№39 (315). Чоршанбе, 19-уми декабри соли 2012

№39 (315), 19-уми декабри соли 2012 1

Як гапи њафта 2 «Розњои пинњон» 5 4

Акрами ХОЛИЌ:

«Ранда»-и Нигоњ

Иттилоот ва тањлил барои одамони фаъол | №39 (315). Чоршанбе, 19-уми декабри соли 2012 | Е-mail: [email protected]

изњорот

Хуруљ аз Афѓонистон:соли 2014 ё пештар?

љањон

Кабирї 20 миллионробарои њифзи муњитизист сарф карданист

Як њамлаи скинхедњо

мардикорнома

3

10

21-уми декабр "ќиёмат" мешавад?

Акмал МАНСУРОВ: Љаноби ИКС:Бузак бузак намур!Бањор наздик аст? Соли нави «чатоќ»

Дар ин шумора:

"Ин тавр њоло набуд!"ё "кидат" бо усули БилЪайн

16

"МО БОЯД ДОНЕМ, КИ ФАРМОНРАВО ДАРСУХАНИ ХУД УСТУВОР ЊАСТ Ё НЕСТ?"

Љўрабек Муродов гуфта,Кабзон омад…

Иброњим УСМОНОВ:

№39 (315), 19-уми декабри соли 20122

5 ГАПИ ЊАФТА АЗ

Акмал МАНСУРОВ,режисёри садо

НИГАРОНЇ

Бозии сиёсии сиёсатмадорон!? - "Гохышиносномаи хориљиву, гоње дохилї"

Бо пешнињоди сардори Хадамоти федералии муњољирати Русияакнун муњочирони тољик бо шиносномаи хориљї вориди Русия боядшаванд. Њарчанд дар сафари Президенти ФР Владимир Путин Ёддош-ти тафоњум дар бораи њамкорї дар соњаи муњољират ба имзо расид,аммо…

Сафи муњољирон руз аз рўз зиёд мешавад. Масалан, мутобиќињисоботи Созмони љањонии муњољират имрўз шумораи умумии муњо-љирони мењнатї дар љањон ба 214 млн. нафар расидааст ва аз Тољики-стон бошад њар сол 700 њазор нафар ба хориљи кишвар мераванд.

Минбаъд шояд бонкњои Тољикистон иќдоми нав барои муњољиронё муњољиршавандагон пешнињод намоянд, ба мисоли ќарз барои чип-та ва шиносномаи хориљї. Вой, бар њоли мардуми оддї.

Соли нав -љашн гирем ё не?!Нукта ба ин нофањмї аз љониби Мањмадсаид Убайдуллоев , шањ-

рдори Душанбе, рўзи панљшанбеи 13-уми декабр дар иљлосияи на-вбатии Маљлиси Миллї гузошта шуд, ки таљлили Соли нави милодїдар таќвими расмии Тољикистон бо њарфњои сурх зикр шуда ва барно-маи таљлили он дар пойтахт ботантанаву шукуњи хосса баргузор хо-њад шуд. Мо низ ба кўдакон акнун расман Соли навро пешвоз меги-рем.

Террорист, тирандоз ё ќассоб?Дар натиљаи тирандозии Адам Ланза дар мактабе дар шањраки

Нютауни аёлати Коннектикут, 26 нафар кушта шудаанд. Њамла бамактаби Нютаун яки дигар аз силсилаи ќатлњои дастаљамъонаи пурќ-урбонист, ки имсол дар Иёлоти Муттањида ба вуќўъ пайваст. Аввалисол марди мусаллањ 12 нафарро дар як кинотеатри Колорадо ба ќатлрасонд. Мусаллањи дигар дар ибодатгоњи сикхњо дар Висконсин, пешаз он ки худро кушад, љони шаш нафарро рабуд. Андерс БрейвикиНорвежи бошад 22 июли соли 2011 77 нафарро парронд. Террористфаќат мусулмонон набудаанд.

Муњољират ё роњи гурез аз бебарќї?Тољикистон дар як шабонарўз танњо 3% ќувваи барќашро ба Афѓо-

нистон медињад, гуфтанд дар "Барќи Тољик" ва афзуданд, "њаљми маз-кур чандон барои истифодабарандагони ќувваи барќ ва ањолии Тољи-кистон таъсир намерасонад". Аммо, дар баъзе ноњияњо се соат сањарва се соат бегоњ барќ медињанд, мегўяд сокини шањри Конибодом,нафаќахўр Муннавара Љўраева. Мањз он љо овозањои шўхиомез пай-до шудаанд. "Фарзандон зимистон ба Русия мераванду ба мо тариќибонк манбаи барќ мефиристанд"… Яъне љавонон ба сўи тарраќиётупирон бо чашми чор ба Роѓун.

Љўрабек Муродов гуфта, Кабзон омад…Њунарманди мардумии Тољикистон Љўрабек Муродов 70 - солагии

худро љашн мегирад. Барои табрики њунарманд аз Маскав ба Душан-бе сарояндаи номии Русия ва њам собиќ Иттифоќи Шўравї ИосифКабзон , сароянда ва оњангсоз Юрий Антонов, њунарманди мардумииРусия Александр Серов ва сарояндаи озорбойљонї П?лод Булбул оѓлиташриф оварданд. Бешак, њама ба хотири ситораи миллати тољик Љўра-бек Муродов аст. Ин армуѓон, ба андешаи ман, на танњо барои устод,балки барои кули мардуми тољик аст… Устоди азиз, љашни мавлуда-тон муборак бошад!

Маќомоти мањаллї ва ќудратии сарњади Тољикистону Ќирѓизистон иборат аз 35 нафараъзои гурўњи корї бо њам вохўрданд. Зимни мулоќот аъзои гурўњ масоили такмилдодани њамкорињои трансcарњадии байни дењоти тарафайнро муњокима карданд.

Мулоќоти Эмомалї Рањмон бо донишљўёнидонишгоњи Мавлонои Туркия

ПРЕЗИДЕНТ

17-уми декабр президенти кишвар Эмомалї Рањмон ба шањри Ќунияи Љумњурии Туркия сафар карда, нахусторомгоњи Мавлоно Љалолиддини Балхии Румиро зиёрат кард ва бо устодону донишљўёни Донишгоњи Мавлоно низмулоќот намуд.

Дар оѓози мулоќот ќарориШ?рои олимони Донишгоњи Мав-лоно доир ба сарфароз гардонда-ни Эмомалї Рањмон бо унвониДоктори ифтихории ин муассисаибонуфузи илмию таълимї дар бах-ши муносибатњои байналмилалїќироат карда шуда, шањодатномаиин унвони ифтихорї ба ? таќдимгардид.

Дар ин бора аз хадамоти мат-буотии президенти Тољикистон ха-бар доданд.

Бино ба иттилои манбаъ, њай-ати илму фарњанги Тољикистоннахуст оромгоњи шоир, олим вамутафаккири бузурги олами ШарќМавлоно Љалолиддини БалхииРумиро зиёрат намуда, барояшдуою фотиња хонданд.

Эмомалї Рањмон оромгоњ ваосорхонаю ќадамљоњои дигариМавлонои Балх, ки њамагї зиёрат-гоњњои мубораки муридону ихлос-мандони ин донишманди оламшу-мул њисобида мешаванд, зиёраткард.

Президенти Тољикистон 15-умидекабр бо сафари расмї озимиТуркия шуд ва дар сафари дур?-заи худ Эмомалї Рањмон бо пре-зиденти ин кишвар Абдулло Гул,Сарвазири он Рељеп Тайип Эрдо-ган, Раиси Парлумони ТуркияЉемил Чичек ва дигар намоянда-гони воломаќоми ин давлат муло-ќотњо анљом дода, масоили њамко-рии бисёрљанбаи ду кишварромавриди баррасї ќарор дод. Азр?и натиљаи мулоќоту музокиротирасмї як зумра санадњои нави њам-корї дар бахшњои гуногуни муно-сиботи ду икшвар ба имзо раси-данд.

Баррасии њамкорињои фаромарзии Тољикистону ЌирѓизистонМаќомоти мањаллї ва ќудратии сарњади Тољикистону Ќирѓизистон иборат аз 35 нафар аъзои гур-

ўњи корї бо њам вохўрданд. Зимни мулоќот аъзои гурўњ масоили такмил додани њамкорињоитрансcарњадии байни дењоти тарафайнро муњокима карданд.

АМНИЯТ

Дар љараёни љаласаи мазкур маќомо-ти мањаллии вилояти Суѓди Тољикистонва вилояти Баткени Љумњурии Ќирѓизи-стон натиљаи татбиќшавии наќшаи њам-корї дар соли 2012-ро баррасї карда,наќшаи амалиёт дар самти пурзўр на-мудани њамкорињои транссарњадиро ба-рои панљ соли оянда низ тасдиќ наму-данд.

11-уми декабр низ маќомоти мањаллїва ќудратии вилояти Суѓди Тољикистонва вилояти Баткени Ќирѓизистон даршањри Исфара семинари якрўзаеро бомавзўи такмил додани њамкорињои фа-ромарзї байни дењоти ду кишвармсоябаргузор карданд.

НИГАРОНЇ

Ворид намудани таѓйиру иловањоба ќонун "Дар бораи милитсия"

ПАРЛУМОН

17-уми декабр, дар Маљлиси намояндагони Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон, тањти раёсати Шукурљон Зуњу-ров, раиси маљлиси Намояндагон љаласаи навбатии Ш?рои Маљлиси намояндагон баргузор гардид.

"Дар бораи савдо ва хизматрасо-нии маишї" ва дар маљмўъ 24масъаларо муњокима намуданд.

Дар анљоми љаласаи Шўро Шу-курљон Зуњуров, раиси Маљлисинамояндагон ба муовини РаисиМаљлиси намояндагон НазираFаффорова, раисони кумитањоиМаљлиси намояндагон Амир Ката-ев, Хайринисо Юсуфї, Амирќул

Дар ин бора ба TojNews аз мар-кази матбуоти Маљлиси намоянда-гон хабар доданд.

Ба иттилои манбаъ, аъзоиШўрои Маљлиси намояндагон, дарљаласаи навбатии худ лоињањоиќонунњои Љумњурии Тољикистон"Оид ба ворид намудани таѓйируилова ба Ќонуни Љумњурии Тољики-стон "Дар бораи милитсия", "Дарбораи ворид намудани иловањо баКодекси њуќуќвайронкунии маъму-рии Љумњурии Тољикистон", масъа-лањо Дар бораи доир намуданимуњокимаи парламентї оид баиљрои Буљети давлатии ЉумњурииТољикистон барои солњои 2010-2012 ва Ќонуни Љумњурии Тољикис-тон "Дар бораи истифодаи ман-баъњои барќароршавандаи энер-гия" дар самти татбиќи Барномаидарозмуддати бунёди силсилаинер?гоњњои хурди барќї дар давраисолњои 2009 - 2020" дар Вазоратиэнергетика ва саноати ЉумњурииТољикистон ва ШСХК "Барќи тољик",

Азимов, вакилони Маљлиси намо-яндагон Сабоњат Муќумова, РустамЛатипов, Насрулло Мањмудов ваЛутфулло Саидмуродов медалњоиљашнии "20 - солагии АссамблеяиБайнипарлумонии Иттињоди Давла-тњои Мустаќил" ва ифтихорномањоифахрии Ассамблеяи мазкурро таќ-дим намуд.

САДОИ МАРДУМ

50% боло бурдани нархи энергияибарќиро ќабул доред?

Пурсиш бо фармоиши «Нигоњ» дар пойгоњи интернетииwww.tojnews.org гузаронида шудааст.

Теъдоди овоздињандањо 420 нафар.

Ќабул

надорам

28%

Ќабул

дорам

4%

Ќатъиян

не!

49%

Имконияти пардохти

ин

нархро

надорам

10%

Барои

ман

фар

надорад

ќ

0% Њњ

ќќ

оло

ам маошам

ба пардохти

увваи бар

намерасад

10%

№39 (315), 19-уми декабри соли 2012 3

"Масљидњо барои ќабули занон омода нестанд"МАЗЊАБ

Иќдомњои охири њукумат боиси аз масљид дур шудани занон ва љавонон шудааст. Ин нукта зимнимулоќоти Муњиддин Кабирї, роњбари Њизби нањзати Исломии Тољикистон ва Сэм Гељденсон, комисса-ри Иёлоти Муттањидаи Амрико оид ба масоили байналмилалии адён ва Катерина Козман кормандиИдораи масоили динии Департаменти давлатии ИМА дар Душанбе таъкид шудааст.

Њикматулло Сайфуллоњзода, якмасъули ЊНИТ, ки дар ин мулоќот њузурдоштааст, мегўяд: "мењвари аслии инмулоќот баррасии вазъи њуќуќњоифардї ва динї дар љомеа, муносибатињукумат бо арзишњои фардї, ниёзњоимардум, бархўрдњои ќонунї бо арзи-шњои динии љомеа ва ѓайраро ташкилдодааст". Ба иттилои манбаъ, зимни ин

ИЛЊОМИ ЊАФТА

Баъзе аз имомхатибони масољиди љомеъ дар шањри Душанбе бахше аз мавъизањои диниихудро, ки маъмулан ќабл аз баргузории намози љумъа ироа карда мешавад, аъзошавииТољикистонро ба Созмони љањонии тиљорат дар байни мардум тарѓибу ташвиќ карданд.

МАЃАЛ АЗ ТУСТЭй сари њама сарсон, маншаи маѓал аз туст,Шеъри бебадал аз ман, тири бебадал аз туст.Бањри ту ѓазал хондам, як њиљо нафањмидї,Дафтари ѓазал аз ман, дафтари амал аз туст.Реша дар замон дорам, реша дар гумон дорї,Бурљи љовидон аз ман, кунљи мубтазал аз туст.Ман алайњи сахтињо нарму содадил будам,Кандуи асал аз ман, кундаи даѓал аз туст.Рањрави рањи хешам, бо шабу мањи хешам,Мењри бехалал аз ман, муњри пурхалал аз туст.Эй ки мењвари дунё хонї дењаки худро,Шуњрати мањал аз ман, бонги бемањал аз туст.Нокаси шикамбора, нобакори садкора,Достони ваќт аз ман, дастаи матал аз туст...

Лоиќ ШЕРАЛЇ

мулоќот роњбари ЊНИТ аз сарнавиш-ти баста шудани масљид ин њизб низёдовар шудааст.

Њайати намояндагони Амрико дарин мулоќот гуфтаанд, ки доир ба муно-сиботи њукумати Тољикистон бо арзи-шњои динии мардум иттилоъ доранд.Ба таъкиди онњо, ИМА бевосита дарин бора пажуњиш мегузаронад ва на-

Муфтї аз "Аттестатсия"-и Кумитаи дин мегузарадВО АЉАБО!

Шуруъ аз 11-уми декабри соли равон, дар маќари Кумитаи оид ба корњои дини назди Њукума-ти Љумњурии Тољикистон "аттестатсия" ё худ мувофиќаткунонии имомхатибони љумњурї бо иннињоди њукуматї идома дорад.

Дар ин бора Мавлон Мухторов,муовини раиси ин кумита, ба TojNewsхабар дод. Ба иттилои ў, имомхати-бони кишвар муваззафанд, ки соло-на як маротиба аз мувофиќаткунонїбо Кумитаи оид ба корњои дини киш-вар гузаранд. Мавлон Мухторов ќайдкард, ки Саидмукаррам Абдулќодир-зода, раиси Маркази исломии Тољи-кистон, раиси Шўрои уламои кишварва њамчун сархатиби масљиди марка-зии ноњияи Исмоили Сомонї бо номиЊољї Яъќуб низ аз "аттестатсия" - му-вофиќаткунонї бо Кумитаи оид ба ко-рњои дин низ мегузарад.

Њайате, ки имомхатибони киш-варро аз "аттестатсия" ё ин ки муво-фиќаткунонї мегузаронад, иборат аз:

Љумъахон Ѓиёсов, муовини аввалираиси Кумитаи дин, Мавлон Мухторов,муовини раиси ин кумита ва СолиљонЗавќиев, сардори раёсати иттињо-дияњои динии Кумитаи оид ба корњоидини Тољикистон рањбарї мекунанд.

Дар њамин њол, баъзе аз имомха-тибони шањри Душанбе, ки аз мувофи-ќаткунонї бо Кумитаи оид ба корњоидин гузаштаанд, дар суњбат бо мо из-њори норизої карда, гуфтаанд, ки боном мувофиќаткунонї, вале дар асл,санљиши донишњои динї ва њуќуќииимомхатибон аст ва афроде, ки имом-хатибонро аз масоили динї ва њуќуќїимтињон карда истодаанд, худ лоиќиимтињон кардани рўњониёни кишварродар мавриди масоили динї надоранд.

тиљаи онро дар алоњидагї пешнињодхоњад кард.

Ин њайат изњори нигаронї карда-аст, ки њукумат вонамуд мекунад, гўёмасљидњо барои ќабули занон љињатиадои тоату ибодат омода нестанд,аммо нињодњои љомеаи шањрвандї дарин бора назари дигар доранд.

Сэм Гељденсон, комиссари Иёло-ти Муттањидаи Амрико оид ба масои-ли байналмилалии адён ва КатеринаКозман корманди Идораи масоили ди-нии Департаменти давлатии ИМА азМаркази фарњангии ЊНИТ (собиќ мас-љиди ин њизб), ки занон тоату ибодатмекарданд, низ дидан намудаанд.

14-уми декабр мулоќоти намоянда-гони давлатии ИМА бо Абдурањим Хо-лиќов раиси Кумитаи оид ба корњоидини назди њукумат низ баргузор гар-дида буд.

Њангоми вохўрї масъалањои воба-ста ба озодии виљдон ва озодии динїдар Тољикистон ва дурнамои њамко-рињо дар соњаи дин байни ду кишвармавриди баррасї ќарор гирифт.

Нигаронии зиндониён аз фаъолияти камсамари судяњо ва прокурорњо

ЊУЌУЌИ ИНСОН

Мањбусони мањбасхонањои кишвар бештар аз њукми судњо дар нисбати онњо ва фаъолиятипрокурорњо изњори нигаронї мекунанд.

Дар ин бора Рустам Менглиев, вазири адлияи Тољикистон баТоjNews иттилоъ дод. Ба гуфти вазири адлияи кишвар, моњи но-ябри соли љорї як њайат тањти роњбарии вай аз шароити мањбас-хонањои кишвар дидан карда, њамзамон, бо мањбусон сўњбати рўба рў доштаанд.

- Мањбусон аз шароити моддии мањбасхонањо чандон шико-ят надоранд, аѓлаби онњо мехоњанд, ки прокурори назорати иљроиќонунњо дар назди муассисањои ислоњи њар моњ аз ањволи онњоогоњ шаванд. Иддаи дигар аз њукми судњо дар нисбаташон васари ваќт амалї шудани талаботи ќонун дар ваќти ба анљом ра-

Кабирї 20 миллион сомонї барои њифзи муњити зист сарф карданист

АЊЗОБ

Муњиддин Кабирї, рањбари Њизби нањзати исломи Тољикис-тон, барои тањќири њайсияташ њамчун вакили Маљлиси намо-яндагон, аз шањрдорї 20 миллион сомонї љуброн хостааст.

Бузургмењр Ёров, вакили дифоиМуњиддин Кабирї, гуфт, шањрдорииДушанбе нафари тањти њимояташ-ро тањќир кардааст ва бояд љубронпардохт намояд. Ба ќавли вакилимудофеъ, барои иљрои ин талаботонњо бо чанд далел ба додгоњиноњияи Исмоили Сомонии пойтахтмурољиат кардаанд. Вай мегўяд, ав-валан, шањрдори Душанбе Муњид-дин Кабириро њамчун вакили Маљ-лиси намояндагон ба додгоњ каши-дааст ва тибќи ќонунњои Тољикистонвакили Маљлиси намояндагон дарбањсњои додгоњї тарафи айбдор до-ниста намешавад. Вай афзуд, Бо инамалаш њукумати Душанбе Кабири-ро њамчун вакили парлумон тањќиркардааст ва бояд 20 миллион со-монї љуброни зарари маънавї би-пардозад. Ба гуфтаи ў, ин маблаѓ

сидани мўњлати иљрои љазо изњори нигаронї карданд.Бахши дигар гуфтанд, ки онњо бемор њастанд, аммобаъди ташхис маълум шуд, ки сињат њастанд. Аз ли-њози маводи ѓизої сўњбат нашуд, чунки мо заминањоињуќуќиро фароњам овардем, ки дастрасии мањбус азберун бо маводи ѓизої мањдуд набошад,- ќайд кардРустам Менглиев.

Боздиди њайати иборат аз вазири адлия, вако-латдори њуќуќи инсон, њуќуќшиносон ва боздиди онњоаз вазъи мањбасхонањои кишвар ва гуфтугў бо мањ-бусон баъди зиёд шудани сару садоњо атрофи љойдоштани шиканља дар мањбасхонањо сурат гирифт.

Марги Њамза Икромзода, мањбуси 26-солаи дењаиХирманаки ноњияи Њисор моњи сентябри соли љорїбо бадани изи пайи љароњатњои сангин ва изњоротиСайдалї Казаков, собиќ мањбуси мањбасхонаи №1,нигаронии мањбусон аз дохили мањбас дар мавридиљой доштани шиканља боиси нигаронињои созмонњоибайналмилалї гардид.

Дар мавриди шикояти мањбусон алайњи рафто-рњои Темур Тоштемиров, раиси мањбасхонаи №1,Рустам Менглиев мегўяд, њоло парвандаи љиноїнисбати марги Њамза Икромзода ба анљом нараси-дааст. Аз ин рў, њоло нисбати он чанд нафаре, кидар марги Њамза Икромзода хешовандони марњумгунањкор медонанд, чора дидан хусусияти ѓайриќо-нунї дорад.

Ба гуфти вазири адлия, иќдоми боздид аз вазъимањбасхонањои кишвар баъди чанд моње амалї ме-шавад.

барои бењбуди вазъи зистмуњитї ёэкологии пойтахт, ки бањси додгоњїаз ин масъала сарчашма гирифта-аст, сарф хоњад шуд.

Њукумати шањри Душанбе азболои Муњиддин Кабирї, вакилипарлумон ва рањбари ЊНИТ, ба дод-гоњ мурољиат карда буд. Дар аризаишањрдорї таъкид шудааст, ки Му-њиддин Кабирї барои суханони, багуфтаи онњо, "носазо" дар бораивазъи экологии пойтахт аз шањр-дорї бахшиш ё маъзарат пурсад.

Муњиддин Кабирї чанде пешдар як љаласаи парлумон аз дарах-тбурињо дар хиёбонњои пойтахт из-њори назар карда буд ва ОИTojNews онро дар як матлабе тањтиунвони "10 сол пас Душанбе урёнмешавад", пўшиши хабарї дод.

Тарѓиби СЉТ дар минбарњои масољидИЌТИСОД

Баъзе аз имомхатибони масољиди љомеъ дар шањри Душанбе бах-ше аз мавъизањои динии худро, ки маъмулан ќабл аз баргузории намо-зи љумъа ироа карда мешавад, аъзошавии Тољикистонро ба Созмониљањонии тиљорат дар байни мардум тарѓибу ташвиќ карданд.

Ворид кардани ин навгонї дархутбае, ки пеш аз намози љумъаќироат карда мешавад, баъзе аз на-мозгузоронро, ки чанд даќиќа беш-тар барои шунидани мавъиза ё ма-соили марбут ба дину оин ба масљ-ид омада буданд, ба њайрат гузошт.

