28513292-Akıl-Oyunları-Murat-Takma

8/8/2019 28513292-Akl-Oyunlar-Murat-Takma

1/96

Murat TAKMA

AklOyunlar

BEYN ALITIRAN - HAFIZAYI PARL

ATAN

SPER ZEK

A SORUL

ARI


2/96

Tm yayn haklar Beyin Gc dergisine aittir. Kaynak gsterilerek tantm ve

iktibas yaplabilir. oaltlamaz, baslamaz, senaryolatrlamaz ve farkl

biimlerde hazrlanp sata sunulamaz. Elektronik ortamlarda yaynlanamaz.

Akl Oyunlar

Murat TAKMA

Yayn Ynetmeni : Bilal zbay

Editr : Zeynep zkan

Kapak Tasarm : Gkhan Ko Tasarm : Yeliz Yldz

Film : Grafist Film

Bask-Cilt : Aykut Basm Yayn0212 428 54 26

Genel Yapm : Endljans erik Hizmetleri

1. Bask : Kasm 2008 stanbulISSN : 1308 - 1772

BEYN GCKiisel Geliim - Zeka & Hafza Gelitirme - Snavlara Hazrlk veYabanc Dil renme Dergisi

Merkez Mah. Karaolanolu Cad.

Konut Sok. No:9 Mahmutbey - stanbul

Tel: 0212 445 00 45 pbx Fax: 0212 445 00 90www.beyingucudergisi.com

Beyin Gc dergisinin ekidir.


3/96

AklOyunlar

BEYN ALITIRAN - HAFIZAYI PARL

ATAN

SPER ZEK

A SORUL

ARI


4/96

Murat TAKMA

Ktahya doumlu olup evli ve iki ocuk sahibidir.zmir'de elektrik-elektronik mhendisi olarak almaktadr.

[email protected]


5/96

NDEKLERZEKA SORULARI....................................................... 7

CEVAPLAR............................................................... 39

AKLI-ZEKAYI-HAFIZAYI GLENDRMENN

YOLLARI................................................................... 59

Beyin Gcn Atele ..................................................... 60

Beyne Ziyafet eken Beyin Besinleri veKullanm ekilleri........................................................... 63

Beyin Gcnz Gelitirecek 3 Kolay Yol ..................... 67

Beyin Gcnz 2'ye Katlamak in Test Edilmive Onaylanm 7 pucu.................................................. 70

Konsantrasyonu Glendirmenin 15 Yolu..................... 73

Manifesto Anahtar: kinci Beyin.................................. 77

Beyin Kilitlerinizi Amak in 17 Anahtar ................... 80

IQ'nuzu 1 Haftada %40 Artrma Program ................... 83

Dikkati ve Konsantrasyonu Artran Basit Taktikler...... 85

Dnce Gcn Gelitirme ve Doru DnmeTaktikleri ........................................................................ 87

Akl Testi ve Dnce Gcnn mtihan .................... 90


6/96

Dnyann her yerinden herkesin yenilecei bir yervardr. Kimilerini yenilgi ykar, kimileriyse zaferleklr, bayalarlar. Byklk, hem yenilgiyi hem dezaferi kabullenebilen kiilerde yaar.

John Steinbeck


7/96

7

SORU 1

NC

Matematik retmeni nci Hanm snavda, in.ci arpmnsormay dnr. Bilgisayarda soruyu yazarken sleri yanl-lkla ste yazmay unutur ve drt basamakl inci saysn eldeeder. in ilgin yan, sormak istedii arpmn sonucu bu drtbasamakl sayya eittir.

in.ci = inci

Bu art salayan harflerin saysal deerleri katr?

SORU 2

SOLDAN SAA

1'den 9'a kadar olan rakamlar boluklara yerletirerekeitlii kurun. Btn rakamlar yalnzca bir kez kullanlacaktr.lemler soldan saa teker teker yaplacak( matematik ilkele-rine uyulmayacak). Soldan saa devam eden her ileminsonucu bir tam say.

__-__/__+__/__+__/__x__-__=72 ...(((((((8-2)/3)+6)/4)+9)/1)*7)-5=72

SORU 3

ETLKSa taraftaki her rakamn (srasn deitirmeden) arasna

+,-,x,( ) iaretlerini kullanarak, soldaki sayy 2 farkl yoldanelde ediniz.

rnek: 1=2x(3+4)+5+6-(7+8+9)


8/96

8

1 = 2 3 4 5 6 7 8 9

2 = 1 3 4 5 6 7 8 9

3 = 1 2 4 5 6 7 8 9

4 = 1 2 3 5 6 7 8 95 = 1 2 3 4 6 7 8 9

6 = 1 2 3 4 5 7 8 9

7 = 1 2 3 4 5 6 8 9

8 = 1 2 3 4 5 6 7 9

9 = 1 2 3 4 5 6 7 8

SORU 4

YED ARKADA

Yedi arkadan her birinin cebindeki para dierlerindekin-den farklyd. Her birinin cebindeki parann, kendinden dahaaz paras olannkine oran tam bir saydr. Arkadalarn toplamparas 2879 lirayd.

Her bir arkadan parasn hesaplaynz.

SORU 5

1'den 9'a KADAR

Her harf 1'den 9'a kadar olan farkl bir sayya karlk

geldiine gre aadaki eitlii salayan deerleri bulunuz.AB x C = DE

DE + FG = HI


9/96

9

SORU 6

TARHL SAAT

Saysal gstergeli bir saat her biri iki hane olmak zere vesrasyla "saat:dakika:saniye-ay/gn" bilgilerini gstermektedir.rnek:"23:30:00-04/26"(26 Nisan, saat 23:30:00) 0'dan 9'akadar btn rakamlarn birer kez kullanld tarih bilgilerinidikkate alarak bir yl iindeki en kk ve en byk tarih

deerlerini bulunuz.En kk: --:--:-- --/--

En byk: --:--:-- --/--

SORU 7

TOPLAMA

Yukardaki ilemde her harf bir rakam gstermektedir.Farkl harfler farkl rakamlardr.

Her harfin deeri nedir?

A + B = CD

+ + +

CE + F = CF

= = =

CA + CC = DE


10/96

10

Soru 8

10 BASAMAKLI BR SAYI

10 basamakl bir say yle yazlacaktr:

Bu saynn 1. basamandaki rakam, saydaki sfrlarn says;2. basamandaki rakam, saydaki 1'lerin says, ... olsun.(rnek: n = 4 iin 1210, 2020)

SORU 9

HARF-RAKAM

BE + GOL = FARK

AK + O = BREBA + GO = KEL



Soru 10

SAYIMIZ

Be basamakl saymz var.

lk rakam, son iki rakamn toplamna eit.kinci rakam, ilk rakamn 2 kat ve ayn zamanda drdnc

rakamn da 3 kat.

Be rakamn toplam 16 ise, saymz nedir?


11/96

11

SORU 11

1'den 9'a HARFLER

Her harf 1'den 9'a kadar olan farkl bir sayya karlk gel-

diine gre yukardaki eitlii salayan deerleri bulunuz.(Noktalar arpma ilemini gstermektedir.)

SORU 12

HARF-RAKAMAadaki ilemde her harf bir rakam temsil etmektedir

ve ilem dorudur.

Buna gre hangi harfin hangi rakam temsil ettiini bulun.

KARA + MOR + AL = BORDO

SORU 13

BASAMAKLI

Baz basamakl saylar, rakamlar toplamnn karesi ilekalansz blnebilir. rnek olarak, 112 says rakamlar topla-mnn karesi olan 16 ile [(1+1+2)2] kalansz blnr. Byle basamakl olup rakamlar da birbirinden farkl 10 tanesay vardr.

Bu saylar bulunuz.


12/96

12

SORU 14

ELDE ETMEK

2-5-6-9 saylarndan her bir rakam sadece bir kez kullana-rak ve her rakam muhakkak kullanmak artyla sadece drtilem kullanarak (toplama, karma, blme ve arpma) 39saysna ulamaya aln.

4-6-8-8 saylarndan her bir rakam sadece bir kez kullana-

rak ve her rakam muhakkak kullanmak artyla sadece drtilem kullanarak (toplama, karma, blme ve arpma) 28saysna ulamaya aln.

SORU 15

ABCDE

AB x CD = EEE

E x CD - AB = CC

Yukardaki ilemde her harf bir rakam gstermektedir.

Farkl harfler farkl rakamlardr.Her harfin deeri nedir?

37x12=444

4x12-37=11

SORU 16

AAAAAA

abcde x d = aaaaaa

Her harf bir rakam temsil ettiine gre "aaaaaa" says nedir?


13/96

13

SORU 17

LEMLER



SORU 18

6x6

6x6 bir kareye arplar koyacaksnz, yle ki drt tanesi

apraz ya da dorusal olarak ayn hizada olmayacak. En fazlaka arp koyabilirsiniz?

SORU 19

Cryptarithmetic

KURT

KURT

KURT

ABC - DBB = EFG

+ + +

ABB - ECC = BBB

= = =

DBEB - HBB = IBC


14/96

14



KURT x 5 =EMRE

SORU 20

PENGUEN

Bir pet shopta bir penguen grdm. Fiyat 125 lirayd. Erte-

si hafta ayn penguenin fiyat 189 lira olmutu. Daha sonrakiher hafta penguenin fiyat artmaya devam etti:513,594,918. Altnc hafta penguenin fiyat 1242'ye ulat-nda penguen satld. Penguen altnc haftada da satlma-sayd, yedinci haftada onun fiyat ne olacakt?

SORU 21

EKSK ARPIM

? ? 3

x ? ? 3______

3 ? ?? 3 ?

+ ? ? 3________

? ? ? ? ?

KURT

+ KURT________

EMRE


15/96

15

ekildeki arpma ileminde baz 3 rakamlarnn olduuyerler gsterilmitir. Soru iaretlerinin yerine gelecek rakamlarbularak, eitlii salaynz.

SORU 22

FORTY+TEN+TEN=?



SORU 23

abcde

a x (b + c + d + e) = 128

b x (a + c + d + e) = 155

c x (a + b + d + e) = 203

d x (a + b + c + e) = 243e x (a + b + c + d) = 275


(a, b, c, d, e) harflerinin deeri nedir?

FORTYTEN

+ TEN________

SIXTY


16/96

16

SORU 24

ELDE ETMEK


6-7-8-9 saylarndan her bir rakam sadece bir kez kullana-

rak ve her rakam muhakkak kullanmak artyla sadece drtilem kullanarak (toplama, karma, blme ve arpma) 44saysna ulamaya aln.

SORU 25

TELEFON NUMARASIHasan'n ilgin bir telefon numaras var. 7 rakaml olan bu

numarann son 4 rakam blok halinde alnp baa getirilinceoluan say, orijinal saynn iki katndan bir fazla oluyor. Telefonnumarasn bulunuz.

SORU 26

ALTINLAR

Elimizde 5, 10, 20 ve 50 gramlk altn sikkeler var. Her bi-

rinin adedi bir asal saydr. Sikkelerin toplam arl ise 1000gram. Elimizde en az ka adet sikke olabilir?


17/96

17

SORU 27

ARPMA



SORU 28

ARDIIK TOPLAM

2000 yl:

2000=398+399+400+401+402eklinde ardk tamsaylarn toplam eklinde yazlabilir.2001

yl ise:

2001=1000+1001

eklinde yazlabilir.

Yeni bin ylda bir yl hari 2000'den 2999'a kadar her yl,ardk saylarn toplam eklinde yazlabilir. Hangi yl ardksaylarn toplam eklinde yazlamaz?

AB x BC = DAD

x / x

EC / F = F

= = =

BCD x G = BBEA


18/96

18

SORU 29

ON YED

SEKZ + DOKUZ = ONYED



SORU 30

BOWLNG TURNUVASI

Bir bowling turnuvasnda yarmaclar, iki gruba ayrlyor.Btn yarmaclar, kendi grubundaki btn yarmaclarla3'er oyun oynuyor. Toplam 81 oyun oynandna gre her ikigrupta kaar yarmac vardr?

