(3044) СҮЙМӨНКУЛДУН КУРДАШЫerkintoo.kg/uploads/default/newspapers/24_09_1.pdfэкологияны коргоо маселелери боюнча аў- ... Адамдарды

С М YК

С М Y К

С М Y К

WWW.ERKINTOO.KG ШЕЙШЕМБИ, 2019-ЖЫЛДЫН 24-СЕНТЯБРЫ

№80 №80 (3044)(3044)

Кыргыз Республикасынын мамлекеттик расмий гезити

ТАРЫХЫЙ ЖЄРЄЛГЄЛЄР УЛАНТЫЛУУДА

Кечээ, 23-сентябрда кыргыз тилине мамлекеттик статус берилгенине 30 жыл толду. Ага байланыштуу Т.Сатылганов атындагы Улуттук филармонияда єткєн салтанаттуу иш-чарада сєз сїйлєгєн Президент Сооронбай Жээнбеков: “Кыргызды кыргыз кылган, дїйнєдє єз ордун таптырып, кылымдардын кыртышында жок болуп кетїїдєн сактаган - бул, биринчи кезекте, кыргыз тили. Кыргыз тилине мамлекеттик статус берген мыйзамды кабыл алуу – эгемендикке карай жасалган маанилїї кадам болгон. 2014-2020-жылдар їчїн кабыл алынган Мамлекеттик тилди єнїктїрїї жана тил саясатын єркїндєтїї программасынын мєєнєтї аяктап баратат. Бирок, аткарыла турган иштер дагы эле арбын. Мамлекеттик мекеме-уюмдар тарабынан даярдалган иш кагаздарынын сапаты тємєн, сабаты начар. Бул жагдай - тилибизге болгон ишенимди тємєндєтїп, мамлекеттик башкаруу органдарынын беделине доо кетирїїдє”, - деп айтты.

КЫРГЫЗДЫ УЛУТ КЫЛГАН АНЫН ТИЛИ

АЙСУЛУУ АЙСУЛУУ АЗЫРКЫНЫН АЗЫРКЫНЫН

КЫЗ САЙКАЛЫКЫЗ САЙКАЛЫ

Кыргыздын балбан кызы Айсулуу Тыныбекованын кєп жылдан бери кєшєргєн мээнетинин акыбети кайтты. Элибиздин намысына жараган Айсулуу Нур-Султан шаарында кїрєш боюнча дїйнєлїк биринчиликте алтын медаль тагынып, дїйнє чемпиону аталды. Кыргыздын сыймыгына айланган балбан кызды Президент Сооронбай Жээнбеков куттуктады.

Кыргыз Республикасынын эл артисти, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты, 2 жана 3-даражадагы “Манас” ордендеринин кавалери Жамал Сейдакматова 21-сентябрда 80 жашка толду. Ош шаарында 23-сентябрда Ж.Сейдакматованын юбилейине арналган эл аралык «VII Art-Ordo» фестивалы башталды. Ага Азербайжан, Казакстан, Тажикстан, Єзбекстан, Тїркия, Россия жана Кыргызстандын єкїлдєрї катышууда.

СЕЙДАКМАТОВАНЫН СЕКСЕНИНЧИ КЇЗЇ

Єткєн ишембиде Талас жергесиндеги “Манас-Ордо” комплексинде Биринчи Улуттук кєчмєндєр оюндары

жыйынтыкталды жана анын жабылыш салтанатына Президент Сооронбай Жээнбеков жана Жогорку

Кеўештин Тєрагасы Дастанбек Жумабеков катышышты. Мамлекет башчысы Кєчмєндєр оюндарын кыргыз

элинин биримдигин, бир эл, бир журт экенин даўазалаган тарыхый жєрєлгєнїн жаўыртылышы

жана улантылышы деп атады.

9-БЕТТЕ

3-БЕТТЕ

ЄЄЄтЄтЄтЄтЄтЄтЄткєкєн н н н н иишишишемембббббибибибидедедедедедеде ТТТТТалаласассасс жжжжжжерерррррррргегесиси ддндндндндегегеги и и ии ““М“М“М“М“Мананасасасссс----О-О-О-О-О-О-О-Ордрдрдрдрдрдрдрдрдрдо”о”о”о”о”о”о”о”о”о” кококомпмплелексксининддедедедедде БББББББиририрррррррринининнчичичичичи УУУУлулулуууууууууттттукукукукууууууу ккккєчєчєчєчччмємє ддндндндєрєрєрєрєрєрєрєррррр ооооооюнюндддададад рырырырыррррррр

жжжыжыжыййййййыйыййынтнтнтыкыкыктататалдлдлдлддыы ы ы ы жжжажажанананаа ааааанынынын н нн жжажажаббббббыбыбылылылыш ш ш ш ссасассалтлтлтанананатататынынына а аа аПрПрПрПрПрПрПрПрПррезезезидидидидидененент т тт СССоСоСоСоСоСоСоСооророррррррррронононббббббабабабабайй й й й й й й ЖэЖэЖэЖэЖэЖэЖээнэнббббебебебебекококов в вв в жжажажажанананана ЖЖЖЖЖЖЖЖогогороррррррррркукукукукукукуууууу

ККеКеКеКеКеўеўеўеўўўўўўў штштиннинин ТТТТТєрєрєрєрррррррагагасасы ыы ы ДаДаДаДаДаДаДаДаДастстананбббббббебебек к к к ЖуЖуЖуЖуЖуЖуЖуЖуЖуЖуумамаббббббебебекококов в в в в кккакакатытышышыштшты.ыы.ы. ММаМаМаМаМаМамлмлмлекекекеттетет бббббббббашашашшчычычычысыысысы КККККККєчєчєчєчєччмємємє ддндндндндєрєрєрєрєрєрррррр ооооооюнюнюнддддададдарырырырыррррррр н н н н н ккыкыкыкыргргргррррррр ызызызызз

ээлэлэлэлининининининн ббббббббириррррррррримимдддидидидидид гигин,н,н,н,н,н,н, бббббббббириририририририрррр ээээээл,л,л,л,л,л,л, бббббббббиририририририрррррр жжжжжуруруррррррррт т т т т ээкэкэкэкененинининин дддддаўаўўўўўўўўўазазалалалагаганананан ттатататарырырырырррррр хыхыхыйййййй йй й жжєжєжєжєрєрєрєрєрррррр глглгєнєнєнїнїнїнїнїнї жжжжжжаўаўаўўўўўўўырырырыррррррртытыты ылылышыышышы

жжжжажажанананаа уууууууууулалантнтылылылышышышы ы ы ыы ддедедедедедед п п пп ааааататат дадададады.ы.ы.ы.

Єткєн ишембиде Талас жергесиндеги “Манас-Ордо” комплексинде Биринчи Улуттук кєчмєндєр оюндары

жыйынтыкталды жана анын жабылыш салтанатына Президент Сооронбай Жээнбеков жана Жогорку

Кеўештин Тєрагасы Дастанбек Жумабеков катышышты. Мамлекет башчысы Кєчмєндєр оюндарын кыргыз

элинин биримдигин, бир эл, бир журт экенин даўазалаган тарыхый жєрєлгєнїн жаўыртылышы

жана улантылышы деп атады.

. ,

. .

4- .

: “ . - -

- . .

- .

- ,

. -

-

.

-

.

, -

”, - . -

- -

-

: “

, -

-,

, -

- 1965-

.

5 - . -

.

– 80

. - - . ,

- . , -

. “ ” - , “ - ”,

“ ” ( ), “ ” - . -

. - -

. , . -

. – - -

. , , -

.

, - -

. -

, .

, - -

. , -

. - , -

. , , – -

- .

, ”.

1939- 27- - - -

. 1959-

.

. . - , . . -

. “ ” -

.

СҮЙМӨНКУЛДУН КУРДАШЫ

American Film Showcase

, -

,

.

- -

- , -

- -

, “Gentlemen of Vision” -

-

- .

-

-

-. “Gentlemen of Vision”

- . -

“ - ?”

- 2006- -

- (Silverdocs) -

-

. 2003- Eroica

, -

- .

“GENTLEMEN OF VISION” ДОКУМЕНТАЛДЫК ТАСМАСЫ КЫРГЫЗСТАНДЫК КӨРҮҮЧҮЛӨРГӨ ТАРТУУЛАНДЫ

– , - , , ,

, , .

, , , .

5 76 , 84 88 - .

. .

- 20-

30 “

”

. 76, 84, 88, 5

.

“УЛУТ БОЛСОМ ТИЛИМ МЕНЕН УЛУТМУН”

2019- 24-

1616

2019-жылдын 24-сентябры22мамлекеттик расмий гезити

Жыл сайын кыргызстандыктардын, айрыкча жаштардын экологияны коргоо маселелери боюнча аў-сезими єсїп жаткандыгын билдирген Премьер-министр Мухаммедкалый Абылгазиев «Бїткїл дїйнєлїк тазалык кїнї» їй-бїлєсї менен бирге Бишкек шаарынын тїштїгїндє жайгашкан «Ынтымак» ачык паркынын аймагына бир нече кєчєт отургузду.

«Экология маселелери ар да-йым Єкмєттїн ишинде артык-чылыкка ээ. Биз шаарда жаўы парктарды жана сейил бактар-ды ачып, бак-дарактарды отур-гузууга тийишпиз. Бїгїн атайын чыгып, борбор калаабызды жа-шылдандырууга єз салымымды кошууну чечтим. Эл сейилдеп, таза аба менен дем алып, бош убактысын єткєрє турган эс алуу жайларына муктаж. Ошондуктан

борборубузга эў жашыл шаар-лардын бири деген атын кайта-рууга умтулабыз. Мындай жара-тылышка аяр мамиле єлкє боюн-ча болушу керек», – деди Єкмєт башчы.

Андан соў Премьер-министр Кыргыз Республикасынын Єк-мєтїнїн Аппаратынын кызмат-керлери жана «Эко Деми» КФ єкїлдєрї менен биргеликте Чыў-гыз Айтматов проспектисинде-ги катуу тиричилик калдыкта-рын жана полиэтилен баштык-тарды тазалоо боюнча ишемби-ликке катышты.

«Экология жана курчап тур-ган чєйрєнїн булгануу маселе-лерин чечїїгє жумшалган кїч-аракеттер канчалык маанилїї экендигин биз жакшы тїшїнє-бїз. Адамдарды жаратылышты сїйїїгє, айлана-чєйрєгє аяр ма-миле кылууга, эў башкысы – ке-лечек муундун алдындагы жооп-керчиликке їйрєтїї керек», – де-ди Мухаммедкалый Абылгазиев.

20-сентябда Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиясы Мамлекеттик тил мыйзамынын 30 жылдыгына карата салтанаттуу иш-чара уюштурду.

Иш-чарада ДИМКнын дирек-тору З.Эргешов, Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссия-сынын, диний уюмдардын єкїл-дєрї, «Бакдєєлєт» фондунун же-текчиси М.Мураталиевдер мам-лекеттик тилдин диний чєйрєдє, диний окуу жайларда єнїгїїсї жана башка улуттардан кир-ген жаўы сєздєрдїн колдонулу-шу туурасында ой-пикирлерин билдиришти.

Иш-чаранын негизги максаты – ДИМК ишинде жана диний чєйрєдє мамлекеттик саясатты ишке ашыруу чєйрєсїндє мам-лекеттик тилди жайылтуу жана илгерилетїї болуп саналат.

«КР ДИМК Кыргыз

Республикасынын мамлекеттик тилинин 30 жылдыгына арнал-ган иш-чаралар планын иштеп чыкты. Иш-пландын алкагында кызматкерлердин, диний уюм-дардын, диний окуу жайларынын арасында єз ара кызматташууда мамлекеттик тилди жайылтуу боюнча иш-чараларды єткє-рєт. Ушул сыяктуу иш-чаралар жамааттын биримдигин жана

мамлекеттик тилдин деўгээлин кєтєрїїгє шарт тїзєт жана жа-рыяланган 3 ай ичинде мамле-кеттик тилде тегерек столдор, се-минарлар, лекциялар, дилбаян-дар сынактары уюштурулат», - деди аталган ДИМКнын дирек-тору Зайырбек Эргешов.

ДаярдаганАсел БАРЫКТАБАСОВА

КОРОЛДУКТУН 87 ЖЫЛЫ

Сауд Арабиясы 1932-жылдын 23-сентябрынан бери расмий тїр-дє Сауд Арабиясы Королдугу деп аталат. Бул кїн саудиялыктар їчїн улуттук майрам. Президент Соорон-бай Жээнбеков 23-сентябрда Сауд Арабиясынын Королу Салман бин Абдел Азиз Аль-Саудду жана єлкє-нїн элин аталган майрам менен кут-туктады.

20-сентябрда Президент Сооронбай Жээнбеков «Борбор-2019» стратегиялык командалык-штабдык машыгууларынын активдїї фазасына барды.

Россия Федерациясынын Президенти Владимир Путин менен Президент Сооронбай Жээнбеков «Донгуз» машы-гуу талаасында Кыргызстан-дын Куралдуу Кїчтєрїнїн Кур-гак жер аскер топторунун жа-на Россия, Кытай, Пакистан, Индия, Казакстан, Тажикстан жана Єзбекстандын аскердик тїзїмдєрїнїн катышуусунда «Борбор-2019» аскердик ма-шыгуулардын жїрїшїн бир-геликте кєрїштї.

Сооронбай Жээнбеков менен Владимир Путин ошондой эле согуштук жана аскердик тех-никалардын кєргєзмєсїн кє-рїштї.

***20-сентябрда Оренбургдагы

жолугушуунун алкагында Пре-зиденттер Сооронбай Жээн-беков жана Владимир Путин эки тараптуу кызматташтык-тын азыркы абалын, актуал-дуу маселелерин жана келече-гин талкуулашты. Россиянын Президенти Владимир Путин єлкєлєрдїн бардык багытта-ры боюнча эки тараптуу кыз-матташтыгы уланып жатканын белгиледи. Ал Россиянын жана Кыргызстандын аскердик жа-на аскердик-техникалык кыз-матташтыгы дагы жакшы жа-гынан уланып жатканын ко-шумчалады. «Борбор-2019» биргелешкен стратегиялык

командалык-штабдык машы-гуулар кандай болбосун кї-тїїсїз кырдаалдарга туруштук берїї учурунда, анын ичинде терроризм менен кїрєшїїдє да-гы єлкєлєрдїн Куралдуу Кїч-тєрїнїн даярдыгынын абдан маанилїї баскычы болуп са-наларын белгиледи.

Президент Сооронбай Жээн-беков Владимир Путинди «Бор-бор-2019» аскердик машы-гуулардын ийгиликтїї аякта-шы менен куттуктады. Ал єт-кєн машыгуулар єлкєлєрдїн Куралдуу Кїчтєрї їчїн сый-мыктанса болорун айгинелеп турганын белгиледи. Эки єл-кєнїн аскердик топтору эки жа-на кєп тараптуу форматта ак-тивдїї кызматташып жатка-нын канааттануу менен баса белгиледи.

ДЇЙНЄЛЇК ТАЗАЛЫК КЇНЇНДЄ “ЖАШТАР” СЕЙИЛ БАГЫ ТАЗАЛАНДЫ

Кыргыз Республикасынын Пре-зидентинин Аппаратынын, Пре-зиденттин жана Єкмєттїн Иш башкармалыгынын кызматкер-лери жана «Эко Деми» коомдук фонду 21-сентябрда Бишкек шаа-рындагы «Жаштар» сейил багы-нын аймагында ишембилик єт-кєрїштї.

Иш-чара Дїйнєлїк тазалык кї-нїнїн алкагында єттї. Сейил бак-тын аймагы тазаланып, таштанды-лар чыгарылды.

Премьер-министрдин айты-мында, унаа айдоочулар жана шаардыктар їчїн жол иштери-не байланыштуу ыўгайсыздык-тарды азайтуу зарыл. Мындай маселелерди создуктурууга жол

бербєє керек жана зарыл шартта шаардыктардын жана калаа мей-мандарынын кызыкчыгында бир жактуу кєчєлєрдє убактылуу эки тараптуу кыймылды уюштуруу мїмкїндїгїн карап чыгуу абзел.

Єкмєт башчысы белгилеген-дей, оўдоо иштерин жїргїзїї жол кыймылына тїз таасирин тийгизип, айрым кєйгєйлїї кє-чєлєрдє унаа тыгындарынын пайда болушуна алып келет. Мухаммедкалый Абылгазиев «Коопсуз шаар» долбоору ишке киргизилген кїндєн тартып бор-бордо бїгїнкї кїндїн талапта-рына жооп берген, ыўгайлуу жа-на ойлонулган жол-транспорттук тутумду камсыздоо керектигин баса белгилеп келет.

ПРЕЗИДЕНТТЕР “БОРБОР-2019” АСКЕРДИК МАШЫГУУЛАРДЫ БИРГЕЛЕШИП КЄРЇШТЇ

КУРЧАП ТУРГАН ЧЄЙРЄГЄ АЯР МАМИЛЕ БАЛАЛЫКТАН БАШТАЛАТ

КЄЧЄЛЄРДЇ ОЎДООДОГУ ЫЎГАЙСЫЗДЫКТАРДЫ АЗАЙТУУНУ ТАПШЫРДЫ

МАМЛЕКЕТТИК ТИЛДИ ЄНЇКТЇРЇЇ ЇЧЇН 3 АЙЛЫК ЖАРЫЯЛАНАТ

Премьер-министр Мухаммедкалый Абылгазиев Бишкек шаарынын мэриясы, Жол кыймылынын коопсуздугун камсыздоо башкы башкармалыгы, Маалыматтык технологиялар жана байланыш мамлекеттик комитети менен биргеликте борбордук кєчєлєрдї оўдоп-тїзєє иштерин жїргїзїї учурунда жол кыймылын оптималдаштыруу боюнча натыйжалуу чараларды ыкчам кєрїїнї тапшырды.

2019-жылдын 24-сентябры 33мамлекеттик расмий гезити

Салтанатта Єкмєттїн Та-лас облусундагы ыйга-рым укуктуу єкїлї Ма-

рат Мураталиев Таласта єткєн биринчи республикалык Улут-тук кєчмєндєр оюнунун мындан аркы сапарына ийгилик каалап, салтанатты расмий ачуу їчїн КР Президенти Сооронбай Жээнбе-ковго сєз берди.

Єлкє башчысы куттук сєзїн-дє кут даарыган Талас жергесин-де єткєн Биринчи республика-лык улуттук кєчмєндєр оюндары кыргыз элинин биримдиктїї бир эл, бир журт экенин айкын кєр-сєткєнїн белгиледи. Буга чейин Ысык-Кєлдє єткєрїлгєн Дїйнє-лїк кєчмєндєр оюндарын дїйнє-лїк коомчулук кыргыз элинин жалпы адамзат цивилизациясы-на кошкон чоў салымы катары баалаганын айтты.

- Тєртїнчї Дїйнєлїк кєчмєн-дєр оюндары келерки жылы Тїр-кияда єтєт. Биз боордош Тїркия элине, урматтуу Реджеп Тайып Эрдоган мырзага оюндарды єт-кєрїїдє ийгилик каалайбыз. Дїйнєлїк кєчмєндєр оюндары-нын келечеги кеў. Анын ар кай-сы єлкєдє єткєнї жакшы кєрї-нїш. Анын миссиясы – элдер ме-нен маданияттарды жакындаш-тыруу, спорт аркылуу диалогду кїчєтїї, толеранттуулукка жана гуманизмге чакыруу, - деп айт-ты Президент.

Мамлекет башчысы андан ар-кы сєзїндє Кєчмєндєр оюнда-рын ар дайым республикада єт-кєрїп туруу боюнча эл ичинде айтылып келген ой-пикирлерди эске алып, аны региондордо эс-тафета тїрїндє єткєрїї чечилге-нин белгиледи. – Биринчи рес-публикалык кєчмєндєр оюндары Айкєл Манас атабыздын ордо-сунда, мамлекетибиздин башаты болгон так ушул Талас жергесин-де башталды. Мындан ары эста-фета башка облустарга берилет. Бул оюндардын тїпкї максаты – байыркы элибиздин тарыхына,

маданиятына, салт-санаасына урмат кєрсєтїї, ата-бабанын жолуна таазим кєрсєтїї. Азыр-кы мезгилде єлкєнї єнїктїрїї їчїн єз тарыхыбызга таянып, андан руханий азык, жаратман-дык энергия алуу, дїйнєлїк та-рыхтын ажырагыс бєлїгї болгон кєчмєндєр маданиятынын, кєч-мєндєр цивилизациясынын дїй-нєнїн руханий казынасына кош-кон чоў салымын эскертїї, алар-ды жаўыртуу. Кєчмєндєр циви-лизациясын тїптєгєн, кєчмєн-дєр маданиятын алып жїрїїчї байыркы эл биз экендигибизди даўазалоо, - деди Президент.

Мамлекет башчысы андан ары элибиздин жараткан менен жа-кын болгон, табият менен би-римдикте жашоого негиздел-ген дїйнє таанымына, элибиз-дин кеменгерлигинен жана оро-шон талантынан жаралган “Ма-нас “ эпосунун БУУ тарабынан бїткїл адамзаттын руханий, та-рыхый маданиятынын бир бєлї-гї катары таанылгандыгын, бу-га чейин бир да элдин, улуттун кєркєм бермети мындай баага арзыбаганын, Манас атабыздан бери келаткан салтты улап, кєч-мєндєр оюндарын Манас оюн-дары деп жайылтсак, бул оюн-дар спортту, сергек жашоону га-на эмес, эл биримдигин, тынч-тыкты, табият менен гармония-луу жашоону даўазалай турга-нын баса белгилеп айтып, Улут-тук кєчмєндєр оюндарына бай-салдуу сапар каалады.

Сахна тєрїнє Ош делегациясы чакырылып, Єкмєттїн Талас об-лусундагы ыйгарым укуктуу єкї-лї Марат Мураталиев Єкмєттїн Ош облусундагы ыйгарым укук-туу єкїлї Узарбек Жылкыбаевге

Биринчи республикалык улуттук кєчмєндєр оюнунун эстафетасын тапшырды.

Салтанаттын оюн-зоок бєлї-гїн таланты таасын эл тєкмєсї Аалы Туткучев мєндїрдєй саба-ган ырлары менен баштап берди. Республиканын таланттары Ма-нас ата баш болгон, Бакай баба тєш болгон атпай кыргыз жур-тунун Энесай, Алтайдан Ала-Тоого баштаган улуу кєчїн теат-ралдаштырып чоў чеберчилик-те кєрсєтїштї. Аргымакчан эр-шердин чарайна-зооту шартыл-дап, кылыч-найзасы жалтылдап, єзєн-сай ичи кєч болду.... Бери-де жїздєгєн артисттер оюн кєр-сєтїп, арыда сахнанын тїштїк тарабындагы аскар тоонун эле-синдей жасалган экранда ат туя-гынан жер дїўгїрєгєн кєчмєн доордун дїбїртї жаўырып, анын

рухий энергиясы тїнкї Кароол-Чокунун апай бетине чейин “жа-рык толкун” болуп жайылып, те-ребел эзелки ата-бабанын улуу рухуна бєлєнїп, термелип турду. Элдик салттуу ырлар ырдалып, бийлер бийленип, чабандестер ат їстїндє тїрдїї оюндарды кєрсє-тїштї. Тїнкї салтанат республи-канын эстрада жылдыздарынын гала-концерти менен аяктады.

УКОнун КЇНДЄЛЇГЇНЄН

16 – 21-сентябрда Таласта єт-кєн биринчи РУКОну кєрїїгє ( республикалык улуттук кєчмєн-дєр оюндары) республиканын чар тарабынан миўдеген мейман-дар келишип, улуттук оюндар-ды маашырлана кєрїшїп, ыраа-зы болушту, эс алышты. Кєк бє-рї турнирине мен мыкты деген улакчылардан тїзїлгєн 9 ко-манда їч топко бєлїнїп катыш-ты. “А” тобунда Ош, Нарын, Та-лас облустарынын, “В” тобунда Бишкек шаарынын, Ысык-Кєл, Жалал-Абад облустарынын, “С” тобунда Чїй, Баткен облустары-нын, Бишкек шаарынын коман-далары ойношту. Финалдык бет-тешїїдє Чїй облусунун курама командасы чемпиондукту же-ўип алып, 300 миў сомдук бай-генин ээси болду. Экинчи орунга ээ болгон Ош облусунун курама командасы 200 миў сом, їчїнчї орунга ээ болгон Талас облусу-нун курама командасы 100 миў сом менен сыйланды.

УКОдо спортчуларыбыз этни-калык спорттун он тїрї боюнча оюндарды тартуулашты. Ит агы-тып куш салган салбурун, жаа атуу оюндары кызыктуу бол-ду. Ордо, тогуз коргоол, “алыш” бел боо кїрєшї боюнча мелдеш-тер єтїп, жеўїїчїлєргє байгелер тапшырылды. “Алыш” белбоо кї-рєшїндє Жалал-Абад облусунун командасы 1-орунду, Бишкек шаарынын командасы 2-орун-ду, Баткен облусунун командасы

3-орунду жеўип алышты. Ордо-до 1-орунга Талас облусунун ко-мандасы, 2-орунга Бишкек шаа-рынын командасы чыкты. То-гуз коргоолдо: кыздар арасында 1-орунду Бишкек, 2-орунду Талас командалары; эркектер арасында 1-орунду Бишкек , 2-орунду Ош командалары ээлешти.

“Манас Ордодогу” этно-шаарчага ар бир облустан 8ден ак єргєє тигилип, теребел кєр-кїнє чыгып, ата-бабанын эзел-ки кєчмєн турмушунун бир їзїм элеси кайрылып келгендей таа-сир калтырып турду. Этно-базарда кол єнєрчїлєрдїн че-бер колдорунан жаралган, кєз-дїн жоосун алган не бир сонун улуттук буюм-тайымдар сатык-ка коюлду.

Бул кїндєрї Таласка келиш-кен туристтер: америкалык Эс-тер Хевант, Хевант Девид, корея-лык Мин Дикют этно-базарды аралашып, кыргыз элинин кєч-мєн маданиятынын нагыз їлгї-лєрїнє суктана карашып, єздє-рїнє жаккан буюм-тайымдарды сатып алышты.

20-21-сентябрда этно-ордолордо ар бир облустун єз-гєчєлїгї даўазаланган мада-ний оюн-зоок программалары єткєрїлїп, улуттук салттуу ыр-лар жаўырып, улуттук кийим-кечелер, кол єнєрчїлїктїн їл-гїлєрї, боз їй жасалгасы жа-на улуттук тамак-аштын тїр-лєрї кєрсєтїлїп, боз їйдї тез чечїї мелдеши менен аяктап жатты. Маданий бєлїктї Бат-кен облусунун єкїлдєрї “Ай-гїл тоо” театралдаштырылган программасы менен башташ-ты. Бишкектиктер “Достуктун шаары”, жалалабаддыктар “Сай-малуу Таш”, нарындыктар “Таш Рабат”, Ош шаарынын єкїлдєрї “Сулайман Тоо”, Ош облусунун єкїлдєрї “Улуу Жибек Жолу”, таластыктар “Манас”, чїйлїктєр “Бурана”, ысыккєлдїктєр “Кєл баяны” театралдаштырылган программаларын чеберчилик-те сунушташты. Ушундай эле єнєрлєрдї "Ала Тоо айымдары коомдук экологиялык кыймы-лынын" жамааты тартуулашты. Туристтер жана меймандар ма-даний программаларды кызы-гуу менен кєрїшїп, ар бир ре-гиондун єзїнїн єзгєчєлїктє-рї менен айырмаланган тамак-аштарынан ооз тийишти.

"Манас Ордонун" "Манас" эпо-су музейинде жер-жерлерден ке-лишкен таланттуу манасчылар улуу эпостон їзїндїлєрдї кєр-кєм айтышты.

Маданий оюн-зоок иш-чарасы “Кєчмєндєр ыр сунат” конкурсу-нун алкагында жыйынтыкталып, жеўїїчїлєргє Маданият, маалы-мат жана туризм министрлиги-нин акчалай сыйлыктары тап-шырылды.

Нуржигит СЕЙДАЛИЕВ

Биринчи улуттук кєчмєндєр оюндарында

БАБАЛАРДЫН БАЙЫРКЫ САЛТТАРЫ УРМАТТАЛДЫ

21-сентябрда “Манас Ордодо” єткєн Биринчи республикалык улуттук кєчмєндєр оюндарын жыйынтыктоо салтанатына Кыргыз Республикасынын Президенти Сооронбай Жээнбеков, КР ЖКнын тєрагасы Дастан Жумабеков, ЖКнын депутаттары, Єкмєт мїчєлєрї, дипломатиялык корпустун, эл аралык уюмдардын єкїлдєрї, республиканын эмгек, илим-билим, чыгармачылык тармактарынын ардактуу ардагерлери катышты. Салтанат облустук делегациялардын парады менен башталды.

Дїйнєдє ички жаўжалдардын айынан єзїнїн азык-тїлїк коопсуздугун жогорку деўгээлде камсыздай албай жаткан 41 єлкє мурдагыдай эле тыштан кєрсєтїлїїчї жардамдарга муктаж деп айтылат Бириккен Улуттар Уюмунун ар кварталдык докладында.

ФАО тарабынан 20-сентябрда жарыяланган “Дїйнєдєгї тїшїм-дїїлїктїн божомолу жана азык-тїлїк кырдаалы” докладына ыла-йык, соўку алты айдан бери азык-тїлїк жардамына муктаж єлкєлєр-дїн тизмесинде єзгєрїї болгон жок: Афганистан, Бангладеш, Буркина-Фасо, Бурунди, Кабо-Верде, Каме-рун, Борбор Африкалык Республи-ка, Чад, Конго, Корей Элдик Демок-ратиялык Республикасы, Конго Де-мократиялык Республикасы, Джи-бути, Эритрея, Эсватини, Эфиопия, Гвинея, Гаити, Ирак, Кения, Лесото, Либерия, Ливия, Мадагаскар, Мала-ви, Мали, Мавритания, Мозамбик, Мьянма, Нигер, Нигерия, Пакис-тан, Сенегал, Сьерра-Леоне, Сомали, Тїштїк Судан, Судан, Сирия Араб Республикасы, Уганда, Венесуэла, Йемен жана Зимбабве. Булардын 31и африкалык мамлекеттер.Тышкы азык-тїлїк жардамына

муктаж 41 єлкєнїн жарымына жа-кыны учурда жарандык баш аламан-дыктар менен кеўири масштабдагы куралдуу жаўжалдардын аренасына айланса, башкалары элдик толкун-доолордун айынан кошуна єлкєлєр-дєн келип жаткан качкындардын чоў агымынан улам ресурстардын курч тартыштыгын баштан кечиришїїдє.Маселен, Афганистанда 3,6 мил-

лион адамдын жагдайы єтє эле оор, дагы 10 миллиону кризистик абал-

да. Тїштїк Суданда 6,35 миллион киши же єлкєдєгї жалпы калк-тын 54 пайызы азык-тїлїктїн курч тартыштыгына кабылган. Сирияда 2019-жылы буудайдын тїшїмї жо-гору болгондугуна жана коопсуздук чараларын жакшыртуу азык єндї-рїї кєлємїн кєбєйтїїгє єбєлгє тїз-гєндїгїнє карабастан, 6,5 миллион адам азык-тїлїктїн тартыштыгын жон терилери менен сезишїїдє, да-гы 2,5 миллион жаран сырттан жар-дам болбосо ушундай эле тагдырга кабылганы турат.Ички жаўжалдар Бурунди, Каме-

рун, Конго Демократиялык Респуб-ликасы, Йемен, Мьянма жана Ниге-риянын айрым райондорунда азык-тїлїктїн жоктугуна негизги себеп болуп жатса, Венесуэладагы гипе-ринфляция єлкє жарандарынын са-тып алуу жєндємдїїлїгїн алсырат-ты. Натыйжада 4,3 миллионго жа-кын венесуэлалыктар гуманитардык муктаждыктары їчїн шарты дурус кошуна єлкєлєргє кетїїгє мажбур болушту.

Чыгыш Африкада єкїм сїргєн кургакчылык аймактагы бир не-че єлкєнїн азык-тїлїк менен кам-сыздалуу абалын курчутуп, жарга такады. Божомолдорго караганда, Чыгыш Африкада быйыл дан эгин-дерин єндїрїї кєлємї єткєн жылга салыштырмалуу 5,6%га кыскарат, тїшїмдїїлїктїн кескин азайышы Кения менен Суданда да кїтїлїїдє. ФАОнун маалыматы боюнча, кире-шеси тємєн жана азык-тїлїк тартыш делген 51 єлкєдє 2019-жылы дан эгиндеринин жалпы тїшїмї 473,5 миллион тоннаны тїзєт деп билдир-ди БУУнун жаўылыктар кызматы.

Атай АЛТЫМЫШЕВ

2019-жылдын 24-сентябрымамлекеттик расмий гезити

44ЧЇЙ ОБЛУСУНУН КЕМИН РАЙОНУНУН

ИЛЬИЧ АЙЫЛ ЄКМЄТЇНЇН БАШЧЫСЫН КАЙРА ШАЙЛООНУ ЖАНА ТАЛАС

ОБЛУСУНУН КАРА-БУУРА РАЙОНУНУН АК-ЧИЙ АЙЫЛ ЄКМЄТЇНЇН БАШЧЫСЫН

ШАЙЛООНУ ДАЙЫНДОО ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ШАЙЛОО ЖАНА РЕФЕРЕНДУМ ЄТКЄРЇЇ БОЮНЧА

БОРБОРДУК КОМИССИЯСЫНЫНТОКТОМУ

2019-æûëäûí 17-ñåíòÿáðûíà äàéûíäàëãàí ×¿é îáëóñóíóí Êåìèí ðàéîíóíóí Èëüè÷ àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñûí øàéëîîäî äåïóòàò-òàðäûí äîáóøòàðûíûí êºï÷¿ë¿ã¿ «áàðäûê òàëàïêåðëåðãå êàðøû» ïîçèöèÿñû ¿÷¿í áåðèëãåí.

Òàëàñ îáëóñóíóí Êàðà-Áóóðà ðàéîíäóê ìàìëåêåòòèê àäìèíèñòðà-öèÿñûíûí áàø÷ûñû – àêèìèíèí 2019-æûëäûí 11-ñåíòÿáðûíäàãû ¹52 áóéðóãó ìåíåí Àê-×èé àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñû Áàÿëèåâ Êàéðàò Ñàòûáàåâè÷, ºç¿ áåðãåí àðûçûíûí íåãèçèíäå, ýýëåãåí êûçìàòûíàí áîøîòóëãàí.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à øàéëîî êîìèññèÿëàðû æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 6, 7, 18-áåðåíåëåðèíå, «Æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 49-áåðå-íåñèíå, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí 2017-æûëäûí 6-ÿíâàðûíäàãû ¹3 òîêòîìó ìåíåí áåêèòèëãåí «Àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñûí øàéëîîíóí òàðòèáè æºí¿íäº» Æîáîñóíà ûëàéûê, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñû

ÒÎÊÒÎÌ ÊÛËÀÒ:

1. ×¿é îáëóñóíóí Êåìèí ðàéîíóíóí Èëüè÷ àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷û-ñûí æà¢û òàëàïêåðëåðäè êºðñºò¿¿ ìåíåí êàéðà øàéëîî 2019-æûë-äûí 4-îêòÿáðûíà äàéûíäàëñûí æàíà ñààò 9-00äºí 12-00ãº ÷åéèí ºòêºð¿ëñ¿í.

2. Òàëàñ îáëóñóíóí Êàðà-Áóóðà ðàéîíóíóí Àê-×èé àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñûí øàéëîî 2019-æûëäûí 9-îêòÿáðûíà äàéûíäàëñûí æàíà ñààò 9.00äºí 12.00ãº ÷åéèí ºòêºð¿ëñ¿í.

3. Êåìèí æàíà Êàðà-Áóóðà àéìàêòûê øàéëîî êîìèññèÿëàðû øàé-ëîîíó ºòêºð¿¿í¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíà ûëàéûê óþøòóðñóí.

4. Áóë òîêòîì «Ýðêèí Òîî» ãàçåòàñûíà æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí ðàñìèé ñàéòûíà æàðûÿëàíñûí.

5. Áóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí òºðàãàñûíûí îðóí áàñàðû À.Ã. Áåêìàòîâãî æ¿êòºëñ¿í.

ÒªÐÀÃÀ Í. ØÀÉËÄÀÁÅÊÎÂÀ

Áèøêåê ø., 2019-æûëäûí 20-ñåíòÿáðû, ¹138

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АЙМАГЫНДА МУНАЙДЫ ЖАНА МУНАЙ ЗАТТАРДЫ ЭСЕПКЕ АЛУУ ЖАНА КОНТРОЛДОО ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫ3 РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇНТОКТОМУ

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíà ìóíàé çàòòàðäû òàøûï êèðãèç¿¿ãº, ñàêòîîãî, ºíä¿ð¿¿ãº æàíà ñàòóóãà êîíòðîëäó ê¿÷ºò¿¿ ìàêñàòûíäà, "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñ-òèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Òºìºíê¿ëºð áåêèòèëñèí:- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäà ìóíàéäû æàíà ìóíàé çàòòàðäû ýñåïêå àëóóíóí æàíà êîíòðîëäîîíóí

òàðòèáè æºí¿íäº æîáî, 1-òèðêåìåãå ûëàéûê;- Ìóíàéäû æàíà ìóíàé çàòòàðäû ýñåïêå àëóóíóí æàíà êîíòðîëäîîíóí ýëåêòðîíäóê ñèñòåìàñûíà êîþëóó÷ó

òåõíèêàëûê òàëàïòàð, 2-òèðêåìåãå ûëàéûê;- Ìóíàé çàòòàðãà ýëåêòðîíäóê òîâàðäûê-òðàíñïîðòòóê êîøòîìî êàãàçäûí ôîðìàñû, 3-òèðêåìåãå ûëàéûê.2. Ìóíàé çàòòàðäû òàøûï êèðãèç¿¿, ñàêòîî, ºíä¿ð¿¿ æàíà ñàòóó ìåíåí àëåêòåíãåí èøêåð ñóáúåêòòåð

(ìûíäàí àðû - ñóáúåêòòåð) 2020-æûëäûí 1-ÿíâàðûíàí òàðòûï ìóíàé çàòòàðäû áåð¿¿í¿í àâòîìàòòàøòûðûëãàí ýëåêòðîíäóê ñèñòåìàñûí êèðãèç¿¿ãº æàíà àíû êîëäîíóï áàøòîîãî ìèëäåòòåíäèðèëñèí.

3. Àâòîìàé êóþó÷ó ñòàíöèÿëàðäà ìóíàé çàòòàðäû ÷åêåíå ñàòóó÷ó èøêåð ñóáúåêòòåð 2020-æûëäûí 1-ÿí-âàðûíàí òàðòûï àð áèð îòóíäóí àòàëûøû áîþí÷à ÅÀÝÁ ÒÝÈ ÒÍ êîäóí êºðñºò¿¿ ìåíåí, ñàòûëóó÷ó îòóíäóí ò¿ð¿, ñàíû, áààñû æàíà æûéûíòûê áààñû òóóðàëóó ìààëûìàòòàðäû êîíòðîëäóê-êàññàëûê ÷åêêå áàñûï ÷ûãàðóó ôóíêöèÿñû áàð êîíòðîëäóê-êàññàëûê ìàøèíàëàðäû êîëäîíóóãà ìèëäåòò¿¿ ýêåíäèãè áåëãèëåíñèí.

4. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 1996-æûëäûí 1-íîÿáðûíäàãû ¹513 "×àðáàêåð ñóáúåêòòåðäèí èøèíå ìàìëåêåòòèê ñàëûê êîíòðîëóí ê¿÷ºò¿¿ áîþí÷à êýý áèð ÷àðàëàð æºí¿íäº" òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ êèðãèçèëñèí:

- 1-ïóíêòóíäàãû "ìóíàé çàòòàðûíà êîøòîî÷ó êàãàçäûí áëàíêûí" äåãåí ñºçäºð àëûï ñàëûíñûí.5. Òºìºíê¿ëºð ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí:- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2006-æûëäûí 27-èþíóíäàãû ¹461 "Ìóíàéçàò ïðîäóêòóëàðûí ýñåïêå

àëóó æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäà êîíòðîëäóê ïëîìáàëàðäû êîëäîíóó æºí¿íäº" òîêòîìó;- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2007-æûëäûí 27-àâãóñòóíäàãû ¹377 "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí

ªêìºò¿í¿í àéðûì ÷å÷èìäåðèíå ºçãºðò¿¿ëºðä¿ æàíà òîëóêòîîëîðäó êèðãèç¿¿ æàíà ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òàáóó æºí¿íäº" òîêòîìóíóí 73-ïóíêòó;

- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2008-æûëäûí 30-äåêàáðûíäàãû ¹735 "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ñàëûê êîäåêñèíèí 98, 242, 255, 257, 258, 280, 281, 287 æàíà 295-áåðåíåëåðèíèí æàíà "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Ñàëûê êîäåêñèí êîëäîíóóãà êèðãèç¿¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 11 -áåðåíåñèíèí òàëàïòàðûí èøêå àøûðóó áîþí÷à ÷àðàëàð æºí¿íäº" òîêòîìóíóí 5 æàíà 6-ïóíêòòàðû;

- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2009-æûëäûí 23-àïðåëèíäåãè ¹252 "Ìóíàé çàòòàðäû ýñåïêå àëóó æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäà êîíòðîëäóê ïëîìáàëàðäû êîëäîíóó æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2006-æûëäûí 27-èþíóíäàãû ¹461 òîêòîìóíà òîëóêòîîëîðäó æàíà ºçãºðò¿¿ëºðä¿ êèðãèç¿¿ òóóðàëóó" òîêòîìó;

-Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2011-æûëäûí 24-ôåâðàëûíäàãû ¹69 "Ìóíàé çàòòàðãà êîøòîî÷ó íàêëàäíîéäóí ôîðìàñûí áåêèò¿¿ æºí¿íäº" òîêòîìó.

6. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ýêîíîìèêà ìèíèñòðëèãè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿íº êàðàøòóó Ìàìëåêåòòèê ñàëûê êûçìàòû ìåíåí áèðäèêòå ýêè àéëûê ìººíºòòº ìóíàé çàòòàðäû áåð¿¿í¿í àâòîìàòòàø-òûðûëãàí ýëåêòðîíäóê ñèñòåìàñûí ñàòûï àëóó æàíà îðíîòóó ìåíåí áàéëàíûøêàí, ÷ûãûìäàð ñàðïòàëãàí æûëäûí è÷èíäå ÷ûãûìäàðäû ýñåïòåí ÷ûãàðóóãà áàãûòòàëãàí ºçãºðò¿¿ëºðä¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ñàëûê êîäåêñèíå êèðãèç¿¿í¿ êàðàøòûðãàí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí äîëáîîðóí èøòåï ÷ûêñûí æàíà áåëãèëåíãåí òàðòèïòå êèðãèçñèí.

7. Óøóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í Àïïàðàòûíûí ôèíàíñû æàíà êðåäèò ñàÿñàòû áºë¿ì¿íº æ¿êòºëñ¿í.

8. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí áåø ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ


МАМЛЕКЕТТИК ИШКАНАЛАРДЫН ИШМЕРДҮҮЛҮГҮ ТАРТИПКЕ

КЕЛТИРИЛЕТМамлекеттик ишканалардын башкаруучу кадрла-

рынын резервин тїзїїнїн тартиби жєнїндє жобо бекитилди. Тиешелїї чечимге Кыргыз Республика-сынын Премьер-министри Мухаммедкалый Абыл-газиев кол койду.Бул документтер мамлекеттик ишканалардын ишин

тартипке салууга жана Кыргыз Республикасынын Єкмєтїнє караштуу Мамлекеттик мїлктї башка-руу боюнча фондунун ролун кїчєтїїгє багытталган.Учурда Кыргыз Республикасынын Єкмєтїнє ка-

раштуу Мамлекеттик мїлктї башкаруу боюнча фон-ду иштеп жаткан 98 мамлекеттик ишкана менен иш жїргїзєт.Мамлекеттик ишканалар жєнїндє жобо мамлекет-

тик ишканаларды тїзїї, кайрадан уюштуруу, жоюу, башкаруу органдарынын компетенциясын жана ый-гарым укуктарын конкреттештирїї, мамлекеттик ор-гандардын мїлктїк абалын деталдаштырууну жєнгє салууга багытталган.Кабыл алынган мамлекеттик ишканалар жєнїн-

дє жобонун алкагында мамлекеттик ишканаларды єнїктїрїїнїн орто мєєнєттїї стратегиялык планы иштелип чыккан жана бекитилген. Анын негизинде ар бир жылдын бюджети иштелип чыккан.Мындан тышкары мамлекеттик ишканаларда фи-

нансылык дисциплинаны кїчєткєн, мамлекеттик мїлктї їнємдїї жана натыйжалуу пайдаланууга ба-гытталган, жетекчинин мамлекеттик ишкананын тїзїїчїсїнїн алдында кєзємєлдє болуусун жана отчет берїїсїн белгилеген бир катар ченемдер кир-гизилген.Ушуну менен бирге Мамлекеттик ишканалардын

башкаруучу кадрларынын резервин тїзїїнїн тарти-би жєнїндє жобо мамлекеттик ишканалардын же-текчилеринин кызмат орундарына талапкерлердин резервин тїзїї тартибин белгилейт.

