Tòa soạn: 38 QUANG TRUNG - ĐÀ LẠT ª ĐT: 3822472 - 3822473 ª Fax: 3827608 E-mail: tsbaolamdong@gmail.com ª www.baolamdong.vn - www.dalatonline.vn

SỐ 446 - 5332 THỨ BẢY, NGÀY 15/6/2019CƠ QUAN CỦA ĐẢNG BỘ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TỈNH LÂM ĐỒNG - TIẾNG NÓI CỦA ĐẢNG BỘ, CHÍNH QUYỀN, NHÂN DÂN LÂM ĐỒNG

CUỐI TUẦN

VẤN ĐỀ CUỐI TUẦN

Tăng cường xây dựng tổ chức đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân

TRANG 8

1 TUẦN CON SỐ

UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch chỉ đạo điểm Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng năm 2019. Theo đó, phát triển ít nhất 20 sản phẩm OCOP cấp tỉnh và phát triển ít nhất 2 sản phẩm đạt tiêu chí OCOP cấp quốc gia từ cà phê Arabica, atisô, hạt mắc-ca, quả phúc bồn tử. Nguồn: UBND tỉnh

TRANG 8

XEM TIẾP TRANG 2

Tôn vinh những người hùng của bệnh nhân

4

Để kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Ban Thường vụ

Tỉnh ủy vừa ban hành Kế hoạch số 86-KH/TU, ngày 4/6/2019 về tăng cường xây dựng tổ chức đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân.

Kế hoạch nhằm xây dựng, phát triển, nâng cao vai trò, vị trí của tổ chức đảng, góp phần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với khu vực kinh tế tư nhân. Động viên cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên, người lao động chấp hành nghiêm pháp luật, thực hiện tốt nội quy, quy định của doanh nghiệp, yên tâm lao động sản xuất. Đồng thời, đưa chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế tư nhân vào cuộc sống. Kế hoạch yêu cầu các cấp ủy, các tổ chức đảng từ tỉnh đến cơ sở cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Chỉ thị số 33-CT/KH của Ban

Bí thư Trung ương khóa XII và Kế hoạch này. Chú trọng nâng cao vai trò của tổ chức đảng, đảng viên; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng; tăng cường kết nạp công nhân và chủ doanh nghiệp vào Đảng... Qua đó, làm cho chủ doanh nghiệp, cán bộ, đảng viên nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng, phát triển tổ chức đảng trong khu vực kinh tế tư nhân, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong thời gian tới.

Cùng với đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tăng cường sự lãnh đạo và chỉ đạo, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp ủy, tổ chức đảng từ tỉnh đến cơ sở phải tập trung lãnh đạo, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức đảng; tích cực xây dựng, phát triển tổ chức đảng, đảng viên trong các đơn vị kinh tế tư nhân.

Theo đó, đối với các doanh nghiệp đã có tổ chức đảng phải tiến hành rà soát,...

Người giữ hồn lễ Bok Chu Bur

9

Dâng hiến cho đờiTruyện ngắn: VŨ ĐẢM

5

Độc đáo ngôi nhà “úp ngược”

Nắm bắt cơ hội, du lịch Đà Lạt sẽ chuyển mình

Khu trung tâm Hòa Bình - Đà Lạt. Ảnh: Phạm Anh Dũng

“Bay” cùng xe đạp. Ảnh: Đ.Kiên

2 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019 CUỐI TUẦN TIN TỨC - SỰ KIỆN

Tuyên truyền Hiến pháp cho gần 30.000 lượt người

Thống kê hơn 5 năm, Phòng Tư pháp huyện Đam Rông đã chủ trì, phối hợp với các ban, ngành chức năng và chính quyền

địa phương triển khai đa dạng hình thức tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp năm 2013,

thu hút gần 30.000 lượt người tham dự. Cụ thể, Phòng Tư pháp huyện Đam

Rông đã phối hợp triển khai 560 cuộc tuyên truyền Hiến pháp năm 2013 lồng

ghép cuộc họp khu dân cư, thu hút khoảng 28.000 lượt người tham dự, cấp phát

khoảng 2.000 tài liệu. Tính riêng trong 3 năm 2014, 2015 và

2016, toàn huyện Đam Rông tổ chức 10 lớp hội nghị, tập huấn về những nội dung cơ

bản của Hiến pháp năm 2013, thu hút hơn 1.100 lượt cán bộ lãnh đạo chính quyền, công chức, viên chức thuộc ban, ngành,

đoàn thể các xã và Nhân dân trên địa bàn, cấp phát 800 tờ rơi, tờ gấp.

Đặc biệt trong 2015, huyện Đam Rông đã phát động cuộc thi tìm hiểu Hiến pháp năm

2013 cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trên địa bàn, tiếp nhận 165

bài dự thi... MẠC KHẢI

Ngày 11/6, Huyện ủy Đam Rông đã tổ chức vòng chung kết Hội thi “Tìm hiểu, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm 2019, thu hút được trên 150 thí sinh của 15 đội dự thi đến từ các tổ chức cơ sở đảng trong toàn Đảng bộ huyện và đông đảo cổ động viên là cán bộ, công chức và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn huyện.

Phát biểu khai mạc Hội thi, đồng chí Nguyễn Văn Lộc, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy nhấn mạnh: Hội thi Tìm hiểu, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là đợt sinh hoạt chính trị có ý nghĩa hết sức quan trọng, với sự vào cuộc của cả hệ thống tổ chức đảng từ huyện đến cơ sở. Qua đó, tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức phong phú, thiết thực, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động trong toàn Đảng bộ, hệ thống chính trị và Nhân dân các dân tộc trong huyện; đưa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thành công việc tự giác, thường xuyên của các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội các cấp, địa phương, cơ quan, đơn vị. Đồng thời, cổ vũ, động viên, nhân rộng những gương điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác; tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, góp phần xây dựng

ĐAM RÔNG: Chung kết Hội thi “Tìm hiểu, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm 2019

Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp trong huyện ngang tầm nhiệm vụ trong tình hình mới; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu...

Tham gia Hội thi, các đội đã trải qua 3 phần thi: phần thi kiến thức tập trung tìm hiểu, tuyên truyền về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh; những nội dung cơ bản trong bản Di chúc của Người…; phần thi kể chuyện về tấm gương của Bác Hồ và phần thi tiểu phẩm sân khấu là sáng tác tự biên của mỗi đội nói về một gương tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến hoặc gương người tốt, việc

tốt… trên địa bàn huyện Đam Rông trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Huyện ủy; sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo, sự tham gia nhiệt tình, trách nhiệm của các đội dự thi và các cơ quan chức năng, Hội thi “Tìm hiểu, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm 2019 của Đảng bộ huyện Đam Rông đã tạo sức lan tỏa lớn trong toàn Đảng bộ và các tầng lớp nhân dân.

Kết thúc Hội thi, Ban tổ chức đã trao 1 giải nhất cho liên đội Đảng bộ Quân sự và Chi bộ Dân tộc Nội trú, 1 giải nhì và 2 giải ba cùng một số giải phụ cho các đội có phần thi kể chuyện, tiểu phẩm xuất sắc…

HỒNG VĨNH

Ban tổ chức tặng hoa cho các đội dự thi.

Hội thao thể dục, thể thao quốc phòng năm 2019 của LLVT tỉnh Lâm ĐồngVừa qua, tại Trung đoàn Bộ binh 994, Bộ

Chỉ huy Quân sự tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức khai mạc Hội thao Thể dục, thể thao Quốc phòng lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh năm 2019. Tham dự khai mạc có ông Phạm S, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Đại tá Nguyễn Bình Sơn, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh; lãnh đạo các sở, ngành và hơn 400 vận động viên, huấn luyện viên từ các đơn vị, nhà trường, 12 huyện, thành phố trong LLVT tỉnh.

Hội thao được tổ chức với 9 nội dung thi đấu, gồm thể thao Olympic, thể thao quân sự của bộ đội thường trực, thể thao của dân quân tự vệ, trong đó lực lượng thường trực thi đấu 6 nội dung, dân quân tự vệ 3 nội dung. Được biết, các nội dung thi đấu đòi hỏi cao về thể lực, kỹ thuật, chiến thuật, kỹ

năng, kỹ xảo, sự dẻo dai. Thông qua hội thao nhằm đánh giá kết quả huấn luyện thể lực, chất lượng phong trào rèn luyện thể lực,

Vận động viên tham gia bốn môn thể thao quân sự phối hợp.

hoạt động thể thao của lực lượng thường trực, dân quân tự vệ trong toàn lực lượng. Hội thao còn là dịp để các đơn vị giao lưu, học tập lân nhau và rút kinh nghiệm trong công tác huấn luyện, tiếp tục bám sát phương châm huấn luyện “cơ bản - thiết thực - vững chắc” sát với thực tế chiến đấu, phù hợp với tình hình và điều kiện cụ thể của từng đơn vị, địa phương; nâng cao trình độ quản lý, tổ chức huấn luyện cho cán bộ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu trong tình hình mới. Qua hội thao nhằm phát hiện, tuyển chọn những cá nhân, tập thể có thành tích cao, tuyển chọn lực lượng, thành lập đội tuyển, tổ chức huấn luyện nâng cao, chuẩn bị tham dự Hội thao thể dục, thể thao Quân khu năm 2019 đạt kết quả cao. TẤN HUY

... nắm chắc số lượng, đánh giá kỹ thực trạng tổ chức và hoạt động của tổ chức đảng, đề ra giải pháp cụ thể để củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động. Căn cứ Quy định về chức năng, nhiệm vụ của tổ chức cơ sở đảng trong doanh nghiệp tư nhân để hướng dân nội dung, hình thức sinh hoạt Đảng phù hợp với đặc điểm tình hình của từng loại hình doanh nghiệp. Hướng dân tổ chức đảng tại doanh nghiệp xây dựng quy chế hoạt động và quy chế phối hợp giữa cấp ủy với ban lãnh đạo, chủ doanh nghiệp. Trong đó, quy định rõ việc tổ chức đảng tham gia xây dựng, phát triển doanh nghiệp và trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc tạo điều kiện để tổ chức đảng hoạt động; việc phát hiện, giới thiệu, tiến cử đảng viên đủ tiêu chuẩn, điều kiện để xem xét, bổ nhiệm làm lãnh đạo, quản lý của doanh nghiệp và việc phối hợp giải quyết kịp thời

những vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ và lợi ích chính đáng của người lao động.

Đối với doanh nghiệp chưa có tổ chức đảng, cấp ủy huyện và tương đương chỉ đạo rà soát, nắm chắc số đảng viên đang làm việc ổn định trong các doanh nghiệp, nhưng vân sinh hoạt đảng ở nơi khác. Nếu có đủ 3 đảng viên chính thức trở lên và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh ổn định thì thành lập chi bộ. Nếu chưa đủ số lượng đảng viên để thành lập chi bộ thì chuyển số đảng viên này về sinh hoạt với một tổ chức đảng phù hợp; đồng thời tích cực chỉ đạo công tác phát triển đảng viên và chuẩn bị các điều kiện thành lập chi bộ.

Đối với những doanh nghiệp chưa có đảng viên nhưng có tổ chức công đoàn, cấp ủy cấp trên cơ sở nơi doanh nghiệp đóng trụ sở chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với các đoàn thể trong doanh nghiệp phát hiện,

bồi dưỡng, tạo nguồn kết nạp đảng viên. Kế hoạch số 86-KH/TU cũng đề ra trách

nhiệm của cấp ủy cấp huyện quan tâm chỉ đạo công tác kết nạp đảng viên trong các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, các trường dạy nghề,... theo thẩm quyền để bổ sung nguồn đảng viên cho các doanh nghiệp tư nhân. Đồng thời tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, củng cố nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên trong các doanh nghiệp tư nhân, các cơ sở giáo dục, y tế ngoài khu vực nhà nước; phát huy vai trò của các đoàn thể trong việc giới thiệu đoàn viên ưu tú để xem xét kết nạp vào Đảng. Chú trọng tuyên truyền, vận động, bồi dưỡng, tạo nguồn kết nạp đảng, nhất là chủ doanh nghiệp, người trong bộ máy quản lý và ban chấp hành các đoàn thể trong các đơn vị kinh tế tư nhân.

LAN HỒ

Tăng cường xây dựng tổ chức đảng... TIẾP TRANG 1

Cảng Hàng không Liên Khương khai thác nhiều đường bay quốc tế

Những du khách Hàn Quốc đến Đà Lạt từ chuyến bay thử nghiệm Incheon - Đà Lạt đầu tiên.

Hiện nay, tại Cảng Hàng không (HK) Liên Khương, Hãng HK Thai Vietjet (Thái

Lan) đang khai thác đường bay thẳng Đà Lạt - Bangkok (Thái Lan) - Đà Lạt bằng

máy bay A320 với tần suất 7 chuyến bay/tuần, xuất phát từ Bangkok lúc 11h20, xuất

phát từ Đà Lạt lúc 13h35, thời gian bay khoảng 1 tiếng 45 phút.

Hãng Hàng không Korean Air (Hàn Quốc) bắt đầu bay thường lệ 2 chuyến bay/tuần từ ngày 6/6/2019-24/10/2019, đường

bay thẳng Incheon (Hàn Quốc) - Đà Lạt - Incheon bằng máy bay B739, tần suất 2

chuyến bay/tuần (thứ năm và chủ nhật), xuất phát từ Incheon lúc 19h10, xuất phát từ Đà

Lạt lúc 23h45, thời gian bay khoảng 3 tiếng.Hãng HK quốc gia Việt Nam Vietnam

Airlines đang bay thuê chuyến khai thác thử nghiệm đường bay thẳng Đà Lạt - Jeju

- Đà Lạt, 2 chuyến bay trong tháng 6 và dự kiến 2 chuyến bay trong tháng 7 bằng

loại tàu bay A320, xuất phát từ Đà Lạt lúc 0h25, xuất phát từ Jeju lúc 11h05, xuất phát từ Đà Lạt lúc 0h25, thời gian bay

khoảng 4 tiếng 20 phút.Thời gian qua, Cảng HK Liên Khương

cũng đã làm việc với các hãng HK quốc tế như Air Asia (Malaysia) và Jin Air (Hàn

Quốc) về việc xúc tiến các đường bay thẳng quốc tế từ Malaysia và Hàn Quốc đến Đà Lạt. Dự kiến Air Asia sẽ bắt đầu khai thác từ tháng 7/2019 và Jin Air sẽ khai thác từ tháng 10/2019. Ngoài ra, Vietjet Air cũng

có kế hoạch khai thác đường bay thẳng Hàn Quốc - Đà Lạt từ tháng 7/2019.

LÊ HOA

3 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019CUỐI TUẦNKINH TẾ - XÃ HỘI

NGUYÊN THI

Hẹn hò mãi cuối cùng tôi cũng được theo chân nhóm của bạn Ngô Anh Tuấn, một

người chuyên tổ chức các tour trecking và campping vào rừng hái nấm thông. Bạn đưa một nhóm bạn trẻ là khách của công ty đi trải nghiệm tìm hiểu thêm về loài nấm thông mà họ tò mò thấy rao bán trên mạng. Dừng xe bên đường, nhóm chúng tôi bắt đầu cuốc bộ men theo những triền đồi dưới tán thông ở bên cạnh đèo Mimosa bắt đầu hành trình hái nấm.

Theo lời Tuấn, nấm thông có nhiều loại, nhưng nhiều nhất và phổ thông nhất mà người Đà Lạt thích là nấm mối, nấm mỡ và nấm gan bò. Những loại nấm này đều mọc vào mùa ẩm ướt, sau những cơn mưa. Mỗi chuyến đi hái nấm phải len lỏi trong những cánh rừng, tìm kiếm dưới gốc cây thông hoặc những ổ mối, cho nên việc lấy được một vài kg nấm cũng vất vả vô cùng. Từ tháng 5 đến tháng 7 là mùa nấm mọc nhiều nhất, thời gian này mưa nhiều, đất ẩm ướt nhưng cũng thỉnh thoảng nắng xen kẽ nên nấm sinh sôi nảy nở nhiều.

Mùa mưa, vào rừng thông hái nấm

Nấm rừng thông thường mọc vào mùa mưa, là sản vật quý được coi như tặng vật của thiên nhiên dành cho người Đà Lạt và các vùng phụ cận từ hàng trăm năm nay.

