Naresuan University Publishing Housewww.nupress.grad.nu.ac.th

วเชยร อนทะส

¤.È. 1864-1953

ตวอยาง

ขอมลทางบรรณานกรมของสำานกหอสมดแหงชาต

National Library of Thailand Cataloging in Publication Data

วเชยร อนทะส.

เกาหลในชวงอลหมาน ค.ศ. 1864-1953 : การรกรานจากตางชาต การตกเปนอาณานคม การแบงแยกและสงครามเกาหล.-- พษณโลก : สำานกพมพมหาวทยาลยนเรศวร, 2561

296 หนา.

1. เกาหล--ประวตศาสตร. I. ชอเรอง. 951.9 ISBN 978-616-426-125-9 ISBN (e-book) 978-616-426-126-6 สพน. 54 ราคา 200 บาท

พมพครงท 1 ตลาคม พ.ศ. 2561 จำานวนพมพ 500 เลม

สงวนลขสทธ ตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 โดยสำานกพมพมหาวทยาลยนเรศวร หามการลอกเลยนไมวาสวนใดสวนหนง

ของหนงสอเลมน ไมวาในรปแบบใด ๆ นอกจากจะไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษรจากสำานกพมพมหาวทยาลยนเรศวร เทานน

ผจดพมพ สำานกพมพมหาวทยาลยนเรศวร

มวางจำาหนายท 1. ศนยหนงสอแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย สาขา ศาลาพระเกยว กรงเทพฯ โทร. 0-2218-7000-3

สยามสแควร อาคารวทยกตต กรงเทพฯ โทร. 0-2218-9881, 0-2255-4433

มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก โทร. 0-5526-0162-5

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร จงหวดนครราชสมา โทร. 044-216131-2

มหาวทยาลยบรพา จงหวดชลบร โทร. 0-3839-4855-9

โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา (รร.จปร.) จงหวดนครนายก โทร. 037-393-023, 037-393-036

จตรสจามจร กรงเทพฯ โทร. 0-2160-5301

มหาวทยาลยพะเยา โทร. 0-5446-6799, 0-5446-6800

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน โทร. 044-922662-3

สาขายอยคณะครศาสตรจฬาฯ โทร. 0-2218-3979

สาขาหวหมาก โทร. 02-374-1378 2. ศนยหนงสอมหาวทยาลยเกษตรศาสตร อาคารวทยบรการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 50 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทร. 0-2579-0113 3. ศนยหนงสอมหาวทยาลยธรรมศาสตร อาคารอเนกประสงค ชน 1 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ถนนพระจนทร แขวงพระบรมมหาราชวง เขตพระนคร กรงเทพฯ 10200 โทร. 0-2613-3899, 0-2623-6493 สาขา ศนยหนงสอมหาวทยาลยเชยงใหม จงหวดเชยงใหม โทร. 0-5394-4990-1

ศนยหนงสอมหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดสงขลา โทร. 0-7428-2980, 0-74282981

ศนยหนงสอมหาวทยาลยราชภฏยะลา จงหวดยะลา โทร. 0-7329-9980

กองบรรณาธการ กองบรรณาธการจดทำาเอกสารสงพมพทางวชาการของสำานกพมพมหาวทยาลยนเรศวร ออกแบบปก สญญา จนทา รปเลม สญญา จนทา พมพท รตนสวรรณการพมพ 3 30-31 ถนนพญาลไท อำาเภอเมอง จงหวดพษณโลก 65000 โทร. 0-5525-8101

สำานกพมพนเปนสมาชกสมาคมผจดพมพ

และผจำาหนายหนงสอแหงประเทศไทยhttp://www.thaibooksociety.com

nu_publishing

สำ�นกพมพมหาวทยาลยนเรศวรnuph@nu.ac.th

0 5596 8833-8836

กรณตองการสงซอหนงสอปรมาณมาก หรอเขาชนเรยนตดตอไดท ฝายจดจำาหนายสำานกพมพมหาวทยาลยนเรศวร