Кыргыз РеспубликасынынЄкмєтїнїн Аппаратынын

маалыматтык камсыздоо бєлїмї

Єкмєттє Курсагы ач адам уктабайт

41 МАМЛЕКЕТ АЗЫК-ТҮЛҮК 41 МАМЛЕКЕТ АЗЫК-ТҮЛҮК ЖАРДАМЫНА МУКТАЖЖАРДАМЫНА МУКТАЖ


55

Кыргызстанда ар жылы сентябрь айынын акыр-кы жумасында “Улуттук

кан тапшыруу” жумалыгы єтєт. Саламаттыкты сактоо министр-лигинин маалыматына ылайык, аталган жумалык 23-сентябрдан тартып 27-сентябрга чейин ула-нат. Акцияны Кан борбору менен Кызыл Жарым Ай коому бирге-лешип єткєрїїдє. Кыргыз мамле-кеттик медициналык академия-сынын морфология корпусунда да “Баарыбызга коопсуз кан” де-ген акция башталды. Кан тапшы-руу медицина тармагында абдан маанилїї иш-чаралардын бири. Себеби, акыркы жылдары Кыр-гызстанда кан берген донорлор-дун саны азайып кеткен. Адис-тердин маалыматына караганда, кайсы учур болбосун борбордо кан запасы менен турушу керек. Анткени, кан куюу аркылуу кєп-тєгєн жарандарыбыздын ємїрї сакталып калат. Кан кєбїнесе ав-тоунаадан кырсыкка учураган-дарга, кан оорусу менен жабыр-

кагандарга, оор операция жасат-кандарга, боюнда бар аялдарга кєп керектелет. Сапаттуу кандын жетишсиздиги бир гана Кыргыз-станда эмес, дїйнєнїн кєп єлкє-лєрїндє маселе жаратып келет. Акыркы жылдары Кыргызстанда автоунаалардын кєбєйгєндїгї-нє байланыштуу жол кырсыкта-ры да кєп катталып, адам ємїрїн сактап калууга кан керектелїїдє. Кан керек жагдайлар жара-

лып калган учурда кан берген жарандардын катарын толукта-ган Жээнбек Мамбеткулов кан тапшырган учурда єзїн жеўил сезип калаарын айтат. “Мен кан керек дегендерге барып ташыр-ганда кадимкидей єзїмдї жеўил сезип калам. Анткени, ага чейин башым ооруп єзїм оор абалда алып жїрєм. Менин каным 1- топко кирет. Тааныштарым кєп кайрылгандыгына байланыштуу адам ємїрїн сактап калууга аз да болсо салым кошоюн деген їмїт менен жок деп айта албайм”, - дейт Ж.Мамбеткулов.

Адистер жогорудагыдай ак-циянын уюштурулуп жатканы жакшы саамалыктардын бири деп эсептешет. Анткени, ар би-рибиздин башыбызга кан керек болгон учур болуп калуусу мїм-кїн. Кыргызстанда кандын запа-сы аз болгондугуна байланыш-

туу аны сатып алып, куйдурган-дар да кєп кездешет. Бишкек шаарынын тургуну

Жылдыз Таабалдиева 2013-жы-лы кызын тєрєгєн учурда кан керек болуп, Бишкектеги Кан борборунан сатып алып куйдур-ган. “Канды акчага сатып алуу-

да адамга жакпай дагы калышы мїмкїн экен. Мага куюлган кан-ды дарыгерлер улам келип, эч не-ре болгон жоксузбу? – деп сурап жатышты. Кокус кан шашылыш керек болуп, ошол маалда акча-сы жок болуп кала турган бол-со, адам єлїп эле калат окшойт деп ойлоп калдым. Себеби, биз-дин єлкєдє кан жок деп тууган-дарын чогултуп барып кан тап-шырткандарды кєрїп эле жїрє-бїз”, - дейт Ж.Таабалдиева. Дарыгерлердин эсептєєсї

боюнча 25 жыл ичинде жаран-дардын кан тапшыруусу бир топ эле азайып кеткен. Канга мук-таж жарандардын саны кєп, би-рок кан берїїчїлєр аз болууда. Жогорудагыдай акцияларды кє-бїрєєк єткєрїп, жаштарга кан тапшыруу аркылуу кимдерге жардам бере алышаары туура-луу айтып, кєбїрєєк їгїт иште-рин жїргїзїї керек. Адистер до-норлордун аз болуп жатышынын бир себеби кан тапшыруу туура-сында элге маалыматтын жакшы жетпей жатышы дешїїдє. Миса-лы, 1985-жылы кан тапшырган донорлордун саны 178 232 адам болсо, 2016-жылы 39 426, ал эми 2017-жылы 37 280ди тїзсє, єткєн жылы 39 864 адамды тїзгєн.

Айнура ШАЙКЕЕВА

Жумалык єтїп жатат

КАН БЕРҮҮЧҮ ДОНОРЛОРДУН САНЫ АЗАЙДЫ

Єткєн жумада болуп єт-кєн окуялардын ичи-нен Баткен облусунда-

гы Лейлек районунун Максат айылындагы кыргыз-тажик чек арасындагы жаўжал баарыбыз-дын тынчыбызды алгандыгын жана єтє кунт коюу менен кєз салып тургандыгыбызды жашы-ра албайбыз. Бул катардагы эки адамдын уруш-талашы эмес, а кылымдардан бери бир арык-тан суу ичип, бир абадан дем алып келе жатышкан эки улут-тун єкїлдєрїнїн курал менен ок атышууларына чейин жет-кен чыр-чатагы улуттар ара-лык чоў жаўжалга айланып ке-тиши ыктымал эле. Ошондук-тан, кичинекей учкундан чоў жалындын тутанып кетишине жол бербєє максатында эки та-раптын – Кыргызстан менен Та-жикстандын президенттеринин бул окуяга абдан олуттуу ма-миле жасоо менен эки єлкєнїн Премьер-министрлерин баш, ви-це-премьерлерин, чек ара кыз-маттарынын, жергиликтїї бий-лик органдарынын жана башка

мекемелеринин жетекчилерин тєш кылып жеринде абал менен таанышып, эл-журт менен сїй-лєшїп, кызуу кандуулуктан са-бырдуулукка, акыл калчап иш кылууга чакырып, бардык ма-селени тынчтык сїйлєшїїлєр аркылуу гана чечїї тапшырма-сы менен жєнєтїшкєнї эў туу-ра чечим болду. Анткени, ушул аймактагы эки єлкєнїн айылда-рын кыйма-чийме аралап єткєн чек ара тилкелери да талаш-тар-тыштуу болуп узак жылдардан бери чечилбей келе жаткан 405 чакырымдын ичине кирет. Бї-гїнкї кїнгє чейин 72 чакырымы гана аныкталып, алар боюнча сїйлєшїїлєр улантылып жат-кандыгы белгилїї. Бул жаатта Кыргыз Республикасынын Пре-зиденти Сооронбай Жээнбеков менен Тажикстандын Президен-ти Эмомали Рахмон ушул жайда Аксай менен Ворухта, андан ки-йин Чолпон-Атада дал ушул чек ара маселелерин чечїїнї тез-детїї багытында эки тараптуу жолугушууларды єткєрїшїп, алгылыктуу макулдашууларга

жетишишип, бул жаатта иштер жїрїп жаткан эле. Чек ара айма-гындагы талаштуу, тактала элек жерлерде курулуш, ж.б. иштер-ди жїргїзбєє чечимдерине ке-лишсе да жергиликтїї бийлик органдарынын ошондой жумуш-тарды жасоого уруксат берип, кєз жумду мамиле жасоолору отко май тамызып, жок жер-ден чырдын тутанышына шарт тїзїп коюп жатышат. Жогору жактын тапшырмасын так, кый-шаюусуз аткаруу тємєнкї бий-лик баскычтары їчїн мыйзам болушу керек эмеспи. Мындай аткаруучулук бекем тартиптин жоктугунан улам тажик тарабы талаштуу футбол талаасынын аймагына беш объектини ку-ра баштаганда кыргыз тарабы ага жооп кылып бир объектини тургузууга киришип, натыйжада бул чырлашуунун аягы ок аты-шуулар жана адамдардын єлїмї, жарадар болуулары менен аяк-тап олтурат. Демек, мындай та-лаштуу жерлерди эртелеп так-ташып, бир чечимге келишип, делимитациялоо жана демар-

кациялоого чейин жетишпесек чала єлтїрїлгєн жыландай бол-гон бул маселе баары бир эрте-би-кечпи кайра-кайра тутана бериши калетсиз. Жагдайдын оор болушу эки тараптын теў бир да укум жерди бири-бири-бизге беришпейбиз деген талап-тарга катуу туруп жатышканын-да болуп жатат. Мурда чийилген карталардын бирин таанышса, бирин жаратышпай, эки ортодо карапайым эл чайналып-кый-налууда. Албетте, чек ара маселеси бир

тараптын эле каалоосу менен че-чилип калбай тургандыгы бы-шык. Анткени, биз тездетели де-генибиз менен экинчи тараптын да ага кызыкдар болушу кїтї-лєт. Демек, бир гана жол – сїй-лєшїїлєр, элдик дипломатияга салуу, эпке-сєзгє келїїлєр ме-нен гана ийгиликке жетишїї мїмкїндїгї кєрїнїп турат. Ошондуктан, тажик тараптан да Чубактын кунундай чубалжып, чечилїїсї эле создугуп келаткан бул аймактагы чек ара маселеси-не олуттуу мамиле жасоосун кї-тїї менен бирге улам-улам алар-дын эстерине салып, демилге-леп, сїйлєшїїлєргє чакырып, бир мїнєт да тыным албообуз абзел. Бул биздин эл алдындагы милдетибиз, жоопкерчилигибиз. Ошол себептїї эки тараптан тї-зїлгєн комиссиялардын иште-рин жандандырып, отурумда-рын тез-тез єткєрїп, бардык ма-селелерди ачык талкуулап, бир метрден болсо да жылыш кылып чечип кете берїї керек. Болбосо, чыр чыкканда эле эсибизге ке-лип, чуркап калабыз да, ал чыр убактылуу басылганында ко-шо тынчып, жайбаракат жїрє берїїгє болбойт. Ошондуктан, бардык кїч-аракетти ушул жаг-дайдын оўдуу чечилишине ба-гыттоо менен бирге буга тиеше-си бар бардык мамлекеттик бий-лик органдарынын биргелешкен ыргактуу иштерин камсыздап, жергиликтїї калктын суроо-та-лап, сунуш-пикирлерине, жїйє-лєрїнє да кєўїл буруп, алар ме-нен тыгыз аракеттенїї, улуттук

кызыкчылыктарды кылдат эске алуу талап кылынат.Ошондой эле миграция масе-

леси – жергиликтїї отурукташ-кан калктын, айрыкча жаштар-дын жер которуп борборго, ан-дан ары Россия, Казакстан, ж.б. чет єлкєлєргє иш издеп, жак-шы жашоону кєксєп, келечеги-нин камын кєрїп жапырт кетип жатышы да чоў кєйгєй жарата баштады. Айрымдары їйлєрїн сатып, аларды кєбїнчєсїн та-жик туугандар тил кат менен эле сатып алышып жатышка-нына маани бербей коюу туура эмес. Кеп ошол сатылган їйлєр-дї кантип, кайсы єлкєнїн мый-замдарына ылайыктап тариздеп жатышканына да тийиштїї ор-гандар кызыгып кєрїїлєрї ке-рек. Бул багыттагы иштердин да чоў саясий мааниси бар.

Дегеле, чек ара аймагында жашаган калкка ошол чек ара-быздын бузулбай бекем сакта-лышына кошуп жатышкан са-лымдарын эске алуу менен алар-га социалдык-экономикалык кєп жеўилдиктерди берїїбїз ке-рек деп ойлоймун. Себеби, оту-рукташып калган жерин, їйїн таштабай, ар бир укум жер їчїн жандарын да аябай кїрєшїп, эч нерседен тартынбай, коркпой, єздєрїнїн Мекенин кєздїн ка-региндей сактоого, коргоого ум-тулган мекенчил, патриот атуул-дарыбыздын бир їй, бир кєчє, бир айыл, бир аймак болуп чы-гып жатышы кубандырбай кой-бойт. Мекенибиз айылдан, де-мек, чек арадан башталып бїт аймагыбызды камтыйт. Айтор, чек ара маселеси ушуну ме-нен эле тынчып калат дегенден алыспыз, Анткени, алдыда да-гы кєп тїйшїктїї кїндєр кїтїп турат. Эў негизгиси, келечекке їмїттїї карап, мындай каргаша менен аяктаган чыр-чатактар-дын жок болушун бир кудайдан тилеп, анан єзїбїз да жаныбыз-ды їрєп сїйлєшїїлєрдї сїрє-мєлєп, оўдуу жыйынтыктарга жетише берїїгє батыл кирише берели.

Таалайбек ТЕМИРОВ

Жума сереп

МЕКЕНИБИЗ ЧЕК АРАДАН БАШТАЛАТ


Ишенбай Дюшенбиевич Кадырбековдун кайрылуусуна байланыштуу «Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеўешинин депутаттарын шайлоо жєнїндє» Кыргыз Республикасынынын конституциялык Мыйзамынын 30-беренесинин 4-бєлїгїнїн конституциялуулугун

текшерїї тууралуу иш боюнча

ЧЕЧИМИ2019-æûëäûí 4-ñåíòÿáðû Áèøêåê øààðû

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АТЫНАНКЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖОГОРКУ СОТУНУН КОНСТИТУЦИЯЛЫК ПАЛАТАСЫНЫН

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû: òºðàãàëûê êûëóó÷ó - ñóäüÿ Ê.Äóéøååâ, ñóäüÿëàð Ê.Àáäèåâ, ×.À.Àéäàðáå-êîâà, Ì.Ð.Áîáóêååâà, Ì.Ø.Êàñûìàëèåâ, Ê.Ì.Êèðãèçáàåâ, Ý.Ò.Ìàìûðîâ, À.Î.Íàðûíáåêîâà, Ý.Æ.Îñêîíáàåâ, ×.Î.Îñìîíîâà, Æ.È.Ñààëàåâäèí êó-ðàìûíäà, ñîò îòóðóìóíóí êàò÷ûñû Ê.À.Àáëàêèìîâäóí,

êàéðûëóó÷ó òàðàï – Èøåíáàé Äþøåíáèåâè÷ Êàäûðáåêîâäóí;æîîïêåð òàðàï – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí èøå-

íèì êàò áîþí÷à ºê¿ëäºð¿ Øàáäàíáåê Ìûðçàêóëîâè÷ Àëèøåâäèí, ×ûí-ãûçáåê Ìóðòàçàêóëîâè÷ Áåðäèìóðàòîâäóí;

áàøêà æàêòàð – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèíèí Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíäàãû òóðóêòóó ºê¿ë¿ Ëàòèï Ïàçûëîâè÷ Æóìàáàåâäèí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìº-ò¿í¿í èøåíèì êàò áîþí÷à ºê¿ë¿ Àñåëü Áåêíàçàðîâíà Àáäóðàèìîâàíûí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóìäàðäû ºòêºð¿¿ áîþí-÷à Áîðáîðäóê êîìèññèÿíûí èøåíèì êàò áîþí÷à ºê¿ë¿ Øàðøåíàëû óóëó Àäèëåòòèí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Þñòèöèÿ ìèíèñòðëèãèíèí èøå-íèì êàò áîþí÷à ºê¿ë¿ Àèäà Ìàðàòîâíà Êóðìàíáàåâàíûí êàòûøóóñóíäà,

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 97-áåðåíåñèíèí 1 æàíà 6-áºë¿êòºð¿í, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿ-ëûê ïàëàòàñû æºí¿íäº» êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 4, 18, 19, 37 æàíà 42-áåðåíåëåðèí æåòåê÷èëèêêå àëûï, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðå-çèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàò-òàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 30-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿í¿í êîíñòèòóöèÿëóóëóãóí òåêøå-ð¿¿ æºí¿íäº èøòè à÷ûê ñîòòóê îòóðóìäà êàðàï ÷ûêòû.

È.Ä.Êàäûðáåêîâäóí ºò¿í¿÷¿ áóë èøòè êàðîîãî ñåáåï áîëäó.«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-

íûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 30-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿í¿í Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿ æºí¿íäºã¿ ìàñåëåäå ê¿ìºíä¿¿ë¿êò¿í ïàéäà áîëóóñó áóë èøòè êàðîîãî íåãèç áîëäó.

Èøòè ñîòòóê îòóðóìãà äàÿðäàãàí ñóäüÿ-áàÿíäàìà÷û Æ.È.Ñààëàåâ-äèí ìààëûìàòûí óãóï æàíà êåëòèðèëãåí ìàòåðèàëäàðäû èçèëäåï ÷ûãûï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû

ÒÀÏÒÛ:

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòà-ñûíà 2019-æûëäûí 5-ôåâðàëûíäà È.Ä.Êàäûðáåêîâäóí «Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 30-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿í¿í Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 2-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íº, 52-áåðå-íåñèíèí 1-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòóíà, 70-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í áèðèí-÷è æàíà ¿÷¿í÷¿ àáçàöòàðûíà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿í òåêøåð¿¿ æºí¿íäº ºò¿-í¿÷¿ êåëèï ò¿øêºí.

ªò¿í¿÷òºí êåëèï ÷ûêêàíäàé, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäà ºê¿ë÷¿ë¿ê-ò¿¿ äåìîêðàòèÿ ìàìëåêåòòåãè ñàÿñèé àëàêàíûí àëäû¢êû ôîðìàñû áî-ëóï ýñåïòåëåò. Àíûí ìà¢ûçû æàðàíäàð áèéëèê îðãàíäàðûíà àëàðäûí êûçûê÷ûëûêòàðûí êºçäººãº ìèëäåòò¿¿ áîëãîí ºç¿í¿í ºê¿ëäºð¿í òàí-äîî æîëó ìåíåí ÷å÷èìäåðäè êàáûë àëóóäà òèêå êàòûøóóñóíäà æàíà ºç-äºð¿í¿í øàéëàíóóñóíäà òóðàò. Øàéëîî æàíà øàéëàíóó óêóêòóí æ¿çºãº àøûðûëóóñó æàðàíäàðäûí ìàìëåêåòòè áàøêàðóóíóí ìààíèë¿¿ ôîðìà-ëàðûíûí áèðè. Äåìåê, àð áèð æàðàí øàéëîî÷ó êàòàðû êèìäè øàéëàï æàòêàíûíà æàíà êèìãå ºç¿í¿í áèéëèãèíèí æ¿çºãº àøûðûëóóñóí áåðèï æàòêàíûíà êàéäûãåð ýìåñ.

Àðûçäàíóó÷ó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà øàéëîîíóí ñóáúåêòèëåðè àíûêòàëãàí äåï áåëãèëåéò, àëàð: Æîãîðêó Êå¢åøòèí äå-ïóòàòòàðû, Ïðåçèäåíò, æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóóíóí ºê¿ë÷¿-ë¿êò¿¿ îðãàíäàðûíûí äåïóòàòòàðû (2-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöû). Áèðîê, êàéðûëóóíóí ñóáúåêòè áîëæîãîíäîé ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó êîíñòèòóöèÿëûê ÷åíåìäèí ÷åãèíåí ÷ûãûï êåòêåí, àãà ûëàéûê êîíñòèòó-öèÿëûê Ìûéçàìäûí ÷ºéðºñ¿íº Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðûí øàé-ëîîíó àíûêòîî òàðòèáè ãàíà êèðãèçèëãåí (Êîíñòèòóöèÿíûí 70-áåðåíå-ñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í òºðò¿í÷¿ àáçàöû) æàíà Æîãîðêó Êå¢åøêå øàéëàíóó ñóáúåêòè ñàÿñèé ïàðòèÿ áîëóó êåðåê äåãåíäè ò¿ø¿íä¿ðãºí Ìûéçàì êè-éèíêèäåé ðåäàêöèÿäàãû ÷åíåìäè êàáûë àëãàí: «Æîãîðêó Êå¢åøòèí äå-ïóòàòòàðûí øàéëîîäî øàéëîî áþëëåòåíèíäå ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí àòà-ëûøòàðû ÷¿÷¿ êóëàêòà àíûêòàëãàíäàé êåçåêòå êºðñºò¿ëºò» (êîíñòèòóöèÿ-ëûê Ìûéçàìäûí 30-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿).

È.Ä.Êàäûðáåêîâ, ýãåðäå øàéëîî òóòóìó – áóë øàéëîî÷óíóí äîáóøóí ìàíäàòêà àéëàíòóó áîëñî, àë ýìè øàéëîî áþëëåòåíè øàéëîî÷óíóí æà-çóó æ¿ç¿íäºã¿ ýðêèí áèëäèðãåí ûðàñòàìàñû áîëãîí áîëñî, äåìåê, æàðàí-äàð øàéëîî áþëëåòåíèíäå êºðñºò¿ëãºí ñàÿñèé ïàðòèÿãà äîáóø áåð¿¿ ìåíåí, ìà¢ûçû áîþí÷à, ïàðëàìåíòêå ñàÿñèé ïàðòèÿíû øàéëàï êåëãåí òóðáàéáû äåéò. Íàòûéæàäà, ïàðëàìåíòòå ìûéçàì ÷ûãàðóó÷óëóê èøìåð-äèêòè ñàÿñèé ïàðòèÿëàð æ¿çºãº àøûðóóñó êåðåê ýëå, àë ýìè èø æ¿ç¿í-äº Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóìäàðäû ºòêºð¿¿ áîþí÷à Áîðáîðäóê êîìèññèÿ ìàíäàòòàðäû øàéëîî÷óëàð òààíûáàãàí ýëå áåéòààíûø àäàìäàðãà ìûéçàìñûç áåðãåí.

Êàéðûëóó÷ó òàðàïòûí ïèêèðè áîþí÷à, ñàÿñèé ïàðòèÿëàðãà äîáóøóí áåð¿¿ãº ìàæáóð áîëãîí àäàìäàð òèçìåäå êèì áàð ýêåíèí áèëãåí ýìåñ. Òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè ñàÿñèé ïàðòèÿ òàðàáûíàí ò¿ç¿ëáºñòºí, ïàð-òèÿíûí æåòåê÷èëèãè òàðàáûíàí ò¿ç¿ëºò, òàëàïêåðëåðäèí èðåòè áîëñî ñóáúåêòèâä¿¿ ôàêòîðëîðãî êºç êàðàíäû áîëóï êåëãåí. Íàòûéæàäà, äå-ïóòàòòûê ìàíäàò ýýëåðè ýë øàéëàãàí àäàìäàð ýìåñ, ñàÿñèé ïàðòèÿíûí ëèäåðëåðè òàðàáûíàí òàíäàëãàí àäàìäàð áîëóï êàëãàí. Áóë æàãäàé æà-ðàíäàðäûí äà, àãà ïàðòèÿ ëèäåðèíèí ýðêè áîëáîñî, ïàðëàìåíòêå øàéëà-íóó ì¿ìê¿íä¿ã¿í áåðãåí áàøêà êîíñòèòóöèÿëûê óêóãóí äà ÷åêòåï êîéãîí.

Îøîíäîé ýëå êàéðûëóóíóí ñóáúåêòè àêûëãà ñûéáàãàí êûðäààëäûí ò¿ç¿ëãºíä¿ã¿í äà áåëãèëåéò. Áèð æàãûíàí, øàéëàíãàí ïàðòèÿëàð êèøè-ëåðñèç êàéûï áîëóï èøòåé àëáàéò, ýêèí÷è æàãûíàí – ïàðëàìåíòêå ý÷ êèì áèëáåãåí áåéòààíûø àäàìäàð êåëèï ò¿ø¿¿äº, êûçûãû, àëàðãà æà-ðàíäàð äîáóøóí áåðãåí ýìåñ ýëå. Àíû ìåíåí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûí-äà æàðàíäàðäûí äåïóòàòòàðäû øàéëîî áîþí÷à óêóêòàðû áóçóëóóäà, áóë Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æîãîðóäà êºðñºò¿ëãºí ÷åíåìäåðèíå êà-ðàìà-êàðøû êåë¿¿äº.

È.Ä.Êàäûðáåêîâäóí ïèêèðè áîþí÷à êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí òà-ëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìèí êàáûë àëãàí ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó øàéëîîíóí ïðîïîðöèÿëóó òóòóìó ïàðòèÿãà äîáóø áåð¿¿í¿ áîëæîéò æàíà äåïóòàòòûê ìàíäàòòàð ñàÿñèé ïàðòèÿíûí òàëàïêåðëåð òèçìåñèíäå òóðãàí àäàìäàð-ãà, øàéëîî÷óëàð àëàðäû áèëñå äà, áèëáåñå äà, àëàðãà äîáóø áåðèøñå äà, áåðèøáåñå äà, ºòêºð¿ë¿ï áåðèëåò.

Îøîíó ìåíåí áèðãå, È.Ä.Êàäûðáåêîâ ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî òóòó-ìó øàéëîî òóòóìóíóí áèð ò¿ð¿ êàòàðû òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè ¿÷¿í áå-ðèëãåí äîáóøòàðäûí ïðîïîðöèÿñûíà æàðàøà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåëå-ðè îðòîñóíäà äåïóòàòòûê ìàíäàòòàð áºë¿øò¿ð¿ë¿¿÷¿ øàéëîîíóí æûéûí-òûêòàðûí àíûêòîî òàðòèáèí ãàíà àíûêòàéò äåï áåëãèëåéò. Äåìåê, øàé-ëîî áþëëåòåíèíèí òåêñòèíäå ñàÿñèé ïàðòèÿëàðûíûí àòàëûøòàðû ýìåñ, ñàÿñèé ïàðòèÿëàðûíûí òàëàïêåðëåðèíèí òèçìåñè êºðñºò¿ë¿ø¿ êåðåê.

Àðûçäàíóó÷óíóí ïèêèðè áîþí÷à, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 70-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í òºðò¿í÷¿ àáçàöûíà ûëàéûê ºç¿ òàíäàãàí ïðîïîðöèîíàëäóó òóòóìäóí âàðèàöèÿ-ñûíà íåãèçäåëãåí øàéëîîíóí æûéûíòûêòàðûí àíûêòîî òàðòèáèí ãàíà áåëãèëººãº òèéèø ýëå.

Àíäàí òûøêàðû, êàéðûëóó ñóáúåêòè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñ-òèòóöèÿñûíäà Æîãîðêó Êå¢åø æàðàíäàð òàðàáûíàí øàéëàíãàí 120 äå-ïóòàòòàí, îøîíäîé ýëå øàéëîî ê¿í¿íº êàðàòà æàøû 21ãå æåòêåí æàíà øàéëîîãî óêóêòóó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àð áèð æàðàíû Æîãîðêó Êå-¢åøòèí äåïóòàòû áîëóï øàéëàíà àëàò äåãåí ìàñåëå äààíà îðíîòóëãà-íûí áåëãèëåéò. Îøåíòèï, È.Ä.Êàäûðáåêîâäóí ïèêèðè áîþí÷à, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû øàéëîî÷óëàðãà òàëàïêåðëåðäèí òèç-ìåñè ¿÷¿í ãàíà ýìåñ, äåïóòàòòûêêà òàëàïêåð áîëãîí òèçìåäåãè èðåòèíå äà òààñèð ýò¿¿ ¿÷¿í äîáóø áåð¿¿ óêóãóí áåðãåí. Îøåíòèï, òàëàïêåðëåð-äèí òèçìåñè à÷ûê áîëóó êåðåê, àíòêåíè òàëàïêåðëåðäèí à÷ûê òèçìåñèíèí êîëäîíóëóøó ïàðëàìåíòòåãè ºç¿í¿í ºê¿ëäºð¿í¿í ïåðñîíàëäûê êóðàìû-íà ïàðòèÿëàðäûí òààñèðèí ãàíà àçàéòïàñòàí, øàéëîî÷óëàðäûí äåïóòàò-òàðäû øàéëîî óêóãóí êàéðà êàëûáûíà êåëòèðìåê.

Æîãîðóäà áàÿíäàëãàíäûí íåãèçèíäå, àðûçäàíóó÷ó òàëàøûëûï æàò-êàí æîáîíó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà êàðàìà-êàðøû êåëåò äåï òààíóóíó ñóðàíóóäà.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòà-ñûíûí ñóäüÿëàð êîëëåãèÿñûíûí 2019-æûëäûí 18-ìàðòûíäàãû àíûêòà-ìàñû ìåíåí È.Ä.Êàäûðáåêîâäóí ºò¿í¿÷¿ ºíä¿ð¿øêº êàáûë àëûíãàí.

Ñîòòóê îòóðóìäà êàéðûëóó÷ó òàðàï ºç¿í¿í òàëàïòàðûí êîëäîãîí æà-íà àëàðäû êàíààòòàíäûðóóíó ñóðàíãàí.

Æîîïêåð òàðàïòûí ºê¿ë¿ Ø.Ì. Àëèøåâ àðûçäàíóó÷óíóí æ¿éºëºð¿í êèéèíêèäåé íåãèçäåð áîþí÷à æàðàêñûç äåï ýñåïòåéò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû ýãåìåíä¿¿, äåìîêðàòèÿëûê ìàìëåêåò, ýëè ýãå-ìåíä¿¿ë¿êò¿í ýýñè æàíà ìàìëåêåòòèê áèéëèêòèí æåêå áóëàãû, ºç áèé-ëèãèí ò¿çäºí-ò¿ç øàéëîîëîðäî æàíà ðåôåðåíäóìäàðäà, îøîíäîé ýëå ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðäûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îð-ãàíäàðûíûí ñèñòåìàñû àðêûëóó æ¿çºãº àøûðàò (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 1 æàíà 2-áåðåíåñè). Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåí-òèí, æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóóíóí ºê¿ë÷¿ë¿êò¿¿ îðãàíäàðûíûí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æàëïû, òå¢ æàíà ò¿ç øàéëîî óêóãóíóí íåãèçèí-äå æàøûðóóí äîáóø áåð¿¿ ìåíåí ºòêºð¿ëºò (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 4-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿).

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû æàíà Àäàì óêóêòàðûíûí æàëïû äåêëàðàöèÿñû (21-áåðåíåñèíèí 1, 3-áåðåíåëåðè), Àòóóëäóê æà-íà ñàÿñèé óêóêòàð æºí¿íäº ýë àðàëûê ïàêò (25-áåðåíåñèíèí à, b ïóíêò-òàðû), Êºç êàðàíäûñûç Ìàìëåêåòòåð Øåðèêòåøòèãèíäå êàòûøóó÷ó áîë-ãîí 2002-æûëäûí 7-îêòÿáðûíäàãû ìàìëåêåòòåðäèí äåìîêðàòèÿëûê óêóê-òàðûíûí, øàéëîî óêóêòàðûíûí æàíà ýðêèíäèêòåðäèí ñòàíäàðòòàðû æº-í¿íäº Êîíâåíöèÿñû (1-áåðåíåíèí 3, 4-ïóíêòòàðû æàíà 2-áåðåíåñèíèí à ïóíêòó) ñûÿêòóó ýë àðàëûê àêòûëàðûíäà áåêèòèëãåí ýë àðàëûê øàéëîî ñòàíäàðòòàðû ìûéçàì ÷ûãàðóó÷óíóí øàéëîî òóòóìóíóí êàéñû áèð ò¿ð¿í îðíîòóóãà ìèëäåòòåíäèðáåéò. Øàéëîî òóòóìóíóí ò¿ð¿í òàíäîî æàíà ìûé-çàìäà òèéèøò¿¿ øàéëîî ïðîöåäóðàëàðûíûí áåêèòèëèøè ìàìëåêåòòèí êîíêðåòò¿¿ êîîìäóê-ñàÿñèé øàðòòàðûíà æàíà ñàÿñèé òóòóìóíóí ºí¿ã¿¿ ºçãº÷ºë¿êòºð¿íº êºç êàðàíäû. Îøåíòèï, êàéñû áèð øàéëîî òóòóìó ºç¿-íºí ºç¿ ýëå æàðàíäàðäûí øàéëîî óêóêòàðûí êåìñèíò¿¿í¿í êºðñºòê¿÷¿ êàòàðû êûçìàò êûëà àëáàéò.

«Ñàÿñèé ïàðòèÿëàð æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 3-áåðåíåñèíäå ñàÿñèé ïàðòèÿëàð êàëêòûí áåëãèë¿¿ áèð áºë¿ã¿í¿í ñàÿ-ñèé ýðêèí èøêå àøûðóó ìàêñàòûíäà ò¿ç¿ëºò æàíà ìàìëåêåòòèê áàøêàðóó èøòåðèíå: Æîãîðêó Êå¢åøêå, ìàìëåêåòòèê êûçìàòòàðãà æàíà æåðãèëèê-ò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûíà øàéëîî ¿÷¿í ºçäºð¿í¿í òàëàï-êåðëåðèí êºðñºò¿¿, ºê¿ë÷¿ë¿êò¿¿ îðãàíäàðäà ôðàêöèÿëàðäû ò¿ç¿¿ ò¿ð¿í-äº êàòûøóóíó íåãèçãè ìàêñàò êàòàðû êîþøàò. Ìûíäà ïàðòèÿíûí íåãèçãè áåëãèëåðè áîëóï ýëäèê àíûí è÷èíäå áåëãèë¿¿ æàøêà æåòêåí æàðàíäàð-äûí ñóíóø áîëóøó, ì¿÷ºë¿êò¿í ûêòûÿðäóóëóãó æàíà ñàÿñèé ïðîãðàììà-äà ÷àãûëäûðûëãàí æàëïû èäåîëîãèÿíûí, ìàêñàòòûí æàíà ñòðàòåãèÿíûí áîëóóñó ñàíàëààðû, áóë ºç êåçåãèíäå æàøû 18ãå æåòêåí æàðàíäàð øàé-ëîîãî, àë ýìè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà áåëãèëåíãåí æàøû êóðàãûíà æåòêåíäå ìàìëåêåòòèê áèéëèê îðãàíäàðûíà æàíà æåð-ãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûíà øàéëàíóóãà óêóêòóóëóãó «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí øàéëîî æºí¿íäº» êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 3-áåðåíå-ñèíèí 1-áºë¿ã¿í¿í òàëàïòàðûíà ûëàéûê êåëýýðè ýñêå àëûíóóãà òèéèø.

Îøåíòèï, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû ïðîïîð-öèîíàëäóó øàéëîî òóòóìóíäàãû æàáûê òèçìåëåð øàéëîîëîðäó óêóêòóê æºíãº ñàëóó ìåõàíèçìèíäå áîðáîðäóê îðóíãà ýý áîëîîðóí àíûêòàãàí. Àíòêåíè øàéëîî÷óëóê óêóêòóê ìàìèëåëåðäèí íåãèçãè áåëãèëåðè ýëäèê áèéëèêòèí òðàíñôîðìàöèÿëàíóóñóíäà ýðêèí æàíà äåìîêðàòèÿëûê øàé-ëîîëîð àðêûëóó ìàìëåêåòòèê æàíà ìóíèöèïàëäûê áèéëèêêå æàðàíäàð-äûí ïðàêòèêàëûê êàòûøóóñóí êàìñûç êûëãàí ºçãº÷º ñîöèàëäûê-ñàÿñèé ìàçìóí ìåíåí àëäûí àëà àíûêòàëàò.

Îøîíäîé ýëå Ø.Ì.Àëèøåâ ìûíäàé ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî òóòóìó-íóí òèáè Åâðîïà ïàðëàìåíòèíå, îøîíäîé ýëå Ðîññèÿ Ôåäåðàöèÿñû, Èç-ðàèëü æàíà Åâðîïà áèðèìäèãè ñûÿêòóó ä¿éíºí¿í êºïòºãºí ºëêºëºð¿íäº øàéëîîëîðäî êîëäîíóëàò.

Óøóãà ûëàéûê, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïó-òàòòàðûí øàéëîîäî øàéëîî áþëëåòåíèíäå ÷¿÷¿ óëàê ìåíåí àíûêòàëãàí êåçåêòåãè ñàÿñèé ïàðòèÿíûí àòàëûøûíûí êºðñºò¿ë¿ø¿ êîíñòèòóöèÿëóó ýìåñ äåï ñàíàëáàéò.

Îøåíòèï, ÷¿÷¿ êóëàê ìåíåí àíûêòàëãàí êåçåêòå ñàÿñèé ïàðòèÿíûí àòàëûøû ãàíà øàéëîî áþëëåòåíèíäå êºðñºò¿ë¿ø¿ æºí¿íäº òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäèí êºðñºòìºñ¿í Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿ-ñûíûí 2-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íäº, 52-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíê-òóíäà áåêèòèëãåí æàëïûëûê ïðèíöèïòåðèí, øàéëîî óêóãóíóí òå¢äèãèí, æàðàíäàðäûí ìàìëåêåòòèê áèéëèê îðãàíäàðûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àë-äûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûí øàéëîîãî æàíà àëàðãà øàéëàíóóãà óêóêòà-ðûí áóçáàãàí àêòèâä¿¿ øàéëîî óêóãó øàéëîî÷ó òàðàáûíàí æ¿çºãº àøû-ðûëóóñó ¿÷¿í çàðûë áîëãîí òàëàï êàòàðû êàðàëóóãà òèéèø.

Æîîïêåð òàðàïòûí ýêèí÷è ºê¿ë¿ ×.Ì.Áåðäèìóðàòîâ Ø.Ì.Àëèøåâäèí æ¿éºëºð¿í êîëäîãîí.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèíèí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíäàãû òóðóêòóó ºê¿ë¿ Ë.Ï.Æó-ìàáàåâ ïàðòèÿëûê òèçìåëåð ïðîïîðöèîíàëäóó ºê¿ë÷¿ë¿êò¿í òóòóìó ïàð-òèÿëàð æå êûéìûëäàð òàëàïêåðëåðèí êºðñºò¿¿ ïðèíöèáèíå íåãèçäåë-ãåí, øàéëîî÷óëàðãà êºðñºò¿ëãºí òàëàïêåðëåð è÷èíåí äàãû, ïàðòèÿëàð è÷èíåí äàãû òàíäàï àëóó ýðêèíäèãèíèí áåëãèë¿¿ äàðàæàñû áåðèëèøè ì¿ìê¿í. Ìà¢ûçûíäà, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó øàéëîîëîðäóí ïðîïîðöèîíàë-äóó òóòóìóíóí òºðò ò¿ð¿í¿í áèðèí êèðãèç¿¿ãº óêóêòóó, àëàð: à÷ûê, æàáûê, ýðêèí òèçìåëåð æàíà ïàíàøàæ.

Ïàðòèÿëûê òèçìåëåð áîþí÷à äîáóø áåð¿¿í¿í ïðîïîðöèîíàëäóó òóòó-ìó àð áèð ïàðòèÿ òàðàáûíàí ýëåêòîðàòêà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí áå-ðèëèøèí áîëæîéò. Øàéëîî÷óëàð ïàðòèÿãà äîáóø áåðåò, ïàðòèÿëàð áîëñî øàéëîî àéìàãûíäàãû ïðîïîðöèîíàëäóó ¿ë¿ø¿íº æàðàøà ìûéçàì ÷ûãà-ðóó îðãàíäûíäàãû îðóíäàðãà ýý áîëóøàò. Òàëàïêåðëåð è÷èíåí æå¢¿¿÷¿-ëºð òèçìåäåãè àëãàí îðóíäàðûíà æàðàøà àíûêòàëàò.

Ë.Ï.Æóìàáàåâäèí ïèêèðè áîþí÷à, êàéñû áèð øàéëîî òóòóìóíóí ò¿-ð¿í òàíäîî, ìûéçàìäà òèéèøò¿¿ ìåõàíèçìäåðäèí, êàðàæàòòàðäûí æàíà ìåòîääîðäóí áåêèòèëèøè, øàéëîî ïðîöåäóðàëàðûíûí èøòåëèï ÷ûãûøû ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó òàðàáûíàí ºëêºí¿í êàéñû áèð ºí¿ã¿¿ êàäàìûíäàãû ò¿ç¿ëãºí òàðûõûé æàíà ñîöèàëäûê ñàÿñèé øàðòòàðäû ýñêå àëóó ìåíåí äèñêðåöèÿëûê íåãèçäå æ¿çºãº àøûðûëàò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 70-áåðåíåñèíå ûëà-éûê Æîãîðêó Êå¢åø 120 äåïóòàòòàí òóðàò, àëàð ïðîïîðöèîíàëäûê òóòóì áîþí÷à 5 æûëãà øàéëàíàò æàíà øàéëîîíóí æûéûíòûãû áîþí÷à ñàÿñèé ïàðòèÿ ïàðëàìåíòòå 65òåí àøïàãàí äåïóòàòòûê ìàíäàò àëûøû ì¿ìê¿í.

Îøåíòèï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî ¿÷¿í øàéëîî òó-òóìóíóí ïðîïîðöèîíàëäóó ò¿ð¿í ò¿çäºí-ò¿ç áåêèòåò äà, ñàÿñèé ïàðòèÿ-ëàðäûí Æîãîðêó Êå¢åøòèí øàéëîîñóíà êàòûøóóãà óêóãóí îðíîòóï, àí-äàí àðû Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíå äåïóòàòòàðäû øàéëîî òàðòèáè êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäà áåëãèëåíåò äåï àíûêòàéò.

Ë.Ï.Æóìàáàåâäèí ïèêèðè áîþí÷à, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçè-äåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòà-ðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçà-ìûíäà æàëïûëûê, äîáóøòàðäûí òå¢äèãè, òèêå æàáûê äîáóø áåð¿¿, ñàÿ-ñèé ïàðòèÿëàðäûí ì¿ìê¿íä¿êòºð òå¢äèãè ñûÿêòóó øàéëîîëîðäó óþøòó-ðóóíóí æàíà ºòêºð¿¿í¿í áàðäûê ýë àðàëûê äåìîêðàòèÿëûê ïðèíöèïòåð ñàêòàëãàí. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäà Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðûí øàéëîîëîðóíäà æàáûê òèçìåëåðäèí ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî òóòóìó (ñåíåê òèçìå) êîëäîíóëàò, ìûíäà øàéëîî÷ó òåê òàëàïêåðëåðäèí òèçìå-ñè ¿÷¿í äîáóø áåðåò. Òèçìåäåãè òàëàïêåðëåð ïàðòèÿíûí ñúåçäèíäå áå-êèòèëãåí òàðòèïòå æàéãàøòûðûëàò.

Àíäàí òûøêàðû, Ë.Ï.Æóìàáàåâ êºðñºò¿ëãºí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûé-çàìäûí 60-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íº ûëàéûê òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ æºí¿íäº ÷å÷èì ñàÿñèé ïàðòèÿíûí ñúåçäèíäå æàøûðóóí äîáóø áåð¿¿ ìåíåí êàáûë àëûíàò, àãà ºëêºí¿í áàðäûê ðåãèîíäîðóíàí äåëåãàò-òàð êåëèï êàòûøàò, áóë ïàðòèÿíûí ëèäåðè òàðàáûíàí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí ºç¿ áèëèï ò¿ç¿¿ ì¿ìê¿íä¿ã¿í æîêêî ÷ûãàðàò äåï áåëãèëåãåí.

Êºðñºò¿ëãºí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 60-áåðåíåñèíèí 5-áºë¿ã¿-íº ûëàéûê ñàÿñèé ïàðòèÿ êºðñºòêºí æàíà ñàÿñèé ïàðòèÿíûí êîëó æàíà ìººð¿ ìåíåí ûðàñòàëãàí òàëàïêåðëåð òèçìåñè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí øàéëîîëîðäó æàíà ðåôåðåíäóìäàðäû ºòêºð¿¿ áîþí÷à Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñûíà áåðèëåò. Àíäàí êèéèí òèçìåíèí êóðàìû æàíà æàé-ãàøòûðûëãàí òàðòèáè òàëàïêåðëåð òèçìåäåí ÷ûãûï êåòèï ýëå êåòïåñå, êàëãàí ó÷óðäà ºçãºð¿ø¿ ì¿ìê¿í ýìåñ.