SORU 31

HESAP MAKNES

Ali, hesap makinesiyle oynarken makinenin yalnzca giri-len saynn son drt basaman gsterdiini fark etti. Sonradrt basamakl baka bir say yazd ve "kare alma" tuuna bast.Karsna kan aynyd. Sonra "karekk alma" tuuna bast,

yine ayn sayy grd. Neydi bu drt basamakl say?


19/96

19

SORU 32

TEK-FT

T tek saylar, ift saylar gstermektedir.

Eitlii salayarak, doru saylar bulunuz.

SORU 33

TERS SAYILAR

Murat'n hesap makinesinin kapasitesi 7 hane. 0, 1, 2, 5 ve8 rakamlar hesap makinesinde ba aa okunduunda da ay-nsn verir.6 ve 9 rakamlar da ba aa okunduunda die-rini verir. Tersten okunduunda daha byk bir sayy veren(Tam kareleri iin de geerli, yani saylarn ayr ayr tam kare-leri de okunabilmeli) 0'dan byk en kk say hangisidir?

SORU 34

ELDE ETMEK

1-6-7-8 saylarndan her bir rakam sadece bir kez kullana-rak ve her rakam muhakkak kullanmak artyla sadece drt

T

x T T______ T T

+ T T________

T T T T T


20/96

20

ilem kullanarak (toplama ,karma, blme ve arpma) 48saysna ulamaya aln.


SORU 35

1'den 9'a HARFLER

A, B, C, D, E, F, G, H, I, harfleri, 1,2,3,4,5,6,7,8,9 sayla-rndan birine eittir.

A+B+C = C+D+E = E+F+G = G+H+I = 13

Yukardaki eitlii salayan zmleri bulunuz.

(8 farkl zm vardr.)

SORU 36

LEMLER

(2 ? 3) ? (6 ? 2) ? (3 ? 1) = 5

Soru iaretlerinin yerine matematiksel ilem sembollerikoyarak eitlii salaynz.

(+ - x /)

(Birden fazla zm retilebilir. En az 3 farkl zm bulunuz.)


21/96

21

SORU 37

TOPLAMA



SORU 38

2001

Bu drt saydaki rakamlardan kan deitirmeliyiz ki,toplam 2001 etsin?

SORU 39

HARF-RAKAM

SEND + MORE = MONEY

HJ + AD = DF

+ + +

BG + EC = DF

= = =

AC + GE = HEK


22/96

22

Her farkl harf farkl bir rakam gstermektedir. Harflerinyerine rakamlar koyarak doru bir ilem yapn.

SORU 40

TEK ZG

Tek bir izgi ekleyerek ya da kartarak eitlikleri salaynz.

5 + 5 + 5 = 550

7 I 6 8 = 7 5

SORU 41

DRT ADET ALTI6 6 6 6 = 5

6 6 6 6 = 6

6 6 6 6 = 8

6 6 6 6 = 24

6 6 6 6 = 30

6 6 6 6 = 48

6 6 6 6 = 66

6 6 6 6 = 180

Eitliin solundaki 4 adet 6 arasna +, -, x, : koyarak vegerekirse parantez kullanarak sandaki sonular elde ediniz.


23/96

23

SORU 42

TEK-FT

T tek saylar, ift saylar gstermektedir.

Eitlii salayarak, doru saylar bulunuz.

SORU 43

Ax (B+C+D+E+F)

Aadaki eitlikleri salayan A, B, C, D, E ve Frakamlarn bulunuz.

A x (B+C+D+E+F) = 184

B x ( A+C+D+E+F ) = 225

C x ( A+B+D+E+F ) = 301

D x ( A+B+C+E+F ) = 369

E x ( A+B+C+D+F ) = 400

F x ( A+B+C+D+E ) = 525

T x ______

T + T __________

T T


24/96

24

SORU 44

ELDE ETMEK2-5-7-9 saylarndan her bir rakam sadece bir kez kullana-

rak ve her rakam muhakkak kullanmak artyla sadece drtilem kullanarak (toplama, karma, blme ve arpma) 2saysna ulamaya aln. 2 farkl ekilde yapnz.


SORU 45

TELEFON

1'den balayarak, her seferinde komu tulara (aprazlarda olabilir) atlayarak 9 basamakl bir telefon numaras evri-liyor. Tular zerinde gidilen yol izilirse bu yol kendisiylekesimiyor. Basamaklarn hepsi birbirinden farkldr.

lk basamaktan oluan say ile ikinci basamaktanoluan saynn toplam son basamaktan oluan sayy

verdiine gre telefon numaras katr.


25/96

25

SORU 46

1'den 9'a

***

3*

x_____

****

Yukardaki 1'den 9'a kadar tm saylar ieren arpma ile-mini tamamlaynz.

SORU 47

HARFLER

Yukardaki ilemde her harf bir rakam gstermektedir.

Farkl harfler farkl rakamlardr.Her harfin deeri nedir?

ABC - DEF = EG

+ - /

HIE / DAH = H= = =

FBD / HB = DF


26/96

26

SORU 48

ETLK

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 rakamlarndan alt tanesi A, B, C,D, E, F olsun.

A x B x C = D x E x F

Olacak ekilde A, B, C, D, E, F saylar bulabilir misiniz?

SORU 49

HARF-RAKAM

Her harf bir rakam simgelemektedir. Eitlii salayacak

rakamlar bulunuz.

SORU 50

TEK ZG


3 8 - 6 2 =35

1 + 2 3 = 1 3 9

TWO

TWO

x______

THREE


27/96

27

SORU 51

KAIT PARALARI

Bir kat paras altya blnyor. Alt paradan biri yinealtya blnyor ve bu ilem istenildii kadar srdrlyor.Aadaki saylardan hangisi, bu yolla elde edilebilecek katparalarnn adedi olabilir?

a. 1443

b. 1748

c. 1831

d. 1962

SORU 52

HARF-RAKAM



ABC x DA = BEFA

+ x -

GHHA + GJE = GFDC

= = =

GJEJ + HJJJ = FFDC


28/96

28

SORU 53

LEMLER

Aadaki rakamlarn bazlarnn arasna +, - iaretlerinikullanarak, eitlii salaynz.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 = 9 8 7 6 5 4 3 2 1

SORU 54

KEK

Her harf bir rakam temsil etmektedir. Harflerin yerinegelmesi gereken rakamlar bularak ilemi dorulaynz.

SORU 55

ELL BE

55 saysn,

a) 5 adet 4 ve istediiniz matematiksel ilem ve sembolkullanarak,

b) 4 adet 4 ve istediiniz matematiksel ilem ve sembolkullanarak elde ediniz.

Not : Birden fazla 4' yan yana yazarak, yeni saylar (rnein44) elde etmek yok.

T A K E

A

C A K E+

K A T E


29/96

29

SORU 56

10 CMLE

Aada 10 tane cmle verilmitir.

Bu problemde 0 rakam ___ defa grnmtr.



Bu problemde 3 rakam ___ defa grnmtr.Bu problemde 4 rakam ___ defa grnmtr.




Bu problemde 8 rakam ___ defa grnmtr.Bu problemde 9 rakam ___ defa grnmtr.

Cmlelerdeki boluklar yle saylarla doldurun ki cm-lelerin hepsi doru olsun. Bu sorunun iki farkl zmnbulabilir misiniz?

SORU 57

HARF-RAKAM

ABCD / EFG = HC

- x +

FHA - IG = FJD

= = =

AHBE - ACFE = FAJ


30/96

30



SORU 58

BLNMEYENLER

Yukardaki 2 basamakl ve 3 basamakl saynn arpmnverilen rakamlardan faydalanarak, bulunuz.

SORU 59

HARFLER & SAYILAR

Aadaki eitlikte her harf farkl bir rakam temsil etmek-tedir ve hibir say 0 ile balamamaktadr. Buna gre harflerinhangi saylara karlk geldiini bulun.

YELLOW + BROWN = PURPLE

*****

x____

***

**4

=____***01


31/96

31

SORU 60

TEK ZG


(1 + 1 +1 ) x 2 = 1 8 7 2 - 3

1 + 1 + 1 = 1 4 2

SORU 61

ABC

AAA+BBB+CCC=B33A ise


A, B, C nedir?

SORU 62

TABAN ARTMET

Aadaki toplama ileminde her harf bir rakam, farklharfler farkl rakamlar gstermektedir. Ancak ilem 10'lusistemde deildir. Bu ilem hangi say tabannda zlebilir?

PRASA

PRASA

+ PRASA________

SAPRA


32/96

32

SORU 63

DRDNC KUVVET

Eer saynn toplam 6'ya, karelerinin toplam 8'e vekplerinin toplam da 5'e eitse bu saynn drdnc kuv-vetlerinin toplam hangi sayya eittir?

SORU 64

YZ

8-8-8-7-2 saylarndan her bir rakam sadece bir kez kulla-narak ve her rakam muhakkak kullanmak artyla sadece

drt ilem kullanarak (toplama, karma, blme ve arpma)100 saysna ulamaya aln.

SORU 65

XYZ

XZY + XYZ = YZX




33/96

33

SORU 66

HARF-RAKAM



SORU 67

1'den 12'ye

182 ve 322 saylar aada 1'den 12'ye kadar rakamlar kul-

lanlarak arpma yaplm iftleri toplayarak elde edilmitir.182 = 1x12 + 2x11 + 3x10 + 4x9 + 5x8 + 6x7

322 = 1x2 + 3x4 + 5x6 + 7x8 + 9x10 + 11x12

Ayn ekilde 217,299 saylarn elde ediniz.

Soru 68

PARALELKENAR

Ayn dzlem zerinde n paralel izgi m paralel izgiyi kesiyor.Toplam ka paralelkenar oluur?

ABC x DE = CFGH

+ x -

JDHJ + DGC = JGKK

= = =JEDK + EBAH = FAGH


34/96

34

Soru 69

TAVLA

Tavla oynuyorsunuz ve bir pulunuz krk. Sadece atar-sanz pulu yerine koyabileceksiniz. Pulu yerine koyma olasl(Gele atmama olasl) katr?

Soru 70

TURNUVA

Bu yl tenis turnuvasna 82 oyuncu girdi. Eleme usulyapldna gre, ampiyonu belirlemek iin ka ma gerekli?

SORU 71

KA SAYFA?

Bir kitaba sayfa numaralar verilirken 689 adet "1" rakam

kullanmak gerekmitir. Bu kitap ka sayfadr?

SORU 72

ETLK

27- 19 = 11 Yandaki eitlii tek bir hareketle salayn.


35/96

35

SORU 73

KARE-DKDRTGEN

Elimizde kenar uzunluklar 1, 4, 7, 8, 9, 10, 14, 15 ve 18birim olan karton kareler bulunuyor. Bunlar bir araya getirerekbir dikdrtgen oluturun.

(Kartonlar st ste konulamaz ve katlanamaz.)

SORU 74

ARSALAR

A ve B adl iki iftinin kare biiminde arazileri vardr.Her metrekarede bir aa olan bu iftilerden A'nn aa

says B'ninkinden 211 adet fazla.ki iftinin arsalarnn boyutlarn bulunuz.

SORU 75

KALAN SAYI

(0! + 1! + 2! + 3! + .... + 1000!)! saysn 5'e blncekalan katr?

SORU 76

DOMNODominoda 28 ta vardr ve talar zerindeki iaretler

0,1,2,3,4,5 ve 6'dr.Eer talar zerindeki iaretler 0 ile 12 arasnda olsayd

ka tala oynamak gerekirdi?


36/96

36

SORU 77

BLNEBLEN

1 den 20 (dahil) ye kadar her bir say ile tam blnebilenen kk say katr?

SORU 78

100 DOLAR

100 dolar oluturamayacak ekilde $1, $2, $5, $10, $20 ve$50'lk banknotlarla sahip olabileceiniz maksimum paramiktar nedir?

Soru 79

FAKTRYEL

Kendisi 10 ile, faktriyeli ise 1012 ile kalansz blnebilenen kk tamsay nedir?