Kinh nghiệm lấy nấm trong rừng được Tuấn lưu trong trí nhớ qua rất nhiều chuyến vào rừng với nhiều mục đích khác nhau. “Thường thì sau một trận mưa, 1 ngày sau vào rừng thì nấm mọc nhiều. Những loài nấm này không sống lâu. Ví dụ như nấm mối thì chỉ 2 ngày sau là bung nở, không ăn được nữa. Các loại còn lại thì tuổi thọ lâu hơn nhưng cũng chỉ trong vài ba ngày”.

Nhóm chúng tôi tản ra các hướng sau khi được hướng dẫn cách phân biệt các loại nấm cần tìm. Giữa rừng mùa mưa, không gian như ngưng đọng, thỉnh thoảng tiếng cây lá đùa giỡn trong nắng nhẹ buổi sáng. Một vài người trong đoàn phát hiện ra những cụm nấm mối và ríu rít chụp hình rồi chỉ nhau cách lấy nấm.

Các loại nấm thông Đà Lạt đã từ lâu được truyền tai nhau là ngon và có giá trị dinh dưỡng rất cao. Những năm gần đây, nhiều người dân ở vùng ven còn vào rừng săn nấm, để bán cho một số quán làm đặc sản phục vụ du khách và bán qua mạng cho những người yêu thích món nấm rừng với giá khá cao, đem lại khoản thu nhập kha khá để cải thiện cuộc sống gia đình. Nấm gan bò hiện đang được

rao bán trên mạng với giá 800 ngàn/kg nhưng hiện đang là hàng hiếm vì không có nhiều.

Sau hơn 1 tiếng lội bộ, mọi người có vẻ đã thấm mệt và bắt đầu quay trở về điểm tập kết. Chiến lợi phẩm là khoảng vài kg nấm mối, nấm mỡ và ít nấm gan bò được hái từng chiếc một khá công phu và giữ được nguyên hình dạng đúng như hướng dẫn của Tuấn.

Trên đường trở ra, chúng tôi gặp chú Hiền, một nông dân lớn tuổi ở Định An cũng đang cùng với 2 đứa cháu đi tìm hái nấm. Chú cho biết, năm nào đến mùa này cũng vào rừng tìm nấm về ăn. “Ngày trước, khu vực ngoại ô Đà Lạt vốn là cánh rừng thông xanh ngát nhưng gần đây đã bị khai thác nhiều, người dân sau đó phát nương làm rẫy trồng cà phê, rau hoa và làm

nhà ở khiến rừng thông thu hẹp nên nấm cũng mất dần ít đi. Giờ mỗi khi muốn ăn nấm, chú lại phải đi khá xa mới tìm được”.

Nhìn giỏ nấm chúng tôi vừa hái được, chú tấm tắc: “Không cần phải chế biến phức tạp với loại nấm này đâu các cháu. Những món ăn từ nấm thông khá đặc biệt, mùi vị và độ dai giống như thịt gà và nó rất ngọt. Nấm này xào muối ớt hoặc hấp với tiêu xanh, nấu thêm nồi cháo nấm mối nữa thì tuyệt vời”.

Theo lời kể của Tuấn: Khoảng 5 năm trước, tìm nấm vẫn rất dễ, nhưng gần đây thì đã khó hơn. Đó một phần là do người vào rừng hái nấm chưa biết cách giữ gìn sợi nấm dưới đất. Ban đầu tôi cũng vậy, chưa quen nên cứ thấy nấm là bắt chước mọi người hay nhổ sạch, hoặc dùng cây bới đất, đào

lên làm tổn thương đến sợi nấm nằm sâu dưới đất. Qua tài liệu, tôi biết rằng nấm thông vốn là loại thực vật sống vô hình trong đất hoặc trên bề mặt nền rừng. Phần ngầm của nấm là mạng nhện giống như rễ được gọi là sợi nấm. Thường thì sợi nấm này được kết nối với rễ của những cây sống, như rễ thông chẳng hạn. Các sợi nấm hàng năm tạo ra các cơ thể mang bào tử nấm. Các bào tử được tạo ra bởi nấm nảy mầm trong đất khi có điều kiện thiết lập sợi nấm mới trong rừng. Vì vậy, khi hái nấm, điều quan trọng là không được làm hại sợi nấm để khi gặp điều kiện thời tiết thuận lợi, nấm sẽ tiếp tục tạo ra một vụ mùa mới trong rừng mà không bị triệt hạ hết tận gốc rễ. Bây giờ do diện tích rừng đang ngày càng bị thu hẹp, nên việc bảo vệ những loài thực vật đặc trưng trong rừng lại càng vô cùng quan trọng. Bằng cách sử dụng các kỹ thuật thu hoạch thích hợp, chúng ta có thể phục hồi, cũng có thể bảo vệ cả những vùng sản sinh ra nấm.

Vốn ngon ngọt sẵn nên loại nấm này chỉ cần chế biến đơn giản. Nấm thông giờ đã trở thành món ăn “đặc sản” mùa mưa đối với nhiều du khách, và là quà tặng của núi rừng Đà Lạt mà nhiều thế hệ người Đà Lạt luôn thèm nhớ. Tuy nhiên, do đây là loài nấm cộng sinh nên đến nay vẫn chưa thể nuôi trồng được mà chỉ có thể tìm trong thiên nhiên và vì vậy, rất cần được bảo vệ để không bị biến mất hoàn toàn khỏi những cánh rừng thông của Đà Lạt và những vùng phụ cận.

Trải nghiệm vào rừng hái nấm. Ảnh: N.Thi

DIỆP QUỲNH

Cũng như hầu hết các gia đình ở xã Nam Hà, anh Trịnh Quốc Kỳ trồng cà phê là

cây trồng chủ yếu. Chỉ khác với nhiều vườn trồng thuần, nhưng gần chục năm nay, vườn cà phê của anh Kỳ trồng xen mắc ca. Anh cho biết, vườn cà phê được trồng rất lâu rồi nhưng tới năm 2010, thấy có người giới thiệu về cây mắc ca, anh đã sang Viện Khoa học Kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên (Viện EaKmat) mua 500 cây mắc ca giống về trồng trên diện tích gần 4 ha của gia đình. Và từ thời gian đó, cây mắc ca đã trở thành cây trồng không thể thiếu trong vườn cà phê, cho gia đình thu nhập không nhỏ.

Vốn nằm trên một quả đồi, vườn cà phê của anh Trịnh Quốc Kỳ chịu gió táp suốt ngày đêm. Anh cho biết, không có cây che bóng, nếu đúng đợt cây đang ra bông hoặc đậu trái non thì ảnh hưởng rất nặng. Trồng mắc ca, cây chắn gió, tạo bóng nên cà phê sống ở tầng dưới yên ổn hẳn, gió mạnh cũng không bị ảnh hưởng nhiều. Hiện giờ, vườn cà phê của anh có khung cảnh thật tự nhiên

Mắc ca che bóng trên đồi cà phê“Tôi sống chết với cây cà phê xen mắc ca và sẽ còn gắn bó với hai loại cây này”, anh Trịnh Quốc Kỳ, nông dân thôn Hoàn Kiếm 3, xã Nam Hà, huyện Lâm Hà chia sẻ. Giữa ngọn đồi lộng gió, những cây mắc ca đang che bóng cho hàng dãy cà phê trong cái nắng tháng 5 cao nguyên.

với những cây mắc ca cao, to tạo thành tầng trên, tạo bóng mát cho tầng dưới. Có cây che bóng, vườn

cà phê bớt cỏ, bớt khô hạn, nhiệt độ mát hơn so với những vườn trồng thuần cà phê. Bởi vậy, dù

cà phê trồng đã lâu, gia đình đang chọn những cây già, ít trái để đốn phục hồi cải tạo nhưng năng suất vẫn đạt 5 tấn/ha, một năng suất không tệ với cây cà phê.

Không chỉ có tác dụng che nắng chắn gió, mắc ca còn mang lại cho gia đình thu nhập không nhỏ. Anh Kỳ cho biết: “Vụ cà phê là vào cuối năm, mắc ca thu hoạch từ tháng 3 tới tháng 6 nên công cán rất thoải mái, nhà tôi hai vợ chồng tự làm, không cần công ngoài. Riêng vụ năm nay, 400 cây chúng tôi đang thu được 1,7 tấn hạt mắc ca với giá trung bình 90 ngàn đồng/kg. Một năm riêng tiền hạt mắc ca thu tầm 170 triệu đồng”. Gia đình anh Kỳ đã đốn bỏ hoàn toàn, trồng mới gần 1,5 ha cà phê giống mới và trên diện tích cà phê mới trồng này, anh tiếp tục trồng xen mắc ca. Anh chia sẻ: “Trồng mắc ca lợi ích rõ ràng, vừa tốt cà phê, vừa có thêm thu nhập, công chăm sóc rất ít. Quan trọng là giống phải chuẩn vì giống không chuẩn trái ít hoặc rất nhỏ, mất công trồng rồi chặt. Giống hiện tại nhà tôi lấy của Công ty Him Lam”.

Trả lời câu hỏi tại sao trồng xen cây mắc ca mà không phải là cây trồng khác cho thu nhập cao hơn như bơ hay sầu riêng, anh Trịnh Quốc Kỳ chia sẻ, cây mắc ca là loại cây cực kỳ dễ trồng, gần như không phải chăm sóc. Anh cho biết, cây không sâu bệnh, ít cần nước, khi chăm cà phê thì tiện tay chăm luôn mắc ca. Mùa thu hoạch lại lệch vụ với cà phê, không cần nhiều công lao động. Đặc biệt, anh lo khi trồng các loại cây ăn trái quá nhiều, nguồn cung cấp vượt nhu cầu, nông dân sẽ gặp khó khăn do áp lực phải thu hoạch đúng mùa, đúng vụ. Trong khi cây mắc ca thì việc tiêu thụ không cần lo, sau khi chế biến, đóng gói có thể để được nhiều tháng, tiêu thụ dần nên khỏi lo ế hàng, hỏng hàng. Bởi vậy, anh khẳng định sẽ gắn bó với cây mắc ca và cây cà phê chứ không phải là cây trồng xen khác.

Ông Tạ Quang Việt, Chủ tịch Hội Nông dân xã Nam Hà, huyện Lâm Hà đánh giá, hộ anh Trịnh Quốc Kỳ là nông hộ chăm chỉ, sáng tạo. Mô hình canh tác cà phê bền vững, trồng xen mắc ca trong vườn cà phê của anh Kỳ được đánh giá cao do đã tạo ra một môi trường canh tác bền vững cho cây cà phê.

Vườn cà phê - mắc ca của gia đình anh Trịnh Quốc Kỳ. Ảnh: D.Q

4 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019 CUỐI TUẦN KINH TẾ - XÃ HỘI

THEO DÒNG SỰ KIỆN

Một đám

Truyện ngắn: VŨ ĐẢM

Nắng đã xế chiều, bác sĩ Vân Khánh trực ban nghĩ rằng cả ngày còn chả ai đến đăng ký hiến tạng thì cuối

chiều làm gì còn ai đến nữa. Mà chả cứ gì hôm nay, ngày nào mà cái căn phòng đăng ký hiến tạng này chả vắng ngoe vắng ngoắt. Bây giờ có quá ít người hiến tạng để cứu người, trần sao âm vậy, họ sợ hiến tạng, xuống âm phủ thành người tàn phế, người lành lặn sống còn khổ huống chi người tàn phế? Còn những người có tấm lòng cao cả, sẵn sàng hiến tạng thì lại bị người thân ngăn cản. Chính bác sĩ Vân Khánh cũng đã nói với tiến sĩ Quyết - Giám đốc Bệnh viện B không nên lập ra cái phòng đăng ký hiến tạng này nhưng ông bảo dù chỉ có một người đến đăng ký tình nguyện hiến tạng cũng phải thành lập phòng để tỏ lòng tôn quý họ. Ông giám đốc nói là làm, không những ông quyết định cho lập ra cái phòng đăng ký hiến tạng mà còn trang bị cho căn phòng nhiều tiện nghi sang trọng từ bàn ghế sa-lông, ti vi, máy điều hòa đến những bức tranh treo tường của các họa sĩ nổi tiếng. Ngay cả đến những người trực hàng ngày, tiến sĩ Quyết cũng yêu cầu phải là bác sĩ có trình độ chuyên môn và có thái độ niềm nở, trân trọng người đến đăng ký hiến tạng. Sau hai tuần khai trương phòng đăng ký hiến tạng, không một người nào đến đăng ký, trong bệnh viện có nhiều ý kiến xì xào nên dẹp bỏ, nhưng tiến sĩ nói rằng chưa có ai đến đăng ký hiến tạng không có nghĩa là tấm lòng hy sinh cao cả cho cộng đồng không có, có chăng là chúng ta chưa làm tốt công tác vận động, tuyên truyền? Thế rồi tiến sĩ Quyết trực tiếp đến Đài Truyền hình, một số tờ báo có bạn bè ông làm lãnh đạo để nhờ họ tuyên truyền giúp.

Bác sĩ Vân Khánh đang chuẩn bị thay quần áo để ra về thì cùng lúc có hai người đến gõ cửa, họ mang theo tờ báo có đăng bài về phòng đăng ký hiến tạng này. Bác sĩ vồn vã mời cả hai ngồi xuống ghế, lấy nước mời họ. Vân Khánh tưởng họ là người thân nhưng không, họ hoàn toàn không quen biết nhau. Hai người mới chỉ tình cờ gặp nhau ở ngoài cửa của phòng đăng ký hiến tạng.

Cô gái xinh đẹp, đeo cặp kính đen nói với bác sĩ Vân Khánh:

- Tôi là Thùy Linh, một cô gái mù, khi tôi chết lâm sàng, tôi muốn hiến tặng trái tim, gan và thận của mình cho người cần

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa gửi Văn bản số 2009/BVHTTDL-DSVH tới UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở chuyên ngành và UBND các quận, huyện, thành phố, thị xã trực thuộc thực hiện những công việc cần thiết để tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị di tích.

Bên cạnh đó, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về di sản văn hóa; mở cuộc vận động, tuyên truyền sâu rộng trong

Đình Văn Xá (Đức Lý, Lý Nhân, Hà Nam) bị sơn đỏ một số cấu kiện gỗ.

AN NHIÊN

Theo BS Sang, mỗi ngày, mỗi giờ, trên đất nước chúng ta có hàng ngàn số phận không may mắn

đang cần truyền máu để duy trì sự sống. Thế nhưng, theo số liệu mới nhất của Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương thì nhu cầu máu hiện nay đã vượt gần gấp đôi so với khả năng đáp ứng của các ngân hàng máu. Tại Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng, nhu cầu về máu cấp cứu và điều trị đều tăng qua các năm: năm 2015 là 7.128 đơn vị máu; năm 2016 là 7.458 đơn vị máu; năm 2017 là 8.175 đơn vị máu; năm 2018 là 8.700 đơn vị máu và 5 tháng đầu năm 2019 đã thu nhận 4.200 đơn vị máu, nếu không có gì biến động thì dự kiến nhu cầu sử dụng hơn 9.000 đơn vị máu tại bệnh viện.

Các dịp sau tết và hè là thời điểm khó khăn trong việc vận động tiếp nhận máu, phần thiếu hụt máu này trông chờ vào những tấm lòng nhân ái. BS Sang mong rằng những tấm gương tiêu biểu được tôn vinh sẽ là những hạt nhân nòng cốt vừa tiếp tục hiến máu cứu người, vừa tuyên truyền, vận động người thân, bạn bè, đồng chí, đồng nghiệp tích cực tham gia HMTN để ngày càng có thêm nhiều tấm gương sáng về HMTN, góp phần bảo vệ chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho Nhân dân. Song song với việc tôn vinh những người HMTN, BS Sang cũng mong những người khỏe mạnh chưa hiến máu đừng ngần ngại, vì hiến máu hoàn toàn không ảnh hưởng đến sức khỏe, hãy hành động vì còn rất nhiều người đang chờ máu để được cứu sống.

Những tập thể được tôn vinh về thành tích vận động nhiều người tham gia phong trào HMTN như: Hội CTĐ xã Gia Hiệp (Di Linh) trong 7 năm qua đã vận động 600 người tham gia hiến máu, tiếp nhận 332 đơn vị máu (đạt 166% so với chỉ tiêu giao); Hội CTĐ xã Tân Hà (Lâm Hà) nhiều năm liền xã trở thành điểm tổ chức hiến máu cho các cụm xã Hoài Đức, Tân Thanh, Liên Hà, Đan Phượng, Phúc Thọ. Qua nhiều năm, Hội đã phối hợp tổ chức thành công ngày hội hiến máu lớn để hưởng ứng Chương trình Hành trình đỏ của tỉnh, năm 2018 đạt 597 đơn vị máu, góp phần hỗ trợ máu cho Trung ương trong đợt khan hiếm máu vào dịp hè.