พมพบน

กระดาษถนอมสายตากรนรด กระดาษคณภาพ เพอผลงานคณภาพ

ตวอยาง

นบตงแตทศวรรษท1990อนเปนชวงหลงสงครามเยนเปนตนมาอาจกลาว

ไดวาความขดแยงบนคาบสมทรเกาหลมจดสนใจอย ทการพฒนาอาวธนวเคลยร

ของเกาหลเหนอ แมมการจดเจรจาทงแบบทวภาคและพหภาคในชวง 30 ป แตกลบ

ไมบรรลเปาหมายโดยเกาหลเหนอไดทดลองนวเคลยรมาแลว6ครงในชวงค.ศ.2006-

2017 สาเหตส�าคญประการหนงของปญหากคอความขดแยงระหวางเกาหลเหนอ

กบเกาหลใต ซงมมาตงแตการแบงเกาหลออกเปน 2 สวนใน ค.ศ. 1945 ยงไมไดรบ

การแกไข ยงไปกวานนยงมมหาอ�านาจ ซงให การสนบสนนเกาหลแตละฝาย

เขามาเกยวของดวย ความขดแยงนตอมาไดปะทขนเปนสงครามเกาหล ระหวาง

ค.ศ. 1950-1953 แตสงครามยตลงดวยการลงนามในความตกลงสงบศก จงยงไมมการ

ท�าสนธสญญาสนตภาพเพอยตสงครามอยางเปนทางการเมอคกรณทง2ฝายในสงคราม

ตางพยายามรกษาอ�านาจและผลประโยชนของฝายตนจงท�าใหเปาหมายการรวมเกาหล

กลายเปนสงส�าคญรอง ดวยเหตน โครงสรางความขดแยงบนคาบสมทรเกาหลจงยง

ด�ารงอยแมการแขงขนดานอดมการณระหวางมหาอ�านาจไดยตลงแลวกตาม

จากสภาพดงกลาว ผเขยนไดเหนความส�าคญของการศกษาคนควาเหตการณ

อนถอเปนชวงอลหมานของเกาหล ระหวาง ค.ศ. 1864-1953 ซงเปนชวงตอนปลาย

ราชวงศโชซอน(ChosonDynasty)ทเกาหลตองเผชญภยคกคามจากภายในและภายนอก

ทงการแยงชงอ�านาจภายในราชส�านกโชซอน และการคกคามจากชาตตะวนตก

และอาณาจกรเพอนบาน ในทสดเกาหลไดตกเปนอาณานคมของญป น ระหวาง

คำ�นำ�

ตวอยาง

ค.ศ. 1910-1945 การแบงแยกออกเปน 2 สวน และการเกดสงครามเกาหล ทงน

เพราะเหนวาการศกษาคนควาดงกลาวยอมมคณปการในการวเคราะหและการท�า

ความเขาใจเหตการณในชวงระยะเวลาถดมา ดวยเหตน เปาหมายของหนงสอเรอง

“เกาหลในชวงอลหมานค.ศ.1864-1953:การรกรานจากตางชาตการตกเปนอาณานคม

การแบงแยกและสงครามเกาหล”ทผเขยนไดเขยนขนกเพอประโยชนส�าหรบการศกษา

คนควาของนสตนกศกษา ในสวนทเกยวของกบการเมองเกาหล ความสมพนธระหวาง

ประเทศของเกาหล ประวตศาสตรเกาหล และการเมองระหวางประเทศในเอเชย

ตะวนออก รวมทงนสตทศกษาในวชาเอเชยตะวนออกรวมสมย ซงเปนวชาในหลกสตร

รฐศาสตรบณฑต คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ซงผเขยนเปนผรบผดชอบ

ในขณะเดยวกนยอมเปนประโยชนตอครอาจารยนกวชาการและบคคลทวไปใชในการ

ศกษาคนควาและการอางอง

ในการเขยนหนงสอเลมน ผเขยนไดรบประโยชนในดานแนวคดและความร

จากรายงานผลการวจยการแลกเปลยนความคดเหนในเวทสมมนาการประชมและการ

พบปะกนในหลายโอกาสกบนกวชาการ รวมทงประโยชนจากหนงสอและบทความ

ของนกวชาการและบคคลตาง ๆ ทตพมพเผยแพร มาใชประกอบการเขยน ผเขยน

ขอถอโอกาสขอบคณมาณ ทน ส�าหรบสวนดของหนงสอเลมนขอมอบแดบรพาจารย

ครอาจารย และกลยาณมตร สวนความบกพรองใด ๆ ถอเปนความรบผดชอบ

ของผเขยนเอง

วเชยรอนทะสตวอยาง

บทท�1��บทน�ำ�.............................................................................................1

บทท�2��เกำหลกบกำรรกรำนจำกตำงชำต�ชวง�ค.ศ.�1864-1910�....7 ภมหลงเกาหลโดยยอ................................................................................8

สภาพดานการเมองเศรษฐกจและสงคมของเกาหล

ในชวงปลายครสตศตวรรษท19........................................................... 14

การด�าเนนทาทตอตางชาต.................................................................... 24

การเคลอนไหวเพอการปฏรปกบการแทรกแซงของตางชาต................. 35

การครอบง�าและการยดครองเกาหลเปนอาณานคมของญปน............... 41

บทท�3�เกำหลสมยเปนอำณำนคมญปน..............................................55

การด�าเนนการของญปนสมยยดครองเกาหลเปนอาณานคม................. 56

การตอสเพอเอกราชของเกาหลสมยเปนอาณานคมญปน...................... 89

การเปลยนแปลงดานเศรษฐกจและสงคมเกาหล

ในสมยเปนอาณานคมญปน................................................................. 104