Њамзамон, Би-би-си гузориш кар-дааст, ки "Сайидљон Мањмудзода,раиси Шўрои уламои дин дар Хат-лон, гуфт, ки "имомхатибон дар ма-сољид пайраву шунавандањои зиёдедоранд ва бояд дар мавъизањояшон

аз хотироти даврони љанги дохилии1992-97 ёдовар шаванд ва дар бо-раи шукргузорї аз сулњ суханронињокунанд".

- Имомхатибон дар анљоми панљваќт намоз бояд даст ба само бар-доранд ва дар бораи сулњу осудагїва истиќлоли Тољикистон дуо кунанд,- афзуд Мањмудзода.

Тољикистон 10-уми декабрисоли 2012 ба узвияти Созмони уму-миљањонии савдо ќабул шуд.

Суѓд: 278 нафар худкушї кардИЉТИМОЪ

Дар 18 шањру ноњияи вилояти Суѓд 278 нафар дар 11 моњи солиљорї даст ба худкушї задааст, ки теъдоди 40 нафар аз онњоро љавоно-ни ноболиѓ ташикил медињад. Дар ин бора аз Раёсати Вазорати корњоидохилаи кишвар дар вилояти Суѓд хабар доданд

Ба иттилои манбаъ, ин афродбо сабабњои гуногун дар ин муддатдаст ба худкушї задаанд.

Манбаъ меафзояд, ки аксарионњое, ки даст ба ин љинояти сан-гин задаанд, занону духтарон мебо-шанд. Бештарин ин афрод бинобармуноќишањои оилавї, бемории рўњїва 20 дар сади онњо низ бинобар бависоли дўстдоштањои худ нараси-дан, ин роњро интихоб кардаанд.

Ба гуфтаи маќомоти корњои до-хилї дар ин вилоят, зарфи 11 моњисоли љорї 98 нафар даст ба худсўзїва 93 нафари дигар аз ин афроддаст ба худовезї (доровезї) зада-анд. Ва аксари онњо сокинониноњияи Бобољон Ѓафуров, шањриИстаравшану Исфара мебошанд.

Гуфта мешавад, то њол саба-

бњои беш аз 80 њодисаи худкушїдар ин вилоят норўшан боќї мон-дааст ва аз болои 13 тан аз шањр-вандон низ аз рўйи ин њолати худ-кушї парвандаи љиної кушода шу-дааст.

№39 (315), 19-уми декабри соли 20124Шояд ќарзи корхонањо дар назди "Барќи Тољик" асосе дошта бошад,

бахусус ќарзи Талко, вале агар барќи корхонањо њам хомўш кардашавад, он фавран пардохт карда мешавад.

Чанде пеш њафтаномаи"Российская бизнес-газета"хабар дод, ки Тољикистон ваЌирѓизистон бо шарикони худ азРусия, Белорусия ва Ќазоќистонусулњои ширкати худ дарнизоми ягонаи таруфањои нерўибарќиро мавриди баррасїќарор доданд. Бояд зикр намуд,ки бо ќарори якљояи маќомотиэнергетикии давлатњои узвиИттињоди гумрукї, ки ба онЌазоќистон, Белоруссия ваРусия шомиланд, бояд аз соли2015 давлатњои мазкур банархномаи ягонаи нерўи барќїгузашта, бо маќсади таъминињаматарафаи соњаи энергетикашабакаи ягонаи энергетикиихудро таъсис дињанд. Давра бадавра гузаштан ба таруфаиягона аллакай аз моњи январисоли 2013 дар давлатњои узвиИттињоди гумрукї оѓоз меё-банд.

Дар маводи мазкур банда дарбораи он ки чаро хабари мазкур та-риќи матбуоти Русия дастрас шуд,на Тољикистон чизе гуфтан намехо-њам. Зеро њама медонанд, ки мат-буоти давлатии Тољикистон њељ гоњдар бораи мушкилоти мардуми киш-вар нагуфтаанд ва дар ин бора низнахоњанд гуфт. Агарчї гоњ - гоњ ВАО-и давлатї бо сабабњои гуногун дарбораи бебарќ мондани чанд нафардар хориљи кишвар хабар медињанд,вале то њол дар бораи он ки чї гуна5 миллион ањолии кишвар 7 моњ азбарќ мањруманд (2 миллион муњо-љир аз ин рўйхат истисност), дар инбора чизе гуфта намешавад.

Ин аст, ки дар маводи мазкурбанда мехоњам танњо дар бораиоќибатњои гуфтшуниди масъулинисоњаи энергетикии Тољикистону Ќир-ѓизистон бо Ќазоќистон, Русия ваБелоруссия инчунин моњияти шаба-каи ягонаи барќї ва таруфањои яго-на сухан ронам. Ба аќидаи Вазириэнергетика ва зерсохтори комми-сияи иктисодии Иттињоли АвруосиёДаниала Ахметова, нархи ягонаибарќ ва шабакаи ягона имкониятмедињад, ки кишварњои узви итти-њод нахуст бо нерўи барќ пурра таъ-мин карда шаванд ва дар тамомиминтаќањои узви иттињоди гумрукїба шабакаи ягона пайваст кардашуда, эњтиёљоти худро бароранд вадар баробари ин ќудрати истењсо-лии мањсулоти саноатии њамаи дав-латњо то 10 фоиз ва хољагии ќишлоќто 7% боло бурда шавад.

Бинобар он ки Тољикистон ваЌирѓизистон мехоњанд то соли 2015узви комилњуќуќи иттињоди гумрукїгарданд, эњтимолияти ширкати онњодар низоми ягонаи таруфањои барќїдар айни замон мувофиќи маќсадмебошад. Зеро агарчи њукумати То-љикистон изњор дошт, ки кишвар тосоли 2016 аз бўњрони энергетикїберун меояд, вале ваќт нишон додаистодааст, ки ин ваъда низ чундањњо ваъдаи дигари њукумат эњти-моли иљро нашудан дорад.

БАДТАР МЕШАВАД...Мувофиќи хулосаи Бонки

љањонї дар соли 2016 бўњрони энер-гетикии Тољикистон шадидтар хоњадшуд, на бењтар. Нахуст бунёди Ро-ѓун то њанўз зери суол аст ва дув-вум обанборњои Нораку Ќайроќумниз дар холати умедворкунандаќарор надоранд. Ин аст, ки то бунё-ди нерўгоњњои нав ва дарёфти за-хирањои барќї роњи ягонаи наљотиТољикистон аз бўњрони шадидиэнергетикии имрўза ин ворид наму-дани барќ аз хориљи кишвар аст.Дигар њама кўшишњо бинобар он кикишвари мо ба рўйхати давлатњоиќашшоќтарини олам ворид мешава-ду даромади асосиаш аз њисоби му-њољирон ба даст меояд, бесамархоњад буд. Баъдан сармоягузоронихоричї низ бинобар он ки давлатњои

њамсоя аз љумла Ўзбекистон дар му-ќобили НОБ-њои бузург пофишорїмекунанд, ба чунин НОБ-њои бузургмаблаѓгузорї намекунанд. Таљри-баи ваъдаи маблаѓгузории бунёдиНОБ-и Роѓун нахуст аз тарафи По-кистон, баъдан аз тарафи Русия, кибаъд аз музокира бо давлати Ўзба-кистон аз фикри худ гаштанд вањатто бунёди НОБ-и бузург даррўдхонаи Зарафшон, ки баъди да-холати Тошканд Хитой аз он дасткашид, маънои онро дорад, ки дарайни њол њукуматдорони мо дар ба-робари пиёда сохтани лоињањоиэнергетикї роњњоеро бояд пайдо на-моянд, ки барќ аз хориљ ба Тољикис-тон ворид карда шавад. Алњол бо-шад ба назари банда ягона роњинаљот ин ворид намудани барќи Ру-сия ва ё Ќазоќистон тариќи Ќирѓизи-стон аст.

Албатта, њам Тољикистон вањам Ќирѓизистон дорои захирањоибузурги энергетикї њастанд ва дарсурати самаранок истифода бурда-ни он метавонанд на танњо худробо барќи њамешагї таъмин намоянд,балки яке аз содиркунандагони асо-сии барќ дар минтаќа хоњанд шуд.Дар сурати пайваст шудани ин дукишвар ба Низоми ягонаи тару-фањои барќї ва пайваст шудан башабакаи ягона имкониятњои энерге-тикии ин ду кишвар хеле боло хо-њад рафт ва дар сурати маблаггузо-рии Иттињоди ягонаи гумрукї ва бу-нёди ГЭС-њои бузург ин ду кишвартаъминкунадагони бузурги барќи иниттињод хоњанд шуд.

ШИРКАТИ МУШКИЛДОРВале саволи дигар он аст, ки оё

бо чунин вазъияте, ки "Барќи Тољик"дорад ва ќарзњои он сол ба сол баљои кам шудан миллионњо долларафзоиш меёбад, оё имконияти ба-ровардани кишвар аз бўњрони энер-гетикї њатто дар сурати пайваст шу-дан ба Шабакаи ягона мављуд аст?

Тибќи маълумоти омории охир,"Барќи тољик" дар айни замон танњоаз андоз 380 млн. ќарздор аст. Ќарзиширкат дар назди Сангтўда - 1 бо-

шад беш аз 276 миллион сомонироташкил медињад. Ба љуз ин ширка-ти мазкур дар назди Сангтўда-2 низќарздор аст, ки њанўз дар ин борамаълумоти даќиќе мављуд нест.

Бинобар иттилои "Барќи тољик"ќарзи ањолии Тољикистон аз барќдар нимсолаи аввали соли љорї 315миллиону 700 њазор сомониро таш-кил медињад. Ќарзи умумии ањолїва корхонањо дар якљоягї бошад767, 6 миллионро ташкил мекарда-аст. Вале шахсан ман ба 315 мил-лион ќарзи ањолї дар назди Барќитољик шубња дорам ва шояд ин якхудсафедкуние беш набошад. Зерохуди ман њамагї баъди таъхири 15рўзаи пардохти њаќќи барќ аллакайхонаам бебарќ монда буд ва маљ-бур шудам фавран онро пардохтнамоям. Новобаста ба фасли солагар ањолї аз мўњлати нишондода-шуда, 15-20 рўз гузаронад, нозиронбарќи ўро ќатъ мекунанд. Шоядќарзи корхонањо дар назди "БарќиТољик" асосе дошта бошад, бахусусќарзи Талко, вале агар барќи кор-хонањо њам хомўш карда шавад, онфавран пардохт карда мешавад.

Тибќи нархномаи љорї дар айнизамон як киловат барќ барои муш-тариёни саноатї ва ѓайрисаноатї26,63 дирам, муштариёни соњаи бу-љавї аз љумла комуналї, наќлиётибарќї ва марказњои варзишї 10,63дирам, барои бахши хољагии обё-рикунї, 1.88 дирам муайян шуда-аст. Истифодаи 1 квт барќ дар буѓ-хонањои давлат 19.5 дирам ва бах-ши хусуси 65,88 дирам мукарраршудааст. Ахоли бошад барои 1квт11 дирам пардохт мекунад. Танњоширкати Талко аст, ки аз имтиёзи"Барќи Тољик" бархурдор аст ва ба-рои 1 квт барќ 5 дирам месупорадва дар айни замон 70 дар сади ба-рќи истењсолмекардаи кишвар баин ширкат интиќол дода мешавад.

Агар Тољикистон воќеан ба ша-бакаи ягона пайваст шудан хоњад,бояд дар садорати "Барќи Тољик"шахсонеро гузорад, ки мардум баон эътимод дошта бошанд. Даъ-воњои судии Сангтўда 1 ва бањсњои

дигар нишон медињад, ки дигар ба"Барќи Тољик" ва вазорати энерге-тикаи кишвар на дар дохили киш-вар ва на берун аз он эътимоде на-мондааст.

ЌАРОРИ ЃАЙРИЧАШМДОШТИПУТИН ВА КАРИМОВ

Як чизи дигарро низ набояд фа-ромўш кард, ки дар тамоми кишва-рњои Иттињоди гумрукї новобастаба он ки шаклњои гуногуни бахшњоибузурги энергетикї мављуд аст, дароянда ба бахши гидроэнергетикїтаваљљўњи бештар дода мешавад.Масалан, дар Русия сохтмони НОБ-њои бузург дар Ќафќози Шимолї вадар Шарќи Дур дар арафаи анљо-мёбист. Дар Белорусия бунёди бу-зургтарин НОБ дар Двини Ѓарбї банаќша гирифта шудааст. Чунинлоињањо дар Осиёи Марказї низ боширкати Русия амалї карда меша-ванд, ки НОБ-и Камбарота мисолион аст. Бунёди он бо ширкати Ру-сия аллакай ба наќша гирифта шу-дааст. Ѓайричашмдошти њама баназдикї ќарори якљояи Русия ваЎзбакистон дар бораи гузаронида-ни ташхиси якљоя бо иштирокиЎзбакистон (агарчи ?збакистон якеаз мухолифини сарсахти ин НОБ башумор мерафт) аз тарафи прези-дентњои њарду кишвар Путин ва Ка-римов аллакай имзо шуд. Ќарориякљояи Русия ва ?збекситонро дарбораи ташхиси якљояи лоињаи НОБ-и Ќамбаротаи Ќирѓизистон корман-ди калони илмии Институти шарќ-шиносии Академияи улуми Русия якроњи гениалї њисоб кард ва гуфт:"Таљрибаи ташхиси Роѓун нишондод, ки такя кардан ба Бонки љањонїва омўзиши дуру дурози он натиљаисамаранок ба даст нахоњад овардва хубтар аст, ки ба чунин ташхисбо давлатњое њамкорї кард, ки ша-рикони стратегї ба њисоб меравандва инчунин дар њамсоягї ќарор до-ранд".

Ќарори якљояи ?збакистону Ру-сия дар бораи ташхиси НОБ-и Ќам-барато далели он аст, ки бо ин роњаллакай як зиддияти бузург барњам

дода мешавад. Чаро мо низ ба таш-хиси лоињаи Роѓун Русия ва ?збаки-стонро њамроњ накунем? Агарчїшартномањои соли 2004 миёни То-љикистон ва Русия басташуда ваамалї нашудани онњо нишон дод, киРусия шарики боэътимод нест ватакя кардан ба ин кишвар комиланхатост, вале бўњрони шадиди энер-гетикии мо ба ин таќозо мекунад вагуфтушунидњо умедворкунандаанд.

Таљрибаи 20 соли истиќлолиятва бемасъулиятии вазорати энерге-тика дар якљоягї бо "Барќи тољик"нишон дод, ки новобаста ба маблаѓ-гузорињои зиёд амалї шудани њаргуна лоиња дар соњаи энергетика дарТољикистон ѓайримкон аст. Зеро но-вобаста ба бунёди садњо НОБ-и хур-ду миёна ва њатто бузург бўњрониэнергетикї сол ба сол амиќтар шудаистодааст. Набудани барќ њатто пи-ёда намудани оддитарин лоињањо-ро зери суол бурдааст.

Масалан, чанд сол пеш њукума-ти кишвар тасмим гирифта буд, китамоми мактабњои кишварро бо ком-пютер муљањњаз намуда, онро башабакаи Интернет пайваст месозад.Шояд имрўз мактабе намонда бо-шад, ки бо компютер таъмин нашу-да бошад ва ё дар он синфхонањоикомпютерї амал накунанд. Вале би-нобар он ки дар 9 моњи тањсил мак-табњо 7 моњ аз барќ мањруманд,лоињаи мазкур амалї нашуд. Танњохонадагоне бо компютер кор кардаметавонанд, ки дар хона компютердоранд. Дигарњо њатто намедонанд,ки компютер чї гуна ба кор даровар-да мешавад. Муаллимон бинобарнабудани барќ танњо сурати компю-терро ба хонанда нишон медињан-ду халос. Дар бораи лоињањои ди-гар вобаста ба сохтани корхонањоинав њољати гап њам нест. Ва яке азсабабњои ба Тољикистон кам рўовардани соњибкорон низ мањзбўњрони энергетикї аст.

Агарчи матбуоти давлатїрољеъ ба ширкати Тољикистон дарбаррасии масъалаи таруфањо вашабакаи ягонаи барќї чизе нагуфт,вале дар сурати шомил шудани То-љикистон ба ин низом мушкилоти мохеле сабуктар хоњад шуд ва ин аст,ки мо бояд њама кўшишро истифо-да бурда, њарчї зудтар ба таруфаиягона ба шабакаи ягонаи барќїњамроњ шуда, аз хориљ ба кишварбарќ ворид намоем. Дар чунин њолатњатто дар сурати таъхир афтоданибунёди НОБ-њои бузурге чун Роѓунмо метавонем барќи Русия ва Ќазо-ќистонро ба воситаи Ќирѓизистонворид намуда, мушкилоти мардумихудро сабуктар кунем ва кишвара-монро аз асри сангину нангин баасри муосир баргардонем. Вагарнановобаста ба он ки мардуми азият-пешаи мо дар чї њол ќарор дорад,мансабдорони мо барќро ба Афѓо-нистон интиќол медињанду мо худдањсолањои дигар бебарќ мемонем.Бовар намекунед?

Далел меорам. Роњбарияти "Ба-рќи тољик" изњор дошт, ки моњи но-ябр бинобар он ки бўњрони энерге-тикї дар кишвар оѓоз ёфт, интиќо-ли барќ ба Афѓонистон ќатъ кадашуд ва танњо меъёре барои надуз-дидани симњо интиќол дода меша-ваду халос. Вале кумитаи омориназди президенти кишвар бори ди-гар хабар дод, ки дар моњи январ То-љикистон ба Афѓонистон ба мабла-ги 1 миллион доллар барќ интиќолдод. Ин аљиб нест? Ба кї бовар ку-нем?

Алњол љуз интизорї чораи дигарнадорем. Интизор мешавем то њуку-мати кишвар ба мо боз чи ваъдаемедињаду бо кадом чормаѓзи пучкиссаи моро дар соњаи барќ таъминменамояд. Ба њар навъ то бањор семоњи дигар монд ва мо низ чун бу-зак умед ба бањору тобистон меку-нем.

Бузак бузак намур!Бањор наздик аст?

Оё таруфањои ягонаи барќї ва ё шабакаи ягонаи Иттињоди гумрукїТољикистонро аз бўњрони шадиди энергетикї наљот дода метавонад?

Акрами ХОЛИЌ

№39 (315), 19-уми декабри соли 2012 5

«Розњои пинњон»-иљаноби ИКС

Мат

лаб

и ин

гўш

а ан

деш

ањои

шах

сї б

уда,

м

етав

онад

бо

мав

ќеъ

и «Н

игоњ

» м

уѓой

ират

нам

ояд

.i

МИНБАРИ ФЕЙСБУКИЊОТибќи як пешгўии љанљолбарангез ва хурофотї аз сўи ќавми бостонии Мая, 21 декабри 2012

як давраи 5 њазору 125 - солаи мавсум ба «шумориши баланд» дар таќвими Моя ба поён мера-сад. Бо вуљуди ин ки марокизи илмї, аз љумла НАСА (National Aeronautics and Space Administration)бо ќотеият ин овозаи беасосро рад карданд, бисёре аз мардум дар Русия ва кишварњои дигар бањарос уфтодаанд. Рустам Сафаров, истифодабарандаи «Фейсбук» бо як њаяљон ин њафта чуниннавишт: «Девона шудан мумкин! Дирўз ваќти зўњр ба бозор даромадам. Он ќадар мардум зиёдбуд! Ва њама дар тањлука. Аксарият маводи ѓизоиро дар њаљми бузург мехариданд. Якеро дидамбо бачааш, ки аробаи пур аз халтаи маводи ѓизоиро мекашид. Пурсидам ин њама воњима бароичист? Ў дар посух гуфт: «Э ки медона 21 чї меша......» Як муаллимаи физикаи яке аз мактабњоишањр (тасаввур кунед, физика!) 2000 шамъ харидааст!» Ин коштаи Рустам Сафаров бањсњороасосан рўи ин суол барпо кард:

21-уми декабр "ќиёмат" мешавад?

Равшан Абдуллоев:- Ин љо чї гўем? Камтар ќуттии

зомбисозро тамошо бояд кард.Like· 2

Нуралї Раљабов:- Бале, воќеан девона шудан

мумкин аст! Ин мардум куљо раво-на аст? Like · 2

Рустам Сафаров:- Гап дар сари он аст, ки аз ќут-

тии зомбисозбаръакс сўњбат меку-нанд. Њатто видоролик сохтанд боисботњояш, ки рўзи 22 декабр њамамисли њамеша аз хоб мехезанд.Аммо бо ин вуљуд мардум кори худ-ро мекунанд. Like · 2

Олим Ширинов:- Барои ў 2 њазор шамъ барои 3

рўз чї даркор бошад, ё муаллимаифизика дар ин рўзњо тољир шуда-нист ))) Like · 7

Модератори Платформа:- Чаро Шумо дар бораи ў фик-

ри бад доред? Шояд ў дар ин серўз кўчаи худро рўшан карданист.))) Like · 4

Равшан Абдуллоев:- Кайфаш мепарад, агар ин

њама рух надињад. Худоё, ба мар-дум маѓз дењ. Like · 7

Нуралї Раљабов:- Шояд ин муаллима аз шамъњо

хатти махсуси парвозро омода ме-кунад, то дастгоњњои сайёрањоидигар ўро дар торикї дида, наљотдињанд))))) Like · 4

Як њангома аст ба хотири пур кардани эфирњои телевизиону радио васањифањои нашрияву маљаллањо. Аммо нек бингарем шояд хуб дарк кунем, кизиндагии мо дар Тољикистон танњо њамин њангома ва пур карданњо аст…

Фаридун Файзуллоев:- Э халќи содда. Ин хел чанд

бор фиреб хўрд мардум? Ёд доредовозаи заминљунбиро? Ња - ња - ња!Хандаовар! Like · 1

Ризич Акбарї:- Валлоњ, равем мо њам харид

кунем чї бало? Гуфтан намеша-вад, ягон чї шавад))) Like · 2

Мањмадулло Дўсматов:- Э мардум, њамааш дар дасти

Аллоњ мебошад. Бе ин овозањо њамњар сол зимистон дар Тољикистон"мрак" аст.

Шодмон Шодмонов:- Кї њаќ аст, пас аз 21-ум маъ-

лум мешавад...)) Like · 2Самвел Григорян:- Дааааа))))) хеле хандаовар))))Рустам Азизов:- Њељ чї хандаовар нест. Аз за-

бони ќањрамон Попанов мегўям: -Тавре шефи азизи мо мегўяд, даркори мо аз њама муњим худи реа-лизм - воќеият аст! Like · 2

Шариф Файзов:- Тољири њушёр, аз њисоби фур-

ўши шамъ бой шудан дорад. Like ·2

Фахриддин Холбек:- Як гапи аниќ гуфтан намеша-

вад. Гуфтан намешавад, ки он рўзкоре мешавад, ё намешавад.Илоњї, чизе нашавад. Аммо чуннамедонем, ки чї мешавад, бењта-раш тайёрї бинем. Њич чї нашавад

њам, лоаќал худамонро таскиндода, хотирљамъ мешавем, кикоре њам шавад, мо омода њас-тем. Хуб нест, ки њамаамон пагоњроњи бозорро пеш гирем? Њељ гапнашавад, њељ гап не. Њамон захи-раи дусоларо мекунем, ки рањба-рон њар сол маслињат медињанд.Њељ набошад дар чанд рўзи бебо-зорї, ки рўзњои иди Соли нав пешмеояд, чизе барои хўрдан дорем.Зиён намебинем. Аз њама муњим,мо бояд тайёр бошем. Њама бабозор ))) Like · 1

Фарид Ориён Балхї:- Боз мегўянд, ки Тољикистон

исломї мешавад. Охир, ин бидъ-ат аст. Ё ин тавр нест? Бахусус,ваќте маркази илмии амрикої -NASA (агар онњо воќеан худашонба Ќиёмат бовар доранд) мегўяд,бояд дар бораи он фикр кард, кињадаф аз пахши ин иттилоъ чист.Шояд амрикоињо эътиќоди диниимардуми љањонро месанљанд. Ёдар ин рўз ягон эксперименти ха-тарнок ва дањшатангезеро гуза-ронда, онро Ќиёмат унвон меку-нанд. Агар њамин тавр аст, боядба зудї ба он муаллимаи физикамурољиат кунед. Шояд чизеро ме-донед, вале намегўяд, то ўро инљо ба масхара накашем. Шўхї ме-кунам, албатта.