SORU 80

ABCDxABCD=****ABCD

yle bir 4 basamakl say bulun ki, bu saynn karesininson 4 hanesi bu say ile ayn olsun.

rnek: 625x625 = 390.625 (3 basamakl say iin)...


37/96

37

SORU 81

ABCxCBA

3 basamakl bir say ile bu rakamn ters evrilmi haliarpldnda 224455 elde ediliyor. Bu say nedir?

(rnek: 123x321)

SORU 82

KP

Rakamlarnn kpleri toplam kendisine eit olan 3 basa-

makl saylar hangileridir?

SORU 83

BR MLYONUNCU TERM

1,2,2,3,3,3,4,4,4,4,5,5,5,5,5,... eklinde devam edersek birmilyonuncu terim ne olur?

SORU 84

243 ve 2 saylarn 1 kere ve istediiniz matematiksel iareti

istediiniz kadar kullanarak 24 saysn bulunuz?


38/96

38

SORU 85

SEKZ TANE 8

Sadece 8 tane 8 rakamn kullanarak 1000 saysna naslulalabilir?

Soru 86

DRT TANE 6

Drt adet 6 kullanarak 64 saysn elde ediniz.

SORU 87

ALTI BASAMAKLI SAYI

Alt basamakl yle bir say bulun ki 4 ile arpldndatersten okunuu elde edilsin?


39/96

39

CEVAPLAR

SORU 1- NC

25.92 = 2592

SORU 2- SOLDAN SAA

8-2=6

6/3=2

2+6=88/4=2

2+9=11

11/1=11

11*7=77

77-5=72

SORU 3- ETLK

1=2x(3+4)+5+6-(7+8+9)

1=(2+3-4)x(5+6+7-8-9)

2=1+34-5x6+7+8+92=(1-3)x(4-5)x(6-7)x(8-9)

3=1x2-4+5-6+7+8-9

3=(1-2)x(4-5+6-7+8-9)

4=(1+2)x3-5-6+7+8-9


40/96

40

4=(1-2)x(3-5+6-7+8-9)

5=1x2+3+3x6-(7+8+9)

5=1x2+3+4+6+7-8-9

6=1x2-3+4-5+7-8+96=1x2x3x(4+5-7+8-9)

7=1x2-3-4+5+6-8-9

7=(1+2)x3+4+5+6-8-9

8=1x2x3-4x5+6+7+9

8=1x(2-3)x(4-5)x(6-7)+99=(1+2)x3-4-5-6+7+8

SORU 4- YED ARKADABirinci arkadan paras a, ikincinin ab, ncnn

abc..vb olsun.O halde, a + ab + abc + abcd + abcde + abcdef +abc-

defg=2879

veya

a(1+b+bc+bcd+bcde+bcdef+bcdefg)=2879 olur.

2879 asal say olduuna gre,

a=1 olur.

Ayn ekilde,

b(1+c+cd+cde+cdef+cdefg)=2878 =(2)*1439.

1439'da asal say olduuna gre

b=2'dir.Benzer bir biimde ilemlere devam edildiinde,

c=2, d=2, e=2, f=2 ve g=88 bulunur.

Bu durumda, arkadalarn paralar,

1,2,4,8,16,32 ve 2816 liradr .


41/96

41

SORU 5- 1'den 9'a KADAR

17x4=68

68+25=93

SORU 6- TARHL SAAT

En Kk: 17:48:59/03/26

En Byk: 17:56:43/09/28

SORU 7- TOPLAMA

Soru 8- 10 BASAMAKLI BR SAYI

6210001000

SORU 9- HARF-RAKAM

0=R, 1=F, 2=E, 3=A, 4=B,

5=K, 6=L, 7=0, 8=G, 9=

Soru 10- SAYIMIZ

36421

9A + 4 = 13

+ + +

10 + 7 = 17= = =

19 + 11 = 30


42/96

42

SORU 11- 1'den 9'a HARFLER[(1/6x3)+(5/8x9)+7/2x4)]=1

SORU 12- HARF-RAKAMHarfler: B=1, K=9, O=0, M=7, A=5, R=2, L=3, D=8.

lem: 9525 + 702 + 53 = 10280.

SORU 13- BASAMAKLI162

243

324

392

405512

605

648

810

972

SORU 14- ELDE ETMEK6 x (9 - (5 / 2)) =39

(4 / 8) / (6 + 8) =28

SORU 15- ABCDE37x12=444

4x12-37=11

A=3, B=7, C=1, D=2, E=4


43/96

43

SORU 16- AAAAAA

15873x7=111111

a=1b=5

c=8

d=7

e=3

SORU 17- LEMLER

SORU 18- 6x6

18 arpxooxox

ooxxxo

xxooxo

oxxoxo

xooxox

oxxoox

SORU 19- Cryptarithmetic

1049x5 = 5245

620 - 122 = 498

+ + +

622 - 400 = 222

= = =1242 - 522 = 720


44/96

44

SORU 20- PENGUEN125 'in nasl bulunduunun bir nemi yok, ancak sonraki

fiyatlar u kurala gre belirlenmi.

189=125+(1+2+5)2

513=189+(1+8+9)2

594=513+(5+1+3)2

...

ve yedinci hafta,

1242+(1+2+4+2)2=1323 .

SORU 21- EKSK ARPIM113x133=15029 veya

133x113=15029

SORU 22- FORTY+TEN+TEN=?29786+850+850=31486

SORU 23- abcdea = 4b = 5

c = 7

d = 9

e = 11

SORU 24- ELDE ETMEK8 x (3 - (7 / 4))

(7 - (9 / 6)) x 8


45/96

45

SORU 25- TELEFON NUMARASI

4358717

SORU 26- ALTINLAR

2 adet 5, 2 adet 10, 31 adet 20 ve 7 adet 50 gramlk var.Toplam 42 sikke.

SORU 27- ARPMA

SORU 28- ARDIIK TOPLAM

2048 yl ardk saylarn toplam eklinde yazlamaz nk

212 saysna eittir.

SORU 29- ON YED

SEKZ

3470535284

40568

46305

DOKUZ

9178571294

91528

81375

ONYED

126490106578

132096

127680

23 x 36 = 828x / x16 / 4 = 4= = =

368 x 9 = 3312


46/96

46

SORU 30- BOWLNG TURNUVASI

(A-1)x3+(B-1)x3=81

(A-1)x(B-1)=9

A=10 ve B=4

SORU 31- HESAP MAKNES

Ali'nin girdii say, 9376 idi. Bu saynn karesi de87909376 'yd.

SORU 32- TEK-FT

285x39 = 11115

SORU 33- TERS SAYILAR

Bu say, 1011'dir (Tersi 1101). Bunun karesi de 1022121(Tersi 1101'in karesi 1212201) saysdr.

SORU 34- ELDE ETMEK

6 / (1 - (7 / 8))

(9 - (1 / 2)) x 8

58926

68947

75289

90563

71946

51907

31249

81523

130872

120854

106538

172086


47/96

47

SORU 35- 1'den 9'a HARFLER

SORU 36- LEMLER

(2 x 3) + (6 / 2) - (3 + 1) = 5

(2 + 3) - (6 - 2) + (3 + 1) = 5

(2 - 3) + (6 - 2) + (3 - 1) = 5

(3 + 2) x (6 / 2) / (3 x 1) = 5

SORU 37- TOPLAMA

19 + 46 = 65

+ + +

28 + 37 = 65

= = =47 + 83 = 130

A B C D E F G H I

1 3 9 1 8 4 7 2 5 62 3 9 1 8 4 7 2 6 5

3 5 6 2 7 4 8 1 3 9

4 5 6 2 7 4 8 1 9 3

5 6 5 2 7 4 8 1 3 9

6 6 5 2 7 4 8 1 9 37 9 3 1 8 4 7 2 5 6

8 9 3 1 8 4 7 2 6 5


48/96

48

SORU 38- 2001

Bu saylardan hibirini deitirmeye gerek yok. Ba aaevirin yeter.

SORU 39- HARF-RAKAM

9567 + 1085 = 10652

SORU 40- TEK ZG

5 4 5 + 5 = 550

7 + 6 8 = 7 5

SORU 41- DRT ADET ALTI

[(6x6) - 6] : 6 = 56+[(6 - 6) x 6]=6

6+[(6+6) : 6]=8

[6 - (6-6)] x 6=30

(6x6) - 6 - 6=24

(6x6) + 6 + 6=48(6+6) x 6 - 6=66

(6x6-6) x 6=180


49/96

49

SORU 42- TEK-FT

3 4 8

2 8x-------

2 7 8 4

6 9 6

-------

9 7 4 4

SORU 43- Ax (B+C+D+E+F)

A = 4 or 46

B = 5 or 45

C = 7 or 43D = 9 or 41

E = 10 or 40

F = 15 or 35

SORU 44- ELDE ETMEK5 / (7 - (9 / 2)) =2

9 / (7 - (5 / 2)) =2

(9 - (5 / 2)) x 8 =52

SORU 45- TELEFON

154709863


50/96

50

SORU 46- 1'den 9'a

186x39=7254

SORU 47- HARFLER

SORU 48- ETLK1.si 2 x 3 x 6 = 1 x 4 x 9

2.si 3 x 4 x 6 = 1 x 8 x 9

SORU 49- HARF-RAKAM138 x 138 = 19044.

SORU 50- TEK ZG3 8 - 6 / 5 = 3 5

1 4 2 - 3 =1 3 9

SORU 51- KAIT PARALARI

18311-6

2-11

3-16

5N+1 eklinde gidiyor.

235 - 167 = 68+ - /

496 / 124 = 4

= = =731 / 43 = 17


51/96

51

SORU 52 - HARF-RAKAM

SORU 53 - LEMLER12-34-567+89=98-76-543+21

=-500

SORU 54 - KEK3961 + 9 + 2961 = 6931

SORU 55 - ELL BE

a) zm 1:(4! + 4) x karekk(4) - (4/4)

zm 2:

(4! - ((4+4)/4))/.4

b) (4! - 4/karekk(4))/.4 = 55

296 x 32 = 9472

+ x -1552 + 184 = 1736= = =

1848 + 5888 = 7736


52/96

52

SORU 56- 10 CMLE

0 1 1

1 7 92 3 2

3 2 1

4 1 1

5 1 1

6 1 1

7 2 1

8 1 1

9 1 1

SORU 57- HARF-RAKAM

SORU 58- BLNMEYENLER

123x87=10701

SORU 59- HARFLER & SAYILAR

649981 + 52813 = 702794

6837 / 129 = 53

- x +

256 - 49 = 207

= = =

6581 - 6321 = 260


53/96

53

SORU 60- TEK ZG(1 + 1 +1 ) x 2 = 1 8 / 2 - 3

1 4 1 + 1 = 1 4 2

SORU 61- ABCA=2, B=1, C=9 olmaldr.

SORU 62- TABAN ARTMETlem 9 tabannda yaplmtr.

Bu tabana gre zmler

PRASA = 13040, 16050, 23070, 26080.

SORU 63- DRDNC KUVVETCevap: 0

SORU 64- YZ

(8+7/2)*8+8=11.5*8+8

=92+8

=100

SORU 65- XYZ459+495=954

X=4

Y=9

Z=5


54/96

54

SORU 66- HARF-RAKAM

SORU 67- 1'den 12'ye217 = 1x12 + 2x5 + 3x9 + 4x8 + 6x11 + 7x10

299 = 1x2 + 3x6 + 4x8 + 5x9 + 7x10 + 11x12

Soru 68- PARALELKENAR

n izgiden 2 izgi x ekilde ve m izgiden 2 izgi y ekildeseilebilir. Aranan yant x.y = n (n - 1) m (m - 1) / 4 tr.

rnek: n=5, m=9 ise x.y = 360 paralelkenar oluur.

Soru 69- TAVLA11/36

Soru 70- TURNUVA

Her ma bir kii eler. Cevap: 81

SORU 71- KA SAYFA?