สำรบญ

ตวอยาง

บทท�4��กำรแบงแยกเกำหล�และกำรสถำปนำเกำหลเหนอ�� และเกำหลใต�.............................................................................119� การแบงแยกเกาหล............................................................................. 120

การยดครองเกาหลของมหาอ�านาจ..................................................... 138

บทบาทของสหประชาชาตในปญหาเกาหล......................................... 166

การสถาปนาสาธารณรฐเกาหลและสาธารณรฐประชาธปไตย

ประชาชนเกาหล................................................................................. 169

บทท�5��สงครำมเกำหล�........................................................................ 173� ทมาของสงครามเกาหล....................................................................... 175

การแทรกแซงของมหาอ�านาจในสงครามเกาหล.................................. 193

บทบาทของสหประชาชาตในสงครามเกาหล....................................... 218

สถานการณสรบในสงครามเกาหล....................................................... 223

การเจรจาสงบศกสงครามเกาหล......................................................... 234

บทท�6 �บทสรป�..................................................................................... 245

บรรณำนกรม�....................................................................................... 254�ดชน�........................................................................................................ 281ตว

อยาง

บทท 1

บทน�ำ

บทท�1

บทนำ�

ตวอยาง

2

�เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953

ในช วงทญป นใกล ยอมจ�านนในสงครามโลกคร งท 2 สหรฐอเมรกา

และสหภาพโซเวยตไดตกลงกนในการแบงเกาหลออกเปน 2 สวน เพอการปลดอาวธ

ทหารญปนในดนแดนเกาหลและเมอญปนประกาศยอมแพในเดอนสงหาคมค.ศ.1945

สหรฐอเมรกาและสหภาพโซเวยตไดสงทหารเขาไปปฏบตภารกจดงกลาว โดยถอเอา

เสนขนานท 38 เปนเสนแบงภารกจ แตเนองจากการมงขยายอทธพลของมหาอ�านาจ

ทงสอง ในยคทการเมองโลกเขาสยคสงครามเยน จงเปนปจจยส�าคญทท�าใหเกาหล

ตองถกแบงแยกอยางถาวร เมอเกาหลสวนใตซงอย ภายใตความรบผดชอบของ

สหรฐอเมรกาในการปลดอาวธทหารญปนไดสถาปนาสาธารณรฐเกาหล(Republicof

Korea-ROK)หรอเกาหลใตขนในค.ศ.1948และเกาหลสวนเหนอซงสหภาพโซเวยตเปน

ผรบผดชอบในการปลดอาวธทหารญปนกไดประกาศสถาปนาสาธารณรฐประชาธปไตย

ประชาชนเกาหล(Democratic’sPeopleRepublicofKorea-DPRK)หรอเกาหลเหนอ