Абўалї Некрўзов:- Њељ кас натарсад! Ба ин на-

здикињо дунё ба охир намерасад.Ќиёмат ё ба охиррасии дунё ни-шона дорад, ки алњол мушоњиданамешавад. Дар ин бора дар ки-тоби муќаддаси осмонии Ќуръонишора шудааст. Баъдан боз якеаз нишонањои ќиёмат он аст, киаксари сокинони рўи замин мусул-мон мешаванд, ки инаш њам рўйнадодааст. Баъдан ба касе, ки баХудованд, ба китоби ў ба пайѓом-барону фариштагонаш ва рўзиЌиёмат имон овардааст, чї фарќдорад, ки дунё ба охир мерасад,ё намерасад? Хоњ - нохоњ як рўзфаро мерасад, вале рўзи 21-умидекабри соли 2012 не!

Бовар кунед, њоло дар Тољикистон ду њизби нав пайдо шудаанд. Ман-субият ба онњо танњо дар њоле маълум карда мешавад, ки аз ин ё оннафар мепурсед: «Шумо Соли навро љашн мегиред?» «Ња», гўед њамдар бало мемонед, «не» гўед њам. Агар «ња» гўед, наузамбиллоњ, кофирњукм накунанд давлати калон. «Не» гўед, шуморо «фанатик» меноманд.Хулоса, љомиа ба «солинавпарастон» ва «антисолинавињо» таќсим шу-дааст. Ин њоло дарди бахайр! «Намедонам», њатто «дар ин бора фикрнакардаам» њам гўед, дар бало мемонед. Таги шакку шубња ќарор меги-ред, ба истилоњ «под подозрени». Дарњол ангушти ишора сўятон меша-вад: «ин аниќ кофир аст!» - мегўянд «антисолинавињо» ва табиист: «инфанатик аст!» - мегўянд «солинавпарастон».

Хулоса, Соли нав як чизи «чатоќ» шуда истодааст, ё мо «чатоќ» ме-шавем. Солњои 90 ин бањс аслан набуд. Ибтидои солњои 2000 кам - камдар ин бора «фуш - фуш» мекарданд. Баъдтар дар мањфилњо мегуфтагїшуданд. Ана, акнун мардони ѓайратманде пайдо шудаанд, ки як бањсросар мекунанду ба «аќибгоњ» мераванд. Манзури ман Муњибуллоњи Ќур-бон нест. Он кас шояд намедонист, ки ин бањсаш ба ин дараља боз бањсиЊНИТ - ро ба майдон мекашад. Аммо бигзарем аз Муњибуллоњ ЌурбонуЊНИТ ин бањс њоло дар шабакањои иљтимої доман зада, њай бод-бодмешавад ва баррасињо њам чунон шўху шангу то ба љанг мекашанд, киљои гурезатро наёфта, номатро њам фаромўш мекунї. Њай мезананд ба-чањо каллаву пўст. Намедонї кистанд, аз куљоянд, аммо њар чї ба дањо-нашон омад мегўянду њар чї ба сарашон занад, менависанд. Ана, дарчунин њолат муайян кардани љараёнњои фикрї ё аќидањои њизбї дарТољикистон маълум мешаванд. Барои ин кадом як хадамоти махсус,«доброволтсо» ва њатто тири «охотник» њам даркор нест. Њама да-лелњо рўи каф меоянду мешавад каф ба каф соид… Аммо!

Чаро њар сол бањси Соли нав пайдо мешавад? Ва дар як муддатикўтоњ - то 1 январ. Пас ин бањс фаромўш мешаваду њангоми Наврўзагар дили бедилон касе онро ба хотир њам орад. То соли оянда! Валеяк нуктаро дарк кардан мумкин аст: њадаф аз ин бањсњо то љое таъ-сир расондан ба тасмимњои солинавии њукумат аст. «Антисолина-вињо» мехоњанд исбот кунанд, ки ин иди тољикону мусалмонон нест.Динро ба миён мекашанд, миллатро, аќидаро, њар чї далеле дорандрўи дастурхони андешањо мерезанд. Њама ба он хотир, ки њукуматромўтаќоид кунанд, то аз љашни Соли нав даст кашад. Ин њамларо гўё«солинавпарастон» мунтазир њастанд, ки ба «тирандозї» мегузаранд.Аљоиб ин аст, ки онњо ягон далели мувассаќе барои исботи он киСоли нав моли тољику мусалмон аст, надоранд. Мегўянд, ки Солинав ба дин рабте надорад ва намегўянд, ки як љашни сирф комму-нистї - русї аст ва муњофизони фарњанги рус бо дандон аз ин љашнњимоят мекунанд. Хуб, мо њам чизе намегўем, дилатон љашн гиред,гиред, нагиред, на. Тасмими њар кас бо худи ўст.

Ва… мисли солњои пешин боз њукумати шањри Душанбе эълонмедорад, ки Соли навро бо шукуњу тантана љашн мегирад. Ва њаммегирад бо карнаю сурнай. Намедонам аз ин чї бурду бохтест њуку-матро. Худашон медонанду Худо. Шояд дар кадом як кишвари дурин амал кадом як марказњои ќабули ќарорро хуш меояд. Аљобат њамнадорад, ки тасмимњо дар Тољикистон бояд ќабл аз њама дар беру-нњо хуш оянд.

Пас аз шаби 31 декабр дар кўчањои Душанбе бо тракторњо ши-шањои «шампански» - ву «водка» мекашонанд. Бо њамин бањси Солинав њам ба охир мерасад! Чун њар бањсе, ки дар Тољикистон сар ме-занад, гўё як тарње буд, ки бо њамин хулоса мешавад.

Аммо баъд. Як касе нест, ки оддї ва тољикона бигўяд: дигар корнадоред? Он ваќтеро, ки љон канда барои тиќ - тиќи клавиатураи ком-пютер мезанед, барои як кори хуб сарф кунед, намешавад?

Инро ба кї мегўї?Усули зиндагии навтољикист, ки бояд дар пешорўи мушкилот мар-

думро бо бањсњои беарзиш машѓул дорї. Ва ба љое нарасї…

Соли нави «чатоќ»

Ба андешаи Шумо Њукумати Тољикистон њам ба истеъфо равад?Ёќуби САИД, рўзноманигор:- ЊА. Ба истеъфо биравад. Аз ин вазиру раисњои беамал ё камамал, ки њар

рўзи дар мансаб буданашон, эњтимолан як сол Тољикистонро ба ќафо мекашад,якбора халос шудан бењтар. Сарфи назар аз он, ки дар соли оянда интихоботираёсатиљумњурї дар назар аст ва баъд аз эълони натиљаи интихобот раисљумњуритозаинтихоб њатман њукуматро ба истъеъфо хоњад фиристод, њарчи барваќттар аззаљри ин мансабдорон рањо шавем, њамон андоза бурд хоњем кард. Ба онњое, кибовар доранд, агар њукумат ба якборагї истеъфо биравад, пайдо кардани ин теъ-дод вазиру раис кори душворе хоњад буд, посух чунин аст: њукумате, ки натавонистдар 20 сол њадди аќал 20 кадри шоиста тарбия кунад, бояд њич шанси дигаребарои боќї мондан надошта бошад. Вазиру раису рањбарони мо њама кадрњоиШўравї њастанд. Бовар дорам садњо нафар афроди шоиста дар љомеаи мо мављ-уданд, ки аз ўњдаи идораи кишвар аз вазиру раисони имрўза дида бењтару хубтармебароянд.

Фарњод НИДОЕВ, омўзгор:- НА, ман розї нестам, ки њукумати Тољикистон ба истеъфо равад. Дар љала-

саи парлумони Украина вакилон бо њам бањс мекунанд ва баъзан ваќт бо њаммушту гиребон мешаванд. Дар парлумони мо агар нафари аввал чизеро пешни-њод кард, бояд њама бо як овоз «њо» гўянд. Аз тарафи дигар, мо тољикон ба мутеъбудан одат кардаем ва нав ќомати хамгаштаи худро ќариб рост карда истодаем,гарчанде, ки кишварњои абарќудрат намехоњанд, ки мо пеш равем ва бо њар роњувасила фишори худро мерасонанд. Мо низ бояд ба њамаи ин тобовар бошем ваба суханони адуи худ бояд гўш надињем. Агар имрўз мо худро бар ќиболи Украи-на ё Русияву дигар кишвар монему ба истеъфо фиристем, пас нафарони навомада то љои худро барои худ муваффаќ менамоянд, ки аз байн чанд соли дигарсипарї мешавад. Хизмати њамин мардони бовиљдон буд, ки моро оламиён ши-нохтанд ва эътироф карданд. Ба истеъфо равон кардани њукумат њоло 4 - 5 солидигар боќї мондааст.

3-юми декабр бо амри рањбари Украина њукумати ин кишвар ба истеъфо рафт. Њатто сарвазири Украина ариза навиштааст, ки ўро рухсат дињанд,то корро љамъбаст намояд. Дар Тољикистон њам аз ноўњдабароии њукумат зиёд мегўянд ва бархе ба сарвазир, ки синаш ба нафаќа расидааст, њамишора мекунанд. Аммо дар љаласањои салонаи њукумат танњо љойивазнамоии кадрњо ба назар мехўрад. Як гуруњ барои ба истеъфо рафтани њуку-мати кунунї муќобил њастанд ва мегўянд, мењнати шоёни ин фидоињо буд, ки мо ба ин дараља расидем ва онњо чашми сер доранд. Гурўњи дигар иниддаоро рад карда мегўянд, ки ин тим кишварро аз мушкилот бароварда натавонист. Онњо мегўянд, ин «абармардон» дар 20 сол натавонистанд, киба љои худ дигаронро тарбия кунанд, пас онњо бояд ба истеъфо раванд. Вобаста ба ин «Нигоњ» пурсид:

№39 (315), 19-уми декабри соли 20126

НАЌЛИ МУЗОФОТЇ

Њар моњ пули фонд ба микдори 12сомонїпардохт менамоям, вале намедонам барои чї

чизњо маблаѓ сарф карда мешавад.

вагии духтараш 22 сомонї пар-дохт менамояд.

Дар бархе мактабњо мафњуми"барои дарсњои иловагї" вуљуддошта бошад, дар дигар макта-бњо мафњуми "пули фонд" вуљуддорад. Дар бештари мактабњоишањри Чкалов мањз ин гуна маф-њум ба чашм мерасад. Яке аз во-лидайни мактаби миёнаи умумии№ 3-и шањри Чкалов, ки худро Га-вњар муаррифї кард, гуфт:

- Њар моњ пули фонд ба мик-дори 12сомонї пардохт менамо-ям, вале намедонам барои чї чи-зњо маблаѓ сарф карда мешавад.

барои таъмири мактаб низ маб-лаѓ пардохт мекунем.

КЇ АЙБДОР ?Мувофиќи Сарќонуни Тољи-

кистон гирифтани маълумотимиёна ройгон аст. Дар ин бораФайзулло Файзиев гуфт, яке азсабабњои пастравии сатњи дони-ши хонандагон ин пеш аз њамаба донишгоњњои олии кишвар до-хил шудани хонандагони камса-вод, фасод дар донишгоњњо аст.

- Њамаи ин ба он оварда ра-сонидааст, ки ќисми зиёди хонан-дагон боварї ба адолат дар до-

"Тим-мї, натим-мї"

Афзал БОСОЛИЕВ

- Њукумат ќудрате надорад, кимактабњоро бо лавозимоти мак-таби таъмин намояд ва мо маљ-бурем, ки буљети мактабро азњисоби кисаи волидайн пур намо-ем, - гуфт зимни суњбат директо-ри мактаби миёнаи умумии №26Файзулло Файзиев. Дар идомаисуњбат ў ќайд намуд, ки мањз азњамин сабаб имрўз омўзгоронобруву эътибори худро дар наздиволидайн аз даст додаанд.

Бино ба гуфти сарвари раё-сати маорифи вилояти Суѓд Сай-фулло Рањматов, шурўъ аз соли2005 то соли 2007 мактабњои ми-ёна ба маблаѓгузории сарикасїгузаштанд. Вай афзуд:

- Барои њар як хонандаи мак-таби миёна 327 сомонї бар зам-ми ин барои њар як мактаб 60. 604сомонї људо мегардад.

Маблаѓњои људошуда оё бамактабњо мерасанд ? Барои по-сух ба ин суол аз якчанд макта-бњои вилоят дидан намудем.

- Имрўз аз њисоби хонандагонбуљети мактаб пур мешавад. Бамиќдори миёна аз 10 то 30 со-монї маблаѓ пардохт мекунанд,- мегўяд як муаллими мактаб. -Мактаби мо аз оѓози соли хонишинљониб аз хонандагон маблаѓенагирифтааст.

Аммо як хонандаи синфи 7дар суњбат ба мо гуфт, ки њар моњ20 сомонї пардохт менамоем:

- Тим-мї, натим-мї, гуфтафикр мекунем, лекин маљбур, кидињем.

Агар сарвари ин мактаб ба ги-рифтани маблаѓ аз хонандагониќрор нашуда бошад, пас сарва-ри мактаби №12 -и шањри Хуљандчунин гуфт:

- Бале аз њисоби хонандагонба суратњисоби мактаби мо маб-лаѓ ворид мешавад. Он танњо ба-рои дарсњои иловагї пардохт ме-шаваду халос.

Вале бояд гуфт, ки гирифта-ни маблаг аз хонандагони макта-би миёна бо њар роње, ки набо-шад манъ аст, зеро мањз дарЌонуни Љумњурии Тољикистон,дар моддаи 41-уми он гуфта шу-дааст, ки "њар шахс њуќуќ ба тањ-сил дорад. Таълими умумииасосї њатмист. Давлат таълимиумумии асосии њатмии ройгон-ро дар муассисањои давлатї ка-фолат медињад". Аммо имрўз бафаъолияти мактабњо ва на фа-

нишгоњро надоранд. "Мехонам,чї мешавам", - мегўянд.

Пўшида нест, ки сатњи дони-ши хонандагони мактабњои Тољи-кистон нигаронкунанда аст. Аз са-баби нарасидани маблаѓњои бу-љавї волидайн ба таври кўмак-пулї пардохт мекунанд ва бароибаланд бардоштани сатњи дони-

Моддаи 41- и Сарќонуни Тољикистон эътибор дорад?

ќат дар вилояти Суѓд назар кар-да, метавон хулоса кард, ки мод-даи мазкур то љое эътибори худ-ро гум кардааст.

Имрўз вобаста ба шаклоњоимактаб маблаѓи пардохтшудафарќ мекунад. Як модар, ки но-машро бо хоњишаш зикр намеку-нем, гуфт, ки барои дарсњои ило-

Ман зид нестам. Зиёдтар њамгўянд, медињам. Аммо боз ме-бинї, ки синфхонањо бо восита-њову лавозимоти мактабї таъминнестанд. Антисанитария низ баталабот љавобгў нест. Барои инниз маблаѓї иловаги талаб ме-кунанд, ки 1 сомониро ташкил ме-кунад. Bа илова бар ин, њар сол

Дар Љиргатол ду халќ номаълум,ки аз кадомин асрњо ба ин тарафомехта шудаанд. Њарду миллат боњамдигар робитањои хешовандї пай-до карда, воќеан дўстона доранд.Анъаноте ин љо роиљ шудаанд, кихоси ин ё он халќ нест, балки махсу-си љиргатолињост. Як мардумшинос(этнограф)-е аз Олмон ин падидародар љањон нодир хонда буд, яънеомезиши расму оинњои ду халќ якфарњанги тамоман навро ба вуљудовардааст. Аммо њоло на дар инбора.

Аз арўсдуздї дар Љиргатол мег-ўем, ки хоси ќирѓизњо аст. Аксарандилдодањо ваќте норизоиятии воли-дайни духтарро мебинанд, дасти њамгирифта, мегурезанд. Баъд никоњионњо баста мешавад ва ба хушбахтїмерасанд. Дар Ќирѓизистон њамарў-за аз матбуот мехонем, ки бо арўс-дуздї мубориза мебаранд, парлумо-нињояшон дар ин фикранд, ки чї тураз ин падидаи асримиёнагї дар асри21 халос шаванд. Њоло духтар, кидуздида мешавад, назари дигар базиндагї дорад, яъне дўстдошта до-рад ва агар як љавони дигар ўро дуз-дад, маљбур зани ў мешавад. Хул-лас, анъана аз хушбахтї ба бадбахтїтабдил ёфта, таќдирсоз не, таќ-дирсўз шудааст.

Вале аљоиботро бинед, ки дарЉиргатол ин анъанаи њамсояњои ќир-ѓиз ба тољикон хуш омадаасту онњоњам ба арўсдуздї даст задаанд. Пар-вандањои љиної низ боз, аммо боризоияти љонибњо баста шудаанд.Солњои нооромињо арўсдуздї дарављ буд. Мардум хотироту ёддош-тњои аљиб доранд. Боре бо маслињатгурўње аз љўрањо барои рафиќашондухтареро медузиданд. Аз шабниши-ние он духтарро аз байни дугонањо-яш кашида мебароранд. Чун солњоиљанги шањрвандї буду мошини са-букрав кам, онњо нафареро пул дода,бо аспу аробааш дар масофаи дур-тар аз хонаи шабнишинї ќарор ме-дињанд. Ваќте духтарро кашон-кашонмеоранд, мебинанд, ки аспу аробабо соњибаш нест. Ноилољ монда, дух-тарро рањо мекунанд. Баъди чандваќт хешовандони духтар як ќисмион писаронро дошта, мурданї меза-нанд. Духтар ба дигар кас ба шавњ-ар мебароянд.

Солњои охир арўсдуздињо ањёнба назар мерасанд. Шояд аз тарсиќонун ё огоњии духтарон аз њуќуќњоихуд бошад.

Фирдавси НИЗОМ

Арўсдуздї дарЉиргатол

ши хонандагон дарсњои иловагиипулакї гузаронида мешавад.

Масъалаи дигари нигаронку-нанда - маоши омўзгорон аст.Њарчанд њар сол фоизи маошиомўзгоронро баланд бардорандњам, бо боло рафтани нарху навомаошашон ночиз мешавад. Ма-оши баландтарине, ки омўзгоримрўз дар Тољикистон мегирад,ба ќавли манобеъи мо, 450 сомо-ниро ташкил мекунад. Як халтаорд њудуди 150 сомонї аст.

Зайнура ГУЛБЕКОВА,Комрони АСЛОН,

Хуљанд

№39 (315), 19-уми декабри соли 2012 7Маъмулан дар кишварњои демократї ин бењтарин силоњест, ки давлат худро азвазирони ноўњдабаро пок месозад. Вале дар мамолики тоталитарї баръакс, дањони ингуна созмонњоро мебанданд, то сиррашон муддати дигар пўшида монад.

Замоне, ки созмони "Ампаро"дар шањри Хуљанд аз аввалин му-рофиаи додгоњї маѓлуб беруномад, як дўсти хеле хуб ва њамќа-лами арљмандам, ки дар як на-шрияи давлатї кор мекунад, њар-чанд аз иќдом нохушнуд буд, валешеваи бархўрди маќомотро ситоишкард ва гуфт, мушовирон машва-рати оќилона доданд ва акнун "Ам-паро" бо вуљуди талошњо нахоњадтавонист ин иттињомро аз худ дуркунад. Њољат ба бањс набуд ва ме-донистам, ки сарнавишти "Ампаро"-ву "говсуд"-њои гуруњии ваќтњоиахир яканд. Ва боз медонистам, кимаќомоти судии мо то куљо муста-ќиланд. Аз ин рў, кўтоњ посух додам:њоло маълум нест, ки ин мољаро бакуљо мекашад ва мунтазир боядбуд, то ќазия рушантар шавад.

Аз миён њудудан якуним моњгузашт. Пашшае, ки бо фил мељан-гиду ба назар мерасид, маѓлуб шу-дааст, њоло ба сарнавишти нав рўба рў мешавад. Судњо ва умуманба ќавли њамќаламам "мушовирон"коре карданд, ки "Ампаро" на танњодар кишвар, балки дар хориља њаммаъруфият пайдо кард. 25 октябраввалин шуда Созмони Дидбонињуќуќи башар - Human Rights Watch,ки маќари он дар ИМА мебошад ваяке аз бонуфузтарин созмонњоест,ки дар бештар аз 70 кишвари оламнамояндагї дорад, иќдоми додгоњ-ро "зарбае ба љомеаи мадании То-љикистон" номид. Масъули он дарАврупову Осиёи Марказї ЊюУилямсон дар амали судяњо рангубўи сиёсиро дид ва гуфт: "ин њукмдањони кормандони созмонро дармасъалањои муњиме, назири шика-нља ва наќзи њуќуќи даъватшаван-дагон баст. Ин ќадаме ба аќиб дармасъалаи њуќуќи инсон дар Тољи-кистон аст".

То љое огоњем, назари ин со-змон ба назари давлати Амрикомувофиќат мекунад ва аз мавзеъ-гирии он маълум буд, ки масъалачандон кўчак њам нест. Дере нагу-зашта Иттињодияи Аврупо иниќдомро мањкум намуд ва баъданСозмони Авфи байналмилал, ки азЛондон фаъолият мебарад ва якеаз маъруфтарин ташкилотњоиљањонист, хостори идомаи фаъоли-яти "Ампаро" шуд.

29 ноябр Кэтрин Эштон, намо-яндаи олии Иттињодияи Аврупо дарумури хориљї пас аз мулоќот боЭмомалї Рањмон, президенти То-љикистон мўњтавои сўњбаташро бахабарнигорон баён карда, гуфт, киАврупо аз ислоњоти сиёсї дар То-љикистон, бахусус таъмини волои-яти ќонун, риояи њуќуќи инсон, дош-тани як љомеаи ќавии шањрвандїпуштибонї мекунад. Вай дар инамр наќши созмонњоеро назири Со-змони њуќуќшиносони љавон "Ампа-ро" муњим донист. Аз изњороти ў ба-ромад, ки бо президенти Тољикис-тон дар бораи "Ампаро" њам сўњбаткардааст.

Ва нињоят рўзии 12 декабрИёлоти Муттањидаи Амрико аз њуку-мати Тољикистон талаб кард, ки баидомаи фаъолияти созмони љамъ-иятии "Ампаро" рухсат дињад. Дарин бора расман Иен Келли, намо-яндаи доимии ин кишвар дар Со-змони амният ва њамкории Авруподар як љаласае, ки дар Вена доир

демократия омўзад. Ин дар њолест,ки мо худ метавонистем ба хотирирушди љомеаи шањрвандї ва ис-лоњи камбудињои ошкоршуда дарартиш, ки посбони њамин љомеа аст,"Ампаро"-ро на танњо намебастем,балки аз фаъолияти он пуштибонїменамудем. Вале мутаассифона,чунин нашуд ва бояд чунин наме-шуд. Зеро "Ампаро" акнун даст бафош кардани асроре зад, ки дав-лат ногузир буд ба њар иќдомаш во-куниш нишон дињад. Маъмулан даркишварњои демократї ин бењтаринсилоњест, ки давлат худро аз вази-рони ноўњдабаро пок месозад. Валедар мамолики тоталитарї баръакс,дањони ин гуна созмонњоро мебан-данд, то сиррашон муддати дигарпўшида монад.

