4
175 作成 RPT: https://www.thairpt-thaijp.com/ 4. การละเล่นของไทย 1) งูกินหาง วิธีเล่น แบ่งผู้เล่นเป็นพ่องู1คน และแม่งู1คน คนที ่เหลือเป็นลูกงูซึ ่งจะเกาะเอวต่อกันเป็นแถวหลังแม่งู พ่องูและแม่งูยืนหันหน้าเข้าหากัน แล้วพูดว่า พ่องู “แม่งูเอ๋ย” แม่งู ตอบว่า “เอ๋ย” พ่องู “กินน้าบ่อไหน” แม่งู “กินน้าบ่อโศก โยกไปก็โยกมา” แล้วแถวของแม่งูก็ทาท่าโยกซ้ายและขวา พ่องู “แม่งูเอ๋ย” แม่งู ตอบว่า “เอ๋ย” พ่องู “กินน้าบ่อไหน” แม่งู “กินน้าบ่อหิน บินไปก็บินมา” แล้วแถวของแม่งูก็กางแขนทาท่าบินไปทางซ้ายและขวา พ่องู “แม่งูเอ๋ย” แม่งู ตอบว่า “เอ๋ย” พ่องู “กินน้าบ่อไหน” แม่งู “กินน้าบ่อทราย ย ้ายไปก็ย้ายมา” แล้วแถวของแม่งูก็ทาท่าย้ายเอวไปทางซ้ายและขวา พ่องู “แม่งูเอ๋ย” แม่งู ตอบว่า “เอ๋ย” พ่องู “กินหัว กินหาง” แม่งู ตอบว่า “กินกลางตลอดตัว” แล้วพ่องูก็วิ ่งไล่จับลูกงูที ่เกาะเอวกันอยู ่จากปลายแถว ส่วนแม่งูก็กางแขนป้องกันไม่ให้พ่องูจับลูกงูได้ ลูกงูที ถูกจับตัวได้ต้องไปต่อแถวหลังพ่องู เล่นเช่นนี ้ไปเรื ่อยๆจนกระทั ่งพ่องูจับลูกงูได้หมดแล้วเริ ่มเล่นรอบใหม่ 2) รีรีข้าวสาร วิธีเล่น ให้ผู้เล่น2คนหันหน้าเข้าหากัน จับมือแล้วยกขึ ้นทาเหมือนซุ ้ม ประตู ส่วนผู้เล่นคนอื ่นๆเข้าแถวเกาะเอวกัน ลอดใต้ซุ้มพร้อมร้องว่า “รีรี ข้าวสาร สองทะนานข้าวเปลือก เด็กน้อยตาเหลือก เลือกท้องใบลาน คดข้าว ใส่จาน คอยพานคนข้างหลังไว้ให้ดี” พอถึงคาสุดท้าย ผู้เล่นที ่เป็นซุ้มประตูก็ จะลดมือกักคนที ่กาลังลอดอยู ่พอดี ผู้เล่นที ่ถูกกักตัวไว้ก็จะต้องออกไปจาก แถว แล้วเริ ่มเล่นใหม่จนหมดผู้เล่น 3) มอญซ่อนผ้า วิธีเล่น ทุกคนนั ่งล้อมวงกัน ผู้เล่นคนหนึ ่งเป็นมอญยืนนอกวง และถือผ้าไว้ ทุกคนที ่นั ่งล้อมวงจะร้องว่า “มอญซ่อนผ้า ตุ ๊กตาอยู ่ข้าง หลัง ไว้โน่นไว้นี ่ ฉันจะตีก้นเธอ” ร้องซ้าไปเรื ่อยๆ มอญที ่ถือผ้าไว้จะ แอบเอาผ้าไปวางไว้หลังผู้เล่นคนใดคนหนึ ่งที ่นั ่งอยู หากคนที ่นั ่งอยู รู้ตัวว่าผ้าวางอยู ่ที ่หลังตัวเองก็ต้องลุกขึ ้นวิ ่งไล่กวดมอญ มอญก็ต้องรีบ วิ ่งไปนั ่งที ่ว่างนั้นแทน เล่นเช่นนี้ไปเรื ่อยๆ ©RPT ©RPT ©RPT

4. การละเล่นของไทย€¦ · 176 作成 RPT: 4. タイの遊 あそ び 1) ヘビがしっぽを食 た べる ヘビのお父 とう さんを一人

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 4. การละเล่นของไทย€¦ · 176 作成 RPT:  4. タイの遊 あそ び 1) ヘビがしっぽを食 た べる ヘビのお父 とう さんを一人