1234 sayfa

379 x 26 = 9854

+ x -1241 + 259 = 1500= = =

1620 + 6734 = 8354


55/96

55

SORU 72- ETLK

9 saysn 180 derece dndrrz ve 6 says haline gelir.

27-16=11 haline gelir.

SORU 73- KARE-DKDRTGEN

Alan toplam olan 1056'y arpanlarna ayrdktan sonraoluacak 33x32 olmas gerektii kyor ortaya.

SORU 74- ARSALAR

A nn tarla boyutlar 106*106m

B nin tarla boyutlar 105*105m

SORU 75- KALAN SAYI

Kalan sfrdr.

Parantezin ii 5'ten byk olduundan faktriyeli de 5 inkatdr.

SORU 76- DOMNO

Yeni dominoda 13 adet dubleks (0-0, 1-1, ....., 12-12)olacaktr.

Kalan saylar iin 13 saynn her biri 12 kere tekrarlanr.

Toplam 12x13 = 156 yarma ve 156/2 btne gerek vardr.O halde, 78+13 = 91 ta gereklidir.


56/96

56

SORU 77- BLNEBLEN24x32x5x7x11x13x17x19

232 792 560

SORU 78- 100 DOLAR4x2$, 1x5$, 4x20$, 1x50$

Soru 79- FAKTRYEL30

SORU 80- ABCDxABCD=****ABCD

9.376Karesi alndnda : 87.909.376

SORU 81- ABCxCBA385x583

SORU 82- KP153

370

371

407

SORU 83- BR MLYONUNCU TERMBir milyonuncu terim, 1414'n 1009. tekrardr.Yani 1414.


57/96

57

SORU 84- 24

(3!-2)!=24

SORU 85- SEKZ TANE 8

888+88+8+8+8=1000 olmal.

Soru 86- DRT TANE 6((6+6)/6)^6

SORU 87- ALTI BASAMAKLI SAYI

219978

Bilirken susmak, bilmezken sylemek kadar ktdr.

Plato


58/96

Bir insann akll olmasna bir ey dediimiz yok.Yeter ki; akln bakalarna kabul ettirmeye almasn.

Eflatun

Byk sray gerekletirmek isteyen, birkaadm geriye gitmek zorundadr. Bugn yarna, dnlebeslenerek yol alr.

Bertolt Brecht


59/96

59

AKLI-ZEKAYI-HAFIZAYI

GLENDRMENNYOLLARI


60/96

60

Beyin Gcn AteleLambert KleinBeyin, vcudunun en nemli paras. Ancak ou kez hak

ettii deeri vermiyoruz kendisine. Bedensel fonksiyonlardan

iin ya da evin hakkna dndklerine kadar her ey seniniin hayati neme sahip. Kendini uyuuk hissediyorsan vebeynini tam performans altramadn dnyorsan bu

yaz beyin gcn atelemen ve yaam kaliteni artrman iinnemli neriler getirecek.

B Vitamini Al: B vitamininin enerjiyi artrd ve beyiniin faydal bir besin olduu biliniyor. Sebze ve meyve, zelliklekoyu yeil yaprakl ve sar sebze tketmelisin. Aada hangirnlerde hangi tr B vitamini olduunu grebilirsin

B1: Buday, baklagiller, karacier, spanak, bamya, fasulye,pancar, badem, ceviz, fndk, esmer pirin, yulaf, msr, koyuneti, sr eti, balk ve st.

B2: St ve st rnleri, karacier, bbrek, mantar, elen-memi undan yaplm ekmek, badem, tahllar, yeil sebzeler,havu, fndk, mercimek, patates gibi besinler ve sebzeler.

B3: Karacier, bbrek, balk, tavuk, ekmek, mantar, tahllar,baklagiller, fstk, fstk ya, ceviz, fndk, badem, bira mayas,esmer pirin, esmer makarna, kabak, incir, hurma.


61/96

61

B5: Karacier, bbrek, tavuk, yumurta, krmz et, buday,msr ve baklagiller.

B6: Karacier, bbrek, krmz et, balk, yumurta, ekmek,bamya, fasulye, yulaf, msr, pirin.

B11 vitamini: Karacier, bbrek, krmz et, spanak, marul,yumurta, ekmek.

B12: Karacier, bbrek, koyun eti, hindi, somon, ton,uskumru gibi yal balklar, yumurta, peynir, st.

Beyin Egzersizleri Yap: Zihinsel uyarlar olmazsa, beyin gcn zayflar. Beyninin uyarldn sk sk kontrol edipen yksek kapasitede altndan emin olmalsn. Zihninialtrmak, hafza yeteneklerini artrr ve hatrlaman kolay-latrr. Beynini duraanlktan ve uyuukluktan kurtarmakiin engel bulmaca ve sudoku z. Bir dier alternatif olarak,

yeni bir dil renebilirsin. Stres seviyeni drp hafzanglendirecei iin Meditasyon da faydal olacaktr.

Daha Fazla Meyve Ye: zellikle ilek, kiraz, ahududu,brtlen gibi meyveler beyni glendirir. Antioksidan depo-sudurlar. Ayrca, en yksek beyin fonksiyonlar iin gereklidopamin dzeyini dengeye getirirler.

Doru ekilde Nefes Al-Ver: Telal hayatlarmziinde doru nefes alp vermeyi ihmal ediyoruz. Beynineulaan oksijen miktarn olabildiince artrman gerek. Dorunefes alp verme rneini kendine uygulamak iin yere yat ve


62/96

62

ellerini, parmak ularnla karnnn iki yanna dokunacakekilde yerletir. Yavaa nefes al, oksijenin cierlerinin enderinine kadar dolduunu fark et. Bu durumda karnn geni-

leyecek ve parmaklarn birbirinden biraz ayrlacaktr.

Egzersiz Yap: Salkl ve zinde bir vcut, kan aknhzlandrr ve beynine giden kan miktarn artrr.

Bitkisel Ot Tket: Ginkgo Biloba gibi bitkilerin kandolamn hzlandrarak beyin gcn artrd biliniyor.

Cehaletle deha arasndaki gerek fark nedir biliyor musunuz? Dehann snrlar var, cehaletinse hibirsnr yoktur.

Whoopi Goldberg


63/96

63

Beyne Ziyafet ekenBeyin Besinleri ve Kullanm ekilleriElsn alkan

Beyin besinleri, beyin fonksiyonlarn gelitiren besinlere

denir. rnein, Omega 3 ya asitleri, beyindeki kan damarla-rndaki tkanklklarn nne geer ve sinir hcrelerinin

fonksiyonunu hzlandrr. Bu nedenle haftada 2 kez balk

(balca Omega 3 kayna) yemenizi neririz.

Beyin gcn dren besinleri bilmek de eit derecede

nemli. Alkol, beyin hcrelerini dorudan ldrr.

Sabrsz okurlar byk ihtimalle beyin gcn artran ve

azaltan yiyeceklerin listesini grmek istiyorlar. te beyne iyi

gelen besinler ve kt gelen besinler:

Beyin Besinleri

Avokado

Bakla

Bezelye

Bira mayas

BrokoliBrksel lahanas

Buday

Hindi

Ispanak

Keten tohumu ya

Marul

Muz

Patates

PeynirPortakal

Sr eti (yasz)

Siyah pirin

Somon bal


64/96

64

Beyne Zarar Veren Besinler

Alkol ncelikle beyin hcrelerini ldrr. Nikotin, klcaldamarlara zarar verir; bu da beyne giden kan akn engelle-yerek glikoz ve oksijen oluumunu nler. Hidrojene yalarnise kurnazca etkileri vardr. Kalp hastalklarna ve damar tka-nklklarna neden olur, bu da nikotinin olumsuz etkilerininaynyla sonulanr. Bu de beyninize zarar vermenin

yannda sizi yava yava ldrd iin bunlar yerine salklyiyecek ve iecekleri tercih etmelisiniz.

Yapay renklendiriciler ve tatlandrclar zellikle ocuklarzerinde pek ok olumsuz etkiye sahip. Beyne zarar veren be-sinler listesindeki dier yiyecekler kan ekeri dzeyinde den-gesizlik meydana getirdikleri iin beynimize zararldr. Listeyi

ezberlemek zorunda deilsiniz; tm alkoll ieceklerden, rafi-ne undan ve ekerli rnlerden (patates de ar yendiindebeyin iin zararldr) uzak durmanz gerektiini bilin, yeter.

Beyin kan ekerine ihtiya duyar, aldnz karbonhidratn%20'si beyin tarafndan kullanlr. Beynimizin istei, kan e-kerinin dengede tutulmasdr, inip kmalardan holanmaz.

Alkol

Beyaz ekmek

Dondurulmu gdalar

Hidrojene yalar

Kola

Nikotinekerli iecekler

Yapay renklendiriciler

Yapay tatlandrclar

Soya fasulyesi

St

Tavuk

Ton bal

Yer fst ya

Yulaf ezmesi

Yourt

Yumurta


65/96

65

lenmi undan yaplan yiyecekler ve ekerli besinler kan e-keri dzeyinde dalgalanmalara neden olur. Bu durum, nrot-ransmitter (iki sinir hcresi arasnda balanty salayan kim-

yasal madde) dengesizliine yol aar. Sizin yerinde durama-manza, huzursuz, abuk kzan, alngan, dikkatsiz, yorgun veuykulu olmanza neden olan bu durum, beyin fonksiyonlarnnilevinin yavalamasna yol aar.

En iyi beyin besinleri, kompleks karbonhidratlardr. Bu be-sinlerdeki molekller uzun olduu iin, barsaklarn basit e-kere ayrtrma sreci daha uzun srer. Bu nedenle vcuda sabitbir enerji salarlar.

Besinlerden beyin hcrelerine ve dier hcrelere giren e-kerin oran "glisemik indeks" ile llr. Glisemik indeksi

yksek olan besinler pankreas daha fazla eker salglamasiin uyarr. Glisemik indeksi dk olan besinler ise pankreasauyarda bulunmaz, bylece kan ekeri dengede kalr.

Meyveler: Greyfurt, elma, brtlen, portakal ve zmdk glisemik indekse sahiptir. Meyve sularna gre meyve-lerin glisemik indeksi dktr; nk meyvedeki lifler mey-ve ekerinin absorbe edilmesini yavalatr.

Tahllar: Yulaf ezmesi ve kepek en iyisidir. Spagetti ve pi-rin dk glisemik indekse sahiptir. Patlam msr, eker kapltahllar ve beyaz ekmek ise yksek glisemik indekse sahiptir.

Sebze ve baklagiller: Soya fasulyesi, barbunya, merci-mek gibi baklagiller harika beyin besinleridir. En dk glise-mik indekse sahip besinler bunlardr. Patates ve havuta isedaha yksektir.

St rnleri: Baklagillerden yksek, meyvelerden dkglisemik indekse sahiptir.


66/96

66

Besini nasl aldnz ve yediiniz de beynin bu besini neynde kullandn etkiler. rnein, baklagillerden oluan biryemein ardndan ekerli besin yemek eker emilimini yava-

latr. Yalar da eker emilimini drr. Dondurma, meyveliyourda gre daha dk glisemik indekse sahiptir. Niastalyiyecekleri fazla piirmek, n-sindirim yerine geer ve bylecebu rnler ierdikleri ekeri kana daha abuk salarlar.

Protein beyin performansn olumlu ynde etkiler; nknrotransmitterlerin yapld aminoasit ierirler. Nrotrans-

mitterler, bir sinir hcresinden dierine sinyal tar. Bunlarne kadar iyi beslerseniz o kadar etkili sonular alrsnz. Trip-tofan ve tirozin aminoasitleri, nrotrasmitterlerin ncleridir,nrotransmitterler bunlar tarafndan yaplr. Triptofan temelbir aminoasittir ve gnlk beslenme yoluyla vcuda alnr.Tirozin temel bir aminoasit deildir; nk ihtiya olduundavcut tarafndan retilirler.