Ë.Ï.Æóìàáàåâ áåëãèëåíãåí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 61-áåðåíå-ñèíèí 11-áºë¿ã¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîîëîðäó æàíà ðåôå-ðåíäóìäàðäû ºòêºð¿¿ áîþí÷à Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñû òàëàï-êåðëåðäèí òèçìåñè êàòòîîäîí ºòêºíäºí êèéèí 5 êàëåíäàðäûê ê¿íäºí

êå÷èêòèðáåñòåí ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí àòàëûøûí, îøîíäîé ýëå ñàÿñèé ïàðòèÿíûí àòûíàí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèíå êèðãåí òàëàïêåðëåðäèí ôàìèëèÿñûí, àòû-æºí¿í (èøòåãåí èøèí) êºðñºò¿¿ ìåíåí òàëàïêåðëåð-äèí òèçìåñèí êàòòîî æºí¿íäº áèëäèð¿¿ áàñìà êàðàæàòòàðûíäà æàðûÿ-ëàéò. Àíäàí òûøêàðû, êºðñºò¿ëãºí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 29-áåðå-íåñèíèí 3-áºë¿ã¿íº ûëàéûê äîáóø áåð¿¿ ¿÷¿í æàéäà øàéëîî êîìèññèÿ-ñû êåðåãå êºðíºêòºðä¿ æàñàéò, àëàðäà áàðäûê òàëàïêåðëåð, òàëàïêåð-ëåðäèí òèçìåëåðèí êàòòàòêàí ñàÿñèé ïàðòèÿëàð æºí¿íäº ìààëûìàòòûê ìàòåðèàëäàð æàéãàøòûðûëàò.

Îøåíòèï, Ë.Ï.Æóìàáàåâ òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåð Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà êàðàìà-êàðøû êåëáåéò äåï ýñåïòåéò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í ºê¿ë¿ À.Á.Àáäóðàèìîâà ºò¿-í¿÷òº áàÿíäàëãàí æ¿éºëºð òóóðàñûíäà ìûíäàé äåï ò¿ø¿íä¿ðìº áåðåò.

Êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìãà ûëàéûê ñàÿñèé ïàðòèÿ êºðñºòêºí æàíà ñàÿ-ñèé ïàðòèÿíûí êîëó æàíà ìººð¿ ìåíåí ûðàñòàëãàí òàëàïêåðëåð òèçìå-ñè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîîëîðäó æàíà ðåôåðåíäóìäàðäû ºò-êºð¿¿ áîþí÷à Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñûíà áåðèëåò. Àíäàí êèéèí òèçìåíèí êóðàìû æàíà æàéãàøòûðûëãàí òàðòèáè òàëàïêåðëåð òèçìåäåí ÷ûãûï êåòèï ýëå êåòïåñå, êàëãàí ó÷óðäà ºçãºð¿ø¿ ì¿ìê¿í ýìåñ. Ìûíäàé ó÷óðäà ìûéçàìäûí òàëàïòàðûí ýñêå àëóó ìåíåí ÷ûãûï êåòêåí òàëàïêåð-äèí îðäóíà ñàÿñèé ïàðòèÿíûí áàøêà ì¿÷ºñ¿ êåëåò.

Êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 61-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿íº ûëàéûê Áîð-áîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñû äîêóìåíòòåð êàáûë àëûíãàí ê¿íäºí òàðòûï 10 êàëåíäàðäûê ê¿í è÷èíäå òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ òàðòè-áèí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí òàëàïòàðûíà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿í òåêøåðåò æàíà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàòòîîíó æ¿çºãº àøûðàò æå êàòòîîäîí áàø òàðòóó æºí¿íäº æ¿éºë¿¿ ÷å÷èì ÷ûãàðàò.

Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñû òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàòòàãàí-äàí êèéèí êºðñºò¿ëãºí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 61-áåðåíåñèíèí 11-áºë¿ã¿íº ûëàéûê 5 êàëåíäàðäûê ê¿íäºí êå÷èêòèðáåñòåí ñàÿñèé ïàð-òèÿëàðäûí àòàëûøûí, îøîíäîé ýëå ñàÿñèé ïàðòèÿíûí àòûíàí òàëàï-êåðëåðäèí òèçìåñèíå êèðãåí òàëàïêåðëåðäèí ôàìèëèÿñûí, àòû-æºí¿í (èøòåãåí èøèí) êºðñºò¿¿ ìåíåí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàòòîî æºí¿í-äº áèëäèð¿¿ áàñìà êàðàæàòòàðûíäà æàðûÿëàéò.

Äåìåê, ñàÿñèé ïàðòèÿëàð êºðñºòêºí òàëàïêåðëåð òèçìåñè æàøûðóóí ýìåñ, à÷ûêòàí à÷ûê æàðûÿëàíóóäà àð áèð øàéëîî÷ó àíû ìåíåí òààíû-øà àëàò.

Àíäàí òûøêàðû, êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 29-áåðåíåñèíèí 3-áº-ë¿ã¿íº ûëàéûê Äîáóø áåð¿¿ ¿÷¿í æàéäà øàéëîî êîìèññèÿñû êåðåãå êºðíºêòºðä¿ æàñàéò, àëàðäà áàðäûê òàëàïêåðëåð, òàëàïêåðëåðäèí òèç-ìåëåðèí êàòòàòêàí ñàÿñèé ïàðòèÿëàð æºí¿íäº ìààëûìàòòûê ìàòåðèàë-äàð æàéãàøòûðûëàò.

Øàéëîîëîð äàéûíäàëãàíãà ÷åéèí øàéëîî÷óëàð ñàÿñèé ïàðòèÿëàð, àëàðäûí ïðîãðàììàñû æàíà àð áèð ñàÿñèé ïàðòèÿ êºðñºòêºí òàëàï-êåðëåðäèí òèçìåñè ìåíåí òààíûøóó ìàêñàòûíäà ¿ã¿òòºº èø-÷àðàëà-ðû æ¿ðã¿ç¿ëºò.

À.Á.Àáäóðàèìîâà ìûéçàìäàðäû äåïóòàòòûê ìàíäàòòàðäû áºë¿øò¿-ð¿¿í¿í òàê òàðòèáè, øàðòòàðû àíûêòàëãàí, îøîíäîé ýëå äåïóòàòòûê áîø ìàíäàòûí áåð¿¿ òàðòèáè êºðñºò¿ëãºí.

Ìûéçàìäàð ìûéçàìäûí ÷åíåìäåðèí áóçóó æå àíäàí ÷åòòåãåíäèê ¿÷¿í äàéûì æîîïêåð÷èëèêòè êàðàéò, óøóãà áàéëàíûøòóó ôàêòûëàð äàëèëäåí-ãåíäå ìûéçàìäà áåëãèëåíãåí ÷åêòåí ÷ûêêàí óêóêêà êàðøû àð êàíäàé àðà-êåòòåð êóóãóíòóêòîîãî àëûíàò.

Áàÿíäàëãàíäûí íåãèçèíäå, À.Á.Àáäóðàèìîâà òàëàøûëûï æàòêàí ÷å-íåì Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà êàðàìà-êàðøû êåë-áåéò äåï ýñåïòåéò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîîëîðäó æàíà ðåôåðåíäóìäàðäû ºòêº-ð¿¿ áîþí÷à Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñûíûí ºê¿ë¿ Øàðøåíàëû óóëó À. êèéèíêèíè áåëãèëåãåí.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 70-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿-ã¿íº ûëàéûê Æîãîðêó Êå¢åø ïðîïîðöèîíàëäóó ñèñòåìà áîþí÷à 5 æûëäûê ìººíºòêº øàéëàíóó÷ó 120 äåïóòàòòàí òóðàò. Øàéëîîíóí æûéûíòûêòàðû áîþí÷à ñàÿñèé ïàðòèÿãà ïàðëàìåíòòå 65òåí êºï ýìåñ äåïóòàòòûê ìàí-äàò áåðèëèøè ì¿ìê¿í. Ïàðëàìåíòêå ºò¿¿ ¿÷¿í øàéëîî áîñîãîñóí êîøóï àëãàíäà Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðûí øàéëîîíóí òàðòèáè êîíñòèòó-öèÿëûê ìûéçàì ìåíåí àíûêòàëàò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàì ìåíåí äåïóòàòòàðäû øàéëîî òàðòèáè ãàíà ýìåñ, ïàðëàìåíòêå ºò¿¿ ¿÷¿í øàéëîî ÷åãè äà àíûêòàëàò äåï áåëãèëåíãåí. Áàøêà÷à àéòêàíäà, Øàðøå-íàëû óóëó À. ïèêèðè áîþí÷à, ñàÿñèé ïàðòèÿ ¿÷¿í ïàðëàìåíòòå îðóíäóí êºðñºò¿ëãºí¿, øàéëîî ÷åãèíèí áåëãèëåíèøè ïàðëàìåíòêå ñàÿñèé ïàð-òèÿëàð øàéëàíàò äåï àíûêòàéò.

Ïðîïîðöèîíàëäóó òóòóì áîþí÷à øàéëîîëîðäó ºòêºð¿¿äº äåïóòàò-òûê ìàíäàòòàð òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèíå áåðèëãåí äîáóøòàðäûí ïðî-ïîðöèÿñûíà æàðàøà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè è÷èíäå áºë¿øò¿ð¿ëãºí-ä¿ã¿íº áàéëàíûøòóó, ýãåð áóë òèçìåëåð ïàéûçäûê ÷åêòåí àøêàí áîëñî, Øàðøåíàëû óóëó À. êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäà àíûêòàëãàí ñàÿñèé ïàð-òèÿëàðäûí ïàðëàìåíòêå ºò¿ø¿ æºí¿íäº ÷åíåì óêóêòóó áîëóï ñàíàëàò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîîëîðäó æàíà ðåôåðåíäóìäàðäû ºò-êºð¿¿ áîþí÷à Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñûíûí ïèêèðè áîþí÷à, òà-ëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäèí êîíñòèòóöèÿëóóëóãó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 4-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿ ìåíåí ûðàñòàëàò, àíäà ñàÿñèé ïàðòèÿëàð æàðàíäàðäûí ñàÿñèé ýðêèí áèëäèð¿¿ãº êºìºê êºðñº-òºò, Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðûí øàéëîîãî êàòûøàò äåï àéòûëãàí.

Óøóãà áàéëàíûøòóó, Øàðøåíàëû óóëó À. Êîíñòèòóöèÿíûí êºðñºò¿ëãºí ÷åíåìäåðèíèí æûéûíäûñû ïàðëàìåíòòèí äåïóòàòòàðûí ïðîïîðöèîíàë-äóó òóòóì, ñàÿñèé ïàðòèÿëàð êºðñºòêºí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè áîþí-÷à òàíäîî òàðòèáèí áîëæîãîíó òîëóãó ìåíåí óêóê ÷åíåìä¿¿, æàíà êîíñ-òèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí êºðñºò¿ëãºí ÷åíåìè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîîíóí ïðèíöèïòåðèíèí áåë-ãèëåíãåí ÷åêòåðèíåí ÷ûêïàéò.

Êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 60-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íº ûëàéûê Æî-ãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòûãûíà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ óêó-ãóíà øàéëîîíó äàéûíäîî æºí¿íäº ÷å÷èì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íãº ÷å-éèí 6 àéäàí êåì ýìåñ ìººíºòòº áåëãèëåíãåí òàðòèïòå ìàìëåêåòòèê êàò-òîîäîí ºòêºí æàíà/æå êàéðà êàòòîîäîí ºòêºí ñàÿñèé ïàðòèÿëàð ýý áîëîò. Òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ æºí¿íäº ÷å÷èì ñàÿñèé ïàðòèÿíûí ñúåçäèíäå æàøûðóóí äîáóø áåð¿¿ ìåíåí êàáûë àëûíàò.

Êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 61-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº ûëàéûê òà-ëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàòòîî ¿÷¿í ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí ûéãàðûì óêóê-òóó ºê¿ëäºð¿ øàéëîî ê¿í¿íº ÷åéèí 40 êàëåíäàðäûê ê¿íäºí êå÷èêòèðáåñ-òåí, æåðãèëèêò¿¿ óáàêûò áîþí÷à ñààò 18ãå ÷åéèí Áîðáîðäóê øàéëîî êî-ìèññèÿñûíà ñàÿñèé ïàðòèÿíûí æåòåê÷èñèíèí êîëó æàíà ñàÿñèé ïàðòèÿ-íûí ìººð¿ ìåíåí ê¿áºëºíä¿ð¿ëãºí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ æºí¿íäº ñàÿñèé ïàðòèÿíûí ÷å÷èìèí áåðåò.

Æîãîðóäà áàÿíäàëãàíäàí óëàì, Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòûãûíà òà-ëàïêåðëåð òèçìåñè ñàÿñèé ïàðòèÿíûí æåòåê÷èñè ýìåñ, ñàÿñèé ïàðòèÿ-íûí ñúåçäè òàðàáûíàí àíûêòàëààðû êåëèï ÷ûãóóäà.

Àíäàí òûøêàðû, êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 60-áåðåíåñèíèí 5-áº-ë¿ã¿íº ûëàéûê êîë òàìãà æàíà ñàÿñèé ïàðòèÿíûí ìººð¿ ìåíåí ê¿áºëºí-ä¿ð¿ëãºí ñàÿñèé ïàðòèÿ òàðàáûíàí êºðñºò¿ëãºí òàëàïêåðëåðäèí òèçìå-ñè Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñûíà áåðèëåò.

Êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 61-áåðåíåñèíèí 11-áºë¿ã¿íº ûëàéûê Áîð-áîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñû òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàòòàãàíäàí êèéèí 5 êàëåíäàðäûê ê¿íäºí êå÷èêòèðáåñòåí, ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí àòàëûø-òàðûí, îøîíäîé ýëå ñàÿñèé ïàðòèÿäàí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèíå êèð-ãèçèëãåí òàëàïêåðëåðäèí ôàìèëèÿñûí, àòûí, àòàñûíûí àòûí, òóóëãàí æûëûí, ýýëåãåí êûçìàò îðäóí (èøèíèí ò¿ð¿í) êºðñºò¿¿ ìåíåí, òàëàïêåð-ëåðäèí òèçìåñèí êàòòîî æºí¿íäº áèëäèð¿¿í¿ áàñìà ñºçäº æàðûÿëàéò.

Îøîíäîé ýëå Øàðøåíàëû óóëó À. 2018-2020-æûëäàðãà êàðàòà øàé-ëîîëîð æºí¿íäº Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûí ºðê¿íäºò¿¿ Ñòðàòåãèÿñûíäà æàðàíäàðäûí ìààëûìäóóëóãóí êå¢åéò¿¿ æàíà ïàðòèÿ-ëûê ÷å÷èìäåðèíèí àéêûíäûãûí êàìñûç êûëóó êàðàøòûðûëãàíûí áåëãè-ëåãåí. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðû äå-ìèëãåëåãåí ìûéçàìäàðäà Ñòðàòåãèÿíûí ïóíêòòàðû äà ÷àãûëäûðûëãàí. Ìàñåëåí, «Ñàÿñèé ïàðòèÿëàð æºí¿íäº» Ìûéçàì äîëáîîðóíäà íåãèçãè æîáîëîðóíóí áèðè òàëàïêåðëåðäè êºðñºò¿¿ãº áàéëàíûøòóó êàáûë àëû-íóó÷ó ÷å÷èìäåðäèí àéêûíäóóëóãóí êàìñûç êûëóó áîëóï ñàíàëàò, áóë ò¿-çºò¿¿ëºð øàéëîî÷óëàðãà êºá¿ðººê ìààëûìàò àëóóãà æàíà àíûí íåãèçèí-äå à¢-ñåçèìä¿¿ òàíäîî æàñîîãî æîë áåðåò.

(Уландысы 10-бетте)


Саламаттыктын сакчылыгында

Акылга дыйкан ата-бабаларыбыз наристеге ат тандаарда тереў ой-лонуп, баланын келечегине таа-

лайды, дєєлєттї тартууласа деген аруу ти-лектер менен ысымдарын коюп келген. Айтайын дегеним, Доктурбектин ата-энеси да уулуна ат коюу жагынан жаўы-лышпаптыр. Анткени, атына заты жараш-кан Доктурбек Бектуровдун врачтык тур-мушта ийгиликтери тїмєн.

Эмгектеги жетишкендиктери їчїн ра-йондук мамлекеттик администрациясы-нын, райондук оорукананын, КР Саламат-тыкты сактоо министрлигинин, Єкмєт-тїн Нарын облусундагы ыйгарым укук-туу єкїлїнїн Ардак грамоталары менен сыйланган. КР саламаттыкты сактоосу-нун отличниги, жогорку категориядагы хирург-врач. Кечээ жакында эгемендїї кїнїбїздїн урматына карата мамлекеттик сыйлыкка татыктуу болушкандардын ка-тарында Доктурбек Бектуров да бар. Кыр-гыз Республикасынын Президенти Соо-ронбай Жээнбековдун жарлыгы менен Кыргыз Республикасынын Ардак грамо-тасы менен сыйланды. Мамлекеттик сый-лык чыныгы ээсин тапты.

Доктурбек Бектуров Ак-Талаа району-нун Кара-Бїргєн айылында кызматчынын

їй-бїлєсїндє жарык дїйнєгє келген. 1964-жылы 1-класска кирет. 1974-жылы Жеўиш орто мектебин бїтєт. 1981-жылы Кыргыз мамлекеттик медициналык инс-титутунун дарылоо факультетин ийгилик-тїї аяктайт. Эмгек жолун 1981-1982-жы-лы Нарын областтык ооруканасынын хи-рургия бєлїмїндє интернатурадан єтїї-дєн баштайт. 1982-1985-жылдары ошол эле ооруканада хирург, ошондой эле уро-лог дарыгери болуп иштейт. Мына ушул ооруканада жаш врач оозго алына баш-тады. Алгачкы ишенимдїї кадам, ий-гиликтери кийинки ийгиликтерине жол салды. Нарын облустук саламаттык-ты сактоо бєлїмїнїн жолдомосу менен

Тогуз-Торо райондук ооруканасынын хи-рургия бєлїмїнїн башчылыгына кото-рулду. Бєлїм башчылык менен хирург-дук кесипти бирге алып жїрдї. Жаштык жигери мына ушул райондо єттї. 19 жыл хирургия бєлїмїн жетектеди. Ондогон оорулууларга дарттарына жараша опера-цияларды жасап, сакайтып чыгарды.

Ємїрлїк жары Бейшебїбї Шейшенова менен мединститутта чогуу окуду. Айт-канга жеўил, аткарарга келгенде оор врач-тык кесипти бирге тандап, ысыгына кї-йїп, суугуна бирге тоўушту. Мейли кїн, мейли тїн кандай чакыруу келсе даяр ту-рушар эле. Онтоп келген ооруну тїн бир оокумда операцияга алып, катуу чарчап келер эле. Мындай чарчап, чаалыккан кїндєрдї санаса сан жетпес.

Врач ємїрлїк жарынын ар дайым жа-нында болушу, берген кеўештери бел бо-луп, дем берип келди.

Баса, Тогуз-Торо районунда оорукана-нын профсоюздук уюмунун тєрагасы да болуп иштеди.

2014-жылы Ак-Талаа районунун аки-ми жана оорукананын директорунун ча-кыруусу менен туулган Ак-Талаа райо-нуна которулуп келишти. 2015-жылдын май айынан 2018-жылдын июнь айына чейин аталган аймактык ооруканасында директор болуп иштеди. Жетекчилик ме-нен бирге хирургдук ишти айкалышты-рууга туура келди. 40 жылга чукул эмгек жолунда жїздєгєн операцияларды жаса-ды. Єт, уйку бези, сокур ичеги, ар кандай жаракаттарды, гинекологиялык оорулар-ды операциялык жол менен айыктырууга бїткїл кїчїн жумшады. Эл-журтунун чыў ден соолугу їчїн каруусун казык кылып келе жатат.

Жетекчилик милдет оўой эмес. Бїт-кїл медициналык мекеменин жїгїн алуу

менен бирге кездешкен кєйгєйлєрдї че-чїїдє айрыкча уюштуруучулук талант, талап керек. Жетекчилик жеткилеў жооп-керчиликти кєксєп турат. Мисалы, Док-турбек Бектуров Ак-Талаа райондук ооруканасына жетекчиликке келгенинде материалдык-техникалык базасы аксап турган. Айталык, кредиттик карыздары бар эле. Ошондуктан оорукананы алтерь-нативдик нукта жылытууну кєздєдї. Бир корпусуна жана Чолок-Кайыў айылын-дагы филиалга кємїр менен жылытуучу от казандарды койдурду. Натыйжада бир жылда 500 миў сомго чейин їнємдєє бо-луп, карыздардан кутулуп, кадимкидей жеўилдешкен.

Оорукананын материалдык-техникалык базасын чыўдоого кандай кєўїл бурса, ошону менен бирге эле оорукананын ме-дициналык жабдууларын чыўдоого да ошондой кєўїлїн бурду. Албетте, каржы маселесин чечїї оорго турган. Бир жакшы жери япон туугандардын камкордугунан пайдаланышты. Япониялык “Чєптїн та-мыры адамзат коопсуздугу” аттуу грантка долбоор жазышып, колдоого алынышып, 6 млн 800 миў сомдук медициналык жаб-дууларды жаўыртышкан. Мына эми бул заманбап медициналык жабдуулардын їзїрїн кєрїп жатышат. Айталык, ашка-занды кєрїїчї ЭДГ скопия аппараты, 4 каналдуу УЗИ, кислороддук концентра-тор, лабораториялык жабдуулар, Дез ка-мералуу болушту. Мындай жаўылыктар оорукананын тарыхында арбын. Баарын тепчип олтурууга кагаз тїтпєс.

Доктурбек Бектуровдун чексиз бактысы – їй-бїлєсї. Ємїрлїк жары Бейшебїбї Шей-шенова да жогорку категориядагы врач, КР саламаттыкты сактоосунун отличниги. Їй-бїлєлїк дарыгер-терапевт ємїрлїк жары-нын да медицина тармагында татыктуу ор-ду бар. Мыкты врачтар 2 уул, 2 кызды тар-биялашты. Учурда чоў аталык, чоў энелик дєєлєттї сїрїп келишїїдє.

Айчїрєк МАКЕШОВА

АРДАКТАЛГАН АК КЫЗМАТАк-Талаа райондук аймактык ооруканасынын хирургия бєлїмїнїн башчысы Доктурбек БЕКТУРОВ тууралуу айтуу да, жазуу да чынында сыймык. Анткени, колу жеўил хирург эл-журтунун сыйына татып келет. Кєрсє, кеменгер элибиз: “Ден соолуктан єткєн бакыт болбойт” деп бекеринен айтпаптыр.

“ОКСУС” ОЎДУРГАН ЖОК

- Сотто мен єзїмдї єзїм кор-гогону жатам. Анткени, жак-тоочуга тєлєгєнгє акчам жок. Менин алданып калгандыгым – бул уюшкан алдамчылардын иши болгонбу деген да кїмєнїм бар. Насыя Темирбек Сарыбаев деген жаран тарабынан “Оксус” ишканасынан 2015-жылы алын-ган. Мен ага, анын убадалары-на ишенип макулдугумду бер-гем. Темирбек Сарыбаев кары-зын тєлєбєй койгондон кийин насыяны єндїрїї їчїн “Ок-сустун” кызматкерлери сотко кайрылышкан. Кепилчи ката-ры мен жоопкер болуп калдым. Бирок, бул аты аталган ишка-на сотко кайрылаарда мага эч бир кабар бербей, насыя ал-ган кардар тєлєбєй жатканын айтпай, арыз жазаарда бир ооз

билдирип коюшпай, мени менсиз эле сот-ко берип салышкан. Бул кичи кредиттик компания кепил ме-нен эч кандай иш жїргїзїшкєн эмес, алар кабарлап, эскертип турууга милдеттїї болчу. Ушу-ну менен алар келишимдик тар-типтерди бузушкан.

Анысы аз келгенсип, сот дагы мыйзамга баш ийбей, “Оксус” берген арызды сот єндїрїшїнє мыйзамсыз кабыл алган. Жа-рандык процессуалдык кодекс-тин 138-беренесинин 1-пункту-на ылайык, доогер талашты сот-ко чейин чечїїнїн мыйзамда же келишимде белгиленген тарти-би сакталбаса доо арыз кароосуз калтырылып, бул тартип атка-рылган соў гана жараян жїргї-зїлїїсї шарт болчу.

Мен соттун чыгарган чечими

тууралуу сот аткаруу барагы иш-теп жаткан жумушумдун бухгал-териясына тапшырылып, айлык акымдын 50%ы алына баштаган-да гана билдим. Ошондуктан мен Октябрь райондук сот отуруму-на тєрага кылуучу соту тараптан чыккан чечимин мыйзамсыз деп эсептейм.

Албетте, кепилчи болуп кол койгон соў, бул жоопкерчилик-тен качып, танып кете албастан айлыгымдын жарымына жашай баштадым. Эки-їч ай єткєн соў аз акча жашоомо жетпей, ар кимге карыз боло баштадым. Кыйнала баштаган соў сот ат-каруу барагы келген мекемеге кайрылып, сот аткаруучудан

жок дегенде карызды 20-30 па-йызга тємєндєтїп берїї чечи-мине жетїїгє аракет жасадым. Бирок тийиштїї сот аткаруучу менен кезигїїгє такыр мїм-кїнчїлїк болгон жок. Ошен-тип ашканага да, адамдарга да карыз боло берип ар кимге ал-дамчы кєрїнє баштадым. Ай-лыгымын жарымына “арест” са-лынганын билишкенден кийин ого бетер аброюм тїшїп, уялга-нымдан жумуштан кетїїгє ар-гасыз болдум.

ЖАСАЛМА ТАКТАМАНЫ КИМ БЕРГЕН?

Андан кийин Улуттук банкка арыз менен кайрылдым. Бир не-че кїндєн кийин Улуттук банк-тан “Соттун мыйзамдуу кїчї-нє кирген чечимине кийлиги-ше албай тургандыктарын” бил-дирген кат келди, бирок мага тийиштїї иш кагаздары менен таанышып алууга укугум бар экендигин айтышып, иш ка-газдардын кєчїрмєлєрїн алып беришти. Ошондо гана менин атыма жасалган жасалма доку-менттерди кєрє алдым. Мен ке-пилчи болуп кол коюп берээрде туруктуу жумушум жок болгон-дуктан курулуштарда жалданып иштээримди айткам, “паспорту-ўуз Бишкек шаарында каттал-ганбы?” деп сурашканда, “ооба” десем, “и, анда болот, иштеген жерден тактама жєн эле фор-малдуулук” деп коюшкан. “Кар-дар Темирбек Сарыбаев насыя-ны бат эле тєлєп коёт” дешкен. Ал эми иш кагаздардын ичи-нен менин “Лидер-Транс” деген

ишканада иштээрим, 25 000 айлык алаарым кєрсєтїлгєн справка чыкты!

200 МИЎ СОМГО ЄСКЄН КАРЫЗ

Ушул себептерден улам шек-тенип Октябрь райондук соту-на барып арыз жазып, болуп єт-кєн сот жараянынын, соттун че-чимин алдым. Ал чечимде “200 000 сом єндїрїлсїн” деп жїрїп-тїр. Мен таў калдым. Анткени, менин билишимче Темирбек Са-рыбаев 120 000 сом алгансыган. Улуттук банктан сумма эмнеге єсїп кеткенин суратсам, насыя-нын їстїнє пайыздары, туумда-ры, сот иштерине болгон тєлєм-дєр кошулганын айтышты. Мен эмне кылаарымды билбей кал-дым, анткени 120 000 сомду їч кишиге (карызкор менен эки ке-пилчиге) бєлгєндє 49 000 сом-дон ашуун акча менин мойнума илинди, аны айлыгымдын жа-рымынан тєлєп бїттїм деп ой-лоп жїрїптїрмїн. Кєрсє, андай эмес экен.

Сотко арыз жазып, процесс жїргєн иш кагаздары менен таа-нышсам, сот жараяндары єтє кєп ирет жылганы билинди. А сот болот деген бир дагы повестка мага келген эмес. Почточу он жо-лу менин дарегимди таба албай коймок эмес. Демек сот процесси кыска мєєнєттє атайын жасалма жасалган деген шектенїї пайда болду. Мени кєз кєрїнєє чака-лайдын чак тїшїндє тоношуп-тур деген жыйынтыкка келдим. Мага окшогон карапайым адам-дардын укугун ким коргоп берет?

Жаркынай ЭРГЕШБАЕВА

Жарыяланганга кайрылабыз

НАСЫЯНЫ КИМ АЛГАН?Алдамчыга кепилчи болуп, кредиттик компаниянын куугунтугуна калып, бирєєнїн карызын тєлєп, келечектїї жумушунан айрылып, банктык кызматтардан пайдалана албай калган Эмир Сыдыков тууралуу жазганбыз. Ошондо карыздар кылган компания андан акчаны доолабасын убадалаган. Бирок, Эмир Сыдыков атын актайм деген аракети азырынча гана жеўилдик алып келгенин, эртеўки кїнї кредиттик уюмга башка адис келсе кайрадан “иши” калкып чыга берээрин, маселесин чечїї їчїн эми Жогорку сотко кайрылууга даярданып жатканын билдирди.


Талантты барктай жїрєлї Четте калбаўыз

- Эгемберди агай, биринчиден, сиз-ди алган бийик даражалуу сыйлыгы-ўыз менен куттуктайбыз.

- Рахмат, чооў рахмат.- Айтыўызчы, сизге да бул сыйлык

кїтїїсїз берилдиби же кїтїп жїр-дїўїз беле?

- Эгер мен азыр бул сыйлыкты кїткєн эмесмин деп айтсам туура эмес болуп ка-лат. Чындыгын айтсам кїтїп жїргєм. Обончулукка жаштайыман келдим. Би-ринчи обонум 19 жашымда жазылган. Кєп чыгармаларым эл оозуна алынып, ушул кезге чейин аткарылып жїрєт. Та-лантымды баалаган адамдар чыгармала-рыма жакшы баасын берген учурларды кєп кєрїп жїрєм. Ошондой жакшы сєз-дєрдї угуу мага дем-кїч берээр эле. Ал эми жакында берилген сыйлыкты мен єзгєчє кабыл алдым. Бул менин эмге-гиме мамлекеттик деўгээлде берилген баа деп билем.

- Сыйлык алганыўыз тууралуу кимден уктуўуз, биринчи кубаны-чыўыз, сезимдериўиз кандай болду?

- Сыйлык берїї боюнча биринчи жар-лык чыгат эмеспи. Азыр Билим берїї жана илим министри болуп жаўы шай-ланган Каныбек Исаков анда бизде рек-тор эле. Ошол киши чалып, жарлык чы-гыптыр деп биринчи болуп куттуктады. Албетте, кубандым.

- Мага сиздин чыгармаларыўыз-дын арасынан Самара Каримова ат-карып жїргєн “Сагынганда атамды” чыгармасы аябай жагат. Ушул обон їчїн сиздин єзїўїзгє ыраазычы-лык айтууну кєздєп жїргєм. Мин-тип мїмкїнчїлїк пайда болуп турат.

- Албетте, сен єзїўє жаккан обонду айтып жатасыў. Бул чыгарманын сєзї акын Анатай Ємїркановго таандык. Бир кїнї мага ырчы, аткаруучу Самара Ка-римова жолдошу Асан мырза менен ке-лип, атасынын ооруп жаткандыгын ай-тып, ата тууралуу чыгарма жаратып бе-ришимди єтїнїп кетти. Ал кетээри ме-нен ата тууралуу акындардын жакшы ырларын издєєгє кириштим. Китептерди барактап олтуруп Анатай Ємїркановдун “Сагынганда апамды” деген ырын оку-дум да дароо Анатайга телефон чалдым. Анатай сенин ушундай ырыў бар экен, ошону мен “Сагынганда атамды” кылып єзгєртсєм кандай дейсиў десем макул болду. Ошентип ырга обон жараттым. Чыгарманы Самарага бергенимде алар эки жолу аранжировка жасатышты. Би-рок, купулуна толбой, Ташкент шаарына барып, ошол жактан ырга азыркы аран-жировканы жаздырып келишти.

- Демек сиз алгач ырдын сєзїн таап, анан обон жаратат экенсиз да?

- Ооба. Ырдын сєзїнє єзгєчє маа-ни берем. Ырдын сєзїн табыш їчїн

акындардын китептерин барактайм. Ата-йын тапшырма менен сєзїн жаздырып обон жараткан эмесмин.

- Сизди обонду нотага салып жара-таарыўызды билем. Ушундай учурда обон жїрєктєн жаралабы?

- Обон жан дїйнєўдє пайда болот. - Керим Турапов аткарып жїргєн

“Насаат” деген ырдын обону кандай-ча жаралып калды эле?

- Чыгарма 1991-жылы жаралган. 1,5 жыл “Бирде жигит жєє жїрєт, бирде жи-гит тєє минет сыяктуу” 100дєн ашык ыр саптарын мен башымда миў кайталап жїрдїм. Акыры аларды тизмектеп бї-тїп, обон жаратууга кириштим. Обонун созолонтойун десем жарашпады. Анан салтанаттуу, тез ырдалышы керек деп обон жаздым.

- Обончулук кесиппи?- Бул кесип эмес. Обон єзї жарала тур-

ган убагында жаралат. Бул талант деп билем. Менин жубайымдын аты Зуура. Зуура эжеўер менен турмуш курганыма 47 жыл болуп калды. Ушул жылдар ара-лыгында ал мага дайыма сумка кєтєрбєй эле жїрсєў болбойбу деп урушуп калат. Мен болсо нота тїшїрє турган дептерим-ди, акындардын ыр жыйнактарын дайыма жанымда салып жїрїї їчїн сумка кєтєр-гєнїмдї койбодум. Обончуга бир убакта эле кайрыктар кылт эте калат. Аны чий-мелеп койбосоў болбойт. Эгер обончу-лук кесип болсо, баары башкача болмок.

- Канча обонуўуз бар?- Мен жалпысынан беш китеп жа-

раттым. Анын тєртєєсї илимий-методикалык китептер. Университет-теги мугалимдер жана студенттер їчїн окуу куралы болуп чыккан. Бирєєсї-нє – обондорумдун жыйнагынан тур-ган “Їмїт” аттуу китебиме 90 обонумду киргиздим. Азыр дагы 60 обонум кир-гизилген “Жашайм шїгїр кудай деп” де-ген жыйнак жарык кєрїї алдында турат.

- Мугалимдик кесипти да аркалап жїрєсїз?

- Окутуучулук илимдердин башатында турган кесип. Ушул кесипти аркалап, бул жашоодо балдарга тарбия берип жїргє-нїмє жаратканга ыраазымын. Єзгєн ра-йонунда музыка сабагынан 23 жыл сабак бердим. Андан келип, Ош мамлекеттик университетине келип, 20 жылдан бери студенттерге мугалиммин.

- Сиздин бир сапатыўызды билем. Ар бир небереўизге бирден музыка-лык аспап сатып берет экенсиз?

- Муну сен кайдан билесиў? Берген су-рооўо рахмат кызым. Менин їйїмдє ак-кордеондун тїрї бар. Башка аспаптар да кєп. Бир жолу їйїмє коноктор келип, бардык аспаптарды кєрїшїп, мага чоў сын айтышты. Кєрсє, їйїмдє комуз жок экен. Ошол сын мага катуу тийди. Дароо комуз сатып алып тєрїмє илип койдум. Ошондон бери ар бир неберем їчїн да аспаптарды сатып алып коймойду адат-ка айланттым.

- Болгону жети нота бар. Бирок эм-неге обон тїгєнбєйт?

- Сєз тїгєнїп калбаган сыяктуу обон да тїгєнбєйт. Ал чексиз нерсе. Музыка бул колго кармалбайт, кєрїнбєйт. Би-рок, жан дїйнєгє таасири кїч. Азыр мен 67 жашка келдим. Бала чакта, албетте, обончу болуу менен кыялым деле бол-гон эмес. Музыка дїйнєсїнє аралашып калганыма бир окуя себепчи болгонун билем. Кичинекейимде атам менен апам агам экєєбїзгє велосипед алып беребиз дешкен. Бирок, дїкєндє эки велосипед жок болгондуктан менден 3 жаш улуу агама эле алып беришип, мага “Тула” де-ген гармошка сатып келишкен экен. Анда жаш баламын да, агамды артынан кууп, мен деле велосипед тебем деп жаўжал салгам. Гармошканы кантип ойнойм де-сем керек да. Бирок, ошол кара кутучага окшогон гармошка кийин менин тагды-рыма айланды.

- Учурда кандай обондун їстїндє иштеп жатасыз?

- “Сїйїїбїздїн жыргалы жїрєгїм-дє” деген чыгарма жаралып жатат. Ан-дан тышкары “Жашайм шїгїр кудай деп” деген китеп, жыйнак чыгып жатат. Бир кїнї китептерди барактап олтур-сам XIII кылымда Тїркияда жашаган Эмре Юнус деген акындын “Жашайм шїгїр кудай деп” деген саптарын таап алдым. Ушул тема дилиме жакты. Ошол теманы обондоштуруп, Самара Кари-мовага да чыгарма жаратып бердим. Кыскасы, жакында жакшы обондор, эмгектер жаралат деген максатта жї-рєбїз. Жаўы алган сыйлыгым да мага дем-кїч берет.

Жазгїл КЕНЖЕТАЕВА

“АЛГАН СЫЙЛЫГЫМ СЫЙМЫККА АЙЛАНЫП, МАГА ДЕМ БЕРДИ”

Эгемберди ТАЛИПОВ:

Ош мамлекеттик университетинин искусство факультетинин аспаптар жана ырдоо кафедрасынын доценти, мугалим, эў башкысы таланттуу обончу Эгемберди Талипов бїгїн бизде конокто. Эгемберди Талипов кыргыз эли сїйїп уккан кєптєгєн ырлардын автору. “Жанымда дагы бир аз олтуруўуз”, “Зирегим”, айтылуу Керим Турапов єзї аткарып жїргєн “Насаат ыры” жана “Кыз ырдайт кайыкта”, “Тоонун кечи ”, Самара Каримованын аткаруусундагы “Сагынганда атамды”, “Баргым келет апама” жана башка кєптєгєн ырлардын обону дал ушул таланттын калемине таандык. Калемине таандык дегенибиздин себеби, ал ар бир обонун нотага салып, кесипкєйлїк менен чыгарма жаратат. Ошондуктан да анын обондору бири-бирине такыр окшошпойт. Мына ушул талант 19-сентябрь кїнї Президент Сооронбай Жээнбековдун колунан “Кыргыз Республикасынын эмгек сиўирген артисти” деген наамын алды. Эгемберди агайды бул сыйлыгы менен куттуктап, сєзгє тарттык.

КАН ТАПШЫРЫП, ЇЧ АДАМДЫН ЄМЇРЇН САКТАП КАЛЫЎЫЗКечээ кан донорлорунун улуттук кїнїнє карата Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясынын Морфологиялык корпусунда тєрт кїн бою "Коопсуз кан бардыгы їчїн " аталышындагы акция башталды. Каалоочулар 27-сентябрга чейин кїн сайын саат 9.00дє каттоодон єтїп, кан тапшыра алышат.

Донорлор оорулуулардын ден соолугун жана ємїрїн сактоого жардам берет. Жа-шы 18ден 60 жашка чейинки ден соолугу та-за адам донор боло алат. Донор алдын ала медициналык текшерїїдєн єткєрїлєт. Би-ринчи жолу кан берген донордон 200—250 мл, кайталап бергендерден 450 мл чейин кан алынат. Дарыгерлер кан куюу менен жылы-на кєптєгєн адамдардын ємїрїн сактап ка-лышат. Кан боюнда бар аялдарга, кан оору-ларына чалдыккандарга, катуу жаракат ал-гандарга, оор операция жасала тургандар-га жана башка оорулууларга єзгєчє керек. Ошондуктан донорлук медицинанын маа-нилїї багыттарынын бири болуп саналат. Кыргызстанда эле эмес, кєп єлкєлєрдє са-паттуу кан запасынын жоктугу кєйгєй жара-тып келет. Анын кесепетинен бейтаптарды дарылоо кечеўдесе, айрым учурда ємїрлєрї менен кош айтып кете беришет.

Дарыгерлер белгилегендей, донор бо-луунун пайдалуу жактары кєп. Ар дайым кан тапшырып турган адамдын дени сак бо-лот. Анткени, кан тапшырып туруу адамдын организминдеги темирдин теў салмактуулу-гун сактайт. Ошондой эле канда жаўылануу жїрїп, донордун организми кадимкидей жа-шарат. Натыйжада боор, уйку без, тамак си-ўирїї системасы жакшы иштейт. Донор бол-гон эркек кишилер арасында инфаркт дагы аз кездешет. Статистика боюнча донор бол-гон адамдар башка адамдарга караганда кє-бїрєєк жашайт экен. Эгер ал кокусунан кыр-сыкка учурап, кан жоготууга дуушар болсо, организми туруктуулукту сактайт. Анткени анын организми кан жоготуп, кайра калы-бына келип кєнїп калган болот.

Бардык эле каалоочулар кан тапшыруу мїмкїнчїлїгїнє ээ боло беришпейт. Масе-лен, СПИД, гепатит, бруцеллёз, туберкулёз, жїрєк жана кан оорулары, астма сыяктуу оорулар менен жабыркагандар донор боло алышпайт. Ошондой эле тишин дарылаткан соў - 10 кїн, татуировка кылдырса – 1 жыл, аллергия – 2 ай, этек кири келген учурда – 5 кїн, спирт ичимдигин ичсе – 2 кїн, дары-дармек ичїїдє - 3 кїндєн 2 жумага чейин кан тапшырууга болбойт.

Кан тапшырар кїнї сєзсїз тїрдє тамак жеп, мїмкїн болсо кєбїрєєк суюктук ичїї-гє аракет кылуу керек. Кан бергенден кийин да дарыгерлер айткан чектєєлєрдї аткаруу кажет. Кан берген адамга 2 айдан кийин га-на кайра кан берїїгє уруксат берилет. До-нор кан берген кїнї атайын иштен бошоту-лат. Мурун активдїї донорго «СССРдин ар-дактуу донору» деген наам берилип келген.

Аталган акцияны Республикалык кан бор-бору менен Кызыл жарым ай коому бирге-ликте єткєрїїдє. "Коопсуз кан бардыгы їчїн " акциясына катышып, бир жолу кан тапшырып, їч адамдын ємїрїн сактап ка-лыўыз!

Жылдыз ДЫЙКАНОВА

Мамлекеттик тил мыйзамына – 30 жыл

Мекендештер

Òºëºíáàé Êóðáàíîâ Àíæèÿí îáëóñóíóí Êîðãîí-Òºáº ðàéîíóíäàãû Àáäóëëàáèé êûøòàãûíäà òóóëãàí. Îðòî ìåêòåïòè àÿêòàãàí ñî¢, Òàøêåíò ìàìëåêåòòèê óíèâåðñèòåòèíèí òàðûõ ôàêóëüòåòèíèí ôèëîñîôèÿ áºë¿ì¿í àÿêòàï, èëèìèé ýìãåãèí æàêòàãàí. Æóðíàëèñòòèê èøìåðäèêòè äà àëà æ¿ðºò. Àêûðêû îí ¿÷ æûëäàí áåðè “Êàáàð” ìààëûìàò àãåíòòèãèíèí ªçáåêñòàíäàãû êàáàð÷ûñû. Ìåêåíäåøèáèç êûðãûç, ºçáåê êàëêû, ªçáåêñòàíäàãû ýòíèêàëûê êûðãûçäàð òóóðàëóó àéòûï áåðäè. Àë ìåêåíãå, òèëãå, ìàäàíèÿòêà áîëãîí ñ¿é¿¿ ýñêèðáåé òóðãàíûí áåëãèëåäè.

- ªçáåêñòàíäà êûðãûç-äàð êºïï¿?

- ªçáåêñòàíäàãû ýòíè-êàëûê êûðãûçäàð òåêòåãåí æåð íåãèçèíåí Ôåðãàíà ºðººí¿í¿í Àíæèÿí îáëóñó áîëóï ýñåïòåëåò. Ìûíäà æàðûì ìèëëèîíäîí àøóóí ýòíèêàëûê êûðãûçäàð áàð. Áàçàðû, ìàçàðû áèð êûðãûç, ºçáåê ýëè óçàê óáàêûòòàí áå-ðè ûíòûìàêòà ê¿í êå÷èðèï êåëèøåò. Àãà êîøóì÷à àé-ìàêòàãû áàøêà ðàéîíäîðäî äà æåðãèëèêò¿¿ êûðãûçäàð æàøàøàò.

- Ýëäèí ìààíàéû êàí-äàé, ê¿çä¿í êåëèøè ìåíåí

àéìàêòà áûøûê÷ûëûê, ò¿ø¿ì æûéíîî îðòîëîï êàëãàíäûð...