175

作成 RPT: https://www.thairpt-thaijp.com/ ✂

4. การละเลนของไทย 1) งกนหาง

วธเลน แบงผเลนเปนพอง1คน และแมง1คน คนทเหลอเปนลกงซงจะเกาะเอวตอกนเปนแถวหลงแมง พองและแมงยนหนหนาเขาหากน แลวพดวา พอง “แมงเอย” แมง ตอบวา “เอย” พอง “กนน าบอไหน” แมง “กนน าบอโศก โยกไปกโยกมา” แลวแถวของแมงกท าทาโยกซายและขวา พอง “แมงเอย” แมง ตอบวา “เอย” พอง “กนน าบอไหน” แมง “กนน าบอหน บนไปกบนมา” แลวแถวของแมงกกางแขนท าทาบนไปทางซายและขวา พอง “แมงเอย” แมง ตอบวา “เอย” พอง “กนน าบอไหน” แมง “กนน าบอทราย ยายไปกยายมา” แลวแถวของแมงกท าทายายเอวไปทางซายและขวา พอง “แมงเอย” แมง ตอบวา “เอย” พอง “กนหว กนหาง” แมง ตอบวา “กนกลางตลอดตว” แลวพองกวงไลจบลกงทเกาะเอวกนอยจากปลายแถว สวนแมงกกางแขนปองกนไมใหพองจบลกงได ลกงทถกจบตวไดตองไปตอแถวหลงพอง เลนเชนนไปเรอยๆจนกระทงพองจบลกงไดหมดแลวเรมเลนรอบใหม

2) รรขาวสาร วธเลน ใหผเลน2คนหนหนาเขาหากน จบมอแลวยกขนท าเหมอนซมประต สวนผเลนคนอนๆเขาแถวเกาะเอวกน ลอดใตซมพรอมรองวา “รรขาวสาร สองทะนานขาวเปลอก เดกนอยตาเหลอก เลอกทองใบลาน คดขาวใสจาน คอยพานคนขางหลงไวใหด” พอถงค าสดทาย ผเลนทเปนซมประตกจะลดมอกกคนทก าลงลอดอยพอด ผเลนทถกกกตวไวกจะตองออกไปจากแถว แลวเรมเลนใหมจนหมดผเลน

3) มอญซอนผา วธเลน ทกคนนงลอมวงกน ผเลนคนหนงเปนมอญยนนอกวงและถอผาไว ทกคนทนงลอมวงจะรองวา “มอญซอนผา ตกตาอยขางหลง ไวโนนไวน ฉนจะตกนเธอ” รองซ าไปเรอยๆ มอญทถอผาไวจะแอบเอาผาไปวางไวหลงผเลนคนใดคนหนงทนงอย หากคนทนงอยรตววาผาวางอยทหลงตวเองกตองลกขนวงไลกวดมอญ มอญกตองรบวงไปนงทวางนนแทน เลนเชนนไปเรอยๆ

©RPT

©RPT

©RPT

Page 2: 4. การละเล่นของไทย€¦ · 176 作成 RPT:  4. タイの遊 あそ び 1) ヘビがしっぽを食 た べる ヘビのお父 とう さんを一人