Hội CTĐ Phường II - TP Bảo Lộc nhiều năm liền vận động các tầng lớp nhân dân tham gia HMTN đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra: Năm 2016 vận động được 116 đơn vị máu (đạt 145%); năm 2017 là 122 đơn vị máu (153%); năm 2018 tiếp nhận 126 đơn vị máu (157%). Hội CTĐ thị trấn Thạnh Mỹ (Đơn Dương) qua 4 năm tổ chức HMTN đã vận động trên 1.000 người hiến máu với 900 đơn vị máu.

Hội CTĐ huyện Đạ Tẻh hàng năm tổ chức lễ tôn vinh 5 gia đình, 20 cá nhân HMTN và tổ chức 4 đợt HMTN vận động trên 1.000 lượt người hiến 570 đơn vị máu (đạt 110% chỉ tiêu kế hoạch), tại các xã

Tôn vinh những người hùng của bệnh nhânTại lễ tôn vinh gần 100 điển hình hiến máu tiêu biểu toàn tỉnh Lâm Đồng, BS Trương Ngọc Sang - Trưởng khoa Xét nghiệm (Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng) thay mặt đơn vị tiếp nhận và sử dụng máu đã xúc động phát biểu: “Đại diện cho cán bộ y tế tiếp nhận những giọt máu nghĩa tình xin cảm ơn các điển hình tiêu biểu về hiến máu tình nguyện (HMTN). Nghĩa cử cao đẹp của các anh chị xứng đáng để chúng ta tôn vinh là những người anh hùng của người bệnh”.

duy trì Đội hiến máu dự bị sẵn sàng hiến máu cấp cứu tại Trung tâm Y tế huyện và Bệnh viện II Lâm Đồng. Liên đoàn Lao động tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền phong trào HMTN trong CNVCLĐ, từ năm 2013 đến nay, đã vận động số người tham gia hiến 2.000 đơn vị máu, riêng trong năm 2018 đã vận động trên 600 người hiến máu với 492 đơn vị máu, nguồn máu tiếp nhận được hỗ trợ tăng cường cho Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương trong dịp hè khan hiếm máu. Trường Đại học Đà Lạt, phong trào HMTN được duy trì từ năm 2002 đến nay, qua 17 năm, trung bình mỗi năm nhà trường tổ chức 4 đợt HMTN cung cấp trên 1.000 đơn vị máu cho công tác điều trị, cấp cứu bệnh nhân; riêng năm 2018, đội ngũ cán bộ, giảng viên, sinh viên của trường đã hiến 1.145 đơn vị máu.

Nhiều điển hình cá nhân HMTN nhiều lần và vận động thêm nhiều người cùng tham gia, tạo sức lan tỏa sâu rộng cùng

hành động nhân ái như: Anh Phùng Đặng Chỉnh (Thôn 2 - xã ĐamB’ri - TP Bảo Lộc) hiến máu 37 lần và vận động hơn 30 người thân và bạn bè, đồng nghiệp tham gia HMTN; anh Nguyễn Văn Thắng - Bí thư đoàn phường B’Lao - TP Bảo Lộc hiến máu 35 lần và tích cực tuyên truyền, vận động đoàn viên thanh niên tham gia hiến máu phục vụ cấp cứu tại Bệnh viện II Lâm Đồng; ông Đoàn Minh Phúc - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Triệu Hải - Đạ Tẻh đã 30 lần hiến máu và tham gia CLB Ngân hàng máu sống của Đoàn Thanh niên huyện, sẵn sàng hiến máu cấp cứu cho bệnh nhân; chị Nguyễn Thị Xuyến - Phường 2 - TP Bảo Lộc hiến máu 30 lần và trở thành tình nguyện viên tích cực cho phong trào HMTN của phường; anh Phạm Văn Thức - Giáo viên Trường THCS Võ Nguyên Giáp (Đam Rông) hiến máu 25 lần và tích cực vận động giáo viên trong trường tham gia hiến máu; chị Trần Thị Ngân - Công ty TNHH MTV Xổ số Kiến thiết Lâm Đồng hiến máu 20 lần và 2 lần hiến máu trực tiếp cho người bệnh khi chị đi

công tác tại TP HCM…Đặc biệt, trong ngành Y tế, có

nhiều y, bác sĩ đang trong quá trình công tác đã tình nguyện hiến máu để kịp thời cấp cứu bệnh nhân. Đó là các điển hình: Chị Bùi Thị Minh Lý - Cử nhân Khoa Xét nghiệm Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh hiến máu 14 lần phục vụ cho những ca cấp cứu tại khoa và thường xuyên phối hợp với Hội CTĐ tỉnh để tiếp nhận máu; chị Lê Thị Kim Anh - Đội phó Đội Y tế Dự phòng (Trung tâm Y tế huyện Lạc Dương) hiến máu 12 lần, trong đó có 4 lần hiến máu cấp cứu tại bệnh viện huyện; chị Đỗ Thị Thúy - Phó Chủ nhiệm CLB Hành trình đỏ - Kết nối yêu thương tỉnh Lâm Đồng (cán bộ Trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng) hiến máu 10 lần, trong đó nhiều lần hiến máu cấp cứu cho bệnh nhân tại BVĐK tỉnh…

Ông Phan Văn Đa - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo vận động HMTN tỉnh ghi nhận công tác HMTN trong tỉnh đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Hầu hết ở các huyện, thành phố trong tỉnh, các trường đại học và cao đẳng đã có Ban chỉ đạo vận động HMTN, triển khai tốt công tác tuyên truyền, vận động và tiếp nhận máu phục vụ cho công tác điều trị và cấp cứu bệnh nhân. Lượng máu tiếp nhận được tăng lên theo từng năm, năm 2006 tiếp nhận được 1.167 đơn vị máu; năm 2018 đã tiếp nhận được gần 15.000 đơn vị máu, đáp ứng được 100% nguồn máu phục vụ cho cấp cứu và điều trị bệnh nhân. Ban chỉ đạo vận động HMTN các địa phương, các trường đại học, cao đẳng và các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội cần nghiên cứu đề xuất đưa chỉ tiêu HMTN vào các tiêu chí thi đua hoặc bình xét công nhận các danh hiệu tập thể, cá nhân hàng năm. Ngoài ra, cần tiếp tục làm tốt công tác tôn vinh khen thưởng cho những tập thể, cá nhân tham gia tích cực trong phong trào HMTN.

Lãnh đạo Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và UBND tỉnh Lâm Đồng trao bằng khen tôn vinh các điển hình tiêu biểu về HMTN. Ảnh: A.Nhiên

Hoạt động HMTN tại Ngày hội “Giọt hồng Cát Tiên”. Ảnh: A.Nhiên

5 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019CUỐI TUẦNVĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

THEO DÒNG SỰ KIỆN

Một đám

Minh họa: Phan Nhân

thay tim, gan, thận.- Thế bố mẹ chị có đồng ý cho

chị hiến tặng tim, gan, thận khi qua đời không?

Cô gái mù gật đầu, mở túi xách lấy ra tờ giấy đưa cho bác sĩ, đó là một tờ giấy đánh máy vi tính với nội dung tình nguyện hiến tặng trái tim, gan và thận của cô cho một người bệnh nào có nhu cầu thay tim, gan, thận, đặc biệt ưu tiên cho người bệnh nghèo. Bên dưới đề ngày tháng và chữ ký của cô, của bố và mẹ cô, lại còn có xác nhận của công chứng. Bác sĩ bảo với cô gái mù, việc hiến tặng của cô được bố mẹ chấp nhận sẽ được pháp lý công nhận, bây giờ chỉ cần cô ký tên vào bản đăng ký tình nguyện hiến tặng của bệnh viện nữa là được. Cô không nhìn được nên bác sĩ ghi những thông tin cần thiết của cô gái mù rồi hướng dẫn cô ký vào bản đăng ký. Xong việc, Vân Khánh mời cô gái mù ra bàn ngồi uống nước.

Quay ra, bác sĩ Vân Khánh mời chàng trai ngồi vào ghế. Chàng trai tên Thập có dáng người cao to, có đôi mắt thông minh, sắc sảo nói với bác sĩ:

- Tôi là một kỹ sư xây dựng bị bệnh tim đang ở giai đoạn cuối. Khi qua đời, tôi muốn hiến giác mạc cho một người mù.

Giống như với cô gái mù, bác sĩ Vân Khánh hỏi anh đã xin ý kiến gia đình chưa? Anh bảo chưa nhưng sẽ thuyết phục bố mẹ đồng ý, bây giờ hãy cứ để anh ký vào bản đăng ký trước.

Ký tên xong, anh được bác sĩ Vân Khánh mời lại bàn uống nước. Bây giờ anh mới có dịp ngắm nhìn cô gái mù, cô ấy thật xinh đẹp, thật dịu dàng. Ồ tại sao mình lại không hiến giác mạc của mình cho chính cô gái này, cô ấy không những xinh đẹp mà còn có tấm lòng cao

thượng hơn cả mình, mình chỉ hiến giác mạc nhưng cô ấy dám hiến tặng cả tim, gan, thận. Anh định nói ý định của mình cho cô gái mù nhưng lại e ngại. Mãi đến khi cô gái ra về, anh mới bày tỏ nguyện vọng của mình cho bác sĩ Vân Khánh, bác sĩ đồng ý ghi lại nguyện vọng của anh.

Kỹ sư Thập ra về mang theo cả hình bóng của cô gái mù. Sự xinh đẹp và đặc biệt là sự cao thượng của cô đã làm trái tim yếu ớt của anh rung động, anh vận động bố mẹ anh cho anh được hiến tặng giác mạc cho cô gái mù. Bố đồng ý nhưng mẹ anh thì không. Mẹ anh khóc lóc khuyên can, nói rằng ngày xưa ông ngoại bị tai nạn, một chân đi tập tễnh, khi chết đi, mỗi lần mẹ mơ thấy ông về đều thấy ông đi tập tễnh. Có lần ông bảo với mẹ, cái bậc hè nhà mình cao quá mà chân tao thì bước thấp bước cao, mỗi lần về nhà là phải gắng sức lắm mới bước qua được. Mẹ anh kể chuyện cho bà ngoại nghe, bà tức tốc thuê thợ xây lại ba cái bậc hè thấp xuống. Trần sao âm vậy con ạ! Con nghe mẹ đừng cho mắt người ta kẻo xuống dưới ấy thành người mù thì đi ăn xin à? Con bị bệnh, mẹ đã đau lòng, con chết đi thì mẹ nào thiết sống

nữa, thế mà con cứ khăng khăng hiến mắt là làm sao? Tiếng khóc của mẹ dội vào tim kỹ sư Thập làm tim anh nhói lên, anh ôm ngực. Bố hốt hoảng lấy thuốc trợ tim cho anh uống nhưng cơn đau không dứt. Mặt tái tím, anh lịm đi trên giường, bố gọi xe cấp cứu đưa anh vào bệnh viện Tim.

Đã hai lần kỹ sư Thập lên bàn mổ tim, các bác sĩ cho biết lần mổ thứ ba này mười phần thì bốn phần sống sáu phần chết nên gia đình nên suy nghĩ kỹ trước khi quyết định mổ hay không. Bố mẹ kỹ sư Thập van xin các bác sĩ hãy ra tay cứu giúp có cách nào đổi sáu phần chết thành sáu phần sống không? Bác sĩ bảo có đấy nhưng phải thay tim. Cả bố và mẹ anh đều đồng thanh lên tiếng:

- Thế thì tôi sẽ cho con tôi trái tim của mình.

Tất cả các y, bác sĩ đều lặng người xúc động trước tình mẫu tử thiêng liêng. Bác sĩ Tân bảo:

- Hai bác thật là những người cha người mẹ cao cả, dám hy sinh cả tính mạng của mình cho sự sống của con nhưng luật pháp không cho phép lấy tim của người đang sống để thay tim cho người bệnh dù

người đó là bố mẹ!Chuông điện thoại di động của bác

sĩ Tân đổ liên hồi, ông xin lỗi bố mẹ kỹ sư Thập nghe điện thoại:

- Thế hả? Tốt quá, đưa ngay bệnh nhân đến đây!

Quay sang bố mẹ kỹ sư Thập, bác sĩ Tân thông báo cho họ một tin vui, có một nạn nhân bị tai nạn giao thông đã chết lâm sàng, người này đã đăng ký hiến tặng giác mạc và nội tạng cho phòng đăng ký hiến tạng của bệnh viện B. Bệnh viện tim sẽ tiến hành làm các xét nghiệm cần thiết và thay tim ngay cho kỹ sư Thập.

Đúng hai mươi giờ tám phút, kỹ sư Thập được đưa vào phòng mổ. Sau năm giờ phẫu thuật, trái tim ốm yếu của anh đã được thay thế bằng trái tim khỏe mạnh của doanh nhân Vương An, người đã đăng ký tình nguyện hiến tặng toàn bộ cơ thể mình để cứu người. Khi tỉnh dậy, ý nghĩ đầu tiên mà kỹ sư Thập nghĩ đến là thăm viếng ngôi mộ của người đã hiến tặng trái tim cho anh nhưng phải đến mấy tháng sau, khi cuộc sống của anh đã trở lại bình thường, anh mới được người thân đồng ý cho đi thăm mộ doanh nhân Vương An ở

ngoại thành. Một ngôi mộ xanh cỏ nằm trên quả đồi trồng toàn thông. Kỹ sư Thập bảo lái xe tắc-xi và người nhà hãy đứng ở dưới đợi anh, anh muốn một mình lên thăm mộ, muốn được trò chuyện với người đã cứu anh thoát khỏi cái chết cận kề.

Kỹ sư Thập vừa leo lên đồi được vài bước thì phía sau có tiếng xe ôtô, anh nghĩ chắc có một người nào đó lên thăm mộ người thân nhưng khi quay lại thì anh sững sờ khi nhận ra cô gái mù xinh đẹp mà anh thường mơ tưởng. Anh reo lên:

- Chào em, em có nhận ra anh không?

- Dạ, xin lỗi, anh là ai?- Anh gặp em ở phòng đăng ký

hiến tạng. Hôm đó em đến để đăng ký hiến tim, gan, thận. Còn anh thì đăng ký hiến giác mạc.

- Thế à, thật vinh hạnh được gặp lại anh, anh đi viếng người thân à?

- Không, anh đi viếng mộ ân nhân, người đã hiến tặng trái tim cho anh. Còn em?

Cô gái thốt lên:- Có phải doanh nhân Vương An

không? Anh ấy cũng đã hiến giác mạc cho em.

Nói rồi Thùy Linh bỏ cặp kính đen ra, kỹ sư Thập đi lại nắm lấy tay cô nói rằng chúng ta thật là những người có diễm phúc đều được một ân nhân cứu sống. Họ sóng đôi nhau đi lên mộ. Theo như chỉ dẫn của người nhà doanh nhân Vương An, họ dễ dàng tìm thấy mộ ân nhân nằm cạnh một cây thông già. Hai người đặt lễ chung lên mộ, hai con gà, hai đĩa xôi, hoa quả, bia rượu và giấy vàng. Kỹ sư Thập thắp sáu nén hương, anh đưa cho Thùy Linh ba nén cắm vào bát hương đặt trên mộ. Họ cùng quỳ xuống khấn thầm trong miệng. Khấn xong, cả hai đứng dậy đợi cho hương cháy hết sẽ hóa vàng. Trong làn khói hương thơm ngát, Thùy Linh hỏi kỹ sư Thập:

- Anh khấn gì?- Anh khấn tạ ơn ân nhân và …Kỹ sư Thập ngập ngừng rồi hỏi

Thùy Linh:- Còn em khấn gì?- Em khấn tạ ơn ân nhân và…Thùy Linh ngập ngừng. Kỹ sư

Thập đề nghị cả hai viết điều khấn thứ hai vào trong một mẩu giấy rồi trao tặng cho nhau, Thùy Linh mỉm cười đồng ý. Khi về đến nhà, chàng trai và cô gái mở mẩu giấy ra đọc, cả hai đều mỉm cười hạnh phúc.

Siết quản lý, bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa và danh thắng

nhân dân địa phương để quán triệt pháp luật về di sản văn hóa đến các tổ chức đoàn thể xã hội, các hội và mọi người dân.

