32 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ

Νεκρά κουνούπια από το δίκτυο παγίδων του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου σε όλη τη χώρα. Οι επιστήμονες θα ταυτοποιήσουν τα έντομαανά είδος και θα τα καταγράψουν. Ετσι, θα μπορούν μελλοντικά να εξάγουν στατιστικά συμπεράσματα και να διεξάγουν ποιοτικές μελέτες.

Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΦΩΤΙΑΔΗ

Τι και αν διανύουμε τον τρίτο μήνατου φθινοπώρου; Ο ήλιος έλαμπε,πολλοί (όχι μόνο χειμερινοί κο-λυμβητές) βουτούν ακόμα στη θά-λασσα, ενώ τα κουνούπια συνε-χίζουν απτόητα τη δραστηριότητάτους, σαν να βρισκόμασταν στοαποκορύφωμα του καλοκαιριού,βασανίζοντάς μας μέρα και νύχτα.Την εν λόγω αίσθηση πιστοποιούνοι παγίδες που το Μπενάκειο Φυ-τοπαθολογικό Ινστιτούτο, στοπλαίσιο του προγράμματος LIFECONOPS και σε συνεργασία με τιςκατά τόπους Περιφέρειες, έχει το-ποθετήσει σε Αττική, Κρήτη αλλάκαι σε άλλα... ευαίσθητα σημείατης χώρας.

Συγκεκριμένα, «τα κοινά κου-νούπια δεν παρουσιάζουν αριθμη-τική διαφορά κατά ετήσιο μέσονόρο σε σχέση με πέρυσι, όμως εμ-φανίζονται πιο δραστήρια συγκρι-τικά με τον περυσινό Νοέμβριο»απαντά ο δρ Αντώνης Μιχαηλάκης,γεωπόνος - εντομολόγος, ερευνητήςστο Μπενάκειο ΦυτοπαθολογικόΙνστιτούτο. «Το είδος Culex, οικό-σιτο κουνούπι, το οποίο δρα τηνύχτα και δύναται να μεταδώσειτον ιό του Δυτικού Νείλου, παρου-σίαζε μέχρι πρότινος μείωση τοχρονικό διάστημα Οκτώβριο-Νο-έμβριο, φέτος όμως αυτό ανατρέ-

πεται». Η εντυπωσιακή, ωστόσο,αύξηση σύμφωνα με τα στοιχείατου Μπενάκειου αφορά το νεοει-σερχόμενο ασιατικό κουνούπι-τί-γρης (Aedes albopictus) που «επι-τίθεται» στον άνθρωπο στη διάρ-κεια της ημέρας, κατά την οποίασπάνια το θύμα έχει λάβει τα δέ-οντα μέτρα. «Εχει διπλασιαστεί οπληθυσμός του όλο το έτος αλλά

και τον Νοέμβριο σε Αττική καιΧανιά» διευκρινίζει ο ίδιος, «εβδο-μαδιαία σε μια παγίδα, σχεδιασμένηειδικά γι’ αυτό το είδος κουνουπιού,εντοπίζαμε παλαιότερα το πολύ100 αυγά, φέτος φτάσαμε να συλ-λέξουμε μέχρι και 2.000 αυγά». Οτίγρης, που εμφανίστηκε στον ελ-λαδικό χώρο πριν από δέκα χρόνια,φαίνεται ότι πλέον προσαρμόστηκεστο εδώ περιβάλλον και πλέον αυ-

ξάνεται και... πληθύνεται, αλλά-ζοντας σημαντικά τα δεδομέναστο οικοσύστημα. Ωστόσο, τη δε-δομένη στιγμή ο τίγρης έχει «εξα-φανιστεί» από τη Βόρεια Ελλάδα,την Ιταλία και τα Βαλκάνια.

Παράλληλα, μετά την έντονηκακοκαιρία που έφερε στα τέληΣεπτεμβρίου ο μεσογειακός κυ-κλώνας «Ζορμπάς», στις παγίδεςτων επιστημόνων βρέθηκαν πλη-θυσμοί από το είδος Ochlerotatuscaspius, που δραστηριοποιείταιτην αυγή και κατά τη δύση τουηλίου και θεωρείται ιδιαιτέρωςενοχλητικό είδος κουνουπιού.