176

作成 RPT: https://www.thairpt-thaijp.com/ ✂

4. タイの遊あ そ

1) ヘビがしっぽを食た

べる

ヘビのお父とう

さんを一人ひ と り

とお母かあ

さんを一人ひ と り

決き

めて、残のこ

りのメンバーはヘビの子こ

どもになります。

お父とう

さんヘビとお母かあ

さんヘビが向む

かい合あ

って立た

ちます。ヘビの子こ

どもたちはお母かあ

さんヘビの

腰こし

のあたりにつかまって、ヘビのような形かたち

になって一列いちれつ

に並なら

びます。

♪ 父ちち

ヘビ「おかあさん」 母はは

ヘビ「はい」

父ちち

ヘビ「どの池いけ

で水みず

を飲の

む?」 母はは

ヘビ「ソーク池いけ

で飲の

みましょう。ゆれて ゆれて」

母はは

ヘビと子こ

どもたちは体からだ

を左右さ ゆ う

にゆらします。

♪ 父ちち

ヘビ「おかあさん」 母はは

ヘビ「はい」

父ちち

ヘビ「どの池いけ

で水みず

を飲の

む?」 母はは

ヘビ「ヒン池いけ

で飲の

みましょう。はねて はねて」

母はは

ヘビと子こ

どもたちは腕うで

を広ひろ

げて左右さ ゆ う

にとびはねます。

♪ 父ちち

ヘビ「おかあさん」 母はは

ヘビ「はい」

父ちち

ヘビ「どの池いけ

で水みず

を飲の

む?」 母はは

ヘビ「サーイ池いけ

で飲の

みましょう。動うご

いて 動うご

いて」

母はは

ヘビと子こ

どもたちは腰こし

を左右さ ゆ う

に動うご

かします。

♪ 父ちち

ヘビ「おかあさん」 母はは

ヘビ「はい」

父ちち

ヘビ「あかあさん、頭あたま

としっぽを食た

べようか」

母はは

ヘビ「体からだ

のまんなか全部ぜ ん ぶ

たべよう!」

そして父ちち

ヘビが走はし

って子こ

どもたちを追お

いかけます。母はは

ヘビは腕うで

を広ひろ

げて子こ

どもたちを守まも

ります。

つかまった子こ

どもは父ちち

ヘビの列れつ

の後うし

ろに付つ

きます。

このようにして、父ちち

ヘビが子こ

どもたち全員ぜんいん

をつかまえるまで繰く

り返かえ

します。

2) リー・リー・カーオ・サーン(「ロンドン橋ばし

落お

ちた」や「とおりゃんせ」によく似に

た遊あそ

び)

2人ふたり

が向む

き合あ

って、腕うで

を上うえ

にあげてアーチを作つく

ります。他ほか

の人ひと

は前まえ

の人ひと

の腰こし

につかまって一列いちれつ

なります。歌うた

いながらアーチの下した

をくぐります。

♪リー・リー・カーオ・サーン 2つのますにお米こめ

のもみがら 子こ

どもが目め

を大おお

きくあけて

しゅろの葉は

っぱを選えら

んで 炊た

きたてのごはんをお皿さら

に盛も

ろう 後うし

ろの人ひと

をつかまえて

歌うた

が終お

わったところで腕うで

を下さ

げてアーチを閉し

めて、逃に

げようとする人ひと

をつかまえます。

つかまった人ひと

は列れつ

から出で

ます。そして全員ぜんいん

が いなくなるまで続つづ

けます。

3) モーンのハンカチかくし(日本にほん

の「ハンカチ落お

とし」によく似に

た遊あそ

び)

全員ぜんいん

が丸まる

くなって座すわ

ります。1人ひとり

がモーン(鬼おに

)になって輪わ

の外そと

に立た

って、布ぬの

(ハンカチや人形にんぎょう

でもいいです)を持も

ちます。座すわ

っている人ひと

全員ぜんいん

で歌うた

を歌うた

います。

♪モーン ソーン パー トゥカター ユー カン ラーン ワイノーン ワイニー

チャン チャ ティー ゴン トゥー

(モーン(鬼おに

)が人形にんぎょう

を後うし

ろに かくすよ、あそこに置お

く、ここに置お

く、鬼おに

が おしりを たたくよ)

モーン(鬼おに

)が座すわ

っている人ひと

たちの中なか

の一人ひ と り

の後うし

ろに布ぬの

をこっそり置お

いて輪わ

の外側そとがわ

をまわります。

布ぬの

を置お

かれた人ひと

は気き

づいたら、布ぬの

を取と

ってモーンを追お

いかけます。

モーン(鬼おに

)は、つかまらないように走はし

って、追お

いかけている人ひと

が座すわ

っていた場所ば し ょ

に座すわ

ります。

Page 3: 4. การละเล่นของไทย€¦ · 176 作成 RPT:  4. タイの遊 あそ び 1) ヘビがしっぽを食 た べる ヘビのお父 とう さんを一人

177

作成 RPT: https://www.thairpt-thaijp.com/ ✂

4) โพงพาง คอ เครองมอดกปลาชนดหนง เปนถงตาขายรปยาวร ใชผกกบเสาใหญ ๒ ตนทปกขวางล าน า ส าหรบจบปลากงทกขนาด (พจนานกรมไทย ฉบบราชบณฑตยสถานพ.ศ.๒๕๕๔)