Мутаассифам, аммо мехоњамин нуктаро њам ёдрас кунам: судњоиТољикистон њанўз худро дар оѓозисадаи 20 мебинанд, ваќте њокимо-

ни Шўравї мегуфтанд, ки одам буд,мушкил буд, одам нест, мушкил њамнест. Ва гумон мекунанд бо мањкумкардани "Ампаро" асрори даъват-шавандањову артиш пинњон мемо-над. Аз сўи дигар, хеле ин субњ дил-гир шудам, ваќте ба хулоса раси-дам, ки додгоњи Хуљанд дигар ногу-зир аст ба њар навње ќарорашродигар кунад. Зеро акнун иќрор њамбояд шуд, ки баррасии "Ампаро"касбї сурат нагирифт, балки ин"Ампаро" аст, ки аз мазлумияти худдар љомеаи Тољикистон оламиёнроово кард. Ва бовар кунед, ин оламњар чї њам бошад садои мазлумон-ро мешунавад. Ин моем, ки садњомањбусамонро латукўбу ба худку-шињо водор месозанд, вале бо чаш-мони пўшида такзиб мекунем, ки"шиканља њаст, вале кам". Аммо ин"кам" њамарўза эътирозњоро афзунмекунад, вале мо боз њам намеби-нем, зеро њар ќадар зиёд бошад,

Хонандагони арљманд! Аз ин шумора ба баъд "Нигоњ" тасмимгирифт як силсила маводро дар мавзўи "Њушдорњои аёну ноаёнба њукумати Тољикистон" нашр кунад. Њадаф аз онњо рўшноїандохтан ба раванду њодисањоест, ки дар доирањои болоїмекўшанд пинњон доранд, аммо дар зимн тањдиду паёмадњоиногуворе ба оянда ва рушди демократиии Тољикистон доранд,њам аз лињози иќтисодї ва њам сиёсї. Ба хотири дифоъ азманофеъи миллї "Нигоњ" зарур намедонад, ки ба онњо чашмпўшида шавад.

"Ампаро": љанги пашшабо фил идома дорад

Дипломи судяњои тољикро кї мегирад?дар чашми додситонњои мо "кам"менамояд. Агар додситон инро на-бинад, пас кї бубинад?

Яќинан, "Ампаро" ба фаъолия-ти худ идома хоњад дод, чун дод-гоњ њам ногузир аст дар ќарори худтаљдиди назар кунад. Дар охиринсўњбате, ки бо раиси ин созмон Дил-рабо Самадова доштам, эњсос кар-дам, ки ба пирўзии созмонаш дармурофиаи такрорї тибќи аризаикассатсионї сахт бовар дорад, кигуфт: "Албатта, мо умедворем, киин бор ба манфиати мо њал меша-вад. Адолатона, дар асоси ќонун,на танњо бо дастгирии ташкилотњоихориљї".

Зарфи ду сол судњо ончунондар эълони њукм ноадолатонавушитобзада буданд, ки ба љои онњоПрезидентро лозим меомад дарназди созмонњои байналмилалїсурх шавад, зеро масъул ва кафи-ли озодињои шањрвандї мањз ўст.

шуда буд, изњори назар намуд. На-мояндаи ваколатдори давлати Ам-рико дар лањни гуфтори худ хелеќотеътар буд ва на хоњиш, балкиталаб мекард, ки њукумат ба "Ам-паро" иљозаи фаъолият дињад. Вабоз таъкид кард, ки акнун њукуматиТољикистон ба таањњудоти худ пой-банд бошад ва ба мањдудсозиифаъолияти созмонњои љамъиятїхотима бахшад.

Чун як шањрванд хеле мутаас-сифам, ки аз хориљ дахолат меку-нанд, зеро мо заъфи худро наме-бинем, камбудињои худро акнунмаљбурем бо дурбини дигарон би-нем ва ислоњ кунем. Одат кардем,ки амрикоие ё инглисе ба мо дарси

Судяи Хуљанд ё Курѓонтеппаро чїкор, ки ќарораш чї аксуламале бадунбол хоњад дошт. Мољарои хала-бонњои рус њељ фаромўш намеша-вад, ваќте судя худро ќањрамон ме-тарошид, ки русеро њабс кардааст.Вале ваќте фишорро дид, чї кард,њама дидем.

Ростї, ин сатрњоро менависа-му шармам меояд. Аз касбиятиинсонњое, ки 5 сол дарси њуќуќомўхтанду ба чунин иштибоњотидаѓали сиёсї роњ медињанд. Вањамон ќиссаи "Лањзањои гуворо"ба ёдам мерасад, ки донишљўисобиќ ба ин натиља мерасад, кивай-ку пули тањсилро ба дониш-гоњ пардохт, панљ солро пуштисар кард, вале дониш наёмухт.Акнун мебояд дипломро баргар-донад ва пулњояшро бозпас ги-рад. Аммо дипломи судяњои то-љикро магар касе бозпас меги-рад?

-агар масъалаи Шумо дар суд баррасї мешавад; -агар коратон ба прокуратура афтодааст; -агар бо маќомоти милитса, гумрук, андоз ва монанди инњо мушкилот доред; -агар мушкили Шуморо раиси љамоат, ноњия ва ё шањру вилоят нодида мегиранд; -умуман, агар итминон доред, ки мушкили Шумо бидуни дахолати журналистони касбї ва нашрияи бонуфуз њал намегардад,

ба

мурољиат намоед. Журналистон ва мутахассисони љалбкардаи мо мо омодаанд, ки дар асоси талаботи ќонунњои амалкунанда ба осон гардидани мушкили Шумо мусоидат намоянд.

Агентии тадќиќоти журналистии «Нигоњ»

Тадќиќоти журналистї роњи њалли мушкилоти шумо!

СУРОЃАИ МО: ш. Душанбе, кўчаи Носирљон Маъсумї, хонаи 3 ; Шуморањои телефонї: 600 80 38; 93-520-99-64

Биёед, мушкилатонро њамроњ њал намоем!

№39 (315), 19-уми декабри соли 20128Ман тољик њастам, тољикистонї њастам, њамин ватан аз они ман аст. Ва ман ин ватанро ва ин миллат-

ро ба касе муќобил нагузошта пеш бурдан мехоњам. Ва ман мехоњам, ки мардуми тољик ва тољикис-

тонї дар ин ватан, муътадил ва агар ба истилоњи халќї гўем, одамвор зиндагї карда тавонад.

Бунёди "Муколамаи тамадду-нњо" як созмони навбунёдииљтимоист, ки њадаф дорадњодисањои муњими рухдода дарзамони истиќлолияти Тољикис-тон, аз љумла љанги шањрвандї,њаќиќати сулњи тољикон, равандибарќарории баъдиљангї вамуносибати байни гурўњњоигуногуни иљтимої ва ањзобисиёсии ин кишварро мавридипажўњиши илмии холисона ќарорбидињад.

Муассиси ин Фонд, дониш-манди тољик, Иброњими Усмон,собиќ мушовири давлатиипрезиденти Тољикистон, узвињайати музокиротии љонибидавлат дар гуфтугўи тољикон дарзамони љанги дохилї ва узвиКомиссияи оштии миллииТољикистон мебошад. Суњбати мобо профессор аз интихоби рўзимуаррифї, барнома ва сиёсатњоифонди "Муколамаи тамаддунњо"оѓоз шуд....

- Љаноби Иброњими Усмон , чїзарурат буд барои ташкили чунинсозмон ва њадафи мењварии таъ-сиси он чист? Њадди аќал ѓайриодїменамуд, муаррифии ин гуна со-змон дар арафаи љашни Иљлосияи16-ум ё на?

- На, ин як кори муќаррариву одїаст. Одї ба ин маъно, ки ин Бунёд19-20 октябр сабти ном шуд ва як моњзарур омад, ки барои муаррифии онва эъломи ањдофи он омода биша-вем. 16-уми ноябрро барои он инти-хоб кардем, ки рўзи љумъа , рўзи кам-кории роњбарони васоити ахбори ом-маи Тољикистон аст. Азбаски мухота-би асосии Бунёди " Муколамаи тамад-дунњо" рўзноманигорон, олимњо, на-мояндањои созмонњои иљтимої, ањзо-би сиёсї ва умуман гурўњњои фикрїаст, ин рўзро мувофиќтар дарёфтем.Аслан хабар надоштам, ки дар ин рўзмаљлиси тантанавї баргузор меша-вад. Аз онки рўзи 19-и ноябр бахши-да ба иљлосияи 16 Шўрои олї дарЌасри Арбоб маљлиси идона доир ме-шавад, огоњї доштам. Зеро ин хел гап- гапњо буданд. Лекин дар бораи онки њамин гуна маљлис рўзи 16-ум дарДушанбе низ баргузор мешавад, њељгуна овоза набуд. Ва дигар ин ки азрўи одатњое, ки роиљ мебошад, маъ-мулан маљлисњои тантанавї як рўзќабл аз рўзи идњо гузаронида меша-ванд. Фарз кардем љаласае, ки бах-шида ба рўзи 9 сентябр - Иди истиќ-лолият баргузор мешавад, рўзи 8 сен-тябр, як рўз пештар иттифоќ меаф-тад. Яъне агар ин љаласа њам дар пой-тахт сурат мегирифт, гумон мерафт,тибќи њамин одат рўзе пештар баргу-зор мешуд. Барои њамин мо рўзи 16-умро барои муаррифии ин Бунёдэълон намудем. Яъне мувофиќат кар-дани маљлиси мо бо љаласаи бахши-да ба иљлосияи 16 тамоман тасодуфїаст. Ва ин љо њељ як муќобилагузорїљо надошт ва дар чунин фикр њам на-будем.

- Вале магар шумо дар ин дуљаласае, ки зикрашон рафт, дар Ду-шанбе ва Хуљанд даъват нашудабудед?

- Не. Ман аз хеле ваќтњост, ки баин гуна маљлисњо даъват намешавам.Ва ин як чизи табиї њам њаст. Табиїба ин маъно, ки маљлисњои расмииидњо ё љашнњо хусусияти расмї до-рад. Одамњое, ки дар маќомњо кормекунанд, ширкат меварзанд. Яънењатто сармуњаррири рўзномаи ѓайри-њукуматї њам маќом аст ва иштирокмекунад. Азбаски аз соли 2006 дарягон маќоми њукуматї расман кор на-мекунам, дуруст њам њаст, ки даъватнаменамоянд. Дар ин бора фикр њам

намекунам ва мунтазири он њам не-стам, ки маро даъват кунанд.

- Вале чун дар ин љаласањоњарфу сухан асосан аз сулњ ва сул-њофарї буд ва аз он ки шумо узвињайати музокиротї ва КОМ низ бу-дед, аз ин нигоњ ин суолро пеш гу-зоштам . Ба иттилоъатон расонам,ки хеле аз собиќадорони њукуматїниз дар ин љаласањо ширкат дош-танд.

- Ман вобаста ба ин пурсиш ду чизмегўям. Ман депутати Шўрои олии То-љикистон набудам. Яъне иштирокчиииљлосияи 16-и Шўрои олї набудам.Ваколати ман ба унвони вакили халќдар Маљлиси олї аз соли 1995 шурўъмешавад. Ин як тарафи масъала. Дув-вум. Иљлосияи 16-и Шўрои олї баљараёни музокироти сулњ камтар дахлдорад. Воќеан ягона љашне, ки маъ-мулан маро хабар мекунанд, инљашни рўзи Вањдат аст. Дар љашне,ки ба музокироти сулњ ва КОМ таал-луќ дорад, даъват мекунанд. Ман та-нњо як дафъа дар љаласаи тантана-вии бахшида ба иљлосияи 16 ширкаткардаам. Ин љашни таљлил аз 10-со-лагии иљлосияи мазкур буд, ки соли2002 дар Хуљанд доир шуд.

Ман он ваќт мушовири давлатиираиси љумњурї будам. Чун ваќти шур-ўи он ба замоне рост омад, ки њоловакили парламент будам, маро узвикомиссияи тадорукотии ин љашн да-ќиќтар бигўем, котиби он интихоб кар-да буданд. Китоберо њам бахшида баин сана бо тољикї, русї ва инглисї дарМаскав зери назари тањрири Мањмад-саийд Убайдуллоев чоп кардем ваман яке аз муаллифони он будам. Онваќт ба ман њам медали љашнї аз инљаласаро дода буданд. Ва чизи дигарин аст ки он ваќт дар раёсати љашндар ќасри Арбоб президент, сарвазир,раиси вилояти Суѓд ва ман нишастабудем. Яъне он ваќт ширкат доштам,чун асос низ барои ин мављуд буд.Њамчун узви Маљлис вориди комис-сияи ташкилии он шуда будам ва ваќ-те дар дастгоњ њам омадам, узвиятамнигоњ дошта шуд.

- Хуб баргардем ба масъалаи"Муколамаи тамаддунњо". Чаро чу-нин унвон додед созмони худро?

- Бисёр бародарон ба ин Бунёд бошубња менигаранд. Бо шубња ба онмаъно, ки ман чи мехоста бошам. Дарфањмиши ман ин як чизи бисёр оддїаст. Мутаассифона, ба он њадде, кимо аз он замони воќеањои сиёсии дав-рони љангу сулњ дур меравем, бањамон њад дар воситањои ахбориомма, суханњои нодуруст ва ѓалат, су-ханњои бофта зиёд мешаванд. Онњое,ки гуфтанашон љойиз аст ва њаќиќат-ро гуфта метавонанд, хомўшанд, ёкасе онњоро даъват намекунад ё гуф-тањои онњоро шунидан намехоњанд.Кўшишњои зиёди худи ман, ки нињо-дњои њукумат ва ё маќомот ба сабт

кардани он воќеот машѓул шаванд,иќдом намоянд, натиља надод. Дарчанд сўњбати мањофили иљтимої низин масъаларо дар миён гузоштам.Њар аз гоње, ки нафари аъзои КОМаз дунё мегузашт, афсўс мехўрдам,ки њарфу сухани ўро сабт карда на-тавонистем, нонавишта монд. Яке азмаќсадњои аслии ман ин аст, ки њаминвоќеањоро аз забони шоњидони воќе-иашон бинависам ва нигоњ дорам.Албатта, навиштану нигоњ доштандар љараёни он маљлисњое, ки мобаргузор менамоем, намешавад. Чунфурсати ин нишастњо танг аст. Валеният дорам, ки чун имконияти моддїпайдо шуд, ман сўњбати ин шахсият-њоро берун аз маљлисњо ду, се ё чорсоат сабт мекунам ва онро барои таъ-рих нигоњ хоњам дошт. Мо дар бораињељ як аз сањифаи таърихи худамонсабти пурра надорем. Барои њаминњам дар фазои илмиву сиёсии моовоза нисбат ба њаќиќат бартарї до-рад. Њаминро ман таѓйир додан ме-хостам. Чизи дигар. Руњияи бисёреаз зиёиёни тољик, ки як чизро дида-ву дониста, фањмидаву нофањмида,тањриф ва ё як чизи дигарро ба њаминтарз тавсиф мекунанд, ба ман маъќ-ул нест. Аз ин рў, ман мехоњам дарнишастњои "Муколамаи тамаддунњо"назарњо дар бораи воќеањои умдата-рини имрўз њам баён карда шаванд.Масалан, мо чї гуна бояд муносиба-ти худро бо љањони имрўза муайянкунем. Ва аз тарафи дигар, хоњем -нахоњем ба руњияи имрўзаи дохилимамлакат њам таваљљўњ кардан ме-хоњам, ки чї чиз моро бештар ба таш-виш меоварад. Чун мояи он ташвиш,бидуни шубња, ба тамаддунњо ба тар-зи тафаккурамон, ба тарзи фикрњоя-мон тааллуќ дорад. Ман мехоњам, китарзи фикрњоямон имрўза бошад, надирўза.

- Ба назаратон имрўз дар љомеачи ташвишњое вуљуд дорад?

- Бубинед, чаро мо аз сўњбатиГулрухсор нишасти аввали "Мукола-маи тамаддунњо"-ро оѓоз кардем?Барои он ки фањми масъалаи миллїаксарияти зиёиёни моро имрўз азњамдигар дар канор меандозад, на-здик намекунад, яъне фањмишимасъалаи миллї. Донистани он кимиллати мо кї аст, моро аз њамди-гар дур меандозад. Дар байни мољавонњои боаќли бисёре њастанд, кикї будани тољикро фањмидан наме-хоњанд. Лекин аслан гиред онњо бо-аќл њастанд. Ин њам як навъи фањ-миши тафаккури миллии мо аст. Ёчизи дигар. Тарзи зиндагии имрўзаимо нобаробарї аст. Мо аз давлатиОсиёи Миёна дида бештар ба Урдунмонанд шудаем.Тафовути аз њад зи-ёди миёни ќишри пойин ва боло.Ќишри миёна дар мо нонамоён шу-дааст. Ваќте якуякбора ду чизи бањамдигар муќобил пайдо шуд, мета-вонад натиљањои манфї дар муноси-батњои регионалї, дар муносибатњоимиллї, дар муносибатњои њукуматїба вуљуд биёрад. Ман мехоњам, инњолатро ба ќадре, ки дар ќудрати моњаст кам намоем ва дар танзимашяк сањме дошта бошем. Он гурўњеросарљамъ кардан мехоњам, ки худро яква ягона њисоб кунад. Яъне ман то-љик њастам, тољикистонї њастам,њамин ватан аз они ман аст. Ва манин ватанро ва ин миллатро ба касемуќобил нагузошта пеш бурдан ме-хоњам. Ва ман мехоњам, ки мардумитољик ва тољикистонї дар ин ватан,муътадил ва агар ба истилоњи халќїгўем, одамвор зиндагї карда таво-над. Одамвор зиндагї карда тавони-стан ин чї аст? Маоши муайяне дош-та бошанд, ки рўзгорашон осуда вањама чизе, ки барои зиндагї даркор

аст, дастрас бошад. Ва бо ќувваи худпайдо кардани ин њамаро мо дарсўњбатњо, дар бањсу муколамањои бай-ни њамдигар гуфта метавонем. Ва та-нњо дар њамин њолат бозгашт ба онљангу љидолњо номумкин мешавад.

- Чун муассиси ин Бунёд ода-ми дар ин њукумат кор карда ва азљониби он дар раванди сулњсозїширкат кардааст, мавќеи ў дарљамъбасти он чи ки сабт ва баќалам меоварад, натиљагирї меку-над, асар мегузорад ё хайр?

-Не. Аммо ман воќеан тарафдо-ри њукумати ќонуние њастам, ки дариљлосияи 16-ум сари кор омад. Ва дартањкими ин њукумат он ќадаре, ки ќуд-рат доштам иштирок кардам. Тараф-дори он аќида њастам, ки њаќиќати онзамонро ба таври дуруст гуфта таво-нам. Имрўз њам ваќте дар бораи онзамон гап мезанам, таќрибан њамонмавќееро дорам, ки доштам. Манинро таѓйир доданї њам нестам. Чун-ки ман њаќиќати худамро дорам. Валеман дар мањфил фикри худро ба сарињељ кас бор кардан намехоњам. Дармањфил ман танњо баранда њастам.Ман одамњоро ва сухангўро ва мењ-монњое, ки ўро гўш хоњанд кард, даъ-ват мекунам ва ба сухангў имкониятисўњбат кардан медињам, вале ман басухани ў чизе афзудан намехоњам.Њар касе, ки дар онљо њузур дорад ху-даш бардошт мекунад. Ман дарбардошту натиљагирї кардани онњотаъсир расонидан намехоњам. Намусбат ва на манфї. Агар зарур бо-шад дар охири суханронї монандионки ба дигарњо имконияти савол до-дан њаст, ман њам ду-се савол меди-њам. Албатта агар бар ин кор заруратэњсос шавад, дар ѓайри сурат ин њамлозим намешавад. Љамъбаст њам на-мекунам, ки ў њаќ аст ё њаќ нест. Љамъ-баст дар ихтиёри мардум аст. Албат-

Иброњим УСМОНОВ:"Мо бояд донем, дар сухани худ

Сўњбати ихтисосї бо профессор Иброњим

Ба њар андоза, ки мўњтољихидматгор бошем, ў бар мофармонраво хоњад буд.

Муњаммад ЊИЉОЗЇ

№39 (315), 19-уми декабри соли 2012 9Дар Русия агар 1 миллион тољик дошта бошем, онњо он љо њамчун тољик зиндагї намекунанд - њамчун

аштї, ѓармї, бадахшї, кўлобї, њисорї, файзободї зиндагї мекунанд. Яъне људо шуданд онњо. Мо ваќте

муколамаи тамаддунњо мегўем, гуфтан мехоњем, ки мо фалонљойї нестем, мо тољикистонї њастем.

та, он чи ки ман сабт карда ва аз онистифода мебарам, дар ќолаби фањ-миши ман баён мешавад. Вале њаркасе дигар њам, ки аз ин сабтњо исти-фода карда, чизе дар асоси он мена-висад, дар ќолаби фањмиши ў баёнхоњад шуд. Вале худи асли сабт ба-рои оянда дар њамон шакл боќї хо-њад монд

- Нахустин сўњбати "Муколамаитамаддунњо" бо Гулрухсор, шоириномвари мо доир шуд. Он чї гунапазируфта шуд?

- Аз вокунишњо ба он дар расо-нањо ва сомонањо огоњ шудам. Чизимусбаташ њам њаст, чизњои манфиибисёре њам дорад. Ба ман њам бисё-рињо савол доданд, ки чї зарурат буд,ки Гулрухсорро даъват кардам. Аф-роди зиёде њам изњори ташаккур кар-данд, ки Гулрухсорро даъват кардам.Чун ин сўњбати аввал буд, як чизромехоњам бигўям: Гулрухсор дар инмањфил як њарфи хубе гуфт, албат-та, аз нигоњи ман. Дар он ватане, кизиндагї бо гадої мегузарад, он ва-тан ба ман даркор нест. Вай нагуфт,ки Тољикистон барои ман даркор нест,низ нагуфт, ки дар Тољикистон ањво-ли мардум бад аст. Аммо вай муќо-били њамон шиорњое, ки гурўње аз зи-ёиёни мо пеш овардаанд, яъне биг-зор гадо бошам, вале дар ватан бо-шам (ва ин маъно њам баргирифта азадабиёти мо шояд классикї ва ё шоядхалќї ) сўњбат кард. Гулрухсор гуфт,не, ватан љоест, ки онљо одам боядроњат дошта бошад. Њамин њарфи

сўњбатњо доир намоем. Њамчунин боМуњиддин Кабирї ва шояд, агар розїшаванд, бо домулло Тўраљонзода вадонишманди маъруф ЊољимуњаммадУмаров низ. Барои чї бештар ин гунашахсиятњо ва чаро аудиторияи моасосан аз ањзоб ва матбуот иборатхоњад буд? Барои он ки онњо, яъненамояндагони ањзоб ва матбуот аз за-бони одамњое, ки бевосита дар инњодисањо ширкат доштанд, њаќиќат-ро фањманд ва њар гоње дар ин бораменависанд, бо ин њаќиќатњо муќои-са намоянд.