- Òàøêåíòòå ýëäèí ìàà-íàéû àáäàí æàêøû. Ê¿ç îðòîëîï, áåðåêå òºã¿ë¿ï, æåð-æåìèøòèí ò¿ðëºð¿ æûéíàëóóäà. Àáà ûðàéû äà àáäàí æàêøû. ªçáåêñòàíäà 2017-æûëû óëóòòóê âàëþ-òàíû ëèáåðàëäàøòûðóó áàøòàëãàí. Èíôëÿöèÿ îðóí àëäû. Áóãà áàéëàíûøòóó áàçàð áààñû àð ò¿ðä¿¿. Àçûê-ò¿ë¿ê, ýòòèí ñàëûø-òûðìàëóó áààñû æîãîðó áîëóï æàòêàíû áàéêàëàò. Àãà êàðàáàñòàí, Òàøêåíòêå

êåëãåí êîíîêòîð, îøîë ýëå Áèøêåêòåí ñàïàð àëãàí áîîðäîøòîðóáóç êîîìäóê òðàíñïîðòòóí, áàçàð áàà-ñû òºìºí ýêåíèí àéòûøàò. Áàøêûñû, òóðìóø æàêøû. Ìàìëåêåòòèí ñàÿñàòû äà ºç íóãóíäà æ¿ð¿¿äº. ªçáåêñ-òàíäûí ºëêº áàø÷ûñû êàäð-ëàðäû òàíäîîäî æàøòàðãà áàñûì æàñàï, àãà êîøóì÷à òàæðûéáà, áèëèìèíå êàðàï æàòêàíû áàéêàëàò.

- Êîîìäóê òóðìóøêà æåð-ãèëèêò¿¿ êûðãûçäàðäûí êàòûøóóñó êàíäàé?

- Æåðãèëèêò¿¿ êûðãûçäàð ªçáåêñòàíäûí êîîìäóê-ñîöèàëäûê òóðìóøóíà àê-òèâä¿¿ êàòûøàò. Íåãèçèíåí êàëê àéûë æåðèíäå àéûë, ìàë ÷àðáà÷ûëûãû ìåíåí àëåêòåíèøåò. Ýëäèí æà-øîîñó òûí÷ æàíà áåéãàì. Àíû ìåíåí êàòàð àðàáûç-äà áèð íå÷å èëèìäåðäèí

êàíäèäàòòàðû, äîêòîðëîðó áàð. Óêóê êîðãîî òàðìàãûí-äà ýìãåêòåíãåíäåð àç ýìåñ. Àéðûìäàð áèçäè äèàñïîðà äåøåò. Èø æ¿ç¿íäº àíäàé ýìåñ. Áèç æåðãèëèêò¿¿ ýò-íèêàëûê êûðãûçäàðáûç.

- ªçáåêñòàíäà êûðãûç ¿í¿ æà¢ûðãàí “Ýëàìàí” ðàäèîñó èøòåéò ýêåí, áóë ðàäèî êàíäàé÷à à÷ûëãàí?

- 2000-æûëû ªçáåêñòàíäà êûðãûç ¿í¿, ûðû æà¢ûðãàí “Ýëàìàí” àòàëûøûíäàãû ðàäèî îáîãî ÷ûêêàí. Ðà-äèîíóí à÷ûëûøûíäàãû áèð îêóÿ ýñèìäå. Ðàäèîíó à÷êàí ñî¢ ìóçûêàëûê ôîíäóíäà êûðãûç òèëèíäåãè 20 ãàíà ûð áîëãîí. Æåòåê÷èëèêêå êûðãûç ûðëàðûí Áèøêåêòåí æàçäûðûï êåëåì äåï ñºç áå-ðèï æîëãî ÷ûêêàì. Áîðáîðãî êåëèï Êûðãûç ðàäèîñóíóí Àëòûí ôîíäóíà ìóçûêà æàçäûðûï êåò¿¿ áîþí÷à

êàéðûëñàì, áèð êûçìàò-êåðè æàçäûðûï êåò¿¿ àê÷à òóðààðûí àéòòû. Êàíäàé æîë ìåíåí ûð æàçäûðàì äåï àë êåçäå Êûðãûç-Ò¿ðê “Ìàíàñ” óíèâåðñèòåòèíäå èøòå-ãåí ðàìàòûëûê Ñàëèæàí Æèãèòîâ àãàéãà êåçèêòèì. Êåìåíãåð êèøè àáàëûìäû ñóðàï, ìàñåëåìäè ÷å÷¿¿ãº øàøûëäû. Àë êèøè àãà ÷åéèí ªçáåêñòàíäà ýë÷è áîëóï êåòêåí. Àãàé óíè-âåðñèòåòòèí àëäûíäàãû “Ìàíàñ” ðàäèîñóíà àëûï áàðûï êûçìàòêåðãå òàáûø-òàï, àë æèãèò ìè¢ãå æàêûí êûðãûç ûðëàðûí æàçäûðûï áåðäè. Óøóíäàé æîë ìåíåí ôîíäóáóç òîëóêòàëãàí. Àçûð ûð æàçäûðóóãà èíòåðíåò æàðäàìãà êåëåò. Àãà êîøóì-÷à ðàäèî ò¿ïòºë¿ï æàòêàí ó÷óðäà, òàãûðààãû 9 æûë ìóðäà “Ýðêèí Òîî” ãåçèòèíå ðàäèîíóí à÷ûëûøû òóóðà-ëóó ìàêàëà ÷ûêêàí. Ó÷óðäà ðàäèîíóí àáàëû ý¢ æàêøû. Æóìàñûíà 3 æîëó îðèãèíàë-äà, 3 æîëó êàéòàëîî ìåíåí 20 ì¿íºòòºí ýôèðãå ÷ûãàò. Ó÷óðäà ðàäèîíóí èøè ìå-íåí êûðãûçñòàíäûê Ñàëèìà Ñóëòàíîâà äåãåí êûçûáûç èø àëûï áàðûï, èøòèí ò¿é-ø¿ã¿í êºòºð¿ï êåëåò.

- Æåðãèëèêò¿¿ êûðãûç-äàðäûí êûðãûç òèëèíå ìàìèëåñè êàíäàé?

- Òèëãå ìàìèëå àð áèð àäàìäûí ðóõèé, è÷êè ìà-äàíèÿòûíà áàéëàíûøòóó äåñåì áîëîò. Àë ýìè ªç-áåêñòàíäûí Áèëèì áåð¿¿ ìèíèñòðëèãèíèí àëäûíäà-ãû ìåòîäèêàëûê áîðáîðäî 7 òèëäå îêóó êèòåïòåðè

áàñûëàò. Àëàðäûí è÷èíäå êûðãûç òèëä¿¿ êèòåïòåðè äà áàð. Îêóó êèòåïòåðè ºç-áåê òèëèíåí êûðãûç òèëèíå êîòîðóëàò. Àë ýìè êûðãûç àäàáèÿòû, êûðãûç òèëè êèòåïòåðè Êûðãûçñòàíäûí òèåøåë¿¿ ìåêåìåëåðè ìå-íåí áèðãåëèêòå èøêå àøû-ðûëààðû òóóðàëóó ìààëû-ìàòûì áàð. ªçáåêñòàíäà 55 êûðãûç ìåêòåáè áàð, àíûí òå¢è Àíæèÿíäà æàéãàøêàí. Êûðãûç, ºçáåê òèëäåðèíäå ñàáàêòàð îêóòóëàò. Íåãèçè-íåí Ôåðãàíà ºðººí¿, Àíæèÿí îáëóñó, Ïàðêåíò ðàéîíäîðó êûðãûçäàð áàéûðëàãàí æåðëåð áîëóï ýñåïòåëåò. Ïàðêåíò ðàéîíóíäà êûð-ãûç òèëä¿¿ ¹33 ìåêòåïêå ×û¢ãûç Àéòìàòîâäóí áþñòó êîþëãàí. 2018-æûëû ªçáåêñ-òàíäûí ïðåçèäåíòè Øàâêàò Ìèðçè¸åâäèí òàïøûðìàñû ìåíåí Äóñòëèê ðàéîíóíäà-ãû Ìàíàñ àéûëû 45 ê¿íä¿í è÷èíäå òààíûëãûñ áîëóï ºçãºðãºí¿ áåëãèë¿¿. Øàâ-êàò Ìèðçè¸åâ “Áóë æåðäå àê äèë ýìãåê÷èë, áîîðóêåð àäàìäàð æàøàøàò”,- äåï ªç-áåêñòàíäàãû êûðãûç êàëêûíà ÷î¢ áàà áåðãåí æûëóó ñºç¿ ýëäèí ýñèíäå. Áóë æàêòà êûðãûç êàëïàãûí êèéèï, ýíå òèëäå ñ¿éëºãºíäºð êºï. Æå-êå ºç¿ìä¿ àéòñàì, ¿é-á¿ëºì ìåíåí Òàøêåíòòå òóðàáûç. ¯éäº êûðãûç÷à ñ¿éëºéá¿ç. Êûðãûç÷à ûðëàð, àäàáèÿòòàð îêóëàò. Óëóòòóê òèë, óëóòòóê à¢-ñåçèì ä¿éíºí¿í êàéñû æåðèíäå áîëáîéëó àñûëäû-ãûí æîãîòïîøó çàðûë.

Ìýýðèì ÁÀÊÒÛÁÅÊ êûçû

Тил – улуттун кубанса кубанычы, кайгырса кайгысы жана акыл-эси

(Чыўгыз Айтматов)

Токтогул Сатылганов атындагы улуттук филармонияда Мамлекеттик тил мыйзамына 30 жыл толгондугуна байланыштуу салтанаттуу иш-чара єттї. Иш-чаранын алкагында китеп кєргєзмєлєрї, єз деўгээлдерин текшерїїгє КЫРГЫЗТЕСТ, “Мамлекеттик тил санариптештирїї доорунда” сыяктуу бир катар электрондук кєргєзмєлєр уюштурулган.

Òèë ìàéðàìûíäà ñºç ñ¿éëºãºí Ïðåçè-äåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ ìàìëåêåòòè, êºç êàðàíäûñûçäûêòû êîðãîî êàíäàé êàæåò áîëñî, òèëäè ñàêòîî äà îøîíäîé ìààíèãå ýý ýêåíäèãèíå òîêòîëäó.

Ìàìëåêåò áàø÷ûñû áåëãèëåãåíäåé, àë-äûáûçäà ýíå òèëäè ñàêòàï êàëóó ãàíà ýìåñ, ºñò¿ð¿¿, ºðê¿íäºò¿¿ ìèëäåòè òóðàò. ªëêº áàø÷ûñûíûí àéòóóñóíäà, ìàìëåêåòòèê òèë ìûéçàìû êàáûë àëûíãàí îòóç æûëäàí áåðè êûðãûç òèëè áèð êûéëà ºí¿êò¿, áàéûäû. Àë-äûäà ºëêºäºã¿ áàðäûê óëóòòàðãà îðòîê òèë áîëóï, æàøîî ïðàêòèêàñûíà òåðå¢ êèðãèç¿¿ ìèëäåòè òóðàò. Ìàìëåêåòò¿¿ë¿êò¿ êàéðàäàí ò¿ïòººãº æîë à÷êàí «Ìàìëåêåòòèê òèë æº-í¿íäº» ìûéçàìäûí êàáûë àëûíûøû – ºë-êºá¿çä¿í òàðûõûíäàãû ºçãº÷º îêóÿ áîëãîí. Àë ìåçãèëäå ìûíäàé êàäàìãà áàðóó ¿÷¿í ºç òèëèí ñ¿éãºí ïàòðèîòòóóëóê ãàíà ýìåñ, æàë-òàíáàãàí ýðäèê äà êåðåê áîë÷ó. Áóë äåìèëãå-íèí áàøûíäà ºç¿í¿í ä¿éíºë¿ê êàäûð-áàðêû ìåíåí ñîâåò æåòåê÷èëèãèíå ñºç¿ ºòêºí, óëóó ãóìàíèñò, óëóòóáóçäóí ñûéìûãû – ×û¢ãûç Àéòìàòîâ òóðãàí. Àòàêòóó ñºç ÷åáåðè Ò¿-ãºëáàé Ñûäûêáåêîâ äà ÷î¢ ñàëûì êîøêîí. Êûðãûç òèëèíèí ìàìëåêåòòèê ìàêàìûí êàéðà êàéòàðóó î¢îé áîëáîãîíóí æàêûíêû ýëå òà-ðûõ ÷ûíäûãû äàëèëäåï òóðàò.

“Èøåíàëû Àðàáàåâ, Àáäûêåðèì Ñûäûêîâ, Æóñóï Àáäðàõìàíîâ, Àáäûêàäûð Îðîçáåêîâ ñûÿêòóó äà¢àçàëóó ìóóí ò¿ïòºãºí áèðèí÷è ðåñïóáëèêàíûí Áàø ìûéçàìûíäà êûðãûç òèëè – ìàìëåêåòòèê òèë êàòàðû êîíñòèòóöèÿ-ëûê ìàêàìãà ýý áîëãîí. 1929-æûëêû Êûðãûç Àâòîíîìäóó Ñîâåòòèê Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà êûðãûç òèëèíèí, îðóñ òèëè ìåíåí êàòàð, ìàìëåêåòòèê ñòàòóñó áàð áîë÷ó. Áàðäûê ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûëàð ìàìëåêåòòèê óøóë ýêè òèëäå æàðûÿëàíûï, èø êàãàçäàðû ýêè òèëäå æ¿ðã¿ç¿ëº áàøòà-ãàí. Áèðîê, 1937-æûëêû Êîíñòèòóöèÿñûíàí êûðãûç òèëèíèí ìàìëåêåòòèê òèë ýêåíäèãè òóóðàëóó áåðåíå àëûíûï ñàëûíãàí. Êûðãûç òèëè ¿÷¿í ê¿ðºøêºí çàëêàð ìàìëåêåòòèê èø-

ìåðëåð – óëóò÷óë àòàëûï, ò¿ðìºãº êàìàëûï, ðåïðåññèÿíûí êóðìàíäûãû áîëãîí. Á¿ã¿í óëóó èíñàíäàðäûí ýëåñèíå äàãû áèð èðåò òààçèì ýòèï, àëàðäûí ûñûìäàðûí òåðå¢ óð-ìàòòîî ìåíåí ýñêåðåáèç”, - äåäè Ïðåçèäåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ.

Ìàìëåêåò áàø÷ûñûíûí àéòûìûíäà, Ä¿éíºë¿ê áèëèìäèí, òåõíîëîãèÿíûí, ìà-äàíèÿòòûí ýøèãèí ºç¿á¿ç æààï ñàëáàéëû. ªëêºá¿ç áèëèìä¿¿, ýíå òèëè ìåíåí êàòàð áèð íå÷å ÷åò òèëäåðäå ñ¿éëºï, ïàéäàëàíà áèëãåí êåñèïêºé æàøòàðãà ìóêòàæ. Ààëàìãà êå¢èðè êàðàï, æàøòàðãà òàðáèÿ, áèëèì áå-ðåëè, ºç¿á¿ç ¿ëã¿ áîëîëó. Òèëäè ê¿÷ ìåíåí, çîðäóê ìåíåí æàéûëòûï, ºí¿êò¿ð¿¿ ì¿ì-ê¿í ýìåñ. Òèë – áóë òèð¿¿ îðãàíèçì, àíûí ºí¿ã¿¿ñ¿í¿í ºç ìûéçàì ÷åíåìäåðè áàð. Êºï æûëäàí áåðè êûðãûç òèëèíèí àáàëû áîþí÷à îëóòòóó èçèëäºº æ¿ðã¿ç¿ëº ýëåê. Àçûðêû ïðîãðàììàíûí êåì÷èëèêòåðèí, îòóç æûëäûê òàæðûéáàáûçäû, òóðìóø ÷ûíäûãûí ýñêå àëûï, àêûë êàë÷àï, áààðûí ñàëìàêòàï,

æà¢û ïðîãðàììàíû ò¿ç¿¿ ìèëäåòè òóðàò. Æà¢û ïðîãðàììà êàãàç ò¿ð¿íäº ýëå êàëáàøû ¿÷¿í òèëäè ºí¿êò¿ð¿¿í¿í àíûê ìåõàíèçìè, ÷ûíûãû æîë êàðòàñû áîëóøó çàðûë.

“Áàðäûê áèëèì áåð¿¿ ìåêåìåëåðèíäå êûð-ãûç òèëèí àçûðêû çàìàíáàï ìåòîäèêà ìåíåí æà¢û òåõíèêàëûê êàðàæàòòàðäû êîëäîíóó àðêûëóó îêóòóóãà ºò¿¿í¿ òåçäåò¿¿ çàðûë. Áà-ëà áàê÷àäàí áàøòàï, ìåêòåïòå, æîãîðêó îêóó æàéûíäà, æóìóø îðäóíäà êûðãûç òèëèí ¿é-ðºí¿¿ãº û¢ãàéëóó øàðò ò¿ç¿¿ àáçåë. Òóðìóø êºðñºòêºíäºé, áàøêà óëóòòàãû æàðàíäàð êûðãûç òèëèí æå¢èë ¿éðºíã¿äºé èéêåìä¿¿ îêóó ìåòîäèêàñûíà ìóêòàæ. Æàøòàð ¿÷¿í êûðãûç òèëèíäå ñ¿éëºº – àëàðãà óðìàò-ñûé àëûï êåëãåíäåé ÷ºéðºí¿ ò¿ç¿¿ çàðûë. Áóë æåðäå Áèëèì áåð¿¿ æàíà èëèì ìèíèñòðëèãè ÷å÷êèíä¿¿ ðîëü îéíîéò, áèðîê, àë æàëãûç áààðûí æàñàé àëáàéò. Áóë èøòèí ìààíèñèí ìàìëåêåò æåòåê÷èëåðèíåí áàøòàï, àð áèð æàðàí, àð áèð àòà-ýíå æ¿ðºã¿ ìåíåí ñåçèï, àãà ÷ûí äèëèíåí êàòûøêàíäà ãàíà èéãèëèê

áîëîò. Ìóíó Êûðãûçñòàíäûí àð áèð àòóóëó êîëäîéò äåï èøåíåì.

Çàëêàð îé÷óë, óëóó æåðäåøèáèç ×û¢ãûç Àéòìàòîâ «Òèë – àð áèð ýëäèí êàíû, æàíû, óëóòòóí àâòîïîðòðåòè» äåãåí. Àòà-áàáàëà-ðûáûç òèëãå ºçãº÷º ìààíè áåðèøêåí. Àð áèð ñºçä¿ êûøòàé êûíàï, òîîäîé ñåïèë êóðóï, áèçãå ìóðàñ êûëûøòû. Ä¿éíºäº òå¢äåøè æîê êºðêºì äººëºòò¿ – "Ìàíàñ" ýïîñóí æàðàòêàí êûðãûç òèëè – æà¢û ìóóíäóí æàí ä¿éíºñ¿í æà¢ûðòûï, óëóòòóí óëóó ðóõàíèé áàéëûãûíà æåòêèðåò», - äåãåí Ïðåçèäåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ ýíå òèëèáèçäè êàñòàðëîîíó, ìàì-ëåêåòòèê òèëèáèçäèí êåëå÷åãè êå¢ áîëóóñóí êààëàäû.

Ôèëàðìîíèÿäàãû ìàéðàìäûê èø-÷àðà ÊÐíûí Ýë àðòèñòè Þðèé Áîáêîâäóí “Ûð-äàéëû êûðãûç ûðëàðûí” äîëáîîðó êîøòîï, ºçáåê, îðóñ, èíäóñ æàíà áàøêà óëóòòóí ºê¿ë-äºð¿ êûðãûç ûðëàðûí ûðäàøòû.

Àñåë ÁÀÐÛÊÒÀÁÀÑÎÂÀ

ЭЛДИН ТҮБӨЛҮКТҮҮЛҮГҮ ЭНЕ ТИЛИНДЕ

Тєлєнбай КУРБАНОВ:

“МЕКЕНГЕ БОЛГОН СҮЙҮҮ ЭСКИРБЕЙТ”


99


Ишенбай Дюшенбиевич Кадырбековдун кайрылуусуна байланыштуу «Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеўешинин депутаттарын шайлоо жєнїндє» Кыргыз Республикасынынын конституциялык Мыйзамынын 30-беренесинин 4-бєлїгїнїн конституциялуулугун

текшерїї тууралуу иш боюнча

ЧЕЧИМИ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АТЫНАНКЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖОГОРКУ СОТУНУН КОНСТИТУЦИЯЛЫК ПАЛАТАСЫНЫН

Àçûðêû ó÷óðäà êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìãà òàëàïêåð, ñàÿñèé ïàðòèÿ òà-ëàïêåðëåðäè, òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàòòîî ê¿í¿íºí òàðòûï 5 ê¿íäºí êå÷èêòèðáåñòåí áèðäåí êåì ýìåñ ðåñïóáëèêàëûê ìåçãèëä¿¿ áàñìà êàðà-æàòòàðûíäà øàéëîî àëäûíäàãû ïðîãðàììàñûí æàðûÿëîîíó, îøîíäîé ýëå àíû ºç¿í¿í ðàñìèé ñàéòûíäà æàéãàøòûðóóíó òàëàï êûëãàí ÷åíåì êèðãèçèëãåí. Òàëàïêåðäèí, ñàÿñèé ïàðòèÿíûí æàðûÿëàíãàí øàéëîî àë-äûíäàãû ïðîãðàììàñû ìåíåí áàñûëìàíûí êº÷¿ðìºñ¿ Áîðáîðäóê øàé-ëîî êîìèññèÿñûíà áåðèëåò.

Êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 60-áåðåíåñèíèí 5-áºë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àá-çàöûíà ûëàéûê òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿ-ñûíà áåðèëãåíäåí êèéèí, òàëàïêåðëåðäèí ÷ûãûï êåò¿¿ëºð¿íºí óëàì áî-ëóó÷ó ºçãºð¿¿ëºðä¿ êîøïîãîíäî àíûí êóðàìû æàíà àãà òàëàïêåðëåðäè æàéãàøòûðóóíóí òàðòèáè ºçãºðò¿ë¿ø¿ ì¿ìê¿í ýìåñ. Áóë ó÷óðäà ÷ûãûï êåòêåí òàëàïêåðäèí îðäóí óøóë áåðåíåíèí 3-áºë¿ã¿í¿í òàëàïòàðûí ýñ-êå àëóó ìåíåí ïàðòèÿíûí áàøêà ì¿÷ºñ¿ ýýëåéò.

Óøóãà áàéëàíûøòóó, Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñûíûí ºê¿ë¿ òà-ëàïêåðëåðäèí êàòóó òèçìåñèí ñàêòàëûøûí êàìñûç êûëóó ìàêñàòûíäà, 2017-æûëû òèçìåäåí ÷ûãàì äåãåí àäàì æàçóó æ¿ç¿íäºã¿ àðûçäû æåêå ºç¿ áåð¿¿ æîëó ìåíåí, æå æåêå ºç¿ áåð¿¿ãº ì¿ìê¿í áîëáîãîí ó÷óðäà áóë áàãûòòàãû òàëàø-òàðòûøòû æîêêî ÷ûãàðãàí Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèñ-ñèÿñûíà íîòàðèàëäûê æàêòàí ê¿áºëºíä¿ð¿ëãºí àðûçäû ûéãàðûì óêóê-òóó àäàì àðêûëóó áåð¿¿ æîëó ìåíåí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåäåí ÷ûãóó ïðîöåäóðàñû òàêòàëãàí äåï áåëãèëåãåí.

Ìûíäà Øàðøåíàëû óóëó À. òàëàïêåðëåðäèí à÷ûê òèçìåñèíèí êîëäî-íóëóøó, àðûçäàíóó÷óíóí øàéëîî÷ó ìåíåí òàëàïêåðäèí æàêûí áàéëà-íûøûíà æàñàãàí àêöåíòè à¢ ñåçèìä¿¿ òàíäîîíóí ìàêñàòûíà æåò¿¿ ¿÷¿í æàëãûç áèð êàðàæàò ýìåñ äåï ýñåïòåéò.

Ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî òóòóìóíóí àð êàíäàé ò¿ð¿í àíûêòàé àëàò, ìûíà óøóë ïàðëàìåíò òàðàáûíàí àíûí ñàÿñèé ÷å-÷èìè áîëóï ñàíàëàò. Æîãîðêó Êå¢åø òàðàáûíàí òèéèøò¿¿ ÷å÷èì êàáûë àëûíãàí ó÷óðäà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè à÷ûê äàãû áîëóøó ì¿ìê¿í, áè-ðîê êîëäîíóóäàãû òàðòèï Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí ÷åíåìäåðèíå êàðàìà-êàðøû êåëãåí æåðè æîê.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Þñòèöèÿ ìèíèñòðëèãèíèí ºê¿ë¿ À.Ì.Êóð-ìàíáàåâà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 70-áåðåíåñèíå ûëàéûê Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî ïðîïîðöèîíàëäûê òó-òóì áîþí÷à æ¿çºãº àøûðûëàò, áóë æåðäå øàéëîî ïðîöåññèíèí ºçºêò¿¿ ñóáúåêòè áîëóï ñàÿñèé ïàðòèÿ ñàíàëàò.

Ñàÿñèé ïàðòèÿëàð æàðàíäàðäûí ñàÿñèé ýðêèí áèëäèð¿¿ãº êºìºêòº-øºò, Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðûí, Ïðåçèäåíòòè æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûí øàéëîîäî êàòûøàò. Àë ºç¿í¿í ïèêè-ðèí áèëäèð¿¿ ¿÷¿í æàìààòòûê óþøóëãàí ïëàòôîðìà áîëóøàò. Ïàðòèÿ-ëàð ìàìëåêåòòèê áèéëèêòèí ìûéçàì ÷ûãàðóó îðãàíäàðûí êàëûïòàíäû-ðóó ïðîöåññèíäå ºçãº÷º îðóíãà ýý, æàðàíäàðäûí ïàññèâä¿¿ øàéëîî óêó-ãóí æ¿çºãº àøûðóóíó àðàëûêòàí æ¿ðã¿ç¿øºò, îøîíäîé ýëå ìàìëåêåòòèê áèéëèêòèí ìûéçàì ÷ûãàðóó îðãàíûíäà øàéëîî÷óëàðäûí íåãèçãè òîáó-íóí êûçûê÷ûëûêòàðûíûí ºê¿ë÷¿ë¿ã¿í êàìñûç êûëûøàò.

Ïàðòèÿ ºç¿ êîîìäóí áèð áºë¿ã¿ áîëóï ñàíàëãàíäûêòàí áåëãèë¿¿ ñîöèàë-äûê òîïòóí êûçûê÷ûëûêòàðûí ÷àãûëäûðàò, àë àãà áèéëèêòå àíûí êûçûê-÷ûëûêòàðûí ºê¿ë÷¿ë¿ê êûëóó áîþí÷à ûéãàðûì óêóêòàðûí ºòêºð¿ï áåðåò.

Îøåíòèï, À.Ì.Êóðìàíáàåâà ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî òóòóìó øàé-ëîî÷óëàðäûí ïàðòèÿëûê òèçìåëåð áîþí÷à äîáóø áåð¿¿í¿ áîëæîéò. Àð áèð ïàðòèÿ øàéëîîëîðäîí êèéèí àëãàí äîáóøóíóí ïðîïîðöèîíàëäóó ïà-éûçûíà æàðàøà ìàíäàòòûí ñàíûíà ýý áîëîò.

Ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî óêóãó òóóíäó ïðèíöèïòè – øàéëîî ïðîöåñ-ñèíäåãè ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí òàëàïêåðëåðèíèí òå¢äèê ïðèíöèáèí ïàé-äà êûëàò. Áóë ïðèíöèïòè æ¿çºãº àøûðóó ìàìëåêåòòèê áèéëèê îðãàíäà-ðûíà æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûíà øàéëàíóó, îøîíäîé ýëå áóë ì¿ìê¿íä¿êòºðä¿ æ¿çºãº àøûðóóíóí ìàìëåêåòòèê êå-ïèëäèêòåðèí ò¿ç¿¿äº áàðäûê æàðàíäàð æàíà ñàÿñèé ïàðòèÿ ¿÷¿í áèð-äåé óêóêòóê øàðòòàðäû ìûéçàìäàðäà îðíîòóó ìåíåí êàìñûç êûëûíàò.

Óøóãà áàéëàíûøòóó, À.Ì.Êóðìàíáàåâà êàéðûëóó÷ó òàðàïòûí ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 52-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòóí áóçóó òóóðàñûíäà æ¿éºñ¿ç, àíòêåíè, ìóðäà áåëãè-ëåíèï êåòêåíäåé, æàðàíäàð Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøè-íå øàéëàíóó ¿÷¿í ºç¿í¿í òàëàïêåðëåðèí êºðñºò¿¿ãº óêóãó áîëãîí ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäû ò¿ç¿¿ãº óêóêòóó äåï ýñåïòåéò.

Àíäàí òûøêàðû, À.Ì.Êóðìàíáàåâà ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó òàðàáûíàí Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 2-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöûíäà áåêèòèëãåí øàéëîî óêóêòàðûíûí ïðèíöèïòåðè áóçóë-ãàí ýìåñ äåï áåëãèëåéò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû òàðàïòàðäûí æ¿éºëºð¿í òàëêóóëàï, áàøêà æàêòàðäûí ïèêèðèí óãóï æàíà èøòèí ìàòåðèàëäàðûí èçèëäåï ÷ûãûï, êèéèíêèäåé òûÿíàêòàðãà êåëäè:

1. «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïà-ëàòàñû æºí¿íäº» êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 19-áåðåíåñèíèí 4-áº-ë¿ã¿íº ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòó-öèÿëûê ïàëàòàñû êàéðûëóóäà ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûíûí êîíñòèòóöèÿ-ëóóëóãó ê¿ìºí ñàíàëãàí áºë¿ã¿íº ãàíà òèéèøò¿¿ áîëãîí ïðåäìåò áîþí-÷à àêòûëàðäû ÷ûãàðàò.

Îøåíòèï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿ-ëûê ïàëàòàñûíûí áóë èø áîþí÷à êàðîî ïðåäìåòè áîëóï «Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí òºìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû 30-áåðåíåñè-íèí 4-áºë¿ã¿ ñàíàëàò:

«30-áåðåíå. Øàéëîî áþëëåòåíè4. Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðûí øàéëîîäî øàéëîî áþëëåòåíèí-

äå ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí àòàëûøòàðû ÷¿÷¿ êóëàêòà àíûêòàëãàíäàé êå-çåêòå êºðñºò¿ëºò.»

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìû 2011-æûëäûí 2-èþëóíäà ¹68 íîìóð ìåíåí ìûéçàìäàðäà áåëãèëåíãåí òàðòèïòå êàáûë àëûíãàí, «Ýð-êèí Òîî» ãåçèòèíèí 2011-æûëäûí 5-èþëóíäàãû ¹54 ñàíûíäà æàðûÿëàí-ãàí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ×åíåìäèê óêóêòóê àêòûëàðûíûí ìàìëå-êåòòèê ðååñòðèíå êèðãèçèëãåí æàíà êîëäîíóóäàãû àêò áîëóï ýñåïòåëåò.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà ûëàéûê Êûðãûçñòàí-äûí ýëè ýãåìåíäèêòèí ýýñè æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû ìàìëåêåò-òèê áèéëèêòèí áèðäåí-áèð áóëàãû áîëóï ñàíàëàò (2-áåðåíåíèí 1-áºë¿-ã¿). Àíû ìåíåí Áàø Ìûéçàì Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê ò¿ç¿ë¿ø¿í¿í íåãèçè êàòàðû áèéëèê ýëãå òààíäûê äåï ýëäèê áèéëèêòèí ïðèíöèáèí æàðûÿëîîäî æàíà ýë ºç¿ ºç¿í¿í ýãåìåí ýðêèíå æàíà íàãûç êûçûê÷ûëûêòàðûíà ûëàéûê óøóë áèéëèêòè ýðêèí æ¿çºãº àøûðà àëàò.

Êûðãûçñòàíäûí ýëè ºç áèéëèãèí óøóë Êîíñòèòóöèÿíûí æàíà ìûé-çàìäàðäûí íåãèçèíäå ò¿çäºí-ò¿ç øàéëîîëîðäî æàíà ðåôåðåíäóìäàð-äà, îøîíäîé ýëå ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðäûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí-÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûíûí ñèñòåìàñû àðêûëóó æ¿çºãº àøûðàò (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 2-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿).

Òèêåëåé äåìîêðàòèÿ ìàìëåêåòòèí èøòåðèí áàøêàðóó ìàñåëåëåðèí-äå ò¿çäºí-ò¿ç ýëäèí ýðêèí áèëäèð¿¿ ôîðìàñûíäà æ¿çºãº àøûðûëàò, àë ýìè ºê¿ë÷¿ë¿êò¿¿ äåìîêðàòèÿ ýëäèí ýðêèí áèëäèðãåí øàéëàíìà ûéãàðûì óêóêòóó ºê¿ëäºð àðêûëóó ýëãå ºç áèéëèãèí æ¿çºãº àøûðóóãà æîë áåðåò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 2-áåðåíåñèíèí 4-áº-ë¿ã¿íº ûëàéûê ýëäèê áèéëèêòèí æîãîðêó äå¢ãýýëäåãè êºð¿í¿ø¿ áîëóï ýðêèí øàéëîî ñàíàëàò, ýë øàéëîî àðêûëóó æåêå àíûí êûçûê÷ûëûãûí ÷àãûëäûðãàí æàíà ìàìëåêåòòèí èøèí íàòûéæàëóó, á¿ò¿íäºé êîîì ¿÷¿í à÷ûê æàíà æîîïêåð÷èëèêò¿¿ áàøêàðóóíó èøêå àøûðãàí ýëäèê áèéëèê-òè ò¿ç¿¿ãº êàòûøàò.

Îøåíòèï, øàéëîîëîð äåìîêðàòèÿëûê ìàìëåêåòòèí àæûðàãûñ ýëåìåíòè êàòàðû ýëäèê ýãåìåíäèêòèí íåãèçãè ôîðìàñû, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìàìëåêåòòèê áèéëèê îðãàíäàðûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêà-ðóó îðãàíäàðûí êóðóóäà, óêóê áóëàãû êàòàðû ºçãº÷º ðîëó áîëóï ñàíàëàò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíäàðû øàéëîî÷óëóê óêóêòóê ìàìèëå-ëåðãå êèðèø¿¿ ìåíåí ºç¿í¿í ñàÿñèé ýðêèí æàíà àãà áàéëàíûøòóó ñóáúåê-òèâä¿¿ óêóêòàðäû æàíà êûçûê÷ûëûêòàðäû ãàíà æ¿çºãº àøûðáàñòàí, ýëäèê áèéëèêòèí êîíñòèòóöèÿëûê ïðèíöèáèí äàãû òóðìóøêà æ¿çºãº àøûðóóäà.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíûíûí øàéëîî æàíà øàéëàíóó êîíñ-òèòóöèÿëûê óêóãóí æ¿çºãº àøûðóóíóí íåãèçèíäå, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà áåêèòèëãåí ïðèíöèïòåðãå ûëàéûê æàøûðóóí äî-áóø áåð¿¿ ìåíåí æàëïûãà áèðäåé æàíà ò¿çäºí-ò¿ç øàéëîî óêóãóíóí íå-

ãèçèíäå ÷ûíûãû ýðêèí øàéëîîãî êàòûøóó ì¿ìê¿íä¿ã¿ îðóí àëãàí (2-áå-ðåíåíèí 4-áºë¿ã¿, 52-áåðåíåíèí 1-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòó).

Êåëòèðèëãåí êîíñòèòóöèÿëûê æîáîëîð ýë àðàëûê óêóêòóí ÷åíåìäåðè ìåíåí ¿íäºø¿ï òóðàò. Ìàñåëåí, Àòóóëäóê æàíà ñàÿñèé óêóêòàð æºí¿íäº Ýë àðàëûê ïàêòûíûí 25-áåðåíåñèíå ûëàéûê b ïóíêòóíäà àð áèð æàðàí æàáûê äîáóø áåð¿¿äº æàëïûãà áèðäåé æàíà òå¢ øàéëîî óêóãóíóí íåãè-çèíäå ºòêºð¿ë¿ï æàòêàí æàíà øàéëîî÷óëàðäûí ýðêèí áèëäèð¿¿í¿ êàì-ñûç êûëãàí íàãûç ìåçãèëä¿¿ øàéëîîëîðäî êàíäàéäûð áèð êåìñèíò¿¿ñ¿ç æàíà íåãèçäåëáåãåí ÷åêòººëºðñ¿ç äîáóø áåð¿¿ ì¿ìê¿íä¿ã¿ äàãû, øàé-ëàíóó óêóãó äàãû áîëóó êåðåê; Àäàì óêóêòàðûíûí æàëïû äåêëàðàöèÿñû-íûí 21-áåðåíåñèíå ûëàéûê ýëäèí ýðêè ºêìºò áèéëèãèíèí íåãèçè áîëóó êåðåê äåãåí æîáîíó êàðàéò, àë ýðê æàáûê äîáóø áåð¿¿ æîëó ìåíåí æàë-ïûãà áèðäåé æàíà òå¢ øàéëîî óêóãóíäà äîáóø áåð¿¿ ýðêèíäèãèí êàìñûç êûëãàí ìåçãèëä¿¿ æàíà æàëãàí ýìåñ øàéëîîëîðäî ºç¿í êºðñºò¿ï òóðóøó êåðåê; Êºç êàðàíäûñûç Ìàìëåêåòòåðäèí Øåðèêòåøòèãèíèí êàòûøóó÷ó-ñó áîëãîí ìàìëåêåòòåðäå äåìîêðàòèÿëûê øàéëîîëîðäóí, øàéëîî óêóê-òàðûíûí æàíà ýðêèíäèêòåðèíèí ñòàíäàðòòàðû æºí¿íäº Êîíâåíöèÿíûí 1-áåðåíåñèíå ûëàéûê æàáûê äîáóø áåð¿¿äº æàëïûãà áèðäåé æàíà ò¿ç-äºí-ò¿ç øàéëîî óêóãóíóí íåãèçèíäå ýëäèê ºê¿ë÷¿ë¿êò¿í îðãàíäàðûí ò¿-ç¿¿äº æàðàíäàðäûí êàòûøóóñó áåêèòèëãåí.

Æàðàíäàðäûí øàéëîî óêóãó êîíñòèòóöèÿëûê-óêóêòóê ìààíèë¿¿ë¿ã¿í¿í æîãîðêó äàðàæàñûíà ýý áîëóó ìåíåí ìàìëåêåòòèí èøòåðèí áàøêàðóóäà ò¿çäºí-ò¿ç êàòûøóóñóíäà àð áèð êîíêðåòò¿¿ øàéëîî÷óíóí æåêå êûçûê÷û-ëûãûí äàãû, øàéëîîëîðäóí îáúåêòèâä¿¿ æûéûíòûêòàðûíà æåòèø¿¿äº, àíûí íåãèçèíäå ýëäèê áèéëèê îðãàíäàðûí êàëûïòàíäûðóóäà æàíà ëåãè-òèìèçàöèÿëîîäî êîîìäóê êûçûê÷ûëûêòû äàãû êàìòûéò.

Ýëäèê áèéëèê ïðèíöèáè æàíà øàéëîî óêóêòàðûíûí êîíñòèòóöèÿëûê-óêóêòóê òàáèÿòû ÷åíåìäèê-óêóêòóê àêòûëàðäû êàáûë àëóó àðêûëóó ìàì-ëåêåòòè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíäàðû ºç¿í¿í øàéëîî óêóêòàðûí òîëóê êàíäóó æ¿çºãº àøûðûëóóñóí æàíà Êûðãûçñòàí ýëèíèí ýãåìåí ýð-êèíèí øàéëîîëîðóíóí æûéûíòûêòàðûíûí íåãèçèíäå àêûëãà ñûÿð ÷àãû-ëóóñóíà àëäûí àëà ìèëäåòòåíäèðåò.

3. Ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà ûëà-éûê æàðàíäàðäûí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû òàðàáûíàí êåïèëäåíãåí ìàìëåêåòòè òèêåëåé, æå ºç¿í¿í¿í ºê¿ëäºð¿ àðêûëóó áàø-êàðóóäà êàòûøóó óêóãóí, ºê¿ë÷¿ë¿êò¿¿ îðãàíäàðãà øàéëîî æàíà àãà øàé-ëàíóó êîøêîíäîãó óêóãóí æ¿çºãº àøûðóóíóí ûêìàëàðûí æàíà øàðòòàðûí àíûêòîî ìåíåí íåãèçäåëáåãåí ÷åêòººëºðãº æàíà àëàð ºç¿í¿í ðåàëäóó ìàçìóíóí æîãîòïîñ ¿÷¿í óøóë óêóêòàðäûí ìà¢ûçûíûí áóðìàëàíóóñóíà æîë áåð¿¿ãº óêóêòóó ýìåñ. Ìàìëåêåò ºëêºí¿í êàéñû áèð ºí¿ã¿¿ ýòàáûí-äàãû òàðûõûé øàðòòàð ìåíåí àíûêòàëûï æàòêàí òèéèøò¿¿ ìåõàíèçì-äåðäè, êàðàæàòòàðäû æàíà óñóëäàðäû òàíäîîäî äèñêðåöèÿãà ýý áîëîò.

Îøåíòèï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 70-áåðåíåñè-íå ûëàéûê Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðû øàéëîîíóí êîíñòèòóöèÿëûê ìûéçàì ìåíåí àíûêòàëãàí òàðòèáèíäå ïðîïîðöèîíàëäûê òóòóì áîþí÷à øàéëàíûøàò. Àíû ìåíåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû ïðî-ïîðöèîíàëäûê òóòóì áîþí÷à ìåçãèëä¿¿ ºòêºð¿ë¿ï æàòêàí øàéëîîëîð-äó Æîãîðêó Êå¢åøòè ò¿ç¿¿í¿í æàëãûç ìûéçàìäó ûêìàñûí òààíóó ìåíåí øàéëîîëîðäó óþøòóðóó, ºòêºð¿¿ ìåòîäóí àíûêòîî æàíà æûéûíòûêòàðûí ÷ûãàðóó ìàñåëåëåðèí ìûéçàì ÷ûãàðóó÷óãà êàëòûðóóäà.

Îøîíó ìåíåí áèðãå, áóë æàãäàé ìûéçàì ÷ûãàðóó÷óãà øàéëîî òóòó-ìóí êóðóó æàíà àíûí ïðîöåäóðàëàðûí àíûêòîî ìàñåëåëåðèíäå ÷åêñèç ýðêèíäèê áåð¿¿ äåï ò¿ø¿íä¿ð¿ëáºéò. Ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó, êîíñòèòóöèÿ-ëûê ò¿ç¿ë¿øò¿í áèðè êàòàðû ýðêèí æàíà êàëûñ øàéëîîëîð ýêåíäèãèíåí êåëèï ÷ûêñàê, àëàðäû àòààíäàøòûê æàíà àéêûíäûê øàðòòàðûíäà àêûëãà ñûéãàí ìåçãèëä¿¿ë¿ê ºòêºð¿ï òóðóó çàðûëäûãûí áîëæîéò, áóë æààòòà æà-ðàíäàðäûí øàéëîî óêóêòàðûí æàíà øàéëîî÷óëàðäûí ýðêèí áèëäèð¿¿ñ¿í¿í íàòûéæàëàðûí áóðìàëàíóóñóíà æîë áåðáåñòåí äåìîêðàòèÿëûê øàéëîîëîð-äóí æûéûíòûêòàðû áîþí÷à ò¿ç¿ëãºí ýëäèê áèéëèê îðãàíäàðûíûí ëåãèòèì-ä¿¿ òèåøåë¿¿ äå¢ãýýëäå êåïèëäåãåí óêóêòóê æºíãº ñàëóóíó îðíîòóóãà, äå-ìîêðàòèÿëûê, óêóêòóê ìàìëåêåòòå øàéëîîëîðäóí òàáèÿòûí æàíà êàñèåòèí ýñêå àëóóãà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà æàíà ýë àðàëûê ïàêòûëàðûíäà îðíîòóëãàí øàéëîî óêóêòàðûíûí ïðèíöèïòåðèí êàðìà-íóóãà, êàëûñ æàíà àäåêâàòòóó ïðîöåäóðàëàðäû îðíîòóóãà ìèëäåòò¿¿.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí êºðñºòìºëºð¿í ºí¿ê-ò¿ð¿¿äº Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøè òàðàáûíàí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíäàðûíûí øàéëîî óêóêòàðûíûí æ¿çºãº àøûðû-ëóóñóíóí òàðòèáèí àíûêòàãàí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿ-ñû îðíîòêîí øàéëîî òóòóìóíóí ¿ëã¿ñ¿ àëêàãûíäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Ïðåçèäåíòèí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïó-òàòòàðûíûí øàéëîîëîðóí äàÿðäîîãî æàíà ºòêºð¿¿ãº æàíà øàéëîîëîð-äóí æûéûíòûêòàðûí ÷ûãàðóóãà áàéëàíûøòóó ìàìèëåëåðäè æºíãº ñàëãàí «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûí êàáûë àëãàí.

