงเรยนมหาดเลกหลวงความวา

“...ขาไมตองการ

ต�าราเรยนทเดนได

ทขาอยากไดนนคอ

เยาวชนทเปนสภาพบรษ

ซอสตยสจรต

มอปนสยใจคอด...”

แนวทางการจดกจกรรมลกเสอเพอใหสอดคลองกบสาระส�าคญของการลกเสอรวมทงม

ความสมพนธกบทฤษฎพนธะทางสงคม ของ เฮอรช ทฤษฎการคบหาสมาคมทแตกตาง หรอ

ความสมพนธทแตกตาง ของ ซทเธอรแลนดการจดกจกรรมการเรยนการสอนลกเสอใหสอดคลอง

กบสาระส�าคญของการลกเสอน�าไปสตวลกเสอใหลกเสอไดเกดความเขาใจซาบซงในกจการลกเสอ

และสามารถน�าสาระส�าคญเหลานนไปปฏบตไดในชวตประจ�าวนดงนนการสรางกจกรรมตาง ๆ

ใหลกเสอไดลงมอท�าไดคนควาไดปฏบตจรงโดยมผบงคบบญชาลกเสอคอยแนะน�าชแนะวธการ

ตาง ๆ ใหทวาการจะแนะน�าสงเหลานนไดผบงคบบญชาลกเสอจะตองเขาใจและแปลความหมายของ

สาระส�าคญออกมาสรายละเอยดเสยกอนแลวจงคดคนวธการตาง ๆ ทจะสนองความหมายเหลานน

ในแตละขอเพอน�าไปใชกบลกเสอไดนอกจากสาระส�าคญซงเปนหลกใหญแลวสงทส�าคญอกอยางหนง

กคอกฎและค�าปฏญาณและหวขอหรอความหมายตาง ๆ ทตองการใหลกเสอปฏบตไดทงน

กจกรรมเหลานนยงสมพนธกบการหนเหความสนใจเพอไมใหเดกและเยาวชนมเวลาไปของเกยวหรอ

คดจะกระท�าเรองผดท�านองครองธรรมจนมพฤตกรรมเบยงเบนน�าไปสการกระท�าความผดดงตวอยาง

การแปลความหมายของสาระส�าคญในขอบขายการพฒนากจกรรม ดงตอไปน

กจกรรมทมวตถประสงคในการพฒนาทางกายของลกเสอ มหลกการทมงหวงความสมบรณ

ของรางกาย สขภาพอนามย การรกษาชวตใหยนยาว ทกษะเกยวกบชวตกลางแจง วธการทจะน�าไป



สกจกรรมลกเสอ เชน ฝกอบรมและจดกจกรรมตามหลกสตรตาง ๆ การอยคายพกแรม การเดนทาง

ส�ารวจการเดนทางไกล กจกรรมผจญภยตาง ๆ ซงสอดคลองกบการเขารวมกจกรรมในทฤษฎพนธะ

ทางสงคมซงลกเสอจะไดท�ากจกรรมรวมกน ไดใชเวลาสวนใหญใหหมดไปกบกจกรรม

กจกรรมทมวตถประสงคพฒนาทางสตปญญาของลกเสอ มหลกการทมงใหลกเสอ

เปนผ มทกษะการขบคดแกไขปญหาไดโดยท�าสงทสนใจ หางานอดเรก การคดหาหนทางแกไข

ปญหาตาง ๆ ใชความคดอยเสมอ การแกปญหาเฉพาะหนา และความสามารถในทางความคดรเรม

สรางสรรค วธการทจะสนองหลกการดงกลาว เชน การทดสอบเครองหมายวชาพเศษ ฝกอบรมและ

จดกจกรรมตามหลกสตรทก�าหนดโดยส�านกงานลกเสอแหงชาต การคดประดษฐของตาง ๆ การปรกษา

หารอการงานรวมกน ดงกลาวนนมความสมพนธเปนขอผกพนทางสงคมและการไดเขารวมกจกรรม

ท�าใหลกเสอไดใชความคดในทางสรางสรรคท�าใหไมใชความคดไปในทางการกระท�าความผด