Beyin gcn artran yksek protein, dk karbonhidrat,yksek tirozin ieren besinler deniz rnleri, et, yumurta, so-ya fasulyesi ve st rnleridir. Beyni duraanlatran, yksekkarbonhidrat, dk protein ve yksek triptofan ieren besinlerise hamur ileri, tatllar, ikolata, fndk, badem, ayekirdei vesusamdr.

Burada iler biraz karyor. nsanlar besinlerdeki proteinve karbonhidrat deerlerine farkl ekillerde tepki verirler.Bazen alerjik durumlar da meydana gelebilir. Bu nedenlencelikle vcudunuzu tanmanz ve tepki dzeyini lmenizgerek.


67/96

67

Beyin Gcnz Gelitirecek3 Kolay YolDaniel Scocco

Google'da "beyin gcn gelitirme" diye bir arama yapar-sanz beyin gcnz nasl gelitirebileceinize dair birokneriler, teknikler, kitaplar ve oyunlar bulabilirsiniz. Bu ne-rilerden birou fiziksel egzersizleri, dengeli beslenmeyi vekarmak mantk egzersizlerini ierir.

Ben kimsenin o nerileri okuduktan sonra her sabah birsaatlik yry yapacan ve omega-3 ya asitleriyle dzen-lenmi yeni bir diyet program uygulayacan sanmam. Kalpkrizi riski olanlar dnda ou insann bu nerilere kulakverip de tatbik edeceini dnmyorum.

"Peki, beyin fonksiyonlarna kk bir destek vermek iin

btn bunlardan daha kolay bir ey var m?" diye soracakolursanz, anslsnz ki, cevabmz: Evet!

1. Mouse pedinizi dier elinizin altna koyun(Evet, en az bunun kadar kolay!) Mouse pedinizin olduu

yn deitirerek kendinizi dominant olmayan elinizi kullan-maya zorlarsnz. Bu ilemi yaparken beynimizin sa ve sol he-misferleri arasndaki sinirsel balantlar uyarlm olur. Bilim-sel aratrmalar ortaya koymutur ki; iki elini birden kullana-bilen insanlar, beynin iki tarafn birbirine balayan sinir liflerine%10 daha fazla sahiptirler.


68/96

68

Aslnda mmkn olduunca fazla aktiviteyi baskn olma-yan elimizle yapmak isteriz, fakat bazen pek de baarl sonu-lar elde edemeyiz. nk bir hafta kadar dilerimi sol elim-

le fralamay denedim, bu denemeden rendiim tek eytartarlarn dilerimi istila ettiiydi.

Mouse'u sol elle kullanmak hayatnza kolayca entegreedebileceiniz bir ey. lk iki gn ok tuhaf hissedeceksiniz ve

youn "tklama" gerektiren programlarda dier elinize geri d-n yapacaksnz. Fakat bu adaptasyondan sonra ustaca ikielinizle birlikte bilgisayarnz kolayca kullanabileceksiniz.

2. Hafzanz zorlaynBazen alan bir arknn veya eski bir tandn ismini ha-

trlamak istersiniz. Ordadr, tam da dilinizin ucunda, fakat birtrl hatrlayamazsnz. Byle bir durumda genel olarak ne

yaparsnz? Genelde hatrlayamadnz o ismi yaknnzdakibir arkadanza sorarsnz ve arkadanz doru cevab verdi-inde aynen u ekilde bir lk atarsnz. "Evet ya, ite bu!"

Bir dahaki sefere hatrlamak istedikleriniz iin hafzanzzorlayn. Beyniniz de kaslarnz gibi uyarlacak ve ne kadaregzersiz yaparsanz o kadar gl olacaktr.

simleri hatrlama konusunda kendinizi snrlandrmayn.Amcanzn telefonunu almak iin annenizi mi aryorsunuz?Kd ve kalemi unutun, ezberleyebilirsiniz. Telefonunuzuntularna bakn ve belli bir dzen iinde zihinsel bir resimoluturun, amcanzn nceden bildiiniz telefon numarasnnnasl olabileceine dair hatrnzda ekillendirmeyi deneyin.

Baktnz olmad, en kt ihtimalle tekrar annenizi arayprenirsiniz

3. Dndrc oyunlar oynaynBeyin kabiliyetlerinizi gelitirmek iin dzenli olarak

Matematik Olimpiyatlarna katlmaya ihtiyacnz yok. Fakat


69/96

69

sudoku ve bulmacalar kadar kolay olan oyunlar ve aktivitelerbeyin becerilerini gelitirici zellik tar. Bunu da gz ardetmemek lazm.

Burada dzenlilik ok nemlidir. Dolaysyla bu tr oyun-lar ve egzersizleri hayatnzn rutinlii arasna serpitirin.rnein, bir bulmaca zerek gnnze balayabilirsiniz.ahsen ben her gn satran oynamadan almaya bala-mam. Nasl ki arabay altrmak iin mara basmak gere-kirse, yaklak 15 dakikam alan ite bu aktivite de her sabahbeynimin almas iin mara basmak gibi ciddi bir grev

yerine getirmi oluyor.

Bildiimizi zannetmemiz, renmemizin en bykdmandr.

DR.C.Bernard


70/96

70

Beyin Gcnz 2'ye Katlamak inTest Edilmi ve Onaylanm7 pucuLynnee

Davidson

Bilgi alannn ve ieriinin gnlk kurallar iinde katlana-rak gelitiinin grnd bir ada yayoruz. Kontrolmz-de olan birok teknoloji bilgisiyle, renmek ve yeni bilgileralmak daha kolay hale geldi ve sreci hzlandran bir etkenolarak hayli faydasn grdmz bir gelime oldu.

Bu u anlama geliyor; beyninizin zihinsel ve fiziksel anlam-da gcn muhafaza etmemiz ve kontrol altna almamz ge-rekiyor. Bu bakmdan eer 21. yzylda beyninizdeki her birhcrenin bilginin avantajlarndan ve geliiminden faydalan-masn istiyorsanz, ite size beyin gcnz destekleyecek vezihinsel geliiminize ciddi anlamda katkda bulunacak 7 ipucu!

1. Yeteri Kadar Egzersiz Yapn: Fiziksel egzersiz, be-deninize olduu kadar beyninize de iyi gelir. Egzersiz, beynini-ze giden oksijen akn artrr, konsantre olmanza yardmcolur, daha keskin, daha hzl ve daha net bir ekilde dnme-

nizi salar. Beyniniz egzersiz yaptka baarlarnz artacak vekendinizi ok daha iyi hissedeceksiniz. ok daha iyi odakla-nabileceksiniz, ok daha hzl kararlar alabileceksiniz, prob-lemleri ok daha hzl zebileceksiniz ve ok daha yaratcolacaksnz. Ve biliyoruz ki egzersiz, yeni beyin hcrelerininbymesine de yardmc oluyor.


71/96

71

2. Gece Uykunuza Dikkat Edin: Kalifornia niversi-tesi'nin yapm olduu bir aratrmaya gre; gnde 21 saatuyank kalan birinin yeterlilik ve kabiliyetiyle, kr-ktk sar-

ho birinin alglay ve kavray denktir. Uyku, hafzanz ye-nilemenizi, yeni beceriler kazanmanz ve problemleri zme-nizi salar. Dolaysyla iyi bir gece uykusu beyin gcnz ar-trmak iin mutlaka gereklidir. Ka saat uyumann iyi bir ge-ce uykusu olaca kiiden kiiye gre deiir, fakat 6 ile 8 saatarasndaki uyku yeterli grlmtr.

3. Karbonhidratlardan Uzak Durun: Yeme alkanl-nzdaki en ufak bir karbonhidrat (ekerli ve unlu mamuller)fazlall bile vcudunuzdaki eker orannz dengesizletirmiolacak. Kannzdaki eker orannda fazlalk ve azlk sz konusuolduunda metabolizmanz bundan ciddi anlamda olumsuz et-

kilenecektir. Sonu olarak beyninizi kt ynde etkileyecek,alngan, abuk kzan ve dikkatsiz olmanza sebep olacak. Gn-lk besin tketiminizde karbonhidratl yiyecekler yerine, sebzeve meyve arlkl yiyecekler tketmeniz ok daha iyi olacaktr.Bu yiyecekler daimi bir enerji kaynayla beyninizi besleyecek.Dolaysyla beyin gcnzn artmasna yardmc olacak.

4. Sk Sk Omega-3 Yalar Aln: Omega-3 yalarieren diyetlerin ok daha etkili olduu delillerle ispatlanm-tr. ok gl etkileri vardr. Omega-3 yalar beyin salasndan ok gereklidir, nk hcre zarnn akkanlnsalar ve beyin hcreleri arasndaki iletiimi gelitirir. Omega-

3 yalar, renme gcnz artrr, zellikle ruh halinize gayetolumlu etkiler salayacaktr.

5. Sudoku Bulmacalar zn: Sudoku bulmacalarnndnyann her yerinde fanatikleri vardr. Bu bulmacalar zevkle


72/96

72

zlr, mantkl dnme ve konsantrasyon becerinizi ge-litirdii kadar gn boyu keskin ve berrak bir zihne sahipolmanz salar.

6. ikolata Yiyin: ikolata severler iin iyi haber!Aratrma bulgularna gre stl ikolata yemek, beyin fonk-siyonlarn destekliyor, brom, feniletanolamin ve kafein gibimaddeler zihinsel performansn artryor. Aslnda feniletano-lamin "ak ilac" olarak adlandrlr, nk k olduunuzda

nasl ki kalbiniz yerinden kacakm gibi arpar, aynen ylebu madde de kalp atlarnz hzlandrr!

7. Yaratc Grselliin Gcnden Yararlann: Ya-ratc grsellik bir tekniktir ki; biim deiiklii ve dnm-ler yapmak bu teknikleri kullanan kii iin hayat gelitirmek

adna zihinsel bir enerji kullanmay gerektirir. Beyninizin zi-hinsel enerjisini gelitirmek hayatnz gelitirir, nk hayal-leriniz inanlmaz gl ve doru kullanldnda gerekte neistediinizi tasarlayarak hayatnzn gzelliini artrrsnz.Yaratc grsellik renmeyi hzlandrr, hafzanz ve motivas-

yonunuzu artrr ve tabii beyin gcnz gelitirir.

Peki, neden denemiyorsunuz ve bir an evvel bu yedi ipu-cunu uygulamaya gemiyorsunuz? Desteklenmi beyin gc,21. yzyln avantajlarndan yararlanmaya devam etmek adnaiyi bir eydir!


73/96

73

Konsantrasyonu Glendirmenin15 YoluKate Burns

1- Yana yatk "8" egzersizi: Bu, bir eye odaklanmak is-tediiniz her an kullanabileceiniz basit bir egzersiz. Bir tah-taya ya da duvara astnz byk bir kada yatk 8 rakam(sonsuz iareti) izin. nce sa elinizle, sonra sol elinizle, son-ra da her iki elinizle ayn anda. Kadnz yoksa, bu ilemi ha-vada parmaklarnzla da yapabilirsiniz. nce byk sonsuz

iaretleri yapn, sonra bu iaretleri giderek kltn. imdikonsantre olmanz gereken ie balamaya hazrsnz.

Herhangi bir ey yaparken konsantrasyonunuzu kaybet-tiinizi dnrseniz bu egzersizi uygulayn hemen. Gzle-riniz kapal olarak da yapabilirsiniz. Bu egzersiz, hem sahem sol grsel alanlar altrarak beynin konsantrasyongcn artrr.

2- Ayn anda birden fazla i yapmayn, her i iin birsre belirleyin: Belirli bir srete yalnz bir ii yaparsanz,tm konsantrasyonunuzu bu ie verip dikkatinizin dalmas-n nlersiniz. Birden fazla ii ayn anda yapmaya almak

hem konsantrasyonu datr, hem kalitesiz iler ortaya koymanzasebep olur.

Eer nnzdeki yarm saat iinde ofiste bir sunum yapa-caksanz ya da bir snava alacaksanz, sadece onu dnn.Zihninizi yapacanz iin detaylarna odaklayn. Dikkatinizinfarkl grevler arasnda gezinmesine izin vermeyin.