Bộ cũng đề nghị, quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã, phường, thị trấn trong việc bảo vệ di tích trên địa bàn và cơ chế phối

hợp quản lý giữa UBND cấp xã với tổ chức quản lý di tích hoặc người được giao trông coi di tích. Tăng cường tuần tra, canh gác kết hợp lắp đặt thiết bị bảo vệ nhằm phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm phạm di tích.

Thường xuyên tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực quản lý di tích, quản lý các dự án bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích cho cán bộ cấp huyện, xã có liên quan và người trực tiếp trông coi di tích. Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di tích ở địa phương, kiên quyết xử lý các vụ việc vi phạm làm ảnh hưởng tới giá trị di tích...

Đình Văn Xá (Đức Lý, Lý Nhân, Hà Nam) bị sơn đỏ một số cấu kiện gỗ.

Nhà Xuất bản Kim Đồng vừa ấn hành bộ sách Quốc văn Giáo khoa thư, vốn từ lâu được coi là bộ sách giáo khoa tiếng Việt đầu tiên, được xuất bản vào khoảng những năm đầu thế kỷ 20.

Ra đời với mục đích dạy chữ quốc ngữ cho học sinh cấp Sơ học yếu lược (tương đương với ba năm đầu tiểu học ngày nay) từ Bắc vào Nam, bộ sách Quốc văn Giáo khoa thư gồm ba quyển: Quyển Ðồng ấu - Cours Enfantin dành cho học sinh lớp Năm, gồm 34 bài đầu dạy trẻ các chữ cái và đánh vần, 55 bài sau là các bài tập đọc, Quyển Dự bị - Cours Préparatoire dành cho lớp Tư, gồm 120 bài tập đọc và Quyển Sơ đẳng - Cours Elémentaire dành cho lớp Ba, gồm 84 bài tập đọc.

Điểm thú vị nhất của bộ sách đó là

trong các bài tập đọc luôn lồng ghép nội dung về luân lý, lịch sử, địa lý, vệ sinh, tự nhiên… kèm theo phần giải thích từ ngữ, bài tập và tập viết. Mỗi bài đều có hình minh họa, theo lối tranh khắc gỗ hồn nhiên, chân phương mà có tài liệu cho là của họa sĩ Nam Sơn Nguyễn Văn Thọ.

Ở lần tái bản này, NXB Kim Đồng chủ yếu dựa vào bản in năm 1935, kể cả phần học vần và tập viết của quyển dành cho lớp Đồng ấu. Một số bài có nội dung không còn phù hợp đã được lược bỏ. Những cách viết theo kiểu cũ đều được chữa cho phù hợp với cách viết của tiếng Việt hiện tại. Riêng phần tranh minh họa, NXB đã xử lý mỹ thuật công phu hơn, làm cho rõ nét hơn.

TS tổng hợp (theo nhandan.com.vn)

Ra mắt bộ sách giáo khoa tiếng Việt tiểu học đầu tiên trong lịch sử

Dâng hiến cho đời

6 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019 CUỐI TUẦN VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

UÔNG THÁI BIỂU (thực hiện)

Cuộc du hành văn hóa thú vị - UÔNG THÁI BIỂU: Một nhà

văn đã thể hiện rất nhiều thể loại, thế rồi bất ngờ anh xê dịch qua một lĩnh vực mới: biên khảo văn hóa. Với cá nhân anh, đây là sự tiếp nối công việc đã làm, cuộc làm mới mình hay đánh dấu sự dịch chuyển cảm xúc, tư duy? Điều gì đã thúc giục anh đến với con đường này?

- NGUYỄN VĨNH NGUYÊN: Cuộc khám phá về hình thức, lối viết với những tác phẩm hư cấu trong những năm tháng còn trẻ đã cho tôi cảm giác được giải tỏa năng lượng, nhưng bây giờ tự thấy bão hòa. Tôi đã bốn mươi tuổi. Ở vào thời điểm này, tôi lại ưa đặt ra cho mình những câu hỏi khá cụ thể về thời gian và sự đổi thay trong đời sống. Khi tự đặt ra các câu hỏi, nghĩa là đã khởi đầu của những cuộc tìm kiếm khác. Con người của cảm xúc, của năng lượng phóng chiếu chủ quan đã bị tiết chế để thay thế bằng những phẩm tính khác. Tôi thích từ tốn và tĩnh tại. Biên khảo với tôi trước hết là để tự trả lời các câu hỏi, tự nhận thức; sau, là một loại công việc phù hợp với khuynh hướng sống của mình lúc này.

- Nói tiếp về biên khảo, anh cho sự viết như một cuộc du hành văn hóa thú vị. Trong cuộc du hành ấy hẳn anh đã phải đối diện với tâm trạng của người vừa bình tĩnh xử lý những sự thật khách quan xảy ra trong quá khứ, vừa phải kìm nén và tiết chế cảm xúc trước những mảnh ký ức xưa cũ mà anh đã cố công tìm kiếm và chia sẻ với công chúng?

- Tôi sẽ không dám nhắc về trách nhiệm khoa học, điều đó quá lớn lao; vả lại, tôi hiểu khoa học không phải là chân lý tất định mà là một hành trình, phương pháp tìm kiếm. Tuy nhiên, đã có những đòi hỏi thuộc về chuẩn mực của thể loại biên khảo quy định trở ngược lại với người viết. Tôi được phép cá nhân hóa tới đâu để những trình hiện đạt tới sự khả tín ở góc độ phương pháp, và đồng thời, có thể lý tính tới đâu để bảo đảm những điều viết ra vân có sức hấp dân. Tôi đã mất khá nhiều thời gian để lựa chọn một lối viết sao cho không sa vào ê a cảm tính lại không nghiêm trọng, tháp ngà.

- Có lẽ vậy. Với tác phẩm của anh, công chúng tiếp cận một giọng điệu riêng, văn phong riêng, cách xử lý tư liệu riêng và người đọc bị cuốn hút theo cách kể. Hình như đọc anh, người đọc suy tư nhiều hơn, dày cảm xúc hơn. Đó là ý đồ hay tạng bút?

- Như đã nói, đó là một sự chọn lựa có chủ ý về lối viết và cấu trúc tổng thể. Anh sẽ thấy điều này rất rõ khi đặt các biên khảo bên cạnh nhau. Ở Đà Lạt, một thời hương xa, tôi chọn một cách thể hiện hơi thiên về tùy bút (tôi gọi đó là du khảo) để không gian tái hiện “phần bề nổi” của sinh hoạt văn hóa một thành phố qua các hiện tượng, chân dung,

NHÀ VĂN NGUYỄN VĨNH NGUYÊN:

Biên khảo, trước hết là tự trả lời các câu hỏiNguyễn Vĩnh Nguyên nói rằng, mình không mắc nợ nơi chốn nào và cũng không ai bắt anh phải dấn thân cho cuộc “hành xác” chữ nghĩa. Chỉ đơn giản, viết là một trong những cuộc du hành giữa cuộc đời mà anh đã lựa chọn và đến thời điểm này, Nguyên khẳng định là đang còn thú vị. Trên cuộc du hành văn hóa, Nguyễn Vĩnh Nguyên đã dùng một vài phương tiện, lúc là tiểu thuyết, khi truyện ngắn, thơ, tạp bút… và bây giờ là những tập biên khảo.

lĩnh vực được có cảm giác cởi mở, sống động và uyển chuyển. Thủ pháp liên văn bản được sử dụng cũng có tính toán, bởi chất liệu văn bản trước tác của các nhân vật trong đó (như Phạm Công Thiện, Nguyễn Bạt Tụy, Trịnh Công Sơn…) sẵn đủ sức thở ra cái không khí rất đặc biệt của một thời kỳ văn hóa. Tôi đóng vai người dân chuyện và chú giải cho các văn bản trong chuyến đi vào phần nội tâm lịch lãm của một thành phố. Đến Đà Lạt, bên dưới sương mù, tôi chọn một giọng điệu khác - giọng điệu của một người khai mở những bí mật, kiến giải và xử lý những hồ sơ trong kho tàng - khi mà chất liệu chính yếu làm nên cuốn sách này là những văn bản gốc, những sự kiện ẩn mật, hoặc ít, hoặc chưa được biết đến.

Sự nhất quán để độc giả tìm thấy một “tạng chất” trong lối viết là quan trọng, nhưng với tôi, điều quan trọng hơn, là sự chuyển động lý tính và nhuần nhuyễn trong cách thể hiện. Người viết cảm giác được chính sự “di chuyển” của mình đem lại nguồn hứng thú của việc viết.

- Anh hãy kể một chút về hành trình tìm kiếm tư liệu của mình để thấy rằng làm được điều như anh đã làm là không dễ dàng gì… Ví như Đà Lạt bên dưới sương mù, tập biên khảo như một biên niên ký 25 năm về Đà Lạt (1950-1975) và Đà Lạt, một thời hương xa chuyện ở một thời rất xa, rất nhiều người lần đầu tiên được tiếp xúc với những sử liệu, những đồ án, những bản quy hoạch, những câu chuyện “lạ”…

- Tôi di chuyển thường xuyên giữa Đà Lạt và TP Hồ Chí Minh. Có rất nhiều chuyến đi - về tay không. Tôi mang máy tính vào Trung tâm Lưu trữ ngồi làm tài liệu để tiết kiệm chi phí và cũng ngồi lì nhiều ngày để thuyết phục in sao lại một tấm ảnh hay một bộ tài liệu - kiên định

trong vai của một kẻ làm phiền…Ngoài sự kiên trì, thì càng đi vào

thế giới công việc này, tôi càng tin vào cái duyên. Có những trang văn bản then chốt về một sự việc không tìm được ở một văn khố đồ sộ sau vài tháng trời lùng sục, một hôm lại “hiện ra” trong một đống sách cũ trên vỉa hè Sài Gòn…

Không nên từ chối những tri thức quá khứ- Tại sao anh chọn đô thị làm đối

tượng cho các biên khảo của mình? Và tại sao lại là Đà Lạt cho những tác phẩm khởi đầu?

- Chính xác là các đô thị miền Nam. Lịch sử các đô thị miền Nam trong giai đoạn 1954-1975 đã có những khoảng bị che đậy, diễn dịch bằng định kiến vì nhiều lý do, trong một thời kỳ khá dài. Sự khiếm khuyết đó dễ dân đến những lệch pha về nhận thức và đi đến những diễn giải phiến diện, gia tăng những đứt gãy trong văn hóa. Điều này cũng sẽ tạo ra các sai lầm về định hướng phát triển. Đà Lạt với tôi là một khoanh vùng tinh gọn, hàm súc, một điển cứu có tính biểu trưng trong bức tranh đô thị miền Nam có thể giải ảo được. Đà Lạt cũng có một câu chuyện đủ hay, gợi nên một tình yêu đủ lớn trong nhiều người để có thể chạm vào.

- Đà Lạt, hay nơi chốn nào đó, chỉ tình yêu thôi chưa đủ, cần có sự hiểu biết. Khi trò chuyện với anh, tôi nhớ câu nói của học giả người Pháp Jacques Dournes: “Nếu phải hiểu để mà có thể yêu, thì lại phải yêu để mà có thể hiểu”. Anh đã nối dài cái tình yêu của thời tuổi trẻ bằng cách “lặn sâu” vào dòng ký ức đô thị để diễn giải nó theo cách của mình…

- Lại nói về tình yêu. Đúng ra, đó là một nguồn dưỡng chất không thể thiếu cho những cuộc du hành.

Nhưng có một điều gần như vị kỷ mà càng ngày tôi càng nhận ra, cái gọi là tình yêu, nó chỉ làm cho tôi yêu chính cuộc du hành hơn là mọi điểm đến. Chúng ta nuôi tình yêu với cuộc du hành để tìm thấy hưng phấn khi tiếp cận, hiểu và kiên trì với những điểm đến chăng?

- Đi tìm xưa, anh đã cảm nhận được những sự mất mát, đúng không? Nhưng chúng ta thống nhất với nhau là trong khi tỏ thái độ trân trọng quá khứ thì cần phải ý thức và vận hành tư duy đầy đủ về tiến trình phát triển? Quan điểm của anh về vấn đề này?

- Nếu nhìn bằng tư duy phân kỳ lịch sử, chúng ta sẽ giải thích các hiện tượng văn hóa trong tính bối - cảnh - hóa - cắt - khúc. Nhưng mọi cái nhìn thấu đáo hơn về lịch sử sẽ không hoài phí khi có những xâu chuỗi liền lạc để xử lý các thách đố của hiện tại và tương lai sao cho hài hòa, bền vững. Điều quan trọng là, nếu chúng ta khước từ tri thức về quá khứ, cầm tù những giá trị hôm qua trong não quyển của định kiến thì cũng sẽ tạo ra những hệ lụy nguy hiểm không khác gì tự làm cho mình an thần nhưng mất trí; và biết đâu, tương lai cũng sẽ ứng xử với chúng ta đúng theo cách đó. Không ai tự khiến mình trở nên nghèo nàn và rách nát.

Đà Lạt hiện tại cần biết mình đã giàu có như thế nào ở phương diện văn hóa. Trong công việc của một người làm biên khảo, tôi chỉ mong những dữ liệu, câu chuyện được trình hiện về một Đà Lạt giàu có văn hóa của hôm qua sẽ bổ sung phần nào những thiếu hụt, hàn gắn phần nào những đứt gãy, để chúng ta “đọc thành phố” kỹ hơn, tránh sa vào những thái cực độc đoán.

- Xin cảm ơn nhà văn Nguyễn Vĩnh Nguyên với câu chuyện cởi mở và thú vị!

Nhà văn Nguyễn Vĩnh Nguyên tại Thư viện tổng hợp Lâm Đồng. Ảnh: U.T.B

HỒ SƠ TƯ LIỆU

II. Những thành tựu trong 50 năm thực hiện di chúc

1. Giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội

Thực hiện Di chúc của Người, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân cả nước đã đứng lên, sức mạnh của cả dân tộc được huy động cao độ cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Bằng cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 mà đỉnh cao là thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, quân và dân ta đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước; chấm dứt ách thống trị tàn bạo hơn một thế kỷ của chủ nghĩa thực dân cũ và mới trên đất nước ta; hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ trong cả nước; bảo vệ thành quả của chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc ta, mở ra thời kỳ mới - thời kỳ độc lập, thống nhất đi lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước.

Kết thúc thắng lợi cuộc kháng

TẢN VĂN

VÕ THU HƯƠNG

Sáng nay, khi bạn bè trên Facebook rục rịch nói về ngày của bố (chủ nhật thứ ba của tháng sáu) thì

tôi không thể ngừng rơi nước mắt khi xem một phim tài liệu ngắn vài phút về những đứa trẻ thiếu bố ở bãi giữa sông Hồng. Ba đứa trẻ lớn lên cùng nhau trong sự chăm sóc của bà ngoại. Mẹ bỏ đi làm ăn, rất hiếm khi ở nhà, mỗi đứa có một ông bố, bà ngoại cũng không biết bố chúng là ai. Để rơi vào cảnh ngộ ấy, theo lí giải của bà ngoại, vì mẹ chúng muốn có nơi nương tựa khi về già. Theo chúng, “vì nhà nghèo quá nên bố không ở cùng”.

Đám trẻ, cười nụ cười hồn nhiên, với ánh mắt long lanh như chưa từng biết buồn phiền. Chúng gọi hết thảy những người thường cho bim bim, bánh kẹo là bố, là ba, vì như bà ngoại nói, người ta cho và kêu nó “gọi bố đi”. Chúng vô tư khoe bố nó “có nhiều tiền lắm” vì có nhiều tiền thì “nhà bố” mới mua được rất nhiều thứ: xe máy để đi, ti vi để xem, bánh kẹo, bim bim… để cho chúng.

Đó là những ông bố ảo vọng trong tâm tưởng những đứa nhỏ không nhà không cửa, không một mảnh giấy tờ nối từ đời bà, đời mẹ qua đời con. Quan trọng hơn cả là chúng không hề có một ông bố khi sinh ra trong cuộc đời này. Chỉ có con thuyền chật chội chòng chành như chính phận đời nổi nênh của chúng. Bà ngoại nói, chúng nhỏ chưa biết gì, nhưng rồi khi lớn lên, bà cũng chẳng biết chúng sẽ ra sao…

Tôi tự hỏi, những đứa trẻ ấy, có nét gì hao hao giống bố chúng không? Có người đàn ông nào đó

7 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019CUỐI TUẦNVĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

Cha không hoàn hảo nhưng cha vẫn yêu thương con theo cách hoàn hảo nhất.