กจกรรมทมวตถประสงคในการพฒนาในเรองการสรางคานยมและเจตคตทดของลกเสอ

หลกการส�าคญ คอ การใหลกเสอมความรบผดขอบในหนาท เชอถอได ความกลาหาญในทางทถก

ทควร เกดการนบถอตนเอง และผ อน และมการบงคบจตใจตนเองได วธการแปลหลกการไปสกจกรรม

เชน ฝกอบรมและจดกจกรรมตามหลกสตรทมการตกลงกนไวแลว การปฏบตตามกฎและค�าปฏญาณ

ของลกเสอ การยกตวอยางทดและการมอทธพลทดของผบงคบบญชาลกเสอ การรวมในพธกรรม

ทางศาสนา การสรางบรรยากาศในกองลกเสอ จดใหนทรรศการตาง ๆ รวมถงการศกษานอกสถานท

อนเปนไปตามขอผกมดทลกเสอถกผกมดกบการด�าเนนชวตตามท�านองคลองธรรมของกระบวนการ

ลกเสอ การถอค�าปฏญาณและกฎของลกเสอเปนธงน�าชวตยอมท�าใหลกเสอไมกาวไปกระท�า

ความผดไดตามความเชอของ เฮอรช

กจกรรมทวตถประสงคมงพฒนาทางความสมพนธภาพระหวางบคคลทด มหลกการ

ตามท�านองของการสรางพลเมองทด คอ ความจงรกภกด การมนษยสมพนธ การผกมตรไมตร

การเหนอกเหนใจผ อน การเคารพบคคลผ ควรเคารพ รวมถงการไมเปนผ เหนแกตว วธการใน

การแปลผลไปสการปฏบตไดแก ระบบหม กจกรรมททางการลกเสอออกแบบหนาทรบผดชอบ

การประชมนายหม ไปจนถงการชวยเหลองานทางบาน การสรางมนษยสมพนธกบผบงคบบญชา

ลกเสอ ลกเสออนดวยกนและผ อนในสงคม อนกอใหเกดเปนขอผกพนกบสญญาทางสงคมตามท

เฮอรชวาหากบคคลมความผกพน หรอความรกใคร กบบคคลอน หรอมความสนใจกบความรสกนกคด

ของบคคลอน ซงความผกพนนเปนองคประกอบพนฐานทส�าคญทจะท�าใหบคคลมการพฒนาการ

ยอมรบคานยมและบรรทดฐานของสงคม สงผลใหบคคลสรางความรสกหรอสามญส�านกทจะควบคม

ตนเองใหเปนบคคลทดในสงคม

กจกรรมทมวตถประสงคมงเนนการพฒนาทางสมพนธภาพทางสงคม โดยมหลกการอยวา

การชวยสรางสรรคสงคมใหดสงบสข การบ�าเพญประโยชนและชวยเหลอผ อนทกเมอ ความจงรกภกด

การมระเบยบวนย เขากบผ อนและอยรวมกบผ อนได วธการถอดไปสการอบรมสงสอนลกเสอ คอ



การใหค�าปรกษาจากผ บงคบบญชาลกเสอ ชวยเหลองานขององคการอนในกจการงานตาง ๆ

รวมสรางสรรคงานกบองคการอนระบบหนาทรบผดชอบและการท�างานแทนกนในหม เทากบวา

ความเชอในสงเหลานนเปนองคประกอบดานจรยธรรมของพนธะหรอสญญาผกมดทบคคลมตอสงคม

ทจะพฒนาความสมพนธทดตอกน

กจกรรมทมวตถประสงคในอนทจะพฒนาสมพนธภาพตอชมชนเปาประสงคหลกการ คอ

การชวยสรางสรรคสงคมใหดมความเจรญ ความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย

การเปนมตรของคนทกคนรวมกน การบรการและการพฒนาสงคมสวนรวม วธการจดสทางปฏบต

เชน การแสดงออกทางสญลกษณตอสถาบนชาต ศาสนาทตนนบถอ และพระมหากษตรย การชวย

พฒนาชมชนในดานตาง ๆ การใหค�าปรกษาจากผบงคบบญชาลกเสอในการบ�าเพญประโยชนประจ�าวน

ในวนส�าคญตาง ๆ อนเปนผลจากความเชอมนในบรรทดฐานทางสงคมทดงามของขอผกมดทางสงคม

สดทาย คอ กจกรรมอนมวตถประสงคสพฒนาทางดานความรบผดชอบตอสงแวดลอม

วธการจดรปแบบการลงมอท�า ไดแก จตอาสาในการใหบรการ อาสาสมครการชวยพฒนาชมชน

การปลกตนไม สอดคลองกบการใหท�ากจกรรมกลางแจง ไปจนถงการศกษานอกสถานท ดงทฤษฎ

พนธะทางสงคมในสวนของการเขารวมกจกรรม

จากกระบวนการสแนวทางในการสรางกจกรรมส�าหรบเดกและเยาวชนใน

การปองกนการกระท�าความผด เมอกระบวนการลกเสอมความชดเจนในแนวทางการปฏบตดงกลาวขางตนแลว หลายภาค

สวนไมเพยงเฉพาะในภาคราชการไดมการสงเสรมใหเปนกจกรรมหนงในการสรางทกษะในการด�ารง

ชวตส�าหรบเดกและเยาวชน โดยมวตถประสงคเพอพฒนากจกรรมลกเสอใหเหมาะสมและสอดคลอง

กบสภาพสงคมปจจบนทมสงเราใหเกดปญหาอาชญากรรมไดตลอดเวลา โดยใชพนฐานการจด

กจกรรมลกเสอของส�านกงานลกเสอแหงชาต บรณาการกบกจกรรมทเนนการสรางทกษะชวต อาท

โครงการทเปนรปธรรมทส�าคญของสมาคมวางแผนครอบครวแหงประเทศไทยในพระราชปถมภสมเดจ

พระศรนครนทราบรมราชชนน รวมมอกบส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ภายใตโครงการ “การพฒนาหลกสตรและการบรหารจดการกจกรรมลกเสอเพอเสรมสรางทกษะชวต”