74/96

74

3- Bir eyi ilk ya da son kez yapyormusunuz gibihissedin: Bir eyi ilk kez ya da son kez yapyormusunuz gi-bi dnrseniz, o eye daha dikkatle odaklanr, konsantras-

yonunuzu artrm olursunuz. Bu, nceden kardnz detay-lar yakalama, gzlem gcn artrma ve yeni bak alargelitirme olana tanr.

4- "5 tane daha" yntemi: Bir iin ortasndayken sklp vaz-gemek zereyken "5 tane daha" egzersizine gein. Okumaktan

skldnz m, "5 sayfa daha" okuyun. Snava alyorsunuz vematematik sorusu zmekten skldnz, "5 matematik sorusudaha" zn. almaktan skldnz, "5 dakika daha" aln.

Bu stratejiyi uygularken zihniniz sklma noktasn aar, zi-hinsel sabr ve dayankllk kprs oluturursunuz. Atletler

yorulduklar anda bu hisse yenilmeyip almay devam etti-

rerek baar kazanrlar. Bu yntem size diren kazandrr.

5- Yazarak zihin karmaklnn nne gein: nemlibir ey yapmayan alrken, zihninizi megul eden dier ey-lerin konsantre olmanz engellediini dnyorsanz, bunla-r bir kada yazn. Yanna da bu sorunla ne zaman ilgilenece-inize dair bir not dn. Bu zihninizin dier sorunlarla dal-masn nler, sizi psikolojik olarak rahatlatr ve o anki iinizekonsantre olmanz salar.

6- Kendinizi dllendirin: Bir ie balamadan nce, bitir-

diinizde kendinizi neyle dllendireceinizi planlayn. dl,sizi rahatlatan ve mutlu eden her ey olabilir. Sevdiiniz biryiyecek ya da iecek, yry yapmak, bir arkadanzla bu-lumak gibi Byk ve pahal bir ey olmak zorunda deil.Size keyif versin, yeter. Bu yntem, motivasyonunuzu, dolaysylakonsantrasyonunuzu artrr.


75/96

75

7- Projeniz hakknda spesifik olun: Neyi tamamlamakistediinizden emin olun. rnein bir snava alacaksanz,hangi blmleri bitireceinizi ve bu blmler iin ne kadar

zaman ayracanz belirleyin.

8- Gereksiz faaliyetlerden kann: Ksa sreli konsan-trasyona sahip kiiler fazla hareketli, kpr kpr kiilerdir. Eeronlar gzlemlerseniz, otururken el ve kollarn ar hareketettirmek, evredekilerle konumadan duramamak gibi al-

kanlklara sahip olduklarn grrsnz. Konsantrasyon gcyksek kiiler sakin ve dingindir, gereksiz hareket ve davran-lardan saknrlar. Siz de enerjinizi korumak iin gereksiz hare-ketlerden kann; bylece soukkanl olursunuz, oto-kontrolmekanizmanz glenir, konsantrasyonunuz artar.

9- Rahat ve grltden uzak bir ortam yaratn: Bir ey-le megulken dikkatinizin blnmesini istemiyorsanz, evre-deki dikkat datan engelleri olabildiince minimuma indirin.rnein perdeleri ekerek (ierisini karanlk yapmamak artyla)dikkat datc grsel etkenlerden uzaklaabilirsiniz.

10- Konsantrasyonu artran besinler tketin: Herhangi birvitamin eksiklii konsantrasyon sorununa yol aabilir. Demir ek-siklii de konsantrasyonunuzu azaltr ve abuk sinirlenen bir ya-pya kavumanza neden olur. Et, balk ve tavuk gibi demir ie-ren gdalar konsantrasyonunuzu canl tutar. C vitamini ierenbesinler ve meyve sular da tercih edilmelidir. Bir bardak taze s-klm portakal suyu ya da limon sktnz siyah ay idealdir.

11- Kendi kendinize kar nazik olun: Aklnza o an ilgi-lendiiniz konu dnda eyler gelirse, sakin bir ekilde onlarkafanzdan atmaya aln. Kendinize zorlayc davranmayn,


76/96

76

bu aksi etki yapar. Dnmemekte zorlandnz baz meselelervarsa 5. maddede belirttiimiz gibi bunlar yazarak kendinizirahatlatabilirsiniz.

12- Kendinize bir kontrol izelgesi hazrlayn: nemlibir i yaparken, zihninizin daldn her hissediinizde bu i-zelgeye bir iaret koyun. Bunu istikrarl bir ekilde yaparsanzzamanla daha az iaret koyduunuzu ve konsantrasyonunuzunarttn greceksiniz.

13- inizi kk paralara bln: Zaman alc byk ap-l ileri kk paralara blerek tamamlarsanz bu, iin daha az

yldrc grnmesini salar. Mesela bir snava alyorsanz,alacanz ksm paralara blerek srayla zerinden gein.

14- Konsantrasyon egzersizleri: eitli kitaplardaki,internetteki konsantrasyon egzersizlerini uygulayn.

15- e tm kalbinizle, istekle balayn: Eer isteksizolursanz, bu, yaptnz iin kalitesine de yansr. Bir ii dahaiyi yapmak istiyorsanz, ilginizi esirgemeyin. in ilginizi ekenbir yann bulma aln. Bylece en sradan ilerden bilekeyif alrsnz.

nsan ancak anlad eyleri duyar.

Goethe


77/96

77

Manifesto Anahtar: kinci BeyinDuncan Sequeira

Her yeni yln banda yeni kararlar alma ritelini uygula-mayanmz yoktur. Kesinlikle deimek istediimizden emi-

nizdir. Fakat kararlarmz pratie dkme zaman gelince dra-matik bir ekilde baarsz oluruz. Nedense her yl bu nakarattekrarlanr durur. Veya hedefini belirlemi, kilit noktalar sap-tam, deiim karar alm bir arkadanz bu deiim karar-n size akladnda onun bunu beceremeyeceini, hayatndaherhangi bir deiiklik meydana getiremeyeceini bilirsiniz.

Peki, bunu nasl bilebilirsiniz?nk sezmisinizdir ki, o kii aklndan konumutur, kal-

binden deil. Akl, isterken, bo bo gevezelik ederken veyaherhangi bir karar verilecei zaman harikadr. Halbuki sade-ce kalp devreye girdiinde hayatmzda baz eyleri deitire-biliriz. Akl tek bana yalnzca karar verir, kendince hesaplar

yapar durur; fakat kalp btn, dolaysyla sonucu etkiler.

Saln ve Sezgilerin MerkeziDou ve baz ezoterik Bat lkelerinin geleneklerinde kal-

bin "gne sinir alar" ve karn blgesinde olduu kabul gr-

mtr. Doulular bbreklere, karna ve gbee birka par-mak yakn bir yerde olduunu varsaydklar bu merkeze zelbir isim vermilerdir. Bu merkez "Hara merkezi" veya "Dan Ti-en" olarak adlandrlmtr. Doulu bak asna gre; Batl-larn yani bizlerin merkezi, arlkl olarak bamzda veyakalpten ziyade aklmzdadr.


78/96

78

Bir insan fiziksel adan incelerseniz genellikle dengeninmerkezi olarak omuzlar ya da ba grrsnz. Fakat bu, eniyi yer deildir. Gne sinir alar ve Dan Tien denge merkezi

olarak bu blgeler hi de makul saylmaz. Ayrca bu blgelerinfiziksel ve duygusal dzeyde dengemize hibir etkisi yoktur.

Beyinde bulunan nrotransmitterlerin byk bir ounlu-u intestinal (barsak) sistemde de bulur. Gne sinir alarsempatik sinir sisteminin sinir liflerinin oluturduu bir adr.Beyin cisimleri ve sinir maddeleri gri ve siyahtan olumutur.

Nrotransmitterlerden olan ve depresyondaki kiilerde se-viyesinin dk olduu fark edilen serotonin %90 oranndaintestinal sistemde bulunmaktadr.

inliler ve onlarn salk egzersizleri olan Tai Chi ve ChiGung bu merkeze dikkat eker. Buras dengenin, saln vesezgilerin merkezidir. Daha da nemlisi, bu merkezle kurula-

cak iletiim, hayatmz, kt alkanlklarmz, negatif duy-gularmz deitirmeyi veya yeni beceriler edinmek istedii-mizde aktif rol oynayacak nemli bir merkezdir.

Arkadam Paula hayatnda ilk kez yaam olduu trafikkazasn anlatrken iinde bulunduu durumu yle anlatm-t: "O yle bir and ki; kalbim korkudan kacakm gibi oldu,

enerjim deimiti ve oka girmi durumdaydm." Yaad budeneyim onu Chi Gung snflarna ynlendirdi. Bu sayededenge merkezini nasl koruyabileceini rendi. ok ilgin birekilde, bir yl sonra yine arabasnda baarsz bir deneyim ya-ad, fakat bu sefer alttaki merkezler btn ileri yoluna koy-dular. Paula'nn kalbi, olmas gerekenin dnda atmad, nefesal-verii dzenliydi ve etrafnda ne olup bittiini fark edebilecekzihin berraklna sahipti.

Sindirim sistemimiz, metabolizmamz, bymemiz ve iyi-lememiz hepsi belimizin altndaki sinir alarnda bulunur.Ayrca her biri bilinaltmzda yer alr. "kinci beyin", deiim-lerin olutuu yerdir.


79/96

79

Beden-Ruh Aras SenkronizasyonBtn deiiklikler fiziksel olarak ortaya konmadan nce

bilinaltnda yerini alr. Bisiklete binmekten tenis oynamaya

kadar renilen her yeni bilgi, direkt bilinaltnn refleksleri-ne baldr. Yeni becerilerin hcre yapmz nasl etkileyeceiderhal hcrelere nakledilir. Bedenimizle ve bedenimize hk-meden ruhumuz arasnda muazzam bir senkronizasyon vardr.

Vcudumuzdaki btn hcrelere ulamann en iyi yolu,gne sinir alarna ulamaktan geer. ncelikle yeni bir be-

ceri reniriz, ardndan o alkanlk haline gelir ve bir de bak-mzdr ki farknda olmadan rutin bir ekilde rendiklerimi-zi uygulamaya koymuuzdur. Araba kullanmay ilk rendii-nizde nasl konsantre olabildiinizi hatrlyor musunuz? Amaimdi herhangi bir aba sarf etmeden otomatikman, rahataarabanz kullanabiliyorsunuz.

Bu bakmdan atlacak ilk adm, denge merkezimizin nere-de yerleik olduunun farknda olmaktr. Bir sonraki adm ise,hareketlerimizi ve aktivitelerimizi aadaki merkezden

yapmaktr.

Bildiini bilenin arkasndan gidiniz. Bildiinibilmeyeni uyandrnz. Bilmediini bilene retiniz.Bilmediini bilmeyenden kanz.

Konfys


80/96

80

Beyin Kilitlerinizi Amak in17 AnahtarLilay Koradan1- Resim izin: Resim izmek beyninizin sa lobunu uyarr

ve yaratcl gelitirir. Renkli kalemleri aln ve bir eyler izin.

2- Derin nefes aln: Derin nefes alp verme, kandaki oksi-jen dzeyini artrr. 10-15 dakikalk derin nefes alp verme egzer-sizi, yaamnz ve beyin fonksiyonlarnz iin byk fark yaratr.

3- Yeni bir dil renin: Dil renme, beyninizde yeni ya-psal oluumlarn gereklemesini salar ve beynin konumaile ilgili merkezini gelitirir.

4- Balk ya kullann: Balk ya, beynin zar yapsn g-lendirir. 2 temel bileen olan EPA ve DHA beynin duygularlailgili merkezlerini glendirir ve odaklanma gcnz artrr.

5- Kahkaha atn: Kahkaha beyinden, acy dindiren ve iyihissetmemizi salayan kimyasallarn, mesela endorfinin salg-lanmasna yardmc olur. Kahkaha, doal bir stres azaltcdr.Bir komedi filmi izleyin, arkadalarnzla akalan, stand-up'agidin; bylece endorfin dzeyinizi ykseltin.