Cicero

Lời hay - ý đẹp

(CÒN NỮA)BAN TUYÊN GIÁO TRUNG ƯƠNG

HỒ SƠ TƯ LIỆU

chiến chống Mỹ cứu nước, thực hiện Di chúc của Người, Đảng đã tập trung sức lực và trí tuệ lãnh đạo Nhân dân ta tiến hành công cuộc cách mạng đưa cả nước đi theo con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn. Mặc dù tình hình thế giới và trong nước có nhiều biến động phức tạp, vừa phải thường xuyên đối phó với những âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, phản động, vừa phải xây dựng cuộc sống mới từ một nền kinh tế lạc hậu, bị tàn phá nặng nề trong chiến tranh, vừa phải làm nghĩa vụ quốc tế, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta đã phấn đấu gian khổ và thu được những kết quả hết sức quan trọng là khôi phục nền kinh tế sau chiến tranh; xây dựng một số cơ sở vật chất; phát triển được một số ngành kinh tế quan trọng; thiết lập và củng cố chính quyền Nhân dân trên phạm vi cả nước; phát triển sự nghiệp văn hóa, giáo dục, y tế. Đồng thời tiến hành thắng lợi trong

hai cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới của Tổ quốc.

2. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, bước đầu thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, đem lại phồn vinh cho

đất nước, hạnh phúc cho Nhân dânThực hiện Di chúc của Người, trải

qua 9 kỳ Đại hội Đảng, kể từ Đại hội IV đến Đại hội XII, Đảng ta đã ngày càng xác định rõ hơn những quan niệm về chủ nghĩa xã hội và về

con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Thực hiện đường lối đổi mới toàn diện, Đảng ta luôn coi phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, đồng thời ra sức xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực của phát triển kinh tế - xã hội.

Công cuộc đổi mới đất nước sau hơn 30 năm đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội và tình trạng kém phát triển, trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình, đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Kinh tế tăng trưởng khá, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa từng bước hình thành, phát triển. Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an

ninh được tăng cường. Văn hóa - xã hội có bước phát triển; bộ mặt đất nước và đời sống của Nhân dân có nhiều thay đổi. Dân chủ xã hội chủ nghĩa được phát huy và ngày càng mở rộng. Đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường. Sức mạnh về mọi mặt của đất nước được nâng lên; độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững. Quan hệ đối ngoại ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu; vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.

Những thành tựu đó tạo tiền đề quan trọng để nước ta tiếp tục đổi mới và phát triển mạnh mẽ trong những năm tới; khẳng định đường lối đổi mới của Đảng là đúng đắn, sáng tạo; con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta là phù hợp với thực tiễn của Việt Nam và xu thế phát triển của lịch sử.

50 NĂM THỰC HIỆN DI CHÚC BÁC HỒ (1969-2019)

Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Lời của non sông đất nước!

từng có những đêm mặn nồng với người đàn bà bãi giữa sông Hồng, có chạnh lòng khi nhìn những gương mặt hao hao giống mình không, nếu vô tình xem đoạn phim đầy thân phận này?

* * * * * Có một khoảng thời gian ngắn

trong tuổi thơ tôi có bố. Đó là tầm tuổi lên 4, mẹ mang bầu, sinh em gái, bố mang theo ra Hà Nội, nơi bố công tác. Hai bố con ở trên căn nhà tập thể bé xíu, tầng 4. Mỗi sáng vân nhìn thấy máy bay bay qua xa xa, mỗi đêm, kể cả khi bố… đi vệ sinh, con gái cũng đòi bám theo vì rất sợ ở một mình, đứng đợi bố phía ngoài nhìn đèn trên cầu Thăng Long sáng thành một dải mờ ảo. Khi đứng chờ, cách nhau cánh cửa, bố vân hỏi chuyện, con gái trả lời, để con

Cảm ơn bố có mặt trong tuổi thơ con

không sợ. Bố chẳng bao giờ để tôi ở một mình. Và rồi, những chuyến máy bay ngang căn hộ nhỏ, những vệt sáng trên cầu Thăng Long thành những vệt nhớ trong tôi, dù đã hàng chục năm trôi qua. Khi có dịp ra Hà Nội, đôi khi tôi vân bất giác mỉm cười nhìn những chung cư cũ sập sệ, và nghĩ tới căn phòng nhỏ tuốt tầng 4 ngày nào bố vân cõng con gái nhỏ leo lên leo xuống.

Tuổi thơ tôi chẳng thiếu những ngày vất vả, bê than tổ ong, lượm ve chai tới mòn tay, toát mồ hôi giữa trời đông giá. Đó là giai đoạn bố không có mặt trong cuộc sống của mấy mẹ con, nếu có chăng chỉ là những kỷ niệm ngọt ngào mà tôi và mẹ vân nhắc lại những ngày thơ bé. Lúc ấy, bố làm ăn thất bát nơi xứ người xa xôi và vì nhiều lí

do, không một dòng thư từ, một cuộc điện thoại bố gọi về nhà. Có người nói bố mày tệ, để vợ con khổ sở thế. Nhưng thực lòng chưa bao giờ tôi thấy bố tệ. Tôi chẳng bao giờ trách gì bố khi ông đã cho con mình những ngày tháng tuổi thơ ngọt ngào tới vậy.

Có khi tôi nghĩ, chỉ cần bố có mặt trong những năm tháng tuổi thơ của con cái. Dù sự có mặt ấy ngắn thôi, nhưng những tình yêu bố dành cho con thì có khả năng nối dài mãi những tháng ngày sau này. Như tôi đã từng có vậy.

* * * * *Một người bạn của tôi, làm mẹ

đơn thân. Bạn giỏi giang, giàu có, quản lí nhà hàng, khách sạn nhưng bản thân bạn mãi mãi là một cô bé dễ vỡ. Tuổi thơ bạn có bố, có

mẹ, đủ đầy hạnh phúc. Hạnh phúc ngưng lại khi có người đàn bà thứ hai đến cùng một cô bé nhỏ bằng tuổi bạn. Sự có mặt của người đàn bà ấy khiến những cuộc cãi vã giữa bố mẹ bạn dày đặc hơn, bố ít về nhà hơn, mẹ âm thầm khóc trong đêm nhiều hơn. Ngày kia, cô bé nhỏ con riêng người đàn bà ấy khoe khi gặp bạn trên đường về: “Ê, hôm qua bố mày mua cho tao con búp bê đấy”. Bạn bất ngờ cầm cục đá ném thẳng cô bạn nhỏ đang nhìn với thái độ thách thức. Cục đá trúng đầu, may không vào chỗ hiểm nhưng cũng khiến cô bạn chảy máu.

Sau màn trả thù ấy, bố bạn về trói con lại đánh nhừ tử rách da thịt và gói ghém quần áo sang nhà bên kia. Mẹ không níu giữ. Mẹ con bạn làm quen với cuộc sống không bố, vật vã mãi vài năm mới quen nổi. Nhưng quá khứ về con búp bê mình chưa từng được bố mua cho mà con bé kia dám khoe khoang vân ám ảnh bạn. Nó biến bạn thành một con bé dễ nổi loạn, dễ vỡ… Với tính cách ấy, cố mấy bạn cũng không thể giữ cho con mình một mái ấm tròn trịa. Và dù nỗ lực học giỏi, thành công tới đâu để mẹ vui lòng thì bạn cũng không thể xóa đi ký ức để trở về là con bé trong veo như trước.

Tôi nhớ câu chuyện anh Minh Mân, người lập chương trình Sân chơi học đường cho con. Anh kể,

có hai việc mà dù bận mấy anh cũng không thể không làm, đó là trò chuyện và hôn tạm biệt con trước khi con đi ngủ, đưa con đi học và hôn tạm biệt con khi con vào lớp. Có mất thời gian cho những việc ấy không? Không hề, chỉ mươi mười lăm phút, quá lắm là nửa tiếng. Trong khoảng thời gian 24 tiếng đồng hồ bất cứ ông bố nào cũng có mỗi ngày, không thể có bất cứ lí do nào để bạn ngụy biện “vì bận quá” mà không làm được những điều bé nhỏ ấy.

Thực tình những điều bé nhỏ ấy chẳng hề bé nhỏ. Nó gắn kết bố con hơn nhiều. Những đứa con không ngại chia sẻ những niềm vui nỗi buồn cho bố. Ông bố cũng thêm phần hứng khởi để nỗ lực làm nhiều điều có ích hơn cho mình và xã hội. Và dĩ nhiên sẽ không hề bất ngờ tiếc nuối đã ngó lơ tuổi thơ của con mình.

Anh Mân kể tôi nghe về một doanh nhân nổi tiếng sáng chế ra vạch sơn trên sân cỏ. Chỉ với sáng chế này, ông trở thành một trong những người giàu có, nổi tiếng thế giới. Nhưng khi phỏng vấn ông nghĩ gì? Ông bảo, nếu thời gian quay lại ông không nghiên cứu sản phẩm ấy. 9 năm mới thành công một sản phẩm trong khi ấy con ông đã bước qua tuổi thơ mà không có mặt bố.

Tuổi thơ của bất cứ đứa con nào, tôi tin, cũng cần có bố…

Ảnh: Internet

8 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019 CUỐI TUẦN DU LỊCH

ĐOÀN KIÊN

Đến thăm ông Trần Thái Hưng (50 tuổi, đường Yersin, Phường 10, TP

Đà Lạt), chủ nhân ngôi nhà úp ngược đầu tiên ở Đà Lạt, chúng tôi ngạc nhiên khi nghe du khách gọi ông là “chú úp ngược” hay “anh úp ngược”.

Trong ngôi nhà cấp 4 có tầm nhìn ra hồ Xuân Hương, ông Hưng liên tục chạy qua, chạy lại giữa các căn phòng để hướng dẫn, tạo dáng, chụp ảnh cho du khách, để mọi người có được bức ảnh ưng ý nhất.

“Phần lớn mọi người đến đây đều sử dụng điện thoại để lưu lại những bức ảnh độc, lạ, nên sau khi chụp ảnh mình còn hướng dẫn mọi

Những vật dụng sinh hoạt cơ bản trong các gia đình được chủ nhà sắp xếp, bố trí hoàn toàn đảo ngược, khiến du khách vô cùng thích thú đến tham quan, chụp ảnh khi đến với Đà Lạt.

Độc đáo ngôi nhà “úp ngược”

Nắm bắt cơ hội, du lịch Đà Lạt sẽ chuyển mình

NHẬT QUÂN

Tổ chức Xúc tiến Du lịch các thành phố Châu Á - Thái Bình Dương

(Tourism Promotion Organization for Asia Pacific Cities - TPO), là mạng lưới du lịch của các thành phố khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, đóng vai trò như một trung tâm quảng bá, thông tin, liên lạc; tổ chức các hoạt động truyền thông, các buổi thuyết trình du lịch; hỗ trợ giao dịch song phương giữa các thành phố thành viên,… góp phần thúc đẩy phát triển du lịch cho các thành phố thành viên. Nói nôm na thì TPO như một “chợ đầu mối” về du lịch cho các tổ chức, doanh nghiệp có điều kiện, cơ hội cùng tham gia. TPO đã có 91 thành phố và 46 thành viên là doanh nghiệp và tổ chức du lịch đến từ 10 quốc gia và vùng lãnh thổ (Đài Loan, Hàn Quốc, Indonesia, Malaysia, Nga, Nhật Bản, Philippines, Thái Lan, Trung Quốc, Việt Nam). Trong đó, Việt Nam có 5 thành phố thành viên là Đà Nẵng, Hà Nội, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh và Đà Lạt.

Đà Lạt được ông Kim Soo Il - Tổng Thư kí TPO, đánh giá là thành phố có tình trạng an ninh tốt, có tiềm năng lớn để phát triển du lịch chất lượng cao và du lịch sinh thái, nhưng chưa phát huy hết thế mạnh vốn có trong bản đồ du lịch thế giới. Đầu tháng 3/2019, thành

Trong Chương trình nghị sự của kỳ họp Ban chấp hành Tổ chức Xúc tiến Du lịch các thành phố Châu Á - Thái Bình Dương (TPO) lần thứ 33 tại Jakarta vào cuối tháng 5/2019, Đà Lạt được kết nạp là thành phố thành viên, tạo ra nhiều cơ hội để phát triển, quảng bá và mở rộng thị trường du lịch…

phố Đà Lạt đã tham dự cuộc họp khu vực tại Việt Nam của TPO. Trong cuộc họp này, ông Tôn Thiện San - Chủ tịch UBND TP Đà Lạt, đã bày tỏ: “Đà Lạt đang trở nên chật chội trong chiếc áo cũ, với sự phát triển nhanh và nhiều tiềm năng, việc gia nhập TPO sẽ là cơ hội giúp Đà Lạt tiếp cận với các thành phố phát triển của thế giới. Từ đó, Đà Lạt cũng có những bước phát triển mới. Tháng 10/2018, TP Đà Lạt đã nộp đơn đăng kí tham gia TPO với mong muốn mối quan hệ hợp tác giữa hai bên sẽ sớm

được triển khai, từng bước xây dựng ngành du lịch của địa phương phát triển hiệu quả, dựa trên sự giúp đỡ của TPO”.

Ông Trang Tân Phương - Phó Chủ tịch HĐND thành phố Đà Lạt, đại diện thành phố Đà Lạt tại kỳ họp TPO lần thứ 33, cho biết: Trở thành thành viên của TPO, là điều kiện để Đà Lạt phát triển có hiệu quả du lịch chất lượng cao; giới thiệu các điểm du lịch và tài nguyên du lịch của Đà Lạt đến các thành phố thành viên bằng cách tham gia các dự án tiếp thị chung

của TPO; xác định nhu cầu, đòi hỏi của các tổ chức và khách hàng liên quan đến du lịch để thu hút khách du lịch; thông qua sự hợp tác làm tăng hiệu quả của các hoạt động tiếp thị để phát triển ngành du lịch tại các thành phố thành viên;… Cụ thể, Đà Lạt sẽ có cơ hội đưa thông tin du lịch của mình lên trang web chính thức của TPO, quảng bá hình ảnh du lịch thành phố trên các phương tiện truyền thông của TPO như tạp chí, hội nghị du lịch, tăng cường hợp tác với các nước thành viên, thúc đẩy ngành du lịch của các nước thành viên thông qua các dự án chung và nhiều quyền lợi khác…

Tuy nhiên, chúng ta cũng đang có những thách thức cần phải nhanh chóng vượt qua. Đó là: đội ngũ cán bộ công chức còn bỡ ngỡ, chưa có kinh nghiệm, thiếu chuyên môn khi tham gia các hoạt động, chương trình của TPO; bất đồng ngôn ngữ với các quốc gia thành viên…

Kế hoạch hoạt động của TPO năm 2019 là giới thiệu những sáng kiến và dự án mới của TPO về hợp tác trực tuyến, nhằm thiết lập một nền tảng trực tuyến để xây dựng quan hệ đối tác với các tổ chức du

lịch và doanh nghiệp du lịch, nhằm trao đổi thông tin và các ý kiến về du lịch, phát triển các sản phẩm du lịch, du lịch thông minh... Kỳ họp TPO lần thứ 33 cũng bàn bạc về việc sẽ thành lập một ủy ban tư vấn có thể cung cấp cho các thành phố thành viên các dịch vụ hỗ trợ quảng bá và phát triển du lịch; đồng thời, sẽ vận hành một trung tâm tiếp thị chung cung cấp chiến lược tiếp thị theo yêu cầu cho các thị trường du lịch cụ thể. Ngoài ra, ý tưởng về mạng hợp tác trực tuyến TPO giúp các thành viên TPO tham gia các triển lãm và hội chợ du lịch quốc tế như một phần của chương trình hợp tác, nhằm quảng bá các địa điểm du lịch của các thành phố thành viên…

Bà Nguyễn Thị Phương Nam - đại diện Công ty TNHH TM&DV Tổng hợp Thiên Nhân (Thiên Nhân Travel) - đơn vị đồng hành xúc tiến du lịch cùng thành phố Đà Lạt tham dự hội nghị TPO với vai trò thông tin, giới thiệu trao đổi sản phẩm, dịch vụ giữa các doanh nghiệp…, chia sẻ: Chúng tôi cảm thấy vinh dự và tự hào khi chứng kiến Đà Lạt trở thành thành viên chính thức của TPO, mở ra cơ hội cho sự phát triển du lịch Đà Lạt nói riêng và Việt Nam nói chung; đặc biệt là trong các chiến lược phát triển nguồn nhân lực và chiến lược tiếp thị, để nắm bắt thời cơ từ các mối quan hệ đối tác, ngoại giao với các thành viên trong TPO, tìm hiểu nhu cầu du lịch, quảng bá và thu hút khách ở thị trường châu Á trong thời gian sắp tới.