ทงนมการด�าเนนการกบกลมโรงเรยนน�ารองไปแลว จ�านวนทงสนกวา 40 โรงเรยน กระจายไปตาม

ภมภาคตาง ๆ แบงหลกสตรทส�าคญเปน 15 แผนดวยกน เชน แผนงานนาทวกฤต ทตองการสงเสรม

การคดวเคราะหหรอคดสรางสรรค ตระหนกรในตน รวมไปถงการตดสนใจและแกไขปญหาเมอเกดภย

รอบตวขน ส�าหรบลกเสอส�ารองประถม 1 แผนงานเรองการเปนสภาพบรษและการคดเชงบวก ส�าหรบ

ลกเสอสามญ ซงจะชวยสรางใหมมมมองทดทงกบตนเองและผ อน เปนคนมองโลกในแงด มความ

คดทดงาม ซงสงเหลานจะท�าใหลกเสอมพลงใจในการสรางสรรคสงทดงามเพอสงคมไดตอไป หรอ



แมกระทง แผนงานโรงเรยนปลอดภย เพอชวยแกปญหาและบ�ารงรกษา พฒนาสงแวดลอมในชมชน

ของตนเพอใหมความปลอดภย และคอยคนหา หรอชจดของแหลงอบายมขอยเสมอ (สมาคมวางแผน

ครอบครวแหงประเทศไทยฯ: 2553) ซงแนนอนวาการสงเสรมทกษะของเดกและเยาวชนดวยกจกรรม

ลกเสอ ดงกลาวนเอง เปรยบเสมอนภมคมกนอกทางหนงในการปองกนปญหาการกระท�าความผดทจะ

เกดขนและการเรยนรผานกจกรรมน เดกและเยาวชนจะสามารถเรยนรดานทกษะการใชชวตในฐานะ

พลโลกไดอยางแทจรง งานการประเมนผลการด�าเนนงานในครงน เมอไดทดลองด�าเนนการไปแลว

26 โรงเรยน ในป 2559 (เดลนวส, 2560: ออนไลน) โดยสมาคมวางแผนครอบครวฯ กเปนเครองพสจน

ถงความส�าเรจไดทางหนง กลาวคอ เดกและเยาวชนทเปนนกเรยนในสถานศกษาน�ารอง (ซงใชเปนกรณ

ศกษาตวอยาง) มผลการประเมนทดลองวานกเรยนมทกษะทเพมขนจรงในการด�ารงชวต ผานแผนงาน

ของโครงการตาง ๆ อาท กจกรรมแผนทอบายมขรอบโรงเรยน ดวยการเดนส�ารวจและเขยนแสดงเปน

แผนทแหลงเสอมโทรมจนกลายเปนสถานทใหเกดอาชญากรรมได เดกและเยาวชนเหลานยงสามารถน�า

ความรไปใชทอยอาศยของตนไดจรง ผานการสมภาษณผปกครองของเดกและเยาวชนเหลานน เปนตน

กระนนแลวกระบวนการลกเสอนอกจากจะถกน�าไปใชส�าหรบเปนกจกรรมปองกน

การกระท�าความผดของเดกและเยาวชนเพอเปนการเบยงเบนความสนใจไมใหเดกมโอกาสคดทจะ

กระท�าความผดไดอยางมประสทธภาพแลวนน ยงถกน�ามาใชเปนกระบวนการในการฝกอบรม บ�าบด

แกไขฟนฟเดกและเยาวชนทพลงพลาดกระท�าความผดของกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน

ผานนโยบายเนนหนกมาตงแตปงบประมาณ 2558 เพอใหเดกและเยาวชนสามารถกลบไปอยในสงคม

ไดอยางปกตสข และไมหนกลบมากระท�าความผดซ�าอกดวย ซงสอดรบและเปนไปตามการขบเคลอน

ของนโยบายเรงดวนทส�าคญของกระทรวงยตธรรม

บทสรป จากการน�าทฤษฎทางอาชญาวทยามาวเคราะหกบกระบวนการของลกเสอเพอมงอธบาย

ปรากฏการณทางสงคมในการปองกนการกระท�าความผดในเดกและเยาวชนนเพยงแตเปนขอยนยน

และย�าชดวากระบวนการลกเสอนนเปนกระบวนการทมประสทธภาพอยางยงในการพฒนาเดก

และเยาวชนโดยเฉพาะอยางยงการหนเหความสนใจไมใหเดกและเยาวชนมพฤตกรรมเบยงเบนไป

สการกระท�าความผด ดวยวตถประสงค หลกการ และวธการของลกเสอ มค�าปฏญาณและกฎเปน

ธงน�าทางนอกจากนนงานเขยนชนนยงพบวากระบวนการและกจกรรมลกเสอมความสมพนธ

กลมเกลยวอยางแนบแนนกบทฤษฎทางอาชญาวทยาของทราวส เฮอรช เปนเนอเดยวกน เปนพนธะ

สญญาในวงลกเสออนทจะเปนวงกวางเมอลกเสอ เดกและเยาวชนไดเจรญเตบโตไปเปนพลเมอง

ทดของสงคมตอไป เหมอนท ลอรดเบเดน โพลเอลล ไดเปรยบเทยบชวตของเดกและเยาวชนทก�าลง

จะเตบโตไปเปนผใหญวาเหมอนการ “พายเรอชวตสความส�าเรจ” ยอมจะตองเรยนรชวต ยอมจะตอง



แกปญหาชวตในรปแบบตาง ๆ จนกวาจะประสบความส�าเรจในชวต หนงในปญหาเหลานนคอปญหา

การครองตนทอาจจะกาวพลาดไปสการกระท�าความผดได ดงนนนบวาทฤษฎทางอาชญาวทยาท

สามารถตอบค�าถามปรากฏการณในการปองกนปญหาดงกลาวไดเพอการพายเรอของเดกและเยาวชน

ทเปนลกเสอทกคนจะไปสความส�าเรจดงปรารถนาผ มสวนเกยวของทกภาคสวนควรมทศนคตทดกบ

ลกเสอโดยมความร ความเขาใจ ในกระบวนการวธการของลกเสอ โดยเฉพาะอยางยงบคลากรทาง

การลกเสอยงตองมความเขาใจและศรทธาในการลกเสอ เพอน�าไปสการก�าหนดนโยบายทมงเนนพฒนา

เดกและเยาวชนใหเปนพลเมองดดวยวธการลกเสอสงเสรมการเผยแพรประชาสมพนธขาวสารกจกรรม

ทเกยวของกบการลกเสอตอไป

ขอเสนอแนะ เนองจากกระบวนการลกเสอในปจจบนมกถกตตราจากสงคมวาเปนกจกรรมทไมคอยกอให

เกดประโยชนเทาใดนกตอเดกและเยาวชน ทงนอาจเปนเพราะการจดการเรยนการสอนในสถานศกษา

อาจไมเปนไปตามวตถประสงค วธการ และหลกการอยางแทจรง ท�าใหมลกษณะการสอนทเบยงเบน

ไปจากแนวทางดงเดม ฉะนนการจดใหมการประเมนผลการด�าเนนงานการสอนของสถาบนการศกษา

จงถอเปนสงทควรจดใหเกดขนเพอทจะไดรบทราบถงปญหาและขอจ�ากด เพอน�าไปสการพฒนา

หลกสตร หรอเนอหาทมความเหมาะสมส�าหรบเดกและเยาวชนและมความทนสมยตอโลกทกาวอยาง

ไมหยดยง เพอใหสามารถเปนปราการในการปองกนการกระท�าความผดทจะเกดขนได ทงม

หลายหนวยงานทงภาครฐและเอกชนไดน�ากระบวนการลกเสอไปบรณาการกบหนวยงานนน ๆ อาท

ลกเสอตานยาเสพตด ลกเสอวฒนธรรม หรอแมแตการน�าลกเสอเขาไปในเรอนจ�าเพอใหนกโทษกอนท

จะพนโทษนนไดมวชาความรและสามารถใชเปนขอเตอนใจในการทจะไมกลบมากระท�าความผดซ�าอก

เอกสารอางองกรงเทพธรกจ. (2560). เยาวชนกออาชญากรรมพง 'ยาเสพตด-อาวธ'เพม 1,212 คด. คนเมอ

6 กนยายน 2560, จาก http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/635550

เกรยง กรตกร. (2512). การบ�าเพญประโยชนของลกเสอ เอกสารประกอบการบรรยาย

การประชมสภาลกเสอแหงชาตครงท 5. กรงเทพฯ: ส�านกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอ

แหงชาต.

คณะลกเสอแหงชาต. (2540). ค�าปฏญาณและกฎของลกเสอ. คนเมอ 9 กนยายน 2560, จาก http://

boyscouts.obec.go.th/scout/lawscout.pdf

เดลนวสออนไลน. (2560). เปดตวคมอทกษะชวตผานกจกรรมลกเสอ. คนเมอ 7 ธนวาคม

2560, จาก https://www.dailynews.co.th/education/501126



นทธ จตสวาง. (ม.ป.ป.). กจการลกเสอในเรอนจ�า. คนเมอ 6 กนยายน 2560, จาก https://www.

gotoknow.org/posts/490587

พรชย ขนต และคณะ. (2558). ทฤษฎอาชญาวทยา: หลกการ งานวจย และนโยบายประยกต.