ขนในปเดยวกนความแตกตางดานอดมการณทางการเมองระบบเศรษฐกจและสงคม

กอปรกบการแขงขนขยายอ�านาจระหวางสหรฐอเมรกากบสหภาพโซเวยต ไดเปนปจจย

ผลกดนใหความขดแยงระหวางเกาหลทงสองมความรนแรงเพมขน ดงการเกด

สงครามเกาหล (KoreanWar) ระหวาง ค.ศ. 1950-1953 ซงไมใชเปนเพยงการสรบ

ระหวางเกาหลเหนอกบเกาหลใตเทานนแตยงมมหาอ�านาจและประเทศอนๆ ทสนบสนน

เกาหลแตละฝายสงทหารเขารวมรบดวย

เมอสงครามเกาหลยตการสรบลงปญหาความขดแยงบนคาบสมทรเกาหลกลบ

ไมไดสนสดลง เพราะคกรณของสงครามยงไมไดจดท�าสนธสญญาสนตภาพ (peace

treaty) เพอยตสงครามเกาหลอยางเปนทางการ แมในชวงหลงการลงนามความตกลง

สงบศก (armistice) ไมนานนก มการจดประชมซงสหประชาชาตเปนผสนบสนน

เพอการแกไขปญหาเกาหลอนจะน�าไปสการรวมเกาหลเหนอและเกาหลใตแตการประชม

กลบประสบความลมเหลวนอกจากนนในระยะเวลาถดมาผน�าเกาหลเหนอและเกาหลใต

แมไดเสนอแนวนโยบายเพอการรวมประเทศขน แตกลบถกปฏเสธจากอกฝายหนง

ตวอยาง

7

เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953�

บทท 2

เกำหลกบกำรรกรำนจำกตำงชำต

ชวง ค.ศ. 1864-1910

บทท�2เกำหลกบกำรกรำน�

จำกตำงชำต�ชวง�ค.ศ.�1864-1910

ตวอยาง

8

�เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953

ภมหลงเกำหลโดยยอ การตงถนฐานของชนเผาเกาหลโบราณถอวาเรมตนในยคการใชเครองมอ

สมฤทธเมอประมาณ 400 ปกอนครสตกาล โดยมลกษณะเปนชมชนขนาดเลก

และตอมาพฒนาขนเปนอาณาจกรซงมก�าแพงลอมรอบซงกคออาณาจกรโชซอนโบราณ

(Ancient Choson) หรอโคโชซอน (Kochoson) มพนทอย ระหวางแมน�าเหลยว

(LiaoRiver)ทางตอนใตของแมนจเรย(Manchuria)กบแมน�าแทดง(TaedongRiver)

ทางตอนกลางของเกาหลเหนอในปจจบน ตามต�านานระบวา ทนกน (Tangun)

ซงเปนคนเผาบชาหม เปนผ กอตงอาณาจกรและถอเปนบรรพบรษของคนเกาหล

(Han, 1970, p. 12) อาณาจกรโชซอนโบราณมอ�านาจอยระหวาง 400-300 ป

กอนครสตกาล กอนการถกรกรานโดยอาณาจกรเยน (Yen) ซงเปนอาณาจกรของ

ชนเชอชาตจน ทครอบครองพนททางตะวนตกของแมน�าเหลยว ถดจากนนมาขนนาง

ไพรพลและประชาชนของโคโชซอนไดกอตงอาณาจกรวมนโชซอน (WimanChoson)

ขนในบรเวณเดยวกนแตถกพวกจนฮน (HanChina) รกรานและตแตกในราว108ป

กอนครสตกาล พรอมจดตงเขตการปกครองขน โดยมอาณาบรเวณอยทางตอนเหนอ

ของคาบสมทรเกาหล ภายหลง ค.ศ. 313 จนฮนเสอมอ�านาจลง ท�าใหดนแดนตกอย

ภายใตการยดครองของอาณาจกรโคกรยอ (Koguryo) ส�าหรบพนททางสวนใต

ของคาบสมทรเกาหล เปนทตงอาณาจกรของพวกจน (Chinguk)แตเมอเกดการอพยพ

ของผคนจากอาณาจกรโชซอนโบราณ ดนแดนเหลานมการจดระเบยบทางการเมอง

และสงคมดงทรจกกนในชออาณาจกร3ฮน(SamHanorThreeHans)แตเมอถง

ค.ศ.369อาณาจกร3ฮนกตกอยภายใตอทธพลของอาณาจกรแพกเจ(Paekche)