Æîãîðóäà êºðñºò¿ëãº¢í êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 60-áåðåíåñèíå ûëàéûê Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòûãûíà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ øàéëîî äàéûíäàëãàí ê¿íäºí òàðòûï áàøòàëàò æàíà øàéëîî ê¿í¿íº 45 êàëåíäàðäûê ê¿í êàëãàíäà àÿêòàéò. Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïó-òàòòûãûíà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ óêóãóíà øàéëîîíó äàéûí-äîî æºí¿íäº ÷å÷èì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íãº ÷åéèíêè ìººíºòòº þñòè-öèÿ îðãàíäàðûíäà áåëãèëåíãåí òàðòèïòå êàòòîîäîí ºòêºí æàíà/æå êàé-ðà êàòòîîäîí ºòêºí ñàÿñèé ïàðòèÿëàð ýý áîëîò. Êîë òàìãà æàíà ñàÿñèé ïàðòèÿíûí ìººð¿ ìåíåí ê¿áºëºíä¿ð¿ëãºí ñàÿñèé ïàðòèÿ òàðàáûíàí êºð-ñºò¿ëãºí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñûíà áå-ðèëåò. Òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ æºí¿íäº ÷å÷èì ñàÿñèé ïàð-òèÿíûí ñúåçäèíäå æàøûðóóí äîáóø áåð¿¿ ìåíåí êàáûë àëûíàò. Ìûíäà ïàðòèÿ òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí ò¿ç¿¿äº áèð æûíûñòàãû äàìäàðäûí, æàøòàðäûí, àð êàíäàé óëóòòàãû àäàìäàðäûí æàíà äåí ñîîëóãóíóí ì¿ì-ê¿í÷¿ë¿êòºð¿ ÷åêòåëãåí àäàìäàðäûí ïðîïîðöèîíàëäóó ºê¿ë÷¿ë¿ã¿í ýñêå àëóóãà ìèëäåòò¿¿. Òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèñ-ñèÿñûíà áåðèëãåíäåí êèéèí, òàëàïêåðëåðäèí ÷ûãûï êåò¿¿ëºð¿íºí óëàì áîëóó÷ó ºçãºð¿¿ëºðä¿ êîøïîãîíäî àíûí êóðàìû æàíà àãà òàëàïêåðëåð-äè æàéãàøòûðóóíóí òàðòèáè ºçãºðò¿ë¿ø¿ ì¿ìê¿í ýìåñ. Áóë ó÷óðäà ÷û-ãûï êåòêåí òàëàïêåðäèí îðäóí æîãîðóäà êºðñºò¿ëãºí òàëàïòàðäû ýñêå àëóó ìåíåí ïàðòèÿíûí áàøêà ì¿÷ºñ¿ ýýëåéò («Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïó-òàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 60-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿).

Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñû òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ æàíà áåêèò¿¿ òàðòèáèí æîãîðóäà êºðñºò¿ëãºí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûé-çàìäûí òàëàïòàðûíà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿í òåêøåðåò æàíà òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàòòîîíó æ¿çºãº àøûðàò æå êàòòîîäîí áàø òàðòóó æºí¿íäº æ¿éºë¿¿ ÷å÷èì ÷ûãàðàò.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 30-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿-ã¿íºí êåëèï ÷ûêêàíäàé Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòòàðûí øàéëîîëîðäî øàéëîî áþëëåòåíèíäå ÷¿÷¿ êóëàê àíûêòàãàí êåçåêòå ñàÿñèé ïàðòèÿëàð-äûí àòàëûøòàðû êºðñºò¿ëºò.

Îøåíòèï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîëäîíóóäàãû øàéëîî ìûéçàìäà-ðûíà ûëàéûê òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí ò¿ç¿¿ òàðòèáèíåí, äîáóø áå-ð¿¿í¿í ìàçìóíóíàí (ïàðòèÿãà äîáóø áåð¿¿ ¿÷¿í), àéìàêòûí ºë÷ºì¿íºí, àëûíãàí äîáóøòàðäû ìàíäàòêà êîòîðóó ýðåæåëåðèíåí êåëèï ÷ûêñàê, Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí æàáûê òèçìå áîþí÷à øàéëîîíóí ïðîïîðöèîíàëäóó òóòóìó îðíîòóëãàíû êåëèï ÷ûãóóäà.

Ïðîïîðöèîíàëäóó òóòóì áîëóï ïàðòèÿëàð òîïòîãîí äîáóøòàðäûí ïðî-ïîðöèÿñûíà æàðàøà ìàíäàòòàðû áºë¿øò¿ð¿ëãºí ïàðòèÿëûê ºê¿ë÷¿ë¿ê àð-êûëóó ìàìëåêåòòèê áèéëèêòèí øàéëîî îðãàíäàðûí ò¿ç¿¿ ûêìàñû ñàíàëàò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòà-ñû áóë øàéëîî òóòóìóíóí êîíñòèòóöèÿëûê óêóêòóê ìà¢ûçû òóóðàñûíäà ºç¿í¿í êºç êàðàøûí áèð íå÷å æîëó áèëäèðãåí, àòàï àéòêàíäà, 2014-æûë-äûí 22-ñåíòÿáðûíäàãû ×å÷èìèíäå øàéëîî ïðîöåññèíèí íåãèçãè ñóáú-åêòèëåðè áîëóï àéðûì òàëàïêåðëåð ýìåñ, äîáóø ¿÷¿í ê¿ðºøêº ò¿øêºí òàëàïêåðëåð òèçìåñèí êàìòûãàí ñàÿñèé ïàðòèÿëàð ñàíàëàò äåï êºðñº-ò¿ëãºí. Ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî òóòóìóíóí àëêàãûíäà ñàÿñèé ïàðòèÿ-ëàðäûí òàëàïêåðëåðäè (òàëàïêåðëåð òèçìåñèí) êºðñºò¿¿ óêóãó áóë òó-òóìäóí óêóêòóê òàáèÿòûíäà òóðàò.

Ïðîïîðöèÿëûê øàéëîî ñèñòåìàñû áîþí÷à ºòêºð¿ëãºí øàéëîîëîðäî øàéëîî÷óëàð ñàÿñèé ïàðòèÿ òàðàáûíàí êºðñºò¿ëãºí òàëàïêåðëåðãå äî-áóø áåðèøåò. Óòêàí òèçìåäåãè ìàíäàòòàð àëàðäûí òèçìåäå æàéãàøóóñóí-äàãû êåçåãè áîþí÷à òàëàïêåðëåðäèí îðòîñóíäà áºë¿øò¿ð¿ëºò. Îøåíòèï, àð áèð æàðàí Êîíñòèòóöèÿäà êåïèëäåíãåí øàéëàíóóãà áîëãîí óêóãóí òà-ëàïêåð êàòàðû ïàðòèÿëûê òèçìå àðêûëóó èøêå àøûðûï, øàéëîîíóí æû-

éûíòûãû áîþí÷à äåïóòàòòûê ñòàòóñêà ýý áîëî àëàò (2014-æûëäûí 24-ñåí-òÿáðûíäàãû, 2014-æûëäûí 4-ñåíòÿáðûíäàãû ×å÷èìäåð).

4. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà áåêèòèëãåíäåé äå-ìîêðàòèÿíûí ìàçìóíäóó ì¿íºç¿ áîëóï èäåîëîãèÿëûê æàíà ñàÿñèé êºï ò¿ðä¿¿ë¿ê, êºï ïàðòèÿëóóëóê ñàíàëàò, àë ýìè ñàÿñèé ïàðòèÿëàð ºç¿ áîë-ñî óêóêòóê ìàìëåêåòòèí àëêàãûíäà æàíà Êîíñòèòóöèÿ ìåíåí áåëãèëåí-ãåí ôîðìàëàðäà èøòåé òóðãàí çàðûë èíñòèòóò áîëîò (4-áåðåíåíèí 1, 2, 3-áºë¿êòºð¿).

Ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí èøìåðäèãè ýëäèê (ñàÿñèé) áèéëèêòè óþøòó-ðóóãà æàíà èøòººãº ò¿çäºí-ò¿ç áàéëàíûøòóó áîëîò, àëàðäûí áàðäû-ãû áèéëèê ìàìèëåëåðèíå àðàëàøêàí, îøîë ýëå ó÷óðäà æàðàíäûê êîîì-äóí àëêàãûíäà ûêòûÿðäóó áèðèêìåëåð áîëãîíäóêòàí æàðàíäàðãà êîîì-äóí ñàÿñèé òóðìóøóíà êàòûøóóñóí, æàðàíäûê êîîì ìåíåí ìàìëåêåòòèí ñàÿñèé àëàêàñûí, ñàÿñèé òóòóìäóí á¿ò¿íä¿ã¿í æàíà îìîêòóóëóãóí êàì-ñûç êûëãàí ºê¿ë÷¿ë¿êò¿¿ äåìîêðàòèÿíûí çàðûë èíñòèòóòó êàòàðû ÷ûãàò.

Ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî òóòóìóíóí ºçãº÷ºë¿ã¿ - òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êºðñºò¿¿ æàíà áåêèò¿¿ àðêûëóó æàðàíäàðäûí øàéëîî óêóêòà-ðûí æ¿çºãº àøûðãàí ðàñìèé ñóáúåêò êàòàðû ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí ëå-ãèòèìèçàöèÿñûí êàìñûç êûëãàíûíäà òóðàò.

Ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí òàëàïêåðëåð òèçìåñèí êºðñºò¿¿ æàíà áåêèò¿¿ ïðîöåäóðàñû òàòààë óêóêòóê ìàìèëåëåðäèí òóòóìóí êàëûïòàíäûðàò, àãà ïàðòèÿëàð ºç¿, äåïóòàòòàð, îøîíäîé ýëå øàéëîîíóí ºç¿ ºòêºð¿ëãºíãº ÷å-éèí ýëå øàéëîî÷óëàð äà êàòûøàò, àíû ìåíåí àëàð á¿òê¿ë øàéëîî ïðî-öåññèíèí àæûðàãûñ áºë¿ã¿ áîëóï êàëûøàò.

Íàòûéæàäà, æàáûê òèçìåëåð áîþí÷à ïðîïîðöèîíàëäóó òóòóì ýëåêòî-ðàòêà ðåàëäóó òààñèðèíå æàðàøà ºëêºí¿í ñàÿñèé ê¿÷òºð¿í¿í á¿ò¿íäºé ò¿ðê¿ì¿í ïàðëàìåíòòå ÷àãûëäûðóóãà æàíà àçäûêòûí ïàðëàìåíòòå ºç¿-í¿í ºê¿ëäºð¿í¿í áîëóøóíà, øàéëîî ïðîöåññèíèí áàðäûê ñóáúåêòèëå-ðèíèí æàìààòòûê æàíà æåêå êûçûê÷ûëûêòàðûíûí àêûëãà ñûéãàí áàëàí-ñûíà æåòèø¿¿ãº, êºï ïàðòèÿëóóëóêòó, èäåîëîãèÿëûê æàíà ñàÿñèé ïëþ-ðàëèçìäè ºí¿êò¿ð¿¿ãº, ñàÿñèé ïàðòèÿëàð îðòîñóíäà ì¿ìê¿íä¿êòºðä¿í áèðäåéëèãèí æàíà ÷ûíûãû àòààíäàøòûêòû êàìñûç êûëóóãà æîë áåðåò.

Îøîë ýëå ó÷óðäà, êàéðûëóó÷ó òàðàïòûí ïàðòèÿëûê æåòåê÷èëåðäèí êî-ëóíäà áèéëèêòèí àøêåðå áîëóøó ìåíåí æàíà æåêå êóðàì ìåíåí òàëàï-êåðëåðäèí òèçìåäåãè êåçåãèíå òààñèð ýò¿¿ ì¿ìê¿íä¿ã¿ ìåíåí, ïàðòèÿëûê äåïóòàòòàðäûí øàéëîî÷óëàð ìåíåí æàíà êîíêðåòò¿¿ ðåãèîíäîð ìåíåí áàéëàíûøûí æîãîòóó ìåíåí, ïàðëàìåíòêå áåëãèñèç æå æàãûìñûç àäàì-äàðäûí êåëèøè ìåíåí ì¿íºçäºëãºí ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó òàðàáûíàí òàí-äàï àëûíãàí ïðîïîðöèîíàëäóó øàéëîî òóòóìóíóí ò¿ðê¿ì¿í¿í áåëãèë¿¿ êåì÷èëèêòåðè áàð äåãåí æ¿éºëºð¿ ìåíåí ìàêóë áîëáîé êîþóãà áîëáîéò.

Áóë òóóðàñûíäà æàáûê òèçìåëåð áîþí÷à øàéëîîëîðäóí ïðîïîðöèî-íàëäóó òóòóìóí êàáûë àëãàí áàðäûê ºëêºëºð ¿÷¿í óøóë êºðñºò¿ëãºí òåðñ êºð¿í¿øòºð òààíäûê ýêåíèí áåëãèëåï êåò¿¿ãº òèéèø.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» êîíñòèòóöèÿ-ëûê Ìûéçàìäà æàáûê òèçìåëåð áîþí÷à Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æî-ãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîîíóí áåëãèëåíãåí ïðîïîðöèîíàë-äûê òóòóìó ýë àðàëûê ñòàíäàðòòàðãà êàðàìà-êàðøû êåëáåéò æàíà æàðàí-äàðäûí ìàìëåêåòòèê áèéëèê îðãàíäàðûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûí øàéëîîãî æàíà àãà øàéëàíóóãà êîíñòèòóöèÿëûê óêóêòàðûíûí ÷åêòåëèøèíå æå áóçóëóøóíà àëûï êåëèøè ì¿ìê¿í ýìåñ.

Ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí àòûíàí êèðãåí òàëàïêåðëåðäèí æåêå ìààëûìàò-òàðûíûí øàéëîî áþëëåòåíèíå êèðáåãåíäèãèí ìààëûìàòòû øàéëîî÷ó-ëàðäàí æàøûðóó æå àíû æàáûê äåï êàðîî áîëáîéò.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 61-áåðåíåñèíèí 11-áºë¿ã¿íº ûëàéûê Áîðáîðäóê øàéëîî êîìèññèÿñû òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàò-òàãàíäàí êèéèí 5 êàëåíäàðäûê ê¿íäºí êå÷èêòèðáåñòåí, ñàÿñèé ïàðòèÿ-ëàðäûí àòàëûøòàðûí, îøîíäîé ýëå ñàÿñèé ïàðòèÿäàí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèíå êèðãèçèëãåí òàëàïêåðëåðäèí ôàìèëèÿñûí, àòûí, àòàñûíûí àòûí, òóóëãàí æûëûí, ýýëåãåí êûçìàò îðäóí (èøèíèí ò¿ð¿í) êºðñºò¿¿ ìå-íåí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñèí êàòòîî æºí¿íäº áèëäèð¿¿í¿ áàñìà ñºçäº æàðûÿëàéò. Àíäàí òûøêàðû, Äîáóø áåð¿¿ ¿÷¿í æàéäà øàéëîî êîìèññèÿ-ñû êåðåãå êºðíºêòºðä¿ æàñàéò, àëàðäà áàðäûê òàëàïêåðëåð, òàëàïêåð-ëåðäèí òèçìåëåðèí êàòòàòêàí ñàÿñèé ïàðòèÿëàð æºí¿íäº ìààëûìàòòûê ìàòåðèàëäàð æàéãàøòûðûëàò (êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 29-áåðåíå-ñèíèí 3-áºë¿ã¿). Áóë ìààëûìàò áàðäûê øàéëîî÷óëàð ¿÷¿í à÷ûê.

Øàéëîî àëäûíäàãû ¿ã¿ò êàìïàíèÿñûíûí ìåçãèëèíäå äåïóòàòòûê-êà áîëãîí áàðäûê òàëàïêåðëåð æºí¿íäº òîëóê ìààëûìàò, îøîíäîé ýëå àð áèð ïàðòèÿíûí øàéëîî àëäûíäàãû ïðîãðàììàñû àð áèð øàéëîî÷ó-ãà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíäà óðóêñàò áåðèëãåí áàðäûê êàðàæàòòàð ìåíåí æåòêèðèëåò, àíû ìåíåí øàéëîî ïðîöåññèíèí à÷ûêòû-ãû êàìñûç êûëûíàò. Äåìåê, àðûçäàíóó÷óíóí ñàÿñèé ïàðòèÿëàð òàðàáû-íàí êºðñºò¿ëãºí òàëàïêåðëåð òóóðàñûíäà øàéëîî÷óëàð ìààëûìàòêà ýý áîëáîé êàëûøóóäà äåï àéòêàí ñºçäºð¿ æàðàêñûç.

Êàáûë àëûíãàí øàéëîî òóòóìóíóí ºçãº÷ºë¿ã¿ øàéëîî÷ó ºç¿í¿í ÷ûí-äàï êààëàãàíûí áèëäèð¿¿ ¿÷¿í á¿òê¿ë øàéëîî ïðîöåññèíèí æèãåðä¿¿ êàòûøóó÷óñó áîëóó çàðûë, áèðîê ìûíäàé óêóêòóê æºíãº ñàëóó æàðàí-äàðäûí, òàëàïêåðëåðäèí ºç¿ æàíà àëàð òóóðàëóó ìààëûìàòòûí æàáûê ôîðìàñû øàéëîî÷ó óêóãóíó ÷åêòºº êàòàðû êàðàëûøû ì¿ìê¿í ýìåñ äåï òààíûëóóãà òèéèø.

Øàéëîî ê¿í¿íº êàðàòà 21 æàøêà ÷ûêêàí, øàéëîîãî óêóãó áàð Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíû Æîãîðêó Êå¢åøòèí äåïóòàòû áîëóï øàéëà-íà àëàò (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 70-áåðåíåñèíèí ¿÷¿í÷¿ àáçàöû) äåãåí êîíñòèòóöèÿëûê æîáî äåïóòàòòûêêà áîëãîí òàëàï-êåðëåð æºí¿íäº æåêå ìààëûìàòòàð ìèëäåòò¿¿ òàðòèïòå êºðñºò¿ë¿ø¿ êå-ðåê äåï áèëäèðáåéò. Êîëäîíóóäàãû øàéëîî òóòóìóíóí ¿ëã¿ñ¿íäº äåïó-òàòòûêêà áàðãàí òàëàïêåðëåðäèí æåêå ìààëûìàòòàðûí øàéëîî áþëëå-òåíèíäå êºðñºò¿ëáºãºíä¿ã¿ øàéëîî ó÷óðóíäà øàéëîî÷óíóí ýðêè æàíà êàòòàëãàí òàëàïêåðëåðäèí òèçìåñè îðòîñóíäà êå÷èï ºòê¿ñ êûðäààëäû ò¿çáºéò, àíòêåíè òèçìåäå òàëàïêåðäèí êºðñºò¿ëãºí¿íº æå êºðñºò¿ëáº-ãºí¿íº êàðàáàñòàí øàéëîî÷ó ñàÿñèé ïàðòèÿ êºðñºòêºí á¿ò¿íäºé òèçìå ¿÷¿í äîáóø áåðåò, áóë æàðàíäàðäûí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîð-êó Êå¢åøòè øàéëîî æàíà àãà øàéëàíóó êîíñòèòóöèÿëûê óêóãóíóí æ¿çº-ãº àøûðûëóóñóíà æîëòîî áîëáîéò.

Æàëïû øàéêåøòèêêå æåòèø¿¿ ìàêñàòûíäà ïðîïîðöèîíàëäóó øàé-ëîî òóòóìóíóí êàéñû áèð ò¿ðê¿ì¿í òàíäîî æàíà àíû ìàìëåêåòòèí êîíê-ðåòò¿¿ ñîöèàëäûê-ñàÿñèé øàðòòàðû æàíà íåãèçäåðè Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà áåêèòèëãåí ñàÿñèé òóòóìäóí ºí¿ã¿¿ ºçãº-÷ºë¿ã¿íº æàðàøà òèéèøò¿¿ øàéëîî ïðîöåäóðàëàðûíûí ìûéçàìäàðäà áåêèòèëèøè ìûéçàì ÷ûãàðóó÷óíóí äèñêðåöèÿëûê ûéãàðûì óêóêòàðûíà òààíäûê. Ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó ìûíäàé øàéëîî ïðîöåäóðàëàðûíûí êàéñû áèð ò¿ðëºð¿í êîëäîíóóäà øàéëîîëîðäóí êîíñòèòóöèÿëûê-óêóêòóê òàáèÿ-òûíà øàéêåø êåëãåí øàéëîîíóí æûéûíòûêòàðû áîþí÷à øàéëîî÷óëàð-äûí ðåàëäóó ýðêèí áèëäèð¿¿í¿ êàìñûç êûëãàí òèéèøò¿¿ êåïèëäèêòåð-äè êàðîîíó ìèëäåòòåíåò.

Æîãîðóäà áàÿíäàëãàíäûí íåãèçèíäå, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñ-òèòóöèÿñûíûí 97-áåðåíåñèíèí 6-áºë¿ã¿í¿í 1-ïóíêòóí, 8 æàíà 9-áºë¿ê-òºð¿í, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïà-ëàòàñû æºí¿íäº» êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 46, 47, 48, 51 æàíà 52-áå-ðåíåëåðèí æåòåê÷èëèêêå àëûï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòó-íóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû

×Å×ÒÈ:

1. «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêà-ñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 30-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 2-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿-íº, 52-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòóíà, 70-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í áèðèí÷è æàíà ¿÷¿í÷¿ àáçàöûíà êàðàìà-êàðøû êåëáåéò äåï òààíûëñûí.

2. ×å÷èì àêûðêû æàíà äàòòàíóóãà æàòïàéò, æàðûÿëàíãàí ó÷óðäàí òàð-òûï ê¿÷¿íº êèðåò.

3. ×å÷èì áàðäûê ìàìëåêåòòèê îðãàíäàð, æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàø-êàðóó îðãàíäàðû, êûçìàò àäàìäàðû, êîîìäóê áèðèêìåëåð, þðèäèêàëûê æàíà æåêå æàêòàð ¿÷¿í ìèëäåòò¿¿ æàíà ðåñïóáëèêàíûí á¿òê¿ë àéìàãûí-äà àòêàðûëóóãà òèéèø.

4. Óøóë ×å÷èì ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðäûí ðàñìèé áàñûëìàëàðûíäà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû-íûí ðàñìèé ñàéòûíäà æàíà «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí Æàð÷ûñûíäà» æàðûÿëàíñûí.

ÊÛÐÃÛÇ ÐÅÑÏÓÁËÈÊÀÑÛÍÛÍ ÆÎÃÎÐÊÓ ÑÎÒÓÍÓÍ ÊÎÍÑÒÈÒÓÖÈßËÛÊ ÏÀËÀÒÀÑÛ

(Башталышы 6-бетте)


по делу о проверке конституционности части 4 статьи 30 конституционного Закона Кыргызской Республики «О выборах Президента Кыргызской Республики и депутатов Жогорку Кенеша Кыргызской Республики» в связи с обращением

Кадырбекова Ишенбая Дюшенбиевича

ИМЕНЕМ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИРЕШЕНИЕ

КОНСТИТУЦИОННОЙ ПАЛАТЫ ВЕРХОВНОГО СУДА КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

4 ñåíòÿáðÿ 2019 ãîäà ãîðîä ÁèøêåêÊîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â

ñîñòàâå: ïðåäñåäàòåëüñòâóþùåãî - ñóäüè Äóéøååâà Ê.À., ñóäåé Àéäàð-áåêîâîé ×.À., Áîáóêååâîé Ì.Ð., Êàñûìàëèåâà Ì.Ø., Êèðãèçáàåâà Ê.Ì., Ìàìûðîâà Ý.Ò., Íàðûíáåêîâîé À.Î., Îñêîíáàåâà Ý.Æ., Îñìîíîâîé ×.Î., Ñààëàåâà Æ.È., ïðè ñåêðåòàðå Àáëàêèìîâå Ê.À., ñ ó÷àñòèåì:

îáðàùàþùåéñÿ ñòîðîíû – Êàäûðáåêîâà Èøåíáàÿ Äþøåíáèåâè÷à;ñòîðîíû-îòâåò÷èêà – Àëèøåâà Øàáäàíáåêà Ìóðçàêóëîâè÷à, Áåðäè-

ìóðàòîâà ×ûíãûçáåêà Ìóðòàçàêóëîâè÷à, ïðåäñòàâèòåëåé Æîãîðêó Êå-íåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè;

èíûõ ëèö – Æóìàáàåâà Ëàòèïà Ïàçûëîâè÷à, ïîñòîÿííîãî ïðåäñòà-âèòåëÿ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â Êîíñòèòóöèîííîé ïàëà-òå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè; Àáäóðàèìîâîé Àñåëü Áåê-íàçàðîâíû, ïðåäñòàâèòåëÿ Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè; Øàðøåíàëû óóëó Àäèëåò, ïðåäñòàâèòåëÿ Öåíòðàëüíîé êîìèññèè ïî âûáîðàì è ïðîâåäåíèþ ðåôåðåíäóìîâ Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè; Êóðìàíáàåâîé Àèäû Ìàðàòîâíû, ïðåäñòàâèòåëÿ Ìèíèñòåðñò-âà þñòèöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè,

ðóêîâîäñòâóÿñü ÷àñòÿìè 1, 6 ñòàòüè 97 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè, ñòàòüÿìè 4, 18, 19, 37, 42 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î Êîíñòè-òóöèîííîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», ðàññìîò-ðåëà â îòêðûòîì ñóäåáíîì çàñåäàíèè äåëî î ïðîâåðêå êîíñòèòóöèîííîñ-òè ÷àñòè 4 ñòàòüè 30 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè».

Ïîâîäîì ê ðàññìîòðåíèþ äàííîãî äåëà ÿâèëîñü õîäàòàéñòâî Êà-äûðáåêîâà È.Ä..

Îñíîâàíèåì ê ðàññìîòðåíèþ äàííîãî äåëà ÿâèëàñü îáíàðóæèâøàÿñÿ íåîïðåäåëåííîñòü â âîïðîñå î òîì, ñîîòâåòñòâóåò ëè Êîíñòèòóöèè Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ÷àñòü 4 ñòàòüè 30 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè».

Çàñëóøàâ èíôîðìàöèþ ñóäüè-äîêëàä÷èêà Ñààëàåâà Æ.È., ïðîâî-äèâøåãî ïîäãîòîâêó äåëà ê ñóäåáíîìó çàñåäàíèþ, è èññëåäîâàâ ïðåäñ-òàâëåííûå ìàòåðèàëû, Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè

ÓÑÒÀÍÎÂÈËÀ:

Â Êîíñòèòóöèîííóþ ïàëàòó Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè 5 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà ïîñòóïèëî îáðàùåíèå Êàäûðáåêîâà È.Ä. î ïðîâåð-êå ñîîòâåòñòâèÿ ÷àñòè 4 ñòàòüè 30 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòà-òîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» àáçàöó âòîðîìó ÷àñòè 4 ñòàòüè 2, ïóíêòó 2 ÷àñòè 1 ñòàòüè 52, àáçàöàì ïåðâîìó è òðåòüåìó ÷àñ-òè 2 ñòàòüè 70 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Êàê ñëåäóåò èç ïðåäñòàâëåííîãî õîäàòàéñòâà, â Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêå ïðåäñòàâèòåëüíàÿ äåìîêðàòèÿ ÿâëÿåòñÿ âåäóùåé ôîðìîé ïîëèòè-÷åñêîãî ó÷àñòèÿ â ãîñóäàðñòâå. Å¸ ñóòü çàêëþ÷àåòñÿ â íåïîñðåäñòâåí-íîì ó÷àñòèè ãðàæäàí â ïðèíÿòèè ðåøåíèé ïóòåì èçáðàíèÿ èìè â îðãà-íû âëàñòè ñâîèõ ïðåäñòàâèòåëåé, ïðèçâàííûõ âûðàæàòü èõ èíòåðåñû è áûòü èçáðàííûìè. Ðåàëèçàöèÿ ïðàâà èçáðàíèÿ è áûòü èçáðàííûì ÿâ-ëÿåòñÿ îäíîé èç âàæíåéøèõ ôîðì óïðàâëåíèÿ ãðàæäàíàìè ãîñóäàðñò-âîì. Ñëåäîâàòåëüíî, êàæäîìó ãðàæäàíèíó, êàê èçáèðàòåëþ, íå áåçðàç-ëè÷íî êîãî îí èçáèðàåò è êîìó äåëåãèðóåò ñâîþ âëàñòü.

Çàÿâèòåëü îòìå÷àåò, ÷òî Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îï-ðåäåëåíû ñóáúåêòû èçáðàíèÿ: äåïóòàòû Æîãîðêó Êåíåøà, Ïðåçèäåíò, äåïóòàòû ïðåäñòàâèòåëüíûõ îðãàíîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ (àáçàö âòîðîé ÷àñòè 4 ñòàòüè 2). Îäíàêî, êàê ïîëàãàåò ñóáúåêò îáðàùåíèÿ, çà-êîíîäàòåëü âûøåë çà ðàìêè êîíñòèòóöèîííîé íîðìû, ñîãëàñíî êîòîðîé â ñôåðó êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà âêëþ÷åíî ëèøü îïðåäåëåíèå ïîðÿäêà èçáðàíèÿ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà (àáçàö ÷åòâåðòûé ÷àñòè 2 ñòàòüè 70 Êîíñòèòóöèè) è ïðèíÿë íîðìó Çàêîíà â ñëåäóþùåé ðåäàêöèè: «Íà âûáîðàõ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà â èçáèðàòåëüíîì áþëëåòåíå óêà-çûâàþòñÿ íàèìåíîâàíèÿ ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé â î÷åðåäíîñòè, îïðåäå-ëåííîé æåðåáüåâêîé» (÷àñòü 4 ñòàòüè 30 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà) ïîä-ðàçóìåâàþùåé, ÷òî ñóáúåêòîì èçáðàíèÿ â Æîãîðêó Êåíåø äîëæíà áûòü îïðåäåëåíà ïîëèòè÷åñêàÿ ïàðòèÿ.

Êàäûðáåêîâ È.Ä. ñ÷èòàåò, ÷òî åñëè èçáèðàòåëüíàÿ ñèñòåìà – ýòî ïå-ðåâîä ãîëîñà èçáèðàòåëÿ â ìàíäàò, à èçáèðàòåëüíûé áþëëåòåíü ÿâ-ëÿåòñÿ ïèñüìåííûì ñâèäåòåëüñòâîì âîëåèçúÿâëåíèÿ èçáèðàòåëÿ, òî çíà÷èò, ãîëîñóÿ çà ïîëèòè÷åñêóþ ïàðòèþ, óêàçàííóþ â èçáèðàòåëüíîì áþëëåòåíå, ãðàæäàíå, ïî ñóòè, èçáèðàëè â ïàðëàìåíò ïîëèòè÷åñêóþ ïàðòèþ. Êàê ñëåäñòâèå, â ñòåíàõ ïàðëàìåíòà çàêîíîäàòåëüíóþ âëàñòü äîëæíû áûëè îñóùåñòâëÿòü ïîëèòè÷åñêèå ïàðòèè, çà êîòîðûõ ãîëîñî-âàëè, à íå íåèçâåñòíûå ëèöà, êîòîðûì Öåíòðàëüíàÿ êîìèññèÿ ïî âû-áîðàì è ïðîâåäåíèþ ðåôåðåíäóìîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïðîòèâîï-ðàâíî âðó÷èëà ìàíäàòû.

Ïî ìíåíèþ îáðàùàþùåéñÿ ñòîðîíû, ãðàæäàíå, âûíóæäåííûå îòäà-âàòü ñâîè ãîëîñà ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè, ñîâåðøåííî íå çíàëè òåõ, êòî áûë âêëþ÷åí â ñïèñîê. Ñïèñêè êàíäèäàòîâ â äåïóòàòû ñîñòàâëÿëèñü íå ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèåé, à â äåéñòâèòåëüíîñòè ðóêîâîäñòâîì ïàðòèé, â êîòîðûõ êàíäèäàòû ðàñïîëàãàëèñü â çàâèñèìîñòè îò ñóáúåêòèâíûõ ôàê-òîðîâ. Â ðåçóëüòàòå, âëàäåëüöàìè äåïóòàòñêèõ ìàíäàòîâ ñòàëè ëèöà, èçáðàííûå ëèäåðàìè ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé, à íå èçáèðàòåëÿìè. Äàííîå îáñòîÿòåëüñòâî îãðàíè÷èëî è èíîå êîíñòèòóöèîííîå ïðàâî ãðàæäàí – âîçìîæíîñòü áûòü èçáðàííûìè â ïàðëàìåíò, åñëè íà ýòî íåò âîëè íå èçáèðàòåëÿ, à ëèäåðà ïàðòèè.

Òàêæå ñóáúåêò îáðàùåíèÿ ñ÷èòàåò, ÷òî ñëîæèëàñü ïàðàäîêñàëüíàÿ ñèòóàöèÿ. Ñ îäíîé ñòîðîíû, èçáðàííûå ïàðòèè áåç ôèçè÷åñêèõ ëèö âèð-òóàëüíû è íå ìîãóò ôóíêöèîíèðîâàòü, ñ äðóãîé – â ïàðëàìåíò ïîïàäàþò ëèöà, î êîòîðûõ íè÷åãî íå èçâåñòíî è çà êîòîðûõ ãðàæäàíå íå ãîëîñî-âàëè. Òåì ñàìûì, â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå íàðóøàþòñÿ ïðàâà ãðàæ-äàí ïî èçáðàíèþ äåïóòàòîâ, ÷òî ïðîòèâîðå÷èò âûøåóêàçàííûì íîðìàì Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ïî ìíåíèþ Êàäûðáåêîâà È.Ä., çàêîíîäàòåëü, ïðèíÿâøèé îñïàðèâàå-ìóþ íîðìó êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà, îáîñíîâûâàåò ñâîå ðåøåíèå òåì, ÷òî ïðîïîðöèîíàëüíàÿ ñèñòåìà âûáîðîâ ïðåäïîëàãàåò ãîëîñîâàíèå çà ïàðòèþ è ÷òî äåïóòàòñêèå ìàíäàòû ïåðåäàþòñÿ ëèöàì èç ñïèñêà êàíäè-äàòîâ îò ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé íåçàâèñèìî îò òîãî, çíàþò ëè èçáèðàòåëè î íèõ ÷òî-ëèáî èëè íåò, ãîëîñîâàëè ëè îíè çà íèõ èëè íåò.

Âìåñòå ñ ýòèì, Êàäûðáåêîâ È.Ä. îòìå÷àåò, ÷òî ïðîïîðöèîíàëüíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ ñèñòåìà, êàê îäíà èç ðàçíîâèäíîñòåé èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû îïðåäåëÿåò òîëüêî ïîðÿäîê îïðåäåëåíèÿ ðåçóëüòàòîâ âûáî-ðîâ, ïðè êîòîðîé äåïóòàòñêèå ìàíäàòû ðàñïðåäåëÿþòñÿ ìåæäó ñïèñ-êàìè êàíäèäàòîâ ïðîïîðöèîíàëüíî ãîëîñàì, ïîäàííûì çà ñïèñêè êàí-äèäàòîâ. Ñëåäîâàòåëüíî, â òåêñòå èçáèðàòåëüíîãî áþëëåòåíÿ äîëæíû áûòü óêàçàíû íå íàèìåíîâàíèÿ ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé, à ñïèñîê êàíäè-äàòîâ ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé.

Ïî ìíåíèþ çàÿâèòåëÿ, çàêîíîäàòåëþ ñëåäîâàëî áû óñòàíîâèòü, ñîã-ëàñíî àáçàöó ÷åòâåðòîìó ÷àñòè 2 ñòàòüè 70 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè, ëèøü ïîðÿäîê îïðåäåëåíèÿ ðåçóëüòàòîâ âûáîðîâ, îñíîâàííûé íà âûáðàííîé èìè âàðèàöèè ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòåìû.

Êðîìå òîãî, ñóáúåêò îáðàùåíèÿ îòìå÷àåò, ÷òî Êîíñòèòóöèåé Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îäíîçíà÷íî óñòàíîâëåíî, ÷òî Æîãîðêó Êåíåø ñîñ-òîèò èç 120 äåïóòàòîâ, êîòîðûå èçáèðàþòñÿ ãðàæäàíàìè, à òàêæå, ÷òî äåïóòàòîì Æîãîðêó Êåíåøà ìîæåò áûòü èçáðàí ãðàæäàíèí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, äîñòèãøèé íà äåíü âûáîðîâ 21 ãîäà, îáëàäàþùèé èçáèðà-òåëüíûì ïðàâîì. Òàêèì îáðàçîì, ïî ìíåíèþ Êàäûðáåêîâà È.Ä., Êîíñòè-òóöèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè äàëà ïðàâî èçáèðàòåëÿì ãîëîñîâàòü íå òîëüêî çà ñïèñîê êàíäèäàòîâ, íî è çà êîíêðåòíîãî êàíäèäàòà â äåïóòàòû ñ òåì, ÷òîáû îíè èìåëè âîçìîæíîñòü âëèÿòü íà î÷åðåäíîñòü â ñïèñêå. Òåì ñàìûì, ñïèñîê êàíäèäàòîâ äîëæåí áûòü îòêðûòûì, òàê êàê ïðèìå-íåíèå îòêðûòîãî ñïèñêà êàíäèäàòîâ íå òîëüêî óìåíüøèëî áû âëèÿíèå ïàðòèé íà ïåðñîíàëüíûé ñîñòàâ ñâîèõ ïðåäñòàâèòåëåé â ïàðëàìåíòå, íî è âîññòàíîâèëî áû ïðàâî èçáèðàòåëåé íà âûáîð äåïóòàòà.

Íà îñíîâàíèè âûøåèçëîæåííîãî, çàÿâèòåëü ïðîñèò ïðèçíàòü îñïà-ðèâàåìîå ïîëîæåíèå ïðîòèâîðå÷àùèì Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè.

Îïðåäåëåíèåì êîëëåãèè ñóäåé Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíî-ãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îò 18 ìàðòà 2019 ãîäà õîäàòàéñòâî Êà-äûðáåêîâà È.Ä. áûëî ïðèíÿòî ê ïðîèçâîäñòâó.

Â ñóäåáíîì çàñåäàíèè îáðàùàþùàÿñÿ ñòîðîíà ïîääåðæàëà ñâîè

òðåáîâàíèÿ è ïðîñèëà èõ óäîâëåòâîðèòü. Ïðåäñòàâèòåëü ñòîðîíû-îòâåò÷èêà Àëèøåâ Ø.Ì. ñ÷èòàåò äîâîäû çàÿ-

âèòåëÿ íåñîñòîÿòåëüíûìè ïî ñëåäóþùèì îñíîâàíèÿì.Êûðãûçñêàÿ Ðåñïóáëèêà ÿâëÿåòñÿ ñóâåðåííûì, äåìîêðàòè÷åñêèì ãî-

ñóäàðñòâîì, â êîòîðîì íîñèòåëåì ñóâåðåíèòåòà è åäèíñòâåííûì èñòî÷-íèêîì ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè ÿâëÿåòñÿ íàðîä, îñóùåñòâëÿþùèé ñâîþ âëàñòü íåïîñðåäñòâåííî íà âûáîðàõ è ðåôåðåíäóìàõ, à òàêæå ÷åðåç ñèñòåìó ãîñóäàðñòâåííûõ îðãàíîâ è îðãàíîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ (ñòàòüè 1 è 2 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè). Âûáîðû äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè, äåïóòàòîâ ïðåäñòàâèòåëüíûõ îðãàíîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëå-íèÿ ÿâëÿþòñÿ ñâîáîäíûìè, ïðîâîäÿòñÿ íà îñíîâå âñåîáùåãî ðàâíîãî è ïðÿìîãî, èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà ïðè òàéíîì ãîëîñîâàíèè (÷àñòü 4 ñòàòüè 2 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè).

Êîíñòèòóöèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è ìåæäóíàðîäíûå èçáèðàòåëü-íûå ñòàíäàðòû, çàêðåïëåííûå â ìåæäóíàðîäíûõ àêòàõ, òàêèõ êàê Âñåîá-ùàÿ äåêëàðàöèÿ ïðàâ ÷åëîâåêà (ïóíêòû 1, 3 ñòàòüè 21), Ìåæäóíàðîäíûé ïàêò î ãðàæäàíñêèõ è ïîëèòè÷åñêèõ ïðàâàõ (ïóíêòû à, b ñòàòüè 25), Êîí-âåíöèÿ î ñòàíäàðòàõ äåìîêðàòè÷åñêèõ âûáîðîâ, èçáèðàòåëüíûõ ïðàâ è ñâîáîä â ãîñóäàðñòâàõ-ó÷àñòíèêàõ Ñîäðóæåñòâà Íåçàâèñèìûõ Ãîñó-äàðñòâ îò 7 îêòÿáðÿ 2002 ãîäà (ïóíêòû 3, 4 ñòàòüè 1 è ïóíêò à ñòàòüè 2), íå îáÿçûâàþò çàêîíîäàòåëÿ óñòàíàâëèâàòü êàêîé-ëèáî âèä èçáèðà-òåëüíîé ñèñòåìû. Âûáîð âèäà èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû è çàêðåïëåíèå â çàêîíå ñîîòâåòñòâóþùèõ èçáèðàòåëüíûõ ïðîöåäóð çàâèñèò îò êîíê-ðåòíûõ ñîöèàëüíî-ïîëèòè÷åñêèõ óñëîâèé è îñîáåííîñòåé ðàçâèòèÿ ïî-ëèòè÷åñêîé ñèñòåìû ãîñóäàðñòâà. Òàêèì îáðàçîì, ñàìà ïî ñåáå òà èëè èíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ ñèñòåìà íå ìîæåò ñëóæèòü ïîêàçàòåëåì óùåìëå-íèÿ èçáèðàòåëüíûõ ïðàâ ãðàæäàí.

Â ñòàòüå 3 Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèÿõ» óñòàíîâëåíî, ÷òî ïîëèòè÷åñêèå ïàðòèè ñîçäàþòñÿ â öåëÿõ ðåàëèçàöèè ïîëèòè÷åñêîé âîëè îïðåäåëåííîé ÷àñòè íàñåëåíèÿ è ñòàâÿò îñíîâíîé çàäà÷åé ó÷àñòèå â óïðàâëåíèè äåëàìè ãîñóäàðñòâà â ôîðìàõ âûäâè-æåíèÿ ñâîèõ êàíäèäàòîâ äëÿ èçáðàíèÿ â Æîãîðêó Êåíåø íà ãîñóäàðñò-âåííûå äîëæíîñòè è â îðãàíû ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ, ôîðìèðîâà-íèÿ ôðàêöèé â ïðåäñòàâèòåëüíûõ îðãàíàõ. Ïðè ýòîì ñëåäóåò ó÷åñòü, ÷òî îñíîâíûìè ïðèçíàêàìè ïàðòèè òàêæå ÿâëÿþòñÿ íàëè÷èå íàðîäíîé ïîääåðæêè, â òîì ÷èñëå ãðàæäàí, äîñòèãøèõ îïðåäåëåííîãî âîçðàñòà, äîáðîâîëüíîñòü ÷ëåíñòâà è íàëè÷èå îáùåé èäåîëîãèè, öåëè è ñòðàòå-ãèé, âûðàæåííûõ â ïîëèòè÷åñêîé ïðîãðàììå, ÷òî â ñâîþ î÷åðåäü ñîîò-âåòñòâóåò òðåáîâàíèÿì ÷àñòè 1 ñòàòüè 3 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», êîãäà ãðàæäàíå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, äîñòèãøèå 18 ëåò, âïðàâå èçáèðàòü, à ïî äîñ-òèæåíèè âîçðàñòà, óñòàíîâëåííîãî Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêè – áûòü èçáðàííûìè â îðãàíû ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè è îðãàíû ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ.