Κυνηγούσαν... κυνηγούςΣμήνη από αυτά τα κουνούπια

φαίνεται ότι έβαλαν στο στόχαστροκυνηγούς στην Αττική, που πα-ραμόνευαν υπομονετικά το θήρα-μά τους, σύμφωνα πάντοτε με μαρ-τυρίες. «Τα ανακαλύψαμε τις τε-λευταίες εβδομάδες σε παραθα-λάσσιες περιοχές της Αν. Αττικής,συχνά σε τόσο αυξημένους αριθ-μούς όσο και ο τίγρης» συμπλη-ρώνει ο δρ Μιχαηλάκης. Tαυτό-χρονα, βέβαια, στη χώρα μας ευη-μερούν και τα κουνούπια «ανω-φελή» (Αnopheles) που θεωρούνταιδιαβιβαστές της ελονοσίας. «Ωστό-σο, το εν λόγω κουνούπι συναν-τάται σε ανοικτές εστίες νερού,οπότε είναι ένα είδος που ελέγχεται

επιτυχώς μέσω ψεκασμών και δενμας ανησυχεί προς το παρόν». Συ-νολικά, η αύξηση της δραστηριό-τητας των κουνουπιών, με «αρχη-γό» τον τίγρη, παρατηρείται σχε-δόν σε όλη την Αττική και στα Χα-νιά, όπου γίνεται εβδομαδιαία κα-ταγραφή μέσω του δικτύου παγί-δων του Μπενάκειου. «Το πρόβλη-μα αυτή τη στιγμή στα Χανιά είναιεντονότερο απ’ ό,τι το καλοκαίρι,ενώ ταυτόχρονα στην υπόλοιπηΚρήτη η δράση των κουνουπιώνέχει ατονήσει» παρατηρεί ο δρ Μι-χαηλάκης.

Τα διάσημα κουνούπια Culex,όπως τα ανωφελή, «πιάνονται» σεπαγίδες με διοξείδιο του άνθρακα,που δημιουργούν στα έντομα τηνψευδαίσθηση ότι πρόκειται για αν-θρώπους. «Στα σημεία υγειονομικούενδιαφέροντος έχουν τοποθετηθείείκοσι παγίδες διοξειδίου του άν-θρακα» εξηγεί ο δρ Μιχαηλάκης.

Για την καταγραφή του κουνου-πιού-τίγρη έχουν εγκατασταθείειδικές παγίδες ωοθεσίας, με ειδικόξύλινο υπόστρωμα, σε πυκνότηταπέντε έως δεκαπέντε ανά πενήνταστρέμματα, «δηλαδή συλλέγουμετα αυγά προτού γίνουν προνύμ-φες». Εκατόν πενήντα εν λόγω«ξυλάκια», που θυμίζουν απομει-νάρι παγωτού, συλλέγουν πληρο-φορίες σχεδόν απ’ όλη την Ελλάδαγια το αινιγματικό κουνούπι...

ΕΜΒΟΛΙΑ

Οι Ελληνεςτα εμπιστεύονται

Μεταξύ τωνευρωπαϊκώνχωρών στιςοποίες ο πλη-θυσμός επιδει-κνύει πολύ με-γάλη εμπιστο-σύνη στηνασφάλεια των

εμβολίων και των εμβολιασμών,συγκαταλέγεται η Ελλάδα σύμφω-να με πρόσφατη έκθεση της Ευρω-παϊκής Επιτροπής. Επιπλέον, η χώ-ρα μας βρίσκεται στη δεύτερη θέ-ση μετά τη Σλοβενία, με τη μεγαλύ-τερη αύξηση στον βαθμό εμπιστο-σύνης του πληθυσμού στα εμβόλιασε σχέση με το 2015. Σύμφωνα μετην έκθεση «State of Vaccine Confi-dence in the EU 2018», στην Ελλάδατο 92,8% του πληθυσμού πιστεύειότι είναι σημαντικός ο εμβολιασμόςτων παιδιών, το 84,5% ότι τα εμβό-λια είναι ασφαλή και το 89,4% ότιείναι αποτελεσματικά. Τα ποσοστάαυτά είναι σαφώς αυξημένα σε σχέ-ση με τον μέσον όρο των κατοίκωνχωρών της Ε.Ε. όπου το 90% πι-στεύει ότι ο εμβολιασμός είναι ση-μαντικός για τα παιδιά, το 82,1% θε-ωρεί τα εμβόλια ασφαλή και το86,5% αποτελεσματικά. Σε σχέσημε αντίστοιχη έρευνα που έγινε το2015, στην Ελλάδα αυξήθηκαν περί-που κατά 10% όσοι πιστεύουν ότι ταεμβόλια είναι ασφαλή.

ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗ

Ξεκινάει σταδιακάη τελική φάσηΑπό την Κάρπαθο και την Κάλυμνοξεκινάει τη Δευτέρα 19 Νοεμβρίουη τελική φάση κτηματογράφησηςτης χώρας. Θα ακολουθήσει μέσαστον μήνα η συλλογή δηλώσεωνιδιοκτησίας σε Αιτωλοακαρνανία,

Ιωάννινα, Πρέβεζα, Αρτα και Λευ-κάδα και οι υπόλοιπες περιοχές θαακολουθήσουν σταδιακά μέχρι τονΦεβρουάριο. Οι πολίτες θα έχουντρεις «διόδους» για την υποβολήδηλώσεων: την ψηφιακή δήλωση(μέσω του www.ktimatologio.gr),το γραφείο κτηματογράφησης πουθα ιδρυθεί στην έδρα κάθε περι-φερειακής ενότητας και τα δύοκεντρικά γραφεία σε Αθήνα (απότις αρχές του 2019 για τις Περιφέ-ρειες Ηπείρου, Θεσσαλίας, ΙονίωνΝήσων, Δυτικής Ελλάδας, ΣτερεάςΕλλάδας, Πελοποννήσου, ΒορείουΑιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Κρή-της) και Θεσσαλονίκης (έως το τέ-λος του έτους για Ξάνθη, Δράμα,Χαλκιδική, Καστοριά και Φλώρινα).Η τελευταία και μεγαλύτερη φάσηκτηματογράφησης αφορά το 63%της έκτασης της χώρας (83,5 εκατ.στρέμματα).

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ

Με τον ίδιο συρμόστο αεροδρόμιοΕπανήλθαν από χθες τα δρομολό-για της γραμμής 3 του μετρό απόκαι προς το αεροδρόμιο. Υπενθυμί-ζεται ότι από την 1η Νοεμβρίου οιεπιβάτες που ήθελαν να φτάσουνστο αεροδρόμιο, μπορούσαν να κι-νηθούν από την «Αγία Μαρίνα» έωςτη «Δουκίσσης Πλακεντίας» όπουέπρεπε να επιβιβαστούν σε άλ-λους συρμούς για να φτάσουν στοαεροδρόμιο. Η ταλαιπωρία του επι-βατικού κοινού ήταν μεγάλη, κα-θώς η μετεπιβίβαση πραγματοποι-ούνταν από διαφορετικές αποβά-θρες. Πριν από λίγες ημέρες μεεπιστολή του γ.γ. Μεταφορών Θ.Βούρδα ζητήθηκε από τις ΣΤΑΣΥ ηεπαναφορά των δρομολογίων στοπροηγούμενο καθεστώς, με τη ση-μείωση ότι η απόφαση ελήφθη χω-ρίς την έγκριση του υπουργείουΥποδομών. Ολα αυτά, ωστόσο, έγι-ναν αφού ξεκίνησαν οι διαμαρτυ-ρίες των επιβατών.

Σ Y N T O M A

Ο τίγρης... αγρίεψε, σέρνονταςτον χορό των τσιμπημάτωνΠρωτοφανής, λόγω καιρού, ο πληθυσμός τεσσάρων ειδών κουνουπιών

Σ Τ Η Ν Ε Λ Λ Α Δ Α

ΝΕΚΡΟΙ, ΔΕΚΑΔΕΣ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ

Πύρινος εφιάλτηςστην Καλιφόρνια

ΜΑΛΙΜΠΟΥ.Εκτός ελέγχου,μαίνονταν σεπολλά μέτωπαοι πυρκαγιέςστην Καλιφόρ-νια, ολόκληρεςπεριοχές εκκε-νώθηκαν από