สมย 3 อาณาจกร (Three Kingdoms) ซงประกอบดวยโคกรยอ แพกเจ

และชลลา (Silla) ถอเปนสมยการตงถนฐานบนคาบสมทรเกาหลคอนขางเปนปกแผน

โครงสรางทางการเมองและสงคมเรมซบซอนขน ส�าหรบอาณาจกรโคกรยอมอ�านาจ

ตวอยาง

บทท 3

เกำหลสมยเปนอำณำนคมญปนบทท�3เกำหล�

สมยเปนอำณำนคมญปน

ตวอยาง

56

�เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953

กำรดำ�เนนกำรของญปนสมยยดครองเกำหลเปนอำณำนคม

เมอญปนผนวกเกาหลเขาเปนสวนหนงแลว กไดด�าเนนมาตรการหลายอยาง

เพอเปนหลกประกนวาญปนสามารถปกครองดนแดนเกาหลไดอยางราบรนและในขณะ

เดยวกน เกาหลสามารถเปนแหลงสนบสนนดานทรพยากรและก�าลงคน ในการพฒนา

เศรษฐกจและการขยายอ�านาจทางการเมองและการทหารของญปนในชวงระยะเวลา

ถดไป ส�าหรบนโยบายและมาตรการทญป นไดน�ามาใช ในชวงปกครองเกาหลเปน

อาณานคมระหวางค.ศ.1910-1945ขอน�าเสนอดงน

กำรจดระเบยบทำงกำรปกครอง�

ญปนไดจดตงส�านกงานผส�าเรจราชการแหงโชซอน(Government–General

ofChoson)ขนทกรงโซลเพอเปนองคกรหลกในการปกครองเกาหลโดยผด�ารงต�าแหนง

ผส�าเรจราชการคดเลอกจากนายทหารทด�ารงต�าแหนงนายพลหรอนายพลเรอมขอบเขต

อ�านาจหนาทอยางกวางขวางทงในดานนตบญญตบรหารตลาการและการบญชาการ

กองทพ โดยปฏบตหนาทขนตรงตอจกรพรรดญปน เมอเปรยบเทยบกบระบบราชการ

ของญปนผส�าเรจราชการถอวาอยในระดบชนนน (shinnin) ซงเปนต�าแหนงสงสดและ

กลาวอกไดวามอ�านาจและเกยรตเทยบเทานายกรฐมนตรรฐมนตรและประธานศาลฎกา

(Chen, 1970, p. 127) ในดานอ�านาจหนาทของผส�าเรจราชการ สามารถพจารณา

ไดดงน ประการแรก ดานการเมอง ประกอบดวยการก�าหนดและการน�านโยบาย

ทเกยวของกบอาณานคมไปปฏบตการควบคมดแลเจาหนาทการบงคบบญชากองทหาร

ทงทางบกและทางเรอ และการออกค�าสงซงมฐานะเชนเดยวกบกฎหมายของญปน

ประการท 2 ดานการทหาร ผส�าเรจราชการเปนผมอ�านาจบงคบบญชากองทหาร

ทงทางบกและทางเรอ ซงตงอยในดนแดนอาณานคม เพอการรกษากฎระเบยบภายใน

และการปองกนการรกรานจากภายนอก

ตวอยาง

58

�เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953

ภำพท 3.1 อำคำรส�ำนกงำนผส�ำเรจรำชกำรญปนทกรงโซล ซงภำยหลงสงครำมโลก

ครงท 2 อำคำรแหงนไดเปนทท�ำกำรของสมชชำแหงชำตเกำหลใต

ทมำ:GenePutnam,HarryS.TrumanLibrary&Museum

ดานการจดระเบยบบรหารราชการ นอกเหนอจากส�านกงานผส�าเรจราชการ

แหงโชซอนเปนหนวยงานหลกในการปกครองแลว ยงมหนวยงานในระดบกระทรวง

อก7กระทรวงคอมหาดไทยการคลงอตสาหกรรมเกษตรและปาไมการศกษายตธรรม

และต�ารวจ รวมไปถงหนวยงานอน ๆ อก ทปฏบตราชการขนตรงตอผส�าเรจราชการ

ส�าหรบในสวนของการปกครองระดบทองถน ผส�าเรจราชการเปนผมอ�านาจในการ

ตวอยาง

59

เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953�

แตงตงผ ว าราชการจงหวด จงท�าใหสวนกลางสามารถควบคมทองถนไดมากขน

(B.W.Kim&P.S.Kim,1997,pp.84-85) โดยการปกครองทองถนแบงออกเปน

3 ระดบ คอ จงหวด เมอง และหมบาน ดานขาราชการผปฏบตงานญปนไดแตงตง

คนญปนเขาไปด�ารงต�าแหนงในสดสวนทมากกวาคนเกาหล ดงใน ค.ศ. 1937 เกาหล

มขาราชการจ�านวน 87,552 คน โดยเปนคนญปน 52,270 คน แตเปนคนเกาหล

เพยง35,282คน(Eckert,Lee,Young,Robinson,&Wagner,1990,p.257)

ส�าหรบในดานระบบศาลเนองจากญปนเขามามอทธพลเหนอเกาหลกอนการ

ยดครองเปนอาณานคมใน ค.ศ. 1910ญปนไดจดระบบศาลในเกาหลใหสอดคลองกบ

ในประเทศของตนกลาวคอศาลแบงเปน3ระดบไดแกศาลทองถนซงแบงออกเปน

ศาลทมผพพากษาคดคนเดยวและศาลทมผพพากษาคด3คนซงเปนคดทเกยวของกบ

วตถหรอสงของทมคามากกวา1,000เยนหรอเปนคดอาญาทมบทลงโทษเกนกวา1ป

ศาลอทธรณและศาลฎกาส�าหรบการแตงตงผพพากษาในสวนของคนเกาหลถาไดส�าเรจ

การศกษาดานกฎหมายจากมหาวทยาลยหรอวทยาลย ตามทรฐบาลผส�าเรจราชการ

ก�าหนดกถอวามคณสมบตในการแตงตงเปนผพพากษา(Chen,1984,pp.267-268)

โดยผมอ�านาจในการแตงตงกคอผส�าเรจราชการยกเวนกรณผพพากษาศาลฎกาทแตงตง

โดยจกรพรรด ซงผพพากษาในระดบกลางและระดบสงเกอบทงหมดเปนคนญป น

แตชวงใกลถงปลายยคอาณานคม คนเกาหลไดรบแตงตงเปนพพากษาในระดบทสงขน

(Robinson,2007,p.39)