- Ба назари шумо, ба унвони якпажўњишгар ва як сиёсатшиносчаро беш аз пеш њукумат дар му-њити мањал мањдуд мешавад вабештар афроде канор зада меша-ванд, ки аз он мањал нестанд?

- Ман як гуфтаи халќиро мехоњамзикр намоям. Халќ мегўяд, ки ќаттол-тарин душман онест, ки замонедўстат буд. Чунки он дўстат медонад,ки ту кї њастиву чї њастї. Барои њаминмегўяд, ки кўшиш намо, дўстатро бе-гона нагардонї, душман насозї. Бамаънои тарсонидан нест, ин ба маъ-нои дуруст муносибат кардан аст.Албатта, он чи ки ман гуфтам ба маз-муни оддии ойилавї кор бурда меша-вад. Халќ њамеша дар сатњи худаш,дар сатњи ойила ќиёс мекунад, бо на-зардошти он ки ойила њамеша ячей-каи ибтидоии љомеа аст. Агар дарсатњи љамъият њам бингарем, њамаисиёсатмадорњо дар њамаи давру за-мон кўшидаанд, ки наздикони худро

да, ба ањли дарбор нишон медињад.Ба њар њол, онњое, ки љуръат доштанд,мепурсанд, ки чаро амри подшоњ серўз таъхир кард. Нушервон посух ме-дињад, ки ин се рўз барои он заруромад, ки ман ба модараш мебоист ме-фањмонидам, ки ё шоњиро бас кунамва ё амри шоњро иљро мекардам. Тофањмонидан њамин мўњлат гузашт.Вале дар назди ќонун њам онњое, кимуљозот мешаванд ва њам онњоеро,ки шоњ таќдир мекунад, баробаранд.Фањмиши халќи мо њамин гуна буд. Ёмисоли дигар. Дар Комиссияи оштиимиллї ман аз манфиати њукуматњимоят мекардам. Фармоне буд, кизоњиран начандон равшан буд. Ваќ-те ман аз он њимоят кардам, марњумљаноби Нурї гуфтанд, ки о, ин чи хелшуд, ки шумо як одами њаќиќатпарастњастед, аммо он чизеро, ки њоло мег-ўед, ба њаќиќати шумо чандон муво-фиќат намекунад. Ман њамон суханихалќиро ёдовар шудам, ки "зар ши-канад, вале сухани шоњ нашиканад".Яъне ваќте мо дар бораи фармонњо,ба кор мондан ва аз кор гирифтанњо,ранљидану наранљидани одамњо су-хан кардан мехоњем, бояд як меъёрвуљуд дошта бошад. Мо донистана-мон даркор аст, ки фармондињанда,фармонраво њамеша дар сухани худустувор њаст ё нест. Ва ин фармони ўба њама тааллуќ дорад ва ё ин ки ба-рои як гурўњ. Њама бояд иљро кунадва ё як гурўњи одамњо? Дар айни њолшумо дар бораи њукумат ва роњбари-яти Тољикистон гап мезанед. Пас,

ки чунин њолат пеш меояд. Вале ваќ-те ки гап дар бораи раванди сулњ вадар бораи онњое, ки дар ин равандсањм доштанд, меравад, њамин чиз-ро бигўям, ки барои мисол имсол дар15 - солагии љашни Вањдат АмирбекиАтобек, роњбари созмони "Лаъли Ба-дахшон"-ро дидам, ки гуфт, ўро даъ-ват кардаанд. Боз аз чанде дигар роњ-барони мухолифини пешин шунидам,ки даъват шудаанд ва ширкат њамкардаанд. Лекин чизи дигарро мехо-њам зикр кунам, ки агар дар чунинљашнњо аз ин нафарњо њамон ќадарбештар даъват ба амал оваранд,њамон ќадар нармї зиёд ва ќањруѓазаб камтар мешавад. Ман гумон ме-кунам, ки ин кор ба фоидаи љомеа ваба фоидаи њукумат њам мешавад,агар онњо камтар танќид шунавандудар чунин мањфилњо даъват шаванд.

- Вакилони ЊНИТ дар парлумонтарњи иловањо ба ќонуни интихо-боти президентро пешнињод кар-данд. Назари шумо чї аст, пази-руфта мешавад?

- Ба маљлис пешнињод карданилоиња њоло маънои ќабул шуданионро надорад. Ман гумон намекунамњар ончизе, ки онњо пешнињод кар-данд ба њамон шакл ќабул мешудабошад. Аммо аз муњтавои пешнињо-ди онњо огоњї надорам.

- Шумо чанд сол мушовиридавлатии президенти Тољикистонбудед. Њоло чї маслињат медињед,президент дар интихоботи ояндаширкат кунад, ё накунад?

ки фармонравоустувор њаст ё нест?"

дигар, чун мо як давраи љангро гуза-ронидем, мутаассифона, ба њамдигарбегона шудем. Он дўхту дўзњое, ки азсолњои 20 ва 30 сар карда будем вато солњои 90 идома дошт, дар давро-ни љанг ба кандашавї шурўъ карданд.Ва баъди љанг низ ба сабаби он ки якќисми зиёди мардуми Тољикистон ба-рои дарёфти ризќу рўзї берун аз киш-вар зиндагї мекунанд, ин кандашавїбоз вусъат ёфт. Дар Русия агар 1 мил-лион тољик дошта бошем, онњо он љоњамчун тољик зиндагї намекунанд -њамчун аштї, ѓармї, бадахшї, кўлобї,њисорї, файзободї зиндагї мекунанд.Яъне људо шуданд онњо. Мо ваќте му-коламаи тамаддунњо мегўем, гуфтанмехоњем, ки мо фалонљойї нестем, мотољикистонї њастем. Аз ин нуќтаи на-зар, боз ин муколама зарур аст. Агардар он љанг, дар он муњити љангї таќ-рибан нисф аз њудуди Тољикистоништирок дошт, дар раванди парокан-дашавии имрўза тамоми Тољикистоништирок дорад. Мардикор аз њамаиТољикистон њаст. Ва онњое, ки дар му-њољиратанд ва ба ѓайр аз он ки рўзисахту сангине дар мардикорї доранд,аз љињати маънавї њам зери таъсирќарор доранд. Гурўњњои гуногуни сиёсїба онњо таъсир мерасонанд. Масъа-лаи ба муњити миллї бозгардониданниз дар сўњбатњои "Муколамаи тамад-дунњо" бањсу баррасї хоњад шуд. Чундар онљо дўсту душмани нав пайдо ме-шавад. Баъзе аз онњоеро, ки мо азТољикистон истода душман мехонемонљо дўстони зиёд пайдо мекунанд. Ваё баъзе онњое, ки мо ин љо дўст мешу-морем, дар онљо мумкин душманїмекунанд. Инњоро аз чунин муњит бе-рун овардан даркор аст. Баъдан, вазъ-ияти имрўзаи Тољикистон ойилаи моровайрон кард. Дар Тољикистон ойилаимустаќили мукаммал рўз ба рўз кам-тар шуда истодааст. Ойилањои монимтаї, нимаойила шуда истодаанд.Яке аз њадафњои "Муколама" љилав-гирї аз футурравии ойилаи зебои му-каммали тољикона ва нигоњ доштанион њам њаст. Чун он њам тамаддун аства аз тамаддун берун буда наметаво-над. Чизи дигар. Љавонњои мо имрўзба чор, панљ гурўњ људо шудаанд. Манљавони яклухти тољикро барои худампайдо карда наметавонам. Нест имрўзчунин љавон. Нест ба кадом маъно?Як гурўњ аз љавонњои мо тафаккурипурраи аврупої доранд. Дар инљо зин-дагї мекунанд, аммо бо тафаккури ав-рупої. Аврупоии русї не, аврупоии ан-глисї, франсузї ва амрикої. Як гурўњљавонњои мо тафаккури тамоман но-маълуми ибтидоии динї доранд. Дин-ро нафањмида, дар бораи он фикр ме-кунанд. Аммо як гурўњ љавонњои мо во-ќеан тафаккури миллї доранд. Лекинкаманд. Як гурўњ, гурўњи калони љаво-нњои мо њељ тафаккур надоранд. Куљоекашед, њамон тараф рафтан меги-ранд. Онњоро истифода кардан бароињамаи ќуввањо осон аст. Чунки тарзитафаккури онњо ба аробакашї монандшудааст. Агар њамин тавр гуфтанљойиз аст, тарзи тафаккурашон ба аро-бакашиву ба гадої монанд шудааст.Аз онњо истифода кардани бегонањобисёр осон аст. Њадафи таблиѓи модар "Муколамаи тамаддунњо" кўмаккардан, ки инњоро аќалан тавонем азин њолат халос намоем. Тољикистон азљињати маънавї ва тарбия ба мурољи-ати бисёр љиддї ба ањолї ниёз дорад.Инро њукумат дар танњої иљро карданаметавонад, ё имконияти моддї на-дорад ва ё имконияти маънавиаш на-мерасад. "Муколамаи тамаддунњо" ёњар созмоне дигар , ки ба ин масоилтаваљљўњи хосса дорад, метавонад инхалоро пур кунад. Зимнан баъд аз на-шри хабарњо дар бораи таъсиси бу-нёди "Муколамаи тамаддунњо" бисё-ре аз нафарњо ин иќдомро дастгирїкарданд ва њатто дар байнашон ода-моне низ буданд, ки гуфтанд, омодањастем кўмак намоем. Мо суратњисо-би худро дар "Ориёнбонк" кушодем ваагар касе њам кўмак кард, мо бо мин-натдорї истифода мебарем ва ман инкорро на ба манфиати шахсии худам,балки барои љомеаи Тољикистон анљ-ом хоњам дод.

"Нигоњ"

Гулрухсорро иддае аз шунавандањова хонандањо ба гуфти русњо "наштик" ќабул карданд. Яъне бисёр бадард ќабул карданд, ки чи хел ту дармуќобили ватан гап мезанї? Аммо ўдар муќобили ватан гап назадааст. Инифодаи ў, ба фањмиши ман, ба муќо-били ватан набуд. Вай гуфтан мехо-њад, ки ватан он љоест, ки одам серупур зиндагї кунад. Њатто њамин гапиоддиро баъзењо дарк накарданд ва ёдарк кардан нахостанд. Пас, байни онкасоне, ки худро зиёї муаррифї кар-дан мехоњанд, нафароне њастанд, кишеъри моро намефањманд. Суханишоирона гуфташударо њамчун як чизиилмї ќабул мекунанд. Ман ба чунинхулоса омадам, ки баъзењо ѓаразнокбањо медињанд. Ва як коре њам, ки дарнишастњои "Муколама" анљом хоњемдод, ёд додану ёд гирифтани эњти-ром ба фикру аќидаи дигар аст.

- Њоло ният доред, ки њамингуна сўњбатњо бо кињо баргузор ша-вад?

- Ман мехостам, ки устод ТалбакНазаров, ки дар музокирот бисёр на-ќши барозанда доштанд, роњбар бу-данд, бародари азизи мо Сайид Са-лимов, ки аз фаъолони музокирот бу-данд, илољаш шавад, раиси МН Шу-курљон Зуњуров, ки дар оѓоз раёсатимузокиротро бар ўњда доштанд ва За-риф Ализодаро ба нишастњо љалб на-моем. Ман мехостам бо ширкати Ак-баршо Искандаров, ки таќрибан даршаш моњи замони Њукумати МуросоиМиллї роњбари Тољикистон буданд,бо Давлати Усмон, ки яке аз шахсия-тњои маъруфи мухолифини он замонбуд, бо Ќиёмиддини Ѓозї низ чуниннишастњоро баргузор намоям. Бароиравшанї андохтан ба њодисањои ав-вали солњои навадум бо Амирќул Ази-мов, бо Нурмуњаммад Табаров дарбораи њодисањои февралии соли 90

аз худ дур накунанд. Махсусан, онњо-еро, ки њамроњашон кор кардаанд,дур насозанд. Њоло шумо зикр кар-дед, ки одамњои мањалњои гуногун, кияк замон њамроњ фаъолият доштанд,канор зада шуданд. Ва ман дар инмаврид чї назар дорам? Агар синнусоли онњо корї буду берун андохташуданд, табиист, ки бархурд бо худ-ро мусбат ќабул намекунанд, дардили онњо чизе мемонад. Вале агардуздї карданд, вайронкориву ноду-руст рафтор карданд ва агар ба ва-зифае, ки доштанд, хиёнат карданд,манзурам хиёнати шахсиву дигар ди-гар не, гап сари љамъият аст ва агарба моли халќ чашм дўхтаву бароиинњо аз кор ронда шуда бошанд, њарќадар ки онњо норозї бошанд, аз инба давлат зарар нест. Чунки ин љо ме-тавонад бигўяд, ки барои ноўњдаба-рої, барои дуздї, барои хиёнат аз ва-зифа барканор кардам. Вале дарайни ваќт фарз кардем, як одами гу-ноњкардаро аз ноњияи Њисор аз вази-фа гирифтед, вале як нафари айничунин гуноњ содиркарда фарз кардемаз ноњияи Айнї ва Масчо асту ме-донї, ки солњои сол гуноњ кардаастуњоло њам кор мекунад ва барои оян-да њам имконияти кор кардан медињї,ин вазъиятро фањмидан душвор ме-шавад. Пас, савол пеш меояд, кифарќи ману фарќи вай дар чист? Ба-рои њамин асоси адл ин муносибатияксон ва якхела ба њама ва њама чизаст. Инљо як мисол меоварам аз клас-сиконамон. Нўшервон амр содиркард, ки барои хароб кардани зами-ни њамсоя аз тарафи чорпо соњиби онљавобгар хоњад шуд ва дасти онроќатъ мекунанд. Рўзе хабар расид, киаспи писараш замини фалониро ха-роб кардааст. Се рўз мегузарад њељнатиљае нест. Танњо дар рўзи сеюмдасти буридаи писарашро баровар-

фармоне, ки рањбарияти Тољикистонмедињад ва дар њама љо як хел тат-биќ мешуда бошад, аз ранљиданиодамњо набояд андеша кунад.

- Бубинед дар идомаи њаминсуол саволе дигар пеш омад. Чародар матбуоти расмї фаќат Тўра-љонзода, Кабирї, Зойиров ва чандкаси башумори дигар танќид ва ма-заммат мешаванд. Мусаллам аст,ки тасодуфї нест, дастурї аст. Ингуна рафтору кирдор дар руњияимардум ташвиш намеангезад, кичаро ва чаро њамеша ин афрод, кикадом маќому мансаб надоранд,пешравиву пасравии иќтисодикишвар, камиву баландии маош,таъмини барќу газ аз онњо вобас-та нест, бояд саркўб ва гоњо тањќ-ир њам бишаванд?

- Барои ман њам танќиди нобарљописанд нест. Агар навиштаи танќидїдар заминаи худ чизе дошта бошад,ман ба он парво надорам. Воќеан яккасро ба њадаф гирифта, фаќат дарбораи он гап задан, шояд чандон хубнабошад. Хоњ ўро таъриф ва ё хоњтанќид карданї бошед.

- Бо онки як љониби сулњ бањошия ронда шудааст, аммо болоион ин њама фишорњо ворид кардамешавад. Аммо касе мехоњад ё не,онњо љонибдорњо доранд. Њамон сїдарсади мухолифин дар байнихалќ аст, онњо њастанд, он сї дарсад, дар љомеа њамроњ бо мовушумо зиндагї дорад ва аз он кироњбарону пешвоёни он пайвастатанќид мешаванд бар иззати наф-си онњо намерасад, боиси нигаро-ниву нофањмї намешавад?

- Мешавад. Ваќте ба касе, ба гур-ўње пайи њам озор мерасад, хоњ-нохоњў дар байни хешу табор, њатто дарбайни на он ќадар шиносњо, њамдардпайдо мекунад. Ва ин табиї њам њаст,

- Чун њоло мушовир нестам, чиземашварат дода наметавонам.

- Ба назари шумо интихоботипрезидентї чї гуна мегузарад?

- Азбаски њоло намедонам, кињономзад мешаванд, омода нестам, киљавоб дињам.

- Ва дар охир боз аз муколама.Яъне шумо бар ин боваред, ки ми-ёни ќишрњои мухталифи љомеаиТољикистон барои муколама зару-рат боќист?

- Бале, њамеша вуљуд дошт вањоло њам ин зарурат боќї мондааст.Бубинед, дар кишварњои мутараќќииаврупої афроде пайдо мешаванд, кидаст ба террор мезананд, мазњабњова аќвоми дигарро тањќир мекунандва љомеа талош мекунад, ки онњоротарбият намоянд. Дар мо њам чунинкорњо рўй медињанд. Мо гуфта наме-тавонем, ки њама аќшори мухталифиљомеа ба њам дўст шудааст. Бубинед,маорифи мо хусусияти гуманитариихудро гум кардааст. Он вазифае, кимактаби миёна ва олї барои тарбия,масалан 20 - 25 сол пеш дошт, њолонадорад. Он руњияе, ки дар китобњоидарсии пештараи мо, китобњои дар-сии замони советї мављуд буд ва онталќин мекард, ки инсон ба инсондўст, асос мењнат ва љамъият аст, даркитоби имрўзаи мо нест. Дар китобиимрўзаи мо њамаи инро мафњуми пуливаз карда истодааст. Ва ин мафњуммуносибатњои иљтимоии имрўзаромуайян мекунад. Дар чунин њолат бањам наздик кардани ќишрњои гуногу-ни љомеа як кори бисёр муњим хоњадшуд. Дар мактабњои олї низ вазъ чу-нин аст, муаллим меояд, дарсашромедињаду меравад. Ва он нишастубархостњое, ки бо дастгирии ташки-лотњои байналхалќї мегузаронанд,барои Тољикистон масъалањои авва-линдараља намебошанд. Аз тарафи

Усмонов, раиси Бунёди "Муколамаи тамаддунњо"

№39 (315), 19-уми декабри соли 201210

Ва бино ба њамин маълумотќатли кормандони васоити ахбориомма дар соли љорї дар ќиёс ба яксоли пеш се баробар афзудааст. Вабоз: соли 2012 хунинтарин сол ба-рои журналистон баъди анљомиЉанги дуввуми љањонї унвон шуд!!!

Бино ба гузориши котиби гене-ралии PEC Блез Лампан теъдодибештари ќурбониён ба рўйдодњоихунини Сурия иртибот доранд. Зар-фи як сол дар ин кишвар 36 журна-лист ба њалокат расидааст, ки 13нафари онњо барои нашрияњоихориљї кор мекарданд. Баъди љангиИроќ Сурия барои журналистон ху-нинтарин омад.

Ва баъди Сурия журналистондар Сомалї бештар ба њалокат ра-сиданд. Дар ин кишвар аз аввалимоњи январи соли равон то оѓози

139 нафаре, ки ба Олимпур пайвастандШАРЊИ ХАБАРИ №1

декабр 19 корманди расонањои ха-барї кушта шудаанд. Дар ин рўйхатПокистон дар љои сеюм ќарор до-рад ва гуфта мешавад, ки зарфи яксол хуни 12 њамќалами мо дар инкишвар рехтааст.

Кишварњои дигаре, ки журнали-стон бештар ќурбон шудаанд, ба интартиб омада: дар Мексика ва Бра-зилия 11 тан (њатман дар љанг миё-ни мафияи мухаддиротї ва њарби-ёни ин мамолик), дар Гондурас ваФилиппин 6 нафарї, дар Бангла-деш 4 нафар, дар Ироќ, Эритрея,Њиндустон, Нигерия ва навори Ѓазза

3 нафарї, дар Афѓонистон, Боливиява Колумбия ду нафарї. Дар Бањ-райн, Њоитї, Миср, Индонезия, Кам-боља, Непал, Панама, Русия, Тан-зания, Таиланд, Угандо, Эквадор ваСудони Љанубї низ якнафарї жур-налистон ќурбон шудаанд.

Њамзамон бо ин Ховари Миёнахатарноктарин мавзеъ барои корман-дони хадамоти матбуотї номида ме-шавад. Зарфи як сол дар ин минтаќааз хоки љањон 44 нафар журналистонкушта шудаанд. Дар ќитъаи АмрикоЛотин бошад 35, дар минтаќаи Осиё31, Африќо 28 нафар хабарнигорон

ба њалокат расидаанд. Бино ба маъ-рўзаи ироашуда зарфи 5 соли охирњар њафта дар ин ё он гўшаи Сайёрабештар аз ду журналист ба њалокатмерасанд. Аз соли 2008 то ба ин дамдар сар то сари олам 569, ё худ соле114 журналист ба таври фољеавї боњаёт падруд гуфтаанд.

Њалокати њамќалам басо дардо-луд, аст ки мо њам медонем. Њаф-таи гузашта намоиши аксњои Муњид-дини Олимпур-шинохтатрин сурат-гири тољик, ки аз љумлаи ќурбониё-ни љанги њамватанї буд, баргузоршуд. Аз миёни њама журналистон-

Фирўз МУЊАММАД

Хабаре, ки субњи рўзи сешанбе расонаї шуд, шахсан барои ин љониб такондињанда буд. Шояд аз он буд,ки иртибот ба касбу њамкасбон дошт. Ва шояд аз он буд, ки мудњиштар аз ин хабареро ин субњ нахонадбудам. Дар сар то сари оам зарфи як сол 139 журналист кушта шудааст. Дар ин бора истинодан ба маълумо-ти созмони ѓайрињукуматии назди СММ «Press Emblem Campaign» (PEC) ИТАР-ТАСС. Рейтер ва дигар хабар-гузорињои маъруф иттилоъ доданд.

Сарвари Афѓонистон, ки дар конфронсе бо ширкати дипломатњоихориљї суханронї мекард, хостори он шуд, ки НАТО ва ИМА раванди ба

неруњои афѓонї тањвил додани нуктањои муњими стратегиро тезонанд.

Насрулло НИЁЗЇ

Омори даќиќе вуљуд надорад вамаълум њам нест, ки бори чандуммаќомоти олирутбаи амрикої дарАфѓонистон мавриди њамла ќарормегиранд. Аммо як нукта яќин аст:маъмулан баъди вуруд ё хуруљи инафрод дар мањалли диду боздида-шон як амалиёти тахрибкоронавоќеъ мешавад. Ва таърихи љангиНАТО дар Афѓонистон ин гуна сањ-нањои хунинро зиёд дар ёд дорад.Њарчанд афроди мавриди назар азсўиќасдњо љони солим мебаранд.

Ахиран як чунин њамлаи инти-њорї дар пойгоњи њавоии неруњоиамрикої дар Ќандањор рух дод.Леон Панетта, вазири дифои ИМАмањз аз њамин ќароргоњ дидан ме-кард ва бо сарбозону афсарони ондидору суњбатњо анљом дода буд.Њамлаи маргталаб дертар сурат ги-рифт, ин замоне буд, ки Панеттааллакай дар Кобул њузур дошт ваомодаи хуруљ аз Афѓонистон буд.Маќомоти амрикої эълон карданд,ки њамла тасодуфї аст ва ба вуру-ди сарвари Пентагон иртиботе на-дорад. Аммо Толибон бо бар дўшгирифтани масъулияти ин амалитеррористї эълон карданд, кињадаф њамин Панетта буд, на касе-ву чизи дигар.

Агар аз изњори назарњои дуљониб њам бигзарем, барои як ода-ми оддї њам маълум аст, ки њада-фи маргталаб њамла ба Леон Панет-та буд, вагарна он мошинро ў мета-вонист дар пойгоњи дигар њам ин-фиљор дињад. Вале Толибон њар-чанд маълумоти даќиќ доштанд,сарвари Пентагон мањз кай аз кадомпойгоњ дидан мекунад, аммо дарваќту соати даќиќи он иштибоњ кар-данд. Ба гуфтаи Амр Саодат, тањ-лилгари "Ал-Љазира" миёни инфи-љор ва њузури Панетта фарќ њамагїшояд аз ним соат ё як соат бештарнабуд.