6- Bir konu zerine tartn: yi, salkl bir tartma bey-nin hzl dnme ve zeka ile szel aktiviteleri birletirebilme

yeteneini glendirir.


81/96

81

7- Pozitif dnn: Negatif dncelerden uzak durun, iyieyler dnn, olumlu kelimeler kullann. Gnde 10 dakikan-z olumlu dnme egzersizlerine ayrn. Aklnza olumsuz bir d-

nce geldiinde, bunu hemen olumlu bir dnceyle deitirin.

8- Grselletirin: Grselletirme, daha derin dzeyeodaklanma ile ilgilidir. Pek ok baarl atlet, yar ann gr-selletirme ve nceden yaama tecrbesiyle baary yakala-mtr. Grselletirme; stres dzeyini drme, yaratcl ar-

trma ve beden-zihin performansn maksimum dzeye tamaile de dorudan balantldr.

9- Kendi kendinizi hipnotize edin: Bylece dnce s-relerinizi deitirebilir, odaklanmanz gerekenler arasndakigeii hzlandrrsnz. Aratrmalar hipnozun stres seviyesini

drdn, ac toleransn ykselttiini ve berrak birdnce sistemi oluturduunu, zihni temizlediini gsteriyor.

10- engel bulmaca zn: engel bulmaca, eletirel d-nme ve nceden renilenleri hatrlama fonksiyonlarnglendirir, zihninizi uyarr ve dinletirir.

11- Klasik mzik dinleyin: Klasik mzik, beynin sol lobu-nu harekete geiriyor. Klasik mzik dinleyen rencilerin ma-tematik dersinde ve yaz yazma konusunda iyi olmalarnn ne-deni de bu. Mozart dinleyerek balayabilirsiniz. Mozart dinle-

yenlerin zeka test sonularnda %80 art gzlendii de biliniyor.

12- ekerleme yapn: Gn iinde youn i temposu ara-snda ksa ekerlemeler zihninizi yeniler ve dnce gcnetazelik kazandrr. banda yorulduunuzu hissederseniz,minik bir ekerleme sonras konsantrasyonunuzun ve perfor-mansnzn arttn greceksiniz.


82/96

82

13- Gz yalarnz tutmayn: Alamak sizi rahatlatr, sa-kinletirir ve beyin iindeki sirklasyonun salkl olmasnsalar. Gzyayla zehirli maddeler dar atld iin beyin

temizlenir, dolaysyla daha iyi alr.

14- Fndk yiyin: Brezilya'daki ve dier Gney Amerikalkelerindeki rencilerin snavlara girmeden nce fndk ye-dikleri biliniyor. ncesinde fndk yedikleri testlerin sonula-rnn daha yksek olduu gzlenmi.

15- Meyve suyu iin: Meyve suyu imek beyne hayat ve-rir, beyin hcrelerinin besin almasn ve yenilenmesini salar.zellikle zm suyu, portakal suyu ve elma suyunu tercihedebilirsiniz. Bunlarn beyninize salad besinler, size zihinselenerji ve konsantrasyon gc olarak geri dnecektir.

16- Fesleen koklayn: Fesleenin beyin fonksiyonlarnhzlandrd test edilmi. Nane kokusu da beyin faaliyetlerinihzlandran kokulardan biri

17- Meditasyon yapn:Meditasyonun IQ seviyesini artr-d, stresi azaltt ve beyin fonksiyonlarn hzlandrd bili-

niyor. Meditasyonun ayrca beynin gelimi dnce becerisive performansndan sorumlu prefrontal korteks blmnharekete geirdii biliniyor


83/96

83

IQ'nuzu 1 Haftada %40 ArtrmaProgramKatherine Voss

Hangimiz bir gn yataktan kalkp da daha akll olduu-muzu grmek istemeyiz? Bu dilek her ne kadar olamaz gibigrnse de bir bilim adamnn yntemi, 1 hafta gibi ksa birzamanda, zekay yzde 40 orannda artrmann mmknolduunu ortaya koydu.

Beynimizin de herhangi bir kasmz gibi olduunu ve eg-

zersizlerle glenebileceini ne sren skoya'daki Edin-burgh niversitesi'nin Biyomedikal blmnden Prof.Mark Lythgoes'in BBC'de 1 hafta sren programna katlan100 kiinin IQ'larnda yzde 40 art oldu. Bu art, progra-ma katlmadan nce ve sonra yaplan IQ lm testleri ilekarlatrlarak ispatland.

te Size Bir Haftalk Program:

Cumartesi: Diinizi her zaman kullandnz elinizle deil,dieriyle fralayn. Ve gznz kapatarak du aln.

Pazar: Sabah saatlerinde bulmaca zn. Ve ksa yrye kn.

Pazartesi: Akam yemeinde yal balk yiyin. e yryerek,bisikletle ya da daha nce kullanmadnz baka bir arala gidin.


84/96


85/96

85

Dikkati ve KonsantrasyonuArtran Basit TaktiklerWilliam Gallozzi

Kahvalty sakn ihmal etmeyin. Protein ve lif ierikli ol-sun. Gece boyunca glikoz seviyeniz der. Bu da gn iindekikonsantrasyonunuzu gletirir. Kahvalt sofrasnda bir avufndk, buday ekmei ya da bir bardak ekersiz portakal suyubulundurursanz iyi olur.

Uykunuzu aln. Uykusuz kalmak, dikkatinizi en ok datanunsurlardan biridir.

Meditasyon yapn. Gnde kendinize 10 dakika ayrn.Bu sre iinde rahatlayn, derin derin nefes aln, nefes al-veriinize odaklann. Bu, konsantrasyon gcnz artrr.

Televizyonu kapatn. Baz aileler, izlemeseler bile gn bo-yu televizyonu ak brakrlar. Bu, gereksiz pek ok bilgininzihninize yerlemesine neden olur.

Kitap okuyun. Her gn zamannzn belirli bir blmndergi, gazete ya da kitap okumaya ayrn. Okuma konsantras-yon gcnz artraca iin bu iyi bir egzersizdir. zelliklekeyifli bir hikaye okuyorsanz, siz farknda olmadan konsantreolmusunuz demektir.


86/96

86

Mola verin. Yorucu ve skc bir ile urayorsanz ve dik-katinizin yava yava daldn hissediyorsanz, mola verin.Gne altnda hzl ve ksa bir yry zihin karkln

nler, iinize yenilenmi bir konsantrasyon gcyle balamanzsalar.

Doktora bavurun. Konsantrasyon sorununuzun bykboyutta olduunu dnyorsanz, doktora grnmenizdefayda var. Baz kimyasal dengesizlikler de dikkat eksikliinin

nedenleri arasndadr. Gerekli ilalarn kullanm, kimyasaldengeyi salayarak zihinsel fonksiyonlarnz dzenler.

B12 vitamini almaya zen gsterin. B12 eksikliininsemptomlar arasnda dikkat ve konsantrasyon bozukluu iledepresyondur. Bunun iin doktora bavurmakta fayda var.

Deli olup bunun farknda olmak, akll olup bundan

phe duymaktan daha rahatlatcdr.G. B. Burgin


87/96

87

Dnce Gcn Gelitirme veDoru Dnme TaktikleriChuck Gallozzi

Hibir beyin, en zayf dncesinden daha gl deildir.(Thomas L. Masson, 1866 ~ 1934)

Dnme hakknda ne dnyorsunuz? oumuz bu ey-lemi durmakszn yaptmz sansa da doru dnmeyi bile-nimiz ok az aslnda. Evet, bilincimizden pek ok fikir gelipgeiyor, yer deitiriyor; ancak buna "dnme" deil "kendi

kendimizle konuma" denir. Dnme, fikir ve inanlarnotomatik bir biimde beynimizde yer deitirmesi deildir. Buotomatik sre, sadece bilgilerin da vurulmasn salar, biziilerletmez, geri gtrr.

Dnmek derken anlatmak istediim, fikirlerin bilinliformlasyonu. Dnmek, dncelerin belli bir ama dorul-

tusunda ilenmesi, ilevselletirilmesidir. Aldous Huxley,(1894 ~ 1963) der ki: "Bir kiinin yaamnn byk blm,onu dnmeden alkoyan abalardan ibarettir." George Ber-nard Shaw'un (1856 ~ 1950) yorumu, dnmekten holan-maymz nkteli bir ekilde aktarr: "Ylda 2-3 kereden fazladnen insan ok azdr. Ben, haftada bir ya da iki kez dn-

dm iin kendime byk bir sayg duyuyorum." Oyuncu vesenarist Paul Fix (1901 ~ 1983) de mizahi bir vurguyla yleder: "Pek ok insann dnceleri iinde kaybolmasnn nedeni,dncenin pek sk uranmayan bir yer olmasndandr."

Herhangi bir davranta bulunmadan nce dndmz-de ya da davranlarmzn sonularn ngrmeye altmzda


88/96

88

olas pek ok nemli sorunun nne gemi oluruz. ThomasSecker (1693 ~ 1768) diyor ki: "Baz insanlar nce yapar,sonra dnr ve bu nedenle sonsuza dek pimanlk duyar-

lar." Ancak biz byle olmak zorunda deiliz. Eyleme geme-den nce dnme gcne sahibiz. Bu bizi hatalardan korur,davrana getikten sonra dnmek ise sadece hatalarmzdanders almamza yardm eder.

Dnmenin Formlar

Dnmenin en nemli formlarndan biri,yanstmaya datasarlamadr. Belirli bir durumun nedenlerini ve sonularn,faydalarn ve sorumluluklarn tartmak demektir. Ancakabartya kamadan ngiliz devlet adam Edward F. Halifax(1881 ~ 1959) yle der: "Bir kii bir dnceye ylesine ta-

klr ki, onun hapsinde olur." Zaman zaman herhangi bir dav-ranta bulunmak, hibir davranta bulunmamaktan dahaiyidir. Sonuta bir hata yaparsak, ondan bir eyler renir vedevam ederiz. Ancak hibir ey yapmamak, zamann sularndabuz tutmak gibi bir eydir.

Hayatnzdan memnun deilseniz, onun hakknda dn-

me eklinizi deitirin. Dier deyile, perspektifinizi, bak a-nz yenileyin. Etrafnz saran iyilikleri grmeye gayret edin.Bazen kusurlar, olumsuzlar ve problemleri bulmaya alarakok fazla vakit kaybediyoruz. "Mutlu bir hayat iin ok az e-

ye ihtiyacmz var." diyor Marcus Aurelius (121 ~ 180), "hep-si senin iinde, nasl dndnde" Doug Horton ise bufikre u szleriyle katlyor: "Hayat onu gzel olduunu dn-dmzde gzel, kt olduunu dndmzde ktdr."

Dncelerimiz, gcn kaynadr. Bizi asilletirebilirlerde, kltebilirler de Mutlu olmamz da salayabilirler, birzavall olmamz da Bizi zgrletirebilirler de, kleletire-bilirler de


89/96

89

Kk Bir Pozitif Dnce, Negatif DnceOrdusunu Malup Eder

Yapc dnce, frsatlara ve kiisel geliime ulatran birbeceridir. Sonsuz saydaki frsatlarla gremekten daha zevkline olabilir? Kararlar, davranlar ve bunlarn sonular hak-knda durup dnmek iin vakit ayranlar iin hayat heye-can verici servenler hazrlar. Kalem ve kat kullanarak d-ncenin gcn hesap edebiliriz. Dncelerimizi yazmak,onlara odaklanmamza, fikirlerimizi ve onlarn yneldii ye-ri kontrol etmemize yardmc olur. Zihnimizdekileri netle-tirmemizi, gelitirmemizi, sadeletirmemizi salar. Ayrca,gelecekte bize referans olabilecek kaytlara sahip olmamzmmkn klar.