หลกประกนประการหนงทชวยใหญปนปกครองเกาหลไดนอกจากการควบคม

หนวยงานในแตละระดบแลวกลไกในการควบคมและบงคบนบเปนสงจ�าเปนเนองจาก

ถาไมสามารถควบคมผตอตานได การรวมกลมตอตานอาจขยายตวทงในดานจ�านวน

และความเขมขน ก�าลงต�ารวจจงถอเปนกลไกทญปนใชเพอปองกนความเสยหายทอาจ

เกดขนตอผลประโยชนของตนเอง ดงในชวงกอนทญปนผนวกเกาหล กองก�าลงต�ารวจ

ญปน(Japanesegendarmerie)ไดเขาประจ�าการตามสถานทส�าคญในเกาหลมากอน

ตวอยาง

บทท 4

กำรแบงแยกเกำหล และกำรสถำปนำเกำหลเหนอ

และเกำหลใต

บทท�4กำรแบงแยกเกำหล

และกำรสถำปนำเกำหลเหนอและเกำหลใต

ตวอยาง

120

�เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953

กำรแบงแยกเกำหล ควำมพำยแพของญปนในสงครำมโลกครงท�2�และ�� ���กำรสนสดกำรยดครองเกำหลของญปน

เนอหาในสวนนขอกลาวถงสาระส�าคญโดยสรปเกยวกบการขยายอทธพล

ของญปนในจน การเขาสสงครามแปซฟก (PacificWar) และสงครามโลกครงท 2

เพราะเหตการณดงกลาวมความเกยวของกบการยดครองเกาหล และความพายแพของ

ญป นในสงครามโลกครงท 2 ถอเปนจดเปลยนทท�าใหเกาหลหลดพนจากการเปน

อาณานคม ดงทกลาวมาแลววา เปาหมายทญป นยดครองเกาหลเปนอาณานคม

กเพอประโยชนในการเปนแหลงอาหาร วตถดบ ตลาดสนคา และดานความมนคง

และเมอญปนขยายอทธพลเขาสจนกไดใชประโยชนจากเกาหลเปนฐานสนบสนนภารกจ

ดงกลาว

เมอพจารณานบตงแตเหตการณยดครองแมนจเรย ญป นไดแสดงทาท

หรอนโยบายของตน ในสวนทเกยวกบเอเชยตะวนออกและจน ดงปรากฏในค�าแถลง

ของอะมาอ เอจ (AmauEiji) โฆษกกระทรวงการตางประเทศญปน เมอเดอนเมษายน

ค.ศ. 1934 ทระบถงความรบผดชอบพเศษของญปนตอเอชยตะวนออก การเรยกรอง

ไมใหมหาอ�านาจตะวนตกเขาไปแทรกแซงในจนและการไมเหนดวยกบความรวมมอใดๆ

ของมหาอ�านาจตางชาต ทเปนการขดตอสนตภาพและระเบยบในเอเชยตะวนออก

เนองดวยอยในฐานะพเศษส�าหรบความสมพนธกบจนญปนจ�าเปนตองด�าเนนภารกจ

ใหบรรลผลตามความรบผดชอบพเศษดงกลาว ซงทาทของญปนเชนนไดถกเรยกขานวา

เปนหลกการมอนโรแหงเอเชย(AsianMonroeDoctrine)ซงสะทอนถงความพยายาม

ของญปนในการกอตงกลมขนในภมภาค หรอแนวรวมแหงเอเชย (Pan-Asian Bloc)

โดยญปนอยในฐานะผน�าและแสดงทาทตอตานตะวนตก(Saaler,2013,p.7)