Xác định du lịch đang phát triển nhanh chóng và ngành du lịch đóng vai trò chính trong việc bảo tồn di sản văn hóa và truyền thống, cũng là động lực cho sự phát triển kinh tế địa phương, là thành viên TPO - du lịch Đà Lạt đang có nhiều cơ hội chuyển mình theo hướng phát triển hiện đại cùng với các đô thị du lịch khác trên thế giới.

Một góc Đà Lạt với các khu dân cư hướng về tâm là đồi Dinh Tỉnh trưởng. Ảnh: Nhật Quân

Khu trung tâm Hòa Bình - Đà Lạt. Ảnh: Phạm Anh Dũng

người thao thác chỉnh sửa ngay trên điện thoại tạo ra những bức đẹp nhất”, ông Hưng cho biết.

Ngôi nhà được gia đình ông Hưng sử dụng làm nơi đón khách rộng khoảng 150m2 với các phòng chức năng như những ngôi nhà khác, gồm phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, phòng giải trí, nhà vệ sinh… tất cả đều đảo ngược. Công năng sử dụng cũng duy nhất đó là dành cho du khách chụp ảnh.

Ông Hưng cho biết, việc thi công ngôi nhà không quá phức tạp khi phần lớn các vật dụng đều được giảm trọng lượng tối đa để có thể treo trên tường một cách an toàn nhất đối với du khách.

Tại ngôi nhà độc đáo này, nhiều bạn trẻ tỏ ra thích thú với nhà tắm

đảo ngược, những bức ảnh tạo hiệu ứng vòi nước ngược, bồn tắm ngược và ngay cả bộ lau nhà treo ngược cũng khiến mọi thứ trở nên “không bình thường”.

Sang đến phòng bếp với đầy đủ vật dụng như bếp gas, tủ lạnh, chén

bát… đều tạo cảm giác “mỏi cổ” nếu người xem cố tìm quy luật lực hút của trái đất.

Vừa đi thăm một vòng ngôi nhà và có được bộ ảnh để “sống ảo”, chị Phương Hoa (du khách đến từ Đà Nẵng) hào hứng chia sẻ: “Độc

đáo, rất lạ là điều bản thân tôi cảm nhận được ở ngôi nhà nhỏ này, điều đó giúp chuyến đi Đà Lạt của tôi có thêm nhiều niềm vui hơn”.

Ông Trần Thái Hưng cho biết, du khách hiện nay đi du lịch có nhu cầu chụp ảnh rất nhiều, thăm vườn, thăm khu du lịch ở Đà Lạt đã có nhiều nên mình muốn tránh những mô hình như thế và ý tưởng tạo ra sản phẩm độc, lạ để du khách tham quan, chụp ảnh xuất phát từ đó. Những mô hình nhà úp ngược trên thế giới người ta đã làm nhiều, nhưng ở Đà Lạt vẫn là điều mới lạ. Du khách đến đây đều rất thích và chụp nhiều ảnh; để khách có được những bức ảnh kỷ niệm đẹp nhất, chúng tôi luôn có người hỗ trợ du khách trong cách tạo dáng, tạo hình, chỉnh sửa tại chỗ… Sắp tới, gia đình chúng tôi dự định mở rộng khu vực tham quan, bố trí thêm vật dụng treo ngược, tăng sức hấp dẫn đối với du khách.

Du khách thích thú chụp ảnh trong ngôi nhà úp ngược.

9 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019CUỐI TUẦNGIA ĐÌNH - ĐỜI SỐNG

Người giữ hồn lễ Bok Chu BurNGỌC NGÀ

Lễ tạ ơn thần Pô DămTrong tâm thức tín ngưỡng của

người Churu, thần Pô Dăm là người có công lớn khai khẩn đất đai, lập làng, đuổi thú dữ, dạy cho dân làng biết trồng lúa nước, nuôi trâu cày ruộng, dệt vải, tạo dựng cuộc sống ấm no, thanh bình. Lễ Bok Chu Bur là hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, tâm linh đặc trưng của đồng bào Churu, được tổ chức hàng năm vào ngày 18 - 19/12 âm lịch, khi mùa màng đã thu hoạch, mùa mưa chấm dứt, mùa khô đến, nhằm tạ ơn thần Pô Dăm. Trong không khí trang nghiêm, thành kính, lễ được diễn ra với nhiều nghi thức, vật phẩm hiến tế được bài trí trang trọng cầu thần Pô Dăm cho dân làng được bình an, sức khỏe dồi dào, làm ra nhiều của cải, đời sống ấm no, mọi người đều gặp may mắn. Sau phần lễ, dân làng cùng tham gia vào phần hội trình diễn các nhạc cụ truyền thống: cồng chiêng, trống, khèn bầu, cùng hòa vào điệu dân vũ Aya, T’rumpô, Đămtơra, Păhgơnăng và hát các làn điệu dân ca... Lễ Bok Chu Bur là dịp để đồng bào Churu được sống lại trong không gian sinh hoạt văn hóa cộng đồng, từ đó đoàn kết xây dựng cuộc sống ấm no, thêm yêu quý, trân trọng nét đẹp bản sắc truyền thống của dân tộc mình.

Chọn người làm chủ lễ Bok Chu Bur là kết quả của sự cộng

Hơn 20 năm làm chủ lễ hội Bok Chu Bur, Ya Thung chưa từng nghĩ đến việc mình làm để được gì, nhưng ông rất vui. Và niềm vui ấy còn được nhân lên khi ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú, còn lễ hội Bok Chu Bur thì được nhiều người biết đến.

hưởng nhiều yếu tố, trong đó có sự tin tưởng của người chủ lễ tiền nhiệm, của cộng đồng, mà theo cách nghĩ của bà con người Chu Ru là việc đó như “sứ mệnh” mà thần linh giao phó cho người may mắn. Người làm chủ lễ Bok Chu Bur thường làm theo nhiệm kỳ 35 năm. Và hơn 20 năm trước, Ya Thung đã hội đủ các yếu tố đó và trở thành người chủ lễ Bok Chu Bur ở vùng Loan.

Ya Thung ở vùng LoanSinh năm 1959 tại thôn Ma Am,

xã Ninh Loan, huyện Đức Trọng, ông Ya Thung hiện là một trong số ít những người Chu Ru nơi này biết đánh cồng, thổi kèn bầu từ nhỏ. Bởi thế các âm thanh, giai điệu ấy đã ăn sâu vào trong ông như một phần không thể thiếu trên cơ thể. Cũng như bao đứa trẻ khác nơi này, Ya Thung lớn lên trong tình yêu tiếng cồng, tiếng kèn bầu, tiếng trống và cả những lễ hội truyền thống của người Chu Ru. Tình yêu ấy bắt nguồn từ sự truyền cảm hứng của bố mẹ và lớn dần theo năm tháng khi những đứa trẻ như Ya Thung ngày đó biết nhìn, biết nghe và tự biết yêu tiếng kèn, tiếng trống và các lễ hội ấy.

“Người già khắt khe lắm. Họ không chủ động hướng dẫn cho

một ai. Chỉ khi nào nhìn thấy đứa trẻ say mê, tự mày mò bên cồng, bên kèn, bên trống người già mới chỉ dạy” - ông Ya Thung nhớ lại. Đó là hành trình mà ông học đánh cồng, đánh trống Gnang và thổi kèn bầu. Có lẽ, năng khiếu chơi các loại nhạc cụ đã có sẵn trong máu nên ông Ya Thung sớm trở thành người “lão luyện” trong sử dụng các nhạc cụ của người Chu Ru. Riêng về lễ Bok Chu Bur, Ya Thung đã sớm được người chủ lễ trước nhìn thấy khi tự mình có thể học được các nghi thức tế cũng như các bài cúng mỗi khi ông tham

gia đoàn người phụ việc trong ngày hội đến.

Theo học ông Ya Tang - người chủ lễ trước khi mới 30 tuổi và phải mãi cho đến khi 38 tuổi mới thuần thục các nghi lễ cúng cho hay: Ban đầu các chủ lễ cho ông phụ trách các lễ nhỏ. Còn Ya Thung gần bước vào tuổi 40 mới chính thức là chủ lễ. Hiện có Ya Kiết (46 tuổi) và Ya Ngang (32 tuổi) là thế hệ tiếp nối nên đang phụ việc trong các nghi thức tổ chức lễ Bok Chu Bur”.

Trong căn nhà sàn của vợ chồng ông Ya Thung nằm sâu trong

ngõ nhỏ ở thôn Ma Am, gian nhà chính giữa, ông cẩn thận đặt ở nơi trang trọng chiếc kèn bầu và trống Gnang. Đây là những nhạc cụ ông đặt làm từ đầu những năm 2000 ở dưới Ninh Thuận. “Ngày ấy, nghèo lắm, có mùa ăn chẳng đủ no nhưng vẫn đi bộ xuống tận Ninh Thuận đặt người ta làm các loại nhạc cụ này giá cả chỉ vàng. Đã hơn 20 năm làm việc này, mỗi lần có ai đến nhà hỏi han hay các nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý văn hóa đến tìm hiểu về lễ hội này, ông nhà tôi đều thắp hương xin, báo cáo, mang trống, kèn ra thổi vài bài và sau đó thì mải mê nói về lễ hội Bok Chu Bur từ lúc mặt trời mọc cho tới lúc lặn rất say sưa” - bà Ma Vinh, vợ ông Ya Thung cười kể lại. Không chỉ là chủ lễ Bok Chu Bur, ông Ya Thung còn là người uy tín của buôn làng. Ông chính là người khơi dậy tình yêu những nét văn hóa truyền thống đã có sẵn nhưng chưa thức dậy trong những người trẻ ở buôn làng. Ông đã từng tham gia đứng lớp giảng dạy bộ môn này cho gần 30 học viên, trong đó có cả 5 đứa con trai, con gái của ông. ông Ya Thung vừa vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú ở lĩnh vực nghệ thuật trình diễn dân gian: Tập quán xã hội và tín ngưỡng. Đây không chỉ là niềm vui, niềm tự hào của riêng ông mà đó còn là niềm vui chung khi một trong những lễ hội, nét truyền thống tốt đẹp của người Chu Ru bao đời nay được ghi nhận.

Ya Thung say sưa đánh trống Gnang, thổi kèn bầu bên con cháu để khơi dậy tình yêu đã có sẵn trong những thế hệ này. Ảnh: Ngọc Ngà

Thanh niên Đạ Teh thi đua công hiên CHUYÊN MỤC THANH NIÊN

HƯU SANG

Thắp sáng ước mơ tuổi trẻXây dựng quỹ khuyến học

để trao học bổng, hỗ trợ thanh niên học tập, hỗ trợ tài năng trẻ, khuyến học, khuyến tài, hỗ trợ thanh niên học sinh có hoàn cảnh khó khăn là những hoạt động mà thanh niên Đạ Tẻh đã thực hiện, nhằm mục đích thắp sáng ước mơ tuổi trẻ. Kết quả, qua 5 năm, đã trao học bổng cho 360 thanh niên với số tiền 480 triệu đồng. Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Học để làm người, học để phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân”, phong trào tự học, tự rèn của thanh niên Đạ Tẻh đã được nâng lên rõ rệt, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực cho huyện. Ngoài ra, các hình thức câu lạc bộ học tập, nghiên cứu khoa học được duy trì và phát huy vai trò trong nghiên cứu

Trong những năm qua, nhiều phong trào được đoàn viên, thanh niên trên địa bàn huyện Đạ Teh triển khai ngày càng đi vào chiều sâu với nhiều hình thức phong phú.

ứng dụng công nghệ mới. Trong thời gian qua, huyện Đạ Tẻh đã có 25 giải pháp, sáng kiến thu hút 3.000 thanh niên tham gia; trong đó, có 3 giải pháp, sáng kiến được giải cấp tỉnh. Đặc biệt, công tác chăm lo cho thiếu nhi được Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN), Huyện đoàn quan tâm thực hiện. Trong thời gian qua, đã có 8 sân chơi cho thiếu nhi trị giá 450 triệu đồng, đã được triển khai tại các xã còn nhiều khó khăn. Từ năm 2016 đến nay, chương trình “bể bơi di động”

cũng được triển khai rộng khắp trên địa bàn huyện, để trang bị kỹ năng bơi lội, phòng, chống đuối nước cho hàng trăm lượt trẻ em.

Hiệu quả từ các phong trào Xung kích, tình nguyện tham

gia giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, phát triển cộng đồng và bảo vệ môi trường là những việc làm thực tế mà thanh niên Đạ Tẻh đã thực hiện có hiệu quả trong suốt thời gian qua. Qua đó, đã triển khai nhiều chương trình

khám, chữa bệnh, tư vấn sức khỏe, phát thuốc miễn phí và trao quà cho đồng bào nghèo; trao tặng quà cho gia đình chính sách, các thương binh, bệnh binh, cựu thanh niên xung phong có hoàn cảnh khó khăn. Ngoài ra, đoàn viên, thanh niên huyện Đạ Tẻh cũng đã phối hợp tổ chức 12 đợt công tác xã hội, 5 đợt công tác dân vận về những địa bàn khó khăn, hỗ trợ 4 công trình thanh niên thắp sáng đường quê tại các xã: Quốc Oai, Đạ Pal, Triệu Hải, Hà Đông với tổng trị giá 238 triệu đồng, hỗ trợ xây dựng 2 căn nhà cho đoàn viên khó khăn trị giá 100 triệu đồng...

Bên cạnh đó, thanh niên huyện Đạ Tẻh còn thi đua lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính đáng. Với hoạt động hướng nghiệp, dạy nghề, hỗ trợ việc làm, vốn cho thanh niên, nhiều thanh niên đã thoát nghèo từ các nguồn vốn hỗ trợ hay từ các chương trình tự giúp nhau như: Nguồn vốn vay Ngân hàng Chính sách xã hội với tổng nguồn vốn huy động, triển khai từ các dự án hơn 16 tỷ đồng, giải quyết cho hơn 800 lượt thanh niên vay. Theo anh Trần Thế Hoàng, Chủ tịch Hội LHTN huyện Đạ Tẻh, Cuộc vận động “Đồng hành với thanh niên trong lập thân, lập

nghiệp, làm giàu chính đáng” đã được triển khai hiệu quả từ cấp huyện đến cơ sở. Qua đó, đã tạo ra một sức sống mới cho thanh niên nông thôn, đặc biệt là các mô hình tổ, đội, nhóm giúp nhau làm ăn được đông đảo hội viên thanh niên đồng tình ủng hộ, góp phần rất lớn trong việc duy trì, phát triển hoạt động Đoàn - Hội tại cơ sở, tích cực trong công tác giảm nghèo, đóng góp sức trẻ trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

Cùng với việc triển khai có hiệu quả các hoạt động vận động “Thanh niên gương mẫu chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, xây dựng gia đình hạnh phúc”, thanh niên Đạ Tẻh cũng chung tay thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, văn minh đô thị”. Trong những năm qua, Ủy ban Hội LHTN các cấp đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể có liên quan tiến hành tu sửa cầu giao thông nông thôn, nhà văn hóa thôn cũng như điểm sinh hoạt, vui chơi cho thanh thiếu nhi; tổ chức làm vệ sinh, trồng cây xanh..., thu hút hơn 8.000 hội viên thanh niên tham gia...

Đoàn viên, thanh niên huyện Đạ Teh đồng diên tại Hội trại tòng quân năm 2019. Ảnh: Hữu Sang

XEM TIẾP TRANG 11

10 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019 CUỐI TUẦN TÒA SOẠN - BẠN ĐỌC

An chưa co hiêu lưc đa tư y thi hành

ĐÔNG ANH - HẢI ĐƯỜNG

Tư y thi hành án Từ ngày 5/6/2019, ông Nguyễn

Xuân Vĩnh (ngụ tại Thôn 1, xã Hà Lâm, huyện Đạ Huoai) đã cho 3 người và một nhóm “bảo kê” vào khu vườn mà vợ chồng ông Phạm Văn Thắng (ngụ tại xã Phú Trung, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai) đã thuê của ông Vĩnh trước đó để ồ ạt cắt sầu riêng. Khi người làm công của ông Thắng phản ứng thì nhóm người này đã đe dọa đòi hành hung. Nghiêm trọng hơn, ông Vĩnh đã trực tiếp đánh một công nhân là phụ nữ đang làm việc tại đây. Sự vụ đã được người phụ nữ này tố cáo lên Công an huyện Đạ Huoai về hành vi hành hung người khác của ông Vĩnh.