วธเลน เลอกผเลนคนหนงเปนปลา แลวเอาผาผกตาคนทเปนปลา หมนตว3รอบ ผเลนคนอนจบมอเดนลอมวงแลวรองวา “โพงพางเอย ปลาเขาลอด ปลาตาบอด เขาลอดโพงพาง” รองจบแลวถามวา “ปลาเปนหรอปลาตาย” ถาปลาตอบวา “ปลาเปน” ผเลนทลอมวงอยจะขยบเขยอนตวหนได แตถาตอบวา “ปลาตาย” กหามขยบเขยอนตว ผเลนทเปนปลาจะแตะตวคนใดคนหนงแลวถาทายชอคนๆนนถก คนนนตองมาเปนปลาแทน แตถาทายผดกตองเปนปลาตอไป เลนเชนนไปเรอยๆ

5) แมงมมขยมหลงคา วธเลน ผเลนคนนงวางมอขางนงไวบนพนแลวคนถดไปใชนวหวแมมอกบนวช หยบหลงมอทวางอย แลวผเลนคนอนกหยบหลงมอเชนนสลบกนคนละมอ ซอนตอกนเปนชนๆ ขนไป แลวผเลนทกคนกยกมอทหยบตอๆ กน ขนๆ ลงๆ พรอมรองเพลงวา “แมงมมขยมหลงคา แมวกนปลา หมากดกระพงกน” พอรองถงวรรคสดทายกปลอยมอพรอมๆ กน แลวเรมเลนใหม

6) จ าจมะเขอเปราะ วธเลน ผเลนนงลอมวง วางมอทง2ขางบนพนกางนวออก แลวผเลนคนหนงเอานวจมทนวของผเลนทกคนทวางไวทละนวพรอมกบรองเพลงไปดวย โดยทเนอเพลง1พยางคกจม1นว ผจมจะรองเพลงวา "จ าจมะเขอเปราะ กระเทาะหนาแวน พายเรออกแอน กระแทนตนกม สาวสาวหนมหนม อาบน าทาไหน อาบน าทาวด เอาแปงทไหนผด เอากระจกทไหนสอง เยยมๆมองๆ นกขนทองรองฮ" ค าวา “ฮ” ไปตกทนวไหน เจาของนวตองพบนวนนไว แลวเรมรองเพลงและจมนวรอบใหม เลนเชนนไปเรอยๆ คนทตองพบนวทงหมดเปนคนแรกเปนผแพ

7) ตจบ วธเลน ก าหนดพนทเลนใหพอวงหนไดแตไมกวางเกนไป ขดเสนแบงเขตออกเปน2ฝง แบงผเลนออกเปน2ฝายจ านวนเทาๆกนฝายละประมาณ3-4คน ผลดกนเปนฝายรกและฝายรบ เรมเลนโดยตวแทนฝายรก1คนรองเสยง “ต...” โดยไมใหเสยงขาดเขาไปในเขตแดนของฝายรบ และพยายามแตะตวผเลนของฝายรบใหได ถารอง“ต”ไมไหวหรอตองหายใจกใหรบกลบมาทฝงของตน ผเลนฝายรบตองพยายามหนแตถาถกแตะตวไดตองไปเปนเชลยของฝายตรงขาม ถาผเลนฝายรบเหนวาผเลนฝายรกก าลงจะหมดเสยงและถอยกลบ ตองพยายามเขาไปจบตวไวเปนเชลยกอนผเลนฝายรกกลบเขาเขตแดนของตวเอง ผลดกนรก-รบเชนนจนกระทงผเลนของฝายใดฝายหนงตกเปนเชลยหมดกแพ

ポーンパーンは魚さかな

を捕と

る道具ど う ぐ

©RPT

©RPT

©RPT

©RPT

©RPT

Page 4: 4. การละเล่นของไทย€¦ · 176 作成 RPT:  4. タイの遊 あそ び 1) ヘビがしっぽを食 た べる ヘビのお父 とう さんを一人