ตวอยาง

141

เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953�

ภำพท 4.2 ธงชำตญปนถกเชญลงจำกยอดเสำทกรงโซล เมอวนท 9 กนยำยน

ค.ศ. 1945 อนเปนกำรแสดงถงกำรสนสดกำรยดครองเกำหลของญปน

ทมำ:GenePutnam,HarryS.TrumanLibrary&Museum

การปฏบตภารกจของสหรฐอเมรกาในพนทสวนใตของเกาหลเรมขนในวนท

8กนยายนค.ศ.1945เมอนายพลจอหนฮอดจ(JohnR.Hodge)พรอมก�าลงทหาร

72,000คนเดนทางมาถงเกาหลและในวนท9กนยายนถดมาผน�าทหารสหรฐเมรกา

ไดรบรองในการพายแพอยางเปนทางการของญป น ซงพธการจดขนทกรงโซล

โดยฝายสหรฐอเมรกาขอใหรฐบาลผส�าเรจราชการของญปนปฏบตงานตออกระยะหนง

กอนฝายสหรฐอเมรกาเขาด�าเนนการ แตประชาชนเกาหลไดคดคานอยางรนแรง

สหรฐอเมรกาจงจ�าเปนตองจดตงรฐบาลทหารของสหรฐอเมรกาเพอการปกครองเกาหล

ตวอยาง

142

�เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953

(U.S.Military Government) ขน โดยใหขาราชการทเปนคนญปนออกจากต�าแหนง

(Kim,2012,p.370)เหตทเปนเชนนกเพราะนายพลฮอดจขาดประสบการณดานการเมอง

และการบรหาร และทเลวรายไปกวานนเขายงละเลยความส�าคญดานประวตศาสตร

และวฒนธรรมเกาหล(Matray,1995,p.20;Dobbs,1981,pp.39-40)ในดานการ

สอสารและการสรางความเขาใจ ระหวางฝายทหารสหรฐอเมรกากบประชาชนเกาหล

กเปนไปดวยความยากล�าบากเนองจากจ�าเปนตองใชลามแปลภาษาเกาหลซงผท�าหนาท

ลามมทงคนเกาหลหรอไมกญป น และมกถกตงขอสงสยจากประชาชนเกาหลวา

เปนผสมรรวมคดกบญปนมากอน(Spector,2008,p.156)จากสถานการณในขณะนน

ทมการแขงขนระหวางกล มการเมองทมอดมการณแตกตางกนดวย ผ น�าทหาร

สหรฐอเมรกาจงเลอกใหการสนบสนนผ มแนวคดทางการเมองฝายขวาหรอพวก

อนรกษนยม (conservatives)มากกวาสวนผมแนวคดทางการเมองฝายซายหรอพวก

กาวหนา(progressives)รวมทงรฐบาลชวคราวของยออนฮยองจงถกตงขอสงสยวาเปน

ฝายตรงขาม

จากสภาพดงกลาวการยดครองเกาหลของสหรฐอเมรกาจงออกมาในลกษณะ

ของการบงคบทงนเปนผลมาจากมมมองของนายพลฮอดจ2ประการ(Edelstein,2008,

p. 62) คอ ประการแรกนายพลฮอดจเปนนกตอตานคอมมวนสต ดงรายงานเมอวนท

25 พฤศจกายน ทมไปถงนายพลแมกอาเธอรซงอย ทญป น เขาไดเสนอแนะวา

สหรฐอเมรกาตองประกาศสงครามตอฝายคอมมวนสต ถากจกรรมของสาธารณรฐ

ประชาชนเกาหลยงด�าเนนไปเชนทผานมา โอกาสทเกาหลจะไดเอกราชกคงตองลาชา

ออกไปและประการท2นายพลฮอดจตองการใหสหรฐอเมรกาถอนทหารออกจากเกาหล

โดยเรว แตการทสหรฐอเมรกายดครองเฉพาะเกาหลสวนใตนบวาเปนความเปราะบาง

การถอนทหารสหรฐอเมรกาออกไปควรกระท�าเมอแนใจวารฐบาลคอมมวนสตจะไม

โคนลมรฐบาลในเกาหลสวนใต ทางออกทเหมาะสมกคอการจดตงรฐบาลทเขมแขงขน

ในเกาหลสวนใตทสามารถตานทานคอมมวนสตได

ตวอยาง

บทท 5

สงครำมเกำหล

บทท�5สงครำมเกำหล

ตวอยาง

174

�เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953

ภายหลงจากญปนยตการยดครองเกาหลเนองจากความพายแพในสงครามโลก

ครงท 2การแขงขนเพออ�านาจระหวางกลมการเมองในเกาหลและการแขงขนระหวาง

มหาอ�านาจในการขยายอทธพลและแสวงหาผลประโยชน ไดท�าใหเกาหลตองแบงเปน

เกาหลสวนเหนอและเกาหลสวนใตและในเวลาตอมาเกาหลทง2สวนไดสถาปนาระบอบ

การเมอง เศรษฐกจ และสงคมของตนขน สอดคลองตามอดมการณและแนวทาง

ของมหาอ�านาจทใหการหนนหลง แตเนองจากรฐบาลในเกาหลเหนอและเกาหลใต