Ba khu vườn trồng sầu riêng, măng cụt, chôm chôm nói trên có tổng diện tích hơn 10 ha tại xã Hà Lâm (huyện Đạ Huoai) được vợ chồng ông Thắng thuê lại của vợ chồng ông Vĩnh từ tháng 7/2016. Theo hợp đồng thì thời hạn thuê khoán trong 5 năm (từ 12/7/2016 đến 30/8/2021) với tổng số tiền thuê là 7,2 tỷ đồng và

trả tiền từng năm khi vào mùa vụ. Tuy nhiên, vì cho rằng phía thuê vườn không chăm sóc tốt khiến sầu riêng bị chết nhiều, hệ thống đường ống tưới tiêu bị hư hỏng nên bên cho thuê đã khởi kiện ra tòa yêu cầu đơn phương chấm dứt hợp đồng. Ngày 11/4/2019, TAND huyện Đạ Huoai đã đưa vụ việc ra xét xử sơ thẩm và đã tuyên án chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc “chấm dứt hợp đồng dân sự thuê khoán tài sản trên đất” giữa vợ ông Vĩnh và vợ chồng ông Thắng kể từ sau vụ sầu riêng năm 2019 và vợ chồng ông Thắng có trách nhiệm trả tiền thuê vụ mùa năm nay vào đầu vụ thu hoạch sầu riêng. Tuy nhiên, dù bản án sơ thẩm tuyên vào ngày 11/4, nhưng TAND huyện Đạ Huoai lại lấy ngày 31/5/2019 làm mốc thời gian kết thúc vụ sầu riêng 2019. Do đó, dù phía ông Thắng đã thanh toán cho vợ chồng ông Vĩnh số tiền 1,5 tỷ đồng cho niên vụ năm 2019, nhưng căn cứ vào thời hiệu ghi trên bản án sơ thẩm phía ông Vĩnh đã tự ý thi hành bản án.

Bât châp lệnh cua toa Như đã nêu trên, Quyết định “Áp

dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời” của TAND tỉnh Lâm Đồng ký ngày 7/6 nêu rõ: “Cấm vợ chồng ông Vĩnh (bà Thảo) thực hiện hành vi thu hoạch, chặt phá, đốt bỏ vườn cây sầu riêng, chôm chôm tại các thửa đất (số 25, tờ bản đồ 06; số 08, tờ bản đồ 09 và lô A1, khoảnh 1, Tiểu khu 591) Thôn 1, xã Hà Lâm, huyện Đạ Huoai”. Cũng trong ngày 7/6, Cục Thi hành án Dân sự tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định “Thi hành án chủ động” đối với ông Vĩnh (bà Thảo) về việc thi hành quyết định của TAND tỉnh Lâm Đồng nêu trên.

Tuy nhiên, vợ chồng ông Vĩnh vẫn “bất chấp” lệnh của tòa, thuê người ngang nhiên vào hái sầu riêng tại cả 3 vườn do vợ chồng ông Thắng đang quản lý hợp pháp. Ông Phạm Văn Thắng cho biết: “Ngày 5/6, khi tôi và những công nhân đang làm tại vườn thì ông Vĩnh đưa người vào đe dọa, đuổi công làm của tôi ra khỏi vườn. Sau khi lời qua tiếng lại, ông Vĩnh đánh chị Nguyễn Thị Ngọc Liên đang làm công cho tôi. Lúc này,

đi cùng ông Vĩnh còn có 1 nhóm “bảo kê” hơn chục người hỗ trợ nên chúng tôi không dám chống cự. Không chỉ đánh người, ông Vĩnh còn ngang nhiên lấy đi hơn 400 kg sầu riêng tôi vừa hái. Trước hành động coi thường pháp luật của ông Vĩnh, tôi đã trình báo với Công an huyện Đạ Huoai để can thiệp. Khi công an có mặt, ông Vĩnh vẫn cho rằng, bản án sơ thẩm đã có hiệu lực nên cứ làm. Để đảm bảo quyền lợi, Công an huyện đã có ý kiến cho gia đình tôi theo dõi, thống kê sản lượng sầu riêng mà ông Vĩnh cắt hàng ngày. Từ ngày 5/6 đến ngày 9/6, ông Vĩnh đã cắt tổng cộng gần 10 tấn sầu riêng, trị giá khoảng 700 triệu đồng. Trong đợt cắt sầu riêng này, tôi đã hợp đồng bán 15 tấn sầu riêng với bạn hàng, trị giá hơn 1 tỷ đồng. Theo hợp đồng đã ký, giờ không có sầu riêng giao, tôi phải đền hợp đồng gấp đôi, tương đương 2,1 tỷ đồng. Nhìn sầu riêng bị cắt vô tội vạ, lại phải đền hợp đồng với khách hàng, tôi rất đau xót”.

Theo ông Thắng, hợp đồng thuê vườn sầu riêng trước đây là do ông Vĩnh soạn thảo, trong đó có điều

Dù bị đơn kháng án và đa được TAND tinh Lâm Đông chấp thuận, nhưng nguyên đơn vân tự y thi hành bản án chưa co hiệu lực pháp luật của cấp sơ thâm. Khi bị đơn co yêu cầu, TAND tinh Lâm Đông đa ra quyết định áp dụng biện pháp tạm thời khân cấp và Cục Thi hành án Dân sự tinh Lâm Đông ra quyết định thi hành quyết định này nhưng phía nguyên đơn vân bất chấp pháp luật, dùng nhiều biện pháp sai trái gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của bị đơn.

khoản tự mỗi bên có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng khi bên kia vi phạm các điều khoản. “Năm đầu tiên khi tôi nhận vườn, do sầu riêng quá xấu, ông Vĩnh đã bớt cho tôi 300 triệu đồng để đầu tư phục hồi vườn. Thế nhưng, khi sầu riêng cho năng suất ngày càng cao thì ông Vĩnh kiện lấy lại vườn. Nguyên nhân sâu xa mà ông Vĩnh khởi kiện chấm dứt hợp đồng với vợ chồng tôi là vì giá sầu riêng hiện tại lên quá cao so với giá của thời điểm mới thuê vườn”. Cũng theo ông Thắng, bản án sơ thẩm mà TAND huyện Đạ Huoai đã tuyên kết thúc vụ sầu riêng năm 2019 lấy mốc thời gian 31/5 là bất hợp lý. Vì vụ thu hoạch sầu riêng hàng năm sẽ kéo dài đến hết tháng 9, đầu tháng 10 nên tòa không thể ấn định thời gian cụ thể như vậy. Tại thời điểm này đang bước vào vụ thu hoạch chính, tòa tuyên như vậy sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho gia đình.

Theo luật sư Nguyễn Phương Đại Nghĩa, người đại diện hợp pháp cho vợ chồng ông Thắng thì việc vợ chồng ông Vĩnh, bà Thảo dùng vũ lực để tước đoạt đi quyền hưởng hoa lợi, lợi tức của vợ chồng anh Thắng, chị Hạnh là trái với quy định của pháp luật. Bởi, Điều 483 Bộ Luật Dân Sự hiện hành quy định “Hợp đồng thuê khoán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê khoán giao tài sản cho bên thuê khoán để khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản thuê khoán và bên thuê khoán có nghĩa vụ trả tiền thuê”. Hơn nữa, tại Điều 257 BLDS hiện hành còn quy định về “Quyền hưởng dụng là quyền của chủ thể được khai thác công dụng và hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác trong một thời hạn nhất định”.

Sầu riêng căt tư vươn ông Thăng đang được bán cho thương lái.

Quản ly rừng giáp ranh - những giải pháp tích cưc

VĂN VIỆT

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đơn Dương do UBND tỉnh Lâm Đồng

làm chủ sở hữu, được thành lập vào tháng 6/2010. Công ty được giao quản lý gần 22.000 ha rừng phân bố trên 30 tiểu khu, trải dài địa bàn 6 xã: Lạc Xuân, Ka Đô, Pró, Ka Đơn, xã Tu Tra và thị trấn D’Ran, thuộc huyện Đơn Dương. Ranh giới hành chính của các khu vực rừng giáp ranh phía Đông với huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận; phía Nam với

Được giao quản ly gần 22.000 ha rừng giáp ranh 2 huyện Ninh Sơn, tinh Ninh Thuận và Đức Trọng, tinh Lâm Đông, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đơn Dương đa triển khai những giải pháp phối hợp tích cực trong công tác quản ly, bảo vệ, giảm thiểu đáng kể tình trạng vi phạm Luật Lâm nghiệp so với cùng kỳ năm trước.

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đơn Dương mỗi tháng tổ chức 4 đợt tuần tra rưng.

huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Với nhiệm vụ trọng tâm đặt lên

hàng đầu là công tác quản lý bảo vệ và phòng chống cháy rừng, công ty đã chủ động tổ chức tuần tra bình quân 4 đợt/tháng/người, ghi chép vào sổ nhật ký đầy đủ diễn biến khu vực rừng nhận khoán. Cụ thể, cả năm 2018 và 5 tháng đầu năm 2019, Công ty tổ chức tuần tra hơn 1.500 đợt với gần 12.180 lượt người tham gia. Trong đó,

tuần tra các khu vực rừng giáp ranh 484 đợt, huy động gần 5.000 lượt người tham gia. Qua đó, đã phát hiện 16 vụ xâm phạm hơn 2 ha rừng, thu hồi khối lượng lâm sản thiệt hại gần 20 m3 trong năm 2018. Và 5 tháng đầu năm 2019 lập biên bản 7 vụ phá rừng, khai thác, vận chuyển, cất giữ lâm sản trái pháp luật, tổng khối lượng lâm sản thu giữ hơn 3 m3, ngăn chặn xâm lấn rừng trái phép trên diện

tích khoảng 22.000 m2... “Đáng kể trong công tác phòng,

chống cháy rừng mùa khô năm 2018 và năm 2019 trên địa bàn rừng quản lý đã xảy ra một số điểm cháy nhỏ, chủ yếu do người dân vô ý gây ra. Nhờ tuần tra phát hiện sớm, công ty đã huy động đông đủ lực lượng nhận khoán quản lý bảo vệ rừng, sử dụng các phương tiện, vật tư đã chuẩn bị trước, kết quả đã chữa cháy kịp thời, không để gây ảnh hưởng lớn tài nguyên rừng...”, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đơn Dương nhận định.

Đến nay, bằng các nguồn vốn ngân sách tỉnh Lâm Đồng, liên doanh liên kết, vốn Dự án FLITCH, trồng rừng thay thế, trồng lại rừng sau khai thác trắng rừng trồng …, công ty đã trồng mới hơn 2.100 ha rừng thông ba lá. Kết quả đã phủ xanh đất trống đồi núi trọc, tăng độ che phủ rừng trên toàn địa bàn huyện Đơn Dương, đồng thời tạo việc làm, tăng thu nhập cho đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Riêng năm 2018, công ty trồng mới hơn 25 ha rừng sau khai thác trắng; chăm sóc hơn 131 ha diện tích rừng trồng năm 2, 3, 4 theo quy trình kỹ thuật lâm sinh hiện hành, đạt tỷ lệ thành rừng hơn 85%. Trong năm 2019, công ty đã xây dựng hồ sơ thực hiện trồng rừng vào mùa mưa, chăm sóc rừng trồng sau khai thác trắng trên tổng diện tích gần 11,6 ha.

Bên cạnh đó, trong năm 2018 và 5 tháng đầu năm 2019, công ty đã hợp đồng với các đối tác tại địa phương tiến hành gia công, chế biến gỗ khai thác trắng và tỉa thưa rừng trồng. Theo đó, gỗ nguyên liệu đưa vào chế biến gần 6.075 m3; gỗ thành phẩm sau khi chế biến 3.545 m3 (tỷ lệ xẻ 58%); tiêu thụ hơn 1.130 m3 gỗ khai thác trắng và 2.125 m3 gỗ tỉa thưa. Doanh thu từ hoạt động chế biến gỗ hơn 11 tỷ đồng, chiếm 60% tổng doanh thu của công ty.

“Hoạt động khai thác chế biến lâm sản từ rừng trồng của công ty đã hướng đến mục tiêu ổn định lâu dài và bền vững...

XEM TIẾP TRANG 11

11 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019CUỐI TUẦNNHÌN RA BỐN PHƯƠNGDỌC ĐƯỜNG ĐẤT NƯỚC

... Đồng thời tiếp tục góp phần tạo công ăn việc làm, ổn định thu nhập cho người lao động địa phương”, báo cáo của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đơn Dương đánh giá.

Tuy nhiên, cũng theo Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đơn Dương, Công tác quản lý bảo vệ rừng trên địa bàn được giao nói chung, khu vực rừng giáp ranh với huyện Đơn Dương nói riêng còn đối diện phía trước với nhiều khó khăn về giao thông, liên lạc, tình trạng xâm hại rừng vẫn diễn biến phức tạp… Để giảm thiểu đến mức thấp nhất về số vụ vi phạm và diện tích rừng thiệt hại, Công ty TNHH MTV Lâm

nghiệp Đơn Dương tiếp tục triển khai các giải pháp phối hợp cơ quan chức năng tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền pháp luật về quản lý, phát triển, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản trong cộng đồng dân cư. bên cạnh đó, chính quyền địa phương cũng cần sớm xem xét, giải quyết dứt điểm các vụ việc vi phạm lấn chiếm, san ủi đất lâm nghiệp trái phép, nhằm tăng tính răn đe và giáo dục chung.

Riêng các đối tượng cầm đầu, xúi giục, kích động phá rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp, khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép, thách thức, đe dọa, chống người thi hành công vụ…, các cơ

quan pháp luật của huyện Đơn Dương và của tỉnh Lâm Đồng nhanh chóng phối hợp điều tra làm rõ, xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật. Và cần thiết xem xét, bổ sung chế tài ràng buộc trách nhiệm cao hơn đối với hộ nhận khoán khi để xảy ra tác động tiêu cực vào rừng.

Ngoài ra, chính quyền các địa phương trong huyện Đơn Dương cần tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các nhóm giải pháp nâng cao thu nhập cho người dân sống phụ thuộc vào rừng, từ đó hạn chế tối đa tình trạng vào rừng lấn chiếm đất, chặt phá cây rừng trái pháp luật trên địa bàn trong thời gian tới.

Quản lý rừng giáp ranh... TIẾP TRANG 10

... Thanh niên trong huyện cũng đã tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường, duy trì tốt các hoạt động “Ngày thứ bảy tình nguyện”, “Ngày chủ nhật xanh”, ra quân dọn vệ sinh các suối, trồng hoa và cây xanh tại khu vực cơ quan, trường học và nơi công cộng, ra quân dọn dẹp vệ sinh trên đoạn đường thanh niên tự quản…, thu hút hơn 17.000 lượt hội viên thanh niên tham gia. Đặc biệt, hưởng ứng “Tết trồng cây nhớ ơn Bác Hồ”, đoàn viên, thanh niên đã trồng được 3.000 cây cho 14 tuyến đường thanh niên tự quản.

Ông Nguyễn Mạnh Việt - Phó Bí thư Huyện ủy Đạ Tẻh, cho biết: Với khẩu hiệu hành động trong nhiệm kỳ mới là “Tiên phong, bản

lĩnh, khát vọng, sáng tạo, cống hiến”, trong thời gian tới, Hội LHTN cần thực hiện tốt hơn nữa việc giáo dục chính trị tư tưởng, truyền thống, lý tưởng và đạo đức, lối sống, để hội viên, thanh niên nhận thức đầy đủ, đúng đắn vai trò, vị trí của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tự hào về truyền thống lịch sử và khát vọng vươn lên đóng góp xây dựng quê hương, đất nước. Do đó, các cấp ủy đảng, chính quyền tiếp tục tin tưởng ở thanh niên, mạnh dạn giao nhiệm vụ cho thanh niên, thường xuyên quan tâm, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để thanh niên hoàn thành những nhiệm vụ của mình trong thời gian tới.