Dnce gcn ortaya karmann bir dier yolu, sorularsormaktr. Ancak doru sorular "Bu problemi nasl zebi-lirim?" diye sormalsnz mesela, "Bu neden benim bama gel-di?" eklinde deil "Seeneklerim neler?" diye sormalsnz,"Sulu kim?" diye deil. Gazeteci Walter Duranty yle der:"nsanlarn en byk problemi zihinleriyle deil, korkular vemitleriyle dnmeleridir."

Dnce gcnn mucizesi urada: Kk bir pozitif d-nce, byk bir negatif dnce ordusunu malup edebilir.Bazen gzel bir kelime, bir insann hayatn olumlu yndedeitirmeye yetebilir.

Dnce gcyle hayal gcn birletirdiimizde harikabir potansiyel ortaya kar. Bu iki kuvvet birlikte yol aldn-

da yaam vizyonumuzu ve izini sreceimiz hayallerimizi ya-ratrz. Hayallerimizi izlediimizde yaam servenimizin kap-larn aralarz.


90/96

90

Akl Testi ve Dnce GcnnmtihanHaki DemirAkl testinin iki hedefi vardr. Biri akln alann tespit et-

mek, dieri akln seviyesini lmek. Akln seviyesi nemli g-rlr ama akln alan pek ilgilenilen konu deildir. Akln se-viyesi derinliini gsterdii gibi alan da geniliini gsterir ki,seviyesi kadar deilse de ona yakn derecede nemlidir.

Akl testi; zek testi, istidat testi ve uur testinin iinde enzor olandr. Gelime andan sonra akl zekdan ayrmak veolgunluk anda ise akl uurdan ayrmak ok zordur ve dahazor olan, her ada akl istidattan ayrabilmektir.

Akl testi ile zek testi arasndaki temel farkllk, akl tes-tinin, insann bilgilendii alanlarda yaplmas, zek testinin

ise insann bilgilendii alanlarn dnda yaplmasdr. nkzek insanda hazr halde (doumunda) vardr ve bilgilenme-den ncede faaliyette olduu iin bilgilenme alanlar dndasaf halde bulunabilir ve test edilebilir. Akl ise insanda hazrhalde bulunmad ve bnyesinin teekkl etmesi (olumas)gerektii iin insann bilgilenme alanlarnda (bildii alanlar-

da) mevcuttur ve bilgilenme alanlar dnda akl test etmeksalkl neticeler vermeyecektir.

Zek testini, insann bilgilendii alanlarda yapmak yanl-na denler zek yerine akl test etmektedirler. Fakat uygula-dklar test akl testi olmad iin aldklar neticeler akl testineticeleri olmayacak ve ie yaramayacaktr.


91/96

91

stidat, insann baz konulara dnk doutan sahip oldu-u temayldr. Bilgilenme ncesinde bulunduu iin zeknnfaaliyetlerini ynlendirmek imknna sahiptir. Akln oluma-

snda katks vardr ve akln bnyesini tayin eden temel fak-trlerden biridir. Akl ve zek istidatlarn bulunduu alanlar-da dier alanlardan daha fazla ve keskin bir kavraya sahiptir.Akl test edebilmek iin istidatlardan arndrlm alanlardauygulama yapmak gerekir. stidatlarn bulunduu alanlarda

yaplacak bir testin neticesi insandaki akln (akl seviyesinin

veya akl yann) ok zerinde bir netice verecektir.

Akl-Zeka Farkll

Akl testinin yaplmad veya akl testi diye bir testin bu-lunmad bir dnyada yaamak ne kadar strap vericidir.

Akl testinin bulunmad bir dnya "aklsz dnya" olmaktannasl kurtulabilir? Akl testi psikolojide gelitirilebilmi birtest deildir. Akl testi gelitirilebilmi olsayd eer, eitim--retimden, i hayatna kadar birok alanda kullanma imknvard.

Akl testinin gelitirilememesinin sebepleri bir tarafa, bu

testin gelitirilememesinin zek testi ve istidat testleri iin debir zafiyet oluturduu aktr. Akl testi ayr bir konu halinegetirilemeyince zek veya istidat testleri ile kartrlmakta vebunlarn da shhatli yaplabilmesi kabil olmamaktadr.

Hayata, varla ve cemiyete uyum mahareti akldadr. Aklbu anlamda mesela zekdan daha az nemli deildir. Zeknn

doutan varolmas, onun artrlmas veya eksiltilmesini en-gelledii iin zeki olmak bir imtiyaz anlamna gelebilmekte vebundan dolay nem arzetmektedir. Fakat akln gelitirilmesimmkn olduuna gre zeknn aklarn (eksikliklerini) gi-derme imkn bulunduu iin ou zaman zekdan daha faz-la nemlidir. zellikle zeknn verimlerinin de akl tarafndan


92/96

92

deerlendirildii gz nne alnrsa, "aklsz zek"nn bir anla-m olmayacaktr. Bu noktada akl zekdan daha nemlidir hiphesiz.

Zeknn plak haliyle yapc olduunu sylemek kabil de-ildir. Akln rettii veya muhafaza ettii formlar olmasazeky zapt etmek kabil olmaz. Geri akln rettii ve kullan-d formlar da her zaman zeky zapt altnda alamaz ama faali-

yetlerini ynlendirici bir etkisi olduu ve zekann retimleriniverimlendirme imkn olduu dorudur.

Eitimde zeknn imknlarn ortaya karmak ve bundanfaydalanmak kabilken, buna karlk akln retilebilmesi sz-konusudur. Bu anlamda, akl insanda belirleyici ve ekillendi-rici bir fonksiyona sahiptir. Dolaysyla eitimin zek zerindefazla bir ereveleyici ve zaptedici etkisi ve zellii olmamasnaramen, akln belirleyici etkisini unutmamak gerekir.

Eitim-retimin zeky ynlendirici olmas fakat akloluturmas (ina etmesi) gerekir. Bunun iin akln ne oldu-unun tespit edilmesi ile beraber akl testinin gelitirilmesi veperiyodik olarak uygulanmas arttr. Eitim-retimde imti-hanlarn bilgiyi lmek iin deil, akln geliimini lmek iin

yaplmas gerekir. Akln geliiminin llmesi ise akl testi ile

mmkndr. hayatnn yzde doksannda zeki insan deil akll insangereklidir. Zeknn zaptedilemez olan mahiyeti intibak fonk-siyonunun gerektii noktalarda ykc neticeler dourabilir. hayatnda intibak maharetinin gerektii noktalar ounlukta-dr; ynetici ve planlayc kadrolarn dndaki tm kadrolarn

projeleri yrtmekte ihtiyac olan akldr.Akln intibak maharetini, teslim olmak eklinde anlamakdoru deildir. ntibak mahareti, emirlerin en uygun ekilde

yerine getirilmesini ihtiva ettii gibi ekip almasn da mm-kn hale getirir. Zek kendi kendine yeterli olduu kanaatinesahiptir ve sahibine eletirme ve isyan etme gcn verir.


93/96

93

Zeki insanlarn planlama ve ynetim kadrolarnda bulunma-snda azami fayda varken, alt kadrolarn akll olmas (gerizekl olmamas artyla) kfidir.

Bir noktay aklamak gerekiyor. Bir iletmenin her kad-rosunun zeki olmasnda fayda var. Fakat akl zeksndan da-ha gl insanlarn intibak fonksiyonu daha fazladr ve ekipalmasna daha yatkndrlar. Bu noktann dikkate alnmasgerekir.

Akll nsan m, Zeki nsan m?

Akll insan ile zeki insann birbirine alternatif olduu bi-imindeki anlay yanltr. Burada akll insan ile zeki insanarasnda yaptmz mukayese aslnda akl ile zek arasndakimukayesedir. Yoksa zeki insann zeksna paralel derecede ve

gelimilikte bir akl sahibi olmas gerekir. Fakat zeki bir insanzeks ile mtenasip bir akl sahibi deilse, o zeki insan hibirdeere sahip deildir. Zek seviyesine uygun bir akl bnyesi-ne sahip olan kii ise ne sadece zeki insandr ne de sadeceakll insan, o hem zeki ve hem de akll insandr ki, salklbir psikolojik dnya ancak byle kurulur.

Sosyal alanda akl testinin lzumu baka bir nem kazanr.nsani mnasebetlerin eitlilii ve younluu akl ile doru-dan ilgilidir. Baka birok sebepten bahsetmek kabilse de aklbu noktada nemli bir faktrdr.

nsani mnasebetlerin mahiyetini, ynn, eitliliini veseviyesini tayin etmede akl n sralarda yer alr. nsann ter-

cih ettii insani mnasebet biimleri akln bnyesi ve alan ileyakndan ilgilidir. Akl testi, nasl bir sosyal evrenin uygunolduunu ve sosyal ilikilerin tarznn ne olacana dair ciddiverileri ortaya karr.

Psikolojik problemlerin birounun temelinde, karlalanhadiseleri aklamakta ve tavr gelitirmekte akln bnyesinin


94/96

94

yeterince gelimemi ve glenmemi olmas vardr. Yaana-cak hadiseleri insann seme imkn olmad ve istemediihadiseleri yaamak zorunda kald hatrlanacak olursa, akln

yeterince geni ve derin bir hacme sahip olmas gerei anla-lr. Akln hacminin bykl ok dalgalarnn emilmesini veetkinin zayflamasn mmkn hale getirir.

Uygulama Problemi

Akl testinin uygulanabilmesinin artlar; akln olumas,zekdan ayrdedilmesi, istidat alanlar dnda yaplmas ilekabildir.

Akl testinin uygulanabilmesi iin akl zek ve istidattanayrt etmek n art ve en nemli problemdir. nsan bu ikisin-den tecrit edebilme (soyutlayabilme) imkn bulunmadna

gre nce bu testlerin uygulanmas gerekir. Zek testinin veistidat testinin yaplarak bunlarn alanlarnn ve zelliklerinintespit edilmesi ve dier alanlarda akl testinin uygulanmasgerekmektedir. Zek testinin salkl yaplabilmesi iin ilgitestinin yaplmas gerektii fark edilirse, akl testi iin ilgi tes-tinin de yaplm olmas gerekir.

uur, akl, istidat ve zek testlerini yapmann asl anlaminsann i dnyasnn haritasn karmaktr. Daha dorusubu hedefe dnk olarak yaplmas gerekir. Bu testlerden herhangi birini dierinden bamsz olarak yapabilmek kabil ol-mad iin, insann akln veya zeksn lmek gibi bir hadi-se szkonusu deildir. nsan toplam olarak ele alp bir prog-

ram dhilinde testlerin uygulanmas ile neticeye ulalabileceiunutulmamaldr.

Gereklik hissi akln bnyesini ve zellikle de alann tespitetmek bakmndan ok nemlidir. Gereklik hissi akln alan-n en belirgin bir ekilde tespit eden gstergedir. Bir hadiseyigerekletirilebilme derecesi, gereklik hissi ile tespit edilir.


95/96

95

Gereklik hissi, objenin i dnyaya tanabilmesi ile ilgili-dir. Varlk ve vakalarn insan i dnyasna tanabilme dere-cesi, insandaki gereklik zeminini oluturduuna gre, ger-

eklik hissi, insann konu ile ilgili i dnyasndaki imknlarngsterir.

Gereklik kavray ise akl testinin en byk parasdr.Akln oluturduu ve olumasndan tam kapasite faaliyettebulunduu psikolojik mekanizma "gereklik kavray"dr.Akl testinin "gereklik kavray"n hedeflemesi arttr.

Netice olarak akl testi, karmak bir testtir ve iinde zekatesti, istidat (yetenek) testi ve ilgi testinin de bulunmas gere-kir. Baka bir ifadeyle; zeka testi, istidat testi ve ilgi testininakl testinden bamsz yaplmamas ve tamamnn tek testhaline getirilmesi arttr. Dolaysyla ok komleks bir testtenbahsedildii anlalm olmaldr.

G ve sabr arasnda bir msabaka olursa,

sabrn tarafn tutun.W.B. Prescott


96/96

Documents

28513292-Akıl-Oyunları-Murat-Takma