Òåì ñàìûì, çàêîíîäàòåëü îïðåäåëèë, ÷òî çàêðûòûå ñïèñêè ïðè ïðî-ïîðöèîíàëüíîé èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìå â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå çàíè-ìàþò öåíòðàëüíîå ìåñòî â ìåõàíèçìå ïðàâîâîãî ðåãóëèðîâàíèÿ âûáî-ðîâ. Òàê êàê, îñíîâíûå ïðèçíàêè èçáèðàòåëüíûõ ïðàâîîòíîøåíèé ïðå-äîïðåäåëÿþòñÿ èõ îñîáûì ñîöèàëüíî-ïîëèòè÷åñêèì ñîäåðæàíèåì, îáåñ-ïå÷èâàþùèì ïðàêòè÷åñêîå ó÷àñòèå ãðàæäàí â òðàíñôîðìàöèè âëàñòè íàðîäà â ãîñóäàðñòâåííóþ è ìóíèöèïàëüíóþ âëàñòü ïîñðåäñòâîì ñâî-áîäíûõ è äåìîêðàòè÷åñêèõ âûáîðîâ.

Òàêæå Àëèøåâ Ø.Ì. îòìåòèë, ÷òî òàêîé òèï ïðîïîðöèîíàëüíîé èç-áèðàòåëüíîé ñèñòåìû èñïîëüçóåòñÿ íà âûáîðàõ â Åâðîïåéñêèé ïàðëà-ìåíò, à òàêæå âî ìíîãèõ ñòðàíàõ ìèðà, òàêèõ êàê Ðîññèéñêàÿ Ôåäåðà-öèÿ, Èçðàèëü è ñòðàíàõ Åâðîïåéñêîãî ñîþçà.

Ñîîòâåòñòâåííî, óêàçàíèå â èçáèðàòåëüíîì áþëëåòåíå íà âûáîðàõ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íàèìåíîâàíèÿ ïî-ëèòè÷åñêîé ïàðòèè â î÷åðåäíîñòè îïðåäåëåííîé æåðåáüåâêîé íå ìî-æåò ñ÷èòàòüñÿ íåêîíñòèòóöèîííûì.

Òàêèì îáðàçîì, ïðåäïèñàíèå îñïàðèâàåìîé íîðìû îá óêàçàíèè â èç-áèðàòåëüíîì áþëëåòåíå ëèøü íàèìåíîâàíèé ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé â î÷åðåäíîñòè, îïðåäåëåííîé æåðåáüåâêîé, ñëåäóåò ðàññìàòðèâàòü êàê òðåáîâàíèå ê èçáèðàòåëþ, íåîáõîäèìîå äëÿ ðåàëèçàöèè èì àêòèâíîãî èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà, íå íàðóøàþùåãî ïðè ýòîì ïðèíöèïîâ âñåîáù-íîñòè, ðàâíîñòè èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà, ïðàâà ãðàæäàí èçáèðàòü è áûòü èçáðàííûìè â îðãàíû ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè è îðãàíû ìåñòíîãî ñà-ìîóïðàâëåíèÿ, çàêðåïëåííîãî â ÷àñòè 4 ñòàòüè 2, ïóíêòå 2 ÷àñòè 1 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Âòîðîé ïðåäñòàâèòåëü ñòîðîíû-îòâåò÷èêà Áåðäèìóðàòîâ ×.Ì. ïîä-äåðæàë äîâîäû Àëèøåâà Ø.Ì.

Ïîñòîÿííûé ïðåäñòàâèòåëü Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Æó-ìàáàåâ Ë.Ï. îòìå÷àåò, ÷òî ñèñòåìà ïðîïîðöèîíàëüíîãî ïðåäñòàâèòåëüñò-âà ïî ïàðòèéíûì ñïèñêàì îñíîâàíà íà òîì ïðèíöèïå, êîãäà ïàðòèè èëè äâèæåíèÿ âûäâèãàþò êàíäèäàòîâ, èçáèðàòåëÿì ìîæåò áûòü ïðåäñòàâ-ëåíà îïðåäåëåííàÿ ñòåïåíü ñâîáîäû âûáîðà, êàê ìåæäó âûäâèíóòûìè êàíäèäàòàìè, òàê è ìåæäó ïàðòèÿìè. Â ñóùíîñòè, çàêîíîäàòåëü âïðà-âå ââåñòè îäíó èç ÷åòûðåõ ðàçíîâèäíîñòåé ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòå-ìû âûáîðîâ: îòêðûòûå, çàêðûòûå, ñâîáîäíûå ñïèñêè è ïàíàøèðîâàíèå.

Ïðîïîðöèîíàëüíàÿ ñèñòåìà ãîëîñîâàíèÿ ïî ïàðòèéíûì ñïèñêàì ïîä-ðàçóìåâàåò, ÷òî êàæäàÿ ïàðòèÿ ïðåäñòàâëÿåò ýëåêòîðàòó ñïèñîê êàí-äèäàòîâ. Èçáèðàòåëè ãîëîñóþò çà ïàðòèþ, è ïàðòèè ïîëó÷àþò ìåñòà â çàêîíîäàòåëüíîì îðãàíå ïðîïîðöèîíàëüíî èõ äîëå ãîëîñîâ â èçáèðà-òåëüíîì îêðóãå. Ïîáåäèòåëè ñðåäè êàíäèäàòîâ îïðåäåëÿþòñÿ ïî ñïèñ-êàì â ïîðÿäêå èõ ïîçèöèé â ñïèñêàõ.

Ïî ìíåíèþ Æóìàáàåâà Ë.Ï., âûáîð òîãî èëè èíîãî âèäà èçáèðàòåëü-íîé ñèñòåìû, çàêðåïëåíèå â çàêîíå ñîîòâåòñòâóþùèõ ìåõàíèçìîâ, ñðåäñòâ è ìåòîäîâ, âûðàáîòêà èçáèðàòåëüíûõ ïðîöåäóð îñóùåñòâëÿþò-ñÿ çàêîíîäàòåëåì íà äèñêðåöèîííîé îñíîâå, ñ ó÷åòîì èñòîðè÷åñêèõ è ñîöèàëüíî-ïîëèòè÷åñêèõ óñëîâèé, ñêëàäûâàþùèõñÿ íà òîì èëè èíîì ýòàïå ðàçâèòèÿ ñòðàíû.

Â ñîîòâåòñòâèè ñî ñòàòüåé 70 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Æîãîðêó Êåíåø ñîñòîèò èç 120 äåïóòàòîâ, èçáèðàåìûõ ñðîêîì íà 5 ëåò ïî ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòåìå, è ïî ðåçóëüòàòàì âûáîðîâ ïîëèòè÷åñ-êîé ïàðòèè ìîæåò áûòü ïðåäîñòàâëåíî íå áîëåå 65 äåïóòàòñêèõ ìàí-äàòîâ â ïàðëàìåíòå.

Òàêèì îáðàçîì, Êîíñòèòóöèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íåïîñðåäñò-âåííî çàêðåïëÿåò ïðîïîðöèîíàëüíûé âèä èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû äëÿ âûáîðîâ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è óñòà-íàâëèâàåò ïðàâî ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé ïðèíèìàòü ó÷àñòèå â âûáîðàõ â Æîãîðêó Êåíåø, è äàëåå îïðåäåëÿåò, ÷òî ïîðÿäîê âûáîðîâ äåïóòà-òîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè óñòàíàâëèâàåòñÿ êîíñòè-òóöèîííûì Çàêîíîì.

Òàê, ïî ìíåíèþ Æóìàáàåâà Ë.Ï., êîíñòèòóöèîííûì Çàêîíîì Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ñîáëþäåíû âñå ìåæäóíàðîäíûå äåìîêðàòè÷åñêèå ïðèíöèïû îðãàíèçàöèè è ïðîâåäå-íèÿ âûáîðîâ, êàê âñåîáùíîñòü, ðàâåíñòâî ãîëîñîâ, ïðÿìîå òàéíîå ãî-ëîñîâàíèå, ðàâåíñòâî âîçìîæíîñòè ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé. Â Êûðãûçñ-êîé Ðåñïóáëèêå íà âûáîðàõ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà ïðèìåíÿåòñÿ ïðîïîðöèîíàëüíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ ñèñòåìà çàêðûòûõ ñïèñêîâ (æåñò-êèé ñïèñîê), ïðè êîòîðîé èçáèðàòåëü ãîëîñóåò èñêëþ÷èòåëüíî çà ñïè-ñîê êàíäèäàòîâ â öåëîì. Êàíäèäàòû â ñïèñêå ðàñïîëàãàþòñÿ â ïîðÿä-êå, óòâåðæäåííîì íà ñúåçäå ïàðòèè.

Êðîìå òîãî, Æóìàáàåâ Ë.Ï. îòìåòèë, ÷òî â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 2 ñòàòüè 60 óêàçàííîãî êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà ðåøåíèå î âûäâèæåíèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ïðèíèìàåòñÿ òàéíûì ãîëîñîâàíèåì íà ñúåçäå ïî-ëèòè÷åñêîé ïàðòèè, â êîòîðîì ïðèíèìàþò ó÷àñòèå äåëåãàòû ñî âñåõ ðå-ãèîíîâ ñòðàíû, ÷òî èñêëþ÷àåò âîçìîæíîñòü ëèäåðà ïàðòèè ñîñòàâëÿòü ñïèñêè êàíäèäàòîâ ïî ñâîåìó óñìîòðåíèþ.

Òàêæå â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 5 ñòàòüè 60 óêàçàííîãî êîíñòèòóöèîí-íîãî Çàêîíà ñïèñîê êàíäèäàòîâ, âûäâèíóòûé ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèåé è çàâåðåííûé ïîäïèñüþ è ïå÷àòüþ ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè, ïðåäñòàâëÿåò-ñÿ â Öåíòðàëüíóþ èçáèðàòåëüíóþ êîìèññèþ ïî âûáîðàì è ïðîâåäåíèþ ðåôåðåíäóìîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè. Ïîñëå ÷åãî åãî ñîñòàâ è ïîðÿ-äîê ðàçìåùåíèÿ â íåì êàíäèäàòîâ íå ìîãóò áûòü èçìåíåíû, çà èñêëþ-÷åíèåì èçìåíåíèé, âûçûâàåìûõ âûáûòèåì êàíäèäàòîâ.

Æóìàáàåâ Ë.Ï. îòìåòèë, ÷òî ÷àñòü 11 ñòàòüè 61 îáîçíà÷åííîãî êîíñ-

òèòóöèîííîãî Çàêîíà ïðåäóñìàòðèâàåò, ÷òî Öåíòðàëüíàÿ èçáèðàòåëü-íàÿ êîìèññèÿ ïî âûáîðàì è ïðîâåäåíèþ ðåôåðåíäóìîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íå ïîçäíåå 5 êàëåíäàðíûõ äíåé ïîñëå ðåãèñòðàöèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ïóáëèêóåò â ïå÷àòè ñîîáùåíèå î ðåãèñòðàöèè ñïèñêà êàí-äèäàòîâ ñ óêàçàíèåì íàèìåíîâàíèé ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé, à òàêæå ôà-ìèëèè, èìåíè, îò÷åñòâà, ãîäà ðîæäåíèÿ, çàíèìàåìîé äîëæíîñòè (ðîäà çàíÿòèé) êàíäèäàòîâ, âêëþ÷åííûõ â ñïèñîê êàíäèäàòîâ îò ïîëèòè÷åñ-êèõ ïàðòèé. Êðîìå òîãî, ñîãëàñíî ÷àñòè 3 ñòàòüè 29 óêàçàííîãî êîíñòè-òóöèîííîãî Çàêîíà â ïîìåùåíèè äëÿ ãîëîñîâàíèÿ èçáèðàòåëüíàÿ êî-ìèññèÿ îáîðóäóåò ñòåíä, íà êîòîðîì ðàçìåùàþòñÿ èíôîðìàöèîííûå ìàòåðèàëû îáî âñåõ êàíäèäàòàõ, ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèÿõ, çàðåãèñòðèðî-âàâøèõ ñïèñêè êàíäèäàòîâ.

Òàêèì îáðàçîì, Æóìàáàåâ Ë.Ï. ñ÷èòàåò, ÷òî îñïàðèâàåìûå íîðìû íå ïðîòèâîðå÷àò Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ïðåäñòàâèòåëü Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Àáäóðàè-ìîâà À.Á. îòíîñèòåëüíî èçëîæåííûõ â õîäàòàéñòâå äîâîäîâ ïîÿñíÿåò ñëåäóþùåå.

Â ñîîòâåòñòâèè ñ êîíñòèòóöèîííûì Çàêîíîì ñïèñîê êàíäèäàòîâ, âûä-âèíóòûé ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèåé è çàâåðåííûé ïîäïèñüþ è ïå÷àòüþ ïî-ëèòè÷åñêîé ïàðòèè, ïðåäñòàâëÿåòñÿ â Öåíòðàëüíóþ èçáèðàòåëüíóþ êî-ìèññèþ. Ïîñëå ïðåäñòàâëåíèÿ ñïèñêà êàíäèäàòîâ â Öåíòðàëüíóþ èçáè-ðàòåëüíóþ êîìèññèþ åãî ñîñòàâ è ïîðÿäîê ðàçìåùåíèÿ â íåì êàíäèäà-òîâ íå ìîãóò áûòü èçìåíåíû, çà èñêëþ÷åíèåì èçìåíåíèé, âûçûâàåìûõ âûáûòèåì êàíäèäàòîâ. Â ýòîì ñëó÷àå ìåñòî âûáûâøåãî êàíäèäàòà çà-íèìàåò äðóãîé ÷ëåí ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè ñ ó÷åòîì òðåáîâàíèé çàêîíà.

Ñîãëàñíî ÷àñòè 3 ñòàòüè 61 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Öåíòðàëüíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ êîìèññèÿ â òå÷åíèå 10 êàëåíäàðíûõ äíåé ñî äíÿ ïðè-íÿòèÿ äîêóìåíòîâ ïðîâåðÿåò ñîîòâåòñòâèå ïîðÿäêà âûäâèæåíèÿ ñïèñ-êà êàíäèäàòîâ òðåáîâàíèÿì êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà è îñóùåñòâëÿåò ðåãèñòðàöèþ ñïèñêà êàíäèäàòîâ ëèáî âûíîñèò ìîòèâèðîâàííîå ðåøå-íèå îá îòêàçå â ðåãèñòðàöèè.

Ïîñëå ðåãèñòðàöèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ Öåíòðàëüíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ êîìèññèÿ, ñîãëàñíî ÷àñòè 11 ñòàòüè 61 óêàçàííîãî êîíñòèòóöèîííîãî Çà-êîíà, íå ïîçäíåå 5 êàëåíäàðíûõ äíåé ïóáëèêóåò â ïå÷àòè ñîîáùåíèå î ðåãèñòðàöèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ñ óêàçàíèåì íàèìåíîâàíèé ïîëèòè-÷åñêèõ ïàðòèé, à òàêæå ôàìèëèè, èìåíè, îò÷åñòâà, ãîäà ðîæäåíèÿ, çà-íèìàåìîé äîëæíîñòè (ðîäà çàíÿòèé) êàíäèäàòîâ, âêëþ÷åííûõ â ñïèñîê êàíäèäàòîâ îò ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé.

Ñîîòâåòñòâåííî, ñïèñêè êàíäèäàòîâ, âûäâèãàåìûõ ïîëèòè÷åñêèìè ïàðòèÿìè, íå ÿâëÿþòñÿ òàéíûìè, à ïóáëèêóþòñÿ îòêðûòî, ÷òî ïîçâîëÿåò ëþáîìó èçáèðàòåëþ îçíàêîìèòüñÿ ñ íèìè.

Êðîìå òîãî, ñîãëàñíî ÷àñòè 3 ñòàòüè 29 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà â ïîìåùåíèè äëÿ ãîëîñîâàíèÿ èçáèðàòåëüíàÿ êîìèññèÿ îáîðóäóåò ñòåíä, íà êîòîðîì ðàçìåùàþòñÿ èíôîðìàöèîííûå ìàòåðèàëû îáî âñåõ êàíäè-äàòàõ, ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèÿõ, çàðåãèñòðèðîâàâøèõ ñïèñêè êàíäèäàòîâ.

Äî íàçíà÷åíèÿ âûáîðîâ ïðîâîäÿòñÿ àãèòàöèîííûå ìåðîïðèÿòèÿ â öåëÿõ îçíàêîìëåíèÿ èçáèðàòåëåé ñ ïîëèòè÷åñêèìè ïàðòèÿìè, èõ ïðîã-ðàììîé è â òîì ÷èñëå, ñïèñêîì êàíäèäàòîâ, âûäâèíóòûõ îò êàæäîé ïî-ëèòè÷åñêîé ïàðòèè.

Àáäóðàèìîâà À.Á. îòìå÷àåò, ÷òî çàêîíîäàòåëüñòâîì îïðåäåëåí ÷åò-êèé ïîðÿäîê, óñëîâèÿ ðàñïðåäåëåíèÿ äåïóòàòñêèõ ìàíäàòîâ, òàêæå óêà-çàí ïîðÿäîê çàìåùåíèÿ âàêàíòíîãî ìàíäàòà äåïóòàòà.

Çàêîíîäàòåëüñòâî âñåãäà ïðåäóñìàòðèâàåò îòâåòñòâåííîñòü çà íà-ðóøåíèå èëè îòêëîíåíèå îò íîðìû çàêîíà, â ñâÿçè ñ ÷åì, ëþáûå ïðîòè-âîïðàâíûå äåÿíèÿ, âûõîäÿùèå çà ðàìêè, óñòàíîâëåííûå çàêîíîì, ïðè äîêàçàííûõ ôàêòàõ ïîäëåæàò ïðåñëåäîâàíèþ.

Íà îñíîâàíèè èçëîæåííîãî, Àáäóðàèìîâà À.Á. ñ÷èòàåò, ÷òî îñïàðè-âàåìàÿ íîðìà íå ïðîòèâîðå÷èò Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ïðåäñòàâèòåëü Öåíòðàëüíîé êîìèññèè ïî âûáîðàì è ïðîâåäåíèþ ðåôåðåíäóìîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Øàðøåíàëû óóëó À. îòìåòèë ñëåäóþùåå.

×àñòüþ 2 ñòàòüè 70 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îïðåäåëå-íî, ÷òî Æîãîðêó Êåíåø ñîñòîèò èç 120 äåïóòàòîâ, èçáèðàåìûõ ñðîêîì íà 5 ëåò ïî ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòåìå. Ïî ðåçóëüòàòàì âûáîðîâ ïîëè-òè÷åñêîé ïàðòèè ìîæåò áûòü ïðåäîñòàâëåíî íå áîëåå 65 äåïóòàòñêèõ ìàíäàòîâ â ïàðëàìåíòå. Ïîðÿäîê èçáðàíèÿ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà, âêëþ÷àÿ èçáèðàòåëüíûé ïîðîã äëÿ ïðîõîæäåíèÿ â ïàðëàìåíò, îïðåäå-ëÿåòñÿ êîíñòèòóöèîííûì çàêîíîì.

Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè óñòàíîâëåíî, ÷òî êîíñòèòó-öèîííûì Çàêîíîì îïðåäåëÿåòñÿ íå òîëüêî ïîðÿäîê èçáðàíèÿ äåïóòà-òîâ, à òàêæå èçáèðàòåëüíûé ïîðîã äëÿ ïðîõîæäåíèÿ â ïàðëàìåíò. Òî åñòü, ïî ìíåíèþ Øàðøåíàëû óóëó À., óêàçàíèå íà êîëè÷åñòâî ìåñò â ïàðëàìåíòå äëÿ ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè, óñòàíîâëåíèå èçáèðàòåëüíîãî ïîðîãà îïðåäåëÿåò, ÷òî â ïàðëàìåíò èçáèðàþòñÿ ïîëèòè÷åñêèå ïàðòèè.

Â ñâÿçè, ñ òåì, ÷òî ïðè ïðîâåäåíèè âûáîðîâ ïî ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòåìå äåïóòàòñêèå ìàíäàòû ðàñïðåäåëÿþòñÿ ìåæäó ñïèñêàìè êàí-äèäàòîâ ïðîïîðöèîíàëüíî ãîëîñàì, ïîäàííûì çà ñïèñêè êàíäèäàòîâ, åñëè ýòè ñïèñêè ïðåîäîëåëè ïðîöåíòíûé áàðüåð, Øàðøåíàëû óóëó À. ñ÷èòàåò ïðàâîìåðíîé íîðìó îá èçáðàíèè â ïàðëàìåíò ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé, îïðåäåëåííóþ êîíñòèòóöèîííûì Çàêîíîì.

Ïî ìíåíèþ ïðåäñòàâèòåëÿ Öåíòðàëüíîé êîìèññèè ïî âûáîðàì è ïðî-âåäåíèþ ðåôåðåíäóìîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, êîíñòèòóöèîííîñòü îñ-ïàðèâàåìîé íîðìû òàêæå ïîäòâåðæäàåòñÿ ÷àñòüþ 3 ñòàòüè 4 Êîíñòèòó-öèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ãäå óñòàíîâëåíî, ÷òî ïîëèòè÷åñêèå ïàðòèè ñîäåéñòâóþò âûðàæåíèþ ïîëèòè÷åñêîãî âîëåèçúÿâëåíèÿ ãðàæäàí, ïðè-íèìàþò ó÷àñòèå â âûáîðàõ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà.

Â ñâÿçè ñ ÷åì, Øàðøåíàëû óóëó À. ñ÷èòàåò, ÷òî ñîâîêóïíîñòü óêà-çàííûõ íîðì Êîíñòèòóöèè âïîëíå ïðàâîìåðíî ïðåäïîëàãàþò ïîðÿäîê èçáðàíèÿ äåïóòàòîâ ïàðëàìåíòà ïî ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòåìå, ïî ñïèñêàì êàíäèäàòîâ, âûäâèíóòûõ ïîëèòè÷åñêèìè ïàðòèÿìè è, ÷òî óêà-çàííàÿ íîðìà êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà íå âûõîäèò çà ïðåäåëû, óñòà-íîâëåííûõ Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ïðèíöèïîâ ïðîïîð-öèîíàëüíûõ âûáîðîâ.

Ñîãëàñíî ÷àñòè 2 ñòàòüè 60 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà ïðàâî âûäâè-ãàòü ñïèñêè êàíäèäàòîâ â äåïóòàòû Æîãîðêó Êåíåøà èìåþò ïîëèòè÷åñ-êèå ïàðòèè, ïðîøåäøèå ãîñóäàðñòâåííóþ ðåãèñòðàöèþ è/èëè ïåðåðå-ãèñòðàöèþ â óñòàíîâëåííîì ïîðÿäêå íå ìåíåå ÷åì çà 6 ìåñÿöåâ äî äíÿ îôèöèàëüíîãî îïóáëèêîâàíèÿ ðåøåíèÿ î íàçíà÷åíèè âûáîðîâ. Ðåøå-íèå î âûäâèæåíèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ïðèíèìàåòñÿ òàéíûì ãîëîñîâà-íèåì íà ñúåçäå ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè.

×àñòüþ 1 ñòàòüè 61 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà óñòàíîâëåíî, ÷òî äëÿ ðåãèñòðàöèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ óïîëíîìî÷åííûå ïðåäñòàâèòåëè ïîëè-òè÷åñêèõ ïàðòèé íå ïîçäíåå, ÷åì çà 40 êàëåíäàðíûõ äíåé äî äíÿ âûáî-ðîâ, äî 18 ÷àñîâ ìåñòíîãî âðåìåíè, ïðåäñòàâëÿþò â Öåíòðàëüíóþ èç-áèðàòåëüíóþ êîìèññèþ äîêóìåíòû, â òîì ÷èñëå ðåøåíèå ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè î âûäâèæåíèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ, çàâåðåííîå ïîäïèñüþ ðóêîâî-äèòåëÿ ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè è ïå÷àòüþ ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè.

Èç âûøåèçëîæåííîãî ñëåäóåò, ÷òî ñïèñîê êàíäèäàòîâ â äåïóòàòû Æî-ãîðêó Êåíåøà îïðåäåëÿåòñÿ ñúåçäîì ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè, à íå ðóêî-âîäèòåëåì ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè.

Êðîìå òîãî, â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 5 ñòàòüè 60 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà ñïèñîê êàíäèäàòîâ, âûäâèíóòûé ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèåé è çàâå-ðåííûé ïîäïèñüþ è ïå÷àòüþ ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè, ïðåäñòàâëÿåòñÿ â Öåíòðàëüíóþ èçáèðàòåëüíóþ êîìèññèþ.

Ñîãëàñíî ÷àñòè 11 ñòàòüè 61 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Öåíòðàëüíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ êîìèññèÿ íå ïîçäíåå 5 êàëåíäàðíûõ äíåé ïîñëå ðåãèñò-ðàöèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ïóáëèêóåò â ïå÷àòè ñîîáùåíèå î ðåãèñòðàöèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ñ óêàçàíèåì íàèìåíîâàíèé ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé, à òàêæå ôàìèëèè, èìåíè, îò÷åñòâà, ãîäà ðîæäåíèÿ, çàíèìàåìîé äîëæ-íîñòè (ðîäà çàíÿòèé) êàíäèäàòîâ, âêëþ÷åííûõ â ñïèñîê êàíäèäàòîâ îò ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé.

Òàêæå Øàðøåíàëû óóëó À. îòìåòèë, ÷òî Ñòðàòåãèåé ñîâåðøåíñòâîâà-íèÿ çàêîíîäàòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè î âûáîðàõ íà 2018-2020 ãîäû ïðåäóñìîòðåíî ðàñøèðåíèå èíôîðìèðîâàííîñòè ãðàæäàí è îáåñ-ïå÷åíèå ïðîçðà÷íîñòè ïàðòèéíûõ ðåøåíèé. Â çàêîíàõ, èíèöèèðîâàííûõ äåïóòàòàìè Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, èìååò îòðàæåíèå ðåàëèçàöèÿ ïóíêòîâ Ñòðàòåãèè. Òàê, â ïðîåêòå Çàêîíà «Î ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèÿõ», îäíèì èç îñíîâíûõ ïîëîæåíèé ÿâëÿåòñÿ îáåñïå÷åíèå ïðîç-

(Продолжение на 12-ой стр.)


ðà÷íîñòè ïðèíèìàåìûõ ðåøåíèé, ñâÿçàííûõ ñ âûäâèæåíèåì êàíäèäà-òîâ, ýòè ïîïðàâêè ïîçâîëÿò èçáèðàòåëÿì ïîëó÷èòü áîëüøå èíôîðìàöèè è äåëàòü íà ýòîé îñíîâå áîëåå îñîçíàííûé âûáîð.

Â êîíñòèòóöèîííûé Çàêîí â íàñòîÿùåå âðåìÿ ââåäåíà íîðìà, â ñîîò-âåòñòâèè ñ êîòîðîé êàíäèäàò, ïîëèòè÷åñêàÿ ïàðòèÿ íå ïîçäíåå 5 äíåé ñî äíÿ ðåãèñòðàöèè êàíäèäàòîâ, ñïèñêîâ êàíäèäàòîâ ïóáëèêóþò ñâîþ ïðåäâûáîðíóþ ïðîãðàììó íå ìåíåå ÷åì â îäíîì ðåñïóáëèêàíñêîì ïå-ðèîäè÷åñêîì ïå÷àòíîì èçäàíèè, à òàêæå ðàçìåùàåò åå íà ñâîåì îôè-öèàëüíîì ñàéòå. Êîïèÿ ïå÷àòíîãî èçäàíèÿ ñ îïóáëèêîâàííîé ïðåäâû-áîðíîé ïðîãðàììîé êàíäèäàòà, ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè ïðåäñòàâëÿåòñÿ â Öåíòðàëüíóþ èçáèðàòåëüíóþ êîìèññèþ.

Ñîãëàñíî àáçàöó âòîðîìó ÷àñòè 5 ñòàòüè 60 êîíñòèòóöèîííîãî Çà-êîíà ïîñëå ïðåäñòàâëåíèÿ ñïèñêà êàíäèäàòîâ â Öåíòðàëüíóþ èçáèðà-òåëüíóþ êîìèññèþ åãî ñîñòàâ è ïîðÿäîê ðàçìåùåíèÿ â íåì êàíäèäà-òîâ íå ìîãóò áûòü èçìåíåíû, çà èñêëþ÷åíèåì èçìåíåíèé, âûçûâàåìûõ âûáûòèåì êàíäèäàòîâ. Â ýòîì ñëó÷àå ìåñòî âûáûâøåãî êàíäèäàòà çà-íèìàåò äðóãîé ÷ëåí ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè ñ ó÷åòîì òðåáîâàíèé ÷àñòè 3 óêàçàííîé ñòàòüè.

Â ýòîé ñâÿçè, ïðåäñòàâèòåëü Öåíòðàëüíîé èçáèðàòåëüíîé êîìèññèè îòìåòèë, ÷òî â öåëÿõ îáåñïå÷åíèÿ ñîõðàíåíèÿ æåñòêîãî ñïèñêà êàíäèäà-òîâ, â 2017 ãîäó óòî÷íåíà ïðîöåäóðà âûõîäà èç ñïèñêà êàíäèäàòîâ ïðè ëè÷íîé ïîäà÷å ïèñüìåííîãî çàÿâëåíèÿ, ëèáî â ñëó÷àå íåâîçìîæíîñòè ëè÷íîé ïîäà÷è, ïåðåäà÷å ÷åðåç óïîëíîìî÷åííîãî ëèöà íîòàðèàëüíî çàâåðåííîãî çàÿâëåíèÿ â Öåíòðàëüíóþ èçáèðàòåëüíóþ êîìèññèþ, êî-òîðàÿ èñêëþ÷èëà ñïîðû â ýòîì íàïðàâëåíèè.

Ïðè ýòîì, Øàðøåíàëû óóëó À. ñ÷èòàåò, ÷òî ïðèìåíåíèå îòêðûòûõ ñïèñêîâ êàíäèäàòîâ íå ÿâëÿåòñÿ åäèíñòâåííûì ñðåäñòâîì äîñòèæåíèÿ öåëåé îñîçíàííîãî âûáîðà, áîëåå òåñíîé ñâÿçè êàíäèäàòà ñ èçáèðàòå-ëÿìè, íà êîòîðûé äåëàåò àêöåíò çàÿâèòåëü.

Çàêîíîäàòåëü ìîæåò îïðåäåëÿòü òå èëè èíûå ðàçíîâèäíîñòè ïðîïîð-öèîíàëüíîé èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû è ýòî ÿâëÿåòñÿ ïîëèòè÷åñêèì ðå-øåíèåì ïàðëàìåíòà. Â ñëó÷àå ïðèíÿòèÿ Æîãîðêó Êåíåøåì ñîîòâåòñò-âóþùåãî ðåøåíèÿ ñïèñîê êàíäèäàòîâ ìîæåò áûòü è îòêðûòûì, îäíà-êî ñóùåñòâóþùèé ïîðÿäîê íå ïðîòèâîðå÷èò íîðìàì Êîíñòèòóöèè Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ïðåäñòàâèòåëü Ìèíèñòåðñòâà þñòèöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Êóð-ìàíáàåâà À.Ì. îòìåòèëà, ÷òî â ñîîòâåòñòâèè ñî ñòàòüåé 70 Êîíñòèòó-öèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè âûáîðû äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà îñó-ùåñòâëÿþòñÿ ïî ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòåìå, ãäå ïîëèòè÷åñêàÿ ïàðòèÿ ÿâëÿåòñÿ êëþ÷åâûì ñóáúåêòîì èçáèðàòåëüíîãî ïðîöåññà.

Ïîëèòè÷åñêèå ïàðòèè ñîäåéñòâóþò âûðàæåíèþ ïîëèòè÷åñêîãî âî-ëåèçúÿâëåíèÿ ãðàæäàí, ïðèíèìàþò ó÷àñòèå â âûáîðàõ äåïóòàòîâ Æî-ãîðêó Êåíåøà, Ïðåçèäåíòà è îðãàíîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ. Îíè ïðåäñòàâëÿþò ñîáîé êîëëåêòèâíóþ îðãàíèçàöèîííóþ ïëàòôîðìó äëÿ âûðàæåíèÿ ñâîåãî ìíåíèÿ. Ïàðòèè çàíèìàþò èñêëþ÷èòåëüíîå ïîëîæå-íèå â ïðîöåññå ôîðìèðîâàíèÿ çàêîíîäàòåëüíûõ îðãàíîâ ãîñóäàðñòâåí-íîé âëàñòè, îïîñðåäóþò ðåàëèçàöèþ ïàññèâíîãî èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà ãðàæäàí, à òàêæå îáåñïå÷èâàþò ïðåäñòàâèòåëüñòâî èíòåðåñîâ â çàêîíî-äàòåëüíîì îðãàíå ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè îñíîâíûõ ãðóïï èçáèðàòåëåé.

Ïîñêîëüêó ñàìà ïàðòèÿ ÿâëÿåòñÿ ÷àñòüþ îáùåñòâà, îíà âûðàæàåò èí-òåðåñû îïðåäåëåííîé ñîöèàëüíîé ãðóïïû, êîòîðàÿ äåëåãèðóåò åé ïîë-íîìî÷èÿ ïî ïðåäñòàâèòåëüñòâó åå èíòåðåñîâ âî âëàñòè.

Òàêèì îáðàçîì, Êóðìàíáàåâà À.Ì. ñ÷èòàåò, ÷òî ïðîïîðöèîíàëüíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ ñèñòåìà ïîäðàçóìåâàåò ãîëîñîâàíèå èçáèðàòåëåé ïî ïàðòèéíûì ñïèñêàì. Ïîñëå âûáîðîâ êàæäàÿ èç ïàðòèé ïîëó÷àåò ÷èñëî ìàíäàòîâ, ïðîïîðöèîíàëüíîå íàáðàííîìó ïðîöåíòó ãîëîñîâ.

Ïðîïîðöèîíàëüíîå èçáèðàòåëüíîå ïðàâî îáðàçóåò ïðîèçâîäíûé ïðèí-öèï – ïðèíöèï ðàâåíñòâà êàíäèäàòîâ ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè â ïðîöåññå âûáîðîâ. Ðåàëèçàöèÿ äàííîãî ïðèíöèïà îáåñïå÷èâàåòñÿ óñòàíîâëåíèåì çàêîíîäàòåëüñòâîì ðàâíûõ ïðàâîâûõ óñëîâèé äëÿ âñåõ ãðàæäàí è ïî-ëèòè÷åñêîé ïàðòèè áûòü èçáðàííûì â îðãàíû ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè è îðãàíû ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ, à òàêæå â ñîçäàíèè ãîñóäàðñòâåí-íûõ ãàðàíòèé ðåàëèçàöèè ýòèõ âîçìîæíîñòåé.

Â ýòîé ñâÿçè, Êóðìàíáàåâà À.Ì. ñ÷èòàåò íåîáîñíîâàííûìè äîâîäû îáðàùàþùåéñÿ ñòîðîíû îòíîñèòåëüíî íàðóøåíèÿ çàêîíîäàòåëåì ïóíê-òà 2 ÷àñòè 1 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ïîñêîëüêó, êàê áûëî îòìå÷åíî, ãðàæäàíå âïðàâå ñîçäàâàòü ïîëèòè÷åñêèå ïàðòèè, êîòîðûå â ñâîþ î÷åðåäü èìåþò ïðàâî âûäâèãàòü ñâîèõ êàíäèäàòîâ äëÿ èçáðàíèÿ â Æîãîðêó Êåíåø Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Êðîìå òîãî, Êóðìàíáàåâà À.Ì. îòìå÷àåò, ÷òî çàêîíîäàòåëåì íå áû-ëè íàðóøåíû ïðèíöèïû èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà, çàêðåïëåííûå â àáçàöå âòîðîì ÷àñòè 4 ñòàòüè 2 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, îáñóäèâ äîâîäû ñòîðîí, âûñëóøàâ ïîÿñíåíèÿ èíûõ ëèö è èññëåäîâàâ ìàòåðèàëû äåëà, ïðèøëà ê ñëåäóþùèì âûâîäàì.

1. Â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 4 ñòàòüè 19 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè âû-íîñèò àêòû ïî ïðåäìåòó, çàòðîíóòîìó â îáðàùåíèè, ëèøü â îòíîøåíèè òîé ÷àñòè íîðìàòèâíîãî ïðàâîâîãî àêòà, êîíñòèòóöèîííîñòü êîòîðîé ïîäâåðãàåòñÿ ñîìíåíèþ.

Òàêèì îáðàçîì, ïðåäìåòîì ðàññìîòðåíèÿ Êîíñòèòóöèîííîé ïàëà-òû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äàííîìó äåëó ÿâëÿåò-ñÿ ÷àñòü 4 ñòàòüè 30 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ñëåäóþùåãî ñîäåðæàíèÿ:

«Ñòàòüÿ 30. Èçáèðàòåëüíûé áþëëåòåíü4. Íà âûáîðàõ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà â èçáèðàòåëüíîì áþëëå-

òåíå óêàçûâàþòñÿ íàèìåíîâàíèÿ ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé â î÷åðåäíîñòè, îïðåäåëåííîé æåðåáüåâêîé.».

Êîíñòèòóöèîííûé Çàêîí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçè-äåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñ-êîé Ðåñïóáëèêè» îò 2 èþëÿ 2011 ãîäà ¹68 áûë ïðèíÿò â ñîîòâåòñòâèè ñ ïîðÿäêîì, óñòàíîâëåííûì çàêîíîäàòåëüñòâîì, îïóáëèêîâàí â ãàçå-òå «Ýðêèí Òîî» îò 5 èþëÿ 2011 ãîäà ¹54, âíåñåí â Ãîñóäàðñòâåííûé ðååñòð íîðìàòèâíûõ ïðàâîâûõ àêòîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è ÿâëÿåò-ñÿ äåéñòâóþùèì.

2. Ñîãëàñíî Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íîñèòåëåì ñóâå-ðåíèòåòà è åäèíñòâåííûì èñòî÷íèêîì ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè â Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêå ÿâëÿåòñÿ íàðîä Êûðãûçñòàíà (÷àñòü 1 ñòàòüè 2). Òåì ñàìûì Îñíîâíîé Çàêîí ïðîâîçãëàøàåò ïðèíöèï íàðîäîâëàñòèÿ êàê îñ-íîâó êîíñòèòóöèîííîãî ñòðîÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, êîãäà âñÿ âëàñòü ïðèíàäëåæèò íàðîäó è îí ìîæåò ñâîáîäíî îñóùåñòâëÿòü ýòó âëàñòü â ñîîòâåòñòâèè ñî ñâîåé ñóâåðåííîé âîëåé è ïîäëèííûìè èíòåðåñàìè.

Íàðîä Êûðãûçñòàíà îñóùåñòâëÿåò ñâîþ âëàñòü íåïîñðåäñòâåííî íà âûáîðàõ è ðåôåðåíäóìàõ (íåïîñðåäñòâåííàÿ äåìîêðàòèÿ), à òàêæå ÷å-ðåç ñèñòåìó ãîñóäàðñòâåííûõ îðãàíîâ è îðãàíîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâ-ëåíèÿ (ïðåäñòàâèòåëüíàÿ äåìîêðàòèÿ) íà îñíîâå Êîíñòèòóöèè è çàêîíîâ (÷àñòü 2 ñòàòüè 2 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè).

Íåïîñðåäñòâåííàÿ äåìîêðàòèÿ ðåàëèçóåòñÿ â ôîðìå ïðÿìîãî âî-ëåèçúÿâëåíèÿ íàðîäà â âîïðîñàõ óïðàâëåíèÿ äåëàìè ãîñóäàðñòâà, òîã-äà êàê ïðåäñòàâèòåëüíàÿ äåìîêðàòèÿ ïîçâîëÿåò íàðîäó îñóùåñòâëÿòü ñâîþ âëàñòü îïîñðåäîâàíî, ÷åðåç âûáîðíûõ ïîëíîìî÷íûõ ïðåäñòàâè-òåëåé, âûðàæàþùèõ åãî âîëþ.

Â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 4 ñòàòüè 2 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêè âûñøèì íåïîñðåäñòâåííûì âûðàæåíèåì âëàñòè íàðîäà ÿâëÿþò-ñÿ ñâîáîäíûå âûáîðû, ïîñðåäñòâîì ÷åãî îí ó÷àñòâóåò â ôîðìèðîâàíèè îðãàíîâ ïóáëè÷íîé âëàñòè, êîòîðûå äîëæíû âûðàæàòü èñêëþ÷èòåëüíî åãî èíòåðåñû è óïðàâëÿòü äåëàìè ãîñóäàðñòâà ýôôåêòèâíî, îòêðûòî è îòâåòñòâåííî âî áëàãî âñåãî îáùåñòâà.

Òàêèì îáðàçîì, âûáîðû, êàê íåîòúåìëåìûé ýëåìåíò äåìîêðàòè÷åñ-êîãî ãîñóäàðñòâà, ÿâëÿåòñÿ îñíîâíîé ôîðìîé ïðîÿâëåíèÿ ñóâåðåíèòå-òà íàðîäà, åãî èñêëþ÷èòåëüíîé ðîëè, êàê èñòî÷íèêà âëàñòè, â ïîñòðîå-íèè ñèñòåìû îðãàíîâ ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè è ìåñòíîãî ñàìîóïðàâ-ëåíèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Âñòóïàÿ â èçáèðàòåëüíûå ïðàâîîòíîøåíèÿ, ãðàæäàíå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ðåàëèçóþò íå òîëüêî ñâîþ ïîëèòè÷åñêóþ ñâîáîäó è ñâÿ-çàííûå ñ íåé ñóáúåêòèâíûå ïðàâà è èíòåðåñû, íî è âîïëîùàþò â æèçíü êîíñòèòóöèîííûé ïðèíöèï íàðîäîâëàñòèÿ.

Â îñíîâå ðåàëèçàöèè êîíñòèòóöèîííîãî ïðàâà ãðàæäàíèíà Êûðãûçñ-êîé Ðåñïóáëèêè èçáèðàòü è áûòü èçáðàííûì, â ñèëó ïðèíöèïîâ, çàêðåï-

ëåííûõ â Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ëåæèò âîçìîæíîñòü ó÷àñòèÿ â ïîäëèííî ñâîáîäíûõ âûáîðàõ íà îñíîâå âñåîáùåãî ðàâíî-ãî è ïðÿìîãî èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà ïðè òàéíîì ãîëîñîâàíèè (÷àñòü 4 ñòàòüè 2, ïóíêò 2 ÷àñòè 1 ñòàòüè 52).

Ïðèâåäåííûå êîíñòèòóöèîííûå ïîëîæåíèÿ êîððåñïîíäèðóþòñÿ ñ íîð-ìàìè ìåæäóíàðîäíîãî ïðàâà. Â ÷àñòíîñòè, ñî ñòàòüåé 25 Ìåæäóíàðîä-íîãî ïàêòà î ãðàæäàíñêèõ è ïîëèòè÷åñêèõ ïðàâàõ, ïóíêòîì b êîòîðîé óñ-òàíîâëåíî, ÷òî êàæäûé ãðàæäàíèí äîëæåí èìåòü áåç êàêîé-ëèáî äèñê-ðèìèíàöèè è áåç íåîáîñíîâàííûõ îãðàíè÷åíèé ïðàâî è âîçìîæíîñòü ãîëîñîâàòü è áûòü èçáðàííûì íà ïîäëèííûõ ïåðèîäè÷åñêèõ âûáîðàõ, ïðîâîäèìûõ íà îñíîâå âñåîáùåãî è ðàâíîãî èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà ïðè òàéíîì ãîëîñîâàíèè è îáåñïå÷èâàþùèõ ñâîáîäíîå âîëåèçúÿâëåíèå èç-áèðàòåëåé; ñî ñòàòüåé 21 Âñåîáùåé äåêëàðàöèè ïðàâ ÷åëîâåêà, êîòîðàÿ ïðåäóñìàòðèâàåò ïîëîæåíèå î òîì, ÷òî âîëÿ íàðîäà äîëæíà áûòü îñíî-âîé âëàñòè ïðàâèòåëüñòâà, ýòà âîëÿ äîëæíà íàõîäèòü â ñåáå âûðàæåíèå â ïåðèîäè÷åñêèõ è íåôàëüñèôèöèðîâàííûõ âûáîðàõ, êîòîðûå äîëæíû ïðîâîäèòüñÿ ïðè âñåîáùåì è ðàâíîì èçáèðàòåëüíîì ïðàâå ïóòåì òàé-íîãî ãîëîñîâàíèÿ, îáåñïå÷èâàþùèõ ñâîáîäó ãîëîñîâàíèÿ; ñî ñòàòüåé 1 Êîíâåíöèè î ñòàíäàðòàõ äåìîêðàòè÷åñêèõ âûáîðîâ, èçáèðàòåëüíûõ ïðàâ è ñâîáîä â ãîñóäàðñòâàõ - ó÷àñòíèêàõ Ñîäðóæåñòâà Íåçàâèñèìûõ Ãîñóäàðñòâ, ãäå çàêðåïëåíî, ÷òî ó÷àñòèå ãðàæäàí â ôîðìèðîâàíèè îð-ãàíîâ íàðîäíîãî ïðåäñòàâèòåëüñòâà îñóùåñòâëÿåòñÿ íà îñíîâå âñåîá-ùåãî ðàâíîãî è ïðÿìîãî èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà ïðè òàéíîì ãîëîñîâàíèè.