Thanh niên Đa Teh... TIẾP TRANG 9

DỆT ZÈNG BÊN DÃY TRƯỜNG SƠN

VIỆT QUỲNH

Ngày xưa, đối với người phụ nữ Tà Ôi, dệt zèng không chỉ phục vụ

cuộc sống mà còn là chuẩn mực để đánh giá một người phụ nữ… Những sản phẩm từ tấm zèng là lễ vật hoặc trang phục không thể thiếu trong sinh hoạt cộng đồng hoặc các lễ hội quan trọng của đồng bào vùng cao A Lưới. Mỗi sản phẩm dệt zèng có giá trị về nhiều mặt, vừa là vật dụng, bảo đảm nhu cầu sinh hoạt, vừa là tác phẩm nghệ thuật, thể hiện nét đặc trưng độc đáo trong kho tàng văn hóa tộc người Tà Ôi. Vì vậy, dù cuộc sống hôm nay có nhiều đổi khác thì văn hóa dệt zèng của người Tà Ôi vẫn được tiếp nối một cách có ý thức và ngày càng phát triển.

Không đa dạng sắc màu trong từng họa tiết, không phức tạp trong các thao tác, dệt zèng A Lưới của người Tà Ôi mang nét đẹp giản đơn, mộc mạc như chính những người con của núi rừng nơi đây.

Zèng A Lưới có trên 70 hoa văn khác nhau, gồm ba loại hình chủ yếu là hình tam giác, hình thoi và hình đường thẳng với phức hệ hoa văn về thực vật, động vật, đồ vật, con người và thế giới xung quanh. Với bàn tay khéo léo của người thợ dệt, khung cửi đơn sơ có thể dệt trên 10 loại zèng khác nhau với các tên gọi aratang, atoang, pahiêng, vivat… Điểm đặc biệt là độ dài ngắn của tấm dệt phụ thuộc vào chiều cao của người thợ dệt, bởi bộ khung dệt đặc trưng.

Nét độc đáo và riêng biệt của

dệt zèng là người dệt sẽ đưa cườm trực tiếp vào sản phẩm để dệt thay vì đính lên vải. Ðây là cách tạo hoa văn duy nhất bằng cườm, không tạo hoa văn bằng chỉ màu như dệt thổ cẩm ở các nơi khác. Để tạo nên một tấm zèng đẹp, ngoài sự chuẩn bị nguyên liệu - bao gồm sợi vải, hạt cườm và lục lạc, còn là những bàn tay khéo léo của người phụ nữ Tà Ôi, sự nhẹ nhàng uyển chuyển trên khung dệt và sự khéo léo, tỉ mỉ trong việc đính cườm.

Trước đây, người Tà Ôi từng trồng bông kéo sợi để dệt. Và họ biết cách để nhuộm sợi hoàn toàn bằng các loại cây cỏ: màu đỏ từ củ achat, màu vàng từ củ cây leo prac, màu đen từ vỏ ốc suối giã nhỏ, ủ với cây tarom, màu nâu từ vỏ cây leo a-ngươn, phơi khô

Nếu như độ đảm đang, khéo léo bao đời nay của người phụ nữ K’Ho nơi cao nguyên Lâm Đông được đo bằng nghề dệt thổ câm, thì người phụ nữ Tà Ôi trên tuyến đường Hô Chí Minh huyền thoại - huyện miền cao A Lưới của tinh Thừa Thiên Huế - lại được thể hiện qua những tấm zèng. Người Tà Ôi nơi đây gọi vải thổ câm là zèng. Và trải qua nhiều thăng trầm của một sản phâm văn hoa truyền thống, zèng Tà Ôi ngày càng vươn xa.

rồi se lại thành sợi,... Bây giờ thì zèng Tà Ôi đã được dệt bằng loại chỉ mới - được sản xuất theo công nghệ hiện đại với nhiều màu sắc mới, sợi mỏng mượt, chất lượng và phù hợp - tạo ra những sản phẩm vừa sang trọng mà vẫn không xa rời truyền thống.

Chính vì sự độc đáo đó mà zèng hôm nay không chỉ được người Tà Ôi vùng lân cận yêu thích, mà khách du lịch cũng đã biết tới và tìm mua. Zèng trở thành hàng hóa, Hợp tác xã dệt zèng được thành lập, và nhiều người phụ nữ Tà Ôi ở đây đã bắt đầu coi dệt zèng là công việc chính của mình bởi nó đã tạo thêm nguồn thu nhập cho gia đình. Để sản phẩm zèng gần hơn với thị hiếu của khách hàng, rất nhiều mẫu mã mới như túi xách, ví, thắt lưng, túi đựng điện thoại, mũ… được tạo ra để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nghề truyền thống “nuôi” được người dệt, nên không sợ “chết”.

Tại Festival Nghề truyền thống Huế năm 2015, dệt zèng xuất hiện tại vị trí trung tâm trang trọng nhất

của Công viên Tứ Tượng (nơi tôn vinh nghề dệt). Cũng tại chương trình khai mạc festival, lần đầu tiên những bộ quần áo thiết kế từ chất liệu thổ cẩm zèng đã được những hoa hậu, người mẫu nổi tiếng trình diễn trên sân khấu, đó là cơ hội để zèng bừng sáng - trong cả những kỳ festival sau này, và cả tại Festival áo dài diễn ra ở Hà Nội, trên sàn diễn thời trang Ngày hội Kimono ở Nhật, Pháp... - qua bàn tay tài hoa của nhà thiết kế Minh Hạnh.

Năm 2017, nghề dệt zèng của đồng bào Tà Ôi A Lưới đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là điều kiện thuận lợi để huyện miền núi của Thừa Thiên Huế tiếp tục bảo tồn, khai thác và phát huy giá trị nghề dệt zèng. A Lưới nay đã có nhiều hợp tác xã sản xuất zèng quy mô lớn để đáp ứng những đơn hàng lớn ở trong và ngoài tỉnh, kể cả nước ngoài. Trải qua những thăng trầm và cả những lúc có nguy cơ mai một, tại các bản làng giữa Trường Sơn hùng vĩ,zèng A Lưới đã thật sự “sống dậy” để bay xa.

Dệt zèng là nghề truyền thống thể hiện sự khéo léo của ngươi phụ nữ Tà Ôi bên dãy Trương Sơn.Những sản phẩm zèng với sợi chỉ mới vưa sang trọng vưa truyền thống đã được thị trương yêu thích và đón nhận

12 THỨ BẢY 15 - 6 - 2019 CUỐI TUẦN

GIAÙ3.500ñ

ª TOÅNG BIEÂN TAÄP: HOÀ THÒ LAN ª PHOÙ TOÅNG BIEÂN TAÄP: PHAÏM SÔN DUÕNG ª GIAÁY PHEÙP XUAÁT BAÛN SOÁ 16/GP - BTTTT NGAØY 4/1/2012 (BOÄ TTTT) ª SAÉP CHÖÕ ÑIEÄN TÖÛ TAÏI BAÙO LAÂM ÑOÀNG ª IN TAÏI XÍ NGHIEÄP BAÛN ÑOÀ ÑAØ LAÏT

Thể thao

Góc ảnh đẹp

Bình minh Langbiang. Ảnh: Nguyên Thi

GIA KHÁNH

Thay đổi cách nhìnĐó là phòng tập của Câu lạc bộ

(CLB) Yoga Dạ Nguyệt tại thành phố Bảo Lộc. Người phụ trách CLB này là huấn luyện viên Trần Thị Thu Hà.

Sinh năm 1966, quê Nghệ An, vào Bảo Lộc công tác và lập nghiệp ở thành phố này từ năm 1986, cô giáo Thu Hà từng là giáo viên dạy Tin học nhiều năm tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên Bảo Lộc. Cách đây trên 10 năm cô giáo Hà đã tìm đến với Yoga vì lý do sức khỏe.

Đó là thời điểm, theo cô, mắc rất nhiều chứng bệnh: đau mỏi vai tay; huyết áp thấp, mất ngủ… Rồi thêm một biến cố lớn trong gia đình xảy ra khi người thân trong gia đình đột ngột mất vì tai nạn giao thông. Tất cả những điều này đã càng tạo thêm áp lực khiến bệnh tình cô giáo dạy học này trầm trọng hơn, nhất là mất ngủ kéo dài.

Cô Hà kể đã từng lặn lội rất nhiều bệnh viện lớn tại TPHCM để chữa bệnh, đi lên đi xuống nhiều lần nhưng bệnh chỉ thuyên giảm chừng mực. Từ lời khuyên của bác sỹ và người thân, cô giáo Thu Hà đã thử tìm đến với Yoga như là một giải pháp để hỗ trợ cho bệnh tình của mình mau thuyên giảm.

Nhưng lúc đó Bảo Lộc chưa có một trung tâm hay CLB Yoga nào đúng nghĩa để cô Hà theo tập. Thế là cô giáo tự tập ở nhà một mình bằng cách theo các chương trình dạy Yoga trên truyền hình, rồi mua sách vở, dĩa về tự học, học qua mạng. Cách đây 4 năm cô Hà xuống TP HCM theo một khóa

Có một phòng tập yoga cho trẻ em ở Bảo Lộc Đến với Yoga vì muốn nâng cao sức khỏe rồi trở thành huấn luyện viên và mở phòng tập. Phòng tập Yoga ở thành phố Bảo Lộc này không chỉ riêng cho người lớn mà còn dành cho trẻ em.

đào tạo huấn luyện viên (HLV) Yoga rồi về Bảo Lộc mở phòng tập riêng và theo hẳn nghề huấn luyện Yoga.

Cho đến bây giờ khi kể lại câu chuyện vì đâu theo nghề huấn luyện Yoga của mình, cô giáo Thu Hà vẫn tin rằng đây là một quyết định đúng. Nói như cách của cô Hà, Yoga đã thay đổi cách nhìn về cuộc đời của mình rất nhiều. Không chỉ giúp cải thiện được sức khỏe của mình, các chứng bệnh về xương khớp giảm hẳn, mất ngủ giảm dần, Yoga còn giúp cô thay đổi tâm tính, từ trầm mặc u sầu trở thành một con người năng động, nhiệt tình với mọi việc hơn. Yoga như giúp cô tìm thấy một niềm vui sống mới.

Tập Yoga nhiều không những cải thiện sức khỏe một cách rõ rệt mà còn làm mình lạc quan hơn, nhìn mọi việc dễ dàng và nhẹ nhàng hơn, biết cách giảm bớt sức ép của cuộc sống hằng ngày.

Bởi chính vậy nên cô giáo Thu Hà trong khi dạy Yoga cũng chia sẻ kinh nghiệm đối phó bệnh tật của mình thông qua tập Yoga. Bằng kinh nghiệm bản thân, cô giáo huấn luyện viên này muốn

giúp mọi người cùng cải thiện, nâng cao sức khỏe với mình.

Yoga cho trẻ Là 1 trong những CLB Yoga

đang hoạt động hiện nay tại thành phố Bảo Lộc, Dạ Nguyệt hiện có chừng40 - 50 học viên theo học hằng ngày.

Cái khó hiện nay trong phát triển Yoga ở Bảo Lộc, theo HLV Thu Hà, đó là nhiều người tại thành phố này vẫn chưa biết đến bộ môn thể thao này. Có người chỉ biết rằng đó là một môn thể thao bình thường như những môn thể thao khác, đến chỉ vận động tay chân dẻo dai mà không biết tác dụng rất lớn của nó trong việc cải thiện sức khỏe.

“Cũng như tôi trước đây, không ít người tìm đến phòng tập vì theo lời khuyên của bác sỹ hoặc có người đã học biết rõ lợi ích của môn này nên vận động những người quen đến tập với mình. Nhưng cách vận động miệng này cũng chưa nhiều tác động đến mọi người” - HLV Thu Hà cho biết.

Riêng CLB của chị, nhờ đẩy mạnh quảng bá nên đến nay số học viên đến đây đã khá hơn trước, nhất là học sinh nghỉ hè hè được cha mẹ đăng ký đi học. Điều thú vị là trong khi nhiều phòng tập Yoga trong tỉnh hầu như nữ giới chiếm đa số, nếu không nói là chủ yếu thì tại Bảo Lộc số học viên nam khá đông trong đó có CLB của chị. Nam

giới trong tập luyện cũng khéo tay khéo chân không kém gì với các người tập nữ.

Trong số học viên trên, theo HLV Thu Hà, có không ít những người đã 79-80 tuổi vẫn siêng năng đến lớp hằng ngày, có học viên cao tuổi như ông Nguyễn Công Khoái, đã xấp xỉ 90 vẫn chịu khó đi tập.

Đặc biệt, bên cạnh các lớp Yoga cho người lớn tại đây còn có một lớp Yoga dành riêng cho cho trẻ em. Trong CLB của chị có phòng tập riêng dành cho các trẻ trên dưới 10 tuổi. Dạy Yoga ở lớp này khác hẳn một lớp học cho người lớn bình thường, các em hiếu động nên hướng dẫn viên thường kết hợp các động tác vận động Yoga xen lẫn các trò chơi múa hát, kể chuyện để thu hút các em.

Như HLV Nguyễn Thị Phương Hoàng, Liên đoàn Yoga Lâm Đồng cho biết, việc cho trẻ em tiếp xúc với Yoga sớm có rất nhiều ưu điểm. Với các em, tập Yoga đúng phương pháp giúp trẻ phát triển thể chất lẫn rèn luyện tính tập trung, hỗ trợ rất tốt trong việc học tập tại trường. Nếu các em có thời gian theo học lâu hơn Yoga còn giúp trẻ hoàn thiện tâm trí, điềm tĩnh hơn, giao tiếp tốt hơn trong đời thường.

Riêng cô giáo nay là HLV Thu Hà, việc tập và dạy Yoga chính là một niềm vui, niềm vui cho mình và mang niềm vui đến cho người khác. “Mỗi ngày mình tiếp xúc với nhiều người, họ đặt niềm tin vào, mình đứng tập phải khỏe, phải có sức sống thì mới đưa được sức sống và niềm tin đó đến với mọi người được” - HLV Thu Hà suy nghĩ.

Huấn luyện viên Trần Thị Thu Hà.

Lớp học Yoga cho trẻ tại CLB Dạ Nguyệt. Ảnh: V.T

Với 13 điểm sau 6 trận đấu gồm 4 trận thắng, 1 trận hòa, 1 trận thua, đội Lâm Đồng vẫn tiếp tục dẫn đầu bảng A sau khi giải Hạng nhì Quốc gia kết thúc lượt đi trong chiều ngày 10/6.

Mặc dù được nghỉ trong lượt đấu thứ 7 ngày 10/6 (vì trong bảng A chỉ có 7 đội, mỗi đội được nghỉ 1 lượt trận) nhưng Lâm Đồng vẫn giữ được vị trí dẫn đầu bảng A, vì đội đứng liền sau đó là Trẻ Hà Nội đã bỏ lỡ cơ hội vượt lên Lâm Đồng để dẫn đầu khi bị đội Trẻ SHB Đà Nẵng cầm hòa ngay trên sân nhà của mình tại Hà Nội với tỷ số 1-1.

Trong khi đó, các trận đấu khác chiều 10/6 có kết quả như sau: đội Nam Định hòa Kon Tum 0-0 trên sân Thiên Trường; đội Công an Nhân dân hòa Savinest Fishsan Khánh Hòa 1-0.

Với kết quả trên, trong bảng

A hiện nay sau khi kết thúc lượt đi, đứng sau Lâm Đồng là Trẻ Hà Nội, được 12 điểm, nhì bảng; xếp thứ ba là Công an Nhân dân, được 10 điểm; kế tiếp là Kon Tum, 7 điểm, đứng thứ 4; Trẻ SHB Đà Nẵng và Nam Định cùng 6 điểm đứng thứ 5 và 6. Xếp cuối bảng là Sanvinest Fishsan Khánh Hòa mới được 1 điểm.

Tại bảng B, đội Bà Rịa - Vũng Tàu cũng tiếp tục dẫn đầu bảng đấu này với 13 điểm sau khi kết thúc lượt đi, kế tiếp là Bình Thuận (12 điểm), Gia Định (10 điểm), Tiền Giang (5 điểm), Vĩnh Long (2 điểm) và đứng cuối bảng là đội Long An (mới được 1 điểm).

Sau lượt đi này các đội hạng nhì cả 2 bảng A và B đều nghỉ 1 tháng, đến ngày 10/7 mới bắt đầu thi đấu lượt về trở lại. VIẾT TRỌNG

KẾT THÚC LƯỢT ĐI GIẢI BÓNG ĐÁ HẠNG NHÌ QUỐC GIA - CÚP ASANZO 2019

Lâm Đồng đứng đầu bảng A