ตางกอางวาฝายตนเปนรฐบาลทชอบธรรมของประชาชนเกาหลกอปรกบความขดแยง

ระหวางสหภาพโซเวยตและสหรฐอเมรกาความขดแยงระหวางเกาหลทงสองจงปะทขน

เปนสงครามระหวางกนในชวงค.ศ.1950-1953

สงครามเกาหล(KoreanWar)เกดขนภายหลงสงครามโลกครงท2ยตลงราว

5ปอนเปนชวงการเมองโลกอยในยคสงครามเยนโดยเปนการแขงขนขยายอ�านาจระหวาง

คายคอมมวนสต ซงมสหภาพโซเวยตเปนแกนน�า กบคายเสรซงน�าโดยสหรฐอเมรกา

สงครามเกาหลจงเปรยบไดกบสงครามตวแทน(proxywar)โดยเกาหลเหนอเปนตวแทน

ของสหภาพโซเวยตและจนและเกาหลใตเปนตวแทนของสหรฐอเมรกาดงนนในระหวาง

สงครามเกาหล สหภาพโซเวยตและจนจงแสดงบทบาทส�าคญในการใหความชวยเหลอ

เกาหลเหนอสวนสหรฐอเมรกาและพนธมตรเปนผใหความชวยเหลอเกาหลใตลกษณะ

เชนนถอเปนเหตผลประการส�าคญวา ท�าไมสงครามเกาหลจงไมมฝายหนงฝายใดเปน

ฝายชนะในสงครามและท�าไมคกรณในสงครามเกาหลจงยงไมสามารถบรรลความตกลง

ในการท�าสนธสญญาสนตภาพเพอยตสงครามอยางเปนทางการ

แมสงครามเกาหลเกดขนมากวา 60 ป แตกยงมประเดนทนกวชาการ

หรอผศกษาเกยวกบความขดแยงนมความคดเหนทแตกตางกนโดยแตละฝายไดน�าเสนอ

มมมองและหลกฐานมาสนบสนน ดงประเดนทวาเกาหลเหนอหรอเกาหลใตเปนฝาย

เปดฉากสงคราม ถากองทพเกาหลเหนอเปนฝายเรมการโจมตกอน ผน�าเกาหลเหนอได

รบความสนบสนนจากผน�าสหภาพโซเวยตหรอไม หรอเปนผตดสนใจเอง นอกจากนน

ตวอยาง

บทท 6

บทสรป

บทท�6บทสรป

ตวอยาง

246

�เกำหลในชวงอลหมำน�ค.ศ.�1864-1953

กอนการกอตงอาณาจกรโครยอ(Koryo)ในค.ศ.935ดนแดนบนคาบสมทร

เกาหลประกอบดวยอาณาจกรตาง ๆ ดงในสมย 3 อาณาจกรทประกอบดวยโคกรยอ

(Koguryo)ชลลา(Silla)และแพกเจ(Paekche)ตอมาเมอเขาสสมยอาณาจกรโครยอ

ตองถอวาดนแดนบนคาบสมทรเกาหลไดเขามาอยภายใตกษตรยองคเดยว โครงสราง

ทางการเมองการปกครองเรมมความซบซอน ขนนางในราชส�านกและหวเมองถอเปน

กลมทมอ�านาจ และสามารถทาทายอ�านาจของกษตรย กษตรยจงตองใชวธการตาง ๆ

ในการลดอ�านาจของขนนางสวนฝายขนนางพยายามสรางอทธพลตอกษตรยดงการให

บตรสาวอภเษกสมรสกบกษตรย ตอมาในปลายทศวรรษท 1380 อาณาจกรโครยอ

เรมเสอมอ�านาจลง เมอผน�าฝายทหารยดอ�านาจจากกษตรย และไดสถาปนาตนเองขน

เปนกษตรยในค.ศ.1392และกอตงราชวงศโชซอน(ChosonDynasty)

สมยราชวงศโชซอน การถวงดลอ�านาจกบขนนางถอเปนสงทกษตรยตองให

ความส�าคญเพราะในบางรชกาลการเมองภายในราชส�านกมขนนางฝายญาตมเหสเขามา

เกยวของ โดยเฉพาะการแตงตงขนนางด�ารงต�าแหนงส�าคญ ฉะนน ขนนางตระกลใด

ทมอ�านาจจงตองสรางฐานอ�านาจไวใหมนคงถากษตรยองคใหมขนปกครองและมมเหส

มาจากตระกลอนการเปลยนแปลงอ�านาจยอมเกดขนนอกจากนนความมงคงจากการ

ถอครองทดนและก�าลงคนกถอเปนอกปจจยหนงในการเพมอ�านาจใหแกขนนาง

ในชวงปลายสมยโชซอน การเมองภายในราชส�านกนบวาสรางความสนคลอนใหแก

อาณาจกร โดยเฉพาะความขดแยงในรชกาลพระเจาโคจง (Kojong) อนเปนโอกาสให

ตางชาตเขาแทรกแซง ทงทชวงดงกลาวเกาหลตองเผชญภยคกคามจากชาตตะวนตก

และอาณาจกรเพอนบานอนเปนภยคกคามทเกาหลตองด�าเนนวเทโศบายในการจดการ

สมยปลายโชซอนนบตงแตค.ศ.1864เปนตนมาจวบจนถงชวงสงครามเกาหล

ระหวางค.ศ.1950-1953กลาวไดวาเปนชวงอลหมานของเกาหลเพราะในค.ศ.1864

ราชส�านกโชซอนตองเผชญปญหาบคคลทจะขนครองราชยเปนกษตรยองคใหมเนองจาก

กษตรยองคเดมสนพระชนมไมมรชทายาทขนเปนกษตรยจงตองเลอกจากบตรชายของ

ตวอยาง