กรงเทพฯ: ส�านกพมพมหาวทยาลยรงสต.

มาตาลกษณ ออรงโรจน. (2551). กฎหมายเบองตนเกยวกบการกระท�าความผดทางอาญาของเดก

และเยาวชน. กรงเทพฯ: โครงการต�าราและเอกสารประกอบการสอน คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศนยเทคโนโลยและสารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน. (2558). รายงานสถตคด

ประจ�าป. คนเมอ 10 กนยายน 2560, จาก http://www.djop.go.th/stat/year

สมาคมวางแผนครอบครวแหงประเทศไทยฯ. (2553). คมอการฝกอบรมการจดกจกรรมลกเสอ

ทเนนทกษะชวต. กรงเทพฯ: สมาคมวางแผนครอบครวแหงประเทศไทยฯ.

สณหกฤษณ บญชวย. (2559). การศกษาพฤตกรรมเบยงเบนและการกระท�าความผดของ

เดกและเยาวชนผานสอบนเทงไทย: กรณศกษาละครชดเรองฮอรโมน ฤดกาลท 3.

ในการประชมวชาการระดบชาตมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม ครงท 8 (31 มนาคม-

1 เมษายน 2559) นครปฐม: มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

สทศน เมาลกล. (2539). การลกเสอโลก และกจกรรมลกเสอระหวางประเทศ. กรงเทพฯ:

องคการคาของครสภา.

. (2556). การลกเสอโลก. กรงเทพฯ: องคการคาของส�านกงานคณะกรรมการสงเสรม

สวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา.

สภาพร จตรภทร. (2556). ยทธศาสตรการพฒนาการลกเสอไทยเพอสงเสรมความเปนพลเมองด.

ดษฎนพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาพฒนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

สมนทพย จตสวาง. (ม.ป.ป.). เอกสารประกอบการบรรยาย พฤตกรรมเบยงเบนของเดกและ

เยาวชน คนเมอ 6 กนยายน 2560, จาก http://www.polsci.chula.ac.th/sumonthip

ส�านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. (2554). คมอการฝกอบรมหลกสตรลกเสอตานภยยาเสพตด. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ�ากด.

ส�านกงานสถตแหงชาต. (2558). วเคราะหเดกและเยาวชน. กรงเทพฯ: บางกอกบลอก.

อภย จนทรวมล. (2519). คมอเจาหนาทลกเสอ “ความรเบองตนเกยวกบการลกเสอ”. กรงเทพฯ:

โรงพมพไพบลยการชาง.



อภชยา ไชยนตร. (2553). การสรางรปแบบการจดการฌาปนกจสงเคราะหครอบครวชมชน

บานหนองจอก หมท 5 ต�าบลบานปทม อ�าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน. วทยานพนธ

บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการสาธารณะ มหาวทยาลยบรพา.

Broemmel, M. (2017). What are the causes of juvenile delinquency? Retrieved 5 January 2018,

from https://legalbeagle.com/5103746-causes-juvenile-delinquency.html

Pinterest. (2008). Robert Baden-Powell organized the first boy scout troop in England. Retrieved

19 September 2017, from https://www.pinterest.com/pin/573505333771537386/

Siegel, L. J. (2015). Criminology: The core (5th ed.). First Stamford Place: Stamford.

World Organization of the Scout Movement. (1995). The scout promise and law. Retrieved

19 September 2017, from https://www.scout.org/promiseandlaw

Documents

272 Vol. 9 No. 1 January-June 2018dept.npru.ac.th/jssr/data/files/9.1JSSR 16.pdf · วารสารสังคมศาสตร์วิจัย journal for social sciences