Îáëàäàÿ â âûñøåé ñòåïåíè êîíñòèòóöèîííî-ïðàâîâîé çíà÷èìîñòüþ, èçáèðàòåëüíîå ïðàâî ãðàæäàí âîïëîùàåò â ñåáå êàê ëè÷íûé èíòåðåñ êàæäîãî êîíêðåòíîãî èçáèðàòåëÿ â ïðèíÿòèè íåïîñðåäñòâåííîãî ó÷àñ-òèÿ â óïðàâëåíèè äåëàìè ãîñóäàðñòâà, òàê è ïóáëè÷íûé èíòåðåñ, çàêëþ-÷àþùèéñÿ â äîñòèæåíèè îáúåêòèâíûõ èòîãîâ âûáîðîâ, ôîðìèðîâàíèè è ëåãèòèìàöèè íà ýòîé îñíîâå îðãàíîâ ïóáëè÷íîé âëàñòè.

Ïðèíöèï íàðîäîâëàñòèÿ è êîíñòèòóöèîííî-ïðàâîâàÿ ïðèðîäà èçáè-ðàòåëüíûõ ïðàâ ïðåäîïðåäåëÿåò îáÿçàííîñòü ãîñóäàðñòâà ïîñðåäñòâîì ïðèíÿòèÿ íîðìàòèâíî-ïðàâîâîé áàçû ñîçäàòü òàêèå îðãàíèçàöèîííûå ìåõàíèçìû, êîòîðûå ãàðàíòèðîâàëè áû ïîëíîöåííóþ ðåàëèçàöèþ ãðàæ-äàíàìè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñâîèõ èçáèðàòåëüíûõ ïðàâ è àäåêâàòíîå îòðàæåíèå â ðåçóëüòàòå âûáîðîâ ñóâåðåííîé âîëè íàðîäà Êûðãûçñòàíà.

3. Îïðåäåëÿÿ ñïîñîáû è óñëîâèÿ ðåàëèçàöèè ãðàæäàíàìè ãàðàíòè-ðîâàííîãî èì Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïðàâà ó÷àñòâîâàòü â óïðàâëåíèè ãîñóäàðñòâîì êàê íåïîñðåäñòâåííî, òàê è ÷åðåç ñâîèõ ïðåäñòàâèòåëåé, âêëþ÷àÿ ïðàâî èçáèðàòü è áûòü èçáðàííûì â ïðåäñ-òàâèòåëüíûå îðãàíû, çàêîíîäàòåëü, â ñèëó òðåáîâàíèé Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, íå âïðàâå äîïóñêàòü íåîáîñíîâàííûõ îãðàíè-÷åíèé è èñêàæåíèÿ ñàìîé ñóòè ýòèõ ïðàâ ñ òåì, ÷òîáû îíè íå óòðàòèëè ñâîå ðåàëüíîå ñîäåðæàíèå. Ãîñóäàðñòâî îáëàäàåò äèñêðåöèåé â âûáî-ðå ñîîòâåòñòâóþùèõ ìåõàíèçìîâ, ñðåäñòâ è ìåòîäîâ, îïðåäåëÿåìîé, â ÷àñòíîñòè, èñòîðè÷åñêèìè óñëîâèÿìè, ñêëàäûâàþùèìèñÿ íà òîì èëè èíîì ýòàïå ðàçâèòèÿ ñòðàíû.

Òàê, â ñîîòâåòñòâèè ñî ñòàòüåé 70 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêè äåïóòàòû Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè èçáèðàþòñÿ ïî ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòåìå â ïîðÿäêå, îïðåäåëÿåìîì êîíñòèòóöèîííûì çàêîíîì. Òåì ñàìûì, ïðèçíàâàÿ åäèíñòâåííûì ëåãàëüíûì ñïîñîáîì ôîðìèðîâàíèÿ Æîãîðêó Êåíåøà ïåðèîäè÷åñêè ïðîâîäèìûå ñâîáîäíûå âûáîðû ïî ïðîïîðöèîíàëüíîé ñèñòåìå, Êîíñòèòóöèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè îñòàâëÿåò âîïðîñû îïðåäåëåíèÿ ìåòîäà îðãàíèçàöèè, ïðîâå-äåíèÿ è ïîäâåäåíèÿ èòîãîâ âûáîðîâ çà çàêîíîäàòåëåì.

Âìåñòå ñ òåì, ýòî íå îçíà÷àåò ïðåäîñòàâëåíèå çàêîíîäàòåëþ íåîã-ðàíè÷åííîé ñâîáîäû óñìîòðåíèÿ â âîïðîñå ïîñòðîåíèÿ èçáèðàòåëü-íîé ñèñòåìû è îïðåäåëåíèÿ åå ïðîöåäóð. Çàêîíîäàòåëü, èñõîäÿ èç òî-ãî, ÷òî ñâîáîäíûå è ñïðàâåäëèâûå âûáîðû, êàê îäíà èç îñíîâ êîíñòè-òóöèîííîãî ñòðîÿ, ïðåäïîëàãàåò íåîáõîäèìîñòü èõ ïðîâåäåíèÿ ñ ðà-çóìíîé ïåðèîäè÷íîñòüþ â óñëîâèÿõ ñîñòÿçàòåëüíîñòè è îòêðûòîñòè, îáÿçàí óñòàíàâëèâàòü òàêîå ïðàâîâîå ðåãóëèðîâàíèå â ýòîé îáëàñòè, êîòîðîå íàäëåæàùèì îáðàçîì ãàðàíòèðîâàëî áû èçáèðàòåëüíûå ïðàâà ãðàæäàí è ëåãèòèìàöèþ îðãàíîâ ïóáëè÷íîé âëàñòè, ôîðìèðóåìûõ ïî èòîãàì äåìîêðàòè÷åñêèõ âûáîðîâ, íå äîïóñêàÿ èñêàæåíèÿ ðåçóëüòàòîâ âîëåèçúÿâëåíèÿ èçáèðàòåëåé, ó÷èòûâàòü ïðèðîäó è ïðåäíàçíà÷åíèå âûáîðîâ â äåìîêðàòè÷åñêîì, ïðàâîâîì ãîñóäàðñòâå, ñîáëþäàòü óñòà-íîâëåííûå Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è ìåæäóíàðîäíûìè ïàêòàìè ïðèíöèïû èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà, óñòàíîâèòü ñïðàâåäëèâûå è àäåêâàòíûå ïðîöåäóðû.

Â ðàçâèòèå ïðåäïèñàíèé Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Æîãîð-êó Êåíåøåì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè áûë ïðèíÿò êîíñòèòóöèîííûé Çà-êîí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», êîòî-ðûé îïðåäåëÿåò ïîðÿäîê ðåàëèçàöèè èçáèðàòåëüíûõ ïðàâ ãðàæäàí Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ðåãóëèðóåò îòíîøåíèÿ, ñâÿçàííûå ñ ïîäãîòîâêîé è ïðîâåäåíèåì âûáîðîâ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, äåïóòà-òîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è ïîäâåäåíèåì èòîãîâ âû-áîðîâ, â ðàìêàõ óñòàíîâëåííîé Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ìîäåëè èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû.

Ñîãëàñíî ñòàòüå 60 âûøåóêàçàííîãî êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà âûä-âèæåíèå ñïèñêîâ êàíäèäàòîâ â äåïóòàòû Æîãîðêó Êåíåøà íà÷èíàåòñÿ ñî äíÿ íàçíà÷åíèÿ âûáîðîâ è çàêàí÷èâàåòñÿ çà 45 êàëåíäàðíûõ äíåé äî äíÿ âûáîðîâ. Ïðàâîì âûäâèæåíèÿ ñïèñêîâ êàíäèäàòîâ â äåïóòàòû Æî-ãîðêó Êåíåøà îáëàäàþò ïîëèòè÷åñêèå ïàðòèè, ïðîøåäøèå ãîñóäàðñò-âåííóþ ðåãèñòðàöèþ è/èëè ïåðåðåãèñòðàöèþ â óñòàíîâëåííîì ïîðÿäêå íà äåíü îôèöèàëüíîãî îïóáëèêîâàíèÿ ðåøåíèÿ î íàçíà÷åíèè âûáîðîâ. Óêàçàííûå ñïèñêè çàâåðÿþòñÿ ïîäïèñüþ è ïå÷àòüþ ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé è ïðåäñòàâëÿþòñÿ â Öåíòðàëüíóþ èçáèðàòåëüíóþ êîìèññèþ. Ðåøåíèå î âûäâèæåíèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ïðèíèìàåòñÿ òàéíûì ãîëîñîâàíèåì íà ñúåçäå ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè. Ïðè ýòîì ïàðòèÿ ïðè ñîñòàâëåíèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ îáÿçàíà ó÷åñòü ïðîïîðöèîíàëüíîå ïðåäñòàâèòåëüñòâî ëèö îäíîãî ïîëà, ìîëîäåæè, ãðàæäàí ðàçíûõ íàöèîíàëüíîñòåé è ëèö ñ îã-ðàíè÷åííûìè âîçìîæíîñòÿìè çäîðîâüÿ. Ïîñëå ïðåäñòàâëåíèÿ ñïèñêà êàíäèäàòîâ â Öåíòðàëüíóþ èçáèðàòåëüíóþ êîìèññèþ åãî ñîñòàâ è ïîðÿ-äîê ðàçìåùåíèÿ â íåì êàíäèäàòîâ íå ìîãóò áûòü èçìåíåíû, çà èñêëþ-÷åíèåì èçìåíåíèé, âûçûâàåìûõ âûáûòèåì êàíäèäàòîâ. Â ýòîì ñëó÷àå ìåñòî âûáûâøåãî êàíäèäàòà çàíèìàåò äðóãîé ÷ëåí ïîëèòè÷åñêîé ïàðòèè ñ ó÷åòîì âûøåóêàçàííûõ òðåáîâàíèé (÷àñòü 3 ñòàòüè 60 êîíñòèòóöèîí-íîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñ-êîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè»).

Öåíòðàëüíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ êîìèññèÿ ïðîâåðÿåò ñîîòâåòñòâèå ïî-ðÿäêà âûäâèæåíèÿ è óòâåðæäåíèÿ ñïèñêà êàíäèäàòîâ òðåáîâàíèÿì âû-øåóêàçàííîãî êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà è îñóùåñòâëÿåò ðåãèñòðàöèþ ñïèñêà êàíäèäàòîâ, ëèáî âûíîñèò ìîòèâèðîâàííîå ðåøåíèå îá îòêà-çå â ðåãèñòðàöèè.

Êàê ñëåäóåò èç ÷àñòè 4 ñòàòüè 30 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñ-êîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïó-òàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», íà âûáîðàõ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà â èçáèðàòåëüíîì áþëëåòåíå óêàçûâàþòñÿ íàèìåíîâà-íèÿ ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé â î÷åðåäíîñòè, îïðåäåëåííîé æåðåáüåâêîé.

Òàêèì îáðàçîì, ñîãëàñíî äåéñòâóþùåìó èçáèðàòåëüíîìó çàêîíîäà-òåëüñòâó Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, èñõîäÿ èç ïîðÿäêà ôîðìèðîâàíèÿ ñïèñêà êàíäèäàòîâ, ñîäåðæàíèÿ ãîëîñà (ãîëîñîâàíèå çà ïàðòèþ), âå-ëè÷èíû îêðóãà, ïðàâèë ïåðåâåäåíèÿ ïîëó÷åííûõ ãîëîñîâ â ìàíäàòû ñëåäóåò, ÷òî â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå óñòàíîâëåíà ïðîïîðöèîíàëü-íàÿ ñèñòåìà âûáîðîâ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêè ïî çàêðûòûì ñïèñêàì.

Ïðîïîðöèîíàëüíàÿ ñèñòåìà ïðåäñòàâëÿåò ñîáîé ñïîñîá ôîðìèðîâà-íèÿ âûáîðíûõ îðãàíîâ ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè ÷åðåç ïàðòèéíîå ïðåäñ-òàâèòåëüñòâî, ãäå ìàíäàòû ðàñïðåäåëÿþòñÿ ïðîïîðöèîíàëüíî ÷èñëó íàáðàííûõ ïàðòèÿìè ãîëîñîâ.

Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íåîäíîêðàòíî âûðàæàëà ñâîþ ïîçèöèþ îòíîñèòåëüíî êîíñòèòóöèîííî-ïðàâîâîé ñóùíîñòè äàííîé èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû, â ÷àñòíîñòè, â Ðåøå-íèè îò 22 ñåíòÿáðÿ 2014 ãîäà áûëî óêàçàíî, ÷òî îñíîâíûìè ñóáúåêòàìè èçáèðàòåëüíîãî ïðîöåññà ÿâëÿþòñÿ íå îòäåëüíûå êàíäèäàòû, à ïîëèòè-÷åñêèå ïàðòèè, ñïèñêè êàíäèäàòîâ êîòîðûõ è êîíêóðèðóþò ìåæäó ñîáîé â áîðüáå çà ãîëîñà èçáèðàòåëåé. Ïðàâî ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé âûäâèãàòü êàíäèäàòîâ (ñïèñîê êàíäèäàòîâ) â ðàìêàõ ïðîïîðöèîíàëüíîé èçáèðà-òåëüíîé ñèñòåìû ïðåäîïðåäåëåíî ïðàâîâîé ïðèðîäîé äàííîé ñèñòåìû.

Íà âûáîðàõ, ïðîâîäèìûõ ïî ïðîïîðöèîíàëüíîé èçáèðàòåëüíîé ñèñ-òåìå, èçáèðàòåëè ãîëîñóþò çà ñïèñêè êàíäèäàòîâ, âûäâèíóòûå ïîëèòè-÷åñêîé ïàðòèåé. Âûèãðàííûå ñïèñêîì ìàíäàòû ðàñïðåäåëÿþòñÿ ìåæäó êàíäèäàòàìè â ñîîòâåòñòâèè ñ î÷åðåäíîñòüþ èõ ðàñïîëîæåíèÿ â ñïèñ-

êå. Òàêèì îáðàçîì, êàæäûé ãðàæäàíèí ìîæåò ðåàëèçîâàòü ãàðàíòèðî-âàííîå Êîíñòèòóöèåé ïðàâî áûòü èçáðàííûì ÷åðåç ïàðòèéíûé ñïèñîê, êàê êàíäèäàò, è ïî ðåçóëüòàòàì âûáîðîâ ñòàòü îáëàäàòåëåì äåïóòàòñ-êîãî ñòàòóñà (ðåøåíèÿ îò 24 ñåíòÿáðÿ 2014 ãîäà, îò 4 èþíÿ 2014 ãîäà).

4. Ñîäåðæàòåëüíîé õàðàêòåðèñòèêîé äåìîêðàòèè, êàê îíà çàêðåïëå-íà â Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ÿâëÿþòñÿ èäåîëîãè÷åñêîå è ïîëèòè÷åñêîå ìíîãîîáðàçèå, ìíîãîïàðòèéíîñòü, à ñàìè ïîëèòè÷åñêèå ïàðòèè ïðåäñòàâëÿþò ñîáîé èíñòèòóò, íåîáõîäèìûé äëÿ åå ôóíêöèî-íèðîâàíèÿ â ðàìêàõ ïðàâîâîãî ãîñóäàðñòâà è â ôîðìàõ, óñòàíîâëåííûõ Êîíñòèòóöèåé (÷àñòè 1, 2, 3 ñòàòüè 4).

Äåÿòåëüíîñòü ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé íåïîñðåäñòâåííî ñâÿçàíà ñ îðãà-íèçàöèåé è ôóíêöèîíèðîâàíèåì ïóáëè÷íîé (ïîëèòè÷åñêîé) âëàñòè, îíè âêëþ÷åíû â ïðîöåññ âëàñòíûõ îòíîøåíèé è, â òî æå âðåìÿ, áóäó÷è äîá-ðîâîëüíûìè îáúåäèíåíèÿìè â ðàìêàõ ãðàæäàíñêîãî îáùåñòâà, âûñòó-ïàþò â êà÷åñòâå íåîáõîäèìîãî èíñòèòóòà ïðåäñòàâèòåëüíîé äåìîêðà-òèè, îáåñïå÷èâàþùåãî ó÷àñòèå ãðàæäàí â ïîëèòè÷åñêîé æèçíè îáùåñò-âà, ïîëèòè÷åñêîå âçàèìîäåéñòâèå ãðàæäàíñêîãî îáùåñòâà è ãîñóäàðñò-âà, öåëîñòíîñòü è óñòîé÷èâîñòü ïîëèòè÷åñêîé ñèñòåìû.

Îñîáåííîñòü ïðîïîðöèîíàëüíîé èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû ñîñòîèò â òîì, ÷òî îíà îáåñïå÷èâàåò ëåãèòèìàöèþ ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé â êà-÷åñòâå îôèöèàëüíîãî ñóáúåêòà èçáèðàòåëüíûõ ïðàâîîòíîøåíèé, ðåà-ëèçóþùåé èçáèðàòåëüíûå ïðàâà ãðàæäàí ïîñðåäñòâîì âûäâèæåíèÿ è óòâåðæäåíèÿ ñïèñêîâ êàíäèäàòîâ.

Ïðîöåäóðà âûäâèæåíèÿ è óòâåðæäåíèÿ ñïèñêîâ êàíäèäàòîâ ïîëè-òè÷åñêîé ïàðòèåé ôîðìèðóåò ñëîæíóþ ñèñòåìó ïðàâîîòíîøåíèé, â êî-òîðûõ ó÷àñòâóþò ïîëèòè÷åñêàÿ ïàðòèÿ, ñàìè êàíäèäàòû â äåïóòàòû, à òàêæå èçáèðàòåëè åùå äî ïðîâåäåíèÿ ñàìîãî ãîëîñîâàíèÿ, òåì ñà-ìûì, ñòàíîâÿñü íåîòúåìëåìîé ÷àñòüþ âñåãî èçáèðàòåëüíîãî ïðîöåññà.

Â êîíå÷íîì èòîãå, ïðîïîðöèîíàëüíàÿ ñèñòåìà ïî çàêðûòûì ñïèñêàì ïîçâîëÿåò îòðàçèòü â ïàðëàìåíòå âåñü ñïåêòð ïîëèòè÷åñêèõ ñèë ñòðà-íû ñîãëàñíî èõ ðåàëüíîìó âëèÿíèþ íà ýëåêòîðàò è âîçìîæíîñòü ìåíü-øèíñòâà èìåòü ñâîèõ ïðåäñòàâèòåëåé â ïàðëàìåíòå, äîñòè÷ü ðàçóìíî-ãî áàëàíñà êîëëåêòèâíûõ è èíäèâèäóàëüíûõ èíòåðåñîâ âñåõ ñóáúåêòîâ èçáèðàòåëüíîãî ïðîöåññà, ðàçâèâàòü ìíîãîïàðòèéíîñòü, èäåîëîãè÷åñ-êèé è ïîëèòè÷åñêèé ïëþðàëèçì, îáåñïå÷èòü ðàâåíñòâî âîçìîæíîñòåé è ïîäëèííóþ êîíêóðåíöèþ ìåæäó ïîëèòè÷åñêèìè ïàðòèÿìè.

Â òî æå âðåìÿ, íåëüçÿ íå ñîãëàñèòüñÿ ñ äîâîäàìè îáðàùàþùåéñÿ ñòî-ðîíû î òîì, ÷òî âûáðàííàÿ çàêîíîäàòåëåì ðàçíîâèäíîñòü ïðîïîðöèî-íàëüíîé èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû èìååò îïðåäåëåííûå íåäîñòàòêè, êî-òîðûå õàðàêòåðèçóþòñÿ ÷ðåçìåðíîé ñîñðåäîòî÷åííîñòüþ âëàñòè â ðóêàõ ïàðòèéíûõ ëèäåðîâ è âîçìîæíîñòüþ âëèÿíèÿ íà ïåðñîíàëüíûé ñîñòàâ è î÷åðåäíîñòü â ñïèñêå êàíäèäàòîâ, óòðàòîé ñâÿçè ïàðòèéíûõ äåïóòà-òîâ ñ èçáèðàòåëÿìè è êîíêðåòíûìè ðåãèîíàìè, âîçìîæíîñòüþ ïðèõîäà â ïàðëàìåíò íåèçâåñòíûõ èëè íåæåëàòåëüíûõ ëèö.

Êàñàòåëüíî ýòîãî ñëåäóåò îòìåòèòü, ÷òî óêàçàííûå íåãàòèâíûå ïðîÿâ-ëåíèÿ ïðèñóùè â òîé èëè èíîé ìåðå âñåì ñòðàíàì, ãäå ïðèíÿòà ïðîïîð-öèîíàëüíàÿ ñèñòåìà âûáîðîâ ïî çàêðûòûì ñïèñêàì.

Óñòàíîâëåííàÿ æå êîíñòèòóöèîííûì Çàêîíîì «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåí-òà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ïðîïîðöèîíàëüíàÿ ñèñòåìà âûáîðîâ äåïóòàòîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî çàêðûòûì ñïèñêàì íå ïðîòèâîðå÷èò ìåæäóíàðîäíûì ñòàíäàðòàì è íå ìîæåò ïðèâåñòè ê îãðàíè÷åíèþ èëè íà-ðóøåíèþ êîíñòèòóöèîííûõ ïðàâ ãðàæäàí èçáèðàòü è áûòü èçáðàííûìè â îðãàíû ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè è îðãàíû ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ.

Íåâêëþ÷åíèå â èçáèðàòåëüíûé áþëëåòåíü ïåðñîíàëüíûõ äàííûõ êàí-äèäàòîâ îò ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé íåëüçÿ ðàññìàòðèâàòü êàê ñîêðûòèå îò èçáèðàòåëåé èíôîðìàöèè î íèõ èëè åå íåäîñòóïíîñòè.

×àñòüþ 11 ñòàòüè 61 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòàòîâ Æîãîð-êó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ïðåäóñìîòðåíî, ÷òî Öåíòðàëüíàÿ èçáèðàòåëüíàÿ êîìèññèÿ íå ïîçäíåå 5 êàëåíäàðíûõ äíåé ïîñëå ðåãèñò-ðàöèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ïóáëèêóåò â ïå÷àòè ñîîáùåíèå î ðåãèñòðàöèè ñïèñêà êàíäèäàòîâ ñ óêàçàíèåì íàèìåíîâàíèé ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé, à òàêæå ôàìèëèè, èìåíè, îò÷åñòâà, ãîäà ðîæäåíèÿ, çàíèìàåìîé äîëæ-íîñòè (ðîäà çàíÿòèé) êàíäèäàòîâ, âêëþ÷åííûõ â ñïèñîê êàíäèäàòîâ îò ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé. Êðîìå òîãî, â ïîìåùåíèÿõ äëÿ ãîëîñîâàíèÿ îáî-ðóäóåòñÿ ñòåíä, íà êîòîðîì ðàçìåùàþòñÿ èíôîðìàöèîííûå ìàòåðèàëû îáî âñåõ êàíäèäàòàõ ïîëèòè÷åñêèõ ïàðòèé, çàðåãèñòðèðîâàâøèõ ñïèñ-êè êàíäèäàòîâ (÷àñòü 3 ñòàòüè 29 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà). Äàííàÿ èí-ôîðìàöèÿ ÿâëÿåòñÿ äîñòóïíîé äëÿ âñåõ èçáèðàòåëåé.

Ïîäðîáíàÿ èíôîðìàöèÿ î âñåõ êàíäèäàòàõ â äåïóòàòû, à òàêæå ïðåä-âûáîðíàÿ ïðîãðàììà êàæäîé ïàðòèè äîâîäÿòñÿ äî êàæäîãî èçáèðàòå-ëÿ, â ïåðèîä ïðåäâûáîðíîé àãèòàöèîííîé êàìïàíèè âñåìè äîçâîëåí-íûìè çàêîíîäàòåëüñòâîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñðåäñòâàìè, îáåñ-ïå÷èâàÿ, òåì ñàìûì, ïðèíöèï ïðîçðà÷íîñòè èçáèðàòåëüíîãî ïðîöåññà. Ñîîòâåòñòâåííî, óòâåðæäåíèÿ çàÿâèòåëÿ î òîì, ÷òî èçáèðàòåëè îñòàþò-ñÿ â íåâåäåíèè îòíîñèòåëüíî êàíäèäàòîâ, âûäâèíóòûõ ïîëèòè÷åñêèìè ïàðòèÿìè, íå ñîñòîÿòåëüíû.

Ñëåäóåò ïðèçíàòü, ÷òî îñîáåííîñòüþ ïðèíÿòîé èçáèðàòåëüíîé ñèñ-òåìû ÿâëÿåòñÿ òî, ÷òî äëÿ âûðàæåíèÿ èçáèðàòåëåì ñâîåãî ïîäëèííîãî ïðåäïî÷òåíèÿ åìó íåîáõîäèìî áûòü àêòèâíûì ó÷àñòíèêîì âñåãî èçáè-ðàòåëüíîãî ïðîöåññà, íî òàêîå ïðàâîâîå ðåãóëèðîâàíèå íå ìîæåò ðàñ-öåíèâàòüñÿ êàê îãðàíè÷åíèå èçáèðàòåëüíîãî ïðàâà ãðàæäàí â ôîðìå íåäîñòóïíîñòè ñàìèõ êàíäèäàòîâ è èíôîðìàöèè î íèõ.

Êîíñòèòóöèîííîå ïîëîæåíèå î òîì, ÷òî äåïóòàòîì Æîãîðêó Êåíåøà ìîæåò áûòü ãðàæäàíèí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, äîñòèãøèé íà äåíü âû-áîðîâ 21 ãîäà, îáëàäàþùèé èçáèðàòåëüíûì ïðàâîì (àáçàö òðåòèé ñòàòüè 70 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè) òàêæå íå îçíà÷àåò, ÷òî â èçáè-ðàòåëüíîì áþëëåòåíå â îáÿçàòåëüíîì ïîðÿäêå äîëæíû áûòü óêàçàíû ïåðñîíàëüíûå äàííûå î êàíäèäàòàõ â äåïóòàòû. Íåóêàçàíèå â èçáèðà-òåëüíîì áþëëåòåíå ïåðñîíàëüíûõ äàííûõ êàíäèäàòîâ â äåïóòàòû ïðè äåéñòâóþùåé ìîäåëè èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû íå îáðàçóåò íåïðåîäî-ëèìîãî ðàçðûâà ìåæäó âîëåèçúÿâëåíèåì èçáèðàòåëÿ â ìîìåíò ãîëî-ñîâàíèÿ è çàðåãèñòðèðîâàííûì ñïèñêîì êàíäèäàòîâ, òàê êàê âíå çàâè-ñèìîñòè îò òîãî, óêàçàí â áþëëåòåíè êàíäèäàò èëè íåò, èçáèðàòåëü ãî-ëîñóåò â öåëîì çà ñïèñîê êàíäèäàòîâ, âûäâèíóòûé ïîëèòè÷åñêîé ïàð-òèåé, ÷òî íå ïðåïÿòñòâóåò ðåàëèçàöèè êîíñòèòóöèîííîãî ïðàâà ãðàæäàí èçáèðàòü è áûòü èçáðàííûìè â Æîãîðêó Êåíåø Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Â öåëÿõ äîñòèæåíèÿ îáùåãî áëàãà âûáîð òîé èëè èíîé ðàçíîâèäíîñòè ïðîïîðöèîíàëüíîé èçáèðàòåëüíîé ñèñòåìû è çàêðåïëåíèå â çàêîíîäà-òåëüñòâå ñîîòâåòñòâóþùèõ èçáèðàòåëüíûõ ïðîöåäóð â çàâèñèìîñòè îò êîíêðåòíûõ ñîöèàëüíî-ïîëèòè÷åñêèõ óñëîâèé è îñîáåííîñòåé ðàçâèòèÿ ïîëèòè÷åñêîé ñèñòåìû ãîñóäàðñòâà, îñíîâû êîòîðûõ çàëîæåíû â Êîíñ-òèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, îòíîñèòñÿ ê äèñêðåöèîííûì ïîëíîìî-÷èÿì çàêîíîäàòåëÿ. Ýòî îáÿçûâàåò çàêîíîäàòåëÿ ïðè ïðèìåíåíèè òåõ èëè èíûõ ôîðì èçáèðàòåëüíûõ ïðîöåäóð ïðåäóñìàòðèâàòü ñîîòâåòñò-âóþùèå ãàðàíòèè, êîòîðûå îáåñïå÷àò ðåàëüíîñòü âîëåèçúÿâëåíèÿ èç-áèðàòåëåé ïî ðåçóëüòàòàì âûáîðîâ, ñîãëàñóþùèåñÿ ñ êîíñòèòóöèîííî-ïðàâîâîé ïðèðîäîé âûáîðîâ.

Íà îñíîâàíèè âûøåèçëîæåííîãî, ðóêîâîäñòâóÿñü ïóíêòîì 1 ÷àñòè 6, ÷àñòÿìè 8 è 9 ñòàòüè 97 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ñòàòüÿìè 46, 47, 48, 51 è 52 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î Êîíñòèòóöèîííîé ïàëà-òå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè

ÐÅØÈËÀ:

1. Ïðèçíàòü ÷àñòü 4 ñòàòüè 30 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î âûáîðàõ Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è äåïóòà-òîâ Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» íå ïðîòèâîðå÷àùèì àáçà-öó âòîðîìó ÷àñòè 4 ñòàòüè 2, ïóíêòó 2 ÷àñòè 1 ñòàòüè 52, àáçàöàì ïåðâî-ìó è òðåòüåìó ÷àñòè 2 ñòàòüè 70 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

2. Ðåøåíèå îêîí÷àòåëüíîå è îáæàëîâàíèþ íå ïîäëåæèò, âñòóïàåò â ñèëó ñ ìîìåíòà ïðîâîçãëàøåíèÿ.

3. Ðåøåíèå îáÿçàòåëüíî äëÿ âñåõ ãîñóäàðñòâåííûõ îðãàíîâ, îðãà-íîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ, äîëæíîñòíûõ ëèö, îáùåñòâåííûõ îáú-åäèíåíèé, þðèäè÷åñêèõ è ôèçè÷åñêèõ ëèö è ïîäëåæèò èñïîëíåíèþ íà âñåé òåððèòîðèè ðåñïóáëèêè.

4. Îïóáëèêîâàòü íàñòîÿùåå ðåøåíèå â îôèöèàëüíûõ èçäàíèÿõ îðãà-íîâ ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè, íà îôèöèàëüíîì ñàéòå Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è â «Âåñòíèêå Êîíñòè-òóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè».

ÊÎÍÑÒÈÒÓÖÈÎÍÍÀß ÏÀËÀÒÀÂÅÐÕÎÂÍÎÃÎ ÑÓÄÀ ÊÛÐÃÛÇÑÊÎÉ ÐÅÑÏÓÁËÈÊÈ

по делу о проверке конституционности части 4 статьи 30 конституционного Закона Кыргызской Республики «О выборах Президента Кыргызской Республики и депутатов Жогорку Кенеша Кыргызской Республики» в связи с обращением

Кадырбекова Ишенбая Дюшенбиевича

ИМЕНЕМ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИРЕШЕНИЕ

КОНСТИТУЦИОННОЙ ПАЛАТЫ ВЕРХОВНОГО СУДА КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

(Начало на 11-ой стр.)


2019-ЖЫЛЫ 10-СЕНТЯБРДА ЄТКЄРЇЛГЄН ЫСЫК-КЄЛ ОБЛУСУНУН ТОЎ РАЙОНУНУН УЛАХОЛ АЙЫЛ ЄКМЄТЇНЇН БАШЧЫСЫН ШАЙЛООДОГУ ДОБУШ БЕРЇЇНЇН ЖЫЙЫНТЫГЫ ЖАНА

ШАЙЛООНУН НАТЫЙЖАСЫ ТУУРАЛУУ ПРОТОКОЛДОРДУ БЕКИТЇЇ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ШАЙЛОО ЖАНА РЕФЕРЕНДУМ ЄТКЄРЇЇ БОЮНЧА БОРБОРДУК КОМИССИЯСЫНЫНТОКТОМУ

2019-æûëû 10-ñåíòÿáðäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí 2019-æûëäûí 22-àâãóñòóíäàãû ¹122 òîêòîìó ìåíåí äàéûíäàëãàí Ûñûê-Êºë îáëóñóíóí Òî¢ ðàéîíóíóí Óëàõîë àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñûí øàéëîî áîëóï ºòò¿.

Äîáóø áåð¿¿í¿í æûéûíòûãû æàíà øàéëîîíóí íàòûéæàñû æºí¿íäºã¿ ïðîòîêîëäîðãî ûëàéûê Óëàõîë àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñû êûçìàò îðäóíà 2 òàëàïêåð – Æýýíòàåâ Èøåíáàé Ñàáèòàêóíîâè÷ æàíà Ýìèëáåêîâ Óëàí Ýìèëáåêîâè÷ êàò-òàëãàí. Àëàð æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòèí äåïóòàòòàð òîáóíàí ñóíóøòàëãàí.

Äîáóø áåð¿¿ãº Óëàõîë àéûëäûê êå¢åøèíèí 21 äåïóòàòû òîëóãó ìåíåí êàòûøêàí. Äîáóø áåð¿¿äº È.Ñ. Æýýíòàåâ - 8 äîáóø, Ó.Ý. Ýìèëáåêîâ – 13 äîáóø àëãàí. Øàéëîîíóí íàòûéæàñûíäà Ó.Ý. Ýìèëáåêîâ Óëàõîë àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñû áîëóï øàéëàíäû äåï òàáûëãàí.

Ûñûê-Êºë îáëóñóíóí Òî¢ ðàéîíóíóí Óëàõîë àéûë ºêìºò¿-í¿í áàø÷ûñûí øàéëîîäîãó äîáóø áåð¿¿í¿í æûéûíòûãûíà

æàíà øàéëîîíóí íàòûéæàñûíà àðûç, äàòòàíóóëàð ò¿øêºí æîê.

Òî¢ àéìàêòûê øàéëîî êîìèññèÿñûíûí Óëàõîë àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñûí øàéëîîäîãó äîáóø áåð¿¿í¿í æûéûíòûãû æàíà øàéëîîíóí íàòûéæàñû òóóðàëóó ïðîòîêîëäîðóíóí íåãèçèíäå, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à øàéëîî êîìèññèÿëàðû æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 6, 7, 18-áåðåíåëåðèíå, “Æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 49-áåðåíåñèíå ûëàéûê, Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñû


1. Ûñûê-Êºë îáëóñóíóí Òî¢ ðàéîíóíóí Óëàõîë àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñûí 2019-æûëäûí 10-ñåíòÿáðûíäàãû øàéëîîäîãó äîáóø áåð¿¿í¿í æûéûíòûãû æàíà øàéëîîíóí íàòûéæàñû òóóðàëóó ïðîòîêîëäîðó áåêèòèëñèí.

1.1. Ûñûê-Êºë îáëóñóíóí Òî¢ ðàéîíóíóí Óëàõîë àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñûí øàéëîî áîëóï ºòò¿ äåï òàáûëñûí.

1.2. Ýìèëáåêîâ Óëàí Ýìèëáåêîâè÷ Ûñûê-Êºë îáëóñóíóí Òî¢ ðàéîíóíóí Óëàõîë àéûë ºêìºò¿í¿í áàø÷ûñû áîëóï øàéëàíäû äåï òàáûëñûí.

2. Òî¢ àéìàêòûê øàéëîî êîìèññèÿñû Óëàõîë àéûë ºêìºò¿í¿í øàéëàíãàí áàø÷ûñûíà áåëãèëåíãåí ¿ëã¿äºã¿ ê¿áºë¿êò¿ òàïøûðñûí.

3. Áóë òîêòîì «Ýðêèí Òîî» ãàçåòàñûíà æàíà Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí ðàñìèé ñàéòûíà æàðûÿëàíñûí.

4. Áóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí òºðàãàñûíûí îðóí áàñàðû À.Ã. Áåêìàòîâãî æ¿êòºëñ¿í.


Áèøêåê ø., 2019-æûëäûí 20- ñåíòÿáðû, ¹137

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖЕРГИЛИКТЇЇ КЕЎЕШТЕРИНИН КЭЭ БИР ДЕПУТАТТАРЫНЫН ЫЙГАРЫМ УКУКТАРЫН МЄЄНЄТЇНЄН МУРДА ТОКТОТУУ ЖАНА

БОШ КАЛГАН ДЕПУТАТТЫК МАНДАТТАРДЫ ЖЕРГИЛИКТЇЇ КЕЎЕШТЕРДИН

ДЕПУТАТТЫГЫНА ТАЛАПКЕРЛЕРГЕ ЄТКЄРЇП БЕРЇЇ ЖЄНЇНДЄГЇ КАРА-КЄЛ,

АКСЫ, БАЗАР-КОРГОН, КАДАМЖАЙ, ЖЕТИ-ЄГЇЗ, ТЇП ЖАНА КАРА-СУУ

АЙМАКТЫК ШАЙЛОО КОМИССИЯЛАРЫНЫН ЧЕЧИМДЕРИН БЕКИТЇЇ ТУУРАЛУУ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ШАЙЛОО ЖАНА РЕФЕРЕНДУМ ЄТКЄРЇЇ БОЮНЧА

БОРБОРДУК КОМИССИЯСЫНЫНТОКТОМУ

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à øàéëîî êîìèññèÿëàðû æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 20-áåðåíåñèíå, «Æåðãè-ëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí äåïóòàòòàðûíûí ñòàòóñó æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 3-áåðåíåñèíå æàíà «Æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿í-äº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 52-áåðåíåñèíå ûëàéûê Êàðà-Êºë, Àêñû, Áàçàð-Êîðãîí, Êàäàìæàé, Æåòè-ªã¿ç, Ò¿ï æàíà Êàðà-Ñóó àéìàêòûê øàéëîî êîìèññèÿëàðû æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí êýý áèð äåïóòàòòàðûíûí ûéãàðûì óêóêòàðûí ìººíºò¿íºí ìóðäà òîêòîòóó æàíà áîø êàëãàí äåïóòàòòûê ìàíäàòòàðäû øàéëàíãàí äåïóòàòòàðäàí êèéèíêè òàëàïêåðëåðãå ºòêºð¿ï áåð¿¿ æàíà ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí êàòòàëãàí òèçìåñèíäåãè øàéëàíãàí äåïóòàòòàðäàí êèéèíêè òàëàïêåðëåðãå ºòêºð¿ï áåð¿¿ æºí¿íäº ÷å÷èìäåðäè êàáûë àëûøêàí.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à øàéëîî êîìèññèÿëàðû æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 6, 7, 18-áåðåíåëåðèíå, «Æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 52-áåðåíåñèíå æàíà «Æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí äåïóòàòòàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í-äº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 3-áåðåíåñèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñû


1. Êàðà-Êºë, Àêñû, Áàçàð-Êîðãîí, Êàäàìæàé, Æåòè-ªã¿ç, Ò¿ï æàíà Êàðà-Ñóó àéìàêòûê øàéëîî êîìèññèÿëàðûíûí æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí 1-òèðêåìåäå êºðñºò¿ëãºí äåïó-òàòòàðûíûí ûéãàðûì óêóêòàðûí ìººíºò¿íºí ìóðäà òîêòîòóó áîþí÷à ÷å÷èìäåðè áåêèòèëñèí.

2. Êàðà-Êºë, Àêñû, Áàçàð-Êîðãîí, Êàäàìæàé, Æåòè-ªã¿ç, Ò¿ï æàíà Êàðà-Ñóó àéìàêòûê øàéëîî êîìèññèÿëàðûíûí 2-òèðêåìåäå êºðñºò¿ëãºí áîø êàëãàí äåïóòàòòûê ìàíäàòòàð-äû øàéëàíãàí äåïóòàòòàðäàí êèéèíêè òàëàïêåðëåðãå æàíà ñàÿñèé ïàðòèÿëàðäûí êàòòàëãàí òèçìåñèíäåãè øàéëàíãàí äåïóòàòòàðäàí êèéèíêè òàëàïêåðëåðãå ºòêºð¿ï áåð¿¿ æº-í¿íäº ÷å÷èìäåðè áåêèòèëñèí.

3. Æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí 1-òèðêåìåäå êºðñºò¿ëãºí äåïóòàòòàðûíûí ê¿áºë¿êòºð¿ óøóë òîêòîì æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï æàðàêñûç äåï òààíûëñûí.

4. Òèåøåë¿¿ àéìàêòûê øàéëîî êîìèññèÿëàðû æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí øàéëàíãàí äåïóòàòòàðûí êàòòàñûí æàíà àëàðãà áåëãèëåíãåí ¿ëã¿äºã¿ ê¿áºë¿êòºðä¿ æàíà òºø áåëãèëåðäè òàïøûðñûí.

5. Áóë òîêòîì «Ýðêèí Òîî» ãàçåòàñûíà æàíà Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí ðàñìèé ñàéòûíà æàðûÿëàíñûí.

6. Áóë òîêòîìäóí êº÷¿ðìºñ¿ òèåøåë¿¿ àéìàêòûê øàéëîî êîìèññèÿëàðûíà æàíà æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðãå æºíºò¿ëñ¿í.

7. Áóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí òºðàãàñûíûí îðóí áàñàðû À.Áåê-ìàòîâãî æ¿êòºëñ¿í.



Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí 2019-æûëäûí 20-ñåíòÿáðûíäàãû ¹139 òîêòîìóíóí 1-òèðêåìåñè

Депутаттык ыйгарым укуктары мєєнєтїнєн мурда токтотулган жергиликтїї кеўештердин депутаттарынын тизмеси

¹Æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí àòàëûøòàðû

Äåïóòàòòûê ûéãàðûì óêóêòàðû ìººíºò¿íºí ìóðäà òîêòîòóëãàí

æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí äåïóòàòòàðûíûí Ô.À.À.

Ûéãàðûì óêóãóíóí òîêòîòóëóøóíóí

ñåáåáè

Äåïóòàòòûí ûéãàðûì óêóêòàðûí ìººíºò¿íºí ìóðäà òîêòîòóó áîþí÷à

ÀØÊíûí ÷å÷èìèíèí ¹ æàíà äàòàñû

ÆÀËÀË-ÀÁÀÄ ÎÁËÓÑÓ

Êàðà-Êºë øààðû

1 Êàðà-Êºë øààðäûê Áàáàêàíîâ Ýðêèíàëû Áàáàêàíîâè÷ (¹ 10) («Ýíåðãåòèê» ñ/ï)

ªç àðûçû ¹2, 09.09.2019-æ.

Àêñû ðàéîíó

2 Ø.Íàçàðàëèåâ àéûëäûê Æóíóñáàåâ Àëòûíáåê Àáäûìàëèêîâè÷ Ñîòòóí àéûïòîî ºê¿-ì¿í¿í ê¿÷¿íº êèðèøè

¹8, 12.09.2019-æ.

Áàçàð-Êîðãîí ðàéîíó

3 Áàçàð-Êîðãîí àéûëäûê Òîêñîíîâ Ìàðàòáåê Ìóñàáåêîâè÷ ªç àðûçû ¹14, 12.09.2019-æ.

ÁÀÒÊÅÍ ÎÁËÓÑÓ

Êàäàìæàé ðàéîíó

4 Îðîçáåêîâ àéûëäûê Óñåíîâ Äàíèÿðáåê Èáðàõèìîâè÷ ªç àðûçû ¹12, 10.09.2019-æ.

ÛÑÛÊ-ÊªË ÎÁËÓÑÓ

Æåòè-ªã¿ç ðàéîíó

5 Äàðêàí àéûëäûê Àëèåâ Íóðëàí Ýðêèíáåêîâè÷ ªç àðûçû ¹12, 10.09.2019-æ.

Ò¿ï ðàéîíó

6 Òàëäû-Ñóó àéûëäûê Àêìàòîâ Áàêòûáåê Ñàãûíäûêîâè÷ ªç àðûçû ¹3, 13.09.2019-æ.

ÎØ ÎÁËÓÑÓ

Êàðà-Ñóó ðàéîíó

7 Íàðèìàí àéûëäûê Êàäûðîâ Ìàíñóð Õàòàìæîíîâè÷ Êàçà áîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó

¹22, 12.09.2019-æ.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí 2019-æûëäûí 20-ñåíòÿáðûíäàãû ¹139 òîêòîìóíóí 2-òèðêåìåñè

Жергиликтїї кеўештердин шайланган депутаттары деп таанылган талапкерлердин тизмеси

¹Æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí àòàëûøòàðû

Æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòèí êèéèíêè øàéëàíãàí äåïóòàòûíûí Ô.À.À.