178

作成 RPT: https://www.thairpt-thaijp.com/ ✂

4) ポーンパーン

1人ひとり

が魚さかな

になって、布ぬの

で目め

をかくして 3周しゅう

回まわ

ります。他ほか

の人ひと

は手て

をつないで目め

かくしをした魚さかな

囲かこ

んで歌うた

います。

♪ポーンパーン、魚さかな

がとれたぞ。魚さかな

は目め

が見み

えない。ポーンパーンにとられたぞ。

歌うた

い終お

わったら、こう聞き

きます。 「魚さかな

は生い

きている? 死し

んでいる?」

もし魚さかな

が「生い

きている」と答こた

えたら、囲かこ

んでいる人ひと

は動うご

いて逃に

げることができます。でも、もし

「死し

んでいる」と答こた

えたら、体からだ

を動うご

かしてはいけません。魚さかな

の人ひと

は誰だれ

かにタッチして、その人ひと

名前な ま え

を当あ

てることができたら、今度こ ん ど

はその人ひと

が魚さかな

になります。

名前な ま え

を当あ

てられなかったら、もう一度魚いちどさかな

になります。これを続つづ

けます。

5) クモが屋根や ね

をつかむ

1人ひとり

が床ゆか

の上うえ

に手て

を置お

きます。次つぎ

の人ひと

が手て

の親指おやゆび

と人差ひ と さ

し指ゆび

で、前まえ

の人ひと

の手て

の甲こう

をつまみます。

またその次つぎ

の人ひと

も、前まえ

の人ひと

の手て

の甲こう

をつまみます。このように手て

の甲こう

を次々つぎつぎ

につまんで上うえ

に重かさ

ていきます。そしてその形かたち

のまま、歌うた

を歌うた

いながら全員ぜんいん

が手て

を上あ

げ下さ

げします。

♪クモが 屋根や ね

を つかむ。ネコが 魚さかな

を 食た

べる。犬いぬ

が おしりに かみつく。

歌詞か し

の最後さ い ご

で みんなが いっせいに手て

を はなします。そしてまた最初さいしょ

から始はじ

めます。

6) 丸まる

ナスをつつこう(日本にほん

の「ずいずいずっころばし」のような遊あそ

び)

輪わ

になってすわり、両手りょうて

を床ゆか

の上うえ

に置お

いて、指ゆび

を広ひろ

げます。1人ひとり

が歌うた

を歌うた

いながら、全員ぜんいん

の指ゆび

つついていきます。歌詞か し

一節いっせつ

につき、指ゆび

を 1本ぽん

ずつ、つつきます。

♪丸まる

ナスを つつこう パスタマシーンで押お

し出だ

そう 力ちから

いっぱい舟ふね

をこいで胸むね

をそらす

胸むね

をいっぱいまで そらして舟ふね

をこぐ 娘むすめ

や若者わかもの

は どの船着ふ な つ

き場ば

で水みず

浴あ

びをする?

お寺てら

の船着場ふなつきば

で浴あ

びますよ おしろいを どこで塗ぬ

る? 鏡かがみ

は どこで見み

る?

来き

て来き

て 見み

て見み

て 九官鳥きゅうかんちょう

が フーフーと鳴な

くよ。

どの指ゆび

に当あ

たった? 指ゆび

をつつかれた人ひと

は その指ゆび

を折お

り曲ま

げます。そしてまた歌うた

い始はじ

めて、

先さき

に全部ぜ ん ぶ

の指ゆび

が折お

れた人ひと

が負ま

けです。

7) ティー・ジャップ (鬼おに

ごっこのような遊あそ

び)

走はし

り回まわ

れる広ひろ

さの陣地じ ん ち

を決き

めます。境界きょうかい

線せん

を引ひ

いて陣地じ ん ち

を 2つに分わ

けます。遊あそ

ぶ人ひと

を、攻せ

める人ひと

と守まも

る人ひと

の 2チームに分わ

けます。(1チーム 3、4人にん

位くらい

)攻せ

める方ほう

と守まも

る方ほう

を交こう

替たい

しながら遊あそ

びま

す。攻せ

める方ほう

の 1人が「ティー ティー…」と叫さけ

び続つづ

けながら、相手方あいてがた

の陣地じ ん ち

に入はい

って中なか

の人ひと

タッチをして つかまえます。もし「ティー」と叫さけ

ぶのに疲つか

れたら、急いそ

いで自分じ ぶ ん

の陣地じ ん ち

にもどって

休やす

みます。

守まも

る方ほう

の人ひと

は がんばって逃に

げますが、体からだ

にタッチされてしまったら、相手方あいてがた

の捕虜ほ り ょ

になります。

守まも

る方ほう

の人ひと

は、「ティー」の人ひと

の声こえ

が とぎれて、陣地じ ん ち

に戻もど

りそうだと思おも

ったら、戻もど

ってしまう前まえ

つかまえに行い

きます。

攻せ

める方ほう

と守まも

る方ほう

を交こう

替たい

して、どちらかのチームの全員ぜんいん

がつかまったら、そのチームの負ま

けです。