Ва маъмулан маќомоти олирут-баи амрикої пинњонї ба Кобул ме-оянд. Њатто Барак Обама њам би-дуни эълони пешакї ба Афѓонистонмеояд ва дидораш бо њамтои афѓо-ниаш шабона сурат мегирад, аз пой-гоње њам агар дидан кунад, басопўшида ва бидуни эълони пешакїбоздид мекунад. Хабаргузорињо та-нњо баъди аз Кобул рахти сафарбастани Обама огоњї пайдо меку-нанд, ки ў омаду бо кї чї гуфтурафт.

Хастагии генералњо ё тасмимисарвари Кохи Сафед?

Сафари навбатї ва басо нога-њонии сарвари Пентагон ба Афѓо-нистон мушаххас кардани теъдодиасокири ин кишвар баъди хуруљ азАфѓонистон буд. Яъне, ба чї теъ-дод бояд неруњои амрикої баъдисоли 2014 дар Афѓонистон њузурдошта бошанд. Ин боз дар њолест,ки Њомид Карзай, президенти Љум-

Аз сўи дигар матбуоти амрикоїнавишт, ки ин охирин сафари ЛеонПанетта ба Афѓонистон аст, зероакнун аввали соли оянда ў низ ќато-ри дигарон мансаби вазириро дармаъмурияти Барак Обама тарк ме-кунад. Генерал Аллен низ иваз ме-шавад ва ќарор аст ў сарфармон-дењи ќўшунњои муттањидаи НАТОдар Аврупо таъин гардад.

Арќоми ихтилофбарангез, аммочаро Конгрес инро ќабул дорад?

Ѓояи хуруљи ќабл аз ваќт дарАмрико аллакай расонаї шудааст.Чунончи, Washington Post дар ма-ќолаи тањлилие навиштааст, ки ончї генералњо мегўянд ва аз он кисарвари Пентагон изњори хушнуди-ву ќаноат мекунад, ба он маъност,ки Вашингтон ба хуруљи пеш аз муњ-лати таъиншуда худро омода месо-зад. Сафари Панетта ба Афѓонис-тон ва дидораш бо генералњои маъ-руфу сарвари Афѓонистон замина-созии њамин иќдом буда метавонад.Маќолаи ин нашрия хеле хушбино-на аст ва хонанда аз мутолиаи онбовар њосил мекунад, ки дар њаќиќаттањаввулоте дар ин самт эњтимолисар задан дорад.

Ин дар њолест, ки њамагї чандепештар фармондењии амрикої дарбораи устувории Толибон ва пуш-тибонии Покистон њарф мезад.Њатто дар изњороте омода буд, киПокистон як омили аслии ноором-кунандаи вазъ дар Афѓонистон аст.Аввали њафтаи гузашта њамин Па-неттае, ки њоло хушбинї аз амал-кардњои артиши Афѓонистон дорад,дар маърўзааш ба Конгресс навиш-та буд, ки аз 23 отряди њарбии афѓ-онї танњо як отряди он ќодир бароњандозии мустаќили амалиётињарбї аст. Аз сўи дигар дар аснодиба Конгресс ироашуда Пентагонменавишт, ки дар вилоятњои шарќїва љанубии Афѓонистон, ки пештараз љумлаи манотиќи амн њисобидамешуд, њамлањои Толибон вусъатёфтааст. Теъдои Толибоне, ки бањамоиш бо љомеаи шањрвандї омо-да буданд, коњиш ёфтааст. Дармавриди њамлањои дохилї бошад,ин раќам оварда мешуд, ки агар дарсоли 2007 бар асари ин гуна њам-лањо 2 сарбози амрикої кушта шудабошад, пас дар соли љорї ин раќамба 37 нафар расидааст.

Вале акнун ќарор аст далоилидигари итминондињанда ба Конгрессироа шавад. Панеттаро лозим мео-яд, ки дар поёни давраи вазириашаз арќоми ќаблї рў гардонад ва васенаторњоро мутаќоид созад, ки ху-руљи ќабл аз ваќт аз Афѓонистонимконпазир аст. Дар сиёсатњоиљањонї ин як рўйдоди маъмулї до-ниста мешавад.

њурии Исломии Афѓонистон даростонаи ин сафари Панетта изњордошта буд, ки кишвараш њатто хос-тори он аст, ки неруњои хориљї ќаблаз ваќти муайяншуда, яъне пештараз соли 2014 Афѓонистонро тарккунанд. Сарвари Афѓонистон, кидар конфронсе бо ширкати дипло-матњои хориљї суханронї мекард,хостори он шуд, ки НАТО ва ИМАраванди ба неруњои афѓонї тањвилдодани нуктањои муњими стратеги-ро тезонанд. Вай гуфт мехоњад ал-лакай соли ояндаи кишвари худрозери назорати неруњои њарбии худбубинад, на ки дар соли 2014. Инњам дар њолест, ки њарчанд НАТОният надорад дар ќасдаш таљдидиназар кунад, вале Вашингтон изњордошт, ки ин равандро хоњад тезондва дар Афѓонистон на бештар аз 10њазор сарбозонро боќї хоњад гу-зошт.

Вазири дифоъи ИМА ба Афѓо-нистон омад, то бо генералњои худдар мавриди теъдоди неруњо баъ-ди соли 2014 суњбат кунад ва тав-сияњои лозимро ироаи Барак Оба-ма созад. Генералњо њамзамон баПанетта дар бораи муваффаќия-тњои артиши Афѓонистон њарф за-данд ва коршиносон инро ба онмаъно арзёбї карданд, ки фармон-

дењони олии амрикої заминањоробарои хуруљи ќабл аз ваќт мехоњандмуњайё созанд. Яъне на танњо Кар-зай, балки худи сарварони низомииАмрико низ изњори хастагї аз њузурдар Афѓонистон мекунанд. Маса-лан, генерал-майори ќуввањоибањрї Лоуренс Николсон гуфтааст,ки дар амалиётњои зиддитеррористїпешрафтњои ќобили мулоњиза бадаст омадаанд. Њоло нерўњои эъти-лоф хеле кам вориди амал меша-ванд ва бахши муњими ин амалиё-тњо аз љониби худи неруњои давла-ти Афѓонистон амалї мегарданд.Нерўњои иттињод бештар ба њам-лањои њавої љалб мешаванд. Маса-лан, бомбњо меафкананд, тайё-рањои бидуни сарнишинро истифо-да мебаранд, мушакандозї меку-нанд, вазифаи љузву томњои артиш-ро мушаххас менамоянд ва дар бе-рун овардани маљруњон ёрї мера-сонанд. Артиши Афѓонистон њолоќодир ба роњандозии амалиётњоимустаъќил њаст, танњо ин љо зарураст, ки НАТО пуштибонии молиявїкунад ва онро бо силоњу муњимоттаъмин намояд, мегўяд Николсон.

Панетта бошад низ њамин нуќ-таи назарро пуштибонї мекунад.Вай дар мулоќот бо афсарону сар-бозон аз љумла гуфтааст: "Бароям

маълум аст, ки корњои мо дар ќиёсба чор соли пеш хеле хубанд. Њаттоба он нигоњ накарда, ки баъзе муш-килоти амалї дар минтаќа вуљуддорад". Панетта њамчунин гуфтааст,ки њаракати Толибон дигар ќодирнест ќаламраверо ишѓол намояд,њамзамон теъдоди њамлањои до-хилї, яъне њамла ба неруњои эъти-лоф аз љониби њарбиёни афѓонї низмоњи ноябр коњиш ёфт ва њамагї дуњодисаи мушобењ ба ќайд гирифташуд. Ин дар њолест, ки моњи август12 маврид мардони мусаллањ босару либоси сарбозону афсарониартиши Афѓонистон ба неруњоиаљнабї њамла карда буданд. Ва бозсарвари Петагон изњор дошт, ки са-тњи зўроварї дар шањрњо дар ќиёсба пештар хеле коњиш ёфтааст.

Маъмури омодасозии тавсияњооид ба теъдоди асокири амрикоїдар Афѓонистон баъди соли 2014генерал Љон Аллен таъин шудааст.Танњо баъди ин ќарор аст БаракОбама дар мавриди наќшаи хуруљињарчї зудтар аз Афѓонистон тасмимбигирад. Аввали соли 2013 бошад,Њомид Карзай вориди Вашингтонмешавад ва дар мулоќот Обамаэълон хоњад кард, ки баъди соли2014 дар Афѓонистон чї миќдорнеруњои амрикої боќї мемонанд.

ќурбониёни љанги шањрвандї танњоњамин Муњиддин Олимпур Конунихудро дорад, ки гоњу ногоњ бо бар-гузории намоишњо аз ў ёд мешавад.Боќї њамќаламон танњо гоњ-гоње дарнишастњо номашон бурда мешавадва њарчанд аксари онњо маъруфия-те доштанд, вале осорашон мислиосори Олимпур гирдовариву пажу-њиш нашудаанд. Месазад, ки созмо-не дар Иттифоќи журналистон пайиин кор бошад ва навиштањои онњо,ки дар нашрияњои кишвар тўли со-лњои зиёд интишор ёфта буданд,дар чанд маљмўъаи хотиротї гирдо-варї шаванд ва на танњо боре, бал-ки борњо такрор ба такрор нашр ша-ванд, то аз хотири наслњо фаромўшнагарданд.

Хуруљ аз Афѓонистон:соли 2014 ё пештар?

Ба назар мерасад, њукумати Кобул њам дигар тањаммул надорад, ки амрикоињото соли 2014 дар ин кишвар бимонанд. Аз сўи дигар, худи Пентагон њам дар

садади тарњрезии як тарњи нави хуруљ шудааст. Карзай аз ин ошкортар њарфмезанад, вале Панетта њоло далелу бурњон барои Обама омода мекунад.

№39 (315), 19-уми декабри соли 2012 11

www.tojnews.org

www.tojnews.org

Бидуни "урра-бод"-у диринг-дирингу тиринг-тиринг, гузоришњои берангаз хейк-брейку чой-брейкњо, мусоњибањои дилгиркунанда, сањначањоиаксар бемаънии њаљвї чиро дар ТВТ дидан мумкин аст?

Шаш сол пеш камина ба китобиИскандар Мирзоев (Рукни чорум.(Ёддоштњо дар бораи телевизиониТољикистон), Душанбе - 2006) дарњафтаномаи "Нигоњ" наќде ба чопрасонда, бо мадраки фаровон (њар-чанд аз дањ якеро гуфтам) ёваса-роию жожхоњї, њаќношиносию дуво-лакбозї, бархўрди сатњию ѓаразно-ки муаллиф ба масоил ва дармаљмўъ бењунарии эшон дар ёддош-тнигорї матлабе хидмати ањлифањм гузоштем. Умедвор будем, киоќои Искандар Мирзоев аз миллатпўзиш хоста, китоби дарњам-барња-машонро чун адабиёти зарароварбарчида, ба коѓазкўњна (макулатура)месупоранд, маблаѓи масрафи чо-пашро ба давлат бармегардонанд.Вале аз санг садо омаду аз эшон не.

Инак, чанде пеш ќисми дувумион њарзанома нашр шуд. Яќинан,оќои Искандар Мирзоев аз сарњадизавќу биниши табииашон дур на-рафта, дар набардгоњи эљодї бонаёми бетеѓ љилва намудаанд.Эшон айёрона навиштањои аз исти-ноду истидлол ориашонро "Дасту-ри таълимї барои журналистон"унвон карда, кулли хонандагонроњафтафањм пиндоштаанд. Мо тањ-лили ин дастури роњгумсозиро бамавриди дигар бигзошта, њоло ан-дешае чанд сари очерк (ё лавња) - и"Њидояти падар" (сањ. 196) иброз ме-дорем, ки зери сарунвони "Родмар-дон" нашр шуда, бинобар навиштаиРаиси Кумитаи телевизион ва ра-диои назди Њукумати Љумњурии То-љикистон, номзади улуми сиёсатши-носї Асадулло Рањмонов "аз њаётуфаъолияти шахсиятњои номдорубаруманди љумњурї, онњое,ки роњитайкардаи њаёташон барои наслњоиљавони имрўзу фардо намунаи иб-ратанд, пешкаши хонанда мегардо-нанд" (сањ. 3). Ва ин родмард худи…Асадулло Рањмонов мебошад, кимуаллифи "дастури таълимї" боњафтоду њафт раги пайашон зўрзада, ба журналистони љавон муар-рифї намудааст. Сароѓоз муалли-фи очерк ќањрамонашро дар пасичанбараки мошин дар роњи Файзо-бод тасвир мекунад, ки "аз кисаашяк дањсомонаро бароварда, ба сўимўйсафед дароз кард" (сањ. 197) вадуояшро гирифта "…ин љо яке азњидоятњои падарашро…. ба љоовард" (њамон сањ.). Сипас барме-гардад ба даврони хурдсолии ќањра-монашон "замоне дар мактаби ми-ёна тањсил мекард, доимо дар дас-ти ў як китоби бадеї ва ягон рўзно-ма буд" (њамон сањ.) Муаллиф мек-ўшад олитарин вожањоро ба поиќањрамони хеш бирезад, аммо ољиз-навозињояшон аз њар сатр падид ме-ояд, ќањрамонашонро баъди чанданбоштаи гапњои "кўча-бозорї" баДушанбе меоранд ва ба зудї "соњи-би маълумоти олї ва дипломирўзноманигорї" (сањ. 198) мекунанд.Чун ќањрамонашон таќдири хешроба Шабакаи аввали телевизиониљумњурї мепайванданд, "дар иљроињама вазифањо "аз лињози ќобилия-ти эљодию ташкилотчигї аз дигаронба куллї тафовут дошт" (њамонсањ.), дар мазмуну сифати барно-мањои телевизиони љумњурї таѓйи-роти куллї ворид намуд…. 4 мартисоли 2005 хабари Раиси Кумитаи те-левизион ва радиои љумњурї таъиншуданашро "ањли толори маљлис-гоњи радио "бо хурсандию кафкўбї"(њамон сањ.) истиќбол карданд. Онзамон дар Кумита "камбудињо аз мўисар њам зиёд буданд" (сањ. 199), чун-ки дар "муассисањои зертобеъ…шахсони беташаббусу ноўњдабароба њар восита љой гирифта буданд"(сањ. 200) ва раиси љавон масъала-ро беозор ва бо хубї њал карда, бокадрњои кордону ўњдабаро иваз на-муд" (њамон сањ.). Ба дунболи инњама барои кушодани Шабакаи ду-

ба лафзи пуч мазмун додаю чунмоку чапу рост љустан доранд. Азхондани њарфњояшон хун дар рагњоях мебандад. Барояшон њељ таво-фут нест мурдани нафаре ба илла-ти пурхўрї ё дар шиканљаи гурус-нагї хок гаштанаш.

Давоми бист соли соњибистиќ-лолии Тољикистон ќањрамони очер-ки "Њидояти падар" њафтумин раи-

ру тармими биноњои ТВ "Сафина",ТВ "Бањористон", "Кохи Љомї" маљ-буран ширкат варзида, дилбазаншуда буданд, замин сахту осмон ба-ланд буд. "Раиси Кумита дар њамакор худаш ташаббускору ибрати ди-гарон буд. Вай дар тан либоси кор-гарї гоњ лой мекард, гоњ хишт медод,гоње дар паси чанбараки мошинњоиборкаш чун ронанда нишаста, ќуму

бо љавзи пуч меороянд, дар сатрњо-яшон об аз шираи маънї парида-аст, яке аз боѓу дигаре аз тоѓ, яке азосмону дигаре аз ресмон. Ё "солипанљум аст, ки бо ташаббусу сахо-ватпешагии Асадулло Рањмонов Ку-мита мактаб-интернати нобиноёнипойтахтро ба сарпарастї гирифта,ба он кўмаки ѓизої ва сарулибос ме-расонад" (сањ. 204) ва дигар мисо-лњои њамсон ќатор меоранд, ки на-меандешанд, ин њама аз љайбиќањрамонашон мебарояд? Кумитааз буљаи давлат, аниќтараш кисаихалќи љумњурї маблаѓгузорї меша-вад ва њатто ќимати рекламаюэълон њам аз љайби мардум мерўяд.Пас, бо сахо аз кисаи мардум касЊотами Той мешавад?

Муаллифи очерк бо достони са-букашон калимаю ифодаи зери поафтодаро чун "Асадулло паймонши-канї, дурўягї, фиребгарї, мардумо-зорї, бењурматї нисбат ба калонсо-лонро нињоят бад мебинад… худна-мої, таърифкуниро наѓз намеби-над…" (сањ. 205) фаровон истифо-да бурда, лаззатро ба зањмат мубад-дал намудаанд, суханро дар хок ни-шондаанд. Валекин дар пасманза-ри ин њама сатрњои вожуна ба якнуќтаи нињоят муњим эътибори хосдодан лозим меояд. Оќои ИскандарМирзоев бо тавофур аз муваффа-ќиятњои беназири ќањрамонашонќисса мекунанд, "ман аз соли 1960то ба имрўз бо 16 раиси Кумита њам-кор будам ва медонам, ки ў (яънеАсадулло Рањмонов) бо кору пайко-раш яке аз раисони бењтарини Ку-мита мањсуб меёбад, лекин худна-моию таърифро наѓз намебинад"(сањ.209) гўён хулосаи ќатъї меба-роранд. Маълум нест, ки аз рўи ка-дом ченаку меъёр эшон ќањрамона-шонро "яке аз бењтаринњо" пиндош-таанд, вале зарурат барои аз рўи

њаќиќат ниќоб бардоштани мо нест.Очеркнависи арљманд сарашон-

ро ба санг зананд њам, телевизионитољик рисолати асосии худ - таъми-ни мардуми љумњурї бо иттилои за-руриро анљом намедињад, пас аз ондову дастгоњи њозиразамони тех-никї манфиате нест. Ку, ягон бар-номаи тањлилии нишонраси сиёсиюиќтисодию иљтимої, ки ба дардиљомеа хўрад? Бидуни "урра-бод"-удиринг-дирингу тиринг-тиринг, гузо-ришњои беранг аз хейк-брейку чой-брейкњо, мусоњибањои дилгиркунан-да, сањначањои аксар бемаъниињаљвї чиро дар ТВТ дидан мумкинаст? Телевизионњои дунё аз ШамсуЌамар хабар меоранд, ТВТ њоло њамаз иљрои пахтасупорию љашни кадуњикоят мекунад. Зиёда аз ин тез-тезњамаи чор шабака (њатто ТВ "Бањо-ристон")-ро мебанданд, то консер-ти љашнию мусоњибањои "дастгирїкунанда"-ро њамагон бубинанд. Дарњељ давлате ба телевизионњоирасмї чунин љабр раво намебинанд,бо пули мардум њамин мардумро гўлнамезананд. Айнан њаминро маври-ди "дар мазмуну мундариљаи бар-номањои радиои љумњурї таѓйиротикуллие ворид сохтани раиси Куми-та" (сањ. 207) метавон зикр кард. Якдастнишонди кори радио фарсахњодури "раиси бењтарин" ин дастгоњимуњими таблиѓотии њукуматро бонињоди ваќтхушкунї табдил дод,аммо ин мавзуъи дигарест.

Ситоиш ваќте хуш аст, ки сито-ишгар хуб бошад. Рост гоње хаммехўрад, вале асло намешиканад.Аљаби кас меояд: чї Искандар Мир-зоев ин марди солдидаю таљриба-андўхтаро ба асбоби тамаллуќгўбадал кардааст? Чї маљбурашоннамуда, ки дўѓи вайронаашро даркосаи шир пешнињоди мардум со-занд? Магар узви Иттифоќњои нави-сандагон ва журналистони Тољики-стон намедонанд, ки мўшикофї дарбозгўи афкору андешаи ќањрамонињама гуна асар, аз љумла лавњаюочерк истеъдоди олї ва зањматиљонкоњ таќозо дорад, бењудагўїсутўњ ба бор меорад. Чї водорашонсохта, ки аз сари тахашшўъ ва та-заррўъ рўи коѓаз сиёњ кунанд?

Нависандаи њаќиќї поракунан-даи ниќоби заррини зиштињо расво-гари риёкорињост. Љои таассуф аст,ки аксари ањли ќалами мо кунун бохиштњои хом бинои Кохи тамаллуќ-ро баланд бардоштан доранд, дарчоплусию лагандбардорию хушо-мадгўї сабќат менамоянд, бехабараз он ки рўзе ин бинои Кохи беша-рафї болои эшон хоњад уфтод, онгоњ аз инфиолу шармсорию хиљо-латмандї роњи наљот ёфтан ѓайри-имкон мегардад. Зимнан, банда бамуаллифи очерк ва ќањрамонашонѓарази шахсї надорам, суду зиёнионњо ба ман нарасидааст, ба умедидифоъ аз њаќиќату адолат ќалам бадаст гирифтам.

Ёр Муњаммад

Боз њамон ошубоз њамон коса

юми телевизиони љумњурї "вай ша-бњои дароз фикр мекард" (њамонсањ.). Муаллифи саховатманд саъйдорад бузургии ќањрамонашро боифодаи баланду олї намоиш дињад,вале чун мазрааи сабзи тавонман-дии эљодиашон хазон гардидааст,бо ифодањои аз забонмондаи "љаво-ни ќобилиятнок, донишманд, роњба-ру ташкилотчии моњир" (сањ. 199)ваќти калимотро гирифтаанд. Дарнигоштаашон сухани бамаъниюќавимантиќ, нафърасону омўзанданест, ки њусну назокат, шукўњу шав-кат, нерўи азими забони ноби тољи-киро намоёнад. Сари матлаби сод-дае давр мезанад, дар 13 сањифааз навоњои њарза гўш пур карда, ар-саи љавлони газоф гарм медоранд,

си Кумитаи телевизион ва радиоиљумњурї мебошад ва шакке нест, кикорњое ба нафъи ин нињод анљом до-дааст. Лекин оќои Искандар Мирзо-ев аз пашша фил сохта, зарраро баофтобї меситоянд, бо нигоњи сатњї,парешону гумроњона ба ќањрамона-шон "хизмати хирсона" менамоянд.

Оќои Искандар Мирзоев! Оё баифодаи Шумо "њар рўзи шанбею як-шанбе 100-150 нафар кормандониКумита ба њашари умумї мебарома-данд" (сањ. 202) шоистаи ситоишираиси он аст? Чун як шоњиди бево-сита мегўям, ки ин амал сўиистифо-да аз вазифа буд, ѓуломони ќарни 21- кормандони маъмуриюэљодї ватехникии Кумита, ки на роњи гурездоштанду на роњи ситез, дар таъми-

рег меовард" (сањ.202) ва "бароињашарчиён (хонда шавад ѓуломон -Ё.М.) дар нимрўзї хўроки гарми бе-пул ташкил менамуд" (њамон сањ.)менависед. Салламною баракалло!Онњо тўли 5 моњ шабу рўз дар бандубасти таљдиди бинои ТВ "Сафина"софдилона зањмат кашиданд" (сањ.202) менигорид бо фахр, ба њоли онбечорагон дилатон намесўзад? Ё ба"ману Асадулло Рањмонов то нимишаб фарш ва дару тирезањои онро(ТВ "Бањористон" ) рангу бор мекар-дем" (сањ. 203) гуфтани муовини онњазрат Абдусамад Њикматов бовармекунед?