τους κατοίκους, χιλιάδες σπίτια καικαταστήματα καταστράφηκαν, τερά-στιες δασικές εκτάσεις έγιναν στά-χτη, ενώ εως χθες το απόγευμα οινεκροί ανέρχονταν σε τουλάχιστονεννέα και οι αγνοούμενοι σε δεκά-δες. Για «κόλαση του Δάντη» έκανανλόγο πυροσβέστες και σωστικά συ-νεργεία, εκφράζοντας φόβο ότι οαριθμός των θυμάτων θα είναι πολύμεγάλος, αποφεύγοντας να κάνουνεκτιμήσεις για το πότε θα κέρδιζαντη μάχη με τις φλόγες.Ενδεικτικά,την εκκένωση των δύοτρίτων της πολυτελούς παραλιακήςζώνης του Μαλιμπού διέταξαν οιαρχές, καθώς οι φλόγες καταβρόχ-θιζαν την οροσειρά της Σάντα Μόνι-κα. Βορειότερα, στην πόλη Πάραν-ταϊζ κοντά στο Σαν Φρανσίσκο, οικάτοικοι την εγκατέλειπαν αλλό-φρονες με τα οχήματά τους ή με ταπόδια στις περιπτώσεις που αυτάακινητοποιούνταν λόγω κυκλοφο-ριακού χάους. Οι άνεμοι θέριευαντις φλόγες που κυριολεκτικά εξα-φάνισαν από το χάρτη την Πάραν-ταϊζ, στην οποία κατοικούσαν30.000 άνθρωποι. Είναι χαρακτηρι-στικό ότι ο πρόεδρος ΝτόναλντΤραμπ έσπευσε να επιρρίψει ευθύ-νες για κακή διαχείριση των δασώνστους καθ΄ύλην αρμοδίους λέγον-τας «τόσα δισεκατομμύρια δολάριαδίνονται ετησίως και να χάνονται τό-σες ζωές;».

ΤΑ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗ

Ακατοίκητα 50 εκατ.σπίτια στην ΚίναΠΕΚΙΝΟ. Ενα χρόνο μετά την προ-ειδοποίηση του Κινέζου προ-

έδρου Σι Τζινπίνγκ ότι «τα σπίτιαείναι για να κατοικούνται, όχι γιακερδοσκοπία», έρευνα του Οικο-νομικού Πανεπιστημίου Τσενγ-κντού εκτιμά ότι τα ποσοστά τωνάδειων σπιτιών στη χώρα έχουνφθάσει σε ιλιγγιώδη επίπεδα.Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τηνέρευνα, 22% των σπιτιών στιςαστικές περιοχές της Κίνας δενκατοικούνται, ποσοστό που ισο-δυναμεί με 50 εκατομμύρια σπί-τια. «Σε καμιά άλλη χώρα στονκόσμο δεν υπάρχει τέτοιο ποσο-στό άδειων σπιτιών», είπε ο συν-τάκτης της έρευνας, καθηγητήςΓκαν Λι. «Αν υπάρξει κάποια ανα-ταραχή στην κτηματαγορά, τασπίτια που θα βγουν ξαφνικάστην αγορά θα χτυπήσουν την Κί-να σαν πλημμύρα». Η άνοδος τωντιμών των ακινήτων, που έχειοδηγήσει στην αγορά άδειων σπι-τιών ως επένδυση, σημαίνει ταυ-τόχρονα ότι εκατομμύρια άνθρω-ποι δεν έχουν τη δυνατότητα αγο-ράς σπιτιού.

ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΡΒΗΓΙΑ

Εμπάργκο όπλωνστην Σαουδ. ΑραβίαΟΣΛΟ. Η κυβέρνηση της Νορβη-γίας ανακοίνωσε ότι αναστέλλειτις άδειες πώλησης όπλων στηΣαουδική Αραβία, χωρίς να διευ-κρινίσει αν η κίνηση αποτελείαπάντηση για την ειδεχθή δολο-φονία του δημοσιογράφου Τζα-μάλ Κασόγκι στο σαουδαραβικόπροξενείο της Κωνσταντινούπο-λης ή αν η κίνηση υπαγορεύθηκεαπό ανθρωπιστικές ανησυχίεςλόγω του πολέμου της Υεμένης.Σε αντίστοιχη απόφαση είχε προ-χωρήσει τον περασμένο μήνα καιη Γερμανία. Σύμφωνα με τα τε-λευταία ευρήματα, η σορός τουΚασόγκι πιθανότατα διαλύθηκεσε οξύ σε πηγάδι στον προαύλιοχώρο της προξενικής κατοικίας.Παράλληλα, συνεχίζεται το σφυ-ροκόπημα της Υεμένης από τιςσαουδαραβικές δυνάμεις, οιοποίες εδώ και ένα χρόνο έχουναποκλείσει το βασικό λιμάνι τηςχώρας, Χοντέιντα.