Èøòåãåí æåðè, ýýëåãåí êûçìàòû

Áîø êàëãàí äåïóòàòòûê ìàíäàòòû

ûéãàðóó áîþí÷à ÀØÊíûí ÷å÷èìè

ÆÀËÀË-ÀÁÀÄ ÎÁËÓÑÓ

Êàðà-Êºë øààðû

1 Êàðà-Êºë øààðäûê Êóëòàåâ Áàêûò Òîêòîìóøåâè÷ (¹ 17) (ï/ï «Ýíåðãåòèê»)

Òîêòîãóë ÃÝÑ, èíæåíåð ¹2, 09.09.2019-æ.

Àêñû ðàéîíó

2 Ø.Íàçàðàëèåâ àéûëäûê Øàéûìêóëîâ Ìàäàìèí Ìàìàòêóëîâè÷ Óáàêòûëóó èøòåáåéò ¹8, 12.09.2019-æ.

Áàçàð-Êîðãîí ðàéîíó

3 Áàçàð-Êîðãîí àéûëäûê Òîêîåâ Àëìàç Àøûðáàåâè÷ Áàçàð-Êîðãîí ÐÝÑ, ìàñòåð ¹14, 12.09.2019-æ.

ÁÀÒÊÅÍ ÎÁËÓÑÓ

Êàäàìæàé ðàéîíó

4 Îðîçáåêîâ àéûëäûê Ìàíàòîâ Èìàìèäèí Àáäûêààðîâè÷ Óáàêòûëóó èøòåáåéò ¹12, 10.09.2019-æ.

ÛÑÛÊ-ÊªË ÎÁËÓÑÓ

Æåòè-ªã¿ç ðàéîíó

5 Äàðêàí àéûëäûê Àëäàøîâ Ðóñëàí Òóðóñáåêîâè÷ Ñàëèåâ àòûíäàãû îðòî ìåê-òåáè, ìóãàëèì

¹12, 10.09.2019-æ.

Ò¿ï ðàéîíó

6 Òàëäû-Ñóó àéûëäûê Èñàåâ Òºëºì¿ø Òóðäàëèåâè÷ Äûéêàí ÷àðáà ¹3, 13.09.2019-æ.

ÎØ ÎÁËÓÑÓ

Êàðà-Ñóó ðàéîíó

7 Íàðèìàí àéûëäûê Óñìàíîâ Îäèë Ìàìàòàçèçîâè÷ “Óñìàíîâ è Êî” Æ×Ê, áàø-êû äèðåêòîð

¹22, 12.09.2019-æ.


1414

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà

ÈÏ Èøåìáàåâîé Ñåçèì Êàíàòîâíû ÈÍÍ 1130919950055,

êîä ÎÊÏÎ 30555557 ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Í-338

ГОСУДАРСТВЕННАЯ ИНСПЕКЦИЯ ПО ВЕТЕРИНАРНОЙ И

ФИТОСАНИТАРНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ПРИ ПРАВИТЕЛЬСТВЕ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

â ñîîòâåòñòâèè ñ Çàêîíîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ãîñóäàðñòâåííîé ãðàæäàíñêîé ñëóæáå è ìóíèöèïàëüíîé ñëóæáå» è Ïîëîæåíèåì «Î ïîðÿäêå ïðîâåäåíèÿ êîíêóðñà è

ñëóæåáíîì ïðîäâèæåíèè ïî ãîñóäàðñòâåííîé ãðàæäàíñêîé ñëóæáå è ìóíèöèïàëüíîé ñëóæáå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» óòâåðæäåííûì

ïîñòàíîâëåíèåì Ïðàâèòåëüñòâà ÊÐ îò 29.12.2016 ãîäà ¹706,

объявляет конкурс на замещение следующих вакантных административных

государственных должностей:

I. ЦЕНТРАЛЬНЫЙ АППАРАТЮридический отдел

- ãëàâíûé ñïåöèàëèñò – 1 âàêàíñèÿ

Отдел фитосанитарного надзора- èíñïåêòîð – 1 âàêàíñèÿ

II. РЕГИОНАЛЬНЫЕ ПОДРАЗДЕЛЕНИЯСектор контроля системы идентификации

отслеживания животных и болезней животных по Ошской области

- Ãëàâíûé èíñïåêòîð -1 âàêàíñèÿ

Начальник Токтогульского районного управления по ветеринарной и фитосанитарной безопасности

- Íà÷àëüíèê -1 âàêàíñèÿ

ВВКП Красный мост- Èíñïåêòîð – 2 âàêàíñèè.

ПВКП а/п Ош- Ñòàðøèé èíñïåêòîð – 1 âàêàíñèÿ;

ПВКП Кызыл-Кыя- Èíñïåêòîð – 1 âàêàíñèÿ.

ПВКП Маданият- Ãëàâíûé èíñïåêòîð – 1 âàêàíñèÿ;- Èíñïåêòîð – 1 âàêàíñèÿ.

ПВКП ж/д “Джалал-Абад”- Ãëàâíûé èíñïåêòîð – 1 âàêàíñèÿ

Äîêóìåíòû, íåîáõîäèìûå äëÿ ó÷àñòèÿ â êîíêóðñå:• ëè÷íîå çàÿâëåíèå ñ óêàçàíèåì âàêàíñèè;• ëè÷íûé ëèñòîê ïî ó÷åòó êàäðîâ ñ ôîòîãðàôèåé;• ðåçþìå ñ êîíòàêòíûìè òåëåôîíàìè;• ðåêîìåíäàöèè (æåëàòåëüíî);• àâòîáèîãðàôèþ (ñ óêàçàíèåì ñâåäåíèé î íàëè÷èè ëèáî îòñóòñò-

âèè ñóäèìîñòè);• êîïèþ ïàñïîðòà èëè äîêóìåíòà, óäîñòîâåðÿþùåãî ëè÷íîñòü

(îðèãèíàë ïàñïîðòà èëè äîêóìåíòà óäîñòîâåðÿþùåãî ëè÷íîñòü ïðåäúÿâëÿåòñÿ ïî ïðèáûòèè íà êîíêóðñ);

• ñïðàâêà î ñîñòîÿíèè çäîðîâüÿ;• êîïèè òðóäîâîé êíèæêè, äîêóìåíòû îá îáðàçîâàíèè, î ïîâû-

øåíèè êâàëèôèêàöèè, ïðèñâîåíèè ó÷åíîé ñòåïåíè, ó÷åíîãî çâàíèÿ, çàâåðåííûå íîòàðèàëüíî èëè ñëóæáàìè óïðàâëåíèÿ ïåðñîíàëîì ïî ìåñòó ðàáîòû.

Äîêóìåíòû äëÿ ó÷àñòèÿ â êîíêóðñå äîëæíû áûòü ïðåäîñòàâëåíû â ñêîðîñøèâàòåëå äî 17.30 ÷. 7 îêòÿáðÿ 2019 ãîäà â Ãîñóäàðñòâåí-íóþ èíñïåêöèþ ïî âåòåðèíàðíîé è ôèòîñàíèòàðíîé áåçîïàñíîñòè ïðè Ïðàâèòåëüñòâå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî àäðåñó: 720040, ã. Áèøêåê, óë. Êèåâñêàÿ, 96 «á», 6 ýòàæ, êàáèíåò 610, òåëåôîí: 66-02-23, 66-17-05.

Ðàñõîäû ïî ó÷àñòèþ â êîíêóðñå (ïðîåçä ê ìåñòó ïðîâåäåíèÿ êîí-êóðñà è îáðàòíî, íàåì æèëîãî ïîìåùåíèå, ïðîæèâàíèå, ïîëüçîâàíèå óñëóãàìè ñðåäñòâ ñâÿçè âñåõ âèäîâ) ãðàæäàíå ïðîèçâîäÿò çà ñ÷åò ñîáñòâåííûõ ñðåäñòâ.

Äîïóùåííûå êàíäèäàòû áóäóò ïðèãëàøåíû íà êîíêóðñ.

Ãðàæäàíå, ïðåäñòàâèâøèå äîêóìåíòû è ñâåäåíèÿ, íå îòâå÷àþùèå óñòàíîâëåííûì òðåáîâàíèÿì, ê ó÷àñòèþ â êîíêóðñå íå äîïóñêàþòñÿ.

Ïîëíàÿ èíôîðìàöèÿ ðàçìåùåíà íà ñàéòàõ: - www.mkk.gov.kg- www.gvfi.gov.kg

Èçâåùåíèå

Специальный администратор ОсОО «Туюк-Жар» - банкротпроводит повторный открытый аукцион со сниженной ценой на 25% от первого аукциона по продаже активов должника как целый имущественный комплекс.

НА АУКЦИОН ВЫСТАВЛЯЕТСЯ:

лот №1 имущественный комплекс ОсОО «Туюк-Жар» состоящий из зданий, сооружений и оборудованием, находившегося по адресу: Таласская область,

Кара-Буринский р-н, с. Жоон-Добо, со стартовой ценой 6 251 071 сом. Àóêöèîí ñîñòîèòñÿ 7 îêòÿáðÿ 2019 ãîäà â 13.00 ÷àñîâ ïî àäðåñó: Òàëàññêàÿ îáëàñòü, Êàðà-Áóðèí-

ñêèé ð-í, ñ. Æîîí-Äîáî. Çàÿâêè íà ó÷àñòèå â àóêöèîíå ïðèíèìàþòñÿ äî 17.00 ÷àñîâ 6 îêòÿáðÿ 2019 ãîäà.Æåëàþùèå ó÷àñòâîâàòü íà àóêöèîíå äîëæíû âíåñòè â êàññó ãàðàíòèéíûé âçíîñ â ðàçìåðå 10% îò

ñòàðòîâîé öåíû.

Ñïðàâêè ïî ò.: (0701) 97-00-91. Í-343

Èçâåùåíèå

Специальный администратор ОсОО «Совместное Кыргызско-Индийское предприятие

«Кыргыз Аджанта фарма лимитед» - банкрот проводит открытый аукцион по продаже активов должника.

НА АУКЦИОН ВЫСТАВЛЯЕТСЯ:

единим лотом комплект фармацевтическая оборудования для производства лекарственных препаратов 500 млн ампул в год, находившегося по адресу:

г. Бишкек, ул. Матыева, 89 со стартовой ценой 115 951 000 сом.Àóêöèîí ñîñòîèòñÿ 25 îêòÿáðÿ 2019 ãîäà â 11.00 ÷àñîâ ïî àäðåñó: ã. Áèøêåê, ïð. ×óé, 4 çàÿâêè íà

ó÷àñòèå â àóêöèîíå ïðèíèìàþòñÿ äî 17.00 ÷àñîâ 24 îêòÿáðÿ 2019 ãîäà.Æåëàþùèå ó÷àñòâîâàòü íà àóêöèîíå äîëæíû âíåñòè â êàññó ãàðàíòèéíûé âçíîñ â ðàçìåðå 10% îò

ñòàðòîâîé öåíû.

Ñïðàâêè ïî ò.: (0701) 97-00-91. Í-342

ЖОГОЛДУУТЕРЯ

ªçãºí ðàéîíóíäàãû Äº¢-Áóëàê àéûë ÷àðáà êîîïåðàòèâèíå

òààíäûê ñàëûê êûçìàòûíàí áåðèëãåí ÈÍÍ 030041993310019 æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó

æàðàêñûç äåï òàáûëñûí.Ï/Ï 342

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ãîñàêòà ¹328797 íà

èìÿ Íåêîììåð÷åñêîãî îáðàçîâàòåëüíîãî

ó÷ðåæäåíèÿ "Ìóëüòèìåäèéíûé èíñòèòóò

äèñòàíöèîííîãî îáó÷åíèÿ" ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Í-345

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ãîñ.àêòà × ¹328179 íà èìÿ Æàëèëîâà Èñëàíáåêà Ñàéäèíáåêîâè÷à

ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì. Í-341

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà î ãîñóäàðñòâåííîé

ðåãèñòðàöèè êîä ÎÊÏÎ 30042875, ÈÍÍ 22907197300744

ÈÏ Àêàåâà Êàíàòáåêà Êóáàíû÷îâè÷à ñ÷èòàòü

íåäåéñòâèòåëüíûì. Í-344

ОАО «ГОСУДАРСТВЕННАЯ ИПОТЕЧНАЯ КОМПАНИЯ»УВЕДОМЛЯЕТ О СУЩЕСТВЕННОМ ФАКТЕ:

18 ñåíòÿáðÿ 2019 ãîäà â 17.00 ÷àñîâ ïî àäðåñó: ã. Áèøêåê, óë. Òîêòîãóëà, 228, ñîñòîÿëîñü âíåî÷åðåäíîå

îáùåå ñîáðàíèå àêöèîíåðîâ ÎÀÎ “Ãîñóäàðñòâåííàÿ Èïîòå÷íàÿ Êîìïàíèÿ”. Êâîðóì ñîáðàíèÿ - 100%.

ÍÀ ÏÎÂÅÑÒÊÅ ÄÍß ÐÀÑÑÌÎÒÐÅÍÛ È ÏÐÈÍßÒÛ ÐÅØÅÍÈß:

1) Âîïðîñ: Äîñðî÷íîå ïðåêðàùåíèå ïîëíîìî÷èé ÷ëåíà Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ “Ãîñóäàðñòâåííàÿ Èïîòå÷íàÿ Êîìïàíèÿ”:

Ïðèíÿòîå ðåøåíèå: Ïðåêðàòèòü äîñðî÷íî ïîëíîìî÷èÿ ÷ëåíà Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ “Ãîñóäàðñòâåííàÿ Èïîòå÷íàÿ Êîìïàíèÿ” Àáäûáåêîâà Àçàìàòà Ìåëèñáåêîâè÷à (ðîòàöèÿ).

2) Âîïðîñ: Îá èçáðàíèè ÷ëåíà Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «Ãîñó-äàðñòâåííàÿ Èïîòå÷íàÿ Êîìïàíèÿ»:

Ïðèíÿòîå ðåøåíèå: Èçáðàòü ÷ëåíîì Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «Ãîñóäàðñòâåííàÿ Èïîòå÷íàÿ Êîìïàíèÿ» Æàìàíãàðàåâà Ñóéóí-áåêà Îçóêàíîâè÷à.

Ñ-693

Ош обл. Ноокат районунун Исанов айыл аймагынын тургуну Абдраимов Кутманбек Аманжоловичке

тиешелїї "Нуртилек-12" дыйкан чарбасы ÎÊÏÎ 29297334, ÈÍÍ 22412197200173

жеке ишмердїїлїгїн токтоткондугун билдирет. Äàðåãè: Íîîêàò ðàéîíó, Èñàíîâ à/à. Òåë.: (0773) 41-18-42

Ï/Ï-012

Жеке ишкер Турдукулова Элиза АдамабаевнаÎÊÏÎ 29223962, ÈÍÍ 12504199000179

єз ишкердїїлїгїн токтоткондугун билдирет. Äîîìàòòàð ýêè àéäûí è÷èíäå êàáûë àëûíàò.

Äàðåãè: Îø îáë., ªçãºí ð-íó, Ìûðçà-Àêå àéûëû, Êàëäàðîâ êº÷., 13.Ï/Ï-469

Жеке ишкер Ашимова Адина Таалайбековна ÎÊÏÎ 29812776, ÈÍÍ 13009198900164

єз ишкердїїлїгїн токтоткондугун билдирет. Äîîìàòòàð ýêè àéäûí è÷èíäå êàáûë àëûíàò.

Äàðåãè: Îø îáë., ªçãºí ð-íó, Ãóçàð àéûëû, Ñàéïèäèíîâà êº÷., 27.Ï/Ï-217

Элчилик билдирет

СУУ РЕСУРСТАРЫ БАГЫТЫНДА КЫЗМАТТАШУУ БАШТАЛАТÒ¿øò¿ê Êîðåÿíûí Òýäæîí øààðûíäà Êûðãûçñòàíäûí

áóë ºëêºäºã¿ ýë÷èñè Äèíàðà Êåìåëîâà Ñåóëäóí Ñóó ðåñóðñòàðû áîþí÷à «K-water» êîðïîðàöèÿñûíûí ïðå-çèäåíòè Ëè Õàê-Ñóó ìûðçà ìåíåí æîëóãóøòó. Òàðàïòàð ãèäðîýíåðãåòèêà, òàçà ñóó, èððèãàöèÿ, ñóó ðåñóðñòàðûí áàøêàðóó æààòûíäà ìàñåëåëåðäè òàëêóóëàøòû. Îøîíäîé ýëå Êîðåÿíûí Êûðãûçñòàíäàãû «Òàçà-ñóó» äîëáîîðóí èøêå àøûðóóãà êàòûøóó ì¿ìê¿í÷¿ë¿ã¿ äà ê¿íä¿í òåìàñû áîëäó.

Ýñêå ñàëñàê, «K-water» êîðïîðàöèÿñû Ò¿øò¿ê Êîðåÿäà æà¢û ìààëûìàòòûê êîììóíèêàöèÿëûê òåõíîëîãèÿëàðäû êîëäîíóó ìåíåí ïëîòèíà, èððèãàöèÿ òóòóìäàðûí êóðóó, òàçà ñóó, ãèäðîýíåðãåòèêàäà íàòûéæàëóó èø àëûï áàðàò. Æîëóãóøóóäà Êûðãûçñòàíäûí Ñòðàòåãèÿëûê èçèëäººëºðä¿í óëóòòóê èíñòèòóòó ìåíåí «K-water» êîðïîðàöèÿñûíûí îðòîñóíäà Ìåìîðàíäóìãà êîë êîþëäó. Ìåìîðàíäóìäóí àëêàãûíäà ñóó ðåñóðñòàðû æààòûíäà òàæðûéáà àëìàøóóãà æîë à÷ûëààðûí Êûðãûçñòàíäûí Ò¿øò¿ê Êîðåÿäàãû ýë÷èëèãè êàáàðëàäû.

Ìýýðèì ÁÀÊÒÛÁÅÊ êûçû

Эл ишеними кайтарылат

МИЛИЦИЯНЫН КАТАРЫ ТАЗАЛАНУУДАÈÈÌ ñèñòåìàñûíäà øòàòòûê ñàíäû îïòèìè-

çàöèÿëîîíóí II ýòàáû àÿêòàï êàëãàíäûãûí è÷êè èøòåð ìèíèñòðèíèí îðóí áàñàðû Ïàìèð Àñàíîâ àòàéûí áàñìà ñºç æûéûíäà áèëäèðäè. Ìààëûìàòêà êàðàãàíäà È÷êè èøòåð ìèíèñòðëèãè îáëóñòàðäûí ÈÈÁÁ, ÈÈÁèíèí, ÈÈÌäèí áîðáîðäóê àïïàðàòûíûí øòàòòûê ñàíûí îïòèìèçàöèÿëîî æ¿ðã¿çãºí. Æû-éûíòûãûíäà æîðóêòàð áîþí÷à áºë¿ì æàíà òåðãºº êûçìàò áºë¿ìäºð¿í æàíà àéìàêòûê, àíûí è÷èíäå ìèëèöèÿíûí øààðäûê æàíà àéûëäûê áºë¿ìäºð¿í ê¿÷òºíä¿ð¿¿ ¿÷¿í áîðáîðäóê àïïàðàòòàðäàí 262 øòàòòûê áèðäèê áåðèëãåí. Îøîíäîé ýëå ÈÈÌäèí áîðáîðäóê àïïàðàòûíàí 118 øòàòòûê áèðäèê êûñêàðòûëûï, àéìàêòûê áºë¿ìäºðãº æèáåðèëãåí. ÈÈÁèíèí àéìàêòûê áºë¿ìäºð¿í, òåðãºº áºë¿ìäºð¿í ê¿÷òºí-ä¿ð¿¿ ¿÷¿í êîøóì÷à 95, æîðóêòàð èøè áîþí÷à áºë¿ìãº 99 øòàòòûê áèðäèê áºë¿íãºí. ÈÈÌ áóë èø-àðàêåòòåð ýëäèí ìèëèöèÿãà áîëãîí èøåíèìèí àðòòûðóó æàíà êîîì÷óëóê ìåíåí äèàëîã ò¿ç¿¿, àéìàêòàðäà æàðàíäàðäûí êàéðûëóóëàðûíà ºç ó÷óðóíäà àðàêåò êºð¿¿ ¿÷¿í æàñàëãàíäûãûí áàñà áåëãèëåäè.

Æàçã¿ë ÊÅÍÆÅÒÀÅÂÀ

Ñ-694


´Юстиция министрлигинен єткєн катталуу

кїбєлїгїнїн №592

Жумасына эки ирет:шейшемби,

жума кїндєрї чыгат.

[email protected]@gmail.com

Èíäåêñè: 68451Áèçäèí äàðåãèáèç:

Бишкек шаары, 720040,Абдумомунов кєчєсї, 193.

R

Áèçäèí ðåêâèçèòòåð: ð/ñ ¹1280010019784103 ÁÈÊ 128001 ÎÊÏÎ 20108596ÈÍÍ. 00107199210141 ÇÀÎ Êûðãûçñêèé-Èíâåñòèöèîííî-Êðåäèòíûé Áàíê (ÊÈÊÁ)Гезит ээси: Кыргыз Республикасынын Єкмєтї

Башкы редакторКЕРИМБАЕВДыйканбекКачкынбаевич

Êàáûëäàìà62-38-75

Башкы редактордун 1-орун басарыЧЕРБЕКОВ Алмаз – 62-38-77

Башкы редактордун орун басарыТЕМИРОВ Таалайбек – 62-38-78

Коммерциялык директорСАТЫКУЛОВ Орункул – 62-19-06 факс

Жооптуу катчыЖУНУСОВ Асан – 62-38-71Жооптуу катчынын орун басарыАЛТЫМЫШЕВ Атай – 62-38-71

Бєлїмдєр:Саясат жана экономика бєлїмї – 66-22-27Маданият, илим, спорт жана туризм бєлїмї – 62-38-78Сот-укук бєлїмї – 62-18-64

Веб-сайт – 62-38-74

Коммерциялык бєлїм – 62-18-66

"Нормативдик актылар"журналы – 62-18-64

Башкы эсепчи – 62-38-73

Компьютердикборбор – 62-38-74

Жарнамалар кыргыз, орус, англис тилдеринде берилет.

– рекламалык материалдар

Жарнамалардын мазмунунаредакция жооп бербейт.

Мыйзамдар бир эле мезгилде кыргыз жа-на орус тилдеринде "Эркин Тоо" гезитин-де жарыяланып, ал расмий жарыялоо бо-луп эсептелет.Автордун кєз карашы редакция нын пози-циясын билдирбейт.

"Учкун" АКсынынбасмаканасында басылды.

Áóéðóòìà ¹1568. Íóñêàñû 5444

«АЛЬФА ТЕЛЕКОМ» ЖАК (MegaCom соода белгиси)

01.10.2019-ж. тарта компаниянын бардык Сатуу жана тейлєє борборлорунда жана Фирмалык салондорунда #СУПЕРЫЎГАЙЛУУ тарифтик планынын алкагында #СУПЕРЫЎГАЙЛУУ 50 жана #СУПЕРЫЎГАЙЛУУ 80 топтомдорун

кошуу (єтїї) жаўы жана учурдагы абоненттери їчїн жеткиликтїї болбой тургандыгын

єз абоненттерине маалымдайт.

ОАО «Иссык-Куль-Сут», þðèäè÷åñêèé àäðåñ: Èññûê-Êóëüñêàÿ îáë., ã.×îëïîí-Àòà, óë.Îñìîíîâà,2.

сообщает о существенном факте 19 ñåíòÿáðÿ è 20 ñåíòÿáðÿ 2019 ãîäà íà îñíîâàíèè Ñâîäíîãî ïåðåäàòî÷íîãî

ðàñïîðÿæåíèÿ íà ñïèñàíèå öåííûõ áóìàã èç íîìèíàëüíîãî äåðæàíèÿ ÇÀÎ «Öåíòðàëüíûé Äåïîçèòàðèé» çàðåãèñòðèðîâàíà ïåðåäà÷à 91,41%

ïðîñòûõ àêöèé ÎÀÎ «Èññûê-Êóëü-Ñóò» íà íîâûõ àêöèîíåðîâ:

Áûëî êîë-âî äî ïåðåäà÷è %(ïðîñòûå)

Ïîëó÷èëà ïðè ïåðåäà÷å

Ñòàëî ïîñëå ïåðåäà÷è, %

Áàéáîñîâà Ôàðèäà Êàäûðîâíà

Àêöèé íåò 7 067 øò. (45,7115%)

7 067 øò. (45,7115%)

Áûëî êîë-âî äî ïåðåäà÷è %(ïðîñòûå)

Ïîëó÷èëà ïðè ïåðåäà÷å

Ñòàëî ïîñëå ïåðåäà÷è, %

Òîêòîñóíîâ Àðäàê Òîêòîñóíîâè÷

Àêöèé íåò 7 066 øò. (45,7050%)

7 066 øò. (45,7050% )

Îáùåå êîëè÷åñòâî – 15 460 øò.Íîìåð ýìèññèè – KG 0101049151.Ñòîèìîñòü ïðè âûïóñêå – 50 ñîì. C-692

Èçâåùåíèå

Специальный администратор ЗАО «Таш-Кумыр Силикон Продакшнз»ñîçûâàåò î÷åðåäíîå ñîáðàíèå êðåäèòîðîâ êîòîðîå

ñîñòîèòñÿ â 14.00 ÷àñîâ 9 îêòÿáðÿ 2019 ãîäà ïî àäðåñó: ã.Òàø-Êóìûð, ï. Êûçûë-Àëìà ãîñòèíèöà 1-é ýòàæ.

Ïðåäñòàâèòåëÿì êðåäèòîðîâ äëÿ ó÷àñòèÿ íà ñîáðàíèè íåîáõîäèìî èìåòü ïðè ñåáå íàäëåæàùèì îáðàçîì îôîðìëåííóþ äîâåðåííîñòü ñ ïðàâîì ãîëîñîâàíèÿ.

Ñïðàâêè ïî òåë.: (0555) 15-46-97. Í-340

ПОДРАЗДЕЛЕНИЕ СЛУЖБЫ СУДЕБНЫХ ИСПОЛНИТЕЛЕЙ СОКУЛУКСКОГО РАЙОНА ЧУЙСКОЙ ОБЛАСТИ

проводит публичные торги недвижимое имущество

– земельный участок, расположенный по адресу: Сокулукский район, Ново-Павловкий а/о, с. Учкун-2, 14 квартал, дом №468, идентификационный код

№70 80 310 170 149 принадлежащий Каниетовой Г.М.Íàçíà÷èòü îðãàíèçàòîðîì ïóáëè÷íûõ òîðãîâ ñóäåáíîãî èñïîëíèòåëÿ

ÏÑÑÈ Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà.

Îïðåäåëèòü íà÷àëüíóþ (ñòàðòîâóþ) ïðîäàæíóþ öåíó â ðàçìåðå 240 000 (äâåñòè ñîðîê òûñÿ÷) ñîìîâ.

Òîðãè ñîñòîÿòñÿ â 14.00 ÷àñîâ 30 îêòÿáðÿ 2019 ãîäà, ïî ìåñòó íà-õîæäåíèÿ èìóùåñòâà.

Äëÿ ó÷àñòèÿ â òîðãàõ íóæíî âíåñòè 5% îò ñòàðòîâîé ñòîèìîñòè íà äåïîçèòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà. Îðãàíèçàòîð òîðãîâ ñó-äåáíûé èñïîëíèòåëü ÏÑÑÈ Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà Êàðûìøàêîâà Æ.Ì.

Ïðèåì çàÿâîê íà ó÷àñòèå â àóêöèîíå ñóäåáíîìó èñïîëíèòåëþ çàêàí-÷èâàåòñÿ çà îäèí äåíü äî íà÷àëà àóêöèîíà.

Æåëàþùèõ ïðèíÿòü ó÷àñòèå â òîðãàõ îáðàùàòüñÿ ê îðãàíèçàòîðó òîðãîâ ñóäåáíîìó èñïîëíèòåëþ Êàðûìøàêîâà Æ.Ì.

Òåë. äëÿ ñïðàâîê: (03134) 5-29-46 èëè (0312) 60-75-99, (0705) 41-94-20.

Äåïîçèòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà ×óéñêîé îáëàñòè Ðàñ-÷åòíûé ñ÷åò 4403052100000122, ÁÈÊ 440305, Ñîêóëóêñêèé ôèëèàë ÎÀÎ «ÐÑÊ Áàíê» ñ. Ñîêóëóê, êîä ïëàòåæà: 14238900, ÈÍÍ 00405199510158.

Í-332

ПССИ АКСЫЙСКОГО РАЙОНА объявляет вторичные торги по реализации недвижимого заложенного имущества.

Жилой дом расположенный по адресу: с/у Кош-Добо, уч.Сары-Кашка, ул.Алооканова №25/1 Аксыйского

района, Жалал-Абадской области земельный участок мерою-2495,0 кв.м., принадлежащий должнику Ызабекову Сагыналы Камбаровичу на праве частной собственности

идентификационный код 3-03-04-1008-0061.

Начальная стартовая цена: 1 млн 622 тыс. сомов.

Òîðãè ñîñòîèòñÿ ïî ìåñòó íàõîæäåíèå íåäâèæèìûõ èìóùåñòâ â 14.00 ÷àñîâ 24 îêòÿáðÿ 2019 ãîäà. Æåëàþùèå ïðèíÿòü ó÷àñòèå íà òîðãàõ äî íà÷àëî òîðãîâ îáÿçàíû âíåñòè ãàðàíòèéíûé âçíîñ 5% îò ñòàðòîâîé öåíû íà äåïîçèòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ Àêñûéñêîãî ðàéîíà â "ÐÑÊ áàíê". Ó÷àñòíèê, âûèãðàâøèé òîðãè äîëæåí â òå÷åíèå ïÿòè äíåé ïîñëå òîðãîâ âíåñòè ñóì-ìó (ïîêóïíóþ öåíó) çà âû÷åòîì ñóììû ðàíåå âíåñåííîãî ãàðàíòèéíîãî âçíîñà. Âûèãðàâøèì òîðãè ïðèçíàåòñÿ ëèöî, ïðåäëîæèâøåå íàèáîëåå âûñîêóþ öåíó. Ãàðàíòèéíûé âçíîñ ó÷àñòíèêà, âûèãðàâøåãî òîðãè, íî íå îïëàòèâøåãî ïîêóïíóþ ñóììó, ïîñòóïàåò â äîõîä ãîñóäàðñòâà.

Çà ñïðàâêàìè îáðàùàòüñÿ â ÏÑÑÈ Àêñûéñêîãî ðàéîíà ïî òåë.: (03742) 5-06-43, (0773) 73-49-45. Ä-51

“OREMI” (Ореми) ААК2019-жылдын 15-октябрында саат 11.00дє Бишкек ш., Л.Толстой к., 100 дарегинде акционерлердин кезексиз

жалпы жыйыны єткєрїлєрїн маалымдайт.

Акционерлерди каттоонун башталышы саат 10.00дє.

КЇН ТАРТИБИНДЕ:

1. Эсептєє комиссиясынын курамын бекитїї.2. Атайын администратордун отчету.3. Жаўы редакциядагы Уставды бекитїї.4. Директорлор кеўешин шайлоо.5. Коомдун текшерїїчїсїн шайлоо.6. Коомдун аудиторун жана ага тєлєнїїчї сый акынын єлчє-мїн бекитїї.

Жыйынга катышуучу акционерлердин тизмесин тактоо кїнї – 2019-жылдын 1-октябры. Жыйында каралуучу материал-дар менен “OREMI” ААКдан Бишкек ш., Л.Толстой к., 100 да-регинен таанышууга болот.Жыйынга катышуу їчїн акционерлерден паспорт, алардын

єкїлдєрїнєн тиешелїї тартипте берилген ишеним кат жана паспорт талап кылынат.

ОАО “OREMI” (Ореми) сообщает о проведении внеочередного общего собрания акционеров 15 октября 2019 года по адресу: г. Бишкек, ул. Л.Толстого, 100.

Время проведения – 11.00 часов. Начало регистрации – 10.00 часов.

ПОВЕСТКА ДНЯ:

1. Утверждение состава счетной комиссии.2. Отчет спецадминистратора.3. Утверждение новой редакции Устава.4. Выборы Совета директоров.5. Выборы ревизора Общества.6. Утверждение аудитора Общества и размера оплаты его услуг.

Дата закрытия реестра для участия в собрании акционеров 1 октября 2019 года. С материалами, подлежащими предос-тавлению акционерам при подготовке к проведению собрания, можно ознакомиться в ОАО «ОRЕМI» по адресу: г.Бишкек, ул. Л.Толстого. 100. Акционерам при себе иметь паспорт, а представителям акционеров надлежаще оформленную дове-ренность.

Í-346

ЖОГОЛДУУТЕРЯ

Íîðîçáàåâ Áàéûø Àáäûêàïàðîâè÷êå òààíäûê

æåð ¿ë¿ø¿í¿í ê¿áºë¿ã¿ ñåðèÿ ÎÓÊÐ ¹11884

èäåí. êîä 5-06-11-0009-0872 æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó

æàðàêñûç äåï òàáûëñûí. Ï/Ï-811

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ãîñàêòà î ïðàâå ÷àñòíîé

ñîáñòâåííîñòè íà çåìåëüíûé ó÷àñòîê (äîëè) ×¹0041516

ðåã ¹462 îò 25.04.2005 ãîäà êîä ÅÍÈ ¹7-07-06-1001-2588

âûäàííîå Ïàíôèëîâñêèì ðàéîííûì óïðàâëåíèåì

ïî çåìëåóñòðîéñòâó ðåãèñòðàöèè ïðàâ íà

íåäâèæèìîå èìóùåñòâî íà èìÿ Ñàòàðêóëîâà Îçãîðóøà Àáäðàõìàíîâè÷à ñ÷èòàòü

íåäåéñòâèòåëüíûì.Ï/Ï-138

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ãîñóäàðñòâåííîãî àêòà

î ïðàâå ïîëüçîâàíèÿ çåìåëüíûì ó÷àñòêîì

À ¹000351 îò 02.06.1997 ãîäà, ðåãèñòðàöèîííûé ¹391 âûäàííîå Ïàíôèëîâñêèì ðàéîííûì óïðàâëåíèåì ïî çåìëåóñòðîéñòâó íà

«Êàðàáàëòèíñêóþ òàìîæíþ» ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Í-337

Ìàìëåêåòòèê ñàëûê êûçìàòû òàðàáûíàí áåðèëãåí ÂÓ ñåðèÿëóó 13014 íîìåðë¿¿ ×ûíãûøîâ Æûðãàëáåê

Ñàòûãóëîâè÷êå òààíäûê êûçìàòòûê ê¿áºë¿ê æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó æàðàêñûç äåï òàáûëñûí. Ï/Ï-0032

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà íà ïðîâî ïîëüçîâàíèÿ çåìåëüíîé äîëåé ×À ¹0030 íà èìÿ Àëûìáåêîâîé

Íóðæàìàë ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.Í-336

Êåëäèáåêîâ Ñóëòàíáåêêå òààíäûê Æàëàë-Àáàä

øààðûíûí Êºê-Àðò êè÷è ðàéîíóíäàãû æåð ó÷àñòîãóíà

áîëãîí æåêå ìåí÷èê óêóãó æºí¿íäº ìàìëåêåòòèê

àêò (ñåðèÿñû × ¹679470, êàòòàëãàí ê¿í¿ 09.11.2016-æ.)

æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó æàðàêñûç äåï òàáûëñûí.

Ä-51

Òîêòîãóë ðàéîíäóê æåðãå æàéãàøòûðóó æàíà

æåðãå óêóêòàðäû êàòòîî áàøêàðìàëûãû òàðàáûíàí

×îëïîí-Àòà àéûë ºêìºò¿íº 1,60 ãà æåðãå 2018-æûëäûí

10-àïðåëèíäå áåðèëãåí ñåðèÿ Á ¹029298 ìàìëåêåòòèê àêòûñû æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó æàðàêñûç

äåï òàáûëñûí. Í-333

Â ñâÿçè ñ óòåðåé àòòåñòàòà ÒÀ ¹170602564

íà èìÿ Ìóêàäûåâà Äàâóäà Òààëàéáåêîâè÷à ñ÷èòàòü

íåäåéñòâèòåëüíûì.Í-335

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà íà ïðàâî ïîëüçîâàíèÿ çåìåëüíîé äîëåé ¹486 îò 19.02.1999 ã. âûäàííûé íà èìÿ

Ñàðûáàåâà Íóðáåêà Çàðëûêîâè÷à ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Í-347

Єткєн аптада борбор калаабыздагы Г.Айтиев атындагы кєркєм єнєр музейинде Кыргыз Республикасынын эл сїрєтчїсї, чебер живописчи Абдырай Осмоновдун жеке кєргєзмєсї ачылды. Кыл калем чеберинин эў мыкты эмгектери аталган музейде сакталууда. Кєргєзмє 4-октябрга чейин созулат.

Музейдин їч айдан бери иштеп жаткан директору Мира Жангарачева кєргєзмєнї ачуу алдындагы салтанатта: “Бїгїн Г.Ай-тиев атындагы кєркєн-єнєр музейинде сиздин кєргєзмєнїн ачылып жаткандыгы-на чексиз ыраазымын. И.Репин атындагы сїрєт академиясын аяктагандар Кыргыз-станда саналуу эле. Сиз жаш чагыўызда Нева боюнда билим алуу менен жогор-ку маданияттуулук, интеллигенттїїлїк сыяктуу адамдык эў жогорку сапаттарды мекениўизге ала келдиўиз. Адамдарга жа-саган Сиздегидей илбериўкилик касиет-тер Ленинграддан билим алгандарда гана болушу мїмкїн. Сиздин ар кыл жанрлар боюнча тарткан картиналарыўыз биздин музейибиздин алтын казынасын толук-тады жана алар кыргыз сїрєт єнєрїнїн баа жеткис байлыгына айланды. Ал эми

тарбиялаган окуучуларыўыз єзїўїздєн ашып, алды эл сїрєтчїлєрї болушту - бул дагы Сиз їчїн зор сыймык”, - деп айтты.

Ал эми кєркєм сї-рєт боюнча белги-лїї эксперт Абды-бали БУРАНБАЕВ кєргєзмє ээси туу-ралуу мындайча ой бєлїштї: “Биздин залкарларыбыз , СССРдин эл сїрєт-чїлєрї Кїлчоро Ке-римбеков, Жакил

Кожакметов, Алтымыш Усубалиевлерден кийин эле Ленинграддагы Репин атын-дагы сїрєт академиясын экинчи кезек-те 1965-жылы Абдырай Осмонов менен Сїймєнкул Чокморов бїтїп келишкен. Ал

жактан келер менен эле экєєсї теў 5 жыл-дык билим берїїчї Фрунзедеги С.Чуй-ков атындагы сїрєтчїлєр окуу жайына мугалим болуп иштеп калышкан. Жаш курактары да бир – быйыл 80ге чыгып

жатышат. Кийин Сїймєнкул окуу жай-дын директорунун орун басары кызма-тына чейин жетти. Бул киши болсо, окуу жайда иштеп жїрїп їйлєндї-жайланды. Бирок, жєн отурбай экєєсї теў чоў-чоў эмгектерди жаратышты. “Оодарыш” де-ген картинасын, андан кийин “Їй-бїлє”, “Ашуу” (Долон), “Той” аттуу атактуу эм-гектерин тартты. Бул кєргєзмєдє ал эм-гектери коюлбаптыр. Негизи Абдырай Ос-монов тїстєрдїн тїрїн сезе билген арым-дуу сїрєтчї. Мисалы, адамдын жїзїндє ар кандай тїстєр толтура. Аларды бар-дык эле сїрєтчї байкай албайт. Ал эми бул кишинин эў жакшы касиети – башка-лар байкабаган тїстєрдї кєрє билгенди-гинде. Адамдар сары, ак жуумал же кара тору болсо, Абдырай Осмоновдо ошолор-дун єўїн башкача бир боёктор менен ачып бере алган портреттери кєп. Сїймєнкул Чокморов болсо киного ооп кетип, ара-чолодо калем кармаганы болбосо сїрєт-чїлїккє єзїн кєп арнай албай калды.Абдырай Осмонов азыр Кыргызстан-

дагы кєрїнїктїї сїрєтчїлєрдїн бири, кєркєм єнєрдїн учурдагы аксакалы. Кєп жылдык эмгеги бааланып, Кыргыз Рес-публикасынын эл сїрєтчїсї наамын ал-ды. Ємїр бою сїрєтчїлєр окуу жайында иштеп, кєптєгєн таланттуу жаштарды тар-биялады. Окуткан балдары эмгек сиўир-ген жана эл сїрєтчїлєрї, академик дара-жасына чейин жетишти. Бирок, бул киши профессор, академик да эмес – Ленинг-раддан алган билимин жаштарды тарбия-лоого арнады. Эки баласы менен кызы да атасынын жолун жолдошуп, сїрєт окуу жайын аякташкан”.Абдырай Осмонов 1939-жылы 27-де-

кабрда Ысык-Кєл облусунун Жети-Єгїз районуна караштуу Шалба айылында туулган. 1959-жылы Фрунзедеги сїрєт окуу жайын артыкчылык диплому менен аяктаган. Ошол эле жылы Ленинграддагы И.Е.Репин атындагы кєркєм сїрєт инсти-тутуна тапшырып, Б.В.Иогансандын єнєр-канасынан таалим алган. “Обон” деп атал-ган дипломдук эмгеги эў жогорку баага арзыган.

Атай АЛТЫМЫШЕВ

Юбилейлик кєргєзмє

СҮЙМӨНКУЛДУН КУРДАШЫ

АКШ элчилиги колдогон American Film Showcase программасы бїткїл дїйнєдєгї кєрїїчїлєргє ар кайсы фестивалдарда кєз карандысыз даректїї, кєркєм тасмалар жана даректїї ноу-хаулар катары сыйлыктарга ээ болгон америкалык чыгармаларды тартуулап, кєз карандысыз кинематографисттер аркылуу америкалык маданият жана коом менен таанышууга жардам берет.

Тасмада мектепте иш-теген кеўешчинин жуму-шундагы кыйынчылык-тары тууралуу, анын бий-дин жардамы менен бал-дарды кєчєдєгї зомбулук-тан сактап калуу аракети, “Gentlemen of Vision” атал-ган бий тобунун башынан єткєргєн кыйынчылыкта-ры жана жетишкен ийги-ликтери чагылдырылган. Френклин Делано Пон-

нер видеоєндїрїштє жы-йырма жылдан ашык тажрыйбасы бар режис-сёр. “Gentlemen of Vision” режиссёрдун їчїнчї да-ректїї тасмасы. Буга че-йин ал “Мистер Смит Ва-шингтонго жете алабы?” толук метраждуу тасма-сы 2006-жылы Америка-лык кинематография инс-титутунун (Silverdocs) кє-рїїчїлєр сїймєнчїгї сый-

лыгына ээ болгон. Поннер мырза 2003-жылы Eroica тасмасын тартып, аталган тасма кєз карандысыз ка-налдар аркылуу кєрїїчї-лєргє тартууланган.

Самара КАПАРОВА

АКШ элчилиги колдогон

“GENTLEMEN OF VISION” ДОКУМЕНТАЛДЫК ТАСМАСЫ КЫРГЫЗСТАНДЫК КӨРҮҮЧҮЛӨРГӨ ТАРТУУЛАНДЫ

Интеллектуалдык оюн

Оюндун максаты – мамлекеттик билим берїї системасынан тышкары, билим деў-гээлин єз алдынча жогорулатуу, маалыматтык базасын, руханий дїйнєсїн байытуу, жаштар арасында интеллектуалдык жєндємдїїлїгїн кєтєрїї менен єз эне тилин билїїгє, сїйїїгє, биримдикти чыўдоого тарбиялоо болду. Оюндун жїрїшїндє кыргыз тилине арналган суроолор, автордук ырлар, макалдар, кєркєм окуу боюнча мектеп окуучуларынан тїзїлгєн командалардын ортосунда таймашуу єткєрїлдї.Биринчи орунду №5 жана №76 мектебинин, экинчи орунду №84 жана №88 мек-

тептердин окуучулары жеўип алышты. Карбалас БАКИРОВ

Кыргыз мамлекеттик мемориалдык М.В.Фрунзе їй-музейинде 20-сентябрь кїнї мамлекеттик тил мыйзамынын кабыл алынышынын 30 жылдыгына карата “Улут болсом тилим менен улутмун” деген интеллектуалдуу оюн єткєрїлдї. Оюнга Бишкек шаарындагы №76, №84, №88, №5 мектеп окуучулары катышты.

“УЛУТ БОЛСОМ ТИЛИМ МЕНЕН УЛУТМУН”


1616

Documents

(3044) СҮЙМӨНКУЛДУН КУРДАШЫerkintoo.kg/uploads/default/newspapers/24_09_1.pdfэкологияны коргоо маселелери боюнча аў- ... Адамдарды