Оќои Искандар Мирзоев гапњоибемаънию бемантиќро њарф гумонкарда, бо берўии гўшношунид дўкон НАМУНАИ КИТОБИ ИСКАН-

ДАР МИРЗОЕВ

№39 (315), 19-уми декабри соли 201212Оё Донишкадаи исломї муассисаи давлатї нест? Оё сару либоси донишљўёни

донишкада дар вазорати маориф тасдиќ нашудааст? Пас барои чї донишљўёнидонишкадаи мо ба дигар донишгоњњо рафта наметавонанд?

№39 (315), 19-уми декабри соли 2012 13 Имом - хатиб, мардум, ањли ибодати ин масљид мехоњанд масљидашон номдошта бошад. Аќаллан барои он ки масљид аз часпаки "серков" тадриљан халосшавад, њарчанд он чї ба забон нишастааст, пок кардани он осон нест.

"Ин тавр њоло набуд!"ё "кидат" бо усули БилЪайн

Мўњтарам раис,Дирўз дар мањаллаи "Гипрозем" шоњиди сўњбати дўстам

бо нафаре тавассути телефон шудам. Чун он нафар аз ра-фиќи ман пурсид, ки дар куљост, посухаш дод, ки назди мас-љиди "серков" истодааст...

Ба ин ибора гўш одат кардааст, зеро онро борњо шунида-аму мардум мешунаванд ва ё истифода мебаранд. Њаттодар мурофиае њам аз шоњиде ин ибора садо дода буд, њар-чанд он гўшхарош ва шутургурба (парадокс) аст, чунки имомдар "серков" буда наметавонад ва "серков" њам имом надо-рад. Мурод аз истифодаи ин ибора "масљиди паси серков"аст.

Љумъаи гузашта пас аз намоз назди имомхатиби ин ибо-датгоњ Мулло Давлат рафтам ва гуфтам, агар имкон доштабошанд, дар ваќти мавиза ё сўњбати пеш аз намоз њар њафтаноми масљидро эълон ва аз ањли ибодат дархост кунанд, токи аќаллан мардуми намозхон номи масљидро ба забон оранд,на калимаи "серков"-ро.

Имомхатиб гўё, интизори чунин сухан будааст, ки гуфт:"Бо љону дил ман чанд њафтае, ки зарур бошад, чунин эълонмекунам, вале сад афсўс, масљиди мо ном надорад..."

Боварам наомад ва чун имом њайрати маро дид, боз су-ханро пурќувваттар карда гуфт: "Ин як тарафи кор, агар бо-вар кунед, маро њам мардум гоње "имоми масљиди серкув"мегўянд..."

Бовар дорам, масъалаи мазкур бароятон рўшан шуд ваин мураккаб њам несту чигил њам. Имомхатиб, мардум, ањлиибодати ин масљид мехоњанд масљидашон ном дошта бошад.Аќаллан барои он ки масљид аз часпаки "серков" тадриљанхалос шавад, њарчанд он чї ба забон нишастааст, пок карда-ни он осон нест.

Аслан, дар тамоми љумњурї масољид ном доранд ва мар-дум як масљидро аз дигараш бо њамин номњояшон њам гоњефарќ мекунанд.Масалан, масољиди Мавлоно Яъќуби Чархї,"Сари Осиё", "Шоњмансур" дар Душанбе, масљиди "Нури Ис-лом" дар Хуљанд, Њазрати Шоњ дар Истаравшан ва садњоидигарро мардум ѓолибан бо номашон медонанд.

Рушан намедонам, вале чунин бояд бошад, ки дар Куми-таи дин низ масољид бо ном ба ќайд гирифта мешаванд ва ёном надошта бошад, аќаллан аз рўи макон ё нишон ибодат-гоњро сабтином мекунанд.

Мўњтарам раис!Њатто агар ном зарур набошад њам, аз шумо хоњиши

шахсї дорам, барои ба њамин масљиди беном исме расмангузошта шавад, то ки дар пештоќи он мисли бисёр масољидном навишта шавад, зеро дар олами ислом аз назари ман инягон масљидест ва ягона имомест, ки тавассути часпаки "сер-ков" мешиносанд ва ном мегиранд. Дар дигар кишварњо чу-нин таљриба њам нест, ки калисо пањлуи масљид бошаду онмасљидро бо номи калисо шиносанд.

Агар дигар масљид ном надошта бошад, бо номи имо-маш, мањаллааш ва ё дењае, ки дар он макон гирифтааст,муаррифї мегардад, аммо ин масљиди беном то кай тавас-сути калисо шинохта шавад?

Муњибуллоњ ЌУРБОН

Имоми масљиди...серков ё ибодатгоњи беном

баъд аз ду рўзи дигар, элак бањона гуф-та, ба дидори ѓанимати Фароѓат шитоф-там. Гуфтамаш, њеч аз интернетат да-рак нест. Ё шумораи маро бар ѓалат бар-чидї ва ё аслан фаромўш кардї, ки дарин ду рўз аз интизорї дар роњи интер-нет (-ат) љон ба лаб расидем. Як боридигар шумораи симкортамро санљидумутмаин шуд, ки хизматашро дуруст ан-љом додааст. Гуфтам, пас чаро интер-нети ман њоло њам фаъол нест? Ку якбор аз "калонтарњоят" пурс.

Аз шеваи њарфзаниаш њувайдо буд,ки бо оператори ширкат њамсуњбат аст.Телефонро хомўш карду рў ба мановард:

- О, Шумо нагуфтед, ки аз санаи баширкати мо пайвастанатон як моњ дармиён фосила буд. Ин маблаѓе, ки Шумо13 декабр супоридед, дар њисоби ќарзимоњи ноябриатон сарф шудааст. Бинобар њамин агар хоњед, аз сари нав 25 (!)сомонї супоред, интернетатон фаъолмегардад.

Эй, кош њамин њарфро дар рўзи 13октябр мегуфтї, Фароѓати љон. Акнунёбу гир - на маблаѓро пас гирифтан им-кон дорад ва на интернет дарёфт кар-дан. Гўё ин 25 сомонї буд ва гўё набуд.Сухани ин ходими Маркази дилерииBeeline, ки мегуфт: "Моњи дигар мета-вонед њамагї 25 сомонї бипардозед, на35 сомонї", чунин маъно доштааст, киШумо - муштарии муњтарам, муваззафњастед бе фосила - санаи 13-уми њармоњ ин миќдор маблаѓро ба ширкат пар-дохт кунед. Дар акси њол, чунин рўз (-е,ки ба сари мани муштарии муњтарамгардон аст), ба саратон хоњад омад.

Муфассалтар бигўям (он чизе, ки аз

Давру бар, болову поён ва чапу ро-сти ин матлаб њамагї 25 сомонї арзи-ши наќдї дорад. Ќаблан аз њамаи хо-нандагони ин матлаб, ки барои њамагїяк сухани 25 - сомонаї ваќти пурќима-ташонро мегирам, узр мепурсам. Валешояд бо нашру пахши ин матлаб чан-дин нафари дигар пайдо гардад, ки мис-ли ман њарфи баробар ба 25 сомонїдошта бошад…

Аслан иштибоњ аз худам сар зад, кибо вуљуди дар коргоњ ба интернет даст-расии бемањдудият доштан, боз боди-гарї карда, хостам дар манзилам њамагарчи бо мањдудият, аммо интернетфароњам биорам. Шукри модемњои 3G,ки ин имкониятро сода гардонидаанд.Дар як соли ќабл агар арзиши поёнта-рини интернети моњона тариќи моде-мњои ширкатњои мобилї 100 сомониродар бар мегирифт, њоло аз 25 сомонїоѓоз мешавад. Ин њам як пешравии То-љикистон, ки мешавад дар ќатори "дас-товардњои даврони истиќлол" ном бурд.Интернети камбаѓалона - барои камба-ѓалон. Њам њаљмаш мањдуд асту њамсуръаташ баробар бо роњравии санг-пушт. Танњо номаш интернет аст, ки баљуз аз нишастан дар сомонањои иљти-мої дигар ба њељ дарде даво намебах-шад.

Шафтолуи гап ин ки бо вуљуди таљ-рибаи яксолаи истифодабарї ва додуситади интеренти модемї, "кидат" шу-дам. Мефањмед, "кидат"! Дар њаљми 25сомонї! Тибќи анъанаи яксолу андмоња, ки њар моњ барои пур кардани су-ратњисоби шумораи симкорти интерне-тиам ба марказњои хизматрасонии шир-катњои мобилї мерафтам, як бори ќаблаз бори охир дар таърихи 13 октябрисоли 2012 хостам муштарии ширкатимаъруф ба "Beeline" гардам.

Он рўз аз Маркази дилерии ширка-ти Beeline, воќеъ дар кўчаи Рўдакї, 58симкорт харидам. Чун модеми универ-салї доштам, дигар ниёз ба модем ха-ридан набуд. Ходими ин марказ, духта-раки хушадо бо номи Фароѓат љамъутарњу зарбу таќсим карда, бо арзиши 35сомонї маро муштарии интернетииширкати мобилии Beeline кард ва аф-зуд:

- Моњи дигар метавонед њамагї 25сомонї бипардозед, на 35 сомонї. Та-рофаи Шумо Х6 ном дорад, ки дороињамагї 3G интернет аст. Шумо метаво-нед, ки аз ин миќдор 1G-ро рўзона исти-фода баред ва боќимондаашро шабо-на.

Хуллас, ў њам хурсанд, ман њам хур-санд, ки савдои њардуямон пухт. Ў баширкаташ пул овард ва ман ба манзи-лам интернет бурдам.

Бе гуфтугў ва чуну чаро њаљми ин-тернети ман дар таърихи 14 ноябрисоли љорї обу адо гардид, сарфи назараз он ки њаљми муайяни ваъдагии шир-катро истифода набурда будам. Гардамаз "њилањои шаръї"-и ширкатњои мо-билї, ба вижа Beeline, ки чи бо найран-гу чашмбандї њамаро моту мабњут кар-даанд. Дар ивази маблаѓи муаяйн якњаљми муаяйни интернетро ба шумо ме-фурўшанд, вале як моњ фурсат меди-њанд. Њилоли моњи нав, ки намудор шуд,њатто агар як мегабайт њам ки аз ин миќ-дори харидаатон истифода набурда бо-шед, интернетатон ќатъ мегардад.

Боз њам хулоса, ки як моњ дар инмиён сипарї гардид ва 13 декабр дубо-ра ба маркази хизматрасонии Beeline,воќеъ дар кўчаи Рўдакї, 58 рафтам, киаз сари нав модемамро фаъол гардо-нам. Ин бор њам Фароѓат бо омадедухуш омадед, маро истиќбол гирифт ваарзамро пурсиду пуламро ба шумораимодемам сарозер кард. Боз хайру хушурафтеду боз биёед…

Шояд нияти неки Фароѓат буд, ки

ин "кидат" худам дарк кардам), ман ки13 октябр танњо барои як моњ интернетхарида будам, биноан 13 ноябр ва даррўзњои баъдї барои дарёфти дубораињамон њаљми муаяйни интернет 25 со-монї пардохт мекардам. Акнун ки 13-уми ноябр ва дар рўзњои баъдияш пар-дохт накардаму якбора 13 декабр бо гу-зашти як моњ хостам дубора интерне-тамро фаъол гардонам, аз ин рў 25 со-монии пардохткардаи ман њамчун ќарзи13 ноябр то 13 декабр ситонида шуда-аст.

Ин тавр, гумон мекунам, каме фањ-мотар шуд. Яъне як моње, ки њади аќал1 килобайт њам истифода набурда бу-дам, аммо 25 сомонї пардохт кардам.Даќиќтараш, бо "њиллањои шаръї" азман ситониданд.

Баъдан мутахассисини ширкатиBeeline њолати мазкурро чунин шарњдоданд: "Ин кори система аст. Системањамин гуна ба роњ монда шудааст, ки батаври автоматї пардохти њатмии або-нентї меситонад. Шумо (яъне ман) -муштарии муњтарам, бояд як рўз ќаблаз фаро расидани муњлати истифода-барии интернетатон ширкатро дар ху-суси оянда истифода набурданатон азхизматрасонињои Билайн, огоњ мекар-дед, ки накардед. Биноан, бо айби худиШумост, ки маблаѓи пардохткардаатонњамчун ќарз аз Шумо ситонида шудааст.Тамом вассалом! Ба Шумо, муштариимуњтарам, љавоб"!

"Кидат", "кидат" - и њаќиќї бо усулиBeeline!!! Ин тавр њоло набуд! Нав ди-дем! Гап нест, БилЪайн!

Њ.Ё.С., як муштариикидатшудаи "Билайн"

Дархости инфиродї аз Абдурањим Холиќов, ра-иси Кумитаи дин ва ташкилотњои динииЉумњурии ТољикистонБале, на танќид, на киноя, балки танњо дархостирўзноманигорї.

Дар

асо

си с

урат

и М

акси

м И

вано

в, к

арик

атур

а.ру

НАМУНАЕ АЗ МАСХАРАБОЗИЊОИ МАСЪУЛИНИ БАХШИ РЕКЛОМИБИЛАЙН, КИ АЗ ЗАБОН ВА ГЎИШИ ТОЉИКЇ БЕБАЊРААНД

АКСИ ГЎЁ

... Агар хур-хур накарда асалам биёрї, туро аз “ЯКум” ба “Љон” мегузаронам. Ин тавр њоло набуд!

№39 (315), 19-уми декабри соли 201214Лоињаи Ќонуни Тољикистон "Дар бораи интихоботи президент", киаз љониби Кумитаи тадорукот оид ба ислоњоти интихоботи прези-

дент" ба парлумон пешнињод шуд, баррасї нашуд.

№39 (315), 19-уми декабри соли 2012 15

Масъули сањифа Абўалї НЕКРЎЗОВ, Тел:985 60 86 85, E-mail: [email protected]

Шумораи ањолии доимии ЉТ ба њолати 21-уми сентябри соли 2010 - 7 миллиону 564,5њазор нафарро ташкил дод. Ба њолати 1-уми октябри соли 2012 бошад шумораи ањолиидоимии ЉТ ба 7 миллиону 917,1 њазор нафар расидааст.

ЧАРО ТО ЊОЛ НАТИЉАЊОИ НИЊОИИ БАРЎЙ-ХАТГИРИИ АЊОЛЇ ЭЪЛОН НАШУДААНД?

- Расман Тољикистон чї ќадар нуфус дорад? Яке 7 милли-он менависад, дигаре 8 миллион мегўяд. Намедонї, ба кадо-маш бовар кунї. Ин дар њолест, ки дар соли 2010 дар Тољики-стон барўйхатгирии ањолї гузаронида шуд. Чаро то њол на-тиљањои нињоии барўйхатгирии ањолї эълон дошта намеша-вад? Чї магар ин сирри давлатї аст?

Файзалї ХОЛИЌОВ,сокини шањри Душанбе

- Тибќи ќарорњои Њукумати ЉТ аз 1-уми августи соли 2005 тањ-ти № 282, аз 4-уми июли соли 2006 тањти № 312, фармони прези-денти ЉТ аз 29-уми августи соли 2009 тањти № 685 ва Ќонуни ЉТаз 19-уми майи соли 2009 тањти № 523 "Дар бораи барўйхатгирииањолї" ва инчунин мутобиќи тавсияњои СММ барои њамаи мамла-катњо дар бораи дањ сол як маротиба гузаронидани барўйхатги-рии ањолї, аз 21 то 30-юми сентябри соли 2010 дар ќаламрави ЉТбарўйхатгирии ањолї ва фонди манзил гузаронида шуд. Айни за-мон, натиљањои асосии барўйхатгирии ањолї ва фонди манзил дарсоли 2010 љамъбаст гардиданд. Љилди якуми нашри расмї "Шу-мора ва љойгиршавии ањолии ЉТ" ва љилди дуюми нашри расмї"Њайати синнусолї, љинсї ва њолати аќди никоњи ањолии ЉТ", љилдисеюм "Њайати миллї, донистани забонњо ва шањрвандии ањолииЉТ" омода гардида, дар таърихи 24-уми ноябри соли 2012 он дарнашрияњои расмии марказии ЉТ ба нашр расида мавриди исти-фодаи умум ќарор гирифтанд.

Шумораи ањолии доимии ЉТ ба њолати 21-уми сентябри соли2010 - 7 миллиону 564,5 њазор нафарро ташкил дод. Ба њолати 1-уми октябри соли 2012 бошад шумораи ањолии доимии ЉТ ба 7миллиону 917,1 њазор нафар расидааст. Аз шумораи умумииањолии љумњурї мардњо 3 миллиону 817,0 нафар ва занњо 3 мил-лиону 747,5 њазор нафарро ташил доданд. Шумораи мардњо нис-бат ба соли 2000 748,0 њазор нафар ё 24,4% афзуда, шумораизанњо 689,0 њазор нафар ё 22,5% афзудааст. Дар давраи барўй-хатгирии ањолї ва фонди манзил дар соли 2010 аз рўи мансубия-ти миллї бо фоиз тољикон-84,3%, ўзбакњо- 12,2%, ќирѓизњо-0,8%,русњо-0,5%, туркманњо-0,2%, арабњо ва тоторњо 0,1% ва дигар мил-латњо 1,8% ташкил доданд. Суръати муќоисавии афзоиши мил-латњо нишон медињад, ки аз њама бештар шумораи тољикон зиёдшудааст. Масалан, агар дар фосилаи байни солњои 2000 ва 2012шумораи тољикон 1 миллиону 475,5 њазор нафар ё 30,1% зиёдшуда бошад, пас шумораи ќирѓизњо, баръакс, 4,8 њазор нафар ё7,3%, шумораи ўзбакњо 10,4 њазор нафар ё 1,1%, шумораи ќазоќњо0,3 њазор нафар ё 36,4% ва туркманњо 5,1 њазор нафар ё 25,2%кам шудааст. Зиёдшавии шумораи тољикон асосан ба афзоишитабиии ањолї зич вобаста аст. Дар дањсолаи охир баробари афзо-иши табии ањолї, муњољирати ањолї (кўчида рафтани он) ба њайа-ти миллии ањолии љумњурї низ таъсир расонд ва дар сохтори эт-никии ањолї баъзе таъѓйирот ба вуљуд омаданд. Ба њамин сабаб,дар натиљаи кўчида рафтани ањолии дигар миллатњо аз ЉТ, шумо-раи русњо-48,9%, белорусњо - 77%, украинњо - 72,2%, молдаванњо- 54,0%, тоторњо - 65,7%, озарињо - 53,5%, арманињо - 56,4%, гу-рљињо - 42,9% ва дигар миллатњо кам шудааст.

Аз рўи маълумоти барўйхатгирии ањолї ва фонди манзил дарсоли 2010 бармеояд, таносуби ањолии шањру шањракњо ва мања-лњои дењот, дар муќоиса бо натиљањои барўйхатгирии ањолии соли2010 таѓйир наёфтааст. Њисаи ањолии шањру шањракњо дар шумо-раи умумии ањолї 26,5% ва мутаносибан њисаи ањолии дењот даршумораи умумии ањолї 73,5%-ро ташкил намудааст.

Ба саволи Шумо сардори Раёсати барўйхатгирии ањолииАгентии омори назди президенти Тољикистон Зебо ИСМОИ-ЛОВА посух дод.

ИЉОРАИ КИТОБ ДАР МАКТАБЊОИ МИЁНАЧЇ ШАРТ ВА МУЊЛАТ ДОРАД?

- Ваќте мо дар замони Шўравї мактаб мехондем, китобњои дарсїаз мактаб ба хонандагон ройгон дода мешуд. Алњол китобњои дарсїба хонандагони мактаб бо пардохти маблаѓи муайян ба иљора додамешавад. Бигўед, ки муњлати ба иљорадињии китоб дар мактабњоимиёна то чанд сол давом мекунад? Оё намешавад, ки баъди аз њисобимаблаѓи иљораи китоб рўйпуш намудани харољоти чопи китоб он рой-гон ба хонандагон вогузор карда шавад?

Раљабалї ДАВЛАТОВ,сокини шањри Душанбе

- Таъкид бояд намоем, ки дар љумњурї низоми иљораи китобњои дарсїамал мекунад ва тибќи талаботи ин низом муњлати иљораи китобњои дарсїсе сол муайян шудааст. Яъне, дар ин муддат, муњлати иљораи китоби ёдо-варшудаи шумо ба анљом расид. Табиист, ки маблаѓи он низ аз шуъбањоимаорифи шањру ноњияњои љумњурї љамъоварї шудааст. Вазорати маори-фи ЉТ тањия ва чопи китобњои дарсиро тибќи наќшаи муайян бо назардош-ти муњлати истифодаи китоб, низоми иљораи он, пардохти маблаѓи мас-рафшуда, стандартњои таълимї, наќшаву барнома ва омилњои дигар бароњ мемонад.

Айни замон, дар Вазорати маориф лоињаи Ќонуни Љумњурии Тољикис-тон "Дар бораи адабиёти таълимї" мавриди баррасии коршиносону мута-хассисони соња ќарор дорад ва ќабули минбаъдаи ќонуни мазкур тањия,нашр ва чопи китобњои дарсї ва маводи таълимро ба низом хоњад даро-вард.

Ба саволи Шумо сардори маркази матбуоти Вазорати маорифи То-љикистон Мањмудхон ШОЕВ љавоб дод.

ЧАРО? АКСИ ГЎЁ

БИДУНИ ШАРЊ

ЧАРО?

?-И НОБОБ

ОЁ БА ИСТИФОДАБАРИИ ТАНЎР ДАР НАЗДИБИНОЊОИ БАЛАНДОШЁНА ИЉОЗАТ АСТ?

- Оё шањрдории Душанбе дар назди сањни биноњои баландошёнаи истиќоматии пой-тахти кишвар - шањри Душанбе сохтани танўр ва истифодабарии онро иљозат додаастё не? Мехостам дар бораи иљозати додану надодани маќомоти шањрї оид ба бунёдуистифодабарии танўр дар назди сањни биноњои баландошёна мушаххас маълумотмедодед.

Дилафрўз ШАРИФОВА,сокини ноњияи Фирдавсї

- Њамагуна амалњои сохтумонї дар Тољикистон дар доираи талаботњои Ќонун дар бораифаъолияти меъморї, шањрсозї амалї карда шуда, љобаљогузории иношотњо тибќи талаботинаќшањои генералї ва наќшањои муффасали тарњрезии мањалњо амалї карда мешавад. Сох-тумони мањаллањои ањолинишин тибќи талаботи меъёру ќоидањои сохтумони шањрсозї (банаќшагирї ва сохтумони мањалњои ањолинишин) ба роњ монда шуда тамоми инфраструкту-рањои зарурї барои зиндагии шањрвандон ба назар гирифта мешавад. Тибќи меъёри зикр-гардида дар ваќти тањияи биноњои истиќоматї барои њисоби њар як шањрванд дар маљмуъ 4,2м.кв. бо назардошт ба њар як шањрванд пешбинї карда мешавад, ки дар он майдончањоибозии кўдакон, љои истироњати калонсолон, таваќќуфгоњи муваќќатї, майдончаи корњои хо-љагї ва њатто гаштугузор дар назар дош-та шуда гузоштани њар гуна иншоотњоињусни шањрро костакунанда иљозат доданамешавад. Тибќи меъёру ќоидањои сох-тумонї зикр гардида сохтумони њамагу-на дегдону танўрњо, айвонњо ва ѓасби гир-ду атрофи иморат дар мањалњои маскунїманъ буда, дар њолати аз тарафи шањр-вандон худсарона роњ додан ба ин кам-будињо тибќи ќонунњои амалкунанда баљавобгарии маъмурї ва љиної кашидамешаванд.