Σ Τ Ο Ν Κ Ο Σ Μ Ο

Η εν εξελίξει κλιματική αλλαγήαλλά και οι συνεχείς μετασχημα-τισμοί του αστικού χώρου ευθύ-νονται για την εποχική επιμήκυν-ση της δράσης των κουνουπιών.Ωστόσο, η δυσαρέσκεια –που αγ-γίζει συχνά την ανησυχία– προ-κύπτει από το γεγονός ότι τόσοη πολιτεία όσο και ο καθένας μαςδιακόπτουμε αυτομάτως τα μέτραπροστασίας από τα κουνούπια,άπαξ και ανοίξουν τα σχολεία τονΣεπτέμβριο, με συνέπεια τη δε-δομένη στιγμή να είμαστε ευά-λωτοι στα τσιμπήματα.

«Μέχρι και πέρυσι διενεργού-σαμε τις εφαρμογές καταπολέμη-σης κουνουπιών μέχρι το πρώτοδεκαήμερο του Σεπτεμβρίου», εξη-γεί στην «Κ» η κ. Βίκυ Ανδρικο-πούλου αντιδήμαρχος Περιβάλ-λοντος και Πρασίνου Π. Φαλήρου,«φέτος, θα συνεχίσουμε τουλάχι-στον μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, σεανοικτή επικοινωνία, επί εβδομα-διαίας βάσης, με τη Γενική Γραμ-ματεία Πολιτικής Προστασίας, τοΜπενάκειο και τη Μετεωρολογι-κή». Επισημαίνεται ότι ο παρα-λιακός δήμος ψεκάζει με βιολογικάσκευάσματα στο ρέμα της Πικρο-δάφνης, τοποθετεί ειδικές ταμ-

πλέτες στα φρεάτια και εφαρμόζειανάλογες μεθόδους στο Κοιμητή-ριο. «Πραγματοποιούμε βιολογι-κούς ψεκασμούς στα πεύκα γιανα προλάβουμε την κάμπια καιεμμέσως να μεριμνήσουμε γιαόσους ταλαιπωρούνται από αλ-λεργίες». Οπως επισημαίνει ο δρΜιχαηλάκης, «είναι πλέον σαφές

ότι οι Αρχές δεν πρέπει να διακό-πτουν καθόλου τη διαχείριση τωνκουνουπιών».

Στο πλαίσιο αυτό το υπουργείοΑγροτικής Ανάπτυξης απέστειλεσχετική εγκύκλιο στους δήμους,ώστε να συμπεριλάβουν στουςετήσιους προϋπολογισμούς τοκόστος για ανάλογα προγράμματα.

«Η ραγδαία αύξηση του τίγρη καιοι ειδικές κλιματολογικές συνθή-κες ορισμένων δήμων, π.χ. τα Χα-νιά, αναδεικνύουν την ανάγκηγια τον επανασχεδιασμό των προ-γραμμάτων καταπολέμησης κου-νουπιών, αφού οι ψεκασμοί δενείναι πανάκεια» τονίζει ο δρ Μι-χαηλάκης.

Ο ίδιος από κοινού με πολλούςδήμους, μεταξύ των οποίων τοΠαλαιό Φάληρο, υλοποιεί προ-γράμματα που περιλαμβάνουνμεταξύ άλλων ενημέρωση τωνπολιτών για περιορισμό τωνεστιών (λιμνάζοντα ύδατα) εντόςτων οικιών τους.

Την ίδια στιγμή, στην άλληάκρη της Αττικής, στη Βραυρώνα,βρίσκεται εν εξελίξει πείραμα,που περιλαμβάνει την εξαπόλυσηστείρων αρσενικών κουνουπιών,με στόχο τη μακροπρόθεσμη μεί-ωση του πληθυσμού, αλλά καιτην αρτιότερη «καταγραφή» τουάγνωστου στους Ελληνες επιστή-μονες τίγρη. «Η μείωση του πλη-θυσμού είναι ήδη αισθητή, ενώαισιοδοξούμε ότι τους επόμενουςμήνες θα έχουμε μια πληρέστερηεικόνα για τον μυστηριώδη τίγρη»,καταλήγει.

«Οι ψεκασμοί δεν είναι πανάκεια»

<<<<<<

Το είδος Culex, το Aedes albopictus, το Ochlerotatuscaspius και τα ανωφελήκουνούπια βρίσκονταιυπό στενήπαρακολούθηση από τους επιστήμονες.

Οι παγίδες με διοξείδιο του άνθρακα, οι οποίες δίνουν στα κουνούπια τηνεντύπωση ότι προσεγγίζουν άνθρωπο.