Ба саволи Шумо сармеъмори шањриДушанбе Ќудратулло ФАЙЗУЛЛОЕВпосух дод.

ЧАРО МО БАРОИ ОБ АЗ КИШВАРЊОИПОЁНОБ ЉУБРОНПУЛЇ НАМЕГИРЕМ?

- Солњои Шўравї Ќирѓизистон бар ивази обаз обанбори Тўхтагул барои Ўзбакистон ваЌазоќистон нафт, ангишт ва маводи сўхт меги-рифт. Тољикистон бар ивази оби обанборњоиЌайроќум ва Норак барои Ўзбакистон, Туркма-нистон ва Ќазоќистон молњои зарурї мегирифт,вале на аз худи љумњурињои номбурда, балкиаз маркази Иттињоди Шўравї. Зеро марказ ба-рои саноати њарбї ва ѓайрињарбї ба пахтаэњтиёљ дошт ва аз ин рў, љубронпулї пардохтменамуд. Ба ибораи дигар, ба ѓайр аз Тољикис-тон ва Ќирѓизистон, Кремл барои рушди саноа-ти пахтаи љумњурињои номбурда манфиатдорбуд. Ин се љумњурї заминњои калони корам до-ранд, вале камбуди обро эњсос менамоянд.Ўзбакистон дар љамъоварии пахта дар Иттињо-ди Шўравї маќоми аввал ва дар дунё пас азЧин, Њиндустон, Амрико ва Миср маќоми панљ-умро ишѓол менамуд. Њоло бошад, бармегар-дем ба замони имрўз ва боз мебинем, ки Ќирѓ-изистон мисли пештара љубронпулї мегирад.Аммо Тољикистон аз ин љубронпулї бенасибгардонида шудааст. Чаро мо барои оби худ азкишварњои поёноб љубронпулї намегирем?Инро чї гуна маънидод кардан мумкин аст?

Носир ДАВЛАТОВ,сокини ноњияи Рўдакї

- Ќазоќистон ва Ўзбакистон дар замони Шўравїтаќсимоти ноодилонаи об ва хизматрасониро баЌирѓизистон дар шакли таъминот бо ангишт, ма-зут ва газ љуброн мекарданд. Тољикистон бошад,аз марказ субвенсия мегирифт, аз љумла, ангишт,гўшт ва дигар молњои зарурї. Ба мо мегуфтанд:"Ба мо пахта дињед ва шумо соњиби њама чиз ме-шавед". Пас аз фурўпошии Иттињоди Шўравї њамачиз дигаргун гашт, махсусан барои Тољикистон.Тибќи њуќуќи байналмилалї хизматрасонињо боядпардохт шаванд ва манфиати бадастовардашуданиз бояд таќсим шавад. Ќоидаи мазкурро Ўзбаки-стон риоя намекунад. Чунин тарзи мављудаи таќ-симоти об ноодилона мебошад. Барои њалли масъ-ала бояд як комиссияи њавзаи Амударё таъсисдода шавад ва созишномае бо иштироки Ќирѓизи-стон, Афѓонистон, Тољикистон, Ўзбакистон, Турк-манистон ва Эрон тањия ва ба имзо расад. Дарњавзаи мазкур бояд таќсимоти наву одилонаи оброњандозї гардад. Метавон низоми таќсимоти обдар вилоятњои ѓарбии Канадаро истифода бурд.Њар як кишвар метавонад њиссаи ба вай људокар-дашударо барои авлавиятњои худ истифода барад.Њамсоя аз њамсояи худ метавонад њаљми зарурииобро харидорї намояд. Мисли бозори энергетикїмумкин аст, ки бозори об пайдо шавад. Дар баъземинтаќањо ин тарзи кор аллакай бо муваффаќиятмавриди истифода ќарор гирифтааст.

Ба саволи Шумо котиби миллии Комиссияибайналмилалї оид ба сарбандњои бузург Њомид-љон ОРИФОВ посух дод

- Њаљ мактабест, ки дар он бандагони хоси Худо тарбият шуда, ба мартабањои боло-тари бандагиву одамгарї мерасанд. Мо аз ташкили имсолаи њаљ розї њастем, чунки масъ-улини Кумитаи дини назди Њукумати Љумњурии Тољикистон бо роњбарии раиси Кумитаимазкур Холиќов Абдурањим Ѓаффорович ба иљрои вазифањои худ ба таври хеле љиддїмуносибат карданд. Пас аз як њафтаи дар Маккаи Мукаррама будани мо гуруњи корииКумитаи дин бо маќсади донистани шароити зоирин ба ин шањри муќаддас сафари корїанљом дод. Муњтарам Холиќов А.Ѓ аз рўзи аввали сафари хидматї бо њољиён буд ва њаррўз аз њоли мо хабар гирифта, бо мо њам мулоќотњои умумї ва њам суњбатњои алоњидабаргузор менамуд. Дар натиљаи назорати шахсии ў ва кўшишњои мудири шуъбаи њаљ варобитањои байналмилалии њамин кумита Юсупов Абдуѓаффор тамоми камбудињо бар-тараф гардида, шароити мењмонхона, рафтуомади мардум ба воситаи автобусњо то мас-чид, сифати хўрок бењтар гардид ва роњбаландон љиддан аз паи кор шуданд.

Гуруњи кории Кумитаи дин ва роњбари он Холиќов А.Ѓ. ба гармои тоќатфарсо нигоњнакарда, њар рўз аз соатњои 3-4 субњ то ба итмом расидани намози хуфтан бо мардумбуданд.Њангоми њаљи фарзї тамоми њољиёни љањон дар Мино, Арафот ва Муздалифаљамъ меоянд ва бинобар издињоми хеле зиёд мушкилоти вазнин дар таъмини мардумбо наќлиёт, љои хоб ва хўрок ба назар мерасад. Дар ин њангом њољиёни Тољикистон са-марнокии фаъолияти гуруњи кории Кумитаи дин ва ѓамхории Юсупов Абдуѓаффорро пурраэњсос намуданд. Масалан, дар натиљаи кўшишњо ва ѓамхории ў барои њољиёне, ки беморшуда, имконияти мустаќилона ба макони њаљ рафтан надоштанд, шароити мусоид фа-роњам оварда шуд, то ки онњо аз њаљи фарзї ќафо намонанд. Зимнан, ёдовар шуданлозим аст, ки Юсупов А. дар муддати 5 соли кораш 4 маротиба бо ифтихорномаи Вазо-рати њаљи Арабистони Саъудї сарфароз гардонида шудааст. Гуруњи мо аз 46 нафариборат, ки роњбаладии онро Тољиддинов Абдукарим бар уњда дошт. Ў дастурњои Куми-таи динро пурра ба роњбарї гирифта, ба мардум ёрии амалї мерасонд ва барои аз љонибињољиён иљро гардидани тамоми ќоидањои њаљи умра ва фарзї бо вољибот ва сунатњои онмусоидат менамуд. Мо аз кормандони Кумитаи дини назди Њукумати Љумњурии Тољикис-тон, шахсан аз Холиќов А.Ѓ ва Юсупов А.,њамчунин аз роњбалад Тољиддинов А. миннат-дор буда, орзу мекунем, ки њољиён оянда низ бо ѓамхории онњо фаро гирифта шаванд.

Њољиён С.СОЊИБОВ, М.СОЊИБОВ, А.ДЎСТОВ, М.НУРАЛИЕВ, З.ШАРИПОВ,Э.-САЙФОВ, М.ФАЙЗАЛИЕВА, М.ФАЙЗАЛИЕВ, Ф.ТАБАРОВ, А.НУСРАТОВ, Д.НУСРА-

ТОВА ва дигарон, сокинони ноњияи Файзобод.

РАЊМАТНОМАИ МАРДУМЇ

?-И НОБОБ

СИПОС БА ХОЛИЌОВ, ЮСУПОВ ВА ТОЉИДДИНОВ !

№39 (315), 19-уми декабри соли 201216

МУАССИС:Созмони љамъиятии

«ИНДЕМ»(«Информатика барои

демократия ва рушди миллї»).

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораион муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифодашудааст.Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохтимуайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд.Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашмадар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи«Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољи-кистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Ња фтан ома дар Ваз орат и фа рњ ан гиЉу мњ у р ии Т ољик ис т он б а ќа йд

ги рифт а шу даас т.Индекси обуна: 68990

Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт»чоп мешавад. Теъдод 4 000

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 1,5 сомонї

НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон,шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3.Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09

Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам.

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Шўъбаи муњосиботтел: 224 25 09

Шўъбаи тањќиќот ва тањлилтел: 44 600 80 38

Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисодтел: 224 25 09

Шўъбаи реклом ва огоњиномањотел: 93 500 77 41

Масъули логистика ва чоп:тел: 93 591 02 01

Раиси Шўрои муњаррирон:С.А. Дўстов

Котиби масъул:Эраљи Амон

ЛАТИФАЊО

Як њамлаи скинхедњо

Инќдодкор

- Мардуми мо якбор аз ин инќилобњогузаштааст ва мо аллакай хубу бадро људокарда метавонем. Он камбудињое, ки дарљомеа њаст, мо худамон метавонем њалкунем, на ба воситаи инќилоб.

АфсвидбозгаштИгор ЛЯКИН-ФРОЛОВ, намояндаи Ру-

сия дар СПАД:- Агар њамкорони тољик ба мо муро-

љиат кунанд, мумкин аст, масъалаи боз-гашт ба марзњои Тољикистонро баррасїкунем, вале дар ин бора гуфтан њоло

барваќт аст.

- О, чї гум кардед дар ин љо? Њамон афѓонњо ба ди-латон назадаанд, ё вайњо ба шумо маъќул-мї? "Давай,до свидания", як бор мешудагист, охир…

СварабќирАлї МАСТОВ, тањлилгари масоили

амниятї:- Љавонони имрўзи мо аз сиёсат ва

гуфтумонњои сиёсиву интихоботњоимухталиф фарсахњо дуранд, аммо иномил наметавонад боиси оромии кур-

сидорон бошад, зеро дар мисоли њаводиси "бањориараб" мисолњои зиёде мављуданд.

- Э, неки ба њамин арабу ќирѓизу украину гурљї тар-сондед - да. Шумо аз хотир барвардаед, ки ин љо тољико-на аст. Њамту "сварка" мекунанду халос. То 70 соли ди-гар!

ЊовайандахлШариф РАЊИМЗОДА, вазири рушди

иќтисод ва савдо:- Њама андозу боље, ки мо муайян

кардаем, тољирони хориљї месупоранд.Аммо бархе таѓйир њаст. Масалан, бар-хе таруфањоро дар гумрук мо ба сифр

баробар кардаем.

- Вазир - ако! Ин андозњо фаќат ба молњои хориљињодахл дорад, ё ба молњои "њо, вайњо" њастанд - ку, њамон"вайњо" њам дахл доранд?

ИмзебваќтАто МИРХОЉА, шоир:- Ман дар даврони СССР зиди он бу-

дам. СССР як мањбаси бузург буд бароитамоми миллатњо ва халќњои маскунаш.

- Ин гапро њамон ваќт мегуфтед, мезе-бид, бародар. Акнун Ленин њам зинда шавад, ин гапрогуфта метавонад. Имрўзаашро кай мегўед? Ваќташ ра-сад - мї?

ЭврсотсдемАмният АБДУЛНАЗАРОВ, муовини

раиси ЊУСДТ:- Ба он хотире, ки аввалан, боиси ра-

нљиши давлату миллат нашавад, мо якменталитети ѓуломї дорем, афродиволомаќому бомартаба ва ё кишвари аз

худ бузургтарро аз худ боло медонем.

- Ана, ња! Мо вайњоро аз худ боло донем њам, вайњоморо аз худ аниќ, ки паст медонанд. "Эврика" кардед -да, љаноби сотсиал - демократ!

ЊАМАРО БО ЯКЧАШМАТНИГОЊ КУН

Охири моњи соли 1993 буд. Устод Раб-бонї, раиси љумњури Афѓонистон њамчунмиёнљї устод Нуриро бо хоњиши ЕвгенийПримаков, рањбари хадамоти иттилоотииРусия ба сўњбати ў ба Кобул даъват кард.Устод Нурї ќабл аз ба Кобул рафтан ба љоихуд марњум мулло Абдуѓаффори Худойдод-ро дар Толуќон ќоиммаќом таъйин намуд.Аммо мулло Абдуѓаффор ба њељ вачњ на-

Шўхињо аз Султони Њамад, рўзноманигор:

МАРДИКОРНОМА

- Як бор карданду доданд. Ин дафъа њам мекунандумедодагистанд - да. Мо њам њайрон, ки чаро дидаву донис-та боз ин корро мекунанд?

Мањмадалї ВАТАНОВ,вакил:

Оромии сањарии он љоро як шўру ѓавѓое, ки аз пушти истгоњ мерасид, халалдор ме-кард. Чашмам ба ду нафар афтод, ки ин сў он сў медавиданд. Аз онњо дуртар дар рўи

барф касе мехобид. Аз гандумрангии онњо маълум буд, ки ѓайрирус њастанд.

мехост роњбарии муњољирин ва муљоњиддин-ро ба ўњда бигирад. То фурудгоњ ў талошкард, ки ин масъулиятро устод ба дўши ди-гар кас бор кунад:

- Устод, бо ин мардум шумо кор кардед,медонед. Ман наметавонам. Якташ як гапмега, дигараш дигар гап… Хулоса, боз инаяк чашмам њам дард мекунад…

- Њамаро бо як чашмат нигоњ кун, корњо-ят хуб мешаванд, - гўён устод Нурї табас-сумкунон вориди чархбол шуд.

Ин Дустум кори душмана кардТобистони соли 1994 генерал Дустум

болои Ќундуз њамла бурд. Аз ин њамла му-њољирини тољик, ки дар дохили шањр ва гир-ду атрофи он маскан гузида буданд, тала-фоти љониву хисороти молии зиёде диданд.Як ќисми онњо маљбур шуданд, ки ба Толу-ќон дасти холї љон ба саломат бубаранд.Ваќте ки ин хабари нохушро ба устод Нурїрасонданд, ў даст ба чини пешонї бурдагуфт:

- Њоло бигўед, ки ин Дустум (задаро дарваќти талаффузи ин калима дар њиљои ав-вал монда) кори душманора кард… Афсўс!

МЕРРЕМ ГУФТ, КИ МЕРЕМТобистони соли 1996 Намояндаи вижаи

дабири кулли СММ дар умури ТољикистонГерд Дитрих Меррем дар чањорчўбаи гуф-

Воќеае, ки он рўз шоњидаш гаштам,маро водор кард онро рўи торнигорорам. Сањарї тахминан соати 7, сўи ис-тгоњи бозори Черемушки (шањри Крас-наярск) мерафтам, то ба мусофирбаризарурї нишаста, ба кор равам. То ист-гоњ наздик ба 15 ќадам монда буд. Оро-мии сањарии он љоро як шўру ѓавѓое, киаз пушти истгоњ мерасид, халалдор ме-кард. Чашмам ба ду нафар афтод, ки инсў он сў медавиданд. Аз онњо дуртар даррўи барф касе мехобид. Аз гандумран-гии онњо маълум буд, ки ѓайрирус њас-танд. Дар аввал фикр кардам, ки шоядозарї њастанд, вале ваќте калимањоифорсї ба гўшам расид, тољик буданионњо фањмо гашт ва зуд наздашон ши-тофтам. Марде пурожанг, тахминан 40-45 - сола дар даст телефони мобилї инсў, он сў бошитоб роњ гашта, кадом њам-шањриашро ба ёрї даъват мекард. Аз су-ханронињояш фањмо гашт, ки ба онњодузд, ё миллатчињои урус њамла карда-анд. Болои чашмаш захм бардошта будва хун аз пањлўи чашмаш гузашта, то базери манањ равон шуда буд. Дуввумї,љавони хароби ќадбаланд ва тахминан18-20 сола буд. Ягон љояш захмї набуд,вале нигоњу ранги рўяш гувоњї медод,ки хеле тарсидааст. Дар дасташ зарфеобдор сўи саввумї мешитофт. Саввумї,бењушу беёд хоб буд. Дар наздаш ни-шаста, набзи дасташро љустам. Дилашхеле оњиста мезад. Дар рўи ў ягон зах-ме дида намешуд. Сахт- сахт меларзид.Он марди пурожанг наздам шитофт вабо чашмони пур аз ашк аз ман ёрї ме-хост. Худоё, чї ёрї њам аз дастам мео-яд дар ин њолат? Дасту по хўрда наме-донистам чї тавр кўмаки аввалиндараљабояд кард. Ин марди пурожанг воќеаромефањмонд, ки панљ даќиќа пеш се на-фар ба онњо хуљум карданд. Ин марди40 - сола ва он љавони бењуши хобида,ки тахминан 30 - сола буд, бо онњо муќо-вимат нишон медињанд. Вале он љавони20 - сола ягон муште назада ва нахўрдамегурезад. Ин ду бо он се нафар, ки дардасти як нафарашон тахтачўб будааст,хеле занозан менамоянд, вале ваќте инпахлавони хобида, ба сараш зарбаи сах-

ти тахтачўб мерасад, аз пой меафтад.Тахтачўб аз зарбаи сахт мешиканад, кипорањояш он љо буданд. Миллатчињоиурус баробари афтидани ў роњи гурез ме-гиранд…

Ин марди солхўрда љавони хобида-ро такон дода, бо ашки резон, фарёд ме-кард, ки "Алишер, хез"... Ба ў фањмон-дам, ки такон надињад ўро, чунки агармайнааш лат дида бошад (сотрясениемозга) њаргиз ўро наљунбонанд. Ин њамавоќеаро тўдаи одамони истгоњ аз дурназзора мекарданд. Як урусзани тахми-нан 40 - сола наздамон омад ва пурсид,ки ёрии таъљилиро љеѓ задаанд ё на? Онмарди пурожанг љавоб дод, ки ња љеѓ за-данд. Ба њар њол фикр кардам, ки бењта-раш њамин зани урус бори дигар ёриитиббиро даъват намояд. Бо телефонихуд занг задаї баробари пайвастшавииалоќа онро ба зани урус додам. Ў бошеваи дурусти руси нишонаи ин љородод.

Дасту рўю пешонии Алишер хелесард гашта буд…

Алишер нафас намегирифт. Танњодилаш бо як сусти базур-базур метапид.

Дере нагузашта, як њамшањрии онњоомад. Ва аз паси ў нињоят ёрии таъљилїниз расид. Духтурзанак бо як ёрдамчиихуд давон назди Алишер омаданд. Дух-тур набзи дасташро санљида, сипас азљомадонаш пахтаро бо доруе тар карда,ба бинии Алишер гузошт.

Дар ин њол ду милиса низ аз куљоепайдо шуданд ва аз марди солрафта во-ќеаро пурсон шуданд.

Алишер аз бўи дору сурфае карда,ба нафаскашї даромад ва чашмонашрокушода, њаракати аз љой хестан мекард.Духтур ўро ором карданї мешуд ва ба-рои фањмидани хотираю њуш номашропурсон мешуд. Вале Алишер чизе наме-гуфт ва танњо аз љой бархостан мехост.

Аз куљое садои сирена ба гўш мера-сид ва торафт баланд мешуд. Инак, бозяк мошинаи ёрии таъљилї омад. Инашшояд даъвати њамон урусзанак буд. Дух-турњо дуто шуданд.

Алишер њамоно ба саволњои духтурљавоб намедод. Пас аз фурсате аз њара-

кат боз монд ва аз бинию дањонаш кафкхурўљ мекард. Маълум гардид, ки аз на-фаскашї бозмонд.

Духтур пахтаро бори дигар ба дору таркарда ба бинии ў мемолид, вале Алишердигар ягон нишонае аз таъсири бўи тезидору нишон намедод.

Атрофи Алишерро тўдаи одамон ми-лисаю духтурњо ва наздиконаш ињота кар-да буданд. Он марди пурожанг дасти љаво-ни хобидаро молиш дода, бо фарёд "Али-шер!" мегуфт. Хуни аз абрўи зарбёфта-аш лат баста буд. Духтурон бо терминњоитиббї байни худ чизе гуфта, сипас баёрдамчињояшон ишора карданд, ки зан-барро оранд. Алишерро бурданд ва азпаси ёрии таъљилї хешовандони ў раф-танд.

Пас аз дидани ин воќеа њар боре, киаз онљо гузар мекардам, шўру ѓавѓою давутози он марди пурожанг бо рўи хуншор ваон љавони ќоќинаи тарсуи гурезпою симоиАлишер бо чашмони нимпўш пеши наза-рам меояд. Афсўс аќаллан ягон раќамителефон аз онњо напурсидам, то фањмам,ки Алишер чї шуд… Ва агар тасодуфаняке аз онњо ё ягон шиносу хешовандониогоњ аз ин њодиса ин сатрњоро хонад, хо-њиш дорам аз ањволи Алишер иттилоъдињад. Агар он љавони хароб намегурехтва дар пањлуи рафиќонаш истода мељан-гид, шояд ѓолибиятро ба даст меовар-данд.

Худо нигањ дорад аз ин хел њамсафа-рони тарсую гурезпо. Дар урфият мегўянд,ки "Як шарти мард - гурехтан аст", аммодар ин љо гурехтан шарти номардист.

Камина низ замоне гурехта будам.Вале ман њељ касро партофта нагурехтам.Танњо будам ва онњо чор нафар ва аз тар-си ширинии љон рў ба гурез нињода будам.

Ва баъд аз он њодиса аз зарфњои пла-стикї ва бетон њар гуна лавозимоти машќї(гантелу штанга) сохта ба обу тоби баданва варзиш машѓул шудем. Гарчанде, кипас аз рўзи вазнини корї хаста мешудем,вале ба нигоњ доштани љуссаи варзишїва иродаи ќавии љангї сахт ањамият ме-додем.

www.ilhom.wordpress.com

тушунидњои сулњ ба мулоќоти устод Нурї баТолуќони Афѓонистон ташриф овард. Дарсўњбати чандсоата масоили зиёде, аз љумла,бозгашти сарбаландонаи муњољирини тољикмуќими Афѓонистон ба Ватан низ мавридибањсу баррасї ќарор гирифт. Баъди гуфту-шунидњо мардуми дар берун љамъомада азустод Нурї суол карданд:

- Устод, ин намояндаи Созмони Милал,чї мегўяд? Оё моро фиреб доданї нестанд?

- Номи ин намояндаи Созмони МилалМеррем аст. Омадааст ва мегўяд, ки мар-думро бигў, ки мерем, Тољикистон мерем.Агар розї бошед, ина Меррем! - ва ба сўинамояндаи СММ ишора намуд устод Нурї.

Мардуми љамъшуда дар ин суханониустод оњанги шўхиомезеро эњсос намуда,хандиданд. Љаноби Меррем низ гўё чизерофањмида бошад, табассумкунон сўи одамоннимтаъзим кард.

Саид Абдуллоњи Нурї, Худо рањматашкунад, аз љумлаи сиёсатмадорони сухандо-ну нуктасанљу њозирљавоб ба њисоб мерафт.Шеърро хуб мефањмид, шеъри зиёд аз ёдмедонист. Худ низ гоњ-гоњ шеър эљод мекард.Сесаду шасту шаш пањлуи суханро хуб пуш-ту рў мекард. Хулоса, нуктадону нуктасанљбуд. Њамин сифати хислаташ боиси муас-сир гардидани каломаш болои инсонњобуд…

Documents

№39 (315). Чоршанбе, 19-уми декабри соли 2012